AMPLIFIKATORT THEMELOR ME

TRANSISTOR BIPOLAR (BJT)

AMPLIFIKATORT THEMELOR ME TRANSISTOR

BIPOLAR (BJT)
Do t analizohen vetit e tre amplifikatorve themelor me nj
transistor ose nj stad (shkall).
Kto tri qarqe jan:
amplifikatori n konfiguracion me emiter t prbashkt,
me kolektor t prbashkt dhe
me baz t prbashkt.
Kto konfiguracione formojn blloqet themelore ndrtuese
pr amplifikator m kompleks

QARKU EKUIVALENT I TRANSISTORIT BIPOLAR PR

SINJALE T VOGLA DHE FREKUENCA T MESME
N kapitullin 5. kemi zhvilluar skemn ekuivalente t qarkut
pr sinjale alternative.
Tani duhet ta zhvillojm skemn ekuivalente pr sinjale t
vogla dhe frekuenca t mesme t vet transistorit.
Do ti zhvillojm dy modele kryesore t transistorit bipolar:
modelin hibrid dhe
modelin me parametra hibrid h.

QARKU EKUIVALENT I TRANSISTORIT BIPOLAR PR

SINJALE T VOGLA DHE FREKUENCA T MESME
dy modele kryesore t transistorit bipolar:
modelin hibrid
modelin me parametra h.
Pjerrtsia

ic
B

C
+

ib

Koha

vce

+
vbe

Transistori bipolar si qark dypolar

Koha

Rryma e bazs n varshmri nga tensioni

baz-emiter me sinjalin sinusoidal t
superponuar

QARKU EKUIVALENT I TRANSISTORIT BIPOLAR PR

SINJALE T VOGLA DHE FREKUENCA T MESME
rrymn e bazs mund ta lidhim me tensionin e hyrjes
me shprehjen
vbe ib r
i
1
B
r vBE

vBE

IS
vBE
exp

V
T Q

I BQ
vBE
1
1 IS

exp

r VT 1
V
T Q VT

vBE
VT
VT
r

iB
I BQ
I CQ

Rezistenca r quhet rezistenca hyrse baz-emiter ose

rezistenca e difuzionit dhe sht funksion i
parametrave t piks s puns Q.

QARKU EKUIVALENT I TRANSISTORIT BIPOLAR PR

SINJALE T VOGLA DHE FREKUENCA T MESME

karakteristikat e terminaleve dalse t

transistorit
iC
iC
vBe
iC
iC
vBe

vBE
Q

vBE
Q

v
iC I S exp BE
VT
iC
vBe

I CQ
vBE
1

I S exp

VT
VT Q VT

QARKU EKUIVALENT I TRANSISTORIT BIPOLAR PR

SINJALE T VOGLA DHE FREKUENCA T MESME
vBE

V
T

I S exp

ICQ /VT

-paraqet rrymn e kolektorit n pikn Q

- paraqet prueshmri

quhet transkonduktansa (prueshmria kalimtare)

ic(Ic)

ib(Ib)
B

gmvbe
(gmVbe)
vce(Vce)

r
vbe(Vbe)
ie(Ie)
-

Qarku i thjeshtuar ekuivalent i transistorin bipolar npn me

modelin hibrid -.

gm

I CQ
VT

Modeli-

(a)
RB

ic

ib
vI +
-

vbe

gmvbe

vce

RC

vO

(b)

a) Qarku i amplifikatorit me emiter t prbashkt; (b) skema ekuivalente

Modeli-
vendosim korrelacionin n mes t rryms s kolektorit pr sinjale t vogla
dhe rryms s bazs

iC
iC
Q iB
iB
iC
Q
iB
prforcimi i rryms pr emiter t prbashkt

iC iB

Modeli-
ic(Ic)

ib(Ib)
B

ib
(b)

r
vbe(Vbe)

vce(Vce)

ie(Ie)
-

Skema ekuivalente e transistorit bipolar pr sinjale t

vogla me prforcim t rryms

FVT
r g m
I CQ

I CQ

VT

rezistenca dalse e transistorit pr sinjale t vogla

VA
ro
I CQ

Modeli-
-VC
RC

vEB +

+ vI
-

+
-

vEC

RB

vo

ib

+ vI
-

vec

veb +

RC

+
-

VBB
(b)

(a)

Ic

RB
VI

+
-

Ib V

Vo
r

gm V

ro

RC

VO
g m r

AV

(ro RC )
(ro RC )
VI
RB r
RB r
Amplifikimi (prforcimi) i tensionit pr sinjale t vogla

vo

+
-

RB

ic

Qarku ekuivalent i transistorit bipolar pr sinjale t

vogla me parametra hibrid h
ib
ib

vce

vbe

hie

ic

vbe
-

hrevce

+
-

hfeib
E

1/hoe vce
-

(a)
(b)
Transistori me emiter t prbashkt dhe (b) modeli me parametra h i transistorit bipolar
me emiter t prbashkt

Vbe hie Ib hreVce

I c h fe Ib hoeVce

Qarku ekuivalent i transistorit bipolar pr sinjale t

vogla me parametra hibrid h
Vbe
hie r
hie
Vce 0
Ib
Ic
h fe
Ib

Vce 0

Ic
h fe
Ib

Vce 0

g m r

Vbe
hre
Vce

Ic
hoe
Vce

Ib 0

Ib =0

+
V

Ib 0

gmV

Ic
ro

+
-

Vce

AMPLIFIKATORI N KONFIGURACIN ME EMITER T

PRBASHKT

Ri

vS

+
-

RS

ib

R1 R2 v
Burimi i
sinjalit

Ro

gmv
E

Amplifikatori

Rc

AMPLIFIKATORI N KONFIGURACIN ME EMITER T

PRBASHKT

vo ( gmV )(ro RC )

R1 R2 r
v
v
R1 R2 r RS S

R1 R2 r
vo
Av g m
(ro RC )

vS
R
R
r

R
1
2

Ri R1 R2 r

Ro ro RC

Qarku me rezistenc t emiterit

vin
r (1 ) RE
ib
vo ( ib ) RC
Rib

vin ib r (ib ib ) RE
Ri
vin
Ri RS

vS

Ri R1 R2 Rib

vin 1
vo ( ib ) RC
Av
RC
vS
vS
Rb vS

Qarku me rezistenc t emiterit

vin 1
vo ( ib ) RC
Av
RC
vS
vS
Rb vS
Ri
RC
Av

r (1 ) RE Ri RS
Nse

Ri

RS

(1 ) RE

RC
RC
Av

(1 ) RE
RE

Qarku me kapacitet t urzimit t emiterit

pr evitimin e humbjeve t panevojshme t sinjaleve alternative, rezistenca e
emiterit pjesrisht ose n trsi mund t urzohet me nj kapacitet
Rezistencat RE1 dhe RE2 jan faktor pr kushtet njkahore t puns s
transistorit,
RE1 sht pjes e qarkut ekuivalent pr sinjale alternative, sepse RE2 sht i
lidhur shkurt n mas prmes kapacitetit CE.
V+=+5 V

RC
RS

CC
RB

RE1

RE2

V-= -5 V

CE

ANALIZA E DREJTZS ALTERNATIVE T PUNS

Kur n qarkun e transistorit jan t lidhura edhe kapacitetet, do t kemi
drejtz t re efektive t puns, e cila quhet drejtza alternative e puns (ac)
V+=+5 V

RC
RS

CC
RB

RE1

RE2

CE

V-= -5 V

V IC RC VCE I E ( RE1 RE 2 ) V

ANALIZA E DREJTZS ALTERNATIVE T PUNS

RS

vS

+
_

ib

vbe _
ie

_ ce

ic

RE1

Qarku ekuivalent pr sinjale t vogla

vce ic ( RC RE1 )
Pjerrtsia

RC RE1

vo

RC

ANALIZA E DREJTZS ALTERNATIVE T PUNS

Drejtza njkahore e puns, pjerrtsia

1
RC RE1 RE 2

Drejtza alternative e puns, pjerrtsia

Koha
Koha

Koha

1
RC RE1

AMPLIFIKATORI ME KOLEKTOR T PRBASHKT

(EMITTER-FOLLOWER)

Qarku i amplifikatorit me kolektor t prbashkt

AMPLIFIKATORI ME KOLEKTOR T PRBASHKT

(EMITTER-FOLLOWER)

Ri
RS
vS

+
_

ii

Ro

Rib
r

B
+

vin

ib

+ v

io

ib

R1 R2

vo

ie
ro

RE

Qarku ekuivalent pr sinjale t vogla e amplifikatorit me kolektor t prbashkt

AMPLIFIKATORI ME KOLEKTOR T PRBASHKT

(EMITTER-FOLLOWER)
io (1 )ib
vo ib (1 )(ro RE )
vin ib [r (1 )(ro RE )]

vin
Rib
r (1 )(ro RE )
ib
Ri
vin
Ri RS

vS

(1 )(ro RE ) Ri
vo
Av

vS r (1 )(ro RE ) Ri RS

Impedanca hyrse dhe dalse

Rib

Ri R1 R2 Rib
RS

+ v

vin
r (1 )(ro RE )
ib
Ro
E

ix
gmv

R1 R2

ro

RE

+
_

vx

vx
Ro
ix

ix gmv

vx
v
vx
x
RE ro r R1 R2 RS

r
v
v
r R R R x
1
2
S

g m r
vx vx
vx
ix

r R R R x R
ro r R1 R2 RS
1
2
S
E

ix
1
1
1
1

vx Ro r R1 R2 RS RE ro

r R1 R2 RS
Ro
RE ro
1

Amplifikimi i rryms
Ri
RS
vS

+
_

Ro

Rib
r

B
+

ii

vin

ib

+ v

ib

R1 R2

Ai

io

RE

ro

R1 R2
ib
i
R R R i
ib
1 2

ie
ii

vo

ie

R1 R2
io (1 )ib (1 )
i
R R R i
ib
1 2

gmv ib
ro
ie
ro RE

io

R1 R2 ro
ie
Ai (1 )
R R R r R
ii
ib o
E
1 2
R1 R2

Rib

ro

RE

Ai (1 )

AMPLIFIKATORI ME BAZ T PRBASHKT

Qarku themelor me baz t prbashkt

Amplifikimi i rryms dhe i tensionit pr sinjale t vogla

vo ( gmv )( RC RL )
gmv ib
v

vS r
R
R

E S
RS 1

v v vS (v )
g mv

0
r RE
RS
1
1
1
vS
v

r
R
R
RS
E
S

RC RL r
vo
Av g m

RE RS
vS
R
1

Av gm ( RC RL )
v
v
ii g m v
0
r
RE

v ii
RE

RC r
io
Ai g m
RE

ii
RC RL 1

g m r

Aio

1 1

RC
io ( g m v )

R
L
C

Impedanca hyrse dhe dalse

Rie

ii

ib

gm v

RC

RL

v
ii ib g m v g m v v
r

v
Rie
ii

v
r
Rie

re
ii 1

Impedanca hyrse dhe dalse

Ro

RS

RE

v
+

ix
r

gmv

RC
B

v v v
g m v

0
r RE RS i

v 0
Ro RC

+
_

vx

Faleminderit pr VEMENDJE