Professional Documents
Culture Documents
Lhee Saboh Nang 3
Lhee Saboh Nang 3
W O L T E R S
G R O N I N G E N DEN H A A G - BATAVIA
Gang Scott 5
1932
LHE S A B O H N A N G
( N E U B E U E T K E U A N E U ' MIET G L A I H MEUJOEB)
G E U R I K A L
L. D E V R I E S
NGON
HADJI ABOEBAKAR
REUNTH
KEUTEULHE
GEUPEUTEUBIET
J. B. W O L T E R S '
U I T G E V E R S M A A T S C H A P P I J
GRONINGEN -
D E N H A A G - B A T A V I A - 1932
mmniMT. c>uh
MVZIR
GANSSCOTT5
N. v.
Gam mita rantng kaje sikra'. Mano' djimeutadj-tadj dja' tjoh oempeuen. Han djeuet
takalon djimeuseunoh-seunoh. Lage tjit ka deue'
moeboeleuen-boeleuen.
,,B' kablh oedalam oempeuen, haj Djala'!"
kheun si Gam. Sira djipoh si Djala' batjoet ngon
rantng. Si Djala' djidong teuma oeloea sitoee'.
Da geugoesoee'-goesoee' ba' roeeng si Djala'.
Sar geukheun: . Meunankeu di gob oereueng
njang nh. Konkeu lage boeno kagidong pingan
boe. Toh koegeue beumkeu, ka tro? h, peue
ro, ka meutib-tib sar."
Kah, Boer'?" kheun si Gam. Si Gam djiraba
takoee si Boer'. Kah pi ka tro tjit," kheundji.
Djino lh dja' meu'n-meu'n. D i ke pi
koekeumeung dja' meu'n-meu'n tjit."
2. Poemano keubeue.
Poli siblaih si Poeth ka djiwo niba' meuroeno.
Sabab oero njo oero Djeumeu'at. Oero Djeumeu'at bagaih lheueh sikoela. Ba' rt hana djimeu'ajeuem-ajeuem. Ladjoe boelatkeudhoegampng.
,,Pakon awaj that neuwo, lm?" tanjong si
Gam ba' si Poeth.
Koekeumeung dja' mano oekroeeng. Sira
koedja' poemano si Galeuen. Kadja' kah sadjan?"
Meuhan," seu't si Gam sar djigrb lambng.
Si Gam seu'oe raja keumeung dja' mano
oekroeeng. L ma pi geubri dja' meungnjo ngon
lm. Asaj b' toengang. Peue njang lm kheun, ba'
djipath. Lom pi djimano b' pat njang lh'.
Si Poeth djidja' peuteungoh si Galeuen lam
koebang. Djihoee leugat keudh oekroeeng.
Si Galeuen meuleuhob ban saboh badan. Boeno
diblang brat that djimoeboeet. Beungoh kon
trih 'an tjot oero. Djipijh pi si'at wa'te padjh
oempeuen.
Dikroeeng pi ram tjit aneu' miet poemano
keubeue. Na meu doea lhe boh keubeue teu'h-h.
Teungoh djipleu badandji ngon taph l podji
masng-masng.
10
3, Meuroeno meulangoee.
Aneu' miet njang teungoh mano soebra kon l.
Ladoem djitjeumaph'. Ladoem seumeunom. Njang
ladoem meulangoee keudh keuno. Djimeult-lt,
meu'n meu'asi peutjro'.
Njang meungklh mano tjit meu si Gam. Si
Gam djimano dibinh-binh. Djih goh djeuet lom
djimeulangoee. Njankeu soenggh raja djimeuroeno. Mangat tjarong lage lmdji. Meung han,
11
12
13
3.
x x x x x
x
Bandja: 1. saboh haraih.
2. nan ngon soekat breueh.
3. nan sidro aneu' inong lam kitab njo.
4. adodji.
5. saboh haraih.
So njang dj euet djaweueb ban lhe meuteumeung aneu' bate lhe kra'!
x
>
14
4. Tong roeko'.
Wo si Gam dikroeeng djikalon ma ka na
diroemoh. Ma ban lami geuwo dipeukan. Geupoewo dabeueh saboh raga. Doempeue na didalam.
Dabeueh njan keu kandoeri. Ma singoh geukeumeung meuseuraja poemoela. Keureuna bidjh
doem ka panjang. Han dj euet trb l tinggaj
dilheue ). Si Gam pi meuhat tjit dja' toemph
sadjan. Kadang leubh soenggh niba' dile. Masa
djitoemph jah jh geumeu'oee.
Ban sar dji'' si Gam djiseumah landja ba'
teu't ma. Ma geutjm si Gam ba' tala'. Seureuta
geukheun: Ba/ meutoeah aneu' Ion!" Teuma si
Gam pi geupeudoee' oedalam leumoeeng.
Tanjong si Gam: Peuenaneublokeuln, ma?"
Hana sapeue, nja' tjoet," djaweueb ma. Tjit
njokeu bada saboh pat. Dja' lh padjh keudh
lhe-lhe."
Peue tong djh, ma, dhiet silagona?" tanjong
si Gam.
Oeba' djih deuih tng jh njan saboh dalam
raga. Roepa ri tng roeko' tjeuroeb. Tng njan
oebit lom ngon peuet sago. Meukeunong di mata
1
15
16
di peukan. Teuma koepoewo. Koesarab pat tabhbh tjampli. Bh peue, na meuheut?"
Kalake, d'!" teuka kheun si Poeth. Mangat
dj euet lm peugt groeba' keu kah."
Njo ro, ma. Neubri kaman keu ln tng
njan," kheun si Gam.
,,Keupeue di si Gam tng njan. Neubri keu ln,
ma, na tjit. Keu teumpat ln bh tjeuradi,"
kheun si Banat ba' ma.
Djh di da. So awaj lake?", kheun si Gam.
Ado a kakeu moebantah. Bandoea meuseunoh
keu tng njan.
Dalam ba' njan kheun ma:
Hana koebri keu kah, Banat. Sigo njo kah
aman katheun tal. Tng njo koebri keu si Gam.
Sabab djih ka djiseumah ke. Poera-poera tng
njo keu ha' seumeumahkeu."
Kon l si Gam gala' raja.
Bh tjo'," kheun ma oeba' si Gam. Tapi
keudh oejoeb geudja' poemeugt. B' seuma'
sino diroemoh. Lom pi na b' reujh. Jahkeu
teungeut djhpat didjoere."
Si Gam ngon lmdji pi djitrn oejoeb. Djidja'
meudoee' ateueh panteue. Sinankeu djipoemeugt.
17
5. Groeba' tjoet.
Teuma si Poeth pi djipoephn moeboeet. Po
Gam teudong keumalon. Kadang-kadang na tjit
djimoeboeet sadjan. Djampang djijoee l lmdji.
Bh djijoee dja' tjo' baranggapeue diroemoh.
Atawa djijoee dja' mita peue njang tan.
Si Poeth djirawt trieng doea kra' keu pha
groeba'. Si oe-oedjng trieng njan boelat. Si
oe oeram timphie' batjoet. Njang timphie' njan
djilabang ba' groeba'.
Keu j' pi rantng trieng tjit. Tapi njang
boengk' batjoet. J' njan djipeukab ba' oedjng
pha. Dji'ikat ngon beuneung blahdh blahno.
Lheueh njan groeba' pi ka leungka.
Eh, goh lom!
Toh gari groeba' njan? Groeba' tan gari hana
gt bangon. Han djitm meugoel wa'te tatar'.
Ado adoeen jh njan poemik.
Nakeu siblt teuma doedo, kheun si Poeth:
,,D', dja' lh lake pad' beuneung da. D i
gobnjan le pad' beuneung njang ka soh. Kalake
keu kah meu doea boh. Dja' lh reudjang!"
18
19
20
A
f I I
L l I
I II
LU,
6. Wasiet Goere.
neu' meutoeah, ngo koeteu'oh,
reuta njang djroh koehareuto,
reuta njang kheueh lom ngon keukaj,
nu' ba' awaj ingat djino.
ntoee',
ntjien
ntreu'
djiba
22
7. Seuraja poemoela.
Sar beungoh jah si Gamka geuteubiet oeblang.
Kon geudja' meu'oee. Meuneu'oee ka trb
seuleuso. Meunan tjit geutjeumeureueh. P i ka
baro geupeuleungka. Djino geuteubiet geudja'
prh tr' oereueng. Na moepadoem dro gob
geumeuhej. Geulake seuleu'ah ba' oereueng njan.
Oero njo gobnjan geumeuseuraja poemoela.
Na si'at tr' jah oeblang gob pi teukal. Ho
trb ho ram leugat. 'Oh ka habh tr', seuraja
pi geupoephn.
Ladoem oereueng inong geudja' bt bidjh
dilheue. Njang ladoem geupoemoela sadjan-sadjan
oereueng agam. Na tjit ladoem njang meu'angkt.
Seuneulng njang ka Iheueh geubt geuba ba'
oemong. Tr' keunan geuboeloeeng djeueb-djeueb
keubeueng.
Da ngon lm pi geumeu'angkt tjit. Saboh sapo
geuseu'n raga. Meu'aso pad bidjh njang ka
teugasaj-gasaj.
Teuma si Gam?
Djih pi djikeumeung meu'angkt tjit. Si Gam
hana beu'o. Kon wajang haro' keumeung toemph
23
24
25
8. Si Gasi.
Jh njan peurab si Gasi. Si Gasi kon djidja'
kalon groeba' si Gam. Hana peuhiro di djih keu
njan. Djih meuheut keu peue la'n. Djikeumeung
26
27
28
9. Leumo inong.
.L
29
30
31
10. Tjeurap.
32
33
Oeleue djitakt that keu djih. Pat njang na tjeurap djareueng djimeu'eumpoeng oeleue sinan."
Pakon djeuetkeu djitakt oeleue keu tjeurap,
ma?" tanjong lom si Gam.
,,Keureuna tjeurap koeat keumeuklo'. 'Oh
djiteumeung oeleue leugat djireupaih djiklo' mata.
Goekedji panjang-panjang lage goeke mie. Ngon
goeke njankeu djitob mata oeleue. Wa'te
djimeulho ngon oeleue njan. Meunan tjit wa'te
djidrob mano'. Tjit bagaih l djitjeukie' takoee
ngon goeke njang tadjam njan. Tapi djameun
geukheun gt that akaj bie' tjeurap njan. Deungokeu koepeugah saboh haba."
34
11. Haba.
Na sidro oereueng paki," kheun ma. Oereueng paki njan geudoee' lako bino lam saboh
roemoh br'. Geumeu'aneu' na si'oerat. Aneu'geu
njan agam. Tapi mantong oebit. Ban pantaih
ploeeng. Keu aneu'geu njan geugash that.
Njeum b' djara' meung si'at lam peunangke.
Teungkoe paki njan kon oereueng kaja. Areutageu nakeu 'oh sb padjh. La'n niba' keubeue
saboh, na oemong sitalo. Sinankeu geumeugo
gobnjan ngon peuroemohgeu.
Ba' sibeungoh teungkoe paki geudja' oeblang.
Jh njan teungieng dirt saboh aneu' tjeurap.
Aneu' tjeurap njan geutjo' geupoewo oegampng.
Geupeulara ngon geubri oempeuen beungoh seupt.
Hana padoem na trb tjeurap njan pi seu'iet.
Ho njang geudja' teungkoe paki geum sadjan.
Geunab oero hana torn tjr ngon gobnjan. Wa'te
peuroemohgeu ade pad, tjeurap njan keumiet
mano'. Meunan tjit mano' it' njang geupeulara.
Tjeurap njankeu njang kira djeueb-djeueb oero.
Gob kheun, tjeurap njan meutoeah that. Silawt na tjeurap njan, areuta teungkoe paki ho
35
36
12. Haba.
(Seunambat).
Oeba' saboh masa teuka khoeeng raja. Oedjeuen
hana djith sagaj. Doempat hana ie meu sitidjoh.
Mon ngon paja doem habh th. Sigala binatang
hana djitoepat djb ie l. Keubeue ngon leumo
reu'h reu'ah lam oero tar'.
Njang na ie jh njan tjit sapat sagaj. Ba' mon
teungkoe paki, to rangkang meugo. Njan pi
hana le. Tjit batjoet t' ba' poenggng mon.
Teungkoe paki geuteubiet oeblang dja' kalon
37
pad. Aneu'geu geuba sadjan. Meunan tjit tjeurap. Hana towo geum keu ngon.
Jh njan oero tjriet that. Tanoh lam blang
habh tjrah-tjrah. Pad njang timoh diateueh
njan pi ka koenng n. Sabab ka padoem trb
tan na oedjeuen.
Teungkoe paki geudja' ladjoe rt ateueng oemong. Tjeurap seutt meutjb-tjb
dilikot
gobnjan. Meunankeu hingga trih 'an oedjamb.
'Oh trih keunan teungkoe paki geupijh si'at.
Aneu'geu geupeudoee' lam leumoeeng. Tjeurap
digeunirng.
Na si'at teuma doedo aneu'geu pi lajh.
Teungkoe paki geu'ikat ajn ba' bara djamb.
Lam ajn njan geupeu'h aneu'. D i aneu' njan
pi teungeut landja.
.Sira geutoela' ajn teungkoe paki geungieng
lam blang. Jh njan teungieng padgeu le that
naleueng. Pad le naleueng hana gt oedb.
Lom pi moedah djimeu'eumpoeng tikih sinan.
Sabab njan geukeumeung dja' meu'oempo
si'at.
Oeba' tjeurap geukheun meuno:
,,Haj, tjeurap! Oeln djino koekeumeung dja'
39
K E U M E U N G OEDJOE.
(Beurakah).
Tjoetjo:
N':
Tjoetjo:
N':
Tjoetjo:
40
13. Haba.
(Seunambat).
Diateueh dj ambo njan diroej han sab. Angi
djipt hana teudh. Mangat that jh njan teungeut aneu' teungkoe paki. Sigo-go ajn djitar' \(
tjeurap. Sira djidoee' ba' oele reunjeun. Djikawa;
adodji njang teungeut lam ajn njan.
Seuntreut teuka oeleue keunan. Le that djiteuka
'oh meure re. Djipeuto keumeung dja' djb ie
lam mon teungkoe paki. Teutapi han djibri l
tjeurap. Djitakt beungh teungkoe euntreu'
keu djih.
Oeleue djikarat tjit. Ram-ram djipeurab ba'
mon. Jh njan tjeurap pi beureugn. Djitrn
leugat ateueh djamb. Djipeutjro' oeleue njan ban
njang na. Keu tjeurap oeleue koejoedji that.
Sabab njan oeleue djiploeeng saboh saho. Djiboh
dro doem lam tamah.
Lheueh djipeult oeleue, tjeurap djigisa teuma
oedjamb. Tapi han djan djipijh h', ka teuka lom
saboh oeleue seudng. Tan na seunab raja oeleue
seudng njan.
41
batjoet tjit meung njokeu mon gata. Koeseumahteu, haj potjoet djroh. Tabri koedjb sigo
poeeh grah. Meungnjo tan na gash sajang gata,
oeln njo kakeu djadh mat soero njo . . . ."
Sira djikheun njan seudng djimo meus'meus'. Djisoedjoed sinan dikeue tjeurap. Hana
djibeudoh-beudoh.
,,Haj potjoet! Tatoelng oeln soero njo
siteug' ie. Nakeu pat-pat tapeuteumonkoe oero
42
14. Haba.
(Seunambat).
Bit pi han djibri l tjeurap, seudng han
tjit djiminah. Lom-lom tjit djimeulake: Siteug'
mantong, haj nja' tjeurap. Lheueh njan ln wh
leugat."
Beuthat siteug' han tjit koebri. Kah bie'
seudng hana gt boedo. Euntreu' lheueh tro
43
44
45
15. H a b a .
(Seuneulheueh).
Lheueh niba' njan tjeurap pi djiriwang oedjamb. Djidja' kalon adodji pakri ban. Jh njan
dji'eu si nja' pangsan dalam ajn. Teulinteueng
ngon hana meugra' djaro gaki. Ba' dada loeka.
Euntjit djitjoh l oeleue seudng.
Dji'eu njan tjeurap pi goendah han ban. Sar
mhmoh djipoeebl aso adodji. Ba' teumpat
njang djitjoh l oeleue njan. Mangat teusoeet bisa
oeloea. Soepaja b' mat adodji njan. Doemnankeu seutia tjeurap keu aneu' teungkoe paki.
Dalam ba' njan teungkoe paki pi wol niba'
meu'oempe. Geu'' ladjoe oetjng djamb. Geukheunda' dja' kalon aneu'geu, ka djaga atawa
hana lom. Jh njan teungieng tjeurap teungoh
kab aneu'geu njan. Darah meuheue-heue ban
saboh badan. Teungkoe paki beungh kon l. Han
djan geutanjong sapeue, geutjo'l toengkat njang
teulhat ba' binth. Leugat geupoh tjeurap njan
'oh beukah oele. Sinanl habh oemoe binatang
njan.
Masa njan djaga aneu'geu dalam ajn. Sira
djibeudoh aneu' njan djiteumanjong:
46
47
48
A.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
M A NGON J A H .
49
Jah.
Ma.
Jah.
Ma.
Jah.
B.
Ma.
Lm.
Ma.
Lm.
Ma.
Lm.
Ma.
Lm.
M A NGON LM.
K a wo kah, Poeth?
K a , ma.
Na kakalon roemoh toetng?
Na, ma.
So po roemoh njang toetng njan?
Roemoh Wa Ka'j.
Peue sabab djeuetkeu toetng?
Hana geupeuln apoej ba' dapoe. Lheueh
geumagoeen.
Ma.
Hoekeu teuma apoej njan?
Lm. Hoe meugara-gara.
Ma.
Tjit hana oereueng jh njan diroemoh?
50
51
Ma.
Hana djitoepeue hoe apoej l aneu'geu njan ?
Lm. Meu djih pi lah na gob tjo'. Ada' han ka
angoh lam apoej.
Ma.
Sajang! Teuma habhkeu toetng roemoh
Wa Ka'j njan?
Lm. Habh ban njang na. Meung sapeue tan
geuteumeung peusiblah.
Ma.
Jahkeu ho ka djino?
Lm. Mantong sidh. Teungoh geupoebla apoej.
(Si Banat djeungeu' rt tingkab. Apoej mantng tjit
deuih. Teugoh hana that meudjeureulang l lage boeno.
Ban lakoe roemoh toetng njan ka rab habh djipadjh l
apoej).
C.
Ma.
Da.
Ma.
Da.
Ma.
Da.
M A NGON D A .
52
Ma.
Da.
Ma.
(Sabab malam pi ka djoela aneu' ngon nang njan geumeudja'keu h. Si Gam teukeudjt si'at-at niba' teuneungeut.
Kadang teunte djimeuloempo keu roemoh toetng njan).
53
54
55
56
57
19. Ho ka si Poeth?
Ka lheueh kapadjh boe, inonp.'" tanjong ma
ba' si Banat oeba' siseun.
Ka rab, ma", seu't si Banat.
Si Banat djisoeeb boe bagaih-bagaih. Lheueh
djisrah djaro dji'' ba' ma oerambat.
Keupeueneu ln?" tanjongdji.
Kateubiet oekeud siblt. Kadja' blo ranoeb
keu ln si'ikat. Hana ranoeb meusitjrie' keu malam
njo. Koekeumeung joee si Poeth tan na djih.
Han koetoeho ka djidja' meurawoh di aneu'
meutoeah njan. Boeno kon hana leumah djih
disino."
Si Banat djiploh png ba' poentja idja ma.
Teuma djitrn djipeukeue landja oekeud. Mangat
reudjang tr' si Banat djipeukoh rt lampih. Beuthat rt lam lampih njan seuma' batjoet. Sabat
sinan le timoh ba' kaje.
Diteungoh rt djideungo soe oereueng teumaw':
Da! Da! Ho neudja', da?"
Si Banat djidong sidjamong. Djikalon oeba
teumpat oereueng meuhej njan. Roepa ri adodj
njang teumaw'.
58
59
60
ft
20. Tjitjm.
I.
Ka koetoepeue
!" kheun si Banat. Kadja'
pt boh koepoela N' jnah. Bahkeu, ingat ba'
gt! Euntreu' koepeugah ba' ma."
Kon sagaj."
Si Poeth meunjeum teumakt. Sabab njan
djimeuteupat:
Bh hoh! Djeuet neukalon. Tapi beu teugoh.
Euntreu' djipo."
E, d'," kheun si Gam sira djisoera' dadji.
Atra kon boh koepoela. Sb moepeungeut mantong."
Si Poeth djipeuhah baloeem. Dadji djeungeu'
oedalam.
Peue djikalon?
Saboh aneu' tjitjm njang ban meureubng
boele. Kadang aneu' tjitjm srt dalam eumpoeng. Binatang njan djimeusoe meutjieb-tjieb
sabab teumakt. Sang-sang djilake joee peulheueh drodji ba' aneu' miet njan. Tapi han
sakon goena.
01
62
63
21. Tjitjm.
II.
64
65
66
67
68
70
73
P E N E U G L A H H I E M B A ' M O E K A 13.
L.
2.
3.
P E U N E U G L A H H I E M B A ' M O E K A 47.
1. Tjoeb'.
2. Ba' pisang. n pisang. Boh djantng.
3. Mano' agam.
ASO.
Mc
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
B i l oempeuen mano' . .
Poemano keubeue
Meuroeno meulangoee
Tng roeko'
, .
Groeba' tjoet
Wasiet goere
Seuraja poemoela
Si Gasi
Leumo inong
Tjeurap
Haba
Haba (Seunambat)
Haba (Seunambat)
Haba (Seunambat)
Haba (Seuneulheueh)
Roemoh toetng (Eeupoen)
Aboe Nawaih peu'oempeuen kamng (Seuneusaj) I
Aboe Nawaih peu'oempeuen kamng (Seuneusaj) II
Ho ka si Poeth?
Tjitjm I
Tjitjm II
Aneu' gt at
Tala' hawa
OENTOEK
f
1
SEKOLAH
O?H
C. L E K K E R K E R K E R
X
$
O E K O E R A N P E R T I M B A N G A N N J A 1: 1.500.000
LBARNJA 164 cm; T I N G G I N J A 107 cm
|
|
PERTAMBAHAN,
O E K O E R A N P E R T I M B A N G A N N J A 1 : 750.000, JAITOE:
DENGAN
TIGA
PETA
g
5
|
M
O
*
M
^
>
>
O
S
|
A
|
Harganja:
ditmplkan pada kertas jang koeat, dengan kajoe
penggoeloengnja jang dapat dilepaskan (systeem
Keiser)
f 12,50
ditmplkan pada kain, dengan kajoe penggoeloengs
nja jang dapat dilepaskan (systeem Keiser) f 17,50
|)
X
|
(
e
>
X
^
A
^)
^
<S><a^G><as5><S> I B A T A V I A .
G A N G
SP. O T T
X
%
|)
S I 4>^fS><^^