Thema 3: Bloed, Zweet en Rozen

1 Het pak van Sjaalman (hb p. 72)

Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij Multatuli
Fairtrade = eerlijke handel (vroeger genaamd: Max Havelaar)
1) Linksboven: Max Havelaar legt de eed af als ambtenaar in lebak (Java, Nederlands-Indi)
2) Batavus Droogstoppel (met bolhoed) krijgt documenten van Sjaalman (heeft geen geld
voor jas dus gebruikt sjaal, echte naam niet gekend)
Sjaalman vraagt aan Droogstoppel om de verhalen in boekvorm te gieten en te
publiceren
Droogstoppel is een echte zakenman (zie handen schudden, wil met iedereen vrienden
blijven)
3) Max Havelaar (Multatuli) uit veel beschuldigen en wil de wantoestanden aanklagen m. B.
V. Een boek
4) Midden beneden: Multatuli is wanhopig en wordt overgeplaatst na de aanklacht, neemt
ontslag n schrijft boek
Dubbele bedoeling: wantoestanden aanklagen en boek moet uitgegeven/ gelezen
worden
5) Links midden: Tine, vrouw v Multatuli, krijgt brieven van hem
6) Midden: verhaal v Sadjah, Javaanse jongen, die een gevecht met tijger overleefd, maar
wordt later neergeschoten door Nederlandse soldaten
In kleur omdat het een geromantiseerd, fictief verhaal is
Droogstoppel
7) Kartonnen figuren, marionetten (FICTIE)

Droge, zakelijke stijl v

Echte mensen (WERKELIJKHEID)

8) Kaders: raamvertelling = binnen kader verschillende verhaallijnen

9) Titel: koffie?
A) In 19e eeuw: gebruikelijk om ondertitel te nemen, was hip, hij deed dit zodat het
boek gelezen zou worden
B) Koffiehandel was ! kostbaar; mensen denken dan dat het over koffie gaat als hij
dat zegt en dus
gaan ze het boek lezen
C) Handelsmaatschappij: aanklacht tegen zakenmensen, multinationals, mensen &
gevoelens zijn ook !
Oef. 9
A) Multatuli is een pseudoniem voor Ik heb veel geleden
Oef. 10
Batavus: afgeleid van Bataafs (= Hollands)
Droogstoppel: saai persoon, heel droog, nuchter
- tegen elke vorm v literatuur

- zeer zakelijk taalgebruik

- nuchter
Prototype vd Hollandse kleinburgerlijkheid, denkt alleen aan zichzelf, levert niets bij ook
al denkt hij v wel

1.2 Sadjah & Adinda (hb p. 75 )

Oef. 11
Fictief, geromaniseerd verhaal

gebaseerd op waargebeurde feiten

Geeft weer hoe de situatie er toen uitzag, geeft duidelijke boodschap weer (aanklacht)
Oef. 12
Exotische sfeer, Javaanse cultuur in het verhaal brengen geloofwaardigheid stijgt
Oef. 15
A) ik-verteller: Max Havelaar & hij-verteller
B) auctorieel hij-vertelperspectief personeel hij-vertelperspectief (gaat over 1 personage
nl. Sadjah)
C) Wat zegt dit over de vertellers? Droogstoppel VS Max Havelaar
Droogstoppel: fictie, zakelijk, weinig/geen empathie, zakelijk taalgebruik
Max Havelaar: non-fictie + fictie, sympathiseert met lokale bevolking, verfijnde/literaire taal
D) Max Havelaar geeft toe dat er fictie inzit, maar gebaseerde op de werkelijkheid
E) kortzichtigheid in contrast () met de sociale bewogenheid aanklacht &
motivatie/oproep
Oef. 17
Definitie parabel = een kort, fictief verhaal dat berust op de gelijkenis met de bestaande
werkelijkheid waarin een politieke, religieuze, filosofische of morele boodschap gegeven
wordt

2 Genaaid door de kledingbazen (hb p 80)

Social enterprises (= sociale bedrijven)
Ethical = rekening houden met mensen (iets voor de werknemers doen) & natuur (hoe
je de producten maakt, recycleren)
vb.: Nike, primark kinderarbeid, slechte werkomstandigheden (lange uren, weinig
pauzes, min. Loon), Sweatshops in lageloonlanden
Oef 3
A) informatief (krantenartikel: De Morgen), verslaggever ter plaatsen
B) objectief (krant: neutraal), waarheid zo dicht mogelijk benaderen, maar vrij subjectief,
niet je verwachtingen vh artikel vb.: r21-22 (ironie); r61-62; r168-169
Oef 5
Slechte leef- en werkomstandigheden in sweatshops als gevolg vd globaliserende
economie, multinationals
Oef 6
Overtuigen (persuasief), het is niet goed en eventueel activeren
Oef 7
Genaaid: naaien, ontslagen of uitgebuit, seksueel misbruik

Oef 9
Hoor, & wederhoor niet toegepast, maar 1 partij aan het woord (medewerkers)