Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Studente
Evi van den Heuvel
Mentor
Helma van Uittert
Klas
PEH15VA
Datum
15-3-2016
Stageschool De klapwiek
Groep
5A
Plaats
Eindhoven
Aantal lln. 24
Vak- vormingsgebied: Muziek
Speelwerkthema / onderwerp: Omschrijvingen
Persoonlijk leerdoel: Ik wil ervoor zorgen dat ik een balans kan vinden tussen het overdragen van de lesstof en het omgaan met probleemgedrag.
Lesdoel(en):
Evaluatie van lesdoelen:
Kerndoel 54 : De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging Als de leerlingen de tekst moeten aanpassen als we het liedje gehoord hebben, kan ik
te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er
zien of ze rekening gehouden hebben met de lettergrepen en dus het ritme van het liedje.
mee te communiceren.
Leerlijn: Muzikale verkenning van onderwerpen uit de veranderende
Het lesdoel is behaald. De groepjes hebben de leerlingen goed omschreven en elke
belangstellingswereld van de kinderen.
omschrijving werd geraden. Ze hebben goed rekening gehouden met de
lettergrepen in de tekst.
Aan het einde van de les kunnen de leerlingen de tekst van een bestaand
liedje aanpassen om zo iemand te kunnen omschrijven.
Beginsituatie: De leerlingen hebben elke week muziek. Meestal oefenen ze dan de liedjes die ze voor het podium moeten kennen. De leerlingen zingen graag
liedjes. Dit heb ik gemerkt toen ze aan het oefenen waren. Ze doen allemaal actief mee en zijn gemotiveerd. Ik heb ervoor gekozen om ze in groepjes deze opdracht
uit te laten voeren omdat dat het pedagogisch klimaat in de klas verbeterd en iedereen met een ander samenwerkt.
De leerlingen zijn niet gewend aan deze werkvorm. Als ze een liedje aanleren, staat de tekst op het digibord en moeten ze het liedje meezingen.
De leerlingen werken tijdens muziek niet samen. De leerlingen vinden samenwerken soms lastig, maar ik hoop door samenwerken en een muziekles te
combineren, dat ze hierdoor een positieve ervaring opdoen.
De groep heeft een grote behoefte aan duidelijkheid en structuur. Als er op een andere manier wordt lesgegeven, moeten de leerlingen hier erg aan wennen
en reageren sterker op elkaar. Door die duidelijkheid en structuur te bieden, wil ik ervoor zorgen dat de leerlingen toch op een andere manier les kunnen
krijgen.
Lesverloop
Tijd

Leerinhoud Didactische handelingen

Leraar

Leeractiviteit
leergedrag leerling(en)

Materialen / Organisatie

Inleiding
+/- 10 min.

Aanleren
van het
liedje

Ik vraag aan de leerlingen hoe je iemand

kunt omschrijven.
Ik vertel dat ik daar ook een liedje over heb.
Ik zing het liedje een keer voor.
Ik vraag aan de leerlingen hoe de jongen
eruit zag die ik omschreef.
Ik zing het liedje nog een keer, maar met
een andere omschrijving.
Ik leer het liedje zin voor zin aan met de
weggeefmethode.
Als iedereen het liedje kent, ga ik verder
met het uitleggen van de opdracht

Als de leerlingen iets willen zeggen, steken ze hun

vinger op.
De leerlingen zijn stil als ik aan het woord ben.
De leerlingen zingen mij na
De leerlingen zingen het hele liedje na een paar
keer luisteren

PowerPoint
Piano op Ipad

Kern
+/- 15 min.

Nieuwe
tekst
bedenken

Ik vertel de leerlingen dat we nou zelf

iemand uit de klas gaan omschrijven.
Ik deel blaadjes uit waar ik een paar
woorden heb weggelaten.
Ik ga het blaadje stap voor stap met de
leerlingen doornemen
- Ik zoek een: jongen of een meisje
- Welke kleur haar. wel opletten het
aantal lettergrepen/woorden moet
kloppen.
- Herhaling van hoe het haar eruit ziet.
- Het woord gitaar moet blijven staan
omdat het anders niet rijmt.
- Vuurrode sokken De leerlingen
mogen zelf kiezen wat ze invullen, maar
in totaal moeten er vijf lettergrepen zijn.
- Ik geef een paar voorbeelden ter
verduidelijking.
- Ik leg uit dat de leerlingen in mogen
vullen welke kleur broek degene heeft.
Ik maak groepjes van 3, die samen n
leerling moeten omschrijven
- Tisha, Kim, Eef Thomas
- Thomas, Valerie, Tom Simon
- Simon, Doris, Senna Kim
- Angela, Evelien, Martin Eef
- Tommie, Beau, Koert Martin
- Coen, Roy, Imke Senna
- Frank, Eefje, Bo Doris
- Els, Rob, Robbie Imke
Ik vertel dat de leerlingen zachtjes moeten
overleggen want de andere leerlingen
mogen niet weten over wie het gaat.
Ik vertel dat de leerlingen ongeveer 10
minuten hebben.

De leerlingen zijn stil als ik aan het woord ben.

De leerlingen doen actief mee
De leerlingen overleggen zachtjes
De leerlingen omschrijven een andere leerling
aan de hand van kenmerken.

Briefjes met tekst

Pennen
Briefjes met
namen

Afsluiting
+/- 10 min.

Nieuwe

liedjes
zingen

Raden wie
er

omschreven
is.

Nadat de leerlingen hun klasgenoot hebben

omschreven, haal ik de blaadjes op.
Ik schrijf op het bord wat er ingevuld is op
de stippellijntjes
Ik ga met de leerlingen na of de
lettergrepen van de tekst kloppen.
We zingen samen het liedje.
Ik vraag aan de leerlingen of ze weten wie
het is.
We zingen het liedje van alle groepjes.
Ik vraag aan de leerlingen wat ze van
deze les vonden.
Ik vraag aan de leerlingen wat ze van de
les geleerd hebben.

De leerlingen doen actief mee.

De leerlingen vertellen wat ze van de les geleerd
hebben.
De leerlingen vertellen wat ze van de les vonden.

Briefjes
Digibord

Persoonlijke reflectie
Mijn persoonlijk leerdoel voor deze les was dat ik een balans wil vinden tussen het omgaan met probleem gedrag en het overdragen van de lesstof.
Ik vond het spannend om deze les te geven. Ik ben niet gewend om voor een klas te zingen en vond dit hierdoor best spannend. Ik vond het mooi om te zien dat toen
ik aan het zingen was ik alle leerlingen bij de les had en dat ze allemaal doodstil aan het luisteren waren. Ik had het liedje een paar keer voorgezongen en vroeg toen
wie ik had omschreven. De leerlingen dachten dat ik iemand uit de klas had omschreven, maar nadat ik nog een keer uitgelegd had snapten ze dat ze de persoon
moesten omschrijven wie ik omschreven had.
Toen ging ik aan de slag met het aanleren van het liedje volgens de weggeefmethode. Opvallend was dat de leerlingen het liedje z snel kenden! Ik was onder de
indruk. Het was natuurlijk een kort liedje, maar ik had niet verwacht dat ze het na 2 minuten al kenden. Het was erg leuk om te zien dat iedereen vrolijk meezong.
Doordat we het liedje een paar keer achter elkaar zongen, was er ook geen tijd om er tussendoor te kletsen of opmerkingen te maken. Dit verliep dus lekker rustig.
Nadat ik het liedje had aangeleerd, legde ik de opdracht uit. Ik merkte aan de leerlingen dat ze er enthousiast over waren en graag aan de slag wilden.
Omdat ik graag wilde dat ze het goed zouden aanpakken, heb ik wel eerst uitgelegd dat je iedere keer goed op het aantal lettergrepen moest letten, omdat het anders
niet klopten. Om te checken of ze het snapten vroeg ik de leerlingen om voorbeelden te geven. De meeste snapten wat de bedoeling was en gaven goede
voorbeelden. De leerlingen gingen aan de slag en het was leuk om te zien dat ze echt geheim wilden houden wie ze gingen omschrijven. Dit was natuurlijk nog een
verassing en de klas kwam er pas achter als we het gingen zingen. Na ongeveer 10 minuten had tekst af. Ik had al een beetje op de klok gekeken en merkte dat ik in
tijdnood kwam. Dit vond ik erg jammer want ik wilde graag alle liedjes zingen. Ik had 8 groepjes gemaakt, dus ook 8 liedjes om te zingen.
Ik had de tekst op het digibord gezet en zo hoefde ik elke keer alleen maar in te vullen wat de leerlingen ingevuld hadden. Tijdens het invullen merkte ik al dat de
leerlingen al probeerden te raden wie het was. Het fanatisme spatte er vanaf. Leuk om te zien! Maar ik had afgesproken om eerst het liedje te zingen en dat ze daarna
mochten raden. Ze hadden het allemaal in n keer goed. Doordat de tijd bijna om was, hebben we maar 5 van de 8 liedjes kunnen zingen. Heel jammer want de
leerlingen waren juist zo betrokken en deden goed mee.
De volgende keer moet ik of de les korter maken of ervoor zorgen dat ik meer tijd ervoor heb.
Voor de rest was het een erg leuke les, waarin de leerlingen goed meededen en erg betrokken waren.

Toelichting + sterkte/zwakte analyse

B1. Leerdoelen stellen

3.4 passend leerinhouden vanuit
leerlijnen
3.11 Leerprocessen observeren en
registreren

Welke keuze(s) heb je in dit opzicht gemaakt?

Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?

Het kerndoel wat ik deze les gebruik is

Kerndoel 54 : De leerlingen leren beelden, muziek, taal,
spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en
ervaringen mee uit te drukken en om er mee te
communiceren.
Leerlijn: Muzikale verkenning van onderwerpen uit de
veranderende belangstellingswereld van de kinderen.

Ik heb voor dit kerndoel gekozen omdat ik het erg belangrijk

vindt dat de leerlingen zich niet alleen kunnen uitdrukken in
woorden, maar ook in muziek.
Het doel van OGP3 is het verbeteren van het groepsklimaat. Als
de leerlingen zich kunnen uiten, hebben ze het gevoel dat ze
gehoord worden en dat zorgt voor een beter groepsklimaat in de
klas.

Aan het einde van de les kunnen de leerlingen de tekst

van een bestaand liedje aanpassen om zo iemand te
kunnen omschrijven.
Wat ging goed?
De leerlingen waren meteen erg enthousiast toen ze
hoorden dat we gingen zingen en dat ze een nieuw
liedje aan gingen leren.

Welke keuze(s) heb je in dit opzicht gemaakt?

B3. Leeractiviteiten begeleiden
2.6 Samenwerking, zelfredzaamheid

Wat mag beter?

Ik mag sommige opdrachten duidelijker omschrijven.
Ik zong het liedje n keer voor en vroeg aan de leerlingen hoe
de persoon eruit zag die ik omschreef. De leerlingen noemden
allemaal namen op uit de klas, terwijl ik zei dat het niemand uit
de klas was. Dit kan ik de volgende keer beter op een andere
manier uitleggen.
Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?

Ik heb in deze les gewerkt in groepjes van 3 leerlingen.

Ik heb goed gekeken naar het sociogram en heb
geprobeerd om in elk groepje twee leerlingen bij elkaar
te zetten die negatief voor elkaar gekozen hebben.

Ik heb groepjes van 3 leerlingen gemaakt omdat er zo 8

groepjes waren, en er zo dus 8 liedjes waren die we konden
zingen.
Door er bij de twee leerlingen die negatief voor elkaar kozen,
nog een derde leerling bij te zetten, hadden ze nog iemand
anders om mee samen te werken. Op die manier ervaren de
leerlingen samenwerken met een door hun gekozen negatieve
leerling op een andere manier dan wanneer ze alleen samen
mee werken.

Wat ging goed?

Wat mag beter?

Het was leuk om te zien dat de leerlingen echt met hun

De volgende keer probeer ik de leerlingen het cht helemaal zelf

A3. Leiding geven aan het

groepsproces
1.1 zicht op groepjes leerlingen
1.3 effectieve leerkrachtcommunicatie

A4. Interactie aangaan met de groep

3.13 feedback aan leerlingen

B2 Leeractiviteiten ontwerpen

groepje gingen overleggen en goed dingen nadenken

hoe ze iemand het beste konden omschrijven.

te laten doen. Nu gaf ik soms een voorbeeld.

Welke keuze(s) heb je in dit opzicht gemaakt?

Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?

Ik heb kleine groepjes gemaakt, waardoor ik het

overzicht over de groepjes goed kon bewaren.
Als ik het woord wilde, maakte ik gebruik van een
duidelijk gebaar (drie keer in handen klappen)

Doordat ik zicht had op alle leerlingen, kon ik goed zien of

iedereen actief mee deed.
Doordat ik duidelijk ben, weten de leerlingen waar ze aan toe
zijn en wat ik van ze verwacht.

Wat ging goed?

Ik kon goed overzien of iedereen aan het werk was.
Ik had een duidelijk beeld of de leerlingen eruit kwamen.
Welke keuze(s) heb je in dit opzicht gemaakt?
Ik heb ervoor gekozen om leerlingen die het vaakst
negatief gekozen zijn te laten omschrijven.
Wie welke omschrijving heeft gemaakt, laat ik in het
midden
Door de leerlingen het te laten zingen, zorgt dit ook voor
een fijne sfeer in de klas. Deze klas vindt zingen erg
leuk om te doen en dit zorgt ook voor meer
enthousiasme.

Wat mag beter?

Ik mag nog duidelijker aangeven wanneer ik het stiller wil
hebben, op die manier is het voor iedereen prettiger.
Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?
Ik heb ervoor gekozen om de leerlingen die vaak negatief
gekozen worden te laten omschrijven omdat deze leerlingen zo
op een positieve manier aandacht krijgen in plaats van op een
negatieve manier.
Het werkt voor de leerlingen die de omschrijving moeten maken
ook op die manier. Ze kijken anders naar de persoon die ze
moeten omschrijven, dit keer niet op een negatieve manier.
Door de omschrijvingen anoniem te laten, weten de leerlingen
ook niet van elkaar wie welke leerling omschreven heeft.

Wat ging goed?

Ik schreef de omschrijvingen op het bord. De leerlingen
zongen samen met mij het liedje en konden niet
wachten om te raden wie het was. Ze waren in deze les
ontzettend enthousiast en betrokken.
De leerlingen kregen meteen feedback op hun liedje en
dit zorgde voor voldoening.
Welke keuze(s) heb je in dit opzicht gemaakt?
Ik heb ervoor gekozen om de leerlingen in groepjes van

Wat mag beter?

De volgende keer is het slim om zelf op te schrijven wie de
leerlingen omschreven hebben. Nu moest ik steeds aan de
leerlingen zelf vragen of het goed was wie ze omschreven
hadden.
Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?
Deze manier van een lied aanleren hebben wij tijdens de lessen

3.6 werkvormen en groeperingsvormen

4.5 leeromgeving inrichten

drie samen te laten werken. De leerlingen kregen per

groepje n leerling die ze moesten omschrijven.
Om het lied stekelhaar en basgitaar aan te leren heb ik
het boek Muziekmeester geraadpleegd.
Ik heb de stappen gevolgd die in het boek stonden.
Het aanleerproces begint met het lied een aantal keren
te laten horen. Dit kun je het beste doen door het lied
zelf voor te zingen. Zing het lied altijd in geheel voor. Bij
het aanleren van een lied kost het onthouden van de
tekst vaak de meeste tijd. Je kunt dit proces versnellen
door de tekst op het boot te schrijven en het door de
kinderen te zingen gedeelte steeds weg te vegen.
(Lei, 2015)

van Ton van Erp ook vaak gebruikt.

Doordat deze manier erg effectief is, heb ik deze bij mijn les ook
gebruikt.
Door de materialen van tevoren al klaar te zetten/mee te nemen,
zorgt dit ervoor dat de les vloeiend verloopt en dat je snel door
kan.

De tekst had ik van tevoren uitgeprint en de namen had

ik van tevoren opgeschreven.
Wat ging goed?
Ik was verbaasd over hoe snel de leerlingen het liedje
kenden. Heel leuk om te zien dat iedereen vrolijk
meezong. Het fanatisme spatte er tijdens deze les
vanaf.

Wat mag beter?

Ik had het aanleren van het liedje wat korter mogen houden,
zodat ik nog tijd had om alle liedjes te zingen. Nu moest ik door
het tijdsgebrek de muziekles afkappen.

Bibliografie
Lei, R. van der (2015). Muziekmeester! Amersfoort: ThiemeMeulenhoff.
Luitjes, M. & Zeeuw-Jans, I. de (2014). Ontwikkeling in de groep. Bussum: Uitgeverij Coutinho.