Montrealska skala oceny funkcji poznawczych

( MoCA)

Instrukcja badania i oceny

Montrealska skala oceny funkcji poznawczych zostaa zaprojektowana jako szybkie narzdzie przesiewowe
suce do oceny agodnych dysfunkcji poznawczych. Pozwala oceni rne obszary poznawcze: uwag i
koncentracj, funkcje wykonawcze, pami, funkcje jzykowe, funkcje wzrokowo przestrzenne, mylenie
koncepcyjne, zdolnoci kalkulacyjne i orientacj. Przeprowadzenie testu zajmuje ok. 10 minut.
Maksymalna liczba punktw wynosi 30; wynik 26 lub wicej punktw jest uwaany za prawidowy.
1.

Test czenia Punktw:

Wykonanie:
Badajcy podaje instrukcj: Prosz narysowa lini czc naprzemian
kolejne liczby i litery w porzdku wzrastajcym. Prosz rozpocz tutaj
[wskazuje cyfr (1)] i narysowa lini od cyfry 1 do litery A, nastpnie do cyfry 2 i tak dalej.
Punkt kocowy jest tutaj [wskazuje liter (E)].
Punktacja: Badany otrzymuje 1 punkt, jeli bezbdnie poczy kolejno: 1-A-2-B-3-C-4-D-5-E
nie krzyujc linii ze sob. Popenienie choby jednego bdu, ktry nie zostanie natychmiast
spontanicznie poprawiony, powoduje przyznanie 0 punktw za to zadanie.

2.

Zdolnoci wzrokowo-przestrzenne (szecian):

Wykonanie:
Badajcy podaje nastpujc instrukcj wskazujc na szecian: Prosz
przerysowa t figur najdokadniej jak Pan(i) potrafi, na wolnym miejscu poniej.
Punktacja: Za prawidowe wykonanie zadania przyznaje si 1 punkt.
Rysunek musi by trjwymiarowy;
Narysowane s wszystkie linie;
Nie wystpuj adne dodatkowe linie;
Linie musz by wzgldnie rwnolege i mie zblion dugo (figura moe mie
posta prostopadocianu);
Punktu nie przyznaje si, jeli ktre z powyszych kryteriw nie jest spenione.

3.

Zdolnoci wzrokowo-przestrzenne (zegar)

Wykonanie: Badajcy wskazuje miejsce w prawym grnym rogu arkusza i podaje instrukcj:
Prosz narysowa tarcz zegara, umieci na niej godziny oraz narysowa wskazwki tak,
aby wskazyway godzin 10 po 11.
Punktacja: Przyznaje si po 1 punkcie za spenienie kadego z trzech poniszych kryteriw:
Kontur (1p.): tarcza zegara musi by okrgiem, dopuszczalne s jedynie niewielkie
znieksztacenia (np. drobne niedokadnoci przy zamykaniu okrgu);
Godziny (1p.): wszystkie liczby oznaczajce godziny musz by obecne, ale nie
mog pojawia si dodatkowe liczby; wszystkie musz by umieszczone we
waciwej kolejnoci i w odpowiednich wiartkach tarczy zegara; dopuszczalne jest
uycie liczb rzymskich; liczby mog znajdowa si po zewntrznej stronie okrgu;
Wskazwki (1p.): musz by obecne obie wskazwki pokazujce zadan godzin,
wskazwka godzinowa musi by wyranie krtsza od minutowej; wskazwki
musz by umieszczone wewntrz tarczy zegara i czy si blisko jej rodka.
Jeli powysze kryteria nie s spenione za dany element nie przyznaje si punktu.

Z. Nasreddine www.mocatest.org

4.

Nazywanie.
Wykonanie:
Zaczynajc od lewej strony, badajcy wskazuje kolejne rysunki zwierzt i
mwi: Prosz poda nazw tego zwierzcia.
Punktacja: Przyznaje si po 1 punkcie za kad z nastpujcych odpowiedzi:
(1) wielbd lub dromader; (2) lew; (3) nosoroec.

5.

Pami.
Wykonanie:
Badajcy podaje instrukcj: Ta prba ma na celu ocen Pana(i) pamici.
Przeczytam teraz list wyrazw, ktre bdzie musia(a) Pan(i) zapamita na teraz i jeszcze
przez jaki czas. Prosz sucha uwanie. Gdy skocz, prosz powtrzy wszystkie sowa,
ktre udao si Panu(i) zapamita. Kolejno sw nie ma znaczenia. Nastpnie czyta list 5
wyrazw w tempie 1 wyraz na sekund. W trakcie wymieniania sw przez pacjenta, badajcy
zaznacza te, ktre zostay prawidowo powtrzone przy pierwszej prbie. Kiedy badany
oznajmia koniec prby (prawidowo powtrzy wszystkie wyrazy) lub nie moe sobie
przypomnie kolejnych, badajcy mwi: Przeczytam t sam list wyrazw po raz drugi.
Prosz je zapamita i powtrzy, cznie z tymi, ktre wymieni(a) Pan(i) za pierwszym
razem. Nastpnie ponownie odczytuje list wyrazw. W przewidzianym miejscu naley
odnotowa, ktre sowa badany odtworzy w drugiej prbie.
Po zakoczeniu drugiej prby badajcy informuje badanego, e bdzie proszony o ich
powtrzenie za jaki czas mwic: Prosz Pana(ni) o ponowne powtrzenie tych wyrazw
na zakoczenie testu.
Punktacja:

6.

Za to zadanie (obie powysze prby) nie przyznaje si punktw.

Uwaga.
Cig cyfr wprost:

Wykonanie:
Badajcy podaje instrukcj: Wymieni teraz kilka cyfr. Kiedy
skocz, prosz o ich powtrzenie w takiej samej kolejnoci. Nastpnie czyta
sekwencj piciu cyfr w tempie jedna cyfra na sekund.

Cig cyfr wspak:

Wykonanie: Badajcy podaje instrukcj: Wymieni teraz kolejne cyfry, a kiedy

skocz prosz je powtrzy w odwrotnej kolejnoci (wspak). Nastpnie czyta
sekwencj trzech cyfr w tempie jedna cyfra na sekund.

Punktacja: Przyznaje si po 1 punkcie za kady prawidowo powtrzony cig cyfr

(poprawna odpowied dla powtrzenia wspak to 2-4-7).

Czujno:

Wykonanie:
Badajcy udziela nastpujcej instrukcji: Przeczytam teraz cig
liter. Za kadym razem, gdy odczytam liter A prosz raz klasn. Gdy bd
czyta inne litery, prosz nie klaska. Nastpnie badajcy czyta list liter w tempie
jedna litera na sekund.

Punktacja: Przyznaje si 1 punkt gdy badany popeni nie wicej ni jeden bd

(jako bd uwaa si klanicie przy innej literze lub nie klanicie przy literze
A).

Z. Nasreddine www.mocatest.org

Seryjne odejmowanie po siedem:

Wykonanie:
Badajcy udziela nastpujcej instrukcji: Prosz teraz, aby
odejmowa(a) Pan(i) od 100 kolejno po 7, a powiem STOP. Jeli to konieczne,
mona przeczyta instrukcj dwukrotnie.

Punktacja:
Maksymalna ocena za to polecenie wynosi 3 punkty. Badany
otrzymuje zero punktw, gdy nie uzyska ani jednego prawidowego wyniku, 1
punkt za 1 prawidowy wynik, 2 punkty za 2 lub 3 prawidowe wyniki i 3 punkty za
4 lub 5 prawidowych odpowiedzi. Naley zlicza wyniki wszystkich odejmowa
zaczynajc od 100. Kade odejmowanie jest oceniane niezalenie, tzn. jeeli
badany popeni bd, ale wynik kolejnego odejmowania jest prawidowy, otrzymuje
punkt za kad prawidow odpowied. Np. jeli badany poda nastpujce wyniki:
92 85 78 71 64, gdzie wynik 92 jest nieprawidowy, ale wszystkie
pozostae s prawidowe, popeni 1 bd i otrzymuje 3 punkty.

7. Powtarzanie zda.

8.

9.

Wykonanie:
Badajcy daje nastpujce instrukcje: Przeczytam teraz zdanie. Prosz je
powtrzy jak najdokadniej [przerwa]: Wiem tylko, e to Jan ma dzisiaj pomaga. Gdy badany
wykona polecenie, badajcy mwi: Teraz przeczytam kolejne zdanie. Prosz je powtrzy jak
najdokadniej [przerwa]: Kot zawsze chowa si pod kanap, gdy psy byy w pokoju.

Punktacja:
Za kade poprawnie powtrzone zdanie przyznaje si 1 punkt. Zdanie musi by
powtrzone dokadnie. Naley uwaa na bdy polegajce na ominiciu sw (np. tylko, zawsze)
lub zamianie (np. Jan jest tym, ktry ma dzisiaj pomaga, uyciu chowa si zamiast chowa si,
zmianie liczby pojedynczej na mnog itp.).

Fluencja sowna.

Wykonanie: Badajcy podaje nastpujce instrukcje: Prosz wymieni tak wiele sw, jak
Pan(i) tylko moe, rozpoczynajcych si na liter, ktr wymieni. Mona uywa wszystkich
sw z wyjtkiem nazw wasnych (jak np. Krzysztof lub Krakw, liczb, czy wyrazw podobnie
brzmicych, rnicych si jedynie kocwk, jak np. kocha, kochanek, kochajcy. Po
upywie jednej minuty powiem STOP, wtedy prosz si zatrzyma. Czy jest Pan(i) gotowy(a)?
[przerwa]: Teraz prosz wymieni jak najwicej sw rozpoczynajcych si na liter F.
[badajcy mierzy czas 60 s]. STOP.

Punktacja: Przyznaje si 1 punkt, gdy badany wymieni 11 lub wicej wyrazw w czasie 60
sekund. Odpowiedzi badanego naley zanotowa na dole strony lub na marginesach bocznych.

Mylenie abstrakcyjne.

Wykonanie: Badajcy prosi badanego o wyjanienie, co maj ze sob wsplnego

wymieniane pary wyrazw, zaczynajc od nastpujcego przykadu: Prosz powiedzie, co
maj ze sob wsplnego pomaracza i banan? Jeli badany odpowie w sposb nadmiernie
konkretny, badajcy moe udzieli tylko jednej podpowiedzi: A co jeszcze maj
wsplnego? Jeli badany nie udzieli prawidowej odpowiedzi (s to owoce), naley
powiedzie: Tak, i do tego oba s owocami. Nie naley udziela badanemu dodatkowych
instrukcji lub wyjanie.
Po tej prbie badajcy mwi: Teraz prosz powiedzie, co maj ze sob wsplnego
pocig i rower? Po uzyskaniu odpowiedzi zadaje kolejne pytanie: Teraz prosz powiedzie,
co maj ze sob wsplnego linijka i zegarek? Nie naley udziela adnych dodatkowych
instrukcji czy podpowiedzi.

Z. Nasreddine www.mocatest.org

Punktacja:
Ocenie poddaje si wycznie dwie ostatnie pary sw. Za kad prawidow
odpowied przydziela si po 1 punkcie.

Dopuszczalne s nastpujce odpowiedzi:

Pocig rower: rodki transportu, rodki podry, jednym i drugim mona jedzi na
wycieczki;
Linijka zegarek: przyrzdy pomiarowe, uywane do mierzenia.
Nastpujce odpowiedzi nie s dopuszczalne:
Pocig rower: maj koa;
Linijka zegarek: maj liczby/cyfry.

10. Przypominanie odroczone.

Wykonanie:
Badajcy podaje nastpujce instrukcje: Wczeniej prosiem(am) o
zapamitanie kilku wyrazw. Prosz powtrzy wszystkie, ktre Pan(i) pamita. Nastpnie
zaznacza znaczkiem () kady wyraz przypomniany prawidowo i spontanicznie (bez
podpowiedzi i naprowadzania).

Punktacja:
Naley przyzna 1 punkt za kady wyraz przypomniany spontanicznie, bez
dodatkowych wskazwek.

Opcjonalnie
Po wykonaniu testu odroczonego przypominania badajcy podaje badanemu kategori semantyczn kadego
ze sw, ktrych badany nie by w stanie sobie przypomnie. Zaznacza ( ) w odpowiednim miejscu, jeli
badany przypomnia sobie dany wyraz po wskazaniu kategorii lub przedstawieniu trzech wyrazw do
wyboru. Jeli badany nie przypomni sobie wyrazu po podaniu kategorii, badany przedstawia list 3 wyrazw
do wyboru, uywajc nastpujcej instrukcji: Jak si Panu(i) wydaje, ktry mg by to wyraz: NOS,
TWARZ czy RKA?
Uyj nastpujcych kategorii i cigw sw:
TWARZ:

kategoria: cz ciaa

lista wyboru: nos, twarz, rka

AKSAMIT:

kategoria: tkanina

lista wyboru: jeans, bawena, aksamit

KOCI:

kategoria: budynek

lista wyboru: koci, szkoa, szpital

STOKROTKA:

kategoria: kwiat

lista wyboru: ra, stokrotka, tulipan

CZERWONY:

kategoria: kolor

lista wyboru: czerwony, niebieski, zielony

Punktacja: Badany nie otrzymuje punktu za wyrazy przypomniane z podpowiedzi. Wynik ma jedynie
znaczenie jako wskazwka kliniczna mogca da osobie oceniajcej dodatkowe informacje na temat typu
zaburze pamici. W przypadku zaburze bdcych skutkiem upoledzonego odtwarzania, wynik moe
zosta poprawiony za pomoc podpowiedzi. W zaburzeniach pamici spowodowanych upoledzeniem
kodowania, podpowiedzi nie poprawiaj wyniku.

Z. Nasreddine www.mocatest.org

11. Orientacja.

Wykonanie: Badajcy podaje instrukcj: Prosz poda dzisiejsz dat. Jeli badany nie
udzieli penej odpowiedzi, badajcy moe pomc mwic: Prosz poda, jaki mamy dzi
[rok, miesic, dokadna data, dzie tygodnia]. Nastpnie pyta: Prosz poda nazw tego
miejsca, w ktrym jestemy, oraz w jakim miecie ono si znajduje.
Punktacja:
Przyznaje si po 1 punkcie za kad poprawn odpowied. Badany powinien
poda dokadn dat oraz dokadn nazw miejsca (nazw szpitala, przychodni, gabinetu). Nie
naley przyzna punktu, jeeli badany pomyli si choby o jeden dzie podajc dat lub dzie
tygodnia.

PUNKTACJA CAKOWITA:
Naley doda wszystkie wyniki czciowe zapisane po prawej stronie
arkusza. Jeden punkt dodaje si w przypadku badanych, ktrzy maj 12 lub mniej lat formalnego wyksztacenia.
Maksymalnie mona uzyska 30 punktw.
Wynik 26 lub wicej punktw jest uwaany za prawidowy.

Z. Nasreddine www.mocatest.org