TSAPTER VII PANANALIKSIK

Aralin I: ANG Riserts, Layunin at mga katangian Nito

Mga layunin: Pagkatappos ng aralin ang mga mag-aaral
ay inaasahang :
1. nabibigyang -kahulugan ang pananaliksik.
2.

naipapaliwanag

ang

layunin

at

mga

katangian

ng

pananaliksik.
Pagpakilos ng dating kaalaman
Paghahabi (semantic webbing). Ang paghahabi ay isang
paraan

sa

pagpapalawak

terminolohiya.Isulat

ng

mga

sa

kahulugan

mag-aaral

salitang pananaliksik.

PANANALIKSIK

ang

ng

isang

kahulugan

ng

Paglinang ng Konsepto
Hindi maituturing ang pag-unlad ng bagong teknolohiya
ay bunga ng patuloy

na riserts.Sa disiplina ng komersyo,

edukasyon pamamalakad at sa lahat ng bahagi ng pamumuhay,

masasabing malaking bahagi ang ginagampanan ng riserts.Dahil
dito, marapat lamang na pagtuunan ng pansin ang halaga ng
riserts tungo sa pag-unlad at pagbabago.
Kahulugan ng Pananaliksik

PAGHAHANDA SA PANANALIKSIK

Kahulugan nq Pananaliksik
Ang pananaliksik ay isang makaagham na pagsisiyasat ng
penomena,

ideya,

konsepto,

isyu

at

mga

bagay

na

kinakailangang bigyang linaw, patunay o pasubali. Binubuo

ito ng proseso ng paglilikom, pagtatanghal, pagsusuri, at
pagpapaliwanag ng mga pangyayari o katotohanan na nag-uugnay
sa espekulasyon ng tao sa katotohanan.
Ito'y

isang

pandalubhasaang

uri

ng

sulatin

na

nangangailangan ng sapat na panahong-pdghahanda, matiyaga at

masinsinang

pag-aaral,

at

maingat,

maayos

at

malayuning

pagsulat para mayari at mapangyari itong maganda, mabisa at

higit

sa

lahat,

kapaki-pakinabang

na

pagpupunyagi.

(Arrogante, 1992)
Sa madaling salita, ito'y masasabi nating isang obra
maestra na pinaghandaan nang lubusan, maingat na isinagawa
at dumaan sa maraming proseso.
Ang pananaliksik ay isang sining tulad din ng pagsulat
ng isang komposisyon sa musika (San Miguel, 1986). Anumang
komposisyon na ginagawa ay nangangailangan nang lubos na
paghahanda sapagkat layunin ng anumang sumusulat na maging
kaakit-akit ang kanyang magiging katha. Gaya ng sining, nais
pangibabawin

ng

may-akda

ang

kagandahan

at

kariktan

ng

kanyang sinusulat. Ang kariktan ay hindi lamang makikita sa

pisikal na kaanyuan ng akda at hindi rin sa pamagat kundi sa
nilalaman ng paksang tinatalakay. Bilang isang manunulat,
magiging patunay sa iyo na ang iyong katha ay may kariktan
kung ito'y pahahalagahan ng iyong mga mambabasa at higit sa
lahat may idinudulot itong kapaki-pakinabang sa kanilang
buhay -personal man o

propesyunal.

Loyunin ng Pananaliksik

Ang pagsasagawa ng pananaliksik ay naaayon sa iba't ibang

kadahilanan. Ilan sa mga ito ay ang mga sumusunod:
1. Nagbibigay

ng

pagkakataong

makatuklas

ng

mga

impormasyon o datos.
2. Naghahamon sa makatwirang pagpapalagay o pagtanggap ng
katotohanan.
3. Nagdaragdag ng panibagong interpretasyon sa mga dating
ideya o kaisipan.
4. Nagpapatunay

sa

valido

makatotohanang

ideya,

interpretasyon, palagay, paniniwala o pahayag

5. Naglilinaw sa maladebate o pinagtatalunang isyu
6. Nagpapakita ng makasaysayang paniniwala para sa isang
senaryo.

Katangian ng Pananaliksik

1. Obhektibo.

Ang

pananaliksik

ay

batay

sa

walang

kinikilingang batas. Batay ang mga interpretasyon sa

maingat na paghahanay, pagtataya at pagsusuri ng mga
datos.
2. Lohikal.

Ang

pananaliksik

sistematikong

pamamaraan

ay

at

batay

sa

prinsipyo.

angkop

at

Kinakailangan

ang makatwirang pag-aaral ng mga proseso upang mahalaw

ang katanggap-tanggap na konklusyon.
3. Empirikal. Ang pananaliksik ay base satiyakna karanasan
o

pagmamasid

ng

isang

mananaliksik.

Nakabatay

ang

koleksyon ng mga datos sa mga praktikal na karanasan na

walang kinalaman sa siyentipikong kaalaman o teorya.
4. Kritikal. Ang pananaliksik ay nagpapakita nang maingat
at tamang paghatol. Ang mga resulta
makabuluhan

makumpiyansang

na

maaaring

di-makabuluhan

ay

kinakailangan

ng

pagpapakahulugan

at

pagpapaliwanag

na

nagiging gabay sa pagtanggap o hindi pagtangggap ng

hipotesis.
Tungkulin at Responsibilidad ng Mananaliksik

Ayon

kina

nailathalang
Komunikasyon",
maging:

Constantino
modyul
ang

na

isang

at

Zafra

(2000)

pinamagatang
mananaliksik

sa

kanilang

"Kasanayan
ay

sa

kinakailangang

1. Matiyaga sa paghahanap ng mga datos mula sa iba't-ibang

mapagkukunan ng sandigan.
2. Mapamaraan sa pagkuha ng mga datos na mahirap kunin
3. Maingat sa pagpili ng mga datos batay sa katotohanan at
sa

kredibilidad

ng

pinagkukunan,

sa

pagsisiguro

sa

lahat ng panig ng pagsisiyasat at sa pagbibigay ng mga

konklusyon,interpretasyon, koment at rekomendasyon
4. Analitikal sa mga datos at interpretasyon ng iba ukol
sa paksa at mga kaugnay nito.
5. Kritikal sa pagbibigay ng interpretasyon, konklusyon at
rekomendasyon sa paksa
6. Matapat sa pagsasabing may nagawa nang pag-aaral ukol
sa paksang pinag-aralan, sa pagkuha ng mga datos nang
walang itinatago, iniiwasan, ipinagkakaila, nang walang
pagkilala at permiso sa kaninuman; at sa pagtanggap sa
limitasyon.
7. Responsable sa paggamit ng mga nakuhang datos, sa mga
tao o institusyong pinagkunan ng mga ito at sa pagtiyak
na maayos at mahusay ang mabubuong pananaliksik mula sa
format

hanggang

pagdadaanan.

sa

nilalaman

at

sa

prosesong

Mga Gawain:
Anagram:
Hatiin ng guro ang klase ng dalawang pangkat. Bawat
pangkat ay maglinya ng paharap sa klase. Bubuo sila ng
panibagong salita mula sa salitang PANANALIKSIK. Hal.PAA
Unang grupo

Ikalawang grupo

Pangalan:
Kurso:

Petsa:
Taon:

Marks:

A. Piliin at isulat ng tamang sagot sa patlang: 5 pts.

_______1.Itoy isang maagham na pagsisiyasat ng penomena at
mga isyu.
a. journal
b. konseptong papel
c. pananaliksik
_______2.Pagkuha ng impormasyon o kabatiran nang harap
harapan
a. pakikipanayam
b. pagmamasid
c. pangongolekta ng datos
_______3.Bahagi ito ng pagsisiyasat nagbibigay ng pakay
mananaliksik
a. kahalagahan
b. suliranin
c. layunin
_______4.Katangian ito ng pananaliksik
a. Kritikal
b. Empirical
c. Lohikal

maliban sa isa

_______5.Tungkulin ito ng mananaliksik maliban sa isa.

a. matiyagang maghanap ng datos
b. kritikal sa interpretasyon
c. bahagyang maingat
B. Ipaliwanag nang mailik sa ating buhay?
1. Bakit mahalaga ang

pananaliksik sa ating buhay?

2. Paano nakakatulong ang pananaliksik sa pag-unlad ng

isang bansa?

Arali 3:1 Mga Hakbang at Kasanayan sa Pananaliksik

Mga Layunin: Pagkatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay
inaasahang
1. nailalahad ang mga hakbang at kasanayan sa pananaliksik
2. natatalakay ang mga hakbang at kasanayan sa pananaliksik
3. nalalapakan ng mga halimbawa ang mga hakbang ng
pananaliksik

Pagpakilos ng Dating Kaalaman: Tatsulok

Panuto: Itala ang mga hakbang sa pananaliksik sa
tatsulok.

Ikatlong Hakbang

Ikalawang
Hakbang

Unang
Hakbang

Paglinang ng konsepto
Bawat Gawain o akda ay nangangailangan nang maayos na
pagkabuo. Itoy nagagawa sa pamamagitan ng pagsasaalang-

alang sa mga hakbang at kasanayan nito.Sa larangan ng

pananaliksik may mga hakbang na sinusundan bilang
palatandaan sa kaayusan nito.

MGA HAKBANG AT KASANAYAN SA PANANALIKSIK

1. Pagpili ng Paksa
Mahalagang

hakbang

ang

pagpili

ng

paksa.

Dito

nakasalalay ang buhay ng isang mananaliksik (Rivera, 1987)

na

totoo

naman,

dahil

sa

makabagong

panahon

na

ating

kinakaharap ngayon, hindi lahat ng paksa ay kinawiwilihang

basahin ng ating mga mambabasa. Ang pangunahing interes ay
kung may kabuluhan bang idudulot ang paksang nabanggit. Kung
kayat dapat pag-ukulan ng panahon ng isang mananaliksik kung
ano ang paksang' kanyang tatalakayin.

Pinakasentro ng ideya ng anumang sulatin ang paksa. Ito ang

puso ng anumang katha, ika nga, na kumukontrol sa takbo ng
sulatin.

Ang

paksang

ito

ay

inihahayag

sa

paturol

naj

pangungusap bilang isang proposisyon na hangad ay bigyanglinaw sa pamamagitan ng makatibayang konklusyon.

Ang paksa ay maingat na pinipili ng sinumang manunulat,
maraming

konsiderasyon

ang

nararapat

na

isaisip.

Hindi

basta-basta ang pagpili ng paksa. Sa bahaging ito pa lamang,

lumalabas na ang pagkasiyentipiko ng isang sulatin sapagkat
dumaraan na sa isang proseso.
Ang paksa ay kailangang may kahalagahan sa panig ng
bumabasa at sumusulat. Kung wala itong halaga ay masasayang
lamang ang panahon at pagsisikap na iniuukol dito. Kahit pa
sabihing
paksang

napakalawak
tinalakay

ay

ng

ginawang

walang

pananaliksik,

kabuluhan

kung

ang

kapakinabangang

dulot sa mga mambabasa ay masasabing ito'y walang silbi.

Narito ang mga mungkahing dapat sundin sa pagpili ng
paksang tatalakayin:
Mga Gabay sa Pagpili ng Paksa
a. Kawili-wili
paksang

at

kapaki-pakinabang.

kinawiwilihan

magkaroon
interesado

ng

interes

ang

mga

at
sa

Pumili

ng

kapaki-pakinabang

pagtalakay

mambabasa

nito.

kung

ang

isang
upang

Higit

na

paksa'y

napapanahon, maaaring pinag-uusapan pa o kamalrfli'lnn

lamang. Kinawiwilihan pa ring basahin ng nakararami ang

paksang magduduL. sa kanila ng kapakinabangan. Maaaring
may idudulot itong karunungan sa kanila, magdagdag ng
mas malawak na kaalaman o makasagot sa mga katanungan
na sila mismo ay di nila masagot.
b. May mapagkukuhanang sanggunian. Siguraduhing may sapat
na sangguniang pagbabasehan ang pipiliing paksa, sa
gayong

paraan

higit

na

mapapalawak

ang

paksang

tinatalakay. Magkaroon muna ng pagsisiyasat sa paksa

bago itanging sulatin. Kalimitan, kung ang paksa'y bago
o

kaya

naman

ay

di

palasak,

bibihira

pa

ang

mga

materyal na nasusulat dito. Dahil sa ang iyong layunin

ay

palawaMn

ang

iyong

paksang

tinatalakay,

maging

masipag sa pagkuha ng mga impormasyon sa iba't ibang

bagay gaya ng aklat, magazin, mga artikulo, pahayagan
at sa Internet.
c. Iwasan ang masyadong teknikal at matatayog na paksa
kung hindi rin lang gaanong maaabot ng kakayahan bilang
isang mag-aaral. Ang paksang pipiliin ay nararapat na
iyong

kinaiinteresan

posibleng

kainteresan

ng

sinumang mambabasa. Ito'y dapat umaayon sa kagustuhari

o hilig para kasiyahan at hindi nagmamadaling gawin,
dahil kung hindi, tiyak na ito'y kababagutan lamang na
baka iwan pa't di na tapusin.

d. Tandaan na ang layunin ng pananaliksik ay magdulot ng

malawak na kaalaman ang mag-aaral sa napiling paksa.
Samakatwid,

pumili

ng

paksang

maaaring

lagyan

ng

konklusyon o pagpapasya bilang pagpapatunay sa higit na

pagkatuto ng mananaliksik.
Dapat pa ring tandaan ng isang mananaliksik na hindi
lahat ng nilalaman ng isang paksa ay hahanguin mula sa
kanyang mga pansariling karanasan lamang. Hindi dahil hilig
o kanyang interes ay doon na lamang iikot ang nilalaman ng
kanyang paksa. Ang ganitong uri ng pananaliksik ay hindi
masasabing

matalino,

sapagkat

isang

katangian

ng

papel

pananaliksik ay dapat magtaglay ng iba't ibang kaalaman na

manggagaling

sa

iba't

ibang

sanggunian

na

ginamit

sa

pananaliksik. Sa ganitong paraan, nagiging ganap na malawak

at

kapani-paniwala

sapagkat

pawang

may

ang
mga

mga

kaalamang

patunay

nakapaloob

ebidensya

kung

dito,
saan

nakalap ang mga impormasyong pinagkuhanan nito.

e. Ang paksa ay kailangang paunlarin sa abot ng kakayahan.
"Be the best of you can be," wika nga sa Ingles. Sa abot
ng iyong pang-unawa ay kailangang paunlarin ang isang
paksa.

Makatutulong

dito

ang

pagiging

palabasa,

sensitibo sa kapaligiran o sa iba't ibang karanasan ng

mga tao.
2. Pagbuo ng Konseptong Papel

Pagkatapos

na

mapili

ang

paksa

at

matukoy

ang

suliranin, puwede nang simulan ang pagsulat o pagbuo ng

konseptong papel. Ang konseptong papel ay ang nilalaman ng
mga kaisipang nakapaloob sa pag-aaral. Ang kabuuan nito ay
napakahalaga

kung

kayat

buong

ingat

na

isinasagawa

ang

wastong paraan ng pananaliksik sapagkat dito nakasalalay ang

uri ng pag-aaral batay sa bisa at antas nito.
3. Paggamit ng Iba't Ibang Sistema ng Dokumentasyon
Sa mga sulating kagaya ng pamanahong papel, baby tesis
o undergrad tesis, disertasyon, ang paggamit ng iba't ibang
sistema ng dokumentasyon ay di maiiwasan. Ang uri ng antas
ng

isang

sulatin

ay

unang-unang

nakabatay

sa

kakayahan

ngmanunulat - ang taglay nitong kalikasan sa kanyang talino

at karanasan sa pagsulat ang pinakamahalagang katangiang
dapat niyang taglayin sapagkat sa kanyang sariling kakayahan
lamang mabubuo ang kanyang akda. Pangalawa, ang sangguniang
kanyang gagamitin upang mapalawak at mapayaman pa niya ang
kanyang kaisipan sa mga bagay-bagay na hindi pa sadyang
naaabot ng kanyang kaalaman, sapagkat gaano man kahitik ang
kanyang naimbak na kaalaman, ang pagsangguni at paghahanap
ng referensya sa mga batikang manunulat ay tunay na kapakipakinabang.

Iba't Ibang Sistema ng Dokumentasyon

A.Bibliografi
Sa ano pa mang sulatin ay kailangan ang sanggunian o
referensya sa pagpapatibay ng isang gawain. Ang pagkuha ng
referensya

sanggunian

ay

makatutulong

nang

malaki

sa

pagpapalawak at pagpapayaman ng isang obra, sapagkat ang mga

nahangong kaisipan sa iba't ibang manunulat ay tiyak na
magpapaigting sa kabisaan ng mga talakay. "Two heads are
better

than

pagsangguni
pananaliksik

one"
sa

wika

mga

ay

nga

batikang

tiyakang

sa

Ingles,

manunulat

sa

makapag-papalawak

kung

kayat

sa

pamamagitan

ng

ng

limitadong

kaisipan.
Dalawang Uri ng Pagsulat ng Bibliografi
1. Paragraph Indent - ang unang taludtod ang nakapasok o
naka-indent.
Halimbawa:
Galang, TeresitaT., et al. 2004. MabisangKomunikasyon
sa Akademikong Filipino. Angeles City: Angeles University
Press.
2. Hanging Indent - ang ikalawang taludtod ng sanggunian o
bibliograpi

ang

limang espasyo.
Halimbawa:

nakapasok

naka-indent

ng

tatlo

Galang, Teresita T., et al. 2004. Mabisang Komunikasyon

sa Akademikong Filipino. Angeles City: Angeles University
Press.
Halimbawa ng Bibliograpi:
1. Isang awtor
Belvez,

Paz

M.

2002.

Retorika:

Mabisang

Pagsasalita

at

Pagsulat. Manila: Rex Book Store.

Belvez, Paz M. 2002.

Ang Sining at Agham ng Pagtuturo.

Manila: Rex Book Store.

2. Dalawang awtor
Casanova, Arthur P. at Ligaya R. Tiamson. 2001. Retorikang
Pangkolehiyo. Manila: Rex Book Store.
Resuma,
Komunikasyon

Vilma
sa

at

Filipino

Teresita
(Tuon:

P.
Mga

Pangwika). Quezon City. JMC Press, Inc.

Semorlan.
Makrong

2002.

Kasanayang

Mga Gawain:
Panuto:
Isulat ang pagkasunud-sunod ng mga hakbang ng
pananaliksik sa Sequence Chart Organizer
Mga Hakbang ng Pananaliksik
I.
II.
III.

Mga Hakbang ng Pananaliksik

Pangalan:
Kurso:

Petsa:
Taon:

Marks:

A. Pamimili: Piliin at isulat ang titik lamang nang wastong

sagot sa patlang.
1.Ito ang pinakasentro ng ideya ng anumang sulatin
a. konklusyon
b. paksa
c. konseptong papel
2.Ang ginagamit upang

mapalawak at mapayaman ang

Kaalaman
a. sanggunian
b. dokumentasyon
c. suliraning tuklasin
_____3. Ang dapat iwasan sa pagpili ng paksa
a. masyadong malaya
b. masyadong malawak
c. masyadong teknikal
_____4. Ito ang unang unnag pagbabatayan sa kakayahan ng
manunulat.
a. uri ng antas ng sulatin
b. uri ng papel
c. uri ng sanggunian

_____5. Ito ang nilalaman ng mga nakapaloob sa sasaliksik.

a. konseptong papel
b. suliranin
c. panimula
B. Pag-iisa isa
1. Isa isahin ang mga hakbang sa pananaliksik at
ipaliwanag ang bawat isa 15pts.
I.

II.

III.