Adem

van

het Absolute

Adem
van het
Absolute
Dialogen met Mooji
Het gemanifesteerde en
ongemanifesteerde zijn n

samsara

je hoeft niets te begrijpen.

Er is iets dat dieper gaat
dan gewoon begrip.
Dit is de aanwezigheid van Grace zelf
Niemand kan Grace begrijpen.
je kunt alleen zeggen:
'Dank. Dank. Dank dat u
me heeft opgepakt, en dat u me verbrandt!'
kamfer verbrandt blijft er niets van over.
Dit verbranden zal ook niets achterlaten.

Als
Amhony Moa Young 2010
Oorspronkelijke titel: Breath of the Absolute
Oorspronkelijke uitgave: Yogi Impressions Books Pvr. Ltd.

[Stilte]

India 2010
Nederlandse uitgave: Samsara uitgeverij bv 2014
Vertaling: Edith van Bodegraven, Indira lneke van der
Heijden, Joyce Schrijver-Vendrig
Omslagontwerp: Erik Th:

.erikthedesign.com

www

Tekeningen binnenin: Anthony Moo Young

Lay-out: Studio 28, Hillegom
ISBN: 978-94-91411-00-7 I NUR 728
Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden
zonder schriftelijke toestemming van:
Samsara Uitgeverij bv
Herengracht 341, 1016 AZ Amsterdam
.samsarabooks.com

www

Het gebed is: Laat niets onopgebrand blijven.

De ultieme staat
van de totale Vrijheid
is je eigen ware aard.

Deze is altijd al gerealiseerd.

Dit wetende, wees stil.

..- Sri Ramana Maharshi

Bhagavan Sri Ramana Maharshi

De wijze van Arunachala,

guru van Sri Poonja

Jij bent Dat

wat zich gewaar is van gewaarzijn
van objecten en ideen.
Jij bent Dat
wat nog stiller is
dan gewaarzijn.
Jij bent het Leven
dat er eerder was
dan het concept leven.
Je ware aard is Stilte
en die is niet te verwerven.
Het Is altijd.

Sri Hartlal Poonja

--Papaji

Geliefde 'Papaji'
Diepe buigingen aan de voeten van mijn Meester
de belichaming van mededogen, wijsheid en liefde
het licht van wiens aanwezigheid
alle twijfel en begoocheling verdrijft,
zodoende de mind in zijn oorspronkelijke staat verankert
- ongeboren Gewaarzijn.

Inhoud

Voorwoord

13

Inleiding

17

Advaita - het padloze pad

25

De tijdbom tikt

35

De hamvraag

39

Wanneer het Zelf wordt gezien

45

Je bent perfect zoals je bent

51

Dit moet je proeven!

55

Ambassadeur voor Vrijheid

63

De energietoevoer van het denken afsluiten

69

De waan van Bewustzijn

73

En toen...

79

Laat de cocon 'Ik' opengaan

85

Het zaad 'Ik Ben'

91

Subtieler dan ruimte

95

Een afspraak met de Boeddha

101

Honing zijn

105

Wanneer pijn en vrede n zijn

111

Kaviaar van het Zijn

117

Het oorspronkelijke Zijn

123

Je verbergen in het kussen van God

129

De waas van 'Ik' verwijderen

135

Waar ik ook ben, ik ben stil

139

Wees Degene zonder geschiedenis

143

Het jargon van En-zijn

149

Het bedrijf opdoeken

155

De 'Ik' wordt naar de getuigenbank geroepen

159

Kijk eens goed naar de Waarnemer

167

Onaantastbaar

173

Geheugenverlies in het Zijn

177

Dood bij aankomst

185

Zwanger van je Zelf

191

In slaap zijn terwijl je volkomen wakker bent

199

Satsang is de spiegel van het Zelf

207

Zien vanuit Vrijheid

213

Mijn laatste vraag

217

Adem van het Absolute

223

Wie is Mooji?

227

Notitie over Arunachala

249

Voorwoord

De redacteuren buigen diep voor deze

ongelooflijke Kracht die de Waarheid is,
die ze hebben mogen leren kennen middels Mooji,
die zij beschouwen als diezelfde eeuwige Waarheid
die nooit komt en gaat,
die immer betrouwbaar en toegankelijk straalt
in het hart van allen!

over de herinnering reikt, voordat we Mooji leer

den kennen, werd het leven gezien als niets meer

dan de som van ervaringen die op het denken en het

lichaam gebaseerd waren. Het denken heeft het zelf
gelijkgesteld aan de omvang van het fysieke lichaam.
Ervaring na ervaring werd aaneengeregen om een uniek
levensverhaal te creren. Sommige episodes van deze
opgebouwde verhalen in ons leven waren prettig en

12

13

zetten ons aan om naar meer te vragen, terwijl andere

en vertrouwd toneel, waarop we als onafhankelijke ac

zo onaangenaam waren dat ze naar de duisternis van

teurs de levens spelen die ons bekend zijn en die we de

het onbewuste werden verbannen, om nooit meer het

onze noemen. Zo zichzelf steeds versterkend, blijft de

daglicht te zien- alsof dat echt mogelijk zou zijn.

manier waarop we onszelf ervaren, overtuigend echt

Deze instelling hadden niet alleen wij, zij is alge

lijken, totdat we er vraagtekens bij gaan zetten.

meen gangbaar en komt voort uit onschuldige onwe

Het doel van dit boek, als dat er al is, is in jou het

tendheid. Een dergelijke benaderingswijze van het le

zaad te zaaien zodat je vragen begint te stellen bij je

ven lijkt misschien wijs op een bepaald moment, maar,

aannames over jezelf en het leven; en ook om wat er

zoals Mooji aantoont, ze heeft een ingrijpende en on

al van deze natuurlijke neiging in je aanwezig is aan te

gunstige invloed op de kwaliteit van ons leven, zowel

moedigen tot volle bloei te komen, met het ultieme

in het lichaam als op de manier waarop de uiterlijke

gevolg: de realisatie dat je n bent met deze Waarheid

wereld wordt ervaren. De menselijke gewoonte om op

waar Mooji naar verwijst.

ervaringen uit te zijn en ze te willen controleren, staat

Ieder hoofdstuk is gebaseerd op een dialoog die

in directe verhouding tot het lijden dat de mensheid

ontstond tijdens satsangs die Mooji de afgelopen ja

ondergaat. Deze strategie om het gebied van de erva

ren heeft gehouden aan de voet van de heilige berg

ringen door te lichten op goed versus kwaad, om zo het

Arunachala. Bhagavan Sri Ramana Maharsh, die

aangename eruit te kiezen of alles wat niet wenselijk is

Arunachala als zijn eigen sadguru beschouwde en ten

te manipuleren, heeft in de loop van de tijd tot gevolg

diepste liefhad, is zelf de guru van Mooji's meester, de

gehad dat we een beeld geschapen hebben over ons als

zeer vereerde Sri H.W.L. Poonja-liefdevol Papaji ge

persoon. We begonnen te geloven in een idee van een

noemd door zijn eigen leerlingen en door vele oprechte

'ik' dat als individu in een fysiek lichaam gevangen zit,

zoekers naar Waarheid die Papaji hebben ontmoet via

en hebben ons ermee gedentificeerd. We kunnen ons

Mooji's Zijn.

niet eens herinneren wanneer dit allemaal begonnen is.

We dragen deze bladzijden op aan deze Waarheid

Deze lijst van wenselijke en niet-wenselijke ervaringen,

die wij beminnen, in dank voor en vreugde over alle

samen met het idee deze lijst in handen te hebben,

zegeningen die we hebben ontvangen. Alleen al door

werkt als een filmrol waardoorheen de kracht en het

van de oorsprong van het Bron-Bewustzijn te drinken

licht van Bewustzijn zich projecteren en zo verschijnt

waaruit Mooji's woorden voortkomen, worden we

onze wereld met ons als bewegend onderdeel erin.

voortdurend en consequent, met onmiskenbare kracht

Net als een film of een droom, is deze wereld - zoals

en precisie, weer verwezen naar onszelf als vormloze

Shakespeare zo wijs uitdrukte-een toneel; een groots

Werkelijkheid.

14

15

Onze dankbaarheid jegens Mooji kent geen grenzen,

voor het ons roevertrouwen van zijn woorden, voor het
ons schenken van het privilege te contempleren over
zijn uitspraken, zodat wij de Waarheid, zoals door hem
gesproken, geschikt konden maken voor publicatie.

Inleiding

Dit werk voelt voor ons als het herreden van de Heilige
Kamer van zijn Hart, en we doen dit vol liefde.
Geliefde lezer, moge dit boek vrucht in jou dra
gen, door je re inspireren tot reflectie over wat in ieder
hoofdstuk wordt gedeeld, zonder na te denken, zodat
deze Waarheid, die er altijd is, je van binnenuit mag
kussen en zich mag openbaren als de immer stralende,
vormloze Aanwezigheid, waarin en waardoor je ge
daante en het hele universum dansen.

A dem van het Absolute is een ve eling dialo

I\..gen die de afgelopen winters plaatsvonden russen
rzam

De redacteuren

Mooji en oprechte zoekers naar Waarheid

bij Aruna

chala, de heilige berg in de nabijheid van de Zuid-In

diase stad Tiruvannamalai.
Het onderwerp van elk van Mooji's gesprekken, en
dit boek vormt daarop geen uitzondering, is je ware
Zelf. Als een warme, liefdevolle ouder gebruikt hij
woorden als een stuk zeep om onjuiste overruigingen
en veronderstellingen, die ons gevangen hielden in
een zelfgemaakte wereld, weg ce boenen. Voordat we
Mooji op zijn woord geloven en onderzoeken wat we
denken re weten, hebben we ons misschien niet eens
gerealiseerd dat we ons eigen lijden gecreerd hebben.
Daarmee is niet gezegd dar her zoeken naar Waarheid
enig ander doel heeft dan haar eigen herkenning.

16

17

Mooji wijst op het volgende: wij bestaan. Daar is ie

wordt ondersteund door de beknopte hoofdstukken,

dereen zeker van. Maar wat nieuw is en fris, is zijn uit

die op zichzelf staan en niet volgens een bepaalde volg

nodiging om de volgende indringende vraag te over

orde zijn gerangschikt. Door het materiaal zo te pre

wegen: als

senteren is er geen volgorde nodig.

wat bestaan

we?

Zelfs wanneer we door deze vraag worden geprik

Houd in gedachten dat Mooji's advies gericht is tot

keld, laat onze neiging naar de mind te luisteren en

het Bewustzijn. Laat het dus aan het Bewustzijn over

erin te geloven, ons nog steeds denken dat het aan ons

het werk te doen. Als de vragen en de gegeven instruc

is om ons Zelf te creren en te bereiken.

ties niet met vreugde in het hart omarmd worden, is

Om te weten wie we in Waarheid zijn, hoeft ons

dit een duidelijk teken dat het denken erbij betrokken

niets geopenbaard te worden; de enige vereiste is onze

is. Wanneer dit gebeurt, betekent het niet dat je faalt.

bereidheid naar de vertrouwde suggesties van de mind

Geloof geen enkele suggestie van succes of mislukking,

te kijken en er vraagtekens bij te zetten. De ontdek

die beide niets anders zijn dan ideen die oprijzen in

king is onmiddellijk, en er is geen enkele vorm van

en als de mind. Zoals Mooji zegt: je bent nog steeds

voorkennis nodig. Juist door aangeleerde kennis en

hier, als de niet-betrokken en neutrale Waarnemer van

ons geloof daarin lijkt deze eenvoudige Waarheid van

het ogenschijnlijke succes of falen.

ons bestaan duister en ontoegankelijk.

Geef niet op! In het begin heb je misschien het ge

Mooji raadt je af dit boek te lezen alsof het een stu

voel dat je midden in een worstelwedstrijd zit. Maar

dieboek is. Hij vertrouwt leren niet als een middel om

uiteindelijk zal de vastbeslotenheid om vol te houden

de Waarheid te realiseren. De nadruk van zijn woor

ervoor zorgen dat de mind het opgeeft, en de Waar

den van wijsheid, die je hier zwart op wit gedrukt ziet,

heid die er altijd al was zal zich zeer zeker weer aan jou

zijn er helemaal op gericht vastbeslotenheid in je op

openbaren als wat jij bent. Hoe zou het ook anders

te wekken en het zelfonderzoek dat hij voorstelt uit te

kunnen? Mooji's belangrijkste boodschap is dat jij het

voeren en door te zetten. Daarom is het niet de bedoe

Zelf bent en altijd bent geweest, ook al wacht het nog

ling dat je dit boek in n ruk uitleest of zelfs niet in de

op herkenning in jou!

volgorde

de hoofdstukken. Ga naar elk hoofdstuk

Hoewel we zeiden dat er geen voorkennis is vereist,

dat je aanspreekt en lees het alinea voor alinea. Houd

gebruikt Mooji natuurlijk wel begrippen om je naar je

je niet aan het gebruik om een heel hoofdstuk in n

Zelf te leiden, voorbij elk begrip. Misschien lijkt dit in

keer uit te lezen. Het voornaamste doel is, in je hart te

tegenspraak met elkaar. Termen als het Absolute, Ge

verwerken en laten bezinken wat je leest, zonder ook

waarzijn, Bewustzijn, Bestaan, Zelf en Waarheid wor

maar ergens huiswerk van te maken. Deze benadering

den vaak gebruikt om je de weg naar Huis te wijzen. De

18

van

19

ervaring van de redacteuren is dat geen van deze woor

in de identificatie van zijn eigen projecties - het ego

den een definitie nodig hebben om begrepen te worden.

(zie het hoofdstuk 'In slaap zijn, terwijl je volkomen

We hebben het vermogen in ons dat weet hoe Mooji's

wakker bent'). Op elk willekeurig punt langs deze lat

begrippen te gebruiken. Het Bewustzijn zal in de loop

kan het 'Ik Ben' worden aangesproken. Omdat dit het

van de tijd meer en meer de ware betekenis invullen

oorzakelijke non-duale substratum van de manifesta

door middel van je eigen Zelf-ontdekking, ook al moe

tie is, is alles erin vervat en komt alles hieruit voort;

ten we nog eens benadrukken dat dit geen voorwaarde

daarom is degene die wordt aangesproken altijd Be

is voor het realiseren van volledige Zelf-kennis.

wustzijn zelf.

Deze aanwijzingen zijn geen rigide kaders die de

Een aantekening van de redacteuren over variaties

waarheid bevatten. Waarheid heeft geen structuur en

in spelling van bepaalde begrippen: de betekenis van

kan door geen enkel idee worden beperkt. Zij is vorm

een gegeven term is dezelfde, met of zonder hoofdlet

loos, gaat voorbij elk begrip en er tegelijkertijd aan

ter geschreven. Voor meer onderscheid gebruiken we

vooraf. Woorden die rechtstreeks uit deze Bron komen

hoofdletters wanneer een term direct verwijst naar het

- middels iemand die bevrijd is van het ego - hebben

hoogste inzicht in onze non-duale aard of eenheid van

leven en kracht van zichzelf. Er is eerder sprake van

zijn, terwijl de variant met kleine letters verwijst naar

een energetische overdracht van de Waarheid dan van

het conventionele gebruik ervan. Deze differentiatie

een mentaal begrijpen. Luister dus q.iet naar de voor

zou je echter niet moeten afleiden van de belangrijkste

jou vertrouwde en vooropgezette betekenissen van de

boodschap. Wanneer Mooji spreekt hoor je geen ver

woorden, maar luister naar waar deze woorden van

schil en heb je er toch evenveel profijt van.

daan komen en waar ze in je worden ontvangen, want

dat is waarnaar ze verwijzen.

Het woord 'mind' wordt in het Nederlands vaak

vertaald met 'geest', 'verstand' of 'het denken'. Mooji

Evenzo benadrukt Mooji keer op keer dat hij spreekt

gebruikt deze term in een veelomvattender betekenis,

als zuiver Bewustzijn tot zuiver Bewustzijn. Dit is zelfs

waaronder ook het geheel aan gedachten, overtuigin

zo wanneer er verwijzingen worden gegeven naar het

gen, meningen, herinneringen en gevoelens. De En

relatieve niveau van het bestaan, zoals 'inspanning' en

gelse term 'mind' wordt in het Nederlands al vaak ge

'verantwoordelijkheid'. Het bewustzijn 'Ik Ben' is als

bruikt; wij hebben dan ook besloten het woord 'mind'

een schuiflat, met aan het ene eind 'Ik Ben', het zuive

op de meeste plaatsen in de tekst over te nemen, en al

re, onaangeraakte, ongerepte bewustzijn, niet-gedenti

leen op plaatsen waar heel duidelijk alleen 'het denken'

ficeerd met waargenomen objecten in de manifestatie,

of 'het verstand' wordt bedoeld, hebben wij het woord

en aan het andere eind hetzelfde Bewustzijn, verloren

'mind' met een Nederlands woord vertaald.

20

21

Verder hebben wij ervoor gekozen ook het Engelse

woord 'Grace' in de Nederlandse tekst over te nemen
en niet te vertalen met een Nederlands woord. Voor
ons omvat het woord Grace meer dan een Nederlands
woord kan uitdrukken. In een van de satsangs legt
Mooji uit wat hij met 'Grace' bedoelt:

"Grace is alles.
Grace is een andere naam voor wat wij zijn.
Grace is ondefinieerbaar, de eeuwige perfectie, tijdloos.
Het is Dat waarin het schijnbare tijdgebondene speelt
als namen en vormen, in hun korte dans als het leven.
Wij zijn zowel de ervaring als de waarnemer van deze
ervaring, tegelijkertijd.
Grace is Dat wat jou wegroept uit de chaos, uit het la
waai van de wereld.
Grace is hetzelfde als vrede, maar er is niemand die de
vrede handhaaft, noch is er iemand die stil is.
Grace is de adem van het Zelf"
We nodigen je nu uit al je aandacht te geven aan Mooji
en

aan

je ware Zelf!

De redacteuren

22

Advaita- het padloze pad

w eigen meester, Papaji, wordt vaak een Advaita

meester genoemd. Veel mensen vinden dat Sri Ra

mana Maharshi, die Papaji's guru is, deze aloude non

duale filosofie weer heeft doen opleven in deze tijd. Mag

ik u vragen waar Advaita eigenlijk over gaat?

Advaha gaat over jou; over wie of wat je bent. Het aan
trekkelijke van Advaita is dat je geen enkele religieuze
achtergrond hoeft te hebben. Je hoeft in helemaal niets
te geloven. Mensen van elke achtergrond kunnen zich
vinden in Advaita en zijn welkom.
Om deze Waarheid, of datgene waar deze eeuwen
oude en praktische filosofie naar verwijst te realiseren,
is er een verlangen in het hart nodig om jezelf te ken
nen ofom vrij te zijn van lijden.

25

Advaita is direct in de zin dat her rechtstreeks naar de

Waarheid wijst, vanaf het allereerste moment. Eerst
laat het je zien dat je compleet bent, zoals je bent; dan
begint het je de weg te wijzen uit het lijden.
Er is geen pad. Dit is de ultieme Waarheid. Naar
mate dit inzicht zich verdiept, ontstaat er een groot
gevoel van opluchting. Hier wordt je niet verteld dat je
geschikt moet zijn voor deze reis, dat je dagelijks moet
mediteren, dat je toegewijd of sterk moet zijn. Derge
lijke adviezen leggen je alleen maar taken op voordat je
zelfs nog maar aan je onderzoek begonnen bent. Het
ontbreken van enige spirituele beoefening in Advaita
is het voornaamste verschil vergeleken met vele andere
richtingen, die uitgaan van de veronderstelling dat jij
je mind bent, dat je gebonden bent en dat je iets moet
doen om vrij te worden. Advaita laat je meteen vanaf
het begin zien dat wie je werkelijk bent, altijd vrij is.
Je wordt direct gewezen op de immer volmaakte en
onveranderlijke werkelijkheid van Zijn- je eigen ware
Zelf. Allereerst: ontdek de Waarheid en doe dan waar

Emoties zijn slechts de uitdrukking van het universele

Zijn. Deze wonderbaarlijke uiting van het Zijn om
vat alles, niet alleen emoties,

maar

elke handeling, elke

gedachte, elke beweging. Advaita focust niet op het

interpreteren van enige afzonderlijke beweging. Wei
nig aandacht wordt besteed en weinig belang wordt
gehecht aan dit 'spel van golven'. Emoties krijgen de
ruimte om zich te uiten, totdat ze helemaal doorleefd
zijn, om vervolgens weer tot rust te komen in het
Zijn.
De aanwezigheid en het spel van emoties zijn geen
maatstaf voor het zuivere Gewaarzijn dar je bent. De
genen die Zelf-gerealiseerd zijn, zijn niet langer geden
tificeerd met enig object, enige gedachte, persoon of
emotie. Er is geen enkel gevoel van teleurstelling want
er zijn geen verwachtingen. Zij zijn n met de na
tuurlijke stroom van manifestatie, met de natuurlijke
dans van de kosmische energie zoals

ze

in dit lichaam

verschijnt. Hoewel conditioneringen zich nog steeds

kunnen manifesteren, verbinden zij zich daar innerlijk

je hart blij van wordt.

niet mee. Op die manier blijven zij vanzelf vrij. Zon

Dan is er dus veel vrijheid in Advaita.

het lawaai van de conditionering op. Zelfs het begrip

Er is niet alleen veel vrijheid, er is totale vrijheid. Waar

vervaagt op den duur.

om? Omdat Advaita erop wijst dat vrijheid niet iets is

der identificatie met persoonlijke herinneringen lost al

conditionering, dat herkend wordt als louter denken,

dat je kunt verdienen. Vrijheid is wat je bent.

Mijn achtergrond is yoga en meditatie. Het verwart me

Hoe wordt er in die vrijheid naar emoties gekeken en hoe

Advaita te lezen.

op de een of andere manier om in satsang te zijn en over

wordt ermee omgegaan?

26

27

Dat is natuurlijk. De mind is in verwarring, omdat hij

niet wie je denkt te zijn of wie anderen zeggen dat je

altijd probeert iets te snappen, te begrijpen, het gevoel

bent; nee, door dit kijken wordt een directe non-duale

te hebben dat hij het weet, dat hij het begrijpt, dat

waarneming van jouw Zelf geopenbaard.

hij weet waar hij heen gaat. De mind denkt heel erg

Jouw Zelf is geen object; hoe kan de mind datgene

lineair en ziet dingen als in ontwikkeling. Daarom zal

vinden of bereiken wat geen object is? Ik bedoel niet

de geconditioneerde mind aanvankelijk, wanneer hij

alleen fysieke objecten. Een gedachte is evenzeer een

wordt getroffen door zoiets eenvoudigs als non-duali

object van waarneming als elk materieel ding, zoals ook

teit, zeer verward raken, echt heel verward, omdat hij

gevoelens, beelden, herinneringen en gewaarwordin

nergens 'naartoe' kan, er niets te 'bevatten' is.

gen dat zijn. Kortom: alle verschijnselen zijn objecten.

De mind is gewend om verschijnselen te interpreteren

Het is dus eigenlijk heel simpel.

en te meten. Hoe kan de mind dan datgene ontdekken

wat zich van verschijnselen gewaar is, namelijk je eigen

Het is zelfs simpeler dan simpel. Simpel houdt in dat

Zelf- de enige Werkelijkheid?

je iets moet doen dat niet moeilijk is, maar Dit bestaat

Jij .. bem je gewaar van alles wat er voor je op het

zelfs voordat het idee opkomt dat het simpel is. Het

sherm van Bewustzijn verschijnt. Waar is de wereld

wordt als moeilijk ervaren omdat je het denkbeeld dat.

zonder jou? Waar en wat zijn gedachten zonder jou,

je gebonden bent, niet kunt loslaten.

de waarnemer ervan? Waar zijn ervaringen zonder jou,

Talloze concepten worden door de mind opgepikt,

degene die ze waarneemt? Jij bent de oorzaak en bron

en doordat we ons vastklampen aan die onwaarheden

van elke ervaring. Er kan geen enkele ervaring bestaan

verstikken we onze spontaniteit, de herkenning van

zonder jou.

ons ware Zelf. Het is dus de mind die zegt: 'Ik begrijp
het niet!' Hoe kan de mind totale eenvoud begrijpen

Er is mij verteld dat Advaita Vedanta de hoogste spirituele

wanneer het zijn aard is om ingewikkeld te maken wat

leer is.

al natuurlijk is?
Echt waar: Advaita is geen leer. Ik zou het geen leer
Wt is zelfonderzoek?

noemen. Voor een leer is iemand nodig die wil stude

ren en leren. Advaita gaat direct naar binnen en vraagt:

Zelfonderzoek is de spiegel waarin het Eeuwige zichzelf

'Wie is het die gaat leren? Kun je leren jezelf te zijn?'

herkent. Door in deze spiegel te kijken, weet je ogen

blikkelijk wie je werkelijk bent; niet wie je lichaam is,

28

Steeds meer mensen zoeken vrijheid, denk ik.

29

Eerlijk gezegd, ooit geloofde ik dat ook, maar toen zag

een of andere manier wordt je omgeving automatisch

ik dat de meeste mensen zoeken naar vervulling van

door jouw aanwezigheid opgetild. Zoals bomen ons

hun projecties. Dat ze in werkelijkheid in hun hoofd

zuurstof leveren om te ademen, waar niemand ze voor

zitten en de mind alleen maar doet alsof hij vrijheid

bedankt, stralen mensen die zich bewust zijn geworden

wil. Maar feitelijk wil hij helemaal geen Vrijheid. Dat

van de Waarheid een diepe vrede, n-zijn en liefde uit

is het laatste dat hij wil, want Vrijheid brengt het ge

zonder daar bewust moeite voor te doen. Vrede is nu

conditioneerde denken om zeep. Maar inderdaad, er is

eenmaal hun aard. Er is een gezegde dat luidt: 'Als ik

een groeiende interesse voor spirituele ontdekkingen.

een brood heb en jou de helft geef, heb ik een helft

Dat is goed, zelfs als men er met omtrekkende bewe

over, maar als ik je al mijn kennis en liefde geef, heb

gingen aan begint. Je bent tenminste

boord. Mis

ik nog steeds al mijn kennis en al mijn liefde over.' En

schien stap je van een vlot over op een hovercraft en

zo gaat het ook met het delen van Waarheid. Je deelt

vervolgens op een schip, maar het is nog steeds goed

geen objecten, het is een delen van het Subject, en het

- hoewel je je niet in het water bevindt, zit je in ieder

Subject kan niet opgedeeld worden. Jij bent Dat.

aan

geval op het water. Maar ik geef niets om al de op

Om dus je vraag te beantwoorden, kan Advaita,

winding over deze zogenaamde grote verschuiving in

dat het ware inzicht in en ervaren van Waarheid bete

universeel bewustzijn die onderweg zou zijn, want er

kent, de wereld helpen? Natuurlijk kan het dat! Zelfs

is veel onbegrip over wat Waarheid werkelijk betekent

met jouw zoeken naar de Waarheid help je niet alleen

en Is. Voor Waarheid moet je je ontdoen van al je pro

jezelf, maar worden andere mensen automatisch ook

jecties, conditioneringen en concepten en ze terzijde

geholpen. Wanneer je mind is gericht op deugdzaam

schuiven, en dan, wanneer je volledig bent uitgekleed,

heid, op vrede, zal er tegelijkertijd een zoeken zijn om

verzamel je geen nieuwe, je blijft naakt.

haat, angst en verlangen, wat allemaal vormen van

onwetendheid zijn, te verwijderen. Jouw zoektocht is

Kan Advaita bijdragen tot een betere wereld?

heilig omdat je je blik naar de Waarheid richt en men

sen worden aangetrokken tot deze Waarheid, wat een

Wanneer je verlost bent van de hypnotiserende invloed

andere naam is voor wie wij zijn.

van je concepten, je mentale conditionering en nut

teloze projecties, pas dan ben je echt beschikbaar voor
je ware Zelf. Er is dan geen enkele innerlijke, belem
merende energie meer of enige behoefte om anderen te
manipuleren om aan jouw projecties te voldoen. Op de

30

31

Iemand die honger lijdt

De

is niet genteresseerd' in eten,

noch is iemand die verdrinkt
genteresseerd' in lucht.

tijdbom tikt

Voor wie naar Bevrijding verlangt

is Zelfkennis geen interesse.
Zij is van levensbelang.

at je bent is zo simpel, simpeler dan simpel.

Bevestig dit voor jezelf en laat het goed tot je

doordringen. Dit zal een eind maken aan al het lijden

en alle onzin. Je kunt het! Ik weet dit uit eigen erva

ring. Het is mijn eigen ontdekking die ik met jullie
deel. Daarom kan ik je niet via een lange weg naar
Huis sturen. De ontdekking van je Zelf is direct en
onmiddellijk, en dat laat ik je zien. Verspil geen tijd.
Kom erachter wat de essentie is van dat wat je jezelf
noemt. Wanneer je het kort samenvat, waar kijk je
naar?
Wat mezelf betreft: ik merkte dat op die manier kij
ken niet alleen helemaal geen grote discipline vereist,
maar het belangrijkste dat aan het licht kwam, is dat er
geen afstand te overbruggen is om het Zelf te zijn en te
kennen.

35

Er moet alleen een vuur in je branden om hier achter

te komen. Zelfs daar ben je niet verantwoordelijk voor.
Het is als een tikkende tijdbom. Deze tijdbom is afge
steld met je blootstelling aan de Waarheid die hier met
je gedeeld wordt. Niet iedereen is in staat of bereid di
rect te kijken naar wie hij is door de meest gekoesterde
van alle aannames te onderzoeken: het 'ik'.
Hoe paradoxaal, dat erachter komen wie je werke
lijk bent

zo

moeilijk lijkt. Het denken kan zo'n on

gelooflijke begoocheling verzinnen - niet te geloven,

wat een illusie. Hoe kan men anders verklaren waar
om Dat, wat zo overduidelijk is, kennelijk zo over het
hoofd wordt gezien.

36

De hamvraag

k voel gewoon dat er iets diepers moet zijn dat onaf

en onafhankelijk van
alles wat er gebeurt!

I hankelijk is van alle stemmingen

Er is een tevredenheid die totaal niet wordt benvloed

door het oppervlakkige spel van het denken, de emo
ties of welke gewaarwording dan ook, hoe grof of
subtiel ook. Deze tevredenheid heeft niet met 'iets' te
maken en daarom is er niets dat er enige macht over
kan uitoefenen. Deze tevredenheid is Zelf-tevreden,
Zelf-stralend, Zelf-compleet. Verzonken in de geluk
zaligheid van haar eigen bestaan, reikt zij niet naar 'iets
anders' om zichzelf te vervullen.
Het hele universum ontstaat en speelt vanuit deze
Tevredenheid. Onderdeel van dat spel is de ontevre
denheid die je ervaart met de vluchtigheid van ego-

39

centrisch genot, het voortdurend fluctueren van emo

tionele hoogte- en dieptepunten, en met zowel deze
onstabiele wereld van onderling verbonden tegenstel
lingen als de verschijnselen zelf.
ledereen heeft ooit wel eens vrede ervaren, maar
die bleef nooit. Zolang men als een identiteit geden

denheid, de zoeker naar geluk dat onberoerd is door

verdriet, laten we deze ontmoeten, vandaag! Degene
die zegt: "Ondanks

zo

veel jaren van beoefening heb

ik de staat van moeiteloze balans niet bereikt." Kun je

diegene vinden?
Deze vraag is de hamvraag!

tificeerd is die aan deze voorbijgaande toestanden

onderhevig is, heeft men een duidelijke voorkeur
voor toestanden die als vrede en geluk worden erva
ren en vermijdt men situaties die niet zo prettig zijn,
begrijp je?
We steken er zo veel energie in om het wiel van
positief denken, van vooruitgang, van zelflnzicht, van
zelfverbetering draaiende te houden, ervan overtuigd
dat we met al deze inspanningen op de een of andere
manier een stabiele toestand van vreugde kunnen be
reiken en in stand houden. Het kost enorm veel van
lichaam en geest om het wiel draaiende te houden.
En als je ook maar eventjes rust neemt, begint het
wiel de andere kant op te lopen en ben je gedwon
gen er weer aan te gaan draaien. Het gaat maar rond.
Met je blik voortdurend gericht op een denkbeeldig
moment in de toekomst of met een ideaal in je hoofd
waar het zal eindigen, die beide onmogelijk te berei
ken zijn.
Degene die aan het wiel draait, die oefent en ver
betert, die soms enthousiast is en soms niet, soms heel
gelukkig en positief over het leven, zich soms down
voelt, sucidaal zelfs, diegene wil ik graag ontmoeten.
Diegene die verlangt naar een dieper niveau van tevre-

40

41

Ik geloof dat er kracht schuilt in Rarnans grot...

Er schuilt kracht in je eigen grot.
Ga in de grot van je eigen Hart zitten.
Ramana is daar ook.

Wanneer het Zelf

wordt gezien

ri Ramana Maharshi zegt dat wanneer je in het Zelf

verblijft, het Zelfgezien wordt en de wereld niet. Wn

neer de wereld wordt gezien, wordt het Zelf niet gezien.

Ik zie de wereld zeer zeker, dus hoe kunt u dan volhouden
dat het Zelfer altijd is?
Dit is een prachtige en uitstekende vraag omdat, zo
lang dit voor jou onopgelost blijft, er een zekere angst
op de achtergrond op de loer zal liggen die je zal besto
ken met twijfels als: 'Wie wil het Zelf zijn, hoe mooi
het ook is, als er geen wereld is?' of: 'Als ik mijn Zelf
volledig realiseer, zal mijn familie niet meer bestaan.
Wil ik dit risico nemen?'
Laten we, om deze vraag aan te pakken, als volgt
beginnen. Om de wereld te kunnen waarnemen, moet
er een belangstellende waarnemer zijn. Jij gelooft dat

45

ieder van ons dezelfde wereld waarneemt. Maar dit is

niet waar. In feite ziet ieder van ons een wereld die
uniek is. In elk body-mind mechanisme vindt een
uniek dromen plaats. Wat bedoel ik met dromen? Daar
bedoel ik mee dat je de wereld niet echt waarneemt
zoals zij is. Je ziet de wereld zoals jouw conditionering
haar laat zien. Laat ik je een simpel voorbeeld geven uit
het gewone leven.
Als je een Volkswagen Kever hebt, en je houdt van
die auto, dan merk je een eventuele andere Kever in
de stad meteen op. Die gaat je opvallen. Hij komt
in je bewustzijn vanwege je belangstelling. Voordat
deze interesse zich bij je ontwikkeld had, schonk je
helemaal geen aandacht aan dit type auto. Je zou hem
niet gezien hebben ook al was hij duizend keer langs
je heen gereden. Ik weet zeker dat je dit herkent. Dit
illustreert je neiging te zien wat je graag wilt zien. Je
ziet dat waar je conditionering en aandacht je naartoe
leiden.
Wanneer je degene onderzoekt die genteresseerd
is in een leven in de wereld en je komt erachter dat
diegene evenzeer een waargenomen verschijnsel is als
de 'wereld' is, wordt het Zelf op de een of andere ma
nier door deze ontdekking geopenbaard. Waar zijn je
gehechtheden op dat moment van herkenning? Waar
is je verlangen? Waar zijn je angsten? Waar is je eigen
belang? Alles is weggeblazen.
De zintuigen functioneren nog steeds, de beelden
van de wereld zijn er nog steeds; maar de gehechthe
den en de angsten zijn weg, omdat degene die ze zou

46

ervaren verdwenen is. Je bent nu in het Zelf. Dit is wat

Bhagavan bedoelt wanneer hij zegt: "Wanneer jij het
Zelf bent, wordt de wereld niet gezien."
Sri Ramana is ook bekend om deze prachtige uit
spraak:
Het Zelfalleen is echt.
De wereld is niet echt.
Het Zelfis de wereld.
Dit vat het prachtig samen, want hiermee bevestigt
Sri Ramana dat de materile manifestatie, die op zich
onschuldig is, niet verdwijnt; alleen degene die een
persoonlijke relatie heeft gevormd met wat er wordt
waargenomen, valt weg. Wanneer dit gebeurt, wordt
de wereld gezien zoals zij is.
Er is een gezegde:
Ik zie de wereld niet zoals zij is,
ik zie de wereld zoals ik ben.
Dat wil zeggen dat de wereld, zoals jij hem waarneemt,
weerspiegelt wie je denkt dat je bent. Want zolang jij
gelooft dat je conditionering iets met jou te maken
heeft, droom je een droom van afgescheiden zijn, waar
in je jezelf ervaart als een autonome speler in de wereld
waarvan je houdt, en die je niet los wilt laten. Wanneer
herkend wordt dat zowel de conditionering als degene
die ogenschijnlijk geconditioneerd is een idee is dat
opkomt in ongeconditioneerd Zijn - het Zelf- stopt
47

deze droom, en Stilte, Schoonheid en Vrede openba

ren zich. Dit is je onmiddellijke ervaring. Dit ervaar je
direct. Het kost geen tijd!

[Stilte]

48

Essentieel is helder te zijn over wat je bent,

door helder te zijn over wat je niet bent.

Je bent perfect

nneer deze deur van herkenning opengaat,

zoals je bent

treedt Grace binnen.

k had de ervaring dat mijn hart openging en het den

Iken ophield. Is dat wat u bedoelt met 'stil zijn'?

Het is, zo stil zijn dat je niet eens weet wie er stil is! Al
leen stilte is overgebleven, geen 'jij' die stil is. Wanneer
alleen stilte is overgebleven, dan is 'ik ben stil' er niet
meer. Alles komt tot stilte.
Het denken heeft veel moeite met deze vorm van
onderzoek, dit soort onrdekken, omdat het er niet
trots op kan zijn. Jij keert terug naar huis, naar je ei
gen Boeddha-natuur, je eigen Christusbewustzijn- in
totale stilte. Deze Stilte kan niet worden verworven
en is niet te bevatten, omdat er niets bestaat wat van
Haar afgescheiden is, dat Haar zou kunnen bereiken.
Jij bent Dat!

51

Soms voelt het alsofhet kleine 'ik' wordt aangevallen.

Komt Werkelijkheid ergens vandaan? Het gevoel van

wachten houdt het waandenkbeeld afgescheiden te

De gedachte over jezelf wordt aangevallen door andere

zijn langer in stand.

gedachten, die allemaal voortkomen uit het denken.

Stop met een beeld van jezelf te creren of een beeld

Het denken kan niets tegen of aan die Stilte doen,

van jezelf te hebben. Een beeld van jou is niet hetzelfde

omdat

Haar niets kan worden toegevoegd of van

als jij. Het is een subtiel maar krachtig idee in het den

Haar kan worden weggenomen. De Stilte is voorbij

ken. Niet iedereen kan deze woorden op dit moment

de mogelijkheid en het concept van aanval en hoeft

horen, of zien waarnaar ze verwijzen.

aan

niet verdedigd te worden, noch hoef je je ertegen te

beschermen. Zij is perfect zoals ze Is. Jij bent perfect

Ze verwijzen allemaal naar jou! Er is niets dat je

hoeft te doen om te Zijn.

zoals je Bent. Alleen wanneer je jezelf hebt gezuiverd

van

alles wat je niet bent, raak je de angst voor het be

staan kwijt. Dan zul je dansen als het bestaan zelf.

Er bestaat het beeld van Atlas, die voorovergebogen
man die de wereld op zijn schouders draagt. Een an
dere figuur danst boven op de wereld, Nataraj! Twee
kanten van n uitdrukking. Of je kunt de last van de
wereld op je schouders dragen of je danst.
Je bent Nataraj of Atlas. Jij kiest.
Sommigen van jullie zijn hier voor de laatste keer.
Je hebt geen interesse in vrijheid in gedeeltes; je gaat
voor het geheel. Er is een bereidheid om eenvoudigweg
met je hele wezen te ontdekken wat je denken probeert
te vermijden. Je bent niet bezig een manier te creren
hoe te zijn. Je bent wat je bent en dat ben je nu! Maar
je moet oppassen voor de gedachte die je het gevoel
geeft dat je nog iets moet doen, ergens naartoe moet.
Omdat je dit soort gedachten zonder vragen te stellen
accepteert, zal het je ervaring zijn dat je afgescheiden
bent. Dan volgt een subtiel wachten, maar waarop?

52

53

Dit moet je proeven!

r moet ergens een verlangen in je zijn waardoor je

aan zelfonderzoek begint en het uitvoert. Ik vraag

je, waarom wil je berhaupt iets weten?

Omdat er nog een spoor aanwezig is van 'ik: en een leven
als een 'ik' veroorzaakt ontevredenheid.
Ben je daar zelf achter gekomen of heb je het ge
hoord?
Dit is wat ik voel
Ok, dus wat je voelt is: zolang er 'ik' is, is er ontevre
denheid. Voor wie bestaat de ontevredenheid?

55

Het 'ik' zelf vertegenwoordigt ontevredenheid, het is een

beperking.
Wat neemt waar dat het 'ik' zelf ontevredenheid verte
genwoordigt? Dit zijn jouw woorden. Zeg me voor wie
het onbevredigend is.
Nu hebben we het over feiten.
Dus,

zeg je, er wordt waargenomen dat overal

waar 'ik' is, ontevredenheid bestaat. Wat klaagt er? Is

het het 'ik' of is het iets anders?

Wimneer je vraagt: wie is er zich van bewust dat het 'ik'

ontevredenheid is, komt onmiddellijk het antwoord: ik
ben. Met deze vraag verschuift mijn aandacht naar de
plaats waar alleen bewustzijn is en daar is alles goed.
Ho, ho, niet zo snel! Wat kijkt er zelfs naar Bewustzijn?
Ga ik te ver als ik je dit vraag?
Laten we het even samenvatten: jij hebt de vraag
opgepakt: 'Wie is die 'ik' die lijdt aan ontevredenheid?'
Je hebt verteld wat je bevindingen zijn: de aandacht
verplaatst zich van het onderwerp van de vraag- 'ik'

Dat moet het 'ik' zijn.

-en komt terecht in dat natuurlijke, intutieve gevoel

Dat moet het 'ik' zijn. Als het 'ik' ontevreden is, tegen
wie is het 'ik' dan aan het klagen? Is dat wat nu naar
deze ontevreden 'ik' kijkt, zelf ontevreden? Of er nu
tevredenheid of ontevredenheid is, voor wie bestaan ze
en wat observeert dit?

'Ik Ben'. Terwijl dit gebeurt, verliest de ontevreden 'ik'

zijn grenzen en lost op in het niets. Alle ervaringen die
het 'ik' kent, treffen hetzelfde lot.
Zelfs wanneer het persoonlijke 'ik' is opgelost, blijft
er nog een gevoel van 'ik' over. Dit 'Ik' dat overblijft, is
onpersoonlijk. Voor alle duidelijkheid noemen we dit

[Stilte]
Volgens mij is erachter komen bij wie alle ervaringen
zich melden, iets waarover helderheid moet worden
verkregen. Anders kan het niet anders dan dat je heel
veel geld en energie investeert in minder belangrijke
vragen, ronder je te realiseren dat het enige wat je doet,
is je goeie geld weggooien. Zoek dus uit waarin je in
vesteert en zie of het dat waard is.

het intutieve gevoel van 'Ik Beg'. In de aanwezigheid

van 'Ik Ben' wordt de verwarde 'ik', de persoonlijke
'ik', gezien als niets meer dan een gedachte.
Mijn volgende vraag is: kan dit 'Ik Ben' worden
waargenomen?

In mijn oren klinkt het alsof u wilt dat we zelfs nog een
stap verder gaan, wanneer u vraagt wie zich gewaar is
van 'Ik Ben
Waar ik je naar verwijs, is iets dat je zelf al hebt aan
gegeven met de woorden: 'Ik weet dat ik ben.' Je weet

56

57

dat je bewust bent en dat je ervaart door middel

van

Bewustzijn. Bewustzijn en het functioneren van Be

wustzijn zijn waarneembaar en worden waargenomen.
Wie is de waarnemer van deze grootse subtiliteit?

zoeken en om iets met zekerheid vast te stellen, maar

jij wel. Omdat je ontevreden bent, verlang je naar blij
vende voldoening. Ontdek dat wat jou nooit zal ver
laten. Al het andere zul je verlaten. Met dit lichaam
als geschenk heb je de geweldige gelegenheid om de

[Stilte]

Waarheid van je Bestaan te ontdekken, maar je ver

Ieder mens zou hier de smaak van te pakken moeten

de verlangens van de mind najaagt. Ja, we besteden

hebben! Laat alles buiten beschouwing. Ga niet op

zoek naar iets met behulp van wat je denkt te weten.
Je opleiding kan je hierbij niet helpen. Laat alles wat
je ooit gelezen of bestudeerd hebt voor wat het is. Laat
alles met rust en wees alleen maar. Laat alles buiten
beschouwing tot er iets is dat niet buiten beschouwing
gelaten kan worden, en spreek dan vanuit deze plaats.
Zeg het maar als je enige disharmonie kunt ontdek
ken, of gemis. Ken deze plaats, deze plaatsloze plaats.
Veranker je daar; dan kun je je overal in het bestaan
begeven en zul je nergens in verwarring raken. Ontdoe
je van alle concepten die je hebt opgepikt. Wees moe
dig genoeg om helemaal alleen te staan en kijk dan of
er nog vragen overblijven die gesteld moeten worden.
Kun je zien dat alles het denken is? Alles is gedachte!
Zelfs het meest grootse is gedachte. Gedachten kun
nen niet bestaan zonder jou. Jij bent de getuige ervan;
jij gelooft ze. Jij bent hun werkgever. Ze rapporteren
aan jou. Wie ben jij? Je moet Dit proeven!
Een menselijk lichaam hebben is een groot voor
recht, want het stelt ons in staat deze vragen te stellen.

speelt die als je je alleen maar richt op het lichaam en

heel veel energie aan het vervullen van lichamelijke
verlangens! Maar ditzelfde lichaam, dat je nodig hebt
om te kunnen genieten, kun je niet behouden. Alles
waar je zo voor zwoegt, om er vijf of tien minuten van
te genieten, spoelt weg. Wat is dat wat niet kan worden
weggespoeld?
Op deze plaats kan ik niet eens de vraag stellen: Wie ben
ik?' of'Wie neemt dit waar?'
Dank je! Dank je! Zelfs deze vragen zullen niet meer
resoneren, maar ze kunnen komen.
Uiteindelijk, in het ultieme zien, weet je dat alles
wat waarneembaar is ook veranderlijk is. Het verschijnt
voor je en kan niet met ononderbroken aandacht wor
den vastgehouden; het komt en gaat. Maar dat wat dit
waarneemt, wat is dat? Dit is niet louter een mentale
vraag, dus aan vluchtige antwoorden hebben we niets.
Alleen die antwoorden die voortkomen uit zuiver in
zicht zullen die blijvende bevrediging brengen. Je staat
oog in oog met je ware Zelf; hoe zie je eruit?

Geen andere soort heeft het vermogen om te onder-

58

59

Dat wat wordt geopenbaard

wanneer er geen gedachten zijn
is ook hier wanneer er wel gedachten zijn.

Ambassadeur voor Vrijheid

et Gewaarzijn-Zelf dat je bent, wordt niet ben

vloed door activiteiten van her denken of van her

lichaam. Ogen open of ogen dicht, het Gewaarzijn wordt

er niet door benvloed. 'Spiritueel' gezelschap versterkt
het Gewaarzijn niet, evenmin als 'wereldlijk' gezelschap
het verzwakt. Gewaarzijn is geen gevoel en daarom gaat
Het voorbij gevoelens van goed en slecht. Gewaarzijn
is persoonlijk noch onpersoonlijk, buitengewoon noch
gewoon. Gewaarzijn heeft geen locatie; het maakt geen
verschil of je op de berg Arunachala bent of in welke
andere plaats op de wereld dan ook. Gewaarzijn is geen
gevolg van enig streven of beoefening. Het kan niet ge
scheiden worden door tijd of ruimte. Je intutieve gevoel
van 'ik' staat niet los van Gewaarzijn.
Je bent n met het Gewaarzijn, wanneer jouw 'ik'
oprijst zonder geschiedenis of psychologische kracht.

63

Je bent n met het Gewaarzijn wanneer je door 'ik'

degene, het Zijn-het Absolute in manifestatie-die in

te zeggen verwijst naar dat intutieve weten, dat sy

verwarring lijkt te zijn geraakt. Deze verwarring is het

noniem is met het Zijn. Als dit je positie is, ben je

product van je eigen may. Je bent onder de betove

niet de 'ik' die spreekt of de 'ik' die luistert, noch de

ring, de hypnose van je eigen projecties geraakt en lijdt

'ik' die twijfelt of de 'ik' die gelooft. Je behoort tot

hieronder. Het enige dat nodig is, is een klap om jou

geen enkele religie. De rollen die je in het leven speelt

-het Zijn -wakker te schudden uit deze verdoving.

worden spontaan en natuurlijk vervuld, maar je inves

Dat is waar satsang voor is.

teert er niet meer in zoals je gewend was te doen. Je

bent niet iemands moeder. Je bent niet iemands vader.
Je bent niet iemands kind of vriend. Goed en slecht
zijn slechts woorden voor je. Geen enkel oordeel heeft
enige betekenis. Je begrijpt dat alles wat komt en gaat,
onderdeel is van het geheel. Het is niets meer dan de
menselijke expressie. Elke gewaarwording, elke stem
ming, ieder spel van het denken is slechts een golf aan
de oppervlakte van de oceaan. Hoelang ga je erover
doen om deze waarheid te realiseren?

[Lange stilte]
Veel mensen verdragen dit soort gesprekken niet.
Slechts een enkeling laat zich niet afschrikken door
deze uitnodiging en wordt erdoor genspireerd.
Ik zeg: neem alle twijfels weg en dan kun je op jouw
beurt een ambassadeur zijn voor je eigen Vrijheid. Je
neemt die Vrijheid mee, waar je ook gaat, en je bent je
eigen licht.
Ieder mens spreekt vanuit twijfel, crisis, narigheid
en zorgen. Wat niet wordt gezien is dat dit alles wordt
veroorzaakt door een verkeerde identificatie. Jij bent
64

65

Je vraagt: Veel uw kennis met ons.'

Ik heb geen kennis te delen.
Ik spreek niet vanuit kennis;
ik spreek alleen vanuit Zijn.
Ik ben M.t Zijn en ook voorbij dat Zijn
als Gewaarzijn dat niet te kennen is.

De energietoevoer van het

denken afsluiten

ergeet alle strategien van je mind om kennis en

inzicht te vergaren. Gewoon alles vergeten! Ja,

vergeet gewoon alles! Waarom kunnen we niet gewoon

alles vergeten?
Je vraagt wat je moet doen om n te zijn met Waar
heid? Ik zal je zeggen wat je het beste kunt doen: neem
de kortste weg! Vergeet alles gewoon! Sluit de energie
toevoer naar het denken af. Lichten uit! Dit is de enige
strategie, als je al een strategie nodig zou hebben, om
je onmiddellijk te laten zien dat de eeuwige en tijdloze
Vrijheid er al is in de vorm van jou!
Het advies 'Vergeet alles gewoon!', lijkt volslagen
onverantwoordelijk, zelfs naef, te simplistisch, maar
het werkt altijd. Vergeet alles gewoon!
Soms zet datgene wat we in satsang delen het den
ken aan het werk om houvast te krijgen op het on-

69

derwerp. Ik zeg: Gooi het eruit! Vergeet het! En toch

ben je nog steeds hier, helemaal hier, leeg, zonder stra
tegien. Wees zonder strategie en zonder intentie. Zo
ontvouwen de gebeurtenissen zich op een prachtige
manier.
Het leven-zoals je het kent-leert je met kruk
ken te lopen en toch ben je volkomen gezond. Gooi je
krukken weg en dans! Wat zijn de krukken waarop je
leunt? Denkbeelden als: 'Ik ben niet vrij' of: 'Ik word
beperkt door mijn omstandigheden en conditione
ring.'
Gebruik je Hart, niet je hoofd! Toon me je Hart
wanneer je een vraag stelt! We willen niet je gezicht, je
handen of je hoofd zien. Ja, zelfs je hoofd wil ik niet.
Spreek en handel vanuit de plaats van je Hart!
Kom en laat me je Hart zien!

70

De waan van het Bewustzijn

ontrole is een obsessie van het Bewustzijn wan

neer het gedentificeerd is. Door identificatie met

het lichaam voelt het Bewustzijn zich kwetsbaar. Het

weet dat het lichaam vergankelijk is, dat het gewond
kan zijn en onderhevig aan pijn, ziekte en veroude
ring. Daarom heeft het Bewustzijn, door zijn iden
tificatie met het lichaam, ook het gevoel dat het be
schadigd kan worden of kan sterven. Bovendien lijkt
er een overdracht van verantwoordelijkheid plaats te
vinden wanneer het Bewustzijn zich met de mind
identificeert. Waar van nature het Bewustzijn zorg
draagt voor bijvoorbeeld lichamelijk welzijn, comfort,
handelingen en omstandigheden, wordt dit nu als de
plicht van de beperkte mind gevoeld om hier helemaal
zelf voor te zorgen, wat er uiteindelijk toe leidt dat het
Bewustzijn schuldgevoel, schaamte, wroeging en angst

73

ervaart. Het maakt zich zorgen dat her iets verkeerd

Durf te leven, en zeg: 'Ok, maak dan maar een bede

doet, vreest dat het een 'slechte' keuze maakt of iets

laar van me, als dat is wat je wilt, maar ik ben dan wel

verliest dat deze voortdurend aanwezige angst voor

een vrije bedelaar.' En dan zul je zien waar angst en

kwetsbaarheid vermindert, of fantaseert over iets dat

beven vandaan komen. Kun je dit? Anderen hebben

het wat zal verlichten. Voor de mind draait het leven

het gedaan en zij hebben gemerkt dat hun angst, wan

om het bevechten van deze lichamelijke factoren, en

neer die onder ogen wordt gezien, slechts een spook is

zolang het Bewusrzijn gedentificeerd is, lijkt het ook

dat oplost in het licht van hun moed en bereidheid om

geabsorbeerd door deze strijd.

echt te zien.

Jij, her Bewustzijn, hebt dit lichaam nodig om te

De angst is altijd groter dan de werkelijkheid. Angst

blijven ervaren, maar het is niet nodig je ermee te iden

komt door gebrek aan vertrouwen. Je hebt het gevoel

tificeren. Zonder identificatie zal het lichaam er nog

dat je beter voor jezelf kunt zorgen dan God dat kan.

steeds zijn, en die obsessie met controle zal minder

Je vreest dat wat God met je van plan is, misschien wel

worden.

niet is wat jij wenst. Dat is waarschijnlijk waar, want

Her lichaam zelf is volkomen onschuldig in dit al

de dromen die we hebben, zijn beperkt tot wat we van

les. Bij goddelijk besluit is het er en doet het zijn werk.

het leven en onszelf weten, en dat is oneindig weinig

Het lichaam weer niet dat het jou is. Iets vanbinnen

vergeleken met de weidsheid die Is. Wanneer we laten

beschouwt het lichaam steevast als 'ik' en geeft het een

varen wat we denken dat ons gelukkig zal maken, staan

naam.

we Grace toe te ademen, en grootse en mooie dingen

De mind moet iets hebben om mee te dreigen en je

zo te gijzelen. Er moet iets zijn dat je wilt of nier wilt

waar we ons niet eens een voorstelling van hebben

kunnen maken, krijgen ruimte om te gebeuren.

om de mind zover te krijgen dat je luistert naar zijn

Toch is deze kennelijke behoefte aan controle, de

leugenachtige waarschuwingen, zoals: 1\.ls je dit niet

angst voor verlies ervan en de veronderstelling eraan

doet, zal er iets vervelends gebeuren.' Vaker wel dan

te ontkomen ook het spel van het Bewusrzijn, want

niet is er de angst voor verandering, omdat de mind

er is geen individu dat losstaat van dit Bewustzijn en

zich inbeeldt dar alles wat hij niet weer, of niet ver

dat beslist of handelt in tegenspraak met de tolerante

wacht heeft, negatief zal zijn. Er zal een of ander verlies

wil van het Bewustzijn. Alles is Bewusrzijn. Mensen en

worden geleden, er zal van iets afstand moeten worden

hun activiteit zijn het gevolg en niet de oorzaak van

gedaan of er zal een achteruitgang plaatsvinden. En dat

Bewustzijn. Neem dit eens in overweging. Kunnen de

zal allemaal leiden tor vernietiging, iets dat de mind te

karakters in het eerste hoofdstuk van een boek bepalen

allen tijde probeert te vermijden.

hoe het tweede hoofdstuk moet zijn? Kunnen ze de

74

75

auteur bevelen situaties en karakters die ze niet leuk

vinden te veranderen, of kunnen ze voorkomen dat het
volgende hoofdstuk er komt?
Voor sommigen is het doorzien van de illusie van
controle een intens bedreigend idee, terwijl het voor
anderen zeer bevrijdend is. Het Bewustzijn forceert je
tot niets. Je wordt uitgenodigd om te zien.

76

Wie is zich gewaar van het zoeken, van de zoeker

'En toen ...

'

en van wat er wordt gezocht?

Ben jij dat niet?
Als dat wat gezocht wordt, is gevonden,

ben jij er dan niet?

Als het verloren is,

ben jij er dan niet?

We ben je?

k zie bij velen van jullie dat al jullie lagen zijn afge
peld tot Leegte. Er leeft niemand achter die ogen.

Dat is mooi. Er is ruimte buiten en ruimte binnen,

n geheel, geen enkel verschil. Is dat niet genoeg? Hoe
is het mogelijk dat velen die hun eigen bestaan heb
ben ervaren als die constante gelukzaligheid, alsnog bij
me komen met de mededeling dat

ze

die herkenning

hebben verloren? Hun eerste woorden zijn meestal

'en toen ...' Ik ben benieuwd naar wat dat is, dit 'en
'
. '
toen ... -moment. Neem me mee naar Je en toen ... 'moment, en laat me zien wat er dan gebeurt.
De identificatie met de body-mindis het probleem.
Dit bestaat uit drie factoren: body, mind en de identi
ficatie met beide. Alle drie factoren zijn waarneembaar,

79

en je neemt ze ook waar. Wat jij identificatie noemt

is een activiteit - een wezenlijke eigenschap van Be
wustzijn, zoals aandacht of geloof- die voortkomt uit
Gewaarzijn. Jij zegt: 'Identificatie van mijzelf met de
body-mind.' Mijn vraag aan jou is: de identificatie van
wat met wat? En wie ben jij in deze kwestie?
Als je je zelfonderzoek doet, moet je daar duidelijk
over zijn. Ben jij niet diegene die waarneemt? Duide
lijk is dat wat zich identificeert met de body-rnind niet
de body-rnind is, toch? Dus als het niet de body-rnind
is, wat is het dan wel? Wanneer je dit onderzoekt, zul
je erachter komen dat zowel lichaam als geest in dit
opzicht onschuldig is. Er is een andere factor verant
woordelijk.
Zoals we in het begin al zeiden ben jij je gewaar van
body, mind en identificatie met beide. Laten we eens
kijken naar de rnind. Mind is het denken. Jij bent je
gewaar van je gedachten. Gedachten komen en gaan.
Geen enkele gedachte is eeuwig. Er is iets dat deze ge
dachten waarneemt. Geen enkele gedachte kun je voor
altijd vasthouden. Een stern zegt: 'Pap, en de gedach
te is meteen weer weg. Gedachten zijn kennelijk niet
blijvend.

is iets dat het object waarneemt. Wat is het dat waar

neemt? Kan dit iets anders zijn dan jouw intutieve ge
voel van jezelf?
Wanneer je op zoek gaat naar dat wat het object
waarneemt, moet je wel concluderen: 'Ik moet het
zijn, ik ben degene die dit alles waarneemt. Ik ben
het die eigenschappen waarneemt.' Heeft dat wat de
eigenschappen waarneemt zelf eigenschappen? Als je
ancwoord bevestigend is, betekent dit alleen maar dat
het zelf kan worden waargenomen. Als het kan wor
den waargenomen, ben jij, de zuivere Waarnemer, het
niet. Het is de waarnemer vermengd met een eigen
schap, deze vormen een cocktail. Wat is het dat het
onderscheid maakt? Wanneer je je met deze vraag be
zighoudt, wordt er iets leeggemaakt tot Oneindigheid
overblijft. Het is een leegmaken tot jij overblijft. Jij
bent de Oneindigheid. Jij bent degene die kijkt. Wat
ervaar je uiteindelijk in die laatste fase van het waar
nemen? Wat is weggelaten uit je onderzoek? Wat is het
restant? Dit zelfonderzoek is als het aansteken van een
stuk kamfer. Het brandt op en er blijft niets van over.
Als je klaar ben met zelfonderzoek, wat blijft er dan
over? Wie overleeft het zelfonderzoek?

W iens gedachte is het? Je zegt: 'Het is mijn gedach

te.' Je zegt niet: 'Het is jouw gedachte.' In dit 'mijn'
moet het verschil zitten. Kijk eens goed of dit wel zo
is. Verschil kan alleen bestaan uit een eigenschap. Een
eigenschap heeft geen bewustzijn. Eigenschappen zijn
verschijnselen, en een verschijnsel kan zichzelf niet
herkennen. Een verschijnsel is in feite een object. Er

80

81

]ij bent het Onsterfelijke,

waarom denk je aan de dood?
Laat sterven wat sterfelijk is
en laat het Eeuwige zijn.

laat de cocon 'Ik' opengaan

n reactie op de doordringende kracht van je eigen

satsang wordt er soms een overgang van kracht erva

ren. Een verschuiving van handmatig naar automatisch

vindt plaats. De cocon 'ik' wordt geopend; het Zijn
kruipt er uit, het slaat zijn vleugels uit als het zijn na
tuurlijke staat weer ontdekt. Gevangen energien wals
je conditionering, gewoontes, angsten, gehechtheden en
verlangens, die ooit het weefSel vormden die je een ge
voel van een onafhankelijk en autonoom bestaan gaven,
ontrafelen zich. Sluimerende herinneringen en neigingen
flakkeren weer even op. Je ervaart de dingen op een voor
jou nieuwe manier. Daarom is het niet ongebruikelijk
dat er enige tijd nogal wat beroering is. Laat alles gebeu
ren. Trek geen conclusies uit alles wat je waarneemt. Blijf
gewoon stil. Laat het gebeuren. Weersta de neiging de
gebeurtenissen te interpreteren. Oordeel nergens over.

85

Voor een tijdje merk je misschien dat de gewone dage

uiteen spatten. Weersta de verleiding hier enige con

lijkse routine geen routine meer is. Je vergeet misschien

clusies uit te trekken. Het is de mind die vecht om zijn

je sleutels, je telefoonnummer, welke bus je naar huis

greep te behouden. Je hebt je leven geleid alsof je het

moet nemen, enzovoort. Je rnind kan in paniek raken.

van bladmuziek speelde. Nu al het papier is verbrand,

Wat een geluk dat je je in sarsang bevindt, een omge

moer je je levenslied spontaan spelen. Het is niet aan

ving waarin je eraan herinnerd wordt dat dit allemaal

jou de gang van zaken te regelen. Er zijn maar heel

ok is. Je bent in God's handen, dus maak je geen zor

weinig mensen die hier tegen kunnen. Sommigen ke

gen dat je voor jezelf zou moeten zorgen. Dat heb je al

ren misschien terug en de mind wacht je gretig op, om

lang genoeg gedaan. Nu leer je langzamerhand hoe het

je terugkeer te verwelkomen. Maar in satsang word je

universurn voor jou zorgt.

aangemoedigd deze druk en dit ongemak te verdragen.

Geleidelijk ga je een diepe vrede voelen in jezelf die

Dit duurt maar korte tijd, slechts zolang het Zijn en

niet gemakkelijk wordt verstoord. Je stemmingen ko

kele oude, opgesloten energien moet oprispen. Er is

men in een natuurlijk evenwicht. Je merkt dat acties

een soort innerlijke voorjaarsschoonmaak aan de gang.

en reacties, waarbij je je eerder zeer betrokken voelde,

Dit is een goed teken.

worden waargenomen in dit Gewaarzijn waarmee je

n bent, maar dat ze je niet raken. Er is een bepaalde
stabiliteit, een zekere diepte in deze erkenning, en gro
te vreugde komt op zonder reden.
De aanvankelijke onstabiliteit op het gebied van er
varingen staat symbool voor de geboorteween, omdat
je opnieuw wordt geboren in Leegte. Laat die open
baring plaatsvinden tot ze verstilt. Het is niets meer
dan het geluid dat een lege fles maakt wanneer je hem
in zee gooit: 'blub, blub'. Als alle lucht eruit is, wordt
hij volkomen stil en zakt naar de bodem. Jouw mind
lijkt op deze fles. Eerst maakt hij een 'blub, blub' -ge
luid voordat hij volkomen stil wordt. Laat je door deze
dingen dus niet in de war brengen. Ze zullen gebeu
ren. Zelfs als je denkt, dat je gek wordt. Ook dit gaat
voorbij. Her zijn alleen maar luchtbelletjes die zachtjes

86

87

Alsje zuiver water wilt drinken,

ga dan naar de Bron.

Het zaad 'Ik Ben'

n de kristallen bol van het Bewustzijn bevindt zich

het gevoel van de Ziener die waarneemt. Deze maakt

melding van - en houdt zich bezig met - het ervaren

van diversiteit, zowel buiten als binnen de vorm, waar
mee Hij zich ook uitdrukt. Het gevoel 'Ik Ben' is het
zaad waaruit dit alles ontspruit en wordt waargeno
men door het intutieve gevoel 'Ik Ben'. Het 'Ik Ben'
kan zich niet uiten zonder het lichaam. Zonder het
lichaam kan Het niets ervaren.
De Ziener 'Ik Ben', kan door niemand worden
gezien. Je intellect kan je niet verder brengen dan 'Ik
Ben'. Dus, wat is dan datgene dat zelfs weet heeft
van het intellect zelf? Gebruik niet je verbeelding, de
verbeelding wordt waargenomen! Wie denkt er nog?
Zelfs je neiging tot denken, samen met het denken
zelf, wordt gezien door Dat wat het denken over-

91

stijgt. Dus wat is dan het nut van het denken? Het
is overbodig.
Velen van jullie zijn bang om onderzoek te doen
voorbij het intellectuele vermogen van het verstand.
Er bestaat het idee dat 'no mind' hetzelfde is als krank
zinnigheid: als ik mijn verstand verlies word ik gek!
Probeer erachter te komen wat het is dat vasthoudt aan
het denken of het denken opgeeft. Want dit alles is de
mind! Je bent Dat wat de mind, met al zijn noties en
ideen, zelfs waanzin, bevat. Hoe kun je door te ont
dekken wie je bent gek worden?
Er is niets mis met denken. Er is niets mis met welk
object ook. Slechts onjuiste identificatie is de oorzaak
van deze misvattingen en je bent hier om deze mislei
ding van jezelf te ontdekken. Bij het onderzoeken van
de 'ik' kom je erachter dat 'ik' bij niemand hoort.
'Ik Ben' is vrijheid, 'Ik Ben' is Zijn. 'Ik Ben' is auto
noom, zuiver; zonder 'Ik Ben' bestaat niets. Het is de
nooit vervagende geur van het Goddelijke dat straalt
in ieder lichaam. Die Goddelijkheid in mijn lichaam
spreekt tot diezelfde Goddelijkheid in jouw lichaam.
Dat wat door mijn ogen kijkt is hetzelfde als dat wat
door jouw ogen kijkt. Jij zult deze Waarheid ontdek
ken, zij zal zich onthullen. En jij die Haar ontdekt en
aan wie Ze wordt geopenbaard, jij bent Dat zelf.
Daar hoef je je hoofd niet over te breken. Dat open
baart zich aan zichzelf, niet aan een ander.

92

.
"
.

Subtieler dan ruimte

elfonderzoek werkt niet voor mij omdat ik dat als

zeer mentaal ervaar. Ik verleg mijn aandacht naar
ruimte in plaats van naar de objecten die in de ruimte
verschijnen.

Fantastisch! Eerst verdeelde je het geheel in onderde

len, en dat creert een zekere claustrofobie in je Zijn.
Nu focus je op de ruimte waarin dit spel verschijnt, en
zo

wordt je blik alomvattend, panoramisch. Het is hel

der dat wanneer zien en ruimte n worden, de wereld

stil wordt.
Wordt de kwaliteit van leven slechter of bloeit je
leven op?

Ik ben heel gelukkig.

95

Nu al is er een natuurlijk gevoel van vreugde en ontspan

al zo, maar je hebt de neiging te zeggen: "Ik snap het

ning in je Zijn. Alles wat verschijnt in ruimte, verdwijnt

nog steeds niet", en daarin te geloven. Je zult inzien dat

ook in ruimte, en toch zit de ruimte niet te wachten of

de 'ik' die het wilde 'snappen' zelf het schijnbare strui

het weggata . Ook als een manifestatie ruimte opvult,

kelblok was, omdat die een tweedeling creerde.

wordt ruimte niet verstoord. Op den duur gaat ze voor

bij. Zover ben je al gekomen, heel goed!

Ik gebruik concepten om jouw concepten weg re

nemen. En wanneer deze concepten weggenomen zijn

Nu nog n stap. In de uitspraak 'Ik focus meer op

- die van mij en die van jou - dan is wat overblijft

ruimte dan op het object' zit een gevoel van keuze: 'Ik

al hier, nu! Dichterbij dan aanraking! Dichterbij dan

kan kiezen voor het object of voor ruimte. Als ik kies

intimiteit! Je zoekt met de mind, en mind kan alleen

voor het object: onrust ontstaat! Wanneer ik kies voor

maar naar een object zoeken. Kan mind het subject

ruimte, is er stilte. Ik houd van de stilte; ik denk dat

vinden, waarin mind zelf als een object verschijnt?

ik bij de stilte blij(' Wat is de natuur van degene die

focust op ruimte en daarvoor kiest?

Als je het niet begrijpt, is dat ok. Het hoeft niet

begrepen te worden. Alleen het volgende moet wor
den herkend: je zoekt naar iets, maar je kijkt al daar

Het weet dat het nog altijd kijkt naar ruimte.

vandaan. Blijf bij die herkenning. Je bent op een mooi

punt gekomen waar je niets oppikt of vasthoudt. Je

Dan moet het subtieler zijn, omdat het zelfs naar

hebt duidelijk gezien dat wat op het scherm verschijnt

ruimte kan kijken.

ook tot het scherm behoort. Het komt en gaat. Soms

is er ruimte, stilte, verstilling. Dit is de vreugde van

Soms is er het gevoel dat ik datgene ben waarin deze

beoefening plaatsvindt - een ogenblik maar - en dan
verschuift het weer naar een soort doener die bezig is te
focussen.

niet-gedentificeerd zijn. Laat de objecten komen, je

houdt ze niet vast en duwt ze niet weg, ze verschijnen
simpelweg op eigen houtje volgens hun eigen wetten.
Wanneer je je niet met objecten identificeert, is er
onmiddellijk een spontaan gevoel van blijdschap en

Gewaarzijn kan nooit een object zijn. Het kan niet zin

vrede. Dan zal Liefde antwoorden: 'Nu word je niet

tuiglijk worden waargenomen. Je bewust van Gewaar

meer in beslag genomen door 'het andere', je bent be

zijn bewust zijn is een actie die je niet kunt uitvoeren!

schikbaar voor mij. Ik zal er zijn.'

Het vindt gewoonweg plaats. Dat waar je naar zoekt

heeft al plaatsgevonden; in feite heeft er niets plaatsge
vonden. Het is er al vrdar er iets plaatsvond. Het is

96

97

Ik ben de Grote Wteren.

Op Mijn gezicht schrijft de oorspronkelijke pen
van Mahamaya onophoudelijk
het leven en lot van alle levende wezens.
Elke golf, iedere rimpeling,
de subtielste beweging- is Mijn dansen.
Toch blijfIk- de zuivere Werkelijkheid
altijd onberoerd, onaangedaan.
Schitterend en voorbij alle concepten,
Ik alleen
- het Onvoorstelbare,
het Vormloze Absolute,
Ben

Een afspraak met

de Boeddha

iets overkomt jou. Dit is slechts jouw spel, jouw

toneelstuk. Er is niets om over naar huis te schrij

ven; er is niets aan de hand waar je zelfs ook maar een

briefkaart mee vol zou kunnen schrijven!
Hoe kun je bang zijn voor je Shiva-wezen, dat zon
der enige intentie is, zonder tijd, zonder oorzaak en
gevolg, zonder morgen, zonder leven en dood? Alles is
leeggemaakt. Kijk maar, het is slechts een droom die
oprijst in Dit en die droom maakt deel uit van Dit! De
droom is onderdeel van Zijn spel, van Zijn pracht! Je
zult ook je tumult hebben verwijderd. Wat dan over
blijft is roerloos, onveranderlijk en zuiver- ondeelbaar
Bestaan. Nataraj!
Het lichaam is bang voor dat alles!

101

Het lichaam is niet bang voor Dit, het lichaam verlangt

Jij als 'jij' bestaat niet, alleen maar als een gedachte. Je

naar Dit! Verlangt dat de mind zich ontspant in Dit!

bent het ontmoeten alleen waard wanneer 'jij' er niet

bent.

Dan is het de mind die bang is.

[Stilte]
Maar waar is de mind? Mind is zelf een gedachte! Er
is Gewaarzijn en het Gewaarzijn wordt leeg. Alle zin

Ik heb een afspraak om de Boeddha te ontmoeten in

tuigen functioneren, maar ze worden stil. En wat is er

Tiruvannamalai. En daar wacht ik op.

achter dit alles? Het Oneindige. Het Oneindige be

vindt zich achter, voor, boven, onder en voorbij dat
alles!
Er is een verraderlijk virus van ongeloof, en dit virus
zuigt de aandacht naar zich toe. Maar ook dat wordt
waargenomen. Het wordt waargenomen als de stem
die het dichtstbij is, de geestverschijning 'ik'.
Het is als een vasthouden aan ...
Identificeer je niet met iets dat zich vasthoudt. 'Zich
vasthouden' is niets anders dan een gedachte - een ge
dachte die zich vasthoudt aan een gedachte.
Dit zijn allemaal maar ideen! Dit is niet wie jij
bent! Waarom verstop je je voor de volheid van wat je
bent? Waarom ben je bang? Je bent dit niet! Ik accep
teer het niet als je zo praat, ik geloof je niet! En ik heb
geen belangstelling voor wat je zegt! Iedere keer dat ik
je ontmoet ben je God Zelf. Maar je poseere als God
die Zichzelf ontkent - is dat mogelijk?
Je blijft van alles opwerpen: 'Dit houdt me tegen!'
Onzin! Niets houdt je tegen! Wie heeft je dat verteld?

102

103

Honing zijn

anneer zo'n directe ervaring zich voordoet, heeft

iets het gevoel dat er meer nodig is.

Onderzoek deze behoefte aan meer! Zie of het iets an

ders is dan een uitnodiging van het denken. De ideen
die we hebben over verlichting houden ons voortdu
rend in het ongewisse. We blijven wachten. Het is
alsof we een checklist voor verlichting met ons mee
dragen, ervan overtuigd dat onze beelden en ideen
van de Waarheid de juiste zijn. Een checklist van onze
favoriete ideen over ontwaken tot Waarheid ziet er
ongeveer als volgt uit: al mijn problemen zullen ein
delijk verdwijnen zodra ik ontwaakt ben; ik zal geen
pijn meer hebben wanneer ik weet wie ik ben; vrijheid
betekent dat ik voortdurend in een staat van gelukza
ligheid verkeer. Hieruit concluderen we dat, als er zich

105

problemen voordoen in het leven, we er nog nier zijn.

behoefte. Zuiver denken is gewichtloos in de zin dar

Als her vermogen pijn te voelen nog steeds aanwezig

het geen verborgen agenda heeft; het is levendig en

is, kunnen we onmogelijk weren wie we zijn, en zolang

komt spontaan in actie. En er is geen beoefening no

gelukzaligheid zich niet aandient, zijn we zeker niet

dig om die twee van elkaar te onderscheiden. Je enige

vrij. Deze fantasien houden ons gevangen in een con

opdracht is: wanneer er gedachten verschijnen die zeg

tinue spiraal van afgescheiden zijn. Maar het is juist

gen: 'Volg ons', gebruik je het vermogen te herkennen

deze checklist van hoe her zou moeren zijn om vrij te

dat je alleen maar het waarnemen bent. De uitnodi

zijn, die je Vrijheid ondermijnt.

ging verliest dan zijn aantrekkingskracht en in de stilte

Er dwarrelen veel van dergelijke gedachten door de

mind van de zoeker! Maar de gedachten op zich heb

die overblijft komt vanzelf een natuurlijk onderschei

dingsvermogen op.

ben geen macht. Het is alleen je geloof in een gedachte

Is het echt zo eenvoudig? Ja, het is echt zo eenvou

die hem levensecht maakt. Als gevolg daarvan worden

dig. Dat is de reden dat je mind dit verwerpt met het

deze obstakels door je gedachten werkelijkheid. Ver

besluit: 'Het is niet genoeg!'

volgens worden ze je ervaring, en versterken op hun

Door de eeuwen heen hebben de wijzen op hun

beurt de illusie die de mind dan bestrijdt alsof deze

eigen unieke manier gewezen op deze voortdurende

nooit zelfopgelegd was. Iets schijnt gewend te zijn het

oorzaak van menselijk lijden: je wilt honing proeven;

gevoel van een onafhankelijk zelf in stand te houden

je wilt geen honing zijn.

en re continueren.

Honing kan geen honing proeven! Dat is onmoge

lijk. Omdat je wilt blijven proeven, komt er nooit een

Ik zie wel in dat ik de gedachte niet nodig heb, maar hij

einde aan het pad naar de Waarheid. Daarom voel je

is er nog steeds.

je zo aangetrokken toe 'Zeven stappen naar Vrijheid!'

En na de zevende stap haal je er nog meer bij; alle

Laat de gedachte er dan maar zijn! Probeer hem zelfs

boeken en verschillende spirituele wegen en beoefe

niet weg te duwen. Negeer hem! Dat is wat de wijzen

ningen bieden aan je re helpen. Je gebruikt ze om

hebben gedaan. Zij negeerden de suggesties van het

de ontdekking van je Zelf, die onmiddellijk is, uit re

denken, totdat ze helemaal uit het bestaan verdwenen

stellen. Je interesse ligt bij al die verschillende smaken

waren. Door deze geconditioneerde en telkens terug

en zo ontgaat je de Waarheid. Je zegt dat je Vrijheid

kerende gedachten geen enkele aandacht re geven, zal

wilt, maar je wenst vrijheid in gedeeltes. Vrijheid Is.

er helderheid zijn wanneer er een zuivere gedachte op

Ze kan niet in handige pakketjes of stappen worden

rijst uit Leegte. Deze gaar niet gepaard met angst of

verdeeld.

106

107

Je vraagt: 'Wat is het doel van vrij zijn als er geen sma
ken zijn? Alle levende wezens zijn verslaafd aan het
proeven van ervaringen: het contrast, de frictie, de
spanning, de onvoorspelbaarheid, het drama, de be
lofte. Je houdt zelfs van de mislukking.
De wijzen genieten op een zuiverder manier: zon
der gehechtheid, zonder verslaafd te zijn, zonder hun
kering, zonder behoefte, zonder vergelijking. Hun ge
nieten is fris, op dezelfde manier als waarop je als klein
kind altijd genoot. W ijzen genieten van de wereld,
maar ze lijden er niet onder. Een ervaring is slechts het
aroma dat vloeit door het lichaam van vreugde dat zij
zijn. Er is geen 'zelf' in de ervaring genvesteerd. Dus
valt er niets bij te winnen en niets te verliezen. Er is een
gelukzaligheid die het proeven van honing overstijgt.
Honing Zijn, dat is het hoogste!

108

Dat wat zegt:

Wanneer pijn en vrede

'Mijn mind is te sterk:

een ZIJn
I

is de mind zelf

Een illusie,

versterkt door erin te geloven.

k wil terug naar die ervaring 1k ben Dat. 'Er was al

I leen maar vrede en nu voel ik zoveel spanning!

Spanning betekent slechts dat er spanning aanwezig is,

meer niet. Welke etiketten plak je op spanning waar
door het zo'n belangrijk en onaangenaam verschijnsel
wordt? Het hoeft je niet te storen. Het is heel goed
mogelijk zeer gespannen te zijn en tegelijkertijd voor
honderd procent vol vrede.

Maar vanmorgen tijdens de meditatie was er zoveel pijn

dat ik niet op de vraag 'Wie ben ik?' konfocussen.
Misschien was deze vraag niet wat er op dat moment
nodig

was.

Soms is het een kwestie van toelaten van

wat er ook maar gebeurt; zonder oordeel, zonder het

111

weg te duwen, zonder het vast te houden en er een

te, op het lijf geschreven kans kalm te blijven en waar

drama van te maken. Je hebt pijn, nou n?

te nemen dat deze symptomen, zoals alle verschijnse

len, voorbijgaan. Wat een Grace!

Ik zou het graag willen stoppen en me goed voelen!

Laat de reacties gebeuren. Geef je bestaan over aan

het Bestaan. Ik zeg je: kom Thuis. Alles wat je vreest te

Die wens het te willen stoppen, is juist datgene wat de

verliezen houdt je juist vast in deze pijn.

ellende veroorzaakt! Laat de pijn er zijn, kijk ernaar!

Dat is pas echt zelfonderzoek. Wanneer pijn, of die
zich nu op het emotionele of fysieke vlak uit, wordt
versterkt tot uiterste intensiteit, heb je de meeste kans
te zien wat je niet bent! Dit betekent niet dat je er
voor kiest een martelaar van jezelf te maken of je li
chamelijke gezondheid te verwaarlozen. Als er een arts
moet worden geroepen, prima, dan doe je wat je moet
doen, maar tegelijkertijd maak je volledig gebruik van
de mogelijkheid te kijken en waar te nemen. En als er
niets te doen valt, is je overgeven aan de pijn essentieel.
Ertegen vechten verergert alleen maar het ongemak.
Het is duidelijk dat je aan deze ervaring een of andere
interpretatie geeft die haar luidruchtiger, ellendiger en
onaangenamer maakt.
Door de gewijde energie van bijvoorbeeld de hei
lige berg Arunachala, of door het vuur van satsang, tre
den fysieke en emotionele reacties op met verhoogde
kracht. Lichamelijke klachten zijn vervelender en af
mattender, terwijl emoties duidelijker van zich laten
horen. Deze verergering maakt het de mind moeilijk
zich aan het ongemak te onttrekken. Hij is gedwongen
onder ogen te zien wat hij liever zou onderdrukken of
waarvan hij zou willen weglopen. Je krijgt de volmaak-

112

113

Er wordt gezegd
dat vissen niet kunnen leven in water dat te schoon is.
Evenzo kunnen gedachten niet gedijen
wanneer de aandacht verzonken is in het Zelf

Kaviaar van

het Zijn

w opmerking daarstraks over de geboorteween die

komen wanneer we geboren worden in Leegte, die

klonk alsof we eerst door de hel moeten gaan om in de

hemel te komen, irriteerde me bijzonder. Ik vraag me af
hoeveeljaar dat gaat duren.
Wanneer je gaat leven naar eigen ervaring, afhankelijk
van je eigen Zelf, zijn dat fantastische jaren. Al die tijd
heb je geleefd op een manier die leek te werken in het
leven, maar dat was niet genoeg. Er bleef altijd iets dat
hunkerde naar blijvende bevrediging. Als dat niet w
was, wu je dan hierheen gekomen zijn? Ondanks alle
weerstanden en angsten van je mind, heb je je weg hier
naartoe gevonden. Je kunt erop vertrouwen dat deze
Kracht, die je hier heeft gebracht, zichzelf nu tevreden
stelt. Hij neemt die dromende mind weg. Natuurlijk

117

komt er irritatie op, omdat je niet meet op je eigen

Alleen dat wat moeiteloos gaat kan 'natuurlijk' worden

kracht kunt rekenen. Alles waarop je altijd rekende, is

genoemd. Je houdt van moeiteloosheid. Er is inspan

je aan het verlaten. Je grenzen, je houvast, je wandel

ning nodig voor alles wat je najaagt, behalve voor Wat

stokken en je levensonderhoudsysteem, alles wordt je

Is. Je kunt niet streven naar Wat Is, omdat je al bent

ontnomen. Iets dat hier heel boos over is, schreeuwt:

Wat Is.

'Ik wil vrijheid, maar niet als het pijnlijk is en onge

Misschien is je aarzeling gebaseerd op ideen over

mak geeft!' Je wilt het in pil-vorm, zodat je het alle

wat Zelfontdekking je zal brengen. Als je hebt ge

maal vandaag voor elkaar krijgt!

hoord dat vrijheid hetzelfde is als leegte, vraag je je

De angst voor verlies van identiteit, de angst voor

misschien af wat daar vrij aan is. Er gebeurt niets in

controleverlies, verlatingsangst, de angst voor het op

leegte. Dat spreekt de mind niet erg aan, want voor

geven van je dromen, de angst voor het verlies van je

de mind betekent dit de dood. Maar we nodigen je

gehechtheden komen op als angstaanjagende slangen.

niet uit je te begeven in de versie van leegte die je

Ze ontlenen kracht aan je aandacht. Je ondersteunt ze

mind erop nahoudt. We leiden je naar de directe er

omdat ze iets voor je betekenen. Aldus voorzien van

varing van dynamische Leegte, binnen je ware Zelf.

energie beginnen ze je gemoedsrust te verstoren.

Op het moment dat je Dit ontdekt, zul je Het nooit

Dat Wat Is, is niet moeilijk te vinden - nee, Het

meer ontkennen, omdat je in je oorspronkelijke

is hier, zelfs nu! Alleen lijkt het ontdekken van deze

Zijn, je oorspronkelijke Vreugde treedt; na al die tijd

Waarheid je wereldse gehechtheden te bedreigen. Je

wordt eindelijk de dorst naar blijvende bevrediging

realiseert je niet dat alles dat je niet durft los te laten

ook gelest.

helemaal niets is! Het neemt alleen reuzenvormen aan

Vanuit welke kant van bewustwording luister je? Ik

in je mind! De ogenschijnlijke kloof tussen jouzelf en

spreek rechtstreeks tot dat Wat Is. Ik spreek vanuit Dat

Werkelijkheid is slechts de afstand van een idee.

tot Dat zelf.

Als het je teveel pijn doet om los te laten doe het dan

Het Zelf hoeft geen pelgrimstocht te ondernemen

niet, probeer iets dat gemakkelijker is: kijk waarom je

om zichzelf te ontmoeten. Het hoeft geen spirituele

vasthoudt. Als zelfs dit te zwaar is voor je, probeer er

gymnastiek te doen om zichzelf te zijn. Waarom zou

dan achter te komen wie het is die opgeeft en wie het

het frustrerend moeten zijn? Voor wie is het frustre

is die vasthoudt.

rend? Daar moet je achter komen! 'Jij' kunt niet ge

Wil je zelfs dit niet doen? Voel je je zelfs door deze

vraag bedreigd?

118

frustreerd zijn! Jij bent je gewaar van frustratie die op

komt als een vorm van energie. Dat waarbinnen de

119

frustratie-energie wordt waargenomen, is niet en kan

nooit worden gefrustreerd! Ik laat je de kaviaar van het
Zijn zien, maar jij maakt er kattenvoer van!

[Gelach, gevolgd door een lange stilte]

- >.\

.\

120

Het oorspronkelijke Zijn

Houd alleen vast aan het eenvoudige gevoel van bestaan

-1kBen'die zachte en vormloze intutie vanbinnen.
\%es stil tot degene die dat doet. . . verdwijnt.

k ben leraar van beroep, maar de structuren in scholen

zijn academisch van aard en gebaseerd op de mind. Ik

ben op een dieper niveau terechtgekomen. Mijn dilemma

is: zal ik blijven ofzal ik datgene wat er in me omgaat

volgen, ofis er iets tussenin mogelijk?

Het antwoord is voor mij heel duidelijk. Je moet de
roeping van je Hart serieus nemen en je moet dat
volledig doen, en niet proberen te zwemmen en tege
lijkertijd op het strand te lopen. Dat is niet mogelijk.
Soms wordt het dilemma groter wanneer je het gevoel
hebt dat je de uitdaging niet uit de weg zou moeten
gaan: het moet toch mogelijk zijn om meer hartkwa
liteit in deze omgeving te brengen. Maar dat hoeft
niet datgene te zijn wat er van je gevraagd wordt.
Laat los, zoveel als de roeping je toestaat en ga naar een

123

dieper niveau van begrip en inzicht. Geef je echt over

richt op totale bevrijding van je eigen conditionering?

aan die Kracht, die de roeping en aantrekkingskracht

Breng jezelf in harmonie met Waarheid en het leven is

ernaartoe al in gang heeft gezet. Onze beperkte men

in harmonie met jou. Grace is je welwillende en con

selijke waarneming kan de diepte van Haar wijsheid

stante bondgenoot.

nooit peilen.
Deze Kracht verschilt niet van jouw Zelf. Wat het
ook doet, je zult inzien dat het in volmaakte harmo
nie gebeurt. Hoe meer je dit tot je neemt en Thuis
komt, zelfs zonder enige moeite of intentie, hoe meer
anderen op de een of andere manier zullen welva
ren bij jouw bestaan; en op manieren waarvan je je
niet eens bewust bent! Dit is de kracht van Stilte. In
de aanwezigheid van diegenen die verankerd zijn in
hun oorspronkelijke staat van Zijn -die vrij zijn van
beperkende gedachten en beperkende identificatie
- vindt zo'n uitwerking, zo'n invloed, zo'n schoon
heid plaats.
Jij bent niet anders dan het oorspronkelijke Zijn. Je

kwam om dit te ontdekken, laat je door niets ophou

den. Niets in deze verschijningsvorm is het ontdekken
meer waard dan te weten wie je bent. Je pleegt geen
verraad aan je beroep, en je zult alle mogelijke steun
krijgen.
Vertrouw erop dat het leven je ondersteunt wan
neer je een dergelijke stap zet. Het is niet louter theorie
-het is mogelijk te ontwaken, helemaal vrij te zijn van
lijden, zonder twijfel en zonder angst. Op jouw beurt
geef je de mensen vrede die jou eerst van je tocht pro
beren af te houden.
Wat kan er in de weg staan wanneer je zoektocht zich

124

125

Het leven is zo vriendelijk

niet toe te staan
dat al je dromen in vervulling gaan.

Je verbergen in het kussen

van God

k wil er komen.

Onderzoek dit 'Ik wil er komen' alsjeblieft. Op het eer

ste gezicht lijkt het een veelbelovende gedachte, maar
die gaat gepaard met de niet-zichtbare andere kant van
de munt, zijn zwijgende tegenhanger: 'Ik ben niet daar,
ik ben afgescheiden.' De twee kanten bestaan naast el
kaar, en voeden je gedachtengang van ingebeelde af
gescheidenheid. Raak dus geen van beide kanten aan.
Raak deze munt helemaal niet

aan.

Gooi hem weg.

Wat blijft over?

En het gaat me niet om het antwoord! Het is de
vraag die van belang is. Het is een volmaakte spiegel.
Laat de vraag zich ontvouwen en weerspiegelen in je
wezen. Denk er niet over na! We zijn zo goed in het op
rapen van nog meer munten waar 'ik' in gestanst staat,

129

in de poging ergens te komen of iets te krijgen. Zet

al jaren in je hoofd aan het fluisteren is? Ontmasker

geen enkele beweging in gang, hoe subtiel ook. Waar

degene die zegt: 'Ik wil vluchten'. Ben jij dat?

moet je heen? De Waarheid was altijd al hier. Eerder

dan iedere gedachte, dichterbij zelfs dan je adem.

Ik wil blijven.

Identificeer je niet met welk gevoel dan ook dat

voortkomt uit deze introspectie. Alle emoties, net als

Die stem is ook niet van jou, want zolang hij gevoeld

gedachten, zijn toeristen, geen bewoners. Besta alleen

wordt als de jouwe zul je voelen dat je moet vertrek

via je ogen. Opnieuw vraag ik je, wat blijft over?

ken. Het is alleen maar nog een andere 'Ik wil'-munt

Als het er niet al is, laat het vallen! Wachten is geen

om weg te gooien. Laat die oordelen met rust en stel

optie. Verwachtingen evenmin; want dat wat verwacht

vast: 'Deze stem is niet mijn stem. Iets in mij wil gaan,

is ook een gedachte. Dat wat kijkt naar de verwachtin

maar ik blijf.' Als wat blijf je? En gaat dit blijven ge

gen van de mind overstijgt verwachtingen. Er kan niets

paard met enige moeite? Een persoon kan niet blijven,

tussen jou en Het komen. Niets kan Het verbergen .

alleen wat overblijft, blijft. En jij bent Dat.

Er is vrede en stilte nu.

Geef het idee van een reis naar Waarheid op en

Waarheid wordt onmiddellijk onthuld. Geef dit idee
op dat je er dichtbij bent. Dit idee brengt je namelijk

Ik geloof je niet! Je energie laat dat niet zien. Jij bent

alleen maar naar een nieuwe geboorte, een nieuwe ge

Dat waarin vrede en stilte ontstaan. Vrede en stilte zijn

beurtenis. Je vermijdt juist alles daardoor. En wat be

de geur van die geurloze Bloem die je bent. Creer

treft dit onzinnige 'Ik snap het nog steeds niet': schenk

niet, beeld je niets in.

geen enkele aandacht aan de stem van deze slang.

Ik weet echt niet wat ik moet doen.

Wees stil; we zullen zien of je in staat bent gewoon

stil te blijven. Je kwalijke relatie met de mind als meester
is voorbij. De mind kan voor normale taken worden

Zelfs hier, in de slaapkamer van het Goddelijke zelf, is

'ik' er nog. Zich verbergend in het kussen van God!
Ik wil vluchten.

gebruikt, maar kan je nooit helpen te zijn wie je bent.

Er is geen hoofdbrekende filosofie nodig om je Zelf
te kennen, alleen spiegelen is nodig. Heb je de moed
om in je eigen spiegel te kijken? Er was een tijd dat je
niet klaar was om te zien wat de spiegel je voorhield.

Laat dit 'ik' dat wil vluchten ontsnappen en blijf zelf

hier! Waarom zou je je verbinden aan deze slang die
130

Nu brengt iets je hier; kijk maar.

Kijk of vertrek.

131

Als je doet wat recht uit je Hart komt,

kan het voor een ander niet verkeerd uitpakken.

De waas van 'Ik' verwijderen

r is geen vraag meer.

Wanneer er geen vragen meer zijn, blijft vrede over.

ja, er is vrede, maar ik kan die niet beschrijven.
Niemand kan deze vrede beschrijven! Niemand is in
staat geweest Dit met woorden over te brengen, want
weet je, Het is er al voordat er woorden ontstaan. Als je
je mind gebruikt, zal hij vervolgens dit ruwe materiaal
van de manifestatie gaan versieren. Hij zal interpreta
ties toevoegen, vol van ego, wals sentiment, verlangen
en weerstand. Deze vervormingen worden laag op laag
aangebracht op je oorspronkelijke waarneming. Altijd
gebaseerd op het 'ik', creren deze interpretaties de
wereld van dualiteit, van 'het andere', en vervolgens

135

worden angst en onvolledigheid uitgenodigd zich als

We hebben laagjes afgepeld om Dat te kunnen vin

schijnbare werkelijkheid te manifesteren.

den wat niet als verschijnsel herkend kan worden en

Vrij van de behoefte te oordelen en zich te iden

spontaan, zonder woorden, ervaren wordt, omdat het

tificeren, lekt er geen energie weg uit de zintuigen;

woordeloze Ruimte is. Dit woud van conceptuele iden

ze komen tot rust. Alleen zuiver waarnemen blijft

tificatie heeft de intutieve herkenning overschaduwd,

over. Wanneer deze Staat aanwezig is, slaap je niet

die zowel stil is als Stilte zelf. Het is de bedoeling dat

heel veel, maar je bent nooit moe. Er is niets dat je

wij door dit woud trekken en er op de een of andere

wilt; en wanneer je niets te wensen hebt, ben je vrij!

manier aan de andere kant weer uit komen. Nu en dan

Geen verwachting, nergens naar uit te kijken, niets

loopt er een Christus uit, of een Boeddha. Soms strui

af te wijzen. Een natuurlijke stilte en vrede zijn dan

kelt een van ons eruit en gaat er weer in. Maar sommi

aanwezig. Ik richt me tot die Staat waarin de mind

gen komen eruit, en eruit komen betekent realiseren

verschijnt en er iets aan wil doen: 'Wat moet ik nog

dat ik niet degene ben die het zo moeilijk had tussen

meer doen?', 'Zou ik meer moeten mediteren?' Jij

de bomen. Ik ben niet de bosbewoner. Op de een of

bent Dat al! Je kunt Het niet verbeteren! Het wacht

andere manier droomde ik het en toch is het ook met

alleen op herkenning. En wat is eigenlijk datgene wat

mij verbonden. Het is niet de definitie van wat ik ben,

het gaat herkennen? De herkenning zelf komt eruit

maar op de een of andere manier is het de expressie

voort. Dus moeiteloos, zonder de vragen op te geven,

zoals die opkomt uit mijn Zelf. Nu is duidelijk dat

glijden ze van je af.

het niet het Absolute is, het is slechts een spel waarin

Je intutieve gevoel van het Zelf komt op uit het

geloofd wordt.

Niets.

Het is er gewoon, het ontstaat uit zichzelf Het is geluk en

bedroefdheid.
En toch overstijgt het deze beide ook. Het speelt via
beide in de manifestatie. Zelfs deze Stilte overstijgt
stilte, zie je. Het is jouw Zelf. Het is je woonplaats,
maar niets, niet-iets, woont er. Het wordt je Boeddha
natuur genoemd, maar er is daar geen Boeddha. Ik ben
'jij' en Ik ben 'ik', en Ik ga zelfs deze te boven.

136

137

Waar ik ook ben,

ik ben stil

k heb geen standaardantwoord op vragen. Er is

geen standaardantwoord. Het gaat niet alleen maar

over het beantwoorden van de vraag, maar ook over

antwoord geven aan de vraagsteller, en dat maakt het
grote verschil.
Je kunt in God geloven, maar je kunt niet 'geloven'
in het Zelf; je kunt het Zelf alleen 'zijn'. Je Zijn is ge
heel en al stil. Het maakt zich niet druk om ideen en
problemen. Alleen de mind maakt zich zorgen, niet het
hart. Als je in het domein

van

de mind verblijft, zul je

nooit volledig in het domein van je Zijn aankomen.

De belangrijkste ontdekking is deze: waar ik ook
ga, ik bevind me nooit buiten het Zelf.
Niets wat ik doe, of niet doe, kan dat Gewaarzijn
Zelf aantasten.
En ik ben Dat.

139

Ieer

mens toont
een kfeine afsyiegeang
van het ene Zelf.

4;,.;
Aid/
-
efo--

tfd
f
lk r

Jvlaar een wijze is afs een

reusachtige syiegeC
.
in wiens aefevo{{e aanweztgeuf
het onevenwichtige wort gezten.
.

l!e{en vermijen dit syiege{en,

maar zij die 6{ijven kijken,
zien...
het ge{aat van (jo.

Wees Degene
zonder geschiedenis

e vorige keer toen ik voor u kwam zitten om een

vraag te stellen, begon mijn hart zo te keer te gaan
dat ik vandaag niet weer een vraag durfte stellen. Ik wil
de alleen maar hier terugkomen, om gewoon twee ofdrie
minuten te zitten.

Waarom niet eeuwig blijven?

Ik wil hier eeuwig blijven, maar dat hangt heel erg van
u af
Nee, dat hangt niet af van mij. Daar ga ik niet over. Je
kunt niet eeuwig op dit fysieke vlak blijven. Waarom
wil je ergens een bepaalde tijd blijven? Waarom niet
ergens eeuwig blijven? Zelfs de term 'blijven' is niet
juist. Je kunt niet blijven op een plek die eeuwig is. Je

143

moet alleen 'jij' zien kwijt te raken. Dan zal dat wat
eeuwig is zich manifesteren. Waar een 'jij' is, zijn tijd
en narigheid.

laat je mijn leven zien; toon jij me het jouwe.' Wie wil
dat weten? Wiens leven is zo interessant? Spreek als Be
wustzijn! Fris! Spreek niet vanuit het verleden! Wat heb

Dit persoonlijke 'ik' is als een gebroken vinger,

je aan het verleden? Niemand wil dat. Niemand eet het

overal waar hij komt veroorzaakt hij moeilijkheden,

eten van gisteren. Niemand leest de krant van gisteren.

alles wat hij aanraakt doet pijn. Wie met 'ik' gedenti

Waarom zou je over het verleden praten? Spreek ook

ficeerd is, denkt dat alles wat er in zijn leven gebeurt

niet over de toekomst! Er is iets dat zo nieuw is dat er

door zijn omgeving wordt veroorzaakt, met inbegrip

geen geschiedenis van bestaat; er kan geen geschiede

van de mensen om hem heen. Hij zal zeggen: 'Anderen

nis zijn van 'Nu'. Wees Degene zonder geschiedenis!

bezorgen me pijn', 'Mijn levensomstandigheden zijn er

Ik zie niemand die gebonden is. Ik blijf maar vra

de oorzaak van.' Er komt geen eind aan. Zeer weinigen

gen: 'Waaraan ben je gebonden?' Waarom zeg je: 'Ik

nemen de gelegenheid te baat, of zijn genteresseerd in

ben gebonden?' Waarom zeg je: 'Ik wil vrij zijn?' Ik

het ontdekken van de bron van hun moeilijkheden,

begrijp deze innige wens en voel me diep geraakt. La

hun lijden.

ten we eens kijken of we kunnen vaststellen wat nu

Ik zeg je, dar is het 'ik'. 'Ik' is de oorzaak van je

eigenlijk echt het probleem is. Wat we aan het licht

problemen. Omdat je je genesteld hebt in het gevoel

zullen brengen is een overtuiging dat het allemaal niet

van een persoonlijk 'ik', kan het niet anders dan dat je

goed gaat. En wanneer we hiernaar kijken om achter

lijdt. Stop met je leven te verbeteren. Vind dit 'ik' en

de reden daarvan te komen, zullen we ontdekken dat

zie wat er gebeurt. Hoelang kunnen je problemen dan

je je identificeert met de dood. Je identificeert je met

nog blijven bestaan?

iets dat niet blijft, dat geen lang leven beschoren is. Je

Wanneer je zegt: 'Ik' wil hier drie minuten blijven,

bent verliefd geworden op tijd. Je bent verliefd gewor

zal er zeer zeker een einde komen aan die drie minu

den op objecten, op ideen die in dienst staan van wat

ten, en wat heeft her 'ik' er dan bij gewonnen?

voorbijgaat. Zo ontstaan problemen. Zo is verwarring

Jij, zoals ik je ken, bent eeuwig en ik houd van het

je Wezen binnengeslopen.

gezelschap van Dar. Spreek als Bewustzijn. Praat tegen

me als Bewustzijn en niet als een persoon. Meer dan
zes miljard mensen praten vanuit het uitgangspunt dat
ze

een persoon zijn. Hun conversaties zijn gebaseerd

op het idee: 'Ik ben een persoon en jij bent een per
soon,' 'Dit is mijn leven,' 'Dit is wat ik heb bereikt,' 'Ik
144

145

De levenskracht
stroomt moeiteloos.
Inspanning treedt op bij het idee
dat er een 'iemand' is
die een actie moet uitvoeren.

Het jargon van En-zijn

inds gisteravond voel ik in mijn hart dat ik met alle

mensen verenigd ben. Ik voel me een speldje op het

prikbord in dienst van het bestaan. Dit gevoel is vol emo

tie en beroering. Er is trillen en beven. Het is alsofik dit
moet Loslaten, want ik heb het gevoel dat in deze ervaring
een gevaar voor mijn ego schuilt.
Ik heb dat mensen vaker horen zeggen: 'Ik heb een
ervaring gehad en nu zijn we allemaal samen n.' En
dan wil ik vragen, we zijn n als wat? Op welke ma
nier zijn 'wij' n? We houden nog altijd ons 'wij' -zijn.
Wat is dit 'wij' dat n is, en n met wat? Dat is wat ik
wil weten. Ik wil erachter komen of je alleen maar het
jargon van Eenheid hebt geleerd, terwijl in werkelijk
heid voor jou het idee nog altijd bestaat dat 'wij' plus
'wij' gelijk is

aan

n .

149

Wijs deze ervaring niet af. Er is niets mis mee. Iets

unieke vleug van het Zelf. Je zult hetzelfde Zelf in alle

openbaart hierdoor een grotere waarheid. Misschien is

mensen zien. Er is een gezegde: 'Ik zie de wereld niet

de diepere reden voor jou om naar voren te komen dat

zoals zij is, ik zie de wereld zoals ik ben.' Met andere

je een interpretatie wt verhelderen die tot nu toe niet

woorden: wanneer je het Zelf bent dan is de 'ander'

compleet was.

ook het Zelf, omdat het Zelf geen 'ander' ziet.

Het gevoel van En-zijn verzamelt niet alle mensen

Oppervlakkig gezien kunnen we de taal van afschei

om hen in de 'Club van En-zijn' onder te brengen.

ding en verschijnselen blijven spreken. Het lichaam

Het gevoel van En-zijn is het gevoel van de Eenheid

wordt gezien en gevoeld; een zekere hoeveelheid con

van Zijn. En-zijn slaat niet op een gevoel dat je het

ditionering en opvoeding zal zich blijven voordoen in

zelfde bent als alle mensen. Nee, helemaal niet. Het

her spel van het bestaan dat we ons leven noemen. Je

is eerder zo dat het gevoel van 'ik' als individu niet te

zult je kinderen nog steeds herkennen; uiterlijk heb je

vinden is. En dat er in plaats van dit vinden van mijn

misschien nog altijd dezelfde loopbaan. Het Bewust

'niet-bestaan' een intutief gevoel is dat er alleen maar

zijn blijft op die manier spelen, maar alles verschijnt

Dit is! Dit! Het volledige spectrum van de ervaarbare

binnen een dieper zien en begrijpen dat dit slechts ver

wereld is wat ik ben en ik ben zelfs daar aan voorbij!

schijningen zijn in mij. Het lichaam wordt ook gekend

Laat ik het herhalen! Her is niet zo dat er een 'ik' is

als een verschijnsel binnen het Zelf, dat ik ben. Dit is

die n is met alle andere 'ikken' in de wereld. Nee, het

geen onderricht. Je zult een diepe, intutieve zekerheid

is zo dat de 'ik' als een psychologische eenheid, die een

hierover hebben, omdat her gevoel 'Ik ben het lichaam'

gevoel van een onafhankelijke doener met zich mee

simpelweg vervangen wordt door het intutieve gevoel

brengt, niet te vinden is, en in plaats daarvan verschijnt

'Ik Ben'. Op mysterieuze wijze komt in dit weten van

een gevoel van Eenheid. Wat gerealiseerd wordt, is dat

zelf de moeiteloze overtuiging op dat ik eeuwig ben en

alleen het Zelf bestaat. Alleen het zuivere Zelf is hier.

dat wat hier is, eeuwig is.

Er staan geen twee stoelen in je hart, een grote voor het

Vanuit dit perspectief wordt alles dit spontane Be

grote Zelf en een kleine stoel voor het kleine zelf. Er is

staan. Er is geen ruimte over voor ideen als dat je een

alleen maar het Zelf, zie je? Van hieruit vormt zich een

dienaar van God zou zijn- een notie die heel nederig

idee van 'het andere'. Het zijn allemaal vormen van

lijkt, maar er is ook een 'dienaar-van-God-ego'. God is

het ene Zelf.

niet hulpeloos, zodat Hij de hulp van mensen nodig

Wanneer eenmaal deze Eenwording met her Zelf je

eigen werkelijkheid is geworden, zal dat wat je als een
ander persoon zag, vervaagd zijn rot niets meer dan een
150

heeft. Hij roept niet: 'Help! Help! Help me hiermee,

alsjeblieft!'

[Gelach]
151

Dus, wees stil en realiseer de Waarheid

zijn.

152

van

je En

Het bedrijf opdoeken

Vrijheid is vrij maar niet goedkoop.

Infeite is ze onbetaalbaar.
Ze zal je je wereld kosten, je gehechtheden,
je leven -je eigen zelf
je zult dit keer op keer betalen,
totdat je alles bent kwijtgeraakt van wat Jij' hebt
en alles wat Jij' hebt gespaard.
je zult dit alles inruilen
voor dat wat Jij' niet kunt bezitten
-je eeuwige Zijn.

e zit er achter deze hele manifestatie? Kijk en je

zult ontdekken dat alles vanzelf gaat! Wanneer

je dit ziet, wordt je bewustzijn bevrijd. Tot dan wordt

het in beslag genomen door het gevoel de doener te
zijn: 'Ik moet iets doen, ik moet het begrijpen.'
Je moet moeite doen om iets te worden, maar hoe
veel moeite kost het om te zijn? Blijf dus als dat wat
overblijft; wees getuige van spontaan bestaan. Dat is
niet chaotisch. Wat er gebeurt, gebeurt en dat gaat vrij
goed. De veronderstelde manager- de mind- veroor
zaakt veel ellende. En nee, we ontslaan niet alleen de
manager, we doeken het hele bedrijf op!
Kijk maar eens of het universum dan ophoudt.
Velen van jullie genieten niet van de sjeu van het
leven, omdat je gelooft in de manier waarop het den
ken vindt dat de zaken zouden moeten gaan. Deze ge-

155

dachten hebben je afgesneden van de Bron van jezelf,

zodat je niet meer stroomt. Disharmonie is het gevolg,
en lijden. Jij bent het Zelf, het Absolute, dat zich uit
als het spontane, maar je weet het niet. Je vertrouwt
het zelfs niet! Je denkt: 'Wat gaat er gebeuren als ik de
controle opgeef? Mijn wereld zal instorten!' Dus blijf
je onwetend van het excellente Zijn dat je bent.
Het bestaan zorgt voor het lichaam. Blijf het 'Ik
Ben' - het intutieve gevoel dat je van niemand hebt
gekregen; dat is en zal altijd aanwezig zijn. Vanuit 'Ik
Ben' manifesteert zich alles. Het observeert slechts de
werking van het universum wat in beweging wordt ge
zet door die vitale kracht, die adem in je lichaam, de
bezielende kracht in alle lichamen. Het is een mysterie,
en het is niet op te lossen. Probeer dat dus niet! Ob
serveer.
Wie je werkelijk bent is niet te voorspellen. De mind
is voorspelbaar in zijn pogingen om te beheersen wat
spontaan is. Hoewel hij het onbekende vreest, komt de
mind tegelijkertijd voort uit het Onbekende, dat hem
de ruimte geeft om te spelen als het onbekende en het
schijnbaar bekende. Dit spel is niet jouw zaak.
Maak je nergens zorgen over. Wees als een kind op
schoot bij God. Geniet alleen maar. Het is niet no
dig je gedachten te bewaken of een immigratiekantoor
voor je gevoelens te bemannen. Je kunt je ontspannen.
Ja, ontspan.

156

Het Oneindige lijkt zo oneindig,

De 'Ik' wordt naar de

ongetwijfeld zal ik erin verdwalen.

getuigenbank geroepen

je kunt alleen verdwalen als je een vorm bent.

WJrmen worden gezien in jou - het WJrmloze.
Als je het WJrmloze zelfbent,
waar precies zou je dan kunnen verdwalen
als je geen grenzen hebt?

hagavan zegt dat het 1k Ben' de Werkelijkheid is.

Met inspanning aan het 1k Ben' vasthouden, noemt
hij 'vichara' of zelfonderzoek. Wimneer dit moeiteloos
wordt, is het Zelfrealisatie. In mijn begrip en ervaring is
het 1k Ben' niet waarneembaar. Het heeft geen speciale
smaak en geen eigenschappen.

Waarom noem je het dan 'het'? Wie spreekt over 'het'?

Wanneer je spreekt over 'Ik Ben', wat neem je dan waar?
Op een ander moment maakt Sri Ramana onderscheid
tussen het 'grove lichaam' en het 'subtiele lichaam.' Het
'Ik Ben' is het 'subtiele lichaam.' Hoe kun je zeggen dat
'Ik Ben' niet-waarneembaar is en geen eigenschappen
heeft? Hoe zou je 'Ik Ben' kunnen kennen als het zonder
eigenschappen en niet-waarneembaar was? Spreek je uit
eigen ervaring? Je uit een veronderstelling.

159

Zeker, dit is een interpretatie van de mind wanneer hij

in de wakkere staat aanwezig en gaat vooraf aan 'Ik

buiten het 1k Ben' is. Wimneer de aandacht in het 1k Ben'

Ben.' Vanuit Gewaarzijn wordt het 'Ik Ben' gadege

verkeert, is er geen 'ik' en geen 1k Ben. '

slagen.

Zelfs wanneer er een 'ik' in het 'Ik Ben' is, zoals jij h<."!:

Dus wanneer u zegt: Neem de waarnemer waar: vat ik

stelt, is het gewaarzijn van dat intutieve weten 'Ik Ben'

dat zo op dat u tegen het 1k Ben' zegt de ego-waarnemer

nog steeds aanwezig. Het is nergens heen gegaan, toch?

waar te nemen.

Er is gewaarzijn van het gevoel van bestaan. 'Ik Ben'

betekent 'ik besta.- ' Je beweert niet dat je niet bestaat

Nee, vergeet dat allemaal! Wat je weet is dat er waarne

nu er een gevoel van een 'ik' aanwezig is, of wel? Wat

ming plaatsvindt. Je hebt het gevoel 'Ik neem waar' en

zou trouwens zoiets beweren ?

'Ik neem objecten waar'. Stel de vraag wie of wat is dit

Het 'Ik Ben' moet er zijn voordat er enige kennis

'ik' dat waarneemt? Niemand stelt deze vraag.

en waarneming kan zijn. Alle kennis en alle ervaringen

Benader het niet zo mentaal. Laat deze aanwijzing

zijn het functioneren dat zijn oorsprong heeft in en

alleen maar binnenkomen en neem waar. Er wordt iets

ontstaat vanuit dit intutieve weten 'Ik Ben.'

in gang gezet als gevolg van deze vraag. Kan het waar

Wt geniet er dan van de diepe slaap? Is dat het 1k

- ook worden geobserveerd?

nemende middelpunt - de kern van het observeren

Ben'?

Vergeet wie deze instructie gaat uitvoeren. Volg

simpelweg dit advies.

Nee, dat is niet het 'Ik Ben,' want in de diepe slaap

ben je onbewust. Body noch mind - die we ten on

Bent u, in uw ervaring, dat wat zich tevens van het 1k

rechte beschouwen als het zwaartepunt van zijn en

Ben' gewaar is?

weten - bestaat voor je in die staat. Toch is er iets

in staat om kennis van de diepe slaap door te geven

Natuurlijk! En jij ook! Zet mij niet apart. Wij zijn n

wanneer Bewustzijn, body en mind terugkomen. Het

in Dit. En mijn vraag aan jou is: 'Kun je niet zien dar

moet dus een veel, veel subtieler Weten zijn dat blijft.

zelfs het meest subtiele, intutieve gevoel van jezelf

Diepe slaap wordt genoten in aanwezigheid van een

- we noemen het eenvoudig de intutie 'Ik Ben' - zelf

kracht die we simpelweg Gewaarzijn noemen. Ge

wordt waargenomen?'

waarzijn is de constante in de afwezigheid en aan

Iemand vroeg me ooit: 'Mooji, bent u altijd in con

wezigheid van alle ervaringen, Gewaarzijn is ook nu

tact met uw intutie?' Ik antwoordde: 'Nee! Wie is er

160

161

nu in contact met zijn intutie?' Intutie is er gewoon.

zijn: de observator en het geobserveerde, samen met

Wie doet het? Niemand doet het.

het functioneren van het observeren. Wie is deze 'ik',

Dit is de vergissing: jij ervaart een 'ik' en jij weet van

de observator? Wie wil ingaan op deze vraag? Geef dit

het bestaan van 'Ik Ben.' Je denkt dat het de verant

onderzoek enige ruimte! Als deze vorm van onderzoek

woordelijkheid van het 'ik' -gevoel is om iets te doen,

in jou tot leven komt, dan bevind je je al in Grace, dan

om n te worden met het gevoel 'Ik Ben', en daar te

is Grace al bij je. Je zult nu niet veel meer vragen nodig

blijven als dat is bereikt. Deze 'ik' verandert altijd van

hebben. Ik kan ze tellen, twee of drie op zijn hoogst

vorm. Niemand kan hem vangen. Zodra je hem zoekt,

blijven er nog te stellen als je tot dit punt van inzicht

glipt hij onder het tapijt. Jij kijkt en hij is verdwenen,

bent gekomen.

je kunt hem niet vinden. Waarom? Probeer erachter te

komen waarom!
Alleen degene die geconcentreerd is op dit onder
zoek en innerlijk stil blijft zal tot enige zekerheid ko
men over dit gevoel 'ik.' Degene die het gevoel van
een doener heeft, de 'ik' die zich verplaatst, de 'ik' die
het werk uitvoert, de 'ik' die verschijnt als een zoeker
die ergens probeert te komen; heeft iemand deze 'ik'
kunnen vangen buiten de gedachten, herinneringen
of overtuigingen? Is hij gevonden? Deze 'ik' is degene
die al dat lawaai maakt in de wereld. Nu wordt hij
zelf naar de getuigenbank geroepen. Wij eisen: laat je
zien! Hoe zou hij tevoorschijn komen? Dit is intros
pectie. Dit is zelfonderzoek. Jij hebt de kracht erach
ter te komen.
Alles wat waarneembaar is, alles wat kenbaar is,
moet vr jou verschijnen. Jij bent degene die er com
mentaar op levert, daarom moet jij er eerder zijn. Om
het observeren te laten plaatsvinden moet er enige af
stand zijn. Dit is de betekenis van 'observeren.' 'Ob
serveren' impliceert dat er tenminste twee moeten

162

163

De ogenschijnlijke afttand
tussen jezelfen de Geliefde
is slechts de afttand van een gedachte.
Maar het geloven van die gedachte
brengt lijden in de wereld.

Kijk eens goed naar

de Waarnemer

lijf als het Zelfl Blijf zo goed als je kunt bij de

gewoonte je te identificeren met het Zelf. Lang

zamerhand zullen omvang en intensiteit van de denk

activiteit minder worden en alleen het Zelf zal over
blijven.
Is er geen andere manier behalve dat wat u aanraadt? Ik
vind voortdurende vereenzelviging met het Zelf vermoei
end, zo niet onmogelijk.
Het is vermoeiend omdat je het zo hard probeert met
je mind. Een andere manier is elke gedachte die op
komt negeren. Omdat je zo gewend bent aandacht te
schenken aan gedachten, is het waarschijnlijk dat

je

je er vroeg of laat weer mee inlaat. Hoewel vergelijk

baar in resultaat, vind je misschien het advies om als

167

het Zelf te verblijven gemakkelijker dan het negeren

woorden moet de aandacht naar binnen gericht zijn

van gedachten, aangezien dit meer een passieve dan

- gefocust op de bron van de opkomende activiteit.

een actieve focus is. Naarmate de gewoonte om als het

Zelf te verblijven krachtiger wordt, zal het negeren van

Er is daar niets. Als ik ernaar zoek, is er niets te vinden

gedachten gemakkelijker worden.

op die plek.

Uw advies is de waarnemer te observeren, maar telkens

Goed. Wt doet deze ontdekking?

wanneer ik dit probeer, neemt het verstand de overhand

en zit ik al gauw met hoofdpijn opgescheept. War ga ik

Mijn mind. Mijn Bewustzijn.

de mist in?
Nee, je speculeert. Ik hoor je Hart niet in dit ant
In eerste instantie denken de meeste mensen dat het

woord.

gadeslaan van de mind betekent dat je simpelweg aan

dacht schenkt aan de verschillende activiteiten die in

Dit is waar ik op vastloop.

de mind optreden. Zo kan het genterpreteerd wor

den. Maar het advies luidt om onthecht te blijven in

Dit is niet waar. 'Vastlopen' of een schijnbare blok

de staat van getuige, ronder betrokken te raken bij de

kade is ook maar een andere gedachte. Aanvaard deze

bewegingen van de mind.

gedachte niet zo snel. Identificeer je voorlopig met

Kijk niet louter naar de activiteit, observeer daar

geen enkele gedachte; blijf er los van- niet verbonden.

entegen de innerlijke reactie op de activiteit. Dit komt

Zoek dan uit als wt je er los van staat. Concentreer je

dichterbij dan alleen maar het gadeslaan van het spel

hier volledig op en met heel je hart. Volg je gevoel.

van het denken. Deze reacties laten zien hoe veel per
soonlijke betrokkenheid er is ontwikkeld; waar er iden

Maar dit wordt toch ook gadegeslagen?

tifkatie en 'ruis' is. Wanneer ik 'ruis' zeg, heb ik het

over de innerlijke onrust - weerstand en opwinding

Je gaat te snel en trekt te snel conclusies. Wanneer

- die je gemoedsrust verstoort. Zodra deze neigingen

aandacht is geconcentreerd op zijn Bron, kan er geen

worden herkend, is de volgende stap te vragen wie, wat

scheiding blijven; elk gevoel van afgescheiden zijn ver

en waar degene is die gedentificeerd is. Heeft hij of zij

smelt met de Bron.

een gezicht? Is er een feitelijke, tastbare entiteit aan

wezig als 'ik'? Zoek dat uit! Om deze vragen te beant168

Ik bedoel: dit versmelten wordt toch ook gadegeslagen?

169

Hoe kan dat als de toeschouwer versmelt met de Bron?

Wat overblijft is alleen het verenigd veld van Zijn. Er
is geen vraag of vraagsteller meer. De rusteloosheid die
voortkomt uit de pijn en de ruis van afgescheiden zijn
valt weg.
Ik wil alleen graag dat u het volgende punt verheldert:
kan de waarnemer worden waargenomen?
Er zit een mentaal luchtje aan je manier van vragen. Met
deze benadering komt er niets terecht van dat zelfon
derzoek van jou. Je schermt jezelf alleen maar af met
vragen. Dit soort 'slimheid' is de truc van de mind om
te vermijden dat je in de echte ontdekking duikt die je
wacht, voorbij het begripsvermogen van het denken.
Ik wil echt heel graag blijvende vrede en innerlijke vol
doening vinden.
Zijn jou de andere punten die tot dusver zijn bespro
ken dan wel zo duidelijk dat je klaar bent om naar een
volgend punt te gaan? Als je echt gretig bent, zal een
louter mentaal antwoord op de vraag of de waarnemer
waargenomen kan worden je niet bevredigen. Je moet
het echte antwoord zelf vinden, door de identiteit van
wat als 'ik' in jou oprijst met heel je hart aan een on
derzoek te onderwerpen. Goed uitgevoerd levert deze
vraag niet alleen maar een begripsmatig antwoord op;
hij verslindt de vraagsteller, en wat rest is alleen nog de
sereniteit en de vrede van het Zelf.
170

Onaantastbaar

e natuurlijke staat van de mind is stilte, leegte,

openheid. Hij bestaat zonder intentie! Als je

denkt dat je stilte moet beoefenen, stilte moet vinden,

de stilte moet bewaren, dan heb je het verkeerd begre
pen. Dit allemaal, het hele universum, vindt plaats in
Stilte!
Je hoeft niet weg te lopen om stilte te vinden. Het
gaat erom de Stilte te herkennen die niet verseoord kan
worden, waar je ook bent, wat de omstandigheden ook
zijn, hoeveellawaai er ook is. Reacties van welke aard
dan ook zijn er niet. Dat is niet vanwege een bepaald
gedrag of door dwang- jij en de Stilte zijn hetzelfde.
Al dit praten, deze aanwijzingen hebben alleen tot
doel je eigen Stilte te onthullen. En dat kost geen tijd!
Wanneer je voor de spiegel staat, zegt hij niet: 'Moer
je horen, ik ben nu druk, kom over een half uur maar

173

terug!' Zo krachtig is de spiegel van zelfonderzoek, je

wordt onmiddellijk gezien! En dan ken je het Onbe
schrijflijke, het Vormloze direct. Misschien kun je er
-

niet over praten, maar je lijden is voorbij. Je angsten

zijn over. Je overwint de dood zelf!
Zovelen van jullie maken bij de eerste gelegenheid
van ontdekken excuses en lopen hard weg, bang om de
laatste gehechtheid aan 'ik' op te branden. De gelegen
heid wordt je geboden dit onder ogen te zien, het te
voelen en te zien dat je het Onaantastbare bent.

,j

'\'''t
I
i

'

, I

'

174

...

Het gevoel vast te zitten is slechts

een gedachte waarin geloofd wordt.
Neem het geloof weg, en het vastzitten verdwijnt.

Geheugenverlies in het Zijn

Als een kamer duizend jaar verduisterd is geweest,

is er dan, wanneer het raam open gaat,
duizend jaar nodig om de duisternis te verdrijven?
Evenzo, in n ogenblik,
verdrijft het licht van Waarheid
de duisternis van onwetendheid.
k kom met heel veel weerstand. Ik ben heel bang dat ik
mezelfverlies. Ik wil echt het pad volgen, maar dan zet
ik weer niet door.

Je moet beslissen wie je bent. Een verkeerde identifica

tie houdt je in de tang. Als je het Zelf bent, zal er geen
angst meer zijn. Als je de ego-mind bent, dan is er de
allesverterende angst dat wat je 'bent' de leegte in zal
worden gezogen.

Ik ben bang dat het leven niet zo leuk zal zijn als ik stil
word.
Wanneer het leven zo geweldig boeiend en onder
houdend was, zou je je niet aangetrokken voelen tot

177

satsang, daarom geloof ik je niet helemaal. Er is ook

beert het zijn bestaan te verdedigen met het idee dat

iets dat naar binnen kijkt.

alle Boeddha's saai zijn!

Dat is zo.

Inderdaad, ze zitten alleen maar in grotten! [gelach]

En wanneer je naar binnen kijkt, wat gebeurt er dan?

Waarom neem je dan nog de moeite naar satsang te

gaan?

[lacht]

Dan ervaar ik vrede en vreugde.

Ik weet het niet. Ik blijfmaar terugkomen.
Dat zijn maar kleinigheden ...[gelach] en wat nog
meer?

Ja, je blijft maar terugkomen, omdat iets in jou weet

dat er eigenlijk niets te vinden is in de buitenwereld.

Dan is het alsofik tegen een muur op loop.

En wanneer je hier bent is er vreugde, is er vrede. Nie

mand heeft problemen met vreugde of vrede. Waar jij

Een muur? Er kan geen muur zijn. Vanuit je mind

last van hebt is het gevoel dat je, terwijl je vreugde en

bezien lijkt er misschien een muur te zijn en lijkt

vrede voelt, het feest elders misloopt, nietwaar?

het of je deze muur moet afbreken om er voorbij te

komen, maar dit zijn slechts ideen, want het Zelf

Ja.

kan onmogelijk los staan van jou, behalve als een

projectie.
Jij bent het Zelf waarin het idee verschijnt dat je het

En dat is rusteloosheid. Vergeet het naar het Zelf gaan

of weg te gaan van het Zelf. Jij bent het Zelf! Geef

ze

Zelf nadert. Maar wie zal deze uitspraak accepteren?

op, die ideen als: 'Als ik me op vrede richt verlies ik zo

Want er is een duidelijk bewijs dat je bezig bent te

veel', en 'Als ik de wereld in ga is daar zo veel plezier, zo

desintegreren. Arunachala is een van de weinige plaat

veel vreugde.' Welke kant je mind ook opgaat of wat

sen waar je wordt aangemoedigd deze veronderstelling

je lichaam ook doet, het is mogelijk als het Zelf te blij

in twijfel te trekken! Ja, er vindt desintegratie plaats,

ven. Jij bent de Getuige van zowel het aangetrokken

maar niet van je Zelf. Jij identificeert je met wat je

worden tot werelds plezier als het streven naar sereni

ego voelt, en daarom lijkt deze muur zo echt voor jou.

teit. Die Getuige ben je nu op dit moment en ben je

Deze muur is het ego zelf. In reactie op zijn angst voor

altijd geweest. Zolang je hier niet duidelijk over bent,

verlies van autonomie en het verlies van plezier, pro-

zal het voor jou zo lijken dat jouw keuze een goede

178

179

of een slechte consequentie heeft. En dan is er angst:

ontwikkelen, je iets te laten scheppen, of iets te laten

neem ik de blauwe pil of de rode pil?

verbeelden, maar om je te wijzen op wat eeuwig waar

Je hoeft geen enkele pil te nemen. Onderken alleen

dit: ik ben hier als Bestaan. Verbind geen ideen aan

is. Het enige dat misschien deze titel verdient: 'het

Constante'.

Bestaan. Geef het geen beeld. Verblijf in deze beeld

Het is onveranderlijk, maar als je moeite doet om

loze, niet-betrokken Aanwezigheid. Klinkt dat nu zo

niet te veranderen, kun je het niet bereiken. Niemand

pijnlijk?

kan het bereiken. Boeddha heeft het niet bereikt, Jezus

Christus heeft het niet bereikt, Krishna heeft het niet

Dat klinkt goed.

bereikt. Je kunt 'stil zijn' niet bereiken. Het is onbe

reikbare Stilte. Het is natuurlijk; met geen enkel mid

Blijf zoals je bent. Waar kwam het idee vandaan om

del verkregen. Op dit moment is dit je niet duidelijk,

hierheen te gaan of daarheen te gaan? Van de mind. Je

omdat er sprake is van fascinatie met beweging - de

hoeft nergens heen. Blijf.

beweging van identiteit, de beweging van doenerschap

Als je dit herkent is er een enorme stilte. Je zult geen

enkele scheiding vinden tussen wat je bent en Stilte en

- die op de een of andere manier het zicht ontneemt

op deze natuurlijke herkenning van wat al hier is.

Vrede; geen grens, op geen enkele manier. Er zal zelfs

niet het gevoel zijn dat je hier moet blijven of dat je

[Stilte]

dit moet vasthouden. De herkenning zal zijn: Dit Is.

Alleen Dit is stabiel van zichzelf- dat wil zeggen, Het

En niet de beweging op zich, maar het geloof in - en de

heeft verder geen enkele andere steun nodig.

fascinatie voor - deze beweging veroorzaakt blindheid.

Het Zelf dat je bent is al hier, maar herkenning van

Deze zorgt voor geheugenverlies in het Zijn. Jij bent

deze onveranderlijke ruimte, dit onveranderlijke Ge

het Zijn. Het is geen compliment dat ik je geef. Het

waarzijn, moet plaatsvinden. Om die reden vraag ik

punt is: jij bent perfect! Maar zolang je aandacht is ver

je datgene te herkennen wat niet kan verdwijnen. Het

ankerd in de mind, ben je daar nog niet volledig van

kan niet komen en Het kan niet gaan, maar binnen

overtuigd. Er zal altijd enige twijfel bestaan. Misschien

Dit vindt het spel van komen en gaan plaats, gadege

vang je een glimp op, een flits, maar die zal zich niet

slagen in de aanwezigheid van Dit.

stabiliseren, omdat je vasthoudt aan de ideen over wie

Wat hier wordt verteld is geen onderricht. Het is

je denkt te zijn en in je mind gelooft.

slechts een geheugensteuntje, een kans te herkennen

Mijn gevoel is, keer vrij terug naar je land. Wat je

wat al zo is. Ik ben hier niet om je te pushen je te

ook mee hebt gedragen hierheen, laat het achter. Het

180

181

heilige vuur van Arunachala is een goede plek om her

re verbranden. Ga leeg naar huis. Dit zal her grootste
geschenk zijn aan je land, je familie, je vrienden. Neem
je paspoort mee, maar wees zelf leeg.

182

je beeldt je in dat watje hebt bestudeerd

en dat wat in je hoofd zit is watje weet.
Maar dat is alleen wat je denkt.
Alleen wat bevestigd wordt binneninje Hart
is echt Wten,
en het hoogste weten en de hoogste ervaring is:
1k ben niets. '

Dood

bij aankomst

k kan accepteren dat het leven me voortdurend onder

steunt. Ik begin te geloven dat ik al perfect ben en dat
alles komt en gaat, maar er is nog steeds een gevoel in mij
dat ikfouten en pijn kan voorkomen.

Ja, dit laatste gevoel was al overduidelijk door de eerste

mededeling die je deed, dat je gelooft dat het leven
je ondersteunt. Mijn onmiddellijke reactie is: nee, jij

bent het Leven! Het is niet zo dat 'het leven' er is en dat

'jij' er bent. Deze uitspraak: 'het leven zorgt voor mij'
roept onmiddellijk de reactie in me op: 'Jij, wie?'.
Zodra je je aandacht afwendt van je Zelf naar het
gebied van de ervaringen en dat als de enige werke
lijkheid beschouwt, voel je je uiteindelijk gescheiden
van het leven. Afscheiding komt je bewustzijn bin
nen. Dan werpt iemand je een reddingsboei toe door

185

de volgende vraag te introduceren: 'Wie ben ik?' Als

je die niet grijpt en jezelf in plaats daarvan probeert
tevreden te stellen met louter mentaal begrip, zul je bij
aankomst verdronken zijn.
Het ligt diep in de menselijke psyche verankerd dat
we zijn afgescheiden van het leven; dat er het leven is,
naast dat wij er zijn.
'Ik heb een goed leven, heb jij een goed leven?'
'Arme stakker, hij heeft een slecht leven.'
Maar is het waar? Is er iemand die een leven kan
'hebben'?
Jij bent het Leven!
Als je dit niet volledig kunt aanvaarden, is dat ok.
Forceer geen acceptatie, geef alleen maar deze bood
schap innerlijk voldoende ruimte om gehoord te wor
den, de mogelijkheid in overweging te worden geno

De huidige staat van je mind probeert deze Waarheid

te verbergen, hij wordt angstig omdat in het lichaam
conditioneringen nog steeds de kop opsteken en deze
kunnen niet worden vermeden. Bewustzijn drukt zich
ook uit als deze conditioneringen terwijl het op de
juiste plek binnen het geheel van Zijn spel ontwaakt.
Conditionering vindt plaats in dat gebied waar
conditionering plaats kan vinden. Maar er is een plek
waar conditionering niet kan plaatsvinden; van waar
uit de aanwezigheid van conditionering, het effect van
conditionering, en het spel van conditionering wordt
waargenomen. Jij bent die Waarnemer. Jij bent de pas
sieve Waarnemer. Jij bent niet het actieve deel. Wie jij
werkelijk bent is niet genteresseerd in conditionering.
In feite weet je uiteindelijk niet eens van het bestaan
van zoiets als conditionering!

men- dat 'ik Leven ben.' Er is geen kloof tussen het

zich ontvouwen van het leven en dat wat jij bent. Er is
niets anders dan jij die kan zeggen: 'Dit is 'mijn leven."
Er is niets 'anders' om verslag over te doen.
De mind probeert je te overtuigen dat dit niet zo is.
Functionerend als een innerlijke journalist probeert hij
voortdurend bij te houden wat zich ontvouwt. Maar
elk rappon dat hij schrijft zal altijd achterhaald zijn,
en slechts een beeld van de waarheid zijn, nooit de
Waarheid zelf. Zelfs als de beweging een fractie van
een nanoseconde duurt, ben jij, in wie de vermelde
beweging al heeft plaatsgevonden, sneller, sneller dan
snel. Omdat jij de gebeurtenis bevat, kan die alleen in
Jou plaatsvinden.

186

187

Wie kent die vreugde

die opkomt wanneer de vraag
cwze ben ik?'
wordt gesteld en niets wordt gevonden?

Zwanger van je Zelf

l zolang ik het spirituele pad bewandel, blijft alles

.I\.maar wegvallen. Ik heb nergens belangstelling voor.
Ik heb het gevoel alsof ik heel lui ben geworden. Ik kan
geen afipraken nakomen. Ik kan me nergens aan wijden
en niets ondernemen. Gedachten over de toekomst komen
wel op, zoals hoe zal ik mezelfonderhouden zonder dat ik
werk zoek? Ik ben onzeker over de vraag ofdat wat hier
gebeurt waar is ofdat het weer zo'n vermijdingsspel is van
de mind

Je bent een zeldzaam geval. Je bent zwanger van je Zelf.

Je laat op een of andere manier je Zelf geboren wor
den. Er komt een moment waarop iedere belangstel
ling wegvalt. Sommige mensen raken in paniek wan
neer dit gebeurt. Ze zijn bang om als oninteressant te
worden gezien. Maar jij vindt dat hoe dan ook niet

191

erg. In deze fase van Zelf-ontdekking kunnen gedach

te rammelen en ik wendde me tot God: 'Het is tijd.

ten zoals jij die noemt diep vanuit je mind opkomen

Het is tijd. Waar bent u?'

om je bang te maken. Ze proberen een net van twijfel

over je spirituele evolutie te werpen.

Soms konden er twijfels opkomen die dit enorme

vertrouwen in God, die voor mij synoniem is met het

Het komt me zeer bekend voor, wat je nu vertelt.

Bestaan, op de proef stelden; die suggereerden dan dat

Het was ook mijn ervaring dat dingen eenvoudigweg

God me had verlaten. Maar wat duidelijk opwoog te

wegvielen. Ik was vroeger leraar aan het plaatselijke

gen deze twijfels was een gevoel dat iets kenbaar maak

college in het centrum van Londen. Toen de kus van

te: 'Ik (God of het Bestaan) zorg voor jou.'

binnen, de ontdekking van het Zelf in mij wekte, gaf

Ik herinner me dat mijn broer me op een dag kwam

het Hart me in mijn baan op te zeggen. Mijn eigen

opzoeken. Hij ging zitten en haalde een stapel bank

reis heeft me geleerd dat er, tijdens het afpellen tot aan

biljetten tevoorschijn die hij begon te tellen. Hij was

zuiver Zijn, ervaringen in je kunnen optreden waarvan

bezig voor mijn neus een stapel geld te tellen terwijl

je nooit had kunnen vermoeden dat ze iets met jou te

ik niets had. Toen kwam de gedachte bij me op: aan

maken hadden, maar op het moment dat ze naar bui

n pond zou ik al genoeg hebben. Maar innerlijk wist

ten komen zijn ze voor jou overduidelijk.

ik dat ik niets moest vragen. Het is de mind die het

In mijn geval, ondanks dat er nooit enige belangstel

geld wil hebben. Het is de mind die bang is geen geld

ling was voor geld, en dat is tot op de dag van vandaag

te hebben en allerlei rechtvaardigingen vindt waarom

nog steeds zo, viel alles van me weg tot het punt dat ik

het wel goed is erom te vragen. Ik had mijn broer in

een tijdlang helemaal niets meer had. Mijn laatste cent

het verleden geld gegeven en dit zou het volmaakte

uitgegeven; er kwam geen cent meer binnen, en

moment zijn geweest voor een wederdienst. Maar iets

toch wist ik diep in mijn hart dat ook dit hoorde bij de

schaamde zich zelfs al bij de overweging ergens om

was

fase van zuivering. Al die ervaringen vormden een es

te vragen en dit hielp me ervan af te zien. Terwijl ik

sentieel onderdeel van een wasprogramma om alle nog

die hogere roep volgde, bleef de mind argumenteren:

aanwezige vlekken uit het Zijn te verwijderen.

'Maar dit is een teken van God. Hij draagt je op het je

Sommige mensen zeggen: 'Ik heb niets', maar zij

hebben bijvoorbeeld dan nog vijfhonderd pond op de
bank - dat is hun 'niets' - maar ik bedoel dat ik echt

broer te vragen! Zie je hoeveel geld hij heeft? Dit is je

kans, neem hem!'
Maar ik zeg je, dat is niet

w.

Het laat zich niet op

niets had! Ik zocht in mijn zakken, doorzocht al mijn

deze manier zien. Het is alsof je heel stil moet zijn

oude kleren om te zien of ik wat kleingeld of wat dan

om de stem van God te kunnen horen boven het la

ook kon vinden! Er was geen eten en mijn maag begon

waai van de mind uit. Zo intiem is deze onzichtbare

192

193

Geliefde in jou, die nu alle trucs aan het licht brengt

men wat komt. Op die manier wordt alles wat onwaar

waaraan je gewend was en waarmee je je identificeerde.

is achtergelaten en het Oneindige wordt in Zijn volle

Je krijgt te zien hoe bedreven je bent geworden, wat

glorie onthuld.

een slimme manipulator je bent geweest. Alle trucjes,

Ik ben heel blij voor je. Ik ben bekend met de

alle strategien, alle gekunsteldheid die vermomd was

vreemde kronkels en bochten in de weg die je moet

als spontaniteit, worden nu getoond zoals

werkelijk

volgen wanneer het Zijn alle leugens opboert. Het is

zijn. Ja, zelfs dat wat je altijd spontaan noemde was in

dan ook echt fantastisch. Wanneer je eigen vaardig

feite ook geforceerd.

heden waarop je vertrouwde, tekortschieten, wordt

ze

Alles komt aan het licht. Je krijgt te zien dat 'iets'

op dat moment alles mogelijk. Wanneer alle steun is

bang is om de bodem van de put te raken. Als de aan

weggevallen, zullen geweldige verrassingen je deel zijn.

vankelijke angsten die opkomen niet de kans krijgen je

Denk niet dat je de weg kent naar je eigen verlossing.

te verleiden de raad van je vertrouwde mind te volgen,

Wanneer het Leven zo aardig is alles van je weg te

zal een immens gevoel van ruimte en vrijheid worden

nemen, kan er overvloed komen in alle opzichten! Al

onthuld. Het is niet wat je zou verwachten. Je zou ver

leen ben je er nu niet meer afhankelijk van. Je bent

wachten dat je wanhopig was.

geen bedelaar meer. Zelfs overvloed betekent niets

Iemand als jij is zo gezegend. Al je foefjes en stra

voor je. Zo is het pad van degene die Vrij is.

tegien om te kunnen bestaan, je hele gewiekstheid,

zijn met een fijne kam verwijderd. Nu ben je weer als
een baby bij God op schoot. Laat alles gaan. Rumi zei
iets moois hierover: 'Wie me hier ook bracht, moet me
ook thuis brengen.'
In ieder van ons vindt een unieke ontdekkingsreis
plaats. De mind is bang om ongemak te ervaren en
zal proberen obstakels op je pad te plaatsen. Hij zal
proberen je om de tuin te leiden met zijn slimheid. Hij
zal met fllosoflen aan komen zetten. Maar jij nadert

het vuur met gevouwen handen en met de vastbeslo

tenheid in je hart om hier niet over te onderhandelen.
Zoals je niet met je eigen menukaart naar een restau
rant gaat, zo treed je ook het leven tegemoet: laat ko194

195

Imiteer Ramana niet,

maar volg zijn woorden
met vertrouwen en devotie
totdat je Thuis bent.

..

. ,

Loop en volg het licht van je eigen Hart.

De stroom van iedere rivier is uniek.
Ik ben voorbij rivier en stroom.
Ik ben ongebonden Gewaarzijn.

..,

In slaap zijn terwijl je

volkomen wakker bent

k heb het gevoel dat ik gek word. nneer ik het zelf

onderzoek uitvoer, blijven er twee over. Dat ben ik,

degene die herkent, en er is de ik die 'ik' herken.

Het 'Ik Ben' dat getuige is van dit alles is maar n fac
tor. De identiteit heeft de neiging over het verhaal van
hemzelf te praten. Maar voor de allereerste keer wordt
het licht nu op hm gericht. Degene die het verhaal
vertelt, is wat? Ben je tot dit punt gekomen?
Ik zie dat ik niet het lichaam ben, maar ik identificeer
me er nog steeds mee.
Goed, schenk wat aandacht aan diegene die zich met
het lichaam identificeert. Iets identificeert zich met het
lichaam en dat noem jij jezelf De identificatie met het

199

lichaam ontstaat als een 'ik'-identiteit en zegt: 'Ik doe

dit ... ' Ook dat wordt waargenomen. Dus het waarne
men daarvan moet op een dieper niveau plaatsvinden.
Er is degene die een verhaal over het leven heeft:
'Mijn naam is George. Ik ben zo en zo oud en heb deze
nationaliteit.' Het lichaam vertelt niet het verhaal van
George. Maar iets is er dat het idee heeft: ik ben het
lichaam. Dit is het denken. Er komt een gedachte op:
Ik ben het lichaam, en die gedachte komt op als 'ik.'
Dit is voor jou de eerste identiteit. Het is de lichaams
identiteit, en die voelt als heel dichtbij.
Ik zal je iets vertellen: wat het ook is dat 'ik' zegt,
komt voort uit de Bron. 'Ik' kan van nergens anders
komen dan van de Bron zelf. Zelfs het 'ik' van de dui
vel komt van diezelfde Bron.
Wat het eerst uit de Bron oprijst is het gevoel 'Ik
Ben.' Dat 'Ik-Ben-gevoel' zelf wordt het goddelijke
principe in de vorm genoemd. Alle bewuste wezens
hebben dat gevoel van 'Ik Ben.' Het is zuiver in ieder
een. Het is synoniem met Bewustzijn. Vervolgens rijst
uit dit 'Ik Ben' -gevoel de kracht op zich te identifice
ren, om via het instrument of het voerruig het bestaan
te ervaren en proeven. Deze identificatie met het li
chaam komt ook op als 'ik.' Anders dan het primaire
'Ik' dat zuiver is, is dit secundaire 'ik ', dat gedentifi
ceerd is met het lichaam, beladen met eigenbelang en
conditionering. Wanneer dit 'ik' spreekt: 'Ik houd van,
ik geef de voorkeur aan ..., ik, ik, ik, ik', draagt het veel
psychologische lading en zwaarte met zich mee. Het is
dit tweede 'ik' waarmee jij je lijkt te identificeren. Iets

200

identificeert zich met dat 'ik' dat zich vasthoudt aan

het 'ik ben het lichaam'-gevoel. Wanneer het sterk ge
hecht is aan het 'ik ben het lichaam'-gevoel, dan komt
het op als persoonlijkheid.
Stel je een zwaaiende pendel voor. Stel dat de pen
del je aandacht is. Aan de ene kant heb je het zuivere
'Ik Ben'-gevoel en aan de andere kant heb je het 'ik ben
ik '- of 'ik ben het lichaam'-gevoel. Wanneer de pen
del naar de 'Ik Ben'-kant zwaait, is er alleen 'Ik Ben.'
De smaak van je ervaring is die van ruimtelijkheid en
stilte. Er is vreugde en een genieten van het bestaan. Er
is plezier in het Zijn. Er is ontspanning. Er is vrede. Er
is een natuurlijke stroom van mededogen met alles wat
binnen jouw wereld komt. Wanneer de pendel naar
de 'ik ben ik' -kant zwaait - de tijd in en de identiteit
in die mijn Ik Ben geworden is - is er meer lawaai,
spanning, bedreiging, gehechtheid en zijn er meer oor
delen, angsten en dromen. Wanneer hij weer naar het
'Ik Ben' zwaait, is al het lawaai weg en is je ervaring die
van alleen maar waarnemen door je ogen. Er is vreugde
in deze waarneming. Het is niet persoonlijk.
Sri Nisargadatta Maharaj zegt het heel mooi. Hij
zegt:
Het 1k Ben' is als een deur
die naar de ene kant openzwaait in de hele manifestatie
en naar de andere kant in de Oneindigheid.
Dit 'Ik Ben' is hetzelfde als Bewustzijn. Maar zelfs het
Bewustzijn komt en gaat en is niet stabiel. Wanneer
201

de deur in Maharaj's uitspraak, die het 'Ik Ben' sym

staat verdwenen is, maar ik zeg je, die is er nog steeds.

boliseert, aanwezig is, neemt Het de manifestatie waar.

De woorden die je mij hoort zeggen komen voort uit

Je kent dit als wakker zijn. In die staat is Bewustzijn

deze zuivere staat. Soms wordt deze staat ook wel geka

aanwezig en heb je het voorrecht het potentieel van Be

rakteriseerd als in slaap zijn, terwijl je volledig wakker

wustzijn te ervaren, het ervaren van diversiteit. In diepe

bent.

slaap is bewustzijn weg. Bewustzijn wordt ook 'Ik Ben'

genoemd; dus 'Ik Ben' is weg. Het lichaam is weg. Maar

Die veranderlijkheid is ook deel van het Zelf, nietwaar?

je bent algehele gelukzaligheid. Wanneer je je bevindt

in de staat waarin je niets ervaart, verkeer je in volko

Alles is deel van het Zelf. Het veranderlijke is ook deel

men gelukzaligheid! Dit is de staat waarnaar Maharaj

van het Zelf. Je kunt het Zelf niet indelen. Je kunt al

verwijst met de deur naar Oneindigheid. Als je hier je

leen de verschijnselen die in het Zelf oprijzen indelen.

gedachten over laat gaan, geloof je ten onrechte dat deze

Maar je hebt je verbonden met de verschijnselen die

ervaringsloze staat slechts voorbehouden is aan de diepe

voorbijgaan, en dus voel je je onstabiel.

slaap en verdwijnt zodra het bewustzijn en de wakkere

staat, samen met ervaringen, weer tevoorschijn komen.
Sri Nisargadatta zegt niet dat de deur moet verdwijnen.
De strekking van zijn opmerking is dat deze Oneindig
heid wordt gekend door het 'Ik Ben' zelf Omdat je de
dans van ervaringen op het scherm van Bewustzijn je
volle aandacht geeft, terwijl je hoegenaamd geen aan
dacht schenkt aan het 'Ik Ben' dat dit spel gadeslaat, zie
je dit niet, en voel je je uiteindelijk ellendig.
We zijn dol op de wakkere staat, ongetwijfeld, maar
we houden ook van de diepe slaap. In de diepe slaap
ben je totaal in liefde maar niet in dualistische zin, je
bent in de Eenheid van Liefde. Alle levende wezens
zijn graag in die staat waarin er zelfs geen 'ik' bestaat.
En jij houdt er ook van!
Zoals ik al eerder zei, wanneer de wakkere staat over
deze zuivere staat heen komt, geloof je dat de zuivere

202

203

De liefde die je voelt voor n mens

kan worden uitgebreid en de hele wereld omvatten
zonder ooit op te raken.

Satsang is de spiegel
van het Zelf

zegt dat de getuige op zichzelfstaat en alles gade

slaat wat in het bewustzijn komt, maar ik heb het

idee dat de getuige en datgene waar hij getuige van is

tegelijkertijd ontstaan en daarom niet gescheiden zijn.
Dit lijkt

zo

omdat je het over de waarneembare of

persoonlijke getuige hebt. De getuige waar ik naar

wijs is de zuivere Waarnemer, die onpersoonlijk is en
onaangedaan blijft door ervaring of degene die er
vaart. De zuivere Waarnemer overstijgt de mind en
kan dus niet in de mind opkomen. Het is eerder an
dersom. De mind komt op in de zuivere Waarnemer.
Die persoonlijke waarnemer waar jij over praat is al
leen maar ander aspect van de mind.

207

Hoe kan ik me meer volledig in die zuivere staat ver

Er is dus een gevoel vanbinnen en dat wordt gen

ankeren?

terpreteerd als een gevoel van hopeloosheid. Wat ge

beurt er als je je niet met het gevoel identificeert of

Het is voor jou onmogelijk om er verankerd in re zijn!

erover oordeelt, maar het gevoel er gewoon laat zijn?

Om te beginnen maak je de vergissing jezelften onrech

Op dit moment richt je je aandacht op het gevoel

te te identificeren als een autonoom 'ik'. Dit idee 'ik' is

en maak je het belangrijk. Maar nu vraag ik je de

slechts een gedachte die verschijnt in en als de mind.

aandacht terug te brengen naar datgene wat zich van

Een gedachte kan niet proberen een 'niet-gedachte' te

het gevoel bewust is. Schakel de neiging uit om naar

worden, en dat is wat je impliceert in je vraag.

buiten, naar de ervaring te gaan. Blijf alleen het Ge

Jij, als onafhankelijke entiteit, bent niets anders

waarzijn zelf.

dan een idee. En jij suggereert dat dit idee een poging
kan doen het Absolute, de moeiteloze Werkelijkheid te

Er gebeurt niets hier.

worden. Je kunt Dat alleen maar zijn. De zuivere staat

waarover je praat is je eigen Zelf. Jij bent Dat! Dit in

Precies! Er gebeurt niets. Om gebeurtenissen te erva

zicht, deze herkenning moet innerlijk stevig verankerd

ren, moet je naar buiten gaan naar het terrein van de

zijn. Dan zul je vanzelf de Waarheid kennen.

body-mind. Is er enig gevoel van teleurstelling in reac

tie op deze bevinding? Merk je dat je zit te wachten op

Er is dus niets dat k' kan doen ofhoefte doen om Dat te

wat er hierna gebeurt?

zijn? Ik weet niet zeker ofik me nu volslagen wanhopig of

opgelucht voel door wat u zojuist heeft gezegd.

U leest mijn gedachten.

Wie voelt zich opgelucht of wanhopig? Neem alsje

Het 'hierna' vereist denken. Het 'hierna' duidt aan dat

blieft nu even de tijd en verhelder dit voor jezelf. Kijk

de aandacht jaagt op verleden, toekomst, activiteiten,

naar binnen; volg de vraag terug naar waar hij vandaan

gevoelens, gedachten enwvoort. Dit wordt allemaal

komt. Heb geen haast. Begin met heel stil te zijn en

door het denken gezien en tot realiteit gemaakt. En het

kijk naar de innerlijke reactie op deze vraag. Nogmaals,

denken, als opzettelijke en niet-opzettelijke activiteit,

wie voelt zich wanhopig of opgelucht?

wordt op zijn beurt ook gezien. Identificeer je niet met

wat waargenomen wordt; wees de ultieme Waarnemer

Er is een sterk gevoel van onbehagen aanwezig, ergens in

waarbinnen dit alles plaatsvindt. Let op dat je je ook

mijn borst.

van deze Waarnemer geen beeld vormt, aangezien dit

208

209

ook een schepping van de mind zal zijn. Neem zonder

Twijfels zullen dan ook wel illusie zijn.

interpretatie en verbeelding waar, dan blijft er alleen

Stilte, alleen Ruimte over.

Ja, en de twijfelaar eveneens.

[Lacht]

Als ik in satsang ben ...

Dit is ook een gedachte. Zodra je die gedachte volgt,
belandt satsang in de tijd en wordt gegijzeld door je
mind. In werkelijkheid is satsang de spiegel van alleen
het Zelf. En wanneer ben je niet je Zelf? Uit gewoonte
dwaalt je aandacht, waarmee Bewustzijn zich van na
ture identificeert, voortdurend rond om objecten te
vinden en rust zelden in zijn Bron. Wanneer aandacht
naar buiten gaat, naar objecten als gedachten en ge
waarwordingen, is dat verstrooidheid. Wanneer aan
dacht in de Bron blijft is dat ware aandacht. Deze aan
dacht zal geleidelijk overlopen in - en n blijven met
de Bron en er synoniem mee worden; dit overstijgt
zowel aandacht als verstrooidheid; Het is naamloos en
vormloos. Wees Dat!

Bent u altijd in die staat?

Ja, moeiteloos en natuurlijk blijf ik Dat. Maar begrijp
alsjeblieft dat er geen entiteit is die deze natuurlijke
staat bereikt en er in verblijft. Jij bent Dat al. Dat is
wat wij zijn. Dit begrijpen met een zuivere mind en
zuiver hart betekent een diep zien of rechtstreeks er
varen, en is het enige dat nodig is. De rest is illusie. Ik
ben heel uitgesproken, omdat je veel twijfels hebt.

210

211

Zien vanuit Vrijheid

it 'Nu' dat aanwezig is, dat niet eens het begrip

'Nu' kent en waarin het begrip 'Nu' ontstaat- is

het meest fris! Zo vers dat het niet nodig is 'Nu' of

'Hier' te zeggen. De mind wordt eenvoudig ontdaan
van zelfs het meest subtiele.
Zie vanuit Stilte! Zie vanuit Leegte! In de direct
heid van je eigen inzicht word jij, als een afzonderlijke
entiteit, ongedaan gemaakt. Dan neem je geen vrijheid
waar, dan neem je waar vanuit Vrijheid. Je bent Vrij
heid. Verschijnselen kunnen je niet verstrikken.
Er is een 'ik' dat voortkomt uit de mind en dat heeft
altijd iets nodig. Er is het intutieve gevoel van 'Ik' dat
voortkomt uit Leegte en dat geen behoefte kent; het
ziet alleen. En dan is er die 'ik'-loze ruimte waarin de
'Ik' die geen behoefte kent ook wordt gezien.
Dit alles tegelijkertijd, als En.

213

Een concept is niet de Waarheid.

Het is niet volledig- niet genoeg.
Wanneer het concept wordt opgenomen in je Hart,
verandert het concept in Aanwezigheidhet komt tot leven.
Het wordt de scheppende energie van het Goddelijke
en

zegent de wereld met goedheid.

Mijn laatste vraag

V un jij, de Waarnemer, gezien worden? Als ik maar

n vraag zou hebben, zou ik je deze stellen, en ik
zal hem je blijven stellen. Het is zo'n krachtige vraag
dat je al het andere wat je ooit hebt gehoord of bestu
deerd zou kunnen vergeten. Hij zou je thuisbrengen.
Als je bestaan er louter op gericht is om je projecties
te bevredigen, om comfort en spullen te bemachtigen,
om over bovennatuurlijke trucs te kunnen beschik
ken, om de 'perfecte' relatie te vinden of om succes te
hebben in de materile wereld, dan is deze vraag niet
voor jou en raad ik je

aan

elders te zoeken. Maar als

je het vuur in je hebt om je eigen Boeddhanatuur te

ontdekken, je eigen Christusbewustzijn of Krishnabe
wustzijn, je ware Zelf te ontdekken, dan kun je je er
niet van afwenden. Alles zit in deze vraag opgesloten.
De rest is van secundair belang.

217

Je hoeft niet te proberen je n te voelen met iedereen,

om de wereld te ervaren als jezelf, om van iedereen te
houden. Dat gebeurt misschien spontaan, maar werk
er niet naartoe. Door de wereld een mentaal idee van
'eenheid' op te leggen wordt uiteindelijk alleen het ge
voel van 'het andere' gevoed. Het kan arrogantie culti
veren onder de dekmantel van nederigheid. Om wer
kelijk het Ene te kennen dat ten grondslag ligt aan het
geheel van de schepping, hoef je alleen het volgende te
doen: kom erachter wie je bent, nu, op dit moment!
Waarom tijd verliezen door die meest waardevolle
openbaring uit te stellen?
Kun je het idee zijn dat je van jezelf hebt, van je
opvoeding, geslacht of nationaliteit? Dat wat door de
planeten wordt benvloed, kun je dat zijn? Deze ont
dekking is direct beschikbaar. Ik vraag nogmaals, kun
jij, de Waarnemer, gezien worden? Zelfs alleen maar
bij het horen van die vraag, zonder hulp van de mind,
doet die vraag zijn werk - een herorintatie van per
ceptie vindt plaats.
Kan iemand die vrij is genieten, vraag je? Natuur
lijk kun je genieten. Plezier is niet het monopolie van
de mind of het ego. Je hele Zijn is synoniem met
blijdschap.
Op de lagere niveaus van bewustzijn heb je een ob
ject, een relatie, een doel, een idee, iets anders dan je
zelf nodig om plezier te hebben en dat is prima omdat
dat ook een soort vreugde is, zij het beperkt en vluch
tig. Maar in zijn meest waarachtige en hoogste sfeer
geniet het Zelf van zichzelf. Het geniet van de mani218

festatie van alles zonder zich aan enig object of doel te

verbinden. Deze vreugde, die niet over iets gaat, is de
vreugde van degenen die vrij zijn. En die is nergens
mee te vergelijken, niet over te brengen of je voor te
stellen. Die vreugde kan alleen worden ervaren.
Feitelijk vinden alle soorten van vreugde die je kent
en najaagt hun oorsprong in die ene vreugde van lou
ter Zijn, inclusief de huidige vreugde die je ervaart bij
het 'worden'. Hoe kan er n soort van vreugde afge
zonderd zijn, wanneer vreugde juist de aard van het
bestaan is? Het verschil tussen de vreugde van de vrije
mens en die van de niet-vrije mens, is dat de vrije mens
geen enkel 'ding' of gevoel nastreeft, noch enig gevoel
betreffende 'het andere' volgt, aangezien hij 'het an
dere' uit ervaring kent als zichzelf. Dus wat valt er dan
na te streven en na te jagen? Deze intrinsieke vreugde
van de vrije mens gaat nooit voorbij.
We hebben heel veel ideen opgedaan die niet in
dienst staan van de Waarheid die we zijn. Dat is alles.
Het is gewoon een misverstand. Eenmaal ingezien, wat
is dan de uitkomst van deze herkenning? Onafgebro
ken rust en stilte. Onafgebroken vreugde. Een zodanige
vreugde dat er zelfs verdriet in voor kan komen zonder
dat de vreugde daardoor verduisterd wordt; waarin ir
ritatie, tijdelijke boosheid, iedere emotie kan ontstaan
maar niet blijft plakken. Deze vreugde omvat het onein
dige potentieel en de uitdrukkingskracht van Zijn.
Zijn eigen ingebeelde beperkingen doorbrekend,
roept ononderbroken vreugde zichzelf uit als zijnde
Jij, hier en nu.

219

Het is niet belangrijk origineel te zijn;

het is alleen belangrijk waar te zijn.

I
\

Adem

van

het Absolute

n de christelijke bijbel staat: 1n den beginne maakte

God de mens van modder en water en blies hem ver

volgens leven in,

en

de mens werd een levend wezen. 'Wt

is nu de mens, het Lichaam ofde adem?

Beide. Het voertuig voor de ziel werd gevormd uit de
aarde. Toen dat voltooid was, blies het Opperwezen
leven in de inerte vorm en kwam de inerte vorm tot
leven. Het begon te functioneren als een biologisch
lichaam en een denkende entiteit - een psychosoma
tisch wezen- een heelheid. Het wordt hier in de bijbel
prachtig uitgedrukt. God's adem is de levenskracht:,
die zich bekendmaakt in het gevoel 'Ik Ben' - het Be
wustzijn- 'ik besta.' Pas toen kon de kennis optreden
van Zijn. Daarom is het gevoel 'Ik Ben' de adem van
het Absolute.

223

Maar u zegt dat het Absolute voorbij het scheppingsproces

gaat.

zien God de enige Ene is, die Zich bekendmaakt via

de intutie of het weten - 'Ik Ben' - in het lichaam
van ieder afzonderlijk bewust wezen, kan niemand af

Ja, hoewel alleen daaruit de hele manifestatie voort

gescheiden van Hem bestaan. De persoon heeft zijn

komt. Eerst moet Bewus tzijn, het vloeiende Zijn,

bestaan in God, want God is allesdoordringend - Hij

manifest zijn. Het heeft een lichaam nodig om zijn

is het unieke bewuste Zijn. In India wordt het gezegde

aanwezigheid kenbaar te maken en om zich te uiten.

'jiva is Shiva' algemeen aanvaard. 'Jiv verwijst hier

Wanneer het lichaam voldoende is voorbereid, komt

naar het individu en 'Shiv naar het Opperwezen.

de intelligente bestuurder, het 'Ik-Ben'-Bewustzijn, sa

men met de adem of levenskracht in positie, en het po
tentieel voor harmonieus en intelligent functioneren

De betiteling God heeft veel ongemakkelijke connotaties

voor mij.

wordt in gang gezet. Daarom moet het Absolute, hoe

wel dat het manifeste niet doelbewust laat verschijnen,

Je kunt in plaats daarvan de term Bewustzijn gebrui

worden aangewezen als de bron van het verschijnen

ken.

van de hele manifestatie, ook al heeft Het zelf geen

oorzaak. Bewustzijn en de levenskracht zijn samen
God's adem. Ik neem hier de vrijheid om met 'God' te
refereren aan het Absolute.

Wlnuit welke positie spreekt u?

Zuiver inzicht komt voort uit het intellect van het
manifeste Absolute. Het is het kind (Bewustzijn) van
God; het intutieve Kennen van het universum dat
verschijnt in het lichaam van een mens.

Zou je in dat geval kunnen zeggen dat u God bent?

Het 'Ik Ben' is ook God. Niet in een afgescheiden of
hoogmoedige betekenis, niet persoonlijk, maar aange224

225

Wie is Mooji?

it was mijn eerste ervaring met satsang. Ik heb

D veel gehoord over 'Wie ben ik?' Mijn vraag is nu,

wie is Mooji?

Wie is Mooji? [lacht] Mooji is de uitdrukking, zo

als ieder mens, van dat wat oneindig is. Het onein
dige Zijn drukt zich uit in ieder lichaam, niet alleen
in menselijke lichamen, maar in elk voelend wezen
- dit is wat ik ben. Innerlijk wordt dit gevoeld als 'Ik
Ben', 'ik best. En dit 'ik' berekent werkelijk zuiver
Bewustzijn. Op de een of andere manier vereenzel
vigt dit Bewustzijn zich met het lichaam, dat het no
dig heeft om zich te uiten en zichzelf te ervaren. De
identificatie met het lichaam heet Mooji of John of
Susan.

227

Uit welk land komt u? Misschien is dit geen zuivere Be

Nee, nee. Dit is een nieuw 'Wsters pad.

wustzijns-vraag, maar het is iets dat veel mensen graag

zouden willen weten.

[Mooji lacht]

Voor mij is alles Bewustzijn. Zelfs de persoon is Bewust

En toen verhuisde u naar Engeland. l%arom besloot u

zijn en het lichaam ook. Alles wat je ziet, hoort, ruikt,

daarheen te gaan?

voelt en proeft beschouw ik als vormen van Bewustzijn.

Het is alomvattend. Maar om op je vraag terug te ko
men waar ik vandaan kom, ik kom uit Jamaica.

Het was meer het accepteren van een uitnodiging om

te komen in plaats van een besluit daarheen te gaan.
Mijn moeder woonde al in Engeland. Zij had Jamai

Was u bekend met de Jamaicaanse spiritualiteit?

ca verlaten toen ik nog klein was; dus ik herinnerde

me haar helemaal niet. Toen ik ongeveer vijftien jaar

Ja, her is onmogelijk om dat niet te zijn. Wij zijn door

oud was, begon ze me brieven te schrijven. Ik voelde

drenkt van spiritualiteit, als je her zo wilt noemen. Ja-

haar terugkeren in mijn bewustzijn alsof er iets in mij

. maica is voornamelijk een christelijk land. Er wordt

een verloren gewaande waarheid erkende: 'Ik heb een

gezegd dar we meer kerken of kapellen hebben per

moeder'. Ik verwelkomde dit heel hartelijk. Toen

ze

vierkante kilometer dan waar ook ter wereld. We zijn

me daadwerkelijk opzocht, was dat mijn eerste be

dus zeer, zeer vertrouwd met het geloof in God, en met

wuste ontmoeting met haar. Ze kwam met de inten

het hebben van een relatie met God.

tie me mee terug te nemen naar Engeland en bracht

mij op het idee Jamaica te verlaten.

Is er afgezien van het christendom ook een spirituele ver

binding met de natuur?

Het moet een grote verandering zijn geweest om in En

geland aan te komen. Voelde u zich goed bij de hele situ

Op Jamaica is her gevoel dicht bij de natuur re staan

atie?

aangeboren; er is geen gevoel er afgescheiden van te

zijn. De kracht van de natuur wordt intutief vanbin

Ik moest me heel snel aanpassen. Ik moest me aanpas

nen gevoeld, maar niet op een verheven manier, ge

sen aan een ander klimaat, een andere cultuur, maar

woon heel natuurlijk. Wat ik bedoel is dat we ons niet

op die leeftijd doe je dat gewoon.

van her idee 'spiritualiteit' bewust waren. Ik heb het

woord 'spiritualiteit' zelfs nooit gehoord op Jamaica.
228

229

Het zonnige klimaat van Jamaica had je in Engeland

natuurlijk niet, maar vond u wel warmte in de mensen
die toen om u heen waren?
Ik heb veel geluk gehad. Toen ik in Londen aan
kwam, had ik het gevoel of ik in een warm bad te
rechtkwam. Mijn moeder hoorde tot de kerk van de
Zevende-dags Adventisten. De kerkgemeenschap was
een liefdevolle groep mensen waaraan ik steun had.
Het leek op de huiselijke omgeving waar ik vandaan
kwam. De mensen waren heel vriendelijk, hartelijk,
knuffelden veel en waren zorgzaam. Het maakte alles
veel gemakkelijker.

Wimneer kwam u in aanraking met defilosofie van Ad

vaita?
Dat was pas in 1993. Maar daarvoor nog, in 1987,
vond er een grote verandering plaats in de wijze waar
op ik mezelf e. het leven ervoer en waarnam. Dat ge
beurde door een ontmoeting met een man die Miehad
heette. In die dagen werkte ik geregeld als kunstenaar;
ik schilderde, werkte met glas-in-lood en maakte
beeldhouwwerken. Op een dag vertelde mijn toenma
lige vriendin toen ik thuiskwam: 'Er stond een jonge
vent buiten die naar je glas-in-lood-raam keek. Hij wil
je ontmoeten.' Hij was op de een of andere manier
naar mij toe geleid.
U had

230

het gevoel dat hij naar u toe geleid was?

Niet onmiddellijk, maar zo ging ik het zien. Hij was

ook kunstenaar en aangezien ik een tentoonstelling
voorbereidde, nodigde ik hem uit eraan mee te doen,
en dat deed hij. Maar hij was erg op een afstand. Het
leek er meer op dat hij me slechts ondersteunde in wat
ik deed.
Op een zondag kwam hij langs, en we praatten over
God, geloof, het lot, de dood en al het andere waar ik
helderheid over moest krijgen. Er was een diep gevoel
van vrede en tevredenheid. Toen hij vertrok, vroeg ik
hem: 'Michael, wanneer je weer gaat bidden, wil je dan
ook voor mij bidden?' 'Nou ja,' anrwoordde hij, 'waar
om bidden we niet nu meteen?' Hij was heel direct in
dit soort dingen. Ik stemde ermee in en hij legde zijn
hand op mijn schouder en begon te bidden. Ik herin
ner me niet meer precies wat hij bad, maar wdra hij
klaar was kwamen de woorden uit mijn mond: 'Ik sta
hiervoor open, help me alstublieft.' Ik vertel dit ver
haal vaak, omdat er op dat moment iets binnenin mij
gebeurde.

Kunt u beschrijven wat er gebeurde?

Nou, onmiddellijk na dit gebed omhelsden we elkaar,
toen nam hij afscheid en vertrok rustig. Ik voelde me
bijzonder blij. Er was alleen maar een heerlijk gevoel
van blijdschap en warmte in mijn hart.

Kunt u dat bijzonder blije gevoel beschrijven?

231

'Bijzonder blij' betekent blij, niet van opwinding,

Ja, ik heb er nooit iets voor gedaan. Het was er op

maar van vredigheid. Hoe dan ook, ik was moe, dus

eens.

ik ging vroeg naar bed. Toen ik de volgende ochtend

wakker werd scheen de zon door een spleet in de gor

Ik denk dat veel mensen daarnaar verlangen.

dijnen; een straal zon met al die minieme stofdeeltjes

die er in zweven. Het was alsof ik de zon nog nooit

Ja. Ja. [Stilte]

eerder had gezien. Ik dacht bij mezelf: 'Moet je dat

zien!' Ik keek naar de zon en voelde hem tegelijkertijd

Wt gebeurde er daarna?

vanbinnen. Het was prachtig.

Kort hierna begon ik naar dezelfde kerk te gaan waar
Voelde u zich er deel van?

Michael heenging. Dat was eenvoudigweg bij iemand

in de huiskamer.

Het was een innerlijk gevoel van zoete vreugde, alsof

ik echt voor het eerst kon zien- een nieuwe gewaar

Was het een christelijke kerk?

wording. Alles had een heerlijke lieflijkheid. Ik voelde

een lichtheid en zachtheid in mijn lichaam en wezen,

Ja, vol lieve jonge mensen. Er gebeurde beslist iets op

alsof een dimschakelaar van gevoeligheid op de hoog

die plek. De energie was heel intens; meer intens dan

ste stand was gezet. Er was een tintelende sensatie,

mooi. De mensen spraken 'in tongen'. Ik bleef er een

alsof ik was aangesloten op een mysterieus elektrisch

tijdje heengaan. Maar na een korte periode ging ik me

netwerk. Het was op geen enkele manier schokkend,

ongemakkelijk voelen bij de stijl van preken in deze

het was gewoon een mooie vibratie vanbinnen. Het

kerk. Het was heel beperkt.

voelde heel stil en rustig. Ik herinner me dat allemaal

precies. Deze gevoelens hielden de hele dag aan, en

Hoezo was het beperkt?

nog langer.
Binnen een week na het zeggen van dat gebed met

Er heerste een sektarische sfeer; christenen tegen mos

Michael, ontstond er een diepe vrede in mijn hart, die

lims - soms fundamentalistische sentimenten. Als

nooit is weggegaan.

mensen niet stevig in hun schoenen stonden of stand

vastig waren in hun waarheid konden ze gendoctri

Wuw.

neerd worden. Ik voelde me daar niet toe aangetrok

ken. Ik was al in de intimiteit hier getrokken [wijst op

232

233

zijn borst] en daarmee verhield ik me als met God. Ik

haalde oude persoonlijke herinneringen, overtUigin

praatte met God zoals we nu praten, informeel. Mijn

gen en conditionering naar boven, maar de innerlijke

ervaringen waren ermee doordrenkt. Het was ik en

kracht hield me sterk.

God en wij wonen hier, in dit lichaam en hart. Dus ik

verliet die groep. Ik had het gevoel dat een of andere
kracht mij bij hen vandaan trok.

Was er naast de innerlijke ook een uiterlijke kracht aan

het werk?

Was er behalve Michael nog een gids die u hielp?

Nee, voor mij bestaat er niets wat uiterlijk is. Alles

kwam voort uit die innerlijke drang, en ik werkte er

Nee, de omgang met Miehadleidde me naar de inner

lijke Gids. Toen deze Gids werd geopenbaard, had ik
geen enkele andere gids nodig. Deze innerlijke kracht

simpelweg mee samen.

Ik gaf ook mijn baan op en beindigde een moei
zame relatie.

openbaarde enkele zeer directe inzichten en ervarin

gen. Ik vond ze wonderbaarlijk, omdat ik wist dat het

Was u niet bang toen u uw baan opgaf

niets te maken had met mijn slimheid, mijn eerdere

ervaringen of enige projectie, aangezien ik er helemaal

Nee, het was een opluchting. Misschien was ik wel

fris en nieuw tegenover stond. Er was het gevoel dat ik

even bezorgd, maar er was al iets dat machtiger was

werd meegenomen op een soort innerlijke reis. Toen

dan al die twijfels - het maakte alles gemakkelijker.

begon er veel te veranderen; vanbinnen en vanbuiten.

Hoe ik het lichaam ervoer, de kleren die ik droeg, mijn
haar, alles veranderde.

De satsangs die u geeft zijn heel erg verwant aan de In

diase meesters Ramana Maharshi en Papaji. Hoe heeft u
kennisgemaakt met India?

Kunt u dit enigszins beschrijven?

Rond deze tijd las ik de hele bijbel voor de eerste keer.
Ik had zin mijn haar in dreadlocks te dragen. In mijn

Ik was niet gewend boeken te lezen. Tot die tijd had

land was het op die manier laren groeien van je haar

ik alleen een boek bij me als er plaatjes in stonden. In

in die tijd een teken dat je je buiten de maatschappij

drukwekkende woorden en verheven gedachten waren

stelde.

niets voor mij. Na een poosje voelde ik binnenin mij

Over het algemeen is je familie daar nier blij mee,

de drang meer re weren te komen over wat er gebeurde.

want daar gaan je carrire en toekomst. Dus dit alles

Vanaf toen begon ik te lezen. Korte tijd nadat ik klaar

234

235

was met het lezen van de bijbel, ontdekte ik een boek

In die tijd had ik verscheidene vrienden die op bezoek

over een Indiase heilige, Sri Ramakrishna. Het was een

kwamen, maar zij brachten een sociale energie met zich

van de eerste boeken uit een andere cultuur die ik ont

mee. Nu was er iets in mij dat zich daarvan afkeerde.

dekte. Toen ik over het leven van deze grote heilige be

Ik kon niet gemakkelijk meer met hen omgaan. Het

gon te lezen, stroomden de tranen over mijn wangen.

voelde alsof de oude 'ik' werd uitgehold en vervangen

blij. Sri

door een stille aanwezigheid die geen contact nodig

Ramakrishna was een hindoe, toegewijd aan de Godin

had. Hoezeer ik het ook probeerde, ik kon geen con

Kali. Zijn gedrag was in hoge mate in overeenstem

tact meer maken met welke stem dan ook die me vast

ming met de hindoestische traditie: puja, mantrs en

zette in het verleden. Dit veroorzaakte een tijdelijke

rituele aanbidding. Maar zijn taal vond ik volkomen

droefheid. Maar de kracht in mij was zo sterk dat deze

Ik voelde een enorme opluchting. Ik was

zo

universeel. Op deze manier gaf Ramakrishna mij toe

gevoelens snel verdwenen. Ik voelde me bezeten door

stemming om te aanvaarden wat innerlijk spontaan

het Goddelijke en genoot van elk moment. Er was

naar boven kwam - de herkenning dat er slechts de

weinig ruimte voor iets anders. Soms ging ik 's avonds

ene Bron is, en dat al deze verschillen daar de uitdruk

laat wandelen, vaak wel urenlang in de pikzwarte duis

king van waren. Ik had dit intutief aangevoeld, maar

ternis, vol van deze mooie gelukzalige aanwezigheid.

ik moest iemand, een vertrouwde autoriteit, horen

bevestigen wat zich in mijn hart had aangekondigd.

Mediteerde u in die tijd?

Ramakrishna had die kracht.

Nee, ik wist niets van meditatie. Soms had ik de hele
Kon

dit destijds met iemand delen?

nacht het raam open en keek ik naar buiten naar de

lege lucht. Er stonden enkele grote eiken achter mijn

Sommige ervaringen probeerde ik te delen met een se

huis. Ik zat dan vaak alleen maar in mijn kamertje en

lect groepje mensen, maar dat werkte niet. Het was

keek hoe de bladeren zachtjes heen en weer bewogen

er niet de tijd voor. Niemand kon begrijpen wat ik

in de wind. Andere keren was er een staren in de diepte

meemaakte. Niet n, geen enkel mens kon het be

van mijn innerlijk Zijn. Het hele universum was een

grijpen. Ik merkte ook dat ik moeilijk onder woorden

en al moeiteloze vreugde. Alles was vreugde. Als ik ging

kon brengen wat zich ontvouwde. Een tijdlang kon ik

slapen was er vreugde; als ik droomde was er vreugde;

fysiek niet eens spreken.

als ik wakker werd was er vreugde. Bij iedere handeling

was er vreugde! Ik kon niet uit die vreugde of vrede

Voelde u zich eenzaam toen?

236

geraken. Dat en ik waren n - onafscheidelijk!

237

En is dit nog steeds zo?

Terwijl ik in Rishikesh was had ik een toevallige ont

moeting met drie leerlingen van Papaji, die er maar

Ja.

voor n nacht waren. Ik had nooit van Papaji gehoord

of welke hedendaagse Indiase meester dan ook. Ze ble

En toen? Ontmoette u toen Papaji?

ven er op aandringen dat ik Papaji zou ontmoeten. "Je

moet Papaji ontmoeten". Ze nodigden me uit met hen

Ja, ik ging in 1993 naar India met de bedoeling naar

naar Lucknow te reizen, waar Papaji woonde, maar ik

het huis van Sri Ramakrishna te gaan, hoewel hij niet

was er niet klaar voor. Dus gaven ze mij het adres en

meer in het lichaam was.

vertrokken. Maar zodra ze weg waren, voelde ik dat

mijn tijd in Rishikesh voorbij was. Het was plotseling

Waar was dat?

tijd om ook te vertrekken. In plaats van regelrecht naar

Lucknow te gaan ging ik eerst tien dagen naar Vara

In Calcutta, een tempeltuin in Dakshineswar. Ik vond

dat de levensgeschiedenis van Ramakrishna zo mooi
beschreven was in The Gospel of Sri Ramakrishna, en

nasi, de heilige stad.

Ten slotte, begin november 1993, ontmoette ik Papaji.

zo sfeervol dat ik daarheen wilde. Maar ik ben er nooit

daadwerkelijk gekomen.

[Lange stilte]

Ik kwam naar India met geen ander plan dan om

Dakshineswar te bezoeken. Afgezien van kleding en

Het was mijn eerste ontmoeting met een guru.

een beetje geld had ik helemaal niets bij me, zelfs geen
landkaart. Ik ben eerst naar Delhi gegaan en na on

Maar u ontmoette toch enkele gurus in Rishikesh?

geveer tien dagen begon ik me een beetje te vervelen.

In mijn pension zag ik een bord met 'Busreizen naar

Nee, ik zag veel saddhu's, maar ik voelde er niets bij.

Rishikesh.' Ik dacht: h, Rishikesh! Dat klinkt als een

heilige plaats. Ik liet praktisch al mijn bagage achter

Herkende u Papaji meteen als uw eigen guru?

in het hotel en vertrok. Ik was van plan het weekend

daar door te brengen en dan naar Delhi terug te keren.

Er was de herkenning dat hij een meester was, maar

Maar ik ging niet terug. Zo'n zes maanden later haalde

ik had niet het gevoel dat hij mijn guru was. En daar

een vriend, die voor zaken in de stad was, mijn bagage

zocht ik ook niet naar. Ik voelde God binnenin mij als

voor me op.

mijn vader, gids en bron; daarom had ik toen niet het

238

239

idee dar ik een guru nodig had. Ik voelde geen bijzon

We bevinden ons hier in de omgeving van Ramana,

dere verbinding met hem. Dat kwam later. Niettemin

in Tiruvannamalai. De berg die je voor je ziet is de

voelde ik een natuurlijk ontzag in zijn aanwezigheid

heilige berg Arunachala, die wordt beschouwd als de

zoals ik nooit bij iemand anders had ervaren. Het was

belichaming van de Heer Shiva zelf, her Hoogste Be

een verrassing, de golf van opwinding die door mijn

wustzijn in het hindoesme. Men associeert de berg

lichaam ging in zijn aanwezigheid.

ook in hoge mate met Ramana Maharshi. Tiruvan

namalai is een van de belangrijkste plaatsen in India

Kunt u, voordat we daar verder op ingaan, iets meer uit

voor volgelingen van Advaita Vedanta, de filosofie of

leg geven over enkele Indiase termen, en wat de connectie

het pad van non-dualiteit. De filosofie van non-dua

is tussen Ramakrishna, Papaji en Ramana Maharshi?

liteit brengt zo goed mogelijk de Waarheid over, voor

el mensen weten niet zo veel over hen.

zover woorden die kunnen overbrengen, zoals zij leeft

in hen die haar hebben gerealiseerd. Wat zij ervaren is

In het algemeen worden de meeste in het oranje ge

dat alles voortvloeit uit n werkelijkheid en dat zijzelf

klede mensen die je in India ziet saddhu's genoemd.

n zijn met Dat.

Het zijn monniken, en meestal trekken ze van stad

naar stad, of naar en van heilige plaatsen, afhankelijk

Was Advaita de theorie achter wat u al had gevoeld?

van het weer en de spirituele kalender van het jaar.

Dan zijn er degenen die heiligen worden genoemd. Zij

Nee, God werd weliswaar innerlijk gevoeld en er was

hebben in n of andere vorm God gerealiseerd, en

het intutieve weten dat er maar n God was maar

de meesten zijn religieus van achtergrond en tempera

vele uitingsvormen van Hem, toch was er aanvanke

ment. En dan heb je een zogenoemde 'jnani', een vol

lijk, tijdens mijn tijd in Londen, het gevoel van een ik

ledig Zelf-gerealiseerd wezen dat de ego-identificatie

en van een God. Dat gevoel is ook nu nog steeds aan

heeft overstegen.

wezig, maar het gevoel van n-zijn is er ook. Beide

Sri R.amakrishna is een jnani en tegelijkertijd een

standpunten zijn er samen, tegen een achtergrond van

bhakta (volgeling): zeer toegewijd aan de godin Kali.

zuiver, onbewogen Gewaarzijn. Er is zien en begrij

Er zijn veel volgelingen van Sri Ramakrishna in India.

pen, die in Leegte verschijnen. Soms heb ik het gevoel

Sri Poonja, of Papaji, wordt beschouwd als een le

dat ik Gods dienaar of Gods volgeling ben, en op een

vende Boeddha, een jnani of volledig verlichte mees

ander moment voel ik dat er helemaal geen scheiding

ter van Waarheid. Ook hij heeft een devotionele ach

is. Er is alleen maar een continu gevoel van vreugde

tergrond. Zijn eigen guru is Sri Ramana Maharshi.

vanbinnen.

240

241

Toen u Papaji ontmoette en kennismaakte met Advaita,

Herkende hij uw ego?

las u toen meer?

Nee, nee. Om precies te zijn: hij ziet geen ego's, maar
Na de eerste kus vanbinnen, las ik een beetje, maar

ego's spatten uit elkaar in zijn aanwezigheid. Om een

toen ik Papaji ontmoette, was de energie om te lezen

ego te zien, moet je er een zijn. Zijn ogen zijn niet

niet zo sterk. De woorden die uit hemzelf, uit zijn

van dat niveau dat hij ego's ziet. Zijn ogen zijn zuiver,

eigen mond stroomden waren krachtiger dan welke

daarom kan hij ego niet zien.

woorden op een bladzij ook. Deze levende woorden

waren genoeg, ze hadden kracht.

Maar Papaji is gestorven, toch?

Verwachtte Papaji u toen

Nee, Papaji sterft niet.

aankwam?

Hij verwachtte mij niet persoonJijk. [Lacht]

Hij heeft zijn lichaam verlaten.

Soms hoor je verhalen van memen die zeggen: 'Hij ver

Iemand vroeg me ooit: 'Wanneer is uw meester gestor

wachtte me. Hij wist dat ik eraan kwam!'

ven?' Ik zei: 'De Meester sterft nooit, dat principe kan

nooit sterven.' Papaji, zoals ik hem ken in mijn hart,

Ja, soms kwamen er mensen bij Papaji die het gevoel

is dezelfde als mijn eigen Zelf of jouw eigen Zelf- het

hadden dat Papaji ze zou herkennen en zeggen: 'Aha,

Vormloze. Ik weet dat veel mensen dit niet begrijpen.

je bent gekomen!' Maar hij negeerde hen gewoon; hun

Zij denken: natuurlijk is hij gestorven. Zijn lichaam is

ego werd compleet verpletterd.

er niet meer. Dat is onzin! Je sterft nooit. Je kunt niet

Hij herkende hen dus wel?

Nou, hij herkende hun ego! Pets! [Lacht]

En uw ego?
0 ja, beslist.

sterven. Niemand sterft. Niemand sterft ooit.

Hoelang bent u bij Papaji geweest?

Niet

zo

lang, de eerste keer in 1993 misschien vier en

een half tot vijf maanden. Daarna kwam ik voor het

eerst hier in Tiruvannamalai in 1994 en verbleef twee
maanden in de buurt van Rarnana's ashram, voordat ik
weer terugging om bij Papaji te zijn, voor een paar we-

242

243

ken of

zo.

Ik zag Papaji voor het laatst in het lichaam

in 1997. Ik bleef nog eens vier tot vier en een halve

maand bij hem. Een maand later, nadat ik was terug
gegaan naar Londen verliet hij zijn vorm.

En watgebeurde er in die tijd bij Papaji?

Nou, voordat ik Papaji ontmoette, verkeerde ik bij
na voortdurend in een sfeer van gelukzaligheid, van
vreugde, van wonderen. Maar het ging niet altijd zo
gladjes, soms speelde het ego op, dat kon heel verve
lend zijn, maar vervolgens waste die wonderbaarlijke
kracht dan alle ellende weer weg.
Sinds die eerste ontmoeting met Miehad toen we
samen hebben gebeden, was mijn ervaring van ver
schijnselen subtieler geworden. De materile wereld
bestond niet meer alleen uit bakstenen, keien, rotsen
en water. Ik zag de hele wereld energetisch. Maar toen
ik Papaji ontmoette, zette het gevoel van Leegte in.
Mijn mind ontdeed zich van deze verwijzingen naar
de wereld. Ze waren onbetekenend. Er was een stille
vreugde en vrede, maar de verbindingen vervaagden.
De verhalen stierven uit.

Wnneer besefte u dat Papaji uw guru was?

De herkenning kwam op de dag dat ik in satsang aan
zijn voeten zat, terwijl hij hardop mijn brief voorlas zo
dat iedereen het hoorde. Mijn lichaam beefde voordat
ik naar voren ging, maar toch waren mijn reacties ver244

rassend. Papaji was mijn brief aan het beantwoorden

toen er een plotselinge razernij in mij opkwam. Dat
gebeurde totaal onverwacht. Ik voelde me beledigd,
verkeerd begrepen en belachelijk gemaakt waar ieder
een bij was, ondanks het feit dat ik eigenlijk niet kon
horen wat hij zei! Er was een gegalm in mijn hoofd dat
veel luider klonk dan zijn seem. Het enige dat ik wilde,
was weggaan. Ik vond hem niet aardig op dat mo
ment, totaal niet. Mijn mind rebelleerde: u bent niet
mijn guru. Ik accepteer uw advies niet. Alleen voor
een meester als Ramana buig ik. De enige woorden
van Papaji die door deze doof-makende woede heen
sijpelden, waren: 'Voor volledige overgave moet jij vol
komen verdwijnen.' Op dat moment verwierp ik elk
idee dat hij mijn guru zou zijn.
Na satsang besloot ik Lucknow voorgoed te verla
ten. Ik had het gevoel dat dit door elkaar geschud wor
den precies was wat ik nodig had om verder te gaan.
Het was een zeer warme dag, daarom onderbrak ik het
inpakken van mijn spullen even om een wandeling te
maken naar het winkelcentrum vlakbij. Ik ging on
der een boom zitten, nog steeds helemaal van streek
over wat er eerder was voorgevallen. Na ongeveer een
half uur stond ik op en ging weer op weg naar huis.
Zo'n twintig stappen lang zat ik nog helemaal in deze
opgewonden toestand van verloren voelen. Toen de
volgende stap! Het was alsof een zware donkere wolk
opsteeg die alles meenam wat zich in mijn hoofd be
vond. Er was niets! Ik kon geen enkele referentie meer
vinden naar mezelf. Ik kon mezelf helemaal niet meer
245

vinden, of welk 'zelf ' dan ook! Er was enkel Leegte.

Natuurlijk kon ik mijn lichaam zien, mijn handen, in
het bijzonder mijn handpalmen om de een of andere
reden, maar ze hadden niets te maken met een 'zelf',
re

waren niet van mij. Er was geen herinnering, geen

tijd, er waren geen betekenisvolle verbanden. Ik kon

niets vinden dat voelde als: ok, dit bestaat tenminste.
Niets bestond. Er was alleen maar ongelooflijke ruimte
en oneindige stilte.
Na enkele minuten, op zijn hoogst een kwartier,
voelde ik Papaji's aanwezigheid overal, maar niet ge
scheiden van wat ik ben. Toen, voor de eerste keer,
voelde ik enorm veel liefde voor Papaji. Op dat mo
ment ontmoette ik mijn Meester. [Stilte]
Ik rende onmiddellijk naar zijn huis, dat meer dan
een kilometer verderop was. Mijn voeten voelden aan
alsof

re

de grond nlet raakten; het ging volkomen

moeiteloos. Er was diepe vrede en tegelijkertijd een

vreemde opwinding die door mijn aderen stroomde,
maar toch innerlijk 'gebeurde' er niets.
Ik herinner me niets van na die tijd. Het was alsof
mijn mind ophield met registreren uit naam van mijn
ego. Zo is het sinds die dag altijd geweest.

Heeft u hier ooit met Papa}i over gepraat?

Nee, hij wist het.

246

Herinner de wereld er niet aan

dat zij gevangen is oflijdt.
Herinner de wereld eraan

Notitie over Arunachala

'Ohm Arunachaleswaraya Namaha,

dat zij prachtig is en vrij.

A 1 duizenden jaren zijn wijzen, heiligen en zoe

ers naar de Waarheid bijeengekomen aan de
voet van Arunachala, in de buurt van de Zuid-Indiase
stad Tiruvannamalai, in Tamil Nadu. Oe eerste ver
melding van deze berg is te vinden in de Rig Veda, in
de passage die verhaalt over de machtige strijd tussen
Vishnu en Brahma om vast te stellen wie de grootste
was. Shiva, die walgde van deze vertoning van begoo
cheling en ego, manifesteerde zich als een kolom van
Licht zonder begin of eind, om te laten zien dat alleen
hij de Hoogste Heer was. Vishnu, nederig door dit
vertoon van almacht, wilde dat Shiva, als die kolom
van Licht, gemanifesteerd zou worden als een lingam
(symbool van het Hoogste Absolute) op aarde. En zo
ontstond Arunachala.

249

In de Arunachala Mahatmyam (uit de Skanda Purana)

wordt gezegd dat deze heuvel zo heilig is dat alleen al
het denken eraan iemand tot realisatie van de Waar
heid kan brengen. In dezelfde tekst wordt beweerd dat,

Meer details over Mooji's werk en schema zijn te

terwijl Kailas de verblijfplaats is van Shiva, Arunacha

vinden op:

la de belichaming is van Shiva zelf, gemanifesteerde

www. mooji.org

W ijsheid, en dit is een groot geheim - in de zin dat

alleen zij die hunkeren naar Bevrijding erover zullen
horen. Dit verklaart waarom Arunachala grotendeels

Mooji is ook te zien op YouTube:

onbekend is gebleven vergeleken met andere Shiva

www.youtube.com/moojiji

pelgrimsoorden, ondanks de roem die de berg heeft

www.youtube.com/user/MoojiDutch

onder volgelingen van Advaita Vedama.

Sri Ramana Maharshi wordt door zijn devotie en

Voor meer informatie over Mooji's boeken kunt u

liefde voor de berg als Zelf, door zijn vertaling van de

contact opnemen met:

heilige teksten, en omdat hij de tekst van zijn eigen ge

Mooji Media Publications

schriften en liederen aan Arunachala heeft opgedragen,

12 Fairview House

verantwoordelijk beschouwd voor het brengen van het

Upper Tulse Hill

nieuws over deze goddelijke manifestatie aan het grote

London SW2 2RN

publiek en aan het Westen. Zijn eigen overdracht van

Unieed Kingdom

de Waarheid, net zoals de berg, vond plaats door stille

office@moojimedia.com

aanwezigheid. Hij zei over zijn geliefde sadguru:

Alleen maar om uw staat van Zijn zonder spreken

www.moojimedia.com

te openbaren, staat U als een berg die straalt van aarde

naar hemel.

250

251

Eerder verschenen bij uitgeverij Samsara

Adams, Robert-Stilte van het hart, deel 1
Adams, Robert - Stilte van het hart, deel 2
Adyashami-Dansende leegte
Adyashanti-Ware meditatie
Adyashanti-Het einde van je wereld
Adyashanti-Genade
Adyashanti -De weg van bevrijding
Alles over Niets (boek met 2 dvd's)
BaJsekar, Rarnesh-Er was eens ...
BaJsekar, Rarnesh-Nou n?
Bancroft, Anne-Woorden van Boeddha
Beintema, Rita-Jnana yoga in de praktijk
Bernie, Jon-Alledaagse vrijheid
Bongers, SaJly-Alledaagse verlichting
Boogaard, Han v.d. I Wei Wu Wei-Leven zonder tranen
Boogaard, Han v.d .-Dat wat Is
Byrom, Thomas-Het hart van bewustzijn
Caraway, Morgan-Een aangename ontgoocheling
Cohen, Alan-Bent u net zo gelukkig aJs uw hond?
Cohen, Alan-Wijsheid uit het hart
Crowley, Gary-Van hier naar hier
Delden, Jan van-Terug van nooit weggeweest
Delden, Jan van-Vele wegen, n thuis
Dych, William-Anthony de Mello, een bloemlezing
Foster, Jeff- Leven zonder middelpunt
Foster, Jeff-Een buitengewone afwezigheid
Foudraine, Jan-Metanoia
Gangaji -Vrijheid in overgave
Gieles, Lenne -Thuis
Glassman, Bernie-Oneindige cirkel
Greven, John-En

Hamill, Sam I Lao Tse-Tao Te Tsjing

Nisargadatta Maharaj-In woord en beeld

Harding, Deuglas -Open voor de bron

Norquist, Steven-De waarheid over verlichting

Harrison, Steven-Zoek geen antwoord

Oever, Jan van den-Ik weet niet wie ik ben

Harrison, Steven -Het gelukkige kind

Parsons, Tony- Zoals het is

Harrison, Steven- En-zijn in relaties

Parsons, Tony- Niemand hier

Hartong, Leo - Ontwaken in de droom

Parsons, Tony-Niemand daar

Heyboer, Amon-De filosofie van een oorspronkelijke geest

Parsons, Tony-Alles en Niets

Heyboer, Anton - T he philosophy of an original mind

Parsons, Tony-Het open geheim

Hillig, Chuck-Verlichting voor beginners

Raaijmakers, Annette-Volledig vrij

Hillig, Chuck-Parels voor de ziel

Ram Tzu -Wie zoekt zal niet vinden

Hyde, Unmani Liza- Ik ben het leven zelf

Ramana Maharshi-In woord en beeld

Inzicht, vingers wijzend naar de maan

Rigter, Bob- Zen tijd

Joncheere, Zo -Leven als God

Rossum, Jan van -Je bent niet wat je denkt

Jourdain, Stephen I Farcet, Gilles -Zomaar verlicht

Schoonderwoerd, Sirnon-Een christen op satsang

Katz, Jerry-Non-Dualiteit

Sengtsan -Oorspronkelijke Geest

Keers, Wolter- Vrij zijn

ShantiMayi -Ons hart weet alles

Keers, Wolter-Jnana Yoga

Shapiro, lsaac-Het gebeurt vanzelf

Kicken, Patriek & Smit, Paul - Praten over bewustzijn

Smit, Alexander - Kennendbeid

Kiloby, Scott-Liefdes stille revolutie

Smit, Alexander -Geschenk van her Absolute

Klein, Jean-Ik Ben

Smit, Paul-Non-dualiteit voor managers

Koehoorn, Jan- Zelfonderzoek

Smit, Paul- Verlichting voor luie mensen

Krishnamurti, U.G.-De denkbeeldige geest

Spira, Rupert-De helderheid der dingen

Lake, Gina-Het mechanisme van verlangen

Spira, Rupert -Wat rest is liefde

Lammees van Toorenburg, Wendy-Hoogbegaafd, nou n?

Sterren, Paul van der-Verlichting in een lege verpakking

Lammees van Toorenburg, Wendy- Werkboek Hoogbegaafd

Sterren, Paul van der-Over het brein, non-dualiteit en vrije wil

Lauremius, Hans -Rozengeur & Prikkeldraad

Sylvester, Richard - Geen zelf, geen ander

Lawry, Kalyani - Sailor Bob Adamson, leven en leer

Tathagata, Florian -Zijn

Liquorman, Wayne-Never mind

Tetteroo, Tosca-Alles over edelsteentherapie

Lucille, Francis-Eeuwigheid NU!

Tollifson, Joan-Ontwaken in het alledaagse

McKenna, Jed- Spirituele verlichting? Vergeet het maar!

Tollifson, Joan-Niets om je aan vast te houden

McKenna, Jed - Spiritueel Incorrecte Verlichting

V ingerwijzingen-Artikelen uit tien jaar InZicht

McKenna, Jed- Spirituele Oorlogvoering

Waite, Dennis- Een introductie tot advaita

McKenna, Jed- Notities

Watts, Alan -Word wat je bent

McKenna, Jed- Jed's McKenna's theorie van alles

Wei Wu Wei - Onwerelds wijs

Mello, Anthony de-Bewustzijn

W henary, Roy- De structuur van zijn

Mello, Anthony de-De weg van stilte

Zuijderhoudt, C.B.- Meester Eekhart versus advaita

Morinaga, Soko-Van leerling tot meester

Voor een overzicht van onze titels

(met tekstfragmenten)
kunt u ook kijken op onze website:
www.samsarabooks.com

Daar vindt u informatie over de boeken in voor

bereiding, de agenda met informatie over lezingen
van onze auteurs en kunt u zich opgeven voor onze
nieuwsbrief of een catalogus aanvragen.
Samsara Uitgeverij bv
Herengracht 341
10 16 AZ Amsterdam

Telefoon: 020- 5550366

Fax: 020- 5550388

E-mail: info@samsarabooks.com

"je ontwaakt elke dag uit de droomstaat

maar om vrij te zijn moet je ook ontwaken
uit de wakkere staat."

In Adem

van

het Absolute nodigt Mooji je uit met een

frisse blik naar jezelf te kijken. Van alle onderwerpen die

worden besproken binnen het menselijke bestaan staat
n ding niet ter discussie, namelijk het feit dt we
bestaan. Wat vervolgens echter niet wordt onderzocht,
is als wat we bestaan. In dit boek neemt Mooji je mee
voorbij de tegenstrijdige aard van de mind naar de
levendige helderheid van het Ondenkbare.

"Iemand die honger lijdt

is niet 'genteresseerd> in eten)
noch is iemand die verdrinkt
'genteresseerd> in lucht.
Voor wie naar Bevrijding verlangt
is Zelfkennis geen interesse.
Zij is van levensbelang."
Mooji

ISBN 978949141 ].(JO.7

1.. .

" ""