T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

KLM VE MMAR DURUM RENK

TASARIMI
582YIM446

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. KLM ZELLKLERNE GRE RENK TASARIMI YAPMAK .................................... 3
1.1. Scak klim Blgeleri ................................................................................................... 3
1.1.1. Tanm .................................................................................................................. 3
1.1.2. klim zellikleri................................................................................................... 3
1.1.3. Mimari zellikleri................................................................................................ 3
1.1.4. Scak Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler ................................................ 5
1.2. Souk klim Blgeleri .................................................................................................. 6
1.2.1. Tanm .................................................................................................................. 6
1.2.2. klim zellikleri................................................................................................... 6
1.2.3. Mimari zellikleri................................................................................................ 6
1.2.4. Souk Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler............................................... 7
1.3. Ilman klim blgeleri................................................................................................... 8
1.3.1. Tanm .................................................................................................................. 8
1.3.2. klim zellikleri................................................................................................... 8
1.3.3. Mimari zellikleri................................................................................................ 9
1.3.4. Ilman Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler .............................................. 9
UYGULAMA FAALYET.............................................................................................. 10
LME DEERLENDRME.......................................................................................... 13
RENME FAALYET -2 .................................................................................................. 14
2. MMAR ZELLKLERE GRE RENK TASARIMI YAPMAK................................... 14
2.1. Kk Binalar ............................................................................................................ 14
2.1.1. Tanm ................................................................................................................ 14
2.1.2. zellikleri........................................................................................................... 14
2.1.3. Cephe Biimleri ve zellikleri........................................................................... 14
2.1.4. Boyanmas.......................................................................................................... 15
2.2. Byk Oturumlu Yksek Olmayan Binalar ............................................................... 16
2.2.1. Tanm ................................................................................................................ 16
2.2.2. zellikleri........................................................................................................... 16
2.2.3. Cephe Biimleri ve zellikleri........................................................................... 17
2.2.4. Boyanmas.......................................................................................................... 17
2.3. Byk Oturumlu Yksek Binalar............................................................................... 18
2.3.1. Tanm ................................................................................................................ 18
2.3.2. zellikleri........................................................................................................... 18
2.3.3. Cephe Biimleri ve zellikleri........................................................................... 18
2.3.4. Boyanmas.......................................................................................................... 18
2.4. Kk Oturumlu Yksek Binalar............................................................................... 20
2.4.1. Tanm ................................................................................................................ 20
2.4.2. zellikleri........................................................................................................... 20
2.4.3. Cephe Biimleri ve zellikleri........................................................................... 20
2.4.4. Boyanmas.......................................................................................................... 20
2.5. zel Projelendirilmi ( Kuleler, Antlar vb.) Binalar ................................................. 21
2.5.1. Tanm ................................................................................................................ 21

2.5.2. zellikleri........................................................................................................... 21
2.5.3. Cephe Biimleri ve zellikleri........................................................................... 22
2.5.4. Boyanmas.......................................................................................................... 23
UYGULAMA FAALYET.............................................................................................. 25
LME DEERLENDRME.......................................................................................... 27
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 28
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 29
KAYNAKA ......................................................................................................................... 30

ii

AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD

582YIM446

ALAN

naat Teknolojisi

DAL/MESLEK
MODLN ADI

Yap Dekorasyonculuu
klim ve Mimari Durum Renk Tasarm

MODLN TANIMI

klim ve mimari zelliklere gre renk tasarm yapma

becerisinin kazandrld bir renme materyalidir.

SRE

40/32

N KOUL
YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI

LME VE
DEERLENDRME

Renklerle tasarm yapmak

Genel ama
Gerekli ortam salandnda iklim zelliklerine ve
mimari zelliklere gre renk tasarm yapabileceksiniz.
Amalar
1. klim zelliklerine gre renk tasarm yapmak
2. Mimari zelliklere gre renk tasarm yapmak
Ortam: Snf ortam
Donanm: Renklerle ilgili dokmanlar, eitli renk
rnekleri,
renk kartelalar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

iii

iv

GR
GR
Sevgili renci,
Doada var olan renkler doru bir ekilde kullanldklar zaman gerek zelliklerini
ortaya koyarlar. unu biliyoruz ki renklerin insanlar zerinde olumlu veya olumsuz
psikolojik etkileri bulunmaktadr.
klimler ve binalarn mimari ekilleri, renklerin belirlenmesinde nemli birer
faktrdr. Koyu renklerin daha fazla ektiini, ak renklerin daha fazla
yansttn dnecek olursak scak ve souk iklim blgelerinde nasl bir tercih yapmamz
gerektii kendiliinden ortaya kmaktadr.
Renklerin etkilerinden yararlanarak objeleri olduundan daha byk veya olduundan
daha kk gsterebiliriz. te bu modlde hem iklim blgelerine gre hem de mimari
zelliklere gre renk tasarlamay reneceksiniz.
Gze ho grnen, birbirleriyle uyumlu binalardan oluan bir evre yaratmak renklerin
doru kullanlmas ile gerekleecektir.

RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA
Binalarda iklim zelliklerine gre renk tasarm yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Bulunduunuz evredeki binalar gzlemleyerek en fazla tercih edilen renk

eitlerini ve nedenlerini aratrnz.
Elde ettiiniz bilgileri snf ortamnda arkadalarnzla paylanz.

1. KLM ZELLKLERNE GRE RENK

TASARIMI YAPMAK
1.1. Scak klim Blgeleri
Hava scaklnn fazla olduu ve gn nn youn olduu blgeler de renk tasarm
yapmak.

1.1.1. Tanm
Yazlar scak ve yasz klar lman ve yal geen iklime scak iklim denir. Scak
iklim kuana sahip olan blgelere de scak iklim blgeleri denir.

1.1.2. klim zellikleri

Bu iklim zelliklerine sahip olan blgelerin ortak zellii genel olarak scak
olmalardr. Ancak ya bakmndan ok byk farkllklar gsterebilir. nk dnyada
yan en az ve en ok olduu yerler scak iklim blgeleridir.
Scak iklim lkemizde en hkim ekilde Gneydou Anadolu blgesinde grlr.
Yazlar ok scak kurak ve klar yer yer souk ve ksa geer. Akdeniz ikliminin hkim
olduu blgelerde de scak iklim zellikleri grlr. Akdeniz blgesi ve Ege kylarnda
Akdeniz iklim tipi hkimdir. Scaklk ortalamalar, yllk 1819 derece arasndadr. Gney
Marmara ile Trakyann byk bir blmnde ise bozulmu Akdeniz iklim tipi daha
hkimdir. Yllk scaklk ortalamas 1215 derece arasndadr.

1.1.3. Mimari zellikleri

Geleneksel konut mimarimizde iklim zellikleri nemli bir etkendir. Bu nedenle
blgelere gre farkllklar gstermektedir. Scak iklimin hkim olduu blgelerde konutlar

rzgra hkim ynde yaplr. Bylece kaln ta duvarlar sayesinde yaz aylarndaki scakln
etkisi hafifletilmi olur. Genel olarak konut mimarisi giri, ara kat ve st kat eklinde
ekillenmitir. Scan etkisini azaltmak amacyla pencereler kk, oda tavanlar ise yksek
yaplr. Bylece hava sirklasyonu sayesinde scan etkisi azaltlm olur.

Resim 1: a; Gneydou Anadolu ve b;Akdeniz blgelerine ait farkl mimari zellikte evler

Akdeniz ikliminin hkim olduu Ege ve Akdeniz blgesinde evler ak sofaldr. Oran
olarak yaklak kapal meknlarn alan kadar ak mekn oluturulmutur. Zemin katn
baheye dnk yn ak braklm, i d mekn btnlemesi salanmtr

Resim 2: a,b Mardin evlerinin mimarisini gsteren resimler

Karasal Akdeniz ikliminin hkim olduu Gney Dou Anadolu blgesinde ise klar
yal ve souk, yazlar ise kurak ve ok scak geer. Bu yredeki evlerin dzenini, byke
bir avlu etrafnda yer alan eyvanl meknlar salar. Dz arazide odalar iin genellikle uygun
yn dou ve gneydir. Ancak Kuzey Anadolu yerleim yerlerinde bat yn de uygun
saylabilir. Sofa iin uygun yn bat, dou ve gneydir.
Eimli arazilerde manzaraya ynelme, genellikle arazinin alalarak yaylmasnn
saland geni gr alan ynndedir. Yn elverisiz olsa bile odalarn ya da sofann

manzaraya dnk olmas, Anadolu evinin deimez ilkesidir. Elverisiz ynn etkileri,
uygun ayrnt zmleriyle giderilir.

Resim 3: Scak iklime uygun yaplm ev

Ancak deien koullarla beraber konut yapmnda da deiiklikler ortaya kmtr.

Artan nfus ve ehirlemeyle beraber konutlar bamsz ve birka katl olmaktan kp ok
katl apartmanlar hlini almtr. Konutlardaki bu deiime ramen iklim zelliklerinin etkisi
nemini kaybetmemitir. ok katl binalarda zellikle yaz akamlar oturmak iin geni
balkonlar n plana kmtr. Eski konut mimarimizde var olan kaln duvarlarn yerini bugn
eitli yaltm malzemeleri kullanlan duvarlar almtr. Bina cepheleri yine gnein etkisine
gre planlanmaktadr.

1.1.4. Scak Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler

D cephe rengi belirlenirken iklim koullarn da gz nnde bulundurmalyz. Scak
iklimlerde d cepheyi mmkn olduunca ak renklere boyamak hem boyann daha uzun
mrl olmasn salar hem de yanstarak duvarlarn fazla snmamasna yardmc olur.
Ayrca gnein hkim olduu bir iklimde youn yani koyu renklerin kullanlmas ksa
srede solmalarna sebep olur. Bir dier olumsuz durum da koyu renklerin ak renklere gre
sy fazla ekmelerinden dolay daha fazla nem kaybna uramalardr.
Bu iklim blgelerinde en fazla ne kan renkler arlkl olarak beyaz ve krk beyaz
tonlardr.

Resim 4: a,b Scak iklimde kullanlm d cephe renkleri

1.2. Souk klim Blgeleri

Hava scaklnn az olduu ve daha ok serin havann hakim olduu blgelere gre
renk tasarm.

1.2.1. Tanm
Klar souk yazlar serin olan iklimin hkim olduu blgelerdir.

1.2.2. klim zellikleri

Karasal iklimin grld blgelerde souk iklim hkimdir. Enlem ve ykselti fark
nedeniyle farkl iklim tipine ayrlr. Anadolu, Bat Anadolu, Gller Yresi ve Ergene
havzasnda grlen tipine Anadolu tipi denir. Yazlar scak, klar ise souk ve kar yal
geer.
Gneydou Anadolu blgesinde grlen iklim tipine ise Gneydou Anadolu iklim
tipi denir. Trkiyenin en scak iklim blgesidir.
Dou Anadolu blgesinde grlen iklim tipinde ise karasal iklim daha hkimdir.
Klar ok souk karl ve uzundur. Yazlar serin ve ksa geer.

1.2.3. Mimari zellikleri

Yar kurak karasal iklimin etkisi altndaki Anadolu Blgesi evleri genellikle i
sofaldr. Klar souk ve yal, yazlar serin olan Dou Anadolu blgesinde sofa olduka
klm ve divanhane adn almtr. Meknlar kk pencerelidir ve gneli ynlerin
tercih edildii evler ounluktadr.

Gnmz kent mimarisinde ise geleneksel konutlardan uzaklalm olmasna ramen

souk iklim blgelerinde yaam genellikle kapal alanlarda getii iin ak alanlar ve
balkonlar scak iklim blgelerindeki kadar geni ve byk deildir.

Resim 5:a.b Souk iklimin hkim olduu blgelerden iki farkl konut mimarisi

Geleneksel Trk konut mimarisine bal kalmakla beraber iklim koullar bir yerin
mimari yapsn da etkiler. Konut tipleri, yap malzemeleri iklim koullarna gre belirlenir.
Kar yann etkili olduu souk iklim blgelerinde dik atl konutlar yaplmaktadr.

Resim 6: a,b Geleneksel konut mimarisine gre yaplm iki farkl ev

Geleneksel mimarimizde var olan bir uygulama da odalarn yazlk ve klk diye
ayrlmalardr. Yaz odalar kuzey taraflara, k odalar ise gneye bakan taraflara yerletirilir.

1.2.4. Souk Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler

Souk iklim blgelerinde d cephelerin boyanmasnda scak iklimlere gre daha koyu
renkler tercih edilmelidir. Koyu renkler gne nlarn emerek gn boyu duvarlarn scak
kalmasn salar.

Bu nedenle souk iklim blgelerinde krmz, sar, turuncu, kahverengi gibi renklerin
deiik tonlar tercih edilmelidir.

Resim 7: a,b Souk iklim blgelerinde d cephe renkleri

1.3. Ilman klim blgeleri

Hava scaklk farklarnn az olduu iklim blgelerine ait renk tasarm.

1.3.1. Tanm
Yllk scaklk farknn az olduu blgelere denir.

1.3.2. klim zellikleri

Karadeniz ikliminin hkim olduu Karadeniz ile Marmara blgesinde grlr. Yazlar
serin ve yal, klar lk ve yal geer.
Karadeniz iklimi yer ekillerinin farkllklarndan dolay farkl tipte kendini
gsterir.
Dou Karadeniz tipi; dalarn kydan hemen ykselmesi, uzan ynleri ve bunlarn
ya getiren rzgrlara dnk olmas gibi etkenlerden dolay en fazla ya alan iklim
tipidir.
Orta Karadeniz tipinde; dalar kydan uzaklat iin yaz ve k scaklklar Dou
Karadeniz ile ayn olmasna ramen yllk ya miktar dktr.
Bat Karadeniz tipinde ise kar ya ve don olay daha fazla grlr. Yaz ve k
scaklklar ile yllk ya ortalamas daha dktr. Marmarann byk bir blm de bu
iklim etkisi altndadr.

1.3.3. Mimari zellikleri

Gneye gre k aylarnn daha souk oluu, sofann kapal konuma gelmesini
salamtr. Karnyark i sofa, orta sofa tipleri yaygndr. Ancak bu tek geerli kural
deildir. klimi daha yumuak olan Dou Karadeniz 'de, evlerin iinde ak sofallara
rastlanabilmektedir.

Resim 8: a,b Karadeniz blgesi konut mimarisine iki rnek

1.3.4. Ilman Blgelerde Mevsime Gre Hkim Renkler

Scak iklim blgelerinde ak renkler, souk iklim blgelerinde koyu renklerin
kullanlmas gnein etkileri bakmndan nemlidir. Ancak lman iklim blgelerinde
yalardan, nemden ve bulutluluk orannn yksek olmasndan kaynaklanan gneli gn
says azdr. Bu nedenle d cephe boyamalarnda ak veya koyu tonlar tercih edilebilir.

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET

klim zelliklerini dikkate alarak renklerle tasarm yapnz.

Binann bulunduu blgenin iklim zelliklerini dikkate alarak uygulayacanz

renkleri belirleyiniz. Bu amala renk kartelas kullanabileceiniz gibi farkl
renkleri birbirleri ile kartrarak da yeni renk tonlar elde edebilirsiniz.

Resim 9: rnek boya ve fra

Boyann yzeylere uygulanmasnda kullanacamz ara gereleri hazrlaynz.

Resim 10: a,b Boya uygulama aralarndan rulo ve kompresr

Bina dna iskele oluturunuz. skelenin oluturulmas srasnda i gvenlii ve

emniyet kurallarna gre hareket ediniz.

10

Resim 11: a,b Bina dna kurulmu iskele rnekleri.

Uygulama aralarndan herhangi birini kullanarak belirlenen renkleri yzeye

uygulaynz.

Yzeyi en yukardan balamak suretiyle aaya doru boyaynz.

Resim 12: a,b Rulo ve kompresr ile boyann uygulanmas

11

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet
ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.
Renklerle Tasarm
rencinin
Renklerle tasarm
Ama
Ad soyad
yapabileceksiniz.
klim zelliklerine gre renk
Konu
Snf Nu.
tasarm yapmak
Deerlendirme ltleri
Scak
iklim
zelliklerini
ve blgelerini kavradnz m?
1
Souk iklim zelliklerini ve blgelerini kavradnz m?
2
Ilman iklim zelliklerini ve blgelerini kavradnz m?
3
Mstakil bir konuta uygun, iklim zelliklerine gre, renk
4
tasarmlarn yaptnz m?
Tasarladnz renkleri atlyenizdeki alma yzeylerine
uygulayarak renklerin birbirlerine olan uyumunu
5
karlatrdnz m?
klim blgelerine gre kullanlabilecek renkleri rendiniz mi?
6
klim zelliklerine gre renk tasarm yapmay kavradnz m?
7
Dersin ad

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet
ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

12

LME VE DEERLENDRME
LME DEERLENDRME
Aadaki cmlelerde verilen bilgiler doru ise (D), yanl ise (Y) yaznz.
1. (

) Yazlar scak ve yasz, klar lman ve yal geen iklime scak iklim denir.

2. (

) Scak iklim lkemizde en hkim ekilde Gneydou Anadolu blgesinde grlr.

3. (

) Konut mimarisinin ekillenmesinde iklim zellikleri nemli bir etken deildir.

4. (

) Scak iklim blgelerinde d cephelerde ak renkler tercih edilmelidir.

5. (

) Souk iklim blgelerinde konutlar genellikle d sofal olarak yaplr.

6. (

) Souk iklim blgelerinde d cephelerde btn renkler kullanlabilir.

7. (

) Ilman iklim blgelerinde konutlarda genellikle kapal sofalar uygulanr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

13

RENME FAALYET2
RENME FAALYET -2
AMA
Farkl mimari zellikteki binalarda renk tasarm yapabileceksiniz.
zel projelendirilmi yaplarda renk tasarm yapabileceksiniz.

ARATIRMA

evrenizde bulunan binalarn mimari zelliklerini inceleyerek d cephelerinin

boyanmasnda tercih edilmi olan renkleri ve uygulama ekillerini tespit ediniz.
Elde ettiiniz izlenimleri snf ortamnda paylanz

2. MMAR ZELLKLERE GRE RENK

TASARIMI YAPMAK
2.1. Kk Binalar
Bu binalarda oturanlar bamsz olduundan yapacaklar renk tasarmlar da bamsz
olarak yaplr.

2.1.1. Tanm
Genelde mstakil olarak yaplan birka katl evlerdir. Betonarme olarak yaplabilecei
gibi ahap kgir olarak da yaplabilir.

2.1.2. zellikleri
Geleneksel yre mimarisine gre yaplabilecei gibi dubleks veya tripleks eklinde
villalar olarak da yaplabilir. Bunlarn dnda apartman eklinde ancak kat says az olan
binalar da mevcuttur.

2.1.3. Cephe Biimleri ve zellikleri

Cephelerinde cumba veya balkon uygulamas bulunabilir. klim koullarna gre
pencereler byk veya kk olacak ekilde yaplr. Bu tr binalarda girilerde veranda
uygulamas da yaplabilir.

14

Resim 13: a,b Kk binalara ait cephe biimleri rnei

2.1.4. Boyanmas
Kk binalarn d cephelerinin boyanmasnda kullanlan renkler birbirleriyle yksek
kontrast oluturuyorsa bu durum binay olduundan da kk gsterir. Bu nedenle kk
binalar olduundan daha byk gstermek istediimizde mmkn olduunca birbirine yakn
ve ak renkler tercih edilmelidir.
Duvar cephelerinde kullandmz boyaya uygun tonda bir boya ile pencere kasalar ve
dier detaylar (sve gibi) boyamak yaplabilecek en doru uygulamadr. Tamamen koyu
tonlarda boyanm bir yap dikkat ekmeyen ve gze batmayan bir grnt oluturur.

Resim 14: Koyu rengin etkisiz grnts

Evlerin giri kaplar tm binann odan tekil eder. Bu nedenle bina giri kaplarna
ve pervazlarna vurgulayc bir renk uygulamak giriin tamamen n plana kmasn salar.
Bu uygulama byk kk btn binalar iin geerlidir.

15

Resim 15: a,b Kk binalarda renklerin kullanlmas

Binalarn mimari tarz ne kadar sade ise kullanlacak renk says da o kadar az
olmaldr.

Resim 16: a,b Pencere ve cephelerde farkl renklerle ve ayn rengin farkl tonlar ile vurgunun
oluturulmas

2.2. Byk Oturumlu Yksek Olmayan Binalar

Binalar oturum ekline gre farkllk kazanr. Oturum ekline gre renk tasarm
yaplr.

2.2.1. Tanm
Geni alana oturtulan ancak ok yksek olmayan binalardr.

2.2.2. zellikleri
Cephe genilikleri olduka byktr. Ayn kat zerinde birden fazla daireler vardr.
Ancak bu her zaman byle olmayabilir. Konak ve yallar gibi binalarda byk oturumlu
olarak yaplr ancak tek daireli mstakil binalardr.

16

2.2.3. Cephe Biimleri ve zellikleri

mar uygulamas gerei yksek bina yapmann mmkn olmad durumlarda geni
alan zerine az katl binalar yaplabilir. Bu tr binalar genellikle yan yana sralanm
dairelerden oluur. En d kenardaki daireler haricinde dier dairelerin sadece iki cepheleri
aktr. Balkonlar n ve arka cephelere sralanm ekilde yaplr. Bu tr binalarda iki veya
daha fazla giri bulunmaktadr. Baz uygulamalarda ise ayn katta ikiden fazla daire
bulunmaktadr. Bu gibi durumlarda her dairenin en az iki cephesinin ak olmas salanr.

Resim 17: a,b Geni oturumlu binalarda uygulanm cephe biimleri

2.2.4. Boyanmas
Cephe duvarlar geni, ykseklii az olan binalarn boyanmasnda grnmde denge
salayabilmek iin dikey elemanlarda ya da dikey dorultuda n plana kan arpc renkler
kullanlmas binann olduundan yksek grnmesine neden olur.
Belirleyeceimiz renklerin varsa at kaplama elemanlar ile uyumlu olmasna dikkat
etmeliyiz. Mimari zellie gre deimekle beraber cephelerin boyanmas iin en az iki
renge ihtiya vardr.
Bu tr binalarda da duvar renkleri ile pencere ve dier ayrntlar arasnda farkl
tonlarda renkler kullanlmas gze daha ho bir grnt olumasn salar.

Resim 18: a,b Geni cepheli binalarda cephe boyama rnekleri

17

2.3. Byk Oturumlu Yksek Binalar

Farkl gruplar ve kiiler tarafndan kullanlyor olmalar ve evre ile uyumlu olmalar
gz nne alnarak renk tasarm yaplr.

2.3.1. Tanm
Geni alana oturtulmu her katnda iki veya daha fazla daireler bulunan binalardr.

2.3.2. zellikleri
Kent mimarisi ile beraber ortaya km olup ayn alan zerinde daha fazla konut
ihtiyacn gidermek amacyla yaplr.

2.3.3. Cephe Biimleri ve zellikleri

Ayn bina zerinde bamsz daireler bulunduu iin her daire cephesinin ak olmas
gerekmektedir. zellikle farkl dairelere ait balkonlarn birbirlerine yakn olmamalar
gerekir.

Resim 19: a,b Byk oturumlu yksek binalarn boyanmasna iki farkl rnek

2.3.4. Boyanmas
Mimari tarz sade olan binalarda kullanlacak renk says azdr. ok hareketli mimari
detaylar bol olan bir cephede be alt renk kullanlarak detaylar n plana karlr.

18

Resim.20: a,b Geni oturumlu binalarda cephe biimleri ve boyanmas

D cephelerin boyanmasnda en az iki renge ihtiyacmz olduunu varsayarsak

uygulayabileceimiz belli bal renk kombinasyonlar unlardr.

Monokromatik kombinasyon: Bu uygulama tek rengin farkl tonlarnn bir

arada kullanlmas ile yaplr (toz mavisi renginin yannda koyu mavinin
kullanlmas gibi).

Komu renkler kombinasyonu: Bu sistemde birbirine yakn renkler bir arada

kullanlr. rnein mavi, eflatun, maviyeil birbirine yakn renktir. Ak
tonlar bir arada kullanldnda ferah bir hava yaratr.

Tamamlayc renkler kombinasyonu: Bu renk emasnda ise birbirine zt

renkler kullanlr. Bunlar temel olarak krmz-yeil, turuncumavi, sarmor
kombinasyonlardr.

Bu kombinasyonlar iklim ve evre faktrlerini de dikkate alarak btn binalarda

uygulayabiliriz.

Resim 21: Yksek binalarda boyama rnekleri

19

Binalarn d cephelerinde dikey ynde izgisel vurgular oluturmak her ne kadar

binay olduundan yksek gsterse de geni oturumlu yksek binalarda bu vurguyu
uygulamak estetik bir grnt yaratr

2.4. Kk Oturumlu Yksek Binalar

Farkl gruplar ve kiiler tarafndan kullanlyor olmalar ve evre ile uyumlu olmalar
gz nne alnarak renk tasarm yaplr.

2.4.1. Tanm
Dar alana oturtulmu ok katl binalardr.

2.4.2. zellikleri
Genellikle i merkezi veya irketlerin ynetim binalar olarak yaplan ok katl
binalardr.

2.4.3. Cephe Biimleri ve zellikleri

alan ofis ve brolar eklinde tasarlanm, cepheleri genellikle balkonsuz binalardr.
Son yllarda d cepheleri daha ok alminyum levhalar ile kaplanmaktadr. Btn i
meknlar gne n alacak ekilde ina edilir.

Resim 22: Kk oturumlu yksek binalarn cephe biimleri

2.4.4. Boyanmas
D cephe duvarlar dar ve ok katl olduu iin olduundan daha yksek grnr. Bu
tr binalarda krem veya sar tonlarn kullanlmas binay olduundan daha geni
gsterecektir. Ayrca yatay elemanlarn n plana karacak ekilde boyamak da binann
olduundan daha ksa grnmesini salar.

20

b
Resim 23: ok yksek binalarda cephe renkleri

2.5. zel Projelendirilmi ( Kuleler, Antlar vb.) Binalar

Estetik adan evre ile uyumlu olmalar gz nne alnarak renk tasarm yaplr.

2.5.1. Tanm
Antlar, genellikle heykel ya da eitli biimlerdeki yaplardr. Antn amac; bir
kiinin, olayn ya da tarihsel bir dnemin ansn canl tutmaktr.

2.5.2. zellikleri
Dnyann pek ok lkesinde, meydan ve caddelerde tek bir kiinin ansna dikilmi
antlara rastlanr. Ankara ve Trkiye'nin teki kentlerindeki Atatrk antlar buna en gzel
rnektir.

b
Resim 24: a,b Ant rnei

21

Ayrca milletlerin tarihinde dnm noktas niteliindeki gnler, kazanlan zaferler ve

yaanlan aclar simgeleyen antlar da mevcuttur. anakkale Ant bunun en gzel rneidir.

2.5.3. Cephe Biimleri ve zellikleri

Trk antlarnn tarihi, slam ncesi dneme kadar gider ve ilk ant rneklerine Orta
Asyada rastlanr. Bunlardan gnmze ulam olan en nl ant Orhun Ant'dr. Eski
Trklerde alp denen savalarn ve yiitlerin mezarnn kenarna dikilen ve balbal denen
talar da birer ant rneidir.
Trkler Anadolu'ya yerletikten sonra kmbet, trbe gibi eitli antlar yapmlar ve
mezar talarnda sslemeye zel nem vermilerdir. Seluklu mezar talarnn zerinde
insan, hayvan ve ku figrleri yer alr. Osmanl mezar talar ise bitki ve geometrik figrlerle
bezenmitir. Osmanl mezar talarnn biimleri gml olan kiinin toplumsal konumunu da
yanstr. Anadoluda, kmbet ya da trbe olarak adlandrlan ant mezarlarn en nlleri
arasnda Erzurumda Emir Saltuk Kmbeti, Kayseride Dner Kmbet, Konyada Gme
Hatun Kmbeti, Bursada Yldrm Bayezid Trbesi, stanbulda Kanuni Sultan Sleyman
Trbesi saylabilir.

b
Resim 25: a,b Antkabirin iki farkl grnts

Kurtulu Sava'ndan sonra ant yapmnda hzl bir art oldu. Hemen btn kentlerde
Atatrk', Kurtulu Sava'n, halkn savataki kahramanlklarn simgeleyen antlar dikildi.
anakkale Zaferi ve Mehul Asker Ant, Taksim Ant ile Atatrk'n naann olduu
Antkabir, bunlarn nde gelen rnekleridir.

Resim 26: a,b ki farkl olay anlatan ant rnei

22

Antlar, belli bir olay tasvir edecek ekilde yaplr. Anlatlmak istenen olaya gre
tasarlanr. Ancak trbe gibi antlarda geleneksel kltr ve dinin motifleri n plana kar.
Kuleler ise genellikle gzetleme amal, kale surlarna veya gei noktalarna ya da
ehirlerin hkim tepelerine ina edilmi yaplardr. Gemiciler iin kylarda kullanlan
fenerler de kule eklindedir.
Gnmzde ok yksek katl olarak yaplan i merkezlerine de ykseklii ifade ettii
iin kule ad verilmektedir.

d
Resim 27: a,b,c,d eitli kule rnekleri

2.5.4. Boyanmas
Antlar genel olarak doal talar veya mermerlerden yaplr. Bu nedenle antlarda
hkim olan renk yapld malzemenin renkleridir. Ancak antlar zerinde heykeller
bulunuyorsa bunlar koyu renkli zel boyalar kullanlarak boyanr. Heykeller dnda
boyanm olan ksmlar ise doal boyalar kullanlarak yaplr.

23

Resim 28: Gnmzde kule olarak adlandrlan yap rnei

24

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Kullanm amacn belirleyerek hazr duvar yzeyine renk tasarm yapnz. Her
renci duvar yzeyine farkl amalar iin kullanlacak (hastane, okul, konut vb.) renk
tasarm yapacaktr.

Uygulamamzda birbirine yakn tonlar tercih edilmelidir. Vurgu yaplacak

blmler koyu tonda dier blmler ak tonlarda tasarlaynz.

Vurgu yaplan blmler dikey ve yatay izgilerle ve koyu tonlarla boyanarak n

plana kartnz.

Boyama ilemi rulolarla yaplabilecei gibi kompresrlerle de yaplabilir.

Resim 29: a,b Kompresr ve kompresrle uygulama

25

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet
ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Renklerle Tasarm
rencinin
Renklerle tasarm
Ama
Ad soyad
yapabileceksiniz.
klim zelliklerine gre
Konu
Snf Nu.
renk tasarm yapmak
Deerlendirme ltleri
Kk binalarn zelliklerini ve nasl boyandn rendiniz
1
mi?
Byk oturumlu yksek olmayan binalarn zelliklerini ve
2
nasl boyandn rendiniz mi?
Hastane vb. amal binalarn zelliklerine gre i ve d renk
3
tasarm yapmay rendiniz mi?
Tasarladnz renkleri bir arada kullanarak renk uyumlarn
4
kontrol ettiniz mi?
Kk oturumlu yksek binalarn zelliklerini ve nasl
5
boyandn rendiniz mi?
zel projelendirilmi binalarn zelliklerini ve nasl
6
boyandn rendiniz mi?
Dersin ad

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet
ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

26

LME VE DEERLENDRME
LME DEERLENDRME
Aadaki cmlelerde verilen bilgiler doru ise (D), yanl ise (Y) yaznz.
1.

(..)Kk binalarda yksek kontrast oluturan renklerin kullanlmas binay daha da

kk gsterir.

2.

(..)Birbirine yakn ve ak tonlar kullanmak binay olduundan byk gsterir

3.

(..)D cephelerin tamamen koyu renklerle boyanmas vurgulayc bir uygulamadr.

4.

(..)Geni oturumlu yksek olmayan binalarda yatay ynde n plana kacak ekilde
renkler kullanmak binay yksek gsterir.

5.

(..)Kk oturumlu yksek binalarda krem veya sar tonlarn kullanlmas binay
olduundan daha geni gsterir.

6.

(..)Binalarn dikey elemanlarn n plana kacak ekilde boyamak binay

olduundan ksa gsterir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

27

MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Geni oturumlu yksek katl bir binann renk tasarmn, scak iklim zelliklerini de
gz nn de bulundurarak yapnz.

Dersin
ad

Renklerle Tasarm

rencinin

Ama

Renklerle tasarm yapabileceksiniz.

Ad soyad

Konu

klim ve mimari zelliklere gre renk

tasarm yapmak

Snf Nu.

Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve

Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.
Deerlendirme ltleri
1

Scak iklim zelliklerini ve blgelerini kavradnz m?

Souk iklim zelliklerini ve blgelerini kavradnz m?

Ilman iklim zelliklerini ve blgelerini kavradnz m?

klim blgelerine gre kullanlabilecek renkleri rendiniz mi?

klim zelliklerine gre renk tasarm yapmay kavradnz m?

Kk binalarn zelliklerini ve nasl boyandn rendiniz
mi?
Byk oturumlu yksek olmayan binalarn zelliklerini ve nasl
boyandn rendiniz mi?
Byk oturumlu yksek binalarn zelliklerini ve nasl
boyandn rendiniz mi?
Kk oturumlu yksek binalarn zelliklerini ve nasl
boyandn rendiniz mi?
zel projelendirilmi binalarn zelliklerini ve nasl
boyandn rendiniz mi?

6
7
8
9
10

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz modl tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise bir
sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

28

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7

D
D
Y
D
Y
Y
D

RENME FAALYET 2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6

D
D
Y
Y
D
Y

29

KAYNAKA
KAYNAKA

BOOKER Graeme, Mekan Tasarm Nedir?, Yem Yaynlar, stanbul, 1996

30