Estimacija stanja harmonika u elektroenergetskoj mrei bazirana na

PMU estimaciji i gruboj estimaciji

Napretkom tehnologije, tipovi i koliina nelinearnih potroaa u EES-u(kao to su
npr. pogoni koji su opremljeni energetskim pretveraima, pogoni sa velikim
iznosima udarnih optereenja, potroai iji se pogon funkcionalno zasniva na
elektrinom luku, kod snanih monofaznih potroaa, itd.) su nastavili da rastu,
uzrokujui svojim radom sve vei sadraj harmonika u elektroenergetkoj mrei.
Upravo su ovi potroai osjetljivi na promjene sinusoidalnog napona i zahtijevaju
njegovu stabilnost[2]. Sadraj harmonika ozbiljno utie na kvalitetu elektrine
energije, to je samo jedna od posljedica poveanja nelinearnih potroaa u EESu. Posebno je problematian trei vii harmonijski lan(150(Hz)), koji se zbog svog
karaktera u nultom vodiu trofaznog sistema sabira, to taj vodi dodatno
optereuje i time uzrokuje njegovo zagrijavanje[2]. Takoer poveanje udjela
elektrine energije proizvedene intermitiranim OIE(obnovljivi izvori energije-OIE)
utie na poveanje sadraja harmonika u EES-u. Svjetski trend prestavlja ulaganje
u distributivnu mreu radi poveenja kvalitete elektrine energije, a uslovljeno je
ugovorima o isporuci u kojima je propisana kvaliteta elektrine energije koja se
isporuuje, kao i kazne za nepotivanje tih uslova[2]. Estimator stanja je jedan od
temeljnih prorauna u centrima za voenje EES-a(dispeerskim centrima).
Estimator stanja ima osnovni zadatak da filtrira redundantni skup mjerenja uz
odbacivanje pogrenih mjerenja te odreivanje stanja EES-a u realnom
vremenu[3]. Poznavanje stanja EES-a(eng. Power System State) je odreeno
skupom fazora napona u svim voritima EES-a[3]. Mjerenje fazora napona i
struje u voritima omoguavaju jedinice za sinhronizirano mjerenje fazora(PMU).
Ovaj sistem mjerenja je sinhronizovan vremenskom oznakom sistema za globalno
pozicioniranje(eng. Global Positioning System-GPS) i kao takav instaliran u
razliitim voritima EES-a, omoguava dispeerskim centrima da na osnovu
raspoloivog skupa mjerenja odrede stanje sistema u datom trenutku. Na osnovu
ovog skupa mjerenja odreuju se najvjerovatniji tokovi aktivne i reaktivne snage
u granama EES-a, a samim tim i ugao snage u razmatranom voru. Uzimajui u
obzir cijenu ugradnje kao i cijenu same PMU jedinice u sluaju veih EES-a
aktuelan je opsean broj istaraivanja koja se odnose na odreivanje minimalnog
broja i optimalnog rasporeda PMU jedinica za potpunu i nepotpunu osmotrivost.
Postupak pronalaska optimalnog rasporeda PMU jedinica se odreuje prema
kriteriju minimizacije broja PMU jedinica i maksimizacije redundancije u skupu
mjerenja. Zbog smanjenja broja PMU jedinica istrauje se i nepotpuna
osmotrivost, pri emu se razmjetajem PMU jedinica eli postii jednolika razina
neosmotrivosti u sistemu[4]. Primjenjivanje PMU sistema za mjerenje omoguava
estimaciju stanja harmonika u mrei, uvodei istovremeno promjene u
mjerenjima, modelima estimacije te samom algoritmu u analizi harmonika i
stanja elektroenergetske mree.
Konvencionalni algoritmi za estimaciju stanja EES-a ukljuuju: estimaciju sa
minimalnim odstupanjem, estimaciju sa maksimalnom vjerovatnoom, estimaciju
sa maksimalnom tanou prorauna stanja nakon dinamikog stanja, tj. nakon
uspostavljanja stacionarnog stanja i estimaciju koja koristi metod najmanjih
kvadrata. Od svih nabrojanih metoda, metod najmanjih