Trk Psikoloji Yazlar, Haziran 2012, 15 (29), 57-65

Yakn likilerde Michelangelo Olgusu:

deal Benliin Heykeltra Olarak Partner Onaylamas
Nur Taluy

Ayda Bykahin Sunal

Ankara niversitesi

Ankara niversitesi

zet
Yakn iliki partnerleri bir heykeltra gibi birbilerinin benliklerini etkileyerek, birbirlerinin davransal eilimlerini,
kiilik zelliklerini, beceri ve deerlerini biimlendirirler. Michelangelo olgusu kiinin benliinin yakn partnerinin
algsal ve davransal onaylamasyla nasl biimlendiini aklamaktadr. Bu makalede Michelangelo Olgusu ve
ilgili aratrmalar gzden geirilmektedir. Partnerler ncelikle birbirlerinin davranlarn ve amalarn alglarlar
ve buna gre birbirlerine tepki verirler. Bu alg ve davran dorultusunda kii kendi ideal benlik hedeflerine
doru ilerleyebilecei gibi ondan uzaklaabilir de. Bylece ideal benlie doru benlik hareketi partnerin algsal ve
davransal onayndan byk lde etkilenmektedir. Sonu olarak, ideal benlie doru benlik hareketi hem kiisel
mutluluu hem de iftler aras mutluluu arttrmaktadr. Bu almada, modele ilikin aratrma bulgular incelenmi
ve ilgili kiileraras sreler tanmlanmtr.
Anahtar kelimeler: Michelangelo Olgusu, ideal benlik, partner onaylamas, davransal dorulama
Abstract
Close partners shape each others behavioral tendencies, traits, dispositions, skills and values by sculpting one anothers selves like a sculptor. Michelangelo Phenomenon suggests that self is shaped by a close partners affirming
perceptions and behavior. This article reviews research on the subject of the Michelangelo Phenomenon. Partners
initially perceive each others behavior and intention, then respond to each other. As a result of this interaction each
person can easily attain or give up the goals included within his or her ideal self. Hence, self movement toward
the ideal self is defined as a product of partners perceptual and behavioral affirmation. Consequently, movement
towards the ideal self promotes personal and couple well being. In this study, research findings regarding the model
are reviewed and the underlying interpersonal processes are identified.
Key words: Michelangelo Phenomenon, ideal self, partner affirmation, behavioral confirmation

Yazma Adresi: Nur Taluy, Ankara ni., Dil ve Tarih-Corafya Fakltesi Sosyal Psikoloji Blm Doktora rencisi / Ankara
E-posta: ntaluy@gmail.com

58

Trk Psikoloji Yazlar

Yakn ilikilerde iliki partnerleri, birbirlerinin

amalarna, hayallerine, umutlarna ve idealize ettikleri
zelliklere ulamada genellikle nemli rol oynarlar. Bu
balamda, Drigotas, Rusbult, Wieselquist ve Whitton
(1999) yakn ilikilerde kiinin benlii (self) ve davranlarnn, ilikisel partnerinin (relationship partner) alglar ve davranlaryla nasl biimlendiini aklamada
Michelangelo olgusundan (Michelangelo Phenomenon)
yararlanmlardr. Michelangelo olgusu partnerlerin birbirlerini herbirinin kendi ideal benlii -kiinin ycelttii arzular, hayalleri, yetenekleri ve kiilik zellikleri
(Higgins,1987)- ynnde nasl biimlendirdikleriyle ilgili kiileraras bir sretir. Heykeltra Michelangeloya
gre, ideal ekiller mermer bloklarn iinde serbest
braklmay beklerken uyuklar; heykeltran ii sadece
ideal ekli ortaya karmak iin tan fazla ksmlarn
budamaktr. Ayn ekilde, insanlar da her kiinin arzulad ideal benlik olarak adlandrlan uyuklayan ideal
ekillere sahiptir. Bu olguya gre, kiilerin benliklerini ekillendirmede, kiileraras ilikiler ve deneyimler
nemlidir ve ilikisel partnerler benlik heykeltra
olarak ilev grrler (Drigotas ve ark., 1999). Bu almada, kiinin amalarna ve ideallerine ulamasnda
partneri tarafndan onaylanmasn (affirmation) ve benliinin, ideal benliine doru deiimini (self movement
toward the ideal self) ifade eden Michelangelo olgusu,
ilgili literatr ve aratrma bulgular temelinde incelenmitir.
Michelangelo olgusunda, partnerlerden birinin
benlii, hedef benlik (target self) olarak ifade edilmektedir. Bu balamda, partnerin hedef benlie ilikin alglarnn ve buna ynelik davranlarnn, hedef kiinin
ideal benliiyle uyumlu olmas nemli rol oynamaktadr
(Rusbult, Finkel ve Kumashiro, 2009). Drigotas ve arkadalarna (1999) gre, davransal dorulama, karlkl bamllk benlik farkll ve yakn iliki partneri onaylamas Michelagelo olgusunun anlalmasnda
nemli kavramlardr. Davransal dorulama (behavioral confirmation), partnerlerin beklentilerini dorulayan
davranlar ortaya koyma sreci olarak tanmlanabilir
(Darley ve Fazio, 1980; Snyder, Tanke ve Berscheid,
1977). Etkileimdeki partnerler, birbirlerinin benliinin
gl ve gsz ynlerine, tercih ettikleri ya da gnlsz olduklar alanlara ilikin inanlar gelitirirler. Bu
inanlaryla uyumlu davranma eilimindedirler. Bylece partnerler baz davranlar sergilemek iin hedef
benlie frsat tanrlar; hedef benliin dier davranlar
sergilemesine engel olacak ekilde etkileimi kstlarlar
ve dolaysyla hedef benliin olas davran rntlerini
ortaya karrlar. Etkileim ierisindeyken hedef benlik,
partnerinin beklentileri dorultusunda davranmaya balar (Snyder, Tanke ve Berscheid, 1977) ve zamanla hedef
benliin alglar, partnerinin beklentileriyle uyumlu hale
gelir (Fazio, Effrein ve Falender, 1981; Murray, Holmes

ve Griffin, 1996). rnein, bir kadn, partneri olan erkein arkadalarndan onun mizah duygusuna sahip olduunu duymusa, ilk ktklar gn erkein yapt ilk
yoruma glebilir ve onun bu mizah duygusunu daha da
glendirebilir. te yandan, karamsar bir kiilie sahip
olduunu duymusa, ciddi konulardan bahsedebilir ve
erkein aka yapmasna frsat vermeyebilir (Kumashiro,
Rusbult, Wolf ve Estrada, 2006). Grld gibi, kii
(hedef benlik), davransal dorulama srecinde partnerinin ynlendirmesiyle onun beklentisine uygun bir
biimde davranmaya balar.
Daha nce de belirtildii gibi, Michelangelo olgusu, kiinin benliinin, ilikisel partnerinin alglar ve
davranlaryla nasl ekillendiini aklamaktadr (Drigotas ve ark., 1999). Bu olguya gre iftler birbirlerini
ynlendirerek, kendi ideal benliklerine ulaabilme konusunda birbirlerini desteklerler. Bu anlamda Michelangelo olgusu bir karlkl bamllk sreci iermektedir.
Karlkl bamllk kuramna (theory of interdependence) (Thibaut ve Kelley, 1959) gre, yakn ilikilerde iftler etkileim iinde olduklar iin davransal dorulama
srecini olduka youn olarak yaarlar; baz iftlerde
bu ok daha youndur. Kurama gre, kiinin mutluluu
sadece kiinin tercih ve davranlarndan deil, partnerinin tercih ve davranlarndan da etkilenir. Bu nedenle,
karlkl bamllk sreci, kiinin benliinde deiiklik
yapabilmesi iin partnerine deiik frsatlar salar. Pek
ok alma, uzun sreli ilikilerde iftlerin ncelikle
etkileimleri dorultusunda birbirlerine gre davranlarn uyarladklarn ve zamanla da bu davranlar ya
da zellikleri kararl kiilik zelliklerine ve alkanlklara dntn ortaya koymutur (rn., Kelley, 1983;
Kelley ve Thibaut, 1978; Rusbult ve Van Lange, 1996,
2003). Drigotas ve arkadalarna (1999) gre, partner,
hedef kiinin benlii iin arzulad davranlar harekete de geirebilir, engelleyebilir de. Bir baka deyile, bir
partner einin davranlarn, amalarn, gdlerini ve
kararl kiilik zelliklerini gl bir biimde etkileyebilir. iftler etkileimleriyle birbirlerinin baz zelliklerini
ortaya karabilir, baz zelliklerini de deitirebilirler.
rnein, bir kadnn scak ve yakn davranlar, erkek
tarafndan srekli reddedilirse, bir sre sonra kadn souk ya da mesafeli bir tarz benimseyerek tepki verebilir.
Bu tr etkileimin bir sonucu olarak, partnerler, birbirlerinin benliklerini, baz ynlerini yontup, dier ynlerini
aa kararak ekillendirirler. Bylece, kiinin benlii,
partneri tarafndan oluturulan karlkl bamllk srecinin bir yansmas haline gelir.
Michelangelo olgusuyla ilikili olan bir dier sre de benlik farkllklardr (self- discrepancy). Gerek
benlik, kiinin gerekte sahip olduuna inand tutumlar ierirken, ideal benlik kiinin idealde olmak istedii
ya da zorunlu olarak gelitirmeyi dnd tutumlar
ierir. Kiinin, gerek benlii ideal benliinden ne kadar

Yakn likilerde Michelangelo Olgusu

farklysa, o kadar znt, keder ve hsran yaar. Benlik

farkllklarnn artmas olumsuz duygularn yaanmasna
yol aar. Bu nedenle de, kii gerek benliini ideal benliine uygun hale getirmeye gdlenir (Moretti ve Higgins, 1990). Drigotas ve arkadalar (1999), Michelangelo olgusunun adn ve bu olgunun szedilen srelerle
ilikisini bir mecaz kullanarak aklamlardr.
Michelangelo Buonarroti, heykeltral,
sanatnn henz ortaya kmam gizli bir figr ta bir bloktan aa kard bir sre
olarak tanmlamtr. Sanatnn grevi ta
yontarak, figrn etrafn kaplayan ta ortadan kaldrmaktr. Bu nedenle, yaratclk ve
sanatnn kulland aralar bu tatan kurtarlma srecinin deiik ynlerini oluturur:
Ta yontarak, blokta uykuda olan eklin ortaya kmasna izin verilir. Michelangelonun
vizyonuna gre, tata sakl yatan uykudaki
figr, destans, cokun ve kutsal bir eydir;
tan iinde uykudaki figr ideal ekildir
(Gombrich, 1986, s. 463 ).
Onlara gre, ta bloklar gibi insanlar da ideal ekillere sahip olabilirler. Sakl ideal eklin insana karlk
gelen deeri, kiinin arzulad olas bir benliktir (Higgins, 1987). deal benlik bir dereceye kadar uykuda olabilirse de, bu sakl isel yapnn kiisel mutluluk zerinde nemli bir etkisi vardr. deal benliin ortaya kmas
da byk oranda yakn iliki partnerinin onaylamasndan
etkilenir (Kumashiro ve ark., 2006).
Michelangelo olgusunun en nemli boyutlarndan
biri iliki partnerinin onaylamasdr (partner affirmation). Partner onaylamas kavramyla, bir partnerin einin benliini (hedef benlii) nasl ekillendirdii aklanmaktadr. iftler bunu algsal ve davransal dzeylerde
yaparlar (Drigotas ve ark., 1999). Partner algsal onaylamas (partner perceptual affirmation), partnerin, einin
ideal benliini doru olarak alglama derecesidir. Algsal
onaylamada einin ideal benliini anlamas ve fark etmesi nemlidir. Partner, einin benliini bilinli ya da
bilinsiz bir biimde onun ideal benliiyle uyumlu olarak alglar ve einin ideal zelliklere sahip olduuna ve
einin olabilecei en iyi olduuna inanr. rnein, erkek partner, kadnn idealde olmak isteyecei benliine
ilikin inancna gre ya da kadnn olabilecei en ideal
benlie gre algsal onaylamada bulunur. Erkein eine
ynelik alglar ve davranlar, kadnn idealiyle uyumlu
olduunda, erkek kadn onun kendi ideal benlii dorultusunda biimlendirecektir. Bylelikle erkek, kadnn
ideal benliiyle tutarl davranlar ve kiilik zelliklerini
ortaya karm olacaktr. Kadn utanga bir kiilie sahipse, ancak idealinde giriken olmay istiyorsa ve partneri onun idealini ve giriken olma abasn fark ediyorsa
bu algsal onaylamaya rnek gsterilebilir. Drigotas ve
arkadalarna gre, partnerin algsal onay, davransal

59

onaylama srecine yol aar. Partner davransal onaylamas (partner behavioral affirmation) partnerin, einin
ideal benliine uyumlu olarak davranma srecini ierir.
Bu da szel ifadelerle ve onaylamalarla gerekleebilir.
Burada partner, bilinli ya da bilinsiz olarak einin sahip
olduuna inand ideal zelliklere gre davranr. rnein utanga bir kadnn, bir partide dierleriyle konuma
abasnn, partneri tarafndan fark edilmesi sonrasnda,
partnerinin onun elini tutmas ya da onun ilgi alanlar
dorultusunda konumaya ynlendirmesi davransal
onaylamadr. Sonu olarak, erkek, kadnn idealindeki
davranlar ortaya kard ya da kadnn ideal benliine doru onu yontmaya alt dzeyde davransal
onaylama sergiler. Dahas, bir partnerin eine ynelik alglar ve davranlar, einin idealiyle uyumlu olduunda
partner, eini idealine doru yontacaktr ve einin ideal
benliiyle tutarl davran ve kiilik zelliklerini ortaya
karacaktr. rnein, sosyal olmann kadnn ideal benliinin merkezi bir bileeni olduu varsaylrsa kadn,
daha sempatik ve sevecen olmay arzulayabilir. Erkek
partner, kadnn scak ve sevecen davranlarn ortaya
kararak kadnn ideal benliini gstermesini salayabilir ve kadn ideal benliine yaklatrabilir. Bir baka
deyile, partnerin algsal ve davransal onaylamasyla,
e (hedef benlik), artan bir biimde idealde olmak istediinin bir yansmas haline gelir. Bu sre sonunda,
e kendi ideal benliine yaknlaabilir. Grld gibi,
partnerin algsal ve davransal onaylamasyla ideal
benlie doru benlik hareketi (self movement toward
the ideal self) gereklemi olur (Kumashiro, Rusbult,
Finkenauer ve Stocker, 2007). aamal bu sre (bkz.
ekil 1), Michelangelo olgusunu aklamaktadr (Drigotas ve ark., 1999).
ekil 1de grld gibi, etkileim srecinde
partner ncelikle einin ideal benliini fark eder (partner
algsal onaylama) ve bu dorultuda davranlar sergilemeye balayarak (partner davransal onaylama) einin
ideal benliine yaknlamasna arac olur (ideal benlie doru ilerleme) ve tm bunlar da iftin mutluluuna katkda bulunur. Buna karlk, benlik ekillendirme
srecinde benliin en olumsuz yn de ortaya kabilir.
Partner, einin idealini onaylamada baz durumlarda baarsz olabilir. Partnerin, einin benliine ilikin alg ve
davranlar, einin idealiyle uyumlu olmayabilir. rnein, kadn partner erkein biraz souk ve mesafeli olduuna inanabilir. Kadn bu tr inanlar temel alarak bilinli ya da bilinsiz olarak erkein souk ya da mesafeli
olabilecei durumlar yaratabilir. Bylece erkek, partneriyle birlikteyken dosta ve sevecen davranmakta glk
ekebilir ve daha mesafeli ve sevimsiz bir kii haline
gelebilir. Dahas, erkek, kadn ile birlikteyken kendisi
gibi davranmadn fark edebilir ve partnerinin kendisiyle ilgili alglarnn ideal benliiyle uyumsuz olduunu
dnp, d krklna urayabilir (Rusbult, Kumashi-

60

Trk Psikoloji Yazlar

Michelangelo Olgusu

Partner
Onaylamas

Partner
Algsal
Onaylamasna

deale Doru
lerleme

Partner
Davransal
Onaylamasna

iftin
Mutluluu

deal Benlie
Doru
lerlemeye

iftin
Mutluluunun
Artmasna

kar

kar

kar

kar

Algsal
Onaylamama

Davransal
Onaylamama

deal Benlikten
Uzaklama

Mutluluun
Azalmas

ekil 1. Michelangelo Olgusu ve iftin Mutluluu

ro, Stocker, Kirchner, Finkel ve Coolsen, 2005a). Ayrca,

partner, einin idealiyle ilikili olmayan bir dorultuda
eini ynlendirebilir. rnein, erkek partner, einin ekici bir kii olduuna inanrken, kadn iin fiziksel gzellik
ok nemli olmayabilir. Erkek kadnn gzelliini ne
karmak iin giyim tarz, sa biimi gibi eitli konularda onu vebilir. Kadn, bir dereceye kadar, erkein
kendisinin gzel olduunu dnmesine deer verebilir;
hatta daha da ekici bir kii haline gelebilir. Ancak, erkein bu davranlarnn, kadnn ideal benliindeki zelliklere ulamasnda ok az katks olur. Kadn, erkein
hedeflerinin kendi kiisel arzularyla ilgili olmadn
ve erkein kendi ideal benliini anlamadn dnerek
d krkl yaayabilir (Drigotas ve ark., 1999).
Grld gibi, partnerler elerinin benliini (hedef benlii) idealleri dorultusunda ynlendirme ya da
ondan uzaklatrma srecinde nemli rol oynarlar. Kumashiro ve arkadalarna (2006) gre, partnerler bunu da
baz uyum mekanizmalarn kullanarak gerekletirirler.
lk olarak, partner, einin baz tercihlerini, gdlerini
ve davranlarn dllendirebilecei ya da cezalandrabilecei geriye dnk seimle (retroactive selection)
ilgilenebilir. rnein erkek einin doktora teziyle ilgili fikirlerine okuyla katlr, nk einin tezine ar
nem verdiini bilir. kincisi, partner, einin baz tercihlerini, gdlerini ve davranlarn ortaya karan ya da
engelleyen belirli davranlara odaklanabilir. Bu duruma
nleyici seim (preemptive selection) ad verilmektedir.
Teziyle ilgili olumsuz bir eletiriyi okuyan kadn zgn
olacakken, einin bu eletirinin olumlu ynlerini vurgulamasyla z yeterliliini arttrabilir. Sonuncusu ise,
partner, einin gd ve davranlarn ortaya koyabilme-

si iin durum zerinde deiimlemeler yapabilecei durum seimi (situation selection) ile ilgilenebilir. rnein,
erkek, einin tezine odaklanmasn salayabilmek amacyla ev ilerini kendisi yapabilir. Algsal ve davransal
onaylama, bilinli ya da bilinsiz, amal ya da otomatik mekanizmalar ierebilmektedir (Uleman ve Bargh,
1989). Baz partnerler, bu tr hedeflere ynelik amal
davranlar sergileyerek, hedef benliin idealde ne olmak isteyeceini bilinli bir ekilde dnebilirler. rnein, erkek, kadnn sevecen ve sempatik bir kii olmak
istediini doru bir biimde fark etmi olabilir ve onun
girikenliini bilinli olarak kolaylatrma giriimleri
ilikilerinin temelinin bir parasn oluturabilir. Dier
partnerler, bilinsiz bir ekilde ve otomatik olarak algsal ve davransal onaylama sergileyebilirler. rnein,
erkek, herhangi bir bilinli aba olmadan kadnn scaklk kapasitesini alglayabilir ve otomatik olarak onun girikenliini tevik edecek ekilde davranabilir (Drigotas
ve ark., 1999).
Tm bunlara ek olarak, ideal benlie doru ilerleme srecinde kiinin kendisi (hedef benlik) de nemli
rol oynamaktadr. Bu srete kiinin igrs, becerisi
ve gds belirleyici olabilmektedir (Kumashiro ve ark.,
2006; Rusbult ve ark., 2005a). ncelikle kii igrye
ve gerek benlii ile ideal benliine ilikin ak bilgiye sahipse, ideal benliine doru ilerleme olasl artar.
Kiinin u anda ne durumda olduuna (gerek benlik)
ilikin ak bilgisi varsa ve ne duruma gelmek istediine (ideal benlik) ilikin igrs yksekse, kii benlik
farkllklarn azaltabilmek iin daha ok aba gsterebilir. Ancak, benlik farkllklar ok fazlaysa kii bu
durumda beklentisini deitirip, olas baka bir idealine

Yakn likilerde Michelangelo Olgusu

odaklanabilir. kinci olarak, kii yeterli dzeyde beceriye (yeterlilik, ustalk) sahipse, ideal benliine doru
ilerlemesi kolaylar. Son olarak kiinin gds arttka
ideal benlie doru ilerleme artar, nk gdlenen kii
idealine ulamak iin daha ok aba gsterir. Kumashiro
ve arkadalarna (2006) gre, bu ge birarada olduunda ideal benlie doru daha hzl ilerlenir ve daha
etkin sonular elde edilir. Benzer olarak, kiinin idealine
ulamasnda partnerinin de igrl, becerili ve gdl
olmas nemlidir.
Michelangelo olgusu temel alnarak yaplan almalar incelendiinde, bu konunun son yllarda ele alnmaya balad grlmekte ve snrl sayda almaya
rastlanmaktadr. Bu almalarn ounun da yaynlanmam olduu (rn., Kumashiro, Rusbult, Coolsen,
Wolf, van der Bosch ve van der Lee, 2009; Kumashiro,
Rusbult ve Estrada, 2004; Kumashiro, Wolf, Coolsen
ve Rusbult,2004; Rusbult, Coolsen, Kirchner, Stocker,
Kumashiro, Wolf, Estrada ve Clarke, 2004, 2009; Rusbult, Kumashiro, Finkel, Kirchner, Coolsen, Stocker, ve
Clarke, 2004, 2009; Rusbult, Reis ve Kumashiro,2009)
anlalmaktadr. Rusbult ve arkadalar (2005a) Michelangelo olgusunun kiisel ve iftler aras mutluluk, ilikiye balanm ve iliki doyumuyla olumlu; depresyonla
ise olumsuz ynde ilikili olduunu belirtmilerdir. Ayrca, algsal ve davransal onaylamann benlik saygsn
artrdna ynelik bulgular da vardr (DiDonato, 2008;
Drigotas ve ark., 1999; Mitchell, 2007). Buna ek olarak,
bir almada partner onaylamasyla gvenli balanma
biimi arasnda olumlu iliki olduu gsterilmitir. Sz
konusu almada gvenli balanan kiiler partnerleri
tarafndan idealleri dorultusunda daha fazla desteklendiklerini bildirmilerdir (Rusbult, Kumashiro, Stocker
ve Wolf, 2005b). te yandan, balanmann temelini
oluturan isel olarak ileyen modeller (internal working models) (Bowlby, 1969; 1973; 1980) kiiler aras
dorulamayla glenebilir, nk balanma yaantsnda hem kendine hem de dierlerine ilikin alglarn ok
nemli olduu sylenebilir. Son yllarda niversite rencileriyle yaplan bir almada (DiDonato, 2008) kiileraras onaylamalarn kiilerin ideal benliklerine doru
ilerlemelerinde belirleyici olduu ortaya konmutur.
Partner onaylamas ile ideal benlie doru ilerleme arasndaki ilikinin ele alnd bir dier almada
(Rusbult ve ark., 2004) ilikinin erken dnemlerinde
yaplan partner onaylamasnn davransal onaylamaya,
bunun da ideal benlie doru ilerlemeyi arttrd ortaya
konmutur. Yeni tanan iftlerde Michelangelo olgusunun aratrld bir dier almada (Mitchell, 2007)
partner, einin ideal benliine gre davrandnda hem
ein ideal benliine ynelmesinin hzland hem de
benlik saygsnn artt gzlenmitir. iftlerin dorulayc davranlarda bulunmalar ile ein ideal benliine
doru ilerlemesi arasndaki ilikiyi inceleyen bir dier

61

almada (Rusbult ve ark., 2009; akt. Rusbult ve ark.,

2009) evli iftler birbirlerinin amalar ile ilgili sohbet
ederlerken videoya ekilmi ve sohbet srasnda partnerin dorulayc davranlarda bulunmas (rn., hedef
partnerin planlarn netletirme, hedef partnere yardm
teklif etme ya da onun hedeflerini vme gibi) ile hedef
partnerin ideal benliine ulamas arasnda olumlu bir
iliki saptanmtr.
Tanma (getting acquainted study) ad verilen
bir baka almada (Kumashiro ve ark., 2004; akt. Rusbult ve ark., 2005a), Michelangelo olgusu incelenmi ve
katlmclardan ideal, gerek ve olmasn istemedikleri
benliklerini tantmalar istenmitir. Ardndan katlmclara yeni tantklar bir kiinin kendileri hakkndaki ilk izlenimleri iletilmitir. Yeni tanlan kiinin bu izlenimleri, katlmclarn ideal, gerek ya da olmasn istemedii
zellikleriyle ilikili kmtr. Daha sonra, katlmclara
yeni tantklar bu kiiyle yaadklar etkileimlerinin
nitelii sorulmutur. Gerek ya da istenilmeyen benlii
vurgulayanlarla karlatrldnda, katlmclar ideal
benlikleri dorultusunda kendilerini tanmlayan yeni tantklar kiiyi daha ok beendiklerini bildirmilerdir.
Deinilenlere ek olarak, onaylamalarn alglanan uyumluluu ve balanm arttrdn gsteren almalar da
vardr (Rusbult, Reis ve Kumashiro, 2009 ; akt. Rusbult
ve ark., 2009). Bir baka deyile, hedef kii, partnerin
kendini (hedefi) algladna, onayladna ve onunla ilgilendiine inandnda, alglanan bu uyumluluk, hedef
kiinin balanmn glendirmektedir.
Grld gibi, Michelangelo olgusu ift mutluluu ve iliki doyumuyla ilikilidir, nk ilk olarak, kiinin
ideal benliini algsal olarak destekleyen bir partner, empatik bir anlay sergilemektedir (Ickes, Stinson, Bissonnette ve Garcia, 1990). Bu da ak arttrabilir, partnerim
beni olmak istediim kii gibi gryor algs ortaya kabilir. kincisi partner, davransal onaylamayla kiinin
idealine uyan davranlar sergileyebilir. Bylelikle, hem
kii hem de partner, kiinin idealiyle uyumlu bir biimde
davranm olur (Rusbult ve Van Lange, 1996; Rusbult
ve Van Lange, 2003) ve kii ideal benliine doru hzla
ilerler (rn., ortak hedeflere ularken partnerimle uyum
iindeyiz) (Kumashiro ve ark., 2006). Son olarak, ideal benlie doru ilerleme honutluk duygusu vermekte
(Campbell, Sedikides ve Bosson, 1994; Higgins, 1996;
Ruvolo ve Brennan, 1997) ve bu tr honutluu ortaya
karan partnerler daha olumlu deerlendirilmektedir
(rn., seninle beraberken ben daha iyi biriyim duygusu
(Emmons, 2003). Michelangelo olgusunun kiisel iyilik
halini de (personal well being) artrd ileri srlmektedir, nk ideal benlie doru ilerleme arttka kiinin kendini gerekletirme dzeyi de artmaktadr. Bu da
hem yaam doyumunu hem de psikolojik uyumu artrr
(Drigotas, 2002; Kumashiro ve ark., 2006). Tm bu bulgular nda, Michelangelo olgusu ve ilgili boyutlarn

62

Trk Psikoloji Yazlar

hem ilikiler iin hem de kiisel iyilik hali iin olumlu

bir ilevi olduu dnlebilir.
Baz yazarlar ise, Michelangelo olgusunda kiisel
farkllklarn olabileceini vurgulamlardr (Kumashiro ve ark., 2007). Onlara gre, heykeltra (partner) ve
heykel (hedef) ideallerindeki amalarna ulama abalarnda farkl olabilirler. Baz kiiler (hedefler) daha kolay
deiimlenirken, baz partnerler de elerini daha etkili
bir biimde deiimleyebilirler. Kumashiro ve arkadalar (2007) iftler arasndaki uyum arttka partnerlerden
birinin (heykeltra) dierini (heykel) deiimleme dzeyinin de arttn ortaya koymulardr. Burada partner, heykeli (dier ei) kolayca yontabilen heykeltraa
benzetilmektedir. Buna karlk, almada uyum dzeyi
dk olan iftler arasnda partner onaylamas daha az
kullanlm ve bu iftler de zor yontulan talara benzetilmilerdir. Baka bir almada (Rusbult, Kumashiro,
Kubacka ve Finkel, 2009) partnerin ve ein (hedef benlik) ideal benliklerinin benzerlii incelenmi ve partnerin ideali, ein idealiyle ayn elere sahipse, partnerin
daha ok onaylama gsterdii, einse ideal benlie doru daha hzl ilerledii ortaya konmutur.
Literatr incelendiinde Michelangelo olgusunun,
devam eden ilikilerdeki benlik srelerini ele alan tek
model ya da olgu olmad anlalmaktadr. Michelangelo olgusu, Pygmalion olgusu, benlik genilemesi, benlik
glendirmesi, partner glendirmesi gibi benlikle ilgili
dier srelerden farkllk gstermektedir.
Rosenthal (1966; Rosenthal ve Jacobson, 1968)
tarafndan gelitirilen Pygmalion olgusu (Pygmalion
phenomenon), kendini gerekletiren kehanet olgusundan tretilmitir. Kii hedef kiiye ykledii zellie
gre yle etkilerde bulunur ki sonunda hedef kii beklentiye uygun bir biimde davranlarn dzenler ve
kehanet dorulanr. Pygmalion olgusu, partnerin kendi
idealine gre einin benliini biimlendirmesi olarak
aklanrken (heykeltran ideali), Michelangelo olgusu,
partnerin, einin benliini onun ideal benlii dorultusunda biimlendirme (heykelin ideali) srecini aklar.
Pygmalion olgusunun kkeni mitolojideki Kbrs prensi
Pygmaliondan gelmektedir. yks ise yledir:
Kbrs prensi, ayn zamanda heykeltra
Pygmalion, ideal kadn temsil eden fildiinden bir heykel yapm ve ona Galatea adn
vermitir. Galatea o kadar gzeldir ki, prens
kendini ona ak olmaktan alkoyamam ve
ona hayat vermesi iin tanra Vense yakarmtr. Vens de onun bu isteini kabul etmi,
heykel canlanm ve sonsuza kadar mutlu yaamlardr. (Baxter ve Bowers, 1985).
Baz aratrmalar, kiilerin kendi ideal benliklerine benzeyen kiileri partner olarak setiini ortaya koymakta (LaPrelle, Hoyle, Insko ve Bernthal, 1990; Wetzel
ve Insko, 1982) ve bunun Pygmalion olgusu iin dolayl

bir destek saladn ileri srmektedir (Rusbult ve ark.,

2005b). Romantik bir ilikide kii iin einin benliini,
kendisininkine benzer ya da uygun alglamas nemli
olsa da , aratrmaclar, kiinin einin ideal benliini alglamas ve buna gre davranmasnn hem ein kiisel
mutluluunu hem de iftin mutluluunu artrdn ne
srmektedirler (Drigotas ve ark., 1999; Drigotas, 2002;
Kumashiro ve ark., 2007). Rusbult ve ark., (2009) ise,
Pygmalion olgusunun kiisel ve iftler aras mutluluun
olumsuz bir yordaycs olduunu ileri srmlerdir.
Baz aratrmaclar ise benlik ideali ile partnerin benlie
ilikin ideali arasnda uyumsuzluk olduunda partnerin kendi idealini karsndakinin benliine yanstmas
eiliminin baarszlkla sonulanabileceini vurgulamlardr (Rusbult ve ark., 2004; akt. Rusbult ve ark.,
2005a). Ayrca, partnerler birbirlerini biimlendirirken
ideal benlik yerine kendi ideallerini gznne alrlarsa,
bu biimlendirme gzel bir rn ve ustalk becerisi salasa bile sonular hem benlik hem de iftler aras mutluluk iin olumsuz olabilmektedir. Ksaca kendi idealini
bakasna yanstmak olumsuz sonularla ilikili olabilir
ve bu biimlendirme ilemi her zaman yararl sonu vermeyebilir.
Partner onaylamas, benlik-genilemesinden (self
expansion) (Aron ve Aron, 1997; 2000) de farkllk
gsterir. Aron ve Aron (1996; 2000), kiilerin temel gdlerinden birinin, benlii geniletme olduunu ve bu
gereksinimin de bir iliki iinde doyurulabileceini vurgulamaktadrlar. Bir ilikiyi srdrme, kiilerin benlik
snrlarnn genilemesini ve partnerlerin yaylma sreci
iinde birbirlerine balanmasn salar. Bylelikle sen
ve ben biz haline gelir. Ayrca partnerler dierinin
benliini kendine dahil ederek kiisel geliimlerini tamamlarlar. likilerde karlkl bamllk sreci arttka,
benlikte partnerin tutumlarna ve zelliklerine daha ok
yer verilir. Bylelikle partnerin benlie dahil edilmesi
baka bir deyile, benlik genilemesi gereklemi olur.
Benlik genilemesinin iliki doyumu ve kiisel mutlulukla ilikili olduunu gsteren aratrmalar vardr (Agnew, Van Lange, Rusbult ve Langston, 1998; Aron, Paris
ve Aron, 1995). Ancak, kiinin partnerin benliini kendi
benliine dahil etmesinin yararnn partnerin tm tutumlarndan m yoksa beenilen tutumlarndan m kaynakland ak deildir. Kumashiro ve arkadalarna (2006)
gre, partnerin beenilmeyen zelliklerinin benlie dahil
edilmesinin, hem iftler hem de ilikileri iin olumsuz
dourgular olabilir. Ayrca baz yazarlar (Drigotas ve
ark., 1999; Kumashiro ve ark., 2006) kiisel mutluluk ya
da iliki doyumunun benlik genilemesinden daha ok,
ideal benlik genilemesi ya da ideal benlie doru benlik
genilemesiyle ilikili olduunu ileri srmlerdir. Dier bir deyile, bir partnerin zelliklerinin benlie dahil
edilmesi, dahil eden kiinin ideal benliine doru ilerleme hzn artryorsa, hem iftin hem de bireyin kiisel

Yakn likilerde Michelangelo Olgusu

benliine ilikin mutluluu da artacaktr. Partner beraber

olduu kiinin ideal benliinin ana bileenlerine sahipse ideal benlik genilemesi ok daha kolaylamaktadr.
Deinilenlere ek olarak, partner beraber olduu kiinin
arzularn, ve hayallerini bildiinde, bu arzulara uygun
neriler ve uygun onaylamalarla, beraber olduu kiinin
ideal benliine doru ilerlemesini hzlandrabilmektedir.
Partner onaylamas ve partner glendirmesi
(self enhancement) birbiriyle yakndan ilikili kavramlardr. Ancak partner onaylamas, partner glendirmesinden farkldr. Partner glendirmesinde, partner einin
benliini gerekte olduundan daha olumlu deerlendirir.
liki doyumunun hem partner glendirmesi (Murray,
Holmes ve Griffin, 1996; Rusbult, VanLange, Wildschut,
Yovetich ve Verette, 2000) hem de partner onaylamasyla (Drigotas ve ark., 1999) olumlu ynde ilikili olduunu gsteren almalar vardr. Birok almada, partner
glendirmesinin ift ilikisini canlandrd; eleri tarafndan olumlu grlen kiilerin ilikilerinden doyum
aldklar ve olumlu benlik imaj gelitirdikleri vurgulanmaktadr (Murray ve ark., 1996; Rusbult ve ark., 2000).
Son yllarda lkemizde evlililerle yaplan bir almada
(Akbalk-Doan ve Bykahin-Sunal, 2011), eini olduundan daha olumlu alglayanlarn evlilik doyumlarnn daha yksek, ilikilerine ve elerine ynelik olumsuz
yklemelerinin ise daha az olduu grlmtr. Kumashiro ve arkadalar (2004; akt. Rusbult ve ark., 2005a)
partner onaylamasnn partner glendirmesine oranla
ilikiler zerinde daha etkili olduunu vurgulamlardr. Bu almada, katlmclar partnerlerinin normlara
uygun olumlu davranlar gstermelerinden daha ok
kendi idealleriyle ilikili olumlu davranlar ortaya koymalarn tercih etmilerdir. rnein, kadnn idealinde
sk bir vcuda sahip olmak vardr; erkek, kadnn bu
idealini vurgulamak yerine kadnn idealinde olmayan
dier olumlu bir zelliini (rn., giyim tarznn kln)
vurgularsa, bu durum kadnn houna gidebilir. Ancak
bunun yerine kadnn idealindeki ana ilke olan haftada
drt kere spor yapmasn vecek olursa bu kadn daha
ok mutlu edecektir. Ksaca partner glendirmesiyle
karlatrldnda, partner onaylamas ilikilerin uyumu ve doyumu asndan daha etkilidir.
Partner onaylamas, partner dorulamas (partner verification) ya da ideal benlik yerine gerek benlii onaylayan partner davranndan da farkldr. Partner
dorulamas partner onaylamasna yarar salar. Kiinin,
eini ideal benliine gre biimlendirebilmesi iin ncelikle einin gerek benliini alglamas ve anlamas
gerekir (Rusbult ve ark., 2009). Swann, De La Ronde ve
Hixonun (1994) almas yksek benlik-saygsna sahip kiilerde olumlu partner dorulamasnn iftler arasndaki yaknl gelitirdiini gstermitir. Ancak ayn
almada dk benlik saygsna sahip kiilerde olumlu
partner dorulamas iftler arasndaki yaknl bozmu-

63

tur. Drigotas ve arkadalarna (1999) gre bir kii, kendi

benliinin gl ve gsz ynlerini doru bir biimde
alglayan bir partneri tercih etse bile, gsz ynlerine
karn, partnerinin kendisini sevmesini ve benlik idealini
ykseltecek biimde davranmasn bekler. Ayrca, benliinin ideal benlie doru ilerleyebilmesi iin partnerinin
desteini ister. Partner onaylamas ve dorulamas ile
iliki doyumu arasndaki ilikiyi ele alan baz almalar (rn., Drigotas ve ark., 1999; Rusbult ve ark, 2005a)
iliki doyumu iin partner onaylamasnn partner dorulamasndan daha gl bir yordayc olduunu gstermitir. Rusbult ve arkadalar (2005a), hem benlik kavramn dorulayan (seni gerek sen yapan) hem de kiiyi
ideal benliine yneltecek (iindeki ideal seni oluturan)
bir partnere sahip olmann nemli olduunu vurgulamlardr. Rusbult ve arkadalarna (2009) gre, dorulama
ve onaylama birbiriyle uyumsuz deildir. Bir partnerin
onaylamalaryla einin iindeki en iyiyi karma abas
nemli olmakla birlikte, ein gerek benliiyle ilgili alglarn anlamas ve destek olmas da gereklidir. Bu iki
olgu hem kiisel geliimi hem de iftler aras mutluu
arttrmaktadr (Kumashiro ve ark., 2006).
Drigotas ve arkadalar (1999) tarafndan ortaya
konan Michelangelo olgusunda, partnerin einin (hedef
benlik) idealini doru bir biimde algladna inanlrsa, ayn zamanda partnerin, einin idealine gre davranlar gsterebilecei ngrlr (rn., ideal heykeltra
vizyonu ideal yontmaya neden olur). Baka bir deyile,
partner algsnn, partner davransal onaylamasna yol
at sylenebilir. Ayrca, partnerin, einin (hedef benlik) idealine gre davranlarda bulunduu alglanrsa,
ein ideal benliine doru ilerlemesi hzlanabilir (rn.,
ideal yontma, ideal heykele neden olur). Bu balamda,
partnerin davransal onaylamalarnn, algsal onaylamalar ile ideal benlik hareketi arasnda arac deiken
olduu dnlebilir. (rn., ideal heykelin anahtar, ideal
heykeltra vizyonu deil, ideal yontmadr). Belirtilenlere ek olarak, ideal benlie doru ynelimin artmasyla,
iftin mutluluunun da artaca ileri srlebilir (rn.,
ideal heykelin olumas iftin mutluluuna neden olur).
Sonu olarak, alglanan partner onaylamas, ideal benlie doru ilerleme ve iliki doyumu arasnda gl bir
iliki olduu dnebilir.
Sonu
Bu almada, yakn ilikilerdeki partner alglarnn ve davranlarnn dier ein benliini (hedef benlik)
biimlendirmede nemli rol oynadn gsteren Michelangelo olgusunun (Drigotas ve ark., 1999) betimlenmesi ve ilgili bulgularn gzden geirilmesi amalanmtr.
Daha nce belirtildii gibi, Michelangelo olgusuna gre,
partnerin benlii etkileim srecinde biimlenir. liki
iindeki partnerler bir heykeltran heykeldeki ideal

64

Trk Psikoloji Yazlar

ekli ortaya karmas gibi birbirlerinin ideal benliklerini

destekleyebilir, biimlendirebilirler, bylece benlik heykeltra ilevi grrler. Bir baka deyile, partnerler elerinin ideal benliklerine doru ilerlemelerini ve onlara
ulamalarn salarlar. Yakn ilikilerde iftler youn bir
etkileim ierisinde olduklar iin birbirlerinin benliklerini daha ok etkilerler. Ancak, burada partnerin einin
ideal benliini doru alglamas ve buna gre davranmas
nemlidir (algsal ve davransal onaylama). Daha sonra
da e kendi ideal benliine doru ilerler (ideal benlie
doru ilerleme). Drigotas ve arkadalarna (1999) gre,
bu aamal sre, Michelangelo olgusunun temelini
oluturur ve ilikiler iin olumlu ilevi vardr. Bu olguyla
ilgili baz almalarda (rn., Kumashiro ve ark., 2006;
Rusbult ve ark., 2005a) bu olgunun hem kiisel hem de
ift mutluluunu artrmada nemli katks olduu ortaya
konmutur. Buradan hareketle, partner onaylamalarnn
ve sonucu olarak da ideal benlie doru ilerlemenin, iliki doyumu ve iliki balanm asndan nemli deikenler olduu dnlebilir.
Bu olguyla ilgili yaplan almalar olduka snrldr ve yeni yeni ele alnmaya balanmtr. Yurtdnda bu konuyla ilgili almalarn birounun yaynlanmam olduu grlmektedir (rn., Kumashiro ve ark.,
2004; Kumashiro ve ark., 2009; Rusbult ve ark., 2004).
lkemizde de bu konuya ilikin almalarn eksiklii
gz nne alnrsa, gelecekte Michelangelo olgusuna
ilikin almalarn yaplmas psikoloji alanndaki literatre katk salayacaktr. Gelecekteki almalarda Rusbult ve arkadalar (2009) tarafndan gelitirilen, algsal
ve davransal olmak zere iki alt boyutu olan Partner
Onaylamas lei Trk kltrnde yaayan kiilere
uyarlanabilir. Ayrca, Michelangelo olgusuyla ilgili yaplan almalarn ou Amerika gibi bireyci kltrlerde
yaplmtr. Ayn olgu daha sonra yaplacak olan almalarda topluluku kltrlerde snanabilir. Anlana ek
olarak yurtdnda da anlan olguyla ilgili almalar ok
snrl olduu iin ilgili aratrmalarn artmas yine olgunun snanmas iin nemli veri salayabilir. Michelangelo olgusu temel alnarak yaplan almalarn daha ok
romantik ilikiler balamnda ele alnd grlmektedir.
Bu olgu, romantik iliki dnda arkadalk, ebeveynocuk ve i ilikileri gibi dier kiileraras ilikiler
balamnda da aratrlabilir. Michelangelo olgusunun
benlikle ilgili srelerle yakndan ilikili olduu grlmektedir. Bu balamda, ayn olgu, hem benlikle ilikili
dier kavramlarla (rn., benlik saygs, benlik zgnl
vb.) hem de dier deikenlerle (rn., balanm ilikisi, balanma biimleri, ilikiyi srdrme stratejileri vb.)
ilikisi temelinde de incelenebilir.
Kaynaklar
Agnew, C. R., Van Lange, P. A. M., Rusbult, C. E. ve Langs-

ton, C. A. (1998). Cognitive interdependence: Commitment and the mental representation of close relationships.
Journal of Personality and Social Psychology, 74(4),
939-54.
Akbalk Doan, . ve Bykahin Sunal, A. (2011). Evliliklerde
olumlu yanlsama: liki balanm ile nedensellik ve sorumluluk yklemeleri arasndaki ilikiler [Positive illusions in marriages: Relationships between relationship
commitment and casuality and responsibility attributions], Trk Psikoloji Dergisi, 26(67), 70-82
Aron, A. ve Aron, E. N. (1996). Self and self-expansion in relationships. G. O. Fletcher ve J. Fitness, (Ed.), Knowledge
structures in close relationships iinde. USA: Lawrence
Erlbaum Associates, Inc.
Aron, A. ve Aron, E. N. (1997). Self expansion motivation and
including other in the self. S. Duck, (Ed.), Handbook of
personal relationships: Theory, research and interventions (2. bask) iinde (251-270). Chichester, England:
Wiley.
Aron, A. ve Aron, E. N. (2000). Self expansion motivation and
including other in the self. W. Ickes ve S. Duck, (Ed.),
The social psychology of personal relationships iinde
(109-128). New York: Wiley.
Aron, A., Paris, M. ve Aron, E. N. (1995). Falling in love: Prospective studies of self concept change. Journal of Personality and Social Psychology, 69(6), 1102-1112.
Baxter, G. D. ve Bowers, J. K. (1985). Beyond self-actualization: The persuasion of Pygmalion. Training and Development Journal, 39, 69-71.
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Attachment. New York:
Basic Books.
Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Separation. New York:
Basic Books.
Bowlby, J. (I980). Attachment and loss: Loss, sadness and depression. New York: Basic Books.
Campbell, W. K., Sedikedes, C. ve Bosson, J. (1994). Romatic
involvement, self discrepancy and psychological well-being: a preliminary investigation. Personal Relationship,
1, 399-404.
Darley, J. M. ve Fazio, R. H. (1980). Expectancy confirmation processes arising in the social interaction sequence.
American Psychologist, 35, 867-881.
DiDonato, T., (2008). Interpersonal affirmaton: How close others nfluence self-authenticity. Yaynlanmam doktora
tezi, Brown University, Provdence, Rhode Island.
Drigotas, S. M. (2002). The Michelangelo phenomenon and
personal well-being. Journal of Personality, 70, 59-77.
Drigotas, S. M., Rusbult, C. E., Wieselquist, J. ve Whitton, S.
(1999). Close partner as sculptor of the ideal self: Behavioral affirmation and the Michelangelo phenomenon.
Journal of Personality and Social Psychology, 77, 293323.
Emmons, R. A. (2003). Personal goals, life meaning, and virtue:
Wellsprings of a positive life. C. L. Keyes ve J. Haidt,
(Ed.), Flourishing: Positive psychology and the life welllived iinde (105-128). Washington: APA.
Fazio, R. H., Effrein, E. A. ve Falender, V. J. (1981). Self-perceptions following social interactions. Journal of Personality and Social Psychology, 41, 232-242.
Gombrich, E. H. (1986). Sanatn yks. (B. Cmert, ev.). Ankara: Remzi Kitabevi.
Higgins, E. T. (1987). Self-discrepancy: A theory relating self
and affect. Psychological Review, 94, 319-340.
Higgins, E. T. (1996). The self digest: Self-knowledge serving self-regulatory functions. Journal of Personality and

Yakn likilerde Michelangelo Olgusu

Social Psychology, 71, 1062-1083.

Ickes, W., Stinson, L., Bissonnette, V. ve Garcia, S. (1990). Naturalistic social cognition: Empathic accuracy in mixedsex dyads. Journal of Personality and Social Psychology,
59, 730-742.
Kelley, H. H. (1983). The situational origins of human tendencies: A further reason for the formal analysis of structures.
Personality and Social Psychology Bulletin, 9, 8-30.
Kelley, H. H. ve Thibaut, J. W. (1978). Interpersonal relations:
A theory of interdependence. New York: Wiley.
Kumashiro, M., Rusbult, C. E., Coolsen, M. K., Wolf, S. T.,
van den Bosch, M. ve van der Lee, R. (2009). Partner affirmation, verification, and enhancement as determinants
of attraction to potential dates: Experimental evidence of
the unique effect of affirmation. Yaynlanmam alma,
Goldsmiths, University of London.
Kumashiro, M., Rusbult, C. E. ve Estrada, M. J. (2004). The Michelangelo phenomenon in everyday life: An interaction
record study of self and partner processes. Yaynlanmam
alma, University of North Carolina, Chapel Hill, NC.
Kumashiro, M., Rusbult, C. E., Finkenauer, C. ve Stocker, S.
L. (2007). To think or to do: The impact of assessment
and locomotion orientation on the Michelangelo phenomenon. Personal Relationships, 24, 591-611.
Kumashiro, M., Wolf, S., Coolsen, M. ve Rusbult, C. E.
(2004). Partner affirmation, verification,and enhancement as determinants of attraction to potential dates:
Experimental evidence of the unique effect of affirmation.
Yaynlanmam alma, University of North Carolina,
Chapel Hill, NC.
Kumashiro, M., Rusbult, C. E., Wolf, S. T. ve Estrada, M. J.
(2006). The Michelangelo phenomenon: partner affirmation and self movement toward ones ideal. K. D. Vohs
ve E. J. Finkel, (Ed.), Self and relationships: connecting
intrapersonal and interpersonal processes iinde (317341). New York: Guildford Press.
LaPrelle, J., Hoyle, R. H., Insko, C. A. ve Bernthal, P. (1990).
Interpersonal attraction and descriptions of the traits of
others: Ideal similarity, self similarity, and liking. Journal
of Research in Personality, 24, 216-240.
Mitchell, A. A. (2007). The Michelangelo phenomenon and
secure self-esteem. Yaynlanmam doktora tezi, Northwestern University, Evanston, Illinois.
Moretti, M. M. ve Higgins, E. T. (1990). Relating self-discrepancy to self-esteem: The contribution of discrepancy beyond actual-self ratings. Journal of Experimental Social
Psychology, 26, 108-123.
Murray, S. L., Holmes, J. G. ve Griffin, D. W. (1996). The selffulfilling nature of positive illusions in romantic relationships: Love is not blind, but prescient. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 1155-1180.
Rosenthal, R. (1966). Experimenter efects in behaviour research. Merideth Publishing Company, New York.
Rosenthal, R. ve Jacobson, L. (1968). Pygmalion in the classroom. NY: Holt, Rinehart & Winston.
Rusbult, C. E., Coolsen, M., Kirchner, J., Stocker, S., Kumashiro, M., Wolf, S., Estrada, M. J. ve Clarke, J. (2004).
Partner affirmation and self movement toward ideal in
newly-committed relationships. Yaynlanmam alma,
University of North Carolina, Chapel Hill, NC.
Rusbult, C. E., Coolsen, M., Kirchner, J., Stocker, S., Kumashiro, M. ve Wolf, S. (2009). Partner affirmation
and target movement toward ideal in newly-committed

65

relation-ships. Yaynlanmam alma, Vrije Universiteit

Amsterdam.
Rusbult, C. E., Finkel, E. ve Kumashiro, M. (2009). The Michelangelo Phenomenon. Current Directions in Psychological Science, 18(6), 305-309.
Rusbult, C. E., Kumashiro, M., Finkel, E., Kirchner, J., Coolsen, M., Stocker, S. ve Clarke, J. (2009). A longitudinal
study of the Michelangelo phenomenon in marital relationships. Yaynlanmam alma, Vrije Universiteit
Amsterdam.
Rusbult, C. E., Kumashiro, M., Finkel, E., Kirchner, J., Coolsen, M., Stocker, S. ve Clarke, J. (2004). A longitudinal
study of the Michelangelo phenomenon in marital relationships. Yaynlanmam alma, University of North
Carolina, Chapel Hill, NC.
Rusbult, C. E., Kumashiro, M., Kubacka, K. E. ve Finkel, E. J.
(2009). The part of me that you bring out: Ideal similarity
and the Michelangelo phenomenon. Journal of Personality and Social Psychology, 96, 61-82.
Rusbult, C. E., Kumashiro, M., Stocker, S. L., Kirchner, J. L.,
Finkel, E. J. ve Coolsen, M. K. (2005a). Self Processes
in interdependent relationships: Partner affirmation and
the Michelangelo Phenomenon. Interaction Studies, 6(3),
375-391.
Rusbult, C. E., Kumashiro, M., Stocker, S. L. ve Wolf, S. T.
(2005b). The Michelangelo phenomenon in close relationships. A. Tesser, J. Wood ve D. Stapel, (Ed), On building, defending, and regulating the self iinde (1-29). New
York and London: Psychology Press.
Rusbult, C. E., Reis, H. T. ve Kumashiro, M. (2009). On the
regulation of ongoing relationships: Partner affirmation,
perceived responsiveness, and mutual cyclical growth.
Yaynlanmam alma, Vrije Universiteit Amsterdam.
Rusbult, C. E. ve Van Lange, P. A. M. (1996). Interdependence
processes. E. T. Higginsve ve A. Kruglanski, (Ed.), Social
psychology: Handbook of basic principles iinde (564596). New York: Guilford Press.
Rusbult, C. E. ve Van Lange, P. A. M. (2003). Interdependence,
interaction, and relationships. Annual Review of Psychology, 54, 351-375.
Rusbult, C. E., Van Lange, P. A. M., Wildschut, T., Yovetich,
N. A. ve Verette, J. (2000). Perceived superiority in close
relationships: Why it exists and persists. Journal of Personality and Social Psychology, 79, 521-545
Ruvolo, A. P. ve Brennan, C. J. (1997). Whats love got to do
with it? Close relationships and perceived growth. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 814-823.
Snyder, M., Tanke, E. ve Berscheid, E. (1977). Social perception and interpersonal behavior: On the self-fulfilling
nature of social stereotypes. Journal of Personality and
Social Psychology, 35, 656-666.
Swann, W. B., Jr. DeLaRonde, C. ve Hixon, J. G. (1994). Authenticity and positivity strivings in marriage and courtship. Journal of Personality and Social Psychology, 66,
857-869.
Thibaut, J. W. ve Kelley, H. H. (1959). The social psychology of
groups. New York: Wiley.
Uleman, J. S. ve Bargh, J. A. (1989). Unintended thought: Limits of awareness, intention and control. New York: Guilford Press.
Wetzel, C. G. ve Insko, C. A. (1982). The similarity-attraction
relationship: Is there an ideal one? Journal of Experimental Social Psychology, 18, 253-276.

Turkish Psychological Articles, June 2012, 15 (29), 66-67

Summary
Michelangelo Phenomenon in Close Relationships:
Partner Affirmation as a Sculptor of the Ideal Self
Nur Taluy

Ayda Bykahin Sunal

Ankara University

Ankara University

Each person has a strong wish to ideally have desirable skills, dispositions and values. People may acquire
these desirable goals by their own actions, but close
partners also play an important role helping each other
achieve these aspirations. Close partners promote one
anothers ideal selves and each person is likely to move
closer to achieve his or her goals and ideals (Drigotas,
Rusbult, Wieselquist, & Whitton, 1999). Michelangelo
phenomenon describes an interpersonal process in which
a close partner helps the other become more like his or
her ideal self. In other words, the Michelangelo Phenomenon shows that when an individual perceives that
his/her couple recognizes him/her in the ideal way that
he/she would like to be seen, he/she behaves as their ideal self would do, being consistent with his/her partners
expectations (Drigotas et al., 1999).
Drigotas and colleagues (1999) introduced this
phenomenon by using a metaphor, considering the manner of the great artist Michelangelo Buonarroti. Michelangelo conceived his figures as lying in the block
of marble... The task he set himself as a sculptor was
merely to extract the ideal form... to remove the stone
that covered [the ideal] (Gombrich, 1995, p. 313). In
the same way that a sculptor shapes a block of stone to
reveal the ideal form, ones relationship partner can help
one to become more like ones ideal self (Drigotas et
al., 1999). The partner is like a sculptor who shapes the
block of stone through his or her behavior to help the
others self (sculpture) become more like the ideal self.
This article reviews research on the issue of the Michelangelo Phenomenon. The traditions that form the basis
of Michelangelo phenomenon are behavioral confirmation, interdependence, self discrepancy, and partner affirmation. The behavioral confirmation is defined
by which an interaction partners expectations about the
self become true by behaving to self in a manner to confirm the partners expectations (Darley & Fazio, 1980).
In other words, interaction partners develop beliefs about

the self and behave toward the self in ways consistent

with that belief. Through this behavior, partners create
opportunities for the self to bring out certain behaviors
consistent with the partners beliefs, and restrain to
bring out other behaviors inconsistent with those beliefs.
Through this process, the selfs behavior becomes congruent with the partners expectations (Snyder, Tanke, &
Berscheid, 1977; Fazio, Effrein, & Falender, 1981; Murray, Holmes, & Griffin, 1996). Michelangelo phenomenon is an interpersonal process explaining how self is
shaped by partners affirming perception and behavior.
Close partners sculpts and shapes one anothers selves
toward his or her ideals (Drigotas et al., 1999).
The Michelangelo phenomenon also builds on the
concept of interdependence. Interdependent theory (Thibaut & Kelley, 1959) suggests that in close relationships
the confirmation process is experienced powerfully. In
interdependent relationships, the well being of the self
is influenced not only by the selfs preferences and behavior but also by the behavior and preferences of the
partner (Thibaut & Kelley, 1959). When close partners
spend time together, they adjust to one another and over
time, may have stable behavioral tendencies and dispositions (Kelley, 1983; Kelley & Thibaut, 1978; Rusbult &
Van Lange, 1996; 2003). The self discrepancy process is
another theory that Michelangelo phenomenon is built
on. The actual self is the representation of a set of attributes that one believe he or she actually possess and the
ideal self is the representation of a set of attributes that
one believe he or she would possess ideally (Higgins,
1987). People who hold a discrepancy about self-beliefs
experience different types of negative emotions such as
sadness and frustration. Therefore individuals are motivated to have congruity between the actual and the ideal
selves (Moretti & Higgins, 1990).
The concept of partner affirmation is the basis of
Michelangelo phenomenon. Affirmation has two components: Partner perceptual affirmation and partner

Address for Correspondence: Nur Taluy, Ankara niversitesi, Dil ve Tarih-Corafya Fakltesi Sosyal Psikoloji Blm Doktora
rencisi / Ankara
E-mail: ntaluy@gmail.com

Michelangelo Phenomenon in Close Relationships

behavioral affirmation. The Michelangelo phenomenon

begins with partner perceptual affirmation, where the
partner perceives the self as congruent with the ideal self.
Next, partner behavioral affirmation occurs where the
partner behaves towards the self as if the self were already congruent with the ideal (Drigotas et al., 1999).
Through behavioral confirmation processes, partner affirmation yields growth toward ones ideal self. The self
becomes more similar to its ideal form. Accordingly,
when a partner is affirming and the target self moves
closer to his or her ideal, then the target enjoys enhanced
couple well being. The Michelangelo phenomenon results in the enhancement of both the couple and personal
well-being (Drigotas et al., 1999; Drigotas, 2002; Rusbult, Kumashiro, Stocker, Kirchner, Finkel, & Coolsen,
2005a).
Drigotas and colleagues (1999) first proposed this
issue and the model is examined by several studies in
their first research. Later on, in recent years a limited
number of studies have examined the effect of Michelangelo phenomenon (DiDonato, 2008; Drigotas, 2002; Kumashiro, Rusbult, Finkenauer, & Stocker, 2007; Mitchell, 2007; Rusbult, Finkel, & Kumashiro, 2009; Rusbult
Kumashiro, Kubacka, & Finkel, 2009). Most of them are
unfortunately unpublished (Rusbult, Coolsen et al., 2004,
2009; Rusbult, Kumashiro, Finkel et al., 2004; 2009;
Rusbult, Reis, & Kumashiro, 2009; Kumashiro, Rusbult,
& Estrada, 2004; Kumashiro, Wolf, Coolsen, & Rusbult, 2004; Kumashiro, Rusbult et al., 2009). Research
has considered the effect of the Michelangelo phenomenon on both couple well-being and personal well-being
(Drigotas et al., 1999; Rusbult et. al., 2005a). Research
exploring couple well-being has correlation between the
partner affirmation and commitment, relationship persistence and satisfaction (Drigotas et al, 1999; Rusbult
et al., 2005a). Empirical findings confirmed an association between both behavioral and perceptual affirmation
and self esteem (DiDonato, 2008; Drigotas et al., 1999;
Mitchell 2007). Analyzes from a longitudinal study revealed that earlier behavioral affirmation yields to movement toward the ideal and this increases couple adjustment (Rusbult, Kumashiro, Stocker, & Wolf, 2005b).
Michelangelo phenomenon is differed from related
constructs including the Pygmalion phenomenon, self
expansion, partner enhancement and partner verification. The Michelangelo phenomenon describes a process
which a partner encourages the others self to become
more like the others ideal self. The Pygmalion runs
counter to this. To demonstrate the distinction between
these two phenomenon, Rusbult and colleagues (2005b)
looked at the effects of imposing ones ideal self onto
a partner. This behavior tended to produce maladaptive
consequences. Research reveals Pygmalion phenom-

67

enon is negatively associated with couple well being

(Rusbult, Kumashiro, Finkel et al., 2009). Partner affirmation differs from self expansion. Self expansion enhances personal well being and relationship satisfaction
(Agnew, Van Lange, Rusbult, & Langston, 1998) but the
ideal self expansion enhances personal well being and
the relationship more (Drigotas et al., 1999; Kumashiro,
Rusbult, Wolf, & Estrada, 2006). When the partners less
desirable traits are included to self the outcomes would
be negative (Kumashiro et al., 2006). Partner enhancement and partner affirmation are two related concepts.
Partner enhancement yields good consequences as partner views self in a favorable attitude, self develops positive self images and experiences relationship satisfaction
more (Murray, Holmes, & Griffin, 1996). Both partner
enhancement and partner verification are positively associated with relationship satisfaction (Murray et al.,
1996; Rusbult, Van Lange, Wildschut, Yovetich, & Verette, 2000). But partner affirmation yields more positive
consequences on relationship satisfaction than partner
enhancement (Rusbult et al., 2005a).
Partner affirmation also differs from partner verification. Some studies reveal that partner verification is
beneficial. When a partner behaves the self who has high
self esteem in a manner which is congruent to his or her
actual self the couple well being is enhanced (Swann,
De La Ronde, & Hixon, 1994). But in the same study if
the self has low self esteem, partner verification yields to
negative outcomes.
Conclusion
This article reviews theory and research findings
regarding the Michelangelo Phenomenon. The Michelangelo Phenomenon integrates concepts of interdependence and self. Therefore, behavioral confirmation, interdependence, self discrepancy processes are reviewed
to understand the self movement toward the ideal self.
Michelangelo Phenomenon suggests that self is shaped
by a close partners affirming perceptions and behavior.
Close partners shape each others behavioral tendencies,
traits, dispositions, skills and values by sculpting one
anothers selves like a sculptor. Empirical findings suggest that, partner perceptual affirmation, partner behavioral affirmation and self movement to ideal self are the
components of Michelangelo phenomenon which yield
to couple and personal well being.
For future work the perceptual and behavioral partner affirmation scale can be adapted and this phenomenon can be examined in Turkish culture. Most of the
studies are performed in individual cultures and for future work Michelangelo phenomenon may be examined
in collectivist cultures.