Aselsan Staj Raporu

GAZ NVERSTES
MHENDSLK MMARLIK FAKLTES

ENDSTR MHENDSL
STAJ RAPORU
ASELSAN ELEKTRK SANAY A..
HAZIRLAYAN
SERHAN ARI ALTINOK
F 98112037
ANKARA-2001
ASELSAN A.. (ASELSAN ELEKTRONK SANAY ANONM RKET)
Kurulu tarihi :
denmi Sermayesi :
Kaytl Sermayesi :
alan says :
Genel Mdr :
Genel Mdr
Yardmclar :
1975
4.900.500.000.000 TL
11.000.000.000.000 TL
2882
Necip Kemal BERKMAN
Ayhan Gereker (Haberleme
Cihazlar Grubu)
Mahmut Karadeniz (Mikrodalga ve
Sistem Teknolojileri Grubu)
Kbrs
Cengiz Ergeneman (Mikroelektronik,
Gdm ve Elektro-Optik Grubu)
Mehmet Kamilolu (Mali ler)
ekilen
ASELSAN A..(ASELSAN
Elektronik Sanayi ve Ticaret A..)
Macunky:Mehmet Akif Ersoy
bir
Mahallesi
telsiz Firmann tam ad ve 16. Cad. No:16
Macunky - Yenimahalle - ANKARA
Adresi:
**
Akyurt:PK.30
06011
Etiler
/
Bugn
ANKARA
1.ASELSAN
HAKKINDA
GENEL
BLG
ASELSAN,
Bar
Harekatnda
sknts
taktik
saha
haberleme
sistemlerine
zm
getirmek,
cihazlar
retmek iin
kurulmutur.
haberleme
cihazlarndan,
elektronik harp
sistemlerine,
Telefon :
(312) 385 19 00
radarlardan
Faks :
(312) 354 13 02, (312) 354 52 05
alak E-Posta :
irtifa
hava
webmaster@venus.aselsan.com.tr
savunma
Internet :
http://www.aselsan.com.tr
sistemlerine,
gece gr cihazlarndan gdm sistemlerine kadar geni bir yelpaze iinde rettii 99
sistemin 81'i kendi mhendislerinin zgn tasarm olan, byk, yurtiinde ve
yurtdnda saygn bir elektronik sanayii kuruluudur.
ASELSAN balangtan beri retimini askeri, sivil rnler alannda yapmay ve
ihracat olanaklarn aratrmay hedeflemitir. Bu hedef dorultusunda da bugne kadar
kmlatif olarak askeri satlar; sivil satlar ve yurtd satlarn toplam kadar
olmutur.ASELSANn yllk satlar her yl artarak 1999 yl sonunda 200 milyon
dolar dzeyine ulamtr.
ASELSAN Ankarada Macunky ve Akyurtta yerleik iki ayr tesiste retim
mhendislik, pazarlama ve sat faaliyetlerini srdrmektedir.Macunky tesisleri 75.000
metrekaresi kapal olmak zere 131.190 metrekarelik bir alanda, Akyurt tesisleride
36.000 metrekaresi kapal olmak zere 240.000 metrekarelik bir alan iine kurulmutur.
Mevcut bu iki ana niteye ek olarak, kendi blgelerinde pazarlama, sistem kurma ve
bakm-onarm hizmetleri vermek zere stanbul ve zmirde Blge Mdrlkleri

kurulmutur.Bu illerin dnda kalan btn byk illerde de sat bayilikleri mevcuttur.
Askeri sistemlerde elektroniin giderek daha arlkl yer almas, lazerden
kzltesi grntleme sistemlerine, elektronik harp ve istihbarat sistemlerinden dost
dman ayrma sistemlerine kadar hemen tm askeri sistemlerde bu elektroniin
kullanlmas ASELSANn stratejik olarak ok nemli yeni sahalara almasna neden
olmutur.
Faaliyet alann ihtiyalar paralelinde ve bilinli bir ekilde genileten
ASELSAN; kendisini Trk Silahl Kuvvetleri iin stratejik olan ve milli olmas gereken
elektronik ve elektro-optik tehizatn imalat konusunda sorumlu olarak grmektedir.
ASELSANn rettii tehizat ile Silahl Kuvvetlerimiz bugn en ileri teknolojik
cihazlar, ABD ve Avrupa lkeleri ile ayn zamanda kullanma almaktadr.
1.1 Aselsan Tarihesi
ASELSAN, 6762 sayl Trk Ticaret Kanununun esaslarna gre 1975 ylnda
10 milyon TL (625.000 ABD $ ) sermaye ile Kara Kuvvetlerini Glendirme Vakf
nclnde vakf kuruluu bir anonim irket olarak kurulmutur.1976 Ocak aynda,
Sn. Hacim KAMOY'un Genel Mdr olarak atanmasn takiben yatrm almalarn
ksa srede tamamlam ve 1979 yl balarnda Ankara Macunky tesislerinde retim
faaliyetine gemitir. ASELSAN kurulu yllarndan bu yana ileri teknolojiye dayal
olarak, programl bir ekilde mteri ve rn yelpazesini geniletmi olup, bugn
modern elektronik cihaz ve sistemler gelitiren, reten, tesis eden, pazarlayan ve sat
sonras hizmetlerini yrten entegre bir elektonik sanayii kuruluu haline gelmitir.
ASELSAN, farkl yatrm ve retim yaps gerektiren proje konularna bal
olarak Haberleme Cihazlar Grup Bakanl (HC), Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri
Grup Bakanl (MST), Mikroelektronik, Gdm ve Elektro-Optik Grup Bakanl
(MGEO) olmak zere ayr grup bakanl bnyesinde rgtlenmitir. Ankara'da
Macunky ve Akyurt'ta yerleik iki ayr tesiste retim ve mhendislik faaliyetlerini
srdrmekte olan ASELSAN'n Genel Mdrlk tekilat Ankara Macunky'de
bulunmaktadr. ASELSAN, stanbul, zmir Blge Mdrlkleri ve yurt apna yaylm
olan sat bayilikleri ile sat sonras hizmetlerini de baaryla yrtmektedir. eitli
lkelerde temsilcilikleri bulunan ASELSAN, ilk yurtd irketi olan ASELSAN-BAK
irketini, 1998 ylnda Azerbaycan'da kurarak faaliyete geirmitir.
Macunky tesislerinde faaliyetlerini srdren, Haberleme Cihazlar Grubunun
ana faaliyet alan askeri ve profesyonel haberleme sistemleri, Mikrodalga ve Sistem
Teknolojileri Grubunun ana faaliyet alan ise radar, elektronik harp ve komuta kontrol
sistemleridir. Geni makina-tehizat park ve stn teknolojik yapya sahip Macunky
tesislerinde "AR-GE blmleri", "Elektronik retim Blmleri" ile "Bask Devre
retim", "Mekanik retim" ve "Kalp retimi" blmleri bulunmaktadr. Elektronik
retim nitelerinde askeri standartta ve ar evre koullarn ieren retim yntemleri
kullanlmakta ve ada teknolojik gelimeler yakndan izlenmektedir. retim
hatlarnda; ok katl ve esnek bask devreler yzey monte teknolojisi, bilgisayar destekli
tasarm-retim teknolojileri baaryla kullanlmaktadr.
Akyurt tesislerimizde faaliyetlerini srdren Mikroelektronik, Gdm ve

Elektro-Optik Grubu ise hibrid mikroelektronik devreler, gece gr cihazlar, lazer
iaretleyici ve ataletsel seyrsefer cihazlar ana balklar altnda, otomasyona dayal en
modern retim aralaryla donatlm olarak, 2000'li yllarn en kritik teknolojileri
arasnda yer alan mikroelektronik teknolojili retim ile elektro-optik alannda retim
gerekletirilmektedir. Btn gruplarda bilgisayar destekli tasarm (CAD), mhendislik
(CAE) ve retim (CAM) teknolojileri askeri standartlar ve ISO-9001'e uygun olarak
baaryla uygulanmaktadr.
1.2 Aselsann Ortaklar
ORTAKLAR
Trk Silahl Kuvvetlerini
Glendirme Vakf
Trk Polis Tekilatn
Glendirme Vakf
zelletirme daresi Bakanl
Axa OYAK Sigorta A..
Dier Ortaklar
TOPLAM
Sermaye Oran
(%)
Toplam Sermaye Pay

(TL)
81,15858
8.150.372.447.400
1,42396
139.562.676.000
0,27245
26.703.270.000
0,11557
11.326.926.000
15,02943
1.473.034.680.000
100
9,801,000.000.000
1.3 Aselsann tirakleri

TRAKLER
ROKETSAN Roket Sanayi ve Tic.
A..
ASPLSAN Askeri Pil Sanayi ve
Tic. A..
tirak Tutar
tirak Oran (%)
1.650 Milyar TL.
15
1.5 Milyar TL.
0,5
TLOMSA Trkiye Lok. ve

Motor San. A..
ASELSAN-BAK irketi
Havaalan letme ve Havaclk
Endstrileri A..
59.9 Milyar TL.
500.000 $
100
26 Milyar TL.
0.1
1.4 Aselsan Organizasyonu

ASELSAN, gndemindeki projeler ve szlemeler kapsamnda daha etkin ve
verimli alabilmek amacyla Genel Mdrlk tekilat altnda;
Haberleme Cihazlar ( HC ) Grup Bakanl : Askeri ve sivil haberleme

alanlarnda mevcut gereksinimleri karlamann yan sra en yeni teknolojiler
kullanlarak gelecee ynelik rnler gelitirilmektedir.retilmekte olan cihaz
ve sistemlere ilave olarak ; HC grubu sahip olduu mekanik, bask devre ve
kalp konularndaki bilgisayar destekli tasarm/retim(CAD-CAM) imkanlar ile
ASELSANn gereksinimlerini karlad gibi daryada hizmet vermektedir.
Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri ( MST ) Grup Bakanl : Youn

mhendislik ve geni kapsaml teknolojileri bir arada kullanarak gelitirilen
sistem entegrasyonu arlkl proje faaliyetleri yrtlmektedir.Bu projelere
rnek olarak Elektronik Harp, Radar, Komuta Kontrol projeleri ile merkezi
kontrolu uyar ve alarm sistemlerini sayabiliriz.
Mikroelektronik Gdm ve Elektro-Optik ( MGEO ) Grup Bakanl :

amzn en kritik teknolojileri olarak nitelendirilen mikroelektronik devre
retimi ile elektro-optik, gdm elektronii ve navigasyon alanlarnda aratrma
ve retim faaliyetlerini srdrmektedir.
3 gruba ayrlmtr.
NOT: Organizasyon emas ekte sunulmutur. Sayfa 53.

1.5 Aselsan rnleri
1.HC Grubu rnleri:
Trunch Telsiz Sistemleri ,

VHF / UHF FM Telsiz Cihazlar ,
VHF / FM Askeri Taktik Telsiz Cihazlar ,
VHF / FM Frekans Atlamal Askeri Telsiz Ailesi ,
Have-Quick II / Saturn VHF / UHF Hava Yer Telsizleri ,
TV Vericileri ve Aktarc Cihazlar ,
Sahra Telefonu ,
HF Sarp Gvenilir Paket Data Haberlemesi ,
Ses ifreleme Cihazlar ,
Elektronik htirakl Tapalar ,
2.MST Grubu rnler:
Radar Sistemleri ,
Elektronik Harp Sistemleri ,
Ksa Menzilli Mobil Savunma Sistemleri ,
Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemleri ,
Batarya At dare Computer Sistemleri ,
Veri Terminal Cihazlar ,
Otoyol Acil Yardm Haberleme Sistemleri ,
Otoyol cret Toplama Sistemleri ,
3.MGEO Grubu rnleri:
III.Nesil Gece Gr Gzlkleri ,

III.Nesil Gece Gr Drbnleri ,
III.Nesil Gece Gr Silah Drbnleri ,
III.Nesil Gece Gr fr Periskoplar ,
Laser Hedef aretleme Cihazlar ,
Lazer Hedef Noktalayclar ,
Laser Mesafe lme / Hedef aretleme Cihazlar ,
Termal Kameralar ,
Gndz / Gece Termal Niangah Sistemleri ,
RLG Ataletsel Seyrsefer Cihazlar ,
Hibrit Mikroelektronik Devreler,
NOT: irketin rn yelpazesi ekte sunulmutur. Sayfa 56.

1.6. Hammadde
ASELSAN da hammadde olarak genellikle paslanmaz elik , alminyum
, sa levha , ubuk levha gibi metaller ile elektronik paralar kullanlmakta ,
hassas hafif metal dkm , mekanik ileme , plastik pres ileri , metal ileme gibi
iler ise yan sanayiye yaptrlmaktadr .ASELSAN , asadaki sebeplerden dolay
kulland hammaddelerin neredeyse hepsini ithal etmektedir.
Firmann rettii rnler savunma sanayine ynelik olduu iin , gvenilir
olmak
zorundadr
ve
bu
gvenilir
cihazlarn
retilebilmesi
iin
gerekli
hammaddelerin belirli kalite spesifikasyonlarn salamas gerekmektedir. Trkiye

deki birok firma , rnlerinin kalitesini belgelendirememekte ve bu konuda risk
almak istemeyen ASELSAN ithalata ynelmektedir. zellikle nitelikli Alminyum
gibi hammaddeler yurtiinden temin edilemedii iin, ithalat ile elde edilmektedir.
ASELSAN n ithal ettii hammaddeler ve bu ithalatn yapld lkeler unlardr;

Hammadde
---------------------------------Alminyum Plakalar
Hassas Dkmler
Kum dkmler
Vida , insert , segman vs.
p gerdirme halkas
Mastlar
lke
-----------------------Almanya
Almanya
srail , Portekiz
svicre
ngiltere
ngiltere
1.7. Personel Dalm

Uygulad
sat
programlar
ile , satlarnn %50
Kuvvetlere, %50 sinin ise sivil kurulular ile
yurtdna
salayan
ASELSAN, bu baarsn byk lde
yetimi
uzman olan personeline borludur . ASELSAN , 26 yldr Trk
yatrm yaparak , kendi mhendislik gc ile zgn tasarm
tasarlad rnlerin retim tekniklerini de hazrlamaktadr.
(2001 yl )
Kadro Durumu
HC
MST
MGEO
GY
sinin
Silahl
gereklemesini
ve konusunda
Mhendisliine
yapmakta ve
TOPLAM
Haziran Sonu Gerekleen

Mhendis
306
384
239
21
950
dari Personel
185
67
85
141
478
Teknik Eleman
670
159
260
30
1,119
66
80
186
339
80
45
26
157
1,227
617
664
374
2,882
Eleman
Geici Eleman
Stajyer renci
Toplam
Not : Geici elemanlar ve stajyer renciler toplama dahil edilmemitir.
Tablo 1.7. ASELSAN fabrikas personel dalmn gsterir.

Macunky tesislerinde normal ve vardiyal olmak zere 2 tip alma
ekli uygulanmaktadr. Buna gre alma saatleri syledir :
Normal alma :
Vardiyal alma :
8. 00 - 17. 30
17. 00 - .01 .00
01. 00 - 8. 00
ASELSANda cumartesi , pazar ve resmi tatil gnlerinde allmamakta

ve personelin dinlenebilmesi iin , len 1 saatlik yemek paydosu ile , sabah ve
leden sonra 15 dk lk ay molalar verilmektedir.
1.8. Pazarlama ve Sat
ASELSANda mevcut mterileri korumak, yurt ii ve dnda yeni mteriler
kazanmak, pazar payn ykseltmek ve gelirini artrmak ana hedeftir. Bunun iin
aratrma-gelitirme-tasarm-proje-retim blmleriyle pazarlama-sat birbirlerini
destekleyecek ekilde almaktadr. Yllk sat haslatnn bir nceki yla gre reel
olarak %10 orannda artrlmas ve ihracat hedefinde d pazarn srekli gelitirilerek,
yllk ihracat tutarnn $ olarak artmas baz alnarak pazarlama plan hazrlamaktadr.
ASELSANda sat programlar yaplrken, satlarn %50sinin Silahl
Kuvvetlerine,%50sinin kamu ve zel kurulular ile yurtd satlara ayrlmas hedef
alnyor. Bylelikle bir yandan ASELSANdaki bilgi birikiminin,dier kurulularn
ihtiyalarnada cevap verecek ekilde kallanlmas ve eitlendirilmesi salanr.
Milyon TL
1000 $
Net Dnem
Kr
Net Sat
Net
Dnem
Kr
Net Sat
1982 ve ncesi
292
2,598
2,073
19,283
1983
351
2,965
1984
1,283
8,139
3,486
21,561
1985
5,963
21,514
11,337
40,408
1986
8,308
38,266
12,236
56,153
1987
6,825
42,726
1988
229
63,778
1989
706
94,108
1990
15,374
181,495
1991
33,293
309,610
1992
61,686
759,370
8,966
108,472
1993
149,400
1,493,049
13,590
134,235
1994
298,601
3,860,592
10,071
129,863
1995
582,868
6,728,061
12,701
145,963
1996
1,350,967
12,583,876
16,576
156,347
1997
2,300,575
26,202,647
15,137
173,856
1998
3,586,052
45,488,626
13,736
174,234
1,539
7,955
161
332
5,884
7,972
13,001
49,583
43,172
46,538
69,142
74,281
1999
2000
6,314,818
82,053,106
15,067
196,518
4,485,609
140,959,867
7,162
224,734
Tablo.1.8. Net Dnem Kr ve Net Satlarn TL deeri, 31 Aralk tarihli Gelir

Tablolarndan alnm olup, $ deerleri (satlardaki ihracat hari) yllk ortalama dolar
kurlar kullanlarak hesaplanmtr.
Teslimatn Dalm (1980-2000)
Tablo 1.8.2. ASELSAN Teslimat Dalmn gsterir.

1.9 ASELSANn Rekabet Ettii Dier Firmalar Hakknda Bilgiler
ASELSAN , bugn , ileri teknolojiye dayal , en modern tesis ve tehizatla
donatlm , dnyann en iyi firmalar ayarnda , kendi z tasarm ve retimini
yapan , dnyada ok az firmann gerekletirebilecei rn yelpazesine sahip
bir Milli Elektronik Sanayi
kuruluu haline gelmitir.
ASELSANn faaliyet alanna giren konularn tamamna yakn blmnde
rakipleri gelimi lkelerdeki byk firmalardr. Fiyat ve kalite ynnden rakipleriyle
benzer dzeyde olmasnn yansra; Aselsan onlardan ayran en nemli husus, cihaz ve
sistemlerdeki yazlmlara hakimiyeti ve bu nedenle her trl koulda mdahale
edebilme imkandr.
Trk - Amerikan Konseyinin 25 - 28 ubat 1998 tarihlerinde ABD de
yaplan yllk toplantsnda , ilk defa bir Trk Savunma Sanayii irketine verilen
Savunma Sanayii dl n alan ASELSAN , bu dlle en byk Trk
Savunma Elektronik irketi durumuna gelmitir.
ASELSANn tasarlad ve rettii tm rnler Trkiyede ilk kez
tasarmlanm ve retilmi rnlerdir. ASELSANn gerekletirdii ilkler olarak,
dnyadaki gelimi lkeleri dnerek aadaki projelerden sz edilebilir.
ASELSANn ileri teknoloji almalar ile Trkiyenin bugn dnyadaki yeri;
Elektronik harp cihazlar alannda kendi z tasarmn yapan ilk 10 lke

arasndadr.
Frekans atlamal VHF/FM Kriptolu telsiz sistemleri alannda kendi z tasarmn
ve retimini yapan en baarl ilk 4 lke arasndadr.
Kestirme cihazlar alannda ilk 4 lke arasndadr.
GSM cep telefonu alannda cihaz gelitirmi bulunan ilk 9 lke arasndadr.
TASMUS Taktik haberleme sisteminin ise ayn teknolojiyi kullanmay dnen
Avrupa lkelerinden nce gelitirilip, hizmete sunulmas planlanm ve Milli
Savunma Bakanl ( MSB ) ile szlemesi imzalanmtr.ASELSANn 500
firma arasndaki yeri aadaki tabloda gsterilmektedir.
RETMDEN
SATILARA
GRE SIRALAMA
CROYA GRE SIRALAMA
1983
300
319
1984
188
202
1985
107
118
1986
84
96
1987
128
140
1988
137
113
102
1989
169
180
128
1990
124
146
96
Makina
ve Tehizat ve Mesleki
ZEL FRMALAR SIRALAMASI

ENDSTRYEL
FAALYET
KOLLARINA
GRE
SIRALAMA
( Metal Eya,
1991
119
135
95
1992
90
104
73
1993
77
88
62
1994
55
66
41
1995
61
70
48
1996
67
71
55
1997
65
84
54
12
1998
62
78
50
11
1999
45
59
Aletler Sanayii)
34
Tablo 1.9.1. stanbul Sanayi Odas (SO), "Trkiye'nin 500 Byk Sanayi Kuruluu - 1999" listesinde,
ASELSAN, ayrca ekonomiye salanan katky gsteren "katma deer" sralamasnda Trkiye'nin 9'uncu,
Ankara'nn 1'inci byk zel sektr kuruluu olmutur.
irketin balIca mterileri unlardIr :
ABD
Banglade
Belika
Cezayir
zbekistan
Almanya
Pakistan
Suudi Arabistan
Sudan
Gney Kore
Arnavutluk
Grcistan
Hollanda
ngiltere
ran
Azerbaycan
svicre
KKTC
Malezya
Nijerya
10
Tunus
rdn
LKE BAZINDA HRACAT DAILIMI ( 1000 $ )

2000
LKE
ABD
Almanya
Arnavutluk
Avusturya
83-90
2,226
5,830
0
0
0
74
1,186
91
93
94
2,221 1,184 1,374

642 18,647 30,277
0
365
3
0
1
1
0
0 10,177
0
1
0
48
17
90
Azerbaycan
Banglade
Belika
BosnaHersek
2,006
Cezayir
Grcistan
24
23
Hollanda
ngiltere
65,580 3,077
ran
831
svire
0
0
Krgzistan
Kuzey
2,938
345
Kbrs T.C.
Malezya
zbekistan
5,234 2,225
Pakistan
S.Arabistan
140 1.342
/ B.A.E.
743
23
Sudan
92
131
Tunus
266
0
rdn
31
0
Dier
TOPLAM
92
95
96
97
98
59
0 1,489 3,512
20,8 26,799 26,489 17,538
147
0
4
0
1
1
5
253
34 4,575 1,549
356
0
0
4
0
2
4
-
99
TOPLAM
4,080 3,092 5,908 25,146

9,646 15,414 5,076 177,182
0
0
0
519
1
0
0
265
521 1,616
78 18,907
0
0
0
79
1,347
571
571
588
0
12
39
0
4
553
0
70
113
0
215
26
49
4
0
22
210
77
446
677
22
152
651
41
0
365
43
711
3
167
-
2,006
747
248
412
71,393
1,318
680
562
631
469
691
135
387
860
1,396 2,606
11,019
407
193
368
2.100
48
109
133
301
1
282
57
7
378
-
2,100
617
9,127
47
49
69
16
15
14
1,691
20
0
16
-
4
4
-
1
9
-
3
30
8
2
18
3
19
2
20
3
3
17
787
246
319
117
87,201 10,078 21,855 42,854 22,54 34,564 30,443 23,784 16,062 23,596 11,685
326,84
Tablo 1.9.2. ASELSAN hracat Dalmn gsterir.Yukardaki 2000 yl verileri

Temmuz ayna kadardr.
1.10. irket Stratejisi
ASELSAN' n genel stratejik amalar aada sralanmtr :
lkemizin askeri ve sivil elektronik cihaz ve sistem gereksinimlerinin yerli
teknoloji-retimle salanabilecei ortam yaratmak,
1. Trk Silahl Kuvvetleri'nin byk elektronik projelerinde ana yklenici olarak
hizmet vermek ve bu konularda da bamll en aza indirmek,
11
2. retimi askeri ve profesyonel elektronik cihazlar arasnda dengeleyerek

ASELSAN'n her trl artlar altnda devamlln ve gelimesini salamak,
3. Olaanst hallerde Silahl Kuvvetlerimizin talebi dorultusunda retim
kapasitesinin tmn askeri tehizata dndrerek Silahl Kuvvetlerimize azami
destek salamak,
4. Milli olmas zorunlu olan elektronik harp, kripto ve kritik yazlmlar gibi
konularda gerekli potansiyeli salamak, retimi gerekletirmek ve bu konuda
Silahl Kuvvetlerimize destek olmak,
5. Uluslararas pazarlarda yksek teknolojili gerekse fiyat bakmndan rekabet
edecek dzeye gelerek ihracat gerekletirmek.
FAALiYET ALANLARI BELiRLEME HEDEFLER
Grup Bakanlklar,faaliyet alanlarnn belirlenmesinde aadaki ilkeleri

gznne alr:
1. Rekabet gcn artrc ve da bamll azaltc ileri teknolojik birikim ve
sreklilik salanmaldr.
2. Kapsamdaki rnler ve hizmetler ticari baar kazandrmal, krll artrmal,
uzun vadeli aratrma almalarn destekleyebilmeli, ASELSAN'n genel hedef
ve karlarna uygun olmaldr.
3. Trk Silahl Kuvvetlerinin gereksinimi olan ve milli nem tayan konulara
arlk verilmelidir.
TEKNOLOJi VE AR-GE HEDEFLERi
Belirlenen faaliyet alanlarnda askeri/profesyonel elektronik cihaz ve sistemi

retecek ve tasarmlayacak bir teknoloji merkezi olmak temel hedeftir. AR-GE
almalarna byk nem verilmeli ve yllk cironun en az % 8' i AR-GE faaliyetlerine
ayrlmaldr, planl ve salkl byme esas alnmaldr.
PAZARLAMA SATI HEDEFLER
Mevcut mterileri muhafaza etmek, yurt ii ve dnda yeni mteriler
kazanmak, pazar payn ykseltmek ve geliri artrmak ana hedeftir. Bunun iin
aratrma-gelitirme-tasarm-proje-retim blmleriyle pazarlama-sat blmlerinin
birbirlerini destekleyecek ekilde almas salanmaldr. Yllk sat haslatnn bir
nceki yla gre reel olarak % 10 orannda artrlmas amalanmtr. hracat hedefi de
d pazarn srekli gelitirilmesi ve yllk ihracat tutarnn $ olarak artrlmasdr.Sat
programlar, satlarn % 50' sinin Silahl Kuvvetlerimize, % 50' sinin ise sivil
kurulular ile yurt dna gereklemesini salayacak ekilde yaplmaldr.
KALTE, VERMLLK VE YATIRIM HEDEFLER
Her rnn mteri memnuniyetini en st dzeyde salamak ve uluslararas
kalite standartlarna uymak ana hedeflerdir.Tm kaynaklar en verimli ekilde
kullanlmal , en dk maliyetle azami verim elde edilmeli; yaplan her iin, retilen
her rnn ve sunulan her hizmetin batan doru ve hatasz yaplmas
salanmaldr.Planlanan yatrmlarn yeni projelerin uygulanmasna ynelik olmas ve
kalitenin iyiletirilmesi, maliyetlerin drlmesi, mteriye daha iyi servis verebilmesi,
12
yurt dndaki benzer kurulularla rekabet edebilmesine ynelik idame yatrm nitelii
tamas esastr.Yan sanayide verimli ve ekonomik olarak yaplabilecek tm ilerin
ASELSAN yerine yan sanayide yaptrlmas, bu ekilde yurt apnda geni bir yan
sanayi olumasna katkda bulunularak Savunma Sanayinin glendirilmesi hedef
alnmaldr.
FNANSMAN ve KRLILIK HEDEFLER
Finansal yapsnn gl olmasn salamak ana hedeftir. Kr reel olarak her yl
artrlmaldr.
NSAN KAYNAKLARI
ASELSAN personelinin, huzurlu ve gvenli bir ortamda, ASELSAN kurulu
amalar ynnde almalar salanmaldr. alanlar arasnda verimlilii artrc,
katlmc ve yaratc bir alma ortam kurulmaldr.
SOSYAL SORUMLULUK
irket amalarn gerekletirirken toplumsal deerlere ve ticari ahlaka sadk
kalnmal, tketici haklarna ve doal evrenin korunmasna titizlik
gsterilmelidir.Katlmc ve yaratc bir alma ortam kurulmaldr.
2. ENDSTR MHENDSLNN TEMEL ALANLARI
2.1. malat Mhendislii
ASELSAN iki ayr fabrika halinde retimine devam etmektedir ve retim
fabrikada eitlilik gstermektedir.
o Macunky Tesislerindeki retim :
A ) Elektronik retim : Elektronik cihazlarn retimi, askeri standartlarda ve ar
evre koullarna dayankl olacak ekilde gerekletirilmektedir. Elektronik retim
konusunda teknolojik gelimeler yakndan izlenmekte olup yzey montaj teknolojisi
( SDM ) ve bilgisayar destekli tasarm-retim teknolojileri ( CAD-CAM )
kullanlmaktadr.
B ) Bask Devre retimi : ASELSANca retilmekte olan tm cihazlarn 12 katlya
kadar ok katl devre ve ift yzl esnek devre retimi gerekletirilmekte olup,
retim srelerinin MIL_P_55110 standartlarna uygunluu onaylanarak askeri
kalite belgesi almtr.
C ) Mekanik retim : Elektronik Sanayinin gerektirdii kalite ve hassasiyetle her
trl torna, freze, sac ve levha ieren mekanik paralar yksek kapasiteli, modern,
nmerik kontroll, otomatik tezgahlarda retilmekte ve bu paralarn standartlarna
uygun kaplama boyama ilemleri yaplabilmektedir.
13
D ) Kalp Tasarm ve retim : Askeri standartlarn ngrd hassasiyette ve

kalitede paralar retmek iin kk ve orta boy plastik enjeksiyon metal kesme,
biimlendirme ve alminyum ekme kalplar ile retime yardmc aparatlarn
tasarm ve retimi yaplmaktadr.
2.2. Fabrikann MGEO Grubunda alan Endstri Mhendisleri
A ) retim Blm : Kontrat hkmlerine uygun kalite ve maliyetde retimi
gerekletirebilmek iin detay planlama, imalat, montaj ve test ilemlerini yapt iin
grup iletme ve stratejik planlarna uygun yetenekte bir retim kapasitesinin
devamlln salamakla sorumludur.
B ) Kalite Blm : Grup, rnlerin gelitirilmesinden retimlerine ve kullanmlarna
kadar her safhada szleme ve kalite gereklerine uygun olmalarn salayan bir rn
kalite gvenlii programnn yrtlmesinde grev alyor.
C ) Mhendislik Blm : Mteri istekleri dorultusunda mevcut teknolojileri
kullanarak grup iin gerekli i tanm, gelitirme ve tasarm fonksiyonlarn yerine
getirip, mevcut olmayan teknolojiler iin rnlerin problemsiz bir biimde mhendislik
blmnden retim blmne aktarlmasn salar.
D ) Mali ler : Grup, aktif varln korumak amacyla mali usul ve prosedrler
uygulayarak mali bilgilerin denetimini ve raporlanmasn ve bu bilgilerin kanunlara ve
ASELSAN kaidelerine uygun olmasn salar.
3. ASELSANDA ENDSTR MHENDSL ALIMALARI
ASELSANda Endstri Mhendisleri,retim Planlama ve Kontrol Mdrl
(PK), rn Planlama Mdrl, Tasarm Mdrl,Ett Plan Mdrl ve
Toplam Kalite Ynetimi blmlerinde almaktadr.Stajm retim Planlama ve
Kontrol Mdrlnde yaptmdan dolay blmdeki endstri mhendislerinin
grevlerini aada belirtmekteyim.
retilecek veya satn alnacak malzeme veya paralarn analizini yapmak.

retim ve yeni rn maliyetleri konusunda optimizasyon almalarnn
yaplmas.
Tasarm blmnce malzeme ve paralardaki deiikliklerin ,modifikasyon ve
dzenlemelerinin analizi.
MRPyi kullanarak satn alnacak malzemelerin miktar ve tarih bilgilerini
planlamak, stoklar ile sat blm arasnda malzeme ak bilgilerinin teminini
salamak.
MRPyi kullanarak retim iin i emirlerinin planlanmas, malzeme ak tarihleri
ve hareketlerinin kontrol.
Simlasyon almalar ve yerleim tiplerinin belirlenmesi.
merkezleri ve blmleri iin performans raporlarnn hazrlanmas.
MRP raporlarnn analizi ve kapasite kontrollerinin yaplmas.
Stok kontrollerinin yaplmas.
Sat kararlarnn analizi.
14
Stajn yapld Haberleme Cihazlar grubu (HC) nun sunduu i olanaklar ise
yledir;
idaresi
retim Mhendislii
Kimya Mhendislii
Pazarlama ve Sat
naat Mhendislii
Makina Mhendislii
Bilgisayar Mhendislii
GElektronii Mhendislii
Elektrik Mhendislii
Yazlm Mhendislii
Elektronik Mhendislii
Haberleme Mhendislii
Endstri Mhendislii
CAD-CAM Mhendislii
Bilgi Teknolojisi
3.1 Aratrma & Gelitirme

ASELSANn aratrma gelitirme( Ar-Ge) almalar; uluslararas rekabet
edebilirliin salanabilmesi iin gerekli olan zgn teknoloji retilmesi bakmndan en
nemli etkinlik olmaktadr. Bu nedenle ASELSANn program ynetimi, sistem
mhendislii ve dier mhendislik metodolojileri konularndaki almalar uluslararas
kabul grm standartlara uygundur. ASELSAN yllk toplam satnn %8ini AR-GE
iin sarfederek bu konudaki dnya standartlarna erimi olup, Ar-Ge kaynakl rn
oran toplam rn saysnn %50sini iermektedir. Sahip olunan know-how,
teknolojik altyap ve uygulanan kalite anlay ASELSAN komuta kontrol,
haberleme, elektronik harp, mikrodalga, radar ve elektro-optik gibi stratejik rnlerin
tasarlanp, gelitirilerek retilmesinde Trkiyenin en byk endstriyel kuruluu haline
getirmitir. Aselsan sistem ve yazlm gelitirmedeki deneyim ve yeteneklerini
birletirmek
suretiyle
mterilerine
optimum
zmleri/rnleri
nerebilme
konumundadr. ASELSAN Ar-Ge almalaryla gnmze kadar birok dl alm,

1999 ylnda da Trk Elektronik Sanayicileri Dernei (TESD) tarafndan ilk kez
dzenlenen Elektronikte Yenilikilik Yaratclk dln kazanmtr.
ASELSAN'da "Teknolojinin Edinilmesi" hedefi nceliklidir. Teknolojinin
edinilmesi sreci, gerek teknolojiye ynelik Ar-Ge almalar yoluyla, gerekse lisans
15
transferi yoluyla, ilgili teknoloji alanna adm atlmas ile balamaktadr. Srecin dier
admlar, teknolojinin zmsenmesi, rne dntrlmesi, gelitirilmesi ve trev
rnlerin tasarm eklinde zetlenebilir.
Gnmzde "Teknoloji Transferi" veya "Teknoloji Alm" gibi tanmlar ska
kullanlsa bile pratikte bunun anlam ounlukla "retim Teknolojisinin Satn Alm"
olmaktadr. Bunun nedeni aktr: eer zellikle bu amala bir giriimde
bulunulmuyorsa ki lkemizde bilinen bir rnei yoktur. Uluslaras rekabetin acmaszca
yaand bir alanda bir firmadan yllar boyunca birikimini yapt ve gelitirdii bir
teknolojinin, bir satn alm projesinin btesinin snrlar iinde alnmas ok zordur. Bu
nedenle, bu tr giriimlerin sonucunda genelde, bilinerek veya bilinmeden "retim
Teknolojisi"nin alm ile yetinilmek zorunda kalnmtr.
ASELSAN ise bu konuya daha bilinli yaklamakta ve teknoloji transferinden,
teknolojinin edinilmesi srecini destekleyen bir alt unsur olarak yararlanmaktadr.
ASELSAN'n bu kapsamdaki deneyimini "Neyi, nereden, nasl ve kaa alacan
bilmek" eklinde zetleyebiliriz. rnein ASELSAN, edindii teknolojileri gerek
bamsz Ar-Ge teknoloji projeleri, gerekse trev rn projeleri ile gelitirme hedefi
sayesinde, ilk askeri taktik telsiz retimini lisans alarak balatm, ancak bugn kendi
askeri taktik telsizlerini gelitiren ve ihra eden bir firma konumuna gelmitir.
Bugn ASELSAN'n sahip olduu ve ilgili herhangi bir projede hemen
uygulamaya koyabilecei bilgi birikimi aadaki alanlarda younlamtr:
Radyo Frekans (RF) ve mikrodalga tasarm alanlarnda: 20 GHz'e kadar devre
ve anten tasarm.
Analog tasarm alannda: Dk frekans devreleri ve g kaynaklar tasarm .
Saysal tasarm alannda: ok mikroilemcili devre, uygulamaya ynelik
tmleik devre ve programlanabilir tmleik devre tasarm.
Yazlm tasarm alannda: Uygulamaya zel veya standart platformlar (DOS,
Windows, Unix, v.b.) iin yazlm tasarm.
Veri haberlemesi alannda: Haberleme, haberleme emniyeti, veri ynetimi ve
ebeke ynetimi algoritmalar tasarm.
aret ileme alannda: Geni bantl alglama ve analize ynelik saysal iaret
ileme ve grnt ileme teknolojileri.
Elektro-optik alannda: Lazer, termal grntleme ve grnt younlatrma
teknolojileri.
Elektronik ve mekanik donanm iin bilgisayar destekli modelleme, dinamik
analiz, simlasyon, otomatik retim ve test teknolojileri.
16
Yksek dzeyde tmletirmeye ynelik, yzeye monte devre, hibrid devre, ok

katl bask devre ve esnek bask devre teknolojileri.
Sistem mhendislii, sistem tasarm, gelitirme, entegrasyon ve test teknolojileri
ve proje ynetimi deneyimi.
AR-GE almalar dorultusunda HC bnyesinde Mhendislik Ve rn Kalitesi
Direktrl oluturulmutur.
Mhendislik ve rn Kalitesi Direktrl'nn temel grevleri;
HC Grubunun aratrma-gelitirme-tasarm ve rn kalitesi faaliyetlerinin
ynetimi,
ASELSAN`n tm birimlerine dkmantasyon ve ktphane hizmetlerinin
verilmesi,
HC Grubu ve Genel Ynetim Blmlerine hizmet verecek olan bilgisayar ann
tesis edilmesi, ynetilmesi ve a kullanclarna eitli yazlm servislerinin verilmesidir.

Tasarm ASELSANa ait baz rnler:
MLKAR-3 Haberleme EDT/EKT Sistemi (1988)
VHF/UHF telsiz haberleme yaynlarnn tespitini, analizini, dinlenmesini ve
kartrlmak suretiyle engellenmesini salar. Trk mhendislerince gelitirilerek
retilen ilk milli elektronik harp sistemi niteliindedir.
MLKAR-3A Haberleme EDT/EKT Sistemi (1990)
MLKAR-3 sisteminin gelitirilmi ve daha geni frekans bandnda alan
modelidir.
MLKAR-4 HF Haberleme EDT/EKT Sistemi (1997)
Yksek frekans (HF) telsiz yaynlarnn tespiti, analizi, dinlenmesi ve
kartrlmak suretiyle engellenmesi amacyla gelitirilmitir.
MLKED-3 Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1992)
VHF/UHF telsiz haberleme yaynlarnn yakalanmas, yerlerinin bulunmas ve
dinlenmesi amacyla gelitirilmitir. Bu sistemle lkemize, frekans atlamal yaynlara
daha etkili, bir kestirme (DF) teknolojisi kazandrlmtr.
MLKED-3A Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1995)
17
MLKED-3 sisteminden edinilen deneyimler sonucunda, daha stn niteliklere

sahip olarak gelitirilmi olan bir sistemdir.
MLKED-3S Sabit Kestirme ve Dinleme Sistemleri (1996)
MLKED-3 ve 3A sistemlerine dayal olarak sabit istasyon eklinde gelitirilmi
olup, geniletilmi dinleme kabiliyetleri ile tam bir istihbarat istasyonu niteliindedir.
DFINT-3T Tanabilir Kestirme Sistemleri (1998)
Helikopter ve/veya personel ile tanabilecek yapda olup, frekans atlamal
yaynlarn dahi ynlerini ve yerlerini belirleme imkan salayan 3T, dnyadaki emsalleri
arasnda en hafif ve en kk boyutlu sistemdir.
MLKAR-1 Radar EDT/EKT Sistemi (1989)
Radar yaynlarnn tespiti, ynlerinin bulunmas, analizi ve kartrlmak
suretiyle engellenmesi amacyla gelitirilmitir. Trk mhendislerince tasarmlanp
gelitirilerek retilen ilk milli radar elektronik harp sistemi niteliindedir.
MLKAR-2U Radar EDT/EKT Sistemi (1995)
MLKAR-2 sisteminin imkan ve kabiliyetlerinin hava platformundan
kullanlabilmesi amacyla C-160 nakliye ua iine monte edilip/sklebilir yapda
gelitirilmitir.Trk mhendislerince tasarmlanp gelitirilerek retilen ilk ve tek milli
hava platformu radar elektronik harp sistemi olma zelliine sahiptir.
retimi hala devam eden ASELSANa zg projeler:
TASMUS Taktik Saha Muhabere Sistemi Entegrasyon Projesi
Tasmus Proje Mdrl Ege ordusu iin, taktik saha muhabere sisteminin
tasarmn, gelitirilmesini, retim faaliyetlerinin koordinasyonunu ve planlanmasn
salar. Ordu ile tabur kademesi arasnda kurulan ve ses, veri, grnt nakli gibi her trl
haberleme ihtiyacn sratli, emniyetli ve gvenilir olarak karlayan ana muhabere
sistemi olacaktr. TASMUS, haberleme teknolojisinin gnmzde geldii en son
noktadaki teknik olanak ve yetenekleri, Trk Silahl Kuvvetlerinin hizmetine sunmak
zere gelitirilmektedir. Tamamlandnda, Avrupa lkelerinde bulunan benzerlerinden
daha ileri teknolojili bir sistem olacaktr. ASELSAN'n ana yklenici olduu projede
sekiz irket alt yklenici olarak sorumluluk stlenmitir.
5100 TDMA Telsiz Ailesi (Paket Radyo)
Mobil kullanm iin ara, srt ve el telsizi olarak gelitirilmekte olan 5100
TDMA Telsiz ailesi 21. yzyln teknolojisini taktik kullanclarn hizmetine sunacaktr.
Elektronik harp korumas, telsiz a oluturma, rlesiz otomatik aktarmalar ile
ses ve data iletimi, gerek zamanl data iletimi, otomatik corafi konum bilgisi datm,
18
ayn anda ses ve veri data haberlemesi gibi ok gelimi teknolojik zelliklere sahip
olacaktr.
Ynetim ve Kontrol Sistemleri (SSKON)
TASMUS haberleme ebekesinin planlamasndan ve ynetiminden sorumlu ana
kontrol merkezidir. TASMUS ebekesinin frekans planlamas, trafik analizi, link analizi
gibi planlama ilevlerini gerekletirecektir. TASMUS sistemi iinde cihazlarn
konfigrasyonu, kripto anahtar datm, alarm toplama ve deerlendirme, performans
kontrol gibi ebeke ynetim fonksiyonlarn yerine getirecektir.
GRC 5211 Bant III Radyolink Cihaz
GRC 5211 cihaz taktik alanda 2 Mbit/s hznda radyolink balantlar iin
tasarlanmaktadr. alma frekans 1350-2690 MHz olup, gelimi ElektronikKar
Tedbir (EKOT) yetenekleri ile kartrmaya ve kestirilmeye kar zel nlemler
iermektedir. Zamanda dupleks alma zellii ile birok GRC 5211'in ayn yerde
birlikte alabilmesi mmkndr. Modler bir yapda tasarlanmakta olan GRC 5211
cihaznda kendi kendini test (built in test) yetenei bulunmaktadr.
2040 letmeci Kanal (EOW) Kripto Cihaz
letmeci Kanal (EOW-Engineering Order Wire) Kripto Cihaz Radyo rle
cihazlar arasndaki iletmeci kanalnn kriptolanmas amacyla tasarmlanmaktadr.
letmeci Kanal Kripto Cihaz, 9600 bps veri hznda senkron veri iletiimi
yapmaktadr. Cihaz zerinde 8 adet giri, 8 adet k olmak zere toplam 16 adet
senkron data portu bulunmaktadr.
ERIKKS - Erken kaz Komuta Kontrol Sistemi
ERKKS Hava Savunma Erken kaz ve Komuta Kontrol Sistemi, Silahl
Kuvvetlerimizin ihtiyacn karlamak zere milli olarak gelitirilmekte olan bir
sistemdir. Projede ASELSAN ana yklenici, AYESA, HAVELSAN, STM ve
TBTAK-BLTEN kurulular alt yklenici olarak almaktadr.
Milli Monitr Sistemi
Trkiye genelinde kurulacak Milli Monitr Sistemi Projesi ile 10 KHz-2500
MHz Frekans bandnda arama, inceleme, monitr, kestirme ve frekans ynetimi
yaplarak, yasal/yasad yaynlar kontrol etme imkan salanacaktr.Trkiye apnda 7
ayr blgesel merkezde bamsz olarak yaplan frekans denetim ilemleri, Ankara'da
bulunan bir ana merkezde (NCC/RMC) deerlendirilecek ve sistem bu merkezden
ynetilecektir.
TSK Komuta Kontrol Bilgi Sistemi Tesisi Projesi
19
ATOS (ASELSAN, TBTAK-MAM, ODT, STM) konsorsiyumu tarafndan

yrtlen Silahl Kuvvetlerimizin stratejik seviyedeki Komuta Kontrol Bilgi Sistemleri
tesisi projesidir.
Entegre Gzetleme ve Gvenlik Sistemleri
Bilgisayar denetimindeki sensr sistemleriyle, kurulduu blgeye izinsiz
girilerin ve mdahalelerin alglanmas ve gvenlik birimlerinin uyarlmas amacyla
gelitirilmektedir.
Grld zere savunma sanayinde Trkiyenin nde gelen kuruluu olan
ASELSAN AR-GE almalarna ok nem vermektedir.
4.TESS YER SEM VE YER DZENLEME
4.1. Tesis Yer Seimi
Firmanin aktivitelerini en etkin biimde yerine getirebilmesi iin doru yere
karar vermesi gerekir. Bu ii yaparken ulam, hammadde, pazara yaknlk, igc,
enerji salama gibi unsurlar gz nnde bulundurulur. ASELSAN iin en nemli faktr
Ankarann stratejik nemidir.Firmann en nemli mterisi Trk Silahl Kuvvetleridir
(TSK ).ASELSAN, TSKya gerekli teknolojik malzemeleri salamaktadr.Tm askeri
kurulular Ankarada olduundan ASELSANn ayn ehirde olmas byk avantaj
salamaktadr.
Ulam ve tama ikinci nemli unsurdur. nk hammadde genellikle yurt
dndan geliyor ve Akyurtdaki fabrika Trkiyenin en byk havaalanlarndan biri
olan Esenboa Havaalanna 3-4 km uzaklktadr.Hava yoluyla Ankaradan, yurt ii ve
yurt d tm blgelere ulamak mmkndr.retilen mallar son derece yksek bir
teknolojiye,elektronik ve haberleme hakknda yeni bilgilere ihtiyac duyar.Ankara
iindeki niversiteler elektrik, endstri, makine ve fizik alanlarnda kaliteli mhendisler
yetitirmektedir. Teknik liselerin okluu nedeniyle teknisyen bulmak ok kolay
olmaktadr. Btn bunlara ek olarak ASELSAN niversitelerin bilim adamlarndan
danman veya proje baznda uzman olarak yararlanlmaktadr. Akyurt fabrikas
1991de 234.000 m2lik bir alana kurulmutur. Bu alan yeni blmlerin kurulmasna
imkan salamaktadr. Akyurt fabrikas ehir dnda olduu iin insanlarn saln
tehdit edecek ses ve grlt kirlilii minimum boyuttadr.ASELSAN elektrik ihtiyan
Akkpr-Mrted 34.45 kW enerji hattndan almaktadr.
o Macunky Tesisleri: Macunky tesisleri 58.000 m2 si kapal olmak zere
131.190 m2lik bir alana kurulmutur.Genel Mdrlk, Haberleme Cihazlar
Grubu ve Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu bu tesislerde
bulunmaktadr.
o Akyurt Tesisleri: Akyurt tesisleri 23.000 m2si kapal 210.000m2lik bir alan iine
kurulmutur.Bu tesislerde Mikroelektronik, Gdm ve Elektro-Optik Grubu
bulunmaktadr.
20
4.2 Tesis Yerleim Dzenlemesi

ASELSAN iinde hem rne hem de srece gre yerleim mevcuttur.
Mikroelektronik ksmnda genel olarak srece gre bir yerleim yaplmtr. Elektrooptik ksm ise tamamen sre tipi yerleim zellii gstermitir. Bu tip yerleimlerin
avantaj ve dezavantajlar aadaki gibidir;
rne gre yerleim iin avantajlar:
rne gre yerleim iin dezavantajlar:
Makinenin durmas hatt durdurur.

Genel denetim gerektirir.
En yava istasyon hattn hzn belirler.
rn tasarm deiiklikleri yerleimin kullanlmaz hale gelmesine
neden olur.
Sre tipi yerleimin avantajlar:
Dzgn, basit,mantkl ve direkt ak hatlar meydana gelir.

Birim bana toplam retim zaman ksalr.
Malzeme tama gerekleri azalr.
zel amal ekipman kullanlabilir.
Basit retim kontrolu olasdr.
Personel iin daha az yetenek gerekir.
Genel amal ekipman kullanlabilir.

Personel grevlerinin farkll.
Uzmanlam denetim olasdr.
Artan makine kullanm.
Sre tipi yerleimin dezavantajlar:
Daha karmak retim kontrolu.

Daha uzun retim zamanlar.
Artan proses ii stok.
Artan malzeme tama gerekleri.
stenen grevlerin farkllna uyum salamak iin daha yksek yetenek gerekir.
Not: Tesis yerleimi ekte verilmitir. Sayfa 54.
4.2.1 Etkinlik liki Diyagram
1.AMBAR
A
21
2.GEC KABUL
A
U
3.GR. KAL. KON.
E
A
4.RETM
I
A
5.MONTAJ
I
A
A
6.TEST
A
U
A
A
A
A
A
7.BRO
YAKINLIK DERECES:
Derece
Tanm
Kesinlikle Gerekli
zellikle nemli
nemli
nemsiz
Sradan Yaknlk
4.2.2 Malzemelerin Tanmas

Firmada malzemeler kutular ierisinde drt tekerlekli motorsuz aralarla veya
alanlar tarafndan elle tanyor. ASELSANda fabrika ierisinde otomatik sistem
kullanlmyor. Buna ihtiya duyulmad sylenebilir.retim aralkl olduu iin
genelde dk hacimli gerekleiyor ve bu da otomasyonsuz giderilebiliyor. Ayrca
gmrkten gelen veya mteriye teslim edilen ar malzemeler iin forkliftler
kullanlmaktadr.
5. RETM SSTEM
ASELSANda kesikli tip retim ( Intermittent Process ) seilmitir. Nedeni ise
mteri isteklerine gre alan bir firma olmasdr. Ayrca dk retim hacmi, genel
amal tehizat , intens igc operasyonlar, sk program deiimleri, geni rn
yelpazesi ve istee gre yaplan rnler bu tip bir retim tipinin seiminde nemli
faktrlerdendir.
22
Top-Shop imalat ASELSANnn her blmnde grlen aralkl retimin

blmnden biridir. zellii retimin niteliine , byklne bal olmasdr. Kk
paralar halindedir ve rn eidi fazladr. Farkl rnler retmek iin firmann ok
esnek bir retim kapasitesine sahip olmas gerekir ve esnek tehizat bu eitliliine
karlk esneklilii salayabilmektedir.
Ayrca temiz oda blmnde retim ak tipi usulne gredir. Yani tek bir rn
var ve daha byk partiler halinde srekli retim yaplyor.
6. ETD
ASELSANnn kurulu amalar arasnda her trl askeri/ profesyonel cihaz ve
sistemi retecek ve tasarlayacak bir teknoloji merkezi olma hedefini benimsemitir.
ASELSAN teknolojiyi, keskin rekabet koullar ortaya koyan pazarda pay sahibi
olabilmek ve varln srdrebilmenin balca unsuru olarak kabul etmektedir.
Benimsenen teknoloji politikas, ileri teknolojiyi retim programlar ile zmsemeyi ve
kazanlan teknolojik birikimi daha st dzeyde yeniden retmeyi temel alr. Bu nedenle
ASELSAN yeni teknolojiye yksek yatrmlar yapmaktadr.
ASELSAN gibi bir firma iin malzeme verimlilii olduka nemlidir. nk,
alnan malzemelerin byk bir ounluu ileri teknoloji isteyen buna bal olarak ok
pahal paralardr. Bu paralarn zamannda teslim alnmas, eksiksiz olarak retime
girmesi oldukca nemlidir. Bu nedenle retimde kullanlan malzemeler, etkin
kullanmlar verimlilii youn ekilde ykseltecek kadar pahal ve kaliteli olmaktadr.
Genellikle NATO standartlarna uygun askeri malzemeler kullanlmaktadr. Bunlarda
dier ticari mallara oranla olduka kaliteli ve pahaldr.
ASELSAN asndan en yaamsal ncelik endstriyel bilgi ve uygulama
birikimidir. Zira insangc ve yatrm ncelikleri gerekli ama tek balarna yeterli
deildirler. Her iki unsur iin istihdam edilen kaynaklarn beklenen verimi ve art deeri
yaratmalar doru ve hedefe ynelik biimde ynetilmeleri ve altrlmalar ile
olasdr.
6.1. lm
Firmada ilemler iin standart zamanlar belirlenmektedir.Bu zamanlarn
belirlenmesinde nemli olan rnn nerede tasarlanddr. Lisans alnarak retilen
paralarn standart zamanlar belirlenmi olup firma iinde bu srelere uyulmaktadr.
( Bunlarda deneyimlere ve lmlere bal olarak belirleniyor ama lisans alnan
firmann sreleriyle karlatrlyor).Aselsan bnyesinde tasarlanan rnler iin
standart zamanlar deneyimlere ve kronometre ile yaplan zaman lmne gre
belirlenmektedir. Standart zamanlar MANMAN sisteminde ilem izelgelemede
grlmektedir.
Firmada standart zamanlar u amalarla kullanlmaktadr;
Birim maliyetleri hesaplamak.
retim Planlamas yapmak.
23
gc Planlamas yapmak.
6.2. Deerlemesi
Firmada i deerleme almalaryla , ii almlar ve alndktan sonraki
eitimlerinin dzenlenmesi ve ilerin snflandrlmas yaplmaktadr.
ASELSAN cret ynetmelii gereince alanlar zelliklerine(eitim, askerlik,
tecrbe vb.) gre standart bir cretle ie balamaktadrlar. cret ylda 3 veya 4 defa
yaplan zamlarla dengelenmekte ve ylda 2 defa kardan verilen paylarla
desteklenmektedir.Ayrca temmuz ay ierisinde alanlarn deerlendirildii mdr
zamm denilen cret ve kadro art bulunmaktadr. Bunun dnda firmada uygulanan
bir tevik sistemi yoktur.
ASELSANda
alanlar
baz
snf
ve
derecelere
gre
snflandrlr.ASELSANda eit i gc mevcuttur; normal, kalifiye( teknik
elemanlar), teknik(niversite mezunlar). Mhendisler class A kategorisinde ,(1-8)
dereceleri arasnda sralanrlar. Derecelemede akademik kariyer ve alt yl says
esastr. Ynetici personel class B kategorisinde ,(1-7) dereceleri arasnda sralanrlar.
class C teknisyenler kategorisi iindir. Dier alanlar bilgisayar uzmanlar,
muhasebeciler, sekreterler, part-time iilerdeD,E,F,G ve H kategorilerinde
snflandrlrlar.
6.2.1. ASELSAN Prim Sistemi
Her yln prim miktarn iki ana kriter belirler: Byme ve kardaki deiim. Prim
hesab ve datm ekli bu iki ana kriter ve aadaki prensipler kullanlarak belirlenir.
a) Bir yla ait deiimin etkisini azaltmak iin, nceki iki yln performans ortalamas ile
iinde bulunulan yln performansnn kyaslanmas,
b) Performans olarak ortalama ABD dolar baznda net sat tutarnn ve vergi ncesi
dnem krnn kullanlmas,
c) Motivasyonun yl iinde de canl tutulmas ve erken teslimatn tevii iin, Haziran
ve Aralk sonu deerlendirmelerine gre olmak zere iki dnemde prim verilmesi.
d) Prim tutarlar aadaki formlle hesaplanr:
P= { 1+3 (Kn-Km)/Km + 3 (Sm-Sn)/Sm }* (t)M
P: Verilecek net prim tutar.
Kn: Yl sonu iin n ylda elde edilen dnem kar, ortalama kur hesabyla $ olarak
Haziran sonu iin 6 aylk dnem kar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarak.
Km: Aralk sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2 yln ortalama dnem kar,
ortalama kur hesabyla $ olarak Haziran sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2
yln 6 aylk ortalama dnem kar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarak.
Sn: Aralk sonu iin n ylnn net sat tutar, ortalama kur hesabyla $ olarak
Haziran sonu deerlendirme iin "n" ylnn Haziran sonunda 6 aylk net sat, 6 aylk
ortalama kur hesabyla $ olarak.
24
Sm: Aralk sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2 yln ortalama net sat tutar,
ortalama kur hesabyla $ olarak Haziran sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2
yln 6 aylk ortalama net sat tutar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarak
t: Katsay: Haziran sonu deerlendirme iin "0.5", Aralk sonu deerlendirme iin "1"
M: Deerlendirme yaplan aydaki aylk net cret
n: inde bulunulan alma yl
7. MALYET ANALZ
Firmada maliyetler oluturulurken iki yntem kullanlyor :
1 ) Emri Maliyet Hesab Sistemi : Emri rn, alt takmlar baznda alr ve
retim srecinde kullanlan iilik ve malzeme bu i ermine kaydedilir. Bylece retim
operasyonlarna bal olarak o i emrinin ait olduu parann maliyeti oluur.
2 )Aktivite Bazl Maliyet Hesab Sistemi : retim ve ilgili servislerin
( planlama, bakm, onarm vb. ) prosesleri kademe kademe ele alnarak maliyet
hesaplar karlyor operasyona gre maliyet hesaplanm oluyor.
Bu iki sistemin hesaplanmalar arasnda ok byk rakam farkllklar
olumuyor.Genelde ok benzer rakamlar ortaya kyor ve rnn sat fiyat
hesaplanrken bu iki sistemle oluturulan maliyet deerleri gz nne alnyor.
7.1. Maliyet Muhasebesi
Maliyet muhasebesinin balca amac rnlerin birim maliyetini salkl bir
ekilde elde etmektir.rn aalar oluturularak veriler biriktirilmektedir. Ayda bir
analizler yaplmaktadr ve bilgi ak bilgisayarlar vastasyla salanmaktadr.
rnlerin retilmesi i emri almasyla balar. retim planlamasna uygun
olarak retimin balamas iin gerekli prosedr olarak i emri alr ve bylece maliyet
olumaya balar. Maliyet hesaplamas yaplrken aadaki rnekte olduu gibi pek ok
maliyet unsuru gz nne alnmaldr.
Balca 3 maliyet unsuru vardr ;
Malzeme ,
ilik ,
Genel Giderler,
Direkt Maliyet
= Direkt Malzeme + Direkt ilik
Genel retim
= Dolayl Malzeme + Dolayl ilik + Dier Dolayl Giderler
Dolayl Malzeme
= (Fabrika artlar, Hatal , Deneme )
Dolayl ilik
= (Ynetim, Kontrol, Mhendisler, Hatal , Deneme)
Dier Dolayl Giderler = (Kiralar, Amortisman, Sigorta, Vergi, Patent, Bakm, vb.)
retilen rn Maliyeti = Direkt Maliyet + Genel retim
Ticari Masraflar
= Pazarlama Masraflar + dari Masraflar
25
Pazarlama Masraflar=(Sat Elem.Masraflar,

Haberleme, Seyahat vb. Masraflar)
dari Masraflar
Masraflar vb. )
Reklam
Masraflar,
Denemeler,
= ( Yneticiler, Ofisler, Kira, Toplant Masraflar, Haberleme
SATILAN RN MALYET=RETLEN RN MALYET+TCAR MASRAFLAR
Not: Birim maliyetler irketin gizlilii ilkesi gerei verilmemektedir.

Aklanan maliyet yapsnn ana unsurlar yledir:
Direkt Malzeme ve Temin Gideri:
retime alnm rnler iin direkt malzeme bilgileri, MRP-II sistemi olan ve
yabanc para birimi cinsinden cari satnalma deerinin sakland MANMAN
veritabanndan alnr. Yeni tasarmlanacak ise, Pareto Analizine gre A ve B snf
malzeme (malzeme gereksiniminin %80+%15'ine karlk gelecei dnlen) listesi
iin birebir satnalm fiyat tahminleri, ilgili teknik ve satnalma personeli ile oluturulur
(ayrntl hesaplama yntemi kullanlarak), kalan ksm iinse tahmini olarak eklenir.
Lisans altnda retim/ortak retim durumlarnda ise genel olarak lisansr firmann
verecei bilgiler esas alnarak ASELSAN'n retim koullarna uyarlanr.Malzeme temin
giderinin proje/rn/hizmetlere yklenmesi ise, satnalma personeli giderleri, banka,
nakliye, sigorta, gmrkten ekme giderleri gibi gemi dnem bilgileri dikkate
alnarak elde edilen parametre yoluyla yaplr. Ayrca gmrk vergisi denecekse bu
vergiler, malzeme ve ithalat yaplan lke baznda tek tek ya da ortalama bir oranla
deerlendirmeyealnr.
Direkt ilik:
Direkt malzeme maliyetinin hesaplanmas yntemine benzer aamalardan
gemektedir. Ynetimsel ve teknik adan kabul gren maliyet merkezi baznda,
iilik/makina saat bilgisinin o birimin ortalama direk iilik maliyeti ile arplmasndan
elde edilen maliyet, proje/rn yada hizmete direkt iilik maliyeti olarak
yklenmektedir. Ortalama direk iilik maliyeti genellikle ABD Dolar olarak
hesaplanmakta ve bir yllk dnemde kararl bir rakam elde edilmektedir. Personelin
yaps ve buna bal olarak cret ile vergi dzeyine ve kurlarn seyrine gre, dolar
baznda ortalama iilik maliyeti deimektedir.
Genel retim Gideri (GG):

rne dorudan gider yklenemeyen,maliyet merkezi giderlerinin, bu
blmlerin seilen kapasite birimine blnmesi ile(direkt iilik kapasite veya makina
saat kapasitesi) GG ortalama maliyetleri yine yllk bazda ve ABD Dolar cinsinden
bulunur.GG,planlanan direk iilik/makina saat ls ile proje/rn/hizmetin sat
maliyetine yklenir.Genel giderler kapsamnda, yatrmlarn amortisman pay,retim
26
endirekt personelin cret ve vergileri gibi genel giderler dikkate alnmaktadr.

Genel Ynetim ve Pazarlama/Sat Giderleri:
ASELSAN'da tasarm ve retim birimleri dnda kalan fonksiyonel hizmet
birimlerinin giderlerinden, yllk beklenen sat dzeyi dikkate alnarak,
proje/rn/hizmetin sat maliyetine gerektii kadar pay verilmektedir.
Finansman Giderleri:
zellikle yllara sari projelerde veya retim sreci uzun olan rnlerde
harcamalarn ok erken olumas (yurtdndan sipari usul malzeme almnda srelerin
8-15 ay gibi gereklemesi) nedeniyle nemli oranda finans yk olumaktadr. Finans
yk, harcama ve deme planlarna bal olarak hesaplanmakta, en az finans ykne
ulamak iin harcama ve deme planlarndaki btn alternatifler denenmeye
allmaktadr.Proje planna veya rn retim srecinin uzunluuna bal olarak baz
projerde uygulanan %30 program/yllk avans modeli yeterli olmakla birlikte, iki yl
aan tasarm-seri retim programlarnda %50'ye varan oranlardaki program/yllk avans
modelinin
gerekli
olduu,
son
projelerimizde
ortaya
kmtr.
Savunma sistemleri tedariinde bu maliyet unsurunun, tedarik sreleri nedeniyle kimi
zaman Dolar zerinden %8-9 gibi nemli yzdelere ulat gzlenmektedir. Bu
nedenle, finans yknn deerlendirmeye alnmas kanlmaz olmaktadr. En iyi
zm, sfr finans yk oluturacak harcama ve deme planlarnn uygulamaya
alnmas olacaktr.
Proje zel Giderleri:
Yukarda aklanan maliyet unsurlar dnda kalan maliyetleri dier maliyetler,
ya da projeye zel durumlar ieriyorsa proje zel giderleri olarak tanmlamak maliyet
analizini kolaylatrmaktadr. Her proje/rnn ayn maliyet unsurlar olmasa da en ok
dikkate alnan maliyet tipleri Ar-Ge/Tasarm maliyetleri, Lisans/Know-How/Royalti
teknoloji transfer maliyetleri, genellikle rne zel yatrm amortismannn tamam,
szleme ve teminat mektubu vergileri, zel sigorta, projeye zel yurtd
eitim/yolculuk ve garanti dnemi hizmet maliyetleri olmaktadr.Proje/rnn bilinen
yada ngrlemeyen risklerine karlk maliyetlere katlmas gereken bir unsur da
beklenmeyen giderdir. Alc tarafndan kabul grmedii iin maliyet analizlerine dahil
edilememektedir.
Kar:
Satc asndan, ekonomi teorisine gre, retim faktrleri arasnda saylan
sermayenin maliyeti/fiyatdr. Dier retim faktrleri gibi sermaye maliyeti/fiyat da
rn maliyetini oluturan bir unsur saylr. Alc asndan ise, satnald rn/hizmet
fiyatnn bir parasn oluturmaktadr.Her sektrde olduu gibi savunma sektrnde de,
faaliyetlerden makul dzeyde bir kar marj elde edilmesi gerekli bir unsurdur. Makul
dzeyde elde edilen kar, iletmelerin varln korumasnda vazgeilmez bir unsurdur.
Not: ASELSAN bilanosu ekte verilmitir. Sayfa 58.
8. HABERLEME CHAZLARI GRUBU(HC)
27
8.1. Organizasyon
Haberleme Cihazlar Grubu ASELSANn grubundan biri olup, askeri ve
profesyonel haberleme ile kripto, gvenlik, avionik ve rayl ulam sistemleri zerine
tasarm, retim pazarlama ve sat sonras hizmetlerini gerekletirmektedir.Haberleme
Cihazlar Grubunun rnlerinin tasarm, gelitirme, retim tesis ve servis hizmetleri
TS-EN-ISO 9001 kalitesi ile belgelenmi olup askeri sistemler iin AQAP-110 kalite
belgesine de sahiptir.
8.1.1. retim Direktrl
Grubun amalarnda belirtilen retim ekline uygun olarak, az sayda retim
yapabilme fonksiyonu iin gerekli altyapy kurmak, gelitirmek ve bu fonksiyon ile
ilgili tm almalar yrtmek.Projelerin gelitirme safhasnda kesinletirilen duruma
gre, retim planlamasn yapmak ve retimi bu plana uygun gerekletirmek;
ASELSAN'n dier gruplarnda ve / veya zel ve kamu sektrnde yaptrlmas
planlanan retim iin gerekli aratrmalar yapmak ve alt kontratlarla ilgili ilemleri
ynetmek bu blmn grevleri arasndadr .
8.1.2. Elektronik retim Mdrl
Elektronik retim mdrl;Malzeme Hazrlama,Bobinaj,Kart retim,Yzey
Monte (SMD) retim, Kablaj, Elektromekanik Montaj, Kart Test, Cihaz Test ve retim
Mhendislii blmlerinden olumakta ve birok sivil ve askeri rne ait her trl kart,
modl, kablo takm, lazer etiket, bobin ve trafo retimi ile elektromekanik montaj ve
test ilemlerini, uluslararas retim standartlarna uygun olarak gerekletirmektedir.
8.1.3. Mekanik retim Mdrl
Mekanik retim tesislerinde, elektronik sanayinin gerektirdii kalite ve
hassasiyette, her trl torna, freze, sa ve levha ilemlerini ieren, yaklak 1500 deiik
para, yksek kapasiteli, gelimi,
Numerik Kontroll, Universal ve Dikey leme Merkezleri,
C ve Y Eksenli, Numerik Kontroll Torna-Freze Merkezleri,
Numerik Kontroll Pres Tezgah ve CAD/CAM sistemi,
Otomat Tezgahlar,
Metal Levha leme Makinalar ve
Kaynak Makinalar
kullanlarak retilmektedir. Is ve nem kontroll metroloji odasnda, 3-Boyutlu
Koordinat lme Cihaz ve Video Kameral lme Cihaz ile hassas ve otomatik l
kontrolleri yaplmaktadr. Paralar, askeri standartlara uygun kaplama ve boya
ilemlerinden geirilerek ar evre koullarna dayankl hale getirilmektedir.
HC GRUBU ORGANZASYONU
28
8.2. retim Planlama ve Kontrol Blm (PK)

8.2.1. PK Organizasyonu
MDR
Afin Akkerman
Planlama Md. Yrd.

Afin Akkerman
Bilgi lem Analiz

Md.Yrd.
Cemil Demir
Hammadde Ambar
Md.Yrd.
Cneyt etinkaya
8.2.2. retim Planlama ve Kontrol Mdr

Organizasyondaki Yeri:retim Planlama ve Kontrol Mdr, retim Direktrne
kar sorumludur. Blmde 23 tane Endstri mhendisi bulunmaktadr.
Temel Grevi:
29
retim Planlama ve kontrol mdrnn temel grevi;HC grubu retim

direktrlnce yrrle konulan ana retim programlarndaki cihaz ve aksesuarlarn
Mekanik ve Bask Devre Mdrlkleri sorumluluklar dndaki alt birimlerinin ve
satnalnan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluudur.
Sorumluluklar:
Her MRP almas akabinde Elektronik retim iin satnalma taleplerinin ve i
emirlerinin ManMan/MFG de planlanmas ,satnalma taleplerindeki deiikliklerinin
malzeme ikmal mdrlne aktarlmas ve takibi.Elektronik retim i emirlerinin
almas, malzemelerinin belirlenen nceliklerle Elektronik retim Mdrlne
teslimi ve iin bitiminde i emirlerinin kapatlmas.Satn alnan malzemelerin geici
kabul ilemlerinin yaplmas.Giri kalite kontrol iin denetim nceliklerinin
belirlenmesi,belirlenen nceliklerle retici blme malzemelern teslm edlmes.
retim direktrlne bal birimlere ait performans istatistiklerinin tutulmas ,
raporlanmas. MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource
Planning) sistemlerinin izlenmesi, bu konuda aratrmalar yaparak retim iin en uygun
sistemlerin kullanmnn salanmas.Servis ve yedek para amal talep edilen yar
mamul ve malzemelerin incelenerek temin edilmeleri iin gerekli koordinasyonun
salanmas.Envanterde bulunan atl ve retim fazlas malzemelerin takip edilerek
raporlanmas, ilgili malzemelerin deerlendirilmelerine ilikin almalarn
koordinasyonu.Dier gruplarn talep ettii, HC Grubu standart retimi olan alt takm ve
malzemeler iin gerekli iemirlerinin planlanmas ve takip edilmesi.
Hedefler
Yaplan her ite mkemmele ulamak iin srekli iyiletirme yapmak.
lkeler
Tm PK alanlar ii ile ilgili sreleri en iyi ekilde tanr.
Tm PK alanlar mterilerini ve onlarn gereksinimlerini bilir ve bu gereksinimleri
karlamak iin dnr, yaratr ve retilir.
Tm PK alanlar iinde yaratcln kulanr, yenilikler ve iyiletirmeler iin
neriler sunar.
Not: PK yerleim plan ekte verilmitir. Sayfa 55.
9. RETM PLANLAMA VE STOK KONTROL SSTEM
9.1. Tahmin ( Forecasting )
retim sisteminin planlanmas iin ncelikle talep tahminlerinin bilinmesi
gereklidir. ASELSANda talep tahminlerinin yaplmasndan Pazarlama ve Sat blm
sorumludur. Pazarlama blm bu verileri gemi yllara ait sat miktarlardan ve direkt
tketici anketlerinden temin eder. ASELSAN retiminin byk bir ksmn Trk Silahl
Kuvvetleri, Devlet Kurumlarna yaptndan bu kurumlarn bteleri yln son aylarna
doru yaklak olarak bellidir. Bu da bu kurumlarn yapaca talep miktarlar hakknda
n bilgi vermi olur. ASELSANda tahminler 12 aylk dnemlerde yaplr.Satlar yln
ikinci alt aylk dneminde art gsterir. Baz rnlerin retim zaman 5-6 ay
bulabilmektedir. Byle bir karklk tahminlerin planlamada nedenli nemli olduunu
gstermektedir.
ASELSANda bte aralk aynda yapldndan, tahminler ekim ve kasm
aynda nceden toplanr. Bu bilgiler toplanp, gerekli dzenleme ve raporlar
30
hazrlanarak retim blmlerine sunulur. retim blm bu talep miktarna gre kaba
bir retim plan ve ihra edilecek malzemeler hakknda n bilgi edinmi olur.
9.2. Envanter Sistemi
Firmada var olan envanter tipleri:
1.
Hammaddeler (raw material) : Bitmi rnlerin ara paralarn yapmak iin satn
alnan malzemelerdir.
2.
Ara rnler (subassembly) : Son rnlerde kullanlacak olan ve fabrikada
retilmi yar mamllerdir.
3.
Ara rn stou (work in process) : zerinde ilem yaplan veya yaplmay
bekleyen, ambardan retime ekilmi malzeme veya ara rnlerdir.
4.
Bitmi rnler (finished goods) : Mteriye teslim edilecek durumda olan
retimi tamamlanm paralardr
Firmada envanter tutulmasnn amalar;
Envanter herhangi bir anda retim sistemi iinde bulunan hammadde, yar
mamul,montajlar ve bitmi rnlerdir.Firmalar iin sipari vermek nemli bir
sorundur.Ne kadar sipari verilmeli? Toplam maliyetleri en kk olacak ekilde
sipariler ne zaman yaplmaldr? Bu sorularn cevabn vermek iin envanter
tutulmaldr.Ayrca envanter tutulmas ile firma zerinde byk etkisi olan aadaki
sorunlar cevaplanmakta ve kontrol altna alnmaktadr.
Beklenmedik talebi karlamak,
retim gereksinimlerini dzenlemek,
Stok yokluklarn nlemek,
lemlere olanak vermek.
Firmada kullanlan temel envanter kontrol sistemi MANMANdir.
9.3. Ana retim Planlamas (MASTER PRODUCTION SCHEDULING-MPS)
Firmada Ana retim Plan ( MPS ) sat girilen rnler iin hazrlanmaktadr.
Bundan rn Planlama Mdrl sorumludur.30 haftalk bir dnemi kapsar ve 15
gnde bir altrlr. rn aacnn st dallar iin retime balama tarihleri planlanr ve
retime balanmas iin FPO ( Firm Planed Order ) planlanan kesin i emri alr.
Periyodik kontrollerle retime balanp balanlmad, retimin ne kadarnn
gerekletii kontrol edilir. (+)(-) retim miktarlar kontrol edilir. Toplu retim
programlar iin MANMAN kullanlmaktadr.
retim Planlama ve Kontrol Mdl.nn temel grevi,HC Grubu retim
Direktrlnce yrrle konulan ana retim programlarndaki cihaz ve aksesuarlarn
Mekanik ve Bask Devre Mdl. ve Mekanik Tasarm Dir. sorumluluklar dndaki alt
birimlerinin ve satn alnan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluudur.
Her MRP akabinde Elektronik retim iin satn alma taleplerinin ve

iemirlerinin
planlanmas
(yaratlmas,
aktarlmas,
silinmesi,
31
deitirilmesi),satn alma taleplerindeki deiikliklerin Malzeme kmal Mdl.ne

aktarlmas ve takibi;
Elektronik retim iemirlerinin gerektirdii malzemelerin Malzeme kmal,
Mekanik retim, Bask Devre retim Mdl.nden ve Mekanik Tasarm
Direktrlnden
zamannda
temini
iin
gerekli
nlemlerin
alnmas,gecikme/aksaklk halinde nlem /zm iin gerekli koordinasyonun
salanmas;
Elektronik retim iemirlerinin almas,malzemelerin belirlenen nceliklerle
Elektronik retim Mdl.ne teslimi ve iin bitiminde iemrinin kapatlmas;
Satn alnan malzemelerin geici kabul ilemlerinin yaplmas;
Hammadde ve yar mamllerin dzenli,emniyetli ve malzemelerin zarar
grmeyecei sekilde stoklanmas,ambar malzeme giri-klarnn optimum
kaynak kullanm ile hatasz ve en ksa srede gereklemesinin salanmas;
retimin izlenerek, teslimatlarn zamannda yaplmasnn salanmas,sorunlar
iin gerekli nlemlerin alnmas;
Ambar saymlarnn dzenli olarak yaplmas, sonularn ilgili makamlara
bildirilmesi,gerekli ilemlerin yaplmas;
Yeni gelitirilen/lisans alnan rnlerin dokman paketlerinin incelenmesi,ilk
kez kullanlacak malzemelerin belirlenmesi,satn alma/retim kararnn alnmas,
temin kaynaklarnn belirlenmesi;
retim Direktrlne bal birimlere ait performans istatistiklerinin tutulmas,
raporlanmas;
retimden kalkan, temininde glk ekilen malzemeler iin nlem alnmas,
blmler aras koordinasyonun salanmas,gerekli mhendislik deiiklik
nerilerinin verilmesi;
MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource
Planning) sistemlerinin izlenmesi,bu konuda aratrmalar yaparak retim iin en
uygun sistemlerin kullanmnn salanmas;
Servis ve yedek para amal talep edilen yar mamul ve malzemelerin
incelenerek temin edilmeleri iin gerekli koordinasyonun salanmas;
Envanterde bulunan atl ve retim fazlas malzemelerin takip edilerk
raporlanmas,ilgili malzemelerin deerlendirilmelerine ilikin almalarn
koordinasyonu;
Dier gruplarn talep ettii,HC Grubu standart retimi olan alt takm ve
malzemeler iin gerekli iemirlerinin planlanmas ve takip edilmesi.
9.4. Malzeme htiya Planlamas (MATERIAL REQUIREMENT PLANNINGMRP )

ASELSAN 1989 ylndan itibaren organizasyon almalarnn yan sra genel
bir ynetim felsefesi olarak MRP II malat Kaynak Planlamas anlayyla uygulama
programlar yrtmtr. Bilindii gibi MRP II felsefesi, tm iletme proseslerini
ncelikle faaliyet plan, stratejik planlar gereince hazrlanan sat ve retim planlarnn
gerekletirilmesi odanda btnlemi olarak almasn ngrmektedir. MRP II
kaynaklarnn yalnzca retim proseslerini deil tm iletme proseslerini kapsayacak
biimde formel olarak planlanmasn temin etmektedir. Bu anlamda proseslere kapasite
ve yeteneklere i yknn optimum biimde atanmasyla bata kalite olmak zere ilem
zamanlar, verim istihdam dzeyleri, teslimat sresi konusunda ciddi verimlilik artlar
salanmaktadr.ASELSAN gerek MRP II felsefesinin nerdii koullarn salanmas
32
gerekse firma genelinde ortak bir Bilgi Taban zerinde almasn temin iin
MANMAN Biliim Sistemi zmnde MRP II gelitirme programna pararel
uygulamaya koymutur.ASELSAN MRP II felsefesinin baar lt olarak Kabul
edilen A Snf kategorisinde bir uygulayc olmay amalamaktadr.A
Snfkategorisi kullanclar iin baar ltleri %99.0 stok bilgisi doruluu, imalat
ii stoklarn sfrlanmas %80 zerinde kapasite kullanm oran, toplam ilem sreleri
standart zamanlar arasnda %90 olarak tutarllk olmas ve kalite veriminde %90
zerinde baar olarak verilmektedir.
9.5. lem izelgeleme ve retim Etkinlik Kontrol
retim etkinlik kontrol, detay retim programnn salanp salanmadn
kontrol etmektedir.Bu sayede retim hatt ierisinde makine, malzeme ve igc
salanyor ve retim aralksz devam ediyor.
9.6. retim Ortam ( TEMZ ODA )
Temiz oda Federal Standartlar 209a gre snf 10.000 olarak belirlenmitir.FS
209a gre temiz odalar, temiz olma miktarna gre snflandrlmaktadr.Temiz Oda
kirliliin mikroskobik dzeyde, belirli bir seviyenin altnda tutulduu kapal alan olarak
tanmlanr. Snflandrma temiz odalarn 1 ft3 (1 ft3=0.02832 m3 ) havasnda olabilecek
eitli boyutlardaki kirliliklerin izin verilebilir maksimum miktarna gre yaplmaktadr.
Snf 1
Snf 10
Snf 100
Snf 1000
Snf 10000
Snf 100000
Snf numaras kldkce oda

temizlii artar
ASELSANdaki Snf 10000 Temiz Oda, 1 ft3 havada boyutu 0.5 mden byk
olan parack says 10000den az, 5 mden olan parack says 70den az olan kapal
alandr.ASELSANdaki Temiz Oda sistemi Kark Ak Odas sistemiyle
almaktadr.Burada hava tavandan veya tavana yakn yerden, HEPA filtrelerinden
temizlendikten sonra odaya girer ve deme seviyesinde duvarlar boyunca bulunan
dn kanallarndan geri emilir.Ayn zamanda scaklk, greli nem ve aydnlatma
kontrol antistatik ve anti-titreim taban sabit oda basnc temiz odann
zelliklerindendir.
9.7. Kapasite Planlamas
retimi kontrol edebilmek icin iyi bir ekilde yaplmas gereken kapasite
planlamas , retim Planlama Mdrl tarafndan hazrlanmaktadr.
ASELSAN da bir i merkezinden geecek planl i emirleri toplam , o i
merkezinin kapasite ihtiyacn belirlemektedir . Kapasite ihtiyacnn mevcut
kapasitenin altnda veya stnde olmas durumunda , yeniden dzenleme ilemine
giriilmektedir .Bir maliyet merkezinin yapabilecegi i miktar , maliyet
33
merkezindeki makina ve alan says ile snrldr. Bu nedenle kapasite ihtiyac,

retim planna uygun olarak retim yapmas planlanan i merkezinin eleman
saysnn ,haftalk alma saati ile arplmas sonucu bulunmaktadr.
Kii sayIsI * 8 saat* 5 gn * tolerans payI
forml bize maliyet merkezlerinin
tolerans pay ;
* Etkinlik
* ilik saat pay
* Personel eksiklii
brt kapasitesini
*Verimlilik
*alann performans
*Personelin devamszl
vermektedir . Buradaki
*Tezgah arzas
*Malzeme eksiklii
gibi kapasiteyi etkileyen faktrler dikkate alnarak hesaplanm bir deerdir .

Hesaplanan brt kapasitenin belirli bir ksm AR - GE almalarna
ayrlmakta , Brt kapasiteden , AR - GE kapasitesi karlnca i emirlerine ayrlan
net kapasite bulunmaktadr . Daha sonra , hesaplanan bu deerlere gre i
emirleri almakta , bir iemrine ayrlan max . sre bulunmakta
ve maliyet
merkezleri baznda kapasite planlamas yaplmaktadr .
Planlanan bu kapasiteden sapmalar oldugunda genellikle fazla mesai
uygulamasna gidilmekte , cok nadir olarak da yan sanayiye i yaptrlmaktadr.
ASELSAN da 1997 yl itibariyle gerekleen fazla mesai saatleri syledir :
Ocak
Subat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Gerek sre (saat )

21465
24472
28854
25142
37340
32473
37227
Gerek tutar (milyon tl )

19777
22703
26729
25507
41818
36065
45522
9.7.1. retim Kapasitesi ve Kapasitenin Ne Kadarnn retimde Olduu

ASELSANda retim plan, teknolojik gelimeler ve alnan sipariler paralelinde
aylara gre deiken olarak yaplmaktadr.retim plannda yer alan cihazlar ise gerek
iilik,gerekse maliyetleri asndan birbirleriyle karlatrlamayacak kadar
farkldrlar.rnek olarak telsiz projelerinde bile el telsizi ile tank telsizi arasnda 1/20
orannda maliyet fark vardr. Btn bunlar gz nne alndnda salkl bir kapasite
kullanm oran vermenin mmkn olmad grlmektedir.Ancak gemi yllarda
olduu gibi bu yl da mevcut kaynaklar tam kapasitede kullanlmaktadr.
34
10. STOK KONTROL VE STOKLAMA

Fabrikada stok kontrol ilemleri,fabrika genelinde kullanlan ve bir MRP-II
uygulamas olan MANMAN ile yapldn sylemitim.Fabrikada kullanlan her
malzemeye ve retilen her rne farkl bir stok numaras verilir ve bu stok numaralar
vastasyla programn kulland veri tabanna para ile ilili bilgiler girilir.Bu bilgilere
tanm, kaynak kodu(SC),proje kodu(PC),parann alt malzemeleri,parann yer ald
st takm ve birim st takmdaki kullanm miktar rnek verilebilir.Malzemenin temin
sreci pazarlama blm tarafndan bir rn veya herhangi bir para iin kesin sat
veya tahmini satlarn sisteme girilmesiyle balar.Bu girilerin ardndan once MPS
sonar da MRP program altrlarak bu rnlerin yaplabilmesi iin gerekli olan
malzeme miktarlar sistemde otomatik olarak hesaplanr.Malzeme tedarik blm
hesaplanan bu miktarlara fire oranlarnda katarak malzemeyi temin eder.Malzemeler
fabrikada ilk olarak Geici Kabul Blmne gelir ve burada sisteme girileri yaplr.Bu
noktadan sonra malzemelerin her hareketleri sisteme ilenerek,malzeme hareketlerinin
terminalden takibine olanak salanr.Malzemeler Giri Kalite Kontrolden getikten
sonra ambara gelir ve saylarak teslim alnr.Bir malzemenin ambardan alnabilmesi
iin,ilgili blm tarafndan ya o malzemenin st takm iin i emri alr veya
malzemenin kendisi iin MR( Malzeme stek ) formu doldurulur ve her hareket sisteme
kayt edilir.Ambarda malzemeler byklklerine gre ya kardex diye tanmlanan
bilgisayar destekli otomatik stoklama kabinlerine ya da klasik ambar sistemine gre
dzenlenmi normal raflara konur.Eer malzeme kimyasal bir malzeme ise saklanma
koullarna gre ya oda scaklndaki kimyasal ambarna ya da buzdolaplarna
konur.Yukarda bahsedilen otomatik stoklama kabinlerinde 2 adet 22 raf ve her rafta 10
kutulu ve 4 adet 44 raf ve her rafta 12 kutulu olmak zere toplam 6 adet mevcuttur.Bu
kabinlerin en byk zellii, yerden ve zamandan byk kazan salamalardr.Bu
kabinlerin veri taban farkl olmasna ramen,baz yardmc programlar aracl ile i
emirleri MANMAN sisteminden kabinlerin veri tabanna aktarlabilmekte,bu sayede i
emirleri hzl ve hatasz bir ekilde hazrlanmakta ve k yaplan malzemelerin bu
hareketleri de tekrar MANMAN sistemine kayt edilmektedir.Bu kabinlerin kullanm
hata olasln son derece azaltsada malzemelerin kk olmasndan ve daha byk
paralarn konduu raflardaki malzemelerin hareketinden dolay baz hatalar
oluabilmektedir.Bu hatalar belirlemek ve dzeltmek iin yl iinde periyodik saymlar
ve kontrol saymlar,her yl sonunda ambarlarda genel saym yaplmaktadr.
Ambarlar:
ASELSANda drt eit ambar bulunmaktadr.
1_) Hammadde ambar:Hammadde ve WIP stoklar.
2_) rn ambar:Bitmi rnler.
3_)Ayrca her blmde kk lekli kendi retiminde kulland, malzemeleri
depolad Koltuk Depo adl ambarlar mevcuttur.
4_)Market Depo:Mterilerin yedek para ihtiyalarn karlyor.
11. RN KALTES
11.1. ASELSAN rn Kalitesi Sistemi
ASELSANda pazara sunduu rn ve hizmetlerin mteri isteklerini ve
szleme gereklerini fevkinde karlamasn teminat altna almay amalayan bir Kalite
35
Sistemi iletilmektedir. Kalite sistemi tasarm, gelitirme, dkmantasyon, satn alma,

imalat, montaj, denetim, test bakm, kalibrasyon, paketleme, sevkiyat, depolama gibi
faaliyet alanlarnn tmn kapsamaktadr.ASELSAN, oluturulan kalite teminat
sisteminin etkin ve verimli biimde idamesini salamak amacyla her grup bnyesinde
rn Kalitesi blmleri kurmutur. ASELSAN rn Kalitesi blmleri,bal olduklar
grubun Pazar ve faaliyet yaps iinde farkl biimde rgtlenmi olmakla birlikte kalite
sistemi konusunda ortak bir anlay benimsemitir.ASELSAN rn Kalitesi Sistemi bu
anlaytan yola karak AQAP-1NATO Endstriyel Kalite Sistemi Gerekleri ve MILQ-9858A
Kalite
Program
Gereklerine
btnyle
uyumlu
olarak
yaplandrlmtr.ASELSAN rn Kalitesi Sistemi iin kabul edilen AQAP-1 ve MILQ-9858A standartlar askeri nitelikte olup, NATO lkelerince yaplan en gelimi,
karmak ve kritik sistem/donanm almlarnda yklenicilerden yerine getirme
zorunluluu talep ettikleri standartlardr.Her iki standart, firmalardan btn unsurlaryla
etkin biimde yrtlen bir kalite program gereklerini tanmlamaktadr.Askeri nitelikte
olan bu standartlar Uluslararas Standartlar rgt ( ISO ) tarafndan gerekletirilen ve
gnmzde dnyada en geerli kalite sistemi dzeyini tanmlayan ISO-9000 serisi
standartlarla e deerde ve muadil niteliktedir.Bu adan, rn Kalitesi Sistemi ISO9001 gereklerini karlad sertifikalandrlmtr.
ASELSAN rn Kalitesi Sistemi, merutiyeti belirtilen standartlarda istendii
gibi faaliyet ve kararlarnda tam bir tarafszlk ve zerklik arz edecek biimde rgtsel
bamszl gzetilerek kurulmasn salamtr.rn Kalitesi Sistemi; st ynetimce
onaylanm formel yapsn, politika ve alma ilkelerini ak biimde tanmlayan yazl
prosedrler hiyerarisi toplamnda dkmante edilerek yaynlanmtr.rn Kalitesi
Sisteminde; kalite programnn ynetimi ve yrtlmesi iin gerekli genel kalite
politikalarn standart ynergelerde ve her bir kalite ileminin nasl gerekletirileceini
aklamas ise i ynergeleri dzeyinde dkmante edilmitir. Onaylanm kalite
dkmantasyonunun, ilgili tm blmlere datlm ve kullanm noktalarnda gncel
ve geerli nshalarnn bulundurulmas salanmtr.
ASELSAN kalite gvenilirlik standartlarnn, mteri isteklerinin ve szleme
gereklerinin fevkine karlanmasn teminat altna almak iin kurulmu olan rn kalite
sisteminin etkinliini lmek, deerlendirmek, yeni gelime olanaklarn belirlemek ve
gereken dzeltme nlemlerini almak iin Kalite Sistemi Snama programlar
yrtlmektedir. Kalite Snama Program, kalite ve ilgili tm fonksiyonlarn
sistematik biimde irdelenmesini ngrr kalite snamalarnn temel amac, snanan
unsurun ASELSAN politika ve prosedrleri, szleme gerekleri ve genel kabul grm
endstriyel standartlarla ngrlen performans dzeyine ne lde uygun olduunun
dorulanmasdr. Kalite snamalar program, en st rn kalitesi ynetim kademesi
tarafndan yetkilendirilmi bamsz denetilerle her yl st ynetim onay ile
yaynlanan bir takvim uyarnca;
Kalite Sistem Dkmantasyonu,

Prosedrel Uygulamalar,
Kalibrasyon Program,
rn emalar,
kategorilerinde
uygulanr.Program,snamalar
sonucunda
bulunan
sorunlarn
zmlenmesi ve yeniden olumamasn gvence altna alan dzeltme nlemi
36
mekanizmasn ierir. Yukarda bahsedilen snamalar, ayrntl olarak hazrlanan snama

programna gre gerekletirilir.
Kalite Raporlar: ASELSAN rn Kalitesi blmnde sistem performansnn
zaman iinde izlenmesini, sorun kaynaklarn ve hata eilimlerinin belirlenmesini
salayan kalite kaytlarn tutmakla ve programlar baznda hazrlanan periyodik
performans
raporlarn
ynetim
kademelerine
ve
ilgili
fonksiyonlara
yaynlamaktadr.Kalite ve hata verileri giri kalite kontrol, retim-i denetim ve test
alanlarnda balatlan kalite raporlarndan derlenmektedir.Programlarn kalite verileri
imalat prosesleri baznda verim, hata dalmlar dzeylerinde zmlenir ve
raporlanr.Raporlarda ortaya konan hata eilimleri ve kritik sorunlarla ilgili olarak
Dzeltme nemi balatlr. Kalite performans raporlar, istenildiinde hkmet ve
mteri kalite temsilcileri incelenmesine ak olarak saklanr.
ASELSANda uygulanmakta olan baz kalite ve evre koullar test methodlar
aada belirtilmitir.
Scak-Souk-Nem Test Kabini

Dk Basnl Souk-Scak Test Kabini
Tuzlu Sis Test Kabini
Titreim Sistemi
Toz Test Kabini
Mekanik ok Test Cihaz
Tama Simlatr
Szdrmazlk Testi
Serbest Dme Testi Sistemi
Faraday Kafesi
Vibrasyon Testi
Korosyon Testi
Automatic Radio Test System
11.2. Bakm Planlamas

ASELSANda bakm onarm 4 blme ayrlmtr.
Yksek Gerilim : Fabrikann devamn salayacak bakm onarm yapan blm.
Makina-Tesisat : Fabrika iindeki rnleri retmekle kullanlan makinelerin bakm ve
onarmyla ilgilenen blm.
Temiz Oda leri Bakm-Onarm : Bunlar sadece temiz oda iindeki makinelerle
ilgilenir. Onlarn rutin bakmlarn ve yl iindeki kabilecek olan arzalar gidermek
iin ayrlan blm.
Bina ve evre Bakm-Onarm : Bu blmde de binann iinde ve dnda meydana
gelecek olaylar arzalar gideriyorlar. Bu arzalar makineden ziyade binann yapsnda
ve evresinde meydana gelebilecek arzalardr.
37
Bakmlar dzenli periyotlarla ( Genellikle 3 veya 6 ay ) yaplyor. Arza sklna

gre bu sreler uzayp ksalabiliyor.
Not:Bakm konusuyla ilgili ekler sayfa 67.
12. ALINAN DLLER VE BAARI BELGELER
12.1. dller
1984 ylnda;
1983 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO-Baarl
hracat dl
1985 ylnda;
1984 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO-hracat dl
1984 ylnda, denen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yksek Dzeyde
Kurumlar Vergisi dl
1986 ylnda;
1985 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO-hracat
dl
Kurumlar Vergisi dl
Gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle Ankara Ticaret Odas dl
1987 ylnda,
dl
ASO-Yksek Dzeyde stihdam dl
Kurumlar Vergisi dl
1988 ylnda;
dl
Kurumlar Vergisi dl
1987 ylnda, yaplan sabit sermaye yatrmndan dolay ASO-Yksek
Dzeyde Yatrm dl
38
ASO-Yksek Dzeyde stihdam dl
1989 ylnda,
1988 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO- Yksek
Dzeyde hracat dl
1990 ylnda;
1989 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO - hracat
dl
1989 ylnda, yaplan sabit sermaye yatrmndan dolay ASO- Yatrm
dl
1991 ylnda,
Trunk Telsiz Sisteminin yazlm paketi ile ODT Prof. Dr. N. Mustafa
Parlar Eitim ve Aratrma Vakf, Aratrma ve Tevik dl
dl
1990 ylnda, denen kurumlar vergisi nedeniyle ASO - Yksek Dzeyde
Kurumlar Vergisi dl
1990 ylnda, yaplan yatrmlar nedeniyle ASO - Yksek Dzeyde
Yatrm dl
Kimya Mhendisleri Odas Ankara ubesi tarafndan Macunky
Artma Tesisleri nedeniyle verilen Sanayide evre Korumay zendirme dl
1992 ylnda;
ASO - Yksek Dzeyde Kurumlar Vergisi dl
dl
ASO - Bir nceki Yla Gre Gsterilen hracat Performans dl
Elektronik Cihaz mali konulu ASO rn Gelitirme dl
Yaplan ihracatla en fazla dviz getiren firmalar arasna girerek Ankara
Ticaret Odas dl
1993 ylnda;
39
Trunk Telsiz Sistemi ve Frekans Atlamal Telsiz Sistemi gelitirme
projeleriyle ASO rn Gelitirme dl
ASO - hracat dl
ASO - Verimlilik dl
hracat Yaparak Yurdumuza En Fazla Dviz Getiren ve En ok
Kurumlar Vergisi deyen firmalar arasna girerek Ankara Ticaret Odas dl

1995 ylnda ;
hracat faaliyetleri kapsamnda gerekletirdii aratrma-gelitirme
almalaryla D Ticaret Mstearl Ar-Ge dl
Aada yer alan gelitirme projeleriyle ASO rn Gelitirme dl
Ksa Mesafeli Haberleme-Manga Telsizi,

Emniyetli Veri letiim
Kaideye Monteli Hava Savunma Sistemi
Otoyol cret Toplama Sistemi
ASO - Kurumlar Vergisi dl
ASO - hracat Vergisi dl
Elektronik bask devre kart takmlar temizleme projesinden dolay ASO
- evre dl
1996 ylnda, Cep Telefonu gelitirme projesi ile;
Cep Telefonu gelitirme projesi ile ODT Prof. Dr. N. Mustafa Parlar
Eitim ve Aratrma Vakf, Aratrma ve Tevik dl
Cep Telefonu gelitirme projesi ile ASO - rn Gelitirme dl
ASO Yksek Dzeyde Kurumlar Vergisi deme dl
ASO hracat dl
En ok ihracat yapan ve En ok kurumlar vergisi deyen firmalar
arasna girerek Ankara Ticaret Odas dl
Ayrca, ASELSAN, LN-93 INS Cihazlar iin ABD Hava Kuvvetleri
Onayl Bakm Merkezi belgesi
40
1997 ylnda;
E14000 tipi banliy trenlerine ait yardmc sistemlerin alternatif akm
teknolojisi ile srlmesi amacyla gelitirilen "3514 AA Src Sistemi" projesi

ile ASO rn Gelitirme dl
En ok hracat Yapan ve En ok Kurumlar Vergisi deyen firmalar
Ayrca, ASELSAN, LN-93 INS Cihazlar iin ABD Hava Kuvvetleri
Onayl Bakm Merkezi belgesi

1998 ylnda;
Aada yer alan gelitirme projeleriyle ASO rn Gelitirme dl
DFINT-3T Kestirme Cihaz

Otomatik Gei Sistemi
IDRS Tmleik Saysal Haberleme Sistemi
ASELSAN 1920 GSM Cep Telefonu
ASO hracat dl
En ok hracat Yapan ve En ok Kurumlar Vergisi deyen firmalar

1999 ylnda;
DF-NT 3T sistemi ile TESD/Elektronikte Yenilikilik-Yaratclk dl
12.2. Kalite Belgeleri

MSB / Endstriyel Kalite Gvence
Belgesi
( AQAP-110 )
HC Grubu
........... 30.12.2000
MGEO Grubu
....... 31.05.2001
TSE / Kalite Sistem Belgesi ( ISO 9000 )
KG 055/96
22.11.2002
41
Trk Telekomnikasyon A..

Uygunluk Belgesi
(GSM Mou
Belge tarihi : 15.11.1999
anlamas erevesinde CEPT tarafndan yetkilendirilmi

BRITISH
APPROVALS
BOARD
FOR
TELECOMMUNICATIONS (BABT) laboratuvar 8.3.1999

tarih ve BABT/99/6694 sertifika numaras ile CEPT
AG/UH990308
(Ylda
bir
yaplan
test
sonucuna gre sre uzatm yaplr.)
Recommendation T/R 21-08'e (Madrid 1992) uygun olarak

Type Examination Certificate belgesi dzenlenmesini
takiben alnan belgedir.)
AQAP-Nato Endstriyel Kalite Gvence

Seviye Belgesi
Tablo 12.2. ASELSAN Kalite Belgeleri.

Not. ASELSAN kalite belgeleri ekte verilmitir. Sayfa 63.
13. NSAN ETMENLERNN NCELENMES
13.1. bilim ( Ergonomi )
Istma ve soutma sistemi olduka hassas, fabrika iindeki scaklk sabit bir
derecede tutulmaktadr.Gne engellemesi nedeniyle aydnlatma lambalarla
salanmaktadr.Fabrikada byk oranda grlt engellenmi fakat belirli dnemlerde
alan makinelerle birlikte grlt olumaktadr. retim temposu nedeniyle yorgunluk
ve gerilim fazla olmuyor.nk belirli aralklarla ay molalar veriliyor. Bu dinlenme
sreleri ar yorgunluk ve gerilimi engelliyor. retim ve montaj blmlerinde ilemler
her alan iin ayr masalarda yaplyor. Bu masa boylar sabit olup sandalyelerin
ayarlanmasyla iilere uygun duruma getiriliyor. Deneyim arttka iin sresi
ksalmakta ve el abukluu salanmaktadr.
14. ETM ALIMALARI
ASELSAN politikasna gre en deerli varl alanlardr.alanlarnn
bireysel olarak kendi yetenek ve potansiyellerini azami lde ortaya koyabilmeleri ve
ASELSAN baarsna en yksek dzeyde katk salayabilmeleri ise; en uygun biimde
eitilmeleri, kurulu politikalar hakknda bilgilendirilmeleri, altklar blmler ve
ynetim dzeyleri ile iyi bir iletiim ortam salanmasyla mmkndr. Hepsinden
nemlisi, karlkl i birlii ve katlmla, ortak amalara ynelik almay salayacak
bir i ortamnn kurulmas arttr. ASELSAN yneticileri alanlarn katlmn
cesaretlendiren gven ortamn yaratmak ve bu ortamn srekliliini salamakla
grevlidir.Bu ilkeler dorultusunda uygulanan eitim programlar aadaki gibidir.
Toplam Kalite Ynetimi (TKY) Eitimleri
ASELSANda alan tm personeli TKY felsefesi konusunda bilgilendirmek
amacyla verilen eitimlerdir. TKY Felsefesi, Problem zme Teknikleri, Ekip
Oluturma, Kyaslama, Kalite emberleri, Kalite Ekonomisi, Temizlik ve Dzen,
42
statistiksel Proses Kontrol vb. konular bu kapsamdadr.

Ynetici Gelitirme Eitimleri
Yneticileri yeni ynetim teknikleri konusunda bilgilendirmek, ynetici
pozisyonlarna yeni atanm personelin yneticilik vasflarn gelitirmek amacyla HC
Eitim Mdrl tarafndan ASELSAN iinde veya ASELSAN dnda verilen ve
koordine edilen eitim programlardr. Liderlik, Motivasyon, Hzl ve Verimli Okuma,
Zaman Ynetimi, Toplant Ynetimi, Performans Ynetimi vb. konular bu kapsamdadr.
Beceri ve Meslek Gelitirme Eitimleri
Beceri Eitimleri, HC, MST ve GY Gruplarnda malzeme hazrlama, cihaz ve
malzeme tama, kablaj, kalite denetimi vb. ilerde alan, lehimleme cihazlarn
kullanan personele verilen, belirli aralklarla yenilenen ve sertifikalandrma gerektiren
eitimlerdir. Genel Lehimcilik, J-STD-001 Lehimcilii, ESD, Gvenli Tama, Kablaj,
Konektr Kontaklarnn Sktrlmas, Pimlere Tel Sarm, Mekanik Montaj, Bask
Devre Kartlarnda Onarm, Atlama Kablolarnn Taklmas, Dikey Pimlere Tel
Lehimleme, Standart Onarm Yntemleri, Lehimlenebilirlik Testi, Gml Pimlerin
Onarm vb. konular bu kapsamdadr.Meslek Gelitirme Eitimleri, personelin mevcut
bilgilerini tazelemek ya da gelien teknolojinin gerisinde kalmamalar iin HC Eitim
Mdrl tarafndan ASELSAN iinde veya ASELSAN dnda koordine edilen
eitim programlardr.
ba Eitimleri
Grup bakanlklarnn ilgili blmleri tarafndan planlanan ve uygulanan,
personelin dorudan yapt ile ve blme ait zel proseslerle ilgili veya prosedr
gereklerinin yerine getirilmesi ile ilgili eitimlerdir.
i Sal ve Gvenlii Eitimleri

Personeli ii sal ve i gvenlii ile ilgili olarak uyulmas gerekli genel
kurallar, alma ortamna bal olarak kullanlmas gereken cihazlar, eitli alet ve
cihazlar kullanrken uyulmas gereken kurallar, i kazalarndan korunma, i kazas
olmas durumunda yaplmas gerekenler vb. konularda bilgilendirmek amacyla HC
Eitim Mdrl tarafndan ASELSAN iinde veya ASELSAN dnda koordine
edilen eitim programlardr.
Sistem/Cihaz letim ve Bakm Onarm Eitimleri
Grup Bakanlklar sorumluluunda yrtlen projeler kapsamnda retilen
rnlerin test ve bakm-onarm ilemlerini yapacak personeli bilgilendirmek amacyla
gruplarn ilgili blmleri tarafndan dzenlenen eitimlerdir.
Bilgisayar Eitimleri
43
Personelin iini daha iyi yapabilmesi amac ile donanm, yazlm ve iletim
konularnda bilgilendirmek iin HC Eitim Mdrl tarafndan koordine edilerek
ASELSAN iinde veya ASELSAN dnda dzenlenen eitimlerdir.
Yabanc Dil Eitimleri
Personelin yabanc dil bilgisini artrarak MANMAN, AutoCad, IDEAS, Mentor
vb. teknik yazlm ve uygulamalarn kullanmn kolaylatrmak, yabanc dilde
hazrlanan veya lisans altnda retilen projelere ait dokmanlarn / standartlarn daha iyi
ve kolay anlalmasn salamak ve konusuyla ilgili literatr daha kolay izlemesini
salamak amacyla HC Eitim Mdrl tarafndan ASELSAN iinde veya
ASELSAN dnda koordine edilen eitim programlardr.
Mteri Eitimleri
HC Grup Bakanl sorumluluunda yrtlen projeler kapsamnda retilip
sat gerekletirilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak mterinin ilgili personeline HC
Eitim Mdrl tarafndan planlanan ve uygulanan iletme, programlama ve bakmonarm eitimleridir.
Bayi / Yetkili Servis Eitimleri
HC Grubu tarafndan retilip sat gerekletirilen ve bakm-onarm yetki
szlemesi yaplan bayi / yetkili servislere verilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak HC
Grubu bayi / yetkili servis personeline HC Eitim Mdrl tarafndan verilen iletme,
programlama ve bakm-onarm eitimleri ile HC Grubu bayi/yetkili servislerince talep
edilen ve HC Eitim Mdrl tarafndan verilen ESD, Lehimcilik vb. beceri
eitimleridir.
Dier Eitimler
Belirtilen eitimler haricinde ASELSAN iinde veya ASELSAN dnda HC
Eitim Mdrl tarafndan koordine edilen eitim programlardr.
15. ASELSANDA TOPLAM KALTE YNETM ( TKY ) UYGULAMALARI
ASELSAN'n faaliyete balad 1976 ylndan itibaren benimsenen ilke
"Prosesleri olduu gibi kabul etmemek ve srekli iyiletirmek" olmutur. 1992 ylnda
ise sregelen almalarn ad konmutur: Toplam Kalite Ynetimi. ASELSAN
mterilerin mevcut ve gelecekteki istek ve ihtiyalarn karlamak iin her zaman
mteriyle el ele alm olup, tasarmdan teslimata her srete mteri talep ve
ihtiyalarn temel belirleyici zellik olarak almtr. Toplam Kalite Ynetiminin,
ASELSAN tarafndan benimsenmesindeki temel etken de, i dnyasnda kalitenin
dllendirilmesi sreciyle balayan moda eilimin tesinde, bu felsefenin mteri
odakl yaklam olmutur.Toplam Kalite Ynetimi'nin hayata geirilmesindeki olmazsa
olmaz artlardan biri st ynetimin kararlldr. ASELSAN st ynetimi bu konudaki
desteini, Genel Mdr ve Genel Mdr Yardmclar'nn imzalad ve alanlara ilan
edilen "Toplam Kalite Ynetim Taahhd"nde belirtmitir.Grevini (misyonunu) yerine
getirmesinde ve hedeflerine (vizyonuna) ulamasnda TKY felsefesinin yol gsterici
44
olaca bu taahhtle belgelenmitir. "Mteri memnuniyeti, proseslerimizin srekli

iyiletirilmesi, ekip almas, insan kaynaklarmzn gelitirilmesi, evre ve topluma
katk" olarak benimsenen temel ilkeler dorultusunda TKY yaklam ASELSAN yaam
tarz olarak benimsenmi ve tm kademelerde yaygnlatrlmtr.
15.1. statistiksel Proses Kontrol Uygulamalar
llemeyen ey iyiletirilemez; bu nedenle lm ve istatistik, toplam kalitenin
vazgeilmez paralardr. Esasen TKY'nin k noktas da Japonya'da Deming'in
statistiksel Proses Kontrol eitimleri ile olmutur. Srelerin en ekonomik ve mteri
tatminini en yksek lde salayacak ekilde gereklemesi iin istatistiksel
tekniklerden yararlanmak, statistiksel Proses Kontrol olarak tanmlanmaktadr.
TKY yaklamnda olduu gibi statistiksel Proses Kontrol uygulamalarnda da
mteri n plandadr. Ama gerek i gerekse d mteri taleplerinin en ekonomik
ekilde karlanmasdr. Bu nedenle tm istatistiksel proses kontrol aralar tek kriter
kullanr: Mteri Spesifikasyonlar. statistiksel Proses Kontrol terimindeki "Kontrol"
kelimesi, tm sre ktlarnn mterinin belirledii spesifikasyon limitleri iinde
olmasn gvence altna almaktadr. Mterinin belirledii spesifikasyonlar dnda
kalan tm veriler "Hata" olarak kabul edilir.TKY'de ama hata kaynaklarn bulmak ve
hatay meydana gelmeden nlemek olduu iin istatistiksel bilgiler nem
kazanmaktadr. Yalnzca istatistiksel bilgileri toplamak yeterli deildir, yorumlamak da
ok nemlidir. Dolaysyla firmalarn aylk veya yllk kalite verilerini grmek iin
kalite kontrol fonksiyonunun tesinde DPU (rn bana hata says) ve DPMO (bir
milyon hata ihtimalindeki hata says) bilgilerini izlemeleri ve yorumlamalar gereklidir.
ASELSAN tm sre ktlarnn sfr hatayla gereklemesi hedefiyle DPU ve DPMO
verilerini izleyen ve kontrol altnda tutan bir sistem oluturmutur. Tm hata tipleri ve
kaynaklar kodlanm ve kalite verilerinin ortak bir veritabannda olumas salanmtr.
Bu sistemde tm hata ihtimalleri belirlenmekte ve her yeni rn ve sre iin bu
alma tekrar yaplmaktadr. Spesifikasyon limitleri dna kan kalite verileri annda
belirlenmekte ve ilgili birimlere a zerinden uyar mesaj gnderilmektedir. Dokman
alveriine gerek kalmadan, bilginin hzl ve gvenli eriimi salanmaktadr.
Bylelikle, oluan kalite bilgisi retici blmlerce annda deerlendirilmekte, hatalarn
kaynana inilerek dzeltici/nleyici tedbirler alnmaktadr.
15.2. Sre yiletirme almalar
Toplam Kalite Ynetiminin srekli iyiletirme felsefesi sk ve kk admlara
dayaldr. Aamalarn sk olmas tm rgtn btnlemesini ve bu oluumun tabana
yaylmasn salar. ASELSAN'da da srekli iyiletirme faaliyetleri ekip almasyla
gerekletirilmekte ve alanlarn katlmyla salanan sk ve kk iyiletirmelerin
toplam etkisi zerinde durulmaktadr.
Srekli iyiletirme iin odaklanlmas gereken husus; sonular deil, bu
sonular yaratan srelerdir. Kurumumuzda srekli iyiletirme kapsamnda yrtlen
"sre iyiletirme almalar" tanmlanm standart ve sistematik bir metodolojiyle
gerekletirilmektedir.
45
ASELSAN'da srekli iyiletirme felsefesi dorultusunda gerekletirilen pek

ok sre iyiletirme almasndan bir tanesine aada yer verilmektedir.
RNEK UYGULAMA:Etiket Hazrlama Srecinin yiletirilmesi
a) nceki Uygulama
nceki uygulamada metal etiketler iin film hazrlanmakta, metal seri-stok
etiketleri ise bo olarak getirtilmekte ve retimdeki eski teknoloji etiket yazma
makinasnda son aamada yazlp yaptrc srmek vastasyla cihazlarn zerine
yaptrlmaktayd. Bu etiketlerin farkl boyutlarda olmas etiket planlamas, ambarda
stok olarak tutulmas, yazma ve yaptrma iilii nemli kayplara neden olmaktayd.
b) Yaplan almalar
Cihaz etiketlerinin hazrlanmas sreci bir sre iyiletirme ekibi tarafndan
incelenerek, bu srecin ilave bir yatrmla, doruluk, hzllk, esneklik ve kalite
asndan iyiletirilebilecei tespit edilmitir. Bu amala gerekletirilen yatrm
sonucunda lazer ile ilenebilen akrilik etiketler kullanlmaya balanm, nemli oranda
zaman, igc ve maliyet tasarrufu gereklemitir.
c) Kazanlar
Aada 500 etiket iin nceki ve mevcut uygulamalar karlatrlmaktadr.
Mevcut uygulamayla etiket hazrlk sresi yaklak 12 kat azalmtr.
nceki Uygulama
Sre
Mevcut Uygulama Sre
1. Film hazrlanmas 4 saat
1. Desen hazrlanmas 1/2 saat
2. Serigrafi Elei
2. Makinann
3 saat
1 saat
hazrlanmas
hazrlanmas
3. Metal kesme
10 saat
3. Bask
1/2 saat
4. Bask ve kurutma 4 saat
5. Kesim
2 saat
Toplam
23 saat
Toplam
2 saat
15.3. Dier TKY Uygulamalar
15.3.1. Eitim
Her kademedeki alanlara hem temel konularda ( teknik, temel ve mesleki
bilgiler vb.)hem de TKY faaliyetlerini ieren konularda srekli eitim verilmekte ve
yneticilerin alanlar bizzat eitmeleri salanmaktadr.Uygulanan kaskad
ynteminde,eitimi alan personel bir alt kademedeki personele rendiklerini
aktarr.Aktard personel yine bir alt kademeye eitim vererek,eitimin hiyerarik
yapdaki en alt dzeye kadar ulamasn salar.
15.3.2. Mteri ikayet Ynetimi
Mteri tatmini ve bunun da tesinde mteri sadakati, mteri ihtiya ve
beklentilerinin doru saptanmas ve eksiksiz yerine getirilmesiyle mmkndr. Bu
46
amala ASELSAN'da kurulan sistemlerden biri de "Mteri ikayetleri Ynetim

Sistemi" dir. "Her ikayet bir armaandr" felsefesinden yola kan ASELSAN, tm
mteri ikayetlerinin sistematik bir ekilde deerlendirilmesi iin gereken altyapy
kurmutur.Mevcut mteri ikayetlerinin ASELSAN'a ulamas iin cretsiz arama hatt
(Mteri ikayet Hatt) kurulmu ve bu telefon numarasnn mterilerce bilinmesi iin
tantm yaplmtr. Mteri ikayet Hatt'nn yan sra telefon, mektup, faks ya da
dorudan mteri ziyaretiyle gelen tm mteri ikayetleri dokmante edilerek Mteri
ikayetleri Ynetim Sistemine aktarlr.
ikayeti alan personel Mteri ikayeti zleme Formu'nu doldurur ve Mteri
ikayetleri blmne aktarr. Mteri ikayetinin kaynakland ve/veya sorunu
zmekten sorumlu blmler Mteri ikayetleri blm sorumlusu tarafndan Mteri
ikayeti zleme Formu'na yazlr ve form kopyalar bu blmlere gnderilir. ikayeti
deerlendiren blm, zm ve gerekiyorsa zm iin tahmin edilen sreyi forma
yazar ve formun bir kopyasn alarak Mteri ikayetleri blmne iletir. Mteri
ikayetleri blm, formlar deerlendirerek mteriye faks ve/veya telefonla bilgi
verir.
Mteri ikayetlerini zmlemekle sorumlu blm, mteriye belirtilen sre
ierisinde almalarn sonlandrmakla ykmldr. Mteri memnuniyetinin
salanamad veya makul bir srede salanamayaca belirlendiinde, mterinin
ikayetine bal olarak cihaz veya hizmet ile ilgili ikayet tazmin edilir (para iadesi,
cihazlarn yenisiyle deitirilmesi veya telafi yoluyla tazmin edilmesi gibi)
15.3.3. Tedariki likileri
Tedarikilerle karlkl gven ve ortak karlara dayal uzun vadeli ilikiler
gelitirilmesi iin eitli faaliyetler yrtlmektedir. ASELSAN zellikle milli yan
sanayiinin gelitirilmesi misyonunu stlenmi durumdadr. Bu amala yan sanayide
verimli ve ekonomik olarak yaplabilecek tm ilerin ASELSAN yerine yan sanayide
yaptrlmas, bu ekilde yurt apnda geni bir yan sanayii olumasna katkda
bulunularak Savunma Sanayinin glendirilmesi amalanmaktadr. Tedarikcilerle ekip
almas niteliinde ibirlii almalar gerekletirilmektedir. zellikle fason ilerde
ASELSAN'la alan kk ve orta lekli firmalara ASELSAN'n deneyimli
mhendisleri tarafndan eitimler verilmekte ve ASELSAN'n kulland kalite
standartlar bu firmalarda da yaygnlatrlmaktadr. Tedariki ve yan sanayicilerin
ASELSAN'la i ilikilerinin gelitirilmesi amacyla ASELSAN iinde oluturulan
apraz fonksiyonlu ekipler bu firmalar ziyaret etmekte; bylelikle satn alm
blmlerinin yan sra tasarm, kalite, planlama gibi fonksiyonlarda alanlarn da yan
sanayii ile diyaloa girmesi salanmaktadr.
16. BLGSAYAR SSTEMLER
ASELSANda ortalama 30 tane server, 1000 tane PC mevcuttur.
ASELSANdaki serverlardan 2 tanesi byk kapasiteye sahiptir. Bunlar Alpha 1000 ve
Alpha 4100 Axp sunucu sistemleridir.Alpha 1000 serverda ManMan dndaki tm
programlarn kontrol yaplmaktadr. Alpha 4100 serverda ManMan ( Manufacturing
Management ) paketi altrlmaktadr.
47
Alpha Axp sunucu sistemleri Ethernet a ile birletirilmi olup, bu aa ayn

zamanda gruplar bnyesinde kurulu kiisel bilgisayar yerel alarda balanmtr. Dier
taraftan fiber optik iletiim hatlaryla balanmak suretiyle Ankara Akyurt blgesinde
kurulu fabrikannda bu sistemden online yararlanmas salanmtr. Turpak X.25 kiralk
hatlar kullanlarak oluturulan geni alan a imkanlaryla da zmir, stanbul blge
mdrlkleri ile de online allmaktadr.
Alpha Axp 4100n teknik zellikleri: Kullanlan ilemci tipi 300 Mhz hznda
64 bitlik Alpha 21164 yongasdr. zerinde halen mevcut 1 GB byklndeki ram
ana bellei 4 GBa kadar artrlabilir. Dahili 180 GBa kadar byyen disk bellek
kapasitesine sahiptir. Ykl iletim sistemi Open VMS tir. Fakat istenildii zaman Unix
ve Windows ile de allabilmektedir.
ASELSANda fortran, basic, pascal, C, SQL server, RBD/BMS, VDMS
uygulamalar geni olarak kullanlmaktadr. Ayrca CAE/CAD ve CAM uygulamalar
olan ACAD ve SMARTCAD rnlerin tasarm aamasnda kullanlan
uygulamalarndandr.
17. ASELSAN BLG LETM SSTEM

ASELSANda sipariin alnmasndan itibaren mmkn olan en erken teslim
tarihinin, retim maliyetinin ve retim eklinin belirlenebilmesi, bu srecin teslimata
kadar izlenebilmesi, teslimat sonras hizmetlerin takibi ve mteri memnuniyetinin
srekli llebilmesi, modern bilgi teknolojileri altyaps zerinde yer alan ve
btnleik bilgi sistemleri sayesinde gerekletirilebilmektedir.Bu uygulamalar mevcut
dier bilgi sistemlerinden ayran en nemli unsur, bunlarn kuruluun btnne ynelik,
paylalr, ayn zamanda hayati neme sahip ve kritik olmas, dier taraftan evrim ii
kayt ileme esasna dayanmas ve btnleik olmasdr.
Tm Ynetim Biliim Sistemlerinin amac ynetime karar oluturma, kararlar
icra etme ve kararlar kontrol etmede yardmc olmaktr. ASELSAN retim Ynetim
Sistemi konusunda, adalama gerekliliinden hareket ederek ASK Firmasnn
gelitirdii ManMan (Manufacturing Management) yazlm paketini 1987 yl sonunda
tm modlleri ile satn almtr.
ManMan Sistemi retim yapan kurulularn retim-mhendislik, pazarlama-sat
ve finansal ilemlerini dzenlemek ve ynetime raporlayabilmek iin gelitirilmi bir
yazlm paketidir. ManMan temelde bir MRPII (Manufacturing Resources Planning)
uygulamasdr.
ManMan, retim, pazarlama, tasarm, muhasebe vb. pek ok faaliyet alann
kapsayan modllerden olumutur. Modller, birbirine tamamen entegre olarak
almaktadr. Aada bu modller ksaca anlatlmtr.
48
MANMAN in Modlleri
MFG (Manufacturing)- RETM
OMAR (Order Management and Accounts Receiveables)- SATILAR,
ALACAKLAR
AP (Accounts Payable)- DEMELER
GL (General Ledger)- DEFTERKEBR
DecisionMaker (Management Reporting)- YNETM RAPORLARI
Quality (Quality Management)- KALTE YNETM
Engineer (Production Engineering)- MHENDSLK
Planman (Forecast Maintenance)- SATI TAHMNLER YNETM
Repetitive (Repetitive Manufacturing)- BANT RETM
Barscan (Bar Code Production)- BARKOD
Tracker (Tracking)- PART KONTROL
Serviceman (Field Service Maintenance)- SERVS HZMETLER
Projects (Manufacturing Projects Management)- RETM PROJE YNETM
Payroll- BORDRO
Fixed Asset (Fixed Asset Control and Management)- SABT KIYMET
KONTROL ve YNETM
ASELSAN HC Grubunda MFG, OMAR, AP, GL, ENGINEER, REPETITIVE,
PROJECTS, SERVICEMAN modlleri youn olarak kullanlmaktadr.
MFG modl retim, retim planlama, pazarlama, tasarm blmlerinde yaplan
ilemlerde kolaylatrma ve destek salama ile kontrol faaliyetlerini salayan modldr.
Tasarm blmlerinde yeni tasarlanan rnlerin hangi paralardan oluaca
belirlendikten sonra kaytlar ilgili blmlerce ENGINEER modlnde oluturulur
(Para kaytlar ve malzeme listeleri hazrlanr). Tasarm tamamlanm bulunan bir
projenin retime aktarlabilmesi iin, bu projede kullanlan tm paralarn Part Record,
Bill of Material ve Routing bilgilerinin ManMan Engineer modlnde yaratlm olmas
gereklidir. Bu bilgilere ilgili blmlerce, retilecek paralar iin retim rotalar, satn
alnacak paralar iin retici/ tedariki firma bilgileri eklendikten sonra, yeni rnle
ilgili tm bu kaytlar MFG modlne aktarlr. Bu aamada ilgili rnlerin tm
49
dokmanlarnn hazrlanm, onaylanm ve Dokmantasyon Blmne aktarlm

olmas art aranmaktadr.
Pazarlama blmlerince, MFG modlnde yaratlm olan rnler iin satlar
ve sat tahminleri belirlenir. Bu bilgiler hangi rnden, ne zaman ve ne kadar
retileceinin belirlenebilmesi iin (Ana retim Program-MPS) MFG modlne girilir.
Ana retim program oluturulurken kaynak kullanm dikkate alnmaktadr. Bu da yeni
yatrm kararlar verilmesinde yneticilere destek salamaktadr. Ana retim program
oluturulduktan sonra, bu ana programa uyumlu detayl retim ve satn alm plan
oluturabilmek iin Malzeme htiya Planlamas (MRP) kullanlr. Hangi
malzemelerden, ne kadar ve ne zaman temin edilecei bilgileri belirlenir.retim
programna uygun olarak retilen veya satn alnan rnler siparie veya stoa aktarlr.
Sipariler OMAR modl ile takip edilmektedir.
REPETITIVE modl, seri halinde retim yaplan 1919 GSM projesinin retim
planlama ve kontrolnde kullanlmaktadr. Bu modlde de MPS ve MRP mant temel
olarak yukarda anlatlan ekildedir.
AP modl, satn alnan malzemelerin demelerle ilgili ilemlerini takip etmekte
kullanlr.
SERVICEMAN modl mteriye satlm olan rnlerin bakm ve onarm iin
Servis blmne gelen rnlerin takibi iin kullanlmaktadr.
PROJECT modl gerekleen maliyetler ile takip edilmek istenen iler iin
kullanlabilen bir mdl'dr. Yaplacak i sistemde bir "proje" olarak tanmlanr;
proje'nin altna yaplacak aktiviteler girilir. ayet varsa bu aktivitelerin altna da "sub
aktiviteler" girilebilir.
Not: MANMANle ilgili ekler ekte verilmitir.Sayfa 73.
MANMAN MFG-I AKI EMASI

SATI TAHMNLER
SATILAR
RN PLANI
MALZEME GEREKSNM VE RETM

PLANI
RETM,
EMRLER
Mamul ambar
MALZEME
MALZEME
KMAL,
SATIN ALMA
EMRLER
SATI
50
ManMan
ManMan/ /QUALITY
QUALITY
Quality
QualityManagement
Management
Kalite
KaliteYnetimi
Ynetimi
ManMan
ManMan/ /ENGINEER
ENGINEER
Production
Productionengineering
engineering
mhendislik
mhendislik
ManMan
ManMan/ /AP
AP
Accounts
Payable
Accounts Payable
demeler
demeler
ManMan
ManMan/ /MFG
MFG
ManMan
ManMan/ /OMAR
OMAR
Order
OrderMang.
Mang./ /Acc.
Acc.Rec.
Rec.
Satlar
Alacaklar
Satlar Alacaklar
MATERIAL
MATERIALCONTROL
CONTROL
Tablo
17.
MANMAN
Akn Gsterir Tablo.
ENGINERING
ENGINERINGDATA
DATA
CONTROL
CONTROL
PRODUCT
PRODUCTCOSTING
COSTING
MASTER
MASTERPLANNING
PLANNING
MATERIAL
MATERIALAND
ANDCAPACITY
CAPACITY
PLANNING
PLANNING
PURCHASING
PURCHASING
SHOP
SHOPFLOOR
FLOORCONTROL
CONTROL
ManMan
ManMan/ /GL
GL
General
GeneralLedger
Ledger
Defterikebir
Defterikebir
ManMan
ManMan/ /SERVICEMAN
SERVICEMAN
Field
Service
Field ServiceManagement
Management
Servis
ServisHizmetleri
Hizmetleri
COST
COSTACCOUNTING
ACCOUNTING
Aadaki tabloda, PHYSICAL
ManMan MFG modl ile dier modllerin entegrasyonu
PHYSICALINVENTORY
INVENTORY
grlmektedir:
PLANMAN
PLANMAN/ /MFG
MFG
Forecast Maintenance
Forecast Maintenance
Sat tahminleri ynetimi
Sat tahminleri ynetimi
ManMan
ManMan/REPETITIVE
/REPETITIVE
Repetitive
RepetitiveManufacturing
Manufacturing
Bant
Bantretim
retim
ManMan
ManMan/ /BARSCAN
BARSCAN
Bar
Code
Production
Bar Code Production
Barkod
Barkod
ManMan
ManMan/ /TRACKER
TRACKER
Tracking
Tracking
Parti
Partikontrolu
kontrolu
ManMan
ManMan/ /PROJECTS
PROJECTS
Manufact.
Manufact.Proj.
Proj.Man.
Man.
retim
retimProje
ProjeYnetimi
Ynetimi
ManMan
ManMan/ /FIXED
FIXEDASSET
ASSET
Fixed
FixedAsset
AssetControl
Controland
and
Management
Management
Sabit
SabitKiymet
KiymetKontrol
Kontrolve
ve
Ynetimi
Ynetimi
DECISIONMAKER
DECISIONMAKER
Management
ManagementReporting
Reporting
Ynetim
Raporlar
Ynetim Raporlar
ManMan/
ManMan/PAYROLL
PAYROLL
51
Payroll
Payroll
Bordro
Bordro
18. SONU
ASELSAN Elektronik Sanayi A..de yaptm stajmn ok faydal getiine

inanyorum. Be haftalk ksa srede derslerde grdm bilgilerin gerek yaamda
nasl ilediini anlamaya altm. Derslerdeki teorik bilgilerin gerek hayattaki
uygulamalarn grme, inceleme ve renme imkan buldum. Bunlarla birlikte MRP ve
MPSin temel olarak nasl ilediini ve bunlarn MANMANdeki uygulamalarnn nasl
olduunu rendim.
Stajm sresince ambar simulasyonu projesinde grev aldm. Ambar iinde
veriler toplayp bunlar EXCELde dzenledikten sonra istatistiksel analizini yaptm.
Burda ARENA simulasyon programndan yararlandm.
ASELSAN Elektrik Sanayi A.. fabrikasndaki stajmn her aamasnda deerli
tevik ve desteklerini sunan bata PK Md. Yrd. Sn. Cemil DEMR olmak zere Sn.
Sehun ARIKAN, Sn. Bar BAYAZIT ve dier tm ASELSAN personeline teekkr
ederim.
52
53
54

Aselsan Staj Raporu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Aselsan Staj Raporu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aselsan Staj Raporu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GAZ NVERSTES

MHENDSLK MMARLIK FAKLTES

ASELSAN A.. (ASELSAN ELEKTRONK SANAY ANONM RKET)

bakm-onarm hizmetleri vermek zere stanbul ve zmirde Blge Mdrlkleri

Akyurt tesislerimizde faaliyetlerini srdren Mikroelektronik, Gdm ve

1.2 Aselsann Ortaklar

Toplam Sermaye Pay

1.3 Aselsann tirakleri

tirak Oran (%)

1.650 Milyar TL.

1.5 Milyar TL.

TLOMSA Trkiye Lok. ve

59.9 Milyar TL.

1.4 Aselsan Organizasyonu

Haberleme Cihazlar ( HC ) Grup Bakanl : Askeri ve sivil haberleme

Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri ( MST ) Grup Bakanl : Youn

Mikroelektronik Gdm ve Elektro-Optik ( MGEO ) Grup Bakanl :

NOT: Organizasyon emas ekte sunulmutur. Sayfa 53.

Trunch Telsiz Sistemleri ,

Elektronik htirakl Tapalar ,

2.MST Grubu rnler:

3.MGEO Grubu rnleri:

III.Nesil Gece Gr Gzlkleri ,

NOT: irketin rn yelpazesi ekte sunulmutur. Sayfa 56.

hammaddelerin belirli kalite spesifikasyonlarn salamas gerekmektedir. Trkiye

ASELSAN n ithal ettii hammaddeler ve bu ithalatn yapld lkeler unlardr;

1.7. Personel Dalm

Haziran Sonu Gerekleen

Not : Geici elemanlar ve stajyer renciler toplama dahil edilmemitir.

Tablo 1.7. ASELSAN fabrikas personel dalmn gsterir.

ASELSANda cumartesi , pazar ve resmi tatil gnlerinde allmamakta

Tablo.1.8. Net Dnem Kr ve Net Satlarn TL deeri, 31 Aralk tarihli Gelir

Tablo 1.8.2. ASELSAN Teslimat Dalmn gsterir.

Elektronik harp cihazlar alannda kendi z tasarmn yapan ilk 10 lke

CROYA GRE SIRALAMA

ZEL FRMALAR SIRALAMASI

irketin balIca mterileri unlardIr :

LKE BAZINDA HRACAT DAILIMI ( 1000 $ )

2,221 1,184 1,374

4,080 3,092 5,908 25,146

Tablo 1.9.2. ASELSAN hracat Dalmn gsterir.Yukardaki 2000 yl verileri

2. retimi askeri ve profesyonel elektronik cihazlar arasnda dengeleyerek

FAALiYET ALANLARI BELiRLEME HEDEFLER

Grup Bakanlklar,faaliyet alanlarnn belirlenmesinde aadaki ilkeleri

TEKNOLOJi VE AR-GE HEDEFLERi

Belirlenen faaliyet alanlarnda askeri/profesyonel elektronik cihaz ve sistemi

D ) Kalp Tasarm ve retim : Askeri standartlarn ngrd hassasiyette ve

retilecek veya satn alnacak malzeme veya paralarn analizini yapmak.

3.1 Aratrma & Gelitirme

konumundadr. ASELSAN Ar-Ge almalaryla gnmze kadar birok dl alm,

Yksek dzeyde tmletirmeye ynelik, yzeye monte devre, hibrid devre, ok

HC Grubunun aratrma-gelitirme-tasarm ve rn kalitesi faaliyetlerinin

ASELSAN`n tm birimlerine dkmantasyon ve ktphane hizmetlerinin

HC Grubu ve Genel Ynetim Blmlerine hizmet verecek olan bilgisayar ann

tesis edilmesi, ynetilmesi ve a kullanclarna eitli yazlm servislerinin verilmesidir.

MLKED-3 sisteminden edinilen deneyimler sonucunda, daha stn niteliklere

ATOS (ASELSAN, TBTAK-MAM, ODT, STM) konsorsiyumu tarafndan

4.2 Tesis Yerleim Dzenlemesi