Corrosie Materialen Aardwarmte Handboek

HANDBOEK
Materiaalselectie, Corrosie en Scaling

Aardwarmte (Geothermie)
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
2132 HN HOOFDDORP The Netherlands
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Versie Januari 2014
Handboek
Inhoudsopgave
1
INLEIDING ...........................................................................................................3
MATERIAALSELECTIE, CORROSION ENGINEERING ......................................4
RISC BASED INSPECTIE EN ONDERHOUD ......................................................5
4
4.1
CORROSIE MONITORING ..................................................................................7

Inleiding ................................................................................................................7
5.1
5.1.1
5.1.2
5.1.3
5.1.4
5.2
CORROSIE COUPONS .......................................................................................8

Coupons in leidingen ............................................................................................8
Disc Coupons .......................................................................................................9
Strip Coupons ......................................................................................................9
Specialty coupons ..............................................................................................10
Coupon Holders .................................................................................................10
Side stream unit (corrosion, scaling, biofilm) ......................................................11
6.1
6.2
6.3
6.3.1
6.3.2
6.3.3
6.4
ER PROBES EN CORROSIEMETERS ..............................................................12

Electrical Resistance (ER) Probes......................................................................12
Corrtran ER instrument.......................................................................................13
ER probes 2-inch................................................................................................13
Flush Spiraal Element ER probe 2-inch ..............................................................14
Flush Strip element ............................................................................................14
Tubular ...............................................................................................................15
Sand and Erosion Monitoring .............................................................................16
7.1
7.2
7.3
7.4
7.4.1
7.4.2
7.5
7.5.1
7.5.2
ELECTROCHEMICAL (EC) CORROSION MONITORING .................................16

Electrochemische corrosiemetingen ...................................................................16
Klassieke LPR metingen ....................................................................................16
Meting van lokale corrosie (put en spanningscorrosie) .......................................17
Corrtran MV en Aqua (electrochemisch).............................................................17
Corrtran MV........................................................................................................18
CorrTran Aqua .................................................................................................21
LPR/Corrtran Electrochemische Probes 2-inch ..................................................21
LPR Flush probes 2-inch ....................................................................................21
LPR Tubular/projecting probes 2-inch ................................................................22
SAMENSTELLINGEN CORROSIE MONITORING BIJ AARDWARMTE ............23
9
9.1
9.2
10
KATHODISCHE BESCHERMING ......................................................................26

Warmtewisselaars en filters ................................................................................26
Bronpompen.......................................................................................................26
LITERATUUR.....................................................................................................27
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 2 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
INLEIDING
Normaalgesproken is het gewonnen water bij Aardwarmteprojecten bijzonder zout.
Daarnaast bevat het vaak koolzuurgas (CO2). Dit water kan corrosief zijn voor staal,
afhankelijk van de systeemdruk, het CO2 gehalte en de verdere samenstelling, met
name het bicarbonaatgehalte.
Door dit hoge zoutgehalte ontstaat gemakkelijk scaling. Scaling is de afzetting van
zouten zoals kalk en loodcarbonaat op leidingwanden, in pompen en in
warmtewisselaars.
De problematiek m.b.t. corrosie, scaling en materiaalselectie bij aardwarmte is
grotendeels vergelijkbaar met de productie van olie- en gas. Immers, het hete water
wordt gewonnen op dezelfde diepte en met dezelfde technieken. Daarnaast wordt bij
aardwarmte veel water en een beetje olie- en/of gas gewonnen, en bij olie en gas
productie is dit andersom. Ook bij olie en gas winning komt water mee, soms meer dan
95 vol%. Dit water wordt, net als bij aardwarmte, vaak weer teruggepompt in de
formatie (injectiewater).
Corrodium heeft reeds 20 jaar ervaring met 'corrosion and inspection management',
materiaalselectie, 'corrosion monitoring' en kathodische bescherming bij olie en gas
winning. Deze kennis en ervaring kan derhalve eenvoudig worden vertaald naar de
winning van aardwarmte.
Het volgende kan Corrodium betekenen voor de eigenaren en beheerders van
aardwarmte installaties:
1. Materiaalselectie, berekeningen volgens NORSOK M506, ISO 15156 en andere
normen.
2. Schade onderzoek en trouble shooting.
3. Risc Based Inspection volgens API 580.
4. (Online) monitoring van corrosie en scaling.
5. Kathodische bescherming.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 3 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
MATERIAALSELECTIE, CORROSION ENGINEERING

Meestal wordt bij aardwarmte gekozen voor stalen leidingsystemen, vaten, casings en
tubings. Omdat het water zuurstofvrij is, zal zuurstofcorrosie niet plaatsvinden. Om die
reden is het wel belangrijk om een systeem gesloten te houden zodat zuurstof niet kan
indringen.
Het water is meestal erg zout, met veel carbonaten, waardoor scaling een probleem
kan zijn downstream de ontgasser. In het algemeen vindt bij vorming van scaling geen
of weinig corrosie plaats.
Corrosie kan plaatsvinden bij een hoog koolzuurgasgehalte in combinatie met een
hoge systeemdruk. Het koolzuurgas lost op in het water waardoor verzuring ontstaat
door de vorming van carbonzuur. De corrosie wordt dus niet veroorzaakt door zuurstof
maar door zuur (H+). Dit mechanisme staat bekend onder de naam CO2 corrosie.
Volgens NORSOK M506 en aangevuld met een Corrodium model, kan CO2 corrosie
worden berekend en kan een materiaalselectie worden gedaan op een verantwoorde
wijze.
Als er H2S in het gas zit, dan kan scheurvorming ontstaan door H2S corrosie. In dat
geval moeten H2S bestendige staalsoorten worden gekozen. Dit staat beschreven in
ISO 15156 (v/h NACE MR 0175). Meestal is geen H2S aanwezig bij aardwarmte
projecten. Soms kan men een H2S probleem opwekken door het terugpompen van
'besmet' water in de formatie. Dit water is dan besmet met sulfaat reducerende
bacterin die onder bepaalde condities kunnen gaan groeien in de formatie, en H2S
gaan produceren. Dit proces staat bekend onder de naam 'reservoir souring'. De
schade kan aanzienlijk zijn omdat H2S niet alleen corrosief is, maar ook zeer giftig. Bij
lage concentraties is H2S gas al dodelijk.
Het is dan ook belangrijk om aardwarmtesystemen gesloten te houden zodat geen
zuurstof kan intreden, en geen besmetting kan plaatsvinden. Ook moet men voorzichtig
zijn met het verwijderen van zouten, roest of andere onderdelen uit het systeem.
Mogelijk bevatten deze stoffen radioactieve elementen. Voor verdere verwerking
moeten deze stoffen worden gecontroleerd op radioactiviteit.
Bij de overgang staal/roestvaststaal kan galvanische corrosie plaatsvinden. Een
dergelijke overgang zit bij de warmtewisselaars en bij de roestvaststalen bronpomp.
Deze vorm van corrosie kan worden gestopt met kathodische bescherming.
Corrodium biedt de volgende diensten:
1. Materiaalselectierapport.
2. Schade onderzoek en 'trouble shooting'.
3. Inspecties. (zie hoofdstuk 3)
4. Services m.b.t. corrosie monitoring en kathodische bescherming. Zoals
installatie, oplevering en data management.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 4 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
RISC BASED INSPECTIE EN ONDERHOUD

Corrodium BV heeft diverse contracten voor olie- en gas platforms voor wat betreft
'inspection and corrosion management'. De processen bij aardwarmte lijken veel op die
bij productie van gas, hoewel het aardwarmte proces eenvoudiger is. Dus ook een
inspectieplan volgens de RBI methode (Risc Based Inspection) zal eenvoudiger zijn.
De methodiek van RBI is beschreven in API 580 en wordt wereldwijd steeds vaker
toegepast in de industrie. Het uitgangspunt is een risico matrix waarbij het risico wordt
opgezicht in een tabel. Risico (uitgedrukt in jaren termijn) = consequentie van falen
maal de kans op falen.
De voordelen van onderhouds en inspectie planning volgens RBI zijn evident.
1. Betere controle over het proces en de effecten hiervan op de veiligheid, het
milieu en de kosten.
2. Doelmatige onderhoudsplanning.
3. Bepaling (rest)levensduur van de installatie. Planning van reparaties en
aanpassingen.
Onderstaand een voorbeeld van een risico matrix en een voorbeeld van de rapportage
bij een olie/gas offshore platform.
Likelyhood on failure
Consequence of Failure
Corrosion
Likelyhood
detected?
COF = 1
COF = 2
COF = 3
1
1
8
6
6
2
1
6
4
3
2
2
3
2
2
3
1
3
2
1
4
1
3
2
1
1
2
3
2
1
3
2
2
1
1
4
2
2
1
1
1
3
1
1
0
2
3
1
1
0
3
3
1
0
0
4
3
1
0
0
Figure 1: Risk matrix. The risk is defined in 'inspection term' (years). 0 years RED means
REPAIR. 1 year is orange, 2 years is yellow and 3 years or more is green.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 5 of 27
Versie Januari 2014
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Handboek
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 6 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
CORROSIE MONITORING
4.1
Inleiding
Corrosie monitoring kan op twee manieren:

1. Monitoring met coupons.
Coupons zijn proefplaatjes die in de leiding worden gestoken via een fitting of via een 'side
stream unit'.
2. Online of offline monitoring met probes.
Online monitoring betekent dat het signaal direct naar de procescomputer gaat via een 4-20
mA interface. Bij offline monitoring wordt gemeten met een handmeter, of met een
datalogger. Bij procesinstallaties wordt offline monitoring niet veel meer toegepast omdat
het veel meer tijd kost om de data te verzamelen en te analyseren. Bij online monitoring
kan een 'alarm' worden ingesteld als de corrosie een bepaalde waarde overschrijdt.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 7 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
CORROSIE COUPONS
5.1
Coupons in leidingen
Een gebruikelijke wijze voor corrosie monitoring in pijpleidingen en vaten is gebruik van
coupons. Coupons zijn proefplaatjes die in de leiding worden gestoken en van hetzelfde
materiaal gemaakt zijn als de leiding zelf (meestal staal St. 52).
Een coupon wordt geanalyseerd door hem uit de leiding te halen tijdens een proces stop. Men
analyseert hem visueel door foto's te maken, men kan de dikte meten, of het gewichtsverlies
bepalen. Zonodig kan roest en scaling worden geanalyseerd op chemische samenstelling.
Alle coupons zijn gemaakt volgens NACE specificaties. Iedere coupon is gecertificeerd met een
serie nummer, gewicht, afmetingen en materiaalspecificaties.
De coupons worden geleverd in een fitting, met toelaatbare systeemdruk tot 50 bar. Voor
hogere drukken leveren wij andere typen fittingen.
Coupons in fitting met BSP of NPT schroefdraad.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 8 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
Disc coupons in coupon holder

(left) and strip coupon in coupon
holder
Er zijn diverse soorten coupons:
5.1.1
Disc Coupons
Disc Coupons zijn schijfjes die flush met de leidingwand worden geinstalleerd.
Art. Nr.
71600052
71600316
Description
Coupon disc flush
Coupon disc flush
71600205
Coupon disc flush
71600900
Coupon disc flush
5.1.2
Material
Carbon steel St. 52N
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
customized
Specifications/remarks
Strip Coupons
Strip coupons zijn plaatjes (strips) die in de leiding steken.

Art. Nr.
71700052
71700316
Description
Coupon strip
Coupon strip
71700205
Coupon strip
71700900
Coupon strip
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
customized
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 9 of 27
Versie Januari 2014
5.1.3
Handboek
Specialty coupons
Specialty Coupons are coupons for specific purposes, such as:

Weld Coupons
Bio Coupons
Fracture Coupons
Scale Coupons
for assessment of corrosion in connection with welds

for assessment of biofilm
for assessment of stress corrosion cracking
for assessment of the formation and effect of scaling
Art. Nr.
71800052
71800316
Description
Coupon weld
Coupon weld
71800205
Coupon weld
71800900
71900052
71900316
Coupon weld
Coupon bio
Coupon bio
71900205
Coupon bio
71900900
72000052
72000316
Coupon bio
Coupon fracture
Coupon fracture
72000205
Coupon fracture
72000900
72009999
Coupon fracture
Coupon Scale
5.1.4
Material
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
customized
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
customized
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
customized
Customized
Coupon Holders
Coupon Holders for placing the appropriate coupon correctly in the flow (typically top, middle or
bottom of line), and for making the coupons retrievable.
Art. Nr.
72510316
72520316
72610316
72620316
Description
Coupon holder
threaded BSP disc
Coupon holder
threaded NPT disc
Coupon holder
threaded BSP strip
Coupon holder
threaded NPT strip
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
Stainless steel 316
L= variable
Stainless steel 316
L= variable
Stainless steel 316
L= variable
Stainless steel 316
L= variable
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 10 of 27
Versie Januari 2014
5.2
Handboek
Side stream unit (corrosion, scaling, biofilm)
Corrodium bv brengt een aantal innovatieve systemen voor het monitoren van water en
procesvloeistoffen op de markt, opgebouwd rond het robuuste en betrouwbare 'Multiple
Monitoring Systeem'. Het systeem wordt aangesloten op een by-pass uit de processtroom en
kan aldus natuurgetrouw monitoren op het gedrag van vloeistoffen in warmtewisselaars,
leidingen en tanks.
In het systeem kunnen een groot aantal proefstukken (probes) worden genstalleerd. De probes
zijn buisvormig zodat de situatie in leidingen en warmtewisselaarpijpen zoveel mogelijk worden
gesimuleerd en ze zitten in een glazen buis (voor de hoge druk versie een rvs buis). Het water
stroomt laminair langs de buitenzijde van de probe, hiermee wordt een hoge
reproduceerbaarheid gegarandeerd.
De volgende probes worden standaard geleverd:
Multiple monitorings systeem. Links: Veldmeetopstelling (zonder polycarbonaat deksel). Let op de

vier in serie geschakelde probes voor het monitoren van scaling, biofilm formatie, corrosie en een
electrochemische meetprobe. Midden: Scaling probe in hoge druk behuizing. Rechts: Scalingformatie
op scalingprobe.
1. Corrosie coupons. Dit zijn gestapelde buisjes.
2. LPR probe. Dit is een electrochemische probe.
3. Scaling probe met een inwendig verwarmingselement voor het simuleren van de warmteoverbrenging en electronische scalingdetectie.
4. Biofilm coupons, opgebouwd uit segmenten van 10 mm voor verdere analyse in het lab.
5. Biofilm coupons voor electrochemische detectie van aerobe biofilms.
6. LPR-probe voor het bepalen van de lineaire polarisatie weerstand.
Toepassing van het MMS systeem.
1.
2.
3.
4.
Controle en 'tuning' van waterbehandeling.

Monitoring van 'reservoir souring' in de olie en gas produktie.
Simulatie van warmtewisselaars
Oplossen van problemen en schadegevallen.
Art. Nr.
7
Description
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
Op aanvraag
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 11 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
ER PROBES EN CORROSIEMETERS
6.1
Electrical Resistance (ER) Probes
Het basisprincipe is heel eenvoudig: Door middel van

weerstandsmeting wordt de dikteafname (metal loss)
van een strip of buisje gemeten. Dit corroderende probe
element wordt vergeleken met een in de probe ingebed
element, op die manier worden variaties in weerstand
door temperatuurwisselingen gecompenseerd.
De gevoeligheid van deze methode is beter dan 0,1 m
(n tienduizendste van een millimeter). Deze methode
is rechttoe rechtaan en meet direct dikteafname. Er is
ook geen electrolyt nodig (vloeistof met zout). Om die
reden kan ook erosie worden gemeten, bijvoorbeeld
erosie door gas met zand met hoge stroomsnelheid.
Basis schema ER metingen.

ER probes worden in diverse uitvoeringen gemaakt, waaronder flush (probe element valt gelijk
met leidingwand) en tubular (probe element steekt in leiding).
Dikteafname van ER probe element in gasleiding gedurende 1 maand tijd.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 12 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
10.40
Metal Loss (micrometer)
10.20
Aeration
start
10.00
9.80
9.60
9.40
Metal Loss
9.20
9.00
19:12
0:00
4:48
time
9:36
14:24
19:12
Corrtran ER meter met 4-20 mA interface. Testopstelling van probe in zout water. Van 8:30h tot
16:00h: beluchting van het water, dus stijlere lijn. Na stopzetten van de beluchting vlakt de lijn
af. De gevoeligheid is beter dan 0,05 micrometer.
6.2
Corrtran ER instrument
Het instrument Corrtran ER is een gevoelig

corrosie meetinstrument met 4-20 mA interface
direct naar de process computer.
Het instrument wordt gevoed door het 4-20 mA
signaal.
For data logging wordt hetzelfde instrument met
SD kaart en batterij geleverd.
De data worden als .txt file (excel tabel) via de SD
kaart gekopieerd naar een PC, waarna ze met
excel kunnen worden genterpreteerd.
De Corrtran ER is ATEX gecertificeerd voor
toepassingen in de olie- en gas produktie.
Art. Nr.
Description
Material
70100316
Corrtran ER
Enclosure in
stainless steel 316
6.3
4-20 mA online to DCS and
stand alone data logging
with SD card.
ER probes 2-inch
Zoals alle 2 inch probes, weerstaan de 2 inch ER probes een druk tot 420 bar.
Normaalgesproken wordt het meetelement van staal gemaakt, echter op verzoek van de klant
worden ook andere materialen geleverd.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 13 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
bij moet aangetekend worden dat ER metingen alleen goed

Hierbij
werken bij uniforme corrosie. Aangezien rvs meestal putcorrosie laat
zien, is normaalgesproken rvs niet geschikt voor ER metingen.
Een uitzondering is bijvoorbeeld het meten van uniforme corrosie van
rvs in zwavelzuur of in organische zuren.
Bij aardwarmte worden ER probes alleen toegepast bij het meten van
uniforme corrosie van koolstofstaal.
6.3.1
Flush Spiraall Element ER probe 2

2-inch
Door de spiraalvorm wordt de gevoeligheid hoger, of men kan een dikke

dikkerr element kiezen,
waardoor de levensduur toeneemt.
Art. Nr.
Description
70605316
ER probe flush
spiral 2-inch
inch
70605205
ER probe flush
spiral 2-inch
inch
70609900
ER probe flush
spiral 2-inch
inch
6.3.2
Material
Housing in stainless
steel 316, element in
carbon steel
Housing in duplex
stainless steel 2205,
element in carbon
steel
p-max
max = 420 bar
(ASME 2500# flanged fitting)
T max = 180 C
max = 420 bar
p-max
T max = 180 C
p-max
max = 420 bar
fit
T max = 180 C
Customized
Flush Strip element
Het strip element is voor flush metingen en wordt veelvuldig

toegepast.
Art. Nr.
Description
70615316
ER probe flush
strip 2-inch
70615205
ER probe flush
strip 2-inch
70616316
ER probe flush
strip 2-inch
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
carbon steel, 0,5mm
thickness
Housing in duplex
element in carbon
steel, 0,5mm
thickness
carbon steel, 1mm
thickness
p-max
max = 420 bar
T max = 180 C
p-max
max = 420 bar
T max = 180 C
p-max
max = 420 bar
T max = 180 C
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 14 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
70616205
ER probe flush
strip 2-inch
Housing in duplex
element in carbon
steel, 1mm thickness
p-max = 420 bar

T max = 180 C
70619900
ER probe flush
strip 2-inch
Customized
p-max = 420 bar

T max = 180 C
6.3.3
Tubular
Het tubular element is voor metingen in de leiding. Het

is ook geschikt voor het meten van erosie-corrosie, of
erosie, bijvoorbeeld door zand.
Art. Nr.
Description
70625316
ER probe
tubular 2-inch
70625205
ER probe
tubular 2-inch
70626316
ER probe
tubular 2-inch
70626205
ER probe
tubular 2-inch
70629900
ER probe
tubular 2-inch
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
carbon steel, 0,5mm
thickness
Housing in duplex
element in carbon steel,
0,5mm thickness
carbon steel, 1mm
thickness
Housing in duplex
element in carbon steel,
1mm thickness
Customized
Basic specifications
p-max = 420 bar
T max = 180 C
p-max = 420 bar
T max = 180 C
p-max = 420 bar
T max = 180 C
p-max = 420 bar
T max = 180 C
p-max = 420 bar
T max = 180 C
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 15 of 27
Versie Januari 2014
6.4
Handboek
Sand and Erosion Monitoring
Bij erosie- of zand monitoring wordt een element gekozen dat niet corrodeert, dus alleen in dikte
afneemt t.g.v. erosie. Normaalgesproken is dit element gemaakt van rvs 316 of van Monel
K400.
Art. Nr.
Description
70693316
ER Sand Probe
tubular 2-inch
70694316
ER Sand Probe
flush 45
70699900
ER Sand Probe
Material
stainless steel 316
Monel K400
Customized
p-max = 420 bar
T max = 180 C
p-max = 420 bar
T max = 180 C
7 ELECTROCHEMICAL (EC) CORROSION MONITORING

7.1
Electrochemische corrosiemetingen
Electrochemische corrosie monitoring is een methode waarbij gemeten wordt tussen 3

electroden met daartussen een electrolyt (meestal water). De Corrtran MV of Corrtran Aqua is
een zeer geavanceerd electrochemisch meetapparaat, ontwikkeld door wetenschappers en
Pepperl + Fuchs. Pepperl + Fuchs is een bekende producent van industrile interfaces,
automatisering en sensoren (omzet 600.000.000,-).
De Corrtran MV/Aqua is een geavanceerd meetapparaat waarmee niet alleen uniforme corrosie
wordt gemeten, maar ook putcorrosie en spanningscorrosie. Dit is uniek bij corrosie monitoring,
dat putcorrosie online kan worden gemeten.
7.2
Klassieke LPR metingen
Electrochemische corrosiemetingen bestaan al heel lang en worden uitgevoerd volgens de LPR

methode. LPR staat voor lineaire polarisatie weerstand.
Pepperl + Fuchs heeft LPR verder verbetert met 'Harmonic Distortion Analysis' waardoor een
constante waarde wordt gemeten, de zogenaamde 'B-constant' wordt 'floating' gemaakt en
automatisch steeds aangepast aan de wisselende omstandigheden.
Meetprincipe electroschemische metingen met HDA. De overgangslaag vloeistof/vaste stof

wordt gezien als een parrallel geschakelde condensator en weerstand.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 16 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
Harmonic Distortion (ba = bc = 60mV)

0.020
Applied voltage [V]

Cell current [A]
0.015
1.31E-06
0.010
8.10E-07
3.10E-07
0.000
-1.90E-07
Current [A]
Voltage [V]
0.005
-0.005
-6.90E-07
-0.010
-1.19E-06
-0.015
-0.020
-1.69E-06
0
Time [rad]
Harmonic distortion analysis.
7.3
Meting van lokale corrosie (put en spanningscorrosie)
Bij aardwarmte is corrosie vaak CO2 corrosie. CO2 corrosie is meestal lokaal, en is derhalve
heel goed te meten met probes die naast uniforme corrosie ook lokale corrosie (putcorrosie)
kunnen meten. In feite meten deze probes geen dikteafname, zoals de ER probes, maar ze
meten de corrosiviteit van het water.
De methodiek die hiervoor wordt toegepast is 'electrochemische ruis metingen'. Hoe meer ruis,
hoe meer corrosiviteit m.b.t. lokale corrosie. De corrosiviteit wordt aangegeven in een
percentage of faktor 0-1.
Potentiaalmetingen (mV) tussen de 3 electroden. Hierbij wordt ruis gegenereerd, welke de

waarschijnlijkheid op putcorrosie bepaalt.
7.4
Corrtran MV en Aqua (electrochemisch)
De Corrtran MV en Aqua zijn qua meetmethode identiek. Echter, de MV is voor een ATEX
omgeving, en de Aqua is voor een niet ATEX omgeving.
Het interface van beide instrumenten is 4-20 mA-HART. 4-20 mA is in de industrie het
standaard protocol sinds decennia, en HART is een digitaal signaal over het analoge 4-20 mA
signaal. Met HART kunnen meerdere parameters gelijktijdig worden verzonden, en kan worden
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 17 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
gecommuniceerd tussen de procescomputer en meetsensor Corrtran Aqua. Zonodig

Z
wordt bij
de procescomputer het HART signaal gesplitst in 3 4
4-20
20 mA meetsignalen:
1. Uniforme corrosie in m/jaar.
2. Putcorrosie waarschijnlijkheid 0
0-100%.
3. Geleidbaarheid van het water.
pr.: temperature. sec. corrosion rate

and localised corrosion
Corrtran Corrosion Measurement

100
1.0
90
0.8
80
70
0.6
Temperature [C]
[
60
0.4
50
40
0.2
Uniform corrosion [m/y]

[
Localised corrosion
30
20
0.0
25
225
425
625
825
1025
1225
Time (minutes)
Uitgang van de Corrtran MV en Aqua. Hier een proef waarbij een rvs probe in een bekerglas
met water. Het water wordt langzaam opgewarmd. Bij 55 C schiet de putcorrosie-index
putcorrosie
omhoog van 40% naar 95%. Duidelijk is dat het rvs onder deze omstandigheden niet uniform
corrodeert, maar putvormig. Een ER of LPR probe kunnen d
ditit niet 'zien' en geven alleen de
gemiddelde lage mate van uniforme corrosie aan.
7.4.1 Corrtran MV
De Corrtran MV is er in twee opstellingen: 'Direct Mount' met 1 inch probe. Of 'remote'
met 2 inch probe en een 'probe cable' tussen probe en Corrtran.
7.4.1.1 Corrtran MV Direct Mount for 1
1-inch probe
Direct mount Corrtrans zijn alleen geschikt voor roestvaststalen 1
inch probes. De Corrtran is direct op de probe bevestigd. De probe
wordt in de leiding bevestigd met een Swage Lock fitting ((1 inch).
Via deze Swage Lock is de lengte van de probe in de leiding
instelbaar.
Het signaal tussen Corrtran en proces computer gaat via de
bijbehorende Hart Loop Converter van Pepperl + Fuchs.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 18 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
Pepperl + Fuchs Hart Loop converter voor

het omzetten van het digitale signaal in drie
analoge 4-20
20 mA signalen.
Rechts:
P +F Corrtran
transmitter kastje.
Art. Nr.
Description
Material
70200110
Corrtran MV
instrument and
transmitter head
Enclosure in aluminium
70400111
HART loop converter
Plastic
70410111
HART mode
modem
Plastic
70420316
70420111
70430052
70430304
70430316
70430205
1-inch probe.
Electrodes excluded
1-inch probe.
Electrodes excluded
Probe electrodes,
rodes,
replaceable (set of 3)
70430900
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Basic specifications
Measures uniform and
localized corrosion.
Sophisticated online
electrochemical
instrument. 4-20
4
mA
HART interface.
Electronic 4-20
4
mAHART interface.
Transfers digital HART
signals to analogue 4-20
4
mA signals. ATEX
barrier. Placement in the
instrument cabinet.
For communication,
programming and
download with a
Windows PC. Modem.
Stainless steel housing
p max = 90 bar
Epoxy houder
p max = 90 bar

Stainless steel 304
Stainless steel 316
Duplex stainless
steel 2205
Customized
Element surface: xxcm2.

Work drawing upon
request
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 19 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
7.4.1.2 Corrtran MV remote voor 2-inch probes

The Corrtran remote is de standaard Corrtran MV transmitter die wordt bevestigd op
een bijgeleverde beugel. De probe is verbonden met de transmitter via een probe cable
met Amphenol connector. De Corrtran MV remote wordt toegepast voor de veelvuldig
toegepast 2 inch 'LPR probesinch. Het 2 inch systeem is veel bekender en meer
toegepast dan het 1 inch systeem.
Art. Nr.
Description
Material
70200110
Corrtran MV instrument
and transmitter head
Enclosure in
aluminium
70201316
Bracket for Corrtran MV

remote
Stainless
steel 316
70120316
Corrtran CP with EC
function
Enclosure in
stainless
steel 316
70400111
HART loop converter
Plastic
70410111
HART modem
Plastic
70211110
70212110
Probe cable flexible. For

2-inch LPR/Corrtran MV
probes with probe adapter
and 1 x Amphenol (F)
Probe cable flexible. For
2-inch LPR/Corrtran MV
probes, 2 x Amphenol (F)
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
electrochemical instrument.
4-20 mA HART interface.

electrochemical instrument.
4-20 mA HART interface.
Electronic 4-20 mA-HART
interface. Transfers digital
HART signals to analogue
4-20 mA signals. ATEX
barrier. Placement in the
instrument cabinet.
For communication,
programming and download
with a Windows PC.
Modem.
Cable: HDPE
6x24 AWB OK 5,9mm

Length 3 meter
Cable: HDPE
6x24 AWB OK 5,9mm

Length 3 meter
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 20 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
7.4.2
CorrTran1 Aqua
De Corrtran Aqua is als de Corrtran MV, alleen is deze niet ATEX gecertificeerd. De
Corrtran Aqua kan worden geleverd met de standaard 1 inch probe in rvs 316 of epoxy.
Of met de standaard 2 inch LPR probes.
Art. Nr.
70300018
70301018
Description
Corrtran Aqua Basic.
Epoxy probe
included. Probe
elements excluded/
Corrtran Aqua with
LCD Display. Epoxy
probe included.
Probe elements
excluded/
Material
Enclosure in
ABS
Enclosure in
ABS
70400111
HART loop converter
Plastic
70410111
HART modem
Plastic
7.5
Measures uniform and localized
corrosion. Sophisticated online
electrochemical instrument. 4-20 mA
HART interface.
Measures uniform and localized
corrosion. Sophisticated online
electrochemical instrument. 4-20 mA
HART interface.
Electronic 4-20 mA-HART interface.
Transfers digital HART signals to
analogue 4-20 mA signals. ATEX
barrier. Placement in the instrument
cabinet.
For communication, programming
and download with a Windows PC.
Modem.
LPR/Corrtran Electrochemische Probes 2-inch
Corrtran electrochemische probes (LPR probes) moeten altijd 3 electroden bezitten. De

eveneens in de handel zijnde 2-electrode LPR probes zijn niet geschikt.
7.5.1
LPR Flush probes 2-inch
De LPR 2 inch probes passen in dezelfde

fittingsystemen als de 2 inch ER probes en 2 inch
coupons.
Corrtran is a Trade Name by Pepperl +Fuchs

Corrodium b.v.
info@corrodium.nl
Planetenweg 5
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 21 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
Art. Nr.
Description
Material
70705316
LPR probe flush

2-inch
carbon steel
70705205
LPR probe flush

2-inch
Housing in duplex
element in carbon
steel
p max = for API 10.000#

flanged fitting.
T max = 180 C
70709900
LPR probe flush

2-inch
Customized

flanged fitting.
7.5.2
p max = 420 bar
(ASME 2500# flanged
fitting)
T max = 180 C
LPR Tubular/projecting probes 2-inch
De LPR 2 inch probes passen in dezelfde fittingsystemen als de

2 inch ER probes en 2 inch coupons.
Art. Nr.
Description
Material
70715316
LPR probe
tubular/projecting
carbon steel
70715205
LPR probe
tubular/projecting
carbon steel
70719900
LPR probe
tubular/projecting
Customized
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
p max = 420 bar
(ASME 2500# flanged
fitting)
T max = 180 C
flanged fitting.
T max = 180 C
flanged fitting.
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 22 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
SAMENSTELLINGEN CORROSIE MONITORING BIJ

AARDWARMTE
Bovenstaand worden de artikelen apart genoemd. Voor de aardwarmte past men echter maar 6
samenstellingen toe. ER of electrochemische metingen met probes (ATEX of niet ATEX) en
disc of strip coupons. ATEX betekent dat instrumentatie een CE markering heeft voor
toepassing in een zone waar een gasexplosie zou kunnen ontstaan. ATEX apparatuur is
aanzienlijk hoger in prijs dan niet ATEX apparatuur vanwege de kostbare certificering van de
instrumentatie.
Art. Nr.
Description
89314501
Electrochemical probe
assembly non ATEX.
Corrtran Aqua.
Mechanical access
fitting flareweld 2 inch.
89314502
Electrochemical probe
assembly ATEX.
Corrtran MV.
Mechanical access
89314503
ER probe assembly
non ATEX. Corrtran
ER. Mechanical
access fitting flareweld
2 inch.
89314504
ER probe assembly
ATEX. Corrtran ER.
Mechanical access
89314505
Disc coupon assembly.

Mechanical access
89314506
Strip coupon
assembly. Mechanical
access fitting flareweld
2 inch.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
Material
Probe housing SS
316. Probe
elements carbon
steel. Fitting
carbon steel
ASTM A350 LF2.
Probe housing SS
316. Probe
elements carbon
steel. Fitting
carbon steel
ASTM A350 LF2.
Probe housing SS
316. Probe
elements carbon
steel. Fitting
carbon steel
ASTM A350 LF2.
Probe housing SS
316. Probe
elements carbon
steel. Fitting
carbon steel
ASTM A350 LF2.
Coupon holder SS
316. Disc coupon
carbon steel.
Fitting carbon steel
ASTM A350 LF2.
Coupon holder SS
316. Strip coupon
carbon steel.
Fitting carbon steel
ASTM A350 LF2.
p-max = 420 bar

T max = 180 C
p-max = 420 bar

T max = 180 C
p-max = 420 bar

T max = 180 C
p-max = 420 bar

T max = 180 C
p-max = 420 bar

T max = 180 C
p-max = 420 bar

T max = 180 C
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 23 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
Disc coupon in 2 inch flareweld access fitting.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 24 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
2 inch probe (ER of LPR/electrochemisch) in 2 inch flareweld access fitting.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 25 of 27
Versie Januari 2014
Handboek
KATHODISCHE BESCHERMING
Kathodische bescherming bij aardwarmte wordt toegepast voor het bestrijden van
galvanische corrosie bij de overgang tussen twee verschillende metalen of legeringen.
In het algemeen is dit de overgang tussen staal en rvs, bijvoorbeeld bij de
warmtewisselaars, de filters en de aardwarmtepompen.
9.1
Warmtewisselaars en filters
Meestal worden platenwarmtewisselaars van roestvaststaal 316 toegepast. Deze
platen veroorzaken galvanische corrosie van het nabijgelegen staal. Deze corrosie kan
op twee manieren worden gestopt:
1. Door het roestvaststaal electrisch te isoleren van het staal. Hiervoor zijn
flensisolatiesets in de handel (dit zijn kunststof bussen en ringen). Isolatie is niet
altijd mogelijk, bijvoorbeeld in geval van aarding van beide van elkaar te
isoleren onderdelen. De verbinding moet getest worden met een multimeter.
2. Door installatie van opofferanodes. Meestal worden hiervoor geflensde
zelfsturende opofferanodes toegepast. De juiste locatie van de anode is
belangrijk, een deugdelijk KB ontwerp is belangrijk. KB is 'kathodische
bescherming'.
9.2
Bronpompen
In het algemeen zijn bronpompen gemaakt van rvs 316. Deze pompen kunnen ernstige
galvanische corrosie veroorzaken aan de stalen tubing en casing. Van groot belang is
dat een goed KB ontwerp wordt gemaakt. Het alleen installeren van opofferanodes
onder of boven de pomp geeft geen bescherming over het grootste deel van de pomp.
De reikwijdte van de anodes in de annulus pomp/caisson is slechts beperkt. De anodes
moeten goed verdeeld worden over de annulus. Corrodium heeft hiervoor een
gepatenteerd systeem van zelfsturende hangende anodes.
Hangende anodes geinstalleerd in de annulus
van een duplex rvs zeewaterliftpomp in een
stalen caisson.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 26 of 27
Versie Januari 2014
10
Handboek
LITERATUUR
[1] Jan Heselmans, Karl Zladky, Roolf Wessels, Martin Holdefer: Nace Paper 2332;
New corrosion monitoring probe combines ER, LPR, HDA, floating B-constant,
electrochemical noise and conductance measurements. NACE annual conference
Orlando 2013.
[2] Jan Heselmans, Ephraim Isaac: NACE Paper 11056; Sacrificial Anodes for
protection of seawater pump caisons against galvanic corrosion. NACE annual
conference Houston 2011.
[3] Jan Heselmans, Rene Wouts: NACE Paper C2012-001401; Cathodic protection of
stainless steels and other corrosion resistant alloys. NACE annual conference Salt
Lake City 2012.
Corrodium b.v.
Planetenweg 5
info@corrodium.nl
www.corrodium.nl
Tel: +31 (0)85 2733501

Fax: +31 (0)85 2733502
Page 27 of 27

Corrosie Materialen Aardwarmte Handboek

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Corrosie Materialen Aardwarmte Handboek

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HANDBOEK

Materiaalselectie, Corrosie en Scaling

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

MATERIAALSELECTIE, CORROSION ENGINEERING ......................................4

RISC BASED INSPECTIE EN ONDERHOUD ......................................................5

CORROSIE MONITORING ..................................................................................7

CORROSIE COUPONS .......................................................................................8

ER PROBES EN CORROSIEMETERS ..............................................................12

ELECTROCHEMICAL (EC) CORROSION MONITORING .................................16

SAMENSTELLINGEN CORROSIE MONITORING BIJ AARDWARMTE ............23

KATHODISCHE BESCHERMING ......................................................................26

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

MATERIAALSELECTIE, CORROSION ENGINEERING

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

RISC BASED INSPECTIE EN ONDERHOUD

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Corrosie monitoring kan op twee manieren:

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Coupons in fitting met BSP of NPT schroefdraad.

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Disc coupons in coupon holder

Er zijn diverse soorten coupons:

Coupon disc flush

Coupon disc flush

Strip coupons zijn plaatjes (strips) die in de leiding steken.

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Specialty Coupons are coupons for specific purposes, such as:

for assessment of corrosion in connection with welds

Stainless steel 316

Stainless steel 316

Stainless steel 316

Stainless steel 316

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Side stream unit (corrosion, scaling, biofilm)

Multiple monitorings systeem. Links: Veldmeetopstelling (zonder polycarbonaat deksel). Let op de

Controle en 'tuning' van waterbehandeling.

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Electrical Resistance (ER) Probes

Het basisprincipe is heel eenvoudig: Door middel van

Basis schema ER metingen.

Dikteafname van ER probe element in gasleiding gedurende 1 maand tijd.

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

Het instrument Corrtran ER is een gevoelig

Tel: +31 (0)85 2733501

Versie Januari 2014

bij moet aangetekend worden dat ER metingen alleen goed

Flush Spiraall Element ER probe 2

Door de spiraalvorm wordt de gevoeligheid hoger, of men kan een dikke

Flush Strip element

Het strip element is voor flush metingen en wordt veelvuldig