Arratisje nga Shtimja: rasti klinik i Ahmet Qeriqit

Anti-heroi i ktij shkrimi, Ahmet Qeriqi nuk tematizohet n kta rreshta si plak senil dhe i
topitun nga dementia. Drejtori i Radios Kosova e Lir (t mos ngatrrohet me radion q
mbante t njejtin emn gjat kohs s lufts), prej kohsh sht kthye n nji eremit
vetmitar me allmn osmane n krye dhe ngrys ditt e fundit t jets s tij me fanitje pr
nji koh q skthehet ma: pr jenier shpatzhveshun q hakrrehen me Allahu ekber,
pr vezir e pashallar, pr hamame e eshme, pr ulema e pr xhami. Dhe shikimi i
prhumbet diku prtej Urs s Qabes. Saga pr lunatikun e Shtimjes mundet me u t
prmbyll me kaq: robi q e quen vetn drejtor i Radios Kosova e Lir tani ka mbet
fikall vet. Hetimet ndaj imamit vahabist, Shefqet Krasniqi q ngarkohet me akuzn pr
shprlarje parash, ngjajn me qen nji traum e vrtet meq e privon radion e lufts
nga nji prej sponzorve kryesor financiar dhe ideologjik. Miku i ngusht i lunatikut ton
nga Shtimja, imami Shefqet Krasniqi pr vite me radh n rezonancn e valve Ju flet
Kosova e Lir i prhapi msimet vahabiste, shum m mir sesa nga Xhamia e Madhe
n Prishtin. Megjith pshtirosjen e prgjithshme, ankesave t pambarimta dhe
qortimeve zemr-plasta t njerzve, lunatiku yn nga Shtimja vendosi me provue
alkimin ma t uditshme. Radio e Lufts tani do t bahej megafon i nji botvshtrimi
ekstremist pr gjithka q gjallnon n agorat tona. Si shpjegohet ndryshe kjo disonanc: a
bahen bashk dshmort q ran m flamuj kuqezi me hoxhallar e imam q falen pes
her n dit para portretit t Erdoanit, q teksa endin napr gishta tespihet kndojn
stikll Mar e Ersoyt e andrrojn ditn kur turq e shqiptar do t qafohen
prmallshm si vllazn. Sigurisht q plaku senil nga Shtimja nuk sht kaq djallzor por
t paktn di ta ndrroj gzofin: prej 2009-s e tutje, shteti turk ka rrit ndikimin dhe
pranin e tij nKosov, prpjestimisht e vllimisht po kaq sa Serbia. Nse Beogradi
vazhdon me mbajt t gjall pezhishkn e vet n Kosov prmes financimit t strukturave
paralele, edhe Turqia ka shnue prparime t frikshme n kt drejtim. Prania gjjithnji e
ma e prekshme e shtetit turk nuk shpjegohet nga terma patetik si vllazni e aleanc
mes miqsh. Ashtu sikur e sndrgjon Ahmet Davotugllu n librin e tij Thellsia
Strategjike, n zemr t politiks s jashtme turke n Ballkan sht orvatja me u rikthye
nBallkan nprmjet lidhjeve t pretendueme kulturore dhe investimeve ekonomike.
Njohja e Kosovs nga Ankaraja ishte vese prologu i gjithshtrimjes s Turkis n vendin
ton. Shrbimi Informativ Turk (Mill stihbarat Tekilat, MT) si dhe zgjatimi i tij
kryesor, TIKA, ka krijue nji rrjet t kapilarizuar demagogsh q bajn mos me i fitue
mendjet dhe zemrat e njerzve, n mnyr q n nji t nesrme t afrt penetrimi turk n
Kosov t natyralizohet si nji etablim i nj rendi natyror gjanash. Zaten, sforcimi pr me
rikonceptualizue historin shqiptaro-turke sipas nj perspektive islamike bahet asisoj sa e
kaluara lexohet me korrektes politike. N kt frym, ambasada turke tregohet tepr e
vmendshme q prmes rekomandimeve vllaznore t diktoj ose t fshij paragrafe t
tra nga librat e historis q t hiqet edhe hija e fundit e dyshimit pr paudhsit e t
kaluars. Ky sht flirti i viktims me dhunuesin e saj, si do t shprehej Ismail Kadare.
Dhe lunatiku yn nga Shtimja e kupton mir klimn e prgjithshme: ai prvjel mangt
dhe na rizbulon nji paneton vlerash e heronjsh t ri. Vezir t njohur e t panjohur,
jenier, bashibozuk, hoxhallar e kadinj na rizbulohen prej Qeriqit si arketipa t
shqiptarit t vrtet. Na rizbulon edhe Halil Patronn, jenierin e fundit dhe si ky na
paska nis nji hallakam midis Stambolli por nuk na thot nse patm hajr prej ktij

jenieri dhe banditve t tjer t pagdhendun - arketipa frymzues t mjediseve rustike

nKosov. Ashtu si turkofil t tjer t t gjitha ngjyrave, lunatiku nga Shtimja shkon
edhe nji hap ma tej: konceptimi islamik i historis duhet me i thjeshtzue gjanat asisoj q
e nesrmja me sjell ymetin monolit islamik: turq, shqiptar, sirian, jemenas e arab
krahprkrah n nji llogor kundr Perndimit. Pr lunatikun ton nga Shtimja nuk ka
randsi pse Perandoria Osmane nuk u njohu troh subjektiviteti shqiptarve, madje u
mohoi edhe krkesn minimale pr autonomi n nj koh kur Porta e Nalt dhe sulltani
me firmane u njihnin t drejta speciale mileteve ortodokse n Vilajetin e Shkupit, t
Manastirit dhe atij t Selanikut. Ndonse shkollat e para serbe n Vilajetin e Shkupit u
hapn qysh n vitin 1836, ndonse gazeta e par n Kosov u botua n osmanisht dhe
serbisht, ndonse Perandoria deri n ditn e fundit ndrseu aparatin e saj represiv kundr
shqiptarve, Qeriqi dhe turkofilat e tjer t t gjitha ngjyrave e madhsive nuk dnjojn
me jep prgjigjje pr t tilla voglsina. Her n oda e her n ajtore, misionart e
vllaznis perpetuale shqiptaro-turke dojn me na bind se Turqia sht aleat kryekreje i
shqiptarve. Shestojn ashtu si bajn cullt me ekipe futbolli sesi nse bahemi bashk
me Turkin do t jemi ma t fortit n kto an. Por asnjani nga kta misionar nuk merr
guximin me pohue t vrtetn e hidhun: fakti cullak qysh Turqia vazhdon me kultivue
marrdhanie gjithnji e ma intime me Serbin. Harrojn se n vitin 2009 ish-kryetari turk,
Abdullah Gyl midis Beogradi pohonte se Serbia sht faktori ky i stabilitetit n
Ballkan, nnteksti i t cils ishte trashja e marrdhanieve serbo-turke dhe ndarja e
rajonit n sfera t padukshme interesi. Ku mund t vrehet ky prpjestim ma shum sesa
n Kosov? Duke prfitue nga elitat e korruptueme politike, n procesin e turboprivatizimit dihet se kompanit turke patn theln ma t madhe t mishit. Turqia sot ka
pronsue asetet ma dobiprurse t ekonomis s Kosovs: kompania turke Limak sht
pronare e Aeroportit Adem Jashari, nji firm turke sht pronare e rrjetit t
shprndamjes s rryms elektrike - KEDS; nji konzorcium turk sht gjithashtu ndrtues i
autostrads ma t shtrenjt n Europ. T gjitha kto investime krijojn infrastrukturn e
till q Turkia arrin me nxjerr miliona euro nga Kosova, meq mallrat serbe dhe ato
turke n treg gzojn duopoly t harmonishm. Por Qeriqi me mutantt e tjer nuk
merakosen pr to: ata na mallngjejn me avazin e viktimizimit, ankohen kurvnisht me za
t nalt se paska turkofobi n Kosov, se t gjith kritikt e Turqis qenkan
islamofob e turli stigme tjetr. Por njerz t esllt, madje dashamir t huaj q e duan
sinqerisht Kosovn, prej kohsh kan trheq vrejtjen q shqiptart me pas kujdes prej
miqve t rrem (n kto linja ishte edhe deklarata e David Philips). Hajvanllqet pr
partneritet strategjik shqiptaro-turk mbesin prapseprap hajvanllqe q bajn
prshtypje ve te injorantt. Dy shtete shqiptare q mbahen me paterica n nj prapje t
mundimshme t konsolidimit t brendshm, ende nuk jan shnue n hart si faktor. Kjo
parakupton q do aleanc q nguten me e shpall jeniert, sht de-subjektivizim fatal
i shqiptarve, prkatsisht mplekjse n aventura kobzeza, ashtu si dikur Beqir Grebena,
oficeri osman me origjin shqiptare e vnoi n rrezik jete shtetin e sapo-formuem shqiptar
tu provue aleanc shqiptaro-turko-bullgare. Insinuata kryesore q e bajn turkofilt
sht kjo Europa nuk na do, Perndimi nuk na do se jemi shqiptar, prandaj le t gjuhemi
n kraht e bashk-vllzrve tan t fes. Kta gomer sikur harrojn q piknisht
Oksidenti anti-shqiptar u ba forca kryesore lvizore q i dha impuls lirimit t
shqiptarve n nji koh ku asnji shtet nga e ashtuquajtuna Konferenc Islamike nuk
guxoi me e sfidue Serbin e Millosheviqit, madje edhe sot purteken nga dashurikat e

vjetra q la pas Tito. Antipatia q smbon Perndimin nuk sht anti-shqiptarizm: ajo
sht vetm neveritje me mendsin e elitave t korruptueme, me honxho-bonxhot q
kan krijue kartele mafioze brenda shtetit. Kjo elit e delegjitimueme si brenda dhe jasht
vendit, ka gjet ve nj byrazer: regjimin e Erdoganit. Ky i fundit nuk e ka zor me e vnu
n loj nji pjes jo t vogl t shqiptarve duke prmendur sharlatanizma e duke nguc
sentimentin e tyne fetar. Si vren profesori boshnjak, Enver Kazaz teksa lamenton
rrshqitjen e Bosnjs drejt turkofilis, tu aludue n Bakir Izetbegoviqin nnvizon se elita
politike boshnjake po erdoganizohet - babzia pr me e zgjenue pushtetin e tu marr
tipare autokratike. Erdoganizmi i elitave sht nji proces komplementar q harliset me
rritjen e sentimentit pro-turk. Nuk sht udi q gjen gjithnji e ma shum shqiptar q e
ndjesojn Turkin si atdheun e vrtet t tyne, q lumnohen kur shohin tankset e ushtris
turke kah shkrumbojn kurdt e mjer, q besojn me gjith mend se Turkis i frikohet
Amerika, Rusia dhe krejt Europa. A nuk e prmendte ubrilloviqi n elaboratin e tij se
mnyra ma e mir pr me e ysht shprnguljen e shqiptarve n Turki sht kur tek ata do
t krijohej nji krenari shtetnore pr Turkin? Ndrkoh, anti-heroi jon, Ahmet Qeriqi
tash s fundmi i paska dhn frym nji shkrimi me titull q bie n sy edhe nga Aja Sofia e
Stambollit Tri personalitete madhore turke: Ertugruli, Ataturku dhe Erdogani. Ndonse
shkrimi nis me nj disonanc neveritse (futet n nji torb Ataturku sekularist me
Erdoganin teo-fashist), Qeriqi ndjen nevoj me e sigurue publikun e tij (qofshin n
ajtore apo kudo tjetr) e me mos me u merakos fort pr puin kundr demokracis
turke. Harron virani plak me than se ky pu ishte gati i paqen meq gjithka nisi si
luft brenda llojit: u rebeluen piknisht gjeneral dhe admiral q ma par ishin caktue n
detyr nga vet Erdoani teksa po spastronte ushtrin nga kundrshtart. N nj koh kur
regjimi i Erdoanit mungesn e legjitimitetit popullor e kompenson me retorik populiste
islamike dhe me masa drakonike ndaj opozits, sht e prishtme q revolta me nis ma
par brenda radhve t ushtris sesa n protesta q shtypen prgjakshm nga policia
fashiste e Erdoanit. Disa muej pas, Qeriqi si miliona turq t tjer e kujton puin si nj
ankth q desh i hangr kryet krejt rrjetit agjenturor q ka krijue Turkia n Kosov. Pr
takimin Putin-Erdoan q u zhvillue n nji serenitet diplomatik, ashtu si dhe pr krkimfaljen plot prulsi ndaj Netanjahut, Qeriq efendia ka ve nji heshtje domethnse. do
fjal tjetr sht e teprt. Arratisje nga Shtimja, ky kish me qen titulli kuptimplot q
portreton ditt e fundit t Qeriqit. Paradoksi qndron n faktin q ma normal duken
banort e prhershm t mendins s Shtimjes sesa turkofili, Ahmet Qeriqi q banon
disa qindra metra ma larg. Ajme!
Salih Mehmeti