Professional Documents
Culture Documents
NSB Raport
NSB Raport
RAPORT
NARODOWY SPIS
BIEGACZY 2014
PAR TN ERZY
Magdalena Sotys
Szef serwisu i akcji spoecznej Polska Biega,
Twrca i koordynator Narodowego Spisu Biegaczy 2014
Maciej yto
Szef Rozwoju Biznesu w Polska Biega
Raport Narodowy Spis Biegaczy 2014 przygotowany przez Polska Biega szeroko opisuje wybrane aspekty
rekreacyjnego biegania Polakw. Bieganie zasuguje na analiz pod rnym ktem, bo bardzo szeroko dotyka
nasze otoczenie. Jest fenomenem spoecznym, wspania dyscyplin sportow, w kocu rosncym biznesem
i prac dla wielu z nas.
Polska Biega, obok swojej podstawowej dziaalnoci portalu biegowego www.polskabiega.pl, organizacji akcji
Polska Biega, bdzie rwnie konsekwentnie systematyzowa wiedz o bieganiu w Polsce. Dostarczymy
informacji dla producentw i dystrybutorw sprztu, organizatorw biegw, przedstawicieli handlu sprztem
biegowym i dostawcw usug w tej kategorii. Raport Narodowy Spis Biegaczy 2014 otwiera seri takich
publikacji. Kolejn przygotujemy na wiosn 2015 roku.
Zachcam do kontaktu z nami wszystkich zainteresowanych wspprac w obszarze biegowym. Dziki wsparciu caej Grupy Agora posiadamy unikalny wachlarz kompetencji i ogromny zasig mediowy w atrakcyjnych
segmentach rynku.
Maciej yto
tel. 22 555 45 29 | maciej.zyto@agora.pl
O POLSKA BIEGA
Projekt Polska Biega to przede wszystkim serwis www.polskabiega.pl ktry jest zasigowym liderem wrd
portali biegowych w Polsce. To rwnie akcja spoeczna, prowadzona przez Agor od 2006 roku, dziki ktrej
w 2014 roku 135 000 biegaczy w cigu jednego weekendu pobiego w 620 biegach w caym kraju. Projekt
Polska Biega poprzez nowe dziaania, jak choby Raport Narodowy Spis Biegaczy 2014, staje si animatorem
rynku biegowego, partnerem dla kadego biznesu biegowego oraz gwnym rdem wiedzy dla biegaczy.
Chcemy by synonimem biegania w Polsce.
WERSJA 2.0
SPIS TRECI
Informacje o badaniu
KIM JEST POLSKI BIEGACZ?
Profil demograficzny
Psychoportret biegacza. Profil behawioralno-mentalny
SZCZEGOWE WYNIKI
5
7
8-13
9-19
20
21-30
DLACZEGO BIEGAMY?
31-37
38-45
46-53
ZAWODY BIEGOWE
54-60
SPRZT BIEGOWY
61-75
DIETA I ZDROWIE
77-81
82-91
92-93
Kontakt
94
PROFIL BIEGACZA
kobieta
mczyzna
39%
61%
1524
2534
3544
45+
21%
38%
29%
12%
wie
16%
28%
20%
36%
pracujcy
ucze
student
emeryt
niepracujcy
78%
9%
10%
1%
2%
mam dzieci
42%
58%
nauczyciel WF
kibic
po prostu biegacz
2%
15%
83%
2%
organizator biegw
instruktor/trener
inne
2%
2%
10%
61%
70%
36%
13%
20%
18%
28%
34%
36%
16%
23%
12%
20%
20%
30%
29%
30%
21%
27%
40%
38%
39%
50%
49%
51%
60%
10%
ty
>5
00
0
50
75%
10
0-
00
<1
s.
s.
ty
s.
ty
44
35
ie
4
-4
4
25
-3
4
-2
15
ko
cz
bi
yz
et
na
0%
80%
60%
42%
50%
46%
53%
58%
63%
70%
40%
ci
dz
m
e
ni
am
am
dz
uj
ac
pr
e
ie
ci
ie
yt
er
em
st
/
uc
ze
pr
ac
uj
ud
en
0%
ni
10%
1%
6%
20%
3%
7%
19%
17%
30%
spisani biegacze
internauci
KOMENTARZE
Aleksandra Godys
Bieganie sport wolnych ludzi
Od lat zajmuj si badaniem sportu amatorw i dobrze wiem, e kluczowym wyzwaniem jest sprawi,
by aktywni fizycznie mogli by przedstawiciele wszystkich grup spoecznych: w takim samym stopniu
50-letnia mieszkanka maego miasteczka jak i prny 30-latek z Poznania czy Warszawy.
Obecnie w Polsce nie da si nie zauway biegania i biegajcych. Moemy cieszy si, e dziki modzie coraz
wicej ludzi regularnie (to najwaniejsze!) si rusza. Ale analizujc dane portretujce polskich biegaczy,
warto zada sobie pytanie kogo w tej grupie nie ma i dlaczego?
Dane ze Spisu Biegaczy s ewidentne: biegaj przede wszystkim doroli mczyni z duych miast, czyli ta
grupa, ktra w kadym badaniu aktywnoci jest dominujca. Biegaj czciej Ci, ktrzy nie maj dzieci,
mona przypuszcza, e niele zarabiaj, ceni sobie niezaleno, sta ich na sprzt i sportowe gadety.
To pierwsze powierzchowne czytanie nie przynosi adnych zaskocze. Nim postanowiam przej do smutnych konstatacji, o tym jak to w sporcie panuje wykluczenie ekonomiczne, pciowe i wiekowe, popatrzyam
na dane na temat nowych biegaczy i tam zdecydowanie wida nadchodzc zmian. W bieganiu idzie nowe,
czy raczej biegn nowi.
W grupie osb, ktre biegaj mniej ni rok jest zdecydowanie wicej kobiet oraz, co niezwykle istotne, osb
ze wsi (31proc. najwieszych biegaczy to mieszkacy wsi, a 25 proc. najwikszych miast). Widzimy wic,
e ostatni czas przynosi oywienie w tych grupach, ktre standardowo s aktywne mniej. Trend rozwoju
biegania okazuje si dociera do grup, ktre sportu bardzo potrzebuj, ale formie zinstytucjonalizowanej jest
on dla nich niedostpny. Okazuje si, e bieganie moe spenia wana spoecznie funkcj sportu pierwszego
kontaktu, aktywnoci, ktra przeprowadza nieaktywnych na stron zdrowej i sportowej mocy.
Jest jeszcze jedna, niezwykle istotna tendencja. Wyniki pokazuj ewidentnie, e dowiadczenie biegania ma
w sobie potencja holistycznego wpywania na sposb ycia biegacze przyznaj, e zaczli uwaa na to co
jedz, patrz na skad produktw, myl o bieganiu przede wszystkim jako o inwestycji w swoje zdrowie
(mniej wygld). Imponujce s rwnie dane na temat czstotliwoci biegania zbadani biegacze naprawd
biegaj regularnie i wytrwale. To najlepszy dowd na to, e zgodnie z deklaracjami bieganie uzalenia.
W portrecie polskiego biegacza uderzaj mnie rwnie potwierdzenie mojej hipotezy, e bycie aktywnym
czyni ludzi rwnymi. Wida to w odpowiedziach na wiele pyta zawartych w badaniu. Biegacze bez wzgldu na wiek/pe myl podobnie o bieganiu, motywacjach, maj podobne odczucia i nastawienia do ruchu,
do ciaa, do ywienia. Dowiadczenie sportu jest dla wszystkich, ktrzy go prbuj do podobne i podobnie
satysfakcjonujce. Cay wysiek powinien teraz skupia si na tym, by to dowiadczenie mogo dotyczy nas
wszystkich. Na razie jest cigle tak, e to niezaleni mog sobie pozwoli na bieganie. Zrbmy tak, by to
bieganie dawao niezaleno.
Aleksandra Godys
Kieruje Centrum Wyzwa Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego i szefuje dziaowi bada w Fundacji Rozwoju Kultury
Fizycznej. Od wielu lat prowadzi badania socjologiczne skupione
na zmianie spoecznej poprzez sport.
10
Dominik Antonowicz
Bieganie stao si symbolem klasy nowych mieszczan, a zwaszcza tych, ktrzy do niej aspiruj. Narodowy Spis
Biegaczy pokazuje wyranie, e bieganie to gwnie miejskie hobby, ktre towarzyszy ludziom w okresie ich
najwikszej aktywnoci zawodowej (25-44 lata). Dla nich bieganie to zapewne rwnie wynik spoecznej presji
wymuszajcej dbao o sportow sylwetk, bowiem atrakcyjny wygld jest utosamiany z sukcesem zawodowym.
Spis pokazuje, e bieganie postrzegane jest w szerszych kategoriach ni okazjonalna przebieka. To wany
aspekt codziennego ycia, ktremu towarzysz zdrowe odywanie czy dobr odpowiedniego obuwia oraz
stroju sportowego. Mona zatem powiedzie, e klasa nowych mieszczan oparta na modych profesjonalistach rwnie profesjonalnie stara si podchodzi do kwestii sportowego hobby.
Uprawienie biegania ma zreszt w sobie wiele cech etosu mieszczaskiego. Jest to przede wszystkim wytrwae, konsekwentne denie do celu poprzez systematyczny trening, ktrego zwieczeniem jest pokonywanie
wasnych saboci. Biega si gwnie na czas, poprawiajc wasne osignicia i bijc kolejne rekordy yciowe.
Rywalizacja w biegach nie wyklucza wsppracy, a zwycistwo nie wymaga pokonanych. Bieganie jest
zatem na wskro humanistyczne, czego wyrazem jest nagradzane pamitkowymi medalami kadego, kto
zdoa dobiec do mety.
Dominik Antonowicz
doktor socjologii, pracownik Uniwersytet Mikoaja Kopernika
w Toruniu. Stypendysta rzdu brytyjskiego oraz Fundacji na
rzecz Nauki Polskiej. Badacz spoeczny i autor wielu publikacji
naukowych midzy innymi z zakresu sportu oraz kibicw.
Uzaleniony od wysiku fizycznego i adrenaliny. Crossfiter.
Piotr Pacewicz
Bieganie trzyma nas i nie puci
Narodowy Spis Biegaczy wskazuje, e zaraza, ktr prbowalimy rozpowszechni nad Wis inicjujc akcj
Polska Biega zaatakowaa znaczn cz populacji i znajduje wci nowe ofiary. Moe doj do pandemii!
Spisali si na medal
Grupa, ktra si spisaa jest wrcz olbrzymia. 60 tys. ankiet to dowd nie tylko na popularno naszego
sportu, ale i pragnienia publicznego wyraenia swego biegackiego credo, podpisania si pod stylem ycia, ktry
czy si z bieganiem.
W sondau CBOS z 2013 roku a 7 proc. badanych dorosych deklarowao, e systematycznie uprawia bieganie, jogging . Oznaczaoby to 2,2 mln ludzi, ale ta liczba jest z pewnoci znacznie zawyona, skoro w najbardziej masowych biegach startuje w Polsce kilkanacie tysicy osb. Wrd spisanych a 63 proc. mczyzn
i 49 proc. kobiet poinformowao nas, e startowao w zawodach, co oznacza grubo ponad 30 tys. osb.
W maratonie udzia brao 26 proc. spisanych czyli 15 tys. osb! To wszystko moe oznacza, e w Spisie wzia
udzia znaczna cz najbardziej zakrconych na punkcie biegania ludzi. Moe nawet poowa wszystkich
maratoczykw z kilku ostatnich lat?
11
Uzalenieni
Badanie potwierdza wielk si tego najzdrowszego z naogw. A 80 proc. o tym wie, skoro twierdzi,
e bieganie uzalenia, takich odpowiedzi byo wicej ni biegam, bo lubi (66 proc.)! A 98 proc. zadeklarowao te, e bieganie poprawia samopoczucie, w tym 80 proc. tak twierdzi zdecydowanie ! W ogle motywacje biegackie s mocne i wielorakie - spord podanych omiu powodw biegania przecitny biegacz/czka
wybiera a trzy i p, niemal przy tym pomijajc powierzchown mod i wpyw otoczenia (cho zapewne
w ten wanie sposb zarazi/a si bieganiem). Spis potwierdza solidne ugruntowanie biegania w mentalnoci i wartociach Polakw i Polek XXI wieku. Endorfiny krluj nad Wis.
Jak kady nag, bieganie wciga i nie puszcza. To dlatego im starsi biegacze/czki, tym robi wicej kilometrw tygodniowo i tym czciej startuj w zawodach. Bo tak to dziaa przez adnych kilka, kilkanacie lat:
biegacz/czka zwiksza zwykle dawk treningu z roku na rok. Co moe troch niepokoi, bo kady nadmiar
i kada monokultura jest ryzykowna dla zdrowia (take psychicznego). Dlatego ucieszy mnie inny wynik
Spisu: niemal poowa biegajcych czy nasz sport z innym (rower, pywanie). Spisani zdaj sobie te spraw
z zawodowego ryzyka - 65 proc. wie, e bieganie moe by kontuzjogenne.
Kultura biegania
Wrd uczestnikw/czek Spisu jest a 36 proc. ludzi z duych miast (ponad 500 tys.) , w porwnaniu z 13 proc.
takich osb wrd internautw w ogle. Ta kolosalna rnica dowodzi, e bieganie naley do stylu ycia
metropolii. Jest to te kultura ludzi w wieku modym i rednim (67 proc. ma lat 25-44), ale nie bardzo modym.
Nadreprezentacja osb bezdzietnych (58 proc. bezdzietnych spisanych w porwnaniu z 46 proc. bezdzietnych internautw, a przecie internauci s znacznie modsi) wskazuje zapewne nie tylko na czynnik pragmatyczny (bezdzietni maj wicej czasu), ale take na gbszy mechanizm. Bieganie wpisuje si w wybr stylu
ycia, w ktrym skupiamy si na zaspokajaniu swych wasnych potrzeb, aspiracji i wartoci widzianych
w perspektywie samorealizacji, niekoniecznie rodzinnych. Bieganie jest przy tym zajciem ludzi zajtych
i aktywnych tylko 3 proc. ankietowanych okrelio si jako niepracujcy.
Wanym elementem tej kultury jest dbanie o swoje zdrowie i samopoczucie. A 94 proc. spisanych twierdzi,
e biega dla zdrowia/kondycji! Dwie trzecie twierdzi, e bieganie wpyno na ich nawyki ywieniowe,
a 8 proc. zrezygnowao z jedzenia misa. Im kto wicej biega, tym czciej dba o to, co je i sprawdza skad
produktw ywnociowych. Biegacze chc by zdrowsi i w tej perspektywy widz swj pasj.
Samotno dugodystansowca
Niestety, badanie potwierdza, e bieganie nie przeamuje polskiego indywidualizmu, nie pobudza odruchw
wspdziaania i otwartoci na kontakt z innymi ludmi. Wrcz odwrotnie. A 85 proc. biega w samotnoci,
12 proc. z jedn osob, a tylko 5 proc. w grupie trzech i wicej osb. Wielka szkoda, bo wsplny trening moe
budowa wizi, kontakty, przyjanie, mioci i w ogle nic co ludzkie nie jest nam, biegaczom obce. Ale pod
warunkiem, e kto obok ciebie przebiera nogami.
Kobiety rosn
Kobiety stanowi 39 proc. badanych, czyli jest ich znacznie mniej ni w caej populacji internautw (51 proc.).
Ta liczba moe by bliska rzeczywistej proporcji, ktr obserwujemy w parkach czy na ulicach (dokadnie tyle
kobiet - 38 proc. - zgosio si np. do naszej akcji Biegiem na Majdan). Bieganie pozostaje zatem wci raczej
mskim zajciem, ale co wiemy skdind ta genderowa dysproporcja szybko si wyrwnuje. Potwierdza to
znaczca przewaga kobiet (56 proc. do 38 proc. u mczyzn) wrd biegajcych rok lub krcej. Oczywicie ten
wynik Spisu mgby te wskazywa na mniejsz wytrwao kobiet, ale inne rezultaty sugeruj co wrcz
odwrotnego - silniejsz motywacj kobiet. Ponadto na listach startujcych w zawodach, zwaszcza w biegach
krtszych z roku na rok systematycznie kobiet przybywa. Trend jest oczywisty.
12
Bieganie ma gender
Kobiety a dwa razy czciej ni mczyni biegaj w parze z kim innym, a ptora raza czciej w grupie.
Charakterystyczne s te genderowe rnice w motywacji. Kobiety duo rzadziej biegaj dla wyniku (26 proc.
wobec 41 proc. mczyzn), za to czciej dla urody (chce schudn 56 proc pa, wobec 44 panw) i czciej, by
si odstresowa (69 proc. do 58 proc.). Kobiety znacznie czciej (35 proc.) ni mczyni (25 proc.) jako powd
biegania podaj, e jest to sport atwo dostpny. Prawdopodobnie wie si to ze znanym z wielu bada
wikszym obcieniem kobiet prac (zawodow plus domow i opiekucz rnica siga kilkunastu godzin
tygodniowo!). Realia kobiecego ycia zwikszaj atrakcyjno biegania, w ktrym mona szybko, atwo
i relatywnie niedrogo solidnie da sobie w ko.
Dla mczyzn bieganie jest czciej sposobem rywalizacji a la sport wyczynowy, przy czym ta rywalizacja
dotyczy nie tylko wynikw, ale take gadetw, ktre s dla panw waniejsze ni dla pa. Dla kobiet bieganie jest czciej obszarem samorealizacji dajcym szybki i atwo dostpny yk endorfinowego szczcia (plus
popraw urody). Zapewne bieganie kobiet poprawia take ich pozycj w rodzinie i miejscu pracy
(ale o to w Spisie nie zapytano).
Gbsz i bardziej wewntrzn motywacj kobiet potwierdzaj porednio deklaracje, czego ludzie chc si
dowiedzie o bieganiu. Mczyni czciej szukaj w sieci informacji, gdzie mogliby wystartowa (66 proc.
odpowiedzi wobec 53 proc. kobiet), a take czciej czytaj o sprzcie (57 proc. do 39 proc.) i o innych zawodnikach (23 proc. do 17 proc.). Kobiety znaczco czciej (54 do 38 proc.) szukaj informacji o motywacji czyli
o psychologicznej stronie biegania i tym, jaki bieganie ma sens.
Kobietom bieganie silniej wpisuje si w wyej opisany wzorzec zdrowego i aktywnego trybu ycia. Czciej
kontroluj one to, co jedz, czciej dostrzegaj wpyw biegania na wybr diety. Wegetarianek jest dwuipkrotnie wicej (12 proc.) ni wegetarian (5 proc.).
*
Spis pokaza na si biegackiej pasji i wielkie rezerwy polskiego biegania, szczeglnie wrd kobiet. Odkd
biegamy przybyo nam szczcia, bilans frajdy si poprawi, to pewna wiadomo, a bdzie pewnie duo lepiej.
Chciaoby si tylko, by mniej byo w tym wszystkim tego naszego indywidualizmu i zacicia, a wicej luzu
i zespoowej zabawy, mniej ambicji a wicej yczliwoci. I nie tylko w metropoliach, prosz! Polska biega razem
to powinno by haso na dzi. Tylko jako haso jest drtwe, prawda? Moe kto wymyli lepsze sformuowanie?
Piotr Pacewicz
Dziennikarz i aktywista, doktor psychologii spoecznej. Redaktor
podziemnego Tygodnika Mazowsze (1982-1989), wspzaoyciel
Gazety Wyborczej" i jej wicenaczelny (1995-2010). Twrca akcji
spoecznych "Rodzi po ludzku", "Szkoa z klas", "Narkopolacy",
"Media bez kobiet". Pomysodawca (2006) i przez kilka lat lider
akcji "Polska Biega" .
13
14
kobiety
mczyni
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: Kobiety: N= 18755, Mczyni: N= 27566
15
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
15-24
25-39
40 i wicej
16
KOMENTARZE
Pawe Habrat
Uzalenieni od odstresowania i przyjemnoci
W ostatnim dziesicioleciu karier robi pojcia rnych tzw. naogw behawioralnych . Przez analogi do
alkoholizmu nazywa si je -holizmami, pracoholizm, seksoholizm, zakupoholizm, itp. Mimo pewnych
podobiestw do uzalenie od substancji, wikszo -holizmw ma z nimi mao wsplnego. Ale to wanie
uzalenienie od wicze fizycznych (tu: biegania) ma najwicej wsplnego z uzalenieniem od substancji .
Intensywne bieganie przyczynia si do wydzielania endogennych substancji morfinopodobnych, co powoduje
stan fizjologiczny podobny do osiganego podczas przyjmowania opioidw. Systematyczne, przewleke
bieganie powoduje zmiany neuroadaptacyjne receptorw opioidowych, ktre manifestuj si m.in. siln
potrzeb, a nawet przymusem powtarzania biegania. Niektrzy nawet dostrzegaj psychopatologiczne
objawy zespou abstynencyjnego w przypadku niemonoci kontynuowania systematycznego wysiku
fizycznego, takie jak: draliwo, obnienie nastroju, odczuwanie dyskomfortu psychicznego, zaburzenia snu,
ble miniowo-stawowe i objawy wegetatywne. W czasie biegania, szczeglnie systematycznego, zaangaowane s rwnie inne ukady neuroprzekanikowe (w tym dopaminergiczne i noradrenergiczne) w sposb
podobny, jak to ma miejsce przy uywaniu niektrych substancji psychoaktywnych. Trudno si nie zgodzi
ze stwierdzeniem, e regularne bieganie uzalenia.
Nie oszczdzaj na zdrowiu i wizerunku
Zgodnie z utartym powiedzeniem, e na zdrowiu si nie oszczdza lub zdrowie jest najwaniejsze,
konsumenci-biegacze s wstanie wyda wicej na produkt lepszy. Rwnie czsto istnieje skojarzenie,
e produkt taszy to produkt gorszy, co moe oznacza nie tylko gorsz jako, ale rwnie nie ze sob
skojarzenia zwizane z bezpieczestwem, komfortem, wadliwoci, wic znowu dbaoci o zdrowie.
Jest te kwestia dobrego wizerunku. Uprawianie sportu w dobrym jakociowo sprzcie, ma pokazywa
przynaleno do prestiowej klasy ludzi sukcesu - materialnie ustabilizowanych, dbajcych o wygld
i zdrowie. Posiadanie stroju lub sprztu z wyszej pki moe rwnie sugerowa, e uprawia si sport na
poziomie zblionym do profesjonalistw. Jest to wykorzystywane przez przemys odzieowy i obuwniczy,
ktre wprowadzaj na rynek nowe modele natychmiast po zaprezentowaniu ich przez sportowych idoli.
Decyzje odnoszce si do wyboru produktu droszego mog rwnie wynika z nacisku spoecznego, wynikajcego z rosncej popularnoci dyscypliny. Kupowanie produktw uznawanych za ekskluzywne bdzie sposobem wyrnienia si w rosncej, bardzo rnorodnej populacji biegaczy.
Gadeciarze
Pracujc ze sportowcami, obserwuj, e gadety czsto odgrywaj w sporcie rol podobn do talizmanw.
Sam fakt ich posiadania, daje poczucie, e lepiej znamy swj organizm, kontrolujemy proces treningowy,
moemy efektywniej pracowa nad popraw wynikw.
Pawe Habrat
Psycholog sportu i psycholog spoeczny. Czonek Sekcji Psychologii Sportu Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, podkomisji psychologicznej w Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Od 2006 wsppracuje z Polskim Zwizkiem Tenisa. Pracuje indywidualnie z zawodnikami rnych dyscyplin sportowych.
Psycholog reprezentacji Polski w pice nonej podczas Mistrzostw Europy EURO 2012. Wsppracowa m.in.
z druyn Polonii Warszawa, Politechnik Warszawsk, Jagielloni Biaystok. Wykadowca w Wyszej Szkole
Trenerw Sportu oraz Szkole Wyszej Psychologii Spoecznej (SWPS).
17
Beata Brzezowska
Polscy biegacze ceni wysok jako produktw zwizanych z uprawianiem sportu. Przywizuj wag do
akcesoriw i do stroju. Wikszo biegaczy to osoby w wieku 24-44 lat, pracujce, mieszkajce w duych
miastach, wikszo nie posiada dzieci. Nie jest wic zaskoczeniem, e s skonni wydawa pienidze na
swoje hobby. To pokolenie, ktre dorose ycie prowadzi w gospodarce wolnorynkowej i jest nastawione na
konsumpcj, a kada nowa aktywno wie si z kupowaniem nowych gadetw. Trzydziestolatek, ktry
zamierza biega, kupi nowe buty, pidziesiciolatek, najpierw przeszuka pawlacz w poszukiwaniu starych.
Obserwuj to na biegach ulicznych. Modsi biegacze zwykle maja sprzt z najnowszych kolekcji, nawet jeli
to rzeczy z tanich sieciwek sportowych czy dyskontw. Starsi nosz zwykle zbiegane ju porzdnie buty
i koszulki z pakietw startowych. Kupowanie nowego sprztu to te forma rekompensaty za prac i stresujcy
tryb ycia ( zasuyem/am). Czsto racjonalizujemy: to zakupy z poytkiem dla mojej kondycji i zdrowia.
adne ubranie sportowe i dobre buty s take dodatkow motywacj do wicze.
Analizujc profil behawioralno-mentalny, wyranie wida rnice midzy kobietami i mczyznami oraz
modszymi i starszymi.
Kobiety czciej ni mczyni twierdz, e bieganie uzalenia. Uzaleniaj endorfiny, ktre uwalniamy
podczas biegania, a my jestemy bardziej emocjonalne. Istotny jest te czynnik kontroli wagi uzalenia nas
efekt. Jestemy zadowolone ze swojego wygldu i chcemy to utrzyma. Musz i pobiega wynika czsto
zjadam wicej ni powinnam i musz co z tym zrobi.
Modsi biegacze bardziej zwracaj uwag na to, w co si ubieraj. Modzi ludzie szybciej wychwytuj trendy,
mocniej kieruj si mod. Bardziej im zaley na pozytywnej ocenie grupy. Z wiekiem stajemy si bardziej
odporni na trendy. Modsza grupa jest mniej skonna zapaci za rzeczy dobrej jakoci. Bo bardziej im zaley
na dobrym wygldzie ni jakoci. Poza tym jako oznacza trwao i uytkowanie przez dugi czas, a to ju
nie jest wane. Bo moda si zmienia. Bo teraz nie kupuje si rzeczy na lata. Bo za chwil moe pojawi si
co ciekawszego.
Starsi czciej przyznaj, e ich praca jest stresujca. S bardziej skonni wstawa rano by pobiega.
To wanie Pokolenie X, ktre zrobio karier w korporacjach. Boj si utraty pracy, powicili jej kawa ycia,
nie chc straci tego, co osignli. Std ten stres. Praca wyrobia w nich dyscyplin i dlatego bardziej s skonni wstawa rano. Modsi to Pokolenie Y, dla ktrych praca nie jest treci ycia. Prac zawsze mona zmieni
Beata Brzezowska
Blogerka biegowo-kulinarna. Naogowa biegaczka i mioniczka
zdrowego stylu ycia, z szecioma maratonami na koncie i rekordem yciowym 3:39. Uwana obserwatorka wiata i trendw,
jako e na co dzie zajmuje si komunikacj marketingow.
Wicej o uzalenieniach behawioralnych:
18
Dr Kamila Wojdyo
Dr Piotr Wodarczyk
Zgodnie z wynikami Spisu, blisko 80% osb badanych zauwaa u siebie tendencje do uzaleniania si od
biegania, co ciekawe niezalenie od stau biegania. Ta wiadomo moe nie za sob ryzyko zagroenia.
Nadmierne bieganie bowiem moe przypomina w swych mechanizmach uzalenienie od nadmiernego
zaangaowania w prac, opisywane w teorii work craving (podanie pracy) Kamili Wojdyo z Instytutu
Psychologii PAN. Intensywne bieganie, podobnie jak nadmierne pracowanie, moe sta si czynnoci kompulsywn, ktr czowiek traktuje jako jedyny znany mu rodek do dostarczania sobie emocjonalnej ulgi
(redukcji stresu). Teoria samoregulacji Juliusa Kuhla pokazuje, jakie mechanizmy regulacji zachowania mog
lee u podoa czynnoci biegania w formie niezdrowej/kompulsywnej lub zdrowej.
I tak, cz biegaczy moe wybiera bieganie, jako gwnie rdo dostarczania sobie emocji pozytywnych.
Natomiast inna grupa badanej populacji wybiera bieganie, w wyniku gwnie chci ucieczki od emocji
negatywnych. Ta druga grupa, by utrzymywa podany stan ulgi emocjonalnej, wykorzystuje w szczeglnoci mechanizm samokontroli, np. rygorystyczne przestrzeganie ustalonego planu treningowego, orientacja na
wyniki. Te osoby, mog przeywa szczeglnie silne emocje negatywne w sytuacjach braku moliwoci
uczestniczenia w treningu (kontuzja, wypadki losowe). Natomiast grupa biegaczy, ktrzy chc poprzez bieganie dostarczy sobie gwnie emocji pozytywnych, wykorzystuje w szczeglnoci mechanizm samoregulacji
biegacz dawkuje sobie aktywno wg wasnych potrzeb i moliwoci. Bieganie jest dla niego sfer synergicznie zespolon z rwnolegymi obszarami ycia nie koliduje z nimi, a wrcz moe wspiera ich rozwj.
Biorc pod uwag moliwe zagroenie uzalenieniem, warto zada sobie pytanie: jak mog rozpozna, czy moje
bieganie mi zagraa? Bardzo cenna jest niewtpliwie samoobserwacja: osobiste analizy dotyczce liczby
treningw, ich zakresu, a przede wszystkim stanu emocjonalnego, jaki wywouj u biegacza. Szczeglne
znaczenie maj w tym przypadku obserwacje dotyczce absencji w treningach i wasnych negatywnych
reakcji emocjonalnych. Drugi z aspektw to powody, dla ktrych bieganie jest kontynuowane, np. potrzeba
uporczywego zwikszania intensywnoci treningw i brak umiejtnoci wyczenia si z tej czynnoci
zarwno na poziomie zachowania jak i mentalnie. W literaturze opisuje si mechanizmy biochemiczne,
czciowo odpowiedzialne za powstawanie uzalenienia od aktywnoci fizycznej (np. zwikszone wydzielanie beta-endorfin oraz innych opiatw endogennych wywoujcych stany euforyczne). U osb wiczcych
regularnie wystpuje spadek reaktywnoci na powysze substancje, co wywouje konieczno zwikszania
dawki wicze dla podtrzymania analogicznego efektu euforii i zmiany nastroju.
Dr Kamila Wojdyo
Doktor nauk humanistycznych w Instytucie Psychologii Polskiej Akademii Nauk
w Warszawie oraz certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, pracujcy
w Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej w Warszawie. Od lat zajmuje si badaniami
nad zaburzeniami lkowymi, pracoholizmem i leczeniem uzalenienia od pracy.
Dr Piotr Wodarczyk
Trener biznesu, coach, superwizor trenerw biznesu. Z wyksztacenia psycholog biznesu.
Byy sportowiec. Pracuje naukowo na Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu
w Gdasku. Jego zainteresowania badawcze obejmuj psychologi aktywnoci fizycznej
i sportu, naukowe podstawy coachingu i mentoringu oraz psychologi zdrowia.
www.work-passion.eu
19
SZCZEGOWE WYNIKI
od 5 lat
lub duej
20%
Krcej
ni rok
28%
od 3-4 lat
16%
od roku
od 2 lat
17%
19%
36%
krcej ni rok
23%
od roku
20%
15%
od 2 lat
18%
19%
od 3-4 lat
13%
18%
13%
24%
Baza: osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 44340, kobiety N= 17625, mczyni N= 26715
kobiety
mczyni
21
Szczeglnie widoczny jest wzrost biegowych nowicjuszy wrd modych ludzi, szczeglnie w wieku 15-24 lat.
W tej grupie wiekowej 54 proc. przyznao, e biega od roku lub krcej, jedynie 15% z nich trenuje duej ni 5
lat. Dla porwnania co trzecia osoba w wieku 40 lat i wicej trenuje od piciu lat lub duej.
Jeli wemiemy pod uwag podzia ze wzgldu na wielko miejscowoci zamieszkania, okazuje si, e
najwikszy odsetek pocztkujcych biegaczy jest wrd mieszkacw wsi - 31 proc. Z kolei najwicej dowiadczonych biegaczy, ktrzy trenuj od piciu lat lub duej, mieszka w miastach powyej 500 tys. (22 proc.)
STA BIEGACZY. PODZIA ZE WZGLDU NA WIEK
Q6. Od jak dawna biegasz?
35%
29%
krcej ni rok
14%
17%
18%
od 3-4 lat
19%
19%
18%
13%
od roku
32%
17%
20%
17%
od 2 lat
15%
17%
15-24
25-39
40 i wicej
19%
18%
19%
22%
15%
16%
16%
17%
20%
18%
19%
18%
19%
30%
17%
18%
18%
16%
40%
31%
29%
30%
25%
50%
10%
od
d 5 l
u at
ej
la
4
3-
lu
od
od
t
la
ku
ro
od
k
ni rc
ro ej
k
0%
wie
<100 tys.
100-500 tys.
>500 tys.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 9232, 25-39 N= 25117, 40 i wicej N =9991,
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wielko miejscowoci zamieszkania: wie N=6928, do 100 tys. N=12519, 100-500 tys. N=8996, powyej 500 tys. N=15897
22
Odpowiedzi na pytania z kategorii Od jak dawna biegasz? zestawilimy z innymi danymi zwizanymi
z podziaem na czstotliwo biegania. 30 proc. osb (najwicej), ktre zaznaczyy, e biegaj przynajmniej
raz w miesicu, uprawia ten sport krcej ni rok. Wrd najbardziej aktywnych, ktrzy biegaj przynajmniej co drugi dzie (cztery lub wicej razy w tygodniu), 28 proc. osb trenuje od piciu lat lub duej.
STA BIEGACZY. PODZIA ZE WZGLDU NA CZSTOTLIWO BIEGANIA
Q6. Od jak dawna biegasz?
30%
26%
29%
25%
krcej ni rok
od roku
17%
21%
18%
13%
19%
21%
19%
16%
od 2 lat
od 3-4 lat
15%
15%
16%
18%
19%
18%
17%
28%
przynajmniej 1 raz w miesicu
raz w tygodniu
2-3 razy w tygodniu
4 razy w tygodniu lub czsciej
Biegacze najczciej trenuj 2-3 razy w tygodniu. Zadeklarowao tak 59 proc. ankietowanych.
Co pita osoba biega 4 razy w tygodniu lub czciej, a co dziesita raz w tygodniu. Patrzc na podzia wg
wieku widzimy, e w biegacze w wieku do 24 lat oraz w wieku 40 i wicej preferuj czstsze treningi, co
czwarty decyduje si na trening 4 razy w tygodniu lub czciej. Wrd osb w wieku 25 39 lat co pita
osoba biega rwnie czsto, w tej grupie popularniejsze jest bieganie w wymiarze 2-3 razy w tygodniu.
Jeli spojrzymy na to zestawienie przez pryzmat wielkoci miejscowoci zamieszkania, wychodzi na to,
e 28 proc. biegaczy zamieszkaych na wsi znajduje czas na to, eby trenowa cztery razy w tygodniu lub
czciej. Dla porwnania 19 proc. biegaczy z miast powyej 500 tys biega rwnie czsto, ci chtniej trenuj
2-3 razy w tygodniu.
CZSTOTLIWO BIEGANIA
Q7. Jak czsto biegasz?
2%
23%
6%
11%
59%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo biegania: przynajmniej 1 raz w miesicu N= 3586, raz w tygodniu N= 4882, 2-3 razy w tygodniu N= 25997,
4 razy w tygodniu lub czciej N=9875
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 44340
23
2%
2%
6%
6%
11%
11%
1 raz w tygodniu
59%
58%
kobiety
mczyni
1 raz w tygodniu
3%
2%
2%
7%
6%
4%
13%
11%
9%
51%
62%
58%
26%
19%
27%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobiety N= 17625, mczyni N= 26715,
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek:15-24 N= 9232, 25-39 N= 25117, 40 i wicej N =9991
15-24
25-39
40 i wicej
24
1 raz w tygodniu
2%
2%
2%
2%
5%
5%
6%
7%
10%
10%
11%
12%
55%
58%
60%
60%
28%
25%
21%
19%
wie
<100 tys.
100-500 tys.
>500 tys.
Mczyni wychodzc na trening preferuj znacznie dusze dystanse od kobiet. Panowie najczciej tygodniowo przebiegaj od 20 do 40 km (34 proc), za panie od 10 do 20 km (36 proc.). Wrd najbardziej zaawansowanej grupie biegaczy, pokonujcych tygodniowo powyej 40 km znajduje si 7 proc. kobiet i 17 proc. mczyzn.
Startujcy w zawodach preferuj raczej dusze dystanse. Tygodniowo najczciej pokonuj 20-40 km (36 proc.).
Ten sam kilometra jest rwnie najbardziej charakterystyczny dla osb, dla ktrych bieganie jest gwnym
uprawianym sportem (36 proc.). Osoby dla ktrych bieganie nie jest gwnym sportem, w wikszoci przebiegaj krtszy dystans, 29% takich osb biega do 10 km tygodniowo, a 37 proc. od 20 do 40 km tygodniowo.
Nie tylko wrd osb traktujcych bieganie jako gwny sport biega si due dystanse, zdarza to si rwnie
wrd osb, ktre na pierwszym miejscu stawiaj sobie inn dyscyplin, 7% z nich deklaruje, e tygodniowo
przebiega ponad 40 km.
Widzimy, e sta biegaczy silnie koreluje z dystansem przebieganym w cigu tygodnia. Im biegacz posiada
dusz praktyk, tym wikszy przebiegany tygodniowy dystans - i odwrotnie. 33 proc pocztkujcych biegaczy (biegajcych krcej ni rok) biega nie wicej ni 10 km tygodniowo, a 39 proc. od 10 do 20 km w tygodniu.
Do dystansu mniejszego ni 10 km w tygodniu ogranicza si tylko 16 proc. osb z dowiadczeniem 3-letnim lub
duszym. Ci najczciej (35 proc.) przebiegaj 20 40 km tygodniowo. Najwikszy kilometra czyli wicej ni
40 km dotyczy co 5 osoby biegajcej przynajmniej od 3 lat i co ciekawe co 20 ego biegajcego krcej ni rok.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wielko miejscowoci zamieszkania: wie N=6928, do 100 tys. N=12519, 100-500 tys. N=8996, powyej 500 tys. N=15897
25
23%
do 10 km
33%
10-20 km
31%
20-40 km
92%
Tygodniowy kilometra
treningowy [km/tydz.]
13%
>40 km
32%
do 10 km
6%
42%
10-20 km
19%
20-40 km
Miesiczny kilometra
treningowy [km/mies.]
7%
>40 km
30%
do 10 km/tyg.
18%
36%
34%
10-20 km/tyg.
26%
20-40 km/tyg.
>40 km/tyg.
34%
7%
17%
kobiety
mczyni
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 44340, osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu N=40754, osoby, ktre biegaj 2 - 3 razy w miesicu N=2622
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie: Kobiety, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu N= 16287, Mczyni, ktrzy biegaj co najmniej raz w tygodniu N= 24467
26
30%
do 10 km/tyg.
22%
19%
10-20 km/tyg.
35%
34%
28%
20-40 km/tyg.
25%
32%
34%
10%
12%
18%
>40 km/tyg.
15-24
25-39
40 i wicej
80%
73%
Q8a. Ile rednio kilometrw przebiegasz w tygodniu? (pytanie zadawane osobom biegajcym przynajmniej raz w tygodniu)
70%
36%
33%
42%
50%
0%
4%
km
2%
km
20
-4
km
0
-2
10
do
10
km
0%
10%
10%
>4
19%
30%
13%
25%
40%
20%
43%
60%
raz w tygodniu
2-3 razy w tygodniu
4 razy w tygodniu lub czsciej
Baza : Osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu - wiek: 15-24 N= 8288, 25-39 N= 23068, 40 i wicej N= 9398
Baza : Osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu - czstotliwo: 1 raz w tyg N=4882, 2-3 razy w tyg N=25997, 4 razy w tyg N=9875
27
15%
do 10 km/tyg.
34%
29%
10-20 km/tyg.
39%
36%
20-40 km/tyg.
>40 km/tyg.
24%
20%
startuj
nie startuj
4%
33%
do 10 km/tyg.
22%
16%
39%
34%
27%
10-20 km/tyg.
24%
33%
35%
20-40 km/tyg.
4%
>40 km/tyg.
do roku
1-2 lata
3 i wicej
11%
22%
16%
do 10 km/miesic
29%
30%
37%
0-20 km/miesic
36%
20-40 km/miesic
>40 km/miesic
26%
17%
7%
Baza : Osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu - start w zawodach: km/tyg: startujcy N= 25236, nie startujcy N= 19104
Baza : Osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu - sta biegania: do roku N= 11538, 1-2 lata N= 14609, 3 lata i wicej N= 14607
Baza : Osoby, ktre biegaj co najmniej raz w tygodniu - czy bieganie gwnym sportem: tak N = 18631, nie N = 12228
28
KOMENTARZE
Wojciech Staszewski
Ciekawe dlaczego kobiety maj mniejszy sta biegowy? Z jednej strony moe chodzi o uytkowe traktowanie
biegania kobietom czsto suy ono do dbania o lini, zgubienia kilogramw po ciy. Kiedy osign efekt,
czciej s skonne zarzuci bieganie, szczeglnie, e czciej (niestety) to one s obcione obowizkami
domowymi i trudniej im si zaangaowa w bieganie na tyle mocno, by stao si ich pasj.
Ale z drugiej strony odpowied moe by pozytywna. Moe to wanie znak przemian obyczajowych, rwnouprawnienia kobiet, ktre zaczynaj teraz docza do grona biegaczy. Uwierz w t zmian, jeli bdzie si
zwiksza odsetek kobiet w duych biegach. Biegaczek, jak wynika ze Spisu, jest w Polsce mniej ni w biegaczy, ale i tak ta dysproporcja jest tu duo mniejsza ni na zawodach. Mam wrd swoich podopiecznych
wietne dziewczyny koo czterdziestki, zakrcone na punkcie zawodw, szybkie w biegach ulicznych albo
mocne w ultramaratonach. Ale te zdarzaj si podopieczne, ktre chc po prostu sobie biega. Z mczyznami jest inaczej ci, ktrzy zgaszaj si po plan treningowy, s mocno nastawieni na starty w zawodach i to
z konkretnymi wynikami.
29
Polska Jogguje. Spis pokazuje nam liczb osb, ktre biegaj, ale nie wszystkich nazwabym biegaczami.
S tu truchtacze, ktrzy pobieguj raz w tygodniu, a nawet rzadziej. Niektrzy to pozerzy, ktrzy uwaaj si
za biegaczy, bo to modne, ale trudno powiedzie, eby t aktywno uprawiali to tak jakbym nazwa siebie
teatromanem, gdy id do teatru kilka razy w roku. S joggerzy, ktrzy biegaj po kilka kilometrw 2-3 razy
w tygodniu. I ta grupa jest niestety najwiksza. Dlatego, cieszc si, e Polska Biega, trzeba na razie stwierdzi,
e tak naprawd to Polska Jogguje.
Swoich podopiecznych pytam na pocztku, ile razy w tygodniu s gotowi trenowa. Rozumiem oczywicie, e
biegacz-amator ma rwnie prac, rodzin, ale sensowny, dajcy progres trening moemy zaczyna od trzech
jednostek w tygodniu. Na szczcie wszyscy, ktrzy odpowiadaj dwa daj si szybko przekona do trzeciego
treningu. A jeeli bieganie ma mie sens poprawy formy fizycznej i utrzymywania dobrej kondycji psychicznej to te trzy treningi tygodniowo to minimum.
W ankiecie nie byo pytania, kto biega sze albo siedem razy w tygodniu. Takich biegaczy jest pewnie bardzo
mao, ale warto napisa: dla amatora to stanowczo za duo.
Wojciech Staszewski
Dziennikarz ("Newsweek"), trener (Kancelaria Sportowa Staszewscy)
i propagator biegania (Polska Biega)
Jerzy Skaryski
Wyniki bada wskazuj, e jestemy spoeczestwem
modych biegaczek i biegaczy, ktrzy dopiero zaczli
si delektowa tym naogiem. Ale modych staem,
nie wiekiem rzecz jasna! A jedna trzecia z nas nie
biega duej ni rok. Cieszy mnie fakt, e stale napywaj kolejne fale nowych kandydatw na biegaczy.
Z tej mki bdzie chleb, co znaczy tyle, e czekaj nas
w nadchodzcych latach biegowe imprezy wielo-,
wielotysiczne, a o maraton z frekwencj 20-tysiczn
pyta ju naley nie czy?, ale kiedy?.
W bieganiu siedz od pocztku lat 70. ub. Wieku.
Jeden fakt nie podlega dyskusji kiedy trenowali
tylko sportowcy ukierunkowani na wyczyn, czyli
ledwie kilkuset. Teraz jest to sport dla wszystkich,
w ktrym liczy si przede wszystkim uczestnictwo.
Bieganie dla przyjemnoci jest mantr wspczesnych
biegaczy. I o to chodzi! Tak trzyma!
Jerzy Skaryski
Trener lekkiej atletyki, byy czonek kadry narodowej
maratoczykw, wielokrotny mistrz Polski w maratonie.
Znany propagator biegania, organizator biegw, autor
ksiek Biegiem przez ycie. Skarb biegacza i Maraton.
Opracowa popularny w rodowisku biegaczy plan
treningowy pod maraton.
Piotr Ksikiewicz
Niepowane bieganie? Popularno biegania
w Polsce trwa ju od kilku lat, ale dopiero ostatnie
sezony to czas kiedy moemy mwi o prawdziwej
modzie na bieganie. Wyniki przeprowadzonego
badania pokazuj, e dopiero zaistnienie takiej
mody mobilizuje do biegania ludzi modych czy
kobiety. Biegamy, bo wszyscy biegaj i bieganie jest
modne. Natomiast niewielka grupa osb traktuje
bieganie na tyle powanie, eby nazywa je treningiem. Przyjmujc, e trening to co najmniej 40km
tygodniowo tylko 13% biegaczy deklaruje, e tyle
przebiega. Duo wikszy odsetek badanych deklaruje co prawda udzia w zawodach, ale samo uczestnictwo nie musi oznacza, e traktujemy bieganie
powanie. Budujcy natomiast jest fakt, e przebiegany dystans i liczba treningw w tygodniu ronie
wprost proporcjonalnie do dugoci stau biegowego.
Mona z tego wywnioskowa, e biegowa pasja
rozwija si w nas z roku na rok i kto raz poknie
biegowego bakcyla, atwo si go nie pozbdzie.
Piotr Ksikiewicz
trener II klasy lekkiej atletyki, organizator imprez
biegowych i szybki biegacz z yciwk 2:43:53
w maratonie i 1:14 w pmaratonie.
www.citytrail.pl
30
DLACZEGO BIEGAMY?
Najwiksz motywacj do biegania jest dla nas poprawa zdrowia i kondycji (94 proc.). Drug najchtniej wskazywan bya odpowied bo lubi biega (66 proc.), a nastpnie bo to mnie odstresowuje (62 proc.). Prawie co
druga badana osoba przyznaje, e biega, bo chce schudn. Dla co trzeciej liczy si poprawa wynikw sportowych oraz fakt, e bieganie jest najatwiej dostpnym sportem. Warto zwrci uwag, e tylko 3 proc. respondentw zaznaczyo opcj bo bieganie jest modne. Pytanie czy jest to tylko deklaracja czy faktyczne zaprzeczenie stereotypowi wykreowanemu przez sceptykw, ktrzy twierdz, e rosnca popularno tego sportu jest
tylko wynikiem mody.
Nieco inne powody biegania deklaruj kobiety, a inne mczyni. Panie czciej wskazuj ch odchudzania (56
proc. do 44 proc.), ograniczenie stresu (69 proc. do 58 proc.) i atw dostpno tego sportu (35 proc. do 25 proc.).
Mczyni stosunkowo czciej biegaj, aby poprawi wyniki sportowe (41 proc. do 26 proc.). Prost konsekwencj tej deklaracji jest fakt, e mczyni czciej bior udzia w zawodach biegowych.
Analiza odpowiedzi dotyczce motywacji do biegania w poszczeglnych grupach wiekowych pokazuje, e
podstawowym powodem biegani niezalenie od wieku jest dbao o zdrowie i kondycj. Modzi biegacze
(14-24 lata) wyranie czciej ni starsi jako czynnik motywujcy wskazuj ch poprawy wynikw sportowych
(52 proc.), dla porwnania w grupie 40+ powd ten wskazuje jedynie 26 proc. biegaczy. Rnica ta moe mie
zwizek ze szkolnymi lub uczelnianymi zawodami, w ktrych startuj najmodsi biegacze. Nie oznacza to jednak,
e dla tych osb bieganie jest tylko obowizkiem. Zdecydowana wikszo modziey (72 proc.) stwierdzia take,
e uprawia ten sport, bo lubi biega. Dla a 64 proc. osb w wieku 25-39 lat bieganie jest form odstresowania.
Dugoletni biegacze duo czciej ni pozostae grupy biegaj, poniewa lubi to robi. S take bardziej skoncentrowani na poprawieniu swoich wynikw sportowych. Osoby biegajce do roku w wikszej mierze stawiaj na
odchudzajce efekty tego sportu.
MOTYWACJA DO BIEGANIA
Q11. Dlaczego biegasz? Zaznacz wszystkie powody, dla ktrych biegasz?
Dla zdrowia/kondycji
94%
Bo lubi biega
66%
Bo to mnie odstresowuje
62%
Chc schudn
49%
Dla poprawy wynikw sporto35%
Bo to najatwiej dostpny sport
3%
Inne
7%
31
Dla zdrowia/kondycji
94%
94%
Bo lubi biega
67%
65%
Bo to mnie odstresowuje
69%
58%
Chc schudn
56%
44%
Dla poprawy wynikw sportowych
26%
41%
Bo to najatwiej dostpny sport
35%
25%
Bo ludzie z mojego otoczenia biegaj
8%
7%
Bo bieganie jest modne
3%
3%
Inne
9%
6%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobiety N= 17625, mczyni N= 26715
kobiety
mczyni
32
Dla zdrowia/kondycji
93%
95%
93%
Bo lubi biega
72%
64%
64%
Bo to mnie odstresowuje
61%
64%
58%
Chc schudn
48%
51%
44%
Dla poprawy wynikw sportowych
52%
33%
26%
Bo to najatwiej dostpny sport
26%
30%
28%
Bo ludzie z mojego otoczenia biegaj
7%
8%
6%
Bo bieganie jest modne
4%
2%
2%
Inne
8%
7%
8%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 9232, 25-39 N= 25117, 40 i wicej N= 9991
15-24
25-39
40 i wicej
33
Dla zdrowia/kondycji
94%
95%
93%
Bo lubi biega
51%
66%
64%
Bo to mnie odstresowuje
54%
64%
58%
Chc schudn
61%
50%
44%
Dla poprawy wynikw sportowych
28%
36%
40%
Bo to najatwiej dostpny sport
30%
29%
28%
Bo ludzie z mojego otoczenia biegaj
10%
7%
6%
Bo bieganie jest modne
4%
3%
2%
Inne
7%
7%
8%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta: do roku N= 12613, 1-2 lata N= 15897, 3 lata i wicej N= 15830;
do roku
1-2 lata
3 i wicej
34
KOMENTARZE
Jagoda Nowik
Trzeba to lubi!
Szczeglnie zwrci moj uwag drugi w kolejnoci wrd najczciej wskazywanych powodw biegania biegam bo lubi (deklaruje tak 66% biegaczy). Dlaczego to banalne stwierdzenie jest tak wane? Bo ma
nadrzdne znaczenie w kontekcie budowania i utrzymywania dugotrwaej motywacji do biegania i dla
wszystkich pozostaych motyww. Kiedy wykonujc dan czynno na pierwszym miejscu stawiamy
satysfakcj i przyjemno z samego uczestniczenia w niej, to mwimy o szczeglnym rodzaju motywacji,
nazywan motywacj wewntrzn. W odrnieniu od motyww zewntrznych, np. biegania dla poprawy
wynikw, zdobycie nagrody, pienidzy, uznania czy adnej sylwetki.
Badania dowodz, e istnieje przewaga motywacji wewntrznej nad zewntrzn istotna dla procesu ksztatowania wysokiej jakoci umiejtnoci czy osigania sukcesu sportowego. Polega ona na tym, e osoba, ktr
cechuje motywacja wewntrzna potrafi wykonywa czynnoci na najwyszym poziomie w sposb dugotrway i kreatywny, jest wytrwaa i zaangaowana w to co robi pomimo tego, i nie otrzymuje za to adnych
zewntrznych nagrd. Osoba motywowana zewntrznie szybciej rezygnuje z danej aktywnoci a warto
motywatorw zewntrznych - aby speniay swoj rol - musi stale rosn. W kontekcie profesjonalnego
szkolenia sportowego ksztatowanie i nie zabijanie motywacji wewntrznej stanowi nie lada wyzwanie dla
uczestnikw caego systemu szkolenia jak i samych zawodnikw, ale co warto podkreli, jest jednym
z najwaniejszych predyktorw sukcesu sportowego i osigania mistrzostwa sportowego.
W ujciu jednej z najnowszych, najciekawszych i najlepiej przebadanych teorii motywacji autorstwa Edwarda
Deciego i Richarda Ryana, motywacj wewntrzn ksztatujemy i budujemy poprzez zapokajanie trzech
rodzajw potrzeb: autonomii, kompetencji i relacji. Potrzeba autonomii wie si z poczuciem sprawstwa
i moliwoci dokonywania wyboru. Biegacz sam decyduje czy, jak, kiedy i gdzie biega. Potrzeba kompetencji to denie do odczuwania wasnej efektywnoci i poczucie sensu podejmowanych dziaa. Biegacz
angauje si we wasn aktywno, chtnie uczy si nowych rzeczy, doskonali techniki biegu, czyta pras
biegow i ledzi portale o tej tematyce, prbuje i tworzy optymalne dla siebie rozwizania. Potrzeba relacji
odnosi si do interakcji z innymi ludmi, uczucia przywizania, zainteresowania czy wsparcia ze stronny
innych osb. Biegacz uczestniczy w yciu spoecznoci biegowej, tworzy sobie wspierajce i przyjazne
rodowisko, buduje relacje z innymi biegaczami.
Cieszy fakt, e niezalenie od wieku i pci biegacze tak licznie deklaruj, e lubi biega. Rwnoczenie nie
dziwi, e to dugoletni biegacze (biegajcy powyej 3 lat) czciej ni inni biegaj poniewa lubi to robi to
oni w najwikszym stopniu maj zaspokojone wszystkie trzy z wymienionych potrzeb. Jednoczenie, wszyscy Ci, ktrzy wysoko stawiaj sobie satysfakcj z biegania samego w sobie, z wysokim prawdopodobiestwem bd osiga sukcesy w podnoszeniu wynikw sportowych czy odchudzaniu. I co ciekawe bd one
przychodziy atwiej i przy wikszej satysfakcji z aktywnoci w ogle.
Jagoda Nowik
Psycholog sportu. Wspautorka autorskiego programu treningw mentalnych dla
biegaczy Gowa Rzdzi Biegaczem. Absolwentka SWPS, instruktorka pywania,
aktywna biegaczka, propagatorka optymalnego funkcjonowania i psychologii sportu
pozytywnego. Wsppracuje z zawodnikami w rnym wieku, rnych dyscyplin,
wyczynowcami i amatorami. Sama trenowaa akrobatyk i eglarstwo regatowe.
Sport Performance Coaching www.sport-performance.pl
35
Remigiusz Kinias
Regularnie uprawiane bieganie staje si nawykowym dziaaniem nalecym do tzw. grupy nawykw
kluczowych. Satysfakcja z osiganych w bieganiu korzyci rozpoznawana jest jako nagroda, ktra motywuje
biegaczy do dalszego uprawiania sportu a jednoczenie wprowadzania zmian w innych obszarach yciowych.
To czsto obserowana reakcja acuchowa, ktra powoduje, e zmiany w jednym obszarze staj si rdem
motywacji do poszukiwania (nierzadko zupenie nieuwiadomionych) kolejnych usprawnie oraz budowania wikszej samowiadomoci. I tak bieganie dla zdrowia, dla odchudzania czsto wywouje dziaania
powizane polegajce na wprowadzaniu szeregu rnorodnych zmian zwizanych z popraw samopoczucia,
zwikszenia jakoci ycia. Potwierdzaj to przeprowadzone badania wskazujc, e biegacze dbaj
o zdrowe odywianie (69 proc. respondentw deklaruje, e dba o to co je, a 48 proc. sprawdza skad wartoci
odywczych produktw spoywczych), e bieganie miao wpyw na nawyki ywieniowe oraz szeroko
rozumiane zdrowie psychiczne (62 proc. deklaruje, e bieganie odstresowuje).
Wspomniana nagroda z biegania, a jednoczenie rdo motywacji dugoterminowej, oprcz zmian w powizanych obszarach yciowych, moe mie rne postacie. Z bada mona wnioskowa, e dostarcza ono
skutecznego wsparcia w utrzymaniu zdrowia i rozwoju kondycji fizycznej (a 94% wskazuje, e biega dla
zdrowia i dla budowania/utrzymania kondycji). Moe to by odpowied na potrzeby badanych. Ponad 59%
w wieku powyej 40 lat oraz ponad 56% w przedziale wiekowym od 25-39 lat deklaruje, e posiada stresujc
prac. Wiele bada potwierdza, e kluczowe znaczenie dla osignicia rwnowagi yciowej ma m.in. uprawianie sportu, w tym bieganie, odpowiednie odywianie oraz regeneracja, aktywny odpoczynek.
Ciekawe wyniki mona zaobserwowa biorc pod uwag sta biegaczy. Analiza danych pod tym wzgldem
daje nam obraz dynamiki motywacji. Im duszy sta biegacza tym odchudzanie staje si mniejszym motywatorem. Natomiast obserwujemy wzrost motywacji do poprawy wynikw sportowych oraz samej satysfacji z biegania. By moe jest atwiej, bieganie staje si czci ycia, wida wymierne rezultaty uprawiania
tego sportu. Bieganie okazuje si te skutecznym narzdziem radzenia sobie ze stresem - a 64% badanych
z staem 3 lata i wicej uwaa, e bieganie odstresowuje.
Mimo deklaracji wielu rde motywacji uczestnicy badania nadal poszukuj sposobw na jej budowanie.
A 45% badanych wskazuje, e poszukuje na ten temat informacji w internecie. Moe to wiadczy o tym, e
przy braku postpw czy pojawieniu si przeciwnoci (np. kontuzji - 60% ankietowanych poszukuje informacji na ich temat), powstaje potrzeba poszukiwania skutecznych strategii na wzmocnienie zaangaowania.
Remigiusz Kinias
Coach ICF/ACC, coach sportowy oraz trener przygotowania mentalnego. Pracuje ze
sportowcami oraz liderami. Pasjonuj go tematy zwizane z optymalnym funkcjonowaniem, metodami wprowadzania trwaych zmian, zdrowych nawykw, strategiami
motywacji, samokontroli, silnej woli. Aktywnie uprawiajcy biegi dugodystansowe.
Twrca strony o rozwoju osobistym pozagranice.pl. Wspautor autorskiego programu
treningw mentalnych dla biegaczy Gowa Rzdzi Biegaczem.
Sport Performance Coaching www.sport-performance.pl
36
Grzegorz Wicaw
Narodowy Spis Biegaczy 2014 w optymistyczny sposb przedstawia motywacyjne trendy wrd amatorw
biegania w Polsce. Trzy najwaniejsze powody do biegania podawane przez respondentw (dbanie o zdrowie
i kondycj, lubienie biegania, waciwoci odstresowujce) ci w stron tak zwanej motywacji wewntrznej,
kojarzonej w literaturze z pragnieniem nauki i rozwoju, poszukiwaniem pobudzajcych, przyjemnych
dowiadcze oraz deniem do kompetencji albo mistrzostwa. Dopiero na kolejnych miejscach pojawiaj si
motywy bardziej sterowane zewntrznie. Kolejne podane przeze mnie przykady s w literaturze odpowiednio
coraz mniej stabilne, gdy zale od nagrd i kar dystrybuowanych przez samego biegacza lub jego otoczenie.
Wrd nich mona wyrni: popraw wynikw sportowych (motywacja zewntrzna zidentyfikowana),
ch zrzucenia wagi (motywacja zewntrzna regulowana przez ego), a take podanie za mod (motywacja
zewntrzna w peni regulowana zewntrznie).
Trzeba doceni motywy zewntrzne, ktre cho nie s stabilne na dusz met, czsto sprawiaj, e ludzie
w ogle zaczynaj biega albo angaowa si w inn aktywno fizyczn. Bardzo ciekawe jest to, e im duszy
sta biegowy, tym bardziej czynniki wewntrzne wzrastaj kosztem czynnikw zewntrznych. Na przykad,
kto mg rozpocz swoj przygod z bieganiem chcc si odchudzi albo pody za biegow mod w firmie
i za namow koleanki zapisa si do biegowego klubu (motywacja zewntrzna), to przez pierwszy rok tak
polubi bieganie, e robi to teraz dla frajdy i czystej przyjemnoci pyncej z tej aktywnoci (motywacja
wewntrzna). Bardzo czsto jest te tak, e biegaczy motywuje jaka kombinacja motywacji wewntrznej
i zewntrznej. Warto zaznaczy, e wielu biegaczy-respondentw zaznaczyo wicej, ni jedn odpowied.
Wyniki NSB s zgodne z opisywan w literaturze badawczej prawidowoci, e skonnoci motywacyjne
kobiet i mczyzn si rni. Dla kobiet s to przewanie: poprawa oglnego dobrostanu psychofizycznego
oraz dostpno biegania. Mczyni z kolei s bardziej nastawieni na popraw wynikw.
Grzegorz Wicaw
Ekspert psychologii sportu, absolwent uczelni wyszych w Kanadzie i Finlandii. Prowadzi dziaalno konsultingow Gowa Rzdzi (w w w.glowarzadzi.pl), ktra zajmuje si
treningiem mentalnym dla sportu i kultury fizycznej. Ukoczy dwa maratony i wiele
biegw ulicznych na innych dystansach.
www.glowarzadi.pl
37
94%
wiosna
91%
lato
84%
jesie
52%
zima
93%
94%
wiosna
89%
92%
lato
78%
jesie
zima
88%
43%
59%
kobiety
mczyni
38
90%
95%
96%
wiosna
89%
91%
92%
lato
74%
86%
91%
jesie
41%
15-24
25-39
40 i wicej
53%
zima
62%
Jeli spojrze na dane dotyczce biegania o rnych porach roku przez pryzmat stau biegowego, okazuje si, e
im kto duej trenuje, tym czciej jest skonny uprawia ten sport rwnie w chodniejszych miesicach. I tak:
spord osb, ktre biegaj od trzech lat lub duej, 92 proc. trenuje jesieni, za 66 proc. zim. Nietrudno si
domyli, e mniejszy zapa wykazuj pocztkujcy biegacze. Tylko 32 proc. osb, ktre trenuj krcej ni rok
przyznaje, e biega rwnie zim.
Biegacz, ktry nie boi si zimy, to osoba zaopatrzona w wicej akcesoriw do treningu. Potwierdzaj to nastpujce dane. Wrd ankietowanych, ktrzy przyznali, e trenuj o tej porze roku, 45 proc. znaczyo, e posiada sze
lub wicej biegowych gadetw. Ciekawie wyglda zestawienie ukazujce liczb posiadanych par butw do
biegania. Prawie poowa biegaczy (47 proc.), ktra przyznaa, e biega wiosn i latem, posiada tylko jedn par.
Wrd biegajcych zim do jednej pary ogranicza si 37 proc. biegajcych, 36 proc. posiada dwie pary, 15 proc.
trzy pary, a co 10. biegacz 4 pary lub wicej.
PORY ROKU W JAKICH BIEGAJ POLACY. PODZIA ZE WZGLDU NA STA BIEGANIA
Q12. Zaznacz pory roku, podczas ktrych biegasz.
89%
95%
96%
wiosna
90%
90%
92%
lato
69%
88%
92%
jesie
32%
zima
54%
66%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta: do roku N= 9329, 1-2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
do roku
1-2 lata
3 i wicej
39
PORY ROKU W JAKICH BIEGAJ POLACY. PODZIA ZE WZGLDU NA BRANIE UDZIAU W ZAWODACH
Q12. Zaznacz pory roku, podczas ktrych biegasz.
96%
91%
wiosna
91%
90%
lato
89%
jesie
77%
63%
zima
startuj
nie startuj
38%
LICZBA POSIADANYCH PAR BUTW WRD OSB BIEGAJCHYCH W RNYCH PORACH ROKU
37%
50%
40%
32%
32%
33%
36%
47%
47%
45%
10%
5%
5%
4%
3%
20%
6%
6%
6%
9%
11%
11%
12%
15%
30%
ry
y
er
zt
>c
tr
dw
zy
ie
pa
pa
ry
ry
pa
ra
pa
a
dn
je
ni
e
bu ma
t m
w sp
do ec
bi jaln
eg y
an ch
ia
0%
wiosna
lato
jesie
zima
6 i wicej akcesoriw
35%
35%
37%
45%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - branie udziau w zawodach: startuje N= 19181, nie startuje N= 14157
Baza: Osoby biegajce w poszczeglnych porach roku: wiosna N=43760, lato N=42019, jesie N=39498, zima N=25605
wiosna
lato
jesie
zima
40
Bieganie to zdecydowanie sport indywidualny - 85 proc. badanych przyznao, e czsto trenuje samotnie.
Okoo 70 proc. zdarza si biega w parze, jednak tylko 12 proc. robi to czsto. Bieganie w grupie, podobnie jak
bieganie ze zwierzciem s bardzo mao popularne.
Towarzystwa podczas biegania czciej szukaj kobiety - 17 proc. pa przyznaje, e czsto biega w parze.
To wynik ponad dwukrotnie wyszy ni w przypadku mczyzn (8 proc.), ktrzy stawiaj na samotne treningi
(88 proc. panw czsto biega samemu).
W JAKIM TOWARZYSTWIE BIEGAJ POLACY?
Q13. Jak czsto biegasz
...sam
...w parze
...w grupie
85%
9%
12%
27%
33%
5% 1%
29%
czsto
5% 9%
23%
63%
czasami
rzadko
...ze zwierzciem
nigdy
4%5% 7% 84%
...sama
...w parze
...w grupie
81%
10%
17%
29%
28%
7% 1%
26%
czsto
6% 10% 21%
64%
czasami
rzadko
...ze zwierzciem
nigdy
6% 6% 8%
80%
Mczyni
...sam
...w parze
...w grupie
88%
8%
8%
25%
36%
3%1%
31%
czsto
4% 9%
24%
63%
czasami
rzadko
...ze zwierzciem
nigdy
3%4% 7% 87%
41
Coraz bardziej popularne wydaje si by uczestnictwo w zorganizowanych treningach. Na razie bierze w nich
udzia 17 proc. biegaczy. Warto jednak zauway, e ju co czwarty startujcy w zawodach korzysta z zaj pod
okiem trenera. Chtniej z takiej moliwoci korzystaj kobiety (19 proc. ankietowanych) ni mczyni (16 proc.).
Mogoby si wydawa, e w zorganizowanych treningach czciej powinny bra udzia osoby pocztkujce,
ktre poszukuj opieki szkoleniowej, ale okazuje si, e chtniej na takich zajciach pojawiaj si biegacze
z dugoletnim staem. Przyznaje si do tego 21 proc. osb biegajcych 3 lata lub duej, a tylko 11 proc. tych,
ktrzy biegaj od roku.
UDZIA W ZORGANIZOWANYCH TRENINGACH
Q14. Czy bierzesz udzia w zorganizowanych treningach?
83%
17%
tak
nie
tak
24%
nie
tak
nie
Jeli chodzi o nawierzchni do biegania, to najchtniej wybieran (mona byo zaznaczy kilka opcji) by
chodnik lub asfalt (85 proc.). Najczciej korzystaj z nich osoby o najkrtszym stau treningowym (85 proc.). Na
drugim miejscu co do popularnoci znalazy si cieki polne, lene lub parkowe (73 proc.). Bardziej mikkie i w
rezultacie bezpieczniejsze dla kolan i staww podoe, chtniej wybieraj osoby bardziej dowiadczone, z
przynajmniej trzyletnim dowiadczeniem (77 proc. z nich), wrd osb pocztkujcych 68% biegaczy korzysta z
takiej nawierzchni.
Daleko w tyle uplasoway si: bienia na obiekcie sportowym (8 proc.) i mechaniczna (8 proc.). Jeli ju, to z tej
ostatniej znacznie czciej korzystaj kobiety (10 proc.) ni mczyni (7 proc.).
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 46321, Biorcy udzia w zawodach N= 19181, Nie biorcy udziau N= 14157
42
chodnik/asfalt
85%
cieka polna/lena/parkowa
73%
bienia na obiekcie sportowym (np. stadion)
8%
bienia mechaniczna
8%
trudno powiedzie
1%
chodnik/asfalt
85%
86%
81%
cieka polna/lena/parkowa
68%
72%
77%
bienia na obiekcie sportowym (np. stadion)
7%
9%
8%
bienia mechaniczna
7%
8%
10%
bienia mechaniczna
1%
1%
1%
do roku
1-2 lata
3 i wicej
43
KOMENTARZE
Kuba Winiewski
Intymne bieganie
Cho jak zdarta pyta powtarza si, e bieganie jest modne i coraz wicej osb zaczyna swoj biegow przygod,
mam wraenie, e jest to nadal czynno intymna. W dobrym tego sowa znaczeniu.
Na Facebooku zalewaj mnie codziennie kilometry i cyfrowe litry potu wylewane przez moich znajomych
zanim wstan z ka. W imprezach biegowych limity miejsc kurcz si z prdkoci odwrotnie proporcjonaln
do limitw czasw na danej imprezie. Rejestracja do ultralegendarnego Biegu Rzenika to zdaje si teraz
kwestia minut
Bieganie w sferze deklaracji PRZED (Mam pakiet na Maraton w Bostonie = 78 lajkw, 26 komentarzy) i manifestacji PO (Za mn kolejna powka, tym razem bez yciwki, ale za to z kontuzj = 93 lajki, 18 komentarzy)
potrzebuje towarzystwa.
Tymczasem po Narodowym Spisie Biegaczy widz, e na co dzie nadal wolimy biega sami, bo zanim si
zapiszemy i pochwalimy, musimy introwertycznie posapa, osobicie spoci, personalnie posiowa z oporem
wasnej materii. Czsto przed pjciem do pracy, a wic kosztem snu. Coraz wicej z nas wie, e bieganie to nie
tylko zapowied i nagroda, ale i proces stawania si. Bardziej mudny i nudny, ni si wydaje patrzc na
umiechnite pary z reklam, czy czytajc blogerw, ktrzy och i ach, ciesz si kadego ranka z kadego pokonanego metra, spalonej kalorii, zjedzonej ekobuki i nowego fana.
Nie zawsze si chce, o nie! Panie, jak wynika z NSB, wol ciepe pory roku, ale chyba w gr wchodzi tu rwnie
krtszy dzie i bieganie w ciemnoci, z ktr mimo wszystko atwiej jest oswoi si mczyznom. Co naturalne,
bardziej i o kadej porze roku chce si tym, ktrzy ju wiedz, e o kondycj naley dba w sposb systematyczny. Ktrzy, sdzc po wynikach ankiety, trenuj kolejny sezon. Trenuj, a nie tylko biegaj czyli maj swj cel,
do ktrego krok po kroku (krok po rozgrzanym sierpniem asfalcie, ale i pokrytej niegiem zmarzlinie) trzeba
zda, bo w bieganiu nie ma drg na skrty.
No wanie, co z tymi drogami? Cieszy mnie, e staramy si jako biegowe spoeczestwo, biega po mikkich
alejkach. To pewnie nie tylko kwestia nawierzchni, ale te otoczenia. Kade wielkie miasto ma swoje zielone
puca, a przynajmniej oskrzela i wedug mnie tylko kwesti organizacji czasu i chci jest, by przynajmniej raz
w tygodniu si tam wybra. Stosunkowo maa grupa biega po bieniach. To w sumie dobrze bienia stadionu
powinna by zarezerwowana na szybsze bieganie, bo wcale nie jest zdrowsza od asfaltu. Bienia mechaniczna
to ratunek przed liskim podoem i ekstremalnymi temperaturami, ale ani nie jest dla nas naturalnym rodowiskiem aktywnoci, ani nie zmusza do takiego wysiku, jak dwr.
Co mnie zdziwio na plus, to deklarowany udzia blisko 1/5 biegaczy w organizowanych treningach. Sam zajmuj si tak misyjn dziaalnoci, ale nie spodziewaem si, e a tyle osb chce si raz na jaki czas doksztaci
teoretycznie i praktycznie za spraw trenerw (oby przynajmniej dowiadczonych praktykw, a nie nawiedzonych neofitw).
Ale nawet po tych wsplnych treningach polski biegacz i biegaczka zostaj sami ze sob. Poc si intymnie,
wygrywaj w skali mikro i staj si lepsi prywatnie. I nie wiadomo, co im si w gowie mieli na kadym kilometrze. I bardzo dobrze, to jest do jasnej cholery ich prywatna sprawa!
Kuba Winiewski
Wyczynowy dugodystansowiec i biegacz ultra, trener biegania,
organizator imprez sportowych, obozw biegowych Tatra
Running oraz ekspert Nike Running Poland.
44
Bartosz Olszewski
Biegajc przez cay rok widz zdecydowany spadek aktywnoci zim, a nawet jesieni. Wyniki NSB potwierdzaj moje spostrzeenia. O ile na wiosn biega 93% kobiet i 94% mczyzn, w lato odpowiednio 89 i 92%, to pniej
te wartoci drastycznie spadaj. Jesie to ju 78% kobiet i 88% mczyzn, eby w zim spa do 43% biegajcych
pa i 59% biegajcych panw.
Skd takie spadki? I dlaczego kobiety biegaj rzadziej jak jest gorsza pogoda? Moim zdaniem odpowiedzi jest
kilka. Przede wszystkim bardzo duo osb traktuje bieganie jako aktywno fizyczn, dziki ktrej mog schudn a to, jak pokazuj badania, mocny motyw kobiecego biegania. A e chudniemy przewanie na lato, jesieni
i zim odsetek biegajcych pa maleje. Po sezonie mona odpuci i cykl zaczyna si ponownie z nastaniem
nowej wiosny.
Druga sprawa to traktowanie biegania jako przygotowania do zawodw. W takim wypadku, kiedy biegniemy
na wiosn, musimy przepracowa zim. Nie jest tajemnic, e w Polsce na biegach zdecydowanie przewaaj
panowie. Moemy dostrzec, e 63% osb startujcych w zawodach trenuje w zim. I tylko 38% biega, jeeli nie
szykuje si do adnych startw.
Jest pewnie jeszcze jedna przyczyna. Wracajc z pracy jesieni czy zim za oknem jest ju ciemno. Wiadomo, e
bieganie to sport indywidualny i jak pokazuj badania, ponad 80% pa i panw biega raczej samotnie. Dla
mczyzny to mniejszy problem, jednak kobieta czsto ma suszne obawy przed samotnym bieganiem po
ciemku. Sam nie raz byem wiadkiem zaczepiania czy gwizdania na biegaczki. Na pewno nie jest to nic przyjemnego i nie zachca do biegania po ciemku.
Pozytywny jest wskanik biegania w rne pory roku ze wzgldy na sta biegowy. Jeeli chodzi o pocztkujcych biegaczy to tylko 32% z nich biega zim. Biegacze ze staem 1-2 lata ju w 54% przypadkw biegaj zim.
Natomiast biegajcy 3 lata i wicej w 66% przypadkw biegaj kiedy za oknem ley nieg. W tej chwili mamy
zdecydowan wikszo pocztkujcych biegaczy, ktrzy z czasem rwnie zaczn biega, kiedy za oknem
pogoda nie jest zachcajca. I wtedy statystki na pewno skocz do gry. Jestem bardzo ciekawy tych samych
bada za kilka lat. A w tej chwili mog Was tylko zachci, ebycie nie rezygnowali z aktywnoci na jesie
i zim. Kada systematyczna aktywno jest lepsza ni systematyczne nicnierobienie!
Bartosz Olszewski
Biegacz amator, maratoczyk z rekordem yciowym 2:26:03.
Waciciel portalu oraz bloga WarszawskiBiegacz.pl, mionik
rywalizacji sportowej, Trener lekkiej atletyki, autor licznych
artykuw o tematyce biegowej, bazujcy na wasnych dowiadczeniach i trudach czenia pasji biegania z prac i yciem
prywatnym.
45
60%
40%
tak
nie
do roku
1-2 lata
3 i wicej
46
70%
65%
64%
67%
80%
60%
20%
13%
11%
16%
21%
17%
27%
24%
22%
27%
30%
26%
27%
24%
27%
26%
29%
40%
26%
22%
31%
39%
38%
40%
50%
10%
ni
ba s, s
dm qu
in ash
to
n
sp
te
zi
ty
or
ze
y
gr
tu
na wic
si ze
o ni
w a
ni
e
m
ow
o
sp
pi
a
yk
st
ry
ne
fit
ow
za
es
ob
er
ss
,a
yw
ro
an
er
ie
ic
0%
60%
50%
40%
3%
2%
4%
5%
4%
5%
5%
3%
8%
6%
6%
7%
7%
6%
8%
7%
7%
6%
10%
8%
7%
10%
20%
12%
11%
13%
30%
a
nn
ng
ko
ki
ja
zd
al
w
ic
rd
no
bo
s p ks
or lub
ty in
w ne
al
ki
ga
jo
ec
ni
ta
ki
w
eg
bi
ne
od
tw
or
sp
j
ro a z d
lk a
ac n
h, a w
d e ro
sk tk
or ac
ol h,
ce
0%
wszyscy badani
bieganie jest gwnym sportem
bieganie nie jest gwnym sportem
47
54%
37%
40%
9%
20%
10%
11%
15%
14%
30%
24%
24%
28%
25%
40%
25%
50%
15%
60%
34%
70%
66%
65%
80%
ni
ba s, s
dm qu
in ash
to
n
sp
te
zi
ty
or
ze
y
gr
tu
na wic
si ze
o ni
w a
ni
e
m
ow
o
sp
pi
a
yk
st
ry
ne
fit
ow
za
es
ob
er
ss
,a
yw
ro
an
er
ie
ic
0%
60%
50%
40%
5%
2%
3%
6%
7%
3%
12%
3%
12%
6%
7%
7%
10%
10%
7%
20%
18%
30%
a
nn
ng
ko
ki
ja
zd
al
w
ic
rd
no
s p ks
or lub
ty in
w ne
al
ki
bo
ga
jo
ec
ni
ta
ki
w
eg
bi
ne
od
tw
or
sp
j
ro a z d
lk a
ac n
h, a w
d e ro
sk tk
or ac
ol h,
ce
0%
kobiety
mczyni
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobiety N= 18755, mczyni N= 27566
48
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
ga
no
ja
ic
zd
rd
al
ng
nn
ki
ko
bo
s p ks
or lub
ty in
w ne
al
ki
jo
ec
4%
2%
3%
3%
4%
9%
7%
5%
4%
5%
7%
6%
11%
6%
5%
or
ty
zi
m
ow
za
ow
es
ic
ie
ob
pi
sp
er
an
ni
ba s, s
dm qu
in ash
to
n
te
na wic
si ze
o ni
w a
ni
sp
ze
yk
,a
ss
st
ry
gr
tu
ne
yw
27%
10%
11%
14%
13%
25%
21%
14%
20%
23%
33%
21%
17%
43%
37%
37%
39%
40%
20%
27%
32%
17%
20%
ni
ki
5%
6%
11%
fit
er
30%
ta
ne
7%
8%
10%
40%
eg
od
ro
50%
bi
tw
10%
or
20%
18%
10%
10%
63%
65%
68%
70%
sp
j
ro a z d
lk a
ac n
h, a w
d e ro
sk tk
or ac
ol h,
ce
80%
60%
0%
60%
50%
40%
30%
0%
15-24
25-39
40 i wicej
49
70%
68%
64%
80%
60%
12%
16%
20%
18%
21%
22%
29%
21%
30%
24%
27%
27%
28%
40%
33%
36%
41%
50%
10%
ni
ba s, s
dm qu
in ash
to
n
or
sp
te
zi
ty
sp
ze
y
gr
tu
na wic
si ze
o ni
w a
ni
e
m
ow
o
es
pi
a
yk
st
ry
ne
fit
ow
za
ic
er
ss
,a
yw
ro
an
ob
ie
er
0%
60%
50%
40%
4%
3%
6%
3%
5%
5%
4%
8%
8%
7%
8%
7%
10%
6%
10%
20%
13%
11%
30%
a
nn
ng
ko
ki
ja
zd
al
w
ic
rd
no
bo
s p ks
or lub
ty in
w ne
al
ki
ga
jo
ec
ni
ta
ki
w
eg
bi
ne
od
tw
or
sp
j
ro a z d
lk a
ac n
h, a w
d e ro
sk tk
or ac
ol h,
ce
0%
wie
>500 tys.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wielko miejscowoci zamieszkania: wie N=5218, powyej 500 tys. N=12134
50
KOMENTARZE
Micha Lenartowicz
Zbiorowo indywidualistw
Bieganiu towarzysz najczciej zajcia o podobnej charakterystyce: nie wymagajce duych umiejtnoci
technicznych, moliwe do uprawiania przez cae ycie, niskonakadowe i raczej indywidualne. Mowa tu
o jedzie na rowerze i pywaniu, ktre s zreszt od lat na czele listy aktywnoci sportowych podejmowanych przez Polakw.
Dodatkowe pozabiegowe zainteresowani badanych to take gwnie zajcia pozainstytucjonalne, -takie,
w ktrych sami podejmujemy decyzje o czasie, miejscu i intensywnoci zaj. Niewiele tu zobowiza wobec
innych czy skrpowania instytucjonalnie organizowanymi (np. klubowymi) godzinami zaj. Jest to typowo
ponowoczesne podejcie do czasu wolnego, ktrego pokosiem na zachodzie Europy jest kryzys tradycyjnych
instytucji sportowych. To, e mamy do czynienia nie z grupami i wsplnotami uczestnikw, ale zbiorowociami indywidualistw potwierdzaj zreszt odpowiedzi na pytania dotyczce towarzystwa w bieganiu czy
uczestniczenia w treningach grupowych.
Wszystkie dodatkowe sporty uprawiane przez badanych biegaczy maj charakter sportw masowych, sportw klasy niszej redniej i ludowej. Nie ma na tej licie w zasadzie sportw uznawanych za sporty elitarne
lub prestiowe. Cao dodatkowo wybieranych przez badaczy zaj sportowo-rekreacyjnych odzwierciedla
zreszt stosunkowo dokadnie schemat wynikw dotyczcych caego spoeczestwa polskiego (CBOS 2013).
Biegacze chc wiedzie
Interesujcy jest wysoki wskanik intelektualizacji i medialnego zainteresowania bieganiem. Czyli biegacze nie tylko co robi, ale dodatkowo interesuj si tym, jak to robi lub jak robi powinni. Mogoby to
sugerowa, e badani s autentycznie zaangaowani w bieganie i byle kontuzja, gorsza pogoda, czy dodatkowe obowizki rodzinne tego zaangaowania nie zahamuj.uczestniczenia w treningach grupowych.
Micha Lenartowicz
Adiunkt w Zakadzie Filozofii i Socjologii Akademii Wychowania Fizycznego Jzefa Pisudskiego w Warszawie.
Absolwent AWF Warszawa, Instytutu Socjologii Wydziau Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
i Uniwersytetu Wageningen w Holandii. Gwne obszary zainteresowa naukowych dotycz spoecznych
uwarunkowa sportu, socjalizacji do sportu, czasu wolnego, rodziny oraz socjologii turystyki i metodologii
bada naukowych. Autor wielu publikacji. Zaoyciel EASS (European Association for Sociolog y of Sport),
czonek zarzdu wiatowej organizacji AIESEP (Association Internationale des Ecoles Superieurs dEducation
Physique), czonek European Socilogical Association Research Network Society and Sports, czonek zarzdu
Polskiego Towarzystwa Nauk Spoecznych o Sporcie.
51
Agnieszka Kruszewska-Senk
Aleksander Senk
Kilka, kilkanacie lat temu biegacze-amatorzy stanowili grup osb cakowicie oddanych swojemu sportowi.
Tylko niewielka grupa osb dzielia bieganie (cznie z biegami na orientacj) z innymi regularnie uprawianymi
sportami. Jeszcze w roku 2010, gdy zaczynalimy organizowa nasze obozy biegowe, przekonanie uczestnikw
do rozszerzenia katalogu aktywnoci (take w celu poprawy wynikw biegowych) przychodzio nam z trudem.
Oglnodostpne wtedy plany treningowe, ktre przez swoje obcienie kilometraowe nie zostawiay wiele
miejsca na inne sporty, dodatkowo utrudniay spraw.
Od tego czasu wiele si zmienio. W roku 2014 ankiet Narodowego Spisu Biegaczy wypenia 40% osb, dla
ktrych bieganie nie jest nawet gwnym sportem! 65% respondentw spisu jedzi na rowerze, 39% pywa.
Co czwarty chodzi na fitness lub uprawia sporty zespoowe. Co pity chodzi na siowni, a co sidmy na
tenis lub squash.
rda tych zmian s rnorodne. Najwaniejszy jest wzrost wiadomoci Polakw co do znaczenia aktywnoci fizycznej w zachowaniu zdrowia, a tym samym przedueniu dugoci i jakoci ycia. Swoj rol odgrywa
zapewne moda, ktra tworzy nowe wzorce spdzania wolnego czasu. Pomaga take wzrastajca popularno
sportw, w ktrych skad wchodzi bieganie, takich jak np. triathlon. Sytuacja, z punktu widzenia trenera
biegowego, jest idealna!
Wielo opcji poniekd ogranicza oddanie bieganiu, ale z drugiej strony daje duo wiksze moliwoci ksztatowania wynikw. Gwnym problemem biegaczy-amatorw jest bowiem... niewielka sprawno fizyczna.
Koncentruj si na wytrzymaoci, a maj wielkie braki w wikszoci pozostaych zdolnoci motorycznych szybkoci, gibkoci, koordynacji, sile. Objawia si to dosy szybkim zatrzymaniem rozwoju sportowego, du
urazowoci oraz ma elastycznoci biegow (np. osoba legitymujca si bardzo dobrymi wynikami w biegu
na 10 km, moe mie sabe wyniki na 1000 m czy w biegach grskich). Wynika to z jednej strony ze specjalizacji (trudno budowa szybko i wytrzymao na raz), ale przede wszystkim jest pewnym zaprzeczeniem
naszej idei sportu amatorskiego - aktywnoci, ktra pozwala nam stale wszechstronnie doskonali swoje
moliwoci, by przez wiele lat cieszy si dobrym zdrowiem oraz moliwoci realizowania swojej pasji.
Agnieszka Kruszewska-Senk, Aleksander Senk
trenerzy biegania, twrcy marki ObozyBiegowe.pl.
Maj pod swoj opiek kilkudziesiciu amatorw, trenujcych
zarwno indywidualnie jak i w kilku grupach biegowych.
Od 2010 roku zorganizowali 18 tygodniowych i 9 weekendowych
obozw biegowych dla ponad 450 uczestnikw.
52
Marcin Konieczny
Bieganie w triathlonie
Jak pokazuje Narodowy Spis Biegaczy, dla 40 proc. biegaczy bieganie nie jest gwnym sportem. Og badanych najczciej - obok biegania - wybiera rower (65 proc.) i pywanie (39 proc.). To otwiera furtk do dyscyplin multisportowych, a std ju prosta droga do triathlonu. Droga, ktr podobnie jak wielu, mam ju za sob.
Jest rok 2007. Szykuj si na swoj czterdziech. Mam dwie drogi, aby poradzi sobie z kryzysem wieku
redniego. Mog wzi kredyt i kupi motocykl typu chopper, jak zrobia wikszo moich kolegw, lub wrci
do biegania. Bieganie jednak wydaje si ju nudne. Potrzebuj czego innego. Czego, czego w moim towarzystwie nikt jeszcze nie zrobi. Trafiam na blog trenera Dariusza Sidora i decyduj, e ukocz Ironmana. Dopiero
podczas swojego debiutu w 2009 r. uwiadamiam sobie, jak to dobrze, e kiedy byem biegaczem to daje
triathlonicie ogromn przewag.
Patrzc na wyniki Narodowego Spisu Biegaczy, okazuje si, e drog, ktr po czterdziestce wybraem ja, dzi
wybiera coraz wicej osb. Ot 49 proc. biegaczy po 40. roku ycia uprawia pywanie, a 68 proc. jedzi na
rowerze. Chciabym zaoy, e wielu z nich (po)czy te dyscypliny i wzmacnia/wzmocni szeregi
triathlonistw.
Marcin Konieczny
Partner w firmie szkoleniowej House of Skills. Biegacz, a w drugiej
kolejnoci triathlonista. Rekordy yciowy: pmaraton 1h11,
maraton 2h34. IM 4h09, Ironman 8h46. Cel yciowy zamanie
2h30 w maratonie oraz zdobycie Mistrzostwa wiata w Ironmanie
w wieku 50 lat.
Dr Szczepan Wiecha
Wicej siy
Uzupenieniem treningu biegowego powinien by trening siowy, gibkociowy oraz stabilizacyjny. O tym
wielu biegaczy zapomina i swj trening ogranicza tylko do biegania. Z analizy wynika, e do najpopularniejszych form uzupeniajcych bieganie zaliczy mona pywanie i rower, co jest dobrym treningiem mogcym
np. przyspiesza regeneracj. Zdecydowanie mniej osb preferuje i uzupenia swj trening o wiczenia siowe.
Warto bardziej propagowa te formy treningu uzupeniajcego wrd biegaczy, bo wzmocnienie organizmu
moe znaczco poprawi rezultaty biegowe i zmniejszy podatno na urazy. Wdraanie wicze siowych w
okresie przygotowawczym jest rwnie korzystne dla ksztatowania wytrzymaoci.
Dr Szczepan Wiecha
Fizjolog sportowy. Zaoyciel Sportslab, laboratorium zajmujcego si diagnostyk sportow, w szczeglnoci badania wydolnociowymi. Wsppracuje z wyczynowcami i amatorami.
www.sportslab.pl
53
ZAWODY BIEGOWE
58 proc. osb, ktre wziy udzia w Narodowym Spisie Biegaczy przyznao, e przynajmniej raz w yciu
wzio udzia w zawodach biegowych, W zawodach chtniej startuj panowie ni panie. Ponad poowa kobiet,
ktre biegaj, nigdy nie braa udziau w zawodach biegowych (51 proc.). U mczyzn ten odsetek jest niszy
i wynosi 37 proc.
Ulubionym dystansem Polakw wybieranym na zawodach s biegi na 5-10 km. 76 proc. kobiet i 81 proc.
mczyzn, ktrzy startowali kiedykolwiek w zawodach biegowych, wybrao ten dystans. W sumie prawie
4/5 badanych startowao na tym dystansie.
Prawie co drugi startujcy ankietowany przyzna, e bieg w pmaratonie (46 proc.), za znacznie mniej
na krlewskim dystansie - 26 proc. spisanych to maratoczycy. Jeszcze mniej osb zdecydowao si na start
w ultramaratonie (4 proc.) i biegach na orientacj (8 proc.). Wszystkie dystanse powyej 5 km s chtniej wybierane przez mczyzn, ni przez kobiety. Najwiksz dysproporcje w pci wida na w pmaratonach i maratonach.
UDZIA W ZAWODACH
Q9. Czy kiedykolwiek startowaa/e w zawodach biegowych?
58%
42%
tak
nie
90%
10%
tak
nie
31%
mniej ni 5 km
79%
5-10 km
46%
pmaraton
26%
maraton
ultramaraton
bieg na orientacje
inne
4%
8%
12%
54
kobiety
mczyzna
49%
startowaam/em
63%
80%
54%
70%
60%
2%
5%
10%
11%
13%
33%
12%
20%
8%
8%
30%
31%
40%
35%
29%
50%
ne
in
b
ie ieg
nt n
ac a
je
or
on
am
tr
ul
ar
ar
at
at
on
on
at
ar
m
p
km
-1
<5
0k
km
0%
kobiety
mczyzna
Jeli spojrze na to, jak odpowiedzi na pytanie o start w zawodach rozoyy si pod wzgldem wieku, okazuje
si, e najwikszy odsetek osb, ktre przynajmniej raz w yciu startoway w biegu jest wrd przedstawicieli
grupy 40+ (63 proc.). W grupie wiekowej od 15 do 24 roku ycia a 60 proc. startowaa w zawodach na dystansie mniejszym ni 5 kilometrw. Warto tutaj zaznaczy, e zawody dla modziey szkolnej rozgrywaj si
zazwyczaj wanie na takich dystansach. Z analizy danych wynika, e dugie dystanse, czyli pmaraton,
maraton i ultramaraton s domen biegaczy starszych. To wanie przedstawiciele grupy 40+ najczciej
ze wszystkich grup wiekowych przynajmniej raz startowali na tych dystansach.
Okazuje si, e im biegacze maj duszy sta biegowy i wicej kilometrw przebiegaj tygodniowo, tym
wikszy odsetek jest wrd nich osb, ktre przynajmniej raz wystartoway w zawodach. I tak wrd biegaczy, ktrzy sta biegowy maj krtszy ni rok w zawodach startuje nieco ponad 1/3 tej grupy (32 proc.). Odsetek ten ronie do 59 proc. wraz ze wzrostem stau biegowego do przedziau od roku do dwch lat. Wrd osb,
ktre biegaj 3 lata lub duej a 77 proc. startuje w zawodach.
Biegacze, ktrzy tygodniowo przebiegaj wicej ni 40 km a w 86 proc. przynajmniej raz startowali w zawodach biegowych. Nadspodziewanie wysoki jest odsetek osb, ktre przynajmniej raz startoway w biegu jest
wrd osb, ktrych tygodniowy przebieg to maksymalnie 10 km. Wynosi on 41 proc.
Nieco czciej startuj osoby z duych miast (powyej 500 tysicy mieszkacw), ale nie jest to bardzo dua
rnica w stosunku do mniejszych miejscowoci
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 44340 kobieta N = 17625; mczyzna N = 26715
Baza: Osoby biorce udzia w zawodach: N = 25236; startujce w zawodach kobiety N = 8577; startujcy w zawodach mczyni N = 16659
55
54%
57%
63%
startowaam/em
15-24
25-39
40 i wicej
DO ROKU
1-2 LATA
3 I WICEJ
32%
59%
77%
tak
nie
57%
57%
55%
60%
startowaam/em
wie
100 tys.
100500 tys
>500 tys
51%
53%
56%
startowaam/em
66%
UDZIA
W ZAWODACH.
WZGLDU NA PRZEBIEGNITE KM/TYG
Q9. Czy kiedykolwiek
startowaa/ePODZIA
w zawodach ZE
biegowych?
41%
startowaam/em
51%
68%
86%
do 10 km
10-20 km
20-40 km
>40 km
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 9232, 25-39 N= 25117, 40 i wicej N= 9991
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta: do roku N= 9329, 1-2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wielko miejscowoci zamieszkania: wie N=6928, do 100 tys. N=12519, 100-500 tys. N=8996, powyej 500 tys. N=15897
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo: 1 raz w tyg N=4882, 2-3 razy w tyg N=25997, 4 razy w tyg N=9875
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - ile rednio kilometrw przebiega: do 10 km N = 11912, 10-20 km N = 13673, 20-40 km N = 12562, powyej 40 km N = 5229
56
KOMENTARZE
Micha Walczewski
Jedna z mdroci ludowych mwi: bacz o co prosisz, bo moe si speni. I rzeczywicie. Przez lata marzylimy
o tym, eby w biegach ulicznych w Polsce startowao tak jak na zachodzie po kilkanacie tysicy uczestnikw.
Marzenie wydawao si nierealne jeszcze 12 lat temu najwikszym maratonem w Polsce by Pozna Maraton,
ktry w 2002 roku ukoczyo 1011 zawodnikw, a duymi biegami nazywalimy te, na ktrych starcie stawao
piciuset czy omiuset biegaczy. Obecnie biegi na kilka tysicy uczestnikw nie stanowi adnej sensacji, a biegw
kilkunastotysicznych jest kilkanacie.
Marzenie spenio si. Jednak jak to bywa, szybko okazao si, e nie jest tak wspaniale jak to sobie wyobraalimy. Zator do depozytu, kolejki do toi-toiw, cisk na starcie, walka na punktach odywczych o kubek wody,
tok na mecie I jak tu nie sucha ludowych mdroci? :-)
Kady z nas lubi by doceniony i wyrniony. Niestety na wielkich biegach nie ma na to ani czasu, ani miejsca tryby maszyny organizacyjnej musz krci si szybko, sprawnie, bezdusznie. Dlatego te pognieciony i zmielony tum biegaczy coraz czciej szuka ucieczki w mniejsze, regionalne imprezy. W biegi, ktre pod wzgldem
frekwencji przypominaj nam czasy sprzed lat. Coraz czciej w tych najwikszych biegach uczestniczymy
jednorazowo, by je skolekcjonowa, a na co dzie wybieramy blisze nam, kameralne zawody. Cho ten przymiotnik znaczy zupenie co innego ni kiedy - dzi bieg dla wspomnianych piciuset czy omiuset biegaczy
jest wanie kameralny.
Analiza wynikw badania przeprowadzonego na podstawie Narodowego Spisu Biegaczy pokazuje, e w pierwszym roku swojej biegowej przygody udzia w zawodach bierze co trzeci trenujcy. Odwagi nabieramy wraz
z czasem w drugim roku treningw startuje ju ponad poowa biegaczy, a w trzecim roku czterech na piciu
biegajcych. Mona zaryzykowa wic stwierdzenie, e tegoroczna liczba uczestnikw biegw wynika w duym
stopniu z liczby biegaczy amatorw sprzed trzech lat. Oznacza to jednak take, e ewentualn stagnacj
w dalszym przyrocie uczestnikw biegw zauwaymy nie wczeniej ni po trzech latach od momentu, gdy
nowi adepci biegania przestan zasila parkowe alejki i lene cieki...
Dzisiejsi przydomowi biegacze za trzy lata stanowi bd o liczbie uczestnikw biegw masowych. Pamitajmy wic o cigym zachcaniu kolejnych osb do biegania. Bo cho mio jest startowa w biegach kameralnych, to fajnie kilka razy w roku wystartowa take w takim tocznym molochu choby po to, by mie
satysfakcj, e na mecie zostawio si za plecami tysice pokonanych rywali :-)
Micha Walczewski
Waciciel portalu MaratonyPolskie.pl, 41-krotny maratoczyk,
ktremu zwykle si wystarcza do 38-kilometra i z tego powodu
Krlowa Brytyjska ma z nim na pieku.
www.maratonypolskie.pl
57
Marek Tronina
Najpopularniejszy dystans to 5-10 km, dalej pmaraton, maraton, ultra. Gdy spojrzymy na frekwencj zawodw biegowych (Maraton Warszawski 6700, a dwa tygodnie pniej Biegnij Warszawo 8700) to ta proporcja
rni si znacznie od wyniku badania. Jednak jeeli wemiemy pod uwag, e ankietowani mogli wybra kilka
odpowiedzi to naturalnym wydaje si, e im krtszy dystans tym czciej by wybierany (wyjtek to zawody
poniej 5km, ktre s bardzo rzadko organizowane). Jeeli Twoim docelowym dystansem jest maraton, to dua
szansa, e biegasz te na krtszych dystansach. Jeeli docelowy dystans to 10km w maratonie nie pobiegniesz.
Z badania wynika, e w zawodach bierze udzia proporcjonalnie wicej biegajcych mczyzn ni kobiet.
Pewnie z czasem to si zmieni, bo taki jest wiatowy trend. W pierwszym Maratonie Warszawskim, ktry
organizowaem (2002) kobiety stanowiy niespena 4% uczestnikw. W 2012 po raz pierwszy ich liczba przekroczya 10%, a w 2014 kobiety stanowiy ju 14% uczestnikw.
Korelacja midzy pci, a wybieranym dystansem potwierdza, to co zaobserwowalimy organizujc biegi.
W przypadku krtszych dystansw ta proporcja zmienia si na korzy pa. W organizowanym przy Maratonie Warszawskim Biegu na Pitk panie stanowi blisko 50% biegaczy. W Narodowym Spisie Biegaczy czciej
ni panowie wybieraj biegi na 5 km i mniej.
Marek Tronina
Dyrektor PZU Maratonu Warszawskiego.
Prezes Fundacji Maraton Warszawski
58
Sebastian Chmara
To, e rosnca popularno biegania jako dyscypliny sportowej w bezporedni sposb przekada si na zawody
sportowe nie jest dla nikogo niespodziank. To trend, ktry obserwujemy w Polsce od kilku lat. Zaskoczeniem,
jest natomiast skala. A 58 proc. biegaczy deklaruje udzia w zawodach. W rozbiciu na pe, wynik jest jeszcze
ciekawszy. 63 proc. mczyzn i 49 proc. kobiet jest na tak z zawodami. To ogromny kapita i jednoczenie jasny
sygna dla organizatorw biegacze chc bra udzia w zawodach. To czego oczekuj to rnorodno. Zwaszcza
pod ktem dystansw, bo rnica pomidzy porami roku jest znikoma. Badanie wskazuje tylko 10 proc. rnicy
pomidzy wiosn a zim. Co prawda, przedzia 5-10 km jest wci najpopularniejsz dugoci (79 proc. wskaza),
ale a 72 proc. badanych zadeklarowao udzia w biegach na dystansach pmaratonu i maratonu. Nas - jako
organizatorw ORLEN Warsaw Marathon - to szczeglnie cieszy, bo pokazuje, e trzy dystanse w ramach jednej
imprezy to waciwy ruch. Kady znajdzie co dla siebie. Sezon 2015 zapowiada si naprawd wyjtkowo pod
wzgldem frekwencji.
Sebastian Chmara
Dyrektor ds. komunikacji ORLEN Warsaw Marathon
Jakub Fedorowicz
Wyniki badania zdaj si potwierdza, e udzia w zorganizowanych imprezach biegowych jest nieodcznym
elementem uprawiania biegania. Kto zaczyna biega, ten w zdecydowanej wikszoci prdzej czy pniej stanie
na starcie.
DLACZEGO BIERZEMY UDZIA W ZORGANIZOWANYCH IMPREZACH?
Dla atmosfery. Wzi udzia w biegu, w ktrym obok nas staj tysice innych biegaczy jest przeyciem samym
w sobie, szczeglnie jeeli jest to renomowana i znana impreza.
Druga rzecz, to zamanifestowanie swojej przynalenoci do spoecznoci biegaczy. Gdzie, jak nie poprzez udzia
w zorganizowanych biegach najlepiej zadeklarowa swoj przynaleno do tego grona? Bycie czci spoecznoci i poczucie przynalenoci do grupy to potrzeby nie tylko charakterystyczne dla biegaczy, ale dla naszego
gatunku w ogle.
Dla wielu z nas udzia w biegach to oczywicie rwnie kolejny etap biegowego wtajemniczenia i potwierdzenie
naszych moliwoci. Wiele razy syszymy, e w bieganiu najwaniejsze jest wyznaczenie sobie celu. Moe nim
by start w biegu na dystansie 5 km, z czasem zapewne bdzie to 10 km, a nastpnie pmaraton i maraton.
Wielu z nas zaczynajc bieganie ma gdzie tam z tyu gowy ukoczenie maratonu jako zwieczenie biegowych
ambicji. Obserwuj to wsrd uczestnikw naszych 5-kilometrowych biegw parkrun. Oczywicie, apetyt ronie
w miar jedzenia i im duej biegamy, tym dusze dystanse wybieramy na zawodach. Jak przyznaj biegacze,
bieganie uzalenia i to zarwno jeeli chodzi o czstotliwo jego uprawiania, jak i startowania w kolejnych
imprezach biegowych.
Jakub Fedorowicz,
Koordynator oglnopolskiego cyklu biegw parkrun.
www.parkrun.pl
59
KOMENTARZE
Magda Ostrowska-Dogowska
Od lat przygldam si statystykom dotyczcym biegania kobiet. Od lat te szukam odpowiedzi na pytanie dlaczego pe pikna jest w bieganiu tak nieobecna. 39% to dla mnie liczba magiczna. Pord 60 641 Polakw
deklarujcych, e biega, a 39% to kobiety. Dlaczego wic 24 marca 2013 roku na mecie Pmaratonu Warszawskiego, najwikszej polskiej imprezy na tym dystnasie, wrd ok. 10 000 osb byo tylko 19% kobiet? Tylko?!
Ta liczba wywouje zdumienie w obu kierunkach. Za oceanem, w USA w 2012 roku kobiety stanowiy a 60%
uczestnikw pmaratonw! A z drugiej strony - do niedawna udzia pci piknej w polskich imprezach to bya
marna jedna dziesita uczestnikw.
Profil polskiego typowego biegacza si zmienia. Ostatnie dwa lata to biegowy "boom demograficzny". Rok czy
dwa lata - to najczstszy sta biegowy Polaka. I to zarwno jeli chodzi o biegi uliczne, jak i tak bliskie mi
ultramaratony, w ktre rwnie wpada porcja drody. Ronie nowe, "mode pokolenie", w ktrym wicej
miejsca zajmuj kobiety.
Nadal jednak na wielu wycigach jest nas garstka. Wstydzimy si? Nie lubimy rywalizacji? Syszaam rne
nieprawdopodobne wymwki. Od tej, e "dopiero odrs mi paznokie, a latem chc nosi sanday" poprzez
"nie mam czasu na gupoty, musz zaj si domem" do "nie lubi si ciga". Kobiety s mistrzyniami wymwek. Nie wstydz mi si mwi takich rzeczy, bo jestem jedn z nich. Przede wszystkim myl jednak, e s
ambitne i boj si poraki. Mczyni tego nie maj. S przekonani, e motyka wystarczy na zamach na soce.
I to mi si w nich podoba.
Po co parcie na starty? Bo ci, ktrzy staj na starcie swojego pierwszego biegu, rzadko decyduj, e nie chc tego
dowiadczenia powtarza. Zawody, nawet jeli wynik nas nie obchodzi, s ogromn satysfakcj. I mam nadziej, e wicej biegaczy, a w szczeglnoci kobiet, pozwoli sobie na poczucie tej przyjemnoci.
Magda Ostrowska-Dogowska
Ultramaratonka, organizatorka biegw, dziennikarka sportowa. Prowadzi portal
www.magazynbieganie.pl. Od lat obserwuje polsk scen biegw, kierunki jej rozwoju,
zmiany w spoeczestwie. Zajmuje si w szczeglnoci promowaniem imprez na
dystansach ultra, ale i zachcaniem kobiet do biegania. Sama z palcej papierosy
studentki przesza metamorfoz i znajduje przyjemno z bieganiu po grach,
w Polsce i za granic. Wraz z mem pisz aktualnie ksik o biegach ultra,
ktra ukae si w przyszym roku.
60
SPRZT BIEGOWY
Cho 71 proc. pytanych twierdzi, e do biegania nie potrzeba specjalistycznego sprztu, to tylko 5 proc. respondentw nie posiada butw przeznaczonych do biegania. Prawie poowa ma jedn par (47 proc.), 31 proc. dwie
pary, a 15 proc. posiada przynajmniej 3 pary butw do biegania. Gdy spojrze na dane przez pryzmat pci, okazuje si, e to panowie czciej ni panie posiadaj trzy, cztery lub wicej par butw do biegania. Panie czciej
ograniczaj si do jednej lub dwch par.
Biegacze kupuj obuwie najczciej raz do roku. Robi tak nieco ponad 1/3 z nich. Okazuje si, e to panowie
czciej ni panie wymieniaj buty przynajmniej raz do roku (robi to 37 proc. mczyzn, wobec 30 proc. kobiet).
Warto doda, e zakupy obuwia najczciej robi najstarsi biegacze, 42 proc. z nich twierdzi, e buty do biegania
kupuje raz na rok lub czciej, s to jednoczenie osoby deklarujce posiadanie wicej ni jednej pary butw.
LICZBA POSIADANYCH BUTW DO BIEGANIA
Q18. Ile par butw do biegania posiadasz?
61
6%
5%
9%
11%
4%
6%
32%
31
6%
6%
trudno powiedzie
27%
30%
22%
12%
15%
15%
12%
4%
4%
15%
3%
4%
9%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobieta N = 18755; mczyzna N = 27566
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
15-24
25-39
40 i wicej
62
12%
5%
4%
42%
raz na dwa lata
trudno powiedzie
24%
30%
30%
24%
16%
11%
15-24
25-39
40 i wicej
Liczba par butw posiadanych przez biegaczy ronie wraz ze wzrostem tygodniowego kilometrau. I tak wrd
osb, ktre przebiegaj 10 km tygodniowo, wicej ni jedn par butw posiada 29 proc. ankietowanych, a wrd
tych, ktrzy tygodniowo pokonuj ponad 40 km odsetek ten wynosi 75 proc. W tej grupie rwnie najwicej
osb kupuje buty do biegania raz na rok lub czciej. Jest to 69 proc. tej grupy.
Im czciej w tygodniu biegacze trenuj, tym wicej maj par butw i czciej je kupuj. Oczywicie raz do roku
lub czciej buty kupuj przede wszystkim biegacze, ktrzy w tygodniu biegaj cztery razy lub czciej. Co za tym
idzie, oni maj te najwicej par butw. A 30 proc. z nich ma trzy, cztery lub wicej par butw.
LICZBA POSIADANYCH PAR BUTW DO BIEGANIA A TYGODNIOWY KILOMETRA
Q18. Ile par butw do biegania posiadasz? Q8a. Ile rednio kilometrw przebiegasz w tygodniu?
60%
56%
70%
21%
13%
cz
lu tery
b
w pa
i ry
ce
j
pa
am
m
am
tr
zy
ie
dw
am
m
1%
2%
5%
4%
6%
ry
ry
pa
r
pa
dn
je
am
m
ni
e
bu ma
t m
w sp
do ec
bi jaln
eg y
an ch
ia
0%
5%
2%
1%
10%
11%
20%
20%
30%
23%
40%
24%
30%
41%
50%
do 10 km
10-20 km
20-40 km
>40 km
39%
34%
60%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - ile rednio kilometrw przebiega: do 10 km N = 8461, 10-20 km N = 10425, 20-40 km N = 9813, powyej 40 km N = 4034
63
69%
Q18. Ile par butw do biegania posiadasz? Q8a. Ile rednio kilometrw przebiegasz w tygodniu?
70%
do 10 km
10-20 km
20-40 km
>40 km
60%
22%
19%
13%
7%
ie
dz
ie
w
po
no
ud
do nie
te ku
jp p
do ory ow
a
bi bu e
eg t m
an w
ia
ad
na ziej
dw ni
a ra
la z
ta
rz
ra
na
ro
ra
lu
na
cz
dw
la
ci
ta
ej
0%
tr
5%
10%
11%
6%
3%
1%
11%
20%
22%
19%
30%
18%
18%
24%
40%
27%
32%
32%
41%
50%
60%
60%
40%
1%
1%
3%
pa
am
am
tr
zy
ie
dw
am
m
cz
lu tery
b
w pa
i ry
ce
j
ry
ry
pa
r
pa
dn
je
am
m
ni
bu ma
t m
w sp
do ec
bi jaln
eg y
an ch
ia
0%
10%
1%
1%
9%
5%
4%
20%
9%
15%
30%
17%
50%
21%
26%
33%
33%
51%
60%
12%
70%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - ile rednio kilometrw przebiega: do 10 km N = 8461, 10-20 km N = 10425, 20-40 km N = 9813, powyej 40 km N = 4034
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo biegania: przynajmniej raz/msc N= 2479, raz w tyg N= 3516, 2-3 razy w tyg N= 19769, 4 razy w tyg lub wicej N= 7574
64
54%
Q18. Ile par butw do biegania posiadasz? Q7. Jak czsto biegasz?
9%
5%
5%
15%
16%
7%
20%
30%
25%
20%
13%
16%
30%
24%
30%
40%
33%
32%
50%
10%
18%
17%
17%
14%
60%
ie
dz
ie
w
po
no
ud
tr
do nie
te ku
jp p
do ory ow
a
bi bu e
eg t m
an w
ia
ad
na ziej
dw ni
a ra
la z
ta
rz
ra
na
ro
ra
lu
na
cz
dw
la
ci
ta
ej
0%
Patrzc na konsumpcj butw pod ktem stau biegowego, wida, e dowiadczeni biegacze inwestuj w buty
duo chtniej ni nowicjusze. Co ciekawe, istnieje grupa osb (3 proc.), ktre mimo e biegaj 3 lata i duej,
wci nie posiadaj specjalistycznych butw do biegania.
Podobny odsetek - 3proc. - stanowi osoby, ktre startuj w zawodach biegowych i nie posiadaj pary specjalnych butw do biegania. 58 proc. osb startujcych w zawodach posiada jednak przynajmniej 2 pary lub wicej
butw przeznaczonych do biegania. Wrd osb niestartujcych z kolei 62 proc deklaruje, e posiada tylko jedn
par takich butw.
LICZBA POSIADANYCH PAR BUTW. PODZIA ZE WZGLDU NA STA BIEGANIA
Q18. Ile par butw do biegania posiadasz?
11%
9%
4%
3%
16%
0%
3%
34%
10%
34%
36%
do roku
1-2 lata
3 i wicej
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta biegania: do roku N= 9329, 1 -2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
65
12%
34%
38%
4%
3%
trudno powiedzie
19%
33%
33%
33%
14%
6%
od roku
1-2 lata
3 i wicej
3%
14%
9%
4%
8%
62%
1%
startuj
nie startuj
Spord osb, ktre czytaj pras biegow tylko 2 proc. nie posiada specjalnej pary butw. W tej grupie wikszo osb ma wicej ni jedn par butw 64 proc. Dla porwnania wrd osb, ktre prasy biegowej nie
czytaj odsetek ten wynosi 36 proc.
Osoby te czciej ni osoby, ktre nie sigaj po periodyki biegowe, kupuj buty. Poowa tej grupy kupuje buty
przynajmniej raz w roku lub czciej, a 1/3 nie rzadziej ni raz na dwa lata. Wrd ankietowanych jest te
procentowo niewielka grupa (2-3proc.), ktra czyta pras biegow, ale jeszcze nie kupia butw do biegania.
Cakiem podobnie sytuacja wyglda wrd osb, ktre wiedzy biegowej szukaj nie w prasie a w internecie
i zdobywaj j poprzez ogldanie filmikw i materiaw (warto zaznaczy, e jest to ulubione medium poszukiwania wiedzy biegowej wrd spisanych biegaczy, ponad poowa wykorzystuje w tym celu wanie internet).
W grupie biegaczy internatuw, ktrzy szukaj wiedzy biegowej w internecie, tylko 3proc. nie posiada specjalnej pary butw do biegania. Za to a 54 proc. ma nie mniej ni dwie pary butw do biegania 69 proc. osb, ktre
szukaj materiaw o bieganiu w internecie, kupuje buty nie rzadziej ni raz na dwa lata.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta biegania: do roku N= 9329, 1 -2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - udzia w zawodach: Startuje N=19181, Nie startuje N=14157
66
nie czytam
czytam
8%
56%
27%
2% 34%
37%
9%
27%
2%
25%
8%
trudno powiedzie
28%
29%
13%
19%
10%
19%
nie czytam
czytam
8%
54%
3% 42%
27%
34%
10
20%
mam dwie pary
mam trzy pary lub wicej
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam pras: tak N= 18942, nie N = 27379
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam lub ogldam filmiki o bieganiu w Internecie: tak N= 26097, nie N = 20224
67
4%
9%
41%
26%
raz na dwa lata
trudno powiedzie
28%
29%
16%
17%
12%
20%
Polscy biegacze lubi korzysta z aplikacji biegowych i biega z muzyk. W obu przypadkach a 70 proc. ankietowanych udzielio twierdzcej odpowiedzi. Z aplikacji czciej korzystaj panowie (72proc.) ni panie (68proc.).
Za to panie czciej biegaj z muzyk (78proc.) ni panowie (65proc.)
Najpopularniejszym akcesorium do biegania jest koszulka techniczna. Posiada j 71proc. ankietowanych.
Tylko 3proc. mniej ankietowanych posiada krtkie spodenki biegowe.
Okazuje si, e obie pcie wyposaone s w podstawowy sprzt biegowy mniej wicej na tym samym poziomie
(koszulka, legginsy lub krtkie spodenki), ale im bardziej sprzt jest zaawansowany, tym wikszy udzia
w grupie posiadajcej go maj mczyni. Wyjtkiem s suchawki. Pewnie wynika to w faktu, e kobiety
czciej ni mczyni biegaj z muzyk.
KORZYSTANIE Z APLIKACJI DO BIEGANIA
Q24. Czy korzystasz z aplikacji do biegania?
70%
30%
tak
nie
BIEGANIE Z MUZYK
Q25. Czy lubisz biega z muzyk?
70%
30%
tak
nie
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam lub ogldam filmiki o bieganiu w Internecie: tak N= 26097, nie N = 20224
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 46321
68
AKCESORIA DO BIEGANIA
Q26. Jakich akcesoriw do biegania uywasz
koszulka techniczna
71%
krtkie spodenki biegowe
68%
legginsy
54%
suchawki do biegania
50%
pulsometr
kurtka biegowa
29%
39%
czapka do biegania
23%
bidon
saszetka na rami
19%
33%
inne
dres
7%
31%
kobiety
mczyzna
kobiety
mczyzna
69
legginsy
73%
42%
koszulka techniczna
67%
74%
krtkie spodenki biegowe
56%
76%
suchawki do biegania
53%
47%
kurtka biegowa
38%
39%
saszetka na rami
36%
31%
dres
32%
31%
czapka do biegania
29%
39%
pulsometr
20%
36%
skarpety lub opaski kompresyjne
20%
26%
bidon
15%
21%
inne
7%
7%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobieta N = 18755; mczyzna N = 27566
kobiety
mczyni
70
Polscy biegacze lubi korzysta z aplikacji biegowych i biega z muzyk. W obu przypadkach a 70 proc. ankietowanych udzielio twierdzcej odpowiedzi. Z aplikacji czciej korzystaj panowie (72 proc.) ni panie (68 proc.).
Za to panie czciej biegaj z muzyk (78 proc.) ni panowie (65 proc.)
Najpopularniejszym akcesorium do biegania jest koszulka techniczna. Posiada j 71 proc. ankietowanych.
Tylko 3 proc. mniej ankietowanych posiada krtkie spodenki biegowe.
Okazuje si, e obie pcie wyposaone s w podstawowy sprzt biegowy mniej wicej na tym samym poziomie
(koszulka, legginsy lub krtkie spodenki), ale im bardziej sprzt jest zaawansowany, tym wikszy udzia
w grupie posiadajcej go maj mczyni. Wyjtkiem s suchawki. Pewnie wynika to w faktu, e kobiety
czciej ni mczyni biegaj z muzyk.
APLIKACJE DO BIEGANIA. PODZIA ZE WZGLDU NA WIEK
Q24. Czy korzystasz z aplikacji do biegania?
15-24
25-39
40 i wicej
75%
63%
BIEGANIE Z MUZYK. PODZIA ZE WZGLDU NA WIEK
Q24. Czy korzystasz z aplikacji do biegania?
15-24
25-39
40 i wicej
71%
50%
AKCESORIA DO BIEGANIA. PODZIA ZE WZGLDU NA WIEK
10%
5%
7%
8%
12%
18%
24%
30%
14%
23%
30%
14%
35%
17%
20%
38%
49%
53%
38%
23%
28%
25%
30%
37%
46%
50%
50%
53%
55%
76%
28%
30%
40%
15-24
25-39
40 i wicej
40%
50%
57%
60%
49%
70%
61%
67%
80%
75%
79%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
ne
in
n
do
bi
bi cza
eg p
a n ka
pe
ia
ty
ko l u
m b
p r op
e s as
y j ki
ne
pu
ls
om
et
r
sk
ar
do
es
dr
sy
in
gg
le
t e ko
ch sz
ni ul
c z ka
na
s
na asz
ra etk
m a
ku
i
rt
ka
bi
eg
ow
a
kr
ki
e
sp
bi od
eg en
ow ki
e
do su
bi cha
eg w
an ki
ia
0%
71
51%
10%
6%
6%
8%
12%
18%
22%
15%
16%
24%
28%
37%
29%
34%
39%
44%
20%
20%
30%
21%
40%
33%
30%
33%
34%
37%
27%
46%
50%
54%
56%
do roku
1-2 lata
3 i wicej
46%
52%
46%
54%
60%
59%
70%
69%
76%
80%
73%
76%
in
ne
n
do
bi
ko
sk
ar
pe
ty
lu
m b
p r op
e s as
y j ki
ne
r
et
om
ls
pu
bi cza
eg p
a n ka
ku
ia
rt
ka
bi
eg
ow
a
do
sa
dr
es
na sz
ra etk
m a
i
sy
in
gg
le
t e ko
ch sz
ni ul
kr
c z ka
t
na
ki
e
sp
bi od
eg en
ow ki
e
do su
bi cha
eg w
an ki
ia
0%
76%
startuj
nie startuj
10%
7%
6%
23%
28%
29%
36%
15%
20%
17%
30%
22%
26%
40%
33%
32%
36%
43%
47%
45%
50%
49%
49%
58%
55%
60%
57%
70%
10%
80%
79%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta biegania: do roku N= 9329, 1 -2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - udzia w zawodach: Startuje N=19181, Nie startuje N=14157;
ne
in
n
do
bi
ko
sk
ar
pe
ty
lu
m b
p r op
e s as
y j ki
ne
es
dr
na sz
ra etk
m a
i
sa
bi cza
eg p
a n ka
ia
pu
ls
om
et
r
do
do su
bi cha
eg w
an ki
ku
ia
rt
ka
bi
eg
ow
a
sy
in
gg
le
t e ko
ch sz
ni ul
kr
c z ka
t
na
ki
e
sp
bi od
eg en
ow ki
e
0%
72
KOMENTARZE
Jan Kaseja
Intymne bieganie
Narodowy Spis Biegaczy pokaza, e z naszymi biegaczami-amatorami jest wszystko w porzdku. Ci ktrzy duo
biegaj, maj duo sprztu i czciej go kupuj, co brzmi naturalnie. Skoro angauj swj czas w hobby, yj bieganiem czytaj, ogldaj TV i Internet w poszukiwaniu biegowych informacji, to rwnie angauj si finansowo.
Badanie pokazao, e w grupie osb posiadajcych 3 pary butw treningowych ok. 70 proc. osb biega co najmniej
1000 km rocznie (deklaruje: 20 km/tydz.). W grupie posiadaczy dwch par jest to 50 proc., a w grupie posiadaczy
jednej pary zalewie 31 proc. Zdaje si wic, e ci ktrzy maj duo sprztu, regularnie go uywaj. Podobnie jest
z czstotliwoci kupowania butw pord osb kupujcych buty przynajmniej raz na rok, prawie 2/3 osb
deklaruje, e biega co najmniej 1000 km rocznie.
To wiemy o tzw. zdeklarowanych i zaangaowanych biegaczach - jednak takie osoby s w mniejszoci. Prawie
poowa biegaczy (47 proc.) ma pki co jedn par butw biegowych i 50 proc. deklaruje, e kupuje buty biegowe raz
na dwa lata lub rzadziej.
Brzmi to jak zapowied rychego rozwoju rynku? Pocztkujcy biegacze bd si rozwija, dokupi sprzt, zaczn
czciej startowa w zawodach? Pki co musz ostudzi te zapdy. Ostatnio nasz biegowy rynek dosta powanej
zadyszki. W 2014 roku obserwujemy przerost poday nad popytem - konkurencja jest za dua. Z problemem
borykaj si m.in. organizatorzy biegw. Synne Biegnij Warszawo? W tym roku frekwencja mniejsza o 3000 osb.
Organizator by przygotowany na 15 tys. uczestnikw, a bieg ukoczyo 8 tys. osb. Maraton Warszawski w tym
roku pozyska potnego sponsora, firm PZU jednak na mecie frekwencja bya o 22 proc. mniejsza ni rok temu.
Policzyem te liczb maratoczykw w Warszawie (sumujc Orlen Warsaw Marathon i PZU Maraton Warszawski) - tu mamy wzrost, dokadnie o 30 osb (+0,2 proc.).
W wynikach NSB warto jeszcze zwrci uwag, e 84 proc. osb twierdzi, e warto zapaci wicej za produkty
dobrej jakoci. Zastanawiajce w tym kontekcie s dane, e tylko 71 proc. osb ma koszulk techniczn! Co ciekawe
odsetek osb posiadajcych koszulk techniczn zmienia si znaczco wraz ze wzrostem biegowego dowiadczenia.
Biegacze w ogle, wraz ze wzrostem stau, obrastaj w sprzt. Ten trend nie dotyczy tylko dresw i saszetek na
rami (na telefon). Spis pokaza te, e 60 proc. biegaczy w wieku 40+ ma 3 i wicej par butw biegowych, w grupie
25-39 lat jest to 44 proc., a w najmodszej (15-24 lata) 36 proc. Oczywicie w najstarszej grupie wiekowej jest wicej
osb z dugim staem biegowym mieli wicej czasu, by zgromadzi wicej sprztu.
Kobiety zaczy masowo biega dopiero niedawno - tylko 44 proc. kobiet biega 2 lata i duej, gdy wrd mczyzn
62 proc. ma taki sta. Obserwujemy to take w ERGO. W zeszym roku wiele pa przeszo w ERGO-lab procedur
doboru butw, co potwierdza, e zaczy biega na powanie. Teraz czekamy a panie zaczn liczniej biega zim
(obecnie 43 proc. w stosunku do 59 proc. u panw), kupowa pulsometry (20 proc. do 36 proc.) czy biega >40
km/tydz. (7 proc. do 17 proc.). Ale o to moemy by spokojni, bo przecie apetyt ronie w miar jedzenia.
Jakub Abramczuk
Na szczegln uwag zasuguje cz raportu powicona ekwipunkowi uywanemu przez biegaczy. Sekcja
idealnie wpisuje si w przetaczajc si przez branowe media dyskusj o tym, czy masowe bieganie to jeszcze
sport dla kadego, czy te wprost przeciwnie - dla modych, dobrze uposaonych, z duych miast. Tych, ktrych
sta na wydatki liczone w setkach zotych, dokonywane pod presj generowanego marketingiem popytu na
coraz to nowsze i przewanie drosze gadety. Zauwamy, e 84% biegaczy chce zapaci za produkty dobrej
jakoci, za produkt taki - spjrzmy na buty - to wydatek rzdu 400 - 600 z. Ta statystyka stoi w zauwaalnej
sprzecznoci ze stwierdzeniem, e do biegania nie potrzeba profesjonalnego sprztu (71% respondentw).
Dlatego auj, e autorzy badania nie pokusili si o zawenie definicji sowa profesjonalny, tak bymy lepiej
zrozumieli, co ankietowani mieli na myli.
Wikszo szczegowych danych dotyczy biegaczy-amatorw (tak klasyfikuj osoby, ktre biegaj poniej 50 km
tygodniowo). W tym kontekcie nie zaskakuje informacja, e niemale poowa z nich ma tylko jedn par butw
do biegania. Jeeli spojrzymy na trwao markowego obuwia (zalecana wymiana po przebiegu 600 - 800 km)
wskanik pokazuje na potny potencja drzemicy w rynku, o ile pocztkujcych biegaczy uda si nakoni do
startu w bardziej wymagajcych zawodach (cykl przygotowawczy do maratonu moe mie objto nawet 1000
km, a zrealizowany start na takim dystansie zadeklarowao zaledwie 26% badanych).
Chocia buty to umowna podstawa biegania, to w sumie wydatkw nie stanowi dominujcej pozycji. Liczba
analizowanych gadetw (w badaniu uwzgldniono 11) pozwala na dostrzeenie ciekawej zalenoci pomidzy
sportowym poziomem ankietowanego, a jego preferencjami dotyczcymi sprztu. U osb biegajcych duej
i czciej (wicej ni 4 treningi w tygodniu, ponad 40 km tygodniowo) wyksztaca si kompetencja sprztowa.
Dresy oddaj pola przeciwdeszczowym kurtkom, smartfony komputerom biegowym, a zamiast biegu
w suchawkach mamy cisz i analiz rytmu wasnego ciaa. Ta biegowa stratyfikacja pozwala stworzy obraz
joggera: dres, smartfon w specjalnej saszecce, aplikacja biegowa w kontrze do zaawansowanego amatora:
dedykowane spodenki, opaski uciskowe, pulsometr, wasny plan treningowy.
Czy zawodowiec, czy jogger - jeden i drugi musi skd czerpa wiedz na temat tego, co warto kupi. Ku mojemu
zaskoczeniu zaledwie 56% respondentw stwierdzio, e informacji poszukuje w internecie (a badanie byo
budowane na prbie internautw!), a 40%, e czyta pras biegow. Tak niskie wskaniki wskazuj na decydujc
rol sprzedawcw w sklepach, jako podstawowego organu doradczego. Co oczywicie prowokuje do postawienia
sobie pytania: czy w interesie pracownikw sklepu biegowego jest optymalizacja wydatkw klienta, czy maksymalizacja przychodw sklepu.
Niemniej pamitajmy, e bieganie to nie tylko czysty sport. 98% respondentw zgodzio si ze stwierdzeniem, e
bieganie poprawia ich samopoczucie. W tym kontekcie inwestycje w sprzt biegowy, moemy traktowa jako
opat za swoist terapi ruchem. A tak trudno obiektywnie wyceni.
Jakub Abramczuk
Najszybszy publicysta wrd biegaczy.
Bloger na www.100hrmax.pl
74
Piotr Korpak
Technologia i gadety pomagaj nam w treningu, ale nie dajmy si zwariowa. Raz na jaki czas warto wyj
pobiega bez suchawek na uszach, telefonu w kieszeni czy zegarka na rku - zwaszcza kiedy czujemy si
psychicznie zmczeni. W Motivato regularnie rozpisujemy treningi tego typu i z relacji trenujcych wynika,
e pomaga im to oczyci gow i utrzymywa rado z biegania bez przerw w treningach.
Bieganie nie musi by kontuzjogenne
Respondenci w Narodowym Spisie Biegaczy w ponad 2/3 zgadzaj si ze stwierdzeniem, e bieganie moe by
kontuzjogenne. Trudno si dziwi. Nawet 20 proc. biegaczy dowiadcza w cigu roku przetrenowania, a okoo
47 proc. doznaje kontuzji. Pilnujmy nie tylko diety, ale te biegajmy z gow czasem warto odpuci i da
organizmowi odpocz. Z dowiadczenia Motivato widzimy, e osoby trenujce zgodnie z planem i monitorujce poziom regeneracji swojego organizmu ciesz si stabilniejsz form, a statystyki przetrenowania i doznanych
kontuzji spadaj o 30-50 proc.
Piotr Korpak
Wsptwrca aplikacji treningowej Motivato.
Biegacz, triathlonista, Ironman
Artur Chya
Liczba butw w szafie biegacza jest spraw drugorzdn. Wane, aby biega w odpowiednich dla siebie butach
Czyli adekwatnych do iloci czasu powicanego na trening, swojej wagi czy nawierzchni. Im mocniej buta
dowiadczamy czy to przez nasz wag czy pokonywany dystans - tym szybciej buty trac swoje waciwoci.
W zakadanym przez producentw , dopuszczalnym kilometrau wiele osb upatruje chwytu marketingowego.
Zachcam do odwiedzin dobrego sklepu biegowego i porwnanie starego buta z jego now wersj. Wynik takiej
konfrontacji moe by dla wielu ciekaw lekcj amortyzacja, starcie podeszwy czy trzymanie pity to takie
najbardziej odczuwalne i widoczne obszary rnic, ktre mog wpywa na Wasz komfort i zdrowie.
Artur Chya
wsptwrca i wspwaciciel sklepu
biegowo-triathlonowego Sport GURU
75
DIETA I ZDROWIE
A 69 proc. badanych biegaczy stwierdzio, e dba o to, co je i jak je. Czciej takiej odpowiedzi udzielay kobiety
-78 proc. badanych (mczyni - 63 proc.). 2/3 badanych stwierdzio, e bieganie wpyno na ich nawyki ywieniowe. wiadoma dieta wpywa te na podejmowanie wiadomych wyborw ywieniowych - 48 proc. badanych zawsze czyta etykiety produktw, ktre kupuje w celu sprawdzenia skadu i wartoci odywczych.
W obu grupach prym wiod panie. Szczeglnie widoczne jest to przy pytaniu o czytanie etykiet. Robi tak 59 proc.
ankietowanych pa i tylko 41 proc. mczyzn.
Obie pcie za to s zgodne, jeli chodzi o kontuzjogenno biegania. Prawie 2/3 kobiet i 2/3 mczyzn twierdzi,
e bieganie moe by kontuzjogenne.
8 proc. ankietowanych biegaczy to wegetarianie. Tutaj uwidacznia si jednak due zrnicowanie wzgldem pci.
Do wegetarianizmu przyznaje si 12 proc. ankietowanych kobiet, a tylko 5 proc. mczyzn.
JAK BIEGANIE JEST ZWIZANE ZE ZDROWIEM I NAWYKAMI YWIENIOWYMI?
Q28. Zaznacz w jakim stopniu zgadzasz si z nastpujcymi stwierdzeniami:
77
kobiety
mczyni
5%
Jeli przeanalizowa uzyskane odpowiedzi pod ktem zaawansowania biegaczy mierzonego czstotliwoci
biegania, to bez niespodzianki okae si, e najbardziej wiadom pod wzgldem ywienia grup s biegacze,
ktrzy trenuj 4 razy lub wicej w tygodniu. wiadomo ta ronie wprost proporcjonalnie do czstotliwoci
biegania. 3/4 grupy, ktra biega przynajmniej 4 razy w tygodniu dba o to, co i jak je, a take uwaa, e bieganie
wpyno na ich nawyki ywieniowe. Ponad poowa tej grupy czyta etykiety produktw ywnociowych.
Za to odsetek osb we wszystkich grupach zaawansowania biegowego, ktre zgadzaj si ze stwierdzeniem,
e bieganie jest kontuzjogenne, jest mniej wicej taki sam i wynosi od 62 proc. wrd osb, ktre biegaj przynajmniej raz w tygodniu do 65 proc. wrd osb, ktre biegaj 2-3 razy w tygodniu.
DIETA I ZDROWIE. PODZIA ZE WZGLDU NA CZSTOTLIWO BIEGANIA
Q28. Zaznacz w jakim stopniu zgadzasz si z nastpujcymi stwierdzeniami:
64%
70%
75%
53%
67%
76%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie N= 46321, pe: kobieta N = 18755; mczyzna N = 27566
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo biegania: przynajmniej raz/msc N= 2479, raz w tyg N= 3516, 2-3 razy w tyg N= 19769, 4 razy w tyg lub wicej N= 7574
78
ogldam/czytam
nie ogldam/nie czytam
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam lub ogldam filmiki o bieganiu w Internecie: tak N= 26097, nie N = 20224
79
KOMENTARZE
Dr Jakub Czaja
Narodowy Spis Biegaczy potwierdza wspczesne trendy z zakresu tematyki dotyczcej Diety i Zdrowia.
Zdecydowana wikszo respondentw wskazujc na swoj motywacj, zaznaczya, e biega w celach zdrowotnych oraz dla utrzymania kondycji. To pokazuje, e bieganie, jedna z najprostszych form ruchu, w ostatnich
latach stao si aktywnoci, jak wprowadzamy, chcc osign optymalny stan zdrowia.
Budujce jest rwnie to, e wikszo respondentw biega, dlatego e lubi biega. Do niedawna bowiem wielu
Polakw unikao biegania jak ognia. Czsto awersja do biegania braa si jeszcze z lat modzieczych i negatywnych wspomnie zwizanych z nielubianymi lekcjami WF-u.
NSB potwierdzi rwnie to, e wielu z nas zaczyna biega, aby uzyska waciw wag. Bieganie jest bowiem
form ruchu, ktra charakteryzuje si jednym z najwyszych wydatkw energetycznych. Wyranie wida,
e najwyszy odsetek osb chccych zgubi zbdne kilogramy jest wrd respondentw biegajcych do 1 roku.
Jednak im jestemy starsi, tym mniejsze znaczenie ma sam spadek wagi, a przybiera na znaczeniu prozdrowotny efekt biegania np. odstresowanie organizmu.
Badania epidemiologiczne Lee i wsp. (1999) wyranie pokazuj, e ryzyko zachorowania m.in. na choroby
sercowo-naczyniowe czy zaway serca zmniejsza si wraz ze wzrostem wydolnoci. Co ciekawe, nisze ryzyko
zgonu maj osoby z lekk nadwag ale dobr wydolnoci, ni osoby szczupe ale charakteryzujce si sab
wydolnoci. Nie zawsze bowiem bieganie prowadzi do znacznych spadkw na wadze. Niemniej jednak regularne bieganie zawsze poprawia nasz wydolno, a tym samym zmniejsza ryzyko rozwoju wielu chorb.
Std te, im mamy wikszy sta biegowy, tym bardziej zwracamy uwag na prozdrowotny efekt biegania.
NSB rwnie w kwestii samego podejcia do diety potwierdza prozdrowotny trend, jaki obserwujemy w ostatnich latach w naszym spoeczestwie. Coraz wiksza liczba osb nie tylko uprawia sport, ale rwnie zmienia
swoje nawyki ywieniowe, chcc osign optymalny stan zdrowia. Ukadanka pt. Optymalne Zdrowie ma
bowiem kilka elementw, z ktrych najwaniejszymi s ruch, zdrowa dieta oraz odpowiednia regeneracja.
Wprowadzajc aktywno fizyczn do naszej codziennej rutyny, czujemy si lepiej, ale do peni szczcia
potrzebujemy czego wicej. Tym czym jest zdrowe odywianie. Nawet najbardziej odporni na zmiany
w diecie z czasem dochodz do wniosku, e chcc si poprawia, nie wystarczy tylko biega. Wane staje si
rwnie dostarczenie odpowiedniej iloci paliwa czy te odpowiedniej iloci biaka, witamin czy mineraw
zapewniajcy waciw regeneracj.
Dr Jakub Czaja
Ekspert ALE w dziedzinie jakoci ywienia,
specjalizujcy si w ywieniu sportowcw
www.alenergy.eu/ambasadorzy
80
Justyna Mizera
By biega, trzeba je, by dobrze zje, trzeba biega
Odpowiednie ywienie to jeszcze temat umiejscowiony na niskich szczeblach hierarchii jeli chodzi o bieganie,
cho jak pokazuje Narodowy Spis Biegaczy pnie si po nich ku grze. Wci jednak gruj nad nim odpowiednie
buty, sprzt, gadety czy aplikacje.
Poywienie to paliwo dla pracujcych mini, to odnowa glikogenu i eliminacja oraz profilaktyka uszkodze
wizade i cigien - czyli kontuzji, ktre czsto dyskwalifikuj z biegania. Na szczcie jest coraz wiksza wiadomo, przejawiajca si czytaniem etykiet czy rnicowaniem ywieniowo i energetycznie dnia treningowego i nietreningowego, co potwierdza powysze badanie.
Najczstsze pytanie, jakie sysz od biegaczy dotyczy porannego biegania na czczo albo treningu wieczornego,
gdy ostatni posiek by pi godzin wczeniej. Sysz: przecie mam duo tuszczu, organizm moe go zuy jako
rdo energii. Nie jest to takie proste, bo do czerpania energii z rezerw tuszczowych potrzebne s odpowiednie
warunki, w tym odpowiednia poda wglowodanw, zwaszcza przed rozpoczciem aktywnoci fizycznej. Stan
godzenia, a takowy wystpuje rano po przebudzeniu, czy te po 5 godzinach niejedzenia, nie sprzyja ani efektywnemu treningowi, ani redukcji tkanki tuszczowej, ani zdrowiu.
Justyna Mizera
Dietetyk sportowy, ekspert PolskaBiega.pl. Specjalizuje si w ywieniu i suplementacji
sportowcw. Posiada wyksztacenie dietetyczne oraz kilkuletnie dowiadczenie
w ukadaniu skutecznych diet m.in. mistrzom wiata i olimpijczykom, ale te osobom
otyym oraz dzieciom
www.sportowydietetyk.com.pl
Urszula Mijakoska
Analiza danych dowodzi, e u biegaczy wiedza dotyczca zdrowego stylu ycia przekada si na wdraanie jej
w ycie. 69proc. biegaczy uwaa na to co i jak je. Natomiast 66 proc. badanych jest przewiadczona, e obecne
nawyki ywieniowe wyksztacio ze wzgldu na podjcie aktywnoci fizycznej jak jest bieganie.
Ciekawy jest rwnie wynik zwizany z wegetarianizmem. Do niejedzenia misa przyznao si w badaniu
12 proc. kobiet i 5 proc. mczyzn. Ten sposb odywiania jest zwizany z nowoczesnymi zasadami odywiania
czyli ze spoywaniem wikszej iloci warzyw, ziaren, rolin strczkowych i owocw a mniejszym spoyciem
biaka zwierzcego. Biegacze to wyjtkowa wiadoma ywieniowo grupa spoeczna.
Jednym z celw odywiania dla zdrowia jest lepsze samopoczucie, zadowolenie z siebie i wiksza ilo energii
potrzebnej do codziennego dziaania. W tym take naley szuka podstaw deklaracji 79 proc. przebadanych
biegaczy, e s zadowoleni ze swojego ycia.
Urszula Mijakoska
Pierwszy Diet Coach w Polsce, autorka akredytowanego przez Izb Coachingu programu Diet Coaching. Zaoycielka Instytutu wiadomego Rozwoju. Wykada na SWPS,
wsppracuje z Uniwersytetem dzkim i z Instytutem Psychoimmunologii. Jest autork
ksiki: Diet coaching. Poradnik dla wiecznie odchudzajcych si.
www.swiadomyrozwoj.pl
81
60%
40%
tak
nie
44%
56%
tak
nie
72%
28%
tak
nie
82
kobiety
mczyni
15-24
25-39
40 i wicej
Zainteresowanie mediami biegowymi ronie wraz ze wzrostem stau biegowego, czstotliwoci biegania
w tygodniu i tygodniowego kilometrau. Najchtniej czytaj pras biegow i ogldaj programy biegowe
w telewizji ci biegacze, ktrzy biegaj 3 lata lub duej i robi to przynajmniej 4 razy w tygodniu. Z porednictwa nowych mediw - internetu wszystkie grupy wiekowe, niezalenie od stau biegowego korzystaj
w podobnym odsetku. Rnica przy tym kryterium pozyskiwania wiedzy biegowej rysuje si dopiero, kiedy
spojrzymy na nie pod ktem czstotliwoci biegania w tygodniu i tygodniowego kilometrau. Okazuje si, e
a 64 proc. osb, ktre biegaj przynajmniej 4 razy w tygodniu i 72 proc. osb, ktre przebiegaj tygodniowo
powyej 40 kilometrw, czyta i oglda filmy o bieganiu w internecie.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - pe: kobieta N = 18755; mczyzna N = 27566
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - wiek: 15-24 N= 7180, 25-39 N= 19136, 40 i wicej N= 7022
83
52%
56%
53%
40%
45%
Ogldam programy biegowe w TV
19%
26%
33%
do roku
1-2 lata
3 i wicej
36%
41%
38%
54%
51%
64%
38%
43%
33%
51%
46%
60%
64%
71%
do 10 km
10-20 km
20-40 km
>40 km
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - sta biegania: do roku N= 9329, 1 -2 lata N= 12147, 3 lata i wicej N= 11862
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo biegania: przynajmniej raz/msc N= 2479, raz w tyg N= 3516, 2-3 razy w tyg N= 19769, 4 razy w tyg lub wicej N= 7574
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - ile rednio kilometrw przebiega: do 10 km N = 8461, 10-20 km N = 10425, 20-40 km N = 9813, powyej 40 km N = 4034
84
Respondenci zmierzyli si z 16 opiniami na temat biegania, diety, sprztu, treningu. Jeli przyjrze si, jak
procentowo rozkadaj si odpowiedzi w dwch grupach - tej, ktra czyta i oglda filmiki o bieganiu w internecie i tej, ktra tego nie robi - okazuje si, e ta pierwsza grupa jest bardziej skonna zapaci wicej za sprzt do
biegania. W tej grupie te wikszy jest odsetek osb, ktre uwaaj, e do biegania potrzeba profesjonalnego
sprztu. Przedstawiciele tej grupy czciej skonni s do prbowania nowych rzeczy.Obie grupy s za to niemal
zgodne i w ponad 96 proc. zgadzaj si ze stwierdzeniem, e bieganie poprawia im samopoczucie.
Grupa czytajcych czy ogldajcych materiay w internecie jest te bardziej wiadoma w kwestii zdrowia i diety.
Osoby te czciej sprawdzaj skad produktw ywnociowych, dbaj o to co i jak jedz. Ponad 2/3 z nich uwaa,
e bieganie moe by kontuzjogenne (68 proc.).Uderzajco podobny rozkad odpowiedzi jest w przypadku osb
czytajcych pras biegow.
CZYTANIE I OGLDANIE MATERIAW O BIEGANIU W INTERNECIE A POSTAWY BIEGACZY
Q28 T2B. Zaznacz w jakim stopniu zgadzasz si nastpujcymi stwierdzeniami - Top 2 Boxes
53%
62%
61%
68%
Bieganie moe
by kontuzjogenne
78%
80%
Jestem zadowolona/y
ze swojego ycia
Jestem wegetariank/
wegetarianinem
7%
8%
71%
Bieganie uzalenia
65%
60%
66%
Przywizuj du wag
do tego w co si ubieram
73%
50%
50%
87%
25%
33%
29%
43%
81%
86%
88%
94%
43%
52%
74%
68%
97%
99%
Bieganie poprawia
moje samopoczucie
Bieganie wpyno na
moje nawyki ywieniowe
58%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam lub ogldam filmiki o bieganiu w Internecie: tak N= 26097, nie N = 20224
73%
85
54%
64%
63%
67%
Bieganie moe
by kontuzjogenne
77%
82%
Jestem zadowolona/y
ze swojego ycia
Jestem wegetariank/
wegetarianinem
7%
9%
74%
Bieganie uzalenia
65%
60%
Przywizuj du wag
do tego w co si ubieram
76%
48%
53%
89%
25%
nie czytam
czytam
68%
36%
32%
45%
81%
88%
89%
95%
43%
55%
66%
74%
97%
99%
Bieganie poprawia
moje samopoczucie
Bieganie wpyno na
moje nawyki ywieniowe
59%
77%
Spisani biegacze w internecie najczciej szukaj informacji o treningu (71 proc.). Robi tak 73 proc. mczyzn
i 68 proc. kobiet. Duym zainteresowaniem ciesz si rwnie plany treningowe - szuka ich 69 proc. kobiet
i 68 proc. mczyzn. Panowie czciej ni panie szukaj biegw, w ktrych mog wzi udzia (66 proc. do 53
proc.) i informacji o sprzcie biegowym (57 proc. do 39 proc.). Panie za interesuje bardziej dieta i teksty motywacyjne. Og respondentw najmniej interesuj informacje dotyczce lekkiej atletyki i profesjonalnych
zawodw, a take informacje o zawodnikach.
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czytam pras biegow: tak N= 13045, nie N = 33276
86
Ankietowani w wieku od 25-39 lat, podobnie jak przedstawiciele modszej grupy, najczciej szukaj w internecie porad treningowych, gotowych planw treningowych, informacji o biegach. Natomiast czciej ni modsi
respondenci wyszukuj informacji o kontuzjach. Robi tak 60 proc. ankietowanych w tym wieku. Najczciej
jednak informacji o kontuzjach wyszukuje grupa 40+. Oni te najbardziej ze wszystkich grup wiekowych
zainteresowani s sprztem (54 proc.).
Jeli spojrze na dane dotyczce wyszukiwanych w internecie informacji o bieganiu przez pryzmat stau
biegowego, okae si, e ci, ktrzy biegaj duej ni 3 lata, czciej ni pozostali wyszukuj informacji o biegach,
jak i wiadomoci o zawodnikach i profesjonalnych zawodach lekkoatletycznych. Interesuje ich te bardziej ni
pozostaych sprzt. Co ciekawe, wraz ze wzrostem stau biegowego, zainteresowanie treciami treningowymi
wcale nie spada i u osb, ktre biegaj mniej ni rok, do dwch lat i powyej trzech lat utrzymuje si na podobnym poziomie.
Najaktywniejsz grup w internecie, ktr interesuje najwikszy wachlarz informacji o bieganiu jest grupa
osb, ktre biegaj przynajmniej 4 razy w tygodniu.
Porwnujc osoby, ktre startuj i nie startuj w zawodach widzimy, e obie grupy tak samo czsto szukaj
w internecie informacji o treningu. W obu grupach robi to 71 proc. Podobny odsetek biegaczy szuka te
planw treningowych (odpowiednio 69 i 68 proc.). Co ciekawe startujcy rzadziej ni nie startujcy pozyskuj
z internetu informacje na temat diety. Grupa ta za to czciej szuka informacji o sprzcie (52 proc. vs. 42 proc.),
o zawodnikach (25 proc. vs. 8 proc.) i o lekkiej atletyce (18 proc. vs. 5 proc.).
50%
45%
49%
54%
60%
60%
60%
70%
69%
71%
80%
20%
30%
20%
3%
10%
14%
40%
za
od
ac
od
o
za
m
o
ch
o
pr lek
of k
co
es oa
ak
jo tle
na ty
ur ni
at e s
ln ce
yc ,
pr zu
h
z y ka
ku m
je m czy
oj ta
uw m
ag to,
ni
yw
ot
rz
sp
o
ka
ac
ji
ie
c
ie
ec
di
o
en o
in pla
go n
o
w ac
yc h
b
m ie
h
o ga
es ch
z
w ,w
zi k
t
ud ryc
zi h
a
o
ko
nt
uz
ja
ch
tr
tr
en
in
gu
0%
87
kobiety
mczyni
20%
10%
4%
3%
17%
23%
30%
10%
17%
40%
38%
39%
50%
54%
50%
57%
59%
61%
60%
53%
60%
66%
70%
69%
68%
68%
73%
80%
sz
u
c o ka m
ak ur cz
m at p yta
oj r m
zy t
uw ku o,
ag je
le
kk
o
za atle
w ty
od c
ac e,
h
ch
w
za
ni
od
ot
ni
yw
rz
sp
ka
ac
ji
ie
c
ie
ec
di
o
tr
tr
en
in
gu
en o
in pla
go n
o
w ac
yc h
b
m ie
h
o ga
es ch
z
w ,w
zi k
t
ud ryc
zi h
a
o
ko
nt
uz
ja
ch
0%
15-24
25-39
40 i wicej
61%
30%
20%
10%
13%
24%
17%
21%
40%
23%
41%
34%
44%
48%
54%
50%
57%
54%
53%
49%
60%
56%
60%
61%
70%
67%
70%
65%
73%
71%
68%
80%
60%
60%
3%
4%
4%
10%
sz
u
c o ka m
ak ur cz
m at p yta
oj r m
zy t
uw ku o,
ag je
ni
kk
o
za atle
w ty
od c
ac e,
h
le
od
w
za
ch
ni
yw
ot
rz
sp
o
ka
ac
ji
ie
c
ie
ec
di
o
en o
in pla
go n
o
w ac
yc h
b
m ie
h
o ga
es ch
z
w ,w
zi k
t
ud ryc
zi h
a
o
ko
nt
uz
ja
ch
tr
tr
en
in
gu
0%
Baza: Osoby, ktre szukaj informacji o bieganiu w Internecie, N= 26097, Kobiety N= 11136, Mczyni N= 14961, Wiek: 15-24 N= 3905, 25-39 N= 10127, 40 i wiecej N= 3706
88
49%
47%
43%
44%
57%
20%
24%
13%
9%
9%
14%
12%
15%
30%
10%
6%
5%
4%
2%
47%
60%
63%
31%
40%
33%
39%
50%
45%
51%
54%
58%
41%
47%
60%
66%
70%
56%
80%
48%
48%
60%
66%
71%
74%
60%
61%
70%
68%
le
kk
o
za atle
e
w ty
od c
sz
u
ac e,
c o ka m
h
ak ur cz
m at p yta
oj r m
zy t
uw ku o,
ag je
ch
w
za
ni
od
ot
sp
ni
rz
yw
ka
ac
ji
ie
c
ie
ec
di
o
tr
tr
en
in
gu
en o
in pla
go n
o
w ac
m bie
yc h
o ga
h
es ch
z
,
w w
zi k
t
ud ryc
zi h
a
o
ko
nt
uz
ja
ch
0%
startuj
nie startuj
41%
42%
8%
20%
10%
3%
5%
18%
23%
30%
25%
40%
10%
50%
50%
52%
60%
53%
57%
60%
58%
70%
69%
68%
71%
71%
80%
76%
sz
u
c o ka m
ak ur cz
m at p yta
oj r m
zy t
uw ku o,
ag je
ni
kk
o
za atle
w ty
od c
ac e,
h
le
od
w
za
ch
ni
yw
ot
rz
sp
o
ka
ac
ji
ie
c
ie
ec
di
o
en o
in pla
go n
o
w ac
yc h
b
m ie
h
o ga
es ch
z
w ,w
zi k
t
ud ryc
zi h
a
o
ko
nt
uz
ja
ch
tr
tr
en
in
gu
0%
Baza: Osoby, ktre odpowiedziay na to pytanie - czstotliwo biegania: przynajmniej 1 raz w miesicu N= 898, raz w tygodniu N= 1420, 2-3 razy w tygodniu N= 10628, 4 razy
w tygodniu i wiecej N= 4792; Branieudziau w zawodach : Startuje N= 11260, Nie startuje N= 6478
89
Agnieszka Kruszewska-Senk
Aleksander Senk
Sia internetu
W latach poprzedzajcych boom biegowy (ok. 2005-2006) amatorzy mieli utrudniony dostp do wiedzy o swojej
dyscyplinie. Trzy portale, jedna moda gazeta i pojedyncze ksiki znanego maratoczyka - to wikszo tego,
co byo osigalne w jzyku polskim. Dzisiaj wyzwaniem jest selekcja.
Spord uczestnikw Narodowego Spisu Biegaczy mocno zainteresowanych treningiem biegowym (na tyle, e
regularnie startuj w zawodach) prawie poowa czyta pras biegow. Dwch na trzech zdobywa wiedz w sieci,
a co trzeci oglda programy biegowe w TV. Czasy posuchy i kserowania niedostpnych w sprzeday ksiek
Jerzego Skaryskiego dawno miny.
Zarazem jednak coraz czstsz motywacj do udziau w obozie czy wsplnych treningach, z ktr spotykamy
si u naszych nowych podopiecznych, jest ch usystematyzowania wiedzy. Pragnienie "dowiedzenia si jak
to jest naprawd" bo "w internecie rne rzeczy mona przeczyta". Rzeczywicie, lektura tekstw z portali czy
popularnych blogw moe powodowa zawrt gowy. Trudno si dziwi zagubieniu biegaczy przy takiej wieloci
informacji, teorii, doskonaych acz czasem wzajemnie sprzecznych rad. Nierzadko udzielanych przez osoby bez
wikszego przygotowania czy dowiadczenia szerszego ni wasne. Bez odpowiedniej wiedzy bazowej nie da si
waciwie oceni wartoci merytorycznej zdobytej informacji.
Przykad? Choby kwestia stretchingu. Od kilku lat w rnych miejscach mona przeczyta (rdem by prawdopodobnie Jeff Galloway), i zbytnie rozciganie jest niekorzystne, bo nadmierna ruchomo w stawach moe
by rdem kontuzji. Wniosek? "Z tym rozciganiem, to lepiej jednak ostronie". A jak to wyglda w praktyce?
Kady uczestnik naszych obozw przechodzi badanie ortopedyczne oraz ocen ruchomoci w stawach - wykonywane przez fizjoterapeutk. Ocenia ona zatem, czy dany staw pracuje w swoim fizjologicznym zakresie - czyli
(nieco upraszczajc) czy minie s odpowiednio rozcignite. Efekt? Na 330 analiz, tylko u dwch osb zakres
ruchu w pojedynczych stawach by nadmierny, cho nie grozi kontuzj. Wszystkie inne badania wykazyway
w najlepszym wypadku fizjologiczny zakres ruchu, a bardzo czsto - zbytnie napicia i ograniczenie funkcji
stawu. Zatem problem zbytniego rozcignicia mini u biegaczy jest problemem cakowicie teoretycznym
i ograniczanie rozcigania by nie nabawi si kontuzji jest zapewne ostatni rzecz, o ktr amatorzy powinni
si martwi. Takich krcych teorii, ktre nie wytrzymuj konfrontacji z praktyk, jest wiele.
I tu uwidacznia si wielka rola redaktorw mediw biegowych, zwaszcza elektronicznych. Apelujemy o uwane
dobieranie tekstw do publikacji, ocen wartoci merytorycznej przekazywanych informacji, zadawanie sobie
pyta, typu: jak praktyczn wiedz otrzyma amator? Jak materia wpynie na jego postpowanie?.
Agnieszka Kruszewska-Senk, Aleksander Senk
trenerzy biegania, twrcy marki ObozyBiegowe.pl.
Maj pod swoj opiek kilkudziesiciu amatorw, trenujcych
zarwno indywidualnie jak i w kilku grupach biegowych.
Od 2010 roku zorganizowali 18 tygodniowych i 9 weekendowych
obozw biegowych dla ponad 450 uczestnikw.
90
Adam Klein
Najpierw trzeba sobie uwiadomi to, kogo ta ankieta obja. Wida, e trafia do osb regularnie biegajcych.
Tylko 8 proc. deklaruje, e biega przynajmniej raz w miesicu, 92 proc. respondentw biega czciej, a 58 proc.
2-3 razy w tygodniu.Biorc to pod uwag, wida, e w tej grupie biegaczy, bieganie w telewizji mao kogo
interesuje, a przynajmniej nie osoby regularnie biegajce.
Powyszy wniosek potwierdzaj choby wykresy ze wzgldu na pe. Z punktu widzenia wieku, internet jest
najbardziej popularnym miejscem bez wzgldu na wiek. Telewizja - jak zwykle najsabiej, ale jak wspomniaem, ta ankieta nie dotara do kanapowcw, dla ktrych to by moe telewizje, w pogoni za mod, robi swoje
programy o bieganiu. Czekam na solidny branowy program telewizyjny.
Bez wzgldu na to czy startujemy w zawodach czy nie, najbardziej interesuj nas informacje o treningu.
Ciekawe natomiast, e w grupie wiekowej 15-24 lata jednym z najbardziej poszukiwanych tematw (na trzecim
miejscu) jest motywacja, ktra potem spada na sidme miejsce.
Adam Klein
Redaktor naczelny bieganie.pl, autor tekstw z dziedziny treningu
i sprztu dla biegaczy, oraz wywiadw i reportay z rejonu
biegania wyczynowego.
Marek Dudziski
Badania potwierdzaj, e dla wielu bieganie to najprostszy sport na wiecie i nie trzeba o nim duo wiedzie wystarczy ubra buty i wyj na trening. Tak przynajmniej wydaje si tym, ktrzy zaczynaj swoj przygod
z t dyscyplin sportu. Dopiero wtedy gdy pocztkujcy sprawdz si w kilku zawodach, okazuje si, e dobrze
byoby pokona dany dystans szybciej, lepiej czy zdrowiej i wcale nie trzeba si tego uczy na wasnych
bdach. Wtedy biegacz szuka informacji w mediach. I im duej biega, tym bardziej przekonuje si, e warto
z takich informacji korzysta.
Wyniki Narodowego Spisu Biegaczy 2014 potwierdzaj profil czytelnika Runner's World, ktry nie jest absolutnym nowicjuszem w wiecie biegania, ale czsto nie ma jeszcze za sob maratonu albo dopiero w nim debiutowa.
Rnica polega na tym, e w naszym magazynie rwnym z rwnie mocnym odzewem spotykaj si artykuy
dotyczce treningu (o rnym stopniu zaawansowania) czy zapobieganiu kontuzji, co historie biegaczy (wybitnych zawodnikw i niezwykych amatorw), ktre dla naszych czytelnikw s ogromn motywacj
do wyjcia na kolejny trening.
Marek Dudziski
Redaktor naczelny polskiej edycji miesicznika Runner's World
91
30%
zgadzam si
(zdecydowanie + raczej)
zdecydowanie si zgadzam
do roku
1-2 lata
3 i wicej
92
Aleksandra Pogorzelska
Sposb na pewno siebie i zdrowie
Narodowy Spis Biegaczy pokazuje, e ludzie biegajcy to ludzie w wikszoci zadowoleni ze swojego ycia.
Patrzc na to od strony fizycznej, trudno si dziwi: sylwetka ulega zmianie, niwelujemy saboci fizyczne.
Nasz umys dostaje informacje, e czujemy si lepiej, coraz lepiej wygldam, a to ma bezporedni wpyw na
nasz samoocen i samopoczucie. Zmiany w fizycznoci biegacza zaczynaj dostrzega te ludzie z otoczenia,
co dodatkowo wzmacnia jego dziaania. W badaniach z obszaru psychologii sportu wraz z prof. Andrzejem
Nowakiem, pokazalimy, i w sportach indywidualnych wsparcie spoeczne ma bardzo due znaczenie dla
trenujcych i startujcych w zawodach. Innym elementem majcym wpyw na zaangaowanie w sport
i odczuwanie z niego satysfakcji s hormony (endorfiny), uwalniane podczas wysiku fizycznego, ktre
sprawiaj, e biegacz czuje rado i zadowolenie.
Aleksandra Pogorzelska
Psycholog, trener, coach pracujcy w sporcie i biznesie. Meneder studiw podyplomowych: Psychologi w Sporcie Pozytywnym. Wykadowca w Szkole Wyszej Psychologii
Spoecznej w Sopocie i Warszawie. Trener II klasy pywania. Od 19 lat startuje w zawodach triathlonowych, wielokrotna medalistka Mistrzostw Polski w Triathlonie i Duathlonie, ukoczya blisko 100 triathlonw, w tym dwa na dystansie Ironman. W oparciu do
dowiadczenia biznesowe i sportowe stworzya programy: Business Champion Development z udziaem Mistrzw Olimpijskich oraz Business Strategy Program, optymalizujcy
funkcjonowanie firm.
Anna Szczypczyska
Dosownie wczoraj powiedziaam mojej mamie: "Wiesz, bieganie mnie uratowao". By taki moment w moim
yciu, kiedy czuam si zagubiona, nie wiedziaam ktr drog pj. Zaczam biega, bo mogam poby sama ze
sob i spokojnie pomyle. Moje ycie raptem zaczo si zmienia: na imprezach biegowych poznawaam ludzi o
pasji podobnej do mojej, uspokoiam si, zaczam rozumie, czego chce i konsekwentnie do tego dy. Dziki
bieganiu staam si bardzo szczliw kobiet i nie dziwi mnie to, e Ci, ktrzy biegaj, czuj podobnie. To taki
skutek uboczny" sportu, ktry wybralimy. Biegacze to fantastyczni ludzie i na kadym spotkaniu po prostu
czu t energi.
Anna Szczypczyska
Znana jako Panna Anna, autorka bloga pannaannabiega.pl
Biega od 3 lat. Ma na swoim koncie wiele startw miejskich (m.in. Maraton Warszawski,
Maraton w Berlinie),a ostatnio zostaa fank biegw grskich. Bloga zaoya dwa lata
temu, by pokaza na swoim przykadzie, e nigdy nie jest za pno na to, by zmieni
swoje ycie. Porzucia ycie wiecznej imprezowiczki i zacza dba o siebie. Codziennie
namawia wszystkich do tego, by zmieni swoje ycie na lepsze.
93
Wydawca: Agora SA
Realizacja badania: Polska Biega
Opracowanie danych: Interaktywny Instytut Bada Rynkowych Sp. z o.o. (Grupa IQS)
Autorzy: Magdalena Sotys, Artur Birnbaum, Pawe Jeleniewski, Damian Bbol,
ukasz Wojtkiewicz, Maciej yto, Lidia Krzemie-Zimand
Opracowanie graficzne: Wojtek Gwiazdowski
Cytowa jako: Raport Polska Biega - Narodowy Spis Biegaczy 2014