Indegenous Knowledge System Process

Yugto ng Buhay

Tagalog

Uri ng Lipunan ng
Badjao
Botang lahat ang

Botang lahat (datu o lider )

tawag sa lider ng mga

10 - Taon Pataas

katutubong Badjao.
Ang mga

Karaluma (gawaing bahay)

kababaihang Badjao
ay gumagawa ng
karaluma (gawaing
bahay)
Ang mga Badjao ay
luhaya (malayang) uri

Luhaya

puhu

(malayang

tao)

ng lipunan.
Karamihan sa lipunan
ng Badjao ay hindi
sauragal (mayaman)
at hindi rin (miskin)
mahirap

Sauragal (mayaman)
Miskin (mahirap)

Interfacing Of Community Competencies With DepED National

Competencies
Community Competency

Yugto ng

Uri ng

Buhay

Lipunan ng

DepEd
National Competency

Badjao

10

Taon Botang

Pataas

lahat

(datu o lider )

a. Nasasabi ang uri ng

lipunan
ibang

sa
bahagi

ibat

uri ng lipunan sa ibat

ng

ibang ibang bahagi

Pilipinas.

ng Pilipinas.

b. Napapahalagahan

Karaluma
(gawaing

mga uri ng lipunan

bahay)

sa

ibat

ibang

bahagi ng Pilipinas.

Luhaya

puhu

(malayang tao)

Sauragal
(mayaman)
Miskin
(mahirap

A. Natatalakay ang mga

(AP5PLP-If-6)

Banghay Aralin sa Pagtuturo ng IPs Araling Panlipunan 5

I. Layunin
1. Natatalakay ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas.
2. Nasasabi mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas.
3. Napapahalagahan ang mga uri ng lipunan ng mga Badjao.
II. Paksang Aralin
Natatalakay ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas
Sanggunian: Gabay sa Kurikulum (AP5PLP-If-6)
Marangal na Pilipino 5 pp.10-12
Stratehiya:recitation
Kagamitan:

video clip, larawan/tsart ng mga kabuhayan

panahon,

larawan/tsart

ng

mga

sa sinaunang

kabuhayan

ayon

sa

kapaligiran ng mga kababaihang Sama Bajao,awit,

Pagpapahalaga: Napapahalagahan ang mga uri ng lipunan sa ibat ibang
bahagi ng Pilipinas.
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
1.Balitaan tungkol sa mga uri ng tao na mayroon sa kani kaniyang
barangay.Ilarawan ang kabuhayan ng mga tao sa kani kanilang
barangay.
2.Balik aral
Ano ang katangian ng Pillipinas bilang archipelago? Ano ang
kabutihang

dulot ng

katangiang

ito

sa

bansa

bilang

isang

archipelago?
3. Pagganyak
Suriing mabuti ang larawan? Ano ang ipinahihiwatig ng larawang
ito?

https://w w w .google.com.ph

Sino sino ang nasa larawan?

Paghambingin ang mga damit, pagkain, tirahan at kabuhayan ng mga tao sa
larawan?
Ano ang ipinahihiwatig ng larawang ito?
Sa tulong ng graphic organizer ay itatala ang lahat ng sagot ng mga bata

Damit

Pagkain

Tirahan

Kabuhayan

Mayaman
Gitnang Uri
Mahirap
Bilang isang kabatan na kabilang sa Pangkat ng mga Badjao sa
paanong paraan mo maipapakita ang pagpapahalaga sa uri ng lipunan na
iyong ginagalawan?
3. Paghahawan ng Balakid
Pagbibigay kahulugan sa salita:
a. botang lahat (pinuno o datu) namumuno sa pangkat ng lipunan
b. tanom

(pagtatanim)

karaluma(gawaing

bahay)

tungkuling

ginagampanan ng mga ata (alipin) sa ballay (bahay) ng datu

c. ata (alipin) pinaka deyo (mababang) uri ng lipunan.
d. bobono (mandirigma)

nakikipag laban kasama ng botang lahat

(pinuno o datu)
sauragal (mayaman) lipunan na kinabibilangan ng datu
B. Panlinang na Gawain
1. Paglalahad
Papapakita ng larawan ng ibat ibat ibang uri ng mga tao na
naninirahan

sa Pilipinas

Maginoo

Maharlika

Alipin

https://www.google.com.ph/search?q=badjao&oq=badjao&aqs=chrome..69i57.5710j0j9&sourceid=c
hrome&ie=UTF-8

Lipunan ng Badjao

https://www.google.com.ph/search?q=tao+sa+lipunan&oq=tao+sa+lipunan&aqs=chrome..69i57.114
46j0j9&sourceid=chrome&ie=UTF-8

1. Pagtatalakayan
a. Suriing mabuti ang larawan .Sa anong aspeto nagkakaiba ang
mga tao sa bawat uri ng lipunan?
b. Ano ang kaibahan ng bawat uri ng lipunan sa larawan?
c. Ano ang uri ng lipunan na maihahambing sa mayayaman sa
kasalukuyan?
d. Ano ang uri ng lipunan na maihahambing sa nasa gitnang uri?
e. Ano naman ang maihahambing sa mahirap na uri ng lipunan?
f. Ano ano ang mga tungkulin na ginagawa ng nasa uri ng lipunan ng
maginoo?
g. Ano ang

mga tungkulin na ginagampanan ng nasa lipunan ng

maharlika o timawa?
h. Ano ano ang mga tungkulin na ginagampanan ng nasa lipunan ng
alipin?Ano ang uri ng lipunan na maaaring ihambing sa lipunan ng
mga Badjao?

Sa tulong ng graphic organizer ay mai tatala ang mga sagot na

ibinigay ng mga bata.
Uri

ng

Lipunan

ng

Sinaunang
Panahon

Lipunan ng

Tungkuling Ginagampanan

mga

Ng mga Tao sa Bawat Uri

Badjao

ng Lipunan

Lipunan ng Maginoo
Lipunan ng
Maharlika/Timawa
Lipunan ng Alipin

2. Paglalahat
Ano ang uri ng lipunan sa ibat ibang bahagi ng Pilipinas?
4. Pagsasanay
A. Malayang Pagsasanay

Panuto: Sipiin ang pangungusap at punan ang mga puwang ng

mga salitang magbibigay ng kumpletong diwa sa pangungusap.
1. Ang pagiging kabilang sa maginoong uri ng lipunan ay
maihahambing

sa

mayayaman

at makapangyarihan sa

kasalukuyan. Sa lipunan ng maginoo nag mumula ang _______

na siyang mamahala sa kanilang lipunan.
2. Ang alipin na itinututing na pinaka mababang uri ng lipunan ay
nahahati sa dalawang uri. Itinuturing na ________ ang mga
aliping maaring ipagbili at walang sariling aria arian.
3. Ang uri ng lipunan na maaring ihambing sa gitnang uri sa
kasalukuyang panahon ay kabilang sa ________?
4. Ang _____ ay may tungkuling magbayad ng buwis at magtanim
sa mga sakahan ng barangay.
5. Ang mga taong nagkakautang at napaprusahan sa kanilang pag
kakasala ay maaaring mabilang sa lipunan ng ______.

maharlika
aliping namamahay
maginoo

aliping saguiguilid

datu

alipin

B. Pangkatang Gawain
Pangkat I (PINOY THEATER) Pag akting ng mga bata bilang
kasapi ng ibat ibang uri ng lipunang maginoo, maharlika/timawa at
alipin.
1. lipunan ng maginoo
2. lipunan ng maharlika/timawa
3. lipunan ng alipin
Pangkat II (The Popstars) Pa sa ibat ibang uri ng lipunan.
Pangkat

III

(DWriters)

Pagsulat

naglalarawan sa ibat ibang uri ng lipunan.

ng

maikling

tula

na

3. Paglalapat
Pag uulat at pag babahagi ng bawat pangkat tungkol sa uri ng
lipunan ng Badjao:
Pangkat 1: Uri ng Lipunan ng Badjao
Pangkat 2: Kabuhayan ng Badjao
Pangkat 3: Paraan ng Pamamahal
4. Pagpapahalaga
Bakit mahalagang malaman ang ibat ibang uri ng lipunan.
Sa

paanong

paraan

mabibigyang

halaga

ang

lipunang

kinabibilangan ng Sama Badjao?

IV. Pagtataya
Panuto:

Piliin ang

angkop na larawan ng mga kabuhayan ng mga

kalalakihang Sama Badjao na isinasaad sa bawat bilang.

1. Nagkaroon ng sistema ng pamamahala ang mga unang Pilipino.Sa
anong uri ng lipunang nanggagaling ang kapala (datu) sa ibat
ibang uri ng lipunan?
A. ata(aliping) saguiguilid B. ata( aliping) namamahay C. maginoo
2. Bawat tao sa uri ng lipunan na kinabibilangan ay may kani kaniyang
tungkulin na ginagampanan.Bilang luhaya (Malaya) na mga puhu
(tao) ano ang tungkling ginagampanan ng maharlika at timawa?
Mag tanom(tanim), maging bobono (mandirigma),
A. Saumbibi (sama samang gumawa) ng karaluma (gawaing
bahay) sa tahanan ng datu.
B. Mag tanom(tanim), maging bobono (mandirigma),
C. Magsilbing botang lahat (pinuno o datu)
3. Bilang pinaka deyo (mababa) pangkat na uri ng lipunan sa paanong
paraan sila makakawala bilang mga ata(alipin)?
A. pakikipag laban sa botang lahat (datu) pagbabayad ng utang at
paninilbihan
B. pagbabayad ng utang at paninilbihan
C. pakikipag sanib ng pwersa sa ibang bobono(mandirigma)

4. Bilang kasapi ng lipunan ng Badjao ano ang mahalagang bahagi na

iyong magagawa upang maging maayos ang uri ng lipunan na
inyong ginagalawan?
A. Pagsunod sa botang lahat (datu)
B. Pakikipag away sa ibang kasapi ng lipunan
C. Pag labag sa kautusan sa lipunan
5. Ang Badjao na may malaking bilang ng populasyon sa Lake Sebu
Zamboanga ay kabilang sa anong uri ng lipunan?
A. Katutubo

B. Pangkat

C. Grupo

VII. Takdang Gawain

Iguhit at ilarawan ang ibat ibang uri ng lipunan sa inyong pamayanan.