1

TM TT TI
Bn Tre l mt tnh cn ngho nhng c tim nng rt ln pht trin ngnh
da, c bit l nhu cu x da hin nay ang tng trn th tr ng th gii. Ch x da
c xut sang cc nc nh: n , Trung Quc, cc n c chu uTuy nhin
trong qu trnh thu mua cn nhiu bt cp, phi tri qua nhiu khu trung gian nn lm
gia tng chi ph, gim hiu qu xut khu do cn c cc gii php h tr qu trnh
ny nhm nng cao gi tr ca li x da xut khu.
Hin ti cha c nhiu ti nghin cu nhiu v ch x da, c bit l qu
trnh thu mua v sn xut ch x da Bn Tre v th nhm ti tp trung nghin cu
qu trnh ny, nh gi nhng u im v hn ch t a ra gii php h tr cho cc
i tng tham gia hot ng, tm hng nng cao hiu qu thu mua, xut khu cho
ch x da Bn Tre.

CHNG 1. C S L LUN V THU MUA

1.1

KHI NIM V THU MUA

Thu mua bao gm hng lot cc qu trnh, tip tc qu trnh sn xut: s ch,

bo qun, vn chuyn v ch bin sn phm. Qu trnh ny lm thay i hnh thc gi

tr s dng v lm tng gi tr trao i.

Vai tr
Trao i sn phm tin hnh di hnh thc mua bn sn phm l mi lin h
kinh t ch yu gia nhng ngi sn xut v tiu dng trong x hi.

Phn loi
Thu mua trc tip

Thu mua gin tip

Tu theo tnh cht phc tp ca hng ho, c th c mt hay nhiu ng i trung

gian lm cu ni cho vic trao i hng ho. S lng ngi trung gian cng nhiu th
gi c ca hng ho ngy cng tng thm, nh hng n kh nng cnh tranh ca
hng ho.

1.2 LIN H N CC THNH PHN TRONG CHUI THU MUA X

DA:
Theo nhng quan st t thc t, h thng tiu th da ti huyn M Cy Nam
ni ring v tnh Bn Tre ni chung cng tng t nh cc vng trng da khc, ngha
l ngi nng dn sau khi thu hoch s bn cho ngi thu mua. Ng i thu mua a
n c s ch bin hoc va thu mua ln hn v sau , l ng da ny mi n cc
cng ty sn xut hoc xut khu.
S THU MUA, XUT KHU CH X DA

1.2.1 Nh vn:
Nh vn l xut pht im quan trng trong qu trnh thu mua v sn xut ch
x da. a s ngi dn tnh Bn Tre u trng da nhng vic trng da cn manh

mn v h u trng theo kinh nghim l chnh, khng thng xuyn cp nht cc kin
thc ging cy trng, k thut chm sc, Trng da khng cn vn nhiu, ch cn c
hai hay ba cng t l c th trng da. C khong 20 ngy hay 1 thng n k thu
hoch th nh vn gi ngi n mua, b da ch i.
1.2.2 Thng li
Thng li l trung gian mua bn gia nh vn v cc ch va. Vai tr ca
thng li trong vic thu mua nng sn ni chung cng nh thu mua da ni ring l
rt quan trng, v vic trng da manh mn khng c quy hoch r rng nn thng li
l ngi quan trng gp phn ni kt u ra cho cy da.
H thu mua da t cc nh vn, tp trung da ti mt a im t vn
chuyn i bn cho cc ch va. Da tri c th ng li n tn cc nh v n b ri
vn chuyn v bng xe p, xe ci tin, xung hay ghe. Sau khi tp trung da tri t
cc nh vn, thng li c th dng ghe ch da tri n bn trc tip cho ch va,
hoc l ch n ch ch va lt v bn v cho ch va cn ht tri da lt v
x i cn go da, cm da v nc th vn chuyn i bn ni khc.
1.2.3 Va thu mua
C s ch bin c quy m nh, nm ngay ti a phng. Ch va thu mua da
tri hoc v da kh t thng li, cho v da vo my tc ch ri em ch ra phi
kh, sau gom li ng thnh tng kin bn cho cc cng ty xut khu. Cc cng ty
xut khu n tn va thu gom ch x da. Cc cng ty s ti ch v ng gi xut
khu hoc bn cho cc doanh nghip sn xut trong nc.
Cc va tc ch thng c mt my tc ch lm vic vi cng sut 1 n 2
tn mt ngy nu l ch kh, cn ch t th cng sut c khong 4 n 5 tn mt
ngy.

Cc va tc ch l ni gii quyt phn ln cng vic cho ng i dn y, mt

va thu mua da tc ch trung bnh c khong 20 n 25 nhn cng thc hin cc
cng on: lt v da, ng my, bc vc, phi ch,
1.2.4 Cng ty xut khu
L u mi tiu th sn phm, hin ti vic xut khu ch x da khng ch c
cc cng ty Vit Nam m c s tham gia ngy cng nhiu ca cc cng ty n c
ngoi nh Cng ty Ch bin Da Ph Hng (n v lin doanh gia Tp on
Silvermill - Sri Lanka v Cng ty Treximco- Bn Tre) c bit l cc cng ty Trung
Quc, i Loan cng gia tng s cnh tranh gay gt trong vic thu mua v xut khu
ch x da.

CHNG 2. PHN TCH THC TRNG HOT NG THU

MUA X DA HUYN M CY NAM TNH BN TRE

2.1

GII THIU CHUNG V CY DA

Trn th gii th c kh nhiu quc gia v vng lnh th c din tch trng da

tm c l Philippin, Malayisia, Sri Lanka, Vit Nam, Mexico, Ty Chu Phi, nhn
chung cy da ph bin khp cc vng nhit i. Vit Nam c hai a ph ng trng
nhiu da l: ng bng sng Cu Long (Bn Tre) v duyn hi min Trung ( nng
vo Phan Thit). Vit Nam c din tch trng da trn 200.000 ha th Bn Tre chim
40 ngn ha, v l vng trng da ln nht c nc.
Cy da c chu k khai thc kinh t ko di t 40 n 50 nm, d trng v thch
nghi vi iu kin sinh thi khc nhau. Hin ti n c ta c 2 nhm ging da chnh
ang trng vi cc c tnh khc nhau: nhm ging da cao (da ta, da du, da la,
da giy...) pht trin nhanh c th cao 18 n 20 m, ra tri mun, tri dng ly du v
ch bin cc sn phm c gi tr khc.
Gi tr sn phm t cy da:
* Than hot tnh: Ty mu, kh mi, lc cht lng, lc kh, lc vng, lc mu nhm gim
cht phng x. Gi tr xut khu: 1.000 USD/tn.
* Cm da no sy: dng ch bin thc phm, c hm lng cht bo cao, khng c
cha hm lng Cholesterol (cht gy chng bo ph v cc bnh v tim mch). Gi tr
xut khu: 1.000 USD/tn.
* X da: l nguyn liu sn xut cc loi nim ng, vt liu trang tr ni tht thn thin
vi mi trng, lm li ph xanh i trc, bo v cc cng trnh cng nghip

di bin bi bn, lu b phn hu trong mi trng nc nng, cch m, cch

nhit. Gi tr xut khu: 170 - 185 USD/tn.
Da l mt trong nhng mt hng c kim ngch xut khu ln nht ca n c ta
trong thng 4/2007 - chim 30,3% tng kim ngch xut khu tri cy ca c nc.
Da Vit Nam tp trung ch yu 3 ni: Bn tre, Tr Vinh v Bnh nh. Bn
Tre c bit n c din tch da ln nht Vit Nam, hin nay khong 40.000 ha. Sn
lng da cng cao nht nc (trn 300 triu tri/nm). Gi tr xut khu cc sn
phm da nm 2009 d kin t trn 66 triu USD trong tng s 170 triu USD gi tr
xut khu ca ton tnh.

2.2 MT S C IM V CY DA BN TRE
Vn da BSCL tp trung ch yu Bn Tre, Tr Vinh, Kin Giang, C Mau,
Vnh Long Trong , Bn Tre v Tr Vinh l ni pht trin mnh v din tch ln ch
bin xut khu. Ti cc huyn M Cy, Bnh i, Ging Trm (Bn Tre); Cng Long,
Cu K (Tr Vinh). Trung bnh mi vn da (4.000m2) mi thng cho thu hoch
khong 7-8 trm tri (mi trm bng 120 tri). Gi da bn ti v n hin nay l
320.000/ trm da vo ma nng (ma ma gi c st i cht).
V ging, theo kho st da trng ti Bn Tre chia thnh 2 nhm chnh: ging
da cao v ging da ln; da cao c 3 ging chnh: da ta chim 35% tng din tch
da ca tnh, da du chim 4% din tch vn da ca tnh, da la chim 2% din
tch vn da ca tnh; da ln chim trn 10% din tch trng da ca tnh gm cc
ging da: da xim, da tam quan, da o Mt trng khong 150-180 cy/ha vi
ging da cao v 200-220 cy i vi ging da ln. Trong khu chn ging, qua kho
st thc t 500 h trng da trong tnh cho thy: 89% nng dn chn ging t v n
nh; mua ging t vn khc chim 10%; mua ging t cc trung tm ging chim
di 1%. . Hin ti, a s din tch da BSCL trng t pht qu lu, ging c nn

nng sut thp. Bnh qun mi cy ch cho 30- 35 tri/nm, ni trng cng ch t 38 40 tri/cy/nm. Nu c u t tt c th t 70 tri/cy/nm. Vin Nghin cu du
thc vt va lai to thnh cng 2 ging da lai JVA 1 v JVA 2 cho nng sut cao, tri
ln, hm lng du tng hn ging a phng khong 65%.
V doanh thu, da trng chuyn canh t li nhun bnh qun t 8,5-11,6 triu
ng/ha/nm; nu da c trng xen vi cc loi cy n tri khc nh : mng ct,
bi, chanh, cam snh th hiu qu s rt cao, doanh thu t bnh qun t 26,5-51
triu/ha/nm, li nhun bnh qun t 17-41 triu/ha/nm. Hin trn ton tnh Bn Tre
c trn 30% vn da p dng m hnh thm canh tng hp theo 2 vng ngt v vng
l; vng ngt c m hnh: da kt hp trng cy c sn v nui thy sn, da kt hp
trng ca cao v nui thy sn, da kt hp trng du; vng l c cc m hnh: da kt
hp cy c mi, da kt hp trng c nui b

2.3 PHN TCH THC TRNG HOT NG THU MUA X DA

HUYN M CY NAM TNH BN TRE:
2.3.1 Ch x da huyn M Cy Nam tnh Bn Tre v trin vng pht
trin:
Huyn M Cy hin c 200 c s sn xut ch x da, tp trung cc x a
Phc Hi, An Thnh, Khnh Thnh Tn v Thnh Thi B, hng nm sn xut khong
30.1 tn ch ti, to ra gi tr xut khu hn 60 t ng, bng 15% tng gi tr sn xut ngnh
cng nghip ca huyn.
Lng ngh sn xut ch x da huyn M Cy thu ht hn 4.000 lao ng
trc tip v khong 16.000 lao ng gin tip tham gia cc cng on nh quay ch ri,
ko ch, dt thm ch x da, an t cc sn phm th cng m ngh ch x da .v.v.
Ngoi vic to ra gi tr xut khu ln cho a phng, lng ngh sn xut ch x da

huyn M Cy cn gp phn quan trng trong vic thc hin ch trng xa i gim
ngho, ng thi nng cao thu nhp cho nng dn trng da.
Nhu cu th trng
Gi cc loi thm x da (thm chi chn) trn th tr ng th gii dao ng t
12,5 37,84 USD/m2, hin nay gi c khuynh hng gim vi t l gim khong
5,6%. Gi chi x da v bn chi x da hin khong 0,77 USD/chic tng khong
14,2% so vi gi cng thi im nm trc.
Qu 1/2009, gi ch x di khong 862 USD/tn tng 35,4%, gi ch x xon
khong 962USD/tn tng 5,25%, gi mn da khong 315USD/tn tng 11,8% so vi
gi qu 1/2008.
Nhu cu nhp khu cc sn phm ch x da lun bin i. Nm 2008, mn da
ch yu c xut khu sang Nht Bn, Hn Quc, tip theo l EU (cc n c Ty Ban
Nha, H Lan, , Php, Anh c, Phn Lan). Cc nc Bc M (M, Canada, Mexico)
nhp khu mn da. Cc nc Chu M La linh nh Argentina, Ecuador v Chi L
cng nhp khu mt s lng nh mn da. Ngoi ra, cc sn phm ch x di, ch x
cng, ch x xon, nm x da cng c xut khu sang th trng M, Trung Quc,
Hn Quc, Rp Saudi, cc nc EU.
Ngoi c, c 6 quc gia quan trng khc th tr ng EU ang nhp khu
thm lt sn bng x da t th trng th gii l Ai Cp, Netherlands, Ty Ban Nha,
, Anh (UK) v Ba Lan. Th trng nhn nhp nht theo nhn nh l Ty Ban Nha,
v Ba Lan. Ba quc gia ny c tc tng trng nhp khu rt ng k l 26,9%,
19,2% v 18,4%/nm trong sut 5 nm qua. Nhu cu trung bnh hng nm ca cc
quc gia ny l 1,6 triu tn (Ty Ban Nha), 3,0 triu tn () v 0,3 triu tn (Ba Lan).

Cc quc gia nhp khu th trng EU nh Ai Cp, Netherlands c t l tng tr ng

gim vi 4,7% v 13,8%/nm tng ng vi lng nhp khu trung bnh l 0,33 triu
tn (Ai Cp) v 0,61 triu tn (Netherlands).
Mc d c xu hng gim trong vng 5 nm qua, nh ng th tr ng EU vn l
mt trung tm th trng nhp khu x da v cc bn thnh phm. c vn c nhu
cu cn khong 8,7 triu tn/nm i vi cc sn phm x da nh x thm v x
cng v cng nhp khu hng nm khong 0,65 triu tn bn thnh phm t x da
t th trng th gii. Netherlands nhp khu cc sn phm x da cng loi vi s
lng ln hn ca c. Nhu cu nhp khu hng nm trong 5 nm qua l 6,9 triu tn
(x th) v 12,8 triu tn bn thnh phm t x. Hai loi sn phm ny m rng t
l pht trin n 70,1% v 38,8% ti th trng Netherlands.
Khng ging vi cc th trng khc, c nhu cu nhp khu bn thnh phm
t x da hn l x da th. T l pht trin i vi x da th ang gim n
8,2%/nm trong khi nhu cu nhp khu bn thnh phm t x li tng n 27,8%/nm.
Cc mc gi trung bnh i vi mt hng x da th v bn thnh phm t x
da ti th trng Chu u l 0,36 USD/kg v 0,54 USD/kg. Cc mc gi xut khu
i vi cng loi sn phm ti Sri Lanka l 0,24 USD/kg v 0,40 USD/kg.
2.3.2 Thc trng hot ng thu mua x da huyn M Cy Nam tnh
Bn Tre
2.3.2.1 Nh vn
Huyn M Cy Nam c iu kin t nhin l vng n c l do c xem l
vng chuyn canh trng da c qui m ti tnh Bn Tre, nc l to iu kin thun li
cho vic trng da nng sut hn. Trong vng c nhiu loi da: da da, da xim,

da du, da sp, da kh, song da ta c trng nhiu nht nhm phc v cho nhu
cu cng nghip.
Huyn M Cy Nam gm 11 x, trung bnh 7 p/ x, trong nh Thy,
Phc Hip, Bnh Khnh l 3 x trng nhiu da, tng ng nhau v nng sut, gi
cng cao hn so vi cc vng khc.
Din tch cn manh mn, cha quy hoch hp l. Trn thc t, huyn M Cy
Nam hin nay, s h s hu 1 ha (10.000m2) vn da rt t. i tr l mi h ch 2-3
cng t vn da (2.000-3.000m2). Mt cng t (1000m2) nu trng k thut s
phi trng khong 19 cy, khong cch 8 thc tng ng 2m50 th da s pht
trin tt nht tuy nhin cng rt t h thc hin c iu ny, bn cnh vic trng da
khng cn cng chm sc nhiu, ngi nng dn cn c nhiu cng vic ph thm.
Tui th cy da trung bnh l 60 nm, sau ln thu hoch u tin c khong 1
thng - 20 ngy li thu hoch, nh vy 1 nm ng i trng da thu hoch khong 10
ln. V cch thc thu hoch, ch vn c th thu ngi chuyn mn b da ri bn
cho thng li vi gi 32.000VN/ chc hoc thng li n b da, m ri mua
lun, gi hin ti l 30.000VN/ chc, gim gn mt na so vi nm tr c. Theo cch
khc, trong trng hp ch va lt da bn thng cho ch tu Trung Quc cnh
tranh h s lin h trc tip vi nh vn, nh vn b sn ri h ti ly. Phng tin
vn chuyn da c th dng xe p (1 xe p mng c 50 tri da), xe li, xe ba
gc, ghe, xung myhoc dng b kt da th tri theo ng nc knh rch nu
nh ghe, xung my khng th vo.Trong qu trnh vn chuyn c th kt hp nhiu
cch thc, phng tin vn chuyn bng ng thy l ph bin v hiu qu nht v c
th tn dng h thng sng ngi, knh rch cng cc con nc ln xung theo thi
gian.
Ngi trng vn chu nhiu p lc v mt tri da mang li cc gi tr khc
nhau v ch cn mt trong cc yu t c vn th gi da s gim. Nhn chung gi bp

bnh gy nhiu kh khn cho ngi trng da, cu th trng bin ng, ph thuc
nhiu vo tu Trung Quc. Bn cnh , cn cc yu t cng gy nh h ng ti vic
trng da nh thi tit, su b, phn bn,Su b ph hi nu xut hin mt cy
trong vn c th s n ht vn gy thit hi ln cho ngi trng. Mc ph hi
ca chut khng bng su b song cng lm nng sut gim ng k.
Nh nc ta c qui nh trong cng vic trng da, mt cy mt thng hi c
6 tri, nu da cng nghip (hay cn gi l da ta/da b): 10 tri/cy, 1 cng da 19
cy th ch c 15 cy thu hoch. T ngi nng dn c th so snh i chiu vi
kt qu thu hoch ca mnh, c k hoch trng v chm sc v n da tt hn. Cc
h nng dn trng da s c tp hun qua cc hi tho, chng trnh do phng nng
nghip ca huyn t chc. Nu h no nm trong vng d n s c tp hun th ng
xuyn hn, hnh thnh hp tc x, c h tr phn bn, t vn k thut. Tuy nhin
min Nam cha c cc hp tc x, hi nng dn,a s nng dn t pht, ch mi
Chu Thnh c mt hi nng dn i vn ng ta bt da gi, trng xen ca cao v loi
cy ny ph hp vi bng rm ca da, bn phn cho ca cao da cng c th hp th
c. Huyn M Cy Nam ang p dng v dn nhn rng m hnh ny song cng gp
nhiu kh khn.
2.3.2.2 Thng li
Thng li ti tng nh dn thu mua da kh theo ma thu hoch da, thng
thng l quanh nm, trung bnh mt thng mt ln do khng c vng trng da
chuyn canh.
Qui m trng ca ngi dn nh nn mi h thng li ch thu gom c
khong 10-50 tri. Cht lng da ty theo vng khc nhau c nhiu loi gi khc
nhau. Trung bnh 32000VN/12 tri da kh. Thng li thu mua 8-10% ( khng tnh
cng b ) 27000VN/chc (12 tri).

Do cc vn da trng manh mn nn vic thu mua ca th ng li cng rt a

dng: xe p, xe t ch, ghe, xung, hoc l da c kt thnh b th tri theo dng
nc... Nu dng xe p thu mua th mi xe c th ch c 50 tri da. Xe ba gc
nh ch da mua c t cc h dn c tp trung ti mt a im gn ven sng sau
vn chuyn bng ghe, thuyn dc theo sng n tn bi da ca cc ch va nm
ven sng.
Gia thng li v ch va c mi quan h cht ch, tuy khng c hp ng
nhng rng buc v vn (tin bc), cc thng li c th ng k vi ch va ng
trc vn cho thng li, thng li i mua u khng cn bit ch cn vn chuyn
da v cho ch va s ch ch x da ri hng chnh lch gia gi mua v bn.
Trong trng hp c s ng vn nh trn ch va ly gi thp hn th tr ng tr
tin li, nu ch quen bit lm n thng thng ch va s ly tin ngang th trng.
2.3.2.3 Va thu mua
T Thnh Thi B ln ti M Cy by cy s, 200 c s lt da ly v lm t xe
si. Mi c s u tp trung ven sng, c 4 khu ring, khu lt v da ngay cnh
sng, khu tc ch x da, khu sn phi v kho d tr. Nh ngh sn xut ch x da,
mi lao ng thu nhp thng xuyn trn 50.000 ng/ngy. Lng ngh ny c gn
200 c s, mi c s gii quyt vic lm t 18-20 lao ng. Lt da kh 1 c (200 tri)
tin cng l 8.000 ng, trung bnh mt ngy mt ngi lt t 8-10 c (1 thin da
1.200 tri). Thy da t ghe ln b tin cng 7.000 ng/thin da. p v da (bng
my) 50.000 ng/tn. Tc ch x da (bng my) 120.000 ng/tn, bnh qun 8
ting, 5 ngi tc c t nht 2 tn. Cn cng on phi ch x da tuy nh nh ng
cc cng, nht l vo ma ma. Nhng tin cng phi 1 tn ch x da cao, 120.000
ng/tn... Cc c s sn xut ch x da hot ng quanh nm, ch ngh my ngy

Tt. Vi cng sut 2-3 tn ch/ngy, mt ch va c th c thu nhp 400.000

ng/ngy sau khi tr ht chi ph.
Cc c s sn xut cc sn phm t da hin nay ti Bn Tre u ch a hot
ng ht cng sut thit k. Qua iu tra 25 c s sn xut ch bin th nng sut hot
ng trung bnh ca cc c s ny u vo khong 60%, trong c s hot ng thp
nht l 40% v c s hot ng cao nht l 70%. C khong 45% c s d tnh s tng
quy m hot ng ca mnh ln hn 10%, v 35% c s d tnh tng hn 50%, trong
khi s cn li (khong 20%) khng c nh tng quy m hot ng ca c s mnh.
iu ny cho thy cc c s sn xut ch bin ang b ng v u ra, khng c th
trng tiu th nn vic t chc mng li marketing cho cc sn phm ngnh da v
cng cp thit v quan trng.
Theo cc s liu nghin cu, ch c khong 5% cc c s sn xut ch bin ca
ngnh da c my mc tin tin, cn 62% c my mc trung bnh, trong khi 33% c s
ang trong tnh trng sn xut vi cc thit b my mc lc hu, kho bi cn hn ch,
cha c h thng bo qun t tiu chun, do ch th ng b hao ht, m khng
t chun, khng th d tr lu c. iu ny dn n b ng cho cc ch va trong
vic tiu th, h phi tm ngi tiu th ngay trong 1 2 ngy sau khi ch c ng
kin.
Trc y khi cng ty Trc Giang hay cng ty 26/8 ca Bn Tre cn hot ng
kinh doanh trong lnh vc thu mua ch x da, tnh hnh kh quan hn cho cc ch va
v cng ty thc hin ch bao tiu c ngha l bao gi d th tr ng bin ng, do
cc va thu mua b l.
Nm 2005-2006 l thi hong kim ca ngnh sn xut ch x da Bn Tre.
Hng sn xut ra lun khng p ng nhu cu t hng t n c ngoi. Gi ch x
da xut khu tng vt t 220USD/tn vo nm 2003 ln n 350USD/tn nm 2006.

Cn gi v da t 200-250/ci c lc ln n 1.000-1.500 ng/ci, nh ng cc c s

cng phi tranh mua v da sn xut. C nng dn trng da v ng i sn xut ch
x da u phn khi vi nhng si ch vng t x da.
Nhng bc vo u nm 2007 n nay, gi ch x da xut khu bt u rt
di v hin nay ch cn trn di 200 USD/tn. Trc y, cc nc trong khu vc c
nhiu da nh: Indonesia, Malaysia, Philippines, Sri Lanka... ch ch trng sn xut
cc sn phm t cm da nh: cm da no sy, sa da... Cn phn v da c
xem l ph phm, khng ai mua. Trong khi ti Bn Tre, v da c tn dng ti a
sn xut ch x da. n khi Trung Quc, i Loan... c nhu cu nhp ch x da vi
s lng ln lm nm t, nm lt ging ng, gh sa lng... th ngnh sn xut
ch x da ca Bn Tre bt u pht t. Nm bng nguyn liu ch x da c u im
rt thong hi v khng gy nhim mi trng khi khng s dng (ch x da rt d
phn hy). Ti Trung Quc, i Loan, hu ht cc doanh tri qun i u s dng
nm lm t ch x da... Vo ma ng, nhu cu nm bn ra th trng tng mnh, nn
thng t thng 7 m lch n cui nm, cc nc ny c nhu cu nhp ch x da rt
ln.
khc phc tnh trng l thuc ngun cung ch x da c quyn ca Vit
Nam, nhiu doanh nghip Trung Quc a ngi n Bn Tre tham quan quy
trnh sn xut ch x da. Tt c my mc phc v cc cng on sn xut ch x da
do ngi dn Bn Tre t ch c h t hng sn xut v a v Trung Quc lm
hng mu sn xut li. Ngay sau , nhng loi my mc ny c Trung Quc
a n nhng nc c nhiu da nhng cha bit tn dng v da sn xut ch
x da nh Bn Tre. V vy, gi xut khu ch x da trn th tr ng b ko xung.
Thm vo , nhng nc mi tham gia sn xut ch x da ch ng khng ch
m ng tiu chun ca nh nhp khu, cnh tranh vi ngun hng t Vit Nam.

Li th ca ch x da sn xut ti Bn Tre l trng, mn (mt phn do tri to),

c khch hng a chung. Tuy nhin, ngnh sn xut ch x da Bn Tre ang b
tht th do khng gi cht lng t u; li th c quyn khng cn. Mt khc, do
ch ch trng xut khu nguyn liu nn cc c s sn xut ang b l thuc vo u
mi tiu th, cc ch va tc ch ang b cc cng ty Trung Quc p gi thu mua.

2.4 NHNG U TH V TN TI
2.4.1 u th
Bn Tre c li th sn xut da so vi cc tnh khc trong ng bng sng Cu
Long cng nh cc tnh khc trong c nc nu xt v sn l ng. Da l cy cng
nghip th mnh trong qu trnh pht trin kinh t ca tnh Bn Tre. Hin nay, din tch
da ang thu hoch n nh.
Ngoi sn phm chnh l ch bin du da, ch x da, cc sn phm khc t
da ang c th trng trong nc v quc t a chung. Tnh c ch tr ng pht
trin din tch da gn lin vi cc c s cng nghip ch bin nh tp trung cho d n
xy dng nh my than hot tnh, cc c s ch bin ch, thm x da c cht l ng
cao... nhm p ng cho nhu cu tiu dng ni a v xut khu. Qu 1/2009, kim
ngch xut khu t 21,7 triu USD, tng 12,5% so vi kim ngch xut khu cng k
nm trc. Theo UBND tnh Bn Tre, gi tr xut khu cc sn phm da nm 2009 d
kin t trn 66 triu USD trong tng s 170 triu USD gi tr xut khu ca ton tnh.
Hin cc doanh nghip trong tnh ang tp trung XK khong 23 loi sn phm khc
nhau t cy da, trong nhiu nht l cm da no sy v ch x da. Bn Tre c
din tch trng da ln nht nc vi hn 40.000 ha, sn l ng trn 300 triu tri da
mi nm.

2.4.2 Tn ti
2.4.2.1 Nh vn

Ma v khng n nh
i ba thng da treo trong nm cng l mt hn ch khch quan v sn l ng
chung ca tri da Bn Tre. Trong nm, nu vo thi im ma kh m da ra bng,
kt tri th tri non s rng rt nhiu so vi da ra bng khi tri sa m a.
Da t kt tri n khi tr thnh da kh khong 8 thng. Nh vy, nu da ra bng
vo thng 3 (ma kh) th vo thng 11, tri da cn li trn cy tr thnh da kh
rt t, nng dn gi l da treo.
Hin ti, cc nh khoa hc, nh vn c th cho cy chm chm, su ring ra
tri ma nghch nhng vi cy da, khc phc yu t t nhin cy da cho tri u
n quanh nm th cha th c. Bn Tre hin c khong 37.500 ha da, tng sn
lng khong 230 triu tri/nm. Nh vy c tnh, ma da treo trong nm lm
Bn Tre mt i khng di 50 triu tri. Do ra cc gii php nhm hn ch c
nhc im ny hin ang l nhu cu cp thit.

Din tch manh mn cha quy hoch,

S h s hu 1 ha (10.000m2) vn da rt t, i tr l mi h ch 2-3 cng t
vn da (2.000-3.000m2) v ngi trng da cng khng quan tm nhiu n k
thut trng da sao cho c nng sut tt. Nh vy gy kh khn trong cng tc qui
hoch, tp hun cng nh vic thu mua, vn chuyn, tp trung v ni sn xut ch
bin.

Thng tin th trng khng n nh nh hng n tm l nh vn

Trong khi ngi nng dn phi mt khong 5 nm c th thu hoch c da
th khi gi da st gim, ngi trng da phi cht b hng da trng loi cy khc

trong mt thi gian ngn. Vic ph b da hng lot dn n nhng bt n trong i

sng ca ngi dn t trc n nay vn quen canh tc da. Hu qu ca vic cht
ph da khng ch gii hn sc kho kinh t ca h trng da na m nh h ng
mnh n c cu sn xut v sc kho kinh t ca c mt tnh, ca cc cm tiu th
cng nghip v vn gii quyt cng n vic lm ti cc tnh trng da v cc tnh ln
cn.

Nh vn cha c h tr k thut trng da

Min Nam cha c cc hp tc x, hi nng dn,a s nng dn t pht, ch
mi c Chu Thnh c 1 hi nng dn i vn ng ta bt da gi, trng xen ca cao,
ca cao ph hp bng rm ca da, bn phn cho ca cao. Nu c ch ng trnh tp hun
v k thut trng da ch c trng p, ph p c mi sau mi ph bin li cho
cc h nng dn.
2.4.2.2 Thng li
T chc h thng thu mua da ca cc thng li hin nay tuy c nhiu thay
i nhng nng lc kinh doanh v t chc phi hp cn bc l nhiu yu km. Cc
thng li kinh doanh ly cng lm li l chnh, cha c u t y vo ph ng
tin vn chuyn lm cho vic thu mua tr nn chuyn nghip. Gia cc th ng li
vi nhau cha c s phi hp, thu mua khng hiu qu, tnh trng l u thng chng
cho, tranh mua tranh bn gy tn hi n li ch chung ca ngi trng da.
Cc thng li cha c h tr vn thu mua da, h thng phi vay
mn vn t cc ch va cho nn thu nhp bp bnh.
2.4.2.3 Va thu mua

C s vt cht cha p ng c nhu cu:

Kho bi d tr:

Cc c s ch bin v cc va thu mua do hn ch v vn v kho tng bo qun

nn h ch thu mua vi kh nng ca mnh, hoc vn chuyn thng t ni thu mua
n cng xut khu, nn thi gian bo qun ca cc c s ny t 15-20 ngy. Tuy vy,
h thng kho v cc phng tin bo qun da ang trong tnh trng va thiu, va lc
hu, iu ny nh hng rt ln n cht lng x da, tng m hay hao ht lm
gim doanh thu cho cc va thu mua.
Ngun in cha n nh, cha cung cp
Mi ngy mt c s tc ch ch c chy my 4 ting ng h theo ca
c in lc huyn phn sn. Vic ny lm gim cng sut hot ng ca va, cng
nh khin cho va b ng v thi gian sn xut c bit vo nhng lc cao im, da
v nhiu nhng phi i n ca mi c chy my.

Cha c h tr vn
T trc n nay Vit Nam t quan tm n cc bin php u t v tn dng
cho khu bo qun nng sn ni chung v cc sn phm ca cy da ni ring m ch
ch n cng on sn xut. Cc c s thu mua rt cn thm vn u t nng cp
c s vt cht nng cao cht lng sn phm.

Trnh qun l ca cc c s cn yu km
Trnh qun l ca cc ch va thu mua cha cao, ch yu lm vic da trn
tp qun, kinh nghim, ch khng c kin thc kinh t.

Mn da gy nhim mi trng cha c gii quyt trit

Thng k s b, tnh Bn Tre c hn 300 c s sn xut ch x da th M Cy
c ti hn 240 c s, mi ngy x xung knh rch trn 500 tn ph phm mn da.
Sn xut ch x thi ra lng mn da giao ng t 300-500 tn/ngy, tp trung nhiu

nht vo khong thng 4-9 hng nm. Phn ln mn da khng c bi cha hoc c bi
cha khi qu ti th ch c s thi trc tip xung sng Thom gy nhim mi
trng v lan rng ra cc nhnh ca sng Thom, nh hng n cht lng n c sinh
hot ca ngi dn v hu dit ngun li thu sinh vt.
Hin ti Bn Tre c mt s cng ty s dng mn da ch bin nh Cng ty
Covina (Hn Quc) xy dng nh my p mn da xut khu, cng ty Cng ty TNHH
SX TM Ph Ho s dng mn da sn xut bao b... Tuy nhin ti Bn Tre ch a c
nhiu doanh nghip u t ch bin mn da, d ngun ph phm ny rt ln. a s
ngi dn phi dng ghe ch mn ln thnh ph H Ch Minh bn cho cc c s sn
xut t sch Bnh Chnh, gi bn khng cao nh ng li tn cng chuyn ch. Mi
ngy cc c s sn xut ch x da ca tnh thi ra gn 500 tn mn da nh ng ch c
mt vi c s p mn da xut khu, cng sut nh.

Th trng khng n nh
Gi da kh khng n nh
Gi da kh gim mnh vo thi im nghch ma, cho thy s bt n v gi do
u ra ca tri da ang cn ph thuc nhiu vo vic xut khu tiu ngch sang Trung
Quc di dng ch x da th, khng lu c.
Thng tin v th trng cha y
Thng tin v gi c, d bo v kh nng cung cu ca tnh cn cha c quan
tm v khai thc ng mc. Cc va thu mua ch mua bn ch x da theo mi quen
ch cha ch ng c v nhu cu m rng mng li tiu th.

Cha sn xut da thnh thnh phm cng nh cha xy dng c thng

hiu cho cc sn phm t ch x da

Chng ta ch tp trung vo sn xut, xut khu nguyn liu th m ch a ch

trng n vic sn xut ch bin thnh thnh phm. Hin nay, ch x da ch yu c
xut khu th sang Trung Quc vn cn rt t cc cng ty sn xut v xut khu c
cc sn phm t x da nh thm, nm,

CHNG 3. MT S GII PHP XUT H TR

HOT NG THU MUA LI X DA HUYN M CY

NAM TNH BN TRE
3.1 NH VN
H tr ging da mi nng sut hn, hng dn cho nng dn cch m ging
ng k thut hiu qu hn thay v ch tin hnh la chn trong vn cy no tt, ging
tt m da con theo cm tnh. Trng da con xen trc khi thy da gn gi, nng
sut yu da trng thnh n nh ri n nhng cy gi, m bo lun lun c
da, tit kim thi gian v thu hoch quanh nm.
Hin ti thu nhp ca nng dn Bn Tre l 5 triu ng/ ng i h ng t sn
phm nng nghip m a s l da. Cn c chnh sch tr gi cy ging ca cao cho cc
h trng da huyn M Cy Nam, hng dn nng dn trng xen ca cao vi da
nhm t kt qu nhiu hn, tng thm thu nhp cho ng i dn t cc sn phm nng
nghip, nhn rng m hnh ny ra ton huyn ni ring v ton tnh ni chung nhm
mc tiu tng trng kinh t, nng cao i sng nng dn.
3.1.1 Quy hoch vn da
Trc ht cn ra cc vng d n ca huyn, nhm nghin cu xin xut ba
x c nng sut trng da cao trong huyn l x nh Thy, x Ph c Hip, x Bnh
Khnh, ba x s c tp hun thng xuyn hn, hnh thnh hp tc x, c h tr
phn bn, t vn k thut trng v chm sc da. a s mi h ch c 2-3 cng t
vn da (2.000-3.000m2), khi tp hp li trong mt hp tc x s c cch chm sc
thng nht v thng xuyn mang li s lng da ln vi cht l ng tt, ng nht.
T gip cho vic thu mua da ca thng li tin hnh nhanh hn, tit kim hn,
thm ch hp tc x c th lin h trc tip vi ch va n ly da vo cc thi im

thu hoch, b qua c mt khu trung gian, gim bt chi ph, to mi quan h cht
ch v lu di gia ngi trng v ngi ch bin .
3.1.2 Thnh lp cc hip hi trng da.
Do c trng ca ngnh trng da l trng trn quy m nh nn tnh t chc
cha cao, dn n kt qu l cht lng tri khng ng u ti cc v n da khc
nhau. y chnh l nguyn do khin t thng c c p gi. Nu thnh lp c cc
hip hi trng da c t chc cht ch, c khoa hc, i su i st gn vi tp th
ngi trng da th h s c c hi tip cn cc u vo, bn sn phm, trao i thng
tin, kinh nghim c hiu qu cao hn.
3.1.3 Thit lp mt h thng trao i thng tin hiu qu.
Mc d Hip hi da th gii c mt mng l i thng tin rng khp nh ng
ngi trng da vn cn kh tip cn thng tin ca ngnh. Tnh nn thit lp mt knh
thng tin ring v cy da cho nhng ngi trng da trong tnh, c th thng qua
hip hi nng dn trng da, cung cp thng xuyn, cp nht th ng xuyn cc
thng tin v k thut, ging, nhu cu, gi c th trng hiu qu v nhanh chng th
ngi trng da c nhiu c hi tip cn ngun thng tin hiu qu hn hoch nh
cho hot ng sn xut ca mnh.

3.2 THNG LI
Nghin cu cc im tp trung da c li nht v cc ph ng thc vn chuyn
ph hp l cch thng li c th tit kim chi ph v thu c ngun li nhiu
nht. Hin nay, do tnh hnh cc vn da trng cha c qui hoch hp l nn vic
thu mua ca thng li cng phi linh ng thch ng vi cc iu kin khc nhau,
thng li c th s dng xe p, xe t ch, ghe, xung, hoc da c kt thnh b
th tri theo dng ncTt c da mua c t cc h dn c tp trung li ti
mt

a im gn ven sng sau vn chuyn bng ghe thuyn dc theo sng n tn bi

da ca cc ch va nm ven sng, l cch tit kim c chi ph nhiu nht hin
nay m thng li c th s dng.
Thng li cn to lp mi quan h quen bit, lm n lu di vi cc nh v n
v ch va lun m bo thu mua s lng da, cht lng ph hp vi yu cu
ca ch va. T mi c th nng cao cht lng u ra cho ch x da, ly li v th
cnh tranh nh trc, n nh c phn no gi c trn th tr ng. Thc t hin nay
cho thy gia thng li v ch va c mi quan h cht ch, tuy khng c hp ng
nhng rng buc v vn (tin bc), cc thng li c th ng k vi ch va ng
trc vn cho thng li, thng li i mua u khng cn bit ch cn vn chuyn
da v cho ch va s ch ch x da ri hng chnh lch gia gi mua v bn.
Trong trng hp c s ng vn nh trn ch va ly gi thp hn th tr ng tr
tin li, nu ch quen bit lm n thng thng ch va s ly tin ngang th tr ng.
Nh vy cn y mnh hn na mi quan h gia ch va v th ng li nhm to lp
c s thu mua da tri n nh v hiu qu hn.
Tnh nn c cc chnh sch h tr vn cho cc th ng li thu mua da, th ng
xuyn thng tin v gi da trn th trng, vic phn b v trng da cc a ph ng
thng li c k hoch thu mua ph hp.

3.3 VA THU MUA

3.3.1 Nng cp c s h tng
Kho bi d tr:
Din tch kho bi d tr ca cc va sn xut hin nay rt nh hp. Ch va nn
u t nng cp kho bi, trang b thm cc thit b chiu sng, kim sot m trong
kho v thng xuyn chm sc cc kin hng trong kho d tr.

 Ngun in:
Cn ch trng nng cp mng li in ca tnh, nghin cu chnh sch phn
b in hp l cho cc c s sn xut, pht huy ti a nng sut lm vic.
3.3.2 H tr vn:
Nh nc cn quan tm n cc bin php u t v tn dng h tr vn cho
cc c s thu mua sn xut ch kinh doanh. Ngoi ra cn thit lp t chc kinh t
hng dn b con, thng bo nhng quyt nh u i, khuyn khch hay ct b u
i, thng bo nhng thng tin chnh xc ca th trng ngi dn c k hoch
nhm thch ng vi nhng thay i trn. Chng hn nh n thi im hin nay, ngi
dn vn cn hoang mang v quyt nh thay i ca Nh nc khng tip tc thc hin
u i min thu 3 nm cho c s ch bin ch x da na, s xut hin trn lan cc
cng ty xut khu Trung Quc, khng hiu r v nguyn nhn gi st gim nhanh
chng, cng l nhng nguyn nhn gy tm l bt n cho ng i ch bin ch, khin
nng sut st gim, cht lng ch khng tt, chp nhn mc gi thp.
3.3.3 Nng cao trnh qun l
Mt iu quan trng cn k n l vic qun l cc c s sn xut ch bin ny.
Trnh qun l ca cc ng ch, cc gim c, ch c s sn xut cn phi c
nng cao thng qua cc kho o to chuyn ngnh trong n c hoc n c ngoi. Cc
cuc hi tho cn phi c t chc thng xuyn cc a bn tp trung ng c s
thu mua sn xut nhm cp nht thng tin v th trng, gi c, cng nghCc
phng hng c th cn phi c nghin cu nhm mc ch cao nht l pht trin
ngnh da Vit Nam v tng thu nhp cho ngi nng dn, trng v ch bin da.

3.3.4 Gii quyt vn mn da gy nhim:

Hin nay c rt t cc c s ch bin mn da t ngay ti tnh Bn Tre. Tnh
nn c thm chnh sch khuyn khch thnh lp cc cng ty sn xut mn da ngay ti
Bn Tre.
C rt nhiu nc trn th gii nh Trung Quc, Chu u, Hn Quc c nhu
cu v mn da nhng nhng ngi sn xut ch vn cha nm c nhng thng tin
ny, gi mn da trn th gii khong 315USD/tn tng 11,8% so vi gi qu 1/2008.
Cho nn gii quyt rt ro vn mn da, khng nn ch tp trung vo vic pht
cc c s thi mn da xung sng m nn thnh lp mt i thng tin thnh vin l
nhng ngi sn xut ch, cc cng ty ch bin mn da, cn b tnh thng xuyn
tm hiu thng tin v th trng, gi c tiu th mn trong n c v th gii, thng tin
v s lng mn da thi ra hng ngy cc c s sn xut tm ra hng vn
chuyn mn da i tiu th.
3.3.5 Thng tin kp thi v tnh hnh th trng
Gi da kh khng n nh do chng ta cn b l thuc qu nhiu vo ngun
tiu th. Hin ti cc c s thu mua tc ch x da cn rt b ng trong khu tm i
tc tiu th. Cc cng ty Trung Quc c ngi xung thu mua trc tip ti cc x ng
do cc ch va thng b p gi. Mun gii quyt vn ny th phi tm cho c
u ra n nh cho ngun nguyn liu. thc hin iu ny u tin cn s h tr t
cc cp chnh quyn tnh, c cc mi quan h, nghin cu tm hiu thng tin v th
trng tiu th cho sn phm da xut khu. Ngoi ra, nn thnh lp mt hip hi hoc
hp tc x nhng c s thu mua sn xut da trao i thng tin v th tr ng, nhu
cu, gi c, h tr nhau trnh tnh trng b p gi. Hp tc x ny s xy dng mt kho
d tr chung, rng ri vi cc trang thit b bo qun t chun l u tr da kh
cng nh x da nhm duy tr ngun cung v ngun cu n nh.

3.3.6 Nghin cu vic sn xut thnh phm t ch x da, xy dng

thng hiu cho sn phm t da ca Bn Tre
Hin nay x da ch yu ch xut th ch a c ch trng n vic sn xut
thnh thnh phm. huyn M Cy cng c mt s c s sn xut thm nhng rt nh
b, a s theo hnh thc sn xut h gia nh. H thu mua ch x da di se sn cng
t cc h se ch ri nh l, h s t dt ri bn cho cc cng ty. Cc sn phm ny
thng khng c nhn mc hay thng hiu, mu m, tiu chun cht lng cha
cao.
c th thu li nhiu hn t vic sn xut thnh phm ca ch x da nn tp trung
cc h se ch nh l v cc h dt thm, tp trung h vo mt hp tc x. Mi h se ch
s nhn ch ri v xe thnh ch si di theo ng tiu chun cht l ng quy nh,
thu nhp c tnh theo s lng v cht lng ch lm ra. Mi h dt thm s nhn
ch di v dt thnh thm theo ng tiu chun cht lng quy nh, thu nhp c
tnh theo s lng v cht lng thm dt. Thnh lp hp tc x nh th s c
c cc li th sau:
m bo ngun thu nhp thng xuyn cho cc h se ch cng nh cc h dt
thm nh l, to thm cng n vic lm cho nng dn lc nng nhn.
m bo cht lng u ra cho sn phm, d kim sot cht l ng sn phm
cng nh tp trung xy dng mt thng hiu chung cho thm x da thnh
phm.
Hp tc x s tp trung tm kim u ra chung cho thm x da sn xut trong
huyn.
Chnh quyn tnh Bn Tre cng nh huyn M Cy thng xuyn t chc cc
bui hi tho, trin lm, gii thiu sn phm, hi ch qung b cho ngnh
da ca tnh.

KT LUN
Da l cy trng quan trng trong c cu cy trng ca huyn M Cy Nam ni
ring v ca tnh Bn Tre ni chung. Mc d c xc nh nh vy, nh ng nhng
nm qua cy da vn cha c cc cp chnh quyn v nng dn cc a phng
quan tm thc hin mt cch ng mc. Da vn cn b ph mc cho thi gian. l
nhng hn ch ngn cn s pht trin kinh t cy da. Da l cy trng gn b v
ch che cho nhn dn trong tnh pht trin i sng sn xut, ngun li t cy da
th nhiu v k, nhng i hi phi cn c bn tay chm sc khai thc v ch bin ca
con ngi.
Qua qu trnh tm hiu hot ng ca cc thnh phn trong chui thu mua ch x
da, nhm nghin cu ch ra nhng tn ti trong qu trnh thu mua v ch bin ch
x da ng thi xut nhng gii php nhm gim chi ph nng cao hiu qu cho
qu trnh thu mua. ng hnh cng quyn li ca tt c nhng ng i dn trng da,
nhng ngi tham gia trong chui thu mua v ch bin ch x da, nhm nghin cu
mong rng nhng gp thng qua cc nhm gii php s hu ch v phn no hn ch
c nhng tn ti trong qu trnh thu mua, nng cao hiu qu v mang li ngun li
ln nht cho nhng ngi dn quanh nm gn b vi cy da. M rng ra nhng
ngnh ch bin cc sn phm khc t cy da, nhm nghin cu mong mun s c
thm nhiu cng trnh nghin cu khc, chng ta kt hp v to ra c mt chui
hot ng thng sut t cy da, tri da cho n tt c cc sn phm ch bin t da,
c th tn dng trit cc ngun li t cy da mt cch hiu qu nht.

TI LIU THAM KHO

Sch tham kho
N.X.Buzulucp, ngi dch Cao Trn Phit, hiu nh Mai Hu Khu, Kinh t
v t chc thu mua nng sn phm ca Nh nc (trang 7), NXB Nng
nghip
Cc trang web tham kho
http://www.hids.hochiminhcity.gov.vn/xemtin.asp?idcha=1954&cap=4&id=196
http://www.bentregroup.com.vn/?epi=Bentre&cat=138&id=2383
http://www.dostbentre.gov.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=
97&Itemid=123
http://enews.agu.edu.vn/index.php?act=VIEW&a=5020
http://www.kinhtenongthon.com.vn/printContent.aspx?ID=7609
http://www.sggp.org.vn/thongtincanuoc/nam2005/thang9/70037/
http://www.laodong.com.vn/Home/DBSCL-Cay-dua-cay-cua-chuyendich/200611/10854.laodong
http://www.vietlinh.com.vn/dbase/LVCNNShowContent.asp?ID=171
http://www.congthuongbentre.gov.vn/index.php?mod=tindetail&id=209&id_su
b_loai_tin=44
http://www.cesti.gov.vn/left/stinfo/cndn/2006/thang_12/cndn12.01

Vn da

Ni thu mua da ca thng li

Thng li vn chuyn da i bn

Da c chuyn t ghe xung va thu mua

Cng nhn lt v da

V da c a vo my tc ch

Mt my tc ch x da

Kho cha ch x da

Phi ch x da

Ch x da c ng thnh kin

Vn chuyn ch x da trn sng Thom

Chiu cao ca mn da tnh t mt ng

Ni mn da

nhim mn da trn sng Thom

Mn da c ch i bn

H se ch ri thnh ch di

Cc cunn ch di

Mt xng dt thm

Cng nhn dt thm

Thm x da thnh phm

C s sn xut than hot tnh t go da

Than hot tnh