CHAIRMAN:

Mary Jane M. Sabuya

Secretary: Henry C. Salazar

MEMBERS:
Maribel A. Balido
Annabelle G. Maghirang
Sahara Theresa D. Cruz
Bernie S. Borgonos
Michael d. Lacson
Junee Rose D. Delgado
Jenien V. Padilla
Joy G. Geniza

YUNIT IV

Pagpapanatili at Pagpapaunlad ng
Physical Fitness
ARALIN 1

Balik-tanaw sa mga Sangkap ng Skill-Related Fitness

Patuloy ang paglinang ng inyong kakayahang mapaunlad ang sarili sa

pamamagitan ng paglahok sa mga gawaing pisikal upang mapanatili ang
kasiglahan at kalakasan ng inyong katawan. Ang Filipino Physical Activity
Pyramid Guide ang ginagamit na batayan kung ano-ano ang mga gawaing
makapagpapaunlad sa mga physical fitness na inyong nilalayong pag-ibayuhin.
Bilang mga mag-aaral na nasa ikaapat na baitang, taglay ninyo ang interes
upang mapabuti ang kalusugan.

Sa araling ito, muli nating tatalakayin ang mga sangkap ng skill-related fitness
upang lubos na maunawaan ang kahalagahan ng mga ito sa pagpapanatili at
pagpapaunlad ng iyong physical fitness.

Sa mga nakaraang aralin, ang mga sangkap ng skill-related fitness ay

tinalakay upang bigyang halaga ang mga ito para sa pagpapaunlad ng inyong mga
gawaing pisikal (physical activity). Sa talaan ng mga gawaing pisikal sa ibaba,
muling isipin ang mga gawain na inyong ginagawa at lagyan ng tsek sa bawat
kolum kung ang mga gawaing ito ay nagtataglay ng kasanayan sa mga sangkap
ng skill-related fitness. Kopyahin sa inyong kuwaderno at sagutin sa pamamagitan
ng paglalagay ng tsek kung isinasagawa ninyo nang madalas, palagian,
madalang, o paminsan-minsan.
Gawain 1: Imbentaryo ng Aking Gawaing Pisikal
Gawain: Basahin ang talaan at lagyan ng tsek ang kolum kung ang mga gawaing
pisikal (physical activity) na nabanggit ay lumilinang sa mga sangkap ng skillrelated fitness. Kopyahin ang talaan at sagutan sa inyong kuwaderno
Mga
Gawaing
Pisikal

Skill Related Components

Agility
(Liksi)

Gawain sa
P.E sa loob
ng klase at
sa loob ng
paaralan
Pageehersisyo
Paglalaro
Pagsasaya
w
Paglilinis ng
silid-aralan
Gawain sa
labas ng
paaralan
gaya sa
palaruan at
iba pang
lugar

Balance
Coordination
Power Speed Reaction
(Balanse) (Koordinasyon)
(Bilis) Time

Paglalaro sa
plaza
(habulan,
pagseesaw,
pagdausdos
sa slide,
paglambitin
sa baras
Mga
Gawain sa
Bahay
Pagtulong
sa mga
gawaingbahay tulad
ng
paglalaba,
paglilinis ng
bahay, pagaalaga ng
hayop,
paghugas
ng plato,
pagluluto, at
iba pa.

Sagutin ang sumusunod:

1. Ano ang masasabi ninyo sa imbentaryo ng inyong
gawaing pisikal?
2. Nalilinang ba ng mga gawaing ito ang mga sangkap ng skill-related fitness?
3. Bakit mahalagang pag-ibayuhin ang mga gawaing nakapag-papaunlad sa mga
sangkap ng skill-related fitness?

IPAGPATULOY NATIN

Muling bigyan ng pansin ang anim na sangkap ng skill-related

fitness. Kagaya ng mga sangkap ng health-related fitness, mahalaga ring dapat
pagtuunan ng pansin na linangin ang skill-related fitness. Ang mga sangkap na ito
ang kalimitang ginagamit sa mga gawaing pang-isports. Ang ibat ibang laro at
isports ay nagtataglay ng ibat ibang bahagi ng skill-related fitness. Karamihan sa
mga isports na ito ay nangangailangan ng mas higit sa isang sangkap.
Ang anim na sangkap ng skill-related fitness ay ang sumusunod:

Agility (liksi) ang kakayahang magpalit o mag-iba ng posisyon ng

katawan nang mabilisan at naaayon sa pagkilos. Ang isang taong maliksi ay
kalimitang mahusay sa mga isports na wrestling, diving, soccer, tennis,
badminton, at iba pa.
Balance (balanse) ang kakayahan ng katawan na panatilihing nasa wastong
tikas at kapanatagan habang nakatayo sa isa o dalawang paa (static balance),
kumikilos sa sariling espasyo at patag na lugar (dynamic balance) o sa
pag-ikot sa ere (in flight). Ang isang tao na nagtataglay ng kasanayan sa
pagbalanse ay kalimitang mahusay sa mga gawain tulad ng gymnastics at ice
skating.
Coordination (koordinasyon) ang kakayahang magamit ang mga
pandama kasabay ng isang parte o higit pang parte ng katawan. Ito ang
kakayahan ng ibat ibang parte ng katawan na kumilos nang sabay-sabay na
parang iisa na walang kalituhan. Ang mga manlalaro ng basketbol, baseball,
softball, tennis, at golf ay nagtataglay ng ganitong kakayahan.

Power ang kakayahang gamitin nang mabilis ang lakas. Ito ay

kombinasyon ng bilis at lakas. Sinasabing ang puwersa ay combined part of
fitness sa dahilang ang bilis ay skill-related at ang lakas naman ay healthrelated. Ang mga manlalaro ng swimming, athletics, at football ay ilan lamang sa
mga gumagamit ng power.
Speed (bilis) ang kakayahan ng katawan na gumalaw o makasaklaw ng
distansiya sa maikling takdang panahon. Ang lakas ay kalimitang ginagamit sa
mga larong takbuhan, gayundin sa mabilisang pagpasa o pagbato at pagsalo ng
bola.
Reaction Time ang sapat na oras na ginagamit sa paggalaw kapag
naisip ang pangangailangan sa pagtugon sa galaw. Ito ang kakayahan ng mga
bahagi ng katawan sa mabilisang pagkilos sa pagsalo, pag-abot at pagtanggap
ng paparating na bagay o sa mabilisang pag-iwas sa hindi inaasahang bagay o
pangyayari. Ang pagtugon ng katawan sa hudyat ng pito (whistle), gamit
panimula sa pagtakbo (starting gun), o mga kagamitang tulad ng flag sa
pagtakbo ay isang halimbawa ng pagpapakita ng reaction time.

GAWIN NATIN

Hahatiin ang klase sa anim na pangkat. Bawat pangkat ay bibigyan ng

isang sangkap ng skill-related fitness. Bibigyan ng laang oras ang bawat pangkat
para umisip ng isang gawain, laro /isports, at sayaw na lumilinang sa ibinigay na
sangkap sa grupo. Sa pamamagitan ng malikhaing presentasyon, ipapakita ng
bawat pangkat ang naisip na gawain, laro/isports, at sayaw. Huhulaan ito ng iba
pang pangkat. Ang sinumang makahula ay bibigyan ng karampatang puntos.

Halimbawa:
Balance (balanse) magpapakita ng pagsasayaw ng ballet

Sagutin ang sumusunod na tanong pagkatapos ng gawain:

1. Ano ang naramdaman ninyo habang ginagawa ninyo ang pangkatang
gawain?

2. Natukoy ba ng buong klase ang sangkap na ipinakita at inilarawan ng inyong

pangkat?
3. Ano ang masasabi ninyo sa natapos na gawain?

TANDAAN NATIN

SURIIN NATIN

Ang agility (liksi), balance (balanse),

coordination (koordinasyon), power, speed
(bilis), at reaction time ay mga sangkap ng
skill-related fitness na dapat linangin upang
magawa ang mga kasanayan sa paglalaro,
pagsasayaw, o mga gawaing pang-arawaraw nang buong husay. Ang mga sangkap
na ito ay bubuo sa wastong pagtupad ng
kalusugang dapat matamo ng bawat isa. Sa
pamamagitan ng pagbalik-tanaw sa mga
sangkap na ito, ang lubos na pag-unawa sa
mga konsepto at kasanayan ay
kinakailangan para sa pagpapaunlad ng
kaalaman sa physical fitness.

1. Basahin ang sumusunod na pangungusap na nasa kahon at sagutin

ang tanong.

Si Romeo ay isang mananayaw. Siya ay nag-eensayo araw-araw

para mapabuti niya ang kasanayan sa pagsasayaw. Bilang mananayaw,
kinakailangang hindi siya mapapagod at laging nasa kondisyon ang katawan.
Isa sa mga kasanayang kaniyang nililinang ay ang kasanayan sa
pagbalanse. Bilang mananayaw, kailangan niyang mapabuti ang kasanayang
ito para sa mahusay na pagsasagawa ng mga ibat ibang galaw at sayaw.
Tanong: Bakit kailangan ang balanse sa pagsasayaw?
Si Joseph ay isang manlalaro. Siya ay kabilang sa football team ng
paaralan. Bilang manlalaro, kinakailangan niyang mag-ensayo para lumakas
ang katawan at malinang ang kaniyang kasanayan sa paglalaro ng football.
Ang mga pangunahing kasanayan sa paglalaro ng football ay ang pagdribol,
pagsipa, at pagpasa ng bola. Kinakailangan ang sapat na koordinasyon ng
mga bahagi ng katawan upang mahusay na maisagawa ang mga kasanayan
gaya ng mga nabanggit.

Tanong: Bakit mahalaga ang koordinasyon sa paglalaro ng ibat ibang

isports?
Si Christian Paul ay laging sumasali sa mga fun run at marathon.
Ginagamit ni Christian Paul ang kaniyang kasanayan sa pagtakbo para
maisagawa nang maayos ang kaniyang partisipasyon sa mga fun run at
marathon. Malakas din ang kaniyang reaction time dahil sa tuwing
magsisimula ang takbuhan, mabilis siyang nakatutugon sa hudyat ng starting
gun.
Tanong: Bakit dapat ding linangin ang reaction time para sa pagpapaunlad ng physical fitness?
2. Gumuhit ng mga gawaing nakalilinang ng sumusunod na sangkap ng skillrelated fitness. Gumawa ng isang islogan na naaayon kung pano ito
mapauunlad:
a. Agility (liksi)
b. Speed (bilis)
c. Power

YUNIT IV

Paglinang Ng Balanse

ARALIN 2

Mga ilang gawaing nagpapamalas ng balanse

Patuloy ang paglinang ng inyong kakayahang maging maunlad ang sarili sa mga
physical fitness components upang mapanatili ang kasiglahan at kalakasan ng
katawan. Bilang mga mag-aaral na nasa ikaapat na baitang, taglay ninyo ang
interes upang mapabuti ang kalusugan. Sa araling ito, ang physical fitness
components sa paglinang ng kasanayan sa balanse ang inyong pag-aaralan.

SIMULAN NATIN

Sa nakaraang aralin, binalikan natin ang mga sangkap ng skill-related

fitness. Isa sa mga sangkap na ito ang balanse. Muling tingnan ang larawan. Alin
sa mga larawan ang nasubukan ninyong gawin? Ang larawang nasa kaliwa ay
ang pagtulay sa balance beam ng isang gymnast samantalang ang nasa kanan
naman ay isang batang ballerina na nagsasayaw. Bakit kinakailangan ang
balanse sa pagsasagawa ng isang bagay? Bakit mahalagang dapat marunong
magbalanse ang isang tao? Ito ang ilan sa mga katanungang dapat nating
maunawaan at pagtuunan sa aralin na ito.

Gawain 1:
Isipin ang mga laro, sayaw, at pang-araw-araw mong gawain na nagpapamalas
ng iyong kakayahan sa pagbabalanse. Sa talaan sa ibaba, isulat ang mga
gawaing ito at ipaliwanag kung paano ninyo nagagamit ang kakayahan sa
pagbalanse. Kopyahin at isulat sa inyong talaang papel o kuwaderno ang inyong
kasagutan.

Laro at Sports

Sayaw

Pang araw-araw na
gawain

Sagutin ang sumusunod:

1. Anong laro o isports ang ginagamitan ng pagbalanse?
2. Sa anong sayaw naipakikita ang kasanayan sa pagbalanse?

IPAGPATULOY NATIN

Ang balanse ay ang kakayahan ng katawan na panatilihing nasa

wastong tikas at kapanatagan habang nakatayo sa isa o dalawang paa (static
balance), kumikilos sa sariling espasyo at patag na lugar (dynamic balance) o sa
pag-ikot sa ere (in flight).
Ang mga mananayaw ng ballet o ballerina ay kabilang sa mga
nagtataglay ng husay sa pagbalanse. Kagaya ng gymnast na tumutulay sa
balance beam, ang kasanayan sa balance ay isang mahalagang sangkap para
mapaunlad ang kakayahan ng katawan at makagawa ng mga bagay nang may
kahusayan.

Pagtulay sa Balance Beam

Ang Pagtiptoe sa Ballet

GAWIN NATIN
Gawain 2. Paglinang ng Balanse Backward Hop
Ang susunod na gawain ay makatutulong sa paglinang ng balanse.
Sa tulong ng iyong guro, isagawa nang buong husay at may ibayong pagiingat ang gawain.
Ipapakita ng guro ang tamang pagsasagawa ng Backward Hop.
Pagkatapos ng pagsasagawa ng alituntunin ng Backward Hop hahatiin ang
klase sa apat na pangkat. Isasagawa ng bawat pangkat nang ilang ulit ang
Backward Hop upang maisagawa nang tama at malinang ang kasanayan.

Pamamaraan:
1. Gumawa ng limang hop nang patalikod gamit ang kanang paa, habang
bahagyang nakataas ang nakabaluktot na kaliwang paa. Panatilihing
nakapikit ang mga mata.
2. Sa huling hop, manatiling nakatayo sa kanang paa sa loob ng tatlong
segundo.
3. Ulitin sa kaliwang paa.
4. Ulitin lahat nang tatlong ulit na nagsasalitan ang kanan at kaliwang paa.

TANDAAN NATIN

Ang paglinang sa gawaing pisikal

ay isang mahalagang bahagi para
mapaunlad ang antas ng fitness ng
isang tao. Ang balanse ay mahalagang

SURIIN NATIN
Ano ang inyong nararamdaman sa katatapos na gawain? Naisagawa ba
nang buong husay ang Backward Hop?
Sagutin ang sumusunod:
1. Bakit mahalaga ang balanse?
2. Paano malilinang ang balanse?
3. Ano-anong mga gawain ang nagpapakita ng kasanayan sa balanse?
4. Naisagawa mo ba nang buong husay ang Backward Hop?
5. Alin sa sumusunod ang iyong naramdaman sa pagsasagawa ng Backward
Hop:

GAWIN NATIN

Laging isaisip na sa lahat ng ating pang-araw-araw na gawain ay ginagamit

natin ang kasanayan sa balanse.
Sa tulong ng isang kontrata na nasa ibaba, gumawa ng personal na
kontrata para sa paglinang ng balanse. Ipasa ang kontrata sa susunod na
pagkikita.

KONTRATA NG PAGBABAGO PARA SA

PAGLINANG NG BALANSE
Pangalan:___________________________________________
Pangkat:____________________________________________
Ako si, _____________________________ na nangangakong
pagbubutihin ang kasanayan sa balanse. Bilang pagtupad sa aking pangako, ako ay gagawa at makikilahok sa mga gawaing makapagpapaunlad ng
aking balance.
(Isulat ang mga gawain na makapagpapaunlad sa kasanayang nabanggit.)
1. _____________________________________________________
2. _____________________________________________________
3. _____________________________________________________
4. _____________________________________________________
5. _____________________________________________________
6. _____________________________________________________
__________________________
Lagda ng Mag-aaral
______________________
Lagda ng Magulang

_ _______________________
Lagda ng Guro

YUNIT IV

Paglinang ng Reaction Time

ARALIN 3

Ang mabilis na pagtugon sa putok ng starting gun ay isang halimbawa ng

reaction time
Ang nakaraang aralin ay tumutugon sa paglinang ng balanse. Sa araling ito, ang
sangkap ng skill-related na reaction time ang pokus. Mahalaga ring dapat na matutunan
ng isang mag-aaral na kagaya ninyo ang kaalaman at kasanayan sa reaction time. Isang
mahalagang kasanayan na maging alisto at may sapat na kakayahan sa reaction time.

SIMULAN NATIN

Muling tingnan ang larawan. Naranasan na ba ninyong

tumugon sa isang pangyayari na mabilis naisagawa ang inyong reaksiyon? Tulad
ng nasa larawan, ang pagtugon sa putok ng starting gun ay halimbawang
nagpapakita ng reaction time.
Gawain 1:
Gaya ng naunang aralin, isipin ang mga laro, sayaw, o pang-araw-araw ninyong
gawain na nagpapamalas ng inyong kakayahan sa reaction time. Sa talaan sa
ibaba, isulat ang mga gawaing ito at ipaliwanag kung paano mo nagagamit ang
kakayahan sa reaction time. Kopyahin at isulat sa inyong talaang papel o
kuwaderno ang iyong kasagutan.
Sagutin ang mga sumusunod:
1. Anong laro o isports ang ginagamitan ng reaction time?
2. Sa anong sayaw naipapakita ang kasanayan sa reaction time?
3. Bakit mahalaga sa pang-araw-araw na gawain ang kasanayan sa reaction
time?

Laro at Sports

Sayaw

Pang araw-araw na
gawain

Ang reaction time ay ang kakayahan ng mga bahagi ng katawan sa

mabilisang pagkilos sa pagsalo, pag-abot, at pagtanggap ng paparating na bagay,
o mabilisang pag-iwas sa hindi inaasahang bagay o pangyayari.
Ang pagtugon ng katawan sa hudyat ng pito (whistle), gamit ang panimula
sa pagtakbo (starting gun), o mga kagamitan tulad ng flag sa pagtakbo ay halimbawa ng
pagpapakita ng reaction time. Sa larangan ng isports, lalo na sa paligsahan sa pagtakbo,
ang reaction time ay napakahalagang aspekto na dapat paunlarin upang matamo ang
antas ng physical fitness.

IPAGPATULOY NATIN

Gawain 2. Paglinang ng Reaction Time;

Coin Catch
Ang
susunod
na
gawain
ay
makatutulong sa paglinang ng reaction
time. Sa tulong ng inyong guro, isagawa
nang buong husay at may ibayong pagiingat ang gawain.
Ipakikita ng guro ang tamang pagsasagawa ng
coin catch. Pagkatapos ng pagsasagawa ng alituntunin ng coin
catch, hahatiin ang klase sa apat na pangkat. Bawat pangkat
ay isasagawa ang coin catch nang ilang ulit upang ito ay
maisagawa ng tama at malinang ang kasanayan.

TANDAAN NATIN

Ang paglinang sa gawaing

pisikal ay isang mahalagang
bahagi para mapaunlad ang
antas ng fitness ng isang tao.
Ang reaction time ay
mahalagang physical fitness
component upang mahusay na
makagawa ng gawain. Ang coin
catch ay isa lamang sa mga
gawaing nakalilinang ng

SURIIN NATIN

Ano ang inyong nararamdaman sa katatapos na gawain? Naisagawa ba

nang buong husay ang coin catch?
Sagutin ang sumusunod:
1. Bakit mahalaga ang reaction time?
2. Paano malilinang ang reaction time?
3. Ano-anong mga gawain ang nagpapakita ng kasanayan sa reaction time?
4. Naisagawa mo ba nang buong husay ang coin catch?
5. Alin sa sumusunod na mukha ang inyong naramdaman sa
pagsasagawa ng coin catch? Ipaliwanag ang sagot.

PAGBUTIHIN NATIN

YUNIT IV

KASANAYAN SA PAG-SAYAW
NG CARIOSA
ARALIN 4

CARIOSA
Ang Cariosa ay isang popular na sayaw na ipinakilala sa ating ng mga
Espanyol noong ika-16 na siglo naging tanyag sa buong Pilipinas. Pinaniniwalaang
ito ay nagmula sa pulo ng Panay na kabilang sa mga isla ng Visayas na unang
ipinakilala ng mga Espanyol noong sila ay dumating sa pulo noong 1569. Ito ay
itunuturing na Pambansang Sayaw ng Pilipinas. Ang ibig sabihin ng salitang ito ay
malambing o mapagmahal.Sa pagsasayaw nito ay kailangang gumamit ng
panyo at abaniko ang mga mananayaw na animoy nagliligawan at nagtataguan.
Orihinal na isinasayaw ang Cariosa na suot ang damit Maria Clara at Barong
Tagalog dahil ito ay isang Kastilang sayaw nang ito ay ipakilala ng mga Kastila
ang kanilang kultura.
Ang tugtog ng Cariosa ay nagpapakita ng malaking impluwensiya ng mga
Kastila sa mga Pilipino. Ito ay may 3/4 sa kumpas gaya ng ilang mga sayaw na
Kastila. Ang Rondalla ang tumutugtog sa tugtog ng sayaw kung saan ito ay isang
pangkat o isang orkestra ng mga instrumentong na may pisi na binubuo ng mga
bandurya, mandolin, gitara,triyangle, tambol at banjo. Kadalasang lalaki ang
tumugtog sa rondalla.
Ang isang babae ay may hawak na abaniko o panwelo kung saan siya'y
patago-tago sa kanyang napupusuan na nagsasaad na ibig rin niya
ang lalake subalit hindi pa niya ito masagot ng oo, samantalang gayon din ang
binata na humahabol-habol at nagpapahiwatig na sinisinta rin niya ang dalaga.
Ang sayaw na ito ay napakaraming bersiyon subalit ang indak ng pagtataguan ay
isang pangkaraniwan na sa kahit saan mang panig ng Pilipinas.

SIMULAN NATIN
Noong nakaraang aralin, nalaman ninyo ang ilan sa mga basic dance
steps. Ano-ano nga ba ang mga ito?
Alam na ninyo ang basic dance steps na ito ay ginagamit sa sayaw na ating
pag-aaralan ngayon.
Bago tayo magpatuloy, maglaro muna tayo. Mayroon ako ng mga
katanungan sa inyo tungkol sa pinagmulan ng sayaw na Cariosa?

Kapag ang inyong sagot at titik A, doon kayo humanay sa may

nakaposteng bata na may hawak na letrang A. Kapag B naman ang sagot, doon
kayo pumunta sa B, at kung C naman doon kayo pumunta sa C.
1. Ano ang ibig sabihin ng salitang Cariosa?
a. Malambing
c. Masaya
b. Matapang
d. Malungkot
2. Anu-ano ang mga kailangan sa pagsayaw ng Cariosa?
a. Tsinelas at salakot
c. Panyo at abaniko
b. Bilao at panyo
d. Bulaklak at pamaypay
3. Sino ang grupo ng mga dayuhan na nagpakilala ng sayaw na Cariosa?
a. Tsino
c. Amerikano
b. Espanyol
d. Hapon
4. Saan lugar unang naging ang sayaw na ito?
a. Bukidnon
c. Palawan
b. Cebu
d. Panay
5.
Magbigay ng ilang hakbang na ginagamit sa sayaw
na Cariosa?

____________________________________________________
____________________________________________________

IPAGPATULOY NATIN
Ang sayaw na Cariosa ay isang katutubong sayaw na dapat pahalagahan
ng kabataang Pilipino. Ito ay sinasayaw sa tugtuging may ritmong 3 na
palakumpasan.
4
Mga Hakbang sa Pagasasagawa ng sayaw na Cariosa
Paghahanda: Nakatayong pareho at magkaharap ang lalaki at babae. Nasa ng
lalaki ang babae.
Simulang tugtog:
Magkaharap ang lalaki at babae, iikot pakanan sa lugar sa loob ng tatlong bilang;
nakahawak sa saya ang babae, samantalang nakalagay sa baywang ang kamay
ng lalaki.
Unang Pigura- Tatlong Hakbang Paturo
1. Humakbang patagilid, pakanan (1,2,3). Ituro ang kaliwang paa sa harap
(1,2,3), ang kanang kamay ay nasa baligtad na T posisyon habang ang
kaliwang kamay ay nasa baywang. Ikumintang ang kanang kamay kapag
itinuturo ang kaliwang paa.
2. Gawin muli ang unang hakbang na nagsisimula sa kaliwang paa, pagilid
sa kaliwa. Ang kamay ay baligtad ang posisyon.
3. Gawin ng tatlong beses ang 1 at 2.
Ikalawang Pigura- Paturo
Magkaharap parin ang babae at lalaki.
1. Gamit ang kanang paa, humakbang ng tatlo pasulong sa gitna (1,2,3).
Gamit ang kaliwang paa humakbang palapit sa kanan (1). Tumigil ng (2,3)
sumandali.
2. Mag touch step ng apat paharap, gamit ang paang pinagpapalit-palit.
Tingnan ang kapareha.
3. Humakbang pasulong gamit ang kanag paa papunta sa kanang balikat ng
kapareha (1,2,3,4). Umikot pakanan at humarap sa isat-isa, ilapit ang
kanang paa sa kaliwang paa (2,3).
4. Gawing muli ang 1-3. Bumalik sa puwesto.
5.
Ikatlong Pigura-Talikuran
1. Magkita sa gitna ang magkapareha (1,2,3) at umikot pakanan (2,3).

2. Gamit ang kanang paa, ituro ito paharap at iwasiwas ang hintuturo sa
kapareha sa tapat ng kanang balikat, ang kamay ay nakahawak sa
baywang (1,2). Humakbang patagilid-pakanan upang magkita ang isat-isa
sa kaliwang balikat (3). Gawin ito ng tatlong beses na itinatama ang kaliwa,
kanan, kaliwang paa at iwasiwas ang kaliwa, kanan, kaliwang hintuturo ng
salitan sa kapareha. Nakatayo ang magkapareha na magkadikit ang
kanang balikat kung ang kanang hintuturo ay iwinawasiwas sa kapareha,
at magkadikit naman ang kaliwang balikat kung ang iwinawasiwas ay
kaliwang hintuturo.
3. Umikot ng pabalik at pumunta sa lugar ng kapareha.
4. Gawin ang 1-3.
Ikaapat na Pigura-Taguan sa Pamaypay
1. Magkita sa gitna.
2. Gamit ang kanang kamay, bubuksan ng babae ang pamaypay. Ituro ang
kanang paa sa harap at takpan ng bahagya ang mukha ng pamaypay.
Humakbang gamit ang kanang paa palapit sa kaliwa, ibaba ang kanang
kamay. Ang lalaki naman ay ituturo ng salitan ang mga paa paharap at
sisilipin ang babae sa ilalim ng pamaypay.
3. Magpalitan ng puwesto.
4. Ultin ang 1-3. Bumalik sa dating puwesto.
Ikalimang Pigura-Pagluhod at Pagpaypay
1. Humakbang ng 3 pasulong sa pamamagitan ng kanang paa. Ang babae
ay luluhod gamit ang kanang tuhod habang iikutan siya pakanan ng lalaki,
tatayo sa likuran ng babae at nakaharap sa direksyon ng babae.
Ilagay ang mga kamay sa baywang.
2. Ituturo ng lalaki ang kanan at kaliwang paa ng salitan sa harap at titingnan
ang babae sa kanyang kanan at kaliwang balikat. Titinganan naman siya
ng babae pasalungat.
3. Ang lalakiy babalik pakanan. Magapapalit sila ng lugar.
4. Ulitin ng 1-3. Ang lalaki naman ang luluhod.
Ikaanim na Pigura-Taguan sa Panyo
1. Magkita sa gitna. Hahawakan nila parehas ang apat na sulok ng panyo,
ang mga kamay ng lalaki ay nasa itaas na pantay ng mukha.
2. Ituro ng salitan ang mga paa ng apat na ulit. Salitan ding iangat ang mga
kamay habang hawak ang panyo na nakapagitan sa mukha ng babae at
lalaki. Sisilipin lalaki ang mukha ng kapareha.
3. Bibitiwan ng babae ang panyo at magpapalitan sila ng lalaki ng puwesto.
4. Gawin ang 1-3, bumalik sa dating lugar. Hahawakan na ng babae ang
panyo.
Ikapitong Pigura-Pagsusuyuan sa Panyo

1. Gamit ang kanang paa, gumawa ng dalawang balseng hakbang pupunta

sa gitna. Ang mga bisig ng babae at lalaki ay magka agapay sa posisyon
na papunta sa gilid pakanan at pakaliwa.
2. Gumawa ng anim na balseng hakbang pasulong at pakanan na gagawin
ng babae. Lilingunin ang lalaki sa balikat ng salitan.
3. Bumalik. Ulitin ang papuntang kaliwa na salungat sa takbo ng orasan. Una
ang lalaki. Magtapos na kaagapay. Nasa gilid sa kanan ang babae.

GAWIN NATIN
Ang sumusunod ay mga hakbang sa pagsayaw ng Carinosa. Sa tulong ng
inyong guro, subukin ninyong sundan ang mga hakbang sa pagsayaw.
Gawain: Tayo nang sumayaw ng Cariosa.
Task: Ang buong klase ay tatayo at hahanap ng kanyang kapareha (isang lalaki at
isang babae). Gumawa ng dalawang hanay at sundan ang guro habang
isinasagawa ang mga hakbang sa pagsayaw ng Cariosa.

Mahalaga sa pagsasayaw ang pagsaulo sa

mga

hakbang

at

mga

termino

ng

sayaw.

Makatutulong ang tama at palagiang pagsasanay

TANDAAN NATIN

upang mapagbuti ang pagsasayaw at mapaunland

ang koordinasyon ng mga kamay at paa.

SURIIN NATIN

Lagyan ng tsek (/) ang kolum na makapagsasalarawan ng inyong sagot.

1.
2.
3.
4.

5.

Mga Katanungan
Naisagawa ko ba nang maayos ang sayaw
na Cariosa?
Naisagawa ko ang mga galaw na tama sa
tiyempo at ayon sa tugtog.
Nagawa ko nang tama ang mga hakbang
sa Figure I at II.
Naglaan ako ng oras upang
makapagsanay kasama ng aking mga
kamag-aral.
Naisagawa ko nang maayos ang sayaw na
Cariosa n gaming pangkat.

Mahirap

Katamataman

PAGBUTIHIN NATIN
Isalaysay ang inyong naramdaman habang sumasayaw. Isulat sa sagutang
papel ang mga sagot.

Madali

YUNIT IV

KASANAYAN SA PAG-SAYAW
NG POLKA SA NAYON
ARALIN 5

POLKA SA NAYON
Noong panahon ng Kastila popular ang ballroom polka sa lalawigan ng
Batangas. Sinasayaw ito sa mga pistahan at malaking pagtitipong sosyal.
Kasuotan

:Babae kasuotang Maria Clara o estilong Balintawak

Lalaki Barong tagalog at itim o puting salawal/pantalon

Bilang

1, at 2 sa isang sukat

Musikas

May 3 bahagi : A, B at C (Aneks D)

Kaayusan

:Kung gagamitin sa pagtatanghal (demonstration), ang mga

mananayaw ay maaaring pangkatin ng set na may 4 na
pareha.Iaayos ito ng hugis parisukat na ang bawat pareha
ay nasa sulok o di kaya ay sa kaayusang longways. Kung
ito man ay gagamitin sakaayusang pambulwagang
sayawan, ang mga pareha aymaaaring humarap sa ibaibang direksyon at nakakalat sa bulwagan.

Paunawa

:Ang lalaki ay magsisimula sa kaliwang paa samantalang

ang babae ay sa kanang paa sa Figures I,II,III. Ang letra o
salita na nakapaloob sa panaklonng sa (parenthesis) sa
panuto ay sa babae.

SIMULAN NATIN
Noong nakaraang aralin, nalaman ninyo ang ilan sa mga basic dance
steps. Ano-ano nga ba ang mga ito?
Alam na ninyo ang basic dance steps na ito ay ginagamit sa sayaw na ating
pag-aaralan ngayon.
Bago tayo magpatuloy, maglaro muna tayo. Mayroon ako ng mga
katanungan sa inyo tungkol sa pinagmulan ng sayaw na Polka sa Nayon?

IPAGPATULOY NATIN
Panimula
Panimulang Musika
Nakaharap sa manonood ang mga pareha, ang mga babae ay nasa kanan
ng lalaki at ng mga kamay ng babae ay nkahawak sa gilid ng saya, ang sa lalaki
nasa baywang.
(a) I-tap ang kanang paa sa bawat bilang ng sukat 8 s
(b) Mga pareha magkahawak sa closed ballroom position at humanda sa
Fig. I ..4 s

Figure I
Musika A
Ang magkapareha ay nakaunat ang mga kamay na nakaturo sa
manonood.

(a) Simulan sa Kl (Kn) paa, gumawa ng 4 na polks step sa kanan

(clockwise) at magtatapos sa dating lugar..4 s
(b) Ituro ang KL (Kn) pakaliwa (pakanan) (blg.
1), ituro ang Kl (Kn)
Itabi sa KL (Kn) (blg.
2). Gumawa ng 1 polka step pakaliwa
(pakanan) (blg. 1 at 2)..2 s
(c)Ulitin (b), simulan sa Kn (Kl) paa..2 s
(d) Uliting lahat (a-c) , 3 beses pa 24 s
Figure II
Musika B
Magkapareha magkaharap sa nanonood. Magbitiw ng mga kamay.
Tumayo ng magkatabi, babae sa Kn (mga panloob na kamay maghahawak) .
Malayang kamay ng babae sa gilid ng palda, sa lalaki sa baywang.
(a) Simulan sa panlabas na paa, gumawa ng
2 heel and toe polka pasulong.4 s
(b) Humakbang ng 1 polka step palabas (1 s) .
At 1 polka step, papasok.2 s
(c) Magbitiw ng kanang kamay pangloob. Simulan sa panlabas
na paa, gumawa ng 2 polka step para makaikot sa lugar na
nakaharap sa kabilang direksyon...2 s
Maghawak-kamay na panloob. Malayang kamay
Tulad ng nasasaad sa itaas.
(d) Ulitin (a-c) Simulan sa panloob na paa.
Baligtarin ang direksyon sa (b) at (c) 8 s
(e) Uliting lahat (a-d) ........................................16 s

Figure III
Musika C
Mga pareha magkahawak sa closed ball dance posisyon, mga kamay
nakaunat
Na nkaturo sa nanonnood.

(a) Simuan sa Kl (Kn), gumawa ng 4 na polka step paikot pakanan tulad

ng
Sa Figure I ...................................................4 s
(b) Gumawa ng 3 galop step patagiliran KL (Kn) papunta
sa harapan (3 blg.) , hinto (1 blg.). Huwag ilagay ang bigat
sa inilalapit na paa sa ikatlong galop step
(c) Ulitin (b), simula Kn (KL) papunta sa
kabilang direksyon2 s
(d) Ulitin lahat (a-c), 3 bese pa .24 s

Figure IV
Musika D
Mga pareha nakaharap sa nanonood. Mga babae nasa kanan ng lalaki at
magkahawak
Ang panloob sa kamay tulad ng Figure II.Pareho silang magsisimula sa Kn paa.
(a) Gumawa ng 1 polka step pakanan at 1 polka step pakaliwa2 s
(b) Ituro ang Kn paa sa harap (blg. 1) , itaas and Kn paa ng
pakurus sa KL sa harap bahagyang itaas ang bukongbukong
(blg. 2).Ituro ang Kn paa sa harap (blg. 1) ilapit ang Kn
Paa sa KL paa (blg. 2) .......................................2 s
(c) Ulitin (a) at (b) simula sa KL paa 4 s
Magbitiw ng kamay.Humarap sa kapareha at ilagay ang dalawang
Kamay sa sariling baywang.
(d) Paglaptin ang 2 kanang siko sa isat isa (jaleo position), gumawa ng
8 polka step pasulong na iikot nang pakanan ng 2 beses
(4 na polka step sa bawat ikot ). Tapusin sa tamang lugar..8 s
(e) Uliting lahat (a-d)

GAWIN NATIN

Ang sumusunod ay mga hakbang sa pagsayaw ng Polka sa Nayon. Sa

tulong ng inyong guro, subukin ninyong sundan ang mga hakbang sa pagsayaw.
Gawain: Tayo nang sumayaw ng Polka sa Nayon.
Task: Ang buong klase ay tatayo at hahanap ng kanyang kapareha (isang lalaki at
isang babae). Gumawa ng dalawang hanay at sundan ang guro habang
isinasagawa ang mga hakbang sa pagsayaw ng Polka sa Nayon.

Mahalaga sa pagsasayaw ang pagsaulo sa

TANDAAN NATIN

mga

hakbang

at

mga

termino

ng

sayaw.

Makatutulong ang tama at palagiang pagsasanay

upang mapagbuti ang pagsasayaw at mapaunland
ang koordinasyon ng mga kamay at paa.

SURIIN NATIN
Lagyan ng tsek (/) ang kolum na makapagsasalarawan ng inyong sagot.
Mga Katanungan

Mahirap

Katamataman

Madali

6. Naisagawa ko ba nang maayos ang sayaw

na Polka sa Nayon?
7. Naisagawa ko ang mga galaw na tama sa
tiyempo at ayon sa tugtog.
8. Nagawa ko nang tama ang mga hakbang
sa Figure I at II.
9. Naglaan ako ng oras upang
makapagsanay kasama ng aking mga
kamag-aral.
10.
Naisagawa ko nang maayos ang
sayaw na Polka sa Nayon ng aming
pangkat.

PAGBUTIHIN NATIN
Isalaysay ang inyong naramdaman habang sumasayaw. Isulat sa sagutang
papel ang mga sagot.