Kimia 11 Me Zgjedhje

You might also like

Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 7

BOTIME

Rr. Elbasanit, Pall. Filipeu 2, Tiran, Shqipri


Tel&Fax: 0488 10 177; Mobil: 069 20 26 773
Email: botimepegi@botimepegi.al

PLANI MSIMOR
LNDA: KIMI (me zgjedhje)
Klasa: XI

Programi sintetik
36 jav x 2 or/jav = 72 or
Teori
42 or
Ushtrime
7 or
Pun praktike
10 or
Projekte dhe pasdite tematike 7 or
Ese
3 or
Teste
3 or

Or

Kreu

Objektivat e kreut

Tema msimor pr do or msimi

Mjetet msimore

2
3

I.
Elementet s. Metalet
alkaline dhe metalet
alkalino-toksore
(7 or)
Teori 5 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 1 or

6
7
8
9
10
11

12

13

14

II.
Elementet e grupit
VII A. Halogjenet
(8 or)
Teori 4 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 1 or
Or prpunim
njohurish:
Ese 1 or
Projekt 1 or

N prfundim t klass s 11-t nxns/i,-ja:


-t listoj formulat e mineraleve kryesore n t cilat
gjenden n natyr elementet s;
-t argumentoj, n baz t vendit n sistemin
periodik, konfigurimin e jashtm elektronik t
elementeve s, si ndryshon rrezja atomike, temperatura
e shkrirjes, temperatura e vlimit, potencialet e
jonizimit, afrit pr elektronin, elektronegativiteti,
vetit reduktuese te kto elemente;
-t bj dallimin midis elementeve alkaline dhe atyre
alkalino-toksore n lidhje me strukturn dhe
reaktivitetin me ujin, oksigjenin, hidrogjenin, acidet;
-t prshkruaj edhe prmes shkrimit t barazimeve
kimike, prodhimin n industri t Na, Ca, NaOH, CaO;
t zhvilloj eksperimentalisht: a) prftimin e NaOH
me elektroliz, b) zbutjen e ujit me fortsi t
prkohshme e t prhershme, c) bashkveprimin e Na
dhe Mg prkatsisht me H2O dhe HCI t prqendruar;
-t prshkruaj kuptimin e fortsis s prkohshme
dhe t prhershme t ujit dhe mnyrat e zbutjes s tij;
-t argumentoj n baz t vendit n sistemin periodik,
konfigurimin e jashtm elektronik t halogjenve dhe
si ndryshojn rrezja atomike, potencialet e jonizimit,
afrit pr elektronin, elektronegativiteti, vetit
oksiduese te kto elemente;
-t listoj formulat e prbrjeve kryesore n t cilat
halogjenet gjenden n prqindje m t lart n natyr;
-t interpretoj ndryshimin e vetive fizike brenda grupit
t halogjeneve (gjendja fizike, temperatura e shkrirjes,
temperatura e vlimit, ngjyra);
-t argumentoj numrat e ndryshm t oksidimit te
halogjenet -1, 0, +1, +3, +5, +7, duke u nisur nga
konfigurimi elektronik i atomeve t tyre;
-t prshkruaj edhe prmes shkrimit t barazimeve
kimike, prodhimin n industri t CI2, HCI, NaCl,
hipokloriteve;

1.1 Elementet e grupit IA, metalet


alkaline
1.2 Prbrjet e metaleve alkaline
1.3 Elementet e grupit IIA. Metalet
alkalino-toksore
1.4 Prbrjet e kalciumit dhe
bariumit
1.5 Uji. Fortsia e ujit dhe mnjanimi
i saj

Tabela e sistemit
periodik,
skema t prftimit t
natriumit metalik,
NaOH, tabelat
krahasuese, hartat e
koncepteve, t cilat jan
n
materialin lndor t
trajtuara sipas temave
prkatse, modelet e
atomeve Na,K, Mg, Ca,
modelet e joneve t
tyre, diagrama e
krahasimit t
vetive, Na, H2O, Mg,
dftues t ngjyrosur etj.

1.6 Pun laboratori: Caktimi i


fortsis s ujit
1.7 Ushtrime t zgjidhura. Provoni
veten
2.1. Halogjenet
2.2. Vetit fiziko-kimike t
halogjeneve
2.3. Acidet halogjenhidrike dhe
kriprat e tyre
2.4. Oksiacidet e klorit. Prodhimi
industrial i hipokloritit t natriumit
dhe i acidit klorhidrik
2.5. Pun praktike eksperimentale:
Gatitja dhe vetit e halogjeneve dhe
prbrjeve t tyre
2.6. Ushtrime t zgjidhura mbi
halogjenet
2.7. Ese

Modele (t bra me
plastelin) t
molekulave Cl2, HCl,
HBr, HI. Tabela dhe
skema t prshkruara
n tekst. Reagent pr
prftimin e Cl2, t
HCl(g)
dhe hetimin e joneve
halogjenure si: NaCl,
H2SO4, AgNO3, NaBr,
NaI, MnO2, glqere
klorike etj.
Skem e impiantit t
prodhimit t HCl i br
me ndihmn e
nxnsve (maket me
plastelin).

15

16
17

18
19

20
21

22
23

24
25

26

III.
Elementet e grupit
VI A. Kalkogjenet
(9 or)
Teori 6 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 1 or
Or prpunim
njohurish:
Ese 1 or

-t bj dallimin midis halogjeneve n lidhje me


strukturn dhe reaktivitetin me H2, O2, metalet
alkaline, halogjenuret;
-t zhvilloj eksperimentalisht: gatitjen e HCI(g)
HCl(ujor), sublimimin e jodit;
-t prgatis nj ese treguese mbi rndsin praktike t
halogjeneve dhe prbrjeve t tyre.
-t argumentoj n baz t vendit n sistemin periodik,
konfigurimin e jashtm elektronik t kalkogjeneve dhe
si ndryshon rrezja atomike, temperatura e shkrirjes,
temperatura e vlimit, potencialet e jonizimit, afrit pr
elektronin, elektronegativiteti, vetit oksiduese te kto
elemente;
-t listoj formulat e prbrjeve kryesore n t cilat
kalkogjenet gjenden n prqindje m t lart n natyr;
-t argumentoj numrat e ndryshm t oksidimit te
kalkogjenet -2, 0, +4, +6, duke u nisur nga konfigurimi
elektronik i atomeve t tyre;
-t prshkruaj dhe prmes shkrimit t barazimeve
kimike, prodhimin n industri t O2,H2S, SO2, SO3,
H2SO3 dhe H2SO4;
-t prshkruaj edhe prmes shkrimit t barazimeve
kimike, vetit karakteristike t kalkogjeneve
(bashkveprimin me H2, metalet, jometalet e tjera);
-t zhvilloj eksperimentalisht: gatitjen e H2SO4 dhe t
provoj veprimin e tij me prbrje organike (p.sh me
alkoolin etilik) dhe metale;
-t prshkruaj ndrtimin dhe funksionimin e
akumulatorit acid dhe pils s that (L Klanshe);
-t bashkbisedoj n nj tryez rrethore mbi rndsin
e prdorimeve praktike t kalkogjeneve dhe rrjedhsve
t tyre.
-t prshkruaj n baz t vendit n sistemin periodik,
si ndryshon rrezja atomike, temperatura e shkrirjes,
temperatura e vlimit, potenciali i jonizimit, afria pr
elektronin, elektronegativiteti, vetit oksiduese t

Provoni veten
2.8. Projekt: Rndsia praktike e
halogjeneve dhe e prbrjeve
t tyre
3.1. Elementet e grupit VIA. Gjendja
e tyre n natyr
3.2. Gatitja dhe vetit e elementeve t
grupit VIA
3.3. Prbrjet e oksigjenit. Trajtat
alotropike
3.4. Vetit e squfurit. Acidi
sulfhidrik, sulfuret
3.5. Dioksidi i squfurit, acidit
sulfuror
3.6. Trioksidi i squfurit dhe acidi
sulfurik
3.7. Pun laboratori. Acidi
sulfurik dhe vetit e tij
3.8. Ushtrime t zgjidhura
Provoni veten
3.9. Ese
4.1. Elementet e grupit VA. Gjendja e
tyre n natyr, prftimi
4.2. Azoti

Skem e thjeshtuar e
nxjerrjes s squfurit n
industri. Aparat pr
prftimin e oksigjenit
n laborator, skema e
impiantit t prodhimit
t H2SO4 (e merr nga
interneti) e br me
ndihmn e nxnsve
(maket me plastelin).
Modele (t bra me
plastelin) t
strukturave t
Luisit pr S8, H2S, SO2,
SO3, H2SO4, pr t
demonstruar
llojet e lidhjeve kimike.
Reagent q nevojiten:
KNO3, MnO2, tallash
Fe, S pluhur, Zn, H2SO4,
etj.
Material shtes t
marr
nga interneti ose nga
burime t tjera mbi
ndotjen e ambientit dhe
hollimin e
shtress s ozonit.
Tabelat e tekstit, skema
e ciklit t azotit n
natyr mund t
realizohet me
plastelin me ngjyra,

27
28
29

IV.
Elementet e grupit
VA.
(8 or)

30

Teori 5 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 1 or

31

Or prpunim
njohurish:
Projekt 1 or

32

33
34
35
36
37
38

V.
Metalet kalimtare
(11 or)

39

Or prpunim
njohurish:
Pasdite tematike ose
projekt 1 or
Test 1 or

40
41
42
43

Teori 5 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 3 or

Pr shkak t njohurive t
shumta t ktij kreu, ora e
testit vlersues mund te
merret nga kreu 9
(Vitaminat)

elementeve t grupit VA;


-t prshkruaj rndsin dhe gjendjen n natyr t
elementeve t grupit VA;
-t argumentoj numrat e oksidimit -3, 0, +3, +5 tek
azoti dhe fosfori, bazuar n konfigurimin e jashtm
elektronik t tyre;
-t prshkruaj edhe prmes shkrimit t barazimeve
kimike, vetit kimike t azotit dhe fosforit
(bashkveprimi me O2, H2 etj.);
-t zhvilloj eksperimentalisht: gatitjen e NH3, hetimin
e NO3- dhe veprimin e HNO3 me Cu e metale t tjera;
-t hartoj nj organizues grafik pr t treguar ngjashmrit
dhe dallimet midis jometaleve t grupit VA dhe VIA (O dhe S,
me N dhe P);
-t diskutoj n nj tryez rrethore mbi rndsin dhe
prdorimet e formave alotropike t fosforit, oksigjenit,
duke prdorur informacione t grumbulluara prmes
TIK-ut.
-t prshkruaj karakteristikat e metaleve kalimtare,
bazuar n vendin e tyre n sistemin periodik
(konfigurimin elektronik, numrat e oksidimit, vetit
fiziko-kimike te Fe, Cu, Cr);
-t evidentoj dukurin e rnies s elektronit, duke u
bazuar n strukturn elektronike (Cu dhe Cr);
-t interpretoj prmes ndryshimit t numrave t
oksidimit, karakterin e hidrateve te metalet kalimtare
(si p.sh Cr(OH)2; Cr(OH)3 dhe H2CrO4);
-t zhvilloj eksperimentalisht: prftimin e Cr(OH)3,
kalimin e bikromateve n kromate dhe anasjelltas, t
hetoj vetit oksiduese t Cr (VI);
-t prshkruaj kromimin, korrozionin dhe masat
mbrojtse ndaj tij;
-t punoj n grup pr organizimin e nj pasditeje
shkencore me tem: metalet kalimtare n jetn ton
(prshkrim i burimeve natyrore t ktyre metaleve n
vend, demonstrime eksperimentesh argtuese me kto
metale, prshkrim skemash t thjeshta teknologjike t

4.3. Oksidet e azotit


4.4. Oksiacidet e azotit

po kshtu dhe modelet


e molekulave N2, NO,
NO2, N2O3, N2O5,
HNO2, HNO3, NH3,
NH4OH

4.5. Fosfori
4.6. Pun laboratori. Azoti dhe
prbrjet e tij
4.7. Ushtrime t zgjidhura
Provoni veten
4.8. Paketa e projekteve

5.1. Metalet kalimtare (elementet d)


5.2. Bakri dhe vetit e tij
5.3. Kromi
5.4. Pun praktike eksperimentale
5.5. Hekuri
5.6. Brejtja e metaleve dhe mbrojtja
prej saj.
5.7. Pyetje dhe ushtrime
prmbledhse pr metalet kalimtare.
Provoni veten
5.8. Pasdite tematike me temn:
Industria dhe metalet kalimtare
5.9. Detyr eksperimentale 1
5.10. Detyr eksperimentale 2
5.11. Test vlersues i arritjeve
(Kimia Inorganike )

Skema e tabela t librit.


Tallash hekuri, tela
bakri, HNO3(CC),
HNO3 (h), H2SO4(cc),
sende t ndryshkura
etj. Makete me
plasteline pr
impiante t prodhimit
t gizs dhe elikut etj.

44
45
46

VI.
Polimeret
(6 or)

47
48
49

Teori 5 or
Ushtrime 1 or

50

VII.
Preparatet
farmaceutike
(6 or)

51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62

63

Teori 3 or
P.Praktike 1 or
Or prpunim
njohurish:
Projekt 1 or
Test 1 or

VIII.
Preparatet
kozmetike
(8 or)
Teori 5 or
Ushtrime 1 or
P.Praktike 1 or
Or prpunim
njohurish:
Projekt 1 or

prodhimit t metaleve kalimtare p.sh.: bakrit, hekurit).


-t prshkruaj strukturat e polimereve dhe
polikondesateve m t rndsishme dhe prdorimet e
tyre n jetn e prditshme (polieteni, PVC, polistireni);
-t debatoj n grup pro dhe kundr prdorimit t
polimerve n jetn e prditshme.

-t tregoj prbrsit e analgjezikve (aspirina,


paracetamoli, ibuprofeni), duke u bazuar n formulat e tyre
strukturore (jo ti shkruaj ato) si dhe mnyrn e veprimit t
tyre n organizm;
-t sintetizoj n laborator aspirinn;
-t relatoj n grup, duke shfrytzuar burime t ndryshme
informacioni pr efektet (pozitive dhe ansore) e prdorimit t
aspirins, paracetamolit, ibuprofenit te fmijt, grat shtatzna
dhe t rriturit.

-t prshkruaj llojet, vetit kryesore, rndsin e


prdorimit pr qllime shndetsore dhe etike t sapuneve,
(sapuneve nga natriumi dhe kaliumi), detergjentve
(detergjentt e ngurt, derivatet e acidit sulfonik dhe t
lngshm, ose derivatet e acidit fosforik), pastave t
dhmbve, kremrave dhe locioneve, t kuqit t buzve dhe
parfumeve (jo duke shkruar formulat e tyre kimike);
-t prshkruaj procesin e sapunifikimit me an t shkrimit t
barazimeve kimike pr shembuj tndryshm;
-t sintetizoj n laborator nj sapun t thjesht duke u nisur
nga acidi oleik me baz;
-t debatoj n nj tavolin t rrumbullakt argumente pro
dhe kundr lidhjes s ngusht t njeriut me produktet e sotme
kozmetike (p.sh.: prdorimi i parfumeve, antidjersave,

6.1. Njohuri t prgjithshme


mbi polimeret. Polimerizimi
6.2. Polietileni
6.3. Pvc poliklorur vinili ose poliklor
eten
6.4. Reaksionet e polimerizimit
6.5. Polimeret kondensuese
6.6. Ushtrime dhe problema
t pazgjidhura
7.1. Medikamentet mjeksore.
Aspirina
7.2. Detyr eksperimentale
7.3. Paracetamoli dhe prdorimi i tij
7.4. Ibuprofeni dhe prdorimi i tij
7.5. Projekt mbi analgjezikt
7.6. Test pr analgjezikt
8.1. Sapunt
8.2. Detergjentet
8.3. Pastat e dhmbve
8.4. Pun praktike eksperimentale
8.5. Produktet pr kujdesin vetjak
8.6. Produkte pr prdorim estetik
8.7. Ushtrime prmbledhse, harta e
koncepteve
8.8. Projekt: Guid studimi pr
nxnsin, tema t ndryshme pr
projekte

Figurat e tabelat e
tekstit t shoqruara
nga materiale si: PVC,
qese plastike polieteni,
tuba bakeliti, copa
kauuku, sende
plastike

Aspirin, Paracetamol,
Ibuprofen, fleta
shoqruese nga
farmacia pr t dhna
mbi to. Prgatiten flet
palosje pr dozat e
rekomanduara nga
farmacisti ose mjeku.
Tregohen efektet e tyre
pozitive e negative

Lloje t ndryshme
sapunesh,
detergjentsh,
pastash dhmbsh,
locionesh, kremrash,
parfumesh,
buzkuqsh etj.

64

65

IX.
Ushqimi dhe
vitaminat
(4 or)
Teori 2 or

66
67

68
69

70
71
72

Or prpunim
njohurish:
Projekt 1 or
Ese 1 or

X.
Enzimat dhe
hormonet
(5 or)
Teori 2 or
P.Praktike 1 or
Or prpunim
njohurish:
Projekt 1 or
Test vlersues i arritjeve
(kimia organike) 1 or

detergjentve etj.) dhe farmaceutike, duke u nisur nga


informacione t siguruara nga burime t ndryshme
informimi.
-t argumentoj krkesat e organizmit pr lnd ushqimore n
baz t nevojave energjetike, prpilimin e racionit ushqimor
ditor dhe rndsin e grupeve ushqimore (sendeve
ushqimore) n piramidn e t ushqyerit;
-t prshkruaj karakteristikat, rolin dhe krkesat pr
vitamina dhe lnd minerale n t ushqyerin e njeriut:
vitaminat e tretshme n yndyrna (vitamina A, D, K dhe E) dhe
t tretshme n uj (vitamina tgrupit B,C);
-t shkruaj nj ese argumentuese pr ndikimin e
mungess apo teprics s vitaminave dhe lndve
minerale n t ushqyerit e njeriut;
-t prgatis n grup nj fletpalosje informuese pr llojet e
vitaminave dhe lndve minerale, rndsin n shndet dhe
ushqimet q i prmbajn.

-t prshkruaj tharmet (oksidoreduktaz, transferaz, liaz)


dhe hormonet (kolesterol, estradiol, estrogjen dhe testosteron),
pa shkruar formulat e tyre kimike si dhe rolin e tharmeve dhe
hormoneve n organizm, prpunimin e ushqimeve n mjedis
si dhe t hormoneve n organizm;
-t shpjegoj me fjalt e tij veprimin e tharmit me
substratin dhe ndikimin e pH dhe temperaturs n
veprimtarin e tharmit;
-t provoj n kushte eksperimentale shndrrimin enzimatik
t sheqerit t rrushit n etanol;
-t shkruaj nj ese prshkruese mbi efektet e
hormoneve n ciklet jetsore t njeriut (pubertet, shtatzni,
menopauz, andropauz).

9.1. Krkesat e organizmit pr


ushqim dhe burimet e tyre

9.2. Vitaminat dhe rndsia e tyre


pr organizmin

9.3. Ese
9.4. Paketa e projekteve (pun me
grupe)

10.1. Enzimat
10.2. Pun laboratori prfitimi i
etanolit nprmjet fermentimit
alkoolik t sheqerit t rrushit
10.3. Hormonet
10.4. Pun me grupe. Projekte
10.5. Test vlersues i arritjeve

Tabela me efektet e
ushqimeve dhe
vitaminave,
ndrtimi i piramids
ushqimore me
produkte t
prgatitura nga
nxnsit, flet palosje
sensibilizuese
pr t prcaktuar
ushqimet e
shndetshme, t dhna
nga interneti mbi rolin
e vitaminave dhe
kriprave minerale,
receta ushqimore
(dieta) t shndetshme
ditore etj.
Maja buke, buk t
prgatitur me maja, kos
i prgatitur nga
tharmimi i qumshtit,
tabela e skema t
mekanizmit t veprimit
t enzimave dhe
hormoneve, produkte
ushqimore me
hormone, flet palosje
ku trajtohen:
prdorimet e
hormoneve, si dhe
efektet negative t
marrjes s
hormoneve artificiale.

You might also like