Hidrogjeni

Hidrogjeni sht nj gas, ky eshte Elementi kimik i pare

i tabeles periodike te elementeve. Hidrogjeni ka vetem
nj elektron ne shtresen e pare elekronike, kjo shtrese
pr t qen e plot duhet t ket dy elektone. Masa
atomike e hidrogjenit eshte 1.008g/mol. N brthamn e
tij ky element prmban nj proton q ka ngarkespositive
dhe n shtresn e jashtme nj elektron me ngarkes
negative.Elementi kimik hidrogjen formon tri izotope.

natyre.Hidrgjeni eshte perberesi kryesor i diellit

dhe i yjeve te tjere.Ne Toke hidrogjeni gjendet
afersi te vullkaneve.Ai lirohet bashke me gazrat
vullkanik.Meqenese hidrogjini eshte me i lehte se ajri ai
gjendet ne shtresat e larta te atmosferes.Hidrogjeni me
teper gjendet i perhapur ne forme te komponimeve te
tij.Komponimi me i perhapur i tij eshte uji.Hidrogjeni
gjithashtu eshte perberes i naftes,qymyres dhe i lendeve
te tjerate djegshme.Hidrogjeni eshte perberes i bimeve
dhe i shtazeve.Buka,sheqenat,yndyrnat,proteinat dhe
shume substanca te tjera te rendesishme per zhvillimin e
jetes permbajne hidrogjen.

Zbulimi
1: Hydrogen

2 Prbrja
hidrogjeni eshte elementi i par ne sp,Hidrogjeni mund t
ket dy izotope (iso=do te thote i njejt, topos=do te thote
vend), pra jane atome qe kane te njejtin vend ne tabelen
periodike por paraqesin nj mas atomike t ndryshme
sepse prmbajn nj numr t ndryshm neutronesh.
Hidrogjeni kur lidhet me elemente te tjere formon
tre tipe produktesh: hidrure kriprash kur lidhet me
metale, hidrure molekolare ose kovalente kur lidhet me
jometale dhe e fundit hidroathartira qe jan thartira q
prmbajn hidrogjen plus jometal. Shembujt e disa
hidroathartirave mund te jen: thartira klorhidrike HCl,
thartira uorhidrike HF, thartira sulfhidrike H2S, thartira
bromhidrike HBr, thartira jod'hidrike HI.

3 Kombinimet kimike

Struktura e elektroneve

Hidrogjeni nderton komponime me nr.oksidues 1 qe

quhen Hidride me elementet e gr.Ia dhe II a.Komponimet
me te rendesishme jane hidridi i Litiumit-LiH,NatriumitNaH,Kalciumit-CaH2.Hidridetpertohen me nxemjen e
metaleve te shkrira me H ne temeratue 300-700 grad
celcius ne shtypje prej 101,325 kilopaskal.Hidrogjeni me
Al,He,Be nderton hidride polimerizuese kovalente te cilat
nuk mund te pertohen me sintezen direkte te elemnteve.
Hidrogjeni nderton komponime me nr. oksidues +1
me elementet e grupit IVa te sistemit periodik qe
jane Hidride neutrale,me gr.Va hidride pak acidike,me
gr.VIIa hidride shume acidike. Brenda grupeve te
caktuara te elementeve karakteri bazik i hidrideve
zvoglohet kurse karakteri acidik dhe temperatura e vlimit
== Hidrogjeni ==
rritet.Temperatura e vlimit eshte me e madhe se sa pritet
Hidrogjeni eshte element mjaft i perhapur ne te H2O,HF,NH3,pershkak te lidhjes Hidrogjenore.
N 1671 n nj publikim kimisti Britanik Robert Boyle
e pershkruan nj gaz djegz q u lirua nga nj reaksion
n mes t hekurit dhe acidit t tholluar. Shum m
von, me 1766 shkenctari Britanik Henry Cavendish
zbuloi se u bhej fjal pr nj element kimik kur ai
bnte eksperimente me kvik. Edhepse ai arriti ti shpjegoj
saktsisht shum tipare, ai paramendonte se jo acidi por
metali ishte liruesi i ktij gazi. Pr ket arsyje ai e quajti
elementin e zbuluar gas djegs i metalve. Disa vjet
m von Antoine Lavoisier e emroj at me emr qe
edhe sot e mban, Hidrogjen. Emri Hidrogjen vjen nga
termet Greke hydrogenium e genes mund t prktheht
n krijues i ujit.

Prdorimi

sht element shum i prhapur dhe ndodhet n

prbrjen e diellit ku shrben si burrim i energjis
diellore.N gjendje t lidhur ndodhet n uj,n
prbrjen e mineraleve,thngjillit,nafts,acideve,bazave,
sheqerit,alkooleve etj. Poashtu ne te ardhmen hidrogjeni
do te mund te perdoret edhe si lende djegese te motoret
e ndryshem,arsyea eshte se me perdorimin e hidrogjenit
si LD-se nuk do te ndotet ambienti per shkake se nuk do
te lirohet SO2 si gaz i helmueshem por avujt e ujit.

Shih dhe kt

Hidrogjeni gjen perdorim edhe ne industrit e renda si

te aeroplaneve si lende e par raketore sepse per njesi
te mases liron me se shumti energji se gjitha lendet e
djegshme.

Lidhje t jashtme

Sistemi periodik i elementeve

Elementet kimike:
Ac | Ag | Al | Am | Ar | As | At | Au | B | Ba | Be | Bh | Bi
| Bk | Br | C | Ca | Cd | Ce | Cf | Cl | Cm | Cn | Co | Cr |
Cs | Cu | Db | Ds | Dy | Er | Es | Eu | F | Fe | Fm | Fr | Ga
| Gd | Ge | H
He | Hf | Hg | Ho | Hs | I | In | Ir | K | | Kr | La | Li | Lr |
Lu | Md | Mg | Mn | Mo | Mt | N | Na | Nb | Nd | Ne | Ni |
No | Np | O | Os | P | Pa | Pb | Pd | Pm | Po | Pr | Pt | Pu |
Ra | Rb
Sb | Rn | Re | Rh | Rg | | Ru | Rf | Sm | Sc | Sg | Se | Si | S
| Sr | Ta | Tc | Te | Tb | Tl | Th | Tm | Ti | U | | Uuh | Uuo |
Uup | uuq | Uus | Uut | V | W | Xe | Yb | Y | Zn | Sn | Zr
[1] Magnetic susceptibility of the elements and inorganic
compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81th
edition, CRC press.

LIDHJE T JASHTME

Text and image sources, contributors, and licenses

7.1

Text

Hidrogjeni Burimi: https://sq.wikipedia.org/wiki/Hidrogjeni?oldid=1531951 Kontribuesit: Bet 0, Dan, Robbot, Dardan~sqwiki, BetBot,

Puntori, Neolith~sqwiki, Escarbot, JAnDbot, Thijs!bot, TXiKiBoT, VolkovBot, Mersin~sqwiki, BotMultichill, SieBot, AlleborgoBot,
PipepBot, Loveless, DragonBot, Synthebot, Idioma-bot, MelancholieBot, CarsracBot, Cradel, Liridon, Steorra, Wutsje, ArthurBot, Tfc,
Mikullovci11, Rubinbot, Faatche, Xqbot, Magioladitis, AXRL, MastiBot, EmausBot, JackieBot, WikitanvirBot, Mjbmrbot, MerlIwBot,
Thecheesykid, AvocatoBot, JYBot, Visi90, Addbot, Syum90, Tea bilbili dhe Anonim: 17

7.2

Images

Skeda:Electron_shell_001_Hydrogen.svg Burimi:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Electron_shell_001_
Hydrogen.svg Licenca: CC BY-SA 2.0 uk Kontributor: Application: (generated by script) Artisti origjinal:/i> Pumbaa (original work by
Greg Robson)
Skeda:H-TableImage.svg Burimi: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/H-TableImage.svg Licenca: Public domain
Kontributor: E br vet Artisti origjinal:/i> Atanamir
Skeda:Halogen-Metaloid.svg Burimi: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Halogen-Metaloid.svg Licenca: Public
domain Kontributor: ? Artisti origjinal:/i> ?
Skeda:Metal-Metaloid.svg Burimi: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Metal-Metaloid.svg Licenca: Public domain
Kontributor: ? Artisti origjinal:/i> ?
Skeda:Nonmetal-Metaloid.svg Burimi:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Nonmetal-Metaloid.svg Licenca:
Public domain Kontributor: ? Artisti origjinal:/i> ?
Skeda:Nuvola_apps_edu_science.svg Burimi:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg
Licenca: LGPL Kontributor: http://ftp.gnome.org/pub/GNOME/sources/gnome-themes-extras/0.9/gnome-themes-extras-0.9.0.tar.gz
Artisti origjinal:/i> David Vignoni / ICON KING

7.3

Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0