Parvoviridae

Adenoviridae
Papillomaviridae
Polyomaviridae
Poxviridae

PARVOVIRIDAE

PARVOVIRIDAE
osnovne karakteristike porodice
Najmanji DNK virusi (parvus malo), 18-25 nm, bez omota a
Linearna jednolan ana DNK, 5000bp (3-4 gena)
Ikozaedarna simetrija (32 kapsomere)
2 Podfamilije: Parvovirinae i Densovirinae
Parvovirinae
Erythrovirus - B19 virus - erythema infectiosum
Bocavirus Humani bocavirus

PARVOVIRIDAE
struktura virusne estice
Ponavljaju e palindromske
sekvence

STRUKTURA VIRIONA

GENOM PARVOVIRUSA

PARVOVIRIDAE
odlike replikacije
Odvija se u elijama koje se intenzivno dele (eritroidne
elije, fetalne elije...)
replikacija je zavisna od elijskih funkcija u S fazi
deobnog ciklusa
Potreba za pomo ni kim (helper) virusom

Replikacija
Parvovirusa
II grupa po
Baltimoru

Adsorpcija -vezivanjem za receptor (eritrocitni P

antigen) i ulazak virusa procesom endocitoze
Ulazak DNK u jedro
Transkripcija iRNK
Sinteza
dvolan anog
replikativnog
intermedijera

Sinteza
NS
proteina
Sinteza
kapsidnih
proteina

Sklapanje kapsida

Replikacija genoma
(konkatemere)

Liza elije i izlazak zrelih viriona

Patogeneza parvovirusnih
infekcija
citocidni potencijal virusa
imunski odgovor na virusnu infekciju
bolest imunih kompleksa

P
prvi put otkriven 1974. godine kod
dobrovoljnih davaoca krvi
1981. godine povezan sa tekim
aplasti kim krizama kod osoba sa
hroni nim anemijama
Erythema infectiosum
Parvo B19 virus i trudno a

Erythema infectiosum
Inicijalni infektivni
stadijum
Sekundarni neinfektivni
stadijum

"

&

"

"
#

"

'

"
"$

P
Vertikalna transmisija - transplacentarno
Infekcija naj e e asimptomatska
U oko 3% inficiranih dolazi do pojave
posledica infekcije
Prvi trimestar spontani poba aji (oko 10%)
Drugi i tre i trimestar - fetalna anemija,
neimunski hidrops fetalis i intrauterina smrt
ploda

S
ko dokazivanje
Virusoloko dokazivanje
dokazivanje Parvo B19 Ag ELISA testom , IF
za dokazivanje virusne DNK
Virus se ne moe izolovati u elijskim kulturama

ADENOVIRIDAE

ADENOVIRIDAE
osnovne karakteristike porodice
Virusi bez omota a, 80 110 nm, izolovan iz adenoida
Linearna dvolan ana DNK (30 gena)
Ikozaedarna simetrija (252 kapsomere)

Rod: Mastadenovirus

51 humani serotip

ADENOVIRIDAE
struktura virusne estice

Antigenska gra a adenovirusa

252 kapsomere:
240 heksamera raspore enih du
strana i ivica ikozaedra - grupno
specifi ni - Ag
12 pentamera smetenih na rogljevima
( ) od kojih polaze izdanci (virusni
antireceptori) koji odre uju tipsku
specifi nost ( Ag)

!
" #$
CITOCIDNI SU ZA EPITELIJALNE ELIJE
toksi ni efekat pentona na eliju zaokruivanje i uve anje elija
KT i njihova agregacija u grozdaste formacije
prisustvo specifi nih nuklearnih inkluzija koje daju izgled
kristalne reetke
Pove anje metabolizma

Adenovirusi
tipovi infekcija koje uspostavljaju

1.
2.
3.
1.
2.
3.

u permisivnim elijama izazivaju liti ke infekcije

u nepermisivnim elijama uspostavljaju latentnu infekciju
kod glodara E1A i E1B favorizuju elijski rast
Liti ke infekcije epitela koe i sluznica
Latentne infekcije u limfoidnom i lezdanom tkivu
Maligna transformacija kod ivotinja (hr ci)

!
"#$ !
%! &
Virus ulazi u organizam preko sluznica:
Respiratornog trakta
Konjunktive oka
Gastrointestinalnog trakta
Replikacija lokalno na ulaznom mestu
Viremija irenje virusa ka visceralnim
organima

'!
(

!
"#$ !
%! &
Konjuktiva
oka
Adenovirusi

Gornji
respiratorni
trakt

Gornji
respiratorni
trakt

'!
(

Donji
respiratorni
trakt

Gastrointestinalni
trakt
Koa

Eliminacija
virusa ili
latencija

Viremija

Razli ita
tkiva i organi

Limfni
vorovi

Klini ke manifestacije adenovirusnih

infekcija
Infekcije oka: epidemijski konjunktivitis (tipovi 8,19 i 37)
i folikularni konjunktivitis (2,5,6,37)
Infekcije RT: akutni febrilni faringitis (grupa C),
faringokonjuktivalna groznica (grupa B), akutna
respiratorna bolest i pneumonija (tipovi 3,4,7)
Infekcije GIT: gastroenteritisi (tipovi 40 i 41)
Infekcije UGT: hemoragi ni cistitis 11 i 21, cervicitis i
uretritis

!%
'

& '
(& )

&

Izolovanje i identifikacija virusa na K (izuzev za

tipove 40 i 41)
Dokazivanje virusnih antigena u klini kom materijalu
Serologija (nalaz specifi nih antitela)
PCR dijagnostika kod imunokompromitovanih
pacijenata

PAPILLOMAVIRIDAE

PAPILLOMAVIRIDAE
osnovne karakteristike porodice
- mali DNK virusi, bez omota a 52-55nm
- Cirkularna dvolan ana DNK (5-8 gena)
- Ikozaedarna simetrija (72 kapsomere)
- 29 rodova 120 tipova Humanih papiloma virusa (HPV)
Alphapapillomavirus
Betapapillomavirus
Gammapapillomavirus
Mupapillomavirus
Nupapillomavirus

PAPILLOMAVIRIDAE
struktura virusne estice

STRUKTURA VIRIONA

GENOM PAPILOMAVIRUSA

*
" (&.
(
$ 0
.
(
0 0%
0(
1
5
'

,-

/ . 01 2
3
/ (
4

6 " . &
(
&(
9

. &
. 5
& .

7 8

'

'

6 "

(1)

Patogeneza HPV infekcije (2)

Epiderm
Put diferencijacije celija

Stratum
corneum

Papilom

Zivotni ciklus virusa

Virusne partikule
Proteini kapsida

Stratum
granulosum
Replikacija
virusne DNK
Stratum
spinosum

Ekspresija ranih
gena

Mitoza
Bazalne
celije

HPV DNK
(nekoliko kopija
po celiji)

-! :,$
!
" #$ 6 , -

Benigne bradavice papilomi

plantarne (ravne) ili ispup ene
tipovi 1-4
laringealni papilomi tipovi 6,11
benigni tumori usne duplje

KLINI KE MANIFESTACIJE
PAPILOMAVIRUSNIH INFEKCIJA

Anogenitalne bradavice:
Condylomata acuminata (HPV 6/11) lokalizovane
obi no na spoljnim genitalijama i/ili perianalnoj regiji
Retko maligno alteriu kod imunokompetentnih
Cervikalna displazija i neoplazija:
Udruene sa HPV tipovima 16/18 - Citoloki izmenjene
elije cervikalnog epitela koilociti (virusom izmenjeni
keratinociti sa jasnim haloom oko smeuranog jedra)

L %

& '

Dijagnoza bradavica se naj e e postavlja mikroskopiranjem

histolokih preparata hiperkeratoza
Citoloko dokazivanje: Papanicolaou metoda koilociti
Dokazivanje virusne nukleinske kiseline:
Hibridizacija in situ (skrining i tipizacija)
PCR
HPV se ne moe kultivisati

POLYOMAVIRIDAE

POLYOMAVIRIDAE
osnovne karakteristike porodice
Mali DNK virusi bez omota a, oko 45 nm
Cirkularna dvolan ana DNK, 5 kbp
Ikozaedarna simetrija (72 kapsomere),
Kapsid izgra en od 3 strukturna proteina (VP1-VP3)
Rod Polyomavirus - JC virus i BK virus

POLYOMAVIRIDAE
struktura virusne estice

STRUKTURA VIRIONA

GENOM POLYOMAVIRUSA

)* +
!&

!
"#$ !
%
'!
(

Na in transmisije: Preko respiratornog trakta (?)

Lokalno umnoavanje na ulaznom mestu
Viremija
Latentna infekcija se uspostavlja u bubrezima (BK
virus), B limfocitima i elijama monocitnomakrofagne linije (JC virus)

)* +
!&

!
"#$ !
%
'!
(

Kod imunokompromitovanih pacijenata dolazi do

reaktivacije latentne infekcije:
izazvane BK virusom to dovodi do izlu ivanja virusa
urinom i hemoragijskog cistitisa, renalne stenoze
izazvane JC virusom - to dovodi do hematogene
diseminacije preko hemato-encefalne barijere do CNS-a i
nastaje Progresivna multifokalna leukoencefalopatija
(PMLE)

POXVIRIDAE

POXVIRIDAE
osnovne karakteristike porodice
Pocc promena na koi, boginja
Najve i DNK virusi sa omota em, 230 400 nm
Linearna dvolan ana DNK (vie stotina gena)
Sloena simetrija i struktura
Unakrsna antigenska reaktivnost
2 podfamilije: Chordopoxvirinae i Entomopoxvirinae
Chordopxvirinae
Orthopoxvirus Variola virus, Vaccinia virus
Molluscipoxvirus Molluscum contagiosum virus

POXVIRIDAE
struktura virusne estice

Omota - sastavljen od mnogobrojnih tubularnih struktura

Manji broj virusa moe da ima spoljanji lipoproteinski omota
od membrane Goldijevog aparata ili citoplazmatske mebrane

"! )
Prvi put se javlja u Kini i na
Dalekom istoku pre 2000 godina
Faraon Ramses V umro je od
variole 1157. pre nove ere
U Evropi se javila 710. godine
Eradikacija Somalija 26. 10. 1977.
godine

Patogeneza infekcije
Na in transmisije: inhalacijom preko gornjeg respiratornog trakta
Umnoavanje na ulaznom mestu i irenje virusa do regionalnih
limfnih lezda
Primarna, asimptomatska viremija - irenje virusa do elija RESa
(slezina, kostna sr)
Sekundarna viremija
Nastanak ospe (najpre na licu, bukalnoj i nazofaringealnoj
sluznici, prolazi nekoliko stadijuma od makulopapulozne ospe
do krustoznih promena)

KLINI KO ISPOLJAVANJE INFEKCIJE

Variola (engl. small pox)

Veoma kontagiozno oboljenje

Javlja se u dva klini ka entiteta:
o Variola major visok stepen smrtnosti (15-40%)
o Variola minor stopa smrtnosti zna ajno nia (1%)
Inkubacioni period oko 12 dana
Karakteristi ne promene na koi pustulozna ospa
Dijagnoza se naj e e postavlja na osnovu klini ke slike

Izgled ospe
kod variole
V

LABORATORIJSKA DIJAGNOZA
'&

'

'

( 0%
0
0 /
;&
0
& 0 0% 1

( (( >

'

&

*4

. <=

' 'D
- 1796. god otkrio vakcinu
protiv velikih boginja

ERADIKACIJA VARIOLE

"
(

. % &
0 /' ?@97
0& (

" (&& '

&5( (C

" (&

7.

.
0& 0
AB9 ' 1 '
(& (/
$ 4 (& 1
0 >

(3

''! !
Poti e od cowpox virusa kravljih boginja
Koristi se u vakcinaciji protiv velikih
boginja intradermalnom skarifikacijom
ivog atenuisanog virusa
Postvakcinalne komplikacije: encefalitis,
vaccinia necrosum, komplikacije kod
imunokompromitovanih

,- ,
%
3 (. 4
' &

'
5

'
& &
(
'

'(

. 0 4 5 8>
4
) & 0

/ '

&
0& 2

&
1
8>

0
0

3 /
. &%
' 5 ). 8

-!

:-

$ ! "
* +

Inkubacija: 2-8 nedelja

Nodularne promene na koi, u grupama po
5-20
Dijagnoza:
Na osnovu klini ke slike
Histoloki nalaz prisustvo velikih
eozinofilnih intracitoplazmatskih inkluzija
(molluscum bodies) u epitelnim elijama
Ne moe se kultivisati