PHN TCH KT QU IN C KIM

i cng
Mt n v vn ng bao gm cc si c c chi phi bi 1 neuron vn ng. Khi neuron vn
ng kh cc, tt c cc si c trong mt n v vn ng to ra mt in th hot ng v co c
trong vi mili giy. Hot ng in ghi li bi in cc kim c gi l in th hot ng n
v vn ng (Motor Unit Action Potential MUAP) v s co c c gi l mt p ng. Cc
si c ca mt VV c phn b ngu nhin trong mt vng vng trn m khng c xu
hng tp trung thnh nhm. Trong hu ht cc trng hp, cc si c n l ca mt VV
cch nhau khong 300 m hoc hn. ng knh ca cc si c trong mt VV khng khc
nhau nhiu lm. Trong cc bnh l, cu trc VV s b thay i do qu trnh din bin ca
bnh, v d mt cc si c, teo si c, ph i si c, si c chia nhnh, ti phn b thn kinh,
Nhng iu s nh hng n hnh dng ca MUAP. Hn na, s lng VV v s kh
cc c th b nh hng bi bnh l. iu c phn nh qua in c cc kim ghi c
khi c co nh v c co ti a. Trong bn ghi in c kim khi , s bao gm s kh cc ca rt
nhiu VV khc nhau v c gi l hnh nh giao thoa.
Trong in c kim, nhng tn hiu bt thng c nh gi thng qua hnh dng v m thanh.
Tn hiu c lng gi qua cc thng s nh l bin , din tch, thi khong, Cc gi tr
thng k c so snh vi gi tr tham chiu ca mt qun th. Phn tch nh lng lm tng
thm tnh khch quan cho vic nh gi EMG. N rt quan trng trong vic pht hin cc bt
thng v theo di din tin ca bnh.

Hnh 1: Cu trc VV (A) c bnh thng v (B, C, D) c bnh l. ng ngang ch v tr

in c trong VV.

Phn tch sng MUAP

Vic phn tch MUAP bt u t 5 thp k trc khi cc MUAP n l c pht hin v nh
gi nh lng qua cc bn ghi (Hnh 2A). Cc sng c nh lng bi bin nh-nh, thi
khong v s pha. Mt MUAP c gi l a pha khi c trn 5 pha (Hnh 1D). Qua quan st
bng mt thng, im bt u v kt thc ca MUAP b nh hng bi t l xch v chia (So
snh hnh 2A v 2B). Do thi khong cng nh cc thng s khc phi c nh gi trong
cng mt t l xch v chia chun.
Khi mt sng lp li trn 3 ln, n c th c coi l mt MUAP. Mt vi sng c to thnh
bi s chng ln cc MUAP, xut hin vi thi khong di v hnh dng sng a pha. Tuy nhin,
nhng sng ny khng lp li v do b loi ra khi phn tch (Hnh 2C). nh gi thi khong
c th s kh khn khi ng ng in b thay i, nhiu hoc c s chng ln MUAP.
Trong phn tch nhiu n v vn ng (multi-MU analysis), mt chng tnh my tnh s nhn
bit cc phn ca tn hiu EMG c cha hnh nh r nt in hnh. Nhng hnh nh c gi
l mu. Sau cc sng mu n l s c so snh vi tng sng xp chng vo cc nhm
da trn hnh dng sng. Khi mt nhm cha nhiu sng mu (>10), nhm c coi nh s
kh cc ca mt MUAP. Trung bnh ha cc nhm s cho hnh nh sng MUAP. Phng
php ny cho php tch mt vi MUAP khc nhau ra khi bn ghi EMG 5-10 giy. C th thu
c trn 20 MUAP cn thit trong thi gian di 5 pht.
Ch nhng MUAP c thi gian ln dc (rise time) di 500 s mi c dng phn tch
(Hnh 2A), chc chn rng in cc kim nm gn t nht l 1 si c ca n v vn ng.
Trong thc t, thng chn nhng MUAP m c m thanh sc hoc bin cao. iu ny tng
ng vi s thay i in th nhanh chng phn nh ca MUAP (thi gian dc ngn (Hnh 2D)
v/hoc in th cao (Hnh 2E).
Vi nhng bnh nhn c bnh thn kinh, bin v thi khong MUAP s tng. Ngc li, bin
v thi khong s gim trong bnh c. Trong c hai trng hp trn, MUAP u a pha.
Nhng c im trn thng c m t l nhng thay i v c hoc v ngun gc thn
kinh. Tuy nhin, nhng c im ca MUAP khng phi lc no cng thay i cng lc, gy
kh khn trong nh gi MUAP.
Bin MUAP ph thuc vo cc si c nm trong bn knh 0,5 mm xung quanh u kim. Bin
MUAP ph thuc ln vo khong cch v kch thc ca si c nm gn u kim nht. Do
, bin thay i ng k khi ch cn dch chuyn nh u kim. Ngc li, thi khong
MUAP ph thuc cc si c xung quanh in cc ghi 2,5 mm tr xung. cha mt s
lng ln cc si c ca n v vn ng. Thi khong khng b nh hng khi u kim di lch
nh. Do , thi khong l mt i lng n nh, rt c ngha trong vic nh gi s mt si
c v ti phn b phn kinh.

Hnh 2. Phn tch MUAP

Vi bnh nhn bnh c, c th ghi c MUAP n l vi bin thp v thi khong ngn
trong gii hn ca n v vn ng b mt cc si c (Hnh 1B). Cc MUAP bin cao bt
thng c ghi li khi in cc t gn mt si c ph i d hot ha (Hnh 1C). Khng ging
vi cc MUAP vi bin ln trong bnh l thn kinh (Hnh 2E), nhng MUAP ny c thi
khong ngn v din tch nh, xut hin vi hnh nh thanh mnh. Cc MUAP vi thi khong
di v a pha ghi c khi c s gia tng v khc bit ng knh cc si c v s xp nhm cc
si c (Hnh 1D).
S khng n nh ca MUAP l khng c hiu (Hnh 2F). nhng bnh nhn vi bnh l
synap thn kinh c, cc MUAP khng n nh cho thy qu trnh bnh l vn ang tip din.
giai on hi phc, cc MUAP s tr nn n nh. nh lng n nh, khuyn co mi
khuyn nn phn tch bn chn (jitter) bng kim ng tm dng mt ln. Vi bnh l thn
kinh, cc MUAP khng n nh trong qu trnh ti phn b. l do s dn truyn thn kinh
c bt thng nhng tm tn cng mi c hnh thnh. Cc MUAP n nh vi bin cao
v thi khong di cho thy s ti phn b thn kinh v ti thit lp n v vn ng hon tt.
N th hin mt chn thng VV t trc kia. Phn tch MUAP c th gip hiu thm v
bnh sinh v qu trnh din bin ca bnh.

Phn tch Kt tp
Khi lc co c tng ln, tn s phng in ca n v vn ng tng ln v cc VV khc s
c kt tp. Hin tng ny c th ghi c bng vic yu cu bnh nhn t t co c li. Tn s
phng in ca VV th 1 khi VV th 2 bt u kh cc c gi l khong kt tp (Hnh
3A). N c tnh bng 2 ln phng in ca VV th 1 trc khi xut hin MUAP ca
VV th 2. Nghch o ca tn s kt tp l khong kt tp. Khi c s mt VV, tn s kt
tp s tng, cho hnh nh mt VV n l phng in nhanh khi c co nh v v (Hnh 3B).

Hnh 3: (A) Kt tp c bnh thng. Mi tn ch khong kt tp. (B) Gim kt tp bnh nhn
c bnh l thn kinh. 2 VV ang kh hot tn s 20 Hz
nh gi s kt tp d dng bnh nhn vi bnh l thn kinh mt nhiu VV c c
kim tra. Bnh nhn rt kh c th hot ha ch mt hoc hai VV mt cch c thc. Thng
thng, mc co c nh nht cng c 3 n 4 VV kh cc. T s kt tp c tnh bng s
lng VV chia cho tn s kh cc ca VV phng in nhanh nht. T s ny nh hn 5
khi c t 3 VV tr ln phng in. Vi bnh nhn c bnh l thn kinh, t s kt tp s tng,
v d 2 VV phng in trn 20Hz (Hnh 3B).
nh gi kt tp qua tn s hay t s s kh khn bnh nhn bnh c. Ngay c khi co c nh
nht cng c vi VV kt tp. S lng VV phng in nhiu hn bnh thng khi
c gi l kt tp sm hoc kt tp gia tng. Gim kt tp xy ra bnh nhn bnh thn kinh
khi s lng VV t hn bnh thng (tuy phng in vi tn s cao).
Phn tch hnh nh giao thoa
Hnh nh giao thoa ph thuc vo s lng VV, tn s phng in v dng sng ca chng.
Hnh dng sng MUAP c phn nh qua m thanh EMG. Cc MUAP thi khong ngn v a
pha c m bng. Cc MUAP n pha v thi khong di c m trm. Khi nhiu VV c
hot ha, cc MUAP s lp y ng ng in. hnh nh c suy gim, s thy ch c mt vi

VV phng in ngay c khi co c ti a. ng ng in khng b lp y bi cc MUAP.

hnh nh co c ri rc, ch c mt VV phng in.
cc c bp bnh thng, hnh nh giao thoa c c nh vo khong >20 VV nm cnh
u kim. Nu c 50% s VV b mt, hnh nh giao thoa vn xut hin kh dy vi tn s
phng in 20 Hz v thi khong MUAP 10ms. Do dy (vic lp y ng ng in)
khng phi tiu ch nhy nh gi s mt VV. Hnh nh suy gim cng c th do nguyn
nhn khng co c ti a. Ngc li, hnh nh suy gim hay hnh nh co c ri rc khi co ti a
th hin rng s lng VV ch cn 5-20%.
Bin ca hnh nh giao thoa c nh gi theo tng cm. nh gi cc nh m v cc nh
dng bin ln lin tc nhau. Cc nh bin cao nhng ri rc b loi b. Chnh lch gia
nh m v nh dng l bin ca c cm. Hnh nh giao thoa vn dy mt c yu km vi
bin cm gim l c hiu cho tn thng c. Nu hnh nh giao thoa khi co ti a c suy
gim hoc ri rc km vi bin cm tng, iu ny th hin bnh l ngun gc thn kinh.