Chuyn : PHNG TCH TRC NG PHNG

THPT Chuyn Nguyn Tt Thnh Yn Bi

I. Phng tch ca mt im i vi ng trn
1. nh l 1.1 Cho ng trn (O; R) v im M c nh, OM = d. Mt
ng thng thay i qua M ct ng trn ti hai im A v B. Khi
MA.MB MO 2 R 2 d 2 R 2
2.nh ngha. Gi tr khng i MA.MB d 2 R 2 trong nh l 1.1 c
gi l phng tch ca im M i vi ng trn (O) v k hiu M /(O) .
2
2
Ta c: M / O MA.MB d R

3.nh l 1.2 Nu hai ng thng AB v CD ct nhau ti P v

PA.PB PC.PD th 4 im A, B, C, D cng thuc mt ng trn.
Chng minh. Gi s ng trn ngoi tip tam gic ABC ct CD ti D.
Khi ta c theo nh l 1.1 ta c PA.PB PC.PD , suy ra
PC.PD PC.PD D D . Suy ra 4 im A, B, C v D cng thuc mt ng
trn.
4.Ch :
1. Khi M nm trn (O) th M / O 0
2. Khi M nm ngoi ng trn (O) v MT l tip tuyn ca (O) th
M / O MT 2

3. Nu A, B c nh v AB. AM const M c nh. tng ny gip ta

gii cc bi ton v ng i qua im c nh.
II. Trc ng phng ca hai ng trn Tm ng phng
1. Trc ng phng
a) nh l 2.1 Cho hai ng trn khng ng tm (O1; R1) v (O2; R2).
Tp hp cc im M c phng tch i vi hai ng trn bng nhau l mt
ng thng, ng thng ny c gi l trc ng phng ca hai ng trn
(O1) v (O2).
b) Cc h qu
Cho hai ng trn (O) v (I). T nh l 2.1 ta suy ra c cc tnh cht sau:
1) Trc ng phng ca hai ng trn vung gc vi ng thng ni
tm.
2) Nu hai ng trn ct nhau ti A v B th AB chnh l trc ng
phng ca chng.
3) Nu im M c cng phng tch i vi (O) v (I) th ng thng qua
M vung gc vi OI l trc ng phng ca hai ng trn.

4) Nu hai im M, N c cng phng tch i vi hai ng trn th

ng thng MN chnh l trc ng phng ca hai ng trn.
5) Nu 3 im c cng phng tch i vi hai ng trn th 3 im
thng hng.
6) Nu (O) v (I) tip xc nhau ti A th ng thng qua A v vung gc
vi OI chnh l trc ng phng ca hai ng trn.
2. Tm ng phng
a) nh l 2.2 Cho 3 ng trn (C1), (C2) v (C3). Khi 3 trc ng
phng ca cc cp ng trn trng nhau hoc song song hoc cng i qua mt
im, im c gi l tm ng phng ca ba ng trn.
b)Cc h qu.
1.Nu 3 ng trn i mt ct nhau th cc dy cung chung cng i qua
mt im
2.Nu 3 trc ng phng song song hoc trng nhau th tm ca 3 ng
trn thng hng.
3.Nu 3 ng trn cng i qua mt im v c cc tm thng hng th cc
trc ng phng trng nhau.
4.Cch dng trc ng phng ca hai ng trn khng ct nhau
Cho hai ng trn (O1) v (O2) khng ct nhau, ta c cch dng trc ng
phng ca hai ng trn nh sau:
1. Dng ng trn (O3) ct c hai ng trn (O1) v (O2) ln lt ti A,
B v C, D.
2. ng thng AB v CD ct nhau ti M
4. ng thng qua M vung gc vi O1O2 chnh l trc ng phng ca
(O1) v (O2).
III. Cc bi tp p dng

Bi 1. Cho gc xOy
, A thuc Ox; B,C thuc Oy sao cho OA2 OB.OC .
Chng minh rng: ng trn (ABC) tip xc Ox ti A.
Hng dn
Gii s ng trn (ABC) ct Ox ti A.
Ta c OA.OA = OB.OC
Theo gi thit OA2 OB.OC nn ta c:
OA2 OA.OA '
OA = OA A A '
Vy ng trn (ABC) tip xc Ox ti
A.

Bi 2. Cho ABC c (O, R) v (I, r) ln lt l ng trn ngoi tip v

ng trn ni tip ca ABC. Chng minh rng: OI 2 R 2 2 Rr
Hng dn
Gi M l giao ca AI v ng trn (O). Ta c
IA.IM R 2 OI 2 (1) .
A C

MIC c MIC
MCI

IM MC (2)
2
A
Theo nh l Sin trong AMC, MC = 2R sin (3).
2
Dng IH AB ti H. Trong IAH c
IA

(4)
A
sin
2
Thay (2), (3), (4) vo (1) ta c: 2 Rr R 2 OI 2 OI 2 R 2 2 Rr
Bi 3. Cho ng trn (O,R) v im A nm ngoi ng trn. Gi BC l
ng knh thay i ca (O,R). Chng minh rng: ng trn (ABC) lun i qua
mt im c nh khc A
Hng dn
Gi A l giao im th 2 ca AO v ng
trn (ABC).
R2
2
Ta c OA.OA ' OB.OC R OA '
.
OA
Vy A nm trn ng thng OA c nh v
R2
OA '
khng i nn A c nh.
OA
Vy mi ng trn (ABC) u i qua im
c nh

Bi 4. Hai ng trn ngoi nhau c bn tip tuyn chung. Chng minh rng:
Trung im cc on tip tuyn chung nm trn mt ng thng
Hng dn

Gi I, J, M, N l trung im cc on
tip tuyn chung.
I /(O1 ) IA2 ,I /(O2 ) IB 2 m IA = IB
nn I /(O1 ) I /( O2 ) . Chng minh
tng t ta c J, M, N cng phng
tch vi (O1) v (O2). Vy I, J, M, N
cng nm trn trc ng phng ca
hai ng trn.
Bi 5. Cho ABC vung A, ng cao AH. Gi E, F theo th t l hnh
chiu ca H trn AB, AC. Chng minh rng: Khi A, H khng thay i cn B, C
thay i th:
a) T gic BCFE ni tip
b) ng trn ngoi tip t gic BCFE lun i
qua 2 im c nh
Hng dn
a) Ta c ACH AHF (gc c cnh tng ng
vung gc)
Do AEHF l hnh ch nht nn
AHF AEF ACH AEF m
AEF BEF

1800 nn BEF
FCB
1800 T
gic BECF ni tip
b) Gi P, Q l giao im ca AH vi ng
trn (BEFC)
Ta c HP.HQ HB.HC AH 2 .
Mt khc AP. AQ AE.AB AH 2
( AH HP)( AH HQ ) AH 2
AH 2 AH ( HQ HP ) HP.HQ AH 2
AH HQ HP

5 1
AH
HP HQ AH
2
P, Q c nh
Vy
2 gii h ta c
HP
.
HQ

AH

HQ 5 1 AH

2
Vy ng trn (BEFC) lun i qua 2 im c nh P, Q.
HP

Bi 6. Cho ng trn (O) tip xc ng thng d ti H. Hai im M, N di ng

trn d sao cho HM .HN k 2 ( k 0 cho trc ). T M, N k tip tuyn MA v
NB ca (O). ( vi A, B khc H).
a) Chng minh rng: ng trn (OMN) lun i qua 2 im c nh.
b) Chng minh rng: ng thng AB lun i qua 1 im c nh.
Hng dn
a) Gi P l giao im ca OH vi ng trn (OMN), c
HM .HN HO.HP k 2
M H, O c nh, k khng i
nn P c nh. Vy ng trn
(OMN) lun i qua hai im c
nh O, P
b) Gi IH l ng knh ca
(O); E, F l giao im ca IA,
IB vi d.
D thy M, N ln lt l
trung im ca EH, FH
Ta c
HE.HF 2.HM .2 HN 4k 2 . Dng ng trn (IEF) ct IH ti im th
hai J

H /(IEF) HI .HJ HE.HF 4k 2 J c nh.

Trong cc tam gic vungIHE v IHF. Ta c IA.IE IB.IF IH 2 T gic
ABEF ni tip
(cng b EAB
)

IAB
EFB

M EFB
nn IAB
EJI
EJI
Gi K l giao im ca AB v IJ ta c t gic AKJE ni tip
I /( AKJE ) IA.IE IK .IJ IH 2 K c nh

Vy AB lun i qua im K c nh
Bi 7.Cho AB v AC l cc tip tuyn ca
ng trn (O) vi B, C thuc (O). Ly
im M bt k trn AC (M, A khc pha so
vi C). Gi s (O) ct ng trn (ABM)
ti im th hai P, Q l chn ng vung
gc h t C xung MB. Chng minh rng:

MPQ
2 AMB
Hng dn

Gi P l giao im th hai ca MP vi (O), Q l giao im ca OC v MB

Ta c MP.MP ' MC 2 MQ.MQ '

'Q ' M
T gic PQQP ni tip MPQ
P
Li c
' BC MPC

P
MPB
BPC

(1800 MAB
) BCA
BCA
BP//AC OC BP ' OQ ' BP '
Mt khc O thuc ng trung trc ca on BP nn OQ l trung trc ca BP.
Theo
' Q ' M 2 MBP

P
' 2 AMB (2)

T (1), (2) MPQ

2 AMB
Bi 8. Cho t gic li ABCD ni tip ng trn (O), M l giao ca AD v
BC, N l giao ca AB v CD, I l giao ca AC v BD. Chng minh rng: O l
trc tm ca MIN
Hng dn
Gi H l giao im th hai ca ng trn (AID) v ng trn (BIC)
V MA.MD = MB.MC nn M thuc trc ng phng ca hai ng trn ngoi
tip t gic AIHD v BIHC
M, I, H thng hng
Xt t gic DOHC c:

DHC
DHI
IHC
DAC
DBC
DOC
T gic DOHC ni tip

Tng t ta c t gic AOHB ni tip

Ta c NA.NB NC.ND nn M thuc trc ng phng ca 2 ng trn ngoi
tip t gic AOHB v DOHC
O, H, N thng hng
Ta c:

IHO
IHD
OHD
DAC
OCD
1

DOC
OCD
900
2
IM ON
Chng minh tng t ta c IN OM
Vy O l trc tm tam gic MIN

Bi 9. Cho tam gic ABC c ng trn tm I ni tip, tip xc cc cnh

BC , CA, AB ti D, E , F . AI ct ng trn I ti M v N (M nm gia
A v N ). DM ct cnh EF ti K , NK ct ng trn I ti im P khc N.
Chng minh rng cc im A, P, D thng hng.
Hng dn
Gi Q l giao im ca AI v EF th Q l trung im ca EF. T gic MQKP c
hai gc i din nh P, Q vung nn ni tip.

Do NPQ
DMN

m DMN
DPN

DPQ
2 DMN

ta li c DIN
2 DMN

suy ra t gic DPQI ni

DIN
DPQ

tip ng trn (T).

Ta c A\ T AQ. AI
m tam gic AEI vung ti E vi ng
cao EQ nn AQ. AI AE 2
Do A\ T AQ. AI A\ I suy ra A nm trn trc ng phng ca hai ng
trn (I) v (T). Vy A, P, D thng hng.
Bi 10. Cho t gic ABCD ni tip ng trn tm O bn knh R. Cc
ng thng AB v CD ct nhau ti P, ng thng AD v ng thng BC ct

2R

nhau ti Q. Chng minh rng: cos POQ

OP OQ
Hng dn
Ly im E trn PQ sao cho t gic PBCE

ni tip. Ta c PEC
nn
ABC
QDC
t gic QDCE ni tip.
PO 2 R 2 QO 2 R 2
P / o Q / o PC.PD QC.QB
PE.PQ QE.QP PQ 2

 OP 2 OQ 2 PQ 2 2 R 2

2OP.OQ.cos POQ
2R2
R2
4R2

OP.OQ OP OQ 2

cos POQ

Du "=" xy ra khi OP = OQ.

Bi 11. Cho t gic ABCD ni tip ng trn (O; R). Gi P, Q, M l lt
l giao im ca cc cp ng thng AB v DC, AD v BC, AC v BD. Chng
minh rng bn knh ng trn ngoi tip cc tam gic OPQ, OMP v OMQ
bng nhau.
Hng dn
Gi S l giao im th 2 ca ng trn
ngoi tip tam gic PDA v PQ.
Khi
SA, SP AD, PD AB, BC
(4 im A, B, C, D nm trn ng trn)
Suy ra S, A, B, Q cng nm trn ng trn.

uuu
r uuur uuu
r uuu
r
P / ASQB PS .PQ PA.PB PO 2 R 2
uuu
r uuu
r uuu
r uuur
Q/ CSQB QS .QP QA.QD QO 2 R 2
uuur uuu
r uuu
r uuu
r uuu
r uuu
r uuur
PQ 2 PQ. PS SQ QS .QP PS .PQ OQ 2 OP 2 2 R 2

Tng t: MQ 2 OQ 2 OM 2 2 R 2
suy ra OP 2 OQ 2 MP 2 MQ 2 MO PQ
Tng t ta chng minh c OP MQ suy ra O l trc tm ca tam gic
MPQ.
Suy ra bn knh ng trn ngoi tip cc tam gic OPQ, OMP v OMQ bng
nhau.
Bi 12.Cho ng trn (O, R) v ng thng d khng c im chung vi
(O). T (O) h OH d ti H. Gi s M l mt im bt k trn d. T M k cc
tip tuyn MA, MB n ng trn (O). Gi K, I ln lt l hnh chiu vung
gc ca H xung MA, MB. Chng minh rng ng knh KI lun i qua mt
im c nh.

Hng dn
Gi J, T ln lt l giao im ca AB
vi OH v OM. Ta c
OM AB do MA, MB l cc tip
tuyn ca ng trn (O).

suy ra MTJ
900

Li c MHJ
900 do OH HM

MTJ
MHJ
1800 suy ra MTJH ni tip
OJ.OH OT.OM
m OT .OM OA2 R 2 tam gic OMA
vung ti A c AT l ng cao.
R2
suy ra OJ
suy ra J c nh.
OH
Gi N l hnh chiu vung gc ca H xung AB, L l giao im ca KI v OH.
Ta c nm im M, H, O, A, B cng nm trn ng trn ng knh OM.
Do K, I, N l hnh chiu vung gc ca H xung MA, MB, AB nn K, I, N thng
hng, tnh cht ng thng simson ca tam gic MAB tng ng vi H.

Vy t gic HIBN ni tip do INH

IBH

Mt khc IBH
do t gic MOBH ni tip
MOH

Li c HN / / OM cng vung gc AB nn MOH

JHN

vy INH
hn na tam gic JHN vung gc ti N nn t ta c L l
JHN
trung im ca JH. Do J, H c nh nn L c nh. Vy ng thng KI lun i
qua im L c nh.

Bi 13.Cho ng trn (O) v hai im A, B c nh. Mt ng thng quay

quanh A, ct (O) ti M v N. Chng minh rng tm ng trn ngoi tip tam
gic BMN thuc mt ng thng c nh.
Hng dn. Gi I l tm ng trn ngoi tip
tam gic MNB.
Gi C l giao im ca AB v (I). Khi ta c:
A/ I AC. AB AM . AN A/ O (khng i v

A, (O) c nh).
A/ O
Suy ra AC
AB
V A, B c nh v C thuc AB nn t h thc
trn ta c C c nh.

Suy ra I thuc ng trung trc ca BC c nh.

Bi 14.Cho ng trn tm O ng knh AB, v im H c nh thuc
AB. T im K thay i trn tip tuyn ti B ca O, v ng trn (K; KH) ct
(O) ti C v D. Chng minh rng CD lun i qua mt im c nh.
Hng dn
Gi I l im i xng ca H qua B, suy
ra I c nh v thuc (K).
Gi M l giao im ca CD v AB.
V CD l trc ng phng ca (O) v
(K) nn ta c:
MH .MI MC.MD MA.MB

MB BH MB BH MB

MB BH MB BI MB MB BA

MB.BA

MB BH MB MB.BA
BH 2
BM
BA
V A, B, H c nh suy ra M c nh.
Bi 15.Cho tam gic ABC c nh A c nh v B, C thay i trn ng
thng d c nh sao cho nu gi A l hnh chiu ca A ln d th AB. AC m v
khng i. Gi M, N ln lt l hnh chiu ca A ln AB, AC. K l giao im ca
cc tip tuyn ca ng trn ngoi tip tam gic AMN ti M v N. Chng minh
rng K thuc mt ng thng c nh.
Hng dn
Gi O l tm ng trn ngoi tip
tam gic AMN v I l giao im
ca OK v MN. Ta thy O chnh l
trung im ca AA.
Gi D v P l giao im ca AA vi
(ABC) v MN.
D thy AM . AB AA2 AN . AC
Suy ra t gic BMNC ni tip.
AMN ACB
M ADB ACB

Nn AMN ADB
Suy ra MPDB ni tip.
Do ta c AP. AD AM . AB AA2
M A, A v D c nh suy ra P c nh.
Gi H l hnh chiu ca K trn AA.
1
Ta c OP.OH OI .OK ON 2 AA2
4
M O, P, A c nh suy ra H c nh.
Vy K thuc ng thng qua H v vung gc vi AA
Bi 16.Trn ng thng d ly 4 im A, B, C, D (theo th t ). ng
trn ng knh AC v BD ct nhau ti X, Y. ng thng XY ct BC ti Z. Ly
P l mt im trn XY khc Z. ng thng CP ct ng trn ng knh AC
ti im th 2 l M, v BP ct ng trn ng knh BD ti im th 2 l N.
Chng minh rng AM, DN v XY ng qui.
Hng dn:
Gi Q, Q ln lt l giao im ca DN v
AM vi XY. Ta cn chng minh Q Q .
T gic QMCZ ni tip, suy ra
PM .PC PQ.PZ
T gic NQZB ni tip, suy ra
PQ.PZ PN .PB
M P thuc XY l trc ng phng ca
ng trn ng knh AC v ng trn
ng knh BD nn
PN .PB PX .PY PM .PC
Suy ra PQ.PZ PQ.PZ Q Q

Vy XY, AM v DN ng quy.
Bi 17. Cho ng trn tm O ng knh AB . Mt im H thuc on
AB. ng thng qua H ct ng trn ti C. ng trn ng knh CH ct
AC, BC v (O) ln lt ti D, E v F.
a) Chng minh rng AB, DE v CF ng quy.
b) ng trn (C, CH) ct (O) ti P v Q. Chng minh rng P, D, E, Q thng
hng.
Hng dn.

a) Ta c CA.CD CH 2 CB.CE , suy ra ADEB ni tip. Xt cc ng trn

(ADEB), (O) v ng trn ng knh CH, th DE, AB v CF ln lt l cc
trc ng phng ca cc cp ng trn trn nn chng ng quy.
b) Ta c PQ l trc ng phng ca ( C)
v (O) nn OC PQ . Ta cng d thy
OD DE .
Hn na M chnh l tm ng phng ca
ba ng trn (O), (C, CH) v ng trn
ng knh CH. Suy ra PQ i qua M.
Vy DE, PQ cng i qua M v cng vung
gc vi OC nn trng nhau. Hay D, E, P, Q
thng hng.
Bi 18. Cho tam gic ABC c ng cao
BD v CE ct nhau tai H. M l trung im ca BC, N l giao im ca DE v
BC. Chng minh rng NH vung gc vi AM.
Hng dn.
Gi O, I ln lt l trung im ca
AH, MH
Ta c

DEH
DAH
DBC
FEH

FED
2.FEH
2.DBC
DMC
Suy ra t gic EDMF ni tip.
T ta c NE.ND NF .NM , suy
ra N nm trn trc ng phng ca
ng trn
(O, OH) v ng trn (I, IH)
Mt khc H l giao im ca ng trn
(O, OH) v ng trn(I, IH), suy ra NH chnh l trc ng phng ca (O) v
(I).
Suy ra NH OI , m OI // AM, do NH AM .
Bi 19. Cho tam gic ABC. Mt ng thng song song vi BC ct AB,
AC ti D v E. Gi P l mt im bn trong tam gic ADE, F v G l giao ca
DE vi BP v CP. ng trn tm (O) ngoi tip tam gic PDG, ng trn tm
(I) ngoi tip tam gic PEF ct nhau ti im th hai l Q. Chng minh rng
AQ OI
Hng dn.

Gi M l giao im th hai ca AB v (PDG),

N l giao th hai ca AC v (PFG)

Ta c AMP PGD
v PGD
(ng v),
PCB

suy ra AMP PCB

, suy ra BMPC ni tip.
Chng minh tng t PNCB ni tip.
Suy ra BMNC ni tip, suy ra AM . AB AN . AC

AD AE

(nh l Thalet)
AB AC
Suy ra AM . AD AN . AE
Do A thuc trc ng phng PQ ca (PDG) v (PEF) suy ra AQ OI .
M

Bi 20. Cho tam gic ABC l tam gic nhn v khng phi tam gic cn
ni tip trong ng trn tm O bn knh R. Mt ng thng d thay i sao cho
vung gc vi OA v lun ct tia AB, AC. Gi M, N ln lt l giao im ca d
v AB, AC. Gi s BN v CN ct nhau ti K, AK ct BC.
a)
Gi P l giao ca AK v BC. Chng minh rng ng trn
ngoi tip tam gic MNP lun i qua mt im c nh.
b)
Gi H l trc tm ca tam gic AMN. t BC = a v l l
khong cch t A n HK.Chng minh KH i qua trc tm ca tam gic
ABC, t suy ra: l 4 R 2 a 2
Hng dn.
Gi Q l giao
im ca MN v BC,
E l trung im BC.
Xt t gic BMNC th
ta bit rng Q, P, B, C
l hng im iu ha.
Suy ra (QPBC) = - 1.
Khi ta c:
a)

EP.EQ EB , suy ra

QE.QP QE QE .PE QE 2 EB 2 OQ 2 OB 2 QB.QC

M t gic BMNC cng ni tip v c NCB

xAB
AMN (Ax l tia tip tuyn

ca (O)). Suy ra QM .QN QB.QC

T suy ra QM .QN QP.QE , suy ra t gic MNIP ni tip, suy ra ng trn
ngoi tip tam gic MNP lun i qua im E c nh.
b) Gi s 3 ng cao AD, BF v CJ ca tam gic ABC ct nhau ti I; ba
ng cao MX, AY, NZ ca tam gic AMN ct nhau ti H. Ta cn chng
minh K, I, H thng hng.
Xt ng trn tm (O1) ng knh BN v tm (O2) ng knh CM.
Ta thy:
KC.KM KB.KN
IC.IJ IB.IF
HM .HX HN .HZ
Suy ra K, I, H cng thuc trc ng phng ca (O1) v (O2) nn thng hng.
T suy ra AL AI .
M AI 2.OE 2 R 2

BC 2
4R 2 a 2
4

Nn AL l 4 R 2 a 2
Bi 21. Cho hnh ch nht OABC, ng trn (O ; OA) ct BC ti D, tip
tuyn ti D ca (O ; OA) ct OC ti E. Chng minh : AE OB
Hng dn.
Cch 1
Ta c: OD 2 OC.OE
OA2 OC.OE
OA OE

OC OA
OA OE

AB OA
OAB EOA ( c.g.c )

BOA
OEA
EA OB
Cch 2:
C OD 2 OC.OE OA2 OC .OE
uuur uuu
r uuur uuur uuu
r uuur
AE.OB ( AO OE )(OA OC ) OA2 OE.OC O
AE OB
Cch 3:

Xt 2 ng trn (O) v ng trn (ABCO) c OB l ng ni tm.

A/( O ) A/( ABCO ) 0

E /(O ) ED 2 ,E /( ABCO ) EC.EO

E /(O ) E /( ABCO )
Vy AE l trc ng phng ca 2 ng trn (O) v (ABCO)
AE OB ( trc ng phng vung gc vi ng ni tm )
Cch 4:
Nhn xt: t gic ABCD c AC BD AB 2 AD 2 CB 2 CD 2
p dng: EA OB

EO 2 EB 2 AO 2 AB 2
( EO 2 DO 2 ) EB 2 AB 2 0
ED 2 EB 2 AB 2 0
CD 2 CB 2 OC 2 0
OD 2 OA2 0 ( lun ng )

Bi 22.Cho tam gic ABC , trc tm H. O l tm ng trn ngoi tip tam

gic HBC. AA, BB, CC l cc ng cao. Gi M l giao im ca AC vi
BB, N l giao im ca CC vi BA. Chng minh : AO vung gc vi MN
Hng dn.
Gi K l tm ng trn ngoi tip
ABC, E l tm ng trn le ca
ABC
ng trn (E) i qua A, B, C v E
l trung im KH
Ta c AH = KO, AH // KO AHOK
l hnh bnh hnh
A, O, E thng hng (1)
Mt khc , t gic BCHA ni tip MC '.MA ' MB.MH
hay M/(E) M/(HBC) .
tng t N/( E ) N/(HBC)
MN l trc ng phng ca ng trn (E) v ng trn (HBC)
MN EO (2)
T (1) v (2) suy ra MN AO

Bi 23. Cho tam gic ABC, D thuc on BC, E thuc on AD. ng trn
ngoi tip BDE ct AB ti K. ng trn ngoi tip CDE ct AC ti L. Gi
M l giao im ca DK vi BE, N l giao im ca DL vi CE, O l tm ng
trn ngoi tip tam gic EBC. Chng minh : AO vung gc vi MN
Hng dn.
Cch 1:
Nhn xt:
Cho t gic ABCD ni tip
ng trn (O). Gi I l giao im
ca AC v BD, E l giao ca AB v
CD, F l giao ca AD v BC . Khi
E /(O ) F /(O ) EF 2 (*)
F/(O ) I/( O ) FI 2 (**)
I/(O ) E/( O ) IE 2
Chng minh nhn xt :
Trn EF ly K ( ADE ) EF(K E)

t gic AEKD ni tip EAF

DKF
(1) v FE.FK FD.FA
t gic ABCD ni tip FD.FA pF/(O)
Do pF/(O) FE.FK (2)

Do (1) v EAD
nn t gic CDKF ni tip suy ra E /(O )
DCB
ED.EC EK .EF (3)
2
T (2) v (3) suy ra: E /(O ) F /(O ) EF

H qu: O l trc tm IEF

Chng minh h qu:
(*) OE 2 OF2 EF2 2 R 2
uuur uuur
OE.OF 2 R 2
(**) OF 2 OI 2 IF2 2 R 2
uuur uur
OF .OI 2 R 2
uuur uuur uuur uur
Do OE.OF OF .OI 0
uuur uur
OF .IE 0
OF IE
Chng minh tng t: OE IF
nn O l trc tm IEF
Cch 2: t (*) v (**) suy ra: IE2
F /(O )
IF2 = E /( O )

 OE 2 R 2 (OF2 R 2 )
OE 2 OF2
Do OI EF

Chng minh bi ton:

Ta c: AM2 - AN2 =
A/( O1 ) M/( O1 ) A/( O2 ) N/( O2 )
M/( O1 ) N/( O2 )
= MB.ME MC.MF
M/(O ) N/(O )
= ( MO 2 R 2 ) ( NO 2 R 2 )
= MO 2 NO 2
Vy AO MN
Bi 24. Cho tam gic ABC, D thuc on BC, E thuc on AD. ng thng
CE ct ng trn ngoi tip tam gic ABD ti Q v P, ng thng BE ct
ng trn ngoi tip tam gic ACD ti M v N.
a) Chng minh : M, N, P, Q cng thuc 1 ng trn
b) Gi O l tm ng trn ngoi tip t gic MPNQ. Chng minh : OD
BC.
Hng dn.
a) Ta c: EP.EQ EA.ED
EM .EN EA.ED

EP.EQ EM .EN
M, N, P, Q cng thuc 1 ng
trn.
b) Ta c:

OB 2 OC 2 (OB 2 R 2 ) (OC 2 R 2 )

= B /( O ) C/(O )
= BM .BN CP.CQ
= BD.BC CD.CB

= BC ( BD CD )
= ( BD CD)( BD CD)
= BD 2 CD 2
Vy OD BC
Bi 25. Cho tam gic ABC. Dng ra ngoi 2 tam gic cn ti A l tam gic ABP
v ACQ. tho mn ABP ACQ .Gi R l giao im ca BQ v CP, O l tm
ng trn ngoi tip tam gic PQR. Chng minh : AO BC.
Hng dn.
C APC ABQ(c.g .c)
APC ABQ v

AQB ACP
t gic APBR v t gic
AQCR ni tip
Gi M AC ( APBR )
N AB ( AQCR )
t gic BNMC ni tip.
AB. AN AC. AM

AB ( AB BN ) AC ( AC CM )
AB 2 AB.BN AC 2 AC .CM
AB 2 AC 2 BA.BN CA.CM

AB 2 AC 2 BR.BQ CR.CP
AB 2 AC 2 ( BO 2 R 2 ) (CO 2 R 2 )
AB 2 AC 2 BO 2 CO 2
AO BC
Bi 26. Cho tam gic ABC. Dng cc hnh vung ACZT, ABVU, BCYX. Gi A1
l giao ca BT v CU, A2 l giao ca BZ v CV, B1 l giao ca AX v CV, B2 l
giao ca AY v CU, C1 l giao ca AY v CZ, C2 l giao ca AX v BT. Chng
minh : A1A2, B1B2, C1C2 ng quy.
Hng dn.
Xt 3 ng trn ng knh AA2, BB2, CC2
C A1 /(BB2 ) 0,A1 /(CC2 ) 0 (1)
t gic BB1CX v t gic BC1CY ni tip suy ra t gic BB1C1C ni tip
A2 B. A2C1 A2C. A2 B1
A 2 /(BB2 ) A2 /(CC2 ) (2)

T (1) v (2) suy ra A1A2 l trc ng phng ca (BB2) v (CC2)

Tng t B1B2 l trc ng phng ca (AA2) v (CC2)
C1C2 l trc ng phng ca (AA2) v (BB2)
Vy A1A2, B1B2, C1C2 ng quy ti tm ng phng ca 3 ng trn xt.

II.

Kt lun
Kin thc v phng tch v trc ng phng n gin v d hiu, tuy
nhin n c ng dng nhiu v thng cho li gii kh hay i vi cc bi
ton chng minh vung gc, thng hng hay cc bi ton v ng quy
Bi vit ny cn s si mong cc bn gp hon thin hn chuyn
ny.