Choroby ukadu krenia

Choroby ukadu krenia s to schorzenia atakujce serce i otaczajce je naczynia krwionone. Mog objawia
si m.in. nadcinieniem, chorob wiecow, chorob serca czy udarem. Choroby ukadu krenia stanowi
bardzo due ryzyko dla dorosych osb i rocznie przyczyniaj si do mierci okoo 17 mln osb na wiecie. Na
choroby serca czciej zapadaj mczyni.

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca to zesp objaww wywoany niedokrwieniem pracujcego minia sercowego.
Gwn przyczyn niedokrwienia jest zwenie ttnic wiecowych spowodowane zmianami miadycowymi
rozwijajcymi si w ich cianie. Najczstszymi dolegliwociami zgaszanymi przez pacjentw przy tej chorobie to:
bl za mostkiem zwykle o charakterze pieczenia, gniecenia lub ciskania, uczucie dawienia, duszno, koatanie
serca.

Objawy choroby niedokrwiennej pojawiaj si zwykle po wysiku, zdenerwowaniu, obfitym posiku, ekspozycji na
zimne powietrze (dusznica stabilna). Czasami dolegliwoci mog pojawia si take w spoczynku. Stan taki
okrelamy mianem dusznicy niestabilnej.

Do rozwoju choroby niedokrwiennej serca przyczyniaj si pewne czynniki, ktre mog wywoa lub przyspieszy
rozwj zmian miadycowych w naczyniach. Nale do nich: palenie tytoniu, otyo, nadcinienie ttnicze,
podwyszony poziom cholesterolu we krwi, brak ruchu, stres. Im wicej czynnikw ryzyka jest obecnych, tym
wiksze prawdopodobiestwo zawau.

Wedug World Health Organization (WHO, wiatowa Organizacja Zdrowia) w 2020 roku liczba zgonw z powodu
choroby niedokrwiennej serca osignie 11,1 mln osb na wiecie. W Polsce na chorob niedokrwienn serca
zapada corocznie okoo 100-120 tys. ludzi. Nadal obserwuje si wzrost wystpowania tej choroby, szczeglnie
wrd kobiet i modych ludzi.

Zawa
Zawa serca jest to martwica fragmentu minia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem, ktre powstaje
na og na tle choroby wiecowej. Stosunkowo czsto zawa jest pierwszym objawem choroby wiecowej
okrelanej jako choroba niedokrwienna serca.

Do najwaniejszych czynnikw wystpowania zawau serca nale: zwikszenie zego cholesterolu, nieleczone
nadcinienie ttnicze, otyo, cukrzyca, palenie papierosw i spoywanie napojw alkoholowych.

Typowe objawy zawau serca to bl w klatce piersiowej, bl za mostkiem, duszno, poty, uczucie lku, nudnoci,
ewentualnie stany podgorczkowe. Bl zawaowy trwa przewanie od 20 minut nawet do kilku godzin. Zdarza si,
e zawa serca objawia si nagym zatrzymaniem krenia i nagym zgonem sercowym (migotanie komr). Od 15
do 25% zawaw serca daje nietypowe, niewielkie dolegliwoci lub przebiega zupenie bezblowo (tzw. nieme
zaway). Najczciej zaway bezblowe wystpuj u osb chorych na cukrzyc. W krajach rozwinitych zawa
serca to jedna z gwnych przyczyn zgonw. W Polsce na zawa serca zapada rocznie ok. 80-100 tys. osb. W
pierwszym roku po przebytym zawale umiera 15% pacjentw, a w kolejnych czterech latach kolejne 33% chorych.
Rocznie z tego powodu umiera 20 tys. osb.

Nadcinienie
Nadcinienie jest chorob ukadu krenia, podczas ktrej cinienie ttnicze krwi utrzymuje si na podwyszonym
poziomie. Nadcinienie ttnicze jest chorob przewlek, wymagajc dugotrwaego leczenia. Bardzo czsto nie
odczuwa si podwyszonego cinienia ttniczego i na og wykrywane jest ono przypadkowo. Podwyszone
cinienie zwiksza ryzyko wystpienia chorb serca i nerek, jak rwnie stwardnienia ttnic zwanego
arterioskleroz (miadyc ttnic) oraz udaru mzgu. Za wysokie uwaa si cinienie przekraczajce wartoci
140/90 w kilku pomiarach wykonywanych w spoczynku. Cinienie ttnicze jest zazwyczaj mierzone za pomoc
rkawa cinieniomierza umieszczonego na przedramieniu i wyraane w milimetrach supa rtci (mmHg).
Cinienie skurczowe (wiksza liczba) odpowiada cinieniu krwi w ttnicach przy skurczu serca. Cinienie
rozkurczowe (liczba mniejsza) jest cinieniem powstajcym kiedy misie sercowy rozlunia si.

W 95% przypadkw nie s znane szczeglne przyczyny wystpowania nadcinienia. U pacjentw tych wystpuje
tzw. nadcinienie pierwotne, ktre w wikszo przypadkw zwizane jest z zesztywnieniem ttnic obwodowych,
z otyoci, brakiem ruchu, nadmiernym spoyciem soli lub naturalnym procesem starzenia si.

Przyczyn nadcinienia wtrnego s przewleke choroby nerek, ktre zwizane s z nadmiernym gromadzeniem
si pynw w organizmie.

Wedug Word Health Organization (WHO, wiatowa Organizacja Zdrowia) okoo 600 mln ludzi obcionych jest
nadcinieniem ttniczym. Jedynie u poowy z nich rozpoznaje si nadcinienie, tylko 20% jest leczonych, a
prawidow kontrol cinienia uzyskuje si u okoo 12% chorych. W krajach uprzemysowionych nadcinienie
ttnicze dotyczy ponad 25% dorosej populacji. W Polsce na nadcinienie ttnicze choruje okoo 8,8 mln osb.

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca s to zmiany normalnego tempa skurczw serca. Zwolniony rytm serca zwany jest
bradykardi, a przyspieszony tachykardi. Zaburzenia rytmu serca mog dotyczy przedsionkw i komr serca.

Bradykardia i tachykardia mog prowadzi do niedokrwienia mzgu, serca i innych narzdw. Z kolei
niedokrwienie mzgu moe prowadzi do zawrotw gowy, a nawet do utraty przytomnoci. Niedokrwienie serca
moe wywoywa ble w klatce piersiowej oraz dusznoci.

Wiksze ryzyko pojawienia si tej choroby jest zwizane z wiekiem. W grupie zwikszonego ryzyka znajduj si
osoby, ktre naduywaj papierosw, alkoholu oraz osoby chore na cukrzyce, z podwyszonym cholesterolem
czy cinieniem ttniczym.

Najczstszym zaburzeniem rytmu serca jest migotanie przedsionkw. Umieralno wrd osb z migotaniem
przedsionkw jest prawie dwa razy wiksza ni u osb z prawidowym, zatokowym rytmem serca. Czsto
wystpowania wynosi okoo 0,4-1% wrd caej populacji.