N12 Biryildizdalici Egiti Kitabı 2

TSSF / CMAS
BR YILDIZ DALICI ETM DERS NOTLARI
TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar
1T1 KURSUN HEDEF VE YNETM

Giri ve kursun nemi :
Deerli sualt sever ve doa dostu adaymz ; CMAS/TSSF bir yldz dalc kursuna ho
geldiniz . Sizler bu kursun teorik ve pratik eitimlerinin ardndan , byl bir dnyann, yani sualt
dnyasnn kaplarn aralayacak ve vazgeemeyeceiniz bir aktivitenin bilinli ve sertifikal bir
takipisi olacaksnz.
Bu eitimlerinizde , size sadece sualtnda emniyetli ve salkl dallar yapmanz deil ayn
zamanda evreye saygl birer dalc olarak denizlerimizin altnda yatan kltrel ve tabii varlklarmza
nasl sahip kacanz da retilecektir.
Teorik kapsam ve zamanlama :
Bu kursun teorik eitimleri sonunda sizler dal malzemelerinin neler olduu ve nasl
kullanlacan , sualtnda el iaretleriyle nasl haberleeceinizi , duyularnzn derinlikten nasl
etkilenebileceini , uyulmas gereken basit kurallar , basncn vcudunuz ve malzemeleriniz
zerindeki etkilerini , basn altnda solunan gazlarn vcudunuz zerindeki etkilerini , gvenli bir dal
yapabilmek iin dalnz nasl planlamanz gerektiini , acil durumlarda kendinizi ve dal
arkadalarnz nasl kurtaracanz renmi olacaksnz . Teorik eitimleriniz 40ar dakikalk 13 ders
halinde toplam 520 dakika olarak ilenecektir.
Pratik kapsam ve zamanlama :
Pratik sualt almalarnzda ise sizlere dal eitimleriniz esnasnda sualtnda kullanlacak
haberleme iaretleri , malzemeyi nasl kuanacanz , suya giri teknikleri , sualtna alalma
teknikleri , nefes alrken nelere dikkat edeceiniz, yzerlilik dengeleyici donanmlarnz nasl
kullanacanz , nefes almanz salayan reglatr aznzdan nasl karp tekrar alabileceiniz ,
arkadanz ile havanz nasl paylaabileceiniz, maskenize su girdiinde nasl boaltabileceiniz ve
sualtnda nasl karp takabileceiniz, paletinizi nasl daha doru kullanabileceiniz, sualt ve su
stnde scuba donanmnz arlk kemerinizi nasl karp tekrar kuanabileceiniz, basit ilk yardm
ve kurtarma becerileri ve dal teknesinde nelere dikkat edeceinizin yan sra ayn zamanda da
sualtnda evreyi ve kendinizi kollama ile ilgili kapsaml almalar yaptrlacaktr. Pratik sualt
eitimlerinizde bu beceriler sizlere toplam 5 dalta retilecektir.
Katlm artlar :
Bu kursa katlmak iin en az 14 yan doldurmu olmanz gerekmektedir. 18 yan
doldurmam adaylar iin veli izni belgesi alnacaktr. Ayn zamanda doktordan da salk belgesi alm
olmalsnz. Son olarak okur yazar olmanz gerekiyor.
Sertifika dzeyinin tarifi :
Bir yldz dalc dal donanmlarnzn hepsini uygun olarak takp , skp, kuanabilen , bunlar
s eitim sularnda doru olarak kullanp dalabilen ve yannda en az yldz dalc yada dal
eitmeni ile ak deniz dallar yapmaya hazr dalcdr ve en fazla 18 metreye kadar dalabilir.
Salk ile ilgili tavsiyeler :
Sevgili bir yldz dalc adaymz. Bir ok sportif aktivitede olduu gibi su alt aktivitesini de
gerekletirebilmek iin bir takm salk nkoullar olmas doaldr. Her ne kadar dalc olabilme n
koullarndan biri de doktorunuzdan tpl dal yapabileceinize dair bir rapor alm olmak olsa da biz
yinede sualt ile yakndan ilgili rahatszlklardan bazlarn belirtmek isteriz.
Eer aada saylanlardan bir veya bir ka bugn veya gemite banza gelmi ise
doktorunuzu ve eitmeninizi uyarmanz gerekir.
Kalp krizi , kalp rahatszlklar , yksek tansiyon , sara , astm ve dier akcier rahatszlklar ,
kulak ve sins hastalklar , hamilelik , eker hastal ,panik atak, halen yan etkileri bulunan bir ila
tedavisi altnda bulunmak ve benzeri.
Dalc ve eitmenlik seviyeleri :
Bu kurs sonunda size verilecek belgeler tm dnyada tannan ve geerlilii olan CMAS / TSSF
dalc sertifika ve kimlik kartlardr. CMAS ( Dnya Sualt Konfederasyonu ) ve bu konfederasyonun
Trkiye temsilcisi olan TSSF ( Trkiye Sualt sporlar Federasyonu ) nun tantmlar ilerde yaplacak
olmakla birlikte alacanz sertifikalarda ilerleyen aamalar olduunu belirtmek isteriz. Bu sistemde
dereceler ve bu derecelere ait yetki ve sorumluluklar u ekilde ilerlemektedir:
Bir Yldz Dalc : Dal donanmlarnn hepsini uygun olarak skp , kuanabilen , bunlar s eitim
sularnda doru olarak kullanp dalabilen ve yannda en az yldz dalc ya da bir dal eitmeni ile
ak deniz dallar yapmaya hazr dalcdr. 18 metreye kadar dalabilir.
ki Yldz Dalc : Ak deniz dal deneyimi olan dalcdr. Normal koullarda iki adet iki yldz dalc
birlikte dal yapabilirler. ki yldz dalclar bir yldz dalclara dal liderlii yapamazlar . 18 yandan
kk iki yldz dalclar en az yldz dalcnn liderliinde dalabilirler. En ok 30 metreye kadar
dalabilirler. Eitim amal dallar en ok 42 metreye kadar eitmen dalclar nezaretinde yaplabilir.
Yldz Dalc : Deiik dzeylerdeki dalclara nderlik yapabilecek beceride olan dalclardr. En
ok 30 metreye kadar dalabilirler. Eitim amacyla dallar en ok 42 metreye kadar eitmen dalclar
nezaretinde yaplabilir.
Bir Yldz Dalc Eitmeni : Bir yldz dalc eitmeni kurumsal ve uygulamal havuz / deniz
almalarn yaptrabilirler ve deerlendirebilirler. CMAS /TSSF diplomas imzalayamaz .
Federasyonun verdii grevleri yerine getirir ve istedii bilgileri verir.
ki Yldz Dalc Eitmeni : Bir , iki , yldz dalc eitimini ap ynetmeye ve snavn yapmaya ,
deerlendirmeye yetkilidir. Bir yldz dalc eitmen eitiminde asistan olarak grev yaparlar.
Federasyonun verdii grevleri yerine getirir ve istedii bilgileri verir.
Yldz Dalc Eitmeni : Her dzeyde dalc eitiminin yan sra federasyonun izniyle bir ve iki
yldz eitmen eitimlerini aar ve ynetir. Federasyonun aaca yldz eitmen ve rehber dalc
eitimlerinde eitmenlik yapar. Federasyonun verdii grevleri yerine getirir ve istedii bilgileri verir.
Kurs Direktr : Federasyonumuzun belirledii standartlar salayan yldz eitmenler
federasyona bavurduklarnda kurs direktr belgesi alrlar . Grevlendirildiinde federasyon adna
kulp , dal merkezi , niversite spor birliine bal sualt kulplerinin yllk dzenli ara , gere,
donanm denetlemelerini ve dier eitim ile uygulama denetlemelerini yapar. Federasyonun verdii
grevleri yerine getirir ve istedii bilgileri verir. Federasyonun at yldz eitmen eitimini ve
rehber dalc eitimlerini en az 3 kurs direktr ile yardmclarndan oluan kurul ynetir ve snavlarn
yapar.
Kurs sonunda alacanz belgeler :
Sizler bu kursu tamamladnzda CMAS/TSSF Bir yldz dalc olmaya hak kazanacaksnz ve 4 adet
belge alacaksnz. Bunlar u ekildedir.
Geici Mezuniyet Belgesi : Bu belge sizin kursu bitirdiinize dair bir geici sertifikadr ve esas kimlik
kartnz elinize geene kadar geecek sre ierisinde kullanlacaktr. Eer 3 ay ierisinde esas kimlik
kartnz elinize gemez ise federasyonumuza mracaat ederek gecikmenin sebebini renmeniz
gerekmektedir.
Dalc Kimlik Kart : ift tarafl olan bu kimlik kartlarmzn n yznde ulusal federasyonumuzu , arka
yznde ise dnya sualt konfederasyonunu temsil eden logo ve bilgiler bulunmaktadr. Fotorafl bu
kimlik kartnz sorulduunda gstermek zere yapacanz yurt ii ve yurt d dallarda muhakkak
yannzda bulundurmanz gerekmektedir.
Dal Kayt Defteri ve Pasaportu : Geici sertifika , duvar diplomas ve kimlik kartnzn yan sra
federasyonumuzca bastrlan ve set halinde kullanma sunulan bir dal kayt defteri ile dalc tantm
defteri mevcuttur. Bu iki defterden ilki olan dal kayt defteri sizlerin ilk eitim dallarnzdan itibaren
btn dallarnzn tarih , blge ,derinlik ve toplam srelerini kaydedebileceiniz bir belgedir. Defterde
kaytl dallarnz , dal eitmeniniz , dal lideriniz yada dal arkadanz tarafndan imzalanr. Bu
defter ilerde katlacanz kurslarda , nceki dallarnzn saylarn ve zelliklerini belgelemeniz
asndan nem tamaktadr. Dier defterimiz ise dalc tantm defteridir. Bu defterde dal hayatnz
boyunca greceiniz her seviyedeki dalc kursu ile uzmanlk kursu kaydedilmekte ve eitmenleriniz
tarafndan kaelenip imzalanmaktadr. Bylece tek bir defterde dal ile ilgili zgemiinizin tamam
belgelenmektedir.
Cmas / Tssf Tantm :

Son olarak sizlere , grmekte olduunuz bu kurs sonunda alacanz diplomann tm dnyada
ve lkemizde geerliliini salayan iki kurumdan bahsetmek istiyoruz : CMAS ve TSSF , CMAS
Franszcadaki Confederation Mondial des Activites Subaquatique yani Dnya Sualt Aktiviteleri
Konfederasyonu ifadesinin ba harflerinden olumu bir kelimedir.
CMAS ye lkelerinin sualt aktiviteleri ile ilgili uymas gereken asgari standartlar ve eitim
programlar belirleyen en st dzey uluslararas kurumdur. lkemizde federasyonumuz tarafndan
verilen dalc diploma ve kimlik kartlarnn tm dnyada geerli olmalarnn sebebi ulusal
federasyonumuzun bu konfederasyon ile olan szlemesidir.Bu ileyi sayesinde elde ettiiniz
brveler uluslararas geerlilik kazanr.
CMAS, Trkiye Sualt Sporlar Federasyonuna (TSSF) kendi standartlarn Trkiye de
uygulatma ve denetleme yetkisinin yan sra daha st dzeyde eitim standartlar da belirleyebilme
hakkn vermitir. Ulusal federasyonumuz bnyesindeki spor dallarnn her biri iin ayr ayr hizmet
verecek ok eitli kurullar oluturulmu ve bu kurullarda hizmet veren tecrbeli yeleri ile gerek dal
gerekse kapsamndaki dier dallar iin gerekli standart eitim almalarnn yan sra denetleme
grevlerini yerine getirmektedir.
Hepinize sualt dnyasna ho geldiniz diyor ve gerek teorik gerek pratik deniz eitimlerinizde
baarlar diliyoruz.
DALICILIIN TARHES:
Bilinmeyenin ekicilii, doay tanma ve kar koyma istei, ekonomik, ticari ve askeri
nedenler sonucu insanolu sualtn kefetmek ihtiyac hissetmitir.
Nefes tutularak yaplan dallarn kkeni tarih sayfalar iinde kaybolmusa da ilk insanlarn
yiyecek temini iin daldklar bilim adamlarnca tespit edilmitir. Ticari olarak inci ve snger iin dallar
gnmzde de devam etmekte, Kore ve Japonya da AMA ad verilen kadn dalglar halen
almaktadr.
Askeri amal dallar ise M.. 1194 1195 yllarnda Truva savalar srasnda balam olup
ilk faaliyetler ise dman gemilerinin halatlarn kesmek yada gemilerin altnda delikler amaktan
ibaretti. Romallar zamannda ise dalglara kar gemiler halat yerine zincir kullanmaya baladlar.
17 ve 18. YY da seyyahlar Amerika yerlilerinin 30 metrelere kadar dalabildiklerini sabahtan
akama kadar onlarca kez dal yaptklarn gzlemlemilerdir.
LK EKPMANLAR :
Tarihi kaytlara gre Byk Aleksander M. 332 ylnda kuatt Tyre liman (imdiki Lbnan
da) nndeki sualt engellerini dalglar kullanarak temizletmi, hatta kendisinin de cam bir fanus
ierisinde dalarak dalglar denetlemitir. Bu ada Dou Akdenizde aktif sualt arama kurtarma ileri
bir dzene balanarak kanun kapsamna alnd. Derinlik ve risk faktrleri hesaplanarak cret
cetvelleri buna gre dzenlenmitir. Yunanl Tarihi Heredot, Pers kral Xerxes in batk bir defineyi
kartmas iin Ispartal esir dalg Scyllisi kullandndan bahseder.
Leonardo da Vinci paletler ve dal aletleri izmi ve dalgca hava salamak iin kafasna
arap tulumu geirme fikrini ortaya atmsa da bu gnk dal malzemelerine ok benzeyen eskizler o
dnemde sadece kat zerinde kalmtr. Bu belki de kaytlara geen ilk SCUBA aparatdr. Borelli
adnda bir dier talyan dalg kulland havann yeniden temizlenmesi gerektiini fark etmi, bakr bir
borudan geirilen kirli havann deniz suyu ile soutularak temizlenme fikrini ortaya atmtr. Buda belki
gnmzdeki kapal devre modelinin ncs saylabilir.
Dal anlar, sualtnda kalma sresini uzatan ilk baarl alma olmutur. 1691 ylnda
Edmund HALLEY ilk dal annn patentini almtr. O dnemde Spalding adl bir sko ta ann st
blmne ilave bir blm koyarak byk bir gelime salad.
lk atmosferik dal elbisesi saylabilecek dal giysisinin gelitirilmesi John Lethbridge e mal
edilmektedir. Tahta bir fnn zeri su geirmez bir malzeme ile kaplanarak, kk bir pencere ile
gr imkan salanmtr. Cihaz hareketi byk lde engellediinden pek kullanl olmamakla
birlikte, Lethbridge 20 m. derinde 34 dakika kalabilmitir. Bu cihaz Kaptan Rowenn bakrdan yaplan
fs takip etti.Bu iki mucit batklardan mal ve hazine kartarak dnyay gezip nemli miktarda paralar
kazanmlardr.
Tarafl davranlarak Augustus SEBEye mal edilen, aslnda John ve Charles DEANE
kardelerin icad olan duman cihaz itfaiyeciler iin planlanmsa da sualtnda kullanlmtr. Bu
standart dal balnn atas olarak kabul edilmektedir.
Porsmouth liman aznda bulunan ve deniz trafiini engelleyen bir bat kartmak iin bir proje
hazrlayan Albay William PASLEY bir ok dal ekipmann denemi ve sonu olarak DEAN
kardelerin ekipmannda karar klmtr. Bu ite dalglar 20 32m derinlikte gnde 6-7 saat
alyorlard. Bu dalclarda balayan eklem arlar o gnk artlarda romatizma olarak
adlandrlmsa da, dalglk meslei iin ok byk bir nemi olan fizyolojik problemin habercisiydi.
Esrarengiz hastalk bir yandan dalglar tehdit ederken, dier taraftan da dal odalarnn hacimleri
byltlp, sualtnda kalma sreleri arttrlmaya allyordu. Bu bilinmeyen hastala Casson
hastal denildi. Bu gnmzde ok iyi bilinen ve halk arasnda VURGUN olarak isimlendirilen,
DEKOMPRESYON hastalndan baka bir ey deildi. Zira o dnemde ok az bilim adam basncn
insan vcudu zerine etkilerini aratrmlardr.
Dekompresyon hastalnn gerek nedenini 1878 ylnda Fransz fizyolog Paul BERT aklad.
Bert uzun aratrmalardan sonra bu hastal havada bulunan ve basn altnda uzun sre solunan
AZOT gaznn meydana getirdiini tespit etti.
SCUBA ( Self Contained Underwater Breathing Apparatus)
SCUBA terimi dalgcn hava kaynan yannda tamasna imkan veren dal eklini
tanmlamak iin kullanlr. 19 YY balarnda kullanlmaya balanmtr. Charles CONDER adl
Amerikal mhendis vcuduna sard bakr borulara hava depolayarak dalmtr. lk cihazlardan biri
de Rouquayrol ve Denayrouze tarafndan icat edilen AEOROPHOREdir.
1918 ylnda Ohgushi adl Japon hava kaynandan gelen hortumun ularn dileriyle kontrol
ederek dallar gerekletirmitir. 1933 ylnda La Prieur ise dalgcn gsne bal hava tanknn
vanasn ap kapatarak havann akn kontrol eden bir cihaz gerekletirmitir.
1943 ylnda biri deniz subay, dieri de mhendis olan iki Fransz, Alman igalindeki kk bir
kasabada zor artlar altnda almalarn srdryordu. Bu iki kii Kaptan Yves COUSTEAU ve Emile
GAGNAN dan bakas deildi. Bunlar basnca dayankl tpler ve Demand (istee bal) valfl
reglatrler gelitirerek ilk kez ak devre SCUBA sistemine adapte ettiler. Bu iki bilim adamnn
baarlar yzlerce yllk birikimin sonucuydu. Bu cihazla yaklak 60 m. derinlere baarl dallar
gerekletirdiler.
CMAS ( Confederation Mondiale des Activites Subaquatiques) TANIMI VE YAPISI
Jacques COUSTEAUnun da aralarnda bulunduu 10 kii 10 OCAK 1959 tarihinde Dnya
sualt etkinlikleri konfederasyonu ( CMAS ) kurdu. yesi olan lke federasyonlarndaki su alt
almalarn standart hale getirmek ve daha da gelitirmek amacn gden CMASa 5 ktada 111 lke
federasyonu baldr. Ayrca, CMAS tarafndan tannan OCC (Organisation Conventionne Cmas) / (
CMAS la anlamal kurulular) ad verilen ok saydaki dal okulu ve merkezleriyle birlikte yz
binlerce dalcy bnyesinde barndrmaktadr.
CMAS, sportif, teknik, bilimsel, tbbi ve doal kltr aktivitelerinde hi bir dini, politik, sosyal ve
rksal ayrm yapmakszn herkese aktr. Bamsz ve kar amac gtmeyen bir organizasyon olan
CMAS, kendini tm dnyada sualt aktivitelerinin dengeli geliimine ve dal eitimlerinin
koordinasyonlarna adamtr.
CMASn geliri, UNESCO ve Dnya Olimpiyat Komitesine aktarlmaktadr.
Trkiyenin CMAS taki resmi temsilcisi TRKYE SUALTI SPORLARI FEDERASYONU

(TSSF) dir.Federasyonumuz, 8 OCAK 1980 tarihinde Trkiye Sualt Sporlar Federasyonu ad ile
kurulmutur. 2005 ylnda ad TRKYE SUALTI SPORLARI FEDERASYONU (TSSF) olarak
deitirilen federasyonumuzun hedefi yurdumuzda sualt sporlarn gelitirmek, sporcu, hakem,
balkadam ve eitmenlerin dnya standartlarna gre eitilmesini salamak ve CMAS tarafndan
dzenlenen etkinliklerin yurdumuza da yaplmasn salamaya almaktr. ift tarafl brve sistemine
gemek iin CMAS la 1994 ylnda bir anlama yaplmtr.
1T2 TEMEL DALI MALZEMELER

A B C MALZEME
Gerek nefes tutularak gerekse de SCUBA ile yaplan dallarda kullanlan en temel malzeme
Maske, Snorkel ve Palettir. Bu temel donanma A B C ad verilir.
MASKE : Ortamdaki k objelerden yansyarak gzbebeimizden geerek gzn arka tarafndaki
retina zerinde objenin eklini drr. Bylece grme gerekleir. Bu sistem odak noktalar n
havadaki krlma indeksine gre dzenlenmitir.
Su, havaya gre ok daha youn bir ortamdr. In sudaki krlma indeksi havaya gre farkl
olmasndan dolay objenin ekli tam olarak retina tabakas zerine dmez ve bulank bir grnt
oluur. Maske, daha dorusu maskenin cam ile gz arasndaki hava sayesinde net bir gr salanr.
MASKEDE ARANILACAK ZELLKLER :
1-) Maskesiz yaklak 170 derecelik bir gr asna sahipken, maske ile bu a 140 derece civarna
der.
Maske seerken gr amz daha fazla daraltmayacak bir maske tercih edilmelidir.
2-) Maskenin i hacmi kk ve burnu da ierisine alacak ekilde olmaldr. Yzc gzlkleri burunu
darda braktndan dal iin uygun deildirler.
3-) Maskenin cam sl ilemde geirilmi yani Tempered cam olmaldr.
4-) Maskenin kaylar ift bantl kolay ayarlanabilir ve tercihen oynar balkl olmaldr.
5-) Yz yapsna uygun olmaldr. Maske seiminde dikkat edilmesi gereken en nemli konu,
maskenin
kaylarn kafamza geirmeden maskeyi yzmze yerletirip burnumuzdan nefes ekerek
iindeki havay boalttmzda yzmzde vakumlanp durmas gerekir. Nefes ekmeye devam
ettike hava gelmemesi gerekir. Maske bu konumdayken dyor ya da hava gelmeye devam
ediyorsa
bu maskenin yzmze uygun olmad anlamna gelir. Hava geen yerden dal esnasnda su da
geeceinden dalta maskemiz su alacaktr.
6-) Numaral gzlk kullanan dalclar (miyop) zellikle 1.5 2 numaradan sonra optik cam kullanma
ihtiyac duyabilirler. ift caml olarak adlandrlan maskelere genellikle optik cam taklabilir. Ama
retici firmann her ift caml modeline de optik cam uymayabilir. Maske satn alnrken satcdan
onay alnmas gereklidir. Lens de kullanlabilir ancak geirgen ve yumuak lensler tercih
edilmelidir.
Gz bebei ile lens arasnda hava kalmamaldr. Saknca ve risklerinden dolay lens kullanm
tavsiye edilmez.
7-) Maskenin yze temas eden ksm tercihen silikon olmaldr. Silikon malzemeler effaf, siyah
ve metalflex renklerde olabilir.
Yeni maskelerde yaanan en nemli problem ise buu yapmalardr. Bu sorun en pratik olarak
maskenin i tarafndaki cama tkrlp, ovalanarak ve suda alkalanarak zlr. Piyasada satlan
buu nleyici sprey yada svlar yeni maskelerde bazen yeterli olmayabilir. Bir dier zm yolu ise
maskenin i taraftaki camnn zerine beyaz di macunu srlp iyice svanr, dal yaplacak gn
sabahnda ise maskedeki di macunlarn ykamak balangta oluacak buu problemini en aza
indirecektir.
NORKEL : Bir dalcnn kafasn suyun zerinde tutarak uzun mesafeler yzmesi olduka yorucudur.
Ayrca, su yzeyinde maske ile dibi seyrederken nefes almak iin srekli kafamz dar kartmak
zorunda kalrz.Bu nedenle kafamz sudan kartmadan nefes almamz salayan az ksmnda di
ve dudaklarmzla tutabileceimiz MAPS ad verilen bir para bulunan J eklindeki borulara
SNORKEL ad verilir. SCUBA dalcsnn snorkeli olmas; dal noktasna sathtan yzmek, dal
knda tekneye yada kyya yzmek iin gereklidir.
SNORKEL SEMNDE ARANILACAK ZELLKLER :
eitli snorkel tiplerine rastlamak mmkn olup, krkl, subapl, dalga kranl gibi tipler
mevcuttur. Ancak, tercih edilmesi gereken hibir ilave zellii olmayan J eklinde borudur. Snorkel ile
dal yaptmzda borunu ierisine su dolacandan yzeye knca hemen nefes almamz mmkn
olmaz. Yaplmas gereken cierimizde mevcut havay azmzdan kuvvetlice dar fleyerek yunuslar
gibi borunun iindeki suyu hava tazyikiyle dar pskrtmeliyiz. Bu sayede borudaki su tahliye
olacandan az yoluyla tekrar nefes almamz mmkn olacaktr. Subapl tiplerde ise borudaki suyun
arlndan tr daha az hava fleyerek suyu kolayca tahliye etmek mmkndr. Ancak, bu tip
snorkeller pahal olular ve kolay arza yapabilmeleri nedeniyle pek tercih edilmemelidir.
Sanlann aksine snorkel borusunun uzun olmas avantajdan ok dezavantaj getirir.
Cierlerimizin alma basnc suyun 50 cm. altnda vcudumuza etki eden ortam basncn yenemez.
Ayrca. ap ok byk, botu uzun snorkeller de verdiimiz nefes borunun ierisinden yeteri kadar
tahliye olmayacandan biriken karbondioksit tekrar nefes aldmz havay kirletecek ve karbondioksit
zehirlenmesine yol aacaktr. Buna gre snorkel :
1-) 30 45 cm. boyunda olmaldr.
2-) norkel borusunda ap deiimine neden olan ekler olmamaldr.
3-) Aza iyi oturmaldr.
4-) Maskeye balant paras olmaldr.
PALET : Sualtnda ve yzeyde dalclar srtnme kat says yksek malzemeler kullanmak zorunda
olduundan yzebilmek iin palet kullanmak zorundadrlar. Dalcnn su ierisindeki hareketini
salayan en nemli ara, bacan ayak dorultusunda uzamasn salayan palettir. Ayaa oturan
ksm ve pala ad verilen uzants olan iki ksmdan meydana gelmekle beraber paletleri pala
yzeylerine gre 3e ayrabiliriz.
a- Dz yzl
b- Kanall
c- Off-set
DZ YZL PALETLER: Genellikle tek, ift veya deiik malzemenin birlikte kullanlmasyla
retilirler. Balang aamasndaki dalclar iin uygundur. Deneyim arttka hz ve manevra
kabiliyetine ihtiya duyulacandan kanall paletler ynelmek ihtiyac doacaktr. Sath yzmelerinde
yorucu olabilir.
KANALLI PALETLER: Genellikle tpl dal iin dizayn edilip tek malzemeli olarak imal edilmilerdir.
Suyun direncini azaltp, hz arttrmak iin pala ksmna kanal yada kanallar almtr. Kanal yaps
uygun deilse performans drme etkisi yaparlar.
OFF-SET PALETLER : Uzun ve geni palal olup, apnea da denilen nefesli dallarda gerekli olan
yksek hz salarlar. Ancak, SCUBA dallarnda hareket serbestliini kstlayacandan pek tercih
edilmezler. Uzun palal paletler kramplara neden olabilirler.
Ayrca paletleri ak ve kapal tip olmak zere ikiye ayrabiliriz. Kapal paletler daha ucuz ve ounlukla
hafif, kolay kullanmldrlar. Souktan korunmak iin dalclar patik giymeleri gerekir, kolay giyilebilmesi
iin fermuarl, kyda veya teknede yrrken zarar grmemek iin tabanl patiklerin tercih edilmesi
faydaldr, kapal paletler plak ayaa giyilmesi gerektiinden tabanl patikle giyilemezler. Bu durumda
da ak tip palet kullanlmas gereklidir. Kapal paletler tpl dal iin dizayn edilmi daha performansl
paletlerdir. Pahal olmalar ve patik maliyeti getirmeleri dezavantajlardr.
AIRLIK KEMER : Sualtnda kullandmz malzeme ve ekipman zellikle elbise nedeniyle
batabilmek iin kemer ve kurun arlk kullanmamz gerekir. Arln miktar iin vcut arlmzn
% 10u (+/- 2 kg) kadar uygun olacaktr.
1T3
DALI ARETLER
nsanlar birbirleriyle iletiim kurmak iin konuurlar. Sualtnda konuarak anlamak normal
artlarda mmkn deildir. Fakat, dalclarn gvenliklerinin salanmas, dal plannn eksiksiz
gerekletirilmesi hepsinden nemlisi sorunlarn net ve anlalr bir ekilde bir birlerine aktarmalar iin
iletiim kurmaya ihtiyalar vardr. Bu nedenle basit el iaretleri kullanrlar.
CMAS ULUSLARARASI DALI ARETLER :
CMAS uluslararas dal iaretleri iki gruba ayrlr. Zorunlu dal iaretleri ve eitimde
kullanlan zorunlu olmayan dal iaretleri.
!!! ARET VERMEDEN NCE ARET VERCENZ KNN DKKATN EKMELSNZ.
ZORUNLU ARETLER: Sualtnda her hangi bir nedenle alglamada glk ya da bilin
kayb grlebilir. Bu durumun hzla anlalmas amacyla nemli iaretlere yant zorunluluu
getirilmitir. Bu iaretlere yant alnamad durumlar, dalcnn bir sorunu olduu eklinde
yorumlanmal ve buna gre giriimde bulunulmaldr.
ZORUNLU OLMAYAN DALI ARETLER : Zorunlu iaretlerin yan sra sadece bilgilendirme
amal iaretlere da zorunlu olmayan iaretler denir.
GECE DALI ARETLER:
ETMDE KULLANILACAK YARDIMCI ARETLER : Kurs boyunca pratik almalarda

kullanlacak bir takm eitim iaretleri de mevcuttur.Farkl dal sistemlerinde deiik ekilde kullanlan
bu iaretlerin CMAS standartlar yoktur.
10
ARETLERE YANIT VERLMESNN NEM: Btn iaretler ak, kesin ve retildii gibi
verilmeli ve iareti alan dalc tarafndan de ayn aklk, kesinlik ve dorulukta yantlanmaldr. Ak ve
kesin olmayan veya deitirilerek verilen iaretler iletiimde karkla ve tehlikeli sonulara yol
aabilir. Bu nedenle dalc, dal srasnda arkadana derdini anlatabileceinden ve arkadann
anlatmak istediini anlayabileceinden emin olmaldr.
Dal ncesi konumas ( brifing) srasnda iaretlerin tekrar edilmesi dal esnasnda
meydana gelebilecek anlamazlklar ortadan kaldracaktr.
DALI BAYRAI : Genellikle dal iin gzel olan blgeler dier denizciler iin de uygun
yerlerdir. Sualtndayken bir tekne kaptann sizi grmesi imkanszdr. Dal emniyeti asndan
daldmz yeri belirtmek amacyla dal amandras kullanmalsnz.
Eer tekne dal yapyorsanz, dal bayran teknenin direine veya radyo anten direine
toka etmelisiniz. Yasalara gre dalc amandradan 15 m. Uzaklaabilir. Seyir halindeki teknelerde 30
ila 60 m. Uzandan gemelidirler. Uluslar aras bayrak kodu A (alfa) olan dal bayra sadece
dalclar suda olduu zaman kullanlr. Dalclar sudan knca bayrak yerinden alnr.
11
1T4 BASIN VE HACM LKLER

Sualt ve dal sz konusu olduunda ok sayda fizik yasasnn dalc zerindeki etkisi
gndeme gelmektedir. Bunlarn ou basn ile ilgili kavramlar ve yasalardr. Dal fizii bir anlamda
basn fziidir. Bu yasalarn bilinmesi, dalgcn sualtnda oluan olaylar daha iyi yorumlamasn ve
sualt kurallarna daha bilinli uymasn salayacaktr.
Gaz Kanunlar :
Gazlar faktrn etkisi altndadr ; Is , basn ve hacim . Bu faktrlerden birinin deimesi
dierlerinde de llebilir deiikliklere sebep olur. Btn gazlarn ve gaz karmlarnn kinetik
davranlar birbirinin ayndr. Sonu olarak , gaz kanunlar btn gazlar ve gaz karmlar iin
geerlidir.
Boyle Mariotte :1660 ylnda Toricelli ve Pascaln ulat sonulardan yola kan Robert Boyle
basn altnda gazlarn davranlarn inceledi. Boyle J eklinde ve ucu kapal bir cam tpe iki tarafta
da dengeli kalacak ekilde civa doldurdu.
Denge noktasnda kapal ksmda kalan havann basncnn ak utaki hava basncna ( 1 atm )
eit olmas gerekiyordu . Boyle tpe biraz daha civa ilave ederek kapal utaki havann hacmini yarya
indirdi .Ekledii civann ykseklii 760 mm idi . Tpn ksa ucunda kapal bulunan hava ktlesine ak
utan yaplan 1 atmlik basn hava ktlesinin ve hacmini yarya indiriyor ve basncn iki kat artryordu
. Bu deneyden kartlan sonu gaz ktlesinin basn ve hacminin ters orantl olmasdr. Dier bir
deile basn arttka hacim klr ve basn azaldka hacim byr.
12
Solunum ve dolam sistemleri :

Her hcre yaamn srdrmek , bymek ve fonksiyon grmek iin enerjiye ihtiya gsterir .
Bu enerji , besinlerin yanmas sonucu elde edilen enerjidir ; oksidasyonla elde edilir. Bunun iin de
oksijene ihtiya vardr. Solunum olay esnasnda oksijen ve karbondioksit yer deitirirken , enerji ve
su oluur .
Solunum sistemi ; Nefes alma , akcierlerde oksijen alverii , oksijenin tm vcut dokularna
tanmas ve atk gazlarn dar atlmas ilemlerini ierir.
13
Dolam sistemi kalp , atardamar , toplardamar ve klcal damarlardan meydana gelir . levi
oksijeni, besinleri , hormonlar vcudun btn hcrelerine tayp, oradan karbondioksiti ve atk
kimyasal maddeleri alp uzaklatrmaktr.
Barotravmalar:
Akcier Barotravmalar :
Vcuttaki hava boluklar evre basncnn azalmasyla birlikte dokulara zarar vermeksizin
orijinal boyutlarna dnmeye balarlar. Bu ilem istemsiz olarak gerekleir. Scuba dalgcnn
akcierleri de ayn prensip altnda kalacaktr. Den evre basnc karsnda akcierlerin zel
yapsndan dolay solunumun devamyla birlikte srekli olarak ayn hacimde kalrlar. Buna gre belli bir
evre basncnda iken nefes tutma yoluyla veya dier bir nedenle akcier iinde (blgesel olarak) hava
skm durumda (bu olay tberkloz, kistik hastalklar ve benzeri eitli hastalklar nedeniyle olabilir)
evre basncn azaltmak yani yzeye doru kmakla hapsedilmi bu hava geniler. Bu genileme ok
kk olan esneme limitlerini at anda eitli akcier zedelenmelerine yol aar.
Bu zedelenmelerin hemen hepsi hayati tehlike tad iin Scuba aktivitelerindeki altn kural
olan salkl solunum sistemi ile dal ve dal srasnda asla nefes tutmama ilkeleri en ncelikli
anlatmlardr
Arterial gaz Embolisi :
Akcierlerde (AClerde) yksek basntan dolay meydana gelen en nemli hasar, havann kan
dolam sistemine girmesi ve yrtlm alveollerden AC klcal damarlarna gemesi ile hava embolisi
oluur. Emboli demek her hangi bir yabanc maddenin kan dolam sistemine girerek kan dolamn
engellemesidir. AClere giren hava akciere ait toplar damar ile kalbe, kalbin sol tarafndan aorta
yoluyla atardamar sistemine karr. Bylece vcutta hemen hemen her yerdeki damarlar tamamen
tkayabilir.
Pnmotoraks:
Eer yksek basn altnda ACin evresini saran zar yrtlrsa genileyen hava AC ile gs
duvar arasnda (plevral hat) oluur. Bu da o Akcier ksmnn ksmi veya btnyle solunum d
kalmas, bzlmesine neden olur.
14
Plevral kavitede hava bulunmas nedeni ile bzlmesine pnmotoraks denir. Her ne kadar
pnmotoraks durumunda ekline ve ortama gre deiik aciliyetler olabilecekse de ani hayati tehlike
oluabilir fakat solunum zedelenmeyen blmlerde devam edeceinden genel olarak ani hayati tehlike
oran uygun tbbi mdahale gz ard edilmedii srece dktr.
Arterial gaz Embolisi :
AClerde yksek basntan dolay meydana gelen en nemli hasar, havann kan dolam
sistemine girmesi ve yrtlm alveollerden AC klcal damarlarna gemesi ile hava embolisi oluur.
Emboli demek her hangi bir yabanc maddenin kan dolam sistemine girerek kan dolamn
engellemesidir. AClere giren hava akciere ait toplar damar ile kalbe, kalbin sol tarafndan aorta
yoluyla atardamar sistemine karr. Bylece vcutta hemen hemen her yerdeki damarlar tamamen
tkayabilir.Hayati nem tar.
Pnmotoraks:
Eer yksek basn altnda ACin evresini saran zar yrtlrsa genileyen hava AC ile gs
duvar arasnda (plevral hat) oluur. Bu da o Akcier ksmnn ksmi veya btnyle solunum d
kalmas, bzlmesine neden olur.
Plevral kavitede hava bulunmas nedeni ile bzlmesine pnmotoraks denir. Her ne kadar
pnmotoraks durumunda ekline ve ortama gre deiik aciliyetler olabilecekse de ani hayati tehlike
oluabilir fakat solunum zedelenmeyen blmlerde devam edeceinden genel olarak ani hayati tehlike
oran uygun tbbi mdahale gz ard edilmedii srece dktr.Pnmotoraks durumunda hasta
iddetli gs ars ekecek ve ileri vakalarda azda kpk ve/veya kan
grlebilecektir.
Pnmotoraks, daha nceden kazanlm fizyolojik nedenlere bal olarak geliebilir. rnein,
kk hava keseciklerinin (bller) bulunmas ve bunlarn eitli nedenlerle patlamas sonucu (iddetli
ksrme, haprma, darbe, vb.) spontan pnmotoraks denilen dier bir cins cier zedelenmesi
meydana gelir. Spontan pnmotoraks riski olan kiilerin dal yapmas son derece sakncaldr, nk
normal ortamda oluacak spontan pnmotoraksn sonularn kaldrabilecek olan vcut ayn olay evre
basncnn yksek olduu ortamda yani sualtnda meydana gelirse ykselme srasnda genleen
havann etkisi ile tabloyu ok ciddiletirecektir.Pnmotoraks gelimesinde Plevral zarn yrtlma ekli
oluturaca aciliyet asndan ok nemlidir. Eer Plevral kaviteye doru tek ynl kapak eklinde bir
valf oluursa alnan her nefes sonucu kaviteye geri dnmsz hava dolacak ve o taraftaki AC hacmi
artan hava ile birlikte klerek azalacak ve yukarya doru toplanacaktr. Bu durumda faal olan taraf
boalan alana dolaysyla kalbe bas yapacak ve ani hayati tehlike yaratabilecektir.
15
Mediastinal
amfizem:
Akcierde havann yapt bir dier hasar, mediastende hava birikimidir. Mediastenum, iki
akcier arasndaki gs boluudur. Mediastinal amfizem gerek hava embolisinden gerekse
pnmotorakstan hafif seyreden bir tablo meydana getirir. Mediastinal amfizemde biriken hava kalbi ve
ana damarlar sktrarak dolam bozukluuna yol aar. Dalg ksa ksa nefes alma durumundadr
ve baygnlk hissedebilir
.
Subcutan (Deri) amfizem :
Havann cilt altna kamas sonucu ortaya kan tablodur. Genellikle Mediastinal amfizem ile
birlikte oluur. Hava mediastenden boynun alt ksmlarna ve yumuak dokulara kaar. Dorudan cilt
altna kaan hava nedeni ile dalg boynunda dolgunluk hisseder ve sesinde deiiklik olur. Dokunma
ile ciltte trtlar hissedilir.
Sins Barotravmas :
Btn sinsler ii bo boluklardr, kafatasnda ilerinde mukus zarlar devam edecek biimde
burun boluu ile birleirler. Sinsler kk hava paketleridir, burun boluuyla dar yollarla
16
balantdadr. Basn uygulamas esnasnda, sinslerdeki bir tkanklk, mukusla dolu olma ve yeni
doku oluumlar, sinslerin kapsad alanlarda arya neden olurlar. Bu durum ortakulaktaki gibi
tanmlanabilecektir. Bir sins ostimunun blokajnda dal srasnda d hidrostatik basn artarken
sinsteki gaz hacminin azalmas nedeniyle sins skmas ortaya kar.
Tm sinslerin etkilenmesine karn frontal (n) ve maksiller (ene kemii) sinsler daha fazla
etkilenirler. Sins ostium blokaj sinzttr, konjesyon, st solunum yolu enfeksiyonu, alerji mukajel
polipler sonucunda oluabilir.
Sins skmas semptomlar, basn eitlemesi ile giderilebilir, ini srasnda gzlerin
arkasnda, st veya alt ksmna vuran dolgunluk hissi ve keskin ar daltan sonra bir mddet
srebilir. nleme yolu, st solunum yolu enfeksiyon ,sinsitis ve rinitus durumunda daltan
kanlmaldr. Yava yava yaplan bir dal semptomlar minimize edecektir.
Sins skmas, nazal konjesyon veya souk algnlnn giderilmesi sonucu nlenebilir. Dal
srasnda ortaya kan arlarda, birka meet yukar kmak yararl olabilir. Bu durum basn
dengesinin restore edilmesine yardmc olur. Eer arda azalma olmazsa dal durdurulmaldr.
Gz Barotravmas :
17
Vcuda fizyolojik olarak uygulanan hava boluu ile vcuttaki doal hava boluklarnn fark
yoktur. nk artan hidrostatik basncn bu boluklarda da eitlenmesi gerekir. Dal esnasnda basn
maskenin iindeki havay sktrr. Bunu dengelemek iin dalg burnu ile havay maskenin iine iletir
ve bu da i ve d basnc dengelemesini salar. Yzeye k esnasnda maskede yerleen hava
maskeden kolayca dar kar ve dalgcn azalan basnc dengelemesine ilikin bir ey yapmas
gerekmez.
Kulak Barotravmas :
Kulan yaps hakknda bir hatrlatma yapmak gerekirse kulak ksmda incelenebilir.
D kulak: Kulak kepesi ve d kulak yolundan oluur.

Orta Kulak: Kulak zar ve arkasndaki orta kulak boluundan oluur. inde eki, rs, zengi gibi
kulak kemikikleri vardr. Orta kulan havas genizden(burun arkasndan) arta kulaa alan staki
(Eustachi) borusundan gelir.
Kulak: itme hcrelerinin bulunduu salyangozu (koklea) ve i kulan denge ksmn (Vestibl)
barndran ve i ie iki zel sv ile dolu ksmdr
Kulan hava dolu boluklar dalgc gerek alalma gerekse ykselme srasnda oluan basn
deiikliklerinden ok etkilenirler.(Boyle-Mariot Yasas). Bylece oluan basn travmalarna
barotravma denir.
D Kulak Barotravmalar:
18
Dalcnn alalmas srasnda oluabilen bir Barotravmas trdr. Olumasnda dalcnn d

kulak yolunu tkayan bir tka (kulak kiri yada silikon tka) nedeniyle, tka ile kulak zar arasnda, d
ortamla iliii olmayan bir hava cebi olumas sorunun sebebidir. Dalgcn d kulak yolu giriini
kapatan ok sk bir Bu durumlarda, dalgcn alalmas srasnda, d ortam basnc arttka, bir
yandan kulak kepesi tarafndaki d kulak basnc artarken, dier yandan da az ve burun
boluklarndaki havann artan basnc Eustachi borusundan geerek orta kulak basncn arttrr. Buna
karn arada hapis kalan hava cebinin basnc,hala yzeydeki basn kadardr.
D yandaki tka sert olduundan sabit kalr, i yandaki kulak zar orta kulakta artan basn
nedeniyle da doru itilir. Zarda iddetli ar hissedilebilir.
Orta Kulak Barotravmalar:
Normal kulakta evre basncna eit bir basn vardr. Dal srasnda, dalgcn alalma ve
ykselmelerinde deien evre basncna uyum salamak zere orta kulaktaki basnc eitlemenin tek
yolu Eustachi borusudur.
Eustachi borusunun geniz tarafndaki az normalde kapaldr. Eustachi borusu, genizde

basn artmas olursa ya da yutkunma, ineme, esneme gibi hareketlerle alr. Alalma srasnda
19
Eustachi borusu valf seklinde alr ve basn arttka kapal kalr. Bylece oluan basn travmasna
orta kulak Barotravmas (middle ear squeese) ad verilir. Dal srasnda Eustachi borusu tkal ise bu
sorun ilk birka metrede oluur. nk Boyle Yasasna gre gaz hacmi deiikliklerinin en ok en ok
etkili olduu derinlikler yzeye en yakn derinliklerdir.
Orta kulak basnc ile evre basnc fark 80-120 cm. H20 ise Trapdoor etkisi olur, Eustachi
borusu hi alamaz. Bu durumda tekrar ykselip eitleme yaplmas gerekir. Ykselme srasnda orta
kulan hava hacmi arttndan, Eustachi borusu kolay alr ve bylece hava tahliye olur.
Eustachi borusunun alamad durumlarda dalg ykseldike orta kulak basnc artar ve orta
kulak ters barotravmas oluur. Dalg ar, ba dnmesi, kulakta tkanklk hissedebilir. Tekrar alalp
kademeli ykselmeli ve Toynbee manevras uygulamaldr.
Kulak Eitleme Teknikleri: Daln deiik safhalarnda deien evre basncna uygun olarak, orta
kulak hava basncnn da deimesi ve evre basncna eitlenmesi gerekir.
nsanlarda, ok yava alalma ve ykselmelerde doal olarak oluabilen bu eitlenme, dal
koullarnda sklkla oluamaz, baz manevralarla bu eitlemeyi geekletirmek gerekir. Bu
manevralarn temelinde yatan prensip, orta kulak havasnn basncnn evre basncna gre dk
olduunda(alalmalarda) burun ve geniz boluklarndaki havay Eustachi borusu yoluyla orta kulaa
pompalamak ya da orta kulak havasnn basncnn evre basncna gre yksek olduu
durumlarda(ykselmelerde) emme yapmaktr. Bu manevralar dal ncesi karada tekrarlamak, dal
srasnda eitlemeler iin kolaylk salar.
Valsalva Manevras: Az ve burun kapal iken da nefes vermeye almak. Bu durumda darya
kamayan hava eustachi borusuyla orta kulaa gidecektir. Eksik orta kulak basncn tamamlamak iin
kullanlr.
Frenzel Manevras: Az ve burun kapal iken az tabanndaki adaleleri kasarak genizdeki havay
Eustachi borusu yoluyla orta kulaa yollamak. Eksik orta kulak basncn tamamlamak iin kullanlr.
Edmons Teknii: Valsalva ya da Frenzel manevralarn yaparken alt eneyi ne doru kartmak.
Manevralarn etkisini arttrr.
Toynbee Manevras: Az ve burun kapal iken yutkunmak. Fazla orta kulak basancn azaltr.
Dalglar sklkla Valsalva Manevrasn kullanrlar. Ancak bu teknik ar zorlamal bir tekniktir, kulak
zarnda ve i kulakta yrtlmalara yol aabilir. Alalmada kullanlabilecek en iyi teknik Frenzel
Manevras ya da buna ek olabilecek Edmons Tekniidir. Valsalva Manevras son are alarak
kullanlmaldr. Sorunu olan dalglar iin ayaklar aada dik alalma sorunu azaltabilir. Hava,
20
Eustachi borusundan daha yukarda olan orta kulaa kendiliinden daha kolay gidebilir. Ba aa
dallarda ise eitleme iin havay zorla yollamak gerekir.
Ayrca, eitlemeyi daln hemen balangcnda kulakta henz ar hissetmeden ve sk sk
yapmak daha yararldr ve bylece Trapdoor etkisinden kanlm olunur. Ykselmede daha ok
Toynbee Manevras yararl olacaktr. Tabi ki ilkin basn ars ortadan kalkana kadar alalp sonra
tekrar ykselmek daha uygundur.
Vertigo:
kulak gaz iermedii iin herhangi bir barotravmaya maruz deildir. Ama i kulak, ortakulak
deliinin yannda olduu iin, orta kulak skmalarndan etkilenir. Orta kulak, tkank staki borusu
sebebi ile skmaya maruz kaldnda, nazik i kulan svs ve zar etkilenir ve basn arttka zarda
bir yrtlma meydana gelebilir.
kulan iki grevi vardr; Cochlea, Vestibular apperatusda meydana gelen hasarlar vertigo
hastalna neden olurlar. (Ba dnmesi) vertigo genellikle i kulaa zel bir durumdur.
Vertigo baz anlalmayan, fark edilmeyen semptomlara sahiptir. Denge kayb, hzl gz
hareketleri. Vertigo i kulak skmas dnda gaz embolizmi veya Tip- dekompresyon hastalnda
da grlebilir.
Ara ara, zor kulak ama ile meydana gelen orta kulaktaki basn deiimi geici bir vertigoya
(alternobarik vertigo) sebep olabilir. Bu tip vertigo genellikle en zor yaplan yani dibe ulald anda
yaplan zor valsalva manevrasndan sonra olur. Ksa srelidir.
Bu alternobarik vertigo ayn zamanda ykselme srasnda orta kulan fazla basnca maruz
kalmasndan da meydana gelebilir. Bu anda vertigoyu kulakta bir doluluk hissi ya da fazla basncn
dar kamamasndan doan bir ac hissi takip eder. Bu vertigo birka metre alalmakla hemen
geer.
Orta kulak ve d basn arasndaki basn fark eer ok fazla ya da ok ani ise daimi bir
hasara sebep olabilir. Bu barotravma da genellikle kulak zar yrtlr ve i kulan pek ok mekanizmas
hasar grr. Byle bir durumla karlaan dalglar dal sonrasnda mutlaka KBB mtehasssna
gzkmeli ve gerekli tedaviyi olmaldrlar.
21
Di barotarvmas: Dilerde dolgularn altnda kalan hava boluklar, seyrek olmakla birlikte sorun
yaratabilir.
Mide ve barsak Barotravmalar:Dal esnasnda barsaklarda kalan gaz ykselme srasnda

genleerek rahatszlk sebebi olabilir o yzden dallardan nce diyetimize dikkat etmeli gaz yapc
yiyecek ve ieceklerden uzak durmalyz.
Basn Altnda Gazlarn Etkisi
Dalton kanunu: Bir gaz karmnn toplam basnc o gaz karmn oluturan her bir gazn ksmi
basnlarnn toplamna eittir.
Ksmi basn: Bir gaz karmndaki tek bir gazn basnc o gazn ksmi basncdr ve o gazn karm
iindeki yzdesi ile belirlenir. rnein havann yaklak olarak %79'u nitrojen, %21'i ise oksijenden
oluur. Deniz dzeyinde havann toplam basnc 1 ATA olduuna gre nitrojenin ksmi basnc 0.79
ATA, oksijenin ksmi basnc ise 0.21 ATA'dr.
Henry kanunu: Scaklk sabit kalmak kouluyla bir sv iinde eriyen gaz miktar o gazn ksmi
basncyla doru orantldr. Gazn basnc arttka svda eriyen miktar da artar (ekil 2).
Dalton kanunu, Henry kanunu ve ksmi basn kavramlar dekompresyon hastal, nitrojen
narkozu ve solunum havasnda bulunan baz gazlarn zehirleyici zellikleriyle yakndan ilgilidir.
Yorgunluk , Bitkinlik , Tkenme : Her dalc kendi snrnn ve becerisinin farknda olmaldr. Dal,
irade isteyen ve g harcanan bir spordur. yi bir fizik kondisyon ve eitim almam dalc ok abuk
yorulacak ve tkenecektir. Eer dalta iyi dinlenmi ve dinamik, dnce ve endielerden arnm
deilsek dala kendimizi veremeyeceimizden nemli sorunlarla karlamamz kanlmaz olacaktr.
Vcut Scakl / Hipotermi / Hipertermi : Suyun s iletkenlii havadan yaklak 25 kat fazla
olduundan vcudun souk suyla dorudan temas byk enerji kaybna neden olur. nsan vcudu
ilevlerini srdrebilmek iin sabit bir scakla ( 37o C ) gereksinim duyar. Su iinde kontrol
edilemeyen titremenin balamas yani tehlike snr i scakln 20 C gibi az bir miktar dmesiyle
balar, buna hipotermi denir. Dal bu aamada kesilmelidir. scaklk 330 C de kalp atm
anormallikleri oluur, titreme yerini kaslma ve kramplara brakr , el becerisi ve konuma giderek
bozulur. 300 C den aada bilin kayb , nabz , kan basnc ve solunumda azalma ve gz
22
bebeklerinin genilemesi grlr . 250 C nin altnda ise lm gerekleir . scaklk artarsa terleme ,
su / tuz kayb, kramplar , bilin kayb oluur , buna hipertermi denir.
Hiperventilasyon / S Su Baylmas : Kandaki CO2 miktarn drp O2 miktarn arttrmak iin
hzla ve belli bir sre boyunca solumaya Hiperventilasyon denir. Bu ilem kandaki CO2 miktarn
nemli lde azaltrken , O2 dzeyini yeterince arttramaz. Ancak , soluk alma istei domadan
nce , ar derecede den O2 miktar, bilin kaybna yol aabilir.
Su altnda bilin kayb boulmayla sonulanr. Hiperventilasyonu denemeyin ,
ldrcdr.
Ayrca heyecanl , sinirli yeni ya da henz suya alamam dalglarda , deiik ekillerde
istemsiz hiperventilasyon oluabilir. Den C02 dzeyi de vcutta uyuma hissine , ba dnmesine ,
baylmaya neden olur. kta , soluk alma hznn ve derinliini artmas sonucunda hiperventilasyona
bal s su baylmas grlebilir.
Boulma : Hava yollarn sv girmesidir. Hipoksiadan , yorgunluk ya da souktan etkilenmi bir dalc
iin yaamsal tehlike sz konusudur. Su altnda bilin kayb boulmaya neden olacaktr. Balangta
doal refleksler suyun akcierlere girmesini nleyip mideye gnderir. Kiide hipoksia ve bilin kayb
arttka su akcierlere de girecektir. Sonunda birka dakika iinde , lmle sonulanacak ciddi etkiler
oluacaktr.
Karbondioksit / Monoksit Zehirlenmesi : Tp iine eitli nedenlerle CO karmas sonucunda
hafza kayb , ba ars , bitkinlik , morarma , uur kayb ve lm grlr. Dal srasnda nefes
tutarak hava tasarrufu salamaya almak , reglatr hasar , solunum problemleri , derin dal
sonucunda CO2 zehirlenmesi oluabilir. Ba ars , kusma , konfsyon , yzde kzarma , hipoksia ,
bilin kayb ve lm grlr.
Oksijenin Toksik Etkisi : Normalde 1 bar basncndaki havay soluruz ve bunun yaklak % 21i O2
gazdr. Oksijen zehirlenmesinin balama eii , O2 ksmi basncnn 1.6 barn stne kt andr.
Yani saf O2 soluyan dalc 6 m den sonra , normal hava soluyan ( % 21 O2 ) bir dalc ise 66 m den
sonra akut O2 zehirlenmesi tehlikesiyle karlaacaktr. O2 , dokularda ve sinir sisteminde yanma /
zehirlenme yaparak bilin kayb ve kaslmalara yol aar. Bunlar dalta oluursa boulmaya neden
olacandan yaamsal tehlike tar.
Hipoksia / Anoksia : Vcudun ilevlerini yerine getirebilmesi iin belli bir dzeyde O2 gereksinimi
vardr. Eer O2 dzeyi ok dkse , hipoksia oluur , vcuttaki btn O2 kullanlmsa anoksia (
oksijen yokluu ) ortaya kar. Balca nedenleri unlardr. Tedavi ise etkene ynelik yaplmaldr.
1- stemli ( nefes tutarak dalarken ) ya da istemsiz ( boulma , ok ) olarak solunum durursa
2- Anemi ( kandaki 02 tayclarnn saysnn azl ) kanszlk gibi durumlarda
3- Ciddi bir kanamadan sonra ( O2 tanmas iin yeterli kan olmamas )
4- Gaz zehirlenmelerinden sonra ( kandaki 02 tayclarnn engellenmesi )
5- zellikle solunum gaznda oksijen miktarnda azlk ve reglatrde yetersizlik
6- rtifa
Nitrojen Narkozu : Dalta , artan nitrojen ksmi basncnn etkisiyle alkol alm gibi sarholuk grlr.
30 m lerde balayan bu narkotik etki dalcy etkisi altna alarak bilinsiz hareketler yapmasna neden
olacaktr. Derinlik saatinin ve basn geycini okumayacak , hesaplamalarda hata yapacaktr. Bu
btn dalclarda grlr , bnyeye gre balangc deiik m lerde olabilir. Ykselmek etkiyi kaldrr.
Eer alkol ve uyuturucu varsa bu narkotik etki de artacaktr.
Dekompresyon Hastal : Dalta vcut , yzeydeki solunumdan daha fazla miktarda N2 emer.
Sorun kta belirir. Vcuda giren N2 solunum / dolam yolu ile dar atlmaldr. Uzun bir daltan
sonra , ani basn dmesi ( kta ) vcuttaki dokularda nitrojen kabarcklarnn olumasna neden
olur ve buna dekompresyon hastal denir. Bundan dipte kal sresini azaltarak ya da yzeye
k sresini uzatarak korunulabilir . te bu yzden her derinlik iin gvenli bir zaman limiti ( sfr
deko sresi ) vardr.
Dekompresyon tablolarnda gsterilen sfr- deko sreleri kesinlikle almamaldr.
23
SUALTINDA GRME : In suda krlmas ile havada krlmas farkl olduundan. Gzlerimiz su
ortamnda cisimleri odaklayamaz. Uygun optik ortam maske kullanlarak salanr. Ancak, n su
ortamndan maskenin ierisinde bulunan hava ortamna geerken krlmasndan tr cisimler su
altnda % 33 orannda byk, % 25 orannda da yakn grnrler.
Su iyi bir k emici olduundan Dnyamzn k kayna olan Gneten gelen nlar dolaysyla
renkleri de sourur. Derinlere gittike baz renkler kaybolmaya balar. rnein, ilk 5 metrede KIRMIZI,
8 metrede TURUNCU, 11 metrede SARI, 19 metrede YEL, 23 metrede ise MAV renk kaybolur.
Yani 10 metre derinlikte parman kesen bir dalc akan kann rengini yeil olarak grecektir. O
derinlie kadar krmz renk inemediinden bu renk farkll meydana gelir. Ancak, yapay bir k
kaynayla (sualt feneriyle) baktmzda gerek renk krmzy grebiliriz.
SUALTINDA SES : Hava ortamnda yaylan sesin normal koullaraltnda hz 340 m / dakikadr. Bu
ortamda yaylan ses iki kulamza ayr ayr zamanlarda ular. Beynimiz sesin iki kulaa eriim farkn
alglayarak sesin geldii yn tespit eder. Su sualtnda ise ses havadan 4.5 kat daha hzl hareket
ettiinden iki kulak arasndaki ses eriim sresini ayrt etmek ok gtr. Bu nedenle sualtnda ses her
ynden geliyormu gibi alglanr. Seslerin kaynan ve ynn tespit etmek neredeyse imkanszlar.
Ancak, sesin iddeti veya zayflndan ses kaynann uzak yada yakn olduunu anlayabiliriz.
SUALTINDA ISI : Deniz ve i sulardaki scaklk ani deiiklik gsterir. 1 2 metreye kadar mesafeler
arasndaki scaklk fark kimi zaman 10 15 dereceyi bulabilmektedir. Bu ani deiim scaklk snrna
KRSTAL TABAKA (THERMOCLNE) ad verilir.
Su havaya gre sy 25 kat daha fazla iletir. Bunun doal sonucu olarak dalclara sualtnda
daha gl bir yaltm gereklidir. 30 derecenin altndaki sulara yaplacak dallarda mutlak surete s
yaltm salayacak elbise giyilmesi gereklidir. Bylece vcuttan s kayb geciktirilmi olacaktr.
YZERLLK : Sudaki bir cisim tard suyun arlna eit bir kuvvetle yukar kaldrlr (Arimet
kanunu). Suyun zgl arl 1 kg/litredir. Eer bir cismin zgl arl 1 ise (insan) suda dengede
kalr, 1 den kkse (neopren) yzer, 1 den bykse (kurun) batar. Dalclar, dal elbisesi
giydiklerinde toplam arlklar tardklar sudan az olduundan batabilmek iin kurun arlklar
kullanmak zorundadrlar. Genellikle vcut arlnn % 10 u +/- 2 Kg. lk bir arlk gerekse de yeni
balayanlar fazla arlk takmal zamanla tecrbeleri arttka arlklarn azaltmalar uygun olacaktr.
Yzerliliini dengelemi ( ntr yzerlikte) bir dalc komple SCUBA ekipmann kuanm halde
su yzeyinde cierini normal olarak doldurup, hareketsiz kaldnda su seviyesi gz hizasnda
olmaldr. 2 3 m. derinlikte yatay pozisyonda durduunda su yukar kaldrmamaldr.
24
1T5 SCUBA EKPMANLARI

Bu konumuzda SCUBA ekipmanlar ad altnda gruplandrlan reglatr, ahtapot (oktopus) ,
konsol , tp , tp vanalar , rezerv mekanizmas , yzerlik ceketi (BC) ve dier malzemelerin alma
prensipleri , fonksiyonlar , kuanlmalar ve bakmlarn ileyeceiz.
Reglatr , Ahtapot ve Konsol :
Sualtnda derine indike her 10 metrede 1 atm artan ortam basnc sz konusudur. 1 atm
atmosferik basnta eklendiinde 10 metrede 2 atm , 20 metrede 3 atm vb ekilde ortam basncna
maruz kalyoruz demektir. Su altnda nefes alabilmek ve vcudumuz zerindeki d basnla , iindeki
boluklarda oluan i basnc dengeleyebilmek iin yksek basnl hava (200 atm) ile
doldurulmutur.Reglatr, tpteki yksek basnl havay solunabilir ortam basncna indiren
ekipmandr. lk retildii yllarda reglatr tek kademeli ve ift hortumlu olarak dizayn edilmiti(Deva
tipi), bu tip reglatrler gnmzde artk retilmemektedir.Bu reglatrlerde basn tek kademede
ortam basncna indirilmekteydi ve arza durumunda ciddi problemler oluabilmekteydi.Tpn
vanasna balanan tek kademeden bamzn iki tarafndan gelen krkl ift hortum azmzn
nnde bir maps zerinde birleir ve sa hortumdan hava gelmekte ,sol hortumdan flenen hava
dar kmaktayd.Bunu hortumlarn maps ksmndaki supaplar salamaktayd.Bu supaplardaki bir
arza ayn nefesin tekrar tekrar solunmasna neden olmaktayd.Ayrca nmzdeki konularda
greceimiz imlenme denilen ,ayn reglatrden iki kiinin srayla nefes almas (acil durumlarda)
uygulanamamaktayd.Reglatrn azdan karlmas halinde ise iine giren suyun tahliyesi olduka
zordu.Btn bu nedenlerden dolay bu tip reglatrlerden vazgeilmi ve bugn kullandmz iki
kademeli ve tek hortumlu(Pro tipi) reglatrler kullanlmaya balanlmtr.Bu reglatrler tpn
vanasna balan ekline gre DIN veya INT (Yoke) reglatr olarak ayrlrlar.
25
lkemizde ounlukla rastlayacamz Int normu reglatrler olup hem tp vanalarnn

birounda hem de reglatrlerde basit bir adaptrle bir normdan dierine gemek olduka basittir.Bu
reglatrlerde birinci kademe tpn vanasna monte edilen yksek basn ve orta basn ksmndan,
ikinci kademe azmzda soluma amacyla kullandmz dk basn ksmndan oluur.
a) Birinci kademede 4 ila 6 k vardr.Bunlardan en az biri yksek basn odacna alr. Bu
k yksek basn kdr ve HP (High Pressure) harfleriyle birinci kademe zerinde belirtilir.Bu
ka tpmzdeki basnc grebilmemiz iin sadece manometre balanabilecei gibi ,manometreyle
birlikte derinlik saati bulunan ikili konsol veya pusula ilave edilerek l konsol diye adlandrlan konsol
da taklabilir.Dal bilgisayarlarnn da konsol olarak kullanld modeller vardr.Birinci kademe de bir
de orta basn odas bulunur.Orta basn odasnda deniz suyunun uygulad ortam basnc ve 8.510.5 atm. kuvvetindeki yayn basksyla [ ortam basnc +(8.5-10.5) atm] lik havann izin veren
diyafram veya piston sistemi mevcuttur ve bu orta basncn gemesine izin verilen odada genellikle 4
dk basn k mevcuttur.Bu klardan birine reglatrmzn ikinci kademesi , birine ahtapot
veya oktopus denilen ikinci bir 2.kademe ki bu bir emniyet malzemesidir dal arkadamzda herhangi
bir sebeple hava problemi oluursa bizimkini kullanabilmesi iindir.Bir dier ka BC diye adlandrlan
yzerlik dengeleyici yeleimizin( ileriki paragraflarda daha geni bahsedeceiz) kams(inflatr)
monte edilerek tpten gelen havayla iirilebilir.Drdnc dk basn kna da eer kullanlyorsa
kuru elbise inflatr kams monte edilebilmektedir.
b) kinci kademe ise yine bir diyafram yardmyla deniz suyunun oluturduu basky ileten ve
ortam basncnda hava gemesine izin veren bir sisteme sahiptir ve azmzn nnde devaml ortam
basncnda solunabilir hava olmasn salar.
Tm dal malzemelerimiz hayati neme sahip malzemelerdir.Ancak reglatrmz

soluduumuz havay salad iin en hayati malzememiz olarak deerlendirilebilir. Birinci kademenin
tpn vanasna balanan hava girii szdrmaz bir tapa ile kapatlmtr.Bu tapa ancak reglatr tpe
monte edilecei zaman almal ve hibir zaman reglatrn 1.kademesinin iine su karlmamaldr.
Tm malzemelerimiz olduu gibi reglatrmz de gne altnda braklmamaldr, rasgele brakld
zaman zerine gelebilecek bir darbeyle baz paralarnn krlabilecei unutulmamaldr ve mutlaka
dal sonras tatl su ile ykanlp yle kaldrlmaldr.Ykama srasnda birinci, kademedeki tapann iyi
yerletirildiine dikkat edilmelidir.zellikle tpe bal iken tama srasnda su iinde veya kyda
reglatrmzn hibir paras yere dememelidir,aksi halde iine kaabilecek kum, akl, toprak dal
esnasnda reglatrmzn arzaya gemesine sebep olabilecektir.
Tpler :
Sualtnda yeteri kadar kalabilmemiz iin soluyacamz havay yanmzda depolamamz
gerekir.Atmosferik artlarda bu hava en az bir telefon kulbesi kadar yer kaplayacaktr.Bir telefon
kulbesiyle dalmamz mmkn olmadna gre yksek basnta sktrlm (200-300 atm) hava
tpleri ile dalmamz ve reglatr yardmyla bu havay ortam basncnda solumamz
gerekmektedir.Amalarna gre tpler 0,5 0,7 1 2 4 7 10 12 15 18 litre ve hatta 2*10
26
veya 2*12 litre gibi ortak vanayla birletirilmi olabilirler.4 litreye kadar olan tpler sualt monopalet
yarmalar,BC veya ABLJ (ileriki paragraflarda anlatlacak) iirilmesi, yedek hava kayna olarak
kullanlabilmekte, 7 litre tpler deko tp ,eitim dal junior dallarnda kullanlmaktadr.Genelde
dal maksatl tpler 10 12 15 18 litre ve az olarak rastlanabilecek 2*10 veya 2*12 litre
olanlardr.Bayanlarda 10 12 litre, erkeklerde 10 - 15 litre ideal hacimlerdir ve rekreasyonal (sportif)
dallar iin yeterlidir.
Tplerin yapld malzemeler elik veya alminyum alamlar olabilir ve birbirlerine gre
avantaj ve dezavantajlar vardr.elik tpler korozyona daha az dayankl ve daha fazla bakm
gerektirirler.Alminyum tpler ise daha fazla et kalnlna sahip olduklarnda daha byk bir d
hacme dolays ile daha fazla kaldrma gcne sahiptirler ve dalcnn daha fazla arlk takmas
gerekir bu da dal konforu asndan tercih edilmeyen bir durumdur.Tplerin vanalar elik
malzemeden yapld iin alminyum tpler dal srasnda boaldka vana daha ar gelecei iin
dalc ba aa pozisyona gelmeye zorlanacaktr. Her iki tp tpnde de dezavantajlarn giderilmesi
mmkn olup (biraz fazla arlk alp , kemerimizi kalamza yakn balamak veya tpn bakm ve
testine dikkat etmek gibi) dal hayatnz boyunca kendi tpnz kullanamayacamz yerlerde (uzak
seyahatler gibi) her iki tp tipine de rastlayabileceiz.
Yksek basnl havadaki ne tpn iinde younlaarak bir su tabakasna neden
olabilecektir.Hareket halindeyken tpmzden sv alkant sesleri duyarsak mutlaka tpmzn
havasnn boaltlp , vanasnn karlp gzle kontrol edilmesi ve gerekiyorsa tpn temizlenme ilemi
yetkili bir servis tarafndan yaplmaldr.Tpmzde fark edilmi bir problem olmasa dahi her yl bir
kere bu kontrol yaplmaldr.
Tplerimiz patlama riski tayan bir ekipmandr.Uzun sre ve sk kullanlm bir veya birka
kere darbe alm ,kullanm basnc zerinde basnlarda kullanlm, ar derecede korozyona
uram tplerde bu risk artar.Bu nedenle tpler ,eliklerde ,kullanm basncnn 3/2 orannda , her 2
ylda (baz kaynaklarda 5 ylda bir ibaresine rastlanabilir , esas alnacak tarih tpn zerinde yazl
olandr), alminyumlarda kullanm basncnn 5/3 orannda her be ylda bir hidrostatik teste tabii
tutulmaldr.Test yaplmam tplerin kullanm ve dolum yaplmas sakncaldr. Testi yaplm ve
uygun kullanlm tplerin patlama riski yoktur denebilir.
Tplerin zerinde imalat firma ismi,hacmi, kullanm ve test basnlar, bo arl, retim ve
bir sonraki test tarihi , malzeme kodlanmas imal ettiren firma bilgileri yazldr.
27
Tplerimizin , dal zaman, teknede veya herhangi baka bir yerde dik olarak braklmalar
dme riski oluturduundan sakncal olup her zaman tpmzn yere yatrlmas ve yuvarlanma
riskine kar desteklenmesi veya dik durmas halinde sabitlenmesi gerekmektedir.
Tpler bir yerden bir yere tanrken ,drme ihtimaline kar yere olabildiince yakn
tanmaldr.Tutma sap olamayan tplerde vanadan tanrken elimizle vanay ama ihtimaline kar
vanay kapamaya zorlayacak ekilde tamalyz.
Uzun sre kullanlmayacak tamamen boalm tpler vanalar kapal dahi olsa nefes alr yani
iine hava girii olacaktr.Bu da tpn iine nem girmesi demektir.Tamamen dolu tplerin iindeki
zaten varolan nem hem tp iin korozyon nedeni olacak, hem de dalc iin kullanlmas salk
ynnden sakncal bir hava oluacaktr.Ayrca Tpn tamamen dolu olarak saklanmas 200 atm gibi
yksek bir basntan dolay metal yorulmasna sebebiyet verecektir ki bu da tpmzn mrn
ksaltacaktr.Uzun sre kullanlmayacak tplerin dik olarak iinde az bir basnla (10-30 atm)
depolanmas gerekir.Bylece iindeki basnl havadan dolay iine dardan nem girii
olmayacaktr.Ayrca eer tpn iinde sv varsa dik durduundan dibinde ,et kalnlnn en fazla
olduu blgede kalacak ve korozyon etkisi en az dzeyde tutulmu olacaktr.
Tp Vanalar :
Tpmzdeki yksek basnl havay kullanabilmemiz iin reglatre gereksinim
duyduumuzu daha nce grmtk.Bu reglatrn tpe taklmas ve tpteki havann birinci
kademeye gemesine izin vermek, gerektiinde hava yolunu kapamak iin tpmzn boaz ksmna
vidalanarak monte edilmi vanalar kullanrz.deiik tipte vanalar olmakla birlikte en genelinde
vanalar bir muslua benzetebiliriz.Saat ibresi ynnde kapanr ve ters ynde alr.DIN ve INT normu
vanalara rastlanabilecei gibi 200 bar (atm) ve 300 bar standartlarnda DIN normu vanalar da
mevcuttur.
Bu vanalarn normlar basit bir adaptrle birbirine evrilebilirler ve ayn normda reglatr
kullanlmas gerekir.Vanalarn hepsi dier norma adaptrle evrilemez bu durumda zellikle dal
merkezlerine gittiimizde zor durumda kalmamak iin reglatrmze uygun vanal tp olup
olamadn yoksa adaptrle dntrme imkann merkezde ayarlamalyz.
28
Vanalar ift kl ve/veya rezervli olabilirler.ift kl vanaya iki ayr reglatr

taklabildiinden ilave emniyet salar.Rezervli vanalar ise tpn iinde 40 bar veya daha az hava
kaldnda bir yay kuvveti yardmyla hava geiini kapatan vanalardr.Bir tel veya ubuk bu vanalara
takldr ve ekildiinde mekanik olarak yay kuvveti ortadan kaldrarak kalan havann reglatre
geiine olanak verir.Bu bir uyar sistemidir.Dalcya havasnn az kaldn ve ka gemesi
gerektiini hatrlatr.Genelde eski vanalar rezervli retilmitir.Gnmzde konsolumuzdaki
manometreden tpmzde kalan hava miktarn kontrol altnda tutabildiimizden rezervli vana tercih
edilmemektedir ve bu sebeple de artk retilmemektedirler.Rezervli vanay kullanrken dikkat etmemiz
gereken baz hususlar aadaki gibidir :
- Tp doldurulurken rezerv ak olmaldr, aksi halde tpe hava basamayz
- Dala balarken rezerv kapal olmaldr, ak unutulmas durumunda hava gelii kesildiinde
tpmzde hava kalmam olacaktr
- Dal srasnda bir yerlere taklp zamanszca erkenden alabilir
- Tpn dal sonras ykanmamas sebebiyle biriken tuz kristalleri nedeniyle mekanizmann
skma ve i grememe ihtimali vardr.
- Tm bu sebepler yznden artk rezervli tpler tercih edilmemektedir.
Vanalarmz aarken saat dn ynnn tersine sonuna kadar yavaa ap, yarm tur geri
eviririz.Kapatrken de ters ynde sonuna kadar ancak fazla skmadan parmak kuvvetiyle
kapamalyz.Fazla sklmas vanamzn arza yapma riskini arttracaktr.
En yaygn olarak rastlayacamz INT normu vanalarda reglatrn takld blmde O-ring
ad verilen dairesel kesitli szdrmazlk contas vardr.Bunun olmamas durumunda hava basnla
dar kaarak reglatre yeteri kadar gelmeyecektir.O-ringin apakl,tuz kristalleri birikmi veya
izilmi,yrtlm veya deforme olmas hallerinde O-ring patlamas dediimiz olay gerekleebilir ve
yine tpteki hava dar kaarken reglatrmze yeterli hava gelmeyecektir.Bu durumda hava hzla
boalr ve su dndaysa baya grltye sebep olur.Bunun olamamas iin reglatr vanaya monte
etmeden nce O-ring kontrol edilmeli reglatr vanaya monte edilirken tam az aza getirilerek
reglatrn arl elimizde olacak ekilde O-ringin zerine dzgn basmasn salayarak monte
etmeliyiz.O-ring patlamas genellikle monte edilip n-vana aldktan sonraki ilk 10 dakika iinde
meydana gelir.Bu yzden dala hazrlanrken ilk i olarak reglatrmz,BC mizi tpe monte ederek
bir kenara dzgnce yatrp ,sabitleyip giyinmeye gidersek bu riskli sreyi darda hazrlk srasnda
geirmi oluruz.Eer patlama olursa da suya girmeden mdahale etme imkanmz olur.
29
1T6 TEMEL FZYOLOJ

Dal vcutta zellikle solunum ve dolam sisteminde nemli deiim ve isteklere sebep olacaktr. Bir
dalcnn hakknda bilgi edinmesi gerekenler;
METABOLZMA
Vcut dokular fonksiyonlarn yerine getirip, gelitirebilmek iin besin ve oksijene(02)
ihtiya
duyar. Besin ve Oksijen kimyasal olarak birleir enerji ve atk madde (Su,Karbondi- oksit(CO2)) retir.
BESN + OKSJEN = ENERJ + SU + KARBONDOKST
Bu ilem srekli olarak devam eder ve metabolizma olarak adlandrlr.Vcut besinleri alr onlar ya ve
kimyasal karmlar olarak gnlerce saklayabilir. Oksijen alm ve karbondioksit atm solunum
sisteminin grevidir.
Bu sistem yaam boyu devam eder. Bu sistemde herhangi bir aksama yaamsal tehlike oluturabilir.
Vcut dokular devaml olarak Oksijen alp Karbondioksit vermezler ise leceklerdir.
Yaklak olarak havann % 80nini Azot(N2) oluturduu iin bu gazda solunum sistemine Oksijen ile
birlikte girer, dolam sisteminde kan tarafndan emilir fakat metabolizmada bir rol oynamaz. Normal
gnlk yaamda varl ihmal edilebilir. Ancak Azotun dalclktaki nemli etkilerini daha sonraki
derslerde grebileceiz.
Solunumda soluduumuz havadaki Oksijen akcierde kana verilir ve akcierlerde kandan ayrlan
karbondioksit atmosfere geri dner. Dolamda kan,vcudun doku ve hcrelerine Oksijen gtrr ve
Karbondioksidi akcierlere geri getirir.
NSAN YAAM DESTEK SSTEM
Solunum sistemi yaps ve ilevi
Hava yolu, az ve burunda balar, cierlere doru ikiye ayrlr ve gaz deiiminin gerekletii
bronlardaki alveol keseciklerine kadar devam eder.
Akcierler; Oksijen alp kabondioksit verdiimiz organmz olan akcierler gs kafesimizin byk
bir ksmn kapsar. Az ve burun ile balayan hava yolunun soluk borusu ve bronlarla devam eden
ksmnda gaz deiimi olmaz buralara l bouk denir.
Gaz deiimi akcierin bronlarndaki alveol keseciklerinde gerekleir.Soluk alma istei beyin
tarfndan ncelikle kandaki karbondioksit miktarna gre belirlenir, Oksijen eksikliine gre deil.
Beyinde bulunan ve kandaki karbondioksit miktarna duyarl bir alc vcudun nefes alma drtsn
oluturur.
Hava diyafram ve baz kaslarn hareketleri ile hava yolundan akcierlere alnr.Kaslarn gevemesi ile
gs kafesi klr ve cierlerden dar atlr.Bu soluk alma dzenidir.Normal solunum hz
dinlenirken dakikada 12-14 iken egsersiz yaptka dakikada 35e kadar kar.
Akcierlerin hacmi; toplam akcier kapasitesi yetikin bir insanda ortalama 6 Litredir
bunun 1.5 litrelik ksm, soluk alma verme srasnda akcierlerde kalr. Buna REZDEL KAPASTE
denir.
Soluma srasnda alp verdiimiz maximum hava ise 4.5 litredir buna VTAL KAPASTE denir.
Dinlenme srasnda solurken sadece 0.5 litrelik havay alp veririz. Bunada TDAL KAPASTE denir.
Bu miktar egzersiz yaparken vital kapasiteye kadar kar.
Nefes tutarak byk derinliklere yaplan dallarda artan basncn etkisi, teorik olarak toplam akcier
kapasitesini 6 litreden rezidel kapasiteye drr (1.5 litre) Bu durum akcier skmas riskini
meydana getirir.
30
Normal solunum hz dinlenirken dakikada 12-14 keredir. Egzersiz yaptka dakikada 35 e kadar ckar.
DOLAIM SSTEM YAPISI VE LEV
Kan karbondioksit,oksijen ve azot gibi sindirim sisteminin rnlerinide vucudun btn dokularna tar.
Bylece besinler dokularda Oksijen ile yaklr, enerji ve byme salanr. Ayrca atk maddeler ve
karbondioksit de hcrelerden bu yolla toplanr.
Kan,kalp ve damarlar sayesinde dolamn yapar. Kalbin kan pompalamas nabz olarak hissedilir.
Kalp akcier keselerinin arasnda, gs kafesinin n ve orta ksmndadr.Kalbin sa ksm kan
dokulardan akcierlere pompalar, kalbin sol ksm ise akcierde oksijen bakmndan zenginlemi kan
oksijenin kullanlp karbondioksidin aa kt dokulara gnderir.
Oksijen bakmndan zengin kan (Arterial blood-atardamar kan) parlak krmz renktedir. Karbondioksit
bakmndan zengin olan,akcierlere giden kan (renous blood-toplar damar kan) ise mavimtrak krmz
renktedir.
Nabz dinlenirken dakikada 60-70dir.Egzersiz yaparken 200e kadar artabilir.
AKCERLERDE GAZ DEM, GAZLARIN ROL
AKCERLERDE GAZ DEM
Btn bronlar kan ve hava arasnda kalan bir zarla kapldr. Difzyonla Oksijen havadan kana ve
karbondioksit kandan akcierlere geer. Akciere gelen kanda Oksijen oran dk ve Karbondioksit
oran yksektir. Akcierlerde geni bir alana, gaz deiimi yapan milyonlarca bron yaylmtr.
GAZLARIN ROL
Soluduumuz havay oluturan gazlar basn altnda vcudumuzu eitli ekillerde etkiler.
OKSJEN;
Oksijen gaznn metabolizmammz iin ne kadar gerekli bir gaz olduu bellidir, ancak belli koullar
altnda zehirli etkide yapabilmektedir. Normalde bir bar basncndaki havay soluruz ve bunun yaklak
% 21i oksijen gazdr. Vcudumuz bu gazn ksmi basncndaki artlarn bir ksmn dengeleyabilir,
ancak bu art ok fazla ise vcut toleransn aacak ve zehirlenme balayacaktr. Neden ve nasl
olduu tam olarak anlalamasada merkezi sinir sistemindeki ani (akut) etkisi ve akcierlerin stndeki
kalc (kronik) etkisi ok nemli ve lmcl olabilmektedir. Sportif dal limitlerinde normal hava ile
yaplan dallarda bu tehlike sz konusu deildir.
NTROJEN(AZOT);
Soluduumuz havay oluturan %79 oranndaki nitrojen gaz basn altnda nitrojen narkozu ve/veya
dekomprasyon hastalna neden olabilir.
Nitrojen Narkozu;
lk defa 150 yl kadar nce yksek basnl havann alkol gibi narkozik etki yapt gzlenmitir. O
gnden bu yana nitrojen narkozu yada derinlik sarholuu olarak bilinen bu etkinin, Nitrojen gaznn
artan ksmi basnc etkisi ile olutuu kesinlemitir.
Yzeyi terk edip dala geen bir dalc artan nitrojen basncnn etkisi altna girmee balar. Bu etki
kendisini yaklak 30 mtden itibaren hissettirir. Derinlik ve basn arttka alkol alm gibi sarholuk
belirtileri ortaya kabilir. Derinlik arttka nitrojen narkozunun etkisi de artar. Daha derine doru dala
devam edilirse yaamsal tehlike oluabilir her nekadar nitrojenin narkozik etkisi bnyeden bnyeye
deise bile sonu olarak 30 mtden sonra tm dalclarda grlebilr. Bu durumda yaplmas gereken;
Narkozik etkinin artmasna izin vermeyerek dibe inmeyi kesmek ve dala daha s sularda devam
31
etmektir. nk basncn azalmas ile narkozik etkide ortadan kalkacakrtr.Eer belirtiler ortadan
kalkmam ise dal emniyetli bir ekilde terk edilmelidir.
ki narkotik maddenin bir arada alnmas ile oluan etkiler her ikisinin tek tek alnmas ile oluandan
ok daha fazla olabilir. Eer alkol yada uyuturucu etkisi olan ilalar alnarak dal yaplrsa dozaj az
bile olsa narkozik etki ile birleince sonu tahmin edilebileceinden ykc olabilir.
Dekompresyon Hastal
Henry kanununa gre gazlarn sv iindeki znlrl, ksmi basnlaryla doru orantldr. Basn
arttka nitrojen gaznn ksmi basnc artacandan, soluduumuz havadaki nitrojen miktar da
artacaktr. Buna ve zamana bal olarak nitrojen gaz kan ve dokularda daha fazla znecektir.
Dekompresyon hastal, kanda znm halde bulunan bu nitrojenin basncnn ani olarak ortadan
kalkmas sonucunda kan ve vcut dokular ierisinde gaz kabarcklar olumasndan meydana gelir.
Su altnda kalnan derinlie ve sreye bal olarak kabilecek bu hastalktan korunmak iin dal
tablolarnda yer alan "Sfr Deko Limitleri"ne uygun dal yaplmaldr.
DALI DERNL (metre)
0 DEKO SRES (dakika)
9
12
15
18
21
24
27
30
33
36
39
42
653
192
99
65
40
27
21
17
15
9
7
6
(0-250 m. Rakm iin) Bhlmann/Hann

0 DEKO TABLOSU
KARBONDOKST;
Metabolizmada oksijen tketimi ve karbondioksit retimi bir denge iindedir. Bu dengenin bozulmas
vcutta problemlere sebep olabilir. Nefes tutarak yaplan dal halinde oksijen kullanlp karbondioksit
retilirken oksijen alnmaz, karbondioksit verilmez. Vcut bir sre buna dayanabilir. Fakat
karbondioksit dzeyi nefes alma istei dourduunda durulmaldr - vazgeilmelidir. Eer soluk alma
istei dikkate alnmazsa oksijen seviyesi kritik oranda debilir, bu da su altnda bilinsizlie yol
aarak boulmaya sebep olabilir.
Hipervantilasyon;
Nefes tutarak dalta su altnda kal sresini arttrmann bir yolu da, kandaki karbondioksit miktarn
drp, oksijen miktarn arttrmaktr. Bunun iin hzl ve derin solumaya hipervantilasyon denir ve
tehlikelidir.
Hipervantilasyon kandaki karbondioksit miktarn nemli lde azaltr, fakat onun
yerine oksijen seviyesini arttramaz. Bu teknik, oksijen miktar kritik bir ekilde dene kadar nefes
alma isteini erteleyecektir. Bylece soluk alma isteinden nce bilin kayb ortaya kabilir.
Denemeyin.
Sinirlilik veya heyecan, soluk alma hzn ve derinliini arttracaktr. Den karbondioksit seviyesi de
vcutta uyuma haline ve ba dnmesine neden olacaktr. Kendinizi byle hissettiinizde durup
rahatlamaya ve soluma hzn drmeye aln.
S Su Baylmas;
32
Nefes tutarak yaplan dalta, hipervantilasyona bal olarak artan basncn etkisiyle akcierlerin hacmi
klr. Bu durumda (Boyle kanununa gre) oksijenin ksmi basnc
artar. Bu durumda vcut yeterli oksijene sahip olduunu alglayacaktr. Ancak k esnasnda basn
azalaca iin, oksijenin ksmi basnc, kritik seviyenin altna decek ve
dalc su altnda bilincini yitirecektir.
TKENME, BOULMA, HPOKSA, HPOTERM VE NLEMLER:
TKENME:
Dal, irade isteyen ve ok efor harcanan bir spordur. Dalc ok abuk yorulacak ve kendisi ile birlikte
dalanlara sorun karacaktr. Byle bir dalcnn bana kaza gelme
riski ok byktr.
Yorgunluk, tanmlanmas hissedilmesinden daha zor bir semptomdur. Buna ramen yle
tanmlayabiliriz. Yorgunluk, insann fiziksel ya da zihinsel durumunun iyi olmad, kendini her
bakmdan gsz hissettii durumdur. te byle bir durum su altnda ortaya karsa olduka tehlikeli
sonular doabilir. Tkenmeyi oluturan etkenler unlardr:
Fiziksel Yorgunluk:
Normal palet rpmak, karada komak ile eit miktarda enerji gerektirir. Byle bir hareket kaslarda
harcanan oksijeni arttracandan dolay, soluma hz da artacaktr. Kas dokular ksa periodlar iin
ar artlarda ve yetersiz oksijen seviyelerinde bile fonksiyonlarn yerine getirebilirler. Fakat eer
kaslar byk bir efor harcadktan sonra dinlenemezse, yorgunluk ortaya kacaktr.
Zihinsel Yorgunluk:
Daltan nce zihinsel olarak yorgun olan dalclar (dal blgesine gelmek iin uzun bir yolculuk
yapan veya dier zihinsel endieleri olan vb.) dal srasnda byk bir olaslkla yorgunluktan dolay
zor durumda kalacaklardr. Dal ncesi dinamik ve salam olmak, iyi dinlenmi ve bir takm
endielerden arnm olmak gerekir. Eer kafanzda bir takm sorunlarla birlikte suya giriyor iseniz,
dalnza kendinizi veremeyeceinizden dolay bir takm sorunlarla karlamanz kanlmaz
olacaktr.
Derinlik:
Havann younluu da derinlikle birlikte artar. Bu durumda tpten hava solumak daha ok efor
gerektirecektir. Dipte, vcuttaki karbondioksit miktarnn art, vcutta yorgunluk hissi ortaya
karacaktr. Ayrca derinlerde ok efor harcamaktan kanlmaktadr.
Vcut Scakl:
Vcut Scakl; suda, havaya gre 25 kat daha hzl iletilir. Bu nedenle vcudun souk suyla
dorudan temas, byk bir enerji kaybna sebep olur ve vcut kendi scakln korumak iin ar
enerji retir, sonucunda da yorgun der. Souk suda elbisesiz vcudun hareketleri s kaybn
hzlandracaktr. Bunun sonunda reflekslerde bir yavalama ve kas gcnde rahatszlk verecek kadar
azalma hissedilir.
Dalcnn rahat ve gvenlii iin vcut scakln korumas ok nemlidir. Tropikal sular dnda ve
ksa olmayan dallarda koruyucu kyafetlerle korunmak arttr. Vcut 25 C'nin altndaki su
scaklnda, retebildiinden daha hzl bir ekilde s kaybetmeye balar.
zellikle ba ve elleri korumak nemlidir. Kafatasnn korunmas azdr ve beyin mutlaka kendi
scakln korumaldr. Dier yandan eller geni yzeye sahip olduundan s kayb hzldr.
33
BOULMA
Hipoksia, yorgunluk veya souktan etkilenmek, bir dalc iin hayati tehlike gsterebilir, su altnda
bilinsizlie ve boulmaya sebep olabilir. Boulmakta olan kazazadenin doal soluk alma istei, hava
yoluna su girmesine engel olacaktr.
Balangta grtlak (epiglottis) suyun akcierlere girmesini nleyip mideye gnderir. Kii gittike daha
hipoksik ve daha bilinsiz olduka, su akcierlere de girecektir. Sonunda birka dakika iinde lme
sebep verecek ciddi etkiler ortaya kacaktr.
Kii, akcierlerine su girmeden nce de ok veya aspeksia (asphyxia-soluksuzluk) yznden lebilir.
Eer kazazade balangta hzl bir mdahale ile kurtarlrsa, hayata geri dnme ans vardr.
HPOKSA
Vcudun fonksiyonlarn yerine getirebilmesi iin belli bir seviyede oksijene ihtiyac vardr. Eer 02
seviyesi ok dkse hipoksia oluur, eer vcuttaki btn 02 kullanlmsa anoksia ortaya kar.
Hipoksiann Sebepleri: Hipoksiann ortaya kt durumlar;
- Eer soluk alma durursa; stemli (nefes tutarak dalta) ya da istemsiz (boulma, ok)
- Anemi, kanszlk (kanda 02 transferinin zayf olmas)
- Ciddi bir kanamadan sonra (02 transferi iin yeterli kan olmamas)
- Gaz zehirlenmelerinden sonra (02 olmamas)
Nefes tutarak dalta, solunum istemli olarak durur ve hipoksia riski tar. Bu dalclarn dipte
harcayacaklar zaman olduka snrldr ve bu snrl srede ok efor sarfetmek tehlikelidir. Hipoksia,
tpl dalclar da, hava kaynandaki bir arzadan sonra yaplan acil klarda etkileyebilir.
HPOTERM
nsan vcudunun scakkanl bir canl olarak metabolizmas snrl scaklk derecelerinde alabilir.
scakln bu sabit snn snr altna dmesi hipotermidir.
Suyun zgl ss ve yksek s transferi nedeniyle vcut scaklnn dmesi (hipotermi) su iinde,
kara ortamna gre ok daha ciddi ve hzldr.
34
1T7 YZERLK AYGITLARI

BC ve ABLJ :
Buoyancy Compansator (yzerlilik dengeleyici ksaca BC dediimiz bir ekipmanmzdr.
Adjustable Buoyancy Life Jacket (Ayarlanabilir yzerlilik can yelei) ise ksaca ABLJ veya ilk reten
firmann adndan dolay Fenzy biye adlandrlan ekipman ise, BCnin piyasaya kmasndan sonra
artk baya ender rastlanr durumdadr ,
BC tpmzn zerine monte edildii , tpten gelen dk basn hortumuyla veya azla
iirilebilen, ceket gibi giyilebilen bir ekipmanmzdr.ine hava verilmek suretiyle bizi dal ncesi ve
sonras yorulmadan su stnde tutar.BCmizi inflatr den iirdiimiz gibi yine inflatrden
sndrerek dala geeriz. Derinlikle birlikte vcudumuz zerindeki basn ta artacandan elbise ve
vcut hacmimiz klecektir.Sonuta suyun kaldrma kuvveti azalacandan derinde yzerliliimiz
negatif olacandan batmaya balarz.Bu aamada BCmizin iine yeteri kadar hava basmak suretiyle
yzerliliimizi ntr hale getirerek daha konforlu bir dal yaparz.Bu durumda paletlerimizi aa doru
vurup sabit durmaya almak yerine sadece yatay pozisyonda vurarak rahata ilerlememize yarar.
ABJLler de ayn ayn ilevi yerine getirir ancak boyundan giyildii iin zerine tp monte
edilmez.Tp iin ayrca srtlk kullanmak gerekir ve acil bir durumda arlk kemerimizi atmamz
gerektiinde ABJL kolonlarna taklmamas iin elbisemizin zerine nce ABLJ sonra tp en sonda
arlk kemeri taklr.Halbuki BCde kuanma sras nemli deildir. ABLJ boyun evresi ve gs
tarafnda itiinden bir kaza durumunda kazazede baygn haldeyken bile nefes alabilecek ekilde
yz su dnda kalacaktr.Ancak BCde bu garanti edilmemitir, bu zellik modellere gre deiiklik
gsterebilir.Bunlarn yannda BC,tp iin ayr bir srtlk gerektirmez, kolay kuanlr ve sualtnda daha
konforlu bir dal imkan salad iin tercih edilmi ve yaygnlamtr.
35
eitli dizaynlarda BClere rastlamak mmkndr.Omuzlar tokal veya tokasz, her taraf veya
sadece srt ksm iebilen, sert veya yumuak srtlkl ,arlk entegreli, cepli, metal veya plastik D-ring
halkal, omuz ve/veya belden hzl hava tahliyeli deiik modeller mevcuttur. Ancak her BCde inflatr
hortumu ve azdan iirme maps bulunmaktadr.
BClerde tpn takld srtlk ksmndaki kolonlarn metal veya yaygn olarak plastik tokalar
olabilir.Tpn sktrld plastik tokann zerinde kolon kaynn hangi sra ile taklaca resim veya
numara sras ile ounlukla verilmitir.Ancak doru takmak nemlidir, yaplacak bir yanl montaj
tpn sualtnda srtlktan kmasna sebep olabilir ki bu da dalcy zor durumda brakacaktr.
BClerimiz de yine dier tm dal malzemelerimiz gibi dal gn veya gezisi sonras tatl su ile her
taraf iyice ykanp tuzlu sudan arndrlmaldr.Hatta infaltrden iine su doldurup tahliye valflarndan
srayla bu suyu boaltmak suretiyle valflarda de tuzun kt etkilerini bertaraf etmi oluruz.
Kuanma :
Dal ncesi hazrlmza kuanma diyoruz.Reglatr, tp ve BCnin monte edilmesi her
dalcnn kendi sorumluluundadr.lk yaplmas gereken daha nce bahsettiimiz gibi bu nn
monte edilip vanann almasdr.Burada dikkat edilecek nokta tp BCye monte edilirken ne yksek ne
de alak balanmamaldr.Aksi takdirde dal srasnda tp devaml olarak ya kafamza yada
kalamza arparak bizi rahatsz edecektir.Reglatrmz de daha nce bahsettiimiz ekilde monte
ederken ikinci kademe ve ahtapotun samza , konsol ve inflatr kamsnn da solumuza gelecek
ekilde monte etmeye dikkat edeceiz.BC inflatrne kam dediimiz hortumu takarken hortumun
ucundaki yks kedimize doru ekerken hortum inflatre monte edilip yksk braklarak kilit
mekanizmas grevi yapmas salanr.En son olarak tp vanas yavaa alarak reglatr sistemine
havann dolmas salanr ve vana sonuna kadar alp yarm tur geri evrilir.Bu yaplrken manometre
herhangi bir patlama riskine kar kimsenin olmad bir yne doru evrilir.Daha sonra tpmzdeki
hava miktar ve dier ekipmanlarmzn ilevi kontrol edilir.
36
1T8 DALI ELBSELER VE YARDIMCI EKPMANLAR

DALI ELBSELER : Dalcnn su ierisinde s kaybn azaltmak iin dal elbisesi kullanmas
gereklidir. Dal elbiseleri genellikle % 95i mikroskobik hava veya azot kabarc, kalan vulkanize
kauuk yapda olan ve neopren ad verilen zel bir kumatan imal edilmilerdir.
Islak, yar kuru ve kuru olmak zere eit elbise mevcuttur. Islak ve yar-kuru elbiseler
genellikler neopren malzemeden imal edilmiler 2.5-3-4-5-5.5-6- 6.5-7 mm. Kalnlkta olabilirler.
ksmlar jarse kapl elbiseler kolay giyilmeyi, estetik renkleri nedeniyle tercih edilebilirler. lkemiz
sularnda yaz-k dal yaplaca gz nne alnacak olursa ideal kalnlk seimi 5 5.5 mm olmaldr.
Elbiseler tek para tulum, ksa kol ve ksa paal (shorty), pantolon-ceket-balk para, bahvan
pantolon-balkl ceket ve benzeri modellerde olabilir. klim artlar dikkate alnrsa bahvan pantolon (
long-john)- balkl ceket tercih edilmelidir. Elbise kalnl arttka daha fazla arlk ihtiyac
doacandan, scak havalarda giyme zorluundan, kalnlk azaldka da me ardnda da Hipotermi
riski artacandan kii kendi zelliklerine uygun elbise kalnln tercih etmelidir.
Giyinme zorluu ekmek istemeyenler slak tipte, kol ve bacak azlar fermuarl elbiseleri
dikkate almaldr. Yurdumuz sularnda yaz ve k dal yapmaya en elverili elbise tipi ise kol ve
bacaklarnda bir nevi conta vazifesi gren zel doku bulunan ve yar-kuru olarak adlandrlan
elbiselerdir.
Kuru tip elbiseler ise, neopren veya daha sk dokusuyla su ve hava geirmeyen ince membran
malzemeden, patikler elbiseyle birleik, boyun ve kollar su szdrmaz contal ve fermuarlar da ayn
ekilde su szdrmaz zelikte imal edilirler. Kuru tip elbiselerin iine tulum eklinde i elbise yada
gnlk hayatta kullandmz yn dokuma kyafetler giymemiz s kaybn nemli lde azaltacaktr.
Fermuarn bozulmas yada elbisenin delinmesi riskine kar zel tamir takm bulundurmak ve elbiseye
zel bakm gereklidir. Ayrca, artan ortam basncnn etkisiyle elbisenin iine basnc eitleyecek su
girii olmadndan skma problemi yaanacaktr. Bunu nlemek iin elbisenin iine hava baslmas
gerekir. Tm bu nedenlerle kuru tip elbisenin kullanm iin zel eitim ve tecrbe gereklidir. ok
souk ortamlarda gerekli olmas ve dier elbise eitlerine gre fiyat ykseklii nedeniyle lkemizde
pek yaygnlamamtr.
ELDVEN-PATK : Souk ortamlarda el ve ayaklardan s kaybn nlemek, kyda yere basarken
yaralanmay nlemek ve elerimizi sert cisimlerden, zararl deniz canllarndan korumak iin patik ve
eldiven giyilmesi gereklidir. Patikler sert tabanl, orap eklinde, fermuarl ve fermuarsz tipleri
mevcuttur. Sert tabanl tipler kapal paletle kullanlamayp, ak tip paletle kullanlabilirler.
BIAK : Bakla dalmann amac, sualt yasratklar ile savamak deil , sualtnda sorun yaratabilecek
a ve ipleri kesmektir. Ban saplam bir yaps olmaldr. genellikle bacaa taklan bir klf vardr ve
kolay ulalp karlabilecek ekilde taklr. Paslanmaz elikten, 3-5 mm kalnlnda, 15-20 cm.
uzunluunda olan dal baklarnn bir taraf keskinletirilmi, dier taraf ise testere diliidir. Ayrca
eki grevi grecek bir kafaya ve tornavida ilevi gren bir uca sahip olanlar vardr. Dal baklarn
temiz ve yal bir ekilde saklamak ve keskinliini dzenli bir ekilde konrtrol etmek gerekir.
DERNLK SAAT: Btn dalclar ne kadar derinlie indiklerini bilmek isterler, aletli dalta ise ne
kadar derinlie indiini bilmek arttr. En basit derinlik saati kapiler tiptir. Bu ince, bir ucu kapal klcal
bir boru iindeki havann d basn ile skmas sonucu alan bir gstergedir. Basit bir
mekanizmas olduu iin doru gsterir, ancak 10 mt.nin zerindeki derinliklerde okunmas zor
olduundan gvenilir deildir. En iyi derinlik derinlik saati kapal Bourdon tpl yada diyaframl tiptir.
bourdon tp su basnc altnda uzayan bir eit mekenizmaya sahiptir. Bylece, tpn ucunda ucun
da bulunan nceden leklenmi bir ibre derinlii gsterir. Diyaframl tip de ayn ilke ile alr.
Diyaframa bal bir ibre su basncn gsterecektir. Derinlik saatleri dayankl olmal ve doru
gstermelidir. Baz modellerde sfr ayarda bulunur. Derinlik saatlerini dikkatli muhafaza etmek
gerekir. Ald darbe sonucu yanl gstermeye balayan bir derinlik saati yanl hesaplamalara ve
sonuta byk tehlikelere yol aabilir.
PUSULA: Sualtnda yn kaybetmek ok kolaydr. Serbest dalclar ynn yzeyden rahatlkla
bulabilirler, ama aletli dalc bunu yapamaz. Pusula, basit ve kullanl kolay bir yn bulma aracdr.
Pusula genellikle bilee veya konsol zerine takl olarak tanr. i sv doludur. Yn izgileri ayrntl
37
ve rahata okunabilecek ekilde izilmi olmaldr. Gidi yn oku ve bir ibresi vardr. Ayrca birde
dnebilen bir embere sahiptir. Ayrca eitli zelliklere sahip elektronik pusulalarda vardr.
DALI BLGSAYARI: Dal bilgisayarlar, kronometre, derinlik saati ilevlerini birletiri, dal
derinliini, sresini ve dal profilini srekli kaydeder. Bu veriler gre ardk dallarnzn limitlerini
hesaplayarak emniyetli bir dal plannz yapmanz salar. Deko duraklarnn gereklilkiini
hesaplayarak gerektiinde sizi bu konuda uyarr. Ayrca dal srasnda k hznz da denetleyerek
hzl klarda uyarr. Baz bilgisayar modellerinde tpnzde kalan havay alglayarak hava
tketiminizi ve kalan havanza gre daha ne kadar sualtnda kalabileceinizi bildiren donanm ve
zellikler vardr.
KILAVUZ HALATI: Bu tr halatlar grn az olduu sularda ok kullanldr. 2 mt. uzunluunda, her
iki ucunda birer byk kanca bulunan bir ip bu i iin yeterlidir. Dalclarn birbirlerini kaybetmemeleri
yan sra birbirleri ile haberlemeleri iinde kullanlabilir.
FENER: Karanlk sualrda ya da gece dallarnda fener, etraf grebilmek ve iaretleebilmek iin
gereklidir. Gndz ise kayalarn karanlk kovuklarn inceleyebilmek iin yararldr.
YAZI TAHTASI: Sualtnda not almak yada iaret ile anlatlamayan durumlar yazmak, notlar almak,
dal verilerini kaydetmek vb. amalarla kullanlabilir. Fleksi bir yaz tahtasna sualtnda kurun kalemle
istenilen notler rahata alnabilir.
38
1T9 MALZEMENN BAKIMI VE SAKLANMASI

DALI TAKIMLARIMNIN BAKIMI
Temiz ve tatl suda ykaynz
Denizde yada klorlu / kimyasal madde katkl tatl suda kullanlan btn dal ekipmanlar, mutlaka tatl
suda durulanmaldr, nk:
Tuz, metalleri andrr, korozyona neden olur, yzeylerin dzgn olarak kurumasn engeller.
Havuzlarda artma amal kullanlan klor yada kimyasal maddeler, metallerin ve teki malzemelerin
anmasna neden olur. Reglatrlerde kullanlan yalarn ok abuk yok olmasna yol aar.
Dal srasnda, malzemelere sudan yada plajdan bulaan ya, mazot vb. maddeler de benzer
zararlara neden olur.
Kaldrmadan nce tamamen kurutun
Malzeme bir kere paketlenip kaldrld zaman kurumas mmkn olmaz. Nem; elbiselerin iinde ve
yzerlik dengeleyicilerde korozyona ve bakteri remesine neden olur. Malzeme kesinlikle tam olarak
kurutulmaldr.
Gelecek dal iin hazrlayn
Teknik bakm ve onarm, malzeme kaldrlmadan nce yaplmaldr. Bir sonraki dala kadar malzeme
yle kaderine terk edilmemeli, kk yada byk ne gerekiyor ise o an yaplmaldr.
Tplerin testi ve reglatrlerin bakm yaplm olmaldr.
Kontrol listesi hazrlayn
Yaplacak ileri ve gereken malzemelerin unutulmamas asndan bir kontrol listesi yapmak ok
faydal olacaktr. Listedeki maddeler, dal antas iinde bulunmas gerekenleri ve bu malzemelerin o
anki durumunu kapsamaldr. Bylece herhangi bir aksaklk ya da srprizle karlama olasl
ortadan kalkacaktr.
Dala hazrlanrken, size en son gerekecek para antann en altna, en nce gerekecek para da
antann en stne yerletirilmelidir.
Sigorta yaptrn
Dal ekipmanlar kolayca alnabilecek malzemelerdir., tekrar satn alnmalar ise maddi klfettir. Bu
risklere kar, malzemeler sigorta ettirilmelidir. Bu konuda hizmet veren sigorta irketleri vardr.
Tpnzn, reglatrnzn vb. ekipmannzn seri numaralarn dier byk paralarn temel
zelliklerini mutlaka kaydedin. Adnz ve kiisel bilgilerinizi malzemenin zerine yazn.
ELBSE BAKIMI
Kuru yada slak elbiselerinizin iini ve dn, temiz, tatl suda durulamalsnz. Elbisenizi mutlaka
glgede kurutmal, gne altnda brakmamalsnz. Temizlemek iin sabun yada deterjan
kullanabilirsiniz. Kesinlikle makinede ykamayn. Hafif dezenfektanlar koku yapan (zellikle patiklerde)
bakterileri yok edecektir. Hidrokarbon ve solvent trevlerinin neoprene demesini engelleyin, bu
maddeler neoprene annda zarar verecektir.
Elbisenizi kaldrmadan nce, tam olarak kuruduuna emin olun. Islak tip elbiseleri mutlaka ask ile ve
ezilmeyecei bir yerde saklayn. zellikle, kvrlmasn ve ezilmesini engelleyin nk bu ilem
neoprenin zayflamasna yol aar.
39
Neopren kuru elbiselerde ask ile yada yere uzatlarak saklanmaldr. Membran, yani zar eklindeki
kuru elbiseler iin en iyi saklama yntemi ise elbiseyi dz bir zemine sermektir.
Kuru ve slak elbiselerin fermuarlarn balmumu ile yalayn, silikon kullanmayn. Basit baz onarm ve
yaptrma ilemleri, neopren yaptrclar ile yaplabilir. Kuru elbiseler iin zel yaptrclar vardr.
SCUBA DONANIMININ BAKIMI
Tplerin Bakm
Sktrlm hava, eer hatal tanrsa tehlikeli olabilir. Tpler de potansiyel birer bombadr. Tplerle
ilgili her eye dikkat ve zen gsterilmelidir.
Tplerin ba dman, fark edilemeyen i korozyondur. Korozyon, alminyum yada elik tplerin
ilerinde oluur. Kt kullanlan ve bakmsz kompresrler, tplerin iine nemli hava basabilirler. Birka
nemli dolum, tpte O2 ile birleerek korozyon oluturabilecek yeterli miktarda suyun birikmesine neden
olacaktr.
Reglatrn giri filtresinde biriken pas kontrol edin: Tp sallayarak paracklarn sesini dinleyin.
Srtln altnda ve tpn altlnn iinde d korozyon oluabilir. Sk sk karp temizlemelisiniz.
Srtlk yada BC tokalarndaki metalin tpe srtmesini engellemek iin lastik destekler kullanmalsnz.
yi bir boya, tpn mrn uzatacaktr. Tpnzn her zaman boyal olmasn salayn. Ancak, hava
ile kuruyabilen boyalar kullann. Frnlama tipi ilemleri kesinlikle uygulamayn. Tpler, genellikle gze
arpan canl renklerle boyanr. ok fazla boyann, tpn zerindeki yazlar belirsizletirmesine de izin
vermeyin.
Kullanm basncndan fazla hava basmak, tplere zarar verebilecei gibi kazalara da yol aabilir. Dolu
tpleri gneten uzak ve serin yerlerde tutmalsnz, nk tpn iindeki hava basnc, s ile artar.
Scuba ekipmanlar balkl dersimizde de anlatld gibi, tplerin vanalarn kesinlikle ok fazla
skmayn. Parmak ucu ile skmak yeterli olacaktr. Tama esnasnda vanalarn zarar grmemesine
dikkat etmelisiniz. Tpnz uzun sre kullanmayacaksanz mutlaka dk basnta hava ile
saklamalsnz. Srekli yksek basn, stres altndaki malzemede yorgunlua yol aabilir. Tpnz
kuru ve serin bir yerde muhafaza etmelisiniz.
Dzenli kontrol ve test

Dzenli kontrol, her ey den nce kompresr istasyonlar iin gereklidir, nk dolum yapan bu
istasyonlar her an yksek basncn tehdidi altndadr. Buralarda salk ve gvenlik kurallarna uyulmaz
ise, patlama riski yksektir. Dolaysyla, resmi olarak bu istasyonlarn testsiz tpe hava basmalar
yasaktr. Hatta test sresi iinde bile olsa pheli tplere dolum yapmayabilirler. Korozyon, fiziksel
zararlar yada bilinsiz kiiler tarafndan yaplan bakm abalar, tplerin gvenliini tehdit eden ana
etkenlerdir.
Hem bu istasyonlarda ki operatrlerin sal hem de kendi salmz ve gvenliimiz asndan
tplerimizin hidrolik testini ngrlen aralklarla yaptrmalyz ve srekli bakml olarak kullanmalyz.
Bu sre, Trkiye iin be yldr. Ama her yl genel bakm yaptrmalyz.
Reglatr ve basn lerler

Reglatr ve basn lerleri kullandktan sonra kesinlikle durulayn. Reglatr kuruttuktan sonra toz
kapan mutlaka takn. Bu ilem, suyun ve tozun ieri girmesini engelleyerek, hassas paralarn
paslanma ya da anma ile zarar grmesini ve verim dkln engelleyecektir.
40
Reglatrnzn filtresini dzenli olarak kontrol etmelisiniz. Filtrede pislik olumusa, tpn iinde
paslanma balam olabilir. Filtre yeermi ise, nemli havadan phelenmelisiniz. Pislikten tkanm bir
filtre hava akn etkileyeceinden, reglatrn verimi decektir.
Basn ler, kolaylkla zarar grebilecek bir malzemedir. Yksek basn hortumunun ucunda
sallandndan, saa sola arpabilir. Bunu engellemek in, mutlaka lastik bir klfla korunmaldr.
Basn lerin, kesinlikle doru gsterdiine emin olmalsnz. Yani, ler dolu gsterdiinde tp dolu
olmal ve bo gsterdiinde de bo olmaldr.
Eer reglatrden nefes aldnzda ibre dyorsa, tpn vanas tam ak olmayabilir ya da
reglatrde bir sorun vardr. Bu durumda, kesinlikle o reglatrle dalmamalsnz.
Dalclarn kendi kendilerine reglatrlerine bakm ya da onarm yapmalar hibir ekilde nerilmez. Bu
hassas ve yaamsal cihazn yllk bakmn mutlaka yeterli ve yetkili kiiler yapmaldr.
YZERLK DENGELEME SSTEMLER

Denge yeleinizi kullandktan sonra, iini ve dn iyice ykayn. ini bakteri remesine kar
dezenfekte edin. Ksmen sndrerek kurumasn salayn. BC nin iindeki suyu boaltma valfinden
atmak iin, iirme mekanizmasn kullanmayn; bu ilem, BCnin zarar grmesine yol aabilir.
BCnin btn kontrol mekanizmalarn gzden geirin. Metal metale olan balantlar hafife silikon ile
yalayn.
Tm hava tplerini ve CO2 kartularn, BCnizden skn. CO2 kartuu ve iirme mekanizmas her
seferinde temizlenmeli ve kurutulmaldr. Aksi taktirde korozyon balar.
TEK PARALAR
Kullandnz her malzemeyi daltan sonra ykayn ve kurutun.
Temel malzemeler : Maskenizin ve paletlerinizin lastik bantlarn kontrol edin. atlama olup
olmadna bakn. Eer lastikte erime yada atlama balamsa bunlar deitirmelisiniz.
Maskeniz srekli buu yapyorsa, camn iini talk pudras ile ovun. Bir baka yntemde piyasada
bulunan kimyasal buu nleyici sv ya da spreyleri kullanmaktr.
Bak : Her zaman keskin olmasnsalayn. ok ince bir ya tabakas ile saklayn.
Arlk kemeri : Arlk kemerinizi dzenli olarak kontrol etmelisiniz. Kemeriniz kolay alma ilevini
yerine getirmeli, ancak istek dnda da alp dmemeli. Arlklarn kemer stnde ok kolay hareket
etmesini engellemelisiniz.
Derinlik saati : ok hassas bir alettir, bu nedenle zenli davranmanz gerekir. Doruluunu sk sk
kontrol etmelisiniz. Hava yolu ile tayacaksanz, saati deniz seviyesi basncnda tutabilmek iin basn
koruma kab kullann. Bu kap dk ortam basnc nedeniyle oluabilecek zararlar engeller.
Pusula : Demir / elikten ve gl manyetik alanlardan uzak tutmalsnz.
Bilgisayarl aletler : Deeri ile doru orantl olarak bu aletlere ok zen gstermeli ve kullanrken
yapmcsnn sylediklerine uymalsnz.
El feneri : Akmayan piller kullanmalsnz. Feneri kullanmadnzda, pilleri iinde
bulundurmamalsnz. arj edilebilen pilleri hep arjl olarak saklayn. Kullandktan sonra olabildiince
abuk arj edin. O-ringlerini ok ince bir ekilde silikonlayn.
Yzey iaret amandras : pinin krmam ve makarasnn alr durumda olmasn salayn.
41
Yedek paralar ve aletler :Gereken yedek paralar mutlaka yannzda bulundurmalsnz: tpnz
iin o-ring, maske ve paletleriniz iin lastik kay, elbiseniz ve dier neopren aksam iin neopren
yaptrcs gibi. Ayrca gerektiinde paralar birletirilmesinde kullanlacak ya da kolay baz ilerde
faydal olabilecek aletleri yannzda bulundurmalsnz.
42
43
1T10
KENDN VE BAKASINI KURTARMA
1.PLANLAMA VE ERKEN MDAHALE LE KAZALARIN NLENMES

SCUBA dallar e (buddy)sistemi ile yani birbirini gzeten en az iki kii ile yaplr. Bu yzden
her dalcnn hem kendisini hem de dal arkadan koruyacak bilgileri bilmesi gereklidir.
En etkin mdahale kazalarn olumasn nlemektir. Yaplacak dikkatli bir planlama olas
bir kazay nleyecektir.
ACL DURUM PROSEDRLER:
Dal blgesine ulamadan nce:
Dal malzemelerini dzenli olarak bakma tabi tutmak malzemelerden kaynaklanacak
kazalar nleyecektir.
Hava durumuna uygun dal blgesi seilmeli, bylece fazla dalgal, akntl yerlerde dala
balanmamaldr.
Gruptaki dalclarn deneyim ve kondisyonlarna uygun bir dal noktas seilmelidir.
Dala engel ilalar alnmamaldr.
Daltan 12 saat sonrasna kadar uaa binilemeyecei gz nnde bulundurularak gidi ve
dn plan yaplmaldr.
Acil durumda gerekli olacak telefon numaralar belirlenmelidir.
Dal blgesine ulatktan sonra, dal ncesinde:
Aknt, dalga ky yaps gibi faktrlere uygunlua gre karadan suya giri ve k yerleri
belirlenmelidir.
Dal planlamas yaplmaldr.
Acil durumlarda ne yaplmas gerektiine karar verilmelidir. Dalc kendinde veya
arkadanda
normal olmayan birtakm davranlar grebilir. Eer bu davranlarn nedenini bilirse,
bu davranlarn daha tehlikeli hale gelip kazalara neden olmadan nlemek de mmkn
olacaktr.
Kendini iyi hissetmeyen bir dalg dalmamaldr.
Alk olmadmz veya yeni bir malzeme ile dalacaksak nceden altrmasn yapmal,
inceleyerek
zelliklerini renmeliyiz.
Stres ar panie neden olarak birok kazann balang aamas olabilir. Kendini
herhangi bir
nedenle stresli hisseden dalc, telkinle kendini sakinletirmeye almaldr.
2.KENDNE YARDIM VE KENDN KURTARMA TEKNKLER
Daltan nce buddy check yaplmaldr. Bunun anlam, dal arkadamzla karlkl
olarak birbirimizin malzemeleri doru kuanp kuanmadmz kontrol etmektir. Ayn ilem suya
atladktan sonrada tekrar edilir.
Suda ntr yzerlilik kontrol yaplmaldr. BCmizi tamamen boaltp nefes verdiimizde su
seviyesi gz hizamza gelmeli ve batmaya balamalyz, nefes aldmzda ise burnumuzun
altna gelmelidir.
Eer dalc kendini rahatsz soluksuz, hasta hissediyorsa durmal ve kendi kendini
telkinle kontroln salamaldr. Eer problem devam ediyorsa mutlaka dal arkadana ve dal
liderine
haber vermelidir.
Vertigo, daha nceki derslerde anlatld gibi denge kayb demektir ve ba dnmesi hissi
verir. Bu durumda, bir yere yada dal arkadamza tutunmalyz. Bu olanakszsa kendimize
sarlmalyz
ve dal arkadamza haber vererek dal bitirmeliyiz.
44
Kusmak gerekiyorsa reglatrn iine kusulmamaldr. Eer kusulduysa boaltma

dmesine basarak reglatr temizlenmelidir. Kusma esnasnda reglatr azmzn kenarnda
tutularak boaltma dmesine basmak doru yntemdir.
Krampla karlaldnda, dal arkadamza problem var iaretini yaparak kramp giren
yeri gstermeliyiz. Kramp dal srasnda genelde bacaklarn arka ksmnda oluabilir. Kaslarn ani
ve istem d olarak kaslmas, toplanmasdr. Bu kasn tekrar uzatlmas iin de kas germek
gerekir. Kendi krampmz paletlerimizin ucunu tutup kendimize doru ekerek zebiliriz.
Arkadamzn bana geldiinde ise paletini ona doru iteriz.
Nefes nefese kalma durumunda, tekrar solunumumuzu derin ve yava olacak ekilde
dzenleyene
kadar durup dinleniyoruz. Sonra yaptmz ie devam ediyoruz.
Titreyecek kadar ndnde dal bitirilmelidir.
Yanl taklm malzemeler durup, gerekiyorsa yardm alarak dzeltilmelidir.
Kulaklarmz eitlemede sorunla karlarsak, biraz ykselip basncn etkisini
azalttktan sonra
tekrar denemeliyiz ve daha yava alalmalyz.
Dal srasnda dal arkadamz kaybedersek hibir yne gitmeden kendi evremizde
360
derece dnerek etrafmza bakarz ve hemen yukar karz. O da su yzeyine kaca iin
yzeyde buluulacaktr.
Dal srasnda havasz kalma durumunda
a) Spare Air gibi bir bamsz hava kayna varsa onu kullanarak dal hemen bitirmeliyiz.
b) Yoksa, en ideal zm buddymizin oktopusunu kullanarak yukar kmaktr.
c) Eer oktopus yok ise daha nceki derslerde anlatlan imlenme yntemi kullanlarak
k yaplr.
d) Bu imkanlar yoksa, acil k yaparz. Acil k, reglatr azmzdayken nefes vererek
ykselmek, sonra durup tpmzde basncn azalmas sonucu genleen havay iimize
ekmek ve sonra tekrar nefes vererek ykselmek demektir. Arlk kemerini asla
aada atlmaz.Yzeye ktktan sonra aada kimse olmadndan emin olunduktan
sonra atlr.
Bu gibi acil durumlarda B.C.mizi iirerek ykselmemeliyiz. Bu aniden ykselmemize ve
emboliye neden olabilir. B.C.mizi iirmeden palet gcyle ykselmeliyiz.
3.BAYGIN DALICIYI SUDAN IKARTMAK
a)
Nefes almakta olan baygn dalcy kartrken kendi B.C.mizi tamamen sndryoruz. nk
suyun altndan hibir eyi kendi B.C.mizi kullanarak kartmyoruz. Tek elimizle kazazedenin
B.C.sini kullanarak yukar kyoruz. Bu esnada kazazedenin yz bize dnk bir ekilde
enesi gsmze dayal olmal, bylece kabarck karp karmadn kontrol edebiliriz.
Ayrca bacaklarmzla kazazedenin vcuduna sarlp dirseimizle omzundan bastryoruz.
Bunun nedeni eer kazazede aylrsa kendini kurtarmaya alp iki kiiyi tayacak
kadar iirilmi olan B.C.nin etkisiyle yukar kmasn nlemektir.
b)
Nefes almayan baygn dalcy kartmak: Bu tr kazazedenin cierleri su ya da hava doludur.

Eer hava dolu ise kartrken emboli oluabilir. Bu nedenle karma srasnda yukardaki yntemi
tek bir farkla ayn ekilde uygularz. Cierlerinde hava varsa genletiinde azndan tahliye olmas
iin kazazedenin yz bize dnk haldeyken tek bacamz onun arkasna doru vcuduna
dolarken
dier dizimizle diyaframna bask yaparz. (Not: Bu konuda teknik farkllklar bulunabilir.)
Kazazedeyi yzeye kardmzda ilknce onun yzerliliini salamalyz. Onun B.C.sini

kullandmzdan zaten B.C. onun yzerliliini salayacaktr. Sonra kurun kemer atlr. nk, kurun
kemeri tamak iin BC.ye daha fazla hava basmak gerekir ve ok ikin bir BC diyaframa bask
yaparak nefes alp vermeyi zorlatracaktr. Gerekiyorsa kendi kurun kemerimizi de atarz. Sonra
kazazedeyi tekneye veya karaya, ksaca mdahale noktasna tarz.
Su yzeyinde tamann eitli yntemleri vardr:
Vanadan tutularak
eneden tutularak
Koltuk altndan girilip eneden tutularak
45
Her ne ekilde olursa olsun nemli olan kazazedenin aznn ve burnunun suyun dnda kalmasdr.
Tama esnasnda solunum kontrol ve suni teneffs yaplmaldr. 4 ekilde suni teneffs
yaplabilir:
Azdan aza
Azdan buruna
Cep maskesi ile: Kazazede ile cilt temas olmayacandan bulac hastalklar ve irenmeyi
nleyen bir yntemdir ayrca maskeler effaf olduu iin verilen nefesin kn cep
maskesindeki buharlamadan takip edebiliriz.
norkel ile: Dier metotlarda suni teneffs ilemi srasnda durmak gerekirken bu yntemde
tama
esnasnda suni teneffse devam edilebilir. Kazazedenin arkasna geip onu ekerken norkelin
azln onun azna sokup elimizle szdrmazl saladktan sonra nefes veririz.
Kazazedenin
nefes verdiini norkelin maskemizi buharlatrmasndan anlayabiliriz. zellikle dalgal suda en
ideal yntem budur.
Kiiyi bylece karaya ya da tekneye kadar getiriyoruz. Su iyice alaldnda nce kendi maske, palet
ve
B.C. mizi karrz, sonra da kazazedeninkileri. Malzemeleri kartrken sk sk ara verip suni teneffse
devam etmeliyiz. Kazazedeyi sadece elbisesi ile sudan karrz.
Kazazedeyi kumsal gibi bir yere karyorsak, ideal tama yntemi srt yere gelecek biimde
kollarmz koltuk altlarndan sokup bileklerinden tutmak ve ekmektir.
Kayalk bir zemine karyorsak, srtlanp itfaiyeci tamas denilen usulde tanr. ( Bir kolumuz
bacaklarnn arasndan dier kolumuz ise koluna dolanp bileinden tutarak).
Ykseke bir iskeleye ya da tekneye karmak iin, kazazedenin srt tekneye ya da iskeleye
dnkken yukardaki iki kii bileklerinden tutup eker.
Alak bir iskeleye bot ya da sandala karrken, kazazedenin ellerini st ste gelecek ekilde
mmkn olduunca ileri koyup, tek elimiz onun ellerinin stnde olacak ekilde nce kendimizi yukar
ekeriz. Sonra tek bacamzn stne oturup dier bacamz aa sarktrz ve kazazedenin srt
bacamza gelecek ekilde kollarndan tutup kendimizi geriye doru atarz. Bylece kazazede
bacamzn zerinden kayarak yukar km olur.
Kazazedeyi karaya veya tekneye kardktan sonra standart ilkyardm teknikleriyle nefes alp almad,
nabznn atp atmad kontrol edilir ve gerekiyorsa suni teneffs ve kalp masaj yaplr.
4.SUN TENEFFS VE KALP MASAJI
a) Hastay uyarmak iin kprck kemiinden bastrarak salla ve szl bir ekilde de uyar! Cevap
gelmezse;
b) Nefes yollarn a.
ene itme yntemi. eneyi iki elimizle tutarak yukar doru ekmek. Bu yntemin sakncas,
hastada boyun veya bel kemii yaralanmas varsa btn omurgasn hareket ettireceimizden
kalc hasara sebep olabiliriz. Bu yzden ene kaldrma yntemi daha iyidir.
ene kaldrma yntemi: Aln blgesinden hafife bastrlarak ene olduu yerde kaldrlr.
Bylece
kafa ileri geri eksende hareket etmez. Sonra az hafif alr.
c) Solunum Kontrol: Yanak aza yaklatrlr. Gzle gs kafesi, kulakla nefes sesi, yanakla da nefes
ssn kontrol et. Bu belirti de yoksa hasta nefes almyor demektir. Solunum yok ise hemen 3 ila 5
adet kurtarc (dolu ve yava) nefes ver. Elini hastann alnna daya, parmaklarnla burun deliklerini kapat.
Hastann az hafife ak tutulur. br elle de szdrmazl salayacak ekilde hastann az tutulup 5
sn.
46
uzunlukta derin ve yava nefes verilir. Gz ucuyla gs kafesi gzlenir. Gs iiyorsa doru yaplyor
demektir; karn iiyorsa, mide iiyordur ve bu da nefes yollarnn hala tkal olduu anlamna gelir.
Bu durumda hemen durulur. nk ani kusmaya neden olabilir ve suni teneffs irenme gibi nedenlerle
zorlaabilir veya nefes yollarnn daha fazla tkanmasna yol aabilir. Bu durumda kafa yana yatrlmaldr.
Daha da kts kusma olmaz ama mide iik kalr ve diyaframa bask yapt iin flense de cierler
iirilemez. Dolaysyla mide iiyorsa suni solunum hemen braklmal ve (b) maddesinde anlatld
ekilde
nefes yollar tekrar almaya allmaldr.Ayn eyleri tekrarladktan sonra nefes yollar yine
almamsa,
nefes yollarnda sv veya kat ( kan, kusmuk, su, yosun, takma di) ciddi bir tkanklk var demektir.
Kat cisimlerle tkanan nefes yolu 2 yolla alabilir:
Heimlich Manevras: (Basit ekliyle kiiyi ksrtmektir) Kiinin arkasna geeriz
(ayakta, oturarak ya da yerde oturarak yaplabilir, ama en salkls ayakta yapmaktr)
ve kollarmzla hastann kollarnn altndan onu kavrarz. Bir el yumruk yaplp dier elle
yumruk tutulur ve ani bir hareketle diyaframnn altndan yukar doru hzl bir biimde bastrlr.
Bylece cierlerdeki hava boalm olur ve azda ne varsa onlar da dar atar. Baygn bir
hastada bu ilemi yere oturarak yapabiliriz. Ya da onu srtst yatrp azn yana evirerek
mide blgesine ani basnlar yaparak uygulama yapabiliriz. Kazazede hamileyse kaburgalarn
alt yanlarndan bastrlmaldr. Bu yntem yeterli olmazsa;
ene Sprme Teknii: Kiinin azna kaln bir tahta bir takoz konur. ki parmakla dil tutulur.
Orta parmakla dil ve grtlak engel hareketiyle sprlr.
Eer azda sv varsa kafa yan evrilerek boaltlabilir.
Cierde sv varsa, eer arl msaitse kii ayaklarndan tutup sallanr. Ya da kii karn
dizimize
gelecek ekilde yatrlr ve zerine abanarak midesindeki su boaltlmaya allr. Kii ok iriyse
ve
srtst yatyorsa kiinin sa veya sol aya yukar kaldrlr ters eli kalann altna yerletirilir.
Dier tarafna geip diz klr ve elinden kolundan dizinden tutarak kii bir hamlede yan yatrlr.
Aktaki el hastann enesinin altna nefes yollarn aacak ekilde yerletirilir. Bu pozisyonda
cierden aza kadar ki btn boluklar meyillidir. Sv ne varsa atlr.
Solunuma devam edilir. Solunum durmusa kalp de durur. Durmamsa da 1 dk iinde duracaktr.
4 dk iinde hastann geri getirilmesi mmkndr. 1 dk iinde kalp at bozuluyor ve duruyor.Normalde
4 dk iinde hafif beyin tahribat olur. 10dk.ya kadar mutlak beyin tahribat olur. Su altnda bu sreler
daha uzundur ( 45-60 dk). nk;
1) Dalanlar gen insanlar. Oksijensizlik tolerans daha fazla.
2)
Sporcu olduun iin kanndaki oksijen tayan hemoglobinlerin miktar fazla. Bylece bir
seferde
kan daha fazla oksijen alyor.
3) Souktan dolay metabolizma yavalyor ve oksijen ihtiyac azalyor.
4)
Derinde (rnein 30-40 m.de 4-5 atm. Basn altnda) oksijenin de ksmi basnc o oranda
yksek
oluyor.Kanda yzeye gre 4-5 misli daha fazla oksijen var ve beyin onun hepsini
kullanabiliyor.
Yzeyde drt dakika ise derinde 20 dk. oluyor. Souk ve kondisyon faktrlerini ekleyince
dipteki
mdahale sresi yzeyde 40-50 dk.ye kyor.
Kalp durmusa solunuma devam etmenin pek bir anlam yok. Kalp atn salamak lazm ki kan
beyne
pompalansn. Bu nedenle nabz kontrol edilerek kalbin almas kontrol edilir.
d)Nabz kontrol: Bilekten zor duyulur. ah damarndan kontrol edilmelidir.(Grtlan orta noktasndan
yana doru iki parmak kaylr. ift boumlu bir kas grubu vardr. ah damar o kas grubunun
ortasndadr.) kinci olarak kulak gs kafesine dayanp kalp atlar dinleniyor. Nabz kontrol edilirken
orta ve iaret parmaklar kullanlr. nk ba parmaktan kendi nabz atmz duyabiliriz ve bu da bizi
yanltr.
47
ASLA ALIAN BR KALBE KALP MASAJI YAPILMAZ. Yaparsak kiiyi gerekten ldrebiliriz.
Bir kiinin l olup olmadna karar verme yetkimiz yoktur. Bu yetki sadece doktorlarda vardr.
Kalbin
almadndan ok eminsek kalp masaj yapyoruz.
e)Kalp masaj. Kalp masaj, dardan yaplan baskyla kalbin pompalama ilemini mekanik olarak devam
ettirmesidir. man tahtas ve arkadaki omurga arasnda kalbi sktrp brakarak kalbin vakumlama
yntemiyle
kan pompalamaya devam etmesi salanyor. Kalp masaj ve suni teneffs birlikte yaplmak zorundadr.
Sadece kalp masaj yaplrsa kandaki oksijen biter. Buna CPR (Cor Pulmonary Resisutation) denir.
Kalp masaj iin kiiyi sert bir zemine srtst yatrlr. Hastann ayaklar yerden 15-20 cm yukarda
olursa,
kann kalbe geri dn yerekimi nedeniyle daha kolay olacak ve kalp daha az yorulacaktr. Kiinin
iman tahtasnn te biri orannda yukarsna elimize yerletiriyoruz ve iman tahtasnn alt ucuna elimizin
dememesine ve u kemiin krlmamasna dikkat ediyoruz. Vcut arlmzla bastryoruz. Gs
kafesi 3-5 cm. kmeli ki kalbe etki edilebilsin.(iman insanlarda 8 cm olabilir) Kalp masaj dakikada
80-100 kere eklinde bir hzla olmaldr. ocuklara tek elle yaplmaldr. Bebeklere iki parmakla. Tek kii
isek 15 kalp masaj peinden iki suni teneffs yapmalyz. Suni teneffs yaparken nabz da kontrol edilmi
olur. Sonra tekrar 15 kalp masaj. Eer iki kii isek 5 kalp masaj 1suni teneffs yaplr. Yorulunca yer
deitirilir. Solunum ve kalp kendiliinden alana kadar veya doktor gelene kadar devam edilir.
1T11 GVENL DALI KURALLARI
48
Aletli dal, kurallarna uygun yaplmas ile gvenli ve zevkli hale gelecektir. Aletli dal ile ilgili btn
teorik eitim bu blmde anlatlan gvenli dal uygulamalar ile ilerlik kazanacaktr.
Ak deniz dal:
Havuzda korunakl bir ortamda dal renmeye balayan birisi ak denize ktnda yepyeni bir
dnya ve deiik yaam koullarn grecektir. Havuzun metrelerle belirlenmi boyu ve derinliinden
sonra, l kavramnn yitirildii ak deniz, gz alabildiine uzanan derinlik, deiik balklar, binlerce
yldan beri ayn kalan doa ile eitli bitkilerden oluan bu grnt karsnda yeni dalcnn hayranl,
aknl rknts, sevinci ve zgrl normal karlanmaldr. Buna hayranl ve aknl da
ilave etmek yerinde olur. Havuz yada lokal sualt dallarnda dalcnn karsna kmayan bu farkl
yaam, dal tecrbesi arttka, daha ok zevk alnan ve kiiye deiik duygular alayan bir ortamdr.
Ancak deniz dal korunakl bir ortamda yaplan dala benzemez, eitli tehlikeler ierir. Kurallarna
uyulmadan yaplan deniz dallar olas tehlikelere birer davetiyedir. Bu nedenle dal emniyet
kurallarna zen gsterilmesi yaamsal nem ierir.
Dal amiri, dal lideri , daltaki grevleri:
Dal amiri (Grup lideri) ve grevleri:
Tm dal etkinlii, organizasyonun bandan sonuna dek, daha nceden belirlenmi bir dal amiri
tarafndan ynetilir. Dal amirinin planlad program, hareketin balangcndan, dallarn
dzenlenmesine ve hareket noktasna geri dne kadar ele alnmaldr. Bunun ierisinde; seyahat
program, konaklama, yeme-ime ve dallarn gerekletirilmesi yer alr. Etkinlik sresince, katlanlar
mutlaka dal amirinin direktiflerine uymaldr.
Dal lideri ve grevleri:
Dal lideri, dal amiri tarafndan genellikle grubu oluturan dalclarn arasndan, en tecrbelisi
seilerek grevlendirilir. Dal ncesi daln planlanmas, sualtnda dal grubunun kontrol, sevk ve
idaresi, daln plana uygun gerekletirilmesi dal lideri tarafndan salanr.
Dal planlamas, problemlerin tanm ve zm:
Btn dallar, dal liderinin bakanlnda dalclarn katlm ile nceden planlanmal ve dal
srasnda bu plana uyulmaldr. Bu plan dal ncesi hazrl ile balayp, dal sonras toparlanma ile
bitmelidir.
Dal plannda dikkat edilecek noktalar:

Dal amacnn belirlenmesi
Dal ncesi donanmn listelenmesi ve kontrolu.
Dal elerinin kurallara uygun olarak, kiilerin seviyelerine gre tespiti.
Sualtnda izlenecek rotann izilmesi.
Derinlik ve srenin belirlenmesi.
Acil durumda yaplacaklarn tekrar.
Dalcnn, dal plannda dikkat edecei noktalar.
Liderlik: Dal liderinizi tanyor vr gveniyormusunuz? Dal lideri dal blgesini tanyormu?
Ama: Bu tip bir dal yapmak istiyormusunuz? Eitiminize, niteliklerinize ve tecrbelenmenize
yardmc olacakm? lginizi ekiyormu?
Blge ve koullar: Blgeden ve koullardan memnunmusunuz? Aklnzda herhangi bir soru iareti
varsa bunu dal liderinizle grp dal plan ve idaresini deitirtebilirsiniz.
Donanm: Yapacanz dala uygun donanma sahipmisiniz?
Dikkat:
49
Psikolojik ve/veya fiziksel olarak hazr deilseniz dalmayn. Dal esnasnda durumunuzda
herhangi bir deiiklik olursa dal lideinize ve/veya einize haber vererek dal iptalden
ekinmeyin.
Asla yardm istemekten ekinmeyin.
Kendi gcnz, beceriniz ve donanm listenizi zorlamayn.
Eli dal (Buddy diving) sistemi ve gvenli dal iin gerekenler:
Dal srasnda en nemli emniyet unsuru eli dal (buddy diving) kavramdr. Uyumun, paylamann
ve dostluun temelinde dal arkada kavramn oluturan emniyetli dal ve gvenlik unsurlar yer
alr. Kaza istatistikleri yalnz dalmann ok riskli olduunu gstermitir. Dal sporunda altn kural asla
yalnz dalma dr.
Eli daln gerekleri:
Dal ei seiminde ilgi alanlar, fiziksel durumlar, tecrbe ve hava kullanm gibi unsurlarn gz
nne alnmas.
Dal hedefinin kararlatrlmas, planlanmas elerin ortak ilgi alanlarna uygun olmas.
Giri, k noktalarnn, izlenecek yolun, derinlik limitinin, dal sresinin vb. kararlatrlmas.
Kimin lider olup kararlar vereceinin belirlenmesi.
zel veya acil bir durumda iler ktye giderse ne yaplacann kararlatrlmas.
Dal ncesinde donanmlarn kuanlmasna ve sonrasnda karlmasna yardmlama.
Dal ncesi einin donanmlarnn kontrol (Buddy Check), dalla iligili iaretler ve dier
konularda ksa konuma.
Suda ve su dnda yardmlama.
Dal sresince bir arada yzlmesi, derinliin, zamann ve hava tketiminin birlikte kontrol
edilmesi.
Eli dalta amalanan, bir dalcnn dierini yardm gerektiren yerlerde desteklemesidir. deal bir dal
ei en az kendisi kadar arkadan da kontrol etmeli, herhangi bir sorunun balamasna izin vermemeli,
eer bir sorun varsa en ksa zamanda mdahale edebilmelidir.
Dal ncesi hazrlk, malzeme kontrol, brifing:
Malzemenin hazrlan ve giyili sras:
Tplardaki hava miktarn kontrol edin.
Emergency hava tpn doldurarak dal yeleinize yerletirin. Gerekirse CO2 tpn de
yerletirin.
BCnizi tpe monte edin.
Reglatrnz tpe monte edin, tpn vanasn sonuna kadar ap bir tur geriye evirin.
Giysinizi giyin ve banz dzgnce balayn.
Denge yeleinizi giyin.
Tp reglatr aksamn kuanarak, denge yelei ile olan direkt besleme balantsn kontrol edin.
Arlk kemerini takn. Arln vcudun iki yanna eit dalmasna dikkat edin.
Gereksiniminiz olan dier aletleri aln.
Maskenizi, norkelinizi, paletlerinizi, eldivenlerinizi ve dier malzemelerinizi elinize aln.
Dal liderine brifing iin hazr olduunuzun raporunu verin ve einizi de (buddy check) kontrol
edin.
Buddy checkte (E kontrol) baklmas ve kontrol edilmesi gereken noktalar:
E kontrolnde birinci ama, dalclarn birbirlerinin malzemelerini kullanmasn ve zelliklerini
renmesini salamak(Eer kullanmak zorunda kalrlarsa.),ikinci ama ise gzden kam veya yanl
giyilmi/taklm bir ey olup olmadn kontrol etmektir.
Tm donanmn tam olduunu ve dzgn giyildiini kontrol edin,

Tpn vanasnn yeterli kadar ak olduunu kontrol edin,
Reglatrn ilevlerini nefes alarak kontrol edin,
Basn ve derinlik gstergelerini kontrol edin,
Denge yeleinin tpe balann kontrol edin
50
Denge yeleine bal olan direkt besleme borusunun bal ve alr olduunu kontrol edin,
Denge yeleinin doldurma ve boaltma valflarnn yerlerini ve saylarn kontrol edin,
Arlk kemerinin pozisyonunu ve abuk karln kontrol edin,
Scuba donanmnn abuk karln, pozisyonunu ve almasn kontrol edin,
Malzemelerin pozisyonlarn ve varsa alternatif hava kaynan kontrol edin,
Yzerliin doru ayarlanm olduunu kontrol edin.
Dal ncesi brifing (ky veya teknede):

Brifing srasnca dal ncesi plann tekrar, grevlerin hatrlatlmas, gerekli bilgilerin yeniden
aktarlmas salanr.
Brifingte u sralamaya uyulmaldr:
Emniyet: Kulaklar, skmalar, k srasnda normal soluma, acil durumlarda yaplacaklar, dal
blgesinin zellikleri, dip yaps, aknt, zararl deniz canllar hakknda ksa bilgi verilir. Standart dal
emniyet kurallar, beklenen tehlikeler, oluabilecek zel durumlar ve alnacak nlemler tekrar edilir
Tekrar: Dal plannnda yer alan izlenecek yol, grevler, sre ve derinlik hatrlatlr.
Ekipman: Kullanlacak donanm tekrar gzden geirilir.
Disiplin:Dal lideri pozisyona gre talimatlar vermek, kontrol etmek ve iaretlere karlk vermekle
grevlidir.
aretler: Dalclar kontrol ve kabul etme iaretleri yannda, dal srasnda yaplan i/greve gre
gerekli zel iaretler kullanabilirler.
Brifingler dal amirleri tarafndan verililmelidir. Brifing srasnda sorulacak sorular ve yaplacak
tartmalar, dalclarn dal plann ve yapacaklar dal tam olarak anlayp anlamadklarnn
gstergesidir.
Yzerlik kontrol, suya giri, dibe ini, dal, yzeye k ve yzey kontrol:
Yzerlik kontrol:
Dalc, tpl iken dal iin arlk ayarlamasn tam salayana kadar yzerlik kontrol yapmaldr.
Yzerliin salanmas iin yaplmas gerekenler:
Tam donanm ve dolu tplerle suya girilir ve donanmn iindeki btn hava boaltlr.
Yzeyde arlk ayarlamas yaplarak ntr yzerlik salanr.
Kemere 2-4 kg. fazla arlk taklarak hava harcamasyla oluacak arlk kayb telafi edilir. (Dal
sonunda ntr yzerlik hala sryor olacaktr.)
Denge yeleinine hava baslarak yzeyde yzerlik tekrar salanr.
Tatl suyla deniz suyu arasnda younluk fark unutulmamal, ayn donanm iin younluu daha az
olan sularda daha az arlk taklmasna dikkat edilmelidir.
Suya giri:
Suya giri yntemi dal mevkiine baldr. Suya girmeden nce sudan kolayca kabileceinizden
emin olun.
Karadan suya giri:
Btn donanm karada sadece paletler su kenarnda giyilmelidir. (Gerekirse eler birbirlerine
yardm ederler.)
Giri blgesinin serbest ve dal einin hazr olduundan emin olunmaldr.
Dalgal denize girerken, atlayarak giri dnda denge yeleine biraz hava doldurulmaldr.
Suya yan yan veya geri geri yryerek girilmeli, mmknse buddynin eli tutulmaldr.
Biran nce yzlmeye balanmal, rahata yzlmeye balandnda buddye ve dal amirine okey
iareti verilmelidir.
Dalgal denize giri, eer ok gerekliyse yaplmal ve suya ok dikkatli bir ekilde dal eine yakn
girilmelidir. (Mmknse dal einizin elini tutun.) Suda geri geri ilerlerken geriye baklmal, dalgalara
kar ilerlerken iki boluk arasndan yararlanlmaldr. Olabildiince abuk suya dalnarak dalgalrn
altndan yzlmeli, ky dalgalarnn etkisinden kurtulunca dal ei kontrol edilmelidir.
51
Tekneden suya giri:

Ksa bordolu ve kk teknelerde, teknenin dengesi salandktan sonra srt st yuvarlanlarak
denize girilmeli, kendinden emin olduktan sonra tekneye okey iareti verilmelidir.
Uzun bordolu ve byk teknelerde, maske ve tp tutularak ileriya baklp ne uzun bir adm atlp
denize girilmeli, kendinden emin olduktan sonra tekneye okey iareti verilmelidir.
Yzeyde yzme:
Mmkn olduunca birarada kalnarak sabit hzla ilerlemeye allmal, arada bir etrafa baknlarak
yn ve herhangi bir tehlike olup olmad kontrol edilmelidir. Denge yeleinin ksmi olarak iirilmesi
yzeyde yzerken rahatlk ve gven salar.
Dibe ini:
Dalclar,yzmeden sonra yzeyde birbirlerine yaklar ve karlkl okey iareti verirler. Daha sonra
norkeller karlr, reglatrler taklr, saat ve dier yardmc malzemeler ayarlanr. Dal lideri
sahildeki veya bottaki dal amirine okey ekibindeki dalclara da aa iareti verir, dalclarda
buna karlk verir.(aretler net ve anlalr verilmelidir.)
Denge yeleindeki veya kuru elbisedeki hava yeterli miktarda boaltlr.
Nefes vererek yzerlik azaltlr ve daha nce kararlatrlan ekilde, rdek dal veya ivi dal ile
dala balanlr.
Dal srasnca, kulaklar ve maske srekli eitlenilir.
E olarak birbirine yakn olarak inilir, gerekli iaretler kullanlr. (Dur, okey, sorun var vb.)
Dibe ulaldnda karlkl okey iareti verildikten sonra ntr yzerlik ayarlanr, rahatlanlr ve
uygun bir hzla dala devam edilir.
ni srasnda mmknse klavuz ip (dibe giden halat, zincir, apa ipi) kullann.
Dal srasnda;
Pozisyonunuzu daha nce dal lideri ile kararlatrdnz ekilde ayarlayn. Einizle yan yana
yzmek en iyisidir.
Birarada kalmaya zen gsterin. Aranzdaki mesafe birbirinizi grebildiiniz kadar ya da maksimum
5 mt. olmaldr.
Einizi kontrol edin, belirli aralklarla okey iareti verin. Tecrbe kazandka ve ayn ele dalma
says arttka iaretlerin says azalacaktr. Dalclarn birbirlerine yle bir bakmalar her eyin
yolunda olup olmadn anlamalarna yetecektir.
Dzenli olarak derinlii, zaman, havanz kontrol edin. Eer btn dalclar kendisinin ve einin
havasn kontrol ederse havasz kalma ihtimali ortadan kalkar.
Einizin sizi acele ettirmesine izin vermeyin. Grebileceiniz eylere yakndan bakn, Sualt
hayatn ve ilginizi ekenleri inceleyin ve ayrntlara nem verin. Etrafnza zarar vermeyin.
Daltan keyif almaya zen gsterin.
Yzeye k ve yzey kontol:
Dal sresi bittiinde veya hava rezerv seviyesine indiinde (50 bar) ka balanlr. Hava
kaynandaki azalmay farkeden ilk dalc rezervdeyim iaretini vererek havasnn azaldn
belirtir.
nce dal lideri yukar iaretini verir, dier dalclarda buna okey veya yukar iaretini vererek
anladklarn belirtirler.
k srasnda eler birbirlerine yakn durmal ve kk hava kabarcklarn gemeyecek bir hzda
ykarya doru palet vurulmaldr. k hz 10 mt./dk.y gememelidir. (Mmknse daha dk bir
hzla klmaldr.)
k srasnda ntr yzerlii koruyabilmek iin denge yeleinden kontroll biimde hava
boaltlmaldr. Hava tutmayarak normal biimde solumaya devam edilmelidir. Bylece akcierlerin
zarar grme riski de nlenmi olur.
k srasnda yukarya baklmal, bir kol ba yukarsnda tutulup yavaa dnlerek olas engel ve
teklikelerden saknlmaldr. Dalclarn birbirlerine dnerek yukarya malarnda yarar vardr.
Bylece her biri dierinin gr alannn dnda ortaya kabilecek engel ve tehlikeleri
grebileceklerdir.
Grn snrl olduu durumlarda, dalclarn birbirlerini tutmalar tavsiye edilir.
Ani klarda, yzeyde tam bir daire izilmeli, gelen herhangi bir tekne olup olmad kontrol
edilmeli, tehlike annda tekrar dalmak iin hazr bulunulmaldr.
52
Yzeye ulaldnda denge yelei iirilerek norkelli yzmeye geilmeli ve dal amirine okey
iareti verilmelidir.
Yzeye kta ve ulaldnda eer her ey yolunda deilse, dalclar skntdaki arkadalarna yardm
etmek iin vakit kaybetmemeli, herhangi bir tehlike annda yzeyde sahile veya tekneye imdat-yardma
gelin iareti verilmelidir.
Yzeyde hareket, suyu terk:
Dal sonunda dalclar m ya da yorgun olabilirler. Bu yzden sudan k anndaki glkler
problem karabilir. Yzeyde hereyden nce denge yeleinin iik olmasna nem verilmelidir. Rahat
bir yzerlik bir ok soruna are olur.
Karaya k:
k genellikle giriin tersidir. Su bel seviyesine gelinceye dek yzlmeli daha sonra paletler
karlarak sahile yrnmelidir.
Kynn dalgal olduu blgede dalgalar arasndan en gvenli yol belirlenmeli, vcut su stne
kncaya dek yan yana yzlmeli bundan sonra el ve dizlerin zerinde emekliyerek yada
yaplabiliniyorsa yryerek karaya klmaldr. Dalgada durmak dengenizin bozulmasna ve dp
yaralanmanza neden olabailir.
Tekneye k:
Yksek bordolu tekneye ele birlikte yaklalarak k merdiveni tutulmal, nce paletler daha
sonra kurun arlklar tekneye verilmelidir. Bylece merdivenden tekneye kmak kolaylar.
Tekneye ktktan sonra k yeri acele boaltlmal, arkadan gelene yer almaldr.
Ksa bordolu tekneye karken, nce yardm ipine tutunulmal srasyla arlkllar, paletler ve scuba
donanm tekneye verilmeli, daha sonra tekneye klmaldr.
Dal yarda brakma, dal eini kaybetme:
Dal yarda brakma:
Baz durumlarda daln yarda braklmas nerilir. Buna; yzeyde hava koullarnn ktlemesi,
sualt koullarnn ktlemesi, donanmla ilgili sorunlar, hastalk belirtileri, dal yelerinde ortaya
kabilecek ar korku, daln kalan ksmnn dalclardan fazla beceri ve g istemesi, yzeyde veya
sualtnda oluabilecek bir kaza rnek gsterilebilir. Herey kontrol dna kmadan durun, dal
yarda kesmekten ekinmeyin.
Dal eini kaybetme:

Dal einizi kaybetmeniz durumunda; durup etraf kontrol edin ve yukar bakn. Eer einizden bir
iaret yoksa, normal ka balayn ve yzeye karken zellikle etrafnzda hava kabarcklar
aratrn. Yalnz kta acele etmeyin. ka balamadan nce einizi aramak iin bir ka saniyeden
fazla zaman harcamayn nk einizin sualtnda ya da su stnde bir sorunu, yardma ihtiyac
olabilir. Bu durumda yerini tespit etmenin ve yzeydekiler haber verip yardm istemenin en iyi yolu
yzeye kmaktr.Yzeyde einizin hava kabarcklarn tespit etmeye aln.
Einizde o anda ayn ekilde sizi aryor olabilir. Yzeyde bir arya gelin ve olanak varsa dala devam
edin.
Dikkat: Yardm istemekten ekinmeyin.
53
1T12 - DALI BLGES SEM ve KORUMA

CMAS Bir Yldz Dalc Kursu bu dersin bitimi ile teorik olarak kapanacaktr. Bu dersin amac, sizlere,
yapacanz geliim dallarnda dikkat etmeniz gereken konular aktarmaktr. Bylece yapacanz
dal hem daha keyifli ve gzel geecek, hemde sizlerin birikimlerinizi kuvvetlendirecektir.
Dal blgesi seimi:
lkemiz, dal yaplacak alanlarnn hem saysal hemde eitlilii ynnden olduka zengindir.
Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz ile snrlanan kylarmz ve adalarla bezenmi denizlerimiz bize
olduka fazla sayda dal alan sunmaktadr. Bunlara gllerimizi ve maaralarmz da ekleyecek
olursak, dal yeri seimindeki olanaklarmz anlam oluruz.
Trkiyede dal iin en elverili sular Akdeniz ve Egededir. Gney ve Bat denizlerimizin temizlii,
fauna ve floralarnn canll sualtna girmeyi balbana bir zevke dntrr. Grn net ve uzun
oluu, doal yapsnn yaln olmamas, canllarnn eitlilii Saroz Krfezinden balayarak
skenderuna kadar tm Ege ve Akdeniz sahillerimizin dal sporu ve hobisi asndan
vazgeilmezliini oluturur.
lkemiz snrlar dnda, zellikle Kzldeniz ve Okyanus Adalarndaki dal blgeleri, son derece
temiz berrak sular ve deiik renklerle bezenmi ok deiik ve eitli balklar ile eer olanak varsa
mutlaka dalnmas gereken yerlerdir. Bu kurs sonunda alacanz TSSF-CMAS bir yldz dalc
brvesi dnyann heryerinde tannmaktadr. Bu brve size istediiniz yerde dal yapma olanan
tanr.
Dikkat edilecek hususlar ve nlemler:
Tecrbe dallar kulpe onaylanm dal liderleri ile birlikte yaplmaldr.
Bilinmeyen bir yerdeki ilk daltan nce, en son boaltma olanaklar kontrol edilmelidir.
Giyim - kuam ve beraberinde getirilecek malzemeler, gidilecek blgenin yerel zelliklerine ve hava
durumuna gre seilmelidir.
D lkelere dal amal turlara katlrken organizasyonu yapan kuruluun gvenirliliine ve
programn salkl olmasna dikkat edilmelidir.
Mkemmel bir hazrlk; rahat, elenceli, baarl ve tecrbeye katkda olacak bir dal beraberinde
getirir. Bunun iin hazrlanacak plan unlar iermelidir:
Kendi kondisyonunuz,
Daln amalar,
Dal yerinin seimi,
Malzeme hazrl,
Yresel sayg,
Daln kendisi,
Yerel sualt hayat.
Eer;
stemiyorsanz,
Normal olmayan bir yorgunluk hissediyorsanz,
Kulak- burun- boaz probleminiz varsa,
Anormal deri problemleriniz - karncalanma, arpnt, kanma gibi - varsa,
Eklem ve /veya boaz acnz ve/veya arlarnz varsa,
Gelien mikrobik hastalnz varsa,
Alkol ve/veya hap bamllnz veya ila kullanma zorunluluunuz varsa,
Sonraki 12 saat ierisinde hava yolculuunuz varsa
LTFEN DALMAYINIZ.
54
Hava durumu ve gel-git etkisi:

Hava durumu:
Bir daln hedeflenen amalarna ulamasnda ve bu daltan zevk almada hava ve su durumu ok
nemli etkenlerdir.
Hava durumu mevsime baldr ve nceden saptanabilir. Dal yapacanz blgeyi belirledikten sonra,
Meteorolojiden o blge hakknda hava tahminlerini almanz gereklidir. Belki sizin dal planladnz
zamanda, o blgede frtna veya ya olacaktr. Bunlarda, ou zaman dal yapmadan geri
dnmenize sebep olabilir. rnein; rzar byk dalgalara, sert akntlara ve suyun bulanmasna,
gene ar yalar da suyun bulanmasna neden olurlar.
Ayrca hava durumunu nceden bilmek, o dala giderken olas koullara uygun ve tedarikli
olunmasn da salar.
Gel-git etkisi:
Gel-gitler ayn ekim gc ile oluan deniz hareketleridir. Denizin ayn ekim gc ile hareketlenmesi
gel-git akntlarn oluturur. Trkiye denizlerinde gel-git hareketlerinin pek etkisi grlmez. Ancak yurt
dnda dalmaya gittiiniz blgelerde dalmadan nce, blgenin iklim ve deniz koullarn renirken,
mutlaka gel-git akntlar hakknda da yeterli bilgi almanz gerekir. Baz blgelerde denizin gel-git
etkisinde kmlerce ekildii veya ilerledii bilinmektedir. Gel-git akntlar suyun berrakln etkiledii
gibi, dalclar olduka uzaklara srkleyebilir.
Daln amac:
Bir dalc eitli amalar iin dalabilir. lerideki eitimleriniz size bu konuda daha geni fikirler
verecektir. Ancak ki Yldz Dalc eitimi iin yeterlilik asndan aada ksaca belirtilen tipteki
dallar amalamanz, sizlerin geliiminize yararl olacaktr.
Geliim dallar:
Bu dallarn amac birikimlerin arttrlmas, sualtnda daha rahat ve gvenilir kalabilmeyi, dalclar bir
st snfa hazrlamay hedeflemelidir.
Aratrma dallar:
Yeterli birikim kazanldktan sonra eitli konular zerine ynlenerek dallar programlanabilir.
rnein; yosunlar, kabuklular, balk cinslerini v.b. aratrmak gibi.
zel amal dallara ilgi duymak, deneyim sahibi dalclar iin kanlmaz bir ynlenmedir. Bu
blmn kapsamnda; maara dallar, aknt dallar, gece dallar, video ve fotograf ekimi
dallar ile arkeolojik amal dallar yer alr. Ancak bu dallarn byk bir ksmn bir yldz dalc
olduunuzdan dolay gerekletiremezsiniz. steklerinizi iki yldz ve yldz dalc eitimlerinizin
sonuna brakmak zorundasnz. Bu nedenle eitiminizi yeterli grmeyip, st derecelere ulamak iin
aba harcamalsnz.
Dal srasnda yaplmas gereken, bu deneyimin tadn karmaktr, bu yalnzca sualtnda deil, temiz
havada arkadalarnzla geirdiiniz tm gn boyunca srmelidir. Ancak, neenizin dierleri iin ileri
berbat etmemesine zen gstermelisiniz.
Yaptnz dal, defalarca tekrarlayabilmeniz iin sualtnda video ve fotograf ekmeye ynlenmenizde
yarar vardr. Bu, ayrca sualtnn daha ayrntl gzlemlenmesini, daha kk objelerin farkedilmesini
ve sualtna daha geni bir perspektifle baklmasn salar.
Deniz yaam:
55
Deniz yaam bir btndr. Bu btnl; suyu, balklar, kabuklular, bitkileri, kayalar ve dalclar
oluturur. Fauna ve flora asndan en zengin grnt gne nlarnn kolay ulaabildii yerlerdir. Bu
husus dikkate alndnda yzeyle 20 mt. arasnda yaplacak dallar sizin iin zevk kayna olabilir.
Sualt canllarnn bir ou deniz dibindeki kayalarda ve kovuk ilerinde yaarlar. Buralaa bakmaktan
ve aratrmaktan korkmayn. Ancak iini grmediiniz kovuklara el sokmamanz gerekir. Kaya ve
kovuklar aratrmakta, fener kullanmak ok yararl olacaktr.
Sualt canllar arasnda insana zarar verebilecek pek az hayvan ve bitki vardr. zellikle zararl diye
niteleyeceimiz hayvanlar, eer rahatsz edilmezlerse tehlikesizdirler, aksi durumda kendilerini
korumak iin bize zarar verebilirler. Sularmzda tehlikeli ve zehirli olabilecek bitki ve dikenli hayvan
says olduka azdr. Baz zehirli denizanalarna, zararl deniz yosunlarna, deniz kestanelerine,
skorpit-tragonya ve baarsam tr balklara kesinlikle dokunulmamaldr. Sualtnda tanmadnz
ve bilmediiniz hibir eye dokunmayn kural sizler iin altn kural olmaldr. Eer bilmediiniz bir
yerde dalacaksanz, ncelikle saknlmas gereken eyleri renmeye aln. Dalnz, bu gibi eyleri
size gsterebilecek bir rehber ile birlikte yapn. Eer sualtnda tehlikeli bir hayvan veya bitkiyle
temasnz olursa, hemen badinizle/ rehberinizle yzeye kp gerekli yardm isteyiniz.
Dal blgesinde nasl davranlmal - Korumaclk:
Trkiyenin baz yrelerinde dalclarn varl ve takn hareketleri, maalesef yrenin sakinleri ve
denizle uraanlaryla bir srtmenin ortaya kmasna neden olmutur. Bunda, baz dalclarn
yaptklar sporun ve kullandklar donanmn nitelii ile dikkat eker hale geldiklerinden, bunu
evrelerine stnlk gstergesi gibi grmeleri etkendir. Unutulmamas gereken nokta ise oraya tekrar
geleceimiz ve o insanlarla tekrar karlaacamzdr. Mtevazi davranlar, selam vermeler ve kk
sohbetler onlarla aramzda bir dostluun olumasn ve karlkl yardmlamay yaratacaktr.
Dal blgemiz terkedilmeden nce gzel bir evre temizlii yaplmaldr. Buda oraya daha sonra
geleceklerin (kendinizde olabilirsiniz) bir plkle karlamasn engellemi olur.
Dalclarn tek tek zel ilgi alanlar ne olursa olsun, hibirinin aklndan karmamas gereken nokta,
denizlerin korunmaya muta oluudur. Deniz sonsuz bir kaynak deildir ve deniz yaamna zarar
vermemek iin akla uygun her trl nlem dikkatlice alnmaldr. Bir kez daha hatrlatyoruz; Eer
gerekten gereksiniminiz yoksa, denizden hibir canly almaynz.
Popler sahil blgelerimizde yaplan ar ve dikkatsiz dallarn, varolan trlerin hzla azalmasna yol
an gzle grmek iin sualtc olmaya gerek yoktur. Korumacl bir yaam biimi ekline
dntrmeli ve bunu gelecek kuak dalclar iin yapmalsnz. Her zaman u ilkeyi benimseyip
uygulaynz. BAK AMA TAHRP ETME
Dal kayt defterinin ilenmesi:
Dallarnz, hemen dal sonrasnda henz ayrntlar belleinizde tazeyken kaydedin. Yaptnz tm
dallar kaydedin ki, bunlar sonraki yllarda tekrar yaayabilin.
56
1T EK1
DEKOMPRESYON TABLOLARI
Zaman iinde gelien teknoloji ile birlikte dal sporu da daha geni kitleler tarafndan yaplr
hale gelmitir. Bununla birlikte dala bal hastalklar da grlmeye balanmtr ki bunlarn banda
Dekompresyon hastal gelmektedir.Bunun sebebi ise ilk zamanlar kullanlan tablolar arlkl olarak
askeri amal olarak kullanlmak zere hazrlanm tablolard.Bu durumda sportif veya rekreasyonal
dallar da destekleyecek tablolarn oluturulmas iin eitli almalar yaplp eitli tablolar
retildi.Tablolar teorik doku modelleri olarak retilmitir bundan dolay kiilerin bnyeleri farkllklar
gstereceinden ok kk yzdelerde olsa dahi baz sapmalar olacaktr. Bunu da emniyet deko
beklemesiyle aacaz.Tablolar Kontrol Dokusu denilen azot asndan en ge satre olan(doyan)
ve en ge desatre olan (azotu bnyesinden boaltan) dokular baz alnarak oluturulur.Bu gn
kullanlmakta olan eitli dekompresyon tablolar vardr.Bunlardan bazlar US Navy,BSAC,PADI
(ember ve tablo formatl olmak zere iki trdr),DSAT tablolardr.Bunlardan baka Albert
Bhlmannn algoritmas ZHL 12 diye adlandrlan Bhlmann tablosu ve Dr.Max Hahnn bu tabloyu
gelitirerek elde ettii algoritmas ZHL 16 diye adlandrlan Bhlmann/Hahn tablosu vardr.Ayrca yine
Dr.Max Hahnn kendi gelitirdii Hahn tablosu vardr.Bunlardan baka dal bilgisayarlarnda
kullanlan Custom , Dubbler , Modifiye Lewis , Spencer , Powell Rogers , Modifiye Bhlmann, Modifiye
Haldanean, Nikkola gibi bir ok tablolar da mevcuttur.Ayrca lkemizde de yeni yeni gelimekte olan
Nitrox dallar iin de tablolar retilmitir.
DEKOMPRESYON TABLOLARININ KULLANIMI :
Dekompresyon tablolarn kullanabilmemiz iin baz terimleri bilmemiz gerekir.
k Hz
Dal Hz
hz.
: Dal bitiminde dibi terk edip yzeye doru maksimum ykselme hz.
Bhlmann/Hahn tablosu bunu 10 m/dak olarak esas almtr.
: Dala baladmz andan itibaren dibe doru gidebileceimiz maksimum
(25 m/dak)
Maksimum Derinlik
: Dal srasnda eriilen en derin noktadr.Tabloda tam deer bulunamazsa

bir st deer seilir.
Mkerrer Dal
: lk daltan sonraki 12 saat iinde yaplan daltr.
Mkerrer Grup Harfi
: Daltan yzeye ktktan sonra bnyemizde bulunan artk azot miktarn

ifade eden harftir.
Yzey Faslas
zamandr.
rtifa Dal
deniz
: Bir dal ile bunu takip eden dal arasnda yzeyde geirdiimiz
: Deniz seviyesinden yksekte yaplan daltr.Bu deer tablolarn altnda
seviyesinden ne kadar irtifaya kadar kullanlabilinecei rakamlarla ifade
edilir.
0-250m veya 0-700 m gibi.
Dip Zaman
edilmesine kadar
: Daln balad andan itibaren yzeye dnmek iin dibin terk

geen sredir.Tabloda tam rakam bulunamazsa bir st deer seilir.
Sfr Dekompresyonlu Dal : Bizim yapacamz dallardr. Dekompresyon beklemesi yapmadan

yzeye
dnmemize izin veren dallardr. ***
***Dallar kesinlikle Sfr Dekompresyonlu yapacaz.Herhangi bir mecburiyet karsnda bu durumu
ihlal etsek bile mkerrer dallarmz kesinlikle sfr dekompresyonlu olacaktr.
lkemizde yaygn olarak Bhlamnn/Hahn ve Hahn tablolar kullanlmaktadr.
57
Kullanm prensipleri ayndr.Sadece ulalan deerlerde ufak farkllklar vardr.

Biz burada rnek olarak Bhlmann/Hahn tablosunu kullanarak kullanm
anlatacaz.Anlatm kolaylatrmak iin kolonlara rumuz harfler vereceiz.
K
: Maksimum derinlik
L
: Ait olduu derinliin sfr deko zaman
R
: Dip zaman
M
:Deko durakalma derinlikleri
N
: Mkerrer grup harfi
P
: Mkerrer dal derinlii
O
: Mkerrer dalta dip zamanna eklenecek sre
T
: Deko durak derinlii
prensiplerini
58
Bhlmann/Hahn tablosu
59
60
Tablo 1 den takip ederek aadaki sray takip edelim. Yaptmz dalta ulatmz maksimum
derinlik K metre olsun. Tabloda K rumuzuyla belirtilmi derinlik deerinin altndaki L rumuzuyla ifade
edilmi deer K derinlii iin sfr deko zamann ifade eder.Yan kolonda R rumuzuyla ifade edilmi
deerler ise dip zamanlardr.Bunun yanndaki M kolonlar ise dekompresyon durak derinliklerini ifade
eder.N ile rumuzlandrlm kolon ise o dal sonundaki mkerrer grup harfini belirtir.
Dal tablolarnda gerek zaman gerek derinlik olsun tam deerler bulunamazsa bir st deer seilir.
Tablo 2nin st ksm mkerrer dal grubu , alt ksm ise mkerrer dal iin dip zamanna
eklenecek zaman tablosudur.
27 metre derinlie 20 dakikalk bir dal yaptmz farz edelim.K kolonunda 27 metreyi
buluruz.R kolonunda da 20 dakikay bulup 20 dakika satrndan saa doru hareket edilirken M
kolonlarndan geerken bir deere rastlamayz.Bu da sfr deko durakl bir dal yaptmz anlamna
gelir.Eer ayn derinlik iin 45 dakikalk bir dal yapm olsaydk R kolonunda 45 dakika satrn bulup
saa doru satr takip edersek M kolonlarnda 1 ve 12 diye iki deere rastlarz ki bunlar dakika
deerinden deko durak deeridir.Bu deerlerin en stnde T satrnda 1 dakikann zerinde 6, 12
dakikann zerinde 3 deerlerini grrz.T satr Deko duraklamas yaplacak derinlikleri ifade
eder.Yani bu dal iin yzeye dnerken 6 metrede 1 dakika ,3 metrede 12 dakika deko duraklamas
yapacaz demektir. Satr sonuna kadar devam ettiimizde ise N kolonunda karlaacamz harfler
bizim mkerrer grup harfimizdir ki bu 27 m, 45 dak dal iin Mkerrer Grup Harfimiz (MGH) F
olacaktr.
Buradan sonra ikinci bir dal planlarsak eer Tablo 2ye ihtiyacmz olacaktr.kinci dalmz
17 metreye 15 dakika olarak planlayalm. ki dalmz arasnda 1 saat 15 dakika getiini kabul
edelim, bu da bizim yzey beklemesi zamanmz olacaktr. Tablo 2nin st ksmnda Mkerrer Dal
Grubu yazan kolondan MGH mizi bulup, ki bu rnekte bizimki F idi, yzey bekleme deerimiz olan
1saat 15 dakikay bulana kadar saa doru bu satrda ilerleyeceiz.1,15 deerini grdmz yerin
sandaki oku aa doru takip edeceiz, bir yandan da P rumuzlu kolondan 17 metre deerini
bulmaya alalm. Ancak 15 m ve 18 m deerleri olduunu greceiz. Burada daha emniyetli olaca
iin bir st olan 18 myi deil 15 m satrn esas alacaz ve bu satrdan saa doru hareket ederek
aa inen okun iaretledii O kolonlarndan denk gelen kolonu aa doru takip edip 19 dakika
deerini bulacaz.
Bu 19 dakika deeri bizim 17 metreye 15 dakika olarak planladmz daln zaman deerine
ilave edilecektir .nk bu 19 dak deeri ilk dalmzn ardndan geen zamana ramen bizim
vcudumuzda 17 metreye 19 dakikadr dalyormuuz gibi artk azot miktar olduunu ifade eder.
Planladmz 15 dakikaya 19 dakikay ilave edince 34 dakika gibi bir deer buluruz. Tablo 3 ten 17
metre tablosu olmad iin 18 metre tablosuna bakacaz.Burada da 34 dakika deerini
bulamayacamz iin R rumuzlu kolondan 40 dakika deerini bulup saa doru hareket ettiimizde M
kolonlarnda herhangi bir deko duraklamas gerektirdiini ifade eden dakika deerine
rastlamayacamzdan, bu dal yapabileceimize karar verip uygulamaya geeceiz.
Bu dal sonunda mkerrer grup harfimiz ise 40 dakika deerinden saa doru hareket edip N
kolonundan mkerrer grup harfimizin E olduunu grrz.
Dal Profili nemi Ve Hazrlanmas
Dal Profili , bir gn iinde yapm olduumuz dal veya dallarn Derinlik Zaman grafii
zerinde ifade edilmesidir.
Dal profilini oluturmak iin her dal iin,dala baladmz saati , dip zamann ,daltan
ktmz saati, daltaki maksimum derinliimizi ve bu dal sonrasndaki mkerrer grup harfimizi
kayt etmemiz gerekir.
Profilin izimi iin bu deerler Derinlik-Zaman grafiinde birletirilir ve ortaya dal profilimiz
kar.
61
Dal profiline neden gerek duyarz.?Btn bu deerleri kaydettiimiz zaman mkerrer

dallarmzla ilgili hesaplamalarmz daha emniyetli olacaktr. Ayrca olabilecek bir kaza durumunda
dal profili, uygulanacak tedavinin belirlenmesinde esas unsur olacaktr.
rnek olarak yukarda bahsettiimiz dallarn profilini izelim.
Birinci dalmz 27 metreye 45 dakika
Dal sonunda MGH : F
Yzey Beklememiz 1saat 15 dakika
kinci Dalmz 17 metreye 15 dakika
Dal sonunda MGH : E
62
1T EK2 HAVA SARFYATI HESAPLARI

Hava sarfiyatmz hesaplamann nemini vurgulamaya gerek yoktur.nk dal srasnda ne
kadar hava harcayacamz ve bize gereken hava miktarn ancak bu yolla bulabiliriz.
Hava sarfiyatn hesaplarken baz terimlerle karlaacaz bunlarn aklamas aadaki
gibidir.
Yzey hava sarfiyat(YHS) : Bu ortalama bir insann deniz seviyesinde dakikada soluyaca hava
miktarn ifade eder.Biz bu deeri 25 lt/dak olarak kabul edeceiz.Baz kaynaklarda bu 20 lt/dak
olarak alnr.Bu da dorudur ancak biz daha emniyetli olmas iin 25 lt/dak kabul ediyoruz.
Rezerv Hava : Herhangi bir olaanst durum karsnda kullanabilmemiz iin dal sonunda
tpmzde brakmamz gereken hava miktar.Biz bu deeri 50 atm olarak alyoruz.Ancak rezervli
tplerde yay kuvveti 40 atm basnca kadar rezerv devresini tuttuundan rezervli tplerde bu deer 40
atm .dir.
Hava sarfiyatn hesaplarken aadaki forml kullanacaz.
Toplam Hava Sarfiyat (THS) = Dip Hava Sarfiyat (DHS)
+k Hava Sarfiyat (HS)
+ Deko Hava Sarfiyat (DeHS)
Bunlar hesaplanrken ini hava sarfiyat ayr da hesaplanabilir ancak biz daha emniyetli olmas
iin
DHS iinde hesaplayacaz.
Hava sarfiyat hangi kademe iin yaplrsa yaplsn kullanlacak formln ierii ayndr
Port = YHS *Zaman
Port :Herhangi bir derinlik iin ortam basncn ifade eder ve aadaki formlle kolayca
bulunur.
Port = ( d/10)+1
d harfi burada ortam basnc bulunmas istenen derinlii
sembolize eder.
Ayrca dikkat etmemiz gereken bir dier husus ta k hava sarfiyatn (HS) hesaplarken
maksimum derinliimizin yars derinlik olarak baz alnr.
imdi hem Bhlmann/Hahn hem de Hahn tablolar iin birer rnek problem zelim
Problem
18 lt hacimli tpmz 200 atm basnla doldurulmutur.lk dalmz 31 mye 20 dakika olarak
planlyoruz.ki saatlik yzey zamanndan sonra ikinci dalmz 20 mye 30 dakika olarak yapabilir
miyiz? Bu rnek iin Bhlmann/Hahn tablosunu kullanacaz.
lk dal iin,
a) Dip sresi ne kadardr.?
b) lk dalta deko sresi var mdr?Varsa ka metrede ka dakika olacaktr?
c) Mkerrer grup harfi nedir?
d) k sresine kadardr?
e) Toplam harcanacak hava ne kadardr?Bu dal ,bu tple yapabilir miyiz?
f) Her iki dal ,dal profilini iziniz.
a)
b)
c)
d)
Dip zaman 20 dakikadr.

lk dalta deko vardr.3 metrede 3 dakika deko duraklamas vermektedir tablo.
lk dal sonunda MGH = E
k sresini hesaplarken tablonun tavsiye ettii maksimum k hz esas alnr.
Bhlmann/Hahn
63
tablosunun tavsiye ettii k hz 10 m/dak olduuna gre 31 metreden 10 m/dak hzla 3.1
dakikada
karz.3 dakika da deko duraklamasn ilave edersek toplam k zamanmz 6.1 dakikadr.
e)
Toplam hava sarfiyatmz
Dip Hava Sarfiyat =Port * YHS * Zaman
Port = ( 31/10 )+1 = 4,1 atm
YHS = 25 lt/dak
Zaman = Dip zaman =20 dak
DHS = 4,1 * 25 * 20 = 2050 lt

k Hava Sarfiyat = Port *YHS *Zaman
Port = (31/2/10)+1 =2,55 atm
YHS = 25 lt/dak
k Zaman = 31/10 =3,1
dak
HS = 2,55 * 25 * 3,1 = 197,62 lt
Deko Hava Sarfiyat = Port * YHS* Zaman
3
Port = (-------)+1 = 1.3 atm
10
DeHS = 1,3 * 25 * 3 =
THS =HS +DHS+DeHS
YHS =25 lt/dak
Deko Zaman = 3 dak
97.5lt
= 197.62 +2050+97.5
= 2345.12 lt
Tpteki toplam hava = 200atm * 18 lt =3600 lt

Rezerv hava basncmz 50atm olduundan dalta kullanabileceimiz hava
= (200-50) atm * 18 lt = 150 * 18
= 2700 lt
olduundan bu dala bu tp yeterlidir.
lk dalmzdan sonra 20 mye 30 dakikalk bir dal yapamayz nk dekompresyon dura
gerekmektedir.Ancak tabloya gre 20 mye 25daklk bir dal yapabiliriz.lk dalmz sonunda
mkerrer grup harfi E olacaktr.ki saatlik yzey zaman iin 12 dakikalk dip zamanna eklenecek sre
kacaktr.
64
Problem :
200 atm basnla doldurulmu 18 ltlik bir tp ile 20 mye 30 dakikalk bir dal bir dal
yapacaz.180 dakika sonra 15 mye 20 dakikalk bir dal daha yapmak istiyoruz. lk dal iin hava
hesaplarn yapp,her iki daln dal profilini iziniz.
Hesaplarmz Hahn 0-700 m tablosuna gre yapacaz. lk dalta dip zamanmz 30
dakikadr.Buna gre bu dal sonunda MGH E olacaktr.
k zamanmz 2 dakikadr.Bu dalta deko duraklamas yapmamza gerek yoktur.
THS= DHS +HS
DHS= Port * YHS * Zaman =3 * 25 *30 = 2250 lt
HS= Port * YHS * Zaman = 2 * 25 * 2 = 100 lt
THS = 2250+ 100 =2350 lt
Tpteki Hava = Tp Hacmi * Tpteki Basn =18 * 200 = 3600 lt
= 50 atm
Rezerv Basnc
Kullanabileceimiz Hava =(Tp Basnc Rezerv Basnc) * Tp Hacmi

= (200-50) * 18 =150* 18 = 2700 lt olduundan tpmz ilk dal iin
yeterlidir
MGH = E. 180 dakika yzey faslasndan sonra 15mye yapacamz dal iin dip zamanna
eklenecek sre 10 dakikadr.20 dakika dip zamanna 10 dakika sreyi de eklediimizde dip
zamanmz toplam 30 dakika olacaktr.Dal tablosuna baktmz zaman 15 m iin sfr dekolu bir
dal
olduunu grrz ki bu da bu dal yapabileceimiz gsterir.
65
ALETL DALI TEKN

AMA
Kursiyer olarak yapacamz ilk dallar, dal yaammz boyunca ihtiya duyacamz ve dal
esnasnda yapmamz gereken hareketleri ilk reneceimiz dallardr. Bu dallardan nce
alacamz teorik bilgiler, eitim dallarnn hem daha verimli ve gvenli, hem de daha zevkli
gemesini salayacaktr.
Scuba ekipmanlar dersinde her bir ekipmann ne ie yarad ve nasl kullanld, nasl taklp
skld anlatlmt. imdi de bunlar kuanarak dala nasl geeceimizi, dal ncesinde
(teknede/karada ve su yzeyinde), dal esnasnda ve daln bitiminde (tekneye/karaya kana kadar)
neler yapmamz ve ekipmanlarmz nasl kullanmamz gerektiinden bahsedeceiz.
MALZEME BALANMASI
Tp kendinizden dar doru eviriniz.
BCyi tpe yerletirerek arka kaylarndan sktrnz. Skln kontrol etmek iin tama kayndan
kaldrarak tpn kayp kaymadna baknz.
Reglatr yerletirmeden nce tpn valfinde O ring olup olmadn kontrol ediniz. O ring tp ve
reglatrn birinci kademesi arasndaki hava akn salar.
Reglatr; ikinci kademesi saa, BC kams sola gelecek ekilde tpe yerletiriniz. Arkadan vidasn
sonuna kadar ok skmadan kapatnz. DIN reglatr kullanyorsanz tpn valfine reglatr
vidalayarak yerletiriniz. Alak basn hortumunu BCnize taknz.
Reglatr tpe yerletirdikten sonra tpn vanasn saat ibresi ynnde yava yava anz, sona
ulatktan sonra yarm tur geri eviriniz. Bu ilemi yaparken basn gstergesini yznzden uzak
tutunuz.
Tp atktan sonra basn gstergesinden ve reglatrden nefes alp vererek kontrol ediniz.
Tp hazrladktan sonra hibir zaman dik brakmaynz, dikkatlice yere yatrnz.
KUANMA VE SUYA GR
A) Tekneden Suya Giri
Kuanma: Elbise ve patikler giyilir, arlk kemeri ve daha sonra da tp taklm ve reglatr tpe
balanm olarak BC kuanlr. Kuanma esnasnda BC bo olmal, velcro ve tokal kemerler vcudu
iyice kavrayacak ancak nefes almay engellemeyecek ekilde balanmaldr. Paletler hari tm
ekipman kuanlnca teknede buddy-check yaplmaldr. Paletler tekneden suya girilecek noktaya
(dal platformu, merdiven sahanl veya kpete) 1 adm kala giyilmelidir. Paletleri teknenin
ortasnda giyerek suya girilecek noktaya kadar paletlerle yrmek zellikle dalgal havalarda veya
kalabalk ortamlarda tehlikeli olabilir. zellikle yeni balayanlar paletlerini giyerken oturmal veya
destek almaldrlar. Paletlerinizi tek banza ve ayakta giymeniz art ise bir elle salam bir yere
tutunurken paletin palas dier elle yandan tutulmal, paleti giyeceiniz ayanz br bacanzn
zerine 4 eklinde atarak palet ayaa giydirilmeli, kaylar yerletirilip ayarlanmal ve dier ayak iin
de ayn ilem tekrarlanmaldr veya paletler yerde dururken bir ayamzla paletin n tarafna basarken
br ayamz paletin iine iterek yerletirmeli sonra diz kerek kaylar ayarlanmaldr(kolaynza
giden yntem tercih edilebilir). En son olarak maske taklr, maske lastii ile yz arasnda baln
kenar veya sa skp skmad kontrol edilerek dala hazr hale gelinir.
Suya giri: Atlama noktasnn iyice kenarna yaklalmal, platforma veya zemine sadece topuklarla
baslmaldr. Reglatr taklr, BC 1/3 orannda iirilir (daha fazla deil, sonra soluk alamazsnz).
Atlayacanz noktada aada kimsenin olmadndan emin olduktan sonra bir elle maske ve
reglatr, dier elle de BCnin n tutulur, ileriye bakarak byk bir adm atlr. Zplama gibi bir hareket
yaplmamaldr. lk battan sonra BC bizi su yzne kartacaktr. Ayrca stand-by veya dal eitmeni
de gerektii anda yardm etmek zere hemen yanmzda olacaktr. Su yzne knca tekneye O.K.
iareti vermek ve hemen 2-3 metre alarak bizden sonra suya girecek dalgca yer amak
gerekmektedir. Daha sonra stand-byn veya dal eitmeninin yardmyla ilk almalar yapacamz
sahile yakn s blgeye yzlr.
66
B) Karadan Suya Giri

Kuanma: Karadan suya girite kuanma ekli tekneden suya girile hemen hemen ayndr. Ancak
paletlerin kyda giyilmemesi, paletler elde olarak suyun dizlere kadar ykseldii yere gelene dek
yrnmesi gerekir. Burada dal eitmeni veya stand-bydan destek alarak paletler giyilir. Yntem,
tekneden suya giri blmnde paletlerin ayakta tek bana giyilmesi yntemi(4 harfi oluturacak
ekilde) ile ayndr.
Suya giri: Su dalgal ise dalgalara mmkn olduu kadar az darbe yzeyi gstermek iin suya yan
yan girilmelidir. Dalgann iddetine gre paletlerin kyda giyilmesi ve denize kadar yan yan yrnmesi
de gerekebilir. Bu konuda dal eitmeninin talimatna uyulmaldr.
DALMADAN NCEK SON KONTROL (BUDDY CHECK)
BCnin basma ve boaltma butonlar, kamsnn bal olup olmad kontrol edilir.
Arlk kemerinin bal olduu, ama tokasnn doru ynde olduu kontrol edilir.
BCnin ve tpn btn balama kaylar kontrol edilir
Tpn ak olup olmad nce vanasndan, sonra ikinci kademeden nefes alp vererek kontrol edilir.
Son olarak herey tamamsa OK verilir.
NORKEL VE REGLATR DETRME
Dal noktasna ulanca banz yzeye karmadan norkeli karp sa elinizde hazrladnz
reglatr aznza yerletiriniz ve reglatr temizleyiniz.
Daltan kta reglatrden bir nefes aldktan sonra karp yerine norkeli yerletiriniz. Nefes
vererek norkeldeki suyu boaltnz.
DALITAN NCE
Daltan nce dal eitmeni kursiyerle 30 sn 1 dk. sren bir su st brifingi yapar. Bunun amac
hem kursiyerin biraz rahatlamas, hem de dalla ilgili n bilgilerin kendisine aktarlmasdr. Bu bilgileri
sralayalm :
a) Suyun iinde olduun sre iinde derinlik ne olursa olsun hi soluk tutma, srekli soluk alp ver.
Yava ve derin solumal, soluk verdikten sonra bo cierle bir an durup tekrar soluk almalsn. Bu,
btn dal yaamn boyunca hi unutmaman ve hep uygulaman gereken en temel kuraldr.
b) Dalta yapacan tm almalar ilk nce dal eitmeni yapacak, daha sonra sana yapman iaret
edecek.
Kulak Eitlemesi: Dibe dalarken 2-3m.den sonra basntan dolay kulaklarmz acyabilir. Bu nedenle
basnc hissettiimizde ba ve iaret parmaklarmzla maskemizin zerinden burun deliklerimizi
kapatarak burnumuza nefes vermeliyiz. Buna kulak eitlemesi denir. Bu ilemi kulaklarmz acmaya
balamadan yapmalyz. Baz insanlar kulak eitlemesini yutkunarak veya enelerini oynatarak da
yapabilmektedirler.
Maske Eitlemesi: Yine dalarken basntan dolay maske yzmze yapabilir ve gzlerimiz
kanlanabilir. Bunu nlemek iin suda alaldka zaman zaman maskenin iine burundan hava
flenmelidir.
Dalmak iin: BC inflatrnn hortumunu sol elinle bann stne kaldr ve boaltma butonuna bas
(dal eitmeni BC boaltma ve iirme butonlarn bir kere daha gsterecektir). Havann boalabilmesi
iin hortumun hava knn, BCye balant yerine gre daha yksekte olmas gereklidir. Sadece
BCmizi boaltmak dalmak iin yeterli deildir. Ayn zamanda yava yava nefes de vermeliyiz.
Bylece cierlerimizin hacmi klr ve batarz. BCyi boaltmann ve nefes vermenin etkileri 1-2
saniye sonra grleceinden bunlar yava yava yapmalyz.
DALI ESNASINDA YAPILACAK ETM ALIMALARI
67
A. Adaptasyon
Yukarda anlatlan ekilde dala geilir. 1-2 metre derinlikte kursiyer ve dal eitmeni karlkl diz
ker, 3-5 dk. boyunca karlkl durarak soluk alnp verilir ve bylece solumann belli bir ritme
girmesi, yava ve derin dzenli soluk alp vermenin balamas ve ilk heyecann yatmas salanr.
Kursiyer iin en nemli aamalardan biri bu aamadr. Su altnda reglatr ile soluk alp vermenin ne
kadar kolay olduunu bu sayede anlayan kursiyer bundan sonraki almalara daha rahat geer.
B. Ntr Yzerlilik Ayarlamas
Dalta soluma teknii kadar nemli ikinci bir konu da yzerlik ayardr. Giydiimiz neopren dal
elbiselerinin yzdrc etkisi nedeniyle arlmz genelde batmamza olanak vermeyecek kadar
azdr, bu nedenle arlk kemeri takarz. Kursiyerlerin genelde normalden 1-2 kg. fazla arlk almalar
problemsiz olarak dalmalarna yardmc olur. Ancak dipte gereinden ar olan dalc gereksiz yere
yorulacak, bu yzden fazla hava harcayacak, dibi bulandrarak dal dierleri iin keyifsiz hale
getirecek ve dipte saa sola arparak ortama zarar verecektir. Bu yzden yzerliimizi ayarlamay
renmemiz ok nemlidir. Bunun iin de ilk olarak yzerliimizi kontrol etmemiz gereklidir.
BC kullanmadan: Paletlerin ucu yere deecek ekilde yzkoyun uzanlr, eller vcudun iki
yanna yapktr. Soluk verilerek cierler tamamen boaltlr, cierlerimiz de BC gibi alt iin
paletlerin ucu kuma deerken vcudun n ksm yere yaklar. Bu esnada tekrar soluk alnarak
vcudun n ksmnn ykselmesi salanr ve bu birka kez tekrar edilir. Alnan soluun yaratt
kaldrma kuvveti gecikmeli olarak etki ettiinden ykselmeye balaynca soluk verilmeli, alalmaya
balaynca soluk alnmaldr. Bunu baaryorsak arlmz dengede demektir. Eer iyice derin soluk
alnca dahi vcut yerden hi ykselmiyorsa fazla arlk alnm demektir.
BC kullanlarak: Soluk alnp verilerek yaplan bu alma baar ile tamamlannca, ayn
uygulama BC kullanlarak yani BC iirilip boaltlarak yaplr. Burada dikkat edilecek husus BCye
aniden ok miktarda hava basmamak, kesik kesik az miktarlarda hava basmak ve kaldrma etkisi
hissedilince BCyi boaltmaktr. Kaldrma etkisi BC ile yaplan almada da 1-2sn. gecikmeli olarak
hissedilecektir.
Suda Askda Kalma: BC ile de yzerlik kontrol salandktan sonra, BCmizin iirme
dmesine kesik kesik basarak ykselip paletlerimiz yere demeyecek pozisyonda suda asl kalmay
denemeliyiz.
C) Reglatr almalar
Dipte reglatr kartma ve takma: Dipte reglatr azdan karlr, 10a kadar saylr, yine taklr.
Reglatr azda deilken az ak tutulur, bylece bu durumda dahi aza su girmedii grlm
olur. Reglatr taklnca tutulmu olan soluk reglatrn iine verilerek reglatrn iine girmi olan su
tahliye edilir. Sonra nefes alnr.
Reglatr bulma: Dal esnasnda birinin arpmas, hortumun bir yere taklmas vb. sebeplerle
reglatr azdan kabilir. Bu nedenle reglatrn bulunarak yeniden taklmasn nceden renmek
arttr. Bu alma iin reglatr azdan karlarak atlr. Sonra sa yana eilerek reglatrn
aaya sarkmas salanr. Sa kol ile kaladan itibaren arkadan ne doru geni bir kavis izilir,
reglatr hortumu kola taklacak ve elimize gelecektir. Eer hortum bir yere skm ise ve yukarda
aklanan ekilde yakalanamyorsa sa el ile sa omzun arkasna uzanlr, bulunan ilk hortum
ekilerek reglatr veya oktopus yakalanr. Reglatr tahliye etmek iin yeterli nefesimiz
kalmamsa, reglatr azn hemen yannda tutulur ve mapsa baslarak tpteki hava ile iindeki su
tahliye edilir ve hemen aza taklr. Reglatr azda iken asla mapsa baslmamaldr, aksi takdirde
cierlere ar basnl hava giderek yaralanmalara sebep olabilir.
HAVANIN BTMES
Normal koullarda sualtnda basn gstergesini kontrol ettiiniz iin havanzn bitmemesi gerekir.
Eitmeniniz tpnz yavaa kapatr, havann gelmediini anlaynca havam bitti iareti verilir.
Eitmen tekrar tp aar ve normal soluk alp vermeye devam edersiniz.
Oktopus kullanm: Dalc havasnn bittiini gsteren iareti yapar, okey iaretinden sonra dier
dalcnn oktopusunu kendi alarak nefes alr, sa eller birbirini tutar.
68
imlenme: Birden fazla kiinin ayn reglatr kullanmasdr. Dal esnasnda bir dalgcn birinin
havas biterse veya bir arza nedeniyle reglatrnden soluk alamyorsa, dal arkadana (buddy)
havam bitti iareti verir. Dal arkada bu durumda havas biten dalgca oktopusunu verecektir. Eer
oktopusu yoksa (byle bir durum olmamaldr) veya arzalysa, bu durumda dalglarn imlenme
yntemiyle mevcut havay paylamalar gerekmektedir.
Bunun iin dalclar yz yze gelecek ekilde birbirlerine dnerler, havay veren sa eliyle reglatrn
tutar. Dier dalc da sol eliyle havay verenin reglatr tutan elini tutar. Bilekten veya reglatrn
hortumundan tutulmaz! Her iki dalg da bo elleriyle dierinin BCsinin omuz kayndan tutar. Havay
veren iki kez soluk alr, ikinci soluunu tutar ve reglatr brakmadan dierine uzatr. kinci dalc ilk
nce tuttuu soluu vererek reglatr tahliye eder, iki soluk alr, ikinciyi tutarak havay veren dalgcn
reglatr tekrar almasn ve solumasn bekler. Dala bu ekilde devam edilmemeli, soluma dzene
girdikten sonra derhal ka geilmelidir. Eer ykselirken ayn zamanda ilerlenmesi de gerekiyorsa
dalclar kol kola girmelidir. Ayrca ykselme esnasnda nefes alma srasn bekleyen dalc azndan
az miktarda kabarck vermelidir. nk ykselirken nefes tutmak ileriki derslerde greceimiz akcier
barotravmalar hastalna neden olabilir.
Reglatrn serbest aka gemesi
Serbest aka gemi bir reglatr aznzda tutmaynz.
Reglatr elinizle tutarak aznzn dna doru bastrnz
Da doru kaan havadan istediiniz kadar soluyabilirsiniz.
Bu durumda hemen ykselmeye balamalsnz. Yzeye ktktan sonra tpnz kapatnz ve
reglatrnz en ksa zamanda profesyonel bir tamirciye gtrnz.
Alternatif hava kayna ile k
Buddynize alternatif hava kaynan verdikten sonra fiziksel ve gzle kontak kurunuz.
Buddynizi tp valfinden, kolundan veya omuzundan tutunuz.
Tuttuktan sonra rahat nefes alp verebiliyorsanz ykselmeye balaynz.
Siz ve buddyniz sephiyenizi ayarlaynz. k hava verenin kontrolnde olmaldr
D) Maske almalar
Birinin arpmas, taklma, kaylarnn geveklii veya ar skl, maske lastii ile deri arasnda
sa, baln kenar vb. kalmas durumunda maske ksmen veya tamamen su alabilir veya
yzmzden kabilir. Bu durumlarda gerekiyorsa maskeyi dzeltmek veya tekrar takmak ve ieri
giren suyu boaltmak gereklidir.
Yarya kadar dolu maskenin boaltlmas: Bunun iin maske alttan hafife kaldrlarak iine yar hizaya
kadar su girmesi salanr. Daha sonra ba 45 yukar kaldrlr, maskenin erevesinin st ksmnn
ortasna bastrlr. Burundan yavaa soluk verilir. Burundan maskenin iine dolan hava, suyu dar
itecektir. Eer bir kerede maske boalmadysa reglatrden soluk alnr ve yine yavaa burundan
verilerek kalan suyun tahliye edilmesi salanr. Bu uygulama birka kez yaplarak alkanlk edinilmesi
salanr.
Not:Su altnda asla burundan nefes alnmaz! Bu altrma srasnda burundan nefes almak su
yutmaya ve panie neden olur.
Tamamen dolu maskenin boaltlmas: Ayn altrma bu sefer maske tamamen su ile
doldurulduktan sonra yaplr.
Maskenin tamamen karlmas, taklmas ve boaltlmas: Bundan sonra sra maskenin tamamen
karlmas, sonra tekrar taklmas ve boaltlmasndadr. Uygulama ayn ekilde yrtlr. Burada
dikkat edilecek husus maske yeniden taklrken acele edilmemesi ve telaa kaplnmamasdr. Maske
takldktan sonra el yordamyla lastiin altnda baln kenar, sa vb eylerin skp skmadn
kontrol etmelidir. Su bir defada boalmadysa kesinlikle burundan soluk alnmamal, soluk azdan
alnp maskenin st kenarna elle bastrlrken yavaa burundan verilerek maskenin boalmas
salanmaldr.
Sualtnda maskesiz yzme
Sualtnda maskeniz karsa yzeye maskesiz kmak zorunda kalabilirsiniz. Burnunuzda nefes
almadan reglatrden nefes alp veriniz.
69
Gzlerinizi anz, maskesiz de glgeleri ve objeleri seebilirsiniz.

Kontak lens kullanyorsanz gzlerinizi kapatnz ve buddyniz size yol gstersin.
Yzeye k
nce k iaretleri verilir (kyoruz ve OK iaretleri)
k saatine baklr
Bir el, ba korumak iin yukarya doru kaldrlr, dier elle BCnin kams tutulur
Yukarya doru etraf kontrol edilerek ykselinir
Yava yava normal nefes alp vererek yzeye klr. ktktan sonra BC iirilerek yzer durumda
kalnr.
E) Yan Yz Altrmalar:
Denge ve yzerlik kontrol salandktan sonra yaplmas gereken bir alma da, saa ve sola yan
yatarak en az 30-40 metre etrafa srtnmeden ve denge kaybolmadan yzme almasdr.
F) Kontroll ni ve k:
4 ve 5. Eitim dallarnda kydan deil, direk teknenin altndan BCyi kendimiz kullanarak 8-10m.ye
dik olarak inmeli ve palet gc ile ykselmeliyiz. Bu durumda inerken ok hzl inmemeli (max 25
metre/dakika), buddy ile yz yze ve ayn hzla inilmeli, inerken denge korunmal ve kollarn ve
bacaklarn saa sola savrulmamasna dikkat edilmelidir.
k esnasnda dikkat edilecek en nemli noktalardan biri srekli, derin ve yava soluk alp vermek,
asla nefes tutmamaktr. Ayn derecede nemli dier bir konu da kn kontroll ve yava yaplmasdr
(max. 10 metre/dakika). kardmz hava kabarcklarnn en kkleri izlenmeli ve asla bu
kabarcklardan hzl klmamaldr. Ykselirken yukar ve evreye baklmal ve k esnasnda tehlike
yaratabilecek kayk, duba vb. nceden fark edilmeye allmaldr. Su yzne knca BC iirilmeli
ve buddy ile birlikte sudan k noktasna gidilmelidir.
G) Arlk kemeri karp takma:
Sualtnda dibe diz klr ve BC iindeki btn hava tahliye edilir, iki el ile arlk kemerinin iki
ucundan tutularak parmak hareketi ile kemer tokas zlr. Arlk kemeri elden braklmadan
bacaklarmzn dizden aa arka tarafna braklr ve sonra hafif ne doru eilerek tekrar belimize
kuanlr.
H) Sualtnda tp ve BC karp giyme:
Sualtnda dibe diz klr ve BC iindeki btn hava tahliye edilir, gs kolonlar
gevetildikten sonra bel kay alr, sol kolumuz gs kolonu iinden geirildikten sonra, sa bel
kayn ne doru ekerek tp srtmzdan karlp ne alnr. Tekrar kuanmak iin sa kolumuz sa
gs kolonundan geirilerek tp dibinden iterek srtmza yerletirilir, sol kolumuz gs kolonundan
geirildikten sonra bel kay taklr ve gs kolonlar sklr.
Dikkat edilecek nokta arlk entegreli BC veya aluminyum tp kullanm halinde tpn elden
braklmamasdr.
I) Su stnde tp, BC giyme:
BC havas bir miktar indirilir, tpn dip ksm bacaklarmzn arasna gelecek ekilde tpn
zerine oturlur ve ellerimiz gs kolonlarndan geirilir. Tp bacaklarmz arasndan brakldnda
BCdeki hava sayesinde direk srtmza oturacaktr, gerekirse hafif geri yzme pozisyonunda BC
srtmza tam olarak yerletirilir ve tm kolon ve kaylar sklr.
SUDAN IKI
Tekneye k:Teknenin dal platformu varsa ve sudan dorudan platforma klmas
gerekiyorsa, platformun kenarna gelinir. Kuvvetli bir makas hareketiyle palet vurularak sudan
ykselinir ve kollardan kuvvet alnarak dizlerden biri platforma konur. O diz zerinde ykselinir,
dier diz de platforma konur. Bir diz yerdeyken dier ayak platforma baslarak ayaa kalklr,
kenardan uzaklalarak uygun bir yerde BC ve paletler karlr.
70
Tekneye merdivenle klacaksa ve istavroz merdiven varsa paletlerle klabilir. Merdiven normal bir
merdivense kmadan hemen nce paletler sra ile karlarak kaylarndan bileklere taklr, sonra
merdivenden klr. Su ile temas garantili olarak kesilene kadar paletlerden ve maskeden
ayrlmamaldr. Kursiyerler bata BClerini ve arlklarn sudan kmadan nce tekneye verebilirler,
bylece k daha emniyetli gerekletirmeleri salanm olur.
Kyya k:Yaklak bel hizasna kadar yzerek gelinir, burada dal eitmeni veya stand-by ile
yardmlaarak paletler karlp ele alnr ve kyya klr. Eer dalga fazlaysa yan yryerek
klr.
BRVEYE HAK KAZANMAK
1 yldz dalg adaynn brveye hak kazanabilmek iin en az 5 adet eitim dal yapmas
gerekmektedir, ancak bu 5 dal tamamlayan her adayn brveyi alabilecei anlamna gelmez.
Yukarda anlatlan btn almalarn eksiksiz ve kusursuz olarak yaplabildii konusunda dal
eitmeninin ikna olmas esastr.
1.
1 ve 2. dallarda maksimum derinlik 8 metredir. deal olan btn altrmalar yapmaktr ama
reglatr ve maske altrmalar kursiyerin isteiyle pas geilebilir.
2.
Dal maksimum 12 metreye yaplr. Dier altrmalara ek olarak reglatr ve maske almas
da yaplr.
3. 4. Ve 5. Dallarda maksimum derinlik 18 metredir. Maske ve reglatr almalar kesinlikle
tamamlanmal, BC ile dik ini ve palet ile dik k allmaldr.
4. Dal eitmeni 5. Daln sonunda kursiyerin ak deniz dala hazr olmadn dnyor ise
gerekli
konuda almak zere 6, 7,8nci eitim dallar yaplr.
Yukarda aklanan tm almalar dal ncesinde dal eitmeni tarafndan kursiyere anlatlr,
dal esnasnda da uygulamay ilk olarak dal eitmeni yapar ve kursiyerin her eyi pratikte grmesini
salar. Daha sonra dal eitmeninin iareti ile kursiyer almalar tekrarlar.
Kursiyer dal esnasnda dal eitmenini srekli grecek pozisyonda olmal, onu hi gzden
karmamaldr. lk dallarda elele tutumak doru ve faydal bir davran olur.
Dipte palet vurular yava ve dzgn bir ritimle kaladan yaplmaldr. Hzl palet vurmak abuk
yorulmaya ve ar hava tketmeye neden olur, bu nedenle kanlmas gereken bir davrantr.
Herhangi bir nedenle dal eitmenini gzden kaybeden kursiyer, etrafna bir bakndktan sonra
hemen kontroll bir ekilde ykselerek yzeye kmal ve BCsini iirerek dal eitmeni beklemelidir.
Dal eitmenini aramaya veya dala kendi bana devam etmeye kalkmamaldr. Dalgal denizde
yzeye ktktan sonra seslenerek haberlemeye allmaldr.
71

N12 Biryildizdalici Egiti Kitabı 2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

N12 Biryildizdalici Egiti Kitabı 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TSSF / CMAS

BR YILDIZ DALICI ETM DERS NOTLARI

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T1 KURSUN HEDEF VE YNETM

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Cmas / Tssf Tantm :

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Trkiyenin CMAS taki resmi temsilcisi TRKYE SUALTI SPORLARI FEDERASYONU

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T2 TEMEL DALI MALZEMELER

SNORKEL SEMNDE ARANILACAK ZELLKLER :

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

GECE DALI ARETLER:

ETMDE KULLANILACAK YARDIMCI ARETLER : Kurs boyunca pratik almalarda

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T4 BASIN VE HACM LKLER

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Solunum ve dolam sistemleri :

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

D kulak: Kulak kepesi ve d kulak yolundan oluur.

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Dalcnn alalmas srasnda oluabilen bir Barotravmas trdr. Olumasnda dalcnn d

Eustachi borusunun geniz tarafndaki az normalde kapaldr. Eustachi borusu, genizde

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Mide ve barsak Barotravmalar:Dal esnasnda barsaklarda kalan gaz ykselme srasnda

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T5 SCUBA EKPMANLARI

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

lkemizde ounlukla rastlayacamz Int normu reglatrler olup hem tp vanalarnn

Tm dal malzemelerimiz hayati neme sahip malzemelerdir.Ancak reglatrmz

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

Vanalar ift kl ve/veya rezervli olabilirler.ift kl vanaya iki ayr reglatr

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T6 TEMEL FZYOLOJ

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

0 DEKO SRES (dakika)

(0-250 m. Rakm iin) Bhlmann/Hann

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T7 YZERLK AYGITLARI

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T8 DALI ELBSELER VE YARDIMCI EKPMANLAR

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar

1T9 MALZEMENN BAKIMI VE SAKLANMASI

TSSF/CMAS Bir yldz dalc eitimi ders notlar