Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)

Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4

3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

Voornaam en naam :
Jaar en optie :
Datum :
Vakdidacticus :

OBSERVEREN

Ramona Brilman
OF2 PO-Engels
NVT
Sofie Deprez & Natalie Graff

ASSISTEREN

1 IDENTIFICATIEGEGEVENS

Stageschool : NVT
Graad : 2 Jaar : 2 Specifiring : 4ASO
Aantal leerlingen : NVT
Mentor : NVT
Datum : NVT
Uur : van NVT tot NVT
Lokaal : NVT

Leervak : plastische opvoeding

Lesonderwerp :
Design juweel maken: hanger (ketting)
Korte bespreking stijlstroming: Art Nouveau
Materialen: papier, potlood, gom, fijne tang, knijptang, ijzerdraad + stappenplan

DOEN

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

2 DIDACTISCHE GEGEVENS
Situering in het leerplan : VVKSO BRUSSEL D/2014/7841/022
Waarnemen
4 ontdekken authenticiteit en originaliteit in beeldende kunst en in eigen beeldend werk.
-

Kunstwerken als uniek benaderen.

Vormgeven
10 experimenteren met de mogelijkheden van vlakke , ruimtelijke en multimediatechnieken.
- Ruimtelijke technieken zoals: draadconstructies; vormgeven met diverse (vind)-materialen; assemblage;

11 experimenteren met de mogelijkheden van materies en materialen.

-

Belang van een aanbod uit diverse aangeboden materies en materialen in functie van hun
expressie of opdracht: materialen: potlood, ijzerdraad, fijne tang, knijptang.

Attitudes
14 gaan met respect om met materie, materiaal en gereedschappen.
-

Veilig omgaan met materialen (met respect voor de veiligheidsvoorschriften) en benodigdheden

(knijptang, fijne tang, ijzerdraad ).

Geraadpleegde bronnen
-

Cursus cultuurgeschiedenis 2.2 (deel 5), Jugendstil/Art Nouveau, Kurt Monten, UCLL

Bijlage:
-

Stappenplan
Didactische beginsituatie :
LLn
-

Lln hebben nog niet met ijzerdraad en tangen gewerkt.

Lln kunnen een potlood hanteren.
4TSO
Meisjesklas
De lln hebben ijzerdraad en tangen moeten meebrengen voor deze les.
Hebben nog geen les gehad over Art Nouveau binnen het vak PO.

Klaslokaal
-

PO-lokaal
Normale grootte
Materiaal = ter beschikking (papier, gom, potlood)
Geen tangen of ijzerdraad aanwezig.
Geen beamer of computer aanwezig
Schoolbord is aanwezig

Leerkracht
-

Heeft al vaker gewerkt met de materialen (ijzerdraad, tangen)

Heeft al sieraden hiermee gemaakt + voorbeeld voor de lln
Zelf les gehad over Art Nouveau, cursus hogeschool: cultuurgeschiedenis 2.2 (deel 5) geraadpleegd voor informatie.
Brengt zelf ijzerdraad en tangen mee.

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

3 LEERDOELSTELLINGEN
Cognitieve lesdoelstellingen :
De lln kunnen
C1:de woorden Art en Nouveau vertalen vanuit het Engels en Frans.
C2:het begrip universeel uitleggen in eigen woorden.
C3:het begrip organisch uitleggen in eigen woorden.
C4:aan de hand van aanwijzingen een stappenplan uitvoeren van begin tot eind.
C5:in eigen woorden uitleggen wat de kunststroming Art Nouveau inhoudt.

Psychomotorische lesdoelstellingen :
De lln kunnen
P1: met potlood minstens 3 ontwerpschetsen maken met 1, 2 of 3 simpele lijnen.
P2: een knijptang hanteren.
P3: ijzerdraad hanteren met een fijne tang.
P4: het eigen ontwerp nabootsen met ijzerdraad. (van 2D naar 3D)

Dynamisch-affectieve lesdoelstellingen :
De lln zijn bereidt om
A1: zelfstandig te werken aan de opdracht.
A2: het stappenplan te volgen.
A3: respect te tonen voor het eigen materiaal en dat van anderen.
A4: actief deel te nemen aan de nabespreking/evaluatie.

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

4 INHOUDELIJKE STRUCTUUR

Design juwelen maken

Korte bespreking stijlstroming: Art Nouveau
Materialen: papier, potlood, gom, fijne tang, knijptang, ijzerdraad + stappenplan

1. Voorbereidingsfase
-

Papier
Potloden
Gommen
Stappenplan

2. Inleiding
Agenda
Uitleg Art Nouveau

3. Midden
Uitleg opdracht
Uitdelen en overlopen stappenplan
Uitvoeren opdracht

4. Slot
Opruimmoment
Korte nabespreking (evaluatie)

Ijzerdraad
Enkele fijne tangen
Enkele knijptangen
Voorbeeld: eigen werk

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

5 LESSCHEMA
D.
nr.

Duur Methodische verwerking

10

Inleiding

Leerinhoud Media
1. Inleiding

Agenda

Agenda: hanger maken ijzerdraad Art Nouveau

Uitleg Art Nouveau

Uitleg Art Nouveau

Afgedrukte Vben Art

Nouveau
Voorbeeld: hanger
Ijzerdraad

Lkr: Wat weten jullie van Art Nouveau?

Fijne tang
Lln mogen raden wat Art Nouveau is.

Lln mogen raden wat Art Nouveau is.

Knijptang

C1

C2

Lkr: Het is een kunststroming, zoals het surrealisme en het

kubisme. Welke woorden kun je vertalen naar het
Nederlands?
Lln: Art (Engels) = kunst; Nouveau (Frans)= nieuw.
Lkr: Heel goed! Nieuwe kunst eigenlijk. Art Nouveau
ontstond als kunststroming tussen 1900 en 1920. In die tijd
wilden de mensen dat de kunst eerder gebruikt werd als
decoratie en in de architectuur. Dat komt omdat ze
universeel wilden zijn. Wat wilt dat zeggen universeel?
Lln: Voor iedereen toegankelijk.
Lkr: Prima! Voor deze tijd (1900) was de kunst vooral
bestemd voor de adel, de rijken, die de kunst konden
betalen. De kunst van toen was ook vooral heel realistisch en
had vaak veel betekenissen en veel symbolisme. Art
Nouveau wou die gedachtegang doorbreken door de kunst
universeel te maken. De kunst kwam tussen de mensen en
niet in de musea. Zou Art Nouveau dan een heel stricte

Papier
Potlood
Gom
Enveloppes
Stappenplan

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

kunststroming zijn of eerder een losse?

Lln: Een losse kunststroming.
Lkr: Heel goed, waar denk je dan aan? Aan welke vormen?
Lln: Losse lijnen, bogen, krullen, natuurlijke lijnen.
Lkr: Inderdaad!
Lkr laat 2 afbeeldingen (Vben van Art
Nouveau) zien aan de lln.

Lkr laat 2 afbeeldingen (Vben van Art Nouveau) zien aan

de lln.
Lkr: Art Nouveau zoekt, zoals jullie zien, zuivere vormen
die sierlijk zijn. Dat noemen we ook wel organische
vormen, zoals we in de natuur terug vinden. Welk gevoel
krijg je bij zulke losse vormen?
Lln: NVT
Lkr: Art Nouveau is dus luchtig, fris, jong en het stelt vooral
geen diepe vragen.

C3

Midden
30

Uitleg opdracht

2. Midden
Uitleg opdracht
Lkr: Jullie hebben hangers maken ijzerdraad Art
Nouveau in jullie agenda geschreven. Wie kan uit die
woorden opmaken wat we vandaag gaan doen?
Lln: NVT
Lkr (korte uitleg): We gaan vandaag hangers maken voor
een ketting. Daarvoor gaan we eerst op papier een
ontwerpschets maken. Daarna nemen jullie de materialen
die ik gevraagd had om mee te nemen (tangen, kralen en
ijzerdraad). Ik ga demonstreren hoe je bepaalde vormen kan
maken en dan mogen jullie zelf oefenen en de hanger

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

Lkr deelt stappenplan uit.

maken. Dit is individueel werk, dus jullie worden

beoordeelt op jullie inzet en zelfstandigheid. We gaan elke
stap samen doen, zodat iedereen op schema is. Ik ga jullie
een stappenplan uitdelen, zodat je mee kan volgen.
Lkr deelt stappenplan uit.

Stap 1: ontwerpschets
Stap 1: ontwerpschets
Lkr: Jullie mogen allemaal jullie potlood en gom nemen.
Lln nemen potlood en gom.
Lkr: Goed, denk eens na over je ontwerp, we gaan een
ontwerp maken gebaseerd op de Art Nouveau-stijl. Wat wilt
dat zeggen?
Lln: Sierlijke vormen.
Lkr: Ja! Hoe kon je dat nog noemen?
Lln: Organische vormen.
Lkr: Heel goed! Maak een paar simpele ontwerp van
maximaal 3 aparte lijnen. Maak minstens 3 ontwerpen.

P1

Voorbeeld wordt op het bord getekend:

1 lijn
2 lijnen

3 lijnen

Stap 2: ijzerdraad en tangen (oefenen)

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

Stap 2: ijzerdraad en tangen (oefenen)

Lkr (demonstratie): Neem nu je ijzerdraad en je knijptang.
Bepaal de lengte van het stuk ijzerdraad en knip deze af..
Oefen met de fijne tang om de krullen/vormen erin te
krijgen.

P2 P3

Stap 3: Uitwerking
Stap 3: Uitwerking
Lkr: Wie denkt genoeg te hebben geoefend, mag in het goed
beginnen. Kijk hoeveel stukken je nodig hebt op basis van
het aantal lijnen: 1, 2 of 3. Knip deze van de ijzerdraad af en
doe goed je best om met de fijne tang de gewenste vorm te
creren.

P4

Uitvoeren van de opdracht

Lln voeren de opdracht simultaan uit, stap
per stap. Lkr is aanwezig en geeft
aanwijzingen tijdens het gehele proces.

C4
A1
A2
A3

Slot
Korte nabespreking (evaluatie)
10
A4

Uitvoeren van de opdracht

Lln voeren de opdracht simultaan uit, stap per stap. Lkr is
aanwezig en geeft aanwijzingen tijdens het gehele proces.

3. Slot
Korte nabespreking
Lkr: Leg alles neer en kijk naar het bord. Ik heb Art Nouveau
opgeschreven in het midden, nu mogen jullie eens 10 seconden
nadenken over wat jullie onthouden hebben over deze
kunststroming.

Lln denken na over Art Nouveau.

Lln denken na over Art Nouveau.
C5
Lkr: Goed, ik ga bij 1 lln een wit krijtje leggen, die mag
woorden bij Art Nouveau schrijven van wat jullie nog hebben
onthouden van de les. De rest moet dus helpen. Je moet wel nog
steeds je hand opsteken als je iets wilt zeggen, zodat het voor de

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

lln aan het bord duidelijk verstaanbaar is.

Lkr geeft 1 krijtje aan een willekeurige lln. Die
lln schrijft op wat de klasgenoten hebben
onthouden. (+/- 5 zaken)

C2
C3

Lkr bespreekt de woorden die op het bord staan

met de lln en laat de lln enkele begrippen
(organisch, universeel) aan elkaar uitleggen.

Lkr geeft 1 krijtje aan een willekeurige lln. Die lln schrijft op
wat de klasgenoten hebben onthouden. (+/- 5 zaken)
Lkr bespreekt de woorden die op het bord staan met de lln en
laat de lln enkele begrippen (organisch, universeel) aan elkaar
uitleggen.

Opruimfase
Opruimfase
Lkr: Goed, eerst wil ik jullie hangers verzamelen. Ik ga jullie
allemaal een kleine envelop geven, op die envelop schrijf je
jouw naam, klas en de datum van vandaag. Als je dat hebt
gedaan, steek je jouw hanger in de envelop en sluit je deze (niet
met speeksel!)
Lkr deelt envelopes uit aan de lln.
De lln schrijven hun naam/klas/datum op de
envelope en steken hun hanger erin.

Lkr deelt envelopes uit aan de lln.

De lln schrijven hun naam/klas/datum op de envelope en steken
hun hanger erin.
Lkr: Lln A, jij mag alle enveloppes ophalen en aan mij geven.
Lln B, jij gaat rond met de vuilbak en verzamelt alle rommel
(stukjes ijzerdraad). De rest ruimt zijn/haar tangen en ijzerdraad
op. De ontwerpschetsen en het stappenplan mag je in het
schetsboek steken. Jullie verlaten het lokaal slechts als alles is
opgeruimd en ik alle enveloppes heb gekregen.

Lln ruimen alles op.

Lln ruimen alles op.

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

6 BORDSCHEMA

Voorbeeld ontwerpschets:
1 lijn
2 lijnen

Art Nouveau

3 lijnen

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400

Groep Lerarenopleiding
Bachelor Secundair Onderwijs (BaSO)
Campus Diepenbeek, Agoralaan gebouw B bus 4
3590 Diepenbeek, tel. 011 180 400
Stappenplan

Stap 1: ontwerpschets
Benodigdheden:
- Potlood
- Gom
Denk eens na over je ontwerp.
Maak een ontwerp gebaseerd op de Art Nouveau-stijl (organische vormen: boogjes, krulletjes, eenvoud)
Maak een paar simpele ontwerp van maximaal 3 aparte lijnen. Maak minstens 3 ontwerpen.
Voorbeeld:
1 lijn

2 lijnen

3 lijnen

Stap 2: ijzerdraad en tangen (oefenen)

Neem nu je ijzerdraad en je knijptang.
Bepaal de lengte van het stuk ijzerdraad en knip deze af.
Oefen met de fijne tang om de krullen/vormen erin te krijgen.
Stap 3: Uitwerking
Nu mag je in het goed beginnen. Kijk hoeveel stukken je nodig hebt op basis van het aantal lijnen: 1, 2 of 3.
Knip deze van de ijzerdraad af en doe goed je best om met de fijne tang de gewenste vorm te creren. Je mag altijd vragen stellen aan de leerkracht!