1

Ksiga Wodnika
Autor Anonimowy

Wersja z 20.03.2011 roku,

zaktualizowana 25.04.2012
Polskie tumaczenie:
Andrzej Jurkiewicz

Copyright by Artur Jurkiewicz, Olenica

Wydruki, kopie, tej ksiki, rwnie jej fragmentw,
tylko za pisemn zgod waciciela praw i wydawcy

Szanowny Czytelniku,
jak zapewne wiesz, lub dowiadujesz si o tym, w tym momencie, The Book
of Aquarius, w oryginalnej angielskiej wersji jzykowej, jako wydanie
elektroniczne anonimowego autora, w formie ebooka, jest dostpna
bezpatnie, i jeli znasz wystarczajco dobrze jzyk angielski, niepotrzebne
jest Ci polskie tumaczenie. Wszystkie inne tumaczenia, dokonywane w
innych krajach, przez rnego typu wydawcw, s w peni patnymi
publikacjami, z nalenymi z tego tytuu, tym wydawcom, wycznymi
prawami autorskimi, odnonie dokonanego przez nich tumaczenia. Tak
samo jest w przypadku polskiego pierwszego wydania, z jakim masz teraz
o czynienia. Dlatego mam nadziej, e nie wywoa Twego oburzenia
konieczno pacenia, za co, co zostao udostpnione bezpatnie przez
anonimowego autora, co zreszt nie powoduje adnych protestw z jego
strony i jest przez niego akceptowane, tak jak miao, to miejsce choby w
przypadku wydania niemieckiej wersji, tej ksiki, przez niezwizane w
aden sposb z autorem wydawnictwo. Niemieckie wydanie ksikowe
kosztuje 20 Euro. Mam nadziej szanowny Czytelniku, e bdziesz
zadowolony z lektury Ksigi Wodnika, ktra by moe w przyszoci
doczeka si rwnie wydania drukowanego.

Wydawca

Sowo wstpne od Tumacza

Czy jest to, w ogle moliwe, aby w XXI wieku, w dobie zaawansowanej techniki, wysokich
technologii i nowoczesnej nauki, istniao co, o czym nauka powinna wiedzied, a przynajmniej
zakadad istnienie tego, jeli byoby to prawd. Wyciganie energii ycia z materii,
koncentrowanie jej, i stabilizowanie za pomoc trwaej formy metalu szlachetnego, srebra
lub zota, to koncepcje nadajce si do zastosowania, w powieci fantastycznej, a nie w
realnym wiecie, chciaoby si pomyled. Oczywicie wszystko to, jest nierealne, jeli przyjd
dogmaty przyjte przez fizyk, jako niewzruszalne. Jednym z takich dogmatw jest
wykluczenie istnienia eteru. Rzekomo udowodnione naukowo w dowiadczeniu MichelsonaMorleya, ktrzy nie uwzgldnili w swoim eksperymencie prawa Doplera. Fala rozchodzi si z
rn czstotliwoci, zalen od prdkoci rda wysyania tej fali, lub fala jest wysyana z
rn czstotliwoci zalen od kierunku ruchu, zgodnie z prawem Doplera. Spycony
eksperyment uznany przez fizyk za niewzruszalny dogmat.
Wedug Wikipedii : Koncepcja eteru wywodzi si ze starogreckiej koncepcji ywiow jako
podstawowych skadowych wiata materialnego. Pocztkowo, w ujciu Empedoklesa,
ywioy byy cztery: woda, powietrze, ogieo i ziemia. W filozofii Platona czsteczka pitego
ywiou miaa ksztat dwunastocianu foremnego Platon poczy koncepcj Empedoklesa z
pogldami atomistw, wskazujc, e rzeczywistod skada si z podstawowych czstek,
bdcych kolejnymi wielocianami foremnymi i odpowiadajcymi poszczeglnym ywioom.
Pity platooski wielocian foremny, dodekahedron, rni si od pozostaych waciwociami i
stanowi element z ktrego stworzone miay byd niebiosa. Ten pity ywio zostanie przez
Arystotelesa nazwany eterem. Eter wystpowa w filozofii przyrody a do XVIII w. Peni
wan funkcj jeszcze w pocztkach nauki nowoytnej, u Kartezjusza. Odrzuca on atomizm,
przyjmowa, e materia jest ciga, a przestrzenie midzy rzeczami wypenia wanie eter,
wprawiajcy je w cigy ruch wirowy. Mia on te byd odpowiedzialny za magnetyzm i
przyciganie ziemskie. Dla Isaaca Newtona eter by orodkiem poredniczcym w przesyaniu
siy grawitacji. Rozumowanie Newtona podj Immanuel Kant, ktry w swoim
przedkrytycznym dziele z roku 1755 pt. "Medytacje nad materi ognia" dochodzi do
przekonania, i eter jest wanie tym samym, co materia ognia. Koncepcja ywiow (w tym
eteru) zostaa zarzucona wraz z odkryciem tlenu przez Antoine'a Lavoisiera.
W nowoytnej nauce teoria eteru pojawia si pod koniec XIX wieku wraz z rozwojem teorii
elektromagnetyzmu, a nastpnie upada wraz z powstaniem szczeglnej teorii wzgldnoci.
Natomiast nazwy kwintesencja uywa si we wspczesnej kosmologii dla hipotetycznej
materii wytwarzajcej ujemne cinienie. W filozofii indyjskiej ten Arystotelesowski pity
ywio to akaa. Dakr ktra pozostaje zalena od jakoci tego elementu w czowieku jest w
kundalinijodze wiuddha.
Pojcie eteru, jednak nie jest obce wspczesnej kosmologii, ktra ukrya go pod nazw
ciemnej energii. Za Wikipedi: Ciemna energia hipotetyczna forma energii, ktra wypenia
ca przestrzeo i wywiera na ni ujemne cinienie, wywoujc rozszerzanie si Wszechwiata.
Jest to jedno z pojd wprowadzonych w celu wyjanienia przyspieszania ekspansji kosmosu
4

oraz problemu brakujcej masy we Wszechwiecie. Wyniki badao opublikowane w 2011

wydaj si potwierdzad istnienie ciemnej energii. *...+W 1998 roku dwie niezalene grupy
badaczy, wykorzystujc pomiary odlegych supernowych typu Ia wykryy, e tempo ekspansji
Wszechwiata ulega przyspieszeniu i to dokadnie tak, jak przewidywano. Przeprowadzone w
2003 roku nowe badania promieniowania dochodzcego z obszarw nieba o wikszym
zagszczeniu galaktyk dowodz, e promieniowanie dobiegajce do Ziemi ma wysz energi
(o czstotliwociach przesunitych w kierunku niebieskiej czci widma), co moe byd
interpretowane jako przejaw dziaania ciemnej energii.
Eter wszechobecna substancja, ktra przenika wszelk materi, bez wikszego oporu. Dwa
magnesy, przyblione do siebie biegunami jednoimiennymi odpychaj si, rnoimiennymi
przycign si do siebie. Czy nie moe byd, to spowodowane przepywem eteru, w polu o
ksztacie torusa? Ksztat tego pola mona zaobserwowad za pomoc opikw elaza. Wlot
eteru na biegunie pnocnym magnesu, wylot na poudniowym, dlatego dwa bieguny
jednoimienne bd zawsze si odpychad, a rnoimienne przycigad. Eter wyrzucany przez
poudniowy biegun magnesu, po przystawieniu drugiego magnesu stron pnocn, bdzie
przez niego wcigany, nastpi wzajemne przycignicie. Dwa poudniowe bieguny
wyrzucajce eter nigdy nie bd mogy zetknd si ze sob. Fizyka uywa pojcia sia np.
sia bezwadnoci, sia przycigania, grawitacji itd., tylko, e za tym pojciem nic nie stoi, jest
ono pustym sowem, lub niewiadom, o ktrej wiadomo, tylko, e istnieje, jeli chc si
wytumaczyd dowolne zjawisko fizyczne, uywa si pojcia sia, i co dalej ? Nic dalej, dalej
jest niewiadomod tego, czym bezporednio jest dane oddziaywanie. W przypadku
uwzgldnienia czego takiego, jak eter, sia natychmiast tumaczy swoje istnienie
przepywem eteru.
Wedug wspczesnej fizyki materia skada si z atomw, atom to jdro z krcymi wok
niego elektronami. Prd elektryczny jest definiowany, jako uporzdkowany ruch adunkw
elektrycznych. adunkiem elektrycznym ujemnym jest elektron, wic prd to rwnie
uporzdkowany ruch elektronw. Z rzekomymi elektronami, spotykamy si, przy gniazdku
elektrycznym, elektrownia wysya elektrony drutami, poruszaj si w uporzdkowany sposb
wypywajc z atomw, wpywaj do urzdzeo pobierajcych energi elektryczn. Takie
zuycie elektronw, ktrych pozbywaj si atomy, powinno skutkowad rozpadem przewodw
elektrycznych i turbin wytwarzajcych energi elektryczn w elektrowniach, deficyt
elektronw powinien dad znak o sobie szybko, przecie prd elektryczny to przepyw
elektronw, jednak nic takiego si nie dzieje. Czyby prd elektryczny mia cakowicie inn
natur, opart o istnienie eteru? Model atomu, w wiecie wypenionym po brzegi eterem i
przenikajcym go na wskro, jest stworzony w sposb nie biorcy pod uwag jego istnienia.
Czy taki model moe byd prawdziwy?
W ksice Johana von Manen z 1924 roku pt. Okkulte Chemie, trzecie wydanie,
przedstawiony jest model atomu uwzgldniajcy istnienie eteru, jest to ksika teozoficzna,
badania przeprowadzono na za pomoc wgldu jasnowidzw, zaangaowanych w to
przedsiwzicie. Oto jak przedstawia si model atomu i budowy materii wedug odczytw
jasnowidzw, na podstawie wyej wspomnianej ksiki:
5

Model atomu, w jego mskiej i eoskiej reprezentacji.

Atom z dokadnym przedstawieniem przepyww energii tworzcych jego model.

Aby mc zbadad konstrukcj atomu, zostanie zbudowana sztucznie pusta przestrzeo (za
pomoc aktywnoci siy woli, uczniowie o tym wiedz, e moliwe jest zbudowanie takiej
przestrzeni, przez wyparcie materii przestrzeni); jeeli w tak skonstruowanym murze zostanie
zrobiony otwr, natychmiast zaczyna pynd otaczajca sia i pojawiaj si trzy spirale, wiry,
ktre okrcaj si wzdu otworu, swoimi trzema spiralami, w dwa i p obrotu, nastpnie
wracaj do pocztku przez wntrze atomu, za pomoc ruchu spiralnego. Te spirale s
natychmiast otoczone przez siedem delikatniejszych spiral, ktre postpuj za pierwsz,
6

najbardziej zewntrzn na powierzchni, i wracaj przez wntrze atomu do punktu

pocztkowego, za pomoc ruchu spiralnego, jednak poruszaj si w przeciwnym kierunku, i w
ten sposb tworz kaduceusz z trzema pierwszymi. Kada z trzech grubszych spiral, wirw,
jeli rozoona na czci, tworzy zamknity piercieo, kada z siedmiu pozostaych
delikatniejszych spiral, rwnie rozoona na czci, tworzy zamknity piercieo. Siy, ktre
przepywaj i opywaj, pochodz z zewntrz, z czterowymiarowego planu ze wiata
astralnego.
Kada z siedmiu delikatniejszych spiral, jest znowu uformowana z siedmiu jeszcze
delikatniejszych, ktre w kolejnoci nastpujcej po sobie, znajduj si wzajemnie pod
odpowiednim ktem, kada delikatniejsza od poprzedniej, te nazywamy spiralkami.
Kada ze spiralek jest pobudzana si, poszczeglnego planu, tak, e cztery z nich s bieco
aktywne, jedna na kad rund.
*...+ W trzech wirach, spiralach, pyn siy elektryczne rnego rodzaju; siedem mniejszych
spiral drga wskutek pobudzania przez eteryczne wibracje, wszelkiego rodzaju, dwik,
wiato, ciepo itd. , maj siedem kolorw spektrum; daj siedem tonw naturalnej skali i
reaguj na szereg rnych rodzajw fizycznych oscylacji, rozbyskujc, dwiczc, pulsujc,
ciaa te poruszaj si nieustannie, w sposb niepojty, wspaniay i wietny.
*...+ Jeli ten atom podda si dziaaniu energii elektrycznej, hamuje to jego wasne obroty,
tzn. bd one wolniejsze. Poddane dziaaniu prdu elektrycznego atomy ustawiaj si w
rwnolege linie , atom w ksztacie przypominajcym serce odbiera prd poprzez wgbienie
w swojej grnej czci i wypuszcza szpicem na dole, ktry zostaje odebrany przez wgbienie
w nastpnym atomie itd. Atomy ustawiaj si w rzdy zawsze pod dziaaniem prdu.

Przepyw prdu elektrycznego przez atomy w przewodniku.

*...+ Atomy w stanie fizycznej materii , wystpuj w dwch typach, pod kadym wzgldem s
identyczne z wyjtkiem kierunku wirowania ich spiral i siy ktra przepywa. W pierwszym
przypadku si napywa z zewntrz z czterowymiarowego planu (z planu astralnego), wpywa
do atomu, przepywa przez niego i wypywa w fizycznym (materialnym) wiecie. W drugim
wypadku wypywa z fizycznego wiata, przechodzi przez atom i wpywa do wiata
astralnego; to znaczy znika ze wiata fizycznego.
Jeden jest podobny rdu, z ktrego wypywa woda, drugi podobny do otworu, w ktrym
znika woda. Ze wzgldu na przepywajc si nazywamy, pozytywnym, lub mskim, a drugi
dziki ktremu sia znika negatywnym, lub eoskim.

*...+ Dwa atomy, pozytywny i negatywny, przycigaj si, jeli zbli si do siebie, zaczynaj
wtedy krcid si jeden od drugiego, tworz stosunkowo trwa dwoistod. Taka czstka jest
neutralna. Poczenie trzech takich atomw lub wicej, moe byd pozytywne, negatywne, lub
obojtne, stosownie do wewntrznej struktury.
*...+ Istniej trzy stany materii pomidzy stanem atomowym (pojedynczy atom, przyp. Tum.) i
gazowym (czstki pierwiastki, jakie znamy, przyp. Tum), w ktrych znajdujemy uznane
chemiczne elementy.
Wedug informacji podanych w ksice, wyrniamy nastpujce stany materii, jeli chodzi o
ilod atomw budujcych t materi, liczc od najbardziej licznego stanu.
Elemental stan z ktrym mamy do czynienia, gdy rozpuszczamy chemiczne elementy;
proto-elemental podpodzia stanu powyej; meta-proto-elemental podpodzia stanu
powyej; hyper-meta-proto-elemental podpodzia stanu powyej; po tym ostatnim
wystpuje ju tylko stan, w ktrym mamy wycznie pojedyncze atomy.
Ze wzgldu na podobieostwo eterycznego atomu do serca, w niektrych schematach
pogldowych powizania energetyczne, midzy atomami przedstawione s za pomoc
maych serc.
Poniej przykad poczeo atomw na poziomie hyper-meta-proto-elemental, liczba atomw
na tym poziomie nie moe przekroczyd 7.

Materia typu E2

Poczenia atomw na poziomie meta-proto-elemental:

Materia typu E3
8

Materia na poziomie proto-elemental :

Materia typu E4
Wodr buduje 18 atomw, ktre na poszczeglnych poziomach, tworz odpowiednie ukady
poczeo. Cakowita liczba 18 atomw dzieli si na dwie grupy atomw, kada po 9 sztuk, w
pierwszej znajduje si 5 pozytywnych-mskich i 4 negatywne eoskie, w drugiej grupie
odwrotnie 5 eoskich, 4 mskie jest to poziom atomowy, czyli w sumie 9 mskich atomw i
9 eoskich. Na poziomie hyper-meta-proto-elemental (E2) tworz struktury energetyczne,
skadajce si z trzech atomw kada, razem szed takich grup, z ktrych 3 skadaj si z
dwch atomw pozytywnych i jednego negatywnego, i pozostae 3 z dwch atomw
negatywnych i jednego pozytywnego. Na poziomie meta-proto-elemental (E3) niektre
komponenty szeciu wczeniejszych , cz si w pary i tworz now struktur energetyczn,
na poziomie E3, mamy ju tylko cztery takie ukady, stworzone z wczeniejszych szeciu.
Poziom proto-elemental, to ju dwie grupy powizanych ze sob atomw w mniejszych
podgrupach z rn przewag pozytywnych lub negatywnych atomw. Poziom elemental
(E5) to ju gotowy wodr, jaki wystpuje w przyrodzie, nazywany przez wspczesn chemi
pod postaci, w jakiej jest tu przedstawiony, pojedynczym atomem wodoru. Z
przedstawionego schematu widad, e jest poczony wzajemnymi oddziaywaniami
pozytywnymi i negatywnymi.

Model budowy wodoru na poszczeglnych poziomach stanw materii.

Liczba atomw, ktra buduje zoto wynosi 3546 sztuk , 3546/18 = 197, masa atomowa zota
to 196,97, bardzo blisko liczby, ktra powstaje przez podzielenie cakowitej liczby atomw
zota przez liczb atomw podstawowego budulca materii, jakim jest wodr. Masa atomowa
we wspczesnej nauce, to jedna dwunasta izotopu wgla C12, ktra jest zbliona do masy
wodoru. Liczba atomw budujcych srebro to 1945 sztuk, 1945/ 18=108,05, masa atomowa
srebra wynosi 107,87, itd. itd.
Cay ten wielopostaciowy ukad materii, pozwala odnied wraenie, uporzdkowanej materii,
dajcej si opisad za pomoc geometrii. Tak jak zrobi, to Platon, przedstawiajc materi za
pomoc ywiow, ktrymi posuguje si alchemia, a majcych swoje odzwierciedlenie w
wielocianach foremnych, bdcych podstawowym elementem witej geometrii.

10

Bryy platooskie reprezentujce poszczeglne ywioy, z ktrych zbudowana jest materia,

wg Platona

Gdzie w tym wszystkim umiejscowiona jest energia ycia, ktra jest gwnym budulcem
Kamienia Filozoficznego, bdcym reprezentacj tej energii w bardzo skoncentrowanej jej
iloci? Sia napdzajca atom, w ksice Okkulte Chemie okrelona jest, jako Fohat. To
jedna z trzech uniwersalnych si teozofii, oprcz prany i kundalini. W jodze odpowiednikiem
Fohat, jest Prana pisana wielk litr P, Prana przenika cae uniwersum, byaby wic
analogiczna do eteru. Energia ycia ma swj odpowiednik eoski i mski, czego uosobieniem
jest Biay i Czerwony Kamieo Mdrcw, eter nie jest, ani eoski, ani mski. W ksice Andre
van Lysebeth pt. Pranajama dynamika oddechu, na podstawie wiedzy joginw, Prana
pisana wielk liter, jest okrelana, jako energia kosmiczna, pojmowan jako caod,
natomiast prana pisana ma liter, to energia zrnicowana przejawiana w dowolnej
formie. Magnetyzm jest przejawem prany, podobnie, jak elektrycznod i grawitacja. Kada
istota jest zawirowaniem Prany. Wnioski, jakie mona z tego wycignd, to, e energia ycia,
to Prana w ruchu, wirujca Prana, wirujca w prawo, lub w lewo, czyli mska, lub eoska,
tak, jak w przypadku modeli atomw, pozytywnego i negatywnego. Ale czy tym w
rzeczywistoci jest energia ycia, np. pojedynczymi atomami, mogcymi zbudowad kad
dostpn we wszechwiecie materi? To s tylko wywody, ktre mog byd prawdziwe, albo i
nie, ale wydaj si, przynajmniej mnie, bardziej prawdopodobne od tego, co jest
prezentowane przez wspczesn mechanik kwantow, ktrej nie rozumiej sami jej twrcy,
a wspczesny model atomu oderwany jest od wszelkich praw fizycznych dziaajcych w
normalnym wiecie. Tumaczenie procesw zachodzcych w naturze w sposb, nie dajcy
si zrozumied jest wynaturzone, wic nieprawdziwe, jakby mg powiedzied, dowolny
alchemik o fizyce kwantowej i nieuznawaniu przez t nauk pojcia eteru.
Chciabym jeszcze dodad wyrazy uznania i podziwu, oraz ogromne podzikowania, dla
Anonimowego autora tej ksiki i poprosid czytelnika o wyrozumiaod z powodu
ewentualnych niedocignid w tumaczeniu tekstu, mogcych wynikad, ze zbyt krtkiego
czasu, jaki miaem do dyspozycji, przy tumaczeniu The Book of Aquarius.
.
Tumacz

11

Spis Treci
01. Wprowadzenie.................................................................................................................. 14
02. Sowo Wstpne ................................................................................................................. 16
03. Czym jest alchemia ........................................................................................................... 18
04. Jak to dziaa ...................................................................................................................... 24
05. Moc Kamienia ................................................................................................................... 26
06. Niewiara............................................................................................................................ 36
07. Interpretacje ...................................................................................................................... 50
08. Zamt ................................................................................................................................. 56
09. Tajemnica .......................................................................................................................... 63
10. Ying-Yang .......................................................................................................................... 71
11. Cykl natury .............................................................................................................................
12. Powstawanie metali ..............................................................................................................
13. Szmaragdowa tablica .............................................................................................................
14. Z czego jest wytwarzany ? ....................................................................................................
15. Czas .......................................................................................................................................
16. Ogrzewanie ...........................................................................................................................
17. Inne metody ..........................................................................................................................
18. Rozumienie pism ...................................................................................................................
19. Wstpne rozpoznanie ............................................................................................................
20. Aparat ....................................................................................................................................
21. Pierwsza czd .......................................................................................................................
22. Druga czd ...........................................................................................................................
23. Czarne stadium ......................................................................................................................
24. Biae stadium .........................................................................................................................
25. Fermentacja ...........................................................................................................................
26. Sprzecznoci ..........................................................................................................................
27. Czerwone stadium .................................................................................................................
28. Powielanie .............................................................................................................................
29. Projekcja ................................................................................................................................
30. Wygld ...................................................................................................................................
12

31. Wiecznie Ponce Lampy .......................................................................................................

32. Tawkin ....................................................................................................................................
33. rda Religijne .......................................................................................................................
34. Prehistoria ..............................................................................................................................
35. Historia Kamienia ...................................................................................................................
36. O Historii Kamienia .................................................................................................................
37. O czasu ..................................................................................................................................
38. Nicolas Flamel.........................................................................................................................
39. Paracelsus ...............................................................................................................................
40. Rokrzyowcy .......................................................................................................................
41. Francis Bacon..........................................................................................................................
42. Robert Boyle ...........................................................................................................................
43. James Price .............................................................................................................................
44. Fulcanelli.................................................................................................................................
45. Dokd oni poszli ? ...................................................................................................................
46. Szambala.................................................................................................................................
47. UFO .........................................................................................................................................
48. Nowy Porzdek wiata ...........................................................................................................
49. Mitologia ................................................................................................................................
50. Frekwencje i poziomy .............................................................................................................
51. Uniwersa w uniwersach .........................................................................................................
52. Przepowiednie alchemikw ...................................................................................................
53. Posowie .................................................................................................................................
54. Pom .....................................................................................................................................
55. Pytania i odpowiedzi ..............................................................................................................
56. Bibliografia..............................................................................................................................

13

01. Wprowadzenie

Sika ta zostaa napisana po to, aby ujawnid tajemnic, ktra jest ukrywana od
ponad 12000 lat. Kamieo Mdrcw, Eliksir ycia, rdo Modoci, Ambrozja,
Soma, Amrita, Nektar Niemiertelnoci wszystko to s nazwy tej samej rzeczy.
Z biegiem historii tajemnic t wykorzystywa may krg osb, aby wyduyd swoje
ycie o setki lat, cieszc si przy tym wspaniaym zdrowiem, dostpem do
nieograniczonego bogactwa i wieloma innymi przymiotami. Kilku nielicznych
zachowao t tajemnic dla siebie, poniewa wiedzieli, e czas jeszcze nie dojrza,
eby dad wolny dostp do tego wszystkim ludziom. Niektrzy zachowali tajemnic dla
siebie z zazdroci, ignorancji egoizmu, zepsucia.
W historii Kamienia i w historii ludzkiej rasy, a po dzi dzieo, pojawiaj si liczne
tajne stowarzyszenia ukryte zakapturzone postacie i mistyczne symbole. Taka
teatralnod jest dziecinna i powierzchowna. Jest bezcelowym, szukanie wiata w
cieniu.
Kamieo Mdrcw dziaa, dokadnie tak samo jak jego wytworzenie, wedug w peni
naturalnych naukowych regu. Prawda jest zawsze prosta, pikna i atwa do
zrozumienia.
Kamieo Mdrcw jest prawdziwy; moesz go sam zrobid. Czyni on starych ludzi
ponownie modymi, leczy wszystkie rodzaje chorb i wszystkie cierpienia, przeduy
Twoje ycie, przeksztaci kady metal w zoto i i jeszcze duo wicej, czego si dowiesz
z tego, co nastpuje. To nie jest aden mit, lub metafora to jest fakt.
Nie oceniaj prosz tej ksiki, zanim jej nie przeczytasz. To nie jest ksika z rodzaju
tych pytkich ezoterycznych ksiek, ktre strona za stron s wypenione
bezsensownymi frazami. Ta ksika ma wicej sensu ni wszystko, co przeczytae do
tej pory. Epoka tajemnic przemija. Dlatego pisz t ksik prostym jzykiem.
Mityczne przypowieci s dzisiaj cakowicie nie na miejscu. Ta ksika nie zwiera
adnych ukrytych znaczeo ani kodw; wszystko jest wyuszczone jasno i wyranie.
Uywam krtkich i dobitnych zdao, aby przekazad dawne znaczenie.
Rozdzia 1 to wprowadzenie.
Rozdzia 2 jest przedmow.
Rozdzia 3 -18 zawieraj teori alchemii.
Rozdziay 19-30 zawieraj praktyczne instrukcje wytwarzania Kamienia.
Rozdziay 31- 33 obejmuj dalsze informacje na temat Kamienia.
14

Rozdziay 34 39 traktuj o historii Kamienia

Rozdziay 50 51 zawieraj tematy filozoficzne.
Rozdzia 52 przepowiednia alchemika.
Rozdzia 53 to posowie.
Rozdzia 54 proba o pomoc w dystrybucji tej ksiki.
Rozdzia 55 zawiera pytania zadawane po pierwszym wydaniu.
Rozdzia 56 bibliografia.

Prawda jest dziwniejsza od fikcji, dzieje si tak, gdy fikcja musi si opierad
na prawdopodobieostwie; prawda nie.
Samuel Clemens (znany take jako Mark Twain)

15

02. Sowo wstpne

Jestem przyjacielem Sokratesa i Platona, ale jeszcze bardziej ni nim,

jestem przyjacielem prawdy.
Alexander von Suchten: A Dialogue, XVI - XVII (?)

rzeka t ksik kademu, kogo znasz. Jeli uczestniczysz w grupie dyskusyjnej w

Internecie : napisz o tym. Jeli pracujesz w mediach poinformuj o tym.
Przetumacz j na inne jzyki. Uczyo wszystko, co moesz, eby przekazad t ksik
do tak wielu ludzi, jak tylko to moliwe.
Znasz jakie tajemnice ? Teraz przyszed czas, eby je ujawnid. Zapomnij o wszystkich
obietnicach, lub przysigach ktre kiedykolwiek skadae. To wszystko to korupcja.
Jeli kto od Ciebie da obietnicy, eby skoczy ze skay, nie oznacza to, e musisz to
zrobid. Nie ma rzdw, spoeczeostw, firm, organizacji, to s tylko mgliste
koncepcje. One s nierealne, nie maj uczud. To ludzie s realni. Ich lojalnod
powinna dotyczyd innych ludzi i natury.
Prosz nie prbuj si doszukiwad , kim ja (Autor) jestem. Take nie pomagaj prosz,
innym w poszukiwaniach. Publikuj t ksik bez finansowych roszczeo , ale ryzykuj
bardzo wiele osobicie. Prosz respektuj to, i nie wystawiaj mnie na
niebezpieczeostwo. Jeli mylisz, e wiesz kim jestem, to prosz nie prbuj si ze mn
kontaktowad, i nie wspominaj o mnie nigdy. Nie rozmawiaj o mnie z innymi ludmi
przez telefon lub przez e-mail.
Ksika zawiera duo cytatw. Moesz znaled peny tekst odnonego rda, i
wyszukad dowolne zdanie cytatu w Google. Napisz odnony fragment tekstu
zawierajc go w cudzysw .
Wszystkie cytaty pochodz ze rde, ktre s dostpne w sposb wolny i bezpatny
w Internecie. rda wszystkich alchemicznych ksiek, ktre cytuje, pochodz z
nastpujcych stron: sacred-texts.com, forgottenbooks.org, rexresearch.com i
alchemywebsite.com. W trzech ostatnich znajdziesz take alchemiczne ilustracje
bezporednio na stronach, lub w ksikach, ale niestety adna nie rozpoznaa
prawdziwego znaczenia alchemii. Wszystkie te strony, jak i ramsdigital.com (ktra nie
jest dostpna bezpatnie) wywiadczyy wiatu du przysug, publikujc
alchemiczn literatur w Internecie.
16

Kluczem nastpujcego SHA-1 hash-kodu, jest wiersz, ktry napisaem, w jzyku,

ktry nie musi byd koniecznie jzykiem angielskim. Poniewa jest tylko jeden moliwy
klucz, ktry wytwarza widniejc pod spodem wartod hash-u, jeli algorytm SHA-1
bdzie uyty z nim, poniewa nie jest moliwym, obliczenie klucza z wartoci hash-u ,
za pomoc tego, mog w kadym czasie w przyszoci udowodnid, e jestem
prawdziwym autorem. Pierwotnie planowaem, przy kadej aktualizacji ksiki, lub
jeli napisabym now ksik, wytwarzad nowy klucz i wartod hash-u. Ale poniewa
ju teraz dod czsto przeredagowuj t ksik, a take mam stron internetow,
bd uywa klucza tylko, w przypadku gdybym musia kogo zdyskredytowad, kto
bdzie prbowa opublikowad rzekom kontynuacj ksiki, lub jeli miayby powstad
wtpliwoci, co do mojego autorstwa , odnonie moich przyszych publikacji. Lub byd
moe take wtedy, gdy zdecydowabym si ujawnid moj tosamod. Ale to jest
ekstremalnie nieprawdopodobne.

80f0ff3fe5d1d64fa1ed32796b92aff404914edc
Tydzieo po pierwszej angielskiej publikacji forgottenbooks.org zaoferowa mi
darmowy hosting dla tek ksiki; take zostao stworzone forum. Jeli chciaby
skierowad jakie pytanie do mnie (Autora) , moesz to teraz zrobid za pomoc
poniszego. Gdzie znajdziesz aktualne wersje angielskiego wydania tej ksiki, jak
take forum:

http://bookofaquarius.forgottenbooks.org

17

03. Czym jest alchemia

Natura cieszy si swoj natur, natura zawiera natur, ulepsza

natur, umniejsza natur, natura jest nadrzdna wobec natury.
Anonymous: A Magnificent and Select Tract on Philosophical Water,
XIII - XVII (?)

lchemia jest sztuk naladujc i przypieszajc natur. Przestawia naturaln

sztuk i nauk. W alchemii w rzeczywistoci nic nie wytwarzamy, wszystko co
robimy, to zapewnienie warunkw naturze, aby moga robid, to co robi. Dlatego
Kamieo Mdrcw nie jest wytworem alchemikw, lecz jest on wytworzony przez
natur. Alchemik dba tylko o warunki, dziki ktrym natura moe pracowad
efektywnie, nie bdc przy tym niepokojon.
Wielu mdrcw, naukowcw i uczonych we wszystkich czasach (za
Hermes) ju w dawnych czasach przed potopem - pisao wiele o
przygotowaniu Kamienia Mdrcw; a poniewa mona ich pisma zrozumied
bez znajomoci ywych procesw natury, mona dojd do wniosku, e napisali
to rozmylnie, aby zastpid nam studia prawdziwego wiata wok nas. Ale
poniewa nie zboczyli oni z prostych drg natury, mog nas jednak czego
nauczyd, co my w tych wyksztaconych czasach, jeszcze zawsze mamy do
nauki, poniewa kierujemy si ku tym rzeczom, ktre uchodz za najbardziej
postpowe gazie naszej nauki i pogardzaj studium tak prostych rzeczy jak
naturalne powstawanie. Przeto darujemy wicej uwagi niemoliwym
rzeczom, ni tym obiektom , ktre przed naszymi oczami wystawiaj si na
pokaz; wyrniamy wicej przez wyrafinowan spekulacj, ni przez waciwe
studium natury i znaczenia nauk mdroci. To jest jedna z najbardziej
zaskakujcych cech ludzkiej natury, e nie zwracamy uwagi na te rzeczy, ktre
wydaj si nam dobrze znane, a podamy nowych i nie znanych.
Rzemielnik, ktry osign w swojej sztuce najwiksz biegod, nie zwraca
uwagi na te rzeczy, i powica si innej dziaalnoci, bo inaczej frymarczy
swoj wiedz. Nasze stsknione pragnienie wikszej wiedzy, pdzi nas stale
do przodu do ostatniego celu, po ktrym spodziewamy si absolutnego
spokoju i spenienia.
18

[...] Natura jest zgodnie z tym jedna, prawdziwa, prosta, samowystarczalna,

stworzona przez Boga, wypeniona oczywistym, uniwersalnym duchem. Jej
cel i pocztek znajduj si w Bogu. Jest zawarta cakowicie w Bogu, poniewa
Bg stworzy wszystkie rzeczy, natura jest przyczyn wszystkich rzeczy: nie ma
niczego innego poza natur na wiecie, ani wbrew naturze.
*...+ Sztuka powinna wywoad niezawodny i trway efekt, musi id ciek
natury i pozwolid si prowadzid jej metodom. Musi powierzyd si
prowadzeniu natury, dopki natura postpuje miao naprzd i wznosi si
ponad ni, podczas gdy ona dalej trzyma si swoich granic.
*...+ W naszej sztuce wic jest wanym, aby moliwie dokadnie naladowad
procesy. Potrzebne jest rdo ciepa, zmiana wody w powietrze, cig
powietrza, ktrego dyfuzja poprzez pory ziemi, powoduje jego ponowne
pojawienie si jako skondensowanego w formie pynnej wody.
Michael Sendivogius: The New Chemical Light, XVII w.

Natura jest jedna, mwi Florus, i jeli czowiek nie podda si jej
prowadzeniu, zepsuje swoje dzieo.
[...] Przemiana nieczystych metali w srebro i zoto przez projekcj Kamienia
naladuje (za pomoc przypieszonego procesu) metody natury, dlatego jest
ona naturalna.
*...+ W procesie wytwarzania zota, sztuka alchemii nie wymaga tego, aby
naladowad ca prac natury. Ona nie tworzy metali, przecie ona nie
rozwija ich z metalicznej pierwszej substancji; siga tylko po niedokooczone
dzieo natury (tzn. niedokooczone metale) i dokaocza prac (transmutuje
metale w zoto).
Peter Bonus: The New Pearl of Great Price, 1338

Alchemik ostatecznie wytwarza kamieo w ten sam sposb, jak sadzi si drzewo,
wsadzajc nasiono do ziemi i zostawiajc je na par lat w spokoju. Gdy, tylko nasiono
19

jest zasiane, i jeli warunki s odpowiednie ronie samo przez si - w harmonii z

natur.
Tak jak czowiek, zboa i zioa s wytwarzane i rodz si kade z nich ze
swojego specyficznego ziarna, tak, lub w ten sam sposb jest wytwarzane i
przygotowywane prawdziwe lekarstwo staroytnych (od ktrego nie ma
lepszego) z najdoskonalszych cia i esencji.
[...] Wszystko wytworzone i zrodzone, zostao wytworzone i wykonane ze
swojego specyficznego nasiona (1) i przynalenego (2) podoa.
Henry Nollius: The Chemists Key, 1617

Nie ma prawdziwego tworzenia, oprcz tych rzeczy, ktrych natura jest taka
sama. Rzeczy mog byd tworzone tylko w zgodzie z natur. Czarny bez lub
db nie wydadz gruszek; nie zbierzesz winogron z ciernia, ani fig z ostu,
rzeczy wydaj im podobne lub te, ktre odpowiadaj ich naturze, wszelkie
drzewo ma swj wasny owoc.
[..] Tak tworzy wiec mdry czowiek za pomoc sztuki w krtkim czasie, to co
moe dokonad natura z upywem tysicy lat. Jednake nie jestemy tymi,
ktrzy robi metal, lecz czyni to sama natura. Take nie moemy
przeksztacid jednej rzeczy w inn; to jest natura, ktra dokonuje tej
przemiany. My nie jestemy niczym innym, ni prostymi sugami w tym
dziele.
Roger Bacon: The Root of the World, XIII w .

Jeli w tym miejscu stawiasz pytanie, jak to wszystko ma prowadzid do Kamienia

Mdrcw, wytumacz Ci to nieco janiej. Kamieo Mdrcw jest wytworem natury. W
rzeczywistoci przedstawia on nawet cel natury. Jeli wic mgby znaled
substancj, ktra jest bardzo czysta i przesycona energi ycia, i zapewniby jej
odpowiednie warunki, ktre sprzyjaj jej naturalnemu rozwojowi, wtedy pozwalasz
naturze, podjd dziaania, i to w przypieszony sposb. Gdy tylko proces dobieg
kooca, Natura bdzie dla Ciebie mied ukooczony Kamieo Mdrcw. To jest bardzo
proste i kompletnie naturalne, i w tym jest zawarta dua czd caej tajemnicy.

20

Wyjani to jeszcze raz, w inny sposb: Kamieo Mdrcw jest nazw tego, co si
otrzymuje, jeli natura to ukooczya, co w cigu caego dnia czynia. Ziemia i cae
uniwersum przechodz przez ten proces. Jeli jednak znajdziesz substancj, ktr jest
odpowiednio dojrzaa przez natur, oczyd j, umied w zamknitym systemie, lub w
mikrokosmosie, wtedy natura ukooczy rozwj tej substancji, na dugo przed tym,
zanim skooczy to, z wszystkim innym. Tak bdziesz mia do czynienia z rezultatami
natury wczeniej i moesz korzystad ze wszystkich cudownych waciwoci, podczas
gdy reszta wiata bdzie tkwid jeszcze w guanie.
Chemiczny rozwj naszej substancji odbywa si w jej wntrzu, i jest
spowodowany dziaaniem natury.
*...+ Nasz mdry nauczyciel Platon objawi: Kady chop, ktry planuje dobry
zasiew, wybiera najpierw yzne pole, orze i nawozi je wybornie, plewi kady
chwast, uwaa nadal na to, eby jego wasne ziarno byo wolne od obcych
domieszek. Gdy powierzy ziarno ziemi, potrzebuje ona wilgoci, albo deszczu ,
eby ziarno rozoyd, i przycignd do nowego ycia. Potrzebuje take ognia,
ciepa sooca, aby wywoad dojrzewanie. Wymagania naszej sztuki s
spokrewnione z natur. Najpierw musisz przygotowad zasiew, to znaczy,
uwolnid materi od wszystkich nieczystoci, za pomoc metody, ktr
znajdziesz w szczegach przedstawion w sentencjach mdrcw, ktre
pozwalam temu traktatowi cytowad. Potem potrzebujesz dobrego gruntu, na
ktrym wysiejesz twojego Merkurego i Sooce; ta ziemia musi najpierw byd
uwolniona ze wszystkich obcych elementw, tak eby moga wydad dobry
plon.
Anonymous: The Glory of the World, Or, Table of Paradise, 1526

Tak moe o takim zestawieniu, ktre nosi w sobie cnoty wszystkich rzeczy ,
byd prawdziwie powiedziane, e w jednej kropli zawarty jest cay wiat.
Benedictus Figulus: Man, the Best and Most Perfect of Gods Creatures,1607

Poza tym nauka kamienia jest tak wzniosa i wspaniaa, e w tym jest do
podziwiania nieomal caa natura i cay wszechwiat istot, jak w czystym
lustrze. Poniewa jest o rwny maemu wiatowi.

21

*...+Bg wczy w wiat swoj zagszczon istot za pomoc okrelonych

harmonii i muzycznych proporcji, ktre s ze sob poczone, tak e ten
wyszy wiat znajduje si w niszym, jednak na ziemski sposb. Obraz i
podobieostwo niszego wiata znajduje si rwnie w wyszym, ale na
niebiaoski sposb, i odpowiednio do przyczyny.*..+ Niektrzy filozofowie
porwnuj prac nad kamieniem do stworzenia wiata, jak do stworzenia
czowieka, i do jego naturalnoci.
Marsilius Ficinus: Book of the Chemical Art, XV w.

Natchniony aposto, wity Piotr, mwi nam, e Ziemia i jej dziea musz byd
strawione, i narodzi si nowy wiat, wspaniay i dobry, jak to jest napisane w
objawieniu.
Anonymous: An Anonymous Treatise Concerning the Philosophers Stone,
XII XVII w.(?)

Pisarze minionych czasw nazywali nasz kamieo mikrokosmosem; i nie ma

wtpliwoci, e takie zestawienie przypomina ten wiat, w ktrym yjemy.
Thomas Norton: The Chemical Treatise, Or, The Ordinal of Alchemy,1477

Dziki temu moemy zrozumied, jak powinnimy z tego naszego chaosu

utworzyd may filozoficzny wiat, najpierw musimy waciwie pojd wielk
tajemnic i postpowanie w tworzeniu wielkiego wiata, poniewa w naszej
pracy musimy rwnie trzymad ten porzdek, ktrym posuguje si najwyszy
twrca w stworzeniu wielkiego wiata.
Baron Urbigero: Aphorismi Urbigeriani, XLV., 1705

Ta woda nie moe byd przygotowana, uywajc dziwnych metod tego

wiata, lecz moe byd przygotowana przy uyciu naturalnych rodkw; razem
z natur i z natury. Te sowa s jasne i wyrane dla tych, ktrzy rozumiej.
Anonymous:
A Magnificent and Select Tract on Philosophical Water, XIII - XVII

22

Alchemia jest dlatego sztuk mikrokosmosu i przypieszania natury , przez ten

mikrokosmos.
Istnieje tylko jedna jedyna metoda dla caego dziea. My robimy tylko jedno,
mianowicie pozwalamy naturze, podjd jej dziaanie. Dodajc, czycimy jednake
najpierw substancj , i usuwamy, to co nie jest potrzebne.
Poniewa wiedza o naszej sztuce nie polega na wielkiej iloci, a wic duej
liczbie rzeczy, lecz na jednoci; nasz kamieo jest jednym, materia jest jednym,
naczynie jest jednym. Rzd jest jeden i dyspozycje s jedne. Caa sztuka i
dzieo s jedne, zaczyna si w jeden sposb, i kooczy si w jeden sposb.
Roger Bacon: The Root of the World, XIII

Przygotowuje si to z jednej substancji, ktra jest znana sztuce chemii; do

niej nic nie jest dodawane, nic si z niej nie zabiera, tylko jej nadmiar jest
usuwany.
Eirenaeus Philalethes: A Brief Guide to the Celestial Ruby, 1694

23

04. Jak to dziaa

amieo Mdrcw jest energi, ktra zostaa w wysokim stopniu skoncentrowana

i oczyszczona. To jest ta sama energia, ktr przyjmujesz oddychajc, jedzc lub
pijc. To jest energia, ktra zasila wszystkie formy ycia, i dlatego bd nazywa
j energi ycia (w koocu musz j jako nazywad, a termin energia ycia jest
samookrelajcym si).
Myl, e wikszod z nas ma odczucie tego, e pewien rodzaj energii ycia istnieje,
ktr otrzymujemy z naszego poywienia, z naszych napoi i z powietrza. Wszyscy
wiemy, e lepiej jest jed owoce ni ykad witaminy w tabletkach; wiemy, e w ich
soku lub w owocu jest co w rodku. Wiemy take, e surowe warzywa, s lepsze od
gotowanych. Wiemy e gotowanie niszczy dobro bdce w rodku. Jemy inne formy
ycia i wiemy, e nasze poywienie, jest tym lepsze dla nas, im bardziej jest ywe lub
wiee. Pozwala to rwnie powiedzied wiele o gbokim i rytmicznym oddychaniu, i
e nie chodzi o tlen, w przeciwnym razie osignlibymy ten sam efekt, wdychajc po
prostu wicej tlenu, jednak nie jest to konieczne w tym przypadku.
Chod waciwa metoda oddychania i kierowania Chi (eteryczna esencja) w
ciele, tak jak konsumpcja rolinnego lekarstwa moe przeduyd ludzkie ycie,
tak nie moe zapobiec w ten sposb mierci czowieka. Jednak konsumpcja
Shn Tan (boskie lekarstwo) przenosi t niemiertelnod na jedzcego i
umoliwia mu trwad dalej tak, jak niebo i chmury i jedzid w gr i w d na
chmurach jak smoki Tai Ching (wielka jasnod) .
Ko Hung:
On The Gold Medicine and On The Yellow and The White, IV w. (Chiny)

Energia ycia jest fizyczna w sensie, e moe byd zapana i uyta. Mona
powiedzied, e energia ycia jest najmniejsz czstk, z ktrej skadaj si wszystkie
inne czstki. Albo mona powiedzied, e wszystko skada si z energii, i e ta energia
znajduje si w surowej nieokrelonej formie (ktra wic jeszcze nie jest uformowana i
nie tworzy elementu)- i to byoby najbliej prawdy.
Wszystkie rzeczy bior swj pocztek w Chi (eteryczna esencja), ktra
uosabia zarwno wol jasnego nieba, jaki i wol zachmurzonej ziemi.

24

*...+ Gdy bambusowa rzecz poamie si, potrzeba bambusa do naprawy. Jeli
wyczerpie si energia czowieka, musi byd ponownie dostarczona,
pokrzepiajc go. Zastanw si nad tym. (Lekarstwo) moe znajdowad si
bezporednio przed twoimi oczami. Problem jest w tym, e zwykli ludzie nie
mog tego zauwayd.
Shih Hsing-lin, Disciple of Chang Po-tuan, And Hsieh Tao-kuang, Disciple
of Shih Hsling-lin, XI. XIII w. (Chiny)

Czowiek jest stworzony z ziemi i yje dziki powietrzu; poniewa powietrze

zawiera ukryte yciodajne poywienie, a to niewidzialnego ducha, ktry w
zakrzepym stanie przewysza cay wiat.
Michael Sendivogius: The New Chemical Light, XVII w.

Kamieo ktrego szukaj filozofowie, jest niewidzialnym i nieuchwytnym

duchem; [...] Kamieo jest take we wszystkim, to znaczy, natura jest we
wszystkim. A poniewa nosi w sobie wszystkie imiona, i natura jest caym
wiatem, kamieo wic ma wiele twarzy, i jest we wszystkim; chod niektrych
jest bliej, ni innych.
Marsilius Ficinus: Book of the Chemical Art, XV w.

Wszystko co daje cnot stabilnoci i trwaoci, posiado t cnot.

Benedictus Figulus:
A Golden and Blessed Casket of Natures Marvels,1607

Ziemia sama sobie nie daje siy, tylko yjcy duch, zamieszkujcy w niej, i tak
gdyby miao zabraknd ziemi ducha, byaby martwa, i nie mogaby wydad z
siebie pokarmu *...+ Z tego powiniene wiedzied mj uczniu sztuki, e samo
ycie jest czystym duchem.
Basilius Valentinus: Die Zwlf Schlssel, 5. Schlssel, 1677.

25

05. Moc Kamienia

yjani tutaj kilka moliwoci zastosowao Kamienia Mdrcw. Moliwoci jego

uycia s nieograniczone, niewyobraalne dla zwykego czowieka. W tym
rozdziale zaprezentuj najpierw tradycyjne moliwoci jego zastosowania.
Istniej dwie formy Kamienia Mdrcw: Biay Kamieo i Czerwony Kamieo. Biay
Kamieo transmutuje kady metal w srebro. Czerwony Kamieo jest potniejszy i
bardziej znany, transmutuje kady metal w zoto.
Ponadto powiniene wiedzied, e wytwarzanie zota i srebra, jest zaliczane do
najmniej cenionych efektw dziaania Kamienia. Kamieo wytwarza zoto i srebro nie
dlatego, e one same z siebie mogyby mied szczegln wartod. Przeciwnie jest
odwrotnie: poniewa mona je byo produkowad za pomoc Kamienia, a uywao si
na przestrzeni historii zawsze zota i srebra, jako rodka patniczego.
Zostaw tego, ktry stara si o t wiedz z powodu bogactwa i przyjemnoci,
tylko nie wierzyd, e to kiedykolwiek osignie. *...+ Dlatego s ci, ktrzy t
sztuk wykorzystuj, jako rodek do zdobycia doczesnego powaania,
przyjemnoci i bogactwa, najgupszymi wrd ludzi: i nigdy nie osign tego ,
czego szukaj, ile by nie powicili na to pienidzy, czasu lub trudu i jak
bardzo ich serca, rozum, myli nie byyby tym wypenione. Z tego powodu
mdrcy obwieszczaj wiatu swoj gbok pogard wzgldem doczesnego
bogactwa (wcale nie dlatego, e byo to samo w sobie z rzecz, a w pismach
witych poczytywane byo za wspaniay podarunek Pana, lecz z powodu jego
obrzydliwego wykorzystania ). Pogardzali tym, bo szkodzio to ludziom
podad za dobrem i prawd dlatego e wprowadza zoliwe zamieszanie w
ich postrzeganiu dobra i za.
Anonymous: The Sophic Hydrolith, Or, Water Stone of the Wise, XVII w.

Ale co szczeglnie pociga w naszych czasach, bezbone i przeklte robienie

zota, *ktre+ tak si rozmnoyo, e przede wszystkim sczce si katowskie
otrostwo jest pod tym uprawiane i wielu naduywa wcibstwa i
atwowiernoci do pouczania innych, a przez skromne osoby odtd jest
uwaane, jakby byo mutatio metallorum, najwyszym wierzchokiem i
fastigium filozofii, i ten sam Bg szczeglnie uprzejmie, mgby zrobid tak
26

tylko due masy i grudy zota , nastpnie omawiad wszechwiedzcego sercem

objawionego Boga z nieprzemylanymi probami , cierpitniczym
spojrzeniem: Tak owiadczamy niniejszym publicznie , e takie rzeczy s
faszywe i z prawdziwi filozofowie nie maj wiele wsplnego i robienie przez
nich zota jest tylko dodatkiem, tym podobnym maj jeszcze tysice lepszych
rzeczy.
Die Rosenkreuzer: Fama Fraternitatis, 1614.

Jeli jeszcze teraz nie rozumiesz, jak i dlaczego funkcjonuje Kamieo, i co jest w nim
aktywn zasad, to wszystko bdzie dla Ciebie brzmied niewiarygodnie. Ale jeli ju
raz poje, e Kamieo przedstawia po prostu skoncentrowan i wysokorozwinit
form energii, ktra jest prawdziwym poywieniem dla wszystkich rosncych rzeczy
(zwierzt, rolin, mineraw, itd.) , wtedy bdziesz nie tylko rozumia, jak Kamieo
moe wytworzyd tak szerokie spektrum cudw, lecz bdziesz mg sobie wyobrazid
inne jego moliwoci zastosowania.
Zaczn duszym cytatem, ktry dosyd dobrze ujmuje wszystkie tradycyjne moliwoci
jego zastosowania. Potem zaprezentuj szczegow list z czsto wymienianymi
zastosowaniami, ktre pochodz z alchemicznej literatury.
W swoim pierwszym stadium ukazuje si , jako nieczyste ziemskie ciao,
pene brakw. Tu ma ziemsk natur, leczy wszelkie zo i rany we
wntrznociach czowieka, czyni korzyci, i trawi dzikie miso, wypdza ze
zapachy, i leczy oglnie, we wntrz i na zewntrz. W swojej drugiej naturze
ukazuje si w wodnistej formie, adniejszej ni poprzednio, poniewa
(pomimo jeszcze mieszkajcej wewntrz niego niedoskonaoci) zyska wiele
cnt. Jest bliej prawdy i wykonuje swoje dzieo lepiej. W tej formie usuwa
przezibienia i silne gorczki, dziaa selektywnie na trucizny, ktre usuwa z
serca i puc, leczy rwnie urazy i skaleczenia, oczyszcza krew, a przyjmujc go
trzy razy dziennie, przynosi dua popraw przy wszystkich chorobach. W
swojej trzeciej formie pojawia si jako ciao powietrzne, jest oleistej natury,
prawie cakowicie uwolniony ze wszystkich niedocignid i w formie, ktra
pozwala wykonad wiele cudw, upiksza i wzmacnia ciao, zapobiega (w
maych ilociach zmieszanych z poywieniem) melancholii i zapaleniu ci,
podnosi ilod krwi i nasienia, e trzeba przeprowadzad czsto puszczanie krwi.
Rozszerza naczynia krwionone, leczy spalone soocem kooczyny, przywraca
ostrod wzroku, usuwa u rosncych osb wszystko co zbyteczne, leczy
uomnoci czonkw. W swojej czwartej naturze pojawia si w formie ognistej
(nadal nie uwolniony od wszystkich niedocignid, nadal troch wodnisty,
27

niewystarczajco wysuszony) z wieloma cnotami, odmadza starych, i

pozwala tym, ktrzy stoj na progu mierci, znowu zakwitnd. Zaaplikowane
ziarnko jczmienia tego ognia w winie jednemu z ostatnio wymienionych,
gdy osiga odek, pynie do jego serca, i odnawia go w oka mgnieniu,
wygania ca wilgod i trucizny, i przywraca naturalne gorco wtroby.
Aplikowany w maych dawkach starszym ludziom, znosi choroby podeszego
wieku, i daje starym mode serca i ciaa. Dlatego nosi on nazw Eliksir ycia.
W swojej pitej ostatniej naturze, pokazuje si w rozpromienionej
iluminujcej formie, nieskazitelny, promieniuje , jak zoto i srebro, posiada w
sobie wszystkie przedstawione moce i waciwoci,
ale jeszcze
cudowniejszym wyszym stopniu. W tym stanie, jego naturalne dziaanie
uchodzi za cud. Zaaplikuje si go na korzenie martwych drzew, oywaj
znowu i nosz licie i owoce. Zmiesza si olej lampy z tym duchem, bdzie
pond wiecznie, bez osabienia. Przeobraa krysztay w kamienie szlachetne
wszystkich kolorw, ktre tym pozyskanym w kopalni, w niczym nie ustpuj,
i dokona wielu innych niewiarygodnych cudw, ktrych niegodnym nie
powinno si ujawniad. Poniewa leczy on wszystkie ywe i martwe ciaa bez
pomocy innych medykamentw.
Theophrastus Paracelsus: The Book of the Revelation of Hermes, XVI w.

Zastosowanie 1: Uniwersalny lek dla ciaa

Czerwony Kamieo jest potniejszy od Biaego Kamienia. Pojedyncza dawka moe
mied bardzo duy efekt, w zalenoci od siy Kamienia i w zalenoci od tego, czy
chodzi o Biay , lub Czerwony Kamieo. Jednake dla dugotrwaego dziaania Kamieo
powinien byd przyjmowany (jedzony) codziennie, w przeciwnym przypadku ciao i
duch bd znowu sabsze.
Jeli si go przyjmuje, wyleczy kad chorob, a w wysokiej koncentracji uczyni
starsz osob zdrow i pen witalnoci, jak nigdy nie bya w swojej modoci.
Jeli przyjmie si go w wysokim steniu w jednej dawce, ciao uwolni si od
wszystkiego, co jest zbdne. To mogoby prowadzid do szokujcej transformacji, ktra
trwa kilka tygodni z odpadaniem skry, lub z wypadaniem wosw i zbw, ktre
potem odrastaj w lepszym stanie.
Jeli przyjmuje si go w wysokim steniu regularnie, jedzenie bdzie wtedy zbdne,
take przyjmowanie pynw, a nawet oddychanie, chocia mona to czynid mimo
tego. Ciao nie bdzie si nigdy starzed.
Wszystkie rany bd si goid ekstremalnie szybko, a ciepo lub zimno nikomu nie
zaszkodzi.
28

Przygotowane jako lekarstwo i sodkie jedzenie i przyjmowane przez usta,

moe byskawicznie przeniknd ludzkie ciao, pozwala panowad nad sob
kadej cielesnej rzeczy, niezniszczalna cnota i duch ycia, pomnaaj,
restauruj i ywi, grube i nieprzetrawione trawi, zbyteczne usuwaj,
pozwalaj naturalnej wodzie pynd strumieniami oraz zwikszaj naturalne
gorco, wzgldnie ogieo uspokajaj, lub podsycaj.
Wanie co wymienione, jest obowizkiem prawdziwego lekarza i
roztropnego filozofa. Poniewa dziki temu bdzie mona zachowad nasze
ciao przed zepsuciem, zwolnid proces starzenia, zachowad kwitnc modod,
jeli moliwe na wiecznod otrzymad, ale przynajmniej przed mierci i
rozkadem uchowad.
Benedictus Figulus: Man, the Best and Most Perfect of Gods Creatures,1607

Zaywaj ten bogosawiony proszek przez miesic , w iloci ziarenka

musztardy, w biaym winie lub w innym pynie, wczenie rano. Jest napotny,
wzgldnie wytwarzajcy pot, jeli w ogle, jest wyganiany z porw. Dziaa
przeczyszczajco, jeli w ogle, i jest wydalany na krzele. Jest moczopdny,
jeli w ogle, odchodzi z moczem. Nigdy nie wywouje jednak wymiotw,
poniewa byoby to wbrew naturze. *...+ Nie tylko oczyszcza ludzkie ciao,
orzewia caego czowieka, jeli jest regularnie przyjmowany przez kilka
tygodni.
Anonymous: The Crowning of Nature, XVI XVII w. (?)

*Nasz kamieo+ jest zotym drzewem, a kto kosztuje zawsze jego owocw,
nigdy znowu nie bdzie godny.
Peter Bonus (?): An Excellent Introduction to the Art of Alchemy, XIV w. (?)

Zastosowanie 2: Uniwersalny lek dla ducha

Kamieo wywouje u kadego najlepszy i najmocniejszy stan ducha. Bdziesz si w
stanie, uczyd si szybciej ni dziecko, i szybciej przyswajad obce jzyki. Take
wszystkich innych nowych umiejtnoci uczy wtedy si bez wysiku.
Byd moe najlepsz waciwoci Kamienia jest to, e uwalnia on od smutku, depresji i
cierpienia. Innych czyni uprzejmymi i czuymi.
29

 Nasza sztuka uwalnia nie tylko ciao, lecz take dusz z side niewoli i
niewolnictwa; uszlachetnia bogatych, pokrzepia i uwalnia biednych.
Doprawdy powinno byd powiedziane, e zaspakaja kad ludzk potrzeb,
zaradza kademu pitnu cierpienia.
Peter Bonus: The New Pearl of Great Price, 1338

Ten, ktry znalaz kiedy t sztuk dla siebie, nie moe podad niczego
wicej na wiecie, ni to , e bdzie mu zagwarantowane, suenie Bogu w
pokoju i bezpieczeostwie. Nie troszczy si ani o zbytek i lepe pozory. Chodby
y on tysice lat i sprawiby radod milionom ludzi, nie zbliyby si do celu
swoich yczeo.
An Anonymous Sage and Lover of Truth:
An Open Entrance to the Closed Palace of the King, 1645

Zastosowanie 3: Uniwersalne lekarstwo dla duszy

Kamieo oferuje dodatkowy pas ruchu sucy do wyprzedzania w drodze do
owiecenia. By postrzegany przez staroytnych Hindusw, Chioczykw,
Tybetaoczykw, jako jedyna metoda, za pomoc ktrej, bez medytacji, mona
osignd owiecenie. Dla staroytnych chioskich Taoistw, bya to metoda
preferowana.
Dziki przypieszonemu duchowemu wzrostowi, nieograniczonej energii ycia i Chi
moliwoci staj si w koocu nieograniczone i mona po prostu wszystko uczynid, lub
byd wszystkim.
Tan jest najwyszym i najbardziej drogocennym lekarstwem materialnego
ciaa. Udana mieszanka prowadzi do niekooczcych si zmian, wprawne
stosowanie umoliwia wzniesienie si i spotkanie chn tsung (prawdziwego
czowieka ), do tego rozwizuje (problem) wu shng (utraty ycia).
[...+ Jeli jeste w stanie pojd prawdziw natur Buddyzmu (tzn. stad si
Budd), nie bdziesz mg tego uniknd, rezygnacji ze swego obecnego ciaa, i
tam przyjcie innego ciaa. Co mogoby byd wyborniejszym, ni jednoczenie
mieszad wielkie Tan [lekarstwo]. Wtedy przezwyciysz wu to (adnego
przecieku) i bdziesz chen jen (prawdziwy czowiek, hsien).

30

*...+ Tylko nieliczni ludzie znaj bramy, hsan i pin . Nie chodzi przy tym o
nos i usta, jak niektrzy myl. Jeli przez wiele lat praktykujesz oddychanie,
jak moesz to zrobid, e zoty wu (wrona) tu apie (zajce) ?
Chang Po-tuan: Wu Chen Pien, Essay on the Understanding of Truth,1078

Kto zawsze przyjmuje te lekarstwa, wywinduje si wedug swego gustu w

gr, lub moe pozostad na tym wiecie.
Ko Hung: On The Gold Medicine and On The Yellow and The White, IV w.(Chiny)

Zastosowanie 4: Uniwersalne lekarstwo dla rolin

Kamieo pozwala rolinom w kadych warunkach, rosnd ekstremalnie szybko i
zdrowo.

Zastosowanie 5: Uniwersalne lekarstwo dla metali

Kamieo umoliwia, przeksztacid kady metal w srebro (za pomoc Biaego Kamienia)
lub w zoto (za pomoc Czerwonego Kamienia). Mona take zoto przeksztacid z
powrotem w mniej szlachetny metal.
Po tym, jak ta materia uzyskaa nieskaziteln biaod, nieskaziteln czerwieo,
i utrwalia je, koloruje wszystkie metale we wspaniae srebro i zoto.
Henry Nollius: The Chemists Key, 1617

Im czystsze s metale, i im wiksze ich podobieostwo do naszej substancji,

tym atwiej s recypowane przez tynktur, i tym doskonalej i szybciej odbywa
si proces regeneracji. Poniewa transformacja wymiata wszystko nieczyste i
nieprzydatne i usuwa to jak szlak. W ten sam sposb dotknite skaz
kamienie s transmutowane w szlachetne diamenty, i zwyke krysztay
koloruje, tak e rwnaj si drogocennym kamieniom. Jeszcze o wiele wicej
mona uczynid za pomoc tej tynktury, jednak te rzeczy nie powinny byd
odsonite wystpnemu wiatu. Te i podobne cnoty Kamienia uwaane s
przez mdrcw jako bahostki, tak samo, jak przez wszystkich chrzecijan,
ktrym Bg da swj najszlachetniejszy podarunek. Ci ludzie uwaaj to za
31

niegodziwe w porwnaniu do wiedzy o Bogu i jego dzieach, ktre dziki

kamieniowi s udzielane.
Anonymous: The Sophic Hydrolith, Or, Water Stone of the Wise, XVII w.

On *Raymond+ by pierwszy, ktry odkry metod, wytwarzania metali z

metalicznych regu, nie byo mu nie tylko dane, przemienid ow w zoto,
lecz nie transmutowad nawet zoto w ow, i zmienid biegu natury.
Peter Bonus: The New Pearl of Great Price, 1338

Kadego Merkurego metali I mineraw mona wznied , krok po kroku za

pomoc waciwoci innego Merkurego, a do doskonaoci ciaa
sonecznego, a po czym znowu zredukowad do stopnia i cnt dowolnego
metalicznego ciaa.
Benedictus Figulus: A Golden and Blessed Casket of Natures Marvels,1607

Zastosowanie 6: Uniwersalne lekarstwo dla mineraw

Kamieo moe byd uyty, do spowodowania wzrostu i rozwoju kamieni szlachetnych i
diamentw.
Tak daje nasz kamieo wszystko niedojrzaemu kamieniowi szlachetnemu i
powinie go doprowadzid do najwyszej doskonaoci.
Alexander von Suchten:
Explicatio Tincturae Physicorum Theophrasti Paracelsi, 1680

Zastosowanie 7: Kowalne szko

Kamieo moe zostad uyty, do uczynienia szka kowalnym, to znaczy, takim, e moe
byd gite do dowolnej formy, nie tukc si przy tym.
Nasza substancja jest ciaem z duchem, ktry czyni szko kowalnym i
przeksztaca krysztay w karbunkuy.

32

Anonymous German Sage: A Very Brief Tract Concerning the Philosophical

Stone, XV XVII w. (?)

Zastosowanie 8: Nieograniczona energia

Tradycyjnie, za pomoc Kamienia mona wytwarzad lampy, ktre pon wiecznie lub
przynajmniej przez tysice lat. Dlatego moe byd wykorzystany, do wytwarzania
prawie nieograniczonej iloci energii elektrycznej i dziki temu suy, jako rdo
energii. O wiecznie palcych si lampach napisz w pniejszym rozdziale, jeszcze
par szczegw. Kamieo ma kilka interesujcych moliwoci, ktre mogyby
umoliwid wprowadzenie technologii przyszoci.
Wieczny ogieo, gloryfikowany przez alchemikw, bdcy ogniem uywanym
niegdy przez ydw na otarzach ofiarnych, ktre nieustannie bez ganicia
pony, ktre take prorok Jeremiasz ukry przed pierwszym zburzeniem
Jerozolimy, ale potem ponownie odnalezione przez kapana Ezr, gdy wrciy
z Babel.
Alexander von Suchten:
Explicatio Tincturae Physicorum Theophrasti Paracelsi, 1680

Zastosowanie 9: Tworzenie ycia

Kamieo moe byd uyty do stworzenia zwierzt lub ludzi, poza onem matki, lub do
produkcji klonw. Jest moliwe tworzenie dziki Kamieniowi olbrzymw lub karw.
Take moliwe jest stworzenie hybryd, lub nowych gatunkw z rnych zwierzt,
nawet ze zwierzt i ludzi. O czym bdzie dokadniej w pniejszym rozdziale.
Znajdujemy w tym wiele dziwnych efektw: na przykad, nadal w nich
mieszka ycie, mimo rnych czci, ktre uchodz za wane dla ycia,
zdechy lub obumary: e te ktre wydaj si martwe, s budzone z powrotem
do ycia, i tym podobne. Testujemy na nich take wszystkie trucizny i inne
medykamenty, take chirurgi jako rodek. Za pomoc tej sztuki czynimy ich
wikszymi lub mniejszymi, ni s normalnie i odwrotnie pozwalamy
zachowad wielkod lub kurczymy; robimy je podnymi i gotowymi do rozrodu
inaczej ni ich gatunek, i odwrotnie, czynimy bezuytecznymi i bezpodnymi.
Oprcz tego zmieniamy kolor, form, ruchliwod, na wielorakie sposoby.

33

Znajdujemy rodki, aby mieszad i czyd rozmaite gatunki, ktre wyday wiele
nowych gatunkw i nie byy bezpodne, jak si powszechnie przyjmuje.
Francis Bacon: The New Atlantis, 1627

Na zakooczenie mamy list z dalszymi zastosowaniami Kamienia Mdrcw z ksiki

Francisa Bacona Magnalia Naturae, Praecipue Quoad Usus Humanos (Chlubne
dzieo natury, szczeglnie w odniesieniu do zastosowania na czowieku.) i tworz
suplement do dziea Bacona Nowa Atlantyda.
Wyduanie ycia.
Przywracanie modoci do pewnego stopnia.
Opnianie staroci.
Leczenie chorb, ktre s uwaa si za nieuleczalne.
agodzenie blu.
Uatwione i mniej obrzydliwe przeczyszczanie.
Wzrost siy i witalnoci.
Wzrost zdolnoci do znoszenia mki i blu.
Zmiana cery, po otyoci i wychudzeniu.
Zmiana budowy ciaa (przyp. Tum. postury).
Zmiana wygldu.
Wzniesienie i spotgowanie potencjau intelektualnego.
Warianty cia w innych ciaach.
Tworzenie nowych gatunkw.
Krzyowanie jednych gatunkw z innymi.
Instrumentarium zniszczenia wojny i trucizny.
Wzniose uczucia ducha i dobry nastrj.
Projekcja wyobrani na inne ciao lub na wasne.
Przypieszanie czasu dojrzewania.
Przypieszania czasu pojmowania. (rozumowania)
Przypieszanie czasu rozkadu.
Przypieszanie wywaru.
Przypieszaniu kiekowania.
Przygotowanie bogatego kompostu dla ziemi.
Nacisk na powietrze i tworzenie nawanic.
Due zmiany przy stwardnieniach, i zmikczeniach i inne.
Zmiana grubych i pynnych substancji w substancje oleiste i spryste.

34

Pozyskanie rodkw spoywczych z substancji, ktre dzisiaj s

niewykorzystywane.
Wytwarzanie nowej przdzy na ubrania, i nowych materiaw, jak papier,
szko i inne.
Naturalne przepowiadanie .
Mylenie zmysw.
Zwielokrotniony odbir bodcw zmysowych.
Sztuczne mineray i cement.
Francis Bacon: Magnalia Naturae, Praecipue Quoad Usus Humanos,1627

35

06. Niewiara

Wtpliwod jest pierwszym stopniem do wiedzy.

Michael Maier:
A Subtle Allegory Concerning the Secrets of Alchemy,1617 (?)

ztuka alchemii od pocztkw dziejopisarstwa bya utrzymywana w tajemnicy, a i

tak w kadych czasach byo wystarczajco duo ludzi, ktrzy po prostu w ni nie
wierzyo. Pogorsza to mtny sposb, w jaki alchemiczne ksigi zostay napisane i
fakt, e alchemicy chcieli pozostad w ukryciu i nie prezentowali wiatu swoich dzie.
Ta ksika jest pierwszym wyjtkiem od 12000 lat.
Niewiara pochodzi z niezrozumienia (ignorancji). Wszystko, co nie jest prawd, nie
moe byd zrozumiane, to znaczy , nie wykazuje to sensu. Wszystkie prawdziwe rzeczy
musz byd w zgodzie z tym, co wiemy o naturze i o uniwersum; std Ty sam rwnie
jeste naturalny. Nic prawdziwego, nie moe byd nienaturalnym, poniewa natura jest
wszystkim, wic nie ma nic poza natur. Rzeczy, ktre nie mog byd zrozumiane, nie
istniej - dlatego kamstwa s przeciw naturze. Wszystkie rzeczy, ktre istniej,
istniej w zgodzie z natur, tote wszystkie prawdziwe rzeczy s w zgodzie z natur.
Sztuka alchemii jest tylko naladowaniem i przypieszeniem natury, wic wedug tej
definicji niemoliwym jest powiedzenie, e alchemia jest nieprawd. Byoby tak samo,
gdyby si twierdzio, e natura jest nieprawdziwa. Definicja alchemii niesie wic sama
w sobie przedstawienie, tylko twierdzenia, ktre opiera si o co, co uznalimy ju za
prawd. Alchemia jest naladowaniem i przypieszaniem natury, wiemy, e natura
jest prawdziwa, wobec tego take alchemia musi byd prawdziwa. Jedyny
kontrargument mgby tu brzmied, e nie wierzysz , e alchemia jest naladowaniem i
przypieszeniem natury ale teraz masz t ksik, wic nie moesz si na to skaryd,
e nikt Ci tego nie wyjani. Kada prawda musi si znajdowad w harmonii z natur,
byd zrozumiaa, logiczna i sensowna. Jeli mylisz, e co nie pasuje do tej kategorii,
wwczas opierasz si na swojej niewiedzy. Wszystkie prawdziwe rzeczy s
zrozumiae. Zawsze moesz zarzucid, e natura (tzn. alchemia) nie moe wytworzyd
adnego kamienia, ktry posiada waciwoci, jakie zostay opisane w poprzednim
rozdziale. Wyjanienie, dlaczego jednake to si odbywa, jest tak proste, e jest
trudno ujd to w sowach, tak jest to oczywiste. Czy kto moe komu co wyjanid,
36

kto nie jest w stanie zobaczyd, tego, co znajduje si codziennie bezporednio przed
jego oczami ? To jest natura , ktra dziaa w tym uniwersum; ona nas stworzya,
poniewa my jestemy tutaj, yjemy. Natura ju wytworzya cae zoto wiata. Jak
moe kto wtpid w zdolnoci natury do wytworzenia ycia, jak mona kwestionowad
jej zdolnoci, wstrzymywad bieg rzeczy ? Jak mona akceptowad zdolnoci natury, do
wytworzenia zota i potem w tym samym zdaniu im zaprzeczad. Wiemy, e natura
wytwarza ycie; wiemy , e natura wytwarza zoto. Alchemia jest naladowaniem i
przypieszaniem natury, wobec tego mona osignd te rzeczy za pomoc sztuki
alchemii.
Podsumowujc: Jeli natura moe dawad ycie, take my moemy dawad ycie; jeli
natura moe tworzyd zoto, my rwnie moemy je tworzyd. Natura czyni to kadego
dnia. Kim jestemy wic, eby twierdzid, e to jest niemoliwe, jeli zdarza si to
codziennie przed naszymi oczami.
S ludzie , ktrzy czytaj t ksik i nic nie rozumiej, ale przyczyn za tym stojc,
nie jest to, co w niej napisano. To nie jest skomplikowane dla tych ludzi, lecz zbyt
proste. Sceptycy s nadmuchani wasn pych, dla nich jest niemoliwym,
dostrzeenie prawdy, jeli nawet zblia si bezporednio do nich i zdziela ich w twarz.
To s ci sami ludzie, ktrzy biegaj tu i tam i twierdz, e rozumiej teori kwantow i
teori strun, pomimo, e wynalazcy tych teorii oznajmili, e sami cakiem nie
rozumiej tych teorii. (Chodzi o modele, nie o prawd.)
Dlatego, jedynym argumentem przeciw alchemii, jest ignorancja.
Zarwno w staroytnoci, jak i w obecnych czasach, pytanie, czy alchemia
jest prawdziw sztuk, czy zwyczajnym hochsztaplerstwem, poruszao
wiele umysw i pir;
*...+ W przypadku nauki, w ktrej mnogod uczonych pokada swoje
nadzieje, czyni sam fakt, e wszyscy w ni wierz, dowd niepotrzebnym.
Ta zasada nie daje si jednak zastosowad w sztuce alchemii, ktrej
twierdzenia powinny byd skrupulatnie i starannie przesiane. Argumenty,
ktre wiadcz przeciw prawdziwoci tych twierdzeo, musz byd
systematycznie przedstawione, co jest powinnoci profesorw owej
sztuki, pokonad wszelkie wyzwania.
Kada tradycyjna sztuka (jak uczymy w Drugiej Ksidze Fizyki ), albo okrela
tworzywo, albo wytwarza formy, albo uczy uytkowania czego. Natomiast
nasza sztuka nie podlega tym kategoriom; moe byd opisana zarwno, jako
okrelajca , jak i wytwarzajca, jednake nie uczy uytkowania czego.
37

Uczy nas, jak moemy poznad substancj, ktra zostaa wytworzona przez
natur , wycznie do jednego celu i pozwala zaufad naturalnym metodom,
umoliwiajcym przygotowanie i wpywanie, wiedza, ktra albo
praktycznie, albo teoretycznie jest dostpna w duchu mistrzw. S inne
rzemiosa, ktre nie s sztuczne, lecz naturalne , jak sztuka medycyny,
ogrodnictwa i wydmuchiwanie szka. S one tyle sztuk, e potrzebuj
artysty; ale s one tyle naturalne, e opieraj si na zgodnych z natur
faktach. Taka jest sztuka alchemii. Niektre sztuki systematyzuj
przejawianie si ludzkiego ducha, jak na przykad gramatyka, logika i
retoryka; alchemia nie naley jednak do tej klasy. Jednak, alchemia
przypomina inne sztuki, ze wzgldu, co nastpuje: Praktyka musi
poprzedzad teori i badania; poniewa zanim moemy wiedzied, jak mona
zrobid jak rzecz, musimy znad wszystkie warunki i okolicznoci, pod
jakimi to bdzie wytwarzane. Wykrywamy przyczyn lub przyczyny rzeczy
(poniewa czsto jest mnogod lub pltanina przyczyn), wiemy take, jakim
sposobem rzecz jest tworzona. Dalej musi byd rozwaone, czy o
prawdziwoci lub bdach w sztuce nie powinien si przysuchiwad kto,
kto nie rozumie dogbnie, postawionej do debaty kwestii; i powinnimy
ustalid to pisemnie, jako regu, ze ten, ktry pozuje na sd rozjemczy w
sprawie, nie majc gbokiego wgldu w okolicznoci i kontrowersje,
powinien uchodzid za osob, niepohamowanie na chybi trafi , trzy po trzy
gldzca.
*...+ Arystoteles pisze, e kady mistrz, ma prawo do wicej mowy w
odniesieniu do swojej sztuki. Zgodnie z t regu s to mdrcy i tylko
mdrcy, ktrzy ze wzgldu na prawdziwod alchemii powinni byd pytani o
rad.
*...+ aden czowiek w peni rozumu, nie zaprzeczaby prawdziwoci
alchemii z niedostatecznych powodw, e on jej nie zna; taka osoba nie
godziaby si z takimi znamienitymi autorytetami o imionach, jak Hermes,
Hipokrates, niezliczeni inni. Jest wiele powodw, dlaczego mistrzowie
zawsze zawoaluj sztuk. Powinien kto zaprzeczad swojej egzystencji na
podstawie wasnej niewiedzy, rwna si on czowiekowi, ktry cae swoje
ycie zamknity jest w pewnym domu i z tego powodu zaprzecza, e wiat
rozciga si poza ciany jego posiadoci. Nie istnieje adna koniecznod ,
wnosid jakiekolwiek argumenty, ktre wykazuj rzeczywistod naszej
sztuki, poniewa sama sztuka jest najlepszym dowodem swojego wasnego
38

istnienia; dlatego mieszkamy pewnie w wityni naszej wiedzy, moemy

bezpiecznie lekcewayd sprzeciwy niewiadomych.
[...] We wszystkich operatywnych naukach (jak przedstawia Arystoteles),
prawdziwod twierdzenia powinna byd udowodniona nie poprzez logiczn
argumentacj, lecz poprzez bezporedni prezentacj. Apel nie powinien
byd skierowany do rozumu, lecz do zmysw. Poniewa szczegy nale do
krlestwa zmysw, podczas gdy uoglnienia do krlestwa rozumu. Nie
jestemy w stanie, przytoczyd racego dowodu naszej sztuki, nie powinno
byd to rozumiane, jako zbezczeszczenie naszej prawdziwoci. Trudnod
naszego zadania jest wzmocniona przez okolicznod , e musimy
opowiadad o naszej sztuce niewiadomym i szydercom, przez co
zamieniamy si miejscami z malarzem, ktry powinien przedstawid
lepemu wyrafinowane odcienie i zrnicowanie kolorw; lub z muzykiem,
ktry powinien si porozumied z guchym odnonie zachwycajcych
harmonii. Kady, mwi Arystoteles, moe sobie stworzyd waciwy pogld,
tylko o tych rzeczach, z ktrymi si obezna i s mu dobrze znane; przecie
ten, ktry zaprzecza, e nieg jest biay, moe nie mied oczu w gowie. Jak
moe kto znad prawd, ze wzgldu na jakkolwiek nauk, jeli brakuje mu
wgldu, umiejtnoci rozrniania poszczeglnych obszarw dziedzin, albo
fundamentalnych powizao, ktrymi zajmuje si nauka. Tacy ludzie musz
dwiczyd si w wierze, eby uwiadomid sobie same istnienie naszej sztuki.
Pitagoras pisze w Turba Philosophorum, tych, ktrzy s zaznajomieni z
elementami, nie wliczamy do negujcych. Lekarz, ktry stwierdza, e
okrelone lekarstwo, wywouje okrelone dziaanie w stanie chorobowym
w ludzkim ciele, musi swj pogld uzasadnid poprzez praktyczne
dowiadczenie. Zamy, e kto cierpi na nadmiar czerwonego koloru w
yach swoich trzewi i wtroby, a ja twierdz teraz, e to jest przez
wyprnienie po procesie trawienia. yczybym dowiedzied si, ktre
lekarstwo wywouje takie dziaanie, powiedziabym : Wszystko to, co po
trawieniu prowadzi do oprnienia ci, uleczy pacjenta. Teraz wiem, e
rabarbar i scamonea (powj ywiczny, przyp. Tum.) wywouj takie
dziaanie; z tego powodu rabarbar i scamonea byyby lekiem z wyboru.
Niemniej jednak prawdziwod mojej wypowiedzi , mogaby byd
zadowalajco udowodniona, tylko przez praktyczne dowiadczenie. O
wszystkich tych sprawach, mwi Hamec, nic bardziej bahego nie
wspomaga Ci, jak obserwacja rzeczy dla wiedzy. Jeli yczysz sobie
wiedzied, e pieprz jest ostry, ocet orzewiajcy, gorzkie jabko i absynt
39

gorzkie, mid sodki, a tojad trujcy; e magnes przyciga stal, arsen

wybiela mosidz, tutia barwi na pomaraoczowo, bdziesz musia Twoje
twierdzenia,
we wszystkich tych przypadkach udowodnid poprzez
dowiadczenie. To samo dotyczy, geometrii, astronomii, muzyki, optyki i
wszystkich innych nauk z praktycznym obszarem dziaania i celem.
Podobna regua odnosi si, ze zdwojon si, do alchemii, ktr zatrudnia
si, do transmutacji metali nieszlachetnych w zoto i srebro. Co zawsze
sprawia sia, ktra transmutuje nieszlachetne doskonae metale, ma take
moc wytwarzania zota i srebra. T waciwod posiada Kamieo, ktr
obwiecili nam filozofowie. Jest bezsprzecznym, e s tyko dwa doskonae
metale, mianowicie zoto i srebro; tak jak to, e s tylko dwa doskonae
ciaa wietliste, sooce i ksiyc. Inne metale s nieszlachetnie i
niedoskonae, a ktokolwiek je udoskonala, przeobrazi je w zoto i srebro.
Prawdziwod i legalnod tego twierdzenia musi, jak wszystkie inne
wypowiedzi o praktycznej naturze, byd zademonstrowana przez praktyczne
dowiadczenie, to nie moe byd zadawalajco potwierdzone, w aden inny
sposb. Taka praktyczna demonstracja z drugiej strony za, sprawiaby , raz
na zawsze koniec sporw i wszystkim dobrze zorganizowanym duchom
udowodniaby przekonywujco prawdziwod sztuki, przez ktr zostao to
osignite. Odnajd nasz sztuk, mwi Galen, dowiedziesz jej
rzeczywistoci, ktra demonstruje si nie przez pierwsze zasady naszej
sztuki, lecz poprzez dziaanie.
*...+ To nie jest rozsdne, udowadnianie istnienia natury, lub moliwod
negowania tego, co jest wiadome.
*...+ Ci , ktrzy nie s zaznajomieni z wieloma naukami, s jak widzowie,
ktrzy nie mog rozrnid, ani aktorw, ani ich odwiedzajcych na scenie.
Tak , jak lepy moe mwid o kolorach i krytykowad wartod obrazu, tak,
jak guchy moe si wznied jako sdzia, ponad muzyczn kompozycj, tak
moe si omielid niewyksztacona osoba, wyrokowad o twierdzeniach
sztuki alchemii.
*...+ Jeli rzeczywicie znajduje si kamieo, kochani przyjaciele, kto z nas
dzisiaj si wymiewa i drwi, wpadnie w zakopotanie, jak powinien wyrazid
swoj miod.
Peter Bonus: The New Pearl of Great Price, 1338 r .
40

*+ Niektrym gupim i paskim osobom, przedstawiem t sztuk w

najprostszy sposb, gotowe, sowo w sowo, lecz oni tylko drwili i nie
wierzyli mi.
An Anonymous German Philosopher:
The Golden Tract Concerning the Stoneof the Philosophers, XVI XVII w .

Jednak materia jest tylko rzecz i rzecz pozostanie, chociaby napisano

setki tysicy ksiek na ten temat, poniewa ta sztuka jest tak
kosztownoci, e cay wiat nie byby wystarczajcym wynagrodzeniem.
Jest ona opisywana w nieprzejrzystych sowach, ktre przez wszystkich s
bez osonek wymawiane, kady je zna. Jeli jednak, kady znaby jej
tajemnic, nikt nie pracowaby wicej i straciaby ona swoj wartod. Z tej
przyczyny byoby bezbonym, przedstawiad j oglnie rozumianym jzyku.
Ten, ktremu Bg j ujawni, zrozumie te niejasne opisy. Tu jednak,
niektrzy ludzie tego nie pojmuj, skaniaj si ku temu, eby postrzegad
nasz sztuk , jako niemoliw, a mdrcy s pitnowani jako li ludzie i
kanciarze. Uczeni lekarze, ktrzy mwi o nas w tych tonach, maj to
codziennie przed oczami, lecz tego nie rozumiej, poniewa si tym nie
zajmuj. Potem, zaiste, zaprzeczaj, e jest moliwym, znalezienie kamienia;
jeszcze ich kto zdoa przekonad co rzeczywistoci naszej sztuki, jeli nadal
lepo goni swoje wasne skonnoci i upodobania. Krtko mwic: Oni s
za mdrzy, eby to rozpoznad, poniewa to przewysza ich ludzki umys i
musi byd pokornie przyjte z rki Boga.
*...+ To jest ich wasna ignorancja *sceptykw+ , ktra ich przed tym
powstrzymuje, eby dotrzed do prawdziwej wiedzy; mimo tego krytykuj oni
nasze pisma i nazywaj nas szarlatanami i hochsztaplerami. Zarzucaj nam,
e Kamieo ju w zamierzchych czasach byby odkryty, dlatego by on do
odkrycia, poniewa ich oczy i umysy byy dokadnie tak samo ostre, jak
teraz s. Patrzcie mwi oni, jak drczymy si dniami i nocami, jak duo
przeczytalimy ksiek, jak wiele lat spdzilimy w laboratoriach: Jeli byoby
co w tej sztuce, nie umknoby nam na pewno. Za pomoc takich sw
dowodz swojej zuchwaoci i bazeostwa. Nie maj oczu, przedstawiaj
tylko to, eby uwaczad naszej witej sztuce.

41

*...+ Hermes ma racj, jeli mwi, e nasza sztuka jest prawdziwa, i jego
sowa zostay legalnie przekazane, przez mdrcw; wszystkie takie
wtpliwoci pojawiy si tylko dlatego, poniewa tajemny jzyk filozofw
zosta bdnie zinterpretowany. Mimo to, oni s, tu niechtni, uznad swoj
wasn niewiedz, polecaj swoim czytelnikom, sowa mdrcw, nazywad
hochsztaplerstwem i kamstwami. Wina ley w nie majcych wiedzy
czytelnikach, ktrzy nie rozumiej sposobu wyraania si filozofw.
Dopucili si przy interpretowaniu naszych ksiek, na pozwolenie, na
prowadzenie nauce natury, poniewa swoim wasnym nierozsdnym
zapatrywaniem, nie chybiaj tak dalece beznadziejnie do celu.
Anonymous: The Glory of the World, Or, Table of Paradise, 1526 r.

Ja, anonimowy adept, mionik wiedzy i filozof, zdecydowaem si, na

napisanie tego maego traktatu , medycznych, chemicznych i fizycznych
arkanw, w roku 1645 po urodzinach Chrystusa, w 23 roku mojego ycia,
eby wesprzed moich zbkanych braci i wyprowadzid z labiryntu bdw,
oraz w zwizku z innymi celami, aby obwiecid moj obecnod innym
mdrcom, trzymajc w grze pochodni, ktra , jest wszdzie widoczna, dla
tych, ktrzy w ciemnoci i niewiedzy poruszaj si po omacku. Treci tej
ksiki nie s legendy, lecz prawdziwe dowiadczenia, ktre widziaem,
dotknem i przeprowadziem, jak adept atwo moe to wywnioskowad z
tych wierszy. Pisaem wyraniej o sztuce ni kady mj poprzednik, w
pewnym czasie omal nie zamaem swego lubowania i raz lub dwa
musiaem na okres jednej pory roku, zostawid swoje piro w spokoju;
jednak nie mogem oprzed si presji Boga, ktry mnie w najbardziej uroczy
sposb zapdza do wytrwaego wysiku, on, ktry sam zna serce i jest
bogosawiony po wsze czasy. Przeto wierz bezspornie , e w tej ostatniej
erze wiata wielu jest bogosawionych, przez te arkany, przez tamto, co
wiernie napisaem, poniewa nie pozostawiem umylnie nic niejasnego.
Znam wielu, ktrzy ze mn pokrzepiaj si t tajemnic i jestem przekonany,
e wielu innych bdzie si cieszyd z jej posiadania. Pozwlcie dziaad witej
woli Boga, co on uwaa, albowiem ja przyznaj si , jako niegodne
narzdzie, dziki ktremu odbywaj si tak wielkie rzeczy.
An Anonymous Sage and Lover of Truth:
An Open Entrance to the ClosedPalace of the King, 1645

42

Pord tych, ktrzy powicili sie transmutacji metali, nie moe byd
przecitnego poziomu wiedzy. Czowiek, ktry studiuje t sztuk, musi mied,
albo wszystko, albo nic. Alchemik, ktry swoje rzemioso rozumie, tylko w
poowie, nie zbiera nic, poza zwtpieniem, marnotrawieniem czasu i
pienidzy; ponadto wystawia si na drwiny tych, ktrzy pogardzaj nasz
sztuk. Ale ci, ktrzy osignli cel magisterium, posid nie tylko
nieskooczone bogactwa, lecz rwnie rodek do wyduania ycia i zdrowia.
Z tej przyczyny , takie starania s wrd ludu rozpowszechnione. Kady kto
przeczyta podrczn recept, wnosi roszczenie do tytuu mdrca i ywi
wygrowane nadzieje; i , eby samemu sobie nadad wygld bardzo mdrych
ludzi, zabieraj si tacy ludzie do, budowania piecw, swoje laboratoria
wypeniaj aparatami destylacyjnymi, tyglami do topienia i zaczynaj swoj
prac pod cudownym pozorem gruntownej wiedzy . Przyoblekaj si w
zawoalowany niezrozumiay szwargot, mwi o pierwszej substancji metali i
dyskutuj o rotacji elementw i zalubinach Gabritiusa i Begi. Ale
tymczasem nie udaje si im spowodowad przemiany metali, poza tym , e
ich zoto i srebro staj miedzi i brzem.
Spostrzegli to krytyczni szydercy naszej sztuki, dotarli w koocu, z powodu
trwaych niepowodzeo , e nasza sztuka jest mieszank poezji i
hochsztaplerstwa; przez tych, ktrzy zrujnowali si przez gupot, podsycaj
to podejrzenie, wykorzystujc atwowiernod innych i udajc, zdobyli nieco
wiedzy przez strat ich pienidzy. W ten sposb cieka dla pocztkujcych
jest pena trudu i szkodliwych zmyek wszelkiego rodzaju; i przez winy tych
oszustw, ktrzy zachowuj cudny pozr gruntownej znajomoci i wiedzy,
nasza wiedza otrzymaa nadzwyczaj z opini, chocia takie osoby na
pewno nie maj zielonego pojcia. Dla pocztkujcych jest to wyobraalnie
uciliwe, rozrniad midzy prawd i kamstwem w tym niesychanym
labiryncie alchemii.
*...+ Teraz jest take moliwe, e jaka gupia osoba, jako wyzwanie dla
naszego rozumowania, moe twierdzid, e ona nie jest w stanie, zrealizowad
fundamentalnych chemicznych transformacji; jednak tacy laboranci tym
przynosz, tylko zaszczyt swojej niewiedzy, wyraaj to jako argument
przeciw prawdziwoci naszej sztuki. Nie powinni czynid ze swoich wasnych
maostkowych wyobraeo normy lub miary moliwoci natury. W kadym
przypadku moje sowo jest tak samo dobre, jak ich (tak, jeszcze lepiej,
43

poniewa nie mog mnie w adnym przypadku obalid) auj formalnie i

uroczycie, e wszystkie dowiadczenia, ktre opisaem, wykonaem
wasnymi rkami; ponadto jest mi znanych wiele innych, ktrych praktyka
pokazaa, e s prawdziwe. Moemy mied nadziej, naszych przeciwnikw,
zwyciyd z ich samych negowaniem wobec wiadkw.
*...+ Studiuj natur , czytaj ksiki prawdziwych mdrcw, ktrzy nie s, ani
hochsztaplerami, ani zazdrosnymi gburami, studiuj je dzieo i noc; nie akom
si na to, eby realizowad kady pomys, ktrego starannie nie sprawdzie i
nie uznae, ktry stoi nie tylko w harmonii naukami wszystkich mdrcw,
lecz take z sam natur. Nie za wczenie opasuj si praktyczn czci
pracy, i stale dostosowuj swoje postpowanie, a rozpoznasz znaki, ktre
zostay opisane przez mdrcw. Nie rezygnuj, poniewa doznasz wielu
potknid; jednak najwiksi filozofowie uczyli si zwaszcza na bdach.
Eirenaeus Philalethes: The Metamorphosis of Metals, 1694.

Ale dlaczego wic nazywa si to kamieniem, kiedy to nie jest adnym

kamieniem; i, jak to moe byd znalezione. Mdrcy przedstawiaj to , jako
kamieo i nie kamieo; a motoch, ktry nie umie sobie wyobrazid, jak
powinna byd zrobiona tak wspaniaa rzecz, wic nie przez magiczn sztuk,
pitnuj nasz nauk, jako bezbon, witokradcz i diaboliczn. Niektre
bazny dr si za prawem, ktre nasz zawd i uprawianie tej sztuki, karze
przez kodyfikowane prawo. Mona wic ciko si oburzad na osoby
niewyksztacone i bez wiedzy, e podnosz takie prawo; jednak jeli tego
chwytaj si ludzie wysokiej rangi i gbokiej wiedzy, brakuje sw. Tych
ludzi zaliczam rwnie do gupiej masy , poniewa s aonie niewiadomi
wszystkiego, co dotyczy naszej sztuki, zapominaj przy tym o swojej
przyzwoitoci, i wtruj we wrzasku i gderaniu przeciw niej, jak kupa
wsiowych psw. Ani to jest pobone, ani mdre, wyrokowad o tym, o czym
si niczego nie wie; a jednak ci ludzie, ktrzy si nazywaj zarwno
chrzecijanami , jak i uczonymi, nie robi nic innego.
Eirenaeus Philalethes: A Brief Guide to the Celestial Ruby, 1694 .

Potem gdy, powiciem du czd mego ycia studiowaniu wolnych sztuk

i nauk i znalazem si w towarzystwie mdrych ludzi i rozumnych uczonych,
44

poczuem si zobowizany, z powodu moich obserwacji rodzaju ludzkiego,

dochodzc do mrocznego wniosku, e serca wikszoci ludzi choruj albo na
ambitne i prne zamysy , albo na gromadzenie bogactwa wszystkimi
bdcymi do dyspozycji rodkami; i tylko nielicznych obchodzi Bg lub
cnota. Naprzd nie wiedziaem, czy powinienem zostad uczniem miejcych
si, czy paczcych filozofw, lub czy powinienem zawtrowad okrzykowi
biaych ksit z Izraela: wszystkie rzeczy s bahe; ale w koocu nauczyem
si Biblii i zdobyem dowiadczenie w studiach nad ukrytymi tajemnicami
natury. Znajdujc przytuek, byy uprawiane w domu, za pomoc ksiek,
lub za granic, w wielkiej ksidze wiata. Skoro, im wicej piem z potnego
rda wiedzy , tym bardziej boleniej, wydawao mi si, potgowad moje
pragnienie, jak w tantal. Syszaem , e jest ptak o imieniu feniks, jedyny w
swoim rodzaju na caym wiecie, ktrego pira i miso przedstawiay,
wspaniae i wietne lekarstwo, na wszystkie cierpienia, kady bl i wszystkie
troski; ktre, Helena, po swoim powrocie z Troi, yk po yku, zaaplikowaa
Telemachowi, ktry skutkiem tego zapomnia o wszystkich swoich troskach i
biedach. Nie mogem mied wcale nadziei, na zapanie caego ptaka;
odczuwaem jednak pd do niewytrzymania, trzymad w rkach przynajmniej
jedno z jego najmniejszych pir; i za ten niewymowny przywilej, byem
gotw, powiecid ca moj istot, i znosid jakiekolwiek unieszczliwienie.
Co prawda, czsto zostaem zniechcony. Niektrzy ludzie zaprzeczaj
istnieniu tego ptaka; inni szydz z mojej wiary w jego cudotwrcze
zdolnoci.
*...+ Jednak wikszod, ktrych spotkaem, drwia z moich poszukiwao i
mwia, e zakochaem si , jak narcyz w cieniu wasnego ducha, w odgosie
mojej prnoci i gorliwych mylach, ktre obok mojej gupoty nie
przysdziy adnej istotnej rzeczywistoci. Sowa alchemikw , mwili oni ,
byd podobnym chmurom: Mog one wszystko oznaczad i okrelad, wedug
wyobrani tych, ktrzy je sysz. A nawet jeli byoby takie lekarstwo, ludzkie
ycie jest za krtkie na takie poszukiwania; wszystko to, co czyni ycie
znonym, musi byd lekcewaone i przesunite na bok, podczas, gdy ty jeste
zajty polowaniem na to. Jeli wiedz mimochodem odbierzemy z owych
tajemnic i moemy powicid si w innym dziaaniu, dobrze; ale jeli nie, tak
moemy nam zaoszczdzid czas na bardziej szczegowe poszukiwania, tak
samo dobrze. T obiekcj (przede wszystkim te drugie) potraktuje, jak
nastpuje:, poszukiwania za tym lekiem wymaga wszystkich si czowieka,
fizycznych i duchowych. Ten , ktry powica si im tylko mimochodem, nie
45

moe si spodziewad, przeniknd nawet najbardziej zewntrznej powoki

wiedzy. Celem naszych poszukiwao jest gboka tajemnica i czowiek, ktry
nie jest gotowy, powicid si w peni i cakowicie temu miaemu
przedsiwziciu, powinien by, byd nieobecny od pocztku.
Michael Maier:
A Subtle Allegory Concerning the Secrets of Alchemy,1617.

W cigu caego mojego ycia spotkaem dobr liczb ludzi, ktrzy myleli,
e nabyli doskonae zrozumienie natchnionych pism; jednak ich
wyrafinowany sposb interpretacji by jaskrawym absurdem w stosunku do
prostoty natury, i drwili z tego, co nazbyt chtnie nazywali chopsk
surowoci moich wywodw. Okazyjnie staraem si take, innym wykadad
nasz sztuk ustnym przekazem, ale chocia tamci nazywali si mdrcami,
nie mogli w to uwierzyd, e taka woda znajduje si w naszym morzu, i
przypisywali moim wywodom przejciowe obkanie.
Michael Sendivogius: The New Chemical Light, XVII w.

A poniewa filozofowie tamtej nauki tak dalece nie jasno referowali,

uywajc dziwacznych sw i niewanych obrazw, e mnstwo ludzi
zwtpio w Kamieo Filozofw.
*...+ Powiedz mi przy niemiertelnym Panie, co jest bardziej niesuszne,
aeby ludzie to nienawidzili, ktrzy s ignorantami. A nawet jeli tej sprawy
nienawid, jest stosowna, co jest z tymi rzeczami, ktre s jeszcze bardziej
niemdre ? Co jest bardziej pogardliwego ? Ktre wiksze szaleostwo i
upodlenie moe to byd, ni eby potpiad tamt nauk, ktr nie
interesujesz si ani troch ? Ty, ktry nie zna , ani natury, ani wzniosoci
natury, ani waciwoci lub magicznego dziaania metali. Take doradca
papla i kracze, jakby krtacz, najwiksi zawistnicy filozofii, ktrzy pobijakiem
swoich sprzedajnych jzykw bij swoje pienidze z ez nieszcznikw.
Tamci, ktrzy na najwitsze prawa szczaj, za pomoc zawioci swoich
wykadni, szykanuj cay wiat swoimi machlojkami. Ale dlaczego poluj na
szydercw i satyrw ? Powinni ci ponurzy towarzysze i ich zwolennicy,
ktrzy nic nie wiedz, mimo to trwaj wiecznie przy swoim zdaniu. To jest
zacne, pocieszajce, zachwycajce, to jest w koocu zgoszone zdanie
46

motochu. Nie osignli nic chlubnego i chwalebnego, poza paroma

ordynarnymi interesami z czarnymi synami Cadamusa. Ale jakiemu celowi
su one ? Dokonaem wyboru, eby zapoznad si z Kamieniem Filozofw;
czsto nazywam go jedyn Minerw, i najwspanialszym klejnotem
magicznej wszech filozofii, lub magii, zaiste nic zabobonnego, lecz zgodnego
z natur. Jednak wydaje si wedug zapatrywania niewyksztaconych, jakby
zepsuto daleko rozlege studium; Tamto wszake zostao rozporzdzone i
wywicone przez bo wol.
Marsilius Ficinus: Book of the Chemical Art, XV w.

Pozwlcie mi przekazad ustp z dzie Holomontius (Arbor Vitd, folio 630): ,

W zasadzie mog tylko wierzyd, e jest takie co , jak Kamieo Mdrcw.
Niemniej jednak nie mog przymknd oczu, przed faktem, e setki z
sumiennych alchemikw, codziennie s sprowadzani z dobrej drogi, przez
ignoranckich profesorw spagyriki . Przeto nie powinienem byd zdumiony,
jeli chwil po przejrzeniu mojej ksiki, zrywaj si tumy tych
zalepionych ofiar i sprzeciwiaj si wypowiedziom, ktre poczyniem ze
wzgldu na prawdziwod tej sztuki. Niektrzy z owych ludzi pitnowali
alchemi, jako dzieo diaba; kto inny opisuje j jako wierutne bzdury i
humbug; kto trzeci przyznaje wprawdzie moliwod transmutacji metali w
zoto, lecz twierdzi, e cay proces, wicej kosztuje, ni jest warty. Mimo to
nie dziwi mnie tego rodzaju opinie. To jest klisza ludzkiej natury, e
przegapiamy te rzeczy , ktrych celu nie rozumiemy, jednak te rzeczy
badamy, ktrych atwo si dowiedzied. Mdrcy powinni przeto,
przypomnied sobie sowa Seneki (De Moribus): Nie jeste jeszcze
bogosawionym , dopki masy nie drwi z ciebie. Mimo to , nie obchodzi
mnie nic, czy oni wierz w moje nauki transmutacji metali lub sprzeciwiaj
si; pozostaj opanowany i napeniony wiedz, ktr widziaem wasnymi
oczami i wykonywaem wasnymi rkami. Nawet s w naszym
wynaturzonym wiecie te cuda nadal moliwe; sami dzisiaj jeszcze
spreparowalimy lekarstwo, ktre jest warte 20 ton zota, tak, wicej
jeszcze, poniewa posiada cnoty, otrzymujc to, czego nie mona kupid za
adne pienidze wiata, mianowicie zdrowie. Bogosawiony jest lekarz,
ktry wie o naszym agodzcym bl leczniczym napoju Merkurego, wielkim
panaceum przeciw mierci i chorobom. Jednak nie objawi Bg tej chlubnej
wiedzy arbitralnie wszystkim ludziom; a niektrzy mczyni s do tego
stopnia bezmylni (pobici potpion lepot) , e s zdumieni dziaaniem
47

najprostszych si natury, jak na przykad sia przycigania, ktra wywiera

magnes na stal. Jeszcze (czy teraz w to wierzysz , czy nie), jest odpowiednia
sia w zocie, ktra przyciga rtd, w srebrze mied, przecie jak i we
wszystkich innych metalach, mineraach, kamieniach, zioach, rolinach etc.
... Nie powinni dziwid nas uporczywi oponenci prawdy: wiato sooca
powoduje bl w oczach sowy.
*...+ Wiara lub niewiara, nie moe pomniejszyd prawdziwoci naszej sztuki,
tak jak magnes nadal bdzie przyciga stal, i magnesowa j przez
dotknicie, nawet jeli w to nie wierzysz.
John Frederick Helvetius: Golden Calf , XVII w.

Z licznych rzeczy tego wiata , sztuka i Tao s najtrudniejsze do

zrozumienia. Jak przeto moe byd, e ludzie z pospolitymi umiejtnociami
wyrokuj, e nie ma adnej drogi do niemiertelnoci. Ma kto wtpliwoci
do Tao, poniewa masa w to nie wierzy, wychodzi on z zaoenia, e masa
skada si z mdrych ludzi. Jak liczni byliby mdrzy ludzie na tym wiecie !
Dalej do tych, ktrzy ogarnli Tao i pracuj nad tym, eby to osignd nie
s tamci najgupszymi, jeszcze gupszymi ni posplstwo ? Wielu boi si
rozpoczd poszukiwania niemiertelnoci, ze strachu, e zawiod i nara si
na drwiny, jako ofiary gupoty i oszustwa. Jednak zakadajc, e posplstwo
nie jest nieomylne i jego wyobraenie o Tao jest bdem, ktry popenia z
dziesitkami tysicy zdrowych osdw , nie bd tamci, ktrzy si miali,
wymiani przez tych, ktrzy mimo zniechcania i kpin, osignli sukces.
Nawet sooce i ksiyc nie mog na wszystko wiecid; jak wic, moe byd
duch czowieka, tak wszechwiedzcy, e mona mu cakowicie zaufad.
Ko Hung:
On The Gold Medicine and On The Yellow and The White,IV.w . (Chiny)

Alici duo napisano o Kamieniu Mdrcw , nie majc wszelkiej znajomoci

sztuki; i nieliczne obszerne ksigi, ktre zostay napisane, przez naszych
uczonych poprzednikw i prawdziwych mistrzw, albo zostay utracone, lub
zostay ukryte w zbiorach tamtych (tymczasem wzgardzone), ktrzy s
mionikami i poszukiwaczami tajemnic natury, podjlimy decyzj,
obwiecid nasz wiedz w tej sprawie, z intencj, e tamci, ktrzy s
48

przekonani, e filozoficzne dzieo nie jest legend, tylko zakotwiczone jest w

moliwociach natury, w swoich studiach s wiernie prowadzeni i posiadaj
bezsporne kryterium, eby rozrniad midzy tymi autorami, ktrzy s
szczerymi synami nauki i tymi, ktrzy s podejrzani , poniewa reprodukuj
tylko pogoski.
*...+ Tak zmieszana jest ludzka pomysowod, jeli opuci wkraczajcych na
ciek prawdy i natury, e si zaplcze w wielkiej iloci zbyt
skomplikowanych wymysw.
Poszukiwacz natury w tym odkryciu, ktry opiera si na proporcji i solidnej
filozofii, bdzie wielce triumfowad , jednak dla gupcw byoby to daremne,
nawet jeli mdrod rozbrzmiewaaby na ulicach. Dlaczego powinnimy
takim osobom pozwolid, w swojej urojonej wanoci, pozostad i
kontynuowad.
Anonymous: On the Philosophers Stone, XII XVII w.

49

07. Interpretacje

Sztuka nie ma adnych zazdronikw, poza ignorantami

Benedictus Figulus:
A Golden and Blessed Casket of Natures Marvels,1607

lchemiczne teksty s nieprzejrzyste i czsto s mylnie interpretowane, poniewa

pisma s niejasne, jest to dla pewnych ludzi, ktrzy chcieliby wygldad na
wanych, cudown dziedzin, o ktrej mog twierdzid, e j rozumiej. Dopki inni
take nie rozumiej pism, mog oni czud si bezpiecznymi, sprowadzajc nadal
innych ludzi na manowce i twierdzc przy tym, e s wani i mistyczni. Chciabym
wyjanid, e jest tylko jedna waciwa interpretacja. Kilka alternatywnych interpretacji
i nieporozumieo, opisz w tym rozdziale. Nowoczesny popularny pogld brzmi, e
alchemia jest spirytystyczn dyscyplin. Ta idea zrodzia si w 19 stuleciu i na
pocztku 20 stulecia , razem z ruchem teozoficznym i ponownym odkryciem
okultyzmu. Przyczyn popularnoci tych pogldw, byo po prostu to, e oferoway
one pewnym
ludziom powd, do uywania niejasnych pojd, ktrych w
rzeczywistoci nie rozumieli. Ci ludzie pisali potem sami ksiki o spirytystycznej
alchemii , ktre byy czystym absurdem.
Spirytualistyczne interpretacje alchemii, ktre rozsawi
Jung
odzwierciedlaj waciwie religijne przekonania, ktre s typowe, dla 19-sto
wiecznego okultyzmu, ktre jednake nie s wspierane przez staroytne i
redniowieczne rda alchemii.
Jeffrey John Kripal und Glenn W. Shuck: On the Edge of the Future, 2005

Spirytualistyczna alchemia staa si, tylko dlatego wiarygodna, poniewa nie wierzono
ju duej w Kamieo Filozofw. Przed 19-tym stuleciem nie byo ani jednej osoby,
ktra kiedykolwiek napisaa, e alchemia jest spirytualistyczna; to zaczo si dopiero,
gdy alchemia stracia swoje dobre imi. Dla wielu samozwaoczych filozofw 19-tego
50

stulecia, byo jasnym, e alchemia w caej historii bya wysoko ceniona i studiowana
przez wiele wielkich umysw. Zrodzi si wic jedyny sposb, wyjaniajcy to, albo
dodajc, e sami nie byli dosyd mdrzy, eby odkryd, jak mona byo wytwarzad
Kamieo, albo pozorujc, e jednak byli mdrzy, odkrywajc przy tym alternatywn
interpretacj.
Dla spirytualistycznej alchemii pisma alchemikw jawiy si zawsze jako sensowne,
jeli zaoy si nierealnod Kamienia Filozoficznego, lecz to mona byo zaoyd, tylko
wtedy , gdy przeczytao si selektywnie kilka maoznaczcych alchemicznych ksig.
Sposb postpowania spirytualistycznych interpretatorw, polega na znajdowaniu
okrelonych sw, ktre brzmiay spirytualistycznie, jak na przykad duch, dusza,
ywe zoto, rtd filozoficzna, itd. Potem trzymano si tych sw i uywano ich,
jako dowodu twierdzenia, mimo, e jest oczywistym, e odnosz si do wody , albo
soli i oznaczaj substancje, z ktrych produkujemy Kamieo.
W 19 stuleciu , niestety wiele majstrowano przy klasycznych alchemicznych dzieach
(np. Corpus Hermeticum), aby nadad im spirytualistyczne brzmienie. W tym samym
czasie zostay take opublikowane nowe alchemiczne ksiki pod nazwiskami starych
alchemikw, mimo i w rzeczywistoci chodzio o nowe publikacje. Pomimo tego,
atwo jest odczytad kulturowe pochodzenie takich ksiek, po stylu pisania, nadal
prowadz one ludzi do obdu i s uywane, jako rda do podtrzymywania
spirytualistycznych interpretacji.

Setki ksiek, pord nich sfaszowane tumaczenia klasykw alchemii,

pojawiy si w drugiej poowie XIX wieku, spord ktrych, z wyjtkiem
kilku, wikszod pochwycia spirytualistyczn interpretacj alchemii.
James E. Force und Sarah Hutton: Newton and Newtonianism, 2005

Spirytualistyczni interpretatorzy posuwaj si jeszcze dalej, twierdzc , e alchemicy

swoj spirytualistyczn filozofi musieli ukryd za zason ciemnoci, inaczej byliby
przeladowani przez wczesnych krlw i koci. To twierdzenie brzmi wiarygodnie ,
jeli czytamy je pierwszy raz i przytakujemy yczliwie. Ale jeli dokadniej nad tym si
zastanowimy, widzimy, e pierwsi wici i mnisi tej samej epoki mogli najwyraniej
bez problemw mwid o duchowoci. Po drugie, krlowie i koci , tak czy owak
przeladowali alchemikw, poniewa po trzecie - alchemicy byli przeladowani,
samo przez to, e umieli zrobid zoto. W zasadzie musieliby tylko dodad, e w

51

rzeczywistoci mwili tylko o duchowoci, i wtedy wszystko byoby znowu na swoim

miejscu.
Czysto spirytualistyczna alchemia, nie mogaby nigdy wytumaczyd istnienia
alchemicznych laboratoriw, w ktrych poszukuje si rzetelnie i fanatycznie
okultystycznych medykamentw
Richard Cavendish und Brian Innes: Man, Myth & Magic, 1983

Spirytualistyczna alchemia przedstawia nowe szaty cesarza. Kady twierdzi, e j

rozumie, ale w rzeczywistoci, nikt nie jest w stanie jej zrozumied. Nie ma nikogo na
wiecie , kto wyjani dlaczego i jak to w spirytualistycznej alchemii, i za pomoc
tej interpretacji mgby odszyfrowad wszystkie alchemiczne dziea. Dlatego ta idea
osadzia si tak mocno - poniewa po prostu nikt jej nie rozumie. Wobec tego nie
moe byd argumentw przeciw tym, ktrzy w to wierz, jak mona przedstawiad
argumenty przeciw komu, kto po prostu lepo w co wierzy, nie majc dowodw na
to ?
Jak ju powiedziano, wytwarzanie Kamienia Filozoficznego naladuje fundamentalne
prawa natury, i tu te fundamentalne prawa natury odnosz si do kadej paszczyzny i
kadej sytuacji, maj zastosowanie te same prawa , ktre s wane do wytwarzania
Kamienia, i w duchowym rozwoju. Ale spirytualistyczni interpretatorzy alchemii nie
naladuj tych fundamentalnych praw, poniewa nie rozumiej oni alchemii, std
popadaj w obd. Mj argument przeciw spirytualistycznym interpretatorom nie
brzmi w ten sposb, e alchemia nie da si zastosowad w duchowoci - naturalnie,
czyni to, ale mj argument celuje w koncept, e alchemia pierwotnie jest duchow
dziedzin. Alchemia zajmuje si pierwotnie fizyczn rzeczywistoci i wszyscy autorzy
alchemicznych ksig pisz o fizycznej substancji, co jest atwe do rozpoznania, jeli
czyta si cytaty w tej ksice. Jednake wszystkie fundamentalne prawa dotycz
kadej paszczyzny i tu fizyczna rzeczywistod jest odbiciem paszczyzny duchowej,
dotyczy to samo naturalnie obu rzeczywistoci. Jeli spirytualistyczni interpretatorzy
alchemii rozumieliby co rzeczywicie z alchemii, wtedy take pojliby i zrozumieli, e
autorzy pisz o fizycznej substancji. To jest mj argument.
Inne osoby s rzeczywicie o tym przekonane, e alchemia znajduje praktyczne
zastosowanie, ale nie mog po prostu pojd, e jest to bardzo prosty proces, ktry
naladuje prawa natury. Wielu odkryo chemiczne procesy (tzn. biay kamieo
uryny), ktre rozwijali, czytajc jedn lub dwie alchemiczne ksiki i potem
metaforyczne czci pism, wprowadzali w czyn dosownie. Wynaleli skomplikowane
procesy chemiczne , ktre s daleko oddalone od naturalnych zjawisk i przeprowadzili
52

wszystkie rodzaje bezowocnych eksperymentw. To prowadzio naturalnie donikd i

wtedy zdecydowali zawiadomid innych, o tym, jak mogli, tak dokadnie pobdzid. Tu
mamy je znowu: nowe szaty cesarza.
Powinienem jeszcze prawdopodobnie powiedzied kilka sw o ORMUS-ie (ktry
rwnie jest znany pod naw ORME, lub biay proszek zota), ktry przez wielu ludzi
jest opisywany i promowany jako Kamieo Mdrcw. Pytano si mnie wiele razy, czy ja
waciwie o tym mwi. ORMUS jest metod , do otrzymania bardzo maych czstek
naadowanych metali. Ale to nie jest Kamieo, a to nie jest take alchemia (poniewa
nie imituje natury). Przyjmowanie ORMUS-a moe przynied korzyci zdrowotne, , ale
twierdzenie, ORMUS jest Kamieniem Mdrcw , jest troch naiwne, to jakby
okrelioby si kur mianem krowy. Kura nie jest krow, nie wyglda , jak krowa i nie
zachowuje si , jak krowa. ORMUS-u nie wytwarza si w ten sam sposb, jak Kamieo
Filozoficzny, nie wyglda on , jak Kamieo i nie zachowuje si, jak Kamieo... to nie jest
po prostu Kamieo. Nie ma adnego powodu dla kogo , eby wierzyd w to, e ORMUS
jest tym samym, poza tym , e mu si tak opowiadao, i w przypadku, gdy to Ciebie
dotyczy, powiniene zdecydowad, czemu chcesz wierzyd, komu si przysuchiwad, i
czy powiniene to rzeczywicie kontynuowad, swoje dogmaty budowad na zdaniu
innych, ktrzy nie mog wskazad adnych dowodw dla swoich twierdzeo.
Jest bardzo atwo dowiedzied si, czy jaka procedura jest prawdziwa lub nie. Postaw
sobie po prostu nastpujce pytania :
1. Czy rozumiem , jak to funkcjonuje ?
2. Czy rozumiem, dlaczego to funkcjonuje ?
3. Czy procedura naladuje cykle i prawa natury ?
W przypadku, gdy odpowied na te pytania brzmi tak , to rzeczywicie wpade na
bardzo interesujc rzecz. Natura jest wielkim mistrzem alchemii i prawdziwym
nauczycielem, tote jest natura tym, co musimy studiowad, jeli zamierzamy budowad
nasze dogmaty i prawdy. Moje sowa w tej ksice nie bd dla Ciebie nic znaczyy,
jeli nie ofiarujesz maej czstki swego ego, eby mc przygldad si naturze, aby
dowiedzied si , co jest prawd, a co faszem. Natura nie ma nic do nauki od nas, ale
my mamy od niej wiele do nauczenia; zaakceptowanie tego pozwala nam
przysuchiwad si temu, co ma nam do powiedzenia. Natura jest wszdzie wok nas,
i zawsze ma racj.
Jeli interpretacja jest faszywa, to nie bdzie pasowad, i std bdziesz wiedzied, e
jest faszywa. Jeli kto chciaby pisad o rozwoju duchowym i o chemii, wtedy
wszystko jest piknie i dobrze... ale prosz nie nazywaj tego alchemi.

53

Potknem si nawet o nowoczesn ksik o alchemii, w ktrej czytelnik jest

proszony o nie czytanie starych alchemicznych ksiek, poniewa s zbyt
zanieczyszczone i niejednemu mog namieszad.
Jednak jest czytelnik ostrzegany przed samowolnym czytaniem
alchemicznych ksig , poniewa prowadzi to duchowego pomieszania i
wreszcie do rozpaczy, kiedykolwiek w ogle co czytad. Rozpoczyna si
wprawdzie raz alchemicznymi poszukiwaniami , staje si to du pokus i
cikim bdem. Skania do tego, z wilczym apetytem poerad kad
alchemiczn ksik, ktra komu wpadnie w rce. Jest to ksika ,ktra
najdokadniej badana, jest ostatecznie wszystkim, co jest konieczne do
praktycznych prb.
Jest to wstrzsajco ignoranckie. Wydaje mi si, e ten autor chciaby , wygldad tylko
super i mistycznie , i naturalnie wie on, e nigdzie nie dotar, ale jest szczliwy i
zadowolony z tym, oszukujc innych i pozorujc, e to jest wane (przepraszam za
autora, ktrego imienia nie wymieni, za to, e go tu prezentuj, ale mam nadziej,
e wy nauczylicie si dziki temu swoich lekcji).
Czowiek, ktry nie docenia wu shing (pid ywiow) i czterech znakw,
jest na pewno tym, ktry bdzie zamroczony rozrni, cynober, rtd, ow i
srebro. Nigdy przedtem nie sysza o zasadzie ognia i waciwego czasu, w
ktrym jest mieszany tan, i way si twierdzid , e jest wielkim czcicielem
taoizmu.
Poniewa nigdy nie rozwaa swoich bdw, po czym uczy innych, i uczy
bdnie. Niszczy rtd innych, wabic do niezbadanego portu. Jakie trzeba
mied serce, aby to zrobid?
Chang Po-tuan:
Wu Chen Pien, Essay on the Understanding of Truth,1078. (Chiny)

Dziki waciwym interpretacjom, jakie prezentuje w tej ksice, bdziesz po

pierwsze, rozumied, czym jest alchemia, po drugie, dlaczego funkcjonuje i po trzecie,
jak ona funkcjonuje. Zwaaj na to, czy rzeczywicie moesz rozumied, to co ja mwi, i
e jest to w zgodzie z natur. Tak wyglda prawda, ale dla niektrych ludzi, to jest ju
tak dawno, kiedy widzieli prawd, e zapomnieli, jak ona wyglda.

54

To byo naturalnie, cakowicie nieuniknione i do przewidzenia, e Kamieo Mdrcw

bdzie zapomniany, a ksiki bdnie zinterpretowane, i nie robi sobie poniekd nic z
faszywych interpretacji, poniewa nie mam z tym problemu, eby zrozumied
prawdziwe alchemiczne ksiki, ktre ju wszystkie przeczytaem, zanim pojawiy si
w nowoczesnej literaturze. Ale celem mojego maego larum jest, tu wszystkim
faszywym informacjom i kamstwom stawid odpr.

55

08. Zamt

Wiem, e mdrcy ten prosty proces opisuj za pomoc duej liczby

wprowadzajcych w bd pojd. Przecie t zagmatwan
wielopostaciowod nomenklatury wymylono do tego,
eby
sfaszowad fakty, e poza prostym wrzeniem nic nie jest wymagane.
An Unknown German Sage:
A Very Brief Tract Concerning the Philosophical Stone, XV XVII w. (?)

alchemii (prawdziwej alchemii) ta ksika jest pierwszym wyjtkiem- pisze si

zawsze za pomoc obrzydliwych sw, metafor, alegorii, a nawet za pomoc
prawdziwych kamstw. W tym rozdziale omwi zagmatwany styl alchemikw, ale
jeszcze nie to, jak go odszyfrowad, poniewa uczyni to, w pniejszym rozdziale, po
tym gdy omwimy kompletn teori.
Tutaj jest wesoy historyczny fakt, dla Ciebie : angielskie sowo Gibberish
(tumaczc na polski : niezrozumiay szwargot) ma swj pocztek w pismach pewnego
alchemika, ktry by znany pod imieniem Geber. Poniewa alchemiczne pisma s tak
trudne do zrozumienia, stao si sowem, za pomoc ktrego okrela si wszystko,
czego nie mona pojd.
Najczciej stosowany przez alchemikw trik polega na tym, aby rzeczom nadawad
inne nazwy. To byo dosyd potrzebne, do zachowania tajemnicy, poniewa jest, tylko
jeden skadnik i jeden proces. Std alchemicy uywaj setki rnych sw, aby
wyjanid jedn i t sam rzecz. Ale w ich obronie mwi si: oni pisali wszak z gry , e
bd to czynid, eby czytelnik wiedzia, e chodzio o zagadk, ktr musia
rozwizad. Jednake kilku ludzi postanowio nie suchad, i odczytywad pisma
dosownie, co z biegiem czasu prowadzio do licznych zejd miertelnych, poniewa
ludzie przyjmowali rtd i siark, ktre s ekstremalnie toksyczne. Alchemicy wiedzieli,
e rtd i srebro s toksyczne, wiedzieli take, e niektrzy ludzie bd odczytywali to
dosownie. By to wic dosyd chory dowcip. Moim zdaniem powinni byli je nazwad po
prostu mlecznym shake-iem i elatynowymi misiami, to byoby nadal dosyd
odpychajc (szczeglnie , e oba wwczas nie byy jeszcze wynalezione), ale
przynajmniej nikt nie umarby przy tym.
56

Alchemicy dodatkowo zabawiali si tym, aby przedstawid operacje, ktre s same

realizowane przez natur, lecz insynuuj to, e alchemik samodzielnie je
przeprowadzi, co w rzeczywistoci nie odbywa si w ten sposb. W rzeczywistoci,
to natura, ktra tworzy kamieo, podczas gdy alchemik optymalizuje jedynie warunki.
W ten sposb alchemicy mogli wtedy twierdzid, e powiedzieli ca prawd swoim
czytelnikom, ale to, co waciwie powiedzieli, byo czym, czego nie musiao si nawet
czynid.
Czyni niniejszym, wszystkim szczerym studentom tej sztuki wiadomym,
ze mdrcy mieli zwyczaj, uywad sw, ktre przekazyway albo prawdziwe,
albo faszywe wraenie: pierwsze do swoich zwolennikw i dzieci, ostatnie
do niewtajemniczonych, gupcw i niegodnych. Naley zapamitad, e
filozofowie nigdy nie skadali faszywych owiadczeo. Bd (jeli w ogle)
nie ley po ich stronie, lecz przy tych, ktrym bezmylnod pozwala ich
znaczenie zbyt ociale pojmowad. Zatem zdarza si to, e niewyrobione
osoby, zamiast Wd Mdrcw, uywaj pirytu, soli, metali i rnych innych
substancji, ktre wprawdzie s nadzwyczaj drogie, ale dla naszych celw
nie maj adnego poytku.
*...+ X. PEREMENIDES: Mdrcy pisali o wielu wodach, kamieniach i
metalach, eby ci zwied.
*...+ Wielkie nieba ! Jak zrcznie mdrcy to wykombinowali, eby
zamaskowad substancj. Byoby na pewno daleko lepiej, gdyby
powstrzymali si od pisania. Poniewa niejasnod bez wyjtku ich
wydrukw, doprowadzia tysice do ruiny, i wpdzia w najgbsz bied,
szczeglnie tych, ktrzy postawili sobie zadanie, nie podajc najmniejszej
wiedzy o naturze jej wasnej, lub nie znajc wymagao naszej sztuki. To co
napisali mdrcy jest bez wtpienia prawdziwe; jednak nie bdziesz mg
tego pojd, tak dugo, jak nie zostae wtajemniczony w tajniki tej sztuki.
Zaiste, jeli sam byby lekarzem nad lekarzy, i wiatem dla wiata, nie
mgby bez tej wiedzy, uzyskad z sw adnego znaczenia. Oni to spisali,
ale ty nie jeste ani troch mdrzejszy. Po czci yczyli sobie, pozostawid
po sobie tajemnic potomnoci; jednak uczucie zazdroci powstrzymuje ich
przed tym, aby uczynid to za pomoc wyranego jzyka.
*...+ Zazdroni mdrcy nazwali wiele wd, metali i kamieni, jedynie w celu
aby ci zwied; tu przypomnieliby nam filozofowie, e musieli trzymad
57

tajemnic, aby cae misterium nie stao si jawne dla wiata. Kady kto
odczytuje instrukcje dosownie, bdzie na pewno doprowadzony do
obdu, i ominie prawdziwy fundament naszej sztuki. Bd nie ley
oczywicie tak bardzo po stronie mdrcw, jak w niewiedzy jej
czytelnikw.
*...+ Moemy susznie pytad, dlaczego mdrcy, ktrzy pisali o tej
najszlachetniejszej i tajnej sztuce, uznali za niezbdne, wynaled tego
rodzaju liczne ciemne i alegoryczne wydruki, za porednictwem ktrych,
nasza sztuka pozostaje skryta, nie tylko przed niegodnymi, lecz take przed
powanymi i sumiennymi studentami prawdy. Nierozsdne osoby,
wprawdzie czytaj ich ksiki, i dowiaduj si o bogactwach i innych
dobrych rzeczach, ktre gwarantuje sztuka, askocze to przyjemnie w uszy,
i widz si oni wkrtce na zotych tronach, jako wadcy wszystkich skarbw
w caym uniwersum; myl, ze sztuki mona nauczyd si w mgnieniu oka,
uwaaj si wkrtce za wspaniaych lekarzy i nie mog wzid pod uwag
moliwoci, e popenili bd i s doprowadzani przez mdrcw do obdu.
Niech dotrze to do nich, e od dawna byo zwyczajem filozofw, ukrywanie
zasadniczych faktw sztuki , a ujawniad je swoim wasnym synom,
zwolennikom tylko w sentencjonalnych alegorycznych powiedzeniach. Jest
niemoliwym aby przyswoid sobie to wszystko, co kiedykolwiek zostao
przez mdrcw napisane; jednak jeszcze bardziej beznadziejnym jest
uzyskad z ich ksiek kompletn i wystarczajc wiedz , o ile sam Bg nie
otworzy twojego rozumu i nie odznaczy ci wgldem we waciwoci
rzeczy i przez powiedzenia tych , ktrzy je obwieszczaj. Poniewa jest
natura sama, t , ktra udoskonala rne metody naszej sztuki i waciwe
rozumienie natury otwiera wgld, za pomoc ktrego bdziesz zgbiad
ukryte tajemnice.
Anonymous: The Glory of the World, Or, Table of Paradise, 1526

Gdy czyta si alchemiczne ksiki , mona trafid na wszystkie dziwne alegorie,

metafory i symbole. Prosz nie myl, e te wszystkie godne uwagi sowa miayby co
szczeglnego znaczyd. To cae zamieszanie z krlami, jednorocami i lwami nie jest
tam po to, aby Ciebie czegokolwiek nauczyd. Jednake, ma to jakie znaczenie: ma
reprezentowad obiekty, rne materiay, na okrelonym stopniu procesu, ale to moe
oznaczad co dla Ciebie, tylko wtedy, gdy ju zrozumiae, jak oni wytwarzali Kamieo.
Alchemicy uywaj tych symboli, po to, eby komunikowad si z innymi alchemikami, i
58

eby sobie nawzajem dowied, e znaleli Kamieo, nie zdradzajc jednake

jednoczenie innym , o czym mwili.
Poniewa wszyscy ci przede mn, ktrzy pisali o tej substancji, napisali
swoje ksiki w sposb nieprzejrzysty i niezrozumiay , uywajc
nadmiernie poetyckich obrazw, metafor, zamykajc bolenie ciek tym,
ktrzy po raz pierwszy przekroczyli ten obszar wiedzy. Z tej przyczyny id
pocztkujcemu, ktry si stara, wprowadzid twierdzenia w czyn, tracc
pilnod i pienidze, jak dzieo za dniem mona obserwowad. Hermes,
Rhasis, Geber, Avicenna, Merlin, Hortulanus, Demokryt, Morienus, Bacon,
Raymond, Arystoteles I wielu innych ukryli ich znaczenie za zason
niejasnoci. Dlatego ich ksiki byy, ktre po sobie zostawili, rdem
niekooczcych si bdw i pomyek, dla plebsu, jak i dla uczonych i nie
zwaajc na pikn zarozumiaod, wylewajc si z ich pism, nikomu nie
udao si, utorowad drogi poprzez gszcz ich sw; tak, wielu doprowadzio
to do rozpaczy.
Thomas Norton:
The Chemical Treatise, Or, The Ordinal of Alchemy,1477

Zaiste, studiowaem z niezwyk pilnoci pisma, przypowieci, i rozliczne

obrazy filozofw i ciko pracowaem, eby rozwizad ich rnorakie
imponujce zagadki, z ktrych dua czd jest jedynie bezuytecznymi
obrazami fantazji. Szybko nauczyo mnie dowiadczenie, e wszystkie ich
zawoalowane gadaniny i wielkie wymagania s czystym nonsensem i
prnymi urojeniami (jak jest potwierdzone dostatecznie przez naszych
czoowych mdrcw).
*...+ Uczciwy i pobony czytelnik doceni moje przedsiwzicie przyjazne dla
oczu, i musi znied pozorne sprzecznoci, ktre prowadz go do obdu:
Teoria i praktyka tej sztuki i prawa ktre obowizuj w Republice Chemii,
zabraniaj mi tego, aby pisad bardziej szczerze lub wyraniej.
Henry Madathanas: The Golden Age Restored, 1622

Dalszym problemem jest to, e nie wszystkie alchemiczne ksiki zostay napisane
przez ludzi, ktrzy rozumieli alchemi. Poniewa przewaajca czd ludzi nie miaa o
tym pojcia, nie mogli rwnie rozrnid prawdziwych alchemikw od faszywych. Co
59

pogarszao jeszcze spraw, byo to, gdy prawdziwi alchemicy sami kamali, eby
umylnie doprowadzid czytelnika do obdu. Tak te, zanim pocztkujcy mg tylko
zaczd interpretowad pisma, musia sprbowad wyszukad , ktre z nich s uczciwie
napisane, a ktre nie. Ale to nie jest zbyt trudne, przynajmniej sam nie miaem z tym
problemu. Tym co byo przyczyn duego zagmatwania, gdy prawdziwi alchemicy
czciowo mwili prawd , ale potem serwowali zimne kamstwo, eby zniechcid co
do obranego kursu, po tym, gdy najpierw wyudzili zaufanie czytelnika.

Poniewa tych autorw, ile moe byd zawsze, albo jest w bdzie lub pisz
w przeciwnym razie nieprawd z czystej zazdroci i rozpowszechniaj
recept, tymczasem prawdy nie s niewiadomi.
Theophrastus Paracelsus: The Aurora of the Philosophers, XVI

Due trudnoci, ktre zniechcaj pocztkujcych, nie pochodz z natury:

Mdrcy je stworzyli , mwic o dugim postpowaniu, jeli myleli o
krtkim i vice versa.
An Anonymous Sage and Lover of Truth:
An Open Entrance to the Closed Palace of the King, 1645

Oni wszyscy s nieuwiadomionymi rzemielnikami, ktrzy bez

wystarczajcych umiejtnoci i rozumu do uczciwej profesji musz
wmieszad si w nasz sztuk i oczywicie szybko wszystko strac, co
posiadaj. Inni natomiast s troch mniej niewiadomi ni tamte osoby:
one s w rodzaju bdcych w popiechu, zrobid zoto, nie opanowujc
take podstaw nauki; na pewno zawodz take oni, oddadz wszystko, co
maj, kryj pienidze przed swoimi przyjacimi, pocieszaj siebie i innych
nadziej na nieograniczone bogactwo ucz mwid w jakim barbarzyoskim
na wp filozoficznym niezrozumiaym szwargocie i oferuj tym, ktrzy
maj interes w naduyciu naszej sztuki, wspaniay pretekst. Ponadto s
tacy, ktrzy rzeczywicie znaj nasz tajemnic, ale wiata, ktre rozjania
ich wasn ciek, auj innym, i wobec tego pisz o tym w beznadziejnie
zagmatwanej mowie, ktrej osupiay nowicjusz nie moe rozumied w
najmniejszy stopniu. Do tej grupy nale : Geber, Arnold i Juliusz, ktrzy
wywiadczyliby studentom du przysug, jeliby nigdy nie zamaczali
swoich pir w atramencie. Rezultat jest taki, e kady, ktry rozpoczyna to
60

studium , gubi si wkrtce w zagmatwanym labiryncie kamstw i rzeczy

nieuchwytnych i pozostaje kompletnie bezradny.
*...+ Kilku sawnych i zarozumiaych sofistw, ktrzy przeczytali w naszych
ksikach, e Merkury nie jest zwyk rtci, i ktrzy wiedz, e to jest
oznaczane za pomoc rnych pojd, nie wstydz si twierdzid, e znaj t
sztuk i myl, ten rozpuszczalnik trzeba opisywad jako przejrzysty i jasny,
lub jako metaliczn ywic, ktra moe byd mieszana z metalami, chocia
w rzeczywistoci nie wiedz o tym nic. To samo dotyczy tych, ktrzy
naszego Merkurego z zi albo innych daleko fantastycznych substancji
chc ekstrahowad. S wiadomi faktw , ale nie ufaj przyczynom; ze
skutkiem, e maj wyobraenie, e wszystko, co natura zmienia, charakter
zwykej rtci, przeksztaca si w tamto mdrcw. Ale co teraz tych
nierozsdnych osb dotyczy, tak ju wyraziem do tego w swoim zdaniu.
Eirenaeus Philalethes: The Metamorphosis of Metals, 1694

Ale w sumie to jest rwnie prawd, e niektrzy alchemicy pisz bardzo jasno o
sztuce. Szczeglnie pisma z XVII wieku s o wiele bardziej zrozumiae ni pisma
starsze, o ktrych dowiesz si w kku historycznym. Nikt jednak kiedykolwiek nie
opublikowa kompletnego procesu w jednej ksice, jeli nawet niektrzy autorzy
dawali bezporednie i atwo zrozumiae instrukcje odnonie okrelonych operacji w
procesie, lub w teorii. Tak przynajmniej ja rozumiem pisma. Pierwszy krok polega na
oddzieleniu prawdy od kamstw. Mnie idzie to atwo , gdy mam naturalne
uzdolnienie do takich rzeczy. Drugi krok polega na tym, eby znaled pierwsze czci
puzzli, za pomoc ktrych metafory daj si odszyfrowad, i potem wszystko
natychmiast pasuje do siebie. Teraz chc powicid kilka sw na to, ktre
alchemiczne ksiki uwaam za autentyczne, a ktre nie. Najpierw przychodzi to
komu z trudem , eby ocenid, poniewa trzeba ju rozumied alchemi, aby
rozpoznad, ktre teksty s autentyczne. Tu ugryzie si poniekd kot we wasny ogon.
Bdzie Tobie pomocnym, jeli najpierw zaakceptujesz, e adna z nowoczesnych
alchemicznych ksiek nie jest autentyczna. Rozumie si samo przez si, e aden z
tych nowoczesnych godnych sawy i pienidzy autorw, nie posiada Kamienia. Potem
mamy wszystko z 19-tego i 20-tego stulecia: Take tu nie ani jednej autentycznej
ksiki. To by zwariowany czas z gonymi zwariowanymi teoriami i tajnymi
stowarzyszeniami i wtedy zostao opublikowanych mao dobrych informacji ( z
wyjtkami kilku dobrych tumaczeo starych dzie ). Jak powiedziaem, w 19-stym i 20stym stuleciu zostao opublikowanych wiele ksiek, ktre pozoroway , e zostay
61

napisane przez innych autorw. Dobrym przykadem na to s pisma Hermesa;

jedynymi prawdziwymi pismami Hermesa s Szmaragdowe Tablice, wszystko inne
zostay napisane z oszukaoczym zamiarem, tylko po to eby pod jego imieniem
sprzedad wicej ksiek. Mona rozpoznad epok, w ktrej rzeczywicie napisano
ksik , po stylu jzyka ( ktry rwnie jeszcze przebija si w tumaczeniach). Tylko
Fulcanelli pisa autentyczne alchemiczne ksiki w dzisiejszych czasach, ale jego dziea
(cae dwa, eby byd dokadnym) s dla naszych celw nieszczeglnie przydatne z
przyczyn , ktre bd porusza dokadniej w rozdziale powiconym Fulcanelliemu.
Wspaniaym punktem startowym, jeli si zdecydujesz, czytad samodzielnie
alchemiczne ksiki , byaby seria wydawnicza The Hermetic Museum (dua liczba
alchemicznych ksig zawiera to, co tu cytuje).
Prawda jest zawsze prosta i jest w harmonii z natur.

62

09. Tajemnica

o nie jest adn tajemnic, e Kamieo Filozoficzny jest tajemnic. Tak nie byo
zawsze , ale t dyskusj zarezerwujemy dla kka historycznego.
To, e Kamieo Mdrcw powinien byd zapomniany i ukryty, byo w epoce, ktra teraz
zblia si do kooca, nieuchronnie. Obecnie zaczyna si czas, w ktrym wszystkie
tajemnice bd ujawnione i na nowo ocenione.
Obecny czas nie jest jeszcze dojrzay dla wiedzy o misteriach, poniewa
nigdy nie cieszy si spokojem. Gdy nadejdzie czas - przed sdnym dniemw ktrym tajemnice wszystkich serc s ujawnione, w tym czasie, mwi
Paracelsus, jest postanowione, e moje pisma bd ocenione.
Alexander von Suchten: A Dialogue, XVI. - XVIIw. (?)

Ujawnienie Kamienia jest katalizatorem, ktry doprowadzi t skorumpowan

cywilizacj do upadku i wprowadzi now epok. Ale przedtem cywilizacja musi
osignd prawdziwie skorumpowany stan, zanim upadnie i bdzie moga odrodzid si
z popiow. Korupcja jest potrzebna do rozwoju spoeczeostwa jako caoci; nie ma
nic w tym zego, gdy przygldad si duemu obrazowi, jest to po prostu konieczny
etap rozwoju. To samo dotyczy rozwoju Kamienia.
Gdy filozofowie odkryli go , przy uyciu wielkiej gorliwoci i pilnoci, ukryli
go wkrtce pod dziwn mow i w przypowieciach, tym samym nie jest
znany niegodnym, i pery nie byby rzucane przed wieprze. Poniewa zna
to kady, ustaaby kada praca , kada profesja; czowiek podaby tylko
tej rzeczy, lud yby w witokradztwie i wiat byby zepsuty , poniewa on
przez swoj chciwod i nadmiar, prowokowaby Boga. Poniewa oczy nie
widziay, uszy nie syszay , jeszcze serce czowieka ogrania, co raj natury z
tego ducha wcieli.
Theophrastus Paracelsus: The Book of the Revelation of Hermes, XVI w.

63

Pomimo, e kamieo od pocztku mia zapewnienie, z biegiem czasu stad si

tajemnic, trzymali ci , co go posiadali, na og nie z tego powodu, w tajemnicy lecz z
powodu elitarnego mylenia. Niektrzy alchemicy mieli prawdopodobnie odczucie,
bycia wybraocami Boga, byd std lepszymi , ni kady inny. Pomimo, e dua liczb
pord nich nie wytwarzaa sama Kamienia, mieli po prostu szczcie, otrzymad go od
kogo innego. Bez wtpienia byli oni wanie tymi, ktrym byo szczeglnie na rk,
trzymad go w tajemnicy.
Rasis donosi take w ksice ,The Light of Lights : Poniewa powinienem
wyjanid wszystkie rzeczy, jakimi one s, nie byoby adnego innego
powodu, zachowad ostronod, poniewa gupiec byby zrwnany z
mdrcem.
Marsilius Ficinus: Book of the Chemical Art, XV w.

Na ten zarzut odpowiadamy zgodnie z prawd tego, co wiemy, e

mianowicie nauka tej sztuki , nigdy nie zostaa cakowicie ujawniona temu,
ktry przez pobone i szlachetne ycie, nie okaza si godny, i ktry nie
objawi przez swoj miod do prawdy, cnot i wiedz, e jest godnym tego
penego ask daru. Przed tymi, ktrzy myl inaczej, tajemnica musi byd na
zawsze ukryta.
Jeszcze kto moe t sztuk osignd, jeli Bg , nie wyle do niego,
czowieka, ktry go instruuje. Poniewa substancja jest pena chway i
cudowna, e nikomu w inny sposb cakowicie nie moe byd przekazana,
chyba, e przez ustny przekaz. Ponadto musi, jeli czowiek j otrzyma,
zoyd wielk i wit przysig, e on, jak my, jego nauczyciel, zabrania
wysokiego stanu i reputacji, e nie akomi si za bardzo na te gupie
wyrnienia, i e nie jest on tak arogancki i wyjawi tajemnic wasnemu
synowi; wizy krwi lub pokrewieostwo, nie powinny odnosid si do tego
naszego magisterium. Wizy krwi jako takie nie daj nikomu prawa, aby
byd wtajemniczonym, tylko sama cnota, w nas teraz jest nam krewnym lub
obcym. Dlatego powiniene yd ostronie, sprawdzid i wyprbowad
charakter i mentalny stan osoby, ktra chce byd inicjowana w sztuk,
potem powiniene go zobowizad poprzez wit przysig, e nasze
magisterium nie bdzie znane powszechnie przez plebs. Dopiero gdy
bdzie stary i zbrzydnie mu ycie, moe wyjawid jednej osobie, jednake
64

nikomu innemu i ta jedyna osoba musi byd cnotliwa i oglnie chwalona

przez swoich kolegw. Poniewa to magisterium musi pozostad zawsze
tajn wiedz, a przyczyna, ktra nas przymusza do tej ostronoci, jest
wyjawiona. Czy powinien nieyczliwie usposobiony czowiek nauczyd si
naszego wywodu, byby tak ten incydent duym niebezpieczeostwem dla
chrzecijaostwa. Taki czowiek przeamaby wszystkie granice umiaru i
zrzuci wszystkich prawowitych ksit z ich dziedzicznych tronw, ktrzy
panuj nad ludem chrzecijaoskim. Kara za zoliwod przyszaby take na
tego, ktry tego niegodnego, wtajemniczy w nasz sztuk. Aby uniknd
teraz takiej erupcji nieprzepartej arogancji, powinien ten, ktry posiada
wiedz o naszej sztuce, najdokadniej na to uwaad, w jakiej postaci
przekazuje j innym i uwaad za szczeglny przywilej dla tych, ktrzy
wyrniaj si cnota.
*...+ Poniewa wszyscy autorzy, ktrzy zajmuj si tym materiaem, pisz o
tym w nieprzejrzystym jzyku, i aden jedyny nie wyjania tego prosto;
bagaj Boga, e gdy ich nagle wyrwie z tego wiata, powinni kiedy w
swoich ksikach zdradzid wielk tajemnic. Poniewa wielu z nich obawia
si, powierzyd wicej papierowi ni, co mona prawego powiedzied o tej
nauce; i ani jeden spord nich nie zostawi po sobie wicej ni jedn albo
dwie jasne instrukcje odnonie tego. Pisali nie w celu, eby ujawnid swoj
tajemnic wiatu, lecz w ciemnym zawoalowanym stylu, przez to s w
stanie, wszystkich tych ktrzy zrozumieli znaczenie, rozpoznad jako swoich
braci, wtajemniczonych o podobnych zapatrywaniach. Zgodnie z tym nie
moesz byd nigdy zadowolony , czytajc tylko jedn ksik, lecz
powiniene studiowad rnych autorw; poniewa tak mwi uczony
Arnold, ksika otwiera spojrzenie na co nowego. Tak sam myl wyraa
uczony Anaxagoras, ktry powiadcza, e czowiek nigdy nie moe
praktycznej wiedzy o naszej sztuce, jeli nie wemie na siebie trudu,
przeczytania wielu ksiek.

Thomas Norton:
The Chemical Treatise, Or, The Ordinal of Alchemy,1477

65

Nie wszystko byo dla alchemikw tylko gr i zabaw. Cakiem spora ilod spord
nich bya bardzo paranoidalna i to byd moe take cakiem susznie, poniewa
niektrzy ludzi s gotowi, zrobid wszystko, eby mied Kamieo w posiadaniu. Strach by
dobrym powodem, eby trzymad jzyk za zbami.
Niewtpliwie askawy czytelnik dowiedzia si z dzie Sdziwoja, e
znajdowa si on w cigym niebezpieczeostwie, ilekrod ujawni si
monym. Dowiadczenie uczy, e wielu filozofw, ktrzy nie troszczyli si o
swoje osobiste bezpieczeostwo, zostao zamordowanych, a ich tynktura
zrabowana przez chciwych potnych zodziei; i jest jasnym, e kady, kto
gania ze wspaniaym skarbem w rkach , ten pada ofiar rabusiw.
Sdziwj ukry swoje imi za anagramem. Dlatego niedawno ukrywa si
inny filozof i brat Zotego Krzya, ktrego prawdziwe imi byo mi znane od
dawna, tego pod anagramem i sta si znany wrd swoich przyjaci pod
zagadkow nazw. Dlaczego wic musz si wydad temu nieczystemu
wiatu ?
An Anonymous German Philosopher:
The Golden Tract Concerning the Stone of the
Philosophers, XVI. -XVII

Tak dugo, jak tajemnica jest przechowywana przez stosunkowo ma

liczb filozofw , ich los nie jest jasny i wesoy; my, ktrzy ostatecznie
jestemy otoczeni ze wszystkich stron przez przeraajc chciwod i
zaciekawion podejrzliwod mas, jak Kain przeklci, bezdomni, wdrujc
przez wiat. Nie dla naszych braci s przeznaczone przynoszce ulg
wpywy domowego szczcia; nie dla naszych braci urocza ufnod
przyjani. Ludzie, ktrzy podaj naszej zotej tajemnicy, przeladuj nas
z jednej miejscowoci do drugiej, a strach zamyka nasze usta, jeli take do
tego zatrzyma na miod, ujawnid nas szczerze naszemu bratu. Tak czujemy
si czasem, prbujc pozbyd si beznadziejnej sawy Kaina . Zaraz, gdy
kto mnie znajdzie, zabije mnie. Jednake nie jestemy oprawcami
naszych braci; my staramy si tylko czynid naszym towarzyszom dobro.
Jedna nasza dobrod i dobroczynne miosierdzie s wynagradzane pikn
niewdzicznoci - niewdzicznod, ktra woa do nieba o pomst.
Niedawno, gdy odwiedziem pokonany przez pomr kwarta pewnego
miasta i sprowadziem chorych za pomoc mojej wspaniaej medycyny do
doskonaego zdrowia, znalazem si otoczony przez piskliwy motoch, ktry
domaga si, abym wrczy mu mj Eliksir mdrcw; i tylko zmieniajc
66

ubir i imi , cinajc moj brod i noszc peruk, udao mi si uratowad

ycie i ujd szponom tych zych ludzi. A jeli samo nasze ycie nie jest w
niebezpieczeostwie, to nie jest pocieszajce, dokd nie pjdziemy,
odnajdziemy nas jako obiekt celu ludzkiej chciwoci. Wiem o wielu
osobach, ktre zostay znalezione uduszone we wasnym ku, po prostu
dlatego, poniewa byy podejrzane byd w posiadaniu tajemnicy, pomimo
e w rzeczywistoci nie wiedziay nic wicej od swoich zabjcw; dla
niektrych zawzitych zabijakw wystarczyo , e na ofiar pad tylko cieo
podejrzenia. Ludzie s do tego stopnia podejrzliwi, eby mied ten
medykament w swoich rkach, e sama twoja ostronod wzbudza ich
podejrzenie i zagraa twojemu bezpieczeostwu. Ponownie: yczysz sobie
sprzedad dua ilod zota i srebra, nie udaje ci si to, bez grocego
niebezpieczeostwa odkrycia. Prosty fakt, e kto oferuje nie w monetach
do sprzeday du ilod zota, wzbudziby w wikszoci miejscowoci
podejrzenie. To wraenie jest jeszcze wzmacniane, jeli jakod naszego
zota jest sprawdzana; poniewa jest ono lepsze i czystsze od tamtego
zota, ktre przynosi si z barbarzyostwa lub z wybrzea Gwinei; i nasze
srebro jest jeszcze lepsze ni tamto, ktre zostao przywiezione przez
hiszpaosk srebrn flot. Powiniene, eby rozpowszechnid odkrycie,
rozmnaad metalem uywajc dodatku, oczekuje na Ciebie, przynajmniej w
Holandii i Anglii, kara mierci; poniewa w tych krajach nie jest dozwolone,
tworzyd robid sobie metale szlachetne, to jest dozwolone, jako urzdnik
mennicy paostwowej lub certyfikowany jubiler. Przypominam sobie, jak raz
w przebraniu handlarza przekroczyem progi sklepu jubilerskiego, i
zaoferowaem mu zakup naszego czystego srebra o wartoci 600 funtw.
Podda je zwykym testom i powiedzia na to: To srebro jest wytworzone
sztucznie. Gdy go zapytaem, z czego wyciga taki wniosek, odpowiedzia:
Nie jestem nowicjuszem w swoim zawodzie i znam dokadnie jakoci
srebra, ktre pochodzi z poszczeglnych kopalni. Gdy usyszaem te
sowa, zabraem si stamtd bez zwoki, i zostawiem srebro w rkach
jubilera. Z tej przyczyny, i z powodu duych trudnoci, ktre na posiadaczy
Kamienia, wszdzie spotykaj, wybieramy, pozostanie w ukryciu, i
zawierzamy sztuk, tylko tym, ktrzy przyzwoicie pragn naszych tajemnic,
i przypominaj o tym, co dobru zawsze si przytrafia.
An Anonymous Sage and Lover of Truth:
An Open Entrance to the Closed Palace of the King, 1645

67

Ale bya nie maa liczba alchemikw, ktrzy chtnie przekazaliby Kamieo wiatu.
Niestety byli zobowizani swoj przysig, ktr musieli zoyd tym alchemikom,
ktrzy im pomogli w odkryciu kamienia. Poza tym kilku spord nich wiedziao, e
czas jest jeszcze nieodpowiedni.
To jest zarwno w zwyczaju, jak i prawe, O Lacinius, e ten, ktry w
ktrejkolwiek ze sztuk nauki stworzy co wartego wzmianki, powinien o
swoim odkryciu powiadomid wiat, przez to ludzkoci jako caoci wyjdzie
to na dobre.
*...+ Darmo to otrzymae, darmo przeka. Jaki korzyd dla wiata maj
schowane diamenty, albo ukryty skarb ? Jaki poytek przynosi ponca w
korcu wieca. To jest przyrodzony egoizm ludzkiego serca, e te osoby
szukaj pobonego pretekstu, eby ludzkoci nie wydad tej wiedzy.
Peter Bonus: The New Pearl of Great Price, 1338
.

XLIV. ALEXANDER: Dobro nie potrzebuje byd w poowie ukryte przez zymi
ludmi, ktrzy mogliby je wykorzystad. Poniewa Bg panuje wszdzie,
zgodnie ze swoj bosk wol.
Anonymous: The Glory of the World, Or, Table of Paradise, 1526

XLIV. ALEXANDER: Dobro nie potrzebuje byd w poowie ukryte przez zymi
ludmi, ktrzy mogliby je wykorzystad. Poniewa Bg panuje wszdzie,
zgodnie ze swoj bosk wol.
Uwaam sam siebie za niegodnego, mwid o tak gbokim misterium,
jednak nie mog bez prnoci wyznad, e przez ask Boga dokonaem
wikszych postpw w tym misterium ni inni, i uwaam to za mj
obowizek, eby nie ukrywad talentu, ktry mj Pan i Mistrz, miosierny i
askawy Bg, mi niegodnemu na przechowanie powierzy.
*...+ Bg daruje t sztuk szczerym i yczliwie usposobionym, ktrych wiat
nie moe nabyd swoim zotem. Plebs nie wie o tym misterium, poniewa
kady bezbony czowiek szuka Kamienia daremnie. Ten, ktry zachowuje
milczenie, przebywa, gdzie chce, i nie boi si ani nieszczcia ani zodziei,
ani zego. Z tej przyczyny wity podarunek jest dawany tylko nielicznym:
To znajduje si w rkach Boga, i On to podarowuje, komu zechce.
68

Anonymous: The Sophic Hydrolith, Or, Water Stone of the Wise, XVII w.

Filozofowie realizowali zamiar, eby swoj pierwsz substancj ukryd

przed niegodnymi; w czym postpowali byd moe rozwaniej ni byo
potrzebne, Sendivogius objawia, e on tymczasowo w rozmowach, sztuk
wyranie sowo w sowo
tym wykada, ktrzy uwaali si za
nadzwyczajnie poprawnych filozofw; jednak mieli do tego stopnia
wykrtne wyobraenia, e nie rozumieli jego przedstawienia, ani swkiem.
Dlatego okaza mao strachu, e bdzie odkryty, poza jednym, ktry z
przyjemnoci i dziki opatrznoci najwyszego przyjmowa.
*...+ A do tego momentu, pilnie strzegli to, jako gbok tajemnic, jedni z
interesownego temperamentu, i tak byli dobrymi ludmi. Inni, ktrzy si
spodziewali, wyjawid to tylko osobom, ktre okazay si godne, nie mogli
pisad o tym otwarcie, poniewa chciwod i zarozumiaod byy panujcymi
w wiecie zasadami; i poniewa byli mdrymi ludmi, rozpoznali, e to nie
byo wol najwyszego, tak ohydne nastroje prawdziwe latorole pychy i
narcyzmu, podsycad i karmid, lecz przegnad z ziemi, co byo przyczyn do
tego, e dotd zostao to wstrzymane. Teraz jednak, nie znajdujemy w
naszych duszach przeszkd tego rodzaju, chcemy nasz wiedz
obwieszczad: przede wszystkim poniewa jestemy zdania, e czas ju
nadszed, zniszczyd zotego cielca, ktrego ludzie wszystkich stanw tak
dugo czcili, w sensie, e wartod czowieka przez to jest hamowana, ile
pienidzy nazywa swoj wasnoci; tak nierwno jest rozdzielony majtek
ludzi, e bogatym przelewa si od rozrzutnoci, podczas gdy biedni
przymieraj godem w najwikszej biedzie i w elaznych ryzach ucisku. Ale
teraz ta niesprawiedliwod przypiesza do swojego kooca i krzyk biednych
dociera do gry , a do Pana: Kto im da jedzenie, eby byli syci.
Potem bogaci rozpoznaj, jak bahe s ich majtki w porwnaniu do
skarbw, ktre dziki tej tajemnicy bd przekazane, poniewa dobrobyt ,
ktry daj, jest bogosawieostwem Boga, a nie zgryzotami ucisku. Ponadto
najwiksza doskonaod tego , jest w tym, e mona przygotowad lek, ktry
moe leczyd wszystkie choroby, ktrym poddaje si ludzkie ciao, wydua
ycie dostatnich granic, ktre zostay okrelone, przez stwrc wszystkich
rzeczy.

69

To powinny byd wystarczajce powody do obwieszczenia tego procesu;

poniewa wtpliwod podaje rk luksusowi i uciskowi.
Anonymous: On the Philosophers Stone, XII - XVII

70

10. Yin-Yang

lchemicy zgadzaj w z tym, e rozwj Kamienia i zasada jego dziaania wywodz

si z kombinacji eoskiej (Yin) i mskiej zasady (Yang). Wszystko zawiera te dwie
siy w rnych proporcjach, a najstabilniejsz proporcj nie jest wcale 50/50, lecz ta,
w ktrej przewaa, albo jedno, albo drugie. Jest to take przyczyn, dla ktrej Kamieo
Mdrcw istnieje w dwch formach: Czerwony Kamieo (mski), Biay Kamieo (eoski).
To jest rwnie stosunek midzy zotem (mskie) i srebrem (eoskie), i powd
dlaczego Czerwony Kamieo transmutuje metale w zoto, podczas gdy Biay Kamieo
przeksztaca w srebro. Jeli mwimy, e zoto jest kompletnie mskie, a srebro
cakowicie eoskie, jednak jest naturalnie oczywiste, e wszystko zawiera co z obu,
ale po prostu w ten sposb, e kadorazowo jedno dominuje drugie w danym
momencie.
Nadal moemy w naturze wyranie rozpoznad stosunki midzy eoskimi i mskimi
zasadami. Mamy oczywiste fakty, e zwierzta egzystuj w dwch pciach, ktre si
wzajemnie przycigaj. Take stosunek midzy zwierztami (mskimi) i rolinami
(eoskimi) odpowiada temu samemu typowi, nawet nasze wasne przetrwanie zaley
od tego.
Mska energia jest aktywna (wzrost i rozmnaanie) podczas gdy eoska przedstawia
pasywn si (stabilnod i rozpuszczenie/zniszczenie). Za duo mskiej energii
powoduje niekooczce si rozmnaanie i przecienie otoczenia, a to prowadzi do
zniszczenia. Za duo eoskiej energii odwraca rozwj i cofa wszystko do swoich czci
skadowych. Ale razem, cz si, mska ze swoj rozszerzajc si zdolnoci i eoska
energia ze swoj zdolnoci trzymania mskiej pod kontrol, i wszystko bdzie
uporzdkowane i harmonijne. Mska energia prbuje narzucid wszystkiemu swoj
wol: Chce sama siebie zwielokrotnid. eoska energia prbuje natomiast, wszystko
doprowadzid do swoich pierwotnych elementw. To eoska sia, pozwala na
odrodzenie, sprzyjajc redukcji i rozkadowi z powrotem do swoich odnonych
pierwotnych elementw; przez co wspiera zadanie mskiej i karmi, sprzyjajc
wzrostowi, rozwojowi i rozrodowi.
Wyobra sobie jaki byby wiat, jeli skadaby si on tylko z mczyzn, lub tylko z
kobiet. Mczyni spdzaliby czas na walkach, w wysiku, narzucajc reszcie wiata
swj punkt widzenia. Kobiety wysiadywayby tylko i cae dnie spdzay na
rozmowach, nie rozwijajc niczego. Teraz wyobra sobie roliny albo zwierzta:
71

roliny maj cae mnstwo Yin, stoj w okoo cay dzieo i nie prbuj ani razu si
poruszyd. Zwierzta natomiast biegaj cay dzieo na okoo i r wszystko, co mog
woyd do pyska.
Morze posiada dominujc msk si i to jest przyczyna, dla ktrej ryby tak na to
lec. Powietrze posiada eosk dominujc si, dlatego jest cae mnstwo drzew ze
stosunkowo ma iloci zwierzt, pomidzy nimi.
Pcie s manifestacj zasady Yin-Yang, ale na fundamentalnej paszczynie przycigaj
i rozrywaj si wzajemnie i wytwarzaj dziki temu krenie w naturze. yjemy w
uniwersum przeciwieostw. Cykle , ktre widzimy w naturze, maj swj pocztek w
polaryzacji uniwersum.
Take Kamieo rozwija si wedug zasady polaryzacji Yin-Yang. Przy normalnym
rozwoju Kamienia, a std te przy wszystkim innym, porusza si dominujca zasada,
tam i z powrotem, w formie parowania i kondensacji (sooce i deszcz). W ten sposb
rozwija si Kamieo do coraz wyszych poziomw perfekcji.

W wiecie rolin drzewa i trawy s poruszane przez Yin-Yang. Gdyby

brakowao tych si nie mogyby rosnd. Na pocztku dominuje Yang, co
ujawnia si przez wypuszczenie zielonych lici. Potem, po rozwiniciu si
lici, nastpuje (destruktywna) Yin. Ta zasada staoci Tao jest od dawna
zwykym sposobem postpowania natury; jak wielu moe to pojd (zasad)
chn yan (prawdziwa wiosna), ktra moe zmienid ten (naturalny)
proces? Radz wszystkim, ktrzy sobie ycz nauczyd si Tao, nie zaczynad
pracy, zanim nie pojo si zasady Yin-Yang.
Chang Po-tuan:
Wu Chen Pien, Essay on the Understanding of Truth,1078 (Chiny)

Tamto zoto jest nasze mskie, i jest ono zalubiane ze wzgldu na ped z
niedojrzaym biaym zotem- eoskim nasieniem: Tych oboje
nierozerwalnie
zjednoczonych,
wytwarza
naszego
podnego
hermafrodyt.
An Anonymous Sage and Lover of Truth:
An Open Entrance to the Closed Palace of the King, 1645

Mczyzna bez kobiety jest poow ciaa, take kobieta bez mczyzny
jest rwnie uwaana za p ciaa, poniewa samotnie nie mog wydad
72

owocu. Ale jeli yj oni razem w maeoskiej koegzystencji, tak jest ciao
doskonae, i moe przez ich zarodek nastpid rozmnoenie.
Basilius Valentinus: The Twevle Keys XV w.

www.ksiegawodnika.pl

73