การประยุกต์ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

ในการเรียนการสอน
การประยุกต์ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียนการสอน

พิมพ์ครั้งที่ 2 2552
จำนวนพิมพ์ 10,000 เล่ม
ISBN 978-616-202-009-4

ผู้จัดพิมพ์ กลุ่มผลิตสื่อและประยุกต์ใช้เทคโนโลยี
สำนักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
อาคาร สพฐ.3 ถนนราชดำเนินนอก เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300
โทรศัพท์ 0 2288 5717-20 โทรสาร 0 2280 0838
Website Http://techno.bopp.go.th/

พิมพ์ที่ โรงพิมพ์ชุมนุม หกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด
79 ถนนงามวงศ์วาน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
โทร. 0-2561-4567 โทร าร 0-2579-5101
นายโชคดี ออ ุวรรณ ผู้พิมพ์ผู้ โฆษณา พ.ศ. 2552

ข้อมูลรายการหนังสือ

บุปผชาติ ทัฬหิกรณ์.
การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียนการสอน/บุปผชาติ ทัฬหิกรณ์. พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ:
สำนักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2552.
146 หน้า
978-974-383-695-4
1. เทคโนโลยีทางการศึกษา 2. เทคโนโลยีสารสนเทศ 3. การเรียนรู้. I. สำนักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน II. ชื่อเรื่อง: การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียน
การสอน
371.33 LB1028.3
 คำนำ
การพิมพ์ครั้งที่ 2

ด้วยโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม

ราชกุมารี ได้จัดทำหนังสือ “การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียนการสอน” โดยมีวัตถุประสงค์

เพื่อให้ผู้บริหาร ครู นักการศึกษา ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร หรือไอซีที ในการจัด

การเรียนการสอนให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลในลักษณะของผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง รวมทั้งส่งเสริม
ทักษะการเรียนรู้ที่มีไอซีทีเป็นเครื่องมือสำคัญ
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้พิจารณาแล้วเห็นว่าหนังสือดังกล่าวมีเนื้อหาสาระ
สอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
และเทคโนโลยี โดยกล่าวถึงแนวทางเบื้องต้นเกี่ยวกับรูปแบบการจัดกิจกรรมที่นำไอซีทีมาใช้ เพื่อเพิ่มคุณค่า

ต่ อ กระบวนการและทั ก ษะการเรี ย นรู้ ที่ ต้ อ งปลู ก ฝั ง ให้ กั บ นั ก เรี ย น รวมทั้ ง การเปลี่ ย นบทบาทของครู แ ละ

การทำงานร่วมกันของครูในการบูรณาการทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการเรียนรู้ของผู้เรียน
ให้บรรลุจุดมุ่งหมายของหลักสูตรได้อย่างดี จึงขออนุญาตโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จัดพิมพ์หนังสือดังกล่าวเป็นครั้งที่ 2 เพื่อแจกโรงเรียน

ระดับมัธยมศึกษาและโรงเรียนขยายโอกาสในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานทั่วประเทศ
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยส่งเสริม

ให้ผู้บริหาร ครู และผู้เรียน นำไอซีทีไปประยุกต์ใช้ ในการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

(คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา)
เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

คำนำ
คำนำจากผู้เรียบเรียง
สารบัญ

บทที่ 1 ทฤษฎีการศึกษาที่สำคัญและเกี่ยวข้อง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
ทฤษฎีความรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Constructivism ของ Vygotsky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Constructivism ของ Piaget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
ทฤษฎีการศึกษา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
ทฤษฎีการเขียนต่อ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
ทฤษฎีพหุปัญญา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
ปริเขตความรู้และความคิด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
กรวยประสบการณ์การเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
ปิรามิดการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
สมองซีกซ้ายและสมองซีกขวา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

บทที่ 2 แนวทางการประยุกต์ ไอซีที ในการเรียนการสอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
ไอซีทีคืออะไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
ศักยภาพของไอซีทีที่สนับสนุนการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
กลวิธีการบูรณาการไอซีทีในการเรียนการสอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
จุดมุ่งหมายของการใช้ ไอซีทีในการเรียนการสอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
การจัดการเรียนการสอนด้วยไอซีที . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
รูปแบบของการจัดโต๊ะคอมพิวเตอร์ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
ซอฟต์แวร์เพื่อการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
บทบาทครูในการประยุกต์ ไอซีทีในการเรียนการสอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

บทที่ 3 การจัดการเรียนรู้และการประเมินการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
การจัดการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
การเรียนรู้ด้วยโครงงาน การเรียนรู้ด้วยปัญหา และการเรียนรู้ด้วยอินไควรี . . . . . . . . . . . . . . . . 62
การเรียนรู้ด้วยโครงงาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
การเรียนรู้ด้วยปัญหา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
การเรียนรู้ด้วยอินไควรี . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
การเรียนรู้ร่วมกัน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
การเรียนรู้ด้วยความร่วมมือ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
การประเมินการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
รูบริกส์ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

บทที่ 4 การประยุกต์ ไอซีที ในกิจกรรมการเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
กิจกรรมการเรียนรู้บนพื้นฐานปริเขตความรู้ความคิด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
กิจกรรมการเรียนรู้บนพื้นฐานของพหุปัญญา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
กิจกรรมการเรียนรู้บนพื้นฐานของคอนสตรัคซันนิซึม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
กิจกรรมการเรียนรู้ด้วยโครงงาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
1. สาระวิชาสังคมศึกษาบูรณาการกับสาระวิชาอื่น . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
2. สาระวิชาวิทยาศาสตร์บูรณาการกับสาระวิชาอื่น . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
3. สาระวิชาศิลปวัฒนธรรมบูรณาการกับสาระวิชาอื่น . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
กิจกรรมการเรียนรู้ด้วยอินไควรี โมเดล 5 E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
การเรียนรู้ด้วยความร่วมมือแบบจิกซอว์ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
กิจกรรมการเรียนรู้วิชาภูมิศาสตร์ด้วยซอฟต์แวร์การเรียนรู้ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
กิจกรรมการใช้ซอฟต์แวร์การเรียนรู้ผลิตภาพยนตร์ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

บรรณานุกรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141