Article | Sygnay EEA ycie w zmieniajcym si klimacie

Jako powietrza w pomieszczeniach

Wielu z nas spdza nawet 90% dnia w pomieszczeniach w domu, pracy lub szkole

Projekt okadki: EEA

Zdjcie na okadce: Jose AS Reyes | Shutterstock
Opracowanie graficzne: EEA

Nota prawna
Tre niniejszej publikacji niekoniecznie odzwierciedla oficjalny pogld Komisji Europejskiej lub innych instytucji
Wsplnot Europejskich. Ani Europejska Agencja rodowiska, ani adne osoby wzgldnie firmy dziaajce na
zlecenie Agencji nie przejmuj odpowiedzialnoci za skutki wynikajce z wykorzystania informacji zawartych w
niniejszym raporcie.
Informacja o prawach autorskich
Europejska Agencja rodowiska, 2013
Powielanie jest dozwolone pod warunkiem podania rda, o ile nie postanowiono inaczej.
Informacje na temat Unii Europejskiej s dostpne w internecie. Mona do nich dotrze za porednictwem serwera
Europa (www.europa.eu).
Electronic publication notice
This report has been generated automagically by the EEA Web content management system on 2016-03-18 16:37.
This report is available as a website at http://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-2013/artykuly/jakoscpowietrza-w-pomieszczeniach. Go online to get more interactive facts and figures.
On the report web page you may download the electronic publication (EPUB) for easy reading on your preferred
eBook reader.
Please consider the environment before printing.

Europejska Agencja rodowiska

Kongens Nytorv 6
1050 Copenhagen K
Dania
Tel.: + 45 33 36 71 00
Faks: + 45 33 36 71 99
Web: eea.europa.eu
Pytania: eea.europa.eu/enquiries

Spis treci
Jako powietrza w pomieszczeniach
rodki z zakresu polityki mog okaza si pomocne

Zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach to o wiele

wicej ni dym tytoniowy

Wicej informacji

Powizane treci

Related briefings

Podobne publikacje

rodki z zakresu polityki mog

okaza

si

pomocne

Jako powietrza w pomieszczeniach

Wielu z nas spdza nawet 90% dnia w pomieszczeniach w domu, pracy lub szkole.
Jako powietrza, ktre wdychamy przebywajc w pomieszczeniach, rwnie wywiera
bezporedni wpyw na nasze zdrowie. Co decyduje o jakoci powietrza w
pomieszczeniach? Czy istnieje rnica midzy zanieczyszczeniami powietrza
wystpujcymi na zewntrz a zanieczyszczeniami, na ktre napotykamy w
pomieszczeniach? W jaki sposb mona poprawi jako powietrza w pomieszczeniach?
Cho dla wielu z nas moe by to zaskoczeniem, powietrze na ulicy miasta o rednim nateniu ruchu drogowego
moe by w rzeczywistoci czystsze ni powietrze w naszym salonie. Wyniki przeprowadzonych niedawno bada
wskazuj, e stenie szkodliwych zanieczyszcze powietrza moe by wysze w pomieszczeniach ni na zewntrz.
W przeszoci kwestie zwizane z zanieczyszczeniami powietrza w pomieszczeniach cieszyy si znacznie mniejsz
uwag ni problemy dotyczce zanieczyszcze powietrza na zewntrz pomieszcze, w szczeglnoci zanieczyszcze
spowodowanych emisjami przemysowymi i emisjami generowanymi przez sektor transportu. W ostatnich latach
zagroenia zwizane z naraeniem na oddziaywanie zanieczyszcze powietrza w pomieszczeniach stay si jednak
bardziej ewidentne.
Wystarczy wyobrazi sobie wieo pomalowany dom, do ktrego wstawiono nowe meble Lub miejsce pracy, w
ktrym unosi si ciki zapach preparatw do czyszczenia Jako powietrza w naszych domach, miejscach pracy
lub w przestrzeni publicznej znacznie si od siebie rni, w zalenoci od materiau, z ktrego zbudowano dany
obiekt, rodka, ktry zastosowano przy jego czyszczeniu, oraz przeznaczenia danego pomieszczenia, a take sposobu
korzystania z niego i zainstalowanego systemu wentylacji.
Za jako powietrza w pomieszczeniach moe by wyjtkowo szkodliwa dla grup szczeglnie wraliwych, takich jak
dzieci, osoby starsze oraz osoby cierpice na schorzenia ukadu krenia lub chroniczne schorzenia ukadu
oddechowego, takie jak astma.
Do najwaniejszych zanieczyszcze powietrza wystpujcych w pomieszczeniach zalicza si radon
(promieniotwrczy gaz powstajcy w glebie), dym tytoniowy, gazy i czstki powstajce jako produkt spalania paliw,
chemikalia i alergeny. Zwizki takie jak tlenek wgla, dwutlenki azotu, czstki oraz lotne zwizki organiczne
wystpuj zarwno w pomieszczeniach, jak i na zewntrz.

rodki z zakresu polityki mog okaza si pomocne

Niektre zanieczyszczenia powietrza wystpujce w pomieszczeniach oraz ich wpyw na zdrowie czowieka s lepiej
znane, a opinia publiczna przywizuje do nich wiksz uwag, ni do innych. Jednym z tematw cieszcych si
duym zainteresowaniem jest kwestia wprowadzania zakazw palenia tytoniu w miejscach publicznych.
W wielu pastwach wprowadzenie odpowiedniego ustawodawstwa w tym zakresie byo poprzedzone licznymi
kontrowersjami. Na przykad, w cigu kilku dni po wejciu w ycie zakazu palenia tytoniu w Hiszpanii w styczniu
2006 r. zorganizowano rosncy w si ruch, ktry mia na celu zniesienie zakazu palenia w zamknitych miejscach
publicznych, gdy wiele osb uznawao prawo do palenia w takich miejscach za niezbywalne. Zakaz przyczyni si
jednak rwnie do zwikszenia poziomu wiadomoci publicznej. W okresie kilku dni od momentu jego wejcia w
ycie 25 000 Hiszpanw dziennie decydowao si zasign opinii lekarza w kwestii tego, w jaki sposb rzuci
palenie.
Spoeczne postrzeganie palenia tytoniu w miejscach publicznych lub w rodkach transportu publicznego bardzo si

Jako

powietrza w pomieszczeniach

rodki z zakresu polityki mog

okaza

si

pomocne

zmienio. Wiele linii lotniczych podjo decyzj o wprowadzeniu zakazu palenia podczas lotw na krtkim dystansie
w latach 80. XX w., po czym w latach 90. XX w. wprowadzono podobne zakazy w odniesieniu do lotw na dugim
dystansie. Dzi wystpienie w Europie sytuacji, w ktrej osoby niepalce zostayby naraone na wtrny dym
tytoniowy w rodkach transportu publicznego, wydaje si nie do pomylenia.
Obecnie w wielu pastwach, w tym we wszystkich pastwach EEA, wprowadzono pewne przepisy ograniczajce
palenie lub ustanawiajce zakaz palenia w miejscach publicznych. Po opracowaniu szeregu niewicych rezolucji i
zalece, Unia Europejska rwnie przyja w 2009 r. rezolucj wzywajc pastwa czonkowskie do uchwalenia i
wdroenia przepisw zapewniajcych pen ochron obywateli przed naraeniem na oddziaywanie
rodowiskowego dymu tytoniowego.
Wydaje si, e wprowadzenie zakazw palenia tytoniu przyczynio si do poprawy jakoci powietrza w
pomieszczeniach. Ilo zanieczyszcze zwizanych ze rodowiskowym dymem tytoniowym ulega zmniejszeniu w
miejscach publicznych. Na przykad w Irlandii
pomiary poziomu zanieczyszcze powietrza w miejscach
publicznych w Dublinie przeprowadzone przed wprowadzeniem zakazu palenia i po jego wprowadzeniu wykazay
zmniejszenie stenia niektrych zanieczyszcze powietrza wystpujcych w rodowiskowym dymie tytoniowym
nawet o 88%.
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku zanieczyszcze wystpujcych poza pomieszczeniami, zanieczyszczenia
powietrza w pomieszczeniach nie wywieraj wycznie wpywu na nasze zdrowie. Wi si one rwnie z
wysokimi kosztami gospodarczymi. W 2008 r. oszacowano, e warto samego naraenia na oddziaywanie
rodowiskowego dymu tytoniowego w miejscach pracy w UE wynosi ponad 1,3 miliarda EUR w bezporednich
kosztach leczenia oraz ponad 1,1 miliarda EUR w kosztach porednich zwizanych ze spadkiem produktywnoci.

Jako

powietrza w pomieszczeniach

rodki z zakresu polityki mog

Jako

okaza

si

pomocne

powietrza w pomieszczeniach

Zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach to o wiele wi

cej ni dym tytoniowy

Zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach to o wiele wicej ni dym tytoniowy

Palenie tytoniu nie jest jedynym rdem zanieczyszcze powietrza w pomieszczeniach. W opinii Erika Lebreta z
Pastwowego Instytutu Zdrowia Publicznego i rodowiska (RIVM) w Holandii zanieczyszczenie powietrza nie
znika po przekroczeniu progu naszego domu. Wikszo zanieczyszcze powietrza wystpujcych na zewntrz
przenika do naszych domw, gdzie spdzamy wiksz cz dnia. Na jako powietrza wewntrz pomieszcze
wpywa wiele innych czynnikw, w tym gotowanie, stosowanie piecw na drewno, zapalanie wiec lub kadzide,
korzystanie z towarw konsumpcyjnych, takich jak woski i rodki do nadawania poysku, sucych do czyszczenia
powierzchni, materiay budowlane, np. sklejka zawierajca formaldehyd, oraz wiele materiaw, w ktrych skad
wchodz rodki zmniejszajce palno. Naley rwnie pamita o radonie emitowanym przez gleb i materiay
budowlane.
Pastwa europejskie podejmuj dziaania suce rozwizaniu problemw zwizanych z niektrymi rdami
zanieczyszcze powietrza w pomieszczeniach. Zdaniem Erika Lebreta prbujemy zastpi najbardziej toksyczne
substancje ich mniej toksycznymi odpowiednikami lub opracowa procesy ograniczajce poziom emisji, np. w
odniesieniu do emisji formaldehydu ze sklejki. Innym przykadem dziaa podejmowanych w tym zakresie jest
ograniczanie wykorzystania niektrych materiaw budowlanych emitujcych radon. Z materiaw tego rodzaju
korzystano w przeszoci, ale obecnie moliwo ich stosowania zostaa ograniczona.
Wprowadzanie kolejnych przepisw nie jest jedynym sposobem, w jaki mona przyczyni si do poprawy jakoci
powietrza, ktrym oddychamy; wszyscy moemy podj dziaania w zakresie kontrolowania i ograniczania stenia
unoszcych si w powietrzu czstek i chemikaliw w pomieszczeniach.
Podejmowanie z pozoru mao istotnych dziaa, takich jak wentylowanie zamknitych pomieszcze, moe
przyczyni si do poprawy jakoci otaczajcego nas powietrza. Jednak niektre z dziaa, ktre podejmujemy w
dobrej wierze, mog w rzeczywistoci wywiera negatywne skutki. Erik Lebret sugeruje: pomieszczenia naley
wentylowa, ale naley te zachowa przy tym umiar, poniewa tego rodzaju dziaania prowadz do znacznej utraty
energii. Prowadzi to do koniecznoci ponownego ogrzania pomieszczenia i zuycia dodatkowej iloci paliw
kopalnych, a tym samym do wygenerowania dodatkowych zanieczyszcze powietrza. Kwestie te naley postrzega
w kontekcie denia do zapewnienia bardziej racjonalnego wykorzystania dostpnych zasobw.

Wicej informacji
Dziaania Komisji Europejskiej w dziedzinie zdrowia publicznego
Dziaania Wsplnego Centrum Badawczego dotyczce jakoci powietrza w pomieszczeniach
Dziaania wiatowej Organizacji Zdrowia dotyczce jakoci powietrza w pomieszczeniach
Porady przedstawiajce sposoby poprawy jakoci powietrza w pomieszczeniach: Europejska Fundacja Puc

Powizane treci
Related briefings
Health and environment [http://www.eea.europa.eu/soer-2015/europe/health-and-environment]
Changing disease burdens and risks of pandemics (GMT 3) [http://www.eea.europa.eu/soer-2015/global/health]

Podobne publikacje
Environment and human health [http://www.eea.europa.eu/publications/environment-and-human-health]

Jako

powietrza w pomieszczeniach