Professional Documents
Culture Documents
Ts 825 PDF
Ts 825 PDF
Ts 825 PDF
825
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
TS 825
ICS 91.120.10
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.
Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
622-2/Mart
TS 64-3
2005
622-3/Mart
TS 406/Nisan 1988
Beton Bloklar-Briketler-Duvarlar in
Concrete Blocks and Bricks for Walls
TS 500/ubat 2000
TS 1047/Ocak 1982
TS 1474/Nisan 1974
TS 2164/Ekim 1983
TS 2902/Nisan 1990
Srl Tulalar
Ceramic Glazed Structural Clay Facing Tile, Eacing Brick and Solid Masonry Units
TS 3234/Eyll 1978
TS 3482/Ocak 1988
TS 3649/Nisan 1982
TS 4562/Ekim 1985
TS 10981/Nisan 1983
TS 808 EN
/Aralk 2005
771-2
TS 901-1 EN 13162
/Nisan 2005
TS 304 EN
/Nisan 2003
13170
TS 1114 EN 13055-1
/Nisan 2004
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
Kontrplk zellikler
Plywood - Specifications
TS 7316 EN 13163
/Nisan 2002
Is Yaltm Mamulleri- Binalar in- Fabrikasyon Olarak mal Edilen- Genletirilmi Polistiren
Kpk- zellikler
Thermal insulation products for buildings- Factory made products of expanded polystrene
(EPS)- Specification
TS 11989 EN 13164
/Nisan 2003
TS EN
2006
520
/Kasm
TS EN 309/Ocak 2008
TS EN 771-4/Temmuz
2006
TS EN
2006
998-1/ubat
TS EN
2006
998-2/ubat
TS EN
2002
12088/Ocak
TS EN
2002
12086/ubat
12572
TS EN ISO 10211-1
/Kasm 2000
TS EN ISO 10211-2
/Kasm 2001
Bina Yapmnda Isl Kprler- Is Aklarnn ve Yzey Scaklklarnn HesaplanmasBlm 2: Dorusal Isl Kprler
Thermal bridges in building construction - Calculation of heat flows and surface
temperatures - Part 2: Linear thermal bridges
TS EN ISO 14683+AC
/Mart 2000
TS EN ISO
/Nisan 2007
TS EN ISO
/Kasm 2001
6946
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
TS EN 12369-1 /Mart
2005
Ahap esasl levhalar - Yapsal amal tasarm iin karakteristik deerler - Blm 1: OSB,
yonga levhalar ve lif levhalar
Wood-based panels Characteristic values for structural design Part 1: OSB,
particleboards and fibreboards
TS EN
2004
13165/Mart
TS EN
2004
13166/Mart
Is Yaltm Mamlleri - Binalar in - fabrikasyon olarak imal edilen fenolik kpk (PF)
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made products of phenolic foam (PF) Specification
TS EN
2002
13167/Aralk
TS EN
2003
13168/Nisan
TS EN
2003
13171/Nisan
TS EN
2005
7711/Nisan
TS EN
2005
771-3/Nisan
Kgir birimler - zellikler - Blm 3: Beton kgir birimler (Youn ve hafif agregal)
Specification for masonry units - Part 3: Aggregate concrete masonry units (Dense and
light - weight aggregates
TS EN 14316-1 /Kasm
2006
TS EN
2004
13169/Ocak
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825
nsz
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Mhendislik Hizmetleri htisas Grubunca TS 825: 1998in
revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 22 Mays 2008 tarihli toplantsnda kabul
edilerek yaymna karar verilmitir.
Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici/ imalat ve tketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.
Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
indekiler
0 Konu, tarif, kapsam, ama ve uygulama alan......................................................................................... 1
0.1 Konu .................................................................................................................................................... 1
0.2 Tarifler, semboller ve birimler .............................................................................................................. 1
0.3 Kapsam ............................................................................................................................................... 3
0.4 Ama ................................................................................................................................................... 3
0.5 Uygulama alan ................................................................................................................................... 4
1 Genel aklamalar ....................................................................................................................................... 4
1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler ............................................................................ 5
1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri .......................................................................................... 5
1.3 zel hkmler ..................................................................................................................................... 6
2 Hesap metodu ............................................................................................................................................. 6
2.1 Temel bilgiler ....................................................................................................................................... 6
2.2 Genel bilgiler ..................................................................................................................................... 10
3 Hesap raporu............................................................................................................................................. 17
3.1 Birimler .............................................................................................................................................. 17
3.2 Hesap raporu..................................................................................................................................... 17
Ek A ................................................................................................................................................................. 30
Ek B ................................................................................................................................................................. 32
Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm
2
iddeti deerleri [W/m ]............................................................................................................................... 33
Ek D - llere gre derece gn blgeleri ........................................................................................................ 34
Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri (h) ve su
buhar difzyon diren faktr () ............................................................................................................... 35
Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ................................................. 52
Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%) ........................................................ 68
Ek Gnin devam............................................................................................................................................. 69
Ek Gnin devam............................................................................................................................................. 70
Ek H ................................................................................................................................................................. 71
Ek I (Bilgi iin) - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi .................................................................. 73
Ek J (Bilgi iin) - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi ......................................................... 74
Ek K (Bilgi iin) - Derece gn blgelerine gre illerimiz............................................................................ 75
Kaynaklar ......................................................................................................................................................... 76
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
0.1 Konu
Bu standard, binalarda net stma enerjisi ihtiyalarn hesaplama kurallarna ve binalarda izin verilebilir en
yksek stma enerjisi deerlerinin belirlenmesine dairdir.
Istma sisteminden stlan ortama bir ay iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Joule"dr.
Istma sisteminden stlan ortama bir yl iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Jouledr.
Binann stma sisteminin dnda, stlan ortam iinde bulunan s kaynaklarndan, stlan ortama birim
zamanda yaylan s enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.
Istlan ortama birim zamanda, dorudan ulaan gne enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.
Binann s kaybeden yzeylerini evreleyen ve d kabuun llerine gre hesaplanan hacim. Birimi m
tr.
D duvar, tavan, taban/deme, pencere, kap vb. yap bileenlerinin s kaybeden yzey alanlarnn d
2
llere gre bulunan toplam. Birimi m dir.
-1
Is kaybeden toplam yzey alannn (Atop), yapnn stlan brt hacmine (Vbrt) oran. Birimi m dir.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Aklama
Havann younluu
Fanlarn alt, zaman oran
Su buhar difzyon diren katsays
Bal nem
Verim, kazan kullanm faktr
Isl iletkenlik hesap deeri
Birim
3
kg/m
W/m.K
s,ay
i,ay
v
1/ U
R,1/
Re
Ri
A
AD
Ad
Adsc
Ai
An
AP
AT
At
Atop
c
d
e
f
g
W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m .K/W
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
2
m
J/kgK
m
-
gi,ay
H
Hv
HT
Ii,ay
KKOay
n50
nh
p
pd
pi
ps
psw
q
Qay
Qyl
ri,ay
t
W/K
W/K
W/K
2
kg/m h
2
W/m
-1
h
Pa
Pa
Pa
Pa
Pa
2
W/m
Joule
Joule
s
2
ICS 91.120.10
Sembol
e
i
yd
yi
yi,en dk
U
Ud
UD
Udsc
UP
UT
Ut
V0
Vbrt
VE
Vf
Vh
V
VS
g
Sd
p
o
v
p
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Aklama
Aylk ortalama d ortam scakl
Aylk ortalama i ortam scakl
D yzey scakl
Birim
C
C
C
yzey scakl
Kabul edilebilir en dk i yzey scakl
Yap bileeninin sl geirgenlik katsays
D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays
D duvarn sl geirgenlik katsays
Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl
geirgenlik katsays
Pencerenin sl geirgenlik katsays
Tavann sl geirgenlik katsays
Zemine oturan tabann/demeninslgeirgenlik katsays
Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi
Binann stlan brt hacmi
Hava k debisi
Vantilatrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi
Havalandrlan hacim
Hacimce toplam hava deiim debisi
Taze hava giri debisi
Birim alandan geen su buhar miktar
Su buhar difzyon-edeer hava tabakas kalnl
Ksmi buhar basncna bal malzemenin su buhar geirgenlii
Ksmi buhar basncna bal havann su buhar geirgenlii
Havann birim hacmindeki nem miktar
ortamn nem fazlal, vi - ve
ortamn buhar basnc fazlal, pi pd
C
C
2
W/m .K
2
W/m K
2
W/m K
2
W/m K
2
W/m K
2
W/m K
2
W/m K
3
m /h
3
m
3
m /h
3
m /h
3
m
3
m /h
3
m /h
2
kg/(m .s)
kg/(m s Pa)
kg/(m s Pa)
3
kg/m
3
kg/m
Pa
0.3 Kapsam
Yeni yaplacak olan binalar : Bu standard, yeni ina edilecek binalarn stma enerjisi ihtiyacn hesaplama
kurallarn, izin verilebilecek en yksek s kayb deerlerini ve hesaplama ile ilgili bilgilerin sunu eklini
kapsar. Bu kurallar pasif gne enerjisi sistemlerini ihtiva eden binalarda kullanlamaz.
Mevcut binalar : Mevcut binalarn tamamna veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl tamir, tadil
ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin bu standardda verilen sl geirgenlik kat saylarna
(Ek A.3) eit ya da daha kk deerlerin salanmas bakmndan uyulmaldr.
Standardda tanmlanan hesap metodunun kullanlmas srasnda gerekli olan baz bilgiler, (youma hesab
dhil) ekler hlinde (Ek A - Ek J) standardn sonuna eklenmitir.
Bu standard, binalarda stma enerjisi ihtiyacnn hesabna ynelik bir metod belirlemektedir. Dier amalarla
olan enerji ihtiyalar bu standardn kapsam dndadr.
0.4 Ama
Bu standardn amac, lkemizdeki binalarn stlmasnda kullanlan enerji miktarlarn snrlamay, dolaysyla
enerji tasarrufunu artrmay ve enerji ihtiyacnn hesaplanmas srasnda kullanlacak standard hesap
metodunu ve deerlerini belirlemektir. Bu standard ayrca aadaki amalarla da kullanlabilir:
-
Yeni yaplacak bir binaya ait eitli tasarm seeneklerine bu standardda aklanan hesap metodunu ve
deerlerini uygulayarak, ideal enerji performansn salayacak tasarm seeneini belirlemek,
Bina sektrn temsil edebilecek muhtelif binalarn enerji ihtiyacn hesaplayarak, bina sektrnde
gelecekteki enerji ihtiyacn milli seviyede tahmin etmek.
nce,
uygulanabilecek
enerji
tasarruf
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Konutlar,
Ynetim binalar,
ve hizmet binalar,
Otel, motel ve lokantalar,
retim binalar,
Tiyatro ve konser salonlar,
Klalar,
Ceza ve tutuk evleri,
Mze ve galeriler,
Hava limanlar,
Hastaneler,
Yzme havuzlar,
malt ve atlye mahalleri,
Genel kullanm amalar dolaysyla i scaklklar asgari 15C olacak ekilde stlan i yerleri ile endstri
ve sanayi binalar,
Yukarda belirtilen amalarn birkana ynelik olarak veya bunlara benzer amalar iin kullanlan binalar.
Not -
Bu standardda yllk s ihtiyac hesabnda kullanlacak olan; binalarn i scaklk deerleri Madde
B.1, d scaklk deerleri Madde B.2, illerin bulunduu derece gn blgeleri ise Ek Dde verilmitir.
Genel aklamalar
nsanlarn barnd veya alt binalarda, scaklk etkilerinden korunma, insan sal, onarm giderleri,
yakt ekonomisi ve ilk yapm giderleri ynlerinden nemlidir.
-
Scaklk etkilerinden yeterli olarak korunma, sala uygun, bir i iklimsel evrenin salanmasnn temel
artdr.
Hacimlerin stma enerjisi ihtiyac ve bunu salamak iin yaplan stma giderleri hacmi evreleyen
bileenlerin s yaltm ve s depolama zelliklerine baldr.
Scaklk etkilerinden yeterince korunma hacmi evreleyen yap bileenlerinin yzeylerinde su buhar
youmasn nler. Bileenlerde scaklk deiimlerinin oluturduu hareketleri kltr ve bylece
yapda bu olaydan ileri gelebilecek zararlar nleyerek, yakt giderlerini azaltmakla birlikte, binann bakm
ve onarm giderlerini de azaltr.
Binann projelendirme dneminde alnacak nlemler (rnein, bina yerinin doru seilmesi) stma
enerjisi ihtiyacn etkileyebilir. Rzgr etkisi altndaki bir binada s kayb, komu binalar, bitki ve aalarla
korunmu olanlara oranla daha oktur.
Bina d yzeylerini bytmenin s kaybn da o oranda artraca, projelendirme dneminde gz nnde
tutulmaldr.
Ayrk bir binadaki s kayb, ayn byklk ve inaat biiminde yaplan bitiik dzendeki baka bir binaya
gre daha fazladr.
Bir bina iindeki odalarn birbiri ile olan ilikisi (rnein, stlan hacimlerin yan yana veya st ste
yerletirilmesi) byk nem tar.
Is kaybn nlemek iin, bina girilerinde rzgrlk yaplmaldr (d kapdan ayr olarak kendiliinden
kapanan ikinci bir kap dzeni).
Byk pencere yzeyleri, (ift yzeyli pencere, bitiik pencere, zel birletirilmi ok katl caml pencere
bile olsa) s kaybn oaltr. Ke odalarda, pencerelerin binann d duvarlarndan yalnz birinde
olmas, s etkilerinden korunma ynnden daha dorudur.
Bacalar ve tesisat borular d duvarlar zerinde bulunmamaldr. Bu nlem yakttan tam yararlanma,
baca gazlarnn soumasn, bacann kurum tutmasn, tesisat borularnn donmasn nleme
bakmlarndan nemlidir.
Duvar ve demelerin s depolama zellii, kn stmann durmas hlinde abuk bir soumay, yazn
da zellikle gne etkisi altnda bulunan hacimlerde, i ortam hava scaklnn gndz saatlerinde ar
ykselmesini nlemek bakmndan gereklidir. Is depolama zellii, yap bileeninin ktlesi ve yapld
malzemenin zgl ss ile doru orantldr.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Bina zellikleri: letim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar (varsa s geri
kazanm) ve sl kapasite,
Istma sisteminin karakteristikleri: zellikle kontrol sistemleri ve stma sisteminin, stma enerjisi
ihtiyacndaki deimelere cevap verme sresi,
iklim artlar: Binay kullananlarn istedii scaklk deeri, binann farkl blmlerinde ve gnn farkl
zamanlarnda bu scaklk deerlerindeki deimeler,
D iklim artlar: D hava scakl, hakim rzgrn yn ve iddeti,
s kazan kaynaklar: Istma sistemi dnda, stmaya katks olan i s kaynaklar, yemek piirme,
scak su elde etme, aydnlatma gibi amalarla kullanlan ve ortama s yayan eitli cihazlar ve insanlar,
Gne enerjisi: Pencere gibi saydam bina elemanlarndan stlan mekna dorudan ulaan gne
enerjisi miktar.
Bu standardda belirtilen hesap metodunda, iletim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar
ile i s kazanlar ve gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr.
Bu standardda, yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve
malzemelerin srasna bal olarak su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali
olduundan malzemelerin sl iletkenlik deerlerindeki ktleme Ek Fde tanmlanan metodla tahkik edilmeli,
youma varsa, Ek F ve Madde 2.5.7de tanmlanan snrlarn ierisinde kalmaldr.
Istma enerjisi ihtiyac ile, stma sisteminin net kts kastedilmektedir. Istma sisteminin dnm verimi
1,00 'den kk olaca ve datm srasnda bir miktar s kayplar meydana gelebilecei iin, sistemin
enerji girdisi bu deerden byktr.
Hesap metodunda net i s kazanlar ve net gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu sebeple
kazanlarn toplam, s kazanc kullanm faktr ile arplr.
Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn (U), Madde A.3te belirtilen yap bileenlerine ait U
deerlerine eit veya daha kk olmas,
Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas,
Bu artlar salayan konstrksiyonlar ve ayrntlarn mimari projede gsterilmesi,
hlinde s yaltm projesi yaplmas art aranmaz. Bu durumda yukardaki artlarn saladn gsteren bir
s yaltm raporu dzenlenmesi yeterli olacaktr. Ancak, herhangi bir U deerinin Ek A.3te verilen
deerlerden daha byk olmas durumunda ise bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak
I
hesaplamalar yaplmal, Qyl deerinin Madde A.1 ve Madde A.2de verilen Q deerinden daha kk olduu
ispatlanmal ve s yaltm projesi hazrlanmaldr.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, bu standardda tavsiye edilen deer
olarak verilen sl geirgenlik katsaylar (U), mevcut binada uygulama yaplacak olan blmler iin snr
deer olarak kabul edilmelidir. Yaltm uygulamas ile ilgili malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve
ayrntl zmlerini ieren bir s yaltm raporu hazrlanarak belirtilmelidir.
zel durum 2 :
Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan
2
binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (Up) 2,1 W/m K olacak ekilde tasarmlanmas ve
dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn Madde A.3te verilen deerlerden % 25 daha
kk olmasnn salanmas durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir.
Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar aynen yaplacak olup, bu hesaplamalar ierisinde
yukardaki belirtilen artlarn yerine getirildii ayrca gsterilmelidir. Bununla birlikte, yaz aylarndaki
istenmeyen gne enerjisi kazanlarnn da tasarm srasnda dikkate alnmas uygun olur.
Hesap metodu
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
d1
d
d
2 n ............................................................................................................. (2)
h1 h2
hn
1
Ri R Re ............................................................................................................................ (3)
U
Burada;
2
1/ U
: Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (m .K/W),
2
Ri
: yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m .K/W),
2
Re
: D yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m .K/W)
dir.
1
........................................................................................................................... (4)
Ri R Re
Burada ;
2
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m .K)dr.
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
3)
Yzeysel
1) 2)
direnci
Ri
2
(m K / W)
0,13
sl
iletim
Re
2
(m K / W)
0,04
0,08
ekil 1 - Yap bileenlerinin tasarm ve yerleimi (numaralar izelge 1deki sra numaralarna gre
verilmitir)
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
nemli Not : Bu tr malzemeler iin youma tahkiki hesaplamalar (Ek F) yaplrken, aadaki 5 nolu
eitlie gre hesaplanan ortalama sl geirgenlik direnci kullanlamaz. Bu durumda 1 nou eitlie gre
bulunan R1 , R2 , R3 ...Rn direnlerinden en kk olan dikkate alnmal ve hesaba katlmaldr.
R R1
L1
L
L
R 2 2 R n n .................................................................................................. (5)
L
L
L
Burada ;
R
L
L1...Ln
(L1...Ln)/L
dr.
rnek :
Bu rnekte, malzemenin eiminden kaynaklanan kk sapmalar ihmal edilerek meydana gelen 3 farkl sl
geirgenlik direnci aadaki gibi hesaplanabilir.
R1
d
d
d1
6 5
h1 h 2 h 3
R2
d
d1 2.d 2 2.d 4
3.Rh 5
h1
h 2
h3
R3
d
d
d1
6 5
h1 h 4 h 3
Istma enerjisi hesabnda kullanlacak olan yap elemannn ortalama sl geirgenlik direnci,
R R1 .
2.L1 5L3
6.L
L
R2 . 2 R3 . 4 eitlii ile eldilir. Youma tahkiki hesaplamalarnda
L
L
L
1
Ri Re ........................................................................................................................ (6)
U
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Dey
Yatay
(s
yukarya)
ak
Yatay
aaya)
ak
(s
Kalnl (d)
mm
< 10
11 20
21 50
51 100
100 >
< 10
aadan
11 20
20 >
< 10
yukardan
11 20
20 >
q U i e ............................................................................................................................. (7)
Burada;
q : Is ak younluu (W/m2),
i : ortam scakl (C),
e : D ortam scakl (C),
2
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m .K)
dr.
2.2.1 Tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binalarda tek bina blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki eitlik ile hesaplanr.
Q y Q ay ............................................................................................................................... (8)
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Burada;
Qyl : Yllk stma enerjisi ihtiyac ........................................
Qay : Aylk stma enerjisi ihtiyac .........................................
H
: Binann zgl s kayb ...............................................
i
: Aylk ortalama i scaklk ..........................................
e
: Aylk ortalama d scaklk ........................................
ay
: Kazanlar iin aylk ortalama kullanm faktr ............
i,ay : Aylk ortalama i kazanlar (sabit alnabilir) ...............
s,ay : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc .........................
t
: Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30)................
dir.
(Joule),
(Joule),
(W/K),
(C),
(C),
(birimsiz),
(W),
(W),
(s)
Not -
toplama yaplacaktr.
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
W/m K,
2
m,
2
m,
11
ICS 91.120.10
Ak
AT
At
Ad
Ads
dr.
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
m,
2
m,
2
m,
2
m,
2
m
UYARI : at demesi dorudan d hava ile temas ediyorsa, eitlikte yer alan UTnin nndeki
katsays 1 olarak alnr.
0,8
U deerinin hesaplanmas Madde 2.1de belirtilen hesap metodu ile yaplr. Hesap yaplrken kullanlmas
gereken ve malzemelerin sl iletkenliini gsteren h deerleri Ek Ede milli veya milletler aras standardlar
olan malzemeler iin verilmitir.
(11) nolu eitlikde l, s kprs uzunluunu (m cinsinden) Ul, s kprsnn dorusal geirgenliini
(W/mK cinsinden) gstermektedir.
Is kprs olmas durumunda ilgili byklkler TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2 ve TS EN ISO
14683+ACye gre veya TS EN ISO 6946da verilen metot ile hesaplanmaldr.
Not -
Dorudan sl geirgenlik katsaysnn; i,e <0,1 W/m.K olarak hesapland ayrntl durumlarda, s
kprlerinin etkisi ihmal edilebilir. Bu durumda 11 nolu eitlikde Ul deeri sfr olarak alnr.
V
: Hacimce hava deiim debisi ................................
nh
: Hava deiim oran ...............................................
Vh
: Havalandrlan hacim (Vh = 0,8 x Vbrt) .................
dir.
(kg/m ),
(J/kgK),
3
(m /h),
-1
(h ),
3
(m )
ve c scaklk ve basnca bal olarak az da olsa deiir, fakat aadaki denklemde bu durum ihmal
edilmitir. Alnan deerler 20 C ve 100 kPa iindir. Giren ve kan hava arasndaki entalpi art ihmal
edilmitir. 0,33 katsaysnn hesabnda kullanlan eitlik aada verilmitir.
3
V = Vf + Vx ....................................................................................................................................... (14)
Burada;
I
3
V : Hacimce toplam hava deiim debisi (m /h),
3
Vf : Sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi (m /h),
3
Vx : Hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisi (m /h)
dir.
12
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Sistem srekli ve kararl hlde alyorsa ; hacimce hava deiim debisi (Vf) , taze hava giri debisi (VS)
ile k debisinden (VE)den byk olana eit alnr. Vx in yaklak olarak hesaplanmas iin aadaki
eitlikten yararlanlr:
Vx
Vh n 50 e
V VE
f
1 S
e
Vh n 50
.............................................................................................................. (15)
Burada;
3
Vh : Havalandrlan hacim (m ),
n50 : ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran (izelge 3ten alnr),
f : Binada d ortama ak bir yzey varsa 15, birden fazla yzey varsa 20 alnr,
e : izelge 4 ten alnacak katsay,
3
Vs : D ortamdan alnan taze hava giri debisi (m /h),
3
VE : Hava k debisi (m /h)
dir.
izelge 3 - ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark varken, oluan hava deiim oran
Katta ok daireli binalar
n50 2
n50 4
Yksek
2 n50 5
4 n50 10
Orta
5 n50
10 n50
Dk
e deeri
Birden fazla da
ak yzey
0,10
Da ak bir
yzey
0,03
0,07
0,04
0,02
0,01
Binadaki havalandrma sistemi zaman zaman kapatlyorsa ; hacimce hava deiim debisi iin aadaki
eitlik kullanlr:
I
V = Vf (1-v) + Vx
Burada;
v : Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimidir.
13
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Yukardaki eitlik, s geri kazanm sistemi dar atlan havadan alnan s enerjisini, scak su sistemine veya
s pompas gibi bir baka sistem araclyla stma sistemine iletiyorsa kullanlmaz. Bu durumlarda azaltma,
ilgili sistemin enerji tketiminin hesaplanmas srasnda dikkate alnmaldr.
Not -
Mekanik havalandrma tesisat ve havalandrma ihtiyac ile ilgili hesaplamalar yaplrken gerekli olan
bina kabuuna ait sl geirgenlik katsaylar iin hesaplanm kesin deerler olmadnda Madde
A.3te verilen U deerleri kullanlr.
Ortalama deerler ile allmas hlinde, aydnlatma dndaki ortalama deerler yl boyunca hemen hemen
sabittir. Bu standardda aydnlatmadan kaynaklanan kazanlar da sabit kabul edilmitir ve her bir kaynak iin
alnacak deerler aada verilmitir.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml (bro binalar vb.) binalarda i kazanlar olarak birim kullanm
2
alan bana en fazla 5 W/m alnrken; yemek fabrikalar gibi piirme ileminin arlkl olduu binalarda,
normalin stnde elektrikli cihaz altrlan binalarda (aydnlatmann sadece elektrikle saland binalar,
tekstil atlyeleri, vb.) veya etrafa s veren sanayi cihazlarn kullanld binalarda, i kazanlar iin birim
2
deme alan bana en fazla 10 W/m deeri alnr.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml binalarda ............i,ay 5 x An (W)
Yksek i enerji kazanl binalarda .........................................i,ay 10 x An (W)
2
Bu madde pencerelerden salanan dorudan gne nmnn hesaplanmasn tarif etmektedir. Pasif gne
enerjisi sistemlerinden salanacak kazanlar ihmal edilmitir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (s,ay); TS EN 832de verilen ayrntl hesaplama metodu
uygulanarak hesaplanabilecei gibi, binann durumuna bal olarak izelge 5te verilen glgelenme faktr
(ri,ay) deerleri dorudan alnp 17 nolu eitlik kullanlarak da hesaplanabilir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (s,ay) aadaki eitlikle hesaplanr.
s,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai ............................................................................................................ (17)
Burada;
ri,ay : i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr,
gi,ay : i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr,
2
Ii,ay : i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti (W/m ),
2
Ai : i ynndeki toplam pencere alan (m )
dr.
Ii,ay deerleri Ek Cden alnr.
14
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
0,8
0,6
0,5
0,85
ay = 1 - e
........................................................................................................................ (19)
Burada;
KKOay Kazan / kayp oran olup, aada verildii gibi hesaplanmaldr.
KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay) ............................................................................................... (20)
Burada;
i,ay
: Aylk ortalama i ortam scakl [Ek B, Madde B.1den alnr(C)],
e,ay
: Aylk ortalama d hava scakl Ek B, Madde B.2den alnr(C),
i,ay
: Aylk i kazanlar Madde 2.2.1.2ye gre hesaplanr (W),
s,ay
: Aylk ortalama gne enerjisi kazanc Madde 2.2.1.3 e gre hesaplanr (W)
dr.
KKOay oran 2,5 ve zerinde olduunda o ay iin s kayb olmad kabul edilir.
2.2.2 Birden fazla hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisinde scaklk fark 4 K'den byk ortamlar mevcut ise,
farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek tek hacimli bina iin verilen hesap metodu, farkl scaklktaki
her bina blm iin ayr ayr uygulanmal ve her bina hacmi iin hesaplanan stma enerjisi ihtiyac
toplanmaldr.
15
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
i ,ortalama
i,z
H 1 i1 H 2 i 2 H z iz
................................................... (21)
H1 H 2 H z
Burada;
i,ortalama : Bina blmlerinin tamam iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama i scakl .. (C),
i1,i2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin i scakl........................................ ................ (C),
Hz
: Binann z hacmindeki blmnn zgl s kayb........................................................ (W/K),
H1,H2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin zgl s kayb............................................... (W/K)
dr.
Hesap raporu
3.1 Birimler
Bu standarda gre yaplacak hesaplarda ve raporun hazrlanmasnda SI birimleri kullanlr. Buna gre
scaklk K veya C, enerji Joule ve g Watt olarak belirtilmelidir. Toplam sl geirgenlik deeri olan U ise
2
W/m K birimi ile gsterilmelidir. Birimler arasndaki dnm katsaylar aada gsterilmitir.
1 kCal
1 kCal
1 kWh
2
1 kCal/m hC
2
1 m hC/kCal
1 kJ
4,187
-3
1,163 x 10
860
1,163
0,86
-3
0,278 x 10
kJ
kWh
kcal
2
W/m K
2
m K/W
kWh
16
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
ihtiyacnn (Q), Ek Ada verilen yllk stma enerjisi (Q ) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir.
b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler
arasndaki scaklk fark 4 Kden daha fazla ise bu binada birden fazla blm iin yaplacak olan stma
enerjisi ihtiyac hesabnda, bina blmlerin snrlar ematik olarak izilmeli, snrlarn lleri ve
blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmelidir.
c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malzemeler, bu
malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn
alanlar ve U deerleri belirtilmelidir.
d) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipi, btn ynler iin ayr ayr pencere alanlar ve
U deerleri ile ereve sistemi iin gerekli olan hava deiim oran (nh) belirtilmelidir.
e) Duvar-pencere, duvar-tavan, taban/deme-duvar birleim yerlerinin detaylar izimlerle gsterilmelidir.
f) Havalandrma tipi belirtilmeli, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonular
belirtilmelidir.
g) Binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youma, Ek Fde belirtildii ekilde incelenerek gerekli
izim ve hesaplamalar yaplmaldr.
HESAP RNEKLER :
rnek 1
3 nc derece gn blgesinde bulunan ve dtan da 9 m eninde, 10 m boyunda ve 5,5 m yksekliinde
olan iki katl yma olarak inaa edilmi bir konut rnek alnarak Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli binaya
rnek olarak yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki ekilde hesaplanr.
ncelikle binadaki d duvar, pencere, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan vb.
alanlar hesaplanr. rnek binamzda bu alanlar aadaki gibi hesaplanmtr.
Pencere alan,
AP = 20 m
Tavan alan,
AT = 9 x 10 = 90 m
Deme alan,
At = 9 x 10 = 90 m dir.
D kap alan,
Ak = 2 m
ekil 2
Daha sonra yap elemanlarnn ayr ayr U deerleri hesaplanr. rnek binamzda yaltmn standarda uygun
olmas hedeflenmitir. Duvarlarda tula ve betonarme zerine d taraftan = 0,035 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 5 cmdir. Pencereler ok katl camdr. Tavanda = 0,040 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 12 cmdir. Demede = 0,030 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 6 cmdir.
Burada anlatlan hesaplamalar izelge 7 ve izelge 8de rnek olarak gsterilmitir. Ayrca elemanlarda
youma olmayacak ve s kprs meydana gelmeyecek ekilde tedbirlerin alnd kabul edilmi olup, kat
aras betonarme Madde 1.3te belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak ekilde yaltlmtr. Dolaysyla yap
elemanlarnn U deerleri belirtilen klsik hesap metoduna gre,
2
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Binadan iletim ve tanm yoluyla olan s kayb HT ise 11 nolu eitlie gre,
HT = 173,3 x 0,471 + 13,7 x 0,575 + 20 x 2,4 + 0,8 x 90 x 0,305 + 0,5 x 90 x 0,432 + 2 x 4 = 186,9 W/Kdir.
Yukardaki iletimle olan s kayb hesab yaplrken, rnek olarak seilen binada ynetmelik gerei btn
betonarme blmler s kprs meydana getirmeyecek ekilde yaltldndan 11 nolu eitlikteki l x UI
katks ihmal edilmitir.
Binadan havalandrma ile olan kayplar iin, mekanik havalandrma olmadndan 0,33.nh.Vn eitlii kullanlr.
-1
Doal havalandrma olduundan nh = 0,8 h alnr. Binann havalandrma hesabnda kullanlacak olan
3
hacmi (Vh ) ise 0,8 x Vbrt = 0,8 x 495 = 396 m bulunur.
Bu durumda;
Hv = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/Kdir.
Dolaysyla binann zgl s kayb (H);
H = HT + Hv = 186,9 + 104,53 = 291,43 W/Kdir.
2
Bina konut olarak kullanlaca iin i s kazanlar 5 W/m olarak alnabilir (Madde 2.2.2). Bu durumda
rnek bina iin i kazanlar; An x 5 =158,4 x 5 = 792 Wtr.
Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr iin, binann 3
kattan daha az katl ve etrafnn ak olduu kabul edilerek ve ri,ay = 0,8 deeri seilir (izelge 5).
gi,ay deeri pencere sisteminde ok katl cam kullanlm olduu iin g deeri olarak 0,75 (izelge 6) alnr
ve gi,ay = Fw.g eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte gi,ay = 0,80 x 0,75 = 0,60dr.
Ai deerleri, yani her yn iin toplam pencere alanlar hesaplanr. rnek olarak seilen binada aada
verilen pencere alanlar hesaplanmtr.
2
Agney = 8 m ,
Akuzey = 4 m ,
Adou = 4 m ,
Abat = 4 m
Ii,ay deerleri ise her ay iin Ek Cden alnr. Ocak ay iin rnek olmak zere Ek Cden alnan aylk gne
nm iddeti deerleri aadaki gibidir.
2
Igney,ocak
= 72 W/m
2
Ikuzey,ocak
= 26 W/m
2
Ibat/dou,ocak = 43 W/m
s,ocak deeri 16 nolu eitlie gre aadaki ekilde hesaplanr.
s,ocak = 0,8 x 0,6 x 72 x 8 + 0,8 x 0,6 x 26 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 = 492 Wtr.
Kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKOocak 20 nolu eitlie gre hesaplanr. Bu eitlikde
gerekli olan I ve s,ocak deerleri ile H deerleri daha nce hesaplanm idi.
Bina konut olarak kullanlaca iin i , Ek B.1den 19C alnr.
e,ocak ise Ek B.2den alnr. nc derece gn blgesi iin bu deer -0,3 Ctur.
KKOocak = (792+492) / 291,44 x (19-(-0,3)) = 0,23
Kazan kullanm faktr ocak ise eitlik 18e gre;
ocak
=1-e
-1/KKOocak
-0,23
=1-e
= 0,99
18
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yaplarak
standarda uygunluu kontrol edilir. Bu hesaplamalarn daha kolay takip edilebilmesi iin izelge 7 (binann
zgl s kayb) ve izelge 8 (yllk stma enerjisi ihtiyac) rnek olarak verilmitir.
Not - Hesap rneinde d lleri verilen rnek binann oda ykseklii 2,60 mden kktr.
19
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)
4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
0,02
0,24
0,05
0,008
1
0,5
0,035
0,35
Duvar
yzeyleri
RI
)
2
Sva
)
3
DD tayc tula
)
4
Is yaltm malzemesi )
2
Sva
)
1
Re
)
Toplam
RI
)
2
Sva
)
5
Betonarme
)
4
Is yaltm malzemesi )
2
Sva
)
1
Re
)
0,02
0,24
0,05
0,008
1
2,5
0,035
0,35
Toplam
1
Tavan
R,
2
(m K/W)
0,02
0,12
0,12
1
2,5
0,04
Toplam
8
Is
kayb
katsays
7
Is
kaybedilen
yzey
U
2
(W/m K)
A
2
(m )
AxU
W/K
0,471
173,3
81,62
0,575
13,7
7,88
0,130
0,02
0,48
1,429
0,023
0,040
0,130
0,02
0,096
1,429
0,023
0,040
1,738
RI
)
2
Sva
)
5
Betonarme
)
4
Is yaltm malzemesi )
1
Re
)
Isl iletkenlik Is
direnci
geirgenlik
2,122
1
Duvar
yzeyleri
(betonarme)
0,130
0,02
0,048
3,000
0,080
3,278
0,305 x 0,8 90
21,96
0,432 x 0,5 90
19,44
D kap
Pencere
2,4
20
48
RI
)
6
PVC yer demesi )
7
ap
)
4
Is yaltm malzemesi )
7
Taban/Deme Tesviye ap
)
8
Hafif beton
)
1
Re
)
Toplam
0,005
0,030
0,060
0,020
0,100
0,23
1,40
0,03
1,40
1,10
0,170
0,022
0,021
2
0,014
0,091
0
2,318
186,9
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Is kazanlar
KKO
Kazan
kullanm
faktr
Istma
enerjisi
ihtiyac
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
H = HT+Hv
i-e
H(i-e)
T =i + s
ay
Qay
(W/K)
(K,C)
(W)
(W)
(W)
(W)
(-)
(-)
(kJ)
Ocak
19,3
5.625
492
1.284
0,23
0,99
11.285.153
ubat
19,1
5.567
612
1.404
0,25
0,98
10.863.279
Mart
14,9
4.342
760
1.552
0,36
0,94
7.473.047
Nisan
8,9
2.594
791
1.583
0,61
0,81
3.400.108
Mays
4,6
1.341
943
1.735
1,29
0,54
1.047.427
0,5
146
993
1.785
12,23
Temmuz
e yksek
966
1.758
0,00
Austos
e yksek
904
1.696
0,00
Eyll
1,8
525
762
1.554
2,96
Ekim
7,4
2.157
618
1.410
0,65
0,79
2.703.715
Kasm
13,4
3.905
467
1.259
0,32
0,96
6.988.965
Aralk
17,7
5.158
430
1.222
0,24
0,98
10.265.460
Aylar
Haziran
291,44
792
Toplam
-3
-3
Toplam s kayb
i,ay 5 . An (W)
ay = 1 - e
(-1/KKOay)
rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Qyl/An = 94,82 kWh/m
2
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb
Q = 96,30 kWh/m
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
rnekte Q < Q (94,82 < 96,30) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.
21
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
rnek 2
Bu rnektede, birincisinde olduu gibi s kaybeden bina zarfnn ayr ayr alanlar karlarak benzer ekilde
hesaplamalar yaplr. Bu rnekteki binann 2 nci derece gn blgesinde olduu kabul edilmitir.
Deme alanlar
Ataban
= 326,21
Ad
= 42,15
m
2
m
Akap 1
Akap 2
Akap,i 2
= 2
= 7
= 2
m
2
m
2
m
(at aras )
(at alan)
Toplam alan
2
Atoplam
= 1715,56 m
Brt hacim
Vbrt
= 4312
22
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
A A KEST
B B KEST
C C KEST
23
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
1. KAT PLANI
2. KAT PLANI
25
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
26
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)
4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
0,02
0,19
0,04
0,008
1
0,36
0,035
0,35
1)
Duvar
yzeyleri
ortama
dolgu)
Ri
2)
Sva
3)
(d Yatay delikli tula
ak, Is yaltm malzemesi4)
2)
Sva
1)
Re
Toplam
1)
Duvar
yzeyleri
(d
ortama
ak,
betonarme)
Ri
2)
Sva
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
2)
Sva
1)
Re
0,02
0,25
0,04
0,008
1
2,5
0,035
0,35
Toplam
1)
0,02
0,19
0,04
0,008
1
0,36
0,035
0,35
Toplam
1)
0,02
0,25
0,04
0,008
1
2,5
0,035
0,35
Toplam
8
Is
kayb
R
2
(m K/W)
U
2
(W/m K)
A
2
(m )
AxU
W/K
0,53
442,6
234,58
0,687
305,45
209,84
0,13
0,02
0,528
1,143
0,023
0,04
1,884
0,13
0,02
0,1
1,143
0,023
0,04
0,13
0,02
0,528
1,143
0,023
0,13
1)
2)
Al sva
7)
Al karton plaka
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
2)
ap
8)
Mozaik
1)
Re
0,002
0,008
0,12
0,06
0,02
0,010
0,70
0,21
2,5
0,03
1,4
3,5
Toplam
RI
2)
Sva
5)
Betonarme
4)
Is yaltm malzemesi
1)
Re
0,02
0,12
0,08
1
2,5
0,04
7,16
1,546
0,439
130,16
57,14
83,17
0,130
0,003
0,038
0,048
2,000
0,014
0,003
0,040
2,276
1)
0,13
0,02
0,1
1,143
0,023
0,13
1,54
RI
Toplam
7
Is
kaybedilen
yzey
1,974
Ri
2)
Sva
Duvar
5)
Betonarme
yzeyleri
(dk scaklkl, Is yaltm malzemesi4)
2)
betonarme)
Sva
1)
Re
Tavan (atl)
6
Is
geirgenlik
katsays
1,456
Ri
2)
Sva
Duvar
3)
Yatay delikli tula
yzeyleri
(dk scaklkl, Is yaltm malzemesi4)
2)
dolgu)
Sva
1)
Re
Tavan
(zeri ak)
5
Isl
iletkenlik
direnci
0,130
0,02
0,048
2,000
0,080
2,278
27
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
1
2
Is
kaybeden
yzey
Binadaki yap elemanlar
3
Yap
eleman
kalnl
d
(m)
4
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
0,005
0,030
0,040
0,020
0,100
0,13
1,40
0,030
1,40
1,10
TS 825/Mays 2008
5
Isl
iletkenlik
direnci
6
Is
geirgenlik
katsays
7
Is
kaybedilen
yzey
8
Is
kayb
R
2
(m K/W)
U
2
(W/m K)
A
2
(m )
AxU
W/K
0,5 x 0,6
326,21
97,86
0,66
42,15
27,82
D kap
28
D kap
kap
0,5 x 2
Pencere
2,4
174
417,6
1)
RI
6)
Sert Odun lifi levha
2)
ap
Taban (toprak
4)
Is yaltm malzemesi
temasl)
2)
Tesviye ap
5)
Hafif beton
1)
Re
Toplam
1,667
1)
RI
6)
ne yaprakl ahap
2)
Taban
(ak ap
5)
geit
Betonarme
4)
zeri/kma)
Is yaltm malzemesi
2)
Sva
1)
Re
Toplam
0,170
0,038
0,021
1,333
0,014
0,091
0
0,01
0,020
0,120
0,040
0,008
0,13
1,40
2,5
0,035
0,35
0,170
0,077
0,014
0,048
1,143
0,023
0,04
1,515
1179,26
28
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Is kazanlar
KKO
Kazan
kullanm
faktr
Istma
enerjisi
ihtiyac
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
H=HT+Hv
i-e
H(i-e)
T =i + s
ay
Qay
(W/K)
(K,C)
(W)
(W)
(W)
(W)
(-)
(-)
(kJ)
Ocak
16,1
33.648
4.454
11.353
0,34
0,95
59.259.989
ubat
14,6
30.513
5.534
12.433
0,41
0,91
49.763.730
Mart
11,7
24.453
6.591
13.490
0,55
0,84
34.010.669
Nisan
6,2
12.958
7.345
14.244
1,10
0,60
11.434.867
Mays
1,0
2.090
8.522
15.421
7,38
0,13
e yksek
8.992
15.891
Temmuz
e yksek
8.740
15.639
Austos
e yksek
8.174
15.073
Eyll
e yksek
6.865
13.764
Ekim
4,9
10.241
5.572
12.471
1,22
0,56
8.442.766
Kasm
10,5
21.945
4.207
11.106
0,51
0,86
32.124.833
Aralk
15,2
31.767
3.899
10.798
0,34
0,95
55.751.069
Aylar
Haziran
2.089,96
6.899
-3
-3
Toplam s kayb
i,ay 5 . An (W)
Toplam
= 1715,56 m
3
= 4312
m
(-1/KKOay)
ay = 1 - e
rnek binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Qyl/ Vbrt = 16,17 kWh/m
Atop/Vbrt = 0,4 oran 2. blge iin Madde A.2 den alnan Q = 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda
3
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb
Q = 16,69 kWh/m
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
rnekte Q < Q (16,17 < 16,69) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.
29
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek A
A.1 En byk ve en kk Atop/Vbrt oranlar iin stma enerjisi deerleri
An ile ilikili
1. Blge
19,2
56,7
kWh/m,yl
6,2
18,2
kWh/m ,yl
38,4
97,9
kWh/m,yl
12,3
31,3
kWh/m ,yl
51,7
116,5
kWh/m,yl
16,6
37,3
kWh/m ,yl
67,3
137,6
kWh/m,yl
21,6
44,1
kWh/m ,yl
Q 1.DG =
2. Blge
3. Blge
4. Blge
A.2 Blgelere ve ara deer Atop/Vbrt oranlarna bal olarak snrlandrlan QInun
hesaplanmas
1. Blge
An ile ilikili
44,1 x A/V +
10,4
[kWh/m,yl]
14,1 x A/V +
3,4
[kWh/m ,yl]
70 x
24,4
[kWh/m,yl]
22,4 x A/V +
7,8
[kWh/m ,yl]
76,3 x A/V +
36,4
[kWh/m,yl]
24,4 x A/V +
11,7
[kWh/m ,yl]
82,8 x A/V +
50,7
[kWh/m,yl]
26,5 x A/V +
16,3
[kWh/m ,yl]
Q 1.DG =
2. Blge
3. Blge
4. Blge
A/V +
A.3 Blgelere gre en fazla deer olarak kabul edilmesi tavsiye edilen U deerleri
UD
(W/mK)
UT
(W/mK)
Ut
(W/mK)
UP*
(W/mK)
1. Blge
0,70
0,45
0,70
2,4
2. Blge
0,60
0,40
0,60
2,4
3. Blge
0,50
0,30
0,45
2,4
4. Blge
0,40
0,25
0,40
2,4
* : Pencerelerin sl geirgenlik katsaylar( Up) Madde A.3te ve Madde A.4te verilmi olup pencerelerden
2
olan s kayplarnn en aza indirilmesi asndan Up deerinin kaplamal camlar kullanlarak 1,8 W/m Ke
kadar drlecek ekilde tasarmlanmas tavsiye edilir. Dier kap ve pencere trleri iin TS 2164te
verilen 11.05.2000 revizyon tarihli izelge 6a ve izelge 6b kullanlarak sl geirgenlik katsaylar bulunur
ve hesaba katlr. Baz pencere tipleri iin TS 2164ten faydalanlarak bulunan Up deerleri Madde A.4te
verilmitir.
30
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
D
O
R
A
M
A
T
FT CAMLI PENCERE
(kaplamasz cam)
FT
CAMLI
LOW-E
KAPLAMALI PENCERE
12
16
12
16
DORAMASIZ
5,7
3,3
3,0
2,9
2,7
2,6
2,1
1,8
1,6
AHAP DORAMA
(mee, dibudak/sert aalar)
5,1
3,3
3,1
3,0
2,8
2,8
2,3
2,2
2,0
AHAP DORAMA
(ine yaprakl yumuak aalar)
4,9
3,1
2,9
2,8
2,6
2,6
2,2
2,0
1,8
PLASTK DORAMA
(2 odackl)
5,2
3,4
3,2
3,0
2,9
2,9
2,4
2,3
2,1
PLASTK DORAMA
(3 odackl)
5,0
3,2
3,0
2,8
2,7
2,7
2,2
2,1
1,9
ALMNYUM DORAMA
5,9
4,0
3,9
3,7
3,6
3,6
3,1
3,0
2,8
ALMNYUM DORAMA
(yaltm kprl)
5,2
3,4
3,2
3,0
2,9
2,9
2,4
2,3
2,1
Aklamalar
Bu izelge 11 Mays 2000 tarihinde revize edilen TS 2164 izelge 6a ve izelge 6b esas alnarak
hazrlanmtr.
Bu izelgede yer almayan dier pencere sistemlerine ait sl geirgenlik katsaylar TS 2164te verilen
izelge 6a ve izelge 6bden yararlanlarak bulunabilir.
31
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek B
B.1 Farkl amalarla kullanlan binalar iin hesaplamalarda kullanlacak aylk
ortalama i scaklk deerleri [i (C)]
Istlacak binann ad
Scakl (C)
Konutlar
Ynetim binalar
ve hizmet binalar
retim binalar
Klalar
Mze ve galeriler
10
Hava limanlar
11
Hastaneler
22
12
Yzme havuzlar
26
13
16
19
20
2. Blge
3. Blge
4. Blge
OCAK
8,4
2,9
-0,3
-5,4
UBAT
9,0
4,4
0,1
-4,7
MART
11,6
7,3
4,1
0,3
NSAN
15,8
12,8
10,1
7,9
MAYIS
21,2
18,0
14,4
12,8
HAZRAN
26,3
22,5
18,5
17,3
TEMMUZ
28,7
24,9
21,7
21,4
AUSTOS
27,6
24,3
21,2
21,1
EYLL
23,5
19,9
17,2
16,5
EKM
18,5
14,1
11,6
10,3
KASIM
13,0
8,5
5,6
3,1
ARALIK
9,3
3,8
1,3
-2,8
32
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek C
Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti
deerleri [W/m2]
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
I gney
72
84
87
90
92
95
93
93
89
82
67
64
I kuzey
26
37
52
66
79
83
81
73
57
40
27
22
I bat/dou =
43
57
77
90
114
122
118
106
81
59
41
37
Not - Ara ynlerin aylk ortalama gne nm iddeti deerleri olarak, hakim ynlerin deerleri, yatay camlamalarda ise Gney yn iin verilen deerler alnr.
33
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek D
llere gre derece gn blgeleri
1. BLGE DERECE GN LLER
ADANA
AYDIN
ANTALYA
HATAY
MERSN
ZMR
OSMANYE
DALAMAN (Mula)
DATA (Mula)
FETHYE (Mula)
KYCEZ (Mula)
KAHRAMAN MARA
KLS
KOCAEL
MANSA
MARDN
MULA
ORDU
MARMARS(Mula)
MLAS (Mula)
RZE
SAMSUN
SRT
SNOP
ANLI URFA
IRNAK
TEKRDA
TRABZON
YALOVA
ZONGULDAK
DZCE
KARABK
KARAMAN
KIRIKKALE
KIRKLAREL
KIREHR
KONYA
KTAHYA
MALATYA
NEVEHR
NDE
TOKAT
TUNCEL
UAK
KORKUTEL (Antalya)
ULUS (Bartn)
KAYSER
MU
SVAS
VAN
YOZGAT
EBNKARAHSAR (Giresun)
AFN (K.Mara)
ELBSTAN (K.Mara)
GKSUN (K.Mara)
MESUDYE (Ordu)
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek E
Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap
deeri (h) ve su buhar difzyon diren faktr ()
Sra No
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
DOAL TALAR
1.1
> 2800
2600
2600
3,5
2,3
2,3
10000
200 / 250
200 / 250
1.2
1.3
< 1600
0,55
15 / 20
1.4
Granit
2500-2700
2,8
10000
1.5
Bazalt
2700-3000
3,5
10000
1.6
Mermer
2800
3,5
10000
1.7
Al ta
<
2,3
200 / 250
1.8
Yapay talar
1750
1,3
40 / 50
1.9
Arduvaz
2000-2800
2,2
800 / 1000
2.1
Kum, kum-akl
1700-2200
2,0
50
2.2
Kil, alvyon
1200-1800
1,5
50
3
3.1
1800
0,70
3.2
< 1000
0,19
3.3
< 600
0,13
3.4
Kmr crufu
< 1000
0,23
3.5
3.6
< 1200
< 1500
< 100
100 < 400
0,22
0,27
0,060
0,16
3
3
3
3
(kum
ta,
traverten,
2600
Not: Bu ekte; TS 825 standardnda tanmlanan hesaplamalarda kullanlmak zere; sl iletkenlik gruplar
ve/veya birim hacim ktlesine bal olarak yap ve yaltm malzemelerinin sl iletkenlik hesap
deerleri ile su buhar difzyon diren faktrleri yer almakta olup, yap projesi burada verilen tasarm
sl iletkenlik deerlerine gre hesaplanacaktr. Ancak, Bayindirlik ve Iskan Bakanlii Tarafindan
yetkilendirilen bir uygunluk deerlendirme kuruluu tarafindan belgelenmi tasarm sl deeri
beyan, baka bir temel gerek ile ngrlen artlar etkilemedii ve mal sahibinin tbi olduu, hale
Kanunu veya zel szlemeler gibi hukuki gereklere zarar getirmedii mddete sorumluluu rn
imalats tarafndan stlenilmesi halinde, yap projesinde kullanlabilir.
35
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Sra No
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
3.7
<
0,055
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
3.8
15
0,050
3.9
200
0,070
3.10
Saman
150
0,058
4.1
1800
1,0
15 / 35
4.2
imento harc
2000
1,60
15 / 35
4.3
1400
0,70
10
4.4
1200
0,51
10
4.5
Al harl ap
2100
1,20
15 / 35
4.6
imento harl ap
2000
1,40
15 / 35
4.7
2100
0,70
50000
4.8
800
0,30
900
0,35
1000
0,38
400
0,14
500
0,16
600
0,20
700
0,24
800
0,29
4.9
4.10
200
0,070
200
0,080
5/20
0,090
0,100
4.11
1 100
0,70
50/200
36
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
Sra No
5.1
5.2
5.2.1
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
2400
2,50
80 - 130
2200
1,65
70 / 120
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1800
0,39
0,44
0,49
0,55
0,62
0,70
0,79
0,89
1,00
1,30
1,60
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
300
400
500
600
700
800
900
1000
1200
1400
1600
0,10
0,13
0,15
0,19
0,21
0,24
0,27
0,30
0,35
0,42
0,49
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
1600
1800
2000
600
700
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
0,81
1,10
1,40
0,22
0,26
0,28
0,36
0,46
0,57
0,75
0,92
1,20
3-10
3-10
5-10
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
400
450
500
550
600
650
700
0,12
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,20
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
2000
5.2.2
5.3
5.3.1
5.3.2
5.3.3
37
ICS 91.120.10
Sra No
TRK STANDARDI
5.4
5.4.1
5.4.2
5.5
6.1
6.1.1
6.1.2
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
750
800
900
1000
1100
1200
1300
0,22
0,24
0,27
0,32
0,37
0,41
0,47
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
400
600
800
1000
1200
600
700
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
900
1000
0,14
0,19
0,25
0,35
0,44
0,14
0,17
0,11
0,13
0,15
0,15
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
0,29
0,31
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
400
500
600
700
800
0,20
0,22
0,24
0,27
0,29
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
38
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Sra No
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
6.2
6.3
6.4
6.5
800
900
1000
1200
1400
750
900
1000
1200
600
750
900
800
0,29
0,32
0,37
0,47
0,58
0,35
0,41
0,47
0,58
0,29
0,35
0,41
0,25
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
8 / 25
7.1
Tula duvarlar
7.1.1
7.1.2
1800
2000
2200
2400
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
0,81
0,96
1,20
1,40
0,50
0,58
0,68
0,81
0,96
1,20
1,40
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.3
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
0,32
0,33
0,35
0,36
0,38
0,39
0,41
0,42
0,44
0,45
0,27
0,28
0,30
0,31
0,33
0,34
0,36
0,37
0,38
0,40
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.3.1
7.1.3.2
7.1.4
39
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Sra No
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
7.1.4.1
7.1.4.2
7.1.5
7.2
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
600
700
800
900
1000
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
0,26
0,27
0,28
0,29
0,19
0,20
0,20
0,21
0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
0,33
0,36
0,39
0,42
0,45
0,35
0,40
0,44
0,50
0,56
0,70
0,79
0,99
1,10
1,30
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
15 / 25
15 / 25
15 / 25
15 / 25
7.3
400
450
500
550
600
650
700
800
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
0,20
0,21
0,22
0,23
0,24
0,25
0,27
0,29
0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.3.1
7.3.2
40
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
Sra No
7.4
7.4.1
7.4.2
7.4.3
7.4.4
7.4.5
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
0,31
0,32
0,33
0,34
0,35
0,37
0,40
0,43
0,46
0,54
0,63
0,74
0,87
0,99
0,28
0,29
0,30
0,31
0,32
0,33
0,36
0,39
0,42
0,49
0,57
0,62
0,68
0,74
0,23
0,24
0,25
0,26
0,27
0,28
0,30
0,32
0,35
0,18
0,20
0,21
0,22
0,23
0,25
0,27
0,30
0,32
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
450
500
550
600
0,16
0,17
0,18
0,19
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
41
ICS 91.120.10
Sra No
7.4.6
7.5
7.5.1
7.5.1.1
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
tr bloklarla)
650
700
800
900
1000
500
600
700
800
0,20
0,21
0,23
0,26
0,29
0,26
0,29
0,32
0,35
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
0,28
0,29
0,31
0,32
0,34
0,36
0,41
0,46
0,52
0,60
0,72
0,76
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
0,23
0,25
0,27
0,28
0,30
0,32
0,36
0,40
0,52
0,60
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.5.1.2
42
ICS 91.120.10
Sra No
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
1400
1600
0,72
0,75
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5 / 10
5 / 10
<1800
0,92
20 - 30
<1800
1,3
20 - 30
7.5.2.2
7.6
8.1
Ahap
8.1.1
8.1.2
8.2
Ahap mamulleri
8.2.1
8.2.2
8.2.2.1
8.2.2.2
8.2.3
8.2.3.1
0,81
1,16
1,74
2,56
600
0,13
40
800
0,20
40
800
0,13
50 - 400
700
0,13
50 / 100
700
0,17
20
600
800
1000
0,13
0,15
0,17
70
70
70
43
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Sra No
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
8.2.3.2
< 200
< 300
0,046
0,058
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5
5
KAPLAMALAR
9.1
Deme kaplamalar
9.1.1
Linolyum
1200
0,17
800-1000
9.1.2
Mantarl linolyum
700
0,08
9.1.3
1500
0,23
9.1.4
200
0,06
9.2
9.2.1
2000
0,70
9.2.2
9.2.2.1
1100
1200
900
2000
2000-5000
0,19
0,19
0,19
0,19
0,19
2000
14000
100000
14000
20000
1000
1200
1600
1000
1200
0,19
0,19
0,26
0,19
0,30
80000
42000
300000
80000
100000
460-650
0,150
2-5
9.2.3
10
10.1
10.2
360-460
0,065
0,070
0,075
0,080
0,085
0,090
2-5
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
Sra No
10.2.1
10.2.2
10.3.1
10.3.1.1
10.3.2.2
10.3.3
10.3.3.1
(>45)
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
0,035
0,040
30-100
0,035
0,040
1-3
0,035
0,040
15
20
30
20-50
30-70
40-100
0,030
0,035
0,040
80-250
0,030
0,035
0,040
80-250
10.4
10.4.1
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
10.3
10.3.2
10.3.2.1
TS 825/Mays 2008
( 30)
15)
0,025
0,030
0,035
0,040
30-100
ICS 91.120.10
Sra No
10.5
10.6
10.6.1
10.6.2
10.7
10.8
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Birim hacim
1,2)
ktlesi
3
kg/m
(8-500)
(100-150)
(110-150)
(110-450)
(80-500)
Isl iletkenlik
hesap deeri
3)
h
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
0,030
0,035
0,040
0,045
10-50
0,035
0,040
0,045
0,050
0,045
0,050
0,055
0,060
0,045
0,050
0,055
0,035
0,040
0,045
0,050
0,055
0,060
0,065
0,070
0,045
0,050
0,055
11)
11)
5-10
1) Bu Ekte verilen birim hacim ktleleri, bir yap malzeme veya bileeninin gerek birim hacim ktlesinden farkl
olabilir. Bu gibi durumlarda gz nnde bulundurulacak sl iletkenlik hesap deeri, esas malzemenin (mesel,
tula duvarda tulann) kuru durumdaki birim hacim ktlesine (varsa iindeki boluk ve delikler dhil birim
hacim ktlesi) en yakn, ancak ondan daha byk olan birim hacim ktlesi iin verilen deerdir. Bir malzeme
veya bileen iin sadece bir birim hacim ktlesine bal olarak daha dk veya ayn sl iletkenlik hesap
deeri verilmise, malzeme veya bileenin gerek birim hacim ktlesi farkl da olsa bu ekteki daha dk
olmayan deer geerlidir. Gerektiinde, yap malzeme veya bileenlerinin birim alan ktlelerinin hesabnda
da bu ekteki birim hacim ktleleri yukardaki esaslara gre gz nnde bulundurulur.
2) 10 sra numaral s yaltm malzemeleri blmnde parantez iinde verilen younluk deerleri sadece birim
alana tekabl eden ktlenin belirlenmesi amacyla verilmitir (mesel, yaz artlarnda yaplan sl korumann
dorulanmas durumunda).
46
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
3) Baz gevek dokulu malzemeler kullanld yerlerde, zerine gelen ykler sonucu skabilirler (mesel
deme kaplamas altndaki gevek dokulu yaltm tabakalar gibi). Bu gibi durumlarda malzemenin skm
olarak birim hacim ktlesi, bu malzeme iin bu ekte verilen birim hacim ktlesi deerinden daha byk
deilse, verilen sl iletkenlik hesap deerleri aynen geerlidir. Ancak yaplacak sl geirgenlik direnci
hesaplarnda, malzemenin skm durumdaki kalnlnn gz nnde bulundurulmas gerekir. Ayrca,
gevek dokulu veya skabilir malzemeler zerine yaplacak kaplamalarn, zerlerine gelecek sabit ve
hareketli ykleri, zarar grmeden tayacak ekilde seilmesine ve uygulanmasna zen gsterilmelidir.
4) M () deerlerinin kullanm ile ilgili olarak malzeme imalatsnn TSE belgeli tek deer olarak beyan yok
ise, yap bileenleri iin her durumda verilen aralk deerlerinden kk olan alnr ve hesaba katlr. lve
olarak, bina kabuunun d tarafnda yer alan malzemeler iin nn deeri olarak verilen byk deer
alnabilir. Yap konstrksiyonu iin uygun olmayan deerler her defasnda gz ard edilir.
3
5) TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m n altnda olan hafif rg harc kullanlmas durumunda, bu
ekte; TS 406 kapsamnda yer alan briket ve bloklarla yaplan duvarlar iin verilen sl iletkenlik hesap
deerleri 0,06 W/mK kadar azaltlabilir.
6) Kuvartz kumu katlmadan yaplm beton elemanlar iin verilen sl iletkenlik hesap deerleri, kuvartz kumu
katlmas durumunda % 20 arttrlarak uygulanr.
7) Bir yap bileeni veya eleman birden fazla, deiik sl iletkenlik hesap deerine sahip malzemeden meydana
geliyorsa, o yap bileeni veya elemannn sl iletkenlii hesap deeri; her bir malzemenin kalnlklar ve
alan/uzunluklar dikkate alnarak sl geirgenlik direnleri hesaplanr, bylece yzey yzde (%) veya
uzunluk yzde (%) oranlarna gre ortalama sl iletkenlik deerleri bulunur ve bileen veya elemann
boyutlarna gre derz durumlar da gz nnde bulundurularak hesaplanr.
8) TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, toprak temasl perde duvar yaltmnda, WD
tipi uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir:
Is yaltm plakalarnn her iki yzde zrhl olmaldr.
2
Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm (300 kPa) olmaldr.
TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr.
12)
13)
veya WS
12)
13)
tipi
10) Ses yaltm malzemelerinin ambaljlarnn zerinde sl iletkenlik grup deerleri verilmelidir.
11) Pratik buhar geirmezlii deeri Sd 1500 mdir (TS EN 12086 veya TS EN ISO 12572).
12) WD: Darbe ses yaltmnn aranmad yke maruz kalan demelerde veya scak atlarda nefes alan su
yaltm membran altnda kullanlan s yaltm malzemeleri.
13) WS: zel uygulamalar iin yke maruz kaldnda daha byk dayanm deerlerine sahip olan s yaltm
malzemeleri (rnein otopark katlarnda).
14) Bu Ekin 10uncu maddesinde verilen sl iletkenlik grubu tayini ile belirlenecek olan malzemelerin sl iletkenlik
hesap deerinin ara deerlerde olmas halinde, kendisinden byk olan ilk grupta olduu varsaylr ve hesaba
katlr.
15) Sadece iki tabaka arasna pskrtme metoduyla yaplan uygulamalar iin kullanlr.
16) Kalnl 15 mmden kk olan ahap yn levhalar, sl iletkenlik hesaplamalarnda dikkate alnmaz.
47
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek F
Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas
F.1
Giri
Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmas dolaysyla farkl ksmi buhar
basnlar meydana gelir. Bu basn fark nedeniyle havadaki buhar moleklleri s akm ile ayn ynde
hareket ederek yap eleman gzeneklerinden geer ve d ortama ulamaya alr. Su buhar bu geii
srasnda yap eleman ierisinde, doyma scaklnda veya daha dk scaklkta bir yzeyle temas ederse,
bir ksm youarak su hline geer ve yap eleman ierisinde veya yzeyinde birikerek yapya zarar verir.
Yap eleman yzeyindeki youma kendisini siyah lekeler, kf, mantar vb. organizma oluumu ile
gstererek, insan sal ve ortamn konfor artlarn olumsuz etkiler ve yap malzemesinde hasarlarn
olumasna neden olur. Yap elemanlar arasnda meydana gelen youma ise; zellikle yaplarn tayc
ksmlarndaki donatlarn paslanarak ilev ve dayanmlarnn zamanla azalmas neticesinde yap mr ve
deprem dayanmnn olumsuz ynde etkilenmesine neden olmaktadr. Ayrca youma; yap elemanlarnn
rmesi, btnlklerinin bozulmas ve s kayplarnn artmasna da neden olur.
Yukarda bahsedilen olumsuz sonularn ortadan kaldrlmas iin, bu standardda tarif edilen hesap
metoduna gre yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki, snrlandrlmas ve neticelerin raporlanmas
gerekmektedir. Bylece salkl ve konforlu bir yaam ile uzun mrl binalarn yansra nemli oranda enerji
tasarrufu da elde edilmi olacaktr.
F.2
Hesap metodu
Bu blmde kullanlan hesap metodu su buhar difzyonundan dolay yap elemanlar arasndaki youma
riskinin deerlendirilmesi Ile ilgili metod belirlemektedir.
Kullanlan metod, yapm aamasndaki suyun kuruduunu kabul eder ve aada verilen bir grup fiziksel
olguyu gz nne almaz:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
c) hava scakl: Binann kullanm amacna uygun olarak Madde B.1de verilen i scaklk deerleri 1C
arttrlarak kullanlr. rnein; konut, ofis veya benzer artlara sahip dier binalarda i ortam havasnn
scakl 20C (19+1) alnacaktr.
d) Bal Nem:
-
ortamn bal nemi; doal havalandrma yaplan binalarda % 65, mekanik havalandrma yaplan
binalarda % 55 olarak alnr.
D ortamn bal nemi; il ve ilelere ait deerler Ek Gde verilmitir (ekte yer almayan belediyeler, bal
olduklar ile veya illere ait bal nem deerlerini kullanacaktr).
Toprak temasl yap blmlerinde yaplan youma tahkiklerinde topran (d ortamn) bal nemi
i=%100 olarak alnacaktr.
F.2.4 Tarifler
F.2.4.1 Kabul edilebilir en dk scaklk deeri
Kf oluumunun balamamas ve konfor artlarnn bozulmamas iin i yzey scakl yi,en dk, Ek Fde
verilen 2.2.c) maddesine gre kabul edilen i ortam scaklk deerlerinden (at, duvar vb. btn yzeyler
iin) en fazla 3 C, dk olacak ekilde tasarmlanmaldr. Bu artn saland, rnekte verildii ekilde yap
elemannn scaklk tablosunda gsterilmelidir.
p
.......................................................................................... (F.2)
ps
Burada;
p : Ksmi su buhar basnc (Pa),
: Bal nem (birimsiz),
1
ps : scaklndaki, doymu su buhar basnc (Pa), (izelge F.1 )
dr.
Bal nem (), bir ondalk kesir hlinde denklemde yer almaldr.
Doymu su buhar basnc (ps) ayn zamanda eitlik 5 ve eitlik 6 kullanlarak yaklak olarak hesaplanabilir.
49
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
p
237,3 log e s
610,5
p
17,269 log e s
610,5
p s 610,5Pa
iin
(F.3)
p
265,5 log e s
610,5
p
21,875 log e s
610,5
p s 610,5Pa
iin
(F.4)
Bir dier seenek ise eitlik 5 ve eitlik 6ya gre doymu buhar basnc deerinden scakl bulmak iin ps
(doyma basnc) ile (scaklk) arasndaki ilikiyi gsteren bir tablo veya bir grafik hazrlanmasdr.
17.269.
p s 610,5e 237.3
p s 610,5e
21.875.
265.5
0 C
iin
(F.5)
< 0 C
iin
(F.6)
eitlik 5 ve eitlik 6; scakln fonksiyonu olarak suyun doymu buhar basncn veren ampirik eitliklerdir. Bu
eitliklerin yerine doymu su buhar tablolar da kullanlabilir. izelge 1de 30,9 C il (- 20,9C) arasndaki
scaklklarda doymu su buhar basnc deerleri tablo hlinde verilmitir.
50
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
,9
4464
4216
3980
3756
3542
3340
3147
2964
2791
2626
2470
2323
2182
2050
1924
1806
1693
1587
1487
1393
1303
1219
1140
1065
994
928
866
807
752
700
652
657
605
557
513
471
433
398
365
335
307
281
257
235
215
196
179
163
149
135
123
112
51
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
F.2.5.2 Prensip
Youmann, tahmin edildii ilk aydan balayarak, ortalama aylk d artlar, yln her bir ay iin youma
veya buharlama miktarnn hesaplanmasnda kullanlr. Youmann meydana geldii bu aylarn sonunda
biriken youma suyu miktar ile yln geri kalan blmndeki buharlama miktar karlatrlr. Tek boyutlu,
kararl rejim artlar kabul edilir. Yap elemanlar ierisinden olan hava hareketleri ele alnmaz.
Aada verilen eitlikle, nem geiinin sadece su buhar difzyonundan olduu kabul edilir.
0 p
p
0
....................................................................... (F.7)
x
sd
......................................................................... (F.8)
d
R
Burada scaklk fark olup, sl iletkenlik " ve sl diren R deerlerinin sabit olduu kabul edilmektedir.
Paralel yerletirilmi homojen malzemeler iin, R = d/dr.
F.2.5.3 Hesaplamalar
F.2.5.3.1 Malzeme zellikleri
Metal levhalar gibi baz malzemeler, etkili bir ekilde su buhar geiini nlerler ve bu sebeple sonsuz
deerine sahiptirler. Bununla birlikte hesaplama ilemi iin malzemenin sonlu bir deerinin olmas
gerektiinden bu tr malzemeler iin deeri 100.000 olarak alnacaktr.
Dtan ie doru n adet ara yzeyin toplanm su buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl
hesaplanr.
n
RnI Re R j
(F.9)
j 1
sId,n
s ,
d j
(F.10)
j 1
Toplam sl diren ve su buhar difzyon edeer hava tabakas kalnl eitlik (11) ve eitlik (12) ile
verilmitir.
52
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
RTI Ri R j Re
(F.11)
j 1
s Id,T
d, j
(F.12)
j1
q U .( i e ) ............................................................................................................................... (F.13)
Burada ;
2
U : Isl geirgenlik kat says (W/m K),
i : ortam scakl (C),
e : D ortam scakl (C)
dr.
yzey scakl
Bir yap bileeninin i yzey scakl (yi), eitlik 14e gre hesaplanr.
yi i Ri .q ............................................................................................................................ (F.14)
Burada ;
yi : yzey scakl (C),
Ri : yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci,
q : Is ak younluu (W/m2)
dur.
D yzey scakl
Bir yap bileeninin, d yzey scakl (yd), eitlik 14e gre hesaplanr.
yd e Re .q ............................................................................................................................. (F.15)
Burada ;
yd : D yzey scakl (C),
Re : D yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci
dir.
Ara yzey scaklklar
Malzemeler arasndaki her bir ara yzey iin scaklk deeri aadaki eitlie gre hesaplanr.
Rn'
n e ' i e
RT
veya
1 yi R1 .q
2 1 R2 .q
:
:
:
:
:
:
n n1 Rn .q ............................................................................................................................. (F.16)
53
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
1
d
................................................................................................................................... (F.17)
h
Burada;
R
d
dir.
Srekli rejim artlarnn kabulnden dolay her bir katman iin scaklk dalm dorusal olarak verilmitir
(ekil F.1).
Scakln fonksiyonu olarak, su buharnn doyma basnc denklem 5 ve/veya eitlik 6ya gre
hesaplanr.
F.2.5.3.3 Balang ay
Balang ay, yap bileeninin herhangi bir yerinde yl ierisinde youma gereklemesi hlinde,
youmann balad ilk aydr. Hesaplamalara balang ayndan balanarak, scaklk, su buhar doyma
basnc ve bileen ierisindeki buhar dalmlar bulunarak balanr. Hesab yaplan yap bileeninde
youma tespit edilmesi hlinde Madde 2.5.7de belirtilen kriterlere uygun olacak ekilde ve bu maddede
belirtilen metodlara gre youan suyun ktlesi hesaplanr. Balang aynn tespiti ve hesaplamalar
aadaki verilenlerden uygun olana gre yaplr.
a) 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr.
b) 12 aydan herhangi biri veya bir kanda youma bulunursa yl ierisindeki youmann grld ilk ay
balang ay olarak alnr ve bu aydan sonraki her ay iin hesaplamalar yaplarak youan suyun ktlesi
bulunur.
c) 12 ayn tamamnda youma belirlenmise, herhangi bir aydan balanarak, yap bileeni ierisindeki
youan suyun ktlesi hesaplanr.
54
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
g o x
pi p d
s 'd.T
(F.18)
ekil F.3 erisinde herhangi bir youmann olmad ok katmanl bir yap elemannda buhar difzyonu
Buhar basnc herhangi bir ara yzeyde doyma basncn ayorsa, buhar basnc izgileri seri (dizi) olarak,
su buhar doyma basnc profilinde mmkn olduunca bir ka noktada teet olacak, fakat gemeyecek
ekilde tekrar izilir (ekil F.4 ve ekil F.5). Bu noktalar, youma ara yzeyleridir.
55
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
ekil F.4 - Yap eleman ierisindeki bir ara yzey dzleminde youmann olduu durumdaki su buhar
difzyonu.
Youma miktar, tanan nem miktar ile youmann olduu ara yzeyden tanan nem miktar arasndaki
farktr:
p p sw
p pd
g sw o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d,sw
d.T
................................................................................................ (F.19)
Birden fazla youma ara yzeyine sahip bir yap bileeninde, her bir ara yzey iin youma miktarnn
kayd (deeri) tutulur.
ekil F.5 - Yap eleman ierisindeki iki ara yzeyde youmann olduu durumdaki su buhar difzyonu
ki youma ara yzeyi olumas durumunda youma miktar; her bir youma ara yzey iin birbirini
izleyen dz izgiler arasndaki eim farkndan hesaplanr (ekil F.5).
p
p sw1
p
pd
sw' 1
Ara yzey 1: g sw1 o ' sw 2
'
s
s d,sw1
d.sw 2 s d,sw1
...................................................................... (F.20)
p psw 2
p
psw1
' sw 2
Ara yzey 2: gsw 2 o ' i
'
'
.................................................................... (F.21)
sd.T s d,sw 2 sd.sw 2 s d,sw1
56
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
ekil F.6 - Yap eleman ierisinde yzey boyunca youma olduu durumdaki su buhar difzyonu
Yap eleman iersinde ara yzey boyunca youma olumas durumunda youma miktar; aadaki eitlik
ile hesaplanr (ekil 6):
p
pd
p p sw 2
g sw1 o sw1'
' i
S
S dT S d,sw 2
d.sw1
............................................................................................ (F.22)
nemli Not : 18den 22ye kadar verilen eitliklerde 1 saniyedeki youma miktarn vermekte olup aylk
youma miktarn bulmak iin elde edilen miktarn saniye cinsinden 1 aylk sre ile arplmas
gerekmektedir. Bu sre daha nce s yaltm hesaplarnda kullanlan zaman ile ayndr (t = 86400 x 30).
2
F.2.5.5 Buharlama
Bir veya daha fazla ara yzeyde, nceki aylardan biriken youma olduunda, su buhar basnc, doyma
basncna eit olmal ve buhar basnc profili, youma ara yzeyleri, d buhar basnc ve i buhar basncn
temsil eden deerler arasna dz doru olarak izilmelidir (ekil F.7). Buhar basn deerleri, doyma
deerlerini herhangi bir ara yzeyde ayorsa, Madde F.2.5.4e gre buhar basn erileri tekrar izilir.
57
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
p p sw
p pd
g ev o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d.sw
d.T
Not -
........................................................................................................... (F.24)
Buharlama ve youma miktarlar iin ifadeler ayndr. fade pozitif (+) ise youma, negatif ise (-)
buharlama oluur.
Bir yap bileeni ierisinde birden fazla youma ara yzeyi olumas durumunda buharlama miktar; her bir
ara yzey iin ayr ayr hesaplanr (ekil 8).
ekil F.8 Bir yap bileeni ierisinde 2 ara yzeyde youma olutuunda buharlama
ki buharlama ara yzeyi iin buharlama miktar aadaki gibi hesaplanr (ekil 8).
p
p sw1
p
pd
sw' 1
Ara yzey 1de: g ev1 o ' sw 2
'
s
s d,sw1
d.sw 2 s d,sw1
............................................................................ (F.25)
p psw 2
p
psw1
' sw 2
Ara yzey 2de: gev 2 o ' i
'
'
.......................................................................... (F.26)
sd.T s d,sw 2 sd.sw 2 s d,sw1
Hesaplanan ay sonudaki bir ara yzeydeki biriken youma miktar negatif ise bu deer 0 sfr olarak alnr.
58
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
ekil F.9 Bir ara yzde buharlama ve iki ara yzde youmann olutuu durum
Youma miktar gsw veya buharlama miktar gev her ara yzey iin ayr olarak hesaplanr :
p
p sw1
p
pd
sw1
Katman 1 ve Katman 2 arasndaki youma : g sw 0 sw 2
s
'
s
'
s
'
d.sw1
d.sw 2 d.sw1
........................... (F.27)
p psw 2
psw1 pd
......................... (F.28)
59
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
3nc blge iin Ek 2 Bde verilen d scaklk deerleri, Ek 7de verilen Ankara iline ait d ortamn bal
nem deerleri ile tm hesaplamalarda btn aylar iin alnacak olan i ortam scakl ve i ortamn bal
nem deerleri aadaki gibidir.
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
D
ortamD
ortam ortam scakl ortam bal nemi
(%)
bal nemi (%) (C)
scakl (C)
-0,3
0,76
0,1
0,71
4,1
0,65
10,1
0,62
14,4
0,59
18,5
0,55
20
65
21,7
0,49
21,2
0,48
17,2
0,52
11,6
0,62
5,6
0,72
1,3
0,78
60
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Tabaka
Tabaka
kalnl
Su buhar
difzyon
direnci
katsays
Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmltif)
SdT
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd
Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmltif)
RT
D yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci
Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha
0,019
50
0,95
Ek E sra no 10.3.3.1
de verilen polistiren
sert kpk levha
0,10
20
Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha
0,019
yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci
W/(m.K)
R
2
m .K/W
m .K/W
0,04
0,04
0,95
0,13
0,15
0,186
2,00
2,95
0,04
2,50
2,686
50
0,95
3,9
0,13
0,15
2,832
0,25
3,082
SdT = 3,9 m
1/U = 3,082
yi i Ri .q
ve
18,8
yzey
ortam 20,0
Aralk
Ocak
ubat
Mart
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
909
1,3
671
-0,3
596
0,1
615
4,1
819
921
1,5
683
0,0
609
0,4
627
4,3
831
965
2,4
727
0,9
653
1,3
671
5,1
876
2082
17,6
2011
17,4
1985
17,4
1992
18,0
2057
2173
18,5
2126
18,4
2109
18,4
2113
18,7
2157
2337
20,0
2337
20,0
2337
20,0
2337
20,0
2337
61
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ele alnan yap bileeninde tek noktada youma gereklemitir. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youma
gereklemi olup bu standardda belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle bu aylarla birlikte bir ay ncesi olan
kasm ay ve bir ay sonras olan mart aylar iin de grafikler verilmelidir.
2500
2500
2000
2000
1500
1500
1000
1000
500
500
Youmann
olduu ara yzey
0
0
2500
2500
2000
2000
1500
1500
1000
1000
Youmann
olduu arayzey
500
Youmann
olduu arayzey
500
0
0
2500
2000
1500
1000
500
0
0
p p sw
p pd
g o ' i
sw'
s s ' d,sw
s d,sw
d.T
(F.29)
62
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
0,95
3,9 0,95
my = g x t (kg/m )
-8
bulunur. Benzer hesap dier aylara da uygulandnda izelge F.4te verilen sonular elde edilir.
izelge F.4 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar izelgesi
2
e (C)
d (%)
my (kg/m )
Aralk
1,3
0,78
0,0278
my (kg/m )
(kmlatif)
0,0278
Ocak
-0,3
0,76
0,0429
0,0707
ubat
0,1
0,71
0,0213
0,0920
Mart
4,1
0,65
-0,0743
0,0176
Nisan
10,1
0,62
-0,2427
-0,2251
Mays
14,4
0,59
-0,4142
0,000
Haziran
18,5
0,55
-0,6385
0,000
Temmuz
21,7
0,49
-0,8993
0,000
Austos
21,2
0,48
-0,8812
0,000
Eyll
17,2
0,52
-0,6067
0,000
Ekim
11,6
0,62
-0,2896
0,000
Aylar
Kasm
5,6
0,72
-0,0724
0,000
2
Youmann gerekletii 3 aydaki youan suyun toplam ktlesi 0,092 kg/m dir. Yap elemannda biriken
su, Mart ayndan itibaren buharlamaya balamakta ve Nisan ayndan sonra sistemde su kalmamaktadr.
Sonu :
1. yzey scaklklar yi > 17C olduundan kf oluma riski yoktur.
2
2. Aralk, ocak ve ubat aylarnda toplam 0,092 kg/m youma gereklemitir. Ancak bu miktardaki
2
su miktar snr deer olan 1 kg/m den daha kk olduundan kabul edilebilir snrlar ierisinde
kalmtr.
3. Youan suyun tamam yaz aylarnda buharlamaktadr.
4. Madde 2.5.7de youan suyun ktlesinin ahap ilenmi ahaptan mamul malzemenin ktlesini
% 3'ten daha fazla artmamaldr denmektedir. Ahaptan mamul malzemenin ktlesinin % 3
2
m = 0,03 x 0, 019 x 700 = 0 ,399 k g / m d i r. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youan toplam su
2
miktar 0,092 kg/m olduundan, ahap mamuln ktlesini % 3 orannda artrmamaktadr.
Youma tahkiki yaplan yap bileeni standardda verilen btn kriterleri saladndan standarda uygundur.
Not -
Yukarda rnek olarak verilen hesaplama, sadece bir duvar rnei iin verilmi olup, yapnn d hava
temasl dier blmleri ve toprak temasl duvarlar iin tekrarlanr.
63
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek G
llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%)
L/LE ADI
Oca
ub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Au
Eyl
Eki
Kas
Ara
ABANA
77
76
77
79
80
77
76
76
78
80
77
77
ADANA
ADIYAMAN
AFN
AFYON
ARI
AKSARAY
AMASYA
ANKARA
ANTALYA
ARDAHAN
ARHAV
ARTVN
AYDIN
AYVALIK
BALIKESR
BARTIN
BATMAN
BAYBURT
BLECK
BNGOL
BTLS
BODRUM
BOLU
BOZKURT
BURDUR
BURSA
CDE
ANAKKALE
ANKIRI
ATALZEYTN
ORUM
DALAMAN
DATCA
DENZL
DYARBAKIR
DOANYURT
DURSUNBEY
DUZCE
EDRNE
ELAZI
66
69
79
78
82
70
68
76
65
77
72
64
70
77
81
84
78
72
78
71
77
64
80
80
74
71
74
84
80
77
78
73
65
73
75
71
74
81
82
75
64
66
75
73
82
66
62
71
64
76
70
63
67
76
78
81
71
71
75
69
77
63
76
80
69
70
72
81
74
76
73
72
63
70
70
72
72
75
75
72
65
62
69
67
81
61
58
65
67
75
71
61
65
75
75
79
67
67
71
65
75
63
73
80
65
69
72
81
67
77
68
75
64
67
67
72
69
72
73
66
68
59
61
63
75
58
58
62
70
70
74
60
63
74
71
79
64
61
68
60
70
63
71
80
62
68
75
81
67
79
67
76
63
63
65
66
66
71
69
60
67
50
59
61
70
56
57
59
67
70
77
63
57
69
68
78
57
60
67
54
64
59
72
81
58
64
76
78
66
80
67
73
60
57
56
74
64
71
65
55
68
35
52
57
64
51
55
55
60
71
79
66
49
64
61
77
42
58
65
43
55
52
73
80
51
60
74
73
62
77
64
65
54
49
38
71
60
70
61
43
71
31
46
54
59
47
54
49
58
69
82
70
51
63
61
78
35
54
65
37
51
50
72
79
46
58
75
69
58
76
61
66
52
48
29
75
59
72
57
36
71
34
48
54
57
46
55
48
61
67
82
71
56
65
63
80
36
54
66
37
53
54
72
79
46
61
76
70
59
76
62
69
53
50
30
73
61
73
58
36
65
36
53
56
59
49
57
52
62
65
82
67
57
68
64
82
41
53
66
42
55
56
72
80
51
65
77
74
62
78
63
69
54
54
35
74
61
74
63
41
62
50
64
65
70
58
62
62
60
71
81
66
62
74
72
84
58
62
72
59
67
61
77
82
59
71
77
78
69
80
69
71
61
63
52
77
68
78
73
59
66
64
74
73
79
66
67
72
66
75
78
64
68
79
79
84
72
69
75
68
75
65
78
79
70
73
74
83
77
77
75
75
66
70
68
72
73
79
80
72
68
72
79
79
83
71
70
78
68
79
74
65
73
79
82
85
79
73
78
73
79
67
82
80
77
73
72
84
80
77
79
76
68
76
76
69
76
81
83
76
64
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek Gnin devam
L/LE ADI
Oca
ub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Au
Eyl
Eki
Kas
Ara
ELBSTAN
74
70
66
63
61
58
55
55
57
65
72
74
ERZNCAN
ERZURUM
ESKEHR
FETHYE
GAZ ANTEP
GRESUN
GKOVA
GKSUN
GMHANE
HAKKAR
HATAY
HOPA
IDIR
NEBOLU
ISPARTA
ISTANBUL
ZMR
K.MARA
KARABK
KARAMAN
KARS
KASTAMONU
KAYSER
KELE
KII
KLS
KIRIKKALE
KIRKLAREL
KIREHR
KOCAEL
KONYA
KORKUTEL
KYCEZ
KTAHYA
MALATYA
MANSA
MARDN
MARMARS
MERSN
MERZFON
MESUDYE
MLAS
MULA
75
78
79
66
75
71
73
79
71
71
75
66
66
77
71
79
71
70
73
76
82
75
77
69
66
68
79
79
79
78
76
68
68
71
73
75
66
73
68
77
77
70
76
72
77
75
63
72
71
71
76
68
71
71
67
59
76
68
76
69
66
68
73
81
71
74
67
64
64
74
75
75
75
71
66
66
68
68
70
63
71
68
73
74
67
73
66
75
69
64
68
74
73
73
65
67
70
72
50
77
65
75
67
62
64
67
81
66
68
64
62
61
67
73
69
74
63
63
66
63
61
67
60
73
70
69
72
67
71
60
67
66
65
66
79
73
69
63
60
71
75
48
79
63
74
64
60
64
59
74
66
63
63
59
57
65
69
67
72
58
61
65
60
55
64
54
73
73
66
69
66
69
59
63
64
62
59
80
68
66
64
54
70
79
49
80
59
74
60
56
59
57
73
65
63
59
54
49
62
66
63
71
56
58
59
58
51
56
43
68
75
67
70
61
63
54
59
61
57
50
79
59
59
64
44
71
78
45
77
53
70
53
53
58
51
72
64
58
57
49
46
58
64
58
69
48
50
50
57
41
47
34
59
77
67
70
52
53
50
54
57
57
47
79
57
54
64
39
73
80
43
76
49
71
51
54
59
46
72
60
52
55
45
50
54
60
53
71
42
46
50
56
35
45
29
57
78
64
68
51
49
51
51
58
59
50
77
60
56
64
37
73
80
45
76
51
74
54
55
61
47
69
61
52
54
44
51
53
63
53
73
43
48
54
57
35
48
30
60
76
65
71
56
51
54
54
61
60
53
78
62
61
63
38
69
78
50
78
56
75
58
53
61
51
67
65
55
56
46
48
56
66
56
73
46
51
56
58
40
53
33
62
69
65
71
60
56
68
66
68
63
62
77
68
69
68
54
66
76
62
80
62
80
64
58
65
61
73
71
64
62
57
49
65
73
65
78
58
58
62
63
56
63
47
68
65
69
73
64
65
75
75
74
67
73
72
74
76
71
64
71
69
65
77
69
79
70
68
71
71
80
76
72
66
65
60
75
78
75
78
71
67
69
68
70
73
58
74
66
74
76
70
75
77
79
80
68
77
70
76
81
72
72
76
63
68
77
75
80
73
73
75
77
83
78
77
71
68
70
80
80
80
78
78
71
72
73
75
78
68
76
68
77
78
73
80
65
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek Gnin devam
L/LE ADI
Oca
ub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Au
Eyl
Eki
Kas
Ara
MU
80
79
77
69
62
51
42
40
45
64
77
82
NEVEHR
NDE
ORDU
OSMANYE
POZANTI
PLMR
RZE
SAKARYA
SAMSUN
ANLI URFA
.KARAHSAR
SRT
SNOP
IRNAK
SVAS
SOLHAN
TEKRDA
TOKAT
TOSYA
TRABZON
TUNCEL
ULUDA
ULUS
UAK
VAN
YALOVA
YOZGAT
ZONGULDAK
70
75
68
64
66
75
75
76
68
72
71
73
72
69
77
75
82
69
74
69
75
72
80
74
65
73
80
70
69
71
69
61
63
74
74
75
70
67
68
67
72
69
74
74
79
65
68
68
72
73
75
71
65
72
78
69
63
65
72
62
64
71
76
73
74
63
64
64
75
65
69
71
79
59
61
72
66
71
71
68
65
73
74
69
60
60
75
63
64
64
76
73
80
60
60
59
78
59
64
64
79
60
60
76
61
69
72
66
59
73
70
70
58
59
75
62
60
59
77
73
80
48
61
51
78
56
63
57
77
61
61
78
57
63
70
62
54
73
68
72
54
54
72
61
59
54
77
71
77
38
60
37
76
52
61
47
74
60
59
76
48
62
70
56
47
71
65
71
52
48
72
65
59
49
79
74
74
35
57
30
77
52
59
40
71
58
54
76
40
59
68
52
44
72
61
74
51
49
72
63
57
49
79
75
74
38
56
29
76
48
58
40
73
59
55
76
39
59
68
52
42
73
60
74
51
51
72
58
56
51
80
75
75
41
56
34
75
50
59
43
75
60
56
75
44
61
74
56
45
73
61
72
59
62
74
59
61
65
81
79
76
51
63
51
75
54
66
59
79
66
62
75
62
65
78
63
57
77
69
74
66
70
71
63
66
75
78
78
71
65
69
65
75
59
74
70
82
70
70
71
73
71
78
71
64
75
77
69
71
75
69
68
68
76
76
77
68
74
73
74
73
66
78
77
82
72
77
68
76
77
82
78
66
73
81
70
Not -
Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri iin, ekte verilen bal bulunduklar belediyenin bal nem
deeri alnr.
66
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek H
izelge H.1 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri
Stun
No.
Tabaka
Tabaka
kalnl
Su buhar
difzyon
direnci
katsays
Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmlatif)
SdT
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd
Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmlatif)
RT
W/(m.K)
R
2
m .K/W
D yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci
0,04
yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci
0,25
m .K/W
..
..
..
..
SdT = .. m
1/U =
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Buharlamann
balang ay
Scaklk Basn
dalm dalm
(Pa)
(C)
D
ortam
D
yzey
Ara
yzey
yzey
ortam
67
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
e (C)
d (%)
Balang ay Ek 2 B
Ek 2 B
Ek 7
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
Ek 2 B
Ek 7
my (kg/m )
my (kg/m )
(kmlatif)
68
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek I
(Bilgi iin)
Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi
Binadaki yap elemanlar
Yap
eleman
kalnl
d
(m)
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
Isl iletkenlik Is
direnci
geirgenlik
R
2
(m K/W)
Is
kayb
katsays
Is
kaybedilen
yzey
U
2
(W/m K)
A
2
(m )
AxU
W/K
Duvar
yzeyleri
Toplam
Betonarme
yzeyler
Toplam
Taban/deme
Toplam
Tavan
Toplam
D kap
Pencere
Yap elemanlarndan iletim yoluyla gerekleen s kayb toplam =
AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....
AU =
zgl s kayb ; H = HT + Hv
H = HT + Hv = ................................... W/K
69
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek J
(Bilgi iin)
Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi
Is kayb
Aylar
Is kazanlar
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
Toplam
KKO
Kazan
kullanm
H=HT+Hv
i-e
H(i-e)
T =i + s
ay
Istma
enerjisi
ihtiyac
Qay
(W/K)
(K,C)
(W)
(W)
(W)
(W)
(-)
(-)
(kJ)
faktr
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
Qay = [H (i - e) - (i,ay + s,ay)] . t ( Joule)
Qyl = Qay =
-3
Toplam s kayb
Qyl = 0,278x10 x -------------- (kj) = -----------kWh
Konutlar iin i s kazanc i,ay 5 . An (W)
Gne enerjisi kazanc
g,ay = ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai
Kazan kayp oran
KKOay = (i,ay + s,ay) / H(i,ay - e,ay)
(-1/KKOay)
Kazan kullanm faktr
ay = 1 - e
rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
2
2
Q = Qyl/An = -------------- kWh/m
An = 0,32 Vbrt = ---------- m
rnek binadaki stlan yap hacmi (Vbrt) bana den yllk stma enerjisi ihtiyac Q = Qyl/Vbrt
Atop/Vbrt = ------ oran --------- blge iin Ek Adan alnan Q = ---------------- eitliinde yerine konulduunda
2
3
rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = ------ kWh/m veya Q = kwh/m bulunur ve hesaplanan
Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
Yaplan hesaplamada ------< ------ yani Q < Q olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn
olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap
metoduna uygundur.
70
ICS 91.120.10
TRK STANDARDI
TS 825/Mays 2008
Ek K
(Bilgi iin)
Derece gn blgelerine gre illerimiz
71
01- ADANA
10- BALIKESR
19- ORUM
28- GRESUN
37- KASTAMONU
46- K.MARA
55- SAMSUN
64- UAK
73- IRNAK
02- ADIYAMAN
11- BLECK
20- DENZL
29- GMHANE
38- KAYSER
47- MARDN
56- SRT
65- VAN
74- BARTIN
03- AFYON
12- BNGL
21- DYARBAKIR
30- HAKKAR
39- KIRKLAREL
48- MULA
57- SNOP
66- YOZGAT
75- ARDAHAN
04- ARI
13- BTLS
22- EDRNE
31- HATAY
40- KIREHR
49- MU
58- SVAS
67- ZONGULDAK
76- IDIR
05- AMASYA
14- BOLU
23- ELAZI
32- ISPARTA
41- KOCAEL
50- NEVSEHR
59- TEKRDA
68- AKSARAY
77- YALOVA
06- ANKARA
15- BURDUR
24- ERZNCAN
33- EL
42- KONYA
51- NDE
60- TOKAT
69- BAYBURT
78- KARABK
07- ANTALYA
16- BURSA
25- ERZURUM
34- STANBUL
43- KTAHYA
52- ORDU
61- TRABZON
70- KARAMAN
79- KLS
08- ARTVN
17- ANAKKALE
26- ESKEHR
35- ZMR
44- MALATYA
53- RZE
62- TUNCEL
71- KIRIKKALE
80- OSMANYE
09- AYDIN
18- ANKIRI
27- GAZANTEP
36- KARS
45- MANSA
54- SAKARYA
63- ANLIURFA
72- BATMAN
81- DZCE
ICS 91.120.10
tst 825
Kaynaklar
TS EN 832:2007 - Binalarn sl performans Meskenlerde stma amacyla kullanlan enerjinin
hesaplanmas
TS EN ISO 10456:2002 - naat malzeme ve mamulleri - Beyan ve tasarm termal deerlerinin tayini iin
metodlar
TS EN ISO 10211-1:2000 - Bina inaatlarnda sl Kprler - Is aklar ve yzey scaklklar - Blm 1:
Genel hesaplama metodlar
TS EN ISO 10211-2:2001 Bina yapmnda sl kprler- Is aklarnn ve yzey scaklklarnn
hesaplanmas- Blm 2: Dorusal sl kprler
TS EN ISO 14683+AC:2000 - Bina inaat-Isl kprler-Lineer sl geirgenlik-Basitletirilmi metod ve
hatasz deerler
TS EN 12524:2000 - Bina malzemeleri ve mamulleri - Hidrosl zellikler - izelgeletirilmi tasarm deerler
TS EN ISO 6946:2007 - Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu
TS EN ISO 13788:2004 - Bina bileenlerinin ve bina elemanlarnn nemli ortamda sl performans Kritik
yzey nemini ve bina bileenlerinin iindeki youmay nlemek iin i yzey scakl Hesaplama
metodlar
TS EN ISO 7345:1996 - Isl yaltm - Fiziksel byklkler ve tarifler
DIN 4108-2:2003 - Thermal protection and energy economy in buildings - Part 2: Minimum requirements to
thermal insulation
DIN V 4108-4:2007 - Thermal insulation and energy economy in buildings - Part 4: Hygrothermal design
values
DIN 4108-7:2001 - Thermal insulation and energy economy of buildings - Part 7: Airtightness of building,
requirements, recommendations and examples for planning and performance
72