Ang Timawa

ni Agustin Caralde Fabian

Miyembro:
Bayudan, Beatriz Raine
Lizardo, Shaniqua Beatrice
De Joya, Michelle
Palaganas, Esmeralda
Tan, Daniela Luisa
Mga Layunin:
1. Maibahagi at maunawaan ang kwentong "Ang Timawa" ni A.C. Fabian
2. Maikuwento ang teksto sa pamamagitan ng isang malikhaing pag-uulat
3. Magbigay ng generalisasyon upang maunawaan ng husto
4. Maiugnay ang teksto sa mga kasalukuyang nangyayari sa lipunan
Panimula
Manonood ng isang maikling video na naglalaman ng impormasyon at mga istastika tungkol sa buhay ng
isang Overseas Filipino Worker
Katawan/ Nilalaman:
1.

Balangkas ng Pangyayari
Sa unang kabanata ng Ang Timawa ay makikilala natin ang tatlong tauhan: sina Andres,
Alice at Bill. Si Andres, isang mag-aaral ng medisina, ay nasa kusina ng isang ladies
dormitory sa isang unibersidad sa Amerika at naghuhugas ng pinggan. Ginagawa niya ito
pantustos sa kanyang pag-aaral. Naroon rin naman ang tagapangasiwa mga gawain sa
kusina ng dorm na si Alice.
Si Andres, o Andy na palayaw niya, ay mayroon pang isang kasamahan sa gawain na si
Bill. Silang dalawa ay mabuting magkaibigan. Si Bill, sa pagkakataong ito ay huli sa
trabaho dahil may lakad itong iba.
Di kalaunan ay dumating rin si Bill, at pabirong binati si Alice. Habang naghahanda si
Bill ay napansin nito at ni Alice ang bilis ni Andres sa kanyang paghuhugas ng pinggan,
at inusisa ni Alice kung saan siya nahasa sa kakayahang ito.
ng
Si Andres naman ay napakuwento sa kanyang buhay sa Pilipinas. Isinalaysay nito na
kumportable ito sa kusina, at mas lalong napaigi pa nito ang pagtatrabaho nang lubusang
maulila. Nasabi rin ni Andres na siyay naging kusinero sa isang bapor na dumadako sa
Amerika at Pilipinas, kaya siyay nakarating sa Amerika.
Dagdag naman ni Bill ang kanyang pag-uusisa sa mga naging karanasan ni Andres sa
Amerika. Sa konting pag-uudyok ay nalaman nina Alice at Bill na halos nalibot na nito
ang bansa dahil sa trabaho si Andres ay naging tagahugas ng pinggan sa San Francisco
at manggagawa sa ibat-ibang lugar sa California. Naging tagapamitas rin ito ng prutas sa
Oregon, Washington, at Florida. Umabot rin siya sa isang salmunan sa Alaska, at
nakapaglatag ng bato sa daang-tren sa Nevada.

Tinanong naman ni Alice si Andres sa mga pangyayaring nagbago sa kanyang buhay, at

dito lumabas ang mga pinagdaanan ni Andres. Ang dahilan ng pag-aaral ni Andres ay
simple: para makaahon ito sa hirap ng buhay. Pinangarap ito ng ama niyang magsasaka
na siyay maging manggamot.
Kauulila pa lamang daw ni Andres sa kanyang ina nang isama siya ng ama sa bahay ng
may-ari ng lupang isinasaka para tumulong sa paghahanda sa pista. Matapos magtrabaho
ay nagsikainan ang mga trabahador, ngunit binulyawan ito ng asawa ng may-ari dahil
inunahan pa daw kumain ang mga panauhin. Minura niya ang mga ito at tinawag na
timawa.
Doon raw nagsimula ang lahat para kay Andres. Ayaw ng ama nitong maranasan niya
muli ang pang-aaping ganoon kaya pinagsabihan itong pagbutihin ang pag-aaral, habang
pinagbuti naman nito ang pagsasaka. Sa kasamaang palad ay pinulmonya ito at namatay,
kaya napilitan itong maghanap ng ibang trabaho.
Matapos ang pagsasalysay ni Andres ay parang nalinawan sina Alice at Bill. Naunawaan
nila ang dahilan ng pag-uugali ni Andres. Seryosong tao daw ito at hindi masyadong
nakikisama sa iba, at paliwanag ni Andres ay baka madala daw ito sa kung anu-ano.
Biniro naman ni Bill ang kaibigan. Sigurado daw siya na malayo nga ang mararating nito,
ngunit hindi masama na paminsan-minsan ay magsaya naman ito. Tinuro ang dalagang si
Alice at inireto ito. Tugon naman ni Alice ay baka may itinatago si Andres.
Sabi rin naman ni Bill na walang maaring itago ito dahil si Andres daw ang nauuhaw at
ayaw makiinom. Banat naman ni Andres na paano kung tanggihan ito, at sinagot ni Alice
na nakakatakot man tanggihan, hindi mo rin malalaman kung papayag ito kapag hindi mo
tinanong. Tumindig si Andres at sinundan na si Bill palabas. Halik sa pisngi ang
pamamaalam ni Alice kay Andres.
2.

Halagang Pangkatauhan
Namana ni Andres ang determinasyon at pagiging matiyaga ng kanyang ama. Kung ang
ama ni Andres ay nagtrabaho upang makaalis sa kahirapan ang anak niya, si Andres
naman ay nagntrabaho upang maging doktor para matupad ang hangad ng ama niya. Sarisaring trabaho ang pinasukan niya at nakarating na sa kasuluk-sulukan ng Estados Unidos
sa kanyang pagkakayod para makamit ang pangarap. Makikita na buhay na buhay ang
pag-asa niyang makatapos sa pag-aaral at ang katatagan niya sa kabila ng pinagdaanan.
Kung ihahambing ang buhay ni Andres sa ibang bansa sa naging buhay niya at ng
kanyang pamilya sa Pilipinas, tila mas natanggap at naintindihan siya ng kanyang mga
kaibigan sa Amerika kaysa sa mga kababayan niya sa Pilipinas. Kahit nagsasarili minsan
si Andres sa kanyang trabaho, pilit na kinakausap siya nina Alice at Bill dahil nais nilang
maintindihan at maging kaibigan ang kanilang kasama. Sila ay mga masasayahing tao at
mas napapagaan ang trabaho ni Andres sa kanilang pagbibiruan.

3.

Suliraning Panlipunan
Kahirapan ang pangunahing suliraning panlipunan na nakikita sa unang kabanata ng Ang
Timawa. Si Andres na siyang pangunahing tauhan ay anak ng isang magsasaka, ngunit
ang magsasakang ito ay hindi may-ari ng kanyang lupa trabahador lamang ito doon.
Nang maulila rin si Andres sa murang edad ay napilitan itong maghanap ng trabaho sa
kung saan-saan ang kamag-anak niya na nagtatrabaho sa bapor ang tumulong sa kanya
kayat napunta siya sa Amerika. Pagdating naman dito ay hindi pa rin ganoon nagbago
ang bagay-bagay hirap pa rin si Andres sa pera.

Ang isa pang suliraning panlipunan na makikita sa kabanata ay ang diskriminasyon.

Minaliit at binastos ng asawa ng may-ari ng lupang sinasaka ng ama ni Andres ang mga
tumulong sa kanila sa paghahanda sa pista. Minura niya ito at ininsulto. Maari ngang may
pagkakahiwalay ng mayaman sa mahirap, ngunit hindi pinakitaan ng respeto ang mga
trabahador.
4.

Malalim/ Makabuluhang Pagpapahayag

Ang isang timawa, aniya, ay higit na pangit kaysa isang gutom. Ang timawa raw ay
kahalintulad ng isang aso. Sagpang ng sagpang.
Ayon sa pagkapaliwanag ng tatay ni Andres, pinalabas na ang timawa ang pinakamababang
uri ng tao na katumbas na lang sa mga hayop na tulad ng aso. Ang pagbitaw ng donya ng
ganitong pahayag ay nagbibigay ng ideya kung gaano kalaki ang pagitan sa gitna mayayaman
at mahihirap. Dindiin ng tatay ni Andres na kalianman hindi nararapat na bumaba ang
sinuman sa ganitong uri ng estado kung saan nawawala na ang dangal at nagiging parang
hayop na lamang.
Ang madalas na mauntog ay natututong yumuko.
Natuto si Andres na laging maging handa sa mga maaaring magpahamak sa kanya at madalas
ang kanyang kapwa, tulad ng donya sa bayan, ang nakakasakit sa kanya dahil sa kanilang
pangaalipusta at pangaabuso. Ang kanyang ginawang pagyuko para maprotektahan ang sarili
sa ganitong gulo ay ang kusang pag-iwas sa ibang tao para hindi siya masaktan.
Iyan ang tinatawag na nauuhaw at ayaw makiinom.
Ito ang pananaw ng ibang tao sa pag-iwas ni Andres. Sa kanyang pagiging malayo sa ibang
kasama, lumalabas na medyo arogante siya dahil hindi siya humihingi ng tulong at mahilig
magtrabaho mag-isa. Kung iuugnay naman ito kay Alice, maaaring ipinapakita ni Bill na
nariyan na ang pagkakataon niyang sabihin ang kanyang nararamdaman at ayaw lang niyang
kunin ito. Maaaring may nararamdaman din si Alice para kay Andres dahil inuudyok niya na
makiinom pa rin ito dahil hindi siya makakasiguro kung tatanggihan siya o hindi kung hindi
niya susubukan.

5.

Pag-uugnay sa Kasalukuyan
Tinaguriang bagong bayani ang mga OFW, o Overseas Filipino Workers. Si Andres, kung
siya ay nabubuhay sa kasalukuyang panahon, ay matatawag na isang OFW. Tulad ng
karamihan sa kanila, nangibang bansa ito dahil naghihirap na ang buhay sa Pilipinas.
Hindi rin madaling makahanap ng trabaho, kayat umaalis sila sa Pilipinas dahil alam
nilang mas mataas ang suweldo sa ibang bansa. Tinitiis nila ang kalungkutan sa
pagkawalay sa pamilya para kumita at matustusan ang mga gastusin para mabigyan ng
magandang buhay ang kanilang pamilya.

6.

Pagpapaliwanag sa Pamagat
Ang pamagat ay tumutukoy sa pangunahing tauhan na si Andres. Ito ang timawa. Mula sa
kahirapan ay nagsisikap itong makaahon para magkaroon ng mas magandang buhay. Siya
ang timawang nagsusumikap na hindi na muling maapi at matawag na timawa.

Pagwawakas
Si Andres ay isang estudyante ng medisina. Bata pa lamang ay naulila na siya sa kanyang
mga magulang. Sa idad ng labing tatlo ang kanya ina ay namatay at pagkatapos niya sa
intermedya sa idad ng labing anim, ang kanyang ama ay pumanaw dahil sa sa sakit na
pulmonya
.
Ang ama ni Andres ay ang nagudyok sa kanya upang magsikap at magtapos sa pagaaral.
Nagtungo si Andres sa Amerika upang magtrabaho at makapagtapos ng pag-aaral.

Marami na siyang napuntahang lugar sa Amerika at marami na rin siyang napasukang

trabaho.
Sa kasalukuan siya ay tagahugas ng pingan sa isang dormitoryo ng mga babae, dito
nakilala niya sina Alice at Bill. Marami naging karanasan si Andres at hindi lahat ng ito
ay maganda, at dahil dito napansin nila Alice at Bill na si Andres ay minsan nagsosolo. Sa
kabanatang ito, pinakita ang mga pagsubok na dinaraanan ni Andres at ang buhay niya sa
kasalukuyan. Dito, ang simula ng kwento at pagbabago sa buhay ni Andres.
Karagdagang Impormasyon sa Awtor
Agustin Caralde Fabian
Isinilang si A.C. Fabian noong Agosto 15, 1901 sa Plaridel, Bulacan. Dalawa ang naging asawa nito si
Angela Fernandez na yumao agad, at si Rosario Jose. Nagkaroon ng pitong anak si A.C. Fabian si Leon,
Beatriz, Augusto, Manuel, at Sergio, anak nila ni Angela Fernandez; at si Emma at Noel, na anak nila ni
Rosario Jose.
Kilala rin ito bilang Angel Fernandez, M.S. Martin, F. Bani, Pilar Buendia, Felicisimo Cortez at Augusto E.
Fuentes. Bagamat may batsilyer ito ng Industrial Management mula sa University of Illinois, iba-iba ang
naging trabaho nito. Naging colonel ito ng mga gerilya sa Bulacan Military Area noong panahon ng Hapon,
at mas nakilala bilang manunulat.
Dahil sa kanyang galing sa pagsulat ay tinatawag itong tangkad sa opisina nila sa Liwayway, isang
magasin ng literature. Naging kabilang rin ito sa Lupon ng Inampalan na siyang humusgat pumili sa 25
Pinakamabuting Kathang Filipino noong 1943. Nakapagtatag rin ito ng sanayan para sa mga manunulat ng
Liwayway, na tinawag na ang Bagong Dugo.
Si A.C. Fabian ay yumao noong Abril 24, 1976.
Mga Ibang Akda
Maria Mercedes
Sino Ako?
Mga Dayupay
Basta Mayaman
Hindi Man Hanapin
Magbayad Ka!
Ana Malaya
Ginoong Salapi
Limatik