TALAMBUHAY NG MGA BAYANING PILIPINO

DR. JOSE RIZAL

Si Dr. Jose Protacio Rizal ay ang Pambansang Bayani ng Pilipinas. Siya ay

isinilang sa Calamba, Laguna noongHunyo 19, 1861. Ang kanyang mga
magulang ay sina G. Francisco Mercado at Gng. Teodora Alonzo.Nakapag
tapos siya ng Batsilyer sa Agham sa Ateneo de Manila noong Marso 23, 1876
na may mataas na karangalan. Noong 1877 ipinagpatuloy niya ang kanyang
pag-aaral sa Unibersidad ng Santos Tomas at Unibersidad Central de Madrid
hanggang sa matapos niya ng sabay ang medisina at pilosopia noong 1885.
Natuto rin siyang bumasa at sumulat ng ibat ibang wika kabilang na ang
Latin at Greko. At nakapagtapos siya ng kanyang masteral sa Paris at
Heidelberg.

Ang kanyang dalawang nobela Noli Me Tangere at El Filibusterismo.

naglalahad ng mga pang-aabuso ng mga prayle sa mga Pilipino at mga
katiwalian sa pamahalaan ng Kastila.Noong Hunyo 18, 1892 ay umuwi ng
Pilipinas si Dr. Jose P. Rizal. Nagtatag siya ng samahan tinawag ito na La Liga
Filipina. Ang layunin ng samahan ay ang pagkakaisa ng mga Pilipino at
maitaguyod ang pag-unlad ng komersiyo, industriya at agricultura.Noong
Hunyo 18, 1892 ay umuwi ng Pilipinas si Dr. Jose P. Rizal. Nagtatag siya ng
samahan tinawag ito na La Liga Filipina. Ang layunin ng samahan ay ang
pagkakaisa ng mga Pilipino at maitaguyod ang pag-unlad ng komersiyo,
industriya at agricultura.

ANDRES BONIFACIO

Si Andres Bonifacio ay ipinanganak noong ika-30 ng Nobyembre, 1863. Ang

kanyang mga magulang ay sina Santiago Bonifacio at Catalina de Castro.Siya
ay marunong magbasa at sumulat, siya ay naging isang kawani ng
Kumpaniyang "Fleeming and Company", isang kumpaniya na nagtitinda ng
rattan at iba pang mga paninda.Nakapagsulat din siya ng mga artikulo at
mga tula, isa na dito ang pinakasikat na 'Pag-ibig sa Tinubuang Lupa.Ang
nagsiklab sa kanyang kaluluwa ng paggawa ng Himagsikan at pagtatag ng
Katipunan o KKK (Kataastaasang Kagalang-galang na Katipunan ng mga Anak
ng Bayan). Itinatag niya ang Katipunan noong ika-7 ng Hulyo, 1892 kasama
sina Ladislao Diwa, Teodoro Plata at Deodato Arellano. Ang kanyang pangalan
ay Maypagasa.Mahigit sa 1,000 Katipunero ang sumama sa kanya sa Pugad
Lawin, Caloocan noong ika-23 ng Agosto, 1896.Si Bonifacio kasama ang
kanyang pamilya ay umalis sa Naic papuntang Indang at sa kanyang
pagbabalik sa Montalban, si Aguinaldo ay nagpadala ng tauhan para siya ay
arestuhin, subalit si Bonifacio ay lumaban at nasugatan. Humarap siya sa
isang paglilitis dahil sa kanyang gawain na laban sa bagong pamahalan at
binigyan ng sentensiyang bitay ng isang Militar na Hukuman. Ang mga
tauhan ni Aguinaldo ang bumitay sa kanya sa kabundukan ng Maragondon,
Cavite noong ika-10 ng Mayo, 1897

EMILIO AGUINALDO

Pinanganak si Emilio Aguinaldo noong Marso 22,1869sa bayan ngKawit,

Cavite sa Luzonsapanahong kolonya ng Espanya ang Pilipinas,siya ang
ikapitong anak ng alkalde ng bayan. Saedad na 15, sa tulong ng isang
paringDominican,nagpatala siya sa Colegio de San Juan deLetran sa Maynila,
kung saan siya nag-aral ng medisina.
Nagbalik si Aguinaldo sa Luzon at tumulong pangunahan ang isang pag-aalsa
na sa kauntingpanahon ay nagtaboy sa mga Espanyol sa rehiyon. Bilang
bahagi ng napakasunduan, ipinataponsi Aguinaldo sa Hong
Kongnoong1888.Doon pinag-aralan niya ng taktikang pangmilitar
ngmgaBritanyaat nagtipon ng mga armas, at palihim na bumalik sa Luzon
ilang taon ang lumipas.Noong1895 sumapi si Aguinaldo saKatipunan, isang
lihim na samahan na pinamumunuan noonni Andres Bonifacio,na may
layuning patalsikin ang mga Espanyol at palayain ang
Pilipinas..Noong1898,nagsimula ngDigmaang Espanyol-Amerikanoat
napikapag-ugnayan si Aguinaldosa mga Amerikanong opisyal sa pag-asang
tutulong sila sa kanyang pakikipaglaban para sakalayaan. Sa una
nakatanggap lamang siya ng magkakahalong mensahe, ngunit
nakipaglabankaisa ng mga Amerikano upang patalsikin ang mga Espanyol
kasama ng paglilipat ng maghigitna 15,000 nahuling tropang Espanyol ay si
Admiral George Dewey. Gayon pa man, angpakikipag-ugnayan sa mga
Amerikano ay higit na apektado nang hindi sila nagpakita ngkagustuhang
tulungan ang Pilipinas na maging malaya at nagsimulang sakupin ang bansa
gayang ginawa ng mga Espanyol noon. Walang tulong ninuman, ipinahayag
ni Aguinaldo ang kalayanng Pilipinas noong Hunyo 12, 1898at inihalal siya ng
Kapuluan ng Saligang-batas ng Pilipinasbilang pangulo noong Enero 1,
1899.Nang sumiklab ang labanan sa pagitan ng mga tropangAmerikano at

mga Pilipinong makakalayan, ipinahayag ni Aguinaldo ang digmaan laban

saEstados Unidos noong Pebrero 4, 1899.Pinamunuan ni Aguinaldo ang
pagtutol sa pananakop ng mga Amerikano hanggang siya aymahuli
noong1901ni US General Frederick Funston. Tinanggap niya ang alok na
ililigtas angkanyang buhay kung ipapangako niya ang kanyang katapatan sa
Estados Unidos. Isangmalungkot na desisyon ang ginawa ni Aguinaldo dahil
matapos siyang ipagtanggol ng kanyangmga magigiting na heneral,tulad ni
Gen.Gregorio del Pilar,sumuko lamang siya nang hindi lumalaban. Namahinga
siya sa mata ng publiko nang matagal na panahon, hanggang 1935.

EMILIO JACINTO

Emilio Jacinto (December 15, 1875 - April 16, 1899), was a Filipino
revolutionary known as the Brains of the Katipunan. Born in Trozo, Manila,
Jacinto was the son of Mariano Jacinto and Josefa Dizon. His father died
shortly after Jacinto was born, forcing his mother to send him to his uncle,
Don Jos Dizon, so that he might have a better standard of living. Jacinto
was fluent in both Spanish and Tagalog, but preferred to speak in Spanish. He
attended San Juan de Letran College, and later transferred to the University
of Santo Tomas to study law. He did not finish college and, at the age of 20,
joined the secret society called Katipunan. He became the advisor on fiscal
matters and secretary to Andrs Bonifacio. Jacinto also wrote for the
Katipunan newspaper called Kalayaan, which translates to Freedom in Filipino.
He wrote in the newspaper under the pen name Dimasilaw, and used the

alias Pingkian in the Katipunan. Emilio Jacinto was the author of the Kartilya
ng Katipunan as well.
After Bonifacio's death, Jacinto continued fighting the Spaniards. Like General
Mariano lvarez, he refused to join the forces of General Emilio Aguinaldo.
He contracted malaria and died in Majayjay, Laguna, at the age of 23. His
remains were later transferred to the Manila North Cemetery.

##################