MAKINA BIRTUALAK

TEORIA
SARRERA................................................................................................................................. 2
ZER DA MAKINA BIRTUALA? ......................................................................................... 2
ZERTARAKO MAKINA BIRTUALA? ............................................................................... 2
SISTEMA-MAKINA BIRTUALEN APLIKAZIOAK ............................................................ 3
MAKINA BIRTUAL MOTAK ............................................................................................... 5
SISTEMA-MAKINA BIRTUALAK EDO HARDWARE-MAKINA BIRTUALAK.......... 5
PROZESU-MAKINA BIRTUALAK..................................................................................... 5
SIMULATZEKO TEKNIKAK............................................................................................... 7
HARDWARE-EMULAZIOA ( FULL VIRTUALIZATION) .............................................. 7
SISTEMA ERAGILEAREN BIRTUALIZAZIOA. .............................................................. 8
MAKINA BIRTUALEN DESABANTAIAK......................................................................... 9
ZALANTZA: SISTEMA ERAGILE BAT BAINO GEHIAGO INSTALATU, EDO
BIRTUALIZATU?................................................................................................................. 9
PRAKTIKAK
PRAKTIKAK........................................................................................................................... 10
PRAKTIKA-A- UBUNTU MAKINA BIRTUALA .............................................................. 11
UBUNTU MAKINA BIRTUALA SORTU ........................................................................ 11
MAKINA BIRTUALA ERABILI ....................................................................................... 13
APLIKAZIOAK INSTALATU UBUNTU-MAKINA BIRTUALEAN ............................. 16
PRAKTIKA-B- WINDOWS 7 MAKINA BIRTUALA........................................................ 18
MAKINA BIRTUALA ABIARAZTEKO PAUSOAK ....................................................... 20
ZELAN INSTALATU PROGRAMAK WINDOWS-MAKINA BIRTUALEAN.............. 23
Inkscape programa instalatu............................................................................................. 23
Office 2010 instalatu ........................................................................................................ 26

SARRERA
ZER DA MAKINA BIRTUALA?
Makina erreal baten funtzionamendua simulatzen duen aplikazio bat da. Simulatzen
den makina erreal horretan ordenagailu birtuala, sistema eragileak, programak
instala ditzakegu. Hau da, gure ordenagailuaren barruan beste makina (ordenagailu)
bat simulatzen dugu, horri, makina birtuala esaten diogu makina hori fisikoki ez da
existitzen eta makina hori erabiltzen dugu frogak egiteko, ezer hondatu barik.
ZERTARAKO MAKINA BIRTUALA?
Batzuetan, sistema eragile berri bat frogatu nahi dugu. Zer egin halakoetan?

Ordenagailua formateatuko dut, eta bertan instalatu?

Partizio berri bat sortuko dut, eta bertan instalatu?

Sistema eragile berri hori daukan ekipo bat bilatuko dut?

Horiek dira izan ditzakegun zalantzak, baina konponbidea sinplea da: makina birtual
bat instalatzea eta hori erabili frogak egiteko gure ordenagailuan aparteko aldaketarik
gabe. Horixe egingo dugu geroago. Segidan, makina birtualak izan ditzakeen
aplikazioak ikusiko ditugu.

SISTEMA-MAKINA BIRTUALEN APLIKAZIOAK

Instalatu barik, sistema eragile ezberdinak ordenagailu berean frogatzeko

aukera ematen dute makina birtualek .

Hardwarea simulatzeko, alegia, makina errealak ez daukan arkitekturarekin

lan egiteko aukera ematen dute makina birtualek.

Zerbitzarien gaitasunak hobeto aprobetxatzeko.

Makina birtualei ezker, zein bere ordenagailuetan exekutatu behar diren programak
(aplikazio bateraezinak direlako) ordenagailu berean exekutatu ahal dira. Horrek diru
polita aurreztea suposatzen du hardware, energia, espazio eta mantentzearen
aldetik.

Hondamendi-berreskutzea

Informazioa galtzea edo sistema suntsitzea, penagarria izateaz gain, oso kaltegarri
suertatu ahal dira. Hori ekiditeko, makina birtualak bere egoera eta konfigurazioa
gordetzeko aukera du. Era horretan, berreskuratze-prozesua erraztu eta arindu
egiten da.

Aplikazio berriak frogatu

Batzuetan, aplikazio berri bat zerotik frogatzeko inguru garbia behar dugu. Kasu
horietan, makina birtualari esker, sistema eragilea zerotik instalatzen dugu, eta
bertan aplikazio berria frogatu. Frogak amaitu ostean, ezabatzen dugu makina
birtuala, eta listo.

Instalazio eta konfigurazio gabeko ingururen erabilpena

Posible da Internetetik deskargatzea makina birtualak. Hainbat kasutan, makina

horiek prestatuta daude jadanik: hau da, instalazioak eta konfigurazioak eginda
dituzte. Hori laguntza handia da, batez ere, denbora aurrezteko.

Gaur egun, LAMP-en (Linux, Apache, mySQL eta PHP) oinarrituta dauden
zerbitzarien makina birtualak deskargatu ahal dira, guztiz prest eta dohainik!
Erabilpenak: eduki-gestoreak, wikiak,

Aplikazio eramangarriak

Makina birtual baten bidez, PC propio bat izan dezakegu edonon, gure pendrivetik
erabiltzeko moduan edozein ordenagailutan; nahi dugun ingurunea, sistema eragilea
eta aplikazioak

MAKINA BIRTUAL MOTAK

Sistema-makina birtuala edo hardware-makina birtuala (System Virtual

Machine)

Prozesu-makina birtuala (Process Virtual Machine)

SISTEMA-MAKINA BIRTUALAK EDO HARDWARE-MAKINA BIRTUALAK

Ordenagailuak daukan hardware-aren banaketa edo zabaltzea egiten du;
simulatu egiten du, hobeto esanda. Zabaltze bakoitzean, makina birtual bat
exekutatzen da, eta bakoitzak sistema eragile bat dauka.

Simulazio-prozesua kontrolatzeko, programa bat daukagu; hypervisor edo

makina birtualaren monitorea esaten zaio programa horri.
Non exekutatzen da makina birtualaren monitorea?
Bi aukera daude:

Hardwarean zuzenean

Sistema eragilearen gainetik

PROZESU-MAKINA BIRTUALAK
Makina birtual mota hau sistema eragilearen barruan exekutatzen da. Prozesu gisa
exekutatzen da, beraz, makina birtuala abiarazten da prozesua abiarazten denean,
eta prozesua amaitzen denean, makina ere gelditu egiten da.

Horrelako makina birtualei esker, exekuzio-inguruneak ez dauka menpekotasunik

hardware-arekiko ezta software-arekiko ere.
Zer

lortzen

dugun

horrekin?

Programa

berdin-berdin

exekutatzea

edozein

plataformatan. Eta hori gauza ona da.

Prozesu-makina birtualen artean, Java makina birtuala da ezagunena gaur egun.

Java makina birtual baten funtzionamenduaren eskema; Java prozesu-makina birtual

mota bat da.

SIMULATZEKO TEKNIKAK
Ondoko paragrafoetan aipatuko dugu makina birtualek zer-nolako teknikak erabiltzen
dituzten bitartekari lana betetzeko simulazio prozesuetan.
HARDWARE-EMULAZIOA ( FULL VIRTUALIZATION)
Teknika honen bidez, hardwarea simulatzen da;
antzematen du benetako hardware plataforma
batean

exekutatzen

ari

dela

guest-sistema

eragilea.
Hau egiteko, bi motatako hypervisoreak erabil
daitezke:
o Hardwarean zuzenean exekutatzen dena.
o Beste sistema eragilearen gainean exekutatzen dena.

Hardwarean zuzenean exekutatzen

Edukiontzi edo ingurune
independenteak
Makina birtualaren ingurunea
Hardwarea

Beste sistema eragilearen gainean exekutatzen

Edukiontzi edo ingurune independienteak

Makina birtualaren ingurunea
Host sistema eragilea ( anfitrioia)
Hardwarea

Honelako makina birtualei esker murrizketak gainditu ahal dira; aplikazioak eta
sistema eragileak beste arkitektura mota batzuetarako diseinatuta egon arren,
hardwarearen ezaugarri bateraezinak dituzten ordenagailuetan frogatu ahal dira.
Teknika honetaz baliatuta, sistema eragile ezberdinak exekutatu ahal dira aldi
berean, bakoitza makina birtual independente eta desberdin batean.

SISTEMA ERAGILEAREN BIRTUALIZAZIOA.

Kasu honetan, sistema eragile bi ditugu. Sistema eragile bat (guest edo
gonbidatua) bestearen barruan (host edo ostalari edo anfitrioan) instalatzen da
makina birtualaren bidez.
Funtzionamendua geruza-sistema batean oinarritzen da.

Oinarrian host-sistema eragilea dago

Segidan, birtualizazio-kapa daukagu. Geruza honek, edukiontzien arteko

isolamendua eta baliabideren banaketa bermatzen du. Sortutako inguruneak edo
edukiontziak autonomoak izango balira bezala aurkezten ditu geruza honek.

Azkenik, ingurune edo edukiontzi bakoitzean exekutatzen da aplikazioa.

MAKINA BIRTUALEN DESABANTAIAK

Makina birtualek desabantaiak ere badituzte. Makina birtual bat martxan baldin
badago, exekuzio

zaildu egiten da, beraz, sistema moteldu egiten da. Logikoki,

programa bat makina birtual baten bidez exekutatzen baldin badugu, astiroago doa
zuzenean exekutatzen dugunean baino. (Exekuzio zuzena host-ean egiten da
sistema eragilearen bidez, makina birtuala bitartekari moduan erabili barik).
Eraginkortasuna galtzen da malgutasuna irabazteko. Kasu bakoitzean, galera hori
baloratu behar da erabakiak hartzeko. Zer eta non instalatu...

SISTEMA ERAGILE BAT BAINO GEHIAGO; INSTALATU EDO BIRTUALIZATU?

Posible

da

sistema

eragile

bat

baino

gehiago

ordenagailuan. Aukeratzeko zer sistemarekin

instalatzea

abiatu nahi dugun

ordenagailua, abio-sistemen gestore bat instalatu behar dugu. Hortik

aurrera,

ordenagailu

ezberdinetan

instalatuta

baleude

bezala

funtzionatuko dute sistema eragileek; sistema eragile batetik bestera

pasatzeko ordenagailua berpiztu behar dugu.

Aldiz, birtualizazioak sistema eragile batetik bestera zuzen pasatzeko

aukera ematen digu, berpiztu barik. Agilagoa da, baina, kontuan hartu
behar dugu birtualizazioarekin eraginkortasuna galtzen dela.

PRAKTIKAK
Ubuntu edota windows7 sistema eragileak, frogatu nahi ditugu gure ordenagailuan,
sistema instalatu barik edota ordenagailua formateatu barik.
Zelan egin hori?

Ba, lehenago aipatutako teknikaz baliatuko gara; eta sistema

eragileak simulatuko ditugu gure ordenagailuan.

Horretarako zer behar dugu ?

Simulazioa egiteko programa bat

o Gaur egun programa mordoa daude birtualizazioa egiteko, guk Oracle
VirtualBox izenekoa erabiliko dugu.

http://virtualbox.softonic.com/

Konfiguratuta dagoen makina birtual baten fitxategia

o

Hau ez da beharrezkoa, baina, jadanik sortuta eta konfiguratuta

dagoen makina bat erabiltzea lagungarria da.

10

PRAKTIKA-A- UBUNTU MAKINA BIRTUALA

UBUNTU MAKINA BIRTUALA SORTU
Lehenengo eta behin, birtualizaio programa zabaldu; makina birtual berria
sortzeko jarraitu honako pausoak:
MAQUINA NUEVA aukeratu, ondoren:

1. Hautatu zein sistema eragile mota simulatuko duzun eta makina berriari
izena eman, (edozein izan ahal da izena, baina izena adierazgarria bada
hobeto). Adibidez, ubuntu12, ubuntuaren 12. bertsioari dagokiolako.

2. Dedikatu/ erreserbatu RAM memoria zati bat makina birtualarentzako.

Kontuan hartu:
Makina birtualak, exekutatzen denean, RAM memoria erabiltzen du simulazioa
gauzatzeko. Zenbat eta memoria gehiago hartu makina birtualak, orduan eta memoria
gutxiago geratzen da beste prozesuentzako, beraz, makina birtuala martxan dagoen
bitartean gainontzeko programen exekuzioa moteltzen da.

11

3. Disko birtuala konfiguratu

Jadanik sortuta dagoen disko birtual baten fitxategia erabili nahi baldin baduzu, use
an existing virtual hard drive file markatu. Guk hori egingo dugu.

Arakatu fitxategi-sistema eta aukeratu makina birtual abiatzeko erabili nahi

duzun diskoa.

12

Adibidean, ubuntu12 izeneko makina birtual simulatzeko, ubuntu-12.04.1desktop-i386 fitxategia erabiliko dugu

Fitxategia hautatu ondoren, sakatu abrir .

MAKINA BIRTUALA ERABILI
Aurreko prozedura ondo bete ezkero, dagoeneko makina birtuala sortuta daukagu,
ubuntu12 izenekoa, baina, WM VirtualBox Administrador leihoaren ezkerreko
panelean ikusten denez, oraindik amatuta dago.

Makina abiarazteko iniciar botoian sakatu.

13

Hori egin ondoren, ondoko irudian

erakusten den mezua agertuko
da; irakurri eta onartu.
Apur

bat

tardatzea

kargatzen

normala da, beraz, ez zaitez hasi

behin

eta

berriro

botoiak

sakatzen.

Kontuan hartu:
Momentu bakoitzean, non lan egiten dugun, edota non gordetzen den informazioa
jakitea oso garrantzitsua da.
Makina birtuala, ubuntu 12, abiatuta daukagunean horrelako mahai-gain izango
dugu.
ARIKETA 1:
Bi irudietan agertzen diren elementuak identifikatu eta lotu.

Windows-eko mahai-gaina (Hori da gure Host OS)

Oracle VM Virtualbox Administrador (Simulazio edo birtualizazio egiteko

programaren leihoa da.)

Ubuntu {corriendo} (Exekutatzen ari den makina birtuala da.)

14

o Honen barruan, Ubuntu Desktop agertzen zaigu, eta guk honen

barruan egingo dugu lan.
ARIKETA 2:
Ireki (makina birtualean) Disk Usage Manager izeneko aplikazioa. Programa honek
diskoaren erabilpenari buruzko informazioa eskaintzen du.

Bilatu eta apuntatu datu hauek: diskoaren tamaina eta diskoaren erabilpenaren %
.

Bueltatu windows-era eta Mi PC

gainean klikatu. C partizioaren ezaugarriak

ezagutzeko jarraitu pauso hauek:

Aukeratu, C: partizioa, gainean batean

klikatuz.

Eskumako botoiaz klikatu, propiedades

ireki eta C: partizioaren datuak arakatu.

Aztertu jaso duzun informazioa eta erantzun

galdera hau: Disk Usage Manager programak
bueltatzen

dituen

datuak

zein

diskoaren

informazioa da? .............................................................................................................

15

APLIKAZIOAK INSTALATU UBUNTU-MAKINA BIRTUALEAN

Orain, gure makina birtualean programa bat instalatuko dugu.

Hain zuzen, Ubuntu Software Center-en estekatik deskargatuko ditugu programak.

Handik hainbat aplikazio deskargatu ahal ditugu, eta arloka antolatuta daudenez
bilaketa oso erraza da.

Geogebra (Education ataletik) eta VLC player (sound &

player ataletik) deskargatu eta instalatuko ditugu praktikatzeko.

Deskarga eta instalazioa egiteko administratzailearen izena eskatuko du.
Password: adminuser

16

Kontuan hartu:
Beste batek sortu zuen disko birtual baten fitxategia erabiltzen dugula; beraz, beste
horrek finkatu zuen pasahitza. Internetetik deskargatzen baduzu (prestatuta dagoen
makina birtualaren diskoa) ez ahaztu pasahitza lortzea eta gordetzea.

17

PRAKTIKA-B- MAKINA BIRTUAL WINDOWS 7

Bigarren praktika honetan, .iso irudi bat erabiliko dugu sistema eragilea
instalatzeko eta makina abiarazteko.
MAQUINA NUEVA aukeratu, ondoren:
1. Hautatu zein sistema eragile mota simulatuko duzun eta makina berriari izena
eman, (edozein izan ahal da izena, baina izena adierazgarria bada hobeto)
esaterako WINDOWS 7.

2. Dedikatu/ erreserbatu RAM memoria zati bat makina birtualarentzako.

3. Sortu makina birtualak erabiliko duen disko birtuala. Horretarako hurrengo
aukeraketa egingo dugu:
fitxategi mota: VDI
espazioa erreserbatzeko: almacenamiento dinmico
fitxategiaren tamaina: 20 Gb
Kontuan hartu:
Gogoratu makina birtualak disko bezala fitxategi bat erabiliko dela, eta fitxategi hori
ezabatzean makina birtuala ez doala.

18

1. pausoa diskoa sortzeko

2. pausoa diskoa sortzeko

3. pausoa diskoa sortzeko

4. pausoa diskoa sortzeko

4. Dagoeneko, makina birtuala sortuta daukagu, windows7 izenekoa, baina,

WM VirtualBox Administrador leihoaren ezkerreko panelean ikusten denez,
oraindik amatuta dago.

19

MAKINA BIRTUALA ABIARAZTEKO PAUSOAK

1. Makina abiarazteko iniciar botoian sakatu. Ondoren, Arakatu fitxategisistema eta aukeratu makina birtual abiatzeko erabili nahi duzun fitxategia.
Guk windows 7 ultimate (32 bit) izeneko fitxategia erabiliko dugu makina
abiarazteko.

2. Sakatu abrir. Windows 7 instalatzeko prozesua hasiko da, eta instalazio

tipiko baten pausoak jarraituko ditugu, horrelako sekuentzia:

a. Sakatu Next instalazio-hizkuntza aukeratu ondoren.

b. Sakatu Install now aurrera egiteko.
c. Onartu baldintzak
d. Windows 7 non instalatuko duzun
aukeratu.

20

Kontuan hartu:
Makina birtualarentzako erreserbatutako diskoan instalatuko dela Windows 7.

Instalazioak jarraituko du aurrera; fitxategiak kopiatuko dira.

Instalazioa amaitu aurretik zenbait aukera konfiguratu behar ditugu, hauek dira:

Erabiltzailearen izena eta pasahitza

Ordenagailuaren izena

Eguneraketak

Data eta ordua

Segurtasun maila
21

3. Azken pauso guztiak bete ondoren, makina

birtualaren kargatze-prozesua amaituko da eta
antzeko leihoa agertuko zaigu.

22

4. Lanean hasteko erabiltzailearen izena eta pasahitza idatzi. Gogoratu horiek

instalazioa egitean finkatu dituzula.

ZELAN INSTALATU PROGRAMAK WINDOWS-MAKINA BIRTUALEAN

Makina birtualean Explorer nabigatzailea zabaltzen dugu. Ohikoa den prozedura

jarraituz, internetetik deskargatuko ditugu programak. Hain zuzen, Office 2010 eta
Inkscape instalatuko ditugu adibide giza.

Inkscape programa instalatu

Inkscape programa deskargatu eta gorde ondoren horrelako ikono bat izango duzu.

23

1) Klikatu haren gainean eta exekutatu fitxategia instalazio prozesua

abiarazteko.

2) next sakatu ostean, aukeratu instalazio-lengoaia, english eta OK sakatu.

3) Instalazio osagaiak pertsonaliza ditzakegu. Berez aukeratuta daudenak

aplikatuko ditugu, beraz, sakatu next .

24

4) Instalazioa ondo amaitu eta gero honen moduko leihoa ikusiko dugu.

5) Jadanik, gure makina birtualean programa instalatuta dago; erabiltzeko

moduan.
Egiaztatu all programs izeneko menuaren barruan Inkscape agertzen dela eta ondo
zabaltzen dela.
( Inicio all programas Inkscape)

25

Office 2010 instalatu

Office frogatzeko ebaluazio-bertsioa erabili ahal dugu. Bertsio honek dohainik
deskarga dezakegu Microsoft enpresaren webgunetik, baina bere erabilpena
mugatuta dago, 60 eguneko epea daukagu programa frogatzeko, hortik aurrera
ebaluaziorako den programa bertsioa blokeatuko da.

Trial bertsioa erabili arren. Office lizentzia bat beharrezkoa da instalazioa egiteko.
Prozedura hau prozedura:

1) Microsoftaren webgunera konektatu eta erregistratu ondoren Office 2010 trial

instalatzeko lizentzia eskuratu eta gorde. Hori ezinbestekoa da.

Erregistroa egiteko:

a. Konektatu zaitez http://office.microsoft.com/es-es/try/ helbidera

b. pruebelo ahora aukeran klikatu ostean hurrengo leihoa agertuko

zaigu

26

c. PROBAR AHORA gainean klikatu ostean erregistro egiteko pausoak

bete behar ditugu.

Hurrengo pantailan zure burua identifikatu behar duzu. Horretarako, Hotmail

konturen bat baldin baduzu, hori erabil dezakezu, bestela, crear su cuenta
sakatuta, formularioa bete behar duzu kontu berria sortzeko.

Fijatu zaitez erregistro prozesua agertzen den mesuaz. E-mailez bidaliko digute
lizentzia-kodea.

27

Erregistratu ondoren, guk agindutako posta helbidera iritsiko da lizentzia-kodea.

Lizentzia kodea horrelako bat izango da:

Orain badaukagu instalazioan beharko dugun kodea, segidan programa deskargatu

eta exekutatuko dugu

2) Aplikazioa deskargatu

28

Aplikazioa deskargatu eta gero:

3) Instalatzailea exekutatu, klik eginez, instalazio prozesua abiarazteko

Instalazioa martxan doa

29

eta amaieran, sakatu cerrar

6) Jadanik, gure makina birtualean programa instalatuta dago erabiltzeko

moduan.

30

Amaitzeko, egiaztatu all programs izeneko menuaren barruan Office 2010

agertzen dela eta ondo zabaltzen dela ( beheko irudian ikusten den moduan).

31