Professional Documents
Culture Documents
Tính Toán Thiết Kế Các Công Trình XLNT-Trịnh Xuân Lai
Tính Toán Thiết Kế Các Công Trình XLNT-Trịnh Xuân Lai
. .
,(
,,
,.!
,.
.. . . ..
_,
. .
..,.(
..
..~
..ClclliNHILYll&t
- ':. ,'.: .
:--~->t
_., .(;_ .
~.-::~'-";,_
-: ,
'.::-~:_.:_;)>~-.--:..:
-.
- ... -- .
......_--
' -
- . ..
SO 2
!C
\.
~.
'
xAv Dl/NG
HA NQI - 2009
LOINOII>AU
Trang vong 10 niim triJ L<J,i day, do dU<JC tn/c tiep thie't ke
w1 thllm djnh thie't kl cdc nha may xtl' Ly nu(Jc thdi cua cac nha
ddu tll irong va ngo/1 i nu(Jc, chung toi da di tham quan h9c t(ip
Vli thu th(jp cdc tiii li?u Ly thuyet ciing nhu thf!c tdn (j trong va
ngoai nU(/c di [am trr)n nhifm V{J CUa m[nh.
Trong cr'Jng vif c hang ngay, chung toi nhqn ra rdng cac
tai li~u tham khilo vc't tra cuu bdng tieng Vi~t trong Lii.nh vf!c xil
fy nUcYC thai dm qud ft, nen da m<J,nh d(m bien SO(m CUOn
"Tinh toan tliiet ke' cac cfing trinh xii ly mtuc thai" nay,
n;ong g()p plu1n vl'to c<ic tai li~u tham khdo va tra cuu cua cdc
k_v su chuyen nganh, sinh vien chuyen nganh dip thoat nurJc
vii cdc clin b{), c6ng nh/i.n ky thu(i.t vt;ln hanh nha may.
Cuo/1 sdch eta dit(/C Ky su D('ing Duy Tinh d9c bdn thdo
V{l g6p nhiu y kie/1, K_v SL( Hoang Nam My, Trdn Thi Thuy ve
va chebdn.
Qua trtnh hien SO(ln khong thi tranh khoi thieu SO(, rdt
mong du(fc sf! g6p y cila cac bqn dJng nghi~p. Y kien dong
gap xin gui v dia chl : Cong ty Tit vdn C{{p thoat mtuc slf 2
- JO Phil Quang, Ph1tung 2, Quij.n Tii.n Binh, 11ianh pho' HiJ
Chi Miuh. Bi?n thog,i: 08-8 475 164- 08-8 475 162.
TP.
\_ i
CHUONG I
NGU6NGOCVALlfULU~NGNuacTHAI
1.1. NGU6N a6c NVdc THAI
Nu'dc thiii c6 ilgudn g6c la nu'dc ca'p, nu'dc thieh nhien: sau khi ph1.1c V\l dCli s6ng
con ngu'Cli nhu' an u6ng, t~m gi~t. ve sinh, giai tri, san xua't hang h6a, chin nuoi v.v ... va
nu'dc mu'a bi nhi~m bBn cac cha't huu Cd va VO Cd thai ra cac M tho'ng thu gom va cac
ngudn tie'p nMn.
C6 the phan 1011-i mtdc thai mQt each chung nha't IA
san xua't, riU'dc mu'a va nu'dc tha'm chiiy vao he th6ng c6ng.
: Nu'(fo'thai sinh
xa,
xa
c~c khu thU'dng m11-i, cd quan, tru'C1ng h<;>c, benh vien, khu giai tri
xa he th6ng
c6ng thoat ciia thanh pho', phiii xay dl,ing tr11-m bdm nude thiii hay khu xii' Iy nll'dc thai rieng,
tieu chuin thiii nude c6 th~ tham khao biing I-1, bang I-2, bang 1-3 vdi so' lieu la'y tU' cu6n
Metcalf& Eddy- wastewater Engineering".
(J
Bang 1-1 : Tieu chuftn thiii nu'dc tit cac khu dich Vt}. thu'dng m~i
Ngu6n iiu'dc thiii
E>dn vi tinh
vi tinh -
ngay)
Hanhkhach
7,5- 15
11
f)h xe
26-50
38
5
f,.
.
.":~.--':~-.
-.--:
E>dn vi tinh
Khatch, hang
3,8 - 19
l1
38-60
50
sinh
l 515 - 2 270
1900
30-45
38
151 - 212
180
26-- 49
38
Nha
v~
Kha ch
Khach S!J.tl
26-60
49
May gi~t
1703-2 460
2080
Ti~man
NgttC1i an
7,5 - 15
11
Sieu thi
NgttC1i lam
26- 50
38
Cdguan
Nhan vien
26-60
49
Hi~u gi~t
Congnhan
la
:i
E>dn vi tinh
473- 908
625
19- 56.
38
284- 530
378
19- 56
38
284- 530
435
19- 56
38
190- 455
322
Sinh vien
56- 113
95
Gittong henh
vien
GittC1ng henh
Nhan vien pht.tc
Nha tu
V\l
Tu nhan
Quan giao
Nha nghi
TrttC1ng B!J.i hQc
Ghi chu : Theo chung toi trong bang 1-2 tieu chudn ntt<Jc thdi b?nh viin nen gidm xuong 450
lldv.ngay, nhli tu: JOO lldv.ngay Ia phU h</p vai di2u ki?n nttrJc ta.
---~--
Bang I - 3.: Tieu ehuftn thai nude tll' eac khu giai tri
--
Ddn vi tinh
vi tlnh- ngay)
Tri
s6 tieu bi8u
NguCJi
189 - 265
227
NguCJi
30- 189
151
Kha ch
3,8- 11
7,5
30-45
38
NguCJi
75 - 150
113
Nha an
Xua't an
15- 38
26,5
Nhan vien
30- 189
151
NguCJi tiim
19-45
. 38
Nhiln vien
30-45
38
Nha hat
Ghe' ng6i
7,5 - 15
11
15- 30
19
B8 boi
Ci nhung ndi mi,tng luoi 6ng thoat nude d~t tha'p hdn mlfc uuoc ng~m mi,.ch nong, luou
luon e6 m(H. lu<;fng nude ng~m tham nMp vao he tho'ng c6ng qua cac thanh ho' ga, qua ch6
no'i 6ng qua thanh 6ng c6 cha't lu<;fng xa'u va qua cae ch6 gay vo chua kip sii'a chfi'a. d nhfi'ng
noi mi,.ng o'ng thoat nude d~t cao hdn mlfc nude ng~m. luc,1ng nude thihn nMp vao c6ng chi
7
xay ra trong bic mu'a va m()t thC1i gian ngfo sau cdn mu'a, vl khi m.tdc mlta tba'm xuo'ng da't
chu'a ltjp tieu thoat h6t, m~c nttdc ng~m t!J,m thC1i dang cao.
3
Lu'<jng m.tdc tham nMp dao d()ng tir 0,2 m /ha.ngay do'i vdi vung khOng c6 mtdc
3
ng~m thu'C1ng xuyen dcfo 28 m /ha nga y d6i vdi vung c6 nu'dc ng~m thu'C1ng xuyen. Lu'<jng
!Jlidc th4m nMp neu tren ti'ng vdi di~u ki~n xay dlfng va quan ly viJ.n hanh t6t m1J.ng lu'di
c6ng thoat.
d6
b. d :1hii'ng ndi m1J,ng lttd'i thoai nu'dc la m1J,ng co'ng chung vtta thoat nu'dc mu'a vlta
thoat nttdc b~n nhtt (J h~u he't cac m1J,ng lu'di thoat ,nu'dc (J cac thj tra'n, th! xa, thanh pho' ciia
nu'dc, ta, thl htu lu'<jng nu'd'c thai chiiy v~ nhA ~ay xii' ly gdm nu'dc thiii sinh ho!J.l, nu'dc thdi
cong nghi~p. nu'dc ngilm tham nMp va mQt ph~n lu'<jng mtO'c mu'a.
D~ chi phai dua I ph~n nu'ck mu'a q 1 nq.h < qmata v~ nha may xll' ly, philn con l!J,i ciia
nltdc mu'a q? = qmata - q1 xii trlfc tie'p ra ngudn tie'p nMn, tren mlJ.ng c6ng thoat t1:1i cac cii'a xii
n,u'dc m'"tta phiii ca'u t1J,o cac gie'ng tach nu'dc co d~p tran, chieu cao va chieu dai ciia d~p tran
(J gie'ng tach nu'dc d~t tru'dc cii'a xii nude mu'a du'<jc tlnh toan sao cho:
- Khi lu'u lu'<jng vao gie'ng tach nude : qmat + q.h ~ (n + 1) q.h se khOng co nude tran
qua d~p tran Va toan b(} }U<jng nude (n + 1) qsh du'<jC dfin ve be dieu hOa Clla nhft may XU' ly.
- Khi lu'u lu'<jng nude chcly vao gie'ng tach nude : qmata + q.h > (n + I) q.h thl hol)c :
lu'<jng nude q2 = (qmlla + q.h ) - (n + 1) q.h tran qua d~p tran vao ngu6n tie'p nh~n con l~<jng
nu'dc (n + 1) q.h v!n chdy v~ be di~u hoa lu'u ht<jng va cha't 111<.1ng ciia nha may. Ho~c: tren
du<'Jng co'ng dfo nu'oc thdi v~ nha may sau gie'ng tach nltoc d~t m()t van dong ma tt! d9ng
theo l~nh ciia ddng hd do nu'dc dl)t tntoc gie'ng tach nu'dc, khi lu'u lu<jng nu'dc chily qua ddng
h6 q > (n + l)q.h sau m()t thC1i gian nha't djnh d6 dam bao cho nude bin da du<Jc pha Ioang
hoan toan bhng nu'dc mua, thl thie't bi bao lu'u lu<Jng i'1 d6ng hd ra l~nh dong hoan toan van
tren duC1ng din nude thdi ve nha may, h1c do loan bQ lu<Jng nu'dc de'n gie'ng tach nude tran
qua d~p tran ra ngudn tieAp nMn. Sau cdn mua, lu'<Jng nude v8 gie'ng tach nude giam d~n
qmata + q.h < (n + 1)~.b. van llf d()ng ma trfJ 11:1i va nu'dc 11:1i du<Jc dn ve nha may xii ly '.
Trong cac cong thti'c tren : n la h~
n=
So-Sgh.
I
Ssh -Smata
(1-
,o
Trang do:
Luu h.t<;1ng mtoc mu'a dn de pha loang nude sinh ho1;lt
qnuia
q,h
So
Smlla
Sgh
Ndng d9 BOD hol'.lc COD trong nu'oc mu'a (thu'ong BOD 5 tlt 7 - 10 mg/I)
Ndng d9 BOD hol'.lc COD trong nu'oc cho phep xa vao ngu6n tie'p nh~n (do
Khoa hQc Cong ngh~ "a Moi tntong quy djnh).
S(J
a khu da n cu$
1 ooo nguoi
d cac thanh phcf IOn, gio co lu'<;1ng mtoc to'i thi~u va cac gio co luu htqng to'i da so voi
luu lu'<;1ng trung blnh gio trong ngay th~ong tu 1,25 de'n 1,5 Ifin.
Luqng nu'oc thai ciing khOng d~u nhau giua cac mua trong nam, giil'a cac thang trong
mua va giil'a cac'nga.y trong thang.
Bang I - 4 : Gi<ti thi~u he slf kh6ng di~u boa phQ. thul)c. vao h.il.1 hi</ng mi~c thili theo
ti~u clmtln nganh ni~ng hidi hen ngoai va c6ng tr'inh 20-TCN-51-84.
Luu h.1\1ng nu'oc thai
trung blnh. (l/s)
15
30
50
100
200
300
500
800
1 250
H~
3,5
1,8
1,6
1,4
1,35
1,25
l,2
1, 15
so khong di~u
hoa K
Khi luu lu'qng trung blnh nhm gifi'a cac tri so' cho trong bang, thl xac djnh h~ so' di~u
hoa K theo n9i suy.
1.4. CHON LUU LUC)NG THIET KE
Khi thie't kc' nha may xii' ly nu'oc thcli phai tuiin -theo quy ho1;tch phat tri6n cila khu diin
cu nhu' tang dan so', xay d\(ng cac cti6m cong nghi9p moi, ma r()ng ml'.lt bfing do thi, tang
h.t<jng m.toc ca'p do tang muc s6ng v.v ... trong khoang thoi gian xac ujnh cila d\( an.
1. Luu luqng ngay trung blnh : Dung d6 tinh toan nang ltt<jng di~n tieu tht.t, lu<;1ng
hoa cha't tieu thl), ltt<;1ng bun c~n dn xil' ly va v~n chuy~n ra ngu6n tie'p nh~n.
ltt<;1ng nuoc xa ra ngu6n tie'p nMn.
9
.,_:
2. Lttu ht<Jng gio ldn nhi'll (max), gio it nha't (min) trong ngay dung d~ tinh toan
nwng htoi tho<il mtoc, chQn va ho' tri thic't bi va miiy bdm ciia tri;tm h<fm mtoc thcii,
song chfo nic. bE liing cal va b~ diu hoa htu ht<;Jng.
3. Khi nha may xii' ly nu'oc thiii c6 lttu lu~1ng ti'ng voi
he
nhfi'ng nlia may xi~ ly nude thai tlf h tho'ng c6ng chung c6 giC'ng tach nude,
phai thi[..'t k(: ht\ dul'a nulk khi mua d1f ra V<li th~ lich :
W =IHl,11
XI
:1
Ve mua mua IWng nu'oc nay pMi du<;lc h<1m vao nha may xii' ly vdi h.iu lu'<;lng:
w
qhiisung -
T: Th(Ji gian bdm khOng du'<;lc dai h<fri thoi gian gifi'a 2 C<1n mua va lttu ht<;lng
b6 sung (q.,,) c6 tr! s6 vifa <1l'1 M khong lam tang tai tr9ng thiiy hfc ciia
cac cong trlnh xii'. ly !en hdn 1.5 I~ n so voi ta i tr9ng khi lam vic;c blnh
thu'C1ng.
5. Khi nha may xii' ly nuoc lhai c6 luu lu~1ng ting voi hf; s6 khong di~u hoa K > 1,5
nen lam b~ di~u hoa luu lucjng va cha't lu<;lng. Tinh tmin cac cong trlnh trong he
th6ng xii' ly sau h6 dicu hoa vdi hru hi<Jng va ch:'lt lu<Jng trung blnh ciia 24 gio lam
vic;!c lrong ngay.
10
.-~---,--:'
CHUONG II
.o muc d('> ma theo chting toi la dn thiC't cho vi9c thic't kc' cac c6ng
11
Ut t6ng
s6 ciia
ta't
f)~ xac d!nh t6ng ham lu'<;fng cij,n, la'y mfo nu'oc thai cho vao tu sa'y, gift CJ nhi~t dQ
khong d6i 105C cho nude bay hdi he't, cij,n con li,ti gQi la cij,n khO, dem can se du'<;fc t6ng
ham lu'<;fng cij,n trong mfo va bi~u thi bilng mg/I.
11.1.2. Cijn hii'u cd
Cij,n hfi'u cd trong nude Lhai c6 ngu6n g6c tu cac thuc an ciia nguoi, d()ng v~t da tieu
h6a va mi)t ph~n nho du' thua thili ra va tu xac d()ng v~l che'L, cay la th6i rfi'a li,to nen. Thanh
ph~n h6a h9c ciia cha't hfi'u cd la cacbon (C), hydro (H 2), oxy (02); mi)t s6 chfft c6 th~m nitd
1
(N2), photpho (P), lu'u huynh (S).
:.i
Di,tng t6n l!,li ciia cij,n hfi'u cd trong nu'dc thiii chii ye'u la protein, cacbonhydrat, cha't
beo va cac san phffm phan hiiy ciia chUng. Cac h<;1p chill hii'u Cd bi thcfi rfi'a hay phan hiiy do
ho().t di)ng s6ng ciia vi khuffn vii vi sinh c6 trong nu'oc, n6 dt chay, d~ bi\t hi'a.
Cij,n hfi'u cd chay vii bay hdi hoan to~n ~ nhif;t di) cao 550"C de'n 600"C, nen doi khi
con .gQi la cij,n bay hdi.
11.1.3. Cijn
vo cd
Cij,n vo cd la cac cha't trd, khong bi phan ht'ly, doi khi c6 nhi.i'ng h<;ip cha't vo cd phuc
ti,tp (nhu' sunfat) CJ di~u kien nha't dinh c6 th~ bi phan ra. Cij,n vo cd c6 ngu6n g6c khoang
ch{t nhu' cac mu6i khoang, cat, Si,tn, bun, di) ki~m, dQ cung Va cac ch{t thu'ong gij,p trong
nude ca'p. Cij,n vo cd khong bi chay i~ nhiet di) cao.
Dem s!y tie'p cij,n kh6 de'n 550C - 600"C toan bi) cij,n hfi'u cd se chay va bay hdi he't,
lu'<;1ng con li,ti Ia cij,n vo cd, doi khi g9i la d9 tro ciia cij,n.
11.1.4. Cijn ld lii'ng (SS)
C~n ld lii'ng c6 th~ nh~n bie't b~ng mif t thu'ong, c6 th~ lo().i n6 ra khOi mtoc bhg qua
trlnh keo t1,1, Hfog, 19c. >~ xac djnh ham 11.t<;lng cij,n Id lii'ng, Ia'y mfo nude thai 19c qua giay
19c tieu chuffn, sa'y kho (J 105"C dem can se du9c ham lu'<;fng dj.n Id Jii'ng bi~u thj bilng mg//.
Trang nude thiii sinh hoi,tt cij,n Id lii'ng chua 70% d.ln huucd 30% cij,n vo ed.
Cij,n Id lii'ng g6m cij,n Ifog du9c va cij,n (J di,tng keo khOng Hing du9c.
11.1.5. Cijn Iiing dtf;lc
,
Cij,n Iifng la m9t phn ciia cij,n Id lll'ng, c6 kich thuoc vii tr9ng lu<;1ng du ldn c6 th~
Ifog xu5ng day 6ng nghiem hoij,c xu6ng day b~ Ifog. Trong tai lieu nay chung toi d~ nghi
xac dinh cij,n Ifog nhu sau : La'y 1 Ht nude thai, cho vao 6ng Iifng c6 khifc d9, d~ Iifng tinh 30
phut. Do th~ tich cij,n Iifng CJ phfa day 6ng nghiem, ,ke't qua bi~u thi bilng mililft cij,n Iif ng/Ht
mtdc (ml/I) hay mililft cij,n Iif ng tren m9t gram c~n Id hl'ng (ml/mg) con g9i Ia chi s6 th~ Lich
ciia cij,n.
12
C~n dc,tng keo Ia m()t pbitn cua c~n Id lii'ng, cbung kbong Hing xu6ng day 6ng ngbi~m
trong tboi gian nit dai hang 3 de'n 4 gio, c~n keo tbttong cbtl'a 65% ci;i:n bfi'u cd, 35% c~n vo
ci;i:n keo chju tac d(}ng phan huy do CaC phan tl'ng sinb hoa CUa Vi khuifn tc,tO ra, Va la
thOng s6 qtian trong trong qua trlnh xii' ly nude thai.
Cd,
Ma tan c6 90% la
bii'u cd, 60% la ci;i:n vo ed.
c~n
C~n
c~n
Trong cac qua trlnh xii' ly nttoc thili b~ng phttdng phap sinh h<;>c, nhi~m V\J cua ngttoi
ky sti la phai thie't ke' ra cac cong trlnh CO du di~u ki~n thu~n lqi cl10 vi sinh phat tri~n Va
tang trtidng de ha'p th\} c~n hfi'u Cd dc,tng hOa tan, dc,tng keo, dc,tng ld lti'ng, rBi chuyen h6a
chung tbanh Ci;i:n d dc,tng 6n .dinh d~ Hing trong thoi gian cang ngfo cang t6t.
D~ c6 the r6 them v~ thanb ph~n c~n trong nude thai xem sd dB minh h<;>a hlnh (2-1)
r~
0
Cl
CJ)
t>
~Cl)
Cl
O>
c:
E ~
:c
0
0
'O
'!:I
'if.
TI
c:
....e0
Cl)
z
c:
I g>
~
81
<II
800 mg/I
Cl
c: c:
~ g
Cl
c:
c~n
0
Cl
c:
hoa tan
--r
Cl)
t> .c
.....
-'!:I 'if.
70 mg/I
<IS
.s:::.
c~n
Cl
df;l,ng keo
c:
~
..l\--------\---):' . l-L-'
E
".9
T"'
<::::
.c ci
-<II
Cl
OJ
c: ~!!!
.c
0
0
0
.. 0
I-
Hlnh 2-1. Sd
>'.,:
- - - T - - -
11.2~1. Nim cfiu oxy sinhJioa (BOD) : U ht<;1ng oxy dn thie't cho vi khuin s6ng va
ho~t d(>ng d~ oxy h6a cac cha't hii'u cd c6 trong mtdc thai.
Nhu du oxy sinh h6a la chi Lieu ra't quan trQng va ti~n dung dE chi mll'c d(> nhi~m
bin ciia mt& thili bhng cac cba'L hii'u ed. Trj s6 BOD do du'<;1c cho phep tinh toan lli<;1ng oxy
boa Lan ch thiet d6 d(p cho cac phan ll'ng sinh boa ciia vi khuifn di&n ra trong qua Lrlnh
phan hiiy hie'u khi cac cha't hii'u cd co trong mtdc thai.
C6 thE mo ta sd lu'<Jc vi~c xac dinh tri s6 BOD nhli sau : U(y mfo nlidc da bao hoa
oxy, do lu'<;1ng oxy hOa tan ban dfo trong mifo (mg), cho I ht<;1ng nha'L djnh mtdc t4ai vao
mifo khua'y d~u tbanh dung djch rdi dlia vao tii nuoi ca'y (J nhi~t d(> 20"C, sau 5 ngay,;du'a
mu ra va do lu'<;1ng oxy hoa tan con l~i trong miiu (mg). U(y hi~u s6 giii'a lli<;lng oxyi ban
dfi va lu'<;1ng oxy con l~i trong mfo sau 5 ngay (mg) chia cho thcg tich lu'<;1ng nu'dc thil1 cho
vao mu (I) se du'<;lc tri s6 BODs bi~u thi bhng (mg//). Thlfc nghi~m chi ra rhng mu6n phan
hiiy hoan toan (> 99,2%) cha't hii'u cd c6 trong nlidc Lhai Lrong c1i6u kil$n h'.e'u khi tQ" nhien,
phi\i de mifo trong tii nuoi ca'y d 20"C Lrong 20 ngay. Ltt~"1ng oxy da Lieu thv sau 20 ngay gQi
Ia BOD 20 (mg//). E>6i voi nlioc thai sinh ho~t BOD5 Llntong bling 0,68 - 0,7 JIOD 20
U.2.2. Nhu cfiu oxy boa hQc COD : La Itt<;tng oxy dn thic't d~ oxy h6a hoan toan
cha't hii'u cd va m(>t phfin nho cac chilt vo cd d~ bj oxy boa co Lrong nlidc thai.
Chi tieu nhu du oxy sinh h6a BOD 5 khong du d6 phiin anh khii nang oxy h6a cac
cha'L hii'u cd kh6 bi oxy h6a va cac cMlt vo cd c6 Lh6 hi uxy h6a c6 Lrong nttdc Lhil~. nha't la
nu'dc thai cong nghit;p. Vl v~y. dn phiii xac djnh nhu c~u oxy hoa h9c (COD mg//) d~ oxy
h6a hoan toan cac cha't bin c6 Lrong nlidc Lhai. Vic xac dinh COD c6 th~ tie'n hanh bling
each cho cha't oxy h6a nu.rnh vao mfo thu nu'dc thiii d di~u ki<;n dung djch c6 tinh axil. Tri
s6 COD luon Iuon !On hdn tri sci BOD5 va ty stl COD tren BOD luon thay u6i tuy thu(>c vao
tinh cha't ciia nlick thiii. Ty s6 COD : BOD cang nho th! xU' !y sinh hQc cang d&.
Cacbonhydrat la san phif m va la d~ng pban nho cua axil hfi'u Cd, n6 la thanh
ph~n d~u tien bi pban hiiy trong qua trlnh ho~t d(}ng s6ng cua vi sinh.
Cacbonhydrat thuong t6n t~i {J nhii'ng lo~i duong, h6 bqt kbac nhau va
(j d~ng
cac hc;lp cha't xenlulo cua b(}t gia'y. Cacbonhydrat la ngu6n d~u ticn cung d(p
nang llic;lng va cac hc;lp cha't chU'a cacbon cho vi khuin s6ng trong nuck thiii.
ca
Protein va cac san phfim phan huy cua chUng nliu amino axil, la cac hc;lp cha't
chua nhi~u nitd va c6 ngu6n g6c
xac cua d(}ng va thlfc v~t. Protein la ngu6n
ca'p nitd dln thie't cho qua trlnh h'inh thanh va pbat tri~n cua te' bao_Vi sinh trong
nu(fc thiii.
tu
Cha't beo va d~u c6 ngu6n g6c tu d(}ng tht!c v~t. chUng bi phan hiiy thanh axil beo
duC1i tac d(}ng cua vi khuin. Cha't beo va d~u cod(} hOa tan thay d~i trong nude, {J
m(}t s6 di~u kien nha't djnh thuong n~i Jen b~ mij.t nuC1c.
II.5. TRJ
s6 pH
Ttj s6 pH cho bie't nude thai co tfnh trung boa pH = 7 hay tinh axit pH < 7 hoij.c tinh
ki~m pH> 7. Qua trlnh xii' Iy nude thai b~ng phudng phap sinh h9c ra't nh~y cam vC1i slf dao
d(}ng cua ttj s6 pH. Qua trlnh xii' ly hi~u khi doi hoi gia tr! pH trong khoang 6,5 dC'n 8,5,
khoilng gia tri t6t nha't la tu 6,8 de'n 7,4.
11.6.
NuC1c thii.i sinh ho~t luon co m(}t s6 h<Jp cha't chU'a nitd. Nitd la cha't dinh dU'ong quan
tr9ng trong qua trlnh phat tri~n cua vi sinh trong cac cong trlnh xii' ly sinh bQC.
MC}t nh6m cac hqp cha't chua nitd la protein va cac siin phftm phan hiiy ciia n6 nhll'
amino axft la ngu6n thU'c an hii'u cd ctia vi khuGn. M9t nh6m khac ciia h<Jp chift hiru cd chU'a
nitd c6 trong nU'dc thii.i hilt ngu6n tU' phan va nu'oc ti~u (Ure) cua ngU'cfi va d()ng V~l. Ure bj
phan buy ngay khi co tac dQng ctia vi khufin thanh amoni (NH/) va NHj la h.c;lp cha't vo cd
chua nitd co trong nude thiii.
Hai d~ng hc;lp cha't vo cd chU'a nitd c6 lrong nU'dc thiii la nitrit va nitraf -. Nitrat la
san phfim oxy h6a cua amoni (NH/) khi t6n t~i oxy, thu'ong gQi qua trlnh nay la qua trlnh
nitrat h6a. Con nitrit (N02 -) la siin phim trung gi~n cua qua trlnh nilrat hoa, nitrit la
hc;lp chat khong b6n vfi'ng d~ bj oxy h6a thanh nitrat (N0 3-). BC1i vl amoni tieu thQ oxy
trong qua trlnh nitrat h6a va cac vi sinh v~t nu'uc, rong, tao dung nitral Jam thuc an M
phat tri~n. cho ncn nC'u ham lu'<Jng nitd co trong nU'oc thai xii ra song, h6 qua muc cho phep
Se gay ra hin tll'c;lng phu du'ong kich lbich Slf phat lri6n nhanh Clla rong. reU, tao lam bff n
ngu6n nll'oc.
~:
15
If'
r
1:-
t
/:
r.'
i~'
\
:::
i
k~
trien c'ila thao m(k s6ng duoi nude, ne'u ndng d9 photpho trong mtoc thiii xa ra song, su6i,
h6 qua muc cho ph6p se gay ra hi~n tu'c;fng phu du'ong. Photpho thu'CJng d d1;1.ng photphat vo
co va bil:t ngudn tu cha't thai Ia phan, nude tieu, ure, phan b6n dung trong nong nghi~p va tu
cac cha't tify rti'a dung trong sinh ho1;1.t hhg ngay.
j!.'
'
iit.
C6 ra't nhiu hc;1p cha't vo co trong nu'oc thili sinh ho1;1.t va thu'C1ng khong dn phan tich
nhu'cac cha't soda, cacbonat, canxi, kali, v.v ...
!~;
Trong s6 cac cha't vo co c6 trong nude thai dung d~ xem xet quy trlnh xU' ly thu'CJng
dung ndng d() clorit va sunfat.
Clorit c6 ngudn g6c tu nude ca'p va tu cha't thili ure, clorit khOng tham gia +ao qua
.trlnh XU ly sinh hQC nen Slf dao d()ng cua ham lu'c;1ng clorit trong nu'oc thai cho bie't nude thili
sinh ho1;tt c6 tr()n Ifo vdi nu'oc thiii cong nghi~p va lttu lu'c;fng cong nghi~p xa ra khOng d6ng
du, ho~c h~ thO'ng c6ng bj nude ng~m nhiem m~n xam nh~p vao. Sunfat trong qua trlnh xti'
ly nude thai sinh ho1;1.t khong dong vai tro quan tr9ng nen thu'C1rtg khong du'<: c phan tich.
Sunfat trong diu ki~n ye'm khi de bj pqan hily thanh khi hydro sunfra (H2 S) gay mui
kh6. chju. Khi hydro sunfua Ia khi d(k, n~ng hon khong khi, thu'CJng tich tt.I d cac hO' tham,
hfoi born v.v ... vdi ndng d() cao khi H2S lam te li~t khuu giac, c6 mui tnl'ng thO'i, di,l boa tan
va do ho1;1.t h6a Ion, c6 the tac dt.Ing vdi m()t s6 hc;fp cha't hfi'u co t1;1.o ra mui va ma u kh6 chju.
Trong m1;tng ludi thu gom nu'oc thili do thj, ngoai nude thili sinh ho1;1.t thuC1ng c6 d
riuoc thiii cua cac nha may cong nghi~p n~m trong do thj.
dam bao cho qua trlnh xU' ly
sinh hQC dien ra blnh thu'ong, phiii yeu du cac nhi\ may cong nghil$p CO cha't thai dQC h1;1.i
. nhu' cac kim 101;1.i n~ng phai xu ly Ct.IC b9 tru'dc khi xa ra co'ng chung sao cho n6ng d9 cac
cha't d()c h1;1.i c6 trong nude thiii tru'dc khi vao nha may xu ly d dttdi mti'c cho phep ghi trong
hang 2- 1.
De
Bang 2 - 1 : Gia tri cho phep cua n6ng dif cac chil't d()c h~i co trong mtoc thai
truck khi VRO nha may- Xd ly bitng phlidng phlip sinh hQC
Ten g9i
NhOm (Al)
Dung djch amoniac (NH3)
Asen (As)
..
Nitrat h6a
15-26
*
*
480
0,1
Boron (Bo)
0,05 - 100
Cadmi (Cd)
10- 100
Canxi (Ca)
2500
16
*
*
*
*
Nitrat h6a
1-10
0,25
50
1,0
0,005- 0,5
Xianua
0.1- 5
0,34
~ih (Fe)
1.000
Chl
0,1
0,5
Mangan (Mn)
10
Magie (Mg)
(* chu'a c6 s6 Iieu>
50
0,1- 5
1,0- 2,5
0,25
B1;1c (Ag)
Sunfat (S04")
500
0,08- 10
0,08- 0,5
Phenol
200
4- IO
Cresol
4- 16
2-4 Dinitrophenol
150
Crom (Cr+6)
Crom (Cr+3)
D6ng (Cu)
Kem (Zn).
17
vao b~ m~t v~t cll'ng. C6 ra't nhi~u loi:J,i vi khuin khong th~ chi ten va mo ta he't du\1c, loi:J,i
d~ nh~n bie't nha't la vi khulfn Coli pMn.
Vi khulf n c6 khii nang sinh siin ra't nhanh, khi tie'p xuc vdi cha't dinh du'CJng co trong
mtoc thiii, chUng ha'r thQ nhanh thll'c an qua thanh te' bao.
C6 ba loi:J,i vi khuin cd biin la : Khulfn que, khulfn du va khuifn xo1n thu'C1ng c6 trong
mtoc thiii du'oi di:J,ng tQ t~p li:J,i thanh mang mong nhu' lu'oi, ho~c lien ke't voi nhau thanh kh6i
nhu' bOng ci_in,
E>i:J,i da s6 vi khuifn d6ng vai tro quan tr9ng trong vi~c phan hiiy cha't huu cd, bie'n
cha't huu cd thanh cha't 6n djnh ti:J,o thanh bong c/!n de rnng, nhung thu'C1ng ciing c6 loi:J,i vi
khuin di:J,ng long td (filamentous) ke't voi nhau thanh lu'oi nh~ n6i len b~ mi_it lam ngan ciin
;)
qua trlnh Hing i'J b~ lfog d<Jt 2.
Vi k:hudn ky sinh (paracitic bacteria) la vi khulfn so'ng barn vao v~t chii, thll'c An ciia
n6 la thU'c an da du'<Jc v~t chii d6ng h6a, chUng thu'C1ng so'ng trong dttCJng n:(>t ciia ngttCJi va
d9ng v~t. va di vao nu'oc thiii theo phan va nttoc ti~u. Vi khuin ky sinh co nhi&u loi:J,i la vi
trung gay b~nh, di vao nttoc thiii theo phan va nu'oc ticfo ciia ngttC1i bi b~nh.
- Vi khuiln hor,li sinh (saprophytic bacteria) vi khuifn hm.1.i sinh dung cha't hii'u cd khong
ho~t a{)ng lam thti'c an, DO phan hiiy ci_in hiru Cd lam chift dinh du'CJng d~ so'ng Va sinh san
r6i thiii ra cac cha't g6m ci_in huu cd c6 ca'u ti:J,o ddn giiin va ci_in vo ed. Bhg qua trlnh hoi:J,t
d9ng nhu' v~y. vi khuffn ho~i sinh dong vai tro c"f!c ky quan tr<;mg trong vi~c lam s~cl1 nttoc
thiii. Ne'u khong co ho~t d9ng s6ng va sinh siin ciia vi khufo, qua trlnh phiin hiiy se khong
xay ra. C6 ra't nhi~u lo~i vi khuifn ho~i sinh, m6i loai d6ng m9t vai tro di_ic bi~t trong m9t
cong do~n ciia qua trlnh phan huy hoan toan ci_in huu cd co trong nu'oc thai va m6i loai se tt!
che't khi hoan thanh quy trlnh so'ng va sinh siin (J giai do~n d6.
Ta't cii cac vi khuffn ky sinh va ho~i sinh c~n co thll'c an va oxy d~ d6ng h6a. M()t s6
loai trong s6 vi khuifn nay chi co th~ ho ha'p bling oxy hOa tan trong nitoc gQi la vi khuin
hie'u khi Va qua trlnh phan huy chift huu Cd cua chUng gQi la qua trlnl, hie'u k;hf hay qua trlnh
oxy boa. M9t s6 loai khac trong s6 cac vi khuin nay khong th~ t6n t~i du'<;lc khi co oxy hoa
tan trong rittoc ma la'y oxy dn cho s"f! d6ng hoa til' cac h<Jp cha't huu cd va vo cd co chua oxy
trong qua trlnh phan hiiy chung. Nhung vi khufo lo~i nay gQi la vi khuffn ye'm kh! va qua
trlnh phan huy gQi la qua trlnh ye'm khi, qua trlnh nay t~o. ra mui kh6 chju.
Con m()t s6 loai vi khuin hie'u khf trong qua trlrih pban hily cha't huu cd ne'u thie'u
hoan toan oxy hOa tan chUng co th~ tt! di&u chinh d~ thich nghi voi moi tntCJng gQi la vi
khuin hie'u khf htong nghi (facullative aerobic bacteria}. Ngtt<jc l~i ciing t6n t~i m()t s6 loai
vi khuin ye'm khi kni co oxy hoa tan trong mtoc chUng khOng bi che't ma !~i lam quen dtt<Jc
voi moi tru'CJng hie'u khf g9i la vi khufo ye'm khi lu'ong nghi (facultative anaerobic bacteria).
St! tt! di~u chinh d~ thich nghi voi moi trltCJng co St! thay d6i cua oxy hOa tan ciia vi khuin
hoi:J,i sinh la ra't quan tr9ng trong quy trlnh phan huy chifr huu cd ciia nttoc thili trong cac
cong trlnh XU ly.
18
Nhiet dQ nttoc thlii c6 anh hU'dng ra't Ion de'n qua trlnh hoi.tt dQng va sinh san cua vi
khuin, phfo Ion vi khuin ho~i sinh hoi.it dQng c6 hieu qua cao va phat tri~n m~nh me
nhiet d9 ti't 20 - 40 c. MQt s6 Ioai vi khuin trong qua trlnh xU' ly ciJ,n pbat tri~n nhiet d9
50- 60 C.
Khi duy trl cac di~u kien moi tr1.l'C1ng : thll'c iin, nhiet dQ, pH, oxy , dQ im thich h<Jp
d~ vi khuin phat tri~n thl hieu qua xii' ly sinh hQc trong cong trlnh se di.it cao nha't.
11.8.2. Ndm (Fungi)
La mQt Ioi.ii vi sinh,_ ph~n Ion la di.tng long td (filamentous) hoan toan khac voi cac
di.ing cua vi khuin, n6i chung vi sinh di.ing na'm c6 kich thU'oc Ion hdn vi khuin va khong c6
vai tro trong giai doi.in pban buy ba:n d~u cac cha't hii'u cd trong qua trlnh xti' ly nU'oc thai.
Vl c6 kich thU'oc ldn, ty trQng nh~ vi sinh di.ing na'm ne'u pbat tri~n m~nh se ke't tbanh
11.l'oi n6i len miJ,t nU'oc gay can trd qua trlnh Iifng ab~ Iifng d<;1t 2. MQt s6 Io~i na'm gay henh
v~ da c6 th~ c6 trong nU'oc thiii.
19
h~i cho ngu'<'Ji nhling ne'u ngu~n nu'd'c ca'p c6 nhi~u tao, nha't la tao xanh se ra't kh6 xii' ly vl
Nhi~m V\l cua ngU:<'Ji ky sli khi thie't ke' cac cong trl~h xii' ly nttd'c thiii bAng phlidng
phlip sinh h9c la t~o ra di~u ki~n moi tru'<'Jng thu~n l(Ji cho cac lo~i vi sinh va sinh v~t c6
niing sua't pban hiiy cha't hifu cd cao, phlit tri~n thu~n l(Ji nha't va hf;ln che' cac vi sinh ngan
can qua trlnh lam si;i.ch nhli na'm (filamentous), tao, v.v ...
'.l
20
CHUONG III
Cong do~n xa nuoc thai vao ngu6n tie'p nMn Ia b~t bu(>c do'i voi ta't
thai; con cong do~n xii' Jy dn de'n IDUC d(> nao phl;I thuQC vao di~u ki~n moi tru'ong, dij_c tinh
cua ngu6n tie'p nh~n, phu'dng phap xa nu'oc vao ngu6n ti,e'p nh~n do Cd quan quan ly moi
tntong quye't dinh.
,
Xii' ly va
xa nu'oc thai ra ngu6n tie'p nh~I} phai thoa. man hai yeu du:
1. Giam de'n to'i thi~i.i anh hu'ong d(>c h~i cua nu'oc thai de'n sue khOe c(>ng d6ng.
2. Lo~i
.bo hoan
toan hoij.c giam de'n to'i da tac d(>ng xa'u cua nu'oc thai de'n cha't
lu'cjng nuoc trong ngu6n tie'p nMn va cha't lu<Jng cua moi truong tlf nhien noi
chung.
c6
pho'i phun nu'oc thailen tren mi).t Mt. M(>t phfin nu'oc bo'c hdi, phfin con l~i tha'm vao da't
t~o d(> ifm va cung ca'p m9t,phfin ~ha't dinh du'Bng cho tffy' co sinh tntdng. Phuong phap nay
ch1 du<Jc dung h~n che' Ci nhung ndi co kho'i lu<Jng mtoc thai nh.o, vung Mt kho dn xa khu
dan cu', do. bo'c hoi cao va da't luon
thie'u do
iim.
.
.. '
-
b~nh va kim lol;li ni).ng trong mfoc thai chu'a du'<jc I6~i bo se gay tac h~i ~ho sue khOe cua
ngu'oi sti' d1;1ng cac lo~i rau va cay thlfc phifm nay.
21
cu
s6 cua : Kh6i lu'c;lng nude, che' d(i dclng chay, hi9u qua khui'\y tr('>n, thoi
gian It.tu giii' cua nude lha i trong h<'.Jn hc;lp, nhi~t d() nu'oc, chill lu'c;lng nu'oc thili va vai tro ctia
ngu6n tiC'p nMn trong h9 sinh tha i d~ quye't djnh muc d() xil' Iy nu'oc thiii tru'oc khi du'cjc xii
vao ngu6n tie'p nMn.
III.2. MUC DC) Xlf LY NVOC THAI THEO LlJ/.. T MC)I TRUONG
CJ Yi<;t Nam lu<'.lt bao v<; 1rn)i trll'ong da duc_jc Qufic h()i kh6a IX ky hqp Lhtf lt( thong
qua ngay 27. I 2. l 9<j3. Trong BO lu~t quy d!nh rfi quycn h.ln va trach nhi<;m cua cac co quan
phap lu~t, cac Cd quan chuyen 111011 vi\ ngu'oi dan lrong vi~c ki6m SO<lt 0 nhiem VU xii cac
chili thai ra moi tru'o~g. Rieng do'i voi nu'oc thai tru'oc khi x~l. vao ngucSn ti6p nh~n la ngu6n
nu'{ic m~t \'a ngu6n nlldc ngam phai tu;'ln Lhco Lieu churt'n ban hanh trong quyc't djnh
229
QD!fDC nga y 25.03.1995 cii a B<;'> tnthng B(H<hoa hQc Cong ngM va Moi tru'ong vf: vi<;c ban
hanh lieu dmr:n Vi9t Nam (xcm bang 111-1 va III-2).
so
22
1. Ph~m vi a d\mg
1.1. Tieu chuffn nay quy djnh gia tri gidi h1.1n cac thong s6 va n6ng d(> cac chift thanh
phffn trong nude thai CUa CaC Cd scJ san XUfrt, che' bie'n, kinh doanh; djch \~I ...
(gQi chung la nude thiii cong nghi~p).
1.2. Tieu chuffn nay dung
d6 vao cac vJ!c nude.
d&
ki~m soat ..:hilt lu'<;1ng nu'C1c thiii cong nghi9p tn(,k khi
h~n
2.1. Gia tri giC1i h~n cac thong s6 va n6ng d(> c;h: chilt thanh phftn ciia nu'oc Lhii i cong
nghi9p khi d6 vao cac Vt.CC nude'phii i phtl IHjp voi quy djnh trong bang .
.. 2.2. E>6i vdi nude thiii ciia m9t s6 ng<lnb cong nghi9p d~c thu, gia trj .cac thong st> va
n&ng d(> cac chilt thanh phftn du\ic quy djnh trong cac lieu chuffn ricng.
2.3. Nude thiii cong nghip c6 gi1i tr! cac thirng stl va n6ng d(> cac chffl Lhanh philn
ho~c nho hdn gia tri quy djnh : rong c(>t A c6 thCT d6 vao cac vt!c. nu'dc Mdc d\'1 ng
lam ngu6n ca'p 111t(5~ sinh ho41
.
2.4. Nude thai cong ngi1~9p c6 giJ Lrj ci\c thong stl va n&ng d(> cac chill thanh phiin
nhO hdn ho~c bh 11g gia tn quy dinh trong c()t B chi du'QC d6 vao cac Vt!C lll(dc
dung cho c<ic muc dich giao thong th1iy, tu'di tieu, bdi l(>i, nuoi thiiy siin, tr6ng
trQt ...
2.5. Nude th<li c6ng nghi<;p cl< gia trj cac thong s5 va n6ng d(> cac chiit thi\nh phil.n
Ion hdn gi<i Lri quy ujnh t1ong d)l B nhu'ng khong Vu'Ql qua gia tri quy uinh lrong
c(>t c chi dtldc phcp d6 \ ao cac ndi du'c;lc quy djnh.
2.6. Nude thiii cong nghi~p c6 gia trj cac thong s5 va n6ng d(> cac cha't Lhanh phiin
Ion hdn gia trj quy dinh trong c(>t C thl khong du'qc ph6p thcli ra moi Lru'ong.
2.7. PhtCdng phap lily 1rftu, phan tich, tinh toan, xac djnh llrng th6ng sel va n6ng d(>
q1 th0 du'<Jc quy dinh trong cac TCVN tu'ong ung.
Su
----
-----, 1 NhiCtl1l)
2 'pH
.1
"C
40
40
45
6.;-9
mg/I
BOJ),(20 C)
20
5.5
50
'7 l)
JOO
23
,
Don vi
Su
Thong s6
..
COD
mg/l
50
100
400
mg/l
50
100
200
Asen
mg/l
0,05
0,1
0,5
Cadmi
mg/l
0,01
0,002
0,5
Chi
mg/l
0,1
0,5
Clo dtt
mg/l
10
Crom (Cr+
mg/l
0,05
0,1
0,5
11
Crom (Cr+3 )
mg/l
o:i
12
Dfi u ma khoang
mg/l
KPHE>
,_i2
1j5
13
mg/l
IO
30
14
E>5ng
mg/l
0,2
. 5
mg/l
. mgll
0,2
1.
Ni ken
mg/l
0,2
18
mg/I
0,2
0,5
19
mg/l
20
Silt
mg/I
10
21
Tetracloctylen
mg/l
0,02
0,1
0,1
22
Thiec
mg/l
0,2
23
Thuy ngiin
mg/l
0,005
0,005
0,01
24
T6ng Nila
mg/l
30
6,0
60
25
Tricloetylen
mg/l
0,05
0,3
0,3
26
mg/l
0,1
10
27
Florua
mgll
28
Phenol
mg/l
0,001
0,05
29
sunfua
mg/l
0,2
0,5
0,1
0,2
15
Kem
16
Mangan
17
30
Xianua
mg!!
0,05
31
Bqll
0,1
0,1
32
Bqll
1,0
1,0 .
33
Coliform
MPN!lOO ml
5000
10000
24
Bang 2 - 2. Gia tri gi<fi hl)n cho phep ciia cac th6ng s6
va n6ng d~ cac chA't 6 nhi@m trong mtctc ng4m
Th0ngs6
Stt
E>dn vi
Gia
pH
Mau
Asen
mg/l
0,05
Cadmi
mgn
0,01
Clorua
mgn
200de'n600
Chi
mgn
0,05
Crom (Cr+6)
mg/l
0,05
10
Xianua
mgn
0,01
11
E>6ng
mgn
1,0
12
Florua
mg/l
1,0
13
Kem
mg/l
5,0
14
Mangan
mgn
0,1de'n0,5
15
Nitrat
mg/l
45
16
Phenol
nig/l .
17
Silt
1n811
1de'n5
18
Sunfat
mg/I
200d6n400
19
Thtiy ngan
mg/l
0,001
20
Selen
mgn
. 0,01
21
Fecalcoli
Pt-Co
5 de'n 50
mg/l
300de'n 500
, mg/l
750de'n 1500
MPN/lOOml.
0,001
khong
..
22
Coliform
MPN/IOOml
25
1. C6 thc1 phan lo~i cac phu'dng phap xii' ly nude thili theo diJ.c tinh cua quy trlnh xii' ly
nhu' : Xii' IY, cd h<_>c, xii' ly h6a h9c, xii' ty sinh h<.>c (xem bang IIl-3). He th6ng xii' ly nude
thiii hoan chinh CO th5 g6m m('>t vai cong tdnh ddn Vj trong CclC Cong do~n Xii' ly Cd hQC, h6a
hQC, sinh hQC Va Xii' ly him cijn.
Bang 3 -3. Mqt vai phu'dng phap xii" ly nu'ctc thai
theo quy trlnh xally cd hQc, boa hQc, sinh h9c
Khii'khi
Khua'y tr('>n pha loang
Hoa h<.>c
Clo h6a
Ozon h6a
+ B~ aerotank
+ Bci IQC sinh h9c
+ H6 hie'u khi, h6 oxy h6a
,j
:;
'
- Xii Ly c<J h<>c : g6m nhilng qua trlnh ma khi nude thili di qua qua trlnh do sc khong
thay d6i tinh cha't h6a hQC va sinh hQC cua n6. Xii' ly Cd hQC nhhm nang cao cha't lu(lng va
hieu qua cua cac buoc xii' ly tie'p thco, Vi di) : ludi chin ngan cMn cac v~t cung, v~t n6i co
kfch thudc ldn di vao may bdm, b~ lfog cat, b~ lifng c~n d<;ll I giup lo~i b() C~ll n~ng gay
can trd cho qua trlnh xii' ly sinh hQC trong b~ aerofank hay b6 IQC sinh h9c, b~ tuyt1n n6i, vol
bQt giup lo"1i bO dfo, m6 va cac cha't hoc.it d(>ng b~ m~l gay can trd cho qml trlnh oxy h6a va
khii' m!u, cac lof.1.i b~ IQc gh1p lof.1.i bO c~n Id lii'ng lam cho nude trong tru~c khi xii ra ngu6n
tie'p nh~n v.v... Tren mf.1.ng co'ng thu gom doi khi c6 m(>t vai nha may cong nghi.;p c6 ht<;fng
~utdc thili nhO chU'a cac cha't c6 h"1i cho qua trlnh xii' ly sinh h9c c~n phili xii' ly trlick ho~c
d~t cac b~ khua'y tr(>n vdi nude thili chung d~ pha loiing cac cha't nay xuo'ng dudi n6ng ct(>
cho phep tntdc khi di vao nha may xii' ly nude thai.
Xii ly h<Ja h9c : La qua trlnh durig m(>t so' h6a chilt va bG phiin U'ng nhhm nang cao
cha't lu<;fng cua mtdc thili d~ dap U'ng hieu qua xii'ly ciia cac c<>ng cto"1n sau.
Vi di):
- Dung axit hay voi d~ di~u chinh pH.
- Dung than ho"1t tinh, clo, ozon dc1 khii' cac cha't hii'u cd kh6 oxyh6u. khii' md u. mui,
khii' trung ..
- Dung b~ l9c trao d6i ion d~ khii' kim lo~i n~ngv.v ...
Xii Ly sinh h{>C: La phudng.phap dung vi sinh, <;hii yC'u la vi khuffn ctE phan hiiy sinh
h6a cac h~p cha't hii'u cd, bie'n cac h<;lp cha't c6 khil nang tho'i rila thanh cac cha't fin djnh vdi
silo phim cuo'i cung la cacbonic, ntidc va cac cha't vo cd khac.
Phudng phap xii' ly sinh hQc c6 th~ chia ra hai lof.li : xii' ly hicu khl va xii' lf ye'm khi
tren cd sd c6 oxy boa tan va khong c6 oxyhOa tan; phudng phap xii' ly sinh hQc se dtt<;lc ct~
c~p d cac chtidng sau.
Ml)c dich ciia qua trlnh xii' ly mtdc thili la lo~i bo c~n Id lii'ng, cac h<;lp cha't hii'u cd,
cac cha't d(>c h1,1i, vi khuin va vi rut gay benh de'n n6ng d(> cho phep thco tieu chuifn xii vao
ngu6n tie'p nMn.
2. C6 nhi~u lof.1.i thie't bj va cong trlnh dung trong qua trlnh xii' ly nlidc thili, cac thie't
bj Va Cong trlnh nay c6 khi thlfc hien d6ng thCfi bci nhiem VI) : Xtl ly Cd hQC, Xii' ly h6a h9c Va
27
xii' ly sinh h9c. Vi tha trong cac tai Heu vie't v~ quy trlnh xii' Jy mt6c thai con c6 each pban
lot.ti theo cong do~n nhu' sau:
a. TiAn xli' lj
b. XU' lj sdb(>
c.
XU' ly bc 2
d.
Ti~t
trung
e. Xii' ly c~n
f.
XU' lj bic 3
3. V~ mdc d') Xii' Jy doi khi con phan !Ol;li theo b~c XU ly :
a.
Xu lj sdbQ
b.
Xu ly b~c hai
c.
: Tie'p sau b~c hai di nang cao them cha't lu'<;lng nu'oc d~u ra
dE c6 thE sli' di,mg ll)i nu'oc .
4. M6
A. Ti~n xii ly
d h~U
he't ~ac nha may XU' Jy nu'oc thai, cong dOl)ll ti~n xii' lj g6m cac thie't bj Va
cong trlnh lam nhi~m Vl,l bilo v~ may bdm va lol)i ho ph~il Ion clltn nlltng (cat) V~t n6i (d~u
ma, b9t)can trC1 cho cac cong tr'inh xii' ly tie'p theo. Cac thie't hi thttong dung la :
- Song chil'n, htOi cMn rac.
- May nghiAn vtt cif t v1,1n rac.
- BE Ul:ng cat, vdt ditu ma.
- B6 lam thoang sd b(>.
- B6 di~u hoa cha't l1.t<;1ng va htu 111\ing.
E>oi khi dung clo dE khii' mui, tiet triing, tang cu'Cing oxy h6a.
B. Xu ly .<UI bi) :
ChU ye'u la qua trlnh Iifng dE lol)i bO bd't c~n Id lii'ng, c6 nhi~u lol)i thic't bj lfog, theo
thie't ke', nguyen til'c v~n hanh va hoan canh ap di,mg c6 th~ chia lam 4 loi;ti sau :
a.
28
Ket qua ciia cong do~n xii' ly sd b() Ia lo~i bo d\tQc m()t ph~n cij.n Id lii'ng va cac cha't
n5i nhtt dfo, mo v.v ... d6ng thoi vdi vi~c phiin My yem khf cij.n Iiing d day bS dS 6n dinh
cij.n.
C. Xii Ly bfl,c hai :
La cong do~n phiin hiiy sinh h9c hieu khi cac cha't hfi'u cd, chuyn cha't hfi'u cd c6 kba
nang phiin hiiy tbanh cac cha't vo cd va chilt hfi'u cd 5n dinh ke't tbanh bong cij.n d lo~i bo
ra khoi nttdc thai .
. Cac cong trlnh va thie't bi dung trong cong do<J,n XU ly b~c hai co the' chia
thanh 4 nh6m:
a.
- Clo.
- Ozon.
- Tia qtc tim.
Mvc dich ciia qua trlnh nay nhlim dam bao nttdc tntoc khi xa ra ngudn ti~p nh~n
khong con vi trung, virut gay va lay b~nh, khii' mfo, khu mui va giam nhu cfiu oxy sinh h6a
ciia ngudn tie'p nMn.
E. Xii Ly cij,n:
Cij.n lAng (j cong do~n xii' ly Sd b9 va (j cong do~n xii' ly b~c hai con chU'a nhi~u nu'dc,
(thttong c6 d() ifm de'n 99%) va chua nhiu cij.n huu cd con kha nang tho'i rfi'a vl the dn phili
ap dvng m9t so' bi~n phap d~ xii' ly tiep ci;\n !Ang, lam cho cij.n 6n djnh (khong con kha nang
th6i rii'a) va lo<J,i bdt nttoc ra knoi ci_in M giam nhv trqng lu'<;lng va kh6i tich ciia cij.n, trttoc
khi thili ci_in ra ngu6n tiep nMn. Thttong ap dvng ddng thoi hai hoij.c nhiu thie't bi sau d~ xii'
ly ci;ln.
a. Thiet bj hoi_ic bS co dij.c ci;ln.
b. B~ 6n dinh ci;\n hieu khi.
c. B~ 6n dinh ci_in yc'm khi (bS metan).
d. Hd co di_ic va 6ri dinh yem khi.
e. San phoi bun lam kho ci_in.
29
. f. Lam khO cij.n bhg thie't bj l9c chan khong, may nen Ii tam, may l9c ep tren bang
tai .v.v ...
30
CHVONGIV
xu LY vA xiJ LY sa B(>
a. Lol,li bo ho~c cif t nhO nhil'ng v~t n6i ld lii'ng c6 kich thlioc ldn c6 trong nlioc thai
nhlirrianh g6, nhlfa, g1'\C bong, re rach, gia'y, VO hoa qua v.v .. .
b. Lo1'li bo cijn
n~ng
bi
Song chfo ho~c lttoi chfo rac d~t trlioc trl,lm bdm tren dttong t~p ti:ung nlioc thai chiiy
vao h~m bdm. '
.
- Song chifn rac thttong dijt dung vuong g6c voi dong chay, song chfo,g6m cac thanh
kim lol,li (thep khong ri) tie't di<$n 5 x 20 mm dijt each nhau 20 - 50 mm trong m()t khung
thep ban hlnh chil' nh~t. d dang tn.tcjt !en xuo'ng d9c theo 2khe (J thanh imtdng dfo, v~n tO'c
nttoc qua song Vmax ::;I nils (ung voi Qmax).
- Lttoi cMn rac thttong dijt nghieng 45 - 60 so voi phlidng thiing dll'ng, v~n tO'c qua
htoi vm~x ::;; 0,6 mis. Khe r()ng ctia mif t lttoi thliC1ng tu 10 - 20 mm. Lam si,tch song cMn va
htoi chfo bling tlui Cong, hay bhng cac thie't bj Cd khi tlf d{)ng ho~C ban tlf d{)ng. CJ tren ho~c
ben qnh mlidng d~t song, htoi chiin rac phiii b6 tri san thao tac du ch6 dcS thUng rac va
dl(C1ng v~n chuycSn.
canh tuabin lam hu' hi;ti va giam cong sua't ciia thie't bi cd khf lam thoang b& m~t. Vl v~y ky
Su' thie't ke' phai Can nha:c ky tru'ck khi dung.
1v.2. xiJ LY so BO
lu'tjng, d~t tntdc b~ l~ng d<Jt m()t. Nhi~m vv ctia b~ Mng cat la loi;ti bO c~n thO, n~ng nhu'
cat, soi, manh va thiiy tinh, manh kim loi;ti' tro tan 'than vt,m, VO tnl'ng v.v ... d~ bao v~
cac thie't bi Cd khi d~ bi mai mon, giam cij.n rn}ng (1 cac cong do!!-n xii' ly sau. Theo dij.c tinh
dong chay c6 the phan loi;ti b~ Ifog cat: B~ tang catc6 dong chay ngang trong mu'dng tie't
di~n hlnh chii' nMt, b~ Ifog cat c6 dong chiy dc;>c theo mang tie't di~n hlnh chii' nMt ~~t theo
chu vi ciia b~ tron, b~ Mng cat svc khi, b~ Ifog cat c6 dong chily xoay, b~ Ifog cat:\y tam.
Trong tai Ii~u nay, chllng toi chi'gioi thi~u hai loi;ti : B~ Ifog cat ngang tie't di~n chu nMt va
b~ l~ng cat S\IC khi.
nu'dc tu'dng d6i d~. sau khi lam khO thu'C1ng' c6 d9 im tli 13 - 65%, c~n hil'u cd bay hdi chie'm
tU' 1 - 56%, ty trc;>ng cat trd da lam si;tch 2,7; khi cat trd bi cac cha't huu Cd dinh barn, ty
trc;>ng con khoiing 1,3. Ty trc;>ng khi d5 thanh defog khoang 1 600 kg/m 3 Co hi;tt cat~ 0,2 mm
thu'ong gay trd ngi;ti cho cac Cong doi;tn xii' ly tie'p theo, thi'tnh phn phan b6 cac c(j hql cat
trong nu'oc thai ph\l thu()c vao mi;tng htoi c6ng thu gom, philn IOn cat Ifog trong cac. ho' tham
va trong b~ Ifog cat, c6 kich thu'oc khOng lc;>t qua sang kich ca 0,15 mm.
- S6 lu'<Jng cat trong nu'oc thai dao d()ng tuy thu()c vao di&u
tri;tng v~ sinh m~t ph6, cd ca'u thu gom va v~n chuy~n nu'oc thai, ham lu'qng cat trong nu'oc
thiii thu gom va v~n chuy~n b~ng h~ c6ng chung Ion hon trong h~ th6ng c6ng rieng bi~t. s6
lu'c:Jng cat thu'C1ng dao d()ng tu 0,0037 de'n 0,22 m 3 cat trong 1000 m3 nu'oc thai. Vl c6 ra't
nhi&u thong s6 lien quan de'n cha't htcjng va s6 lu'c;1ng cat trong nu'oc thi\i nen dn phai c6
nhii'ng nghien cuu tie'p theo va C\l the, tren di~il r()ng M thu du'<Jc s6 li~u mong muo'n. Cat
lifng trong cac h6 thiim va b~ Ifog cat khi chu'a rii'a c6 th~ chll'a ~ 50% c~n hii'u co c6 kha
niing th6i rii'a, ne'u d~ Iau khOng du'<Jc xii' ly se gay miij hOi th6i, la ndi sinh siln ciia mdi
mu6i va con trung, do d6 C1 cac nhi't may Ion thu'ong l~p h~ tho'ng ni'a va pMn loi;ti cat, con
(1 cac nha may nhO, (I vung xa thanh pho' thu'ong du'<Jc de voi b9t ho~c che' phffm cho'ng mui
EM (eff~ctive microoganis) tru'oc khi dem chOn ciing voi rac Ia'y tli song chfo va lu'oi chiin.
2. Bi lil11g cat
a.
B~ Ifog cat c6 dong nu'oc chuy~n d()ng th~ng d9c theo chi&u dai ciia b~ Ia b~ Ifog
ngang c6 m~t b~ng hlnh chii' nMt (hlnh 4 -1).
32
Tinh toan be Hing cat ngang xua't phat tu d() ldn (duong kinh) ctia h<:tt cal mu6n giii'
il:li. TO'c d(> !fog ciia cac h<:tl cal trong mtC1c thai con gQi la dQ IC1n thtiy It.re ciia h<:tl hay la tai
tr9ng
U0
=~ (
M~t bang
L112bj. (r
~~===~{:
.
.I.
~t
M~t cat
t-L1-r-2b~
h2
--_-----.-1--I-__-'-+.1-~""---r1-.__,_I_ 6 .. --1
~=1
---
.__H
---
I).
Bang 4-1 :Tfli tr9ng b~ m~t cua bi% l~ngdt hay di) IO'nthUy ll;l'c theo dtiO'ng kinh
h~1t trong mtlic thai do thi {115"C
r
0,1
0,12
0,15
0,2
0,25
0,3
0,35
0,4
0,5
5,12
7,37
11,5
18,7
24,2
28,3
34,5
40,7
51,6
33
'I
r
- Di~n tich mc\it mtoc phfo hlnh chii' nMt ciia b~ Uing cat xac dinh theo cong thuc:
_g_
F =K _
(m 2)
Vo
. (4-1)
Trong d6:
3
U0
= 1,3 khi U
- Ty
s6
= 18 mm/s;
L=K.~
(4-2)
U0
Trong d6:
L
U0
Omax
: H~ s6 kinh nghi~m tinh de'n anh httang cua dong chiiy r6i q1c bQ trong b~,
lam can trd tO'c d9 l~ng ciia hi,.t K = 1,3 khi U 0 = 18 mmls; K = 1,1 khi
Uo= 24 mmls
- Chi~u r()ng b~ : B
F .
= L (m)
(4-3).
- Chi~u cao H ph~n cong tac ciia bli ch9n theo ty I~ giii'a chi~u dai va chi~u cao, va
ki~m tra theo th~ tich b d~ thoi gian htu nude trong b~ ung voi Omax phai IOn hdn 30 gifiy
va c6 th~ de'n 90 giiiy, thU"ong la 60 giay.
- B~ l~ng cat trong cac nha may xii' ly mtdc thiih;:ong sua't 100 m 31ngay trCI len thie't
kc' d~ giii' dli<Jc cat co h~t;;;:: 0,2 mm. Ne'u ch9n kich thU'oc hi,.t b6 hdn, nhi~u cc\in hfi"u cd Ifog
34
f'
- E>ay cll'a tran c6 d(> chenh voi day b~ Hing cat ilP d~ t;.io d(> chenh ap du dtia mtoc ra
khoi b Uing cat voi v~n t6c khong d6i.
Xem hlnh (4-1).
l
h.=
Bv
m.fii,
3
2 3
Bv (1-K '
1-K
} 2
LlP
Q
=~
Bv
( 4 ~ 4)
Qmax
K-K 3
2
l-K3
_ Qmin
-13v
1-K
(4-5)
l-K 3
Trong d6:
htu ltt<Jng t6i da va toi thiu di qua b6 Iifng cat, khi d6 t6c
chay qua b~ Ia v khong d6i
Omm Omin
K=
d9 nttoc
Qmin
Qmax
m: He$
s6 Ittu ht<Jng ctia cll'a tran ph\1 thu(>c vao g6c toi ch9n theo bang (4-2)
Bang 4 2 : Gia tri m do'i vd'i cii'a tran theo gia trj ciia goc tdi 0
b/B
Cotg9
=0
Cotg9
=0,5
CotgO
=1
Cotg9
=2
CotgO:: 3
0,1
.0,320
0,343
0,350
0,353
0,350
0,2
0,324
0,346
0,352
0,355
0,352
0,4
0,330
0,350
0,356
0,358
0,356
0,6
0,340
0,356
0,361
0,363
0,361
0,8
0,355
0,365
0,369
0,370
o,369
0,9
0,367
0,373
0,375
0,376
0,375
1,0
0,385
0,385
0,385
0,385
0,385
- Phfo chua catcua b8 d~t duoi vung congtac, th~ tich ph~n chua cat ph\I thu()c vao
ham lti<Jng cat trong ntioc thiii va thoi gian giua 2 l~n la'y cat ra khoi b~.
- U(y cat ra khoi b6 c6 th6 thi,tc hic$n bhng thu cOng, b~ng dch thao nu'oc Jam khO b~
r6i xuc ra, hoi).c b~ng may bdm cat, bdm phun tia, g~u xuc ... tuy thu(>c vao cong sua't va
muc d(> trang bi trong nha may xll' ly .
35
Vi d1:1:
Omin
Tinh toan be Hing cat cho nha may xii' ly nu'oc thai cong sua't :
=0,06 m 3/s. Lifng cat ca h{lt d =0,2 mm. V~n t6c qua be V =0,2 mis.
Q"'"'
= 0,15
m /s.
Gidi:
I. D(> lon thuy ]\(c cua h{lt 0,2 mm tra bang (4-1) c6 U 0
=0,0187 mis.
0,15
3. Ty
'
V
U
- = K - = 1,3 x
0
:1
0,2
.
= 13,9
0,0187
=0,5 m :
L = 13,9 x 0,5 =7 m
Chieu dai b~
, 5. Chieu r(>ng b:
R
L
10,42
7
B=-=--=15m
'
b=
1,5 x 0,2
0,352.jl 9,62
1,5 x 0,2
0,15 x
1-0,47~
3,
12
( 1-0,4 J
=0,182 m
0,06
1 - 0,4 - 13
----x
=0,16m
1,5 x 0,2 1- 0,4 2.3
B& Jfog cat s1,1c khi c6 ca'u t{lo nhu' 1 b~ chU'a hlnh chfi' nh~t. D9c m()t phia tu'ong cua
be di;t he tho'ng 6ng s1,1c khi n~m cao hdn day be 45 - 60 cm. Duoi dan 6ng sl)c khi Ia mang
thu cat. ()(> d6c ngang cua day b~ i 0,2 - 0,4 d6c v phia mang thu d~ cho cat tru'<Jt theo
day vao mang. Hlnh (4-2) gioi thieu Sd d6 ca'u t{lO b~ Ifog cat Sl,IC khi xay dl,l'ng My.
36
a)
11-11
2
-.11
~4
II
II
-t
T
b)
111-111
5
j 111
~4
Hinh 4-2. Sd
37
\.
Tinh toan b~ liing cat th6i khi xua't phat tu dieu ki~n t~o ra t6c di) chuycfo di)ng xoay
quanh chu vi mij.t ciit ngang b~ voi v~n t6c xoay 0,25 - 0,3 mis va chuy~n d<)ng th~ng theo
tn,1c dQc ciia b~ v = 0,08 - 0,12 mis. Ty I~ gifi'a chieu r<)ng va chi~u sau b~ B : H tu 1 de'n
1,5. ThOi gian htu nu'oc trong b~ 3 phUt. Voi cac chi tieu tinh toan da neu dam baa gifi' dtic;fc
cat c6 du'<'1ng kinh 0,2 mm (d9 !On thiiy h!c 0,018 mis). Nuoc thai du'oi tac d1,mg ciia dong khi
di tu du'oi len se chuy~n d<)ng theo hlnh xoay 6c, h~t cat rdi vao vung day v phfa duoi dan
6ng phun khi ( xem hlnh 4-3). E>~ gifi' t6c d<) chuy~n d<)ng xoay V = 0,25 - 0,3 mis lu'c;fng
khong khi ca'p vao tu 3 - 8 m 3 cho J m 2 b~ m~t b~ trong 1 gi(J. V~n t6c chuy~n d<)ng xoay
gifi' khong d6i Va khong phi.i thUQC VaO Slf dao d<)ng CUa lu'u lu'c;fng llu'OC thiii di vao b~. Vl
giam v~n t6c nu'oc chiiy dQc b~ ma vifo gifi' th(Ji gian It.tu nude trong b~ cho phep giam chieu
dai b~ M de dang la'y cat ra khOi b~.
:1
Chat long chuy~n dc?ng xoay
Cua ra -
Hlnh 4-3. Quy dt;io chuy~n dQng cua cat trong b~ fang cat
38
Sl,IC
khf
-,;-~..,_-_
Toe d(> chuyn d(>ng xoay khOng d6i trong b Hing cat th6i khi bao dam giu cac
huu cd lo lii'ng trong nude va cac hl).t cat va chl).m vao nhau tach bcH c~n huu co barn
quanh hl).t, cat SIJ.Ch hdn. C~n lfog trong b lifng cat chU'a 90 - 95% la c~n VO co, giu lau
khOng bi th6i.
c~n
H~ th6ng ~\IC khi c6 the lam bilng O'ng nh\l'a, 6ng thep khong ri, khoan lB ~3,5 - 5 mm
thanh 1 hang phia dudi O'ng va d~t ng~p 0,7 - 0,75 H.
La'y cat ra khoi be biing bdm phun tia, M ddn cat v8 mang thu, dQC day be di,it o'ng
~ ~ 100 mm ca'p nude qua cac voi phun d~t each nhau 0,4 m. Luu lu'<Jng nu'oc d lua cat
~
Q =v x F::.: v. B. L (m Is)
3
(4 - 6)
Trong d6:
+ v : V~n t6c dfty cat v8 mang thu v ~ 0,0065 mis (dfiy du'<;1c hi,tt cat co 0,05 cm)
Vf d1:1 : Tinh toan be Hfng cat S\IC khi cho nha may xii' ly nu'oc thai cong sua't 0,2 m ls.
H~ so khong di8u hoa K = 1.4 (bang 1-4).
Gidi:
Luu lu'<;fng qua be Hfng cat
Qmux
,"!
1. The tlch 1 be V
=3 phUt =180 s.
180
3
=t x Qmax = 2
x 0,28 = 25,2 m .
Ty
=2 m.
Chi~u r(>ng be B
=2,6 rri
3. Chi~u dai be :
L= ~- 25,2
B.H - 2 x 2,6
;.;::
:}
4 85 m. La'y tron 5 m.
::..-
~;>
:~
:;,.,
;..~.
Qkhi
~.
k'"'
),.
~y
~'
'
;/'
ti.
!i
'
;:;
:1
~,
'_J
8-8
__j
M cac cong trlnh xU' ly lam vi~c voi htu h.1\1ng d8u trong ngay se kinh
a)
Bdm ho~c van dieu
. - - - - - - - - - , chlnh luu IU<;lng,.-----TCt cong
den ...
LUdi song chan
B~ lang cat
s61ang dQt 1
b)
Bdm hoac van dieu
chlnh Ii.tu IU<;lng
TCt cong
;;
den
....
s~ lang cat
B6 1ang dQt 1
ly
a. B~ dieu h6a IU'u lll<;lng va chat lll<;lng, nam tren dU'ong v~n chuy~n cua dong.
b. B~ dieu hoa lttu h1<;1ng
la chi.I
Tuy theo di~u ki~n da't dai, va cha't lu'cJng mtoc thiti, khi m1.1ng co'ng thu gom la mi,tng
c6ng chung thuong ap dvng b8 di6u hoa htu llt<;fng dci tfch trfi' du'cJc h.tqng nlfoc sau con mu'a.
CJ cac m~ng thu gom la M tho'ng co'ng rieng va (J nhii'ng noi co cha't htcJng nuoc thiii thay
d6i thu'ong ap dl;lng b~ di~u hOa
htu lu'cJng va cha't lu'<jl1g.
ca
41
~
!I
CHUYENXV LY
a. Bi diiu hoa lllu lll(J11g viaha't l1t(l11g: d~t sau be Ifog cat, tru'dc be Hing d<Jt I.
Trong b6 phili c6 h~ th6ng thie't bi khua'y tr('>n d6 dam bao hoa tan va san d~u ndng
di.) cac cha't bAn trong toan th~ tich b~ va khOng cho c~n Iifng trong be. Trong be cting phai
d~t cac thie't bi thu gom va xa bQt, vang n6i.'
De du'a nude tu be diu hOa sang b Iifng d<Jt 1, c6 th~ dung bdm de bdm du ho~c
t~o.d() chenh de m.tdc tlf chay, khi ap d1,mg sd d6 tlf cMy phai di),t van di~u chinh lu'u lu'<Jng
a d~u 6ng d~n sao cho khi mlfc nu'oc trong be di~u hoa thay d6i ma lu'u ht<Jng chily sang be
Hing I v~n kh6ng d6i (Cong ty Tu va'n Ca'p thoat nu'dc S6 2 - B('> Xay Olfng hi~n co ban
ve che' t~o bi.) van nay).
,,
diiu hoa ltill l~(Jllg la chil yen: co
chifn rac, tru'dc tr~m bdm, bdm d~u nu'oc tbai len b~ Hing d<;lt 1.
V{1
Lo~i be nay khong doi heh co thie't bi khua'y trQn nhung dn thi(t bi vdt v~ t n6i
va b9t, chia b lam nhiu ngan, dinh ky co th thao kho tung ngan de xuc cat va c~n
Ii ng ra ngoa i .
V~t li~u xay dlfng : b6 co th lam bling be tong c6t thep hay bling 'da't. Ne'u Ia b6
bilng da't dao ho~c diip phiii chu y ch6ng thffm thanh va day, ch6ng xoi mon thanh va day
biiug cac ta'm be tong lat ho~c lat da mie't m~ch. Ne'u dung thie't bj khuity tri)n cd khi d~ t
tren phao n6i phiii tinh th~ tich hd sao cho Iuon co mlfc hu'oc che't cao hdn day 1,5 - 2m d6
dam bao cho he$ th6ng phao va may khua'y lam vi~c an toan.
H~ th6ng s1,1c khi c6 th~ la o'ng khoan Id, 6ng dU'ng ki~u bdm Airlift, Ejector s1,1c khi (xem
. chU'dng 7).
E>ay b~ dieu hoa c6 ro'n t~p trung nuoc khi dn c6 the thao kho b~ bhng bdm chlm htu
d()ng hoi;lc bdng each xa mt<k theo trQng l\l'c.
'O
..c
m
....
.g
'::J
~-:ii~
~ c
Cl(,)~
~..c
c
::J-g~
~CJ
>
>
::J
-----------------Vung chUa va co
Hinh 4-6. So
c
~
d~c c~n
- Nttoc c6 chU'a cac hl).t ci;ln Id lung di vao vimg phan ph6i 11u(1c (J dfo b~ v(1i m1,1c
dich phiin pho'i deu tren toan bl) tie't di~n n~ang cua vung Hing.
- Vi~c tach cac hl).t ci;ln
de dfo di.
- Ci;ln Hing tich lily trong vung chU'a va co di;lc c~n nAm C1 day be.
Trong chU'dng nay se khOng trlnh bay chi tie't Cd sd ly thuye't cua qua trlnh Hing ma
chi gidi thi~u nguyen Iy t6ng quat cac qua trlnh Mng, cac ke't qua th\fc nghi~m va cac chi
tieu M tinh toan thie't ke' be Ifog d<;tt ml)t.
B~ Hing dung trong xii'
ly nttoc thiii dtt<;tc thie't ke' M fol).i bo ra khOi nU'oc ba lol).i c~n
kbac nhau.
43
a. C~n cung (cat) la cac h~t phan tan, c6 kkh thu'dc va v~n to'c Hing khOng d6i trong
suo't qua trlnh lfog.
- T6c d9 lfog khong ph\l thu()c vao n6ng d() cac h~t.
- T6c d() lfog biing tai tr~mg b~ m~t b~. Uo =Q/F.
D6 la cac thong so' va d~c tinh d6 thie't ke b6 lfog cat.
be
b. C~n ld lung c6
m~t thay d6i, c6 kha nang dinh ke't va keo t\I vdi nhau trong
qua trlnh Hing lam cho kich thu'dc va v~n to'c Hing ciia cac bong c~n thay d6i theo chi~u
cao lfog.
- Chieu cao b~ Hing, che' d() dong chay trong b~ d~ cac h~t c~n keo t1,1, ldn len, tang
trc;mg htqng Ia quan trc;mg.
.i
- Tai tn;mg
:1
D6 la thong s6 va d~c tinh ciia nude thai khi thie't ke' be lfog d<;ft 1, vi. se du'Qc d c~p
de'n trong chu'dng nay.
c. Bong c~n c6 kha nang lien ke't va c6 n6ng d9 ldn tren 1 000 mg/l.
s6
D6 la cac thong s6 va d~c tinh ciia bun hol,lt tinh (1 b~ Aerotank dung d thie't ke' b6
li{ng d<;ft 2 se du'cjc de c~p chu'dng 9.
B<;>t n6i du'<;fc thanh gl,lt ciia may cao c~n d).t ng~p du'oi mVc nu'oc 0,05 m - 0,10 m g~t
v6 mang thu b<;>t cuo'i be, to'c di) cua ta'm gl,ll ch<;>n theo bang 4 - 4.
44
c6 th~ di vao bu6ng phan ph6i trung tam, chiiy d~u theo httong ban kinh qua vung Ifog di
vao mang thu nu'oc d~t theo chu vi vanh ngoai ciia b~ (hinh 4-7a). Holje philn ph6i nttoc
thii vao b~ bling mang c6 vach lung d~t quanh chu vi b~. nttoc chuy~n d(>ng qua vung lif ng
theo hu'dng ban kfnh r6i vao mang thu mtoc d~t Ci tam b~ (hlnh 4-7 b, c).
Ca hai each phan ph6i nttdc d~u cho hieu qua Ifog t6t nh\t nhau, nhung tren th.lfc t6
b~ lfog c6 bu6ng phan ph6i trung tam du'<;1c u'a thlch hdn. 6ng du'a n\toc vao bu6ng phi~
ph6i trung tam co th~ di tlt du'di day b~ vao ho~c tlt thanh b~ xuyen qua vung 1ing vao~
Bu6ng phan ph6i trung tam hinh tron du'C1ng kfnh bling 15 de'n 20% dttC1ng kinh b~ tfog,
chi~u cao phin tr\1tU'1md6n2,5 m. May cao c~n c6 2 ho~c 4 thanh ngang gfo cac ta'm gi,tt
. blng g~. chuy~n d()ng ch~m nhCI mo td c6 hQp s6 d~t CJ tren tam b8 lam cho tr1,1c dli'ng c1.ia
may cao quay theo t6c d(> mong mu6n d~ cac tKm gi,tt dua c~n v~ h6 thu dijt CJ tam b~. Phin
lren cua may cao giCQ cac thanh g~t b9t, vang n6i, d6n chllng v~ mang thu d~t theo httdng
ban kinh b6. E>ay b6 c6 di;'> d6c 1: 12 d6c t!t ngoai v~ h6 thu c~n. H6 thu c~n co th~ tich nhO
vi c~n du'<;1c Ia'y ra lien t1.1c.
Che' di;'> lam vie~ cua be Ifog nu'dc thai ph\1 thu<)c vao :
a. E>~c doh c~nJfog.
b .. Che' d() dong chay trong vung Iifng do thie't bi pMn ph6i nu'oc vao va rut nttdc ra
quye't djnh.
c. Anh h\td'ng ciia gi6 va nhiet d().
d. Chuy6n d(>ng d6i lu'U do nhiet va chenh Iech n6ng d(> xay ra trong b6.
Ta't ca cac thOng s6 tren khOng the tinh bling ly thuye't. My va Lien Xo trttdc day,
. CaC nha khoa hQC dlfa VaO CaC cong trlnh hoi,tt d()ng thlfC t6 nhi~U niim da t6ng k6t rut ra CaC
chi tieu d~ tinh loan b~ Hing d<;1t 1. Xem bang 4-3, 4-4.
Ten thong
s6
,.
I
I
------'
Don vi do
..
Gia
-giC1 (h)
1,5 - 2,5
..
3
m /m ngay
. 31- 50
40,0
m 3/m 2 ngay
81 - 122
89,0
124- 490
248
45
Ten thong
s6
E>dn vj do
s6
Nlid'c thiii sau khi tr()n vdi bun hoi,.t tinh cua b~ ling d<;ft 2 r6i di vao b~ ling d<;ft 1
gi(1 (h)
1,5- 2,5
m3/m 2 ngay
25-32
28
Giocao di~m
m3/m 2 ngay
48-69
61
124-490
250
:1
Ten thOn:g
s6
E>dn vj do
s6
B~ chii' nM.t
Sau
3- 4,8
4,2
Dai
15- 90
25-40
R()ng
3- 25
5- 10 -
mlphut
0,6 - 1,2
0,9
Sau
3-4,8
4,2
E>l.iCJng kinh
3-60
12-45
m/mdai
1:10- 1:13
1:12
vong/phut
0,02-:-0,05
0,03
D()
d6c day
- V~n to'c t6i.. da trong vung Iling : Khi thie't ke' b~ lifng, phai ki~m tra v~n t6c nu'd'c
chiiy trong vung lifng gh mang thu nu'oc, v~n to'c mtoc 0 khoiing each tu mep mang thu dcfo
gioi hi.m tren cua vung cht1a cij.n (giap ranh vung Iling va vung chU'a cij.n, v~n t6c d' 1/4 chu
vi duong tron ban kinh bfing chi~u cao lfog H) phiii nhO hdn v~n t6c keo h~t cij.n da lfog
n5i Id lii'ng tro l~i trong mtdc va bj keo ra ngoai.
46
0.
'lJ
r;::;J
?i 71
~/
K
> -
IC
___
..._
E>Lta nude ra
i<:l
Nl/dcvao
(a) B' l!ng tron phAn ph6i nude vao bang bu6ng p!'lan P,h6i trung tam
Nttdcvao
----=>~
i
t
'
i i
. ---:;..
NI.Ide ra
- - - - - - ~ Xa e~n
(b) B6 rilng tron phan phoi nlloc vao bang mang quanh ehu-vi b,.
Thu nl/oe ra bang mang d@t CJ trung tam bit
NI.Ide vao
\..:-:
Nude ra
~. Xac~n
(e)
( 4 - 7)
Trong d6:
VH:
K: Hbg so' ph\l thu<)c vao tinh cha't clin K =0,04 d6i vdi h~t cat, K =0,06 d6i vdi
h~t ciJ.n c6 kha nang dinh ke't. d b6 liing.d<;1t 1 xii'ly nu'dc thiii sinh ho~t c6 thi
la'y K = 0,05
p: Ti tr<;mg ctia h~t thu'Clng tU' 1,2 - 1,6 chQn p
g: Gia to'c trQng tntClng 9,8 m/s
=1,25
:1
d : f)uCJng kinh tu'dng du'dng ciia h1,1 t (m) thu'Clng chQn d = 104 m
f:
He s6 ma sal ph\l thu<)c vao d~c tinh b~ m~t ctia h~t va s6 RaJnol ctia h1,1t khi
Ifog. f = 0,02 - 0,03 c6 th~ Ia'y f = 0,025
5. Hieu qua Iifng cij.n ld hi'ng va khti' BOD 5 ctia b8 Ifog d<;ft 1 : Khi t1ie't ke' b~ U{ng
d<;ft l, theo gia tri ctia cac thOng s6 cho tro~g bang (4 - 3) va (4 - 4) c6 tht! tinh hieu qua
khlt B'OD5 va c~n lo hi'ng SS theo phfo tram b~ng cong thli'c thlfc nghi~m ctia cac nha
khoa hQc My:
.
R=--a+bxt
( 4 - 8)
Trong d6:
R
a, b: Hiing
a ddn vi (h)
Khti' BODs
0,018
0,020
0,0075
0,014
Ty tr9ng va ndng d(> clin lfog trong vung Uch lily va co d~c c~n ciia beg Hing dcjt 1.
C6 th6 ch9n theo bang (4-6).
48
Bang 4 6: Ty tr,,mg va ndng di) ciia cijn Hing db~ IAng dc/t 1
Lo(.li d)n Ufng
Ty lr<,mg
1,03
4 - 12
1,05
4 - 12
6,5
- Sau b~ Acrolank
J,03
2-6
1,()3
4- JO
Vi dtJ. : Thie't kc' bci Ji{ng d<.1l I ct~ xii' ly mtdc Lluli ciia lhi xii vdi cac di~u kit;n sau :
Khong xaydlf~g b~ cti~u h<la, cl19n ki6u b~
H{ng ngang, ty s6 chi~u dai lrcn chi~u r()ng 4:1. Chi~u cai> vung lifng 3,6_m. Tai lr9ng h~
m~l Uo = 35 m3/m2 ngay.
-
Qmin
Yeo du : Xac dinh kich lhll'dc b~ U{ng, lhC1i gian .luu ml'dc, v1Jn ttic tlli h1.1 n, hiu qua
khli BOD5 khii' SS.
Giiii:
l. Tfnh dil$n tich b~ m~l c~n lhic'l ctia b6 Jifng :
F = __9 __ 2000
.
=57111!
u. -35
2. Chi~u r()ng
be :
F =B . L = B . 48 = 4B~
=57 m~
: L= 16m
Dil$n tich
:F
=4 x 16 =64 :-n2
2000
64
4500
a. Gi(1 c6
Qmiu
U, = ---
b. GiO CO
Omax
U0 = - -
ll~iU
'
64
'
'
<~
V = 64 x 3,6 = 230 m3
5. ThC1i gian htu m.td'c trong _b~:
a. Khi Q =Qmin
b. Khi Q = Qmux
= V _ 230x 24
Q - 2000 = 2,76 giC1
v-
Q-
230 x 24
4500 = 1,23 giC1
VH
=(
8k(p- l)gd) 2
f
(8 x 0,05 x 0,25x9,8x100,025
4
)
I
2
=0,064 mis
~I
- V~n t6c nttd'c chay trong vung l~ng ung vd'i Qmux :
Vmax = _Q_ =
4500
B.H 4x3,6x84 600 = 0,0037 mis< VH
;. Mang thu nu'oc ra b6 tri I mang ngang ch<J,y su6t 4 m chi~u r9ng b~ va 3 mang d9c
vuong g6c vd'i mang ngang, m6i mang dai 2 m. T6ng chi~u- dai mang I 4 + 2 x 3 IO m.
4SOO
3
. tr9ng lImy
I. lfc cua
"
'
Ta1
m<ing
qmax = lo= 450 ffi" / m d'.
a1 ngay.
- V~n t6c nttoc chay vao mang l<J.i m~t c~t ngang voi c19 sau 3,6 m (m~t ti~p giap
vung chua c~n):
v=Q
Rooo= a+ bxt
Rss =
2,76
0,018+0,02x2,76 =37,7%
2.76
.
= 59,8 %
0,0075 + 0,014 x 2,76
Kss =
1.23
tr(>n, b~ keo ll,l da du'<;lc mo ta trong cac tai neu vie't cho ca'p nu'dc ciia cling tac gia, trong tai
Heu nay khOng nMc l~i ma chi cung ca'p s6 Iieu v~ cac h6a cha't thu'C1ng dung d~ di~u chinh
pH, bd sung N, P trong xii' ly nu'dc thili.
Bang 4- 7. H6a cha't thu'Cing dung di di~u chinh pH
Lu'<;lng h6a ch!t c~n thie't tinh bhng
Ten h6a cha't
CaC03 (mg/I)
Cacbonat canxi
CaC03
Oxyl canxi
CaO
0,56
Hydroxit canxi
Ca(OH) 2
0,74
Oxyt magie
MgO
Hydroxit magie
Mg(OHh
0,583
[Ca0o.6Mg0o.4]
0,497
[(Ca(OHh)o.6(Mg(OH)2)0.4]
0,677
Na OH
0,799
Soda
Na2C01
1,059
Ax.it sunfuaric
H2S04
0,98
Axil clohydric
HCI
0,72
Axil nitric
HN01
0,63
0,403
51
-1
2. Hoa cha"t dung d~ b6 sung cha"t dinh duilng N va P vao nude thai xem hang (4-8)
Bang 4 - 8. Cac Ma cha"t co th' ch>n lam chA't b6 sung N, P cho mtO'c thai
Ten h<Sa cha't
Ngu6n Nitd N
..
..
Amoniac
NH3
Hydroxil amon
NH40H
Bicacbonat amon
NH.iHC03
Cacbonal amon
(NH4)2C03
Clorua amon
NH.iCI
Photphat amln
NH4H2PO.i
Sunfat amon
(NH1)1SO.i
Ngudn photpho P
....
Trinatri photphat
Na3PO.i
Dinatri photphat
Mono natri photphat
52
Na2HPO"
NaH2P04
Na-'(P0~) 6
Natrilripoli photphat
Na5P.10111
Na 4 P~01
:1
CHUdNGV
2. Tfl,o ra cac Mng cltn sinh hQc g6m cac te' bao vi sinh v~t va cac cha't keo v6 cd
trong nttdc thai.
3. Lofl,i cac b6ng cltn sinh h9c ra khoi nude bdng qua trlnh Ifog tr9ng llfc.
dinh nghia
Aerobic (oxic)
processes
.Processe~
Anoxi process
...
E>jnh nghia
Tie'ng Anh
Qua trlnh
Facultative
process
ki~n
53
Khii' cac
dl.J'(Jng
Khu BOD
cha't
Djnh nghia
Tie'ng Anh
Qua trlnh
Attached
process
growth
I Qua
I Carbonaceous
BODremuval
I Denitrification
Nitrat h6a
I Nitrification
Hd sinhhQc
Lagoon process
Ch(tn~n
Substrate
54
.
1
Ti~ng Anh
Qua trlnh
Bun hoat tinh
Activated Sludge
B~ Aerotank
Acrotank
Stabiliztion of
sludge
On djnhc~n
Dinh nghia
Compkte - mix
process
Plug - flpw process Cae phan ,LU Lrong dong chiiy vao b~
chuy~n <.l()ng vdi v~n tO'c d~u nhau cl9c
chi~udai h~ tit dfo va~ de'n d!u ra sao
cho Lhoi gian 1'uu lai ciia Lirng ph~n tii' I~
d~i1 nhau va ;b~ng thoi gian ly thuye't :
t =
BOD
Bio-chcmic:a I
'
Q,
oxygen <lcman<l
55
Qua trlnh
E>jnh nghia
Tie'ng Anh
COD
Chemical oxygen
demand
DO
Dissolved oxygen
MLSS
liquoz
Mixed
suspended solids
volume
SVI
Sludge
index
SS
Suspended solids
''
v.1.2. Qua trlnb bitn ddi, tang trtt<lng va nang lttf/ng c4n d~ bo~t dGng cua vi
sinb v(lt
- Qua trlnh bie'n d5i bao g6m cac phan U'ng h6a hQC hen trong te' bao, c6 2 pbiin U'ng
_Cd ban trong qua trlnh bie'n d6i la phan U'ng di boa Va phan U'ng ddng boa .
- + Phiin U'ng di boa be gay cac rn~ch hii'u cd, pban chia cac pMn tit hii'u Cd phtl'c ti;i.p
thanh cac ph!n tit ddn giiln hdn va kern theo qua trlnh la si;t giai ph6ng nang
lu'<;1ng.
+ Phan 6'ng ddng boa la~ hlnh thanh cac pban tli' phU'c t1,tp hdn va doi hOi ca'p niing
lu'<;1ng. Nang ht<;lng c(p cho philn U'ng d6ng h6a thu'C1ng la'y tU' niing lu'<Jng du'<;lc giai
ph6ng ra CUa Cal! pbiin U'ng dj h6a.
Vai tro quan trqng cua Enzitn:
Enzim la chit xuc tac hii'u cd do cac te' bao s6ng sinh ra, Enzim la cac protein ho~c
protein ke't h<Jp voi cac phan tli' v6 Cd ho~c cac pban tii' hfi'u Cd c6 trQng lu'<;fng tha'p. Nhu' rn()t'
ch(t xuc tac, Enzim c6 khil nang lam tang t6c d() phiin U'ng h6a hQc len ga'p nhi~u I!n ma
ban thin Enzirn kh6ng bi thay d5i.
C6 2 loi;i.i Enzim : ngoi;i.i te' bao va n()i te' bao. Khi te' bao ch cha't n~n hay cha't dinh
du'<Jng ma cac cha't nay khong th~ Uf tha'm qua VO te' bao du'<;1c th} Enzim se chuy~fo h6a cac
chi't nay thanh di;i.ng h<;Jp cha't c6 th~ dS dang di chuy~n vao trong te' bao. Enzim n()i te' bao
la chi't xuc tac cho cac phan U'ng d6ng h6a hen trong te' bao. Enzim du'<Jc bie't nhu' Ia m()t tac
nhin phin loi;i.i va chuy~n h6a cha't n~n de'n san pha'm cuo'i cung voi hi~u sua't ra't cao. Te'
bao c6 th~ san xu!t ra cac Enzim kbac nhau U'ng voi rnfii loi;i.i cha't n~n kbac nhau d~ sit
dvng chUng va c6 th~ minh hQa bilng philn 6'ng sau :
E
Enzim
s
Cha't n~n
(E) (S)
T6 h<Jp Enzim
va cha'tn~n
56
San phifm
~
'
cu01
cung
E.
Enzim
!".'?=--~-
Ho~t d(>ng cua Enzim chiu iinh hu'ang ra't nhi~u bai tri
cha't nen, mfii Enzim c6 tri s6 pH, nhi~t d(> t6i u'U cua mlnh.
s6 pH,
Srf. tang
trrtdng cua
vi sinh v't
. .
'
:
Vi sinh v~t c6 th~ nay nC1 th6mnhi~u nho sinh sii.n phan doi, sinh san gid'i tinh va nay
m~m nhu'ng chu ye'u chUng phat trien bhng each phan doi. Thoi gian cfo M phan doi te' Mo
thu'ong gQi la thoi gian sinh san co the dao d(>ng tu du'd'i .20 phut de'n hang ngay. Vi df:l : ne'u
thoi gian sinh sii.n Ia 30 phut m(>t vi khuii'n c6 the sinh ra 16 777 216 vi khufo sau thoi gian
12 gio. Vi khufo khong thltie'p tt.Jc sinh sii.n de'n vo t~n Mi vl qua trlnh sinh siin ph\l thu(}c
vao moi tntong. Khi thti'c an c~n ki~t, pH va nhi~t d(>. thay d6i ra ngoai trj s6 to'i u'U, vi~c
sinh san se ngung 1"1i.
. ,....
,...,
E>fo tien ca'y m(>t s6 lu'<Jng nho vi khufo vao moi tru'('jngi;moi ca'y, sau d6 do s6 h.t<Jng
vi khufin tang tru'dng theo thoi gian. So' lu'<Jng vi khuffn sinh. sii.n ra co th~ chia lam 4 giai
do"1n khac bi~t.
I. Giai do{ln phdt triin ch()m:
Giai do"1n phat tri~n cMm the hi~n khoiing thoi gian dn thie't
vd'i moi tru'ong md'i va ba"t d~u phan doi .
Giai do~n
phattMn
cb4m
;;
""
.l3"
l:>
1l
s
~
ThCli gian
Hinh 5-1. 8uong cong bieu dien cac giai doc;tn phat trien cua vi khuan
.
ve so ILi<;1ng th~o thang logarif
Cl giai dal,ln nay s6 htc;rng vi khuifn trong me quan sat di,tt dcfo sf> h.tc;rng 6n djnh do:
a. Vi khun da
b. SO' vi khun moi sinh ra vua du bu cho so' vi khuii'.n gia c6i che't di.
4. Giai doqn vi khulln ti! <:he't :
Trang su6t giai dol,ln nay tO'c dC) tlf che't ciia vi khufo vu'cjt xa to'c d(> sinh san rate baa
moi. To'c dC) che't la ham so'ctia so' lu'c;fng te' bao dang sO'ng va d~c tinh ciia moi tru'ong, CJ vai
tru'ong hc;rp tri s6 lagarit ciia s6 h.tc;rng te' bao che't tu'dng du'dng voi tri s6 lagarit ctia s6
ht<;Jng te' bao sinh rad giai dal,lil sinh tru'dng nhu'ng CO da'u ngu'<;JC li,ti.
St! tang tru'dng ciia vi sinh v@t v@ kho'i lu'c;tng (sinh kho'i)
Hlnh 5-2 gioi thic%u t6ng quat qua trinh phat triSP. ctia vi sinh v~t theo khO'i luc;rng.
58
Giai do~n
liing sinh
kh6i chijm
Giai do~n
liing sinh kh6i
theo logarit
Giai
do~n
liingch~m
~n
....>
~
>
..
'a
::1
Jr
TMi gian
Hinh 5-2. Duong cong bieu di~n cac giai do~n tang sinh khoi cua vi khuan
trong me nuoi cay theo thang logarit
I.
Giai dm.tn tang tnrong cMm la giai doqn vi khufo dn thC1i gian M thich nghi
voi moi tntong dinh duong. Giai doqn t<ing truC1ng cMmcua sinh kh6i khong did
bilng giai do9n phat tri6n ch~m clia s6 lu'cjng vi khuii'n bdi vl sinh kho'i bi\t dfiu
tang ngay Lru'dc khi slf phan chia tc' bao xay ra (tc' bao Ion len r6i mdi phan
doi).
2.
Giai do~n tang sinh kho'i theo lo ga ril luon c6 thua thU'c an bao quanh vi
khuii'n va t6c d(> trao d6i cha't va tang tnJ'dng cua vi khuif n chi phi,! thu(>c vao
kha.nang XU ly chfft 11611 cua vi khufo.
3.
Giai do~n tang tru'dng cMm dfi11 : to'c ct(> tang sinh kh6i giam dfo di bdi vl slf
q111 ki~l dfin CIJa cac chfft dinh du'ong bao quanh.
4.
Giai do911 ho hifp n(>i bilo: Vi klmii'n bu(kphai thlfc hi~n qua trlnh trao d6i chilt
bAng chinh cac nguyen sinh chilt c6 trong tc' bao boi vl ndng dl) cac chat dinh
duang ca'p cho tc' bao dii bi qn ki~L. Trong giai doqn nay xay ra hil;n tu'<;lng
gi<ll11 dfin sinh kho'i khi ct6 cac chfft dinh dttong con l9i trong cac
bao da chct
khuye'ch tan ra ngoai ct6 cap cho cac hao con s6ng.
le
le
Phfin ldn cac qua trlnh XU ly sinh h6a xay ra trong moi tru'ong h&n IWp gOm nhi6u
chung loqi vi sinh tac d(>ng lcn moi tntong va. c6 tac dC)ng tu'ong hO voi nhau. M6i !0~1i vi
khuii'n c6 dttong cong sinh trtJ'ong va phat tri6n ricng, vj tri va dqilg cua dttong cong tang
59
tn.tdng theo thoi gian cua m6i lo<,ti trong h~ phl,I thu()c vao thuc ail va cha't dinh du'Bng c6
sif n va vao cac d~c tinh cua moi tru'ong nhu' pH, nhi~t di), di~u ki~n ye'm khi hay hie'u khi ...
c6 nhi~u lo~i vi khuffn dong vai tro quan tn;mg trong qua trlnh 6n dinh cac cha't hii'u co c6
trong nude thai.
V.1.3. D()ng hQC cua qua trinh xii' ly sinh hQC
D~ dam baa cho qua trlnh
xu
le
ca
Tang tntdng
bao: d
hai tru'ong h<;1p nuoi dly theo tung me hay nuoi dly trong
cac b~ CO dong Chay lien tl,IC, nu'OC thai trong cac b~ nay phai du'cjC khuay tr()n 11f9t each
hoan chinh va lien t~tc. Toe di) Lang tn.tdng cua cac te' bao vi sinh c6 th6 bi6u di'C!1 bAng
cong thuc sau : r, = X
(5-1)
Trang d6 :
r, : T6c di) tang tru'Ong cua vi khuii'n
kh6i h.tcjng/don vi th~ rich trong ni()t don vi thoi gian (g/m 3 .s).
~t :Tf)c cl() tang tru'Ong rieng
.
ThOi gian
X: N6ng di) vi sinh trong b6 hay n6ng di) bun hoc.it tinh (g/m 3 =mg/I)
Cong thuc (5-1) c6 th~ vic't duoi d<,tng
r, =
dx
dt
= ~tx
(5-2)
~t
= m
s
Ks+ S
(5-3)
Trong d6:
: Toe di) tang tru'dng rieng ( l/s)
60
Ks : H~ng s6 ban t6c d(l, th hi~n anh hu'dng cua n6ng d() cha't n~n d thoi di~m t6c d9
tang tntdng b~ng m(lt nti'a t6c d9 clfc d~i (g/m 3 ; mg/I).
Anh hudng cua n6ng d9 cha't n~n de'n t6c d9 tang tru'dng rieng th hi~n tren hlnh 5-3.
JLm- - - - - - - - - - - -~~*~
~
bQ
_,
~~ JLm
2
bQ
bQ
>ig
.,
<O
.,g
.....
Hlnh 5-3. Anh huong cua Sl,i hi;tn che nong d9 chat nen
den toe d9 tang truong rieng
Thay gia tri ~t d phu'dng trlnh (5-3) vao phu'dng tr'inh (5-1) ta c6 :
111 r=~t
XS
K s +S
(5-4)
=- Yrt1
(5-5)
Trong d6:
1\:
Y.:
H~ s6 nang sufft sli' d1,1ng cha't n~n clfc d~i (mg/mg) (La ty s6 gifi'a kh6i lu'<;1ng te'
bao Va kh6i lu'<Jng chfft n~n du'cjc tieu thl,I do trong IDQl thOi gian nhfft djnh d giai
do~n tang tru'dng Logarit).
fu :
(5-4) ta rut ra :
mXS
rd = Y( Ks + S)
KXS (
m)
= Ks + S; K = y
(5-6)
Trong cac cong trlnh xi\' ly nuoc thiii kh6ng phai tilt ca cac tC' bao vi sinh v~t d~u c6
tu6i nhli nhau va Mu d trong giai do<,tn sinh tntdng Logaril ma c6 m(H s6 dang d giai
do<,tn chet va giai do<,tn sinh tntdng cMm. Khi tinh loan t6c di) tang trlidng ciia te biio phai
tinh toan 16 h<;fp cac hi9n lli<;fng nay, M tinh toan gia thiet r~ng : S\I' giamkh6i lucjng c~a cac
te' bao do che't va tang trudng ch~m ty 19 voi n6ng di) vi sinh v~t co trong mroc thiii
gQi
S\J' giam kh6i lll'<;fng nay Iii do phan huy nl)i biio (endogenous decay). Qua trlnh ho hKp n()i
biio c6 th6 bi6u dif n don gian b~ng phan lfng sau :
ya
Vi khuffn
C,H102N + 502
(5-7)
tc' bao
113
160
1A2
Tu phuc:Jng trlnh (5-7) c6 th6 thily : ne'u tilt ca cac te bao bi oxy h6a hoan toan Lhi
lu\jng COD cua cac te bao b~ng 1,42 Ifin n6ng d() cua tc' hao.
(5-8)
( I/s)
XS
111
r, = ------ K"X
(5-9)
r, = - Yrd - KuX
(5-9')
(Ks + s)
hay:
Trang d6:
62
111 K +S -K"
s
sc Iii :
(5-10)
(5-11)
Yb= -
td
XU Iy nu'oc thai. Nhi~t d() khOng chi anh huang dtfo ho~t d()ng chuy&n h6a cua vi sinh v~t
ma con co tac d9ng Ion de'n qua trlnh ha'p tht.1 khi oxy vao nu'oc thai va qua trlnh Hing cac
bong c~n vi sinh v~ ta b~ Hing d<Jt 2. Anh huang cua nhi~t d9 ae'n t6c d9 phan ung sinh hoa
trong qua trlnh xii' Iy nude thai du<jc bi~u di~n biing cong thuc :
rT =rzo0('1'20)
(5-12)
Trong d6:
rT: To'c d() pban ung d TC
r 20 : To'c d() phan ung a 20 "C
e trong qua trlnh XU ly sinh hQc dao d()ng tlt 1,02 - 1,09 thu'ong Iffy 1,04.
"
Trong mo ta d()ng h9c Clla qua trlnh XU Iy nude thai bhng sinh h<;>c rut ~a du'<jc "cong
. thuc bi~u di~n to'c dQ XU Iy cha't n~n bhng khoi lu'<,:fng cha't n~n giam di m()t don vj th& tich
b6 trong m()t qdn vj thoi gian (g/m 3s)
~tm 0 ,XS
ru
~lmax
d~ t K = y
' r u -.
= Y(Ks +s)
K.XS )
(Ks + S
(5-6)
(5-6')
rd
p---
KXS
- X - (Ks
~~-
+s)
(5-13)
la t6c d() sti' d1,111g rha't n&n tinh cho m<;it don vj kh6i lu<jng (g) bun ho~t tinh trong rn<;it don vj
thoi gian.
63
BE
D6 ap d"1ng vi.lo thie't ke' va quan ly cac cong trlnh trong thl,l'c te' do phai thie't l~p
cac cong thuc tinh toan M xac d~nh dung Lich cac b6 XU ly sinh h9c va hi~u qua XU ly.
V.2.1. Cong thuc tinh toan beg Aerotank khua'y tr()n hoan chinh
Sd d6 lam vi~c cua b6 Aerotank xem h'inh (5-4)
B~ Aerotank
B~ hfng
Qr.S.Xr
:!
Qv.So
Qv+QT.s. x
QT.S.Xt
Hlnh 5-4. So
Qx;.Xt
- Nu'oc thai di vi.lob& Aerotank Qv chua cha't n~n c6 n6ng d9 So con htc;ing bun ho?t
Linh khong dang k coi nhu' bilng kh6ng X 0
hoan chinh vi\ phan b6
Mu
ngay l~p tuc trong loan b9 th6 Lich b&. Cung voi nu'oc th~li di
vao b6, con c6 dong bun ho?t tinh tufo hoan la'y Lil' day b6 Hing du'a vao voi QT va n6ng
d() bun XT. khi vi.lo b6 tr9n d~.u voi nuoc thai d c6 n6ng d9 bun ho? t Linh trong b6 la X
vi\ lu'qng cha't n~n khi ra khoi b6 giam xu6ng con S. Sau thoi gian lu'u nu'oc 8 gio trong
b6, 'nuoc chay sang b6 Hing voi lu'u lu'qng Qv + QT , n<)ng d() cha'L n6n S, n6ng d9 htin
ho?l linh X.
Qua b6 Hing nuoc du'c;ic li.f ng trong xa ra ngu6n voi Q ... n6ng d9 cha't n~n S, 116ng d(l
bun X,. Bun ho~t tinh Hing xu611g day b6 Iting c6 n6ng dQ XT mQt phft11 tuftn hoan l?i phftn
du' xii ra b6 chua c~n voi lu'c;Jng Qx,1 , XT d6 xu ly tie'p.
- Coi vic giam n6ng dQ cha't 11~11 va tang kh6i lu'c;ing bun ho?l Linh ch! xay ra Lro11g
b6 Aerotank va thoi gia11 t6n t?i cua bun trong h9 th6ng (tu6i ctla bun 8c) la thOi gian bun
t6n l<.ti trong b6 Acrotank rut ra phu'dng trlnh can biing kh6i lu'cjng sau :
64
Lu'<Jngbun
trong b~
Lu'<;Jng bun -
Lu'<;lng bUn +
di vao
xa ra
dx
,
-v=QvXo
- (QxaXT +QrXr ) +V(r,)
dt
(5-14)
Trong d6:
!~
ht<;lng tren m()t ddn vj the tich trong m()t ddn vj thC1i gian. Sinh kho'i hay bun ho1;1t
tinh chinh la ht<;lng ci;tn bay h<1i (sa'y mfo nu'ijc thili 105"C cho nu'dc bay he't dem
can ta du<Jc 1Lr<;111g ci;tn kho, tie'p lt.tc sa'y c~n kho de'n 600 50C dem can ta du'<;Jc
ht<;lng lro ciia cl}n, cl}n bay hdi bhng lu'<jng c~n kho trU' di lu'<;lng tro ciia c~n. doi khi
con gQi la c~n khOng tro).
V:
a b8 I~ng
(m 3/ngay); (m 3/h)
XT: Ndng d() bun ho~t tinh (ci;tn khong tro) H(y LU' day b~ Ifog d6 tufo hoan li;i.i b6
Aerotank (g/m 3 ; mg/I)
(m 3/ngay; m 3/h)
(g/m 3 ; mg/I)
-r1'
Toe d() tang tru'dng thl,t'c ciia bun hol;lt linh trong thC1i gian lam thoang d b~
Aerotank (g/m 3 .ngay; g/m 3 .h)
_.:-,
QxaXT + Q,.X~-
= 0 va a thC1i
(rd) . -Kd
-
=Y -
(5-15)
vx
= 0,
xaXT + rXr
(r )
1 ---Y
- d -K
ec . x
(5-16)
rJ :T6c d() sii' dvng -cha't n~n hay tO'c d() giam BOD ~rong b6 Aerotank tinh theo hi~u
qua lam Sl;lch ta c6:
65
,j
rd
Trong d6 : (S 0
(5-171
vao
(mg/I)
(mg/I)
,. gian
. Ittu nttcJc
, trong h"'
' g10
., )
8 : Th 01
c Acrotan k QV~ ( ngay,
=~
la tO'c c.t(> stt dt.mg cha't iltn tlnh cho mc)t c1dn vj khodttc,1ng (gr) bun ho1,tt tJnh
:,.,
trong m()t ddn vj thC'1i gian (ngay hay giC1), ke't h<;lp v<li cong thltc (5-17) ta c6 :
rd Q S 0 -S
p = --- =--------.
(5-18 )
x v x
hay:
-v = 9(~~-~ s)
(5-19)
pX
Day fa c6ng thli'c tinh h0 Acrotank trong de s<ich <.:Lia Lien Xo trttck day
sfrh iJ Vt~l Nam ciia cac tac gia Tr~ n Hic'u Nhut;. Lam Minh Trie't.
Trong dl> : X
va
trong cac
=a - z
c~n
(mg/I);
v = 9~ . -s)
p( ;:::_-z)-
(5-20)
- M~t khac thay gia tri rd tit phttl1ng trlnh (5-17) vao plutong trlnh (5~ 16) ta c6 :
v = QY(S
---- ---S)e"
... - .
0
(5-21)
X{l + K.ie,J
Di1y la cong thll'c cik mtck T<ly
Au
- Trong lhlfc tc' khi thiC't kc' va V<}n hii.nh ciic nhii. may xii' ly nttoc thiii, thong s6 dttcjc
dung d0 ki6m tra la : ty s6 khO'i ltt~111g cha't n6n trcn khO'i ltt<;lng bun ho1,tt tfnh F/M (Food - to
- microorganism ratio}:
-----
S.,
M -ex
66
l
i
(5-22)
Ty
n~n trcn kh6i ltt<;fng bun ho~t Linh F/M v~ ban cha't la d6i.,
vdi to'c d() sii' dQng cha't n~n Linh cho m()l ddn vi khO'i ht<;fng bun ho~l llnh trong m()t d<>.
thCJi gian.
_ Q S -S _ ~M.E
0
P-
trong d6 : E
v x -
(5-23)
100
S -S
r,
I_
Yb
=-;:--d -
y
1 + Kdec
(5-24)
Vi di! tinh toan 1: Tinh toan b~ Aerotank d~ xii' ly mtdc thai bhng phltdng phap sinh he,>c
hie'u khi.
Nude xii' ly xong d~t Lieu chufi'n BOD s 20 mg/I. ham h.t~1n~ ciJn hf IU'ng 30 mg/I g6m
65% Ia c~n hii'u cd
Luqng bun ho~t tinh trong nude lhiii (J dill vao b~ X = 0
11
2. E><) Lro cua c~n 0,3 - n6ng d(> c~n Hing (J day b0 liing d<;1t 2 va ciing la n6ng d(i dj.n
tuftn hoan IO 000 mg/I.
3. Thui gian Iuu c1.la bun ho~t Hnh (tu6i c1.ia cijn) trong cong trlnh Oc=IO ngay.
4. Che' de) thiiy ll!c ctia b~ : khua'y tr()n hoan chinh:
5. Gia tr! cua cac th6ng
s6 dl)ng h<,>c
=0,46. KJ =0,06/ngay
6. E><) tro ci.ia cij.n hii'u cd Id Iii'ng ra khoi b~ lfog la 0,3 oocn. la c~n bay hdi).
::
7. Nlidc thai c6 du cha't dinh dliong BOD 5 : N: P = 100: 5: I va c6 cac cha't khming
CJ n&ng de) ra't nhO. T6ng ham ht<;1ng muo'i < 500 mg/I. Xac d!nh: dung Lich b~.
lu<;fng cij.n xii ra, Iuu lu<;1ng tuh hoan bun, thoi gian nuoc htu trong b~. t6c di) p va
chi s6 F/M.
67
JQ
:S<. Er
...... ~"
,,,,..
1ua xU' Iy :
hU'u cd trong mtdc ra khoi b~ lfog : 0,65 x 30
lil'u cd tinh theo COD : 1,42 x 19,5 x 0, 7
=19,5 mg/I
=19,3 mg/I
LU'cjng BOD5 c6 trong c~n ra khoi b~ IAng : 0,6 x 19.,3 = 11,58 mg/I
Lucjng BOD5 boa tan ra khOi b~ Ifog bling t6ng BODs cho phep
lucjng BODs c6 trong c~n Id IU'ng : 20 - 11,58 8,42 mg/I
a dfo ra trir di
.,
:1
V=
QY0c(S 0
-s)
X(l + Kdec)
= 1341,3 m 3.
0= Q=
1341,3
= 0,3353 ngay =8,04 h
4000
a. T6c d() tang trl!dng cua bun tinh theo cong thU'c (5-24):
y
0,46
.
2875
Yi>= 1+0cKd = 1+10x0,06=0,
b. Lucjng bun ho.,_t tinh sinh ra trong 1 ngay:
Abim =Yb x Q(Su - S)
Abun
0c=
Oxa=
68
v.x
Qx~XT
+Q,X,.
VX-Q,X,0c
X 0
T c
~tra:
(5-15 va 5-16):
"""'
Trong d6 :
V : Thti tich b~ = I 342 m 3
Qr= Qv = 4 000 m 3/ngay (coi IU'<.fng nU'dc theo bun la khong dang ke)
X = 2 500 mg/I
Xr = 19,5 x 0,7 = 13,65 (0,7 la ty I~ IU'<;fng c~n bay hdi trong t6ng s6 c~n hU'u ccf, c~n
~q~
Qx;l hitn =
6. ThC1i gian lich liiy c~n (tufo hoan l;,ti toan b()) khong xii
vx 1342 x 2500
=- - =
A him
him cht(a
du
335 340
= 11 ngay thlfc te
'
trong beg hieu qua xii' ly {J thC1i gian dau se tha'p va IU'<jng hun sinh rn 11 hlfn
. Ahlin
7. Sau khi h~ thllng hoi, t d()ng 6n djnh, h.t<jng bun hfi'u Cd xa ra hang nga y :
B
Trong d<>
c~n
Cl)n hay IH1i trong nU'ck da xii' ly di ra khoi b<! Hfng QrX, :
B"
8. Xac djnh lU'u IU'<jng tufo hoan Qr. D6 n6ng d() bun trnng h~ luon gili' giii _tri
Q, . X, = (Qv + QT ) X 1 ru l ra :
=2 5{)0 mg/I ta CO :
2500
- = x-- = -------= 0 S555
Qv x . . -X
7000-2500
Q.,
tri cua t6c d() p sii' d1,rng cha't nEn <BODs) cua
4)
S -S
300-8,~ x--1- =14,5
--x---
8 - 2soo s,o4h
r=
1 -
69
10. Ty
s6
S.,
OX
=- =- =------
0,3353 ngay
2500 mg/I
mg BODs
=0,378
mg bun.ngay
V.2.2. Cong thuc tinh toan b~ phan ung hiiSu khi (Aerotank) c6 dong chiiy d~u
Sd dd lam vit;c ciia b Aerotankco dong chiiy d~u gioi thi~u tren hlnh (5-5).
:1
r
Qv.So
----
Qr.Xr,S
(Qv+Qt). X
~a.XI
Qt.XLS
~)5
Vi~c dua ra mo hh1h Loan cho b~ co dong cluly d~u ra't kho khan bdi vl ndng d() cha't
n~n d d~u b~ va cuo'i b5 khac nhau S0 va S do do n6ng d(} bun ho~t tinh X ciing khac nhau.
D~ l~p cong thuc tinh Lawre!~::e va McCarty (1970) d~ nghi :
1. Khi OJ 0 > 5 coi nong d(}. bun ho9ttinh trong loan b{ la bhng nhau va bi'ing X.
I
=(
KSX.
Ks+S
-0c -
70
YK(S 0
-s)
-K
d
(5-25)
Trong do:
S0
s +as
S;:;=-~+a
<X :
V.3.
:.. = -Q,.
He so tuan I1oun
A
A'
"
Qv
.)
V.3.1. Khi tinh toan theo cac cong thU'c tren dn phiii c6 trtidc cac gia trj bhng s6 cua
cac h~ s6 d<'}ng h9c cua qua trlnh xii' ly c6 th~ chc,m thco bang (5-1) la sei li~u cua cac nha
. nghien cuu Grady va Lim ( 1980), Lawrence va Mc Carty ( 1970), Orthan va Aztan ( 1994 ).
Bang 51 : Gia trj dijc tru'ng cua cac h~ s6 d(ing hQC trong qua trlnh xii' ly mtd'c thai
d6 thj,
qua anh hticlng ciia cac cldi't dijc bi(!t
ho
Gia trj
H~s6
E>dn vj do
......
Ngay'
Ks
mg bun
ho~t
hay mg bun
K.i
Tieu bi~u
2- 10
25 - 100
60
15- 70
40
0,4 - 0,8
0,6
o,3
0,4
tinh/mg BOD
ho~t
tinh/mg COD
Ngay'
~-o,6
0,02 - 0,1
0,055
V.3.2. Khi linh toan, theo cong thU'c (5-20) la cong th(ic ciia cac nha khoa h<;>c Xo vie't
va la cong tht'.'tc dung trong tieu chuftn nganh d Vi~t Nam. T6c d9 tinh toan trung blnh p dO'i
vdi nu'dc thiii do thi
Khi So n~m CJ khoiing giua cac gia tri cho trong bang, gia trj p c6 th~ tinh theo n9i suy.
Do'i vdi QcS Aerotank lam thoang keo dai la'y gia tri p
71
Bang 5-2: Gia trip mg UOD 20/l gram bun ho~t tinh trong 1 gi<t
do'i vd'i b~ Aerotank khua'y tr()n hoan chinh
BOD21i d~u
vao S., mg/I
15
20
30
25
40
~50
800 mg/I
100
20
22
24
27
35
47
200
22
24
28
32
42
57
.,,,
150
18
21
23
26
33
45
200
20
23
26
29
37
50
300
22
26
30
34
44
60
400
23
.28
, 33
38
53
73
~500
24
29
35
41
58
82
xu
b~
X cang
1500 mg/I ;
S.,
= IOO -
2 000
mg/I ; S.,
= 150 -
JOO;
E>6i vdi b6 Aerotank lam thoang keo dai la'y X ~ 5 000 mg/I.
E>O, tro cua htm ho~t Linh Z Ia'y bllng 0,3.
Khilam thoang keo dai ch911
z =0,35.
(j nhifng thanh pho', thi xa ldn, ho~c khu cong nghi(}p ma m~ng lttdi lhU gom da hoan
chinh, cha't ltt<;1ng nude thai d co'ng t~p trung v8 nha may XU ly se xay dt!ng lU'dng d6i 6n
dinh; Trttoc khi thie't ke' nhi\ may nen lam mo hlnh ch~y thud~ xac djnh cac thOng so' dqng
h9c ch thie'L cho thie't ke', va dt! doan trttdc hieu qua xil' ly m(H each chif c chifn.
72
'~
- D~ xac djnh cac thong s6 K, Ks. ~Lm, Y, K.1 sii' d1,111g mo hlnh nuoi dfy thco me Lrong b~
Aerotank khua'y tn?n ho~n chinh. Dung Lich b6 ~ 1 111 3 Chi~u cao mtoc trong b~ H;;::: l,5m.
Gia thie't: Qua mlJ hlnh thu dtf{IC elk git/. trj .wu :
I
e =9c
X (mg/I)
Su (mg/l)
S (mg/I)
400
13
3,2
123
400
24
2,0
127
400
33
1,6
127
400
47
1,3
124
400
66
1,1
119
TTmfo
(ngay)
_ KXS _ S0 -S
0
nil ra:
rd - Ks +S -
XS
so -S
Ks 1
K S
1
K
--=-.-+-
, h cac
, gia
- tn
a. T m
.
s s ex S ex-S
0 -
- -,
0
TTmfo
(So-S) mg/I
1
-
, cac
- so"'11eu t11U'c ng111cm d bang
~ trcn ta c 6 :
UY
A
ox
- - ngay
S (I/mg/I)
S.,-S
387
393,6
l,017
0.077
376
254,0
0,676
0.042
367
203,2
0,554
0,030
353
161,2
0,457
0,021
334
130,9
0,392
0,015
b. Dfa cac .wi' li~u ti:t biing /en bidu dfl trong ({JU ell}
Tr1;1c tung:
y=
ex
S-S
l'U(Jltg
g<k :
1
tr1;1c hoanh : x = S
73
f)u'ilng thdng bi~u di~n phlidng trlnh y =ax+ b ciit tn,1c tung y t~i M. Ta c6 :
Ym
Ks
1.00 - 0,25
a= -K = -
---- =10.0 mg/I ngay
0.075 - 0.00
1.2
:1
I.II
><I ~
CJ:)
ti)
11.8
ti)
11.6
11.4
0.2
11.0
0.04
0.02
0.06
O.OR
X=S
.va Kd
e.
s -s
ex
0
=Y - - . K11
e1
TT mAu
ngay"
So -S
0,313
0.983
0,500
1,480
0,625
1.806
0,769
2.190
0,909
2,552
74
{)Xngay
du'a cac s6 li~u trong bang ten bi~u d6 trong tQa dQ vuong g6c:
ex
S -S
y= 9:x=
c
I
y=
Be
1.2
1.0
0.8
0.6
0.4
n.2
3.0
,!/ .
Ta c6 : m ..
V.4. KHU'
cAc
x=
So- S
Bx
=-0.06 ngay" 1
"
3.S
=Y =
0;85 - ( -0,06)
.4 _ O.O
2
= 0.38
SINH HOC
Khi nU'c:k thai chll'a cac h<;fp cha't hii'u cd Cacbon, Nitd, Photpho vd'i ndng dQ cao, sau
khi xii' ly sinh hQc blnh thttCfng giam dttc:;1c 98 - 98% h.tc;fng BOD va 30 - 40% ltrdng Nitd va
khoiing 30% lltc;fng Photpho con ll;li 60% Nitd va 70% ltt<;fng Photpho di ra khoi cong trlnh xii'
ly. Ne'u ham lu'c;ln~ N > 30 - 60 mgfl. P > 4 - 8 mg/I
ra hi~n tttc;ing phU dl.1'6ng, nghia la N
Va t' ll;lO ngudn thU'c an cho roiJ.g rer, tao Va Vi Slnh vat nttdc phlil trier, lam bin trd 11;ti
ngu6n nlidc. VI v~y vit;c khii' Nitd va Photpho de'n dtidt n6ng d9 cho phep trlick khi xii ra
ngu6n tie'p nh{in la dn thie't :
xay
75
1.
2.
Ke't hc;lp 2 cong do~n dilu khU' BOD va Nitrat h6a d6ng thoi ta ch rieng cong do~n
khukhi Ni.
3.
.:,
:J
Khi khii' Amonia (NH+4) Mng phu'dng phap sinh h6a, NH+4 bi oxy h6a th~o 2 buoc:
I
Bit<Jc i: NH+4 bj oxy h6a thanh N0- 2 do tac d()ng cua vi khuifn nitrit h6a . theo phan
ung:
Vi khuif n nitrit h6a
N0-2 + 2W + H20
, NH+4 + 1,5 02
Bll<Je 2 : Oxy h6a N0-2 thanh N0- 3 do tac d<)ng cua vi khuffn nitrat h6a:
N0-3
CsH102N + 502
C5H10 2N bieu di~n te' bao vi khuif n da du'c;Jc t6ng hc;Jp thanh.
'C6 the tdng hcJp cac qua trlnh tren bilng phan ung sau:
NH+4 + 1,73102 + l,962HC0" 3 ~ 0,038C5 H 70 2 N + 0,9SJ2N0-3 + I,077H 2 0 + 1.769H2C03
Tit phu'dng trlnh tren rut ra : khi chuyen h6a 1 mg NH+4 ciln tieu th\! 3,96 mg 0 2 va
siin ra 0,31 mg te' bao mdi, 7,01 mg ki~m bj khii' va cfo tieu th~1 0,16 mg C0 2 Vi khuffn
Nitral h6a d~c bi~t nh~y cam voi Slf thay d6i moi tru'ong va vdi cac chat d<)c h~i, tu cac
nghien CU'U trong phOng thf nghi~m Va CaC cong trlnh xi)' ly th\fc te' rut ra du'QC cac thOng so'
anh hu'dng de'n qua trlnh la :
.
1.
76
!,;
.1:1+,.
:! ~
Cl.,Q
:i
......
;a'!: ..
i~
~~
';! o
t
,..-~~-"-~~~L.',
~~
------- - - - - - - Qu4trlnhddngh6a
-----------------e&ng Ma
AmoniaNH+
4
,, ,,
,,
t.
I
I
1
clp02
----
I
I
',
nitd hi?u
e d .
I
"
Ir
...-~
~I
i:
NOi
.;
i! I
ctp02
'SI
--
&
Kbll'nild
''
Kht N2~tholit ra
NO;
Hinh 5-6. Sd
77
2.
3.
4.
Nhi~tdQ.
5.
pH va ra't nhi~u tac nhan VO Cd va hii'u Cd c6 tac d\)ng klm ham qua trlnh. C6 th~
t6ng quat h6a caQ anh hu'dng tren bhng phu'dng trlnh bit!u din t6c dQ tang tru'dng
rieng m ciia c~c vi khuif n Nitrat h6a nhu' sau :
N = N_ ( KNN+
N)( Ko~~oo}
Khi thi6t k6 cac b~ Aerotank khua'y trQn hoan chinh d~ th\(c hi~n qua trlnh Njtrat
h6a (chuy~n NH+4 thanh N0"3) trong ldp bun Id Iii'ng, ap d\lng cac cong thU'c dli neu t~ong
cac ffi\IC (V-11), (V-III) chi cfo thay the' c.ac h~ s6 d9ng h<;>c ciia qua trlnh ChQn theo bang
(5-3), (5-4) vao cac cong thU'c tinh.
Qua trlnh Nitrat h6a c6 tht! th\(c hi~n theo m(>t trong cac sd d6 hlnh (5-7).
Uogct<,112
XII biln
a)
Ldngd<,ft l
---
Xa c3n
Xa biln c3n
b)
78
Ra
Ungdc;ftl
L.~~~~~~~~~~-1-~~~~~~~~--'---~~~
c)
Hinh 5-7. Sd do cong trlnh tht.Jong
a)
sci
do tach bi{!t ;
ap d1,mg d~ Nitrat
b) Sci do ph6i hQp ;
h6a
Bang 5-3 : Anh httclng ciia cac th6ng s<f m6i trliCtng trong qua trlnh v4n hanh
ddn hol)t d0ng cua vi khuin Nitrat h6a trong bun Id htng
Thang s6 m6i tntC1ng
N6ng dQ NH+4 va N0-2
N
N :: Nmax KN
+N
s6 pMn tram ciia cac h<fp ch(t hii'u Cd bj Nitrat h6a trong
qua trlnh khii' BOD chju anh htr3ng cua ty s6 BOD5ffKN.
fN
0,6 (BOD5 bj khii' + 0,16 (NH3 bj khii')
79
DO
+ DO
= Nmax K
Oz
Nbiet d() T 0 c
pH
Bang 5-4 : Cac h(! sif d(>ng hQc ctia qua trlnh Nitrat boa trong m6i truetng
bun ho1>ttinh Id lt~ng (J nhi~t d() 20 "C
H~so'
. E>dn vjdo
Gia tri
Khoang dao d()ng
~lNmax
ngay" 1
0,4-2
0,9
KN
NH+4, N , mg/I
0,2- 3
0,5
bun ho~t
tinh/mgNH+4
0,1 - 0,3
0,16
ngay" 1
0,03 - 0,06
0,04
YN
rng
KdN
Vi df:l 2: Tinb toan b~ Aerotank khua'y tr()n boan cbinb M khii' BOD 5 va oxy boa NH\
(Amoniac NH3) thanb NO- 3 voi cac di~u kic$n:
80
: 380 m3/nga y
: 150 mg/I
: X= 2 000 mg/I
: 12C
30 mg/I
: 15 mg/I
: 0,4 mg/I
Xac dinh:
Gidi:
A : Tinh toan th<ti gian theo di~u ki~n Nitrat h6a.
1. Xac dinh t6c dQ tang tntC1ng rieng cua vi khuin Nilrat h6a trong di~u ki~n v~n
hanh b~ 6n dinh:
N =Nmax(K :N)(K
N
~00)(e 0 093<T-is>)[t-0,833(7,2-pH)].
0
~
=0 45(
'
3
20
)(e0,09S(T-'-iSl)[t-O 833(7 2-7 2)]
0 )(
0,28 + 30 1,3 + 2,0
.
'
'
'
= 0,2 ngay- 1
2. Xac dinh tO'c d() sti' d1=1ng NH+4 cua vi khuin Nitral h6a PN theo yeu c'u dSu vao
30mg/l, dfo l'a 0,4 mg/I. Ap d1=1ng cong thtl'c (5-13):
KS
"
KN
=-N
yN
0,2
I
:: 1 ?5 ngay0,16
-
=-
=0,4 mg/I
l,25x 0,4
PN
81
3. Xac djnh thCJi gian It.tu bun 9cN theo c6ng thU'c (5-16):
i
1
-. =Yp-Kd;
ec
ri
t'.
xx
:i
o, 16 (NH4 se khti')
fN
V N 0 -N
30-04
0N = - =
=
' = 0 36 ngay = 8,6 giCJ
Q PNXN 0,74x110 '
Th~ tich b~ Aerotank:
1
1 ( -+K
1
)
-=Yp-K
tac6 p=--
ec
ec
82
8N
S0 -S
150-15
-- =
Q pX
0,23 x 2000
=- = -
3. ChQn dung tich b~ theo thC1i gian htu nltd'c M nitrat h6a
9N = 8,6 giC1; V
=137 m3 Nhu' v~y ham lu'<;1ng BOD5 diu ra S < 15 mg/I; S =So - 9pX
s = 150 - 0,36 x
BODs d1,mg boa tan dilu ra S ll:: 0 chi con l~i BOD trong c~n Id lti'ng chu'a oxy h6a h6t.
83
- Anh hU'C1ng cua di~u kien moi trU'ong de'n qua trlnh khU' N0-3 du'<Jc nghien cuu bAng
thi.tc nghiem cho cac ke't lu~n sau :
Anh hU'dng cua n6ng dQ N0-3 . N6ng OQ N0-3 trong dung djch.anh httCtng de'n
t6c d9 tang trU'dng ciia vi khuA'n theo biiu thuc :
M s6
N0 3 _+NQ3-
N2=N2maxK
N01
Anh hU'C1ng cua n6ng d9 cacbon de'n he s6 t6c d9 tang tru'Ctng du'<Jc bieu di~n bhng
cong thU'c : .
Nz
=Nzmax
Kc+ C
Trongc.16:
C la n6.ng d9 metanol CH30H (mg/l)
va
"Anh hU'C1ng cua pH: Tri so pH to't nhit cho qua trlnh khii' N0-3 bAng sinh hc;ic nhm
trong khoi\ng 6,5 de'n 7,5, t6t nha't la 7.
.. Anh hu'l1ng cua nhiet d() : Nhiet dQ mtd'c anh huC1ng ra't ld'n de'n qua trlnh khii' N0-3
va du'c;fc bi~u thj bhng phu'dng trlnh:
P= 0,25 T2
Trong do:
P: La ph~n tram cua t6c"d9 tang tru'C1ng vi khuin khii' N0- 3
T : Tinh bhng C
Trong th\fc te' XU ly nu'd'c thai, cac ky Su' cong nghe ra't it khi ap di.mg quy trlnh khu
N0- 3 rieng biet ma thie't ke' cac cong trinh d~ xu ly t6ng hc;fp khii' BOD, nitrat hoa khu NH+4
va khU' N0-3 trong mQt bS. Lam nhu' v~y se t~n di.mg du'c;fc lu'c;fng cacbon khi khii' BOD
khong phai ca'p tir ngoai vao khi cfo khii' No 3, tie't kiem du'c;1c 50% IU'c;fng oxy khi nitrat h6a
khii' NW4 do l<Ji di.mg du'<Jc lu'c;fng oxy phai Ia'y bd't di khi khu N0-3 va v~ cong trinh thi
khong phili lam ccic b~ li{ng trung gian xem sd d6 hinh (5-8).
Khi tinh toan dung tich cac vung Anoxic ciia bS d~ khii' N0-3 ap d1,mg cong thuc
(5-19).
S -S
NN03 v -NN01r
pX
PN,x
9 = - =0- - =
84
(5-26)
B~li1ng
Bun
tu4n hoan
a)
I
I
1
I
I
I
I
Nttlic th;li
divao
I
I
1
I
I
I
I
Vung anoxic
3
I
I
1 Vung aerobic
I
I
I
4
I
b)
c~n
va blln du'
a)
b)
Trong do:
X: N6ng di) bun ho<J.l linh ciia giai do"'n khii' BOD
PN2 : T6c di) khii' N0-3 linh bhng mg cho 1 mg bun ho"'t tinh trong m()t d.:1n vj thoi gian
x 1,09<T-2ll1 x ( 1 - DO)
. (5-27)
. PN220"c: T6c d() khii' N0-3 i'1 nhiet d() 20''C =0,10 mg N0-3'mg bun ho~t tinh ngay
T:
Nhi~t
85
Gidi: To'c d<) khii' N0-3 (J 12C ap dl}ng cong thU'c (5-27)
1
2
PN 12c = 0,10 x 1,09 20> x (1- 0,15) = 0,043 ngay"
2
.,
nhl.I' la polyphotphat
2. M<)t s6 san phim Jen men ddn gian dl.l'c;lc sinh ra trong di~u kic$n ye'm khi nhu' Ia
axit beo bay hr1i... du\1c cac vi khuin d6ng h6a thanh cac san phim chU'a hen
trong te' bao d6ng thC1i vO'i vic$c giai ph6ng photpho ..
3. Trong di~u kic$n hie'u khf niing lu'cjng sinh ra do oxy h6a polyphotphat va cac san
phim khac chli'a trong te' bao tang len.
Trong thi.tc te' khi xii' ly photpho bhng phU'dng phap sinh hQC ap dl}ng quy trlnh ye'm
khi tie'p no'i vO'i quy trlnh hie'u khi.
di~u kic$n ye'm khi (anoxic) vi khuin tac d<)ng de'n cac axit Mo
Tie'p de'n m6i trt!Cfng hie'u khi (oxic) vi khufo ha'p thl} photpho cao hdn mli'c blnh
thu'ong, photpho h1c nay khOug nhii"ng chi c~n cho vic$c t6ng hc;lp, duy trl te' bao va
v~n chuy~n niing lu'cjng ma con du'c;fc vi khuin chu'a them 1 lu'c;1ng du' vao trong te'
bao d~ sii' dl}ng o nhii"ng giai do~n hoi,t d<)ng tie'p sau.
te' biio nay lien ke't vO'i nhau thanh bOng cij.n Mng xuo'ng day
86
Iy
b~ lfog,
ch!t len men d~ tac dl}ng vdi cac axid beo bay hdi lam tang hi~u qua qua trlnh khii'
photpho
xem hlnh (5-9).
Bi philn dng c6 dbng cbiy di!u
N!WcvlloQ
.a)
Bi phan llng dbng cbiy di!u
N.WCvlloQ
A= Anaerobic
O=Oxic
O.SQ
Bict'ldtcllln I
Viii
NU'Oc thita do c!o ciin
b)
Xi\ cn di khll phu1pho blog viii
b)
Xu ly c~n rieng
Xu ly c~n ~i tr;;im xu ly ket hQ'p tang cuong qua trinh fen men
87
Trong tht.tc t~ xii' ly nu'dc thili do thj va mtdc thili cong nghi~p thl;l'c phfim, cong
nghi~p nh~ khi c'n khii' photpho
thl ciing phai khii' ca cac h<Jp cha't chua nitd . va cac
h<Jp cha't hii'u cd chua cacbon, do do cac nhA, nghien cu va cac ky su' cong nghe da d~ xuflt
ra nhi~u mau thi~t ke' cho cac b~ phcln ung Mn h<1p khii' BOD, nitd , photp.ho.
Hlnh 5-1 O gidi thi~u
sd d6
Q
2Q
IQ
klll?BOD, NII:
I
I
I
I
Anaerobic
I
I
I
Anoxic
I
I
I
Aerobic
(olic)
I
I
I
I
I
I
I
I.
I
I
I
Trong quan ly: theo doi ham lu'<;lng NH+4 , P0-4 , Pd~ co th~ di~u chinh lu'U lu'<jng tu'n
hoan thich h<;lp cho viec khit h~t cac cha't dinh du'CJng.
88
~"
CHUdNGVI
VI.I. M6 TA QUYTRINH
Quy trhih xii' Iy m.tdc thai bling bUn hoi,.t tinh du<;lc thlfc hien {J nude Anh tU' nam 1914,
va da du<;tc duy tri va phat tri~n de'n ngay nayvdi ph~m viap d\mg r()ng raid~ xii' ly nude
thili sinh ho~t va nuoc thai cong nghiep.
Nude thili sau khi qua b~ Hing d<;lt 1 c6 chtta c~c cha't hil'u cd hba tan va cac chKt Id
lii'ng di vao b~ phiin ttng hie'u khl (Aerotank). Khi d trong b~. cac cha't Id lii'ng dong vai tro
Ia cac h~t nhan d~ cho vi khuifo cu tru, sinh siin va phat trien d!n l~n thanh cac bong c~n
gQi Ia bun ho~t tinh. Bun hoi,.t tinh la cac bOng c~n c6 mau nAu s~m chtta cac cha't huu cd
ha'p th\l tU' nude thiii va la ndi cu tr6 d~ phat tri~n ctia vo s6 vi khuffn va vi sinh v~t s6ng
khac. Vi khuffn va cac vi sinh v~t s6ng d~ng cha't n~n (BOD) va cha't dinh duong (N, P) lam
thttc an d~ chuy~n h6a chUng thanh cac cha't trd khOng hoa tan va thanh cac te' bao mdi.
Qua trlnh chuy~n h6a thlfc hi~n theo ti'ing bl.toe ~e~ ke va n6i tie'p nhau. M()t vai lo~i vi
khuifo ta'n cong vao cac h<;lp cha't hfi'u cd c6 c!u true phttc t~p. sau khi chuy~n h6a thai ra
Cac h<Jp ch!t huu Cd CO ca'U true ddn gian hdn, m()t vai }o~i Vi khuin khac dung cac cha't nay
lam thttc an Va l~i thiii ra cac h<Jp cha't ddn gian hdn nfi'a, Va qua trlnh ctt tie'p tl}C cho de'n.
khi chKt thiii cu6i cung khOng th~ dung lam thli'c an cho b!t ctt lo~i vi sinh v~t nao nua.
S6 llt<;lng bUn ho~t tinh sinh ta trong thC1i gian htu l~i trong b~ Aerotank ctia h.t<;lng
nltOC thiii di VaO b~ khong du d~ lam gii\m nhanh cac ch!t hUU Cd, do d6 phiii sii' dl}ng l~i
bun ho~t tinh da Ufng xu6ng day be Ifog d<;tt 2 bAng each tu~n 110an bun ngli<;lc trd I~i dilu
b6Aerotank de duy trl nc3ng d() du cua vi khuin trong b~. Bun do' d day b~ Iifng dlt<;lc xa ra
khu xii' Iy bun..
Quy trlnh xii' ly nude thiii bling bUn ho~t tfnh Id lii'ng trong cac b~ phan ttng hie'u khi
gc3m cac cong do~n sau :
1. Khua'y trqn d~u m.tdc thiii dn xii' ly vdi bun hoi,.t tlnh trong th tich V cua bt
phan d'ng.
2. Lam thoang bbg khi nen hay khu!y tr('m b~ m~t h6n h<Jp nltQC thiii va bUn ho~t
tinh c6 trong b~ trong m()t thC1i gian du dai d~ I!y oxy ca'p cho qua trinh sinh h6a
xii y ra trong b~.
3.' Lam trong nuoc va tach Mn ho~t tinh ra khOi h6n h\fp bAng b~ Ifog d<;lt 2.
89
4. Tu~n hoan llJ.i m()t ht<;lng lun ':'~n thle't tii' day b~ Ifog d<;lt 2 vao b~ Aerotank de
hoa tr()n vdi nu'dc thiii di .v~o.
5. Xa bun du' va xii' ly bun.
c. Ca'p du lu'<;lng oxy dn thie't cho cac phiin tl'ng sinh h6a di~n ra trong bed~ dap
ung mtl'c d~ xii' ly yeu du.
Tinh toan xac djnh dung tich
Fl
/M.
V
= _QSo
xF
(6-1)
<m3)
.M
2. Xac djnh dunp tich b~ theo t6c d() sli' dl,mg cha't n~n cua I gam bun ho1J.t tinh trong
mfit ddn vi thoi gian (do blin3 ngay ho~c gio):
V =
Q(S., - .))
p(a- Z)
(m)
(62)
3. Xac dinh dung tich be theo tudi cua c;~n 0,. (thCli gian htu giu bun ho1J.t tinh
trong b~):
v=
9cQ(S 0 -S)Y
X(l + K<lec) (m3)
(6-3)
4. Xac djnh dung tich b~ theo ta i. lr<,>ng cha't nn tren m(>t ddn vi th~ t1ch cua
. BODs/m.3):
90
be (kg
V= QSO
(6-4)
La
Trong cac c6ng thll'c tren:
Q:
S0
%:Ty I~ BODs c6 trong mtdc tbai va bun ho~t tinh (mg BODs/mg bun).
p : T6c d9 sii' d\mg cha't n~n ctia 1 gram bUn ho~t tlnh trong 1 ngay
100
;E=
S -S
__..!!__
so
x 100
a:
Z:
0c:
Khi thie't ke', ne'u kMng co san cac chi tieu rut ra tii' mo hlnh Ch<JY thii', c6 th~ ch9n
theo bang 6- I.
Hiing 6~1 : Gia tri di~n hlnh ciia cac thOng s6 thilt klbl Aerotank
PIM
Lol_li va ch(tc ming
h~ Aerotank
Oc ngay
,___
B~ c6 dong ch1y
N6ngdQ bun
hoi.t t tinh Id
lttng trong be.
X (mg/I)
0=
v
....!...,
ex=
f?r
Q
(gill)
ty 1e tulln
hoan
3- 15
0,2- 0,6
0,32-0,64
1000- 3000
4-8
0,25 - 0;75
0,75-15
0,2 - 1,0
0,80- 1,90
800- 4000
3- 5
0,25 - 1,0
3- 15
0,2- 0,5
0,64- 0,96
1500- 3500
3-5
0,25 -0,75
8- 20
0,1 -0,2
(0.02-0,15)
0,08- 0,32
1500- 3000
6- 15
0,50- J,50
(g BOD~/g
bun hol.lt
tinh)
,.
91
F/M
Loi.ti va chltc niing
b~ Aerotank
0cngay
(gBOD5/g
bunhoi.it
tfnh)
N6ngd0 bun
hoi.it tfnh Id
lung trong b~
X (mg/I)
0=-
a= Qr
(gi~)
ty I~ tu4n
hoan
15-100
0,05-0,2
(0,04-0 5)
0,048 - 0, 140
1500-3000
3-6
0,50-2,0
5- 15
0,2- 0,6
0,95 - 1,20
1000- 3000
0,5 -1
0,5 - 1,5
4000-9000
3-6
20-40
0,04- 0,1
0,08-0,24
2000-4000
18 - 36
0,5 - 1,5
15- 30
0,04- 0,1
0,08- 0,24
2000-4000
8- 36
0,5- 1,5
Xu ly theo me ke'
tie'p nhau
10-30
0,04- 0,1
0,08- 0,24
2000- 5000
12 - 50
12 - 25
0,04-0,08
0,08-0,24
2000- 5000
211-40
VI.2.3. Lam trong mtoc va tach bun.hoJ,tt tinh ra khOi hiin hf/p bhng bE ling df/t 2
Chti'c nang cua bS liCng d<;ft 2 la tach biin hol,lt tinh cha't hl?u cd, ch(t rtrn Id lii'ng ra
khoi Mn h(fp lam cho nu'd'c du d() trong d~ xii ra ngu6n tie'p nMn, d6ng thCli co d~c bun C1
day b~ de'n n6ng d() mong muO'n dS tufo hoan m()t phh li,ti b~ Aerotank. Bun du' hang ngay
dttc;Jc xii ra ngoai theo dttClng trich ra tii' dong tu!n hoan. E>ay la bttdc ra't quan tr9ng trong
day chuy~n xii' Iy, vi~c tinh toan, ca'u tl,lo va v~n hanh be Ifog d<;tt 2 se dtt~c lam ro (J m()t
chttdng rieng.
May bdm bun hol,lt tinh thttClng thie't ke' voi khoang dao d()ng lttu ltt<;fng du ldn tii'
30% dln 100% lt.tu hi'<Jng nuac xii' ly dS khtrc phl}c cac trli'CJng h<;1p khi b~ H{ng lam vi~c
khOng tO't n6ng de) bun C1 day b~ tha'p hdn tinh toan ho~c IQli htu lu'<Jng nu'oc di vao xii' ly dao
d()ng cao hdn blnh thu'C1ng.
Xac djnh lttu lu'<Jng tu!n hoan theo phttdng trlnh can bhng kho'i lu'<;fng bun hoC;tt tinh di
vao va ra khoi b~.
92
~~~
Q1
a=
Qv
X(mg/l)
~ X 1 mg I I - Xmg I I
(6-5)
Trong d6:
a :
Ty I~ tuiin hoan
Qv: LU'u h.t<;lng mtoc thai di vao cong trlnh xtl' ly (m3/h)
Q1 : Luu llf<;Jng h6n h<;Jp bun tuiin hoan l;;ti (m 3/h)
X:
Ndng d9 bUn ho<,tt tinh muo'n duy trl trong b Aerotank (mg/I)
X1 :
Ndng d9 bun ho<,tt tinh trong h6n h<;lp tuiin hoan hay n6ng d() bun ho<,tt tinh sau
khi Iilng a day b lilng d<;lt 2 (mg/I)
0,701de'n 2.001
VI.2.5. Xa bun dti hang ngay vao cac cong trlnh xii' ly bun
xa lien t1;1c d duy trl n6ng di) hun ho<,tl tinh Xtrong b~ Acrotank
xa
tnfc tie'p tiY b Aerotank hm)c tiY dtiong tufin hoan l<,ti vao
Luu ltt<;Jng bun xa vao cac cong trlnh xii' ly bun co thE nH ra tu phuong trlnh can biing
kho'i ltt<;Jng bun d6 diim
thoi gian lttu bUn trong h~ Oc (tu6i cua bun):
baa
v.x
=
c
Q,.
Qxa Xi + Q,.,X,a
n1t ra :
VX -QrnXrn8c
xe
l
(6-6)
Trong d6:
Qx.i : Dung djch biin xii ra (m 3/ngay)
V:
Th~ tich
X1 :
N6ng de) bun ho<,tt tinh trong dung djch tukn hoan (cCing la n6ng d9 bun ho<,lt tinh
trong dung dich bun xa ra ngoai) (mg/I)
X :
h0 Acrotank (m 3)
Xra : N6n~ d() bun ho!:lt Linh trong nll'oc ra khOi b~ lfot, (mg/I)
93
ec:
1+K.i0c
Ngoai ra con phiii tinh de'n cac cha't ld lti'ng VO cd va cac cha't ld lung hti'u Cd khong bi
oxy h6a cho nen cac nha khoa h9c My Graw (1992), Artan (1994) va Burton (1991) da can
cii' vao cac Cong trlnh ho~t dQng thlfc te' d~ t6ng ke't va dll'a ra h~ sf) tinh lu'c;fng bun
ra .
theo ndng d(> COD ctia nu'd'c thiii.sinh ho~t la'y theo bang 6-2.
San
Gbun = K.(COD) ;
COD (kg/ngay)
Bang 6-2:
H~
s6K
Da qua b~ lifng
d<Jt l
KhOng c6 M llf ng
d<Jt I
0,7- 2
0,5 - 0,8
0,6- 0,9
3-8
0,4- 0,6
0,5 - 0,8
> 15
0,3 - 0,5
0,5 - 0,7
Theo tieu chuin thie't ke' ctia Nga va tieu chufo nganh Vic$t Nam, t6ng lu'<Jng bun siin
ra tinh theo cong thii'c :
Gbun
(6-7)
c~n
=0,3.
Khi tinh toan thie't ke', nen so sanh gia tri tlnh theo cong thii'c (6-7) va cac gia tri trong
bang 6-2 d~ ch9n cho thkh h<Jp.
94
}<.
~-
La chi tiP.u .1~ danh gia kh8. nang ting cua bun ho1J.t linh trong hi Ifog d<;ft 2 va la chi
tieu phiin anh d~c tinh va cha't h.t<;fng cua bun. Chi s6 thi tich bun (Ky hieu bbg chir SVI)
Ia thi tich do 1 gram bun kho choan ch3 tinh blng ml sau khi d~ dung dich bun Ifog tinh 30
phUt trong 6ng Iii ng hlnh trl} kMc dQ dung tich 1000 ml. Di xac dinh chi s6 th~ tfch ciia bun,
Ia"y 1 lit dung dich bUn Cl d!u ra cua b~ Aerotank d6 Ifog 30 phUt trong 6ng Ifog thtly tinh
hlnh trl}
khic dQ. Quan sat va dfoh dlu m~t phiin chia giira bun va ldp mtdc {J tren d6
tinh ra th6 tich bun choan chfi blog ml, ddng thC1i vdi Ily mh ting, Ily luOn mh d~ xac
dinh ndng dQ bun ho~t tinh trong dung dich tinh theo mg/I r6i xac djnh chi s6 th~ tich bun
theo cong thtl'c sau :
c6
ml
SVI=~~~~~~~~~~~~~~~
.~
gram
ThOng thu'C1ng, Cl cac nha may xii'.ly nu'dc thai blog bun ho1J.t tinh, chi s6 th6 tich bun
dao d()ng til' 50 de'n 150. Bun co chi s6 th~ tich cang nhO Ifog cang nhanh va cang dl)c. Chi
s6 m~t d() cua bun SDI la s6 nghich dao ciia chi s6 th~ tich:
Ndng dO bun lo lii'ng (%)
x 1000
SDI=
Th6 tich biin choan cM sau 30 pht1t Ifog (%)
SDI thu'Ctng dao d{>ng til' 1 - 2,5
Vl-3. xAc DINH HE s6 s(J DUNG THE TfCH CUA cAc LOAI BE AEROTANK THEO
QUY TRINH !N HANH vA E>Ac TfNH cu A THIET
LAM THOANG
Bi
meu qua lam SIJ.Ch cua b6 Aerotank ph\l thu()c vao: d~c tinh thiiy l\(c cua bi hay con
g9i la he s6 sii' d\mg th~ tich ctia b~. phu'dng pbap DIJ.P chlt n~n vao b~ va thu h3n h<;1p bun
hOIJ.t tinh ra khoi b~, ki~U dang Va d~c tntng cua cac thie't bt lam thoang, th<'1i gian lam
thoang, nen khi thie't ke' phiii k~ de'n cac anh hu'dng tren d~ chQn ki~u dang va kich thU'O'c
b~ cho phii h<;fp vO'i yeu ch xii' ly dijt ra.
>''.
( ..
('
:..:;_,
'
Co:
~--~
i".
F~'
l-.
c.
BE :
- ----i
I
'
~.
----- -
---
----------------
L
.
.:~
>
~/
j}:.
95
Trong thoi gian t2 , ne'u cttong d() khua'y du ldn (khua'y tr()n hoan chinh) dung tich b~
du'QC sii' d1,mg hoan toan, tuc SU' di,mg ca 100% th~ tich b~. Do'i voi giai do~n !fog t3 : vl ndng
d(> bii.n du'QC phan b6 du trong toan b9 th<i tich khi khua'y tr9n va Hing la lfog tinh, l\(c
tr9ng tru'ong v 1i ltjc can tac d(>ng len h~ cij.n m9i diem trong b~ la nhu' nhau, nen M so' SU
dt.mr, dung tich khi !fog la 100%.
t
Sl,IC
Du'<Jc khua'y tn?n !wan chinh bli:ng thie't bj lam thofog be mij.t hay bli:ng dan 6ng
gi6.
- B~ c6 th~ tich V.
= lu'<;fng nu-OC ra
'
----;l;--- -
thuyet t., = Q .
D~ danh gia muc d() sii' di,mg th~ tich
ciia b~ phai tie'n hanh thi nghic$m do ndng d9
cac phan tii' cha't chi Lhj di ra khoi b~ theo
thc'fi ,gian.
Hinh 6-2
co
to =a
tu di ra khoi b~
(b) - Di~n trch bi~u di~n t6ng khoi lllc;tng cac phan tll
96
be
Thi nghiem tie'n hanh nhtt sau : d6 mtdc vao d~y bi, va cho x gram cha't chi thi vao b~
(Cha't chi thi thttC1ng la cha't trd khong gay phan U'ng h6a hQc, la cha't co m~u ho~c Mn trd).
Khua'y tr(>n d~u. h1c nay n6ng d() cha't chl thi trong b~ lac.. = V (mg/I). Md van cho mtck
lien ll;IC chay vao b~ vdi lttu lu'<;lng Q (m3/pht1l) va rut nu'dc ra khoi b~ lien t1.1c vdi lttu ht(lng
Q (m 3/phtit), sau m()t khoang thC1i gian At i::: 5 - 10 phut la'y mlu od~u rad~ do n6ng d() cha't
chi thj. Ung vdi thC1i di~m t ~ 0 ta c6 C = C0
co c = c,; ti= i. At ;
t1 =At
c =Ci
Tii' phu'dng trlnh can bhng kho'i ltt<;lng trong b~ khua'y tr()n hoan chinh rut ra du'<;lc:
-liQ
C.I
=C
e v
_.i
=C
e ..
0
(6-8)
Du'C1ng cong bi~u di~i1 n6ng d() Ci theo thC1i gian t; tren tr1,1c tQa d(> vuong g6c C va t
c6 d1,rng nhli hlnh 6-3.
VI.3.3. Bi Aerotank co cac ngiin tr{)n hoan chinh d~t n6i tit1> thanh day n b~
---:;I;
l---1-~-:;I;
1_--1---:;I;
1_--1--~L--~--L__
:;I;
:;I;
I
C0
I
1
.1
-J..-
c1
I
1
I
.
\/
-'-..L
c.,
I
1
I
-J..Ct 1 n
I
1
I
\/
~ ..L
n-1 1
n
a
Cn
C.
Hinh 6-4
Thi nghim tie'n hanh nhu' situ :
Cho nu'dc lien ll.IC vao h~ vdi lttu lu'(lng Q (m3/phl'il), trong ml'dc di vao da pha san
cha't chi thj vdi n6ng ell) C11 Be! chda d~y mtO'c vdi th~ lich V. ThC1i gian htu nu'oc ly thuyC"t
t,, = Q . Do n6ng d() cha't chi thi d d~ u ra C 0 theo thC1i gian t;.
V1C't phlidng trlnh. can b~ng kho'i htc:Jng cho 111~ n h~ tr{)n hoan chinh n6i tic'p
nhau nit ra :
c e)i-1 e-(11OJ
-11
C = -C.,
I
(i -1)! . .
(6-9)
Trong d6:
C., :
C;:
97
e=
n :
t.
_!_
voi t ..
t ..
v
=Q
; ti =i . Llt
Co
cimax
t10
tmode tmean
tgo
Hinh 6-5. Nang dQ chat chl thj a dau ra cua day b~ trqn noi tiep.
t10 tgo : ThOi gian d6 cha 10%, 90% khoi hlc;1ng chat chi thi di qua b6
tmode
: ThOi gian chi thoi di6m do dltc;1C nong dq chat chi thj Clmax
tmean
: Thai gian chi thoi di6m di qua trQng tam cua bi~u do
Nam 1932 Morill khi nghicn cuu danh gia hi~u qua stt di,mg the tich cua cac b6 18:ng
da dtta ra cong thuc tinh hieu qua su d1,111g th6 tfch MDI (Morill Dispersion Index - chi s6
Morill).
P 90 va Pw: Gia tri thC1i gian ung voi 90% va 10% kho'i ht<;tng cha't chi th! di qua b~ Ia'y
lit bi~u d6 bieu di~n quan he$ li va t6ng kho'i ht<;Jng tich liiy theo thC1i gian ctia cba't chi thi
Pi = :Lilt.Ci tren tQtt d<) Logarit .
Vi du : Tie'n hanh thi nghic$m d~ danh gia hic$u qua stt d~ng the tich cua be I8:ng
ngang, cho cha't chi thi vao mang phan pho'i d ditu be, voi n6ng d<) Co trong thC:ri gian T
Q do n6ng d9 cha't chi thi d mang thti ditu ra cua be, thf nghiem dtt<;tc l~p l~i nhi~u Ifo d~
c6 so' do 6n dinh.
98
0,00
0,00
IO
0,00
0,00
20
0,10
0,10
30
2,30
2,40
40
14,50
16,90
50
25,50
42,40
i
60
24,00
70
16,20
82,60
80
9,50
92,10
90
4,20
96,30
100
2,00
98,30
110
1,00
99,30
120
0,30
99,60
130
0,20
99.~0
140
0,10
99,90
150
0.10
100,00
66,40
Hinh 6-6
99
1000r-~~~~~~~~~--~~~~-.
g
.c
.s
c
~100
iO
.c
I-
30
~01
.1
5 10 20 30 50 70 80 90 95
N6n9 d9 trch
my
99
=l:.t1. t x c1
99.9 99.99
Hlnh 6-7
1. E>u'a s6 Ii~u tu bang lcn t9a d() Logarit.
2. Tu bi~u d6 tra du'<Jc t e Pio ::: 36 ;
3. H
36
MOI = -. ><100
80
E p\XI
=80
=45%
H s6 sti' d1,111g the tich tha'p vl ca'u lfJO mang phan ph6i nu'O'c vao va thu nu'oc ra chu'a
h<;fp ly, trong b~ t~o ra vung mioc che"t.
.
VI.3.4. B@ Aerotank hay b@ Iling ngang co dong chay d~u
Trong th\fc te'' cac cong trlnh ca'p thoat mtd'c khOng th~ t~o ra du'c!c bi c6 dong chay
d~u ly lu'dng Ci= Cu ; li = lo. Vl v~n t6c nu'dc chiiy Cl 2 b~n ,tbanh beg nhO hdn CJ giua b~. phiin
b6 v~n t6c lheo chi~u sau bli khong d~u. cac philn tti' mtdc luon b! xao lr()n. Hi~u qua sii'
d\mg the lich cua
co dong ch<iy d~u tlJ'<1ng tl! hi~u qua cua M khua'y trc?n hoan chinh
ghep n6i tie'p nhau tbanh day vdi n ~ 5. Qua phfin tich thiiy l\fc tha'y ro : b~ lam vi~c gian
do~n theo tung me c6 h~ s6 sli' d1;111g th~ tich cao nha't r6i de'n b~ c6 dong chiiy d~u va b~ c6
cac ngan tr()n n6i tie'p nhau.
be
100
F':
II~
c~~
Q
!~11Cl.ti
Q
--
co
t1o to =
Hinh 6-8. Nang dQ chat chi thj
VI.4. PHAN LOAI
6 tgo
t;
Nlloc thai
---Xa ra
B~ aerotank
vao
xa bun tlJdi
Nuoc thai sau bd lfog d<,H 1 dll'l,1c tr(>n ct0u vc3i bun ho::it Linh tufin l10a11 l~ ngay ct~u b0
Acrotank. B6i voi nu'oc thai sinh hm.tl c6 mtl'c c1() nhi~m hftn trung blnh, ltfu lu'cJng tuitn l10an
thu'ong tu 20% - 30% htu h.tcjng mfoc thai di vao. Dung Lich b6 du'cjc LhiC't kc' voi thoi gian
lu'u nu'oc d6 Ia m thoang trong b6 tu 6 dC'n 8 gio khi dung h9 thO'ng s~1 c gic> va Lu 9 ctC'n 12 gio
khi dung thiC't bi khua'y cd khi lam thoang b& 111~ L
LU<Jng gi6 ca'p vao tu 55 m3/1kg BOD 5 dc'n 65 m3/I kg BOD 5 dn khii'. Chi so' th6 tkh
bun SVI Lhu'ong dao d()ng Lu 50 -150 ml/g, tu6i ctia bu1i thu'ong Lit 3 cte'n 15 ngay. N6ng de)
BOD dfiu vao thll'ong < 400 mg/1, hi9u qm'l lam sc.ich Lu 80 - 95%. Hi(:u qua xtf ly ciia bE ph~t
101
thu<)c m~nh vao sJ! dao d<)ng htu lt.i<;1ng va n6ng di) cac cha't d<)c (kim lo~i n~ng) do nt.idc
thili cong nghiep chu'a xu ly xii vao.
86 aerotank
xa ra
nguon tl~p nh~n
Bun ho(lt trnh
xa bl.In tlldi
Xa ra
Nude thal
I
I
I
Ntidc tu b6 Iilng d<;1t 1 di vao b6 Aerotank m(H s6 di6m d<;>c theo 50 - 65% chi~u dai
tinh tu d~u b6 con bun tufo hoan thl di vao d~u b~. N~p theo b~c c6 tac dt,mg lam can bhng
tai tr<;>ng BOD theo th~ tich b~ va lam giilm di) thie'u h1;1t oxy d dfo b~ va ht<;1ng Oxy
dn thie't dti<;1c trai d~u theo d<;>c b lam cho hieu sua't sii' di,mg Oxy
tang len, hieu qua
xu ly d~t cao hdn.
VI.4.3. B~ Aerotank c6 h~ thO'ng c!p khi giam dd.n theo chi~u dong chay
Sd d6 nay ap dt,mg khi tha'y ding d dh vao cua b6 ch ht<;1ng C)xy ldn hdn do d6 ph~i
ca'p khong khi nhi~u hdn a d~u vao va giam dfo a cac o tie'p sau M dap ung cliong d() tieu
th\l khong d~u oxy trong toan b6.
. Vu di6m cua sd d6 nay la :
102
Giam dttc;Jc ltt<;1ng khong khi dp vao tU-c giam cong sua't ciia ma)'. nen khi.
KhOng c6 hi~n lU'c;fng lam thoang qua mU-c lam ngan can Slf sinh trlidng ciia vi
khuln khii' cac h<Jp cha't chua nitd , (khu Nitrat ).
Ii'("'.''
co
va gin lo;.i.i 8.
B& aerotank
xa bun ttJdi
Xara
nguon tl~p nh~n
Hlnh 6-11. Sd
Nlid'c .tir b6 Ifog d<Jt 1 dtt<Jc tr()n d~u v(1i bun ho1;it tinh da du'<Jc tai sinh (bun da du'(1c
xii' ly de'n 6n dinh trong ngan tai sinh) di vao ngan tie'p xuc ctia b~. d ngan tie'p xuc bUn ha'p
ph\l va h(p th\l philn 1(1n cac ch(t keo ld lii'ng va ch(t bin hOa tan c6 trong mt(1c thii vdi
thC1i gian ra't ngfo khoang 0,5 - 1 giC1 r6i chiiy sang b~ lfog dc,1t 2. Bun H{ng d day b6 lifng
d<Jt 2 du'<Jc bdm tuiln hoan 11;ii b6 tai sinh. d be! tai sinh, bUn du'<Jc lam thoang trong thoi gian
tU' 3 de'n 6 gio d~ oxy h6a he't cac ch(t hii'u cd dii ha'p th1,1, bun sau khi tai sinh trd thanh 6n
dinh. Bun du' du'<Jc xa ra ngoai tntdc ngan tai sinh. Vu dicgm ctia Sd d6 nay la be Aerotank co
dung tich nho, chiu du'(1c s\i dao d()ng ctia lu'u lWng va cha't lu'c,1ng mtd'c thai.
Thoi gian lam thoang (J ngan tie'p xuc : t 1=
25' s
+s
lg-"
a,
S
S -S
t .. = aah(l-Z)p.
0
a=
a,
ah -a,
(6-10)
(6-11)
(6-12)
(6-13)
103
Ky hi~u trong cac cong thU'c tu (6-10) de'n (6-13) nhu' sau:
S va S0
N6ng d(> BOD 5 trong nu'oc thili dfo ra va dfiu vao b~.
a,:
T6ng n6ng d(> bun trong ngan lam thoang tic'p xuc.
ah :
a :
q:
Q:
Z:
p:
To'c d() oxy h6a cua 1 gram bun ho~ttfnh (mg BOD 5/gr bun gio)
Ch911 theo b~lng U'ng voi n6ng d(> BOD 5 dfiu vao hoi_ic ung voi ty so' F/M._Thu'ong chqn
n6ng d9 bun tuiin hoan a 11 =4 - 6 g/l, n6ng d() bun trong h~ tic'p xuc a,= 1,5 dC'n 2 gr/l.
The tich ngan Jam thoang tiC'p xuc: W1
=t1( Q + q)
\V,2
(6-14)
=l2q
3
"-Tai tr9ng trcn d(1n vi the Lich thco BOD 5 cho cii 2 ngan L,.= 450 gram/l m ngi1y
- Luqng kh6ng khi dp vao:
xa. ra
nguon tlep nh~n
_Hinh 6-12. Sd
B~ lam thming keo dai du'(lc thic"t kc" vdi tiii trqng thffp, ty s6 F/M thap thoi gian lam
thoang Jdn tu 20 - 30 gio d0 he; vi sinh trong b6 lam vit;c (~ giai do~rn ho hap nc)i bao. B~ chi
tip d\lng ch<> cac nhi1 1mly Xti ly lllilk thiii co cong sual nhO lu1n 3500 m~/ngay. Trong sc1 d6
xii' Iy kh6ng xay b0 !ling dqt I, nude chi dn qua luoi cMn di thing vao b~. Toan b() ci_in
104
rr>-'
{!,_.
Hing i'1 b~ lfog dcjt 2 du'cjc tuffn hoan l~i b~ Aerotank, bun du' djnh ky xa ra ngoai, bun du' la
bun da 6n djnh khong dn cong do~n xii' ly 6n djnh bun ma xa thhg vao san phdi bun ho~c
vao thie't bi lam khO biin.
3
- Tai tt9ng tinh theo BODs tren m()t ddn vi thi tich bi La= 240 gram./m ngay
- Lu'cjng khong khi ca'p vao :
bi khua'y
2 kg 0 2/l Kg
BODs.
VI.4.7. B~ Aerotank khuft'y tr()n hoan chinh
May khuay be m~t
@I@
11
Xa ra
nguon tiep nh~n
xa bun tttdi
Hinh 6-13. Sd
Trong bi Aerotank khua'y tr9n hoan chinh, nu'(fc thili, bun ho~t tinh, oxy hoa Lan du'cjc
khua'y tr9n d~u tuc thoi sao cho n&ng d() cac cha't du'cjc phfin b6 d~u (J m9i ph~n tii' trong b6.
Vu di~m chinh ciia sd d& lam vi~c theo nguyen tfr khua'y tr()n hoan chlnh la : pha
loiing ngay tU-c ~hiic 116ngct9 ctia cac cha't d9c h~i (kim lo~i ni}.ng) trong Loan th6 lich b6,
khong xay ra hi~n tu'cjng qua tai qic b()~{'j ba't ell' phh nao ctia b~. ~lp d1,10g thich hcjp cho
lo~i nu'dc thili c6 chi s6 th~ tich bun cao, ci}.n kh6 Hing.
VI.5. LU'<)NG OXY CAN THIET
Theo ly thuyC"t, lu'cjng oxy dn thic't cho qua trlnh xii' ly nu'dc tba i bhng sinh h9c
g&m htcjng Oxy dn d~ lam s~ch BOD, oxy h6a amoni NH+4 tlianh N03-, khti' N0 3-.
OC 0
Q(S 0 -S)
4,57Q(N 0 -N)
,
lOOOf -1,42Px +
lOOO
(kg 0 2/ngay)
(6-15)
105
OC.. :
Lu'<;fng oxy c'n thie't theo di~u kien tieu chuin cua phan ung d 20"C.
Q:
S., :
S:
).
,
l/
l/ .
BOD 5
He so chuyen doi tu BODs sang COD hay BOD20 ; f = - -
f:
1,42 :
N.,:
N:
4. 57 :
=OC
OC
I
Cs:io
~CSh - Cd
]--- l
.!
1,024 (T-:!O) a.
(6-16)
Trong d6:
13:
He s6 dieu chinh 11.tc cang be m~t theo ham hi'<;1ng mu6i, d6i vdi nu'dc thiii
thu'C:Jng H(y 13 = 1.
c.h: N6ng dQ oxy bao hoa trong nu'dc Si.tch ung voi nhiet d<) (T'C) va dQ cao so voi
m~t bi<fo ti.ti nha may xii' ly (mg/I).
(mg/I).
CJ: N6ng dQ oxy dn duy trl trong cong trlnh (mg/I). Khi xu ly mtoc thai thu'Cfng la'y
CJ= 1,5 - 2 mg/I.
a:
He s6 dieu chinh lu'<;1ng oxy nga'm vao nu'dc t~iii do iinh hu'dng cua ham lu'<;1ng
c~n. cha't hoi_t( d()ng be m~t. lol_l.i thie't hi lam thoang, hlnh dang va kich thu'dc b
(se du'<;fc xct d mvc ch9n thie't bi lam thoang) c6 gia tri tli 0,6 ~ 0,94.
Vl6. TiNH LVC)NG.KHONG KHi CAN THIET
De ca'p du lu'<;lng oxy dn thie't cho qua trlnh xu ly, thu'C1ng dung may khua'y tr()n cd
khi be m~t de ti.to ra mang nu'oc, tia nu'dc, giQt nude tie'p xuc vdi khOng khi de la'y oxy ho~c
dung he th6ng may thcSi khi, o'ng dan va thie't bi phan pho'i khi vao be Aerotank de la'y ox.y.
106
oc
QK =--' .f (m3/ngay)
OU
(6-17)
OC,:
f:
He
OU= Ou. h : Cong su!t hoa tan oxy vao nttdc thiii ciia thie't bj phan ph6i tinh theo
gam oxy cho l m 3 khOng khl. .
Ou :
Cong su!t hoa tan oxy vao m.tdc thiii ciia thiet hi phiin ph6i tinh theo
gram oxy cho 1 m 3 khong khi, d d() sa u ng~ p nu'C1c h = I m c6 th~ ch9n
theo bang (7-1) de'n (7-4).
h:
- 6ng dh khOng khi : E>~ din khOng khi, c6 th~ ch9n 6ng thep khOng ri, 6ng nh1fa
gia cttC1ng bhng s<;1i thUy tinh, 6ng PE ho~c 6ng nhQ'a chju dtt<;1c sQ' thay d6i ciia nhiet de}.
Ne'u dung 6ng thCp va 6ng gang deo pbai bQC ldp bao v hen ngoai hhng nht}'a than
da epoxit va lang xi mang hen trong ho~c phU ldp nhQ'a than da cpoxit ch6ng ri.
T6c d9 chuyEn dc}ng ciia khong khi trong 6ng dAn va qua he th6ng phan ph6i tli IO 15 mis. T6c d() qua 16 phan ph6i 15 - 20 mis.
C6 nhi~u each tlnh toan d5 xac djnh dttC1ng kinh 6ng dAn khi va t6n tMt ap h.tc tren
o'ng dn. (5 day git'ti thic$u each tinh ddn gian va thOng di,mg nha't d~ Linh tBn tha't thiiy
lQ'c CUa cJ'ng dfo khi gdm t6n th(t theo chieu dai Va tBn tha't CQC bQ tinh lheo met CQl ntiOC :
he
h =hJ + h.: =
fi:c
L
~~
t;~,
(6-18)
2g
g:
v:
y:
/... :
~~-
1, D :
I~
r_-
(A.I
v
- + :t~ ) -.
y <m>
He$
s6 sU'c can thiiy h.tc Cl)C h9 tra theo sach thiiy lQ'c.
He$
(mis).
(6-19)
b-
?:
i,;,_
,;o}.,
f~>
,-:;
:;
107
h:
h1 :
H:
Pm= Hm
10,12 . atm
- Cong sua't may nen khi tinh theo qua trlnh nen doi_i.n nhi~t:
Pn,
= 29,71~~
P2 J0.283 -1]
lPi
:I'
(6-20)
Pm:
G:
R:
Hhng
T1:
Nhi~t d9 tuy~t d6i ciia khOng khi d~u vao "K = 273
'P1 : .
P2 :
n=
108
G.R.T1
R =8,314 KJ/K.mol K
+ TC
K-1
K
= 0,283 vi do'i vdi khong khi
29,7:
H~
s6 chuy~n ddi
e:
K = 1,395
CHUONG VII
Thi nghiem tie'~ hAnh di,ta vao phudng _trlnh hoa tan khi vao nude:
de
(7-1)
dt = KLa (Cs - C) - Ro
Trong d6:
de
Bie'n thien n6ng d('> khi hoa tan trong nude theo thC1i gian
KLa:
H~
Cs:
C:
R.. :
Luc;fng
dt
oxy
- Duy trl luc;fng oxy e6 du trong nude thai C, d m9i thC1i di~m - Luqng Oxy hOa
tan vao nude thili du\1c ticu th~ ngay l~p tU'e d~ oxy h6a cae chat hfi'u cd trong ou'dc thili. Tit
phu'dng trlnh (7-1 ) la co :
de
dt :::.O;.
Ro= K1..,(Cs - C)
(7-2)
- Cho vao b~ thli' I lu\fng Na~S0 1 hoa tan u0u u~ S03 c6 n6ng d('> tu 500 mg/I de'n
750 mg/I. Cho vao dung djch ion Co' vd1 a~iug d(> tit 0,05 - 0,1 mg/I lam cha't xuc tac. Cae
thic't bi stJe khi. ho~c cac thic't bj lam thoang b~ m~t ho1:,1.t d('>ng d~ ca'p oxy vao, oxy h6a
SO/ 1h:1nh So/. 0 di0u kit;n thf nghi~m. tra hang du'c;fe Cs. do C, bie't du'c;fc R;, tfnh ra KLa
k
v
~-
\'a OU.
109
- Trong thi nghi~m co th~ dung mtdc thai thay cho dung djch Na 2C03 BC1i vl cong
suat hOa tan oxy ciia thie't bi lam thoang OU (gram oxy/ lm3 khong khi) QO~c OE (kg
(),/kW l khong nhii'ng ph1,1 thu(k vao lo~i thiC't bi ma con ph1,1 thu(>c vao kich thu'dc b~ va
c;ich b6 tri thiC't hi trong b~ cho nen phiii b6 tri du cac di~m l(y lflh d~u trong th~ tich be.
VIl.2. THIET BJ LAM THOANG BANG KHf NEN
Nang su(t hoa tan oxy vao nu'dc thai ph1,1 thu(k vao :
Kich thu'dc b9t khi, ttJc kich thu'dc 16 phiin ph6i.
-
Cl.tong d(> khi trcn m()t ddn vi di~n tich b~ m~t ctia thie't bi phiin ph6i (V~n t6c khi
qua 16, qua khc, qua mang ... ).
E>9 sau ng~p nu'dc ciia cac I& phan pho'i khi.
V~n t6c di Jen ciia cac h<,>t khi va thC1i gian b9t khi
d trong nu'dc ..
Theo kich th.u'oc ciia 16 phan ph6i khi chia ra 3 lo~i thie't bi phiili ph6i:
I. Thie't bi lam thoang bling cac h9t kbi nhO, min co kich thu'dc cac 18 phiin pho'i
sO,I mm.
2. Thie't hi lam thoang bling cac b9t khi kich thu'dc trung blnh, khi du'cjc phiin ph6i
qua cac 16 du'C1ng kinh tit 2 mm dc'n 5mm.
s 25 mm.
VII.2.1. Thie't bi lam thming t~o ra cac hQt khl nho min
u. Ca'u t(w.
KhOng khi nen du'cjc phiin phf)i qua ciic 16 n'\ng ciia 6ng, ta'm
sanh x6p, hc,>t nhl{a x6p, cao su x6p,
B9t khi di ra khc)i thic't hi c6 du'ong kinh khoang tit I - 6 mm cttl1ng d<) khi tit 0,01
3
m /s de'n 0,02 m /s trcn I met vu6ng hd m~t rOng ciia thi~t bj. Vi d1,1 dia x6p cl'l dtil1ng kinh
2
0,3 m, din lich b~ m~rr = o.~l7 m , cU'ong d() khi tit 0.7 l/s dc'n 1,4 l/s cho I dia. C~p 6ng
dai I m du'ong kinh D 100, di~1; ti ch h~ m~ l 0, 15 - 0,30 m 2, ltiu iu'cjng khi 1,5 l/s cie'n 6 l/s cho
I O'ng v.v ....
3
Cu'ong d() khi'phai dam hiio Ion hon gia tri t6i thi~u b(~i vl dtt6i gia tr! nay khi phiin
pho'i khQng d~U lrcn loan h~ ffi1}l lhic't bj, C~!l bffn CO th~ chui VUO CUC 10 r6ng lam tifc lrit,
Va phai nho hdn gia tri t<fi da vi lren gia trj nay bc:>l khi lhmll ra c6 kkh th1toc !On, n61 voi
nhalJ thanh day lam giitm di9n tich tic'p xuc khi nttoc, v~11 to'c n6i ldn lam giiim'thoi gian IU'u
khi trong nu'dc, d~n dc'n l11u quii truy~n oxy vao nll'l'ic k~m.
110
-1100
a)
Elia bQt nhl,ta x6p
L6
b)
Hinh 7-1. Thiet bi phan phoi bQt khi nho va
a) Di;ing 6ng
b) Dlitng dia
1. 6ng xop
min
a=0.3 -1.0m
A ..
~~
-0
'6>
c
;:~:
y,
6.00
a)
Hinh 7-2
6.00
al
"O
.. Cl
c
'O
b)
c)
111
Lo<J.i fing phan phfii ghep l<J.i thanh h'inh xu'dng ca, d~t cang sat day b~ cang Lfit d6 ch~
bQt khi ltiu trong mloc Iau hdn. Dan 6ng xu'dng ca c6 thl d~t dQC theo 1 phfa cua thanh be
d~ t<J.o ra dong chuyen d()ng xofo 6c theo tie't di~n ngang cua be. Ty s6 chiu r()ng va chi~u
sau 1,5 :1 va ciing c6 the d~t theo 2 thanh d9c ciia b~. khi d6 ty s6 chi~u r()ng b6 tren chi~u
saula3:1.
- Dan 6ng XU'dng ca cilng c6 th~ b6 tri theo chi~u vuong g6c voi thanh.dQC ciia b~. ty
s6 chi~u r()ng va chi~u sati khOng h<J.n che', khoang each gifi'a cac dan xu'dng ca Ia'y b~ng 2
de'n 3 l~n chiu sau b~.
- Dia c6 mang x6p b6 tri each d~u nhau tren toan <li~n tich day be.
c. Cac nhlln t{f dnh htt<Jng den
1. Chiu sau ng~p nude: Thi nghi~m cho tha'y nang sua't hOa tan ctia oxy vao nude ty
I~ thu~n voi chi6u sau ng~p nU'oc :
(7-3)
OU=Ou .h
2. Cac cha't khong hoa tan, vang b~ m~t. ham lu'c;lng c~n ld lung Ian'. giam cong sufft
boa tan oxy, d6i voi b9t nho va mjn khi n5i len m~t nude, b9t khi vo ra kl ong du nu.rnh de
lam kQ.u~y tr()n hoan chinh lop b6 m~t. va m%.g d9 bun 2 g/l :s; Css :s; 6 g/l h~ s6 giam nang
sua't hba tan oxy a tu 0,75 - 0,5 i . Khi
ly nude th!li, ndng a9 blln ho<J.t tinh C < 4 g/l,
h~ s6 a thuong la 0,7.
xu
3. f)~ giam de'n mile t6i thi~u vi~c tfo, trit ciia dia va 6ng phan ph6i, khong khi pMi
dU'cjc l9c SCJ,~h bl;li trU'oc khi VaO may llCll, <lfiu m(J CUa may khong dU'ejc H\n VaO khong khi.
4. Phai d~t cac 6ng, ctia Lren cling m~t phing (cling d9 sau) M dam bao phiin phoi
d~u khi. Khi thay 1hC' m()t vai 6ng, dia cfi b~ng 6ng moi, M; c6 t6n tha"t khong cteu dfin dC'n
d. C/Jng .nu'tt /u)a tan oxy cua thie't bi pluln ph<>'i b(Jt khf nh<> va rzin Ou
'tinh thco IU'c;lng oxy hoa tan (gram 0 2 cho I m 3 khOng khi), d() ng~p h
th\(c nghi~~ cho Lrong bang 7-1.
Bang 7-1 : Cong suilt hoa tan oxy vao m.i~c cua thi't bi bQt khi min
E>i~u ki~n
thi nghi~m
Nude Sl,lCh Cl di~u
T= 20"C
ki~n
OE::::Kg02/KW
Ou= gr Oz/m3.m
OE=Kg02/KW
12
2,2
IO
1,7
8,5
1,5
1,2
Ap d1,mg
dB lam thoang kco dai cte xii' ly nude Lhili bhng bun
3
3
ho<J.t tinh Qmax
150 m /h ; Q 111i 11 = 80 m /h. Q 1h = 100 111 /h ; Qngay = 2 400 ; BOD 5 = 150
mg/l; COD= 250 mg/I; T5ng N 60 mg/l.
112
sd
"""'-
Tinh loan thie't ke' M thong pMn pho'i khi d~ng bQl nho. m!n.
Gilli:
1. Tfnh tht tfch bi, lip d1,mg d}ng thi1c 6-1)
= -QS.,
F-
lra
b.ang 6 - I c h 9n cac
, t hAong so
A'
X M
Q = 2 400 m3/ngay;
X =2 000 mg/I;
F/M
=0.075:
2400 x 150
l
' .
,
'
.'
x 0,
= 2 400 m. Tho1 gian htu nttoc trung bmh 24 g10.
2000
075
V=
Q(s .. -s)
oc .. = -1 OOOf -
I,4 2 Px +
4,57(N., --woe-)
-
N)
kg/ngay
Trong d6:
Q = 2 400 :
S =20: N . = 60;
S,. = 150 :
N = 30:
f= ---~ =06
oc.,
'
--
4,57(60- 30)
1000
=398
kg/ngay
Nhi(!t di) nu'oc thiii T = 20 "C. D(> mu6i < 5000 mg/I
Cs=:= 9,08 mg/I. Lttqng
Ltt<Jng Oxy tht.tc
tc' din
Cs
Cs -C
oxy
=2 mg/I
oc = oc .------ .----1
9,08
I 024n-w>
OC1 = 398 x . _ x -
.. = 510,5 kg/ngay.
9 08 2 1 024
OCurun~ hinh
510.5
- =21,2 kgQ,/h;
= __
24
-
= 31 .8 kgOi/h;
OCi min = I 7 kg Oih
OC1111ax
113
tra
bang 7-1:
Ou = 7 gr 0 2/m 3.m;
B~ sau 4,2 m, d<) sau ng~p mtoc h = 4m.
OU= Ou x h = 7 x 4 = 28 gr 0 2/m 3
Lt.i<jng kh6ng khi c~n thie't tinh theo c6ng thuc (6-17):
oc, . 510,5
3
QK = - - x f = - - - x 1,5 = 27 348 m /ngay
OU
0,028
Qmax
1710m I h
,..,
Nqmax = - - =
= 80 ong.
3
qmax
21,6m I h
Qmin - 9llm3 I h
Nqmin= - q
. - 10,8m3 I h
mm
=85 6n~.
Tll b6 tang 1
tang:
'
6
. . . .
=4 x 18 =72 m.
!117"
.
- CttC1ng do th6i g16: q
= 27 348m
27 348in
=
. Q(S
I ngay
2400m 3
= 11,4 m Im
27 348m I ngay
-S).10- 3 384kgBOD
VII.2.2. Thilt bi lam thoang b_io ra cac hQt khi kich thttctc trung binh
a. Cilu tr,w :
- Thi6t bj g&m cac 6ng khoan 16 02 mm d6n < 5mm phia dttdi day 6ng, 16 c6 th~
khoan thanh 1 hang ho~c 2 ha.ng. Khoiing each tam 16 ~ 4 dtt<1ng kinh 16. M6i 6ng dai 0,8 m
de'n 1,0 m cac 6ng gifn vdi nhau thanh dan 6ng xU'dng ca. Khi lam vi<;c vi_in t6c khi di trong
6ng V IO - 15 mis.
=5 mis ; V m:1x =20 mis. 6ng c6 th~ dung 6ng nhQ'a PVC,
b. Ca ch d(it ong trong bl tttdng ttf nhU' trU'C1ng h<;lp o'ng bQt khl be.
OU= Ou x h.
(7-3)
-He
tho'ng c6 t5n tha't thtiy l\l'c ra't .nho nen doi hoi phiii d;lit cac 16 tren cling m()t m;lil
phAng ngang d~ dam bao phiin pho'i dt~u.
- HI$ thO'ng khong bi tlic trit, khong doi hOi trlnh d9 quiin
t6t cho cac nha may nhO, le cong sua't vua va nhO.
- Ht$ so' giam nang sua't hba tan oxy
b~ m~t nhO hdn trU'ong h<;lp dung bQL khi nhO va c6 th~ la'y a.= 0,8.
d. Cong sua't h<Ja tan oxy I'll() nU<k cua thie't bi b(JI khl trung blnh tfnh theo gram
oxy hOa tan cho 1. m 3 khong khi' c} d() ngi.\p h 1 m ch9n theo bang 7-2.
Bang 7-2: COng sua't boa tan oxy vao mi8c cua thitt bi phan ph6i bQt khi
kich thtt8c trung binh
E>i~u kic$n thi nghic$m
Nude Sl).eh T = 20 C
Nude thiii T = 20 C ; a. = 0,8
E>i~u kic$n
to'i ll'll
gr02/m 3 .m-
Kg02/KW
gr 0 2/m' .m
Kg02/KW
1,4
1,1
5,5
1,1
:,4,5
0,8
=0,8m)
Thie't bi nay do Vi~n Thie't ke' Thoat nude INDUSTRIKEMISKA A.B Th\IY Din
thie't ke' c6 ten gQi la M tho'ng phiin pho'i INKA. H th6ng lam thoang INKA dung M hoa
115
tan oxy cua khong khf vao nude thai g6rn dan 6ng xudng ca lam Mng o'ng nht.ta hay 6ng
thcp kh6ng ri, day o'ng khoan 16 du'ong kfoh tu 2,5 mm tte'n 4,5 mm d~t ng~p sau trong nu'oc
0,8 m. Dan o'ng choan 1/2 chi~u r(>ng bi, uli'a con l~i du'<Jc ngan each bilng vach ch~y d9c,
mcp duoi each day b~ 0,8 m, mep tren each m~t nuoc 0,8 m, nu'oc chuy~n d(>ng xoay quanh
ta'm ngiin, keo cac b9t khi xu6ng day sau b6, tang thC1i gian lu'U khi trong b va tang di~n
tkh tic'p xuc giua khf va nu'oc nen ding sua't hoa tan oxy cao.
Mlidng nude
00
V"l
I.SO
C'l
'I
H$ 6ng INKA
V"l
C'l
""'
00
JJ
Vach ngan
3.00
JJ
3.00
Hinh 7-3. >~t h(i thong phan ph6i khl INKA trong b~
\
Bang 7-3: C<'>ng sud't hoa tan Oxy vao
Nude
s~ch
20 "C
Ou= gr
1
02/m .m
OE=Kg
Oz/KW
Ou=gr
0 2/m 3.m
OE=Kg0 2/KW
1,8
1,5
7,5
1,5
6,5
1,2
n.2.4. Thie't
Trong h<; tho'ng phan pho'i b9t khf ldn, 16 phiin phoi c6 duong kinh Ion hon, 1'!'
Mn 20 mm.
u. ca'u
116
((LO:
c6 3 lo~i thie't
s mm
2SQ
b6
3. Khi thoat ra tit dan 6ng khoan 16 d~l Lrong I 6ng dU'ng. ong lam vic nhli IDQl bdm
D =0,00066 9 (m)
\'it
Chi~u cao mep tran dinh 6ng cao hc1n mt.re mr<lc 1ro11g he 0.3 - 0.4 111.
E>6 d~n b9l khi di trd l~i vao nude. Trcn dinh ong dti'ng liip non huong dong l~O v(fi
thanh dang ciia 6ng l g6c 60 vi~n mep ngoai cua 11611 kC't Lht.lc d dQ sau 0,05 - 0,1 ID dlidi
mlfc nu'dc.
E>~ t~o ra chuy~n d()ng xoay quanh 6ng lam 1ang kh<i ming hba tan khf. Trcn b~ m~t
ciia con huong dong gi{n cac tffm httong dong chicu cao 0.15 - 0.2 m m~ l cong 10 - 60" '>O
voi dtiCJng ban kinh di qua tam cua n6n.
"
So thiet bi
Thie't bi Ejector dij.t thco chi&u dqc h~. rh1eu ri'>ng h~ va so thiel b~ trong 06 ch<,>n
theo lu'u htqng ctia thiet bi sao cho 11lr d6 111t1k phun ra toi thil nli h0 u6i di9n .
~30 mm/s.
c. Clk nhan t/{ ilnh lut<Jng.
He 6ng khong bj tile nghen do c~n lifng dong. phu h(fp voi trlnh d() quan ly thap H~
1!nh b~ m~i a= 0,8.
6ngc:Wng
LO
6ng dan
Khf
,,,.--'"'\
;
Mf}.tdung
M~t bang
"
1. Bdm chim
2. Ejector
3. Ong thu khi
2. Con loe
4. 6ng d(Jng
!!<'!/
oxy
E>i~u ki~n
Ou= gr 0 2/m .m
0E=kg02/kW
Ou= gr 0 2/m 3 .m
OE=kg02/kW
_1,2
0,9
4,5
0,9
0,7
7,5
1,6
1,5
6,5
1,3
5,5
VII.3. THIET Bl
VII.3.1. Nguy~n ly _ho~t d()ng va cac y@'u t6 anh hu'itng d(n hi~u qua
1. Ng1tyen lj hoq.i d{jng
Cac thie't bj cd khi lam thoang b~ in~t khi chuy~n d<}ng quay quanh trl}c du'a nu'oc ti't
chi~u sau ciia bl len b~ m~t. ti;to thanh cac mang mong va giQt nhO tie'p xuc voi khong khf
rdi rdi xu6ng m~t nu'oc trong b~. cac bQt khi du'(jc Mt xu6ng phia du'oi b~ do chuyln d(lng
xoay tu~n hoan ciia nu'oc lam tang thC1i gian va di~n tich tie'p xuc giii'a khi va nlidc. Ngoai
chuy~n d<}ng tu~n hoan theo chi~u dung, nll'oc trong b~ con chuyln d(lng xoay quanh tn.,1c
~iia thie't bj theo chi~u ngang. T6ng h<Jp cac chuy~n d<}ng lam cho b~ m~t tie'p xuc giuakhi
va Ill.toe luon dU'<Jc thay d5i voi cU'C1ng d9 mi;tnh lam tang hi~u qua hOa 'tan oxy vao nU'oc.
2. Cac ye'1t to'anh h1tl111g deli hi~tt qua hoa tan oxy OC (Kg O/h) la
a. Cong sua't "bdm nU'oc" ciia thie't bj hay cttC1ng d(l tu~n hoan nU'oc trong b~
aero tank.
b. KichthU'oc hlnh hQc ciia b~ aerotank.
c. E>u'C1ng kinh ciia thie't bj
OC ty l~ voi 0 2
OC-h 1
'
r.
Anh hU'C1ng cua cac cha't ho~t d9ng b~ m~t va Mm lU'<Jng c~n
a dao d()ng tU' 0,95 + 1.
1. Ru-lo gdm 6ng tq1c chuy~n d<}ng quay d~t theo phu'c:lng n~m ngang, tren 6ng trl)c
gfo cac ta'm la b~ng thep nhtt rang IU'<Jc ti;to tbanh hlnh nhU' ban .chai tron d~t ng~p trong
nttoc ti't 0,05 + 0,3 m.
119
2. Tuabin dt.rng hinh con chuyen dong quay quanh lr\)C dU'ng.
2.1. Tuabin h'inh con canh phitng.
2.2. Tuabin <ll_lng dia canh phitng.
2.3. Tuabin dl_lng canh quip clia hdru ly tam.
Khi lip dt,ing cac thie't hi C<1 khi lam tholing bt m~l. khong phiii trang bi may nen khi,
6ng d!n khi, van khoa va cac thict hi phiin pho'i. khong co hic$n tu'(1ng tile trit he th6ng phan
ph6i, quan ly d<1n gian. chi co kh6 kh:in la <linh ky phai tra d~u m6 vao cac 5 hi, cac khdp
chuy~n d<)ng.
: '.
VII.3.3. Thil!'t
1.
cali t{lo
C6 2 lol_li, lm,1.i rulo ki~u t<\ng chim va lm.1.i rulo ki5u t~m.
a~
~
r----~~~~--~~~~~~~~--t
~;
Gdm 2 dia bfog thep ban vao 2 dfo ctla trl,lC chuyin d()ng n!m ngang trung tam
dia. Vanh ngoai ctla dia ban 12 thanh hlnh chii' T song song vdi tr1,1c chuyin d()ng CJ tam dia.
Tren 12 thanh chii' T gfo cac ta'm thep phfog dai 15 cm, r()ng 5 cm each nhau 5 cm, dlt'Clng
kinh ngoai 0,7 m chi~u dai rulo tit 3 de'n 5 m (xem hlnh 7-5).
4.90
2.80
1
)
t
Tam hlldng dong
'-=JI'
ll)
r-:
CD
er;
A=4.0 m 2
Tam hlldng dong
a)
b)
Rulo tam ph!ng
-I'
. ir
3m
</)o.s2m
I'
3m
1r~
</) 1.0m
Sm
'I'
ir
('I)
d)
c)
Hinh 7-6: E>~t thiet bi lam thoang dQc thee chieu m.tdc chay trong b~
I
G6m trl,lc chuy~n d<)ng, tren chu vi trl,lc ban cac ta'm thep phing rQng 5 cm each nhau
5 cm t~o tbanh hlnh ban trai trcm dll'Cing kinh 0,5 + I m dai tit 2,5 de'n 9 m.
2. Ltip def.t
Thie't ht lam thoang ki~u rulo dl.i<Jc Hfp d~t trong cac b~ aerotank c6 dong chay d~u:
chi~u dai g!p nhi~u lh chi~u r()ng.
M~t c~t ngang ciia b~ la hlnh chii' nh~t ho~c hlnh ban nguy~t. Thie't
bi quay
t~o ra
121
chuy~n di)ng xoay 6c ciia m.toc vufmg g6c voi hu'ong dong chily ciia nu'oc trong b~ t1,to ra
cu'ong di) kha'y tri)n m1,tnh. D~ ep cac b9t khi di xu6ng day b~. trong b~ dijt cac ta'm hu'ong
dong (xem hlnh 7-6). Khi dung rulo ki~u ta'm phiing c6 th~ tang chieu ri)ng ciia b~ len ga'p
doi chieu sau. Chieu sau thu'ong hi.rn che' i'1mU'ch~3,5 m.
d cac
b~ aerotank c6 ca'u t1,to cac hanh Jang m~t dt hlnh chii' nMt, va cac mu'dng
oxy h6a c6 m~t dt ngang hlnh thang, cac thie't bi lam thoang ruJo ki~u ta'm phiing du'<;Jc d~t
vuong g6c voi chieu nu'oc chay trong b~ (xem hlnh 7-7). D~ dam baa tri)n d6u mtoc tren
toan bi) tie't di~n ngang va t1,to ra dong duly d9c b6 du IOn 0,3 ::;Vu 9c ~ 0,5m d~ tu~n hoan
nu'dc trong b~. chi~u sau b~ thU'ong bi h1,tn che' mU'c h ~ 3,5 m d6i voi b~ ki~u hanh Jang
tie't di~n chii' nMt va h ~1,8 m d6i vdi mu'dng oxy h6a tie't di~n hlnh thang.
Clll
II
Ill)~
11
.
Tuan hoan bun
Hinh 7-7. E>~t thiet bi lam thoang vuong g6c vdi chieu nude chay trong b~
3. Cac ye'u to' anh hitilng den cong sutl't h<Ja tan oxy
cua thie't bi
a. V~n t6c tie'p tuye'n ciia rulo V1 : gia tri t6i u'u 1,8 <. V1 < 3 mis.
b.
oc =K... v Ip. h;
K,: Hhg
~ : H~
122
s6 phv
s6 mii.
(7-4)
Do'i voi b~ ki~u hanh lang m~t dt ngang hlnh vuong 3 x 3 m c6 Mp ta'm huong dong,
thie't b! ki~u rulo ta'm phiing du'ong kinh 0,52 m.
K, = 1,33;
13= 2,6;
0,04
h;
0,14 m
Qua cong tac thlfc nghi~m voi nhieu ki~u thic't bj lam thoang trong nhieu b~ c6 hlnh
dang va kich thu'oc khac nhau Giao su' H. s Pope! Truong E>~i h9c Delf Ha Lan da dtta ra
cong thll'c thi.tc nghi~m M tinh cong.sua't hoa tan oxy vao nuoc cho 1 m dai cua thie't bi.
2
a. RulO ki~u ta'm phiiug d~t trong be (hlnh 7-6b) di~n tich m~t dt ngang 6,5 m . Rulo
dai 0,8 m tren 1 m dai cua be, du'ong kinh 0,5 m, n = 120 vong/phUt, 0,05 m :5; h; ~ 0,2 m.
OC = - 0,070 + 3,8 h;
gr 02/m.s
OC = - 0,25 + 13,6 h;
kg 0 2/m.h
(7-5)
gr 0 2/m.s
OC = - 2,2 + 32,8 h;
kg Oz/m,h
(7-6)
c. RulO ki~u ta'm phiing, duong kinh lm, n=72 vong/phut, b~ sau 2,5 + 3 m d() sau
ng~p
nu'oc 0,1
m~
h;
0,2 m.
OC = - 0,11 + 11,7 h;
gr Oz/m.s
OC = - 0,4 + 42,0 h;
kg 0 2/m.h
0,2
m~
h;
(7-7)
0,3 m
Cong sua't tieu th\l di~n trung blnh 0,55 mg 0 2/J hay 2 kg 0 2/ kWh.
Vi dl,l : Cong sua't hoa tan oxy vao nude c~n lhie't d~ xtl' ly nu'oc thai tinh theo cong
thU'c (6-16) la 50 gr 0 2/s . Dung ti ch b~ I 000 m 3
Ne'u cl19n thie't bi lam thoang rulo ta'm phiiug du'ong kinh Im d() sau ng~p nude 0,2 m,
n = 72 v/phut. Hoi dn bao nhieu cai va each bo' tri thie't bj lam lhoang lrong be ?
Gidi:
Ap d1.u1g cong thll'c (7-7) d~ tinh t6ng chieu dai rulo.
OC
= [- 0,11 + 11,7 h; l L,
50 gr 0 2/s
~o
L,=
gr Oz/s
. Ta c6 :
=22,5 m
2,23
Chc.rn 6 rulo ta'm phiing, chieu. dai hii'u di.mg cua 1 cai 3,8 m.
D~t trong hanh lang c6 chiu r()ng : b = l, + 1
=3,8 + 1 = 4,8 m.
123
L = loOO: 9,8
--?~
--?~
Hinh 7-8. Mlldng oxy h6a cong suat ldn voi thiet
Cong sua't boa tan oxy ciia thie't bj ph\l thu()c vao :
- Kfch thtidc tuabin, thtiong co dtiCing kinh tlt 0,4 + 4,5 m.
- Kiiu tuabin.
- Hinh dang va ~ich thU'oc bi.
1. Trl,ic quay
2. con loe
3. 6ng dn dlnh dong
4. Canh qu~t t'.m phAng
('
4
a)
b)
1. Tuabin dia
2. B& l!ng
3. 6ng d!n bun tugn hoan
4. 6ng dan 6n djnh dong
tt;\O
Dl!di st.t chi d~o ciia Vi~n si La Kovlev Khoa cilp thodt ntidc TntC1ng f)~i h9c Mixi
Moscow da che' t~o va dtia ra thi trtiC1ng tuabin lrn.ti dia co di;ic linh ky thu~l sau :
Bing 7-5 : Di)c tinh ky thuljt ctia tuabin di.mg dia canh t>hiing
DU'Clng
kinh
tuabindia
(m)
Vong quay
S6
canh
Cong
sua't hii'u
ich
(KW)
qu~t
Chi~u cao
h (cm)
Chiau dai
I (cin)
3,50
14
17
1,2
80
3,50
14
20
2,4
170
Vong/
phut
0,5
133
0,7
95
125
Du<1ng
kinh
tuabindia
(m)
Sfi
Vong quay
Vong/
phut
1,0
67
3,50
1,5
48
2,0
canh
Cong
suat hlru
ich
Chieu cao
h(cm)
Chieu dai
l (cm)
12
13
21
3,4
230
3,75
16
14
25
7,5
550 .
38
3,95
18
15
30
11,8
800
2,5
22
4,25
18
18
37
18,l
1250
3,0
27
4,50
24
17
35
26,5
1860
3,5
24
4,60
24
18
40
38,5
2600
4,0
22
4,76
24
20
47
52,5
3500
4,5
21
4,95
24
22
52
75,0
4900
tuyn (m/s)
qu~t
(KW)
~
Kreh thlldc do bang cm
228.8
1-
~~)
.
51.6
.
Nhln tU' day len
.
M~t
J
1{7
ben
D() ng~p m.t<lc tinh tit miJt ph!ng tren cua day non so vd'i m1fc nude trong b~ dao dqng
Lrong khoang + 50 mm c1e'n -100 mm.
126
~'
Du'etng kinh tuabin che' t~o tU' OA + 3,6 m, cong su(t boa tan oxy tir 1 + 180 kg Oi/h.
Thie't bi d~t trong b~ hlnh vuorig chi~u r()ng gilp 2 de'n 4 l'n chi~u sau, chi~u sau bE Mn
nh(t5 m.
Mo to va hQp so
1111
ci::$(
Im
I 111111
I' I
1 mi1I
Mo to va h9P s6
;.
'1
-- -E~
ng~p
Ml,lc nu"c
~~~~~--'--'-!.~--'---~--.::_
Eli)
ng~p
Ml,tc nu"c
--~~-~
.--.-~-....-IC-.--1--..-.-!I--.-IJ-.-.-1--.-.)J
a) Canh
ha
b) Canh kfn
Tuabin g5m loi hlnh non ngtt<jc ben ngoai han canh cong hll'ong tit tam non dC'n day
(hlnh 7-1 la) la tuabin canh hd. Tuabincanh kin (hlnh 7-1 lb) ph~n dt<oi cua canh du<Jc ldng
vao con thcp hlnh n6n q1t Mtang cuong It<u 11.I'<Jng tu~n hoan tu day b~. D~c linh ky thu~t
va cong su(t ctia thie't bi ch9n theo Catalo ctia nha san xua't.
th~ng dung. Tren o'ng dfin han cac 6ng plum nll'oc c6 de) d6c nghicng 15" hlt<~ng
127
&-
-=-
chu vi. Dlidi day cac 6ng phun nude han cac ta'm thCp phing hlnh tam giac (hlnh 7-12).
Tuabin d~l ng~p trong nlidc dc'n mep dU'di cua 6ng phun.
Tuahin d(lng 6ng thl!C1ng c6 dU'Cfng kinh De tii' l m d~n 3,6 m cong sua't hOa tan oxy
vao nU'dc tii' 6 dc'n 250 kg 02/h.
Kich thlidc bi t6i lit theo ty I~ Chi~u r(lng : Chic!u sau : DU'ong kinh ngoai;
De tit 3: I: 0,6de'n4: I: 0,67.
V~n t6c tiC'p tuyc'n ciia d~u 6ng phun v1 tit 3,5 de'n 5 m/s.
s::.
-J
S6
C6ng suilt
hoatan
oc
tXY
(l?r O~/s)
R(lng
(m)
Th~ lich
(1113)
1.5 + 2.0
37,5 + 16.5
lt!<JDI?
f>lf(lng
kinh (U)
500
133,0
1,9
400
550
139.7
2.6
5.~
+ 7.1
1.5 + '.!,2
50,0 + lJO,O
1350
.no
650
159,0
-l,9
6,8 + 8,-l
1,6 + 2.6
73.0 + 185,0
1600
500
800
139,7
7,2
8,0 + 10,0
1,9 + 3,0
I 22,0 + 300,0
1900
620
950
159,0
12,0
9,5 + 11,8
2,2 + 3,6
I 98,0 + 500,0
2250
770
I JOO
193,7
19,4
11,3 + 14
2,5 + 4,2
320,0 + 825,0
2650
900
1300
"...
216,0
35,0
13,3 + 16,4
3,0 + 4,8
530,0 + 1290.0
:1100
1000
1500
10
216.0
-l9.0
15,5 + 19.2
3,5 + 5,0
840,0 + I 930.0
3600
1200
1800
IO
219,l
70,0
18 + 22,5
..J,O + '>..!
1295,0 + 2600.0
1000
350
1150
128
5 + (\,2
c:=:::J.
----------~
--- --------
---~
----~------
-.......T '
f~=-~~"=~::=~
---------- -----------._.....__
--.--
i~
' -
..,,.,,-
r-'=======
-,
=====;;=
~-:;;?
_Hinh 7-13. Tuabin
Biing 7-7: C6ng sua't boa tan
Bi.tong kinh
phao
Cong sua't
(KW)
(vong /phut)
(m)
Cong sua't
tan oxy
hoa
OE=mgOz/W
'
OC=grO/s
---
1,68
4,5
1200
1,9
0,44
1,98
17,0
-1200
7,2
0,42
3.32
40,0
900
17,2
0,43
6. Cac Y~ll t{f ifoh hit/Jng deli cong sua't hoa tan oxy ciia thie't bi lam tho(mg M m(U
Cac thie't bi lam thoang be m~t khi ho~t d()ng t~o ra hai qua trlnh
vao nt.toc.
(
Qua lrlnh tht.1' nha't : bdm 111.toc tli chi~u sau cua b~ len b~ m~t. t~o ra mang mong va
gi~ll nho tie'p xuc voi khong khi.
129
Qua trinh thli' hai: hUt cac b9t khi tren b~ m~t xu6ng sau va tuffn hoan li,i m.idc.
Thie't bj d~t d cac b~ c6 kich thU'dc hi,n dinh sc xay r~ .,ca 2 qm\ lrinh nay; khi thie't bj
d~t trong h6 qua ld'n, qua trinh thu 2 la ra't nhO khOng dang ke.
Cong sua't Ma tan oxy cua cac thie't bi lam thoang b~ m~t ki~u tuabin tn,ic dung
nhll' dii neu c6 th~ bit!u din hhng phU'dng trinh sau :
OC = Kc ( 1 + K;. h;) 0 2 v3
(gr Oz/s)
(7-8)
Trong d6:
Kc: HQ so' ph\l thu(k vao kich thu'oc b6 va ca'u l~o ctia tuabin, thll'Cfng dao d()ng lit
0,014 + 0,028 do'i vdi cac h~ c6 kich thU'ck h~,n djnh.
k;:
Hling
s6 tinh de'n chi~u sau ng~p nu'd'c ciia tuabin thu'C1ng tit 1,9 de'n 3,3.
h;:
+ Di~u kien thll' nha't : Ch9n kich thudc be va b6 tri thie't bi trong be phiii h(jp ly M
ti,o ra dong cbuy~n d()ng xoay tufin hoan trong toan b() the tich be.
+ Di~u kiQn thu 2 : CuC1ng d() th6i khi do'i vdi dan o'ng xlidng ca b6 tri d9c ho~c ngang
be phiii Id'n hdn ho~c bhng 1800 m 31h khi cho 1000 m 3 nti<k hay 1,8 m31h khi/l m3 mtoc. Do'i
voi dia phiin pho'i ho~c o'ng dung d~t d~u thco di9n tich hE cll'C1ng d() t6i thi~t~ 1 m 3/h khong
khill m3 the tkh be.
- Khi lam thoang bling thie't bi cd khi lam thoang b~ m~t (tuabin) d~t
o vuong ciia b6.
Nang lti<;1ng cfin thie't d~ khua'y tr()n ki~m tra theo bang 7-8.
- Khi lam thoang bling thie't bi quay tr\tc ngang kieu rulo dl'.lt trong cac mudng oxy
h6a, v~n t6c nlidc chay tufo hoan trong mlidng phai. tu 0,25 mis de'n 0,3 mis.
- Vi~c truy~n nang lti<Jng d~u vao mioc d8 dam biio khua'y tr()n d~u phiii du'<Jc d~c
bi~t chU
130
Bang 7-8 : Nang lu'cJng din thilt di khu(y tr()n m.id'c khi dl!t thi@'t hi
lam thoang b@ mtt kiiu tuabin
Kich thU'dc M
7.5
3 + 3,7
9,0 + 12,0
15
3,7 + 4,2
I0,5 + 15,2
4 + 4,6
12,0 + 18,0
30
4 + 5,2
13,7 + 20,0
37,5
4,2 + 5,5
14,0 + 22,0
55
5 + 6,0
17,5 + 28,0
75
5 + 6,2
18,0 + 27,0
. 22,5
Chi~u
r<}ng (m)
la
bf
- Khi d~t nhi6u thic't b! trong m(>t b6, ch911 ty so chi~u dai trcn chi~u r()ng biing s6
thic't bi d~t lrong b~ va dl).t ll,li tam m6i o vuong. Kkh thu'ck be chc;>n thco biing (7-8). Chi6u
cao dlf trii' cua tbanh b~ trcn m~t nu'dc Hty LU' 0,8 + 1,2 m.
- Trong hE phai c6 van thao kho va ho' xii bim. Khi nha may c6 nhiEu
phiii co thiC't bi chia ct~u nu'(fc vao cac h6 va phiii co van each Iy tung h6 .
b6 hol,ll d(>ng.
. - Trong qua lrlnh hm.tl d(>ng, trcn hE m~t h6 acrotank thl.iong c6 v1ing b9t. nhung v<'ing
h9t nay ngan ciin nU'dc tic'p xtic vdi khong khi, do d6 cfin phiii thiC:t ke h9 th6ng voi phun
131
- Trong quan ly ne'u phat hien o b6 H(ng dc;lt 2 c6 hi~n ttic;lng til'ng dam ci[in n6i Jen,
phai ki6m tra cac chi tieu lam viec c1.ia b6 aerotank, boi vi ci_in n6i Ien la do vi khuffn d~ng
sc;li 16ng filamentous, c6 ty tr9ng bbg ty tr911g cua nU'oc, phat tri~n m~nh, ke't thanh dam
thu cac b9t khi va n6i Ien mi[it.
giam de'n t6i thi~u lu'c;lng vi khufo di,.ng sc;li long
filamentous c6 th~ ap di.mg cac bi~n pbap sau:
De
1.
2.
Cho clo vao dong tuh hoan voi li~u htc;lng thich hc;lp.
3.
4.
132
oxy
........
~~----------------
~.,_.
CHVONG VIII
,...?
'
,.,.,
, ..:'
~
.
I
I
L---l---l-~------------1
Nude thai
1------
----c:..&.:.::..
____...
. .(
v---~\.
. . . .
.
\_.
-~
Bun.
Nlloc trong
Bun.
Hinh 8-1. So
* Giai do~n
I : Dua nude thai vao b~. Nu6c thai dii yua song chiin rac va be Hing cat,
tach d~u ma, 11/ chay ho~c bdm vao 06 den muc dinn 1111ot h~ng n1le phao Role phao phal
tin hi~u M llf d(.>ng dong van ho~c bdm ca'p nuo. va o
133
."
* Giai do<.tn 2 : T<_to phiin U'ng sinh h6a giii'a ml'<k thai va bun ho~t tinh b&ng Sl;IC khi
hay lam tholing h~ m<}l M dlp oxy vao mtdc va khua'y tr9n d~u hdn h<;lp. ThCJi gian lam
thoang ph1;1 thu()c vao cha't llfc;Jng nlf<k thai, yeu c~u v~ mU'c dQ xti' ly.
* Giai do<_tn 3 : Liing trong nlf<k : qua trlnh !fog di8n ra trong moi tntC1ng Linh, hiu
qua thiiy h!c ciia h~ d<.tt 100%. Th<'li gian !fog trong va co d~c bun thtiC1ng ke't thUc sdm hdn
2 gif1.
* Giai do~n 4 : Thao nttdc da dtt<Jc Mng trong d ph~n tren ciia b6 ra ngu6n tie'p nMn.
d cac nha may cong sua't nho, co thE dung tlng khoan Id, d~t d9c 2 thanh b~ d~ la'y ntioc ra
sao cho d)n kh6ng bi kco ra ngoai.
a ca_c nha may nttdc ldn nen di}l h<) th6ng mang lhu nltdc lren cac phao n6i, d~ xii
c~n h1
250
400
400
400
400
250
250
2
3
134
xa
c. N6ng dQ cl\n dll'<;lc co dl\c Lrong ph~n chU'a btrn phfa dttdi h~
0,8x8000 = 6400 mg/I la bun ho!,ll tinh).
f.
g. Ch9n 60% th~ Lich b~ chU'a nll'oc trong thfo ui m6i ngay.
h. B~ situ 6,8 m tU'C1ng dt! trir 0,5m 16 ong ph<1n ph()i git'i d~t trcn day 0,3m. I)() ng~p
cua 6ng gi6 6 m (c6 th~ dung lhic'l bi lam thming tuahin<li)l trcn phao n6i).
i.
J.
Ham lll'<;lng BOD 5 d~u ra 20 mg/I xii ra ngu6n (lmJi A). cl\n 1<1 lii"ng 20 mg/I. trong
d6 65'Jf la cl\n hiru cd BOD21 .
BOD21 trong te' bao b~ng 1,42 n6ng di) tC' hao da chct.
xa ).
Giiii:
\
I. Trong nba may thic't kc'~ bri lam vi<;c kc' ticp nhau elm ky phiin do~n thCJi gian Jam
vi~c ciia til'ng
nhti sau.
be
CM n(,lp 1 gio
-~
,
~
,
~
_ _ _ _ _
8~ 2
I\'
/
\Cho n(lp 1 9/0
135
2. Xac dinh m1ng d() BOD5 h<)a tan tmng nude dil xii Ly
ROD.5 d~ u ra
: 0,65
20 mg/I
= 18,5 mg/I.
= 12,6 mg/I.
=20 -
12,6
=7,4 mg/I.
V=
=6666m
0,6
Dung tich I be : 6666 : 2
=3333 m
Chi~u cao chU'a nu'oc va chU'a c~n cua b~ theo d~u bai H
' .
Dien tich
.
.,
3333
be v = -6,3.
=6,3 m.
== 529 m ~ 530 m
=23 x 23 m, 2 b~ 46 x 23 m.
4. Xic din!i mJng d() bun ho{lt tinh cin thie't duy trl trong bl:
x(%)
hay X = QS ..
v(%}
V =6666 m 3.
F/M
4000 x 250
a. X
b. N6ng
d9
inh.
.
mg/I.
136
=9999 kg.
5. Tfnh thi tfch bun choan cM sau 7 ngay Jam vi~c (trtl<Jc khi xd):
7
G1
=G., + L Px
11
I 0,8 + SS,.
n=I
G.,:
LU'<,1ng bun cfo duy Lrl trong b<! sau m6i l~n xa.
Pxn:
SSn:
0,05 x 9999
=130,76 kg
d6i)
BAng each Linh c()ng d6n nht.t da lam cho ngay tht1' hai. Ta c6 t6ng h.1'<,1ng bun trong bE
de'n ngay th(i 7: G7 = 15 936 kg
6. Thl tfcli
111/11
chmin ch/f khi c(J d('ic de'n 8000 mg/I hay 8 kg/m 3 111 t_v trvng bun
/ti 1,02.
15 93~kg
V1>1111=1,02x8
= 1952 m3
h" =
v"
fi
1952m , = I,84m.
= 2 x 53om -
7. Chiau i:w1 pluin 111/<Jc trong dci ldng rren k~p him :
h,, = 6,3 - l ,84 =4,46 m
,.
137
Chi~u cao ph~n m/dc trong phia tren bun Lheo tinh loan hay la d()
6.3
=3,78 m.
xa
bun I l~n:
cao lop nu'oc da Hing Lrcn mi;\L bun i'1 ngay thU' 7 la 4,46 m.
xa di hang ngay
: 3.78 m.
Ph~n nttoc trong dl! tri1 du'di 6ng khoan 16 thu nude M khoi keo c~n ra :
hdlllrt1
=4,46 -
3,78
=0,68 m.
Q(S -S).10-~
OC l~ = -0 - f - - - - - I. 42P \
a. Ngay cos .. = 400 mg/I.
oc '""'"
b. Ngay c<l
7_.~J10-
l.42x513=1,581 k;;/ngay
oc . m,,,
4000 x. (25~-:::_7_._~_._~
o-~
- o.68
= - -
kg/ngay
le dn :
OC
t
OC
=2 mg/I.
ma'
'"""
Cs = I 581 x -9,02
,
= OC "max . CS
------ - - = 2 03 1 kg/ngay
-C
'
9,02 - 2
'
.
= OC
. - cs
- - = I 241 x - 9,02
---- = 1 594
"""" c, -- c '
9.02-:-2
,
'
kg/ngay
Dung h~ thong phan phoi khi c<> hqt khi kich thu'oc trung blnh vdi a= 0,7, niing sua't
boa tan oxy ciia thiet hi OU= 7 grO~/m khong khi dp vao d d() ng~p Im (bang 7-2).
oc,max
138
2 031 x I 000
Qkhimax
= --- =
Qkhim111
oc,mm - I 59~~LY~~
= ou~h
1x6
OU. h
----7x 6
'lC
'
= 37 952 m3/ngay.
10.
Trong m6i b~ d~l 2 dan ong Xu'dng ca. each nhau 11,5 m va each lhanh b~ : 11,5/2 =
5,751n. Dan O'ng xu'dng ca g6m o'ng chinh va cac ong nhanh dai Im d~l vuong g6c voi ong
chinh each nhau 0,3 m. Day O'ng khoan Ill 05, each nhau 10 cm lhanh I hang d9c. S616 tren
1 O'ng"nhanh n1 = IO 16. S6 O'ng nhanh lrong l dan ong n;, = 23/0.3 = 76 6ng.
S6 I6 tren 1
Dien tich I
= Io ,, 76 =760 16
T6ng di~n tich If> tren l dan ong l: f 1t. = 760 x 19.625xHr" = 14.9J5x 10" m
LU'U lll'<;1ng khOng khi
0Rmin
37952
QKmin
0,4393m Is
vkmin
= l4,9I5xJ0- 3 m 2 x4dan
VKmax
= 7.4 x
=7,4
m/s.
1.2 c: 10 m/s
so
- Ty
s6 M
. 0,04 - 0,1.
. 2000 - 5000.
~ hoan
' b'un : a
- H e. soK tuan
: I - 2.
= -Q,
Q
139
: 24- 36.
: 15- 50.
m~t
~--.
H6gac~\
xa blln
a)
M''."''
va tr~m bdm
LI
..
MVc mtdc
B'
tE\ng dQt2
I ~ I TI~
LJ .
1-
Maybdm
b)
L]
ngbdm
ngmay
.~
, ______
---=-;;;,,,.
Hinh 8-2. Sd
- 'J.
~t d~ ho~c
14000
ta'.m BT
140
Sin phdi
!'f'
: 0,2 - 0,8.
: 0,1 - 0,4.
: v ~ 0,25-0,3 mis.
Th~ tfch mttdng oxy h6a la t6ng th~ tich cua vung (oxic) hie'u khf d~ khd' BOD5 va
oxy h6a NH+4 thanh N0-3 V 1 Va th~ tich cua vung thie'u khl'. (Anoxic) d~ khii' N0-3 thanh khi
Ni. V2.
- Th~ tich vung hie'u khi V 1 ch9n tr!
.
Yeoo5
QSo
= C%)X
m(N)Q
VNo = - - 3
pNXN
n(N0 -)Q
3
V2=--PoN .X
+Q :
F
+ M : Ty s6 gr BOD5 /gr bun ngay.
+ PN:
+ XN :
T6c d() oxy Ma NH+4 thanh N0-3 xem bang 5-3 ho~c vi d\l 2.
Ndng d() bUn ho~t tfnh d6i vdi vi khuin oxy h6a NH\.
XN=X.fN
+X :
mg/I (bang 3)
+ PoN : T6c d9 khd' N0-3 thanh Nz (mg N0-3'mg bUn ho~t tfnh).
+ (N):
mg/I= m(N)
+m :
+n :
..
- Cong sua't tfnh thie't bj xrr ly bUn, bum tufo hoan bun, b~ co d~c bun, san phdi bUn
ho~c may ep bun la cong sua't ngay lrung blnh Qch ~gay
141
- Luc;fng bun san ra hang ngay G Q (0,6SS + 0,3 BOD 5 ) do thCJi gian lam tholing
keo dai, bun htu tru tau trong mudng oxy h6a nen bun thao ra tu b~ liCng dc;ft 2 tudng
d6i 6n djnh, khong dn xii' ly 6n djnh tie'p, c6 th~ dua thing ra san phdi bun ho~c vao
may lam kho bun.
- B~ Hing dc;ft 2 duc;f c thie't ke' vdi cac chi tieu :
+Tai tr<;mg be m~t
: 3 - 4 (m).
: 6 - 12 gio.
r<)ng.
3. Cllu tf;w
2 b~ lfog.
- Mudng oxy h6a c6 th~ xay bhng be tong co't thep, ho~c bhng mudng thanh da't, m~t
trong 6p da, lang xi miing ho~c nhlfa dliong. Ne'u mudng duc;fc lam bhng v~t li~u khong phii
la be tong c6t thep thl t~i cha d~t cac thie't bj lam tholing cting phiii xay bling be tong c6t
thep d~ dam bao dQ ben va de) 6n djnh.
Huong dong
Dong chay
Q
I
>
!'"_;.-
- Ml'.it c~t ngang ciia mudng c6 th la hlnh chii' nMt (mu'dng be tong co't thep), hlnh
thang (mu'dng dift O'p da), d<} do'c mai laluy (m) 2 thanh ben tuy thu<}c vao d9 b~n ciia da't,
'
thu'<'1ng
m
---'1- .
- Chi~u sau H ciia mu'dng tuy thu<}c vao cong sua't bdm ciia thie't bi lam thoang d
dam bao tr<}n d~u bQt khf va ti.to v~n to'c tui'tn hoan chiiy d9c mu'dng V ~ 0,25 - 0,3 mis c6
th chQn H = 1 + 4 m.
- Chi~u r<}ng trung blnh ciia mu'dng thu'C1ng tit 2 de'n 6 m.
-a
nhii'ng ndi khong c6 dii chi~u did, b6 trf mu'dng tlieo hlnh zic- zif c, ti.ti khu vi,tc hai
di'tu mu'dng khi dong nu'oc d6i chi~u. t6c d<} nu'oc chiiy nhanh C1 phia ngoai, cMm C1 phia
trang lam cho bUn lfog Ii.ti. giam hi~u qua xii' ly, do d6 phiii xiiy cac tuC1ng huong dong ti.ti 2
dfiu mu'dng d~ tang t6c d(> nu'oc C1 phfa trang (Hlnh 8-3).
4. Thiit bi ll1m thoanl{.
Trang m~t mu'dng oxy h6a phiii df,it it nha't 2 thie't bi lam thoang. ThOng thu'C1ng, lu'<;1ng
oxy dn ca'p cho mu'dng oxy h6a n~m trong khoang :
nitd
T6ng h<;1p hai yeu du tren : Trang xii' ly nu'oc sinh ho~t lu'<;fng oxy dn thie't dao d(>ng
trong khoang 1,8 - 2,2 Kg 02 tfnh theo 1 kg BOD5 Trude khi thie't ke' nen c6 s6 li~u phiin
tich cha't lu'<;lng nu'oc va tfnh theo cong thuc dti xac d!nh nhu c~u oxy OC.
\
- Thie't b! lam thoang dl'.lt trong mu'dng oxy h6a c6 thti la m(>t trong 5 kitiu sau day
( xem hlnh 8-4).
Vf d
2:
Tfnh toan dung Heh mu'dng oxy h6a dti xii' ly nu'oc thiii :
Cong sua't Qmax ng,\y = 400 m 3/nga.y .
pH=7,2; T=20"C.
BOD5 mux = 450 mli ;
BOD5 mm. = 200 mg/I
T6ng ham lu'<;lng nitd
Photpho
TKN
p
= 10 mg/I
SS
= 150 mg/I
BOD5 = 20 mg/I
= 72 mg/I
SS
= 20 mg/I
NH+4
=0,5 mg/I
N03
= 14 mg/l
143
c_
Tuabin chan vjt d~t xlen 30- 45
Hinh 8-4. So
144
11
I
I I
Gilli:
I. Xac djnh dung tfch mu'dng oxy h6a cn thie't d~ khti' BOD5
QSu
V1= - - - - -
(~M)x
_ 450+200 _
n
S.. - 325 mg
2
X= 3500mg/I
F
- =0,1
M
325Q
=0928Q
O,Ix3500
'
V1=
2. Xac djnh dung llch mu'dng oxy h6a cfo thie't d~ Nitral h6a
Q(N 0 -N)
V,= - - -PN .XN
-N.,= 72mg/I
- N =0,5 mg/I
K(N)
-PN
= KN +N
- N =0,5 mg/I
~lN
-K=YN
- YN =0,16
N., )(
DO )
( 71,5 )( 1,0 )
- N=max ( KN + N., K +DO = 0,4S 0,28 + 72. 1,3 +1,0 = O,l 9
02
OJ9
- K= ---
. 0,16
-PN=
=1,18
1,18 x 0,5
0,28+0,5
=0,756
- xN =fNx
-X
=3 500 mg/I
145
fN =
O,l6(N 0 -N)
0,6(So -S) +0,16(No - N)
0,16 x (72-0,5)
=0,09
0,6 x (325- 7,4) + 0,16 x (72-0,5)
(N0 -NQ )Q
V 2 =3 - - -313- PoNX
v2 =
Q(72 - 0,5)
0,756 x 315
=0 3Q
'
Ch9n dung tich vung lam thoang v I d~ xay dlfng mU'dng vl khi khU' he't BODs theo
yeu cdu (V 1=0,928Q) thl toan b(> NH/ se dll'<;lc oxy h6a thanh N03 (V2 = 0,3Q).
3. Xac djnh vung thi tich Anoxie cua mll'dng d~ khU' N03+ tbanh N2.
= 71,5 mg/I
= 14 mg/I
N03
N03ra
PoN=O,l
, X.= 3 500 mg/I
V
(71,5-14)Q
O,lx3500
=0,165 Q
146
93
~1'.'
'~
~-
CHUONG IX
A
BE LANG D(1T 2
B~ Hing d<;1t II co nhi~m v1,1 Ifog trong mtdc o ph~n tren d~ xii ra ngu6n tie'p nMn va
co d~c biin ho1;tt tinh de'n n6ng de) nha't d!nh 0 phfo du'di cua b~ d~ bdm tu!n hoan ll;li b~
aerotank. Nhu' dii bie't, n6ng de) cl.in C 0 (g/m 3) trong nu'dc di tll' b~ aerotank sang b~ H{ng d<;1t
2 thttong ldn hdn 1000 mg/I. CJ n6ng dQ nay cac bong Ci.in tie'p XUC vdi nhau l!J.O thanh CaC
dam may c~n. khi dam may c~n Hing xu6ng, nu'dc tir du'di di len qua cac khe r3ng giifa cac
bong c~n tie'p xuc vdi nhau lam hi;tn che' t6c d() Ifog nen gQi la U{ng h1;tn che'.
T6c d9 Mng cua dam may cac bOng Ci.in ph1,1 thUQC vao n6ng d() va tinh cha't cua c~n.
D~ xac dinh kich thu'dc cua b~ Ifog phai dlfa vao so' li~u thlfc nghic$m ctia v~n t6c
lfog theo n6ng d9 bUn va tinh theo phu'dng trlnh can .bhng dong bUn trong b~.
(Q +Qt )Co 1 I
I I Q"""
c =o
LI
(__/
CL
~ttttttt~t
Vp=VL +Vt
T.~WWWWWWWtW
v1
~I
=g-
(9-2)
b~ (m 2).
- T1,li m~t cit T (sat day h'1): V3n tO'c di xu6ng ciia hc,.t c~n tc,.i day: vd O + vt. d
day gia thic't la hc,.t c~n khOng rdi ti! do ni?a ma chi chuyin d<)ng bling v~n t6c dong mtdc
ruf ra.
- N<\ng de) c~n
la C
KhOng xct lu'<Jng .c~n xii di hang ngay. phu'dng trlnh can bling dong c~n trong he
th6ng du'c;Jc vie't nhu' sau :
G=(Q+Q,)C.,
S . C1..
Vr
s.c.. v,
(9-3)
s:::: tg_~_Q,_E.,_
c,.v,
(9-4)
Trong dl):
G : Kho'i lu'<Jng c~n (g/h)
Q: Lu'U h.tc;Jng nu'<k xii' Jy (m.l/h).
Q,: Lu'U lu'<.1ng tuitn hoan : Qt= aQ (m 1/h).
-a-: H s6 tu~n hoan.
C 1 : N6ng JC) bUn (J day h~ H{ng hay n6ng d<) biin trong dong tu~n hoan (g/m 3 ).
v1
Trong cC>ng thU'c chu'a bie't gia trj v1 vl S chu'a bie't, cho nen phiii tie'n hanh lifng thlfc
ughi~m dt tlm ra dong c~n tren 1 ddn vj di~n tich b~ theo phu'dng tr'inh can bhng (9-3)
C1,.(V1.+V1)
c.. v,.
(9-5)
Nlldc trong
CQ.n nh~ phan tan
C>
Vung keo tv
'!!!!
~
()
M~t
...
:J
ph4n chia L
'<Q)
:c
()
VL=~
t
..
..
ThOI gian lang
t(h)
Hinh. 9-2. Thf nghi~m tim v4n toe lang cua m~t phan chia L
148
fPli"'
Cho Mn hgp nltdc c~n vao o'ng lfog thiiy tinh hlnh tri.i c6 kh!c d(), chi~u cao nufc
nude la h.
I. E>o chi~u cao da lifog hi cua m~ t pban chia L theo thCfi gian lj.
2. E>o n6ng d() c~n t~i m~t phan chia Cu U'ng vdi m6i thC1i di~m ti.
3. L~p hang tinh dong c~n da Iilng
t,
l2
l3
Li
ls
Cu
CL2
C1.3
C1.4
C1.s
h-hi
ti
Vu
V1.2
VLJ
Vt.4
V1,5
Gi =Cu. Vu
G,
G2
Gl
G4
Gs
ti
Cu
v.=--I
Dem ke't qua thlfc nghiem ve len biiu d6 t9a d() : Gi , Ci (hlnh 9-3).
G
GL
I..:
-/-.r~~~,_~/7""
:-0
c,
CL
(D
I. E>li'C1ng cong
: Gu
=Vu
Cu.
:Gli
=Vii
C1i
3. E>li'ong t6ng
:G
=Gu
+ G1i
E>u'C1ng cong (2) bi~u din htc;1ng c~n di xuo'ng do dong tufo hoan keo di la dli'C1ng
2
,-tA'
QI
thang b..
d1 v1' vt I'a khAong uo1
=. S.
E>u'C1ng cong (3) biiu din t5ng dong c~n G c6 trj so' clfc ti~u t~i C1.. Dien tich b~ Iling
nho nha't phai dap U'ng thu du'c;1c dong c~n cl,(c tiiu G1. nay.
149
DE xac djnh GL trcn dU'CSng bi'1u di~n (3) vc du'C1ng tie'p tuye'n song song vdi tn.ic
hoanh
DiEm cllt ciia tic'p tuyc'n vdi tn,tc tung G; cho gia tri ciia dong c~n cl!c ti~u G1.. E>i~m
cllt ciia tie'p tuye'n voi dU'C1ng (2) t~i T cho gia tri C 1 Du'C1ng no'i C, va G1. tie'p xuc vdi du'C1ng
cong (1) t~i L, cho gia tri C1 va v1,.
Du'C1ng tie'p tuye'n di qua di6m Cl!C ti6u song song voi lr\IC hoanh
ocj, ta c6 :
dG d(Gu + G 1i)
dC; =
dC
=O
dGu _
. dG 1i
dC - vu dC
= v 1i
khong d6i.
(9-6)
t~i diEm Cl!C ti6u hay t~i m~t phan chia vung H\ng va vung co di;c c~n.
Th~y gia tri tuyet d6i ciia
cL=
Vu= Vii~ corig thuc (9-6) vao cong thUc (9-5), rut ra :
2 c.
(9-7)
(9-8)
Trong d6:
(m
(m /h).
).
C,: N6ng d() bun trong dong tu~n hoan (g/m3) (da chQn LrU'dc).
vL : V;jn t6c ling ciia mi;l pban chia (m/h) ph\l thu(>c vao n6ng d() ci;n CL va tjnh cha't
ciia ci;n, thu'C1ng phai tie'n hanh thi nghiem d6 xac dinh.
Trong tntong hc;1p bi xiiy mdi khong c6 di~u kien thi nghi~m. c6 th~ tfnh v;jn to'c v1.
ttieo cong Lhuc lhlfc nghim ciia Lee-1982 va Wilson - 1996 :
V . =V
e-KCu.10~'
max
1.1
150
(9-~)
,.
Trongd6:
Vmax
=7 m/h
=600 d6i vdi ciJn c6 chi s6 th~ tich 50 < SVI < 150 la c~n thll'CJng g~p trong xii' ly
mtoc thiii sinh ho<.tl.
Va ban kinh CUa bi! khong la'y Vu'Ql qua 5 l~n chi~U saU ph~n hlnh lfl} CUa b~.
- B~ lfog tron c6 the! phan ph6i nttdc vao theo 6ng dU'ng d~t d tam bi va thu nttdc ra
bhng mang thu d~l vong quanh chu vi bi. ho~c c6 thi phan pho'i nll'dc vao b~ng mang
quanh chu vi be$ va thu nttdc ra biing mang quanh 6ng dU"ng d~t d tam be$.
- Trong b6 phai c6 thie',t bi g<.tl c~n quay quanh tr1.1c diJ,t d tam b~ d~ g<.tt c~n U{ng (J
day b6 v~ ho' thu ciJ,n. Tu ho' thu, c~n dltc.fc xa bhng ap llfc thiiy tinh ho4c bing bdm hUt bun
dtta ra ngoai ( hlnh 9-4).
...... ~
~-
/r..
\!/
"'
ll\"lll
__,
~-
36.00
Hinh 9-4. Sd do b~ tang dQt 2 hinh tron xa c~n bang ap hJc thuy tTnh
- B~ lfog ngang d<,ft 2 hlnh chi? nMt thU'Clng co chi~u di'ti ldn hc1n ho~c bling 5 Hin
chi~u r()ng va chi~u dai ldn hdn ho~c bilng 15 l~n chi6u cao lifng. Ho' ihu Ci.in lhu'Clng d~t d
du nltdc vao ciia bf Thi~l bi cao ci_in co th& dung cac ta'm g<.tt chuyn d()ng quanh rulo
d~tng xich tron ho~c dung cu g(ll chi~y lrcn lhiinh o~ (hlnh 9-5).
151
- B~ lilng d<;lt hai c6 th~ dung bE !fog ldp mong, Ji{ng trong 6ng tron, O'ng hlnh 1\lc
Uing, 6ng tic'l din vuong dijt nghieng 60" so vdi phu'dng nAm ngang, ke't h<;lp l~p d~t ngay
trong mu'dng oxy h6a.
Ml,lc nude
Ri>ng rQc quay
Vach ngan
vao
Ra
... ~
a)
C4u true
E
;o.
b)
tl;lO
b~
mijt
hay
h~n che'.
Chi lieu nay ra't quan lrQng bdi vi nu'dc di Jen voi vnn t6c ldn hdn v~n t6c Hing ciia de h()ng
bun nh<;. nude sc keo chUng ra ngoai lam giiim hi(u quii Hing.
152
LU'u lll'<;fng
ht<;fng nay quye't djnh v~n to'c di I<!n trong b~ di! vao mang thu, con IU'U lU'<Jng tu~n hoan Q,
di xuo'ng khong anh hU'clng de'n hi~n tU'<;fng keo c~n Jen tren.
2.2. Tai tr9ng cij.n tren ddn vi
di~n tich be
G ,.;
(Q+~!.)Co
LY
Chi~u cao
be'
Ngay trung
blnh
Ngaycao
ctiSm
GiCI trung
blob
GiCI cao
Sau b~ Aerotank
16,4- 32,8
41,0-49,2
3,9 - 5,85
9,75
3,7-6,1
3,2-16,4
24,6.-32.8
0,98-4,85
6,8
3,7- 6,1
16,4- 24,6
41,0-49,2
2,95-4,85
7,8
3,0 .. 4,5
16,4- 24,6
32,8-41,0
2,95-4,85
7,8
3,0- 4,5
(m)
di~m
b~ Iilng tron phan pho'i nU'oc (J tam b~. phai thie't ke' bu6ng phiin ph6i. Budng
phiin pho'i c6 dU'C1ng kinh tll' 0,25 - 0,3 dU'C1ng kinh b~. Mcp dttoi budng phan phO'i dc'j.t cao
-0
hdn mc'j.t phan chia 2 vung mtoc trong va co dc'j.c 0,2 - 0,3 m ( xem hlnh 9-6a).
-a
b~ lifng ngang cfo l~o mang phan pho'i tren loan b() chi~u r()ng b~. tren mang
phan ph6i mtac vao c6 cac 18 phan ph6i. V~n to'c nU'oc di qua 16 phan pho'i llt 7,5 cm/s dc'n
.15 cm/s phia ngoai 16 phiin ph6i dc'j.t vach ilgan d~ giam nang lttqng cua dong mtck d1 ra
khoi 16 phan ph6i va chia d&u nttC1c theo m~l c~t ngang cua b& ( xem hlnh 9-6b).
153
0 cac b~ ling tron dU'CJng kilih ldn, mang vong thu nU'dc d~t CJ vi tri each tam tit 314
dn 415 ban kinh. 0 cac b~ nhO, mang thu nU'dc d~t theo chu vi b~ sat thanh dU'ng.
0 b~ Ifog ngang, mang thu nU'dc b~ m~t d~t d ph~n cuo'i. b~. t6ng chi~u dai mang tinh
theo IU'u IU'~ng cho phcp thu tren m{>t met dai ciia mang tU' 250 m 3 /m dai ngay dem dc'n 375
m3/m dai ngay dem. D6i vdi b~ cong sua't nhO Ia'y 125 m 3/m dai ngay dem. V~n to'c nU'dc di
lcn ngay qrnh mang nAm trong gicli h~n 3,7 m/h dn 7,3 m/h.
-
a)
-*---:-
___r
b)
I
I
I
I
I
Be trim
b) Be l~ng ngang
Mep mang thu mtoc c6 vach thu hlnh rang cU'a (chil' V) ngoai mang co nich ngan b9t
n5i xem ca'u li;to (hlnh 9-7).
154
~r
...
...
.,
.. .
6
..
.:...:.:
. .
6 .
Hlnh 9-7. Sd
..!
xu
Vi d1,1 : Tinh loan lhicl kc' h~ Acrolank va h5 U{ng dcjl 2 cho nhA may
ly nttdc thiii
cong sua't Q = 900 m 3/h = 21 600 m 3/ngAy. Nttdc eta qua h~ U{ng d<.ft 11 BODs con l~i =
250 ~g/I, nhi~t d(l 20 "C, BODs ditu ra ycu c~u 20 mg/I v<'li di~u kin:
.>500
-+ C.. = - 0,8
= 4375 g/m 3.
6. BODs
7. Bun hm.tl linh trong nttck thiii ditu van ~ 0, troilg nttdc thai co dii N. P va n6ng d<,>
cac cha't kim loai n~ng khong vttc,fl qua muc cho phcp.
Gidi:
I. Tinh b~ Aerotank
I. Tiulr niJ/ig di) BOD5 lroa ta11 trong mtuc dd11 ra
Ltt~1ng BOD21 chU'a lrong c~n Id ltlng ra khoi b~ Hing:
a. BOD21
h. Ltt(.fng BOD21 khi bi oxy h6a hc't chuy6n thanh c~n tang Jen 1,42 Iitn (lmg BOD21
ti~u th1,1 1.42 mg02)
h
d. Ltt<;Jng BODs hoa tan con 11\\i trong nttdc khi ra khoi b~ U{ng.
d
Ea= So_.: S
So
QY(So - S).9c
v = ----------X(I
+ KdOc)
e, =10 ngay
.....
,
X =3 500 mg/I
Q
=0,50
=6,2 mg/I
V =.21 600x0'.,5(250-6,2)xl0 ==
ml
4694
3 500(1 + lOx0,06)
4. Tillli l1tu lu~>"l;g cij11 cltt phdi xii lia11g 11iay .m11khi11/ia may ho(lt dq11g 611 ct;111r
a. H? .wf t(w q/1. tt't BOD5
0.5
=0,3125
156
P,
P,
kg/nga y
6.2).10-3
= 1646 kg/ngay.dcm
t'.
1i":ng C(tn /<I /Ung sinh rCI theo d(> tm C:Ull Cttn Z =0,2 :
1646
Px1 =
= 2057 kg/ngay.dem
1- 0,2
5. Ti11/i lrtfl11g b1l11 xii ra /1lmg 11gay Qx& tit day bi lii11g theo dlliJ11g tu611 hoa11 c{i11
vx
9 =------------
c Q ,r, CI + Q rn . Cm
3
JO ngay
Q,,i
4694(m ) x 350o{rng I l)
= ----- --..
Q ,,, (m.l I ngay) x 800o{mg 11) + 21.60o{rn 3 I ngay) x 22(mg I l)
~---..,..~-'-----'-.,---''-------:--~--o-
=146 m /ngay
1
6. Ti11h hi so'tmfo /1oa11 a bO qua lll(l11g bU11 hoq.t ti11h tii11g /e11 tro11g bi
(Q + Q 1) X =Q, .C,
=8000 mg/I
x =.~500 111!!/1
C,
a= Q, =0.78
Q
Ltt\1ng lti:in hoi'111 q 1 = 0,78
4694
= Q = ~- --=a217
ngay =5 21 giC1
I 600
.
'
.
a: Tf11h ltl(lng
OC
"
Qx(S -S)
- - - - 0
=21 600.m'h1~ay
S,,
=250 mg/I
JI
s =6.:2 111!!11
157
f =0,68
= l 646 kg/ngay
P,
oc.. = --
OC, --
oc
II
csw"
--="-
Cw -CL
Cs : N6ng d(> biil; hi>a oxy lrong nu'lk () 20" Cs = 9,08 mg/I
Ci. : N<\ng de) oxy. du) tr1 trong h~ aerotank Ci. = 2 mg/I
OC,
9,08
= 5408 x 9,08-2
'
= 6936 kg/ngav
= 0X
s~- =--- 250mg /I
0.217 ~gay;3500~ig /I
b. P = ~.,__-:S_
- 2-~~~2_
ex = o.~
17x3500
.,
- 0,3_ l gr/gr ngay
I.:.
a. Ne'u ap d\lng h~ thf)ng phan ph6i gi<> b9t khi Ion ki~u bdm airlift ciia lrliC1ng Mixi
Di9n tich
Re xf1y h1nh chii' nh~t chitu dai b!ing 5 Ian chi~u n)ng
5B 2 = 586,75; B = Ji17~35 =10,8 m::: 1 lm.
L = 5 x 11
158
=55 m.
i'f_'
oc,
Qkhi=
OC xh
1
Qk111
6936x1000
3.8x5.5
= ----- -
16 phun.
=332.000 nr,/ngay
- Trong 1 h~ d~l 5 hl1m airlift htu lu'(1ng khi cho mdi b<1m
Q.... =
332000
24x5x2
= 1384 m 3/h
D =0,00066
ca'p khi:
332000
= -----
= b.3
m /m.
1
~1600
'
= Q(S
---
de khii' I kg BOD,
Q kiri
S).10-1
11. Gi1711guye11 ciil1 t(lo b2' clt{m tlrie't bi tam 1/10d11g bi m(U
=693 ,6 kg
BE LANG D(1T 2
l X.3.1. Di~ II tich mfj.t bli11g Ctta bi !il11g dp tl{mg co11g tlutc 9-8
S = Q(l + a)Co m2
c .. vl
1 j ~
Q =900 m /h
(l
=0,78
.
C.,=4375 g/m
C1 =10000 g/m
VL: m/h v~n t6c Ifog ciia b~ m~t phan chia ll'ng vdi n6ng d9 C1.
=Vmoxe
-KC,.10-<
m/h
Vmax =7 m/h
CL = '5000 g/m
K=600
_7e
VL-
-6
-600 x SIMKI x IO
0,34 mJh
DuC1ng kinh be D = 38 m
f>u'C1ng kinh bu&ng phan ph6i trung tam d = 0,25 D = 9,5 m.
Di~n lich bu&ng phan ph6i trung tam f
=70,8 m2
= -Q - 2l600m
S
/ngay
2xl063
, m11m2 nga, y
102
i" IA.
,, d:..vngnu'actrong
,
b"'
encua
t:
V antocu1
A
160
,,,.
102 0 425 .h
v= - = ,
ml
24
Vdi dic;n Heh nay b co th6 lam vit;c vdi htu ltt<;Sng giC'J cao di~m
Q = a1>,; 11 ~
S = 32,8
,..,
34866
~
.
.,
= 1,6 lan ll.OJ ltt<;lng g1a
21600
hlnh thuong.
Mang thu nll'oc d~ t i'1 vong tron co du'ong kinh 0,8 du'C1ng kinh b8.
Dm,111i;
= 0,8 x 38 = 30,4 m
a, = - L
21600
= 2X95,45
h= (Q+Q 1 )C 0
24S
Ch9n chi~u cao b~ : H = 4 m, chi~u cao di! trfi tren m~t thoang : h1
cao e()t nltoc trong b~: 3,7 m, g6m:
=0,3 m. Chi~u
= 0,02 x 19 =0,38
111
=H -
h, - h~ - h-'
vh
-,.
C lh
I +c
= c -----=
2
I
5 000 + IO 000
3
3
= 7 500 g/m =7' 5 kglm .
. ')
C,,, =
161
G~,1u=v. X=
b~
aerotank
d~ sua,
sau d6
1:ap M ho.,t d()ng ngay. Khong phai c6 thCli gian khoi d()ng
thl Mn tli
V =H x S
=8,391 m 3
=3,7 x 2,268
T.
= Q
V
8,391
.,
+ Q, = 1,602 = 5,23 g10,
trong do .
J
vi 1063xl,5
- = = 3 54
Q,a
162
146
.
3
24 = 6 m /h
450
= 0
'
gio
vcd
- 1,82 x 1134
+ Q . - 0,78 x 450+6
1
xa
= 5,80 gio
b~
U{ng du
'
,,.,,,
CHVdNGX
,
,...,
'
cd
a. KhOng co qua trlnh tu~n hoan bun hoi)t tinh tit be l~ng d<.ft 2 trd li)i hB ncn n6ng d()
bun hoi)t tinh trong h6 X mg/I chi la n6ng d(> do qua trlnh khti' BOD trong h6 t~o ra co gia
trj ra't nhO, c6 the coi phiin U'ng khti' BOD tro~g h6 la phiin U'ng b~c m()t xay ra trong di~u
kin khu!y tr(>n hoan chinh.
ye'u t6 sau:
I.
s6 quan trQng la th<'1i gian htu gifi' ciia bun trong h6 O. = t. Thuc'Jng chQn th<'fi gian II.tu nt.tdc
trong h6 tit 3 dcfo IO ngay tiiy thu()e hi~u qua xii' ly yeu du. Tu phan U'ng khii' BOD 5 la
b~c I trong bE phan U'ng khua'y tr(>n hoan chinh rut ra du'<;Jc pht.t<1ng trlnh tinh hii;u qua xii'
ly ciia h6.
s
so
--------
1 + KTt
K.r =K 20 eT- 20
( 10-1)
Trong d6:
S : N6ng d() BOD 5 ra khoi M <mg/I).
S0 : N6ng d(> BOD5 trong nU'oc: thai dn xti' ly (mg/I).
163
~-'
t: ThC1i gian hill nude va ding la thC1i gian htu bun trong h6 (ngay).
t
= --v
Kw : Hling s6 t6e d(> xii' ly BODs theo phfo ll'ng b~e nha't (ngay" 1) d 20C.
Hling s6 K dao d(>ng tU' 0,3 - 2,5 ph1.1 thu(>e vao eha't luqng nude thcli,
euC1ng d(> khua'y tr(>n va nhiet d(> mi<lc .
. - Luqng bun ho~t tinh sinh ra trong h6 trong qua trlnh khii' BOD5 tinh theo eong thll'e:
X
Y(S 0 - X) (mg/I)
I+ Kdt
(10-2)
Trong d6:
s6 t~o bUn max tinh theo bun duqe t~o ra khi khii' 1 mg BOD5 (mg/mg)
Cae thong
164
AIT. +QTi
Af +Q
(10-3)
.r.
.
'
T; : Nhiet d(l nttdc thili tntdc khi cbay vao h<\ <"C).
T. Nhiet d9 khong khi tren m~t h<\ ("C).
2
).
1e.
f : He s6 ty
ph1,11hu(lc vao cu'(lng d<) khuay tn)n gio. d() a'm cua khong khi thttong
I{y biog 0,5.
Hlng s6 tO'c d(> philn U'ng KT tinh thco cong lhlk :
KT= Kw .
Trongd6:
a T-2ll
(I0-4)
KT : Hlng s6 t6c d() phan U'ng trong cong thll'c (I 0-1) (J T'C.
K 211 : Hlng s616c d<) phRn U'ng <120 "C (dao d<)ng tit 0,3 - 2.5).
: He s6 d6i vdi phan U'ng khii' 8005 vi\ Nitrat h6a 0 =1,06.
Ufy theo cac chi ticu khmt'y 1r()n cfin thiC't nlni c1o'i voi h~ Acrotank.
X.6. LANG CAN TR ONG
DE lifog c~n ld lii'ng, bun hoi.tt tinh, dung h6 Ii{ng bAng da't. Hfl lifng phai dap li'ug cac
yeu c~u sau:
165
Vid~:
Tinh toan dung tich h6 hie'u khi va h6 lfog, xac dinh s6 lu'<;1ng thie't bi lam tholing b~ .
m~t d~ xii' ly nu'oc thiii cong sua't 1.200 m3/ngay voi chi tmu cha't lu'<;1ng nhu' sau:
- D~u vao:
+ Cha't Id lii'ng: SS::. 150 mg/I trong d6 65% la c~n hil'u cd se bi phan hiiy
BOD
'COD
'
Hhng s6 d<)ng h9c ch9n Y = 0,65 ; l{.i = 0,07; K20 = 2,5. DC) tro cua bun ho1;tt tinh
Z=0,2
- D~u ra:
Id lii'ng : 22 mg/I
+ BOD5 = 50 mg/I
- Di~u kil$n ll! nhien :
v~ mua he
: 18 C
: 10C
: 25 C
: 35 "C
Gidi:
1. Tinh lli{lng BOD 5 li0a tau lJ Mura
a. Lu'<Jng BODs c6 trong c;'.in Id lii'ng o d~u ra:.
a
a. Mua d<'fog : T
= _Afr.
_:;__+QT;
____.:.
Af +
- ChQn thC1i
166
= 3600
=1200 m 2
3,0
A= 1200m2
T. = 10 C
T;
=18C
Q = 1200 m 3/ngay
15 33
' "C
b. Muahe
A= 1200m2
T 0 = 35C
T;= 25 C
Q =1200 m3/ngay
T.. =
K20= 2,5
e =1,06
T =15,33
KT =2,5 x
1,06
15 33 20
=1,65
b. Muahe
e =1,06
T=35
KT= 2,5
Nude thili di 'ao h6 da qua song cba'.n, b~ Iang cat, khong c~n b~ lifng d<Jt 1 va h6
di~u boa It.tu ht(1ng:
1
S=S,,.l+KTt
167
0 = 3 ngay
Kr= 1.65 mua d6ng vii Kr= 3, I mua he.
=200 x
a
S.
----
I +l,65 x 3
---- =19,4lmg/l
I +3.l x 3
Mua he
47.4. = 1,43
,Ty so : 33,21
.
A'
Y(S., -S)
Q = 1200 m 3/ngay
y =0,65
KJ=0.07
0c = 0 = V = 3 ngay
Px=
0,65(200 _::-_1_9,4_!2
1200x-i+0~07x3
11.
Q =1 200 m3/ngay
S., - S = 180 mg/I
168
= 116 kg/ngay
f= COD
BOD =0,68
s
P, = 116
kg/n~ay
3
OCa=
1200 x 20.10-
~68
1 42 xl16
'
= 187,28
kg 02/ngay
d nhi~t d('> 35C n6ng d('> oxy bao hoa trong nude ( xem ph\l 'h;tic 1).
Cs = 6,93 mg/l
Lu'c;lng oxy dn duy trl trong h6 C =DO= 1,5 mg/l
Lu'c;lng oxy dn th\l'C te' do cac thie't bi lam thoang d(p vao:
OCt = OC 0 x C
ocl =239 kg
Cs
s-
= 187,28x
6,93
6 ,93-1,5
ou= oct
n.a
n
: S6 thie't bi trong h6 , n = 9
ocl
= 9,959 kg Oz/h
= H~ s6 giam cong sua't hOa tan oxy do c~n va cac cha't hoi_tt tinh
b~ m~t, lily bilng 0,75.
OU=
9,9 x 59
x 0,
= 1,42 kg 0 2/h
9
75
H1iing
= 1,2 m
v.
ngayx1200m /ngay
Jang
3
2
F1fog = - - = - - - - - - - - - = 666 m
Hliing
1,2m
Ch9n kich thu'dc h6 Hing hlnh chit nMt.
Chi~u dai 35 m. R()ng 19 m.
D\i d!nh c~n lfing va phan huy day h6 4 nam lily di l l~n. Do c~n day b& Iifng bi
phan hiiy ye'm khi, c~n huu cd bay hdi, sau m()t nam thu'ong bj.phan huy tit 40 - 60% thanh
khi m~tan va cac khi khac. Ltic;lng c~n con- l~i c6 th& tinh theo cong thuc cua Adams va
EcKenfelder:
W
=Wo.e-Kdt
(10-5)
Trang d6:
W : Kh6i lu'c;lng c~n cua cac chilt huu cd con l~i sau t nam.
W o : Kh6i lu'c;lng c~n hii'u cd ban dfo (kg).
~
H~
s6 phan hiiy (nam -1), c6 th~ lily Kd tit 0,3 nam - 1 de'n 0,5 nam - 1.
[o.sss+ Y.(S
=0,65
~=0,07
=1 200 m3/ngay
170
=3 ngay
0
-S>J.10-3 .Q.365
l+Kd0
r::~,
G1
C~n c6 d9 tro Z
C~n
G3
vo cd:
b. Tinh ht(Jng c(ln sau khi phan huy con tfch l{zi trong bi sau 4 niim:
- Lu'cjng
c~n
vo cd:
= Wo + (t-1) x 0,25 Wo
G 2,4 = 75 896 x 3 x 0,25 x 75 896 = 132 818 kg
G2,4
ffm ctia
208 714kg
Yc<i" = 110 x 0,15
= 1 265 m 3
FL~ng
66 6
=1,9 m
Chi~u sau nay n~m trong di~u ki~n dia chii't va tt! nhien cho phep (H
=3,5m).
CHUONG XI
...
'
"
_..
Len men
-----.
Sau m()t thoi gian, sf! phiin lop hoan thanh : lop ngoai cung la lop hie'u khi, du'cjc oxy
khuye'ch tan tham nMp, lop trong la lop ye'm khi khong c6 oxy. B~ day ciia 2 IOp nay ph\l
thu()c vao lo~i v~t li(!u dB (v~t li(!u l9c), cu'ong dQ gi6 va nu'oc qua !Op lQc. B~ day IOp ho~l
tinh hie'u khi thu'ong khoang 300 - 400 m.
172
~-
XI:l.2. Hi~u qua va phin loQ,i : vi khuiln trong mang vi sinh dinh bdm hot,1t d(jng
hiiu qua cao h<ln vi kizuti'n trong m<'Ji trtl<'lng thl tich (h{lt c{l.n la litng).
ClJ
Qua trlnh xU' ly bhng vi sinh dinh barn hie'u khi trong cac b~ lQc sinh hQc dang dtt<;fc
dung hien nay c6 the phan lam hai lo~i :
- Lo~i c6 v~t lieu tie'p xuc khong ng~p trong nttdc.
- Lo~i c6 v~t lieu tie'p xuc d~t ng~p trong nttdc.
XI.2. BE LQC SINH HOC c6 vi) T LI{3U TIEP xuc KHONG NGi)P TRONG Nl1dc
Xl.2.1. CA'u tl)o
Bl l9c sinh h9c nho giQt
Trong be lQc, cha't cac ldp v~t Heu c6 d9 r6ng va dien tich mi)t tie'p xuc trong m9t ddn
vi the tich ldn nha't trong di~u kien c6 the. Nttdc thcli dtt<;fc he tho'ng phin pho'i phun thanh
gi9t deu khiip treii b~ mi)t ciia ldp v~t Heu. Nttdc sau khi ~h~m ldp v~t lieu chia thanh cac
h~t nhO cbay thanh mang mong qua khe ldp v~t lieu di xu6ng dttdi. Trong thoi gian chiiy
nhtt vh nttdc thili tie'p xuc vdi mang nh~y gelatin barn quanh v~t Heu lQc. Sau rtlQt thoi
gian, chi~u d~y ciia ldp nh~y gelatin tang len ngan can oxy ciia khOng khi khOng tMm vao
trong ldp mang nh~y dtt<;rc. Do khong c6 oxy, t~i ldp trong ciia mang nh~y sat vdi b~ mi)t
cang ciia v$t Heu lQc, vi khuin ye'm khi phat trien t~o ra silo phim phan hiiy ye'm khi cuo'i
cling la khi metan va C02 lam tr6c ldp mang ra khoi v$t cang r6i bi nttO'c cu6n xu6ng phia
dttdi. Tren mi)t h1,tt v$t Heu lQc 11,ti hlnh thanh ldp mang mdi, hien tlt<;Jng nay dtt<;Jc l~p di l$p
11,ti tu~n hoan va nu'dc thai dtt<;Jc lam s1,tch BOD va cac cha't dinh dttCJng. De tranh hin tlt<;Jng
tiic nghen trong he tho'ng phun, trong khe r6ng ldp v~t Heu. trttdc be sinh hQc nhO giQt phiii
thie't ke' song cMn, lttdi cMn, be lfog d<;Jt l. Nttdc sau be lQc sinh hQc c6 nhi~u bun ld lU'ng
do cac mang sinh hQC tr6c ra nen pbai xii' ly tie'p bilng be liing d<;Jt 2.
Ca'u tl,lo be lc;>c sinh hc;>c nhO giQt: Xem hlnh ( ll-l).
- Nhfi'ng th~p nien g~n day, do ky thu~t san xua't nhlfa PVC phat trien, nhung ta'm
nhlfa due ltt<;Jn song, ga'p ne'p va cac dl,lng khac nhau ciia qua du nhlfa dii dtt<;Jc dung lam
ldp v~t lieu 19c (xem hlnh 11-2). Do v~t li~u 19c nh9, d~ liip d~t va thao da nen chiu cao
be 19c sinh h9c da dtt<;Jc tang len tu 6 - 9 m gQi la thap l9c sinh hc;>c (xem hlnh 11-3) tang
chi~u cao lam giam di(!n tich m~t bhng cua b~ 19c sinh h9c.
173
V$t nu IQC
...."' "'
'
,,"'
J)/
"'
"'
V~t
lltulQC
Lo thOng gi6
H lh6ng phan phoi mtoc lam bAng dan ong llf quayda du'<;fc chta vaotieu chuln thie't
kc' be l9c sinh h9c vi co ca:u ll;lO ddn gian, lam vi~c 6n djnh, de quan ly .. H~ th6ng gdm 6ng
ctti'ng dAn mtoc vao d~t d lam bE, dinh 6ng lip khdp quay hliihC:iu dtta nito.c ra 2 ho~c 3 6~g
nhanh d~t nlim ugang song song vdi ban kh1h b~ ( xe1nhlhh 11~1)~ Tr8n 6ng'nhanh tip vbi
X
. '
A_,
.
' .
l'lf
,: - '
ii . . : - . '
:: .
phun ho~c lo lhanh day phun mtdc xuong m~t be 19c. Cac tta mtde phun ra cung tren 1 ph1a,
vuong g6c va nglt<1c voi chi~u quay cua 6ng nh~hh~ E>qilg tit~ng cua cae tfa nltdc bie'n tltanh
fife lam cho d~n ong nhanh quay quanh trl;lC. Ap life trltdc v()i ho~e 13 phun tU' 0,5 - o,7 lli.
T6c d() quay lhay d6i theo lttu lttc;Jng nltdc, thltC1ng t6e d() quay c6 gia trj khoii.ng 1 vong
lrong IO phtit. Khi dung dan phun c6 d!nh phai bo' tri d~u Ia phun mtdc tren toan di~n lieh
b. Phai t:6 thung chti'a li{p xi phong ho~t d()ng ti! d<')ng d~ ca'p nude ch~ dan. phun theo tll'ng
me ke' tip.
~
;
.;..
~-:
~-c
f'
~-
1;<
"c
~:
~;c,-,
1<
iI:
t_
;.. -
. .
- ~-
'
Khoang each tit b~ m~t cua fop v~t li~u de'n voi phun tll' 0,2 ~ 0,3 m di l3:y khong khi
va d~ cho cac tia nttoc phun ra vo d~u.thanh eae giQt nhO tren toan di~n tich b~.
c. San dil ''a thu mtrlc:.
Sa rt do va thu nttoc trong b~ l9c sinh hQc lam hai nhi~m vl,l:
l. Thu d~u nltoc c6 cac manh VO eua mang sinh h9c bj tr6c ra chiiy tlt tren xuo'ng
dn sang b~ !fog d<1t2.
2. Phan ph6i d~u gi6 vao b~ l9e d~ duytrl moi trttC1ng hie'u khi trong cac khe ~?ng.
~ -
':
San do lam bhng ta'm be tong, ta'm sanh nung hay ta'm .nhlfa tilng Cl(CJng bAng sc;Ji lhuy
linh co khor.n !6 ho<)c khe cho nude \la khi di qua, ct&rig thC1i do dlt<;tc lc3p v~t Ii~u l9e.
/:".
175
ro[~
Khoang each tit san pban pho'i de'n day be thu'C1ng 0,6 - 0,8 m. E>ay be c6 dQ do'c 1-2% v~
mang thu trung tam, xem hlnh 11-4.
V~t
liu IQC
I
b)
a)
Hlnh 11-4. Sd
- Xung quanh tU'C1ng (J dQ cao gifi'a day va san pban pho'i d3t cac cii"a s6 thong gi6,
t6ng di~Q tich cac cii"a s6 thOng gi6 blog 20% di~n tich san pban pho'i.
- Gi6 di vao b~ IQc theo dong d6i lU'U ciia khong khi dU'<;lc t~o ra do chenh 1ech nhi~t
dQ giii'a nU'dc thc\i va khong khi quanh be.
Ne'u nhi~t dQ nU'dc tha'p hdn nhi~t dQ khOng khi, thl khong khi trong cac khe r6ng ciia
lop l9c l~nh hdn khong khi ben ngoai, gi6 se di tit tren m~t b~ IQc xu6ng day bE r6i thoat ra
qua cac cii"a thOng gi6: NgU'<;lc l~i. ne'u nhi~t dQ nU'dc cao hdn nhiet dQ khOng khi, gi6 se di
tit dU'di len. Khi nhi~t dQ nu'dc va khOng khi b!ng nhau, khOng c6 gi6 di vao b6 IQc, vi v~y (J
nhii'ng bi dien tich va chi~u cao Ion nen b6 tri qu~t gi6 nhan t~o.
Be
l<;>c sinh h()c nhO giQt dWc phan lo~i theo tai tr<;>ng thiiy life ho~c tai trQng cac cha't
huu cd, be c6 tai tr<;>ng tha'p b~ c6 tai trQng cao. Theo bang (11-1).
Bang 11-1: PhAn bi~t tai trQng trong cac bl IQc sinh hQc nhO giqt
(Ctk chl tieu thie't ke)
ThOng
s6
Lo~i v~t
lieu
176
E>dn vj do
(m)
1-3
E>a
'
c~c. than
ong, cu9i ldn
Kg BOD5/l nr
v~t Heu ngay
c~c.
0,08- 0,4
Thong
s6
s6 tuiln hoan
E>dn vi do
m3/m 2ngay
I - 4,1
4,1 - 40,7
R= QT
tuy ch9n O -1
0,5 - 2
Q
3
m /m 2 ngay
25
16
philn tram
80-90
65 - 85
- Ghi clul : Tdi tr<;ng thUy /f!c neu tron,~ bdng la ty stl cua htu lu<1ng nu& xii' Ly Q
(m 3/ngay) cl)ng wJi Luu lu{mg twin hoan Qr (m3/ngay) (ne'u co) chia cho difn
tich r~ mij,t cua bi lr)c (m 2 ).
-~
- Be l9c sinh h9c nho gi9t tai tr9ng tha'p quiin Iy ddn gian, hi~u qua xli' ly 6n d!nh
ngay
ca khi nu'<k ngu6n co cha't lu'c;lng dao d()ng Ion, hi~u qua xli' ly cua b 19c phv thu(k
vao che' d() tuoi nude ul'c la phv thu(k vao vong quay cua thie't bi tu'.oi, hay th tich thUng
do va tich nu'oc i&i lily ra Mng xi phong. Thoi gian tuoi gian dol!-n khoang ~ 5 phllt.
Co the ap d1,1ng m()t trong ba sd d6 tufo hoan sau : ( hinh 11- 5).
a : Be l9c sinh h9c cao tai, chi~u cao !Op l9c tu 0,9 de'n 2,0 m. Tufin hoan
ll.IC,
nu'oc tuffn hoan la'y tu sau b Hing dc;lt 2 ho~c c6 th sau be 19c, dua ve lrlfoc
- S<1
nu'dc lien
a b6 !fog dc;lt 2 ciing du'a v~ b{Iiing dc;lt l d tang cu'ong qua trinh
keo t\t trong b lfog dc;lt 1. Bun xa ra tu day b~ Hlng d<jt 1 du'a di xti' ly tie'p.
- S<1 dlJ b: Nttdc tufin hoan lily tu sau b~ l9c dua v~ truck b6 l9c, sd d& nay c6 th6 ap
d1.1ng cho d b l9c tai tr9ng thilp va he l9c tai tr9ng cao. Khi dn Nitrat h6a (chuy~n NW4
thanh N03) tri~t d~ nen dung so d6 tufin hoan nay cho be Lai tr9ng tha'p.
- S<1 &1 c : Dttc;lc st! d1.1ng khi thie't kc' dan pban p~6i la dan phun mtta lien tvc d~t cao
hdn ldp l9c 0,5 - 0,6 m, cac gi9t mu'a nho Lrai d~u khiip di~n tich !Op 19c.
!
- Khi ap d1.1ng b~ !(le sinh h9c d~ xli' ly nlfoc thai dn quan tam de'n moi tru'ong d6 lol!-i
lrlt kha nang sinh san cua ru6i, mu6i, giun san, 6c, reu ...
177
.., Xa ra khu
xl'.t ly c~n
___.____, xa mtdc
ra ngu6n
tl~p nha)n
NtJdc thai
vao
1:g
'<CU la.
.a 1,
l"C
C>
Cle
~1"11
Xac~n
'510
a)
~~~
~~~1
~1
..,dra~
d~
tlep nh~n
....
9g IAng dQt2
Xac~n
b)
Xa c~n trCI llill
~
b& lang 1
NLtdc thai
vao
eg liing dQt 1
Il
~(
Xa c~n
B'IQC
sinhhQc
....
Xa ra khu
xll ly c~n
Xa nude
ra ngu6n
I ti6p n~~n
c)
C:J
~~
~-i.,::::-
ta t1d C(IC, soi C(IC, tha11 C(lC, t1d OIJg dlll111g ki11h
tru1Jg b'i11h 60 100 mm cliilu cao l(Jp vlj,t liiu 0,9 2,5 m
Cd quan nghien cU'u qu6c gia Hoa Ky dii dlfa vao ke't qua phan tich nu'dc d cac tr~m
xU' ly ho~t d(>ng nhi~u nam rut ra cong thl1'c thlfc nghi~m etc$ Linh toan b~ l<;>c sinh h9c m(>t
b4c c6 tu!n hoan nu'oc :
100
E=
Jw
(11-1)
( ___ ~
1+ 0,4433\1 VF
Trongd6:
Hi~u qua khii' BOD cda be$ l<;>c sin!l h9c va b~ Mng dcjt 2 khi co tu!n hoan, d
E:
F:
~~
l+R
F= (I+ I~)'
,,,~,,
R : He;
/!{
Su
/I:
h
tuan oan =
(11-2)
Q,. .
Q
s6
t6 tuRn
hoan F chi gia trj trung blnh cua ham lu'cjng htlu
C(f
di qua b~ lqc.
lu'u
179
Be liing 1
'
.. I
Hinh 11-6. Sd
....i B~
liing 2
Be 1iing 2
dc;1t 2
Be 1an9 2
dc;1t 1
Be 1iing 1
Khi thie't ke' hai b6 19c sinh h9c lam vi~c n6i tiC'p ( xem hlnh 11-6 ). Hi9u qua xll' ly
Clla b~ lQC thti' 2 tinh theo Cong thuc :
100
E
=-
0,4433
1+ l-E1
/W
(11-3)
~VF
Trong d6:
+ E 2 : Hi~u qua xii' ly BOD c11a bG l9c sinh h9c thu 2 va b ltlng d<;lt 2 khi c6 tufin
hoan mtoc a 20 "C tinh b~ng phfin tram(%).
+ E 1 : Hi~u qua xii' ly cua b~ 19c dc;H I (%).
180
= 140 mg/I.
= 60 - 100 mm.
=2,0 m.
Nhi~t
Xdc djnh : Duong kinh b~ 19c, tai tr9ng thiiy l\l'c, tai tr9ng BOD tren don vj th~ tich
v~t li~u 19c M d<,it hi~u qua xii' ly BOD dffu ra E,,; 90%.
Gidi:
JW
,1tto -
,jql)
1 + 0,4433~ VF
1. Xac djnh gi<1 tr! ciia thong t6 tuiln hoan F:
!~-
F=
(I+
~)'
l+l
- (1 + O,I)'
=1,65
,..~
, A,0
100
0,4433 ~
1 + 1 - EI ~ v . 1;65
=607 m 3
607
2
S= - = - ::::<304m
'-.
Q +QT
500 + 500
304
=3,29 m3/m2ngay
181
'
,,.ftw) :::
lt[
Vi dl;l 2:
V~t
ho~c
Ch9n hi~u qua xii' ly d<;tt I bhg hieu qua xii' ly d<;tt 2 :
E 1 =E2
E1 + E2 ( I - Ei) = 0,96
Rut ra: E, = E2 =0,8 hay 80%.
2. Gia tri thong s6 tu~n hoan F:
F-
l+R
(I+
~)'
I +2
100
E1=
he 19c d<;tt 1 :
{Vi
1+ 0,44313V VF
80 =
100
-; 480
I+ 0,443 3 ~ y ~ 2,08
V =725 m 3
182
2
= 725
2 =363 m
=21,5 m
3
363
ooo =S,26 m /m
3
480
725
w = w o -E,) = 96 kg/ngay.
7. The lich kh6i v~t Heu trong M lQC d<;lt 2:
100
E, =
o,4433 w
I+ 1-E, VF
100
SO=
0,4433
I + 0,2
VV. 2,08
V2= 3 627 m 3
v2 3627
S2= - = - - =6045m 2
H2
'
96
b2 = - 3627
9.
=0,0265 kg BOD/I m
'
ngay
(qua tha'p)
183
B. Bi Ive sinh hQc co lop vQ.t Ii? u ta cac tam 11ht1a gffp ,,(p, cilu nh{ta. Chiiu cao lop
Ive tit 4 - 9 m co11 gvi ta thap sillh hvc
Theo tieu chuffn quy phl,lm Lien Xo CHVtn II-32-74, tai tn;mg cha't hfi'u cd BOD5 cha
phep tren I m 2 b m~t lop v~t li~u l9c khi ham ht<;Jng BOD 5 dffu vao :-;;; 300 mg/I tinh thca
cong thuc:
C0
=P.H.KT/l'J
(11-4)
Trang d6:
H:
P:
KT : Hilng
s6 nhi~t d9
(11-5)
TC
15
16
17
18
19
KT
0,158
0,166
0,174
0,183
0,19
.),2
ri: Ht;
s6 ph1,1 thu9c vaa ham h.t<;Jng BOD 5 dffu ra ch9n thco bang 11-2.
Bang 11 -2 : Gia trj ciia h~ s6 ri
..,
10
15
20
25
30
35
40
45
40
3,3
2,6
2,25
1,75
1,6
1,45
1,3
1,2
- Tai tr9ng thuy life cha phep tinh bhg m 3 nttoc thai tren m<:>t m 3 th~ tich v~t li~u l9c:
(11-6)
Trang d6:
Co:
Tai tr9ng BOD 5 cha phep tren 1 m2 dil$n lich b~ m~t lop v~t li~u
2
(gr BODs /m /ngay)
F.:
Di~n tich b~ m~t !Op v~t lil$u trong m<:>t don vj th~ tich'kh6i v~t li9u (m 2/m 3)
So:
(mg/i).
'W=!l_
qo
184
(11-7)
------
~:
?~_:
Trong d6:
Q:
q.,:
(m
/m 3ngay)
VI d1,d:
Tinh toan thap IQc sinh hQc, v~t li~u tie'p xuc la cac ta'm nhl,la ga'p ne'p nhan song,
xe'p thanh kho'i du'a vao thap vdi di~n tich b~ m~t ddn vj F. = 120 m2/m 3
- E>(> rdng
: P= 93%
: s =15 mgn
: T"C = 13"
- Cong sua't
: Q = 7500 m 3/ngay
Gidi:
I. ChQn chi~u cao ldp IQc trong
thaJ?
H = 4,0 m.
2. Ham l~<;1ng BODs d~u ra 15 mg/I tra bang 2 du'<;1c l'J = 2,6.
3.
=PHKT1q = 93 x 4
120: 1.50
W=
_9_ _ 7500
<.Jo - 16,6
=450 m
W 450 =112,5012
F= H= 4
8. Thie't ke' lam 4 ddn nguyen, thap IQc hlnh tr1.1 tron.
Duong kinh mdi thap:
D=
J4F
4. 7t
F. =
VI dt,t 4 :Tinh toan thap l9c sinh h9c trong d~t cac ti'm nhlfa gi'p ne'p dien tich ddn vi
3
10~ m 2/m ,d() r6ng P =94%.
- Cong sui't xti' ly
: Q =83.000 m3/ngay
- BODs dfo ra
:S
: T= 14C
=50 mg/l
Gidi:
=6 m
2. He s6 ri ttng vdi s =.50; ri = 1,2
3. He s6 nhi~t d() a 14 "C KT = 0,151
1. Ch9n chi~u cao thap : H
=93 x 4
0,151 / l,2
=71
g/ m ngay
w = Q - 83000
'I -
27,6
= 3 004 m
F=
W
3.004
H=
4
= 501 m2
-P
501 4
,.., '
- . - = 12,6mlaytronD=13m
4 3,14
.'
be
Vt du 5 : Tinh
l9c sinh h9c v~t lieu 19c la cac ta'm nhlfa phhg xe'p tbanh kho'i ta'rn
thing dung d() r6ng P = 80% chi~u cao H = 4m. Dif$n tich ddn vi Fa= 56 m 2/m 3
Cong sua't xti' iy Q = 250 m 3/ngay ; T 0 = 14 "C
S,, = 180 mg/I ; S = 30 mg/l
Giai:
1. H~
186
~r.
s = 30 mg/I; 11 = 1,75
w = _g_
_ 260
q - 8, =31,4 mJ
6
F= W _31,4
-4
=7.1im2
2 m.
=0,8
=0,6 m
+ 4 + 0,6 = 5.4 m
Tit d~u nhii'ng nam 1990 de'n nay. cac nha khoa h9c trong linh vlfc xii' ly nttdc thiii da
nghien cll'u va ap di.mg thanh cong vao siln xua't cong ngh~ l9c sinh h9c c6 ldp v~t li~u 19c
ng~p trong nude. d My, Phap, Uc cong nght; nay da ap di,mg M xii' ly nude thai sinh ho9t
va cong nghi~p thlfc phifm cong sua't 40.000 m3/ngay dua vao v~n hanh tit 1994. (; Vi~t
Nam Cong ty Tu va'n Ca'p thoat nu'dc S6 2 - B9 Xay Dl,ing Mt d~u nghien cll'u tren mo
hlnh nam 1992 va ap d1,mg vao xii' ly nttdc thai B~nh vic$n Da khoa Khanh Hoa, Ninh
Thu~n, Long Xuyen nam 1995.
XI.3.1. Ca'u ti.to : Xem hlnh (11-7).
XI.3.2. Quy trlnh
v~n
hanh
Nude thai da qua b~ !fog d<Jt m()t dttc;lc bdm lcn mang phan ph6i 1, theo dan 6ng.2
phan pho'i d~u tren dic$n tieh day b~. nu'de du'c;Je tr()n d~u vdi khOng khi ca'p tit ngoai vao qua
dan 6ng phan pho'i 6. H8n h<Jp khf nude di dmg ehi~u tit du'di len qua IOp vi},t li~u 19c.
Trong ldp v~t li~u l<;>c xay ra qua trlnh khii' BOD va chuy~n h6a NH+4 thanh N0- 3 , ldp v~t
li~u 19c e6 kha nang giii' l~i C~fi !d lii'ng. Nttde trong du\1c thu vao mang 4 thco o'ng 5 di ra
ngoai. Ne'u mu6n khil' BOD, N03-, va P, nen l<;>c tu' 2 b~c trd len, d b~e 19c cu6i, dan phan
pho'i khi dijt vao giii'a ldp v~t li~u l<;>e (J cao d() sao cho ldp v~t li~u 19c n~m du'di dan phan
187
l
ph6i khi c6 du Lh~ tich la vung thie'u khi (Anoxic) d~ khii' N0 3-, va P. DQ chenh ml,l'c mtdc
giila cac b~ l9c lam vi~c n6i tie'p ~H = 0,5 m.
,
7
1
i2
_/=10
2-
.
.
v~ru~u Qc:n.6i" . .
d;=2-5 irim
31
-----
~11
tit
Hinh 11-7. Sd
v y
.
do b~ IQc sinh hQc v~t li~u n6i
1. Mang phan phoi nude thal sau khl qua b~ lang 1 vao eae b~.
2. Dan ong khoan 10 phan phoi nlfde vao va thu nude xa n)a.
3. 6ng xa nude rua IQe.
4. Mang thu nude l9e.
5. 6ng dAn nude da IQe sang b~ IQe dqt 2 ho~e vao b& tie"p xuc ti~t trung nude.
6. 6ng dan va dan ong phan phol khf
7. Hc?p ngan nude tro llili may gi6.
8. 6ng dAn gi6 tU' may nen tdi.
9. Hlilt v~t li~u IQc n6i Polystyrene (hlilt m6p) dllc'lng krnh 2 - 5 mm.
Di~n tfeh be m~t 700 - 800 m2/m3 v~t ll~u.
10. Ll.ldi ehan ln~x mat ll.ldi 1,5 x 1,5 mm c6 th~ thay b~ng san gan ch1,1p IQe,
c6 khe ho 1,5 mm d~t nguqe.
11. Khoang trong d~ ldp v~t li~u IQC dan no khi rU'a
12. Chieu cao ldp nude Cl~ rua IQe thl.long t& 1,2 - 1,4 m.
xa
- Khi t5n tha't trong ldp l9c dl_lt.dC"n ttj s6 0,5 m thl
rii'a b~ lQC b~ng each dong van
nude vao, dong van ctlp khi, dong, mo van xa nra 3 l~n, m6i Ifo tii' 30 - 40 giay, cuong d()
rua l9c 12 - 14 l/sm 2 D9 dan nd cua v~t li~u e 40 %. Quy trlnh gi6 nu'dc cung chi~u va di
tu du'di len cho hi~u qua xii' Iy cao, ti\n tha't it. Khac vdi quy trlnh gi6 nude ngU'<;lc cl:ii~u.
nll'dc di tu tren xu6ng, gi6 di tu du'di len, t6n tha"t thuy h!c qua ldp l9c tang cao, hi~u qua xii'
ly khOng t6t hdn quy trlnh cling chi~u.
188
Ill
XI.3.3. C3ng thuc tinh toan
Theo k6t qua nghien cll'u ciia Cong ty Ttt vfo Ca'p thoat m.toc S6 2 - B9 Xay DJ!ng:
Tinh toan b~ l9c sinh hQc dung v~t li~u n6i dttC1ng kinh h1,1t 2 - 5 mm d~ khii' BOD va chuycfo
h6a NH\ ( Nitdrat hoa ) c6 th~ dung cong thU'c do Vi~n sI lakovlev de xua't va d!i du\:fc
dtta vao tieu chufo thie't ke' cua Lien Xo 1974 va lieu chuif n nganh Vi~t Nam 1984 voi
phi;tm vi ap dl)ng BOD5 ::;; 500 t6c d(l lQc ::;; 3 m/h.
s = 10 aF+p
= _o
s
(11-8)
Trong d6:
S0
S:
F:
KT:
= H.B 06 KT/q04
Hhng
s6 tieu tht.1
(11-9)
20
(11-10)
T :
Nhi~t
H:
B:
Lu'u h.t<;Jng ddn vj ciia khOng khi (m3 khOng khi/lm3 nude thiii) ch9n tu 8 de'n
12 m 3 khong khi I 1 m 3 nude thii.i
q:
Tai tr9ng thiiy IJ!c (m3 nttoc thii.i/m 2 m~t b~ ngay) chQn
ngay.
a va
l3 : H~
tu 20 d6n 80 m 3/m2
so' pht.1 thu(lc vao lu'u ltt<;Jng ddn vi cua khOng khi va vao gia trj c1.ia
10
12
s6
a va
p
a
f3
::;; 0,662.
1,51
;?:0,662
0,47
0,69
:s;0,85
1,2
0,13
;?:0,85
0,4
0,83
::;; 1,06
1,1
0,19
;?: 1,06
0,2
1,15
Chuifn
s6 t6ng h<;Jp F
189
B~ lQc sinh h9c dung v~t li~u n6i c6 klia niing giii' du'<;lc trong khe r6ng cac vii'.y tr6c ra
cua mang vi sinh h9c barn quanh hi,i.t, nen m~c du cu'ong di) gi6 Ion, nhu'ng ham lu'<;lng c~n
Id lung trong mtoc ra khoi b~ l9c d~u ::;; 20 mg/l. Do d6 khong c~n thie't ke' b~ Ifog d<;lt 2.
Vi df!, : Tinh b~ l9c sinh h9c dung v~t li~u lQc n6i.
=250 m 3/ngay.
- BOD5 sau khi qua be di~u hOa ciing la be l~ng d<;lt 1 con 200 mg/I.
- Nhi~t d() nu'oc trung blnh v~ mua dong T
Yen du xu ly d~u ra BOD5 ~ 20 mg/l ; SS ~ 20 mg/l c~n ld lung ra khoi b~ 19c chU'a
65% ch(t hii'u Cd se bj phan hiiy: BOD =0,68 COD.
Gidi:
1. Xac djnh ham lu'c;1ng BOD 5 hoa tan cho phep d~u ra :
=0,2 x
1,047 20"20
=o.z
B = 10 m3khi/m 3nu'oc
4. Ch9n thu tai tr~mg thuy hfc q = 72 m3/m 2 ngay v~n to'c 19c :
3
V=
72m
24gio x Im 2
=3 mlg10.,
13 =0,13
So
K1 = - = lOaF +p = 10 476 = 2,995
S1
8. Tinh s6 b~c 19c cfo thie't n voi di~u ki~n b~ 19c dc;1t 1, dc;1t 2,
nhau, c6 cac chi tieu lam vi~c nhu' nhau tuc K 1 =K2 =K3
Hi~u qua lam s~ch yeu du :
190
So
200
K=-=
5
=26,66
K=Ki";
26,66 = (2,995)"
7,
S1
=3
2
= -Qq = -250
=
3,47 m
72
=2, 1 m.
B~ lam Mng thep Inox hlnh trl,l tron, day hlnb non.
191
CHl:fONGXII
xa
E>~ duy trl sl,i 6n d}nh cua qua trlnh XU ly ye'm khi, phiii duy trl du<;fc tlnh tr~ng can
b~ng d9ng c1.ia qua trinh theo 3 budc da neu. Mu6n v~y trong b~ xtt
phiii :
ly
+ KMng co oxy.
+ KMng co ham lu'<;fng qua muc cua kim lo~i n~ng.
192
f.'.-'
+ Phiii duy trl d(> kiem dti khoilng 1.000 - 1.500 mg/I lam dung djch d~m
d6 ngan can pH giam xu6ng du'oi 6,2.
=350 : 5 : I
va
t6c nu'dc di tir dttoi len lam dan n<} ldp cat.
Be philn U'ng c6 dong mtoc xii' ly di tir du'di len qua lop ci.in Id lti'rig (UASB Upflow
anaerobic sludge blanket).
B~ philn U'ng c6 dong nttdc di qua lOp c~n ld lti'ng va l9c tie'p qua IOp v*t lieu l9c
xn.2. BE
Nll'c:k thili trong ngan lfog tach bun hfng xuO'ng du'di day qua cti'a (6) tu!n hoan lc,.i vung
phcln U'ng y6m khi. Nu'dc trong dAng len tren du'<;fc thu vao mang (10) theo O'ng (12) dfo
sang b~ lam sc,.ch hi6u khf (lam sc,.ch d<Jt 2). Khi Biogass dtt<;fc dan 6ng (11) thu v~ blnh chU'a
( 13) rdi theo 6ng din khi d6t ( 14) di ra ngoai.
(W)
J:
....
.l
4.
6ng dn va dan 6ng phiin ph6i d~u m.idc thai trong be.
The tich vung phcln U'ng ym khi.
5.
6.
7
8.
194
9.
Cii'a_ dn h6n h<Jp bun nu'dc sau khi da tach khf vao ngan Hing:
Th~ tich vung Ifog bun.
10.
11.
12.
13
A'
't
.'JlAUJjj
14.
15.
6ng
xa
12-1). Sau khi tach khi, Mn h<;1p bun nude chiiy theo cli'a (8) vdi v~n to'c 9-10 m/h vao ngan
lifng (9). Th~ tich ngan lfog tinh theo thoi gian htu nude;;::; lgio. C~n rdi xuo'ng day hlnh con
ciia ngan lii'.ng chiiy qua khe (6) tra l~i ngan phan hiiy ye'm khi (5). Tdng chi~u cao ngiin
Hing 2 m, chi~u cao ph~n lfog ~ 1 m
XII.2.5. Chi tieu thi~t ke'
Khi thie't ke' be phan U'ng ye'm khi UASB va b~ l9c yem khi co th~ tham khiio so lieu
cho trong biing 12-1, d~ chQn thong s6 thie't ke' thich h<;1p.
Bang 12-1: So'Ii~u ky thufj.t
Ngu6n nu'ckthiii
Ham lu'<;fng
COD d~u vao
(mgn)
Tai trc;rng
COD (kg
COD/m 3 ngay)
500- 800
4- 10
4- 10
70- 75
20.000
5- 10
14- 15
60
4.500 - 7 .000
5-10
8
..
....,,--
Hi~u
qua khii'
COD(%)
75 - 80
--
195
Tai trQng
meu qua khii'
COD(kg
COD(%)
COD/m3 ngay) .
(mgn)
3.000- 3.400
5-10
12
80
18.000
5- 10.
7-9
90
8.300
5- 10
18
55
7.700
5-10
12
80
2.300- 3.000
5- 10
b -10
75- 80
Ham lu'<;tng
CODd~u vao
di
BE IQc ye'm khi do C6ng ty TU' v!n Ca'p thoat nU'dc s6 2 nghien cltu thie't ke'
dU'a
vao _v.~h c6 ke't qua la cQt l9c dung v~t Heu IQc n6i polyspirene, dU'C1ng kinh h~t :
3 - 5,mm, chi~u day 2 m.
6ng ddn khf r~
Mang thu nude
LlldiehAn
.:~ ~ .,~t ,::;::. ~~-::-~
~, ~~- ...
, ..-;'.
.~~
<
.:r . , .. il
V.t.nAu1tr;fo'ti<>J ". :
Xa e~n du
Hinh 12-?.. Su
196
Nude thai di vao bE du<;fc phiin ph6i d~u thco din tich day b6. Dong nU'oc di tU' dU'di
lcn tie'p xuc vdi kho'i bun Id lti'ng d dU'oi lop 19c r6i tic'p xuc voi kho'i h~t l9c co vi khuin
yc'm khi dinh barn. Cha't hfi'u cd hoa tan trong nU'oc thiii du'<Jc hilp th1,1 va phanhiiy, bun cij.n
du'c}c gifi' ~i trong khc r6ng cua lop 19c, sau thC1i gian 2 - 3 lhang xa bun du' llll)t lfin.
Nu'dc di qua ldp 19c du'<;lc tach khi rfii chay vao mang thu thco o'ng d~n dU'a sang xii' ly
hie'u khi.
Vi d1,1 tinh tocin : Tinh b6 UASB d6 xii' ly nu'oc cho nha may chc' bic'n hiii siin - cong
sua't xii' ly : 200 m 3/ngay.
COD d~u vao: 2 000 mg/I
BOD = 1200 mg/I
i_
Gidi:
:_?0Q= 75%
2 ooo__
E= 2000
Tai tr9ng khti' COD cua b~ la'y theo biing 12-1 : a= 8 kg COD/m3ngay
- Dung tich xii' ly yc'm khi dn thie't :
V =G
a
= 300 = 37 5 mJ
8
'
_Q
F--=-v
24giox o,9
= 9,25
H
1
=V _
37,5
F - 9,25 =4,l m
= H 1 +Hi+ H3
H1
Hi
H2 = 1,2 m
H3
H2 =0,3 m
197
~
'
T.hu mJdc
Khl
(")
N'
(")
C'i
198
...
f'
CHVdNGXIII
ht<;1ng nu'dc c6 trong h6n h<;1p di giam kich thu'dc thie't bi xil ly va giam tr<;>ng
lu'<;1ng phai v~n chuy~n d6n ndi tie'p nMn.
2. Phan htiy cac cha't hii'n cd de bi tho'i ril'a, chuy~n chllng thanh cac h<Jp cha"t huu cd
6n djnh va cac h<;1p cha"t VO Cd d~ d8 dang la ch nu'dc ra khoi bun c~n va khong gay .
lac d(>ng xa'u de'n moi lru'ong cua ndi tie'p nh~n:.
xu v
cAc LO~I
XIII.1.1. Xua't xu
Bun c~n trong nha may XU ly nu'oc lhai du'<jc lhu gom
a. Rae, bong g~c. manh vo, gie rach,
song cMn va htdi chiCn rac.
v~t
l~i (J
b. Cat, bun n~ng, cac h<;1p cha't hifu Cd d1nh ham vao bUn cat du'<;1c giif l~i d bi
ifog ca:.
c. D!u, mo va b<;>t n6i thu gom tl.i b~ mijt nude trong h~m bdm, bi Iifng cat, bi Ifog
d<;1l I, M Acrotank, b~ Hing d<;1t 2, bi di~u hOa htu lu'(1ng v.v ...
d. M(>l ph~n cijn Id lii'ng Hing du'<;1c db~ Ifog d<jt I, con gQi la cijn tttdi vl c6 chU'a c~n
vo cd vi nhi~u c~n huu cd chu'a bi phin hiiy.
e. C~n Ifog b~ Hf ng dc;Jt 2 chii ye'u la bun ho~t tlnh do cong do~n XU ly sinh hQC ll,\O
ra khi ntidc thili qua bi Aerotank, b~ lQc sinh h9c, b~ UASB v.v ...
b. Cal va c~n nij.ng c6 kid1 thuoc ldn hdn 0,2 mm lifng db~ iiing cat, tf lr<;mg c~n khO
2.65. Khi la'y ra kh(Si hf Jang ciil, M roe hC'l mtoc, c~n co d9 ~m tit 14 - 35% ehU'a 30 - 50%
3
c~n huu co. Kh6i ht<jng thu dtt<,1c khming 30 lit lrong I 000 m nttdc thiii.
c. B9t vang co d9 ffm tit 90 - 98%, ham ltt<,1ng chill hii'u cd > 95% ty tr9ng xa'p xi bhng
I. Khfii ltl'lJng thttC1ng dao d(mg tft 0.75 lit dC'n 50 lil lrong 1 000 m' nttoc thai.
d. CiJn thu dtt(1e tll' bE liing d<Jl 1 va bE Ul'ng d<.H 2.
C~n cua b~ lif ng d<Jl m9l gQi la e~n tttdi vi enc h<.1p cha'l huu cd lrong e~n chtta hi phan
huy con cij.n ciia h~ Iitng d<,1t 2 la hltn ho~tt tinh c6 ca'u t1;to d~ng bong cij.n, vl da qua xii' ly
sinh hQe, ncn enc cha't huu c<1 e6 trong cij.n da dtfl1c phan hiiy m()t phfo.
* Kho'i h.1\fng Ci.\11 : T6ng kh6i ht~1ng bun ci)n thu dtt<jc trong b~ !Ang d<,11. ] va d<;lt 2
thco lr9ng ltt<jng cij.n kho c6 lhi5 tinh lhco cong lhU'c (13 - 1) hoij.c tham khiio s'cf Iiu trong
hfog ( 13 - I J.
G =Q.(0,8 SS+ 0.3 S).10-3
(13 -1)
kg/ngay
Trong d6:
+Q
(m 3/ngay)
+SS
+S
Hang 13-1 : Kh6'i h.i(jng va ty tr9ng cua cijn sinh ra khi xii' ly nu'(k thai
theo s6 m;u thlfc tc' thu du'!C tit cac nha may xii' ly nu'dc thai (J My
Ty tn_mg
Ty lrQng
ci_in kho
cua ci)n
Ifog
Khoiing dao
d(}ng
Gia tri
ticu bi~u
1,4
1,02
107,8 - 167,7
150
1,25
1,005
72 - 96
84
1,45
1,025
60- 96
72
1,30
1,0)5
84-120
96
. 1,30
l,01
84 - 120
96
1,28
1,02
- B~ lAng d<;lt 1
'
lhoiing
- B~ J9c sinh hqc d~ng h1,1t
200
Ty trQng
Ty lrQD!f
cua c~n
liing
Kho<ing dao
d()ng
Gia tr!
ticu bi~u
1,20
1.005
12 - 30
18
1,9
1,04
239 - 395
300
2,2
1,05
660 - 1318
790
C~n
kho
* D~c Linh ciia c~n : Ci].n thu du'<;fc khi xii' ly nu'oc thai do thi va khu dan cu' sau khi xii'
ly 6n djnh vi\ lam kho con chU'a m()t s6 chilt dinh du'Clng c6 lgi cho cay tr&ng, co th~ dung
lam chat c<li ti.to da't, tuy v~y chfft '.linh du'CJng trong c~n co ham lu'<;fng tha'p l~i khOng du
thanh ph~n ncn kh<ing thE Lhay phan hon. D6 co th6 thu du'cfc phan b6n tu bun c~n cua nu'oc
thiii ph<ii qua c<ic giai dm.111 cong ngh~ chc' bic'n va lam Linh. gia thanh cao ncn khong Lhlfc
tc <xem bang 13-2).
Hang 13 - 2: S6 liC:u so sanh thanh phfin vu ham hi<Jng chfi't dinh du'Ong trong phiin
hon vu trong him cijn cua nu'1k thai dii xii' ly li'n djnh
Nitd
Photpho
Kali
10
10
3,3
2,3
0,3
nghi~p
- D~c ti'nh ciia C~ll nu'O'c thiii phi.i lhUQC vao biin cha't cua c~n rftn va bun, phlf thu<)c
vao qmi trlnh lu'u gift' va xii' Iy ciJn, nhi~u chat hc>a h9c d(> kiEm, pH. n6ng d() cac axil hfi'u
ccf. kim lo~ti niJng, thu6c trti' sau, Hydrocacbonk~ cii c<lc chill dinh du'Clng Ia cac thanh ph~n
4uan tr~rng dn phai xct dc'n khi cl19n quy trlnh xii' ly vu thiii c~n ra ngu6n tiCp nh~n.
201
Bang 13 3: Thanh plidn boa h9c tieu biiu cua ctn nu'ck thai d6 thi
khi chu'a xtl ly dn dinh va da xtl ly dn dinh
Cac cha't thanh ph~n c6
trong t6ng ltt<;fng c~n kho
tfnh theo %
Khoangdao
d9ng
Gia ttj
lieu bi~u
Khoangdao
d9ng
Giattj
lieu bi~u
100
100
100
100
100
C~n
bay hdi
60- 80
65
30-60
40
59- 88
D~u
6- 35
65
5 - 12
18
5 - 12
Protein
20- 30
25
15 - 20
18
32-41
Nitd (N)
1,5 - 4
2,5
l,6 - 6
2,4- 5
Photpho (P20s)
0,8 - 2,8
,,6
1,5 - 4
2.5
. 2,8- 11
Kali { K20)
0,0- 1,0
0.4
0,0- 3,0
1.0
0,5-0,7
Xenlulo
8- 15
10.0
8- 15
10
Sih
2-4
2.5
3-8
pH
E>()
ki~m
10-20
15 - 20
Silic (Si02)
(mg/I
theo
5-8
6,5 - 7,5
6,5 - 8
'500 -1500
600
2500-3500
3000
580 - 1000
200-2000
500
100-600
200
1100 - 1700
CaC03)
Axil hil'u cd (mg/I)
Bang 13 - 4: Ndng di} cac kim Im.ii trorig cijn nu'O'c thai
Ten kim
Asen
l,l - 230
10
Cadmi
1,0 - 3 410
10
Crom
. IO- 99 000
500
Co ban
11,3 - 2 490
30
202
Io~i
r .
84- 17 000
800
Sll:t
17 000
Chl
13- 26 000
500
Mangan
32 - 9 870
260
Thuy ngan
0,6- 56
Molip den
0,1 - 214
Niken
2- 5 300
80
Selcn
1,7 - 17,2
Thie'c
2,6 - 329
14
Kem
101 - 49 000
1 700
E>dng
Cij.n tu'di
4-10
3-8
4- IO
0,5 - 3
2-8
4 - 16
10
- H~ Hing dqt 1
203
3- 10
0,5 - 1,5
0,8
0,8 - 2,5
1,3
1,0 - 3,0
1,5
5- 10
2-8
4-9
3-5
4-6
Bqt vang
- Be IAng d(ft2: d~t sau hG Acrotank
Th<! tich hdn hcjp clin ph\l thm')c chii yeu vao ham llt<:fng nuoc c6 trong hdn h<:fp va chi
ph\l thU(lc ra't ll vao di:Jc linh CUa Cl}ll.
a.
Ty tr{mg:
NC'u h6n h<)p clln kho g6m C~ll VO cd va c~n huu Cd (c~n bay hdi) thl ty trc,mg chung
cua Mn h<.1p c~n tinh theo cong thuc < 13-2):
we wy wh
s Sy Sh
-=-+-
(13-,2)
Trong d6:
Wc : TrQng "llt<:fng clln kho
WY: Tn;mg llt<;Jng ci;n vo cd
Wh: TrQng lu'<:fng c~n hii'u cd
c~n
vo cd
.....
+ sh : Ty trc,>ng c~n hii'u Cd
Vi du:
. I kg Mn hdp
. can
. kho g6m 3 can
. vo cd co ty trong
. 2,5 va ~can
3 . hCi'u cd co ty'
"
=>
0,33
0,67
se la S = 2, + 5
=0,802
_I = 1,25
s = 0,802
Ne'u trong hdn hc;Jp mtck ci,in, ci,in kho co ty tr9ng 1,25 va n6ng d(> 10% thco tr9ng
h.tc;fng, thl ty trQng hdn hcJp midt: ci,in la :
1 0,1
0,9
I
-=-+-=098 => S= 1,25
1
'
0.98
=102
b. Th! tich :
Coi ty tr9ng cua mtdc la I Tim'. thE tich ciia h6n hc;Jp ci,in tinh theo cOng thU"c ( 13 - 3):
V=
-~-
( 13-.3)
S.P
Trong d6:
+ P : N6ng d() % n\a ci,in kho lrong h6n h!.Jp theo ty I~ tMp philn
Vi d1:1 : Xac d!nh s6 lu'c;fng va th~ tich cac loi,i ci'.in qua cac cong doi,n xii' ly cijn : qua
b~ xii' ly 6n dinh ci,in, lu'c;fng ci'.in hCi'u cd (ci,in bay h<1i) giam 50% sau d6 qua b~ ct> di,ic ci,in
trQng hfc r6i qua may lam kho Ci'.ill a6 giam d(} ffm XUOng COD 7511 (lU'c n6ng dQ Ci'.iD 25%)
vdi cac di~u ki~n: cong sua't nhA may xii' Iy 4 000 m3/ngay.
-.:~--
Quy trlnh xii' ly nu'oc thai: B~ Hing d91 I ->ht! Aerotank ~ h(: li\ng ctc,1t 2.
Gi<ii:
I. Gid sti qua bl !ting dt/f I Mng t1lf~tc: 60% qln 1<1 l1lng.
205
0,48
'
v=
0,34
- .
3
1,005 x o,Ol - 33,8 m /ngay
+ 308
ty tr{mg vcl thl tfc:h c(in iJ bl co d(ic c(in bdng trQng lf!c:
C~n sau khi qua b~ xii' ly 6n djnh la bun ho~t tinh sau khi co d~c bAng trQng l\(c c6
n6ng d() 5% (bang 13 -5).
Sau khi khii' bdt c~n hii't1 cd, Ly trQng c~n kho :
we w, wh
-=-+-
sk
206
s,
sh
0,513
sk
..
0,513
sk = o,39 = 1,315
Ty trQng ciia h6n hc;lp c~n 95% la mtdc 5% la c~n (c~n c6 dQ im 95%):
1
0,05
0,95
0,05
0,95
1,315
-=-+s sk
1
- :: - - + -
= 0 988
'
s = 0,988 = 1.0121
Thi tich c~n sau bi co d~c :
V= We=
S.P
0,513 _ =l0, 2 m3
1,021x0,05
5. Tit bi co d~c. c~n du'<;fc bdm len may lam khO, gia sU' may lam vi~c 8 giCf 1 ngay,
102
= -t- =1,275
m 3/h, qua may lam khO (xem chu'dng 14) d() im con l~i
0,25 0,75
= 1,315 + -1- =0 94
s = 0,94 = 1,064
A
0,513
v =1,064 x
E)~ d~t du'<;fC hai Ill\IC dich cda .qua trlnh XU' ly cij.n da neu fJ dh chu'dng 13, tuy thu()c
vao d~c tinh va s6 lu'(fng cij.n, trong cac nha may xii' ly nitdc thili thu'C1ng ap dt,mg m()t ho~c
nhi~u lo~i thie't bj va cong do~n nO'i tie'p nbau xern bang 13 - 6.
207
Hang 13 - 6 : Cac cong do~n va thie't bi ap dl}ng trong day clmy~n XU ly cijn
I On d nh c4n
Co di}.c c4n
Lam tang
c4n
c~n
c~n
I. E>6t
1. Chon Ia'p
2. LQC ncn cp
2. Oxy h6a (f
d~ng long
2. Thai vao
Vt!c nl!dc
m~td(>
I. Tr9ng lt!c
I I. Y 11 khi
I. Hoa chat
2. Tuyfn n6i
I 2. Hieu khi
2.
3. Ly tam
, 3. Nh ~t
Nhi~t
4. I-16 I chat
---
Thai ra ngu6n
tie'p nMn
3. L9c ly tam
4. Phan hl)n
5. H6 !ling vii co
dl}c bun
Trong tai li<)u nay chi ghli lhi<;u cac cong do~n va Lhic'L bj d~ Lhlfc hi~n va Lhco chung
tf>i la phu h<Jp voi di~u ki~n d mtoc ta hi(!n nay.
XIII.3.1.
Xu ly rac it lu'<1i chdn, bun cat <lb~ Uing cat vii bQt n6i
a. R<ic.: :
Rat: VOL du<jc LU song chiin, h.toi chfo la cac manh VO, gfi, nhlfa, g~c bong, giily. gic
nh:h. hi v.v ... dinh bun va ng~m nhi~u nude thii lttdi nen d() fi'm tu 85% - 95% ham ht<jng
hii'u C(1 50 - 80'n. vl kho'i lu~1ng nho ncn co th~ :
a. Dl,l'ng Lrong lhung, hang ngay dua ra 6 lo Lhu gom rac chung cua thanh ph6 dcm di
bai chon.
b. Dl,l'ng Lrong Lhung dem dc'n h6 chon d~t lrong 1iha may, chon dmg voi bun cal cua
b~ Mng C~lt va vfog n6i.
h. Bim c:tit d M' Icing c.:tit:
CJ cac nha may c6ng suf\t nh(), vl s(f lu~1ng it, thuong Lu l - 30 lil/!000 m3, 2 ngay vdl
cal l lfo bling thu cong hay bling bc1m phun Lia, dl,l'ng Lrong Lhung cho roe bol nuoc rOi dcm
chon cung voi rac. M6i l~n chon ncn rife voi b()t va Iilp I lop dftt mong IO - 20 cm phu kin
def con Lrung. ru&i nh~ng khong phat tri~n. ho~c :phun chc phfrm EM (effective
microorganic) <~ nu'oc ta vua si\n xuflt di!<;1c. Cl cac nha may lOn, dung bdm phun tia dua ciit
tu b6 lfog cal vao xi-clon thuy 11,l'c dE tach rieng cat va ci,ln hii'u cd, cat llfdng doi S\\Ch, d&
rao nU'dc c6 th6 dem rai dU'ong, nu1jc quay v~ b6 lfog d<jt I.
c.
8{Jf
mfi :
Kho'i lu<jng it, vdt dl,l'ng vao thung, cho roe bot mtoc r6i :
a. Dem chon cl1ng voi rac va cat.
b. Dua vao be' Ii\ m 611 djnh c('j.n.
c. Dem Jt)t trong iO dlft Lh~ cong C<Jnh ho' ch6n rac.
208
XIII.3.2. Cac diiy chuy~n xii' ly c~n ciia bi Hing d<jt 1 va b~ Iiing dc1t 2
Vi~c xu Iy cij.n Mt dAu tit cong do~n co dij.c, de'n xti' ly 6n djnh c~n. lam khO mtdc, xu
ly tinh d~ lam phan b6n hol}c d6t, ch9n mU'c dQ dn XU ly va cac cong do<.1n XU ly cij.n phtJ
thUQC VaO:
ifm
tit 99% xuong 80 - 75'h lhanh cij.n ll.t<1ng doi dij.c va khfl, ki~m lra ham lt.t~1ng cac chftl
dinh duang va cac chat d{)c ht.ti (kim loc_1i n~ng) neu cho phcp thl v~n chuyfn den ncfi dn
cai t~o da"t tr6ng ho~tc dt.ta dC'n noi dn san !ftp. Vi(:c ncn cp c~n hoij.c xi't ly nhi(:L cho c~n
khO hdn nfi'a def giam kh6i lu"<;1ng v~n chuy~n va giiim th~ Lich noi san la'p la khong kinh Le
vl phi\i d~u tt.t them thi~t bj va ton nhi6u nang lt.t<;lng ma l<;fi kh dcm Ii.ti tu vi~c giiim khoi
lt.t<jng khOng bu dif p dt.t<jc, hon nii'a nhfi'ng ncfi tic'p nh~n cij.n thai, di,\ ii'm ctia Mt ding
khoang 75 - 80% la phf> bie'n. Trong lai li(!u nay chi gioi thieu cac quy trlnh va Lhic't oj
tt.tong doi don gian, phu h<;lp voi di~u ki~n a nt(oc ta hi~n nay.
a.
c~n
Ho cht1a va
va
w b~ 1arig 1
w b6 lang 2 den
nen bun
NI.foe
da lang
c~n
H6 chU'a g&m 2 ngan, m6i ngan c6 dung tich du chua lt.t9ng ci,in trong thi'1i gian tu 6
thang dc'n 3 nam du d~ phan hiiy ye'm khf va ncn ci,in dc'n n6ng <19 <:: I 5C/r. Cac chi ticu tinh
toan xem chttong 14.
209
va
ti)
be lang 2 den
Be dn dinh
San phdi bun
va co
d~c
C~n
bun
c~n
Be co d~c c~n
bang trQng h,tc
hay tuyen n6i
sau be aerotank
lam thoang keo dai
ho~c sau mlldng oxy h6a
.. 1
C~n
C.
va tU be lang 2 den
Be xa ly 6n dinh
c~n hieu khf
ho~c yem khf
va co d~c c~n
Be IQc bun
chan khOng
knu xCt ly
210
c~n
be 1a~ 9 1
va tlt b6 lang 2 den
tv
Be xii 19
May IQc ly tam
6n djnh c'n
co d'cc'n
..
tv
Miiy IQC ep
bang tai
va trQng lit<1ng.
Khi dot
...
va tro can
c~n
w be
lang 1 va ta
1ang 2
be
Be co
d~cc~n
Xyclon
tach tro
Tr<}n
h6a chat
LQC
keo tv
lytam
Lo dot
c~n
Tro
c~n
211
CHVdNG XIV
x1v.1. HO CHUA ON DJNH c.~N YEM KHf vA. NEN cAN. LAM KHO CAN
d
nhii'ng ndi di~u kin da't dai va dia hlnh cho phep, dao cac h6 da't da chU'a, lam 6n
djnh c~n la phtidng phap ddn gian va re nha't. Cac ycu ch khi dung h6 chll'a c~n:
I.
Thl'1i gian ltiu ntioc cua dung djch bun thiii ra tir b~ Ufog d<;1t 1 va b~ lfog dc,1t 2
phai du ldn, thtiCfng ~ 1 ngay d~ bUn c6 th~ lfog xuo'ng day, ntidc trong phia
trcn uti(lc thu 11;ti dtia v~ d~ u khu XU ly' phiii c6
h<Jp
2.
ly.
thC1i gian cho vic 6n dinh bun bdng qua trlnh ye'm khi tlf nhien. Chi~u cao tinh
toan tir 0,75 m dc'n 1,50 m.
3.
H6 chua bUn phai co 2 ngan, sau 18 thang, thao kM m()t ngan d~ phdi bun trong
6 thang r6i Iffy bun ra, ngan con 11;ti tich bun tie'p.
4.
E>ay va lhanh h6 phai trai !Op 16t cho'ng tha'm va cho'ng x6i ld, bling be tong ta'm
hay da h(k mic't nwch
ng~m chung quanh va 101;ti tri:r de'n to'i da slf phat tri~n cua rong, reu, tao.
5.
M dtia bun
vao xe,
yc'm khf gay ra, phai co bin phap trir rudi mudi phat sinh quanh hB.
6.
Tai tr9ng bun cua hB tir 100 - 117 kg/m 3 dung tich h6 1 nam.
7.
Khi h6 da tich d~y c~n. c6 h~ tho'ng rut ntioc ~ m~t d~ thao kho, phdi bun trong
6 thang, sau do Ia'y bun kho ra khoi hd.
8.
Kha nang giam th6 tkh bUn do phan hUy yC'm khi cac cha't hii'u cd c6 trong c~n
co th~ t.fch thco cong thuc cua Adam C.E Jt.
W1
=W.,e-k,,
(14- 1)
Trong do:
W1 : KhO'i htc)ng c~n hii'u cd (c~n hay hdi) khong bj phan huy sau thC1i giant (kg)
~ : H~
ttj
1
1
- 0,00137)-,- hay (0,4 - 0,5)-wngay
nam
t:
Vi di! : Tinh h6 chua va lam khO ci;n cho nha may xii' ly mtdc thiii c6ng sua't 4.000
m 3/ngay.
- B~ lifng dc;1t 2 : n6ng d() ci;n 1%, ty trQng l,005, ci;n hii'u cd 60%.
Tinh toan h6 chll'a ci;n d~ c6 th~ xii tr\l'c tie'p ci'.in tlt cac b~ Ufog vao h6. Sau m&i chu
ky 2 nam la'y c~n ra khoi h6 1 I!n. Gia sii' n&ng d(> ci;n nen sau 18 thang d~t 20%, ty trQng
1,3 (n6ng d() va ty tr9ng da tinh d vi di.i trong chU'dng 13).
Giai:
1. Tlfng kh<1i IU<Jng c(in liing cua nha mdy:
= 820 kg/nga y
c~n
:::
440 kg/ngay
vo cd :
G'1=0,4 x 440
== 176 kg/ng\y
q.n hii'u cd :
G"1=440 - 176
=264 kg/ngay
440x10-3
V1 = 1,02 x 0,04 = 10,785 m3/ngay
3. Thi tich c{in trong bi ldng dqt 2:
213
C~nhuucd:
v, =
380xl0-3
v, + V2 = 10,875 + 37,8
48,585 m3/ngay
328 kg/ngay
-q.n hii'ucd
: G, = 18 x 30 x 328.kg/ngay
= 177 120 kg
: G2 = 18 x 30 x 492 kg/ngay
= 265 680 kg
huu cd bi phan htiy : Qua trlnh phan hiiy xiiy ra trong 18 thang tich c~n va 6
thang ngi'tng tich c~n c6 th6 I!y trung binh:
t = 30 nga y x ( 18 : 2 + 6)
Sau 2 niim lu'<jng c~n huu Cd con l~i tinh theo 94 - 1):
W --a2e -k.1
= 265,68 e-0,4lx1.2s
265,65
w = -1,67
- = 1s9 1 tan
'
G::::: G 1 + W = 177,12 + 159,1
336,22 tan
7. CIJ,n nen sau 2 niim co ndng df) 20% ry trong 1,3 chiem th! t(ch:
V =-
~ = 33622
p.P
l,3x0,2
= 1 293,15 m3
214
F=
1293 15
'
1,25
= 1034,52 m
V = 1 x 1 293,15 = 1 293,15 m
ThC1i gian htu nU'dc di lfog :
t=
1293,15
.85
48,5
= 26,6
ngay
V = 2,25 x 1 034,5
=2 327 m 3
thi tich h6 :
_
= G 1 +G 2 = 177 120+265 650 =9513
, kg/m3;nam
V.t
2 327x2
Kfch thU'Oc
2 069,0 m 2
- CJ cac nha
XIV.2.
co DAC CAN
C6 d~c c~n la qua trlnh lam tang n6ng d(> c~n bling each Io~i bo mot ph~n mtdc ra
khoi hon h<;jp, lam cho kho'i ht<;1ng pbai V~n chuy8n 'va th8 tfch cac Cong trlnh ?J giai dOl!-D
sau giam di.
Vi di! : q.n d b8 lAng dc;1t 2 c6 n6ng d(> 0,8% ne'u phiii chuyin 100 kg c~n cfo thi tich:
V1 =
lOOx 10-3
215
Ne'u co d~c de'n n6ng d(> 4%, th~ tich chi con l~i:
V2 =
lOOx 10-3
.
J,0 05x ,
E>~ co dl}c c~n thliCJng dung : b~ co d~c c~n blng Hing tr<;>ng life, b~ tuy~n n6i, 19c ly
tam, 19c qua hang tai. Trong tai Heu nay chi gidi thieu b~ co d~c c~n blng tr9ng 1\ic va b~
co dl}c cl}n bling tuy~n n6i.
Dung dich ci:j.n loiing di vao bu6ng phan pho'i dllt CJ tam b~, cijn li{ng xu6ng va dU'<1C
H(y ra tit day h~. nude dU'<jc thu blog mang vong quanh chu 'i b~ dua trd l~i khu xii' ly.
Trong b~ dl}L m~y gl_lt cl}n d~ g~t cl}n (J day b~ vs ho' thu trung tam. E>~ t~o ra cac khe hd
cho nu'dc chuycn d(>ng len tren ml}t, tren tay don cua may cao cl}n gifn cac thanh d9c (bhng
g6 hay bling thep), khi may Cao chuy~n dc'.)ng quanh trtJC, he thanh dQC Oft! khua'y nhf( kho'i
cl}n, nu'dc trao len tren lam cho cl}n dl}c hdn (xem hlnh 14 - 1).
-.
Ngan philn ph6i trung tam co dtiCJng kinh bling 20% duCJng kinh b~ va c6 chiSu
cao tit 1 - 1,25 m.
Di~n tich b~ xac djnh theo tili tr9ng cl}n (kg/m2) ngay-pht.J thu(>c vao tii'ng lo~i cl}n
c~n co dl}c xem bang (14 - 1). sau do ki~m tra theo tai tr<;mg dung djch cl}n dU'a
Th~ tich b~ kiem tra theo thC1i gian it.iu cl}n trong b~ tii' 0,5 den 20 ngay, (J ndi
nong im Ia'y trj so' nho. ThC1i gian lt.iu cl}n bhg the tich vung chd'a cl}n (thu'CJng
co chi~u cao tii' 1,7 de'n 2,4 m) chia cho h.tu lti<1ng cl}n nit ra khOi be hang giCJ
trong ngay,
216
Cap di~n
d9ng 11,lc
Loi di
Chuong
~~l(
lfl
bao~-
a) Mc;it
bdng
Lan can
Tam g~tc~n
~I ~-#f:t==T3-
Ho thu c~n
Hinh 14-1. Sd
Sau b~ co d3c
2-7
5-10
88- 136
0,5- 1,5
2-3
12,5- 34
0,2- 1
2-3
25-34
2-5
3-8
39-78
3-4
5- 10
58-97
2-6
4-9
58-97
2-6
4-8
50-78
'----~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~---,,.--~~~
L<;Ji d1,1ng khil niing boa tan cua khong khi vao midc khi nen hlln hc;lp khi nude (J ap
life cao, sau d6 giam ap life cua hlln MP xuo'ng bling ap life khi quy~n, khi hoa tan I~i tach
ra khOi mtck dudi d~ng cac hQl nhO Ii ti, dinh barn vao h~t bong c~n lam cho ty trQng h~t
bong ci)n nhc:; hdn nlidc, ncfi len b~ mi;it nude lam cd sd de thie't ke'b~ co d~c bun ci;.n, gQi Ia
,,,
,,,
,,,.
bc tuyen 1101.
Cd sd ly Lhuye't va cong thuc tinh toan b~ tuyen ~6i dli du'<;Jc mo ta trong cu6n Ttnh
toan thiet ke',c:tic: c:/Jng trlnh trong h? thOng clip ntl<Jc: S<tC:h cua cl1ng tac gia - Nha Xua't ban
Khoa h{Jc: Ky thU(lf 1999, trong tai Mu nay chi nhfic l~i m<)t s6 diem dn chU y khi
d1,mg
be tuy~n n5i d~ co d~c c3n.
ap
218
B~ co d~c cijn bhg tuy~n n6i dang du'<jc ap d1.rng cl ra't nhi~u nha may xii' ly nu'oc
thai vl c6 tai tn;mg ci.\n tren 1 m 2 din tich b~ 1<'1n hdn b6 tr<;>ng h!c, n6ng d() c~n co d~c cao
hdn b~ tr<;>ng h!c, gia thanh xay dlfng va quiin ly re hdn. Hinh (14 - 2) gidi thieu sd d6 ca'u
t~o va nguyen t~c lam vic$c cua b~ tuy~n n6i.
Thu bQt
Nuce ra
May g~tc~n
s6 sau :
Ap life nen ciln thie't ct~ hoa tan khl vao lu'<Jng nu'dc tufin hoan.
2.
Ty sei giii'a lu'u lu'<jng nu'dc tufin hoan va lu'u ht<jng dung dich cijn dn co di_ic do
lu'<jng khf boa tan Va sfi lu'<jng C~ll cffn CO d~c quye't djnh.
3.
4.
Thoi gian lu'u nu'dc trong b~ thll'C1ng ch9n tl< 20- 40 phUL
5.
Ty sei lu'<;1ng khong khi boa tan va tr<;>ng lu'(lng c~n co dijc la'y tu 0,006 de'n
0,06 m 3 khong khi cho 1 kg cijn.
6.
Di~n tich mijl cilt ngang ciia b~ xac d!nh theo v~n tfic di Ien ctia cijn tU' 8 dc'n
2
160 lit/m .phut, tuy thu()c vao n&ng d9 vft tinh cha't cua cijn hoijc xac d!nh thco
tai tr911g ci_in tren m()t ddn vi <lien tich b6 kg/m 2.ngay (xem bang 14 - 2).
7.
Nu'dc tufo l10an d~ hoa tan khi ncn Iffy sau b~ lilng d<;1t 2.
219
Hung 14 - 2 : Tai trqng him tr~n 1 m;i di(!n tich bi c6 dQ.c bling tuyin nlii
..
Lo~i c~n dn
co d~c
49
68- 146
68- 98
Cij.n tttdi
96- 146
C~n
.?
XIV.3. ON E>JNH
C~N
On djnh bhng vi sinh trong moi lnt<'Jng hiC'u khi hay trong moi lrttong ye'm khi
2.
3.
4.
M cho vi
Trong tai li9u nay chi gidi lhi9u phu'dng phap 6n djnh c~n hie'u khi va phl.idng phap
hoa cha't.
nghi~m
Uu ctilm c:11a b~' ri'n djnh hie'u khf so l'<Ji bi metan <111 c1inh ye'm klli:
Ci.in 6n djnh, khong mui ncn c6 th~ thiti ra h6 d6 san Ia'p hoi.lc dtta dc'n vung dilt
O<.lC mall.
Von dffu tu' va chi p'1i (JUan lyre.
Ci_ln d~ rao mtdc (j cong do~n lam kh6, di.lc bit khi df1ng san plH1i hf1n. ngiiy cii
khi mtta nttoc ding de l9c, tha'm qua Jdp ci}n.
LU'e,1ng ci.ln hifu cd giam tu'dng du'dng vdi b~ mctan, mtck g~n ra Lu ci}n c6 ham
luc.1ng BOD va SS it hdn bG mctan.
N/11t~1c diim
T6n nang htcjng d6 clu~y m~ly thf)i khi ncn chi Lhich h~1p voi cong suftt nhi> va vfta.
Khong thu due,1c khi me tan lam chill d6t.
B0 (in (1inh ci.ln hic'u khi c6 ca'u L~o gi6ng nhtt b6 acrotank hlnh vuong ho~c tron.
Thic'L hi st_1c khi v~t khufly tr()n ci.ln dung thic't bi ki6u bcfm airlift d~t d Lam b~ (xcm hlnh
14-3), c6 th6 dtlllg thic'L bi cd khi lam thoang be; m~l. Bt co th0 Lhic't kc' d6 lam vit;c lien
221
Be
ThOng sO' thie't kc' b~ 6n djnh ci;i.n hic'u khi ch9n trong bang ( 14 - 3).
~ __ ~~g-k~r- _ )
L
fl
(
\_
E>ua
e~n
ra
'
a)
E>ua nude rt
'\
6ng khr
-h--1-.A---J
\_ ./
b)
Hinh 14-3. So do b~ On djnh c~n hieu khr
a) Lam vi~c theo me
b) Lam vi~c Han t1,1c
222
Lay ci,in ra
Biing 14 - 3 : ThOng sil thi~t ke' b~ li'n dinh c~n hitfo khi'
,--Su
Ghi tri
I .
10- 15
ngay
12 - 15
ngay
15 - 20
ngay
1,6- 4,8
kg/m'. nga y
---- -
Ten thong
s6
f){fll
vi do - ,
. .
+ Khi 6n dinh
ho:~l tinh
vu
bun
1,6- 1,9
2,3
Ltt~fng oxy
20- 40
l -2
mg/I
h<Jp
Ltt~fng ci.\n huu cd bi phan htiy trong b~
40 - 50
m 3 khi/1000 m 3 dung
dich ci.ln trnng l phut
'k
~~~~~~~~~~~~~~~~--'-~~~~~-'--~~~~~-
Th~ tich hE xac djnh lhco Lhoi gian lttu nuoc va tai tr~rng ci.ln huu cd trcn ml'.>t dlfll vi
th6 tich hoi.\c tinh theo cong thuc (14 -2 ):
V=
Qc{xc + YSc} -
x(
Ki1P+ 10
(14- 2)
Trong d6:
V : Th~ tich hE (m 3)
QC : Luu ltt<jng trung hlnh cua hdn hcjp ciJn di vao h~ (m 3/ngay)
So phfin tram ci.\n tttdi trong ~6n h<;fp ciJn (Lhco s6 tMp phfin)
223
c~n
ttidi (mgn)
: Ty
0, : Tmii c1.ia c~n hay thi'ri gia11 ltiu c~n trong b6 (ngay) pht.t thu(>c vao 11hit d(> ntidc
va s(} ph~ll tram lti~1ng C~ll hii'u c<f SC bj pban hiiy tra bi~u d6 hlnh 14 - 3a.
>-
60.t.{%)
::I
.c
.~
.c
50
Q.
~
u
40
':::J
Cl
.c 30
llU
E 20
~
c
~ 10
n.
,_
200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
Nhi~t dQ { C) x Tu6i cua c~n (ngay)
so
=480 kg/ngay; ty tr9ng S = 1,02; n6ng d9 517,.; thi tich V 1 = 9,41 m 3/ngay.
4
b"''
- C~n cua
~ 1ang d<;fl 2 :
G2
=340 kg/ngay; ty tr9ng S =1,005; 116ng d(> 1%; th6 Lich V2 =33,80 m3/ngay.
-Yeu du xii' ly 611 djnh M giiim 40% lti<;Jng c~n bay hdi.
- Dung khong khi d~ oxy h6a va khu~y tr(>n.
224
Gidi:
/. T<j'ng luvng C:('in c:dn xit ly:
G =G, + G2 =480 + 340 =820 kg/ngay
trong d6 c~n hllu cd: G'
s6 nhit d() va
1tlo bl c;'n
dinh:
43,21 nbngay
Qua b~ lfog 1, lu'c;tng BOD5 giam 30%, c~n hllu cd chu'a bi phiin hiiy, lu'c;tng BOD 5 di
thco c~n tu'di:
BOD 5 == Q (150 x 0,3).10-3 = 4 000 x 150 x 0,3 x 103 = 180 kg/ngay
.,.
Xe=
G 820
Qc = 43,21
=0, 7~.
v-
(
1
)
30 000 x 0,06 x 0,75 + 31,6
= 4321 =10,41 ngay (phit hc;tp vdi chi ti~u cho trong bang 14 -
3).
225
8. L11<1ng c{in lii?u c<J gidm du<1c sau 10,5 ngay dn dinh, tfnh cho 1 ngay.
Mua dong
:G=0,4x615
= 246 kg/nga y
Muahe
: G = 0,45 x 615
= 276,5 kg/ngay
CU' 1 kg c~n hfi'u cd bay hdi giam di cin 2,3 kg oxy (bang (14 - 3)).
Lu'<;fng oxy 1 ngay dn:
Mua dong
: 246 x2,3
565,8 kg 02/ngay
Muahe
: 276,5 x 2,3
636,5 kg 02/nga y
Ch9n thie't bi lam thoang kiu 6ng dU'ng bdm airlift nang sua't ca'p oxy 7 g/m
khOilg khi 1 m sau b6. Ch9n chi~u sau b6 H = 4 m. Nang sua't ca'p oxy 0~ = 4 x 7 = 28
g/m 3 khong khl.
Lu'<;fng khOng khi dn thie't v~ mua he :
Qk=
636500
3
,
.,
h' =15,78 m/phut
28 x 24g1<Jx 60 p ut
Lu'<;lng khong khi ca'p vao Qk = 15,78 m 3/pht1t cho dung tich bci 450 m 3, chi tieu
khua'y tr<)n :
qk
15,78
x 1000 = 35 m3/phut cho 1 000 m 3
450
nlim trong khoiing 20 - 40 m 3/phtit.1000 m3 (bang i4 -3), d~t yeu ciu khua'y tr<)n.
B 6n djnh hie'u khi d6ng thoi Jam nhi~m V\l b co d~c c~n tinh toan lu'<;lng c~n dua
vao may ep kho va lu'<;fng c~n khO du'a ra bai thai (xem vi d\l chu'dng 13).
Chu y : ThC1i gian lu'u c~n 0c = 31,6 ngay, can ell' vao lu'u lu'<;lng cllin co dllic rut ra khoi
b6 hling ngay. Ap d\}ng cong thU'c tinh tu6i ciia c~n (J ~hu'dng 6. Tinh ra du'<;fc n6ng d<) cin
thie't X trong b6 6n djnh.
226
- Giam lu(fng mtoc bfo c6 the tha'm vao nuoc ng~m d bai thiii.
- ft gay mui kh6 chju Va it d()c tinh.
C6 nhi~u lo~i thi6t bi lam kh6 cij.n, trong tai lic$u nay chi gioi thic$u m(>t
di.mg phU hc,1p voi di~u kic$n CJ nu'oc ta hic$n nay.
s6 lo~i thOng
Hlnh 14-4a. San phoi bun, lay bun thu cong, 8x20m'.
- Tren lOp soi la lop cat 19c ca h1;1t 0,5 - 2 mm, day 150 - 200 mm. Lam kho bun tren
San phdi xay ra theo 2 giai do1;tn, giai do1;tn 1, 19c he't nlioc. qua lop cat, soi, giai doi.tn 2 lam
khO bhng bo'c hdi nude t\I' nhien tren b~ mij.t r(>ng. Cij.n da xu ly 6n d!nh c6 chu ky phdi kho
ngfo hdn cij.n chua xu ly 6n d!nh.
227
.. ? ~-~?-: . :'.. . ::_ .. ;:... ;:... ;:... ;:... ;:... ;:.: :;:.. . ;:... ;:. :-:;:... ;-: .. ;;:;:;.,
..
1~
3
,
Hinh 14-4b. M~t cat cau t~o ngan phdi bun
1. Soi
2. Cat
3.
4.
C~n
- San phdi bun co the! co mai chc hay khong co mai che, ne'u khOng co mai che, vE
mua mu'a san phdi khOng lam vi~c dll\1c.
- Chi tieu thie't ke': De! d~t n6ng dQ dJn 25% (d(>
im 75%).
+ Chi6u day bun 8 cm, th<1i gian phdi 3 tu~n (21 ngay).
+ Chi~u day bun JO cm, thC1i gian phdi 4 tu!n (28 ngay).
+ Chi~u day bun 12 cm, thC1f gian phdi 6 tu!n (42 ngay).
Vi di! : Tinh san phdi bun n6ng de;> bun vao 5%, bun khO ra 25%.
Tn,mg h.tc_1ng bun dtta phdi hang ngay 600 kg ty tr9ng dung djch S = 1,02 ty tr9ng bun
kho: 1,07. San phdi c6 mai che, lam vic 365 ngay trong nam. Xac djnh di~n tich san phdi.
Gicli:
I. Thl tich dung djch bun 5% dtta 1ao san ph<li mlii ngay:
G
s. p
0,600
=11,76m 3
1,02 x 0,05
V1 = - =
2. Ch(m chi~u dcly bUn 25% la 8 cm .wiu 21 ngay Im: san ph<li du<,1c lt1<,1ng q'in:
G=V.S.P
= 1 m2 x 0,08 =0,08 m3
s = 1,07: p =0,25
V
G=
G=21x600=12.600kg
4.
Di~n
F= G _ 12600
g - -214 . .
'
228
=588 111~
~:~
d6 la dien tich cac o phdi, di~n tich du<1ng bao quanh, ho' thu nu'oc, tr1;tm bdm dtta mtd'c v~
d~u khu xti' ly la'y bhng 50% dien tich o phu1. T6ng <lien tich san phdi:
F = 1,5 x 588 = 883,2 m
o:
588
2
f=-=28 m
21
o c6 kich thu'oc 4 x 7 (m). Tich dung djch bun va xuc bun khO theo chu ky 21 ngay l l~n.
H =h, + h2 + h3 + h4
h 1 : Chi~u cao lop soi= 20 cm
h 2 : Chi~u cao lop cat = 20 cm
h 3 : Chi~u cao dung djch blln
v,
11,76
28
h3 = - = - - =0,42m=42cm
im
xu6ng 70 - 85% Luy thu{)c vao tinh cha't c1.ia cij.n va t6c d{) quay ciia may (th<1i gian lam
khO). Lol)i thi~t bi nay du'<jc ap dl)ng nhi~u trong qua khU', mu<1i nam giln day do c6 nhi~u
lol)i thie't bi md'i c6 hieu sua't cao hdn, chi phi dilu tu' va chi phi quan lyre hdn nhi~u ldn, l1;ti
c6 qua trlnh v~n hanh ddn gian hdn, nen thie't bi l9c chan khong da khOng con du<jc sti'
d6
IQC
dC'n
3 du<1ng kinh. Khi J9c, tr6ng quay quanh tr1.1c n~m ngang, ben
du'<Jc may bdm chiin khOng rut khong khi va nude ra di ll)O d(> chiin khong
tit 300- 650 mm Hg. Ben ngoai tr6ng la ap hfc khf troi, ben trong la chan khOng, J)en nu'd'c
di qua vai l9c vao phfa Lrong con c~n bj giii' ll)i tren mij.l tr6ng, ci;n di.tc;lc Jam kho de'n d()
im
70- 80%.
- Chi ticu thict ke': Nang sua't lam kho cij.n den 75% la J7,0 kg cij.n/m 2 b& mi;t tro'ng
trong J gi<1.
229
IT-----
:.-11
jj
j j Trong IQe
Cl
11
Nude rlia
11
<O
:2
c
al
-"fi
~
I
>al
Cl
c
c
al
>
I
I
1
r----,
I
I
L_.f.'4
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
. '\\:.I
.,
Nude s~eh
r-----------I
ly
cfo ti,to ctia 1 loi,ti may l9c ep c~n tren bang tai.
~ Nguyen t8:c lam viec : He tho'ng 19c ep c~n tren bang tai g6m m~y bdm bUn tlt b~
co d~c de'n thung hoa tr()n h6a cha't keo tv (ne'u dn) va dinh lu'qng c~n (1), thUng nay d~t
tren dfo vao ctia bang tai, he tho'ng bang tai va trvc ep, thUng Q\(ng va xe v~n chuyen c~n
kho, bdm nuoc si,tch d~ n'i'a bang tai, thUng thu nu'oc 19c va bdm nu'oc 19c v dfo khu xu ly.
Ditu tien c~n tu thung dinh htqng va phan pho'i (1) di vao doi,tn ditu ctia bang tai (2) (J doi,tn
nay nu'oc du'c;1c 19c qua bang tai theo nguyen tfo 19c tr<;>ng l\(c, di qua dn gi,tt (3) d~ san du
c~n tren toan chi~u r()ng bang, r6i di qua trvc ep (4) va (5) c6 l\(c ep tang dfo. meu sua't
lam khO clltn phv thu6c vao nhiu thOng so' nhtt: d~c tfnh ctia clltn, clltn c6 tr()n v(fi h6a cha't
keo t\l hay khong, d() r6ng ctia bang l9c, to'c d9 di chuy~n va l\(c nen ciia bang tai. N6ng d()
clltn sau khi lam kho tren may 19c ep bang tiii di,tt du'cJc ttt 15 - 25%.
- Chi tieu thie't ke': May ep bun bang tai c6 tren thi tru'ong c6 chieu r9ng bang ttt 0,5
- 3,5 m, ph5 bie'n la loi,ti may c6 chiu r()ng bang 1,0 m, 1,2 m, 1,5 m va 2,0 m.
230
4--,
1\
Chlt..;., l1j
Dung djch
c~n
Hinh 14-6. Sd 'do nguyen ly lam vi~c cua may lam khO c~n
bang may IQc ep tren bang tai
Tai trQng cij.n tren 1 m r<?ng ciia bang tai dao d<]ng tir 90 - 680 kg/m chi~u r<?ng
bang.h, tiiy thu()c vao lol,li c~n va lol,li may. LU'<;jng ~U'dc lQC qua bang tir 1,6 de'n 6,3 1/m
r()ng.giay. May lQc ep bang tai nen d~t ndi r<]ng, tholing gi6 d~ phOng ndng d9 H2S qua
mU'c cho phep.
Vi d11- : Tinh may ep c~n baqg tai d~ lam khO c~n da XU ly c5n djnh va co d~c de'n 5%
(vi d\l d ChU'dng 13) tr9ng ht<;jng c~n 513 kg/ngay:
Th~ tfch c~n : 10,2 m /ngay. May ep lam vic$c 8 giC11 ngay, 1 tu~n lam 5 ngay.
3
Gidi:
I. Litr;ng cijn dita vao may I tudn :
G1=7x513
3 591 kg
Q=7x10,2 =
71,4m3
2. Litr;ng cijn dita vao may I gia:
3591
G= - - =89775kg/h
5x8
71,4
q = --
5x8
'
=1'785 m /h
3. Chiiu r9ng bang tdi ne'u chQn nang sua't 600 kglm r9ng gia:
897,75
b=
= 149m
600
'
ch9n may c6 chi~u r9ng Mng 1,5 m; nang sua't 600 kg c~n/m.h.
231
Dung djch c~n dti<;1c bdm vao may theo 6ng co' djnh d~t dQC tam may, nlni trong loi
ciia tn.ic banh vit chuy~n d()ng cMm va ngti<;1c chi~u vdi thong quay d~ d6n c~n khO de'n
cti'a xii c~n.
q.n di ra khoi d~u o'ng d~t (J cu6i thUng quay, c~n chju tac d()ng ciia h.tc ly tam dinh
vao m~t trong thong, nlfdc trao ra dti<;1c thao qua 16 d~t CJ cu6i thong quay.
- Cac thong so' thie't ke': Llfu llf<;1ng ca'p vao q, d~c tinh va n6ng d() c~n P, nhiet d() t",
v~n t6c quay ciia thung ly tam va v~n t6c quay nglf<;1c chi~u ciia tn,1c vfl d6n c<;in ro.
-Vobaoche
HQpS6
di~u chTnh
toe dg
1
r.=====tt=============;-;=====il
-
Bani xe truyen dc?ng
1
~'
c
KIS
0
ell
>
0
:Jo
0. -0
,,.
.c
Q)
tc() , -
.c
1!
c 0
cu
-c o
l<U
DI .C
c CU
'O >
Xa nu"c
xa c~n kho
c~n
May ep ly tam dang dti<;1c dung ph5 bie'n CJ cac nba may xti' ly ntidc th~li vl: V6ri c1ftu
tti it, chi phi quan ly tha'p, tuy c6 t6n dien hdn cac lo~i may kbac, he tho'ng kin khong co
mui, chie'm it dierr tfch, khong pbai thtiC1ng xuyen lhco doi.
Nhti<;Jc di~m : To'n dien hdn cac lo~i may
cao hdn bang tai.
- 6ng d~n va rut bun tU' cac cong trlnh phai c6 dlfong kinh ~ 200 mm, lfnh loan o'ng
dan bun va may bdm bun xem cac tai liu tinh loan thiiy h.tc dong bun c~n.
232
CHVONGXV
TitTTRUNG
XV. I. GI di THI{m
Nude thai sau khi xii' ly bAng phudng phap sinh hQc con chti'a khoang JO~ - 10 vi
khulfn trong l ml. Hiu he't cac lo~i vi khulfn c6 trong nude thiii khOng phai la vi trung gay
benh, nhu'ng khOng lo~i trtr khii nang tdn t1,ti m()t vai lo~i vi khuifn gay bnh nao d6. Ne'u xa
nu'dc thiii ra ngudn dtp nu'dc, hd bdi, hd nuoi ca thi kba nang Ian truy~n b<;nh SC ra'l 1dn, do
d6 phili c6 bin phap tit trung ntidc thiii trudc khi xii ra ngu6n tie'p nMn. Cac bin pbap
tit trung nude thiii ph6 bie'n hin nay la :
6
1.
2.
Dung Hypoclorit - canxi d1.rng b()t - Ca<CIOh - boa tan trong thung dung djch 3
- 5% r6i cljnh lu'~1ng vao b~ tie'p xtic.
3.
4.
Dung Ozon. Ozon du'cjc san xua't tii' khong khi do may hJ<> Ozon d~t trong
nha may xii' ly nude thai. Ozon siin xua't ra, duqc dn ngay viio
boa tan
va tie'p xuc.
5.
Dung tia qtc lim (UV) do den thiiy ngan ap life tha'p san ra. Den phat tia clfc tim
d~t ng~p trong mu'dng c6 nu'dc thiii chiiy '-)Ila
be
Ttr tru'dc dc'n nay, khi tit trung nude thiii hay dung Clo hdi va cac h9p cha't ciia Clo vl
Clo la h6a cha't dt.tqc cac nganh cong nghip dung nhi~u. c6 sfo trcn thi tntong. gia thanh
cha'p nh~n du'cjc, hiu qua tit lrung cao. Nhung nhii'ng nam gfo day cac nha khoa h9c du'a
ra khuyc'n cao h~n chc' dung Clo M tit trung nude 1ha1 vi ;
Lu'cjng Clo du' 0,5 mg/1 trong nude thiii d dam bao slf an toan va 6n djnh cho qua
trlnh tit trung se gay h~i de'n ca va cac sinh v~t nu'dc c6 ich khac.
Clo kc't h<;fp vdi hydrocachon thanh hqp chift c6 h1,ti cho moi tru'ong s6ng.
d cac nu'ck ticn tiC'n hic;n nay clang thay d~1i Clo bhng Ozon lam chill ti<;t trung mt<k
thiii, va dang nghicn CULi ap d1.1ng sat trung bAng thic't bi phat tia c\(c lim.
E>(>ng h9c dta qua trlnh tii;t trung bhng Clo, cac thie't bi djnh lu'cjng, quy trlnh v~n
hanh da (lu'<.fc ncu trong cac tiii liu ca'p nude nhu':
Xii' ly nude ca'p cho dan dt,rng vii cong nghit;p - Nha xua't hiln Khoa h9c
thu~ t
Ky
1998.
233
Trong tai li~u nay chung toi chi gid'i thiu khai quat phll'dng phap ti~t trung bhng
Ozan va tia Cl/C tim.
N6ng d9 Ozon trong hdn h(lp khi Ji ra khoi may pha~ tii' I - 2 % tinh thco tr9ng lll'qng
dll'qc dtfa thing, vao bE hoa tan va tie'p xuc vd'i nude thai d~ ti<;t trung. Hiu qua
ti~t trung
ph\I thu(k vao cha't 11.l'(lng nlid'c thai, cliC1ng d9 khua'y tr9n va thoi gian tic'p xuc. Dlfa vao
thoi gian tie'p xuc dn thic't llr 4 dC'n 8 phul, thliong thie't ke' 3 lo~i be hoa tan va khua'y tr(>n
Ozon vao nude thai ~
Khong c6 mui.
2.
Lam giam nhu cfiu Oxy cua m.tdc, giam n&ng de) cMt hii'u cd, giiim n&ng de) cat
cha't hm)l tinh b~ m~t.
3.
1a!1..
+ Nhtl<lc t1i lm :
I.
oxy h6a cha't hi.Yu cd va vi khuffn c6 trong nttdc, h.ic d6 tac d1.1ng tit trilng
ctia Ozon mi.111h va nhanh ga'p 3.100 Ifin so voi Clo, va thC1i gian ti~t trilng xiiy ra trong
khoiing tti' 3 ctC'n 8 giay.
Li~u ltt<jng Ozon dn
d()ng tti' 5 - 15 mg/I, tily thu()c vao cha't lttc;lng nttoc da xii' ly. Ozon c6 tac d\lng ticu di~t
virut ra't mi_lnh khi thoi gian tiC'p xuc du dai khoang 5 phut.
Kha nang sii' d~111g Ozon trong quy trlnh xii' ly nttdc thai :
l.
Ozon co khii niing khii' cha't rfo trong nttdc thiii biing tac d\lng oxy h6a va tuy~n
n6i, h9t ci_in n6i lcn khi cho Ozon hoa tan vao nttoc thai, cac h9t nay trong qua
trlnh n<5i lcn ha'p th\l so ldn c~n cli'ng, h<jp cha't Nild va phot pho.
2.
3.
Khii' mau Va
4.
<19 d\IC do tac d\lng oxy h6a cua Ozon voi ~ac h<;lp chill hlO ~au.
Ndng de) Ozon trong khong khi cao hdn 1 mg/I gay d(>c hiJi cho ngttoi quan ly v~n
hanh, do d6 cfin phai c6 b~n phap phal hi~n va phong ng.U'a Ii.ii gian d~i may.
235
I.
Chi phi
2.
'
f)() vif n d\IC cua nuck Va ch(t nhC1n. ham vao den CO th~ ngan cf.n Lia ClfC tim tac
dt,tng vao vi khu.f n. do do hil;u qua li~t Lrung thilp.
hanh cao.
%1
236
TAILJtUTHAMKHAO
1.
Triln Hic'u Nhue - Lam Minh Trie't: Xii' ly mtdc thai, Ghio trlnh cua TntC1ng B1,1i
h9c Xav ditng- 1978.
2.
Tr~n Hir.'11 Nhue ; Thoat mtdc va xii' ly mtdc thai cOng nghiep. Nha xua't ban
Khoa hQC Ky thu~l. Ha N(>i - 1998.
3.
Trinh Xuan Lai : Xii' ly nu'dc thcli benh vien-;:: Be tai nghien cuu ca'p B9 vii Tinh
toan thic't ke' tr1,1m xii' ly nu'dc thai B~nh vi~~ .E>a khoa Nha Trang, Phan Rang,
Long Xuyen, R1,1ch Gia, C~n Thd..
4.
Lam Minh Trie't va cac c(>ng s\(: T~p blio cao ke't qua nghien cU\J xac djnh quy trlnh
cong ngh xU' ly nu'dc thiii cac lo1,1i hlnh cong nghi~p t1,1i Thanh ph6' H6 Chi Minh - Si~
Khoa hQc Cong ngh~ Moi tntC1ng Thanh ph6 H6 Chi Minh, niim 1997 - 1998.
5.
6.
7.
8.
9.
237
Ml)C Ll)C
IL!i n6i ddu ................................................................................................................. 3
/I:
,..'
NlJA
z
.
CHUONG I : NGUON GOC VA LUU L (1NG
uC THAI .... :.............................. 5
1.1. Ngu6n g6c nit<'tc thai. ......................................................................... 5
1.2. Lu'u lit<;lng nude thai ........................................................................... 5
1.3. D9 dao d9ng cua lu'u lli<;fng nit& thai.. .............................................. 9
1.4. Ch9n lu'u ht<;fng thie't ke' ..................................................................... 9
ca
HUU
CHUA CACBON, NIT0, PHOTPHO ............................. 53
V.1. Gidi thi~u cac phlidng phap xii lysinh hQc .................................... 53
V .2. L~p cac cong tht1c tinh toan b~ Aerdtank,
phan U'ng hie'u khi. ......................................................................... 64
V .3 . a'
' I1" so.rd"Qng hQC cua
qua' trm
' h ...................................... 71
ta t11. cac
V.4. Khii' cac cha't dinh duong Nitd va Photpho
bling phudng pbap sinh h9c ............................................................ 75
2~8
VI-3. Xac djnh M s6 sll' d\lng the! tich ctia cac loi,ti be!
Aerotank theo quy trlnh v~n hanh va d~c tinh
ctia thie't bi lam tholing ............................................................ ~ 95
VI.4. Phan loi,ti b~ Aerotank theo sd d6 v~n hAnh ............................... 101
VI.5. Lu'<;lng Oxy c~n thie't ................................................................... 105
Vl.6. Tinh lu'<;lng khong khi dn thie't. .................................................. 106
CHUONG VII: TfNH TOAN, LlJA CHON cAc THIBT BJ LAM THOANG ....... 109
VII. I. Thi nghi~m do _cong sua't thie't bi ............................................... 109
VII.2. Thie't bj lam tholing bhng khi nen .............................................. 110
VII.3. Thie't bi cd khi lam thoang b~ m~t... .................................. :....... 119
.
'
.,
,,,.,
,.,,
........................ 159
'6,,,.,
"
,
CHUONG X: HO HIEU KHI C THIET BJ LAM THOANG ................................ 163
~,,,.,
X.1.
X.2.
X.3.
X.4.
X.5.
X.6.
vrr
xa
239
~o
240
"~-
Bien t(lp:
NGU~NfIOtJ TUNG
-'?i