1 | Bipolar Mood Disorder

KOLEJ SAINS KESIHATAN BERSEKUTU

SULTAN AZLAN SHAH
HOSPITAL BAHAGIA ULU KINTA
TAJUK:
BIPOLAR MOOD DISORDER ( BMD )
DISEDIAKAN OLEH:
NAMA : MOHAMAD NOR BIN ABDULLAH
NO MATRIK : BPP 2014-4538
KUMPULAN : 35

2 | Bipolar Mood Disorder

PENGENALAN :
Secara umumnya, Bipolar Mood Disorder atau Gangguan Mood Dwikutub adalah sejenis
penyakit gangguan mental yang digelar Manic Depressive Illness.Penyakit gangguan mental ini
menyebabkan pesakit mempunyai fasa depresi yang teruk, manik atau kedua-duanya.Pesakit yang
didiagnos dengan penyakit Bipolar Mood Disorder juga mengalami gangguan mood yang ekstreme
daripada depresi, kemurungan dan kesedihan kepada elation dan keterujaan.Perubahan mood pesakit
berupaya berulang daripada sederhana kepada teruk dan mempunyai jangkahayat yang berbeza.
Penyakit ini sangat penting untuk dikenalpasti awal dan rawatan awal yang efektif dapat
membantu pesakit untuk mempunyai kelangsungan hidup dan masa depan yang cerah.
Walaubagaimanapun, penyakit ini sukar dikesan disebabkan perbezaan trend pesakit yang mendapat
penyakit ini berbeza mengikut faktor biologikal umur dan keturunan serta faktor kimia pengambilan dan penyalahgunaan dadah.
Kebiasaannya, permulaan penyakit ini bermula di antara umur 15 hingga 25 tahun.Namun
penyakit ini boleh berlaku kepada semua lapisan masyarakat tanpa mengira umur dan jantina.

3 | Bipolar Mood Disorder

DEFINISI :

Seperti yang diketahui, Bipolar Mood Disorder mempunyai dua fasa tahap perubahan mood
iaitu fasa manik dan fasa depresi.Selain itu, pesakit Bipolar Mood Disorder juga mempunyai tahap
mood normal yang biasa.
Manik atau mania adalah satu keadaan di mana seseorang itu mempunyai perasaan cepat
marah yang melampau dan/atau euphoria. Semasa serangan fasa manik, beberapa simptom lain boleh
berlaku pada masa yang sama seperti pergolakan perasaan, peningkatan tenaga dan upaya yang
tinggi, pesakit kurang keperluan untuk tidur, mempunyai keinginan bercakap tanpa henti, keinginan
untuk mencari keseronokan yang tinggi dan peningkatan kelakuan-kelakuan yang berisiko tinggi
seperti bergaduh dan bertumbuk.
Manakala, keadaan depresi menghasilkan perasaan kesedihan ekstreme, perasaan tidak
mempunyai harapan serta merasa kekurangan tenaga untuk melakukan apa-apa pekerjaan.
Pesakit Bipolar Mood Disorder juga mempunyai keadaan mood yang normal.Kebanyakan
pesakit yang mendapat serangan episod mania dan depresi mengalami mood normal di antara dua-dua
keadaan tersebut.Mereka mampu untuk menjalani kehidupan biasa dan berupaya menguruskan
kehidupan dan Activity Daily Life(ADL)di rumah mahupun di tempat kerja.
Pesakit iniakan terganggu apabila mood mereka menjadi ekstreme menyebabkan berlakunya
perubahan fasa manik dan depresi yang mempengaruhi kehidupan mereka. Oleh itu, pesakit-pesakit
Bipolar Mood Disorder ini memerlukan ujian dan rawatan untuk penyakit ini.Secara keseluruhannya,
tidak semua pesakit mempunyai simptom yang sama dan keterukan mania dan depresi juga berbeza.

4 | Bipolar Mood Disorder

JENIS-JENIS :
Adakah terdapat perbezaan jenis-jenisBipolar Mood Disorder?
Ya.Penyakit Bipolar Mood Disorder adalah berbeza berdasarkan kepada fasa perubahan mood
pesakit.Perbezaan ini penting bagi menentukan kaedah dan pendekatan rawatan.
1. Dalam Bipolar Disorder I, pesakit mempunyai episod manik dan hampir selalu mengalami
kemurungan pada tahap tertentu.
2. Dalam Bipolar Disorder II, pesakit mempunyai hypomanic (bentuk manik yang lebih ringan),
episod kemurungan dan episod manik yang dihadapi adalah berbentuk separa dan tidak penuh.Bipolar
Disorder II mungkin sukar untuk dikenalpasti jika seseorang itu dilihat biasa mengalami rangsangan,
sangat bertenaga, dan sangat produktif.Ia juga boleh terlepas pandang jika tanda-tandaterhad kepada
ruangan sosial atau kerja.
3. Gangguan Rapid-Cycling Bipolar, terdapat sekurang-kurangnya empat episod setiap tahun, di
mana kombinasi manik, hypomanicatau kemurungan. Ini dilihat dalam 5 hingga 15% daripada orangorang yang mengalami Bipolar Mood Disorder.Rapid-Cycling Bipolar Disorder boleh dicetuskan atau
bertambah buruk dengan menggunakan ubat anti-depresan.
4. Dalam Fasa Campuran Bipolar Mood Disorder, gejala melibatkan kedua-dua fasa manik dan
kemurungan berlaku pada masa yang sama atau berselang-seli dengan kerap sepanjang hari. Oleh
kerana gabungan tenaga yang tinggi dan kemurungan, fasa campuran juga adalah risiko yang paling
besar membunuh diri.
5. Cyclothymia adalah bentuk yang lebih ringan daripada gangguan bipolar. Kitaran hypomania dan
kemurungan adalah lebih pendek dan kurang menonjol.Episod biasanya berlangsung selama beberapa
hari dan bukan minggu.Cyclothymia tidak termasuk halusinasi atau khayalan.

5 | Bipolar Mood Disorder

TANDA-TANDA DAN GEJALA :

Seperti semua penyakit yang lain, doktor perlu menyediakan diagnosis yang betul.Malangnya,
tidak ada ujian darah atau imbasan otak yang dapat mengenal pasti gangguan bipolar dengan mudah.
Jika masalah perubatan lain tidak didiagnosis, pesakit perlu dirujuk kepada pegawai kesihatan mental
seperti pakar psikiatri.
Pakar psikiatri akan mendiagnosis gangguan bipolar menggunakan Diagnostik dan Statistik
Manual Masalah Mental (DSM) dan memerhatikan spektrum gejala yang dihadapi pesakit.
Gejala manik boleh termasuk:

Rasa terlalu gembira untuk tempoh masa yang panjang.

Tahap luar biasa perasaan marah atau panas baran.
Mempunyai keyakinan diri yang sangat tinggi.
Flight of speech.
Pesakit tidak mempunyai keinginan untuk tidur atau kurang tidur.
Melibatkan diri dalam tingkah laku berisiko, seperti membeli-perbelanjaan dan nafsu

seks impulsif.
Pemikiran yang aktif - melompat dengan cepat dari satu idea ke idea yang lain.
Mudah terganggu.
Rasa gelisah.

Tanda-tanda kemurungan boleh termasuk:

Kurang keseronokan atau hilang minat dalam melakukan aktiviti.

Kerap merasa putus asa, kekurangan harga diri.
Jumlah tenaga menurun, sentiasa berasa letih.
Ketidakupayaan untuk menumpukan perhatian dan membuat keputusan yang mudah.
Perubahan dalam makan, tidur atau tabiat harian yang lain.
Gelisah atau perlahan dalam pergerakan, pertuturan atau pemikiran.
Suicidal thought atau keinginan membunuh diri.

Fasa manik dan kemurungan boleh berlaku dalam persekitaran yang berbeza dan boleh
bertukar dengan cepat, walaupun beberapa kali dalam satu minggu.

6 | Bipolar Mood Disorder

FAKTOR PENYEBAB / ETIOLOGI :

Apakah yang menyebabkan gangguan mood bipolar?

7 | Bipolar Mood Disorder

Tiada siapa yang tahu dengan pasti apa yang menyebabkan gangguan bipolar. Penyakit ini
bukanlah disebabkan oleh jagaan ibubapa yang teruk serta bukan disebabkan daripada keruntuhan
moral atau kekeliruan personaliti.
Kajian menunjukkan bahawa genetik memainkan peranan yang penting.Pesakit dengan
gangguan yang berkenaan lebih terdedah kepada tekanan emosi dan fizikal, kekurangan tidur,
perpecahan hubungan penting, atau dadah dan penggunaan alkohol.Perubahan dalam rutin atau
rangsangan yang berlebihan boleh mencetuskan episod manik.
Tiada ujian makmal atau x-ray yang boleh digunakan untuk membuat diagnosis tepat.
Sebaliknya, seorang doktor (biasanya pakar psikiatri) mengambil sejarah-hati dan asas diagnosis ke
atas sekumpulan gejala yang berlaku bersama-sama.Baru-baru ini kajian imbasan otak membuat
kemajuan dalam memahami perbezaan dalam fungsi otak yang boleh menemani gangguan bipolar.
Gangguan bipolar selalunya bermula pada awal dewasa, dengan purata umur permulaan
sekitar 18-24 tahun, walaupun ia kadang-kadang boleh bermula di zaman kanak-kanak atau selewat
40-an atau 50-an. Muda seseorang itu apabila mereka membangunkan gangguan bipolar, semakin
besar kemungkinan ia adalah untuk mempunyai komponen genetik. Gangguan bipolar menjejaskan
kira-kira 1.2% daripada penduduk dewasa.Lelaki dan wanita sama-sama terjejas.
Rata-rata, orang-orang dengan gangguan bipolar akan melihat 3:57 pakar-pakar perubatan dan
menghabiskan lebih lapan tahun mencari bantuan sebelum mereka menerima diagnosis yang betul.
Diagnosis awal, rawatan yang sewajarnya dan mencari ubat yang betul adalah penting kerana ia
mengurangkan kesan gangguan kepada individu dan keluarga.

GANGGUAN BIPOLAR DAN PENYALAHGUNAAN DADAH

Penyelidikan telah menunjukkan bahawa peratusan besar pesakit dengan gangguan bipolar
juga terdedah kepada masalah penyalahgunaan dadah, rokok dan alkohol sebanyak 60.7%. Masalah
8 | Bipolar Mood Disorder

perubahan emosi yang mendadak boleh menyebabkan seseorang beralih kepada dadah dan alkohol
untuk cubamelupakan gejala gangguan bipolar, tetapi pengambilan bahan terlarang ini hanya akan
menambah kesulitan lagi kepada kehidupan mereka.

RAWATAN DAN TUJUAN:

Bagaimanakah gangguan bipolar dirawat?

9 | Bipolar Mood Disorder

Rawatan yang efektif untuk Bipolar Mood Disorder adalah gabungan banyak perkara, termasuk
pendidikan mengenai penyakit ini untuk membantu pemahaman dan pengurusan diri, rawatan
penyalahgunaan bahan, ubat-ubatan psikotropik, psikoterapi, bantuan rakan sebaya dan kumpulan,
dan sokongan daripada keluarga dan rakan-rakan.

PendidikanKesihatan :
Pendidikan kesihatan mengenai gangguan mood bipolar, tanda-tanda dan simptom, rawatan dan
pencetus penyakit adalah bahagian yang penting dalam pengurusan diri.Dengan ilmu pengetahuan
yang dimiliki, pesakit dan keluargayang mempunyai gangguan mood bipolar lebih bersedia untuk
mencegah relapse di masa hadapan.Pendidikan kesihatan ini merupakan salah satu langkah dalam
proses pemulihan dan rehabilitasi. Carian internet akan mendedahkan ratusan sumber maklumat.
Artikel-artikel diterbitkan oleh pertubuhan-pertubuhan yang berwibawa seperti universiti, hospital
dan kumpulan pengguna dan keluarga juga banyak membantu dalam pendidikan kesihatan yang
diperlukan oleh pesakit dan keluarga yang mempunyai gangguan mood bipolar.

Rawatan penyalahgunaan dadah :

Pesakit yang mempunyai kedua-dua masalah gangguan mood bipolar dan penyalahgunaan bahan
(dipanggil gangguan serentak) memerlukan kedua-dua masalah ditangani - dalam cara yang
bersepadu. Menangani satu masalah dan mengabaikan yang lain tidak membawa kepada hasil yang
positif.

Ubat-ubatan:
Ubat adalah rawatan asas gangguan mood bipolar.Hal ini kerana gangguan mood bipolar adalah
penyakit yang berulang-ulang dan memerlukan rawatan jangka panjang. Kebanyakan pesakitakan
memerlukan beberapa jenis ubat-ubatan untuk menguruskan gejala mereka dan mengekalkan
kesihatan. Kesemua ubat-ubatan kimia ini memberi kesan ke dalam otak yang dipanggil
neurotransmitter.Kombinasi ubat-ubatan yang betul memerlukan pemantauan dan perbincangan
10 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

dengan pakar psikiatri, serta rundingan dengan ahli farmasi.Namun pemberian ubat-ubatan ini boleh
mengambil jangka masa yang panjang bagi mendapatkan kombinasi rawatan ubatan yang berkesan.

Berikut adalah kategori pilihan ubat yang sering diberi kepada pesakit gangguan mood bipolar :

Senarai Ubat-ubatan:

Mood Stabilizer / Penstabil Mood :

Lithium merupakan mood stabilizer pertama yang diketahui dan masih digunakan sehingga ke hari
ini.Ia dikatakan kurang berkesan di kebanyakan tempat terutamanya bagi gangguan rapid-cycling
bipolar. Anti-convulsion biasanya ditetapkan bagi epilepsi tetapi juga diketahui sebagai penstabil
mood. Contohnya adalah Valproic Acid(nama kebanyakan jenama), Divalproex Sodium(Epival),
Carbamazepine (Tegretol) dan Lamotrigine (Lamictal), Gabapentin (Neurontin) dan Topiramate
(Topamax). Ubat-ubatan ini didapati dapat membantu dalam rawatan gangguan mood bipolar.

Anti-psikotik :
Ubat-ubatan anti-psikotik digunakan untuk mengawal gejala psikotik dalam beberapa jenis penyakit
mental.Ubatan ini juga boleh digunakan dalam pengurusan pesakit gangguan mood bipolar dalam
fasa manik. Yang terbaru, ubatan anti-psikotik yang biasa digunakan adalah Olanzapine (Zyprexa),
Risperidone (Risperdal), Ziprasidone(Zeldox baru diluluskan di Kanada untuk gangguan mood
bipolar) dan Quetiapine (Seroquel, formula asal dan Seroquel XR, pelepasan lanjutan - satu-satunya
ubat-ubatan pada masa ini diluluskan untuk digunakan dalam kedua-dua manik dan fasa kemurungan
gangguan bipolar).

Anti-depressants:
11 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

Anti-depressants sering digunakan bersama-sama dengan ubat mood stabilizer.Ubatan yang biasa
diambil oleh pesakit ialah Fluoxetine (Prozac), Paroxetine (Paxil), Sertraline (Zoloft), Citalopram
(Celexa) dan Venlafaxine(Effexor).Anti-depressants mesti digunakan dengan berhati-hati kerana ia
boleh mencetuskan manik dan kitaran perubahan mood yang kerap (rapid cycling).

Anti-anxiety:
Ubat-ubatan ini boleh menjadi berkesan semasa episod hipomanik dan manik.Ubatan ini memberikan
kesan tenang kepada pesakit tetapi biasanya ditetapkan hanya untuk tempoh yang singkat kerana
mereka adalah ketagihan.Contohnya adalah Benzodiazepine (Valium), Lorazepam (Ativan) dan
Clonazepam (Rivotril).

MaintenanceUbat:
Seseorangdengan gangguan mood bipolar - sama seperti pesakit yang mempunyai penyakit-penyakit
yang lain - boleh mengambil ubat-ubatan mereka dan mereka boleh menghentikan ubat apabila
mereka berasa lebih baik. Tetapi boleh mencetuskan relapse atau pengulangan penyakit. Ia adalah
satu fakta bahawa tidak ada ubat untuk penyakit gangguan mood bipolar serta rawatan yang diberikan
hanya untuk mengurangkan simptom-simptom penyakit.Walau bagaimanapun, pesakit dengan
gangguan bipolar boleh menjalani kehidupan yang produktif.Pengambilan ubatan yang konsisten
penting untuk jangka masa panjang.

Psikoterapi:
Psikoterapi sering digunakan bersama dengan ubat-ubatan untuk merawat gangguan bipolar.
Psikoterapi termasuk interpersonal (pemeriksaan corak dalam hubungan dengan diri dan orang lain),
kognitif tingkah laku (pemeriksaanbagaimana pemikiran dan perasaan mempengaruhi tingkah laku -

12 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

dan sebaliknya) dan terapi keluarga (pemeriksaan bagaimana hubungan rapat boleh menjadi sihat dan
sokongan).

Rakan sebaya dan bantu diri sokongan kumpulan:

Rakan sebaya dan bantu diri kumpulan adalah satu bahagian penting dalam rawatan. Kumpulankumpulan ini menawarkan mesej selamat datang, "anda tidak keseorangan." Ahli akan bertukar-tukar
cerita peribadi, idea-idea tentang rawatan yang berkesan, berkongsi cara mengendalikan penyakit dan
menyokong satu sama lain melalui masa yang sukar. Mereka juga bercakap mengenai pengalaman
dan cara-cara untuk menyokong individu dan kumpulan.

Keluarga dan penjaga

Keluarga dan rakan-rakan yang menyokong pesakit dengan gangguan mood bipolar memerlukan
sokongan antara satu sama lain. Rakan sebaya dan sokongan kumpulan adalah dianggap satu cara
yang penting bagi mereka untuk memahami apa yang sedang pesakit alami dan membantu mereka
untuk mengatasi penyakit. Kumpulan-kumpulan ini juga menawarkan keluarga dan penjaga peluang
untuk berkongsi maklumat, sumber dan mekanisme rawatan untuk mengekalkan kesihatan mental
mereka sendiri.Melalui pengalaman peribadi, rakan-rakan boleh membantu keluarga membincangkan
topik-topik yang sukar seperti penyelenggaraan ubat dan pengendalian fasa manik atau kemurungan.

RUMUSAN :

Kesimpulannya, Bipolar Mood Disorder adalah penyakit gangguan mental yang menyebabkan
pesakit mempunyai fasa depresi yang teruk, manik atau kedua-duanya. Penyakit ini boleh didapati
13 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

daripada semua lapisan peringkat umur terutamanya bagi mereka yang berumur di antara 15 25
tahun serta awal 40-an dan 50-an.
Pelbagai jenis rawatan yang boleh diberi kepada pesakit Bipolar Mood Disorder terutamanya
dari aspek ubatan psikotropik, pendidikan kesihatan, rawatan penyalahgunaan bahan, psikoterapi dan
juga pendidikan kesihatan.
Pesakit perlu mengikut rawatan dengan betul bagi membolehkan simptom penyakit ini
dikawal dan untuk kelangsungan hidup pesakit yang lebih baik.

LAMPIRAN

14 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

15 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

RUJUKAN :
16 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r

1. Bipolar Disorder in Adults, http://www.nimh.nih.gov/health/publications/bipolardisorder-in-adults/index.shtml

2. Bipolar Disorder Signs and Symptomshttp://www.helpguide.org/articles/bipolardisorder/bipolar-disorder-signs-and-symptoms.htm
3. What
Do
You
Want
to
Know
About
Bipolar
Disorder?
http://www.healthline.com/health/bipolar-disorder
4. Akiskal HS. "Mood Disorders: Clinical Features." in Sadock BJ, Sadock VA (ed). (2005).
Kaplan & Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. Lippincott Williams &
Wilkins:Philadelphia.
5. Goodwin FK, Jamison KR. (2007) Manic-Depressive Illness: Bipolar Disorders and
Recurrent Depression, Second Edition. Oxford University Press: New York.
6. Constituency Survey: Living With Bipolar Disorder: How Far Have We Really Come?
National Depressive and Manic-Depressive Association. 2001.
7. Hirschfeld RM. Psychiatric Management, from "Guideline Watch: Practice Guideline
for the Treatment of Patients With Bipolar Disorder, 2nd Edition".
http://psychiatryonline.org/pb/assets/raw/sitewide/practice_guidelines/guidelines/bipolar
-watch.pdf. Accessed on February 11, 2008.

17 | B i p o l a r M o o d D i s o r d e r