Chuyn 1

Php lut v kinh t v lut doanh nghip

PHN I
PHP LUT V DOANH NGHIP
Thc hin ng li i mi kinh t v xy dng nn kinh t nhiu thnh
phn nh hng x hi ch ngha, trong thi gian qua, kt qu pht trin h
thng doanh nghip v vai tr ca h thng ny i vi nn kinh t Vit Nam
c nh gi ht sc kh quan. Hin php 2013 khng nh nn kinh t Vit
Nam l nn kinh t vi nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t; kinh t
nh nc gi vai tr ch o; Nh nc khuyn khch, to iu kin doanh
nhn, doanh nghip v c nhn, t chc khc u t, sn xut, kinh doanh; pht
trin bn vng cc ngnh kinh t, gp phn xy dng t nc; cc ch th
thuc cc thnh phn kinh t bnh ng, hp tc v cnh tranh theo php lut.
y l nhng nh hng ln cho vic xy dng v hon thin h thng
php lut v doanh nghip. Trn c s , ngy 26 thng 11 nm 2014, ti ky
hop th 8, Quc hi kha XIII thng qua Lut Doanh nghip 2014, c hiu
lc thi hnh k t ngy 01/07/2015 v thay th cho Lut Doanh nghip 2005.
Lut Doanh nghip 2014 c ban hnh vi mc tiu tip tc hon thin khun
kh php l nhm to ra nhng t ph mi, gp phn ci cch th ch kinh t,
nng cao nng lc cnh tranh ca mi trng u t, kinh doanh, nhm pht huy
ni lc trong nc v thu ht u t nc ngoi; to thun li hn, gim chi ph,
to c ch vn hnh linh hot, hiu qu cho t chc qun tr doanh nghip, c
cu li doanh nghip; bo v tt hn quyn v li ch hp php ca cc nh u
t, c ng, thnh vin ca doanh nghip; Nng cao hiu lc qun l nh nc
i vi doanh nghip.
I. NHNG VN CHUNG V DOANH NGHIP
1. Khi nim doanh nghip
Theo Lut Doanh nghip nm 2014, Doanh nghip l t chc c tn ring,
c ti sn, c tr s giao dch, c ng k thnh lp theo quy nh ca php
lut nhm mc ch kinh doanh. Doanh nghip nh nc l doanh nghip do
Nh nc nm gi 100% vn iu l. Doanh nghip Vit Nam l doanh nghip
c thnh lp hoc ng k thnh lp theo php lut Vit Nam v c tr s
chnh ti Vit Nam.
Doanh nghip vi t cch l t chc kinh t c nhng c im l c s
phn bit vi h kinh doanh hoc vi cc c nhn, t chc khng phi l t
chc kinh t nh c quan nh nc, n v s nghip, n v thuc lc lng v
trang nhn dn, t chc x hi. Doanh nghip c cc c im php l c bn
nh sau:
1

Th nht, doanh nghip phi c tn ring. Tn ca doanh nghip l du

hiu u tin xc nh t cch ch th c lp ca doanh nghip v l c s
Nh nc thc hin qun l nh nc i vi doanh nghip. Tn doanh nghip
cng l c s phn bit ch th trong quan h gia cc doanh nghip vi nhau v
vi ngi tiu dng. Tn doanh nghip phi c gn ti tr s chnh, chi
nhnh, vn phng i din, a im kinh doanh ca doanh nghip. Tn doanh
nghip phi c in hoc vit trn cc giy t giao dch, h s ti liu v n
phm do doanh nghip pht hnh.
Th hai, doanh nghip phi c ti sn. Mc ch thnh lp ca doanh
nghip l kinh doanh, do ti sn l iu kin hot ng ca doanh nghip.
Th ba, doanh nghip phi c tr s chnh (tr s giao dch n nh).
Doanh nghip thnh lp v hot ng phi ng k mt a ch giao dch trong
phm vi lnh th Vit Nam. Cc doanh nghip c tr s chnh ti Vit Nam,
c ng k thnh lp v hot ng theo php lut Vit Nam. Tr s chnh ca
doanh nghip l a im lin lc ca doanh nghip trn lnh th Vit Nam, c
a ch c xc nh gm s nh, ngch, hm, ng ph, ph, ng hoc thn,
xm, p, x, phng, th trn, huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, tnh,
thnh ph trc thuc trung ng; s in thoi, s fax v th in t (nu c).
Th t, doanh nghip phi thc hin th tc thnh lp theo quy nh ca
php lut v moi doanh nghip, kinh doanh bt k lnh vc no cng u phi
c mt c quan nh nc c thm quyn cp php.
Th nm, mc tiu thnh lp doanh nghip l trc tip thc hin cc
hot ng kinh doanh.
2. Phn loi doanh nghip
Doanh nghip c th c phn loi theo nhng tiu ch khc nhau nh
sau:
- Phn loi theo tnh cht s hu v mc ch hot ng ca doanh
nghip, doanh nghip c chia thnh: doanh nghip t v doanh nghip cng.
- Phn loi cn c vo t cch php l ca doanh nghip, doanh nghip
c phn chia thnh: doanh nghip c t cch php nhn v doanh nghip
khng c t cch php nhn.
- Phn loi theo phm vi trch nhim ti sn (mc chu trch nhim ti
sn trong hot ng kinh doanh ca ch s hu doanh nghip), doanh nghip
c chia thnh: doanh nghip chu trch nhim hu hn v doanh nghip chu
trch nhim trong kinh doanh. (Mc , phm vi trch nhi m ca doanh nghi p
ch c ngha v c p dng khi doanh nghi p b tuyn b ph sn).
- Phn loi theo c cu ch s hu v phng thc gp vn vo doanh
nghip, doanh nghip c chia thnh: doanh nghip mt ch s hu (doanh
nghip t nhn, cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin) v doanh nghip
nhiu ch s hu (cng ty c phn, cng ty TNHH 2 thnh vin tr ln, cng ty
hp danh).
2

- Phn loi theo loi hnh t chc v hot ng, doanh nghip c chia
thnh: Cng ty c phn; cng ty trch nhim hu hn; cng ty hp danh; doanh
nghip t nhn.
Theo Lut Doanh nghip nm 2014, c cc loi hnh doanh nghip sau
y:
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin v Cng ty trch nhim
hu hn hai thnh vin tr ln;
- Doanh nghip nh nc;
- Cng ty c phn;
- Cng ty hp danh;
- Doanh nghip t nhn.
3. Vn bn php lut v thnh lp, t chc qun l v hot ng ca
doanh nghip
Vic thnh lp, t chc qun l v hot ng ca doanh nghip p dng
theo quy nh ca cc vn bn php lut sau:
- Lut Doanh nghip 2014, Lut u t 2014.
- Ngh nh s 96/2015/N-CP ngy 19 thng 10 nm 2015 quy nh chi
tit mt s iu ca Lut Doanh nghip; Ngh nh s 78/2015/N-CP ngy 14
thng 9 nm 2015 v ng k doanh nghip;
Theo Lut Doanh nghip th trng hp lut chuyn ngnh c quy nh
c th v vic thnh lp, t chc qun l, t chc li, gii th v hot ng c
lin quan ca doanh nghip th p dng quy nh ca Lut .
4. Quyn, ngha v ca trong doanh nghip
4.1. V quyn ca doanh nghip
Cc quyn ca doanh nghip c quy nh c th ti iu 7 Lut doanh
nghip 2014 bao gm:
- T do kinh doanh trong nhng ngnh, ngh m lut khng cm.
- T ch kinh doanh v la chon hnh thc t chc kinh doanh; ch ng
la chon ngnh, ngh, a bn, hnh thc kinh doanh; ch ng iu chnh quy
m v ngnh, ngh kinh doanh.
- La chon hnh thc, phng thc huy ng, phn b v s dng vn.
- Ch ng tm kim th trng, khch hng v k kt hp ng.
- Kinh doanh xut khu, nhp khu.
- Tuyn dng, thu v s dng lao ng theo yu cu kinh doanh.
- Ch ng ng dng khoa hoc v cng ngh nng cao hiu qu kinh
doanh v kh nng cnh tranh.
- Chim hu, s dng, nh ot ti sn ca doanh nghip.
3

- T chi yu cu cung cp ngun lc khng theo quy nh ca php lut.

- Khiu ni, t co theo quy nh ca php lut v khiu ni, t co.
- Tham gia t tng theo quy nh ca php lut.
- Quyn khc theo quy nh ca lut c lin quan.
Trong quyn t do kinh doanh trong nhng ngnh, ngh m lut khng
cm th ch iu 33 Hin php 2013, quyn t chi yu cu cung cp ngun lc
khng theo quy nh php lut v tham gia t tng theo quy nh php lut l
nhng quyn mi c quy nh c th ti Lut nm 2014 so vi Lut nm
2005.
4.2. Ngha v ca doanh nghip
Ngha v ca Doanh nghip c quy nh c th ti iu 8 Lut Doanh
nghip 2014:
- p ng iu kin kinh doanh khi kinh doanh ngnh, ngh u t
kinh doanh c iu kin theo quy nh ca Lut u t v bo m duy tr
iu kin u t kinh doanh trong sut qu trnh hot ng kinh doanh.
- T chc cng tc k ton, lp v np bo co ti chnh trung thc, chnh
xc, ng thi hn theo quy nh ca php lut v k ton, thng k.
- K khai thu, np thu v thc hin cc ngha v ti chnh khc theo quy
nh ca php lut.
- Bo m quyn, li ch hp php, chnh ng ca ngi lao ng theo
quy nh ca php lut v lao ng; khng c phn bit i x v xc phm
danh d, nhn phm ca ngi lao ng trong doanh nghip; khng c s
dng lao ng cng bc v lao ng tr em; h tr v to iu kin thun li
cho ngi lao ng tham gia o to nng cao trnh , k nng ngh; thc hin
ch bo him x hi, bo him tht nghip, bo him y t v bo him khc
cho ngi lao ng theo quy nh ca php lut.
- Bo m v chu trch nhim v cht lng hng ha, dch v theo tiu
chun do php lut quy nh hoc tiu chun ng k hoc cng b.
- Thc hin y , kp thi cc ngha v v ng k doanh nghip, ng k
thay i ni dung ng k doanh nghip, cng khai thng tin v thnh lp v hot
ng, bo co v cc ngha v khc theo quy nh ca Lut ny v quy nh khc
ca php lut c lin quan.
- Chu trch nhim v tnh trung thc, chnh xc ca thng tin k khai
trong h s ng k doanh nghip v cc bo co; trng hp pht hin thng
tin k khai hoc bo co thiu chnh xc, cha y th phi kp thi sa
i, b sung cc thng tin .
- Tun th quy nh ca php lut v quc phng, an ninh, trt t, an ton
x hi, bnh ng gii, bo v ti nguyn, mi trng, bo v di tch lch s- vn
ha v danh lam thng cnh.

- Thc hin ngha v v o c kinh doanh bo m quyn, li ch

hp php ca khch hng v ngi tiu dng.
Lut Doanh nghip 2014 cng quy nh c th v quyn v ngha v ca
doanh nghip cung ng cc sn phm, dch v cng ch (iu 9); tiu ch, quyn
v ngha v ca doanh nghip x hi (iu 10).
5. Ngi qun l doanh nghip
Ngi qun l doanh nghip l ngi qun l cng ty v ngi qun l
doanh nghip t nhn, bao gm ch doanh nghip t nhn, thnh vin hp danh,
Ch tch Hi ng thnh vin, thnh vin Hi ng thnh vin, Ch tch cng ty,
Ch tch Hi ng qun tr, thnh vin Hi ng qun tr, Gim c hoc Tng
gim c v c nhn gi chc danh qun l khc c thm quyn nhn danh cng
ty k kt giao dch ca cng ty theo quy nh ti iu l cng ty.
6. Ngi i din theo php lut ca doanh nghip
Ngi i din theo php lut ca doanh nghip l c nhn i din cho
doanh nghip thc hin cc quyn v ngha v pht sinh t giao dch ca doanh
nghip, i din cho doanh nghip vi t cch nguyn n, b n, ngi c
quyn li, ngha v lin quan trc Trong ti, Ta n v cc quyn v ngha v
khc theo quy nh ca php lut.
Cng ty trch nhim hu hn v cng ty c phn c th c mt hoc
nhiu ngi i din theo php lut. iu l cng ty quy nh c th s lng,
chc danh qun l v quyn, ngha v ca ngi i din theo php lut ca
doanh nghip.
Doanh nghip phi bo m lun c t nht mt ngi i din theo php
lut c tr ti Vit Nam. Trng hp doanh nghip ch c mt ngi i din
theo php lut th ngi phi c tr Vit Nam v phi y quyn bng vn
bn cho ngi khc thc hin quyn v ngha v ca ngi i din theo php
lut khi xut cnh khi Vit Nam. Trng hp ny, ngi i din theo php lut
vn phi chu trch nhim v vic thc hin quyn v ngha v y quyn.
Ngi i din theo php lut ca doanh nghip c trch nhim sau y:
Thc hin cc quyn v ngha v c giao mt cch trung thc, cn trong, tt
nht nhm bo m li ch hp php ca doanh nghip; Trung thnh vi li ch
ca doanh nghip; khng s dng thng tin, b quyt, c hi kinh doanh ca
doanh nghip, khng lm dng a v, chc v v s dng ti sn ca doanh
nghip t li hoc phc v li ch ca t chc, c nhn khc; Thng bo kp
thi, y , chnh xc cho doanh nghip v vic ngi i din v ngi c
lin quan ca ho lm ch hoc c c phn, phn vn gp chi phi ti cc doanh
nghip khc.
Theo , trng hp ngi i din theo php lut ca doanh nghip vi
phm ngha v, trch nhim c nu trn th phi chu trch nhim c nhn i
vi nhng thit hi cho doanh nghip.

7. Ngi i din theo y quyn ca ch s hu, thnh vin, c ng

l t chc
Ngi i din theo y quyn ca ch s hu, thnh vin, c ng cng
ty l t chc phi l c nhn c y quyn bng vn bn nhn danh ch s hu,
thnh vin, c ng thc hin cc quyn v ngha v theo quy nh ca Lut
Doanh nghip.
Trng hp iu l cng ty khng c quy nh khc th vic c ngi i
din theo y quyn thc hin theo quy nh sau y: T chc l thnh vin cng
ty trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln c s hu t nht 35% vn iu l
c th y quyn ti a 03 ngi i din; T chc l c ng cng ty c phn c
s hu t nht 10% tng s c phn ph thng c th y quyn ti a 03 ngi
i din.
Trng hp ch s hu, thnh vin, c ng cng ty l t chc c nhiu
ngi i din theo y quyn th phi xc nh c th phn vn gp, s c phn,
cho mi ngi i din. Trng hp ch s hu, thnh vin, c ng cng ty
khng xc nh phn vn gp, s c phn tng ng cho mi ngi i din
theo y quyn, phn vn gp, s c phn s c chia u cho s lng ngi
i din theo y quyn.
II. THNH LP DOANH NGHIP V NG K DOANH
NGHIP
Vi yu cu ca nguyn tc t do kinh doanh, thnh lp doanh nghip
c coi l quyn c bn ca nh u t. Vic thnh lp doanh nghip phi c
thc hin trong khun kh php lut. Cc quy nh v thnh lp doanh nghip
mt mt nhm bo m quyn t do kinh doanh ca nh u t, mt khc phi
p ng yu cu ca qun l nh nc i vi doanh nghip, bao gm nhng
ni dung c bn sau y:
1. i tng c quyn thnh lp doanh nghip
T chc, c nhn c quyn thnh lp v qun l doanh nghip ti Vit
Nam tr trng hp sau y:
- C quan nh nc, n v v trang nhn dn s dng ti sn nh nc
thnh lp doanh nghip kinh doanh thu li ring cho c quan, n v mnh;
- Cn b, cng chc, vin chc theo quy nh ca php lut v cn b,
cng chc, vin chc;
- S quan, h s quan, qun nhn chuyn nghip, cng nhn, vin chc
quc phng trong cc c quan, n v thuc Qun i nhn dn; s quan, h s
quan chuyn nghip trong cc c quan, n v thuc Cng an nhn dn Vit
Nam, tr nhng ngi c c lm i din theo y quyn qun l phn vn
gp ca Nh nc ti doanh nghip;
- Cn b lnh o, qun l nghip v trong doanh nghip nh nc, tr
nhng ngi c c lm i din theo y quyn qun l phn vn gp ca
Nh nc ti doanh nghip khc;
6

- Ngi cha thnh nin; ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s hoc

b mt nng lc hnh vi dn s; t chc khng c t cch php nhn;
- Ngi ang b truy cu trch nhim hnh s, chp hnh hnh pht t,
quyt nh x l hnh chnh ti c s cai nghin bt buc, c s gio dc bt
buc hoc ang b cm hnh ngh kinh doanh, m nhim chc v hoc lm
cng vic nht nh, lin quan n kinh doanh theo quyt nh ca Ta n; cc
trng hp khc theo quy nh ca php lut v ph sn, phng, chng tham
nhng.
T chc, c nhn c quyn gp vn, mua c phn, mua phn vn gp vo
cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, cng ty hp danh theo quy nh
ca Lut Doanh nghip, tr trng hp sau y:
- C quan nh nc, n v v trang nhn dn s dng ti sn nh nc
gp vn vo doanh nghip thu li ring cho c quan, n v mnh;
- Cc i tng khng c gp vn vo doanh nghip theo quy nh ca
php lut v cn b, cng chc.
2. ng k doanh nghip
ng k doanh nghip l vic ngi thnh lp doanh nghip ng k
thng tin v doanh nghip d kin thnh lp, doanh nghip ng k nhng thay
i hoc d kin thay i trong thng tin v ng k doanh nghip vi c quan
ng k kinh doanh v c lu gi ti C s d liu quc gia v ng k
doanh nghip. ng k doanh nghip bao gm ng k thnh lp doanh nghip,
ng k thay i ni dung ng k doanh nghip v cc ngha v ng k, thng
bo khc theo quy nh ti Ngh nh s 78/2015/N-CP ngy 14 thng 9 nm
2015 v ng k doanh nghip.
Theo Lut Doanh nghip trnh t, th tc ng k doanh nghip nh sau:
- Ngi thnh lp doanh nghip hoc ngi c y quyn gi h s
ng k doanh nghip theo quy nh ti Lut Doanh nghip cho C quan ng
k kinh doanh;
- C quan ng k kinh doanh c trch nhim xem xt tnh hp l ca h
s ng k doanh nghip v cp Giy chng nhn ng k doanh nghip trong
thi hn 03 ngy lm vic, k t ngy nhn h s. Trng hp t chi cp Giy
chng nhn ng k doanh nghip th phi thng bo bng vn bn cho ngi
thnh lp doanh nghip bit. Thng bo phi nu r l do v cc yu cu sa
i, b sung h s.
Thi gian thnh lp doanh nghip c rt ngn t 10 ngy theo Lut
Doanh nghip 2005 xung cn 03 ngy theo Lut mi.
Doanh nghip c cp Giy chng nhn ng k doanh nghip khi c
cc iu kin sau y:
- Ngnh, ngh ng k kinh doanh khng b cm u t kinh doanh;

- Tn ca doanh nghip c t theo ng quy nh ti cc iu 38, 39,

40 v 42 ca Lut Doanh nghip 2014;
- C h s ng k doanh nghip hp l;
- Np l ph ng k doanh nghip theo quy nh php lut v ph v l
ph.
Trng hp Giy chng nhn ng k doanh nghip b mt, b hy hoi,
b h hng hoc b tiu hy di hnh thc khc, doanh nghip c cp li
Giy chng nhn ng k doanh nghip v phi tr l ph theo quy nh ca
php lut v ph v l ph.
ng k doanh nghip qua mng in t c thc hin nh sau:
- T chc, c nhn c th la chon hnh thc ng k doanh nghip qua
mng in t. Phng ng k kinh doanh to iu kin thun li cho cc t
chc, c nhn tm hiu thng tin, thc hin ng k doanh nghip qua mng in
t.
- T chc, c nhn la chon s dng ch k s cng cng hoc s dng
Ti khon ng k kinh doanh ng k doanh nghip qua mng in t.
- H s ng k doanh nghip qua mng in t c gi tr php l nh h
s np bng bn giy. H s ng k doanh nghip qua mng in t l hp l
khi m bo y cc yu cu theo quy nh ti iu 36 Ngh nh s
78/2015/N-CP.
3. Ti sn gp vn v nh gi ti sn gp vn
3.1. Ti sn gp vn
Ti sn gp vn thnh lp doanh nghip c th l ng Vit Nam, ngoi
t t do chuyn i, vng, gi tr quyn s dng t, gi tr quyn s hu tr tu,
cng ngh, b quyt k thut, cc ti sn khc c th nh gi c bng ng
Vit Nam.
Quyn s hu tr tu c s dng gp vn bao gm quyn tc gi,
quyn lin quan n quyn tc gi, quyn s hu cng nghip, quyn i vi
ging cy trng v cc quyn s hu tr tu khc theo quy nh ca php lut v
s hu tr tu. Ch c nhn, t chc l ch s hu hp php i vi cc quyn
ni trn mi c quyn s dng cc ti sn gp vn.
3.2. nh gi ti sn gp vn
Ti sn gp vn khng phi l ng Vit Nam, ngoi t t do chuyn
i, vng phi c cc thnh vin, c ng sng lp hoc t chc thm nh gi
chuyn nghip nh gi v c th hin thnh ng Vit Nam.
nh gi ti sn gp vn khi thnh lp doanh nghip:
- Ti sn gp vn khi thnh lp doanh nghip phi c cc thnh vin,
c ng sng lp nh gi theo nguyn tc nht tr hoc do mt t chc thm
nh gi chuyn nghip nh gi. Trng hp t chc thm nh gi chuyn
8

nghip nh gi th gi tr ti sn gp vn phi c a s cc thnh vin, c

ng sng lp chp thun.
- Trng hp ti sn gp vn c nh gi cao hn so vi gi tr thc t
ti thi im gp vn th cc thnh vin, c ng sng lp cng lin i gp
thm bng s chnh lch gia gi tr c nh gi v gi tr thc t ca ti sn
gp vn ti thi im kt thc nh gi; ng thi lin i chu trch nhim i
vi thit hi do c nh gi ti sn gp vn cao hn gi tr thc t.
nh gi ti sn gp vn trong qu trnh hot ng:
- Ti sn gp vn trong qu trnh hot ng do ch s hu, Hi ng
thnh vin i vi cng ty trch nhim hu hn v cng ty hp danh, Hi ng
qun tr i vi cng ty c phn v ngi gp vn tha thun nh gi hoc do
mt t chc thm nh gi chuyn nghip nh gi. Trng hp t chc thm
nh gi chuyn nghip nh gi th gi tr ti sn gp vn phi c ngi gp
vn v doanh nghip chp thun.
- Trng hp nu ti sn gp vn c nh gi cao hn gi tr thc t ti
thi im gp vn th ngi gp vn, ch s hu, thnh vin Hi ng thnh
vin i vi cng ty trch nhim hu hn v cng ty hp danh, thnh vin Hi
ng qun tr i vi cng ty c phn cng lin i gp thm bng s chnh
lch gia gi tr c nh gi v gi tr thc t ca ti sn gp vn ti thi im
kt thc nh gi; ng thi, lin i chu trch nhim i vi thit hi do vic
c nh gi ti sn gp vn cao hn gi tr thc t.
4. Chuyn quyn s hu ti sn gp vn
Thnh vin cng ty trch nhim hu hn, cng ty hp danh v c ng
cng ty c phn phi chuyn quyn s hu ti sn gp vn cho cng ty nh sau:
- i vi ti sn c ng k quyn s hu hoc gi tr quyn s dng t
th ngi gp vn phi lm th tc chuyn quyn s hu ti sn hoc quyn
s dng t cho cng ty ti c quan nh nc c thm quyn.Vic chuyn quyn
s hu i vi ti sn gp vn khng phi chu l ph trc b;
- i vi ti sn khng ng k quyn s hu, vic gp vn phi c
thc hin bng vic giao nhn ti sn gp vn c xc nhn bng bin bn.
Bin bn giao nhn phi ghi r tn v a ch tr s chnh ca cng ty; ho,
tn, a ch thng tr, s Th cn cc cng dn, Giy chng minh nhn dn,
H chiu hoc chng thc c nhn hp php khc, s quyt nh thnh lp hoc
ng k ca ngi gp vn; loi ti sn v s n v ti sn gp vn; tng gi tr
ti sn gp vn v t l ca tng gi tr ti sn trong vn iu l ca cng ty;
ngy giao nhn; ch k ca ngi gp vn hoc i din theo y quyn ca
ngi gp vn v ngi i din theo php lut ca cng ty;
- C phn hoc phn vn gp bng ti sn khng phi l ng Vit Nam,
ngoi t t do chuyn i, vng ch c coi l thanh ton xong khi quyn s
hu hp php i vi ti sn gp vn chuyn sang cng ty.

Ti sn c s dng vo hot ng kinh doanh ca ch doanh nghip t

nhn khng phi lm th tc chuyn quyn s hu cho doanh nghip.
5. Cng b ni dung ng k doanh nghip
thun tin cho vic thc hin cc giao dch gia cc doanh nghip, cc
i tc trong kinh doanh, Lut doanh nghip quy nh ngha v cng b ni
dung ng k kinh doanh ca doanh nghip, c th nh sau:
Doanh nghip sau khi c cp Giy chng nhn ng k doanh nghip,
phi thng bo cng khai trn Cng thng tin quc gia v ng k doanh nghip
theo trnh t, th tc v phi tr ph theo quy nh. Ni dung cng b bao gm
cc ni dung Giy chng nhn ng k doanh nghip v cc thng tin sau y:
- Ngnh, ngh kinh doanh;
- Danh sch c ng sng lp v c ng l nh u t nc ngoi i vi
cng ty c phn.
Trng hp thay i ni dung ng k doanh nghip, nhng thay i
tng ng phi c thng bo cng khai trn Cng thng tin quc gia v ng
k doanh nghip trong thi hn theo quy nh ca php lut.
Thi hn thng bo cng khai cc thng tin v doanh nghip quy nh ti
l 30 ngy, k t ngy c cng khai.
III. CC LOI HNH DOANH NGHIP
1. Cng ty trch nhim hu hn (TNHH)
Cng ty trch nhim hu hn c chia lm hai loi, bao gm: Cng ty
trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln v cng ty trch nhim hu hn mt
thnh vin, trong cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin c chia lm
hai loi, bao gm: cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin l t chc v
cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin l c nhn.
1.1. Cng ty TNHH hai thnh vin tr ln
a) Bn cht php l
Cng ty TNHH hai thnh vin tr ln l mt loi hnh doanh nghip, trong
thnh vin cng ty c th l t chc, c nhn; s lng thnh vin t nht l
02 (hai) v nhiu nht l 50 (nm mi). Cng ty TNHH hai thnh vin tr ln,
c mt s c im c bn sau:
- Th nht, thnh vin chu trch nhim v cc khon n v ngha v ti
sn khc ca doanh nghip trong phm vi s vn gp vo doanh nghip
(trch nhim hu hn). Ring i vi cc thnh vin cha gp vn hoc cha
gp s vn cam kt phi chu trch nhim tng ng vi phn vn gp
cam kt i vi cc ngha v ti chnh ca cng ty pht sinh trong thi gian
trc ngy cng ty ng k thay i vn iu l v phn vn gp ca thnh
vin.

10

- Th hai, vic chuyn nhng vn gp b hn ch hn so vi cng ty c

phn, thnh vin cng ty ch c chuyn nhng phn vn gp theo quy nh
ti iu 52, 53 v 54 Lut Doanh nghip 2014.
- Th ba, cng ty c t cch php nhn k t ngy c cp Giy chng
nhn ng k doanh nghip. Cng ty chu trch nhim v cc khon n v cc
ngha v ti sn khc bng ti sn ca cng ty (trch nhim hu hn).
- Th t, cng ty khng c quyn pht hnh c phn.
b) Ch php l v ti sn
Cng ty trch nhim hu hn l loi hnh cng ty i vn khng c pht
hnh c phiu ra th trng. K t ngy c cp Giy chng nhn ng k
doanh nghip, cc thnh vin phi gp vn phn vn gp cho cng ty v ng
loi ti sn nh cam kt khi ng k thnh lp doanh nghip trong thi hn 90
ngy. Thnh vin cng ty ch c gp vn phn vn gp cho cng ty bng cc
ti sn khc vi loi ti sn cam kt nu c s tn thnh ca a s thnh vin
cn li. Trong thi hn ny, thnh vin c cc quyn v ngha v tng ng vi t
l phn vn gp nh cam kt gp. Sau thi hn ny m vn c thnh vin cha
gp hoc cha gp s vn cam kt th c x l nh sau:
- Thnh vin cha gp vn theo cam kt ng nhin khng cn l thnh
vin ca cng ty;
- Thnh vin cha gp vn phn vn gp nh cam kt c cc quyn
tng ng vi phn vn gp gp;
- Phn vn gp cha gp ca cc thnh vin c cho bn theo quyt nh
ca Hi ng thnh vin.
Thnh vin cng ty c quyn yu cu cng ty mua li phn vn gp ca
mnh, nu thnh vin b phiu khng tn thnh i vi ngh quyt ca Hi
ng thnh vin v vn sau y:
- Sa i, b sung cc ni dung trong iu l cng ty lin quan n quyn
v ngha v ca thnh vin, Hi ng thnh vin;
- T chc li cng ty;
- Cc trng hp khc theo quy nh ti iu l Cng ty.
Khi c yu cu mua li phn vn gp ca thnh vin, nu khng tha
thun c v gi th cng ty phi mua li phn vn gp ca thnh vin theo
gi th trng hoc gi c nh theo nguyn tc quy nh ti iu l cng ty
trong thi hn 15 ngy, k t ngy nhn c yu cu. Vic thanh ton ch c
thc hin nu sau khi thanh ton phn vn gp c mua li, cng ty vn
thanh ton cc khon n v ngha v ti sn khc. Trng hp cng ty khng
mua li phn vn gp theo quy nh th thnh vin c quyn t do chuyn
nhng phn vn gp ca mnh cho thnh vin khc hoc ngi khc khng
phi l thnh vin.

11

Trong qu trnh hot ng ca cng ty, ngoi tr mt s trng hp hn

ch chuyn nhng quy nh ti khon 3 iu 52, khon 5 v khon 6 iu 54
Lut Doanh nghip 2014, thnh vin c quyn chuyn nhng mt phn hoc
ton b phn vn gp ca mnh cho ngi khc theo quy nh sau y:
- Phi cho bn phn vn cho cc thnh vin cn li theo t l tng
ng vi phn vn gp ca ho trong cng ty vi cng iu kin;
- Ch c chuyn nhng vi cng iu kin cho bn i vi cc thnh
vin cn li cho ngi khng phi l thnh vin nu cc thnh vin cn li ca
cng ty khng mua hoc khng mua ht trong thi hn 30 ngy, k t ngy cho
bn.
Thnh vin chuyn nhng vn c cc quyn v ngha v i vi cng ty
tng ng vi phn vn gp c lin quan cho n khi thng tin v ngi mua
c ghi y vo s ng k thnh vin.
Trng hp chuyn nhng hoc thay i phn vn gp ca cc thnh
vin dn n ch cn mt thnh vin trong cng ty, cng ty phi t chc hot
ng theo loi hnh cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin v ng thi
thc hin ng k thay i ni dung ng k doanh nghip trong thi hn 15
ngy, k t ngy hon thnh vic chuyn nhng.
Lut Doanh nghip 2014 cn quy nh vic x l phn vn gp trong mt
s trng hp c bit1.
Theo quyt nh ca hi ng thnh vin cng ty c th tng vn iu l
bng cc hnh thc nh: Tng vn gp ca thnh vin; tip nhn vn gp ca
thnh vin mi. Cng ty c th gim vn iu l theo quyt nh ca Hi ng
thnh vin bng cc hnh thc v th tc c quy nh ti iu 68 Lut Doanh
nghip.
Cng ty ch c chia li nhun cho cc thnh vin khi kinh doanh c li,
hon thnh ngha v thu v cc ngha v ti chnh khc ng thi vn phi
bo m thanh ton cc khon n v ngha v ti sn n hn phi tr khc
sau khi chia li nhun.
c) Qun tr ni b
B my qun l ca cng ty trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln
bao gm: Hi ng thnh vin, ch tch Hi ng thnh vin, Gim c (Tng
gim c). Khi cng ty c t 11 thnh vin tr ln th phi thnh lp Ban kim
sot; tuy nhin, trng hp c t hn 11 thnh vin, cng ty c th thnh lp Ban
kim sot ph hp vi yu cu qun tr doanh nghip.
- Hi ng thnh vin:
Hi ng thnh vin bao gm tt c cc thnh vin cng ty, l c quan c
quyn quyt nh cao nht ca cng ty bao gm tt c cc thnh vin cng ty.
iu l cng ty quy nh nh ky hop Hi ng thnh vin, nhng t nht mi
nm phi hop mt ln.
1

iu 54 Lut Doanh nghip 2014

12

Trng hp c nhn l thnh vin cng ty trch nhim hu hn b tm

giam, b kt n t hoc b Ta n tc quyn hnh ngh theo quy nh ca B
lut hnh s, thnh vin y quyn cho ngi khc tham gia Hi ng thnh
vin cng ty.
Hi ng thnh vin c th c triu tp hop bt c khi no theo yu cu
ca Ch tch Hi ng thnh vin hoc ca thnh vin (hoc nhm thnh vin)
s hu t 10% s vn iu l tr ln (hoc t l khc nh hn do iu l cng ty
quy nh), tr trng hp quy nh ti khon 9 iu 50 Lut Doanh nghip
2014. Th tc triu tp hop hi ng thnh vin, iu kin, th thc tin hnh
hop v ra quyt nh ca hi ng thnh vin c thc hin theo quy nh ti
cc iu t iu 58 n iu 63 Lut Doanh nghip 2014.
Vi t cch l c quan quyt nh cao nht ca cng ty, Hi ng thnh
vin c quyn xem xt v quyt nh nhng vn ch yu, quan trong nht ca
cng ty nh: sa i, b sung iu l Cng ty; phng hng pht trin cng
ty; bu, min nhim, bi nhim Ch tch Hi ng thnh vin; b nhim, min
nhim, bi nhim Gim c hoc Tng gim c; thng qua bo co ti chnh
hng nm; t chc li hoc gii th cng ty. Cc quyn v nhim v c th ca
hi ng thnh vin c quy nh trong lut doanh nghip v iu l cng ty2.
- Ch tch Hi ng thnh vin:
Hi ng thnh vin bu mt thnh vin lm Ch tch. Ch tch Hi ng
thnh vin c th kim Gim c (Tng gim c) cng ty. Ch tch Hi ng
thnh vin c cc quyn v nhim v c quy nh trong Lut Doanh nghip
v iu l cng ty. Ch tch hi ng thnh vin c th l ngi i din theo
php lut ca cng ty nu iu l cng ty quy nh nh vy. Trong trng hp
ny cc giy t giao dch ca cng ty phi ghi r t cch i din theo php lut
cho cng ty ca Ch tch Hi ng thnh vin.
- Gim c (Tng gim c):
Gim c (Tng gim c) l ngi iu hnh hot ng kinh doanh hng
ngy ca cng ty, do Hi ng thnh vin b nhim hoc k hp ng v chu
trch nhim trc Hi ng thnh vin v vic thc hin cc quyn v ngha v
ca mnh. Ch tch Hi ng thnh vin hoc thnh vin khc hoc Gim c
(Tng gim c) l ngi i din theo php lut ca cng ty theo quy nh ti
iu l cng ty. Ngi i din theo php lut phi c tr ti Vit Nam; trng
hp cng ty ch c mt ngi i din theo php lut v ngi ny vng mt
Vit Nam trn ba mi ngy th phi u quyn bng vn bn cho ngi khc
theo quy nh ti iu l cng ty thc hin cc quyn v ngha v ca ngi
i din theo php lut ca cng ty.
Gim c (Tng gim c) c cc quyn v ngha v c quy nh trong
Lut Doanh nghip v iu l cng ty.
- Ban kim sot
2

iu 56 Lut Doanh nghip 2014

13

Cng ty trch nhim hu hn c t mi mt thnh vin tr ln phi

thnh lp Ban kim sot. Trng hp c t hn mi mt thnh vin, c th
thnh lp Ban kim sot ph hp vi yu cu qun tr cng ty. Khc vi cng ty
c phn, trong cng ty TNHH, nhng vn nh: Quyn, ngha v, tiu chun,
iu kin v ch lm vic ca Ban kim sot, Trng ban kim sot hon
ton do iu l cng ty quy nh.
d) Hp ng, giao dch phi c Hi ng thnh vin chp thun
Hp ng, giao dch gia cng ty vi cc i tng nht nh phi c
Hi ng thnh vin chp thun, bao gm: thnh vin, ngi i din theo y
quyn ca thnh vin, Gim c hoc Tng Gim c, ngi i din theo php
lut ca cng ty v ngi c lin quan ca nhng ngi ny; ngi qun l cng
ty m, ngi c thm quyn b nhim ngi qun l cng ty m v ngi c
lin quan ca nhng ngi ny.
Ngi k kt hp ng, giao dch phi thng bo cho cc thnh vin Hi
ng thnh vin, Kim sot vin v cc i tng c lin quan i vi hp
ng, giao dch ; km theo d tho hp ng hoc thng bo ni dung ch
yu ca giao dch d nh tin hnh. Trng hp iu l cng ty khng quy
nh khc th Hi ng thnh vin phi quyt nh vic chp thun hp ng
hoc giao dch trong thi hn 15 ngy, k t ngy nhn c thng bo; trong
trng hp ny, hp ng, giao dch c chp thun nu c s tn thnh ca s
thnh vin i din t nht 65% tng s vn c quyn biu quyt. Thnh vin c
lin quan trong cc hp ng, giao dch khng c tnh vo vic biu quyt.
Hp ng, giao dch b v hiu v x l theo quy nh ca php lut khi
c k kt khng ng nguyn tc trn, gy thit hi cho cng ty. Ngi k kt
hp ng, giao dch, thnh vin c lin quan v ngi c lin quan ca thnh
vin phi bi thng thit hi pht sinh, hon tr cho cng ty cc khon li
thu c t vic thc hin hp ng, giao dch c k kt khng ng hoc
gy thit hi cho cng ty.
1.2. Cng ty TNHH mt thnh vin
a) Bn cht php l
Trong qu trnh pht trin, php lut cng ty c nhng quan nim mi
v cng ty l tha nhn m hnh cng ty TNHH mt thnh vin. Thc tin
kinh doanh nc ta cc doanh nghip nh nc, doanh nghip ca cc t chc
chnh tr, chnh tr-x hi, doanh nghi p 100% vn u t nc ngoi do m t c
nhn, t chc u t v bn cht cng c t chc v hot ng ging nh
cng ty TNHH mt thnh vin (mt ch s hu). Lut Doanh nghip (1999) quy
nh ch c t chc c thnh lp cng ty TNHH mt thnh vin; Lut Doanh
nghip (2005) v Lut Doanh nghip 2014 pht trin v m rng c c nhn
cng c quyn thnh lp cng ty TNHH mt thnh vin. Theo cng ty TNHH
mt thnh vin l doanh nghip do mt t chc hoc mt c nhn lm ch s
hu (goi l ch s hu cng ty). Ch s hu cng ty chu trch nhim v cc

14

khon n v ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi s vn iu l ca

cng ty.
Cng ty TNHH mt thnh vin c nhng c im sau y:
- Do mt thnh vin l t chc hoc c nhn lm ch s hu, chu trch
nhim v cc khon n v ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi s
vn iu l ca cng ty (trch nhim hu hn).
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin c t cch php nhn k t
ngy c cp Giy chng nhn ng k doanh nghip.
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin khng c quyn pht
hnh c phn.
b) Ch php l v ti sn
Cc quy nh v ti sn v ch ti chnh ca cng ty trch nhim hu
hn 1 thnh vin c quy nh c th nh sau:
- Phi xc nh v tch bit ti sn ca ch s hu cng ty v ti sn ca
cng ty. Ch s hu cng ty l c nhn phi tch bit cc chi tiu ca c nhn v
gia nh mnh vi cc chi tiu trn cng v l Ch tch cng ty v Gim c hoc
Tng gim c.
- Ch s hu cng ty ch c quyn rt vn bng cch chuyn nhng
mt phn hoc ton b s vn iu l cho t chc hoc c nhn khc; trng
hp rt mt phn hoc ton b vn gp ra khi cng ty di hnh thc khc
th ch s hu v t chc, c nhn c lin quan phi lin i chu trch nhim v
cc khon n v ngha v ti sn khc ca cng ty.
- Ch s hu cng ty khng c rt li nhun khi cng ty khng thanh
ton cc khon n v ngha v ti sn khc n hn.
c) Qun tr ni b
* i vi cng ty TNHH mt thnh vin l t chc
Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin do t chc lm ch s hu
c t chc qun l v hot ng theo mt trong hai m hnh sau y:
- Ch tch cng ty, Gim c hoc Tng gim c v Kim sot vin;
- Hi ng thnh vin, Gim c hoc Tng gim c v Kim sot vin.
Trng hp iu l cng ty khng quy nh th Ch tch Hi ng thnh
vin hoc Ch tch cng ty l ngi i din theo php lut ca cng ty.
Ch s hu cng ty b nhim mt hoc mt s ngi i din theo u
quyn thc hin cc quyn v ngha v ca mnh theo quy nh ca php lut.
Ch s hu cng ty c quyn thay th ngi i din theo u quyn bt c lc
no.
- Trng hp c t nht 2 ngi c b nhim lm i din theo u
quyn th c cu t chc ca cng ty gm: Hi ng thnh vin; Gim c hoc
15

Tng gim c v Kim sot vin. Hi ng thnh vin gm tt c nhng ngi

i din theo u quyn.
- Trng hp mt ngi c b nhim l i din theo u quyn th c
cu t chc ca cng ty gm: Ch tch cng ty; Gim c hoc Tng gim c v
Kim sot vin.
iu l cng ty quy nh Ch tch Hi ng thnh vin hoc thnh vin
khc hoc Ch tch cng ty hoc Gim c hoc Tng gim c l ngi i
din theo php lut ca cng ty. Ngi i din theo php lut phi c tr ti
Vit Nam; trng hp cng ty ch c mt ngi i din theo php lut v ngi
ny vng mt Vit Nam trn ba mi ngy th phi u quyn bng vn bn cho
ngi khc theo quy nh ti iu l cng ty thc hin cc quyn v ngha v
ca ngi i din theo php lut ca cng ty.
Chc nng, nhim v, quyn hn ca Hi ng thnh vin, Ch tch cng
ty, Gim c (Tng gim c) v Kim sot vin do Lut Doanh nghip v iu
l cng ty quy nh t cc iu 79 n iu 82 Lut Doanh nghip 2014.
* i vi cng ty TNHH mt thnh vin l c nhn
C cu t chc ca cng ty TNHH mt thnh vin l c nhn gm: Ch
tch cng ty; Gim c (Tng gim c). Ch tch cng ty hoc Gim c (Tng
gim c) l ngi i din theo php lut ca cng ty theo quy nh ti iu l
cng ty. Ch tch cng ty c th kim nhim hoc thu ngi khc lm Gim
c (Tng gim c). Quyn, ngha v c th ca Gim c (Tng gim c)
c quy nh ti iu l cng ty, hp ng lao ng m Gim c (Tng gim
c) k vi Ch tch cng ty.
2. Doanh nghip nh nc
2.1. Khi nim doanh nghip nh nc
Trong tng giai on khc nhau, quan im php l v doanh nghip nh
nc cng c nhng c th v thay i nht nh ph hp vi thc tin kinh
doanh. Trong thi gian u ca qu trnh i mi nn kinh t Vit Nam, doanh
nghip nh nc c quan nim l nhng t chc kinh doanh do Nh nc u
t 100% vn iu l (iu 1 N 388/HBT ngy 20 thng 11 nm 1991).
Doanh nghip nh nc cn bao gm c nhng t chc kinh t hot ng cng
ch ca Nh nc (iu 1 Lut Doanh nghip nh nc nm 1995). Doanh
nghip nh nc theo cch hiu ny c tip cn iu chnh bi php lut c
s khc bit r rt vi cc loi hnh doanh nghip khc v vn ch s hu
cng nh t chc v qun l hot ng ca doanh nghip.
T nhng thay i v t duy qun l kinh t v iu chnh php lut i
vi cc doanh nghip, Lut Doanh nghip nh nc 2003 c nh ngha mi
v doanh nghip nh nc. Theo Lut ny, doanh nghip nh nc c hiu l
t chc kinh t do Nh nc s hu ton b vn iu l hoc c c phn, vn
gp chi phi, c t chc di hnh thc cng ty nh nc, cng ty c phn,
cng ty trch nhim hu hn. Sau khi Lut doanh nghip c ban hnh nm
16

2005 th doanh nghip nh nc c hiu l doanh nghip trong Nh nc

s hu trn 50% vn iu l. n ngy 01/7/2015, sau khi Lut Doanh nghip
2014 c hiu lc th doanh nghip Nh nc l doanh nghip do Nh nc nm
gi 100% vn iu l, thay v trn 50% nh Lut Doanh nghip nm 2005, bao
gm:
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin do Nh nc nm gi
100% vn iu l l cng ty m ca tp on kinh t nh nc, cng ty m ca
tng cng ty nh nc, cng ty m trong nhm cng ty m - cng ty con;
- Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin c lp do Nh nc nm
gi 100% vn iu l.
2.2. T chc v hot ng ca cng ty trch nhim hu hn mt thnh
vin do nh nc lm ch s hu
a) M hnh t chc qun l:
Cng ty TNHH mt thnh vin do nh nc lm ch s hu c th c
t chc qun l theo 2 m hnh: m hnh Hi ng thnh vin hoc m hnh ch
tch cng ty.
Theo m hnh Ch tch cng ty, c cu t chc qun l ca Cng ty gm
Ch tch cng ty, Tng Gim c, cc Ph gim c, kim sot vin, k ton
trng v b my gip vic.
Theo m hnh Hi ng thnh vin, c cu t chc qun l ca Cng ty
bao gm: Hi ng thnh vin, Kim sot vin chuyn trch, Tng gim c, cc
Ph tng gim c, K ton trng v b my gip vic.
a1) Hi ng thnh vin:
Hi ng thnh vin nhn danh cng ty thc hin cc quyn, ngha v ca
ch s hu, c ng, thnh vin i vi cng ty do cng ty lm ch s hu hoc
s hu c phn, phn vn gp. Hi ng thnh vin bao gm Ch tch v cc
thnh vin khc, s lng khng qu 07 ngi. Thnh vin Hi ng thnh vin
lm vic theo ch chuyn trch v do c quan i din ch s hu quyt nh,
b nhim, min nhim, cch chc hoc khen thng, k lut.
Ch tch Hi ng thnh vin do c quan i din ch s hu b nhim.
Ch tch Hi ng thnh vin khng c kim Tng gim c, Gim c ti tp
on, tng cng ty, cng ty mnh v cc doanh nghip khc.
Nhim ky ca Ch tch v thnh vin khc ca Hi ng thnh vin khng
qu 05 nm. Thnh vin Hi ng thnh vin c th c b nhim li nhng ch
c b nhim lm thnh vin Hi ng thnh vin ca mt cng ty khng qu
02 nhim ky.
Hi ng thnh vin c cc quyn v ngha v c bn sau y: quyt nh
cc ni dung theo quy nh ti Lut qun l, s dng vn nh nc u t vo sn
xut, kinh doanh ti doanh nghip; quyt nh thnh lp, t chc li, gii th chi
nhnh, vn phng i din v cc n v hch ton ph thuc; quyt nh k
17

hoch sn xut kinh doanh hng nm, ch trng pht trin th trng, tip th v
cng ngh ca cng ty; t chc hot ng kim ton ni b v quyt nh thnh
lp n v kim ton ni b ca cng ty.
tr thnh thnh vin Hi ng thnh vin phi p ng cc tiu chun,
iu kin sau:
- C trnh chuyn mn, kinh nghim thc t trong qun tr kinh doanh
hoc trong lnh vc, ngnh, ngh hot ng ca doanh nghip;
- Khng phi l v hoc chng, cha , cha nui, m , m nui, con ,
con nui, anh rut, ch rut, em rut, anh r, em r, ch du, em du ca ngi
ng u, cp ph ca ngi ng u c quan i din ch s hu; thnh vin
Hi ng thnh vin; Gim c, Ph Gim c hoc Tng gim c, Ph Tng
gim c v K ton trng ca cng ty; Kim sot vin cng ty.
- Khng phi l cn b, cng chc trong c quan nh nc, t chc chnh
tr, t chc chnh tr - x hi hoc khng phi l ngi qun l, iu hnh ti
doanh nghip thnh vin.
- Cha tng b cch chc Ch tch Hi ng thnh vin, thnh vin Hi
ng thnh vin hoc Ch tch cng ty, Gim c, Ph Gim c hoc Tng gim
c, Ph Tng gim c ca doanh nghip nh nc.
- Cc tiu chun v iu kin khc quy nh ti iu l cng ty.
a2) Ch tch Cng ty:
Ch tch cng ty do c quan i din ch s hu b nhim theo quy nh
ca php lut. Ch tch cng ty c nhim ky khng qu 05 nm. Ch tch cng ty
c th c b nhim li nhng khng qu hai nhim ky. Tiu chun, iu kin v
cc trng hp min nhim, cch chc Ch tch cng ty c thc hin theo quy
nh ti iu 92 v iu 93 ca Lut Doanh nghip.
Ch tch cng ty thc hin cc quyn, ngha v ca ngi i din ch s
hu trc tip ti cng ty theo quy nh ca Lut qun l, s dng vn nh nc
u t vo sn xut, kinh doanh ti doanh nghip; cc quyn v ngha v khc
theo quy nh ti iu 91 v iu 96 ca Lut Doanh nghip.
a3) Gim c, Tng Gim c cng ty:
Gim c hoc Tng gim c cng ty do Hi ng thnh vin hoc Ch
tch cng ty b nhim hoc thu theo phng n nhn s c c quan i
din ch s hu chp thun. Cng ty c mt hoc mt s Ph Tng gim c
hoc Ph Gim c. S lng, thm quyn b nhim Ph Tng gim c hoc
Ph Gim c quy nh ti iu l cng ty. Quyn v ngha v ca Ph Gim c
hoc Ph Tng gim c quy nh ti iu l cng ty hoc hp ng lao ng.
Gim c hoc Tng gim c c nhim v iu hnh cc hot ng hng
ngy ca cng ty v c mt s quyn v ngha v sau y: t chc thc hin v
nh gi kt qu thc hin k hoch, phng n kinh doanh, k hoch u t ca
cng ty; t chc thc hin v nh gi kt qu thc hin cc ngh quyt ca Hi
18

ng thnh vin, Ch tch cng ty v ca c quan i din ch s hu cng ty;

quyt nh cc cng vic hng ngy ca cng ty; ban hnh quy ch qun l ni b
ca cng ty c Hi ng thnh vin hoc Ch tch cng ty chp thun; k
hp ng, tha thun nhn danh cng ty, tr trng hp thuc thm quyn ca
Ch tch Hi ng thnh vin hoc Ch tch cng ty; b nhim, thu, min nhim,
cch chc, chm dt hp ng i vi cc chc danh qun l trong cng ty, tr
cc chc danh thuc thm quyn ca Hi ng thnh vin hoc Ch tch cng ty;
tuyn dng lao ng; lp v trnh Hi ng thnh vin hoc Ch tch cng ty bo
co nh ky hng qu, hng nm v kt qu thc hin mc tiu k hoch kinh
doanh v bo co ti chnh hng nm; kin ngh phng n t chc li cng ty,
khi xt thy cn thit; kin ngh phn b v s dng li nhun sau thu v cc
ngha v ti chnh khc ca cng ty; quyn v ngha v khc theo quy nh ca
php lut v iu l cng ty.
b) Qun l, gim st ca ch s hu i vi cng ty:
Ch s hu Nh nc qun l, gim st i vi cng ty trch nhim hu
hn mt thnh vin do Nh nc lm ch s hu c quy nh ti Ngh nh
87/2015/N-CP ngy 6/10/2015 ca Chnh ph v gim st u t vn nh nc
vo doanh nghip; gim st ti chnh, nh gi hiu qu hot ng v xp loi
i vi doanh nghip nh nc; gim st ti chnh i vi doanh nghip c vn
nh nc.
2.3. Chuyn i s hu doanh nghip 100% vn nh nc:
- Chuyn doanh nghip 100% vn nh nc thnh cng ty c phn:
Chuyn doanh nghip 100% vn nh nc thnh cng ty c phn (c
phn ha) l vic chuyn i nhng doanh nghip m Nh nc khng cn gi
100% vn sang loi hnh doanh nghip c nhiu ch s hu; huy ng vn ca
cc nh u t trong nc v nc ngoi nng cao nng lc ti chnh, i
mi cng ngh, i mi phng thc qun l nhm nng cao hiu qu v sc
cnh tranh ca nn kinh t. Vic c phn ha c thc hin di cc hnh thc:
gi nguyn vn nh nc hin c ti doanh nghip, pht hnh thm c phiu
tng vn iu l; bn mt phn vn nh nc hin c ti doanh nghip hoc kt
hp va bn bt mt phn vn nh nc va pht hnh thm c phiu tng
vn iu l; bn ton b vn nh nc hin c ti doanh nghip hoc kt hp
va bn ton b vn nh nc va pht hnh thm c phiu tng vn iu l.
Vic c phn ho doanh nghip 100% vn nh nc c quy nh c th
ti Ngh nh s 59/2011/N-CP ngy 18/02/2011 ca Chnh ph v chuyn
doanh nghip 100% vn nh nc thnh cng ty c phn, Ngh nh s
189/2013/N-CP v Ngh nh s 116/2015/N-CP sa i, b sung mt s iu
ca Ngh nh s 59/2011/N-CP ngy 18/7/2011 ca Chnh ph v chuyn
doanh nghip 100% vn nh nc thnh cng ty c phn.
- Bn doanh nghip nh nc: l vic chuyn i s hu ton b mt
doanh nghip hoc n v hch ton ph thuc cho tp th, c nhn hoc php
nhn khc c thu tin.
19

Bn cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin, cng ty thnh vin

khng ph thuc vo quy m vn nh nc trong cc trng hp sau: thuc din
bn doanh nghip c Th tng Chnh ph ph duyt trong n tng th
sp xp doanh nghip 100% vn nh nc; thuc din c phn ha trong n
tng th sp xp doanh nghip 100% vn nh nc nhng khng thc hin c
phn ha c.
Bn cc n v hch ton ph thuc ca cng ty trch nhim hu hn mt
thnh vin, cng ty thnh vin thuc din bn b phn doanh nghip c
Th tng Chnh ph ph duyt trong n tng th sp xp doanh nghip
100% vn nh nc nhng khng nh hng n hot ng v kh nng thc
hin ngha v tr n ca b phn doanh nghip cn li.
- Giao doanh nghip nh nc: l vic chuyn quyn s hu khng thu
tin i vi cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin, cng ty thnh vin cho
tp th ngi lao ng trong doanh nghip c phn nh r s hu ca tng
ngi.
Giao cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin, cng ty thnh vin cho
tp th ngi lao ng khi p ng cc iu kin sau: gi tr tng ti sn ghi trn
s k ton di 15 t ng; khng c li th v t ai; v thuc din giao doanh
nghip trong n tng th sp xp doanh nghip 100% vn nh nc c
Th tng Chnh ph ph duyt.
- Chuyn giao doanh nghip nh nc: l vic chuyn quyn i din ch
s hu hoc ch s hu i vi cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin,
cng ty thnh vin gia bn chuyn giao v bn nhn chuyn giao.
Chuyn giao cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin, cng ty thnh
vin phi p ng cc iu kin sau:
+ L doanh nghip hot ng trong nhng ngnh, lnh vc kinh doanh
chnh hoc c lin quan cht ch ti ngnh, lnh vc kinh doanh chnh ca tp
on kinh t, tng cng ty, nhm cng ty tip nhn chuyn giao;
+ Khng thuc din gii th hoc mt kh nng thanh ton; Thuc din
chuyn giao doanh nghip trong n tng th sp xp doanh nghip 100% vn
nh nc c Th tng Chnh ph ph duyt hoc c Th tng Chnh
ph quyt nh trn c s tha thun v ngh ca bn chuyn giao v bn nhn
chuyn giao.
Trnh t, th tc bn, giao, chuyn giao doanh nghip 100% vn nh nc
do Chnh ph quy nh ti Ngh nh s 128/2014/N-CP ngy 31/12/2014.
3. Cng ty c phn
3.1. Bn cht php l ca cng ty c phn
Cng ty c phn l mt loi hnh doanh nghip c vn iu l c chia
thnh nhiu phn bng nhau goi l c phn; c ng ca cng ty c th l t
20

chc, c nhn vi s lng ti thiu l 03 v khng hn ch s lng ti a.

Theo , cng ty c phn c mt s c im php l sau:
Th nht, c phn l n v vn nh nht trong cng ty v c bn c t
do chuyn nhng. Theo , t chc, c nhn c th tham gia gp vn vo cng
ty c phn bng cch mua c phn di hnh thc c phiu c cho bn trn
th trng.
Th hai, thnh vin ca cng ty c phn l cc ch s hu c phn, c
goi l c ng, l ng ch s hu ca cng ty. Cng ty c phn phi lp v lu
gi S ng k c ng t khi c cp Giy chng nhn ng k kinh doanh.
C ng ch chu trch nhim v cc khon n v ngha v ti sn khc ca
doanh nghip trong phm vi s vn gp vo doanh nghip;
Th ba, c ng c quyn t do chuyn nhng c phn ca mnh cho
ngi khc, tr trng hp p dng i vi c ng sng lp (khon 3 iu 119
Lut Doanh nghip 2014) v iu l cng ty c quy nh hn ch chuyn
nhng c phn (khon 1 iu 126 ca Lut Doanh nghip 2014).
Th t, cng ty c phn c quyn pht hnh cc loi chng khon huy
ng vn. Kh nng ny to thnh u th c bit ca cng ty c phn so vi
cc loi cng ty khc. Khi c iu kin theo quy nh php lut chng khon,
php lut doanh nghip, cng ty c phn c th pht hnh c phn hoc chng
khon khc tng vn iu l.
Th nm, cng ty c phn c t cch php nhn k t ngy c cp giy
chng nhn ng k doanh nghip v chu trch nhim v cc khon n ca
cng ty trong gii hn phn vn gp gp vo cng ty.
3.2. Ch php l v ti sn
Khi ni n ch php l v ti sn ca cng ty c phn l ni n c
phn, c phiu v mt s hot ng ca thnh vin cng nh ca cng ty lin
quan n vn.
a) Vn iu l ca cng ty c phn l tng gi tr mnh gi c phn
bn cc loi. Vn iu l ca cng ty c phn ti thi im ng k thnh lp
doanh nghip l tng gi tr mnh gi c phn cc loi c ng k mua v
c ghi trong iu l cng ty. C phn bn l s c phn c quyn cho
bn c cc c ng thanh ton cho cng ty; ti thi im ng k thnh
lp doanh nghip, c phn bn l tng s c phn cc loi c ng k
mua.
Trong qu trnh hot ng, cng ty c th tng vn iu l theo mt trong
cc hnh thc sau y: cho bn cho cc c ng hin hu; cho bn ra cng
chng; cho bn c phn ring l. Cho bn c phn ra cng chng, cho bn c
phn ca cng ty nim yt v cng ty i chng thc hin theo cc quy nh ca
php lut chng khon.
b) C phn l phn chia nh nht vn iu l ca cng ty v c th
hin di hnh thc c phiu. Mnh gi mi c phn v tng mnh gi s c
21

phn c ghi trn c phiu. C phn ca cng ty c phn c th tn ti di hai

loi l c phn ph thng v c phn u i. Cng ty c phn bt buc phi c
c phn ph thng; ngi s hu c phn ph thng goi l c ng ph thng.
V c phn u i: Cng ty c th c c phn u i; ngi s hu c
phn u i goi l c ng u i. C phn u i gm cc loi sau:
- C phn u i biu quyt l c phn c s phiu biu quyt nhiu hn
so vi c phn ph thng. S phiu biu quyt ca mt c phn u i biu
quyt do iu l cng ty quy nh, ch c t chc c Chnh ph y quyn v
c ng sng lp c quyn nm gi c phn u i biu quyt. u i biu
quyt ca c ng sng lp ch c hiu lc trong 3 nm, k t ngy cng ty c
cp giy chng nhn ng k doanh nghip. Sau thi hn , c phn u i
biu quyt ca c ng sng lp chuyn i thnh c phn ph thng. C ng
s hu c phn u i biu quyt khng c chuyn nhng c phn cho
ngi khc.
- C phn u i c tc l c phn c tr c tc vi mc cao hn so
vi mc c tc ca c phn ph thng hoc mc n nh hng nm. C tc c
chia hng nm gm c tc c nh v c tc thng. C tc c nh khng ph
thuc vo kt qu kinh doanh ca cng ty. Mc c tc c nh c th v phng
thc xc nh c tc thng c ghi trn c phiu ca c phn u i c tc.
Ngi c quyn mua c phn u i c tc do iu l cng ty quy nh
hoc do i hi ng c ng quyt nh. C ng s hu c phn u i c tc
khng c quyn biu quyt, d hop i hi ng c ng, c ngi vo Hi
ng qun tr v Ban kim sot.
- C phn u i hon li l c phn c cng ty hon li vn gp theo
yu cu ca ngi s hu hoc theo cc iu kin c ghi ti c phiu ca c
phn u i hon li.
Ngi c quyn mua c phn u i hon li do iu l cng ty quy
nh hoc do i hi ng c ng quyt nh. C ng s hu c phn u i
hon li khng c quyn biu quyt, d hop i hi ng c ng, c ngi
vo Hi ng qun tr v Ban kim sot.
- C phn u i khc do iu l cng ty quy nh.
C phn ph thng ca cng ty c phn khng th chuyn i thnh c
phn u i. C phn u i c th chuyn i thnh c phn ph thng theo
ngh quyt ca i hi ng c ng.
C phn l cn c php l chng minh t cch thnh vin cng ty bt k
ho c tham gia thnh lp cng ty hay khng v lm pht sinh quyn v ngha v
ca cc thnh vin l c ng. Mi c phn ca cng loi u to cho ngi s
hu n c cc quyn, ngha v v li ch ngang nhau.
C phn ph thng ca c ng sng lp:
Cng ty c phn mi thnh lp phi c t nht 03 c ng sng lp; cng
ty c phn c chuyn i t doanh nghip nh nc hoc t cng ty trch
22

nhim hu hn hoc c chia, tch, hp nht, sp nhp t cng ty c phn khc

khng nht thit phi c c ng sng lp. Cc c ng sng lp phi cng nhau
ng k mua t nht 20% tng s c phn ph thng c quyn cho bn ti
thi im ng k doanh nghip.
Trong thi hn 03 nm, k t ngy cng ty c cp Giy chng nhn ng
k doanh nghip, c ng sng lp c quyn t do chuyn nhng c phn ca
mnh cho c ng sng lp khc v ch c chuyn nhng c phn ph thng
ca mnh cho ngi khng phi l c ng sng lp nu c s chp thun ca
i hi ng c ng. Trng hp ny, c ng d nh chuyn nhng c phn
khng c quyn biu quyt v vic chuyn nhng cc c phn .
Cc hn ch i vi c phn ph thng ca c ng sng lp c bi b
sau thi hn 03 nm, k t ngy cng ty c cp Giy chng nhn ng k
doanh nghip. Cc hn ch ca quy nh ny khng p dng i vi c phn m
c ng sng lp c thm sau khi ng k thnh lp doanh nghip v c phn m
c ng sng lp chuyn nhng cho ngi khc khng phi l c ng sng lp
ca cng ty.
c) C phiu: l chng ch do cng ty c phn pht hnh, bt ton ghi s
hoc d liu in t xc nhn quyn s hu mt hoc mt s c phn ca cng
ty .
Ni dung c th ca c phiu bao gm: tn, m s doanh nghip, a ch
tr s chnh ca cng ty; s lng c phn v loi c phn; mnh gi mi c
phn v tng mnh gi s c phn ghi trn c phiu; ho, tn, a ch thng tr,
quc tch, s Th cn cc cng dn, Giy chng minh nhn dn, H chiu hoc
chng thc c nhn hp php khc ca c ng l c nhn; tn, m s doanh
nghip hoc s quyt nh thnh lp, a ch tr s chnh ca c ng l t chc;
tm tt v th tc chuyn nhng c phn; ch k ca ngi i din theo php
lut v du ca cng ty (nu c); s ng k ti s ng k c ng ca cng ty
v ngy pht hnh c phiu v cc ni dung khc i vi c phiu ca c phn
u i.
d) Gp vn:
Cc c ng phi thanh ton s c phn ng k mua trong thi
hn 90 ngy, k t ngy c cp Giy chng nhn ng k doanh nghip, tr
trng hp iu l cng ty hoc hp ng ng k mua c phn quy nh mt
thi hn khc ngn hn. Hi ng qun tr chu trch nhim gim st, n c
thanh ton v ng hn s c phn cc c ng ng k mua.
Trong thi hn t ngy cng ty c cp Giy chng nhn ng k doanh
nghip n ngy cui cng phi thanh ton s c phn ng k mua, s
phiu biu quyt ca cc c ng c tnh theo s c phn ph thng c
ng k mua, tr trng hp iu l cng ty c quy nh khc. Nu sau thi hn
ny c c ng cha thanh ton hoc ch thanh ton c mt phn s c phn
ng k mua, th thc hin theo quy nh sau y:

23

- C ng cha thanh ton s c phn ng k mua s ng nhin

khng cn l c ng ca cng ty v khng c chuyn nhng quyn mua c
phn cho ngi khc;
- C ng ch thanh ton mt phn s c phn ng k mua s c
quyn biu quyt, nhn li tc v cc quyn khc tng ng vi s c phn
thanh ton; khng c chuyn nhng quyn mua s c phn cha thanh ton
cho ngi khc;
- S c phn cha thanh ton c coi l c phn cha bn v Hi ng
qun tr c quyn bn;
- Cng ty phi ng k iu chnh vn iu l bng gi tr mnh gi s c
phn c thanh ton v thay i c ng sng lp trong thi hn 30 ngy,
k t ngy kt thc thi hn phi thanh ton s c phn ng k mua theo
quy nh ti khon 1 iu ny.
C ng cha thanh ton hoc cha thanh ton s c phn ng k
mua phi chu trch nhim tng ng vi tng gi tr mnh gi c phn ng
k mua i vi cc ngha v ti chnh ca cng ty pht sinh trong thi hn thanh
ton theo quy nh.
3.3. Qun tr ni b
Cng ty c phn c quyn la chon t chc qun l v hot ng theo mt
trong hai m hnh sau y (tr trng hp php lut v chng khon c quy
nh khc):
M hnh th nht, gm: i hi ng c ng, Hi ng qun tr, Ban
kim sot v Gim c hoc Tng gim c. Trng hp cng ty c phn c
di 11 c ng v cc c ng l t chc s hu di 50% tng s c phn ca
cng ty th khng bt buc phi c Ban kim sot;
M hnh th hai, gm: i hi ng c ng, Hi ng qun tr v Gim
c hoc Tng gim c. Trng hp ny t nht 20% s thnh vin Hi ng
qun tr phi l thnh vin c lp v c Ban kim ton ni b trc thuc Hi
ng qun tr. Cc thnh vin c lp thc hin chc nng gim st v t chc
thc hin kim sot i vi vic qun l iu hnh cng ty.
a) i hi ng c ng
i hi ng c ng l c quan quyt nh cao nht ca cng ty, gm tt
c cc c ng c quyn biu quyt. i hi ng c ng bao gm i hi
ng thng nin v i hi ng bt thng.
i hi ng c ng hop thng nin mi nm mt ln, trong thi hn
04 thng k t ngy kt thc nm ti chnh. Theo ngh ca Hi ng qun tr,
C quan ng k kinh doanh c th gia hn, nhng khng qu 06 thng, k t
ngy kt thc nm ti chnh.
i hi ng c ng thng nin tho lun v thng qua cc vn sau
y: k hoch kinh doanh hng nm ca cng ty; bo co ti chnh hng nm;
24

bo co ca Hi ng qun tr v qun tr v kt qu hot ng ca Hi ng

qun tr v tng thnh vin Hi ng qun tr; bo co ca Ban kim sot v kt
qu kinh doanh ca cng ty, v kt qu hot ng ca Hi ng qun tr, Gim
c hoc Tng gim c; bo co t nh gi kt qu hot ng ca Ban kim
sot v ca tng Kim sot vin; mc c tc i vi mi c phn ca tng loi
v cc vn khc thuc thm quyn.
i hi ng c ng bt thng c th c triu tp bi Hi ng qun
tr, Ban Kim sot v c ng hoc nhm c ng theo khon 2 iu 114 Lut
Doanh nghip 2014.
Hi ng qun tr quyt nh triu tp hop bt thng i hi ng c
ng trong cc trng hp sau y: Hi ng qun tr xt thy cn thit v li
ch ca cng ty; s thnh vin Hi ng qun tr, Ban kim sot cn li t hn s
thnh vin theo quy nh ca php lut; theo yu cu ca c ng hoc nhm c
ng quy nh ti khon 2 iu 114 ca Lut Doanh nghip 2014; theo yu cu
ca Ban kim sot v cc trng hp khc theo quy nh ca php lut v iu
l cng ty.
V quyn d hp i hi ng c ng: C ng c th trc tip tham d
hop, y quyn bng vn bn cho mt ngi khc d hop hoc tham d v biu
quyt thng qua hi ngh trc tuyn, b phiu in t hoc gi phiu biu quyt
n cuc hop thng qua gi fax, th, th in t. Trng hp c ng l t chc
cha c ngi i din theo y quyn th phi y quyn cho ngi khc d hop
i hi ng c ng.
V iu kin tin hnh hp i hi ng c ng: Cuc hop i hi ng
c ng c tin hnh khi c s c ng d hop i din t nht 51% tng s
phiu biu quyt; t l c th do iu l cng ty quy nh.
Trng hp cuc hop ln th nht khng iu kin tin th c triu
tp hop ln th hai trong thi hn 30 ngy, k t ngy d nh hop ln th nht,
nu iu l cng ty khng quy nh khc. Cuc hop ca i hi ng c ng
triu tp ln th hai c tin hnh khi c s c ng d hop i din t nht
33% tng s phiu biu quyt; t l c th do iu l cng ty quy nh.
Trng hp cuc hop triu tp ln th hai khng iu kin tin hnh
th c triu tp hop ln th ba trong thi hn 20 ngy, k t ngy d nh hop
ln th hai, nu iu l cng ty khng quy nh khc. Trng hp ny, cuc hop
ca i hi ng c ng c tin hnh khng ph thuc vo tng s phiu
biu quyt ca cc c ng d hop.
V hnh thc thng qua ngh quyt ca i hi ng c ng: i hi
ng c ng thng qua cc quyt nh thuc thm quyn bng hnh thc biu
quyt ti cuc hop hoc ly kin bng vn bn.
Trng hp iu l cng ty khng c quy nh khc th ngh quyt ca
i hi ng c ng phi c thng qua bng hnh thc biu quyt ti cuc
hop i hi ng c ng v cc vn sau y: sa i, b sung cc ni dung
ca iu l cng ty; nh hng pht trin cng ty; loi c phn v tng s c
25

phn ca tng loi; bu, min nhim, bi nhim thnh vin Hi ng qun tr v
Ban kim sot; quyt nh u t hoc bn s ti sn c gi tr bng hoc ln
hn 35% tng gi tr ti sn c ghi trong bo co ti chnh gn nht ca cng
ty, hoc mt t l, gi tr khc nh hn do iu l cng ty quy nh; thng qua
bo co ti chnh hng nm; t chc li, gii th cng ty.
V iu kin ngh quyt c thng qua:
+ Trng hp biu quyt ti cuc hp: Ngh quyt v ni dung sau y
c thng qua nu c s c ng i din t nht 65% tng s phiu biu
quyt ca tt c c ng d hop tn thnh; t l c th do iu l cng ty quy
nh: loi c phn v tng s c phn ca tng loi; thay i ngnh, ngh v lnh
vc kinh doanh; thay i c cu t chc qun l cng ty; d n u t hoc bn
ti sn c gi tr bng hoc ln hn 35% tng gi tr ti sn c ghi trong bo
co ti chnh gn nht ca cng ty, hoc t l, gi tr khc nh hn do iu l
cng ty quy nh; t chc li, gii th cng ty; cc vn khc do iu l cng
ty quy nh.
Cc ngh quyt khc c thng qua khi c s c ng i din cho t
nht 51% tng s phiu biu quyt ca tt c c ng d hop tn thnh, tr
trng hp biu quyt bu thnh vin Hi ng qun tr v Ban kim sot.
+ Trng hp thng qua ngh quyt di hnh thc ly kin bng vn
bn: Ngh quyt ca i hi ng c ng c thng qua nu c s c ng
i din t nht 51% tng s phiu biu quyt tn thnh; t l c th do iu l
cng ty quy nh.
b) Hi ng qun tr
Hi ng qun tr l c quan qun l cng ty, c ton quyn nhn danh
cng ty quyt nh, thc hin cc quyn v ngha v ca cng ty khng thuc
thm quyn ca i hi ng c ng. Hi ng qun tr c t 03 n 11 thnh
vin; iu l cng ty quy nh c th s lng thnh vin Hi ng qun tr.
Cc quyn v ngha v c th ca Hi ng qun tr c quy nh trong Lut
Doanh nghip v iu l cng ty.
Hi ng qun tr c th hop nh ky hoc bt thng. Hi ng qun tr
c th hop ti tr s chnh ca cng ty hoc ni khc. Cuc hop ca Hi ng
qun tr do Ch tch triu tp khi xt thy cn thit, nhng mi qu phi hop t
nht mt ln.
Ch tch Hi ng qun tr phi triu tp hop Hi ng qun tr khi c
ngh ca Ban kim sot hoc thnh vin c lp hoc Gim c hoc Tng gim
c hoc t nht 05 ngi qun l khng phi l Gim c/Tng Gim c hoc
t nht 02 thnh vin iu hnh ca Hi ng qun tr hoc mt trng hp khc
do iu l cng ty quy nh.
Cuc hop Hi ng qun tr c tin hnh khi c t ba phn t tng s
thnh vin tr ln d hop. Trng hp cuc hop ny khng s thnh vin d
hop th c triu tp ln th hai trong thi hn 07 ngy, k t ngy d nh hop
26

ln th nht, tr trng hp iu l quy nh thi hn khc ngn hn. Trng

hp ny, cuc hop c tin hnh, nu c hn mt na s thnh vin Hi ng
qun tr d hop.
Ngh quyt ca Hi ng qun tr c thng qua nu c a s thnh
vin d hop tn thnh, tr trng hp iu l cng ty c quy nh t l khc cao
hn; trng hp s phiu ngang nhau th quyt nh cui cng thuc v pha c
kin ca Ch tch Hi ng qun tr.
c) Gim c (Tng gim c) cng ty
Gim c (Tng gim c) l ngi iu hnh cng vic kinh doanh hng
ngy ca cng ty; chu s gim st ca Hi ng qun tr v chu trch nhim
trc Hi ng qun tr v trc php lut v vic thc hin cc quyn v ngha
v c giao. Gim c (Tng gim c) do hi ng qun tr b nhim mt
ngi trong s ho hoc thu mt ngi khc. Nhim ky ca Gim c (Tng
gim c) khng qu nm nm; c th c b nhim li vi s nhim ky khng
hn ch.
Gim c (Tng gim c) phi iu hnh cng vic kinh doanh hng
ngy ca cng ty theo ng quy nh ca php lut, iu l cng ty, hp ng
lao ng k vi cng ty v quyt nh ca Hi ng qun tr. Nu iu hnh tri
vi quy nh ny m gy thit hi cho cng ty th Gim c (Tng gim c)
phi chu trch nhim trc php lut v phi bi thng thit hi cho cng ty.
Cc quyn v ngha v c th ca Gim c (Tng gim c) c quy
nh trong Lut Doanh nghip v iu l cng ty.
d) Ban kim sot
Ban kim sot c t 03 n 05 thnh vin, nhim ky ca Kim sot vin
khng qu 05 nm v Kim sot vin c th c bu li vi s nhim ky khng
hn ch. Cc Kim sot vin bu mt ngi trong s ho lm Trng Ban kim
sot theo nguyn tc a s. Quyn v ngha v ca Trng Ban kim sot do
iu l cng ty quy nh. Ban kim sot phi c hn mt na s thnh vin
thng tr Vit Nam. Trng Ban kim sot phi l k ton vin hoc kim
ton vin chuyn nghip v phi lm vic chuyn trch ti cng ty, tr trng
hp iu l cng ty quy nh tiu chun khc cao hn.
Ban kim sot thc hin gim st Hi ng qun tr, Gim c (Tng
gim c) trong vic qun l v iu hnh cng ty; Kim tra tnh hp l, hp
php, tnh trung thc v mc cn trong trong qun l, iu hnh hot ng
kinh doanh, trong t chc cng tc k ton, thng k v lp bo co ti chnh.
Quyn v ngha v ca Ban kim sot c quy nh ti iu 165 Lut Doanh
nghip 2014.
m bo tnh c lp, khch quan trong hot ng, thnh vin Ban
kim sot phi c tiu chun v iu kin sau y:
- C nng lc hnh vi dn s y v khng thuc i tng b cm
thnh lp v qun l doanh nghip theo quy nh ca Lut ny;
27

- Khng phi l v hoc chng, cha , cha nui, m , m nui, con ,

con nui, anh rut, ch rut, em rut ca thnh vin Hi ng qun tr, Gim c
hoc Tng gim c v ngi qun l khc;
- Khng c gi cc chc v qun l cng ty; khng nht thit phi l c
ng hoc ngi lao ng ca cng ty, tr trng hp iu l cng ty c quy
nh khc;
- Cc tiu chun v iu kin khc theo quy nh khc ca php lut c
lin quan v iu l cng ty.
Kim sot vin cng ty c phn nim yt, cng ty do Nh nc nm gi
trn 50% vn iu l phi l kim ton vin hoc k ton vin.
3.4. Hp ng, giao dch phi c i hi ng c ng hoc Hi
ng qun tr chp thun
Hp ng, giao dch gia cng ty vi cc i tng nht nh phi c
i hi ng c ng hoc Hi ng qun tr chp thun, bao gm: c ng,
ngi i din y quyn ca c ng s hu trn 10% tng s c phn ph
thng ca cng ty v nhng ngi c lin quan ca ho; thnh vin Hi ng
qun tr, Gim c, hoc Tng Gim c v ngi c lin quan ca ho; v cc
doanh nghip quy nh ti khon 2 iu 159 Lut Doanh nghip 2014.
Hi ng qun tr chp thun cc hp ng v giao dch c gi tr nh
hn 35% tng gi tr ti sn doanh nghip ghi trong bo co ti chnh gn nht
hoc mt t l khc nh hn quy nh ti iu l cng ty. Trng hp ny,
ngi i din cng ty k hp ng phi thng bo cc thnh vin Hi ng
qun tr, Kim sot vin v cc i tng c lin quan i vi hp ng, giao
dch ; ng thi km theo d tho hp ng hoc ni dung ch yu ca giao
dch. Hi ng qun tr quyt nh vic chp thun hp ng hoc giao dch
trong thi hn 15 ngy, k t ngy nhn c thng bo tr trng hp iu l
cng ty quy nh mt thi hn khc; thnh vin c li ch lin quan khng c
quyn biu quyt.
i hi ng c ng chp thun cc hp ng v giao dch khc tr
nhng trng hp do Hi ng qun tr chp thun. Trng hp ny, ngi i
din cng ty k hp ng phi thng bo Hi ng qun tr v Kim sot vin
v cc i tng c lin quan i vi hp ng, giao dch ; ng thi km
theo d tho hp ng hoc thng bo ni dung ch yu ca giao dch. Hi ng
qun tr trnh d tho hp ng hoc gii trnh v ni dung ch yu ca giao
dch ti cuc hop i hi ng c ng hoc ly kin c ng bng vn bn.
Trng hp ny, c ng c li ch lin quan khng c quyn biu quyt; hp
ng hoc giao dch c chp thun khi c s c ng i din 65% tng s
phiu biu quyt cn li tn thnh, tr trng hp iu l cng ty quy nh
khc.

28

Hp ng, giao dch b v hiu v x l theo quy nh ca php lut khi

c k kt hoc thc hin m cha c chp thun theo thm quyn, gy thit
hi cho cng ty; ngi k kt hp ng, c ng, thnh vin Hi ng qun tr
hoc Gim c hoc Tng gim c c lin quan phi lin i bi thng thit
hi pht sinh, hon tr cho cng ty cc khon li thu c t vic thc hin hp
ng, giao dch .
4. Cng ty hp danh
4.1. Bn cht php l
i vi cc nc trn th gii, cng ty hp danh c php lut ghi nhn
l mt loi hnh c trng ca cng ty i nhn, trong c t nht hai thnh vin
(u l c nhn v l thng nhn) cng tin hnh hot ng thng mi (theo
ngha rng) di mt hng chung (hay hi danh) v cng lin i chu trch
nhim v hn v moi khon n ca cng ty.
Theo Lut Doanh nghip nm 2014, cng ty hp danh c nh ngha l
mt loi hnh doanh nghip, trong c t nht hai thnh vin l ch s hu
chung ca cng ty, cng nhau kinh doanh di mt tn chung (goi l thnh vin
hp danh); ngoi cc thnh vin hp danh, cng ty c th c thm thnh vin
gp vn. Cng ty hp danh c mt s c im php l c bn sau:
Th nht, thnh vin hp danh phi l c nhn, chu trch nhim bng
ton b ti sn ca mnh v cc ngha v ca cng ty;
Th hai, thnh vin gp vn ch chu trch nhim v cc khon n ca
cng ty trong phm vi s vn gp vo cng ty.
Th ba, cng ty hp danh c t cch php nhn k t ngy c cp Giy
chng nhn ng k doanh nghip;
Th t, trong qu trnh hot ng cng ty hp danh khng c pht hnh
bt ky loi chng khon no.
Nh vy, nu cn c vo tnh cht thnh vin v ch chu trch nhim
ti sn, th cng ty hp danh theo Lut Doanh nghip c th c chia thnh hai
loi: Loi th nht l nhng cng ty ging vi cng ty hp danh theo php lut
cc nc, tc l ch bao gm nhng thnh vin hp danh (chu trch nhim v
hn v cc khon n v ngha v ti sn ca cng ty); Loi th hai l nhng
cng ty c c thnh vin hp danh v thnh vin gp vn (chu trch nhim hu
hn). Loi cng ty ny php lut cc nc goi l cng ty hp vn n gin (hay
hp danh hu hn), v cng l mt loi hnh ca cng ty i nhn. Vi quy nh
v cng ty hp danh, Lut Doanh nghip ghi nhn s tn ti ca cc loi hnh
cng ty i nhn Vit Nam hin nay.
4.2. Thnh vin cng ty hp danh
a) Thnh vin hp danh
29

Cng ty hp danh bt buc phi c t nht 2 thnh vin hp danh. Thnh

vin hp danh phi l c nhn.
Trch nhim ti sn ca cc thnh vin hp danh i vi cc ngha v ca
cng ty l trch nhim v hn v lin i. Ch n c quyn yu cu bt ky thnh
vin hp danh no thanh ton cc khon n ca cng ty i vi ch n. Mt
khc, cc thnh vin hp danh phi chu trch nhim v cc ngha v ca cng
ty bng ton b ti sn ca mnh (ti sn u t vo kinh doanh v ti sn khng
trc tip dng vo hot ng kinh doanh).
Thnh vin hp danh l nhng ngi quyt nh s tn ti v pht trin
ca cng ty c v mt php l v thc t. Trong qu trnh hot ng, thnh vin
hp danh c hng nhng quyn c bn sau:
- Tham gia hop, tho lun v biu quyt v cc vn ca cng ty; mi
thnh vin hp danh c mt phiu biu quyt hoc c s phiu biu quyt khc
quy nh ti iu l cng ty;
- Nhn danh cng ty tin hnh hot ng kinh doanh cc ngnh, ngh kinh
doanh ca cng ty; m phn v k kt hp ng, tha thun hoc giao c vi
nhng iu kin m thnh vin hp danh cho l c li nht cho cng ty;
- S dng con du, ti sn ca cng ty hot ng kinh doanh cc
ngnh, ngh kinh doanh ca cng ty; trng hp ng trc tin ca mnh
thc hin cng vic kinh doanh ca cng ty th c quyn yu cu cng ty hon
tr li c s tin gc v li theo li sut th trng trn s tin gc ng trc;
- Yu cu cng ty b p thit hi t hot ng kinh doanh trong thm
quyn nu thit hi xy ra khng phi do sai st c nhn ca chnh thnh vin
;
- Yu cu cng ty, thnh vin hp danh khc cung cp thng tin v tnh
hnh kinh doanh ca cng ty; kim tra ti sn, s k ton v cc ti liu khc ca
cng ty khi xt thy cn thit;
- c chia li nhun tng ng vi t l vn gp hoc theo tha thun
quy nh ti iu l cng ty;
- Khi cng ty gii th hoc ph sn, c chia mt phn gi tr ti sn cn
li tng ng theo t l phn vn gp vo cng ty nu iu l cng ty khng
quy nh mt t l khc;
- Trng hp thnh vin hp danh cht th ngi tha k ca thnh vin
c hng phn gi tr ti sn ti cng ty sau khi tr i phn n thuc trch
nhim ca thnh vin . Ngi tha k c th tr thnh thnh vin hp danh
nu c Hi ng thnh vin chp thun;
- Cc quyn khc theo quy nh ca Lut Doanh nghip v iu l cng
ty.

30

ng thi, thnh vin hp danh phi thc hin nhng ngha v tng
xng bo v quyn li ca cng ty v nhng ngi lin quan, c th thnh
vin hp danh c cc ngha v sau:
- Tin hnh qun l v thc hin cng vic kinh doanh mt cch trung
thc, cn trong v tt nht bo m li ch hp php ti a cho cng ty;
- Tin hnh qun l v hot ng kinh doanh ca cng ty theo ng quy
nh ca php lut, iu l cng ty v ngh quyt ca Hi ng thnh vin; nu
lm tri quy nh ti im ny, gy thit hi cho cng ty th phi chu trch
nhim bi thng thit hi;
- Khng c s dng ti sn ca cng ty t li hoc phc v li ch
ca t chc, c nhn khc;
- Hon tr cho cng ty s tin, ti sn nhn v bi thng thit hi gy
ra i vi cng ty trong trng hp nhn danh cng ty, nhn danh c nhn hoc
nhn danh ngi khc nhn tin hoc ti sn khc t hot ng kinh doanh
ca cng ty m khng em np cho cng ty;
- Lin i chu trch nhim thanh ton ht s n cn li ca cng ty nu
ti sn ca cng ty khng trang tri s n ca cng ty;
- Chu l tng ng vi phn vn gp vo cng ty hoc theo tha thun
quy nh ti iu l cng ty trong trng hp cng ty kinh doanh b l;
- nh ky hng thng bo co trung thc, chnh xc bng vn bn tnh
hnh v kt qu kinh doanh ca mnh vi cng ty; cung cp thng tin v tnh
hnh v kt qu kinh doanh ca mnh cho thnh vin c yu cu;
- Cc ngha v khc theo quy nh ca Lut Doanh nghip v iu l
cng ty.
Tuy nhin, c mt s hn ch i vi quyn ca thnh vin hp danh nh:
khng c lm ch doanh nghip t nhn hoc thnh vin hp danh ca cng
ty hp danh khc, tr trng hp c s nht tr ca cc thnh vin hp danh
cn li; (ii) khng c quyn nhn danh c nhn hoc nhn danh ngi khc
thc hin kinh doanh cng ngnh, ngh kinh doanh ca cng ty t li hoc
phc v li ch ca t chc, c nhn khc; (iii) khng c quyn chuyn mt
phn hoc ton b phn vn gp ca mnh ti cng ty cho ngi khc nu khng
c s chp thun ca cc thnh vin hp danh cn li.
Trong qu trnh hot ng, cng ty hp danh c quyn tip nhn thm
thnh vin hp danh hoc thnh vin gp vn. Vic tip nhn tthnh vin mi
phi c Hi ng thnh vin chp thun. Thnh vin hp danh mi phi cng
lin i chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh i vi cc khon n v
ngha v ti sn khc ca cng ty (tr khi c tho thun khc).
T cch thnh vin cng ty ca thnh vin hp danh chm dt trong cc
trng hp sau y: thnh vin cht, b Ta n tuyn b l mt tch, b hn
ch hoc mt nng lc hnh vi dn s; t nguyn rt vn khi cng ty hoc b
khai tr khi cng ty hay cc trng hp khc do iu l cng ty quy nh. Khi
31

t nguyt rt vn khi cng ty hoc b khai tr khi cng ty trong thi hn 2

nm k t ngy chm dt t cch thnh vin, thnh vin hp danh vn phi lin
i chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh i vi cc khon n ca
cng ty pht sinh trc ngy chm dt t cch thnh vin.
b) Thnh vin gp vn
Cng ty hp danh c th c thnh vin gp vn. Thnh vin gp vn c
th l t chc, hoc c nhn. Thnh vin gp vn ch chu trch nhim v cc
khon n v ngha v ti sn khc ca cng ty trong phm vi s vn cam kt
gp. L thnh vin ca cng ty i nhn, nhng thnh vin gp vn hng ch
trch nhim ti sn nh mt thnh vin ca cng ty i vn. Chnh iu ny
l l do c bn dn n thnh vin gp vn c t cch php l khc vi thnh
vin hp danh. Bn cnh nhng thun li c hng t ch trch nhim hu
hn, thnh vin gp vn b hn ch nhng quyn c bn ca mt thnh vin
cng ty.
Thnh vin gp vn khng c tham gia qun l cng ty, khng c
tin hnh cng vic kinh doanh nhn danh cng ty. Php lut nhiu nc cn
quy nh nu thnh vin gp vn hot ng kinh doanh nhn danh cng ty th s
mt quyn chu trch nhim hu hn v cc khon n ca cng ty. Cc quyn v
ngha v c th ca thnh vin gp vn c quy nh trong Lut Doanh nghip
v iu l cng ty.
4.3. Ch php l v ti sn
L loi hnh cng ty i nhn, cng ty hp danh khng c php pht
hnh bt ky loi chng khon no huy ng vn. Khi thnh lp cng ty, cc
thnh vin phi gp vn vo vn iu l ca cng ty. S vn m mi thnh vin
cam kt gp vo cng ty phi c ghi r trong iu l ca cng ty.
Ti sn ca cng ty hp danh bao gm: ti sn gp vn ca cc thnh vin
c chuyn quyn s hu cho cng ty; ti sn to lp c mang tn cng
ty; ti sn thu c t hot ng kinh doanh do cc thnh vin hp danh thc
hin nhn danh cng ty v t hot ng kinh doanh ca cng ty do cc thnh
vin hp danh nhn danh c nhn thc hin; cc ti sn khc theo quy nh ca
php lut.
Thnh vin hp danh v thnh vin gp vn phi gp v ng hn s
vn cam kt. Thnh vin hp danh khng gp v ng hn s vn cam
kt gy thit hi cho cng ty phi chu trch nhim bi thng thit hi cho cng
ty. Trng hp c thnh vin gp vn khng gp v ng hn s vn cam
kt th s vn cha gp c coi l khon n ca thnh vin i vi cng
ty; trong trng hp ny, thnh vin gp vn c lin quan c th b khai tr khi
cng ty theo quyt nh ca Hi ng thnh vin. Ti thi im gp vn nh
cam kt, thnh vin c cp giy chng nhn phn vn gp.
4.4. Qun tr ni b
32

Vic t chc qun l cng ty hp danh phi tun th cc quy nh v mt

s vn c bn sau y:
- Cc thnh vin hp danh c quyn i din theo php lut v t chc
iu hnh hot ng kinh doanh hng ngy ca cng ty. Moi hn ch i vi
thnh vin hp danh, trong thc hin cng vic kinh doanh hng ngy ca cng
ty ch c hiu lc i vi bn th ba khi ngi c bit v hn ch .
- Trong iu hnh hot ng kinh doanh ca cng ty, thnh vin hp danh
phn cng nhau m nhim cc chc danh qun l v kim sot cng ty. Khi
mt s hoc tt c thnh vin hp danh cng thc hin mt s cng vic kinh
doanh th quyt nh c thng qua theo nguyn tc a s. Hot ng do thnh
vin hp danh thc hin ngoi phm vi hot ng kinh doanh ca cng ty u
khng thuc trch nhim ca cng ty, tr trng hp hot ng c cc
thnh vin cn li chp thun.
- Ch tch Hi ng thnh vin, Gim c hoc Tng gim c c nhim
v qun l v iu hnh cng vic kinh doanh hng ngy ca cng ty vi t cch
l thnh vin hp danh; triu tp v t chc hop Hi ng thnh vin; k cc
ngh quyt ca Hi ng thnh vin; phn cng, phi hp cng vic kinh doanh,
gia cc thnh vin hp danh; t chc sp xp, lu gi y v trung thc s
k ton, ha n, chng t v cc ti liu khc ca cng ty theo quy nh ca
php lut; ng thi l i din cho cng ty trong quan h vi c quan nh nc;
i din cho cng ty vi t cch l b n hoc nguyn n trong cc v kin,
tranh chp thng mi hoc cc tranh chp khc.
- Tt c thnh vin hp li thnh Hi ng thnh vin. Hi ng thnh
vin bu mt thnh vin hp danh lm Ch tch, ng thi kim gim c hoc
tng gim c (nu iu l cng ty khng c quy nh khc).
Hi ng thnh vin c quyn quyt nh tt c cng vic kinh doanh ca
cng ty. Nu iu l cng ty khng quy nh th quyt nh c thng qua khi
c t nht ba phn t tng s thnh vin hp danh chp thun i vi cc vn
sau: phng hng pht trin cng ty; sa i, b sung iu l cng ty; tip
nhn thm thnh vin hp danh mi; chp nhn thnh vin hp danh rt khi
cng ty hoc quyt nh khai tr thnh vin; quyt nh d n u t; quyt nh
vic vay v huy ng vn di hnh thc khc, cho vay vi gi tr bng hoc ln
hn 50% vn iu l ca cng ty, tr trng hp iu l cng ty quy nh mt
t l khc cao hn; quyt nh mua, bn ti sn c gi tr bng hoc ln hn vn
iu l ca cng ty, tr trng hp iu l cng ty quy nh mt t l khc cao
hn; quyt nh thng qua bo co ti chnh hng nm, tng s li nhun, c
chia v s li nhun chia cho tng thnh vin; quyt nh gii th cng ty. i
vi cc vn khc, quyt nh c thng qua nu c t nht hai phn ba
tng s thnh vin hp danh tn thnh, t l c th do iu l cng ty quy nh.
- Vic tin hnh hop hi ng thnh vin do Ch tch hi ng thnh vin
triu tp hoc theo yu cu ca thnh vin hp danh. Trng hp ch tch hi
ng thnh vin khng triu tp hop theo yu cu ca thnh vin hp danh th
33

thnh vin c quyn triu tp hop hi ng thnh vin. Thnh vin yu cu

triu tp hop phi chun b ni dung, chng trnh v ti liu hop.
- Khi tham gia hop, tho lun v cc vn ca cng ty, mi thnh vin
hp danh c mt phiu biu quyt hoc c s phiu biu quyt khc quy nh ti
iu l cng ty. Quyn tham gia hop, tho lun v biu quyt ti Hi ng thnh
vin ca thnh vin gp vn b hn ch hn so vi thnh vin hp danh; c th
ch i vi nhng vn v vic sa i, b sung iu l cng ty, sa i, b
sung cc quyn v ngha v ca thnh vin gp vn, v t chc li v gii th
cng ty v cc ni dung khc ca iu l cng ty c lin quan trc tip n
quyn v ngha v ca ho.
5. Doanh nghip t nhn
5.1. Bn cht php l
Doanh nghip t nhn l doanh nghip do mt c nhn lm ch v t chu
trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v moi hot ng ca doanh nghip.
Doanh nghip t nhn c nhng c im php l c bn sau:
Th nht, ch doanh nghip t nhn l mt c nhn, mi c nhn ch c
quyn thnh lp mt doanh nghip t nhn. c im ny phn bit doanh
nghip t nhn vi cc doanh nghip khc do (mt hoc nhiu) c nhn hoc t
chc thnh lp. Ch doanh nghip t nhn khng c ng thi l ch h kinh
doanh, thnh vin cng ty hp danh.
Th hai, ch doanh nghip t nhn chu trch nhim bng ton b ti sn
ca mnh v moi hot ng ca doanh nghip (trch nhim v hn). doanh
nghip t nhn, khng c s phn bit t cch php l ca ch doanh nghip vi
ch th kinh doanh l doanh nghip. V ch doanh nghip chu trch nhim v
hn nn ti sn c s dng vo hot ng kinh doanh ca ch doanh nghip t
nhn khng phi lm th tc chuyn quyn s hu cho doanh nghip.
Th ba, doanh nghip t nhn khng c pht hnh bt ky loi chng
khon no.
Th t, doanh nghip t nhn khng c quyn gp vn thnh lp hoc
mua c phn, phn vn gp trong cng ty hp danh, cng ty trch nhim hu
hn hoc cng ty c phn.
Th nm, doanh nghip t nhn khng c t cch php nhn.
5.2. Vn u t ca ch s hu
Vn u t ca ch doanh nghip t nhn do ch doanh nghip t ng
k. Ch doanh nghip t nhn c ngha v ng k chnh xc tng s vn u
t, trong nu r s vn bng ng Vit Nam, ngoi t t do chuyn i, vng
v cc ti sn khc; i vi vn bng ti sn khc cn phi ghi r loi ti sn, s
lng v gi tr cn li ca mi loi ti sn.

34

Ton b vn v ti sn k c vn vay v ti sn thu c s dng vo

hot ng kinh doanh ca doanh nghip phi c ghi chp y vo s k
ton v bo co ti chnh ca doanh nghip theo quy nh ca php lut.
Trong qu trnh hot ng, ch doanh nghip t nhn c quyn tng hoc
gim vn u t ca mnh vo hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Vic
tng hoc gim vn u t ca ch doanh nghip phi c ghi chp y vo
s k ton. Trng hp gim vn u t xung thp hn vn u t ng k
th ch doanh nghip t nhn ch c gim vn sau khi ng k vi C quan
ng k kinh doanh.
5.3. T chc qun l hot ng ca doanh nghip t nhn
Ch doanh nghip t nhn c ton quyn quyt nh i vi tt c hot
ng kinh doanh ca doanh nghip, vic s dng li nhun sau khi np thu
v thc hin cc ngha v ti chnh khc theo quy nh ca php lut. ng thi,
ch doanh nghip t nhn l i din theo php lut ca doanh nghip.
Ch doanh nghip t nhn c th trc tip hoc thu ngi khc qun l,
iu hnh hot ng kinh doanh. Trng hp thu ngi khc lm Gim c
qun l doanh nghip th vn phi chu trch nhim v moi hot ng kinh
doanh ca doanh nghip.
5.4. Cho thu v bn doanh nghip t nhn
a) Cho thu doanh nghip t nhn
Ch doanh nghip t nhn c quyn cho thu ton b doanh nghip ca
mnh nhng phi thng bo bng vn bn km theo bn sao hp ng cho thu
c cng chng n C quan ng k kinh doanh, c quan thu trong thi hn 03
ngy lm vic, k t ngy hp ng cho thu c hiu lc thi hnh. Trong thi
hn cho thu, ch doanh nghip t nhn vn phi chu trch nhim trc php
lut vi t cch l ch s hu doanh nghip. Quyn v trch nhim ca ch s
hu v ngi thu i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip c quy
nh trong hp ng cho thu.
b) Bn doanh nghip t nhn
Ch doanh nghip t nhn c quyn bn doanh nghip ca mnh cho
ngi khc. Sau khi bn doanh nghip, ch doanh nghip t nhn vn phi chu
trch nhim v cc khon n v ngha v ti sn khc ca doanh nghip pht
sinh trong thi gian trc ngy chuyn giao doanh nghip, tr trng hp ngi
mua, ngi bn v ch n ca doanh nghip c tha thun khc.
Ngi bn, ngi mua doanh nghip phi tun th cc quy nh ca php
lut v lao ng. Ngi mua doanh nghip phi ng k thay i ch doanh
nghip t nhn theo quy nh ca Lut ny.
IV. T CHC LI, GII TH V PH SN DOANH NGHIP
1. Chia doanh nghip

35

Cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn c th chia cc c ng,

thnh vin v ti sn cng ty thnh lp hai hoc nhiu cng ty mi trong mt
trong cc trng hp sau y:
- Mt phn phn vn gp, c phn ca cc thnh vin, c ng cng vi
ti sn tng ng vi gi tr phn vn gp, c phn c chia sang cho cc cng
ty mi theo t l s hu trong cng ty b chia v tng ng gi tr ti sn c
chuyn cho cng ty mi;
- Ton b phn vn gp, c phn ca mt hoc mt s thnh vin, c ng
cng vi ti sn tng ng vi gi tr c phn, phn vn gp ho c chuyn
sang cho cc cng ty mi;
- Kt hp c hai trng hp nu trn.
Cng ty b chia chm dt tn ti sau khi cc cng ty mi c cp Giy
chng nhn ng k doanh nghip. Cc cng ty mi phi cng lin i chu
trch nhim v cc khon n cha thanh ton, hp ng lao ng v ngha v ti
sn khc ca cng ty b chia hoc tha thun vi ch n, khch hng v ngi
lao ng mt trong s cc cng ty thc hin cc ngha v ny.
2. Tch doanh nghip
Cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn c th tch bng cch
chuyn mt phn ti sn, quyn v ngha v ca cng ty hin c (sau y goi l
cng ty b tch) thnh lp mt hoc mt s cng ty trch nhim hu hn,
cng ty c phn mi (sau y goi l cng ty c tch) m khng chm dt tn
ti ca cng ty b tch.
Tch cng ty c th thc hin theo mt trong cc phng thc sau y:
- Mt phn phn vn gp, c phn ca cc thnh vin, c ng cng vi
ti sn tng ng vi gi tr phn vn gp, c phn c chuyn sang cho cc
cng ty mi theo t l s hu trong cng ty b tch v tng ng gi tr ti sn
c chuyn cho cng ty mi;
- Ton b phn vn gp, c phn ca mt hoc mt s thnh vin, c ng
cng vi ti sn tng ng vi gi tr c phn, phn vn gp ca ho c
chuyn sang cho cc cng ty mi;
- Kt hp c hai trng hp nu trn.
Cng ty b tch phi ng k thay i vn iu l v s lng thnh vin
tng ng vi phn vn gp, c phn v s lng thnh vin gim xung ng
thi vi ng k doanh nghip cc cng ty mi.
Sau khi ng k doanh nghip, cng ty b tch v cng ty c tch phi
cng lin i chu trch nhim v cc khon n cha thanh ton, hp ng lao
ng v ngha v ti sn khc ca cng ty b tch, tr trng hp cng ty b
tch, cng ty mi thnh lp, ch n, khch hng v ngi lao ng ca cng ty
b tch c tha thun khc.
3. Hp nht doanh nghip
36

Hai hoc mt s cng ty (sau y goi l cng ty b hp nht) c th hp

nht thnh mt cng ty mi (sau y goi l cng ty hp nht), ng thi chm
dt tn ti ca cc cng ty b hp nht.
Trng hp hp nht m theo cng ty hp nht c th phn t 30% n
50% trn th trng lin quan th i din hp php ca cng ty b hp nht phi
thng bo cho c quan qun l cnh tranh trc khi tin hnh hp nht, tr
trng hp Lut cnh tranh c quy nh khc.
Cm cc trng hp hp nht m theo cng ty hp nht c th phn
trn 50% trn th trng c lin quan, tr trng hp Lut cnh tranh c quy
nh khc.
Sau khi ng k doanh nghip, cc cng ty b hp nht chm dt tn ti;
cng ty hp nht c hng cc quyn v li ch hp php, chu trch nhim
v cc khon n cha thanh ton, hp ng lao ng v cc ngha v ti sn
khc ca cc cng ty b hp nht.
4. Sp nhp doanh nghip
Mt hoc mt s cng ty (sau y goi l cng ty b sp nhp) c th sp
nhp vo mt cng ty khc (sau y goi l cng ty nhn sp nhp) bng cch
chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php sang cng ty nhn
sp nhp, ng thi chm dt s tn ti ca cng ty b sp nhp.
Sau khi ng k doanh nghip, cng ty b sp nhp chm dt tn ti; cng
ty nhn sp nhp c hng cc quyn v li ch hp php, chu trch nhim
v cc khon n cha thanh ton, hp ng lao ng v ngha v ti sn khc
ca cng ty b sp nhp.
Trng hp sp nhp m theo cng ty nhn sp nhp c th phn t
30% n 50% trn th trng lin quan th i din hp php ca cng ty thng
bo cho c quan qun l cnh tranh trc khi tin hnh sp nhp, tr trng hp
Lut cnh tranh c quy nh khc.
Cm cc trng hp sp nhp cc cng ty m theo cng ty nhn sp
nhp c th phn trn 50% trn th trng c lin quan, tr trng hp Lut cnh
tranh c quy nh khc.
5. Chuyn i cng ty trch nhim hu hn thnh cng ty c phn
i vi doanh nghip nh nc chuyn i thnh cng ty c phn th
thc hin theo quy nh ca php lut v vic chuyn cng ty nh nc thnh
cng ty c phn.
Cng ty trch nhim hu hn c th chuyn i thnh cng ty c phn
theo phng thc sau y:
- Chuyn i thnh cng ty c phn m khng huy ng thm t chc, c
nhn khc cng gp vn, khng bn phn vn gp cho t chc, c nhn khc;
- Chuyn i thnh cng ty c phn bng cch huy ng thm t chc, c
nhn khc gp vn;
37

- Chuyn i thnh cng ty c phn bng cch bn ton b hoc mt phn

phn vn gp cho mt hoc mt s t chc, c nhn khc;
- Kt hp cc phng thc nu trn.
Cng ty chuyn i ng nhin k tha ton b cc quyn v li ch
hp php, chu trch nhim v cc khon n, gm c n thu, hp ng lao ng
v cc ngha v khc ca cng ty c chuyn i.
6. Chuyn i cng ty c phn thnh cng ty trch nhim hu hn
mt thnh vin
Cng ty c phn c th chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn
mt thnh vin theo phng thc sau y:
- Mt c ng nhn chuyn nhng ton b c phn, phn vn gp tng
ng ca tt c cc c ng cn li;
- Mt t chc hoc c nhn khng phi l c ng nhn chuyn nhng
ton b s c phn ca tt c c ng ca cng ty;
- Cng ty ch cn li mt c ng trong thi gian vt qu thi hn yu
cu s lng ti thiu cng ty c phn theo quy nh ti iu 110 ca Lut
Doanh nghip.
Cng ty chuyn i ng nhin k tha ton b cc quyn v li ch hp
php, chu trch nhim v cc khon n, gm c n thu, hp ng lao ng v
cc ngha v khc ca cng ty c chuyn i.
7. Chuyn i cng ty c phn thnh cng ty trch nhim hu hn
hai thnh vin tr ln
Cng ty c phn c th chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn
theo phng thc sau y:
- Chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn m khng huy ng
thm hoc chuyn nhng c phn cho t chc, c nhn khc;
- Chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn ng thi vi huy ng
thm t chc, c nhn khc gp vn;
- Chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn ng thi vi chuyn
nhng ton b hoc mt phn ca ton b hoc mt phn c phn cho t chc,
c nhn khc gp vn;
- Chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn kt hp cc phng thc
nu trn.
Cng ty chuyn i ng nhin k tha ton b cc quyn v li ch
hp php, chu trch nhim v cc khon n, gm c n thu, hp ng lao ng
v cc ngha v khc ca cng ty c chuyn i.
8. Chuyn i doanh nghip t nhn thnh cng ty trch nhim hu
hn

38

Doanh nghip t nhn c th chuyn i thnh cng ty trch nhim hu

hn theo quyt nh ca ch doanh nghip t nhn nu cc iu kin sau y:
- p ng cc iu kin c cp Giy chng nhn ng k doanh
nghip: Ngnh, ngh ng k kinh doanh khng b cm u t kinh doanh; Tn
ca doanh nghip c t theo ng quy nh ti cc iu 38, 39, 40 v 42 ca
Lut Doanh nghip; C h s ng k doanh nghip hp l; Np l ph ng
k doanh nghip theo quy nh php lut v ph v l ph.
- Ch doanh nghip t nhn phi l ch s hu cng ty (i vi trng
hp chuyn i thnh cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin do c nhn
lm ch s hu) hoc thnh vin (i vi trng hp chuyn i thnh cng ty
trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln);
- Ch doanh nghip t nhn cam kt bng vn bn chu trch nhim c
nhn bng ton b ti sn ca mnh i vi tt c cc khon n cha thanh ton
ca doanh nghip t nhn v cam kt thanh ton s n khi n hn;
- Ch doanh nghip t nhn c tha thun bng vn bn vi cc bn ca
hp ng cha thanh l v vic cng ty trch nhim hu hn c chuyn i
tip nhn v thc hin cc hp ng ;
- Ch doanh nghip t nhn cam kt bng vn bn hoc c tha thun
bng vn bn vi cc thnh vin gp vn khc v vic tip nhn v s dng lao
ng hin c ca doanh nghip t nhn.
Trong thi hn 05 ngy lm vic, k t ngy nhn h s, C quan ng
k kinh doanh xem xt v cp Giy chng nhn ng k doanh nghip nu c
cc iu kin nu trn.
9. Tm ngng kinh doanh
Doanh nghip c quyn tm ngng kinh doanh nhng phi thng bo
bng vn bn v thi im v thi hn tm ngng hoc tip tc kinh doanh cho
C quan ng k kinh doanh chm nht 15 ngy trc ngy tm ngng hoc tip
tc kinh doanh. Quy nh ny p dng trong trng hp doanh nghip tip tc
kinh doanh trc thi hn thng bo.
C quan ng k kinh doanh, c quan nh nc c thm quyn yu cu
doanh nghip tm ngng kinh doanh ngnh, ngh kinh doanh c iu kin khi
pht hin doanh nghip khng c iu kin theo quy nh ca php lut.
Trong thi gian tm ngng kinh doanh, doanh nghip phi np s thu
cn n; tip tc thanh ton cc khon n, hon thnh vic thc hin hp ng
k vi khch hng v ngi lao ng, tr trng hp doanh nghip, ch n,
khch hng v ngi lao ng c tha thun khc.
10. Gii th doanh nghip
* Doanh nghip b gii th trong cc trng hp sau y:
- Kt thc thi hn hot ng ghi trong iu l cng ty m khng c
quyt nh gia hn;
39

- Theo quyt nh ca ch doanh nghip i vi doanh nghip t nhn,

ca tt c thnh vin hp danh i vi cng ty hp danh, ca Hi ng thnh
vin, ch s hu cng ty i vi cng ty trch nhim hu hn, ca i hi ng
c ng i vi cng ty c phn;
- Cng ty khng cn s lng thnh vin ti thiu theo quy nh ca
Lut Doanh nghip trong thi hn 06 thng lin tc m khng lm th tc
chuyn i loi hnh doanh nghip;
- B thu hi Giy chng nhn ng k doanh nghip.
* iu kin doanh nghip c gii th:
Doanh nghip ch c gii th khi bo m thanh ton ht cc khon n
v ngha v ti sn khc v doanh nghip khng trong qu trnh gii quyt tranh
chp ti Ta n hoc c quan trong ti. Ngi qun l c lin quan v doanh
nghip cng lin i chu trch nhim v cc khon n ca doanh nghip.
* Cc khon n ca doanh nghip c thanh ton theo th t sau y:
- Cc khon n lng, tr cp thi vic, bo him x hi theo quy nh
ca php lut v cc quyn li khc ca ngi lao ng theo tha c lao ng
tp th v hp ng lao ng k kt;
- N thu;
- Cc khon n khc.
Sau khi thanh ton ht cc khon n v chi ph gii th doanh nghip,
phn cn li chia cho ch doanh nghip t nhn, cc thnh vin, c ng hoc
ch s hu cng ty theo t l s hu phn vn gp, c phn.
* H s gii th doanh nghip bao gm giy t sau y:
- Thng bo v gii th doanh nghip;
- Bo co thanh l ti sn doanh nghip; danh sch ch n v s n
thanh ton, gm c thanh ton ht cc khon n v thu v n tin ng bo
him x hi, ngi lao ng sau khi quyt nh gii th doanh nghip (nu c);
- Con du v giy chng nhn mu du (nu c);
- Giy chng nhn ng k doanh nghip.
* Cc hnh vi nghim cm doanh nghip, ngi qun l doanh nghip
thc hin k t khi c quyt nh gii th doanh nghip nh sau:
- Ct giu, tu tn ti sn;
- T b hoc gim bt quyn i n;
- Chuyn cc khon n khng c bo m thnh cc khon n c bo m
bng ti sn ca doanh nghip;
- K kt hp ng mi tr trng hp thc hin gii th doanh nghip;
- Cm c, th chp, tng cho, cho thu ti sn;
40

- Chm dt thc hin hp ng c hiu lc;

- Huy ng vn di moi hnh thc.
Ty theo tnh cht v mc vi phm, c nhn c hnh vi vi phm c th
b x pht vi phm hnh chnh hoc truy cu trch nhim hnh s; nu gy thit
hi th phi bi thng.
11. Ph sn doanh nghip
Vic ph sn doanh nghip c thc hin theo quy nh ca php lut v
ph sn. Theo , vic ph sn doanh nghip tun th theo cc quy nh ca
Lut Ph sn c Quc hi thng qua ngy 19 thng 6 nm 2014.

41

PHN 2
PHP LUT U T
Nhm tng cng hot ng u t phc v pht trin kinh t, Nh nc
c bit quan tm n c ch khuyn khch, u i, bo h u t v to mi
trng u t kinh doanh minh bch, hiu qu... Vi nhng mc tiu , Quc
hi ban hnh Lut u t 2014 vi 76 iu quy nh c th hot ng u t
kinh doanh ti Vit Nam v hot ng u t kinh doanh t Vit Nam ra nc
ngoi thay th cho Lut u t 2005. Lut u t 2014 gp phn th ch ha
quan im, ch trng ca ng v tip tc hon thin th ch kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha v hi nhp quc t, ng thi to lp c s php
l minh bch bo m thc hin nguyn tc Hin nh v quyn t do u t
kinh doanh ca cng dn trong cc ngnh, ngh m Lut khng cm.
1. Khi nim u t kinh doanh
Trc y, theo Lut u t 2005, u t l vic nh u t b vn bng
cc loi ti sn hu hnh hoc v hnh hnh thnh ti sn tin hnh cc hot
ng u t theo quy nh.
Lut u t nm 2014 vi phm vi iu chnh v hot ng u t kinh
doanh ti Vit Nam v hot ng u t kinh doanh t Vit Nam ra nc ngoi,
lm r hn quy nh v u t, kinh doanh. Theo , u t kinh doanh l
vic nh u t b vn u t thc hin hot ng kinh doanh thng qua vic
thnh lp t chc kinh t; u t gp vn, mua c phn, phn vn gp ca t
chc kinh t; u t theo hnh thc hp ng hoc thc hin d n u t. Nh
vy, Lut u t 2014 lm r hn quy nh trc y ca Lut u t 2005
v nhn mnh hot ng u t phi c gn cht trong qu trnh kinh doanh
nhm mc ch sinh li ca nh u t.
2. Chnh sch v u t kinh doanh
Trn c s th ch ha Hin php 2013, Lut u t 2014 quy nh
nhng chnh sch ca nh nc i vi u t kinh doanh nhm bo m,
khuyn khch vic u t kinh doanh ca cc c nhn, t chc, c th:
- Nh u t c quyn thc hin hot ng u t kinh doanh trong cc
ngnh, ngh m Lut u t khng cm.
- Nh u t c t ch quyt nh hot ng u t kinh doanh theo
quy nh ca Lut ny v quy nh khc ca php lut c lin quan; c tip
cn, s dng cc ngun vn tn dng, qu h tr, s dng t ai v ti nguyn
khc theo quy nh ca php lut.
- Nh nc cng nhn v bo h quyn s hu v ti sn, vn u t, thu
nhp v cc quyn, li ch hp php khc ca nh u t.

42

- Nh nc i x bnh ng gia cc nh u t; c chnh sch khuyn

khch v to iu kin thun li nh u t thc hin hot ng u t kinh
doanh, pht trin bn vng cc ngnh kinh t.
- Nh nc tn trong v thc hin cc iu c quc t lin quan n u
t kinh doanh m Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.
4. Bo m u t
hon thin c ch bo m u t ph hp vi quy nh ca Hin php
v iu c quc t m Vit Nam l thnh vin, Lut u t 2014 quy nh v
cc bin php bo m u t ti Chng II (t iu 9 n iu 14). Cc bin
php bo m u t th hin tnh nht qun trong vic thc hin cam kt m
bo ca Nh nc i vi li ch ca nh u t, ph hp vi ni dung cam kt
trong cc iu c quc t v khuyn khch v bo h u t. Bo m u t
bao gm cc ni dung c bn sau y:
Th nht, bo m quyn s hu ti sn
Bo m quyn s hu ti sn ca nh u t c th hin th hin trn
cc phng din:
- Ti sn hp php ca nh u t khng b quc hu ha hoc b tch thu
bng bin php hnh chnh.
- Trng hp Nh nc trng mua, trng dng ti sn v l do quc
phng, an ninh hoc v li ch quc gia, tnh trng khn cp, phng, chng thin
tai th nh u t c thanh ton, bi thng theo quy nh ca php lut v
trng mua, trng dng ti sn v quy nh khc ca php lut c lin quan.
Th hai, bo m hot ng u t kinh doanh
m bo hot ng u t kinh doanh, Nh nc khng bt buc nh
u t phi thc hin nhng yu cu sau y:
- u tin mua, s dng hng ha, dch v trong nc hoc phi mua, s
dng hng ha, dch v t nh sn xut hoc cung ng dch v trong nc;
- Xut khu hng ha hoc dch v t mt t l nht nh; hn ch s
lng, gi tr, loi hng ha v dch v xut khu hoc sn xut, cung ng trong
nc;
- Nhp khu hng ha vi s lng v gi tr tng ng vi s lng v
gi tr hng ha xut khu hoc phi t cn i ngoi t t ngun xut khu
p ng nhu cu nhp khu;
- t c t l ni a ha i vi hng ha sn xut trong nc;
- t c mt mc hoc gi tr nht nh trong hot ng nghin cu
v pht trin trong nc;
- Cung cp hng ha, dch v ti mt a im c th trong nc hoc
nc ngoi;

43

- t tr s chnh ti a im theo yu cu ca c quan nh nc c thm

quyn.
Ngoi ra, i vi d n u t thuc thm quyn quyt nh ch trng
u t ca Quc hi, Th tng Chnh ph v nhng d n u t pht trin kt
cu h tng quan trong khc, php lut c quy nh Th tng Chnh ph quyt
nh vic bo m p ng nhu cu ngoi t cn c nh hng pht trin kinh
t - x hi, chnh sch qun l ngoi hi v kh nng cn i ngoi t trong tng
thi ky. y cng l mt trong nhng quy nh m bo quan trong cho hot
ng u t kinh doanh ca nh u t.
Th ba, bo m chuyn ti sn ca nh u t nc ngoi ra nc
ngoi
Sau khi thc hin y ngha v ti chnh i vi Nh nc Vit Nam
theo quy nh ca php lut, nh u t nc ngoi c chuyn ra nc ngoi
cc ti sn sau y:
- Vn u t, cc khon thanh l u t;
- Thu nhp t hot ng u t kinh doanh;
- Tin v ti sn khc thuc s hu hp php ca nh u t.
Th t, bo lnh ca Chnh ph i vi mt s d n quan trng
Th tng Chnh ph c th quyt nh vic bo lnh ngha v thc hin
hp ng ca c quan nh nc c thm quyn hoc doanh nghip nh nc
tham gia thc hin d n u t thuc thm quyn quyt nh ch trng u t
ca Quc hi, Th tng Chnh ph v nhng d n u t pht trin kt cu h
tng quan trong khc.
Th nm, bo m u t kinh doanh trong trng hp thay i
php lut
Trong trng hp php lut c s thay i th vic bo m u t kinh
doanh x l theo nguyn tc sau:
- Trong trng hp vn bn php lut mi c ban hnh quy nh u i
u t cao hn u i u t m nh u t ang c hng th nh u t
c hng u i u t theo quy nh ca vn bn php lut mi cho thi
gian hng u i cn li ca d n.
- Trng hp vn bn php lut mi c ban hnh quy nh u i u
t thp hn u i u t m nh u t c hng trc th nh u t
c tip tc p dng u i u t theo quy nh trc cho thi gian hng
u i cn li ca d n.
Tuy nhin bin php bo m u t kinh doanh ny c th khng p
dng trong trng hp thay i quy nh ca vn bn php lut v l do quc
phng, an ninh quc gia, trt t, an ton x hi, o c x hi, sc khe ca
cng ng, bo v mi trng, khi nh u t c xem xt gii quyt bng
mt hoc mt s bin php nh: Khu tr thit hi thc t ca nh u t vo
44

thu nhp chu thu; iu chnh mc tiu hot ng ca d n u t; H tr nh

u t khc phc thit hi.
( c thc hin bin php bo m u t kinh doanh trong trng
hp thay i php lut, nh u t phi c yu cu bng vn bn trong thi hn
03 nm k t ngy vn bn php lut mi c hiu lc thi hnh, yu cu bng vn
bn c gi ti c quan ng k u t thc hin cc th tc theo quy nh
ca php lut).
Th su, gii quyt tranh chp trong hot ng u t kinh doanh
Tranh chp lin quan n hot ng u t kinh doanh ti Vit Nam c
gii quyt thng qua thng lng, ha gii. Trng hp khng thng lng,
ha gii c th tranh chp c gii quyt ti Trong ti hoc Ta n theo quy
nh, c th:
- Tranh chp gia cc nh u t trong nc, t chc kinh t c vn u
t nc ngoi hoc gia nh u t trong nc, t chc kinh t c vn u t
nc ngoi vi c quan nh nc c thm quyn lin quan n hot ng u t
kinh doanh trn lnh th Vit Nam c gii quyt thng qua Trong ti Vit
Nam hoc Ta n Vit Nam, tr trng hp tranh chp gia cc nh u t trong
c t nht mt bn l nh u t nc ngoi hoc t chc kinh t quy nh ti
khon 1 iu 23 ca Lut u t. Trong trng hp ny tranh chp c gii
quyt thng qua mt trong nhng c quan, t chc sau y:
Ta n Vit Nam;
Trong ti Vit Nam;
Trong ti nc ngoi;
Trong ti quc t;
Trong ti do cc bn tranh chp tha thun thnh lp.
- Tranh chp gia nh u t nc ngoi vi c quan nh nc c thm
quyn lin quan n hot ng u t kinh doanh trn lnh th Vit Nam c
gii quyt thng qua Trong ti Vit Nam hoc Ta n Vit Nam, tr trng hp
c tha thun khc theo hp ng hoc iu c quc t m Cng ha x hi
ch ngha Vit Nam l thnh vin c quy nh khc.
4. Ngnh, ngh cm u t kinh doanh, ngnh, ngh u t kinh
doanh c iu kin
Mt trong nhng thay i quan trong nht ca Lut u t 2014 so vi
quy nh v u t, kinh doanh trc y l vic to lp c s php l minh
bch bo m thc hin nguyn tc Hin nh v quyn t do u t kinh
doanh ca cng dn trong cc ngnh, ngh m Lut khng cm thng qua cc
quy nh v ngnh, ngh cm u t v u t kinh doanh c iu kin. Theo
Lut u t ban hnh danh mc ngnh, ngh cm u t kinh doanh v u
t kinh doanh c iu kin theo phng php loi tr (chon b) gp phn i
mi cn bn nguyn tc p dng php lut, t vic nh u t ch c quyn
45

thc hin hot ng u t kinh doanh trong nhng ngnh, ngh m php lut
cho php sang nguyn tc c t do u t kinh doanh tt c cc ngnh, ngh
m Lut ny khng cm hoc quy nh phi c iu kin.
- Theo Lut u t 2014 th c 06 nhm ngnh, ngh cm u t kinh
doanh, bao gm: (i) kinh doanh cc cht ma ty theo quy nh ti Ph lc 1 ban
hnh km theo Lut; (ii) kinh doanh cc loi ha cht, khong vt c hi quy
nh ti Ph lc 2 ban hnh km theo Lut; (iii) kinh doanh mu vt cc loi
thc vt, ng vt hoang d theo quy nh ti Ph lc 1 ca Cng c v bun
bn quc t cc loi thc vt, ng vt hoang d nguy cp; mu vt cc loi
ng vt, thc vt hoang d nguy cp, qu him Nhm I c ngun gc t t
nhin theo quy nh ti Ph lc 3 ban hnh km theo Lut (iv) kinh doanh mi
dm; (v) mua, bn ngi, m, b phn c th ngi; (vi) cc hot ng lin
quan n sinh sn v tnh trn ngi.
- ng thi kim sot ngnh, ngh u t kinh doanh c iu kin,
kim sot iu kin u t kinh doanh, Lut u t ban hnh Danh mc 267
ngnh, ngh u t kinh doanh c iu kin quy nh ti Ph lc 4; theo ,
ngnh, ngh u t kinh doanh c iu kin ch c quy nh ti Lut u t
cn iu kin c th i vi tng ngnh, ngh u t kinh doanh c iu kin
c quy nh ti lut, php lnh, ngh nh v iu c quc t m Vit Nam l
thnh vin. y l mt trong nhng quy nh mi nhm to iu kin nhm hn
ch vic ban hnh cc iu kin u t kinh doanh khng ph hp, khng cn
thit, qua s to mi trng u t kinh doanh tt hn, khuyn khch tham
gia u t kinh doanh.
5. u i u t kinh doanh, ngnh, ngh, a bn u i
- Nhm thc y s pht trin cn i trong cc ngnh, ngh, a bn ca
nn kinh t quc dn, thc hin c hiu qu mc ch ca Lut u t, Nh
nc, u i u t vo cc ngnh, ngh v a bn nht nh, quy m ca d
n....Cc hnh thc p dng u i u t bao gm:
p dng mc thu sut thu thu nhp doanh nghip thp hn mc thu
sut thng thng c thi hn hoc ton b thi gian thc hin d n u t;
min, gim thu thu nhp doanh nghip;
Min thu nhp khu i vi hng ha nhp khu to ti sn c nh;
nguyn liu, vt t, linh kin thc hin d n u t;
Min, gim tin thu t, tin s dng t, thu s dng t.
Mc u i c th i vi tng loi u i u t c p dng theo quy
nh ca php lut v thu v php lut v t ai.
- i tng c hng u i u t bao gm:
+ Cc d n thuc ngnh, ngh u i u t, nh mt s ngnh, ngh:
hot ng cng ngh cao, sn phm cng nghip h tr cng ngh cao; hot
ng nghin cu v pht trin; Sn xut vt liu mi, nng lng mi, nng
lng sch, nng lng ti to; sn xut sn phm c gi tr gia tng t 30% tr
46

ln, sn phm tit kim nng lng; Sn xut sn phm in t, sn phm c kh

trong im, my nng nghip, t, ph tng t; ng tu...,
+ Cc d n ti a bn u i u t, gm: a bn c iu kin kinh t x hi kh khn, a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn; Khu
cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao, khu kinh t c hng u i
u t theo quy nh;
+ D n u t c quy m vn t 6.000 t ng tr ln, thc hin gii
ngn ti thiu 6.000 t ng trong thi hn 03 nm k t ngy c cp Giy
chng nhn ng k u t hoc quyt nh ch trng u t;
+ D n u t ti vng nng thn s dng t 500 lao ng tr ln;
+ Doanh nghip cng ngh cao, doanh nghip khoa hoc v cng ngh, t
chc khoa hoc v cng ngh.
Tuy nhin, u i u t i vi cc i tng (l d n ti a bn u i
u t; d n u t ti vng nng thn s dng t 500 lao ng tr ln; d n
u t c quy m vn t 6.000 t ng tr ln nh nu trn) s khng p dng
nu d n u t khai thc khong sn; sn xut, kinh doanh hng ha, dch v
thuc i tng chu thu tiu th c bit theo quy nh ca Lut thu tiu th
c bit, tr sn xut t.
6. Cc hnh thc h tr u t:
Ngoi cc u i cho u t, khuyn khch cc hot ng u t kinh
doanh, Nh nc cn thc hin h tr u t theo cc hnh thc nh sau:
- H tr pht trin h thng kt cu h tng k thut, h tng x hi trong
v ngoi hng ro d n;
- H tr o to, pht trin ngun nhn lc;
- H tr tn dng;
- H tr tip cn mt bng sn xut, kinh doanh; h tr di di c s sn
xut ra khi ni thnh, ni th;
- H tr khoa hoc, k thut, chuyn giao cng ngh;
- H tr pht trin th trng, cung cp thng tin;
- H tr nghin cu v pht trin.
7. Hnh thc u t (hot ng u t ti Vit Nam)
Hnh thc u t l cch thc tin hnh cc hot ng u t ca nh u
t theo quy nh ca php lut. Trong iu kin kinh t th trng, hnh thc u
t kinh doanh ngy cng phong ph, a dng; mi hnh thc u t c nhng
c im ring nht nh v cch thc u t vn, tnh cht lin kt v phn chia
kt qu kinh doanh gia cc nh u t. Cn c vo nhu cu v iu kin c th
ca mnh, cc nh u t c quyn la chon cc hnh thc u t thch hp theo
quy nh ca php lut. m bo quyn li ca nh u t, Lut u t 2014
quy nh cc hnh thc u t nh sau:
47

Mt l, u t thnh lp t chc kinh t

Vi mc tiu xa b mt s hn ch, phn bit i x i vi nh u t
nc ngoi trong vic thnh lp doanh nghip v thc hin hot ng u t,
gp phn to mt bng php l thng nht v quyn thc hin hot ng u t
ca cc doanh nghip thuc moi thnh phn kinh t, Lut u t nm 2014
quy nh mt s nguyn tc ca hnh thc u t thnh lp t chc kinh t nh
sau:
Nh u t trong nc v nc ngoi c thnh lp t chc kinh t ph
hp vi tt c loi hnh t chc kinh t. Trc khi thnh lp t chc kinh t, nh
u t nc ngoi phi c d n u t, thc hin th tc cp Giy chng nhn
ng k u t v phi p ng cc iu kin sau:
- T l s hu vn iu l: Nh u t nc ngoi c s hu vn iu l
khng hn ch trong t chc kinh t, ngoi tr cc trng hp sau y:
+ T l s hu ca nh u t nc ngoi ti cng ty nim yt, cng ty i
chng, t chc kinh doanh chng khon v cc qu u t chng khon theo
quy nh ca php lut v chng khon;
+ T l s hu ca nh u t nc ngoi trong cc doanh nghip nh
nc c phn ha hoc chuyn i s hu theo hnh thc khc thc hin theo
quy nh ca php lut v c phn ha v chuyn i doanh nghip nh nc;
+ T l s hu ca nh u t nc ngoi khng thuc 02 trng hp trn
th thc hin theo quy nh khc ca php lut c lin quan v iu c quc t
m Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.
- Hnh thc u t, phm vi hot ng, i tc Vit Nam tham gia thc hin
hot ng u t v iu kin khc theo quy nh ca iu c quc t m Cng
ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.
Hai l, u t theo hnh thc gp vn, mua c phn, phn vn gp vo
t chc kinh t
Lut u t nm 2014 quy nh theo hng khng nh quyn ca nh
u t trong vic gp vn, mua li phn vn gp, mua c phn ca doanh nghip
ph hp vi quy nh ca Lut Doanh nghip v trn c s p ng cc iu
kin, th tc c quy nh c th ti Lut ny. ng thi, doanh nghip nhn
vn gp hoc bn c phn, phn vn gp cho nh u t nc ngoi thc hin
th tc ng k thay i ni dung ng k kinh doanh theo quy nh ca php
lut v doanh nghip.
Ngoi ra, i vi nh u t nc ngoi u t theo hnh thc gp vn,
mua c phn, phn vn gp vo t chc kinh t phi m bo hnh thc, iu
kin ti iu 25, 26 Lut u t 2015.
Ba l, u t theo hnh thc hp ng u t theo hnh thc i tc
cng t

48

Hp ng u t theo hnh thc i tc cng t (hp ng PPP) l hp

ng c k kt gia c quan nh nc c thm quyn v nh u t, doanh
nghip d n thc hin d n u t theo quy nh.
Nh u t, doanh nghip d n k kt hp ng PPP vi c quan nh
nc c thm quyn thc hin d n u t xy dng mi hoc ci to, nng
cp, m rng, qun l v vn hnh cng trnh kt cu h tng hoc cung cp dch
v cng.
Lnh vc, iu kin, th tc thc hin d n u t theo hnh thc hp
ng PPP c thc hin theo quy nh ca Chnh ph
Bn l, u t theo hnh thc hp ng BCC
Hp ng hp tc kinh doanh (sau y goi l hp ng BCC) l hp
ng c k gia cc nh u t nhm hp tc kinh doanh phn chia li nhun,
phn chia sn phm m khng thnh lp t chc kinh t. Hp ng BCC c
k kt, thc hin trn c s mt s nguyn tc sau y:
- Hp ng BCC c k kt gia cc nh u t trong nc thc hin
theo quy nh ca php lut v dn s.
- Hp ng BCC c k kt gia nh u t trong nc vi nh u t
nc ngoi hoc gia cc nh u t nc ngoi thc hin th tc cp Giy
chng nhn ng k u t theo quy nh ca Lut u t.
- Cc bn tham gia hp ng BCC thnh lp ban iu phi thc hin
hp ng BCC. Chc nng, nhim v, quyn hn ca ban iu phi do cc bn
tha thun.
Hp ng BCC cn gm nhng ni dung ch yu nh: Tn, a ch, ngi
i din c thm quyn ca cc bn tham gia hp ng; a ch giao dch hoc
a ch ni thc hin d n; Mc tiu v phm vi hot ng u t kinh doanh;
ng gp ca cc bn tham gia hp ng v phn chia kt qu u t kinh
doanh gia cc bn; Tin v thi hn thc hin hp ng; Quyn, ngha v
ca cc bn tham gia hp ng; Sa i, chuyn nhng, chm dt hp ng;
Trch nhim do vi phm hp ng, phng thc gii quyt tranh chp.
8. Ch trng u t, giy chng nhn ng k u t (hot ng
u t ti Vit Nam)
i vi mt s d n u t c tc ng ln n mi trng, x hi, hoc
mt s lnh vc nhy cm... c thc hin u t nh u t phi c cp
c thm quyn quyt nh ch trng u t. Lut u t nm 2014 quy nh
c th v phn cp thm quyn quyt nh ch trng u t, h s trnh t th
tc ca Quc hi, Th tng Chnh ph v y ban nhn dn cp tnh (t iu
30 n iu 35 Lut u t).
Lut u t nm 2014 loi b ngha v thc hin th tc cp giy
chng nhn u t i vi nh u t trong nc, theo cc trng hp phi
thc hin th tc cp Giy chng nhn ng k d n u t gm: D n u t
ca nh u t nc ngoi; D n ca t chc kinh t theo quy nh ti khon 1
49

iu 23 Lut u t. i vi d n u t thuc thm quyn chp thun ch

trng u t ca Quc hi, Th tng Chnh ph, y ban nhn dn cp tnh th
nh u t, t chc kinh t quy nh ti khon 2 iu 23 Lut u t thc hin
d n u t sau khi c quyt nh ch trng u t.
Thm quyn thc hin cp, thu hi, iu chnh Giy chng nhn ng k
u t c quy nh c th nh sau:
- Ban Qun l khu cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao, khu
kinh t tip nhn, cp, iu chnh, thu hi Giy chng nhn ng k u t i
vi cc d n u t trong khu cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao,
khu kinh t;
- S K hoch v u t tip nhn, cp, iu chnh, thu hi Giy chng
nhn ng k u t i vi cc d n u t ngoi khu cng nghip, khu ch
xut, khu cng ngh cao, khu kinh t;
- i vi d n u t thc hin trn a bn nhiu tnh, thnh ph trc
thuc trung ng, d n u t thc hin trong v ngoi khu cng nghip, khu
ch xut, khu cng ngh cao v khu kinh t. S K hoch v u t ni nh u
t t hoc d kin t tr s chnh hoc vn phng iu hnh thc hin d
n u t tip nhn, cp, iu chnh, thu hi Giy chng nhn ng k u t.
9. Trin khai thc hin d n u t (i vi hot ng u t ti
Vit Nam)
Nhm mc tiu bo m trch nhim trin khai d n u t, cng nh
quy nh c th mt s vn pht sinh trong qu trnh trin khai d n u t,
Lut u t nm 2014 quy nh mt s nguyn tc trong thc hin trin khai d
n u t nh sau:
- Bo m thc hin d n u t: nh u t phi k qu bo m
thc hin d n c Nh nc giao t, cho thu t, cho php chuyn mc
ch s dng t vi mc 1% n 3% vn u t ca d n cn c vo quy m,
tnh cht v tin thc hin ca tng d n c th. Khon k qu bo m thc
hin d n u t c hon tr cho nh u t theo tin thc hin d n u
t, tr trng hp khng c hon tr.
- Thi hn hot ng ca d n u t: thi hn hot ng ca d n u t
trong khu kinh t khng qu 70 nm, thi hn hot ng ca d n u t ngoi
khu kinh t khng qu 50 nm. D n u t thc hin ti a bn c iu kin
kinh t - x hi kh khn, a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn
hoc d n c vn u t ln nhng thu hi vn chm th thi hn di hn
nhng khng qu 70 nm. i vi d n u t c Nh nc giao t, cho
thu t nhng nh u t chm c bn giao t th thi gian Nh nc chm
bn giao t khng tnh vo thi hn hot ng ca d n u t
- Gim nh my mc, thit b, dy chuyn cng ngh: Nh u t chu
trch nhim bo m cht lng my mc, thit b, dy chuyn cng ngh
thc hin d n u t theo quy nh ca php lut. Trong trng hp cn thit
50

 m bo thc hin qun l nh nc v khoa hoc, cng ngh hoc xc

nh cn c tnh thu, c quan qun l nh nc c thm quyn yu cu thc
hin gim nh c lp cht lng v gi tr ca my mc, thit b, dy chuyn
cng ngh.
- Chuyn nhng d n u t: Nh u t c quyn chuyn nhng ton
b hoc mt phn d n u t cho nh u t khc khi p ng cc iu kin
sau y: Khng thuc mt trong cc trng hp b chm dt hot ng theo quy
nh ti khon 1 iu 48 ca Lut u t; p ng iu kin u t p dng i
vi nh u t nc ngoi trong trng hp nh u t nc ngoi nhn chuyn
nhng d n thuc ngnh, ngh u t c iu kin p dng i vi nh u t
nc ngoi; Tun th cc iu kin theo quy nh ca php lut v t ai, php
lut v kinh doanh bt ng sn trong trng hp chuyn nhng d n gn vi
chuyn nhng quyn s dng t; iu kin quy nh ti Giy chng nhn
ng k u t hoc theo quy nh khc ca php lut c lin quan (nu c).
Trng hp chuyn nhng d n thuc din cp Giy chng nhn ng
k u t, nh u t np h s theo quy nh v km theo hp ng chuyn
nhng d n u t iu chnh nh u t thc hin d n.
- Gin tin u t: i vi d n c cp Giy chng nhn ng k
u t hoc quyt nh ch trng u t, nh u t phi xut bng vn bn
cho c quan ng k u t khi gin tin thc hin vn u t, tin xy
dng v a cng trnh chnh vo hot ng (nu c); tin thc hin cc mc
tiu hot ng ca d n u t.
- Tm ngng, ngng hot ng ca d n u t: Nh u t tm ngng
hot ng ca d n u t phi thng bo bng vn bn cho c quan ng k
u t. Trng hp tm ngng hot ng ca d n u t do bt kh khng th
nh u t c min tin thu t trong thi gian tm ngng hot ng khc
phc hu qu do bt kh khng gy ra.
- Chm dt hot ng ca d n u t: d n u t b chm dt hot
ng trong cc trng hp sau y:
Nh u t quyt nh chm dt hot ng ca d n;
Theo cc iu kin chm dt hot ng c quy nh trong hp ng,
iu l doanh nghip;
Ht thi hn hot ng ca d n u t;
D n u t thuc mt trong cc trng hp quy nh ti khon 2 v
khon 3 iu 47 ca Lut u t m nh u t khng c kh nng khc phc
iu kin ngng hot ng;
Nh u t b Nh nc thu hi t thc hin d n u t hoc khng
c tip tc s dng a im u t v khng thc hin th tc iu chnh a
im u t trong thi hn 06 thng k t ngy c quyt nh thu hi t hoc
khng c tip tc s dng a im u t;

51

D n u t ngng hot ng v ht thi hn 12 thng k t ngy

ngng hot ng, c quan ng k u t khng lin lc c vi nh u t
hoc i din hp php ca nh u t;
Sau 12 thng m nh u t khng thc hin hoc khng c kh nng
thc hin d n theo tin ng k vi c quan ng k u t v khng thuc
trng hp c gin tin thc hin d n u t theo quy nh ti iu 46
ca Lut u t;
Theo bn n, quyt nh ca Ta n, Trong ti.
10. Hot ng u t ra nc ngoi
xc nh r mc tiu qun l nh nc i vi hot ng u t ra
nc ngoi, ng thi to c s php l nhm nng cao hiu lc, hiu qu thc
hin cng tc ny. Lut u t nm 2014 khng nh nguyn tc nh u t
c thc hin hot ng u t ra nc ngoi nhm khai thc, pht trin, m
rng th trng, tng nng lc xut khu, thu ngoi t v gp phn bo m an
ninh nng lng. Lut u t quy nh Nh u t thc hin hot ng u t ra
nc ngoi theo cc hnh thc sau y:
- Thnh lp t chc kinh t theo quy nh ca php lut nc tip nhn
u t;
- Thc hin hp ng BCC nc ngoi;
- Mua li mt phn hoc ton b vn iu l ca t chc kinh t nc
ngoi tham gia qun l v thc hin hot ng u t kinh doanh ti nc
ngoi;
- Mua, bn chng khon, giy t c gi khc hoc u t thng qua cc
qu u t chng khon, cc nh ch ti chnh trung gian khc nc ngoi;
- Cc hnh thc u t khc theo quy nh ca php lut nc tip nhn
u t.
Trc khi trin khai, thc hin u t ra nc ngoi, nh u t phi thc
hin cc th tc cp Giy chng nhn ng k u t ra nc ngoi. B K
hoch v u t l c quan c thm quyn cp, iu chnh Giy chng nhn
ng k u t ra nc ngoi. iu kin cp Giy chng nhn ng k u t ra
nc ngoi bao gm:
- Hot ng u t ra nc ngoi ph hp vi nguyn tc quy nh ca
php lut u t;
- Hot ng u t ra nc ngoi khng thuc ngnh, ngh cm u t
kinh doanh;
- Nh u t c cam kt t thu xp ngoi t hoc c t chc tn dng
c php cam kt thu xp ngoi t thc hin hot ng u t ra nc ngoi;
trng hp khon vn bng ngoi t chuyn ra nc ngoi tng ng 20 t
ng tr ln v khng thuc d n quy nh phi xin ch trng u t th B K
hoch v u t ly kin bng vn bn ca Ngn hng Nh nc Vit Nam.
52

- C quyt nh u t ra nc ngoi;
- C vn bn ca c quan thu xc nhn vic thc hin ngha v np thu
ca nh u t tnh n thi im np h s d n u t.
Trong qu trnh thc hin hot ng u t nc ngoi, nh u t phi
m bo mt s nguyn tc sau y
- M ti khon vn u t ra nc ngoi: Giao dch chuyn tin t Vit
Nam ra nc ngoi v t nc ngoi vo Vit Nam lin quan n hot ng u
t ra nc ngoi phi c thc hin thng qua mt ti khon vn ring m ti
mt t chc tn dng c php ti Vit Nam v phi ng k ti Ngn hng
Nh nc Vit Nam theo quy nh ca php lut v qun l ngoi hi.
- Chuyn vn u t ra nc ngoi: Nh u t c chuyn vn u t
ra nc ngoi thc hin hot ng u t khi p ng cc iu kin sau y:
c cp Giy chng nhn ng k u t ra nc ngoi, tr trng
chuyn ngoi t hoc hng ha, my mc, thit b ra nc ngoi phc v cho
hot ng kho st, nghin cu, thm d th trng v thc hin hot ng
chun b u t khc theo quy nh ca Chnh ph
Hot ng u t c c quan c thm quyn ca nc tip nhn u
t chp thun hoc cp php. Trng hp php lut ca nc tip nhn u t
khng quy nh v vic cp php u t hoc chp thun u t, nh u t phi
c ti liu chng minh quyn hot ng u t ti nc tip nhn u t;
C ti khon vn theo quy nh ti iu 63 ca Lut ny.
( Vic chuyn vn u t ra nc ngoi phi tun th cc quy nh ca
php lut v qun l ngoi hi, xut khu, chuyn giao cng ngh v quy nh
khc ca php lut c lin quan.)
- Chuyn li nhun v nc
Tr trng hp s dng li nhun u t nc ngoi theo quy nh
ti iu 66 ca Lut u t, trong thi hn 06 thng k t ngy c bo co
quyt ton thu hoc vn bn c gi tr php l tng ng theo quy nh ca
php lut nc tip nhn u t, nh u t phi chuyn ton b li nhun thu
c v cc khon thu nhp khc t u t nc ngoi v Vit Nam.
Trong thi hn quy nh m cha chuyn li nhun v cc khon thu
nhp khc v Vit Nam, nh u t phi c vn bn bo co B K hoch v
u t v Ngn hng Nh nc Vit Nam. Thi hn chuyn li nhun v nc
c gia hn khng qu hai ln, mi ln khng qu 06 thng v phi c B
K hoch v u t chp thun bng vn bn.
- S dng li nhun u t nc ngoi
Nh u t s dng li nhun thu c t hot ng u t nc ngoi
tng vn, m rng hot ng u t nc ngoi phi thc hin th tc iu
chnh Giy chng nhn ng k u t ra nc ngoi v bo co Ngn hng Nh
nc Vit Nam.
53

Trng hp dng li nhun thu c t d n u t nc ngoi

thc hin d n u t khc nc ngoi th nh u t phi thc hin th tc
cp Giy chng nhn ng k u t ra nc ngoi cho d n u t v phi
ng k ti khon vn, tin chuyn vn u t bng tin vi Ngn hng Nh
nc Vit Nam.

54

Phn 3
PHP LUT V HP NG
TRONG LNH VC KINH DOANH, THNG MI
I. MT S VN CHUNG V HP NG
1. Khi nim, c im ca hp ng
1.1. Khi nim hp ng
Trong nn kinh t th trng, mi c nhn hay t chc u tham gia vo
nhiu quan h x hi phong ph v a dng. Hp ng l mt trong nhng hnh
thc php l c bn ca cc quan h x hi, l cn c lm pht sinh cc ngha v
dn s. Hin hnh Vit Nam, trn gic php l, khi nim hp ngc
hiu mt cch chung nht l hp ng dn s. Theo B lut Dn s (2005), Hp
ng dn s l s tho thun gia cc bn v vic xc lp, thay i hoc chm
dt quyn, ngha v dn s.3
1.2. c im ca hp ng
Hp ng c nhng c im c bn sau:
- Hp ng l s tha thun trn c s t nguyn, bnh ng gia cc ch
th (c nhn, t chc) tham gia giao kt.
Vic giao kt hp ng lm pht sinh, thay i ho c chm dt cc quyn
v ngha v php l ca cc bn trong quan h hp ng.
- Cc quyn v ngha v trong hp ng ch yu gn lin vi li ch v t
cht ca cc bn.
2. Nguyn tc giao kt hp ng
Vic giao kt hp ng phi tun theo cc nguyn tc sau y4:
- Th nht, t do giao kt hp ng nhng khng c tri php lut, o
c x hi;
- Th hai, t nguyn, bnh ng, thin ch, hp tc, trung thc v ngay
thng.
3. Phn loi hp ng:
C nhiu cch phn loi hp ng
3.1. Cn c vo s tc ng qua li v quyn v ngha v gia cc bn,
hp ng c chia thnh:
- Hp ng song v l hp ng m mi bn u c ngha v i vi
nhau. Quyn dn s ca bn ny tng ng vi ngha v dn s ca bn kia v
ngc li.
3
4

iu 388 BLDS 2005

iu 389 BLDS 2005

55

- Hp ng n v l hp ng m ch mt bn c ngha v;
3.2. Cn c vo s ph thuc ln nhau v hiu lc php l ca hp
ng, hp ng c chia thnh:
- Hp ng chnh l hp ng m hiu lc khng ph thuc vo hp
ng ph. Khi tham gia giao kt hp ng, cc bn tun th nghim chnh cc
iu kin bo m cho hp ng c hiu lc th quan h hp ng ny l hp
php v c hiu lc bt buc i vi cc bn t thi im giao kt hp ng.
- Hp ng ph l hp ng m hiu lc ph thuc vo hp ng chnh.
Hp ng ph d tun th cc quy nh ca php lut v ch thn, ni dung,
hnh thc hp ng nhng vn c th b coi l khng c hiu lc nu hp ng
chnh (hp ng m n ph thuc) khng c hiu lc.
3.3. Cn c vo mc ch ca hp ng
- Hp ng khng c mc ch kinh doanh (hp ng dn s theo ngha
hp). l nhng hp ng gia c nhn, h gia nh thc hin cc giao dch
dn s nhm tha mn nhu cu tiu dng, sinh hot.
- Hp ng kinh doanh, thng mi. Hp ng gia cc ch th c ng
k kinh doanh thc hin cc hot ng kinh doanh, thng mi.
Ngoi ra, cn c mt s loi hp ng khc nh:
- Hp ng v li ch ca ngi th ba l hp ng m cc bn giao kt
hp ng u phi thc hin ngha v v ngi th ba c hng li ch t
vic thc hin ngha v . Cc bn tham gia giao kt thc hin ngha v dn s
khng phi v li ch ca bn thn ho m thc hin ngha v dn s v li ch
ca ngi thc ba.
- Hp ng c iu kin l hp ng m vic thc hin ph thuc vo
vic pht sinh, thay i hoc chm dt mt s kin nht nh. Vic thc hin
hp ng ny ph thuc vo s kin do cc bn tha thun trc. S kin m
cc ch th tha thun phi khng tri php lut v o c x hi. ng thi,
nu iu kin ca hp ng l mt cng vic phi lm th n phi c tnh kh
thi, c thc trong thc t.
4. Ngun vn bn v hp ng v nguyn tc p dng cc vn bn
php lut v hp ng
B lut Dn s (2005) l vn bn php lut chung iu chnh tt c cc
loi hp ng. i vi nhng hp ng khng c mc ch kinh doanh (hp
ng dn s theo ngha hp), B lut Dn s l ngun vn bn ch yu.
i vi hp ng kinh doanh, thng mi, vn ngun vn bn v
nguyn tc p dng c mt s im khc. Hp ng kinh doanh, thng mi
trc ht phi p dng nhng quy nh ca Lut Thng mi (2005). Nhng
quy nh no khng c trong Lut Thng mi th p dng quy nh ca B lut
dn s. i vi nhng lnh vc kinh doanh thng mi c th, cn c nhng
vn bn php lut chuyn ngnh (c th). V vy, khi xc lp v gii quyt cc
56

quan h hp ng trong nhng lnh vc kinh doanh c th, phi u tin p

dng quy nh ca vn bn php lut chuyn ngnh. Trong quan h hp ng
kinh doanh, thng mi c yu t quc t, ngoi vic p dng quy nh ca php
lut Vit Nam cn phi p dng nhng iu c quc t m Vit Nam l thnh
vin. Trng hp i vi cng mt ni dung, c s khc nhau trong quy nh
ca php lut Vit Nam v iu c quc t th u tin p dng quy nh ca
nhng iu c quc t m Vit Nam l thnh vin.
II. HP NG TRONG LNH VC KINH DOANH, THNG
MI
1. Khi nim v phn loi hp ng trong kinh doanh, thng mi
Quan h kinh doanh thng mi c xc lp v thc hin thng qua hnh
thc php l ch yu l hp ng. Hp ng kinh doanh, thng mi c bn
cht ca hp ng ni chung, l s tha thun nhm xc lp, thay i hoc chm
dt cc quyn v ngha v trong quan h thng mi. Lut Thng mi khng
a ra nh ngha v hp ng trong kinh doanh, thng mi, song c th xc
nh bn cht php l ca hp ng trong kinh doanh, thng mi trn c s
quy nh ca B lut Dn s v hp ng5. T cho thy, hp ng trong kinh
doanh, thng mi l mt dng c th ca hp ng dn s.
C th xem xt hp ng kinh doanh, thng mi trong mi lin h vi
hp ng dn s theo nguyn l ca mi quan h gia ci chung v ci ring.
Nhiu vn v hp ng trong kinh doanh, thng mi c iu chnh bi
php lut khng c s khc bit vi cc hp ng dn s, nh: Giao kt hp
ng, hp ng v hiu v x l hp ng v hiu Bn cnh , xut pht t
yu cu ca hot ng thng mi, mt s vn v hp ng trong kinh
doanh, thng mi c quy nh trong php lut thng mi c tnh cht l s
pht trin tip tc nhng quy nh ca dn lut truyn thng v hp ng (nh
ch th, hnh thc, quyn v ngha v ca cc bn, ch ti v gii quyt tranh
chp hp ng...). Vi t cch l hnh thc php l ca quan h thng mi, hp
ng trong kinh doanh, thng mi c nhng c im nht nh nhn bit v
phn bit vi cc loi hp ng khc.
Th nht, v ch th: hp ng trong kinh doanh, thng mi c thit
lp gia cc ch th l thng nhn. Theo quy nh ca Lut Thng mi,
thng nhn gm t chc kinh t c thnh lp hp php hoc c nhn hot
ng thng mi mt cch c lp, thng xuyn v c ng k kinh doanh 6.
im mu cht l tt c ch th ca quan h hp ng kinh doanh, thng mi
(thng nhn) u phi c ng k kinh doanh. Thng nhn l ch th ca hp
ng kinh doanh, thng mi c th l thng nhn Vit Nam hoc thng nhn
nc ngoi. Lut Thng mi quy nh v thng nhn ni chung v thng
nhn nc ngoi hot ng thng mi ti Vit Nam.
Th hai, v hnh thc: hp ng kinh doanh, thng mi c th c
thit lp di hnh thc vn bn, li ni hoc bng hnh vi c th ca cc bn
5
6

Xem iu 428 B lut Dn s

Khon 1 iu 6 Lut Thng mi

57

giao kt. Trong nhng trng hp nht nh, php lut bt buc cc bn phi
thit lp hp ng kinh doanh, thng mi bng hnh thc vn bn (Hp ng
mua bn hng ho quc t, hp ng dch v khuyn mi, qung co, hi ch,
trin lm thng mi...). Lut Thng mi cho php cc bn hp ng c th
thay th hnh thc thc vn bn bng cc hnh thc khc c gi tr php l tng
ng. Cc hnh thc c gi tr tng ng vn bn bao gm in bo, telex,
fax, thng ip d liu7.
Th ba, v n i dung v mc ch ca hp ng kinh doanh thng mi:
mc ch ca cc bn trong hp ng kinh doanh, thng mi l li nhun.
Trng hp c ch th hp ng khng nhm mc ch li nhun giao dch vi
thng nhn thc hin trn lnh th nc Cng ho x hi Ch ngha Vit Nam,
th hp ng c p dng Lut Thng mi khi bn khng nhm mc ch li
nhun la chon p dng Lut Thng mi8.
Hp ng trong kinh doanh, thng mi c th chia thnh nhng nhm
ch yu nh sau:
Mt l, hp ng mua bn hng ha: Hp ng mua bn hng ha khng
c yu t quc t; hp ng mua bn hng ha quc t (Xut khu, nhp khu,
tm nhp ti xut, tm xut ti nhp, chuyn ca khu) v hp ng mua bn
hng ha qua S giao dch hng ha (hp ng ky hn, hp ng quyn chon).
Hai l, hp ng dch v: Hp ng cung ng dch v lin quan trc tip
n mua bn hng ha (hp ng trong cc hot ng xc tin thng mi,
trung gian thng mi, cc hot ng thng mi c th khc); cc hp ng
cung ng dch v chuyn ngnh (hp ng dch v ti chnh, ngn hng, bo
him, o to, du lch...).
Ba l, nhng hp ng trong cc hot ng u t thng mi c th
khc (hp ng giao nhn thu xy lp, hp ng chuyn nhng d n khu
th mi, khu nh , d n h tng k thut khu cng nghip...).
2. Giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi
2.1. Nguyn tc giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi
Hp ng trong kinh doanh, thng mi c giao kt theo cc nguyn
tc quy nh cho hp ng ni chung9.
2.2. Ni dung ca hp ng trong kinh doanh, thng mi
Ni dung ca hp ng trong kinh doanh, thng mi l cc iu khon
do cc bn tha thun, th hin quyn v ngha v ca cc bn trong quan h
hp ng. Trong thc tin, cc bn tha thun ni dung hp ng cng chi tit
th cng thun li cho vic thc hin hp ng.
Vic php lut quy nh ni dung ca hp ng kinh doanh, thng mi
c ngha hng cc bn tp trung vo tha thun nhng ni dung quan trong
7
8
9

Khon 15 iu 3 Lut Thng mi

Xem Khon 3 iu 1 Lut Thng mi.
Xem mc 2, phn I v nguyn tc giao kt hp ng

58

ca hp ng, to iu kin thun li cho vic thc hin, ng thi phng nga
nhng tranh chp xy ra trong qu trnh thc hin hp ng. Lut Thng mi
khng quy nh bt buc cc bn phi tha thun nhng ni dung c th no
trong hp ng kinh doanh, thng mi. Cc ni dung ch yu ca hp ng
kinh doanh, thng mi c th xc nh c da trn nhng quy nh mang
tnh "khuyn ngh", "nh hng" ca php lut 10, thi quen v tp qun thng
mi. Trong iu kin nhn thc ca nh kinh doanh cn nhiu hn ch, th iu
ny tim n nguy c dn n nhng ri ro php l, nhng tranh chp trong hot
ng kinh doanh, thng mi.
Trn c s cc quy nh ca B lut Dn s v Lut Thng mi, xut pht
t tnh cht ca quan h hp ng trong kinh doanh, thng mi, c th thy
nhng iu khon quan trong ca hp ng trong kinh doanh, thng mi bao
gm: i tng, cht lng, gi c, phng thc thanh ton, thi hn v a im
thc hin hp ng, quyn v ngha v ca cc bn, trch nhi m
do vi phm hp
ng... Cng cn lu rng, i vi tng loi hp ng c th, php lut c th
c quy nh v nhng ni dung bt buc phi c (iu khon ch yu) ca hp
ng.
2.3. Th tc giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi
Mt hp ng kinh doanh, thng mi c th c hnh thnh theo bt c
cch thc no, theo chng t gia cc bn t c s tha thun. Thi
im giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi l thi im m cc bn
t c s tha thun. Trong qu trnh xc lp hp ng trong kinh doanh,
thng mi, cc vn php l c bn cn c lm r l: (i) ngh giao kt
hp ng; (ii) Chp nhn ngh hp ng; (iii) Thi im giao kt v hiu lc
ca hp ng. Nhng vn ny khng c Lut Thng mi quy nh c th,
v vy cc quy nh ca B lut Dn s s c p dng i vi vic giao kt
hp ng trong kinh doanh, thng mi.
a) ngh giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi
ngh giao kt hp ng ni chung c bn cht l hnh vi php l n
phng ca mt ch th, c ni dung by t nh giao kt hp ng vi ch
th khc theo nhng iu kin xc nh. T quy nh ca iu 390 B lut Dn
s, c th nh ngha ngh giao kt hp ng kinh doanh, thng mi l vic
th hin r nh giao kt hp ng v chu s rng buc v ngh ny ca
bn ngh i vi bn c xc nh c th.
B lut Dn s cng nh Lut Thng mi khng quy nh v hnh thc
ca ngh giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi, song c th da
vo quy nh v hnh thc ca hp ng (iu 24 Lut Thng mi) xc nh
hnh thc ca ngh giao kt hp ng, theo ngh giao kt hp ng c
th c th hin bng vn bn, li ni hoc hnh vi c th hoc kt hp gia
cc hnh thc ny.
- Thi im ngh giao kt hp ng c hiu lc:
10

Xem iu 402 B lut Dn s

59

 ngh giao kt hp ng c gi n cho mt hay nhiu ch th

xc nh. Hiu lc ca ngh giao kt hp ng thng thng c bn
ngh n nh. Trng hp bn ngh khng n nh thi im c hiu lc ca
ngh hp ng th ngh giao kt hp ng c hiu lc k t khi bn c
ngh nhn c ngh . Cn c xc nh bn c ngh nhn c
ngh giao kt hp ng l: (i) ngh c chuyn n ni c tr (bn c
ngh l c nhn) hoc tr s ca bn c ngh (trng hp bn c
ngh l php nhn); (ii) ngh c a vo h thng thng tin chnh thc ca
bn c ngh; (iii) Bn c ngh bit c ngh giao kt hp ng
thng qua cc phng thc khc.
Bn ngh phi chu trch nhim v ngh ca mnh. Trong thi hn
ngh hp ng c hiu lc, nu bn c ngh thng bo chp nhn v iu
kin ngh hp ng th hp ng trong kinh doanh, thng mi hnh thnh v
rng buc cc bn. Nu cc bn khng thc hin cc ngha v theo hp ng th
phi chu cc hnh thc ch ti do vi phm hp ng.
- Thay i, rt li ngh giao kt hp ng:
Bn ngh giao kt hp ng c th thay i hoc rt li ngh giao
kt hp ng trong cc trng hp: (i) Bn c ngh nhn c thng bo
v vic thay i hoc rt li ngh trc hoc cng vi thi im nhn c
ngh; (ii) iu kin thay i hoc rt li ngh pht sinh trong trng hp bn
ngh c nu r v vic c thay i hoc rt li ngh khi iu kin
pht sinh.
- Hy b iu kin giao kt hp ng:
Trong trng hp bn ngh giao kt hp ng thc hin quyn hu b
ngh do nu r quyn ny trong ngh th phi thng bo cho bn c
ngh v thng bo ny ch c hiu lc khi bn c ngh nhn c thng
bo trc khi bn c ngh tr li chp nhn ngh giao kt hp ng.
- Chm dt ngh giao kt hp ng:
ngh giao kt hp ng chm dt hiu lc trong cc trng hp: (i)
Bn nhn c ngh tr li khng chp nhn; (ii) Ht thi hn tr li chp
nhn; (iii) Thng bo v vic thay i hoc rt li ngh c hiu lc; (iv)
Thng bo v vic hu b ngh c hiu lc; (v) Theo tho thun ca bn
ngh v bn nhn c ngh trong thi hn ch bn c ngh tr li.
b) Chp nhn ngh giao kt hp ng
Chp nhn ngh giao kt hp ng l s tr li ca bn c ngh
i vi bn ngh v vic chp nhn ton b ni dung ca ngh. Thi hn
tr li chp nhn giao kt hp ng c xc nh khc nhau trong cc trng
hp sau:
- Khi bn ngh c n nh thi hn tr li th vic tr li chp nhn ch
c hiu lc khi c thc hin trong thi hn ; Nu bn ngh giao kt hp
ng nhn c tr li khi ht thi hn tr li th chp nhn ny c coi l
60

 ngh mi ca bn chm tr li. Trong trng hp thng bo chp nhn giao

kt hp ng n chm v l do khch quan m bn ngh bit hoc phi bit
v l do khch quan ny th thng bo chp nhn giao kt hp ng vn c hiu
lc, tr trng hp bn ngh tr li ngay khng ng vi chp nhn ca
bn c ngh.
- Khi cc bn trc tip giao tip vi nhau, k c trong trng hp qua in
thoi hoc qua cc phng tin khc th bn c ngh phi tr li ngay c
chp nhn hoc khng chp nhn, tr trng hp c tho thun v thi hn tr
li.
Bn c ngh giao kt hp ng c th rt li thng bo chp nhn
giao kt hp ng, nu thng bo ny n trc hoc cng vi thi im bn
ngh nhn c tr li chp nhn giao kt hp ng.
c) Thi im giao kt hp ng trong kinh doanh, thng mi
V nguyn tc chung, hp ng trong kinh doanh, thng mi c giao
kt vo thi im cc bn t c s tha thun. Thi im giao kt hp ng
c quy nh khc nhau ph thuc vo cch thc giao kt v hnh thc ca hp
ng. Theo iu 404 B lut Dn s, c th xc nh thi im giao kt hp
ng kinh doanh, thng mi theo cc trng hp sau:
- Hp ng c giao kt trc tip bng vn bn: Thi im giao kt hp
ng l thi im bn sau cng k vo vn bn;
- Hp ng c giao kt gin tip bng vn bn (thng qua cc ti liu
giao dch): Thi im t c s tha thun c xc nh theo thuyt "tip
nhn", theo , hp ng c giao kt khi bn ngh nhn c tr li chp
nhn giao kt hp ng;
- Hp ng c giao kt hp ng bng li ni: thi im giao kt hp
ng l thi im cc bn tha thun v ni dung ca hp ng. Cc bn c
th s dng nhng bin php, chng c hp php chng minh vic "cc bn
tha thun" v ni dung ca hp ng trong kinh doanh, thng mi bng li
ni.
Ngoi ra, s im lng ca bn c ngh cho n khi ht thi hn tr li
cng c th l cn xc nh hp ng kinh doanh, thng mi c giao kt,
nu c tho thun im lng l s tr li chp nhn giao kt hp ng11.
Hp ng trong kinh doanh, thng mi c giao kt hp php c hiu
lc t thi im giao kt, tr trng hp cc bn c tha thun khc hoc php
lut c quy nh khc12.
3. Cc bin php bo m thc hin hp ng trong kinh doanh,
thng mi13
Nhng bin php bo m thc hin hp ng trong kinh doanh, thng
11
12
13

iu 404 BLDS 2005

iu 405 BLDS 2005
Xem BLDS 2005 (t iu 318 n iu 373)

61

mi p dng theo quy nh ca B lut Dn s

3.1. Cm c ti sn l vic mt bn (goi l bn cm c) giao ti sn thuc
quyn s hu ca mnh cho bn kia (goi l bn nhn cm c) bo m thc
hin ngha v theo hp ng. Vic cm c ti sn phi c lp thnh vn bn,
c th lp thnh vn bn ring hoc ghi trong hp ng chnh.
3.2. Th chp ti sn l vic mt bn (goi l bn th chp) dng ti sn
thuc s hu ca mnh bo m thc hin ngha v theo hp ng i vi
bn kia (goi l bn nhn th chp) v khng chuyn giao ti sn cho bn nhn
th chp. Vic th chp ti sn phi c lp thnh vn bn, c th lp thnh vn
bn ring hoc ghi trong hp ng chnh. Trong trng hp php lut c quy
nh th vn bn thay th phi c cng chng, chng thc hoc ng k.
3.3. t cc l vic mt bn giao cho bn kia mt khon tin hoc kim
kh qu, qu hoc vt c gi tr khc (goi l ti sn t coc) trong mt thi hn
bo m giao kt hoc thc hin hp ng. Vic t coc phi c lp thnh
vn bn.
3.4. K cc l vic bn thu ti sn l ng sn giao cho bn cho thu
mt khon tin hoc kim kh qu, qu hoc vt c gi tr khc (goi l ti sn
k cc) trong mt thi hn bo m vic tr li ti sn thu.
3.5. K qu l vic bn c ngha v gi mt khon tin hoc kim kh qu,
qu hoc giy t c gi khc vo ti khon phong to ti mt ngn hng
bo m vic thc hin ngha v theo hp ng.
3.6. Bo lnh l vic ngi th ba (goi l bn bo lnh) cam kt vi bn c
quyn (goi l bn nhn bo lnh) s thc hin ngha v thay cho bn c ngha v
(goi l bn c bo lnh), nu khi n thi hn m bn c bo lnh khng
thc hin hoc thc hin khng ng ngha v. Cc bn cng c th tho thun v
vic bn bo lnh ch phi thc hin ngha v khi bn c bo lnh khng c
kh nng thc hin ngha v ca mnh. Vic bo lnh phi c lp thnh vn
bn, c th lp thnh vn bn ring hoc ghi trong hp ng chnh. Trong trng
hp php lut c quy nh th vn bn bo lnh phi c cng chng, chng
thc.
3.7. Tn chp l vic T chc chnh tr - x hi c php lut cho php
bo m (bng tn chp) cho c nhn, h gia nh ngho vay mt khon tin ti
ngn hng hoc t chc tn dng khc sn xut, kinh doanh, lm dch v.
Vic cho vay c bo m bng tn chp phi c lp thnh vn bn c ghi r s
tin vay, mc ch vay, thi hn vay, li sut, quyn, ngha v v trch nhim
ca ngi vay, ngn hng, t chc tn dng cho vay v t chc bo m.
4. iu kin c hiu lc ca hp ng v hp ng v hiu
4.1. iu kin c hiu lc ca hp ng trong kinh doanh, thng mi
Lut Thng mi khng quy nh c th cc iu kin hp ng c
hiu lc. V vy, khi xem xt hiu lc ca hp ng trong kinh doanh, thng
mi, cn da trn cc iu kin c hiu lc ca giao dch dn s quy nh trong
62

B lut Dn s. Cn c vo quy nh ca B lut Dn s (iu 122) v cc quy

nh c lin quan, c th xc nh mt hp ng trong kinh doanh, thng mi
c hiu lc khi c cc iu kin sau y:
Th nht, ngi tham gia giao kt hp ng kinh doanh thng mi phi
c nng lc hnh vi dn s.
Hnh vi giao kt hp ng s lm pht sinh quyn v ngha v php l
cho cc bn, do v y hp ng c hi u lc php l v c kh nng thc hi n,
ngi giao kt hp ng phi c kh nng nh n thc hnh vi giao kt hp ng
cng nh h u qu ca vi c giao kt hp ng. i vi c nhn, t chc giao kt
hp ng phi ng thm quyn.
Th hai, mc ch v ni dung ca hp ng kinh doanh, thng mi
khng vi phm iu cm ca php lut, khng tri o c x hi
Mc ch ca hp ng l nhng li ch hp php m cc bn mong mun
t c khi giao kt hp ng. N i dung ca hp ng bao gm cc iu
khon m cc bn tha thu n, thng nht. hp ng c hi u lc v c kh
nng thc hi n, php lu t quy nh mc ch, n i dung ca hp ng khng
c tri php lu t v o c x h i.
V d: Hng ha, dch v l i tng ca hp ng khng b cm kinh
doanh theo quy nh ca php lut. Ty thuc vo tng giai on ca nn kinh
t, xut pht t yu cu qun l nh nc m nhng hng ha, dch v b cm
kinh doanh c php lut quy nh mt cch ph hp (hin ti vn ny ang
c quy nh ti Lut u t 2014, Ngh nh s 59/2006/N-CP ngy 12
thng 6 nm 2006 ca Chnh ph v hng ha, dch v cm kinh doanh, hn ch
kinh doanh v kinh doanh c iu kin v Ngh nh s 43/2009/N-CP ngy 07
thng 05 nm 2009 ca Chnh ph v sa i Danh mc hng ha, dch v cm
kinh doanh ca Ngh nh s 59/2006/N-CP)
Th ba, Hp ng kinh doanh, thng mi c giao kt m bo cc
nguyn tc ca hp ng theo quy nh ca php lut. Vic quy nh nguyn tc
giao kt hp ng nhm m bo s tha thun ca cc bn ph hp vi ch
thc ca ho, hng n nhng li ch chnh ng ca cc bn, ng thi khng
xm hi n nhng li ch m php lut cn bo v. Theo quy nh ca B lut
Dn s, vic giao kt hp ng ni chung v hp ng kinh doanh thng mi
ni ring phi tun theo cc nguyn tc: t do giao kt nhng khng tri php
lut v o c x hi: T nguyn, bnh ng, thin ch, hp tc, trung thc v
ngay thng14. Nhng hnh vi cng p, e doa, la di giao kt hp ng... l
l do dn n hp ng b coi l v hiu.
Th t, nu php lut c quy nh v hnh thc ca hp ng th phi
tun theo quy nh ny. Thng thng l quy nh hp ng phi c lp
thnh vn bn v /hoc vn bn hp ng phi c ng k, cng chng,
chng thc. Trong trng hp ny, hnh thc ca hp ng l iu ki n c hi u
lc, khi giao kt cc bn phi tun theo hnh thc c php lu t quy nh.
14

iu 389 B lut Dn s

63

hp ng kinh doanh, thng mi c hiu lc, hp ng phi c xc lp theo

nhng hnh thc c php lut tha nhn. Theo iu 24 Lut Thng mi, hp
ng kinh doanh, thng mi c th hin bng li ni, bng vn bn hoc
c xc lp bng hnh vi c th. i vi cc loi hp ng m php lut quy
nh phi c lp thnh vn bn th phi tun theo cc quy nh . Nh vy,
trng hp cc bn khng tun th hnh thc hp ng khi php lut bt buc
phi tha thun bng vn bn (v d: hp ng mua bn hng ha quc t, hp
ng mua bn nh nhm mc ch kinh doanh...) s l l do dn n hp ng
b v hiu.
4.2. Hp ng v hiu v x l hp ng v hiu
a) Cc trng hp v hiu
Th nht, hp ng v hiu l hp ng khng tha mn mt trong cc
iu kin c hiu lc theo quy nh ca php lut.
- N i dung ca hp ng vi phm iu cm ca php lu t hoc tri o
c x hi;
- Cc bn xc lp hp ng mt cch gi to nhm che giu mt giao dch
khc th giao dch gi to b coi l v hiu.
- Hp ng c xc lp bi ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc
hnh vi dn s, ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s.
- Hp ng v hiu do gi to;
- Hp ng v hiu do b nhm ln;
- Hp ng v hiu do mt bn ch th tham gia xc lp hp ng b la
di, e doa;
- Hp ng v hiu do ngi xc lp nng lc hnh vi dn s nhng
xc lp giao dch ti thi im khng nhn thc v lm ch c hnh vi ca
mnh;
- Hp ng v hiu do vi phm quy nh v hnh thc.
Th hai, ty thuc vo tnh cht v mc ca s v hiu hp ng, hp
ng v hiu c th c chia thnh:
- Hp ng v hiu ton b ;
- Hp ng v hiu tng phn . Hp ng v hiu tng phn khi tng
phn ca hp ng b coi l v hiu nhng n khng nh hng n hiu lc
ca cc phn cn li ca hp ng.
b) X l hp ng v hiu
Hp ng v hiu khng lm pht sinh quyn v ngha v ca cc bn t
thi im giao kt. Cc bn phi khi phc li tnh trng ban u.Vic khi phc
li tnh trng ban u c thc hin theo quy nh sau:

64

- Cc bn hon tr cho nhau nhng g nhn. Nu khng hon tr c

bng hin vt th hon tr bng tin (tr trng hp ti sn b tch thu theo quy
nh ca php lut);
- Bn c li gy thit hi phi bi thng cho bn kia.
5. Trch nhim do vi phm hp ng trong kinh doanh, thng mi
5.1. Cc hnh thc trch nhim do vi phm hp ng trong kinh doanh,
thng mi
a) Buc thc hin ng hp ng
Buc thc hin ng hp ng trong kinh doanh, thng mi l hnh thc
ch ti, theo bn vi phm ngha v hp ng trong kinh doanh, thng mi
phi tip tc thc hin ngha v theo yu cu ca bn b vi phm. Cn c p
dng ch ti buc thc hin ng hp ng l: c hnh vi vi phm hp ng v
c li ca bn vi phm. Biu hin c th ca vic p dng ch ti buc thc hin
ng hp ng l vic bn b vi phm thc hin ng cc ngha v theo hp
ng hoc dng cc bin php khc hp ng c thc hin (t sa cha
khuyt tt ca hng ho, thiu st ca dch v, mua hng ha, nhn cung ng
dch v ca ngi khc theo ng loi hng ho, dch v ghi trong hp ng...)
v bn vi phm phi chu ph tn pht sinh. Nhng trng hp bn b vi phm
v bn vi phm tho thun gia hn thc hin ngha v hoc tho thun thay th
ngha v ny bng ngha v khc, khng c coi l p dng ch ti buc thc
hin ng hp ng.
Theo iu 297 Lut Thng mi, khi p dng ch ti buc thc hin ng
hp ng, bn b vi phm c th la chon hoc yu cu bn vi phm thc hin
ng hp ng hoc la chon cc bin php khc hp ng c thc hin
v bn vi phm phi chu chi ph pht sinh. Ch ti buc thc hin ng hp
ng theo Lut Thng mi c t ra khi c vi phm cc iu khon v s
lng, cht lng hng ha, yu cu k thut ca cng vic. Khi bn vi phm
giao hng thiu, cung ng dch v khng ng hp ng, bn b vi phm c
quyn yu cu bn vi phm phi giao hng, cung ng dch v theo ng tho
thun trong hp ng. Nu bn vi phm giao hng km cht lng, cung ng
dch v khng ng hp ng, bn b vi phm c quyn yu cu bn vi phm
loi tr khuyt tt ca hng ho, thiu st ca dch v hoc giao hng khc thay
th, cung ng dch v theo ng hp ng. Trng hp bn vi phm khng thc
hin yu cu thc hin ng hp ng, bn b vi phm c quyn mua hng, nhn
cung ng dch v ca ngi khc theo ng loi hng ho, dch v ghi trong hp
ng v bn vi phm phi b chnh lch gi. Bn b vi phm cng c th t sa
cha khuyt tt ca hng ha, thiu st ca dch v v yu cu bn vi phm phi
tr cc chi ph thc t hp l.
b) Pht vi phm hp ng
Pht vi phm hp ng trong kinh doanh, thng mi l hnh thc ch ti
p dng i vi hnh vi vi phm hp ng, theo bn b vi phm yu cu bn

65

vi phm tr m t khon tin pht do php lut quy nh hoc do cc bn tha

thu n trn c s php lut.
Ch ti pht vi phm hp ng c mc ch ch yu l tc ng vo
thc ca cc ch th hp ng nhm gio dc thc tn trong hp ng, phng
nga vi phm hp ng. Vi mc ch nh vy, pht vi phm hp ng c p
dng mt cch ph bin i vi cc vi phm hp ng.
Theo Lut Thng mi, ch ti pht vi phm c p dng nu trong hp
ng c tha thun v vic p dng ch ti ny15. p dng ch ti pht hp ng
cn c cc cn c:
- C hnh vi vi phm hp ng.
- C li ca bn vi phm hp ng.
Mc tin pht vi phm hp ng b gii hn bi php lut (cc bn c
quyn tho thun v mc pht nhng khng c vt qu mc pht do php
lut quy nh). Theo Lut Thng mi, mc pht i vi vi phm ngha v hp
ng trong kinh doanh, thng mi hoc tng mc pht i vi nhiu vi phm
do cc bn tho thun trong hp ng, nhng khng qu 8% gi tr phn ngha
v hp ng b vi phm16.
c) Bi thng thit hi
Bi thng thi t hi l vi c bn vi phm bi thng nhng tn tht do
hnh vi vi phm hp ng gy ra cho bn b vi phm.
Khc vi pht vi phm hp ng, bi thng thit hi l hnh thc ch ti
c p dng nhm khi phc, b p nhng li ch vt cht b mt ca bn b
vi phm hp ng trong kinh doanh, thng mi. Vi mc ch ny, bi thng
thit hi ch c p dng khi c thit hi xy ra. Theo Lut Thng mi, p
dng trch nhim bi thng thit hi phi c cc cn c:
- C hnh vi vi phm hp ng;
- C thit hi thc t;
- Hnh vi vi phm hp ng l nguyn nhn trc tip gy ra thit hi17.
V nguyn tc, bn vi phm phi bi thng ton b nhng thit hi vt
cht cho bn b vi phm bao gm:
- Gi tr tn tht thc t, trc tip m bn b vi phm phi chu do bn vi
phm gy ra
- Khon li trc tip m bn b vi phm ng l c hng nu khng c
hnh vi vi phm.
Bn yu cu bi thng thit hi c ngha v phi chng minh tn tht,
mc tn tht do hnh vi vi phm gy ra v khon li trc tip m bn b vi
phm ng l c hng nu khng c hnh vi vi phm hp ng. Khi xy ra vi
15

iu 300 Lut Thng mi

iu 301 Lut Thng mi
17
iu 303 Lut Thng mi
16

66

phm hp ng, bn yu cu bi thng thit hi phi p dng cc bin php hp

l hn ch tn tht k c tn tht i vi khon li trc tip ng l c
hng do hnh vi vi phm hp ng gy ra; nu bn yu cu bi thng thit hi
khng p dng cc bin php , bn vi phm hp ng c quyn yu cu gim
bt gi tr bi thng thit hi bng mc tn tht ng l c th hn ch c.
Khi p dng trch nhim bi thng, cn lu mi quan h gia pht hp
ng v bi thng thit hi. Vi bn cht ca hp ng, cc bn trong hp
ng c quyn tha thun v cc hnh thc ch ti ph hp vi quy nh ca
php lut. Cc bn c quyn tho thun v vic bn vi phm ch phi np tin
pht vi phm hp ng m khng phi bi thng thit hi hoc va phi np
tin pht vi phm hp ng v va phi bi thng thit hi. Theo Lut thng
mi, trong trng hp cc bn ca hp ng trong kinh doanh, thng mi
khng c tha thun pht vi phm th bn b vi phm ch c quyn yu cu bi
thng thit hi; trng hp cc bn c tha thun pht vi phm th bn b vi
phm c quyn p dng c ch ti pht vi phm v buc bi thng thit hi18.
d) Tm ngng, nh ch v hy b hp ng
- Tm ngng thc hin hp ng trong kinh doanh, thng mi: l vic
mt bn tm thi khng thc hin ngha v trong hp ng kinh doanh, thng
mi. Khi hp ng trong kinh doanh, thng mi b tm ngng thc hin th hp
ng vn cn hiu lc.
- nh ch thc hin hp ng trong kinh doanh, thng mi: l vic mt
bn chm dt thc hin ngha v theo hp ng trong kinh doanh, thng mi.
Khi hp ng trong kinh doanh, thng mi b nh ch thc hin th hp ng
chm dt hiu lc t thi im mt bn nhn c thng bo nh ch. Cc bn
khng phi tip tc thc hin ngha v hp ng. Bn thc hin ngha v c
quyn yu cu bn kia thanh ton hoc thc hin ngha v i ng.
- Hu b hp ng trong kinh doanh, thng mi: l s kin php l m
hu qu ca n lm cho ni dung hp ng b hy b khng c hiu lc t thi
im giao kt. Hu b hp ng c th l hy b mt phn hp ng hoc ton
b hp ng. Hy b mt phn hp ng l vic bi b thc hin mt phn
ngha v hp ng, cc phn cn li trong hp ng vn cn hiu lc. Hy b
ton b hp ng l vic bi b hon ton vic thc hin tt c cc ngha v hp
ng i vi ton b hp ng. Khi mt hp ng trong kinh doanh, thng mi
b hu b ton b, hp ng c coi l khng c hiu lc t thi im giao kt.
Cc bn khng phi tip tc thc hin cc ngha v tho thun trong hp
ng, tr tha thun v cc quyn v ngha v sau khi hu b hp ng v v
gii quyt tranh chp. Cc bn c quyn i li li ch do vic thc hin phn
ngha v ca mnh theo hp ng; nu cc bn u c ngha v hon tr th
ngha v ca ho phi c thc hin ng thi; trng hp khng th hon tr
bng chnh li ch nhn th bn c ngha v phi hon tr bng tin.

18

iu 307 Lut Thng mi

67

im ging nhau gia cc hnh thc ch ti tm ngng, nh ch v hy

b hp ng th hin hai kha cnh c bn l:
Mt l, v cn c p dng: Tr trng hp c min trch nhim, hp
ng, tm ngng, nh ch v hy b hp ng vi tnh cht l cc hnh thc ch
ti, c p dng khi c cc iu kin: (i) Xy ra hnh vi vi phm m cc bn
tho thun l iu kin tm ngng, nh ch hoc hy b hp ng; (ii) Mt
bn vi phm c bn ngha v hp ng19.
T quy nh trn cho thy, Lut Thng mi ginh quyn ch ng cho cc
bn, v vy i hi cc bn khi giao kt hp ng phi ht sc thn trong trong
vic tho thun vn p dng cc ch ti ny. Trong lnh vc kinh doanh,
thng mi, vic tm ngng, nh ch v hu b hp ng c nh hng rt ln
n li ch ca cc bn, c bit l bn vi phm hp ng. V nguyn tc, bn b
vi phm khng ng nhin c quyn n phng tm ngng, nh ch hoc hu
b hp ng, tr khi php lut c quy nh khc20; bn b vi phm ch c quyn
n phng tm ngng, nh ch hoc hu b hp ng, nu trong hp ng
c tho thun vi phm ca bn kia l iu kin tm ngng, nh ch hoc hu
b hp ng. Mt khc, m bo quyn li ca bn vi phm hp ng, Lut
Thng mi cn quy nh hnh vi vi phm hp ng l cn c tm ngng,
nh ch hoc hy b hp ng phi l nhng vi phm c bn ngha v hp ng.
Vi phm c bn ngha v hp ng l s vi phm hp ng ca mt bn gy thit
hi cho bn kia n mc lm cho bn kia khng t c mc ch ca vic giao
kt hp ng21.
Hai l, v ni dung: Khc vi cc hnh thc ch ti khc, tm ngng, nh
ch v hy b hp ng l cc hnh thc ch ti hp ng m theo bn b vi
phm hp ng p dng ch ti bng cch khng thc hin ngha v theo hp
ng. Vic p dng cc hnh thc ch ti tm ngng, nh ch hoc hy b hp
ng c xem nh s "t v" ca bn vi phm trc hnh vi vi phm hp ng
ca bn kia. Khi b p dng cc ch ti ny, s bt li m bn vi phm phi gnh
chu c bn th hin ch, bn vi phm khng c p ng cc quyn theo
tho thun trong hp ng, do bn b vi phm khng phi thc hin cc ngha v
tng xng. Mt khc, bn b vi phm khi p dng cc ch ti ny vn c quyn
yu cu bn vi phm bi thng thit hi theo quy nh ca php lut.
Tr trng hp c tho thun khc, bn b vi phm khng c p dng
ch ti tm ngng thc hin hp ng, nh ch thc hin hp ng hoc hu b
hp ng i vi vi phm khng c bn.
Ngoi nhng ch ti nu trn, cc bn cn c th tha thun cc bin php
khc

19

iu 308, iu 310, iu Khon 4 iu 312 Lut Thng mi.

20

V d: bn mua hng trong hp ng mua bn hng ha c quyn ngng thanh ton tin hng trong cc trng
hp c quy nh ti iu 51 Lut Thng mi.
21
Khon 13 iu 3 Lut Thng mi

68

khng tri vi nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam, iu c quc t m

Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin v tp qun thng mi quc
t.
5.3. Min trch nhim hp ng
Min trch nhim hp ng trong kinh doanh, thng mi l vic bn vi
phm ngha v theo hp ng trong kinh doanh, thng mi khng phi chu cc
hnh thc ch ti do vi phm hp ng. Cc bn trong hp ng trong kinh doanh,
thng mi c quyn tho thun v gii hn trch nhim v min trch nhim hp
ng trong nhng trng hp c th do cc bn d liu khi giao kt hp ng.
Ngoi ra, vic min trch nhim hp ng cn c p dng theo cc trng hp
khc do php lut quy nh. Theo iu 294 Lut Thng mi, bn vi phm ngha
v hp ng trong kinh doanh, thng mi cn c min trch nhim khi: (i)
Xy ra s kin bt kh khng; (ii) Hnh vi vi phm ca mt bn hon ton do li
ca bn kia; (iii) Hnh vi vi phm ca mt bn do thc hin quyt nh ca c
quan qun l nh nc c thm quyn m cc bn khng th bit c vo thi
im giao kt hp ng.
S kin bt kh khng min trch nhim i vi hnh vi vi phm hp
ng c quy nh trong B lut Dn s 22. Theo Khon 1 iu 161 B lut
Dn s, s kin bt kh khng c nh ngha l s kin xy ra mt cch khch
quan khng th lng trc c v khng th khc phc c mc d p
dng moi bin php cn thit v kh nng cho php. T quy nh ny cho thy,
mt s kin c coi l bt kh khng vi tnh cht l cn c min trch
nhim hp ng phi tho mn cc du hiu: (i) Xy ra sau khi cc bn giao
kt hp ng; (ii) C tnh cht bt thng m cc bn khng th lng trc
c v khng th khc phc c mc d p dng moi bin php cn thit
v kh nng cho php; (iii) L nguyn nhn dn n s vi phm hp ng. Vi
cch hiu nh vy, cc trng hp bt kh khng c th bao gm: Thin tai, ho
hon, chin tranh, nh cng, s thay i chnh sch, php lut ca Nh nc.
Khi xy ra s kin bt kh khng, i vi nhng hp ng trong kinh
doanh, thng mi c thi hn c nh v giao hng, cc bn u c quyn
khng thc hin hp ng v khng b p dng cc bin php ch ti. Trng
hp hp ng trong kinh doanh, thng mi c ni dung tha thun giao hng
trong mt thi hn, cc bn trong hp ng kinh doanh, thng mi c th tho
thun ko di thi hn thc hin ngha v hp ng. Nu cc bn khng c tho
thun hoc khng tha thun c th thi hn thc hin ngha v hp ng
c tnh thm mt thi gian bng thi gian xy ra trng hp bt kh khng
cng vi thi gian hp l khc phc hu qu, nhng khng c ko di qu
cc thi hn sau y:
- Nm (05) thng i vi hng ho m thi hn giao hng c tho thun
khng qu mi hai (12) thng, k t khi giao kt hp ng;
22

Lut Thng mi (2005) khng quy nh c th v s kin bt kh khng vi tnh cht l cn c min trch
nhim do vi phm hp ng.

69

- Tm (08) thng i vi hng ho m thi hn giao hng c tho thun

trn mi hai (12) thng, k t khi giao kt hp ng23.
Khi p dng quy nh v cc trng hp min trch nhim i vi hnh vi
vi phm hp ng, vic chng minh cc trng hp c min trch nhim
thuc ngha v ca bn c hnh vi vi phm hp ng. Bn vi phm nu mun
c min trch nhim hp ng th phi c y chng c chng minh
cc trng hp min trch nhim hp ng theo quy nh ca php lut.
Ngoi ra, khi xy ra trng hp c min trch nhim hp ng, bn vi
phm hp ng cn phi thng bo ngay (bng vn bn) cho bn kia v trng
hp c min trch nhim v nhng hu qu c th xy ra. Nu bn vi phm
khng thng bo hoc thng bo khng kp thi cho bn kia th phi bi thng
thit hi.
Tranh chp pht sinh trong qu trnh thc hin hp ng kinh doanh,
thng mi l nhng tranh chp kinh doanh, thng mi nn c gii quyt
theo quy nh ti Phn th 6 ca Chuyn ny.

Phn 4

23

iu 296 Lut Thng mi

70

PHP LUT V CNH TRANH

1. Khi qut cnh tranh v php lut cnh tranh
1.1. Khi qut v cnh tranh
a) Khi nim cnh tranh
- Cnh tranh c th c xem xt t nhiu gc khc nhau. T gc
kinh t - php l, cnh tranh c hiu l s chy ua (ganh ua) gia cc thnh
vin cng mt th trng nhm mc ch li ko khch hng, gia tng th phn
ca mt th trng hng ha, dch v c th.
- Cnh tranh vi tnh cht l ng lc ni ti thc y s pht trin ca
nn kinh t ch tn ti trong iu kin kinh t th trng. Cnh tranh khng
nhng l mi trng v ng lc thc y hot ng kinh doanh pht trin, tng
nng sut lao ng, tng hiu qu ca cc doanh nghip, m cn l yu t quan
trong lm lnh mnh ho cc quan h kinh t - x hi.
b) Nhn dng cnh tranh
- Cn c vo tnh cht v mc can thip ca cng quyn vo hot ng
kinh doanh, th trng c chia thnh hai hnh thi: Cnh tranh t do v cnh
tranh c s iu tit.
- Cn c vo c cu thnh vin th trng v mc tp trung trong mt
lnh vc kinh doanh, th trng c phn chia thnh cc hnh thi: Cnh tranh
hon ho v cnh tranh khng hon ho (mc cao nht l c quyn).
- Cn c vo mc ch, tnh cht ca cc phng thc cnh tranh, cc
hnh vi cnh tranh trn cc hnh thi, th trng c phn chia thnh: Cnh
tranh lnh mnh v cnh tranh khng lnh mnh.
1.2. Php lut cnh tranh
a) to lp mi trng cnh tranh lnh mnh, php lut cnh tranh
c nhn mnh nh mt cng c quan trong hng u. Chnh sch cnh tranh
l b phn khng th thiu ca nn tng php l m bo cho mt nn kinh t th
trng vn hnh tri chy. Php lut cnh tranh c nhim v ngn nga v x l
nhng hnh vi cnh tranh tri php lut, tri o c v tp qun kinh doanh ca
cc doanh nghip.
b) C cu ni dung ca php lut cnh tranh
Php lut cnh tranh c nhng ni dung chnh l:
- Php lut kim sot cc hnh vi hn ch cnh tranh
- Php lut chng cnh tranh khng lnh mnh;
- X l vi phm php lut v cnh tranh;
- Php lut v t tng cnh tranh.

71

c) Quan im v cnh tranh Vit Nam c nhng thay i c bn t c

kha cnh kinh t sau khi tin hnh cng cuc i mi, x hi v php l, c
bit Lut Cnh tranh c thng qua ngy 3/12/2004 ti ky hop th 6, Quc hi
kho XI v c hiu lc t ngy 1/7/2005.
d) Lut Cnh tranh nm 2004 l o lut u tin v cnh tranh ca Vit
Nam, c ban hnh trong iu kin nn kinh t th trng ang dn dn c
hnh thnh v hon thin. thi hnh Lut Cnh tranh, Chnh ph cng ban
hnh cc vn bn hng dn thi hnh lut 24 v cc vn bn sa i, b sung,
thay th trong qu trnh thc hin. Cng vi B lut Dn s, Lut Bo v quyn
li ngi tiu dng nm 2010 (trc y l Php lnh Bo v quyn li ngi
tiu dng nm 1999) v cc vn bn php lut c lin quan, Lut Cnh tranh gp
phn quan trong vo vic iu tit cnh tranh Vit Nam.
2. Kim sot hnh vi hn ch cnh tranh
2.1. Khi nim:
Hn ch cnh tranh l hnh vi ca doanh nghip lm gim, sai lch, cn
tr cnh tranh trn th trng, bao gm hnh vi tho thun hn ch cnh tranh,
lm dng v tr thng lnh th trng, lm dng v tr c quyn v tp trung kinh
t.25.
i vi nhng hnh vi hn ch cnh tranh, php lut quy nh v cc hnh
vi nh th no l hn ch cnh tranh, nhng hnh vi no b cm tuyt i v
nhng hnh vi b cm nhng c nhng trng hp c min tr (c thi hn v
khng c thi hn) khi t nhng iu kin nht nh.
2.2. Cc hnh vi hn ch cnh tranh
a) Tha thun hn ch cnh tranh
C ch kinh t th trng lun tim n nguy c cc doanh nghip lm
dng quyn t do hp ng xc lp nhng tha thun hn ch kh nng tham
gia th trng ca cc i th cnh tranh tim nng, tm cch loi b mt s i
th no trn thng trng, hn ch hay th tiu s cnh tranh gia nhng
i th cnh tranh. Theo Lut Cnh tranh, cc tho thun hn ch cnh tranh bao
gm:
- Tho thun n nh gi hng ho, dch v mt cch trc tip hoc gin
tip;
- Tho thun phn chia th trng tiu th, ngun cung cp hng ho,
cung ng dch v;
24

Ngh nh s 116/2005/N-CP ngy 15/9/2005 hng dn thi hnh mt s iu ca Lut Cnh tranh; Ngh
nh s 119/2011/N-CP ngy 6/12/2011 sa i th tc hnh chnh ti Ngh nh s 116/2005/N-CP; Ngh
nh ca chnh ph s 110/2005/N-CP ngy 24 thng 8 nm 2005 v qun l hot ng bn hng a cp; Ngh
nh s 71/2014/N-CP ngy 21/7/2014 quy nh chi tit Lut Cnh tranh v x l vi phm php lut trong lnh
vc cnh tranh; Ngh nh 07/2015/N-CP ngy 16/01/2015 quy nh chc nng, nhim v quyn hn v c cu
t chc ca Hi ng cnh tranh; Ngh nh s 06/2006/N-CP ngy 09/01/2006 quy nh chc nng, nhim v,
quyn hn v c cu t chc ca Cc qun l cnh tranh.
25
Khon 3 iu 3 Lut Cnh tranh 2004.

72

- Tho thun hn ch hoc kim sot s lng, khi lng sn xut, mua,
bn hng ho, dch v;
- Tho thun hn ch pht trin k thut, cng ngh, hn ch u t;
- Tho thun p t cho doanh nghip khc iu kin k kt hp ng
mua, bn hng ho, dch v hoc buc doanh nghip khc chp nhn cc ngha
v khng lin quan trc tip n i tng ca hp ng;
- Tho thun ngn cn, km hm, khng cho doanh nghip khc tham gia
th trng hoc pht trin kinh doanh;
- Tho thun loi b khi th trng nhng doanh nghip khng phi l
cc bn ca tho thun;
- Thng ng mt hoc cc bn ca tho thun thng thu trong vic
cung cp hng ho, cung ng dch v.
Tuy nhin, khng phi moi tha thun hn ch cnh tranh u b cm mt
cch tuyt i. Vic cm tuyt i (khng c min tr, khng c ngoi l) ch p
dng i vi cc tha thun hn ch cnh tranh ngn cn, km hm, khng cho
doanh nghip khc tham gia th trng hoc pht trin kinh doanh; Tho thun
loi b khi th trng nhng doanh nghip khng phi l cc bn ca tho
thun; Thng ng mt hoc cc bn ca tho thun thng thu trong vic
cung cp hng ho, cung ng dch v.
Cc tha thun hn ch cnh tranh cn li ch b cm khi cc bn tham gia
tha thun c th phn kt hp trn th trng lin quan t 30% tr ln 26. Nhng
tha thun lin quan n th phn lin quan di 30% l hp php.
b) Lm dng v tr thng lnh th trng, lm dng v tr c quyn
Khi mt doanh nghip tn ti trn th trng lin quan vi mt th phn v
phm vi nh hng ln nht nh s dn n nguy c doanh nghip ny lm
dng th mnh ca mnh thc hin cc hnh vi cnh tranh gy bt li cho cc
i th cnh tranh, khch hng v c tc ng tiu cc n th trng. Theo Lut
Cnh tranh, doanh nghip c coi l c v tr thng lnh th trng nu c th
phn t 30% tr ln trn th trng lin quan hoc c kh nng gy hn ch cnh
tranh mt cch ng k.
Nhm doanh nghip c coi l c v tr thng lnh th trng nu cng
hnh ng nhm gy hn ch cnh tranh v thuc mt trong cc trng hp sau
y:
- Hai doanh nghip c tng th phn t 50% tr ln trn th trng lin
quan;
- Ba doanh nghip c tng th phn t 65% tr ln trn th trng lin
quan;

26

Cc bn tham gia loi tha thun ny c th lm th tc c hng min tr c thi hn theo quy nh ti
iu 10 Lut Cnh tranh.

73

- Bn doanh nghip c tng th phn t 75% tr ln trn th trng lin

quan.
Khi c coi l doanh nghip c v tr thng lnh th trng, doanh
nghip s b cm lm dng v tr ny hn ch cnh tranh. Theo iu 13 Lut
Cnh tranh, nhng hnh vi b cm i vi doanh nghip c v tr thng lnh th
trng (bao gm doanh nghip c lp v nhm doanh nghip) l:
- Bn hng ho, cung ng dch v di gi thnh ton b nhm loi b i
th cnh tranh;
- p t gi mua, gi bn hng ha, dch v bt hp l hoc n nh gi
bn li ti thiu gy thit hi cho khch hng;
- Hn ch sn xut, phn phi hng ho, dch v, gii hn th trng, cn
tr s pht trin k thut, cng ngh gy thit hi cho khch hng;
- p t iu kin thng mi khc nhau trong giao dch nh nhau nhm
to bt bnh ng trong cnh tranh;
- p t iu kin cho doanh nghip khc k kt hp ng mua, bn hng
ho, dch v hoc buc doanh nghip khc chp nhn cc ngha v khng lin
quan trc tip n i tng ca hp ng;
- Ngn cn vic tham gia th trng ca nhng i th cnh tranh mi.
c) Lm dng v tr c quyn b cm
Mc cao nht ca thng lnh th trng l v tr c quyn. Theo Lut
Cnh tranh, doanh nghip c coi l c v tr c quyn nu khng c doanh
nghip no cnh tranh v hng ho, dch v m doanh nghip kinh doanh trn
th trng lin quan27. Khi doanh nghip c v tr c quyn th ngoi cc hnh
vi b cm nh i vi trng hp doanh nghip c v tr thng lnh th trng,
doanh nghip (c v tr c quyn) cn b cm thc hin cc hnh vi sau:
- p t cc iu kin bt li cho khch hng;
- Li dng v tr c quyn n phng thay i hoc hu b hp ng
giao kt m khng c l do chnh ng.
d) Tp trung kinh t
Theo Lut Cnh tranh (iu 16), tp trung kinh t l hnh vi ca doanh
nghip, bao gm:
- Sp nhp doanh nghip;
- Hp nht doanh nghip;
- Mua li doanh nghip;
- Lin doanh gia cc doanh nghip;
- Cc hnh vi tp trung kinh t khc theo quy nh ca php lut.
27

iu 12 Lut Cnh tranh 2004

74

Tp trung kinh t l hin tng tt yu trong kinh t th trng. Tuy nhin,

tp trung kinh t tim n kh nng hnh thnh cc doanh nghip c v tr thng
lnh v c quyn. Vic hp nht hay sp nhp gia cc doanh nghip l con
ng nhanh nht to kh nng c quyn ca mt doanh nghip mi. V
vy, php lut cnh tranh lun c nhim v kim sot tp trung kinh t.
Theo quy nh ca Lut Cnh tranh, khng phi moi trng hp tp trung
kinh t u b cm. Ty thuc vo mc tp trung kinh t v kh nng ph v
s cn bng ca c cu th trng m s gim st ny c th c thc hin
nhiu mc khc nhau. Tp trung kinh t c chia thnh nhiu nhm vi
cch thc v mc kim sot c s khc nhau, c th l:
Cm tp trung kinh t nu th phn kt hp ca cc doanh nghip tham gia
tp trung kinh t chim trn 50% trn th trng lin quan, tr trng hp c
xem xt min tr nu mt hoc nhiu bn tham gia tp trung kinh t ang trong
nguy c b gii th hoc lm vo tnh trng ph sn v vic tp trung kinh t c
tc dng m rng xut khu hoc gp phn pht trin kinh t - x hi, tin b k
thut, cng ngh hoc trng hp doanh nghip sau khi thc hin tp trung kinh
t vn thuc loi doanh nghip nh v va theo quy nh ca php lut28.
3. Cc hnh vi cnh tranh khng lnh mnh
3.1. Khi nim hnh vi cnh tranh khng lnh mnh
Hnh vi cnh tranh khng lnh mnh l hnh vi cnh tranh ca doanh
nghip trong qu trnh kinh doanh tri vi cc chun mc thng thng v o
c kinh doanh, gy thit hi hoc c th gy thit hi n li ch ca Nh nc,
quyn v li ch hp php ca doanh nghip khc hoc ngi tiu dng29.
Hnh vi cnh tranh khng lnh mnh c cc du hiu c bn sau:
- L hnh vi ca doanh nghip nhm mc ch cnh tranh;
- Nhm vo i th cnh tranh c th, xc nh c;
- Tri vi cc chun mc o c kinh doanh hoc tri vi php lut
(cng l tri o c);
- Gy thit hi hoc c th gy thit hi cho i th cnh tranh hoc cho
ngi tiu dng.
Php lut quy nh ni dung ca cc hnh vi cnh tranh khng lnh mnh
c th. Moi hnh vi cnh tranh khng lnh mnh u b cm tuyt i, khng c
s min tr. Chng li s cnh tranh khng lnh mnh l mt quyn php l ca
ngi kinh doanh.
3.2. Cc hnh vi cnh tranh khng lnh mnh
a) Ch dn gy nhm ln
L hnh vi s dng ch dn cha ng thng tin gy nhm ln v tn
thng mi, khu hiu kinh doanh, biu tng kinh doanh, bao b, ch dn a l
28
29

Xem cc iu 18, 19, 20 Lut Cnh tranh.

Khon 4 iu 3 Lut Cnh tranh 2004

75

v cc yu t khc theo quy nh ca Chnh ph lm sai lch nhn thc ca

khch hng v hng ha, dch v nhm mc ch cnh tranh
b) Xm phm b mt kinh doanh
30

B mt kinh doanh l thng tin c y cc iu kin: (i) Khng phi

l hiu bit thng thng; (ii) C kh nng p dng trong kinh doanh v khi
c s dng s to cho ngi nm gi thng tin c li th hn so vi ngi
khng nm gi hoc khng s dng thng tin ; (iii) c ch s hu bo mt
bng cc bin php cn thit thng tin khng b tit l v khng d dng
tip cn c.
Doanh nghip b cm thc hin cc hnh vi xm phm b mt kinh doanh
sau y:
- Tip cn, thu thp thng tin thuc b mt kinh doanh bng cch chng li
cc bin php bo mt ca ngi s hu hp php b mt kinh doanh ;
- Tit l, s dng thng tin thuc b mt kinh doanh m khng c php
ca ch s hu b mt kinh doanh;
- Vi phm hp ng bo mt hoc la gt, li dng lng tin ca ngi c
ngha v bo mt nhm tip cn, thu thp v lm l thng tin thuc b mt kinh
doanh ca ch s hu b mt kinh doanh ;
- Tip cn, thu thp thng tin thuc b mt kinh doanh ca ngi khc khi
ngi ny lm th tc theo quy nh ca php lut lin quan n kinh doanh,
lm th tc lu hnh sn phm hoc bng cch chng li cc bin php bo mt
ca c quan nh nc hoc s dng nhng thng tin nhm mc ch kinh
doanh, xin cp giy php lin quan n kinh doanh hoc lu hnh sn phm.
c) p buc trong kinh doanh
Cc hnh vi p buc, e do khch hng v i tc kinh doanh ca i th
cnh tranh bt ho khng c giao dch hoc ngng giao dch vi i th
cnh tranh c coi l hnh vi cnh tranh khng lnh mnh v b php lut
nghim cm. Lut Cnh tranh31 quy nh: "Cm doanh nghip p buc khch
hng, i tc kinh doanh ca doanh nghip khc bng hnh vi e doa hoc
cng p buc ho khng giao dch hoc ngng giao dch vi doanh nghip
".
d) Gim pha doanh nghip khc
Theo Lut Cnh tranh32, cc doanh nghip b cm gim pha doanh nghip
khc bng hnh vi trc tip hoc gin tip a ra thng tin khng trung thc,
gy nh hng xu n uy tn, tnh trng ti chnh v hot ng kinh doanh ca
doanh nghip .
) Gy ri hot ng kinh doanh ca doanh nghip khc
30

Khon 10 iu 3 Lut Cnh tranh

31

iu 42 Lut Cnh tranh

iu 43 Lut Cnh tranh

32

76

Theo Lut Cnh tranh (iu 44), cc doanh nghip b cm gy ri hot

ng kinh doanh hp php ca doanh nghip khc bng hnh vi trc tip hoc
gin tip cn tr, lm gin on hot ng kinh doanh ca doanh nghip
e) Qung co nhm cnh tranh khng lnh mnh
Vi bn cht l mt hot ng xc tin thng mi (l qu trnh thng tin
nhm nh hng hnh vi mua, bn hng ha v s dng dch v ca khch
hng), qung co l phng php quan trong gip doanh nghip cnh tranh,
ginh th phn cho mnh trn th trng hng ho, dch v. Nhm t c mc
tiu xc tin thng mi mc ti u, doanh nghip d c th thc hin
qung co khng trung thc v gi tr v cht lng tht ca hng ha, sn phm
vi tnh cht cnh tranh khng lnh mnh. Theo Lut Cnh tranh (iu 45), cc
doanh nghip b cm thc hin cc hot ng qung co nhm cnh tranh khng
lnh mnh sau y:
- So snh trc tip hng ho, dch v ca mnh vi hng ho, dch v cng
loi ca doanh nghip khc;
- Bt chc mt sn phm qung co khc gy nhm ln cho khch
hng;
- a thng tin gian di hoc gy nhm ln cho khch hng v mt trong
cc ni dung sau y:
+ Gi, s lng, cht lng, cng dng, kiu dng, chng loi, bao b,
ngy sn xut, thi hn s dng, xut x hng ho, ngi sn xut, ni sn xut,
ngi gia cng, ni gia cng; cch thc s dng, phng thc phc v, thi hn
bo hnh;
+ Cch thc s dng, phng thc phc v, thi hn bo hnh;
+ Cc thng tin gian di hoc gy nhm ln khc.
- Cc hot ng qung co khc m php lut c quy nh cm.
g) Khuyn mi nhm cnh tranh khng lnh mnh
Theo Lut Cnh tranh33, cc doanh nghip b cm thc hin cc hot ng
khuyn mi sau y:
- T chc khuyn mi m gian di v gii thng;
- Khuyn mi khng trung thc hoc gy nhm ln v hng ho, dch v
la di khch hng;
- Phn bit i x i vi cc khch hng nh nhau ti cc a bn t
chc khuyn mi khc nhau trong cng mt chng trnh khuyn mi;
- Tng hng ho cho khch hng dng th nhng li yu cu khch hng
i hng ho cng loi do doanh nghip khc sn xut m khch hng ang
s dng dng hng ha ca mnh;
- Cc hot ng khuyn mi khc m php lut c quy nh cm.
33

Iu 46 Lut Cnh tranh

77

h) Phn bit i x ca hip hi

Hip hi ngnh ngh bao gm hip hi ngnh hng v hip hi ngh
nghip, goi chung l hip hi, c thnh lp trn c s s t nguyn ca cc
doanh nghip thnh vin c chung li ch, l ni cung cp cc thng tin c
x l v cc lnh vc trn th trng trong nc v quc t, ni hoc hi, trao i
kinh nghim gia cc doanh nghip. Vi vai tr ca mnh, thng qua nhng
hnh ng nht nh, hip hi c th to ra tnh trng cnh tranh khng lnh
mnh gia cc doanh nghip. Theo Lut Cnh tranh 34, hip hi ngnh ngh b
cm thc hin cc hnh vi sau y:
- T chi doanh nghip c iu kin gia nhp hoc rt khi hip hi
nu vic t chi mang tnh phn bit i x v lm cho doanh nghip b
bt li trong cnh tranh;
- Hn ch bt hp l hot ng kinh doanh hoc cc hot ng khc c
lin quan ti mc ch kinh doanh ca cc doanh nghip thnh vin.
i) Bn hng a cp bt chnh
Bn hng a cp35l phng thc tip th bn l hng ha p ng cc
iu kin sau y:
- Vic tip th bn l hng ha c thc hin thng qua mng li
ngi tham gia bn hng a cp gm nhiu cp, nhiu nhnh khc nhau;
- Hng ha c ngi tham gia bn hng a cp tip th trc tip cho
ngi tiu dng ti ni , ni lm vic ca ngi tiu dng hoc a im khc
khng phi l a im bn l thng xuyn ca doanh nghip hoc ca ngi
tham gia;
- Ngi tham gia bn hng a cp c hng tin hoa hng, tin thng
hoc li ch kinh t khc t kt qu tip th, bn hng ca mnh v ca ngi
tham gia bn hng a cp cp di trong mng li do mnh t chc v mng
li c doanh nghip bn hng a cp chp thun.
Bn hng a cp ch b cm trong trng hp c thc hin mt cch
khng lnh mnh. Theo Lut Cnh tranh36, doanh nghip b cm thc hin cc
hnh vi sau y nhm thu li bt chnh t vic tuyn dng ngi tham gia mng
li bn hng a cp:
- Yu cu ngi mun tham gia phi t coc, phi mua mt s lng hng
ho ban u hoc phi tr mt khon tin nht nh di bt ky hnh thc no
c quyn tham gia mng li bn hng a cp;
- Yu cu ngi tham gia bn hng a cp phi tr thm mt khon tin
di bt ky hnh thc no c quyn duy tr, pht trin hoc m rng mng
li bn hng a cp ca mnh;
34

iu 47 Lut Cnh tranh

Theo quy nh ti Khon 11 iu 3 Lut Cnh trnh
36
iu 48 Lut Cnh tranh v Ngh nh s 71/2014/N-CP
35

78

- Khng cam kt mua li vi mc gi t nht l 90% gi hng ha bn

cho ngi tham gia bn li;
- Cho ngi tham gia nhn tin hoa hng, tin thng, li ch kinh t khc
ch yu t vic d d ngi khc tham gia mng li bn hng a cp;
- Cung cp thng tin gian di v li ch ca vic tham gia mng li bn
hng a cp, thng tin sai lch v tnh cht, cng dng ca hng ha d d
ngi khc tham gia.
- T chi chi tr khng c l do chnh ng cc khon hoa hng, tin
thng hay cc li ch kinh t khc m ngi tham gia bn hng a cp c
quyn hng;
- Yu cu ngi tham gia bn hng a cp phi tuyn dng mi hoc gia
hn hp ng tham gia bn hng a cp vi mt s lng nht nh ngi tham
gia bn hng a cp c quyn hng hoa hng, tin thng hoc cc li
ch kinh t khc;
ng thi ngi tham gia bn hng a cp cng b cm thc hin nhng
hnh vi sau y:
- Yu cu ngi mun tham gia bn hng a cp phi tr mt khon tin
nht nh, np tin t coc hoc phi mua mt lng hng ha nht nh di
bt ky hnh thc no c quyn tham gia mng li bn hng a cp;
- Cung cp thng tin sai lch hoc gy nhm ln v li ch ca vic tham
gia bn hng a cp, tnh cht, cng dng ca hng ha, hot ng ca doanh
nghip bn hng a cp d d ngi khc tham gia bn hng a cp;
- T chc cc bui hi tho, hi ngh khch hng, hi tho gii thiu sn
phm, o to m khng c doanh nghip bn hng a cp y quyn bng vn
bn;
- Li ko, d d, mua chuc ngi tham gia bn hng a cp ca doanh
nghip khc tham gia vo mng li ca doanh nghip m mnh ang tham gia;
- Li dng chc v, quyn hn, a v x hi yu cu ngi khc tham
gia vo mng li bn hng a cp hoc mua hng ha kinh doanh theo phng
thc a cp.
4. X l vi phm php lut v cnh tranh:
4.1. Hnh thc x l vi phm php lut v cnh tranh:
a) i vi mi hnh vi vi phm php lut v cnh tranh, t chc c nhn
vi phm phi chu mt trong cc hnh thc x pht chnh sau:
- Cnh co;
- Pht tin.
b) Ty theo tnh cht, mc vi phm, t chc, c nhn vi phm php
lut v cnh tranh cn c th b p dng mt hoc cc hnh thc x pht b sung
sau y:
79

- Thu hi giy chng nhn ng k doanh nghip; tc quyn s dng

giy php, chng ch hnh ngh;
- Tch thu tang vt, phng tin c s dng vi phm php lut v
cnh tranh bao gm c tch thu khon li nhun thu c t vic thc hin hnh
vi vi phm.
c) Ngoi cc hnh thc x pht theo quy nh nu trn, doanh nghip vi
phm cn c th b p dng mt hoc mt s bin php khc phc hu qu sau:
- Buc c cu li doanh nghip lm dng v tr thng lnh th trng;
- Buc chia, tch doanh nghip sp nhp, hp nht; buc bn li phn
doanh nghip mua;
- Buc ci chnh cng khai;
- Buc loi b nhng iu khon vi phm php lut ra khi hp ng hoc
giao dch kinh doanh;
- Buc s dng hoc bn li cc sng ch, gii php hu ch, kiu dng
cng nghip mua nhng khng s dng;
- Buc loi b nhng bin php ngn cn, km hm doanh nghip khc
tham gia th trng hoc pht trin kinh doanh;
- Buc khi phc cc iu kin pht trin k thut, cng ngh m doanh
nghip cn tr;
- Buc loi b cc iu kin bt li p t cho khch hng;
- Buc khi phc li cc iu khon hp ng thay i m khng c l
do chnh ng;
- Buc khi phc li hp ng hy b m khng c l do chnh ng.
4.2. Thm quyn x pht, x l vi phm php lut v cnh tranh:
4.2.1 Thm quyn ca c quan qun l cnh tranh (iu 40 N s
71/2014/N-CP)
1. i vi hnh vi vi phm quy nh v cnh tranh khng lnh mnh v
hnh vi vi phm php lut v cnh tranh khc, th trng c quan qun l cnh
tranh c thm quyn:
a) Pht cnh co;
b) Pht tin ti a 37n 100.000.000 ng trong trng hp hnh vi do c
nhn thc hin, n 200.000.000 ng trong trng hp hnh vi do t chc thc
hin;
c) Tch thu tang vt, phng tin c s dng thc hin hnh vi vi
phm php lut v cnh tranh bao gm c tch thu khon li nhun thu c t
vic thc hin hnh vi vi phm;
) Buc ci chnh cng khai,
37

Mc 4 v Mc 5 Chng II Ngh nh s 71/2014/N-CP

80

2. Th trng c quan qun l cnh tranh c thm quyn quyt nh p

dng, thay i hoc hy b bin php ngn chn hnh chnh khi cha chuyn h
s v vic cnh tranh cho Hi ng cnh tranh x l.
4.2.2 Thm quyn ca Hi ng cnh tranh, Hi ng x l v vic
cnh tranh (iu 41 N s 71/2014/N-CP)
i vi hnh vi vi phm quy nh v kim sot hnh vi hn ch cnh
tranh, Hi ng cnh tranh, Hi ng x l v vic cnh tranh c cc thm
quyn sau y:
1. Pht cnh co.
2. Pht tin.
3. Tch thu tang vt, phng tin c s dng thc hin hnh vi vi
phm.
4. p dng cc bin php khc phc hu qu quy nh ti Khon 3 iu 3
ca Ngh nh s 71/2014/N-CP38.
5. Yu cu c quan c thm quyn thu hi giy chng nhn ng k
doanh nghip, tc quyn s dng giy php, chng ch hnh ngh.
6. Yu cu c quan c thm quyn p dng cc bin php buc c cu li
doanh nghip lm dng v tr thng lnh th trng hoc buc chia, tch doanh
nghip sp nhp, hp nht; buc bn li phn doanh nghip mua quy nh
ti Khon 3 iu 3 ca Ngh nh s 71/2014/N-CP.
5. T tng cnh tranh
5.1. Khi nim t tng cnh tranh
T tng cnh tranh l hot ng ca c quan, t chc, c nhn theo trnh
t, th tc gii quyt, x l v vic cnh tranh theo quy nh ca php lut.
T tng cnh tranh tin hnh theo th tc hnh chnh c nhng im khc
vi th tc t php ti Ta n v hin hnh c quy nh trong Ngh nh s
116/2005/N-CP ngy 15 thng 9 nm 2005 quy nh chi tit thi hnh mt s
iu ca Lut Cnh tranh v v Ngh nh s 119/2011/N-CP sa i, b sung
th tc hnh chnh ca Ngh nh s 116/2005/N-CP.
Vic gii quyt v vic cnh tranh lin quan n hnh vi hn ch cnh
tranh, cnh tranh khng lnh mnh thc hin theo quy nh ca Lut Cnh
tranh, v Ngh nh 71/2014/N-CP quy nh v x l vi phm hnh chnh trong
lnh vc cnh tranh. Trng hp quyt nh x l v vic cnh tranh b khi
kin ra to hnh chnh th p dng quy nh ca Lut t tng hnh chnh s
64/2010/QH12 ngy 24/10/2010 v cc vn bn hng dn thi hnh.
T tng cnh tranh bao gm nhng ni dung c bn sau39:
5.2. Ngui tham gia t tng cnh tranh bao gm:
38
39

Cc im c, d, , e, g, h, I, k
Xem Chng V (t iu 56 n iu 116) Lut Cnh tranh 2004

81

- C quan tin hnh t tng cnh tranh, bao gm: C quan qun l cnh
tranh v Hi ng cnh tranh.
- Ngi tin hnh t tng cnh tranh, bao gm: Thnh vin hi ng cnh
tranh, th trng c quan qun l cnh tranh, iu tra vin v th k phin iu
trn.
- Ngi tham gia t tng cnh tranh bao gm: Bn khiu ni, bn b iu
tra, Lut s; ngi lm chng, ngi gim nh, ngi phin dch, ngi c
quyn li, ngha v lin quan.
5.3. Trnh t t tng cnh tranh
a) iu tra v vic cnh tranh: Bao gm hai giai on iu tra s b v
iu tra chnh thc.:
(i) iu tra s b:
Mi v vic cnh tranh u c bt u bng th tc iu tra s b. iu
tra s b c thc hin theo quyt nh ca Th trng c quan qun l cnh
tranh v c tin hnh bi cc iu tra vin. Thi hn iu tra s b l 30 ngy
k t ngy c Quyt nh iu tra s b. Cn c vo kt qu iu tra s b v
kin ngh ca iu tra vin, Th trng c quan qun l cnh tranh ra mt trong
cc quyt nh sau y:
- nh ch iu tra nu kt qu iu tra s b cho thy khng c hnh vi vi
phm quy nh ca Lut Cnh tranh;
- iu tra chnh thc nu kt qu iu tra s b cho thy c du hiu vi
phm quy nh ca Lut cnh tranh.
(ii) iu tra chnh thc:
- Trong trng hp v vic cnh tranh c iu tra chnh thc th s
c gii quyt theo hai hng khc nhau, ty thuc vo loi hnh vi vi phm
Lut cnh tranh: (i) i vi v vic lin quan n cnh tranh khng lnh mnh
th trong thi hn iu tra l 90 ngy k t ngy c quyt nh (trong trng hp
cn thit Th trng c quan qun l cnh tranh c th gia hn nhng khng qu
60 ngy), iu tra vin phi xc nh (c hay khng) cn c cho rng bn b iu
tra hoc ang thc hin hnh vi cnh tranh khng lnh mnh. Sau khi kt
thc iu tra, Th trng C quan qun l cnh tranh s ban hnh quyt nh x
l v vic cnh tranh lin quan n hnh vi cnh tranh khng lnh mnh; (ii) i
vi v vic lin quan n hn ch cnh tranh m c nguy c gy nh hng n
pht trin chung ca cu trc th trng th Th trng C quan qun l cnh
tranh phi chuyn bo co iu tra n Hi ng cnh tranh gii quyt. V
vic cnh tranh thuc thm quyn gii quyt ca Hi ng cnh tranh phi c
xem xt, x l thng qua phin iu trn.
- Trng hp qua iu tra pht hin v vic cnh tranh c du hiu ti
phm, iu tra vin phi kin ngh vi Th trng c quan qun l cnh tranh
xem xt chuyn h s n c quan nh nc c thm quyn khi t v n hnh
s.
82

- Trng hp c quan nh nc c thm quyn khi t v n hnh s thy

c cn c khng c khi t v n hnh s theo quy nh ca B lut t tng
hnh s th phi tr li h s cho c quan qun l cnh tranh tip tc iu tra
theo th tc quy nh ti Lut Cnh tranh.
- Cc quyt nh ca Hi ng x l v vic cnh tranh v ca Th trng
c quan qun l cnh tranh u c th b xem xt li thng qua th tc khiu ni
hnh chnh. Ch tch Hi ng cnh tranh c thm quyn gii quyt khiu ni
quyt nh ca Hi ng x l v vic cnh tranh; B trng B Thng mi c
thm quyn gii quyt khiu ni i vi quyt nh ca th trng c quan qun
l cnh tranh.
- Thi hn iu tra chnh thc: i vi v vic cn tranh khng lnh
mnh thi hn l 90 ngy k t ngy c quyt nh, trng hp cn thit, thi
hn c th c th trng c quan qun l cnh tranh gia hn nhng khng qu
60 ngy.
- i vi v vic tha thun hn ch cnh tranh, lm dng v tr thng lnh
th trng, lm dng v tr c quyn hoc tp trung kinh t, thi hn iu tra
chnh thc thi hn l 180 ngy, k t ngy c quyt nh iu tra, trng hp
cn thit, thi hn ny c th c th trng c quan qun l cnh tranh gia
hn nhng khng qu hai ln, mi ln khng qu 60 ngy.
- Vic gia hn thi hn iu tra, phi c iu tra vin thng bo n tt
c cc bn c lin quan trong thi hn chm nht l 7 ngy lm vic trc ngy
ht hn iu tra.
b) Phin iu trn: i vi cc v vic cnh tranh lin quan n hnh vi
hn ch cnh tranh phi c xem xt x l thng qua phin iu trn.
Ch tch Hi ng cnh tranh quyt nh thnh lp Hi
ng x l v vic cnh tranh sau khi nhn c bo co iu
tra v ton b h s v vic cnh tranh. Trong thi hn ba mi
ngy, k t ngy nhn h s v vic cnh tranh, Hi ng x
l v vic cnh tranh phi ra mt trong cc quyt nh sau
y:
- M phin iu trn nu cn c xc nh c hnh vi
hn ch cnh tranh;
- Tr h s iu tra b sung trong trng hp nhn
thy cc chng c thu thp c cha xc nh hnh vi
hn ch cnh tranh;
- nh ch gii quyt v vic cnh tranh trong trng hp
khng chng c chng minh hnh vi hn ch cnh tranh theo
ngh ca Th trng c quan qun l cnh tranh; Bn b iu
tra t nguyn chm dt hnh vi vi phm, khc phc hu
qu gy ra v bn khiu ni t nguyn rt n khiu ni hoc

83

Th trng c quan qun l cnh tranh ngh nh ch gii

quyt v vic cnh tranh;
Trong trng hp quyt nh m phin iu trn, Hi ng
x l v vic cnh tranh phi m phin iu trn trong thi hn
mi lm ngy, k t ngy c quyt nh m phin iu trn.
Phin iu trn c t chc cng khai, tr trng hp ni dung
iu trn c lin quan n b mt quc gia, b mt kinh
doanh. Ti phin iu trn, Hi ng x l v vic cnh tranh
tin hnh tho lun, b phiu kn v quyt nh theo a s
sau khi nghe nhng ngi tham gia phin iu trn trnh by
kin v tranh lun.
Quyt nh x l v vic cnh tranh c hiu lc php lut
sau ba mi ngy, k t ngy k nu trong thi hn khng
b khiu ni.
c) Khiu ni quyt nh x l v vic cnh tranh:
Trng hp khng nht tr mt phn hoc ton b ni dung
quyt nh x l v vic cnh tranh ca Hi ng x l v
vic cnh tranh, cc bn c quyn khiu ni ln Hi ng cnh
tranh. Nhng phn ca quyt nh x l v vic cnh tranh b
khiu ni th cha c a ra thi hnh.
Khi xem xt, gii quyt khiu ni quyt nh x l v
vic cnh tranh ca Hi ng x l v vic cnh tranh, Hi
ng cnh tranh c cc quyn sau y:
- Gi nguyn quyt nh x l v vic cnh tranh nu xt
thy vic khiu ni l khng cn c;
- Sa mt phn hoc ton b quyt nh x l v vic
cnh tranh nu quyt nh ny khng ng php lut;
- Hy quyt nh x l v vic cnh tranh v chuyn h
s v vic cnh tranh cho Hi ng x l v vic cnh tranh
gii quyt li trong trng hp: chng c cha c thu thp v xc
minh y ; hoc thnh phn Hi ng x l v vic cnh
tranh khng ng quy nh hoc c vi phm nghim trng
khc v t tng cnh tranh.
Quyt nh gii quyt khiu ni quyt nh x l v
vic cnh tranh c hiu lc php lut k t ngy k.
Trng hp khng nht tr vi quyt nh gii quyt khiu
ni v quyt nh x l v vic cnh tranh, cc bn lin quan
c quyn khi kin v n hnh chnh i vi mt phn hoc
ton b ni dung ca quyt nh gii quyt khiu ni ra To n
nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng c thm
84

quyn. Nhng phn ca quyt nh x l v vic cnh tranh

khng b khi kin ra Ta n vn c tip tc a ra thi hnh.
Phn 5
PHP LUT V GII QUYT
TRANH CHP KINH DOANH THNG MI
1. Khi nim v c im ca tranh chp kinh doanh, thng mi
Tranh chp kinh doanh, thng mi l nhng xung t, bt ng v quyn,
li ch kinh t gia cc ch th trong qu trnh xc lp v gii quyt cc quan h
kinh doanh, thng mi. Trong iu kin ca nn kinh t th trng nc ta,
hot ng kinh doanh, thng mi ngy cng a dng v khng ngng pht trin
trn moi lnh vc sn xut, kinh doanh, thng mi hng ha, dch v, u t...
Do , tranh chp kinh doanh, thng mi c nhng biu hin a dng c v ni
dung, hnh thc v c th hin di cc mc khc nhau, c th l tranh
chp pht sinh trong hot ng kinh doanh, thng mi gia c nhn, t chc c
ng k kinh doanh vi nhau v u c mc ch li nhun; Tranh chp v
quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh gia c nhn, t chc vi nhau v
u c mc ch li nhun; Tranh chp gia cng ty vi cc thnh vin ca cng
ty, gia cc thnh vin ca cng ty vi nhau lin quan n vic thnh lp, hot
ng, gii th, sp nhp, hp nht, chia, tch, chuyn i hnh thc t chc ca
cng ty; Cc tranh chp khc v kinh doanh, thng mi m php lut c quy
nh,... Vi cch hiu nh vy, nhng vi phm php lut cnh tranh bao gm
nhng tranh chp v li ch kinh doanh gia cc c nhn, t chc trong hot ng
kinh doanh, thng mi v nhng vi phm php lut cnh tranh trong Lut Cnh
tranh nm 2004 v Ngh nh 71/2014/N-CP quy nh chi tit Lut cnh tranh
v x l vi phm php lut trong lnh vc cnh tranh. Tuy nhin, nhng v vic
cnh tranh c gii quyt theo t tng cnh tranh khng thuc phm vi cp
trong phn ny.
So vi nhng tranh chp trong cc lnh vc x hi khc nh lao ng,
hnh chnh, hn nhn v gia nh, tranh chp kinh doanh, thng mi c nhng
c im khc bit, bao gm:
Th nht, ni dung ca tranh chp kinh doanh, thng mi ch yu l
mu thun v li ch kinh t gia cc ch th kinh doanh. Bi l, mc ch c
bn m cc ch th mong mun t ti khi tham gia hot ng kinh doanh
thng mi l li nhun hoc i tng u t. Do vy, nguyn nhn chnh
trong tranh chp kinh doanh, thng mi l cc xung t v li ch kinh t .
Th hai, ch th ca cc quan h tranh chp pht sinh gia cc c nhn,
t chc hot ng kinh doanh thng mi (goi tt l thng nhn). Nhng ch
th ny c tm l mong mun xc nh quan h n nh, lu di trn c s hp
tc, tin cy ln nhau khi tham gia hot ng kinh doanh thng mi. Trong quan
85

h kinh doanh thng mi quyn v ngha v ca cc ch th lun tng xng

vi nhau trn c s tha thun, bnh ng vi mc ch ti a l li ch kinh t.
V vy, cc tranh chp pht sinh s c nguy c e doa v nh hng xu n
quyn, li ch ca cc bn trong iu kin li ch kinh t ca cc bn ph thuc
v nh hng ln nhau.
Th ba, tranh chp kinh doanh thng mi pht sinh, pht trin gn lin
vi cc hot ng kinh doanh thng mi. Hot ng kinh doanh thng mi rt
a dng, vi nhiu lnh vc, ngnh ngh khc nhau v chu s tc ng, iu tit
ca cc quy lut khch quan v cc yu t ring ca th trng, chng hn nh
quy lut cung cu, s bin i khng ngng ca gi c Nhng tranh chp pht
sinh trong cc hot ng kinh doanh thng mi cng v th c nhng bin i
linh hot v hnh thc biu hin, v tnh cht mc v i hi, cch thc gii
quyt ph hp ca cc bn.
2. Yu cu v nhng phng thc gii quyt tranh chp
2.1. Yu cu gii quyt tranh chp kinh doanh, thng mi
Xut pht t nhng tnh cht, c im ca cc tranh chp kinh doanh
thng mi, vic gii quyt nhng tranh chp kinh doanh, thng mi cn phi
t c nhng yu cu nht nh, c th:
Mt l, Tranh chp phi c gii quyt mt cch kp thi, khn trng
c th tn dng c nhng c hi kinh doanh, loi tr nhng ri ro t tc
ng ca th trng.
Hai l, Phi bo m gi c b mt ca hot ng kinh doanh cng nh
uy tn ca cc bn trong quan h tranh chp. Cho d c tranh chp, nhng y l
nhng tranh chp v li ch kinh t nn cc bn c xu hng t thng lng
gii quyt. Cc phng thc gii quyt tranh chp c s xut hin, can thip ca
bn th ba ch c s dng khi khng th gii quyt bng t thng lng.
Ba l, Vic gii quyt tranh chp phi c m bo hp l v thi gian, c
hi v chi ph tin bc. Mi bn u c quyn cn nhc, so snh gia ci c
v nhng chi ph phi b ra gii quyt tranh chp, li ch kinh t v s n
nh quan h kinh doanh t la chon phng thc v a ra yu cu gii
quyt tranh chp. Tranh chp trong kinh doanh ch c gii quyt tha ng khi
cc bn tm ra phng n dung ha c cc li ch, li ch kinh t ca cc
bn v li ch cc mt ca cng mt bn.
2.2. Phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh, thng mi
Vic la chon phng thc gii quyt tranh chp ni ring cng nh moi
vn lin quan n qu trnh gii quyt cc tranh chp trong kinh doanh thng
mi ni chung da trn nguyn tc quan trong l quyn t nh ot ca cc bn.
C quan nh nc v trong ti thng mi ch can thip theo yu cu ca cc bn
tranh chp. K c khi To n hoc trong ti can thip th trong qu trnh t
tng,quyn t nh ot ca cc bn tranh chp biu hin bng nhng hnh vi n
phng hoc tha thun ca cc bn vn lun c ghi nhn v tn trong. Quyn
86

t nh ot ca cc bn c coi l mt ni dung ca quyn t do kinh doanh v

c php lut bo h. Php lut Vit Nam cng nh trong cc iu c quc t
m Vit Nam l thnh vin u ghi nhn nguyn tc ny.
Theo quy nh ca php lut hin hnh, cc phng thc gii quyt tranh
chp trong kinh doanh, thng mi bao gm:
- Thng lng
- Ha gii
- Trong ti thng mi
- Ta n nhn dn
Thng lng l phng thc tt nht gii quyt cc tranh chp trong
kinh doanh, thng mi v n p ng c nhng yu cu nu pha trn.
y l phng thc c cc bn tranh chp la chon trc tin v trong thc
tin, phn ln tranh chp trong kinh doanh, thng mi c gii quyt bng
phng thc ny. Nh nc khuyn khch p dng phng thc thng lng
gii quyt tranh chp trn tinh thn hon ton tn trong quyn tha thun ca
cc bn. Chnh v vy, php lut khng a ra bt c quy nh no cho phng
thc thng lng.
Ha gii l phng thc gii quyt tranh chp c s tham gia ca bn th
ba l c nhn hoc t chc ng vai tr l trung gian ha gii h tr cc bn
gii quyt tranh chp. Kt qu ha gii ph thuc vo thin ch ca cc bn tranh
chp v uy tn, kinh nghim, k nng ca trung gian ha gii. Quyt nh cui
cng ca vic gii quyt tranh chp khng phi ca trung gian ha gii m hon
ton ph thuc cc bn tranh chp. Trung gian ha gii c nhng li th nht
nh i vi vic gii quyt cc tranh chp kinh doanh thng mi c ni dung
phc tp, cc bn t hiu bit i vi nhau. Thc t phng thc ny Vit Nam
t c p dng. C hai phng thc gii quyt tranh chp kinh doanh thng
mi l thng lng v ha gii ch yu do cc bn t nh ot nn khng
thng qua c quan ti phn c thm quyn gii quyt tranh chp. Ngc li. hai
phng thc gii quyt tranh chp l trong ti thng mi v ta n nhn dn
phi thng qua c quan ti phn c thm quyn gii quyt tranh chp v phi
tun theo trnh t, th tc t tng theo quy nh ca php lut.
Trong , vic la chon phng thc gii quyt tranh chp bng trong ti
thng mi l phng thc gii quyt tranh chp do cc bn tho thun v c
tin hnh theo quy nh ca php lut. Phng php ny c mt s u im nh
tnh hiu lc ca quyt nh trong ti i vi vic gii quyt tranh chp; tnh b
mt; tnh lin tc; tnh linh hot; tit kim thi gian; khng b rng buc bi
nguyn tc lnh th, cc bn c quyn la chon m hnh trong ti, la chon
trong ti vin gii quyt v tranh chp, duy tr c quan h i tc; trong ti
cho php cc bn s dng c kinh nghim ca cc chuyn gia.
Vic gii quyt tranh chp qua To n cng c nhiu li th, nh (i) To
n l c quan i din cho quyn t php ca Nh nc nn cc quyt nh, bn
87

n ca To n mang tnh cng ch thi hnh i vi cc bn; (ii) vi nguyn tc

hai cp xt x, nhng sai st trong qu trnh gii quyt tranh chp c kh nng
c pht hin v khc phc kp thi; (iii) vi iu kin thc t Vit nam, th
n ph To n thp hn l ph Trong ti. Tuy nhin, vic gii quyt tranh chp
qua To n cng bc l mt s hn ch nht nh m ng k nht l th tc To
n qu cht ch lm thi gian gii quyt tranh chp thng b ko di; kh nng
tc ng ln qu trnh t tng ca cc bn l rt hn ch.
3. Gii quyt tranh chp ti Trng ti thng mi
3.1. Cc t chc Trng ti thng mi Vit Nam
Hin ti, Vit Nam c cc t chc Trong ti thng mi sau y:
- Cc Trung tm Trong ti c thnh lp ti thnh ph H Ni, thnh ph
Nng v thnh ph H Ch Minh. Cn c vo tnh hnh pht trin kinh t - x
hi ca a phng, ti cc a phng khc c th thnh lp thm cc Trung
tm Trong ti. Cc Trung tm Trong ti ny c thnh lp v hot ng theo
Lut trong ti thng mi nm 2010 (c hiu lc t ngy 01/01/2011), Ngh
quyt 01/2014/NQ-TP ngy 20/3/2014 ca Hi ng thm phn Ta n nhn dn
ti cao hng dn thi hnh quy nh ca Lut trong ti thng mi v cc vn
bn hng dn.
Theo quy nh ti Lut Trong ti thng mi nm 2010, Trung tm trong
ti c chc nng t chc, iu phi hot ng gii quyt tranh chp bng Trong
ti quy ch v htr Trong ti vin v cc mt hnh chnh, vn phng v cc tr
gip khc trong qu trnh t tng trong ti. Trung tm trong ti c thnh lp
khi c t nht nm sng lp vin l cng dn Vit Nam c iu kin l Trong
ti vin quy nh ti Lut trong ti thng mi nm 2010 ngh thnh lp v
c B trng B T php cp Giy php thnh lp. Cng theo quy nh ti
Lut ny, Trung tm trong ti c t cch php nhn, c con du v ti khon
ring v hot ng khng v mc ch li nhun. Trung tm trong ti c lp
Chi nhnh, Vn phng i din trong nc v nc ngoi, c Ban iu hnh
v Ban th k. C cu, b my ca Trung tm trong ti do iu l ca Trung tm
quy nh.
Theo , c mt s im cn ch i vi cc bn tranh chp trong vic
s dng dch v t cc t chc trong ti thng mi ca Vit Nam: Mt l, tt c
cc t chc trong ti thng mi hin nay u l cc t chc phi chnh ph, l
cc t chc x hi - ngh nghip, tham gia gii quyt cc tranh chp theo s tha
thun, yu cu ca cc bn. Trong hot ng, cc t chc trong ti thng mi
hin nay khng c nhn danh quyn lc nh nc, hon ton khc vi hot
ng ca h thng Trong ti kinh t nh nc trc y. Hai l, cc t chc
trong ti thng mi ny phn ln l nhng t chc trong ti thng trc. Cc
Trung tm Trong ti c t cch php nhn, c con du v ti khon ring, c tr
s, c th c chi nhnh, vn phng i din, c iu l, Quy tc t tng trong
ti, c Ban iu hnh vi danh sch cc Trong ti vin, tn ti c lp vi cc
tranh chp.
88

3.2. Thm quyn ca Trng ti thng mi

Trong ti thng mi c thm quyn gii quyt cc v tranh chp pht
sinh trong hot ng thng mi. l nhng tranh chp gia cc bn pht sinh
t hot ng thng mi; tranh chp pht sinh gia cc bn trong t nht mt
bn c hot ng thng mi hoc l nhng tranh chp gia cc bn m php
lut quy nh c gii quyt bng Trong ti40.
Nh vy, cc tranh chp thng mi thuc thm quyn gii quyt ca
Trong ti thng mi l cc v tranh chp m trong cc bn tranh chp l
nhng c nhn, c quan, t chc Vit Nam hoc nc ngoi v trc hoc sau
khi xy ra tranh chp cc bn c tha thun vic gii quyt bng trong ti.
Trong t tng trong ti thng mi, ngi ta phn bit cc tranh chp c
yu t nc ngoi xc nh p dng php lut ca Vit Nam hay ca nc
ngoi khi gii quyt tranh chp. Tranh chp c yu t nc ngoi l tranh chp
pht sinh trong quan h thng mi, quan h php lut khc c yu t nc
ngoi c quy nh ti B lut dn s. Tranh chp c yu t nc ngoi pht
sinh trong hot ng thng mi c mt trong cc yu t sau y:
- Mt bn hoc cc bn l ngi nc ngoi, php nhn nc ngoi tham
gia.
- Cn c xc lp, thay i, chm dt quan h c tranh chp pht sinh
nc ngoi.
- Ti sn lin quan n tranh chp nc ngoi.
Nu v tranh chp c tha thun trong ti m mt bn khi kin ti
Ta n th Ta n phi t chi th l, tr trng hp tha thun trong ti v hiu
hoc tho thun trong ti khng th thc hin c41.
3.3. Nguyn tc ca t tng trng ti thng mi
T tng trong ti khc vi t tng Ta n nhng nguyn tc p dng
trong qu trnh gii quyt tranh chp. Vic gii quyt tranh chp bng phng
thc trong ti phi thc hin theo nhng nguyn tc c bn sau y:
a) Tranh chp c gii quyt ti trng ti nu trc hoc sau khi xy ra
tranh chp cc bn c tha thun trng ti
Tha thun trong ti l vn bn hoc th, in bo, telex, fax, th in t
hoc hnh thc vn bn khc th hin r ch ca cc bn gii quyt v tranh
chp bng trong ti. Tha thun trong ti phi c lp thnh vn bn, c th l
iu khon trong ti trong hp ng hoc l mt tha thun ring. Trng hp
tha thun trong ti nm trong hp ng th iu khon trong ti tn ti c lp
vi hp ng. Vic thay i, gia hn, hy b hp ng, s v hiu ca hp ng
khng nh hng n hiu lc ca iu khon trong ti.

40
41

iu 2 Lut Trong ti thng mi nm 2010

iu 6 Lut Trong ti thng mi nm 2010

89

Tha thun trong ti l iu kin tin quyt cho vic gii quyt tranh chp
bng phng thc trong ti phi l tha thun trong ti c hiu lc php l. Tha
thun trong ti b coi l v hiu trong nhng trng hp sau y:
- Tranh chp pht sinh trong cc lnh vc khng thuc thm quyn ca
Trong ti.
- Ngi xc lp tho thun trong ti khng c thm quyn theo quy nh
ca php lut.
- Ngi xc lp tho thun trong ti khng c nng lc hnh vi dn s
theo quy nh ca B lut dn s.
- Hnh thc ca tho thun trong ti khng ph hp vi quy nh v hnh
thc tho thun trong ti ti ca Lut Trong ti thng mi nm 2010.
- Mt trong cc bn b la di, e do, cng p trong qu trnh xc lp
tho thun trong ti v c yu cu tuyn b tho thun trong ti l v hiu.
- Tha thun trong ti vi phm iu cm ca php lut.
b) Hnh thc gii quyt tranh chp bng Hi ng Trng ti
Tranh chp gia cc bn c gii quyt bng Hi ng Trong ti. Ty
theo tng v tranh chp m cc bn tha thun Hi ng Trong ti c mt trong
ti vin duy nht hoc nhiu Trong ti vin theo s tha thun ca cc bn.
Trng hp cc bn khng c tho thun v s lng Trong ti vin th Hi
ng trong ti bao gm ba Trong ti vin. C hai loi Hi ng Trong ti l Hi
ng Trong ti do Trung tm Trong ti t chc v Hi ng Trong ti do cc bn
thnh lp. i vi Hi ng Trong ti do Trung tm Trong ti t chc, trong ti
vin phi c chon trong danh sch Trong ti vin ca Trung tm Trong ti m
cc bn la chon v yu cu gii quyt v tranh chp. i vi Hi ng trong
ti do cc bn thnh lp (thng goi l trong ti v vic, t gii th sau khi kt
thc gii quyt v tranh chp). Trong ti vin c th thuc danh sch hoc ngoi
danh sch Trong ti vin ca cc Trung tm Trong ti ca Vit Nam.
Loi Hi ng Trong ti c th s dng gii quyt v tranh chp do cc
bn la chon.
c) Khi gii quyt tranh chp, Trng ti vin phi c lp, khch quan, v
t, phi cn c vo php lut v tn trng tha thun ca cc bn
Cng dn Vit Nam c lm Trong ti vin nu c nhng iu kin
c bn sau y:
- C nng lc hnh vi dn s y theo quy nh ca B lut dn s;
- C trnh i hoc v qua thc t cng tc theo ngnh hoc t 5
nm tr ln;
Trong trng hp c bit, chuyn gia c trnh chuyn mn cao v c
nhiu kinh nghim thc tin, tuy khng p ng c nhng yu cu nu trn
cng c th c chon lm Trong ti vin.Trung tm trong ti c th quy nh

90

thm cc tiu chun cao hn tiu chun quy nh ti Lut Trong ti thng mi
2010 i vi Trong ti vin ca t chc mnh.
Ngi ang l b can, b co, ngi ang chp hnh n hnh s hoc
chp hnh xong bn n nhng cha c xa n tch, Thm phn, Kim st
vin, iu tra vin, Chp hnh vin, cng chc ang cng tc ti Ta n nhn
dn, Vin kim st nhn dn, c quan iu tra, c quan thi hnh n khng c
lm Trong ti vin.
Trong ti vin phi t chi gii quyt v tranh chp trong nhng trng
hp s tham gia ca mnh khng bo m tnh c lp, khch quan, v t.
Trong qu trnh t tng trong ti, quyn t nh ot ca cc bn c tn
trong thng qua nhng quy nh cc bn c th t ha gii hoc yu cu Hi
ng trong ti tin hnh ha gii. Nhng tha thun ca cc bn qua ha gii
c Hi ng Trong ti chp thun, k c nhng tha thun trong phin hop
gii quyt v tranh chp trc khi Hi ng Trong ti ra Quyt nh trong ti.
d) Nguyn tc p dng php lut gii quyt v tranh chp
- i vi tranh chp khng c yu t nc ngoi, Hi ng trong ti p
dng php lut Vit Nam gii quyt tranh chp.
- i vi tranh chp c yu t nc ngoi, Hi ng trong ti p dng
php lut do cc bn la chon; nu cc bn khng c tha thun v lut p dng
th Hi ng trong ti quyt nh p dng php lut m Hi ng trong ti cho l
ph hp nht.
- Trng hp php lut Vit Nam, php lut do cc bn la chon khng c
quy nh c th lin quan n ni dung tranh chp th Hi ng trong ti c
p dng tp qun quc t gii quyt tranh chp nu vic p dng hoc hu
qu ca vic p dng khng tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit
Nam.
3.4. Cc giai on ca t tng trng ti thng mi
T tng trong ti c th khi qut thnh nhng giai on c bn sau y:
a) Khi kin
Ty theo loi Hi ng Trong ti m cc bn la chon, nguyn n gi
n kin n Trung tm Trong ti hoc gi cho b n. Km theo n kin phi
c bn chnh hoc bn sao tha thun trong ti, bn chnh hoc bn sao cc ti
liu chng c. B n phi gi bn t bo v cho Trung tm Trong ti hoc gi
cho nguyn n.
Nguyn n phi np tm ng ph trong ti v bn thua kin phi chu ph
trong ti, tr trng hp cc bn c tha thun khc.
Thi hiu khi kin gii quyt v tranh chp bng trong ti c xc nh
nh sau: i vi v tranh chp m php lut chuyn ngnh c quy nh thi
hiu khi kin th thi hiu khi kin thc hin theo quy nh ca php lut
chuyn ngnh. i vi v tranh chp m php lut khng quy nh thi hiu
91

khi kin th thi hiu khi kin gii quyt v tranh chp bng trong ti l hai
nm, k t thi im quyn v li ch hp php b xm phm.
a im gii quyt v tranh chp do cc bn tha thun, nu khng c
tha thun th Hi ng Trong ti quyt nh nhng phi bo m thun tin cho
cc bn trong vic gii quyt. a im gii quyt tranh chp c th trong lnh
th Vit Nam hoc ngoi lnh th Vit Nam.
b) Thnh lp v hot ng ca Hi ng Trng ti
Trong trng hp cc bn khng c tho thun khc hoc quy tc t tng
ca Trung tm trong ti khng quy nh khc, B n phi chon Trong ti vin
cho mnh v bo cho Trung tm trong ti bit hoc ngh Ch tch Trung tm
trong ti ch nh Trong ti vin. Nu b n khng chon Trong ti vin hoc
khng ngh Ch tch Trung tm trong ti ch nh Trong ti vin, th Ch tch
Trung tm trong ti ch nh Trong ti vin cho b n;
Trng hp v tranh chp c nhiu b n, cc b n phi thng nht
chon Trong ti vin hoc thng nht yu cu ch nh Trong ti vin cho mnh.
Nu cc b n khng chon c Trong ti vin, th ch tch Trung tm trong ti
ch nh Trong ti vin cho cc b n. Cc Trong ti vin ny bu mt Trong ti
vin khc lm Ch tch Hi ng trong ti hoc Ch tch Trung tm trong ti ch
nh Ch tch Hi ng trong ti;
Trng hp cc bn tha thun v tranh chp do mt Trong ti vin duy
nht gii quyt nhng khng chon c Trong ti vin th theo yu cu ca mt
hoc cc bn Ch tch Trung tm trong ti s ch nh Trong ti vin duy nht.
Hi ng Trong ti nghin cu h s, thc hin nhng hot ng c th
xc minh s vic nu thy cn thit, thu thp chng c.
Trong qu trnh t tng trong ti, cc bn c th khiu ni xem xt
Tha thun trong ti, thm quyn ca Hi ng Trong ti. Cc bn c th t ha
gii hoc yu cu Hi ng Trong ti ha gii, c quyn yu cu p dng mt
hoc mt s bin php khn cp tm thi sau:
- Cm thay i hin trng ti sn ang tranh chp;
- Cm hoc buc bt ky bn tranh chp no thc hin mt hoc mt s
hnh vi nht nh nhm ngn nga cc hnh vi nh hng bt li n qu trnh
t tng trong ti;
- K bin ti sn ang tranh chp;
- Yu cu bo tn, ct tr, bn hoc nh ot bt ky ti sn no ca mt
hoc cc bn tranh chp;
- Yu cu tm thi v vic tr tin gia cc bn;
- Cm chuyn dch quyn v ti sn i vi ti sn ang tranh chp.
B n c quyn kin li nguyn n v nhng vn c lin quan n
yu cu ca nguyn n.

92

c) Phin hp gii quyt tranh chp v Phn quyt trng ti

Phin hop gii quyt v tranh chp khng cng khai. Trng hp c s
ng ca cc bn, Hi ng Trong ti c th cho php nhng ngi khc tham
d phin hop.
Phn quyt trong ti c hiu lc k t ngy ban hnh. Phn quyt trong ti
c ban hnh ngay ti phin hop hoc chm nht l 30 ngy, k t ngy kt
thc phin hop cui cng. Phn quyt trong ti phi c gi cho cc bn ngay
sau ngy ban hnh. Cc bn c quyn yu cu Trung tm trong ti hoc Hi
ng trong ti v vic cp bn sao phn quyt trong ti.
Bn khng ng vi Phn quyt trong ti c quyn lm n gi Ta n
c thm quyn 42 yu cu hy Phn quyt trong ti.
d) Thi hnh Phn quyt trng ti
Nu bn phi thi hnh Quyt nh trong ti khng t nguyn thi hnh, bn
c thi hnh c quyn lm n yu cu c quan thi hnh n dn s tnh, thnh
ph trc thuc trung ng ni Hi ng trong ti ra phn quyt thi hnh Phn
quyt trong ti. Trnh t, th tc v thi hn thi hnh Phn quyt trong ti theo
quy nh ca php lut v thi hnh n dn s.
3.5. S h tr ca c quan nh nc i vi t tng trng ti thng
mi
Nhm mc ch tng cng hiu qu ca vic gii quyt cc tranh chp
kinh doanh thng mi bng Trong ti, t tng trong ti thng mi, theo quy
nh ca php lut hin hnh c s can thip h tr ca c quan nh nc
trong nhiu cng vic.
Th nht, trong vic lp Hi ng Trong ti.
Trong trng hp b n khng thng bo cho nguyn n tn Trong ti
vin m mnh chon v cc bn khng c tho thun khc v vic ch nh Trong
ti vin, th nguyn n c quyn yu cu Ta n c thm quyn ch nh Trong
ti vin cho b n;
Trng hp v tranh chp c nhiu b n, nu cc b n khng chon
c Trong ti vin v nu cc bn khng c tho thun khc v vic ch nh
Trong ti vin, th mt hoc cc bn c quyn yu cu Ta n c thm quyn ch
nh Trong ti vin cho cc b n;
Th hai, trng hp khng ng vi Phn quyt ca Hi ng Trong ti
v khiu ni xem xt Tha thun trong ti, thm quyn ca Hi ng Trong ti,
cc bn c quyn yu cu Ta n c thm quyn xem xt li quyt nh.
Th ba, trong vic p dng cc bin php khn cp tm thi. Thm phn
Ta n ni bin php khn cp tm thi cn c p dng th l v tranh
chp l ngi ra quyt nh p dng hoc hy b p dng cc bin php khn
cp tm thi.
42

iu 7 Lut Trong ti thng mi nm 2010

93

Th t, Ta n ra quyt nh hy Phn quyt trong ti nu bn yu cu

chng minh c rng Hi ng Trong ti ra Phn quyt thuc mt trong cc
trng hp sau y:
- Khng c tho thun trong ti hoc tha thun trong ti v hiu;
- Thnh phn Hi ng trong ti, th tc t tng trong ti khng ph hp
vi tho thun ca cc bn hoc tri vi cc quy nh ca Lut ny;
- V tranh chp khng thuc thm quyn ca Hi ng trong ti; trng
hp phn quyt trong ti c ni dung khng thuc thm quyn ca Hi ng
trong ti th ni dung b hu;
- Chng c do cc bn cung cp m Hi ng trong ti cn c vo
ra phn quyt l gi mo; Trong ti vin nhn tin, ti sn hoc li ch vt cht
khc ca mt bn tranh chp lm nh hng n tnh khch quan, cng bng ca
phn quyt trong ti;
- Phn quyt trong ti tri vi cc nguyn tc c bn ca php lut Vit
Nam.
Th nm, bo m s cng ch nh nc trong thi hnh Phn quyt
trong ti. Hin nay, Phn quyt trong ti c hiu lc thi hnh c bo m
thc hin bng s cng ch nh nc nh i vi cc bn n, quyt nh ca
Ta n.
4. Gii quyt tranh chp ti Ta n nhn dn
Vic gii quyt tranh chp ti Ta n nhn dn c thc hin theo cc
nguyn tc, trnh t quy nh v t tng dn s quy nh trong B lut T tng
dn s nm2004 v c hiu lc t 01/01/2005 v Lut sa i, b sung mt s
iu ca B Lut t tng dn s nm 2011 (c hiu lc k t ngy 01/01/2012)
v cc vn bn hng dn thi hnh.
4.1. Nhng nguyn tc c bn ca t tng dn s ti Ta n
Tranh chp kinh doanh, thng mi l mt trong nhng v vic dn s khi
c gii quyt ti Ta n phi tun theo nhng nguyn tc c bn sau y:
- Bo m php ch x hi ch ngha trong t tng dn s;
- C nhn, c quan, t chc c quyn yu cu Ta n bo v quyn v li
ch hp php ca mnh hoc ca ngi khc;
- Quyn quyt nh v t nh ot ca ng s;
- Cc ng s c quyn v ngha v cung cp chng c v chng minh
cho yu cu ca mnh l c cn c v hp php;
- Bnh ng v quyn v ngha v trong t tng dn s;
- Bo m quyn bo v ca ng s;
- Ta n c trch nhim tin hnh ha gii v to iu kin thun li
cc ng s t ha gii;
94

- Hi thm nhn dn tham gia xt x v n dn s;

- Thm phn v Hi thm nhn dn xt x c lp v ch tun theo php
lut;
- Trch nhim ca c quan, ngi tin hnh t tng dn s;
- Ta n xt x tp th v quyt nh theo a s;
- Xt x cng khai;
- Bo m s v t ca nhng ngi tin hnh hoc tham gia t tng dn
s. Php lut quy nh nhng ngi khng c tin hnh hoc tham gia t
tng;
- Thc hin hai cp xt x l s thm v phc thm;
- Gim c vic xt x: Ta n cp trn gim c vic xt x ca Ta n
cp di;
- Bo m hiu lc ca bn n, quyt nh ca Ta n. Ta n nhn dn
v cc c quan, t chc c giao nhim v thi hnh bn n, quyt nh ca Ta
n phi nghim chnh thi hnh v chu trch nhim trc php lut v vic thc
hin nhim v ny;
- Ting ni v ch vit dng trong t tng dn s l ting Vit. Ngi
tham gia t tng dn s c quyn dng ting ni v ch vit ca dn tc mnh,
trong trng hp ny cn phi c ngi phin dch;
- Vin kim st nhn dn kim st vic tun theo php lut trong t tng
dn s;
- Trch nhim chuyn giao ti liu, giy t ca Ta n;
- C nhn, c quan, t chc c quyn v ngha v tham gia t tng dn s;
- Bo m quyn khiu ni, t co trong t tng dn s.
4.2. Thm quyn ca Ta n trong gii quyt tranh chp v kinh
doanh, thng mi
a) Thm quyn theo v vic
C bn nhm tranh chp v kinh doanh, thng mi thuc thm quyn
gii quyt ca Ta n43:
Th nht, tranh chp pht sinh trong hot ng kinh doanh, thng mi
gia c nhn, t chc c ng k kinh doanh vi nhau v u c mc ch li
nhun bao gm:
- Mua bn hng ha;
- Cung ng dch v;
- Phn phi;
- i din, i l;
43

iu 29 B lut T tng dn s 2004

95

- K gi;
- Thu, cho thu, thu mua;
- Xy dng;
- T vn, k thut;
- Vn chuyn hng ha, hnh khch bng ng st, ng b, ng
thy ni a;
- Vn chuyn hng ha, hnh khch bng ng hng khng, ng bin;
- Mua bn c phiu, tri phiu v giy t c gi khc;
- u t, ti chnh, ngn hng;
- Bo him;
- Thm d, khai thc.
Th hai, tranh chp v quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh gia
c nhn, t chc vi nhau v u c mc ch li nhun.
Th ba, tranh chp gia cng ty vi cc thnh vin ca cng ty, gia cc
thnh vin ca cng ty vi nhau lin quan n vic thnh lp, hot ng, gii
th, sp nhp, hp nht, chia, tch, chuyn i hnh thc t chc ca cng ty.
Th t, cc tranh chp khc v kinh doanh, thng mi m php lut c
quy nh.
b) Thm quyn ca Ta n cc cp
Vit Nam, c hai cp ta n tin hnh xt x s thm l Ta n cp
huyn v Ta n cp tnh.
i vi cc tranh chp thng mi, Ta n cp huyn c thm quyn gii
quyt theo th tc s thm nhng tranh chp pht sinh trong hot ng kinh
doanh, thng mi gia c nhn, t chc c ng k kinh doanh vi nhau v u
c mc ch li nhun44, tr trng hp nhng tranh chp ny c ng s hoc
ti sn nc ngoi hoc cn phi y thc t php cho c quan i din nc
Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nc ngoi, cho Ta n nc ngoi45.
Ta n cp tnh c thm quyn gii quyt theo th tc s thm nhng
tranh chp v kinh doanh, thng mi thuc thm quyn gii quyt ca Ta n
cn li, tr nhng tranh chp thuc thm quyn ca Ta n cp huyn, bao gm:
tranh chp v quyn s hu tr tu, chuyn giao cng ngh gia c nhn, t chc
vi nhau v u c mc ch li nhun; tranh chp gia cng ty vi cc thnh
vin ca cng ty, gia cc thnh vin ca cng ty vi nhau lin quan n vic
thnh lp, hot ng, gii th, sp nhp, hp nht, chia, tch, chuyn i hnh
thc t chc ca cng ty; cc tranh chp khc v kinh doanh, thng mi m
php lut c quy nh. Khi cn thit, To n nhn dn cp tnh c thm quyn
gii quyt theo th tc s thm nhng v vic dn s thuc thm quyn gii
44
45

Khon 1 iu 29 B lut t tng dn s 2004

khon 9 iu 1 B Lut t tng dn s sa i

96

quyt ca To n nhn dn cp huyn m To n nhn dn cp tnh ly ln

gii quyt.
c) Thm quyn xt x theo lnh th
Khi xc nh tranh chp c gii quyt ti To n cp no, cn phi
xc nh To n a phng no c thm quyn gii quyt tranh chp. to
iu kin thun li cho vic xc minh, thu thp ti liu, chng c v thi hnh n,
Lut sa i b sung mt s iu ca B lut T tng dn s nm 2011 quy
nh:
- To n c thm quyn xt x s thm cc v n v kinh doanh thng
mi l To n ni b n c tr, lm vic ca b n (nu b n l c nhn) hoc
ni b n c tr s (nu b n l c quan, t chc).
- bo m quyn t nh ot ca cc bn, php lut t tng cn quy
nh cc bn c tranh chp cng c quyn t tho thun vi nhau bng vn bn
yu cu To n ni c tr, lm vic ca nguyn n (nu nguyn n l c nhn)
hoc ni nguyn n c tr s (nu nguyn n l c quan, t chc) gii quyt
v n.
- Trng hp v n lin quan n bt ng sn th To n ni c bt ng
sn c thm quyn gii quyt.
d) Thm quyn xt x theo s la chn ca nguyn n, ngi yu cu
Trong thc t, khi xc nh thm quyn ca To n theo cp v theo lnh
th s c trng hp c nhiu To n cng c thm quyn gii quyt mt v n.
Chnh v vy, bo m quyn v li ch hp php ca nguyn n, ngi yu cu
v to iu kin thun li cho nguyn n, ngi yu cu khi tin hnh khi kin,
php lut cn quy nh nguyn n c quyn la chon To n yu cu gii
quyt v n trong cc trng hp sau y46:
- Nu khng bit ni c tr, lm vic, tr s ca b n th nguyn n c
th yu cu Ta n ni b n c tr, lm vic, c tr s cui cng hoc ni b
n c ti sn gii quyt;
- Nu tranh chp pht sinh t hot ng ca chi nhnh t chc th nguyn
n c th yu cu Ta n ni t chc c tr s hoc ni t chc c chi nhnh
gii quyt;
- Nu b n khng c ni c tr, lm vic, tr s Vit Nam hoc v n
v tranh chp vic cp dng th nguyn n c th yu cu Ta n ni mnh c
tr, lm vic gii quyt;
- Nu tranh chp v bi thng thit hi ngoi hp ng th nguyn n
c th yu cu Ta n ni mnh c tr, lm vic, c tr s hoc ni xy ra vic
gy thit hi gii quyt;
- Nu tranh chp v bi thng thit hi, tr cp khi chm dt hp ng
lao ng, bo him x hi, quyn v li ch lin quan n vic lm, tin lng,
46

khon 11 iu 1 Lut sa i b sung mt s iu ca B lut T tng dn s ngy 29/3/2011

97

thu nhp v cc iu kin lao ng khc i vi ngi lao ng th nguyn n

l ngi lao ng c th yu cu Ta n ni mnh c tr, lm vic gii quyt;
- Nu tranh chp pht sinh t vic s dng lao ng ca ngi cai thu
hoc ngi c vai tr trung gian th nguyn n c th yu cu Ta n ni ngi
s dng lao ng l ch chnh c tr, lm vic, c tr s hoc ni ngi cai
thu, ngi c vai tr trung gian c tr, lm vic gii quyt;
- Nu tranh chp pht sinh t quan h hp ng th nguyn n c th yu
cu Ta n ni hp ng c thc hin gii quyt;
- Nu cc b n c tr, lm vic, c tr s nhiu ni khc nhau th
nguyn n c th yu cu Ta n ni mt trong cc b n c tr, lm vic, c
tr s gii quyt;
- Nu tranh chp bt ng sn m bt ng sn c nhiu a phng
khc nhau th nguyn n c th yu cu Ta n ni c mt trong cc bt ng
sn gii quyt.
4.3. Cc giai on ca t tng dn s gii quyt tranh chp kinh doanh,
thng mi
Th tc gii quyt tranh chp kinh doanh, thng mi thc hin theo quy
nh chung v t tng dn s. C th khi qut th tc gii quyt tranh chp kinh
doanh, thng mi ti Ta n c nhng giai on c bn sau y:
a) Khi kin v th l v n
Mt v n dn s ni chung, mt v n v tranh chp kinh doanh, thng
mi ni ring ch c bt u nu c n khi kin. n khi kin th hin
ch n phng ca nguyn n m khng cn s tha thun ca cc bn nh
i vi Tha thun trong ti trong t tng trong ti. n khi kin km theo ti
liu, chng c c np trc tip hoc gi qua bu in n Ta n theo nhng
quy nh v thm quyn pha trn.
Trng hp php lut khng c quy nh khc v thi hiu khi kin th
thi hiu ny l hai nm k t ngy quyn v li ch hp php ca c nhn, t
chc b xm phm.
Nguyn n phi np tin tm ng n ph s thm, tr trng hp c
min hoc khng phi np tin tm ng n ph.
Sau khi nhn n khi kin v ti liu, chng c km theo, nu xt thy
v n thuc thm quyn gii quyt ca Ta n th Ta n phi thng bo ngay
cho ngi khi kin bit ho n Ta n lm th tc np tin tm ng n ph.
Ta n th l v n khi ngi khi kin np bin lai np tin tm ng n ph.
Trng hp ngi khi kin c min hoc khng phi np tin tm ng n
ph th Ta n phi th l v n khi nhn c n khi kin.
Sau khi th l v n, Chnh n Ta n phn cng mt Thm phn gii
quyt v n, thng bo v vic th l v n cho b n, c nhn, c quan, t
chc c quyn li, ngha v lin quan n vic gii quyt v n, cho Vin Kim
98

st cng cp v vic Ta n th l v n. B n phi gi n Ta n vn bn

ghi kin ca mnh i vi yu cu ca ngi khi kin v ti liu, chng c
km theo, nu c. ng thi, b n cng c quyn yu cu phn t i vi
nguyn n trong giai on ny. Trong qu trnh gii quyt v n, cc ng s
c quyn yu cu ta n p dng mt hoc mt s bin php khn cp tm thi.
b) Ha gii v chun b xt x
Quy nh rt quan trong v trch nhim ca Ta n trong t tng dn s l
phi tin hnh ha gii cc ng s tha thun vi nhau v vic gii quyt
v n, tr nhng v n khng c ha gii hoc khng tin hnh ha gii c
theo quy nh ca php lut. Nu cc ng s tha thun c vi nhau v
vic gii quyt ton b v n th Ta n lp Bin bn ha gii thnh. Sau by
ngy k t ngy lp Bin bn ha gii thnh m khng c ng s no thay i
kin v s tha thun th Ta n ra Quyt nh cng nhn s tha thun ca
cc ng s, ng thi ra Quyt nh nh ch gii quyt v n. Nu cc ng
s khng tha thun c vi nhau v vic gii quyt ton b v n th Ta n
ra Quyt nh a v n ra xt x.
c) Phin ta s thm
Phin ta s thm din bin theo trnh t cc cng vic: Chun b khai
mc phin ta, th tc bt u phin ta, th tc hi ti phin ta, tranh lun ti
phin ta, ngh n v tuyn n.
Bn n v quyt nh ca phin ta s thm cha c hiu lc php lut.
i vi cc bn n, trong thi hn 15 ngy, k t ngy tuyn n, cc ng s
c quyn khng co, i vi ng s khng c mt ti phin to th thi hn
khng co tnh t ngy bn n c giao cho ho hoc c nim yt. i vi
cc quyt nh tm nh ch, nh ch gii quyt v n, thi hn khng co l 7
ngy k t ngy ngi c quyn khng co nhn c quyt nh. Trong trng
hp n khng co gi qua bu in th ngy khng co c tnh cn c vo
ngy bu in ni gi ng du phong b. n khng co c gi cho Ta
n x s thm, km theo l ti liu, chng c b sung, nu c chng minh
cho khng co ca mnh l c cn c v hp php.
Nu ht thi hn khng co m khng c khng co, khng ngh (ca Vin
Kim st), bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc php lut.
d) Xt x phc thm
Xt x phc thm l vic Ta n cp trn trc tip xt x li v n m bn
n, quyt nh ca Ta n cp s thm cha c hiu lc php lut b khng co
hoc khng ngh.
Ngi khng co phi np tin tm ng n ph phc thm, tr trng hp
c min hoc khng phi np tin tm ng n ph.
Ta n cp phc thm th l v n khi nhn c h s v n, khng co,
khng ngh v ti liu, chng c km theo, ng thi thnh lp Hi ng xt x
phc thm gm ba Thm phn v phn cng mt Thm phn lm ch toa phin
99

ta. Trong thi hn hai thng k t ngy th l v n, Ta n cp phc thm ra

mt trong cc quyt nh sau:
- Tm nh ch xt x phc thm v n;
- nh ch xt x phc thm v n;
- a v n ra xt x.
Trong thi hn mt thng k t ngy c quyt nh a v n ra xt x,
Ta n phi m phin ta phc thm, trng hp c l do chnh ng th thi hn
ny l hai thng.
Din bin ca phin ta phc thm v c bn l nhng th tc nh ti
phin ta s thm. Ti phin ta phc thm, cc ng s c quyn tha thun
gii quyt v n v Hi ng xt x phc thm cng nhn s tha thun ny.
Hi ng xt x phc thm c quyn:
- Bc khng co, khng ngh v gi nguyn bn n, quyt nh s thm;
- Sa i mt phn hoc ton b quyt nh ca bn n, quyt nh s
thm;
- Hu bn n, quyt nh s thm v chuyn h s v n cho To n cp
s thm xt x trong trng hp c vi phm nghim trong th tc t tng hoc
vic xc minh, thu thp chng c ca To n cp s thm khng y m To
n cp phc thm khng th b sung c;
- Hu bn n s thm v nh ch gii quyt v n theo cc quy nh ca
php lut.
Quyt nh phc thm c hiu lc php lut k t ngy ra quyt nh.
) Th tc xem xt li i vi bn n, quyt nh c hiu lc php lut
V nguyn tc bn n, quyt nh c hiu lc php lut phi c thi
hnh v cc c nhn, t chc c lin quan phi nghim chnh chp hnh. Tuy
nhin, c nhng trng hp bn n, quyt nh c hiu lc php lut c nhng
sai st hoc c nhng tnh tit mi lm thay i ni dung v n. Cng vi vic
thc hin ch hai cp xt x l s thm v phc thm, php lut t tng dn s
cn quy nh th tc c bit xem xt li bn n, quyt nh c hiu lc
php lut, l th tc gim c thm hoc ti thm.
1) Gim c thm
Gim c thm l xt li bn n, quyt nh ca To n c hiu lc
php lut nhng b khng ngh v pht hin c vi phm php lut nghim trong
trong vic gii quyt v n. Cn c khng ngh theo th tc gim c thm
l:
- Kt lun trong bn n, quyt nh khng ph hp vi nhng tnh tit
khch quan ca v n;

100

- C vi phm nghim trong th tc t tng trong qu trnh gii quyt v

n;
- C sai lm nghim trong trong vic p dng php lut.
Thi hn thc hin quyn khng ngh l ba nm k t ngy bn n,
quyt nh c hiu lc php lut. Vic khng ngh ny s dn n hu qu l bn
n, quyt nh c hiu lc b tm ngng vic thi hnh gii quyt theo th
tc gim c thm.
Trng hp ht thi hn khng ngh 47nhng c cc iu kin sau y
th thi hn khng ngh c ko di thm hai nm, k t ngy kt thi hn
khng ngh:
- ng s c n ngh 48v sau khi ht thi hn khng ngh ng
s vn tip tc c n ngh;
- Bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc php lut c vi phm php
lut , xm phm nghim trong n quyn, li ch hp php ca ng s, ca
ngi th ba, xm phm li ch ca Nh nc v phi khng ngh khc phc
sai lm trong bn n, quyt nh c hiu lc php lut .
49

Trong thi hn bn thng k t ngy nhn c n khng ngh km theo

h s v n, To n c thm quyn phi m phin to gim c thm v n.
Phin to ny phi c s tham gia ca Vin Kim st nhn dn cng cp, nhng
khng cn thit phi triu tp cc ng s.
Hi ng gim c thm c cc quyn hn sau:
- Khng chp nhn khng ngh v gi nguyn bn n, quyt nh ca Ta
n c hiu lc php lut;
- Hy bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc php lut v gi
nguyn bn n, quyt nh ng php lut ca Ta n cp di b hy hoc b
sa;
- Hy mt phn hoc ton b bn n, quyt nh ca Ta n c hiu lc
php lut xt x s thm li hoc xt x phc thm li;
- Hy bn n, quyt nh ca Ta n xt x v n v nh ch gii
quyt v n
Quyt nh gim c thm c hiu lc k t ngy Hi ng gim c
thm ra quyt nh.
2) Ti thm
Ti thm l xt li bn n, quyt nh c hiu lc php lut nhng b
khng ngh v c nhng tnh tit mi c pht hin c th lm thay i c bn ni
dung ca bn n, quyt nh m To n, cc ng s khng th bit c khi To
n ra bn n, quyt nh .
47

khon 1 iu 288 B lut t tng dn s

khon 1 iu 284 ca B lut t tng dn s
49
iu 283 ca B lut t tng dn s nm 2004
48

101

Cn c khng ngh theo th tc ti thm l:

- Mi pht hin c tnh tit quan trong ca v n m ng s
khng th bit c trong qu trnh gii quyt v n;
- C c s chng minh kt lun ca ngi gim nh, li dch ca ngi
phin dch khng ng s tht hoc gi mo chng c;
- Thm phn, Hi thm nhn dn, Kim st vin c tnh lm sai lch h s
v n hoc c kt lun tri php lut;
- Bn n, quyt nh ca To n hoc quyt nh ca c quan Nh nc
m To n da vo gii quyt v n b hu b.
Thi hn ca khng ngh theo th tc ti thm l mt nm k t ngy
ngi c thm quyn khng ngh bit c cn c khng ngh theo th tc ti
thm.
Hi ng ti thm c thm quyn sau:
- Khng chp nhn khng ngh v gi nguyn bn n, quyt nh c
hiu lc;
- Hu bn n, quyt nh c hiu lc php lut xt x s thm li;
- Hu bn n, quyt nh c hiu lc php lut v nh ch gii quyt
v n.
Quyt nh ti thm c hiu lc php lut k t ngy Hi ng ti thm ra
quyt nh.
4.4. Thi hnh bn n, quyt nh gii quyt cc v vic kinh doanh,
thng mi ca To n
Vic thi hnh bn n, quyt nh ca To n v kinh doanh - thng mi
ni ring, v dn s ni chung, ngoi nhng quy nh ti B Lut T tng dn
s 2004 cn c quy nh trong Lut thi hnh n dn s nm 2008 v nhng
vn bn php lut lin quan khc.
Khi bn n, quyt nh ca To n c a ra thi hnh th cc ng s
phi c ngha v thi hnh, nu khng t nguyn thi hnh th ngi c thi hnh
n, ngi phi thi hnh n cn c vo bn n, quyt nh ca To n c quyn
yu cu c quan thi hnh n c thm quyn ra quyt nh thi hnh n trong thi
hn ba nm k t ngy bn n, quyt nh ca To n c hiu lc php lut.
a) Cc c quan thi hnh n bao gm:
- C quan thi hnh n dn s tnh, thnh ph trc thuc trung ng (goi
chung l c quan thi hnh n cp tnh);
- C quan thi hnh n dn s huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh
(goi chung l c quan thi hnh n cp huyn);
- C quan thi hnh n qun khu v tng ng (goi chung l c quan thi
hnh n qun khu).
102

b) Th tc thi hnh bn n, quyt nh ca To n

Qu trnh thi hnh cc bn n quyt nh ca To n c khi qut thnh
3 bc c bn.
- Cp bn n, quyt nh ca To n;
- Ra quyt nh thi hnh n;
- Thc hin quyt nh thi hnh n.
Cc bin php cng ch thi hnh n bao gm:
- Khu tr ti khon, tr vo tin, thu hi giy t c gi ca ngi phi thi
hnh n;
- Tr vo thu nhp ca ngi phi thi hnh n;
- Phong to ti khon, ti sn ca ngi phi thi hnh n ti ngn hng, t
chc tn dng, kho bc nh nc;
- K bin, x l ti sn ca ngi phi thi hnh n, k c ti sn ang do
ngi th ba gi;
- Buc giao nh, chuyn quyn s dng t hoc giao vt t, ti sn khc;
- Cm hoc buc ngi phi thi hnh n khng c lm hoc phi lm
mt cng vic nht nh.

103

Phn 6
NHNG VN C BN CA PHP LUT V PH SN
Ph sn l hin tng kinh t xut hin v tn ti trong nhng iu kin
kinh t- x hi nht nh, l nn kinh t th trng. Trong nn kinh t k
hoch tp trung khng tn ti khi nim ph sn. Lut ph sn u tin ca Vit
Nam c Quc hi thng qua ngy 30 thng 12 nm 1993. Sau mt thi gian
thc hin, lut ny bc l nhiu hn ch, bt cp v ti ky hop th 5 Quc hi
kho XI ngy 15 thng 6 nm 2004 thng qua Lut Ph sn mi thay cho
Lut Ph sn nm 1993. Ngy 19 thng 6 nm 2014 Quc hi thng qua Lut
Ph sn nm 2014 v thay th cho Lut Ph sn nm 2004.
1. i tng, phm vi iu chnh ca Lut Ph sn 2014:
1.1. i tng p dng
Lut Ph sn nm 2014 p dng i vi doanh nghip, hp tc x, lin
hip hp tc x (goi chung l Hp tc x) c thnh lp v hot ng theo quy
nh ca php lut.
1.2. Phm vi iu chnh
Lut Ph sn nm 2014 quy nh v trnh t, th tc np n, th l v
m th tc ph sn; xc nh ngha v v ti sn v bin php bo ton ti sn
trong qu trnh gii quyt ph sn; th tc phc hi hot ng kinh doanh; tuyn
b ph sn v thi hnh quyt nh tuyn b ph sn.
1.3. Hiu lc ca Lut ph sn
Lut Ph sn nm 2014 v cc quy nh khc ca php lut c p dng khi
gii quyt ph sn i vi doanh nghip, hp tc x hot ng trn lnh th nc
Cng ho x hi ch ngha Vit Nam.Trng hp iu c quc t m Cng ho
x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin c quy nh khc vi quy nh ca Lut
ph sn th p dng quy nh ca iu c quc t .
1.4. Vai tr ca Lut ph sn
- Lut Ph sn bo v li ch chnh ng ca ch n, cung cp cho cc ch
n mt cng c thc hin vic i n.
- Lut Ph sn bo v li ch ca con n, em li cho cc con n ang
trong tnh trng ph sn mt c hi phc hi hoc rt khi th trng mt cch
c trt t.
- Lut Ph sn bo v li ch ngi lao ng.
104

- Lut Ph sn gp phn t chc v c cu li nn kinh t quc dn.

- Lut Ph sn gp phn bo m trt t, k cng trong kinh doanh.
2. Du hiu xc nh doanh nghip, hp tc x lm vo tnh trng ph
sn
2.1. Du hiu
c cn c cho vic gii quyt yu cu tuyn b ph sn, Lut Ph sn
ca cc quc gia phi xc nh th no l tnh trng ph sn. lm r khi
nim ny, Lut Ph sn nm 2014 gii thch t ng v Doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton l doanh nghip, hp tc x khng thc hin
ngha v thanh ton khon n trong thi hn 03 thng k t ngy n hn thanh
ton. Nh vy, bn cht ca tnh trng ph sn l ti mt thi im nht nh
(sau thi hn 3 thng k t ngy n hn thanh ton- theo Lut Ph sn nm
2014), doanh nghip, hp tc x khng thc hin ngha v thanh ton khon n
cho ch n. Khi , cc ch n cng nh chnh bn thn con n da vo cn c
php l ny lm n ngh To n gii quyt v vic ph sn.
2.2. Phn bit ph sn vi gii th
Nu ch nhn v hin tng th ph sn v gii th l ging nhau bi v c
hai hin tng ny u dn n vic chm dt s tn ti ca doanh nghip v
phn chia ti sn cn li. Tuy nhin, v bn cht php l y l hai hin tng
khc nhau:
- Th nht, l do dn n gii th doanh nghip c rt nhiu l do khc
nhau nh ht thi hn hot ng, ch doanh nghip khng mun kinh doanh na
hoc vi phm php lut b thu hi giy php kinh doanh...Trong khi , ph sn
ch c mt l do duy nht l khng thc hin ngha v thanh ton khon n
trong khong thi gian 3 thng k t ngy n hn thanh ton.
- Th hai, ph sn khc gii th bn cht ca hai th tc php l gii
quyt cng nh thm quyn ca c quan thc hin th tc . Th tc gii quyt
ph sn l th tc t php do To n tin hnh, cn gii th l th tc hnh chnh
do c quan hnh chnh Nh nc c thm quyn tin hnh.
- Th ba, thi ca Nh nc i vi ch s hu hay ngi qun l,
iu hnh doanh nghip gii th v ph sn cng khc nhau. Nu l ph sn th
ch s hu doanh nghip hoc ngi qun l iu hnh doanh nghip c th b
cm thnh lp doanh nghip, qun l doanh nghip trong mt thi gian nht
nh. Cn trong trng hp gii th th vn hn ch ny khng c t ra.
- Th t, doanh nghip ch c gii th khi bo m thanh ton ht cc
khon n v ngha v ti sn khc, cn trong th tc ph sn a phn cc trng
hp u khng thanh ton ht cc khon n v ngha v ti sn khc.
3. Thm quyn gii quyt v vic ph sn

105

Thm quyn gii quyt v vic ph sn l ca Ta n nhn dn cc cp,

c th nh sau:
50

a) Ta n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng (sau y goi

chung l To n nhn dn cp tnh) c thm quyn gii quyt ph sn i vi
doanh nghip ng k kinh doanh hoc ng k doanh nghip, hp tc x ng
k kinh doanh hoc ng k hp tc x ti tnh v thuc mt trong cc trng
hp sau:
- V vic ph sn c ti sn nc ngoi hoc ngi tham gia th tc ph
sn nc ngoi;
- Doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton c chi nhnh, vn
phng i din nhiu huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh khc nhau;
- Doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton c bt ng sn
nhiu huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh khc nhau;
- V vic ph sn thuc thm quyn ca Ta n nhn dn huyn, qun, th
x, thnh ph thuc tnh (sau y goi chung l To n nhn dn cp huyn) m
Ta n nhn dn cp tnh ly ln gii quyt do tnh cht phc tp ca v vic.
b) Ta n nhn dn cp huyn c thm quyn gii quyt ph sn i vi
doanh nghip, hp tc x c tr s chnh ti huyn, qun, th x, thnh ph thuc
tnh v khng thuc trng hp quy nh im a nu trn.
4. Qun ti vin v doanh nghip qun l, thanh l ti sn:
- Theo iu 9 Lut Ph sn nm 2014, khi tin hnh th tc ph sn, thm
phn quyt nh ch nh hoc thay i Qun ti vin, doanh nghip qun l,
thanh l ti sn- y l ni dung mi so vi Lut Ph sn nm 2004. Qun ti
vin v Doanh nghip qun l, thanh l ti sn l c nhn, doanh nghip c
hnh ngh qun l, thanh l ti sn trong qu trnh gii quyt ph sn.
- C nhn khng c hnh ngh qun l, thanh l ti sn gm:
+ Cn b, cng chc, vin chc; s quan, qun nhn chuyn nghip, cng
nhn quc phng trong c quan, n v thuc Qun i nhn dn; s quan, h s
quan chuyn nghip trong c quan, n v thuc Cng an nhn dn;
+ Ngi ang b truy cu trch nhim hnh s; ngi b kt n nhng
cha c xa n tch; ngi ang b p dng bin php x l hnh chnh a
vo c s gio dc bt buc, c s cai nghin bt buc;
+ Ngi mt nng lc hnh vi dn s hoc b hn ch nng lc hnh vi
dn s.
a) Qun ti vin:
Qun ti vin l c nhn hnh ngh qun l, thanh l ti sn ca doanh
nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton trong qu trnh gii quyt ph sn.
- iu kin hnh ngh Qun ti vin bao gm:
50

iu 8 Lut Ph sn 2014

106

+ C nng lc hnh vi dn s y ;
+ C phm cht o c tt, c thc trch nhim, lim khit, trung thc,
khch quan;
+ C chng ch hnh ngh Qun ti vin.
- Nhng ngi c cp chng ch hnh ngh Qun ti vin bao gm:
+ Lut s;
+ Kim ton vin;
+ Ngi c trnh c nhn lut, kinh t, k ton, ti chnh, ngn hng v
c kinh nghim 05 nm tr ln v lnh vc c o to.
- Lut Ph sn nm 2014 cng quy nh cc trng hp sau y b thu hi
chng ch hnh ngh Qun ti vin bao gm:
+ L cn b, cng chc, vin chc; s quan, qun nhn chuyn nghip,
cng nhn quc phng trong c quan, n v thuc Qun i nhn dn; s quan,
h s quan chuyn nghip trong c quan, n v thuc Cng an nhn dn;
+ B kt n v bn n c hiu lc php lut;
+ B thu hi chng ch hnh ngh lut s, kim ton vin;
+ B thay i do vi phm ngha v ca Qun ti vin hoc do c cn c
chng minh Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn khng khch
quan trong khi thc hin nhim v trong hai v vic ph sn tr ln.
b) Doanh nghip qun l, thanh l ti sn:
- iu 4 Lut Ph sn nm 2014 gii thch Doanh nghip qun l, thanh l
ti sn l doanh nghip hnh ngh qun l, thanh l ti sn ca doanh nghip,
hp tc x mt kh nng thanh ton trong qu trnh gii quyt ph sn.
- Cc loi doanh nghip sau y c hnh ngh qun l, thanh l ti sn
trong qu trnh gii quyt ph sn, gm:
+ Cng ty hp danh;
+ Doanh nghip t nhn.
- iu kin doanh nghip hnh ngh qun l, thanh l ti sn:
+ Cng ty hp danh c ti thiu hai thnh vin hp danh l Qun ti vin,
Tng gim c hoc Gim c ca cng ty hp danh l Qun ti vin;
+ Doanh nghip t nhn c ch doanh nghip l Qun ti vin, ng thi
l Gim c.
c) Quyn, ngha v ca Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti
sn:
- Qun l ti sn, gim st hot ng kinh doanh, thanh l ti sn ca
doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton, gm:

107

+ Xc minh, thu thp, qun l ti liu, chng c lin quan n hot ng

ca doanh nghip, hp tc x;
+ L p bng k ti sn, danh sch ch n, danh sch ngi mc n;
+ Bo qun ti sn; ngn chn vic bn, chuyn giao ti sn m khng
c php ca Thm phn; ngn chn vic tu tn ti sn; ti a ha gi tr ti
sn ca doanh nghip, hp tc x khi bn, thanh l ti sn;
+ Gim st hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x theo quy
nh ca php lut;
+ c thu c nhn, t chc thc hin cng vic theo quy nh ca
php lut;
+ xut vi Thm phn v vic bn ti sn ca doanh nghip, hp tc
x bo m chi ph ph sn;
+ Bn ti sn theo quyt nh ca Thm phn bo m chi ph ph sn;
+ T chc vic nh gi, thanh l ti sn theo quy nh ca Lut ny; bo
co c quan thi hnh n dn s, thng bo n ngi tham gia th tc ph sn c
lin quan v vic giao cho c nhn, t chc thc hin thanh l ti sn;
+ Gi cc khon tin thu c vo ti khon do Ta n nhn dn, c quan
thi hnh n dn s c thm quyn m ti ngn hng.
- i din cho doanh nghip, hp tc x trong trng hp doanh nghip,
hp tc x khng c ngi i din theo php lut.
- Bo co v tnh trng ti sn, cng n v hot ng ca doanh nghip,
hp tc x, tham gia xy dng k hoch phc hi hot ng kinh doanh ca
doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton.
- ngh Thm phn tin hnh cc cng vic sau:
+ Thu thp ti liu, chng c;
+ Tuyn b giao dch v hiu v quyt nh thu hi ti sn ca doanh
nghip, hp tc x b bn hoc chuyn giao bt hp php;
+ p dng bin php khn cp tm thi; p dng bin php x pht hnh
chnh; chuyn h s sang c quan c thm quyn x l v hnh s theo quy nh
ca php lut.
- c hng th lao v thc hin trch nhim bo him ngh nghip
theo quy nh ca php lut.
- Bo co vic thc hin nhim v, quyn hn ca mnh theo yu cu
ca Thm phn, c quan thi hnh n dn s; chu trch nhim trc Thm
phn, c quan thi hnh n dn s v php lut v vic thc hin nhim v,
quyn hn ca mnh.
5. Trnh t, th tc ph sn
108

Th tc ph sn p dng i vi doanh nghip, hp tc x lm vo tnh

trng ph sn bao gm:
- Np n yu cu v m th tc ph sn;
- Phc hi hot ng kinh doanh;
- Tuyn b doanh nghip, hp tc x b ph sn;
- Thi hnh quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn.
5.1. Np n yu cu v m th tc ph sn
a) Quyn np n yu cu m th tc ph sn
- Ch n khng c bo m hoc c bo m mt phn c quyn np n
yu cu m th tc ph sn khi ht thi hn 3 thng k t ngy khon n n
hn m doanh nghip, hp tc x khng thc hin ngha v thanh ton. (Ch n
khng c bo m l ch n c khon n khng c m bo bng ti sn ca
con n. Ch n c m bo mt phn l ch n c khon n m bo bng ti
sn ca con n hoc ngi th ba m gi tr ti sn m bo t hn khon n
).
- Ngi lao ng, cng on c s, cng on cp trn trc tip c s
nhng ni cha thnh lp cng on c s c quyn np n yu cu m th tc
ph sn khi ht thi hn 03 thng k t ngy phi thc hin ngha v tr lng,
cc khon n khc n hn i vi ngi lao ng m doanh nghip, hp tc x
khng thc hin ngha v thanh ton.
- C ng hoc nhm c ng s hu t 20% s c phn ph thng tr
ln trong thi gian lin tc t nht 06 thng c quyn np n yu cu m th
tc ph sn khi cng ty c phn mt kh nng thanh ton. C ng hoc nhm
c ng s hu di 20% s c phn ph thng trong thi gian lin tc t nht
06 thng c quyn np n yu cu m th tc ph sn khi cng ty c phn mt
kh nng thanh ton trong trng hp iu l cng ty quy nh.
- Thnh vin hp tc x hoc ngi i din theo php lut ca hp tc x
thnh vin ca lin hip hp tc x c quyn np n yu cu m th tc ph
sn khi hp tc x, lin hip hp tc x mt kh nng thanh ton.
b) Ngha v np n yu cu m th tc ph sn
- Ngi i din theo php lut ca doanh nghip, hp tc x c ngha v
np n yu cu m th tc ph sn khi doanh nghip, hp tc x mt kh nng
thanh ton.
- Ch doanh nghip t nhn, Ch tch Hi ng qun tr ca cng ty c
phn, Ch tch Hi ng thnh vin ca cng ty trch nhim hu hn hai thnh
vin tr ln, ch s hu cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin, thnh vin
hp danh ca cng ty hp danh c ngha v np n yu cu m th tc ph sn
khi doanh nghip mt kh nng thanh ton.

109

Ngi np n yu cu m th tc ph sn c ngha v cung cp y , kp

thi cc ti liu theo quy nh v theo yu cu ca To n trong qu trnh tin hnh
th tc ph sn.
c) Ngha v thng bo doanh nghip,
hp tc x lm vo tnh trng ph sn
Ta n nhn dn, Vin kim st nhn dn, c quan thi hnh n dn s,
Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c ngha v thc hin vic
yu cu, cp, thng bo vn bn cho ngi tham gia th tc ph sn theo quy
nh ca Lut Ph sn nm 2014 v php lut v t tng dn s.
d) Th l n yu cu m th tc ph sn
Trong thi hn 03 ngy lm vic k t ngy nhn c n yu cu m
th tc ph sn, Chnh n Ta n nhn dn phn cng mt Thm phn hoc T
Thm phn gm 03 Thm phn gii quyt n yu cu m th tc ph sn.
Trong thi hn 03 ngy lm vic k t ngy c phn cng, Thm phn phi
xem xt n yu cu v x l nh sau:
- Trng hp n yu cu m th tc ph sn hp l, Thm phn thng
bo cho ngi np n yu cu m th tc ph sn v vic np l ph ph sn,
tm ng chi ph ph sn, tr trng hp khng phi np l ph ph sn, tm ng
chi ph ph sn;
- Trng hp n yu cu m th tc ph sn khng cc ni dung quy
nh ti iu 26, iu 27, iu 28 hoc iu 29 ca Lut Ph sn nm 2014 th
Thm phn thng bo cho ngi np n sa i, b sung n;
- Chuyn n yu cu m th tc ph sn cho Ta n nhn dn c thm
quyn nu thuc thm quyn gii quyt ca Ta n nhn dn khc;
- Tr li n yu cu m th tc ph sn.
Ngi np n v doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton s
c thng bo v vic x l n yu cu m th tc ph sn phi bng vn
bn.
To n tr li n yu cu khi:
a) Ngi np n khng ng theo quy nh ca Lut ph sn nm 2014;
b) Ngi np n khng thc hin vic sa i, b sung n yu cu m
th tc ph sn theo quy nh ;
c) Ta n nhn dn khc m th tc ph sn i vi doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton;
d) Ngi np n yu cu m th tc ph sn rt n yu cu theo quy
nh ;
) Ngi np n khng np l ph ph sn, tm ng chi ph ph sn, tr
trng hp khng phi np l ph ph sn, tm ng chi ph ph sn.

110

) Quyt nh m hoc khng m th tc ph sn

Trong thi hn 30 ngy k t ngy th l n, Thm phn phi ra quyt
nh m hoc khng m th tc ph sn, tr trng hp c Ta n gii quyt
ph sn theo th tc rt gon.
Thm phn ra quyt nh m th tc ph sn khi doanh nghip, hp tc x
mt kh nng thanh ton.
Trng hp cn thit, trc khi ra quyt nh m th tc ph sn, Thm
phn c th triu tp phin hop vi s tham gia ca ngi np n yu cu m
th tc ph sn, ch doanh nghip hoc i din hp php ca doanh nghip,
hp tc x b yu cu m th tc ph sn, c nhn, t chc c lin quan xem
xt, kim tra cc cn c chng minh doanh nghip, hp tc x mt kh nng
thanh ton.
To n c th ra quyt nh khng m th tc ph sn nu thy doanh
nghip, hp tc x khng thuc trng hp mt kh nng thanh ton.
Quyt nh m th tc ph sn ca Ta n nhn dn phi c gi cho
ngi np n, doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton, ch n, Vin
kim st nhn dn cng cp, c quan thi hnh n dn s, c quan thu, c quan
ng k kinh doanh ni doanh nghip, hp tc x c tr s chnh v ng trn
Cng thng tin ng k doanh nghip quc gia, Cng thng tin in t ca Ta
n nhn dn v 02 s bo a phng lin tip ni doanh nghip, hp tc x mt
kh nng thanh ton c tr s chnh.
Quyt nh khng m th tc ph sn ca Ta n nhn dn phi c gi
cho ngi np n, doanh nghip, hp tc x b yu cu m th tc ph sn v
Vin kim st nhn dn cng cp.
Thi hn gi v thng bo quyt nh m hoc khng m th tc ph sn
l 03 ngy lm vic k t ngy Ta n nhn dn ra quyt nh.
Trong thi hn 03 ngy lm vic k t ngy ra quyt nh m th tc ph
sn, Thm phn c trch nhim ch nh Qun ti vin hoc doanh nghip qun
l, thanh l ti sn.
5.2. Phc hi hot ng kinh doanh
Sau khi c quyt nh m th tc ph sn, doanh nghip, hp tc x vn
tip tc hot ng kinh doanh, nhng phi chu s gim st ca Thm phn v
Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn.
Trng hp xt thy ngi i din theo php lut ca doanh nghip, hp
tc x khng c kh nng iu hnh, doanh nghip, hp tc x c du hiu vi
phm khon 1 iu 48 Lut Ph sn nm 2014 th Thm phn ra quyt nh thay
i ngi i din theo php lut ca doanh nghip, hp tc x theo ngh
ca Hi ngh ch n hoc Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn.
a) Hi ngh ch n
- Nhng ngi sau y c quyn tham gia Hi ngh ch n:
111

+ Ch n c tn trong danh sch ch n. Ch n c th u quyn bng

vn bn cho ngi khc tham gia Hi ngh ch n v ngi c u quyn c
quyn, ngha v nh ch n;
+ i din cho ngi lao ng, i din cng on c ngi lao ng
u quyn; trng hp ny i din cho ngi lao ng, i din cng on c
quyn, ngha v nh ch n;
+ Ngi bo lnh sau khi tr n thay cho doanh nghip, hp tc x mt
kh nng thanh ton; trng hp ny ngi bo lnh tr thnh ch n khng c
bo m.
- Ni dung v trnh t hi ngh ch n:
+ Thm phn c phn cng ph trch khai mc Hi ngh ch n;
+ Hi ngh ch n biu quyt thng qua vic c Th k Hi ngh ch n
theo xut ca Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn ghi
bin bn Hi ngh ch n;
+ Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn bo co v s c
mt, vng mt ca ngi tham gia Hi ngh ch n theo thng bo triu tp ca
Ta n nhn dn, l do vng mt v kim tra cn cc ca ngi tham gia Hi
ngh ch n;
+ Thm phn thng bo vi Hi ngh ch n v nhng ngi tham gia
Hi ngh ch n v ni dung vic gii quyt n yu cu m th tc ph sn;
+ Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn thng bo cho Hi
ngh ch n v tnh hnh kinh doanh, thc trng ti chnh ca doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton; kt qu kim k ti sn, danh sch ch n, danh
sch ngi mc n v cc ni dung khc nu xt thy cn thit;
+ Ch doanh nghip hoc ngi i din hp php ca doanh nghip, hp
tc x trnh by kin v ni dung do Qun ti vin, doanh nghip qun l,
thanh l ti sn thng bo cho Hi ngh, xut phng n, gii php t chc
li hot ng kinh doanh, kh nng v thi hn thanh ton n;
+ Ch n hoc ngi i din hp php ca ch n trnh by v nhng
vn c th yu cu gii quyt, l do, mc ch v cn c ca vic yu cu gii
quyt ph sn;
+ Ngi c lin quan hoc ngi i din hp php ca ho trnh by
kin ca mnh v nhng vn c lin quan n quyn, ngha v ca ho trong
vic gii quyt yu cu m th tc ph sn;
+ Ngi lm chng trnh by kin; ngi gim nh, i din c quan
thm nh gi trnh by kt lun gim nh, kt qu nh gi; ngi thc hin
bin php b tr t php khc gii thch nhng vn cn cha r hoc c
mu thun;

112

+ Trng hp c ngi vng mt th Qun ti vin, doanh nghip qun l,

thanh l ti sn cho cng b kin bng vn bn, ti liu, chng c do ngi
cung cp;
+ Hi ngh ch n tho lun v cc ni dung do Qun ti vin, doanh
nghip qun l, thanh l ti sn thng bo v kin ca nhng ngi tham
gia Hi ngh ch n;
+ Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn, ngi tham gia
Hi ngh ch n c quyn ngh Thm phn ra quyt nh thay ngi i din
hp php ca doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton;
+ Cc ch n c quyn thnh lp Ban i din ch n.
Ngh quyt ca Hi ngh ch n c thng qua khi c qu na tng s
ch n khng c bo m c mt v i din cho t 65% tng s n khng c
bo m tr ln biu quyt tn thnh. Ngh quyt ca Hi ngh ch n c hiu
lc rng buc i vi tt c cc ch n.
.- iu kin hp l ca Hi ngh ch n:
Hi ngh ch n ch c coi l hp l khi c cc iu kin sau y:
+ C s ch n tham gia i din cho t nht 51% tng s n khng c
bo m.
Ch n khng tham gia Hi ngh ch n nhng c kin bng vn bn
gi cho Thm phn trc ngy t chc Hi ngh ch n, trong ghi r kin
v nhng ni dung quy nh ti khon 1 iu 83 Lut Ph sn nm 2014 th
c coi nh ch n tham gia Hi ngh ch n. Theo khon 1 iu 83 Lut Ph
sn nm 2014, Hi ngh ch n c quyn a ra Ngh quyt trong c mt
trong cc kt lun sau: (1) ngh nh ch gii quyt yu cu m th tc ph
sn nu thuc trng hp quy nh ti khon 1 iu 86 Lut Ph sn nm 2014;
(2) ngh p dng bin php phc hi hot ng kinh doanh i vi doanh
nghip, hp tc x; (3) ngh tuyn b ph sn doanh nghip, hp tc x.
+ Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c phn cng
gii quyt n yu cu m th tc ph sn phi tham gia Hi ngh ch n.
- Hi ngh ch n c th c hon nu khng p ng cc iu kin
quy nh v iu kin hp l ca Hi ngh ch n; trng hp hon Hi ngh
ch n th Thm phn lp bin bn v ghi kin ca ngi tham gia Hi ngh
ch n. Thm phn phi thng bo ngay trong ngy hon Hi ngh ch n cho
ngi tham gia th tc ph sn v vic hon Hi ngh ch n. Trong thi hn 30
ngy k t ngy hon Hi ngh ch n, Thm phn phi triu tp li Hi ngh
ch n. Trng hp triu tp li Hi ngh ch n trong thi hn 30 ngy k t
ngy hon hi ngh ch n m vn khng p ng quy nh v iu kin hp l
ca Hi ngh ch n, th Thm phn lp bin bn v quyt nh tuyn b ph
sn.
b) Xy dng phng n phc hi hot ng kinh doanh:

113

Trong thi hn 30 ngy k t ngy Hi ngh ch n thng qua ngh quyt

c ni dung p dng th tc phc hi hot ng kinh doanh th doanh nghip,
hp tc x mt kh nng thanh ton phi xy dng phng n phc hi hot
ng kinh doanh v gi cho Thm phn, ch n, Qun ti vin, doanh nghip
qun l, thanh l ti sn cho kin.
Trong thi hn 10 ngy lm vic k t ngy nhn c phng n phc hi
hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x th ch n, Qun ti vin,
doanh nghip qun l, thanh l ti sn gi kin cho doanh nghip, hp tc x
hon thin phng n phc hi hot ng kinh doanh bo co Qun ti vin,
doanh nghip qun l, thanh l ti sn, ch n, Ban i din ch n (nu c).
Ngay sau khi nhn c phng n phc hi hot ng kinh doanh, Qun
ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c nhim v bo co Thm phn.
Trong thi hn 15 ngy k t ngy nhn c phng n phc hi hot ng kinh
doanh ca Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn, Thm phn xem
xt trc khi a phng n ra Hi ngh ch n xem xt thng qua.
c) Ni dung phng n phc hi hot ng kinh doanh
- Phng n phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x
mt kh nng thanh ton phi nu r cc bin php cn thit phc hi kinh
doanh, cc iu kin, thi hn, k hoch thanh ton cc khon n.
- Cc bin php phc hi hot ng kinh doanh gm:
+ Huy ng vn;
+ Gim n, min n, hon n;
+ Thay i mt hng sn xut, kinh doanh;
+ i mi cng ngh sn xut;
+ T chc li b my qun l, sp nhp hoc chia tch b phn sn xut;
+ Bn c phn cho ch n v nhng ngi khc;
+ Bn hoc cho thu ti sn;
+ Cc bin php khc khng tri quy nh ca php lut.
d) Sa i, b sung phng n phc hi hot ng kinh doanh:
Trong qu trnh thc hin phng n phc hi hot ng kinh doanh, cc
ch n v doanh nghip, hp tc x c quyn tho thun v vic sa i, b
sung phng n phc hi hot ng kinh doanh.
Tho thun v vic sa i, b sung phng n phc hi hot ng kinh
doanh ca doanh nghip, hp tc x c chp nhn khi c qu na tng s
ch n khng c bo m c mt v i din cho t 65% tng s n khng c
bo m tr ln biu quyt tn thnh.

114

Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn gi vn bn ngh

Thm phn ra quyt nh cng nhn s tho thun v sa i, b sung phng
n phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x.
Quyt nh cng nhn s tha thun v vic sa i, b sung phng n
phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x c gi cho
doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton v ch n trong thi hn 07
ngy lm vic k t ngy ra quyt nh.
d) Cng nhn ngh quyt ca Hi ngh ch n thng qua phng n phc
hi hot ng kinh doanh
Thm phn ra quyt nh cng nhn ngh quyt ca Hi ngh ch n
thng qua phng n phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton. Ngh quyt ny c hiu lc i vi tt c ngi
tham gia th tc ph sn c lin quan. K t ngy ngh quyt ny c hiu lc th
nhng iu cm, chu s gim st i vi hot ng kinh doanh ca doanh
nghip, hp tc x quy nh ti Lut chm dt.
Ta n nhn dn gi quyt nh cng nhn ngh quyt ca Hi ngh ch
n thng qua phng n phc hi hot ng kinh doanh cho doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton, ch n, Vin kim st nhn dn cng cp trong
thi hn 07 ngy lm vic k t ngy ra quyt nh.
e, Gim st thc hin phng n phc hi hot ng kinh doanh
Sau khi Thm phn ra quyt nh cng nhn ngh quyt ca Hi ngh ch
n thng qua phng n phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton, Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l
ti sn, ch n gim st hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x.
Su thng mt ln, doanh nghip, hp tc x phi lp bo co v tnh hnh
thc hin phng n phc hi hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc
x cho Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn. Qun ti vin,
doanh nghip qun l, thanh l ti sn c trch nhim bo co Thm phn v
thng bo cho ch n.
g) nh ch th tc phc hi hot ng kinh doanh v hu qu php l
Vic nh ch th tc phc hi hot ng kinh doanh v hu qu php l
c quy nh ti iu 95, iu 96 Lut Ph sn 2014, c th l:
Thm phn ra quyt nh nh ch th tc phc hi hot ng kinh doanh
ca doanh nghip, hp tcx mt kh nng thanh ton nu thuc mt trong cc
trng hp sau:
- Doanh nghip, hp tc x thc hin xong phng n phc hi hot
ng kinh doanh;
- Doanh nghip, hp tc x khng thc hin c phng n phc hi
hot ng kinh doanh;
115

- Ht thi hn thc hin phng n phc hi hot ng kinh doanh nhng

doanh nghip, hp tc x vn mt kh nng thanh ton.
Trng hp thm phn ra quyt nh nh ch th tc phc hi hot ng
kinh doanh do doanh nghip, hp tc x thc hin xong phng n phc hi
hot ng kinh doanh th doanh nghip, hp tc x c coi l khng cn mt
kh nng thanh ton. Thm phn ph trch gii quyt yu cu m th tc ph
sn c trch nhim ra thng bo bng vn bn v vic chm dt quyn v ngha
v ca Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn.
i vi cc trng hp cn li, thm phn ra quyt nh tuyn b doanh
nghip, hp tc x ph sn.
5.3 . Tuyn b ph sn
a) Tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn theo th tc rt gn:
- Ta n nhn dn gii quyt theo th tc rt gon i vi cc trng hp
sau:
+ Ngi np n yu cu m th tc ph sn theo quy nh ti khon 3,
khon 4 iu 5 ca Lut Ph sn nm 2014 np n yu cu nhng doanh
nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton khng cn tin, ti sn khc np
l ph ph sn, tm ng chi ph ph sn;
+ Sau khi th l n yu cu m th tc ph sn m doanh nghip, hp
tc x mt kh nng thanh ton khng cn ti sn thanh ton chi ph ph sn.
- Trng hp Ta n nhn dn xt thy doanh nghip, hp tc x thuc
trng hp thc hin theo th tc rt gon, Ta n nhn dn thng bo cho ngi
tham gia th tc ph sn bit v vic Ta n gii quyt theo th tc rt gon.
- Trong thi hn 30 ngy k t ngy Ta n nhn dn thng bo cho ngi
tham gia th tc ph sn bit v vic Ta n gii quyt theo th tc rt gon, Ta
n nhn dn xem xt, tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn i vi nhng
trng hp gii quyt theo th tc rt gon hoc tip tc gii quyt theo th tc
thng thng v thng bo cho ngi tham gia th tc ph sn bit.
- Trng hp Ta n nhn dn ra quyt nh tuyn b doanh nghip, hp
tc x ph sn sau khi th l n yu cu m th tc ph sn m doanh nghip,
hp tc x mt kh nng thanh ton khng cn ti sn thanh ton chi ph ph
sn, th ngi np n khng c hon li l ph ph sn, tin tm ng chi ph
ph sn np.
b) Tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn khi Hi ngh ch n khng
thnh hoc sau khi c Ngh quyt ca Hi ngh ch n
Trng hp Hi ngh ch n khng thnh do khng t chc li c hi
ngh ch n hoc Hi ngh ch n khng thng qua c Ngh quyt th trong
thi hn 15 ngy k t ngy nhn c bo co kt qu hop Hi ngh ch n,
Ta n nhn dn ra quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn.

116

Trng hp sau khi c Ngh quyt ca Hi ngh ch n ngh tuyn b

ph sn th Ta n nhn dn xem xt quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc
x ph sn.
Trng hp sau khi Hi ngh ch n thng qua ngh quyt c ni dung p
dng th tc phc hi hot ng kinh doanh nhng thuc mt trong cc trng
hp sau y th Ta n nhn dn ra quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc
x ph sn:
- Doanh nghip, hp tc x khng xy dng c phng n phc hi
hot ng kinh doanh trong thi hn 30 ngy k t ngy Hi ngh ch n thng
qua ngh quyt;
- Hi ngh ch n khng thng qua phng n phc hi hot ng kinh
doanh ca doanh nghip, hp tc x;
- Doanh nghip, hp tc x khng thc hin c phng n phc hi
hot ng kinh doanh.
c) Thng bo quyt nh tuyn b ph sn
Sau khi ra quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn, Ta n
nhn dn phi thng bo cho ngi np n, doanh nghip, hp tc x mt kh
nng thanh ton, ch n, Vin kim st nhn dn cng cp, c quan thi hnh n
dn s, c quan thu, c quan ng k kinh doanh ni doanh nghip, hp tc x
c tr s chnh v ng trn Cng thng tin ng k doanh nghip quc gia,
Cng thng tin in t ca Ta n nhn dn v 02 s bo a phng lin tip
ni doanh nghip hp tc x mt kh nng thanh ton c tr s chnh. ng
thi, Ta n phi gi trch lc tuyn b ph sn trong trng hp quyt nh
tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn c ni dung cm c nhn m nhim
chc v, thnh lp, qun l doanh nghip, hp tc x cho S T php ni Ta n
nhn dn c tr s.
Ngoi ra, Ta n nhn dn phi gi quyt nh cho c quan ng k kinh
doanh xa tn doanh nghip, hp tc x trong s ng k kinh doanh
d) ngh xem xt li, khng ngh v gii quyt n ngh, khng ngh
quyt nh tuyn b ph sn
Nhng ngi c Ta n thng bo v vic ph sn ca doanh nghip,
hp tc x c quyn ngh xem xt li, Vin kim st nhn dn cng cp c
quyn khng ngh quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn.
Khi nhn c ngh xem xt li, khng ngh, Ta n nhn dn ra
quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn phi gi h s v vic ph
sn km theo n ngh, khng ngh cho Ta n nhn dn cp trn trc tip
xem xt, gii quyt. Ngay sau khi nhn c h s v ph sn km theo n
ngh, khng ngh, Ta n nhn dn cp trn trc tip ch nh t gm 03 Thm
phn xem xt, gii quyt n ngh, khng ngh v gi h s v vic ph sn
cho Vin kim st nhn dn cng cp xem xt.

117

T Thm phn gii quyt n ngh, khng ngh ra mt trong cc quyt

nh sau:
- Khng chp nhn n ngh, khng ngh v gi nguyn quyt nh
tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn;
- Sa quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn;
- Hy quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn v giao h s
cho Ta n nhn dn cp di c thm quyn gii quyt li.) Xem xt n
ngh, kin ngh theo th tc c bit:
- Trong thi hn 15 ngy k t ngy Ta n nhn dn cp trn trc tip ra
quyt nh gii quyt ngh, kin ngh theo iu 112 Lut Ph sn nm 2014
m c n ngh xem xt li ca ngi tham gia th tc ph sn, kin ngh ca
Vin kim st nhn dn ti cao hoc kin ngh ca Ta n nhn dn th Chnh n
Ta n nhn dn ti cao xem xt li quyt nh khi c mt trong cc cn c
sau:
+ C vi phm nghim trong php lut v ph sn;
+ Pht hin tnh tit mi c th lm thay i c bn ni dung quyt nh
tuyn b ph sn m Ta n nhn dn, ngi tham gia th tc ph sn khng th
bit c khi Ta n nhn dn ra quyt nh.
- Trng hp c cn c quy nh nu trn, Ta n nhn dn ti cao yu
cu Ta n nhn dn ra quyt nh gii quyt ngh, kin ngh theo iu
112 Lut Ph sn nm 2014 chuyn h s v vic ph sn cho Ta n nhn dn
ti cao xem xt gii quyt.
- Trong thi hn 30 ngy k t ngy nhn c n ngh, kin ngh,
Chnh n Ta n nhn dn ti cao c quyn ra mt trong cc quyt nh sau:
+ Khng chp nhn ngh xem xt li, kin ngh v gi nguyn quyt
nh ca Ta n nhn dn cp di;
+ Hu quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn ca Ta n
nhn dn cp di, quyt nh gii quyt ngh xem xt li, kin ngh ca Ta
n nhn dn cp trn trc tip v giao h s v ph sn cho Ta n nhn dn cp
di gii quyt li.
- Quyt nh gii quyt n ngh, kin ngh ca Chnh n Ta n nhn dn
ti cao l quyt nh cui cng v c hiu lc php lut k t ngy ra quyt nh.
5.4 . Hu qu ca vic tuyn b ph sn
- Quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x b ph sn gii quyt theo
th tc rt gon, hoc sau khi Hi ngh ch n khng thnh, hoc sau khi c Ngh
quyt ca Hi ngh ch n khng min tr ngha v v ti sn ca ch doanh
nghip t nhn, thnh vin hp danh ca cng ty hp danh i vi ch n cha
c thanh ton n, tr trng hp cc bn c tho thun khc hoc php lut
c quy nh khc. Cc ngha v v ti sn pht sinh sau khi c quyt nh tuyn

118

b doanh nghip, hp tc x b ph sn c quyt nh theo quy nh ca php

lut v thi hnh n dn s v cc quy nh khc ca php lut c lin quan.
- Tr trng hp doanh nghip, hp tc x b tuyn b ph sn v l do
bt kh khng, ngi qun l, iu hnh, i din phn vn gp ca Nh nc
doanh nghip, hp tc x b tuyn b ph sn s b x l nh sau:
+ Ngi gi chc v Ch tch, Tng gim c, Gim c, thnh vin Hi
ng qun tr ca doanh nghip 100% vn nh nc b tuyn b ph sn khng
c m ng cc chc v bt ky doanh nghip nh nc no k t ngy
doanh nghip 100% vn nh nc b tuyn b ph sn.
+ Ngi i din phn vn gp ca Nh nc doanh nghip c vn nh
nc m doanh nghip b tuyn b ph sn khng c m ng cc chc
v qun l bt ky doanh nghip no c vn ca Nh nc.
+ Ngi gi chc v qun l ca doanh nghip, hp tc x b tuyn b
ph sn m c vi phm quy nh ti khon 1 iu 18, khon 5 iu 28, khon
1 iu 48 Lut Ph sn nm 2014 th Thm phn xem xt, quyt nh v vic
khng c quyn thnh lp doanh nghip, hp tc x, lm ngi qun l doanh
nghip, hp tc x trong thi hn 03 nm k t ngy Ta n nhn dn c quyt
nh tuyn b ph sn.
6. Thi hnh quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn
6.1. Th tc thi hnh quyt nh tuyn b ph sn:
- Trong thi hn 05 ngy lm vic k t ngy ra quyt nh tuyn b ph
sn, c quan thi hnh n dn s c trch nhim ch ng ra quyt nh thi hnh,
phn cng Chp hnh vin thi hnh quyt nh tuyn b ph sn.
- Sau khi nhn c quyt nh phn cng ca Th trng c quan thi
hnh n dn s, Chp hnh vin thc hin cc nhim v sau:
+ M mt ti khon ti ngn hng ng tn c quan thi hnh n dn s c
thm quyn thi hnh quyt nh tuyn b ph sn gi cc khon tin thu hi
c ca doanh nghip, hp tc x ph sn;
+ Gim st Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn thc hin
thanh l ti sn;
+ Thc hin cng ch thu hi ti sn, giao ti sn cho ngi mua
c ti sn trong v vic ph sn theo quy nh ca php lut v thi hnh n
dn s;
+ Sau khi nhn c bo co ca Qun ti vin, doanh nghip qun l,
thanh l ti sn v kt qu thanh l ti sn, Chp hnh vin thc hin phng n
phn chia ti sn theo quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn.
6.2 Yu cu Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn t
chc thc hin thanh l ti sn:
Trong thi hn 02 ngy lm vic k t ngy nhn c quyt nh phn
cng ca Th trng c quan thi hnh n dn s, Chp hnh vin c vn bn
119

yu cu Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn thc hin vic

thanh l ti sn. Vn bn yu cu ny cng phi c gi cho Ta n nhn dn,
Vin kim st nhn dn, ngi tham gia th tc ph sn.
Ti sn m Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn khng
thc hin c vic thanh l sau 02 nm k t ngy nhn c vn bn yu cu
ca Chp hnh vin, th Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn
phi chm dt vic thanh l ti sn v bn giao ton b giy t, ti sn ca
doanh nghip, hp tc x ph sn cho c quan thi hnh n dn s x l, thanh l
ti sn theo quy nh ca php lut.
6.3 Hnh thc thanh l ti sn:
a) nh gi ti sn
- Trong thi hn 10 ngy lm vic k t ngy ra quyt nh tuyn b ph
sn, Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn phi t chc nh gi
ti sn theo quy nh ca php lut.
Khi k hp ng dch v vi t chc thm nh gi th Qun ti vin,
doanh nghip qun l, thanh l ti sn khng c k hp ng thm nh gi
vi c nhn, t chc m mnh c quyn, li ch lin quan.
- Trng hp ti sn thanh l c nguy c b ph hy hoc b gim ng k
v gi tr th Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn xc nh gi
tr ti sn v thanh l theo quy nh ca php lut.
b) nh gi li ti sn
- Vic nh gi li ti sn c thc hin khi c vi phm nghim trong khi
nh gi ti sn dn n sai lch kt qu nh gi ti sn.
- Thm phn quyt nh nh gi li i vi trng hp bn ti sn ca
doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton nhm bo m chi ph ph
sn. Chp hnh vin quyt nh nh gi li i vi trng hp thanh l ti sn.
c) Bn ti sn
- Ti sn c bn theo cc hnh thc sau:
+ Bn u gi;
+ Bn khng qua th tc u gi.
- Vic bn u gi i vi ti sn l ng sn c gi tr t trn 10.000.000
ng v bt ng sn c thc hin theo quy nh ca php lut v bn u gi
ti sn.
Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c quyn tho thun
vi t chc bn u gi trong thi hn khng qu 05 ngy lm vic k t ngy
nh gi. Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn k hp ng dch
v bn u gi ti sn vi t chc bn u gi.
Trng hp Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn khng
tho thun c th Chp hnh vin la chon t chc bn u gi k hp
120

ng dch v bn u gi ti sn.
Vic k hp ng dch v bn u gi ti sn c tin hnh trong thi
hn 10 ngy k t ngy thm nh gi.
Vic bn u gi i vi ng sn phi c thc hin trong thi hn l
30 ngy, i vi bt ng sn l 45 ngy k t ngy k hp ng dch v bn
u gi ti sn.
- Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn bn u gi ti sn
thanh l trong cc trng hp sau:
+ Ti tnh, thnh ph trc thuc trung ng ni c ti sn cha c t chc
bn u gi hoc c nhng t chc bn u gi t chi k hp ng dch v bn
u gi ti sn;
+ ng sn c gi tr t 2.000.000 ng n 10.000.000 ng.
Vic bn u gi i vi ng sn phi c thc hin trong thi hn l
30 ngy, i vi bt ng sn l 45 ngy k t ngy nh gi hoc t ngy nhn
c vn bn ca t chc bn u gi t chi bn u gi.
- Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn bn khng qua th
tc bn u gi i vi ti sn c gi tr di 2.000.000 ng hoc ti sn thanh
l c nguy c b ph hy hoc b gim ng k v gi tr.
Vic bn ti sn phi c thc hin trong thi hn khng qu 05 ngy
lm vic k t ngy ban hnh quyt nh thi hnh quyt nh tuyn b ph sn
hoc quyt nh bn ti sn.
- Th tc bn u gi c thc hin theo quy nh ca php lut v bn
u gi ti sn.
6.4 nh ch thi hnh quyt nh tuyn b ph sn:
Th trng c quan thi hnh n dn s quyt nh nh ch thi hnh quyt
nh tuyn b ph sn trong cc trng hp sau:
- Doanh nghip, hp tc x b tuyn b ph sn khng c ti sn thanh
l, phn chia;
- Hon thnh vic phn chia ti sn ca doanh nghip, hp tc x b tuyn
b ph sn;
- Th trng c quan thi hnh n dn s bo co Ta n nhn dn gii
quyt ph sn v thng bo cho c nhn, c quan, t chc c lin quan v vic
nh ch thi hnh quyt nh tuyn b ph sn.
6.5 X l ti sn ca doanh nghip, hp tc x pht sinh sau khi c
quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn:
- Sau khi quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn m pht
hin giao dch dn s v hiu theo quy nh ti iu 59 Lut Ph sn nm 2014
th Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c quyn yu cu Ta
n nhn dn tuyn b giao dch v hiu, x l hu qu ca giao dch v hiu v
121

phn chia ti sn ca doanh nghip, hp tc x theo quy nh ti iu 54 Lut

Ph sn nm 2014.
- Sau khi quyt nh tuyn b doanh nghip, hp tc x ph sn m pht
hin ti sn ca doanh nghip, hp tc x cha chia th Ta n nhn dn
tuyn b ph sn xem xt v quyt nh phn chia ti sn theo quy nh ti iu
54 Ph sn nm 2014. Theo , ti sn ca doanh nghip ph sn c phn
chia theo th t nh sau:
+ Chi ph ph sn;
+ Khon n lng, tr cp thi vic, bo him x hi, bo him y t i
vi ngi lao ng, quyn li khc theo hp ng lao ng v tha c lao
ng tp th k kt;
+ Khon n pht sinh sau khi m th tc ph sn nhm mc ch phc hi
hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp tc x;
+ Ngha v ti chnh i vi Nh nc; khon n khng c bo m phi
tr cho ch n trong danh sch ch n; khon n c bo m cha c thanh
ton do gi tr ti sn bo m khng thanh ton n.
Trng hp gi tr ti sn khng thanh ton cc khon nu trn th
tng i tng cng mt th t u tin c thanh ton theo t l phn trm
tng ng vi s n. Trng hp gi tr ti sn ca doanh nghip, hp tc x sau
khi thanh ton cc mc trn m vn cn th phn cn li ny thuc v:
+Thnh vin hp tc x, hp tc x thnh vin;
+ Ch doanh nghip t nhn;
+ Ch s hu cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin;
+ Thnh vin ca cng ty trch nhim hu hn hai thnh vin tr ln, c
ng ca cng ty c phn;
+ Thnh vin ca Cng ty hp danh.- C quan thi hnh n dn s t chc
thc hin quyt nh phn chia ti sn theo quy nh ca Lut Ph sn.
7. Cc bin php bo ton ti sn trong gii quyt ph sn
bo ton ti sn phc v cho vic gii quyt ph sn, Lut Ph sn
nm 2014 c nhng quy nh nhm bo ton ti sn.
7.1. Cc giao dch b coi l v hiu
a) Giao dch ca doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton c
thc hin trong thi gian 06 thng trc ngy Ta n nhn dn ra quyt nh m
th tc ph sn b coi l v hiu nu thuc mt trong cc trng hp sau:
- Giao dch lin quan n chuyn nhng ti sn khng theo gi th trng;
- Chuyn khon n khng c bo m thnh n c bo m hoc c bo
m mt phn bng ti sn ca doanh nghip, hp tc x;

122

- Thanh ton hoc b tr c li cho mt ch n i vi khon n cha n

hn hoc vi s tin ln hn khon n n hn;
- Tng cho ti sn;
- Giao dch ngoi mc ch hot ng kinh doanh ca doanh nghip, hp
tc x;
- Giao dch khc vi mc ch tu tn ti sn ca doanh nghip, hp tc x.
b) Cc giao dch ca doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton
ti mc a nu trn c thc hin vi nhng ngi lin quan trong thi gian 18
thng trc ngy Ta n nhn dn ra quyt nh m th tc ph sn th b coi l
v hiu.
Nhng ngi lin quan bao gm:
- Cng ty m, ngi qun l cng ty m v ngi c thm quyn b
nhim ngi qun l i vi cng ty con;
- Cng ty con i vi cng ty m; doanh nghip do hp tc x thnh lp
i vi hp tc x;
- Ngi hoc nhm ngi c kh nng chi phi vic ra quyt nh ca c
quan qun l doanh nghip, hp tc x i vi hot ng ca doanh nghip, hp
tc x ;
- Ngi qun l doanh nghip, hp tc x i vi doanh nghip, hp tc x;
- V, chng, cha , cha nui, m , m nui, con , con nui, anh, ch,
em rut ca ngi qun l doanh nghip, hp tc x hoc ca thnh vin, c
ng s hu phn vn gp hay c phn chi phi;
- C nhn c u quyn i din cho nhng ngi quy nh ti cc im
a, b, c, d v khon 3 iu 59 Lut Ph sn nm 2014;
- Doanh nghip trong nhng ngi quy nh ti cc im a, b, c, d, , e
v h khon 3 iu 59 Lut Ph sn nm 2014 c s hu n mc chi phi vic
ra quyt nh ca c quan qun l doanh nghip ;
- Nhm ngi tho thun cng phi hp thu tm phn vn gp, c
phn hoc li ch cng ty hoc chi phi vic ra quyt nh ca cng ty.
c) Qun ti vin, doanh nghip qun l, thanh l ti sn c trch nhim
xem xt giao dch ca doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton, nu
pht hin giao dch nu trn th ngh Ta n nhn dn xem xt tuyn b giao
dch v hiu.
7.2. Tm nh ch, nh ch thc hin hp ng ang c hiu lc
a) Trong thi hn 05 ngy lm vic k t ngy Ta n nhn dn th l n
yu cu m th tc ph sn, nu xt thy vic thc hin hp ng ang c hiu
lc v ang c thc hin hoc cha c thc hin s c kh nng gy bt li
cho doanh nghip, hp tc x th ch n, doanh nghip, hp tc x mt kh nng

123

thanh ton c quyn yu cu Ta n nhn dn ra quyt nh tm nh ch thc

hin hp ng, tr trng hp x l cc khon n c bo m theo quy nh.
b) Trong thi hn 05 ngy lm vic k t ngy nhn c vn bn yu
cu, nu chp nhn th Ta n nhn dn ra quyt nh tm nh ch thc hin hp
ng; nu khng chp nhn th thng bo bng vn bn cho ngi yu cu bit.
c) Trong thi hn 05 ngy lm vic k t ngy Ta n nhn dn ra quyt
nh m th tc ph sn, Ta n nhn dn phi xem xt cc hp ng b tm
nh ch quy nh ti khon 1 iu 61 Lut Ph sn nm 2014 ra mt trong
cc quyt nh sau:
- Tip tc thc hin hp ng nu vic thc hin hp ng ang c hiu
lc v ang c thc hin hoc nu c thc hin s khng gy bt li cho
doanh nghip, hp tc x;
- nh ch thc hin hp ng v gii quyt hu qu theo quy nh ti
iu 62 ca Lut Ph sn.
d) Trng hp Ta n nhn dn quyt nh khng m th tc ph sn th
Ta n nhn dn quyt nh tm nh ch thc hin hp ng theo mc a nu
trn s quyt nh hy b quyt nh tm nh ch.
7.3. p dng cc bin php khn cp tm thi
Trong qu trnh gii quyt yu cu m th tc ph sn, ngi c quyn,
ngha v np n yu cu m th tc ph sn , Qun ti vin, doanh nghip qun
l, thanh l ti sn c quyn yu cu Ta n nhn dn c thm quyn tin hnh
th tc ph sn ra quyt nh p dng mt hoc mt s bin php khn cp tm
thi bo ton ti sn ca doanh nghip, hp tc x mt kh nng thanh ton,
bo m quyn, li ch hp php ca ngi lao ng. Cc bin php bao gm:
a) Cho bn hng ho d b h hng, hng ho sp ht thi hn s dng,
hng ho khng bn ng thi im s kh c kh nng tiu th; cho thu hoch,
cho bn hoa mu hoc sn phm, hng ho khc;
b) K bin, nim phong ti sn ca doanh nghip, hp tc x;
c) Phong to ti khon ca doanh nghip, hp tc x ti ngn hng; phong
ta ti sn ni gi gi;
d) Nim phong kho, qu, thu gi v qun l s k ton, ti liu lin quan
ca doanh nghip, hp tc x;
) Cm chuyn dch quyn v ti sn i vi ti sn ca doanh nghip,
hp tc x mt kh nng thanh ton;
e) Cm thay i hin trng i vi ti sn ca doanh nghip, hp tc x
mt kh nng thanh ton;
g) Cm hoc buc doanh nghip, hp tc x, c nhn, t chc khc c lin
quan thc hin mt s hnh vi nht nh;

124

h) Buc ngi s dng lao ng tm ng tin lng, tin cng, tin bi

thng, tr cp tai nn lao ng hoc bnh ngh nghip cho ngi lao ng;
i) Cc bin php khn cp tm thi khc theo quy nh ca php lut.
Ngoi nhng bin php ch yu nu trn, trong nhng trng hp c th,
c th p dng mt s bin php khc nh ng k giao dch bo m, nh ch
thi hnh n dn s hoc gii quyt v n./.
Phn 7
NHNG VN C BN CA PHP LUT V LAO NG
Php lut lao ng quy nh quyn v ngha v ca ngi lao ng v ca
ngi s dng lao ng, cc tiu chun lao ng, cc nguyn tc s dng v
qun l lao ng, gp phn thc y sn xut, pht trin kinh t x hi. B lut
lao ng nm 2012 c Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam
kha XIII, ky hop th 3 thng qua ngy 18/6/2012, c hiu lc thi hnh t ngy
1/5/2013 (B Lut ny thay th B lut Lao ng nm 1994 v cc ln sa i
b sung).
B Lut lao ng bo v quyn lm vic, li ch v cc quyn khc ca
ngi lao ng, ng thi bo v quyn v li ch hp php ca ngi s dng
lao ng, to iu kin cho mi quan h lao ng c hi ha v n nh, gp
phn pht huy tr sng to v ti nng ca ngi lao ng tr c v lao ng chn
tay, ca ngi qun l lao ng, nhm t nng sut, cht lng v tin b x
hi trong lao ng, sn xut, dch v, hiu qu trong s dng v qun l lao
ng.
1. Hp ng lao ng:
Hp ng lao ng l s tho thun gia ngi lao ng v ngi s
dng lao ng v vic lm c tr lng, iu kin lao ng, quyn v ngha v
ca mi bn trong quan h lao ng.
Hp ng lao ng phi c giao kt theo mt trong cc loi sau y:
- Hp ng lao ng khng xc nh thi hn;
- Hp ng lao ng xc nh thi hn;
- Hp ng lao ng theo ma v hoc theo mt cng vic nht nh c
thi hn di 12 thng.
Hp ng lao ng c giao kt bng vn bn v phi c lm thnh
hai bn, mi bn gi mt bn; tr trng hp i vi cng vic tm thi c thi
hn di 03 thng, cc bn c th giao kt hp ng lao ng bng li ni.
Hp ng lao ng phi c nhng ni dung ch yu bao gm cng vic
phi lm, thi gi lm vic, thi gi ngh ngi, tin lng, a im lm vic,
thi hn hp ng, iu kin v an ton lao ng, v sinh lao ng v bo him
x hi, Bo him y t i vi ngi lao ng. Hp ng lao ng c hiu lc k
125

t ngy cc bn giao kt tr trng hp hai bn c tha thun khc hoc php

lut c quy nh khc.
Ngi s dng lao ng v ngi lao ng tho thun v vic lm th,
thi gian th vic, v quyn, ngha v ca hai bn (Ngi lao ng lm vic
theo hp ng lao ng ma v th khng phi th vic). Tin lng ca ngi
lao ng trong thi gian th vic t nht phi bng 85% mc lng cp bc ca
cng vic . Thi gian th vic khng c qu 60 ngy i vi cng vic c
chc danh ngh cn trnh chuyn mn, k thut t cao ng tr ln; Khng
c qu 30 ngy i vi cng vic c chc danh ngh cn trnh chuyn mn
k thut trung cp ngh, trung cp chuyn nghip, cng nhn k thut, nhn vin
nghip v; khng qu 6 ngy lm vic i vi cng vic khc.
Khi gp kh khn t xut do thin tai, ho hon, dch bnh, p dng bin
php ngn nga, khc phc tai nn lao ng, bnh ngh nghip, s c in, nc
hoc do nhu cu sn xut, kinh doanh, ngi s dng lao ng c quyn tm
thi chuyn ngi lao ng lm cng vic khc tri ngh, nhng khng c
qu 60 ngy lm vic cng dn mt nm, tr trng hp c s ng ca
ngi lao ng. Ngi lao ng tm thi lm cng vic khc theo quy nh
c tr lng theo cng vic mi; nu tin lng ca cng vic mi thp hn
tin lng c th c gi nguyn mc tin lng c trong thi hn 30 ngy lm
vic. Tin lng theo cng vic mi t nht phi bng 85% mc tin lng cng
vic c nhng khng thp hn mc lng ti thiu vng do Chnh ph quy nh.
51

Ngi lao ng lm vic theo hp ng lao ng xc nh thi hn, hp

ng lao ng theo ma v hoc theo mt cng vic nht nh c thi hn di
12 thng c quyn n phng chm dt hp ng lao ng trc thi hn
trong nhng trng hp sau y:
- Khng c b tr theo ng cng vic, a im lm vic hoc khng
c bo m iu kin lm vic tha thun trong hp ng lao ng;
- Khng c tr lng y hoc tr lng khng ng thi hn
tha thun trong hp ng lao ng;
- B ngc i, quy ri tnh dc, cng bc lao ng;
- Bn thn hoc gia nh c hon cnh kh khn khng th tip tc thc
hin hp ng lao ng;
- c bu lm nhim v chuyn trch c quan dn c hoc c b
nhim gi chc v trong b my nh nc;
- Lao ng n mang thai phi ngh vic theo ch nh ca c s khm
bnh, cha bnh c thm quyn;
- Ngi lao ng b m au, tai nn iu tr 90 ngy lin tc i vi
ngi lm vic theo hp ng lao ng xc nh thi hn v mt phn t thi
hn hp ng i vi ngi lm vic theo hp ng lao ng theo ma v hoc
51

iu 37 B Lut lao ng

126

theo mt cng vic nht nh c thi hn di 12 thng m kh nng lao ng

cha c hi phc.
Khi n phng chm dt hp ng lao ng theo quy nh trn, ngi
lao ng phi bo cho ngi s dng lao ng bit trc.

127

Ngi lao ng lm vic theo hp ng lao ng khng xc nh thi hn

c quyn n phng chm dt hp ng lao ng, nhng phi bo cho ngi
s dng lao ng bit trc t nht 45 ngy tr trng hp lao ng n mang
thai nu c xc nhn ca c s khm bnh, cha bnh c thm quyn chng
nhn tip tc lm vic s nh hng xu ti thai nhi (Thi hn m lao ng n
phi bo trc cho ngi s dng lao ng tuy thuc vo thi hn do c s
khm bnh, cha bnh c thm quyn ch nh).
Ngi s dng lao ng khng c n phng chm dt hp ng lao
ng trong nhng trng hp sau y:
- Ngi lao ng m au hoc b tai nn lao ng, bnh ngh nghip ang
iu tr, iu dng theo quyt nh ca c s khm bnh, cha bnh c thm
quyn, tr trng hp quy nh ti im b khon 1 iu 38 ca B lut lao ng
2012.
- Ngi lao ng ang ngh hng nm, ngh v vic ring v nhng
trng hp ngh khc c ngi s dng lao ng cho php;
- Ngi lao ng l n trong cc trng hp quy nh ti khon 3 iu
155 ca B lut Lao ng.
- Ngi lao ng ngh vic hng ch thai sn theo quy nh ca php
lut v bo him x hi.
Khi hp ng lao ng chm dt theo quy nh ti cc khon 1, 2, 3, 5, 6,
7, 9 v 10 iu 36 ca B lut lao ng th ngi s dng lao ng c trch
nhim chi tr tr cp thi vic cho ngi lao ng lm vic thng xuyn t
12 thng tr ln, mi nm lm vic c tr cp mt na thng tin lng.
2. V tin lng
Tin lng l khon tin m ngi s dng lao ng tr cho ngi lao
ng thc hin cng vic theo tha thun (bao gm mc lng theo cng
vic hoc chc danh, ph cp lng v cc khon b sung khc).Tin lng ca
ngi lao ng do hai bn tho thun trong hp ng lao ng v c tr theo
nng sut lao ng, cht lng cng vic. Mc lng ca ngi lao ng khng
c thp hn mc lng ti thiu do Nh nc quy nh. Theo iu 90 B
Lut lao ng 2012 th mc lng ti thiu l mc thp nht tr cho ngi lao
ng lm cng vic gin n nht, trong iu kin lao ng bnh thng v phi
bo m nhu cu sng ti thiu ca ngi lao ng v gia nh ho. Ngi s
dng lao ng phi bo m tr lng bnh ng, khng phn bit gii tnh i
vi ngi lao ng lm cng vic c gi tr nh nhau.
Ngi s dng lao ng c quyn chon cc hnh thc tr lng theo thi
gian (gi, ngy, tun, thng), theo sn phm, theo khon nhng phi duy tr hnh
thc tr lng chon trong mt thi gian nht nh v phi thng bo cho
ngi lao ng bit trc t nht 10 ngy. Ngi lao ng c tr lng trc
tip, y , ng thi hn v ti ni lm vic. Trong trng hp c bit phi
tr lng chm, th khng c chm qu mt thng v ngi s dng lao ng
128

phi tr thm cho ngi lao ng mt khon tin t nht bng li sut huy ng
tin gi do Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b ti thi im tr lng.
Theo iu 97 B Lut lao ng th ngi lao ng lm thm gi c tr
lng tnh theo n gi tin lng hoc tin lng theo cng vic ang lm nh
sau:
- Vo ngy thng, t nht bng 150%;
- Vo ngy ngh hng tun, t nht bng 200%;
- Vo ngy ngh l, ngy ngh c hng lng, t nht bng 300% cha k
tin lng ngy l, ngy ngh c hng lng i vi ngi lao ng hng
lng ngy.
Nu ngi lao ng c ngh b nhng gi lm thm, th ngi s dng
lao ng ch phi tr phn tin chnh lch so vi tin lng gi ca ngy lm
vic bnh thng. Ngi lao ng lm vic vo ban m th c tr thm t
nht bng 30% tin lng tnh theo n gi tin lng hoc tin lng theo cng
vic ca ngy lm vic bnh thng.Cc ch ph cp, tr cp, nng bc, nng
lng v cc ch khuyn khch i vi ngi lao ng c tho thun trong
hp ng lao ng, tho c lao ng tp th hoc quy nh trong quy ch ca
ngi s dng lao ng.
3. Thi gi lm vic, thi gi ngh ngi
Thi gi lm vic bnh thng khng qu 08 gi trong 01 ngy v 48 gi
trong 01 tun. Ngi s dng lao ng c quyn quy nh lm vic theo gi
hoc ngy hoc tun; trng hp theo tun th thi gi lm vic bnh thng
khng qu 10 gi trong 01 ngy, nhng khng qu 48 gi trong 01 tun. Nh
nc khuyn khch ngi s dng lao ng thc hin tun lm vic 40 gi. Thi
gi lm vic khng qu 06 gi trong 01 ngy i vi nhng ngi lm cc cng
vic c bit nng nhoc, c hi, nguy him theo danh mc do B Lao ng Thng binh v X hi ch tr phi hp vi B Y t ban hnh.
Ngi s dng lao ng v ngi lao ng c th tho thun lm thm
gi, nhng khng c qu 50% s gi lm vic bnh thng trong 01 ngy,
trng hp p dng quy nh lm vic theo tun th tng s gi lm vic bnh
thng v s gi lm thm khng qu 12 gi trong 01 ngy; khng qu 12 gi
trong 01 ngy khi lm thm vo ngy ngh l, tt v ngy ngh hng tun (cn c
im b, khon 1 iu 4 Ngh nh 45/2013/N-CP); khng qu 30 gi trong 01
thng v tng s khng qu 200 gi trong 01 nm, tr mt s trng hp c
bit do Chnh ph quy nh th c lm thm gi khng qu 300 gi trong 01
nm. Sau mi t lm thm gi nhiu ngy lin tc trong thng, ngi s dng
lao ng phi b tr ngi lao ng c ngh b cho s thi gian khng
c ngh. Ngi lao ng lm vic lin tc 08 gi hoc 06 gi theo quy nh
ti iu 104 ca B lut lao ng c ngh gia gi t nht 30 pht, tnh vo
thi gi lm vic. Trng hp lm vic ban m, th ngi lao ng c ngh
gia gi t nht 45 pht, tnh vo thi gi lm vic. Ngoi thi gian ngh gia

129

gi quy nh nu trn, ngi s dng lao ng quy nh thi im cc t ngh

ngn v ghi vo ni quy lao ng.
Theo iu 111 B Lut Lao ng th ngi lao ng c 12 thng lm
vic cho mt ngi s dng lao ng th c ngh hng nm, hng nguyn
lng theo hp ng lao ng nh sau:
- 12 ngy lm vic, i vi ngi lm cng vic trong iu kin bnh
thng;
- 14 ngy lm vic i vi ngi lm cng vic nng nhoc, c hi, nguy
him hoc ngi lm vic nhng ni c c iu kin sinh sng khc nghit
theo danh mc do B Lao ng - Thng binh v X hi ch tr phi hp vi B
Y t ban hnh hoc lao ng cha thnh nin hoc lao ng l ngi khuyt tt;
- 16 ngy lm vic i vi ngi lm cng vic c bit nng nhoc, c
hi, nguy him hoc ngi lm vic nhng ni c iu kin sinh sng c bit
khc nghit theo danh mc do B Lao ng - Thng binh v X hi ch tr
phi hp vi B Y t ban hnh.
S ngy ngh hng nm c tng thm theo thm nin lm vic ti mt
doanh nghip hoc vi mt ngi s dng lao ng, c nm nm c ngh
thm mt ngy. Ngi lao ng c th tho thun vi ngi s dng lao ng
ngh hng nm thnh nhiu ln hoc ngh gp ti a 03 nm mt ln. Khi ngh
hng nm, nu ngi lao ng i bng cc phng tin ng b, ng st,
ng thy m s ngy i ng c i v v trn 02 ngy th t ngy th 03 tr
i c tnh thm thi gian i ng ngoi ngy ngh hng nm v ch c tnh
cho 01 ln ngh trong nm.
Ngi lao ng c ngh lm vic, hng nguyn lng trong nhng
ngy l, tt. Nu nhng ngy ngh theo quy nh trn trng vo ngy ngh hng
tun, th ngi lao ng c ngh b vo ngy k tip.
Ngi lao ng do thi vic, b mt vic lm hoc v cc l do khc m
cha ngh hng nm hoc cha ngh ht s ngy ngh hng nm th c thanh
ton bng tin nhng ngy cha ngh.
Ngi lao ng c ngh v vic ring m vn hng nguyn lng
trong nhng trng hp sau y:
- Kt hn, ngh ba ngy;
- Con kt hn, ngh mt ngy;
- B m (c bn chng v bn v) cht, v hoc chng cht, con cht,
ngh ba ngy.
Ngi lao ng c ngh khng hng lng 01 ngy v phi thng bo
vi ngi s dng lao ng khi ng ni, b ni, ng ngoi, b ngoi, anh, ch,
em rut cht; b hoc m kt hn; anh, ch, em rut kt hn.Ngi lao ng c
th tho thun vi ngi s dng lao ng ngh khng hng lng.
4. K lut lao ng, trch nhim vt cht
130

K lut lao ng l nhng quy nh v vic tun theo thi gian, cng ngh
v iu hnh sn xut, kinh doanh th hin trong ni quy lao ng. Ni quy lao
ng khng c tri vi php lut lao ng v php lut khc. Ni quy lao
ng bao gm nhng ni dung ch yu sau y: Thi gi lm vic, thi gi ngh
ngi; Trt t ti ni lm vic; An ton lao ng, v sinh lao ng ni lm vic;
Vic bo v ti sn v b mt kinh doanh, b mt cng ngh, s hu tr tu ca
ngi s dng lao ng; Cc hnh vi vi phm k lut lao ng ca ngi lao
ng v cc hnh thc x l k lut lao ng, trch nhim vt cht.
Doanh nghip s dng t 10 ngi lao ng tr ln phi c ni quy lao
ng bng vn bn c ng k ti c quan qun l nh nc v lao ng cp
tnh.
Vic x l k lut lao ng phi m bo y cc quy nh:
- Ngi s dng lao ng phi chng minh c li ca ngi lao ng;
- Phi c s tham gia ca t chc i din tp th lao ng ti c s;
- Ngi lao ng phi c mt v c quyn t bo cha, nh lut s hoc
ngi khc bo cha; trng hp l ngi di 18 tui th phi c s tham gia
ca cha, m hoc ngi i din theo php lut;
- Vic x l k lut lao ng phi c lp thnh bin bn.
Ngoi ra, i vi mt hnh vi vi phm k lut lao ng th khng c p
dng nhiu hnh thc x l k lut lao ng. Khi mt ngi lao ng ng thi
c nhiu hnh vi vi phm k lut lao ng th ch p dng hnh thc k lut cao
nht tng ng vi hnh vi vi phm nng nht.
Ngi lao ng khng b x l k lut lao ng khi ang trong thi gian:
Ngh m au, iu dng; ngh vic c s ng ca ngi s dng lao
ng; ang b tm gi, tm giam;ang ch kt qu ca c quan c thm quyn
iu tra xc minh v kt lun i vi hnh vi vi phm; Lao ng n c thai, ngh
thai sn; ngi lao ng nui con nh di 12 thng tui. ng thi khng x
l k lut lao ng i vi ngi lao ng vi phm k lut lao ng trong khi
mc bnh tm thn hoc mt bnh khc lm mt kh nng nhn thc hoc kh
nng iu khin hnh vi ca mnh.
Ngi vi phm k lut lao ng, tuy theo mc phm li, b x l theo
mt trong 03 hnh thc sau y:
- Khin trch;
- Ko di thi hn nng lng khng qu 06 thng; cch chc.
- Sa thi.
Hnh thc x l k lut sa thi ch c p dng trong nhng trng hp
sau y:
- Ngi lao ng c hnh vi trm cp, tham , nh bc, c gy thng
tch, s dng ma tu trong phm vi ni lm vic, tit l b mt kinh doanh, b
mt cng ngh, xm phm quyn s hu tr tu ca ngi s dng lao ng, c
131

hnh vi gy thit hi nghim trong hoc e do gy thit hi c bit nghim

trong v ti sn, li ch ca ngi s dng lao ng;
- Ngi lao ng b x l k lut ko di thi hn nng lng m ti
phm trong thi gian cha xo k lut hoc b x l k lut cch chc m ti
phm.
- Ngi lao ng t b vic 05 ngy cng dn trong 01 thng hoc 20
ngy cng dn trong 01 nm m khng c l do chnh ng.
Thi hiu x l vi phm k lut lao ng ti a l su thng, k t
ngy xy ra vi phm, trng hp hnh vi vi phm lin quan trc tip n ti
chnh, ti sn, tit l b mt cng ngh, b mt kinh doanh ca ngi s dng lao
ng th thi hiu x l k lut lao ng ti a l 12 thng.
Khi tin hnh vic x l vi phm k lut lao ng, ngi s dng lao
ng phi chng minh c li ca ngi lao ng. Ngi lao ng c quyn t
bo cha hoc nh lut s, bo cha vin nhn dn hoc ngi khc bo cha,
trng hp l ngi di 18 tui th phi c s tham gia ca cha, m hoc ngi
i din theo php lut; Khi xem xt x l k lut lao ng phi c mt ng
s v phi c s tham gia ca i din Ban chp hnh cng on c s trong
doanh nghip. Vic xem xt x l k lut lao ng phi c ghi thnh bin bn.
Ngi lao ng b khin trch sau 03 thng, hoc b x l k lut ko di
thi hn nng lng sau 06 thng, k t ngy b x l, nu khng ti phm th
ng nhin c xo k lut. Trng hp b x l k lut lao ng bng hnh
thc cch chc th sau thi hn 03 nm, nu tip tc vi phm k lut lao ng th
khng b coi l ti phm.
Ngi s dng lao ng c quyn tm nh ch cng vic ca ngi lao
ng khi v vic vi phm c nhng tnh tit phc tp, nu xt thy ngi lao
ng tip tc lm vic s gy kh khn cho vic xc minh. Vic tm nh ch
cng vic ca ngi lao ng ch c thc hin sau khi tham kho kin ca
t chc i din tp th lao ng ti c s. Thi hn tm nh ch cng vic
khng c qu 15 ngy, trng hp c bit cng khng c qu 90 ngy.
Trong thi gian b tm nh ch cng vic, ngi lao ng c tm ng 50%
tin lng trc khi b nh ch cng vic.
Trng hp ngi lao ng khng b x l k lut lao ng th c
ngi s dng lao ng tr tin lng cho thi gian b tm nh ch cng
vic.
Nhng quy nh cm khi x l k lut lao ng bao gm: Xm phm thn
th, nhn phm ca ngi lao ng; Dng hnh thc pht tin, ct lng thay
vic x l k lut lao ng; X l k lut lao ng i vi ngi lao ng c
hnh vi vi phm khng c quy nh trong ni quy lao ng.
5. An ton lao ng, v sinh lao ng

132

Moi doanh nghip, c quan, t chc, c nhn c lin quan n lao ng,
sn xut phi tun theo quy nh ca php lut v an ton lao ng, v sinh lao
ng.
Ngi s dng lao ng phi bo m ni lm vic t yu cu v khng
gian, thong, bi, hi, kh c, phng x, in t trng, nng, m, n, rung,
cc yu t c hi khc c quy nh ti cc quy chun k thut lin quan v cc
yu t phi c nh ky kim tra, o lng; bo m cc iu kin an ton
lao ng, v sinh lao ng i vi my, thit b, nh xng t cc quy chun k
thut quc gia v an ton lao ng, v sinh lao ng hoc t cc tiu chun v
an ton lao ng, v sinh lao ng ti ni lm vic c cng b, p dng;
kim tra, nh gi cc yu t nguy him, c hi ti ni lm vic ca c s
ra cc bin php loi tr, gim thiu cc mi nguy him, c hi, ci thin iu
kin lao ng, chm sc sc khe cho ngi lao ng; nh ky kim tra, bo
dng my, thit b, nh xng, kho tng; phi c bng ch dn v an ton lao
ng, v sinh lao ng i vi my, thit b, ni lm vic v t v tr d oc,
d thy ti ni lm vic; ly kin t chc i din tp th lao ng ti c s khi
xy dng k hoch v thc hin cc hot ng bo m an ton lao ng, v
sinh lao ng.
Ngi lao ng phi chp hnh cc quy nh, quy trnh, ni quy v an
ton lao ng, v sinh lao ng c lin quan n cng vic, nhim v c giao;
s dng v bo qun cc phng tin bo v c nhn c trang cp; cc
thit b an ton lao ng, v sinh lao ng ni lm vic; bo co kp thi vi
ngi c trch nhim khi pht hin nguy c gy tai nn lao ng, bnh ngh
nghip, gy c hi hoc s c nguy him, tham gia cp cu v khc phc hu
qu tai nn lao ng khi c lnh ca ngi s dng lao ng.
Ngi s dng lao ng phi cn c vo tiu chun sc khe quy nh
cho tng loi cng vic tuyn dng v sp xp lao ng. Hng nm, ngi s
dng lao ng phi t chc khm sc kho nh ky cho ngi lao ng, k c
ngi hoc ngh, tp ngh; lao ng n phi c khm chuyn khoa ph sn,
ngi lm cng vic nng nhoc, c hi, ngi lao ng l ngi khuyt tt,
ngi lao ng cha thnh nin, ngi lao ng cao tui phi c khm sc
khe t nht 06 thng mt ln. Ngi lao ng lm vic trong iu kin c nguy
c mc bnh ngh nghip phi c khm bnh ngh nghip theo quy nh ca
B Y t. Ngi lao ng b tai nn lao ng, bnh ngh nghip phi c gim
nh y khoa xp hng thng tt, xc nh mc suy gim kh nng lao
ng v c iu tr, iu dng, phc hi chc nng lao ng ng theo quy
nh ca php lut. Ngi lao ng sau khi b tai nn lao ng, bnh ngh
nghip nu cn tip tc lm vic, th c sp xp cng vic ph hp vi sc
kho theo kt lun ca Hi ng gim nh y khoa lao ng. Ngi s dng lao
ng phi qun l h s sc kho ca ngi lao ng v h s theo di tng hp
theo quy nh ca B Y t. Ngi lao ng lm vic ni c yu t gy nhim
c, nhim trng, khi ht gi lm vic phi c ngi s dng lao ng bo
m cc bin php kh c, kh trng.

133

Ngi s dng lao ng phi c ngi lm cng tc an ton lao ng, v

sinh lao ng. i vi nhng c s sn xut, kinh doanh trong cc lnh vc c
nhiu nguy c tai nn lao ng, bnh ngh nghip v s dng t 10 lao ng tr
ln ngi s dng lao ng phi c ngi c chuyn mn ph hp lm cn b
chuyn trch v cng tc an ton, v sinh lao ng.
Trong x l s c, ng cu khn cp, ngi s dng lao ng c trch
nhim sau y:
- Xy dng phng n x l s c, ng cu khn cp v nh ky t chc
din tp;
- Trang b phng tin k thut, y t bo m ng cu, s cu kp thi
khi xy ra s c, tai nn lao ng;
- Thc hin ngay nhng bin php khc phc hoc ra lnh ngng ngay
hot ng ca my, thit b, ni lm vic c nguy c gy tai nn lao ng, bnh
ngh nghip.
Ngi s dng lao ng c trch nhim i vi ngi b ti nn lao ng,
bnh ngh nghip nh sau:
- Thanh ton phn chi ph ng chi tr v nhng chi ph khng nm trong
danh mc do bo him y t chi tr i vi ngi lao ng tham gia bo him y
t v thanh ton ton b chi ph y t t khi s cu, cp cu n khi iu tr n
nh i vi ngi lao ng khng tham gia bo him y t.
- Tr tin lng theo hp ng lao ng cho ngi lao ng b tai nn
lao ng, bnh ngh nghip phi ngh vic trong thi gian iu tr.
- Bi thng cho ngi lao ng b tai nn lao ng, bnh ngh nghip
theo quy nh ti iu 145 ca B lut lao ng.
6. Quy nh i vi mt s nhm i tng lao ng:
Lao ng n
Nh nc bo m quyn lm vic ca ph n bnh ng v moi mt vi
nam gii, c chnh sch khuyn khch ngi s dng lao ng to iu kin
ngi lao ng n c vic lm thng xuyn, p dng rng ri ch lm vic
theo thi gian biu linh hot, lm vic khng tron ngy, khng tron tun, giao
vic lm ti nh. Nh nc c chnh sch u i, xt gim thu i vi nhng
doanh nghip s dng nhiu lao ng n.
Ngi s dng lao ng phi thc hin nguyn tc bnh ng nam n v
tuyn dng, s dng, nng bc lng v tr cng lao ng. Ngi s dng lao
ng phi u tin nhn ph n vo lm vic khi ngi tiu chun tuyn
chon lm cng vic ph hp vi c nam v n m doanh nghip ang cn.
Ngi s dng lao ng khng c sa thi hoc n phng chm dt hp
ng lao ng i vi lao ng n v l do kt hn, mang thai, ngh thai sn,
nui con di 12 thng tui, tr trng hp ngi s dng lao ng l c nhn

134

cht, b Ta n tuyn b mt nng lc hnh vi dn s, mt tch hoc l cht

hoc ngi s dng lao ng khng phi l c nhn chm dt hot ng.
Lao ng n mang thai nu c xc nhn ca c s khm bnh, cha bnh
c thm quyn chng nhn tip tc lm vic s nh hng xu ti thai nhi c
quyn n phng chm dt hp ng lao ng hoc tm hon thc hin hp
ng lao ng. Thi hn m lao ng n phi bo trc cho ngi s dng lao
ng tuy thuc vo thi hn do c s khm bnh, cha bnh c thm quyn ch
nh.
Lao ng n c ngh trc v sau khi sinh con l 06 thng, trng hp lao
ng n sinh i tr ln th tnh t con th 02 tr i, c mi con, ngi m c
ngh thm 01 thng v thi gian ngh trc khi sinh ti a khng qu 02 thng.
Ht thi gian ngh thai sn, nu c nhu cu, ngi lao ng n c th ngh thm
mt thi gian khng hng lng theo tho thun vi ngi s dng lao ng.
Lao ng cha thnh nin
Ngi lao ng cha thnh nin l ngi lao ng di 18 tui. Ni c s
dng ngi lao ng cha thnh nin phi lp s theo di ring, ghi y ho
tn, ngy sinh, cng vic ang lm, kt qu nhng ln kim tra sc kho nh ky
v xut trnh khi c quan nh nc c thm quyn yu cu.
Khng c s dng lao ng cha thnh nin lm nhng cng vic nng
nhoc, c hi, nguy him hoc ch lm vic, cng vic nh hng xu ti nhn
cch ca ho theo danh mc do B Lao ng - Thng binh v X hi ch tr
phi hp vi B Y t ban hnh. Thi gi lm vic ca ngi lao ng cha
thnh nin t 15 tui n di 18 tui khng c qu 08 gi trong 01 ngy
v 40 gi trong 01 tun. Thi gi lm vic ca ngi di 15 tui khng c
qu 04 gi trong 01 ngy v 20 gi trong 01 tun v khng c s dng lm
thm gi, lm vic vo ban m. Ngi t 15 tui n di 18 tui c lm
thm gi, lm vic vo ban m trong mt s ngh v cng vic theo quy nh
ca B Lao ng - Thng binh v X hi. Khng c s dng ngi cha
thnh nin sn xut v kinh doanh cn, ru, bia, thuc l, cht tc ng n
tinh thn v cc cht gy nghin khc. Ngi s dng lao ng phi to c hi
ngi lao ng cha thnh nin v ngi di 15 tui tham gia lao ng
c hoc vn ho.
Lao ng l ngi cao tui
Ngi lao ng cao tui l ngi lao ng nam trn 60 tui, n trn 55
tui. Nm cui cng trc khi ngh hu, ngi lao ng cao tui c rt ngn
thi gi lm vic hng ngy hoc c p dng ch lm vic khng tron thi
gian. Ngi s dng lao ng c trch nhim quan tm chm sc sc kho
ngi lao ng cao tui, khng c s dng ngi lao ng cao tui lm
nhng cng vic nng nhoc, nguy him hoc tip xc vi cc cht c hi c
nh hng xu ti sc kho ngi cao tui, tr trng hp c bit theo quy
nh ca Chnh ph. C th quy nh ti iu 11 Ngh nh 45/2013/N-CP nh
sau:
135

1. Vic s dng ngi lao ng cao tui lm cng vic nng nhoc, c
hi, nguy him ch c thc hin khi c cc iu kin sau y:
a) Ngi lao ng cao tui c kinh nghim, tay ngh cao vi thm nin
ngh nghip t 15 nm tr ln; c cp chng nhn hoc chng ch ngh
hoc c cng nhn l ngh nhn theo quy nh ca php lut;
b) Ngi lao ng cao tui c sc khe theo tiu chun do B trng
B Y t ban hnh i vi ngh, cng vic;
c) S dng c tnh thi im; khng qu 05 nm i vi tng ngi lao
ng;
d) Phi khm sc khe nh ky t nht 02 ln trong mt nm;
) C t nht 01 ngi lao ng khng phi l ngi lao ng cao tui
cng lm vic.
Lao ng l ngi khuyt tt
Nh nc bo tr quyn lao ng, t to vic lm ca lao ng l ngi
khuyt tt, c chnh sch khuyn khch v u i ngi s dng lao ng to
vic lm v nhn lao ng l ngi khuyt tt vo lm vic, theo quy nh ca
Lut ngi khuyt tt.
Ngi s dng lao ng phi bo m v iu kin lao ng, cng c lao
ng, an ton lao ng, v sinh lao ng ph hp vi lao ng l ngi khuyt
tt v thng xuyn chm sc sc kho ca ho. Ngi s dng lao ng phi
tham kho kin lao ng l ngi khuyt tt khi quyt nh nhng vn lin
quan n quyn v li ch ca ho.
Ngi s dng lao ng khng c s dng lao ng l ngi khuyt tt
suy gim kh nng lao ng t 51% tr ln lm thm gi, lm vic vo ban m;
lm cng vic nng nhoc, c hi, nguy him hoc tip xc vi cc cht c hi
theo danh mc do B Lao ng - Thng binh v X hi ch tr phi hp vi B
Y t ban hnh.
7. Ngi lao ng nc ngoi ti Vit Nam, lao ng nc ngoi
Ngi nc ngoi lm vic thng xuyn cho cc doanh nghip, t chc,
c nhn Vit Nam hoc cho cc doanh nghip c vn u t nc ngoi ti Vit
Nam phi c giy php lao ng do c quan nh nc c thm quyn ca Vit
Nam cp, tr cc trng hp theo quy nh ti iu 172 ca B lut lao ng.
Lao ng l cng dn nc ngoi vo lm vic ti Vit Nam theo cc hnh
thc sau y:
a) Thc hin hp ng lao ng;
b) Di chuyn trong ni b doanh nghip;
c) Thc hin cc loi hp ng hoc tha thun v kinh t, thng mi, ti
chnh, ngn hng, bo him, khoa hoc k thut, vn ha, th thao, gio dc, dy
ngh v y t;
136

d) Nh cung cp dch v theo hp ng;

) Cho bn dch v;
e) Lm vic cho t chc phi chnh ph nc ngoi, t chc quc t ti
Vit Nam c php hot ng theo quy nh ca php lut Vit Nam;
g) Tnh nguyn vin;
h) Ngi chu trch nhim thnh lp hin din thng mi;
i) Nh qun l, gim c iu hnh, chuyn gia, lao ng k thut;
k) Tham gia thc hin cc gi thu, d n ti Vit Nam.
(Theo iu 2 Ngh nh 102/2013/N-CP)
Ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi phi tun theo quy
nh ca php lut Vit Nam, php lut nc s ti, tr trng hp iu c
quc t m Vit Nam l thnh vin c quy nh khc. Cng dn Vit Nam lm
vic trong cc doanh nghip nc ngoi ti Vit Nam, trong khu cng nghip,
khu kinh t v khu ch xut, trong cc c quan, t chc nc ngoi hoc quc t
ti Vit Nam hoc lm vic cho c nhn l cng dn nc ngoi ti Vit Nam
phi tun theo php lut Vit Nam v c php lut bo v.
*************

137