HAJNRIH MAN

Hajnrih Man je bio njemacki pisac i stariji brat Tomasa Mana. Cesto je pozivao
knjizevnost na drustveni aktivizam, bio je protiv politickog nazadovanja. Emigrirao je u
Francusku, a zatim u Ameriku. Djela su mu uglavnom drustvena kritika, a u egzilu je
napisao brojne antifasisticke tekstove. Njegova rana ostvarenja su satire o prividnom
gradjanskom moralu, kojima je suprotstavio svijet ljepote i umjetnosti. Njegov uzor bio je
Nice. Njegovo najpoznatije djelo je Profesor Unrat.

PROFESOR UNRAT
Tema ovog romana je nastavnik tipican za tadasnje drustvo, nasilan pedagog i gubitak
njegovog ugleda i postovanja. Profesor biva izvrgnut ruglu. Dakle, ovo je sarkastican
roman o raznolikim oblicima depresije, zatrovanim odnosima i laznom moralu.
Podnaslov je `Kraj jednog tiranina`
57godisnji gimnazijski profesor zivi samotnjacki i povuceno. On je udovac koji se
distancirao od svog sina jer je ovaj bio los student i vidjan je cesto sa razlicitim zenama u
javnosti. Jedan dan u skoli za njega predstavlja borbu. Njegovi ucenici su njegovi
neprijatelji koje mora da pobijedi na bilo koji nacin. Zadaje im teske zadatke koje oni ne
mogu da rijese i onda ih kaznjava. 17godisnji sin konzula Loman je najveci protivnik
profesora Rata- on je pametan, ne osvrce se na kazne, zna kako da razbiesni profesora i
jedan je od rijetkih koji profesora nazivaju `Unrat`, sto profesora dovodi do granica
ludila. Kako bi pokorio ovog ucenika, profesor odlazi u potragu za gospodjicom Rozom
Frulih, za cije ime se vezuje pjesma koju je nasao u Lomanovoj svesci. Saznaje da ona
radi kao plesacica u lokalu `Plavi andjeo`.
Profesor upoznaje Rozu i govori joj da prestane da zavodi ucenike i da napusti grad, ali
ona uspijeva da zavede i njega. Sledeceg dana na casu vlada tisina: profesor se plasi da ga
ucenici ne ismiju, a ucenici se plase da ce ih profesor prijaviti direktoru. Kasnije se
desava da Roza sve vise zavodi profesora, on joj ispunjava zelje, kupuje odjecu, stan,
hranu u restoranima..vise ne zeli sam da udalji svoje ucenike od nje, vec i ostale
obozavaoce. Zeni Rozu, biva otpusten sa posla, i nakon dvije godine braka sa njom
bankrotira. Loman se vraca u njegov zivot, tako sto ga Roza poziva u stan, a Rat u
ljubomori uzima Lomanov novcanik i bjezi. Ubrzo biva uhapsen i izlozen jos vecem
ruglu.

PODANIK
Ovaj roman Hajnriha Mana pisan je po uzoru na obrazovno odgojni roman sa negativnim
predznakom. Predstavljen je junak karijerista, kao primjer odredjenog tipa covjeka u
tadasnjem drustvu. On je pripadnik vlasti, ali istovremeno i bojazljivi gradjanin,
komformista, sledbenik. Ovdje se ne radi o pojedincu, vec jedan junak predstavlja citav

sloj. Glavni junak Hesling je tiranin ali i podanik.

Hajnrih Man nam u ovom romanu prica zivotnu pricu Ditriha Heslinga, od njegovog
ranog djetinjstva pa sve do sticanja polozaja u gradu Necigu. Moze se reci da ovo djelo
sadrzi i neke autobiografske elemente. Ditrih je sin fabrikanta koji radi u fabrici papira u
Necigu. Vec u ranom djetinjstvu u Ditrihu se budi neograniceno divljenje moci. Iako ga
otac cesto tuce, Ditrih mu se divi, u njemu vidi olicenje moci. Plasi se udaraca, ali sa
druge strane uziva u njima, jer se tako osjeca kao da ucestvuje u ocevoj moci i snazi.
Nakon skolskog perioda studira hemiju u Berlinu, gdje upoznaje cerku ocevog poslovnog
prijatelja Agnes i sa njom ima aferu. Zatim dobija pismo da mu je otac na samrti, vraca se
kuci, ali nakon oceve smrti odlucuje da se vrati studijama. Tokom studija pristupa vojnoj
sluzbi, a zbog povrede stopala biva prisiljen da odustane od sluzbe pod oruzjem. Po
povratku kuci obavjestava porodicu da ce on preuzeti fabriku papira i nastaviti posao.
Upoznaje mnoge mocne i uticajne ljude. Zbog njegovih retorickih sposobnosti Ditrih
brzo napreduje i nakon uspona i padova stice i sam ugled i cijenjenost, postaje gradski
vijecnik.