IBAT IBANG URI NG TAYUTAY

A. PAG-UUGNAY O PAGHAHAMBING
1. Simili o Panulad (Simile) naghahambing sa dalawang magkaibang bagay
sa di-tahasang paraan. Ginagamitan ito ng mga salitang pantulad tulad ng mga
sumusunod:
tulad ng
mistulang
kamukha ng
tila
parang
tulad ng
anakiy
gaya ng
kawangis
Halimbawa: Tila porselana ang kutis ni Celia. (porselana at kutis)
2. Metapora o Pawangis (Metaphor) naghahambing ng dalawang
magkaibang bagay sa tahasang paraan. Hindi na gumagamit ng mga salitang
pantulad.
Halimbawa: Ikaw ang apoy na sumusunog sa aking puso. (ikaw at apoy)

5.

Sinekdoke nagbabaggit sa isang bahagi upang sakupin o tukuyin ang

kabuuan.
Halimbawa: Hanggang sa malibing ang mga buto ko. (Buto buong
katawan)

B. PAGLALARAWAN
1. Hayperbole (Hyperbole) naglalabis sa paglalarawan ng mga bagay
Halimbawa: luhay umaagos (sobrang dami ng luha)
Nadurog ang kanyang puso
2. Apostrope isang madamdaming pakikipag-usap sa isang tauhan na malayo,
patay na o hindi kaharap na para bang nasa harap.
Halimbawa: Celiang talastas kot malabis na umid dinggin mo ang
taingat
isip.

C. PAGSASALIN NG KATANGIAN
Personipikasyon (Personification) nagsasalin ng katangian ng tao sa mga
bagay
na abstrakto o mga walang buhay.
Halimbawa: Nagalit ang buwan sa haba ng gabi.
Inusig ng taga ang dalawang leon.
Sumasayaw ang mga dahon ng puno sa malamig na simoy ng
hangin.
Ang tayutay ay salita o isang pahayag na ginamiy upang bigyang-diin
ang isang kaisipan o damdamin. Sinasadya ng pagpapahayag na
gumamit ng talinghaga o di karaniwang salita o paraan ng
pagpapahayag upang bigyang diin ang kaniyang saloobin.

1. Simili o Pagtutulad - di tiyak na paghahambing ng dalawang

magkaibang bagay. Ginagamitan ito ng mga salitang: tulad ng, paris ng,
kawangis ng, tila, sing-, sim-, magkasing-, magkasim-, at iba pa. Ito ay

tinatawag naSimile sa Ingles.

Halimbawa:
1. Tila yelo sa lamig ang kamay na nenenerbyos na mang-aawit.
2. Si Menandro'y lobong nagugutom ang kahalintulad.
3. Ang kanyang kagandahan ay mistulang bituing nagninigning.
4. Ang mga tumakas ay ikinulong na parang mga sardines sa piitan.
5. Si maria na animo'y bagong pitas na rosas ay hindi napa-ibig ng
mayamang dayuhan.
6. Gaya ng maamong tupa si Jun kapag nakagalitan.
2. Metapora o Pagwawangis - tiyak na paghahambing ngunit hindi na
ginagamitan ng pangatnig.Nagpapahayag ito ng paghahambing na
nakalapat sa mga pangalan, gawain, tawag o katangian ng bagay na
inihahambing. Ito ay tinatawag na METAPHOR sa Ingles.
Halimbawa:
1. Siya'y langit na di kayang abutin nino man.
2. Ang kanyang mga kamay ay yelong dumampi sa aking pisngi.
3. Matigas na bakal ang kamao ng boksingero.
4. Ikaw na bulaklak niring dilidili.
5. Ahas siya sa grupong iyan.
3. Personipikasyon o Pagsasatao - Ginagamit ito upang bigyangbuhay, pagtaglayin ng mga katangiang pantao - talino, gawi, kilos ang
mga bagay na walang buhay sa pamamagitan ng mga pananalitang
nagsasaad ng kilos tulad ng pandiwa, pandiwari, at pangngalang-diwa.
'PERSONIFICATION' sa Ingles.
Halimbawa:
1. Hinalikan ako ng malamig na hangin.
2. Ang mga bituin sa langit ay kumikindat sa atin.
3. Nahiya ang buwan at nagkanlong sa ulap.
4. Sumasayaw ang mga dahon sa pag-ihip ng hangin.
5. Nagtago ang buwan sa likod ng ulap.
4. Apostrope o Pagtawag - isang panawagan o pakiusap sa isang
bagay na tila ito ay isang tao.
Halimbawa:
1. O tukso! Layuan mo ako!

2. Kamatayan nasaan ka na? wakasan mo na ang aking kapighatian.

3. Araw, sumikat ka na at tuyuin ang luhang dala ng kapighatian.
4. Ulan, ulan kami'y lubayan na.
5. Oh, birheng kaibig-ibig ina naming nasa langit, Liwanagin yaring isip,
nang sa layon di malihis.
6. Pagmamalabis o Hayperbole - Ito ay lagpalagpasang pagpapasidhi
ng kalabisan o kakulangan ng isang tao, bagay, pangyayari, kaisipan,
damdamin at iba pang katangian, kalagayan o katayuan.
Halimbawa:
1. Namuti ang kaniyang buhok kakahintay sayo.
2. Abot langit ng pagmamahal niya sa aking kaibigan.
3. BUmabaha ng dugo sa lansangan.
4. Umuulan ng dolyar kina Pilar nang dumating si Seman.
7. Panghihimig o Onomatopeya - ito ang paggamit ng mga salitang
kung ano ang tunog ay siyang kahulugan.ONOMATOPOEIA sa Ingles
Halimbawa:
1. Ang lagaslas nitong batis, alatiit nitong kawayan, halumigmig nitong
hangin, ay bulong ng kalikasan.
2. Himutok na umaalingawngaw sa buong gubat.
3. Humalinghing siya sa sakit ng hagupit na tinanggap.
9. Pagpapalit-saklaw o Senekdoke - isang bagay, konsepto kaisipan,
isang bahagi ng kabuuan ang binabanggit.
Halimbawa:
1. Isinambulat ang order sa dibdib ng taksil.
2. Isang Rizal ang nagbuwis ng buhay alang-alang sa Inang Bayan.
3. Walang bibig ang umasa kay Romeo.
4. Hingin mo ang kaniyang kamay.
10. Paglilipat-wika o Transferred Epithet- tulad ng pagbibigaykatauhan na pinasasabagay ang mga katangiang pantao, na ginagamit
ang pang-uri.
Halimbawa:
1. Patay tayo dun.
Ang tayutay ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng

mga salita upang madaling maunawaan, mabisa at kaakit-akit ang

pagpapahayag. Nakadaragdag ito sa kalinawan, kapamagitan at
kagandahan ng isang katha, pasalita man o pasulat.
Ilang Uri ng Tayutay
1. Pagtutulad (simile) - isang payak at lantad na paghahambing at
karaniwang ginagamitan ng mga salita't pariralang: katulad ng, tulad
ng, para ng, anaki'y, kawangis ng, gaya ng, kasing-, sing-, ga-, atbp.
Hal. Para ng halamang lumaki sa tubig,
Dahon ay nalalanta munting di madilig
-Francisco Baltazar, Florante at Laura
2. Paghahalintulad (Analohiya) - isang uring tambalan ng
pagtutulad. Ipinahahayag ng paghahalintulad ang pagkamagkatulad ng
isang kaugnayan sa ibang kaugnayan.
Hal. Ang tingin ng bubuyog sa bulaklak ay katulad ng damdamin ng
binata sa dalaga.
3. Pagwawangis (Metapora) - isang tuwirang paghahambing na di
gumagamit ng mga salitang katulad ng at iba pa, ngunit nagpapahayag
ng hambingan sa pamamagitan ng paglalapat ng pangalan, tawag,
katangian, o gawain ng isang bagay na inihahambing.
Hal. Ang awa ng Panginoon ay aking kuta laban sa mga dalita ng
buhay.
4. Pagtatao (Personipikasyon) - tinatawag din itong pagbibigay
katauhan at personipikasyon. Pahayag ito na ang mga katangian, gawi
at talinong sadyang angkin lamang ng tao ay isinasalin sa mga
karaniwang bagay. Nagagawa ang pagsasalin sa paggamit ng pandiwa o
pangngalan.
Hal. Lumuha ang langit nang pumanaw si Ninoy Aquino.
5. Pamamalabis (Eksaherasyon) - isang pagpapahayag na lampas sa
mahinahong larawan ng katotohanan sa hangaring magbigay-diin sa
katotohanang pinagmamalabisan.
Hal. Bumaha ang dugo sa awayan ng mga magsasaka.
6. Pagpapalit-tawag (Metonymy) - isang pansamantalang pagpapalit
ng mga pangalan ng mga bagay na magkakaugnay.
Hal. Ang anhel sa kanilang tahanan ay isang malusog na sanggol.
7. Pagpapalit-saklaw (Synecdoche) - pagbanggit sa bahagi bilang
katapay ng kabuuan, o ng kabuuan bilang katapat ng bahagi.
Hal. Ang panahong ito (Mayo) ay mabulaklak.
8. Panawagan (Apostrophe) - ginagawa rito ang pakikipag-usap sa
karaniwang bagay na para bang nakikipag-usap sa isang buhay na tao o
isang taong parang naroon at kaharap gayong wala naman.
Hal. Diyos ko, iligtas po ninyo ang aming bayan sa masamang
elemento.
9. Tanong Retorikal - hindi ito naghihintay ng kasagutan at hindi rin

nagpapahayag ng pag-aalinlangan.
Hal. May magulang bang nagtakwil sa kanyang anak?
10. Pag-uyam - mga pananalitang nangungutya sa tao o bagay sa
pamamagitan ng mga salitang kapag kukunin sa tiyakan ay tila kapuripuring mga pananalita ngunit sa tunay na kahulugan ay may bahid na
pang-uyam.
Hal. Ubod siya ng gara kung lumalabas! Napakagulo naman ng bahay.
11. Talinghaga (Allegory) - isa itong salaysay ng mga kinathang
pangyayari na ang hangarin ay magbigay-kahulugan sa nga
mahahalagang katunayan. Ang talinghaga ay "salaysay" at kauri nito
ang tinatawag na parabula (na ang karamihan ay galling kay Kristo). Isa
ittong kinathang salaysay na may mga pangyayaring maaaring nangyari
sa katutubong buhay ng tao, ngunit kinatha upang maglarawan ng isang
aral hinggil sa kalinisan ng pamumuhay at mabuting pakikipagkapwa.
Hal. "Ang Mabuting Samaritano"
"Ang Alibughang Anak"
TAYUTAY - ang tayutay ay salita o isang pahayag na ginagamit upang
bigyan diin ang isang kaisipan o damdamin.Sinasadya ng pagpapahayag
upang bigyan diin ang kanyang saloobin...",
MGA URI NG TAYUTAY
1. SIMILI o Pagtutulad - Di tiyak na paghahambing ng dalawang
magkaibang bagay.Ginagamitan ito ng mga salitang:tulad,paris
ng,kawangis ng,sing-,sim-,magkasing- at iba pa.
=halimbawa=
1.sasakyang parang ipu-ipo sa bilis
2.babaeng parang pagong sa bagal
3.lalakeng tila hari kung mag-utos
4.batang mukhang higante sa laki
5.aleng parang reyna kung mag-kumpas
2. METAPORA o pagwawangis - tiyak na paghahambing hindi na
ginagamitan ng pangatnig.Nagpapahayag ito ng paghahabing na
nakalapat sa mga pangalan,gawain,tawag o katangian ng bagay na
inihahambing.
=halimbawa=
1.ipu-ipong sasakyan
2.babaeng pagong
3.batang higante
4.perlas na ngipin
5.ting-ting n balerina
6.palasyong bahay
7.kutis porselana
8.paraisong lugar
3. PERSONIPIKASYON o pagtatao - Ginagamit i2 upang bigyangbuhay,pagtaglayin ng mga katangiang pantaong-tilino,gawi,kilos ang
mga bagay na walang buhay sa pamamagitan ng mga pananalitang
nagsasaad ng kilos tulad ng pandiwa at pangngalang-diwa.
=halimbawa=
1.tik-tak ng orasan ay nag hahabulan

2.masayang umihip ang hanging amihan

3.hayu't nagagalit ang araw sa silanga
4.ang nagtatampong aso,tingnan mo't malungkot
5.batong nagkalat sa mga lansangan ay mgasasaktan kung tinatapakan
Mga Uri ng Tayutay

Simili o Pagtutulad - di tiyak na paghahambing ng dalawang

magkaibang bagay. Ginagamitan ito ng mga salitang: tulad ng,
paris ng, kawangis ng, tila, sing-, sim-, magkasing-, magkasim-, at
iba pa. Ito ay tinatawag na Simile sa Ingles.

Metapora o Pagwawangis - tiyak na paghahambing ngunit hindi

na ginagamitan ng pangatnig.Nagpapahayag ito ng paghahambing
na nakalapat sa mga pangalan, gawain, tawag o katangian ng
bagay na inihahambing. Ito ay tinatawag na METAPHOR sa Ingles.

Personipikasyon o Pagtatao - Ginagamit ito upang bigyangbuhay, pagtaglayin ng mga katangiang pantao - talino, gawi, kilos
ang mga bagay na walang buhay sa pamamagitan ng mga
pananalitang nagsasaad ng kilos tulad ng pandiwa, pandiwari, at
pangngalang-diwa. 'PERSONIFICATION' sa Ingles.

Apostrope o Pagtawag - isang panawagan o pakiusap sa isang

bagay na tila ito ay isang tao.

Pag-uulit

** Aliterasyon - Ang unang titik o unang pantig ay pare-pareho.

o
Anapora - Pag-uulit ng isang salitang nasa unahan ng isang
pahayag o ng isang sugnay.
o
Anadiplosis - Paggamit ng salita sa unahan at sa hulihan ng
pahayag o sugnay.
o
Epipora - Pag-uulit naman ito ng isang salita sa hulihan ng
sunud-sunod na taludtod.
o
Empanodos o Pabalik na Pag-uulit - Pag-uulit nang
pagbaliktad ng mga pahayag.
o
Katapora - Paggamit ng isang salita na kadalasang
panghalip na tumutukoy sa isang salita o parirala na binanggit
sa hulihan.

Pagmamalabis o Hayperbole - Ito ay lagpalagpasang

pagpapasidhi ng kalabisan o kakulangan ng isang tao, bagay,
pangyayari, kaisipan, damdamin at iba pang katangian, kalagayan
o katayuan.

Panghihimig o Onomatopeya - ito ang paggamit ng mga

salitang kung ano ang tunog ay siyang
kahulugan. ONOMATOPOEIA sa Ingles.

Pag-uyam - Isang uri ng ironya na ipinapahiwatig ang nais

iparating sa huli. Madalas itong nakakasakit ng damdamin.

Senekdoke o Pagpapalit-saklaw - isang bagay, konsepto

kaisipan, isang bahagi ng kabuuan ang binabanggit.

Paglilipat-wika - tulad ng pagbibigay-katauhan na

pinasasabagay ang mga katangiang pantao, na ginagamit ang
pang-uri.

Balintuna - isang uri ng ironya na hindi ipinapahiwatig ang nais

sabihin sa huli.

Pasukdol - pataas na paghahanay ng mga salita o kaisipan ayon

sa kahalagahan nito mula sa pinakamababa patungo sa
pinakamataas na antas.
Pagtanggi o Litotes - gumagamit ng katagang "hindi" na
nagbabadya ng pagsalungat o di-pagsang-ayon. Ito'y may himig na
pagkukunwari, isang kabaligtaran ng ibig sab