1.

, .
- -
,
.
, ,
.


.
, ( )
, -
, -

.
: , , ,

2.
,
.
, ,
. -
, -
.
,
,
. ,
.

, (
),
. ,
, ,

.
,
(
), ( )
. ,
. , ,
.
, ,
,
.
a
.
.
.

.
o
, ,
, .
,
.
, ,
,
. -
-
.
,
,
- , .
2

 , ,
- -
.

, . ,
,
.
.

.
, ,
(
)
International Atomic Energy Agency- (I)1:


, .
3.

19. , .

.
.
. ,
, .
.
1858.
, . "
.
,
,
. 1897.
,
.
,
.
, 1885.
.
X-, .
1886.
.
- - .
1 IAEA- International Atomic Energy Agency-

 - 1897.
, .
,
- .
x 1900. ,
.
1898.
. , -.
1900. ,
, -.
- .
1913. 1914. - .
1930.
, 1933. .
1930. , -,
, . 1932.
. ,
. . . . .
.
, ()
1938.
-,
.

.
.
1939. 1942.
- -
.
2. 1942 .

. .".
, (y)
( - y) ( -
).

. , 1 (-1),
,
.

.
-
. ,
.
,
-

.
4

 1954. .
.
, ,
.
(. ), (. ),
(. ),
, .
3.1.
,
, ,
e - - (.
).
( ) ,
,
. ,
, (
) (
).
, -
, , , -
(. )
(, )
.
()
, ,
(. )
( ). "
-
- .
, .
-

. ,
.
,
90% .
( 1 000 W) 100
( ) .
,
,
( 1012 q)
. ( , ,
,
. ,
, ,
.)
,
( ),
5

 (
) ( 1021 q
100 ).


.

.
,
, 1023 q. 10
, 100
. (, , 1500
1945. 1985. ,
20
.)
, (
), , 100
, 20 .

:
,
. (
,
,
-
20%
.)
,
?
, , . ,
( , , ),
,
.
, ,
(
),
.

,
, . , ?
( )
,
,
.

- ,
, .

-
(
6

 ,
) -
.
, .


.
,
.

,
.

, ,
, .

.
, ,
. ( , ,
1017 q .)

3.2.

.
.
,
.

.
.

. ,

.
( , )

.

500 1000 .
,
. ,
( ) .


,
.

, ,
.
,
. ,
(.
).

.
,
. :
( );
(
); .
( ).
, (,
).

, , .
.
()
, ( )
.
,
,
, .
,

. ,

.

, ,
,
.
,
, (
).
, .
, , ,
( ),
,
. ,

.

,
8

 (
), .
3.3.
7
( )
. ,
, ,
,

.
,
,
,

- .
,
-
(
)
.

,
, .
( )
( ).
,

, .
a ,
,
.

( ),
.

,

.
3.4.

.
,
- ,
, .


( 2- 3- (UN) )
.

" 1996. (
4), .
,
,
- . 5 .
, ,

, .
3.4.1.
,
,
-
.
, , ,

.
6

10 10
( .
),
( ) .
( )
, .

,
,
,
( ).
, ,

2ICRP- International Commission on Radiological Protection M

3 IAEA- International Atomic Energy Agency-

4 BSS-

5 RADWASS

10

. .

11

3.4.2.

- 10000 Sv (10 Sv) ,

- 1000 Sv (1 Sv) ,
5%

- 20 Sv
( )

- 2 Sv (
)

- 0.01 Sv
( )
3.5.
-

1 100000 Bq
1 kg 50- 10000 Bq
1 kg 10000000 Bq
1 kg 1000000 Bq
1 30000 Bq
3

1 m 12000 Bq
1 kg 5 000 Bq
1 3000 Bq
3

100 m () 3 000 Bq
1 kg 2000 Bq
1 kg 1000 Bq
1 kg 1000 Bq

( ):

3

( 1 m ) 1000 Bq (. ) 1 000 Bq (
)
1 000 Bq/kg ()
Bq/kg ()
3.6.
( )
, (e
12

, .)
( Sv).
( )
Sv ( ), (. 0,5
Sv), ,
. ( )
(2-3%).

( 2
Sv
)
( ).
, () ,
,

( Sv )

, ,
.
:

10 Sv,
1 Sv (, , ).

6

10 - 10 .
, , ,
.
, ,

10 Sv .

,
, . ,
.
.
,
,
. , ,
.

( )
.
4.
,
, .
.

, .
13

, ,
, ,
.
, ,
,

.
.
1970. ,
: ,
- ,
.


.
10
,
.
,
, ,

.
1994. ,
,
.
.
(
),
( , ).
.
.
" , W

0,1 Bq/g 10000 Bq/g.

,
. ,
, .

,
,
.
, ,

(

2 Sv/h).
, . ,
,
.
14


, ,
.
( 30 ).

,
. , ,
,
.
( ) .

,
.

(
) 4000 Bq/g

( ).
,
,
400 Bq/g.

, (.
-129 -99). ,
.
.
3

1 t 250-1000 m
226 222 , , .

.
( 1100-1200 C)
,
.
,

.
.
,
.

,
3

5x1016 Bq/ m 5x1017 Bq/ m , 2 kW/ m

3

20 kW/ m.

15

, 2 kW/ m ,
.
,
( ) .
1. , .

16

0.01
Sv o).

() 2kW/ m

(
4000
q/
400 q/
).

() 2 kW/ m

1.

- 400000 m
. ,
3

10000 m .
(
)

17


, .

,
. ,

.
,
.
,
.
,
.
( :

,
, ."
( 90% )
.
.
, ,
,
.
, .

. ,
, .
, .
5.
, , ,
.
- ,
, ,


.
,

.

()
.
,
(),
(, )
(, ).

18



. -
- .3
, ,
,
.
5.1.
- -
(
),
,
.

, ,
. (
)

.
, - -
, ,
, ,
,
,
.

-
-

.
, ,
( ),
.

, ( )
.
,
(, ),
-

.
,
.
,
. ,
,
.
19


/
, ,
.
.
( )
.
, ,
,
.

,
.
5.2.
.
30 ,
. ,
.( 1. )

.

, .
y , .
y, ,
200 m .

. (. 3.)
, .
, ,
.
99%

. ,
( ,
) ,
.
. , ,
, .

.

20

 1.
, ,

,
.
, .
,
, .
, ( 1.),
-
, , .

21

 2. ,

. ( )
( ) .
300 .


.
.

.
,
.
.

22

 3.
,
().
,
.
.
500 .


.
.
( ),
,
,
.
5.3.
, .

.
,
.

.
, 50 m, .
, , 1989.
() 60 m .
.
, ,

23

 1992. .
, 70 100 m .

, 110 , .

.
(, , )
( )
50 . ,

-
.
5.4.

, ,
.

: ,
,
.
,
. ,
,
, .
,
.
. , , , ,
.

,
, .

250 1500 .
: ,

,
,
.
, ,
,
( )
.

( 4.).
, ,
,

.

24


.
( ,
) ( ).

25

 4.
( )
, ,
. ,

/ 6 (
).

, .
.
,
( , -14, -129), .
,
.
,
,
. (, , )

26

,
.
. ,
, .
, , 1981.
, ,
.
. , .
,
.


.
,
.
, , 2010.
.
5.5.

.
, .
.

.

.
- 10 km
6-8 km
60-300 C

-

80 -100 m
, 1000 . ,

!

5.6.
, -
- ( ).
, .
1983.

.

27

 ,
.
,
, .

,
( 5).

,

,
.
.
:
-
- .
,
, .
, 70 m .
( 100 )
. , , ,
,
.
,
.
, ,
.

5.

(, , , ,
28

, , , , )
.

. ,
15
.
,


: .

.

,
, . ,
. . ,
, .
5.7. ( )

,
( )
( ).
, .
,
. ,
a ;
, . ,
.
.
,
.
,

: ,
, .
5.8.

: ,
( 6.).
, ,

, ,
.
,
200 500 m.

29

6.

. ,
.
.
,
,
.

.

,
,
. , ,
.

.
, .
50 m
.
,

,
, .
5.9.
30


, , .
,

.

.
,
.

.
,
,
.
, ,
. .

:
- , 1986. ,
-
1978. .

.
,
.

, .
6.


. , ,
, .
6.1.

,
, ,
. , ,
.

. ,
,
.

31

.
6.2.
,
.
,
.

.


.

, , . 50 80%
, , .
, .
,
.
.

, ,
.
, ,

.
. ,
. ,
, ,
.
6.3.
,
,
.
,
,

.
, ,
, .

,
, .
, ( )
( ,

) ,
. , .
32


,
, ,
.

,
, (
.)
.
( 7.).

7. (
)
,
,
( )
.
, , ,


,

.
, ,
, (
) ,
.

33

6.4.

, , .
,
, (
-235).

. .
,
, .
, ,
.
, , ,
. ,
. ,

( 8.).
.
, ,
:
, (
) , ,
, .

.
(
) .
( )
. , (
)
.
,
,

.
,
( ,
, ,
.).

, ,
, ,
. ( ,
, 10
.)
,
,
34

 . ,
,
. ,

.

.

8.
i

, . , ,
,
.

:
, ,
,

. .
6.5.

.

.
35

 , ,
, - .
, ,
:
,

. .
-

,
.
.
,

,
.


. ,
,
,
, , .

(, , , , , ,
, , , , -).
, , 100


90 .
,
,
.

.


,
, ,
.

7.

.
2500 ,
200 80 .
, .
36

, ,
.

,
.
1986. ,
. -, ,
,
, .


, ,
.
.

,
.

, 1992.
. 1998

.

y (
1996. ). ,
,
.
1997 .

,
.
, ,
.

,
.
. 145
. 2001.

.

, , , ,

.
.

,
.
,

37

 ,
-.

. ,

, 35
,
-.
. , ,
,

.
( )
,
-,
. 1993
, ,
1995.
.

.
,
.

, .
. ,

.
1982.
,
1987.
.
.
, .

. ,
. ,
.
.
( , y ,
)
.

.

38

8. ,

.
,
. , ,
. .
,
, .
( )
.

.
,
.
,
.
,
( IAEA)6
,
.
( Safety Standards RADWASS)7
, , ,
.
:
,
,
,
. ,
.

. a
.

(, 25. , 1957. )
,
(.
),
, , , ,
.

:
6 MAAE ( IAEA)
7 RADWASS

39

-
-
-
2. :
-
-

-

-

( )
, .


30-39.

.

.
.
,
, ,
.
,
, ,
,

, .
,
.
,
,
. ,

.
()
, ,
,
,
, .

, ,
, . .
9.

54
.
40


.
:
)

) , ,
: ,
, , ,
.
,

.

9.1.

.

.
:
- ;
- ;
-
;
-

- ()

().
9.1.1.
24. , 1996.


,
, ,
.


, ,

.

,
41

. ,
,
, , ,


, ,

,
,
, ,
,
,
,

.
9.1.2

, 1997. .

.
,
,

.

.


1995. .
,
,
,

.
9.1.3. ()





:
- ):
-
:
- ,
-
42

-
-
-, ,
, ,
-
- ():
-

- ():
- , ,

, , :
-
1.
- ,
- ,
- , ,
- , .
, ,
, , , , , , , , ,
, , .
,
:
-
;
- , ;
- ;
-
-
9.1.4. 2009/71/

.

2009/71/
.
:
)
;
)



3(4)

43

30.
96/27/.

,
, ,
, .
21. , 2011. ,


10.
:
- 96/29/ 13. , 1996. ,


- 2003/122/
.
10.1. 96/29/ 13. , 1996. ,




,
. ,
,
,
;


.
, ,
. ,
,
. ,
(. 17-39),
.
,


.
10.2. 2003/122/

2. (
,
,
44

 .)

96/29/.




.

,
. , ,
,


,
.
, :

, ,
, , ,
,
, , ,
, , .
(,
, , , , , .),
.
11.
- 1493/93/ 8. , 1993. ,

- . 2006/117/ 20. , 2006. ,

11.1. 1493/93/ 8. , 1993. ,

,
1. , 1993. ,
1993. .
, ,
4
80/836/.
,
92/3/.


3. 80/836/.

45

11.2. . 2006/117/ 20. , 2006. ,

.

:
-()
;
- ()
96/29/.



( 6).
,
: ,
, , ,
, .
:
, .
16.
:
- () 60 ;
-()
,
( ),
,
- ()
2.

, .
92/3/

.
12.
89/618/

( )

. ,

;
, ;
46


, , .
13.

, ,
.

( , 36/09).

( 96/29/ ,
97/43/ 2003/122/).
,
, :
-
( - , 5/77);
-
( - , 15/89);
-
( , 9/85).


,
.


( , 50/09)

( , 76/09).


.
,
()

. 2011 .
14. ,
-

(.
. 36/09)

(. . 17/11

,
(. .
38/11)
47

,
(. . 44/11)

(.
. 27/11)

(. . 37/11)

(. . 25/11)

(. . 37/11)

(. . 100/10)

(. . 31/11)

, , ,
(. . 100/10)

(. . 76/09)

(. . 50/09)

(. . 36/11)

(. . 36/11)

(. . 100/10)

(. . 36/11)

, ,
, ,
(. . 36/11)
48

(. . 27/11)
15.

.

, .
,
,
, .

, ,
.
, ,


,
.

, . je
,
, ,
.
.
, , .


, .
, 15 20
:

.
,
.
-
( ) ,
,
.
,
, ,
.


.

49

.
, .
.

, .
, (
).

,
.
1996
. ,
, .

,
,
.
,
, , ,
.
.
, , , ,

.
,
, .
,
,
.

50

10.
1. , , - , 1997
2. , : ,
- , 1997
3. , - ,
2010
4. ,
2008/09

5. . , ,
, 2003

51