Professional Documents
Culture Documents
Treterte
Treterte
Treterte
LNDA:
GJUH SHQIPE DHE LETRSI
KOORDINATORE
ERIDA KOLECI
I.
HYRJE
Lnda e gjuhs shqipe dhe e letrsis sht provim i detyruar i Maturs Shtetrore pr t gjith
nxnsit q mbarojn shkolln e mesme. Pr kt, ata i nnshtrohen nj testi, n prbrje t t
cilit jan njohurit dhe aftsit e fituara n kt lnd, gjat viteve t shkolls s mesme.
Ky test zhvillohet mbi bazn e PROGRAMIT ORIENTUES. Ky program i ndihmon nxnsit
dhe msuesit pr tu prgatitur pr provimin e maturs. Programi, gjithashtu, u vjen n ndihm
inspektorve t ISHA-s q t monitorojn veprimtarit e msuesit pr sistemimin dhe
prforcimin e njohurive t nxnsve.
Programi orientues mbshtetet n:
nprmjet
teksteve
(tekst
tregimtar,
tekst
poetik,
tekst
dramatik,
tekst
binds/argumentues, tekst prshkrues, tekst shpjegues, tekst informativ, tekst eseistik, tekst
kulturologjik). Fakti q nxnsi prballet dhe ushtrohet n tekste t ndryshme, e bn m t leht
transferimin dhe prdorimin e koncepteve, njohurive e aftsive edhe n tekste t tjera.
Ksisoj, testi i Maturs Shtetrore do t ket n prbrje fragmente nga tekste t ndryshme
(tekst tregimtar, tekst poetik, tekst dramatik, tekst binds/argumentues, tekst prshkrues, tekst
shpjegues, tekst informativ, tekst eseistik, tekst kulturologjik), jo domosdoshmrisht t punuara
n klas.
Maturanti testohet pr aftsit intelektuale t vzhgueshme dhe t matshme, t synuara nga
programi dhe t zhvilluara n lndn e gjuhs shqipe dhe t letrsis, t tilla si:
Niveli mesatar
Niveli i lart
40%
40%
20%
tregimtare,
poetike,
dramatike,
bindse/argumentuese,
prshkruese,
shpjeguese,
III.
T LEXUARIT
Nnlinja
Objektivat
kontekstin q prdoret;
-
situats tekstore.
c) Vlersimi i kuptimeve t
figurshme t fjalve.
Strategjit e t lexuarit
a) Prdorimi i strategjive t t
harts
tekstit,
problemzgjidhjes,
teksteve.
c) Evidentimi i veantive t
t bj prmbledhjen e nj teksti;
pozicionit t autorit.
Pasurimi i fjalorit
a) Zbulimi dhe prdorimi i
polisemia, homonimia,
antonimia;
frazeologjike.
b) Vlersimi i figurshmris s
prdorur n tekste t ndryshme,
pr t pasuruar fjalorin;
-
shprehsis.
pasuroj
fjalorin
me
fjal
huaja
tregoj
se
si
t e ks t i
pasqyron
artistikisht
kohore t caktuar;
-
veprs.
b) Interpretimi i nj vepre n
tekste t ndryshme;
-
identifikoj
karakteristika
prmbajtsore
psikologjike.
gjuhsore,
filozofike,
shoqrore
psikologjike;
-
T SHKRUARIT
Nnlinja
Objektivat
Shkrimi si proces
a) Prfshirja n hapat e
domosdoshm t procesit t t
shkruarit.
e korrektimi);
-
elementeve t sistemit t
vlersimit.
Shkrimi si produkt
prdor
gjuh
sakt,
detaje
specifike,
elementeve
t -
domosdoshme pr t prfunduar
nj shkrim.
lexues t ndryshm;
-
qllimet
a) Demonstrimi i aftsive pr t
zhvillojn nj ide;
pr nj shumllojshmri
prjashtuar
rndsishme;
domosdoshme pr do form.
mbshtesin
informacionet
pak
gjykimet
dhna
me
a) Zbatimi i rregullave t
drejtshkrimit dhe t piksimit.
t prdor
rregullat
drejtshkrimore t
gjuhs
IV.
POEZI
Homeri Iliada; Populli Kng t epiks legjendare shqiptare; N. Frashri Lulet e vers; De
Rada Kngt e Milosaos; Bajron ajld Harold; Fishta Mrizi i zanave, Poradeci Lirika;
Migjeni Vargjet e lira; Kadare Ca pika shiu ran mbi qelq.
PROZ
Servantes Don Kishoti; Hygo Katedralja e Parisit; Pashko Vasa Bardha e Temalit; Balzak
Evgjeni Grande; Xha Gorio; P. Marko Qyteti i fundit; Kadare Kshtjella; Kamy I
huaji; Markes 100 vjet vetmi; Koliqi Tregtar flamujsh.
DRAM
Eskili Prometeu; Shekspir Romeo dhe Zhuljeta, Mbreti Lir, Makbeth,Hamleti; Molier
Mizantropi; Ibsen Shtpi kukulle, Armiku i popullit; ajupi 14 vje dhndr; Noli
Izraelit dhe filistin .