Ts 825 PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 80

TS

825

BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI


Thermal insulation requirements for buildings

RG.26979-Mays 2008-TS 825 (REVIZE)

RG.27291-Temmuz 2009-TS 825 (REVIZE nin tadilat)

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

TS 825

ICS 91.120.10

BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI


Thermal insulation requirements for buildings

TRK STANDARDLARI ENSTTS


Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi


malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)


TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

Atf yaplan Trk Standardlar


TS 64-2
2005

622-2/Mart

Lif levhalar zellikler Blm 2: Sert levhalarn zellikleri


Fibreboards Specifications Part 2: Requirements for hardboards

TS 64-3
2005

622-3/Mart

Lif levhalar zellikler Blm 3: Sert levhalarn zellikleri


Fibreboards Specifications Part 3: Requirements for hardboards

TS 406/Nisan 1988

Beton Bloklar-Briketler-Duvarlar in
Concrete Blocks and Bricks for Walls

TS 500/ubat 2000

Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar


Requirements for design and construction of reinforced concrete structures

TS 1047/Ocak 1982

Kontrtablalar-Genel Amalar in-Soyma Plakal


Blockboards For General Purposes-With Rotary Cut Veneer

TS 1474/Nisan 1974

Al Blme Duvar Bileenleri


Gypsum Partition Wall Components

TS 2164/Ekim 1983

Kalorifer Tesisat Projelendirme Kurallar


Principles For the Prefaration of the Projects of the Central Systems

TS 2902/Nisan 1990

Srl Tulalar
Ceramic Glazed Structural Clay Facing Tile, Eacing Brick and Solid Masonry Units

TS 3234/Eyll 1978

Bimsbeton Yapm Kurallar, Karm Hesab ve Deney Metotlar


Mining, Placing, Curing, Mix Design and Methods of Testing of Pumice Concrete

TS 3482/Ocak 1988

Yonga Levhalar-Dik Yongal


Particle boards-Extruded boards

TS 3649/Nisan 1982

Perlitli Is Yaltm Betonu-Yapm-Uygulama Kurallar ve


Metodlar Rules for Marking and Testing Perlite Aggregate Concrete

TS 4562/Ekim 1985

Fabrika Tulalar- Duvarlar in- Klinker Tula


Clinker Bricks

TS 10981/Nisan 1983

Plastikler-Sert Kpk Plastikler-Binalarn Is Yaltm Pskrtmeyle Uygulanan Poliretan


Kpk
Cellular plastics, Rigid - spray -Applied polyurethane foam for thermal insulation of
buildings - Specification

TS 451 EN 12859 /Mart


2003

Al Bloklar-Tarifler, zellikler ve Deneyler ve Deney Metotlar


Gypsum Bloks-Definitions, Requirements and test methods

TS 808 EN
/Aralk 2005

Kgir birimler - zellikler - Blm 2: Kire kumta kgir birimler


Specification for masonry units - Part 2: Calcium silicate masonry units

771-2

TS 901-1 EN 13162
/Nisan 2005

Is yaltm mamulleri - Binalarda kullanlan - Fabrika yapm mineral yn (MW) mamullerzellikler


Thermal insulation products for buildings - Factory made mineral wool (MW) products
Specification

TS 304 EN
/Nisan 2003

Is Yaltm Mamlleri-Binalar in-Fabrika Yapm Genletirilmi Mee Mantar


Thermal insulation products for buildings-Factory made products of expanded cork
(ICB)- Specification

13170

TS 1114 EN 13055-1
/Nisan 2004

Hafif agregalar - Blm 1: Beton, har ve erbette kullanm iin


Lightweight aggregates Part 1: Lightweight aggregates for concrete, mortar and grout

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

TS 4645 EN 636 /Nisan


2005

Kontrplk zellikler
Plywood - Specifications

TS 7316 EN 13163
/Nisan 2002

Is Yaltm Mamulleri- Binalar in- Fabrikasyon Olarak mal Edilen- Genletirilmi Polistiren
Kpk- zellikler
Thermal insulation products for buildings- Factory made products of expanded polystrene
(EPS)- Specification

TS 11989 EN 13164
/Nisan 2003

Is Yaltm Mamulleri-Binalar in-Fabrikasyon Ekstrzyonla mal Edilen Polistiren Kpk


(XPS)- zellikler
Thermal insulation products for buildings-Factory made products of extruded polystrene
foam (ZPS) specifications

TS EN
2006

Al levhalar - Tarifler, gerekler ve deney metotlar


Gypsum plasterboards - Definitions, requirements and test methods

520

/Kasm

TS EN 309/Ocak 2008

Yonga levhalar - Tarif ve snflandrma


Particleboards - Definition and classification

TS EN 771-4/Temmuz
2006

Kgir birimler - zellikler - Blm 4: Gazbeton kgir birimler


Specification for masonry units - Part 4: Autoclaved aerated concrete masonry units

TS EN
2006

998-1/ubat

Kgir harc - zellikler - Blm 1: Kaba ve ince sva harc


Specification for mortar for masonry - Part 1: Rendering and plastering mortar

TS EN
2006

998-2/ubat

Kgir harc - zellikler - Blm 2: Kgir harc


Specification for mortar for masonry - Part 2: Masonry mortar

TS EN
2002

12088/Ocak

Is Yaltm Malzemeleri - Binalar in- Daldrma Metoduyla Sreli Difuzyona Bal Su


Absorpsiyonunun Tayini
Thermal insulating products for building applications-Determination of long term water
absorption by diffusion

TS EN
2002

12086/ubat

Is Yaltm Malzemeleri - Is Yaltm Malzemeleri - Binalar in Su


Buhar
Geirgenlik zelliklerinin Tayini
Thermal insulating products for building applications-Determination of long term water
absorption by immersion

12572

Binalarda Kullanlan Malzemelerin ve rnlerin Higrotermal Performans- Su Buhar


Aktarm zelliklerinin Belirlenmesi
Hygrothermal performance of building materials and products Determination of water
vapour transmission properties (ISO 12572:2001)

TS EN ISO 10211-1
/Kasm 2000

Bina naatlarnda Isl Kprler - Is Aklar ve Yzey Scaklklar - Blm 1: Genel


Hesaplama Metotlar
Thermal bridges in building construction-Heat flows and surfacetemperatures-Part 1:
General calculation methods

TS EN ISO 10211-2
/Kasm 2001

Bina Yapmnda Isl Kprler- Is Aklarnn ve Yzey Scaklklarnn HesaplanmasBlm 2: Dorusal Isl Kprler
Thermal bridges in building construction - Calculation of heat flows and surface
temperatures - Part 2: Linear thermal bridges

TS EN ISO 14683+AC
/Mart 2000

Bina naat - Isl Kprler-Lineer Isl Geirgenlik Basitletirilmi Metot ve Hatasz


Deerler
Thermal bridges in building construction- Linear thermal transmittance-Simplified method
and default values

TS EN ISO
/Nisan 2007

Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu


Building components and building elements - Thermal resistance and
thermal
transmittance - Calculation method

TS EN ISO
/Kasm 2001

6946

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

TS EN 832 /Aralk 2007

Binalarn sl performans Meskenlerde stma amacyla kullanlan


enerjinin
hesaplanmas
Thermal performance of buildings - Calculation of energy use for heating - Residential
buildings

TS EN 12369-1 /Mart
2005

Ahap esasl levhalar - Yapsal amal tasarm iin karakteristik deerler - Blm 1: OSB,
yonga levhalar ve lif levhalar
Wood-based panels Characteristic values for structural design Part 1: OSB,
particleboards and fibreboards

TS EN
2004

13165/Mart

Is yaltm mamulleri-Binalar iin-Fabrikasyon olarak imal edilen sert poliretan kpk


(PUR)-zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made rigid polyurethane foam
(PUR) products - Specification

TS EN
2004

13166/Mart

Is Yaltm Mamlleri - Binalar in - fabrikasyon olarak imal edilen fenolik kpk (PF)
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made products of phenolic foam (PF) Specification

TS EN
2002

13167/Aralk

Is Yaltm rnleri- Binalarda Kullanlan- Fabrika Yapm Cam Yn rnleri- zellikler


Thermal insulation products for buildings - Factory made cellular glass (CG) products Specification

TS EN
2003

13168/Nisan

Is Yaltm Mamulleri-Binalarda Kullanlan-Fabrika Yapm Rende Yongas (WW)Mamulleri


zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made wood wool (WW) products Specification

TS EN
2003

13171/Nisan

Is Yaltm Mamulleri-Binalarda Kullanlan-Fabrika Yapm Odun Lifli (WF) Mamuller


zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made wood fibre (WF) products Specification

TS EN
2005

7711/Nisan

TS EN
2005

771-3/Nisan

Kgir birimler - zellikler - Blm 3: Beton kgir birimler (Youn ve hafif agregal)
Specification for masonry units - Part 3: Aggregate concrete masonry units (Dense and
light - weight aggregates

TS EN 14316-1 /Kasm
2006

Is yaltm malzemeleri - Binalar iin - Genletirilmi perlitten (EP) yerinde yaplan s


yaltm - Blm 1: Bal ve gevek dolgulu malzemelerin yerletirilme ncesi zellikleri
Thermal insulation products for buildings - In-situ thermal insulation formed from expanded
perlite (EP) products - Part 1: Specification for bonded and loose-fill products before
installation

TS EN
2004

Is yaltm malzemeleri Binalar iin Genletirilmi perlitten fabrikada imal edilmi


mamuller (EPB) zellikler
Thermal insulation products for buildings Factory made products of expanded perlite
(EPB) - Specification

13169/Ocak

Kgir birimler - zellikler - Blm 1: Kil kgir birimler (Tulalar)


Specification for masonry units-Part 1: Clay masonry units

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825

nsz

Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Mhendislik Hizmetleri htisas Grubunca TS 825: 1998in
revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 22 Mays 2008 tarihli toplantsnda kabul
edilerek yaymna karar verilmitir.

Bu standardn daha nce yaymlanm bulunan basklar geersizdir.

Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras


standardlar ve ekonomik ilikilerimiz bulunan yabanc lkelerin standardlarndaki esaslar da gznnde
bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin salanmasna ve bu esaslarn,
lkemiz artlar ile badatrlmasna allmtr.

Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici/ imalat ve tketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.

Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

indekiler
0 Konu, tarif, kapsam, ama ve uygulama alan......................................................................................... 1
0.1 Konu .................................................................................................................................................... 1
0.2 Tarifler, semboller ve birimler .............................................................................................................. 1
0.3 Kapsam ............................................................................................................................................... 3
0.4 Ama ................................................................................................................................................... 3
0.5 Uygulama alan ................................................................................................................................... 4
1 Genel aklamalar ....................................................................................................................................... 4
1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler ............................................................................ 5
1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri .......................................................................................... 5
1.3 zel hkmler ..................................................................................................................................... 6
2 Hesap metodu ............................................................................................................................................. 6
2.1 Temel bilgiler ....................................................................................................................................... 6
2.2 Genel bilgiler ..................................................................................................................................... 10
3 Hesap raporu............................................................................................................................................. 17
3.1 Birimler .............................................................................................................................................. 17
3.2 Hesap raporu..................................................................................................................................... 17
Ek A ................................................................................................................................................................. 30
Ek B ................................................................................................................................................................. 32
Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm
2
iddeti deerleri [W/m ]............................................................................................................................... 33
Ek D - llere gre derece gn blgeleri ........................................................................................................ 34
Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri (h) ve su
buhar difzyon diren faktr () ............................................................................................................... 35
Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ................................................. 52
Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%) ........................................................ 68
Ek Gnin devam............................................................................................................................................. 69
Ek Gnin devam............................................................................................................................................. 70
Ek H ................................................................................................................................................................. 71
Ek I (Bilgi iin) - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi .................................................................. 73
Ek J (Bilgi iin) - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi ......................................................... 74
Ek K (Bilgi iin) - Derece gn blgelerine gre illerimiz............................................................................ 75
Kaynaklar ......................................................................................................................................................... 76

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Binalarda s yaltm kurallar


0

Konu, tarif, kapsam, ama ve uygulama alan

0.1 Konu
Bu standard, binalarda net stma enerjisi ihtiyalarn hesaplama kurallarna ve binalarda izin verilebilir en
yksek stma enerjisi deerlerinin belirlenmesine dairdir.

0.2 Tarifler, semboller ve birimler


0.2.1 Tarifler
0.2.1.1 Aylk stma enerjisi ihtiyac (Q,ay)

Istma sisteminden stlan ortama bir ay iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Joule"dr.

0.2.1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac (Q,yl)

Istma sisteminden stlan ortama bir yl iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Jouledr.

0.2.1.3 Binann zgl s kayb (H)


ve d ortamlar arasnda 1 K scaklk fark olmas durumunda, binann d kabuundan iletim ve
havalandrma yolu ile birim zamanda kaybedilen s enerjisi miktar. Birimi "Watt/Kelvin"dir.

0.2.1.4 Aylk ortalama d ortam scakl (e)


D scakln aylk ortalama deeri. Birimi "C"tur.

0.2.1.5 Aylk ortalama i ortam scakl (i)


scakln aylk ortalama deeri. Birimi "C"tur.

0.2.1.6 Binann i s kazanlar (i)

Binann stma sisteminin dnda, stlan ortam iinde bulunan s kaynaklarndan, stlan ortama birim
zamanda yaylan s enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.

0.2.1.7 Gne enerjisi kazanlar (s)

Istlan ortama birim zamanda, dorudan ulaan gne enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.

0.2.1.8 Kazan kullanm faktr ()


s kazanlarnn ve gne enerjisi kazancnn toplamnn ortamn stlmasna olan katk oran. Birimsizdir.

0.2.1.9 Bina kullanm alan (An)

Binann net kullanm alan. Birimi m dir.

0.2.1.10 Binann stlan brt hacmi (Vbrt)

Binann s kaybeden yzeylerini evreleyen ve d kabuun llerine gre hesaplanan hacim. Birimi m
tr.

0.2.1.11 Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan (Atop)

D duvar, tavan, taban/deme, pencere, kap vb. yap bileenlerinin s kaybeden yzey alanlarnn d
2
llere gre bulunan toplam. Birimi m dir.

0.2.1.12 Atop / Vbrt oran

-1

Is kaybeden toplam yzey alannn (Atop), yapnn stlan brt hacmine (Vbrt) oran. Birimi m dir.

0.2.1.13 Tek hacimli bina


Binann tamam iin tek bir ortalama i scaklk alnarak hesaplama yaplmas hlinde kullanlan bina
tanmlanmas.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

0.2.1.14 Birden fazla hacimli bina


Binann farkl amalarla kullanlan birden fazla blmnn i scaklk ortalamalarnn ayr ayr bulunmas ve
her bir bina blm iin ayr stma enerjisi ihtiyac hesaplamas yaplmas durumu iin kullanlan binann
tanmlanmas. Ri Re

0.2.2 Semboller ve birimler


Sembol

Aklama
Havann younluu
Fanlarn alt, zaman oran
Su buhar difzyon diren katsays
Bal nem
Verim, kazan kullanm faktr
Isl iletkenlik hesap deeri

Birim
3
kg/m
W/m.K

s,ay

Aylk ortalama gne enerjisi kazanc

i,ay
v
1/ U
R,1/
Re
Ri
A
AD
Ad
Adsc
Ai
An
AP
AT
At
Atop
c
d
e
f
g

Aylk ortalama i s kazanc


Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimi
Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci
Isl geirgenlik direnci
D yzey sl iletim direnci (d yzeydeki s tanm katsays)
yzey sl iletim direnci (i yzeydeki s tanm katsays)
Yap elemanlarnn toplam alan
D duvar alan
D hava ile temas eden tabann/demenin alan
Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan
i ynndeki toplam pencere alan
Bina kullanm alan
Pencere alan
Tavan alan
Zemine oturan taban/deme alan
Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan
Havann zgl ss
Yap bileeninin kalnl
Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan bina durum katsays
Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan yzey katsays
Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi
geirme faktr
i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr
Binann zgl s kayb
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb
Difzyon ak younluu
i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti
Kazan / kayp oran
ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran
Hava deiim oran
Ksmi su buhar basnc
Yap bileeninin d yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksmi
basnc
Yap bileeninin oda iindeki yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar
ksmi basnc
T scaklndaki, doymu su buhar basnc
Doymu su buhar basnc
Is ak younluu
Aylk stma enerjisi ihtiyac
Yllk stma enerjisi ihtiyac
i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr
Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30)

W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
J/kgK
m
-

gi,ay
H
Hv
HT

Ii,ay
KKOay
n50
nh
p
pd
pi
ps
psw
q
Qay
Qyl
ri,ay
t

W/K
W/K
W/K
2
kg/m h
2
W/m
-1
h
Pa
Pa
Pa
Pa
Pa
2
W/m
Joule
Joule
s
2

ICS 91.120.10
Sembol

e
i
yd

yi
yi,en dk
U
Ud
UD
Udsc
UP
UT
Ut
V0
Vbrt
VE
Vf
Vh

V
VS
g
Sd
p
o

v
p

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Aklama
Aylk ortalama d ortam scakl
Aylk ortalama i ortam scakl
D yzey scakl

Birim
C
C
C

yzey scakl
Kabul edilebilir en dk i yzey scakl
Yap bileeninin sl geirgenlik katsays
D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays
D duvarn sl geirgenlik katsays
Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl
geirgenlik katsays
Pencerenin sl geirgenlik katsays
Tavann sl geirgenlik katsays
Zemine oturan tabann/demeninslgeirgenlik katsays
Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi
Binann stlan brt hacmi
Hava k debisi
Vantilatrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi
Havalandrlan hacim
Hacimce toplam hava deiim debisi
Taze hava giri debisi
Birim alandan geen su buhar miktar
Su buhar difzyon-edeer hava tabakas kalnl
Ksmi buhar basncna bal malzemenin su buhar geirgenlii
Ksmi buhar basncna bal havann su buhar geirgenlii
Havann birim hacmindeki nem miktar
ortamn nem fazlal, vi - ve
ortamn buhar basnc fazlal, pi pd

C
C
2
W/m .K
2
W/m K
2
W/m K
2
W/m K
2

W/m K
2
W/m K
2
W/m K
3
m /h
3
m
3
m /h
3
m /h
3
m
3
m /h
3
m /h
2
kg/(m .s)
kg/(m s Pa)
kg/(m s Pa)
3
kg/m
3
kg/m
Pa

0.3 Kapsam
Yeni yaplacak olan binalar : Bu standard, yeni ina edilecek binalarn stma enerjisi ihtiyacn hesaplama
kurallarn, izin verilebilecek en yksek s kayb deerlerini ve hesaplama ile ilgili bilgilerin sunu eklini
kapsar. Bu kurallar pasif gne enerjisi sistemlerini ihtiva eden binalarda kullanlamaz.
Mevcut binalar : Mevcut binalarn tamamna veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl tamir, tadil
ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin bu standardda verilen sl geirgenlik kat saylarna
(Ek A.3) eit ya da daha kk deerlerin salanmas bakmndan uyulmaldr.
Standardda tanmlanan hesap metodunun kullanlmas srasnda gerekli olan baz bilgiler, (youma hesab
dhil) ekler hlinde (Ek A - Ek J) standardn sonuna eklenmitir.
Bu standard, binalarda stma enerjisi ihtiyacnn hesabna ynelik bir metod belirlemektedir. Dier amalarla
olan enerji ihtiyalar bu standardn kapsam dndadr.

0.4 Ama
Bu standardn amac, lkemizdeki binalarn stlmasnda kullanlan enerji miktarlarn snrlamay, dolaysyla
enerji tasarrufunu artrmay ve enerji ihtiyacnn hesaplanmas srasnda kullanlacak standard hesap
metodunu ve deerlerini belirlemektir. Bu standard ayrca aadaki amalarla da kullanlabilir:
-

Yeni yaplacak bir binaya ait eitli tasarm seeneklerine bu standardda aklanan hesap metodunu ve
deerlerini uygulayarak, ideal enerji performansn salayacak tasarm seeneini belirlemek,

Mevcut binalarn net stma enerjisi tketimlerini belirlemek,

Mevcut bir binaya yenileme projesi uygulamadan


tedbirlerinin salayaca tasarruf miktarlarn belirlemek,

Bina sektrn temsil edebilecek muhtelif binalarn enerji ihtiyacn hesaplayarak, bina sektrnde
gelecekteki enerji ihtiyacn milli seviyede tahmin etmek.

nce,

uygulanabilecek

enerji

tasarruf

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

0.5 Uygulama alan


Bu standard aada belirtilen binalarda uygulanr:
-

Konutlar,
Ynetim binalar,
ve hizmet binalar,
Otel, motel ve lokantalar,
retim binalar,
Tiyatro ve konser salonlar,
Klalar,
Ceza ve tutuk evleri,
Mze ve galeriler,
Hava limanlar,
Hastaneler,
Yzme havuzlar,
malt ve atlye mahalleri,
Genel kullanm amalar dolaysyla i scaklklar asgari 15C olacak ekilde stlan i yerleri ile endstri
ve sanayi binalar,
Yukarda belirtilen amalarn birkana ynelik olarak veya bunlara benzer amalar iin kullanlan binalar.

Not -

Bu standardda yllk s ihtiyac hesabnda kullanlacak olan; binalarn i scaklk deerleri Madde
B.1, d scaklk deerleri Madde B.2, illerin bulunduu derece gn blgeleri ise Ek Dde verilmitir.

Genel aklamalar

nsanlarn barnd veya alt binalarda, scaklk etkilerinden korunma, insan sal, onarm giderleri,
yakt ekonomisi ve ilk yapm giderleri ynlerinden nemlidir.
-

Scaklk etkilerinden yeterli olarak korunma, sala uygun, bir i iklimsel evrenin salanmasnn temel
artdr.
Hacimlerin stma enerjisi ihtiyac ve bunu salamak iin yaplan stma giderleri hacmi evreleyen
bileenlerin s yaltm ve s depolama zelliklerine baldr.
Scaklk etkilerinden yeterince korunma hacmi evreleyen yap bileenlerinin yzeylerinde su buhar
youmasn nler. Bileenlerde scaklk deiimlerinin oluturduu hareketleri kltr ve bylece
yapda bu olaydan ileri gelebilecek zararlar nleyerek, yakt giderlerini azaltmakla birlikte, binann bakm
ve onarm giderlerini de azaltr.
Binann projelendirme dneminde alnacak nlemler (rnein, bina yerinin doru seilmesi) stma
enerjisi ihtiyacn etkileyebilir. Rzgr etkisi altndaki bir binada s kayb, komu binalar, bitki ve aalarla
korunmu olanlara oranla daha oktur.
Bina d yzeylerini bytmenin s kaybn da o oranda artraca, projelendirme dneminde gz nnde
tutulmaldr.
Ayrk bir binadaki s kayb, ayn byklk ve inaat biiminde yaplan bitiik dzendeki baka bir binaya
gre daha fazladr.
Bir bina iindeki odalarn birbiri ile olan ilikisi (rnein, stlan hacimlerin yan yana veya st ste
yerletirilmesi) byk nem tar.
Is kaybn nlemek iin, bina girilerinde rzgrlk yaplmaldr (d kapdan ayr olarak kendiliinden
kapanan ikinci bir kap dzeni).
Byk pencere yzeyleri, (ift yzeyli pencere, bitiik pencere, zel birletirilmi ok katl caml pencere
bile olsa) s kaybn oaltr. Ke odalarda, pencerelerin binann d duvarlarndan yalnz birinde
olmas, s etkilerinden korunma ynnden daha dorudur.
Bacalar ve tesisat borular d duvarlar zerinde bulunmamaldr. Bu nlem yakttan tam yararlanma,
baca gazlarnn soumasn, bacann kurum tutmasn, tesisat borularnn donmasn nleme
bakmlarndan nemlidir.
Duvar ve demelerin s depolama zellii, kn stmann durmas hlinde abuk bir soumay, yazn
da zellikle gne etkisi altnda bulunan hacimlerde, i ortam hava scaklnn gndz saatlerinde ar
ykselmesini nlemek bakmndan gereklidir. Is depolama zellii, yap bileeninin ktlesi ve yapld
malzemenin zgl ss ile doru orantldr.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler


Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler aada aklanmtr:
-

Bina zellikleri: letim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar (varsa s geri
kazanm) ve sl kapasite,

Istma sisteminin karakteristikleri: zellikle kontrol sistemleri ve stma sisteminin, stma enerjisi
ihtiyacndaki deimelere cevap verme sresi,

iklim artlar: Binay kullananlarn istedii scaklk deeri, binann farkl blmlerinde ve gnn farkl
zamanlarnda bu scaklk deerlerindeki deimeler,
D iklim artlar: D hava scakl, hakim rzgrn yn ve iddeti,

s kazan kaynaklar: Istma sistemi dnda, stmaya katks olan i s kaynaklar, yemek piirme,
scak su elde etme, aydnlatma gibi amalarla kullanlan ve ortama s yayan eitli cihazlar ve insanlar,

Gne enerjisi: Pencere gibi saydam bina elemanlarndan stlan mekna dorudan ulaan gne
enerjisi miktar.

Bu standardda belirtilen hesap metodunda, iletim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar
ile i s kazanlar ve gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr.
Bu standardda, yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve
malzemelerin srasna bal olarak su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali
olduundan malzemelerin sl iletkenlik deerlerindeki ktleme Ek Fde tanmlanan metodla tahkik edilmeli,
youma varsa, Ek F ve Madde 2.5.7de tanmlanan snrlarn ierisinde kalmaldr.
Istma enerjisi ihtiyac ile, stma sisteminin net kts kastedilmektedir. Istma sisteminin dnm verimi
1,00 'den kk olaca ve datm srasnda bir miktar s kayplar meydana gelebilecei iin, sistemin
enerji girdisi bu deerden byktr.
Hesap metodunda net i s kazanlar ve net gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu sebeple
kazanlarn toplam, s kazanc kullanm faktr ile arplr.

1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri


Bu standard, Madde 1.1deki etkenlerin hesaba katlmasyla binalarn stma enerjisi ihtiyacnn hesapland
bir metod belirlemektedir. Bu metodla hesaplanan binann yllk stma enerjisi ihtiyac Atop/Vbrt oranna gre;
Madde A.1 ve Madde A.2de verilen deerleri amamaldr.
Yeni binalarn tasarm aamasnda, bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak, binann enerji ihtiyac
bu standardda verilen snrlar amayacak ekilde hesaplanmal ve malzeme seimi, eleman
boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin de belirtildii bir s yaltm projesi hazrlanmaldr.
zel durum 1 :
Belediye ve mcavir alan snrlar dnda ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn dnda ky
2
yerleik alanlar civarnda ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam deme alan 100 m den kk (d
havaya ak balkon, teras, merdiven, geit, aydnlk vb. hari) yeni binalardaki;
a)
b)
c)

Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn (U), Madde A.3te belirtilen yap bileenlerine ait U
deerlerine eit veya daha kk olmas,
Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas,
Bu artlar salayan konstrksiyonlar ve ayrntlarn mimari projede gsterilmesi,

hlinde s yaltm projesi yaplmas art aranmaz. Bu durumda yukardaki artlarn saladn gsteren bir
s yaltm raporu dzenlenmesi yeterli olacaktr. Ancak, herhangi bir U deerinin Ek A.3te verilen
deerlerden daha byk olmas durumunda ise bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak
I
hesaplamalar yaplmal, Qyl deerinin Madde A.1 ve Madde A.2de verilen Q deerinden daha kk olduu
ispatlanmal ve s yaltm projesi hazrlanmaldr.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, bu standardda tavsiye edilen deer
olarak verilen sl geirgenlik katsaylar (U), mevcut binada uygulama yaplacak olan blmler iin snr
deer olarak kabul edilmelidir. Yaltm uygulamas ile ilgili malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve
ayrntl zmlerini ieren bir s yaltm raporu hazrlanarak belirtilmelidir.
zel durum 2 :
Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan
2
binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (Up) 2,1 W/m K olacak ekilde tasarmlanmas ve
dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn Madde A.3te verilen deerlerden % 25 daha
kk olmasnn salanmas durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir.
Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar aynen yaplacak olup, bu hesaplamalar ierisinde
yukardaki belirtilen artlarn yerine getirildii ayrca gsterilmelidir. Bununla birlikte, yaz aylarndaki
istenmeyen gne enerjisi kazanlarnn da tasarm srasnda dikkate alnmas uygun olur.

1.3 zel hkmler


ok katl olarak ina edilecek olan binalarn bamsz ara demeleri ile komu duvarlar stlmayan i
2
hacimlere bitiik taban ve duvar gibi dnlerek, R direnci en az 0,8 m .K/W olacak ekilde
hesaplanmal ve yaltlmaldr. Bu hesaplama, binann i s alverii kapsamnda deerlendirileceinden
stma enerjisi ihtiyac hesaplamalarnda dikkate alnmaz.
Is yaltm hesab yaplan yeni binalarda; stlan hacimleri ayran duvar, deme ve/veya taban ile tavan
ve/veya atlar iin alnacak U deerlerinden herhangi biri veya birkann Madde A.3te tavsiye edilen
deerlerden % 25 daha byk olmas durumunda, dier U deerlerinden biri ya da bir ka iin seilecek
deer/deerler standardda tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olmamaldr. Bu
durum tavsiye edilen deerlerin % 25inden daha dk deerlerin seilerek uygulanmas iin bir engel
deildir. Ancak bu paragrafta belirtilen zel durum nedeniyle, binann s kaybeden sz konusu yap
bileenlerinden herhangi birinin veya bir kann tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk
olarak uygulanmas durumunda bile, standardda verilen hesaplama metodu ierisinde kullanlacak olan
deer iin, tavsiye edilen deere gre % 25 orannda dk olarak tasarmland varsaylarak
hesaplamaya yanstlmaldr.
Merkezi sistemle stlan binalardaki scak akkan ileten ana datm (tesisat) borular, ekonomik yaltm
kalnl hesaplanarak uygun ekilde yaltlmaldr.
Kolon kalnlklarnn (d) hesaplanmasnda kolonun bal bulunduu kiri ile birletii yerdeki betonarme
kiri kalnl ayn zamanda kolon kalnl olarak alnacak olup, kolon kalnlnn kiri kalnlndan daha
fazla olmas dikkate alnmaz.
D yzeylerde yer alan btn betonarme elemanlar (kolon, kiri, hatl ve perde duvar vb.) mutlaka
yaltlmaldr.

Hesap metodu

2.1 Temel bilgiler


2.1.1 Isl geirgenlik direncinin (R) hesaplanmas
2.1.1.1 Tek tabakal yap bileenleri
Isl geirgenlik direnci (R) eitlik 1de belirtildii gibi, yap bileeninin kalnlk (d) deerinin, sl iletkenlik
hesap deerine (h) blnmesi ile hesaplanr. h deerleri Ek Ede liste hlinde verilmitir.
d
R
..................................................................................................................................... (1)
h
Burada;
2
R
: Isl geirgenlik direnci (m .K/W),
d
: Yap bileeninin kalnl (m),
h
: Isl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)
dir.
6

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

2.1.1.2 ok tabakal yap bileenleri


ok tabakal yap bileenlerinde sl geirgenlik direnci (R), tek tek yap eleman kalnlklar (d1,d2....dn) ve
bu yap elemanlarnn, sl iletkenlik hesap deerleri ( h1,h2...hn) kullanlarak eitlik 2 ile hesaplanr.

d1
d
d
2 n ............................................................................................................. (2)
h1 h2
hn

2.1.2 Toplam sl geirgenlik direncinin (1/U) hesaplanmas


Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (1/U), yap bileenlerinin sl geirgenlik direnlerine (R),
yzeysel sl iletim diren deerleri Ri , Re eklenerek eitlik 3e gre hesaplanr.

1
Ri R Re ............................................................................................................................ (3)
U
Burada;
2
1/ U
: Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (m .K/W),
2
Ri
: yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m .K/W),
2
Re
: D yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m .K/W)
dir.

2.1.3 Toplam sl geirgenlik katsaysnn (U) hesaplanmas


2.1.3.1 Tek tabakal ve ok tabakal yap bileenleri
Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (U), eitlik 3teki denklemin aritmetik tersi alnarak eitlik
4e gre hesaplanr.

1
........................................................................................................................... (4)
Ri R Re

Burada ;
2
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m .K)dr.

2.1.4 Yzeysel sl iletim direnci (tanm)


Yap elemanlarnn i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren deerleri iin, izelge 1de verilen Ri
ve Re deerleri kullanlmaldr.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 1 - Hesaplanm yzeysel sl iletim (tanm) diren deerleri


Sra
No
1
2

3)

Yap bileeni tipi

D duvar ( Sra no 2 de verilenin dndaki d duvarlar)


4)
Arkadan havalandrlan giydirme cepheli d duvarlar, s yaltm
yaplmayan tavan arasn ayran alak duvarlar

Yzeysel
1) 2)
direnci
Ri
2
(m K / W)
0,13

sl

iletim

Re
2
(m K / W)
0,04
0,08

Daireler arasndaki ayrc duvarlar, merdiven duvar, farkl kullanm


amal alma odalarn ayran duvarlar, srekli olarak stlmayan
5)
3
meknlara bitiik blme duvar, s yaltml tavan arasna bitiik alak
duvar
4
Toprak temasl d duvar
0
Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan yatay veya eimli,
5
yukarda yer alan (havalandrlmayan at) tavan veya at
0,13
0,04
Kullanlmayan bir tavan aras veya havalandrlan bir mekn altndaki
6
tavan ( havalandrlan at kabuu)
0,08
7
Daireler aras ayrc taban veya farkl kullanm
amal alma odalarn ayran taban
7.1
Aadan yukarya s ak olmas hlinde
0,13
5)
7.2
Yukardan aaya s ak olmas hlinde
0,17
5)
8
Bodrum tavan
9
Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan kma tabanlar
0,17
0,04
10
Altnda bodrum olmayan bir yaama meknnn zemine oturan taban
0
2
1) Basitletirmek amacyla btn durumlarda Ri =0,13 m K/W ve 4 ve 10uncu sradaki durumlar hari
2
olmak zere Re = 0,04 m K/W deerleri hesaplamalarda kullanlabilir.
2) Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ile ilgili hesaplamalarda kullanlacak olan
i ve d yzeysel sl iletim direnci iin Madde 2.4.6ya baknz.
3) Yap bileenlerinin bina zerindeki konumlar iin ekil 1 e baknz.
4) Hava boluklu sandvi duvarlarda Sra no 1 de verilen deerler kullanlr.
5) Yap bileeninin i meknda yer almas durumunda, hesaplamalarda i ve d yzey sl iletim diren
deerleri ayn kabul edilmelidir.

ekil 1 - Yap bileenlerinin tasarm ve yerleimi (numaralar izelge 1deki sra numaralarna gre
verilmitir)

2.1.5 Asmolen ve benzeri boluklu bitiik yzeyli yap bileenleri


Farkl sl geirgenlik direnlerine sahip bir ka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeni sz konusu
olduunda, daha kesin bir dorulama gerekletirilmedike, ortalama sl geirgenlik direnci (R), yap
elemanlarnn uzunluk oranlarna gre (L1/L, L2/L,.....Ln/L) eitlik 5 kullanlarak hesaplanr.

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

nemli Not : Bu tr malzemeler iin youma tahkiki hesaplamalar (Ek F) yaplrken, aadaki 5 nolu
eitlie gre hesaplanan ortalama sl geirgenlik direnci kullanlamaz. Bu durumda 1 nou eitlie gre
bulunan R1 , R2 , R3 ...Rn direnlerinden en kk olan dikkate alnmal ve hesaba katlmaldr.
R R1

L1
L
L
R 2 2 R n n .................................................................................................. (5)
L
L
L

Burada ;
R
L
L1...Ln
(L1...Ln)/L
dr.

: Isl geirgenlik direnci (m .K/W),


: Yap elemanlarnn toplam uzunluu (m),
: 1den nye kadar olan yap elemanlarnn uzunluu (m),
: Uzunluk oran (birimsiz)

rnek :

Bu rnekte, malzemenin eiminden kaynaklanan kk sapmalar ihmal edilerek meydana gelen 3 farkl sl
geirgenlik direnci aadaki gibi hesaplanabilir.

R1

d
d
d1
6 5
h1 h 2 h 3

R2

d
d1 2.d 2 2.d 4

3.Rh 5
h1
h 2
h3

R3

d
d
d1
6 5
h1 h 4 h 3

Istma enerjisi hesabnda kullanlacak olan yap elemannn ortalama sl geirgenlik direnci,

R R1 .

2.L1 5L3
6.L
L
R2 . 2 R3 . 4 eitlii ile eldilir. Youma tahkiki hesaplamalarnda
L
L
L

en kk sl geirgenlik direnci (bu rnekte R3) kullanlmaldr.


Birka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeninin ortalama sl geirgenlik direnci (R), 4 no'lu eitlikden
alnan toplam sl geirgenlik katsays (U) ile, eitlik 6ya gre hesaplanr.

1
Ri Re ........................................................................................................................ (6)
U

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 2 - Hava tabakalarnn sl geirgenlik direnci hesap deerleri


Hava tabakasnn
Sra
Durumu
No

Dey

Yatay
(s
yukarya)

ak

Yatay
aaya)

ak

(s

Kalnl (d)
mm
< 10
11 20
21 50
51 100
100 >
< 10
aadan
11 20
20 >
< 10
yukardan
11 20
20 >

Isl iletkenlik direnci (R)


2
m K/W
0,14
0,16
0,18
0,17
0,16
0,14
0,15
0,16
0,15
0,18
0,21

2.1.6 Yap bileeninin s kayb hesab


Kararl durumdaki bir s ak younluu (q), eitlik 7ye gre hesaplanr.

q U i e ............................................................................................................................. (7)
Burada;
q : Is ak younluu (W/m2),
i : ortam scakl (C),
e : D ortam scakl (C),
2
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m .K)
dr.

2.2 Genel bilgiler


Yeterli seviyede s yaltm salanm bir binada, stma periyodunda, i ortamda belli bir i scakl (i)
salamak iin gereken s enerjisinin bir ksm i kaynaklardan ve gne enerjisinden salanr. Kalan miktarn
stma sistemi tarafndan i ortama verilmesi gerekir. Aada tanmlanan hesap metodu kullanlarak, stma
sisteminin i ortama vermesi gereken s enerjisi miktar belirlenir. Yllk stma enerjisi ihtiyac olarak
tanmlanan bu miktar, toplam kayplardan gne enerjisi kazanlar ve i s kazanlar kartlarak
hesaplanr.
Tanmlanan hesap metodunda, yllk stma enerjisi ihtiyac stma dnemini kapsayan aylk stma enerjisi
ihtiyalarnn toplanmas ile bulunur. Bylece binann sl performansnn geree daha yakn bir ekilde
deerlendirilmesi mmkn olacaktr. Ayrca, tasarmcya, nerdii tasarmn gne enerjisinden faydalanma
kapasitesini deerlendirme imkn salayacaktr.
Hesap metodunda stlan ortamn snrlar, bu ortam d ortamdan ve eer varsa stlmayan ortamlardan
ayran duvar, deme, at, kap ve pencereden oluur. Hesaplamalarda dtan da ller kullanlr. Eer
binann tamam ayn scakla kadar stlyorsa veya ortamlar arasndaki scaklk fark 4 K 'den fazla deil
ise, binann tamam iin ortalama bir i scaklk deeri hesaplanarak bina tek hacimli olarak ele alnr ve
stma enerjisi ihtiyac Madde 2.2.1de aklanan metod uygulanarak hesaplanr. Aksi takdirde farkl stma
blgelerinin snrlar belirlenmeli ve hesaplar Madde 2.2.2ye gre yaplmaldr. Bu standardda deiik bina
tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Ek B, Madde B.1de verilmi
olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.

2.2.1 Tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binalarda tek bina blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki eitlik ile hesaplanr.

Q y Q ay ............................................................................................................................... (8)

Qay H ( i e ) ay (i ,ay s ,ay ) t ............................................................................. (9)


10

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Burada;
Qyl : Yllk stma enerjisi ihtiyac ........................................
Qay : Aylk stma enerjisi ihtiyac .........................................
H
: Binann zgl s kayb ...............................................
i
: Aylk ortalama i scaklk ..........................................
e
: Aylk ortalama d scaklk ........................................
ay
: Kazanlar iin aylk ortalama kullanm faktr ............
i,ay : Aylk ortalama i kazanlar (sabit alnabilir) ...............
s,ay : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc .........................
t
: Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30)................
dir.

(Joule),
(Joule),
(W/K),
(C),
(C),
(birimsiz),
(W),
(W),
(s)

Not -

pozitif olduu aylar iin

9 nolu eitlikte keli parantez iindeki ifadenin


Negatif olan aylar dikkate alnmaz.

toplama yaplacaktr.

Hesaplamalar aada verilen ilem srasna gre yaplmaldr:


a) Istlan ortamn snrlar ve gerekli ise farkl scaklktaki blgelerin veya stlmayan ortamlarn snrlar belirlenir.
b) Tek hacimli bir binada, binann zgl s kayb (H) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.1).
c) Aylk ortalama i scaklklar (i) Ek B, Madde B.1den alnmaldr.
d) Aylk ortalama d scaklklar (e) Ek B, Madde B.2den alnmaldr.
e) Aylk iletim ve havalandrma ile s kayb [H(i-e)] eitlii kullanlarak hesaplanmaldr.
f) Aylk ortalama i kazanlar (i,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.2).
g) Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (s,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.3). Hesap srasnda
kullanlacak (Ii,ay) deerleri Ek Cden alnmaldr.
h) Aylk ortalama d scaklk deerleri kullanlarak aylk kazan/kayp oran (KKO) ve s kazanc
yararlanma faktr (ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.4).
i) Aylk ortalama deerler kullanlarak, [ay (i,ay + s,ay)]eitlii ile faydal kazanlar W cinsinden
hesaplanmaldr
j) Aylk stma enerjisi ihtiyac eitlik (9) a gre hesaplanmaldr.
k) Yllk stma enerjisi ihtiyac eitlik (8) e gre hesaplanmaldr.
Istlan binann blmlerinde farkl scaklklar isteniyorsa, hesap Madde 2.2.3te verilen metodlardan birine
gre yaplmaldr.

2.2.1.1 Binann zgl s kaybnn hesab


Binann zgl s kayb (H), iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (HT) ve havalandrma yoluyla
gerekleen s kaybnn (Hv) toplanmas ile bulunur.
H = HT + Hv ...............................................................................................................................(10)

2.2.1.1.1 letim ve tanm yoluyla gerekleen s kaybnn hesab


letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (11) nolu eitlikle hesaplanr. Bu eitlikde yap elemanlarnn
bnyesinden iletilen s kaybna, varsa s kprlerinden iletilen s kayb eklenir. Is kprs, bitiik yzeye
gre bileimi deiik, s kayb binann ortalama s kaybndan daha yksek ve kn kararl durum iin i
yzey scaklnn daha dk olduu blmdr.
HT = AU + l Ul ...........................................................................................................................(11)
AU = UDAD + Up.Ap + Uk.Ak + 0.8 UT.AT + 0.5 UtAt + UdAd + 0.5UdsAds ........(12)
Burada;
UD : D duvarn sl geirgenlik katsays .............................................................................
UP : Pencerenin sl geirgenlik katsays..............................................................................
Uk : D kapnn sl geirgenlik katsays..............................................................................
UT : Tavann sl geirgenlik katsays ...................................................................................
Ut : Zemine oturan tabann /demenin sl geirgenlik katsays........................................
Ud : D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays ............................................
Uds : Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn
sl geirgenlik katsays .................................................................................................
AD : D duvarn alan ............................................................................................................
AP : Pencerenin alan ............................................................................................................

W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2

W/m K,
2
m,
2
m,
11

ICS 91.120.10
Ak
AT
At
Ad
Ads
dr.

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

: D kapnn alan ............................................................................................................


: Tavan alan.....................................................................................................................
: Zemine oturan taban/deme alan ...............................................................................
: D hava ile temas eden tabann/demenin alan........................................................
: Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan ...................

m,
2
m,
2
m,
2
m,
2
m

UYARI : at demesi dorudan d hava ile temas ediyorsa, eitlikte yer alan UTnin nndeki
katsays 1 olarak alnr.

0,8

U deerinin hesaplanmas Madde 2.1de belirtilen hesap metodu ile yaplr. Hesap yaplrken kullanlmas
gereken ve malzemelerin sl iletkenliini gsteren h deerleri Ek Ede milli veya milletler aras standardlar
olan malzemeler iin verilmitir.
(11) nolu eitlikde l, s kprs uzunluunu (m cinsinden) Ul, s kprsnn dorusal geirgenliini
(W/mK cinsinden) gstermektedir.
Is kprs olmas durumunda ilgili byklkler TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2 ve TS EN ISO
14683+ACye gre veya TS EN ISO 6946da verilen metot ile hesaplanmaldr.
Not -

Dorudan sl geirgenlik katsaysnn; i,e <0,1 W/m.K olarak hesapland ayrntl durumlarda, s
kprlerinin etkisi ihmal edilebilir. Bu durumda 11 nolu eitlikde Ul deeri sfr olarak alnr.

2.2.1.1.2 Havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn hesab


Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb (13) nolu eitlik ile hesaplanr.

Hv = .c.V .............................................................. ....................................... .(13)


Doal havalandrma :

Hv = .c.V = .c.nh Vh = 0.33 nh.Vh


Burada;

: Havann birim hacim ktlesi...................................


c
: Havann zgl ss ...............................................

V
: Hacimce hava deiim debisi ................................
nh
: Hava deiim oran ...............................................
Vh
: Havalandrlan hacim (Vh = 0,8 x Vbrt) .................
dir.

(kg/m ),
(J/kgK),
3
(m /h),
-1
(h ),
3
(m )

ve c scaklk ve basnca bal olarak az da olsa deiir, fakat aadaki denklemde bu durum ihmal
edilmitir. Alnan deerler 20 C ve 100 kPa iindir. Giren ve kan hava arasndaki entalpi art ihmal
edilmitir. 0,33 katsaysnn hesabnda kullanlan eitlik aada verilmitir.
3

0,33 = (.c/3600) = (1,184 . 1006 / 3600) = 0,33 Jh/m Ks = Wh/m K


Doal havalandrma yaplan binalarda havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesabnda havalandrma
-1
says nh deeri 0,8 (h ) olarak alnr.
Mekanik havalandrma :
Binada mekanik havalandrma uygulanyorsa, hacimce hava deiim debisi aadaki eitliklerden faydalanlarak
hesaplanr ve 13 nolu eitlikte yerine konularak havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesaplanr.
Hacimce toplam hava deiim debisi, sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava
deiim debisi ile, hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisinin toplamna eittir:
I

V = Vf + Vx ....................................................................................................................................... (14)
Burada;
I
3
V : Hacimce toplam hava deiim debisi (m /h),
3
Vf : Sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi (m /h),
3
Vx : Hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisi (m /h)
dir.
12

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Sistem srekli ve kararl hlde alyorsa ; hacimce hava deiim debisi (Vf) , taze hava giri debisi (VS)
ile k debisinden (VE)den byk olana eit alnr. Vx in yaklak olarak hesaplanmas iin aadaki
eitlikten yararlanlr:
Vx

Vh n 50 e
V VE
f
1 S
e
Vh n 50

.............................................................................................................. (15)

Burada;
3
Vh : Havalandrlan hacim (m ),
n50 : ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran (izelge 3ten alnr),
f : Binada d ortama ak bir yzey varsa 15, birden fazla yzey varsa 20 alnr,
e : izelge 4 ten alnacak katsay,
3
Vs : D ortamdan alnan taze hava giri debisi (m /h),
3
VE : Hava k debisi (m /h)
dir.
izelge 3 - ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark varken, oluan hava deiim oran
Katta ok daireli binalar

Katta tek daireli binalar

Bina zarfnn szdrmazlk durumu

n50 2

n50 4

Yksek

2 n50 5

4 n50 10

Orta

5 n50

10 n50

Dk

izelge 4 - Bina snf ve e deerleri


Bina snf

Ak alandaki binalar veya ehir iindeki 10 kattan daha yksek


binalar
Krsal alandaki binalar
ehir merkezlerindeki 10 kattan daha az katl binalar

e deeri
Birden fazla da
ak yzey
0,10

Da ak bir
yzey
0,03

0,07
0,04

0,02
0,01

Binadaki havalandrma sistemi zaman zaman kapatlyorsa ; hacimce hava deiim debisi iin aadaki
eitlik kullanlr:
I

V = V0 (1-) + (Vf + Vx).


Burada;
V0 : Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi,
: Vantiltrlerin alt zaman oran
dr.
Mekanik sistem farkl Vf ler iin tasarlanmsa, Vf olarak ortalama deer kullanlr.
Mekanik havalandrma sistemi dar atlan havadaki s enerjisi ortama gnderilen havann n stmasn
salamak amacyla kullanlacak bir s deitiricisine (eanjrne) ve geri kazanm sistemine sahip ise;
mekanik havalandrma ile meydana gelecek s kayplarnn hesaplanmasnda bir azaltma faktrnn
kullanlmas gerekir. Bu amala hacimce hava deiim debisinin hesaplanmasnda aadaki eitlik kullanlr.
I

V = Vf (1-v) + Vx
Burada;
v : Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimidir.
13

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Yukardaki eitlik, s geri kazanm sistemi dar atlan havadan alnan s enerjisini, scak su sistemine veya
s pompas gibi bir baka sistem araclyla stma sistemine iletiyorsa kullanlmaz. Bu durumlarda azaltma,
ilgili sistemin enerji tketiminin hesaplanmas srasnda dikkate alnmaldr.
Not -

Mekanik havalandrma tesisat ve havalandrma ihtiyac ile ilgili hesaplamalar yaplrken gerekli olan
bina kabuuna ait sl geirgenlik katsaylar iin hesaplanm kesin deerler olmadnda Madde
A.3te verilen U deerleri kullanlr.

2.2.1.2 Aylk ortalama i kazanlar (i,ay)


kazanlar aada verilenleri kapsar:
-

nsanlardan kaynaklanan metabolik s kazanlar,


Scak su sisteminden kaynaklanan s kazanlar,
Yemek piirme ileminden kaynaklanan s kazanlar,
Aydnlatma sisteminden kaynaklanan s kazanlar,
Binalarda kullanlan muhtelif elektrikli cihazlardan kaynaklanan s kazanlar.

Ortalama deerler ile allmas hlinde, aydnlatma dndaki ortalama deerler yl boyunca hemen hemen
sabittir. Bu standardda aydnlatmadan kaynaklanan kazanlar da sabit kabul edilmitir ve her bir kaynak iin
alnacak deerler aada verilmitir.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml (bro binalar vb.) binalarda i kazanlar olarak birim kullanm
2
alan bana en fazla 5 W/m alnrken; yemek fabrikalar gibi piirme ileminin arlkl olduu binalarda,
normalin stnde elektrikli cihaz altrlan binalarda (aydnlatmann sadece elektrikle saland binalar,
tekstil atlyeleri, vb.) veya etrafa s veren sanayi cihazlarn kullanld binalarda, i kazanlar iin birim
2
deme alan bana en fazla 10 W/m deeri alnr.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml binalarda ............i,ay 5 x An (W)
Yksek i enerji kazanl binalarda .........................................i,ay 10 x An (W)
2

An : Bina kullanm alan (m )


An = 0,32 x Vbrt ................................................................................................................................ (16)
3

Vbrt : Binann stlan brt hacmi (m )

2.2.1.3 Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (s,ay)

Bu madde pencerelerden salanan dorudan gne nmnn hesaplanmasn tarif etmektedir. Pasif gne
enerjisi sistemlerinden salanacak kazanlar ihmal edilmitir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (s,ay); TS EN 832de verilen ayrntl hesaplama metodu
uygulanarak hesaplanabilecei gibi, binann durumuna bal olarak izelge 5te verilen glgelenme faktr
(ri,ay) deerleri dorudan alnp 17 nolu eitlik kullanlarak da hesaplanabilir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (s,ay) aadaki eitlikle hesaplanr.
s,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai ............................................................................................................ (17)
Burada;
ri,ay : i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr,
gi,ay : i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr,
2
Ii,ay : i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti (W/m ),
2
Ai : i ynndeki toplam pencere alan (m )
dr.
Ii,ay deerleri Ek Cden alnr.

14

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 5 - Saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr (ri,ay )


ri,ay
Ayrk (mstakil) ve/veya az katl (3 kata kadar) binalarn bulunduu ynlerde
Aalardan kaynaklanan glgelenmenin olduu ve/veya 10 kata kadar
ykseklikteki binalarn bulunduu ynlerde
Bitiik nizam ve/veya 10 kattan daha yksek binalarn bulunduu ynlerde

0,8
0,6
0,5

Gne enerjisi geirme faktr :


gi,ay = Fw.g
............................................................................................................................... (18)
Burada;
Fw : Camlar iin dzeltme faktrdr. Fw = 0,8 alnr
g : Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktrdr.
l deerlerinin olmamas durumunda g iin aadaki deerlerler kullanlabilir.
izelge 6 - Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktr
Cam tr

Renksiz tek cam iin

0,85

Renksiz yaltm cam birimi iin


0,75
2
* Isl geirgenlik katsays 2 W/m Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri
0,50
iin
2
* Isl geirgenlik katsays 2 W/m Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin imalat firma
tarafndan belgelendirilmi geirme faktr (g) varsa, beyan edilen bu deer alnarak hesaba katlr.

2.2.1.4 Kazan kullanm faktr ()


kazanlar ve gne enerjisi kazanlarnn toplamnn, stma enerjisi ihtiyacnn azaltlmas asndan
faydal enerji olarak kabul edilmesi her zaman uygun olmaz. nk s kazanlarnn yksek olduu
srelerde, kazanlar anlk kayplardan fazla olabilir veya kazanlar stmann gerekmedii zamanlarda
gelebilir. ortam scaklk kontrol sistemi mkemmel deildir ve yap elemanlarnn bnyesinde bir miktar s
depolanr. Bu nedenle i kazanlar ve gne enerjisi kazanlar bir yararlanma faktr ile azaltlr; bu
faktrn bykl, kazanlarn ve kayplarn bal byklne ve binann sl ktlesine baldr.
Aylk ortalama kazan kullanm faktr, aada verildii gibi hesaplanmaldr.
(-1/KKO ay)

ay = 1 - e
........................................................................................................................ (19)
Burada;
KKOay Kazan / kayp oran olup, aada verildii gibi hesaplanmaldr.
KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay) ............................................................................................... (20)
Burada;
i,ay
: Aylk ortalama i ortam scakl [Ek B, Madde B.1den alnr(C)],
e,ay
: Aylk ortalama d hava scakl Ek B, Madde B.2den alnr(C),
i,ay
: Aylk i kazanlar Madde 2.2.1.2ye gre hesaplanr (W),
s,ay
: Aylk ortalama gne enerjisi kazanc Madde 2.2.1.3 e gre hesaplanr (W)
dr.
KKOay oran 2,5 ve zerinde olduunda o ay iin s kayb olmad kabul edilir.

2.2.2 Birden fazla hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisinde scaklk fark 4 K'den byk ortamlar mevcut ise,
farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek tek hacimli bina iin verilen hesap metodu, farkl scaklktaki
her bina blm iin ayr ayr uygulanmal ve her bina hacmi iin hesaplanan stma enerjisi ihtiyac
toplanmaldr.
15

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

2.2.3 Ortalama scaklk kullanlarak yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab


Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisindeki scaklk fark 4 K'e eit ya da daha kk ortamlar
mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek Madde 2.2.2deki birden fazla hacimli bina iin
verilen hesap metodu uygulanabilecei gibi, bu binalarn farkl amala kullanlan blmlerinin i scaklk
deerleri ile zgl s kayplar dikkate alnarak bulunacak ortalama i scaklk deeri (eitlik 21) tek hacimli
bina iin verilen hesap metodunda kullanlarak Madde 2.2.1deki hesap metodu da uygulanabilir.
Farkl bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Madde B.1de
verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.
Ortalama i scaklk deeri aadaki eitlik ile hesaplanr.

i ,ortalama

i,z

H 1 i1 H 2 i 2 H z iz
................................................... (21)
H1 H 2 H z

Burada;
i,ortalama : Bina blmlerinin tamam iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama i scakl .. (C),
i1,i2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin i scakl........................................ ................ (C),
Hz
: Binann z hacmindeki blmnn zgl s kayb........................................................ (W/K),
H1,H2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin zgl s kayb............................................... (W/K)
dr.

Hesap raporu

3.1 Birimler
Bu standarda gre yaplacak hesaplarda ve raporun hazrlanmasnda SI birimleri kullanlr. Buna gre
scaklk K veya C, enerji Joule ve g Watt olarak belirtilmelidir. Toplam sl geirgenlik deeri olan U ise
2
W/m K birimi ile gsterilmelidir. Birimler arasndaki dnm katsaylar aada gsterilmitir.
1 kCal
1 kCal
1 kWh
2
1 kCal/m hC
2
1 m hC/kCal
1 kJ

4,187
-3
1,163 x 10
860
1,163
0,86
-3
0,278 x 10

kJ
kWh
kcal
2
W/m K
2
m K/W
kWh

3.2 Hesap raporu


Bu standardn amac, Madde 0.4te belirtildii gibi, binalarn enerji verimliliklerinin artrlmas amacyla uzun
mrl ve salad enerji tasarrufu kalc olacak ekilde, binalarda s yaltmnn salanmasdr. Bu amala
sektrde mevcut yaltm malzemelerinin ve tekniklerinin karlatrlarak o proje iin en uygununun
seilebilecei
bir hesap metodu nerilmitir ve sonu olarak bir s yaltm projesi hazrlanmas
gerekmektedir. Bu projede, standardda belirtilen hesap metoduyla binann enerji ihtiyacnn bu standardda
verilen snr deerlerin altnda kalmasn salayacak ekilde malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve
ayrntl zmlerinin belirtilmesi gerekmektedir. Istlacak yap hacmi (Vbrt) ile ve binann kullanm alan (An)
ile ilikili olarak azami yllk stma enerjisi ihtiyac deerleri (Atop/Vbrt) oranlarna bal olarak Madde A.2de
verilmitir.
Binann kullanm alanyla (An) ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) sadece, temiz
ller verildiinde oda ykseklikleri 2,60 m veya daha az olan binalarda kullanlabilecektir. Oda
yksekliklerinin 2,60 mnin zerinde olmas durumunda ise stlacak yap hacmiyle ilikili olarak verilen yllk
stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) gz nne alnarak hesaplama yaplacaktr.

16

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Is yaltm projesinde aadaki verilen bilgiler bulunmaldr:


a) Is kayplar, s kazanlar, kazan/kayp oran, kazan kullanm faktr, aylk ve yllk stma enerjisi
ihtiyacnn byklkleri, bu standardda verilen binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac
izelgelerindeki rneklerde olduu gibi izelgeler hlinde verilmeli ve hesaplanan yllk stma enerjisi

ihtiyacnn (Q), Ek Ada verilen yllk stma enerjisi (Q ) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir.
b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler
arasndaki scaklk fark 4 Kden daha fazla ise bu binada birden fazla blm iin yaplacak olan stma
enerjisi ihtiyac hesabnda, bina blmlerin snrlar ematik olarak izilmeli, snrlarn lleri ve
blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmelidir.
c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malzemeler, bu
malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn
alanlar ve U deerleri belirtilmelidir.
d) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipi, btn ynler iin ayr ayr pencere alanlar ve
U deerleri ile ereve sistemi iin gerekli olan hava deiim oran (nh) belirtilmelidir.
e) Duvar-pencere, duvar-tavan, taban/deme-duvar birleim yerlerinin detaylar izimlerle gsterilmelidir.
f) Havalandrma tipi belirtilmeli, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonular
belirtilmelidir.
g) Binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youma, Ek Fde belirtildii ekilde incelenerek gerekli
izim ve hesaplamalar yaplmaldr.
HESAP RNEKLER :
rnek 1
3 nc derece gn blgesinde bulunan ve dtan da 9 m eninde, 10 m boyunda ve 5,5 m yksekliinde
olan iki katl yma olarak inaa edilmi bir konut rnek alnarak Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli binaya
rnek olarak yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki ekilde hesaplanr.
ncelikle binadaki d duvar, pencere, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan vb.
alanlar hesaplanr. rnek binamzda bu alanlar aadaki gibi hesaplanmtr.
Pencere alan,

AP = 20 m

Betonarme alan, Abet= ((10 x 2 + 9 x 2)x(0,12 x 3)) = 13,7 m

D duvar alan, AD = (9 x 5,5 x 2 + 10 x 5,5 x 2 ) - AP Abet


2
AD = 173,3 m
2

Tavan alan,

AT = 9 x 10 = 90 m

Deme alan,

At = 9 x 10 = 90 m dir.

D kap alan,

Ak = 2 m

Atop = 389 m , Vbrt = 9 x 10 x 5,5 = 495 m


2
An = 0,32 x Vbrt = 0,32 x 495 = 158,4 m

ekil 2

Daha sonra yap elemanlarnn ayr ayr U deerleri hesaplanr. rnek binamzda yaltmn standarda uygun
olmas hedeflenmitir. Duvarlarda tula ve betonarme zerine d taraftan = 0,035 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 5 cmdir. Pencereler ok katl camdr. Tavanda = 0,040 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 12 cmdir. Demede = 0,030 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 6 cmdir.
Burada anlatlan hesaplamalar izelge 7 ve izelge 8de rnek olarak gsterilmitir. Ayrca elemanlarda
youma olmayacak ve s kprs meydana gelmeyecek ekilde tedbirlerin alnd kabul edilmi olup, kat
aras betonarme Madde 1.3te belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak ekilde yaltlmtr. Dolaysyla yap
elemanlarnn U deerleri belirtilen klsik hesap metoduna gre,
2

UD= 0,471 W/m K,


2
Uk= 4 W/m K

UDbet = 0,575 W/m K,

Up= 2,4 W/m K,

UT= 0,305 W/m K,

Ut=0,432 W/m Kdir.


17

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Binadan iletim ve tanm yoluyla olan s kayb HT ise 11 nolu eitlie gre,
HT = 173,3 x 0,471 + 13,7 x 0,575 + 20 x 2,4 + 0,8 x 90 x 0,305 + 0,5 x 90 x 0,432 + 2 x 4 = 186,9 W/Kdir.
Yukardaki iletimle olan s kayb hesab yaplrken, rnek olarak seilen binada ynetmelik gerei btn
betonarme blmler s kprs meydana getirmeyecek ekilde yaltldndan 11 nolu eitlikteki l x UI
katks ihmal edilmitir.
Binadan havalandrma ile olan kayplar iin, mekanik havalandrma olmadndan 0,33.nh.Vn eitlii kullanlr.
-1
Doal havalandrma olduundan nh = 0,8 h alnr. Binann havalandrma hesabnda kullanlacak olan
3
hacmi (Vh ) ise 0,8 x Vbrt = 0,8 x 495 = 396 m bulunur.
Bu durumda;
Hv = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/Kdir.
Dolaysyla binann zgl s kayb (H);
H = HT + Hv = 186,9 + 104,53 = 291,43 W/Kdir.
2

Bina konut olarak kullanlaca iin i s kazanlar 5 W/m olarak alnabilir (Madde 2.2.2). Bu durumda
rnek bina iin i kazanlar; An x 5 =158,4 x 5 = 792 Wtr.
Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr iin, binann 3
kattan daha az katl ve etrafnn ak olduu kabul edilerek ve ri,ay = 0,8 deeri seilir (izelge 5).
gi,ay deeri pencere sisteminde ok katl cam kullanlm olduu iin g deeri olarak 0,75 (izelge 6) alnr
ve gi,ay = Fw.g eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte gi,ay = 0,80 x 0,75 = 0,60dr.
Ai deerleri, yani her yn iin toplam pencere alanlar hesaplanr. rnek olarak seilen binada aada
verilen pencere alanlar hesaplanmtr.
2

Agney = 8 m ,

Akuzey = 4 m ,

Adou = 4 m ,

Abat = 4 m

Ii,ay deerleri ise her ay iin Ek Cden alnr. Ocak ay iin rnek olmak zere Ek Cden alnan aylk gne
nm iddeti deerleri aadaki gibidir.
2

Igney,ocak
= 72 W/m
2
Ikuzey,ocak
= 26 W/m
2
Ibat/dou,ocak = 43 W/m
s,ocak deeri 16 nolu eitlie gre aadaki ekilde hesaplanr.
s,ocak = 0,8 x 0,6 x 72 x 8 + 0,8 x 0,6 x 26 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 = 492 Wtr.
Kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKOocak 20 nolu eitlie gre hesaplanr. Bu eitlikde
gerekli olan I ve s,ocak deerleri ile H deerleri daha nce hesaplanm idi.
Bina konut olarak kullanlaca iin i , Ek B.1den 19C alnr.
e,ocak ise Ek B.2den alnr. nc derece gn blgesi iin bu deer -0,3 Ctur.
KKOocak = (792+492) / 291,44 x (19-(-0,3)) = 0,23
Kazan kullanm faktr ocak ise eitlik 18e gre;
ocak

=1-e

-1/KKOocak

-0,23

=1-e

= 0,99

olarak hesaplanr. Bu durumda Ocak ay iin s kazanlar

18

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ocak (I + s,ocak) = 0,99 x (792 + 492) = 0,99 x 1284= 1271,2 W


olarak bulunur.
Bulunan deerler aadaki eitlikte yerlerine konulduunda;
Qay = [H (i - e) - (i,ay + s,ay)] . t
-3

Qay = [ 291,44 x (19 (-0,3)) 1271,2] x 86400 x 30 x 10


Qay = 11.284.510 kJ
olarak bulunur.

Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yaplarak
standarda uygunluu kontrol edilir. Bu hesaplamalarn daha kolay takip edilebilmesi iin izelge 7 (binann
zgl s kayb) ve izelge 8 (yllk stma enerjisi ihtiyac) rnek olarak verilmitir.
Not - Hesap rneinde d lleri verilen rnek binann oda ykseklii 2,60 mden kktr.

19

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 7 - Binann zgl s kayb


1
2
Is
kaybeden
yzey
Binadaki yap elemanlar

3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)

4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)

0,02
0,24
0,05
0,008

1
0,5
0,035
0,35

Duvar
yzeyleri

RI
)
2
Sva
)
3
DD tayc tula
)
4
Is yaltm malzemesi )
2
Sva
)
1
Re
)

Toplam
RI
)
2
Sva
)
5
Betonarme
)
4
Is yaltm malzemesi )
2
Sva
)
1
Re
)

0,02
0,24
0,05
0,008

1
2,5
0,035
0,35

Toplam
1

Tavan

R,
2
(m K/W)

0,02
0,12
0,12

1
2,5
0,04

Toplam

8
Is
kayb

katsays

7
Is
kaybedilen
yzey

U
2
(W/m K)

A
2
(m )

AxU
W/K

0,471

173,3

81,62

0,575

13,7

7,88

0,130
0,02
0,48
1,429
0,023
0,040

0,130
0,02
0,096
1,429
0,023
0,040
1,738

RI
)
2
Sva
)
5
Betonarme
)
4
Is yaltm malzemesi )
1
Re
)

Isl iletkenlik Is
direnci
geirgenlik

2,122
1

Duvar
yzeyleri
(betonarme)

0,130
0,02
0,048
3,000
0,080
3,278

0,305 x 0,8 90

21,96

0,432 x 0,5 90

19,44

D kap

Pencere

2,4

20

48

RI
)
6
PVC yer demesi )
7
ap
)
4
Is yaltm malzemesi )
7
Taban/Deme Tesviye ap
)
8
Hafif beton
)
1
Re
)
Toplam

0,005
0,030
0,060
0,020
0,100

0,23
1,40
0,03
1,40
1,10

0,170
0,022
0,021
2
0,014
0,091
0
2,318

Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam =


1)

izelge 1 den alnacaktr.


Ek E Sra no 4ten alnmtr.
3)
Ek E Sra no 7den alnmtr.
4)
Ek E Sra no 10 dan alnmtr.
5)
Ek E Sra no 5ten alnmtr.
6)
Ek E Sra no 9dan alnmtr.
7)
Ek E Sra no 4ten alnmtr.
8)
Ek E Sra no 5ten alnmtr.
2)

186,9

AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....


AU = 186,9 W/K
zgl s kayb ; H = HT + Hv
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = AU + l Ul
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/K

H = HT + Hv = 186,9 + 104,54 = 291,44 W/K


20

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 8 - Yllk stma enerjisi ihtiyac


Is kayb

Is kazanlar
KKO

Kazan
kullanm
faktr

Istma
enerjisi
ihtiyac

zgl
s kayb

Scaklk
fark

Is
kayplar

s
kazanc

Gne
enerjisi
kazanc

H = HT+Hv

i-e

H(i-e)

T =i + s

ay

Qay

(W/K)

(K,C)

(W)

(W)

(W)

(W)

(-)

(-)

(kJ)

Ocak

19,3

5.625

492

1.284

0,23

0,99

11.285.153

ubat

19,1

5.567

612

1.404

0,25

0,98

10.863.279

Mart

14,9

4.342

760

1.552

0,36

0,94

7.473.047

Nisan

8,9

2.594

791

1.583

0,61

0,81

3.400.108

Mays

4,6

1.341

943

1.735

1,29

0,54

1.047.427

0,5

146

993

1.785

12,23

Temmuz

e yksek

966

1.758

0,00

Austos

e yksek

904

1.696

0,00

Eyll

1,8

525

762

1.554

2,96

Ekim

7,4

2.157

618

1.410

0,65

0,79

2.703.715

Kasm

13,4

3.905

467

1.259

0,32

0,96

6.988.965

Aralk

17,7

5.158

430

1.222

0,24

0,98

10.265.460

Aylar

Haziran

291,44

792

Toplam

-3

Qay = [H (i - e) - (i,ay + g,ay)] . t (J)

(1k J = 0.278 x 10 kWh)

Qyl = Qay = 54.027.154

-3

Toplam s kayb

Qyl = 0,278 x 10 x 54.027.154 (kj) = 15.020 kWh

Konutlar iin i s kazanc

i,ay 5 . An (W)

Gne enerjisi kazanc

s,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai

Kazan kayp oran

KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay)

Kazan kullanm faktr

ay = 1 - e

(-1/KKOay)

rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Qyl/An = 94,82 kWh/m

An = 0,32 Vbrt = 158,4 m

Atop/Vbrt = 0,785 oran 3. blge iin Ek Adan alnan


Q = 76,3 A/V + 36,4 eitliinde yerine konulduunda

2
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb
Q = 96,30 kWh/m
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.

rnekte Q < Q (94,82 < 96,30) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.

21

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

rnek 2
Bu rnektede, birincisinde olduu gibi s kaybeden bina zarfnn ayr ayr alanlar karlarak benzer ekilde
hesaplamalar yaplr. Bu rnekteki binann 2 nci derece gn blgesinde olduu kabul edilmitir.
Deme alanlar
Ataban
= 326,21
Ad
= 42,15

m
2
m

Toprak temasl taban alan


kma alan

Pencere alanlar kap alanlar


2
AP,Kuzey = 15,30 m
2
AP,Gney = 70,78 m
AP,Dou
= 46,17 m2
AP,Bat
= 41,85 m2
AP
174,10 m2
Duvar + betonarme alanlar
2
AD,kol-kiri = 305,45 m
2
Adsc,kol-kiri= 18,84 m
2
AD,dolgu = 442,60 m
2
Adsc,dolgu = 28,24 m
at alanlar
Atavan
= 236,81 m2
Aat
= 130,16 m2

Akap 1
Akap 2
Akap,i 2

= 2
= 7
= 2

m
2
m
2
m

Bodrum kat kaps alan


Giri kaps alan
Istlmayan i hacime alan kap alan

(Toplam kiri - kolon alan)


(Dk scaklkl hacime bitiik toplam kiri - kolon alan)
(Dolgu duvar alan)
(

Dk scaklkl hacime bitiik dolgu duvar alan)

(at aras )
(at alan)

Toplam alan
2
Atoplam
= 1715,56 m
Brt hacim
Vbrt
= 4312

Net kullanm alan


2
An
= 1379,84 m

22

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

A A KEST

B B KEST

C C KEST

23

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

BODRUM KAT PLANI

ZEMN KAT PLANI


24

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

1. KAT PLANI

2. KAT PLANI

25

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ATI KATI PLANI

26

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 9 - Binann zgl s kayb


1
2
Is
kaybeden
yzey
Binadaki yap elemanlar

3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)

4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)

0,02
0,19
0,04
0,008

1
0,36
0,035
0,35

1)

Duvar
yzeyleri
ortama
dolgu)

Ri
2)
Sva
3)
(d Yatay delikli tula
ak, Is yaltm malzemesi4)
2)
Sva
1)
Re

Toplam
1)

Duvar
yzeyleri
(d
ortama
ak,
betonarme)

Ri
2)
Sva
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
2)
Sva
1)
Re

0,02
0,25
0,04
0,008

1
2,5
0,035
0,35

Toplam
1)

0,02
0,19
0,04
0,008

1
0,36
0,035
0,35

Toplam
1)

0,02
0,25
0,04
0,008

1
2,5
0,035
0,35

Toplam

8
Is
kayb

R
2
(m K/W)

U
2
(W/m K)

A
2
(m )

AxU
W/K

0,53

442,6

234,58

0,687

305,45

209,84

0,13
0,02
0,528
1,143
0,023
0,04
1,884
0,13
0,02
0,1
1,143
0,023
0,04

0,13
0,02
0,528
1,143
0,023
0,13

1)
2)

Al sva
7)
Al karton plaka
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
2)
ap
8)
Mozaik
1)
Re

0,002
0,008
0,12
0,06
0,02
0,010

0,70
0,21
2,5
0,03
1,4
3,5

Toplam
RI
2)
Sva
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
1)
Re

0,02
0,12
0,08

1
2,5
0,04

7,16

0,5 x 0,649 18,84

1,546

0,439

130,16

57,14

0,8 x 0,439 236,81

83,17

0,130
0,003
0,038
0,048
2,000
0,014
0,003
0,040
2,276

1)

0,5 x 0,507 28,24

0,13
0,02
0,1
1,143
0,023
0,13
1,54

RI

Toplam

7
Is
kaybedilen
yzey

1,974

Ri
2)
Sva
Duvar
5)
Betonarme
yzeyleri
(dk scaklkl, Is yaltm malzemesi4)
2)
betonarme)
Sva
1)
Re

Tavan (atl)

6
Is
geirgenlik
katsays

1,456

Ri
2)
Sva
Duvar
3)
Yatay delikli tula
yzeyleri
(dk scaklkl, Is yaltm malzemesi4)
2)
dolgu)
Sva
1)
Re

Tavan
(zeri ak)

5
Isl
iletkenlik
direnci

0,130
0,02
0,048
2,000
0,080
2,278

27

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

1
2
Is
kaybeden
yzey
Binadaki yap elemanlar

3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)

4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)

0,005
0,030
0,040
0,020
0,100

0,13
1,40
0,030
1,40
1,10

TS 825/Mays 2008
5
Isl
iletkenlik
direnci

6
Is
geirgenlik
katsays

7
Is
kaybedilen
yzey

8
Is
kayb

R
2
(m K/W)

U
2
(W/m K)

A
2
(m )

AxU
W/K

0,5 x 0,6

326,21

97,86

0,66

42,15

27,82

D kap

28

D kap

kap

0,5 x 2

Pencere

2,4

174

417,6

1)

RI
6)
Sert Odun lifi levha
2)
ap
Taban (toprak
4)
Is yaltm malzemesi
temasl)
2)
Tesviye ap
5)
Hafif beton
1)
Re
Toplam

1,667
1)

RI
6)
ne yaprakl ahap
2)
Taban
(ak ap
5)
geit
Betonarme
4)
zeri/kma)
Is yaltm malzemesi
2)
Sva
1)
Re
Toplam

0,170
0,038
0,021
1,333
0,014
0,091
0

0,01
0,020
0,120
0,040
0,008

0,13
1,40
2,5
0,035
0,35

0,170
0,077
0,014
0,048
1,143
0,023
0,04
1,515

Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam =


1

) EK F, izelge 7den alnacaktr.


) EK E Sra no 4ten alnmtr.
3
) EK E Sra no 7den alnmtr.
4
) EK E Sra no 10 dan alnmtr.
5
) EK E Sra no 5ten alnmtr.
6
) EK E Sra no 8den alnmtr.
7
)EK E Sra no 6dan alnmtr.
8
) EK E Sra no 1den alnmtr.
2

1179,26

AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....


AU = 1179,26 W/K
zgl s kayb ; H = HT + Hv
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = AU + l Ul
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x (0,8 x 4312) = 910,7 W/K

H = HT + Hv = 1179,26 + 910,7 = 2089,96 W/K

28

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge 10 - Yllk stma enerjisi ihtiyac


Is kayb

Is kazanlar
KKO

Kazan
kullanm
faktr

Istma
enerjisi
ihtiyac

zgl
s kayb

Scaklk
fark

Is
kayplar

s
kazanc

Gne
enerjisi
kazanc

H=HT+Hv

i-e

H(i-e)

T =i + s

ay

Qay

(W/K)

(K,C)

(W)

(W)

(W)

(W)

(-)

(-)

(kJ)

Ocak

16,1

33.648

4.454

11.353

0,34

0,95

59.259.989

ubat

14,6

30.513

5.534

12.433

0,41

0,91

49.763.730

Mart

11,7

24.453

6.591

13.490

0,55

0,84

34.010.669

Nisan

6,2

12.958

7.345

14.244

1,10

0,60

11.434.867

Mays

1,0

2.090

8.522

15.421

7,38

0,13

e yksek

8.992

15.891

Temmuz

e yksek

8.740

15.639

Austos

e yksek

8.174

15.073

Eyll

e yksek

6.865

13.764

Ekim

4,9

10.241

5.572

12.471

1,22

0,56

8.442.766

Kasm

10,5

21.945

4.207

11.106

0,51

0,86

32.124.833

Aralk

15,2

31.767

3.899

10.798

0,34

0,95

55.751.069

Aylar

Haziran

2.089,96

6.899

-3

Qay = [H (i - e) - (i,ay + s,ay)] . t (J)

(1k J = 0,278 x 10 kWh)

Qyl = Qay = 250.787.923

-3

Toplam s kayb

Qyl = 0,278x10 x 250.787.923 (kj) = 69.719 kWh

Konutlar iin i s kazanc

i,ay 5 . An (W)

Gne enerjisi kazanc

g,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai


KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay)

Kazan kayp oran


Atoplam
Vbrt

Toplam

= 1715,56 m
3
= 4312
m

Kazan kullanm faktr

(-1/KKOay)

ay = 1 - e

rnek binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Qyl/ Vbrt = 16,17 kWh/m

Atop/Vbrt = 0,4 oran 2. blge iin Madde A.2 den alnan Q = 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda

3
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb
Q = 16,69 kWh/m
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.

rnekte Q < Q (16,17 < 16,69) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.

29

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek A
A.1 En byk ve en kk Atop/Vbrt oranlar iin stma enerjisi deerleri

An ile ilikili

1. Blge

A/V < 0,2 iin

A/V > 1,05 iin

19,2

56,7

kWh/m,yl

6,2

18,2

kWh/m ,yl

38,4

97,9

kWh/m,yl

12,3

31,3

kWh/m ,yl

51,7

116,5

kWh/m,yl

16,6

37,3

kWh/m ,yl

67,3

137,6

kWh/m,yl

21,6

44,1

kWh/m ,yl

Q 1.DG =

Vbrt ile ilikili Q 1.DG =


An ile ilikili Q 2.DG =

2. Blge

Vbrt ile ilikili Q 2.DG =


An ile ilikili Q 3.DG =

3. Blge

Vbrt ile ilikili Q 3.DG =


An ile ilikili Q 4.DG =

4. Blge

Vbrt ile ilikili Q 4.DG =

A.2 Blgelere ve ara deer Atop/Vbrt oranlarna bal olarak snrlandrlan QInun
hesaplanmas
1. Blge

An ile ilikili

44,1 x A/V +

10,4

[kWh/m,yl]

14,1 x A/V +

3,4

[kWh/m ,yl]

70 x

24,4

[kWh/m,yl]

22,4 x A/V +

7,8

[kWh/m ,yl]

76,3 x A/V +

36,4

[kWh/m,yl]

24,4 x A/V +

11,7

[kWh/m ,yl]

82,8 x A/V +

50,7

[kWh/m,yl]

26,5 x A/V +

16,3

[kWh/m ,yl]

Q 1.DG =

Vbrt ile ilikili Q 1.DG =

2. Blge

An ile ilikili Q 2.DG =

Vbrt ile ilikili Q 2.DG =

3. Blge

An ile ilikili Q 3.DG =

Vbrt ile ilikili Q 3.DG =

4. Blge

An ile ilikili Q 4.DG =

Vbrt ile ilikili Q 4.DG =

A/V +

A.3 Blgelere gre en fazla deer olarak kabul edilmesi tavsiye edilen U deerleri
UD
(W/mK)

UT
(W/mK)

Ut
(W/mK)

UP*
(W/mK)

1. Blge

0,70

0,45

0,70

2,4

2. Blge

0,60

0,40

0,60

2,4

3. Blge

0,50

0,30

0,45

2,4

4. Blge

0,40

0,25

0,40

2,4

* : Pencerelerin sl geirgenlik katsaylar( Up) Madde A.3te ve Madde A.4te verilmi olup pencerelerden
2
olan s kayplarnn en aza indirilmesi asndan Up deerinin kaplamal camlar kullanlarak 1,8 W/m Ke
kadar drlecek ekilde tasarmlanmas tavsiye edilir. Dier kap ve pencere trleri iin TS 2164te
verilen 11.05.2000 revizyon tarihli izelge 6a ve izelge 6b kullanlarak sl geirgenlik katsaylar bulunur
ve hesaba katlr. Baz pencere tipleri iin TS 2164ten faydalanlarak bulunan Up deerleri Madde A.4te
verilmitir.
30

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

A.4 Baz pencere sistemlerinin Up deerleri


TEK
Trkiyedeki s blgelerine uygun CAMLI
cam seiminde kullanlmak zere PENCERE
hazrlanm pencere sl geirgenlik
(Up) katsaylar
W/mK

D
O

R
A
M
A
T

FT CAMLI PENCERE
(kaplamasz cam)

FT
CAMLI
LOW-E
KAPLAMALI PENCERE

ARA BOLUK (mm)

ARA BOLUK (mm)

12

16

12

16

DORAMASIZ

5,7

3,3

3,0

2,9

2,7

2,6

2,1

1,8

1,6

AHAP DORAMA
(mee, dibudak/sert aalar)

5,1

3,3

3,1

3,0

2,8

2,8

2,3

2,2

2,0

AHAP DORAMA
(ine yaprakl yumuak aalar)

4,9

3,1

2,9

2,8

2,6

2,6

2,2

2,0

1,8

PLASTK DORAMA
(2 odackl)

5,2

3,4

3,2

3,0

2,9

2,9

2,4

2,3

2,1

PLASTK DORAMA
(3 odackl)

5,0

3,2

3,0

2,8

2,7

2,7

2,2

2,1

1,9

ALMNYUM DORAMA

5,9

4,0

3,9

3,7

3,6

3,6

3,1

3,0

2,8

ALMNYUM DORAMA
(yaltm kprl)

5,2

3,4

3,2

3,0

2,9

2,9

2,4

2,3

2,1

Aklamalar

Bu izelge 11 Mays 2000 tarihinde revize edilen TS 2164 izelge 6a ve izelge 6b esas alnarak
hazrlanmtr.

Bu izelgede yer almayan dier pencere sistemlerine ait sl geirgenlik katsaylar TS 2164te verilen
izelge 6a ve izelge 6bden yararlanlarak bulunabilir.

31

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek B
B.1 Farkl amalarla kullanlan binalar iin hesaplamalarda kullanlacak aylk
ortalama i scaklk deerleri [i (C)]
Istlacak binann ad

Scakl (C)

Konutlar

Ynetim binalar

ve hizmet binalar

Otel, motel ve lokantalar

retim binalar

Tiyatro ve konser salonlar

Klalar

Ceza ve tutuk evleri

Mze ve galeriler

10

Hava limanlar

11

Hastaneler

22

12

Yzme havuzlar

26

13

malat ve atlye mahalleri

16

19

20

B.2 Farkl derece gn (dg) blgeleri iin s kayb ve youma hesaplamalarnda


kullanlacak aylk ortalama d scaklk deerleri [e (oC) ]
1. Blge

2. Blge

3. Blge

4. Blge

OCAK

8,4

2,9

-0,3

-5,4

UBAT

9,0

4,4

0,1

-4,7

MART

11,6

7,3

4,1

0,3

NSAN

15,8

12,8

10,1

7,9

MAYIS

21,2

18,0

14,4

12,8

HAZRAN

26,3

22,5

18,5

17,3

TEMMUZ

28,7

24,9

21,7

21,4

AUSTOS

27,6

24,3

21,2

21,1

EYLL

23,5

19,9

17,2

16,5

EKM

18,5

14,1

11,6

10,3

KASIM

13,0

8,5

5,6

3,1

ARALIK

9,3

3,8

1,3

-2,8

32

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek C
Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti
deerleri [W/m2]
Ocak

ubat

Mart

Nisan

Mays

Haziran

Temmuz

Austos

Eyll

Ekim

Kasm

Aralk

I gney

72

84

87

90

92

95

93

93

89

82

67

64

I kuzey

26

37

52

66

79

83

81

73

57

40

27

22

I bat/dou =

43

57

77

90

114

122

118

106

81

59

41

37

Not - Ara ynlerin aylk ortalama gne nm iddeti deerleri olarak, hakim ynlerin deerleri, yatay camlamalarda ise Gney yn iin verilen deerler alnr.

33

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek D
llere gre derece gn blgeleri
1. BLGE DERECE GN LLER
ADANA
AYDIN
ANTALYA
HATAY

MERSN
ZMR

OSMANYE

li 2. Blgede olupda kendisi 1.Blgede olan belediyeler


AYVALIK (Balkesir)
BODRUM (Mula)
GKOVA (Mula)

DALAMAN (Mula)
DATA (Mula)

2. BLGE DERECE GN LLER


SAKARYA
ANAKKALE
ADIYAMAN
DENZL
AMASYA
DYARBAKIR
BALIKESR
EDRNE
BARTIN
GAZ ANTEP
BATMAN
GRESUN
BURSA
STANBUL

FETHYE (Mula)
KYCEZ (Mula)

KAHRAMAN MARA
KLS
KOCAEL
MANSA
MARDN
MULA
ORDU

MARMARS(Mula)
MLAS (Mula)

RZE
SAMSUN
SRT
SNOP
ANLI URFA
IRNAK
TEKRDA

TRABZON
YALOVA
ZONGULDAK
DZCE

li 3. Blgede olupda kendisi 2.Blgede olan belediyeler


HOPA (Artvin)
ARHAV (Artvin)
li 4. Blgede olupda kendisi 2.Blgede olan belediyeler
ABANA(Kastamonu)
BOZKURT (Kastamonu)
ATALZEYTN (Kastamonu)
NEBOLU (Kastamonu) CDE (Kastamonu)
DOANYURT (Kastamonu)
3. BLGE DERECE GN LLER
AFYON
BURDUR
AKSARAY
ANKIRI
ANKARA
ORUM
ARTVN
ELAZI
BLECK
ESKEHR
BNGL
IDIR
BOLU
ISPARTA

KARABK
KARAMAN
KIRIKKALE
KIRKLAREL
KIREHR
KONYA
KTAHYA

MALATYA
NEVEHR
NDE
TOKAT
TUNCEL
UAK

li 1. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler


POZANTI (Adana)

KORKUTEL (Antalya)

li 2. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler


MERZFON (Amasya) DURSUNBEY (Balkesir)

ULUS (Bartn)

li 4. Blgede olupda kendisi 3.Blgede olan belediyeler


TOSYA (Kastamonu)
4. BLGE DERECE GN LLER
ARI
ERZURUM
ARDAHAN
GMHANE
BAYBURT
HAKKR
BTLS
KARS
ERZNCAN
KASTAMONU

KAYSER
MU
SVAS
VAN
YOZGAT

li 2. Blgede olupda kendisi 4.Blgede olan belediyeler


KELES (Bursa)
ULUDA (Bursa)

EBNKARAHSAR (Giresun)
AFN (K.Mara)

ELBSTAN (K.Mara)
GKSUN (K.Mara)

MESUDYE (Ordu)

li 3. Blgede olupda kendisi 4.Blgede olan belediyeler


KII (Bingl)
PLMR (Tunceli)
SOLHAN (Bingl)
Not - Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri, bal bulunduklar belediyenin blgesinde saylr.
34

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek E
Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap
deeri (h) ve su buhar difzyon diren faktr ()
Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

DOAL TALAR

1.1

Kristal yapl pskrk ve metamorfik talar (mozaik vb.)

> 2800
2600
2600

3,5
2,3
2,3

10000
200 / 250
200 / 250

1.2
1.3

Tortul, sedimante talar


konglomeralar vb.)
Gzenekli pskrk talar

< 1600

0,55

15 / 20

1.4

Granit

2500-2700

2,8

10000

1.5

Bazalt

2700-3000

3,5

10000

1.6

Mermer

2800

3,5

10000

1.7

Al ta

<

2,3

200 / 250

1.8

Yapay talar

1750

1,3

40 / 50

1.9

Arduvaz

2000-2800

2,2

800 / 1000

DOAL ZEMNLER (doal nemlilikte)

2.1

Kum, kum-akl

1700-2200

2,0

50

2.2

Kil, alvyon

1200-1800

1,5

50

3
3.1

DKME MALZEMELER (hava kurusunda, zeri rtl


durumda)
Kum, akl, krma ta (mcr)

1800

0,70

3.2

Bims akl (TS 3234)

< 1000

0,19

3.3

Yksek frn crufu

< 600

0,13

3.4

Kmr crufu

< 1000

0,23

3.5

Gzenekli doal ta mcrlar

3.6

Genletirilmi perlit agregas (TS EN 14316-1)

< 1200
< 1500
< 100
100 < 400

0,22
0,27
0,060
0,16

3
3
3
3

(kum

ta,

traverten,

2600

Not: Bu ekte; TS 825 standardnda tanmlanan hesaplamalarda kullanlmak zere; sl iletkenlik gruplar
ve/veya birim hacim ktlesine bal olarak yap ve yaltm malzemelerinin sl iletkenlik hesap
deerleri ile su buhar difzyon diren faktrleri yer almakta olup, yap projesi burada verilen tasarm
sl iletkenlik deerlerine gre hesaplanacaktr. Ancak, Bayindirlik ve Iskan Bakanlii Tarafindan
yetkilendirilen bir uygunluk deerlendirme kuruluu tarafindan belgelenmi tasarm sl deeri
beyan, baka bir temel gerek ile ngrlen artlar etkilemedii ve mal sahibinin tbi olduu, hale
Kanunu veya zel szlemeler gibi hukuki gereklere zarar getirmedii mddete sorumluluu rn
imalats tarafndan stlenilmesi halinde, yap projesinde kullanlabilir.
35

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

3.7

Genletirilmi mantar paracklar

<

0,055

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

3.8

Polistiren, sert kpk paracklar

15

0,050

3.9

Testere ve planya tala

200

0,070

3.10

Saman

150

0,058

SIVALAR, APLAR VE DER HAR TABAKALARI

4.1

Kire harc, kire-imento harc

1800

1,0

15 / 35

4.2

imento harc

2000

1,60

15 / 35

4.3

Al harc, kireli al harc

1400

0,70

10

4.4

Sadece al kullanarak (agregasz) yaplm sva

1200

0,51

10

4.5

Al harl ap

2100

1,20

15 / 35

4.6

imento harl ap

2000

1,40

15 / 35

4.7

Dkme asfalt kaplama

2100

0,70

50000

4.8

Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva


harlar

800

0,30

900

0,35

1000

0,38

400

0,14

500

0,16

600

0,20

700

0,24

800

0,29

4.9

4.10

Genletirilmi perlit agregasyla yaplan svalar ve har


ve tabakalar

200

Is yaltm svalar (TS EN 998-1e uygun)


Isl iletkenlik grubu 070 olan svalar
Isl iletkenlik grubu 080 olan svalar

0,070
200

0,080
5/20

Isl iletkenlik grubu 090 olan svalar

0,090

Isl iletkenlik grubu 100 olan svalar

0,100

4.11

Reine ile uygulanan sva

BETON YAPI ELEMANI


(Bu blmde yer alan elemanlar tek bana bir yap
elemann ifade etmektedir. Yap elemannn bir rg
harc kullanlarak uygulanmas durumunda h
deerleri Sra no: 7 den alnmaldr.)

1 100

0,70

50/200

36

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

5.1

Normal beton (TS 500e uygun), doal agrega veya


mcr kullanlarak yaplm betonlar
Donatl
Donatsz

5.2
5.2.1

Kesif dokulu hafif betonlar, (agregalar aras boluksuz)


donatl veya donatsz
Gzenekli hafif agregalar kullanlarak ve kuvars kumu
katlmakszn yaplm betonlar (TS 1114 EN 13055-1'e
6)
uygun agregalarla

TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

2400

2,50

80 - 130

2200

1,65

70 / 120

800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1800

0,39
0,44
0,49
0,55
0,62
0,70
0,79
0,89
1,00
1,30
1,60

70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150

300
400
500
600
700
800
900
1000
1200
1400
1600

0,10
0,13
0,15
0,19
0,21
0,24
0,27
0,30
0,35
0,42
0,49

70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150

1600
1800
2000
600
700
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000

0,81
1,10
1,40
0,22
0,26
0,28
0,36
0,46
0,57
0,75
0,92
1,20

3-10
3-10
5-10
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15

400
450
500
550
600
650
700

0,12
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,20

5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15

2000
5.2.2

5.3
5.3.1

Sadece genletirilmi perlit kullanlarak ve kuvars kumu


6)
katlmakszn yaplm betonlar (TS 3649'a uygun)

Tuvenan hlindeki hafif agregalarla yaplan hafif


betonlar (agregalar aras boluklu)
Gzeneksiz agregalar kullanlarak yaplm betonlar

5.3.2

Gzenekli hafif agregalar kullanlarak kuvartz kumu


6)
katlmadan yaplm betonlar

5.3.3

Yalnz doal bims kullanlarak ve kuvars kumu


katlmadan yaplm betonlar

37

ICS 91.120.10
Sra No

TRK STANDARDI

Malzeme veya bileenin eidi

5.4

Organik bazl agregalarla yaplm hafif betonlar

5.4.1

Ahap testere veya planya tala betonu

5.4.2

eltik kap betonu

5.5

Buharla sertletirilmi gaz betonlar (TS EN 771-4'e


uygun yap elemanlar dhil)

YAPI PLAKALARI VE LEVHALAR

6.1

Gaz beton yap levhalar (TS EN 771-4'e uygun


plakalar)
Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilen
levhalar

6.1.1

6.1.2

nce derzli veya zel yaptrc kullanlarak yerletirilen


levhalar

TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

750
800
900
1000
1100
1200
1300

0,22
0,24
0,27
0,32
0,37
0,41
0,47

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15

400
600
800
1000
1200
600
700
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
900
1000

0,14
0,19
0,25
0,35
0,44
0,14
0,17
0,11
0,13
0,15
0,15
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
0,29
0,31

5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

400
500
600
700
800

0,20
0,22
0,24
0,27
0,29

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

350
400
450
500
550
600
650
700
750
800

0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
38

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

6.2

Hafif betondan duvar plakalar

6.3

Aldan duvar levhalar ve bloklar (gzenekli, delikli,


dolgu veya agregal olanlar dhil) (TS 451 EN 12859,
TS EN 520, TS 1474'e uygun)

6.4

Genletirilmi perlit agregas katlm al duvar levhalar


(TS EN 13169a uygun)

6.5

Al karton plakalar (TS EN 520ye uygun)

800
900
1000
1200
1400
750
900
1000
1200
600
750
900
800

0,29
0,32
0,37
0,47
0,58
0,35
0,41
0,47
0,58
0,29
0,35
0,41
0,25

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
8 / 25

KGR DUVARLAR (har fugalar- derzleri dhil)

7.1

Tula duvarlar

7.1.1

TS EN 771-1e uygun tulalarla yaplan kgir duvarlar,


dolu
klinker,
dey
delikli
klinker,
(TS 4562) seramik klinker (TS 2902)

7.1.2

TS EN 771-1e uygun dolu veya dey delikli tulalarla


duvarlar

1800
2000
2200
2400
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400

0,81
0,96
1,20
1,40
0,50
0,58
0,68
0,81
0,96
1,20
1,40

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

7.1.3

Dey delikli tulalarla duvarlar (TS EN 771-1'e uygun AB


snf tulalarla, normal derz veya har cepli)
Normal har kullanarak AB snf tulalarla yaplan
duvarlar

550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000

0,32
0,33
0,35
0,36
0,38
0,39
0,41
0,42
0,44
0,45
0,27
0,28
0,30
0,31
0,33
0,34
0,36
0,37
0,38
0,40

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

7.1.3.1

7.1.3.2

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak AB snf tulalarla yaplan
duvarlar

7.1.4

Dey delikli hafif tularlarla duvarlar (TS EN 771-1'e


uygun W snf tulalarla, normal derz veya har cepli)

39

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

7.1.4.1

Normal har kullanlarak W snf tulalarla yaplan


duvarlar

7.1.4.2

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak W snf tulalarla yaplan
duvarlar

7.1.5

Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1)

7.2

Kire kum ta duvarlar (TS 808 EN 771-2'ye uygun)

550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
600
700
800
900
1000
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200

0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
0,26
0,27
0,28
0,29
0,19
0,20
0,20
0,21
0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
0,33
0,36
0,39
0,42
0,45
0,35
0,40
0,44
0,50
0,56
0,70
0,79
0,99
1,10
1,30

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
15 / 25
15 / 25
15 / 25
15 / 25

7.3

Gaz beton duvar bloklar ile yaplan duvarlar (TS EN


771-4e uygun)
Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilmi
bloklarla yaplan duvarlar

400
450
500
550
600
650
700
800
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800

0,20
0,21
0,22
0,23
0,24
0,25
0,27
0,29
0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

7.3.1

7.3.2

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak veya zel yaptrcsyla
yerletirilmi (blok uzunluunun en az 500 mm olmas
artyla) gaz beton bloklarla yaplan duvarlar

40

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

7.4

Beton briket veya duvar bloklar ile yaplan duvarlar

7.4.1

Hafif betondan dolu briket veya dolu bloklarla yaplan


duvarlar (TS 406'ya uygun ve kuvars kumu
5)
katlmakszn yaplm briket ve bloklarla)

7.4.2

Doal bims betondan dolu bloklarla yaplan duvarlar


(TS EN 771-3'e uygun DDB tr bloklarla, kuvars kumu
katlmakszn yaplm)

7.4.3

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak doal bims betondan dolu
bloklarla yaplan duvarlar (TS EN 771-3'e uygun DDB
tr bloklarla, kuvars kumu katlmakszn yaplm)

7.4.4

Kuvars kumu katlmakszn doal bimsle yaplm


betondan zel yarkl dolu duvar bloklaryla yaplan
duvarlar (TS EN 771-3'e uygun SW tr bloklarla)

7.4.5

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak kuvars kumu katlmakszn
doal bimsle yaplm betondan zel yarkl dolu duvar
bloklaryla yaplan duvarlar (TS EN 771-3'e uygun SW

TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000

0,31
0,32
0,33
0,34
0,35
0,37
0,40
0,43
0,46
0,54
0,63
0,74
0,87
0,99
0,28
0,29
0,30
0,31
0,32
0,33
0,36
0,39
0,42
0,49
0,57
0,62
0,68
0,74
0,23
0,24
0,25
0,26
0,27
0,28
0,30
0,32
0,35
0,18
0,20
0,21
0,22
0,23
0,25
0,27
0,30
0,32

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

450
500
550
600

0,16
0,17
0,18
0,19

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
41

ICS 91.120.10
Sra No

7.4.6

7.5
7.5.1
7.5.1.1

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

tr bloklarla)

650
700
800
900
1000
500
600
700
800

0,20
0,21
0,23
0,26
0,29
0,26
0,29
0,32
0,35

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600

0,28
0,29
0,31
0,32
0,34
0,36
0,41
0,46
0,52
0,60
0,72
0,76

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200

0,23
0,25
0,27
0,28
0,30
0,32
0,36
0,40
0,52
0,60

5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10

Genletirilmi perlit betonundan dolu bloklarla yaplan


duvarlar (kuvartz kumu katlmakszn yaplm bloklarla)
(TS EN 14316-1e uygun agregayla TS 406'ya uygun
6
olarak yaplm bloklarla )
Boluklu briket veya bloklarla yaplan duvarlar
Hafif betondan boluklu
(kuvars kumu katlmakszn
tr bloklarla)
Hafif betondan boluklu
(kuvars kumu katlmakszn
tr bloklarla)

bloklarla yaplan duvarlar


TS EN 771-3e uygun BDB
bloklarla yaplan duvarlar
TS EN 771-3e uygun BDB

1 sra boluklu; genilik 115 mm,


1 sra boluklu; genilik 150 mm,
1 sra boluklu; genilik 175 mm,
< 2 sra boluklu; genilik < 240 mm,
< 3 sra boluklu; genilik < 300 mm,
< 4 sra boluklu; genilik < 365 mm,
< 5 sra boluklu

genilik < 425 mm,

6 sra boluklu; genilik < 490 mm


olan bloklarda

7.5.1.2

TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n


altnda olan har kullanlarak hafif betondan boluklu
bloklarla yaplan duvarlar (kuvars kumu katlmakszn
TS EN 771-3e uygun BDB tr bloklarla)
< 2 sra boluklu; genilik < 240 mm ,
< 3 sra boluklu; genilik < 300 mm,
< 4 sra boluklu; genilik < 365 mm,
< 5 sra boluklu

genilik < 490 mm,

42

ICS 91.120.10
Sra No

TRK STANDARDI

Malzeme veya bileenin eidi

6 sra boluklu; genilik < 490 mm


olan bloklarda
7.5.2
7.5.2.1

TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

1400
1600

0,72
0,75

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5 / 10
5 / 10

<1800

0,92

20 - 30

<1800

1,3

20 - 30

Normal betondan boluklu briket ve bloklarla yaplan


duvarlar (TS 406'ya uygun)
2 sra boluklu; genilik < 240 mm ,
3 sra boluklu; genilik < 300 mm,
4 sra boluklu; genilik < 365 mm,
olan bloklarda

7.5.2.2

2 sra boluklu; genilik = 300 mm,


3 sra boluklu; genilik = 365 mm,
olan bloklarda

7.6

Doal talarla rlm moloz ta duvarlar


Tan birim hacim ktlesi ;
3
< 1600 kg/m
3
> 1600,< 2000 kg/m
3
> 2000,< 2600 kg/m
3
> 2600 kg/m

AHAP VE AHAP MAMULLER

8.1

Ahap

8.1.1

ne yaprakl aalardan elde edilmi olanlar

8.1.2

Kayn, mee, dibudak

8.2

Ahap mamulleri

8.2.1

Kontrplk (TS 4645 EN 636), kontrtabla (TS 1047)

8.2.2

Ahap yonga levhalar

8.2.2.1

Yatk yongal levhalar (TS EN 309, TS EN 12369-1)

8.2.2.2

Dik yongal levhalar (TS 3482)

8.2.3

Odun lifi levhalar

8.2.3.1

Sert (TS 64-2 EN 622-2ye uygun) ve orta sert (TS 64-3


EN 622-3e uygun) odun lifi levhalar

0,81
1,16
1,74
2,56

600

0,13

40

800

0,20

40

800

0,13

50 - 400

700

0,13

50 / 100

700

0,17

20

600
800
1000

0,13
0,15
0,17

70
70
70
43

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

8.2.3.2

Hafif odun lifi levhalar

< 200
< 300

0,046
0,058

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

5
5

KAPLAMALAR

9.1

Deme kaplamalar

9.1.1

Linolyum

1200

0,17

800-1000

9.1.2

Mantarl linolyum

700

0,08

9.1.3

1500

0,23

9.1.4

Sentetik malzemeden kaplamalar


(rnein PVC)
Hal vb. kaplamalar

200

0,06

9.2

Suya kar yaltm kaplamalar

9.2.1

Mastik asfalt kaplama > 7 mm

2000

0,70

9.2.2

Bitm ve bitm emdirilmi kaplamalar

9.2.2.1

Armatrl bitml pestiller (membranlar)


Bitml karton
Cam tl armatrl bitml pestil
0,01 mm Alminyum folyolu bitml pestil
Cam tl armatrl polimer bitml membran
Polimer bitml su yaltm rtleri

1100
1200
900
2000
2000-5000

0,19
0,19
0,19
0,19
0,19

2000
14000
100000
14000
20000

Armatrl veya armatrsz plastik pestil ve folyolar


Polietilen folyo
PVC rt
PIB polyisobtilen rt
ECB etilen kopolimer rt
EPDM etilen propilen kauuk rt

1000
1200
1600
1000
1200

0,19
0,19
0,26
0,19
0,30

80000
42000
300000
80000
100000

460-650

0,150

2-5

9.2.3

10

ISI YALITIM MALZEMELER

10.1

Ahap yn levhalar TS EN 13171 16)


Kalnlk d < 25 mm
Kalnlk d 25 mm
Isl iletkenlik gruplar
065
070
075
080
085
090

10.2

360-460

0,065
0,070
0,075
0,080
0,085
0,090

2-5

Yerinde imal edilmi kpk malzemeler


44

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

Sra No

Malzeme veya bileenin eidi

10.2.1

Poliretan (PUR) - (DIN 18159-1e uygun)


Isl iletkenlik gruplar
035
040

10.2.2

Sentetik kpk malzemeler

10.3.1
10.3.1.1

Genletirilmi polistiren kpk (PS) levhalar


Polistiren Parackl kpk - TS 7316 EN 13163'e
uygun
Isl iletkenlik gruplar
035
040

10.3.2.2

10.3.3
10.3.3.1

(>45)

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

0,035
0,040

30-100

0,035
0,040

1-3

0,035
0,040
15
20
30

Ekstrde polistiren kpk (XPS) levhalar


Ekstrde polistiren kp - TS 11989 EN 13164'e uygun
Isl iletkenlik gruplar
030
( 25)
035
040

Ekstrde polistiren kp -TS 11989 EN 13164'e uygun


- Bina su yaltmnn d tarafnda 8) rnein at
rtsnn 9)
Isl iletkenlik gruplar
030
( 30)
035
040
Poliretan sert kpk (PUR) levhalar

20-50
30-70
40-100

0,030
0,035
0,040

80-250

0,030
0,035
0,040

80-250

Poliretan sert kpk (TS 10981 ve TS EN 13165e uygun)

Isl iletkenlik gruplar


025
030
035
040

10.4
10.4.1

Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Reine - formaldehit kp (UF) (DIN 18159-2ye


uygun)
Isl iletkenlik gruplar
035
(10)
040

10.3

10.3.2
10.3.2.1

TS 825/Mays 2008

( 30)

15)

0,025
0,030
0,035
0,040

30-100

Fenol reinesinden sert kpk (PF) levhalar


Fenolik sert kpk - TS EN 13166'ya uygun
45

ICS 91.120.10
Sra No

10.5

10.6
10.6.1

10.6.2

10.7

10.8

TRK STANDARDI

Malzeme veya bileenin eidi

TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m

Isl iletkenlik gruplar


030
035
( 30)
040
045
Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn,
ta yn vb.) TS 901-1 EN 13162 10) 'ye uygun
Isl iletkenlik gruplar
035
040
045
050
Cam kp
Cam kp TS EN 13167'ye uygun
Isl iletkenlik gruplar
045
050
055
060
Cam kp - bina su yaltmnn d tarafnda
Isl iletkenlik gruplar
045
050
055
Ahap lifli s yaltm levhalar - TS EN 13168'e uygun
Isl iletkenlik gruplar
035
040
045
050
055
060
065
070
Mantar yaltm malzemeleri
Mantar levhalar - TS 304 EN 13170'e uygun
Isl iletkenlik gruplar
045
050
055

(8-500)

(100-150)

(110-150)

(110-450)

(80-500)

Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK

Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)

0,030
0,035
0,040
0,045

10-50

0,035
0,040
0,045
0,050

0,045
0,050
0,055
0,060
0,045
0,050
0,055
0,035
0,040
0,045
0,050
0,055
0,060
0,065
0,070

0,045
0,050
0,055

11)

11)

5-10

1) Bu Ekte verilen birim hacim ktleleri, bir yap malzeme veya bileeninin gerek birim hacim ktlesinden farkl
olabilir. Bu gibi durumlarda gz nnde bulundurulacak sl iletkenlik hesap deeri, esas malzemenin (mesel,
tula duvarda tulann) kuru durumdaki birim hacim ktlesine (varsa iindeki boluk ve delikler dhil birim
hacim ktlesi) en yakn, ancak ondan daha byk olan birim hacim ktlesi iin verilen deerdir. Bir malzeme
veya bileen iin sadece bir birim hacim ktlesine bal olarak daha dk veya ayn sl iletkenlik hesap
deeri verilmise, malzeme veya bileenin gerek birim hacim ktlesi farkl da olsa bu ekteki daha dk
olmayan deer geerlidir. Gerektiinde, yap malzeme veya bileenlerinin birim alan ktlelerinin hesabnda
da bu ekteki birim hacim ktleleri yukardaki esaslara gre gz nnde bulundurulur.
2) 10 sra numaral s yaltm malzemeleri blmnde parantez iinde verilen younluk deerleri sadece birim
alana tekabl eden ktlenin belirlenmesi amacyla verilmitir (mesel, yaz artlarnda yaplan sl korumann
dorulanmas durumunda).

46

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

3) Baz gevek dokulu malzemeler kullanld yerlerde, zerine gelen ykler sonucu skabilirler (mesel
deme kaplamas altndaki gevek dokulu yaltm tabakalar gibi). Bu gibi durumlarda malzemenin skm
olarak birim hacim ktlesi, bu malzeme iin bu ekte verilen birim hacim ktlesi deerinden daha byk
deilse, verilen sl iletkenlik hesap deerleri aynen geerlidir. Ancak yaplacak sl geirgenlik direnci
hesaplarnda, malzemenin skm durumdaki kalnlnn gz nnde bulundurulmas gerekir. Ayrca,
gevek dokulu veya skabilir malzemeler zerine yaplacak kaplamalarn, zerlerine gelecek sabit ve
hareketli ykleri, zarar grmeden tayacak ekilde seilmesine ve uygulanmasna zen gsterilmelidir.
4) M () deerlerinin kullanm ile ilgili olarak malzeme imalatsnn TSE belgeli tek deer olarak beyan yok
ise, yap bileenleri iin her durumda verilen aralk deerlerinden kk olan alnr ve hesaba katlr. lve
olarak, bina kabuunun d tarafnda yer alan malzemeler iin nn deeri olarak verilen byk deer
alnabilir. Yap konstrksiyonu iin uygun olmayan deerler her defasnda gz ard edilir.
3

5) TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n altnda olan hafif rg harc kullanlmas durumunda, bu
ekte; TS 406 kapsamnda yer alan briket ve bloklarla yaplan duvarlar iin verilen sl iletkenlik hesap
deerleri 0,06 W/mK kadar azaltlabilir.
6) Kuvartz kumu katlmadan yaplm beton elemanlar iin verilen sl iletkenlik hesap deerleri, kuvartz kumu
katlmas durumunda % 20 arttrlarak uygulanr.
7) Bir yap bileeni veya eleman birden fazla, deiik sl iletkenlik hesap deerine sahip malzemeden meydana
geliyorsa, o yap bileeni veya elemannn sl iletkenlii hesap deeri; her bir malzemenin kalnlklar ve
alan/uzunluklar dikkate alnarak sl geirgenlik direnleri hesaplanr, bylece yzey yzde (%) veya
uzunluk yzde (%) oranlarna gre ortalama sl iletkenlik deerleri bulunur ve bileen veya elemann
boyutlarna gre derz durumlar da gz nnde bulundurularak hesaplanr.
8) TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, toprak temasl perde duvar yaltmnda, WD
tipi uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir:
Is yaltm plakalarnn her iki yzde zrhl olmaldr.
2
Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm (300 kPa) olmaldr.
TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr.

12)

13)

veya WS

12)

13)

9) TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, ters teras at yaltmnda, WD


veya WS
uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir.
2
Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm (300 kPa) olmaldr.
TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr.
Is yaltm levhalarnn kenar profili binili (lmbal) olmaldr.

tipi

10) Ses yaltm malzemelerinin ambaljlarnn zerinde sl iletkenlik grup deerleri verilmelidir.
11) Pratik buhar geirmezlii deeri Sd 1500 mdir (TS EN 12086 veya TS EN ISO 12572).
12) WD: Darbe ses yaltmnn aranmad yke maruz kalan demelerde veya scak atlarda nefes alan su
yaltm membran altnda kullanlan s yaltm malzemeleri.
13) WS: zel uygulamalar iin yke maruz kaldnda daha byk dayanm deerlerine sahip olan s yaltm
malzemeleri (rnein otopark katlarnda).
14) Bu Ekin 10uncu maddesinde verilen sl iletkenlik grubu tayini ile belirlenecek olan malzemelerin sl iletkenlik
hesap deerinin ara deerlerde olmas halinde, kendisinden byk olan ilk grupta olduu varsaylr ve hesaba
katlr.
15) Sadece iki tabaka arasna pskrtme metoduyla yaplan uygulamalar iin kullanlr.
16) Kalnl 15 mmden kk olan ahap yn levhalar, sl iletkenlik hesaplamalarnda dikkate alnmaz.

47

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek F
Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas
F.1

Giri

Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmas dolaysyla farkl ksmi buhar
basnlar meydana gelir. Bu basn fark nedeniyle havadaki buhar moleklleri s akm ile ayn ynde
hareket ederek yap eleman gzeneklerinden geer ve d ortama ulamaya alr. Su buhar bu geii
srasnda yap eleman ierisinde, doyma scaklnda veya daha dk scaklkta bir yzeyle temas ederse,
bir ksm youarak su hline geer ve yap eleman ierisinde veya yzeyinde birikerek yapya zarar verir.
Yap eleman yzeyindeki youma kendisini siyah lekeler, kf, mantar vb. organizma oluumu ile
gstererek, insan sal ve ortamn konfor artlarn olumsuz etkiler ve yap malzemesinde hasarlarn
olumasna neden olur. Yap elemanlar arasnda meydana gelen youma ise; zellikle yaplarn tayc
ksmlarndaki donatlarn paslanarak ilev ve dayanmlarnn zamanla azalmas neticesinde yap mr ve
deprem dayanmnn olumsuz ynde etkilenmesine neden olmaktadr. Ayrca youma; yap elemanlarnn
rmesi, btnlklerinin bozulmas ve s kayplarnn artmasna da neden olur.
Yukarda bahsedilen olumsuz sonularn ortadan kaldrlmas iin, bu standardda tarif edilen hesap
metoduna gre yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki, snrlandrlmas ve neticelerin raporlanmas
gerekmektedir. Bylece salkl ve konforlu bir yaam ile uzun mrl binalarn yansra nemli oranda enerji
tasarrufu da elde edilmi olacaktr.

F.2

Hesap metodu

Bu blmde kullanlan hesap metodu su buhar difzyonundan dolay yap elemanlar arasndaki youma
riskinin deerlendirilmesi Ile ilgili metod belirlemektedir.
Kullanlan metod, yapm aamasndaki suyun kuruduunu kabul eder ve aada verilen bir grup fiziksel
olguyu gz nne almaz:
a)
b)
c)
d)
e)
f)

Isl iletkenliin, nem miktar ile bamll,


Serbest kalan ve emilen gizli s,
Nem miktarna bal olarak malzeme zelliklerinin deiimi,
Kapiler emme ve malzeme ierisinden sv nem (su) geii,
atlaklar veya hava blmleri arasndaki hava hareketleri,
Malzemelerin higroskopik nem kapasiteleri.

Yap malzemelerinin kalnlklar, s geii ve su buhar difzyonuna gsterdikleri diren ve malzemelerin


dizili sras, yap malzemeleri ierisindeki oluan scaklk dalm, yapnn kullanm amac ve yapnn
bulunduu blgenin iklim artlar youma oluumuna etki eden temel faktrlerdir. Hesaplamalarda kullanlan
giri verileri aada tanmlanmtr.

F.2.1 Malzeme ve mamul zellikleri


Isl iletkenlik hesap deeri h" ve su buhar diffzyon diren faktr homojen malzemeler iin
kullanlabilirken, sl diren R ve su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl Sd, ncelikle
kompozit mamul veya sistemlerde kullanlr. Btn yap malzemelerinin sl iletkenlik hesap deerleri ve su
buhar difzyon diren faktrleri Ek Eden alnmaldr.
Hava tabakalar iin R, izelge 2den alnr. Hava tabakasnn Sd deeri kalnlk ve eimden bamsz olarak
0,01 m olarak kabul edilir.

F.2.2 ve d ortam artlar


Hesaplamalar iin aadaki scaklk ve bal nem deerleri kullanlmaldr.
a) D hava scaklklar: D hava scaklklar Madde B.2de verilmitir.
b) Yap bileenlerine temas eden toprak scakl: Madde B.2de verilen ortalama scaklk deerleri
kullanlr.
48

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

c) hava scakl: Binann kullanm amacna uygun olarak Madde B.1de verilen i scaklk deerleri 1C
arttrlarak kullanlr. rnein; konut, ofis veya benzer artlara sahip dier binalarda i ortam havasnn
scakl 20C (19+1) alnacaktr.
d) Bal Nem:
-

ortamn bal nemi; doal havalandrma yaplan binalarda % 65, mekanik havalandrma yaplan
binalarda % 55 olarak alnr.
D ortamn bal nemi; il ve ilelere ait deerler Ek Gde verilmitir (ekte yer almayan belediyeler, bal
olduklar ile veya illere ait bal nem deerlerini kullanacaktr).
Toprak temasl yap blmlerinde yaplan youma tahkiklerinde topran (d ortamn) bal nemi
i=%100 olarak alnacaktr.

F.2.3 zel durumlar


Binann kullanm amac ve iletme artlarna uygun olarak zel artlar gerektiren yaplarda (yzme havuzlar,
tekstil fabrikalarnn imalat blmleri, vb. yaplar) i ortam artlar iin yukarda verilen kabuller
kullanlmamaldr. Bu durumda, yapya uygun olarak belirlenen tasarm deerleri kullanlmaldr.

F.2.4 Tarifler
F.2.4.1 Kabul edilebilir en dk scaklk deeri

Kf oluumunun balamamas ve konfor artlarnn bozulmamas iin i yzey scakl yi,en dk, Ek Fde
verilen 2.2.c) maddesine gre kabul edilen i ortam scaklk deerlerinden (at, duvar vb. btn yzeyler
iin) en fazla 3 C, dk olacak ekilde tasarmlanmaldr. Bu artn saland, rnekte verildii ekilde yap
elemannn scaklk tablosunda gsterilmelidir.

F.2.4.2 Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl


Bir yap eleman katmannn su buharnn geiine gsterdii dirence edeer direnci gsteren hareketsiz
hava tabakasnn kalnl olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr.
s d .d ........................................................................................ (F.1)
Burada;
Sd : Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl (m),
: Su buhar difzyon direnci katsays (birimsiz),
d : Yap malzemesi tabakasnn kalnl (m)
dr.

F.2.4.3 Bal nem


Hava iindeki, ayn scaklktaki ksmi su buhar basncnn, doymu durumdaki su buhar ksmi basncna
oran olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr.

p
.......................................................................................... (F.2)
ps

Burada;
p : Ksmi su buhar basnc (Pa),
: Bal nem (birimsiz),
1
ps : scaklndaki, doymu su buhar basnc (Pa), (izelge F.1 )
dr.
Bal nem (), bir ondalk kesir hlinde denklemde yer almaldr.

F.2.4.4 Yzeyin kritik nemi


Yzeyin bozulmasna, zellikle kf oluumuna neden olan yzeydeki bal nem olarak tanmlanr. Bal nem
deerinin, ksa sreler iin bile % 80 ve stndeki bir oranda yksek olmas durumunda, yzeylerde kf
oluma riski vardr.
1

Doymu su buhar basnc (ps) ayn zamanda eitlik 5 ve eitlik 6 kullanlarak yaklak olarak hesaplanabilir.
49

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

F.2.4.5 Doymu buhar basnc ve scakl


Doymu buhar basncnn bir fonksiyonu olarak scaklk, aada verilen denklemler ile bulunabilir.

p
237,3 log e s
610,5

p
17,269 log e s
610,5

p s 610,5Pa

iin

(F.3)

p
265,5 log e s
610,5

p
21,875 log e s
610,5

p s 610,5Pa

iin

(F.4)

Bir dier seenek ise eitlik 5 ve eitlik 6ya gre doymu buhar basnc deerinden scakl bulmak iin ps
(doyma basnc) ile (scaklk) arasndaki ilikiyi gsteren bir tablo veya bir grafik hazrlanmasdr.
17.269.

p s 610,5e 237.3
p s 610,5e

21.875.
265.5

0 C

iin

(F.5)

< 0 C

iin

(F.6)

eitlik 5 ve eitlik 6; scakln fonksiyonu olarak suyun doymu buhar basncn veren ampirik eitliklerdir. Bu
eitliklerin yerine doymu su buhar tablolar da kullanlabilir. izelge 1de 30,9 C il (- 20,9C) arasndaki
scaklklarda doymu su buhar basnc deerleri tablo hlinde verilmitir.

F.2.4.6 Yzeysel sl iletim direnci


Youma tahkiki hesaplamalarnda yap elemanlar i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren
2
2
deerleri iin Ri = 0,25 m K/W ve Re = 0,04 m K/W deerleri kullanlmaldr.

50

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

izelge F.1 - (30,9 C) il (- 20,9 C) arasndaki scaklklarda doymu su buhar basnc


Doymu su buhar basnc (Pa)
Scaklk C
,0
,1
,2
,3
,4
,5
,6
,7
,8
30
4241
4265
4289
4314
4339
4364
4389
4414
4439
29
4003
4026
4050
4073
4097
4120
4144
4168
4192
28
3778
3800
3822
3844
3867
3889
3912
3934
3957
27
3563
3584
3605
3626
3648
3669
3691
3712
3734
26
3359
3379
3399
3419
3440
3460
3480
3501
3522
25
3166
3185
3204
3223
3242
3261
3281
3300
3320
24
2982
3000
3018
3036
3055
3073
3091
3110
3128
23
2808
2825
2842
2859
2876
2894
2911
2929
2947
22
2642
2659
2675
2691
2708
2724
2741
2757
2774
21
2486
2501
2516
2532
2547
2563
2579
2594
2610
20
2337
2351
2366
2381
2395
2410
2425
2440
2455
19
2196
2210
2224
2238
2252
2266
2280
2294
2308
18
2063
2076
2089
2102
2115
2129
2142
2155
2169
17
1937
1949
1961
1974
1986
1999
2012
2024
2037
16
1817
1829
1841
1852
1864
1876
1888
1900
1912
15
1704
1715
1726
1738
1749
1760
1771
1783
1794
14
1598
1608
1619
1629
1640
1650
1661
1672
1683
13
1497
1507
1517
1527
1537
1547
1557
1567
1577
12
1402
1411
1420
1430
1439
1449
1458
1468
1477
11
1312
1321
1330
1338
1347
1356
1365
1374
1383
10
1227
1236
1244
1252
1261
1269
1278
1286
1295
1147
1155
1163
1171
1179
1187
1195
1203
1211
1072
1080
1087
1094
1102
1109
1117
1124
1132
1001
1008
1015
1022
1029
1036
1043
1050
1058
935
941
948
954
961
967
974
981
988
872
878
884
890
897
903
909
915
922
813
819
824
830
836
842
848
854
860
757
763
768
774
779
785
790
796
801
705
710
715
721
726
731
736
741
747
656
661
666
671
676
680
685
690
695
611
615
619
624
629
633
638
642
647
611
616
621
626
631
636
641
647
652
1
562
567
571
576
581
586
591
596
601
2
517
521
526
530
535
539
544
548
553
3
475
479
484
488
492
496
500
504
509
4
437
441
444
448
452
456
460
464
468
5
401
405
408
412
415
419
422
426
430
6
368
371
375
378
381
384
388
391
394
7
338
341
344
347
350
353
356
359
362
8
309
312
315
318
320
323
326
329
332
9
283
286
288
291
294
296
299
301
304
10
259
262
264
266
269
271
274
276
278
11
237
239
241
244
246
248
250
252
255
12
217
219
221
223
225
227
229
231
233
13
198
200
202
203
205
207
209
211
213
14
181
182
184
186
187
189
191
193
194
15
165
166
168
169
171
173
174
176
177
16
150
152
153
154
156
157
159
160
162
17
137
138
139
141
142
143
145
146
147
18
124
126
127
128
129
130
132
133
134
19
113
114
115
116
117
119
120
121
122
20
103
104
105
106
107
108
109
110
111

TS 825/Mays 2008

,9
4464
4216
3980
3756
3542
3340
3147
2964
2791
2626
2470
2323
2182
2050
1924
1806
1693
1587
1487
1393
1303
1219
1140
1065
994
928
866
807
752
700
652
657
605
557
513
471
433
398
365
335
307
281
257
235
215
196
179
163
149
135
123
112
51

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

F.2.5 Yap elemanlar iindeki youmann hesaplanmas


F.2.5.1 Genel
Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmasndan kaynaklanan farkl buhar
basnlar meydana gelir. Istma periyodu olan k mevsimini dikkate aldmzda, genellikle i tarafta yksek
buhar basnc vardr ve i ortamda gaz hlinde bulunan su buhar s akm ile ayn ynde hareket ederek d
ortama ulamaya alr. Su buharnn d ortama gaz olarak ulamas hlinde yap elemannn gerek
kullanm mr ve gerekse sl performans asndan bir problem yoktur. Ancak yap elemann oluturan
malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve malzemelerin srasna bal olarak, yap
elemanndan geerken, su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali mevcuttur. Bu
hesaplama metodlar genellikle Glaser dlar olarak anlr.
stenmeyen bir durum olan youmann meydana gelme riski, aada tanmlanan metodla tahkik edilmeli ve
youma olmas hlinde Madde F.2.5.7de verilen artlar salanmaldr.

F.2.5.2 Prensip
Youmann, tahmin edildii ilk aydan balayarak, ortalama aylk d artlar, yln her bir ay iin youma
veya buharlama miktarnn hesaplanmasnda kullanlr. Youmann meydana geldii bu aylarn sonunda
biriken youma suyu miktar ile yln geri kalan blmndeki buharlama miktar karlatrlr. Tek boyutlu,
kararl rejim artlar kabul edilir. Yap elemanlar ierisinden olan hava hareketleri ele alnmaz.
Aada verilen eitlikle, nem geiinin sadece su buhar difzyonundan olduu kabul edilir.

0 p
p
0
....................................................................... (F.7)
x
sd

0 2x1010 kg/(m.s.Pa) dr.


Burada o, su buhar difzyon direnci olup scaklk ve barometrik basnca bal olarak ok kk deiiklikler
gstermektedir. Bu standardda bu deikenlerin etkileri ihmal edilmitir.
Birim alandaki s ak miktar aadaki eitlikle verilmitir

......................................................................... (F.8)
d
R

Burada scaklk fark olup, sl iletkenlik " ve sl diren R deerlerinin sabit olduu kabul edilmektedir.
Paralel yerletirilmi homojen malzemeler iin, R = d/dr.

F.2.5.3 Hesaplamalar
F.2.5.3.1 Malzeme zellikleri
Metal levhalar gibi baz malzemeler, etkili bir ekilde su buhar geiini nlerler ve bu sebeple sonsuz
deerine sahiptirler. Bununla birlikte hesaplama ilemi iin malzemenin sonlu bir deerinin olmas
gerektiinden bu tr malzemeler iin deeri 100.000 olarak alnacaktr.
Dtan ie doru n adet ara yzeyin toplanm su buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl
hesaplanr.
n

RnI Re R j

(F.9)

j 1

sId,n

s ,

d j

(F.10)

j 1

Toplam sl diren ve su buhar difzyon edeer hava tabakas kalnl eitlik (11) ve eitlik (12) ile
verilmitir.

52

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

RTI Ri R j Re

(F.11)

j 1

s Id,T

d, j

(F.12)

j1

F.2.5.3.2 Is ak younluu, scaklk ve doymu buhar basnc dalm


Is ak younluu
Bir yap elemannn s ak younluu (q), eitlik 13e gre hesaplanr.

q U .( i e ) ............................................................................................................................... (F.13)
Burada ;
2
U : Isl geirgenlik kat says (W/m K),
i : ortam scakl (C),
e : D ortam scakl (C)
dr.
yzey scakl
Bir yap bileeninin i yzey scakl (yi), eitlik 14e gre hesaplanr.

yi i Ri .q ............................................................................................................................ (F.14)
Burada ;
yi : yzey scakl (C),
Ri : yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci,
q : Is ak younluu (W/m2)
dur.
D yzey scakl
Bir yap bileeninin, d yzey scakl (yd), eitlik 14e gre hesaplanr.

yd e Re .q ............................................................................................................................. (F.15)
Burada ;
yd : D yzey scakl (C),
Re : D yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci
dir.
Ara yzey scaklklar
Malzemeler arasndaki her bir ara yzey iin scaklk deeri aadaki eitlie gre hesaplanr.

Rn'
n e ' i e
RT
veya

1 yi R1 .q
2 1 R2 .q
:
:

:
:

:
:

n n1 Rn .q ............................................................................................................................. (F.16)
53

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

1
d

................................................................................................................................... (F.17)
h

Burada;
R
d

: Yap bileeninin sl geirgenlik direnci (m .K/W),


: Yap bileeninin kalnl (m),
: Yap bileeninin sl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)

dir.
Srekli rejim artlarnn kabulnden dolay her bir katman iin scaklk dalm dorusal olarak verilmitir
(ekil F.1).

ekil F.1 ok katmanl bir yap elemanndaki scaklk dalm


Her bir malzeme katman arasndaki ara yzeylerdeki scakla gre su buhar doyma basnc hesaplanr.
Not -

Scakln fonksiyonu olarak, su buharnn doyma basnc denklem 5 ve/veya eitlik 6ya gre
hesaplanr.

F.2.5.3.3 Balang ay
Balang ay, yap bileeninin herhangi bir yerinde yl ierisinde youma gereklemesi hlinde,
youmann balad ilk aydr. Hesaplamalara balang ayndan balanarak, scaklk, su buhar doyma
basnc ve bileen ierisindeki buhar dalmlar bulunarak balanr. Hesab yaplan yap bileeninde
youma tespit edilmesi hlinde Madde 2.5.7de belirtilen kriterlere uygun olacak ekilde ve bu maddede
belirtilen metodlara gre youan suyun ktlesi hesaplanr. Balang aynn tespiti ve hesaplamalar
aadaki verilenlerden uygun olana gre yaplr.
a) 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr.
b) 12 aydan herhangi biri veya bir kanda youma bulunursa yl ierisindeki youmann grld ilk ay
balang ay olarak alnr ve bu aydan sonraki her ay iin hesaplamalar yaplarak youan suyun ktlesi
bulunur.
c) 12 ayn tamamnda youma belirlenmise, herhangi bir aydan balanarak, yap bileeni ierisindeki
youan suyun ktlesi hesaplanr.

F.2.5.3.4 Buhar basnc dalm


Her bir katmann buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl Sdye gre yap elemannn kesiti izilir
(ekil F.2). Malzemeler arasndaki her bir ara yzeydeki doymu buhar basnlar dz izgiler ile
birletirilerek izilir.

54

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ekil F.2 ok katmanl bir yap elemanndaki buhar basn dalm

F.2.5.4 Youma hesab


Bir nceki ayda youma birikmesi yoksa, i ve d buhar basnc (pi ve pd) arasnda dz bir izgi eklinde
buhar basn profili izilir. Bu izgi herhangi bir ara yzeyde doyma basncn amyorsa youma meydana
gelmez.
Yap bileeni ierisindeki su buhar doyma basncnn, bileen ierisindeki her noktada, buhar doyma basnc
deerinden kk olduu durum (ekil F3).
Yap bileeni ierisindeki buhar ak miktar (debi) eitlik 18 ile hesaplanr.

g o x

pi p d
s 'd.T

(F.18)

ekil F.3 erisinde herhangi bir youmann olmad ok katmanl bir yap elemannda buhar difzyonu
Buhar basnc herhangi bir ara yzeyde doyma basncn ayorsa, buhar basnc izgileri seri (dizi) olarak,
su buhar doyma basnc profilinde mmkn olduunca bir ka noktada teet olacak, fakat gemeyecek
ekilde tekrar izilir (ekil F.4 ve ekil F.5). Bu noktalar, youma ara yzeyleridir.

55

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ekil F.4 - Yap eleman ierisindeki bir ara yzey dzleminde youmann olduu durumdaki su buhar
difzyonu.
Youma miktar, tanan nem miktar ile youmann olduu ara yzeyden tanan nem miktar arasndaki
farktr:

p p sw
p pd
g sw o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d,sw
d.T

................................................................................................ (F.19)

Birden fazla youma ara yzeyine sahip bir yap bileeninde, her bir ara yzey iin youma miktarnn
kayd (deeri) tutulur.

ekil F.5 - Yap eleman ierisindeki iki ara yzeyde youmann olduu durumdaki su buhar difzyonu
ki youma ara yzeyi olumas durumunda youma miktar; her bir youma ara yzey iin birbirini
izleyen dz izgiler arasndaki eim farkndan hesaplanr (ekil F.5).

p
p sw1
p
pd
sw' 1
Ara yzey 1: g sw1 o ' sw 2
'
s
s d,sw1
d.sw 2 s d,sw1

...................................................................... (F.20)

p psw 2
p
psw1
' sw 2
Ara yzey 2: gsw 2 o ' i
'
'
.................................................................... (F.21)
sd.T s d,sw 2 sd.sw 2 s d,sw1
56

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ekil F.6 - Yap eleman ierisinde yzey boyunca youma olduu durumdaki su buhar difzyonu
Yap eleman iersinde ara yzey boyunca youma olumas durumunda youma miktar; aadaki eitlik
ile hesaplanr (ekil 6):
p
pd
p p sw 2
g sw1 o sw1'
' i
S
S dT S d,sw 2
d.sw1

............................................................................................ (F.22)

nemli Not : 18den 22ye kadar verilen eitliklerde 1 saniyedeki youma miktarn vermekte olup aylk
youma miktarn bulmak iin elde edilen miktarn saniye cinsinden 1 aylk sre ile arplmas
gerekmektedir. Bu sre daha nce s yaltm hesaplarnda kullanlan zaman ile ayndr (t = 86400 x 30).
2

my = g x t (kg/m ) ............................................................................................................................ (F.23)


Burada;
my : Youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi),
g : 1 saniyede youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi),
t : Saniye olarak 1 aylk zaman (86400 x 30)
dr.

F.2.5.5 Buharlama
Bir veya daha fazla ara yzeyde, nceki aylardan biriken youma olduunda, su buhar basnc, doyma
basncna eit olmal ve buhar basnc profili, youma ara yzeyleri, d buhar basnc ve i buhar basncn
temsil eden deerler arasna dz doru olarak izilmelidir (ekil F.7). Buhar basn deerleri, doyma
deerlerini herhangi bir ara yzeyde ayorsa, Madde F.2.5.4e gre buhar basn erileri tekrar izilir.

57

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

ekil F.7 Yap bileeninin bir ara yzeyindeki buharlama


Buharlama miktar aadaki eitlikle hesaplanr:

p p sw
p pd
g ev o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d.sw
d.T
Not -

........................................................................................................... (F.24)

Buharlama ve youma miktarlar iin ifadeler ayndr. fade pozitif (+) ise youma, negatif ise (-)
buharlama oluur.

Bir yap bileeni ierisinde birden fazla youma ara yzeyi olumas durumunda buharlama miktar; her bir
ara yzey iin ayr ayr hesaplanr (ekil 8).

ekil F.8 Bir yap bileeni ierisinde 2 ara yzeyde youma olutuunda buharlama
ki buharlama ara yzeyi iin buharlama miktar aadaki gibi hesaplanr (ekil 8).

p
p sw1
p
pd
sw' 1
Ara yzey 1de: g ev1 o ' sw 2
'
s
s d,sw1
d.sw 2 s d,sw1

............................................................................ (F.25)

p psw 2
p
psw1
' sw 2
Ara yzey 2de: gev 2 o ' i
'
'
.......................................................................... (F.26)
sd.T s d,sw 2 sd.sw 2 s d,sw1
Hesaplanan ay sonudaki bir ara yzeydeki biriken youma miktar negatif ise bu deer 0 sfr olarak alnr.

58

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

F.2.5.6 Buharlama ve youma


Birden fazla youma ara yzeyinin olduu bir yap bileeni ierisinde, bir ara yzeyde youma, dier ara
yzeyde buharlamann olduu aylar olabilir (ekil 9).

ekil F.9 Bir ara yzde buharlama ve iki ara yzde youmann olutuu durum
Youma miktar gsw veya buharlama miktar gev her ara yzey iin ayr olarak hesaplanr :

p
p sw1
p
pd
sw1
Katman 1 ve Katman 2 arasndaki youma : g sw 0 sw 2
s
'

s
'
s
'
d.sw1
d.sw 2 d.sw1

........................... (F.27)

p psw 2
psw1 pd
......................... (F.28)

Katman 3 ve Katman 4 arasndaki buharlama : gev 0 i

s'd.T s'd.sw 2 s'd.sw 2 s'd.sw1

F.2.5.7 Yaplarn deerlendirilmesinde kullanlan kriterler


a), b), c), d) ve e) maddelerine gre hesaplama sonular rapor edilir.
a) Herhangi ayda herhangi ara yzeyde youma olmamas durumu
Bu durumda yapnn, yap elemanlar arasndaki youmann olmad rapor edilir.
b) Bir veya daha ok ara yzeyde youma olmas durumu
Yap bileenlerinin kararll ve bu yap bileeni ierisinde kullanlm olan s yaltm malzemesinin,
bnyelerindeki nem muhtevasndaki art nedeniyle zayflamamalar veya bozulmamalar iin aadaki
artlar yerine getirilmelidir.
b.1 Youma esnasnda ilgili yap bileeninin iinde toplanan su miktarnn, buharlama sresi boyunca
buharlaarak tekrar evredeki atmosfere verilebilmesi salanmaldr. Youan su miktarnn
tamamnn buharlama sresi boyunca sistemden uzaklamamas durumunda yap bileeni yeniden
tasarmlanmal ve uygunluk salanana kadar youma tahkiki tekrarlanmaldr.
b.2 Tavan, duvar ve yap bileenlerinde oluan youma suyu ktlesinin miktar toplam olarak 1,0
2
kg/m 'yi amamaldr. Bu art aadaki b.3) ve b.4) maddeleri iin geerli deildir.
b.3 Betonarme duvarlara ieriden yaltm yaplmas durumunda, msaade edilen youma suyu
2
ktlesinin miktar 0,5 kg/m 'yi amamaldr.
b.4 Ahap malzemelerdeki nem muhtevasnn ktle cinsinden ifade edildii durumda, ahap malzemenin
ktlesinin nem nedeniyle %5'ten daha fazla artmasna izin verilmez. lenmi ahap mamullerinde
(sunta vb.) ise %3'ten daha fazla artmamaldr.
c) Yap elemannn i yzeyinde youma meydana gelmesi durumu
Bu durumdaki yap eleman standarda uygun deildir ve yeniden tasarmlanarak uygunluk salanana kadar
youma tahkiki tekrarlanmaldr.

59

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

d) Grafiklerin rapor edilmesi


Youma hesab yaplan yap bileeninde hibir ayda youma gereklememi olsa bile en azndan Aralk
ve Ocak aylar iin difzyon ak grafikleri raporda yer almaldr. Yln bir veya birden fazla aynda youma
gereklemise bu durumda youmann balad ayn bir nceki ayndan balanp youmann en son
gerekletii aydan bir sonraki ayda dhil olmak zere difzyon ak grafiklerine yer verilmelidir (rnein bir
yap elemannda Kasm, Aralk ve Ocak aylarnda youma gereklemise Ekim ve ubat ayn da
kapsayacak ekilde sz konusu yap eleman iin toplam 5 adet grafik verilecektir).
e) izelgelerin rapor edilmesi
Hesaplanan her bir yap eleman iin Ek Hde verilen btn izelgeler, yaplan projeye uygun olarak
dzenlenerek rapor edilmelidir.
Youma rnei
zellikle ahaptan mamul malzemelerdeki kstlamann da hesaplamalarda gsterilmesi amacyla, rnek
bina duvar prefabrik bir yapdan seilmitir. Dier btn hesaplamalarda benzer ekilde yaplacaktr. rnek
bina duvarnn, 3nc derece-gn blgesinde bulunan Ankara ilinde ina edildii varsaylm, youma
hesaplamalar iin Ankarann bal nem deerleri ve 3. Blge iin youma hesaplamalarnda kullanlmak
zere Madde B.2de verilen d scaklk deerleri kullanlmtr.
Ek E sra No 8.2.2.1de verilen 19 mm yatk yongal levha
Ek E sra No 10da verilen polistiren sert kpk levha
Ek E sra No 8.2.2.1de verilen 19 mm yatk yongal levha
30 mm hava tabakas (havalandrmal)
20 mm giydirme cephe d kaplamas

3nc blge iin Ek 2 Bde verilen d scaklk deerleri, Ek 7de verilen Ankara iline ait d ortamn bal
nem deerleri ile tm hesaplamalarda btn aylar iin alnacak olan i ortam scakl ve i ortamn bal
nem deerleri aadaki gibidir.

Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk

D
ortamD
ortam ortam scakl ortam bal nemi
(%)
bal nemi (%) (C)
scakl (C)
-0,3
0,76
0,1
0,71
4,1
0,65
10,1
0,62
14,4
0,59
18,5
0,55
20
65
21,7
0,49
21,2
0,48
17,2
0,52
11,6
0,62
5,6
0,72
1,3
0,78

60

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge F.2 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri izelgesi


Stun
No.

Tabaka

Tabaka
kalnl

Su buhar
difzyon
direnci
katsays

Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmltif)
SdT

Isl
iletkenlik
hesap
deeri

Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci

Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd

Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmltif)
RT

D yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci

Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha

0,019

50

0,95

Ek E sra no 10.3.3.1
de verilen polistiren
sert kpk levha

0,10

20

Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha

0,019

yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci

W/(m.K)

R
2

m .K/W

m .K/W

0,04

0,04

0,95

0,13

0,15

0,186

2,00

2,95

0,04

2,50

2,686

50

0,95

3,9

0,13

0,15

2,832

0,25

3,082

SdT = 3,9 m

1/U = 3,082

U = 1/3,082 = 0,324 W/m K


Madde B.2 ve ilgili eitliklerden faydalanarak bu yap bileeninin scaklk ve basn dalmlar, youma ve
buharlama miktarlar her ay iin ayr ayr karlr. Ayrca bu ekte belirtildii ekilde gereken grafiklerde
izilecektir.
q U .( i e ) eitliinden her ay iin deien s ak younluu,

yi i Ri .q

ve

yd d Re .q eitliklerinden i ve d yzey scaklklar,

1 yi R1 .q ve 2 1 R2 .q eitliklerinden ise ara scaklklar hesaplanr ve scaklklara karlk gelen


doymu buhar basnlar izelge1 den okunarak grafikler izilir.
izelge F3 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi
Kasm
Scaklk
dalm
(C)
D
5,6
ortam
D
5,8
yzey
1. Ara
6,5
yzey
2. Ara
18,1
yzey

18,8
yzey
ortam 20,0

Aralk

Ocak

ubat

Mart

Basn
dalm
(Pa)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

909

1,3

671

-0,3

596

0,1

615

4,1

819

921

1,5

683

0,0

609

0,4

627

4,3

831

965

2,4

727

0,9

653

1,3

671

5,1

876

2082

17,6

2011

17,4

1985

17,4

1992

18,0

2057

2173

18,5

2126

18,4

2109

18,4

2113

18,7

2157

2337

20,0

2337

20,0

2337

20,0

2337

20,0

2337

61

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ele alnan yap bileeninde tek noktada youma gereklemitir. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youma
gereklemi olup bu standardda belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle bu aylarla birlikte bir ay ncesi olan
kasm ay ve bir ay sonras olan mart aylar iin de grafikler verilmelidir.
2500

2500

2000

2000

1500

1500

1000

1000

500

500

Youmann
olduu ara yzey

0
0

Kasm ay difzyon grafii

Aralk ay difzyon grafii

2500

2500

2000

2000

1500

1500

1000

1000

Youmann
olduu arayzey

500

Youmann
olduu arayzey

500

0
0

Ocak ay difzyon grafii

ubat ay difzyon grafii

2500

2000

1500

1000

500

0
0

Mart ay difzyon grafii


Aada verilen eitlik ile youma ve buharlama hesaplanarak aada verilmitir. Pozitif olan deerler
youma, negatif deerler ise buharlamay gstermektedir.

p p sw
p pd
g o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d,sw
d.T

(F.29)

62

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

p i i .p si = 0,65 x 2337 =1519,0 Pa


Ocak ay iin rnek bir hesaplama yaplrsa youan suyun ktlesi ;
p d,ocak d .p sd = 0,76 x 596 = 452,6 Pa
psw = 653 Pa

1519 653 653 452,6


gsw,ocak 2x1010

0,95
3,9 0,95

gsw,ocak 1,656 x108


2

my = g x t (kg/m )

t = 86400 x 30 (saniye olarak 1 ay)

-8

my =1,656 x 10 x (86400 x 30) = 0,0429 kg/m

bulunur. Benzer hesap dier aylara da uygulandnda izelge F.4te verilen sonular elde edilir.
izelge F.4 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar izelgesi
2

e (C)

d (%)

my (kg/m )

Aralk

1,3

0,78

0,0278

my (kg/m )
(kmlatif)
0,0278

Ocak

-0,3

0,76

0,0429

0,0707

ubat

0,1

0,71

0,0213

0,0920

Mart

4,1

0,65

-0,0743

0,0176

Nisan

10,1

0,62

-0,2427

-0,2251

Mays

14,4

0,59

-0,4142

0,000

Haziran

18,5

0,55

-0,6385

0,000

Temmuz

21,7

0,49

-0,8993

0,000

Austos

21,2

0,48

-0,8812

0,000

Eyll

17,2

0,52

-0,6067

0,000

Ekim

11,6

0,62

-0,2896

0,000

Aylar

Kasm
5,6
0,72
-0,0724
0,000
2
Youmann gerekletii 3 aydaki youan suyun toplam ktlesi 0,092 kg/m dir. Yap elemannda biriken
su, Mart ayndan itibaren buharlamaya balamakta ve Nisan ayndan sonra sistemde su kalmamaktadr.
Sonu :
1. yzey scaklklar yi > 17C olduundan kf oluma riski yoktur.
2
2. Aralk, ocak ve ubat aylarnda toplam 0,092 kg/m youma gereklemitir. Ancak bu miktardaki
2
su miktar snr deer olan 1 kg/m den daha kk olduundan kabul edilebilir snrlar ierisinde
kalmtr.
3. Youan suyun tamam yaz aylarnda buharlamaktadr.
4. Madde 2.5.7de youan suyun ktlesinin ahap ilenmi ahaptan mamul malzemenin ktlesini
% 3'ten daha fazla artmamaldr denmektedir. Ahaptan mamul malzemenin ktlesinin % 3
2
m = 0,03 x 0, 019 x 700 = 0 ,399 k g / m d i r. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youan toplam su
2
miktar 0,092 kg/m olduundan, ahap mamuln ktlesini % 3 orannda artrmamaktadr.
Youma tahkiki yaplan yap bileeni standardda verilen btn kriterleri saladndan standarda uygundur.
Not -

Yukarda rnek olarak verilen hesaplama, sadece bir duvar rnei iin verilmi olup, yapnn d hava
temasl dier blmleri ve toprak temasl duvarlar iin tekrarlanr.

63

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek G
llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%)
L/LE ADI

Oca

ub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Au

Eyl

Eki

Kas

Ara

ABANA

77

76

77

79

80

77

76

76

78

80

77

77

ADANA
ADIYAMAN
AFN
AFYON
ARI
AKSARAY
AMASYA
ANKARA
ANTALYA
ARDAHAN
ARHAV
ARTVN
AYDIN
AYVALIK
BALIKESR
BARTIN
BATMAN
BAYBURT
BLECK
BNGOL
BTLS
BODRUM
BOLU
BOZKURT
BURDUR
BURSA
CDE
ANAKKALE
ANKIRI
ATALZEYTN
ORUM
DALAMAN
DATCA
DENZL
DYARBAKIR
DOANYURT
DURSUNBEY
DUZCE
EDRNE
ELAZI

66
69
79
78
82
70
68
76
65
77
72
64
70
77
81
84
78
72
78
71
77
64
80
80
74
71
74
84
80
77
78
73
65
73
75
71
74
81
82
75

64
66
75
73
82
66
62
71
64
76
70
63
67
76
78
81
71
71
75
69
77
63
76
80
69
70
72
81
74
76
73
72
63
70
70
72
72
75
75
72

65
62
69
67
81
61
58
65
67
75
71
61
65
75
75
79
67
67
71
65
75
63
73
80
65
69
72
81
67
77
68
75
64
67
67
72
69
72
73
66

68
59
61
63
75
58
58
62
70
70
74
60
63
74
71
79
64
61
68
60
70
63
71
80
62
68
75
81
67
79
67
76
63
63
65
66
66
71
69
60

67
50
59
61
70
56
57
59
67
70
77
63
57
69
68
78
57
60
67
54
64
59
72
81
58
64
76
78
66
80
67
73
60
57
56
74
64
71
65
55

68
35
52
57
64
51
55
55
60
71
79
66
49
64
61
77
42
58
65
43
55
52
73
80
51
60
74
73
62
77
64
65
54
49
38
71
60
70
61
43

71
31
46
54
59
47
54
49
58
69
82
70
51
63
61
78
35
54
65
37
51
50
72
79
46
58
75
69
58
76
61
66
52
48
29
75
59
72
57
36

71
34
48
54
57
46
55
48
61
67
82
71
56
65
63
80
36
54
66
37
53
54
72
79
46
61
76
70
59
76
62
69
53
50
30
73
61
73
58
36

65
36
53
56
59
49
57
52
62
65
82
67
57
68
64
82
41
53
66
42
55
56
72
80
51
65
77
74
62
78
63
69
54
54
35
74
61
74
63
41

62
50
64
65
70
58
62
62
60
71
81
66
62
74
72
84
58
62
72
59
67
61
77
82
59
71
77
78
69
80
69
71
61
63
52
77
68
78
73
59

66
64
74
73
79
66
67
72
66
75
78
64
68
79
79
84
72
69
75
68
75
65
78
79
70
73
74
83
77
77
75
75
66
70
68
72
73
79
80
72

68
72
79
79
83
71
70
78
68
79
74
65
73
79
82
85
79
73
78
73
79
67
82
80
77
73
72
84
80
77
79
76
68
76
76
69
76
81
83
76

64

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek Gnin devam
L/LE ADI

Oca

ub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Au

Eyl

Eki

Kas

Ara

ELBSTAN

74

70

66

63

61

58

55

55

57

65

72

74

ERZNCAN
ERZURUM
ESKEHR
FETHYE
GAZ ANTEP
GRESUN
GKOVA
GKSUN
GMHANE
HAKKAR
HATAY
HOPA
IDIR
NEBOLU
ISPARTA
ISTANBUL
ZMR
K.MARA
KARABK
KARAMAN
KARS
KASTAMONU
KAYSER
KELE
KII
KLS
KIRIKKALE
KIRKLAREL
KIREHR
KOCAEL
KONYA
KORKUTEL
KYCEZ
KTAHYA
MALATYA
MANSA
MARDN
MARMARS
MERSN
MERZFON
MESUDYE
MLAS
MULA

75
78
79
66
75
71
73
79
71
71
75
66
66
77
71
79
71
70
73
76
82
75
77
69
66
68
79
79
79
78
76
68
68
71
73
75
66
73
68
77
77
70
76

72
77
75
63
72
71
71
76
68
71
71
67
59
76
68
76
69
66
68
73
81
71
74
67
64
64
74
75
75
75
71
66
66
68
68
70
63
71
68
73
74
67
73

66
75
69
64
68
74
73
73
65
67
70
72
50
77
65
75
67
62
64
67
81
66
68
64
62
61
67
73
69
74
63
63
66
63
61
67
60
73
70
69
72
67
71

60
67
66
65
66
79
73
69
63
60
71
75
48
79
63
74
64
60
64
59
74
66
63
63
59
57
65
69
67
72
58
61
65
60
55
64
54
73
73
66
69
66
69

59
63
64
62
59
80
68
66
64
54
70
79
49
80
59
74
60
56
59
57
73
65
63
59
54
49
62
66
63
71
56
58
59
58
51
56
43
68
75
67
70
61
63

54
59
61
57
50
79
59
59
64
44
71
78
45
77
53
70
53
53
58
51
72
64
58
57
49
46
58
64
58
69
48
50
50
57
41
47
34
59
77
67
70
52
53

50
54
57
57
47
79
57
54
64
39
73
80
43
76
49
71
51
54
59
46
72
60
52
55
45
50
54
60
53
71
42
46
50
56
35
45
29
57
78
64
68
51
49

51
51
58
59
50
77
60
56
64
37
73
80
45
76
51
74
54
55
61
47
69
61
52
54
44
51
53
63
53
73
43
48
54
57
35
48
30
60
76
65
71
56
51

54
54
61
60
53
78
62
61
63
38
69
78
50
78
56
75
58
53
61
51
67
65
55
56
46
48
56
66
56
73
46
51
56
58
40
53
33
62
69
65
71
60
56

68
66
68
63
62
77
68
69
68
54
66
76
62
80
62
80
64
58
65
61
73
71
64
62
57
49
65
73
65
78
58
58
62
63
56
63
47
68
65
69
73
64
65

75
75
74
67
73
72
74
76
71
64
71
69
65
77
69
79
70
68
71
71
80
76
72
66
65
60
75
78
75
78
71
67
69
68
70
73
58
74
66
74
76
70
75

77
79
80
68
77
70
76
81
72
72
76
63
68
77
75
80
73
73
75
77
83
78
77
71
68
70
80
80
80
78
78
71
72
73
75
78
68
76
68
77
78
73
80
65

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek Gnin devam
L/LE ADI

Oca

ub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Au

Eyl

Eki

Kas

Ara

MU

80

79

77

69

62

51

42

40

45

64

77

82

NEVEHR
NDE
ORDU
OSMANYE
POZANTI
PLMR
RZE
SAKARYA
SAMSUN
ANLI URFA
.KARAHSAR
SRT
SNOP
IRNAK
SVAS
SOLHAN
TEKRDA
TOKAT
TOSYA
TRABZON
TUNCEL
ULUDA
ULUS
UAK
VAN
YALOVA
YOZGAT
ZONGULDAK

70
75
68
64
66
75
75
76
68
72
71
73
72
69
77
75
82
69
74
69
75
72
80
74
65
73
80
70

69
71
69
61
63
74
74
75
70
67
68
67
72
69
74
74
79
65
68
68
72
73
75
71
65
72
78
69

63
65
72
62
64
71
76
73
74
63
64
64
75
65
69
71
79
59
61
72
66
71
71
68
65
73
74
69

60
60
75
63
64
64
76
73
80
60
60
59
78
59
64
64
79
60
60
76
61
69
72
66
59
73
70
70

58
59
75
62
60
59
77
73
80
48
61
51
78
56
63
57
77
61
61
78
57
63
70
62
54
73
68
72

54
54
72
61
59
54
77
71
77
38
60
37
76
52
61
47
74
60
59
76
48
62
70
56
47
71
65
71

52
48
72
65
59
49
79
74
74
35
57
30
77
52
59
40
71
58
54
76
40
59
68
52
44
72
61
74

51
49
72
63
57
49
79
75
74
38
56
29
76
48
58
40
73
59
55
76
39
59
68
52
42
73
60
74

51
51
72
58
56
51
80
75
75
41
56
34
75
50
59
43
75
60
56
75
44
61
74
56
45
73
61
72

59
62
74
59
61
65
81
79
76
51
63
51
75
54
66
59
79
66
62
75
62
65
78
63
57
77
69
74

66
70
71
63
66
75
78
78
71
65
69
65
75
59
74
70
82
70
70
71
73
71
78
71
64
75
77
69

71
75
69
68
68
76
76
77
68
74
73
74
73
66
78
77
82
72
77
68
76
77
82
78
66
73
81
70

Not -

Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri iin, ekte verilen bal bulunduklar belediyenin bal nem
deeri alnr.

66

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek H
izelge H.1 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri
Stun
No.

Tabaka

Tabaka
kalnl

Su buhar
difzyon
direnci
katsays

Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmlatif)
SdT

Isl
iletkenlik
hesap
deeri

Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci

Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd

Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmlatif)
RT

W/(m.K)

R
2

m .K/W

D yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci

0,04

yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci

0,25

m .K/W

..
..
..
..

SdT = .. m

1/U =

zielge H.2 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm


Buharlamann biti
Balang ay
ay
Scaklk Basn
Scaklk Basn
dalm dalm dalm dalm
(Pa)
(Pa)
(C)
(C)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

Scaklk
dalm
(C)

Basn
dalm
(Pa)

Buharlamann
balang ay
Scaklk Basn
dalm dalm
(Pa)
(C)

D
ortam
D
yzey
Ara
yzey

yzey
ortam

67

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

izelge H.3 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar


Aylar

e (C)

d (%)

Balang ay Ek 2 B
Ek 2 B

Ek 7
Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

Ek 2 B

Ek 7

my (kg/m )

my (kg/m )
(kmlatif)

68

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek I
(Bilgi iin)
Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi
Binadaki yap elemanlar

Yap
eleman
kalnl
d
(m)

Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)

Isl iletkenlik Is
direnci
geirgenlik

R
2
(m K/W)

Is
kayb

katsays

Is
kaybedilen
yzey

U
2
(W/m K)

A
2
(m )

AxU
W/K

Duvar
yzeyleri

Toplam

Betonarme
yzeyler

Toplam

Taban/deme

Toplam

Tavan

Toplam

D kap
Pencere
Yap elemanlarndan iletim yoluyla gerekleen s kayb toplam =
AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....
AU =
zgl s kayb ; H = HT + Hv

letim yoluyla gerekleen s kayb ;


HT = AU + l Ul
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
Hv = 0,33 . nh . Vh = .................................W/K

H = HT + Hv = ................................... W/K

69

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek J
(Bilgi iin)
Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi
Is kayb
Aylar

Is kazanlar

zgl
s kayb

Scaklk
fark

Is
kayplar

s
kazanc

Gne
enerjisi
kazanc

Toplam

KKO

Kazan
kullanm

H=HT+Hv

i-e

H(i-e)

T =i + s

ay

Istma
enerjisi
ihtiyac
Qay

(W/K)

(K,C)

(W)

(W)

(W)

(W)

(-)

(-)

(kJ)

faktr

Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz

Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
Qay = [H (i - e) - (i,ay + s,ay)] . t ( Joule)

Qyl = Qay =
-3

Toplam s kayb
Qyl = 0,278x10 x -------------- (kj) = -----------kWh
Konutlar iin i s kazanc i,ay 5 . An (W)
Gne enerjisi kazanc
g,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai
Kazan kayp oran
KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay)
(-1/KKOay)
Kazan kullanm faktr
ay = 1 - e
rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
2
2
Q = Qyl/An = -------------- kWh/m
An = 0,32 Vbrt = ---------- m
rnek binadaki stlan yap hacmi (Vbrt) bana den yllk stma enerjisi ihtiyac Q = Qyl/Vbrt

Atop/Vbrt = ------ oran --------- blge iin Ek Adan alnan Q = ---------------- eitliinde yerine konulduunda

2
3
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = ------ kWh/m veya Q = kwh/m bulunur ve hesaplanan
Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.

Yaplan hesaplamada ------< ------ yani Q < Q olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn
olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap
metoduna uygundur.

70

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI

TS 825/Mays 2008

Ek K
(Bilgi iin)
Derece gn blgelerine gre illerimiz

71

01- ADANA

10- BALIKESR

19- ORUM

28- GRESUN

37- KASTAMONU

46- K.MARA

55- SAMSUN

64- UAK

73- IRNAK

02- ADIYAMAN

11- BLECK

20- DENZL

29- GMHANE

38- KAYSER

47- MARDN

56- SRT

65- VAN

74- BARTIN

03- AFYON

12- BNGL

21- DYARBAKIR

30- HAKKAR

39- KIRKLAREL

48- MULA

57- SNOP

66- YOZGAT

75- ARDAHAN

04- ARI

13- BTLS

22- EDRNE

31- HATAY

40- KIREHR

49- MU

58- SVAS

67- ZONGULDAK

76- IDIR

05- AMASYA

14- BOLU

23- ELAZI

32- ISPARTA

41- KOCAEL

50- NEVSEHR

59- TEKRDA

68- AKSARAY

77- YALOVA

06- ANKARA

15- BURDUR

24- ERZNCAN

33- EL

42- KONYA

51- NDE

60- TOKAT

69- BAYBURT

78- KARABK

07- ANTALYA

16- BURSA

25- ERZURUM

34- STANBUL

43- KTAHYA

52- ORDU

61- TRABZON

70- KARAMAN

79- KLS

08- ARTVN

17- ANAKKALE

26- ESKEHR

35- ZMR

44- MALATYA

53- RZE

62- TUNCEL

71- KIRIKKALE

80- OSMANYE

09- AYDIN

18- ANKIRI

27- GAZANTEP

36- KARS

45- MANSA

54- SAKARYA

63- ANLIURFA

72- BATMAN

81- DZCE

ICS 91.120.10

TRK STANDARDI TASARISI

tst 825

Kaynaklar
TS EN 832:2007 - Binalarn sl performans Meskenlerde stma amacyla kullanlan enerjinin
hesaplanmas
TS EN ISO 10456:2002 - naat malzeme ve mamulleri - Beyan ve tasarm termal deerlerinin tayini iin
metodlar
TS EN ISO 10211-1:2000 - Bina inaatlarnda sl Kprler - Is aklar ve yzey scaklklar - Blm 1:
Genel hesaplama metodlar
TS EN ISO 10211-2:2001 Bina yapmnda sl kprler- Is aklarnn ve yzey scaklklarnn
hesaplanmas- Blm 2: Dorusal sl kprler
TS EN ISO 14683+AC:2000 - Bina inaat-Isl kprler-Lineer sl geirgenlik-Basitletirilmi metod ve
hatasz deerler
TS EN 12524:2000 - Bina malzemeleri ve mamulleri - Hidrosl zellikler - izelgeletirilmi tasarm deerler
TS EN ISO 6946:2007 - Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu
TS EN ISO 13788:2004 - Bina bileenlerinin ve bina elemanlarnn nemli ortamda sl performans Kritik
yzey nemini ve bina bileenlerinin iindeki youmay nlemek iin i yzey scakl Hesaplama
metodlar
TS EN ISO 7345:1996 - Isl yaltm - Fiziksel byklkler ve tarifler
DIN 4108-2:2003 - Thermal protection and energy economy in buildings - Part 2: Minimum requirements to
thermal insulation
DIN V 4108-4:2007 - Thermal insulation and energy economy in buildings - Part 4: Hygrothermal design
values
DIN 4108-7:2001 - Thermal insulation and energy economy of buildings - Part 7: Airtightness of building,
requirements, recommendations and examples for planning and performance

72

You might also like