Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 748

1952

16 40995


.
.
.

.
. . .
. .
.
.
***
.
. .
.
***
:
) (
.


.
.
.



.


.


. .
.


.


.
.
2





.
) (

.

.

.

.
.

.
.
. .
***

.
.

1936



. !

.
.

.

.

.
1937
.
.
.
.


.

.

)) (( )) :


.
.

.



((.

)) :

.
4






.
.


.



(( .
:
.
.

.


.

.

)) ((
.



.
.
***

. .

.

)) ((
. .


5



.
.
1952




-1 : .
-2 :
.
-3 :
.
-4 :

.

)(1

) (
-1
( 1
:


.

. Manoury .
.

1872 )
. ( 1873

.

. 1866
. 28
. 1875
) ( ) ( ) (
.

.
.
1880
Moriondo
1875
. 1911

17 . 1881
.

.
.
)(1

)( ) (

.

.
1881
14 . 1883 28
1883 13
. 1883
. ) (
.
). (1
)) ((

.

.
.
.
.

.
.


.



.

.


.


.
1

)( : 1892 27
29 1905
271 1 7
1 43
1911 8
1926 9
1927 1 14 1930 9

1933 1
7
1938 19 .


.
.

). (1

.



.
. .
.

.

.


.




.
.
.


.
.

.
.

.

1

)(
.

. 1945

Julliot de la Morandiere
) . ( 1949 1945

10


. 9
12 .

.
.
.

.
.
.
:

.


.
.
.

.
.
:

. .


.

.


.
.
.


)
621/711 ( .

) ( 46/68 ) ( 116 115/ 87-86
) .( 734-733 /608 607
11

.

.
.
.

.

.
.
.

.

.
.
.

!

) ( 556/680


.


.
.


.



.
.

.

). (1
1

)( 84 85 134
270 .

12



.
). (1
( :

.

.
.


.

.
1810


.

.

.

.

.

1945


.

)( 94 134 135 131 143 167 191


209 262 265 270 383 499 538 ) 539 ( 84 85 95 136
) ( .
.
) 48 53 ( 460 )
.
( 143 ) 356 ( ) 9 30 57
( 614 ) ( 44 ) ( 44
) 53 164 198 460 ( 461 ) 128 131
132 135 138 141 142 ( 360 ) . ( 302
)) (( ) ( 114
) 117 118 131 176 179 187 215 216 280
554 569 595 596 ( 599
)) (( ) ( 403.

13







! ). (1
( :
.
). (2


.
1

)( )) ((
)) :

) ( .

.

.
= =

.
) (

.
.

.

.


.

.
(( ) . 1 . ( 125 124

)( 3 1896
. 22 1894
.
7 1892 % 5 ) 7
( % % 7 ) ( % 9 1938
% 8 % 7 .
5 1886
. 26 ) 1900 23
1901 ( 26
1900 741
27 1912 54 16
1912 568/692 . 18
19 1923 49 50 1923
48 1933 79
1933 .

14

.

.
:
) (1 ) (2 ) (3 ). (4
). (5


. (6) 1933


). (7

.
1936

.


.

.
2
) (

:

.
1

)( 1919 42 1921 . 57

)( 1921 . 59

)( 1916 . 26

)( 1930 27 . 29

)( )
( .

)( )) :
.

(( )
1 . ( 7

)(
)) :


((

15

) (1
. 1936

.
21 1936
26 1936



.


.

26 1936 !
.

). (2

)( ) (
) ( ) ( .

)( 16 ) 1938
( )) : 25 1936

.
.
1936
:
.

.

.

.

.

.
: . (( ...

16

:
20
1936
) ( ) (1

.

.
20 1936
21 1938

.

). (2
:
16 1938






.

)( ) (
) (
.

)( 16 1938
)) 26 1936

48000
20 1936
..
.



.

.
.
.


.
(( .

17


.
21 1938
. 28
1938


). (1

) (2
1591
. (3) 1942

)(4

1

)( )) (( ) 1
)) : ( 121 . 1936
. 1938 ) (
. 1942
(( .
.

.

)(


.
:




.
.

.

)( .

.
.

)(




.
. .
)) (( .

.

18

29 1945
) (1 ) (2
.
.
1945
21 . 1945
22
(3) 1945 1253 ) (4
4 . (5) 1945
))
((


.
1

)(
) (
.

)(


.

)( .
1938 .

)( ))
((
. :
))
.
.

(( .
1591
1253 .

)( )) ((
))
:

.
. .
.
= =

. )) (( .

(( ) .
1 122 . ( 123

19

) (1
17 1945 27 . (2) 1946
3
1946
). (3

). (4

)(
) (


.

)( )) : 17
1945

.
.
:
.




.

. 61
..
:
.

.


(( .
)) .


.

(( .
))


.
(( ) . 1 26 . ( 32

)(

.

)(
) 1 39 ( 118
)) :

20

) (1
28 . (2) 1948

5 . 1948
16 1948
. 29
1948 15 1949



.

:
) (

.
) . (


) . (
) . .
. . . (
= =

.
(( ) . 1 116 . ( 117
1

)( )
1 )) : ( 119 3 1946
.
55 7 1947 6 1948



.
.
.



.


(( ...
.

)(



.

.
19 27 1896

21


1149 ). (1
24 1948

) (2
.

) (3
.


) : 1904 36 . ( 37

)) :
.
.

.

.
. 1876 1883
. .
.
.

(( .
)) :
) (
) . (
.


.

.

. (( ) . 1 141 142
. ( 154
1

)(

. .

:
=
= ))
.
.
. .

..

... ) (( ...
143 . ( 144

22

) (1
). (2

)(





.

)(
:
(1 .
(2 .
(3 .
(4 .
(5 .
(6 .
(7 .
(8 .

.

)(

.

)(

.
.

23

)(2



-1
) (


.
-1 :


. .
) ( :
:


: Plan .

.
:




.

.

.
.



.

). (1

)(
.
)

(
. .

24

:

.

:

.




) acte

( juridique
.
152 . ) 331
( ) 174 ( ) 51 ( .



.
.

.

.
. .



.

.
). (1

.


.

1

)(
) 1945 1946
97 ( .

25

.
.
:

.
. :
) (

.
.
.
) (

.

.
.
.
.
) (
.


.

.

.
.

. .

.
.
.
:
.

.

.

26



.

.

.
.
) (1 .

.


.

.


.

.
.
). (2
.
.
.

.
.

.
.
.
.

1

)(


.
.

)(
.

.

27


.
.



.
.

) . (1
.

.

.



.
) ( :

.

.
.
.


.

.
- :

.
.
.


)(
.

28

.
.

.


.


.
.
.
.
-2


.
:
-

.
.
.

.
- .

.
- .


.
.
-
:

). (1
1

)( )) :
:
) (
1876 . 1883


29


:
:
.

.



.


.



.
)) :

.


.


.


.

.


.
= =
) . (

. .


.


(( ) 1 . ( 120 119

30


). (( (1
:
:



.

.


.



.
-1 :


.

.


.

.

.
) (seduction , capitation

.


.
.
. . 129
)) -1


1

)( 1 . 129 128

31


(( .
)) -2
(( .
)) -3
(( .

.
)) (( .




.
.

.






.
.
-2 :

. 137/198 ))

(( .
.
154 :
)) -1

(( .
)) -2

.
(( .
)) -3
(( .

32










.


.



.



.
.


.


.
-3 :

.
.

.
:
213 -1 )) :

-2 .

(( .

33

214 )) :

(( .


.
.
.

.


.


). (1


.

.

). (2

:


.

))


). (( (3
1

)( )) :

) (
.

(( ) 2 . ( 539

)( )) :

.
.
.
(( ) 2

. ( 540
)( 2 . 540

34

-4 :

.




. 123/181
)) :

(( .
) 1152 ( .


.

.
.
224 :

)) -1
(( .
)) -2

(( .
)) -3 (( .


.

:
) ( .
.
) (
)) .
) (1
.

.

(( .
.
1

)( 2 . 573

35

))
) (1
.
.

(( .
) (
.

). (clauses de style


:


.


.

. .



.





.
-
:

.
.
.

). (2
1
2

)( 2 . 574
)( )) :


.
.

36

-1 :


.





.

.


.
.

. 916 -1 )) :


-2 .


.
-3

. (( .
.

.


.


.

.

.


.

.


(( ) . 1 131 . ( 132

37

917 )) :


(( .
.
.

.
.




.
-2 :

.

.

.
.

.


.

.
.
) (imprevision .

.

.
.

.
-3 :
))

38


(( .

.
.


.

.

.

). (1

.


:

.
.

.

.

.



:
1

)(
.

.
.

.


.
.
) 1 . ( 89 85

39

.
.

.

.


.
.



). (1
-
:

.

.
:
.

.

.
.
.

.

)(


.

.

.

40

) (1
.
.
:


.

. .




.


.

.
:


.


.
:



1

)(
.
.

.

.
1812

1916

) (
.
)
: 12 555
. ( 559

41

.

.

.
.
.

.

:
-1

.


. ). (1
-2

.

.

). (2

)( :
))
.


.


(( )
1 . ( 133

)( )) :

.
.

.

.
.
.

(( ) . 1 . ( 133

42

-3
.

.

). ! (1
-4


) (2
.
-5
.


.

)) : ((


.
.
) . (



) . (
)

(
.


). (( (3
1

)(

.
.
.
.
.

)( ))
(( .

43


)) :
:

.


.



. .



.



(( .
))


)( .
) (
)) :
.
.
.
.
.


.

.

.
.

.

:
) ( ... (( ) . 1
116 117 161 . ( 162

44


). (1
:
))



.


). (( (2
)(3

) (

***





.
:

.
.
-1

.
-1 :

.
) : ( 80-69
) . (foundations

.
1
2

)( 1 . 32
)( 1 136 . 137

)
1949 42
3546 6-4 . ( 1945 .


.
.
.

45





.
.

.

.

.
.


)(1

.

.


.
.

.
.
.


.

)( )) :

.

1861
. 1928
.
)) ((

.
.
(( ) .
1 ( 371

46

.
.
) : ( 264 249
.
:

.


.





.



.
.

.

.
.
.


.

.

.


.
) : ( 322 315

.
.

47


.


.


.
.

.


.

) : ( 914 876




.

.

.

48

- :

:
:

.
:
) (1 ) ( 147



) 164 . ( 2

)
( 178 170

.
) 203 ( 2

. 219
.
) ( 227 226

%4 %5
. %7
.
:


) . ( 229




) ( 230 .
232

.

240
.
1

)(
) . ( 92

49

.
) ( 246




.
)
( 303
.


.

.

) ( 371

.


.
.



.


.
:
.
) ( 452
.
)
( 465 .
.

.
.

.

50

. ) 514 (

.


.
.

.
.
.


. ). (1

544





.

)
( 588
.
) ( 576 .


.



.
) ( 773
:
.

)(
. 488 -1 )) :
-2 .
(( .
.

51


) ( 813


) . ( 820
)
( 828


) ( 829
) . ( 832 833



.
) ( 855 851
) . ( 869 862

.

.


.
.
.
.



.



.


) 874 ( 3
.



.
925
52


.
928

.

940

.
.


.
:

) ( 942
) ( 943
948
) (
)
( 939

)

( .
:

1039




.
. ) ( 1033
.
) ( 1067
.

. .
) 1085 . ( 1

)
53

1094 ( 1

) ( 1089
.

) . ( 1148

.
.

15 1949 .
.
-2
.

.


.
-
:
.


.

.

.

.




.


.



54






.











.

.





.





.
- :
:
.






.
55

:
.
.

.

.
.
). (1

)( :
)) ((

.

.
)) ((
.
.

.


.

56

)(4

) (
) (
***
-


.
) : (

.
) (
tendance subjective
tendance objective
.
.
(1) :
:
) (2 :
) (3
acte abstrait



.

.

(1) : (2) .
(3) . (4) .
.

.

.
.
.

.
.
.
57


.



.


.
.



). (1

.
) (Saleilles
.
.


.
) Code civil francais, Code
( Napoleon ) (Droit civil francais
). (2

.


.
.
) (3
.

1

)( )) ((
274 279
1949 25 26
) 37 ( 40 ) ( Vertrauenstheorie
.
)( ) (Maury
. 12
1950
10 . 12
)(
.

58


). (4

.
.

. .



.

.

.
-1 :

.



.
.

.
.

)
. ( 845


.


.

4

)(
.
1950 618 )Traite do Droit Compare,
( par Pierre arminjon, Baron Boris Nolde, Martin Wolff, Paris 1950, II, page 618
)) : ) (
.
(( .
(Dans leur ensemble, ses principes, ses qualifications, sa terminolgie, ses regles
fondamentales sont celles du droit francais. Cette ceuvre, remarquable par sa clarte et sa
precision, est neanmoins originale ) .

59


) . ( 129


.


.
.


) (1) ( 149
.

) 828 829 ( 832
) 864 865
866 (2) ( 867

.


) .(95


147 ))



.
(( .
. 608 ))


(( )
602 2 . ( 609
658 ))


(( .
1

)(

.
)( 925 . 928

60



24 "
" .

203 "
" .
1018
"
" .
. 1023


" :




" . 1029 "


" ) 1024 . ( 1025


.


) . ( 1
- :
.

. .

.

.
.

1

) (

.
. 143 "

" . 1244 "

" .

61

.
.




.



.

.


.

)
( 314 303

) . ( 156


) ( 322 315

) . ( 162

.

. .
.
.


) . ( 222
.


.
.

62


.

.
.
.
.
.
.
91 .


. 92
"
" .


.

) . ( 120



.

) . ( 126


.


) . ( 1

. 150 "

" .
.

1

) (


.

63

.
.

. 89
" "
.

.
.

.

.


.

.
.

. 150 "


" .
.

.
.


( 1 ) .
:
.

1
) (
) 1949 37 ( 40
) ( Vertrauenstheorie .


.
) . ( volonte reconnaissable
.
. .

64


.
:

.
.

.


.
) ( abstrait
.
.
. .
.
.

.

)
( promesse abstraite de paiement ) reconnaissance
. ( abstraite de dette


. :
.

.
) ( causaliste
.


.
.
.
- 2
. .
.
.

65

.
.
) ( eclectique
.


.
- 1 :
.
.
:

.
- 1 :

.
) ( 425 ) 226
( 227 )
103 ( 2
) . ( 845


.
.

) . ( 1
.
366 - 364 / 292 291
.
367 / 292 "
" .

433 "
" .
) 433 . ( 2

1

) ( " : "
. 1925
.

.

66



.
.
.
121
.
.
125

.
127


.

) 129 ( .
.

) 500 . ( 2



127 "

" .
.
- 2 :

.


.



.
.

.


67

) ( 166

) ( 168


) . ( 171
) . ( 200
) . ( 272
) 346 . ( 2
) 410 . ( 1


) . ( 931

) . ( 982

.


) . ( 95
) 709 . ( 2
) ( 129 )
( 143
) ( 144
) 147 ( 2
) ( 149 )
203 ( 2
) 224 . ( 2
:

.
- 1 :


.
.
.
. .



68

.
.
"
" .
.
211

.
.

) 521 . ( 2

) 583 . ( 1

) 641 . ( 1
) ) 685 ( ( .

)
. ( 704

)
. ( 720
) 734 1
( . ) ( 192


) 129 . ( 1

) . ( 146

) 173 . ( 1

) . ( 1 ) ( 178


) . ( 221

) 447 1
( .
) . ( 613
1

) ( .

.

69


) 673 . ( 2

150

.



) . ( 501

) 104 106
120 126 128 (
124

.
- 2 :

.
. .
- :
.
. .
:

.
.

.
.

.



.



.
70

.
.
.
.
:
.
:

. .

.
.

.

.
.

) 229 230 232
. ( 544
.
) 5801 . ( 1
) 5801 . ( 2

) 256 . ( 2

) 1049 . ( 1

. 1162

.
.
) ( 1
" .
. 807
. 824 - 808

.

.
) 828 829
1

) ( 6 13 15 . 16

71

. ( 832 ) ( 855 - 851 )


. ( 861 - 856 .

.
.
.
***

.
.


***



***
- 1
- 1 : -
- : .
.
.
.
.
.

:
.
- 2 : ) ) droit reel
. ) ) droit personnel

.

. . :

.
- 3 :
.
.
.
72

. :
.
.
.
) . ( passivement universel
.
.
.
.
. "
" " " .
.
.

.
.

.
) . ( 1
- 4 :
. )
( saleilles ) . ( Lambrt
) ( patrimoine
.

.
. .
.
.

.
.

.
- 5 :
.
.
1

) ( " "
) ( 5 " :

.
" ) . :
1945 10 . ( 1

73

.
.

- 6 :
. - 1 :
) ( droit de suite
.
- 2 .
) ( droit de preference
) . ( 1
- 2
7 :
juris :
. vinculum
.


.
.
. .
:
.
.

.
8 : ) ( theorie subjective
.
.

.
) . ( savigny
. )
( Herrschaft
1
) ( .


.
.

) 7 . ( 1
.

) 333 (
.

74

.
.
.
.

.
9 :

.
) ( Gierke

.



) . ( 1 ) ( theorie objective
)
( saleilles .
- 10 :
.
1
) ( )
( Jus ad rem ) ( Jus in re

.
:
.
) ( Patrimoine .
) ( actif ) ( Passif
.
.
) ( Schuld ) . ( Haftung
.
.
.
.
.
)
( )
( ) (
)
( . ( 1 :
( 2 . .

) Rudolf Huebner ; A History of German
( Private Law ) ( Philbrick 1918 463
. ( 489

75


.
. :
) (

) )
cession de creance ) ) . cession de dette

.
.
) (
.

.
,

.

. :
) ( 1 :
. .


.
) ( 2 :


. .
.
) ( 3 : .
.
11 :


. .
.
. .
.
.
.

.
.
76

.

.

. .
3
- 12 :
.
. 144 / 90 "

" . "
" . " "
.

.
1101 "
" .
)
( donner .
.
13 : :
121 "

" .
)(1

"

) . ( 144 / 90

.

. .
.
.
.
.
.

.
.
" .


1

) ( 2 9 .

77

.
) . ( 1
14 :
:
) ( .
.
) ( .
:
"
" .
4

14 :
.
. ) ) tarde
. .


.
.
16 :


.
.
.
- 17 :
.

.
.

.

.
18 :
.
.
.

1

) ( 2 9 .

78

.

.


.
.
"
" .
19 : .



.

.
.
.
.

.

.
20 :
:
: .
: .
: .
: .

79


21 :
. .
. .
22 :
: ) ( contrat ) ( quasi - contrat ) ( delit
) ( quasi - delit ) . ( loi


.


) 1371 ( .


.

)
1375 ( .



.


.
.


.
.

.


.
1
23 :
: ) ( delicta
) ( contractus

80

" " ) variae causarum


. ( figurae
.
. Gaius


) . ( 1


.
.
) . ( quasi ex delicto tenetur

) ( 2

.



) . ( quasi ex contractu tenetur

) ( justinien .
" " "
" ) ( Pothier .
.
.
24 :
. )
( quasi ex delicto ) ( quasi ex contractu ) ( ex quasi delicto
) . ( ex quasi contractu
" " .
) ( glossateurs
) . ( variae causarum figurae
" "


) . ( condictio furtive

" " . ) ( Bartole
1

) (
.
) (

81


. " "
.
" "
.
. " "
. " "

: .
" " .
:
.
25 : .
.

.
- 2
26 ) : ( 1 ) ( Planiol

.
.
.

.
.



.



.

. . .
.

.


1

) ( ) ( Revue Critique 1904 224 .


2 806 .

82

.
.
.
27 :
: .
.
.

.


.




.

.
.
28 :
. .
. ) ( 1 ) ( Toulier
) :
(
) . (
) . (



.

.
.
: .

) ( 11 2 .
.
. . . " :
. "
.
" ) 2 811
. ( 1

83

.
.
.
:
)
(
) . ( 1
.
) (
.
.
. .

.
.
3
29 : 147 / 93 "
" .
.
" "

" " ) ( fait .
"
" .
. .
" "
.
30 :


:
.
.
" " .
.
) . ( 2
1

) (
.

.
) ( ) 36 ( 40
: .
. :

84

31 :

.


:
" .
.

.
1370 1097

. " :


" .

.

.
) ( 1
) . " ( 2
32 :
:
.
.
.
. .
.

. . .
.
.
.

.
.
.
.
1
) (

.

.
2
) ( 2 3 . 1

85






.

.

.
. " " .
" " ) . ( fait juridique
.

. :
.
.
.

.
.
.
. .
.
.

.
.
.

) ( actes juridiques .
) (
) ( acte juridique unilateral
) . ( acte juridique bilateral, contrat
. ) faits
( naturels ) . ( faits rolontaires

) ( actes materielgs
) . ( actes juridiques
) . ( actes juridiques
) ( actes unilatreaux ) actes bilatreaux,
( contrats
.
.
.
.
86

33 :
: .

. .

) . ( 1
34 :
.
1
) ( :
) ( .
. .
.
. .

.
.

.
.

.
"
" " " ) 1302
28 31
322 265 ( .



.
) ( .



.

) 1 12 . ( 26
. .
.


.
.

.
.
) . ( complexe

87

.
.
:
.

.

.
) . ( mixte

.

88

Le Contrat

35 : :
.
***
1
36 : .
) ( convention
.
.
.
. .
) ( contrat .
.
. .

1101
.
) ( espece ) ( genre .

.
37 : .
.



.

. 122
"
" . .

) . ( 1

) ( 2 10 .

89


) . ( 2

.
38 :
.
. .

.
.
. .

.


.

. .
.
.

.
.

.
39 : .
.

.
: .

.
.
.


) ( actes subjectifs ) actes - regle,
( actes - condition )
( contrats d'adhesion
) ( contrats collectives .
.

) ( 2 11 9 .

90

40 :
.
.
. .

) ( volonte interne
.
.
) volonte externe,
( declaration de volonte
:
.
.
.
.
- 2
) ( Autonomie de la Volonte
41 :

.
. .

.
.

.
.
.
.
.
.

.

.



.


91

.
.

. .
42 :
.
. ) ( nudum pactum
.

.
. .
.

.
) ( causa civilis .
.
.
) ( pactes pretoriens ) . ( pactes legitimes
.

. ) ( contrat verbal

.
.
.
. .
:
- 1 :
.
.
) ( action ex nudo pacto .
- 2 :
.
.
. .
- 3 :
.
.
.
- 4 :
.

.
92

.



. ) ( physiocrates


.

. )
( rousseau ) ( contrat social
.

.
43 :
. ) :
(
) . (

.
.
. .
.
.
.
. .
.
.

. .
. .

.
.


!

. :

.
.
.

93

.

. .
.

.
.

.
.
4 ) ( :




.
.
.
.


.

.

.

.
.



!


.


.

.
.

!
94


.
!
.
45 :

.
.
.

. .
.

.

. .
.
.
.

.

. .

.

.
.


. ) contrats
( collectfs ) ( contrat collecolf du travail
.




. .
.
.
.

95

- 3
46 :
. .
) . ( 1
.
.
) ( contrat cousensuel
) ( ontrat solomel ) . ( contrat reel
) ( contrat nomme
) . ( contrat innomme ) ( contrat simple
) . ( contrat mixte
) contrat synal lamgatique ,
( bilateral ) . ( contrat unilateral
) ( contrat a titre onereux ) . ( contrat a titre gratuity
) ( contrat commutative
) . ( contrat aleatoire ) ( contrat instantane
) . ( contrat successif
-1
- 47 :
. .
. .
.
.
.
) ( ad probatinum
. ) ( ad solennitatem
.
- 48 :
. . .

) . ( 2
1

) ( " :

" ) . 2 11
( .

) (
.
.
.
.


. 21

96


.
. .
.
.
.
) . ( 1
49 :
.
1941 15 105 18
1933 45 291
26 1901 283 1 1904
14 1912 281 1 1913 . Valery

149 "

" . )
125 154 2 16 . ( 109
" :


.
149 .
) 1 . ( 136

) 23 1935 47 . ( 263




) 14 1930 42
. ( 182
.

) 18
1933 45 . ( 291
.
149 " . 149
.
) 2
73 74 ( .
. .
.
.
1

) ( ) 700
( ) 101 ( 2
.
.

97

) 488
( .
.

.

: .
.
.
.
.
148
:
" - 1
" .

" 2
" .
" : ) ( 125
) 12 11 ( ) ( 130


. ) ( 110 .

.
.
.


. )
: 1 12 4 . . . ( 5
.
) 23 1935 45 " . ( 263
148

) .
2 72 74 ( .

.
.
.

.
. .
.

.

.
.

98

.

.
- 2
50 :
.
.

.
.

.
51 :

)
.
.(1
.

1
) ( 123 1 " :
2 .

" .
" : 9 .


.
.
.
.
" . 123
.
) .
2 2 11 ( .
.

. .
.
1 :
) ( do ut des 2 .
) ( do ut facias 3 .
) ( facio ut facias
) 4 . ( convention de precaire
) ( facio ut des
) ( aestimatum
.

99

. .

.


)
( contrat de revelation de suecession
.




) . ( 1
-2
52 : .

.
53 :
. ) ( contrat d'hotellerie

.
.
.

.

)

( 2 ) ( location vente
) ( 430 .
- 4
54 :
.
1

) ( 1 98 . 100

) 30 1939 20 85 . ( 232

) (



) 11 1940 3 49 . ( 153
) ( 3 1927 8 260 . 361

100


.
55 :
.

.
) ( contrat unilateral
. ) acte juridique unilateral
( " " ) ( unilateral

.
56 :
) ( interdependence
. :
) ( 1
. ) condition
( resolutoire tacite , lex commissoria )
157 (

) . ( 1
1
) (
.
.
) 131
( 1
. .
.

. .
.

) ( decheance

. .
.

.
) 55 66
. ( 52 :
(

.

.
.

101

) ( 2
.
) 161
( . ) exception non adimpleti contractus
( .
.
) ( 3 ) ( risqu
.

) 159 ( .
.
.


.
) ( 4 ) ( cause
.
.
57 ( contrat synallagma tique imparfait

.


.
.
:

.
) de
( bonne foi ) de droit
. ( street
.
.
.
( .

.
) (
.
)
( . !
( .

. .

102


.
.
5
58 : .

.

.

.
"

.
59 :
.

.
.
.
.
. ) actes de
( bienfaisance .
.
. ) ( actes de liberalite
.
.
60 :
:
) ( 1
.
.

.
) ( 2 .
.
) ( 3
.
. .

103

- 6
61 :
.

.
62 :

.

.

.
) . ( 1

.

.
63 :
. . :
) ( 1 ) ( alea .


.
) ( 2
) . ( 2
)(3
- 7
64 :
.

.
1

) (
.
.
) 18 1948 31 135
. ( 365
) ( 214
.
.
) ( "
" . . 1950 " "
" " . .
.
.

104

.
) . ( 4
. .
.
.
.
.


.
.
.
.

.


.


.
.
65 :
. .
.

.

.

.

.
.
.

.
.
.

) (
.
.

105

) contrat a exe cution


( continue ) contrat a
( execution periodique .
66 :
. .

.
.
:
) ( 1 .
.
) ( 2
.
.

.
) ( 3
.
.
.


.
) ( 4 .

.
) ( 5
.
) . ( 1
1
) ( ) ( contrat subjectif )
. ( convention institutionnelle
.
.
.
) ( statut, institution
.
.



. ) contrat
( collectif du travail
.
.

106

67 :
. :
- 1 .
- 2 .
- 3 .

.
.
.

.

107



68 : .
. : ) . ( 1
.
.
.
.
.

. :
- 1 .
- 2 .
- 3 .
- 4 .

69 : .

:
- 1 .
- 2 .


- 70 : 89 :
"
) . " ( 2
1

) ( 1 .
.
2
) ( 1 : 135 " :

" . " :

"
.
.

.
" " " :

108

) . ( 1
.
- 71 ) ( : ) acte
. ( juridique .
. .
.

.
:
.
- 72 :
.


.

.


)(2

" .
" " " :

" .
. " :
" .
. 91
. 89
) . 2 8 . ( 13
1
) ( 2
.
.
" :
.
" ) . 2
( 10
2
) ( 1
.
.
)
( )
8 1934 1 169 . ( 329
127
" :
" .
" :

109

- 73 :

.
.
( 1 ) : ( 2 ) . )
( 3 : .



- 74 :
. ) :
( ) (
.

1
- 75 :
.
)(1
.
) 1 . ( 103
.
.
) 64 69 1 " ( 111 127
.
128 " :
" .
" :


.


.
)
20 1896 8 " ( 132 128 "
" .
) 2 29 30 ( .
1
) ( 1 .
) . ( conception ) ( deliberation
.
) . ( volition ) . ( execution
:
.

.


.

.

110


.
76 : 90
:

" 1
" .
" 2
) . " ( 1

.

.

.
.

.
.



.

) . ( 2
.

) . ( 3



.
1
) ( 1 : ) ( 124 1 " :


2 .
" .
92
. . 92

. 90
) 2 14 15 . ( 19
) ( 1 ) 134 ( - 1 " :
- 2
"
"
) . 2 41 ( .
3
) ( 2 )
21 1949 5 410 760

111



.
. )
( 1
.
) ( 599
) . ( 1




.
.

. .
.

) ( 398
) ( 457

) . ( 2 ) ( 597



)(3
.

) . ( 4

3
4

( . .
1
) ( 1 .

) 6 1946 5 90 . ( 188

" :



" ) . 8 1948
5 298 . ( 590
) 309
) ( 2
445 ( 781 ) 279 354 ( 360
) ( 555
.
) ( 1 48 .
) ( 2
) 13 1896 8 118 12 1930 42 . ( 352
)

112

77 ) ( 1 :
.




.

.
) ( objectif ) ( subjectif

.
- 78 ) : ( volonte interne
.
.
.
.

:
.
- 79 ) : ( Volonte externe, declaration de volounte


.
.
.


.


) . ( 2
16 1929 41 . ( 401
1
) ( 3 : 2
) ( Dereux
1905
1901
) ( Meynial 1902 545
573 ) ( Hauriou ) Guillaume de
( Bezin
1913 543 586 150
82 70
.
2
) ( 1
) : 77

113



.
.

.


.
.
.
) . ( 1

.
5 6 . ( 94


.

.
)
2 787 . ( 789
1
) ( 1 .

) ( Volonte de declarer


.

) 127 128
. Von Tuhr 132
2
64 . ( 3


) von tuhr 136
84 . ( 75


.

.

. .
( 1 ) :

( 2 ) .

.

114

- 80 :


.

.
81 :

. 91
" :
" ) ( 1
.
.

.
. )
. ( Efficacite

. .
.

.
1
) ( 1 : ) ( 125 :
" 1 .

2


"

.

. "
. ) 93
( " :
" .
93
. 91 )
2 19 . ( 28


.
. 91
.
) 98 ( ) 97
( . .

115



.
. .
.

.
.
.

.
91

.
) . ( 1



.
- 82 - :

.
.

. .
.
. 92
" :

) . " ( 2
1
) ( 1 125 ) 91
( .


) 129
( . 125 " :
) :
( .


" ) . 2 19 . ( 20
129

.
2
) ( 1 : 126 :

116


) . ( 1

.

. :

.
.
) . " ( 2
) (
) . ( 3

.
"
"

. .
94
. . 94
92 " :
92 " :







. .
) 2 29 . ( 35
1
) ( 9 1930 4 ( 44 6
1930 32 305 72 / 50
" :
" .
2
) ( 1

:

.

.

.
3
) ( 1 .
) 15 ( 1949
.
) . ( effet immediate

117



) . ( 1


) . ( 2
- 2

)*(

) (
83 :


.
.
) ( representation
) . ( 3
1
) ( 1 126 ) 92
(
" " :
.

.
" .

.
" :
"
" .



.
) 2 . ( 31
2
) ( 2 ) ( 126

73 / 51
"

"
.

. .
. ( 1 ) :


) ( 2
.
.

118



.
) . ( 1

.
.


) . ( 2
3
) ( 1 "
.
.
.

.
.

. .


.
.
) 678 690
) ( Brissaud 1442 ( .
.
.
) 6 33 . ( 34
1
) ( .
.
. .
.
.
.
. 155
" :
" . 156 1 " : 2 .

" ) .
2 90 . ( 91
2
) (
.
) 1 . ( 57
.

.
) 80 79
1 . ( 150 147

119


.
.


.
) : ( ) ( ) (
.

84 : :
)
( .
) ( .
) ( .
:
85 :

) . ( messager .


.


.
86 :
.

) ( fiction
) ( Mitteis
) ( Jean Clarise
1949 147 . 165
) ( contenu de l'obligation
) ( lien de droit
) 167 . ( 178
) ( Boulanger

.
) 137 140 ( 223 ) fait
( materiel ) ( acte juridique

) ) ( Chironi
156 934 ( .


.

120

( 1 ) : .

.
.

( 2 ) .
.
.

.
.
.

.
.

) . ( 1
104 :
" 1

" .
" 2

) . " ( 2
1
) ( 1 147 150 79 80
93 . 94
2
) ( : 157 " :

" .

107 - 1 " :

.
- 2
" .
. 107
" : " " "
" .
" . . 104
.
" :
.
.
.
.

121


) . ( 1
87 :
.

) . ( 2
.
) . ( 3


.
) . ( 4
.
.

.
:
88 :

.
.


.

1
2



" ) . 2 90
. ( 94
) ( 17 1905 17 277 . 206
) ( 30 1913 25 . 161





.
) (
) 8 1915 16
. ( 148
) (
.
" :
.

.
" ) . 2 . ( 92

122

.
) . ( 1
) . (
. 107 "

) . " ( 2

) . (
703 - " :
.
- 2

) . " ( 3
1
) (
158 " :
" .
.
"

518 634 / 518



" . " :
" .
) . 2 95
. ( 97
" :
.
.
" ) . 2 102
. ( 103
2
) ( : 160 " :

" .
" " "
" 110 .
. 110
107
" :

.
" ) .
2 102 . ( 104
3
) (
.

123

- 89 :

.
.

) . ( 1
:
- 90 ) : ( prete - nom
.

.
. .
( 1 ) :
( 2 ) . .
106 . " :


" ) . ( 2
91 :
.

.
.

.
.
1
) ( .
.
.
.
2
) ( : 159 " :


" . 109 .
. 109 "
" " " . 106
) . 2 98 . ( 101
32 2 3 .
" :
.

" ) 2 . ( 96

.

124


106 .

92 :
.
.
.

.
- 93 : :
.
94 :
. .
.
.
105 "
)(1
" .
.
.
)*(


95 :


.
) . ( 2
1
) ( : 158 1 " :

2 .
" .
108 . . 108

. 105
) 2 95 . ( 97
30 .
" :


. " ) .
2 95 . ( 96
2
) (



. .

125

.

.
. .


.
96 :
.

.

.
.

.
) . ( 1
97 :
.
108 "
.
.
)(2
" .

) ( 3
.
:
)
1 68 . ( 88
) 1 42 ( 43 .
)

" " 124 . ( 125
1
) ( 231 . 236
2
) ( : 161 .
108 111

.
.




. . 108
) 2 105 . ( 108
37 .

126



) . ( 1

.
) . ( 2



.

.
. 108

.
. 108 .

.
20

.
) . ( 3
)

.(4
3

) ( . 479 "


" . 480 "

" ) . ( . " : 481
" .
) ( " :
:
.

" . . )
2 105 . ( 106
) ( " :
. . . " )
2 . ( 106
) (
) . ( 12 "

16 " .
) . ( 17

127


.


98 :
.



.
( 1 ) : ) ( 2
.
-1
99 :
. ) :
( (
( ) ( .
-1 :
:
100 :
) ( 1 .
.
.

. ) ( 134


) . ( 2
4

) ( " .
.
" .
) 2 . ( 106
) ( :


.
) ( ) ( 76

.

128


) . ( 1

.
. .
.

.
.


.
101 :




.
.
- 102 :
.
.
.
:
- 103 :
.
) . ( 2



) . ( 3

) . ( 4

1
2

) ( 2 1904 16 147 24 1902 14 . 264


) ( 30 1896 8 101 ( 1898 10 322
8 1900 12 156 2 1904 16 147 21 1904
16 213 15 1923 36 32 13 1945 57 . 88
) ( 21 1879 301 5 18 1912 24
100 23 1917 30 . 62
) ( 6 1923 14 13 . 17

129


:
) . ( 1
- 104 : .
93 " :
- 2 . ) . " ( 2
.


.
.
.

. ) . ( 3

) . ( 4



) . ( 5
1
) ( " " 244 . 246
2
) ( : 130 - 1 " :
2 .
" .

95 . . 95
) . 93 2
36 . ( 38
" :
" )
129 ( .

.
.
) 2 . ( 30
3
) ( ) 2 37
(.
4
) ( 132
) 2 . ( 40
.
5
) ( 18 1912
24 . 100


.

130


.

.

.
:
105 : :
) (

) 96 (
.

) (
.
" :
.
.

.
.
.
.
) . " ( 1
106 :
:
) ( .
) ( .
)(2
) . ( 94
107 :

.
.

.
1

) ( 2 36 17
1917 3 . 62
) ( 133
" : ( 1 : ( 2 .
( 3 . " .
) 2 40
41 ( .

131

) . ( 1
. .

.

108 :
. .

. .

.
.
109 : .
94 - 1 " :

.
- 2

) . " ( 2
" :
.
.


1
) (
253 1 . 2
141 " :



" " :
.

.
" . )
2 49 . ( 51
2
) ( : 131 )
( .

. 96
. 96

. . 94
) 2 39 . ( 44

132

.
) . " ( 1
)
(
. ) - ( 2
.

. .

.

.
) : ( .
. ) (
.


.
) . ( 3
1
) ( 2 . 42
2
) ( 4 147 1 .
3
) ( .
.
.
.
.
.

.
. .
" :
.


.

. .
.
" ) 5
. ( 137
.
. " :

. . .
.

133

110 :

.

.
.
136
"
) . " ( 1
.


.

. " :

.
.

. .

) . " ( 2
. . . . .

.
.
" ) 5 . ( 137

) (
) ( .
"


.
" :
)
( " ) . ( 86
1
) ( 2 45 . 46
2
) ( 2 45 .
" : 134

.

.
" )
2 45 ( .

134

111 :

.
.
137 "
.
) . " ( 1
.
95 " :

.
) . " ( 2


.

.

.

) . ( 3



.




.
1
) ( 2 . 46 3 1948
28 273 . 805
2
) ( : 138
.

97
.
) 95 2 45 . ( 49
2 61 2 .
3
) ( " :
.
.
" )
2 . ( 46

135




) . ( 1
.

.

.
96 " :
) . " ( 2

)*(

:
- 112 :
.


" : " .
. ) ( 3

) ( " :
.

" ) 2 . ( 47
) ( : 141

.
96
) 2 49 . ( 51
) * ( : 1 108 1 185
2 556 21 345 1 1905 1908
10 2 281 1 1913 ) 10905 ( 746
1912 1921
103 1912 1921 103
1927 ) ( Cohin 1929 4 343
1 44 48 2 395 1 197 199
160 166 54
. 88
) ( " :
.
.
" 2
. ( 57

136

.
) . ( 1
113 :
98 :
- 1
.
- 2
) . " ( 2

) . ( 3 :
)
) ( 1
( 4
1
) (


) 26 1929 42 . ( 123


) 6 1926
17 187 . ( 276

) 25 1870 257 1 70
18 1909 ( 207 1 1910

)
19 1893 162 2 93 10
1874 ( 153 2 74
)
1 ) ( convention . ( 6
2
) ( : 142
:
" ) ( " .
100
. 100
" " .

. 98 )
2 . ( 64
6 180 .
3
) (
) 11 1917 29 . ( 358
4
) ( " :
.


) 12 1930 42 ) " ( 272
2 . ( 59

137

) ( 1
" "
) . ( 2
) ( 2
.

) . ( 3
) . ( 4
) ( 3

) . ( 5

" " ) ( silence circonstancie ) ( 6
1

) ( 22 1905 17 9 169 1909 22


3 73 1915 27 2 146 1916 28 14 287 1916
29 111
.
) ( 12 1930 42 ) 272 (
11 1923 117 1 1924 15 1926 1926
. 262 1
) ( 27 1899 11 2 200 1912 24 315
18 1925 38 . 56
) (

) 7 1905 . ( 427 1 1905


) 18
1915 38 . ( 56

.

) 11 1917 29 . ( 358
) (

) 13 1896 8 . ( 118
) ( " :
.

:
.
. . . . . .
.
.
.
.

138


.

" : " .
:
114
) . ( 1
.
) ( 97

.
143
"

. " .
)(2
"
" .


) . ( 3

2
3

. " "

. "
"
" ) 2 57 . ( 58
) (
) 20
1935 47 . ( 213
) 6
1916 7 . ( 19
) 16 1916 28 16 233 1922 34 . ( 182


) 21 1917 29 24 301 1930 42 . ( 447
) ( 2 56 . 57 3 .
) ( " :
. .
.
.

" ) 2 56 57
( .
.
.
.
.

139

:
115 .
.
. .
.
.
. .
.
. 1
.

) . ( 1
. 99 " :
) . " ( 2

.
1
) (

) 9 1932 13 . ( 281
.






.

) 15 1938 2 149 . ( 443

.



) 14 1935 15 2 / 317
. ( 372

) : 13 1949
5 368 . ( 699

.


.
2
) ( : 144 " :
. " .
" " " "

140


.
.
.

) : ( 1
116 :

. .
. ) . ( 2
101 . . 101



.
. .
" "
. . 99
) 2 64 . ( 67
" :

. . .
.
.
.
.
.

" ) . 2 64 . ( 65
.
.
1
229 121
55 207
55 1 122
2 616 ( Morin ) 0 1927 36
) ( dereux 1905 152 210 ) ( Gounot
1909 227 ) ( Dollat 1905
) ( Fortier 1909 ) ( Pichon 1913 ) Sarat -
( Remy 1928 ) ( Missol
1934 ) ( Salle 1930
11 2 333
3 143 1937 21
279 288 222 226
82 85 1924
. 1946
2
) ( ) contrats
( d'adhesion .
) 229 . ( 230

141


.
) :
( 1 ) .
( 2
( 3 ) .
.


.
:


.
.


. 100
" :
) . " ( 1
117 :
.
.
.
.
1
) ( : 145 " :
" .

102 . .
) 100 2
67 . ( 71 172 .
" :

.
.

. .
.
.
.
:
. .

.
" )
2 68 . 69

142



.

.
)
( institution

.

.



. :

- .
118 :
.
) ( 1 ) ( 2 ) ( 3
) ( 4
) . ( 5 ) . ( 6
) ( 7
) ( 8 ) ( 9
) . ( 10
1
2
3
4

6
7

10

) ( 20 1928 40 . 437
) ( 129 129 . 2
) ( 29 1890 2 360 11 1906 18 . 188
) ( 7 1921 34 44 ( 1929 20
. 108
) ( 20 1927 39 405 25
1921 12 35 30 1948 28
443 . 1076
) ( 22 1919 31 134 19 1929 42 . 41
) ( 21 1940 21 126 267
1915 6 . 22
) ( 11 1913 25 435 10 1924 36 140
6 1926 38 396 7 1947 59 . 207
) ( 12 1926 40 . 295
: 6 1944 57 18 17
1948 60 . 86
) (
) 16 1928 20
93 . ( 87

143


.

.
. .
149 "

. ) . " ( 1

.
.

.

) ( clause de style
.
151 1 " : .
- 2
) . " ( 2
1
) ( : 217 " :

" .
" :
" .
153 . .
" :
"
.
" " "
" . . 149 ) .
2 291 . ( 294
:


.
" :
.
.

" ) . 2 . ( 292
.
" : " :
" " .
2
) ( : 216 " :
" 217 " :
" .

144


.
.

.
: 1288 915
) . " ( 1
:
119 ) contrats
( collectives ) . ( contrats type
146 "
" . )
( contrat collectif du travail
. .
.
.

) . ( institutions
147 "

" .
.


.

) . ( 2

155 . .
) 151
2 299 . ( 301
) ( 2 300
) 28 1941 93 . ( 205
) ( 2 67 68 .
" :
.
.
.
" " "
" . .

.
.
.
.

145

2
) (

)*(

) ( Contrat par correspondence ou entre absents


120 :
.
:
) . ( 1


.
.

.



.


) . ( 2

) . ( 3
121 :
:

:

.

) ( " ) . 2
68 ( .
) ( .

) ( acte de marriage ) Contrat de marriage
( ) . ( adoption
) (

) :
1904 39 . ( 57
) (
)
11 1934 46 . ( 240

) 23 1936 49 . ( 43

146

.
.
. .
) . ( 1
.
.
-
122 :

.

) . ( 2
.

.


.
. .

) ( 140
"
" . .
" :
. .

.

.
.
.

. 131
" )
2 52 53 ( .
) ( .
.

.
) 21
1913 1 288 2 1903 16 15 11
1905 17 72 29 1910 33 97 12 1926 38
. ( 401
. )
172 ( .

147

.
. ) . ( 3

.

.

) ( systeme de declaration

) . ( systeme d'expedition


) systeme de
( reception )
. ( systeme d'information
.
123 :

.
.
.

. .
.
124 :

.

.

.
.
125 :
.
.
.
.

.
3

) (
.
.
.
.

148


.

.


.
- 126 :
. .

.

.
- 127 :

:
- 1
.

.
- 2

.
.
- 3
.
.
- 4
.

.
- 5
.
.

.
- 6
.
) . ( lex loci contractu


. .

149

- 7
.

.

. .
- 128 : .
) ( 130 ) 2 (
) ( 36 ) 262 ( .
) . ( 10
98 "

" .
) . ( 1

.
) . ( 2

129 : .
.
)

.(3
) . ( 4
1

) ( " :




" )
. ( 11
) ( 16 1913 - 229 1 1914 29 1913
. 176 1 1923 . 6 :
1867 35 1 68 1875 . 450 1 77
) (
) 26 1912 13
. ( 183 1950 30 461
. 1030
) 21 1915 2 ( 251 .
) (
) 30
1896 8 101 ( 1922 34 157 4 1933 45 226
21 1922 12 35
19 1923 14 34 3 1924 15
26 3 1944 56 . ( 180

150

)1

(.
130 :
.
91 "

" . .
. 97 :
" - 1
.
-2
) . " ( 2

.
.
) 2 1915 28 43 13 1926 38
179 9 1927 39 227 5
1928 19 256 28 1941 22 59 . ( 150
) 6 1925 37 401 24
1943 55 64 5 1949 61 . ( 91
1
) ( " :

.

.
. .
.

.
. .

.

.
.
.
.

" )
304 . ( 305
111 112
. 89
2
) ( : 139
. 99
.
97 ) . 2 52 . ( 55
2 .

151


.
.

. 97
. .
.

91 "
" 97
.

599


) . ( 1


) (
131 :
.
1

) ( " :
.
) ( ) (
.
)
( .
.
. .
.

125

. .
) 26 1912
13 . ( 183 ) 30 1896 8
( 101 1922 34 4 157 1933 45 . ( 226
) 13 1926 38 ( 179 1927 39 . ( 227
. ) (
) 6 1925 37 401
21 1915 2 . ( 251 .
" ) .
2 53 . ( 54

152

.
.
1

)*(

) ( Promesse de contrat Contrat preliminaire


) ( Avant contrat
132 :
:


.


.
)
. ( 422
.

.
.
:
.

. .

) . ( 1
.
.
.

.

133 .
. .

.
.
.
1

) (
. ) :
2 . ( 77

153


.
134 :
101 "

) . " ( 1


.

.
) . ( 2
.
.
.


.

.
1

) ( : 101 ) ( 150 " :



- 2 .

" . - 1 " :

2 .

" . 103 . .



) . 013 :
) ( 507
( .
" "

. ) 101
2 72 . ( 76 2 62
.
) (




)
28 1946 5 42 . ( 113

154


.
135 :

.
101 "

) . " ( 1
) . ( 2


.


.
:

.
.

1
2

) ( 134 .

) (
.

.

155

)3


(.
136
:
.

) ( .

.
3
) ( " :
.
.
62 2

.

.


.
.
.

" )
2 73 . ( 75
) 60 (
.


) 22 . ( 2

.

.
.
) 489 (
.

.


.
.

.


.

156



) . ( 1

.

.
.

.

.
- 4
- 137 :
.
) (
.
.
138 :

.
) (

.

.


.
:
)
( .
.
.
) (
.
) . ( 2

.
.
) ( ) 2
521 1 . ( 145
) ( .

157

- 139 : .
.
.
) ,. ( 1

.
.
)2
.
( .



.

.
.
102 "

)

. "(3
1

) 13 1938 2 84 . ( 240
) (
.


) 23
1944 4 114 . ( 302
) (
.
)
14 1952 3 154 . ( 430
) ( : 151 " :


.
" .

287
) 210 (


.
.
" :

" . 104
. .

158

- 2
) ( Les arrhes
140 :
.

.

.
.
) ( 1 ) . ( 2

.
141 :
) . ( 3 ) . ( 4
" " " . 102
) 2 77 ( 79
62 .
1
) ( 1599 1217 .
170 .
2
) ( 336 158 74
.
3
) (
) 27 1902 14 17 242
1902 14 ( 254

) 16 1915 28 22 1922 34 ( 142
) 3 1935 48 . ( 45
)
31 1939 21 26 35
28 1940 21 62 111 31
1948 60 . ( 64

. .


) 5
1938 50 . ( 215
4
) (


.



) 21 1946

159

.
.
) . ( 1
.
142 :
.
.
103 :
- 1
.
- 2 . .
) . " ( 2
5 52 . ( 132
) 25 1947 59 . ( 157
1
) (
) 21 1924
26 ( 39
17 : 1919 32 74
) ( 30 1916 29 7 22 1917 26 11 204
1917 29 4 352 1925 38 ) 11 ( 5
1938 50 ) 215 (
15 1944 56 . ( 103
2
) ( : 152 - 1 " :

2
.
.
3 .
" . 105
- 1 " :
" .
.
" :
" " "
" " "
" :
" .
.
- 1 " :
2 .
. " . . 103
) 2 80 89
81 . ( 84
153 154 .
153 :
" 1
2 .

160



.

.
.
.
) ( 1
.



.



.
) . ( 2

.
. .

" .
. 154
" :
"
103
) . 2 80 82 ( .
1
) ( " " " " .
. .


.
2
) ( 225 223 .
.
.


) . ( 278

.

.
.

.
.

161

.
.


143 : .
.
) . ( 1
.
.

)*(

) ( La capacite
144 :
) / 130 129
190 189 ( ) / 132 131
192 191 ( .

) 99 1947 13 ( 1947

.
) 11 ( ) . ( 2

.
1
145 : ) ( capacite de jouissance
) . ( capacite d'exercice
1

) ( 162 " :
: . " .

) 2 110 ( .
) ( " :



. . / 129
189
. 190 / 130
192 191 / 132 131

" )
2 . ( 109

162


.
.
.
.

.
.



) . ( 1
146 : .

.
.
.
1 :
2 .
3 .
1
) (
) 25 1931 12
364 ( 744


) 9 1931 12 365 . ( 746


14 14 1883

.
.
.



) 24 1942 3 155 . ( 431
) : (

) . (


. ) 1927 " : ( 315

. .
" .

163

4 .
.
.



.
.
147 :

.
. .
.

.
.
.
.

.
.

.


.
.
) . ( 1
148 :
. 109 "
) . " ( 2
1

) (
.
.
. )
( .

.

.
) ( : 163 " :

" .
" : "
. 112 .
" "

164

) . ( 1
.
) . ( 2
.
119 "
) . " ( 3

.

) . ( 4



" : "
. 109 ) 2 109
. ( 112
) (

) 18 1891 6 21 191 1891
7 ( 225 28 1916
28 446 28 1918 30 . 316
) (
.

) 15
1921 22 . 62 8
1928 9 . ( 524
) ( : 165 " :

" .
162
" :

" . 123 .
.
" " "
" .
) (

. . 119
) 2 133 . ( 138
) ( 30 1913 26 117





) 4 1945 27 149 . 348
4 1944 4 128 . ( 352

165

149 :
.
. .
48 "
" .
2

150 :
.
) . ( 1

151 :
1 : 2
3 . .
152 : .
) 45 . ( 2 110 "
) . " ( 2
.

.
.
. 7
" ) ( 3
" .
1

) ( 164 " :

" .

. " : " .
118 113 )
2 112 113 ( .
) ( : .
113 . .





.
. 113
. 110 )
2 112 . ( 114

166

) ( 1 15
" " .

. 118
"
) . " ( 2 47 "

" .

.
) (
( . "
" )
10 ( .
.

. :




) .
20 ( .

.
.
.
) . 20 ( .
18
" " .
3

) (
.

) (
.
.

) 13 1893 8 17 67 1924
4 747 19 1915 23 . 37
6 1894
10 12 2 . ( 133
) ( : .
122 .
118 ) 2 132 . ( 133

167

153 :
. 6 "

" 111
:
"
" .
- 2

) . " ( 1

.
.

.
.
112 "
) ( 2
) . " ( 3 .
" :

.
" .
"
.
) . ( 4
1

) ( : .
114 . .
"
"
. . 111 )
2 115 . ( 116
) (
.
.
) ( : .
115 . .
" " .
. 112 ) 2 117
. ( 119
) ( 701
" :
.

" .

168


.
.
. ) . " ( 1

. "
.
" .
154 : 44 " - 1
2 .
) . " ( 2 .

.
) ( 3 .
) . ( 4


.
.
.
. ) (
) (
) ( : 36 .

) 35 ( .

3
4

.
) ( 4 " :

" .
" :

" .
) ( "
" . .
.
) ( ) 21 ( .
) ( 13 "

" . 30
"

" .

169


.
- 4
) (
155 :
. : .
.

.
.
156 : 113 "

) . " ( 1 . 42
"
" .
.
.
114 :
" - 1 " .
- 2
) . " ( 2
.

.


.
. .
157 :
.
1
) ( : .
116 . .
" " " "
. . 113 )
2 119 . ( 121
2
) ( : .
117 . .
) 114 2 121
. ( 123


.

170


( 1 ) . ) . ( 2
158 : 115
"
" .
.

.

.
116 "
" .

. 116
"
" 43
"


3 4 5 ) . " ( 3
1

) ( .



) 29 1949 54 18
( .
) ( 113 114

) 27 1938 2 138 . ( 414




) 20 1947
5 157 . ( 353
.



" " "

"

) 31 1946 5 106 . ( 238
) (
.

171

.
.

.
. ) . ( 1


.

. ) ( 2
115 " :
) . " ( 3
1
) ( 29 1942 24 78 . 197
2
) ( 14 1926 8 45 26
1946 30 158 161 16 1931
12 633 5 1930 42 252
18 1947 59 . 167 ( 1940 21 223
. 502 341 3
: 8 1932 3 487
492 5 1950 64 18








) 18 1943 4
77 . ( 213






)
6 1941 3 125 . ( 385

.
3
) ( 115 116 ) : ( : 115
118 .
115
) ( : 116
120 . .

. 116

172


.
.
) . ( 1
159 :

.
50 "


" .

. " " " "
.

.
51 "
" . 53
" 33

" . 52 "
52
. " 1929
) ( 25

. .
.

) . ( 2
) 2 123 . ( 128
119 " :

" . .
)
2 126 127 ( .
1
) ( 45 "
" . 46 "
33
" .
2
) ( " " ) 37 ( 38
" :
.

" .

173

- 160 :
) . ( assistance judiciaire 117
:
" - 1

" .
" - 2

) . " ( 1
47 "

" . 48
"

" . 49 "
.
" .

: .

.

.

.

.


) ( Vices du consentement
161 : 166
" :
1

) ( : . " :

" 121
. .
47

.

. . 117
) 2 128 . ( 131

174


. "(1
.

.

.
.

.
.
.
.
.

.

.
: .
)

) ( 14 . 193 / 133
" "
166
) 2 141
( .
" :
.

.
.
.


.

.



.
)
( . .
.
.

) ( . . .
) .
2 139 . ( 140

175

)*(

) ( L ' erreur
162 :
.
.
.

.
163 :
) . ( erreur - obstacle



.
.
: .
.

.
164 :
.
) ( 1 .
) . ( 2
165 :
) ( erreur sur la formation de la volonte

) ( erreur de transmission
) erreur
. ( d'interperetation

) (
.
) reserve
( montale .
) ( .
.
:
. : :
.
.
) 11
359 . ( 4

176


) . ( 1
166 :
.


.

.

.
(
) :
) . ( .
1
) ( 172 " :

" . " " )
2 166 167 ( .

. ) 120
(
.
) 122 ( .

.
.
. 123 "
" )
658 / 536 -
170 127
123
. 2 164 . ( 166
: 1914 2 139
9 1931 44 56 7 1933 45
194 8 1933 45 195 16 1933 46 36
3 1934 46 224 21 1937 50 . 57
) ( erreur de calcul

.


)
7 1935 1 297 . ( 923




) 11 1947 5 242 . ( 503

177

1 : 2 .
) . ( 1

167
:
:

. .
( 1 ) :
1110
) ( 2 ) . ( substance meme de la chose
.
1 : 2 .
3 . .
4 .
.
.
.

.
.
.
)
( essentielle ) la raison principale et
( determinte


.

" " 1110 .


.
: ) (
) . ( 2
.
) ( 3

1

2
3

) ( )
1948 5 293 . ( 586
) ( 10 116 114 4 . 407
) ( 4 343 490 . 492

178



.
)

. ( 1

) ( 2
) . ( 3


) ( " "

.
" " ) ( substance de la chose
) ( qualite substantielle
.

.
168 :
.
194 / 134 "
"
" :
" ) le rapport principal sous lequel la chose ete envisage dans le
. ( contrat
) . ( 4
.
120 " . " ( 5 ) . . .
121 - 1 " :
1
) ( 15 . 488
2
) ( 1 . 54
3
) ( 2 1053 2 281 2 69 . 72
4
) ( ) ( convention 56 1
387 132 1 165 166
127 268
255 357
116 156 .
) ( 7 1935 1
923 26 1908 9 66
21 1903 18 140 7
1892 4 99 22 1892 5 56 7 1910 23
26 19 1911 23 119 17 1911 23 325 16
1917 29 426 16 1917 29 428 25
1922 36 261 26 1930 43 . 44

179

- 2 . . -

. -
) . " ( 1
.

.

.


.


.
.




.
169 :
) . ( 2
5

) ( 23 37
. 120
) . ( 176
) ( : 168 - 1 " :


- 2 . : -

. (
. (
" .
) (
.
125 . .
" "
" " ) (
" " . 121
) 2 155 ( 158
. 15 37
.
) ( 121 " :
. .
.
: (

180

.
.
170 :

.
.

)(1

.
) . ( 2


) . ( 3

) . ( 4


) . ( 5

) . ( 6

1
2
3

4
5


.
( 4 .
.
) . (
:
. ( 121
.

" ) .
2 . ( 143
) ( 7 1892 4 . 99
) ( 7 1910 23 26 1 . 34
) ( 19 1911 23 119 17 1910 23 325
18 1939 51 . 121
) ( 18 1946 58 . 75
) ( 19 1913 25 239 18 1946 58
) 74 ( .
. 358
) ( 402 / 324 )
. ( 452
) ( 7 1931 43 . 333

181

) . ( 1
) . ( 2
171 :

. 121

.
.



) (
) . ( 3

.
. .
172 :
.

.

.




) . ( 4
1
2

3
4

) ( 21 1916 29 . 120
) ( 7 1897 ( 104 8 1897 (
263 18 1900 25 285 7
1928 40 . 187
) ( 360 . 362
) ( 16 1917 29 426 7 135 400

) 25 1922 36 . ( 261
)
(

) 25 1925 38 . ( 76
)
25 1920 32 . ( 235
3 1934 46 224
25 1922 34 261 12
1916 29 103 11 1903 15 . 350

182

173 :
.

.



) . ( 1




.

) . ( 2

.

377 . 2


.
1
) ( 364


. .


. .

. .
2
) ( .


.

.

.






.

183

.


. :

.
.
.



.
) cause
( erronee ) ( erreur sur le motif
) . ( 1
.


.

) . ( 2
1
) ( 1949
205 299 304 824
: 130
260 318 375 2 1
52 53 ) (
)
. ( 159

) ( )
173 179 198 232 . ( 234
42 . 43

.

.
.


.
.

.
.
2
) ( )
( .

184

174 :

.
. 122
" :
) . " ( 1

) . ( 2

" :
" ) . ( Nul n'est cense ignorer la loi


.
.
7 7

7
7 .

556 "
) . " ( 3



.
1
) ( : 169 " :
" .
126 .
.
" :

" . . 122
) 2 159 . ( 164
2
) ( ) ( Convention 60 1 186 189
272 372 123
. 165

) 20 1915 27 . ( 344
) 14
1918 31 ( 22

) 24
1897 2 . ( 171
3
) (

185

.

.

.

.


) . ( 4

175 :
.
) 28 1938 50
. ( 261
122 " : . . .
.
.
.

.
: 20 1915 27 5 344
1918 30 14 204 1918 31 ) " 22
2 . ( 159

. )
23 1930 42 226 24 1934 46
302 6 1945 57 . ( 84

) 16 1924 36 . ( 156


)
71 . ( 76

.
150

.

.


)
3 1938 2 127 . ( 394
4
) ( 5 1918 30 204 8 193 . 79

186




!

) . ( erreur commune


.


.

.

.

.

.

.


.
.

.

.


.
)(1
.
176 :
1

) (
.



.

) 1948 5 295 . ( 586
.

187


. 120
"

) . " ( 1



.
) . ( 2
.
.

) . ( 3
!
1
) ( : 167 " :


" . "
"
" " .
124 . .
120
" : 120

.







" . )
2 140 . ( 154
2
) ( .
. . .
.

.
.
.
.
3
) (
.

.

188

.

.
) ( 1
.
)

.(2


) . ( 3
.
) 30 1915 27 . ( 250
1
) ( .
.

. ) erreur
( excusable ) . ( erreur inexcusable
.
.
.
2
) ( 167

.
" :

. .

.
.

. . .


.
. . ) : (
"
" . " "
) .
(
" ) 2 142 . ( 143

.

.

.
3
) ( 190

189



) . ( 4
- 177 :


.






.
.



. ) dens le champs contractual
( . )
( 190
.
.


.
.

.


) . 1 ( 189
.
4
) (
" :

.
.



:


" ) 5 1945 29 104 . ( 150

.
" :

190

.


.
.


.


:


.



:


.



.

.



.
.

.
178 :
. 124 - 1 " :
- 2 .
)(1


" ) 1943 55 171
24 1939 51 . ( 126
) ( : 171 .
128 .
.

191

".
.



.
.
.

.
.
.

) . ( 1
)*(

2
) ( Le dol
179 : .
.
.
) ( fraude
.
) ( dol civil ) ( dol penal ) ( escroquerie

) . ( 2

.

. 124 .
) 2 166
. ( 170 25 38 .
3 1934 46 . 224
) ( 124 " :
.
.

.
.
" ) 2 . ( 167

.
) ( 8
1934 46 . 282

192

- 180 : 125 " - 1



- 2 .
) . " ( 1
196 / 136 " :

" .
.
126 "


) . " ( 2
.
)(3
1 :
2 . .
) . ( 4
1
) ( : 173 - 1 " :

- 2 .

" . "
"
. 129
. " " "
" . 125
) 2 171
. ( 174 21 52 / 56
94 .
2
) ( 209 ) . ( 184
3
) ( .

) 13 1934 37 (
4 1899 11 . ( 2177
.

) 18 1
933 1 123 214 20 1936 1 327
. ( 1049
4
) ( 125 126 " :

.
.
.

) 667 ( .
.
" ) .

193

181 : :

.



. :
.
.
) . ( 1

) . ( 2

.
) . ( 3

.

) . ( 4
1

2 . ( 172
) (
) 3
1929 41 . ( 333
) ( 1925 38 . ( 90

) 30 1893 8 75
25 1922 3 . ( 22 393
. 1
) ( 3 1897 ( 263 8 1915
28 . 48
) (

) 24 1923 3 . ( 281


) 29 1928 9 . ( 555
) (
)
8 1897 9 263 9 1898 10 184 8
1915 28 48 3 1922 5 267
( .
)
28 1919 31 ( 316
) 26 1930 42
. ( 325
) 25 1893 5 269 13
1929 20 79 4 1931 43 203 2 1933

194

. ) ( reticence .


.
) . ( 1 .



) . ( 2 125 "

45 . ( 154
.
) 25 1893 5 2 269 1933 45
. ( 154
1
) ( 746 .
2
) (


.
) 11
1909 21 . ( 227

" :

.






" ) 20 1936 1 327 . ( 1094





.
) 14 1949
5 408 756 : 750
( .






.

195

" .
( 1 ) :
( 2 ) ( 3 )
( 4 )
) . ( 1 ) . ( 2
.

) . ( 3



) 16 1946 5 76
. ( 172
1

) (
) 25 1943 4 29 . ( 59

) 12 1942
22 244 . ( 698
) 26
1940 53 : 51


( .



136 ) (
) 1949 69 18

( .





) 31
1936 17 312 : 645
( .
2
) (
) 9 1925 38 . ( 90

) 5 1930 20 . ( 79
3
) ( .
) ( misrepresentation

.

196

) . ( 1
182 : .


) . ( 2
) ( dol principal
) ( dol incident
) ( 3
) . ( 4
.
.

.
.
) . ( 5
1
2

) ( 171 . 123
) ( 3 1911 23 18 351 1925 38
31 54 1934 46 147 4 1923
25 . 3 / 15
) (

.




) 31 1929 42 20 134 1935 47
. ( 362


.
) 2 608
( .
) ( . 175
" :
" . :
"


" .
) 2
175 ( .
) ( 1949 . 228
. 384 .

.

197

183 :
196 / 136 "

" .
)
. ( 1116
) . ( 1


.
. .



.
) . ( 2
.

) . ( 3


.
( 1 ) :
) ( 2
.
)
7 1946 58 . ( 60
1
) ( 1 252 254 285 242
195 1 ) ( convention 64 1 320
321 133 15 1912 24
341 29 1913 25 417 3 1922
3 130 18 182 1930 11 439 . 849

) 18 1933 1 123
. ( 214 .

: 386 392
128 128 . 130
2
) ( " "
.

. )
. ( 471
3
) (
409 . 5

198


) ( 3

.


196 / 136
"
" .
) . ( 1

.
184 : .
126
"
)(2

1

) ( .

196 / 136
.
"
" . . "
. " . . .
" " " " " "
.
.
.
) . ( 386
) ( : 174 1 " :

2 .

" .
" :
. .
. . . .

.
. .
) (
. .

.

" .
" :

" . 130 .

199

" . ) ( 128
) . ( 1


.

.
.
.
) ( 2
.

185 :
.

.

) . ( 3 .

.
.
. .

. .

.

. "
" " " . 126
) 2 174 . ( 178
) (

.


.
:

.

. .
) (
.
) ( 31 1934 46 . 147

200

) . ( 1
186 :

. .
.
.


.
) : (
.
) . (

) . ( 2
.
)(3
.

.
3

)*(

) ( La violence
187 :
.
.
.
188 :
.

.

. .
189 :
:
1

2
3

) ( ) 657 663
( . ) 870 55
( 2 1066 1 364
. 394
) ( 17 1899 11 . 2151
) ( " :

.
:
" )
2 172 . ( 173

201

.
.
190 :
195 / 135 "
" .

) ( 1 .
) ( personne raisonnable
. ) . ( 2

127 . 128
127 :
" - 1
.
- 2
.
- 3
) . " ( 3
1
2

) ( 437 . 444
) ( 1112 .
"
"

.
" " " "

" "
" "
) 434 3
(.
) ( : 176 1 " :

- 2 .

3 .
.
" " " " " "
.

. " "
" " . "
" . 131 .
" " " "
. " "
" "

202

128 :
"
) . " ( 1
191 :
1 :
2 . .

.

. ) . ( 2
1
192 : .
.
.
:

.
. . 127
) 2 178 . ( 184 29
30 .
1
) ( : 177 1 " :

2 .
" .

132 .
.

"
" " " . . 128
) 2 185 . ( 188
29 .
2
) (
) 25 1920 32 237 23 1926
38 . ( 302 .
.


) 420 . ( 2 ) (
2 1932 13 62 157 1 55 120
" :


" .
) ( 7 1935 1 297 . 923

203

( 1 ) : ) ( 2
) ( 3 ) ( 4
) ( 5 .
193 :
) ( violence physique
.
)
( violence morale
.
.
194 :
.

). "(1
.

.
" "
" "
.
) ( imminent .

.
.
) . ( 2

.
.
1
) ( : 27 1943 55 . 167
2
) (
1112 " )
. " ( present " :
" ) . ( 25

) . ( 430

176 " :

" . " :
" .

) 2 179
. ( 182
" "
.

204

.
.
195 :
.
127
" " .
) ( 1 .



.
.
.


) . ( 2
196 :
.

.


1
) ( 176 .

1113
. 1113 :


.
1113
) 431 . ( 432
.
" :
.
)
( 1113 ) 19 (

" ) 2 . ( 180

.
2
) (
"
" ) . ( 30
.

)
426 . ( 5

205




.


.
.
" " ) . ( 1
1
) (
) 3 1911 23 . ( 351

) 24 1914 26 . ( 479

) 29 1914 4 223 ( 88

) 26 1929 20 64 ( 60
) 16 1896 (
( 58

) 7 1928 40 ( 186
) 25 1947
59 ( 154 ) : (
135 ) 127 (

.

.

) 2 1932 13
62 157 1 55 . ( 120


.

.
) 17 1925 . ( 121 1 1926

) 1
( 317 ) 1
. ( 298

) 1 196 263 1 . ( 318

) . ( 429

.

206



.
.

.

) . ( 1
197 :






.

.
.

. .


.
1
) ( 16 1896 ( 58 28
1933 46 106 14 1917 29 . 288


) 31 1896 1 96
. ( 398 )
6 1903 . ( 728 1 1903
" :

.
.

" ) 10 1908 . ( 76 1 1909
) 27 ( 2
) ( 48 / 52 ) ( 212 )
. ( 100
178 "
" .
" : .

.
" .
) 2 185 186 ( .

207

) . ( 1

) . ( 2



.
.
) . ( 3
1
) (
.

.

) 21 1905 4
310 23 1926 38 . ( 320

.


.

.
.
2
) (



) 12 1942 22 244 . ( 698
) (
) 25 1943 4 29
. ( 59


) 12 1945 4 237 . ( 628
3
) (






) (
128 133 136 ) ( ) (
) 8 1929 ( 477 . ( 861

. 1114

208


198 : 127

. .
.
. ) ( 195 / 135
) . ( 1


" ) ( la seule crainte reverentielle
" .
) ( 51 / 55 ) ( 212 ) ( 100
) . ( 20


.

.
.
) 438
. ( 439
. 178
" " .
" : 178
. . .
)
20 ( " " .
" "
. . . . .
" .

)
2 185 186 ( .
) ( undue influence
.

.
) 648
689 85 . ( 87
1
) ( 190
1112
:
.

) 22 ) ( 1 606 2 . ( 285


!

209

) . ( 1
) . ( 2 ) ( 3
) . ( 4


.

.

.

.
) . ( 5
199 :


. 127
. .
. . .
. . . .


1

4
5

) (
. .

.

.
) ( 25 1891 6 302
26 1928 10 223 447 15
1916 28 431 19 1923 35 510 1 318
1 ) ( convention 44 1 226 227
134 279 413
88 . 184
) ( " : 288
"
) ( 123 . 30
) ( .
" : .

. . .
.

" )
437 . ( 444

210

. .
.
) . ( 1

) . ( 2 .
) . ( 3

200 :
.
. .
.
.
.

.
.
.
: ) . ( 4
1
) (
.

.

) . ( 645
.
2
) ( ) (

) 2 1932
13 62 157 1 55 . ( 120
3
) ( ) (
135
) 127 ( .



.

) 1948 5 294 . ( 585
4
) ( :
11 1888 13 171 19
1923 35 510 1 ) ( convention 45 1 318
1 234 136 141 281
40 89
. 186

211

.

.



. ) . ( 1


) . ( 2
201 ) ( :




.

.
.

.
" " ) ( extorque 1109
) . ( 3

) . ( 4
1
) ( 19 1923 35 ) 510
( . 29 .

.
2
) ( 177
"
" .
) 2
185 . ( 187
3
) ( : . 425
4
) ( .

.
.
)
1 195 2 88

( .

.

212

.

.


.



.


.
) ( 1
. .

.

.
1
) ( 178
" :

" .
. . . " :
. .
) ( .

.
) ( ) . 2 185 186
( . 1447 .

.

.


.

213

) ( 2 .
.
4

)*(

) ( L'exploitation
202 : .
.
( 1 ) :
.

) ( 2 ) . ( 1
( 3 ) .

.
203 :
.

.
.
.
.


) juste prix
( ) . ( juste salaire
.
.
.
.
.
2
) ( : 1 237
238 135 282
421 89 187
) 22
1899 11 ( 166 ) 11 1892 4
. ( 235 13 1909 21 3 18
1925 38 54 25 1933 45 ) 141
) ( "
" ) ( extorque 1109
( .

) 441 . ( 1
1
) ( .

214

.



.
) . ( 4204 19 / 337 336
8
.

. ) :
(

.

.



.

.
.



.
.
) . (
.



.

.

.



.

.
.
215


. 138


) ( disproportion choquante .
21
) ( disproportion evidente

. 22
) hors de toute
( proportion

) . ( 1
204 :
129 :
" - 1


" .
" - 2 " .
" - 3
) . " ( 2
1
) ( ) 1448 ( ) ( 42
) ( 214 ) ( 879 ) . ( 74
) ( Guibal et Dupin 20 1920
1118

)
: 1920 1112 . ( 1786


) ) ( Morel
: 1949 1948 . ( 387
2
) ( : 179 - 1 " :




. .
2
" . 133
. .

1 " :

216

130 "
) ( 129 ) . " ( 3
.
.

.

129
.
) :
( . ) ( .

205 :
.
206 : 129
" :
" .
.
2 .
3 .
" .
.

. "
. .
" : 129


.
) (
.

.

.

" " .
129 )
2 189 . ( 203
3
) ( : 180 " :

" .
134 .
. 130
) 2 203 . ( 204

217


.
.


.

.
.

.
. .



.
.
.
. .
.


.
.
) ( contrats commutatifs

.
) ( 1 .

.

.





.
1

) ( " :

" ) . 2
. ( 191 214
" : " .

218


. .
.

. 129

) . ( 1
.


. .


.


.
207 : 129
" :
" . " :

" .
" :
" .
:
.
.

.


)(2

.

. .

1

) ( " :
" .
) 204 ( .
129 .
) ( 178


.
178 .

219


.
.
.

.


) . ( 1
1
) (
) (

:
) (


) 2 1941 3 89
. ( 296


) 29 1943 4 55 . ( 152




) (
) 12 1936 16 . ( 723

) 28
1937 2 66 . ( 178

.



) 31 1933 14 2 / 86 . ( 167



)
1934 15 2 / 61 ( 343 9
937 1 17 1171 12 1937 18
. 261

) ( Captation ) . ( seduction
.
. .
.

220



.
"
" .
.
) : (
) . ( 1

) ) . ( 2 (


.


.
.

. " :

" .
" :
. " . . .
208 : :
.
.

.
) ( 138
) . ( 3
) . ( 4

1
2
3
4

) 29 1943 4 55 152
18 1947 59 167
197 ( .

) 138 ( .
) ( 1929 98 138 .
) ( ) 99 138 ( . . 201
) ( 95 ) 97 138 ( .
) ( " :
.
) (
.
.
.

221


.

.

.
.

.


.

.
. .
.
-
209 : "
" .
: .
"
" ) 129 ( .

.
) ( decheance ) . ( prescription
.
) 3 ( .


.
.
) ( 140
.


) . ( 1

. . .
.
" )
2 190 . ( 191
) (
)

222

210 :

.
.


.

.

. .
) ( .
) (
.
129 " :
" .

.
. .
.
.
.

.
211 :

) . ( 1

.
.


. .


:

2 . ( 247
) 2 200 . ( 201
) (

.

.

223

.
.

.
212 :

.

.

.
.
.
) . ( 1

) . ( 2

) . ( 3

) ( L' Objet
213 : .
.
.

.
.
214 :
) ( 135 131 ( 1 ) : )
( ( 2 ) .
( 3 ) . ) . ( 4
1

) ( ) ( 134 " :

" .
) ( 1949 2 271
) ( Morel :
1948 1949 ) 387 203 ( .
) (

.
) 15 ( 1949 129 .
) ( . 149 / 95
" .

224



1
215 :
.
.
.

. .

.

.
216 : .
131 " :
) . " ( 1

.
) ( 2

.
)
330 "

" .
181 " :

" .
) ) ( 135 131 2 207
( .
) ( ) 217 ( 26
. " :
.
.
.

. . .
.
.
) ( 331 330 "
) 2 2 . ( 208
) (

.

225

. " ( 1
.(2

.

. .

) . ( 3
.

.
. .
.


) 1033 ( 2 )
( 1098
.
217 : 131
" :
) . " ( 4
1

) ( 331 " :
" .
. 457
) ( " :

" ) 2 . ( 206
) (
.
) ( : ) ( 182 :
" - 1 2 .
" .
.
" :
.
.

.
" ) 2 205
( . " :

.
332 / 263 .

.

.

226



.
.


.
. .
.


.
) 636
312 1271 1370
58 (
.
.

.
.
.
.
.

.

. .
.
.
.
" )
2 208 . ( 209


1 " : 2 .
" .


. 135
. .
" "
. . 131 )
2 206 . ( 211 26
312 636 .

. 332 / 263 "
" .
) . ( 456

227

.
.
.
.

) . ( 1


.

) . ( 2
.




.

) . ( 3
1
) (

.


.

.


)
18 1939 10 . ( 99

.


.
2

) (

.

) 30 1918 21 . ( 44
3
) (

.
.

228

.

. ) ( 1
) 915 (
) 913 908 ( .
- 2
218 :
.
.
a ) .
. ( l'impossible nul n'est tenu 132
" : ) . " ( 2




.


) 14 1934 1 199 . ( 449

.

.

.
14 ) 1934 ( ) 4
1936 1 372 . ( 1138

.

.
.
1
) ( )
2 1903 . ( 553 1 1903
2
) ( : 183 1 " :
2 .
" .
" :
.
.
.

.
.

229

219 :
132


.


.

.
)(1


.

.

.


.
) . ( 2
220 :


.
.
) 307 20
56 57 . . .
( " .

" : " .
136 . .
" "
. 132
) 2 211 . ( 214
1
) (
.
) ( impossibilite objective
) ( impossibilite subjective .
.

) 466
( .
2
) (
.

230

:





.


221 : 133 :
" - 1
" .
" - 2 .

) . " ( 1
134 :
"
) . " ( 2
1

) ( : 184 " - 1
2
.

" .
181 " "
" "
" " . 1 " :
2 .


" . 137 .
. . 133
) 2 214 . ( 217
190 2 243 .
) ( : 186 " - 1

2 .


. 3 .
" .

"
" ) " :

" . 138 .

231

.
.
.

) :
( ) ( .

222 :
.
.
.

.

.
223 :
.
.

.
.
.
.
. 419
" .
" .

.


.

.


) . ( 1
. 134
) 2 218 . ( 222
24 . )
" : ( 577 / 474
" .
.
1
) ( .

232

2
224 :
.
.
134
.
.
.

) ( cours legal
.

) . ( cours force
.


.
225 ) ( :


.
.
) . ( clause d'or
) ( payable en or ) . ( payable en valeur or
.
.
)(1
.
) . ( 2

.
.
185
- 1 " :
.
2 .

" .
) 2 215 216 ( .
.
315 317 319
185 .
1
) ( 17 1927 25 1 1928 31
1928 ( 41 1 1930 ( Hubert 21
1935 115 2 1925 13 1926 . 105 2 1296

233


.
" "
.

" .


.
) . ( 1
2
) ( 4 318 360 1926
1 17 33 1927 1 1928 53
) ( Journal des notaries 1921 137 1923 97
) Revue de science et de legislation
( financiers 1924 5 193 1 1920
1924 89 89 2 1926 105 153 2 1927
153 156 2 . 11686
) 2 1475
) ( Dupuich 137 1 1920
1926 557 1928 5 ) ( Lalou 1924
17 2 97 69 2 1926 95 ) ( Mater ) Revne
1 ( du droit bancaire 193 289 2 193 2 . ( 859
187 " :

" . .
" :
) : 45 1935
25 1928 ( 1928
.
.

.
" .

) 2 218 219
220 . ( 221
45 1935
) ( . .
135 "

" .
1
) ( 23 1924 41 1 1924 3 1930
5 1 1931 2 1935 457 1935 17
1943 ( Nem . Jur ) 1934 2670 23 921 1
6 2 1923 16 1926 105 2 1926
( 1926 537 1926 ( 1928
( 1929 19 929 1 . 55 2 1929

) 25 1928 18 . ( 937 1

234

226 :
:
) ( ) ( 2 . 1914


) (


.


.
.


) . ( 1
) (
45 . 1935
2 1914

.
.
1935
1914
2 1180 1185 2 860
1948 . 492
1
) ( 29 1927 40 112
24 1923 35 182 28
1928 40 256 ( 1929 41 291 6
1934 47 53
26 1931 44 35 13 1934 46
. 331
914 1



149
.
21 933 1
23 255 4 1933 23 256 8
1933 23 257 31 1933 23 262
( . 3 1934
2 1914
) 515
. ( 1

235

. 1935 . . . " :

. . .
.

. 2
1914
1914

) . " ( 1
1

) (
" : 2
1914 ) (

.

.


.



.


. )
2 ( 1920
.
.
.
1928

.
) (
. "
" ) (


.
1866 ) (
.
1881
.

1866 1881 .
) " . . . 1935
173 . ( 175

236

1935
. " :

) ( .

" .

) . ( 1

) . ( 2 1935

.


) ( dans le commerce
) (
227 :

.

. ) . ( 3
1

) ( 18 1936 48 . 142
) 31 1938 50 ( 203

.


. 45 1935
.



23 :
1936 48 4 242 1936 49 . 3
) ( ) 22 ( ) ( 187
.
.
.

.
) (
.

237


) (
.
.
.

.
. .

" " . .

.
.
.

.
. .

. .

.
. 135
" :
) . " ( 1

.


.
.
)*(
228 : L'ordre public et les bonnes moeurs

.


.

1

) ( : 188 " :
" .

. 139 .
135 )
2 222 . ( 224

238


.
.

" " . " "

" "
) . ( 1

.
.
.
. .


. " "

.

.

) . ( 2
1

) ( " :
.
. 138
.



. .
.

.

)
154 . ( 155
.

.
.
" ) . 2 . ( 223
) (
.
.
.

239



.

.

) . ( 1

)
. ( 2 ) ( socialization et moralization du droit
:
)
(
.
) (
.

.


229 :

.


.
1
230 :
.
.
( 1 ) : ( 2 ) .
( 3 ) . ( 4 ) . .
.
231 :


1

.
) (

) (
. .

240

.

.
.
.
.
) 49 ( .


)
678 ( .
" .

"

.
.
.

.

.


.

.
.



. .

.

.

.

.

) . ( 1
1

) ( 24 1916 247 1 1916 1 1920


17 1 . 248

241


. .
.
.

.
.

.

. .
.

) . ( 1

) ( raisonnable
.


. ) . ( 2

) ( 686


) . ( 3 ) ( 687
1
) ( 2 1900 175 1 1904 14
1904 444 1 1904 15 1922 1 1922
. 200
27 1912 13 120 250
22 1913 14 95 184
21 1930 11 315 655
12 1901 14 46 7 1921 34 42 2
1933 45 . 156
2
) ( 17 1911 253 1 1913
7 1920 32 260 7 1921 34 42
28 1930 20 162 146 3
1949 29 429 . 790

1925 ) ( Labatut
. 1928
3
) ( :

"
" ) . 503 . ( 2

242

323 :
. .

.

.


.


.
" "
" " ) . ( 1

) . ( 2
.

.
.

.
.

) . ( 3
233 : " "
.
- .


.
.

.
.
1

) ( 13 1906 5 ) 255
( 5 1901
6 179 3 . 2 / 85
) (
.
. "
" .
) ( . 226

243


) . ( 1
234 :
.
.

.

) . ( 2
2
235 :
.
236 :
.
.

.
. 50
"
" . 51 "

" .
.
.
. 48 "
" .
.

.

.
) . ( 3
.
.
1

) ( 487 507
. 510
) (
.
) (
.
) 29 1940 3 35 . ( 85
.

244



.
237 :
.
.
.


) 823
( .
) 834 (
.

) 149
( .
) 129 ( .
) 147 ( . )
224 ( .
) 227 ( .


.

.
.
.


238 :
.
.

.
239 :
.

.


.
245

240 :

) 739 ( .

) 740
( .



.

241 :
.

.
.
.
.
) ( claque
.

. )
( genealogiste
.

)*(

) ( La Cause
242 :
.
: ) ( Quid debetur
: ) . ( 1 ) ( Cur debetur


.
.
.
.
1

) ( ) ( Audot
: 4 546 2 7 75 24
345 355 16 109 1 297 302 2
744 2 . 279

246


.
.
.
.
.
) . ( 1
243 :
:
.
.
.
.
.

. :
.
. :
.



.
244 : :
.
.


.
.
.
.
.
.
.
. .

.
245 :
. ) contrat
( formel . ) contrat
1

) ( . 68

247

( consensual ) contrat
( abstrait .



.
246 :

.


- 247 :
.
.
.
.
) ( Domat .
.
.
.


1
248 :
.
. : ) ( nexum
) ( litteris ) ( verbis
. .

. " " ) causa
. ( civilis
) . ( 1
. .


. .
1

) ( " " ) ( causa civilis


. "
"
.

248



.
.
249 :
.
. .
: ) ( mancipatio )
( in jure cession ) ( tradition
.


.
2
250 :
. ) ( nexum

) . ( manus injection ) ( litteris

.
) ( verves, stipulation
.

251 :
.
.


) ( condictiones sine causa
.
.
.

.
) . ( 1 ) Jus
. ( civil
) ( droit pretorien
) ( exception doli
.
.

1

) (
" " .

249

.
.

.
.

.
. .
.


. ) constitution imperiale

) querela non numeratea
( pecuniae .

.
)(1

.


.
.
.
.

.
252 :

.
.


.

.
.
.
1

) (
) ( cautio discreta
. .

: )
44 2 . ( 284

250



.

.
.


) action
. ( 1 ) ( ex empto


.
. .

.


.



) . ( 2
:
.
.

. ) . ( 3
.
) ( animus donandi
.
.
. ) ( donatine sub modo
1
2

) ( . 94
) (
.
)
. ( 98
.
) (
. .

)
. ( 51

251

.
) ( condition causa data , causa non secuta
.
.

) . ( 1
253 :
.
. .
) ( objectif ) ( subjectif
) ( intrinseque ) ( extrinseque )
( invariable .

) . ( 2
) ( Domat .

.


254 :
.

) ( Domat .
.

) ( Pothier .
( 1 ) : ) ( 2
.
)(3

1
255 : :
) ( romanistes ) . ( canonists

.
.
.
1
2

) ( . 55
) (
" " " " )
( causa civilis .
) ( 57 77 ) ( chevrier
929 1 ) ( Bois Juzan
1939 110 144 .

252

256 : ) ( glossateurs
. .
.
) ( Bartolistes .



. "
" ) ( causa proxima " " ) causa
( finalis " " ) . ( causa finalis
.
.
" " ) ( causa civilis
.

.

.
257 :

. :
.
. .

.
.

.
. .
.
. .

.
.


.


.

:


.
253

.
.


) ( pacte nu
" " " " ) promesse
( cause ) ( pacta vestita
" " .

.

.


.
.
.
.

. )
( civilistes ) ( 1 ) ( Loysel ) ( Dumoulin

. ) ( Connan
) ( Doneau
.
.
:
.
.
.
.
)(2

2
258 :
.
:
1

) ( " :
" ' On lie les boeufs par les cornes et les
homes par los parcels p et autant vaut une simple promesse ou convenance que
) les stipulations du Droit Romain' . ( Inst . cont . max . 357
) ( : 77 80 246
88 42 144 .

254

.


. ) ( civilistes
.
.

.
. ) ( Grctius
.
.
.
.
.
: ) ( Prevot de la Janes ) . ( Pothier

.
259 : .
"
" .

.
.

.
.
) ( 1
) ( romanistes
) ( civilistes .
) : (

.

) . (
.

.
1

) (
" " ) Lois Civiles dans leur
( ordre naturel )
( Corpus Juris Civilis
) ( mettre l'esprit en repos
.

255

" " ) " : ( 1


. . .
.

" .
. "
" ) ( Solus consensus obligat
.

) . ( 2
.





!

.

" :

.

.
. " ) . ( 3
" : . . .

.
) . " ( 4
.
" :

.
.
1
2

) ( . 7
) ( ) 160 163 163 ( 1
) ( Connan
) ( Doneau 2 . 287
) ( " "
)
( 13 .
) ( " " .

256


.
) . " ( 1

) . ( 2
. .


.
.
.
- 260 :
.
: .

) ( Prevot de la Janes
. 1749 ) ( 3
) . ( fonde sur quelque cause
) ( motif . " "

. ) . ( 4
) ( Pothier

. " " ) ( 5 " :
) . ( cause honnete

.
.
" .
" :

1
2

) ( " " . 13
) ( . 79 ) 150 ( 155



.
) ( ) ( . Principes de la Juris . Fr . Suivant l'ordre . des actions
.
) ( 80
)
158 . ( 159
) ( . 42

257

) cause qui blesse la justice , la bonne foi


( ou les bonnes moeurs ) . " ( 1
.
( 1 ) :

( 2 ) .
( 3 ) .

) . ( 2
1108 . 113 1131
.


. .


261 :
.
.

.

.

.

.

.
) :
( ) . ( ) . (
.


262 :
.
) . ( 3
.
1
2

) ( " " . 43
) (
.
) ( 24 329 .

258

1131
) . ( sans cause ) ( fausse cause
) . ( cause illicite

1132 .
1133
.

:
148 / 94 "
" .
" ) " ( 1
.
.
.
.
1
-
263 :
) ( cause efficiente ) ( cause impulsive )
. ( 2 ) ( cause finale
.
. .
.


. ( 1 ) :
) ( extrinseque ) .
( 2 ) ( subjectif ( 3 ) .
) ( variable
.

.
.

) ( L'obligation n'existe que si elle a une eause certaine et ' :


. 'licite
) (
) ( causa proxima , finalis ) ) ( causa remote, impulsive
( 256
) 260 ( .

259


) ( fin directe ) but
( immediate .
) ( causa proxima
) ( causa remota
.
264 :

.
.

.

.
.

) ( 1 .

.


) . ( 2
.
.
265 :
. ) ( intrinseque
. ) ( objectif
. ) ( invariable
.

.
266 :
.
. .
( 1 ) :
( 2 ) .

( 3 ) .
.
.
1

) (
. .
) ( . 28

260

.



) . ( 1

267 :
( 1 ) :
( 2 ) . ( 3 ) . .
- 268 : .
.
.

.
.
.

.
( 1 ) :

.



.


( 2 ) .
) . ( effet de complaisance


.

.
) . ( 2
1

) (

. :
) . ( 352
.
) ( " " ) boule de
) ( neige 551 ( 3

.

261

.


.
269 : . )
( fausse cause 1 ) :
( ) cause
( 2 ) ( erronee ) . ( cause simulee
:

.
.

.
.

.
. .
.

.
) . ( 1
270 : .
) . ( 2
.

.
:
) (

.
.
) (
.
.
.
.

1

) ( ) 2
. ( 227
) ( 5 1901 16 . 179
27 1909 21 136 8 1920 33 59
24 1921 34 83 12 1922 34 . 119

262

.


.

) ( ) ( courtage matrimonial
.
) ( 1
. .

.

) . ( 2
) ( 3
" "
) . ( 4 ) ( 5

.
.
.




.
- 2 .

271 :

. ) ( Ernst
1826 ) Bibliotheque du
( 6 ) ( jurisconsulte et do publiciste
1

2
3

) ( 4 553 1132 11 24 335 16


150 . 541
) ( 1855 . 147 1 1855
) ( 17 1915 16 56
8 1919 11 . 99
) ( ) 285 ( 288 )
. ( 254

) ( 24 1921 34 85 23
1922 12 161 . 90
) ( 1826 250 . 264

263


.
) ( 1 ) ( Laurent ) ( 2 ) ( cornil
. ) . ( 3

)
) ( 4 ) . ( 5 ) ( Babin
( 6 ) . ( 7

.
272 :
.
:
.


. .

.

!
.

.


.

273 : .
" "
1
) ( 16 . 111
2
) ( " : " : 1890
' A propos de la revision du Code Civil De la Cause dans les conventions' .
Bruxelles 1890 .
3
) ( ) ( Artur 1878
) ( Timbal 1882 ) Seferiades
( 1897 .
4
) ( 1037 . 1039
5
) ( 321 . 327
6
) ( " " . 1919
7
) (

) 1 59 . ( 60

264

) . ( 1
.

.
274 :
.
.

) . ( 2

.

" "
. " "


.
.
.

.
.

. " " "
" .


.

) . ( 3
1
) ( .
1879 1895 . 1923
2
) (
.
.
) 18
( 40
) . ( 19
3
) ( 25 :


)

(

265

) ( animus donandi
. .
: .

.


.
.
( 1 ) :


( 2 ) .

.



.
) ( 1

.
275 :

.



.


276 :
. .
.


) 26 . ( 32
) (
) ( champ contractual
.
)
. ( 244

266

.
.
.
.
( 1 ) : ( 2 ) .
( 3 ) . ) . ( acte abstrait
1
277 :

. .
.
. .

.
- 278 :
.
:
.
.

.
.
.

.


) (
) . ( 1
.

. . .
) ( .


.
.
.
.

1

) (
.
.
.

267

.
. .

.
.
.
.
.

. .

.

279 :
.
.

. .


.

. .
280 :
.

.


.

.
.

.
!

.
.
281 :
.

.

268


.

) . ( 1
.


.
.

.
.
- 2
282 :
.

.

) . ( 2
) mobile impulsive et
( determinant .


.

.
) ( 3
) . ( 4

.

) . ( 5
1

3
4

) ( 1 252 350
124 432 433 4 345
1 5 . 46
) ( 2
550 . 613
) ( 152 . 165
) ( 2 746 543
320 328 334 2 608 609 212
2 . 148
) (
. .

269

283 :
.
.

.

.


.
.
.





. .

) . ( 1
.

. .
.


)
. ( 2 ) ( dans le champ contractual

.
.


.
.




.
1
) (
) 35
. ( 65
2
) ( 274 . 244

270


.
.
.
.


.

.
) . ( 1
) ( Bois - Juzan
.

.
.
.
) . ( 2

.
284 :

.
.


.

. 19 ) :
) ( fonds de commerce
( 2 ) .


) . ( 3
) . ( 4
1
2
3
4

) ( ) ( Les Mobiles 159 201 160 . 203


) ( ) ( Bois - Juzan 573 . 580
) ( 25 65 1 . 157

) ( 113 157 110



: 11 1862 165 2 63
26 1899 . 132 1 1900
: 11 1890
. 484 1 91 :

271


) . ( 1


) . ( 2
) . ( 3
) . ( 4 ) . ( 5
.


.
. ) :
(
:
.
.

.

) ) . ( 6 ( :

) . ( 7

)(8

. ) . (
: ) separation
( des corps
.
) ( separation de fait

2
3
4
5
6

1888 . 797 1 88

: ) ( Tarbes 14 1899
. 201 2 1904
) ( 28 1906 61 2 1907 (
18 1909 ) 119 1 1910 ( .
) ( 4 1892 . 500 1 92
) ( 1895 . 289 1 96
) ( 17 1923 . 172 1 1923
) ( . 327
) ( 6 1876 492 1 77 29 1887
. 358 1 87
) ( 8 1925 294 1 1927 8 1926
. 113 1 1927
) ( 11 1918 . 170 1 1918

272

.
) ) . ( 1 ( :

900 .
.
900 .


) . ( 2
3
) ( L'acte abstrait
285 :

. .

.
.

.
.


.

.

.
.

.
.


.

.
1
2

) ( 2 1907 . 137 1 1907


) ( 17 1883 305 1 84 8 1901
220 1 1902 23 1913 49 1 1915 31
1922 . 239 1 1922

273


.


.

.
) . ( 1 .

.
286 :
.
901
. .
17
.


.
: ) ( Kausale Rechtsgeschaefte

) ( Abstrakte Rechtsgeschaefte
.


.
) . ( 2
1
) ( " " 1947
.
) 84 ( .
"
" ) . ( 85
.



. .

.
2
) ( 83 84 181 . 182
) 41 (
. " " )
( Vermogenszuwendug
) ( . " "
.

274


. : .
.


) . ( Livre Foncier

.
.
.


) 973 ( . .
. 15
114 1946



.
.
.
. ) :
(
.
.
.

.

) : 398 413 414

) ( causa solvendi ) ( causa credendi ) causa
. ( donandi

.
. "
) ( Beweggrunde
.
.

" .
.
.


. 36

275

397 784
: 164 179
115 468 ( ) . (
) ( promesse abstraite de payer )
( reconnaissance abstraite de dette .

.
.

) . ( 1 780

) . ( 2 ) ( 17
- 287 :
.
.
) 137
1132 (
.
.
.

.
.
.

. :
.
.
361 "
.
" ) . ( 3
1

) (
.
) ( 85 86
165 174 260 266
361 364 128 1 91 2 . 847


) . ( 560
) ( 10 1931 43 208
4 1933 45 101 17 1936 48 191
25 1939 51 361
) (
.

276

) 782 (

.


) . ( 1

.
) . ( 2

. 62
) ( 61

.
) 1925 38 ( 78


361 .

.
.
.
.
1
) ( 20 1930 42 470
59 . 60
2
) (

.
.

.
.
.
)
. ( 562
.
) ( consideration
"
" " " ( 1 ) :

) ( 2 " " " "
. " " )
. ( 561

277



288 :

.

.
.
.
( 1 ) : ) .
( 2 ( 3 ) . .
1
289 : 136 :
)(1
"
".
148 / 94 "
" .
.
.
.
" " .
.
.
.

.
" :
.


" ) . ( 2 " :
1

) ( : 189 190 :
: 189 190
.
" :
" . 140
. . 136
) 2 226 . ( 228
) ( 2 . 225
" :
.

278

.
" ) . ( 1
) ( cause impulsive
) . ( cause finale
.
.




) . ( 2

. .
290 :
) . ( 3

) . ( 4

) . ( 5
.
.

. " " .

. " "
" ) 2 . ( 225
1
) ( 2 . 227
2
) (
.
3
) ( 145
264 .
4
) ( 1 61 63
318 544 . 548
5
) (
" :
) . ( 194 .
.


) . ( 195
.
.
" ) 2 227
( 2 . 148
242 .
173 . 174

279

.
.
.


.
!
!

291 :
.




) . ( 1
.


.

) - ( 2


) . ( 3

.

) . ( 4

) . ( 5

.

. ) ( 6


.
1
2
3
4
5
6

)
)
)
)
)
)

( 24 1915 2 216 . 210


( 13 1909 11 3 6 24 . 230
( 20 1930 11 39 . 72
( 26 1929 10 147 . 295
( 3 1932 3 . 476
( 22 1877 3 . 18

280


) . ( 1




) . ( 2
) ( 3
) . ( 4

) ( 5 ) . ( 6


) . ( 7

) . ( 8

.

.
2
292 " " :

.
1
) ( 27 1909 21 . 136
2
) ( 22 1924 36 170
) (
.


" " .
.
.


.
.
.
3
) ( 25 1897 9 15 194 1929 41 . 394
4
) ( 24 1931 22 279 . 249
5
) ( 16 1933 45 . 203
6
) ( 5 1934 47 . 50
7
) ( 8 1916 6 536 . 176
8
) ( 10 1897 9 . 190

281






.
.
.


:
.


. .




) ( cause erronee
) ( erreur sur le motif ) . ( 1

.
) . ( 2

) (
.

1
) ( . 173
2
) ( ) 2 ( 1949 205 304
) 824 173 (



1 . 263
) 179 186 232
(



.

. .
) . ( 173

282


. .


.


.
) . ( 1

.
.
.
.

.
.
.
. .
293 :
" "
. 136

. 148 / 94
.
.
.

.
) . ( 2
1

) ( " :
" "
. .


" " .
" "
.
.

" ) 2 225 226
(.
) (
.

283



.

.
.

) . ( 1
. .

.
.

.
294 :
. 136 " :
" .
.

) . ( 2

.
)(3

.
3
295 : 137 :
" - 1
" .
" - 2

" ) . ( 4

3
4

.
.
) ( ) 2 ( 1949 281
" :
.
1133
" .
) ( 136 " :
" .
) ( 54 199 . 9
) ( : 192 : 1

284

.
. .
" :
) : (
.
) . (
.
" ) . ( 1
) : ( .
) ( ) . ( 2 .
296 :
. 137
.
. .
.

1
2

2 . 3 .

" .
" "

) ( 141 .
.
" :
"
. . 137 )
2 229 . ( 232
) ( 2 . 227
) ( .
.
137


.

285

) . ( 1 ) ( 2 ) ( 3
.

. .

:
297 : . 137

. .

( 1 ) :
) ( 2 ) ( 4
.
.
) . ( 5
1
) ( 7 1933 1 151 284 11
1945 4 182 517 18 1914
15 82 161 13 1943 26 49
. 105

:

. .
2
) ( 3 117 14 1 241 1 102
173 549 106
. 244
3
) ( 10 1897 ( 190 2 1911 23 151
26 1930 42 324 13 1931 43 390
1943 55 116 19 1945 57 . 183
4
) ( .
) 3
1932 1 67 138 28 1942 3 165
. ( 469 579
.2


) 15 1937 2 52 150
22 1933 45 . ( 209
5
) (



) 10 1932 1 67 138


( .

286



) . ( 1

)*(

:
298 :

. .

.

) . ( 144 138
) . ( 2
1

) ( 14 1922 25 1 / 34 12
1930 31 126 324 23 1932 12
24 69 7 1917 29 489 22 1919
31 136 31 1923 35 483 20 1923 36
104
) 12 1930 31 126 324
25 1896 9 37 22 1897 10
. ( 48

) 2 1913 14 89
29 1917 18 69 3 1930
22 310 263 4 1931 22 307 . ( 263

) ( 1930 22 307 263
( .
) ( " :

. .

.
.
. . . .

) 139
140 ( .
) 229
( .

" ) 2
233 . ( 234

287

299 : )
( nullite . ) ( inopposabilite
) . ( resolution

.
.
.
.
.

.
.
.
.
) ( confirmation .
) ( ratification .
) . ( ratification " "
.


.
300 :
.

.
. :
.
: ) ( inexistence
) ( nullite absolue ) . ( nullite relative
.
.
.
.

.
.

. .


.
: .

.
288


. .


.

.
.


) . ( 1

) 489 (
) 467 (
) 507 (

) . ( 2
.
) (
.

. :
) (
.
) (



.
.
.

.

) . ( 3
1

2
3

) ( ) ( Drogoul 206
) ( japiot 151 . 154
) ( 819 . 820
) ( " " ) 618 ( 1 " :
:
: .

289

301 :

.

. .
.

.
. .
) 489 (
) 507 ( .
.
) . ( 1
.

.
) 466 (
) 115 ( .
.
.
.
. .

.
.
.
) . ( 2 .

.

.

" .
1
) ( 135 .
2
) ( 193
:
" :
( .
( .
( .
.
( " .
" " ) .
2 250 ( .

290

. .

.
.
) . ( 1

) . ( 2
302 : .
.
1
) ( .
195 :
" :
( .
( .
( " .
" " ) .
2 235 ( .
2
) ( " :

.
.
.


. :

.
. " )
2 255 . ( 256

.
) . ( 142 141
.
) 11 19 ( 20
) 21 23 25 26 28 . ( 29
) ( void
) ( voidable ) . ( unenforceable
.

.

.
.

.



.
.

291

.
.
( 1 ) : ( 2 ) . ( 3 ) . .
.


303 : ) acte juridique
( ) ( acte materiel ) fait
. ( juridique

.
.

.
) . ( 1
.


304 :
.


) . ( 2
.

.
.
.
. :
.
.
) ( .

.

.

.

.
) ( 5 30 40 .

292


.
.

) 383 ( .
) 99 ( .

.
.
1

)*(

) ( Conversicn du contrat
) ( Reduction du contrat
305 :
.
144 :
"

) . " ( 1

. ( 2 ) 140
.
306 :

1

) ( : 203 " :


" . 148
. .




. "
"
. 144
) . 2 262
. ( 267
) ( 140 " :

" .
)
140 . ( 158

293


. .
" "
.

) ( institution d'heritier
.
.

.

307 :
( 1 ) : ( 2 ) .
( 3 ) . ) . ( 1

. ( 1 ) :

.


( 2 ) . .
)
( reduction . 143
"

" ) . ( 2
1

) ( " :
) 203 144 ( .
. .
.
.
.


.
.
.
.
.

" ) 2 263
. ( 264
) ( : 202 " :


" . 147
. . "

294


.

.

) 834
( 7 7 ) 227
( . .
.
.
) . ( 1

. .


) . ( 2
"
. 143
) 2 259 . ( 261
" : 202
) 143 (
) 308 / 327 . 9
.

.



) 139
308 / 327
( .
" ) 2 . ( 260
1
) ( 16 1929 10 165 232
3 405 407
20 2 .
2
) ( 124 .

) . ( 178

.
.
.

- .

.
.

295


.
.
.


) . ( 1

)*(

) ( Culpa in contrahendo
- 308 :

.
%7

. :

.

.
.
.


) 95 ( .


. .


.
1
) ( ) volonte
( teleologique .
.

.
.


. .

. .
.
.

.
.

296

.
.

.


.


.

.


.
.
) 91 ( .
.
) 119 ( .
) 120 ( .

) 468 ( .



.

.
309 : ) ( Ihering

) . ( Culpa in contrahendo
.

) ( Aquilia .
.

) . ( 1
.

) ( : ) ( 2 10 .

297


) . ( 1

.

.


.
) ( culpa .

.

.

. .


.


.
) . ( 2
.
. .

. ) interet
. ( positif Erfullungs Interesse
) . ( interet negative negative Vertrugs Interesse
: . .

.


.
.
.
1

) ( :
. " " ) ( verkaufen
) ( vor ) ( kaufen " " .
.
) : 2 7 . ( 8
) ( : ) ( 2 28 . 30

298

. :
" "

.



.
.
: .




.

.


) . ( 1
310 :
. .
.

. 122
) 118 ( ) 119 (
) 120 (


.
.
: .
307


.
.



.
1

) ( : ) ( 2 18 . 22

299


.

. 1599
.
.

) . ( 1

) . ( 2
) . ( 3
.
"
" ) . ( 4 142
"
"


. 119 "

" .

. 468
"
"

.
311 :


.
1

3
4

) ( 161
1 . 362
) ( 1 131 324 . 189 1 116
121 75 189 . 190
) ( . 592
) ( 2 263 204
1 " :

2 .

" .
) . 2
263 ( .

300

.

.
. .


.
.
.
!
! !

!
.
.


.

.

).(1


312 :

.
)
( apparence ) ( bonne foi
.

.

.

) ( 174 179
.
.


.

301

313 : .

54

. .

) ( societe de fait

.

1034 "

" .


.


.

.

) . ( error communis facit jus


314 :
.

.
.
) . ( 1
.
1

) ( " :
) . . . . . : (
.
)
(
.
.
.

) . (
.
.
) 2 256 . ( 257

302


) ( Confirmation
- 1
315 : 141
"
" ) . ( 1
.
498 "
"

.

) . ( 2
316 :
. ) ( confirmation
) . ( 3 ) ( refection
.

.
.
- 2
317 : 139
:
" - 1 " .
)(4
" - 2 " .
1
2

) ( ) 319 ( .
) (

. ) 30 1930 11 324 . ( 653
) ( ) . ( ratification

.
) ( : 198 - 1 " :
.
.
2 .
" .
143 .
. " :
"
.

303


.

) . ( 1
.
.
) . ( 2

.
.
.

.
.
) 1338 (
) . ( 3
) ( 4
) ( 5
)

1
2


.
" "
139
) 2 240 . ( 246
) ( 27 1926 38 . 365
) (
.

.
) ( 17 1915 27 417 5 1922 24
261 1 . 149
) ( 16 1986 ( 58 2 1916 29
. 31
) ( .

) 29 1913 25 ( 417


.

304

. ( 1
) . ( 2
318 :
.
. .

.
)

.(3
.
.
.

- 1
319 : 141
" : " ) . ( 4
1
) ( 2 1916 28 148 2 1922 34
. 215 ) 27
1926 38 . ( 365
) 27 191 (
)
13 1913 25 . ( 175
) 25 1908 10
53 ( 123 ) 20
1906 19 ( 45
) 3 1915 27 146 15
1926 38 ( 472
) 31 1900 15 ( 133
) 26 1904
16 ( 285 )
2 1925 16 1 ( 4
.
2
) ( 1 306 1 ) ( confirmation . 12
3
) ( :


) 2 . ( 1301

) 1 304 418
3 . ( 1992
4
) ( ) 141 ( : 194
" :

305


. ) . ( 1
) ( 2 ) ( 3
) . ( 4
) ( 194 .

) . ( 5

.

.

.

320 :
.

.
.

.


.
.

1
2
3
4
5


" . " "
.
.
15

15 .
13
15 .

. " :
" 145
.
" " .
. 141 0 2
250 . ( 253
) ( . 625
) ( 5 1879 . 145 1 1880
) ( 1 . 310
) ( . 161
) ( 241
) 2 250 . ( 253

306


) . ( 1


.


.
.

.


.
.

) . ( 2
- 2
321 : 140 :
" - 1 " .
" - 2


" ) . ( 3

.
1

2
3

) ( .

.
) ( 161 . 247
) ( : 199 1 " :

- 2 .


.
3 .
" .
144 .


) 133 129 ( . . 140
) 2 246 . ( 249

307

) . ( 4
.
. .
.

.

.

.
.

.
322 :
.


.


. :
.
.
.
.

141 .

. .
.


.
.
.
) 129 ( 2
: .
4

) (


.
. .

308

323 :



) 8 ( . :
1948 15 . 1949
15 1949
15 . 1949
14 . 1946

15 . 1949 14
1952 14 1964 .
15 1936
14 1951 14
1952 ) . ( 1


) (
324 : ( 1 ) :
29 ) . ( 3 ) . .


325 :
.
) . ( 2
.
- 1
326 : 141 :
1

) ( 8 .
.
) ( " :


.

) 2 . ( 256
200 "
" ) 2
254 255 ( .

309

"
" ) . ( 1

. 194 "
" .
- 327 :
.
.

) . ( 2
.
. . .
.
.
.
:
.

.




.
.
.

.

.
328 :


) . ( 3
1
2
3

) ( 319 .
) ( 14 1943 23 112 . 247
) ( 27 1946 59 ) 35
( . 133
) ( 138 139
) (
.

310

2
329 : 138 :
"
" ) . ( 1
196
"
" .
330 :
.
.
) . ( 2
.
.


.

.
331 :

.
.


1
332 :
.

.


.

.
333 :
.
1
2

) 20 1934 1 213 . ( 510


) ( ) 335 ( .
) (
.

311

.

.


.

.
2
334 :
. .
.
.

.
) . ( 1
335 :

.
) . ( 2

142 " :



" . "
" ) . ( 3
1
2

) ( 11 1928 41 . 93
) ( 143
. 31


) 648 2
. ( 3
) ( 138
" : 196
. . 197
: 1 : 2

: 3
" .
197

312



- 336 : 142 :
" - 1
" .
" - 2
" ) . ( 1

. .


) ( 142 - 1 " :
2 .


" .



. 138
) 2 235 . ( 240
1
) ( : 201 1 " :
.
2 .
3 .
" .

.
146 . .
. 142
) 2 254 . ( 259
" :
.
.

)
( . .
: .

.
) 1305 1306 692
27 72 / 77
817 66 132
971 180 147
( .

313

1
- 337 :
. .

.
.
.
.
)(2
"


.

.
.
( 1 ) : ) ( 2 .
338 ( * ) :
. 201 "
" .
" " .

.

.
.
.


) Nemo auditor propriam turpitudenem
. ( allegans ) . ( 3
)(1

1
2

) ( .
) (
.


.

)
653 . ( 1
) ( 6 126 11 1 62 6 46 322 8
1133 . 10

314

) . ( 1
) . ( 2
) ( 3 ) . ( 4
) ( 817
) ( 66 ) 27 . ( 5 ) ( 2


.

.

) ( condictio ob turpem causam
.
1

) ( 27 43 16 164 8 392 654


1 316 2 878 . 810
) ( 115 . 118


.
:
13 1889 329 5 89
5 1894 302 2 94
4 1897 126 1 97 15
1911 382 1 1911 2 . 877
) ( 18 1911 12 85 160
14 1888 13 115
655 3
147 5283 5277 2 435 . 436


) 16 1915 16 66 ( 1915
2 217 229 17 1902 15 62 14
1917 29 . ( 288
) 4
1896 8 147 227 ( .
) ( 5 1901 3 3 / 85 224
17 ) 1932 12 307 ( 603






.
) ( : ) ( 1174 )
( 1306 1305 ) 692 671
( .

315


.
.


.
!!

.

.
.



) . ( 1
339 :
.

142 . 186
"
" .
.
- 2
340 :

.
.
341 :

. 15 "


" . 17
"

1

) (

.

.
.

316

.
" .

.
17
.
1034 "

" .


342 :
.
:
. :
.

) ( ) . (
.
.


343 : .
. ) :
(
) . ( .


344 :
" " .
.
) . ( 1
1

) (
. 207
" :
" .
) 2 274 ( .
:
) : 2
268 . ( 269

317

) ( ayant cause a titre universel



. ) ayant cause a titre
( particulier

.
:


345 : 145 :
"

" ) . ( 1
- 346 :
.
.

.
. .
) ( 914 875
.

) ( 2
.


.
1
) ( : 205
) ( 149

145 ) 2 271 . ( 273
" :

.

. .
. .
. . .
" )
2 . ( 272
2
) (
.

318

347 .
145
:
) (

.


.
) . ( 1
) (
. .

.

.


.
) (
. .
528
602
626
714 .
348 :
.
.
.

.



.
) 916 ( ) . ( 2


.
1

) (
.
) (
.
.

319



. 916
" :

" ) . ( 1

)*(


349 : 146 :
"

" ) . ( 2

"
" .
350 :

.
1
) (


)
15 1937 2 52 . ( 150

.




288 ) ( .

.

) 19 1947 31 133 357
16 1930 11 378 740 8
1890 2 . ( 409
2
) ( : 206
.
150
" " " "
.
" "
.
. 146 ) 2
274 . ( 278

320

.
.
.
.
.
.

.
. ) . ( 1
.
.



) . ( 2


.

.
.

) : ( .




) . ( .
) . ( 3
1
) (


.
2
) (
) 1 22
201 116 ( .



.
3
) ( " :


:
) " . . . 2 . ( 275

)

321

:
.

351 :
.
"
" .
.
.
.
.
.

. .
352 :
. .
) ( 1 .
) . ( 1
) ( 2
.
) . ( 2
) ( 3

.
) . ( 3

15 1940 20 621 . ( 1428


) (
)
204 204 ( .
) (

. ) 9
1948 28 428 . ( 1048
) (

)
1 331 454 . ( 4
) 10
1932 13 570 1143 16 1931 34
. . ( 35 . . . " :


" ) 2 . ( 275
. 1908

322

) . ( 1
) . ( 2


.
. :
) ( 1
.
) (
.
) ( 2 .


.


.
353 .
) . ( 3 :
) ( 1
.


) . ( 4
) ( 2 .

1
) ( 1 331 . 455
2
) (
.
.
) (
.

)
741 1 207 (
.
146
.
) (





.

323

.


. ) ( 1018
.
) ( 3


) . ( 1
.
:
) ( 1
.
. " "
) . ( 2

) . ( 3
) ( 2 .
.
354 :
.

.
.


) . ( 4

.

1
) (

) 4 1923 35 26 338
1930 42 . ( 327
"
"
.
2
) ( .
3
) ( 10 1901 13 223
.
4

) ( ) 349 2
277 . ( 278

324



355 :
.

.


.



.
- 356
:

) ( penitus extranei
.
.
.
.

.
) ( action directe
.
. 596
.

.

) . ( 662
) . ( 708
.



.

.

152 :
)(1
" " .
1

) ( : 208
. 156 . .

325

.
.
( 1 ) : ( 2 ) .
.

)*(

) ( Promesse de porte fort


357 : 153 :
" - 1 .

" .
" - 2
" ) . ( 1
.
.
358 :
.
.


.
.
. 152 ) 2 301 . ( 304
" :
.
.
.
" ) . 2 . ( 302
:
" : 202 / 141 " . .
" : 203 / 142 . " . .
1
) ( : 209 - 1 " :
.
.
2 .

" 157
. . " "
" " "
"
. 153 ) .
2 305 . ( 309

326


.
359 :
:
)
( .

. .
.
) ( .

.
.
.


) . ( 1
) (
. ) . ( obligation de faire
.

.
) ( obligation de resultat )
. ( obligation de moyen
.
.
.
) . ( 2
360 : .
.
) ( penitus extranei
. .
1
) ( " :
) ( .

.
" )
2 269 . ( 270
2
) ( " :
.
.
.
.
" ) 2 . ( 306
) ( 111
. .

327

( 1 ) : ( 2 ) . .
1
361 : .
. .
.
362 :
.


.

.
. .
. .
.

.
. .

. .

153 .

.

. ) ( ) ( ) ( ) (
) ( ) ( ) (
) ( ) ( .
) ( ) ( . ) (
) ( . ) . ( 1

.

.
.

) ( ) 870
871 1 2 ( 871
" : .
.

.
" ) 2 306 . ( 207

328

2
363 : .
) . ( 1
364 :
) . ( 2 .
) . ( 3
.
. .
.
.
.
) . ( 4 ) ( 278

)*(

) ( Stipulation pour autrui


365 : 154 :
" - 1
" .
" - 2
.
" .
" - 3
) . " ( 5
1
) ( 10 1908 21 . 66
2
) ( 28 1914 26 . 182
3
) ( ) (

.
4
) ( " :
.

.
" ) 2 . ( 306

) 873 . ( 7
.
5
) ( : 210
. 158
. . " "
" " " "
.
. 154 ) . 2

329

155 :
" - 1
.
- 2

) . " ( 1
156 :
"

) . " ( 2

198 / 137 :
)(3
" " .



) . ( 4

309 . ( 313
) ( : 211 .
159 . .
" "

. . 155 )
2 313 . ( 315
) ( : 212 " :


" " "
" 16 : . .
" " " "
.
. 156 ) 2
315 . ( 319
) (
. 778
) ( . . . " :
.


.
.

.
.
" ) 2
. ( 269

330

366 :
.
:
.
.
:
.

.
.

.


.

.

.
) : ( ) . (
) . ( .
1
367 :
. .

.
.
.
.

.
.
.
)
( stipulation poene .

.
.
.
.
) . ( exception ) ( action
. ( 1 ) :
331

) ( 2 ) . ( donation sub modo


( 3 ) . :



.
368 :
.
. .
369 : 1119
.
1121 ) :
( 1
. ) ( donation sub modo
( 2 ) .

.
.
.
. .
.
370 :

. ) ( stipulation 1121

. " "
. ( 1 ) :
. .
.

( 2 ) .
.

.

) . ( 1

.

.
.

) ( . 802

332

) . ( 1
) . ( enfants nes et a naitre
.

.
) . ( 2
371 :
.

152 .
154
.

156
.

.
372 :
:
- 1 :
.
) ( 3
) . ( 4
1
2

) ( . 802
) ( 801
" :
.
.

.

.
" )
2 316 . ( 317
) ( 2 1916 18 184 18 1919 31 127



) 27 1941 3 109 . ( 337
) (
) 8 1935
47 . ( 363
.
.

333



) . ( 1
.


) . ( 2
- 2 : .

.
.
. .
) . ( 3
.

) . ( 4

)6
) . ( 5
( . .
) assurance pour le compte de qui il
( appartiendra


.

2
3
4

5
6



) 4 1934 46 . ( 114
) ( 1897 ( 255
.
.
) 948 ( .
) ( . 795
) ( 13 1927 39 . 167
) (

.

) 27 1930 42 389
15 1932 ) ( LEgypte Judiciaire
10
771 ( .
) ( 2 . 59
) ( 4 1929 42 . 71

334

- 3 :


. .


) . ( 1
669


) 670 . ( 671
- 4 :
.
. ) ( cahier des charges
.
.
) . ( 2
- 2
373 :
: ) ( stipulant )
( promettant ) . ( beneficiaire
:
) ( 1
.
) ( 2 .
) ( 3
.
1
) ( 20 1894 7 46 25 1923 25 165
13 1890 2 . 412
2
) (
) 2 58
. ( 59 18 ) 1938 18 465 ( 1066


.


.


.

.

335

154
" :
" .
374 :
.
. .
. .

.
.
.

.

. :
- 1

.
- 2
.
.
- 3
.

.
375 :
.
.



.

.
:
.

.

:
.

.
336

.





.


156

.
.
376 :

.
.
.

.

.


.
.
.




.
.
- 3
377 :
:
. .
) : ( ) . (
) . ( .
378 :
. )

337

(


.

.

.

. .


.


.
.
.



.


.
154 " :

" .

.



) . ( 1
379 :
.

.

.

1

) ( 908 . 1

338

) . ( 1
.
.

.

.

.



.

) . ( 2

.
.

.

.
380 :

.

) ( droit proper .

.
154 " :

1

) (


.
) ( 1947 5 135 . ( 296
) (
.
) 27
1916 7 136 48
) 18 917 1 29 . ( 163

.

339

" .

.
.

!
.

.
.
. ) . ( 1
1
) ( 152 "
" .
" "
911 " :

" ) .
354 . ( 355
) 245
352 ( 1 .

.
.


.
" :
.


" ) .
863 . ( 864
" :


. . .
.

. .
.

.
. .


" ) 864 2 , 1 871 ( 2

" : 152

340



.

.
. .
.

) ( theorie de loffre

.
) theorie de la gestion
( daffaire


) ( theorie de la gestion daffaire


) theorie de
( la cession
.
) ( 1
) theorie de la
( volonte unilaterale

.




!

!
) . ( 2
1

" .
) ( ) ( Worms 1891 114 1 161
2 328 2 . 304
) ( " :
.

.

" ) 2

341

.

.
381 ) (
:
:
) ( 1
.
.
.

.



)

.(1
) ( 2
.

.
) ( 3

. ) (
) ( ) (
. ) (
. ) : (
) ( ) ( ) (
) ( ) (
) ( ) ( ) ( .
) ( ) (
) ( ) (
) ( ) ( ) .
1

. ( 316
) ( 8 51 1 204 1 362 7
813 2 61 62 816
244 328 22 1891 1 92
177 ( 1896 391 1 96 29 1896 1 96
361 30 1929 10 132 460
23 1931 12 83 140 11 1900 12
111 28 1904 14 27 7 1910 22 249 18
1917 29 163 13 1927 39 167
1924 36 348 2 1930 42 . 142

342

( ) ( ) (
) ( ) ( . ) (

) ( . ) ( ) (
.
) ( 4






) 237 ( ) . ( 1

:
) ( 1
) ( 2

.


) 237 ( .
) ( 2


) . ( 3 154
" :
" ) . ( 4
) ( 3

.
1

2
3

) (
) ( 1927 39
. ( 536
) 17 1914 27 . ( 71
) ( 18 1917 29 . 163
) ( 916
. 1
) (
. " "

.
.

343


) . ( 1

.



) . ( 2
382 ) ( :

.
155 " :


" .
.

) . ( 3

.

) . ( 4

.


.

) . ( 5
) . ( 6
1

5
6

) ( 378
)
3 1896 8 313 17 1905 17
283 2 57 . ( 58
) ( 27 1941 109 337
17 1930 42 . 567
) ( )
2 . ( 315
) ( 17 1914 27 71 28 1918 31 . 38
1 . 358
) ( 24 1904 16 . 217
) (
) 27 1902 14 . ( 162

344





.

. 155 " :


" .

) . ( 1
383 ) ( :
) . ( 2
.
.
.



.
141 ) (
) (
) (
) 11 1942 3 171
. ( 473
.

.
1
) ( " :
.

.
.

" ) 2 . ( 317
2
) (


) 1 . ( 361

345

) . ( 1
.
.

.

. .

. .
. ) . ( 2
.
.
.
.

.


384 :
.

.
) : ( ) (
.

1
) ( 2 1916 38 184 14 1918 30 221
137 ) (


) 17 1931 1 18 . ( 30

. )
2 . ( 317
2
) ( " :

.

. .
:
.

" ) 2 . ( 317

346



385 :
. .
.

.
( 1 ) : ( 2 ) .
( 3 ) .
.

)(1

) ( Interpretation du contrat
386 : 150
:
" - 1
" .
" - 2

) . " ( 2
151 :
" - 1 " .
" - 2
) . " ( 3
:
1

) ( : ) ( Dereux 1905
) ( Gounot 1912 ) ( Geny 1919
) ( Saleilles 1 373
375 2 449 459
1949
) ( 1 362
394 826 185
346 .
) ( : 21
" "
. "
"
154 . .
. 150 )
2 295 . ( 298
) ( . 118

347

" : 199 / 138



" .
" : 200 / 139
".
" : 201 / 140 " .
.
. 150

. 151
.



.
387 :
.
) . ( 1
.



. .

.
.
388 :
.
:
) ( .
.
:
) ( 1 ) 150 ( 1
.
.
.
1

) ( " " ) 45
( 46


.
.

348

) ( 2 ) 150 ( 2
.
) ( ) ( 1
. .


) . ( 2

.
.
.
) ( 3 ) ( 151
.
.


.
) (

.
.


.

) . ( 3
) (

.
. ) . ( 4
1

) ( 11 1905 4 345 11 1908


20 270 15 1911 23 373 7 1917 29 204
16 1921 34 14 29 1927 40 12 6
1934 47 . 53
) ( 20 1940 92 221 31 1923
159 1 1924 5 1927 . 138 1 1928
) ( 1934 1 168 328



.
) 27
1935 1 235 . ( 630

349



. ) . ( 1
.
.
.
.
.
4
) ( ) ( Talamon 1926
) ( Marty 1929
299 .

.









) 2 1933 1 108 ( 192

) 29 1908 10 ( 85
)
8 1901 13 ( 306 )
12 1908 23 ( 30 )
14 1922 25 1 / 52 2 1919
31 93 10 1924 36 364 24 1926 38 . ( 294

) 928
1
: 27 1935 16 23 48
21 1935 16 301 31 1935 17 55 112
17 937 1 17 589 1178 2 1937 17
159 1181 7 1937 18 359 737 13 1938
19 162 373 25 1939 19 532 . 1424


) 25 1933
1 126 ( 227

)
31 1940 22 229 ( 664
3 1933

350

-1
- 390 : 150

. .

.

.
.











) 2 1932 1
53 . ( 118
)
928 1 932
. ( 933 917 "

" .




.

.


: 14
1942 3 158 445 11 1943 4 36
69 29 1948 5 307 612 3 1949
43 18 : 13 1939 2
179 547 8 1939 2 188 ) 547
( 18 1946 5 66 153 16 1946
5 75 171 3 1949 5 379 710
19 1949 5 422 781 29 1949 73 18
) 16
1939 3 4 11 14 1942 3 158
445 1943 4 43 107 16 1943
4 83 231 16 1946 5 78 174 2

351

391 :
.

.

.
.
.
:
1950 83 18 . : 18 1949
5 413 764 :
23 950 1 126 18
) (
: 11 1948 5 286 564 16
1950 51 19
: (
1950 122 18 :
22 1946 5 82 178 :
23 1940 3 62 210 28 1934 4
21 47 29 1943 4 55 152 ( 1944
4 156 . 437

.


.
.

) 14
1934 1 199 499
. ( 217
) 30 1935 1
273 . ( 814
1
) (


) 5 1933
1 91 . ( 163

) 2 1933
1 95 . ( 171

) 25 1933 1 126 . ( 2227



.

352

) (

.
) (
. " :

.



.
) . " ( 1
)
1934 1 168 . ( 328


) 31 1934 1
189 . ( 414
: 17 1932 1 72
1402 13 933 1 1 119 205 21 1933
1 155 291 22 1934 1 167 327
27 1934 1 215 520 21 1935 1
238 646 13 1938 2 83 240 11
1940 3 22 51 21 1940 3 46 40
18 1940 3 52 177 6 1940 3
66 231 24 1940 3 72 259 2 1941
3 87 10 11 1941 3 130 393 29
1942 182 488 18 1943 4 28
- 58 13 1943 4 57 154 27 1944
4 94 251 3 1944 4 97 256 17
1944 4 99 264 2 1944 4 106
274 15 1945 4 207 567 17 1945
4 253 . 680


) 927 . ( 2
1

) ( 10 1932 1 41 83



) 10 1932 1 42 . ( 84



. .
) 3 1946 5 18 . ( 36

353

392 :

.

.
.

) . ( 1




.
393 :
:


) 4 1946 5
57 . ( 144
: 29 1932 1 89 161 7
1933 1 149 283 5 1936 1 312
1020 22 1936 1 375 1155 "
" 102
103 104
.
:
15 1872 176 1 72 1886 87
217 1 3 1886 469 1 86 21 1891 1 92
104 27 1901 267 1 1903 26 1914 1 1917
127 28 1921 79 1 1922 16 1925 1925
166 1 1926 286 1 1926 21 1930 1930
365 1 "
" 89 . 101
)
284 ( 8
150 .
. .
1
) ( " :
.
.

" ) 2 297 . ( 3

354

) ( 2



.
.

.

.

.
- 2
394 : " : 150

" .
.

.


) . ( 1
.

.

.


) . ( 2
2

) ( " :
.
.

. " )
2 296 . ( 1
) ( " :
.
" )
2 296 . ( 297
) (
" :

355

.



.
.

.


.
.

) . ( 1

.
.
. .


.
) ( Saleilles

.

) . ( 2
.

.
. . .

.

.

. " )
: 283 . ( 284

. 186
1
) ( " "
. 58
2
) ( : ) 157 228 (
" " 55
. 23

356


.
395 :

"
" ) 150 . ( 2
.
.


.
.
.
.
396 :


.
) 1157 ( .
) 1161 ( .
) 1164 ( . .
.
.
.


) . ( 1
.
.

) . ( 2
. ) ( loyaute
) ( confiance .
.

.
.
.
.
1

) ( : 25 1932 44 392 11
1901 . 213 1 1903
) ( . 834

357


.


.

) . ( 1
.
.
.
.
.

.
.
.
.
) . ( 2
.


.

. .

.
- 397 :
.
.
.
.


) . ( 3
1

) ( 1105 .
. 833
) (





)
16 1947 5 220 ( 469 . 835
) ( 27 1932 1 65 . 173

358

% 5. 2 ) . ( 1 ) ( 2
) . ( 3 ) . ( 4

) . ( 5
)
) . ( 6
( 7
.


.


.
.
.


) . ( 8
- 398 :

. .
. ) volonte
. ( 9 ) ( reconnaissable

.
.

1
) ( 30 1931 43 . 109
2
) ( 23 1910 22 . 162
3
) ( 1 . 61
4
) ( 15 1916 28 . 154
5
) ( 20 1915 27 . 130
6
) ( 5 1926 38 . 161
7
) ( 28 1940 4 47 . 141
8
) ( . 828
.



) 3 1947 5 180 . ( 390
9
) ( ) ( Vertauenstheorie
" " 51 . 53
.

359

3
398 :
1512 .

. :
)
(
.

.
) (

.
) . ( 1
) ( .

.

.

.
399 :
.
:
.


.
.

) . ( 2
151 "
" .

1

) ( " :

.

" ) 2 . ( 299
) (
.

) 14
1944 4 169 . ( 478

360

.
) . ( 1
400 : .
.

.
)(2

.
) . ( 3

) . ( 4
) . ( 5


401 : 148 :
" - 1 " .
" - 2
" ) . ( 6
1

2
3
4
5

) ( 118 " :

" ) 2 . ( 271
) ( 20 1902 15 . 11
) ( 27 1902 14 242 11 1908 20 . 270
) ( 19 1914 27 . 29
) ( 13 1922 12 287 165
25 1932 12 25 73
21 1940 21 126 267 17 1900
12 262 6 1901 13 362 20 1902 15 11
18 1930 43 94 8 1931 44 53 11
1934 47 59 22 1936 48 239 21 1937 49 200
11 1940 52 298 840 . 948
) ( :
. 214 2
" :
" .
" : " 152 2 .
.

154 152
.
" " " "
" "
. 148 . 2
) 2 287 . ( 290

361

.
402 :
: .
.
.

.
.

) 148 ( ) . ( 1
.
403 :

.
. ( 1 ) :
( 2 ) . ( 3 ) .
) ( 4 ) . ( clauses de style .
404 : ) ( nature de lobligation
) . ( 2

) 432 ( .
.
) ( accessories .
1

) (
. .
.

.


. " :
) 214 148 ( . . .
.
.
.
.
) 221 ( .

" ) 2 . ( 297
) (
.
.
.
.

362


) . ( 1
405 : ) lois suppletives ,
( interperetatives .

) . ( 2
.





. .


. )
5 ( 4
. % 5


.
.
406 :
.
. ) clauses
. ( de style
.
.
1

) ( 284 400
.
) ( agir de conne foi .
) ( oblig garantie
.
) ( oblige ce securite

) 1949 2 459 455 . ( 963 958
) ( 95

.

. 95

.
.

363

.

.
) . ( 1
407 : .
.
.
) 428
( .
.

) 686 ( .


) 688 2 ( .

.


.
408 :

.
) . ( 2

1
2

) ( 6 1944 56 . 182
) (
. ) (



.


) 16 1937 2 79 ( 223
)
23 1939 2 173 . ( 532 "
" 296 299
) ( .

364



) (
409 :
.
) ( 1 .
) 147 ( 2
) . ( 149
) . ( 2

.
.
.
.
( 1 ) :
) ( 2 .
- 1
410 : 147
:
" - 1
) . " ( 3
148 :
)(4
" " .
411 :
.
1
2
3

) ( .
) ( 118 .
) ( : 213 " :

" . " "
151 .
147 ) 2
278 . ( 286
) ( : 214 " :
"
152 . .


. " "
" " 148 .
) 2 287 . ( 290

365


.

.


.
147 " : " . 1134
" :
" Les conventions legalement formees tiennent lieu ) .
. ( de loi a ceux qui les not faites )
( Domat ) . ( 1
412 " :

.


.
.
.
.

.

.
.

.
) ( 224
) . ( 346 ) ( 500
) ( 709
) . ( 2
1

) (
. ) 2 247 ( 248 .


.


) (
.
) ( " :
.
"

366

413 :

. " :

. :
" ( 1 ) .

.
"
) ( " ) ( 2
.
.

. .
) ( contrats de droit strict
) ( contrats de bonne foi
) . ( 3

) ( 4
) . ( 5

) 346 . ( 2

) 221 . ( 2
.

.

) 531 530 1871
( .

1
2
3

4
5

.

" 2 279 . ( 280
) ( 2 . 288
) ( 2 . 290
) ( " :

"
) 2 ( 288
) 2 455 ( 457 ) ( dol )
( fraude .
.
) ( 19 1925 1925 . 77
) ( 31 1887 . 420 1 87

367


) 13 1930 : 17 19 . ( 21
.
) 440 ( .
) . ( 449
) . ( 570

)
. ( 581

) . ( 585
) . ( 705
) . ( 1 ) ( 717

.


) . ( 2
2

)*(

) ( Theorie de limprevision
414 : 147
" :

1
2

) ( 391 . 399 .
) ( 2 455 . 457

368

. ) . " ( 3
.
415 : :
.

.

.



.
.

)
.
. ( 1 :
3

) ( : 213 " :


" .
" " " "

.
" " " " .
151 . .


.
.


.

. " "

"
" " " .



.
. 147 ) . 2 278
. 286
) (
) 574 ( 491
.

369


.
.
) . ( 1 :

.

.
) . ( 2
.
. ) :
(
) . ( .
- 1
416 :
.
.
) . ( 3

.
.
.
) . ( rebus sic stantibus
.

.
1
) ( " :
. ) (
) ( .
" ) . 2 . ( 281
2
) ( .
.


. " :

. ) 299
221 (
.
" ) 2 . ( 282

: . :
.
3
) ( ) ( cicerone
) . ( seneque

370


.
) . ( 1
417 :



.
.


.

) . ( 2



) . ( 3

) . ( 4


.


.

) - ( 5
1
) ( 4 197
) 4 . ( 463

) 4 198 199
4 459 . ( 463
) 4
( 197

) 4 458 5 . ( 76
.
) 5 " : ( 76
" .
. ) 161 . ( 209
2
) ( 84 1 . 396
3
) ( 1 396 . 554
4
) ( 1 396 . 555
5
) ( 2 . 462

371

.
.
) ( moratorium
) . ( 1
.


) . ( 2


) . ( 3

.
) . ( 4

) . ( 5
.

" "


" :

.

1

) ( ) ( Faillot 21 1918
) ( Morin
329
415 358 359
) (
375 976 . 1

) ( 6 1876 961 1 1876 8


1900 . 46 1 1903
) ( 9 1856 129 1 56
: 17 1907 109 1 1908 6
1921 . 193 1 1921
) ( 13 1899 12 29 39 1912 24 16 368
1916 38 15 155 1916 28 7 414 1916 28
17 416 1917 29 7 1500 1921 33 8 308 1922
34 30 226 1922 34 6 279 1922 34 13 468
1922 34 29 481 1917 40 26 112 1931 44 6 35
1934 47 53 9 1924 37 4 51
) 1925 ) ( 140 . ( 141
) ( 2 1948 60 . 133

372




.

.


.
" ) . ( 1

.
. " :


.







" ) . ( 2

.
. " :



" .
.
.

) . ( 3
" ) (

. 168

514
1

2
3

) ( 9 1931 12 41 63
) ( .
) ( 14 1932 1 32 . 52
) ( 15 1942 22 238 . 683

373

.




.

) . " ( 1
418 :
.
) ( rebus sic stantibus
.
.


1913
1915 ) . ( 2
) . ( 3
:
) (
.
.


.
.
.
) ( .

.
.
.

.



.
.
1
2
3

) ( 15 1947 5 200 . 435


) ( 30 1916 . 17 3 1916
) ( 8 1918 - 2 3 1924 25 1921
33 3 1923 27 1926 . 108 3 1926

374


. .
) : (
) . (
.
419 :
. .

) . ( 1

. 269 " :




" .
1467
" :

.
" .

.
. 147

) . ( 2

) (
1921 279 1922 41 ) (
. 1930
) ( " : . . .

.


. ) ( 269
) : (
.

) . (

" )
2 . ( 280

375

- 4
420 :
:

) ( :

.

. -
.

) (
.
) . ( 1
) ( .

.
.
. .
.

.

" .


) . " ( 2

) . ( 3
) ( :
)
)
( ) ( 4

2
3

) ( 163 166 1
397 555
) 1 397 . ( 556
) ( 2 . 282
) (
) 147 414 2 2
283 . ( 284

) ( 134
.

376

. ( 5
.
) ( :
.

. .
) ( 1

) . ( 2

. .
.
.
.
.

.



.



.
.


5

) (
147

) 414 2
282 . ( 284

) (

. .
) ( " :

.
. .
.
. .
"
) 2 . ( 281

377

.
.
) . ( 1

421 : "

" ) . ( 2 " "
.

" " ) . ( 3
.
.
. .

) . ( 4


) . ( 5
.
" :
) . " ( 6 ) : (

.
.

.

.
. .
) (
.
.

.
.
:
. .

.
.
.
.
1
2
3
4
5
6

)
)
)
)
)
)

( 1 397 . 556
( 147 .
( 2 284 286 ) 414 ( .
( 1 . 396
( 346 .
( 2 . 285

378


.

) . ( 1

. "
" . .

) . ( 2
269 .
. 1467

.

) . ( 3

( 1 ) : .
. " .

1
2

) ( 1 396 . 558
) ( "
" )
2 284 414 ( .
) (

.
. " :
.

.

" " ) "
" ( .
.
" "
" ) 2 280 . ( 281

379

) ( 2 ) . " ( 1 .
) . ( 2
422 :

.

) ( 3 ) . ( 4

. ) ( 5 ) ( 6
) . ( 7
1
) (

) 2 282
( . ) 217 (


.

.
.
2
) ( " :

" ) . 2 . ( 282
3
) ( 346 2 "

" .
.
4
) ( 709 2 "
" .
.
5
) ( 608 "


563 " . 609 "

563 " . 601
"
.
563
" . 616 2
.
6
) ( 658 4 "

"

.

380


.
.
.
423 147 :

. .
. .
) 15 : ( 1949
.
.

:
.
:
) ( survie de la loi ancienne
) . ( 1
) effet
( imediat )
( effet retro - actif ) . ( 2

) ( 1023 2 "
)
(

.
" . 1029 "

" . 1024
1025 .
) (

) ( retroactif )
( immediat ) ) ( Roubier 1 565

143 . ( 147
) (
.

.
) %8 %7
: 2 584 (
1942 2 1943
. ( 147

381


) (
) ( La responsabilite Contractuelle
- 424 ) : ( 2 .
:
.
.
" : 199 " .
" : 203 219 220
" - .

.

. .
. .
215
"

" .
.
) . ( 3
.

.
- 425 :
.
)(1

2
3

) ( : -
) ( 2 6 1
- 1892 )
( Meynie 1924 ) ( Van ryn 1933
) ( Marie - mad . dufort 1937 ) ( Renault
1938 ) ( Amiot 1945 ) ( Rabut
1946 ) ( Lefebvre 1886 )
( Emile becque 1914 251 320 )
( Crouzel 1926 11 65
1929 - 551 1933 627
) ( vigny 1935 42 ) ( Beindix
1939 657 ) ( Gardenat ) Sem .j
1939 - 1 102 ( ur ) ( Tune 1945 235
12 ( 13 2
848 286
361 .
) ( ) . ( 513
) (
) 2 . ( 687

382

. .
.
.
) . ( 1
.

.
( 1 ) : 2 ) .
( ( 3 ) . . .


) ( La faute contractuelle
- 426 :
.

. .
( 1 ) : ) .
( 2 ( 3 ) .
.
- 1 $
427 :
. . .
. 147 " : " . 148
" : " . 199 " :
" . 203 " :
219 220 " . " : 215
" .
.
) ( .

.
.
373 "

" .
.

.
428 : :
.
1

) ( .
.
. :
-
.

383

.


.
.
) ( Obligation de resultat "
" .

. .
.

.
.
) 583 ( .

) 641 ( .

)
. ( 720
) . ( 704 211
- 1 " :

. .
2 .

) . " ( 1 ) Ob
1
) ( : 288 - 1 " :


- 2
.
" .
" : "
217
. .
. 211 ) . 2 531 . ( 534
" : 288
.
.
. 288
.
.

.
. .

384

( ligation de moyen ) obligation generale de prudence et


( diligence " ) . " ( 1

.
) . ( 2
) . ( 3
429 :
) . ( 389
)
(
. .
:
. .
) . ( 4
.

. .
.
.



.
.
"
) 2 532 . ( 533
) (
. .
) ( 1 2 669 .
.
) ( absence de faute
.
) .
93 ( 96

)
1 . ( 2 673
) ( " :

.

.
-


) 5 1950 30
276 . ( 501
) ( 1 694 .

385


.
.
.
.

) . ( 1



.
)(2
.
-


. .


.

) . ( 3
- 430 ) : ( gradation des fautes
: ) ( culpa lata

1
) ( 1 2 662 - 619 . 620
2
) (
.
3
) ( 1 662 1 377
89 97 2
699 851 296 303 315
. 321

. . .


.
.
.

.
.
. .

.
.
.
.
) . 1 . ( 653 645

386

) ( culpa levis ) culpa


( levissima .
:
-
.

)2
. ) ( 1
( . . :
.

. .

. .
. .
.
.



1147 1137 . 1147

. 1137
. .
. 1147
. .

. 1137
1147
. 1147

. 1137
) . ( 3
1147 1137
) . ( 4 215
1
2
3

) ( : .
) ( . 142

) ( 1 659 661 659


74
100 . 851
) (

) 177 / 119 . ( 241 240 / 178 177
1147
)
107 . ( 112

387

1147
. 211 1137

. .
.

.
1137

.
.
.
) . ( 1 .
) . ( 211
.

. ) . ( 2
.
) 217 . ( 2
) . ( 3
- 2 $
- 1 :
- 431 :


. ( 1 :
( 2 . ( 3 .
.
.
:

1

) ( 1137
)
461 / 376 590 / 482
( )
571 - 569 / 469 468
( .
) (
521 583 1 641
685 704 720 .
) ( : )
431 437 438
439 ( 447 )
583 584
( 590 )
636 641
( 642 ) ( 704 )
720 ( 722
) 1103
( .

388

. :

.

.


.

.

.

.
.
.





.
.

.

) ( 1


.

.


.



.
- 432 :

) . ( 2
217
" :
.
1
2

) ( 571 2 .
) ( 174 .

389

" .




.
217
.
:
. 571 - 1 " :

2 .

(


) . ( 1
661 - 1 " :

- 2 .

" .
.
708 " :


"

.
433 :

.

.

.
.


) . ( 2
.

.

. "
.
. " " "
" .
1

) (
. 597 595
) ( 1
. 2 - 997

390


.
.


.
. .
.
.
. .


.
- :
- 434 :
. " " ) fait
( de la chose

"
" " " . :
) ( 1
.

.
.

.
) ( 2

-

.


.
) ( 3

. .

.


.
- 435
:
. .

. " "
. .
) . ( 1
3 $
1

) ( 2 325 . 341

391

- 436 :
.

. .
.
- 437 :
217 :
" - 1 " .
" - 2
.
" .
" - 3

). "(1
211
" :

" .
) . ( 2


.
- 438 :

. .

.
.
.
439 :
.
:
1
) ( : 295
.
224 .
217 ) . 2 552 . ( 554
" : 295
.
.




.
.

" ) . 2 . ( 553
2
) ( 428 .

392

:


) . ( 1

.
:


. .
.

) . ( 2
- 440 :

.
) . ( 3
.
.
. .

.
1
) ( 5 1918 30 . 209
2
) ( 21 1894 7 11 16 1898 11 14
30 1908 21 93 2 270 - 272
273 . 47
) 31
1917 7 322 . ( 73
) ) ( Rabier
2 1896 8 - 198 18 1900 12 90 16 1900
12 . ( 251
)
8 1921 34 45 12 1920 32 320
2 279 . ( 280
) 2 280 . ( 283
.
)
2 1896 8 198 2 272 . ( 274
) 16 1898
11 14 31 1917 7 ( 222 ) 2
- 271 ( 272 ) 3 . ( 2527
) ( oragane
.
.
3
) (

.
.

393

.


.

) . ( 1
.
.

. .
.
) . ( 2
.
445 "
" . "

" .
453 "


" .
.
.

. .

.

.

.

.




.

.

) (
.



.
.


) 3 2545 ( . )
. ( 441
) ( 3 2527
.

394

.
) . ( 1
- 441 :

.
.
.
.



.
.
.
.
) . ( 2
.

" " " "
.
:


.
1
) (
:
) ( .

.

) ( organe

.
) (
.
. 149
) (


) 3 2529 ( .


. .
2
) (

.
) 440 ( .


.

395



)(1
.

) ( Le prejudice
- 442 : .
.
.
.



) . ( 2
.
.
. 228 " :
" .
.
. .
224 " :
" .
443 : .
.
( 1 ) : ( 2 ) .
.
- 1 $
- 444 :

. .

.

.
. .
- ) : ( prejudice materiel

- 445 ) : ( prejudice actuel .


.
.
1
) ( 3 2562 . 2564
.
) : (

. .
) . (
.
2
) ( 2 . 1682

396


.
.

.
- 446 ) : ( Prejudice futur
.
.


.
.

.

.
.
- 447 ) : ( prejudice eventuel
:

.

. .
. .

.
- ) : ( prejudice moral
448 :

.
.
.

.
. .
.
.

.
.
.

.

.
- 449 :

.
397

.

. .
) . ( 1

) . ( 2
222
" :
" .
- 450 :
.
.
2 $
- 451 :
) ( indirect

) . ( direct
) ( previsible
) ( imprevisible
. 221
:
"
) . " ( 3
" ) : " ( 4
.
.
" " .
.
. .
1
) ( 1 329 . 334
2
) ( 853 . 959
3
) ( : 299 .
228 .
221 ) . 2 563
. ( 566
180 / 122 " :

" .
" :
.
.


" ) 2 . ( 565
4
) ( 854 . 959

398


. .
.

.

) . " ( 1

.

.


) . ( 2
452 :

. .

.

.
) . ( 3
:
.
.
.


.

.

.
.
453 :


. " " " "


1

2
3

) ( 8 1897 9 263 10 1924 36 140


9 1924 37 51 18 1915 . 38 1 1917
) ( 3 . 2377
) ( 3 3 2375 . 2376

399

" " " "


) . ( 1


.
221
" " .
.

.

. .
" "



.
.




.


) . ( 2


) ( Lien de causalite
454 :
.

.


.
1

) ( 7 1924 321 1 1925 11


1928 1928 327 2 1928 3 . 2388
) ( 3 . 2391

400

.

.

. . 215 "

) . ( 1
455 :
.

.

.

.


456 : ) ( extinction
) ( dissolution ) . ( annulation
.


.
) ( disparition


.
.
.
.
457 :
.

.

.
.

.

) ( 1147 .

401


. ) . ( 1
458 :
.
) . ( resiliation conventionnelel
) ( resiliation unilaterale ) . ( resolution
459 : .
) . ( 2
.
.
.

.

.
.
460 :
.
.
) ( 715
) . ( 716
) 643 ( 3
) . ( 644


) . ( 722

) ( 563 529 694 2



.

.
) ( ) (

) 16
1947 5 221 . ( 470




:


) 15 948 1 5 301 . ( 601

402



) 663 . ( 1



) . ( 544

) . ( 546


) . ( 759
.
) . ( 762
.

) . ( 503 500

.
.


) ( 531
) . ( 1
1
) (
213 ) 147
( .
:
255 :
.
226 1 :
2 .
.
227 : .
" :

:

.
.

) ( ) (

" .
) 2 331 332 ( .

403

461 : .

) . ( 1
.
.


462 :
.

.


.


.

.
.
463 :
.
.

.

.
.

)(2



.
.
1
) (
2
) ( : ) ( Picard ) ( Prudhomms
1912 61 109 ) ( Lebret
1924 581 ) ( Cassin 1945 159 )
( Cassin 1914 ) ( Maury 1920 ) Boyer
( 1924 ) ( Chevrier 1929 )
( Lepeltier 1934 ) ( Constantinessco
1939 629 334
380 .

404

) . ( 1
.

.


.


.
1184

.
.

.

.

.



) . ( 2

.
) ( interdependence




) . ( 3
464 : .
.
.
( 1 ) : ) ( 2
) ( 3 .

1
2

) ( ) lex Commissoria . ( 733


) ( " " " "
.
) ( . 633

405



465 : ( 1 ) :
) ( 2 ) ( 3
.


466 : 157
:
" - 1

".
" - 2
) . " ( 1
.
173 / 117 " :

" .
.

. ( 1 ) :
) ( 2 ) ( 3

.
1
) ( : 218 .
161 .
157 ) .
2 319 . ( 322
" :
.
.
.

.
.

.
.
.

. :

.
" ) . 2 327 . ( 328

406

- 1
467
:

.
.
.
.



.
. .
) ( decheance ) . ( resolution

.
.





.
468 :

.
.


. / 480
588 "


" ) . ( 1

.
) ( 2
.
) . ( 3

1

) ( 1978
.
) ( . 638

407

746 "

" .


.

) . ( 1 .


) . ( 2
- 2
469 :

. .

) . ( 3
470 :

. .

.
.

1
2

) ( ) : (
.


.


)
684 ) . ( 1 (



.
) ( 9 1832 . 367 1 32
) ( ) 6
1846 . ( 16 1 46
) ( 10 1905 4 467
5 1920 15 1920 685
1 .

408

471 :
.

.
.

.
- 3
472
:
.
.

.

.

.

.

) . ( 160 .


473 : 157
.
) . ( 1 ) . ( 2
) :
( 1 ( 2 ) .
) . ( 3


) . ( 200

) ( 1913 14 78 149
28 1891 3 . 165
) ( 30 1932 12 95 216
30 1914 26 . 404
) ( 14 1900 1 . 35

409

474 : .
157
) . ( 1
.
) (

) . ( 2
475 :
.
.
.
) . ( 3

1
) (

) 8 1932 1 81 152
9 1922 24 42
28 1930 11 25 48 17 1900
12 262 30 1914 26 404 28 34 1922 208
19 1925 37 437 19 1926 38 187 4 1941
53 . 123
2
) ( 28 1936 18 323 . 671
.

.
334 ) (



.



334 ) ( .

)
2 1946 5 16 ( 35
.



) 2 1935 1 259
. ( 750
3
) ( 13 1913 26 137 12 1916 29 96
19 1929 38 . 187

410

) . ( 1
) . ( 2
) . ( 3

.
.
. .
. ) . ( 4
157 " :

" .

1

) ( 12 1916 29 96 18
1917 30 . 88
) (
: 16 1840
121 1 140
: 15 1909 391 1 1909
: 3
1912 24 249
: 12 1916 29 96
:
18 1917 30 88 .
) (
) 23 1900 1 . ( 283


.

) 25 1905 7 49
9 1922 24 42 20 1929
29 2 / 39 31 1917 30 ( 114

: 21 1916 29 58 12
1916 29 101 9 1918 8 109 47 27
1922 34 . 371




) 17 1946 5 25 . ( 58
) ( 27 1917 18 94
19 1922 2 135 418 26 1911 23
139 1915 27 258 28 1922 34 208
19 1925 37 437 18 1890 2 350
.

411

) . ( 1
) . ( 2


) ( 3
)
) . ( 4
. ( 5
) . ( 6
) . ( 7
346

) . ( 8
476 : .

) ( 23
1937 50 . ( 26
) (

.
) 4 1947 5 237 . ( 498
) ( 1915 27 ) 258
( 9 1930 33 ) 8
( .
) (
) 3 1904 16 . ( 120
)
1913 3 173 . ( 190
) ( .
.
.

) 18 1939 158 . ( 566

.
) 2
1936 343 . ( 1086

) 23
1950 155 18 8 1944
4 151 419 31 1945 4 262 . ( 712
) (
) 8 1929 . ( 497 1 1929
) ( 23 1950 155 18
13 1922 34 . 230
) ( .

412

.
) . ( 1


477 : 160 :
"
) . " ( 2

.
.
.

.
.

.
.
478 : .
.
.

1
) ( ) : (
) (

.
2
) ( : 221 1 " :
2 .

" .
137 :
" 164 .
" "
160 ) .
2 326 . ( 330

" :
.
.
.


) 375 ( .
.
" ) . 2 . ( 329

413

) . ( 1
) . ( 2
) ( 925 924

).(3


.
160
.


.
.

) . ( 4

) . ( 5
1
) ( 224


" . ) .
2 331 (
) ( 246
. .
2
) ( 17 1912 24 . 284
3
) ( 5 1922 35 70 18 1923 14 218
138 1648 700 . 481
4
) ( 656

) . ( 984
.
5
) ( "
. .





.

" ) 15 1938 2 148 . ( 442


. .
.

414


.
) . ( 1

.
.
157
" " .

.
) . ( 2

.
) ( 3 ) . ( 4
.
) . ( 5
479 : .

.

. 15 "


. " . 17
"

.
1
) (
) 27 1934 1 215 . ( 520
2
) ( 189 100
656
29 1925 6 98 . 131
3
) ( 200
. 209
4
) (
.
5
) ( .

.
.

.
.

415

.
" .

.

.

1034 "


" . 17
.
.


480 : 158 :
"

) . " ( 1
416 / 334 :
"

"

.
481 :
.

) . ( 2

1
) ( : 219
. 162 .

158 ) 2 322 . ( 323
" :
.
) : (
) . ( .
.
.

" ) 2 . ( 328
2
) ( 13 1913 26 . 23

416

)1


( . .
.

.
.
.

.

.
482 : .

. ) . ( 2
.

.

.
.
. 334
) ( .


332 ) ( ) . ( 3

.
. .
.
1

) ( 18 1919 31 126 .

.
) ( 16 1925 27 29
9 1929 30 58 23
1924 36 333 27 1931 22 265 931
5 1926 38 . 159

) ( 17 1946 5 25 58

. "
"
) 12
1950 82 18 23 1900
1 83 12 1928 29 1 / 126
17 1900 12 . ( 262

417


.
. " 334
) (

.
.


) . " ( 1
484 :
.
.
. .
.
.

.

.
"



.
. .

.

) . " ( 2
485 :
.
1
) ( 23 1948 5 356 688
12 1928 29 1 / 126
28 1891 3 165 6 1901 13 362
20 1902 15 . 11
2

) ( 30 1932 13 95 216
15 1928 9 420 669 12
1916 29 100 20 1930 22 241 209 20
1935 47 211 18 1937 49 . 226
"

" ) 13
300 . ( 587

418


)

. ( 1
.
158
.


.

) . ( 2
.

.
.

. "



.
.
.

.

) . " ( 3
1

) ( .
" "
" "

" " " " .
, ) 23 1920 33 ( 94


) 20 1902 15 ( 11


) 28
1942 54 . ( 211
) ( "


) 27 1927 4 270 . ( 329
.
) ( 18 1945 192 540
12 1946 30 156 163 12 1877

419

486 : 160

.



) . ( 160

.


487 : 159 :
"
) . " ( 1
2 260 13 1886 177 6
1901 13 362 20 1902 15 10 25 1904 16
146 20 1913 25 250 27 1919 10 17
20 3 1925 38 81 20 1935 47 211 29
1936 48 . 92
"

334 ) ( .

. " )
13 1934 4 60 . ( 157
.
" )
(






" ) 21 1939 3 17
. ( 36 " 334
) ( .
.


" ) 23
1948 5 356 . ( 688
1
) ( : 220 " :

" .
" " 163

420

373
. 215
373 " :
" .
215 " :

" .


.
.

242 / 179 " :

.
" .

. .
.
488 :

215 .
.

.
.
.

. . "
"

. "

" . . 159
) . 2 324 . ( 326
" :
.

.
.

" )
2 ( 328

.

421

.
.
.
489 :
373
. ( 1 ) 159

. .


.
.


) . ( 2
490 :
.
.
. .

) . ( 3

.

.
.

) . ( 4
1
) ( 640 1 . 685
2
) (
.

.
.
.

.
3
) (
1950 . 26
4
) ( -

) ( res perit domino 1624 ( .
) . ( 1707
. ) 1867

422

491 :

. ) . ( 160
.


. ) . ( 1

)*(

) (
) ( Exceptio non adimpleti contractus
492 : 161 :
"
) . " ( 2


) 345 / 274 350 / 279 . ( 411 / 331
493 : :


.
(
) ( 371 / 297
) . ( 160 / 106
) ( 307 / 241 ) ( 516 / 424
. 660

. ) ( 437
) ( 511
) 270 ( 2
) ( 569 ) . ( 665 664
1
) (
160 . 162
2
) ( : 222 222 " :
- 1
2

"

165 .
161 ) . 2
330 . ( 335

423

:
) . ( 1
.

) . ( exception de dol
.
) exception non
( adimpleti contractus .
. ) ( Postglossateurs
) . ( 2

. .
. ) ( 320
) ( 82 ) ( 48
.
) . ( 3

( 1 ) : ( 2 ) . ( 3 ) .
.


494 :

) . ( 4
. 246 :

1
) ( " : " ) . ( execution trait pour trait
) . ( Erfullun Zug um Zug
" :
.

. .


.
. " )
2 . ( 333
2
) ( . 666
3
) (
306 .
4

) (
. 668

424

" - 1

" .
" - 2

" .

. .


. .
.
. .
. .
.
) . ( 1
.
.
.

.


.
) . ( 2

161 ) . ( 3
1
) (

: .
:
. .


.
.

) 713 . ( 1
2
) ( 224

) 2 331 ( .
) 479 ( .
3
) ( )
2 332 1 334 . ( 4

425

495
:
.


.
.

) 273 . ( 459
) delai de grace
(

) . ( 1
359 360
80 97
12 1936 48 . 123

457 459 . 605
457 " - 2

.
- 3 .
" .
459 - 1 " :
.
- 2 .
. " 273
605 - 1 " :
2 . 563

" .

.
1
) (
.

.

.

.

.
" :

"

426


) . ( 1


496 :

.
) 2 . ( 331
" :
.

" ) 2 . ( 333

) 2 ( 334

174
. 670
1
) (

223
" :



.
" ) 2 331
(.
" :
) (


.
396

.




.

.

" ) . 2 333
( 334

427


) . ( 1


.
497 :

.
.
.


.


.
:

.
.
.

.
.
498 :
.

.
498 : :

.

.

) . ( 2

1
2

) 2 331 ( .
)
166
. ( 167
) ( 13 1922 34 . 330
) ( )
2 333 2 495 ( .

428

.



.


- :
499 :

.



.

.


.

.




.
500 :

.
. .
247 - 1 " :
- 2 .
- 3 .
119
" .
460 "
" .
. 982 980

429


.


.

.
248 - 1 " :
- 2 .

" .
501 :
.
) 565 568 569 570 572 ( .




) . ( 1
- :
502 :
.

.
.

) . ( 2


.
.
.
503 .
.



1

) (
166 . 177
) ( 605 2
. )
493 ( .

430

) 605 ( 2

) . ( 1

) ( . 677

431



) (

L'ACTE ILLICITE
) ( La responsabilite delictuelle

432


504 :


.
( 1 ) :
( 2 ) .
( 3 ) .
) ( 4
.
***
)*(

1
) Distinction entre la responsabilite morale et la responsabilite
( legale
505 :

.
.
:
) ( 1
.
.
) ( 2

.
.
.
) ( 3

.
.

: .
- 2
) Distinction entre la responsabilite penale et la responsabilite
( civile
506 :
:

) ( .
.
433

( 1 ) :
( 2 ) .

( 3 ) .

) .
( 4


.
) ( .
.
.
:
.

.

.


.


) . ( measures de surete
.
.
.


.

507
:
.

.
.
.
.


.
434





) . ( 1
508 :


:
) ( : 172
.

.

. .
. .
) ( :

.
) ( :


.

.
) . ( Le criminal tient le civil en etat
) ( :
.


.
1
) ( :
24 1927 40 49 2 1948 61
81
: 30 1942 23
32 58
: 1946
58 . 81





) 27
1949 34 18 ( .

435



.

.

) ( 1


.
:
.
***
3
) Distinction entre la responsabilite contractuelle et la
( responsabilite delictuelle
509 :

.
.


.
.




.
. .


) . ( dualite de responsabilite
1

) (

.
244


) 8
1943 25 45 . ( 132

436

. .
) . ( unite de responsabilite
510 : .

: .
:
1 :
. .
- 2 :
.

.
- 3 :
. ) . ( 1
- 4 :
.
. ) . ( 2
5 :
.
- 6 : .
.
- 7 : .
.
511 : .
. :

.
.
.
.
:
- 1 :
. .
. .
.
1

) (


) ( faute delictuelle

) 11 1935
) 1 243 . ( 666
) ( 29 1944 56 . 98

437



.

. .
.
.
- 2 : . .

.


.

.
.

.

.


.


.

.
- 3 :
.
.
.
.
.
- 4 :

.
- 5 :

.
- 6 :
.
- 7 :

438

.
.
512
: .
.
. .


.
. .

. .

.
.

.
.
.
.

.
.
.

.


.

.

.
.

.

) . ( 1
1

) ( .



.

439

513 :

.
.
. .
:
.
.

.
.
) ( 1



.

.



.
119 "

" .

.



.


.


.
.

.


1

) ( ) . ( 546

440

.

.
.
) . ( 1 .
) . ( 2
514 :


.



.
.
. .



. .
.
.
.

.
. ) . ( 3
1
) ( ) obligation de
. ( securite
.
.
.
.
.



.

.
) 1 165 . ( 189
2
) ( .
.
3
) ( ) 5
1939 2 154 . ( 452 )
8 1943 25 45 . ( 132

441

515 :
.

. " " ) ( cumul " " ) ( option



.



. .

.
.

. .

.

. .


.
.


.
.

.

.
.


.
.
.

442

) ( 1 .
.
. .

.
.

.
.
1
) ( 1 188 207
933 . 938
.


)
1891 3 271 10 1924 36 140 6 1926 38
. ( 396 ) (

) 20 1902 14 154 5 1923
35 . ( 485

)
10 191 11 245 25 1922 2 480
15 1920 32 330 29 1920 33 98 8
1921 34 45 8 1922 34 474 8 1926 37
434 2 1922 3 29
23 1943 56 . 26
" . .

. .
.
) 5 1950 30
276 ( 501
.


.

" :
.
.


.

.

) 4 1948 5 280 . ( 553

443

.
.
. .

.
.
.
.

) . ( 1
4
516 :
.
.

.

.
. 1804
.
) . ( faute .
. )
( risqu .
.
517 :
:
.


.
.
.
) ( Aquilia .
"
:
120 ) (

) )
1948 5 251 . ( 513
. ) ( 28
) . ( 301 )
. ( 17
1
) ( . 301

444

.

)
. ( corpore corpori


.
) . ( dol ) ( quasi - delits
.
.
.

.
.
. .
.
518 :

.
.
.
.

) ( Domat "
" ) ( Lois civiles " :


" ) . ( 1

.

.
.
:
" :
:


) (
( ) ' Toutes les petces et tous les dommages, qut peuvent ariver per le fait de quelques
personnes sot imprudence , legerete , ignorance de ce qu'on joit savoir , ou autres
fautes scmblables , si legere qu'elles puissant etre, doiyent etre repares par celui dout
l'imrudence ou autre faute y a donne lieuy .

445


) . " ( 1
519 :
.
.

1382 "
" . 1383 " :

" . 1382
1383 .
1382
.

. . 1386 1384

.

.

.
520 ) : ( risqu
. .



) . ( risqu
.

.
.

.
.
.
.
. )
( ecole positiviste ) ( Ferri

.
( ) " On peut destinguer trios sortes de fautes dont il peut arriver quelques
dommages ; celles qui vont a un crime ou a un delit ; celles des personnes qui
manquent aux engagements des conventions comme un verideur que ne deliver pas la
chose vendue , un locataire qui ne fait pas les reparations dont il est tenu , et celles
qui n'ont pas de rapport aux conventions et qui ne vont pas a un crime ni a un delit,
comme si par legerete on jefte quelque chose par une fenetre qui gate un habit ' si des
animaux mal gardes font quelque . Dommage , si on cause un incendie par
imprudence , si un bitiment qui menace ruine, netant pas repare , tombe sur un autre et
y fait des dommagess .

446

.

.
.
.
.

.
. .
.

. .
. .
1382 1384 .
1382 " : Tout fait quelconque ) " . .
( de l'homme qui cause a autrui un dommage
1384 " : . . . . .
" On est responsible . .du dommage . . du ) .
( dommage . qui est cause par le fait des choses que l'on a sous sa garde

"
" ) ( theorie des risques crees ) ( theorie objective
) ( theorie subjective .
.


.
.
.
.

. :


.


. :
.
.

.
.
.
.
.
.
.

447

.
.

.
.
.
.
. )
( risqu professionnel 1898
.
19 1945 30 . 1946
) forfaitaire
( .

" " ) ( risqu de navigation aerienne 1924
.

" " ) . ( risqu social
1895
) ( demande en revision ) 446
( . ) crreurs
( judiciaries 1919 1921
)
. ( defense nationale
.
. " " ) risqu de
( propriete ) . ( risqu d'activite
" " ) . ( risqu cree
.
.

) . ( 1
. .
.
. .
.

) ( obligation de securite .

.
.

1
) ( 5 1937 20
. 1899
.
7 1922 1384
.

448

521 :
.
. 212 / 151
" : " .
212 / 151
" :

" . ) ( 214 / 152 )
( 215 / 153 .
.
1384
.
.
) ( 1 ) ( 2
) . ( 3
522 :
.

) . ( 4
1
2

) ( 781 .
) ( 383 . 2
: 10 1927 28 59
( 1929 10 88 169 17
20 1929 188 . 195

) ( " :

29



" ) 15 1934 1 . ( 485
: 26 1940 21 328 745
23 1941 53 154 22 1947 59 181 10
1949 61 ) 109 ( .
) ( " :
. .


. . .



.
.


.
.

" ) 2 . ( 350

449

. .

.
)

.(1
.
.
. :
) ( .
) ( .



523 : .
.
.

1
) (
:
- 1 89 1950 ) 64 : ( 1936


.


.



. 86 1942

65 ) 1936 89 1950 (
.
2 117 1950 :

.
- 3 88 1942
:
) (
.
- 4 29 1944 :

) ( .
- 5 130 1948 :

.

450


.
.
.


524 : 162 :
" ) . " ( 1
( 1 ) :
) ( 2 ) ( 3 .
.

)*(

) ( La faute

525 :
.


526 :
:

) . ( 2 .
.
.
.

1
) ( : 230 " :
" .
167 .
163 ) .
2 353 . ( 356
" : 230 ) 163
( .
) . 9
) . 2 . ( 354
163 151 212 .
:
151 " : . " . . . .
212 " :
" .
2
) ( 321 " : . " . . .

451

) . ( 1
.
:
.
.
:


.
. )
( confiance legitime trompee
.



.
.
527 :
.

) ( obligation de resultat ) obligation
. ( de moyen
.
.
. .
: )
( culpabilite ) . ( imputabilite , discernament
1 :
528 :
.
.
) ( delit civil
)
. ( quasi delit civil
: ) ( subjectif
) . ( objectif ) in
( concreto ) ( in abstracto
.
.
.
1

) ( La fauto est un manquement a une obligation preexistante :


) 2 . ( 863

452

.
.
.
.

. .
.
.
.

.
.
.


.

.


.
.



.
.
.

:
.
) ( bon pere de famille

. .
.
.
.
.
.

453

.
) . ( 1

) risqu
( . .
.

. .

.
.
.
.
529 :


) ( 2
.


.
.
. .
.
1
) ( " : ) (
) (
) ( ) ( . . ) (
.

. .

.
) ( .

1297 )
.
( .

. 136



) 50
( " ) . 2 354 . ( 355
2
) ( .
:

454

: .


.

. .
. .
. .
.
.
.

.
:
.
.
.

. .

. .


.
.
. .



.

.

.
.

.
.
.
)

.(1
1

) ( ) (
.
) 1 . ( 439

455

530 :
.

.
.
.
) . ( 1

) . ( 2
531 :
. .
.
. :
) . ( etat de legitime defense )
. ( execution d'un ordre emanant d'un superieur hierarchique
.
. .
532 : 166 "


) . " ( 3

1
2

.
.
.
) . . ( 30
) ( . 429
) ( " :


.
403 )

( .

.
.
.

" ) . 2 . ( 395
) ( : 233 " :

" .

" :

" . 170 . .

456

.
) " : (
.

. ) ) . ( 1 (
.
) . (
. .



"
" " "
. . 166
) . 2 369 . ( 372
72 .

. :
245 " :
" ) . 246 250
( .
251 " :
.
" .
" :
. . . :
:
95 104 )
( .
.
227 "
" .
.
. 2368 "

" .
.
.
" ) 2 378 . ( 379
1
) (
.
.

.



) 28 1942 24 98

457

" "
.

.
. :

) (
.
.

.

) (
. .
.

. .

.

) . ( 1
533 : 167
"


) . " ( 2

321 5 1943 25 83 . ( 493




) 18 1943 24 149 . ( 460
) ( 1 489

) 534 ( .
) ( : 234 1 " :

2 .
" .
" " "
"
. 172
. .
" " " :

"

" . . 167 .
) 2 373 . ( 376

458

) :
(
) ) . ( 1 (
.

.

.
.
) ( :
) . ( 2
.



.

) . ( 3
.



) 3 1898 10 174 21
1923 35 . ( 521
63 :
" ) : (
) . (
.
" .
" :
. .
.
.
)
( .
" ) 2
. ( 379
1
) (
) 3 1898 10 174
9 1925 17 18 . ( 24
) 17 1920 32 302 10
1922 34 ( 389 )
28 1900 12 ( 279
.
2
) (
) 21 1923 35 521 ( .
3
) ( 1 . 497

459


) . ( 1
534 : 168 "

) . " ( 2
) :
(
.
.
) 61 ( ) . (
1
) ( 63 ) ( : 27
1923 36 . 106


.

) 1 . ( 498
2
) ( : 235 " :

" . 172 .
.
. 168 ) .
2 377 . ( 381 77 2
228 52 2
130 .
.
:
61 " :
" .
" :
. .

.
.

.
.
.
.
.
.
.
228 )

. ( .
140 )


( .
.

460


.


) . (
. :
.

.


.


.


.


.

.

.
) . ( 1

.
.
.

) . ( 2
.

.
) 2 379 . ( 380
: 1 492 495 3 240 6 628 1
98 729
46 1 567
302 ) ( Lallement 1922 ) ( Aboaf
1941 ) ( Starck . 1947
1
) ( 1937 17 488 963 17 1941 22
158 . 468
2
) (
.

461

- 2 :
535 : .
.
.

.

.
.
536 :
.
.

. .
.
.
.

.
.
. .
. .
.
. .

.

.

. .

.

.
.
. .

. ) cause
( etrangece ) . ( absence de faute

.
. .
: ) 1 624
. ( 633

462

.



) . ( 1

. .
.
.
. .

.

) . ( 2

. .
. .
.
- 1 :
- 537 : 164 :
- 1 " .
- 2 .

) . " ( 3
1
) ( .

.
2
) ( 2 968 222 224
1 498 325 327 49 52
311 313 1 456
35 37 64
. 312


.
3
) ( : 231 - 1 " :

2 .

3 .

" . "
" " "
.

463

538 :
.
.
.

.
.

.
1 " :

2 .

" . 168
.
" " ) :
( .
. 916
" :
" . " "


. . . 164
) . 2 356 . ( 361
212 " :

" .
75 76 54
138 143 122 .
" : ) :
( .


.

.
93 / 102 )
.
( .
.
.

:
.
.
.
) ( " ) . 2 357 ( 358
.

464

) ( 1
.
.
) ( 2 ) . ( 3
) intervalles
. ( lucides
.
.

117 .
) . ( 4
.


. .
539 :
.

:
) (
.
) ( .
.
.
.
.
) . ( 5
) ( .
.
1

3
4
5

) ( 45 "
" .
) ( : ) ( Weenz 1935 87 )
( Neagu 1929 ) ( Limouzoanu . 1932
) ( 17 1897 ( . 241
) ( 6 1882 213 . 11
) (
. .

.

. :
93 / 102 54 138
.

465


) . ( 1
) ( .
) ( 2
.
.

) (
.
.
.
.
)(3

- 540 :

. 164 "

" .
.
.
.
. .

) (

) (
) 15 1948 61 28
15 1920 33 74 5 1931 43 . ( 266

)
(
. ) 24
1922 34 . ( 426
. 61
.
) ( .
.
) ( " : 152 ) (



.


" ) . 25 1942
5 411 - 665 61 ( .

466

.


.


.
.
.
.


.

.

.
.
.

.

.


.



.
) . ( 1

.
.
.
) . ( 2 ) . ( 3
-

1
) ( ) 537 ( .
1310
.
2
) ( .
) 15 ( 1949

.
3
) ( 75 76 829 1310
54 122 406
187 2377 2047
16 1935 .
"

: " )
327 . ( 1

467

- 541 :
.
.

.
.
:


.
) . ( 1

.
. .

.
)
( .
.
. ) ( 2

. .

.
) . ( 3
- 542 ) : ( 4

1
) (
) 28 1896 8 - 255 1906
18 ( 137 ) 19 1928 40 3709
) 1903 15 ( 221
) 14 1913 25 . ( 447
.

.
.
.

151 ) ( ) 11 1948
5 287 . ( 565
)
19 1930 42 - 576 19 1930 42 576
24 1879 5 . ( 83

.
2
) ( 2 . 973
3
) ( 2 972 - 973 2 . 374
4
) ( : ) ( duez ) ( Tirard
1906 ) ( Debeyre 1936 ) ( colliard
. 1938

468

.
. .


.

.
) . ( 1
.
.
.


.
) ( faute du service
) ( faute de service

) ( travaux publics )
. ( risque
543 :
. .
.


) . ( 2

) ( )
24 1896 9 - 74 21 1901 13 - 315 17
1930 42 ( 428 ) 10 1896 8
327 22 1900 12 - 177 18 1906 28 ( 127
) 25 1901 13 263 4 1914
27 - 7 11 1918 30 ( 420 ) 18
1900 12 - 192 21 1911 23 379 4 1923 35
130 35 . ( 130 ) 4 1892 4
. ( 294
) (


) 11
1934 14 ( 219 54 - 55
956 . 967

469



- 544 :
.

.

.

.
.



) . ( 1

. .





.
-


.
.
.
.
.
1

) ( 5
" : :
" .
" : 5 .
. .
.

. . .

.

" . )
1 201 ( .

470

.
.
.
.

.
. .

"
" ) . ( abusdu droit
:
.

.
- $ .
545 :
.
.
.
) . ( 1

) ( Law of tort
) . ( Law of torts

. .


1

) ( .
.

.
.
.

) ( 146
.
. )
( .



. ) 7 233 ( .

)
( .
) .
. ( 66

471

.
.

.
- 546 :
.
. .
:
.

. .




.
.

.
.


) . ( 1
) ( transport benevole, gratuit



.
) . ( 2 . :

) ( 3




1
2
3

) ( 1 152 153 . 960


) ( 187 . 122 .
) ( - 137 1 1927 . 160

472

) ( 1 ) ( 2

) ( 3

.

) . ( 4

.

) ( 5
) ( 6
) . ( 7
1

3
4

) ( ) ( Ricol 121 2 1926 ) ( Roger


. 38 1 1935

.
) 11 1931
12 2 / 178 . ( 338

)
13 1930 43 22 2 1931 43 327 30 1933
45 225 4 1933 45 265 19 1943 55 163
23 1929 20 190 . ( 176
) ( 1 622 104 661
353 1 1928 146 1 1928
. 249 1 1929 27 : 1928
146 1 1928 353 1 1928 9 1928
153 1 - 1928 11 1928 1928 414 7 1929
249 1 1929 22 1929 588 1 1929
18 1934 38 - 1 1935 5 1942 125 1 1942
) . 1 . ( 1278
) ( 1 1274 1275 1281 . 1287
) ( 1 1273 1289 ) 1274
1 ( .
- 137 66 . 69
) (
) ( 1944 56 . ( 56
) (

) 28 1944 56 - 210
23 1943 45 . ( 194

)
2 1944 57 . ( 16
) ( 14 1929 42 - 36 20 1930 42 306
13 1930 43 22 3 1932 44 214 17
1932 45 - 29 9 1933 45 197 24 1935 47 132
28 1935 47 176 8 1935 47 362 9

473

) ( 1 ) ( 2 ) . ( 3


.



) 178
( .
1936 48 73 1936 48 . 211
30 : 1938 51 32 19 1939 51 263
31 1939 51 367 14 1939 51 381 29
1940 52 288 26 1940 52 328 9 1944 56 56
21 1945 57 104 23 1945 57 - 156 7 1947 59 . 193
) 19 1931 43 302 9
1933 45 167 29 1933 45 ( 223

) 178 ( .
1
) ( ) 4
1911 23 ( 99 ) 25 1891
3 ( 266 ) 16 1897 9
( 388 ) 9 1899 11
220 2 1902 14 207 31 1905 17 302 3
1906 18 82 2 1917 29 ( 398
) 28 1897 9 296 14 1899 11 280
20 1899 12 51 3 1903 15 - 335 15
1904 16 - 327 8 1905 17 ( 152
) 17 1902 15 59 27 1903 15 ( 318
) 25 1897 9 238 1898
11 ( 2 ) 24 1943 55 . ( 63
15 1934 15 1 / 78 - 155 24
1932 13 548 1104 3 1933 14 2 / 258
. 495
) (



.

238 244
152 ) ( .


) 10 1947 28
319 . ( 905

474

- 547 :
.
.
64 ) 1936 89 ( 1950

) . ( 1 ) ( 2


) ( 3 ) . ( 4

.

)
15 1944 24 33 . ( 70
: 5 1931 43 205 3
1931 44 45 10 1931 44 59 8 1933
45 321 19 1934 46 264 2 1936 48 . 211
2
) ( ) 6
1899 12 34 12 1900 13 38 1904 16
291 2 1917 29 397 19 1928 40 - 148 14
1929 42 ( 38
) 30 1905 17 193 10 1914 26 414
23 1928 40 ( 211 ) 10
1900 12 149 12 1902 14 121 30 1902 14
- 268 13 1904 16 189 21 1906 18 - 160 16
1908 21 68 2 1913 25 279 20 1917
29 511 12 1918 30 469 15 1920 33 74
15 1922 35 25 14 1929 42 36 30
1929 42 134 9 1933 45 196 31 1937 49
174 12 1937 49 317 ( 1938 50 126 6
1939 52 41 27 1943 55 . ( 49
3
) ( : 23 1943 55 . 196
1
) ( 2 1903 16 19 28 1904 17 51
8 1906 17 155 24 1906 17 295 14
1906 17 - 335 28 1906 18 172 18 1906 18
203 13 1907 19 151 17 1908 20 276 17
1909 21 196 7 1911 23 359 26 1912
25 91 5 1913 25 211 17 1916 28 334 11
1917 29 361 24 1917 30 - 8 24 1920
32 229 24 1923 35 181 28 1923 35 542
25 1926 39 41 28 1927 39 415 19 1928
40 . 371
2
) ( 24 1887 13 19 28
1927 39 . 415
3
) ( 3 1896 8 303 1902 14 278
18 1906 17 62 18 1906 18 204 11 1907
20 28 28 1909 21 337 1909 22 36
27 1914 26 399 3 1926 38 461 25
1926 39 41 13 1927 39 170 28 1927 39 415
- 19 1927 39 . 491

475

) . ( 1
) . ( 2 ) ( 3
) . ( 4
64 1936 89 1950


) . ( 5
548 :


.


) . ( 6
.
.
.

.
) ( PROFESSIONNELLE
.

.
.

.
.
4
) ( 24 1900 12 94 27 1914 4 419
170 21 1915 27 284 29 1923 36 . 59
1
) ( 30 1908 21 93 15 1927 40 . 81
2
) ( 24 1896 ( 78 11 1907 20 28
17 1927 39 . 250
3
) ( 13 1912 25 16 1914 26 304
15 1927 40 . 81
4
) ( 13 1907 19 151 13 1927 39 170
19 1927 39 491 15 1927 40 . 82
5
) ( 522 . 8 1948 61 . 25
6
) ( 12
381 2 928 1 524 2
1287 1 148 508 422 775 18
1938 314 1 1938 27 1939 73 1 1940
27 1940 . 84 1 1940
) 22
1936 1 376 1156 23 1941 22
85 258 30 1943 24 35 . 78

476

: .

.

) . ( 1
) . ( 2

.
.


. ) . ( 3
.
.
.


) . ( 4
1
) ( 4 1187 3 264 . 49 1 1939
2
) ( 29 :
1912 24 2 166 1933 46 ( 2 1933 46 10
14 1935 47 19 154 1936 49 21 19 1938 50
. 250
3
) ( 677 1 524 426 1 . 511
21 1919 30 1 1920 29 1920
119 1 1921 20 1936 88 1 1936 24 1938
721 2 1938 4 1946 . 38 2 1947

.
) 2 1936 16 334 . ( 713

. . .


. ) 30
1943 24 35 ( 78 16 1921
23 53 84 3 1944 26
55 . 132
) (
) 22 1936 1
376 . ( 1156
) : ( CERTAINE ET CARACTERISER 3
1910 22 120 15 1911 23 . 183
: )
7 155 ( 42 44
) 12 381 (
70 73 . 449
4
) (
.
" :

477

.
.

:


. ) . ( 1
.
549 :
.

. .
) . ( 2
) . ( 3

) ( 4 ) ( 5
) ( 6 ) . ( 7
.
.

4
5
6
7

.
.

" ) 30 1943 24 35 78 (
.
" : ) (
.

" ) 23 1941
22 85 . ( 258
) ( " :

" ) 2 1936 16 334
713 ( .
) 12 399 400
. ( 44
) ( 2 1898 10 298 21 1900 12 134
24 1908 20 - 298 19 1927 39 . 488
) ( 3 1902 14 335 6 1903 15 291
27 1913 26 52 3 1920 32 94 1927
39 - 288 2 1927 39 . 286
) ( 21 1917 29 . 512
) ( 17 1919 31 . 254
) ( 16 1894 6 . 337
) ( 28 1892 5 90 12 1902 14 . 351
1 . 5 - 515

478

) ( 1
) . ( 2

. .


) . ( 3


) . ( 4

) . ( 5
) . ( 6

) . ( 7
) . ( 8
550 :

.
) . ( 9
1

2
3

5
6

8
9

) ( 24 1908 10 34 81
19 1914 1 441 282 24
1910 22 232 10 1927 39 . 235
) ( 4 1909 21 161 16 1918 30 . 156
) (
)
6 1927 10 169 . ( 337
)
85 1 . ( 500
) ( 10 1896 8 - 330 29 1926 38 - 380
22 1930 42 221 16 1930 42 . 427
) ( 19 1926 38 . 419
) ( 19 1926 38 ) 419 ( . 1
. 501
) ( 26 1923 4 412 538
16 1895 7 . 286
) ( 4 1909 21 . 164
) ( 7 1908 20 - 211 24 1947 59 189
.
) 5 1907
19 . ( 287
) 20
1922 34 . ( 486
) 20 1926 28
65 107 10 1930 11 2 / 277 - 540
10 1932 13 564 1133

479


.
) . ( 1
) . ( 2
) . ( 3

) . ( 4

.





! ) ( 5










.

) . ( 6

1
2

3
4
5

18 1927 29 38 82
( .
) ( 2 1922 34 214 12 1928 40 . 134
) ( 19 1928 18 323 252 20 1930
42 . 307
) ( 18 1924 37 . 84
) ( 7 1908 20 . 211
) ( 15 1924 5 324 23
1926 27 45 - 68 30 1930 11 3 / 313
- 626 17 1931 12 2 / 422 - 855 3
1924 26 75 . 132
) ( 29 1925 27 103
161 30 1931 12 267 539
10 1929 31 27 53 14 1930
31 30 73 30 1948 28 434 1056
20 1930 20 307 11 1930 43 - 79
23 1932 44 196 21 1935 48 32 6
1936 48 . 112 ) 117
( 121 .

480

) . ( 1
)

.(2
( 1 ) :
( 2 ) . ( 3 ) .

.
" :


.




) . " ( 3
) ( seduction
) . ( 4
) . ( 5
) . ( 6


.
.
) . ( 7
1

4
5
6

) ( " :
.
.
.

. "
.

.
.
" ) 30 1948 28
434 . 1056 ( .
) ( " :
" .
) 10 1929 31 27 . 53
( .
) ( 14 1939 3 14 30
. 480
) ( 29 1916 6 239 . 76
) ( 12 1894 7 . 38
) ( 2 1921 33 368 25 1925 37 - 498
12 1928 40 . 134
) ( 6 1911 2 126
29 1913 4 173 . 67

481

- 551 :

) . ( 1
) (
.
.
)
) . ( 2
( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) . ( 6
1

2
3

5
6

) ( : 6 1894 6 316 7 1895


7 - 118 6 1898 10 - 232 2 1903 15 226 5
1907 19 294 21 1908 20 241 14 1913 25
447 1915 28 - 40 27 1917 30 109
11 1918 30 354 10 1924 36 140 25
1928 41 . 15
) ( . 320
) ( )
8 1917 30 ( 72 )
13 1923 36 84 20 1924 37 ( 31
) 10 1914 26 ( 415
) 15 1924 36 ( 313
) 16 1904 16 . ( 162

) ( 1933 14 ( 93


) 12 1916 3
( 192

) 11
1930 43 . ( 78
) ( : 7 1889 1 366 30 1896 8 265
13 1904 16 101 21 1912 24 - 220 12
1912 25 - 60 6 1926 38 393 11 1927 39 465
18 1930 42 292 26 1930 42 . 325) ( 4 1889 2 41 3 1919 32 . 42
) (
) 29 1938 51 - ( 89
) 22 1907 19
. ( 267

) 11
1902 15 45 31 1918 30 187 6 1930 42
160 4 1930 42 . ( 249
)
( 1902 14 . ( 82 )
7 1907 19 134 20 1924 37 31 11
1925 37 ( 223 ) 28 1929 41
281 6 1930 42 . ( 346 )
1924 36 . ( 347

482

) . ( 1
) . ( 2
)(3
2 $
) ( Abus du droit
- 552 :
.
.

.
) 30 1893 6
. ( 55

86 . 102
1
) ( 807
.
)
- 111 . ( 116

) 2 1940 52 . ( 246
)
23 1941 53 . ( 72

)
17 1940 21 376 . ( 891
) 31 1927
29 41 . ( 89
2
) ( .

.
.
.


.
:
27 1931 12 148 ) 269
( 21 1934 15 1 / 42
) 83 ( 3
1937 2 61 ) 170
: (
16 1939 2 165 ) 505
( 4 1941 3 127 387
) ( 4
1943 4 33 ) 62
( 4 1943 4 74 ) 206
( ) 5
1936 17 480 ( 939 26 1930
7 33 ) 59 :

483

( 1 ) :
( 2 ) .
( 3 ) . .
- 1 :
- 553 :

.
) ( individualisme
.
) ( Saleilles
) ( josserand .
. .
.
554 : .
. ) ( ulpien




. ) ( droit pretorien
) . ( 1

. ) ( Domat

: 24 1933 14 2 / 90 175 18
1937 17 590 1180 3 1931 13
315 ( 610 11 931 12 127 238
) 20
1932 13 356 ) 720 ( -
22 1934 15 2 / 264 ) 558
( 4 1934 15 2 / 194
) 194 19 1947 59
: 201 ( 12 1935 16
123 ) 293 ( 7 1937
17 593 ) 1185
( .
) ( : ) Bull . Soe .et . legislatives 1905
( 325 1905 ) 1905
157 1906 ( 80 ) ( Campion
. 1925 1927 ) ( Bonneease 3
187 89 117
6 634 1 573
: ) ( Bosc 1901 ) ( Corbesco 1903 )
( Savatier 1916 :
1913 ) ( Markovitch 1936
1936 :
322 - 74
453 37 .
) ( 1924 151 .

484

.
) . ( 1


) ( 2

) . ( 3
- 555 :
.
.
. .


. .
- 556 :

.

. ) ( Colmar 2
( 4 ) 1855
" :
) ( en quelque sorte
) . ( abuser
) ( interet serieux et legitime
)
( malveillance ) ( mauvaise passion
) ( aucune utilite personnelle
) . " ( grave prejudice 1871 " :
.

) . " ( 5 ) ( interet pour lui - meme pour nuire a autrui et sans

. ) . ( 6
.
1906 " " ) De l'abus
( des droits
1
2

3
4
5
6

) ( 1 . 556
) (
.
) ( 1 31 . 35
) ( . 9 2 185
) ( 1 577 ) ( ferron . 19 2 1905
) ( ) ( sainetelette ) ( Responsabilite et garantie )
( Sauzet 1883 616 .

485

)
. ( 1 ) ( detournement de pouvoir 1927 "
" ) De l'esprite
( de droits et de leur relativite theorie dite de l'abus des droits
.


" :

) . " ( 2 .
:
.

.
.
) . ( 3

.
.
) . ( 4



) . ( 5
1
) ( :
.
2
) ( Le droite cesse ou l'abus commence, e il ne peut y avoir :
usage abusive d'un droite quelconque, pour la raison irrefatable qu'un scul et meme
acte ne peut pas etre tout a la conforme au droite et contraire au droit, ( planiol II no .
) 841
3

) ( 324 " :


. .


" .
4
) ( 1 . 558
5
) ( " :
. ) ( abus manifeste
" . 226 "
" " :

" .
135 1295
.

486


.
) . ( 1
.
) . ( 2
557 : 4 :
)(3

"
" .
5 :
" :
1

) ( : 60 59 / 38 " :


" . 120 / 115 " :
" .
) ( " :

.




.
) 2
( .

.

) 60 59 / 38 120 / 115 ( )
6 1906 18 189 3 1906 18 . ( 235



. ) ( 124
.
" "
.

. . . .

.
" .
) 1 31 32 . ( 35
) ( : 4 .
" : "
4
. "
" " " . 4 ) .
1 199 . ( 200

487

" ) ( " .
" ) (
" .
)(1
" ) ( " .


.

) . ( 2
- 558 :
.
.
.


.
) ( 3
) ( 4
) . ( 5

3
4

) ( : 6 " :
( 1 ) : ) (
) (


" .
" : ( 1 ) :
) (
) ( " .
. 5 "
" " " . 5 ) .
1 200 . ( 211
) (

.

.

.

) . ( 2 "
" ) . ( 266
) . 1
204 202 ( .
) ( 3 - 236 . 73 1 1938
) (
.
) ( 1 564 . 2

488



) . ( 1

.
.
- 559 :

.
.
.

( 1 : ( 2 . ( 3 .
. .
- 560 :
.

.
.

.





.
.
.

) . ( 2

.
.

) (
29 ) ( .

) 29

( 28 1946 5 144 . ( 259
) (


.

489

.
) . ( 1
- 561 : .
.

.
"
" .
.

.
. .
818 " :

) . " ( 2
562 :

.
.
.





) 594 (

) . ( 3
1

) ( " :
.
. 226
.
.
.

" ) 1 32 . ( 33
) ( 826 1029 .
" :
. .
.
" ) . 1 . ( 34
) ( " :
.
.

.

490


) ( motif illegitime ) but
. ( social


) . ( 1 "
" " " .
" "
" " .
) . ( 2

. .

.

.


. " "
) . ( 3
- 563 :
:
) ( 1 .
" :
. .
26 ) 27
28 29 ( .
.
.
. ) . " ( 4

. .
.
) ( 2 .
"

1
2
3
4

.
) 1928
8 . ( 750
) . 1 . ( 33
) ( 2 . 296
) ( 1 . 575
) ( 1 . 572
) ( 1 33 1
. 209

491


" .
:
"

.


. )
21 1929 10 783 11 1930
43 . ( 78 1198 "
"
1199 :
" .
1200 . 1212
.
30 1903 "
. . .
. ) . " ( 1
"
" .

. ) . ( 2
1
) ( 1 34 1
. 210
2
) ( - 551
. " :
" .
" :
" .
74 2 35 124
.
:

" :
"
( 1 ) : ( 2 ) . ( 3 ) .
) ( ( 4 ) . .

.
" : " .

" :

" . :
" " .
7 ) . 1 204
208 ( .

492

564 :
:
.
.
.
:
.


.
.
) . ( 1
.
-
- 565 :
.
.

. ) . ( 2
566 :
11 " :
.

"

.
.
1
) ( .


) 22 1931 12
222 . ( 443
) 31 1937 18 31
. ( 74
) 12
936 1 17 333 . ( 698

) 7 1945 57
. ( 125
.
)
( )

: 203 . ( 2 .
2
) ( .
.

493

410 " :
.
" . .
695 " :

" .
.
6 696 - 1 " :

.
- 2


" . .
818 " :
" .
.
1029 " :

" .
.
) . ( 1
567 :
.
.
.

.
) . ( 2
) . ( 3


) . ( 4

) . ( 5

2
3
4
5

) ( : ) 124
( 516 ) 10 ( 594 ) 2
( ) 815 ( ) 1023
( ) 1025 - 10224 ( ) 1094
( ) 1106 ( .
) ( 17 1919 31 252 12 1929 42 . 27
) ( 14 1929 42 34 9 1937 50 . 42
) ( 10 1915 27 . 403
) ( 25 1880 6 . 8

494

) . ( 6

) . ( detournement du pouvoir

. ) . ( 2

) ( Le prejudice
568 : .
) ( 3
. .
.
) . ( 4
569 :
.
.
.


- 570 : .

.
( 1 ) : ( 2 ) .

.
- 1 $

) ( 19 1929 42 41 : 9
1903 16 45 10 1913 25 308 30 1914 27
93 25 1918 30 491 21 1924 36 242 12
1925 37 . 417
) ( 19 1942 4 3 3

.

.

.
) ( 28 1885 10 43 22
1891 3 164 20 1897 9 349 2 1901 13
93 25 1909 22 24 18 1912 24 292 11
1912 25 58 3 1913 25 297 4 1915 27
199 26 1926 38 443 2 1928 40 176
: 10 1896 3 . 406
) ( .

) . ( 30

495

571 :
.
.
572 : :
.

) . ( 1
.



.
. .
.

) . ( 2
) . ( 3
.

.
.

.
1
) ( 15 1914 1 412 . 251
2
) ( 29 1944 56 97 28 1944 56 . 210
3
) (
.


) 19
1944 56 . ( 106
) 7
1942 54 . ( 161
) 30 1938 5 32 23
1943 55 ( 195
) 1930 42 ( 473 5
1946 58 . ( 224
) 28
1897 ( 296 1898 10 292 19 1902
14 192 31 1905 17 302 11 1914 26 218
7 1925 37 415 17 1927 18 232 . ( 293

) 24 1906 17 296 29 1923 36 . ( 58
) 24
1906 17 . ( 295
: 11 1895 7 ) 222 ( 28
1897 ( ) 296 ( 11 1914 26
) 218
( .

496

573 :

.


.

.




.

) . ( 1
.
.

.
) . ( 2
- 2 $
574 :

) . ( 3


.



.

.


.

.

1

2
3

) (

) 1 . ( 6 277
) ( 1 7 277 . 291
) (
.
) 16 1947 28
241 . ( 746 4 1913 1 76 50
: 12 1887 179 ( 10 1895
7 78 22 1900 13 20 13 1909 21 110 28
1909 21 353 11 1915 5 68 155 4
1915 27 199 29 1923 36 58 28 1926 38
. 207

497



) . ( 1
. 170 "
221 222

) . " ( 2
171 " .
.
) . " ( 3 .


.
1
) (

. :



. . . . . " :

)
(
. . .

) 7 1934 1 190
. ( 475 : 2 1942 3 150 422
4 1944 27 49 98 12
1943 24 130 395 19 1899 11 188
29 1932 45 . 40



)
17 1947 60 . ( 33
2
) ( " :


.
.
" .
) 2 . ( 393
" :
"
) 2 . ( 394
3

) ( " :


.
.
" ) . 2 . ( 397

498


.
.



) ( 1



)(2

575 : ) ( prej . futur
) ( prej eventuel

.



.

) . ( 3
576 :
) ( pere d'une chance .

.




.
.

.

) . ( 4

1
2
3

) ( 1 . 221
) ( 1 . 230
) (
: 2 1933
46 12 25 1935 47 . 276
) ( 1 . 219

499

) ( 1
) ( 2
) . ( 3

)(4

- 577 : ) ( dommage moral
.
.
. :
1
) (
) 23 1930
53 . ( 49
2
) (


) 7
1910 11 134 . ( 366
3

) ( .


.

.

) 1943 4 44 . ( 107




.


.

) 12 1946 5 120 . ( 275

.


3 1949 5 378 . ( 709
: 3 1938 2 90 - 262 2
1938 2 126 . 390
4
) ( : 181 ) ( Dorville
1901 ) ( 1908 ) ( Gand 1924
) ( Dubois 1935 ) ( Givord 1938
) ( Delmas . 1939 149 2 525
4 402 - 1 292 330
124 467 468
. 25

500

- 1 .


.
- 2 .

) . ( 1
- 3 .

.
) . ( 2
- 4 .

. .
.
.
578 :
.

.

.
.

.
) ( 3 .


) . ( 4

.
1

) (


) 14 1949 29
117 . ( 202

) ( .


) 30 1940 21 258 . ( 575
) ( 15
) 1833 . ( 458 1 1833 : 25 1921 1922
163 1 29 1936 399 1 - 1937 23 1938
- 586 2 1938 25 1946
. 206 2 1946
) ( 4 2871 ) ( massin 1893 )
( Tournier 1896 1 330 .

501

) . ( 1
. ) . ( 2
.

) . ( 3
) . ( 4

. .
.

. .
.

) . ( 5
.

.
.

2
3
4

) ( ) ( Meynial 1884
. 1903
) ( 6 445 345 . 348
) ( ) 1 ( mangin 123 ) ( Laborde 1894 . 26
) ( 2 1298 2 1012 1
546 2 441 1 33 4 402 149
95 1 304 .

) (
" " ) 23 1931 44 . ( 82
) 12 1902 14 ( 351 )
1906 17 . ( 144
) 20 1913 25 . ( 253

502

) ( 1 ) ( 2 .
222 :
" - 1
" .
" - 2
) . " ( 3
) . ( 4
579 :
. .
1
) ( - 330 124
467 . 25
2
) (
) 11 1900 16 ( 11
) 4 1896 11
( 247 : 7 1905
4 165 25 1905 6 75 156 4
1913 14 130 256 7 1932 151
6 4 1893 8 ) 171 :
14 1949 29 117 ( 202 8
1908 10 ) 89
( . 17 1910 11 111 303 13
1914 15 35 73 22 1914 2 132
122 31 1915 17 17 1931 12 310
615 26 1931 12 315 621 2
1924 25 100 . 187

.

: 20 1892 4 225 (
1903 15 238 20 1908 20 99 28 1917 30
66 12 1918 30 469 16 1922 34 248 23
1926 18 249 318 23 1936 48 89 5
1937 49 212 17 1937 50 21 15 1940 52
. 281 ) 30
1938 51 . ( 32
3
) ( : 300 " :

. " 238
238 - 1 " :

- 2 .
" 229 .
" " "
" .



. 222 )
2 566 . ( 568
4
) ( 47 1327 85
134 166 .

503



) . ( 1


.

.
.
. .
.

.
.

.
.


) . ( 2
.
.


.
.
- 580 :

.
222 ) :
1
) ( : 31 1941 60 . 34
2
) ( .

) 25 1942 54 ( 117
) 1935 47
. ( 349 : 20 1892 4 225 28
1900 12 141 21 1903 15 95 17 1905 17
280 31 1905 17 302 21 1906 18 ) 160
( 20 1908 20 99 5 1914 26
) 209 ( 29 1923 36 58
27 1919 9 74 ) 111 ( .

)
578 2 . ( 568

504

(
) . (


.
.
) . ( 1
) . ( 2

) . ( 3

)(4

) ( Le lien de causalite
- 581 :
.
.

. .
) ( 5
: .
.
1
) ( :
.
2
) (
) 17 1914 4 204 - 486
1915 28 37 13 1918 30 . ( 279
) 2 1922
2 1 / 115 . ( 362
3
) (

) 27
1940 53 20 15 1938 50 . ( 367


. ) 15 ( 1949

) . ( effet immediat
.

.
4
) ( : ) ( Marteau 1914 4 365
246 2 456 1 380 538
) ( Deschizeaux 193
1936 46 2 1417 :
1934 316 ) ( Marty
1939 685 233
132 475 .
5
) ( ) ( Marteau " " . 1914

505


. .

.



.

.
- 582 :
. :

.

. .
. .

.
. .

.

) . ( 373
)(1
.
583 :

.
. .
.

. .
. .
.
584 :
.
.
( 1 ) : ) ( 2
.

1

) (
.
.
.
.
.

506


- 585 : 165 :
"

) . " ( 1
:
) ( 1 ) . ( force majeure ou cas fortuit
) ( 2 ) ( 3 ) ( faute de la victime ) ( faute d'un tiers
) ( 2
) . ( 3
- 1 $
- 586 :
.

.
.
.


1
) ( : 332 .
" " " " 169
. . .

.

.
. 165 ) 2 361
. ( 369
" :
232 235 .


.
.
.
. .

" ) 2 377
. ( 378
2
) ( .
. [ " :
) (
. .
" ) . 2 . ( 378
3
) (

: .

507


).(1
.
) . ( 2

.

.


.
) . ( 3

.

) . ( 4
587 :
.
) ( CAUSE ETRANGERE
) . ( non - imputable .

) . ( 5 ) ( imprevisibilite ) ( irresistibilite

. .
.
.
- 588 : .
.


.
.

.

2
3
4
5

) ( ) ) ( Radouant 1920 173 (


) 1870 ( 115

.
.
) ( 2 . 126
) ( 2 451 .
) ( 2 1559 1561 .
) (
.

508

.
.
) . ( 1
589 :
. .



) . ( 2

.
.

. .
. ) . ( 3
- 590 :
.

. .



.

.
.
) ( fait du prince

)
.
.(4
.

. ) . ( 5

) . ( 6
1

2
3
4
5
6

) ( 20 1902 15 92 8 1911 23 159


15 1927 40 . 81
) ( 8 1911 23 . 159
) ( 2 . 1570
) ( 2 1578 . 1589
) ( 2 1599 . 1605
) ( 2 . 1606

.

509

591
.

. .



) . ( 1
- 2 $
592 : :
.
. .
.


.
.
.

. .
:
! !

. :
.
) . ( 2


) . ( 3
1
2

) 29 1941 53 . ( 208
) ( 2 1615 . 1621 654 .
) (
.

. .



.

.
.
.
) (
.

.

510


) ( 4
.

.
593 :
.
.
.
:
. .
594 :
.
:

.

.

.

.





.
4
) (

) 23 1948 61
. ( 13

) 1948 61 . ( 22



) 16 1949 61 . ( 57

) 25 1942 54
. ( 149
: 15 1900 12 ) 157
( 28 1926 38 ) 207

( 27 1940 53 ) 21
( 26 1941 53 ) 238
( .
2 1471 4 - 1474

511

.





) . ( 1
.
.
.
.

.

. "
" .
" . "
.
.
.

.

.
.
.

.


.
.
.
.
.
) . ( 2 .
1

) (
) 28
1932 13 401 . ( 815

.

.
) ( "
. " ) 2 550
( .
.

512


.
.
.
.
.
.

.

.
) . ( 1
) . ( 2

) . ( 3
.
595 :
.
.
.
. .
.
) . ( 4 .
.

.
.
1
) ( 22 1898 10 . 328
2
) ( 12 1928 40 . 134
3
) ( 24 1910 11 6 183
20 1906 21 ) 215
( 19 1922 3 16 ) 38
( .

.
.
.

.


) 28 1933 13 401 : ( 815

. .
- -
.
4
) ( 26 1939 2 162 . 489

513


.
.
. .
. .

.
.
.
) . ( 1
596 :

:
. ) . ( 2 ) ( faute commune
. .

.
.

.
)(3
.

.
) . ( par part virite
. 169 "
.
" .
.
.
.
216 "
) . " ( 4
1
) (
)
2 . ( 2 1527
2

) (
) 348 2 . ( 1507
3
) (
2 . 1511
.
4
) ( : 294 " :

" . 223
. .
" "
. . 216
) . 2 548 . ( 551
" :
.

514

.
.
: " "


. "
"
) . ( 1

169 216

.

.
.

. 354
"

" .
. 294 "
" .
) ( 254
) 44 ( 1 .
.
" " " " .
.
.

.

.
254 "

" ) . 2 . ( 550 549
216 .
) 10
1897 ( 387 24 1903 15 . ( 359


)
24 1945 57 . ( 158 : 2 1903 15
- 226 27 1905 18 52 23 1910 23 30 4
1914 26 259 14 1916 28 429 30 1917
7 166 470 11 1921 12 28 48
1921 33 361 18 1922 34 413 24 1923 35 185
29 1923 36 58 10 1924 36 140
1928 18 239 303 6 1930 42 . 258
.


) 24 1934 46 . ( 296

515

) ( 1
) . ( 2 ) . ( 3

) . ( 4


. . ,
. .

.
1
) (

.
.

.
.

.

:
. .
)
173 3 ( . .

.

.
.


.

. .


.
.
-
.

.


.


.


.
) 2 1515 . ( 1537
1
) (

516


.
.

.
) . ( 1
3 $
597 :
.


.



) 2
1945 27 200 . ( 486
151 ) ( :


.
" "

)
2 1942 23 208 . ( 517







.

)
26 1939 2 162 . ( 489

) 22 1942 54 172 :
18 1922 34 . ( 413
. : 31
1912 14 35 ) 65
( 7 1914
1 334 ) 186
:
( 21
1927 8 235 315 31 1928 8 492 ) 806
( .
: 3 1907 ( 48 . 107

1915 3 52
) 233

517


.
.

.
.

. .

13 1930 42 ( 358
( : ( 5
1931 43 ) 266 ( ( 1938 50
) 162 ( .
21 1945 57 ) 104
( .
: 2 1887 213 15 13 1888
13 255 12 1890 2 421 4
1896 ( 5 1898 23 306
17 1908 20 276 2 1931 43 331 20 1932
44 130 15 1932 44 376 16 1932 44 383
4 1933 45 265 18 1937 49 115 25 1938
50 . 322
:
14 1917 30 31 15 1921 34 . 57

.


) 13 1923 36
. ( 83

) 15
1922 35 . ( 25
2
) ( 2 . 1512
3
) ( 254 158 2 . 78
4
) ( 2

) 2 . ( 1512


. ) 2 1973 . ( 821
169
) 599 ( .
1
) (
) . ( 35 = 2 20 + 50

.
.

.

.


. .

518

: .
) . ( 1

.
) . ( 2


) . ( 3
598 :

.

.
.

.

.
599 :

.
.
169 .
:
"
) . " ( 4
.
1
) (


) 26 1929 42 . ( 127
) ( .
.

.
2
) (

.




.
3
) ( .
4
) ( : 236 - 1 " :
- 2 .

519



) . ( 1 :

.
) . ( 2
600 :

.
.
" .
173 .
.

. "
" .

. . 169
) 2 382 . ( 389
" :

211 / 150
.

) 50 99 / 108 1301
( .
. ) : (


) 100 / 109 830 ( ) . (


) 136 1302 (
.

.

.

.
51


" ) . 2 383 . ( 384
1
) (

.
.


520


.
) . ( 1


601 :
.
.
169 .


.


.
.
.

. .
.

.
.


.


) 31 1935 48 10 2 1941
53 144 25 1942 54 ( 150




) 17 1941 22 158 - 468
2 1652 . ( 2 1653


.

.


.

.
.

521

. .
.
.
( 1 ) : ) ( 2 )
( .
1
602 :
.

.
) 2 . ( 1661
2
) (
. 169 .
.
.

) 5 1931 32 2 / 159 . ( 325
: 3 1931 4 84 3 1934
46 275 14 1938 50 236 16 1946 58 . 22
1
) ( :

.





) 2 1664 548 . ( 549


.

.
.

.
.


.


) 2 . ( 1664

522


.

.
- 1 :
- 603 :
.
. :
1 .
. . .


:
.

.
- 2 .

.
: .

.

.

604 :
que non theorie
de lequivalence des conditions - la condition sine
) . ( theorie de la causalite adequate

.
.
)
605 : ) ( von Buri
( 1
.
. . .


:
.
1

) ( 2 1440 .

523

. .
. .

:
.

.
)
606 : ) ( Von Kries
( 1 .
.

.
.
) ( fortuites
) ( adequates
.
.

. .

) ( 2
.





.
.
: .
.

.
)(3
.
607 :


.
.
1
2
3

) ( 2 1441 .
) ( ) ( Marty 1939 685 .
) ( 2 2 144
.2

524

:
. :
.

.
.

.
) . ( 1


.

) ( faute commune
.



.


.
- 2
) (
608 :
.
.

. .


.
609 :

: . ) ( 2
1

) ( )
( predispose
) ( predisposition
) 1927 40 . ( 55
) (
.

525


.
:


.
.
)(1
" :





" .
) ( 2 . . . . . " :



) . " ( 3

. )
( dommage direct ) ( dommage indirect
.

610 : ) ( direct
) ( previsible
.
.

.
221 :
1

) ( 22 1914 2 2 / 51 247 20
1883 ( 29 28 1885
10 43 10 1897 ( 387 6 1899 11
. 267
) ( 9 1936 17 40 74 6 176
14 1908 10
100 235 27 1913 26 52 4 1916 28
297 14 1922 35 . 23
) (



) . ( 59

526

"


) . " ( 1
) ( normal
. " :
" .
) ( 2
) . ( 3 .
1
) ( ) 221
: : ( 451 299
:
" .
.
" .
228 .
" " . . "
" . .

. .

. 221 ) . 2 563 . ( 566
179 / 121 " :

" .
2
) ( " :
) ( ) ( .
.

. " "
" " ) (
. ) (
261 "
" . )
( 299
.


. " )
2 564 . ( 565
3
) (
.
.



) 7 1928 40 ( 413

527



. .



. .

.


) . ( 1


) . ( 2

) . ( 3




) 22 1926 38 . ( 357

) 30 1934 46 . ( 304 :
15 1924 36 153 3 1925 37 204
28 1930 20 203 192
22 1920 11 8 . 11

) 3 1923 14 6 . ( 2
1
) (
.
.

.
2
) (
.

.
3
) ( :
"

" ) 2 . ( 566
.


)

528



.

.


.

.


611 ) ( :

.
7 1940 53 . ( 8
:
.
.
.

) (
) 8 1942 54 161
.


( Wagner contre Int . R . Co . Corpus Juris . C . 45 p . 481 ) .
" : . .

.
" Danger invites rescue . The
ory of distress is the summons to relief . The law does not igonore these reactions of
the mind in tracing conduct to its consequences . It recognizes them as normal . It
piaces their effects withing the range of the natural and probale . The wornd that
. imperils life is a wrong the imperiled vietim , it is wiong ase his




) 30 1923 25 95 . ( 175
.

) sauvetuer 2 1098
( .

529

.

.
( 1 ) : ) ( 2
) ( .


) ( Action en responsabilite
612 : ( 1 ) : :
) ( 2 ) ( 3 :
) ( 4
.


1
613 :
. .
. .
.
1 :
614 :
) . ( 1

.
.


.
) . ( 2
1

) ( 1 1927


) 12 1931 12 / 382
/ 2 . ( 774
) (
"
" )
16 1945 27 216 . ( 520 :
21 1900 12 134 ( 1935 47 . 305

530




.
.

) 490 ( ) . ( 1
:
615 : .
.

. .
. .
.

616 : .

.

.
) . ( 2
) . ( 3
) . ( 4

) . ( 222
.
1
) ( 2 1868 . 696
2
) ( ) 19
1903 15 3193 13 1914 15 35 73
19 1928 ( 30 51 16
1898 6 . ( 7
:
.
3
) ( ) 236
( . .
4
) ( :


.

.
! .

) 2 1912 : 14
1944 26 212 565 18
( .

531



( 1 ) . ( 2

:
617 :
.

.

.
.
) . ( 3

.


. .
618 :


.

) ( Interet individual
1
) (
. .

.
2
) (
.

.


.
.

.


. :

) 2 1922 . ( 1929
3
) ( ) . ( par ricochet
18
.

532

) ( interet social personnel


) ( interet collectif
.



.




)(1

.
.




.

.

.



. ) . ( 2


.



.

.
.

1

) ( 2 7 1878 14 1878
1949 114
. 115
) (
.

533



) . ( 1
2
619 :

.

.
. .
. . .
.
.
.



.

.

) . ( 2

) . ( 3
) . ( 4
620 : 169

.
) . ( 5
1
2

4
5

) ( 2 1878 . 1899
) ( )
( . .
)
: 10 1901 13 223 10 1929 41 350
1 . ( 660
) (

.
) ( 2 . 1999
) (
211 / 150 : 28 1907 9 27 65
17 1912 13 54 111 16 1918
19 49 70 8 1905 4 ) 466
( - 14 1890 2

534



) . ( 1

.
:
- 1 .

.

- 2 .



.
- 3
) . ( 2

) . ( 3
296 29 1893 6 41 28 1903 15 111 3
1903 15 127 13 1904 16 189 10 1927 39
. 328
) ( Respons . No . 55

) 21 1927 8
251 . ( 344
1
) (




)
16 1948 29 70 . ( 84
2
) (
.
) 16 1918
19 49 70 17
1928 20 188 . ( 174
.




.
)
15 1945 17 103 . ( 254
3
) ( : 9 1911 24
324 10 1915 27 155 19 1925 37 435
4 1930 20 210 . 203

535


. .


) . ( 1
) ( 2

.
.


.
1

) (
) 25
1930 11 422 819 29 1931 12 63
109 11 1931 12 4 / 204 . ( 400
) (


) 16 1942 23 224 . 543
24 1943 26 22 . ( 49

) 15 1931 12 7 9
8 1927 8 2 / 319 . ( 490


) 14 1939 19 460
. ( 1146





) 2
1942 23 20 33 17 1943 26 18
. ( 41








) 24 1949
30 127 . ( 13

536


.
.


.


.
) ( solidarite ) . ( in solidum



) (
) . ( 1 ) ( in solidum



. ) ( solidarite
) ( in solidum
.


) . ( 294



) . ( 295

) . ( 296
)
292 . ( 2

) 293 . ( 2

.
) . ( 2
1

) (
) 23 1931 44 . ( 82
.

.
) (
) ( in solidum ) 2

537

) . ( 1

) . ( 2
621 :
.
.

) . ( 3
) ( organs
) . ( 4
. ( 1969 1961
.

) ( solidarite ) ( in solidum 5 1937
49 213 23 1937 49 276
( 23 938 1 50 . 143
.

: 10 1929 41 353 3
1930 20 210 202 31 1937 49 174 8
1938 50 . 356

. .

) 28 1903 15 111 8
1913 25 114 28 1926 38 ( 208
) 17 1905 17 ( 277
) 19 1903
15 ( 207 ) 11 1906 18 189
4 19230 42 ( 249 )
6 1900 13 . ( 35
1
) (



. .
2
) ( 13 1904 16 189 28 1926 38 208
)
) .

) 24 1927 40 ( 50
) 8 1920 33 ( 59 )
9 1927 39 . ( 322
3
) ( 8 1943 56 10
.
4
) (
) 2 . ( 1988

538


.

. .


.


- 1
622 : ) ( moyens
) ( cause :
.

.



.



.

.

.


. .

.


)(1

.

) (

) 3 2097
. ( 2101

539

.
) . ( 1
) . ( 2

.


) . ( moyens




1
) ( 3 . 2102
2
) ( .




.
151
152

) 1943 24
162 . ( 480



) 8 1943 20 45
. ( 132


) (
) (



.


) 31
1943 26 37 . ( 81
17

15 219 . ( 238

540


) . ( 1
623 :
.
.
.
.

.

.
2 ) (
624 : :


.
) . ( 2
625 : .

:
172 :
" - 1
.
" .
" - 2

) . " ( 3
1
2

) ( 5 1939 2 154 . 452


) (
.
. La criminal tient le civil en etat :
265 " :

. " .
) ( : 240 - 1 " :

.
2 .
" .


- 1 " :

541


.
( 1 ) :






.



.

( 2 ) . .


2 .
" . 176 .
.



. "
" " " "
"




.
. 172 ) 2
. ( 404 399
" :
.
.
.

.
.

.

.
)
2 . ( 400

542

.


.
.

.

.

.

) 15
( .

.

. :
.


) . ( 1

) 15 (
) . ( 2
626 :

. " - 1

- 2 .

".
:
.
1941

1
2

) ( 1947 5 198 . 433


) ( )
( .

.

.

543

. 1956
) 15 ( 1949 . 1951
1936

. 1951

1
627 : .
) . ( 1
:

- 1 .
228 "
" .

.
- 2
224 "
" .

.

.
.
628 : .
.

. .
.
.
.
.
) . ( 2

) ( 12 1887 179 9 2 1901 13 93


4 1945 27 199 22 1938
20 119 455 13 348
. 349
) ( 19 1929 42 41 10
1922 13 86 . 160

544

.
) . ( 1

.

) . ( 2 .
629 : .

.
.
.

. .

.
.

.

.
.

.
.
.
. 165
" :

" . 215 " :

" .
) . ( 3
2
630 :

1

) ( ) faute
( prouvee 2 1690 . 1692
) ( .
.
) ( 215
.
) 2 . ( 547

545

) . ( 1
.
) . ( 2
631 :
.

.
406
:
"
) . " ( 3
1
) (

:


.

. ) 1947
5 198 . ( 432
.
.


) 29 1940 3 34 . ( 75
2
) ( 4 1892 4 105 5 1893 5 161
11 1897 ( 196 24 1908 20 295 18
1912 25 72 25 1928 41 15 28 1930 42
. 234
3
) ( : 544 " :

" .
" :
" . 419 . .
. 406
) 3 424 . ( 428
- 1 " :
303 1956 2502
.
) . (
19



) . ( .
303
.

546


) ( force de la chose jugee

.


.
.
.


.
.



) . ( 1



.

.



.
.

2 .
.

) (

19 . 306
"
" .
)
5 1938 4 1938 27 1907
19 ( 187 ) 19 1927 39 . " ( 488
) 3 425 . ( 427
) (

.



.

547


.

. .
632 :


.
.
633 :

.

) . ( 1 .
.


)
13 1944 4 90 . ( 245


.


.

.




.


) 9 1940 3 58 192
15 196 . ( 198


) 12 1939 2 156 . ( 466
1
) (


) 27 1949 34
18 ( .

548

.
) . ( 1

.


) . ( 2
. .

. .
:




.
) . ( 3
634
: 406
1
) (

.

) 6
1947 5 166 : 376

.
.


( .

.
)
11 1945 4 183 . ( 525
2
) (

.
3
) (
.


) 2 . ( 1759


.

549

. .

.
) ( .
.




) . ( 1
) (
.

.
.
( 1 ) : ) ( 2 .
- 1 ) : ( 2

. .

.



.


.
.

.

.




1

) ( : 24
1908 10 34 81 5 1914 2 109
111 25 1930 11 422 819 29 1931
12 63 109 7 1931 12 153 . 285
) (
.

550

.

.


.
.
.
. ) . ( 1




. .

.

.

.

.

.
.
.

.
- 2 :
.
.

.
.

.

.



1

) (
.

551

) . ( 1
.


) . ( 2

.
.

.

1
) (
.


. ) 633 (
.
.



150 151 ) (

) (




) ( 150 151 ) (
) 16 1945
27 213 . ( 516
2
) (







.

) 28 1944 4 18 . ( 513

552



) (
635 :

( 1 ) : )
( 2 .
1
636 :
. .
.

.
637 :
.
) ( demandes nouvelles ) ( moyens nouveaux
.

.
) . ( 1


: .
- 1 :
.
)

( 2
1
2

) ( . 622
) ( )
16 1937 2 77 . ( 214

.

.





) 11 1934 1
158 300
.

553


.



.
) . ( 1
- 2 :
.
) . ( 2

.




( .
) (
.
151
) ( ) 21 1936
1 366 . ( 11119
) (

.


. )
9 1936 1 345 1091 (

) 7 1935 1
235 : 630 :





. . . . . .

. . .

( .
) ( .


)
22 1932 1 85 . ( 158

554

.
) . ( 1
- 3 :
) . ( 2




.
:
.

.
2
638
: .
.
.


) . ( 3

) (

) 26 1936
2 12 . ( 28

"
"
)
7 1940 3 41 . ( 123




.
) 4 1942 3 170 . ( 473



) 17 1947 5 185 . ( 398
) (
.
) 11 1948 5 287 . ( 565

555


:


. .



.

.

.
.
.
.
.
.
.

:
. ) . ( 1
639 :
.
.
( 1 ) :

385 "
. . " ( 2 ) .

3
) ( . 10 1909 21 246 24
1945 57 . 158
) 3 2253 2260
17 1913
14 107 . ( 206
.
.
1
) ( 24 1930 42 584 7 1935 47
191 23 1936 49 42 25 1935
47 . 273

.

.

556

( 3 ) .
.

)*(

) (
640 :
.
.


641 : ( 1 ) :
) ( 2 ) ( mode de reparation )
. ( evaluation des dommages - interets
- 1 :
642 : 171 :
" - 1
" .
" - 2

) . " ( 1
1
) ( : 239 1 " :

2 .

" .
" : .
" " " " " .
175 . .
" "

. . 171
) 2 395 . ( 398
- 1 " :
:
.

2 .
.
.


) 237

557

. )
( reparation ) execution
( en nature ) ( reparation par equivalent
) ( reparation non - pecuniaire )
. ( reparation pecuniaire

643 : .
) . ( 1
.
.



.
171 "
" .
. .
.
644 :
. .
.
.

) 860 ( .

.
171 "
" .


.

( .
)
: 1409 (

" ) .
2 396 . ( 397

) (
.

.
.
.

213 214 .

558

645 :
. .

. . 171
" " .

.
.

.

.
.
.

) . ( 1

.
171 . "

" .

.


.
- 2
646 : 170 :
"
222 221

) . " ( 2
1

) ( 14 1905 17 334 30 1908 21


. 93 5 1912 24 . 388
.
) ( : 237 " :
299 300
.
" .

) ( 174 " :
299 300 .

" . .

559

221 222 .
.
221 - 1 " :


- 2 .

" .
222 - 1 " :

- 2 .
" .
647 :
.

" " "
" .



. 170
) 2 390 . ( 395
179 / 121 " :

" .
" :
. 299
) . ( 300
.
.
.
.
. 98 / 107

.
160 "
" " .

44 )

( .


.
. " ) 2
392 . ( 393

560


. .
)
( damnum emergens ) . ( lucurm cessans
. .

.
.

.
.

. .
648 : 170
" " .
.

.
.

) ( in concreto
) . ( in abstracto .
" "
" "
) . ( 1
.
:

) . ( 2
.
.
) ( laisse pour compte ) . ( 3
1
) (

.


) 29 1944 56 . ( 97

)
17 1948 60 . ( 149
2
) ( .
.
.
3
) ( 30 1904 16 . 180

561

.

) . ( 1
.

) . ( 2
.
) . ( 3

.

) . ( 4
.
.
.
.

.
.

.
) . ( 5
1
) ( : 23 1927 39 566 3 2403
. 2404
2
) (
) 164 ( 2

.
3
) ( : 24 1905 17 297 16
1908 21 . 68
4
) (
.
.

) 3 1949 5
378 . ( 709



) 4 1944 4 130
. ( 356
5
) ( ) 1902 14
278 9 1903 15 ( 238 .
.

562

649 ) : ( 1
.

.

) . ( 2


) . ( 3
.

.


.

) ( 237

. ) 170 646
( " " "
"
) 2 393
. ( 394
1

) (
.
170 .
.
:
.

.
2
) (
.

.

.
. .
3
) (


.

563

) . ( 4
.
650 :
) ( provision
. :
- 1 .
- 2 .
- 3 .
4
) . ( 1


651 : .
.
) : (
) . ( ) .
( .


.
( 1 ) : ) ( 2
) ( 3 .
1
652 :
.
.
.
4

) (


.
.
.
.


) 17 1947 5 185 : 398


(

) . ( 19
) ( 3 2426 . 2428

564


.
.
. .

.



.

.
.
.




.
.
.
.


.

.
.


.


. .
653 :
.

.
217
" :
) . " ( 1

) ( 437 .

565


) ( 2
.
.

.
.


.
) (
.

.

) . ( 2

.
.
654 :
.
.
.

.
217 "
" ) . ( 3
2
) ( " :

.
" ) 12
1928 9 2 / 25 . ( 44 : 10
1910 11 92 245 25 1922 2 1 / 161
480 16 20 1902 14 154 17 1
914 26 428 10 1915 27 155 29 1920
33 97 11 1922 33 322 10 1924 36 140
6 1926 38 396 6 1930 42 . 259
3 . 2570
2
) ( 3 2571 . 2576
3
) ( : 295 .
) 224 (
) ( 217 ) 2
552 . ( 554
" : 295

566

.
) ( risqu
.
- 2
655 :

.
.




.

) . ( 1

.
( 1 ) : ) ( ) ( ) ( 2
) ( 3
.
656 : .
) ( . ) ( .
) ( 1 :
.
.


. .
) . ( 2
.

.

" )
2 . ( 553
1
) ( 217
" :
.
" .
768 " - 1
.
- 2 .
" .
.

567


) . ( 1

.
) . ( 2


.
) ( 2 :
.

.

) . ( 3
657 :
832 " : .

" . ) (
.
) (

.
2
) ( ) ( Hemard ) ( sinister
) Le sinister est l'attaque meme, judiciare ou
. ( extrajudiciairo ; Hemard t .2 no . 556


830 " :
" .
1
) (
) 3 . ( 2671
) 830 3 ( .
2
) (
) % 80 (
) . ( clause de decouvert obligatoire
) (

) . ( clause do franchise d'avarie
) (

) . 3 2 - 2661
. ( 2670
3
) ( 831
.

568

.
.

) . ( 1
658 :


.



.
.


.

. ) . ( 2


) . ( 3
1
) (


) 8
1939 51 . ( 187 : 18
1935 47 257 19 1938 50 . 105


.
.
2
) (
771 " :

" .

.
3
) (

) 15 1938 45 74 :
21 1934 46 . ( 178
) 15 1932 45 74
21 1934 46 178 8 1935 48 272 20
1936 48 . ( 278
15 1923 14 10 12
.

569

3
659 :
.

.
.
:
) . ( 1
660 :
:


. .


.



).(2
1
) ( ) 56
( ) 11 1897 12
239 7 1901 4 21 . ( 51
2
) (



.

.

.
.
13 1930 36


.
55


.

765 "
"

.
771 "

570



) . ( 1
661 :
.





.
.


.
.

) . ( 2 .
) ( 3 .



" .
.
) (
)
658 ( .
) 21 1939 51 . ( 356


) 1916 28 . ( 180

) 15 1923
14 10 12 ( .
) ( 28 1929 20 209 200
15 1925 37 . 165
) (
.


.


.


) 14 1942 3 156

571



.
) ( 1

) . ( 2


.

. ( 436
1
) (

.

.
.

.
.
65 1936


) 3 1944 4 95 . ( 251
33 ) 5 ( 1909 39



)
27 1949 34 18 ( .
59
1930

) 8
1941 5 . ( 317
17 .
2
) ( 3 1944 4 95 251
. " :

" .

572




662 :
.
.

.

.
:
. .


663 : ) : (

.
) ( .

)*(


) ( Responsabilite de surveillant du fait de son surveille
664 : 151
:
"
" .
213 :
"
" .
( 1 ) :


) 29 ) . ( 1
( 3 ) .
) . ( 2
1
2

) ( . 345
) (
) ( 1384
) 1 712 . ( 719

573

173
:
" - 1

. " .
" - 2
.
.
" .
" - 3
) . " ( 1
( 1 ) : ) ( 2
.

) ( : 241 - 1 :

.
- 2 .

" . 177
1 " :

. 2 .
.

3 .

" . ) :
(

.
) (
.


. :
.
) : 19 1934 15 1 / 94
198 ( .
. "
" " "
" "
. . 173
) 2 405 . ( 412

574



665 :
. .
.
( 1 ) : ( 2 ) .
.
1
666 : .
.
.

. .

.
.
. .

.
) . ( 1

) ( 2
.
667 :

1

) ( " :
.
.

.
. .
.
.

.

.
" ) 2
406 . ( 407
) (
) 15 1910 1
. ( 159

575

. .
. : .
) ( 1 : .
173 " :
.

" .

. .


. .
.
. .
.
.



.


) . ( 1
1
) ( :
. .

) ( 1384
.

) 31 1931 12 494
990 : 7 1933 14 2 / 178
( 351 :
) 2
1940 20 610 . ( 1358

. 1384
.

) 8 1933 14 2 / 222
. ( 425
) 3 1906 18 . ( 83
.
151 ) (
" " . . .


.

576


) ( 1
.
.
.

) ( 2
) ( 3
.
) ( garde

.



) 4 1943 24 100
. ( 326


)
3 1943 24
16 145 . 161
19 ( .


66
.
) 11 1933 14 2 / 219 420 :
14 1934 15 2 / 26 59 26
1935 16 44 . ( 108


) 25 1933 15 2 / 137 . ( 299
17
1947 . 21 27 2



) 16 148 . 149
13 338 . ( 344
1
) (
.
) (
) 15 1929 20 191 . ( 177
) 7 1910
11 2 / 119 . ( 332
2
) (

577


.
) . ( 1

.






.
.
) ( 2 .
.
.

.
. .

.

. . )
(
)(2

) 19 1934 15
/ 94 . ( 198
.


) 13 1931 12 128 . ( 239

.

.


.
) 15 1930 11 67 . ( 109
3
) (
5 1937
1 - 784
. 51 - 851
1
) (
291
1916 3 221 - 611 32 . ( 2
2
) (
) 19 1930 11 41 - ( 75
)
24 1925 38 - 137
( .

578




.
.

- 668 :
-
:
.
.
.
.






) . ( 1
.


.
.
.
- 669 :

173
" : " .
1

) (
.
.

) 24 1939 20 493 ( 1166






.

.
.

.
.

. )
13 344 . ( 346

579


. " "
.


.
.

.
.


).(1
) 164 ( 2


- 670 :
) . ( 2 .
.
.

.

) ( " :

. .

.

.

" ) .
2 . ( 407


.
)
13 337 . ( 338
2
) ( .

.
) 22
1940 52 - 281 : 8 1930 42 - 486 8
1939 51 . ( 148
) 19 1939
51 . ( 263
.

580

) ( 1 ) ( 2
) ( 3 ) ( 4
: .
- 671 :

.


.
) ( 1


.

: .


.
).(2


.
. .

:

.

.
.
- 672 : 173
" :
" .

.
-

) ( 3
. .


1

) ( 1 767


.
) (
.
) (
) - 774 777
(.

581

) . ( 1
.
- 673 :

.
.


.
.
).(2


. 173
"
" .
.
) ( 3



.
).(4

1

2
3

) ( 1384

.
.
151 ) (
1384


) 8 1933 14 2 / 222
. ( 425
) ( 1 . 769
) (
.
) (


) (

. .

.

) 19 1934 15 / 94 . ( 198

) 13 1931 12 128
. ( 239

582



. .
).(1

.
- 674 :

.

.
) . ( 2


.
) 2
1940 20 610 . ( 1385

.
) 25
1935 16 342 . ( 740


.

.
) 31 1946
105 . ( 234
.



)
19 ( .
1
) ( " :

.
.
:

.

.

" ) . 2 ( 408
.
2
) ( .

) 25 1883
8 . ( 55

583


.
.

.
.
.
. .
.
.
. 175 . " :


" ) . ( 1

.

)(2
) (
) ( Responsabilite du commettant dufait de son prepose
1

) ( : 343 " :
"
179 .
. " " " "
. 175 ) 2
- 421 . ( 422

- " :

) ( .
) :
( .

.
.
.

.
.


) 2 . ( 422 - 421
2
) ( : ) ( Zingher - 1923 ) Van den
( Dreisahe - 1924 ) ( Dallant - 1927
- 1929 ) ( Raduvernesco
- 1933 ) ( Flour - 1933 ) ( Bertrand
- 1935 - 350 - 353 - 193 - 234
- 504 - 905 - 88 . 100

584

- 675 : 214 / 152


:

"
"


.
174 :
" - 1

" .
" - 2
) . " ( 1
.


.
.

.


.
1

) ( : 242 - 1 " :


- 2
- 3 .

" . - 1 " :

- 2 .

- 3 .
"

) . : ( .
178 .
" :
"
152
. " "


.

. . 174
) 2 - 412 . ( 420

585

) ( 1
) ( 2 .


- 676 :
.
( 1 ) : ) ( 2
.
- 1
) ( lien de preposition
- 677 : .

.

/
174
. " :
"
) . ( 1 1 ) :
( ) ( 2 .
- 678 : .
.

. .
.

. .

.
1

) ( .
: .

" ) . 2 . ( 414


.





) 27 1930 19 . ( 19



) 14 1939 20
294 . ( 761

586

.
) . ( culpa ineligendo

.
. .
. " "
.
.

.
.
.




).(1

- 679 :
) . ( 2
).(4
) . ( 3
. .
.
) . ( 5
1
) (

.
2
) ( 3 1917 29 - 404 8 1930 42 . 486
3
) ( )
29 1945 26 245 . ( 652
4
) (

) 4 1897 9 - 149 27 1928
41 - 140 21 1929 42 - 49 14 1935 47 197
26 1944 57 ( 1
) 24 1927 39 - 268 6 1938 50 . ( 85
) 12
1940 52 . ( 304
) 17 1942
54 . ( 242

) 17 1942 54 . ( 242
5
) (

.


) 15 1936 17 203 . ( 433

587

.

.

) . ( 1
.
. .
) . ( 2

) 12 1946 59 . ( 18

.
.
) (

.






) 22 1943 26 137
. 372 17
4 1929 10 594

( .

) (
.
) ( ) 11 1913 25 - 435
30 1923 35 . ( 189

) 12 1913 25
. ( 230

) 2 1933 46 ( 10
. ) 12 1919
10 84 - ( 80 ) 6
1930 42 . ( 258

) 24 1879
5 - 83 19 1930 42 . ( 576
) 7 1925 37
( 410
) 16 1894 6 - 282 31
1927 29 . ( 357
) 19 1930 42
576 29 1931 44 . 166

588

) . ( 1
).(2

) . ( 3
) (
) ( 4 .
)(5

.

.
.

) . 211 - 209

.
)
18 1930 11 368 ( 724
) 27 1931 12 134 - 351
30 1893 6 - 55 3 1917 29 . ( 403
1
) (
) 27 1899 11
- 196 24 1903 15 - 359 22 1916 29 - 64 7
1925 37 - 415 3 1926 38 - 460 3 1929 41
- 152 17 1929 41 . ( 182


) 7
1925 37 - 415 13 1927 39 . ( 170

) 24 1949 61 ( 60
) 31 1937
17 541 - 1061 24 1902 15 - 362 4
1914 27 ( 8
) 3
1229 41 - 152 17 1929 41 - 182 7 1934 46
- 322 1937 49 - 95 17 1948 60 - 149
24 1949 61 60 (






) 17 1941 3 112 . ( 340

) 14 1939 3 13 . ( 25


) 24 1903 15
- 359 10 1911 23 - 306 4 1914 27 - 7 3

589

. .
.
) . ( 1

.

) ( 2
.


.

) ( 3

1929 41 - 152 17 1929 41 . ( 182


) 14 1897 9 118
:
(
2
) ( 9 1947 59 - 175
) 22 1940 52
. ( 281
) 29 1933 45 - 223 19
1931 43 . ( 302
) 15 1932 44 ( 376


) 22 1930 42 . ( 514
3
) ( 8 1910 22 - 360 12 1939 51
- 249 " " ) 11
1946 59 ( 73 )
8 1939 51 . ( 149
4

) (
) 12 1946 59 . ( 18 ) (
) 13 1930 43 . ( 21
5
) (
) 6 1926 38 . ( 393
) 4 1930 42 . ( 249
) 1930 42 . ( 249
) 28 1926 38 . ( 340
204 . 208
1
) ( 28 1935 47 . 175
2
) ( ) : ( commettant occasionnel
15
) 1943 513 ( 15 - 545 . 558


) 18 1949 30 227 . ( 432
)
28 1933 46 . ( 109

590

. .
).(1

- 2
- 680 :
.
" : 174

" .
) ( 1 ) ( 2
.
- 681 :
).(2

:
.
. . .
.
.
.
.


.


).(3

.

.

3

) (
) 22
1936 1 379 . ( 1156

) 16 1922 34 . ( 240

) 15 1911 23 . ( 183
1
) ( .
2
) ( 2 1927 8 3 / 27 50
) 19
1934 15 1 / 94 ( 198
) 18 1946 27 57
. ( 99
3
) (
) ( garde

.

.

591


.
- 682 - :
. .
.



.

. ) ( aloccasion de la fonction
) . ( 1


. .
) . ( 2
) ( 3 ) . ( 4
) . ( 5
1

) ( " 220
( 229
. .

) 13
- 169 . ( 176
) (
-
)
220
(
) (


) 6 1939 20 201
. ( 583
) ( )
6 1939 20 201 583
29 1931 12 59 . ( 105
) ( 152 ) (


)
12 1936 2 . ( 81
) 2
1925 5 3 / 609 ( 737

)
7 1928 2 / 521 . ( 866

592

) . ( 1
).(2


.
( 1 ) : ( 2 ) .
) ( 3 ) ( .
) ( 4 .
.
.
- 683 : .
.
. .


.

.
.




.
.


).(3


,
1

) (

) 8 1937 18 219
- 420 22 1940 21 18 - 19 27 1941
21 359 - 852 10 1933 14 1 / 3 - 4
12 1927 7 481 - 829 20
1923 36 - 104 14 1933 46 . ( 85
) (

.
) (

) 2 1925
5 609 . ( 737
) (

) 23 1940
21 307 ( 702

0
29 1919 22 36 ( 67

) 20 1932 13
356 . ( 720

) 27 1928 41 . ( 140

593

. ,
.

- 684 :



.

.
.
( ! ) :

" :




:
) " ( 1
) ( 2 .
.
).(2

) ( 3

.
) 152 (




.
) . " ( 3
1

) ( 27 1941 5 196 . 369







) 10
1933 14 4 - 5
- 201 ( 203
2
) ( 18 1914 2 116 . 115
3
) ( 28 1946 5 115 . 260
11 ) 1923 5 32 ( 31

.

594

) ( 4
" "

.
" :

).(1
.

) ( 5

. " :




.
)
( .
.
) ( 6 ) " ( 2
) (
)(3

) ( 7 ) (

).(4





.

.
1
2
3

) ( 22 1937 4 62 . 56
) ( 22 1940 21 18 . 19
) ( 18 1907 9 17 . 42

) 22 - 1 - 1907
( 473
) ( 23 1940 21 307 . 702
" :


"



) 29 1931 12
59 - 105 195 ( 196

595

) ( 1

.

.

) . ( 2
) ( 3

.
.

.
) ( 4
.
.

) . ( 5
.
.
) ( 1

. ) ( 6
) ( 7 .
) ( 2
.


).(8

) ( 3
.

1
2

6
7
8

) ( .
) ( )
229 ( .
) ( 13 169
. 178
) ( 13 155
. 17 . .
) ( ) 682 ( .

.
) ( 15 1930 11 214 . 378
) ( 7 1931 12 148 . 267
) ( 5 1925 503 606

) 31 1921 2 94 . ( 292

596


).(1

) ( 4


"
.

152 ) (


.
.

) " ( 2
) ( 5

).(3




.
.
.

.
.
.

).(4

1

2
3

) ( 23 1900 12 . 274
20 1903 15 . 307
) ( 8 1937 4 109 . 90
) ( 19 1934 46 . 264
) 28 1873
( 7 - 3 - 1873 ) 24
1909 . ( 75 - 5 - 1909
) (
.
.

597

- 685 :



.





.

174 "
" .

).(1


.





. .
. . .


.
.

) 11 1946 27 114 . ( 296



)
96 - 111 13 - 180
5 1916 28 - 91 16 1932 44
( 228
) (
242


" .
"

" "
) ( 152
) ( " . )
2 - 413 . ( 420

598

.

.






. .


. :
.
- 686 :

.



.

) . ( 1

).(2

1

) ( 14 1942 3 156 . 436



. 152 ) (
) en
( exerqant ses fonetions 1384 ) dans les
( fonctions auxquelles ils ont employes
.

151 ) ( .
-





.
.
.

.

.

.
2
) ( 5 1924 5 33 . 34

599



).(1



) . ( 2
.

)(3



- 687 :
-
.
) ( 1 ( 2 ) .
.
- 1
- 688 :
.
) faute
( presumee .
. .
) ( idee de risque
) ( idee de garantie )
. ( idee de representation ) ( idee de substitution
.
) ( responsabilite personnelle )
( responsabilite pour autrui
:
:


.

) 230
( 207
) ( 3 1905 17 . 257 " "

.
) ( 2 1906 18 - 231
28 1930 20 200 . 192
) ( - 230


.

.

600


) . ( 1 .
) ( 2
.
.


.
:
.
- 689 :
. :
.
. .


.
.
).(3

1

) ( ) ( 353
.
) ( 671 .
) ( ) ( 353
" : "
" .



" ) 509

( . . 232
.
"

" ) 27 1930
31 - 67

- 7 1932 3 1
( 1 " ) ( "
) 12 1936 2 5 ( 8 "

" ) 6 1939 2 201 ( 583


" )
22 1940 21 18 - 19 :
27 1941 21 359 ( 852
) (

601

:
) (


) . ( 1

.
) . ( 2

) . ( 3 .

.


.
).(4


) 151 ( ) 28 1946
5 115 . ( 260

"
) . 2 . ( 414
"
2
5 "
" )
2 - 419 . ( 418

.
4 - 2911 8 - 610
20 570 1211
. 1 931
.
1
) (
) ( 673
.
2
) ( : 27 1930 31 . 67
.
3
) ( ) 242
(
"
) (
" ) 2 ( 420
.
4
) (
)
831 55 . 188
1385 ( .

602

) (
.
!

.

.
) ( 1
.
) . ( 2 .
- 690 :
) ( 3


.

.



.

.
. :
)
(
!



) 1384 - 79
- 214 / 152 - 174 1054 - 7
. ( 144
) ( 679 .
) (
152 ) (
) 12 1936 5 . ( 8
152 ) ( "


.

.

) 25 1942
23 95 . ( 212


"
) 2 ( 415
.
3
) ( 2 - 513 5 - 882 1 284 ( Dallant
- 171 - 1 - 1931 . 1909
7 1925 27 . 415

603


.

.
.
) (



.


.



.
.
- 691 :
. .
) . ( 1

.
.
. .
) . ( 2 .

-
- .

.
).(3



.
1

) ( - 126
- 13 - 2 - 1928 - 23
1929 48 .
) ( 14 1933 46 - 85
11 1846 . 192 - 1 - 1846
) ( 1 - 93 ) ( Teisseire 1901
- 256 2 - 350 2 - 112
) 115

( .

604

) . ( 4


.

-


.


.
.
- 692 :

. .
- .
.






.
) ( common employment .
- 693 :



.


.
.
.
- 2
694
. -
.
4

) (
)
4 1937 49 . ( 95

) 152
(
151
. -
" ) -
" ) . 14 1942 3 156
. ( 436

605


.
.
.

)(1

- 695 :
. .
. 175 " :

"
) . ( 2 .
) ( 3

.



.


).(4



.
)

.(5

2
3

) (
"
)
29 1932 13 443 . ( 903
) ( ) 674 ( .
) ( "
.
. .
) (


.



.
)
19 1941 22 79 . ( 237

606








.


- 696 :
.
:
- .
- .

.
" " ) . ( faute dans la garde

.

)(1
) (
- 697 : 215 / 153
:
"
"
176
:

) ( 234 - 214
"




" ) . 25 1936 3 475
. ( 604
) ( : 2 - 1071 - 1137 1 - 592
- 606 2 1058 - 1063 - 1083
2 - 357 - 361 2 - 515 - 523
- 355 - 358 - 235 - 254
- 511 - 102 106

607

"
) . " ( 1

) ( 2 .
.


- 698 :
.
.
1

) ( : 244 " :

" . 180
"
"
" " " " "
"
. " " " "
" "
) ( garde

.
) 2 - 423 . ( 428
) ( " :
) ( ) ( 1
.
215 / 153 "
"

.



129

"
) . (
.
215 / 153


) 86 / 94
2394 56 1527
190 ( , ) 81
129 1905 (

) ( 1489


) 149 (

608

( 1 ) :
) ( 2 .
- 1
- 699 : .
" "
- 700 ) : ( la garde
. .

.
-
.

.


).(1


.
176 "
) . " ( 2 "
" :
1

" ) 2 - 424 . ( 425


) (
.

( garde materielle 9 ) garde


( juridique
.
2 - 217 - 1 - 1941 2 1087 ( 1159
.

) ceiui qui par lui -
meme ou par ses peposes,en fait lusage que - comporte lexercice de sa
( profession
1358 )
( le proprietaire ou celui qui sen sert


.
2
) ( " :
) (




" )
2 . ( 426

609


,
.


.
) ( faut dans la garde
176 :
"

.




.

.



. .
) ( jockey


.


.


.
).(1

1

) ( 2 - 1104 - 1108


) . ( 245

) 19
1913 25 . ( 239
) 27
1907 19 . ( 187
) (
) 1897 9 . ( 364

610

- 701 :




.

.
.

178
.
. .
- 2
- 702 :
) ( fait de lanimal
:
) ( 1 ) ( 2 .
- 703 : " "

.


.



.
.

.
.

.
.
. .

) . ( 1 ) . ( 2
) . ( 3

2
3

.
)
19 1913 5 30 . ( 66
) ( 6 1901 - 268 - 1 - 1902 11
1908 . 399 - 1 - 1911
) ( 3 1906 18 . 83
) ( 30 1928 - 177 - 1 - 1928 24
1930 . 121 - 1 - 1931

611

. .
).(1

- 704 :
.


) ( 2

.


.

. .

) . ( 3

1
2

) ( 2 . 1122

) (

) 3 1930 42 . ( 402
) ( " "

153 ) (
) 3 1912 14 20
. ( 37





.


) 15 1929 9 ( 1080

153 ) (

/

) 17 1931 12 261 - 529
2 1921 24 48 . ( 79
153 ) (


.

) 15 1931
33 44 . ( 80

612



.
)

.(1


.

.

.
.

.
.


- 705 : .
:
) ( 1 ) ( 2 .
- 1
- 706 : )
. ( faute dans la garde
. ) ( risque
.

.
- 707 :
.





) 10 1910 11 120
. ( 337

) 27
1907 19 . ( 187



)
. ( 241
1
) (


.

613


.


.
- 2
)(1

- 708 :
.


.
.
.
) . ( 2

) ( 3
.


)(4

.
.
- 709 :

.
176 " :
" . ) ( 5 ) ( 6 .

1

) (
.



) 23
1931 12 143 . ( 262
. 236
) ( - 106

.

.
) (


)
105 . ( 123
) ( . 693

614

) ) ( ( 7
- 710 :


. 1386 "

"


.
1386

.

:
) (

.

) ( - 358 - 248
- 515 . 106
) ( 153 ) (


) 15 1929 9 585 . ( 1080
153 ) (

) 17 1931 12 261 . ( 529
15 1931 33 44 - 80
11 1910 11 124 . 346
)
27 1902 15 : 18
" . : 9 1902 21
) 58 : ( -
26 1921 33 ) 154
( - 3 1930 42 ) 402 :

( - 11
1935 47 - 238 8 1928
) 20 187 ( 172
.
) ( : 2 - 1019 - 1070 1 - 607
- 611 2 - 1085 - 1093 2
- 362 - 365 2 - 524 - 528 - 359 - 362
- 266 - 292
- 516 - 519 - 107 . 112

615

) (
.


.
).(1


177 :

" - 1 .

" .

" - 2
.
) . " ( 2

:
) ( 1
.

) ( 17 1937 2 64 ) 175
3 1938 2 140 - ( 421 16
1934 15 2 / 279 - 586 28 1937 18 403
- 871 16 1938 19 345 - 841 2
1894 6 - 270 28 1903 15 - 111 8 1911 23
- 160 5 1928 40 - 122 6 1930 42 - 258
8 1930 42 . 485 . 363
) ( : 245
. 181 .
. " "
" " . 177 "
177 .
" "
) ( garde

. "
) 2 - 428 . ( 434

" :


.
.



" ) 2 . ( 431

616

) ( 2


.
) ( 3

.


.
15 1949 .

.
) ( 1
) ( 2 .


- 711 :
. .
( 1 ) : ) ( 2
.
- 1
- 712 :
" .
- 713 : .



.
.



)
) . ( 1

) (

) 17 1915 2 200 - ( 184
)
17 1925 58 . ( 112

617

. ( 2
.
) ( usufruitier
.

- ) . ( 1
).(2

.

) 65
(
.

- 714 : -
: .
.


) (
.
-
.
.
.
2

) (
) 14 1920 41 - 222 5
1920 42 - 83 7 1928 40 - ( 404

) 7 1928 40 - 402 31 1929 42 - 9
14 1929 42 - 36 5 1929 42 . ( 83
) (


) 17 1937
2 64 . ( 175
) ( :
) 6 1930
42 - ( 258 )
17 1925 58 - 1129
) 10 1911 23 - 306 5 1928
40 . ( 122
) 27
1899 11 - 196 10 1904 16 - ( 132
) 3 1929 41 - ( 152

) 3 1928 465 - ( 764
) 14 1935 47 - 197 8
1935 47 - 363 23 1937 49 . ( 276

618

- 2

- 715 :
. .
- 716 :
.
.

.
- 717 :
. " "

.

).(1


.
.
.
.
.
177 " :
.
" .
" :

.

.
.
) . " ( 2
1

) ( ) 246 ( " :

" .

.
" :



, ) ( 1
) (
) ( ) 2 429
( .
) ( 2 ) 431 90 / 98
59 151 2

619



).(1



- 718 :
.
.
- 1
- 719 :
.

:
) ( 1 .
.
) ( 2 . .
- 720 :

).(2

:
) ( .
) (

.

. 1166 ( .
) (
. 7 1922
1384

584



.


.
177 178
178
.
178
.
2
) (
.
.

.

620


.
- 2
- 721 :


.
.


. :



.
).(1



.




.

.
- 722 :
.


) . ( 2

.
.

1
) (
.

.

.
.
2

) ( 278 282
. : 20 19
14 154 24 1904 16 172 5 1955 35 485
0 1924 36 . 140

621




.

)(1
) (
- 723 :
.
) ( choses inanimese
. .
.
1384
" . . "

.

1382 1383



.



- .
.

.
.

1

) ( : ) ( 1897
) ( 1897 3 529 555
) 1906 ( 80 2 1138 1368
) 1927 ( 893
1 612 625 2 366 379
2 1042 1083 : ) ( pisier 1899 )
( Bonnet 1908 ) ( vitry 1922 ) ( tauzin 1925
) ( besson 1927 ) ( Delacroix 1928 ) ( luceo 1928
) ( Cornu 1929 ) ( Caherne 1929 ) ( Lartige
1931 1931 ) ( Gerbouille 1932 )
( Libmann 1933 ) ( Biechet 1933 ) ( David 1934
) ( Forse 1936 ) ( Lardonnois 1936 )
( Beineix 1937 ) ( Fiezel 1937 ) ( Sen 1939
) ( Landelle 1940 ) ( Lefebvre 1941 ) ( Goldman
- 1947 363 372
309 317 5620 526
113 . 121

622


1384 ) ( 1
).(2

-
- .

.
.
.

.

.
" ) . ( garde "
) . ( faute dans la garde
.

.

1

) ( 1384

( 1 ) :
.
1898 .

. ) ( Sauzet
) ( Sainctelette


.
. 1898 .
1784



.
) (
1386
" "

.
.
1386 " " " "
.

1384
.
) ( 1384
) ( theoriedes risques
. ) ( Saleilles )
( josserand
.

623

.
.

. 1384

.
) . ( 1
) ( 2 ) . ( 3

) . ( 4
) . ( 5
1
) ( 10 1927 28 59
28 1929 10 154 22 1931 12 218
435 7 1931 12 374 760 2
1914 26 160 26 1923 36 59 12
1940 53 37 29 1941 53 . 75
2
) ( 14 1899 11 280 3 1903 15
335 21 1924 26 . 1 / 93
3
) ( 11 1928 9 146 . 244
4
) ( 26 1927 8 367 560
9 1929 10 88 ) 169
( . 14 1927
18 295 233 17 1929 20 188 . 195
5
) ( 20 1894 9 4 19 1908
10 5 10 29 1908 24 50 29
1926 28 128 247 28 1930 11 90
- 149 24 1932 13 548 . 1104
. )
372 ( 378 " :
) 19 1914 1 246 28
1915 32 11 15 1911 23 180
17 1920 33 - 20 25 1926 39 41 19
1927 39 491 13 1930 42 ( 358
) 28 1927 39 415 25
1928 41
) 14 1929 42 34 8 1930
20 184 " ( 169 : 29
1934 15 2 / 156 326 10 1935 16 408
892 9 1938 19 335 824 16 1938
19 345 841 17 1908 20 276 4
1910 22 288 8 1911 23 59 15
1991 23 180 28 1925 37 188 10 1940 52
93 29 1946 59 5



) 17 1947
5 185 . ( 398

624

-
).(1

.

.
. 178
:
"


. ) . " ( 2
.

) 8 1930 42 ( 486

) 1901 13
269 14 1929 42 . ( 34
) 5 1893 5 161 20 1914 26
- 390 11 1917 29 362 23 1918 31 ( 1
7 1922

. )
1927 40 - 64 20 1929 20 192
181 14 1929 20 193 182 28 1929
20 192 180 20 1930 42 306 13
1930 42 358 27 1930 20 192 . ( 181
1
) ( " : -
- .
.
-
.
. :



.



" ) 366
. ( 372
2
) ( : 247 " :

.
" . 183
. .
.
" :

625


15 1949 .


.
-
.


- 724 :
.

.
) ( 1
) ( 2 .
- 1
- 725 :
.
- 726 .
.
.



" .
.

" " " "
.
. . 178
) 2 434 . ( 438
" : ) (
.

.
.

.


.
.
.
.


.
: 152 153 131
" ) 2 435 . ( 436

626

) ( abandon ) ( res nullius





.
.
) ( usufruitier

.



.

).(1




.





.
" " " "
.

) . ( 2
.
.
.
.
.
- 727 :
.
.
.
.


1

) ( .

) 8 1931 11 464
. ( 932
) ( .
.

.

627

. .


.

178 .

.
178

.



) ( res nullius

.
- 2
- 728 : ) ( fait de la chose

.





.



.

).(1


.


.
- 729 :
.


.


" "



.
- 730 : ) fait de la
( chose ) . ( fait de lnhomme
1

) ( 2 9 1211 . 180

628

.
.

. ( fait autonome de la chose
( 1 ) : ) .
( 2


.
.
. ) . ( 1
.

.

).(2

.
21 ( 3 ) 1927
.
" : 178
) ) " ( 4 " "

13 ( 5 ) 1930
1

2
3

) (
.
.
) ( .
) ( 97 1 1927 137 1 1927 .
" :

" mais attendu que la loi, pour . ) .
l'application de la presumption qu'elle ediete, ne distingue pas suivant que la
chose etait ou non actionnee par la main de l'homme, qu'il suffit qu'il s'agisse
d'une chose soumise a la necessite d'une garde, en raison des danger qu'elle peut
( faire courir a autrui
) (
.

.
) 2 . ( 1229
) ( 57 1 1930 ) ( matter - 121 1 1930
. " :
) 1384 ( 1
1384

.

629

" "
) ( a la garde de la chose
.
.
) ( garde materielle ) . ( gard juridique

.

.

2 ( 1 ) 1941

.

.

.



.

) . ( 2 "
"

) . ( 3
. " ) . " ( 4

1384
" .
" Que l'arret attaque a refuse d'appliquer le texte susvise ( art . 1384 $ 1 ) par le motif
que l'accident cause par une automobile eu movement, sous l'impulsion et la
direction de l'homme, ne constituait pas, alors qu'aucune prevue n'existe qu'il
soit du a un vice proper de la voiture, le fait de la chose que l'on a sous sa gard
dans les termes de l'article 1384 $ i, et que , des lors, la victime etait tenue, pour
obtenier reparation du prejudice, d'etablir a la charge du conducteur une faute
que lui fut imputable; mais, attendu que la loi, pour l'application de la
presumption qu'elle edicte, ne distingue pas suivant que la chose que a cause le
dommage etait ou non actionnee par la main de l'hommer qu'il n'est pas
necessaire qu'ell ait un vice inherent a sa nature et susceptible de causer la
dommage' l'article 1384 rattachant la responsabilite a la garde de la chose, non a
" la chose olle - meme
1
) ( 25 1 1942 217 1 1941 .
2
) ( 2 . 1249
3
) ( 2 . 1256
4
) ( 2 1256 . 218

630

- 731 :

.

. "
" . :
) (

) . (
. "
" .


.
.

.
.


) ( dynamisme propre
.
.

).(1






.

.
).(2
.

.

.
).(3

1

2
3

) (
. 7 . 1922
) ( 2 1258 . 1270
) ( ) 2 . ( 1239
.
. .
" "
.

631



- 732 :

.

- 733 :
) . ( faute dans la gar4de
.


.
.

) . ( 1
.
.
- 734 :
.



.




- 2
- 735 :
.



.

).(2


.

.

1
2

.
. .
) ( 2 . 553
) ( 2 . 1297

632

13 1930 " " ) ( presomption de responsabilite


" ) ( presomption de faute
.

. ) ( obligation de resultat
) ( obligation de moyen
).(1


.
. ) . ( 2
.

:

.








.

.
- 736 :

.
:
. 178 " :
" . " :
" .
.


) ( l Enrichissement sans cause

- 737 :

1

) ( 2 1315 1318 1320 1326 1327



1352

.
) ( 2 . 3 1272

633



: .
.
.

.
).(1

- 738
:

.



.

) ( 2

.
.
.
.

:
- 739 :
: ) ( condictiones sine cause
) ( action de in rem verso
.

.
- 740 : :
- 1 )
. ( condictio indebiti
- 2 )
. ( condictio cause date cause non secutar
- 3 )
( )
( . ) ( turpem causam condictio ob

.
1
2

) ( ) ( Girard 1924 642 .


) ( ) ( Ripert " " 133

.

634

- 4
.
) . ( causam condicto ob injustum
- 5
. ) condictio
( sine causa .
.

.
.
) ( )
( formalisme ) ( abstraction


.

.
.
) ( ) negotium
)(1
( contractus ) ( mutuum
.
.
) (



.
- 741 :


.

.
.
.
:
- 742 :
.
)
) ( condictiones sine causa
( 2
.
1

) ( ) ( Savigny ) . ( 1855 1851 513


617 1924 625 .
) ( ) ) ( Domat 1 ( .

635

. -
-

.
.
.
.
- 743 : ) actio de in rem
( verso
.
.
. ) ( gestion d affaires anormale
).(1

):(2

- 744

.
.
.
).(3


).(4

.
.


).(5


.
1
2
3

) ( ) ( Pothie 182 . 189


) ( 17 69 . 71
) ( . 194
. 202 207
.
) ( :

) ( 453
) ( 449

) 448 . ( 449

) (

.


) . ( 705

636

).(6

- 745

.


).(2



).(3

).(4

:

- 746 ) ( :


.
) ( L Ecole de iExegese


.
.
- 747 ) ( :

.

).(5

- 748 ) ( :
.

.
6
2
3
4

) ( 61 61 . 62
) ( ) ( Kenner 85 139 .
) ( ) ( jenks . 720
) ( - 1 :
2


. .
) ( 18 1872 . 471 1 72 72
:
15 1873 457 1 73 19 1877 . 204 1 78
16 1890
49 1 91 . 31 49 20
337 5 . 601

637


.

.


.

).(1

1982
).(2


. ) action
( subsidiaire

.
.

.
:
- 749 :
.
205 / 144 "

" .

.
1
) ( ) ( Aubry et rau 246 . 247
:
" . il n'est permis de s'enrichir aux depens d'autrui dans tous les cas ou le
patrimoine d'une personne se trouvant sans cause legitime enrichi au detriment
de celui d'une autre personne, cello - ci ne jouirait, pour obtenir co qui lui
apparient ou ce qui lui est du, d'aucune action naissant d'un contrat, d'un quasicontrat, d'un delit, d'un quasi - delit, on doit . s'attacher non au moment
ou l'obligation de restitution a pris naissance, mais a celui de l'introduction de
'l'action de in rem verso
2
) ( 15 1892 596 1 92
) 12 1914 11 1 1918 2 1915
( 102 1 1920 .
12 ) 1914 211 1 - 1918 :
" Attendu que l'action de in rem verso, fondee sur le principe d'equite qui defend de
s'enrichir au detriment d'autrui, doit etre admis dans tous les cas ou le
patrimoine d'une personne, se trouvant, sans cause legitime enrichi aux depens
de celui d'une autre personne, celle - ci ne jouirait, pour obtenir ce qui lui est du,
d'aucune action naissant d'un contrat, d'un quasi - contrat, d'un delit, ou d'un
' quasi - delit .
.

638


. 1875
. 1883

.

.

).(1



.
).(3
( 2 ) 1899

) . ( 205 / 144

).(4

1917

205 / 144
).(5




1

3
4

) ( 4 1884 205 1
17 1888 13 ) 224
) ( Maravent 1949
( 30 21 1892 5 ) 85
Maravent 31 - ( 32 5 1901
18 109 20 1919 30 . 281
) ( 16 1899 11 . 162
13 ) 1895 7 ( 122

16 1899 .
) ( . 1892
) (
: 17 1900 12 - 253 19
1903 15 157 4 1907 19 201 23
1908 20 192 28 1909 21 - 139
21 1915 27 133 22 1916 28 - 441
15 1926 17 53 24 1928 40
. 315
) ( 6 1917 7 . 90
205

.

639

) . ( 1
.


.
.
- 750 :
:
- 1 .
- 2
. . .

.
- 3
.

. .

).(2

)
( .
).(3
) ( :

)(4
:
1

) ( 30 1929 30 140
13 1931 43 - 148 28 1931 43
- 417 1931 44 37 14 1933
24 . 393 : - 190 191 705 -
394 391 ) 533
: . ( 541
) ( ) ( 812 ) 62 (
) ( 123 ) ( 140 ) . ( 73
) (

. )
( 925 924 ) ( 946
) . ( 980
) 142 160 186 196 333
688 3 . ( 897
) ( : -


- - . :
) ( stolcesco - 1904 )
( Bouhe - leclerc - 1912 ) ( savatier - 1916 )
( Louis Lucas - 1918 ) ( Maury - 1920 ) ( Gerons
) 1925 ( - ) ( Almosnino - 1931
) ( Mosoiu - 1932 ) ( Beguet - 1945 ) ( Maravent

640

- 751 :

).(1


).(2

179
" :

) . " ( 3
:
- 752 ) ( :




1949 ) Fr .
( Gore . 1949 : ) ( Loubers - 1912
) ( Ripert et Tesseire - 1904 ) ( Rensrd
- 1920 ) ( Rouast
- 1922 ) ( picard . 1922 : ) ( Labbe
- 281 - 1 - 97 . 1893 - 1 - 1890 ) ( planiol - 49 - 1 - 1891 1892
- 161 - 1 ) ( sarrut - 161 - 1 - 18921892 ) ( wahl - 1 - 1907 - 465 ) ( Naquet - 313 - 1 - 425 . 1918 - 1 - 1910 ) ( Bourcart
- 313 - 1 - 1911 ) ( Rouast . 17 - 2 - 1923
1
) ( " :
) (
.
.


" ) 2 . ( 439
2
) ( " :
) (
.

" ) 2 . ( 439
3
) ( : 284 - 1 " :

.
.
- 2 " .
: 248
" :
.
" . 184 . :
. 184
: 184 " " " "
. . 179 : .
) 2 - 440 . ( 443

641

. :
. .



.


.
.

.

.

. . :
.
.

- .
- 753 :


.
. .
.

.
.
-

.

.
. .


.
- 754 :
).(1

) ( ripert ) ( teisseire
.
.

.

1

) ( 1904 . 727

642

. ) le
( profit cree ( ( le risque cree
.
. .
)(1

- 755 :
.
) (
.

.

) ( 2

:
:
.
)(3



.
.

.

) ( fait juridique ) K ( acte juridique
.

.

.
.

.
.
.

) ( ) ( Ripert " "


.
) ( 26 1910 22 - 338
22 1916 28 - 441 15 1926 17
42 - 53 24 1928 40 . 315
) ( " " 1947
- 190 . 192

643



.

.



- 756 : :
( 1 ( 2 ( 3 .
.
.


) ( Enrichissement du debiteur
- 757 : .

.
.
) . ( 1
. .


.
.

.
:
)
- 758 :
. ( 2 .

) . ( 3
.

.

) . ( 4 ) . ( 5
1
2
3
4

) ( 7 7 1928 40 . 407
) ( 21 1892 5 . 85
) ( 21 1900 12 . 170
) ( .
) 9 - 578 3 - 150
. ( ( 248 )
7 . ( 48
) ( "

644

) ( 1 .

.
).(2

- 759 : .
.

).(3



).(4

1
2




.
" ) 2
1946 5 70 . ( 157
11 1928 . 18 - 1929
) ( 26 1910 . 338 22
) (
) 4 1925 37
. ( 265
) ( "

.



.





" ) 21
1935 16 75 . ( 161

"

505 ) 800 (
) (

141 ) 235 ( ) . (

) 144 179 ( ) 7
1937 2 24 . ( 61
12 1929
- 615 - 1 1929 4 1924 . 102 - 1 - 1926
4
) (

.
.

645

:
- 760 :
.
).(1


) . ( 2
.
- 761 :
.

) . ( 3
. "
"

.
) . ( 4


.


.

) 4 1936 1
373 . ( 1145
15 1866 . 513 - 1 - 1912
4 - ( 18 ) 2849 3 . 149
) ( 14 1922
25 ) 43
( - 4 1907 19 201 31
1929 42 ) 135 ( -
28 1909 21 139 26 1910 22
) 338 ( - 4
1925 37 265 15 1926 17 42 10 1942
54 237 1944 56 ) 68
( .
) ( 21 1900 12 ) 170 ( .
19 1896 9 ) 18
( - 9 1912 24 ) 338
( .
) (
)
1923 35 ( 259 12
1905 17 76 21 1915 27 133 9 1929
41 . 345 2 1896 8 . 61
) ( .

646

) . ( 1


.

).(2

:

- 762 : .

.

- 763 :
. .
.
.
.


.
.

1

) ( ) ( Maravent 1949
- 72 "



.
. "
) 21 1931 33 39 . ( 72


.


)
21 1939 20 180 . ( 470
)
26 1929 42 - ( 53

.
2
) ( 22 1901 13 . 327
) 2 - 174 - 177 - 368
- . ( 537 )
Mosiou - 121 123 - 160 . ( 165
)
- 71 74 . ( 74

647

.
) ( auf dessen kosten
) . ( 1
. ) ( 2 ) ( 3
).(4

).(6
) ( 5


) ( Appauvrissement du creancier
1
) ( ) ( 1920 - 248 ) ( Bonnecase
3 . 343

.
" " .

.
2
) ( 2 - 186 379 - 387
35 - 390 ) ( Maravent 1949 - 59 . 61
3
) ( 7 753 - 49 )
( 1922 ( Mosiou ) - 54 197 2 - 1267
2 - 569 3 150 . 241


) ( prejudice moral .
) 3
150 1949 . ( 60
) - 62 ( 63
.

) ( equivalent
) ( conipensation
.
.
.

.
4
) ( 7 753 - 49 . 61
5
) ( 15 1873 - 457 - 1 - 73 13
1892 - 596 - 1 - 92 30 1908 - 217 - 1 - 1912
1910 - 177 - 1 - 1911 11 1928 - 181 3
1869 ) 213 - 2 - 69
( - 20 1888 90
) 25 - 2 ( .
6
) ( 4 1925 37 ) 265
( - 26
) 1935 15 332 ( 407 " :

" .

648

- 764 :
.
).(1

- 765 :
.
.

.

.
).(2




).(3

- "

) 61 . ( 6


-
.
1
) (
) ( profit cree
) . ( risque cree
.
2
) (

. . " "
" " )
7 . ( 761


" " "
" ) . 17 1938 18 475 . ( 1095
3
) (


. " :


.


" ) . 27 1937
38 8 - 175 18 72 . ( 150
.

649

.
.
- 766 :
. .



) ( 1 .

.
.

.


).(2

.



.
.
- 767 :

.
.


.
.
- 768 :

) . ( 3
).(4

- 769 :
.

.
.

1

) ( 23 1911 2 - 63
5 1929 41 - 438 25
1928 40 . 321
) ( 15 1926 17 42
. 53
) ( 4 1925 37 ) 265
(
) ( 26 1910 22 . 338

650

.
).(1


.
) ( equivalence des causes )
( canse etficiente

.
.


) . ( 2

).(3



) ( Absence de cause
1
) ( - 91 - 93 3 - 156 9
- 358 7 . 755
2
) ( 3 156 . 251
3
) (
.
)
2 1948 411 - 299
2 1949 - 1269 . ( 706
) 11 1889 ( 393 - 1 - 1889



.

.


.

.

.

.


) . ( 924

) ) . ( 142
383 .
536 . ( .

651

- 770 :
.
).(1

" "
.
" " .
:
)(2
- 771 : " "
.
.
" " ) . ( enrichissement
)
).(3
( Bonnecase

.
- 772 :
. ) ) ( compensation
"
" .
) ( Maury ) ( equivalent
).(4
) ( droit moral
) ( Rouast
) . ( contre - partie " " " " .
).(5
" "
" " ) ( contre - prestation
).(6

).(7

1
2
3
4

) ( 24 1928 40 . 315
) ( . 147
) ( 3 180 . 181
) ( " " ) Essai sur le role de la notion
( . d quivalence en dr civ . fr 3 . 352

) ( 1922 60 -
7 . 758
) ( 3 161 .
) ( " "
1947 - 181 ) 185 ( .
.
. ) actes d
( attribntion patrimoniale ) ( cause solvendi
) ( couso credendi ) ( cause donandi

. ) ( acte abstrait
.
" " " " .

652

:
- 773 :
.
)

.(1


.
. :
.


.

. )
( ) (
) (
) ( ) .
- 147 . ( 179

" :
. .
) ( ) ( ziveck
. )
( Rechtsgrund .
.
-
- .

" "
. :
.

.

.



.
" ) 182
- 183 - 192 . ( 1961
) ( ) " : (


" )
2 . ( 441

653

) ( 1 ) ( 2
) ( 3 " " .
.
- 774 :
) . ( 4 .

)(5

) . ( 658

) 688 ( 2
) ( 6


) . ( 7
1

4
5

) ( - 387 - 538 )
( 1949 - 102 - 104 ) . 9 - 3381
8 . ( 1944 " " )
- ( 189 - 185 2 - 188 . 190
) ( 15 - 2849 2 - 1270 2
) - 413 ( - 2 - 572 ) ( Vergniaud
1916 - 216 ) ( Budisthteano 1920 106
) ( Mosiou . 236) ( 9 1853 - 251 - 1 - 53 18
1898 - 105 - 1 - 99 12 1923 - 64 - 1 - 23 12
1924 - 129 - 1 - 1924 11 1931 - 129 - 1 - 1931 28
1939 - 1 - 1 - 1940 . 21 1944 1944
- 58 17 1944 71 - 2 - 1944

.
) ( 6 1926 16 255 . 256
) ( 15 1926 17 42 - 53 26
1929 42 ) 53 105 ( .
) ( 658 "

.
" .
.
) (


.

)
25 1922 34 . ( 258

654


) . ( 1

) ( 2
).(3


.




.

)(4
) ( ) (

1
) ( . 388 21
1903 . 181 - 1 - 1904
2
) ( 7 1928 40 . 415
3
) ( "

.





" ) 22 1932 1 84 . ( 157
"

.



" ) 16
1944 4 157 . ( 439


.
.


4
) (


) 2
413 - 300 - 301 - 537 7
. ( 759

655


).(1


.

) ( ) ( ) . ( 2




).(3

- 775 :

.
.
.
.


1
) (
.

. )
248 ( " :
" .
" :

.
.

.
1000 800
900 " )
2 - ( 442
.
" : : 248
" ) . 2
443 ( . .
22
1901 13 ) 327
.
- - -
. ( .
2
) ( 19 1929 42 . 122
3
) ( 1901 13 . 268
19 1903 15 . 157

656

) . ( 1


) . ( 2


) . ( 3


).(4

1
2

) ( 26 1917 7 . 142
) ( )
13 1931 43 - 148 1931 44 . ( 27
) ( 21 1923 - 48 - 1 - 1924
1944 . 181
) ( 12 1923 - 129 - 1 - 1924


) 11
393 - 1 - 1889
( -



) 5 1905 1908
- ( 129 - 2
)
3 1869 . 213 - 2 - 69
- 11 1812
1813 - 650 19 1852 - 2 - 53
. ( 198 ) 1949 . ( 109


.
- -
.
.

.
" :
.
.
.

" )
14 1945 4 265 . ( 722

657




- 776 :

.
.
.

.
.
.
.

.

179
) . ( 1
.
.


- 1
- 777 :

"


:
. .
.

) 31
1931 43 . ( 148
.
1
) ( :

.
) 142 (
248 )
2343 ( .

. ) ( 142 " "
" .
) 2 . ( 442

658

) . " ( 1

. .
. .
.
"
" ) . ( 2 ) ( action subsidiaire
.
12 ( 3 ) 1914
).(4

- 778 :
.
) ( Bartin
) ( 5 )R
( ouast ) . ( 6
) ( Almosnino ) . ( 7
1
2
3

) ( 15 1892 . 596 - 1 - 92
) ( - 246 . 247 .
) ( 12 1914 - 41 - 1 - 1998
2 1915 ) 102 - 1 - 1920

1950
- 335 . ( 336
) ( 4 - ( 16 ) 2849 2 - 1276 2
- 574 3 - 287 12 1923 - 129 - 1 - 1924
1934 1934 - 587 11 1940
1141 . 121 - 1 - 1941
) ( 9 . 355
( 1:
( 2 .

( 3 .
.
) ( " " ) 1922 35 ( .
) (

.
.
) . (


.
) ( . " 1931
( 1 ( 2 .
( 3 .
( 4 . 5 .
( )
( .

659


) . ( 1

) ( 2 .
) ( Maravent ) ( 3 "
"
.
.


.

. ) (


-
.


. .

) 378 (
.
) 425 (

.

.

.


) 12 1889 : 393 1 89 ( Arrazat
.

) 11
1902 : 453 1 1903 ( Rolland
21
1898 .
) 12 1923
: 129 1 24 ( Marty
.

.


.
)

660

.
.

" "
.


.
- 2
- 779 :
) . ( 1
:
" "
:
" .
.
.

.
.

.

" .
" .

.
1

2
3
1

157 158 . ( 173


) ( 1950 336
) ( .
) ( .
) ( 1949 129 . 131
) ( 9 1929 41 345 13 1931 43
148 1931 44 37 6 1931
12 ) 1190 ( . 2 190 191
705 523 ) 389
(
. .

925
. 925

.
. .

661



" " .

" .
"
.


.

. " ( 1 ) . . . .
" "
) . ( 2
" "
" " " :
. . .
.
.
)

(
" ) . ( 3
) ( Maravent
" "
) . ( 4


) . ( 5
1
2

4
5

) ( 390 . 391
) ( " "

) ( : ) 9 52 196
. 7
) ( ) ( Maravent 1949 124 . 145
) ( ) 533 ( 389
.
22 ) 1932 3 ( 68 "

" )
127 . ( 2
. .

.

662

780 :


.
.

. .
. .


.


.



. " "
.



) . ( 1

.
.
1
) ( ) 390 ( 391 ( 1 ) :
( 2 ) .


.
.

) ( Contrefacon
.

.


.
.

. " "

. .
.
. .
.

663



.

.



) . ( 1




" " " "
.
) : (

.
) . ( "
" " " " "
" "
. " " " "
.

.

.
.
)
8 1899 290 1 1900
5 1919 31 186 1901 13 . ( 286
1
) ( ) ( Naquet

) 12 1914 ( 41 1 1918
.
.
) 658
1 2 (


.

) (
) 378 (

.

664

) . ( 1


) . ( 2
.
.


.
.

.
.
. : 184 ) / 148
290 ( "

. " .
.

.


.
1
) (
) ( .


21
1898 )
151 152 1949 141 142
6 1931 12 790
13 1931 43 148 1931 44 37
( .


)
152 154 . ( 140
) ) ( Deschalettes 13
1912 : ( 433 1 13
.


.
.

.

665



.

) . ( 1


781 : 179
. .

.
)(2
782 : .
) ( 3

) 138 14
144 . ( 150
2
) ( ) 3 1869 ( 213 2 69
) . ( 157
. 109


) ( .


.
1
) ( " "
:

.
2
) ( 20 340 362 4 ( 26 ) 2849
7 50 2 ( 1 ) 280 11
1906 132 2 1906 27 1928 1930
73 2 4 1923 153 2 1923 3
. 281
3
) ( 2 299 2 190 387 288
75 . 83 535 541 . 549

.


) 28 1931 43 417
13 1895 7 122 12
1925 15 199 313 26
1935 18 50 . ( 195

666

. " " ) ( 1 " :


.

.
.

" .

) : ( 2
) ( 1

.
) ( 2
.
.
) ( 3
.
)(3
) ( 4 .
783 :
.

.

. .
.
.
.
1
) ( 387 . 388
2
) (
) 1949 75 . ( 83
3
) ( . :
" " 1

" " 2
) . ( 75
" " 3 9 1 :


. (
.
. 9

.
.

667

.
. .
.

.

!



.
784 :
:
) (
.
.


!

) . ( 1 .


.

.
) ( 2
.
.

.

.
) ( 3
.
.
.
) ( 4
.

.
1

) ( 3 170 . 281

668

.

) . ( 1
) ( 2 ) ( 3
) . ( 4
.

1
) ( )
( ) 127 142 182
400 ( .

.
2
) (
) ( 82
" : 1041

" .
3
) ( 2343 " :

" .
4
) ( :
- 1
.

.
.

!
- 2

.
.

- 3
. ( 1 ) :
.
) : (

.
.


) . (
)
(

669

. .
) . ( 1
***

. .

) ( 2


.

.
:
.


785 :
.
. .
.
) . (


.
. ) : (

.
) 77 7 50 3
) . ( 171 ( .

.
) 184 209 / 148
1377 ( ) . (

.
540 394
.
1
) (

.
15 1949
.
2
) ( 90 . 91

670

( 1 : ( 2 ( 3 . ( 4 .
.
1
:
786 :
. .

.
.
.
.
.
.
787 : .

.

.
788 :
. .
.
) . ( 1
- 4 :
789 : .
. .

.
) ( 2 .
.
.

1
2

) ( ) 192 ( 3 .
) (

.

.

) ( 1929 41 . ( 345

671


.
- 790 :
179 "
. " . . .
" :
). "(1
.

.


.

) ( fait juridique
.
.
) . ( 2
791 :
. .
: .
.
) . ( 3

1
) ( 2 . 441
2
) ( 10 1919 31 . 333


.
) (
1935 47 . ( 299
3
) ( ) 7
1882 8 ( 24
) 13 1902 14 . ( 185
) 25 1900 12 ( 217
) 157 328
4 1859 . ( 377 1 59

. ) 279 ( "
" .

) 192 ( 3 .
) . ( 158

672

2
) (
:
792
.
.
.



) . ( 1
:
793 : :

.

.
794 :
. .

:
180 "

) (
. :
"



65


) 24 1938 2 100 . ( 297
" :

" ) 26 1940 3 86 . ( 294

673

)2


(" .
" :

.
. ) . " ( 1

.
.

.
:
) ( 1 .

.
.
.
) ( 2 .
. .




.
) . ( 2
3
:
795 .
) . ( 3
2

) ( : 249 " :
" . . . " " .
.
" " .
) 2 444 . ( 445
) ( 2 . 444 67
.
) (


) . ( 323
) ( 7 1928 40 . 407

674

.

.

.
.
.
.
) . ( 1
- :
796
.

.


) . ( 2

.
- 4
- :
797 :
. .
.

.
:
.
798 :
.


.

.
799 :
.
.
1

) ( 1949 316
. 317
.
) ( . 316

675

.



.
800 :
.
.

.

.
:
- 801 :

. .
.
.
:
) ( 1

. .
.
) ( 2

. ) ( 1 218
) . ( 2
) ( 3
.

.
.
) ( 4

1

) ( ) ( 710 ) ( 195
.
) ( ) . ( 220
.
. ) ( 226
) ( 228
) . ( 226
. 313

676

. .
.
802 :
.

.
) 385 . ( 2
) ( 1085
.


803 : 179
"
" .
" :
. :
" ) . ( 1
. .
.

.

.



) . ( 2
1
) ( 2 . 442
2
) (
.

-
) 924 ( 925 ) 980 ( )
.

) ( )
( . .
) (
) (
) (
. .


677

( 1 ) : ( 2 ) . ( 3 ) .
.
1
804 :

.

.

.
( 1 ) :
( 2 ) . .
:
805
.
- 806

) - ( 1
:

).(2
- 807 :

.

) . ( 3
.
- 808 :

1
2

.
.
.
.
) ( 314 . 150

) (
)
315 . ( 316
) ( 9 1929 41 345
6 1917 7 . 90

678

. ) ( 1
) . ( 3

)(2

:
809 :
) ( 4 ) . ( 5

. .
) . ( 6
810 : .

.
.
.
.
.
.
.
.

811 :
.

) . ( 7
.
1
2
3

4
5

) ( 24 1928 40 . 315
) ( 9 1929 41 . 345
) ( 19 1915 5 156
) 13 1895 7 ( 122
) 6 1917
7 90 . ( 265
) ( 9 1912 24 . 338
) ( 21 1900 12 170


.
) (
.
) (

.

) 12 1925
15 199 . ( 317

679

2

812 .

.
.

:
.

.

.

.


. .

813 .
.
.

.


.
.

. .

:


. .

.
.
.
.
.

680

3
- 814 : .
.
.
.
- 815 :


. 246
.

-
816 :
.




. .

.
) . ( 1


.
.
.

)*(

) ( Paiement de lindu
817
. .


818 : 181 :
1

) ( 30 1929 30 1 / 140
340 ( 535 . 989 12 1938
50 . 233

681

" - 1 " .
" - 2
" .
182 :
" - 1
.
- 2
.
) . " ( 1
206 / 145
:

" " .
( 1 ) :
) ( 2 .
.


1
819 : ( 1 ) : ( 2 ) .
.
- : :
820 :
. ( 1 ) : )
1
) ( : 181 250
186
" " " " . 186
" " " "
. 181
) . 2 446 . ( 447
: 182 251
187 " " "
187
" " 182
) . 2 8 44
. ( 450
) 183 ( .
" :


.
) " . . 2 . ( 439

682

( 2 ) ( 3
.

( 1 ) 821 :

.


) . ( 1
.

) . ( 2
.
)(3


) ( obligation civile ) obligation
( naturelle ) 199 . ( 2
( 2 ) 822 :
. 182 "
) . " ( 4

.
.

1
) (
.

. ) 7 1882
8 24 17 1924 36 . ( 319

)
7 1917 26 ( 330
) 11 1943 24
81 . ( 208
2
) (
) 7
1945 57 . ( 75
3
) ( . . . " :
:

" ) 2 . ( 449


.
.
4
) ( . . . . " : )
( )
145 . ( 1
) 1434 694 2
389 ( ) 2 2 . ( 449

683


.
. 183 "

" .
.
( 3 ) 823 :

.
) ( 1
.

.
:
824 :

) ( dation en paiement
) ( reconnaissance de dette ) ( 2
.

) . ( 3
1

) ( 11 1935 1 246
. 674

) (

.
) (
" :
) (

.




" ) . 16
1950 91 ( .
) ( " :
:

. 74 / 79

.

684

825 :
) ( 1
.

.
) . ( 2
.
.

) 250 181 (

. ) " . . .
2 . ( 449
1
) ( .
.
) 23
1930 42 . ( 226
) 11 1930 42
. ( 557


) 12 1949
61 . ( 122
2
) (
) 13 1902 14 132 17
1924 36 . ( 319
.

) 17 1924 36
. ( 319

) 22 1921 11 196 . ( 273
.

)
31 1896 ( ( 79



) 12 1938 50 233
( 1937 49 . ( 139

.

) 9 1895 7 266 20
1895 7 351 31 1896 ( 79 26 1913
26 50 28 1918 30 253 17 1924 36
. ( 319

685

.

.
) . ( 210
.

) . ( 1

. :
) ( :

) . ( 2
) ( .


) . ( 3


.
1
) (



.


) 227 1
739 2 ( .
2
) (
. 325
" :
" .
3
) (



) 19 1923 35 357 10
1879 4 252 20 1898 11
74 3 1913 26 73 10 1927 39 452
17 1930 42 . ( 569
"


" ) 30 1939 3 7 . ( 16

.
)

686



.
- 2 .
826


. ( 1 ) :
( 2 ) . .
)(1

: :
827
.
.

.


.
- : :
828
.
:

.

.
) . ( 2
13 1949 61 . ( 122
1
) (

) 21 1939
52 68 7 1908 20 . ( 202
" :
) ( .
1901

. :
.
.

:
" ) . 2 449 . ( 450
2
) (
:

687

:
.

.

.
.
:

.
.

) . ( 1

.

) . ( 2
) . ( 3

. ,

. .
1
) ( 15 1841 168 2 1824
28 1855 136 2 1856 2
1883 . 17 2 1884
2
) ( 1377 17 31 306
2 1237 3 . 95
3
) ( 23 1899 12 28 23 1915 27
) 430 .
( . 26
1929 41 . 258


) 17
1920 32 . ( 157
) 22
1930 42 . ( 513

) 26 1940 53 . ( 51
28 1919 ( 133 230


) 21 1908
13 28 319 1918 30 254 1931 44 9 37
1937 49 ( 139 ) 13 1930 42 495
12 1949 61 . ( 122

688

. .
.


- 829 :
.
.

.
.
) ( acte juridique .
. .
.
) . ( 1
.
.
. .
.
.


.

: .
. ) . ( 2
.
. ) ( 186
.

) ( " :
.
.
.
.
" )
2 . ( 448
) ( " :
. .
.
.
.
" ) 2 . ( 459

689

- 830 :

.

.
.

. ) . ( 1


- 831 :
.

.


- 1 :
- 832 .
) ( 2 .

.
. .
.
.
.
.
.

).(3
.
1

2
3

) ( )
2 . ( 459
.
.
.
.
.
.


.
) ( 7 1935 47 . 149
) (
.


690

- :
- 833 .

.

)(1



- 834 : 185 :
" - 1 " .
" - 2

" .
" - 3
) . " ( 2
.
.
.
- 1
- 835
.


.
.

. .
:
- 836 - -
.
)(3

.
) . 3 99
2 . ( 1244) (
. .
) ( " :
" ) 207 / 146 ( .
. : 254
.
190 .
. 190 ) . 185
2 - 457 . ( 461

691

.
.
).(1

- :

- 837 -

.
.

) . ( 2 .

. ) - 978
. ( 979 ) . ( 982 - 980 )
. ( 984 - 983
: .

.
255 -
" " .
.
.
.
3
) ( 205

.


. 1893



) 2 . ( 1243
1
) ( " :
.
"
) 2 . ( 460
) %4
% 5 ( )
( 226

4 1889 1 10 - 147 1927 39 - 452


13 1929 20 132 - 127
Ex - paiement 166 . 688
2
) ( 2 . 409

692

.
.
- 838 :
.
185 978
- 1 " : - 2

693

) . " ( 1
).(2


980 - 1 " :
" .
" - 2 . " 924 . 925
" - 3

" .
1

) (
) (

. " :
145 146 ) 181 185 (

.
.






. 181 ) 145 (
) droit d usufruit
.
" ) 23 1935 1 268
. ( 793


" :
145 ) 181 (
) " .
147 ) 201 (
" ) 13 1946 94 . ( 191
"

.



" ) 11 1937
6 . ( 126
.
.
30 1929 30 / 140
4 - 340 13 1932 13 283 . 546
10 1906 8 . 19

694

. -
-
) ( 1
) . ( 925

)

.(2

- 839 :
2

) ( .
" :
.

" ) 19
1931 1 4 . ( 13 " :
.

.
) (

" ) 28 1943 4 20 . ( 46

.
" :

" ) 9 1922 3 2 / 11 - ( 27
16 1902 18 - 179 4 1 / 71
- 165 21 1911 12 70 - 130 1914
2 79 - 83 23 1922 24 43 - 70
2 81 - 258 24 1927 8 1 / 477 - 784
10 1927 8 2 / 131 : 178

25 1894 9 - 189
30 1913 29 132 9
1915 31 . 278 "


" ) 4 1933 3
419 . ( 514

.
"



" ) 24 1927 8 3 / 477
- 784 29 1927 29 1 / 37 - ( 79
"

695


256 - " :


" . 983
" - 1

.
- 2
" .

.



.
" 25 1931 33 119
. ( 228 9 1934 15 2 / 276 . 563
"





" ) 12 1939 20 80 . ( 215
23 1931 12 255 - 518 6 1939
20 487 . 1156

. 12 ) 1928 8
553 ( 915 "



" . 23 ) 1939 20
226 ( 636 "


" .
) 185 ( 3
.
) 26 1928 9 4 / 424 ( 672

1
) (
. .
2
) (
. 982 "
.
.
" .

696

256
983
.
-

.
) . ( 1
.
- 840 :
257
- :
" - 1
.
- 2
" .
.


).(2


.
.

-
.
.

.
.
257
248
"

" .
.
.
1

) ( "



" ) 30
1929 30 3 / 140 - 340 9 535 . ( 989
) ( "



" ) 29
1927 29 2 / 37 . ( 79
28 1927 39 . 416

697



).(1

- 2
- 841

.
- 1 :
- 842 .

. .
" : 185

) . " ( 2
- :
- 843 :
) 255
( .
) . ( 3
979 "


).(4

1

) (
.
) ( " :

.
.
.

" ) 2 . ( 460 3 1898 10
- 127 31 1903 16 - 63 28 1942 54 . 211

"
" ) 9
1940 3 58 . ( 192

) 29 1948 61 : 41
( .
3
) ( 27 1945 57 . 113
4
) ( "

" ) 3 1903 4 84 . ( 191 "


" ) 5 1913 1 322
. ( 181 "

698

) 980 ( .

) 980 2 . ( 924

).(1
) 980 ( 3
- 844 :


) 256 ( . 984
:

"
" .


).(2


.
- 845 :
258
:
" - 1


.
- 1
" .

. .

)(3

. .


" ) 18
1929 9 315 . ( 520
) (
) . ( 928
) (
) 207
.(3
) (

.

699


.
).(1

- 3
- 846 :
( 1 ) :
).(2
) ( 2
( 1 ) - 847 :
183 :

" - 1

.
1

) ( -
" :
.


.
.


.
.

.
.

. ) ( 1

.

.
.

)
248
( .

.

.

) ( .

.

)
( " ) 2 - 458 . ( 459
) (
. )
. ( 338

700

- 2
.
) . ( 1
. .


.

.

- .
.

:
. .

) . ( 2

) " ( 3
"
.
).(4

1

) ( : 252
"
" .
188 .
. 188

.
186



.
" " " "
"
" .

. " "
) . 183
2 - 451 . ( 454

" :
.
.

" ) . 2 - 451 . ( 452
2
) ( 2 . 452
3
) ( 2 . 452
4
) (
) - 402 396 - 1
1186 2 93 ( 144
.

701

( 2 ) - 848 :
186 " :
).(1



.

.

) . ( 2

.

.


) . ( 3

.

)

.(4

2
3

15 1949
15 1949 15 1949

15 . 1494


. 15 1949
15 1949 .
) ( " 259 " :

. " 255
191
" :
" . . 191
. 186 .
) 2 - 461 . ( 462
) ( 28 1942 54 . 180
) ( ) . 2
. ( 1254
) ( .

) 2 ( 1255
7 1909 25 - 68 5 1931
11 534 - 1052

.

702



- 849 :
.
:
) . ( 184
) . ( 187
- 1

- 850 :
184 "

.
).(1


.
209 / 148 "
.
" .

).(2
:
" :
.
.

) ( 256 ) . ( 258

.
.

. ) " 251
2 461 . ( 462


) 27 1928 9 48
. ( 72
) 16 1889 1 - 150 1899 11
. ( 266

) . ( 613
1
) ( : 253 .
. 189 .
. 184 )
2 - 455 . ( 456
2
) ( " "
. "

703

- 851 :


.


.
.
.
- 852 :

.

).(1

- 853 :
.

. " :
.
.

.
) . " ( 2
:

.

.

.
.
) 23 1899 12 . ( 27
" " "
209
" ) 15 1932 45 . ( 72
) ( " :

.


.

. ) (
" "
" ) 2 . ( 455
) ( 2 . 455

704



.
.

.
- 2
- 854 : 187 "
.
)(1

".

- .
- 855 :
:
) ( 1 .

.
.

.
) ( 2 .
.
, .


.
).(2

1

) ( : 260 .
192 .
. 192 "
" . 187 .
) 2 - 463 . ( 464 " "

.
) (
.
) (
.
:


.

" ) 23

705


)(1

) ( gestionv daffaires
- 856 .


- 857 : 188 :
"
) . " ( 2
189 :

"

) . " ( 3
190 :
)(4
" " .

205 / 144 :

1939 2 174 . ( 532


) ( : ) ( gestion d affaires -

- -
- -
- - ) ( goublet - 1904
) ( vizioz - 1912 ) ( guillot - 1928
) ( msiuitte ) ( caen - 1930 ) ( picard
1921 419 1922 5 .
) ( : 261 .
" " " " 193 .
. 193

. 188
) 2 - 465 . ( 466
) ( : 262 "


" .
194 " :


" . . 194
" " "
" . . 189
) . 2 - 467 . ( 469
) ( : 264 .
196 . . 196
. 190
) 2 - 470 . ( 472

706

"

" .


) . ( 1
).(2

- 858 :
).(3

) ( 1 . .
) ( 2 .
.

) ( 3 . .
.
.


- 859 .


.
- 1
- 1
- 860 :


).(4


1

) ( . 2 259
- 4 2 - 140 - 141 - 403 - 404
410 - 566 - 960
2 423 .
) ( " :
) (
.
.

.

" ) . 2 . ( 470
" : .

.

" ) .
2 . ( 440
) ( 25
) 1926 7 339 . ( 478
) (
.
) 9 1941 21 340 . ( 787

707


).(1

.
)

( 2
) . ( 3
) . ( 4
.
- 861 :

:

) ( 1

. .
) ( 2
. .
) ( 3

).(5

) ( 4
.
.
- :
- 862
:
1

3
4

) (

) 21 1942 163
. ( 458

) ( : 2 1896
11 - 142 8 1893 6 - 91 10
1902 14 - 284 20 1910 22 101
18 1914 4 128 . 317

.
.
.
) 14 1911 12
. ( 1 / 68
) ( 15 1880 5 . 99
) ( .


.

) 12 1916 28 . ( 252
10 1929 12 88 . 158
) ( 2 1223
) 20 1910 . ( 337 - 1 - 1912

708


) . ( 1
.



.
- 863 :

.

.



).(2




.

.
- 864 :




).(3


).(4

1
2

) ( 2 - 151 . 152
) (

) 17 1930 43
. ( 91
) (


) 25 1900 12 . ( 217



) 23 1927 39 . ( 574


) 18 1888 13 . ( 184
) ( "




.

709

- 2
865 :

" )
(
).(1

.



) . ( 2

. .
.

.
- 866 " " :
" .
" "
.
. :





.
.
-
.
" "
.
).(3

1
2


" ) 5 1901 18 . ( 109
) ( 2 . 471
) (
) 29 1900 13 - ( 27
) 17
1915 5 140 - ( 355 23
1911 23 . 333
) ( 5 1878
3 - 279 31 1938 50 - 338 27 1947
59 . 169 2 . 1216

710


.

. .
.


- 867 . .

.
.
- 1
- 868 .

. ) . ( 1
.
. .
.
.


).(2

195 "
" .
) ( .

.
) ( "



"
" ) 27
1937 38 8 - 175 18 72 . ( 150
"

" ) 23
1934 16 233 . ( 535
) 22 1935 47
. ( 327


) 23
1932 44 ( 195
27 1945 57 113
6 917 7 90 . 265
25 1919 - 223 - 1 - 1923 1 - 1921
) 12 - " " 1950 - 427

711

- 869 :

" 189


" .
.


.

) . ( 1
" :



) " ( 2
- 2
- 870 :

. .

.




. 263 ) " : ( 3
" .

" : -


) . " ( 4

2
3

- 429 14 1931
1932 - 98 : 2 - 1375 2 - 1213
7 - 727 4 - 2792 6 441 295
. ( 296) (
) 23 1949 61 . ( 59

) 31 1938 50 . ( 338
) ( 2 . 471
) ( "

" ) . 2 . ( 468
) ( 2 . 471 22
1894 6 - 891 2 1903 15 . 227

712

- 871
:

) . ( 1
.
" : ) (

.
.
) 686
).(2
955 / 1191 153 "


- 872
.
.
.
- 1
- 873 :
" : -
.
677
. 1035
)
( .

) . " ( 3

.

.
.
1
) ( 3 1916 6 121 . 375
2
) ( 2 - 471 . 472
3
) ( 2 . 472


.

.
.
.

.

713




- 874 :




. .
" : ) . " ( 1
- 875 :

.
) . ( 2


. 190 " :
" .
) . ( 3
.


) . ( 4
" :

. ) 1194
958 / 154 (

) 6 120 ( .

) . " ( 5

) ( 6
.
.
1
2

) ( 2 . 470
) ( 28 1930 42 . 537

.
) (


) 2 1224 . ( 422
) (
: )
2 1224 . ( 421
) ( 2 . 471
.
) ( 23 1911 23 - 333 21 1927 40
- 92 20 1973 49 - 234 27 1947 59 . 169

714

263
" :

) . " ( 1
.
.
" : ) (
) . " ( 2
:
) ( 1 ) ( 2
.


- 876 :
.
.


- 877 : :
- 1 .
- 2 .
- 3 .
- 4 .
1

) ( 263
. - 1 " :
- 2 .
.


"
. . 195

. .

.
.

.


.

.
)
2 467 1 - 470 . ( 471
2
) ( 2 . 470

715


) . ( 1
.


.

.
) :
( ) (

.

. 1 -
:
- 878 191 " :
) . " ( 2
.

.

-

.



. -



.
1

) ( " :
" ) 2
. ( 473
)
170 . ( 7


.
.
.

) - 29 . ( 30
) ( : 265 .
197 .
. 197
) 191 2 - 473 . ( 474

716


.

.
. - :
- 879


.
191 " ) (
) . " ( 1 ) ( 2
" :
.
.
" .

.
. - :
- 880 : 192 :
" - 1 .

.
" .
" - 2

" .
).(3
" - 3 "
1
2

) ( 878 .
) ( 2 . 473
) ( : 266

- 1
.
- 2
.
- 3
. " .
198 - 1 " :

.
.
- 2
.
- 3 " - .
- 198
198 "

717

) . ( 1 ( 1 ) :
) ( 2 ( 3 ) .
.
- 881 :
.
).(2

)
704 . ( 2
) . ( 3 .
" .
" :

" .
.

. " :
" . 198 :
- 1 .
.
- 2 " " .
198

" : "
"
"
" " "
.
" . - 192
) 2 - 474 . ( 478
1
) ( 63 1372
1374 1890 106
681 420 .
210 / 149
" )
( " .




.
2
) (
.
.
3
) ( ) ( 266
.
"
" .

718


.
.
.
.


) . ( 1
.




).(2



.

.


.
- 882 :

)(4
) : ( 3

.



)
(
) (
) . ( 5
192 " :
1

) ( " :

.
) 420 68
156 945 / 1181
( " ) . 2 . ( 475
) ( " : )
(
" ) .
2 . ( 478
) ( 266 " :
"
. .
" "
.
) ( .

719

.(1

-

) ( 2
) ( 3
.
- 883 :


)
210 / 149 ( . 192 " :
" .
).(4

.
).(5



. - :

2
3
4

) ( .
. .
15 1949
15 . 1949
) . ( effet immediat
15 1949 .
) ( " :
" ) 2 . ( 476
) ( 708 .
) ( 662 .
) ( " :
.

" ) 2 . ( 476
707 .
) ( "
" )
2 - ( 477
. 15 1949
15 1949
) . ( effet immediat

720

- 884 : 193 " :


" ) . ( 1
706 :
" - 1 "
" - 2
" .
- 885 : :
- 1
.
.
. ) 4
( .
.
- 2
.
.
.

.
- 3
. .
- 2
)
(
- 1 :
- 886 :



.



.



.
1

) ( : 267 .
199 . 199
193
) . 2 . ( 479

" :

" ) 2 . ( 479

721

- 887
:

-




. .
. - -
.
.

.
-
.

.
196 " :

) ( 1


.
1

) ( : 270 .
203 .
. 196
) 2 486 . ( 488
" : -
- "
. 61
"

" .
.

.


" ) 2 486 . ( 487


.


.

- -
)
409 - 405 - 562
167 7
377 2 - 158 - 159 2 301 - 46
7 - 729 6 - 293 4 - 2799
2 - 721 3 - 29 2 . ( 1218

722

:

. -
-
.


.

.
- :
- 888 : 194 :

" - 1 717
. " 2

" - 2
). "(1
717 2 :
"

" .
: .
- 889 "

.

1

) ( : 268 :

" - 1
996 - 203 "

:
" - 1 . 794
" - 2 " .
200 -
" " 2 748 - 749
- 200
717 748 . 194
) 2 480 . ( 481
" :
.

.
" ) .
2 . ( 480

723


. .
.
.
- 890 : . )
( 714
) 717 . ( 1
.


.


. .

.

.
- :
- 891 197 "

).(1
"


.
:
. .
.

.


.


- 892 : 195 "

.
1

) ( : 271 " "


. 203
" " . 197
) 2 488 . ( 489
" " .

724



).(1
. "
:
- 1 .

- 2 .

- 3

.
- 4 .
. -
- .

".

- .
.

.
.
1

) ( 269

" - 1



.
- 2 "
" " " " 201
- 201 "

. 198 " " " "
" " " " " " " " .
. "
" " . " :

.

.
" .
" " " :
" " "
"
198
. " 195
) . 2 482
. ( 485

725

)
( ) (

.

. 1 - :
- 893
.

.

.
.
).(1

- - :
- 894
. .
.

) 4 (
.
.
.

)(2

1
) ( " :

. :

" .
2 . ( 483

" :
.
.

" . 17 1888
. ( 224 ) 13


1949 30 . ( 31
2
) ( " :

.
"

726

. :
- 895 : "
" .
.


.
) ( 1 .
) 4 (

) . ( 2

).(3


. 710 " :

" .
- 896 :
.
.


).(4

2 . ( 483 "
"
.
) (

12 1925 15 199 . ( 317
) (


6 1917 7 90 . ( 265
) (

You might also like