UNIVERZITET U TUZLI

FILOZOFSKI FAKULTET
Odsjek: Historija

REVOLUCIJA MEJDI U JAPANU

(referat)

Student:Deli Semir

Mentor:mr.sc erim Rastoder, ass.

Tuzla, 2015

1.UVOD
Japan je nekada bio u vezi s Kinom zemljitem i narodnou, a vremenom je postao na
ostrvima zasebnom i suverenom dravom. Japance su upoznali prvo Portugalci, a zatim
Holanani u XVI i XVII stoleu.Tada su oni imali feudalnu i dravu i drutvo s feudalnim
plemstvom(dajmios) i mikadom carem na elu. Meutim, uz mikada kao vrstu
prvosvetenika nevidljiva i neradna, odavno je dravom kao suveren despotski i nasljedno
poeo upravljati u zvanju upravnika dvora i vojnoga starijeine (sjogun-takun, vrsta
majordoma).
Ali se uz ovo suparnitvo unutranje javi i udnja u Evropljana da prodru u Japan, te
istovremeno izbilii graanski i spoljanji rat (1864). Mornarica engleska, francuska,holandska
i amerika ponu bombardovati i ruiti tvravu Simonosaki i Japan otvori svoja vrata tuinina
(1865). Razumevajui da je podela vlastiizmeu mikada i takuna neizleiv izvor slabosti,
Japanci izvre veliki prevrat, koji uznemiri cijeli Istok. Prijestolnica je je 1860. Godine
preseljena iz Kjota u Jedo koji e se kasnije dobiti ime Tokio.
Uticaji drugih drava te pretenzije koje su iskazivali prema Japanu dovest e do
velikog nezadovoljstva meu graanima Japana. To nezadovoljstvo se odnosilo i na samu
drutvenu strukturu koja je zloupotrebljavala svoj poloaj. Revolucijom Mejdi bie ojaana
ekonomska, drutvena i kulturna sfera Japanskog drutva.

2. BUROASKI PREVRATI U JAPANU

Posle revolucije od 1868.godine, poznate pod imenom mejdi u Japanu se uvrstila
apsolutna monarhija, koja je predstavljala blok feudalaca i buroazije na ijem je elu bio car.
U vladi je naroito bila znaajna uloga jugozapadnih hanova, odnosno Sacuma i ou. Samo
u vremenu od 1868-1878 zabiljeeno je 185 velikih seljakih buna. 1U nekima od njih
uestvovalo je ak 200-250 hiljada ljudi. Taj strah od seljakih buna dao je podsticaja za
provoenje nekih reformi. Posle revolucije od 1868.godine sproveden je itav niz reforama,
kojima se htio postii buroaski preobraaj Japana.
Njih sprovode dravnici iz redova dajmosa i samuraja, i to ba iz jugozapadnih
klanova koji su 1868.godine pobijedili oguna. Prije svega, 1869.godine ukinuta su feudalna
prava dajmosa koji su pristali da se odruknu prava na teritoriji svojih klanova. Ustvari, oni su
do 1871.godine ostali na elu svojih klanova pod imenom nasljednih guvernera. Po ukidanju
feudalnih prava dajmosa seljaci su dobili u privatnu svojinu zemlju koja im je dodjeljena kao
kmetovima.2
Uostalom, i prije revolucije veliki dio seljake zemlje je preao u ruke najmonijih
zemljoposjednika i onih samuraja koji su se pretvorili u spahije. Reformom od 1871.godine
potvreno je da zemlja pripada stvarnim draocima i ona je sprovedena u interesu spahija i
imunih seljaka. Iste godine ukinuti su klanovi, i umjesto podjele na klanove izvrena je nova
podjela na prefekture. Na elu vie nisu bili nasljedni feudalci, ve inovnici koje je vlada
postavljala.
Plaanje poreza u naturi, zamjenjeno je 1873.godine plaanjem poreza na zemlju u
novcu. Tom mjerom poboljano je iznoenje poljoprivrednih proizvoda na trite. Godinu
dana ranije, 1873 uvedena je obavezna vojna sluba, a vojska je preureena na evropski nain.
Uvedena je i sloboda kretanja i industrijske djelatnosti. Unato svim tim reformama bilo je
nedostataka. U svim krajevima otvorene su kole europskog tipa, te je postala praksa da se
mladi ljudi alju na studije u strane zemlje.
U zemlju su dovedeni specijalisti iz drugih zemalja, a uveden je i gregorijanski
kalendar. Poeli su prevoditi evropske knjige, a zaveden je i novani sistem te osnovane i prve
banke. Razvijaju se eljeznice, a posebno su bili istaknuti u brodogradnji i razvijanju
pomorskog saobraaja. Ve od devedesetih godina industrija poinje zadovoljavati potrebe
stanovnitva te poinje i izvoz roba. Prve metalurgijske fabrike u Japanu pojavljuju je prvih
godina XX stoljea. U japanu je slabo bila preraivana svila, uglavnom se sirova izvozila u
Sjedinjene Amerike Drave koje su bile glavni predmet izvoza (40%).

1 J.V.Tarle Istorija novog veka Beograd 2008. Str. 610.

2 Luka Zrni Istorija novog veka Beograd 2007. Str. 228.

3.POLUFEUDALNA EKSPLOATACIJA NA JAPANSKOM SELU

Industralizacija Japana te stvaranje vojske i mornarice po uzoru na evropske zemlje
vreni su po cijenu nemilosrdnog eksploatisanja seljatva. Pretjerano veliki porezi bili su izvor
za potkrivanje izdataka za naoruanje, gradnju eljeznica i izdravanje sve veeg birokratskog
aparata. Glavna masa seljatva biva sve siromanija, a jedan dio stanovnitva vrlo brzo gubi
tek dobivenu zemlju. Krajnje siromatvo primorava japanskog seljaka na rad svojih ruku,
naroito radi djece. 3
Siromatvom sela mogu se objasniti porezna jeftinost radne snage i relativna stabilnost
domae industrije, za koju seljak dri kao za kakav uzgradni prihod, dokle god moe. Uasan
je poloaj i radnika u japanskim fabrikama, a veoma est sluaj da se radnik obavee
ugovorom. Naroiti ljudi za vrbovanje idu po selima i vrbuju radnu snagu po bagatelnu
cijenu, uglavnom seoske djevojke, od kojih neke alju u fabrike tekstila, a neke ak i u javnu
kuu. Radnike vezane ugovorima zatvaraju u fabrike kasarne, u kojima vlada gotovo
ameriki reim, radnici su ak i tjelesno kanjavani. 4

4. SAMURAJSKA FRONDA I POJAVA PLEMIKO-BUROASKIH PARTIJA

Posle revolucije od 1868.godine na elo vlade doao je predstavnik dvorskih krugova
knez Arisugava. Glavnu ulogu u vladi imali su voe revolucije, koji su zastupali interese
plemiko-buroaskog bloka. Sedamdesetih i osamdesetih godina japanska vlada je naila na
jaku opoziciju jednoga dijela deklasiranih samuraja. Poslije rasturanja feudalnih zadruga,
mnogi samuraju su ostali bez posla. Oni ustaju protiv reforama vlade mejdi u ime starine
i trae da se vodi agresivna politika, nadajui se da e im rat donijeti oficirske inove,
poloaje, slavu itd.
Ti elementi imali su svoga predstavnika u vladinim redovima-Sajgoa Takomorija. Pot
pritiskom te samrajske fronde, japanska vlada je 1874.godine poduzela ekspediciju na
Formozu. Ostrvo su zauzeli, ali ga nisu mogli zadrati zbog protesta Engleske. Godine 1876.
Koreji je nametnut neravnopravan ugovor, a ve naredne godine dolaze do velike pobune
samuraja. Ustanak je uspjeno ugaen, a dolazi i do jaanja opozicijske snage. U to vrijeme i
jedna i druga strana poinju dogovore koji e dovesti i do ustava.

3 Luka Zrni Istorija novog veka Beograd 2007. Str 229.

4 L.V.Tarle Istorija novog veka Beograd 2008. Str 611.

5.USTAV IZ 1889.GODINE
Pokret za donoenje ustava je sve vie ojaao, te je vlada poela poputati. Godine
1889. zemlji je dat ustav kojim je apsolutnu monarhiju zamjenila ustavotvorna. Ustvari,
monarhovu vlast i vlast njegove vlade bila je i dalje ogromna i malo je zavisila od parlamenta.
Kao obrazac za novi ustav sastavljai su uzeli reakcionirani pruski ustav od 1850.godine.
Ustav je ostavio caru svu izvrnu vlast, pravo da postavlja inovnike i oficire, neogranieno
pravo voenja spoljne politike i komandu nad vojnim snagama.5
Careva linost proglaena je za svetu, a car je sve funkcije vrio preko ministara, koji
su politiki bili odgovorni samo njemu, ne i parlamentu. Parlament se sastajao od dva doma, a
za svaki zakon koji usvoji donji dom potrebna je sankcija gornjeg. U gornji dom ulazilo je
uglavnom imunije stanovnitvo i zemljoposjednici. to se tie donjeg doma njega su
sainjavali ljudi koji su izabrani glasanjem. Bitna ustanova je Henro ili savjet starih politiara
koji su provitno sastojao od voa revolucije mejdi. Njima je stavljeno na zadatak da caru
daju savjete u najteim i najvanijim situacijama.

5 L.V. Tarle Istorija novog veka Beograd 2008. Str.615.

6.ZAKLJUAK
Revolucija mejdi je iz korijena promjenila stanje u Japanu koje je bilo alarmantno.
Stanovnitvo je nezadovoljno svojim statusom kroz brojne bune trailo svoja prava, a na ulice
je izlazilo i do 200.000 ljudi. Smanjen je i ugled krupnih feudalaca i zamjenjen je porez u
naturu koji e se sada iskljuivo plaati novcem. Ekomonski je ojaan Japan poele su sa
radom mnoge fabrike kojima e se znatno poveati izvoz a veliki novac je ulagan i u samo
obrazovanje sve u ugledu na zemlje Evrope.
Sve ove promjene u Japanu na kraju e doprinijeti i donoenjem Ustava iz 1889.
Godine kojim je apsolutnu monarhija zamjenila ustavotvorna skuptina te e se parlament
podijeliti na dva doma. Znaajnu ulogu imat e i savjet koji su prvobitno sainjavali voe
ustanka mejdi.

7. LITERATURA:
L.V. Tarle Istorija novog veka Beograd 2008.
Luka Zrni Istorija novog veka Beograd 2007.