Remesiana ( Remesiana) je anticko naselje, dana nja Bela Palanka, koje se nalazi u

belopalanackoj kotlini u dolini reke Ni ave, uz glavnu ulicu- cestu ( via publica
) koja je od Naisusa ( Ni a) vodila za Serdiku ( Serdica) i dalje prema Konstantin
opolju
( Constantinopolis). Naselje je nastalo u podno ju Velikog i Malog Kurila, u okuci
leve obale Mokranjske luke, koja se uliva u Ni avu severozapadno od samog grada.
Istorijski podaci o organizaciji naselja i njegovom polo aju u Carstvu su jako osk
udni. Odmah nakon rimskog osvajanja ovo podrucje se nalazilo u sastavu Gornje Me
zije ( Moesia Superior). Najstariji natpisi iz drugog veka ukutaju na mogucnost
da je naselje moglo imati i gradski status jo u vreme Trajana (98-117). Po nekim
tumacenjima sa viminacijumskog laterkuluma, naselje u Remesijini, je imalo oblik
samouprave ili municipalni rang u drugoj polovini treceg veka, u vreme Marka Au
relija ( 161-180). Ono to je izvesno jeste da se Remizijana tokom treceg i cetvr
tog veka razvila u znatno gradsko naselje, na ciji je prosperitet uticao povolja
n polo aj na putnim pravcima, koji su nse nalazili u blizini rudnickih oblasti (me
tela Dardanorum).
Romusijana je stradala pod najezdom Huna 441.godine. Prema podacima Prokopija u
ovoj oblasti je obnovljeno 30 kastela i njihova se obnova povezuje sa nastavkom
eksploatacije rude u estom veku.
Tokom srednjeg veka naselje u Beloj Palanci je pozanto pod razlicitim imenima: M
okro, Izvor i Musatafa- Pa ina Palanka ili Ak- Palanka.
Topografiju grada cini vi e graditeljskih slojeva iz razlicitih vremenskih perioda
. Najmladem sloju pripada tursko utvrdenje sa kru nim kulama , zidano lomljenim ka
menom i dersovano. Srednjovekovnom vizantijskom horizontu pripadaju delovi bedem
a i osmougaone kule, koje su radene od kamenih blokova i opeke, vezani debljim m
alternim spojnicama. Antickom utvrdenju pripadaju cetvorougaone kule i zidovi ko
ji su radeni u kombinaciji kamena i opeka koje su u eg formata. Ispod turskih bede
ma, na severnoj i istocnoj strani nadeni su delovi vizantijskih rimskih tvrdavsk
ih zidova. A na osmougaonim vizantijskim i cetvorougaonim rimskim kulama se nala
ze kru ne turske kule koje su postavljene na njih. Nakon 1976.godine su zapoceta s
istematska iskopavanja koja su sredinom devedesetih godina prestala.
Vojno utvrdenje
Podataka o organizaciji naselja ima veoma malo, zboge nedovoljnog istra ivanja Rem
ezijane. Arheolo ki potvr?eni

tacka 90
7-8h--------