Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

KINH T HC VI M
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright
Hc k ma Thu
2005 - 2006

Kinh t hc l g?
Xut pht im ca kinh t hc: Quy lut ph qut v
s khan him
Quy lut khan him: Mu thun gia nhu cu v c
vng v hn vi kh nng v ngun lc hu hn ca
con ngi
H qu ca quy lut khan him: Con ngi buc phi
la chn v c 2 phng din: nhu cu/c vng v
phn b kh nng/ngun lc
Hai kha cnh ca s la chn: Mc tiu v rng buc
8/30/2005

V Thnh T Anh

V Thnh T Anh

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Kinh t hc l g?
Khi nim chnh thng: Kinh t hc l b mn khoa
hc x hi nghin cu s phn b cc ngun lc khan
him cho cc mc ch s dng c tnh cnh tranh,
nhm ti u ha li ch ca cc c nhn, t chc, v
nn kinh t.
Mt gc nhn khc: Kinh t hc nh mt mn khoa
hc v th trng (James Buchanan).

8/30/2005

V Thnh T Anh

Khi nim v th trng

Th trng l mt tp hp nhng ngi mua v
ngi bn tng tc vi nhau hin ti v trong
tng lai xc nh gi c v sn lng ca mt
hay mt nhm sn phm.
Phm vi ca th trng:
- Khu vc a l
- Ph sn phm

8/30/2005

V Thnh T Anh

V Thnh T Anh

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Nhng cu hi c bn ca kinh t hc

Sn xut ci g?
Sn xut nh th no?
Sn xut bao nhiu?
Sn xut cho ai?

8/30/2005

V Thnh T Anh

Cc h thng kinh t tr li nhng cu hi

c bn ca KTH nh th no?
Kinh t k hoch ha tp
trung
Kinh t th trng phi tp
trung
Kinh t hn hp
Kinh t th trng [nh
hng] XHCN (socialist
market economy)

8/30/2005

V Thnh T Anh

Sn xut ci g?
Sn xut nh th no?
Sn xut bao nhiu?
Sn xut cho ai?

V Thnh T Anh

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Phn bit kinh t hc vi m v v m

Tiu thc phn bit: n v phn tch
Kinh t hc v m: Nghin cu ton b nn kinh t: sn
lng, tng trng, lm pht, tht nghip v.v.
Kinh t hc vi m:
- Ly c nhn (ngi tiu dng, ngi lao ng, nh u t
v.v.), cc n v SX- KD, nh nc (trung ng v a
phng) lm n v phn tch
- Nghin cu cch thc cc n v kinh t tng tc vi nhau
hnh thnh cc thc th kinh t ln hn (th trng, ngnh
cng nghip v.v.).
Mi quan h gia KTH vi m v v m
8/30/2005

V Thnh T Anh

Phn bit kinh t hc thc chng v

kinh t hc chun tc
Kinh t hc thc chng: What is?
- S dng l thuyt kinh t, vi s h tr ca cc m hnh ton kinh t lng m t, l gii, v d bo cc vn kinh t ,
ang, v s xy ra trn thc t - l kt qu ca s la chn ca
cc tc nhn kinh t.
Kinh t hc chun tc: What should be?
- Lin quan ti cc gi tr o c, x hi, vn ha
- Thng mang nng du n ca ngi pht biu
- L ngun gc bt ng quan im gia cc nh KTH

8/30/2005

V Thnh T Anh

V Thnh T Anh

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

L thuyt v M hnh kinh t

Phn tch vi m

L thuyt c s dng gii thch mt hin tng

quan st c trn thc t, hoc d bo v nhng s
kin s xy ra. L thuyt c xy dng trn c s cc
gi nh ban u, cc quy lut kinh t, v cc thao tc
logic.
V d:

L thuyt v hnh vi ngi tiu dng

L thuyt v cng ty

8/30/2005

V Thnh T Anh

L thuyt v M hnh kinh t

Phn tch vi m

M hnh:

8/30/2005

V Thnh T Anh

L hnh thc biu hin ca l thuyt kinh t di dng

ngn ng ton. M hnh l cng c quen thuc ca cc
nh kinh t gii thch v d bo v nhng s kin ,
ang, v s xy ra.

V Thnh T Anh

10

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

L thuyt v M hnh kinh t

Phn tch vi m

Minh xc cho mt l thuyt

S minh xc v gi tr ca mt l thuyt c quyt

nh bi cht lng cc d on v gii thch ca n.
ph nh mt l thuyt, nu ch ph nh cc gi
nh ban u l cha , m cn phi chng minh c
cc d on ca l thuyt v c bn l sai, hay chng
minh s bt lc ca n trc mt s hin tng quan st
c.

8/30/2005

V Thnh T Anh

11

L thuyt v M hnh kinh t

Phn tch vi m

S tin ha ca cc l thuyt kinh t

8/30/2005

V Thnh T Anh

Kim nh v hon chnh l thuyt c ngha sng cn

i vi s pht trin ca khoa hc kinh t.

V Thnh T Anh

12

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Kinh t hc v Chnh sch cng

Chnh sch cng l g? Chnh sch cng l hnh ng (hay
khng hnh ng) ca nh nc i vi cc vn x hi.
Vn x hi xut hin khi x hi cm nhn rng mt vn
no l khng th chp nhn c, v do vy cn s can
thip (hay t b can thip) ca nh nc.
Mt bi ton c bn ca chnh sch cng: Lm th no
ti u ha cc quyt nh, t c cc mc tiu ra trong
iu kin khan him cc ngun lc v thng tin, con ngi, v
ti chnh v.v.

8/30/2005

V Thnh T Anh

13

Kinh t hc v Chnh sch cng

Qu trnh phn tch chnh sch
1.
2.
3.
4.
5.
6.

nh ngha v phn tch vn

Xc nh mc tiu ca chnh sch
Xy dng cc la chn chnh sch
Hnh thnh cc ch tiu nh gi
nh gi cc la chn chnh sch
Kt lun v kin ngh

8/30/2005

V Thnh T Anh

V Thnh T Anh

14

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

nh ngha v phn tch vn

Cu hi
Vn ang gp phi l g?
Vn ny xut hin u?
Ai (ci g) s b tc ng?
Tc ng xy ra nh th
no?
u l nguyn nhn chnh?
Chnh sch mi c th tc
ng ti nhng nguyn nhn
ny nh th no?

8/30/2005

V d minh ha
Tnh trng tai nn giao
thng hin nay nh th no?
Vic khng i m bo
him c quan h vi xc
sut v hu qu ca tai nn
nh th no?
Ngoi vic khng i m
bo him, cn c nguyn
nhn quan trng no khc?
Chnh sch mi s nh
hng ti sc xut v mc
nghim trng ca hu
qu tai nn nh th no?

V Thnh T Anh

15

Xc nh mc tiu ca chnh sch

Cu hi
Cc mc tiu kinh t, chnh
tr, vn ha, x hi ca
chnh sch l g?
Cc mc tiu ny c c
th ha nh th no?

8/30/2005

V Thnh T Anh

V d minh ha
Cn phi gim s v tai nn
lin quan n xe gn my
n mc no?
Cc ch tiu c th: s v tai
nn, s ngi t vong, s
ngi b thng v.v.

V Thnh T Anh

16

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Xy dng cc la chn chnh sch

V d minh ha

Cu hi
Cc la chn v chnh sch
gim tai nn giao thng l g?

8/30/2005

Bt buc i m bo him vi ngi

i xe gn my trn 1 s on ng
Tng hnh pht
B tr li dn c xa tuyn ng
chnh
Lm ng mi xa khu dn c
Tng s lng cnh st giao thng
Gio dc ngi i xe c gii
Hn ch v bn tc
v.v.

V Thnh T Anh

17

Hnh thnh cc ch tiu nh gi

Cu hi
Nhng ch tiu nh gi
thch hp nht cho vn
ang gp phi v cho cc
la chn chnh sch l g?
o lng chi ph th no?
o lng hiu qu ra sao?
Tnh kh thi v kinh t,
chnh tr, vn ha, x hi?
Tnh cng bng? v.v.

8/30/2005

V Thnh T Anh

V d minh ha
Nhng tiu thc no quan
trng nht i vi vic quy
nh i m bo him? Hn
ch tc ? Quy hoc li
giao thng v dn c v.v.?
Bin php no hiu qu nht
trong vic gim tai nn giao
thng?
Vic hn ch v bn tc
s gy ra phn ng g? v.v.

V Thnh T Anh

18

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

nh gi cc la chn chnh sch

Cu hi
La chn no tt hn?
Cn tin hnh nhng phn
tch no tm ra chnh
sch tt hn?
S liu thng k c
phn tch khng?
Nu khng th cn thm s
liu no? v.v.

8/30/2005

V d minh ha
Pht ngi khng i m
bo him c hiu qu hn
chin dch gio dc ngi i
xe khng?
Hiu qu ca vic hn ch
v bn tc i vi tai nn
th no?
Nhng s liu thng k cn
thit tr li nhng cu
hi trn l g?

V Thnh T Anh

19

Kt lun v kin ngh

Cu hi
Vi nhng iu kin hin ti
th chnh sch no l thch
hp nht?
Nhng nhn t quan trng
khc cn xem xt l g?

8/30/2005

V Thnh T Anh

V d minh ha
C nn tip tc ngi
dn sng dc theo ng
quc l?
Liu vic bn tc c gii
quyt c vn v c
bn?
C nn tng hnh pht ln
gp i?

V Thnh T Anh

20

10

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2005-2006

Kinh t vi m

Bi ging 1

Con ng pha trc

Hai khu vc ca nn
kinh t
- Khu vc sn xut
- Khu vc tiu dng
Hai khu vc th trng
- Th trng sn phm
- Th trng nhn t u
vo
Vai tr ca th trng
Vai tr ca nh nc
8/30/2005

V Thnh T Anh

V Thnh T Anh

21

11