TRANSFORMER

Transformer digunakan bagi

menaikan atau menurunkan
beza keupayaan arus ulang alik (AU)
Contoh :
Sumber elektrik yang dibekalkan
ke rumah ialah 230 V.Radio beroperasi
menggunakan bekalan 12 V.
Transformer digunakan bagi
menurunkan 230 V kepada 12 V.

Transformer

Contoh :
Output pengecas telefon bimbit ialah
5 V.Transformer digunakan bagi
menurunkan 230 V kepada 5 V.

Author : Khairi

TRANSFORMER

Author : Khairi

TRANSFORMER

Gegelung primer Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Author : Khairi

TRANSFORMER

Gegelung primer Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Author : Khairi

TRANSFORMER

Gegelung primer Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Author : Khairi

TRANSFORMER

Gegelung primer Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Author : Khairi

TRANSFORMER

Gegelung primer Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Simbol of transformer

Author : Khairi

TRANSFORMER
PRINSIP OPERASI

Soft iron core

Transformer hanya berfungsi menggunakan sumber AU

AU menjana perubahan fluks magnet pada teras besi lembut
Perubahan fluks magnet akan menghasilkan d.g.e teraruh
dalam gegelung sekunder

Author : Khairi

TRANSFORMER
JENIS TRANSFORMER

Terdapat 2 jenis transformer

TRANSFORMER INJAK NAIK
Fungsi : Menaikkan beza keupayaan atau voltan
TRANSFORMER INJAK TURUN
Fungsi : Menurunkan beza keupayaan atau voltan

Author : Khairi

TRANSFORMER
PERBANDINGAN KEDUA-DUA TRANSFORMER
INJAK NAIK

Beza keupayaan dalam

gegelung sekunder,Vs
lebih besar daripada
gegelung primer,Vp
Vs > Vp
Bilangan lilitan
gegelung sekunder,Ns
lebih besar daripada
gegelung primer,Np
Ns > N p

INJAK TURUN

Beza keupayaan dalam

gegelung sekunder,Vs
lebih kecil daripada
gegelung primer,Vp
Vs < Vp
Bilangan lilitan
gegelung sekunder,Ns
lebih kecil daripada
gegelung primer,Np
Ns < N p
Author : Khairi

TRANSFORMER
FORMULA

Vs

Ns

Np

Vp

Gegelung primer

Gegelung sekunder

Teras besi lembut

Voltan sekunder
Voltan primer

bilangan lilitan gegelung sekunder

Bilangan lilitan gegelung primer

Vs = Ns

Vp = Np

Vp

Vs

Np

Ns

Formula ini digunapakai bagi kedua-dua jenis transformer

Author : Khairi

TRANSFORMER
CONTOH

240 V
A.U
Gegelung primer Gegelung sekunder
2 lilitan
125 lilitan
Teras besi lembut

Berapakah output yang terhasil ?

Vp = Np
Vs

Ns

240 = 2
Vs 125

Apakah jenis transformer ?

Transformer injak naik

Vs = 15 kV
Author : Khairi

TRANSFORMER
EXAMPLE

240 V
A.U
Gegelung primer Gegelung sekunder
2 lilitan
125 lilitan
Teras besi lembut

Apakah nisbah bilangan lilitan gegelung sekunder

terhadap bilangan lilitan gegelung primer ?
Ns : Np
125 : 2
62.5 : 1

Author : Khairi

TRANSFORMER
CONTOH

240 V
A.T
Gegelung primer Gegelung sekunder
2 lilitan
125 lilitan

Berapakah output yang terhasil ?

Tiada output
Transformer tidak berfungsi dengan arus terus

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN

240 V
au

10
lilitan

5V

Berapakah nisbah bilangan lilitan gegelung primer

terhadap bilangan lilitan gegelung sekunder ?
Np/Ns = Vp/Vs
Np/10 = 240/5
Np = 480 lilitan
Np : Ns = 48 : 1
Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN

Berapakah nisbah bilangan lilitan gegelung primer terhadap

bilangan lilitan gegelung sekunder bagi transformer injak turun diatas
jika nisbah voltan sekunder terhadap voltan primer ialah
1 : 120 ?

Np/Ns = Vp/Vs
Np/Ns = 120/1
Np : Ns = 120:1
Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN

Rajah menunjukkan sumber elektrik 1000 V.Pilih

transformer yang sesuai bagi membekalkan 125 V ke
rumah dibawah N = 200 lilitan
P

NS = 100 lilitan

500 V

125 V

1000 V

NP = 400 lilitan

125 V

NS = 50 lilitan

Author : Khairi

TRANSFORMER
KUASA DALAM TRANSFORMER
200 A

12 V
au

Kuasa input,Pi
= Vp I p
= 12 x 200
= 2400 W

200
lilitan

1000
lilitan

Kuasa output,Po
= Vs I s
= 60 x 30
= 1800 W

Vp/Vs = Np/Ns
12/Vs = 200/1000
Vs = 60 V
Vs = IsR
60 = Is x 2
Is = 30 A
Author : Khairi

TRANSFORMER
KUASA DALAM TRANSFORMER
200 A

12 V
au

200
lilitan

1000
lilitan

Kuasa input,Pi Kuasa output,Po

= Vp I p
= Vs I s
Kecekapan = Po/Pi x 100%
= 12 x 200
= 60 x 30
= 1800/2400 x 100%
= 2400 W
= 1800 W
= 75 %
* Ketidakcekapan kerana
25% tenaga hilang.
Tenaga hilang dalam bentuk
tenaga haba.
Author : Khairi

TRANSFORMER
TRANSFORMER UNGGUL

Suatu transformer yang berupaya memindahkan

semua tenaga input kepada tenaga output
tanpa kehilangan tenaga
Dimana ;
Po = Pi
VsIs = VpIp
Maka kecekapan transformer unggul ialah 100 %

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN
1.0 A

240 V
au

200
lilitan

2000
lilitan

Jika transformer ialah transformer unggul,

Hitungkan :
Voltan output
Arus yang mengalir dalam gegelung sekunder

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN
Is = 0.1 A
1.0 A

240 V
au

200
lilitan

Vs/Vp = Ns/Np
Vs/240 = 2000/200
Vs = 2400 V

2000
lilitan

Vs = 2400 V

Bagi transformer unggul

Pi = Po
Vp Ip = Vs Is
240 x 1 = 2400 Is
Is = 0.1 A

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN

12 V 4 W

Rajah menunjukkan sebuah mentol berlabel 12 V 4 W menyala

dengan kecerahan biasa apabila disambungkan kepada
sebuah transformer berkecekapan 70%
Hitungkan :
Arus yang mengalir dalam gegelung sekunder
Kuasa input

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN
Is = 0.33 A

12 V 4 W

Po = V s I s
4 = 12 x Is
Is = 0.33 A

Kecekapan = Po/Pi x 100%

0.7 = 4/Pi
Pi = 5.7 W

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN
IP

240 V
au

12 V 8 W

Rajah menunjukkan sebuah mentol berlabel 12 V 8 W menyala

dengan kecerahan biasa apabila disambungkan kepada
sebuah transformer berkecekapan 80%
Hitungkan :
Arus yang mengalir dalam gegelung primer

Author : Khairi

TRANSFORMER
LATIHAN
IP

240 V
au

Keckpn = Po/Pi x 100%

0.8 = 8/Pi
Pi = 10 W

12 V 8 W

Pi = VpIp
10 = 240Ip
Ip = 0.04 A

Author : Khairi

TRANSFORMER
Faktor yang mempengaruhi kecekapan transformer.
1. Rintangan gegelung
- Gegelung mempunyai rintangan maka terdapat tenaga
yang hilang dalam bentuk tenaga haba
2. Kesan histerisis
- Ini disebabkan oleh proses memagnetkan dan
menyahmagnetkan
3. Arus pusar dalam teras besi
- Perubahan fluks magnet idalam teras besi
menghasilkan arus pusar.Arus pusar menghasilkan haba
dalam teras besi

Author : Khairi

TRANSFORMER
Faktor yang mempengaruhi kecekapan transformer.
4. Kecoran fluks magnet
- Sebahagian fluks magnet yang dihasilkan dalam
gegelung primer tidak melalui gegelung sekunder,maka
d.g.e yang terhasil berkurang
Faktor-faktor ini menyebabkan transformer tidak cekap.
Kecekapan transformer boleh ditingkatkan dengan
mengatasi masalah ini.Terangkan bagaimana
masalah ini boleh diatasi

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Ia menjadi transformer
injak naik
Frekuensi arus
tidak berubah

Manakah diantara surihan berikut benar apabila gegelung tambahan

disambungkan kepada gegelung sekunder secara bersiri ?

D
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Penggunaan teras besi berlapis dalam transformer bagi

A.

Mengurangkan rintangan

B.

Mengurangkan arus pusar

C.

Mengelak kebocoran fluks

D.

Memudahkan memagnetkan dan

menyahmagnetkan teras besi

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah benar mengenai kecerahan mentol P dan Q ?

A.

Mentol P lebih cerah daripada mentol Q

B.

Mentol P dan Q mempunyai kecerahan sama

C.

Mentol Q lebih cerah daripada mentol P

Transformer injak turun,voltan output kurang daripada 6.0 V

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Berapakah beza keupayaan merentasi mentol ?

A.

7V

B.

24 V

C.

30 V

D.

60 V

E.

160 V

VS/VP = NS/NP
VS/240 = 20/80
VS = 60 V

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah yang berlaku jika input a.u ditukar dengan bateri 3V ?

A.

Mentol tidak menyala

B.

Kecerahan mentol tidak berubah

C.

Kecerahan mentol bertambah

D.

Mentol rosak
Transformer hanya beroperasi menggunakan a.u
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

a. Namakan jenis transformer.

Transformer injak turun
b. Nyatakan mengapa teras besi lembut digunakan dalam transformer.
Memudahkan memagnetkan dan menyahmagnet

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

c. Bilangan lilitan gegelung primer ialah 1000.

Hitungkan bilangan lilitan gegelung sekunder.
VS/VP = NS/NP
6/240 = NS/1000
NS = 25 lilitan

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

d. Transformer digunakan bagi satu perkakas elektrik.

Arus dalam gegelung primer ialah 0.1 A dan kecekapan 75%.
Hitungkan kuasa output transformer.
Kecekapan = Po/Pi x 100 %
0.75 = Po/VPIP
0.75 = Po/(240 x 0.1)
Po = 18 W
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

e. Satu perkakas elektrik menggunakan kuasa 20 W disambungkan

kepada output satu transformer.
Cadangkan ubahsuaian kepada transformer bagi membolehkan
perkakas elektrik berfungsi dengan baik.
1. Gunakan dawai yang lebih tebal
2. Lilitkan gegelung sekunder diatas gegelung primerl
3. Gunakan ters besi lebut berlapis

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

f. Seorang pelajar menyambungkan sebuah televisyen yang

menggunakan arus terus kepada output sebuah transformer
Apabila televisyen dipasangkan,ia tidak berfungsi.Mengapa ?
Output transformer ialah arus ulang alik

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

g. Namakan komponen elektrik yang harus disambungkan kepada

output transformer bagi membolehkan televisyen berfungsi.
Nyata bagaimana ia harus disambung.
Rectifier.Ia harus disambung secara selari

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Namakan komponen dalam kotak X.

Transformer injak turun
Terangkan mengapa a.u dan bukan a.t yang dibekalkan ke kotak X.
Bagi mengubah arah fluks magnet
Nyatakan konsep fizik yang boleh menerangkan bagaimana komponen
dalam kotak X berfungsi.
Aruhan elektromagnet

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Kecekapan komponen dalam kotak X ialah 80%.

Hitungkan arus input apabila kuasa output 65 W
Kecekapan = Po/Pi x 100%
80 = 65/Pi x 100
80 = 6500/(Vp x Ip)
80 = 6500/(240 x Ip)
Ip = 6500/(240 x 80)
= 0.389 A

Author : Khairi