Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 173

Fo muR

1930-2

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 11

bgÇah® âuhÉl® fHf«


29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
üš És¡f« ntf«bg‰wJ g©gh£L¥òu£á
üÈ‹ bga® : Fo muR 1930-2 “Ô©lhik v‹D« Éõa¤âš ïU¡F« bfhLikí«
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« _l¤jdK« nahá¤J¥gh®¤jhš mij k‹Å¡fnth my£áa¥ gL¤
jnth ehis¡F¥ gh®¤J¡bfhŸsyh«, ï¥nghij¡F mj‰bf‹d
bkhÊ : jÄœ
mtru« v‹W fhy« jŸsnth á¿J« kd« ïl« jUtâšiy.”
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.kÂ
“g¡â v‹gnj moikiaÉl nkhrkhd th®¤ij moik
gâ¥ò : 2008 v‹gJ rßu¤jhš kh¤âu« bjh©L brŒa flik¥g£ltdhth‹. g¡â
cÇik : gâ¥ghsU¡F v‹gJ rßu¤âdhš bjh©L brŒa nt©oaJl‹, kd¤âdhY«
brŒa nt©oaJ.”
jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£
üš msî : 1 / 8 bl«Ä “v§F v§F m¿î¡F kÇahij ïšiynah rk¤Jt¤J¡F
ïl« ïšiynah m§F všyh« ïUªJjh‹ ehÞâf« Kis¡»wJ”
vG¤J msî : 11 òŸË
v‹w fU¤J¡fis cŸsl¡»a f£LiufŸ ï¤bjhF¥ãš ïl«
g¡f§fŸ : 344 bg‰WŸsd.
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ,
jhœ¤j¥g£nlhiu V‰w kW¡F« ngUªJfË‹ mDkâ u¤J
br«g£o ïuhrh brŒa¥gL« v‹W ïuhkehjòu« Íšyhngh®L jiytuhd C.ò.m
fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš brsªjugh©oa‹ m¿É¤jh®. m¤Jl‹ jhœ¤j¥g£l khzt®
fis¥ gŸËÆš nr®¡f kW¤j MáÇa®fŸ ÛJ elto¡if vL¤jh®.
Éiy : cU. 200 / - bgÇah® ghuh£o tunt‰wh®.
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf«
jŠir Íšyh ngh®L jiytuhd r®.V.o.g‹Ü®bršt« cWâ
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò ahd gh®¥gd v⮥ghsuhf ïUªJ«Tl mtuJ všyh elto¡if
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô® fisí« f©fis _o¡bfh©L ghuh£l bgÇah® jahuhf ïšiy.
gh®¥gdušyhjhÇ‹ cŸ Ku©ghLfis¥ ga‹gL¤â mt® gh®¥gd®
br‹id - 600 041 fS¡F¥ gjÉ tH§»anghJ bgÇah® f©o¡f¤ ja§fÉšiy.
nrhâl«, ehÞâf«, fÈahz ÉLjiy, Égrhu« v‹w jiy¥ò
fËš fU¤jhHÄ¡f jiya§f§fŸ ïl«bg‰WŸs bjhF¥ò ïJ.
bg©fS« M©fS« F¥ghaK« Y§»í« Md bghJ
cilia mÂayh« v‹w fU¤ij bgÇah® K‹it¡»wh®. gh®¥gd®
fis¡ f£áÆš nr®¡F« Úâ¡f£áÆ‹ Koit bgÇah® f©o¤jjhš
mJtiu bgÇahÇ‹ bghW¥ãš É£oUªj ‘âuhÉl‹’ ehns£il
Úâ¡f£á âU«g¥bg‰W¡bfh©lJ.
jhÈ ïšyhj âUkz§fS« kWkz§fS« bgU» bgÇahÇ‹
g©gh£L¥ òu£á ntf«bg‰w fhyÄJ. bghUsl¡f«
- gâ¥ghs®
1. nrhâl« 11
2. xU nahrid 17
3. ÉUJefÇš c©ik¢ RakÇahij âUkz« 18
4. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« 21
5. r£lrig nj®jš 27
6. V‹ gh®¥gd® TlhJ? 30
7. rhujh r£l« 33
8. r£l kW¥ò ïa¡f« 35
9. nfhil¡fhdš fhÞkhghÈ£l‹
thrfrhiy¤ âw¥ò ÉHh 37
10. kyhŒ eh£oš RakÇahij¢ r§f« 43
11. uhÍ 44
12. fhªâah® 48
13. fj® 50
14. khatu« - ÓahÊ ÄuhRjhu®fŸ kfhehL 51
15. nj®jš II 58
16. kyhŒ eh£L t¡ÑšfË‹ ‘njáa«’ 62
17. M®. nf. õ©Kf« 65
18. F«gnfhz« jhÿfh ïu©lhtJ
gh®¥gdušyhjh® kfhehL 68
19. F«gnfhz« jhÿfh ïu©lhtJ
gh®¥gdušyhjh® kfhehL 74
20. fšahz ÉLjiy 85

Fo muR - 1930 ( 2 ) 4 5 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


21. nj®jš ãurhu« 88 50. ehlh® K‹Ó¥ò 221
22. r¤âa k§fy¤âš âU. eãfŸ ãwªj ehŸ 91 51. r£lrig¡F¥ gh®¥gd® brštâ‹ Mg¤J 223
23. c©ik¥ ãuâÃâfŸ 94 52. âU. á.vÞ. ïu¤âdrghgâ KjÈah® 224
24. <nuhL eãfŸ ãwªjehŸ bfh©lh£l« 98 53. kªâÇkh®fŸ 225
25. nj®jšfŸ 108 54. bghJ cilfŸ I 233
26. rkj®kK« ehÞâfK« 113 55. ïu©L nfÞ ÉLjiy 238
27. RakÇahij¡fhuU¡F« òuhz 56. muáaš Éahghu« 240
kÇahij¡fhuU¡F« r«ghõiz 117
57. #hâ kj¥ bga®bfhL¡fhÔ®fŸ 242
28. Ô©lhjhU« fšÉí« 121
58. âU. g‹Ü®bršt« 243
29. Ô©lhikí« gh®¥gd cgh¤âaha®fS« 125
59. »UZz‹ m®#&d‹ r«thj« 245
30. nfhit KÅágš îthf« 126
60. c⮪j ky®fŸ 249
31. nfus Ó®âU¤j kfhehL 127
61. á¤âuò¤âu‹ 250
32. uhÍ K¿î 137
62. Égrhunk #hâ¡F¡ fhuz« 257
33. bgÇa m¡»ufhu¤âš Rfhjhu thu¡ bfh©lh£l« 141
63. “njÓa¡ »s®¢á”í« “Ó®âU¤j” Ka‰áí« 262
34. ehf®nfhÉÈš rkj®k brh‰bghÊî 147
64. fšÉí« fšÉ kªâÇí« 267
35. nj®jš KoÉ‹ gy‹ 158
65. #hâ Kiw 271
36. FHªijfSl‹ kzk¡fŸ âUkz« 163
66. fh®¤âif Ôg« 277
37. ehÞâf« 170
67. f%Çš RakÇahij¥ ãurhu« 279
38. fby¡l® ftÅ¥ghuh? 177
68. jŠir Íšyh ngh®L jiyt® nj®jš 285
39. itáwhŒ ãuò¡F nt©LnfhŸ 178
69. á§f¥ó® foj« 288
40. Úyhtâ - uhk R¥ukÂa« âUkz miH¥ò 180
70. m¿É¥ò 291
41. kªâÇfŸ 181
71. RakÇahij bjh©l®fŸ kfhehL 292
42. ïÅahtJ ò¤â tUkh? 182
72. ïJ brh‹dJ RakÇahij¡fhuuh? 300
43. âU¢áÆš Úyhtâ - uhk R¥ukÂa« âUkz« 187
73. aªâu§fŸ 301
44. kWkz« jtwšy 190
74. K. P. K. nkdD¡F n#! 308
45. flîË‹ elto¡if 197
75. #hâ¥bga® bfhL¡f nt©oa mtáaÄšiy 310
46. átnea® áWik 199
76. f%Çš RakÇahij¥ ãurhu« 312
47. Égrhu« 208
77. kj§fŸ všyh« br¤J¥ nghditfns 316
48. bg©fŸ brh¤JÇik 215
78. kªâÇfŸ Ãiy 317
49. FUrhÄ - FŠáj« 220

Fo muR - 1930 ( 2 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


79. »UZz‹, m®#&d‹ r«ghõiz 319
80. $u§f« u§fehjÇ‹ e‹¿ bf£ljd« 325
81. MÞâf®fns vJ ešyJ? 326
82. nt©oaJ v‹d? 327
83. fšahz u¤J Ô®khd« 331
84. bg. á. áj«gu ehlh® njtÞjhd¡ fÄ£o bk«g® 332
85. e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd¤â‹ jiyÉÇ jh©lt« 334
86. RakÇahij¤ jiyt® 335
87. fh§»uÞ jiyt®fË‹ nah¡»aij 340
88. rhÄ¡F btor¤j« ãuh®¤jid 342
89. mUŠbrhš bghUŸ 343

Fo muR - 1930 ( 2 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nrhâl«

ïªâahÉš ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ rhÄ MLjš th¡F¢


brhšYjš, ój«, ngŒ, ãrhR, kÅjid mo¤jš, kÅjid¥ ão¤jš,
kªâu« kªâǤjš, ãšÈ NÅa« brŒJ k¡fS¡F J‹g« rhî
KjÈait c©lh¡Fjš, F£o rh¤jh‹, fU¥ò KjÈaitfis¡
bfh©L á¤J ÉisahLjš, táa« brŒJ k¡fis ÞthÔd¥
gL¤jš, K‹ #‹k« ã‹ #‹k« c©bldš ïit Kjyh»a
Éõa§fËš e«ã¡if¡ bfh©L j§fŸ thœ¡if ey¤â‰F v‹W«,
vâÇfË‹ nf£o‰F v‹W« v¥go¤ j§fŸ gz¤ijí« neu¤ijí«
cgnah»¡»‹wh®fnsh mJnghynt j§fŸ thœ¡if¡F n#háa«
v‹D« xU Éõa¤âY« mâf e«ã¡if it¤J gz¤ijí«
neu¤ijí« bryî brŒJ tU»wh®fŸ. ïjdhš k¡fË‹ thœ¡if¡F
v›tsnth bfLâfS«, bghUŸ eZl«, fhy« eZl«, j¥ò mã¥ã
uha« KjÈaitfS« V‰g£L tUtij f©TlhŒ¥ gh®¡ »‹nwh«.
rhjhuzkhŒ v¥nghJnk n#háa‹, kªâuthâ, nfhÆš FU¡fŸ
M»a _tU« k¡fË‹ nguhir¡F« K£lhŸ jd¤â‰F« rÇg§F
jhahâfnsahth®fŸ. v¥go vÅš KjÈš n#háa‹ xUtD ila
#hjf¤ij¥ gh®¤J gy‹ brhšYtj‹ _y« f©l« Ú§f rhªâ í«
»ufnjhõ gÇfhu¤â‰F rhÄfS¡F m®¢rid mãnõf§fS«
brŒí«go brhšYth‹. ïij¡ nf£l mªj kÅj‹ jdJ K£lhŸ
jd¤âdhš V‰g£l ga¤â‰fhfî«, Mir¡fhfî«, kªâuthâia¡
T¥ã£L rhªâ fÊ¡f¢brhšYth‹. ïªj kªâuthâfŸ mndfkhŒ
it¤âa® fshfî« ïU¥gh®fŸ. ït®fŸ rhªâ fÊ¡f fil¢rhkh‹
g£oaš nghL« nghnj xU k©ly« (48 ehŸ) miuk©ly«
et»uf§ fS¡nfh mšyJ F¿¥ã£l rÅ br›thŒ KjÈa VjhtJ
xU »uf¤â‰nfh xUrhÄ¡nfh, m®¢rid, vŸS, gU¤â¡bfh£il
KjÈa jhd«, És¡F it¤jš mãnõf« brŒjš M»ait
fisí«, VjhtJ ò©Âa òuhz« go¤jš KjÈaitfisí«
brhšÈÉLth‹. ïitfis všyh« brŒtjhš kªâuthâ¡F«
m®¢rfD¡F« òuhz ãur§»¡F« tU« tU«goÆš xU ghf«
n#háaD¡F¢ nr®ªJ ÉL«.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
ïªj¥gona v§F« ï¥nghJ« el¥gJ tH¡f«. Mfnt ïªj ÑnH ÉGªjJ« mJ cÆUl ÅU¡»wjh? ïšiyah? M™h
Éõa¤âš kªâu« m®¢rid M»aitfis¥ g‰¿ ÉrhÇ¡FK‹ bg©zh v‹gd ngh‹witfis¥ gh®¡f á¿J neukhtJ bršY«.
n#háa« v‹gij¥ g‰¿na KjÈš nahá¥ngh«. ãwF mªj¢ nrâia¡ bfh©L tªJ btËÆš ïU¡F« M©fËl«
brhšy á¿J neukhtJ bršY«. mªj nrâia¡ nf£lt‹ neu¤ij
mjhtJ:- n#háa« v‹whš v‹d? mJ c©ikah? m¥go F¿¡f m§nfna mtD¡F fofhu« nt©L«. mªj fofhu« rÇahd
x‹W ïU¡f Koíkh? v‹gd Kjyh»a Éõa§fis MuhŒ¢á kÂah? v‹gJ bjÇa nt©L«. fofhuÄšyhÉ£lhš thd¤ij¥
brŒJ gh®¥ngh«. gh®¤J neu« f©Lão¥gjhÆUªjhš mj‰F ão¡F« neu«
n#háa« v‹gJ cyf tH¡»š mDgt¤âš xU kÅj KjÈait mšyJ m¡f« g¡f« fofhu neu«, mJîÄšyhÉ£lhš
étDila ãwªj fhy¤ij MjhukhŒ it¤J mªj kÅjÅ‹ c¤njr Rkh® neu« M»aitfË‹ jhkj§fS« ãrFfS« v¥go
thœ¡if, mj‹ r«gt«, gy‹ Kjyh»aitfis bkh¤jkhŒ tUõ¥ neuhkš ïU¡f Koí«? ïit xU òuÄ¡f mªj neu¤jhš gy‹
gydhí« khj¥ gydhí« âd¥ gydhí« ÃÄõ¥ gydhí« brhšYtjdhš mªj neu¤âš cyf¤âš ãw¡F« ét‹fŸ v›tsî
brhšYtJ«, mt‰WŸ J‹g« tu¤j¡fJ VjhtJ ne®ªjhš mj‰F ïU¡f¡TL«. k‰w ét‹fis všyh« jŸËÉ£L btW« kÅj
VjhtJ gÇfhu« brŒJ jL¤J¡ bfhŸtJ«, ïZl á¤â¡F VjhtJ étid kh¤âu« vL¤J¡ bfh©lhY« cyf¤âš 170 nfho k¡fŸ
ÉnuhjkhŒ ïUªjhš mj‰F« VjhtJ gÇfhu§fŸ brŒtj‹ _y« ïU¡»wh®fŸ v‹w fz¡F¥go gh®¥nghkhdhš br‹id KjÈa
Énuhj¤ij Ú¡» á¤âaila Ka‰á¥gJ« M»a fhÇa§fS¡F g£lz§fË‹ rhjhuz mDgt§fË‹ go¡F cyf¤âš ehŸ
cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸtjhF«. ïªj n#háa« K‹ brh‹dJ nghš x‹W¡F 226666 (ïu©L y£r¤J ïUg¤jhuhÆu¤J mWü‰W
ãwªj fhy¤ij¡ bfh©L brhštnjhL k‰W« ntW gy tÊfËY« mWg¤jhW) FHªijfŸ ãw¥gjhf fz¡F V‰gL»‹wJ. (ïªj¡
mjhtJ ng® ehk¤ij¡ bfh©L« - nfŸ¡f¥g£l neu«, nf£g tÇ‹ fz¡fhdJ IªJ y£r« #d¤Jif cŸs br‹id efu¤â‰F âd«
ïU¥ò Ãiy, nf£l r§fâ, n#háaD¡F v£L« neu«, nf£gt Ç‹ x‹W¡F 70 - vGgJ FHªijfŸ - ãw¥gjhf fz¡F¥
jhŒ, jf¥g‹ rnfhju« gªJ Kjyhdt®fË‹ ãwªjfhy #hjf« nghl¥g£oU¡»‹wJ.) ïij¤ jÉu fz¡F¡F tuhj ÉjitfË‹
KjÈaitfis¡ bfh©L« gy‹ brhštJ c©L. ï‹D« ïJ FHªijfŸ, fšahz« Mfhj bg©fË‹ FHªijfŸ, òUõ‹
ngh‹w gy tif mjhtJ VjhtJ xU v©, xU òZg«, xU vG¤J rÛg¤âš ïšyhj $fË‹ FHªijfŸ M»aitfis¢ nr®¤jhš
M»aitfis¡ nf£lš, xU m§f¤ij bjhLjš Kjyh»a ï‹dK« ïªj¡ fz¡F¡F mâfkhF«. ïJ xU òwÄU¡f nkšgo
itfË‹ _yK« gy‹ brhšYtJK©L. Mfnt nkšf©l rhjhuz fz¡F¥ go¡F¥ gh®¤jhny xU ehis¡F ãw¡F«
všyht‰¿‹ _y« gy‹ brhšy Koíkh? Koahjh? v‹gij¥ g‰¿ FHªijfis¥ g§»£L¥ gh®¤jhš xU ÃÄõ¤â‰F Rkh® 160
nahá¥gâš Kjyhtjhf ét‹ ãwªj fhy¤ij Mjhukhf it¤J¥ FHªijfŸ åj« ãw¡»wjhf fz¡F V‰gL»wJ. ïâš 33 nfho
gy‹ brhšy¡ TLkh? v‹gij¥ g‰¿ KjÈš MwhŒnth«. #d¤bjhif bfh©l ekJ ïªâahî¡F kh¤âu« fz¡F¥ gh®¤jhš
ÃÄõ¤â‰F 33 FHªij åj« ãw¡»‹wjhf fz¡F V‰gL»wJ.
ãwªj fhy« v‹gJ tƉW¡FŸ ïU¡F«nghJ ét‹ (cÆ®) Mfnt ïªj 33 FHªijfS¡F khtJ #hjf¥ gy‹ x¤J ïU¡f
V‰g£l fhykh? mšyJ tƉ¿ÈUªJ 7, 8, 9, 10 khj§fËš Koíkh? ïitfS¡F¢ rÇahd neu« f©Lão¡f Koíkh? v‹gij
v¥bghGjhdhY« ãw¡F« fhykh? m¥go ãw¡F« fhy¤âš jiy nahá¡f nt©L«.
btËÆš bjÇí« fhykh? mšyJ xU ehŸ miu ehŸ m¡FHªij
ÑnH ÉHhkš fZl¥gL« fhy¤âš jiy btËah» Ãy¤âš g£L fhš ÃÄõ¡ fz¡nf ï¥go ÃÄõ¤J¡F 33 FHªijfŸ ãw¥g
Ãy¤âš ÉHhkš jhŒ rßu¤âš g£L¡ bfh©oU¡F« fhykh? mšyJ jhÆU¡F« nghJ xU nrhâl« brhšYtj‰F nghJkhd fhykh»a
fhš jiy M»a bašyh« kU¤Jt¢á ifÆš ÉGªj neukh? mšyJ xU y¡»d« e£r¤âu« M»aitfË‹ fhy¤â‰FŸ v¤jid
kU¤Jt¢á ifÆÈUªJ ÑnH ÉGªj neukh? v‹gdth»a FHªijfŸ ãw¡f¡TL« v‹gij¥ gh®¤jhš ïJ á¿J« bghU¤j
nfŸÉfŸ xU òwÄU¡f étDila rßubkšyh« óÄÆš ÉGªj k‰wbj‹gjhfnt fhzyh«.
neu« v‹gjhf it¤J¡ bfh©nl gh®¥ngh khdhY« mªj neu¤ij rhjhuzkhŒ xU #hjf« v‹gJ tUõ«, khj«, njâ, »Hik,
rÇahf v¥go f©L ão¡f Koí« v‹gij nahá¥ngh«. FHªij k (mšyJ ehËif) mªj rka¤â‹ y¡»d« e£r¤âu« M»a

Fo muR - 1930 ( 2 ) 12 13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


itfis¡ F¿¤JŸsnjahF«. cjhuzkhf ãukhâ tUõ« òu£lhá jhY« ï‹d ï‹d fhy¤âš ï‹d ï‹d »uf§fŸ ï‹d ï‹d
khj« 2-ª njâ òj‹ »Hik fhiy Rkh® 10 1/2 k¡F ÉU¢áf »uf§fis¥ gh®¥gjhY« ïªj #hjf‹ ï‹d ï‹d fhÇa« brŒJ
y¡»d¤âš mÞj e£r¤âu¤âš xUt‹ ãwªjh‹ v‹gjhf xU J©L ï¤jid jlit áiw¡F¥ nghth‹ v‹gjhf xU rÇahd ãwªj
Ó£oš vGâ xU n#háaÅl« bfhL¤J É£lhš ïj‹ ngÇš mªj fhy¤ij¡ f©L ão¡f¥g£l #hjf‹ xUtD¡F rÇahd bf£o¡fhu
n#háa‹ gy‹ brhšÈÉl¡ TL« v‹gnj mnefkhf n#háa¤â‹ n#háa‹ xUt‹ gy‹ brhšY»‹wh‹ v‹gjhf it¤J¡
y£rz«. Mfnt ïªj ÉU¢áf y¡»d« v‹gJ 5 1/4 ehËif bfhŸSnth«. ït‰WŸ ïªj #hjf‹ ï‹d ntisÆš ï‹dhiu¡
cilajhF«. ïªj Iªnj fhš ehËif¡FŸ mjhtJ 126 ÃÄõ bfh‹W b#ÆY¡F¥ nghth‹ v‹W ïUªjhš mªj¡ bfhšy¥g£l
neu¤â‰FŸ cyf¤âny 20160(ïUgjhÆu¤J ü‰W mWgJ) FHªijfŸ tDila #hjf¤âY« ï‹d ntisÆš ï‹dhuhš bfhšy¥g£L¢
ãwªâU¡f nt©L«. ïJ xU òwÄU¡f nkY« ïªj y¡»d¤âš rhth‹ v‹W ïUªjhbyhÊa xU¡fhyK« gy‹ rÇahŒ ïU¡fnt
el¥gd, gw¥gd, C®td, ÚªJtd M»a ój¡ f© zho¥ ó¢á Kjš KoahJ v‹gJ cWâahdjhF«. ïªj ïu©L #hjf®fSila
ahid tiuÆš cŸs ét‹fË‹ FHªijfŸgy üW nfho¡F nkš gyD« ïUtU¡F« bjǪJ É£ljhfnt it¤J¡ bfh©lhY«
ãwªJ ïU¡f nt©L«. ïJîbkhU òwÄU¡f, ït®fŸ vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lhtJ j¥ã¤J¡ bfhŸs Koíkh?
v‹whš xU¡ fhyK« Koant KoahJ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
ïªâahÉš kh¤âu« mªj ÉU¢áf y¡»d¤âš K‹ brhšy¥ VbdÅš j¥ã¤J¡ bfh©lhš nrhâl« bghŒahŒ ÉL«. m‹¿í«
g£l fz¡F¥ go¡F 4158 (ehyhÆu¤J ü‰W I«g¤bj£L) FHªijfŸ xU rka« j¥ã¤J¡ bfhŸtjhfnt it¤J¡ bfh©lhš mªj
ãwªâU¡f nt©L«. ïUt®fŸ #hjf¤âY« “ïªj r§fâ bjǪJ ïUtU« #h¡»uijahŒ
Mfnt m‹iwa âd« ïªj ÉU¢áf y¡»d¤âš ãwªj ïU¥gâ‹ _y« ïUtU¡F« mªj¡ fhy¤âš mªj r«gt§fshš
fhuz¤â‰fhf nk‰go 4158 ngU¡F« thœ¡ifÆš xU Éjkhd gy‹ bfhiynah áiwthrnkh f©o¥ghŒ V‰glhJ” v‹W jh‹ mªj
mDgtÄU¡f Koíkh? mªj¥go ïU¡»‹wjh? v‹gij KjÈš #hjf¤â‹ Koî ïUªjhf nt©L«. m¥go ïU¡F khdhš ïªj
nahá¡f nt©L«. Éõa¤ij m›ÉUtU« bjǪJ #h¡»uijahÆUª jhY«
bjÇahkš ftiya‰nw m#h¡»uijahÆUªjhY« ïUtU¡ F«
jÉu ïªj gy‹ mDgt§fŸ kÅjD¡F¤ jhdhf V‰gLtjh? bfhiyí« áiwthrK« »il¡f Koant Koah v‹gâY«
mšyJ uø¡»w flîŸfË‹ j‹ikahš V‰gLtjh? mšyJ K‹ rªnjfÄšiy. VbdÅš #hjf¤âš V‰fdnt ïU¡»‹wgo elªJ
b#‹k¤âš brŒj f®k¤â‹ gydhŒ gy‹ V‰gLtjh? mšyJ jhnd ÔU«.
ÉâÆ‹ gadhŒ gy‹fŸ V‰gLtjh? v‹gitfisí« nahá¤J¥
gh®¡f nt©L«. ïj‰F rhªâ njhõ g»Zfhu« v‹gitfŸ brŒtj‹ _ykh
tJ VjhtJ gyid kh‰¿ Él Koíkh v‹gijí« nahá¤J¥
ïª eh‹»Y« kÅjD¡F¥ gy‹ mtdJ brhªj ïZl¤jhš gh®¡fyh«. mjhtJ ï‹d »uf« ï‹d å£oš ïU¥g jhš ï‹d
brŒifahš j‰r«gtkhŒ V‰gLkhdhš nkšfh£oaitfËš mJ bfLâahd gy‹ V‰gL«. Mjyhš ï‹d njhõ gÇfhu rhªâí«
jÉu k‰witfŸ _‹W« mog£L¥nghF«. »uf§fË‹ j‹ik ï‹d »uf njtij¡F ï¤jid ehŸ m®¢ridí« brŒjhš Ãt®¤â
Ædhš V‰gL« v‹whš ïij¤ jÉu k‰w _‹W« mog£L nghF«. ahF« v‹W n#háa‹ brhšthdhdhš mšyJ #hjf¤âš ïU¡F
K‹ #‹k f®k¤â‹go v‹whš ïJ jÉu k‰w _‹W« mog£L¥ khdhš ïªj rhªâÆ‹ _ykhfnth m®¢ridÆ‹ _ykhfnth mªj
nghF«. _iyÉâ¥go v‹whš ïJjÉu k‰w _‹W« mog£L¥ »uf§fis mªj fhy¤âš mªj å£il É£L kh‰w Koíkh mšyJ
nghF«. Mfnt kÅjDila mDgt gyD¡F ït‰WŸ VjhtJ mitfŸ khWkh v‹gij¡ ftÅ¡f nt©L«. mJ kh¤âu Äšyhkš
x‹Wjh‹ fhuzkhŒ ïU¡f Koínk jÉu ï‹ eh‹F« nr®ªJ ï«khâÇ rhªânah gÇfhunkh brŒtj‹ _y« j¥ã¤J¡ bfhŸth‹
FH¥ã¡ bfh©oU¡f KoahJ. ïJ xU òwÄU¡f ïªj Éahr¤â‰F v‹W« mâš ïUªjhf nt©lhkh? m¥go¡»šyhj gB« vªjÉj
mtáakhd ãwªj neu y¡»d¤jhš V‰g£l »uf¤ j‹ik¥ gyid¥ rhªâahY« njhõ« gÇfhukhf KoahJ. Koªjhš n#háa«
g‰¿na nkY« MuhŒnth«. bghŒba‹nw Ô®khdkh» ÉL«.
cjhuzkhf ï‹d ï‹d »uf« ï‹d ï‹d å£oš ïU¥g Éf, Kothf vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lhtJ n#háa« Ã#«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v‹wh» É£lhš vªj kÅj‹ ÛJ« vªj¡ F‰wK« brhštj‰F
ïlK©lh?
#hjfgy‹go elto¡iffŸ elªjhš mj‰F #hjf‹ ÛJ
F‰w«brhšYtJ klikí« nah¡»a¥ bghU¥g‰w¤ j‹ikí«
Mfhjh? v‹W nf£¡»‹nwh«. xU kÅjD¡F ï‹d fhy¤âš
âUluhš bghUŸ eZl« V‰gL« v‹W ïUªjhš mnj neu¤âš
k‰bwhU kÅjD¡F âU£L¤ bjhÊÈš bghUŸ yhg« »il¡F« xU nahrid
v‹W #hjf¥ gy‹ ïUªJjh‹ Mf nt©L«. mJkh¤âukšyhkš
âU£L¡ bfhL¤jtD¡F gz« bfhL¤J ah® ah® eZl kilª
jh®fnsh mt®fŸ #hjf¤âY« ï‹d fhy¤âš ï‹dhU¡F gz« br‹w nk khj« 25 njâÆ‹ khiy 6 ky® 4 ïjÊš “xU
bfhL¤J mJ âU£L¥ nghŒ mjdhš eZlkila nt©L« v‹W nahrid” ba‹D« jiy¥ã‹ Ñœ Fo muR g¤âÇifia v£L
ïUªnjahf nt©L«. mJnghynt âUodtÅlÄUªJ gz« g¡f§fŸ Fiw¤J rªjh¤ Jif tUõ¤J¡F _‹W %ghahf ïU¥
th§»at®fS¡F« ï‹d fhy¤âš ï‹dh‹ ï‹dhÇl« âUL gij ïu©L %ghahf M¡fyh« v‹W fUâÆU¥gij btË¥gL¤â
tjhš ï‹d ï‹dhU¡F yhg« tU« v‹W mt®fŸ #hjf gyD« thrf®fË‹ mã¥ãuha¤ija¿a Mir¥g£oU¥gij btËÆ£o
ïUªjhf nt©L«. Uªnjh«. mt‰¿‰F tªj gy mã¥ãuha§fËš Rkh® g¤J¥ ng®
fnsjh‹ mj‰F¢ r«kj« bfhL¤âU¡»wh®fŸ. Rkh® K‹}‰W¡F
Mfnt ïªj¥go všyh« n#háa c©ik ïUªJÉ£lhš
nk‰g£l thrf®fŸ g¡f§fis v›Éj fhuz§ bfh©L« Fiw¡f¡
ãwF flîŸ braš v§nf? nkh£r euf« v§nf? jiyÉâ v§nf?
Tlhbj‹W«, rªjh _‹W %ghahf ïU¥gij¥ g‰¿ ftiyÆšiy
K‹ #‹k Éid¥ga‹ v§nf? ïitfS¡F ntiy VJ? v‹gij¥
ba‹W« bjÇɤJ ntW áy nahridfS« brhšÈ ïU¡»wh®fŸ.
g‰¿ nahá¤jhš ïit m›tsî« bghŒahfnt Koí«.
Éf,
ïitfS¡bfšyh« neuK« ïlK« r«ghâ¤J bkŒ¥gL¤j¡
kyhŒ eh£L¢ rªjhjhu®fŸ f©o¥ghf¥ g¡f§fis¡ Fiw¡
FH¥òtjhf it¤J¡ bfh©lhY« f©o¥ghf xU kÅjÅ‹
f¡ Tlhbj‹W«, brsfÇa¥g£lhš mâf¥gL¤J« goí« bjÇɤ
elto¡iffS¡F mªj kÅjDila bghW¥igahtJ monahL
âU¡»wh®fŸ. Mfnt thrf®fË‹ bgU«gh‹iknah®fSila
É£L¤jhdhf nt©L«. ïÅí« ïij¥g‰¿a Égu§fŸ k‰bwhU
mã¥ãuha« khWghlhÆU¥gjhš ïJ rka« mjhtJ j‰fhy« Fo
rka« ÉÇ¥ngh«.
muR g¤âÇifÆš g¡f§fisahtJ rªjhitahtJ kh‰WtJ
Fo muR - jiya§f« - 06.07.1930 v‹»‹w Éõa¤ij ÃW¤â it¤âU¡»nwhbk‹gij bjÇa¥
gL¤â¡ bfhŸ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.07.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 16 17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ghuh£o kzk¡fS¡F VjhtJ ïu©blhU nahrid brhšy
cgnah»¤J¡ bfhŸS»‹nw‹.
rnfhju®fns! bj‹dh£oš ïJtiu elªj RakÇahij
fšahz§fS¡FŸ ïJnt Kj‹ikahdJ v‹W brhšYnt‹.
v‹dbtÅš ïªj fšahz¤âš bg©Â‹ fG¤âš fÆW (jhÈ)
f£lÉšiy. kzk¡fis¥ bg‰wt®fŸ ïUtU« Ä¡f J¢ryhd
ÉUJefÇš, RakÇahij åu®fŸ v‹gJ mt®fsJ cgªÃahr¤âÈUªnj gh®¡
fyh«. jhÈ f£LtJ xʪjhyšyJ ekJ bg©fŸ r_f« Rjªâu«
c©ik¢ RakÇahij âUkz« bgw Koant KoahJ. bg©fŸ kÅj¤ j‹ik m‰wj‰F« mt®
fsJ RakÇahij m‰w j‹ik¡F« ïªj¥ ghG« jhÈna m¿F¿
ahF«. òUõ®fË‹ ÄUf Rght¤â‰F« ïªj¤ jhÈ f£Ltnj
jiytut®fns! kzk¡fns! mt®fsJ bg‰nwh®fns! k‰W« m¿F¿ahF«. Mdhš j§fis <d¥ãwÉ v‹W Ãid¤J¡
rnfhjÇ, rnfhju®fns! ïªj¡ T£l¤âš vd¡F¥ ngr Ä¡f Mirah bfh©oU¡F« bg©fS¡F ïªj th®¤ij ão¡fhJjh‹. ï¥nghJ
ÆU¡»wJ. Mdhš eh‹ MÓ®thj« brŒanth thœ¤J¡ Twnth jhÈ f£o¡ bfh©oU¡F« bg©fS¡F RakÇahij cz®¢á
vGªâU¡fÉšiy. nkšf©l ïu©L« Kiwna òu£L« _l tªâUªjhš mU¤bj¿a£L«. ïšyhÉ£lhš òUõ®fŸ fG¤âY«
e«ã¡ifíilaJkhF«. xU fÆW f£l nt©L«. j§fis jh§fns moik v‹W Ãid¤J¡
bfh©oU¡»‹w r_f« v‹W« cU¥goahfhJ.
ekJ eh£oš MÓ®thj« mndfkhŒ xU #hâ¡nf cÇa
bj‹W«, mJî« mt®fËlÄUªJ gz¤â‰F Éiy¡F »il¡f¡ e«ik eh« N¤âu®fŸ ïªJ¡fŸ v‹W Ãid¤J¡ bfh©o
Toabj‹W« fUâ ïU¡»nwh«. mndfkhf MÓ®thj #hâ ã¢ir U¡F« Ñœik¡ Fznk e« ehL moikahŒ ïU¥gj‰F¡ fhuz
baL¥gj‰F ïªj MÓ®thj¤ij cgnahf¥gL¤Jtijí« khÆU¥gJ v‹gJ nghynt bg©fŸ òUõD¡F¡ f£L¥g£o U¡f
gh®¡»‹nwh«. nt©L«. mâY« jhÈ f£od òUõD¡F Ñœ goªJ el¡f nt©L«
v‹D« c™®¢áfŸ bg©fis ÄUfkh¡» ïU¡»‹ wd. Mjyhš
e«ik kfhuh#dhfî« nBkkhfî« ïU¡F«go MÓ®thj«
m¥ng®g£l ÄUf c™®¢áiaí« moik cz®¢áiaí« xÊ¡f
brŒJ gz« th§F»wtDila MÓ®thj« nah¡»a KilaJ«
Ka‰á¤j ïªj kzk¡fisí« mj‰F cjÉahÆUªj bg‰
c©ik íilaJkhdhš j‹idna MÓ®thj« brŒJ bfh©L
nwh®fisí« eh‹ Äf¥ ngh‰W»nw‹, ghuh£L»nw‹. bg©fŸ
brštthdhŒ ÓkhdhŒ ïU¡F«go brŒJ bfhŸsyhkšyth? e«Ä
K‹nd‰w¤âš ftiy cŸst®fŸ bg©fis¥ go¡f it¡F« K‹
l« ã¢ir¡F tUthnd‹? jÉu thœ¤JtJ« m®¤j k‰wnjahF«.
ïªj¡ fG¤J¡ fƉiw¤ (jhÈia) mU¤bj¿í« ntiyiana
xUt‹ thœ¤JjÈdhnyna xU fhÇaK« M» ÉlhJ. nt©L
K¡»akhŒ brŒant©Lbk‹W brhšYnt‹. Éf, ïJtiu
khdhš kzk¡fŸ ï‹gkhŒ thH Mir¥glyh«. Mdhš m›Éj
kzk¡fS¡F MÓ®thjnkh thœ¤njh v‹gJ kzk¡fŸ Ãiwa
Mir¥gL»‹wt®fS¡F Mir¡nf‰w flik c©L. m¡flik
mjhtJ 16 - ãŸisfŸ bg‰f nt©Lbk‹W brhšYth®fŸ. Mdhš
v‹dbt‹whš Mir¥gL»‹wtdJ Mir Ãiwntw cjÉahŒ
eh‹ kzk¡fS¡F¢ brhšYtbj‹dbt‹whš mt®fŸ jaîbrŒJ
ïU¥gJjh‹.
ãŸisfŸ bgw¡TlhJ v‹gJ«, Ä¡f mtáabk‹W njh‹¿dhš
m›Éj« eh‹ Mir¥g£lhY« m›thir Ãiwntw eh‹ x‹W mšyJ ïu©L¡F nkš TlhJ v‹W« mJî« ï‹D« IªJ
v›tsî öu« cjÉahŒ ïU¡fKoí« v‹gJ vd¡nf bjÇa MW tUl« bghW¤J¤jh‹ bgwnt©L« v‹W« nf£L¡
Éšiy. Mdhš vdJ eiu¤j jiyia¥ gh®¤J v‹id KjÈš bfhŸS»‹nw‹. m‹¿í« m¥go¥ bgW« FHªijfis í«
T¥ã£L É£lh®fŸ v‹nw Ãid¡»‹nw‹. jhŒkh®fŸ Fu§F¡ F£ofŸnghš rjh ö¡»¡ bfh©L âǪJ
ngh»‹w ïl§fS¡bfšyh« miH¤J¥ nghŒ mH it¤J¡ bfh©L
Mifahš ïªj rika¤ij Ãiwnt‰¿it¡f r¡â ïšyhJ T£lK« elthkš j§fS¡F« âU¥âÆšyhkš rig nahU¡F«
Mir¥gLtij Él kzk¡fisí« kzk¡fŸ å£lhiuí«
Fo muR - 1930 ( 2 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
btW¥ò¤ njh‹W«goahŒ brŒahkš FHªijfis Ma«khŸ
it¤J ts®¡f V‰ghL brŒa nt©L«. mit fS¡F xG§F«
mtáakhd f£L¥ghL« gH¡»¡ bfhL¡f nt©L«.
ïªj¡ T£l¤âš eh‹ ngrKoahjgo v¤jid FHªijfŸ
mG»‹wJ ghU§fŸ. mt‰¿‹ jhah® Kf§fŸ v›tsî th£l¤
Jl‹ bt£f¥gL»‹wJ ghU§fŸ. mªj¤ jhŒkhU« jf¥g‹ khU«
ïªj¡ T£l¤âš xUtiubahUt® gh®¤J btW¥gij¤ jÉu mt® tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«
fS¡F ï§F ntW ntiyna ïšyhkš ïU¡»‹wJ. ï‹gK«
m‹ò« v‹gJ Rjªâu¤njhL ïU¡f nt©Lnk mšyhJ Ãgªjid
nahL« jd¡F ïZlÄšyhj brsfÇaÄšyhj fZl¤ ij¢ r»¤J¡ ïªâahÉš Kjš Kjyhf muáaš »s®¢á c©lh¡f¥
bfh©L ïU¥gjhŒ ïU¡fnt KoahJ. Mfnt ï¥ nghija FHªij g£lâ‹ c¤njrnk, ïªâa M£á c¤ânahf« KGtJ« M§»ny
ï‹g« v‹gJ xU¡fhyK« c©ikahd ï‹gkhfhJ. Mifahš a® ifÆny ïU¥gjhš ïªâa®fS¡F« ïªâa murh£áÆš rÇahd
mitfis kh‰¿Él nt©L«. ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f¥gl nt©L« v‹»‹w fU¤ij¡
bfh©nljh‹ V‰gL¤j¥g£lJ v‹gJ všyh muáašthâfshY«
jÉu mâf eif nghlhkY« jhÈ f£lhkY« _l¢ rl§FfŸ
x¥ò bfhŸs¥g£l c©ikahF«. ahuhtJ MnBã¥gjhÆUªjhš
ïšyhkY« kh¤âu« eilbg‰w âUkz« RakÇahij¤ âUkz kh»
45¦´¤âa muáaš Þjhgd§fŸ v‹gitfË‹ Ô®khd§fis¥
ÉlhJ.bg©Â‹ bg‰nwh® ï¥bg©Q¡F j§fŸ brh¤âš xU ghf«
gh®¤jhš e‹whŒ bjÇa tU«. ï¥go mt®fŸ nfŸ¡f nt©oa
g§»£L¡ bfhL¡f nt©L«. òUõ®fis¥ ngh ynt bg© fS¡F«
mtáa« v¥go V‰g£lbj‹whš M§»y murh£áÆ‹ gadhf
brh¤JÇik c©L, bjhÊš cÇik c©L v‹»‹w bfhŸif
ïªâa k¡fS¡F r‰W fšÉ, m‹Åa eh£L t®¤jkhd« KjÈait
V‰glhÉ£lhš v¥go mt®fŸ RakÇahij cilat® fshth®fŸ?
fŸ _y« muáaš Éõa§fŸ m¿a trâ V‰g£lnjahF«. Mfnt
Mifahš mt®fS¡F brh¤JÇikí« mtáakhd jhF«. jÉu
mt®fsJ MirahdJ murh£á c¤ânahf§fËš òFªJ mij
bg©fS¡F ï¥nghJ bghJ ey nrit v‹dbt‹whš v¥goahtJ
miltj‰F muáaš Þjhgd« v‹gij V‰gL¤â¡ bfh©L mj‹
x›bthU Éjitiaí« x›bthU òUõDl‹ thH¢ brŒa
_ykhŒ j§fS¡F ï‹d ï‹d c¤ânahf§fËš cÇik bfhL¡f
nt©L«. mJnt mt®fŸ ï¥nghJ brŒa nt©oaJ.
nt©Lbk‹W«, ãwF mâš ï¤jid ï¤jid Þjhd§fŸ
jÉu bg©fS« òUõ®fis¥ nghynt âdKnkh mšyJ j§fS¡nf (ïªâa®fS¡nf) nt©Lbk‹W« mj‰F« ãwF mJ
thu¤â‰F x‹W ïu©L ehnsh xU bghJ ïl¤âš To k»œ¢áahŒ ï‹d ï‹d khâÇÆš »il¡f¡ ToajhŒ ïU¡fnt©L« v‹W«
ngá Éisahl nt©L«. g¤âÇiffis¥ go¡f nt©L«. go¡fhj nf£f¥g£lJ nghynt murh§f¤jhU« ïªâa murh£áÆš ïªâ
bg©fS¡F¥ go¤jt®fŸ go¤J¡ fh£l nt©L«. a®fS¡F ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f r«kâ¤J m¡ bfhŸifÆ‹ ngÇ
nyna ehsh t£l¤âš bfhL¡f¥g£L« tªâU¡»‹wd. v‹whY«
å£L ntiy brŒtJjh‹ j§fŸ flik v‹gij kwªJ Él ï‹dK« mitfŸ nghuhbj‹W« m¥ãuâÃâ¤Jt¤â‰F¡ bfhL¡f¥
nt©L«. òUõD¡F jiyÉahŒ ïU¥gJ« FL«g¤â‰F v#khÅ gL« Rjªâu§fS« mâfhu§fS« rîfÇa§fS« nghuhbj‹W«
ahŒ ïU¥gJ« j§fŸ flik v‹W Ãid¤J mj‰F¤ jFªjgo elªJ nfŸ¡f¥g£L tU»‹wJ.
bfhŸs nt©L«. ïªj cz®¢ánahnlna bg©k¡fis ts®¤â
mt®fS¡F j¡f gÆ®¢á bfhL¡f nt©L«. vdnt nkšf©l khâÇahd ãuâÃâ¤JtK« RjªâuK«
k¡fS¡F »il¤jâš mitfŸ bgU« bgU« gjÉfshfî«, bgU«
F¿¥ò : - 10.07.1930 ïš ÉUJef® t‹Åa ehlh® ïšy¤ âUkz¤âš bgU« r«gs tUthíŸsjhfî«, bgU« bgU« mâfhu§
brh‰bghÊî fSŸsjhfî« k¡fS¡F mit fîutK« Ñ®¤âí Kilait
Fo muR - brh‰bghÊî - 13.07.1930 fshfî« V‰g£L É£ljhš mitfŸ ÛJ všyh k¡fS¡F« Mir
V‰g£L x›bthUtU« mij mila Ka‰á brŒa nt©oajhŒ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 20 21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


V‰g£LÉ£lJ. ïj‹ gadhŒ¥ gjÉfŸ všyh« muáaš Þjhgd§ vdnt ïªj¥ òâa fø všnyhU¡F« g§F bfhL¡f
fËš K‹dÂÆš ïU¥gt®fS¡nf »il¡f¡ ToaitfshŒ r«kâ¤J¥ gh®¥gd®fis Éy¡»ajhf bjÇɤjîl‹ ghku k¡f
É£lgoahš muáaš Þjhgd¤â‹ _ykhŒ j§fS¡F »il¡fhJ S« go¤j gh®¥gdušyhjh® všnyhU« ïâš nru Mu«ã¤jh®fŸ.
v‹W fUâdt®fS¡F« mªj Þjhgd§fËš bršth¡F¥ bgw
Koahkš jL¡f¥g£oUªjt®fS¡F« j§fS¡bf‹W jÅ Þjhg ïij¡ f©l gh®¥gd®fŸ ï¡føia xÊ¡f¡ fUâ ïJ
d§fŸ V‰gL¤â¡ bfhŸs nt©oa mtáa§fŸ V‰g£L É£ld. tF¥ò¤ Jntõ¡ føba‹W«, njr¤Jnuhf¡ føba‹W«, c¤â
Mdâdhš mj‰fhf gjÉ - mâfhu« c¤ânahf« M»a Mir nahf nt£il¡ føba‹W« ö‰w Mu«ã¤jh®fŸ. v‹d ö‰¿í«
bfh©lt®fŸ xnu Þjhgd¤ij e«ã¡ bfh©oU¡f Koahkš òJ¡fø¡F¡ T£l« mâfkh» É£ljhš mij ntW Éj¤âš
jŤjÅahf¥ ãǪJ nghŒ jŤjÅahf Þjhgd§fis V‰gL¤â¡ xÊ¡f¡ fUâ gh®¥gdušyhjhÇny áy® mt®fis mjhtJ c¤â
bfhŸs nt©oat®fshdh®fŸ. nahf¤â‰F¤ jFâ ïšyhj MŸfisí« jÅ Raey thâfisí«
nghJkhd ò¤âÆšyhj MŸfisí« ão¤J k‰bwhU gh®¥gd
ï¥go ãǪJ jÅahf Þjhgd§fŸ V‰gL¤â¡ bfhŸs ušyhjh® fø x‹iw Þjhã¤J mjhtJ mt®fŸ bj‹ ïªâa® ey
nt©oat®fŸ j§fŸ j§fŸ Þjhgd§fS¡F VjhtJ xU bfhŸ cÇik¢ r§f« v‹W ng® it¤jhš ït®fŸ mij ntW th®¤ij
ifiaí« f©Lão¡f nt©oat®fŸ Mdh®fŸ. ïjdhš mtáa Æš br‹id khfhz k¡fŸ r§fbk‹W it¤J ïâY« tF¥òthÇ
Äšyhj bfhŸiffis c©lh¡fî« mtáakhd bfhŸif fis ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gjhí« gh®¥gd®fis nr®¥gâšiyba‹W«,
kW¡fî«, kiw¡fî« nt©oa mtáa« muáašthâfS¡F V‰ bfhŸiffŸ it¤J uh# ÉRthr¤ij kh¤âu« kh‰¿ r§f¤ij
g£lJ. Mfnt ïªj ntiyfŸ r‰W go¤jt®fS¡nf nt©oÆUª el¤âdh®fŸ. filáahf mªj¥ òâa mjhtJ br‹id khfhz¢
jjhY« go¤jt®fŸ bgU«ghnyh® gh®¥gd®fshfnt ïUªjjhY« r§f¤âš cŸs gh®¥gdušyhjh®fËš áy® tF¥òthÇ ãuâÃâ¤J
gh®¥gdušyhj go¤jt®fŸ Äf¢ RU¡fkhÆUªjjhY« gh®¥gduš t¤ij¥ gykhf tÈíU¤j Mu«ã¤jîl‹ m¢r§f¤ij¥ gh®¥gd®
yhj bghJ k¡fŸ ghku®fshÆUªjjhY« gh®¥gd Nœ¢áia b#ƤJ fŸ jh§fshfnt mʤJ É£L mâÈUªj áy MŸfis¡ bfh©nl
muáaš Þjhd¤â‹ c¤ânahf§fËY« gjÉfËY« g§F bgw tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤â‰F ÉnuhjkhŒ ãurhu« brŒa V‰ghL
Koahj gh®¥gdušyhjh®fŸ muáaš Jiwia É£L r_f¤ brŒjh®fŸ. ïâÈUªJjh‹ fh§»uáš x¤JiHahik Æš ïUªj
JiwÆ‹ nguhš xU Þjhgd¤ij V‰gL¤â¡ bfh©L mj‹ _y« gh®¥gdušyhjhU¡FŸS« mã¥ãuha ngj« tsu¤ Jl§»‰W.
k¡fis j§fŸ tr¥gL¤â muáaÈš g§F bgw Ka‰á¡f
nt©oat®fshdh®fŸ. RU¡fkhf¢ brhšYÄl¤J tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¡ fhuz¤
jhnyna fhŠÓòu« khfhz fh§»uÞ fh‹gu‹áš ïUªJ ehK« âU
ïªj¡ fhuz¤jhš V‰g£lJjh‹ gh®¥gdušyhjh® Þjhgd« vÞ. uhkdhj‹ KjÈat®fS« r©il ngh£L¡ bfh©L btË na¿
v‹gjhF«. ïªj Þjhgd¡fhu®fŸ K‹ T¿aJnghš j§fS¡F« tªjjhF«.
VjhtJ xU bfhŸifia f©L ão¡f nt©oÆUªjjhš j§f S¡F
»il¡F« c¤ânahf¤ijí« gjÉiaí« všyh tF¥ò k¡fS¡F« mJ Kjš ï‹W tiu m›tF¥ò thj¤ij tÈíW¤â
v©Â¡if¥go g§F ngh£L¡ bfhL¥gjhfî« j§fS l‹ tªâU¡»‹nwh«. ïj‰F V‰g£l ïilôW v›tsî v‹gJ bghJ
gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸtâšiy v‹W«, brh‹dnjhL òâjhf #d§fS¡F eh« brhšy nt©oaâšiy v‹nw brhšYnth«.
V‰gL¤j¥g£l Þjhgdkhdjhš mj‰F r‰W gy« nt©L bk‹W§ âUths®fŸ âU. É. fšahzRªâu KjÈah®, ã. tujuh#&Y, Mâ
fUâ ãÇ£oZ Mø¡F cŸg£l Rauh{ Ía« miltJ v‹»‹w ehuhaz br£oah® KjÈat®fŸ »UZzrhÄ ghty®, F¥òrhÄ,
ngiuí« it¤J¡ bfh©L x›bthU T£l¤âY« uh#ÉRthr m©zhkiy T£l« Kjyh»at®fŸ ngh‹wt®fSkhd gh®¥gd
gšyÉí« ghotu nt©oajhƉW. uh# ÉRthr« v‹gJ fh§»uÞ ušyhjh®fS«, “etr¡â” “jÄœehL” “CÊa‹” “nyhnfhgfhÇ”
Mu«ã¤j fhy« Kjš bfh©L vªj¡ T£l¤âY« Kjš Kjš KjÈa gh®¥gdušyhj g¤âÇiffS«, “RnjrĤâu‹” “ïªJ” “Ra
brŒí« Ô®khdK« T£lKoÉš ghL« uh# thœ¤J¥ gh£LkhF«. uh{ah” Kjyh»a všyh gh®¥gd g¤âÇiffS« nr®ªJ brŒJ tªj
Mifahš gh®¥gdušyhjh® føahU« mijna ã‹g‰w v⮥ãurhuK« gÊ Rk¤âaJ« ï›tsî m›tstšybt‹nw
nt©oajhƉW. brhšÈ Mf nt©L«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïªj tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« njr K‹nd‰w¤â‰F« k¡fŸ gh®¡»‹Ö®? v‹wj‰F mtU« Ä¡f tU¤j¤Jl‹ tF¥òthÇ
x‰Wik¡F« rk¤Jt¤â‰F« Ä¡f mtáabk‹W eh« fUâajh ãuâÃâ¤Jt¤jhš j§fS¡F Ä¡f bfLâ V‰g£ljhf¢ brh‹dh®.
nyna mij K¡»akhŒ¡ bfh©L fh§»uir É£L¥ ãǪJ mj‰ v‹d bt‹wâš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« tªJ v§bf§nfh rªJ
fhf ïªj g¤âÇifí« V‰gL¤â, Élhkš eh« ciH¤J tªjjhF«. bghªâš ïU¡»‹w tF¥ghU¡bfšyh« g§FnghŒ É£lJ v‹W«
ïj‰fhf nt©ona #ÞoÞ f£áiaí« MjǤnjh«. irk‹ “cjhuzkhf kªâÇ fd« K¤jah KjÈah® c¤âuî¥go 12 Þjhd¤
fÄõidí« MjǤnjh«. muáaš bfhŸiffŸ v‹gJ vJthdh âš 2 gh®¥ghU¡F, 2 kf«kâaU¡F, 1 Ô©ljhU¡F, 1 »UÞjt®
Y« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« ïšiyahdhš nt©oaâšiy v‹W KjÈatU¡F, gh®¥gdušyhjhU¡F v‹W V‰g£oU¥gâš 6.
vijí« f©o¤njh«. gh®¥gdušyhjh® g§F¡F gy tF¥ò¡fhu®fŸ g§F¡F tªJ
ÉL»‹wh®fŸ, t‹Åa®, ntshs®, ehlh®, eha¡f®, ãŸis, br§
fláahf xU tÊÆš mij milªnjh«. mjhtJ nj®jš Fªj®, br£oah®, t©zh‹, ehÉj‹, Fat® v‹W mnef® »s«ã
fËš kfkâa®, »UÞjt®, kfkâaušyhjt®fËš (“ïªJ”¡fËš) #hâ kfhehL T£o x›bthUtU« g§F¡F tU« nghJ ek¡F v§nf
#hâ ïªJ¡fŸ Ô©l¥glhj ïªJ¡fŸ v‹»‹w ãÇîfS¡F« eh« ïlÄU¡»‹wJ? v§fŸ tF¥ãš go¤j ãŸisfŸ v› tsnth
nf£lj‰F nkyhfnt bg©fŸ v‹»‹w ãÇî¡F« nr®¤J¡ ïU¡»‹wd®. Mjyhš ïJ ek¡F bgÇa Mg¤jhŒ ïU¡»‹wJ.
»il¡f¥g£oU¥gnjhL r®¡fh® c¤ânahf§fËY« nkš f©l åj« ïij v¥goahtJ xÊ¡f nt©L«” v‹wh®. Mfnt tF¥òthÇ
»il¤J« tU»‹wJ. ïªj ãÇîfËš É»j« r‰W TLjš Fiw¢rš ãuâÃâ¤Jt« nt©lh« v‹»‹wt®fŸ v›tsî nah¡»a®fshf
ïUªjhY« bfhŸiffŸ V‰W¡ bfhŸs¥g£lhŒ É£ld. ïU¡f Koí«? v‹gij nahá¤jhš ïâÈUªJ És§fhkš nghfhJ.
Mdhš vâÇfËlÄUªJ xU tÊÆš bt‰¿ bg‰W É£l ïªj¡ fU¤ij¡ bfh©L jh‹ #ÞoÞ fø Æš bršth¡»YŸs
rªnjhõ« miltj‰FŸ ï¥nghJ ïªj tF¥òthÇ ãuâÃâ¤J #h⤠jiyt®fŸ tF¥òthÇ¥ ãuâÃ⤠Jt¤ij xÊ¡f¡ fUâ
tkhdJ gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w f£áahuhnyna v§F mÊ¡f¥ “jFâahdgoí« gy‹ ju¤ j¡fgoí« tF¥ò thÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«
g£L ÉLnkh v‹»‹w ga« ek¡F gykhŒ¤ njh‹¿ ftiy¥gl ïU¡f nt©L«” v‹W kh‰¿ É£lh®fŸ. ïj‹go jFâí« gyD«
nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij¡ f©L ju¤j¡f xnu #hâah® ãuâÃâfshf ïU¡fyh«.
gh®¥gdušyhjhÇ‹ f£á K‹dÂÆš ïU¥gt®fS« bršth¡ k‰w #hâahiu jFâí« gyD« cilat®fshf¡ Tl M¡f
FŸst®fËY« fšÉíŸst®fŸ eL§f Mu«ã¤J É£lh®fŸ. nt©oaJ mdhtáakhF« v‹nw V‰gL«. ïªj Nø th®¤ij
cjhuzkhf xU »UÞjt® j§fS¡F cŸs tF¥òthÇ ãuâ c©lh¡f¥g£l fijia¥ g‰¿ ï§F xU áW Égu« brhšÈ ïij
Ãâ¤Jt¤ij¥ g‰¿¡ f©o¤J¥ ngá v«ikí« itjh®. Vidah? Ko¡»‹nwh«. 1920« tUõ« âUbešntÈÆš âU. vÞ.
v‹nwh«. mj‰F mt® “»UÞjt®fËš mnef® go¤J ïU¡»‹ ÓÅthrŒa§fh® jiyikÆš Toa khfhz fh§»uÞ fh‹guÞá‹
nwh«, v§fË‹ bkh¤j #d¤bjhif Äf¡ Fiwî. Mfnt v§fŸ nghJ ehK« âU. V.O. áj«gu« ãŸisí« âU. j©lghÂãŸisí«
g§F¡F Äf¡ Fiwthd Þjhd§fŸ jh‹ »il¡F«. Mjyhš c¤â fyªJ jahǤJ Éõahnyhrid rigÆš tF¥òthÇ Ô®khd bkh‹W
nahf§fËš ïªj KiwahdJ v§fis¡ bfL¤JÉL«. tF¥òthÇ bfh©LtªJ ãnunuã¤njh«. mij âU. V.O. áj«gu« ãŸis
fz¡F ãuâÃâ¤Jt« ïšyhkš ïUªâUªjhš »UÞjt® v‹»‹w Mnkhâ¤JÉ£lh®. m¥nghJ mtU¡»Uªj bršth¡ »dhš mij
rYifÆš mâf¥ gy‹ milayh« v‹wh®. gh®¥gd®fS¡F Ryg¤âš jŸË Él Koahkš mtU¡F nyhf kh‹a âyf® nguhš
mt®fŸ kj« go¡f brsfÇa« brŒJ bfhL¤âU¥gJ nghš, âU. fÞöÇ u§fŒa§fh® v›tsnth rkhjhd« brhšÈí« eh§fŸ
»UÞjt®fS¡F« mt®fŸ kj« go¡f¢ brsfÇa« brŒâU¥gjhš x¥ò¡bfhŸshjjhš mJ Ãiwnt¿ ÉL« nghš njh‹¿‰W. clnd
kj kh‰w gydhfî« ghâÇfŸ gŸË¡Tl gydhfî« jhuhskhŒ âth‹ khjtwh› v‹»‹w xU gh®¥gdiu É£L m¥bghGJ jh‹
go¤J ÉL»‹wh®fŸ. Mjyhš mt®fS¡F« ïJ ÉnuhjkhŒ ïªj r§fâ bjǪjjhf ghrh§F brŒa¢ brŒJ ïJ Ãiwnt¿dhš
fhz¥gL»‹wJ. áy gh®¥gd®fŸ fh§»uáš whédhkh brŒJ ÉLth® fŸ vd Äw£l¢
brŒjh®fŸ. v‹d brŒJ« eh§fŸ r«kâ¡fhjjhš gh®¥gd®fŸ
mJ nghynt xU gh®¥gdušyhjh® f£á¤ jiytiu¡ f©L všnyhU« To nahá¤J tF¥ò thÇ ãuâÃâ¤Jt« mjhtJ Commu-
Vidah tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¤â‹ jiyÆš ifia it¡f¥ nal representation v‹gj‰F gâyhf jFâíŸs ãuâÃâ¤Jt« adequate

Fo muR - 1930 ( 2 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


representation v‹W âU. uh# nfhghyh¢rhÇah® âU¤j« bfh©L tªJ
âU.r¤âa_®¤â Mnkhâ¤jh®. eh§fŸ v›tsî ngáí« všyh
kfkâa fdth‹fS« ifö¡» É£ljhš âU¤j« Ãiwnt¿É£lJ.
ãwF jiyt® âU. ÓÅthrŒa§fh® fhŠáòu¤âš fšahz
Rªju KjÈah® brŒjJ nghynt eh§fŸ kWgoí« bghJ kfheh£oš
MnBã¥ngh« v‹W fUâ k‰w Ô®khd§fŸ všyh« KoªjJ« “ïJ
bghJey¤â‰F Énuhjkhd Ô®khdkhdjhš mij eh‹ jŸË
É£nl‹” v‹W brhšÈ Koîiu Mu«ã¤J É£lh®. eh§fŸ
r£lrig nj®jš
itJbfh©nl btËna¿É£nlh«. ï¥nghJ gh®¥gdušyhj
jiyt®fS« mijna ã‹g‰¿ tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¤âš Nø
r£lrig nj®jšfŸ ntiyfŸ Jt¡fkh»É£lJ. mngB
brŒJ mij xÊ¡f K‹ tªJ bt‰¿ bg‰W É£lh®fŸ.
f®fŸ MfÞ£ Kjš njâÆš Ãakd¢ Ó£LfŸ jh¡fš brŒjhf
muáaš bfhŸiffŸ vJ nfLbf£lhY« tF¥òthÇ ãuâ nt©L«. br¥l«g® 9 njâÆš nj®jš (vy¡õ‹) Mdjhš Ãakd¢
Ãâ¤Jt cÇikia¡ fh¡fthtJ gh®¥gd®fis nr®¡f kW¥gJl‹ Ó£L jh¡fš brŒjîl‹ ãurhu« Jt¡f nt©L«. Mjyhš mngB
ï¤jiyt®fisí« føÆÈUªJ Ú¡f nt©oaJ gh®¥gdušyhj f®fshŒ Égt®fS¡F ï‹d« Rkh® x‹diu khj§fS¡F XŒî
ghku k¡fŸ e‹ikia¡ nfhÇ Ä¡f mtáabk‹W tU¤j¤Jl‹ cu¡f« ïU¡fhJ. mJ kh¤âukšyhkš mt®fËl« ehzaK« ïU¡f
bjÇÉ¡»‹nwh«. KoahJ. mnjhL mt®fS¡F j§fŸ kdâ‰F« th¡F¡F«
jŠirÆš 2 Ô®khd« K¡»akhdjhf ïU¡f nt©L«. x‹W brŒif¡F« á¿J« r«kªjK« ïU¡f KoahJ. ah® ahÇl« v¥go
K‹ cŸsgona všyh tF¥ò¡F« v©Â¡ifÆ‹ ngÇš v¥go elªJ vªj vªj rka¤â‰F vij vij¢ brŒjhš - brh‹dhš
ãuâÃâ¤Jt« ïU¡f nt©L« v‹gJ. X£L¡ »il¡Fnkh mªjgobašyh« elªJ« ngáí« X£L¢
r«ghâ¡f nt©oanj mt®fsJ vy¡õ‹ j®kkhF«. Vbd‹whš
k‰bwh‹W Raey¤ jiyt®fŸ, Nœ¢á¤ jiyt®fŸ M»at®
X£l®fŸ bgÇJ« 100-¡F 90 ng®fŸ _l®fŸ Md jhY«, vŠáíŸs
fË‹ ÛJ e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« bfh©L tªJ mt®fis f£á
100-¡F 10š 7 ng®fŸ Raey¡fhu®fŸ MdjhY« Ûâ 3 ng®fŸ j§f
Æš ïUªJ Éy¡FtJ v‹gJ. ãwF jh‹ gh®¥gd®fis¢ nr®¡f¡
shš x‹W« brŒa Koahj ÃiyÆÈU¥gt®fshdjhY« gz¡
TlhJ v‹»‹w Ô®khd¤ij¥ g‰¿ Éthâ¡f nt©L« v‹gJ ekJ
bfhG¥ò rknaháj jªâu« M»a ïu©L« cilat®fS¡F Kjš
mã¥ãuhakhF«. ïJ rka« Vkhªjhš ãwF gh®¥gd ušyhj rhJ
bt‰¿í«, nk‰go ïu©L Fz§fis jŤjÅna cilat® fS¡F
k¡fŸ Ryg¤âš jiybaL¡f KoahJ v‹gij bghJ #d§fS¡F
ïu©lhtJ bt‰¿ínk »il¤J ÉL«. mâš á¿J« r« rank
v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«.
ïU¡f KoahJ. VbdÅš m¥go¥g£l t®fŸ kh¤âunkjh‹
v¢rÇ¡if! v¢rÇ¡if!! vy¡õÅš mngBf®fshŒ Éf Koí« goahf nj®jš Ãiyik
Fo muR - jiya§f« - 13.07.1930 mikªâU¡»‹wJ. 1920tJ tUõ¤âa Ó®âU¤j« tUtj‰FK‹
xUthW bgUik nt©oat®fS« go¤J c¤ânahf« nt©oa
t®fS« kh¤âunk mngBf®fshŒ Éf nj®jÈš ïlÄUªjJ.
Mdhš 1920 tUõ¤âa Ó®âU¤jnkh bgUikí« c¤ânahfK«
kh¤âu« mšyhkš mâfhuK« y£r¡ fz¡fhd gz« tUthí«
»il¡f¡ Toajhf mik¡f¥g£L É£ljhš mâfhu Mirí«
gz¤jhirí« cŸst®fS« nr®ªJ mng£rf®fshŒ Éf nt©oa
jhŒ É£lJ.
ïªj Mirfis mÞâthukhfnt it¤nj nj®jY¡fhf gy
f£áfis V‰gL¤â¡ bfh©L mâ‹nguhš k¡fS¡F T£L

Fo muR - 1930 ( 2 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mir¡fh£o MŸfis nr®¤J¡ bfh©L ntiy brŒa nt©oa bfhŸs nt©L« v‹W Ãid¤J¡ bfh©oUªj v©zK« nghŒ
mtáa« gh®¥gd®fS¡F V‰g£L fh§»uÞ KjÈa Þjhgd§ fË‹ ï¥nghJ jh§fŸ (îthf rigÆš) Ô®khŤJ¡ bfh©lnj nghJ«
_y« m¥gh®¥gd®fŸ nj®jiy c¤njá¤nj njrhãkhd« fh£o v‹W Ô®khŤJ¡ bfh©ljhY« mij gh®¥gdušyhjh® fø v‹W
k¡fis btF fhykhŒ Vkh‰¿ tªjJ ahtU« m¿ªj Éõank brhšYtj‰F« ïlÄšyhkš nghŒÉ£lJ. Mfnt ïªj fø
ahF«. fS¡F nkš f©lgo kªâÇahŒ ïU¡F« fø kªâÇahŒ tu
Mir¥gL« fø, vJ vJ b#Æ¡Fnkh mâš nrU« fø v‹W jh‹
Mdhš rÛgfhykhŒ njáa¤âDilaî« njrhãkhd¤ bga®fŸ brhšy nt©o ïU¡»wJ. ïªj føfËš ïU føah®
âDilaî« nah¡»aij btËah»É£ljhš gh®¥gd®fŸ nj®jš kh¤âu« j§fŸ j§fŸ ntiy¤ â£l§fis xUthW btË¥gL¤â
fËš njhšÉiana mila neÇ£L É£ljhš nj®jY¡F Éf ïU¡»wh®fŸ. m›Éu©ilí« mL¤j thu« btË ah¡» mij
ijÇak‰W tutu mt®fŸ nj®jiy “Ó, mªj gH« òË¡F«” g‰¿a ekJ mã¥ãuha¤ij ãwF btËÆLnth«.
v‹»‹w KiwÆš g»Zfhu« brŒa nt©oajh» É£lJ. jÄœ
eh£il¥ bghU¤j tiu fh§»uá‰F« gh®¥gd®fS¡F« monahL bghJthf¢ brhšYÄl¤J gh®¥gdušyhjhÇnyna ï¥goahf
bršth¡F¡ F‹¿ ntW Éj¤âš Vkh‰wkilªjt®fS« k‰w ïu©L fø ãǪâU¡f nt©oaâšiy v‹gnj ekJ mã¥ã uha«.
f£áfËš btW¥ò§ bfh©lt®fS« kh¤âunk nghŒ¢ nrU«go bghJey¥bghW¥g‰w MŸfË‹ Nøfns gh®¥gdušyhjh® fS¡F
ahd Þjhgdkh» É£lJ. ï«khâÇ ãsit c©lh¡»É£lJ v‹W brhštJ Äif ahfhJ.
ïªj¡ fhuz¤jhš jÄœ eh£oš fh§»uR¡F« njÓa¤â‰F« br‹w nj®jÈš #ÞoÞ fø njhšÉ milªjâ‹ gadhŒ
gh®¥gd®fS¡F« bršth¡»šyhkš nghŒ nj®jšfËš btW« mJ btË¥g£L ãurhu§fŸ brŒJ fh§»uÞ rh®ghŒ ïUªj kªâÇ
Ó®âU¤j¡ bfhŸifÆ‹ ÛJ kh¤âu« gh®¥gdušyhjh®fnsngh£o¥ føia xʤJ #ÞoÞ fø rh®ghd kªâÇ føia mik¤J
nghl nt©oajh»É£ljhš mt®fS¡FŸshfnt Raey¤â‹ ÛJ mjÅl« gh®¥gdušyhjh® fø¡ bfhŸif¥ ãufhunk rÇahdgo
m®¤jk‰w ïu©L _‹W føfis V‰gL¤â¡ bfh©L ïªj¤ ntiy th§» tªjJl‹ m«kªâÇ fø #ÞoÞ fø¡FŸ mŒ¡»
nj®jÈY« ngh£o¥nghl ngh»‹wh®fŸ. ï¥ngh£oÆš nkšgo akh» É£l rka¤âš mij m¥gona #ÞoÞ føahf M¡»
føfS¡F bga®fŸ brhšy nt©Lkhdhš x‹W c¤ânahf¤âÈ Élhkš áyÇ‹ Raey NøahdJ kWgoí« kªâÇ føia jÅ¡
U¡F« kªâÇ føah® v‹W« k‰bwh‹W m«kªâÇ c¤ânahf¤ f¢ brŒJ mj‰F¤ jÅ gyK« V‰gL¤â¡ bfhŸs ïl§bfhL¤J
â‰F tu Mir¥gL« føah® v‹W« k‰bwh‹W vªj fø b#Æ¡ ï¥nghJ mij xU rÇahd vâÇahf M¡»¡ bfh©lJ. ïJ
Fnkh mâš nrU« føah® v‹W« jh‹ ãÇ¡f Koínk m‹¿ kh¤âukšyhkš #ÞoÞ f£áahdJ (gh®¥gdušyhjh® f£áahdJ)
k‰wgo ntW VjhtJ rÇahd bfhŸifia c¤njá¤J¥ ãǤJ¢ kªâÇ f£áia xÊ¥gj‰bf‹W brŒj Ka‰áÆš kªâÇ f£á¡F
brhšy ïlÄšiy. xU rka« xU føia #ÞoÞ føah® v‹W bt£od FÊÆš jhnd nghŒÉGªJ É£lJ. mjhtJ mt®fŸ
V‹ brhšy¡ TlhJ v‹W nf£f¥gLkhdhš ï¥nghJ kªâÇfshŒ kªâÇfŸ gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹»‹wh®fŸ
ïU¡F« ïU gh®¥gdušyhjhU« MS¡F 100, 100 %ghŒ bfhL¤J v‹W mj‹ ÛJ gÊ »s¥ã É£L filáahf m¥gÊ¡F¤ jh§fns
#ÞoÞ føÆš nr®ªJ m¡fø¡ bfhŸiffis x¥ò¡ bfh©l Msh»¥ gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹W brhšÈ
t®fnsahth®fŸ. Mjyhš kªâÇfS« #ÞoÞ f£á bfhŸifia gh®¥gdušyhjh® f£á v‹»w bgaiuna bfh‹W É£lh®fŸ. ïâÈ
cilat®fns jÉu m¡f£áÆ‹ vªj bfhŸif¡F« vâÇfsšy. UªJ #ÞoÞ f£á¡F¥ bgaU« bf£L gyK« FiwªjnjhL ehza
K« nghŒ k¡fËl« kâ¥òÄšyhkš nghf nt©oajh» É£lJ.
k‰W« kªâÇahf tu Mir¥gL« fø v‹gj‰F¥ gâyhf
gh®¥gdušyhjh® fø v‹W brhšy¡Tlhnjh v‹W nfŸ¡f¥gL Mfnt kªâÇ¡ f£áí« kªâÇ¡F Mir¡ f£áíkhŒ nj®j
khÆ‹ mj‰F« ïlÄšiy v‹nw brhšy nt©o ïU¡»wJ. Y¡F ngh£o nghlnt©oajh» fh§»uÞ brŒjJ nghynt j§fŸ
VbdÅš mt®fS« (kªâÇ¡F Mir¥gL« føah®fS«) gh®¥g j§fŸ f£áÆ‹ nguhš ÉF«go mng£rf®fis¡ bfŠr nt©oa
d®fis nr®¤J¡ bfhŸsyh« v‹W Ô®khd« brŒJ bfh©lh®fŸ. jh»É£lJ. mng£rf®fS« “Ú§fŸ b#Ƥjhš vd¡F v‹d c¤â
m‹¿í« m¤Ô®khd¤ij xU bghJ kfheh£oš C®Íj« brŒJ nahf« bfhL¡»‹Ö®fŸ?” “Ú§fŸ b#Ƥjhš vd¡F v‹d c¤â

Fo muR - 1930 ( 2 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nahf« bfhL¡»‹Ö®fŸ?” v‹W Éahghu« ngá x¥gªj« brŒa¥
gh®¡»‹wh®fŸ. x›bthU f£áahU« j§fŸ f£á¡F MŸfis
nr®¥gj‰fhf f©iz _o¡ bfh©L nf£lbjšyh« bfhL¥gjhŒ
th¡fˤJ Vkh‰¿ tUtj‹_y« j§fŸ j§fŸ f£á¡F 40, 50
ng®fS¡F Fiwahkš tUth®fŸ v‹W ïUtU« vâ®gh®¡»‹
wh®fŸ. ïªj¢ rªj®¥g¤âš jªâu¡fhu®fŸ všyh« jh§fŸ xU f£á¥
ngU« brhšyhkš jÅ¡ f£áÆ‹ nguhš gy® É»‹wh®fŸ. vJ
v¥go ïUªjhY« ekJ Mirbašyh« gh®¥gdušyhjh® f£á¤ V‹ gh®¥gd® TlhJ?
jiyt®fŸ bešÿÇš ehza¤ jtUjyhŒ elªJ bfh©l nghâ
Y§Tl mjdhš V‰g£l bfLâiaí« rkhˤJ m¡f£ána bt‰¿
bgw nt©L« v‹nw Mir¥g£L¡ bfh©oU¡»‹nwh«. Mdhš gh®¥gdušyhjh® Þjhgd¤âš gh®¥gd®fis V‹ nr®¡f¡
mJ gh®¥gd®fisí« j§fŸ Þjhgd¤âš m§f¤âd®fshŒ TlhJ v‹D« Éõa« jŠrhñ® Íšyh ghgehr« jhÿfh ngh®L
nr®¤J¡ bfhŸtJ v‹w Ô®khd¤njhL nj®jY¡F ÉFkhdhš mJ nj®jiy¥ g‰¿a ïufáa¤ij bjǪjhš mj‹ c©ik xUthW
rÇahd njhšÉ milant©L« v‹gnj ekJ kd¥ó®tkhd És§F«. ghgehr« jhÿfh ngh®L¡F Rkh® 15 m§f¤âd®fŸ c©L.
ÉU¥gkhF«. VbdÅš mªj¤ njhšÉahdJ gh®¥gdušyhj ïa¡f¤ ïâš gh®¥gd®fŸ 3 ng® gh®¥gdušyhjh® 12 ng®fŸ. ïªj¥ g‹Å
jiyt®fŸ v‹gt®fS¡F Énuhjkhf KoªjhY« gh®¥gd ušyhj u©L ng®fËš 6 ng® âU. g‹Ü®bršt« f£áia¢ nr®ªjt®fŸ.
r_f¤â‰F ïu£o¥ò gyid jUtnjhL ïÅahtJ f©o¥ ghd k‰w MW ng® âU. åuŒah th©ilahiu¢ nr®ªjt®fŸ. ïâš vªj¡
bfhŸifnahL f£á gÇR¤jkila¡ TL« v‹W« Ãid¡»‹ nwh«. f£á b#Æ¡f nt©LkhdhY« gh®¥gd® jaÉšyhkš Koahj
Ãiyikah»É£lJ. Mf âU. g‹Ü® bršt« f£áah® v¥goahtJ
Éf, RakÇahij ïa¡f¤ij¥ bghU¤jtiu tu¥nghF« âU. åuŒa th©ilah® Íšyh ngh®L¡FŸ EiH ahkš ïUªjhš
nj®jšfËš RakÇahij¡ bfhŸiffis MjÇ¥gt®fis MjÇ¥ nghJ« v‹W fUâ gh®¥gd® ïl« uhÍ ngr¥ òw¥ g£L _‹W
gij¤ jÉu mj‰F ntW tÊÆšiy. m›Éa¡f¤ jiyt®fS¡F« gh®¥gdÇš xUtU¡F jhÿfh ngh®L jiyik Þjhd«
îthfÞj®fS¡F« bjh©l®fS¡F« ah® v¡f£áÆš ïUªjhY« bfhL¥gjhfî« mj‰F gâyhf j§fŸ f£áahU¡nf ïu©L Íšyh
ïa¡f¡ bfhŸiffŸjh‹ ãujhdkhf ïU¡Fnk xÊa f£á v‹gJ ngh®L bk«g® gjÉiaí« bfhL¡f nt©Lbk‹W« ngá Koî
ïu©lhtnjahF« v‹gijí« thrf®fS¡F bjÇɤJ¡ bfhŸS brŒJ É£lh®fŸ. ïªj r§fâ âU. th©ilah® f£áah® m¿ªJ
»‹nwh«. v¥goahtJ âU. g‹Ü® bršt¤ij Íšyh ngh®oš njh‰fo¡f
nt©Lbk‹W fUâ mnj gh®¥gd®fËl« nghŒ jh§fŸ mªj¥
Fo muR - jiya§f« - 20.07.1930
gh®¥gdÇš xUtU¡F jh. ngh. jiyt® gjÉí« k‰bwhU gh®¥g
dU¡F xU Íšyh ngh®L gjÉí« bfhL¥gjhfî« j§fS¡F xU
Íšyh ngh®L kh¤âu« bfhL¤jhš nghJbk‹W« x¥gªj« ngá gHa
x¥gªj¤ij mjhtJ g‹Ü® bršt« f£áahÇl« brŒJ bfh©oUªj
x¥gªj¤ij ïufáakhŒ KǤJÉ£lh®fŸ. ïªj r§fâ âU.
g‹Ü®bršt« f£áahU¡F bjÇahJ. ïªj ÃiyÆš jhÿfh ngh®L
Kjš Û£o§» TodJ« xU gh®¥gdid jiytuhf ãnunu ã¡f ïU
f£áÆÈUªJ« gh®¥gdušyhj ïU fdth‹ vGªJ
ãnunuã¤jh®fŸ.
ïâÈUªnj Kjš x¥gªj¡fhuuU¡F rªnjf« V‰g£lJ.
MdhY« r‰W ïUªJ gh®¤jâš Éõa« És§»É£lJ.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 30 31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ãwF mªj¥ gh®¥gdnu jiytuhŒ bjǪbjL¡f¥g£L É£
lh®. ïnjhL kWgoí« xU gh®¥gdU« Íšyh ngh®L bk«guhŒ
bjǪbjL¤J É£lh®. ãwF âU. th©ilah® xU Íšyh ngh®L
bk«g® gjÉia bg‰wh®.
m‹¿ ïÅí« mªj ngh®L¡F ïªj¡ fhyhtâ tiuÆš mªj
_‹W gh®¥gd®fS¡F ïªj 12 bk«g®fS« rjhfhy« ryh« ngh£L¡
bfh©L ïUªjhšjh‹ ït®fsJ fhÇa« gÈ¡F«. ïšyh É£lhš rhujh r£l«
fZlkhd Ãiyahf¤jh‹ nghŒ Él¡TL«.
gh®¥gdušyhjh® ïa¡f« v‹gjhf x‹W njh‹¿ ïU¡fhkš
rhujh r£l« ãwªJ mKY¡F tªJ 3µ M» 4tJ µ
ïUªjhš ï‹iwa¤ âd« jŠir ÍšyhÉš âU. g‹Ü®bršt«
Kotj‰FŸshfnt mj‰F¥ ghyhÇZl« tªJ É£lJ.
jiytuhÆU¡fî« KoahJ, âU. th©ilah® ngh£o ngh£o
U¡fî« KoahJ. ïªj Ãiy milªjij monahL kwªJ É£L v‹dbtÅš uh#h§f rigÆš m¢r£l¤â‹ ét ehoia
j§fS¡FŸ ngh£o ngh£L gh®¥gd® moÆš ÉGªJ ïUtU« mU¤bjÇí« khâÇÆš mjhtJ bg©fS¡F 14 taJ¡FŸS«,
jÉ¡F« goahd fhy« ï¥bghGnj tªJÉ£lJ. ïÅ gh®¥gd® M©fS¡F 18 taâ‰FŸS« Éthf« brŒa kd¢rhønah
fis cŸns nr®¥gbj‹wh»É£lhš v‹d fâahF« v‹gij âU FL«gÃiynah mtáa¥g£lhš mªjgo brŒa r£l¤âš ïl«
ths®fŸ g‹Ü®brštK« th©ilahU« ftÅ¡f Koahkš bfhL¡f nt©L« v‹W xU âU¤j knrhjh bfh©Ltu¥g£L mj‰F
nghdhY«, jŠrhñ® tháfshd k‰w gh®¥gdušyhjh®fshtJ r®¡fh® rYif fh£o m«knrhjhit khfhz ft®bk©Lf
ftÅ¡f nt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«. Silaî« bghJ#d§fSilaî« mã¥ãuha« bjÇtj‰fhf
btËÆš ÉÃnah»¡f nt©L« v‹W r®¡fhuhnu xU âU¤j«
12 gh®¥gdušyhjh®fŸ ngh®oš ïUªJ« 3 gh®¥gd®fŸ
bfh©L tªJ Ãiwnt‰¿ it¤âU¡»‹wh®fŸ.
kh¤âu« ïUªJ bfh©L xUt® jiytuhfî« xUt® Íšyh ngh®L
bk«guhfî« tªJ É£lh®fŸ v‹whš e«kt®fË‹ RakÇah ij¡F ïªj ãnunugid r®¡fhuh® bfh©Ltªjjhš mt®fŸ mj‰F
eh« bt£f¥gl nt©lhkh? v‹W nfŸ¡»‹nwh«. Éf, nkš go mDTykhŒ X£L¡ bfhL¤J Ãiwnt‰¿¡ bfh©lâš mâra
_‹W gh®¥gdÇš Ûâ cŸs xU gh®¥gdU« itÞãuábl©£ bkh‹WÄšiy.
ntiyia ïJ tiu th§» ïU¥gh® v‹nwh mšyJ th§»Él¡
TLbk‹nwh Ãid¡»‹nwh«. Mdhš ï¥go¥g£l âU¤j« bfh©Ltu nt©oa mtáa«
r®¡fhU¡F v‹d V‰g£lJ v‹gJjh‹ eh« ï¥nghJ nahá¡f
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.07.1930 nt©oajhF«. Vnjh xU rh¡if¢ brhšÈ ïªj rªj®¥g¤âÈUªJ
j¥òɤJ¡ bfhŸsyh« v‹gnj mt®fsJ v©zkhŒ ïUªâU¡f
nt©L«.
r£l¤â‰F mDTykhŒ ïUªJ âU¤j knrhjhit njh‰
fo¡f¢ brŒJ É£lhš ïªj xU beU¡foahd rªj®¥g¤âš itÔf®
fŸ (gh®¥gd®fŸ) r£l kW¥ò¡fhu®fSl‹ nr®ªJ ÉLth®fŸ
v‹W«, m¥go¡»šyhkš xU rka« âU¤j knrhjhit Ãiwnt‰
W«go brŒJÉ£lhš Ó®âU¤j¡fhu®fŸ r£lkW¥ò ïa¡f¤âš
nr®ªJ ÉLth®fŸ v‹W« fUâna jªâukhf beU¡foia rkhˤ
J¡ bfhŸsnt ïªj jªâu« brŒâU¡f nt©L« v‹W Ãid¡»‹
nwh«. Éf. kd¢rhøia c¤njá¤J el¡f x›bthUtU¡F« ïl«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhL¡F« go r£l¤ij âU¤Jtjhdhš ïªâa‹ ãdšnfhL«
áiw¢rhiyfS« mʤJ bghR¡fnt©L« v‹Wjh‹ brhšYnth«.
âUlDila kd¢rhø âUl¤jh‹ brhšY«. mnah¡»aDila
kd¢rhø mnah¡»a¤jd« brŒa¤jh‹ brhšY«. _lDila kd¢
rhø K£lhŸjdkhd fhÇa¤ij¤ jh‹brŒa¢ brhšY«. Mfnt
ït®fSila ïZl¥go všyh« el¡f ïl« bfhL¥gjdhš r£l
K« j©lidí« vj‰fhf nt©L«? v‹W nfŸ¡»‹nwh«. Mfnt
r®¡fh® rhujh r£l Éõa¤âš VjhtJ js®¢áia¡ fh£Lth®fsh r£l kW¥ò ïa¡f«
dhš mJ mt®fsJ nf£o‰nf m¿F¿ahF«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.07.1930 jiyt®fS¡FŸ v§F« uhÍ¥ ng¢R« uhÍ¡ nfhÇ¡ifínk
KH§F»‹wJ.
Mdhš r®¡fh® uhÍ¡F ïl« ïšiy v‹W Ô®khdkhf¢
brhšÈÉ£lh®fŸ
Fiwªj msî uhÍ Ãgªjidahf, áiwÆÈU¥gt®fis
ÉLjiy brŒjhš r£l kW¥ò ïa¡f¤ij ÃW¤Jtjhf âU. khs Éah
brhšy Mu«ã¤JÉ£lh®.
njÓa¥ g¤âÇ¡iffS« mij tÈíW¤â uhÍ! uhÍ!! v‹W fju
Mu«ã¤J É£ld. vdnt njhšÉ f©Q¡F¤ bjÇa Mu« ã¤J
É£lJ.
n#háa¥ òu£odhyhtJ mjhtJ âU. fhªâ ehis¡F
ÉLjiy, ehs‹id¡F ÉLjiy v‹W vGâ áW ãŸisfisí«
ghku k¡fisí« Vkh‰¿ áiw¡fD¥ã¡ fz¡F¡ T£o tªjJ« Tl
ï¥nghJ áy n#háa®fS¡F« 144 ngh£LÉ£ljhš mt®fS«
ml§F«goahŒ É£lJ. k‰wgo #îË¡fil, fŸS¡fil, gŸË¡
Tl kÇašfnsh bt‹whš “bjh©l®fŸ v©Â¡if nghjhjjhš”
ÃW¤j nt©ojhŒ É£lJ.
ntjhu©a¤â‰F ah¤âiu¡F¥ nghF« #d§fŸ bga®fis
Tl g¤âÇ¡iffS¡F btË¥gL¤j Koahkš nghŒÉ£lJ.
k‰W« vJ v¥goahdhY« r£l kW¥ò ïa¡f¤jhš xU yhg«
V‰g£lij eh« kW¡f KoaÉšiy. mjhtJ mJ r®¡fhiu x‹W«
brŒaKoaÉšiyahdhY« gz¡fhu ÉahghÇfŸ âÄ® r‰W ml§»
É£lJ. mnef ÉahghÇfŸ ïa¡f¤ij itJ¡ bfh©nl ö¡f
ÄšyhkÈU¡»‹wh®fŸ. gz¡fhu ÉtrhÆfŸ âÄU« rÛg¤ âš
ml§»ÉL«. jtr§fŸ Éiy Äfî« ïw§»É£ljhš tU«go
FiwªJ â©lhL»wh®fŸ. Mdhš ViHfS¡F¢ r‰W czî¥

Fo muR - 1930 ( 2 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bghUŸfŸ ršärhŒ »il¡f Mu«ã¤J É£lJ. Mfnt ïªj¡
fhuz§fis¡ bfh©L ïªj¡ »s®¢á ï‹dK« xU _‹W khj¤
â‰F MtJ elªjhš ï‹dK« r‰W ViH k¡fS¡F mDTykhF«
v‹nw Mir¥gL»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.07.1930

nfhil¡fhdš fhÞkhghÈ£l‹
thrfrhiy¤ âw¥ò ÉHh

bgUik Ä¡f¤ jiyt® mt®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®


fns!!! ïªj á¿a CÇš ï›tsî bgÇa T£l« ToÆU¥gJ vd¡F
mârakhÆU¡»wJ. Ú§fŸ brŒj tunt‰ò Ml«gu§fS¡F« eh‹
á¿J« jFâÆšiy v‹gij ah‹ cz®»nw‹. MdhY« mit
fisbašyh« vdJ bfhŸif¡F Ú§fŸ mË¡F« xU e‰rh£á¥
g¤âubk‹nw fUJ»nw‹. Ú§fŸ ï§F Mu«ã¤âU¡F« thrf
rhiyahdJ Äfî« ghuh£l¡ToajhF«. ekJ eh£oš nfhÆš
f£Ltj‰F«, F«ghãnõf« brŒtj‰F«, ói#, c‰rt« el¤J
tj‰F« ehrkh»w gz§fS«, ïl§fS«, neu§fS« ï«khâÇ thrf
rhiyfS¡F cgnahf¥gL¤j¥ g£oU¡Fkhdhš k¡fSila m¿î
fšÉ ï‹iw¡»U¥gij¥ nghš üWkl§F mâfkhf ts®¢á bg‰W
k¡fŸ RakÇahijnahL thH KoªâU¡F«.
ekJ eh£oš thrfrhiyÆ‹ bgUik k¡fŸ m¿ahkÈU¥
gj‰F ïu©L fhuz«. x‹W thrfrhiyÆ‹ mtáa« k¡fS¡F
ïU¡F«goahd msî fšÉÆšyhkÈU¥gJ. k‰bwh‹W k¡f S¡F
gF¤j¿ÉšyhkÈU¥gJ. ïªj ïu©L« thrfrhiyia
V‰gL¤jÉlhkš FHÉ¡ fšiy e£o nfhÆš f£L»w ntiyÆš
k¡fis âU¥ãÉ£lJ. Mdhš c§fŸ Éõa« m¥go¡»šyhkš
c§fS¡F V‰g£oU¡F« gF¤j¿î cz®¢áahdJ ïªj mUik
ahd fhÇa¤ij brŒa¤ ö©o‰bw‹nw fUâ ïªj¡ fhÇa¤âš
<Lg£lt®fis všyh« vdJ kd¥ó®tkhf¥ ghuh£L»nw‹.
xU eh£o‹ kj¡bfhŸif¡F« M£áÆ‹ j‹ik¡F«
msînfhŸ, mªj eh£L k¡fË‹ fšÉ a¿ntahF«. ekJ eh£oš
·ü‰W¡F 93 ng® fšÉÆšyhj j‰F¿fŸ. ü‰W¡F 99 ng® fšÈš
K£o¡ bfhŸS« _l®fŸ. ï¥go¥g£l ïªj ehL v¥go m¿îŸs
xU Rjªâukhd ehlhF«? ïªj ehlhdJ rÛgfhy« tiu všyh

Fo muR - 1930 ( 2 ) 36 37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k¡fS« fšÉ f‰f¡ TlhJ všyh k¡fS« m¿thËfshfÆU¡f¡ gh®¥gd®fŸ jÉu k‰wt®fŸ go¡fhkÈU¥gj‰F¡ fhuz«
TlhJ, všyhk¡fS« Rjªjukhf ïU¡f¡TlhJ v‹»‹w bfhŸif btŸis¡fhu M£áah? mšyJ ekJ K£lhŸjd¤â‹ gydhŒ eh«
iaíila kj Mâ¡f¤â‰F moikahÆUªj mur®fshnyna RkªJ bfh©oU¡F« gh®¥gd kj M£áah? v‹gij nahá¤J¥
Ms¥g£L tªâU¡»wJ. mjdhšjh‹ 100¡F 97 åjKŸs k¡fŸ ghU§fŸ. ekJ k¡fËš xU bgÇa ÉtrhÆ j‹Dila ïu©L
j‰F¿fshÆU¡f V‰g£lJ. ï¥bghGJ m«khâÇ bfhŸif ãŸisfis¡ Tl go¡f it¥gj‰F âzU»wh‹. Mdhš m‹whl«
ÆšyhkY« všyhU« go¡fyh« v‹»‹w bfhŸifíila mur® ã¢ir vL¡»w bjhÊiyíila gŠrh§f¥ gh®¥gh‹ j‹Dila 5
fSila M£áÆYÄU¡»wgoahš ï¥nghJ fšÉ gut Mu«ã¤J ãŸisf£F« go¥ò¢ brhšÈ it¤J g£ljhÇ ah¡»É£L bjh¥ig
É£lJ. Mdhš všnyhU« go¡fyh« v‹W brhšy¡ Toa murh§ ngh£L¡ bfh©L â©izÆš bfhu£il É£L¤ö§F»‹wh‹. ïJ
f« tªJ 150 tUõfhykhí« V‹ ï‹iw¡F 100-¡F 10ng®jh‹ v¥go¢ rh¤âa¥gL»wJ? Mfnt ïj‰F btŸis¡fhu M£á
go¤âU¡»wh®fŸ v‹»‹w xU nfŸÉ ãw¡fyh«. mj‰F¢ rkh jhd« fhuzkh; gh®¥gduh£á fhuzkh bt‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. xU
v‹d bt‹whš ïªj 150 tUl fhykhŒ btŸis¡fhu M£á ïUªJ gŸË¡Tl¤âš všyh¥ ãŸisfisí« nr®¤J¡
tªjhY« Tl mt®fŸ všnyhU« go¡f¡TlhJ v‹»‹w bfhŸsyhbk‹gjhf¡ Tl gh®¥gdušyhjh® Mâ¡f« murh§f¤âš
bfhŸifiaíila gh®¥gd®fË‹ ïZl¥go elªJ tªjjhš V‰g£l ãwFjh‹ c¤juî nghlKoªjJ v‹whY« Tl
gh®¥gd®fŸ ïZl¤â‰F Énuhjkhf¥ gh®¥gd®fis¤ jÉu gh®¥gduhâ¡fK« gh®¥gd¤ âUto r«gªâfŸ Mâ¡fK«
k‰wt®fŸ mâfkhŒ¥ go¡fKoahkš nghŒ É£lJ. ï¥nghJ ïU¡»‹w C®fËš ï‹dK« ïij mKY¡F¡ bfh©Ltu
bfhŠr§ bfhŠrkhf murh§f¤âÅl¤JŸs gh®¥gd uhâ¡f¤ij KoaÉšiy. ï‹iwa¤ âd« mjhtJ óuz¢ Rna¢ir¡F k¡fŸ
xʤJ gh®¥gdušyhj Mâ¡f« bgUFtâ‹ gydhf mªj¡ fšÈš K£o¡ bfhŸS»w fhy¤âY« Tl bjUÉš el¥gj‰nf
bfhŸiffis všyh« kwªJ všyhU« go¡f Mu«ã¤J É£lh® fŸ. gh®¥gd®fSl‹ nghuhl nt©oí« gh®¥gd jhr®fËl« mogl
mL¤J tU« #d¡ fÂj¤âš 100-¡F 15 nguhtJ go¤jt®fsh nt©oíÄU¡»‹wbj‹whš btŸis¡fhu‹ ngÇnyna všyh¡
ÆU¥gh®fŸ v‹W Ãid¡»nw‹. Mfnt ïªj É»jkhdJ br‹w 150 F‰w§fisí« brhšÈ¡ bfh©L ïU¥gâš VjhtJ bghUËU¡
tUõ¤â‰F 7åjK« 1920ÈUªJ 1930 - ¡FŸ 10 tUõ¤âš mJ »wjh? Mfnt eh« K‹ndw nt©Lkhdhš, k‰w eh£lhiu¥ nghš
ïu£o¤J 15 åjK« V‰g£oU¡»‹wJ nghynt ïªj gh®¥gduš Rjªâu¤Jl‹ thH nt©Lkhdhš, mitfS¡F K£L¡
yhjh® ïa¡f« ï¥gona eilbg‰W¥ gh®¥gdušyhjh® Mâ¡f« f£ilahfîŸs rfy¤ijí« xʤbj¿a¤ jahuhÆU¡f nt©L«.
M£áÆš ï‹Dkâfkhf¥ gy¥gLkhdhš FiwªjJ ïUg¤ijªJ m›Éj« k¡fŸ jahuhtj‰F« m¿î bgWtj‰F« ï«khâÇ
tUõ¤J¡FŸshf ïªj eh£oš j‰F¿fŸ v‹gt®fns ïšyhkš thrfrhiyfŸ Äfî« mtáakhF«.
nghfyhbk‹W Ãid¡»nw‹. ïªj eh£L gh®¥gduhâ¡fkhdJ
murh§f¤jhuhY« k¡fis¥ go¥ã¡f Koah kY« brhªj¤âY« rhjhuzkhf fšÉ v‹gij¥ g‰¿ ekJ k¡fŸ bgU«ghY«
j§fŸ k¡fis¥ go¥ã¡f KoahkY« m›tsî jǤâu ÃiyÆš òÞjf¥ go¥igí« FU£L cU¥ngh£L gÇ£irfËš (ghÞ)njÇ
100-¡F 97 ng® ÃuªjukhÆU¡F« go gh®¥gd kj¢ N£á brŒJ ÉLtijínk fšÉ v‹W fUâ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. cjhuzkhf
É£lJ. ïªj kj¢ N£áia bt£o¥ òij¤j¥ ãwFjh‹ všyh M§»y¤âš ã.V.,v«.V. go¤J¥ g£l« bg‰wt®fisí«, jÄœr§
k¡fS« go¡f Koí«. m¥go¡»šyhj tiuÆš v›tsîjh‹ go¡f f¤âš go¤J ɤth‹ gÇ£ir ghÞ g©Â g£l« bg‰wt®fisí«
nt©Lbk‹W Mir¥g£lhY« brsfÇaÄšyhkny nghŒ ÉL«. fšÉahs®fŸ v‹W brhšÈ Él KoahJ. mt®fŸ Vnjh xU
btŸis¡fhu murh§f« ïªâa®fis¥ go¡f it¡fhkš 100-¡F 93 ɤijÆš mjhtJ FU£L cU¥ngh£L x¥òÉ¡f¡ Toa xU
ng®fis j‰F¿fshf it¤JÉ£lJ v‹W ekJ gh®¥gd® fS«, ɤij mšyJ xU rhjd¤âš nj®ªjt®fŸ v‹Wjh‹ brhšy
mt®fsJ âUto r«gªâfshd gh®¥gdušyhjt®fS« nkilÆš nt©L«. mjhtJ mykhÇÆš cŸs òÞjf§fis¥ nghš
ËW bfh©L brhšYth®fshdhš mªj¥ gh®¥gd®fŸ kh¤âu« ït®fS« j§fŸ kdâš gy Éõa§fis “gâa it¤âU¡F« xU
M©, bg© cŸgl fh¥ã¡fil, ntá¤bjU KjÈa ïl§fËš efU« mykhÇ” v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
ãiH¡F« rfy®fS« 100-¡F 100ng® go¤âU¥gj‰F¡ fhuz« v‹d go¥ò ntW m¿î ntW v‹gij Phgf¤âš g¤âukhŒ
v‹whš v‹d rkhjhd« brhšYth®fŸ? ïâÈUªJ ïªâa®fËš it¤J¡ bfhŸS§fŸ. go¤j _l®fS¡F v¤jid cjhuz«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 38 39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nt©LkhdhY« brhšyyh«. cjhuzkhf xU nfhs ónfhs mt®fS¡F bghJ m¿î V‰gL« goahd go¥ò¡F jÄÊš
rhÞâu¤âš v«. V. (g©oj) g£l« bg‰w xU cgh¤âaha® (¥ugr®) Mjhu§fns ïšiy v‹gJ jh‹. tlbkhÊ Mjhu§fns jh‹ jÄÊš
ãŸisfS¡F NÇa rªâu »ufz¤ij¥ g‰¿ thdrhÞâu¥ ghl« bkhÊbga®¡f¥g£L gy ntõ§fSl‹ âfœ»‹wdnta‹¿
brhšÈ¡ bfhL¡F« nghJ óÄí«, NÇaD«, rªâuD« x‹W¡ bfh‹W k¡fS¡F m¿î«, RakÇahij cz®¢áí« c©lhF«goahdit
R‰Wtâ‹ gadhŒ x‹whš x‹W kiw¡f¥gLtjhš mj‹ MF®âí« fŸ mšy. Mfnt k¡fS¡F m¿î ts®¢á V‰gl nt©Lkhdhš
xËí« kiwîgL«, mij¤jh‹ rªâu»ufz« v‹W« NÇa»ufz« cyfïaš m¿a rªj®¥g§fŸ mË¡f¥gl nt©L«. mj‰F
v‹W« brhštJ v‹W ghl« brhšÈ bfhL¥gh‹. Mdhš rªâu Mjhu§fŸ g¤âÇiffŸ go¡fî« gy k¡fËl« nr®ªJ gH»¥
»uAznkh NÇa »uAznkh tªJ É£lhš NÇa‹ v‹»‹w xU ngrî« brsfÇaKŸsjhd thrf rhiyfns ahF«.
njtijia whF, nfJ v‹»w njtijfŸ J‹g¥ gL¤Jtjhfî«, ïJ
mt®fS¡F V‰g£l rhg¤ÔL v‹W«, mj‰fhf k¡fŸ njhõ gÇfhu« Éf RakÇahij ïa¡f« v‹gij¥ g‰¿ eh‹ ngRnt‹ v‹W
brŒa nt©Lbk‹W« brhšÈ¡ bfh©L »uAz« ão¡F«nghJ És«gu¥gL¤â ïU¡»‹Ö®fŸ.
xU ÞehdK«, ÉL«nghJ xU ÞehdK«, k¤âÆš kªâu§fS«, RakÇahij ïa¡fkhdJ ekJ eh£L k¡fË‹ rk¤Jt¤
b#g§fS« brŒth‹. rh¥ãlhkš g£oÅ ahfî« ïU¥gh‹. k‰W« â‰fhfî« rnfhju¤Jt¤â‰fhfî« Rjªâu¤â‰fhfî« V‰gL¤j¥
jh‹ ãwªj neu »uf eB¤âuK« »ufz neu »uf eB¤âuK« g£l ÞjhgdkhF«.
x‹whÆUªjhš be‰¿Æš g£l§ f£o¡ bfh©L KGFth‹. Mfnt
mtdJ go¥ghdJ thd rhÞâu gÇiBÆš (ghÞ) nju¤jh‹ mJ Kjyhtjhf k¡fŸ ãwÉÆš Ñœ #hâ, nkš#hâ v‹»‹w
cgnahf¥g£lnj jÉu mªj v«.V. g£l« bg‰wtD¡F mJ ɤâahr¤ijí« M© nkyhdt‹, bg© ÑHhdtŸ v‹»‹wij í«,
m¿î¡F r‰W« ga‹glnt ïšiy. Mdhš ekJ jÄœg©oj®fŸ gz¡fhu‹ ViH - mur‹ FofŸ - FU áZa‹ - flîŸ mo ah®
Ãiynah m¥go¡Tl ïU¡f Kot âšiy. mt®fS¡F cŸs v‹»‹witfËš ïUªJ tU« ca®î jhœî ɤâahr§ fisí«
go¥ng K£lhŸfsh¡Ftj‰F Kjšju kUªJ ngh‹wJ. monahL xÊ¡f nt©Lbk‹gnj mj‹ K¡»a bfhŸif ahF«.
òuhz§fis¤ jÉu mt®fS¡F ntW go¥ng »ilahJ. ïy¡fz« nkšf©l ca®î jhœî ɤâahr cz®¢ána k¡fis moik¥
Úâüš v‹W áyJ go¥gh®fŸ. MdhY« mitfS« Mu«gK« gL¤â É£lJ. všyh ehLfËY« ïªj ɤâahr cz®¢á fŸ
_l¤ jdkhdjhfnt ïU¡F«. Koî« _l¤jdkhdjhfnt ïU¡F«. khWg£L rk¤Jtîz®¢áí« Rjªâu cz®¢áí« guÉ tU »‹wJ.
k¤âaghfnkh cyf thœ¡ if¡F ga‹glhjjhfî«,
ekJ ehL kh¤âu« cyf¤ânyna všyh tiffËY« moik
mnah¡»a®fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò¡F Mjhu khdjhfî« ïU¡F«.
ehlhf ïU¡»‹wJ. ïªj eh£L k¡fis¥nghš kÅj¤ j‹ika‰w
M§»y« go¤j g£ljhÇfŸ v‹gt®fS¡ fhtJ
k¡fis ntW vªj eh£oY« fh©gjÇJ. k¡fS¡F Ra m¿î«
m¿ths®fshtj‰F V‰w gy üšfŸ c©L. jÄœ g£ljhÇ fS¡nfh
ïšiy, ãw® m¿ití« nf£fÉlhkš jL¡f¥g£oU¡»‹wh®fŸ.
kila®fshtj‰nf‰w üšfns c©L. mjhtJ mit bgÇJ«
m¤jilfis Éy¡f Ka‰á¡F« nghJjh‹ flîS«, kjK«,
ntj«, rhÞâu«, òuhz«, ïâfhr« v‹gd ngh‹wit fis¤ jÉu
kjh¢rhÇa®fS« tªJ gh®¥gd® _yK« g©oj®fŸ _yK« FW¡
ïy¡fz«, ïy¡»a« v‹W áyJ« T£o ïitfis cU¥ngh£L
»L»‹wh®fŸ. m¥go¡ FW¡»L«nghJ mitfis¤ ö¡»¤ öu
gߣir bfhL¤jt®fshth®fŸ. Mfnt M§»y¥ g£l jhÇfËl«
v¿ªJ É£L¥ nghf nt©oajh»‹wJ. m¥nghJ Raey¡fhu® fshš
vâ®gh®¡F« mjhtJ m¿îïaš òÞjf§fŸ go¡f¡ Toa rªj®¥g«
e«ik kj¤Jnuh»fŸ v‹W« flîŸ ÉnuhâfŸ v‹W«
»il¤j msî Tl jÄœ g£l« bg‰w g©oj®fŸ v‹gt®fËl«
rkah¢rhÇfis öΡ»‹wt®fŸ v‹W« brhšy¥gL»‹wh®fŸ.
vâ®gh®¡f KoahJ. Mfnt. kÅj‹ KG _ldhf nt©Lkhdhš
ekJ eh£L k¡fËš 100-¡F 90 ng®fS¡F nkyhfnt _l e«ã¡if
òuhz§fisí« ïâfhr§fisí« go¤J g©oj dhf
ÆY« FU£L¥ gH¡f tH¡f¤âY« <Lg£l ghku k¡fshdâdhš
nt©oaJjh‹ v‹gj‰ »z§f¤jh‹ ekJ go¥ò« m¿î«
Raey¡fhu®fŸ N£áia Ryg¤âš e«ã VkhW»wh®fŸ. mt®fis
ïU¡»‹wJ. jÄœ g©oj®fŸ v‹gt®fSila nah¡»aijia eh‹
bašyh« m¿îŸs k¡fsh¡» eh£il RjªâuKŸsjhfî« brŒa
gh®¤j ãwF k¡fis m¿î¡fhf jÄiH¥go v‹W brhšYtJ Ä¡f
nt©Lkhdhš v›Éj gÊ¥ò¡F« ö‰wY¡F« ga¥glhkš ntiy
nkhrkhd fhÇa« v‹nw vd¡F¤ njh‹W»‹wJ. Vbd‹whš
brŒjhšjh‹ Koínk xÊa m‹Åa® e«ik F‰w« brhšYth® fns

Fo muR - 1930 ( 2 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v‹W gaªjhš xU fhÇaKnk brŒaKoahJ. e«ik m‹Åa
M£á¡F moik¥ gL¤âdt®fŸ ekJ eh£L itÔf®fS« g©o
j®fS« gz¡fhu®fSnk Mth®fŸ. ït®fS¡F cjÉ brŒtJ
kjK« flîSnkahF«. kj¤â‹ bfhŸifiaí« flîŸ braiy
í« Míjkhf it¤J¡ bfh©nl ïªj eh£L k¡fË‹ m¿ití«
RakÇahijiaí« ehrkh¡» É£lh®fŸ. nghjh¡ Fiw¡F njÓa«
v‹gjhf xU òâa òu£L áy fhykhŒ òw¥g£L mJ kjK« flî
S« gh¡»it¤j bfhŠr eŠr§fisí« xÊ¡f¤ jiy¥g£L É£lJ. kyhŒ eh£oš RakÇahij¢ r§f«
40 tUõ fhykhŒ ekJ eh£oš V‰g£l njÓa« ïJtiu k¡fS¡F
c©ik¤ j®k«
v‹d e‹ik brŒâU¡»‹wJ? v‹gij nahᤠJ¥ ghU§fŸ.
njÓa¤â‹ gydhŒ gy® c¤ânahf« r«ghâ¡fî« gy® gjÉ
r«ghâ¡fî« V‰g£lnj jÉu Ô©lhik VjhtJ xʪjjh ghU§fŸ. kyhŒ eh£o‹ K¡»a g£lzkh»a á§f¥óÇš “jÄH® Ó®
âU¤j¡fhu®fŸ r§f«” v‹gjhf xU RakÇahij¢ r§f« V‰gL¤ j¥
F¿¥ò : 20.07.1930 M« ehŸ nfhil¡fhdš fhÞkhghÈ£l‹ thrf
rhiyia¤ âwªJ it¤J M‰¿a brh‰bghÊî. g£oU¥gij¥ g‰¿a Étu« k‰bwhU g¡f« ãuRǤâU¡»‹ nwh«.
ïj‰fhf¡ T£l¥g£LŸs Kjš T£l¤â‰F m›ñ® ãuKf®
Fo muR - brh‰bghÊî - 27. 07. 1930 fŸ Rkh® 150 ng®fS¡F nkyhfnt T£odJ«, jiyik t»¤j âU.
uhkrhÄah® ngáa jiyik¥ ngUiu¥ ng¢RfS« Äfî« F¿¥
ãl¤j¡fjhF«.
mjhtJ r§f¤â‹ neh¡f§fis¡ F¿¥ãLifÆš,
1. k¡fŸ ãwÉÆš ca®î jhœî f‰ã¡F« tUzh¢áuk
j®k¤ ijí«, Ô©lhikiaí« xʤjš.
2. bg©fS¡F cÇik mˤjš.
3. m¿î ÉU¤â¡fhd fšÉia¥ nghâ¤jš.
4. á¡fd Kiwia¡ if¡ bfhŸSjš.
5. m¿É‰F¥ bghU¤jk‰w gH¡f tH¡f§fis Ú¡Fjš.
v‹W brh‹dâÈUªJ mitfŸ RakÇahij¡ bfhŸiffis v›
tsî E£gkhf cz®¤â¢ brhšy¥g£l ciufŸ v‹gJ ahtU¡ F«
vËâš És§F«.
jÉuî« “á§f¥óÇš ÃWt¥g£l r§f§fŸ mndf« clD¡
Fl‹ kiwªJ nghtj‰F¡ fhuz« m¢r§f§fS¡F xU brhªj ïl«
ïšyhjnj” v‹W F¿¥ã£L É£L mj‰fhf jhD« âUths® ã.
nfhɪjrhÄ br£oahU« nr®ªJ xU f£ol« th§» cjîtjhŒ
m¡T£l¤ânyna th¡fˤâU¥gjhdJ mt®fË‹ gnuhgfhu

Fo muR - 1930 ( 2 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v©z¤ijí« c©ik¤ j®k¤ij cz®ªâU¡F« cz®¢áiaí« És§» xU bršth¡F¥ bghUªâa bghJ ey Þjhgdkhf ïU¡F«
fh£L»‹wJ. v‹gâš á¿J« rªnjfÄšiy.
kyhŒ eh£oš v§F gh®¤jhY« Ód®fS¡F xU bghJ ïl« Mfnt btF Ó¡»u¤âš m¢r§f¤â‰F f£ol« KjÈait
ïU¥gij ekJ R‰W¥ ãuahz¤âš f©nlh«. fŸ V‰g£L âw¥òÉHh elªJ ãurhu« Jt¡f¥gL« v‹W cWâahŒ
e«òtJl‹ ïªâa jhœ¤j¥g£l - bfhLik¥ gL¤j¥g£l - ïÊî
Mdhš m§F ïªâa®fS¡F v§F gh®¤jhY« nfhÉY«, gL¤j¥g£l - k¡fË‹ rh®ghf nkšf©l e©g®fS¡F ekJ kd«
ói#í« jh‹ gh®¡f Koªjnj xÊa xU jÅ¥ bghJ¡ f£ol« ekJ Ãiwªj e‹¿a¿jiy¢ brY¤J»‹nwh«.
f©fS¡F¤ bj‹glnt ïšiy. ïij vj‰fhf vL¤J¡ fh£L
»‹nwhbk‹whš ïªâa®fË‹ m¿nt, bghJ ey« v‹whš- bghJ Fo muR - jiya§f« - 27.07.1930
j®k« v‹whš nfhÉiy¡ f£o FHÉ¡ fšiy e£o F«ghã nõf«
brŒJ mâš K£o¡ bfhŸtnj jh‹ v‹W fUâ ïU¡»wh®fŸ.
Mdhš ekJ ca® âUths®fŸ X. uhkrhÄ ehlh® mt®fS«,
ã. nfhɪjrhÄ br£oah® (ehíL) mt®fS« nr®ªJ Rkh® 15 MÆu«
mšyJ 20000 %.¡FŸ xU f£ol« th§» cjîtjhŒ Ô®kh ŤJ
ïU¥gâÈUªJ nfhÉY¡F gz« nghLtJ K£lhŸjd« v‹gij
e‹whŒ cz®ªJ É£lh®fŸ v‹nw bjÇ»‹wJ.
ï¡f£olK« r§fK« ÃuªjukhŒ ïUªJ mj‹ flikfis¢
brŒa nt©Lkhdhš mj‰F á¿J g©L¤ Jifí« ïU¡f nt©L«
v‹gnj ekJ mã¥ãuhakhF«. mj‰F« âU. ehlh® mt®fŸ
Ka‰á¥gh®fŸ v‹nw e«ò»‹nwh«.
ï›Éõa¤âš gh®¥gd N£áí«, mt®fsJ jhr®fsJ
bjhšiyfS« jilfshf V‰g£lhY« V‰glyh«. Mdhš mt®
fS¡bfšyh« ekJ ehlhut®fŸ á¿J« ga¥glkh£lh® v‹gJ ekJ
cWâahF«. v¥gobaÅš âU. ehlhut®fŸ KoîiuÆš,
“ekJ ïa¡f¤â‰F v›tsî¡ bf›tsî v⮥ò V‰gL
»wnjh, m›tsî¡ f›tsî gykhfî«, ntfkhfî« ïa¡f« guî«”.
v‹W brhšÈÆU¥gâÈUªJ v⮥òfisí«, jL¥òfisí«
tunt‰»‹wh® v‹gJ e‹whŒ És§F»‹wJ.
k‰W« RakÇahij åu®fshd nfh. rhu§fghÂ, mâra«, vÞ.
nfhghš, m. uh#nfhghš KjÈat®fS« k‰W« âUths®fŸ bt.
nrhkRªâu« br£oah®, nfh. uhkȧf¤ njt®, m. ». R¥g©z‹, fh.
jhnkhjudh®, uh. J. nfhɪjrhÄ, K. bu. K¤J¡f©oa®, j.t.
FkhurhÄ, r. F¥òrhÄ, ò. uh. nfhɪjrhÄ, bu.âUnt§»l«, m. f.
ehuhazrhÄ, v. M. átuha ãŸis M»at®fS« ï«Ka‰áÆš
<Lg£ oU¥gij¥ gh®¡f ï¢r§fkhdJ á§ifÆš jiyáwªJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


fhÇa§fŸ vit v‹gij¥ g‰¿¡ Tl ï¥bghGJ Tw Koah
bj‹W«, mJ y©l‹ kfheh£ošjh‹ Koî brŒa¥gL« v‹W«
itáuhŒ ãuò brhšÈÆU¥gâÈUªJ btF fhykhfnt brhšÈ¡
bfh©L tUtij¤ jÉu yh®£ ï®É‹ fLfsthtJ ïu§» tªjhuh?
v‹gJ m¿thËfŸ nahá¡f¤j¡fjhF«. vdnt ïªj nah¡aij
cŸs uhÍÆš k¡fS«, jiyt®fS« g¤âÇif¡ fhu®fS« fh£L«
c‰rhf¤âÈUªJ r¤âah¡»uf¤â‹ F‰w¤ijí«, bt‰¿a‰w j‹ik
uhÍ iaí« ï¥bghGjhtJ cz®ªJÉ£lh®fŸ v‹nw bjÇa tU»wJ.
K‹ida x¤JiHahikia ahUila nt©LnfhS« ÉU¥g K«
ïšyhkny âObu‹W ÃW¤âdh®. ï¥nghJ VjhtJ xU rh¡if¡
âUths®fŸ #a¡f® mt®fS«, rh¥% mt®fS« âU. fhªâ¡ bfh©L ÃW¤j nt©oajhÆU¡»‹wJ. “všyh« flîŸ braš.”
F« ft®‹bk©L¡F« uhÍ V‰gLtj‰fhf Ka‰á brŒ»wh®fŸ.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.07.1930
ï« Ka‰áÆ‹ Koî v¥go ïUªjhY«, njáa g¤âÇif¡
fhu®fS«, bghJ#d§fS« btF k»œ¢áíl‹ ï«Ka‰áia¥
ngh‰¿ VjhtJ xU tÊÆš uhÍ V‰g£lhš nghJbk‹W Mir¥gL
»‹wh®fŸ. ïâÈUªJ r£lkW¥ò«, r¤âah¡»ufK« k¡fS¡F
rÈ¥ò¤ njh‹¿É£lJ v‹gJ btË¥gil. âU. fhªâ v›tsî
É£L¡ bfhL¤jh»Y« uhÍ brŒJ bfhŸs nt©L bk‹gnj njÓa
g¤âÇiffË‹ ftiyah» É£lJ.
r¤âah¡»uf¤â‰F ï‹D« áy ehŸfS¡FŸshf gykhd
v⮥òfŸ »s«ãÉL« v‹gij “njÓa thâfŸ” czu¤ jiy¥ g£L
É£lh®fŸ. mndf ÉahghÇfŸ bf£L¥nghŒ É£lh®fŸ. fZl¤âš
á¡» ÉʤJ¡ bfh©oUªj ÉahghÇfS« ïÅí« ehY ïu©L
tUõ§fŸ jh£lyh« v‹W Ãid¤J¡ bfh©oUªj ÉahghÇfS«
r£l kW¥ã‹ ÛJ gÊngh£L Ó¡»u¤âš ÔghtË Mf ïij xU
rh¡fhf¡ bfh©L É£lh®fŸ. ïjdhš gy k¡fS¡F
r¤âah¡»uf¤â‹ ÛJ M¤âu« c©lhf ïl« V‰g£L É£lJ.
Éf, âUths®fŸ #a¡fU« rh¥%î« uhÍ Ka‰á¡F itá
uhŒ¡F vGâa foj¤âš j§fS¡F âU. fhªâÆ‹ elto¡ifÆš
mDjhg« ïšiy v‹W btË¥gilahf¢ brhšÈ É£lh®fŸ.
âU. itáuhŒ gâš foj¤âY« ïªâa®fshš ît»¡f Koahj
fhÇa¤ij ïªâa®fŸ tr« x¥gil¡f KoahJ v‹gjhf¢ brhšÈ,
ïªâa®fŸ óuz Rahø¡F mUf® mšy bt‹W«, mt®f sJ
nah¡»aij¡F nkš bfhL¡f Koahbj‹W« g£lt®¤jdkhf¢
brhšÈÉ£lh®. ïªj ÃiyÆš âU. fhªâ uhÍ¥ ng¢R¡F ïl«
bfhL¥gJ v›tsî j‹ kâ¥ò cŸsJ? v‹gij eh« bjÇÉ¡f
nt©oa mtáaÄšiy. jÉuî« ïªâa®fshš ît»¡f Koahj

Fo muR - 1930 ( 2 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


_‹whtJ fhÇakhf g#id brŒJ bfh©oU¡»whuh«.
g#id v‹gJ òuhz§fËš cŸs flîŸfis òuhz¡
fijfis¢ brhšÈ¡ bfh©nlh Ãid¤J¡ bfh©nlh ïU¥gjhF«.
Mfnt ï«_‹W fhÇa§fS« v›tsî gF¤j¿î«, bghJ
ey e‹ikíkhd fhÇa« v‹gij Koî brŒí« Éõa« thrf®
fS¡nf É£LÉL»‹nwh«.
fhªâah®
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.07.1930

âU. fhªâah® áiwÆš _‹W ntiyfŸ brŒ»wh®. mt‰WŸ


x‹W j¡ËÆš üš ü‰gJ. k‰bwh‹W gft¤ Ñijia M§»y¤âš
bkhÊ bga®¥gJ. ntbwh‹W ïªj ïu©L« brŒJ Ûâ ïU¡F«
neu¤âš uhkehk g#id brŒtJ. Mfnt mtuJ gF¤j¿î¡F eh«
ntW cjhuz« fh£l nt©oaâšiy ba‹nw Ãid¡»‹nwh«. ï«
_‹W fhÇa§fS« ïªâahÉ‹ bghJ thœ¡ifiaí« K‹nd‰w¤
ijí« K‹D¡F¡ bfh©L nghFkh? ã‹D¡F¡ bfh©L nghFkh
bt‹gij nahá¡f¤j¡fJ. âU. fhªâÆl« FU£L¥ g¡âíŸst®
fS¡F eh« ï¥go¡ nf£gJ r‰W fZlkhf ïU¡fyh«. j¡ËÆš üš
ü‰gJ vij c¤njá¤J v‹W ïJtiu ahuhtJ bjǪjh®fsh? j¡Ë
üš btŸis¡fhu M£áÆ‹ bfhLikiaí« ïªâahÉ‹
bghUshjhu bfhŸisiaí« v‹d brŒJ Él¡TL« v‹gJ ek¡F
És§f Éšiy. v‹d brh‹dhY« j£o¢ brhšyhkš nf£gj‰F¢
áy k¡fŸ ïU¡»‹wh®fŸ v‹gij¤ jÉw k‰wgo mâš v‹d
c©ik ïU¡»‹wJ. ïu©lhtjhf gft¤Ñij¡F M§»y bkhÊ
bga®¥ò ntiy. ïJK‹ xU jlit lh¡l® bgr©l«ikahš
brŒjhŒ É£lJ. ïu©lhtjhf âU. âyfuhš xU jlit Ñjh ufáa«
v‹gjhf xU bkhÊ bga®¥ò« brŒjhŒÉ£lJ. ï¥nghJ âU.
fhªâí« ïijna Mu«ã¤J É£lh®. ÑijÆ‹ j¤Jt« v‹d? mj‹
gabd‹d? v‹gij¥ g‰¿a c©ik ahuhtJ bjǪJ mij
kâ¡»‹wh®fsh?
Ñijia xU kÅj‹ x¥ò¡ bfhŸStjhdhš Kjyhtjhf
ghuj¡ fijia x¥ò¡ bfhŸs nt©L«.
ãwF »UZzidí«, mtdJ brŒiffisí«, mtidna
flîshfî« x¥ò¡ bfhŸs nt©L«. ï«_‹¿Y« rªnjf
KŸst®fŸ Ñijia “gfth‹” th¡fhf¡ bfhŸs KoahJ. ïJ xU
òwÄU¡f mâYŸs Éõa§fŸ thœ¡if¡F bghU¤jkhdjhfnth
mšyJ mDgt¤â‰F rh¤âakhdjhfnth ïU¡»‹wjh? Éf

Fo muR - 1930 ( 2 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


fj® khatu« - ÓahÊ
ÄuhRjhu®fŸ kfhehL
fj® ãurhu¤â‹ gydhš ntõ¡fhu®fŸ bl«guÇahŒ fj® f£l
Mu«ã¤J v¥nghJ« tH¡fkhŒ fj® f£o tªjt®fS¡F« fj®
»il¡f tÊ ïšyhkš nghŒ ntW J f£l îgªj¥gL¤â É£lJ. m¡»uhrdhâgâ mt®fns! rnfhjÇfns! rnfhju®fns!
ï‹iwaâd« ïªj bghJ¡ T£l¤âš j‰fhy Ãiyikia¥ g‰¿
ïJ xU òwÄU¡f fj® ÉahghÇfŸ ïªj rka¤âš mo¡»‹w ehD« áy th®¤ijfŸ brhšy nt©Lbk‹W ï¤jhÿfh ãugy
bfhŸis¡F msÉšiy. JÂnah rh¤J¡F« cjthJ. ÄuhRjhu®fshdt®fshš miH¡f¥g£L ngr¡ nf£L¡ bfh©lj‰F
Éiynah l¡fh káÈD¡F nkš ɉf¥gL»‹wJ. gŠR Éiy f©o Ä¡f e‹¿íilatdhf ÆU¡»‹nw‹.
1.¡F 320 %ghÆÈU¡F« nghJ« ü‰ò¡ TÈí« berî¡ TÈí« mÇá
%. ¡F ïu©liu g£lz« go ɉW¡ bfh©L« ïUªj nghJ ngh£l ïj‰F K‹ ïªj¡ T£l¤âš ngáa fdth‹fË‹ ng¢ir
É»j¥gona ï¥nghJ« ɉ»‹wh®fŸ. ï¥nghJ gŠR ghu« 150 Kjš Ú§fŸ nf£O®fŸ. eh£o‹ j‰fhy Ãiyikia¥ g‰¿ mt®fŸ
160%. ¡FŸ Ä¡f rtjkhf ïU¡»‹wJ. mÇá %. 4 g£lz« go¡F ngáaij eh‹ x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. Mdhš kÅj‹ r£l kW¥ò
nkyhfnt ɉ»‹wJ. brŒa¡ Tlhbj‹gijí«, r£l¤â‰fl§f nt©oabj‹gijí«
ïuh#hî¡F g¡âahŒ elªJ bfhŸs nt©L« v‹gijí« eh‹ x¥ò¡
520 uh¤jš bfh©l ghu« gŠR 160 %. Éiyahdhš gî‹ bfhŸs KoaÉšiy. ï›Éõa¤âš vdJ bfhŸif c§fŸ
x‹W¡F 8 mzhnt gŠR Éiy ml§F«. všnyhU¡F« V‰fdnt bjǪnjÆU¡fyh«. RakÇahij kfheh£
oY« Ô®khŤâU¡»‹nwh«. mjhtJ kÅjD¡F ïuh# g¡âí«,
10 »uh« cŸs 50 ïŠR ÕR 3 uh¤jš mšyJ _‹nwfhš uh¤jš flîŸ g¡âí« f‰ã¡f¥gLtjhdJ kÅjid moik¤ jd¤â
ïil ïU¡F«. ïªj _‹nwfhš uh¤jY¡F¡ »ua« % 1 - 10 - 0 ü‰ò yhœ¤J« m¿F¿naahF« v‹gjhf btFehshfnt eh‹ ngáí«
TÈ % 1. berî TÈ 1 - 14 Mf 10 f#¤â‰F % 4 - 8 - 0 MF«. áyî« vGâí« tªâU¡»nw‹. Mdhš ïâÈUªJ Jnuh»ahfnth,
yhgK« 5 mzh nr®¤jhš 4 - 14 - 0 ¡F ɉfnt©oaJ ÃahakhF«. JntÎahfnth ïU¡f nt©Lbk‹gjhd bghUŸ mâÈšiy
ï¥nghJ 10 f#« 6 %ghÆ¡F nkyhfnt ɉf¥gL»‹wJ. <nuh£oš ba‹gij eh‹ vL¤J¡ fh£l nt©oaâšiy. Mfnt kÅj‹
6-8-0¡F« Tl »il¥gâšiy. flîS¡nf g¡â fh£l nt©oa mtáaÄšiyahdhš, ãwF
Mfnt njÓa »s®¢áÆ‹ gadhŒ gy ÉahghÇfŸ ï‹rhš ïuh#hî¡F vj‰fhf g¡â fh£l nt©Lbk‹gij nahá¤J¥ ghU§
bt‹lhfî« gy ÉahghÇfŸ bfhŸisao¡fî«jh‹ tÊna‰ fŸ. ïuh#h v‹gt® ãui#fsh»a e«ÄlÄUªJ xU ntiyia
gLtij¤ jÉu k‰wgo c©ikahd gy‹ x‹iwí« ViHfŸ x¥ò¡ bfh©ltuh»whnu bahÊa nt¿šiy. Mfnt m›ntiy Æš
mDgɤjjhf¤ bjÇaÉšiy, mt® flikia mt® brŒa nt©oaJ«, e« flikia eh« brŒa
nt©oaJ« jh‹ KiwahF«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.07.1930
xUtU¡ bfhUt® j‹ j‹ flikia¢ brŒtâš xUtÇl«
xUt® g¡â fh£l nt©oa mtáabk§nf na‰gL»‹wJ v‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 50 51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nf£»‹nw‹. m¥go fh£Ltjhdhš mJ btW« ntõnkahF« bj‹W fUâÆU¡fyh«. mij¥g‰¿ vd¡F¡ ftiy Æšiy.
flîŸ g¡â v‹gJ« m¥go¤jh‹. flîŸ v‹gjhf Ú§fŸ fUJ»w VbdÅš v‹ mã¥ãuha¤ij eh‹ brhšY»nw‹. c¥ò¢ r£l
go x‹¿Uªjhš mj‹ flikia mJ brŒa nt©oaJjh‹. mJ kW¥ò¡F mDTykhf¢ brhšy¥gL§ fhuzbkšyh« rK¤âu¤ J¤
nghynt kÅj‹ jdJ flikia¤ jh‹ brŒa nt©oaJjh‹. ekJ j©Ù® bghJ bt‹W«, mijbaL¤J¡ fhŒ¢Rgt®fËl« tÇ
g¡âia v⮥gh®¤J ek¡F e‹ik brŒí« flîS« ek¡F« nf£f¡ Tlhbj‹W« brhšy¥gL»‹wJ. ïªj thj« Phdk‰w
nt©lh« m«khâÇ uh#hî« ek¡F nt©lh«. g¡â v‹gnj bj‹nw jh‹ brhšYnt‹. murnd ek¡F nt©oaâšiy ba‹W
moikia Él nkhrkhd th®¤ij v‹W v©Q»‹nw‹. moik brhšYtjhdhš rK¤âu¤J¤ j©Ù® bghJthF«.
ba‹gJ rßu¤jhš kh¤âu« bjh©L brŒa¡ flik¥g£ltdhth‹.
g¡â v‹gJ rßu¤âdhY« bjh©L brŒa nt©oaJl‹ kd¤â mur‹ xUt‹ nt©Lbk‹W x¥ò¡ bfh©lhš murh§f¤
dhYŠ brŒa nt©L«. ïjdhš kdij RthÔdk‰wjh¡»¡ bfhŸs â‰F v¥goahtJ tÇia¡ bfhL¡f¤jh‹ nt©L«. mªj tÇ v¥go
nt©L«. Mfnt Rjªâu¤ijí«, RakÇahijiaí« vâ®gh®¡F« nt©LkhdhY« Éâ¡fyh«. x›bthU njr¤âš x›bthU Éjkhf
kÅj‹ ahU¡F« g¡jdhÆU¡fKoahJ, ahiuí« g¡âahÆU¡f¢ x›bthU bghUË‹ ÛJ«, x›bthU bjhÊÈ‹ ÛJ« Éâ¡f¥gL«.
brhšyî KoahJ. FofËlÄUªJ tÇ tNÈ¡f V‰gL¤J« tÊfËš ek¡F mâf¢
r©ilÆšiy. nt©Lkhdhš v›tsî tÇ nt©Lbk‹gâš
mJnghynt r£lkW¥bg‹gJ« j¥ãjbk‹gjhf eh‹ x¥ò¡ r©ilnghlyh«. rK¤âu¤J¤ j©Ù® bghJ bt‹W fUJ»wt®fŸ
bfhŸs KoahJ - r£lkW¥ò kÅjDila ïa‰if¡ Fz§fËš bj‹idku¤J¥ ghis¤ j©Ù® rK¤âu¤J¤ j©Ùiu Él ek¡nf
x‹whF«. x›bthU kÅjD« thœ¡ifÆš v¤jidnah r£l§ fis brhªjkhdjšyth? mJ bghJthdJ Tl mšynt. mj‰F V‹
Ûw nt©oatdhfntÆU¡»wh‹. rhjhuzkhf xUtid bahUt‹ tÇbfhL¡»‹nwh«? r®¡fh® jaÉšyhkš ehnk fhŒ¢R»‹w rhuha¤
mo¤jhš, itjhš, âU¥ãao¥gJ« ittJ« bgU« gh‹ikahd â‰F V‹ tÇ bfhL¡»‹nwh«? eh« fZl¥g£L eh« r«ghâ¡F«
kÅj RghtkhÆU¥gij eh« fh©»‹nwh«. xUtid bahUt‹ gz¤â‰F V‹ tUkhdtÇ bfhL¡»‹nwh«? ïJnghš v¤jid
mo¤jhš r®¡fhÇš ãuhJ brŒJ j©o¡f nt©oaJ r£lKiw. tÇfŸ bfhL¡»‹nwh«. ïªj tÇfisÉl c¥òtÇ vªjÉj¤âš
k‰wgo âU¥ãao¥gJ m¢r£l Kiwia Û¿d jhFkšyth? mÃahakhdbj‹gJ ek¡F És§fÉšiy. jÉu jh§fKoahj
tÇba‹W brhšy¥gL»‹wJ. ïJ òu£L¥ ãurhunkahF«. ekJ
Mdhš, kÅj Rght« všyht‰¿‰F« r£l¤â‰F« ml§» muáaš thâfŸ j§fŸ nah¡»aij¡F Û¿d r«gs¤ijí« cjɤ
el¡f nt©Lbk‹gij x¥ò¡ bfhŸsKoahJ. j‹dhš rh¤âa¥ Jifiaí« bryî¤ Jifiaí« bgW»‹wh®fŸ. ï‹dK« mâf
g£lj‰F«, jd¡F ïÊÉšyhjj‰F« jh‹ neuhd kÅj‹ ml§» khŒ¥ bgw Mir¥gL»‹wh®fŸ. mjdhnynajh‹ ekJ nah¡
el¡f Koí«. k‰witfis Ûw¤jh‹ neÇL«. ïÊit c¤njá¤J »aij¡F Û¿d tÇia¡ bfhL¡f neÇL»‹wJ. ekJ tÇ Fiwa
r£l¤ij ÛW»‹wt®fŸ mjdhš tU« gyhgyid mila jahuh nt©Lkhdhš ekJ k¡fŸ âd« x‹wiuazh tU«go Tl
ÆU¡fnt©L« - r£l¤ij Û¿ É£L gy‹ mDgt Éõa¤âš Æšyhkš â©lhL« nghJ ekJ k¡fns mªj murh§f¤âš khj«
xËa¥ gh®¥gtD«, ga¥gL»wtD« c©ikahd r£l kW¥ò¡ 100, 500, 1000, 2000, 3000, 4000, 5000, 6000 v‹gjhf msî¡F Û¿ r«gs«
fhudhf kh£lh‹. ehis eh‹ bjUÉš el¡f kW¡f¥ gLtJ vdJ bfhŸisao¡»‹wh®fns, ïij¥ g‰¿ ahuhtJ ftÅ¡»‹ Ö®fsh?
RakÇahij¡F <dbk‹W f©lhš mJr«gªjkhd r£l¤ij ek¡F¡ fšÉ¡F r®¡fhÇl« gz«nghjhj‰F¡ fhuz« fšÉ¡F
kW¡f¤jh‹ brŒnt‹. Mdhš mjdhš tU« gyidaila¤ xJ¡f¥gL« gz§fbsšyh« fšÉ mâfhÇfS«, cgh¤â ahUnk
jahuhÆUªJ bfh©Ljh‹ kW¥ng‹. eh‹ r£l kW¥ò¡F¢ á¿J« bfhŸis bfhŸisahŒ rh¥ã£L ÉL»wh®fŸ. Rfhjhu¥ gzbkš
gaªjtdšy. eh‹ 4, 5 jlit r£l§fis kW¤JÄU¡»‹nw‹. mj‰ yh« lh¡l®fS«, á¥gªâfS« rh¥ã£L ÉL»wh®fŸ. cgh¤âaha®
fhf¥ gy jlit j©lidí kDgɤâU¡»‹nw‹ v‹whY« Ûw¥ f£F«, mâfhÇf£F«, lh¡l®fS¡F«, bjhÊyhs®f£F« v‹d
gL« Éõa§f£F juhju« bjÇa nt©L«. vJ Ûw nt©oaJ, vJ ɤâahr«? bjhÊyhË rhjhuzkhf âd« 8 mzhî¡F¡ fZl¥
Ûw nt©lhjJ v‹gJ ngh‹w Éõa§fŸ Äfî« ftÅ¡f¥gl¤ gL»wh‹. cgh¤âahauhdhš, lh¡luhdhš, c¤ânahfÞjuhdhš âd«
j¡fjhF«. ãuÞjhg r£lkW¥ò v‹gij eh‹ m›tsî mtáakhŒ 8%. 80%ghŒ v‹gjhf mDgÉ¡»wh®fŸ. ãui#fshš jh§fKoahj
Ûw nt©oaitfËš x‹W v‹gjhf¡ fUjÉšiy. áy® mtáakhd

Fo muR - 1930 ( 2 ) 52 53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


r«gs« th§F« ãuâÃâfSila, ãuâÃâ Þjhgd§ fSila bfhŸshjJl‹ f©o¤J ÄU¡»‹wd. ÄuhRjhu®fŸ, ÉahghÇfŸ,
ãui#fŸ jh§fKoahj tÇia¡ bfhL¤J¤jhdhf nt©L«. #Û‹jh®fŸ všnyhU« v⮡»wh®fŸ, ïÅ jŤjÅ jiyt®fŸ
v‹gt®fis vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. ah® MjÇ¡»‹wh®fŸ v‹W
ekJ ãuâÃâfŸ brŒí« m¡»uk¤â‰F m¿Éšyhkš r®¡fh® ghU§fŸ. âU. ÓÅthi[a§fh®, âU. r¤âa_®¤â, âU r®. á.ã. ïuhk
ÛJ ghŒ»‹nwh«. ïJtiu eh« bg‰w Rjªju¤ijí«, RauhÍa¤ rhÄ Ia®, âU. r®. átrhÄ, âU. ÓÅthr rhÞâÇ, âU. v«.nf.M¢rhÇ
ijí«, Rna¢iriaí« gh®¡F«nghJ ïÅí« tU»‹w RauhÍa« ït®fbsšyh« xU fhy¤âš jiyt®fŸ, njr g¡j®fŸ, njÓa
ü‰W¡F 90 k¡fshd ViHfisí«, Foahdt®fisí« monahL thâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥g£l gh®¥gd®fŸ mšyth?
mʤJ ÉLbk‹nw eh‹ cWâahŒ¢ brhšYnt‹. RauhÍabk‹ gnj ït®fËš ahuhtJ MjÇ¡»‹wh®fsh? btË khfhz§ fËY«
áyÇ‹ Raeynk jÉu nt¿šiy. všyht‰ iwí« Él “óuz âUths®fŸ #afh®, Í‹dh, áªjhkÂ, nfšfh®, rh¥% M»at®fŸ
Rna¢ir”ba‹gJ R¤j A«g¡bf‹gnj v‹ mã¥ãuha«. ahnuh MjÇ¡»‹wh®fsh? Mfnt VjhtJ xU T£l¤jh®, #hâah®,
áyU¡F c¤ânahf§ »il¡fî« ahnuh áyUila Ñ®¤â¡F« r¤â Þjhgd¤jh® v‹W brhšY«goahf ahuhtJ MjÇ¡»‹wh®fsh?
ah»uf« brŒjhš ehD« mâš nru nt©Lkh? ïij Mu«g Kjny Vnjh “âU. fhªâ Mu«ã¤jh®. mt® ešyt®; mt® mtjhu òUõ®;
eh‹ MnBã¤J tªâU¡»nw‹. irk‹ fÄõ‹ tªj fhyKjny mt® kfh¤kh; mtÇl« ek¡F mâf g¡âí©L; mt® v§fŸ #hâ”
V‹ 1927 - ´ Kjny ïªj fh§»uÞ bfhŸif¡F«, óuz Rna¢ir¡ v‹W brhšÈ¡ bfhŸnthU«, mt® bršth¡»‹ gydhŒ j§fŸ
bfhŸif v‹gj‰F« eh‹ ÉnuhjkhfÆUªâU¡ »nw‹. K‹idia òu£Lfisí«, ã¤jyh£l§fisí« kiw¤J¡ bfh©oU¥gt®fS«
Él ï¥nghJ ã‹D« cWâahÆU¡ »nw‹. k‰W« mtÇl« jÅ¥g£l ánefnkh, ÉRthrnkh cŸst®fS«
ï‹iwa âd« ïªj¢ r£l kW¥ò K£lhŸjdkhdJ, njr¤ jÉu ntW ah® ï¢r£l kW¥ãš fyªJŸsh®fbs‹W nahá¤J¥
J¡F¡ nfL NœtJ, ViHfis¡ bfL¥gJ v‹W eh‹ kh¤âu« ghU§fŸ. mtUila Mâ¡f¤âš gy y£r %ghŒfŸ ïU¡»‹wd.
brhšyÉšiy. rhjhuzkhf ïªâa®fËš 100-¡F 90 ng®fS¡F ahuhtJ ïu©blhU c©ikahsÇUªjhY« ïU¡fyh«. mj‰fhf
nkyhfnt brhšY»‹wh®fŸ v‹gnj vdJ mã¥ãuha«. všnyhUnk nah¡»at®fbs‹W x¥ò¡ bfhŸsnt©Lkh? jÉu
ekJ jÄœ eh£oYŸs r_f Ó®âU¤j ntiyÆ‹ gadhŒ mnef
cjhuzkhf ïªâahÉYŸs 30 nfho k¡fËš kfkâa r_f Ó®âU¤j ÉnuhâfŸ fh§»uÞ bgaiuí« r£l kW¥ò¥ bgaiuí«
kh»a 4š xUghf« VHiu¡ nfho k¡fË‹ rKjha kfhehLfŸ r£l brhšÈ¡ bfh©L Ó®âU¤j§fS¡F K£L¡f£ilnghl mitfis
kW¥ig¡ f©o¡»‹wd. 5 nfho k¡fsh»a Ô©lhjh® v‹gt®fŸ cgnah»¤J¡ bfhŸs Ãid¥gj‹ _y« m¥go xU T£l« m¤
r£l kW¥ig¡ f©o¡»‹wh®fŸ. xU nfho »¿ÞJt®fŸ r£l kW¥ Jl‹ nr®ªâU¡»‹wJ. Mfnt c¥ò¢ r£l kW¥ig eh‹ kh¤âunkh
ig¡ f©o¡»‹wh®fŸ. ÛâíŸst®fËš muáaš Þjhgd§fË mšyJ gh®¥gdušyhjh® f£áah® kh¤âunkh MjÇ¡fÉšiy
nyna ÄjthâfŸ, Rna¢irthâfŸ, njÓa thâfsh»at®fŸ ba‹gjhfî«, f©o¡»‹nw‹ ba‹gjhfî« Ãid¥gJ R¤j K£lhŸ
všnyhUnk r£l kW¥ig x¥ò¡ bfhŸsÉšiy. jdbk‹nw brhšYnt‹. ïJtiu Rkh® 5000, 6000 ng®fns r£l¤ij
kW¤âU¡»wh®fŸ v‹W fz¡F btËahÆU¡»‹wJ. mog£lt®fŸ
ekJ jÄœeh£il vL¤J¡ bfh©lhš v¤jidng® r£l
mnef®fis ehnk Ãuguhâfns xÊa r£lkW¥ãš nr®ªjt®fsšy
kW¥ig MjÇ¡»‹wh®fŸ v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. br‹idÆš
v‹W brhšÈ É£nlh«. filáahf ïªj eh£o YŸs vtiuí« Él
cŸs “njÓa g¤âÇiffŸ” ïªJ g¤âÇif x¥ò¡bfhŸsÉšiy;
vd¡F ïªj eh£L ÉLjiyÆyhtJ, k¡fŸ ÉLjiyÆyhtJ ftiy
jÄœehL x¥ò¡ bfhŸsÉšiy; RnjrĤâu‹ x¥ò¡ bfhŸs Éšiy.
Fiwbt‹W ahuhtJ fUâdhš mt®fŸ VkhªJ nghth®fŸ v‹nw
mj‹ MáÇa®fŸ fh§»uÞ fÄ£oÆÈUªJ MâÆnyna
cWâahŒ¢ brhšYnt‹. Mdhš c¥ò¢ r£l kW¥ò«, nghÈ muáa‰
ïuhÍdhkh¡ bfhL¤J j¥ã¤J¡ bfh©lh®fŸ. r£lkW¥ò¡F
»s®¢áí« eh£o‹ ÉLjiy¡F«, k¡fŸ ÉLjiy¡F« nfL
Énuhjkhfnt #hÛ‹ f£o el¤J»wJl‹ jh§fŸ mâš nruÉšiy
Nœtbj‹nw brhšYnt‹. eh£L ÉLjiy¡F¢ brŒa nt©oa
ba‹W És«guK« brŒJÉ£lh®fŸ. k‰wgo gh®¥gd¢ r§f§fŸ,
ntiyí«, k¡fŸ ÉLjiy¡F¢ brŒa nt©oa ntiyí« ntW
gh®¥gdušyhjh® r§f§fŸ, gh®¥gdušyhjh®fËš cŸs gy tF¥ò¢
ïU¡»‹wJ. mijna jh‹ eh‹ brŒJ bfh©LtU»nw‹. mj‰fhf
r§f§fŸ M»a všyh Þjhgd§fS« r£l kW¥ig x¥ò¡
ï‹dK« brŒa¤jahuhÆU¡ »nw‹. mªj ntiy r®¡fhiu

Fo muR - 1930 ( 2 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


“xÊ¥gjhnyh” mt®fis “Þj«ã¡ f¢” brŒtjhnyh M»‹w ftÅahkš gL«ghL åzhd ghlhf¤jh‹ Koí« v‹gjhf¤
fhÇakšy. vdJ bjh©o‰F vâÇfŸ murh§fnkašy. bjÇɤJ¡bfhŸS»nw‹. Mfnt, rnfhju®fns! e‹whŒ Mnyhá¤
murh§f¤ijÉl nkhrkhdt®fŸ, vâÇahdt® fŸ e« J¥ ghU§fŸ. ãwF c§fS¡F¢ rÇba‹W g£lij¢ brŒí§fŸ.
eh£lt®fËnyna ïU¡»‹wh®fŸ. k¡fS¡F m¿it ts®¤J
kÅj¤ j‹ikia mila¢ brŒjhš jh‹ mt®fŸ ÉLj iy¡F F¿¥ò : 27-07-1930 M« ehŸ khatu« Mdªj jh©lt AhÈš
M‰¿a brh‰bghÊî.
yha¡fhth®fŸ. ekJ k¡fS¡F¥ bgU« ghY« gF¤j¿nt óÍa«.
moik¤jd¤âš mt®fS¡F¢ á¿J Tl btW¥òÄšiy. ïªj Fo muR - brh‰bghÊî - 03.08.1930
ÃiyÆYŸst®fŸ nguhš ahnuh áy® óuz Rna¢irí« Ra
uh{aK« nf£gJ KG¥ òu£nlahF«. mâš á¿J« ehzaÄšiy
v‹W cWâahf¢ brhšYnt‹. c©ikahd njáa thâ¡F ï¥nghJ
murh§f¤njhL ngh® »ilahJ. ïªj eh£oš gy MÆu¡fz¡fhd
tUõ§fshfnt njÓathâfŸ »ilahJ. ïªj njr« gy MÆu¡
fz¡fhd tUõ§fshf Rauh{a¤JldhtJ óuz Rna¢iríl
dhtJ ïUªjbj‹W ahuhyhtJ brhšy Koíkh? V‹ m¥goÆU¡f
KoaÉšiy ba‹gj‰F©lhd Fiwfis f©L ão¤J mit
fis Ú¡f nt©lhkh? xUtidbahUt‹ jhœ¤â al¡»¢, Rna¢ir
Æšyhkš brŒtnj ïªj eh£L kj j®kkhfî«, Úâ j®kkhfîÄU¡
»‹wJ. ïªj Kiw bahʪjhyšyJ ehL cU¥glhJ. mij¡ ftÅ¡
fhkš eh« xnu jtWjiy 2000 tUõkhf¢ brŒJ tU»‹nwh«.
ï¥nghJ« mijna brŒ»‹nwh«.
ïªâahÉš tUlbkh‹W¡F¥ gâdhÆu¡fz¡fhd g£l
jhÇfŸ òâJ òâjhf¥ bgUF»wh®fŸ. ït®fŸ všnyhU¡Fnk
c¤ânahf« jh‹ nt©oÆU¡»wJ. mj‰bfšyh« murh§f¤ij¤
jÉu ntW kh®¡fÄšyhkš brŒJ bfh©lh®fŸ. Mfnt murh§f
c¤ânahf« mâf¥gL¤j nt©LkhdhY«, murh§f¥ bgU« gjÉ
ahU¡fhtJ nt©LkhdhY« ghG« njáa¤ij¤ jÉu ntW
tÊÆšiy. if¤bjhÊš brŒtbj‹whš áy tF¥ò¡F gH¡f
KÄšiy, cÇikíÄšiy. Mfnt bgU«ghY« clÈdhš ghLgl
Koahj nrh«ngÇfshnyna c¤ânahf§fis vâ®gh®¤J ï‹iwa
“njáa«” jiyÉǤjhL»‹wJ. ïj‰F« ïJ ngh‹witfS¡F Äl«
bfhL¤J¡ bfh©nl tªjhš, M£áÆ‹ ï‹iwa Kiw ï‹D«
gy¥gl¤jh‹ cjînk jÉu mij KGJ« ekJ e‹ik¡nf
mDTykhd M£áahf kh‰wKoahjjh»ÉL«. r®¡fhÇ‹ moik
fshÆUªJ mt®fS¡F mDTykhdgobašyh« M£áia el¤â¡
bfhL¥gJ KjÈš xÊa nt©L«. mij ahU« ftÅ¥g njÆšiy.
Mifahš njrhãkhÅfŸ v‹gt®fŸ r®¡fhiu v⮥ gijÉl
mij f©o¥gij Él mij el¤â¡ bfhL¥gt®fis v⮡fî«
f©o¡fî« brŒa nt©L«. j¥ãj¤â‹ mÞâthu¤ ij¡

Fo muR - 1930 ( 2 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhŸth®fŸ. ïu©L f£áí« jdJ mâfhu fhy¤âš muáaš ntiy
fis¡ fh£oY« r_f Ó®âU¤j ntiyfËš Ä¡f ftd« brY¤â
j¡f ntiyfŸ brŒâU¡»‹wd bt‹gij Ó®âU¤jthâfŸ ahtU«
x¥ò¡ bfhŸSth®fŸ. ïj‰F cjhuz« RU¡fkhf nt©L khdhš
ïU f£áí« Ó®âU¤j Énuhâfshd gh®¥gd®fŸ, Énuhj khfnt
fUâ tU»‹wh®fŸ v‹gâdhnyna m¿ªJ bfhŸsyh«.
nj®jš ïU f£áfŸ btËÆ£LŸs m¿¡iffËY« muáaš r«kªj
khd bfhŸiffis¥ g‰¿ btËÆ£oU¥gj‰F«, m¡f£áah®fË‹
II kdâš ïU¥gj‰F« cŸs ɤâahr« ek¡F e‹whŒ bjÇí«.
muáaš »s®¢á¡fhu®fË‹ tiyÆš g£lt®fis¢ rkhjhd¥
gL¤jî« xU f£á k‰bwhU f£áia¡ F‰w« brhštj‹ _y«
r£lrig nj®jšfS¡F Égt®fŸ j§fsJ Ãakd¢
njh‰fo¡fî« v©z« bfh©L nfh®¤j btW« th®¤ijfnsahF«.
Ó£Lfis¤ jh¡fš brŒJ É£lh®fŸ. mt®fËš bgU«ghnyhU«
Mfnt mij¥g‰¿ ek¡F á¿J« ftiyÆšiy.
VjhtJ xU f£áÆ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©nl Ãakd¢ Ó£L¤
jh¡fš brŒâU¥gh®fŸ. áy® b#Æ¡F« f£áia vâ®gh®¤J vâš bghJthf ïu©L f£áí« irk‹ fÄõid MjǤnjÆU¡
nt©LkhdhY« nrUtj‰F trâ it¤J¡ bfh©L Ãakd¢ Ó£il¤ »‹wJ; tunt‰WÄU¡»‹wJ. m¡f£áah® ïUtU« j§fŸ j§fŸ
jh¡fš brŒâU¥gh®fŸ. mã¥ãuha§fis irk‹ fÄõD¡F xU Kfkhf rk®¥ã¤jt®fns
ahth®fŸ. r£l kW¥ãa¡f¤âš nruhjt®fŸ v‹gnjhL kh¤âu
bghJthf nj®jšfËš Éf¥gLgt®fËš bgU«gh‹ik
kšyhkš r£l kW¥ò ïa¡f¤ij ml¡F«go r®¡fhU¡F¤ bjÇɤ
nahÇ‹ nah¡»aijfisí« ehza§fisí« F¿¤J K‹ xU
J¡ bfh©lt®fSkhth®fŸ.
jiya§f¤âš ÉtukhŒ T¿ÆU¡»nwh«. bfhŸifí« ehzaK«
v¥go ïUªjnghâY« nj®jš rka§fËš f£áÆ‹ nguhš Égt® Mdhš r£lkW¥ò _ykhŒ ÃuguhâfŸ fZl¥g£lj‰F
fŸ j§fŸ f£á¡fhf v‹W f£áÆ‹ rh®ghŒ bghJk¡fË‹ kdij¡ tUªâdt®fSkhth®fŸ. ïJ r«kªjkhf cgnah»¤j th®¤ij fËš
ftu¤j¡f VjhtJ áy bfhŸiffis btËÆLtJ v‹gJ v§F« kh¤âu« nt©Lkhdhš xU f£á¡F« k‰bwhU f£á¡F« á¿J
eilbg‰W tU« tH¡fkhF«. mJnghynt ï¤nj®jÈY« ekJ ɤâahrÄU¡fyh«.
khfhz r£l rig¡F ÉF« ïu©L K¡»a f£áahU« j§fŸ j§fŸ
bfhŸiffŸ v‹gjhf áy Éõa§fis m¿¡ifÆ‹ _y« btË ïJ rf#nkahF«. VbdÅš mâfhu¤âš ïU¥gt®fŸ áy
Æ£L É£lh®fŸ. ï›ÉU fø m¿¡if¡ bfhŸiffS« e«ik¥ bghW¥ig RkªJ bfh©oU¥gt®fshdjhš mt®fŸ r‰W ml¡f
bghW¤jtiu nj®Y¡F X£L th§Ftj‰fhf btËÆ£l m¿¡iff khf ngr nt©oaJ«, mJ ïšyhjt®fŸ r‰W JL¡fkhf¥ ngRt
shF« v‹gnj ekJ mã¥ãuhakhF«. MdnghâY« ïUt®fË‹ J« ïa‰ifahdnjahF«.
c©ikahd bfhŸiffis eh« m¿a KoaÉšiy v‹W brhšÈ ekJ eh£il¥ bghW¤jtiu mjhtJ jÄœeh£il¥ bghW¤j
ÉLtj‰»šiy. #ÞoÞ f£á 6 tUõ fhy« mâfhu¤âš ïUªj tiu¥ gh®¥gdušyhjh®fËš ah® mâfhu¤â‰F tªjhY« mt®fŸ
nghJ brŒâU¡F« ntiyfisí« Rjªâu njáa¡ f£á v‹D« Ó®âU¤j¤ JiwÆš ntiy brŒa f£lha¥gL¤j¥ gLgt®fns
ï¥nghija kªâÇ f£á ehY tUõ fhy« mâfhu¤âš ïUªJ ahth®fŸ. VbdÅš ïJ rka« jÄœehL Ó®âU¤j¤ JiwÆnyna
bfh©L brŒJ tªâU¡F« ntiyfisí« ftŤJ¥ gh®¡f bghJ bršth¡F¥ bg‰¿U¥gjhš vtU« mij kâ¤J¤jh‹ Mf nt©L«.
k¡fS¡F j¡f brsfÇa« »il¤nj ïU¡»‹wJ. mªj¥go mij kâ¤J mj‰F ïz§fhjt®fŸ v›tsî
Mjyhš ïU f£áahU« Énrõ rªj®¥g§fŸ V‰g£lhš xÊa bk#hÇoíl‹ r£lrigÆš 剿UªjhY« btËÆš jiyfh£l
ïÅí« mitfisna jh‹ - mt‰iw mDrǤnj jh‹ elªJ á¿J« bršth¡F ïU¡f KoahJ.
bfhŸth®fŸ v‹gjhfnt m¿îŸs vtU« Koî brŒJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 58 59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mifahš bghJthf ï¤nj®jÈš monahL Koah É£lh Y« ngh‹wt®fisí« føÆ‹ fhuzkhf jŸËÉl Koahbj‹nw
TLkhdtiuahtJ mt®fsJ msî¡F nkš gh®¥gd®fis EiHa brhšYnth«. mJ nghynt âUths®fŸ S. K¤jŒah KjÈah®, Dr.
Élhkš brŒa nt©oaij¤ jÉu nj®jÈš e« ngh‹wt® fS¡F R¥guha‹ ngh‹wt®fisí« Rjªju njáa¡ fø· v‹gâ‹ rh®ghf
ntW ntiy ïU¡fhJ v‹nw fUJ»nwh«. k‰wgo ïu©L Ëw nghâY« m¡føÆÅl« âU¥â ïšyhjt®fŸ m¡fdth‹
føiaí« eh« bghJthf kâ¤J tªâUªJ« #ÞoÞ f£á ãuKf® fis jŸËÉl Koahbj‹nw brhšYnth«. VbdÅš mtut®fŸ
fŸ bešÿÇš Vkh‰¿dijí« ehza¤ jtWjyhŒ elªJ bfh©l j§fŸ j§fŸ Mâ¡f§fË‹ Ñœ ïUªj Þjhgd§fË‹ _y« brŒâ
ijí« k¡fis kw¡F«go brŒa mJ xU Ka‰áí« brŒaÉšiy U¡F« ntiyfis¥ gh®¤nj ïij¢ brhšY»‹nwh«. ï›Éõa¤
ahdâdhš mj‹ gyid mt®fŸ milªnj É£lh®fŸ. ïj‰F âš ekJ msînfhš Ó®âU¤j Éõa¤âY« gh®¥gdušyhjh®
Mjhu« v‹d bt‹whš, mJ bešÿÇš r£lrig¡nf elto¡if Éõa¤âY« mDTykhÆUª jh®fsh? ïU¡»‹wh®fsh? v‹gJ
fËš gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfh©lhš #ÞoÞ fø¡nf ntahF«. ïitfis¤ jÉu k‰w Éõa§fËš j§fŸ j§fŸ rîÇa§
Mg¤J tªJ ÉL« v‹W khŒkhy T¡FuÈ£L É£L _‹W khj¤ fhuzkhf jhB©a« fhuzkhf fø fhuzkhf áy jªâu§ fŸ
â‰FŸshfnt #ÞoÞ føÆš gh®¥gd®fis nr®¡fhÉ£lhš brŒâUªjhY« ïU¡fyh«. mjhtJ ïU føahU« gh®¥gd® fis
#ÞoÞ føna monahL nghŒÉL« v‹W brhšynt©oa j§fŸ j§fŸ føÆš nr®¡f j§fS¡F cjÉbrŒa mt®fis
Ãiyik¡F tªJ É£lnj nghJkhdjhF«. khdÄHªJ bfŠR»‹ wh®fŸ. ïU føahU« tUzháuk - òuhz
_l¡bfhŸifíila #hâ kj Mzt« bfh©l MrhÄfis j§fŸ
ïj‰F nkY« m¡fø¤ jiyt®fS¡F j§fŸ jtWfS¡F føfË‹ nguhš ÃW¤â j§fS¡F mt®fSila Mjuit¤ njL
ò¤â¡ f‰ã¡f nt©oa fhÇa« x‹iw mt®fŸ v⮥gh®fŸ v‹W »wh®fŸ. RU¡fkhf¢ brh‹dhš fh§»uÞ bfhŸif¡fhu®fisí«
eh« Ãid¡fÉšiy. ïJ ÉidÆ‹ gandahF«. RakÇahij bfhŸif Énuhâfisí« j§fŸ j§fŸ føÆš
ïit Éf X£l®fS¡F ekJ mã¥ãuha¤ij bjÇɤJ¡ nr®¤J¡ bfh©L jh‹ ïU¡»‹wh®fŸ. m‹¿í« m¥ng®¥g£l
bfhŸs nt©oa KiwÆš áy th®¤ijfis¢ brhšy¡ flik¥ t®fis c¤njá¤J j§fŸ j§fŸ bfhŸiffis¡ Tl á¿J É£L¡
g£oU¡»‹nwh«. mjhtJ:- nj®jšfËš X£l®fŸ v¥bghGJ« bfhL¡fî« r«kâ¡»wh®fŸ. Mfnt ïitfisbašyh« eL Ãiy
føfis ftÅ¡f¡TlhJ v‹gnjahF«. ïij btFehshfnt eh« ikÆš ïUªJ gh®¤jhš ï¥nghija nj®jšfS¡F ïit mtá
brhšÈ tªâU¡»‹nwh«. ekJ eh£oš fh§»urhdJ xU fhy¤ âš akhd jªâu§fshfnt ïUªJ tU»‹wJ. MdhY« X£l®fŸ Phd
bršth¡fhŒ ïUªJ mªj bršth¡»‹ nguhš KÅághÈ£o KjÈa Kilat®fsh» nah¡»aK« ehzaK« cilat®fsh»‹w tiu
nj®jšfis fh§»uÞ if¥g‰w nt©L« v‹gjhf Ô®khŤ J¡ Æš nk‰f©l òu£LfS¡F eh£oš bršth¡F ïUªJ bfh©Ljh‹
bfh©L gh®¥gd®fS« mt®fsJ TÈfS« fh§»uÞ fø ïU¡F«. Mjyhš ïªj nj®jšfËš X£l®fŸ ahU« fø¥
mngBf®fshŒ Ëw fhy§fËš eh« fh§»uÞ fÄ£o¤ jiyt bga®fis¡ f©L ÉU¥ò btW¥ò¡ bfhŸshkš mngBf®fË‹
uhí«, fhÇajÇáahí« mâš K¡»a m§f¤âduhí« ïUªj fhy§f jÅ¥g£l nah¡»aijfisí« K‹ã‹ mt®fŸ brŒj fhÇa§
ËY« Tl “fø¥ bgaiu¥ gh®¡fhÔ®fŸ ÉF« MrhÄfË‹ fisí« brŒa¡ Toa rîfÇa« ïU¥gijí«, ftŤJ mngBf®
nah¡»aijiaí«, ehza¤ijí« gh®¤J X£L¢ brŒí§fŸ” fis bjǪbjL¡f nt©Ltnj j‰fhy ÃiyÆš KiwahFbk‹W
v‹Wjh‹ brhšÈí«, vGâí« tªjnjhL ïij aDrǤJ gy J©L¥ t‰òW¤J»‹nwh«.
ãuRu§fS« gâdhÆu¡fz¡fhŒ btË¥gL¤âí« ïU¡ »‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 03.08.1930
føfŸ v‹gJ mndfkhŒ kªâÇ gjÉ¡F« c¤ânahf Mir¡F«
jh‹ nt©oajhŒ ïU¡F«. jÅ¥g£l eg®fnsh bghJ
ey¡fhÇa§fS¡F nt©oat®fshŒ ïU¥gh®fŸ. cjhuzkhf¢
brhšYnthkhdhš âUths®fŸ W.P.A.brsªjugh©oa‹, R.K.õ©
Kf«, A.T.g‹Ü®bršt« ngh‹wt®fŸ #ÞoÞ føÆ‹ nguhš
Égh®fshdhš X£l®fŸ #ÞoÞ føÆÅl¤âš v›Éj mâU¥â
cŸst®fshÆUªjhY« nk‰f©l fdth‹fisí« mt®fŸ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


jilbrŒa¥g£l¤ bjUÉš mt®fS¡F¤ bjU¥ gh¤âa« th§»¡
bfhL¡f¢ brŒa¥g£l Ka‰áÆš âUth§T® mur® v‹D« Rnjr
uh#hthš 6 µ j©o¡f¥g£L b#ÆÈY« Ä¡f kÇahijahŒ el¤j¥
g£lt®. m¤j©lidÆ‹ nghJ ehK« mtU« âUth§T® b#Æ
Èš x‹whfnt j©lid mD¥gɤjt®fshnth«. filáahf
fhyhtâ ÔUK‹ v§fis ÉLjiy brŒJ É£lnjhL âU. nf. ã.
nf. nkdid vj‰fhf¤ j©o¤jh®fnsh mªj fhÇakhd it¡f«
kyhŒ eh£L t¡ÑšfË‹ nuh£Lfis všnyhU« el¡F«goahf c¤juî bfhL¤J É£lh®fŸ.
Mfnt âU. nf. ã. nf. nkd‹ mt®fŸ brŒj fhÇa« F‰wkh mš
‘njáa«’ yJ âUth§T® murh§f« mtiu áiwgL¤âdJ F‰wkh v‹gij
nahá¤J¥ gh®¤jhš És§fhkš nghfhJ.
kyhŒ eh£oš kyh¡f® v‹»‹w g£lz¤âš fŸË¡nfh£il Mfnt ï¥go¥g£l âU. nkd‹ mt®fis kyhŒ t¡ÑšfŸ
âUths® nf.ã. nfrtnkd‹ mt®fŸ Rkh® 3, 4 M©Lfshf ãugy áy® M£nrã¥gâÈUªJ mt®fŸ njÓaK«, r_f Ó®âU¤jK«,
ghÇÞluhf ïUªJ tU»‹wh®fŸ. mt® ï¥nghJ j‹id F.M.S. muáaš K‰ngh¡F Ka‰áí« v¥go¥g£ljhÆU¡F« v‹gij
ghÇY« t¡Ñyhf nr®¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹W nfhyhy«ó® Ó¥ xUthW czuyh«.
#£Í¡F É©z¥g« ngh£lâš mtiu¢ nr®¤J¡ bfhŸtj‰F
nfhyhy«ó® t¡ÑšfŸ #£Í¡F M£nrgid brh‹djhfî« m› e«ik¥ bghW¤jtiu ï›Éj M£nrgidfŸ m¿ahik
th£nrgid v‹d bt‹whš âU. nf. ã. nf. nkd‹ mt®fŸ uh#¤ Ædhnyh mšyJ bghwhikahnyh jh‹ V‰g£oU¡f nt©Lbk‹W
Jnuhf ÉõakhŒ áiwbr‹wt® v‹W brh‹dh®fsh«. mj‰F fUJ»‹nwh«. ïJ t¡Ñš j‹ikÆ‹ ãwÉ¡ Fzkh« nghY«.
ghÇÞl® âU. nf. ã. nf. nkd‹ mt®fŸ jh‹ it¡f« r¤âah¡»u
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 03.08.1930
f¤âš <Lg£ljhš áiw bršy neÇ£lbj‹W« kjuhÞ iAnfh®£
oš Ä¡f bršth¡F¥ bg‰w ghÇÞl® v‹W« vL¤J¡ fh£odhuh«.
ïj‰fhf fd« #£Í mªj É©z¥g¤ij igrš brŒa 2 µ thŒjh
jŸË¥ ngh£oU¥gjhf¤ bjÇatU»‹wJ. kyhŒ eh£L t¡ÑšfŸ
ïªj Éõa¤âš ï›Éj M£nBgid bfh©L tªjij eh« gy
khf¡ f©o¡»‹nwh«. t¡ÑšfŸ muáaš r«kjkhd »s®¢áfËš
<LgLtJ«, j©lidfŸ miltJ« mt®fË‹ ï¥nghija
bjhÊš KiwÆš K¡»a m«rkh» É£lJ. ïªâahÉš mndf
t¡ÑšfŸ j©lid milªJ ï¥bghGJ t¡Ñšfshfnt ïU¡»‹
wh®fŸ. ïJ xUòwÄU¡f, âU. K. P. nfrtnkd‹ mt®fŸ uh#¤
Jntõ ÉõakhŒ¢ áiw¢ br‹wt® mšybt‹W cWâahŒ¢
brhšYnth«. br‹id iAnfh£oš mt® Ä¡f ãugy t¡Ñyhf
ïUªjt®. ïªâahÉš ãugykhÆUªj fdth‹fŸ ahuhtJ njr
nritÆ‹ gydhŒ c©ikahd âahf« brŒjt®fŸ ïU¥gh®
fshdhš mt®fËš âU. K.P.K. nkd‹ Kj‹ikahdtuhth®. kiy
ahs njr KGikí« K.P.K. nkd‹ v‹whš f©fËš Ú® ÉLth®fŸ.
m¥ng‰g£l c©ikahd âah»ahdt®. âUth§T® uhÍa¤âš
it¡f« v‹D« xU ãugy nfhÆš cŸs CÇš cŸs bghJ¤
bjUÉš <Ht®fŸ ehlh®fŸ KjÈat®fŸ Tl el¡f¡ TlhJ v‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


M®. nf. õ©Kf«

ca®âUths® nfhit M®. nf. õ©Kf« mt®fis ïªâ


aÇš m¿ahjh® ahU« ïU¡f Koahbj‹nw fUJ»‹nwh«. nkš
eh£lt®fS«, mtiu¥g‰¿ Énrõkhf m¿ªâU¥gh®fŸ. áw¥ghf
jÄœ eh£oš bjUÉš ÉisahL« FHªijfŸ Kjš mur® tiu
mtiu¥ g‰¿ e‹whŒ cz®ªâU¡»wh®fŸ. m‹¿í« RakÇahij
cyf¤âY«, Ó®âU¤j cyf¤âY« âUths® brsªjugh©oa‹
mt®fis¥ nghynt - áy Éõa§fËš mtU¡F nkyhfnt âU.
õ©Kf« mt®fŸ bgaU« x›bthU å£oY« rhjhuzkhf j§fŸ
j§fŸ å£L eg®fis¥ nghynt tH§f¥g£L tU»‹wJ v‹gij¥
g‰¿ eh« ahU¡F« vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy.
âU. õ©Kf« mt®fŸ m¿î, âw‹, MuhŒ¢á, mDgt
Phd«, Ka‰á, fšÉ, bršt« M»a mU§Fz§fS«, j‹ik fS«
x‹W nghynt mika¥ bg‰wtuhth®. m¥ng®¥ g£ltÇ‹
nritahdJ bghJthf Ó®âU¤j cyf¤â‰F«, muáaš v‹»w
cyf¤â‰F« Ä¡f ï‹¿aikahjJ v‹gij vL¤J¡fh£l nt©o
aâšiy.
Mfnt mt® rÛg¤âš eilbgw¥nghF« ïªâa r£l rig¤
nj®jY¡F (v«. vš. V)¡F kWgoí« xU mngBfuhf É»‹wh® v‹w
nrâ nf£L ïªâa eh£oš k»œ¢áailahjh® ahUnk ïU¡f
KoahJ.
br‹w mjhtJ eh‹F tUõ¤â‰F Kªâa nj®jÈš mt®
ïªâahÉš ïšyhkš ïU¡F« nghnj mjhtJ mt® MÞ£ nuÈah
f©l¤âš ïU¡F« nghnj ngh£oa‹ÅÆš VfkdjhŒ
bjǪbjL¡f¥g£ltuhth®. rÛg¤âš fh§»uÞ f£lis¥go jdJ
Þjhd¤ij uhÍdhkh bfhL¤JÉ£L RjhÉš kWgo ËwnghJ«
ngh£oa‹ÅÆš bjǪbjL¡f¥g£ltuhth®. m¥go¥g£ltU¡F
ï«Kiw nj®jÈš ngh£o V‰g£ljhdJ tUªj¤j¡fnjahF«. m¥

Fo muR - 1930 ( 2 ) 64 65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ngh£oí« rhjhuzkhf¥ bghJ ey¤ij bghW¤njh Þjhd¤ij¥ g¿¡f¥g£L mt®fS« _iyÆš c£fhu¥gl nt©oat® fsh»
bghW¤njh mšyJ gjÉia mngø¤njh mšyhkš føiaí«, É£lh®fŸ v‹gij vtU« eh« brhšÈ¤ bjÇa nt©oat®
brhªj mã¥ãuha ngj§fisí« f£á ngj¤ijí« fUâ âU. fshÆU¡f kh£lh®fŸ v‹nw v©Q»‹nwh«.
õ©Kf« “ngh£oa‹ÅÆš bjǪbjL¡f¡ TlhJ” v‹»w
v©z¤â‹ ÛJ mtU¡F¤ bjhªâuî¡ bfhL¡f Mir¥g£L ï›Éõa§fŸ všyh« bghJ k¡fŸ e‹whŒ cz®ªâUª
V‰gL¤j¥g£l ngh£oahf ek¡F fhz¥gLtjhš mj‰fhf eh« jhY« ï‹iwa âdK« ïªâa r£lrig¡F¤ jÄœeh£il¥
bgÇJ« tUªj nt©oÆU¡»‹wJ. âU. õ©Kf« mt®fŸ bghW¤jtiu gh®¥gdušyhjh®fŸ á¿J« Mng£á¡fhkš myøa
Ó®âU¤j¤ JiwÆš ntiy brŒa nt©L« v‹»‹w Mir khfnt ïUªJ bfh©L gh®¥gd®fns bgÇJ« m§F¥ nghŒ¢
Ædhnyna ïªâa murh§f¤âš bgÇa r«gskh»a µ 3000, nrU«go brŒtJ K‹D« tH¡fkhŒ ïUªjhY« ï¥nghJ«
4000 %, ngh‹w tUkhd« »il¡f¡ Toa lhÇ¥ ngh®£ (tÇÉâ¡ tH¡fkhŒ ïU¡»wJ.
F« rig) bk«g® gjÉiaí« yøa« brŒahkš jd¡F nt©lh cjhuzkhf nfhit, nry«, tl M‰fhL M»a _‹W Íšyh¡
bk‹W É£L É£lh®. ïªj Égu§fis bghJ k¡fŸ ïªJ, Rnjr fS« nr®ªj bjhFâ jÉu k‰w¤ bjhFâfËš všyh« gh®¥gd®fns
Ĥâu‹ M»a gh®¥gd g¤âÇiffËY« gh®¡fyh«. ïUªJtU»‹wh®fŸ v‹gnjhL tu¥nghF« nj®jš fS¡F«
Éf, br‹id khfhz¤âÈUªJ« áw¥ghf jÄœ eh£oÈUªJ« br‹id, nfhit¤ jÉu k‰witfËš všyh« gh®¥gd®fŸ
ïªâa r£lrig¡F 10¡F 9 Þjhd§fS¡F gh®¥gd®fshfnt mngBf®fshŒ ïU¡»wh®fŸ. m‹¿í« ïâš k‰W« xU Mg¤J
mâY« mŒa§fh®fshfnt áw¥ghf Ó®âU¤j Énuhâí« tUzh v‹d bt‹whš nkš f©l gh®¥gd mngBf®fŸ všyh«
áuk¡ bfhŸifíilatUkhd gh®¥gd®fshfnt nghŒ¡ bfh©o tUzháuk¡ bfhŸifÆ‹ ÛJ« rhujh r£l¤ij mÊ¥gJ mšyJ
U¥gJ tH¡f«. mt‰WŸ âU. õ©Kf« xUt® kh¤âu« gh®¥gd âU¤JtJ v‹»‹w bfhŸifÆ‹ ÛJnk jh‹ É»‹wh®fŸ. ïJ
ušyhjhuhfî«, áw¥ghf t®zháuk vâÇahí« Ó®âU¤j¡ bfhŸif br§f‰g£L, bj‹ M‰fhL Íšyh¤ bjhFâ¡F ÉF« bgÇa
cilatUkhf nghŒ bfh©oUªjh®. mJ kh¤âukšyhkš ekJ “Ó®âU¤jthâ”ahd âU. o. u§fh¢rhÇÆ‹ És«gu¤ij¥ gh®¤jhš
eh£L¥ gh®¥gd®fŸ br‹id khfhz¤J¥ gh®¥gdušyhjh®fŸ bjÇí«. Mfnt tUzháuk¤ij monahL v⮡F« gh®¥gd
“nghâa m¿î«, PhdK«, bršth¡F« ïšyhjt®fŸ v‹W« ušyhjh® mngBf®fŸ ï‹iwa âd« br‹id khfhz¤âyhf£ L«,
mt®fŸ njr¤Jnuh»fŸ, áw¥ghf njÓa¤â‰F ÉnuhâfŸ” v‹W« jÄœ eh£oyhf£L« âU. M®. nf. õ©Kf« mt®fis¤ jÉu ntW
btË khfhz¡fhuU¡F ãurhu« brŒJ gh®¥gdušyhjh® ÛJ ahUnk ïšiy v‹W« cWâahf¢ brhšYnth«.
myøaK« mNiaí« V‰gL«go brŒâUªj Éõk¡ T‰WfŸ mJ kh¤âukšyhkš mt® tUzháuk¤ jUk¤â‰F
bašyh« âU. õ©Kf« ïªâa r£l rig¡F¢ br‹w ãwF jh‹ ÉnuhjkhŒ ïU¡»‹wh® v‹W brhšÈ mªj¡ fhuz¤jhš mtiu
cil¤J¥ bghoah¡» FÊ bt£o¥òij¡f¥g£lij gh®¥gd®fns ghkuk¡fËl« F‰wK«, gÊí« Rk¤â njh‰fo¡f¢ brŒJ Élyh«
x¥ò¡ bfh©L mt® kWgoí« ïªâa r£lrig¡F bršy Koahkš v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj âU. õ©Kf« mt®fSl‹ ngh£o¥
Ka‰á¡»wh®fŸ v‹whš k‰wgo gh®¥gdušyhjh®¡F¤ bjÇahkš nghl vâ® mngBfU¡F ijÇa« V‰g£lbj‹gnj ekJ mã¥ã
ïU¡F« v‹W ahuhtJ brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. uhakhF«. Mfnt mtuJ nj®jÈš mt® bt‰¿ miltJ«, njhšÉ
âU.õ©Kf« mt®fŸ ïªâa r£lrig¡F br‹wâ‹ gadhŒ miltJ« jÄœehL« gh®¥gdušyhj k¡fS« tUzh¢ áuk¤ij
gh®¥gdušyhjh® bgUikiaí«, âwikiaí« ïªâahî« cyf K« ÉU«ã mj‹ bfhŸif¥go jh§fŸ N¤âu®fshf ÉU«ò »wh®fsh
m¿a KoªjJ v‹gJ kh¤âukšyhkš br‹id khfhz¤J¥ mšyJ m¥g£l¤ij btW¡»‹wh®fsh v‹»w gßiB
gh®¥gd®fŸ njÓathâ, Äjthâ, mÄjthâ c£gl všnyhUila Kothf¤jh‹ ïU¡»‹wJ. Éf âU. õ©Kf« mt®fS¡F«,
nah¡»aijí« btË¥gL¤j¥g£ljhdJ všyht‰iwí« Él¥ ngh£o mngBfU¡F« cŸs jhuj«ÄaK«, bt‰¿¡FŸs rîfÇa
ngh‰w¤j¡fJ« ghuh£l¤j¡fJkhd fhÇakhF«. ï‹iwa âdK« K« ï¤nj®jÈš bghJ k¡fŸ flikí« ã‹dhš bjÇÉ¡»‹nwh«.
âU. õ©Kf« ïªâa r£lrigÆš ïUªjâ‹ _y« btËkhfhz¤
jiyt®fË‹ r«kªj« it¤J¡ bfh©oU¥gjhnyna jÄœ eh£L¥ Fo muR - jiya§f« - 10.08.1930
gh®¥gd®fË‹ všyh ïªâa njáa¤ jiyik Þjhd§fŸ všyh«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 66 67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


cWâgL¤â É£lJ. tÊ beLf nghäÞ cjÉÆ‹ ngÇš x›bthU
»is¥ghij¡F« ü‰W¡fz¡fhd¥ gh®¥gd®fS«, gh®¥gd
ušyhjh®fS« ntZoia tǪJ f£o¡ bfh©L ifÆš joíl‹
Ëwijí«, âUthtLJiw nfhÆY¡F K‹dhš ü‰W¡fz¡fhd
gh®¥gdušyhj M£fŸ fÊfSl‹ ËW¡ bfh©oUªjijí«,
ïitfS¡bfšyh« r®¡fh® mâfhÇfS« g©lhu rªÃâfS«
F«gnfhz« jhÿfh cŸqu clªijahí«, rfhakhfî« ïU¥gijí« gh®¡f ïªj ehlh
dJ v‹bw‹iw¡F« m‹Åa M£áÆÈU¥gj‰F jFâahdnj
ïu©lhtJ gh®¥gdušyhjh® kfhehL bahÊa ïªj ÃiyÆš xU ehS« Rjªâu¤â‰F mUfij ïšiy
ba‹nw Ãid¡»nw‹. ï‹iwa âd« ï§F btŸis¡fhu M£á
Æšyhkš g©lhu rªÃâfsh£ánah, gh®¥gduh£ánah, ït®fis¡
m‹òŸs rnfhjÇfns! rnfhju®fns!! FUthŒ¡ bfh©l ïªJ¡fŸ M£ánah ïUªâU¡Fkhdhš eh‹
ï§F tªJ nr®ªâU¡f Koíkh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj
eh‹ ï§F tªjJ Kjš ïJtiuÆY« vd¡fhf bt‹W
mâfhÇfS« Vw¡Fiwa všyh« gh®¥gd®fshfnt ÆUª âUªjâ‹
brŒa¥g£l Ml«gu§fisí«, C®ty§fisí« v‹id¤ jiy
_y« btŸis¡fhu M£áÆ‹ ga« mt®f£F ïšyh âU¡Fnk
tdhf ãunuã¥gj‹ Kf¤jh‹ v‹id¥ g‰¿ gy® ngáa òfGiu
ahdhš e«ik xU ehia mo¥gJnghš mo¤J ïG¤ bj¿ªJ
fisí« vd¡fhf v‹W ï¥nghJ thá¤J¡ bfhL¤j cgrhu¥ g¤âu§
ïU¥gh®fŸ. v‹Dila ïªj¥ g¤J¥gâidªJ tUõ¤âa bghJ
fËš vGj¥g£oU¡F« th¡»a§fisí« ftŤJ¥ gh®¤jâš eh‹
thœî R‰W¥ ãuahz¤âš xU ïl¤âyhtJ ïªj khâÇ gh®¥gd®fŸ
Ä¡f bt£f¥gl nt©oatdhŒ ïU¡»nw‹. VbdÅš vªj _l
tǪJ f£o¡ bfh©L joí§ ifíkhŒ ËW bfh©o Uªjij ah‹
e«ã¡iffisí«, FU£L g¡âiaí« monahL xÊ¡f nt©
v§F« gh®¤jâšiy. e«Kl‹ tªj T£lkhdJ r‰W Ãjhd«
Lbk‹W Ka‰á brŒ»nwndh, mt‰iw mij bahÊ¥gj‰fhf¡
jt¿ÆU¡Fkhdhš v‹d elªâU¡F« v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
Toa ïªj kfheh£oš c§fshnyna v‹ Éõa¤âš cgnahf¥
mâfhÇfSila rYif ïšyhâUªâU¡Fkhdhš mt®fS¡F
gL¤j¥gLtij eh‹ ãu¤âa£rkhf¥ gh®¡»nw‹. ït‰iw mE
ï›tsî JÂî V‰g£oU¡f Koíkh? eh« v‹d m¡»uk§fis
kâ¤J¡ bfh©oU¡»w eh‹ vªj Éj¤âš ï¤ bjh©oš bt‰¿
brŒa ïªj kfheh£il¡ T£oÆU¡»nwh«? mšyJ ïJtiuÆš
aila Koí«? mšyJ v‹id¥ bghW¤j msÉyhtJ mt‰¿
ahU¡F v›Éjkhd mÚâ ekJ bjh©lhš V‰g£lJ? ekJ
ÈUªJ âU¤jkil»nwbd‹W v¥go¢ brhšy Koí«? Mfnt ï«
cÇikfis eh« vâ®gh®¥gJ«, ekJ RakÇahijia eh« mila
khâÇahd brŒiffis jaîbrŒJ monahL ïŠɣLÉl
Ka‰á¥gJ«, ï›tsî bgÇa M¤âu¤â‰F«, _®¡f¤ jd¤â‰F«
nt©Lbk‹W nf£L¡ bfhŸS»nw‹. k¡fSila cz®¢á¡fhf
ïl§ bfhL¡Fkhdhš ïªj ÃiyÆš ekJ eh£o‹ #dehaf
î« ãurhu¤â‰fhfî« brŒa¥gL»wbj‹W brhšy¥gLtjdhY«
M£áia vâ®gh®¡f Koíkhbt‹W nahá¤J¥ ghU§ fŸ. ïªj
mj‰F« á¿jhtJ msî«, bghU¤jK« nt©L«. ï¥go¢ brhšt
eh£oš c¥ò¢ r¤âah¡»uf« Mu«ã¤j fhy« Kjš vd¡F mjÅl«
j‰F v‹id k‹Å¡f nt©LkhŒ nfhU»nw‹.
á¿J« mDjhgÄšyhâUªjJ c§fŸ všnyhU¡ F«
ïªj á¿a »uhk¤âš ï›tsî bgÇa v⮥ò¡»ilÆš bjǪjnjahF«. mJ Éõa¤âš vdJ mã¥ãuha¤ijí« á¿J«
ï¤Jiz bgÇa T£l« bg©fS«, M©fS«, jhœ¤j¥g£lt® kiw¡fhkš btËÆ£L tªjnjhL mjdhš V‰gL« bfLâfisí«
fSkhŒ¡ To ïU¥gjhdJ ekJ bfhŸifÆYŸs cz®¢á á¿J« JªJ És¡»¡ bfh©Ljh‹ tªâU¡»nw‹. mj‹ _y« vd¡F
ïªj¡ »uhk¤J¥ gh®¥gd®fË‹ »s®¢á¥ bgÇJkhŒ¢ nr®ªJ jh‹ mndf fZl§fS« eZl§fS« V‰g£oU¥gijí« r»¤J¡
ï›tsî¡ T£l§ Tl ne®ªjJ v‹W fUJ»nw‹: bfh©Ljh‹ tªâU¡»nw‹. v§fqÇš kfhehL elªj fhy¤âš
mâfhÇfshš v›tsnth fZl§fŸ V‰g£ld. k‰W« eh‹ bršY
rnfhju®fns! eh‹ kfheh£L¡F tU« tÊÆš f©l fh£á »w ïl§fËbyšyh« gh®¥gd mâfhÇfŸ ïU¡FÄl§fËš Ä¡f¤
fshdJ vdJ bfhŸifÆY« mã¥ãuha¤âY« v‹id Ä¡f bjhšiyfŸ V‰g£L tUtijí« gh®¤J tU»nw‹. gy bkh£il¡

Fo muR - 1930 ( 2 ) 68 69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


foj§fS« tªJ bfh©L ïU¥gnjhL ãurhu¤J¡F« g¤âÇif¡ F« bfhS¤âa” kfkâa®fis¤ jhuhskhf¥ nghf É£L¡ bfh©L«
ïilôW©lhF«go gy Ka‰áfS« brŒa¥g£L tU»‹wd. ïªj ïU¡»wh® fbs‹whš, ïjhdJ kj¤ijí«, rh¤âu¤ijí« Mjhukhf¡
CU¡F tUtj‰F K‹ vd¡F xU Äu£Ljš foj« tªjJ. Mfnt bfh©L jL¡f¥ gL»wjhbt‹W Mnyhá¤J¥ ghU§ fŸ. giwa‹
ïªj eh£L¥ gh®¥gduhâ¡fK«, gh®¥gÜa cz®¢á í« xÊí« tiu r¡âa‰wtdhf ïU¡»wh‹. go¥ãš, bršt¤âš, Ra kÇahijÆš
ï‹iwa murh§f¤ij v¥go v⮡f Koí«? mj‹ cjÉia v¥go¤ nftykhf mG¤j¥g£oU¡»wh‹. kfkâa‹ rfy brsfÇa¤JlD«
jŸs Koí«? ïªj ÃiyÆš e«ik¥ gh®¥gd uhâ¡f¤âÅlK«, åÇa¤JlD«, RakÇahijílDÄU¡»wh‹. giwaid nt©lh«
g©lhu rªÃâfshâ¡f¤âÅlK«, gz¡fhu Mâ¡f¤âÅlK« É£L v‹W brh‹dhš giwa‹ gaªJ bfhŸth‹. nah¡»a¥ bghW¥g‰w
É£L ïªj r®¡fh® nghŒ ÉL »nwhbk‹W brh‹dhš jhœ¤j¥g£l r®¡fhU« mj‰F ïl§bfhL¤J¡ fhtyhis mD¥ã¡ bfhL¡F«.
k¡fŸ nghf nt©lhbk‹W jh‹ r¤âah¡ »uf« brŒa nt©Lnk kfkâandh bjUÉš el¡f nt©lhbk‹W brhšÈ É£lhš clnd
bahÊa nghf¢ brŒí« r¤âah¡»uf¤âš xU¡fhY« nr®¤J bfhŸs cij bfhL¥gh‹. “nt©lh« v‹W brhšgt®fË‹
KoahJ. ïªj »uhk¤J m¡»ufhukhdJ jŠrhñ® kfhuh#hthš jdJ bg©LãŸisfisí« f£oaiztnjhL kh¤âu« Úyhkš ö¡»¡
K‹ndh®fË‹ vY«òfis¡ f§if Æš bfh©L nghŒ nghLtij bfh©L« nghŒ ÉLth‹.” m¥nghJ r®¡fhU« thiybahL¡»¡
Él ãuhkz®fŸ v‹gt®fË‹ tƉ¿‰nghŒ nrU«go miu¤J¡ bfhŸS«. Mfnt Ô©lhikí«, bjUÉš el¡fh ikí« vâny
Fo¡f brŒJ É£lhš mâf¥ ò©Âabk‹gjhf¡ fUâ ïU¡»‹wbj‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªJ kj¤ âY«
“ãuhkz®”fS« m¥gona miu¤J¡ Fo¤jj‰fhf m¡fhy¤âš áy RakÇahija‰w¤ j‹ikÆYªjhnd Ô©lhik ïUªJ tU »‹wJ.
gh®¥gd®fS¡F ïªj m¡»ufhu§ fisí« f£o¡ bfhL¤J üW ïªj »uhk¤âš kfkâa®fË‹ v©Â¡if v›tsî RU¡ f«.
ntÈ (500 V¡f®) eŠir ÃyK« bfhL¤jjhf brhšy¥gLtJl‹ Vnjh jhœ¤j¥g£lt®fSila v©Â¡if v›tsî mâf«? m¥go
xU ãuhkz‹ v‹gt‹ Ô©lhjh‹ xUtD¡F¤ j‹ å£oyiH¤J ÆUªJ« kfkâa®fS¡F RjªâuK«, ïªJ¡fS¡F¤ jilí«
rh¥ghL ngh£lâ‹ gadhŒ mtid ïªj C® “ãuhkz®fŸ” všyh« V‰g£oU¥gJ kj« fhuzkh mšyth? m¥go¥g£l kj« vj‰fhf
nr®ªJ #hâia É£L Éy¡» f§ifÆš nghŒ Þehd« brŒJ É£L ïU¡fnt©Lbk‹whš k¡fS¡F btW« nfhg« tU»wnj bahÊa
tU«go Ciu É£L Éu£odjhfî« mªj¥ãuhkz‹ f§ifia¤ k‰wgo v›Éj rkhjhdK« brhšY»wt®fis¡ fhnzh«. ï¥go¥
j‹ å£L¥ òH¡ filÆnyna tUɤJ¡ fh£odjhfî«, ãwF g£lt®fis eh« _l®fbs‹W«, _®¡f®fbs‹ W«, mnah¡»a®fŸ
mtid¢ nr®¤J¡ bfh©ljhfî« brhšy¥gL»wJ. Mfnt v¥go¥ v‹W« brhšyhkš ntW v‹dbt‹W brhšYtJ?
gh®¤jhY« ïªj Þjy¥ bgUikÆ‹ go x‹W ï§FŸst®fŸ
vY«ig¤ ösh¡»¡ fiu¤J¡ Fo¤jt®fshÆU¡f nt©L«, mšyJ rnfhju®fns! f©o¥ghf eh‹ x‹W brhšY»nw‹. ïªJ kj
giwaid å£oš it¤J rh¥ghL ngh£lâ‹ gadhŒ f§if ïªj bk‹gJ xÊ»‹w tiuÆš FiwªjJ btŸis¡fhuDila
»uhk¤J¡F tu¤ jFªj m›tsî e‹ikailªjjhfÆU¡f M£áahtJ ïUªJjh‹ Mf nt©L«. ïªj eh£oš mnefUila
nt©L«. m¥goÆU¡f ïij e«ò»w gh®¥gd®fŸ v¥go åâÆš kdij njÓa¡ »s®¢á ft®ªJ ïU¥gJ vd¡F¤ bjÇí«. mt®fËš
giwa‹ elªJ ÉLth‹ v‹W jo vL¤J¡ bfh©L bjUÉš bgU«ghnyh® bghW¥g‰wt®fS«, m¿ahjt®fS« Raey¡fhu®
É»wh®fŸ v‹gJ vd¡F És§fÉšiy. ïJ _®¡f¤jdkh? mšyJ fS«, áy® c©ik a¿ahjt®fSnk ahth®fŸ. ïªj xU áW »uhk¤
M¢rhukh? mªj åâ Æš všyh ÄUf§fS« brštij¥ âš bjUÉš el¥gij¤ jL¥gj‰fhf gh®¥gd®fS« mt®fS ila
gh®¡»nwh«. ïªJ¡fËš xU rhuh® jÉu k‰wt®fŸ všyhU« TÈfsh»a gy gh®¥gdušyhjh®fS« mt®fis¡ fh¡f
brštijí« gh®¡»nwh«. k‰w¤ bjU¡fËš el¡F« nghJ nghäRfS«, nkÍÞ£nu£LfS« ü‰W¡fz¡fhf ËW bfh©o
v›tsnth m᧻a§fis Äâ¤J¡ bfh©nljh‹ fhiy¡ U¡»wh®fŸ v‹W brh‹dhš ïªj eh£L k¡fË‹ <d¤j‹ik¡F
fGthkš m¤ bjUÉš ahtU« el¥gij¥ gh®¡»nwh«. mªj ntW v‹d rh£áa« nt©L«? ïªâaD«, Inuh¥ãaD« mšyhj
bjUÉYŸs gh®¥gd®fS¡F mt®fŸ taÈš ntiy brŒJ beš xU kÅj‹ ï‹iwa âd« ïªâahî¡F tªJ âUÉrÿ® m¡»u
Éis¤J¡ bfhL¤j mt®fsJ kj¤ij¢ nr®ªj k¡fŸ nghf¡ fhu¤J¥ gh®¥gd®fË‹ fh£áfisí«, efu§fËY«, g£od§ fËY«
Tlhbj‹W« mt®fSila “kj¤â‰bfâuhÆUªJ mt®fsJ el¡F« r£lkW¥ò Û£o§FfË‹ ng¢Rfisí« fh©gh ndahdhš
nfhÆšfisí«, rhÄfisí« rhÞâu§fisí« cil¤J ïo¤J vŸË eifahl kh£lhdhbt‹gij Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ.
eh‹ VjhtJ r¤âah¡»uf¤J¡F¥ gaªJ bfh©L ngR »nw‹ v‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


fUJ»Ö®fsh? ehD« xU fhy¤âš r£l kW¥ò k¿aY«, cjhuzkhf ïªâahthdJ Inuh¥ãauh£á¡F K‹, JU¡»
r¤âah¡»ufK« brŒJ gh®¤J mj‰fhf gy jlit áiw auh£áÆnyjh‹ Rkh® MÆu« tUõ« tiu ÆUªJ tªâU¡»wJ.
br‹WÄU¡»nw‹. ïªeh£oš všyhiuí« Él bgÇa njr¥ mj‰FK‹ M£á¡F rǤâu§fisnah òuhz¡ fijfisnah Mjhu
g¡jdhfîÄUªJ gh®¤JÄU¡»nw‹. tUzháuk jUÄfbsšyh« khŒ vL¤J¡ bfhŸtjhŒ ïUªjhš MÇa®fSila M£á ahf¤jh‹
v‹id uh#ÇÎ ba‹W« ãukÇÎ v‹W« brh‹dnjhL c‰rt§ ïUªâU¡»wJ. mj‰FK‹, mšyJ mj‹ k¤âÆš VjhtJ M£á
fËš nj®fËš Tl vdJ gl¤ij ïG¤âU¡»wh®fŸ. brhšy nt©Lkhdhš fh£L uh#h¡fS«, MÇa¡ bfhŸif¡F
moikahÆUªj _l uh#h¡fS« ïUªj M£áÆš jh‹ ehL
Mfnt xU khrnkh, _‹W khrnkh, MW khrnkh b#ÆY¡F á‹dhã‹d¥g£L »lªâU¡»wJ. ïªj ÃiyÆš v¥bghGJ ïªâah
nghtjhš vd¡bfh‹W« Mg¤J tªJ ÉlhJ. r¤âah¡»uf¤âš mªÃa M£áÆ‹ Ñœ ïUªâU¡fÉšiyah ba‹gij nahá¤J¥
nr®ªJ bfhŸtjhš vd¡bfh‹W« kÇahijí§ FiwªJ ÉlhJ. ghU§fŸ. ïitfËš vªj M£áia eh« Ra M£á v‹W brhšYtJ.
Mjyhš eh‹ v›Éj r¤âah¡»uf¤â‰F« vªj b#ÆY¡F« ga¥gl vªj M£áia mªÃa M£á v‹W brhšYtJ? v‹gitfis
nt©oa mtáaÄšiy. ã‹id V‹ mij MjÇ¡fÉšiy Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ.
v‹whš, mj‹ c©ikí«, mDgtK« vd¡F á¿jhtJ bjÇí«.
Rkh® g¤J tUõ¤â‰F K‹ V‰g£l x¤JiHahikÆ‹nghJ Úâ tGthkš elªj ïuhÍa ghu§fŸ v‹gJ kEjUk rhÞâu
K¥gâdhÆu« ng®fŸ áiw br‹nwh«; xU nfho %ghŒ bryîŠ bfhŸif¥go¡F elªjjhf¤jh‹ brhšy¥g£oU¡»wJ. jUk
brŒnjh«. xU tisªJ nghd ã‹ (Pin) Cá¡F« ga‹glÉšiy. uh{a§fŸ v‹W brhšYtJ ïuhkD«, mÇ¢rªâuD« ngh‹wt®fŸ
eh‹ m›tsî ghLg£L«, v›tsnth njÓa¥ ãurhu« brŒJ« M©l ïuh{a ghu¤ijí« mt®fË‹ fijfËÈYŸs bfhŸif
ï‹W« âUÉrÿ® m¡»ufhu¤âš joí« ifíkhŒ gh®¥gd®fŸ fisí« jh‹ brhšy¥g£oU¡»‹wd. rhjhuzkhf ïuhkid¡
ËW bfh©oU¥gij kh‰w KoaÉšiyba‹whš nah¡»aD¡F flîshf e«ã ïU¥gt®fisí« ïuhk‹ fijia c©ik ba‹W
ntiy m§fh? ï§fh? v‹W ghU§fŸ. c©ikÆš vªj itÔf® fUâ¡ bfh©oU¥gt®fisí« ïuhk uh{a¤ij ï‹waâd« x¥ò¡
fS« tUzh¢áuk jUÄfS« v‹id¥ bgÇa uh#ÇÎ v‹W«, bfhŸS»wh®fshbt‹gij¡ nf£»nw‹. ïuhk uh{a« tUzháuk
ãukÇÎ v‹W«, njr¥ g¡j‹ v‹W«, njáaåubd‹W« miH¤jh® uh{akh mšyth? ïuhkuh{a¤âš k¡fS¡F¢ rk Rjªâu« ïU¥gjhf
fnsh mt®fnsjh‹ ï‹iwa âd« v‹id¤ njr¤Jnuh» v‹W«, ahuhtJ brhšy Koíkh? mJnghynt mÇ¢rªâu‹ ïuh{a¤âš
kj¤ JntÎ ba‹W« miH¡f¥gLtij eh‹ gh®¡»nw‹. Úânah, ehzankh á¿jhtJ ïUªjjhf ahuhtJ brhšy Koíkh?
ïªj¡ fijfŸ c©ikahf ïšyhÉ£lhY« ïij¤jhnd
Mfnt ïâÈUªnj eh‹ K‹ brŒj bjh©L itÔf®f£F«, ešyurh£á¡F m¿F¿ahŒ¢ brhšy¥gL»wJ. mÇ¢rªâu‹ j‹ bg©
tUzháuÄf£F« mDTykhd bj‹W« ï¥nghJ eh‹ brŒtJ rhâia k‰bwhUtD¡F Éiy T¿ ɉwh‹ v‹gâdhnyna bg©
mt®fS¡F Énuhjkhdbj‹W« e‹whŒ És§fÉšiyah? fŸ ɉf¥gL« rhjd« v‹gJ« moik v‹gJ« cWâ¥gl
ït‰¿ÈUªJ jh‹ vdJ bjh©oš vdJ mã¥ãuha¤âš ehS¡F Éšiyah? giwaÅl« mÇ¢rªâu‹ moikahdh‹ v‹gâdh
ehŸ cWâ¥g£L¡ bfh©L tU»wJ. v‹iwaâd« muáaš v‹gjhf nyna Ô©lhikí« rhâ MztK«, moik ɉgidí« cWâ¥
e« eh£oš xU »s®¢á V‰g£lnjh m‹iwaâdnk go¤j k¡fŸ gL¤j¥glÉšiyah? ahf¤â‰fhf KÅt®fS¡F¥ gz« bfhL¤
v‹gt®fËl« ehza¡ Fiwî« RaeyK« V‰g£L É£lJ. mj‹ jh®fŸ v‹gJ«, k‰W« ãuhkz®fŸ nf£gij všyh« bfhL¤jh‹
gadhŒ ghkuk¡fŸ Vkh‰wkilªJ gHa muáaš Ãiyik iaÉl v‹gJ« gh®¥gduhâ¡f¤ijí« mt®fS¡F všyh brh¤J« cÇik
mâf nkhrkhd Ãiyik V‰g£L É£lJ. ekJ eh£il¥ bghW¤j v‹gJ« cWâ¥glÉšiyah? (bjhlU«)
tiuÆš m‹Åa M£áiabahÊ¡F« muáaš »s®¢á v‹gJ
cjtnt cjthJ; Koant KoahJ. VbdÅš ekJ ehlhdJ F¿¥ò : 02-08-1930 M« ehŸ âUÉrÿÇš eilbg‰w F«gnfhz«
mªÃauh£á¡F mETykhfnt MâÆÈUªnj mik¡f¥g£L t£l ïu©lhtJ gh®¥gdušyhjh® khehL- jiyikíiu.
É£lJ. mj‰F cjhuzkhf ekJ ehL m‹Åa M£á ïšyhâUªj
xU fhy¤ij e«khš f©L ão¡fnt KoaÉšiy. Fo muR - brh‰bghÊî - 10.08.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 72 73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


xʪjhbyhÊa ïªâahÉš nah¡»akhd M£áia xU¡fhY« eh«
vâ®gh®¡f KoahJ. gh®¥gÜa kj¤jhY«, Mâ¡f¤jhY« ekJ
eh£L¡F V‰g£l bfLâfis v›tsî fhy¤â‰F vL¤J¢ brh‹dh
Y« ÔuhJ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. (mâf neukhŒ É£ljhš
k‰wij KoîiuÆš brhšt jhf¢ brhšÈ rh¥gh£o‰fhf kfhehL
fiy¡f¥g£lJ).
F«gnfhz« jhÿfh “gh®¥gdušyhjhU¡F e‹ik brŒgt®fS¡nf nth£ brŒa
nt©L”bk‹w Ô®khd« F¿¤J ngR»nw‹. ï¥go¥g£l Ô®khd«
ïu©lhtJ gh®¥gdušyhjh® kfhehL tunt‰ò fÄ£oahš V‹ bfh©Ltu¥gl nt©L« v‹W Ãid¡if
Æš, bghJthf¥ gh®¥gdušyhjhU¡F¤ j‰rka« cŸs vªj¡ f£á
ahÇlK« e«ã¡ifÆšiyba‹nw bjÇ»wJ. ekJ eh£oš mnef
mJnghynt ïuhkuhÍaK«, ïuhkhaz¤âYŸsgo c©ik
f£áfŸ ïU¡»‹wd. mt‰¿š ï‹iwa nj®jšfËš ïu©L f£á
ahÆU¡Fkhdhš, mJ btW« #hâ ɤâahr¤ijí«, gh®¥gd
fns K¡»a«. Äjthj f£á, fh§»uÞ f£á, #ÞoÞ f£á, Rna£ir
ca®ití« f‰ã¡»‹wjšyhkš ntW v‹d Úâ mjDŸ ml§»
f£á vd ï¥go¥g£l gyf£áfbsšyh« ïUªJ«, ï¥nghJ #ÞoÞ
ÆU¡»‹wbj‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. bg© bfhLik ïuhkha
f£áah® v‹gtU«, njÓa¡ f£áah® v‹w kªâÇ f£áah U«
z¤ij¥ nghš ntbwâY« fh©gJ mÇJ. cjhuzkhf¤ jhl ifia¡
nj®jÈš bgU«ghY« ËW ngh£onghl¥ ngh»wh®fŸ.
bfh‹wJ; N®¥geifia _¡ifí«, Kiyiaí« mW¤jJ;
ifnfáiaí« TÅiaí« ïÊîgL¤âaJ KjÈa itfS«, Óij mªj ïu©L f£áahU« j« j« m¿¡ifia btËÆ£oU¡
f®¥gkhf ïU¡F« nghJ mtËdJ f®¥g¤âš rªnjf« V‰g£lj‰ »wh®fŸ. mt‰¿š vJ ca®î vJ jhœî v‹W f©L¥ão¥gJ
fhf mtis¡ bfh©LnghŒ tdhªâu¤âš jÅna É£LÉ£L fZlkhd fhÇa«. ïU føahU« nj®jš fhy« jÉu k‰w fhy§ fËš
tu¢brŒjhbd‹gJ« filáahf mtŸ cÆUl‹ òij¡f¥g£lJ vªjÉj bfhŸifiaí«, xG§ifí« bfh©L v›Éj ãurhu K«
khd fhÇa§fËÈUªJ bg©fË‹ cÆiu v›tsî my£áakhf¡ brŒjt®fŸ mšy.
fUj¥g£oU¡»wbj‹gJ És§fÉšiyah? mJ nghynt xU
gh®¥gdušyhjh‹ jtŠbrŒjj‰fhf mtid ïuhk‹ bfh‹whbd‹ mt®fŸ ïU âw¤jhU« j« j« m¿¡ifia vGâanghJ
whš mâš #hâ Mzt« És§fÉšiyah? k‰W« jruj‹ mWgj mij v¥go vGâdhš bghJ #d§fŸ VkhWth®fnsh m¥go
dhÆu« bg©rhâfnshL ïUªjh bd‹gâÈUªJ bg©fis vGjnt©Lbkd í¡â brŒJ vGâÆU¡»wh®fŸ. VbdÅš ekJ
v›tsî bfhLik¥gL¤â ïU¡»wh® fŸ v‹gJ És§fÉšiyah? k¡fŸ j« nth£L¡fis¤ jFâahdgo cgnahf¥gL¤j¥ nghâa
k‰W« ghju£iria á«khrd¤âš it¤J guj‹ gâdh‹F tUõ« m¿î bg‰¿šiy v‹gJ mt®fS¡F¤ bjÇí«. nj®jš el¡F«
ïuhÍaghuŠ brŒjhbd‹gâÈUªJ mªj eh£L k¡fË‹ RakÇah nghJ #d§fŸ jhB©a¤â‰fhfî«, gz¤â‰fhfî«, îgªj¤
ijia¥ g‰¿ á¿jhtJ m›th£á¡F ftiyÆUªjjh v‹gdth â‰fhfî« f£L¥g£nl nth£ gâî brŒa nt©oa ÃiyikÆš
»ait És§fÉšiyah? ïJnghynt nru, nrhH, gh©oa®fË‹ ïU¡»wh®fŸ. m¿¡ifÆš Tw¥g£l bfhŸiffËš cŸs ufáa¤
murh§f¤â‹ nah¡aijí« rkz® fGnt‰w¥ g£lâÈUªJ ij¡ f©Lão¥gJ Äf¡ fZlkhd fhÇakšy. #ÞoÞ f£áah®
v›tsî _®¡f¤ jdkhd fh£L Äuh©o¤jdkhd ïuhÍakhÆUª M£áÆš ïUªj 6 tUõ¤âY«, kªâÇ f£áah® M£áÆš ïUªj
âU¡»‹wbj‹gJ És§f Éšiyah? Mfnt btŸis¡fhu®f£F« br‹w 4 tUõ¤âY« ïU tifah®fS« jtWjš brŒâU¡»wh®fŸ.
Kfkâa®f£F« K‹dhš ïªâahÉš xU ehS« Rna¢irahd ïu©L tifahU« e‹ikí« brŒâU¡»wh®fŸ. #ÞoÞ f£áah®
ïuhÍankh nah¡»akhd ïuhÍankh ïUªjâšiy v‹W jh‹ gh®¥gd Mâ¡f¤ij¡ Fiw¡f¥ ghLgL»wh®fŸ, kªâÇ f£áahU«
brhšy nt©oÆU¡»wJ. kfkâa murh£áí«, M§»nya murh£ ghLg£oU¡»wh®fŸ, áyrka« #ÞoÞ f£áahU« gh®¥gdušyh jh®
áí« ïªj eh£L¡F ahuhš v¥go bfh©L tu¥g£lJ v‹gJ ey¤ij my£áa« brŒâU¡»wh®fŸ v‹W«, áy rka« kªâÇ
ehbkšnyhU« m¿ahj Éõakh? gh®¥gÜaK« kj Mâ¡fK« f£áahU« gh®¥gdušyhjhuJ ey¤ij my£áa« brŒâU¡»wh®

Fo muR - 1930 ( 2 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


fbs‹W« brhšYtj‰F ïl« V‰gl¡ fhuz« v‹dbt‹whš ËW fh§»uÞfhu®fË‹ rh®ãš ïUªjh® v‹W brh‹ dh®. m¥go¥
mnefkhf mitbašyh« KjÈš j« Ãiyik¡F Mg¤J tuhkš gh®¤jhš ï§nf ïU¡F« e« á‹idah mt®fisí« fG¤ij¥
fh¥gh‰¿¡ bfhŸtj‰F¢ brŒJ bfh©l elto¡iffnsahF«. ão¤J¤ jŸË Élnt©L« v‹wšyth MF«. VbdÅš mtU«
mt®fŸ j« Ãiy¡F¥ gªnjhgÞJ njo¡ bfh©l ãwFjh‹, k‰wt® jh« fh§»uáÈUªj nghJ #ÞoÞ f£áia itnj‹ v‹W
fS¡F e‹ikfis eho¢ brŒa Koí«. jÅ¥g£l eg®fË‹ brhšÈÆU¡»wh®. ne‰W xU khâÇahf ïUªjt® ï‹iw¡F ntW
Raey¤â‰fhf bfhŸiffis É£L¡ bfhL¤J Jnuhf« brŒj r§fâ khâÇahf Mfyh«. fh§»uáš lh¡l®. eha® mt®fS«, âU. br£o
í« ïU føahÇlK« VuhskhŒ¡ f©L ão¡fyh«. VjhtJ e‹ik ah® mt®fS« v›tsî ciH¤J ïU¡»wh®fŸ v‹gJ vd¡F¤
brŒa nt©Lbk‹gt® KGtJ« gÇR¤jkhd tuhfnt bjÇí«. filáÆš mt®fS« Vkh‰wkilªjt®fŸ jh‹. ïj‰F ah®
ïUªjhbu‹gJ ïJ tiu¡F« br¤J¥ nghdt®fS¡ FŸS« v‹d brŒtJ? #ÞoÞ f£áah® jkJ M£áÆš brŒahjJ«, brŒa
ïUªâU¡f KoahJ. cÆnuhL ïU¡»wt®fS¡FŸS« ïU¡f Ãid¡fhjJkh»a m‰òjkhd fhÇa¤ij ekJ fd« K¤ijah
KoahJ. “flîns” mt®fsJ Þjhd¤âš tªJ mk®ªjhY« mtU« KjÈah® brŒâU¡»wh®. mj‰fhf Ú§fŸ c§fSila
m¥go¤jh‹ brŒa Koí«. ahU« KjÈš j« Ãiy¡F gªnjhgÞJ ãŸisfS¡F “K¤ijah” v‹W mtUila bgaiu ïl nt©L
brŒJ bfhŸth® v‹nw eh‹ brhšYnt‹. ï¥go ïu©L f£á bk‹ng‹. ekJ vâÇfŸ gh®Èbk©oY«, ïªâah r£lrigÆY«
kªâÇfS« gyiu Raey¤â‰fhf MjÇ¡ifÆš mt® brŒj e‹ikia mÊ¥gj‰fhf ghLgL»wh®fŸ. ïªâah
mnah¡»a®fisí«, âUl®fisí« Tl MjÇ¡»wh®fŸ. ïj‹ r£lrigÆYŸs m§f¤âd®fËš 100-¡F 99 ng® gh®¥gd®fshf e«
ufáa¤ij eh‹ m¿ªâU¡»nw‹. bghW¥ãšyhjhU« MjÇ¡f¥ khfhz¤âÅ‹W« nghŒ c£fh®ªJ bfh©L fd« KjÈah®
g£oU¡»wh®fŸ. Raey cU¡bfh©lhU« ehzaK« bghW¥ò« åjh¢rhuKiw¥go c¤ânahf« ãǤj braiy¤ jh¡F»wh®fŸ. mt®
ïšyhjhU« MjÇ¡f¥ g£oU¡»wh®fŸ. eh‹ ï§F ï¤Ô®khd¤â‹ ãǤâU¡»w KiwÆdhš všyhU¡F« g§Fåj« »il¤ âU¡»wJ.
ÛJ vªj tifahd kªâÇkh®fis¥ g‰¿í« F‰w« brhšynth, ïj‰fhfnt gh®¥gd®fŸ ïtUila¤ jiyÆš if it¡f¥ bgÇa
ö‰wnth tuÉšiy. e«K‹ ïU¥gij¡ bfh©L rÇ¥gL¤â¡ Ka‰áfŸ brŒ»wh®fŸ.
bfhŸs nt©L«. jÅ¥g£l j‹ikÆš ïu©L f£á kªâÇ fshY«
J‹g K‰wt®fŸ v¥goí« ïU¡f¤jh‹ neU«. e« ãŸisfŸ go¥gJ, ntiyfŸ »il¡f nt©L« v‹g
j‰nf. ãŸisfË‹ c¤ânahf¤ij e«ãna bg‰nwh®fŸ go¡f
ïªj¤ jŠir Íšyh ngh®L jiyt® âU. g‹Ü® bršt¤ij¥ it¡»wh®fŸ. fd« K¤ijah KjÈah® c¤ânahf§fis g§F
ghuh£lhkš ïU¡f KoahJ. mt® Tl áy rka« jt¿ÆU¡fyh«. ãǤJ bfhL¡f brŒâU¡»w V‰gh£odhš, xU tF¥gh‹ j‹
MÆD« mt® gh®¥gdušyhUila e‹ikfis¡ ftÅ¥gâš bfhŸifia É£L¡ bfhL¤njh, ehzak‰w¤ j‹ikÆnyh nah¡»a
ãothjkhf ïUªJ fhÇa« brŒjt®. ïªj khfhz¤âš vªj xU j‹ik¡F Û¿nah, c¤ânahf« bgw KoahJ. btF fhykhŒ
Íšyh ngh®o‹ jiytU« brŒahj m›tsî bgÇa mó®tkhd jhœ¤j¥g£L Ô©lhjh® M¡f¥g£ltU¡F« g§F»il¤âU¡»wJ.
ntiyfis mt® ïªj ÍšyhÉš brŒâU¡»wh®. m›tsî¡F Kfkâa®fS¡F¥ nghâa g§F bgw KoªâU¡»wJ. »¿Þjt®
ntiy brŒa nt©oa mtáa« ntW vªj ÍšyhÉY« ïšiy. fS¡F« nghâa g§F bgw thŒ¤jJ. »¿Þjt®fËš áy® ïj‰F
TLkhd tiu¡F« fZl¥g£oU¡»wh®. k¡fŸ mij czu nt©L«. Énuhjkhf ïUªjh®fŸ. VbdÅš mt®fËš go¤jt® mâf«.
âU. brsªâugh©oaiu¥ g‰¿í« m¥gona x¥ã£L¢ brhšyyh«. c¤ânahf« všyh« É»jh¢rhu¤âš tªJ Él VJthŒ É£lJ.
Mfnt m›ÉUtU« vªj¡ f£áÆÈU¥ãD« Ú§fŸ mªj Mifahš mij òJ¥ã¡fhÉ£lhY« rÇ mij mÊ¡fnt TlhJ.
ïUtU¡F« “nth£” brŒa nt©oaJ c§fŸ flikahF«. ïšyh xUt® brŒj e‹¿ia kw¥gJ všyht‰iwÉl ïÊFzkhF«. ïij
É£lhš Ú§fŸ bghJ e‹ik¡F« bghJ #d§fS¡F« Énuhj« ftŤJ fd« K¤ijah KjÈah® vªj¡ f£áÆÈUªjhY« mtU¡F
brŒjt®fshå®fŸ. Ú§fŸ nth£ brŒí§fŸ v‹W eh‹ brhšY»nw‹. mt® brŒjJ
ahnuh xU áy e©g®fS¡F bfLjyhf ïUªjhš mij¥
ï§F e« e©g® xUt® fd« K¤ijah KjÈah® g‰¿ bghU£gL¤j¡ TlhJ.
ngádh®. mjhtJ, mt® fd« K¤ijah KjÈah® ek¡F bgU¤j
e‹ik brŒâU¡»whuhdhY« xU rka« #ÞoÞ f£á¡F ÉnuhjkhŒ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


f£á ãujhdkšy ïUªjhš áy® mj‹ nguhY« nj®jY¡F Ë¿U¥gh®fŸ. Mdhš
ï¥bghGJ fh§»uÞ f£áahU¡F ï§F bršth¡F«, kâ¥ò« ïšiy.
#ÞoÞ f£áah® M£áÆÈUªjnghJ <nuhL KÅághÈ oÆš mªj nyãš x£o¡ bfhŸtjdhš mt®fS¡F¢ rîfÇa« ïšiy.
v›tsnth âU£L òu£LfŸ elªâU¡»‹wd. mjdhš gyU¡F x›bthUt® j¤j« flikiaí« rîfÇa¤ijí« czU ifÆš
v›tsnth bfLjšfŸ elªâU¡»‹wd. mj‰bfšyh« mt®fŸ x›bthU f£áÆY« nru¤jh‹ brŒth®fŸ. fd« K¤ijah KjÈah®
bjǪJ« clªijahŒ ïUªjh®fŸ. MdhY« mt®fŸ (#ÞoÞ fh§»uÞ o¡f£odhš nj®ª bjL¡f¥g£lhbu‹W F‰w« brh‹dhš
f£áah®) mnef JiwfËš bghJthf e‹ikfŸ brŒâU¡ »‹wh®fŸ. nghJkh? bghJthf mt® m¥go¢ brŒjJ ek¡F e‹ikah?
ïªj fhuz§fisbašyh« ftÅ¡ifÆš eh« f£áia¥ Ôikah? #ÞoÞ f£áahU« k‰w f£áah®fisbašyh« #ÞoÞ
ãujhdkhf¡ ftÅ¡fhkš jÅ¥g£l eg®fË‹ âwikiaí«, f£á¡F ïG¡f¤jhnd ghLg£oU¡»wh®fŸ. ïbjšyh« muáaš
cz®¢áiaí«, mt®fŸ brŒa¡ Toa brsfÇa¤ijí« ãujhd jªâukh«. eh‹ vd¡F¤ njh‹¿aij¢ brh‹nd‹. c§f is¡
khf¡ ftŤJ nth£ brŒa nt©L«. Äfî« f©o¥ghf¥ gh®¤ jhš f£lha¥gL¤jÉšiy. âU. g‹Ü® bršt¤ij¥ g‰¿í«, fd«
xUtU« ÄŠrkh£lh®fŸ. cjhuzkhf uh›gfö® á. vÞ. K¤ijah KjÈahiu¥ g‰¿í« Vnjh v‹ mã¥ãuha¤ij bjÇÉ¡
ïu¤âdrghgâ KjÈah® j« kfŸ fÈahz¤âš gh®¥gd ònuh»j® fnt brh‹nd‹. ït®fŸ k£Lkšy ïJnghy ï‹D« k‰w Íšyh¡
fis¡ bfh©L fÈahz« el¤âdh®. Mdhš mtnu K‹ brŒj fËY« mnef® ïU¡»wh®fŸ. Mfnt eh‹ ïªj Ô®khd¤ij c§fŸ
fÈahz¤âš gh®¥gdušyhjhiu¡ bfh©L el¤âdh®. mt® ï¥go mã¥ãuha¤J¡F ÉL»nw‹.
Vjhtbjh‹¿š jt¿dh® v‹W fUâ mt® k¡fS¡F¢ brŒ»w k‰w
e‹ikfis âahf§fis všyh« kwªJ ÉLtjh? mtiu¡ F‰w« Koîiu
brh‹dhš mt® “RakÇahij” ïa¡f¤ij É£L ÉLthuh? fd«
K¤ijah KjÈahiu¥ ghU§fŸ; mt® Tl âtr« brŒJ gh®¥gd® rnfhju®fns! mã¥ãuha¥ ngj« ïšyhkny všyh¤ Ô®kh
fhÈš ÉGªjh®. mt® g©lhu r‹dâ xUtiuí« tz§»dh®. mt® d§fS« Ãiwnt¿É£ld. Koîiuahf eh‹ v‹d brhšy¥ ngh
brŒj k‰w fhÇa§fS¡F eh« e‹¿a¿jš cilat®fshf ïU¡f »nw‹ v‹W vâ®gh®¡»‹Ö®fŸ. ï¥nghija Ãiyik v¥go ïU¡
nt©lhkh? »wJ? v¥go elªjhš - v‹d Ka‰áÆš <Lg£lhš e« Ãiyik
nk‹ikahf ïU¡F«? cy»š e« ehL jhœªj ÃiyÆÈU¡»wJ.
ï¥nghJ e« âU. g‹Ü® bršt« RakÇahij¡ f£áÆš cjɤ fšÉ, bršt«, Étrha«, Rfhjhu«, m¿î, kÅj¤j‹ik M»a ïªj
jiyt® gjÉia uhÍdhkh brŒâU¡»wh®. fhuz« mt® mâš K¡»a m§f§fËš eh‹ fhiyÆš brh‹dJ nghš e« Ãiyik khw
ïUªjhš nj®jÈš ghâÇkh®fŸ mtU¡F cjÉ brŒa Éšiy. eh« bjŒt¤ j‹ik v‹W v›tsnth brhšÈ¡ bfh©L
kW¡»‹wh®fŸ. VbdÅš ghku k¡fS¡F e‹ik Ôik¤ bjÇahJ. thœ»nwh«. Mdhš eh« fh£LÄuh©o¤ jdkhŒ¤ jh‹ ïU¡»nwh«.
eh« f£áÆ‹ bgaiu¡ ftÅ¡fhkš gh®¥gdušyhjhU¡F e‹ik e« eh£L nah¡»aijia¥ ghU§fŸ. Kjyhtjhf,
brŒa¡ Toat® ahuhÆUªjhY« mtU¡F nth£ brŒnj Ôu
nt©L«. nah¡»a®fS¡nf nth£ brŒa nt©L«. fšÉ
eh‹ fh§»uáš ïUªjnghJ, “fh§»uÞfhu®fshÆU¥ãD«, fšÉia vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. cyf¤âš nkdh£lhbušyh«
gh®¥gdušyhj f£áahf ÉU¥ãD« nah¡»a®fS¡nf nth£ brŒa 100¡F 100ng® fšÉa¿îilatuhf ïU¡»wh®fŸ. Mdhš e« eh£oš
nt©L«. f£áÆ‹ bgaiu¡ ftÅ¡f nt©lh«” v‹nw‹. ïj‰fhf, 100¡F 7 ng®jh‹. mL¤j fz¡»š mJ 10 Mfyh«. Mdhš ïªj 100¡F
7 ng® v‹wJ« bghŒ fz¡nf. v¥go v‹whš Ô©lhj tF¥ghÇš
kJiu fh§»uÞ fÄ£oÆš xU Ô®khd« bfh©L tªJ 1000¡F 5 ng®jh‹. ehíL, br£oah®, KjÈah®, fî©l® KjÈajh»a
v‹id¡ f©ld« brŒjh®fŸ. v‹id uhÍdhkh brŒí«go rhâ¥go gh®¤jhš 100¡F x‹wiu, 2 mšyJ ïu©liuahf¤jh‹
nf£lh®fŸ. eh‹ mJjh‹ vdJ bfhŸif v‹W brhšÈ R«kh ïU¡F«. ï‹D« e« rnfhjÇfŸ fz¡F 1000¡F 1 mšyJ x‹wiu
ïUªJ É£nl‹. jh‹ ïU¡F«, ïbjšyh« v¥go 100¡F 7 åj« ruhrÇ fz¡fhdJ
ï¥bghGJ fh§»uá‹ nguhš Ëwhš nth£ »il¡F« nghš v‹whš, mJ 100¡F 100 åj« go¤j gh®¥gd® fz¡if e«Kl‹

Fo muR - 1930 ( 2 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nr®¤J fz¡F¥ ngh£ljhš tªj É»jkhF«. t©zh®, gÇahÇah®, å© brythš jǤâu«
ï‹D« k‰w tF¥ghÇš go¤jt®fŸ 100¡F 2 ng® Tl ïU¡f
KoahJ. ï«khâÇ 100¡F 7 ng® go¤âU¡F« e«Äil fšÉ gaÅšyhj tÊÆš kj¤â‹ nguhš ekJ gz¤ijbašyh«
guthjj‰F btŸis¡fhu®fŸ jh‹ fhuz« v‹W ekJ njÓathâfŸ ghHh¡F»nwh«. xU kÅj‹ âd« 8 mzh r«ghâ¤J 4 mzh Ä¢r«
brhšY»wh®fŸ. Mdhš gh®¥gd® k£L« 100¡F 100ng® go¤jj‰F ão¤jhš mt‹ mij ãâ®fS¡F«, rl§FfS¡F«, rhÄfS¡F«,
ah® fhuz« v‹gJ mt®fS¡F òÇtâšiy. gŠrh§f¥ gh®¥gd®fŸ bgh§fšfS¡F« bryî brŒant tÊ fh£l¥gL»wh‹. mt‹ xU
go¤J thHnt e«eh£oš njÓaK« bghJ ey brsfÇa§fS« thu¤âš nr®¤jij FoÆš bryî brŒ»wh‹. xU khj¤â‹ Ûj¤ij
V‰g£oU¡»‹wd. g©oifÆš bryî brŒ»wh‹. xU tUõ Ûj¤ij¤ ââÆš bryî
brŒ»wh‹. 10 tUõ Ûj¤ij fÈahz«, fUkhâÆš bryî brŒJ
kj¡ bfhLik ÉL»wh‹. ïita‹¿ ášyiu¢ rl§FfS«, ášyiu¤ njtij fS«
c‰rt§fS« e« bršt¤ij ÉG§»ÉL»‹wd. nk‰bfh©L
e« kjK«, e« ÚâfS«, e« bjŒt§fSnk ekJ fšÉa‰w flD« th§f¢ brŒ»‹wd. ïitfns eh« Ãuªju fldhËahfî«
Ãiyik¡F¡ fhuzkhF«. cjhuzkhf ntj j®k rhÞâu§fis¥ jǤâuth‹fshfî« ïU¥gj‰F¡ fhuz§fshF«. ïijbašyh«
ghU§fŸ. mt‰¿š ï‹dh®jh‹ go¡fyh«, ï‹dhU¡F¢ brhšÈ¡ eh« Ãid¤J¥ gh®¥gâšiy. go¥ò¡F¥ nghJkhd gz« ïš iyah?
bfhL¡f¡ TlhJ v‹»‹wjhd ÃgªjidÆU¡»wJ. ïjdhnyjh‹ e« ekJ jŠrhñ® Íšyhit vL¤J¡bfhŸS§fŸ. c‰rt§fŸ
eh£oš fšÉ ïšiy. fhuzkhŒ tUl« 40 MÆu«, 50 MÆu«, y£r« %. tiu tUõ
“N¤âu‹” go¡f¡ TlhJ. mtD¡F¥ go¥ò brhšÈ¡bfhL¡ tUkhdKila 30, 40 nfhÆšfŸ ïU¡»‹wd. rka§fŸ fhuzkhŒ
f¡ TlhJ v‹W brhšy¥g£oU¡»w ïªJ kj¤â‰F eh« f£L¥ tUl¤âš 5 y£r«, 10 y£r« tU«goia cila gy kl§fŸ ïU¡
g£ljhš “N¤âu®” v‹w ehk¤ij eh« V‰W¡ bfh©ljhš go¡f »‹wd. fz¡F¥ ngh£lhš v›tsî %gh bkh¤j kâ¥ò M»wJ.
Koahkš nghŒ É£lJ. c‰rt bryî« #d§fŸ ngh¡Ftu¤J, uÆš KjÈa bryî« nr®¤J
všyh« gh®¤jhš vªj¡ fhuz¤âdhY« 1 nfho¡F FiwahJ.
ÄÞ nknah gdfhš muriu¡ f©l nghJ “gh®¥gdušyhjh âU¢áuhŸË u§fehj®, bj‹dh‰fhL eluh#®, kJiu Ûdh£á,
U¡F _isÆšiyah? V‹ go¡fÉšiy” v‹wh®. mj‰F gdfhš uhkdhjòu« uhkȧf« M»a rhÄfS«, k‰W« tl M‰fhL Íšyh
mur® “mJ gh®¥gd® _isÆ‹ Nœ¢áahnyna” gh®¥gdušyhjh® mUzhry«; br§f‰g£L tujuh# cilat®; br‹d¥ g£od«
go¡f Koahkš nghƉW v‹wh®. m¥gona nknah m«ikahU« fghär®; á¤ö® bt§»lhrygâ M»a rhÄfË‹ c‰rt§fŸ fz¡F
vGâ É£lh®. v›tsî. âU¥gâ nfhÆÈš 20 y£r %. fh¡if; VHiu¡ nfho
%ghŒ brh¤J, eif, gh©LfŸ, thfd§fŸ, f£ol§fŸ ït‰iw
âU. r¤âa_®¤â rhÞâÇ ïªj¡ F‰w¤ij kW¡ifÆš kh£o¡ všyh« ɉW¡ fz¡F¥ ngh£L¥ gh®¤J 100¡F 6 t£o åj« 40 y£r«
bfh©lh®. mt® “N¤âu®fŸ” ntj rhÞâuªjh‹ go¡f¡ Tlhnj %ghŒ t£o milayh«. ïªj #d§fŸ fh¡iffŸ, c©o aÈš
bahÊa k‰wt‰iw¥ go¡fyh« v‹W ïU¥gjhf¢ brh‹dh®. K‹ bfhL¤jš, nghf tu bryî všyh« 60 y£r« %ghŒ MF«.
fhy¤âš ntj«, rhÞâu« ïitjÉu ntW go¡f üš ïšiy. m›tsî« e« k¡fŸ å© bryî brŒJ ÉL»wh®fŸ. âU¥gâ¡F¥
炙äÞfhu‹ tªj ãwF jh‹ òÞjf« V‰g£lJ. K‹ fhy¤âš nghŒ bkh£il mo¤J¡ bfhŸS»wt®fË‹ bryî všyh« nr®¤J
go¥ò¡F ntW trâ ïšiy. Úâ üšfŸ jh‹ ïUªjd. òuhz§fŸ bkh¤j¤âš 1 nfho %ghŒ M»wJ. ïJ nghynt ïªj ïu©L
jÉu ntW ïy¡»a« ïšiy. mitfS« tlbkhÊÆšjh‹ ïUªjd. ÍšyhɉF kh¤âu« nk‰go 2 nfho %ghahY« v›tsî fšÉ gu¥g
ï¥gobašyh« ïUªjjhš eh« go¡f KoaÉšiy. Koí«? k‰w rhÄfŸ gz¤jhY« v›tsî fšÉ gu¥g Koí«?
btŸis¡fhu®fŸ tªj ã‹ng eh« ï¥nghJ 100¡F 7 åjkhtJ go¥ò v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj ÍšyhÉYŸs kl§fŸ v‹d
mDgÉ¡f KoªjJ. nghâ¡»‹wd? v‹d m¿it ts®¡»‹wd?
ï¡fhy¤âY« gh®¥gd®fŸ nfŸÉÆ‹¿ M£áÆÈUªjjhš, jiy¡F ehŸ x‹W¡F, 2, 5, 10, 15 %ghŒ tiu, ruhrÇ r«ghâ¡f¡
mt®fŸ kh¤âunk go¡f¢ brsfÇakhf ÉU¡F« goahf tÊfis Toa k¡fisíila Inuh¥ãa njr§fŸ ïU¡»‹wd. e« njr¤âš
tF¤J tªjh®fŸ.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 80 81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
xUt‹ ruhrÇ x‹wiu mzhjh‹ r«ghâ¡»wh‹. ïJ Tl ïu©liu e«ã¡iffns fhuz«. k‰w eh£lh‹ e« eh£o‹ ïªj Ãiyik ia¡
mzh bryî brŒa f‰w ãwFjh‹. ï¤jid¡F« eh« xU bršt¡ f©L áÇ¡fhkš ïU¡f KoahJ. fšY¡F 15 njtoahŸ, 20 MÆu«
flîis¡ F«ãL»nwh«. És¡fkhW, Kw«, m«Ä¡ FHÉ, rh¢ %ghŒ bryÉš c‰rt«! mJ âd« 10 ntis â‹gJ! ïit
r£o cŸgl všyh« y£RÄ v‹»nwh«. m¥go¡ F«ãL« eh« ï‹D« ngh‹witfS¡F e« K£lhŸ jdnk fhuz«. e« K£lhŸ jd¤ij
ViHahfnt ïU¡»nwh«. e« k¡fŸ á§f¥ó®, bfhS«ò, be£lhš, bašyh« btŸis¡fhu‹ cz®ªJ bfh©lh‹. ïªj ÃiyÆš mt‹
bj‹dh¥ãÇ¡fh KjÈa ïl§fS¡F¡ TÈ M£fshf¥ ngh»wh®fŸ. v¥go ek¡F¥ ga¥gLth‹? eh« ï¥goÆU¡f ïU¡f
ï¤jid y£RÄ¡ flîŸfŸ ïUªJ« ïªj jǤâu ÃiyikÆš jh‹ btŸis¡fhuD¡F¤jh‹ e‹ik. ï¥bghGJ v§F« üš ü‰f¥
ïU¡»‹nwh«. ïj‰F e« nrh«ng¿¤jdK« e« k¡fŸ gz« gL»wJ. xU bfh£l§f¢áÆš c¥ò¤ j©Ùiu KfªJ 2 mzh
mdhtáa¢ bryî brŒa¥gLtJnk fhuz«. gz¡fhu‹ bjhÊš Éwif¢ bryî brŒJ c¥ò fhŒ¢ádhš btŸis¡fhu‹ Xo¥ nghŒ
JiwÆš gz« bryî brŒtâšiy. gz« nr®ªjt‹, “flîŸ ÉLthdh? j¡ËÆš üš ü‰gjhš btŸis¡fhu‹ eL§» ÉLthdh?
jªjh®” v‹»wh‹. ViHahdt‹ “flîŸ ek¡F¡ bfhL¡fÉšiy” ekJ F‰w§fis cz®ªJ eh« gÇfhu« brŒJ bfhŸs nt©lhkh?
v‹W Ãid¡»wh‹. ViH k¡fŸ “flîŸ bfhL¡f Éšiy”
v‹»‹wh®fns bahÊa m¥go¥g£l flîis xU if gh®¥ngh« flîis¥ g‰¿¡ ftiy nt©lh«
v‹W Ãid¥gâšiy. vj‰F« “flîŸ brŒth‹” v‹w bfhŸifna
ïU¡»wJ. c§fSila bjŒtK«, kjK« Él¥g£blhʪjhf nt©L«.
eh‹ flîis c©L v‹nwh, ïšiy v‹nwh brhšy tu Éšiy.
brštkhdJ fšÉ¡F« bjhÊY¡F« cgnahfkhF«go bryî flîŸ ïUªjhš mJ ïU¡f£L«. mJ ïªj uhkrhÄ¡fhf Xo¥nghŒ
brŒa¥glhkš gz¡fhu®fshš rhÄ¡F«, nfhÆšfS¡F« ÉlhJ. mj‰F vtD« t¡Ñyhf ïU¡f nt©oaâšiy. “uhkrhÄ
rl§»‰F« nghŒÉL»wJ. rhÄ¡F 3 ntis 6 ntis óir brŒjš, flîŸ ïšiy v‹»wh‹. óir nt©lh« v‹»wh‹” v‹bwšyh«
jhá, nks« V‰gL¤jš, ku¡f£ilfË‹ nkš bgh«ikfis V‰¿ ngR»wh®fŸ. ešy flîshf ïUªjhš mJ c§fsJ gz¢ bryit
nj® v‹W brhšÈ ï¥goahf 5000, 10000 ng® ïG¥gâš gz¤ij¥ vâ®gh®¡Fkh? mšyJ c§fŸ v©bziaí«, ghiyí«,
ghœ brŒ»wh®fŸ. ïJ nkh£rkh«! ï¥gobašyh« ViH kÅj‹ gŠrhÄ®j¤ijí« FË¥gh£Ljiyí« vâ®gh®¡Fkh? flîŸ c©L,
jiyÆš if it¤J nkdh£lh® rhÄ¡F bfhL¥gâšiy. mt®fŸ ïšiy v‹w r©il cyf« njh‹¿a ehŸ Kjš el¡»wJ. ek¡F
FHÉ¡ fšiy e£L¡ F«ãLtJ Äšiy. xU nkš eh£lh‹ j‹ mij Koî brŒa mtáaÄšiy. c‹ m¿ití« Ka‰áiaí« c‹
brh¤ij¤ j®k« brŒa v©Âdhš, kU¤Jt MÞg¤âÇ fšÉ thœ¡if¡F cgnahf¥gL¤J. c‹ bršt¤ij åzhf
mãÉU¤â¡F¡ bfhL¥gh‹. xU f© MÞg¤âÇ¡F¡ bfhL¥gh‹. flîS¡bf‹W mÊ¡fhnj v‹nw RakÇahij ïa¡f« brhšY»wnj
FZlnuhf MÞg¤âÇ¡F¡ bfhL¥gh‹. bjh¤J ÉahâfŸ tuhkš jÉu nt¿šiy. c§fŸ bjŒt§fsJ ÃiyikÆš eh‹ ïU¡f
jL¡f¡ Toa MÞg¤âÇ¡fhfî« bfhL¥gh‹. ï¤JlÅšyhkš r«kâ¡fkh£nl‹. VbdÅš Ú FË¥gh£L« nghJ jh‹
mt‹ j‹ eh£ilí« go¡f it¤j¥ ã‹ e« eh£oYŸs ViH fS«, FË¡fnt©L«. Ú ntZo f£oÉL« nghJ jh‹ f£o¡ bfhŸs
mdhijfS« ca®¤j¥gLtj‰fhf Äõ‹ ghlrhiyfŸ nt©L«. Ú v©bzŒ njŒ¤J ÉL«nghJ jh‹ njŒ¤J¡ bfhŸs
V‰gL¤âÆU¡»wh‹. bjhʉrhiy it¡»wh‹. ehK« mâš g§F nt©L«. ïj‰F ah® r«kâ¥gh®fŸ? flîŸ c‹ óiriaí«
mDgÉ¡»nwh«. e« ãŸisfisí« mt®fSila gŸË¡ c‰rt¤ijí« eiffisí« ÉU«ò»wJ v‹W brhšYtJ
Tl§fS¡F mD¥ò»nwh«. mt®fsJ MÞg¤âÇfS¡F« bt£f¡nfL.
bršY»nwh«. ehnkh jtwhd tÊahf¡ FHÉ¡ fšÈ‹ jiyÆš e«
bršt¤ij¥ ghHh¡F»nwh«. e«Äl« m¿î ïšiy. MifÆdhš Mya§ f£oat®fŸ fâ
bršt ÉU¤âí« ïšiy.
jŠrhñ® uh#h¡fis Él cyf¤âš ï‹bdhUt‹ nfhÆš
âUlD¡F âUo gz« tªjhY« mt‹ fh¤jhD¡F«, f£oÆU¡»whdh? r¤âu§fŸ f£oÆU¡»whdh? kh‹a§fŸ É£o
fhË¡F« bgh§fš ngh£L ghHh¡F»wh‹. òijaš vL¤jhY« rhÄ U¡»whdh? mªj flîŸ j®k« mªj uh#h¡fS¡F v‹d brŒjJ?
jiyÆš ngh£L ÉL»wh‹. ïªj Ãiyik¡ bfšyh« e« _l t«r« ïUªjjh? mt®fŸ thÇRjhu®fS¡F¡ flîŸ j®k« x‹W«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 82 83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


brŒaÉšiy. btŸis¡fhu‹ jh‹ brh¤JfŸ bfhL¡»wh‹. mªj
rhÞâu§fS¡F kâ¥ò ïUªjhš mªj jŠrhñ® KjÈa mur®fŸ
ï¥go mʪJ nghÆU¥gh®fsh?
gHÅÆš Fl« FlkhŒ¥ ghiy¡ bfh£L»wh®fŸ. mJ
bjh£oÆš ÉGªJ J®eh‰w« vL¤J¥ nghŒ fhyuh V‰gl tÊ ah»wJ.
ViHfË‹ FHªijfŸ ghš ïšyhkš Fu§F¡ F£o¥nghš bkȪJ
jÉ¡ifÆš FHÉ¡fšÈ‹ jiyÆš mij¡ bfh£o fšahz ÉLjiy
åzh¡F»wh®fŸ. “mªj¡ FHªijfË‹ thÆš bfh£L v‹ jiy Æš
bfh£lhnj” v‹W jh‹ nah¡»akhd flîŸ brhšYnk bahÊa vªj
flîS« mâšiy v‹W nfhã¤J¡ bfhŸshJ. m¥go nfhã¤J¡ M© bg© fšahz Éõa¤âš mjhtJ òUõ‹ bg©rhâ
bfh©lhš nfhã¤J¡ bfhŸs£Lnk. mJ e«ik v‹d brŒa v‹w thœ¡ifahdJ ekJ eh£oYŸs bfhLikia¥ nghš ntW
Koí«? (áÇ¥ò) ï¥go ïUªjhš k¡fS¡F étfhU©a«, gnuhgfhu vªj eh£oY« »ilant »ilahJ v‹W brhšyyh«. ekJ fšahz
áªij, ïu¡f« ïit v¥go V‰gL«? ifyhr«, it F©l«, brh®¡f« j¤Jt« všyh« RU¡fkhf¥ gh®¤jhš bg©fis M©fŸ moik
v‹w ïit f‰ã¡f¥g£lJ Kjš kÅj‹ mnah¡ »adhdh‹. ahf¡ bfhŸtJ v‹gij¤ jÉu ntW x‹Wnk mâš ïšiy. m›
ït‰¿‹ bgauhš kÅjid kÅj‹ ï«á¤jh‹, bfhLik brŒjh‹. toik¤jd¤ij kiw¤J bg©fis Vkh‰Wtj‰nf rl§F KjÈa
xU á«lh “Éó┡fhf všyh¥ ghtK« ngh¡» nkhB« itfŸ brŒa¥gLtnjhL m›Éj fšahz¤J¡F bjŒåf fšah z«
bfhL¤jjhš kÅjdJ m¿î ka§»¥nghƉW. ïªj nkh£r v‹gjhf xU m®¤jk‰w¥ nghÈ¥ bgaiuí« bfhL¤J bg© fis
e«ã¡iffŸ xnu moahŒ xÊa nt©L«. ï›îyf mD gt§fŸ tŠá¡»‹nwh«.
y£áa« brŒahkš eh« v¥bghGJ nkš cyfnk bgÇJ v‹W
fUândhnkh m¥bghGnj étfhU©a¤â‰F« xG¡f¤ â‰F« bghJthf ftŤjhš ekJ ehL kh¤âukšyhkš cyf¤
ïlÄšyhk‰ nghŒ É£lJ. jh‹ nkh£r kh®¡f¤ij ehL tj‰fhf ânyna mnefkhŒ fšahz Éõa¤âš bg©fŸ Ä¡f bfhLik í«,
xUt‹ mnah¡»adhfî«, bfhLikbrŒgtdhfî« ïU¡f ïa‰if¡F Énuhjkhd î¥gªjK« gL¤j¥gL»wh®fŸ v‹ gij
nt©oajhƉW. ïJ xU¡fhY« c©ikahd ehfßf« mšy. m‹ò eLÃiyikíŸs vtU« kW¡f KoahJ. Mdhš ekJ ehnlh
mšy, ïu¡f« mšy, gnuhgfhu« mšy. ï›Éõa¤âš k‰w všyh eh£ilí« Él Ä¡f nkhrkhfnt ïUªJ
tU»wJ.
F¿¥ò : âUÉrÿÇš 02-08-1930-š eilbg‰w F«gnfhz« jhÿfh
ïu©lhtJ gh®¥gdušyhjh® kheh£o‹ jiyik ciu. ï¡bfhLikfŸ ïÅí« ï¥gona Ãiybg‰W tUkhdhš rÛg
Fo muR - brh‰bghÊî - 17.08.1930 fhy¤â‰FŸshf mjhtJ xU miu ü‰wh©LfS¡FŸshf
fšahz¢ rl§F«, bjhªjK« cyf¤âš mndfkhŒ kiwªnj nghF«
v‹gij cWâahŒ¢ brhšyyh«. ïij m¿ªnj k‰w ehL fËš
m¿P®fŸ bg©fŸ bfhLikia ehS¡F ehŸ js®¤â¡ bfh©L
tU»‹wh®fŸ. e« ehLkh¤âu« Fu§F¥ ãoahŒ gHa fU¥ gdhfnt
ïUªJ tU»‹wJ. Mjyhš jiyÑœ Kiwahd bg©fŸ »s®¢á
x‹W ekJ eh£oš jh‹ mtrukhŒ V‰gl nt©oÆU¡ »‹wJ.
br‹w tUõ« br§fšg£L kfheh£oš bg©fS¡F« M©
fS¡F« j§fŸ j§fŸ fšahz ÉLjiy brŒJ bfhŸs cÇik
ïU¡f nt©L« v‹gjhf xU Ô®khd« brŒa¥g£lîlD« rÛg¤
âš br‹idÆš Toa bg©fŸ kfheh£oš fšahz u¤J¡F xU

Fo muR - 1930 ( 2 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


r£l« nt©L« v‹W Ô®khŤjîlD« cyfnk KG» É£ljhf mbj‹dbtÅš fšahz« v‹gJ kÅj‹ ï‹g¤â‰F«, âU¥â¡
Ó®âU¤j thâfŸ v‹W j§fis¢ brhšÈ¡ bfhŸgt®fŸ c£gl gy® Fkh? mšyJ rl§F¡fhfth? v‹W nf£gnjhL ïZl Äšyhj,
T¡FuÈ£lh®fŸ. Mdhš br§f‰g£L¤ Ô®khd¤â‰F ãwF btË x‰Wik¡F ïirahj, fyÉ¡F cjthj, xU bg© vªj fhuz¤
eh£oY«, ïªâahÉY« gy Él§fËš fšahz u¤J¢ r£l§fŸ âdhnyh xUtD¡F bg©#hâahf ne®ªJ É£lhš m¥nghJ
V‰gL¤j¥ g£oU¡»‹wJ. UÎahÉš fšahznk âdrÇ x¥gªj« òUõDila¡ flik v‹d v‹W nf£»nwh«. mJnghynt xU
nghš ghÉ¡f¥g£L tU»wJ. #®kÅÆš òUõD¡F« bg© bg©Q¡F« m¥gog£l xU òUõ‹ mikªJ É£lhš m¥
#hâ¡F« ïZlÄšiyahdhš clnd fhuz« brhšyhkny fšah bg©Â‹ fâ v‹d v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. fšahz« v‹gJ
z¤ij u¤J brŒJ bfhŸsyh« v‹gjhf r£l« bfh©L tu¥g£lJ bjŒåfkhfnth, ãÇ¡f Koahjjhfnth c©ikÆš ïU¡FkhÆ‹
ahtU¡F« bjǪj ÉõakhF«. rÛg¤âš gnuhlh murh§f¤jhU« mâš ï›Éj Fz§fŸ V‰gl Koíkh v‹gij nahá¤jhny
fšahz u¤J¡F¢ r£lrigÆš r£l« Ãiw nt‰¿É£lh®fŸ. k‰w bjŒåf« v‹gJ KG¥ òu£L v‹gJ v¥go¥g£l kÅjD¡F«
nkš ehLfËY« ï›Éj¢ r£l§fŸ ïUªJ tU»‹wJ. ekJ eh£oš òÇahkš nghfhJ. Mfnt ekJ eh£oY« k‰w ehLfËš ïU¥gJ
kh¤âu« ï›Éõa« r£l« brŒtâš ftÅ¡f¥glhk ÈUªJ ngh‹w fšahz u¤J¡F¢ r£l« rÛg¤âš V‰glhkš nghFkhÆ‹
tU»‹wjhdJ Äfî« m¿ådkhd fhÇa« v‹nw brhšy nt©L«. fšahz kW¥ò¥ ãurhuK« fšahz« Md òUõ®fS¡F«,
rhjhuzkhf bj‹dh£oš g¤âÇiffŸ _y« mndf òUõ®fŸ bg©fS¡F« gyjhu¥ ãurhuK« jh‹ brŒa nt©otU«, m‹¿í«
j§fsJ bg© #hâfË‹ elto¡iffËš rªnjf« bfh©L v‹gjhŒ ïJ rka« x‰Wik¡F« âU¥â¡F« ï‹g¤â‰F« cjthj bg©fis
bfhiyfŸ brŒjjhf âd« âdK« brŒâfŸ btËahtij gh®¤J cila òUõ®fŸ f©o¥ghf ijÇakhf K‹ tªJ j§fS¡F
tU»‹nwh«. ïZlkhd bg©fis âU«gî« kz« brŒJ bfhŸs¤ JÂa
nt©L« v‹W« ö©L»‹nwh«. VbdÅš m¥go V‰g£lhš jh‹
áy rka§fËš xU bg©#hâÆ‹ elto¡if rªnjf¤â‰F bjŒåf« v‹»‹w bgaiu¢ brhšÈ bfh©L òUõ®fS¡F«
gy bfhiyfŸ elªjjhfî« gh®¡»nwh«. bjŒåf r«kjkhd bg©fS¡F« r«kjK« K‹ã‹ m¿KfÄšyhkš brŒa¥
fšahz§fŸ ï¥go Kotilthnd‹ v‹gij¥ g‰¿ bjŒåf¤âš g£LtU« fšahz§fËš k¡fŸ milí« J‹g« xÊgl Koí«.
ãothjKŸs vtU¡Fnk nahá¡f¥ ò¤âÆšiy. bg©fŸ cyf« kÅj‹ V‹ ãwªjhndh V‹ rh»whndh v‹gJ ntW Éõa«.
K‹nd‰wkila nt©Lkhdhš mt®fS¡F« kÅj¤j‹ik V‰gl Mjyhš mJ xU òwÄUªjhY« kÅj‹ ïU¡F« tiu mDgÉ¡f
nt©Lkhdhš M©fS¡F« âU¥âí«, ï‹gK«, c©ik ahd nt©oaJ ï‹gK« âU¥âíkhF«. ïj‰F MQ¡F bg©Q«,
fhjY«, xG¡fK« V‰gl nt©Lkhdhš fšahz u¤J¡F bg©Q¡F MQ« K¡»a rhjd«.
ïlkË¡f¥gl nt©oaJ K¡»akhd fhÇakhF«. m¥go¡»šyhj
tiu M©, bg© ïUtU¡F« Rjªâu thœ¡if¡F ïlnk ïšyhkš m¥go¥g£l rhjd¤âš ï¥go¥g£l J‹g¤â‰»lkhd
nghŒÉL«. ïilôW ïU¡Fkhdhš mij KjÈš fisªbj¿a nt©oaJ
PhdKŸs kÅjÅ‹ flikahF«. kÅj ét nfhofË‹ âU¥â¡
ekJ “Ó®âU¤jthâfŸ” gy® xU kÅj‹ ïu©L bg©lh£o F« ï‹g¤â‰F« ntiy brŒgt®fŸ ïijna brŒa nt©L«.
fis¡ f£o¡ bfhŸtij g‰¿ kh¤âu« Fo KG»¥ nghŒ É£ljhf¡ m¥go¡ »šyhkš “Vnjh fšahz« v‹gjhf brŒJ bfh©nlhnk,
T¢rš nghL»‹wh®fŸ. ït®fŸ vij c¤njá¤J ï¥go T¢rš brŒjhŒ É£lnj, v¥go ïUªjhY« r»¤J¡ bfh©Ljhnd ïU¡f
nghL»‹wh®fŸ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. kj¤ij c¤njá¤jh? nt©L«” v‹W fUâ J‹g¤ijí« mâU¥âiaí« mDgɤJ¡
mšyJ gF¤j¿it c¤njá¤jh? mšyJ bg©fŸ ey¤ij c¤nj bfh©oU¥gJ« mDgɤJ¡ bfh©oU¡f¢ brŒtJ« kÅj¤
á¤jh? mšyJ kÅj Rjªâu¤ij c¤njá¤jh? v‹gJ ek¡F á¿J« j‹ikí« RakÇahijí« m‰w j‹ikínkahF« v‹gnj ekjã¥
És§fÉšiy. mšyJ kÅj xG¡f¤ij c¤njá¤J ï¥go ngR ãuhakhF«.
»‹wh®fsh v‹gJ« És§fÉšiy. ïij¥ g‰¿ k‰bwhU rka«
ÉtÇ¥ngh«. Fo muR - jiya§f« - 17.08.1930
Éf, xU bg©rhâ¡F nkš kÅj‹ fšahz« brŒJ bfhŸs¡
TlhJ v‹W brhšYgt®fis eh« x‹W nf£»‹nwh«.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
b#auh« ehíLití« ntjhry KjÈah® mt®fisí« nj®j Èš
bt‰¿ bgw¢ brŒa nt©oaJ mªj Íšyh RakÇahij
cz®¢áíŸs k¡fsJ flikahF«.
RakÇahij kfhehL el¤âaj‰F cjÉ brŒjj‰fhf m›ÉU
fdth‹fS« njhšÉaila nt©Lbk‹W mªj neh£OR ngh£l
fdth‹fŸ c©ikahŒ¡ fUJth®fshdhš br§fšg£L¢ Ra
nj®jš ãurhu« kÇahij kfhehL el¤j Mâ fhuzkhŒ ïUªJ kfheh£o‹ tu
nt‰ò¤ jiytuhíÄUªj ekJ e©g® RakÇahij åu® âU. âth‹
gfö® v«. nf. bu£o mt®fis ït®fŸ v‹d brŒa Ãid¤jh®fŸ?
br§f‰g£L Íšyh r£lrig¥ ãurhu neh£OR mjhtJ “br§ mšyJ v‹d brŒa KoªjJ? v‹gij nahá¡f nt©oaJ
fšg£L ÍšyhÉYŸs r£lrig X£l®fS¡F xU É©z¥g«” c©ik¢ RakÇahij¡fhu® flikahF«. âU. v«. nf. bu£oah®
v‹w jiy¥ò¡ bfhL¤J ãuRÇ¡f¥g£l neh£OR x‹W ekJ mt®fŸ ngh£oa‹ÅÆš kWgoí« Íšyhngh®£L jiytuhŒ
gh®it¡F mD¥g¥g£lij¥ gh®¤njh«. mâš 7 ãÇîfŸ ïU¡»‹ bjǪbjL¡f¥ g£lJl‹ âth‹ gfö® g£lK« bg‰wh®. ïj‰fhf
wd. mt‰WŸ 6 ãÇîfS¡F ngh£o mng£rf®fisna gâš mªj ÍšyhÉš “RakÇahij cŸs vªj MÞâfU«” cƮɣL
brhšY«go É£L ÉL»‹nwh«. Élî« ïšiy. mšyJ âU bu£oahiu ö¡»š ngh£L Élî Äšiy.
âU.b#auh« ehíLit¥ nghš MÆu« b#auh« ehíLfŸ njh‰W¥
mâš cŸs _‹whtJ ãÇthd x‹W e«ik tYÉš r©il¡ nghdhY« âU ntjhry¤ij¥ nghš ïu©lhÆu« ntjh ry§fŸ
»G¥gjhš tªj r©ilia Él kd« tuÉšiy. mjhtJ:- njh‰W¥ nghdhY« RakÇahij kfheh£oš Ô®khd« brŒj
fhÇa§fŸ xU fhyK« el¡fhkš nghf¥ nghtâšiy v‹gij Ä¡f
“br‹w tUõ¤âš br§f‰g£oš elªj RakÇahij kfhehL
cWâíl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«. k¡fŸ _l®fshÆU¡F«
v‹W xU T£l« el¤â, e« njtyha§fis mÊ¡f nt©L
tiuÆš jh‹ âU. v«. ghyR¥ãukÂa« ngh‹w tUzh¢áuk
bk‹W«, e« nfhÉšfËš xU igrhTl¢ bryî brŒa¡
mG¡F _£ilfË‹ Vkh‰WjšfS« MÞâf¥ ãurhuK« gÈ¡Fnk
Tlhbj‹W«, ïuhkhaz«, kfhghuj«, njthu«, âUthrf«
xÊa nt¿šiy. âU. ghyR¥ãukÂa« mt®fŸ bt‰¿ bg‰whš
KjÈa e« mU« bgU« üšfis xÊ¡fnt©Lbk‹W«
ekJ k¡fis ï‹D« _l®fshŒ ïU¡»wh®fŸ. gF¤j¿
Mghr¤ Ô®khd§fis m§ÑfǤj RakÇahij kfheh£il
t‰wt®fshÆU¡»wh®fŸ v‹gJ jh‹ cWâ¥gLnk jÉu k‰wgo
el¤âat®fŸ âU. b#auh« ehíLî«, âU. ntjhry KjÈ
RakÇahij¡ bfhŸifÆš xU mQtsî« mj‰fhf mirªJ
ahU« v‹gJ Ú§fŸ ahU« m¿ªj Éõank. âU. ntjhry
ÉlhJ. #hâiaí«, flîŸfisí«, kj¤ijí«, nfhÉšfisí«
KjÈah® nk‰f©l kfheh£L¡ fhÇajÇá ahfÉUªJ mij
fh¥gh‰Wtj‰fhf âU. ghyR¥ãukÂa KjÈah® r£lrig¡F¥
el¤âaijí«, mt® FL«g¤ij¢ nr®ªj âU. m¥ghrhÄ
nghtJ« mtiu k¡fŸ mD¥òtJ« c©ikahdhš âU. ghy
KjÈah® uh› gfö® g£l« bg‰wijí«; âU. b#auh« ehíL
R¥ãukÂa« #hâ¥go N¤âuuhfî«, kj¥go gh®¥gd® moik
uh›rh»¥ g£l« bg‰wijí« Ú§fŸ Phgf« it¡f nt© L«.
ahfî« jh‹ ïU¡f¤ jFâ cilatnu jÉu mt® r£lrigÆš
nfty« g£l§fS¡F Mir¥g£L e« kj¤ijí«,
ïUªJ uh#ßf Éõa« ftÅ¡f á¿J« nah¡»aij m‰wt® v‹W
bjŒt¤ijí« thŒ¡F tªjgo öÎ¥gt®fS¡F Mjuî
e«khš bkŒ¥ã¡f Koí«. âU. fŸË¥g£o »UZzrhÄ
mˤj âU. b#auh« ehíLî¡F«, âU. ntjhry KjÈahU¡
eha¡fuhtJ j‹id B¤âÇa‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»‹wh®. âU.
F« vj‰fhf X£L¡ bfhL¡f nt©L« v‹W bjŒt g¡âí«
ghyR¥ukÂa KjÈah® j‹id N¤âu‹ mšyJ r‰N¤âu‹ v‹W
c©ik¢ RakÇahijíKŸs Ú§fŸ e‹F Mnyhá¡f
jhnd njthu«, âUthrf« bgÇaòuhz«, ïuhkhaz« KjÈa “e«
nt©L«” v‹gjhF«.
mU« bgU« üšfŸ” go brhšÈ¡bfhŸs nt©L«.
ïªj¥go mt®fŸ vGâaj‰fhfnt v¥goahtJ âUths® fŸ
âU. ghyR¥ukÂa KjÈahut®fŸ âth‹ gfö®, uh› gfö®,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


uh›rh»¥ KjÈa g£l§fis òË¡Fbk‹W jŸËÉ£L r‰N¤âu¥
g£l¤ij x¥ò¡ bfhŸtjhÆUªjhY« mtiu¤ bjǪbjL¡f¢
br§fšg£L Íšyh X£l® kfh#d§fŸ m¥g£l¤ij x¥ò¡ bfhŸ
s¤ jahuhÆU¡»wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. Mfnt br§fšg£L
Íšyh gh®¥gdušyhj X£l®fŸ j§fS¡F c©ikahd Ra kÇahij
ïU¡»‹wJ v‹gij fh£o¡ bfhŸs nt©Lkhdhš r‰ N¤âu®fŸ
ngh‹w nfhlÇ¡ fh«òfS¡F X£L¢ brŒahkš gh®¥gd ušyhj
r_f¤â‰nf RakÇahij¡fhf ciH¡F« bgÇah® fshd mjhtJ r¤âa k§fy¤âš
#hâ ɤâahr¤ijí« ca®î jhœití« nghÈ kj¤ ijí« bghŒ¥
òuhz§fisí« bghšyh (gz«ãL§») bjŒt¤ij í« xʤJ
âU. eãfŸ ãwªj ehŸ
k¡fS¡FŸ rk¤Jt¤ijí« m‹igí« ïu¡f¤ijí«,
gnuhgfhu¤ijí« r¤âa¤ijí« xG¡f¤ijí« ÃiyÃW¤â Rjªâu
m‹òŸs rnfhju®fns! bgÇnah®fns!!
kË¡f¥ ghLgL« RakÇahij ïa¡f åu®fS¡nf X£L¡ bfhL¡f
nt©Lbk‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. ïÞyhÄa cyf¤â‰F Äfî« K¡»akhdJ«, k¡fË‹
e‹ik¡fhf cyf¤âš njh‹¿a bgÇah®fËš Äf x¥g‰w áwªj
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 17.08.1930 tUkhd xUtÇ‹ ãwªj ehis¡ bfh©lhLtj‰fhf¡ T£l¥g£l
ï¡T£l¤â‰F¤ jiyik t»¡f ïu©lh« jlitahfî« miH¤ jJ
g‰¿ eh‹ Ä¡f k»œ¢á mil»nw‹. ïj‰fhf br‹w M©oY«
v‹id miH¤J jiyik t»¡f¢ brh‹Ü®fŸ.
Éf, ï‹iwa ÃiyikÆš eh« ïªJ KÞä« x‰Wik¡F¥
ghLgl Mir bfh©oU¡»‹nwh« v‹whY« ïªâahit ïªâa®
fns MStJ v‹W VjhtJ xU fhy¤âš el¡f¡ ToajhdhY«
Mfyh«. Mdhš ï‹iwa ÃiyÆš ïªJ KÞä« x‰Wik
V‰gLtbj‹gJ Ryg¤âš Koahbj‹gnj vdJ mã¥ãuha«. eh‹
ï¥go¢ brhšYtJ g‰¿ c§fËš áy® âL¡»lyh«. ïU r_f
x‰Wik¡F«, v‹iw¡F« kj¡ bfhŸiffŸ v‹gJ K£L¡f£il
ahfntjh‹ ïU¡»wJ. kj¤ijÉl nkh£r¤ijÉl k¡fŸ x‰Wik
K¡»aK« mtáaKkhdjhF« v‹W g£lhšjh‹ ïU r_fK«
x‰Wikaila Koí«. m¥go¡»šyhjtiu ï¥gona btW« thŒ¥
ng¢R x‰Wikahfnt ïU¡f nt©oaJ jh‹. k‰w eh£o‹ k¡fŸ
elªJ bfhŸtij¥ gh®¤jhtJ eh« elªJ bfhŸs Ka‰á¥ gâšiy.
ek¡F kjbkšyh« eil, cil, ghtid KjÈa ntõ¤ âš
ïU¡»‹wnj jÉu kj« vj‰fhf v‹W V‰W¡ bfhŸs¥g£oU¡
»‹wnjh mj‰fhf cgnahf¥gl¡ToajhÆšiy. ï‹iwaâdK«
kjK«, rkaK« xUtD¡F mt‹ mÂí« ntõ« v‹Wjh‹
kj¤âš g£lt®fËš 100¡F 99 ng®fŸ Ãid¤J¡ bfh©L mj‹go
elªJ tU»wh®fŸ. bghJthf mªj cz®¢áí«, ntõK« xʪjh
byhÊa cyf k¡fS¡F x‰Wikí«, rhªjK« f©o¥ghŒ »il ant
»ilahJ.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Éf, br‹idÆÈUªJ tªâU¡F« #dh¥ gή mfkJ nt©oaJ Ä¡f mtáakhdJ. Kfkâa®fis Él ïªJ¡fns
irpJ rhaò mt®fŸ ï¥nghJ br‹id r£lrig¡F« mng£r fuhf x‰Wik¡F mâf ïilôwhf ïU¡»‹wh®fŸ. ïªJ¡ bfhŸif Ä¡f
ïU¡»wh®; Mjyhš mt® ïªj ãuhªâa¤â‰F tªJ jdJ kfkâa _l¡ bfhŸifí«, m‹ò¡F« x‰Wik¡F« ïlªjuhjJkhŒ
rnfhju®fËl¤âš ngᥠnghf tªâU¡»wh®. Mfnt mt® fŸ ïU¡»‹wJ. kfkâa®fS« ntõ ɤâahr¤ij É£L mt® kj
KjÈš áy Éõa§fis¥ g‰¿¥ ngRth®fŸ. mt®fŸ ngáa¥ ãwF K¡»a j¤Jt§fis¡ filão¤jhš ahUlD« To thH rîfÇa«
Koîiuahf filáÆš eh‹ ngR»nw‹. (vd¢ brhšÈ #dh¥ gή c©L. Mfnt ïUtU« Ó®âUªâ k¡fis Ó®gL¤â x‰Wikahf
mfkJ irpJ rh»¥ mt®fis¥ ngR«go nf£L¡ bfh©lh®. mt® thH nt©L«.
ngá Ko¤j ã‹ filáahf Koîiuahf)
F¿¥ò : r¤âak§fy«giHagŸËthrY¡FvâÇYŸsrî¡»š08-08-1930
rnfhju®fns! bgÇnah®fns! M« ehŸ eilbg‰w eãfŸ ehaf« ãwªj ehŸ ÉHhÉš jiyikna‰W
ngáaJ.
Ãfœ¢á¡ F¿¥ãš k‰bwhU fdth‹ ngRth® v‹¿UªjJ.
Mdhš mJ ÃW¤j¥g£L É£lJ. Kjyhtjhf #dh¥ gê® mfkJ Fo muR - brh‰bghÊî - 24.08.1930
mt®fŸ ï‹iwa Énrl¤ij¥ g‰¿ vL¤J¢ brh‹dh®fŸ. mt®fŸ
M§»y¤âš v«.V.ã.vš. go¤J g£l« bg‰wt®fŸ. mt®fŸ ngáa
âÈUªJ kj¤âš v›tsî MuhŒ¢á brŒJ tU»wh®fŸ v‹gJ
bjÇ»wJ. mt®fŸ ïJtiu brh‹dij Él ntW Énrlkhf¢
brhšy v¥go¤jh‹ Koí«. mt®fŸ bghJthœî K¡»akhdJ. eh‹
vâ®ghuhkny ï§F tªJ e©g® vL¤J¢ brh‹dh®fŸ. mJ Äfî«
áyh»¡f¤ j¡fnjahF«. Mifahš eh‹ ïÞyh« r_f« ϪJ
r_fkh»a ïUtU¡Fkhf áy brhšY»nw‹. mij¥ g‰¿¢
brhšYtJ ÄifahfhJ. ïÞyh« kj j¤Jt« mnefkhŒ cyf k¡fŸ
všnyhU¡Fnk bghU¤jkhdJ. VbdÅš mJ rÛg¤âš V‰g£l
kjkhdâdhš Äfî« âUªâa kjbk‹nw brhšYjš nt©L«.
cyfbkšyh« xU fhy¤âš fh£LÄuh©o¤ jdkhÆUªj ãwF
ehshf ehshf gy tÊfËY« Ó®âU¤jkilªJ tªâU¡»‹wJ. ïªJ
kj¤â‰F« ïÞyh« kj¤â‰F« rÇahd bga® brhšy nt©Lkhdhš
gHakj« òâakj« v‹Wjh‹ brhšynt©L«. gHa kj¡fhuU« òJ
kj¡fhuU« Ryg¤âš x‰Wikahf KoahJ. ïUtU« k¡fŸ
e‹ik¡F kj« V‰gL¤j¥g£lJ v‹W fUj nt©Lnk xÊa
kj¤â‰fhf k¡fŸ V‰g£lh®fŸ v‹W fUj¡TlhJ. kj¤ij¡ fh¥gJ
v‹»‹w cz®¢ána j¥ghd cz®¢áahF«. k¡fŸ e‹ikiaí«
mt®fŸ nBk¤ijí« rhªâiaí« fh¥gh‰WtJ jh‹ bghJ ey
thâfŸ flik v‹»‹w cz®¢á ïU¡f nt©L«. ïªJ¡fS«,
Kfkâa®fS« xnu eh£ony xnu khâÇ Rjªâu¤Jl‹ thH
nt©oat®fnsahth®fŸ. ïj‰F K£L¡f£ilahf kj¡
bfhŸiffis ngh£L¡ bfh©oUªjhš xU ehS« x‰WikahŒ thH
KoahJ. Mifahš ïUtU« ntõ¤ij É£L c©ik kÅj
j®k¤ijí«, m‹igí« mo¥gilahŒ it¤J rnfhju®fshf

Fo muR - 1930 ( 2 ) 92 93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


7. #hâ ɤâahr« ïšyhkš nfhÉY¡FŸ ahiuí« ÉLtJ
c§fS¡F¢ r«kjkh?
v‹D« Égu§fŸ f©L R‰W¡ foj« mD¥ã¡ nf£oU¡»wh®fŸ.
ït‰¿ÈUªJ m¤njtÞjhd¡ fÄ£oÆ‹ kndhght« k¡fS¡F
ãwÉÆdhš cŸs jilfis Ú¡f nt©L« v‹»‹w ftiyíila
jhÆU¡»‹wJ v‹gJ e‹whŒ És§F»‹wJ.
c©ik¥ ãuâÃâfŸ
ïJnghš jÄœeh£oš k‰W« gy fÄ£ofËY« ï›Éõa§
fŸ ftd¤â‰F tªJ jŠir Íšyhit¢ nr®ªj F«gnfhz« r®¡»Ÿ
uhkdhjòu« Íšyh njtÞjhd¡ fÄ£oah® ¦³ “njtÞjhd¤ fÄ£oÆY« ï«khâÇ xU Ô®khd« tªJ mij m¡fÄ£o¤ jiyt®
â‰F f£L¥g£l Fs«, »zW, nuh£L, gŸË¡Tl« M»aitfËš ÃuhfǤJ É£lh®.
ahU« v›Éj¤ jilíÄšyhkš bršyyh«” v‹gjhf xU Ô®khd«
bfh©L tªJ Vfkhdjhf Ãiwnt‰¿ ïU¡»‹wh®fŸ. <nuhL r®¡»Ÿ fÄ£oÆY« ï«khâÇ xU Ô®khd« tªJ
Ãiwnt¿‰nw xÊa mJ mKY¡F tu m¡fÄ£oah®fËš áy®
mJ kh¤âukšyhkš nk‰go “njtÞjhd¤â‰F f£L¥g£l vâÇfshŒ ïUªJ É£lh®fŸ. m¤Ô®khd¥go nfhÉY¡F¥ nghd
všyh nfhÉšfËY« njtjháfË‹ CÊa¤ij monahL ÃW¤â MââuhÉl®fŸ ÛJ V‰g£l nfR§Tl ï‹dK« iAnfh®£oš
Él nt©L«” v‹W« Ô®khŤâU¡»wh®fŸ. igryhfhkš ïU¡»‹wJ.
ït‰¿‰F« nkyhf ï‹bdhU K¡»akhd Éõa« m¡ jÄœ eh£oš ï¥nghJ mnefkhf v§Fnk ï«khâÇahd xU
fÄ£oah® brŒâU¥gbj‹dbt‹whš m¡fÄ£oahiu $ÉšÈ Éj rk¤Jt¡ »s®¢á V‰g£oU¥gij kW¡f KoahJ. MdhY«
ò¤ö® br§Fªj thÈg r§f¤jhU«, Íšyh RakÇahij r§f¤jhU« rÛg¤âš V‰g£l muáaš »s®¢áÆdhš r_f rk¤Jt¡»s®¢á r‰W
xU É©z¥g¤â‹ _y« mªj “Íšyh¡ fÄ£oÆ‹ Mâ¡f¤ js®î‰¿U¡»‹wbj‹gij eh« kiw¡f KayÉšiy. MÆD«
â‰F£g£l všyh¡ nfhÉšfËY« ïªJ kj¤ij¢ nr®ªj všyh bghJthfnt ekJ eh£oš ï›Éj K‰ngh¡FfS¡F¥ gh®¥gd®fŸ
tF¥ãdU¡F« ãuntr cÇik tH§f nt©L«” v‹W nf£L¡ kh¤âunk jilahÆU¡»‹wh®fŸ v‹W eh« brhšYtj‰»šiy.
bfh©l É©z¥g§fis fÄ£o T£l¤âš nahrid¡ bfhL¤J k‰wgo mt®fŸ NøÆš g£lt®fS«, mt®fis¥ ã‹g‰¿ jh§f
Mnyhá¤J moÆš f©l Éõa§fS¡F gâš bjÇÉ¡F«go S« mt®fis¥ nghynt bghJ#d§fŸ K‹dhš ca®ªj #hâah®
m¡fÄ£o¡F c£g£l všyh¡ nfhÉšfË‹ ouÞofS¡F« R‰W¡ v‹»w bgUikia milayh« v‹W fUâ ïU¥gt®fS«, gh®¥g
foj« mD¥ã ïU¡»‹wh®fŸ. mitfshtd:- diu¥ nghynt ghku k¡fŸ ciH¥ãdhš thœªJ bfh©nl ïU¡
fyh«, mjhtJ k‰wt‹ ciH¥ãš thHyh« v‹gt®fS« k¡fŸ
1. ïªJ¡fŸ všnyhU« nfhÉY¡FŸ bršYtJ©lh?
rk¤Jt¤â‰F« Rjªâu¤â‰F« vâÇilahfnt ïU¡»‹wh®fŸ. ï¡
2. bršYÄl¤â‰F tiuaiuí©lh? T£l¤jh®¡F ï¥nghija muáaš »s®¢á r‰W cjÉahÆU¥gjhš
mt®fŸ JÂthf j§fŸ Mâ¡f¤ij fh¥gh‰w K‹ tªJ É£lh®
3. všnyhU« bršyhÉ£lhš mj‹ fhuzbk‹d? fŸ. ghku k¡fS¡F« nghâa m¿î« MuhŒ¢áí«, ï‹dK« V‰gl
Éšiyahjyhš j§fsJ Rjªju§fS¡F«, rk¤Jt¤â‰F« r®¡fh®
4. #hâ fhuzkhf ahuhtJ jL¡f¥gL»wh®fsh?
fhuzbk‹W K£lhŸ jdkhŒ e«ã¡bfh©L j§fsJ Ka‰áiaí«
5. jL¡f¥g£lhš mj‰F¡ fhuz« c©lh? C¡f¤ijí« m¤JiwÆš ghHh¡»tUtjhnyna ït®fis
Vkh‰W»‹wt®fS¡F á¿J Tl gaÄšyhkš nghŒ É£lJ.
6. m¡fhuz§fS¡F vG¤J _ykhd Mjhu« ïUªjhš ï‹iwa âd« ekJ eh£oš eilbgW« #d¥ãuâÃâ nj®jšfËY«
mj‹ Égu« v‹d? ü‰W¡F xU g¤J¥ ng®fŸ Tl k¡fis rk¤JtkhŒ
ghÉ¥gt®fS« kÅjD¡F kÅj Rjªâu« mË¡f nt©L« v‹w

Fo muR - 1930 ( 2 ) 94 95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


neh¡fKilat®fS« bjǪbjL¡f¥gl Kotâšiy v‹gnjhL jhY« bghJ #d¥ ãuâÃâ¤Jt¤â‰F á¿J« mUfdšy bt‹nw
#hâ Mzt¡fhu®fS« Mâ¡f bt¿a®fS« Rjªâu vâÇfSnk nfhòu¤â‹ ÛâUªJ TWnth«.
bgUthÇahŒ bjǪbjL¡f¥gL»‹wh®fŸ. ïâÈUªnj ïªâahî¡F
c©ikahd Rjªâu Mtš ïšiy v‹W« #ddhaf Mø¡F¤ ï‹iwa âd« ekJ eh£oš ïU¡F« ãuâÃâ¤Jt cÇik
jFâ m‰wbj‹W« jhdhfnt És§fÉšiyah v‹W nfœ¡»‹ všyh« “vÈ¡F¥ óid ãuâÃâ¤Jt«” v‹gJ ngh‹wnj xÊa
nwh«. kÅjD¡F kÅj‹ ãuâÃâ v‹gJ ngh‹wit mšy v‹nw
brhšYnth«.
ekJ eh£L k¡fË‹ ftd« všyh« ï¥nghJ ïªâah
KGik¡F« “#a¡f®, rh¥% uhͤöJ v›ÉjkhŒ Koí«?” v‹gâ kj¡ bfhLikfS«, #hâ MztK« xÊa nt©Lbk‹whš
Y« “y©l‹ t£lnki# kfheh£oš v‹d Koî V‰gL«” v‹g #hâ, kj§fS¡F Mg¤J tªJ É£lJ v‹W XyÄL»wt®fisí«
âY«, bj‹ ïªâahit¥ bghU¤jtiu “njáa¡ fø b#Æ¡Fkh T¥ghL nghL»‹wt®fisí« k¡fŸ ãuâÃâ¤Jt¤â‰F¤ jFªj
#ÞoÞ fø b#Æ¡Fkh?” v‹gâY« ïG¡f¥g£oU¡»‹wnj jÉu t®fŸ v‹W vªj _ldhtJ x¥ò¡ bfhŸs Koíkh v‹W nf£
kÅjD¡F kÅj¤j‹ik »il¡»‹w Éõa¤âš #d¥ ãuâÃâ »‹nwh«.
v‹gt®fËš xUtU¡fhtJ ftiy ïšiy v‹nw brhšY nth«. Mfnt ekJ ãuâÃâfŸ v‹W tU»‹wt®fŸ uhkdhjòu«
ï¡ T£l¤âd®fŸ všnyhU¡F« TÈfS« ï¡»s®¢áfshš tÆW njtÞjhd¡ fÄ£oah® ngh‹w c©ikahd rk¤Jt neh¡fK«
ts®¥gt®fSÄU¥gjhš x›bth‹iwí« ãukhj¥ gL¤â TÈ¥ j§fS¡F¡ »il¤j mâfhu¤ijnah gjÉianah rk¤Jt cÇ
ãurhu« brŒgt®fS« ïšyhkÈšiy v‹whY« ïu©L føahU« ik¡F jhuhskhŒ cgnah»¡f¡ Toat®fshfnt ïU¡F«go gh®¤
j§fŸ j§fŸ m¿¡ifÆš k¡fS¡F r_f rk¤Jt Éõa¤âš ó®z J¡ bfhŸs nt©oaJjh‹ bghJk¡fSila flikahF«.
Rjªâu« »il¡f¥ ghLgLtjhf btË¥gL¤â dh®fns xÊa
mt®fsJ c£fU¤bjšyh« xUtiu xUt® Vkh‰¿ ViHk¡fis vdnt nk‰f©lgo Ô®khd« brŒj uhkehjòu« Íšyh
tŠá¥gJ v‹gnj v‹gjhf ahU« m¿th®fŸ. rÛg nj®jšfËš njtÞjhd¡ fÄ£o fdth‹fis eh« kdjhu¥ ngh‰WtJl‹ ït®
el¡F« ãurhu§fËš xUthW ï›î©ikia¥ gy® fS« ït®fŸ ngh‹wh®fSnk k¡fË‹ c©ikahd ãuâÃâfshŒ
m¿ªâU¡fyh«. mjhtJ xU føah® âU. W.P.A. brsªâu gh©oa‹ Mtj‰F¤ jFâíilat®fbs‹W ijÇakhŒ¢ brhšY»‹nwh«.
mt®fis gÈ bfhL¤jJ« lh¡l® R¥guha‹ mt®fS¡ F« mnjhL k‰w njtÞjhd¡ fÄ£oahiuí« bghJ¥ ãuâÃâfisí«
K¤ijah KjÈah® mt®fS¡F« Énwhjkhf gh®¥gd®fis ÃU¤â ït®fis¥ gh®¤jhtJ ò¤â tUɤJ¡ bfhŸs¡ Tlhjh v‹W
mt®fis MjÇ¥gJ« njáa¡ føah® v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« Phgf¥ gL¤J»‹nwh«.
k‰bwhU f£áah® âU. M®. nf. õ©Kf« mt®fS¡F«,
br§fšg£L âUths®fŸ ntjhry«, #auh« ehíL ït®fS¡F« Fo muR - jiya§f« - 24.08.1930
vâÇilahf gh®¥gdU¡F ïu©lhtjhd tUzh¢áuk¡fhu®fis
ÃW¤â r_f rk¤Jt Rjªâu¡ bfhŸiffS¡F Énuhjkhf tUzh
áuk ãurhu§fŸ brŒÉ¤J njh‰fo¡f¥ gh®¥gJ«, ï›ÉU f£á
ahÇ‹ c©ik¡ bfhŸiffis btËah¡f¥ nghJkhd Mjhu«
v‹nw Ãid¡»‹nwh«.
Kjyhtjhf j§fis ãwÉÆš vªj kÅjD¡F« ca®ªj
#hâah‹ v‹W v©Â¡ bfh©oU¡»‹w - j§fS¡F ïU¡»‹w
bghJ cÇikfËš xU á¿jhtJ j‹id¥ ngh‹w k‰bwhU kÅ
jD¡F ïU¡f ÃahaÄšiy v‹W fUâ¡ bfh©L bfhL¡f kW¤J¡
bfh©LÄU¡»‹w vªj kÅjD« mt‹ v¥go¥g£ltdhf ïUª

Fo muR - 1930 ( 2 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k¡fË‹ thœ¡if¡F V‰g£l bfhŸiffŸ v‹gjhf všyh kj
r«ãujha¡fhu®fS« F¿¥ò vGâ ïU¡»wh®fŸ. Darwin’s Theory Evolu-
tion Theory (lh®É‹ âaÇ vîÿõ‹ âaÇ) v‹gitahd ÄUf¤
âÈUªJ kÅj‹ tªj MuhŒ¢á, khWjš K‰ngh¡F M»a bfhŸif
fË‹go gh®¤jhš kÅjD¡F¥ gF¤j¿î cz®¢á ïšyhj fhy¤âš
mjhtJ kÅj‹ vijvij¡fh©»‹whndh,vijvijmDgÉ¡»‹whndh
<nuhL mj‹ j¤Jt¤ij m¿ªJbfhŸs m¿ÉšyhkÈUªj
fhy¤âY«m¿ªjt®fŸ brhšYtij cz®ªJ bfhŸs¥ nghâa
eãfŸ ãwªjehŸ bfh©lh£l« M‰wÈšyhj fhy¤âY«, njh‹¿a¤ njh‰w§fis¥ g‰¿í« kÅj‹
elªJbfhŸs nt©oa Éõa§fis¥ g‰¿í« âU¥â¡F«,
ga¤â‰F« f£L¥gh£o‰Fkhf¥ gy f£L¡fijfŸ _y« òF¤â
m¡»uhrdhâgâfns! rnfhju®fns! mitfis¥ ga¤â‹ ngÇš e«g¢ brŒjitjh‹ ï‹iwa¡ flîŸ
cz®¢áÆ‹ Mu«gK« kj¡ bfhŸiffË‹ c‰gtKkhF«. mªj
ïªj khâÇahd K¡»a rªj®¥g¤âš T£l¥g£l ï¥bgÇa¡
Mu«g Kiwjh‹ xnu ÉjkhŒ cyfbk§F« guÉÆUªjjhFbk‹
T£l¤âš v‹ngh‹wt®fsJ mã¥ãuha¤ijí«, bjÇÉ¡f¢
whY« ã‹dhš cyf« khWjyhf Mf mDgt« Kâu Kâu bfhŸif
rªj®¥gkˤjj‰F vdJ e‹¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»nw‹. vd¡F
fS« cz®¢áfS« khw nt©oajhƉW. mªj khWjš bfhŸif
K‹ ï§F ngáa ïUt®fËš KjÈš ngáa bksyhdh bksšÉ
fŸjh‹ ï‹W eh« gy kj§fshf¢ brhšÈ¡ bfhŸs¥gLgit
m. f. m¥Jš mÛJ rhaò (ghfÉ) mt®fis¥ g‰¿ eh‹ c§fS¡F
fshF«.
m¿Kf¥gL¤j nt©oaâšiy. mt®fŸ ïj‰FK‹ gyjlit e«
<nuh£o‰F tªâUªjhY« F¿¥ghf âU. fhªâa t®fS«, bksyhdh bA£khÞl® âU. ïuh#nfhghiyŒa® mt®fŸ brh‹dJ
mrh¤ nrhghÅ mt®fS« e« <nuh£o‰F tªâUªjnghJ bksyhdh nghš xU fhy¤âš k¡fŸ všnyhU« xnu khâÇahf mehfßf®
mt®fŸ, bksyhdh mrh¤ nrhghÅ mt®fË‹ cUJ fshfî«, m¿Éšyhjt®fshfî«jh‹ ïUªâU¡»wh®fŸ. mij¥
cgªÃahr¤ij¤ jÄÊš bkhÊ bga®¤jnjhL jÄœehL KGtJ« gh®¤J m›t¥nghJ Ó®âU¤jŠ brŒa Ka‰á¤jt®fŸjh‹ kj¤
mt®fŸ Tlnt ïUªjt® v‹gJ c§fsid tU¡F« jiyt®fshdh®fŸ. mt®fŸ bghJthf mªj¡ fhy¤âš mnef
PhgfÄU¡fyh«. mt®fŸ ïJtiu ngáaâÈUªJ vijí« vªj kÅj®fS¡F nk‰g£l m¿îilat®fshfÆUªjjhf¡ fhz¥
kj¤ijí« rǤâu¤âÈUªJ Ô®khÅ¡f¡ TlhJ v‹W«, mj‹ g£ljhš mt®fŸ mªj k¡fshš fhy¤â‰nf‰wgo flîŸ mtjhu
gyid¡ bfh©L«, mJ k¡fS¡F v‹d e‹ik mˤjJ v‹gij¡ bk‹W«, flîŸ ò¤âubu‹W« k‰W« gythwhf¡ fUj¥g£lh®fŸ.
bfh©Ljh‹ Ô®khÅ¡f nt©Lbk‹W«, kj« v‹gJ btW« mt®fŸ ã‹dhš cŸs #d§fS« j§fSila tH¡fkhd
ntõ¤âÈšiyba‹W«, mJ k¡fË‹ e‹ik¡ fhfnt ïU¡f _l¤jd¤ij bfh©L« k¡fŸ kâ¡f nt©L bk‹»‹w Miria¡
nt©Lbk‹W«, m¤njhL mJ vtU¡F« e«ã¡if Æš kh¤âu« bfh©L« m¥bgÇah®fŸ ÛJ mkhDÎfkhd f£L¡ fijfis¡
ïšyhkš, gF¤j¿É‰F«, MuhŒ¢á¡F«, mDgt¤ â‰F« V‰wjh f£o mnef “m‰òj§fŸ” brŒjh®fŸ v‹W bgUik¥gL¤â
ÆU¡f nt©Lbk‹W« brh‹dh®fŸ. ïij eh‹ KG kdJl‹ x¥ò¡ É£lh®fŸ. mjdhšjh‹ ï¥nghJ x›bthU kj¡fhuU« j§fŸ
bfhŸ»nw‹. k‰W« cyf¤âYŸs kj¡fhu®fbsš yh« ïij x¥ò¡ j§fŸ kj¤ jiyt®fis kÅj¤ j‹ik¡F nkyhfnt kâ¤J
bfhŸS«g£r« eh£oš kj r«kªjkhd v›Éj r©ilí«, kÅjr¡â¡F Û¿dJ«, mDgt¤â‰F x›thjJkhd Fz§fis
mã¥ãuhangjK«, ãÇî« gy kj§fS« V‰gl ïlnk ïU¡fhJ. V‰¿¥ ngh‰W»‹wh®fŸ. v‹whY« fhykhWgh£o‰F¤ jFªjgo
jÉu bksyhdh mt®fŸ ïÞyh« kj¤âš bg©f S¡F«, Ô©lhjh® giHa bfhŸiffŸ khw khw òâa òâa kj§fŸ V‰g£L¡ bfh©L
v‹gt®fS¡FKŸs gy Rjªâu§fisí«, ïªJ kj¤âš mit jh‹ tU«. Mdhš ïÅnkš bjŒåf« bghUªâat®fŸ kh¤âu«
ïšyhjijí« vL¤J¢ brh‹dh®fŸ. mijí« eh‹ x¥ò¡ V‰glKoahJ.
bfhŸ»nw‹. nkY« mij¥ g‰¿na ïU r_f¤â‰F« ga‹ gLkhW
áy th®¤ijfŸ ã‹dhš bghJthf¢ brhšY»nw‹. kj« v‹gJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 98 99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Äf¥ giHa fhy¤âš mjhtJ ïªJ kj fhy¤âš flîŸfns mtuJ bfhŸiffS¡F nkš k¡fŸ ey¤â‰ F¡ bfhŸiffŸ
neÇš tUtjhf¢ brh‹dh®fŸ. mj‰fL¤j »¿Þjt kj fhy¤âš tF¥gj‰F ï¥nghJŸs vªj kjÞjU¡F« ijÇa Äšiyba‹Wjh‹
flîŸ Fkhu® (ãjhkf‹) tªjjhf¢ brh‹dh®fŸ. kfkâa kj¡ brhšy nt©o ïU¡»wJ. ïÞyh« kj¡ bfhŸiffS¡F nkyhf xU
fhy¤âš flîË‹ öj®fŸ tªjjhf¢ brh‹dh®fŸ. ïJ kh¤âukš bfhŸif tF¡f nt©Lkhdhš mJ ï¥nghija UÎa kjkhf¤
yhkš “ïÅ öj®fŸ tukh£lh®fŸ” v‹W« brh‹dh®fŸ. bjËthf jhÅU¡f nt©L«. k‰wgo mJ Toa tiuÆš k¡fS¡F¤
ï‹Dª bjÇa nt©Lkhdhš ïªJ¡fËš 10 mtjhu§fSlD« 12 jhuhskhf Rjªâu¤ijí« rnfhju¤Jt¤ijí« åu¤ijí«
Mœth®fSlD« 4 rkah¢rhÇfŸ cŸgl 64 eha‹kh®fSlD« bfhL¤âU¡»‹wJ.
mnefkhŒ mtjhu§fS«, bjŒåf§fS« Ënw É£ld. v¤j
idnah jlit vâ®gh®¤J« v¤jidnah bga®fis¥ giHago Mdhš k‰w kj§fËY« mitfŸ ïU¥gjhŒ brhšÈ¡
bghJ #d§fŸ, mtjhubk‹W f‰ã¤J« x‹W« á¿J« ga‹ bfhŸsyhnk jÉu mªj¥go bfhL¡f¥gLkhÆ‹ - mKY¡F
bgwhkny nghŒÉ£lJ. mJnghynt flîis¥ g‰¿na bjÇah tUkhÆ‹ m«kj§fns kiwªJ nghŒÉL«.
bj‹W brh‹d bgs¤j “mtjhuK«” m¤Jlndna ËW É£lJ. ïªJ kj¤â‰F« ïÞyh« kj¤â‰F« bfhŸiffËš jiyÑœ
»¿ÞJt kj¤âY« »¿ÞJîlD« mt®fŸ áZa®fSlDnk ËW ɤâahrÄU¡»‹wJ.
É£lJ. mt® kWgoí« tUth® v‹W brhšÈ btFfhykh »í«
ï¥nghJ vâ®gh®¥gnj gÇfhr¤â‰»lkhŒ É£lJ. kh®o‹ ÿj® ïªJ kj¤â‰F mfuhâfËš “kfkâa kj¤â‰F Énuhjkhd
KjÈat®fS« kÅj®fshfnt ghÉ¡f¥g£L É£lh®fŸ. mjdhš kj«” v‹W xU bga® ïU¡»‹wJ. mj‹ bfhŸiffŸ bgU«ghY«
jh‹ »¿ÞJ kj¤âš f£áfŸ V‰g£LÉ£ld. ïÞyh« kh®¡f¤âY« ïªJ kj¡ bfhŸiffis¤ jh‹ f©o¤âU¡»‹wd.
kfk¤ eã mt®fnshnlna eãfŸ njh‰w« ËW É£lJ. âU. kfkJ
ï‹iwa âdK« ïªâa muáaÈš ïªJ¡fS¡F kfkâa®
eã mt®fŸ všyh¤ bjŒt¤j‹ik bghUªâa t®fŸ v‹gt®fËY«
mšyhjh® v‹W jh‹, mjhtJ gh®¥gÜa¤â‰F vâÇilahd k¡f
ãªâatuhjyhY« všnyhiuí« Él Ä¡f gF¤j¿î«, K‹
S¡F gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w bga® ïU¥gJnghynt kfkâa®
nahridí« mDgt PhdK« cilatuhd âdhY« “ ïÅ cy»š
mšyhjh® v‹»‹w bganu V‰g£oU¡»‹wJ.
eãfŸ njh‹w¥ nghtnj »ilahJ” v‹W brhšÈ É£lh®. mt®
ïu©L fhuz¤jhš m¥go brhšÈÆU¡f nt©Lbk‹W vd¡F¤ ïªJ kj« v‹gJ cyf k¡fË‹ Mâ Kjš ÃiyikahF«.
njh‹W»‹wJ; mjhtJ xU rka« kWgoí« ahuhtJ òw¥g£L áy mJ ïJtiuÆš á¿J Tl âUªjÉšiy.
M£fis¢ nr®¤J¡ bfh©L j‹id njt mtjhubk‹W«,
bjŒth«r« v‹W« brhšÈ giHa go k¡fis¥ ghHh¡» ÉlhkY« vd¡F K‹ ngáa v£khÞl® âU. uh#nfhghyŒa® mt®fŸ
jdJ bfhŸiffis bfL¤J ÉlhkY« ïU¡f£L« v‹W Äf K‹ brh‹dJ nghš xU fhy¤âš k¡fŸ mehfßf®fshŒ gF¤j¿î
#h¡»uijahf¢ brhšÈ ÆUªjhYÄU¡fyh«. mšyJ “ïÅ tU« ïšyhkš ïUªj fhy¤âš V‰g£l bfhŸiffŸ v‹gJjh‹ ï‹iwa
fhy¤âš k¡fis m¿î ilat®fshf ïU¥gh®fŸ; ï«khâÇ âd« ïªJ kj¤â‹ ngwhš m¥gona ïU¡»‹wd. k¤âÆš gy® gy
xUtiu Ryg¤âš bjŒt¤ j‹ik bghUªâat® v‹W fUâÉl Éõa§fŸ brhšÈ ïUªjhY« mitfŸ ò¤jf msÉšjh‹
ïlÄU¡fhJ” v‹W fUâ brhšÈÆUªjhYÄU¡fyh«. ïU¡»‹wd. k‰wgo flîŸ Éõa¤âš gy nfho flîŸfS« -
v¥goÆUªjhY« âU. kfkJ eã mt® fŸ brh‹dJ bjh£lbjšyh« flîshí«, Ãid¤jbjšyh« flîŸfshí«, bj‹
gȤJÉ£lJl‹ mtuJ bfhŸif¡F nkyhdbjhU bfhŸifia g£lbjšyh« flîshí« ïÅí« És§F»‹wd. ïÞyh« kh®¡f«
ïJ tiu ntW vtU« bfh©L tªJ mKÈš el¤j Éšiy v‹gJ rÛg kh®¡fkhdjhš mâš mªj¡ fhÇa« kh¤âu« mjhtJ flîŸ
kh¤âu« cWâ. ïJtiu¤ njh‹¿a všyh òJ kj§ fS« filáahf fhÇa« btF f©o¥ghŒ ïU¡»‹wJ. v¥gobaÅš xU flîS¡F
tªj âU. kfkJ eã mt®fsJ bfhŸiffS¡F¥ ã‹ nkš Ãid¤jhš ght« v‹W« Ãid¤J¡ bfh©oU¥gtid¡
ngh»wnjašyhkš K‹ nghfÉšiy. »¿Þjt®fŸ Ó®âU¤j« brŒa bfh‹whš ò©Âa« v‹»‹wtiu Tlî« ïU¥gjhŒ bjÇ»‹wJ.
nt©LkhdhY« ïªJ¡fŸ Ó®âU¤j« brŒa nt©L khdhY« òâa¡ Éf,
bfhŸiffis âU. eã mt®fËl« jh‹ fl‹ th§»ahf nt©L«.
ïªJ¡ flîŸfŸ cUt¤ij všyh« ïÞyhÄa®fŸ cil¤J

Fo muR - 1930 ( 2 ) 100 101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


á‹dhã‹dkh¡f¥g£ljhfî«, xU ifÆš thisí«, k‰bwhU itfŸ vj‰F« ï¡fhÇa§fŸ ïis¤jjšy v‹W njh‹W« MdhY«
ifÆš Fuhidí« it¤J kj¥ ãurhu« brŒjjhfî« brhšy¥ gL kfkâa kj« thŸ bfh©L ãurhu« brŒa¥g£ljh ïšiyah
»‹wJ. mJ c©ikahŒ ïUªjhY« ïU¡fyh«, bghŒahÆUªjh Y« v‹gâš ï‹dK« jfuh® ïU¡»‹wJ. kfkâa®fŸ mij x¥ò¡
ïU¡fyh«. MdhY« mJ c©ik ahÆUªjhš mªj bfhŸif bfhŸtâšiy. k‰wgo mij j§fŸ vâÇfshš j§fŸ ÛJ
bfh©l kfkâa murh§f« ïJtiu ïªâahÉš ïUªâU¡FkhÆ‹ f‰ã¡f¥g£l X® gÊ v‹W brhšY»‹wh®fŸ.
ï‹iwa ïªâahÉ‹ Ãiy v›tsnth nk‹ikahŒ ïUªâU¡F«.
Ô©lhjh®fshf MW nfhoí« ga§fhËfS«, nfhiHfS« x‰W Mdhš rkz®fis irt®fŸ fGnt‰¿aij irt®fns
ika‰wt®fS« nrh«ng¿fSkhf ïUgJ nfhoíKŸs k¡fŸ ï‹W x¥ò¡ bfh©L j§fshnyna vGâ it¤J ò©Âa rǤâukhf
f©o¥ghŒ ïªâahÉš ïUªâU¡f kh£lh®fŸ v‹gJ fšY ngh‹w ï‹W« ãurhu« brŒtJl‹ mj‹ bgUikia¡ fh£o¡ bfhŸs
cWâ. tUõª njhW« gy MÆu« %ghŒfŸ bryÉš gy ïl§fËš c‰
rt§fŸ el¤â¡ fh£l¥gL»‹wd. m¡nfhÆšfËš ï‹W« fG
FHÉ¡ fšY¡F nfho %ghŒ nt‰¿a fh£áfŸ á¤âu %gkhŒ vGâ it¡f¥g£oU¡»‹wd.

xU g¡f« ekJ k¡fŸ fŠá¡»šyhkš miyaî« - eh£il mJ nghynt itzt®fS« ò¤j kj É¡»uf¤ij mʤj
É£L y£r¡fz¡fhd ng®fŸ fŠá¡fhf btË ehLfS¡F Xlî« j‰F MjhukhŒ $u§f« nfhÆš ïU¥gJl‹, m›É¡»uf¤ij âUo
gh®¤J¡ bfh©nl ekJ flîŸfŸ FHÉ¡ fšYfŸ mtjhu¤â cil¤j âUk§ifahœthÇ‹ rǤâu¤âš ïijbahU bgU
ÈUªJ bfh©L ï›tsî bgÇa nfhÉYlD«, ï¤jid¡ nfho ikahfî« vGâ ò©Âa rǤâukhf¥ ghɤJ âdK« go¡f¥
%ghŒfŸ eifílD«, ï¤jid ntis óirílD«, ï¤jid jhá, g£L« tU»‹wd. ïitfŸ xU òwÄU¡f ï‹iwa âdK« vd¡F
ntá, it¥gh£o, bg©lh£ofSlD« ïUªJ bfh©L gšy¡F, uj«, tU« áy foj§fisí«, v‹id¥ g‰¿ ngR« gy ng¢Rfisí«
nj®, Mid, Fâiu, ML, khL, kÆš, Fu§F, fGF thfd¤âš rthÇ gh®¤jhY« vdJ bfhŸiffis v⮤J¥ ãurhu« brŒí« irt
brŒJ bfh©L C®ty« tªJbfh©nl ïU¡Fkh? ïU¡F« v‹W itzt®fË‹ th®¤ijfis¥ gh®¤jhY« mitfS« kfkâa®
Ú§fŸ fUJ»‹Ö®fsh? mšyJ ï›tsî gz« ekJ eh£il É£L brŒjjhŒ¢ brhšy¥gL« thŸ ãurhu¤â‰F á¿J« ïis¤jjšy
btËeh£L¡F bfhŸis nghŒ bfh©L ïU¥gj‰F ekJ k¡fns bt‹nw njh‹W«.
mDTykhŒ ïU¥gh®fŸ v‹W fUJ»‹Ö®fsh? »¿ÞJ ehj® V‹ áYitÆš miwa¥g£lh®? rh¡u£OÞ V‹
ïªâahthdJ v¤jidnah fhy¤â‰F K‹ RauhÍa¤Jl‹ ÉõkUªj¢ brŒa¥g£lh®? kfkJ eã V‹ kiy¡ Fif¡FŸ
cyf¤âYŸs ehLfËš všyh« nk‹ikahf ïUªJ bfh©oU¡ F«. xËa¥g£lh®? v‹gitfis všyh« ftŤjhš Mu«gfhy«
Mifahš mij¥ g‰¿ mjhtJ thŸ bfh©L ïÞyh« kj¥ ãurhu« bjh£nl cyf¤âš áw¥ghf ekJ eh£oš kj¥ ãurhu§fË‹ fâ
brŒjij¥ g‰¿í« ekJ nfhÆšfis ïo¤J rhÄfis ï¥go¤jh‹ ïUªJ tªâU¡»‹wd v‹gJ És§F«. ïitjÉu
Cd¥gL¤âdh®fŸ v‹gij¥ g‰¿í« eh‹ á¿J« tU¤jkila ï‹iwa âdK« ïªJ kj j®k¤âš ïU¡F« j®k§fŸ mjhtJ
Éšiy. m‹¿í« mJntjh‹ m« khâÇahf¢ brŒtJjh‹ k‰w “ehÞâf®fis eh¡fU¡f nt©L«, f©iz¡ F¤j nt©L«, á¤âu
všyh kj¤âDilaî« ãurhu j®kkhfî« ïUªâU¡»‹wJ. ï‹W« tij brŒa nt©L«, eh£il É£L¤Jw¤j nt©L«” v‹gd
ïU¡»‹wJ. btšyh« vªj¤ j¤Jt¤ij mo¥gilahf¡ bfh©lJ? v‹W
nf£»‹nw‹.
všyh kjK« _®¡f¥ ãurhunk
k‰W« ïªJ “ntj rhÞâu§fis¥ go¤jhš eh¡fU¡f nt©
r§fuh¢rhÇ kj« bgs¤j kl§fËš beU¥ò it¤jJ«, irt L«, nf£lhš fhâš <a¤ij¡ fhŒ¢á C‰w nt©L«, gh®¤jhš
kj« rkz®fis¡ fGnt‰¿dJ«, itzt kj« ò¤j É¡»uf§ fis f©iz¡ F¤j nt©L«, kdâš V¿É£lhš beŠir¥ ãs¡f
cil¤J cU¡»dJkhd fhÇa§fŸ všyh« Ãid¤J¥ gh®¥ nt©L«” v‹gd btšyh« vªj¤ j¤Jt¤ij mo¥gilahf¡
nghkhdhš mªj¡ fhy¤âš kfkâa®fŸ brŒjjhf¢ brhšy¥ gLg bfh©lJ? v‹W nf£»nw‹.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 102 103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k‰W« “bgÇnah® th¡if òuhz ïâfhr§fis vt‹ j®¡f U¥gijí« <dkhd m®¤j« bfh©l N¤âu‹ v‹w nguhš F¿¡f¥
ò¤âahš Étfhu« g©Q»‹whndh mt‹ ehÞâfdhth‹. g£oU¥gijí« f©L á¿J« bt£f¥gLtâšiy. ahuhtJ xUt®
m¥go¥g£ltid mur‹ j©o¡f nt©L«” v‹gdth»a btš ïUt® bt£f¥gLtjhŒ ghrh§F brŒjhY« fhÇa¤âš cij¤j
yh« vªj¤ j¤Jt¤ij mo¥gilahf¡ bfh©lJ? fhY¡F K¤j« it¥gJnghš mªj¥go j‹id ïÊî gL¤Jtj‰F
mÞâthukhfî«, MÞgjkhf V‰gL¤j¥ g£oU¡F« kj¤ijí«
k‰W« eªj‹ beU¥ãš bghR¡f¥g£lJ ngh‹w fijfŸ vªj¤ flîisí« ngh‰W»‹wh‹. fh¡f¥ ghLgL»wh‹. ï¥go¥g£l
j¤Jt¤ij mo¥gilahf¡ bfh©lJ? t®fis vªj¡ fz¡»š nr®¥gJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.
Mfnt cy»š kj¥ ãurhu« v‹gnj _®¡f¤jd¤ijí« v›tsnth mãyhirfisí«, bgUikfisí«, Ñ®¤âfisí«
gyh¤fhu¤ijí« bfh©lnj bahÊa mDgt¤âš m‹òkakhd Mir¥gL»‹w kÅj‹jh‹ V‹ Ñœ #hâahŒ kâ¡f¥gL»wh‹.
kj« cy»š x‹Wnk ïšiy v‹nw brhšYnt‹. j‹id V‹ r_f thœÉš ïÊîgL¤j¥g£oU¡»‹wJ v‹gij¥
g‰¿a ftiyna ïšyhkÈU¡»‹wh‹. j‹Dila brhªj ïÊit
ïªJ ntj¤ij vL¤J¡ bfh©lhY« mªj¡ fhy¤âa ntj í«, bfhLikiaí« Ú¡»¡ bfhŸs¡ ftiyí« Ka‰áí« M‰wY«
kj¡fhu®fS¡F j§fŸ vâ® kh®¡f¡fhu®fis mo¡fî«, bfhšyî« ïšyhj kÅj‹ k‰wt®fS¡F Rjªâu« th§»¤ jU»nw‹ Ra
brŒtJ«, m¥go¢ brŒa r¡â ïšyhÉ£lhš mt®fis¡ bfhšy kÇahij c©lh¡»¤ jU»nw‹ v‹whš mâš VjhtJ ehzankh
nt©L« mÊ¡f nt©L« v‹W j§fsJ flîŸfis¤ njh¤âu« bghUnsh ïU¡f Koíkh? ïÞyhÄa kj¤ij¥ g‰¿ k¡fŸ mNir¥
g©QtJkhd fhÇa§fŸ Ãiwa¥ gh®¡fyh«. glyh«, bgwhik¥glyh«, mt®fis¥ g‰¿ ïÊthŒ eh« vGâ
it¤J¡ bfhŸsyh«. Mdhš fhÇa¤âš mt®fŸ vªj Éj¤ âY«
Mfnt v¥bghGJ« kj Éõa¤âš ifÆyhdt®fŸ všyh«
e«ik Él ïis¤jt®fŸ mšyhkY« mnef Éj¤âš
gyh¤fhu¤âY« ifÆyhfhjt®fŸ všyh« flîis nt©oí« rhg«
nkyhdt®fshfînk ïU¡»wh®fŸ. ïj‰F¡ fhuz« mt®fŸ kj¡
bfhL¤J«jh‹ ïU¡»wh®fŸ. jÉu ïªJ kj¤âš cŸs Ô©lhikí«,
bfhŸiffnsahF«. mjhtJ rk¤JtK«, rnfhju¤JtKkhF«. mªj
bg© moikí« á¿J« kÅj¤ j‹ik¡F V‰wjšy v‹gij cyfnk
ïu©L« ïªJ¡fËl« R¤j R¤jkhŒ¡ »ilahJ. xU kfkâa¢
brhšY»‹wJ.
áWtid xU ïªJ bgÇat‹ mo¤jhš mªj C® kfkâa® všnyh
všyhU¡Fnk mtkhd« U« x‹W nr®ªJ v⮥gh®fŸ. Mdhš xU ïªJ bgÇatid xU
kfkâa áWt‹ mo¤jhš xU ïªJî« âU«ã¥ ghuh‹. KjÈš
kÅjid kÅj‹ bjhl¡ TlhJ, gh®¡f¡ TlhJ, bjUÉš mogL»wt‹ v‹d #hâ, v‹d tF¥ò v‹W j‹ g¡f¤âš ïU¡F«
el¡f¡ TlhJ v‹»‹w bfhŸifnahL xU kj¤ij ï‹dK« ïªJ ftÅ¥gh‹. ãwF ek¡F v‹d mt‹ v¥gonah nghf£L«
cyf¤âš it¤J¡ bfh©oU¥gjhdJ mªj kj k¡fS¡F kh¤âu v‹gh‹. k‰W« jdJ ánd»j®fisí«, ïju®fisí«, FHªij
kšyhkš cyf k¡fS¡nf mtkhd fhÇa« v‹W jh‹ brhšYnt‹. fisí« C® t«ò¡F V‹ ngh»Ö®fŸ v‹W brhšÈ å£o‰FŸ
mnjhL mªj kj¤ij V‰gL¤âdjhf¢ brhšy¥gL« bjŒt¤â‰F«, ïG¤J¥ ngh£L¡ fjit¢ rh¤Jth‹. ïªj Fz« jh‹ ïªJî¡F
bjŒåf¤ j‹ik¡F« Äf Äf ïÊî v‹W« brhšYnt‹. ïªJ ïªJ kj« f‰ã¡»‹wJ. Mfnt kj¡ bfhŸiffË‹ ca®î, jhœî
kj¤âš x›bthUtD« k‰wtid¡ Ñœ #hâah‹ v‹W brhšÈ¡ fis gyÅš ïUªJ gh®¤j¿»‹wjh? mšyJ ehnk vGâit¤J¡
bfhŸtâš cŸs Mzt¤ij mDgÉ¡»‹whndašyhkš jh‹ bfh©lâÈUªJ m¿»‹wjh?
k‰bwhU #hâ¡F Ñœ #hâahŒ ïU¡»‹nwhnk v‹»‹w ïÊit
ïÞyhÄa kj« kâ¡f¥gLtJ nghš ïªJ kj« cyf k¡ fshš
czU« cz®¢ána »ilahJ. bghJthf ïªJ¡fS¡nf Ra
kâ¡f¥gL»‹wjh? V‹ ekJ nah¡»aij m¥go ïU¡»wJ?
kÇahij »ilahJ v‹W brhšYgt®fS¡F ïªj xU fhÇank
ïªJ¡fËš 100-¡F 90 ng® ntj¤âš N¤âu®, rhÞâu¤âš N¤âu®,
nghJkhd MjhukhF«.
òuhz¤âš N¤âu®, r£l¤âš N¤âu®, j®k¤âš N¤âu®, gH¡f¤âš
m‹¿í« ïªJ v‹w x›bthU kÅjD« j‹id k‰wt‹ Ñœ N¤âu®, tH¡f¤âš N¤âu® v‹W brhšy¥gLt®fshŒ ïU¡»wh®fŸ.
#hâahf kâ¤J ïÊî gL¤Jtijí« kÅj cÇik jL¡f¥g£o Mfnt mt®fŸ ïÅ vâš N¤âuuhf ïU¡f nt©oaJ gh¡»
ïU¡»‹wJ v‹gJ ek¡F¥ òÇaÉšiy. Klt‹ bfh«ò¤ njD¡F

Fo muR - 1930 ( 2 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mir¥gLtJ nghš ïªj nah¡»aij cŸs k¡fŸ bgÇa Éõa§ nghjhJ. fZl¥gL»‹w ïÊî gL¤j¥g£l k¡fis¤ j§fŸ
fËš Mir¥gLtâš v‹d ãunah#d«? mJ nghynt ïªJ kj¤ kh®¡f¤âš nr®¤J mt®fis nk‹ik¥gL¤j Ka‰á brŒa
âš ïªJ¥ bg©fË‹ Ãiy v‹d v‹W ghU§fŸ. xU “ntᔡF nt©L«. jh§fŸ mDgÉ¡F« rk¤Jt ï‹g¤ijí«, rnfhju
ïU¡F« RjªâuK«, RakÇahijí«, RfK« Tl ekJ “bg© ï‹g¤ijí« k‰witÆšyhj - fZl¥gL»‹w k¡fŸ ahtU«
bjŒt§fS¡F” ïšiy. brh¤âšiy, go¥ò ïšiy, Éthf Rjªâu mDgÉ¡F« go gh®¡f nt©L«. “ah‹ bg‰w ï‹g« ï›itaf«
Äšiy, Éjit M» É£lhš kWkz Äšiy. ïj‰F v‹d bga® bgwnt©L«” v‹»‹w bfhŸif x›bthU nah¡»akhd kÅj
brhšYtbj‹W vd¡F¤ bjÇaÉšiy. D¡F« jiyahajhF«.
cÆUl‹ f£ilÆš it¤J vÇ¥gij ÃW¤âanj mt® mij É£lt®fŸ Raey¡fhu®fnsahth®fŸ.
fS¡F bgÇa cgfhu« brŒjjhŒ fUj¥gL»‹wJ. Mdhš mJî«
ï¥nghJ mt®fS¡F bgÇa mgfhukhŒ KoªâU¡»wJ. ï«khâÇ Mfnt rnfhju®fns! ïªj rka¤âš vd¡F mˤj rªj®¥
bfhŸiffSl‹ cyf k¡fŸ K‹dhš ehK« e«ik v¥go kÅj®fŸ g¤âš v‹ mã¥ãuha« v‹»‹w KiwÆš Vnjh vd¡F¥ g£lij¢
v‹W brhšÈ¡ bfhŸs Koí«? ca®ªj kj« v‹whš nkyhd r_f brh‹nd‹. Ú§fŸ jaî brŒJ mt‰iw e‹whŒ nahá¤J¤ j§fS¡
bk‹whš ca®ªj bfhŸiffS« nk‹ikahd j‹ikfS« ïU¡f F¢ rÇ v‹W g£lij vL¤J¡ bfh©L k‰wij jaîbrŒJ jŸË
nt©L«. mâšyhkš fh£oÄwh©o ÃiyÆš ïUªJ bfh©L ÉL§fŸ v‹W nf£L¡ bfhŸtnjhL c§fËl« Éilbg‰W¡
mij¤ bjŒåf¤ j‹ik bghUªâa rl§F v‹W brhšÈ¡ bfhŸ»nw‹.
bfhŸtjhš cyf¤ij Vkh‰¿ Él Koíkh? jÉu ïªj rka¤âš F¿¥ò : <nuhL KÅrgš vÈbk©lÇ ghlrhiyÆš elªj âU. eã
ïÞyhkhdt®fS¡F« á¿J brhšynt©oÆU¡»wJ. mt®fsJ mt®fŸ ãwªj ehŸ ÉHhÉY« r¤âak§fy« ÉHhÉ‹ jiyt®
gH¡f tH¡f§fËY« ïªJ¡fËš ïU¥gJ nghynt gy bfLjšfŸ KoîiuÆY« ngáaJ.
ïU¡»‹wJ. ïªJ¡ nfhÆšfËš j¥ò¡ bfh£LtJ nghyî« ïªJ
rhÄfŸ c‰rt« brŒtJ nghyî« ntõ« KjÈa Mghr§fŸ Fo muR - brh‰bghÊî - 24.08.1930
ïU¡»‹wd. áy ïl§fËš ònuh»j®fŸ Mâ¡fK« ïU¡»‹wJ.
ïj‰F v‹d rkhjhd« brhšy Koí«? nt©Lkhdhš “mitfŸ
v§fŸ kh®¡f bfhŸiffŸ mšy” v‹W« “rhtfhr njhõ¤âdhš
k¤âÆš tªJ òFªj jtWjšfŸ” v‹W« brhšyyh«. mJ nghâa
rkhjhdkhFkh? v¥goahtJ mitfis všyh« xʤjhf nt©L«.
KÞä« gz¡fhu®fS« “ïªj¥ gzbkšyh« M©lt‹ ek¡F¡
bfhL¤jh‹; Mjyhš ek¡F nkhB« njo¡ bfhŸs eh«
ah¤âiu¡F« ne®¢ir¡F« áyî brŒjhš nghJ«” v‹W
ïªJ¡fis¥ nghynt Raey¡fhu®fshŒ ïU¡f¡ TlhJ v‹W
bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹.
xU KÞä« gz¡fhu‹ xU KÞäkhtJ g£oÅahfî«
bjhÊš ïšyhkY« go¥ò ïšyhkY« ïU¡F«go gh®¤J¡
bfh©oU¡f¡ TlhJ v‹nw brhšYnt‹. mJjh‹ nah¡»akhd
gz¡fhuÅ‹ yøakhF«. ïªj¡ Fz§fŸ ïšyhj gz¡fhu‹
bfhŸis¡fhuD¡F rkhdkhdtnd ahth‹.
jÉuî« gz¡fhu KÞä«fS« bghJ #d nrit¡fhu®fS«
“j§fŸ kj« ca®ªj kj«” v‹W brhšÈ¡ bfh©oU¥gjhš kh¤âu«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Ka‰á¤J tUtjhf¤ bjÇtJ.
Mwhtjhf, ekJ eh£L k¡fË‹ ftd«, gFâ c¥ò¢ r¤âah¡
»uf¤âY«, gFâ RakÇahij »s®¢áÆY« ïG¡f¥g£L É£ljhš
ïu©L fhuz§fshY« bghJ #d§fshš r£lrig bfsut«
my£áÆ¡f¥g£oU¥gJ. Mfnt ï¤âahâ fhuz§fshš ï› tUõ
r£lrig¤ nj®jšfËš mâfkhd »s®¢ánah c‰rhfnkh
nj®jšfŸ fhz¥glhkÈU¥gJ X® mârakšy.
ïit xU òwÄU¡f ïU f£áahUila brhªj ehza¥
bghW¥ò v¥go ïUªjhY« mt®fË‹ cŸ v©z« v¥go ïUª
br‹id r£lrig¡F¤ nj®jš ãurhu§fS« X£L¢ nrfÇ¥ò«
jhY« ekJ RakÇahij¡ bfhŸiffis¥ bghW¤jtiu x‹W¡
jÄœ eh£oš eilbgW»‹wjhdhY« »s®¢á c©lh¡f¤j¡f
bfh‹W nkš Ñœ v‹W brhštj‰»šiyahdhY« ïU f£áahuhY«
msî¡F m›tsî K«KukhŒ ïšiy v‹gJ ahtU« m¿ªj
»il¡f¡Toa gaidaila¤ jt¿Él¡ TlhJ v‹gnj ekjã¥
ÉõakhF«. ïj‰F¡ fhuz« v‹dbt‹whš bghJ #d§fS¡F
ãuhakhF«. bghJ ey¤ij c¤njá¤J ïªj¥go vâ®gh®¥gâš
ï¥nghija nj®jÈš á¿J« c‰rhf« ïšyhâU¥gnjahF«. Vbd
ahbjhU F‰wK« ïšiy v‹nw brhšYnth«. VbdÅš ïªj r®¡
Åš nj®jš f£áfË‹ j¤JtK« nj®jÈš ÉF« mng£rf®fS«
fhiu¥ g‰¿ ah® v›tsî F‰w« brh‹dhY« mt®fSila
bgU«ghY« j§fŸ j§fŸ Raey¤J¡F« bgUik¡F« É»‹wh®
v©z¤âY«, elto¡iffËY« v›tsî ehza¡ Fiwî«, Ku©
fns xÊa k‰wgo mt‰WŸ c©ikí«, ehzaK« bghJ ey neh¡
ghLfS« ïUªjhY« ekJ ïa¡f¡ bfhŸiffS¡F mt®fshš
fK« á¿J« ïšiy v‹gjhf k¡fŸ fUj neÇ£L É£lnjahF«.
»il¡f¡ Toa mDTy¤ij mila eh« vâ®gh®¡F« nghJ
k‰W« ïu©lhtjhf nj®jÈš Égt®fËš 100¡F 75 ngU¡F ï‹iwa nj®jÈš ngh£onghL« ïU f£áahuhY« ïa¡f¤â‰F¡
nkyhfnt j§fŸ j§fŸ rhU« f£á¤ jiyt®fË‹ e‹ik¡fhf »il¡F« gaid myøa« brŒa nt©oaâšiy v‹nw ahU¡
mt®fshš ÃW¤j¥gLgt®fŸ vd¥gLtJ. F« njh‹W«. bghJthf neh¡F« nghJ ïU føÆY« gh®¥gd®
fis Él nkhrkhdt®fŸ mšyhjt®fŸ gy® ïU¡»‹wh®fŸ.
_‹whtjhf, nj®jÈš ãurhu« brŒí« TÈ¥ ãurhuf®fS« RakÇahij¡ bfhŸiffis MjÇ¥gt®fS« ïU¡»wh®fŸ.
bgÇJ« j§fŸ j§fŸ brhªj ÉU¥ò btW¥ò Raey« fhuzkhf
K¡»akhŒ ï‹Å‹dhU¡F Mf¡TlhJ v‹W ãurhu« brŒa¥gL v‹whY« ÉnuhâfS« ïU¡»‹wh®fŸ v‹gijí«, Énuhâ
»‹wh®fns jÉu ï‹dhU¡F Mf nt©L« v‹»‹w ãurhu« Ä¡f fË‹ Mâ¡f« ïU føÆY« á¿J ïU¡»‹wJ v‹gijí« eh«
FiwthÆU¥gjhš bghJ #d§fS¡F m¥go¥g£l ãurhu¤â Ål« kiw¡f KayÉšiy. MdhY« ï›ÉU føahÇlK« eh« ï¥
mãkhdÄšyhkÈU¥gJl‹ m¥ãurhu§fisí« btW¥gJ. nghJ v⮥gh®¥gbjšyh«.

eh‹fhtjhf, nj®jÈš ÉF« fdth‹fŸ bgU«ghyU« 1. c¤ânahf§fËY«, gŸË¡ Tl§fËY« go¥ò f‰ã¡f¥
K‹ã‹ ng® nf£ošyhjt®fshfî« btW« gz¡ bfhG¥ghY« gLtâY« tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« nt©L« v‹gJ.
jh§fŸ cjÉ bg‰w f£áahU¡F moikahŒ ïU¥gj‰nf Égt®
2. #hâ ɤâahrK« Ô©lhikí« monahL xÊa nt©L
fshíÄU¡»wh®fns jÉu brhªj bršth¡F« bghJ ey cz®¢áí«
bk‹gJ.
á¿Jk‰wt®fshÆU¡»wh®fŸ v‹W bghJ #d§fŸ fUj ne®ªjJ.
3. bg©fS¡F M©fis¥ nghynt všyhÉj RjªâuK«
Iªjhtjhf, nj®jšfËš ïJtiu ïUªJ tªj gh®¥gd®
ïUtU¡F« fÈahz u¤J« nt©L bk‹gJ.
gh®¥gdušyhjh® cz®¢á monahL eGt¥g£L ïU f£áahU«
gh®¥gd®fS¡F moikfsh» ïU f£áahU« gh®¥gd®fis ÃW¤â 4. flîŸ nguhY«, kj¤â‹ nguhY« áyî brŒa¥gL«
m¥gh®¥gd®fS¡F ïu©L f£áahU« ãurhu« brŒJ X£L nrfÇ¡f gzK«, neuK«, Ka‰áí« k¡fŸ ey¤â‰F mjhtJ bjhÊ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 108 109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Y¡F«, fšÉ¡F«, m¿î ts®¢á¡F« âU¥g¥g£L mªj¥go 3-tjhd bg©fŸ Éõa¤âš rkîÇik tH§f nt©L bk‹w
cgnahf¥ gL¤j¥gl nt©Lbk‹gJ. bfhŸifiaí« ahtU« x¥ò¡ bfh©lhŒ É£lJ. â£l¤ âš
kh¤âu« á¿J jfuhW ïU¥gjhš mJî« bg©fŸ Ka‰áÆ nyna
5. gŸË¡ Tl§fËš kj r«kªjkhd Éõa§fis¥ go¥ã¡ rÇ¥g£LÉL«nghš njh‹W»‹wJ. fšahz u¤J Éõa§ fËY«
fnth mt‰¿‹_y« bghJ¡ fšÉ f‰ã¡fnth kj r«kjkhd kfkâa®fS¡FŸS«, »UÞjt®¡FŸS«, ïªJ¡fËš áy
cz®¢áfŸ gŸË¡ Tl§fËš fh£l¥ glnth TlhJ v‹g tF¥òfS¡FŸS« ï¥nghJ mªj tH¡f« ïUªnj tU»‹wJ.
J«, bghJ¥ gz¤âš všnyhU¡F« xU msɉfhtJ rk khd jÉuî«, ïªâahÉš gnuhlh rkÞjhd¤âš ïj‰fhf r£l« Ãiw
fšÉ f‰ã¡f nt©L« v‹gJ. nt¿ É£lJ. Mjyhš ïJî« mrh¤âa« v‹W brhšÈ Él KoahJ.
k‰W« gy Éõa§fŸ ïUªjhY« ïitfisna K¡»akhŒ 4-tjhf flîŸ kj¢ bryî Éõa«. ïJ ïJtiu k¡fS¡F
ï¥nghija r£lrig _yK«, mjdhš V‰g£LŸs kªâÇfŸ gF¤j¿î tsu gh®¥gd®fS«, “g©oj®” fS« K£L¡f£ilahŒ
_yK« vâ®gh®¡»‹nwh«. ïUªJ tªjjhš #d§fŸ c©ika¿a Koahkš nghŒ É£lJ.
ïitfËš vijí« mrh¤âakhdbj‹nwh, mÄjkhd ï¥nghJ mt®fsJ Mâ¡fK« bršth¡F« FiwªJ É£ljhš
bj‹nwh eL ÃiyikÆš cŸs ahU« brhšÈ ÉlKoahJ. ïit mjdhš ãiH¥gt®fis Él ïÅ ahU« mij MnBã¡f Ko
fËš mnef« cyf¤âš k‰w ehLfËš eil bg‰W tU»‹wit ahj Ãiyik¡F tªJ É£lJ. vÅD« gh®¥gdušyhj ouÞofŸ gy®
fshíÄU¡»‹wd. ïij xU Éahghukhf¡ bfh©L bfhŸis mo¥gjhš mt® fns
K£L¡f£ilahÆU¡»wh®fŸ. MdhY« ã‹dhš tu¥g£l
KjyhtJ tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« v‹gJ ekJ eh£oš nj®jšfËš mt®fS« ò¤â f‰ã¡f¥gLth®fshdhY« r£l§fŸ
mâfkhd tF¥òfS« ca®î jhœî ɤâahr§fS« ïU¥gjhš _y« ï¤JiwÆš gy âU¤j§fŸ brŒa mtáaÄU¡ »‹wd.
mJ mnefkhf ekJ eh£oš kh¤âu« ïU¥gjhŒ¡ fhzyh«.
MdhY« ikN® KjÈa Rnjr k‹d®fŸ njr§fËš Tl ï¡ bfhŸ Iªjhtjhf kj r«kªjkhd ghl§fŸ Éõa¤âY« r®¡fh®
iffŸ x¥ò¡bfhŸs¥g£L mKÈš el¡»‹wJ. ekJ khfhz¤ âY« jiyÆl nt©oa mtáaÄšiy ba‹nw brhšYnth«. mt‰ ¿‰F
xUthW mKY¡F ï¥nghija kªâÇfshš bfh©L tu¥ g£L “kj M¢rhÇa Õl§fS«”, “kj rªaháfS«” ïU¥gjhš mitfis
ÄU¡»‹wJ. tF¥òthÇ fšÉ ÉõaK« ekJ eh£oš ekJ “kj¤âš” mt®fËlnk É£L Él nt©oaJ ÃahakhF«. ãwF bghJk¡fŸ
áy® go¡fyh«, áy® go¡f¡ TlhJ v‹gJ«, áy® go¡f trâ gh®¤J¡ bfhŸth®fŸ. m¥go¡»šyhkš gy kj¡fhuU« gy kj
cŸst®fŸ, áy® go¡f trâ ïšyhjt®fŸ v‹gJkhd j¤J t§fŸ mte«ã¡if¡fhuU« ïU¡F« nghJ vj‰fhf áW ãŸis fS¡F
xU rhuhuhš btFfhykhf tÈíW¤â tªjjhY« ïÅí« tÈ íW¤j¥ ïitfis bghJ¢ bryÉš nghâ¡f nt©L«? kj r«kªj K«
gLtjhY«, ïj‰nf‰w Nœ¢áfŸ ÃiwªâU¥gjhY« fšÉ í« tF¥ò flîŸ r«kªjK« k¡fS¡F _l e«ã¡ifia ts®¤J k¡ fis
thÇ ãuâÃâ¤Jt¥go f‰ã¡f nt©oajh»‹wJ. _l®fsh¡» É£lJ v‹W gy® fUJ« nghJ m¿î¡fhf go¡f
it¡F« go¥ãš kj r«kªjkhd go¥ò¥ go¡f it¥gJ K£lhŸ
2 -tjhd #hâ ɤâahrK«, Ô©lhikí« xÊa nt©L« jd§fS¡F všyh« murdhd K£lhŸ jdkhF« v‹gij ahU«
v‹»w Éõa¤âY« ahU¡F« MnBgiz ïšiy v‹nw x¥ò¡bfhŸth®fŸ. jÉuî« ï¡bfhŸifia UÎah, #®kÅ, mbk
brhšy¥gL»‹wd. Ç¡fh, irdh KjÈa njr§fŸ x¥ò¡bfh©L el¤ijÆš bfh©L
tªJ É£ld. Mfnt ekJ eh£oš kh¤âu« ïit ïU¡f nt©L
bghJ thœ¡ifÆš âU. fhªâat®fS¡F kh¤âu« #hâ ɤâ
bk‹gJ áyÇ‹ nrh«ng¿ tƉW¥ ãiH¥ò¡ fhuz¤ij Él ntW
ahr¤âš r‰W FH¥g« ïUªjhY« Ô©lhik Éõa¤âš ïJtiu
fhuz« ïšiy.
vªj muáa‰fhuuhtJ, Ó®âU¤j¡fhuuhtJ MnBã¤jnj »il ahJ.
k‰wgo tUzh¢áuk¡fhuÇ‹ MnBgizfis¥ g‰¿ eh« ftÅ¡f bghJ¥gz¤âš všnyhU¡F« rkkhd fšÉ f‰ã¡f¥gl
nt©oaâšiy. mt®fŸ kEj®k rhÞâu¡ fhu®fsh djhš nt©L« v‹gJ. ïJ Éõa¤âš fšÉ ïyhfhÉš bghJ m¿î¡F
mt®fis¥ g‰¿¥ ngRtnj å© neu¡ nflhF«. v‹W xU ãÇî« r®¡fh® c¤ânahf¤â‰F v‹W xU ãÇî«, jÅ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 110 111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


m¿î¡F« MuhŒ¢á¡F« v‹W xU ãÇî« V‰ghL brŒJ mªj¥go
ãǤJ bghJ m¿î¥ ãÇÉš ï¤jid tUõ¤âš ïªâahÉš
j‰F¿fŸ ïšyhkš ïU¡f nt©L« v‹W â£l« ngh£L mªj¥
go¡F ah® ahU¡F vªj vªj tF¥ghU¡F v›Éj trâ brŒJ
bfhL¡f nt©L« v‹gitfis¡ f©L â£l« ngh£L mj‰F
kh¤âu« bghJ¥gz¤ij bryî brŒa nt©L«. k‰wgo c¤â
nahf¤â‰F tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« V‰g£L É£ljhš mªj¥
gona k¡fis¥ bghW¡» vL¤J mj‰F nt©oa go¥ig tF¥ò rkj®kK« ehÞâfK«
thÇ ãuâÃâ¤Jt¥go go¥ã¡f nt©L«. mjhtJ bko¡fšÞ
(it¤âa«) ïŠáÜǧ, r£l« (yh), I. á. vÞ. v‹gJ ngh‹w ãÇîfŸ
go tF¡f nt©L«. m¿î¡F« MuhŒ¢á¡F« nt©oa go¥ò m‹òŸs jiyt® mt®fns! rnfhju®fns!
mtut®fŸ brhªj¥ gz¤âš go¤J gƉá bgw¤j¡fjhf nt©L«.
ï‹W âU¢á kU¤JtFy r§f¤jhuhš vd¡F¢ brŒj kÇah
mªj m¿ití« MuhŒ¢áiaí« nt©Lkhdhš mt®fŸ Éah
ij¡F« thá¤J¡ bfhL¤j tunt‰ò g¤âu¤â‰F« eh‹ c©ik
ghu« nghy cgnah»¤J¡ bfhŸStâš MnBgiz ïšiy.
Ænyna mUfešytdhdhY«, c§fS¡F v‹ÅlK« vdJ áW
Mfnt ïitfis ahU« mÄj« mrh¤âa« v‹W fUâÉl bjh©oÅlK«, bfhŸifÆÅlK« c§fS¡F ïU¡F« m‹ò«,
KoahJ. k‰wgo muáaš âU¤j§fŸ VjhtJ brŒa nt©lhkh M®tK« ï«khâÇ brŒí« go brŒjJ v‹W fUâ¡ bfh©L
mt‰iw¥ g‰¿ ek¡F ftiy Æšiyah v‹W áy® fUj¡ TL«. ekJ mitfS¡fhf vdJ kdkh®ªj e‹¿a¿jiy¢ brY¤J»nw‹.
muáaš âU¤j« KjyhtJ v›Éj c¤ânahf¤â‰F« µ 1000 vd¡F K‹ò ï§F ngáa vdJ e©g®fS« v‹id¥ g‰¿ Äfî«
%ghŒ¡F nk‰g£l r«gs« ïU¡f¡ TlhJ v‹gjhF«. mKY¡F òfœªJ ngáaj‰F eh‹ mt®fËl« Ä¡f e‹¿ fh£L»nw‹.
tªJÉLkhdhš eh« vâ®gh®¡F« k‰w muáaš âU¤j§fbsšyh« m‹¿í« eh‹ rkj®k¤â‰F ciH¡»nw‹ v‹W«, v‹id¥ gy®
mj‰FŸ ml§»ÉL« v‹gnj ekjã¥ãuhakhF«. Mdhš mij¥ ehÞÔf® v‹W brhšY»wh®fŸ v‹W«, eh‹ ehÞÔf‹ mšybt‹W«
g‰¿ ï¥nghJ ãuÞjhã¥gâš gaÅšiy v‹W fUâ j‰fhy« vd¡fhf gǪJ ngádh®fŸ. m¥go¥ gǪJ ngáaj‰fhf eh‹
ï¤Jl‹ Ko¡»‹nwh«. mt®fS¡F e‹¿ brY¤J»nw‹. MÆD« v‹id ehÞÔf‹ v‹W
brhšY»wt®fŸ ehÞÔf‹ v‹gj‰F v‹d m®¤j« bfh©L
Fo muR - jiya§f« - 31.08.1930 brhšY»‹wh®fnsh mªj m®¤j¤âš eh‹ ehÞÔf‹ jh‹ v‹gij
tÈíW¤â¢ brhšY»‹nw‹. ehÞÔf¤J¡F gaªjtdhdhš xU
fhÇaK« brŒa KoahJ. mâY«, rkj®k¡ bfhŸifia gu¥g
nt©Lkhdhš ehÞÔf¤âdhšjh‹ Koí«. ehÞÔfbk‹gnj rk
j®k« v‹W bga®. mjdhš UÎahití« ehÞÔf Mø v‹»wh®
fŸ. bgs¤jiuí« ehÞÔf« v‹wj‰F¡ fhuz« mt® rkj®k¡
bfhŸifia¥ gu¥g Ka‰á¤jjhš jh‹. ehÞÔf« v‹gJ rkj®k¡
bfhŸif kh¤âukšy. Ó®âU¤j« mjhtJ VjhtJ xU gHa
bfhŸiffis kh‰w nt©Lkhdhš mªj kh‰w¤ijí« V‹ v›Éj
Ó®âU¤j¤ijínk ehÞÔf« v‹W jh‹ ajhãÇa®fŸ brhšÈ¤âÇ
th®fŸ. v§F v§F m¿î¡F kÇahij ïšiynah, rk¤Jt¤â‰F
ïlÄšiynah m§F všyh« ïUªJjh‹ ehÞÔf« Kis¡»‹wd.
»¿ÞJití«, kfkJ eãiaí« Tl ehÞÔf®fŸ v‹W ôj®fŸ
brh‹dj‰F« mt®fsJ rkj®kK«, Ó®âU¤jK« jh‹ fhuzkhF«.
JU¡»Æš ghBhî« M¥fhÅaÞjh‹ mÛU« ehÞÔf®fŸ v‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 112 113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


miH¡f¥g£lj‰F« mt®fsJ Ó®âU¤jªjh‹ fhuz«. Vbd‹whš gh®¤J xUtid mtdJ “f®k¤â‰fhf” g£oÅ ngh£o U¡F« nghJ
ï¥nghJ tH¡f¤âš ïU¡F« bfhŸiffS«, gH¡f§fS« všyh« eh« mtD¡F nrhW nghLtJ flîS¡F Énuhjkhd fhÇankahF«.
flîŸ brŒjbj‹W«, flîŸ f£lis v‹W«, flîshš brhšy¥ mjhtJ flîis e«ghj, flîŸ braiy y£áa« brŒahj j‹ik
g£l ntj§fŸ, rhÞâu§fŸ M»aitfË‹ f£lisba‹Wnk jh‹ naahF«. ï¥gona gh®¤J¡ bfh©L nghdhš cyf¤âš MÞâf‹
ajh¥ãÇa®fŸ brhšY»‹wh®fŸ. Mfnt eh« ï¥nghJ vbjij xUtU« ïU¡f KoahJ. Mjyhš e«ik¥ bghU¤jtiu eh« gy
kh‰w nt©Lbk‹»‹nwhnkh mitfŸ všyh« flîŸ brŒjjhf khWjš V‰gl ÉU«òtjhš mit filá ahŒ ehÞ¤âfnk ahF«.
î« mšyJ flîŸ jdJ mtjhu§fisnah, jdJ öj®fisnah ehÞ¤âfK« rhÞâu ÉnuhjK« j®k¤â‰F ÉnuhjK« brŒahkš
brŒa¢ brh‹djhfînk brhšy¥gLtjhš mitfis¤ âU¤jnth ahU« xU á¿J« c©ikahd Ó®âU¤j« brŒa Koant KoahJ.
mÊ¡fnth òw¥gLtJ flîŸ f£lisia Û¿d mšyJ flîŸ bghJthf ekJ eh£oš cŸs jǤâu« nghf nt©Lkhdhš
f£lisia kW¤jnj ahF«. btŸis¡fhuid ittJ kh¤âu« nghuhJ.
cjhuzkhf k¡fËš eh‹F #hâ flîshš c‰g¤â brŒa¥ ekJ eh£od®fns ViHfis tŠá¤J¡ bfhŸis mo¡»wh®
g£lJ v‹W brhšy¥gLifÆš nk‰go #hâ xÊa nt©L bk‹ whš fŸ. ghku k¡fŸ flîŸ braš v‹W fUâ¡ bfh©L âdK« VŒ¤J
mt‹ f©o¥ghf flîis kW¤njh my£áa« brŒnjjh‹ bfh©nl tU»‹wh®fŸ. m¥go¥g£l ghku k¡fis ÉÊ¡f¢ brŒJ
Mfnt©L«. všyh kj§fS«, kj¡ bfhŸiffS« flîshnyh Ú§fŸ ViHfshŒ, jǤâu®fshŒ ïU¥gj‰F flîŸ braš
mtjhu§fshnyh flîŸ j‹ikahnyh V‰g£lJ v‹W brhšy¥ fhuzkšy, c§fŸ K£lhŸjd« jh‹ fhuz«. Mjyhš Ú§fŸ flîŸ
gLifÆš m«kj ɤâahr§fŸ xÊa nt©L« v‹W« kj¡ bfhŸ braiy yøa« brŒahÔ®fŸ v‹W brh‹dhšjh‹ brš tªj®fË‹
iffŸ kh‰w¥glnt©L« v‹W brhšY« nghJ m¥go¢ brhšY m¡»uk§fis ghku k¡fŸ m¿a¡ TL«. m¥bghGJ flîŸ
gt‹ mªjªj¡ flîŸfis flîŸfshš mD¥g¥g£l bjŒåf¤ braiyí« mâf _l®fËl« flîisí« kW¤J¤jh‹ Mf
j‹ik bghUªâdt®fis my£áa« brŒjtnd ah»‹wh®. mj nt©L«. ïªj eh£oš xUòu« ViHfŸ g£oÅ»l¡f xU òu« áy®
dhšjh‹ »¿Þjt® mšyhjt® mŠPhÅ v‹W«, kfkâaušyhjt® nfhOÞtuuhŒbfh©L jiy bfhG¤J l«gh¢rhÇahŒ¤ â¿tJ flîŸ
fhg® v‹W«, ïªJ mšyhjt® Äny¢r® v‹W« brhšy¥gL»wJ. braš v‹whš ïªj eh£L bršt¤ij btŸis¡fhu‹ Ru©o¡
bfh©LnghtJ« mt‹ ï§F Ml«gukhŒ thœtJ« flîŸ braš
m‹¿í« nfty« òSF«, MghrK« Ãiwªj òuhz§fis v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. Mifahš flîŸ braš fŸ xU
kW¥gnj ïªJkj¡ bfhŸif¥go ehÞâf« v‹W brhšy¥gL« nghJ fhÇa¤â‰F« k‰bwhU fhÇa¤â‰F« khWgLtJ nghynt j®kK«,
#hâiaí«, f®k¤ijí« kW¥gij V‹ ehÞâf« v‹W brhšy Úâí« Tl xU rka¤â‰F« k‰bwhU rka¤â‰F« khWgl
kh£lh®fŸ. nt©oanjahF«. xU fhy¤âš mur®fŸ ÉZQ m«rkhŒ ïUª
#hâ, ca®î jhœî, bršt«, jǤâu«, v#kh‹, moik M»a jh®fŸ. Mdhš ï¥nghJ mur®fŸ bfhŸis¡fhu®fŸ v‹W brhšy¥
itfS¡F flîS«, f®kK« jh‹ fhuz« v‹W brhšYtjhdhš gL»wh®fŸ. mJnghynt brštth‹fŸ ïªj¡ fhy¤âš “yøÄ
ãwF k¡fS¡F ÉLjiyí« K‹nd‰wK« v§nf ïU¡»‹wJ? ò¤âu®fshŒ ïU¡»wh®fŸ.” ï‹bdhU fhy¤âš mt®fŸ bgU¤j
flîisí«, f®k¤ijí« xʤjhbyhÊa mj‰fhf kÅj‹ v¥go tŠrf¥ gf‰bfhŸis¡fhu®fŸ v‹W miH¡f¥g£L gyh¤fhu¤âš
ghLgl Koí«? nkL« gŸsK« flîŸ brayhdhš nk£il mt®fËlÄU¡F« bršt§fis ãL§»¡ bfhŸs¥gl nt©oa
bt£o¥ gŸs¤âš ngh£L rk‹ brŒtJ flîŸ braY¡F Énwhj t®fŸ Mth®fŸ. cjhuzkhf kDj®k rhÞâu¤âš “N¤âu‹ bghUŸ
khd fhÇankahF«. kÅjD¡F Kf¤âš, jiyÆš kÆ® Kis¥gJ nr®¤J it¤âUªjhš ãuhkz‹ mij gyh¤fhu¤âdhš ãL§»¡
flîŸ brayhdhš Btu« brŒJ bfhŸtJ flîŸ braY¡F bfhŸsyh«” v‹W ïU¡»wij ï‹D« gh®¡»‹nwh«. bfhŠr
vâuhfnt brŒí« mjhtJ Xusî¡F ehÞâfkhd fhÇankahF«. fhy¤â‰F K‹ ïJ mKÈY« ïUªâU¡»wJ. ïÅ bfhŠr ehŸ
mâY« Btu« brŒa¢ brŒa kWgoí« kWgoí« kÆ® Kis¥ nghdhš gh®¥gh‹ gz« it¤âUªjhš gh®¥gdušyhjh®
gij¥ gh®¤J« nkY« Btu« brŒtJ tof£od ehÞâfnkahF«. gyh¤fhukhŒ ãL§»¡ bfhŸsyh« v‹W j®k« V‰g£lhY« V‰gL«.
ã¢ir¡fhuD¡F nrhW nghLtJ« ehÞâfnk ahF«. VbdÅš flîŸ m¥go V‰gLtJ K‹ida tH¡f¤â‰F Énuhj« v‹gjhf ahU«
brhšyKoahJ. fhy« nghf¥ nghf neÇš cGJ gÆ® brŒa Koah

Fo muR - 1930 ( 2 ) 114 115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


jtD¡F óÄ ïU¡f nt©oaâšiy v‹W« m¥go ÆUªjhY«
r®¡fhU¡F tÇ bfhL¥gJ nghš xU áW msîjh‹ gh¤âaK©
nlbahÊa ï¥nghJ ïU¥gJ nghy cG»‹wt‹ j‹ tƉW¡F
kh¤âu« vL¤J¡ bfh©L V‹ áy rka§fËš mj‰F« nghuhkY«
ïU¡f óÄ¡FilatD¡F bgU«ghf« bfhL¥gJ v‹»‹w tH¡f«
mog£lhY« moglyh«. mJ nghynt ï‹W nfhÉš f£LtJ
j®kkhf ïU¡»‹wJ. Mdhš ã‰fhy¤âš nfh Éiy ïo¤J
É¡»uf§fis cil¤J gŸË¡ Tl§fS«, bjhʉrhiyfS« RakÇahij¡fhuU¡F«
V‰gL¤JtJ j®k« v‹whdhY« Mfyh«. ïJnghynt mnef
Éõa§fËš ï‹iwa j®k« ehis¡F mj®kkh» jiy ÑHh» khw¡
òuhz kÇahij¡fhuU¡F« r«ghõiz
TL« m¥ng®¥g£l Ãiyik tU« nghJ ï‹iwa Ãiyik všyh«
flîŸ f£lis v‹whš mij kh‰w K‰gL »‹wt‹ flîŸ f£l - á¤âuò¤âu‹
isia kW¡f V‹ flîisna kW¡f Jªjhf nt©L«. flîis
kW¡f¤ Jªjtnd j®k¤â‹ nguhš cŸs ï‹ iwa bfhLikfis
xÊ¡f Koí«. m¥go¡ »šyhkš flî S¡F« nkhB¤â‰F« gaªJ RakÇahij¡fhu‹: --Iah ï›tsî fZl¥g£L ïªj¥ gz
bfh©oU¥gtdhš xU fhÇaKnk brŒa KoahJ v‹gJWâ. beU¡foahd fhy¤âš fl‹ th§»¡ bfh©L ï¤jid mtrukhŒ
VbdÅš muáaš, r_f ïaš, bghUshjhu ïaš M»ait fhá¡F¥ ngh»‹Ö®fns v‹d fhÇa«?
fËš cŸs ï‹iwa bfhLikahd Ãiyí« K£lhŸ jdkhd Ãiy òuhz kÇahij¡fhu‹:- xU fhuzK« ïšiy. ïªj¥
í« mnah¡»a¤jdkhd Ãiyí« všyh« flîŸ f£lisahY« ghHhŒ¥nghd RakÇahij ïa¡f« tªJ ãŸisfisbašyh«
nkhB rhuz§fshY« rhÞâu j®k§fshYnk V‰g£litfshF«. bfL¤JÉ£lJ. mjdhš jh‹ ï›tsî fZl¤Jl‹ fhá¡F¥ nghf
Mifahš jh‹ m›Éõa§fËš eh‹ m›tsî cWâahŒ ïU¡ nt©o ïU¡»wJ.
»nw‹.
R.k:- RakÇahij ïa¡f¤â‰F« jh§fŸ fhá¡F¥ nghtj‰ F«
F¿¥ò :- 01.09.1930 M« ehŸ âU¢á kU¤Jt r§f¤âš âU.o.ã.ntjh
v‹d r«gªj« v‹gJ vd¡F És§fÉšiyna?
ry« jiyikÆš eilbg‰w T£l¤âš kU¤Jt r§f¤jhuhš mË¡f¥g£l
tunt‰ò g¤âu¤ij¥ bg‰W¡bfh©L M‰¿a brh‰bghÊî., ò.k:- v‹d r«kªj« v‹wh nf£»‹Ö®fŸ. ehndh taJ
K⮪j »Ht‹. xU ntis âO® v‹W br¤JnghŒÉ£nl‹ v‹W
Fo muR - brh‰bghÊî - 07.09.1930
it¤J¡ bfhŸS§fŸ. m¥nghJ v‹Dila ãŸisfŸ vd¡F
f®k« brŒth®fsh? ââ brŒth®fsh? vŸSª j©Ù® ïiw¥gh®
fsh? ã©l« nghLth®fsh? Ú§fns brhšY§fŸ gh®¥ngh«. ïªj
ehrkhŒ¥ nghd RakÇahij¡fhu®fshš v›tsî bjhšiy?
R.k:- rÇ. mij¥ g‰¿ ãwF ngRnth«. mj‰fhf Ú§fŸ fhá¡
nfidah ngh»‹Ö®fŸ? v‹whš mj‰F x‹W« gâš ïšyhkš R«kh
RakÇahij¡fhuiuna it»‹Ö®fns?
ò.k:- brhšY»nw‹ nfS§fŸ. KjyhtJ fháÆš br¤jhš,
ââ g©ÂdhY« g©zhÉ£lhY« ã©l« ngh£lhY« nghlh
É£lhY« nkhB« »il¡F«. ïu©lhtJ mâš VjhtJ bfhŠr
eŠr« rªnjfÄUªjhY« fahî¡F¥ nghŒ ek¡F ehnk ã©l«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 116 117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ngh£L¡ bfh©L É£lhš ãwF vtDila jaî« ek¡F nt©oa ng®fSila bga®fis¢ brhšY§fŸ. xUtÇlkhtJ rhtfhr«
âšiy. Mjyhš ï¥nghJ nenu fahî¡F¥ nghŒ vd¡nf eh‹ it¤J¡ bfhŸs¥ gh®¡»nw‹. ãwF K‹ndh®fŸ üšfŸ v‹Ö® fns
ã©l« ngh£L É£L¥ ãwF fhá¡F¥ nghŒ rhf¥ ngh»‹nw‹. mâY« K‹ndh®fŸ ah®? mt®fSila üšfŸ vit?
m¥nghJ ïªj RakÇahijfŸ v‹d g©Qnkh gh®¥ngh«. v‹gdt‰iw¢ brh‹dhš mijí« mila Ka‰á¡»nw‹. ãwF
òuhz§fis kÇahij brŒa nt©Lbk‹»Ö®fns vªj¥ òuhz§
R.k:- rÇ. m¥goahdhš Ú§fŸ kWgoí« ï§F âU«ã fŸ? mitfË‹ bga®fŸ v‹d? v¥go kÇahij brŒtJ? v‹g
tUtâšiy nghš njh‹W»wnj. ijí« g¡â áu¤ijíl‹ go¡f nt©Lbk‹whš g¡â fh£l nt©
ò.k:- M«. ïÅ ï§F vd¡bf‹d ntiy? ghL g£L oa Éj« v‹d? áu¤ij v‹whš gz« bfhL¤J th§»¥ go¤jhš
r«ghâ¤nj‹. flîŸ brayhš x‹W« FiwÉšiy. ãŸisfis í« nghJkh? mšyJ ahU¡fhtJ gz« bfhL¤J¥ go¡f¢ brhšÈ¡
e‹whŒ bryî brŒJ go¡f it¤nj‹. mâ®Zl¡ Fiwthš mJfŸ nf£f nt©Lkh? v‹»‹w Éõa¤ijí« jaî brŒJ brhšY§fŸ.
go¡fÉšiy. filáahf RakÇahij¡fhu®fŸ ng¢ir¡ nf£L¡ m‹¿í« ãuhu¥jf®k« ïj‰F mDTykhŒ ïU¡fh ïšiyah
bfh©L mJfŸ âÇawij¥ gh®¤jhš vd¡F vŸSª j© Ù® Tl v‹gij v¥go¤ bjǪJ bfhŸtJ? ï›tsî¡F« Û¿ gfth‹
ïiw¡f kh£lh®fŸ v‹gJ cWâ. Mjyhš eh‹ tªj fhÇa¤â‰F eh‹ »Uig nt©Lbk‹W ntW brhšY»Ö®fŸ. mJ v¥go r«ghâ¥gJ
nghf nt©lhkh? M»a fhÇa§fis¢ r‰W És¡»¤ jhU§fŸ. ïnjh ehD« Tlnt
òw¥gL»nw‹.
R.k:- v‹d fhÇakhŒ tªÔ®fŸ. mj‰fhf v§F ngh»‹Ö®fŸ.
ò.k:- rÇ, rÇ. c«ik¥ gh®¤jhš rÇahd RakÇahij¡fhuuhŒ¤
ò.k:- kÅj‹ vj‰fhf¥ ãwªjh‹? mªj $kª ehuhazid bjÇ»wnj! mt®fŸjh‹ ï¥go všyh« nf£»‹wh®fŸ. mt®
tz§» mt‹ ghjhu ɪj« nghŒ¢ nrUtj‰F¤jhnd. fS¡F¤ jh‹ ïªj¡ Fí¡â všyh« njh‹W«.
R.k:- $kª ehuhaz‹ ghjhu ɪj« jh§fŸ nrUtj‰F« R.k:- v‹d mŒah ï›tsî rªnjf¥g£LÉ£O®fŸ. bjÇahj
c§fŸ ãŸisfŸ vŸS« j©Ù® ïiw¥gj‰F« Ú§fŸ fahî¡F« âdhšjhnd eh‹ j§fis¡ nf£nl‹. jh§fŸ bgÇat®fŸ nkhB¤
fhá¡F« nghtj‰F« v‹idah r«gªj«? vd¡F r‰W És§F« â‰F¥ ngh»wt®fŸ v‹W fUâ¤jhnd j§fisna FUthŒ¡
goahŒ brhšY§fns! ehD« j§fŸ Tlnt tªJ ÉL»‹nw‹. nf£»‹nw‹. jh§fŸ ï¥go¢ brhšyyhkh?
ò.k:- ïbjšyh« c§fS¡F Ryg¤âš brh‹dhš òÇahJ. ò.k:- nt©lhkŒah c«k rtfhrnk ek¡F nt©lh«. Ú®
rÇahd RakÇahij¡fhu® v‹gJ bjǪJÉ£lJ. c«k r§fh®¤jnk
R.k:- ã‹id v¥go¥ òÇí«?
ek¡F nt©lh«. eh‹ ck¡F FUthfî« ïšiy. e«k Tl Ú® tuî«
ò.k:- ešy FU flhB« nt©L«, bgÇnah®fŸ rhtfhr« nt©lh«. ngh« ngh« ï§nf Úyhnjí«.
nt©L«, K‹ndh®fŸ üšfËš gÇiB ïU¡f nt©L«, òuhz§ R.k:- rÇ. c§fS¡F nfhg« tUtjhdhš eh‹ ngrÉšiy
fis kÇahij brŒa nt©L«, g¡â áu¤ijíl‹ mitfis¥
ngh»nw‹. vd¡F ãuhu¥jf®k« cjÉ brŒa Éšiynah? mšyJ
go¡f nt©L«, vj‰F« ãuhu¥j f®kK« ïj‰F mDTykhŒ ïU¡f
gfth‹ »Uig ïšiynah bjÇaÉšiy. j§fis¥ ngh‹w bgÇ
nt©L«. gfth‹ »Uigí« nt©L«.
ahiu FUthf milªJ« ãunah#dÄšiy. MdhY«, xnu xU
R.k:- m¥goahdhš mitfËš vd¡F« MirahŒ jh‹ rªnjf« mij kh¤âu« Ãt®¤â brŒJ ÉL§fŸ.
ïU¡»‹wJ. ïÅnkš eh‹ RakÇahij¡fhu®fSl‹ nrUtâšiy. ò.k:- v‹d r§fâ?
jh§fŸ brh‹dgona elªJ ehD« $kª ehuhazDila ghj¤ij
mila Ka‰á¡»nw‹. jh§fns vd¡F ešy FUthÆUªJ flh B« R.k:- ï›tsî Ô®khd¤JlD« ãothj¤JlD« ïªj K⮪j
brŒJ k‰w Éõa§fis r‰W cgnjr« brŒí§fŸ. mjhtJ taâš ngh»‹Ö®fns xU rka« jh§fŸ tÊÆš br¤J¥ nghŒ
bgÇnah®fŸ v‹W brh‹Ü®fns mt®fËš VjhtJ xU ehiyªJ É£lhš v‹d brŒå®fŸ? m¥òw« fahî«, fháí« v¥go j§f
S¡F cjî«?
Fo muR - 1930 ( 2 ) 118 119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
ò.k:- br¤J¥ nghŒÉ£lhš ešy fhÇakh¢RJ. c«ik¡ nf£f
tuÉšiy. ngh btËna òw¥gL« nghJ rFd¤jil khâÇ thÆš
tU»‹w th®¤ijfis¥ ghU§fŸ!
R.k:- rÇ. eh‹ nghŒ tU»nw‹. Ú§fS« c§fŸ òuhz§ fS«,
mj‰F Ú§fŸ brŒí« kÇahijfS« e‹whÆU¡»‹wd. ïÅ
c§fis¥ ngh‹w òuhz kÇahij¡fhu®fns cyf¤âš ïU¡f£L«;
eh‹ ngh»‹nw‹. Ô©lhjhU« fšÉí«
Fo muR - ciuahlš - 07.09.1930
fhZÛ® kfhuh#h jdJ rkÞjhd¤âš cŸs k¡fËš Ô©lh
jh® v‹gjhf xU ãÇî ïU¡f¡ Tlhbj‹W« mt®fS¡F¡ Fs«,
»zW, gŸË¡Tl«, bjU KjÈaitfËš v›Éj¤ jl§fYÄU¡ f¡
Tlhbj‹W« xU bghJc¤âuî ãw¥ã¤âU¥gJl‹ fhZÛu
rkÞjhd¤âš Ô©lhjh® v‹gtU¡F« k‰w tF¥ghiu¥ nghynt
rkkhd jFªj c¤ânahf§fŸ bfhL¡f¥gl nt©L bk‹W«
Ô®khŤâU¥gJl‹, mt®fŸ fšÉÆš ã‰ngh¡fhŒ ïU¥gij
c¤njá¤J všnyhU¡F« fšÉ V‰gL«go brŒa ïJ tiu fšÉ¡
fhf cgfhu¢ r«gs« KjÈaitfŸ bfhL¤J tªjij ï› tUõ«
ïu£o¥gh¡»¡ bfhL¤J tUtjhfî« všyhÉj¤âY« ïju ãui#
fS¡F¢ rkkhfnt mt®fisí« ghÉ¡f nt©L bk‹W« murh§f
m¿¡if btËÆ£L ïU¡»wh®.
ï›Éõa¤ij¡ nfŸÉ¥g£l Ó®âU¤jthâfŸ x›bthU
tU« M¢rÇa¤njhL k»œ¢áailth®fŸ v‹gâš IaÄšiy.
v‹whY« ïªj c¤âuÉÈUªJ eh« mâfkhf k»œ¢á miltJ
vJg‰¿ba‹whš Ô©lhjh® fšÉ mãÉU¤â¡F cgfhu¤ bjhif
ia jhuhskhf¡ bfhL¤J cjÉaij¥g‰¿naahF«. VbdÅš ï¥
nghija ÃiyÆš ekJ eh£L¤ Ô©lhjh® vd¥gLgtU¡F c¤â
nahf« cÇik KjÈaitfŸ bfhL¡f¥gLtj‰F mj‹ vâÇfshš
brhšy¥gL« fhuz« bgU«ghY« ïu©nl ahF«. mjhtJ x‹W
mt®fS¡F¡ fšÉÆšiy v‹gJ. ïu©L mt®fŸ R¤jkhfÆšiy
v‹gJ M»a ïitahF«. ït‰WŸ fšÉ f‰fnth mt®fS¡F¥
gz« »ilahJ. R¤jkhfî«, RáahfîÄU¡fnth Fs«, »zW RthÔ
d« »ilahJ. mt®fŸ mâfkhd gz« r«ghâ¡fnth, mt®f S¡F
áy ïl§fËš bjUÉš el¡F« cÇikí«, åLfËš, fil fËš
bjhʉrhiyfËš ntiy brŒí« cÇikí« »ilahJ. k‰w go
_£il Ko¢RfŸ ö¡»¡ TÈ ntiy brŒanth mt®fS¡F
m¥go¥g£l rhkh‹ vijí« bjhlîÇik »ilahJ. fhLfËY«,
tašfËY« mJî« tƉW¡F miu¡ fŠá¡F« nghjhj msî¡F

Fo muR - 1930 ( 2 ) 120 121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ntiy brŒa kh¤âu« tÊí©L. Mfnt ï¥go¥g£l ÃiyÆš fËYŸs jiyt®fŸ ïJtiu j§fŸ mâfhu§fis Ô©lhjh®fŸ
ïU¡F« mt®fis RáÆšiy, go¥ãšiy v‹W brhšÈ¥ bghJ Éõa¤âš v¥go cgnah»¤jh®fŸ; cgnah»¡»‹wh®fŸ v‹W
cÇikfŸ bfhL¡f kW¥gjhdJ mt®fS¡F kÅj cÇikia¡ ftŤJ¥ gh®¤jhš mj‹ nah¡»aijfis xUthW m¿ªJ bfhŸ
bfhL¡f kW¥gjhdJ mt®fS¡F kÅj cÇikia¡ bfhL¡f syh«. áy ïl§fËš Íšyh ngh®L jiyt®fshtJ ï›Éõa§
mªju§f¤âš ïZlÄšiy v‹gij¤ jÉu ntwšyba‹gJ fËš r‰W nah¡»akhŒ elªJ bfh©oU¡»wh®fbs‹ dyh«.
m¿thËfS¡F e‹whŒ És§F«. Mfnt ï¥go¥g£l ÃiyÆš Mdhš 100-¡F 90 jhÿfh ngh®L jiyt®fŸ Ô©lhjh®fŸ Éõa¤
fhZÛu mur® Fs« F£il KjÈaitfis bghJth¡»dnjhL, âš ÄfÄf¡ nftykhfnt elªJ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹W ijÇa
go¥ò¡F cjɤbjhifí« bfhL¤jJ jh‹ Äfî« ghuh£l¥g£l khf¢ brhšYnth«. F¿¥ghŒ ftÅ¥nghkhdhš Ô©l¥glhjhU¡
jhF«. ehK« br‹wtUõ« br§f‰g£oš Toa RakÇahij fhf bt£L« »z‰W¡ »uh©L gz§fËY« mt®fS¡fhf¡ f£L«
kfheh£oš Ô©lhjh® v‹gt®fŸ go¥ò Éõa¤ âš murh§f¤jh® gŸË¡Tl »uh©L gz§fËY« Tl v¤jidnah ng®fŸ Ãaha¤
rh¥ghL«, JÂí«, òÞjf§fS« th§»¡ bfhL¤J mt®fis¥ go¡f jtWjyhŒ elªâU¥gJl‹ mt®fsJ ehÄndõ‹fis¥ bgÇJ«
it¡f nt©Lbk‹W xU Ô®khd« brŒâU¡»‹nwh«. mij kW¤nj tªJ ïU¡»‹wh®fŸ. (bghJ thf ehL r_f Ó®âU¤ jkila
jŠrhñ® KjÈa ïu©blhU RakÇahij ïa¡f¤ jiyt®fis¡ nt©Lkhdhš Þjy Þjhgd§fS¡F rªnjfk‰w ehz a§fŸ V‰gl
bfh©l Íšyh ngh®LfŸ j§fshš Toa tiu Ka‰á vL¤J á¿js nt©Lkhdhš KjÈš jhÿfh ngh®Lfis vL¤JÉl nt© oaJ
î¡fhtJ mKY¡F¡ bfh©L tªâU¥ gJl‹ RakÇahij¡ mtáakhF«. Mjyhš mL¤j nyh¡fšngh®L r£l¤ âU¤
bfhŸifÆš g‰WŸs fšÉ kªâÇí« mJ Éõa¤âš r‰W ftd« j¤âyhtJ ïªj Éõa¤ij vâ®gh®¡fyhbk‹nwÆU¡»‹nwh«.)
brY¤â tªâU¡»‹wh®. vdnt fhZÛu uh#h mt®fS« Ô©lhjh
U¡F fšÉ ïšyhjj‰F mo¥gilahd fhuz« v‹d bt‹gij ï›Éõa¤âš ï›tsî öu« eh« vGJtj‰F¤ jFªj
cz®ªJ mj‰fhf¥ gz« jhuhskhŒ xJ¡» it¤âU¥gjhdJ Äf Mjhu§fŸ e«Äl« tªJ FɪJ bfh©oU¥gnjahF«. mit
Äf¥ ngh‰w¤ jFªj RakÇahij¡ bfhŸifahF«. bgÇJ« v‹dbtÅš »uhk§fËYŸs gŸË¡Tl§fËš m¥
ãŸisfis¢ nr®¤J¡ bfhŸs¥gLtâšiy v‹W«, Ô©lhj tF¥ò
ekJ murh§fK« Ô©lhjh® fšÉ Éõa¤âš VjhtJ Ka‰á cgh¤âaha®fis¢ rÇahŒ el¤Jtâšiy ba‹W«, ek¡F¥ òfh®
vL¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹W brhšy nt©Lkhdhš ïÅ tuhj ehns »ilahbj‹W brhšyyh«. mJ kh¤âukšyhkš gh®¥gd
mt®fSila r«gs¤ij kh¤âu« Fiw¥gjhnyh mšyJ monahL fšÉ c¤ânahfÞj®fS«, gh®¥gd cgh¤âaha®fS«, jhÿfh
jŸË ÉLtjhnyh xU fhÇaK« elªJ ÉlhJ. k‰wgo Íšyh ngh®oYŸs gh®¥gd FkhÞjh¡fS« brŒí« N£áfis m¿a
x‹¿‰F ï¤jid yB %ghŒ Ô©lhjh® fšÉ¡F v‹W xJ¡» r¡âÆšyhkY« mt®fË‹ jh£r©Âa§fis Ûw nah¡»
it¤J mâš mt®fS¡F rh¥ghL ngh£L go¥ò¢ brhšÈ aijÆšyhkY« mt®fsJ khŒifÆš á¡» ÉLtJ« k‰W« jhÿfh
it¡F«go gh®¤J¡ bfhŸs nt©L«. m¥go¢ brŒjhš jh‹ ngh®L jiyt®fŸ bgU«ghY« »uhktháfshfî« nghâa fšÉ
mt®fŸ go¡f Koí«. Vbd‹whš Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fË‹ m¿Éšyhjt®fshfî« #hâ Mzt« ão¤âU¥gJl‹ cyf
ãŸisfŸ mt®fsJ tƉ¿‰F«, mt®fŸ bg‰nwh®fsJ tƉ¿‰ PhdÄšyhjt®fshfî«, tUzháuk¡ bfhŸif kj¡fhu®fsh fîÄ
F« r«ghâ¤J¤ Ôunt©oa m›tsî ViHfshfî«, r«ghâ¡f U¥gjhš f©o¥ghŒ mt®fis ï¡bfhŸifia V‰W¡ bfhŸ snth,
tÊÆšyhj t®fshfî« ïU¡»wh®fŸ. Mjyhš nk‰f©lgo gz« nah¡»akhŒ eilbgwnth r«kâ¡fkh£lh®fŸ v‹ »‹w cWâ
xJ¡FtJl‹ mªj ïyhfh îthf¤ijí« f©o¥ghf gh®¥gd ek¡F c©L. Mifahš jh‹ m¥go¥g£lt®fËl« ïªj ntiyia
c¤ânahfÞjÇlK« gh®¥gd cgh¤âahaÇlK« Élhkš TLkhd x¥òÉ¥gJ v‹gJ Ô©lhjh® v‹gt®fS¡F¢ á¿J« e‹ikia¥
tiu Ô©lhjh® v‹»‹wt®fËš ïUªnj bjǪbjL¤j fdth‹ ga¡F« goahd fhÇakhfhJ v‹»‹nwh«. k‰wgo Vnjh
fËlnk x¥òÉ¡f¥ gh®¡f nt©L«. ïu©blhUt®fŸ jhÿfh ngh®L îthf§fËš r‰W Phd
Kilat®fshfî« bghJ neh¡fKilat®fshfî« ïU¡fyh«.
jÉuî«, ïªj¥ gz¤ijí«, îthf¤ijí« Þjy Þjhgd§
fËl« x¥òÉ¥gJ v‹gJ« ï‹iwa ÃiyikÆš m›tsî Mdhš m¥go¥g£l mªj ïu©blhUtiu c¤njá¤J k‰w
rÇahdbj‹W eh« x¥ò¡ bfhŸs¡TlÉšiy. Þjy Þjhgd§ všnyhiuí« e«ã mt®fËl« îthf¤ij x¥òÉ¥gJ Mg¤jhŒ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 122 123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


KoªJ ÉL«. Mjyhš Ô©l¥glhjh® v‹gt®fŸ Ãiyikia
ca®¤Jtij¥ bghW¤j všyh¡ fhÇaK« r®¡fhÇlnkÆU¡f
nt©Lbk‹gJ«, mj‹ gyD¡F mt®fns bghW¥ghËahÆU¡f
nt©Lbk‹gJ« ekJ gykhd mã¥ãuhakhF«. cjhuzkhf e«ik
xUt‹ jhœªj #hâ v‹W v©Â¡ bfh©oU¡»‹wh‹ v‹whš
mtÅl« ekJ e‹ikia x¥òÉ¡f Koíkh v‹W ftŤjhš
És§»ÉL«. Mjyhš vªj¡ fhuz¤âdhyhtJ r®¡fh U¡F ï›
Éõa« jh§fns bghW¥ng‰W el¤JtJ fZlkhÆUª jhš Ô©lhikí«
ï¥nghJ kJÉy¡F¡F xU ãurhu¡ fÄ£o V‰gL¤â mj‰fhf
bfhŠr« gzK« xJ¡» it¤J m¡fÄ£o tr« mªj ntiy iaí«
gh®¥gd cgh¤âaha®fS«
gz¤ijí« x¥òɤâU¥gJ nghš Ô©lhik Éy¡ F¡F« xU
fÄ£o V‰gL¤â mâš bgÇJ« m› tF¥gh®fisna ÃaĤJ mj‹
ÉU¤jh#y« jhÿfh bg©zhl« ngh®L vÈbk©lÇ ghl
tr« m¥bghW¥òfis x¥òɤJ r®¡fh® nk‰gh®itÆ nyna
rhiyÆš xU gh®¥gd jiyik cgh¤âaha® ïU¥gjhí« m¥ gŸË
ntiy brŒa¢ brŒtJ Ä¡f¥ gadË¡F«. ï¥nghJŸs kJÉy¡F¡
Tl¤âš thá¡F« MââuhÉl ãŸisfis nk‰goah® mâf¡
fÄ£oia Él ï¤Ô©lhik Éy¡F¡F fÄ£o V‰gL¤ âdhš mJ
bfhLikahfî«, bfhŠrK« ïu¡fÄ‹¿í« el¤Jtjhfî« gy®
Ä¡f ãunah#dfukhfî« ò¤ârhȤ jdkhfî« ehza khdJkhfî«
ek¡F brŒâfsD¥ã g¤âÇifÆš btËÆL«go nt©od®.
Tl ïU¡Fbk‹W brhšYnth«. ïJî« Koahj fhÇakhFkhdhš
ï›Éõa¤ij nk‰go ngh®L mâfhÇfS¡F¤ bjÇa¥gL¤â¥
»¿ÞJt ghâÇkh®fËl¤âyhtJ ï¥ bghW¥ig x¥òÉ¥gJ Þjy
ã‹d® j¡fJ brŒayhbk‹w KoÉ‹ ngÇš m›thnw ngh®L
Þjhgd¤âÅl« x¥òÉ¥gij Él nkhrkhdjh fhJ. Mifahš
mâfhÇfS¡F Ãiyikia És¡» vGâÆUªnjh«. mt®fËl
mL¤j r£lrig¡ fhyhtâ¡FŸ mL¤j kªâÇ fsh£áÆš ï›
ÄUªJ tªj gâÈš K‹dnk xU ju« mJ r«kªjkhŒ ftŤ
Éõa« mtáa« ftÅ¡f¥ glnt©Lbk‹W vâ®gh®¡»‹nwh«.
âU¥gjhí« Û©L« mij ÉrhǤJ c©ika¿ªJ j¡f elto¡if
Fo muR - jiya§f« - 07.09.1930 vL¤J¡ bfhŸtjhí« F¿¥ãl¥g£LŸsJ.
nk‰go ghlrhiyÆš c©ikahŒ el¥git v‹d? Mâ
âuhÉl¥ ãŸisfŸ v›thW el¤j¥gL»wh®fŸ, v›tsî fhykhf
ï›Éj« eilbgW»wJ, mJ r«kªjkhf nkyâfhÇfŸ v›Éj«
ftŤJ v‹d gÇfhu« brŒâU¡»wh®fŸ v‹w KG Égu¤ijí«
ek¡F vGâaD¥ò«go m›ñ® m‹g®fis¡ nf£L¡ bfhŸS
»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.09.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 124 125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nfhit KÅágš îthf« nfus Ó®âU¤j kfhehL
nfhaK¤ö® KÅághÈ£oÆ‹ 1929 - 30« tUõ¤âa îthf
Ç¥ngh®£ tu¥bg‰W mij K‰¿Y« go¤J¥ gh®¤njh«. br‹w rnfhjÇfns! rnfhju®fns!!
tUõ¤ij Él ï›tUõ« fšÉ, bghUshjhu«, bghJ#d Rfhjhu« ï‹W ï§F ï›tsî bgÇa T£l¤ijí«, thÈg®fSila
KjÈa všyh¤ JiwfËY« K‰ngh¡filªâU¡»wJ. tÇ tUkhd« c‰rhf¤ijí« gh®¡f vd¡F msÉyh k»œ¢á V‰g£oU¡»‹wJ.
%. 2, 74, 707-ÈUªJ %. 2, 96, 171¡F ca®ªâU¡»wJ. bghJ Ãâ Mdhš c§fŸ ghiõah»a kiyahs¤âš ngr vd¡F¤ bjÇahk
ïU¥ãÈUªJ áUth j©Ù® r¥is ntiy¤ â£l¤â‰fhf ÈU¥gj‰F tUªJ»‹nw‹. vÅD« Vnjh vd¡F¤ bjǪj rhjhuz
bfhL¡f¥g£l %. 1,51,500« nghf tUõ KoÉš % 1. 64 y£r« ïU¥g jÄœ ghiõÆš v‹Dila mã¥ãuha¤ij btËÆL»nw‹.
jhf¡ fz¡»l¥g£oU¡»wJ. ï«KÅághÈ£oia¥ g‰¿ r®¡fh® xUthwhf c§fS¡F mJ òÇa¡ TL« v‹W fUJ»‹nw‹.
vGâa F¿¥ãš btFthf¥ òfœªJ nfhit KÅághÈ£oÆ‹
îthf« ï«khfhz k‰bwšyh KÅágš îthf§fis Él jiy rnfhju®fns! kfheh£il¤ âwªJ it¤j bghGJ ekJ e©g®
áwªJ És§FtjhŒ F¿¥ã£L É£L mj‹ jiyt® âU. ïu¤âd âUths® uhkt®kh¤j«gh‹ mt®fŸ brŒj ãur§f¤âš mnef
rghgâ KjÈahut®fisí« mtuJ rfh¡fisí« ghuh£o vGj¥ Éõa§fŸ brhšÈ ïU¡»‹wh®fŸ. mitfŸ eh‹ c§fS¡ F¢
g£oU¡»wJ. brhšy nt©Lbk‹W fUâ ïUªjitfS¡F« nkyhfnt brhšy¥
g£oU¥gitfshF«. Mifahš ï¥nghJ ehD« mij¤ jh‹
j¡f gydË¡F« KiwÆš bghJ #dnrit brŒJ tU« âU¥ã¢ brhšy nt©oa ÃiyÆš ïU¡»‹nw‹.
nfhit KÅágš jiytut®fisí« mtuJ rfh¡fË‹ T£Lwit
í« eh« ÄFâí« ghuh£L»nwh«. ï‹W ï§F Toa ïªj kfheh£o‰F¡ nfus Ó®âU¤j¢ r§f
kfhehL v‹W bga® bfhL¡f¥g£oU¡»wJ. Mdhš âUths®
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.09.1930 j«gh‹ mt®fŸ brh‹dgo¡F ekJ yøa¤â‹go gh®¥ngh khdhš
Ó®âU¤j« brŒa¥glnt©oa fhÇa« x‹Wnk ïU¥gjhf vd¡F¥
òy¥glÉšiy. xU bgÇa jiyÑHhd òu£ána jh‹ eh« brŒa
nt©oat®fshŒ ïU¡»‹nwh«. Mjyhš ï¢r§f kfh eh£oš
ïªeh£L¡F VjhtJ ga‹ V‰gl nt©Lkhdhš ïij¡ nfus òu£á¢
r§f kfhehL v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. VbdÅš ekJ
K‹nd‰w¤â‰F«, kÅj¤ j‹ik¡F«, ïa‰if¡F« Énuhj khŒ
ïU¡F« kj« #hâ KjÈa fhÇa§fËš Ó®âU¤j« brŒa¤j¡f
ghfnkh Û¤J it¤J¡ bfhŸs¤ j¡f ghfnkh xU á¿Jnk »il ahJ.
Mjyhš jh‹ mitfis monahL mÊ¡f nt©oat®fshŒ
ïU¡»‹nwh«. mnjhL ïšyhkš mitfS¡F mâfkhf Mju
tˤJ tU«goahd flîŸ cz®¢ába‹gijí« eh« mʤJ¤
Jiy¡f nt©oat®fshŒ ïU¡»‹nwh«. Mfnt ïªj eh£L

Fo muR - 1930 ( 2 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k¡fshš kh¤âukšyhkš bghJthf cyf k¡fshnyna Ä¡f¥ ntiyÆš ïU¡f nt©oat®fshŒ ïU¡»‹nwh«. ïªj ntiy
ãujhdkhŒ¡ fUj¥gL«goahditfshd nk‰f©l #hâ, kj«, brŒí« K‹ gÆ®brŒí« ntiyÆš eh« xU¡fhyK« òf¡TlhJ.
flîŸ cz®¢á M»aitfisbašyh« monahL mÊ¥gJ nkL gŸs§fis¢ rkdh¡fhkš mâš j©Ù® ghŒ¢R« ntiyia
v‹gij ahU« Ó®âU¤j ntiy v‹W brhšy KoahJ. ijÇakhŒ¢ eh« bjhl§f kh£nlh«. VbdÅš eh« ghŒ¢R« j©Ù bušyh«
brhštjhdhš eh« mt‰iw xU mÊî ntiy v‹gjhfnt fUâ V‰fdnt j©Ù® ÃiwªâU¡F« gŸs¤â‰nf nghŒ¢ nr®ªJ ÉL«.
e«ikí« mÊî ntiy¡fhu®fŸ v‹nw brhšÈ¡ bfhŸs nt© L«. nk£o‰F v›tsî j©Ù® ghŒ¢ádhY« m§F bfhŠr« Tl¤
Mifahš jh‹ ekJ RakÇahij ïa¡f« ïijna jd¡F jiyahd j§fhJ. Mfnt ijÇakhd mÊî ntiy mjhtJ fh£il¤ âU¤â
bfhŸifahf¡ bfh©oU¡»‹wJ. ïªj¡ fhÇa§fis¢ brŒa¥ nk£il bt£o gŸs¤âš ngh£L rkdh¡F« rk¤Jt ntiyia¡
gaªjt®fshš c©ikahd xU K‰ngh¡F¡ fhÇaK« brŒJ Él if¡bfhŸs nt©L«. mj‰F ga¥gl¡ TlhJ.
KoahJ.
ïªj ntiyÆš ek¡F¥ bgÇJ« fZlK©L v‹gijí«
ïªj eh£oš Ó®âU¤j ntiyfŸ btFfhykhf brŒa¥g£L kdâš it¡f kwªJÉl¡ TlhJ.
tªâU¡»‹wd. brŒjt®fisbašyh« rhjhuz kÅj®fshŒ Tl¡
fUjhkš bgÇa “bjŒt¤” j‹ik bghUªâdt®fshfî«, Énõr òj®fËš ïUªJ bfh©L RfkhŒ thœªJ tU« #ªJ¡fshš
“mtjhu” òUõ®fshfî« “kfh¤kh”¡fshfî« Tl¡ fUj¥g£L ek¡F gy Mg¤JfŸ V‰glyh«. mj‰F« JªJ ijÇa¤njhL jh‹
tªâU¡»‹wd. Mdhš mt®fshš Md ntiy v‹dbt‹W mÊî ntiy brŒa nt©oÆU¡»‹wJ.
gh®¥nghkhdhš FË¡f¥nghŒ nr‰iw¥ óá¡ bfh©L tªj gy‹ Mfnt, rnfhju®fns ï¥nghJ ekJ eh£oš M¡f ntiy
nghyjh‹ V‰g£L tªâU¡»‹wdnt mšyhkš nt¿šiy. ï¥go brŒtJ v‹gJ rh¤âa¥glhjJ v‹gij eh‹ c§fS¡F¤ bjÇɤ
ïUªJ« ïÅí« mnj JiwÆš mnef® ghLgL»‹wh®fŸ v‹wh Y« J¡ bfhŸS»‹nw‹.
mt®fshY« ï‹W gyDŸs xU fhÇaK« el¤j KoaÉšiy.
eilbgWbk‹w e«ã¡ifíÄšiy. fhuz« v‹dbt‹whš mt® fŸ ghG« kj¤â‹ nguhš cyfnk gy ãÇîfshf ãǪJ »l¡
k¡fS¡F vªbjªj gy‹ V‰glnt©L« v‹»wh®fnsh mªjª j¥ »‹wJ.
gy‹fS¡F vâuhÆU¡F« mÞâthukhd jilfis Ú¡F«
F¿¥ghf ekJ ehL kj¤â‹ nguhš ãǪjJ kh¤âukšyhkš
Éõa¤âš mt®fŸ á¿J« r«kâ¥gâšiy. mj‹ »£l¥ nght
#hâfË‹ nguhš gy ãÇîfshf¥ ãǪJ »l¡»‹wd.
j‰nf ga¥gL»‹wh®fŸ. k‰W« gy® mitfis¡ fh¥gh‰¿¡
bfh©nl Ó®âU¤j« mila nt©L« v‹»‹wh®fŸ. Mjyhš jh‹ ïit kh¤âukšyhkš gz¡fhu‹ ViH go¤jt‹ ghku‹
m¥go¥g£lt®fshš ïJtiu x‹W« brŒa KoaÉšiy. xU v‹»‹w ãÇîfS« ÃuªjukhŒ ïU¡F«go V‰ghLfŸ M»¡
fhdiy mjhtJ fh£il Étrha« brŒí« goahd tašfshf M¡f bfh©L« tU»‹wd. ïªj¥go ÃuªjukhÆU¡F« goahf V‰ghL
nt©Lkhdhš KjÈš mâYŸs òj®fisí«, K£fisí«, bro brŒJ bfh©l nkš #hâ, Ñœ #hâ Kjyh»a ãÇîfis mÊ¡f
bfhofisí« ãL§» beU¥ã£L¡ bfhS¤â Mfnt©L«. ãwF Mu«ã¤jhš ïij MjuthŒ¡ bfh©L k‰bwhU bfLâ ekJ eh£oš
nkLfis bt£o gŸs¤âš ngh£L Ãutnt©L«, fšYf isí«, ÃuªjukhŒ ïU¡F« goahf mjhtJ gz¡fhu‹ ViH v‹»‹w ãÇî
ghiwfisí« cil¤J btËah¡f nt©L«. ïªj fhÇa§f bsšyh« ÃuªjukhŒ ïU¡F« goahf xU òJ Ka‰á ekJ eh£oš ï¥nghJ
brŒj ãwnf mªj óÄ vªj Éjkhd btŸshik brŒa¥ ga‹gL« mâfkhf¢ brŒa¥g£L tU»‹wJ. KjyhË, bjhÊyhˤ j‹ikí«
v‹W fUâ mj‰nf‰w vU¡fË£L gÆ®fis¢ brŒJ ga‹bgw ÃuªjukhŒ ïU¡f V‰ghlh» tU»‹wJ. ïitfŸ všyh« muáaš
nt©L«. m¥go¡»šyhkš cŸs ÃiyÆnyna gÆ® brŒtjhdJ »s®¢áahY« Ó®âU¤j Ka‰áahYnk jh‹ brŒa¥gL»‹wJ.
kÅjdJ Ka‰áí« M‰wY« Éij¥ g©lK« åzhŒ nghtJl‹ mjhtJ ï›nt‰ghLfis¤ jh‹ ï‹iwa K‹nd‰wbk‹W«,
gad‰w bfhoí« broí« nkY« ts®ªJ JZl ÄUf§fS« Éõ Ó®âU¤jbk‹W«, Rjªâubk‹W« brhšy¥g£L tU»‹wd. ekJ
#ªJ¡fS« jhuhskhŒ¡ FoÆU¡f¤jFªj òj® fshf¤jh‹ V‰g£L ghku #d§fŸ ïj‹ ïufáa¤ij¤ bjÇahkš mâš ÉGªJ És¡»š
ÉL«. Mifahš eh« ï¥nghJ òj®fËYŸs bfho, bro, KŸ, òš å£oš ó¢áfŸ ÉGtJ nghš ÉGªJ koªJ tU»‹wh®fŸ.
ó©L M»aitfis mʤJ beU¥ò it¤J¡ bfhS¤J«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 128 129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïj‰fhfnt jh‹ flîS«, kjK«, #hâí«, muáaY« V‰gL¤j¥ »‹whdh? xU rªÃahá nfho¡fz¡fhd %ghŒ brh¤J« tUõ¤âš
g£lbj‹W«, mªj¥gona ga‹gL¤j¥g£L tU»‹wbj‹W« eh‹ y£r¡ fz¡fhd %ghŒfŸ tU«goí« cilatdhf ïUªjhš mªj
cWâahŒ¡ TW»nw‹. ïitfisbašyh« monahL xÊ¥gJ jh‹ ehL ViH ehL jǤâu ehL v‹W ahuhyhtJ brhšy Koíkh? v‹W
eh« kÅj r_f¤â‰F¢ brŒa nt©oa c©ikahd bjh©lhF«. nf£»‹nw‹. xU KH« K¡fhš KH« cauKŸs FsÉ¡ fšYf
ïij É£LÉ£L¢ brŒí« goahd ntW vªj¤ bjh©L« kÅj S¡F ekJ eh£oš v¤jid nfho %ghŒfŸ brh¤J« v¤jid y£r
r_f¤â‰F nfL ÉisÉ¥gjhF«. %. tU«goí« ïU¡»‹wd bt‹W ghU§fŸ. ï¥go v¤jid
ü‰W¡fz¡fhd MÆu¡fz¡fhd FsÉ¡fšYfŸ ekJ eh£oš
Mfnt eh£o‰F e‹ik brŒtjhŒ¡ T¿¡ bfh©L k¡fis bršt¤njhL ahid x£lif Fâiu gšy¡F nj®, uj« KjÈa
Ûshj moikÆY«, bfhLikÆY« Mœ¤j¥nghF« ghjfkhd thfd§fnshL gy bg©lh£ofnshL gy fÈahz§fnshL thœ
ntiyfis všyh« Tl eh« mÊ¡f nt©oat®fshŒ ïU¡»‹ »‹wd v‹gitfis neÇš gh®¡F« xU nah¡»a‹ c©ikÆš
nwh«. eh£L¢ bršt§fis eh£oYŸs k¡fËš áy® j§fŸ njit ekJ ehL jǤâuKŸs ehL v‹W brhšy tUthdh? ïij vªj
fS¡F nkyhfî« jFâ¡F nkyhfî« nr®¤J it¤J¡ bfh©L bghUshjhu ÃòzdhtJ ftŤJ ekJ ehL jǤâuKŸs ehL v‹W
mitfisbašyh« m¡»ukkhd tÊÆš bryî brŒJ bfh©L brhšY»‹whdh? k‰W« ãuò¡fŸ brštth‹fŸ y£RÄ ò¤âu®fŸ
k¡fis moik¥gL¤â MdªjkhŒ thœªJ bfh©L ïU¡»‹w v‹W brhšÈ¡ bfh©L v¤jid MÆu¡fz¡fhd V¡f® óÄfŸ
k¡fnsjh‹ ï‹W “ïªj ehL jǤâu ÃiyÆš ïU¡»‹wJ ÉLjiy cilat®fS« v¤jid MÆu¡fz¡fhd %ghŒfŸ ï‹f« lh¡Þ
bgw nt©L«” v‹W ghrh§F brŒ»‹wh®fŸ. fZl¥gL« k¡fS«, tÇbfhL¡f¡ Toa yhg« mDgɤJ¡ bfh©L y£r y£rkhŒ nfho
ViH k¡fS« j§fŸ ÛJ âU«ghkš ïU¡f£L« v‹W m‹Åa nfhoahŒ bghUŸ nr®¤J jhá ntá uh#nghf« mD gɤJ¡
eh£L¡fhu®fis ek¡F¡ fh£o e«ik mªj¥ g¡f« âU¥ã ÉL bfh©L Ãuªju uh#hthfî« Ãuªju #Ädhfî« Ãuªju ãuòthfî«
»‹wh®fŸ. Ãuªju ghisajhuuhfî« ïU¡f Ka‰á nkš Ka‰á brŒJ bfh©L
rhjhuzkhf eh« FHªijfËl« ïUªJ VjhtJ rhkh‹fŸ ïU¡F« k¡fŸ gy ü‰W¡fz¡fhf MÆu¡fz¡fhf ïUªJ bfh©L
vL¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹whš v¥go mj‰F ntW xU ïU¡F« ïªj eh£il jǤâuKŸs ehL v‹W ahuhyhtJ brhšy
nto¡ifia¥ gh®¡f¢ brhšÈ Mfha¤ij¥ gh®, mªj¥ g¡f« gh® Koíkh? k‰W« ehŸ x‹W¡F 100, 200, 500, 1000 %ghŒfŸ åj«
v‹gjhf ãuh¡F¡ fh£o mJ mªj¥ g¡f« âU«ã¥ gh®¡F« nghJ r«ghâ¡F« t¡ÑšfS« lh¡l®fS« VuhskhŒ ïUªJ bfh©L
eh« mªj rhkhid vL¤J¡ bfhŸS»‹nwhnkh mJ nghynt ghku x›bthUtU« I«gjhÆu« y£r« IªJ y£r« bgW«goahd
k¡fis Rauh{a« gh® óuz Rna¢iria¥ gh® nkh£r« gh® g§fsh¡fËš thœªJ bfh©L Ãy¤âš fhš glhkš ef¤âš mG¡F¥
flîis gh® v‹W ãuh¡F fh£o mt®fŸ ntiyÆ‹ gaidí« glhkš rßu¤âš nt®it ïšyhkš ãiH¤J¡ bfh©oU¡F« k¡fŸ
mt®fsJ bršt¤â‹ g§Ffisí« áynu bfhŸis mo¤J¡ gy MÆu¡fz¡fhf, y£r¡fz¡fhf thG« ïªj eh£il
bfhŸS»‹wh®fŸ. ïªj¡ T£l¤jhÇ‹ jªâunk jh‹ ïªj eh£oš jǤâuKŸs ehL v‹W ahuhtJ brhšy Koíkh v‹W nahá¤J¥
jǤâu« v‹gj‰F« moik¤jd« v‹gj‰F« m¿î« MuhŒ¢á í« ghU§fŸ. k‰W« ïªj¡ T£l¤âd®fŸ jhnd ï‹iwa¤ âd« ïªj
m‰wjd« v‹gj‰F« MjhukhŒ ïU¡»‹wd. ehL jǤâu ehL, ViH ehL, moik ehL, Rjªâu ehL v‹W« Mf
nt©L« Rauh{Ía ehL Mf nt©L« v‹W« ãukhjkhŒ¡ T¥ghL
ïªj eh£o‹ bršt¤âš v›tsî bgÇa ghf« kjK« nghL»‹wh®fŸ. x›bthU fhy¤âY« tU »‹w Ó®âU¤j§fËš
flîS« v‹»‹w nguhš ntiy brŒahj nrh«ng¿fŸ mDgÉ¡ všyh« ïªj khâÇ #d§fŸ jhnd ekJ ãuâÃâfshŒ ïUªJ
»‹wh®fŸ v‹gij ekJ _l #d§fŸ m¿ahknyna ïªj ehL ek¡fhf v‹W M£á òǪJ tU»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£lt®fS¡F
jǤâukhd ehL v‹W mG»‹wh®fŸ. ïªj eh£oš cŸs rªÃah áfŸ jhnd ï‹dK« mâfhuK« bgUikí« Ñ®¤âí« gzK« tuî«
JwÉfŸ kjh¢rhÇfŸ v‹gt®fS¡F cŸs brh¤J¡fS«, V‰glî« eh« kj¤ijí« flîisí« #hâ iaí« fh¥gh‰w
tU«gofS« ntW ahU¡fhtJ ïU¡»‹wbj‹W ahuhtJ brhšy Ka‰á¥gnjhL Rauh{ÍaK« bgw nt©Lbk‹W bgÇa
Koíkh? mt®fS¡F vj‰fhf m›tsî brh¤J« tU«goí« ghLfis¥gL»‹nwh«.
nt©o ïU¡»‹wbj‹W vªj bghUshjhuthâahtJ ftÅ¡

Fo muR - 1930 ( 2 ) 130 131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ekJ Ãiy¡F fhuzbk‹d? ekJ jǤâu¤â‰F ah® fhuz«? bršY»‹wh®fnsh mJ nghynt gfš tÊ¥g¿¡fhu®fŸ k¡fË‹
ekJ brštK« ghL« v‹d M»‹wJ? v‹»‹w m¿î ek¡F thœ¡if¥ ãuahz¤âš tÊ k¿¤J¥ bghUŸ gǤJ¥ nghf¢ brŒJ
ïšyhkš ïU¡»w K£lhŸjdnk ekJ ï‹iwa ïÊî Ãiy¡F bfh©l Míj§fnsahF«. Mifahš mij kÅj‹ KjÈš kwª
fhuzkhÆU¡»‹wJ. kj¤ijahtJ #hâiaahtJ flîisahtJ jhfnt©L«. ïªj cyf thœ¡ifiaí« xG¡f¤ijí« k¡fS¡F
c©ikba‹W e«ã mitfis¡ fh¥gh‰w Ka®¢á¡F« vtdhY« cjÉ brŒtijí« jdJ msî¡F« njit¡F« nkš g£lij
k¡fS¡F rk¤JtK« m¿î« bjhÊY« brštK« xU¡fhY« mila Mir¥glhkYÄU¡f nt©oaijna nkh£r« v‹W
V‰glnt V‰glhJ v‹gJ vdJ cWâ. y£áa« fUj nt©L«. ïªj¥go msî¡F« njit¡F«nkš
k¡fis mila¢ brŒahkš gh®¤J¡ bfhŸS tijna k¡fis
Mdhš ïitfis mÊ¡f k¡fŸ xU¡fhyK« r«kâ¡f kh£ nkh£r¤â‰F mD¥ò« ntiyba‹W eh« fUj nt©L«. kÅj‹
lh®fŸ. ïitfis¡ fh¥g‰w mndf Éjkhd Þjy Þjhgd§fŸ ïªj eh£oš v¥go jdJ njit¡F«, msî¡F«, jFâ¡F« nkš
MâÆnyna V‰ghL brŒa¥g£L tªJ FHªij¥ gUt Kjny mila Mir¥gL»‹whndh mj‰F MjhuthŒ ïU¥gj‰fhfnt
ek¡FŸ òF¤j¥g£L tªâU¥gjhš ïJ Ryg rh¤âakhd fhÇakhf _l®fS¡F nkš cyf¤âš mtuJ jFâ¡F«, msî¡F«, njit¡F
ïU¡f KoaÉšiy. ïitfËš v§F ifit¤jhY« ekJ vâÇfŸ nkyhf mDgÉ¡f Mir fh£o ï§F j£o¥ ãL§»¡ bfhŸS»
e« ÛJ ehÞâf‹ v‹D« Míj¤ij åá v¿ªJ e«ik bfhšy¥ wh®fŸ. _l®fS«, nguhir¡fhu®fS« jh‹ nkhB¤ij ÉU«ò tij
gh®¤J ÉLth®fŸ. ekJ k¡fS« bgU«ghY« _l®fshÆU¥gjhš eh« gy cjhuz§fshš fhzyh«. nkh£r¤â‰F«, Rt®¡f¤â‰ F«
mªj ehÞâf« v‹D« Míj¤ij¡ bfh©nl ekJ vâÇfS¡F ghku k¡fS¡F¢ brhšy¥gL« fU¤J¡fis¢ r‰W¡ ftŤJ¥
cjÉahfî« ek¡F vâuhfî« Ã‹W ekJ Ka‰áfS¡F ïilôW ghU§fŸ. kÅjD¡F vbjâš rhjhuzkhŒ Mir tu¡TLnkh
brŒth®fŸ. Mifahš eh« ï‹iwa ÃiyÆš ïUªJ xU áW mijna jh‹ nkh£r¤âš áUZo¤J ïU¡»wh®fŸ.
khWjš brŒa nt©LkhdhY« ekJ vâÇfË‹ Míjkh»a
ehÞâf¤â‰F ga¥glhkš “Mkh« eh‹ ehÞâf‹ jh‹” v‹W mjhtJ ï§FŸs kÅjD¡F¥ bghUŸ nt©L«, bg©
brhšÈ¡ bfh©L mªj ehÞâf¤ijna eh£oš v§F« _iy nt©L«, njitahdbjšyh« Ãid¤j kh¤âu¤âš nt©L«, ešy
KL¡FfËš Tl gu¥g eh« JÂa nt©L«. m¥nghJ jh‹ ekJ thÈg¥ gUt« nt©L«, rjh ïilÉlhkš nghf ngh¡»a« nt©
v©z« <nlw Koí«. Mjyhš eh« ïÅ¢ brŒa nt©oaJ L«, rhfhkš ïU¡f nt©L« M»a ïªj Éõa§fŸ kÅj D¡F
K¡»akhŒ, ehÞâf¥ ãurhunkahF«. mjhtJ “vd¡F ïªj kj« rhF« tiuÆY« br¤j ãwF« mDgÉ¡f¡ ToajhŒ Mir¥gl¡
nt©lh«, ïªj rhâ nt©lh«, ïªj rhÞâu« nt©lh«, ïªj¡ ToaJ v‹gJ ahU« m¿ªjjhF«.
flîŸ nt©lh« ïitfŸ ïšyhkš éÉ¡f v‹dhš Koí«. vd¡F
nt©oabjšyh« rk¤JtK« kÅj¤ j‹ikínkahF«” v‹W Mfnt ïªj¡ fhÇa§fisna nkš cyf¤âš ïU¥gjhfî«
ijÇakhŒ¢ brhšy nt©L«. mJî« ïªj eh£oš ïªj mij mila¡ TL« v‹W« Mirí©lhF«go mjhtJ nkš
cyf¤ânyna nt©Lnk xÊa nkš cyf r§fâia ïâš fy¡f cyf¤âš v§F gh®¤jhY« bgh‹D« u¤jd§fS« ïiwªJ »l¡F
nt©lh« v‹W ijÇakhd ãurhu« brŒa nt©L«. ï‹iwa bk‹W« cyfnk bgh‹Dyfbk‹W« m§F mu«ig C®tá
thÈg®fS¡F ïJ jh‹ K¡»a ntiy v‹gJ vdJ cWâahd Kjyh»a njt f‹ÅiffŸ v‹gt® v‹iw¡F« thÈgkhŒ e«
mã¥ãuhakhF«. ïj‰bfšyh« KjÈš kÅjid nkh£r¤ij g¡f¤âš ïUªJ bfh©L ek¡F rjh nghf« bfhL¤J¡ bfh©oU¥
Rt®¡f¤ij kw¡f¢ brhšy nt©L«. gh®fbs‹W«, fhknjD f‰gf ÉU£r§fŸ ek¡F vJ njitnah mJ
clnd bfh©L tªJ bfhL¡Fbk‹W«, eiu, âiu _¥ãšiy
nkh£rK« Rt®¡fK« ï‹iwa fŸS rhuha¡ filfis Él ba‹W«, eh« rhfhkš áu« ÓÉahŒ ïU¥nghbk‹W« brhšÈ V‰ghL
jhá ntáfŸ åLfisÉl nkhrkhdJ v‹gij k¡fŸ czU«go brŒJ É£ljhš mitfis kÅj‹ äâakhŒ e«ã ïªj
brŒa nt©L«. nkh£r euf« v‹gJ v¥go âUl®fŸ ãuah fis cyf¤ijí«, ï§FŸs nghf ngh¡»a§fisí« mäâakhŒ
tÊ¥g¿ brŒtj‰F jÅ tÊÆš MŸ milahs« bjÇahkš ntõ« v©Â fZl¥g£L r«ghâ¤j bghUŸfisbašyh« ïªj nkhB¤
ngh£L¡ bfh©L tªJ tÊ k¿¤J k©ilia cil¡f jo¡ â‰F v‹nw bryî brŒtJl‹ ÚyhJ ïj‰fhf v‹W gyÉjkhd
f«igí« <£oiaí« Míjkhf¡ bfh©L bghUŸ g¿¤J¢ m¡»ukkhd tÊfËY« k‰w k¡fis tŠá¤J«, g£oÅ ngh£L«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 132 133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bghUŸ g¿¤J« Tl ïj‰fhf¢ bryî brŒa nt©oÆU¡»‹wJ. rnfhju®fns! ïªj nkhB cz®¢á xÊ¡f¥gl nt©oaij¥
cjhuzkhf ViH k¡fŸ fŠá¡F miyí« nghJ Fl« FlkhŒ ghš nghynt euf cz®¢áí« mÊ¡f¥gl nt©L«. nkhB cz®¢á
Fl§fis¤ âdK« fšÈ‹ jiyÆš bfh£o mt‰iw ehw it¥gâ‹ v¥go¥ nguhirÆ‹ ãuâã«gnkh mJ nghynt euf cz®¢áí«,
fU¤J v‹d v‹W ghU§fŸ. FoÆU¡f ÃHš ïšyhkš k¡fŸ moik¤jd¤âDilaî«, ga§fhˤjd¤âDilaî« ãuâ
âÇí«nghJ kiyfisí« ghiwfisí« cil¤J nfh£il fŸ ã«gkhF«. euf¤â‰F ga¥gLtjhnyna mÚâfS¡F kÅj‹
nghš rªâufhªj k©lg§fŸ nghš k¡fŸ nfhÉšfŸ f£Lt â‹ Msh»‹wh‹. ijÇaÄšyhj nfhiHahÆU¡»‹wh‹. ïitfis
fU¤J v‹dbt‹W ghU§fŸ. v›Éj bjhÊY« brŒtj‰F _yjd« bašyh« Él kÅj‹ á¿jhtJ K‰ngh¡fila nt©Lkhdhš
ïšyhkY« bjhÊÈšyhkY« k¡fŸ tÆW ts®¡f¡ f¥gny¿ ntW á¿jhtJ ïa‰ifÆ‹ ï‹g¤ij Efu nt©Lkhdhš bašyht‰iw
eh£o‰F TÈfshŒ nghŒ brh¤J¥ bgh¤bj‹W kh©L koªJ í«Él kÅjD¡F Éâ - f®k gy‹ - v‹»‹wjhd cz®¢áfŸ
bfh©oU¡F« nghJ bgh«ikfis it¤J c‰rt« brŒtJ« f©o¥ghŒ xÊa nt©L«. Éâí« f®kgyD« v‹»‹witfshd
mt‰¿‰F g¤J yB«, xUnfho, g¤J¡ nfho¡ fz¡fhf eiffS«, cz®¢á ïªâa eh£o‰F V‰g£oU¡fÉšiyahdhš ï‹iwa âd«
gh¤âu§fS«, thfd§fS«, JÂfS« nr®¤J it¥ gâ‹ ïªâah mnef Éõa§fËš UÎa®fS¡F V‹ ïªj cyf¤ âš
fU¤bj‹dbt‹W ghU§fŸ. ehS¡F ehŸ thœî fZl¤â‰F tªJ cŸs k‰w vªj eh£L k¡fË‹ Ãiyik¡F nkyhf ïUªJ mnefkhf
ViHfŸ kȪJ tU«nghJ yB«, I«gjhÆu«, _‹W yB« cyf k¡fS¡nf rk¤Jt¤ijí« rk ï‹g¤ijí« ïa‰if ï‹g
%ghŒfŸ bryî brŒJ F«ghãnõf§fŸ brŒtâ‹ fU¤J v‹d Ef®¢áiaí« bfhL¤J r®t Rjªâu¤Jl‹ thH¢ brŒâU¡F« v‹W
bt‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. óÄfis cGJ fZl¥g£L gÆ® ijÇakhŒ¢ brhšYnt‹. Mifahš ïªj f®k gy‹ cz®¢á kÅj¤
brŒí« Foahdt®fŸ miutƉW¡F¡Tl nghJ«goahd Mfhu j‹ik¡F Äfî« nflhd vâÇ v‹gij Ú§fŸ e‹whŒ Phgf¤âš
Äšyhkš fZl¥gL« nghJ FHÉ¡fšYfS¡F«, br«ò, ã¤jis it¡f nt©L«. eh‹ nkny fh£oa ïªj fhuz§fŸ jh‹ ïªj
bgh«ikfS¡F« âd« g¤J _£il, ïUgJ _£il, K¥gJ _£il cyf¤âš ekJ eh£il kh¤âu« ïªj ïÊthd ÃiyÆY«, Ûsh
ngh‹w mÇáfŸ ngh£L¥ bgh§» ient¤âa« brŒJ ghLglhj moik¤jd¤âY« it¤âU¡»‹wd. ïitfŸ xʪjhš jhdhfnt
nrh«ng¿fS¡F FL«g¤Jl‹ ngh£L¡ bfh©oU¡F« fU¤J v‹d ïªâah RakÇahij bg‰W ÉL«! Rjªâu« bg‰W ÉL«! kÅj¤
v‹W v©Â¥ghU§fŸ. k¡fËš ü‰W¡F 10 ng®fS¡F¡ Tl j‹ik milªJÉL«. Mifahš rnfhju® fns Ú§fŸ ïªâa
mjhtJ rhuhrÇ go¥ò vG¤J thridTl ïšyh kš ïU¡F«nghJ eh£o‹ K‰ngh¡F¡F« ÉLjiy¡F« kÅj¤ j‹ik¡F« ghLgl
ntj ghlrhiy, njthu ghlrhiy KjÈait fS« fšYfŸ, nt©Lkhdhš nk‰f©l fhÇa§fËš c§fŸ ftd¤ij¢ brY¤j
bgh«ikfŸ ã‹dhš ËW bfh©L MÆu¤â‰F xUtU¡F¡ Tl nt©L« v‹nw nf£L¡ bfhŸS»nw‹.
òÇahj ntj ghuhaz« KjÈaitfŸ brŒa¥ gLtj‰F«
yB¡fz¡fhŒ bryî brŒa¥gLtâ‹ neh¡f« v‹d v‹gij ïj‰F khWghlhd mã¥ãuhaKŸst®fŸ áy® - V‹ gy®
nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï¥goahf ekJ eh£oš ïJ nghynt v›tsî ïU¡fyh«. ï‹iwa cyf« bgÇJ« m¥go¥g£lt®fisna
fhÇa§fŸ eilbgW»‹wJ v‹gij neh¡»dhš k‰w k¡fis mâfkhf¡ bfh©oU¡»‹wJ. Mjyhš ïªj vdJ mã¥ãuha«
v›tsî ghLgL¤âahtJ, mt®fŸ v›tsî fZl¥g£L¡ mt®fS¡F Ä¡f fZlkhdjhf¤ njh‹wyh«. mt®fshš ek¡F¥
bfh©oUªjhyhtJ á¿J« yøaÄšyhkš eh« nkhB¤â‰F¥ gy Éj fZl§fS«, bjhšiyfS«, jilfS«, Mg¤JfS«
nghf nt©L«. eh« ãuòthŒ ïU¡f nt©L«. yB&Ä ò¤âuuhŒ V‰g£lhY« V‰glyh«. eh« mitfis¤ jhuhskhŒ vâ®gh®¤J
uh#hthŒ Ãuªju brštthdhŒ áu«ÓÉahŒ ïU¡f nt©L« v‹ mitfis¥ g‰¿ M¢rÇa¥glhkš ga¥glhkš rkhˤJ Éf
»‹w nguhirašyhkš ntW j¤Jt« mâš v‹d ïU¡»wJ v‹ KidªJ bfh©L jh‹ ïªj¤ bjh©L brŒa nt©L«. RakÇahij
gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj khâÇ nkhB« f‰ã¡f¥g£L mij ïa¡f¤ bjh©L v‹gJ k‰w¤ bjh©Lfis¥ nghš mjhtJ VjhtJ,
miltnj kÅjÅ‹ K¡»a yøa« v‹W nghâ¡f¥g£oU¡ »‹w òuhz§fis¥ go¤J É£L g¡â ur¡ Ñ®¤jid gho É£L mšyJ
nguhir #d§fŸ kȪâU¡F« ïªj eh£oš ïªj cz®¢áia nkilfËš ËW “ïªj ïuhBr murh§f¤ij mÊ¡f nt©L«”
mÊ¡fhkš v‹d fhÇa« e«khš brŒa Koí« v‹ gij nahá¤J¥ v‹W brhšÈÉ£L k¡fËl¤âš ïUªJ g©oj‹ v‹nwh, g¡âth‹
ghU§fŸ. Mjyhš jh‹ KjÈš nkhB cz®¢á xÊ¡f¥gl nt© v‹nwh, njÓa åu‹ v‹nwh Ryg¤âš bgUik bg‰WÉl¡ Toa
oaJ mtáa« v‹W fUJ»‹nw‹.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
+++++++++++++
fhÇakšy v‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸ S§fŸ.
ngh»w ïl¤âš všyh« fšyo glî«, trî nf£fî« fyf¡
fhu®fshY« ekJ vâÇfË‹ TÈfshY« bjhšiy¥gl¤ jahuh
ÆU¡f nt©L« v‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸS§fŸ.
Mfnt ï›tsî neu« vd¡F rÇ v‹W g£lij eh‹
k¡fS¡F¢ brŒa nt©oa bjh©L v‹W Ãid¤jij vdJ ehL uhÍ K¿î
v‹W brhšy¥gLtij k‰w ehLfŸ vj‰F« ïis¤jjšy v‹D«
goahd Ãiyik¡F¡ bfh©L tu nt©oaj‰F V‰w rhjd« v‹W
fUâaij c§fS¡F vL¤J¢ brh‹nd‹. c§fŸ mã¥ãuha§fis j‰fhy« ïªâa eh£oš eilbgW« muáaš »s®¢á
í« v‹ÅY« c§fËY« khWg£lt®fsJ mã¥ãuha§fisí« r«kªjkhd r£lkW¥ò r¤âah¡»uf« KjÈaitfŸ ÉõakhŒ
bghWikahŒ nf£L všyht‰iwí« eLÃiyÆš ïUªJ nahá¤J r®¡fhU¡F«, âU. fhªâahU¡F« uhÍ brŒtjhf áy fdth‹fŸ
c§fŸ ò¤â¡F v£oa Koî¥go el¡f KaY§fŸ. F‰wÄU¥ ãD« njh‹¿ xU khj fhykhf k¡fË‹ ftd¤ij mâš brY¤j¢ brŒJ
mDgt¤âš Ó¡»u« âU¤j kh»ÉL«. tªjh®fŸ. uhÍ Éõa« bt‰¿ bg‰W É£lhš mj‹ bgUik v§F
bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fS¡F ïšyhkš nghŒ ÉLnkh v‹W fUâ
F¿¥ò: âUth§T® uh{a¤âš nr®¤jiyÆš 7-9-1930 ïš eilbg‰w “uhÍ¡F mÞÔthukhdt® kfhfd« g£l« bg‰w ÓÅthr rhÞâÇ
nfus Ó®âU¤j kheh£L¤ jiyikíiu. at®fns ahth®fŸ” v‹W gh®¥gd¥ g¤âÇiffŸ ãurhu« brŒjd.
Fo muR - brh‰bghÊî - 14.09.1930 mJ kh¤âukšyhkš br‹idÆÈUªJ âU. v. u§frhÄ Ia§fh®
jd¡F« mâš g§»U¡f£L« v‹W nghŒ cŸns fyªJ mnef
mnrhánal£ ãuÞ brŒâí« ãßãuÞ brŒâí« “ekJ ÃUg®”
brŒâí« fy« fykhŒ btËÆ£L ãugy¥gL¤âdh®. filáÆš
elªj fhÇa« %. 1¡F 16 mzhthf ïUªjJ %. 1¡F 192 igahf
Mdij¤ jÉu nt¿šiy.
VbdÅš c©ikÆš VjhtJ Étfhu« ïUªjhš igrš brŒa
ahU¡fhtJ ntiyÆU¡f¡TL«. mJnth, j‰fhy »s®¢á Æš
x‹W« ïšiy v‹nw brhšy nt©oÆU¡»‹wJ. ïu©lh tjhf
gŠrha¤âš ãuntá¤jt®fS« r¤âah¡»uf¤âY«, r£l kW¥ãY«
btW¥ò¡ bfh©lt®fŸ. mjhtJ mitfŸ mtáa k‰wit v‹W
fUâdt®fŸ, ekJ khfhz¤âš cŸs gy muáaš jiyt®fŸ
njÓathâfŸ v‹gt®fŸ v¥go ïªj r£l kW¥ò« r¤âah¡»ufK«
rÇahdjšy v‹W brhšÈ É£L mij É£L Éy»¡ bfh©lh®fnsh
mJ nghyî« k‰W« ÄjthâfS«, #ÞoÞ fhu®fS«, Rjªâu njÓa
thâfS« r£lkW¥ò« r¤âah¡»ufK« eh£o‰F«, k¡fS¡F« nfL
Nœtbj‹W«, clnd ml¡f¥gl nt©oabj‹W« r®¡fhU¡F
nahrid brhšÈ, mj‰fhf j§fŸ cjÉiaí« r®¡fh®
njLtjhÆUªjhš j§fS¡F ï‹Å‹dJ brŒa nt©L« v‹W«
r®¡fhUl‹ Éahghu« ngádh®fnsh mJ ngh‹wjhd k‰w
khfhz§fËYŸs k¡fËš ïªj uhÍ¡F¥ òy¥g£l rkhjhd¥

Fo muR - 1930 ( 2 ) 136 137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bgÇah®fŸ v‹gt®fS khth®fŸ. mt®fŸ uhÍ¡F¥ òw¥g£l É£lh®fŸ. ïJtiu V‰g£l yhg eZl« ïUtU¡F« rk« v‹W
fhuz« všyh« r¤âah¡»ufK« r£lkW¥ò« njr¤â‰F bjhšiy jh‹ brhšy nt©LnkbahÊa ahU¡F« f«Ä #hÞâ v‹W
ÉisÉ¡»‹wJ v‹W fUâjh‹ òw¥g£lh® fns xÊa Rna¢ir brhštj‰»šiy. ïªj í¤j« ïÅí« ïu©L _‹W khj¤â‰F
v‹gij th§f¥ òw¥g£lt®fŸ mšy. Mjyhš mt‰iw ÃW¤j âU. bjhl®ªJ elªjhY« ïªj¥ gyid¤jh‹ mšyJ ïij mDrǤj
fhªâÆlK« âU. itáuhÆlK« öJ nghdh®fŸ. âU. itáuhŒ gyid¤jh‹ mila¡TL« v‹gjhfnt njh‹W»‹wJ. v¥go
mt®fŸ “muáaš Rjªâu Éõa¤âš eh‹ brhšy nt©oaitfŸ ïUªjhY« e«ik¥ bghW¤jtiu mojoí« cÆ®¢ nrjKÄšyhkš
všyh« 3, 4 khj§fS¡F K‹dhnyna brhšÈÉ£lij¤ jÉu ntW ï‹D«, bfhŠr ehis¡F bjhl®ªJ ïªj í¤j« elªjhš ViH
x‹W« òâjhf brhšy nt©oa âšiy” v‹W brhšÈÉ£lh®. âU. k¡fS¡F mDTy« v‹gjhf¤ njh‹W»‹wJ.
fhªâat®fnsh “v‹Dila fU¤bjšyh« r¤âah¡»uf«
Mu«ã¥gj‰F K‹dhnyna mD¥ ãd ïWâ¡foj¤â‹ _y« 11 v¥gobaÅš Éahghu kªjkhdhY«, Mfhu¥ bghUŸfË‹
ÃgªjidfŸ ngh£L vGâ¡ bfhL¤J É£nl‹. nt©Lkhdhš ÉiytháfŸ ViHfS¡F mDTykhÆU¡»wJ. gz¡fhu®fË‹
j‰fhy rhªâahf 11š gFâ Fiw¤J¡ bfh©L Iªjiu âÄ® r‰W¡ Fiwî g£L tU»‹wJ. gzÄšyhj ÉahghÇfS¡F«
ÃgªjidfS¡F r®¡fh® f£L¥ g£lhš í¤j¤ij ÃW¤â ÉL»nw‹” ïa¡f¤â‹ ÛJ gÊia¥ ngh£LÉ£L Vnjh xU Éj¤âš j§fŸ tuî
v‹W brhšÈ É£lh®. k‰W« cg jiyt®fS« mj‰F nkbyh¥g« bryit xʤJ fz¡Ffis¢ rÇ¡f£oÉ£L »s®¢á Koªj ãwF
ngh£L É£lh®fŸ. ïªj Ãiy Æš ïu©L f£áahU¡F« ï‹W òJ¡fz¡F¥ nghl rîfÇakhíÄU¡F«. Mfnt í¤j« bjhl®ªJ
ahbjhU fZlK« ïšyhk ÈU¡»‹wJ. el¥gnj e‹ikbad¡ bfhŸs nt©oÆU¡»wJ.

mjhtJ ï‹iwa muáaš í¤j¥gy‹ v‹dbt‹whš âU Mifahš uhÍ K¿î¡F eh« k»œ¢áail»‹nwh«. k‰wgo
fhªâahU« mtuJ ãujk rfh¡fS« brs¡»akhfÆU¡»wh®fŸ. ekJ ïªâa®fŸ j§fsJ r«gs¤ij¡ Fiw¤J¡ bfhŸsî«, ïªâa¥
mt®fS¡F xU fhR eZlK«, xU áW bjhªâuî« TlÆšiy. mJ ãuâÃâfŸ murh§f c¤ânahf§fisí«, ïyh¡fh¡fisí« Fiw¤J
nghynt itáuhŒ ãuòî¡F« xU ftiyí« ïšiy. njhŸ îthf¤ij RU¡»¡ bfhŸsî« r«kâ¡»‹w nghJ jhdh fnt tÇ
âdbtL¤j gyrhÈ¡F rßuh¥ãahr ntiy »il¤jJ nghš ešy FiwªJ ÉL«. muáaš cÇikí« ehzakhŒ ga‹gL«. Mjyhš
nt£il »il¤jJ. âU. fhªâah® njr k¡fis¥ gh®¤J “r£l§ fis ï¥bghGJ tÇia¥ g‰¿nah, cÇikia¥ g‰¿nah ftiy¥gLtJ
ÛW§fŸ, mogL§fŸ, áiw bršY§fŸ, âahfÄšyhkš x‹W« tuhJ, gad‰wnjahF« v‹gJ ekjã¥ãuhakhF«.
c§fis¥ ghuh£L»nw‹” v‹W brhšÈ c¤âuî bfhL¤J k‰wgo óuz Rjªâu§fŸ v‹gJ«, e« eh£oYŸs #hâkj
c‰rhf¥gL¤JtJl‹ mt® bghW¥ò Ú§» É£lJ. itáuhŒ¡F, njr ɤâahr§fS«, ca®î jhœîfS« Ú§»dhšjh‹ »il¤j Rjªâu§
k¡fŸ gz¤âš c¤ânahf« gh®¡F« - njr k¡fŸ ãuâÃâfËl« fis k¡fŸ ey¤â‰F« njr¤â‹ ey¤â‰F« ga‹gL¤j Koínk
“r£l¤ijí«, rkhjhd¤ijí« fh¥gh‰w c§fshyhdijbašyh« bahÊa ïªj ÃiyikÆš mtdt‹ Raey¤â‰F« Ra #hâ ey¤â‰
brŒí§fŸ. bgÇa Mg¤J fhy¤âš á¿a j®k¤ijí«, Úâiaí« F«jh‹ x›bthUtD« cgnah»¥gh‹ v‹»‹w gaÄU¥gjhš
gh®¤jhš KoahJ. mo¤jhtJ, k©ilia cil¤jhtJ, R£lhtJ ahuhtJ xUt‹ mâfhu« t»¡fnth murh§f« el¤jnth eh«
Ãiyikia rkhˤJ k¡fis¡ fh¥gh‰W§fŸ. ïJtiu Ú§fŸ f©o¥ghŒ ÉlKoahjt®fshŒ ïU¥gjhš óuz Rjªâu¤âY«,
brŒjbjšyh« Ãu«g rÇ c§fis¥ ghuh£L»nw‹” v‹W brhšÈ mâf Ó®âU¤j¤âY« ek¡F ï¥nghJ M¤âuÄšiy. MifÆdhš
É£lh®. ïUtU« ï‹W bgUikílD«, Ñ®¤âílD« És§F»‹ ï¥nghJ Vnjh ïU T£l¤jhU¡F« ïU¡F« bršth¡Ffis
wh®fŸ. ït‰whš eh£L¡F V‰g£l gy‹ v‹d v‹W gh®¤jhš #Ä‹jh®fŸ M£L¡ flh¢ r©il, nrtš r©il M»aitfŸ
#d§fŸ fZl¥gL»‹wh®fŸ. btŸis¡fhu ÉahghÇfS«, ïªâa el¡f É£L nto¡if gh®¥gJ nghš ïU¥gjhš m›ÉU âw¤jh
ÉahghÇfS« eZlkil»wh®fŸ. btŸis¡fhu¤ bjhÊyhËfS«, U¡F« v›Éj fZlK«, eZlK« ïšiy. eh£L¡F« ïªj r©il
ïªâa¤ bjhÊyhËfS« bjhÊÈšyhkš étd¤J¡F tifÆ‹¿ Ædhš ãukhj yhg eZlK« ïšiy v‹whY« ïâÈUªJ« k¡fŸ
fZl¥gL »‹wh®fŸ. mâfhÇfS« áy® mog£L¢ R£L¡ bfhšy¥ f‰W¡ bfhŸs¤j¡f go¥ãidfŸ mâf« c©lh» mj‹ ã‹dhš
g£L É£lh®fŸ. #d§fËY« gy® mog£L R£L¡ bfhšy¥g£L

Fo muR - 1930 ( 2 ) 138 139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ekJ ïa¡f¤â‰F« gy vâ®ghuhj e‹ikfŸ V‰gl¡TL« v‹W«
eh« Ãid¤J »s®¢á bjhl®ªJ el¡F« tiu el¡f£L« v‹W«
kWgoí« Mir bfh©L Ko¡»‹nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 14.09.1930

bgÇa m¡»ufhu¤âš Rfhjhu thu¡


bfh©lh£l«

rnfhju®fns!
ï‹iwa bfh©lh£l¤â‹ Ãfœ¢á¡ F¿¥òfŸ všyh«
elªnj¿É£ld. ïÅ ï¡bfh©lh£l¤â‰F¤ jiyik t»¤jt‹
v‹w KiwÆš v‹ÅlÄUªJ VjhtJ áy th®¤ijfisahtJ
Ú§fŸ vâ®gh®¥Õ®fŸ. ïjdhš Rfhjhu Éõa¤ij¥ g‰¿ mâf«
brhšy vd¡F Rfhjhu Éõa¤âš nghâa Phd« ïšyh É£lhY«,
mDgt¤ij¡ bfh©L Vnjh áy th®¤ijfŸ brhšY»nw‹. Rfhjhu«
v‹gJ k¡fS¡F Äfî« mtáakhditfËš x‹whF«.
mj‰fhf¤jh‹ ï¥nghJ murh§f¤jhÇ‹ Ka‰áahY«, k‰W« áy
m¿thËfË‹ Ka‰áahY« áy tUõ§fshf ekJ eh£oš
ïªjkhâÇ Rfhjhu thu¡ bfh©lh£lbk‹gjhf gyÉl§fËš eil
bg‰W tU»‹wdbt‹whY«, cyf¤ânyna ehfßf« bg‰w ehLfŸ
v‹W brhšy¥gLgitfËš všyh« ekJ ehnl Rfhjhu Éõa¤âš
Ä¡f¡ ftiypdkhfî«, nftykhfîÄUªJ tU»‹wJ. ï›
Éõa§fŸ btËehLf£F¢ br‹W gh®¤jt®fS¡F¤jh‹ bjÇí«.
btËeh£o‰F« ekJ eh£o‰F« Rfhjhu¡ bfhŸiffS«, mDZ
o¥ò KiwfS« ne® jiy ÑHhf ÆU¡»‹wd. mjhtJ ekJ eh£L
Rfhjhubkšyh« xU #hâ kÅjid k‰bwhU #hâ kÅj‹ bjh£ lhš
njhõ«, k‰bwhU #hâ kÅj‹ gh®¤jhš njhõ«, ntbwhU #hâ
kÅj‹ ÃHš nkny g£lhš njhõ«, ï‹bdhU #hâ kÅj‹
bjUÉš elªjhš njhõ« v‹»w KiwÆÈU¡»wnj jÉu k‰wgo
kÅj‹ má§fkhf ïU¡f¡ TlhJ, J®eh‰w« år¡ TlhJ bf£l fh‰W
Rthá¡f¡ TlhJ, bjh¤J Éahâ¡»UÄfŸ ïU¡f¡ TlhJ, bf£L¥
nghd gjh®¤jkhÆU¡f¡ TlhJ v‹»wJ ngh‹w ftiyfŸ R¤j
R¤jkhŒ¡ »ilahJ.
ïj‹ fhuzbkšyh« kÅjD¡F¢ Rfhjhu Phd« ïšyhj
njahF«. xU kÅj‹ gz¡fhudhf nt©L«, bgÇa c¤ânahfÞ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 140 141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


jdhf nt©L«, bgÇa g©ojdhf nt©L«, bgUikíilatdhf tU»‹wh®fŸ. m§Fs§fËnyna fhš my«òtJ KjÈa m᧻
nt©L« v‹»‹wJ ngh‹w Éõa§fËš mâf ftiy it¤âU¡ a§fŸ brŒ»‹wh®fŸ. ekJ å£L #yjhiu¤ j©Ùbušyh« »uhk§
»‹whnd xÊa ešy âlfh¤âu ânuf¤JlÅU¡f nt©L«. RféÉ fËš bjU eLÉš XLtJ«, mijna k¡fŸ Äâ¤J, Äâ¤J el¥ gJ«
ahÆU¡f nt©L« v‹gd ngh‹w Éõa§fËš ftiy¥gL kiH tªjhš fiuÆYŸs¤ j©ÙU« bjUÉYŸs j©ÙU«
tâšiy. tʪnjho thŒ¡fhšfËY« Fs« F£ilfËš ÉGt J« mijna
kWgoí« #d§fŸ Fo¥gJ«, FË¥gJkhd fhÇa§ fŸ brŒtJ«,
nkšeh£lh® KjÈat®fŸ jh§fŸ cyf¤âš ïU¥gnj RfkhŒ r®t rhjhuz tH¡fkhÆU¡»‹wJ.
thœtj‰bf‹W«, Rfhjhu Kiw¥go ïU¥gj‰nf r«ghâ¥gbj‹W«
Rfhjhu thœ¡ifia mDrǤnj jdJ bghUshjhu Ãiyik v‹W g£lz§fËY« #yjhiu¤ j©Ùbušyh« nuh£o‹ ïU
fUâ mj‰nf jdJ ftd¤âš bgU« ghf¤ij¢ bryî brŒ»wh‹. kU§FfËY« gŸs« bt£o Xl¢ brŒtJ« m¥gŸs¤J Xu¤
mjdhnyna nkdh£L¡fhu‹ e«ikÉl ïu£o¥ò¥ gyrhÈahf î«, ânyna â©izngh£L rjh m§nfna c£fh®ªJ bfh©L Éah
Rf rßÇahfî«, mâf ò¤â T®ikí«, kndhîWâí« cila ghu« KjÈaitfŸ brŒtJ«, gyfhu¡ fil KjÈaitfŸ mªj
tdhfî§, e«ik Él ïu£o¥ò taJ éÉahfî« ïUªJ tU»wh‹. o¢á‹ Xu¤ânyna RLtJ«, m§nfna it¤J ɉgJkh»a fhÇa§
ekJ k¡fË‹ ruhrÇ taJ 24 nyahF«. btŸis¡ fhuÅ‹ ruhrÇ fŸ r®t rhjhuzkhf eilbgW»‹wd. ekJ eh£L Þjy Þjhgd§
taJ 45 MF«. ïj‰F¡ fhuzbk‹d v‹gij eh« ftÅ¥gâšiy. fËnyh mt‰¿‹ m§f¤âd®fS¡F« jiyt®fS¡Fnk Rfhjhu«
Rfhjhu¤âdhš ï‹d gyÅU¡»‹wJ v‹gnj ek¡F¤ bjÇahJ. v‹whš v‹dbt‹W bjÇahJ. o¢á‹ nkš it¤J Éahghu«
“všyh« flîŸ braš” v‹»‹w xnu xU m¿î jh‹ ek¡F c©L. brŒtj‰nf iybr‹Þ bfhL¥gh®fŸ. Rfhjhu¤â‰F V‰g£l
ek¡F fhyuh tªjhš X§fhËa«kÅ‹ F‰w bk‹W bgh§fš gz¤ijbašyh« Rfhjhu c¤ânahfÞj®fS«, á¥gªâfS¡F«
it¡fî«, ntš Äutiz brŒaî« jh‹ Ka‰á brŒnth«. itNÇ r«gskhŒ bfhL¤J ešyng® th§Ftj‰nf bryî brŒJ ÉL
tªjhš khÇa«kÅ‹ F‰wbk‹W khÇahÆ¡F jÆ® mãnõfK«, th®fŸ. mªj c¤ânahfÞj®fS«, á¥gªâfS« j§fŸ v#khd
ïsÚ® mãnõfK« jh‹ brŒnth« tƉWtÈ tªjhš âU¥gâ D¡F Rfhjhu m¿î »ilahJ v‹gJ e‹whŒ¤ bjÇíkhjyhš
bgh‹whk¤ijaD¡F nt©Ljiy brŒJ bfhŸSnth«. eu«ò¢ mt®fŸ v#khd®fS¡F ryh« ngh£L mt®fis òfœªJ ngá
áyªâ tªjhš, áyªâuhaD¡F mãnõf« brŒnth«. e« âU¥â brŒtânyna j§fŸ fhy¤ij¡ fl¤â th§»a r«gs¤â‰
r§fâjhÅ¥goba‹whš FHªijfS¡F¡ fhayh tªjhš F¡ flid¡ fʤJ ÉLth®fŸ. bjUÉš F¥igia¥ ngh£lhš
ghyhÇZl« v‹ngh«, »ufnjhõ bk‹ngh«. br¤J É£lhš Éâ å£L¡fhuid¡ nf£fkh£lh®fŸ. nf£lhš mt‹ ehis¡F X£L¥
_©L É£lbj‹ngh«. Mfnt ïªj khâÇ tÊfËš jh‹ ekJ nghl kh£lh‹. v¢áiyiaí«, FHªijfŸ ky¤ijí«, rh«gš
ò¤âfŸ nghFnkašyhkš V‹ Éahâ tªjJ? Mfhu¤ âyhtJ KjÈa F¥igfisí« jhuhskhŒ åâfËš bfh£Lth®fŸ. mt®f
ghd¤âyhtJ fh‰¿yhtJ v‹d bfLâ V‰g£lJ? rßu¤âš v‹d S¡F¢ á¿J« m¿î« ïU¡fhJ, gaKÄU¡fhJ. nf£gj‰F MS
nfhshW ïU¡»‹wJ v‹»‹w Éõa§fËš ftiy brY¤J« Äšiy. Ciu¢R‰¿Y« j©Ù® nj§» ËW bfhR¡fis c‰g¤â
goahd m¿nth go¥ngh ek¡F¡ »ilahJ. ekJ eh£L Rfhjhu¤ brŒJ bfh©nlÆU¡F«. m¡bfhR¡fËdhš å£o‰F ïu©blhU
â‹ nah¡»aij bjÇa nt©Lkhdhš ÄÞ nknahÉ‹ “ïªâa¤ t® fhayhthÆUªJ bfh©nlÆU¥gh®fŸ. ïj‰F v‹d fhuzbk‹
jhŒ” v‹D« ò¤jf¤ij¥ gh®¤jhš á¿J És§F«. ekJ eh£L k¡fŸ gnj Rfhjhu á¥gªâfS¡F¤ bjÇahJ. mj‹ bghW¥ò« mt®fS¡
j§fŸ å£L¡ F¥igfis g¡f¤J å£L¡F K‹òwkhf¡ »šiy. nkš ehLfËš ï›Éõa§fŸ nf£gj‰nf M¢rÇa¥gl¤
bfh©LnghŒ¡ bfh£Ltnj tH¡f«. g¡f¤J å£L¡fhu‹ ekJ j¡f jhÆU¡F«. mt®fË‹ Rfhjhu m¿nt m‰òjkhd gH¡f
å£L¡F K‹òw¤âš bfh©L tªJ bfh£o É£L¥ nghtJ tH¡f«. tH¡f§fshÆU¡F«.
ekJ FHªijfS¡F¥ bghJ åâfnsjh‹ f¡TÞfshÆU¡»‹wd.
bgÇa M£fS§Tl ïuh¤âÇ neu§fËš nuh£L Xu§fËš #yky x›bthU å£L¡fhuD« jdJ å£L¡ F¥ig¢ br¤ijfis¡
îghij¡F ïU¥gnj tH¡f«. thŒ¡fhš, Fs«, »zW, F£ilah» bfh£oit¡f mtdt‹ å£oš xU _ongh£l F¥ig¥ bg£oia
aitfË‹ fiufisnajh‹ bghJ #d§fŸ f¡Trhf cgnah»¤J it¤âU¥gh‹. x›bthUtD« mâš bfh£ona _oÉLth‹.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 142 143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


åâÆš xU »Êªj¤ J©L¡ foj¤ij¡ Tl nghl kh£lh‹. v›tsî br‹id, ehf¥g£od«, jŠir KjÈa ïl§fËš FHhŒ¤
öukhdhY« elªJ nghŒ F¥ig¤ bjh£oÆÈnyna nghLth‹. j©Ù® tªj ãwF fhš, iffŸ KjÈaitfŸ bgU¥gJ FiwªJ
bjUÉš m᧻a« brŒa kh£lh‹. v¢áš, _¡F¢rË É£lij neÇš ï‹W« gh®¡fyh«. ï¥gona mnef Éõa§fŸ
KjÈaitfŸTl J¥gkh£lh‹. ahuhtJ brŒjhY« m¥go¥ bfhŠr fhy¤â‰FK‹ flîŸ braš, Éâba‹W v©Â¡ bfh©o
g£ltid Ä¡f ïÊthí« ehfßfK« kÇahijí« bjÇahj K£lh UªjitfŸ všyh« ï¥nghJ Rfhjhu¤ij rÇahŒ ftŤJ mEZ
bs‹nw ïÊthŒ fUJth‹. #yjhiufis #d§fŸ f©fS¡F¤ o¤J tªjâdhš mETykhŒ ïU¡»‹wJ. Mjyhš Rfhjhu Éõa«
bjÇahkš óÄ¡FŸ XL«goahf¢ brŒth®fŸ. Ciu¢ R‰¿ j©Ù® brhªj m¿it¡bfh©L ftŤJ brŒant©oa xU K¡»a
nj¡fÄšyhkš gh®¤J¡ bfhŸSth®fŸ. VjhtJ nj§» ïUªjhY« fhÇakhF«.
mt‰¿š mo¡fo kUªJ ngh£L ó¢áfS«, J®eh‰wK«,
bfhRîÄšyhkš brŒJ ÉLth®fŸ. k¡fËl« th§F« tÇÆš áWãŸisfns ï¡T£l§fËš mâfkhÆU¡»‹wgoahš
bgU«ghf¤ij Rfhjhu¤â‰bf‹nw xJ¡Fth®fŸ. mt®fS¡F« áy Éõa§fŸ brhšY»nw‹. áW ãŸisfS¡F
Rfhjhu Éõa§fŸ rÇahŒ f‰ã¡f nt©oaJ cgh¤âaha®fŸ
Éahâ¡F«, flîS¡F« xU¡fhyK« r«kªj¥gL¤j fldhF«. ekJ eh£L cgh¤âaha®fnsh bgÇJ« _l e«ã¡ifƉ
kh£lh®fŸ. ekJ k¡fS¡F« Rfhjhu m¿î tu nt©Lkhdhš g£lt®fshdjhš mt®fËl« go¡F« ãŸisfS¡F m¿î«, Rfh
flîŸ braš v‹»‹w K£lhŸjd« KjÈš xÊa nt©L«. jhu cz®¢áíÄU¡F«; ïU¡f¡TLbk‹W vâ®gh®¥gJ m¿ahik
rhjhuzkhf <nuh£oš 1917tJ tUõ¤â‰F Kªâ tUõ« x‹W¡F ahF«. ekJ eh£oš m¿thËfŸ fšÉ Éõa¤âš brŒa nt©oa
200 ngU¡F¡ Fiwahkš fhyuhÉdhš br¤J¡ bfh©nl ïU¥gh® ntiy KjÈš cgh¤âaha®fis go¥ãÉ¡fnt©L«. 100š 5
fŸ. áy tUõ§fËš 300, 400 ng® Tl rhth®fŸ. mj‰fhf v›t cgh¤âaha®fS¡F¡ Tl m¿î v‹gjhf xU Éõa« ïU¥gnj
snth ntš Äutizí«, X§fhËa«k‹ bgh§fY« tUõh tUõ« bjÇahJ. bjhÊyhË tƉW¥ ãiH¥ò¡F Vnjh xU ntiy gH»
brŒth®fŸ. áy rka§fËš tUõ¤â‰F ïu©L jlitfŸ Tl ÆU¥gJ nghš cgh¤âaha®fS« tƉW¥ ãiH¥ò¡F v‹d ntiy
fhyuh tªJ mnefiu bfhŸis bfh©L nghŒ ÉL«. Mdhš 1917« gHfyh« v‹W ftiybaL¤J ftŤjâš cgh¤â aha® bjhÊš
tUõ« Kjš <nuh£oš fhyuhÉdhš tUõ« g¤J¥ ng®fŸ Tl RygkhdJ v‹W fUâ mâš ãuntá¤jt®fnsah th®fŸ. cyf
rhtâšiy. ïj‰F fhuzbkšyh« flîŸ jaî mšynt mšy. Phdk‰w nrh«ng¿fŸ v‹whš cgh¤âaha®fis¤ jh‹ brhšy
k‰bw‹dbt‹whš mªjñU¡F¡ fhntÇÆÈUªJ j©Ù® FHhŒ nt©L«. bghW¥ãšyhj xU ntiyba‹whš cgh¤âaha®
it¤J mj‹ _y« e‹whf to f£o kUªJ fy¡»d j© Ùiu ntiyia¤jh‹ brhšy nt©L«. Mjyhš ïªj khâÇ cgh¤âaha
Fo¡»‹w goahš tH¡fkhf tU« fhyuh m§F tUtnj »ilahJ. bjhÊyhËfËl« go¡F« ãŸisfŸ _l®fshtâš mâraÄšiy.
ïšyhÉ£lhš $u§f« itF©l Vfhjáahdîl‹, kh®fÊ khj¤âš ãŸisfS¡F xG¡f«, f£L¥ghL, ml¡f« ï« _‹W« »ilant
xU jlití«, gHä ij¥ór« Mdîl‹ xU jlití« g§FÅ »ilahJ. åâfËš ãŸisfŸ f£L¥gho‹¿ âÇtJ« Éõk§fŸ
khj¤âš gHà c¤âu« Mdîl‹ xU jlit íkhf fhyuh tUtJl‹ brŒtJkh»a fhÇa§fS¡F cgh¤âaha® fË‹ bghW¥ã‹ikna
thŒ¡fhš fiunahu§fËYŸs »uhk§ fËš všyh« khÇa«k‹ fhuzkhF«.
g©oif rh£Ltâdhš, bgh§fÈdhY«, T£l§fŸ To
m᧻a§fŸ brŒtâdhY« fhyuh V‰g£L mªj m᧻a§fŸ eh‹ gh®¤jtiu xU cgh¤âahaU¡fhtJ ãŸisfis ml¡»
všyh« thŒ¡fhÈš fyªJ tªJ fiunahu§fËYŸs k‰w it¡f r¡â »ilahJ. Mifahš ãŸisfS¡F¥ ò¤jf¥ go¥ig
»uhk¤jh®fŸ mªj j©Ùiu rh¥ãLtjhY« tH¡fkhf tU õ« Él ml¡fK« xG¡fK« f£L¥ghL« brhšÈ¡ bfhL¡f nt©oaJ
jtwhkš fhyuh tªJ bfh©oU¥gJ tH¡fkhÆUªJ tªjJ. Mdhš K¡»akhdjhF«. cyf ïa‰ifiaí« Rght¤ijí« brhšÈ it¡f
ï¥nghJ mJ »ilahJ. ïjdhnyna kÅj‹ jdJ m¿É dhY«, nt©L«. ãŸisfŸ KjÈš âd« jÉuhkš fhiyÆš vGªjîl‹
K‹ #h¡»uijÆdhY« Éahâ tuhkš jL¤J¡ bfhŸsyh« v‹gJ btË¡F¥ nghf nt©L«. bfhŠrkhfthdh Y« ešy
bjËthfÉšiyah v‹W nf£»‹nw‹. gjh®¤j§fis¢ rh¥ãl nt©L«. xG§F¥go, fhy¥go rh¥ãl
nt©L«. fhy« jÉU«goí«, jtÇ vijí« brŒí« goí« Él¡
TlhJ.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 144 145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mfnt rnfhju®fns! ãŸisfns! eh‹ Vnjh vd¡F¤ bjǪj
áyt‰iw c§fS¡F¢ brh‹nd‹. ït‰WŸ c§fS¡F¢ rÇba‹W
g£lij vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. k‰wij É£L ÉL§fŸ. filáahf
Ú§fŸ vd¡F¢ brŒj bfsut¤â‰fhf eh‹ kW Kiwí« e‹¿
brY¤J»nw‹.
F¿¥ò: <nuh£il mL¤j bgÇa m¡»ufhu¤âš k¤âa ju
ghlrhiyÆš 27-8-1930 m‹W eilbg‰w Rfhjhu thu¡ bfh©lh£l¤âš ehf®nfhÉÈš rkj®k brh‰bghÊî
M‰¿a jiyikíiu.

Fo muR - brh‰bghÊî - 21.09.1930


rnfhjÇfns! rnfhju®fns!
cyf¤âš ekJ eh£o‹ Ãiy v¥go¥g£lbj‹W e«Äš
mnefU¡F¤ bjÇahJ. VbdÅš k‰w ehLfË‹ Ãiyik v¥go
ïU¡»‹wJ v‹W bjǪjhšjh‹ ekJ eh£L ÃiyikÆ‹ j‹ik
bjÇatU«. ekJ eh£oš 100¡F 90 ng®fS¡F fšÉ ïšyhkY«,
m¿î ÉU¤â¡fhd MjhuÄšyhkY«, rKjha r«kªjkhd Éõa§
fËš RjªâuÄšyhkY« kj Éõa§fËš _l¥ gH¡f§fshY«,
FU£L e«ã¡iffshY« f£L¥gL¤j¥g£L¡ »l¡»‹wgoahš
bgU«gh‹ikahdt®fŸ cyf Ãiyia m¿a r¡âa‰wt®fshŒ
ïU¡»‹wh®fŸ.
c©ikÆš eLÃiyÆÈUªJ gh®¥Õ®fshdhš ekJ eh£il¥
bghW¤jtiu MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshfnt ek¡F kÅj
Rjªâu« kW¡f¥g£L ehŒ, fGijfËY« ÑHhf kâ¡f¥g£L
ïÊîgL¤j¥g£L moikahŒ ïUªJ tªâU¡»‹nwh« v‹W
brhšyyh«.
(ïªj rka¤âš xUt® rǤâu¤âš m¥go ïšiy. rǤâu«
go¤J É£L ãwF ngrnt©L« v‹W brh‹dh®. mj‰F gâyhf âU.
ïuhkrhÄ brh‹djhtJ.)
eh‹ rǤâu« go¡fÉšiyahdhY« v‹ m¿î¡F« nfŸÉ¡
F« v£oaij eh‹ brhšY»nw‹. eh‹ brhšYtij kW¡»‹wt®fŸ
ïªj ïl¤â‰F tªJ Mjhu¤Jl‹ kW¡f£L«. MÆu« tUõkhf
mšy, ï¥bghGJ eh‹ ï‹D« mâfkhd fhykhfnt moikahŒ
ïUªJ tªâU¡»‹nwh« v‹W brhšY»‹nw‹. mjhtJ
ïªâahî¡F¥ giHa rǤâu« vªj fhy¤âÈUªJ »il¤jnjh mJ
KjY« mj‰F K‹dhš òuhz fhy« mjhtJ ïuhk‹, »UZz‹,
mÇ¢rªâu‹ KjÈa mur® fhy«, kEjUk fhy«, ntj fhy« v‹W
brhšy¥gL»‹w fhy« KjY« k‰W« ïªJ kj« v‹gj‰F v‹d

Fo muR - 1930 ( 2 ) 146 147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


tanjh mJ KjY« ïªâa bgU«gh‹ik k¡fŸ c©ikahd fnshL kdÞjhg¥glhÔ®fŸ (v‹W brhšÈ, tªJ ngR«go miH¤
moikahŒ ïUªJ tªâU¥gnjhL k‰W« ï‹iwa âdK« ekJ jh®. nfŸÉ nf£lt®fŸ ahU« tuÉšiy. nfŸÉ nf£lt®fŸ tªJ
eh£oš cŸs k¡fŸ gyU¡F xU ehŒ¡F«, fGij¡F« cŸs ngáa¥ ãwFjh‹ nkšbfh©L ngr¥gL« v‹W brhšÈaâ‹ ÛJ
Rjªâu« Tl mË¡f¥glhkš bfhLik¥gL¤j¥g£L tªâU¡ »‹wJ ehf®nfhÆš t¡Ñš âU. átjhD ãŸisat®fŸ nkil¡F tªJ
v‹W brhšY»nw‹. k‰W« ngr¥ nghdhš Rjªâu«, rk¤J t« giHa rǤâu§fS«, Mjhu§fS« x›bthU fhy¤âš x›bthU
v‹»‹w ng¢nr ïªj ü‰wh©ošjh‹ e« ngh‹wt®fŸ ijÇa khŒ tuhš vGj¥g£lbj‹W«, vGâdt®fŸ j§fŸ j§fŸ ïZl¥ gona
ngr KoªjJ v‹W Tl¢ brhšYnt‹. ïj‰F khWghlhŒ brhšy vGj¥g£lbj‹W«, Mjyhš mâÈUªJ vijí« ãukhz khŒ¡
ijÇaK«, ru¡F« ïU¡»‹wt®fŸ ïªj nkil¡F tªJ brhšy£L«. bfhŸs Koahbj‹W«, âU. ïuhkrhÄ ahUl‹, jh‹ it¡f«
Mjhu§fŸ fh£l£L« eh‹ x¥ò¡ bfh©L vdJ m㥠ãuha§fis¤ r¤âah¡»uf¤âš fyªJ ciH¤jjhfî« mt®fsJ bjh©oš jd¡F
âU¤â¡ bfhŸs¤ jahuhÆU¡»nw‹ v‹W brh‹dh®. (k‰bwhUt® v›Éj rªnjfK« ïšiy v‹W« mt® brhšY« rKjha¡ Fiw
v§fis ehÆY«, fGijÆY« nfty khdt®fŸ v‹W brh‹dJ fS« #hâ kj¡ bfhLikfS« všyh« c©ikba‹W«, Mdhš
rÇašy v‹W brh‹dh®.) mit r£l¤â‹ _y« Ú¡f¥gl nt©L bk‹W«, mj‰fhf Rauh{a«
nt©Lbk‹W«, âU. ïuhkrhÄahU« ïªj Rauh{a¡ »s®¢áÆš
rnfhju®fns ehÆY« fGijÆY« kh¤âu« nftykhŒ nr®ªâUªjhš ïJtiu v›tsnth gy‹ V‰g£oU¡F bk‹W«
el¤j¥gL»‹nwh« v‹W brh‹dj‰F xUt® tU¤j¥gL»‹wh®. bjÇɤJ¡ bfhŸtjhfî« k‰wgo bgÇahuJ bjh©oš fh§»uÞ
eh‹ mj‰F ehÆY« fGijÆY« kh¤âu« nftykšy, ky« â‹D« fhu®fsh»a j§fS¡F ahbjhU MnBgidí« ïšiy ba‹W«
g‹¿ÆY« òG¤j ehŒ ky¤âD« nftykhŒ el¤j¥ gL»‹nwh« ngádh®.)
v‹W brhšY»‹nw‹.
clnd âU. ïuhkrhÄah® vGªJ, âUths® átjhD ãŸisa
cjhuzkhf, RÓªâu« bjUÉš ehŒ ky«, fGij ky« t®fŸ brhštij eh‹ x¥ò¡bfhŸs KoaÉšiy v‹W« rKjha
»l¡»‹w ïl¤â‰F ïªj eh£L ïªJ¡fŸ v‹w e«kt®fËš _‹ r«kªjkhd Ó®âU¤j r£l« brŒa ekJ ãuâÃâfŸ v‹gt®fŸ
¿š ïu©L ghf« ng®fŸ nghf Koíkh v‹W nf£»‹nw‹. ïj‰F x¥ò¡bfhŸs kh£lh®fŸ v‹W« rhujh r£l«, kjgÇghyd r£l«
ah® gâš brhšy¤ jahuhÆU¡»Ö®fŸ. c§fËš ïu©blhUt® ntW KjÈaitfŸ gL« gh£il¥ gh®¤jhš ïjD©ik És§F« v‹W«,
fhuz r«kªjkhŒ cŸs M¤âu¤â‹ ÛJ ngr¥gLtjhfnt vd¡ F¡ ï‹W« ekJ jiyt®fŸ v‹gt®fŸ 100¡F 90 ng®fS¡F nkyhfnt
fhz¥gL»‹wJ. c©ikÆš kd¥ó®¤âahd MnBg¤â‹ ÛJ kj Éõa¤âš r_f Éõa¤âš r£l« TlhJ, ãurhu¤ â‹ _y« jh‹
ngr¥gLtjhdhš mt®fŸ ïªj nkil¡F tªJ ngr£L«. eh‹ ï‹W brŒa¥gl nt©L« v‹W« k‰W« áy jiyt®fŸ muáaÈyhtJ
ïuî 12 kÂahdhY« mt®fsJ MnBg§fS¡bfšyh« gâš fh§»uáyhtJ Rauh{a¤ â£l¤âyhtJ kj Éõa«, rKjha Éõa«
brhšÈÉ£nl ngh»‹nw‹. m¥go¡»šyhkš fyf¤J¡fhf¥ òF¤j¥gl¡ Tlhbj‹W ngá tUtJ« fh§»uÞ Þjhgd¤â‹ nguhš
ngr¥gL« ng¢RfS¡F¥ ã‹th§»¡ bfhŸtJ v‹gJ vdJ bghJ¤ Ô®khd§fŸ brŒa¥g£oU¥gJ« e©g® âU. átjhD
bjh©oš ïJtiu xU ehshtJ ne®ªjJ »ilahJ. ãŸisat®fS¡F« bjÇíbk‹W« Mif ahš ï‹iwa ÃiyÆš
m‹¿í« k‰w rnfhju®fns! Ú§fŸ mt®fËl« nfhg¤J¡F ekJ bfhLik gL¤j¥g£l, jhœ¤j¥g£l, ïÊîgL¤j¥ g£l
nghfhÔ®fŸ. mt®fis nkil¡F miH¤J mt®fŸ brhšYt k¡fS¡F ï¥nghJ nf£f¥gL« Rauh{a« Mg¤bj‹W« brh‹dh®,
ijí« bghWikahŒ¡ nfS§fŸ. ãwF c§fŸ brhªj¥ gF¤j¿ it¡ ãwF ahU« ngr tuÉšiy.
bfh©L MuhŒ¢á brŒJ gh®¤J vJ rÇba‹W g£lnjh mij ( 10.09.1930 ïš brh‰bghÊî )
ã‹g‰W§fŸ. MnBg¤ij¤ bjÇÉ¥gt®fËl« nfhg¥gLtjhdJ
ek¡F¢ rkhjhd« brhšy r¡âÆšiy v‹gij¤jh‹ fh£L«. mL¤j ehŸ ehf®nfhÉÈY«, gz¡Fo KjÈaÉl§fËš
Mifahš eh‹ ngRtâš ï§F ah® v‹d nfŸÉ nf£lhY« gâš ngáaj‹ RU¡f« :
brhšy eh‹ jahuhÆU¡»‹nw‹. vd¡F ahU« ágh®R nt©oa
âšiy. nfŸÉ nf£gt®fis jhuhskhŒ É£L ÉL§fŸ. mt® rnfhju®fns! ï‹W ïªâahÉš gy ghf¤âš Rauh{a¤â‰F
v‹W xUòw« k¡fŸ nghuhl, mj‰fhf gy® gy fZl§fS«,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


eZl§fS« mDgÉ¡f eh§fŸ V‹ ï‹W RakÇahij¥ ãurhu« fis¥ gh®¤JÉ£nl‹. mjhtJ 1910-š bgw¥g£l Ó®âU¤j§fË‹
brŒ»‹nwh«? eh§fŸ VjhtJ ï‹W k‰wt®fŸ brŒí« m›tsî gy‹fisí« 1920-š bgw¥g£l Ó®âU¤j§fË‹ gy‹fisí«
âahf§fŸ brŒa gaªjt®fsh? mšyJ ntW VjhtJ Raey gh®¤jhŒ É£lJ. mitfŸ bgÇJ« uh#h¡fŸ v‹gt®fS¡F«,
fhuzkhŒ eh§fŸ Rauh{a¤â‰F K£L¡f£il¥ nghL»‹wt®fsh? #Û‹jh®fŸ v‹gt®fS¡F«, KjyhË v‹gt®fS¡F«, gz¡fhu®
v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. v‹id¥ bghW¤j tiu Rauh{a¤â‰ fŸ v‹gt®fS¡F«, ca®ªj #hâ¡fhu®fŸ v‹gt®fS¡F«,
bf‹W e«Äš 100-¡F 90 ng®fS¡F nkyhf k¡fŸ brŒj Ka‰á¡F«, go¤jt®fŸ v‹gt®fS¡F«, kj M¢rhÇfŸ v‹gt®fS¡Fnk
»s®¢á¡F«, g£l fZl¤â‰F«, milªj eZl¤â‰F« Fiwahkš cjÉí«, mt®fŸ Ãiyikia Þâukhdjhfî« brŒâU¡»‹wnj
eh‹ vdJ g§»‰F nkyhfnt brŒJ gh®¤J É£nl‹. jÉu nt¿šiy. ï¥nghija RauhÍa¤ â£l¤ânyh, neU â£l¤
ânyh, Fona‰w eh£lªjÞJ â£l¤ânyh, óuz Rna¢ir¤ â£l¤
mJ m›tsî« gad‰wjh» É£lJ v‹W Koî« brŒJ ânyh ïªj ÃiyfŸ khWtj‰F VjhtJ â£l§fŸ tF¡f¥ g£oU¡
É£nl‹. ïªâahÉš F¿¥ghf ïªJ¡fŸ v‹»‹w k¡fËš 100-¡F »‹wjh? v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go nf£»‹nw‹. ï¥nghJ v§F
90 ngU¡F ï¥nghJ KjÈš Rauh{a« nt©oaâšiy v‹g njhL gh®¤jhY« òJ¥òJ uh#h¡fŸ V‰gL»‹wh®fŸ. òâa òâa #Û‹
mJ Äfî« ïªj ÃiyÆš Mg¤jhdJ v‹W§ Tl brhšY »‹nw‹. jh®fŸ j§fŸ brh¤Jfis¥ ghf« ãÇ¡f KoahkY«, ɉf Koah
Mdhš ã‹id v‹d nt©Lbk‹whš RakÇahijna kYkhd gªnjhgÞJl‹ ÞâukhÆU¡f V‰ghL brŒJbfh©L
nt©L«. ïªJ¡fŸ v‹whny mj‹ Mjhu¥go¡F 100-¡F 90 ng®fŸ tU»wh®fŸ. KjyhËkh®fŸ v›tsî yhg« r«ghâ¤jhY« nfŸÉ
RakÇahij m‰wt®fŸ, ãwÉ moikfŸ v‹gij Phgf¤âš ïšiy. gz¡fhu‹ v›tsî óÄfŸ nr®¤jhY« nfŸÉ ïšiy. nkš
it¤J¡ bfhŸS§fŸ. mnef¡ fhÇa¤âš m›ÉªJ¡fŸ RakÇah #hâ¡fhu‹ k‰wt®fis v›tsî ïÊthŒ el¤âdhY« nfŸÉ
ija‰w j‹ikiaí« ïÊthd j‹ikiaí« ï‹D« mDgt¤âš ïšiy. go¤jt®fŸ v›tsî _l®fshfî«, mnah¡»a®fshfî«
milªJ tU»‹wh®fŸ v‹gij ahuhY« kW¡f Koahbj‹W ïUªjhY« mt®fS¡F kâ¥ò bfhL¥gâš nfŸÉ ïšiy. kjh¢
ijÇakhŒ¢ brhšYnt‹. ï‹iwa Rauh{a Ka‰ána ïªj rhÇa®fŸ v›tsî _l®fshfî«, k¡fŸ eyÅš ftiyÆšyhj
moik¤jd¤ijí«, ïÊî¤j‹ikiaí« gy¥gL¤J« goahd xU mnah¡»a®fshfî« ïUªjhY« nfŸÉ ïšiy. Mfnt ï›Éj
Nø Ka‰á v‹gij e‹whŒ Phgf¤âš ití§fŸ. mjhtJ khd Rauh{Ía« tªjhY« v›tsî óuz Rna¢ir tªjhY« nk‰
nkš#hâ¡fhu‹ nkš#hâahŒ ïU¡fî«, gz¡fhu‹ gz¡fhudh f©l ï¡T£l¤jh®fŸjhnd ekJ ãuâÃâahŒ ïU¥gh®fŸ?
ÆU¡fî«, mâfhu¡fhu‹ mâfhu¡fhudhÆU¡fî«, KjyhË ït®fŸ nr®ªJ brŒí« murh§f« gfš bfhŸis¡T£l
KjyhËahÆU¡fî«, ãuò ãuòthÆU¡fî«, #Û‹jhu‹ #Û‹jh murh§fkh? #d¥ãuâÃâ murh§fkh? v‹W e‹whŒ c§fŸ ò¤â
udhÆU¡fî«, ViH ViHahfnt ïU¡fî«, TÈ TÈahfnt ia¡ bfh©L eLÃiyikÆš ïUªJ nahrid brŒJ ghU§fŸ.
ÆU¡fî« brŒa¥gL« gªnjhgÞJ jh‹ RauhÍa Ka‰áahŒ
ïUªJtU»‹wij eh‹ gh®¡»‹nw‹. ïªj Ka‰áÆš ViHfŸ Fona‰w eh£lªjÞJ tªjhY«, óuz Rna£ir tªjhY« ekJ
ÃiyikahtJ, TÈfŸ ÃiyikahtJ, Ñœ k¡fbs‹W ïÊî ãuâÃâfŸ ahuhŒ ïU¥gh®fŸ v‹W Ãid¤J¥ghU§fŸ. ï‹W
gL¤j¥g£l k¡fË‹ ÃiyikahtJ á¿JTl khw¥nghtâšiy ïU¡F« gz¡fhuD«, #Û‹jhuD«, KjyhËí«, ca®ªj #hâ¡
v‹gJ cWâ. VbdÅš m¥go¥g£l k¡fS¡F ï‹D« ò¤ânah fhuD«jhnd ãuâÃâahŒ tUth®fŸ. ït®fŸ j«Äš xUtU¡
RakÇahij cz®¢ánah, Rjªâu cz®¢ánah á¿J« tuÉšiy. bfhUt® bfhŸisao¡f¤jhnd uh#ßf« el¤Jth®fŸ. ï‹W ekJ
m¥go¥g£l ViH ghku k¡fË‹ nguhš jh§fŸ j§fŸ Ãiyia uî©nlãš ãuâÃâfŸ ah®? v‹W ghU§fŸ. ï‹W ekJ r£lrig
Þâu¥gL¤â¡ bfhŸsî«, ï‹D« nkš nghfînk ekJ ãuâÃâ ãuâÃâfŸ ah®? v‹W ghU§fŸ. ït®fŸ jhnd ïªj ïUgJ tUl
v‹gt®fshš ï¡fhÇa§fŸ brŒa¥gL»‹wd. ïJjh‹ ï‹iwa fhykhŒ ViH ÉtrhÆfË‹ bjhÊyhËfË‹ (Ô©l¥glhj t®fË‹)
Rna£irÆ‹ N£á. ViH k¡fS«, ïÊî gL¤j¥g£l k¡fS« jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ ãuâÃâfshŒ ïU¡»‹wh®fŸ.
ï‹W Rna¢irnah Rauh{ankh mila bt‹W nk‰f©l T£l¤
jh®fshš brŒa¥gL« Ka‰áfis bt‰¿ailahkš gh®¤J¡ m‹¿í« ïJtiu RauhÍa¡ »s®¢á Þjhgd§fËš ekJ
bfhŸs nt©oaJ ekJ flikahF«. eh‹ ïu©L Ó®¤âU¤j§ jiyt®fshŒ ïUªJ tªjt®fŸ ah®? ï‹W« ïUªJtUgt®fŸ
ah®? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj Éjkhd muáaš Ó®âU¤j
Fo muR - 1930 ( 2 ) 150 151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
Þjhgd§fËY« RauhÍa Þjhgd§fËY« ïU¡F« ãuâÃâfS«, mjhtJ, “c¥bg‹W« ÓÅba‹W« cŸeh£L¢ nriy v‹W« br¥ã¤
jiyt®fS« ïu©L ïl§fËY« bt‰¿ bg‰W brŒJtªj âÇthuo¡ »Ëna” v‹gJ nghš brhšÈ ghku k¡fis Vkh‰¿a
fhÇa§fŸ v‹dbt‹W« 100-¡F 90 ng®fS¡F nk‰g£l gF¤j¿ T£l¤âš ÉGªJ fiunaw Koahkš jÉ¡»‹wt®fŸ Mth®fŸ.
Éšyhj ghku k¡fis ït®fŸ j§fŸ Raey¤â‰fhf v¥go el¤â ït®fS¡F« ïªâa k¡fŸ ÉLjiy¡ F« ahbjhU r«gªjKÄšiy
tªâU¡»‹wh®fŸ v‹W«, ïªj ghku k¡fŸ v¥go elªJ v‹W ijÇakhf¢ brhšYnt‹.
bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹W« r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
VbdÅš âU. fhªâat®fS¡F¤ Ô©lhik xÊahkš RauhÍ
tu¥ ngh»‹wJ v‹W brhšy¥gL« vªj Ó®âU¤j¤âY« Tl a« mila KoahJ v‹gJ«, mJ xÊahj RauhÍa« vJî« k¡f
Raey¡fhu®fË‹ mjhtJ #Û‹jh®fŸ, ÉahghÇfŸ, t£o¡ S¡F¥ ga‹gl¡Toa c©ikahd RauhÍakhŒ ïU¡f KoahJ
bfhŸis¡fhu®fŸ, go¤jt®fŸ, bgÇa bgÇa njh£l KjyhËfŸ v‹gJ« e‹whŒ bjÇíbk‹gJ kh¤âukšyhkš âU. fhªâat®fŸ
Kjyhdt®fS¡F ãuâÃâ¤JtK« ÉU¤âahtj‰F tÊí«, âUth¡fhnyna MÆu¡fz¡fhd jlit brhšy¥g£oU¥gJ«
gªnjhgÞJ« ïU¡»‹wnjbahÊa ViH k¡fS¡F mt®fsJ ahtU¡F« bjǪj fhÇakhF«. ahU¡fhtJ rªnjfÄUªjhš mtuJ
ViH¤ j‹ikÆš ïUªJ ÉLjiy bgw v‹d brsfÇa« ïU¡ “a§ ïªâah” g¤âÇifÆš Ô©lhik Éy¡if¥ g‰¿ mt® vGâa
»‹wJ? eh£L¢ brštK«, eh£L¤ bjhÊY«, eh£L óÞââfS«, Éahr§fŸ âu£o¥ nghl¥g£oU¡F« “a§ ïªâah” ò¤jf¤ij
áynu bfhŸisao¤J, áynu j§fŸ RthÔd« brŒJbfh©L, áynu th§»¥ gh®¤jhš e‹whŒ¤ bjÇatU«. m¥go ïU¡f, ï¥nghJ r£l
j§fŸ ïZl¥go mDgÉ¡f trâ ïU¡f¤j¡fjhd RauhÍa« kW¥ò«, r¤âah¡»ufK« c¥ò¡fhfî« Óik¢ rhkh‹ fS¡fhfî«
ahU¡F nt©L«? #d§fS¡F m¿ÉšyhjnghJ mt®fS¡F vj‰fhf brŒa¥gL»‹wJ? Ô©lhik xÊahkš óuz Rna¢ir
cÇik th§»¡ bfhL¥gJ Fu§F ifÆš bfhŸË¡f£ilia¡ ahU¡F? v‹W« mšyJ Ô©lhik xʪJ É£ljh v‹ gd ngh‹w
bfhL¤jJnghyntahF«. Éõa§fis eLÃiyikÆÈUªJ gh®¤jhš c©ik És§fhkš
nghfhJ.
ï¥bghGJjh‹ bfhŠr« bfhŠrkhŒ gF¤j¿î«, fšÉí«
ts®¡f¥gL« fhykhÆU¡»‹wgoahš ïªj¡ fhy¤âš jiyt®fŸ rnfhju®fns! ïªj¡ nfŸÉ¡F rÇahd gâš brhšy¤ âU.
v‹gt®fŸ, ïªâa ãuâÃâfŸ v‹gt®fŸ ghku k¡fis gF¤j¿ fhªâ mt®fŸ eGÉ¡ bfh©LtªjhY« mâš nr®ªJŸs k‰w
îŸs k¡fsh¡Ftâš Ka‰á brŒa£L« v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹. M£fŸ j§fŸ Raey¤ij K‹Å£L bghJ#d§fis Vkh‰¿¤
ïªâahÉš ïªâa®fËš eLÃiyikíl‹, bghJneh¡Fl‹ muR jªâukhf¥ gâš brhšÈ¡ bfh©L tU»wh®fŸ. mbj‹dbt‹whš
òÇí« ãuâÃâfŸ ï‹W ahU« ïšiy. ïšynt ïšiy. âU. fhªâ RauhÍa« tªj ãwF Ô©lhikahdJ rÇg£L ÉLkh«. r£lrig
ahdhY« rÇ, g©oj neU MdhY« rÇ, khsÉahÍ ahdhY« rÇ fËš eh« r£l« brŒJ bfh©lhš rÇahŒ nghŒÉLkh«. ïij Ú§fŸ
ït®fŸ ahU¡F« bešY fhŒ¡»‹wJ kukh broah v‹gJ«, e«ò»‹ Ö®fsh? m¥goahdhš ï¥nghJ r£l« brŒtij ah®
bešyhŒ¡ fhŒ¡»‹wjh, mÇáahŒ¡ fhŒ¡»‹wjh v‹gJ ngh‹w jL¡»‹ wh®fŸ? ïJtiu vªj ãuâÃâ ïj‰F¢ r£l« bfh©L
Éõa§fS« bjÇahbj‹nw brhšy nt©L«. Mu«g fhy fh§»uÞ tªjh®. r£lrigÆš vªj¢ r£l¥go ï¤Ô®khd« ekJ ãuâÃâahš
mjhtJ go¤jt®fŸ j§fŸ e‹ik¡fhf t¡Ñš ntiyÆš bfh©L tu Koahkš brŒa¥g£oU¡»‹wJ v‹gd ngh‹w
bršth¡F« Ñ®¤âí« bgWtj‰fhfî« murh§f¤âš bgÇa c¤â Éõa§fis nahá¤J¥ ghU§fŸ.
nahf« bgWtj‰fhfî« t¡ÑšfshY« mt®fsJ #&Åa®fshY«
mt®fsJ f£á¡fhu ÉahghÇfŸ, #Û‹jh®fŸ KjÈat®fË‹ ï‹W Ú§fŸ Ô©lhik xÊ¡f¢ r£l« brŒa¡Toa ãuâÃâ
cjÉ¡ bfh©L Mu«ã¡f¥g£l ïa¡f¤âš ÉGªJ mj‹ mD fŸ r£lrig¡F mD¥ò«goahd ò¤âí«, jFâí« trâí«
gt« kh¤âu« bg‰W mnj kd¥gh‹ikÆÈUªJ mij ts®¤J c§fS¡F ïU¡»‹wjh? c§fshš Koíkh? v‹W nahrid brŒJ
tªJ k¡fS¡F vij¢ brh‹dhš j§fŸ f£áÆš nr®th®fŸ j§f ghU§fŸ.
nshL Tl nfhɪjh ngh£L ifö¡Fth®fŸ v‹W f©Lão¤J rhujh r£l¤ij mÊ¡»‹nw‹ v‹W brhšÈ¡ bfh©L r£l
Rnjáa«, Ô©lhik Éy¡F, fŸS Éy¡F, tÇ Fiw¥ò v‹»‹w rig¡F Ëw ïu©L gh®¥gd®fS¡F¥ gh®¥gdušyhjh® 100-¡F 75
th®¤ijfis¤ âU. R¥ãukÂa ghuâ mt®fŸ brh‹dJ nghš ng®fŸ X£L bfhL¤âU¡»wh®fŸ. mt®fis v⮤J Éf

Fo muR - 1930 ( 2 ) 152 153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


gh®¥gdušyhjh®fËš ahUÄšiy. RakÇahijíŸs xU bk«guh fis¡ fh¥gh‰W»‹nw‹ v‹W brh‹dhšjh‹ m¥go¥g£ltU¡ F«
tJ r£lrig¡F¥ nghf Kotnj ïšiy v‹gijí« Phgf¤âš X£L »il¡Fnk mšyhkš vªj nah¡»aD¡fhtJ, m¿thË¡
ití§fŸ. ïªJ¡fŸ v‹gt®fË‹ r£lrig¤ bjhFâ¡F kfkâa fhtJ, RakÇahij¡fhuD¡fhtJ X£L¡ »il¡Fkh v‹W nahᤠJ¥
ušyhjh® v‹»‹w bgaiu kh‰¿¡ bfhŸs nt©L« v‹»‹w ghU§fŸ. ïj‰F btŸis¡fhu®fŸ K£L¡f£il nghL»‹ wh®fsh?
ftiyí« cz®¢áí« cŸst®fËš ïªâah óuhÉY« xUt® Tl mšyJ ekJ k¡fS¡F m¿Éšiyah v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
r£lrig¡F¥ nghf KoaÉšiy. mJjh‹ nghf£L«, ïªJ yhÉ Y«,
ïªâah r£lrigÆY«, khfhz r£lrigÆY« e«ik N¤âu® fŸ 9-ª njâ v§fŸ khfhz¤âš r£lrig vy¡õ‹ elªjJ. mâš
v‹W F¿¡f¥g£oU¥gijí«, F¿¡f¥gLtijí« ï‹W« bt‰¿ bgw¥nghF« ãuâÃâfŸ ah® v‹W fUJ»Ö®fŸ. C®
brhšy¥gLtijí« kh‰wî« jL¡fî« Ú§fŸ xU RakÇahij íŸs k¡fËl« 100¡F 3, 4 tiuÆš t£o th§» gz« r«ghâ¤J gh®¥gh
ãuâÃâahtJ r£lrig¡F mD¥g ï‹Wtiu c§fshš D¡F«, ghG« fšY¡F« mG« T£l¤jh®fS«, ÉisªjhY«,
KoaÉšiy. ÉisahÉ£lhY« cij¤J tÇ tNÈ¡F« #Û‹jh®fS« 1000, 2000,
5000, 10000 fz¡fhd V¡f® óÄfis cila bgÇa ÄuhRjhu®fS«
br‹w r£lrig¡ T£l¤âš e«ikbašyh« N¤âu®fŸ v‹W KÅághÈofS« Íšyh jhÿfh ngh®Lfis¤ j§fŸ Éahghu
jhuhskhŒ¢ brhšy¥g£lij vGªJ M£nrã¡f kÅj clš jh§»a bjhÊyhŒ cgnah»¡F« Þjy Þjhgd ÉahghÇfS«, k¡fŸ xG¡
xU ét‹ Tl mªj¡ T£l¤âš ïšiy. f§fisí« FL«g§fis¥ ghHh¡»¡ bfhŸisao¡F« t¡Ñš fS«
k‰W« ït®fŸ ngh‹w ViH k¡fis¡ bfhLik brŒgt® fS«,
rhjhuzkhf vd¡F mJrka« r£l rigÆš gy áne»j®fŸ mt®fsJ e‹ik, ÔikÆš á¿J« ftiyÆšyhjt®fS« jÉu xU
ïUªjh®fŸ. x›bthUtÇlK« brh‹nd‹. mij¡f©o¡F« goí« RakÇahijíilatuhtJ, nah¡»auhtJ m§F ïU¡ »‹wh®fŸ
ïÅnkš m¥go¢ brhšy¡TlhJ v‹W Ô®khÅ¡F« goí« ah® mšyJ tu¥ngh»wh®fŸ v‹W fUj Koíkh? v‹W c§fis¡
ahiunah nf£L¡bfh©nl‹. gdfhš mur® Kjš ahuhY« Koa nf£»‹nw‹.
Éšiy. j§fSila Raey¤â‰F bfLâtU« v‹nw gaªJ
bfh©lh®fŸ. “m¤â¥ ó ó¤jhš nghš” xU bg© Ãakd« brŒa¥ eh‹ r£lrig¤ jÉu všyh Þjhgd§fËY« ïUªâU¡
g£lJ v‹whš mJ r£lrig¡F¥ nghdJ« “gŸË¡Tl§fËš »‹nw‹. mitfË‹ mDgt§fŸ vd¡F e‹whf¤ bjÇí«, <nuhL
ãŸisfS¡F kj¥go¥ò brhšÈit¡f nt©L«” v‹W Ô®khd« nfhÉš ãuntr Ka‰á v‹d M¢RJ? v‹gJ c§fS¡F¤ bjÇahjh?
bfh©L tu¤jh‹ Koªjnj bahÊa k¡fS¡F« bg©fS¡F« ï‹D« bjU¥ãuntr Ka‰á¡F¡ Tl ijÇakhŒ ahU« btËtu
ÉnuhjkhŒ ïU¡F« kj¤ij mÊ¡f¤jFªj xU bg©iz Koahkš MS¡fhŸ gÊ Rk¤â bghW¥ig eGt É£L ÉLtâš
r£lrig¡F mD¥g e«khš KoaÉšiy. jh‹ ïU¡»‹wJ. RakÇahij ïa¡f¤âš fyªJ ïUªj gy
bgÇah®fS¡F¡ Tl RakÇahij ïa¡f¤âÈUªJ uhÍehkh bfhL¤j
ï‹iwa âd« ïªJ njtÞjhd gÇghyd r£l¤âš všyh ãwFjh‹ bt‰¿ »il¤âU¡»wJ. RakÇahij ïa¡f¤âš
ïªJ¡fS« nfhÉY¡FŸ nghfyh« v‹W r£l« brŒa Koahkš fyªâU¡»‹w gy bgÇah®fS¡F mj‰fhfnt ngh£ofŸ c©lh
nghdj‰F¡ fhuz« eh« RakÇahijíŸs ãuâÃâfis r£l rig¡F ƉW. ït®fŸ všnyhU« r£lrig¡F¥ nghŒ ekJ ãuâÃâfshf
mD¥gKoahkš nghdjh? mšyJ RauhÍa« ïšyhkš nghdjh? v‹d brŒa¥ngh»‹wh®fŸ mšyJ v‹d brŒa¡TL« v‹W fUJ
v‹gij c§fŸ gF¤j¿it¡ bfh©L MuhŒªJ ghU§fŸ. »Ö®fŸ? ekJ tÇ gz¤ij v¥go btŸis¡fhuid¥ nghynt
ï‹iwa âd« óuz ÉLjiyíŸs murh§f« tªJ mâš T£L¡ bfhŸis mo¡»wJ? mâš ï‹D« ah® ahU¡F v›tsî
nj®jš eilbgWkhdhš ehdhtJ v‹id¥ ngh‹w e©g®fshtJ g§F bfhL¥gJ v‹gJ ngh‹W âU£L brh¤ij¥ g§»£L¡
r£lrig¡F¥ nghfKoíkh v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. 10000, 20000, bfhŸtâš âUl®fŸ j§fS¡FŸ r©il ngh£L¡ bfhŸtJ nghš
30000 %ghŒ bryî brŒJ jh‹ c§fŸ ãuâÃâahf nt©L«. mJî« ï‹W r©il ngh£L ehis¡F¡ bfhŸis mo¤J¥ òJ¥òJ #Û‹
#hâia¡ fh¥gh‰W»‹nw‹, kDj®k¤ij fh¥gh‰W»‹nw‹, jh®fshfî« ghf« ãǤJ¡ bfhŸsî«, ɉfî« Koahj ãuòfŸ
nfhÉiy¡ fh¥gh‰W»‹nw‹, rhÄÆ‹ bg©L ãŸisfŸ jháfŸ FL«g¡fhu®fshf¥ nghtij¤ jÉu ntW v‹d brŒa¥ngh»wh®fŸ
M»at‰iw¡ fh¥gh‰W»‹nw‹, nkh£r¤â‰F T£oÉL« juf® v‹W Ãid¡»‹Ö®fŸ. k‰W« ek¡F VjhtJ ghku k¡fËl«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bršth¡F ïU¡»wJ v‹W Ãid¤jhš e«ik bgÇahbu‹W«, btŸis¡fhuD« ekJ gz¡fhu®fS«, go¤jt®fS« r©
jiyt® v‹W«, RakÇahij ïa¡fnk nkyhdbj‹W« T¿¤ il¥ ngh£L¡ bfh©oU¥gjhyhtJ ngh£o¡fhfntD« mšyJ
âÇth®fŸ. ek¡F bršth¡F ïšiyba‹W bjǪjhš “RakÇahij j§fŸ Raey¤â‰fhfntD« x›bthUtU« “eh§fŸjh‹ ViH
v‹»‹w ngnu vd¡F¥ ão¡fÉšiy.” “kj¤âš ãuntá¥gJ j¥ò” fË‹ ãuâÃâ, jhœ¤j¥g£lt®fŸ ãuâÃâ” v‹W ngh£o¡F thÆ
“rhÄfis FiwTWtJ e‹whŒ ïšiy” v‹W« ekJ bgÇah® yhtJ brhšÈ¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. ïªj¥go btŸis¡fhu®fns
“muáaÈš ãuntá¤J É£lh®” v‹W« “Ãu«gî« mtU¡F¤ jiy ïšyhkš, ïªj¥ gz¡fhu®fS«, go¤jt®fS«, ÉahghÇfS«,
»U»U¤J nghŒÉ£lJ” v‹gJ ngh‹w vij ahtJ brhšÈ É£L bgÇa bgÇa ÄuhRjhu®fS«, #Û‹jhu®fS« kh¤âunk M£áia
RthÄ¡F mãnõf« brŒa Mu«ã¤J jh‹ RakÇahij¡ fhuUl‹ el¤Jth®fshdhš MS¡F bfhŠråj« e«ik moikahf¥ g§F
nr®ªjtušy v‹W« brhšÈ ÉLth®fŸ. ngh£L¡ bfhŸStJjh‹ ït®fsJ muáayhf ïU¡F«
cjhuzkhf xU fdth‹ c©ikahf RakÇahij¡ bfhŸif Mjyhš ï‹iwa ekJ nftyÃiy É®¤âahF« goahd
fŸ všyht‰¿Y« e«ã¡ifíilat®fshÆUªjnjhL, É¡»uf jhfthtJ mšyJ ï¥gona ïU¡F«goahdjhfthtJ vªj
Muhjidia Äfî« btW¥gtuhÆUªjh®. “É¡»uf§fis cij¤ RauhÍaK«, Rna¢irí«, khWjY« á¿J« ek¡F nt©lh«. Vkh‰¿
jhš (ï‹D« gykhd th®¤ijÆš) v‹d brŒí«” v‹W Tl xU VŒ¤J¡ bfhŸisao¤jt®fŸ j§fŸ Ãiyia¥ g¤âukhŒ fh¥gh‰¿¡
T£l¤âš brh‹dt®fŸ. m¥go¥g£l fdth‹fŸ “É¡»uf§ fis¡ bfhŸis¢ Rauh{a« bgw eh« Él¡TlhJ. všyht‰ iwí«
F‰w« brhšyhÔ®fŸ” v‹W vd¡F¥ ò¤âkâ brhšy nt©oa x‹whŒ¥ ngh£L¥ g§»£L¡ bfhŸs¤j¡fjhfnth mšyJ vªj
tuhdh®. fhuz« v‹d bt‹W fUJ»‹Ö®fŸ. ï¥go¢ brh‹d Ãiyiaí« ahU« mila¤j¡fjhfthtJ cŸs Ó®âU¤jK«,
fhuz¤â‰fhf mtiu¢ áy ãuâÃâ Þjhd§fËš njh‰ fo¡f mtuJ RauhÍaK«, RjªâuK«jh‹ ek¡F nt©L«. mj‰F k¡fŸ jahuh
vâÇfŸ Ka‰á brŒjh®fŸ. clnd ï¥go xU fuz« mo¤J mªj F« tiu _‹whtjhd xUt‹ ït®fis Äu£l ïU¥gâš x‹W«
Þjhd¤ij¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸs nt©oatuhŒ É£ lh®. ïªjkhâÇ KG»¥ nghŒÉlhJ v‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸS§fŸ. e«
ÃiyÆš á¡»¡ bfhŸs Koahj ãuâÃâfŸ ï‹W ek¡F ïšynt Kila k¡fËl« ek¡F e«ã¡if V‰gL« nghJ, _‹whtjhdt‹
ïšiy. ïij e«ò§fŸ! e«ò§fŸ!! ahuhtJ ïUª jhš mt® ek¡F jhdhfnt k‰wt®fis¥ nghynt MŒÉLth‹. mšyJ jhnd
ãuâÃâahŒ tu KoahJ. _£il¡ f£o¡ bfhŸSth‹. eh« mij kwªJ É£L “btŸis¡
fhund Ú bfhŸis¡fhu‹. Xo¥ngh v§fŸ eh£ilÉ£L” v‹W
v§fŸ ÍšyhÉš gh®¥gduhâ¡f¤ij xUthW xʤnjh kh¤âu« thÆš brhšÈ¡ bfh©L ifÆš j¡Ë R‰Wtjdhš xU
khdhY« mj‰F¥ gâyhf mt®fis¥ ngh‹w tUzháuk¤ij¡ fhÇaK« KoªJÉl¥ nghtâšiy.
fh¥gh‰w nt©oa bghW¥òila xUtiu¤jh‹ ãuâÃâahf¡
bfh©L tuKoªjJ. mJî« nt©lh bk‹whš ï‹dK« nkhr m‹¿í« mt®fËlKŸs mâfhu¤ij ekJ ca®ªj #hâah®
khdt®fŸ jh‹ tUth®fŸ. v‹gt®fËlK« #Û‹jhu®fËlK«, ÄuhRjhu®fËlK«, t¡ÑšfË
lK«, t£o ÉahghÇfËlK«, rªÃaháfËlK« th§»¡ bfhL¡ fî«
Mfnt ïªj¡ T£l«jh‹ ï‹iwa ÃiyÆš c§fŸ KoahJ v‹W f©o¥ghŒ brhšÈ ÉL§fŸ. ïªj¥ nghȤ njÓa¥
Rauh{a¤âY«, óuz Rna¢irÆY«, Fona‰w eh£lªjÞâY« ó¢rh©o¡F¥ ga¥glhÔ®fŸ.
ïªâa k¡fS¡F¥ ãuâÃâahf tuKoí«. xU rka« fh§»uÞ
fhu®fns r£lrigfis¡ if¥g‰W»wh®fŸ v‹W it¤J¡ bfhŸS F¿¥ò : 11.09.1930 M« ehŸ ehf®nfhÉš M®thŒ bkhÊ, gz¡Fo
nth«. mt®fŸ ah®? Mfha¤âÈUªJ Fâ¤J tu¡Toat®fsh? M»a ïl§fËš M‰¿a brh‰bghÊî
mnefkhŒ ïnj M£fŸ jh‹ fh§»uá‹ nguhš tUth®fŸ mšyJ
ïJ ngh‹w ntW ïu©blhU M£fS« tu¡TL«. Fo muR - brh‰bghÊî - 21.09.1930

Mfnt ï¥go¥g£l M£fis ekJ ãuâÃâfshf it¤J¡


bfh©L vªj Rauh{a« tªjhY« ek¡F á¿J« gaÅšiy.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v©Â¡if¡F Ä¡f¡ ÑHhfnt tªJ É£lJ F¿¥ãl¤ j¡fjhF«.
mjhtJ br‹w tUõ« br‹idÆš ïUt®, bj‹ M‰fh£oš
xUt®, jŠirÆš xUt®, âU¢áÆš ïUt®, nfhitÆš xUt®,
kJiuÆš xUt®, ïuhkehjòu¤âš xUt®, kiyahs¤âš xUt® Mf
g¤J¥ng®fŸ gh®¥gd®fŸ ïUªjh®fŸ. ï›tUõ« br‹id xU
Þjhd«, bj‹dh‰fhL, nfhit, kiyahs«, âU¢áÆš xU Þjhdkhf
nj®jš KoÉ‹ gy‹ mŒªJ ïl§fËš mt®fsJ Þjhd§fŸ kh‰w¥g£L É£lJ. k‰w
ïl§fS« mnefkhf jŠiria¤ jÉu gh¡» bašyh« kh‰¿na
ïU¡fyh«. MdhY« mitfS« gh®¥gdušyh jh®fS¡FŸshfnt
br‹id khfhz¤âš eilbg‰w r£l rigÆ‹ nj®jšfË‹ kªâÇ f£á, #ÞoÞ f£á v‹»‹w ngh£o fshš kh‰w Koahkš
KoîfŸ ïªj thu¤âš mnefkhŒ všyh« btËahŒ É£ld. nghŒÉ£lnj jÉu gh®¥gd®fË‹ bršth¡ fhš mt®fsJ brhªj
Ka‰áahš tu¥g£lh®fŸ v‹W brhšy KoahJ. Mfnt gh®¥gd®
ïâš K¡»akhŒ eh« k»œ¢á mila¤j¡fJ ïU Éõa§f mšyhj f£áah»a #ÞoÞ f£á br‹w nj®jÈš tF¥òthj«
shF«. mjhtJ njr«, njáa«, fh§»uR v‹gitfË‹ nguhš fhuzkhf v‹W njhšÉí‰W«, tF¥ò thj¤â‰F ÉnuhjkhŒ njÓa¥
k¡fis Vkh‰w gyU¡F ijÇaÄšyhkš nghŒÉ£lJ x‹W. g¤âÇiffŸ v‹gitfŸ všyh« xnu _¢rhŒ T¥ghL ngh£L«
#ÞoÞ f£áahU« mj‰F¥ gaªJ bfh©L gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡
k‰bwh‹W, gh®¥gd N£á¡F bršth¡»šyhkš nghŒ
bfhŸtjhŒ¤ Ô®khd« brŒJ« gh®¥gdušyhjh® f£á ã‰ngh¡fhd
É£ljhF«. cjhuzkhf ïJtiu ïªâa r£lrig¡F jÄœeh£o
f£á ba‹W«, mij xÊ¡f nt©Lbk‹W« fh§»uÞ Ô®khd«
ÈUªJ btW« mŒa§fh®fns bgU«ghyhŒ nghŒ¡ bfh©oU¥gJ
brŒJ«, #ÞoÞ f£áí«, kªâÇ f£áí«, ehÞâf ïa¡fK« njr
tH¡f«. ï›tUõ« mJ r‰W kh¿É£lJ. mjhtJ kJiu ïuhk
ÉLjiy¡F K£L¡f£ilahd ïa¡fK« M»a RakÇahij
ehjòu¤â‰F âU. nrõa§fhU¡F¥ gâyhf âU. uh#huh« gh©o aD«,
f£ánahL nr®ªJ É£lJ v‹W Éõk¥ ãurhu§fŸ brŒa¥g£L«,
br‹id¡F âU. ÓÅthrŒa§fhU¡F¥ gâyhf âU v. ïuhk rhÄ
ïªj¤ jlit ïªj khâÇahd khWjš V‰g£oU¡»‹wbj‹whš
KjÈahU«, kygh®, bj‹ f‹dl¤â‰F âU. nf. É. u§frhÄ
gh®¥gÜa¤â‰F vâuhd ãurhu K« ehÞâf¥ ãurhubk‹gJ«,
mŒa§fhU¡F¥ gâyhf bfhšy§nfhL thRnjt uh#hî«, á¤ö®,
tF¥òthj¥ ãurhuK« ga‹g£o U¡»‹wd bt‹nw brhšYnth«.
br‹id tifauhî¡F JiurhÄ mŒa§fhU¡F¥ gâyhf âU. ïuhk
MdhY« âU¢á efu¤ bjhFâ¡ F«, kJiu efu¤ bjhFâ¡F«
»UZz bu£oahU« tªâU¥gJ F¿¥ãl¤ jFªj khWjyhF«
gh®¥gd® bt‰¿ V‰g£lJ m›ÉU efu gh®¥gdušyhjh®fS¡F«
br§f‰g£oš gh®¥gdušyhjhU¡FŸ f£á ïšyhâU¡F mtkhd« v‹nw brhšYnth«. tl M‰fhL Íšyhî¡F xU
khdhš m§F« xU mŒa§fhiu kh‰¿ ahuhtJ gh®¥gdušyhjhnu gh®¥gd® òâjhf tªjjhdJ« tUªj¤ j¡fjhdhY« mijÉl
tªâU¡fyh«. jŠir, âU¢á Íšyh¡fS¡F« ïªâa r£lrig¡F¥ nkhrkhd âU. Mâehuhaz br£oah® kh‰w¥g£L mªj
nghtâš VjhtJ Raey« mila kh®¡f« c©L v‹W m¿a¤j¡f Þjhd¤â‰F¤ jh‹ gh®¥gd® tu¥g£lh® v‹gJ á¿nj
Ãiyik ahU¡fhtJ ïUªâU¡Fkhdhš m§F« xU gh®¥gd MWjyË¡f¤ j¡fjhF«.
ušyhjhnu bt‰¿ bg‰¿U¡fyh« v‹whY« xU bjhFâahtJ
âU¢á nrJu¤âdika® cg¤âutÄšyhj gh®¥gd® v‹W
gh®¥gdU¡F Él¥gl nt©oaJ Ãahakhdjhš mj‰fhf jŠir
brhšy¥g£lhY« âU. ehuhazrhÄ ãŸisia Él nkhrÄšiy
bjhFâ Él¥gLtâš MnBgid ïšiy. MdhY« mªj ïu©L
v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥g£lhY«, Íšyh¥ gh®¥gdušyhjhÇ‹
mŒa§fh® gh®¥gd®fS« rhujh r£l¤ij xÊ¥gjhf¡ T¿¡ bfh©L
RakÇahijia¡ fh¡fthtJ ïªj Ãiy V‰g£lJ xU tÊÆš
bt‰¿ bg‰wJ jh‹ eh« tUªj¤j¡f KothF«. k‰wgo br‹id
e‹iknaahF«. ïuhkehjòu« ÍšyhthdJ ï‹dK« eh£L¡
r£lrig¡F« jÄœeh£oÈUªJ ï›tUl¤âš MW gh®¥ gd®fŸ
nfh£ilah® Mâ¡f¤âY« ïuhkehjòu« uh#h mt®fŸ Mâ¡f¤
nj®ªbjL¡f¥g£oU¡»wh®fŸ. ïJî« br‹w tUõ¤âš ïUªj
âY« ïU¡F«tiu mªj ÍšyhÉš gh®¥gd®fS¡F¢ bršth¡F

Fo muR - 1930 ( 2 ) 158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïUªJ bfh©L jh‹ ïU¡F«. m›ÉUtU¡F« c©ikahd r_f nth£l®fis¥ g‰¿aJ v‹W eh« brhšy tuÉšiy.
cz®¢á tU«tiuÆY« mšyJ mªj Íšyh k¡fS¡F óuz Ra
kÇahij cz®¢á tU« tiuÆY« ï›tsî jh‹ vâ®gh®¡fyh«. nth£l®fS¡F ò¤âí«, e‹ik Ôik m¿í« r¡âí«,
nth£L¢ brŒí« j‹ikÆ‹ ehzaK« c©lh¡F« ntiy¡F
jÉu jŠir ÍšyhÉš âU. K¤ijah KjÈah® tuhkš ïJtiu vªj Ó®âU¤j¤âY« ïlÄšiy. vªj jiytU« mj‰F
nghdJ tUªj¤j¡f ÉõakhF«, VbdÅš eh« mt® kWgoí« Ka‰á brŒaî« ïšiy. Mifahš mJ Éõa¤âš eh« nth£l®
tªâU¡f nt©L« v‹W Mir¥g£lbjšyh« xnu xU fhÇa¤ fis¥ gƉW« Ka‰áÆš ïU¡f nt©Lnk xÊa mt®fis¡
â‰fhf¤jh‹. mjhtJ murh§f c¤ânahf¤âš tF¥òthÇ¥ ãuâ F‰w« brhštJ _l¤jdnkahF«.
Ãâ¤Jt¥go c¤ânahf« bgw trâahd c¤juî ngh£lj‰F
Mfntjh‹. Mdhš mªj¡ fhuz¤â‰fhfnt mt® njhšÉí‰wh® jÉu c©ikahd xU nah¡»a‹ v‹gt‹ mjhtJ rkj®k¤
v‹W brhšy¥gLkhdhš mâÈUªJ gh®¥gdušyhjh®fS¡F¥ âš yøaKŸs xUt‹ ï‹iwa âd« xU »uhk¥ gŠrha¤J
nghJkhd Ra m¿î ïšiy v‹W brhšÈahf nt©oaj‰F mªj rig¡F Ëwhš Tl bt‰¿bgw Koahj ÃiyÆš jh‹ ï‹W ïªâa
xU fhuznk nghJkhdJl‹ ekJ k¡fS¡F nth£il cgnah nth£l®fË‹ m¿î«, rkj®k ãuâÃâÆ‹ Ãiyikí« ïU¡ »‹wJ.
»¡F« nah¡»aij ïšiy v‹nw brhšYnth«. mšyJ br‹w jÉuî«, r£lrigÆ‹ _y«, xUtD¡F¤ jdJ Ra ey¥ga‹
nj®jÈš fh§»uá‹ nguhš ËW É£L kªâÇ c¤ânahf« bg‰W¡ bgw MirÆšiyahdhš m§F ntiyí« ïšiy; bt‰¿í« ïšiy
bfh©ljhš njhšÉí‰wh® v‹W brhšYtjhdhš, mJî« nah¡ v‹W jh‹ brhšynt©L«. VbdÅš x›bthU nj®jY¡F« 10, 20,
»a¥ bghW¥g‰w th®¤ijba‹W jh‹ brhšYnth«. v¥go baÅš 30, MÆu« %ghŒfŸ bryî brŒa nt©o ÆU¡»‹wd. bryî
fh§»uá‹ nguhš ËW, âU. gnlš c¤ânahf« bg‰W khj« 3000, brŒahkš nth£l®fS¡F¥ bgÇJ« gz« bfhL¡fhkš nth£Lbgw
4000 %ghŒ r«ghâ¤jJ«, fh§»uÞ nguhš Ëw jiyt® âU Kotâšiy. bghJ¡fhÇa¤â‰F c©ik ahŒ ciH¥gt‹ vj‰fhf
euá«kuh#& c¤ânahf« bg‰W khj« 2000, 3000 %ghŒ r«ghâ¤jJ« ifÆš ïUªJ gâdhÆu¡fz¡fhf¢ bryî brŒaK‹ tUth‹.
ï‹dK« g©oj neU âU. u§frhÄ mŒa§fh® âU. r¤âa_®¤â m‹¿í« gz¡fhuD¡F¤ jh‹ ï¥go¢ bryî brŒaKoí«. bghJ
M»at®fŸ fh§»uá‹ nguhš ËW murh§f fÄ£oÆš gjÉ bg‰W ey¤âš <LgL« gz¡fhu‹ »il¥gJ« mUik.
mYtš gh®¤jJ« gz« bg‰wJ Kjyhd fhÇa§fŸ ãu¤â aB¤âš
elªJ ïU¡F« nghY«. ïªj MrhÄfŸ všyh« ï‹iwa âdK« ViHfŸ <Lg£lhnyh mt®fS¡F¥ gzÄšyhjjhš mt® fŸ
njrg¡j®fshfî« jiyt®fshfî« ïU¡F« nghJ« âU. K¤ijah tu Kotâšiy.
KjÈah® kªâÇ gjÉ x¥ò¡ bfh©lJ kh¤âu« ght bk‹whš ïij
Mifahš ïªj r£lrigfis eh£L¡F bgU«gh‹ik k¡f
m¿îŸst®fŸ v¥go x¥ò¡ bfhŸsKoí«. Vnjh gjÉ ngh£oÆš
Ë‹ ãuâÃâ¤Jt« v‹W ahuhY« brhšynt KoahJ.
xUtU¡bfhUt® brŒj v⮥ ãurhu¤jhš njhšÉ
V‰g£LÉ£lbj‹whš ek¡F MnBgid Æšiy. cjhuzkhf ï¥nghJ bt‰¿ bg‰W tªâU¡F« fdth‹
fis¥ gh®¥nghkhdhš Tl c©ik e‹whŒ És§»ÉL«.
Mfnt bghJthf ïªj¤ jlit nj®jÈš gh®¥gd Mâ¡f«
xUthW Fiwî g£lJ v‹»‹w tiuÆš mJ ek¡F k»œ¢áia¤ jÄœeh£il bghW¤j tiuÆš V‰g£LŸs 30, 35 bghJ
ju¥g£l nrânaahF«. Þjhd§fS¡F bt‰¿ bg‰¿U¡F« fdth‹fŸ ahbu‹whš #Û‹
jh®fŸ, nyth njÉ¡ fhu®fŸ, gh®¥gd®fŸ, t¡ÑšfŸ 500, 1000, 10000
k‰wgo gh®¥gdušyhjh®fËš ViH k¡fŸ, jhœ¤j¥g£l
V¡f® Ãy§fŸ it¤J¡ bfh©oU¡F« bgÇa ÄuhRjhu®fŸ M»a
k¡fŸ, bfhLik brŒa¥g£l k¡fŸ, bjhÊyhËfŸ, TÈ¡fhu®fŸ,
ÉahghÇfŸ ït®fis¤ jÉu ntW ahUnk ïšiy. ïªj¡ T£l¤jh®
rhjhuz Foahdt®fŸ M»a 100¡F 90¡F nk‰g£l #dr_f¤â‰F
ViH k¡fS¡F ãuâÃâfŸ v‹whš ït®fis Él btŸis¡
ï¤ nj®jš KothdJ rÇahd “T‰Wt‹”- mjhtJ mt®fsJ
fhu®fns murh£áÆš ïU¥gâš v‹d bfLâ v‹gJ ek¡F
cÆiu th£l¤ jFªj j‹ikaJ v‹W jh‹ brhšy nt©L«. Mdhš
És§fÉšiy. VbdÅš, nk‰f©l m¤jid ngU« ViHfis¥
ïªj¡ F‰w« ãuâÃâ¤Jt mik¥ig¥ g‰¿anj xÊa
ghku k¡fis¤ jhœ¤â¡ bfhLik¥gL¤â ï«á¤J tƉ¿‰ »šyhkš

Fo muR - 1930 ( 2 ) 160 161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


mo¤J¤ Ju¤â mªj Ãiy bg‰wt®fŸ Mth®fŸ v‹gnjhL ïÅí«
mnj ÃiyÆš nkY« K‰ngh¡fila¡ fUâ¡ bfh©oU¥gt®fS«
Mth®fŸ. Mifahš ït®fsJ M£áia Él nkhrkhd Mø
cyf¤âš ntW vªj M£áí« ïU¡fhbj‹W jh‹ brhšYnth«.
Mjyhš nj®jš Koit¥ g‰¿ bghJthf eh« á¿J«
rªnjhõ¥gLtj‰»šiy. MdhY« ït®fSŸ VjhtJ jÅ¥g£l
eg®fis¥ ão¤J¡ bfŠá¡ T¤jho ViHfS¡F«
jhœ¤j¥g£lt®fS¡F« bfhLik¥gL¤j¥g£lt®fS¡F« Vjh tJ FHªijfSl‹ kzk¡fŸ âUkz«
e‹ik brŒJ bfhŸs Koíkh v‹gJjh‹ eh« ïÅ¢ brŒa nt©oa
ntiyahF«. ï¥bghGJ bt‰¿ bg‰wt®fbsšyh« bgÇJ«
nj®jšfËš jh§fŸ brytʤj gz¤ij vL¥gj‰F¡ To¡ To rnfhjÇfns! rnfhju®fns!!
nahridí« Ka‰áí« brŒJ bfh©oU¡F« ntiyÆš
ï§F ï‹W eilbgw¥nghF« âUkzkhdJ ekJ eh£oš
KidªâU¡»‹wh®fŸ Mdjhš mt®fŸ nahrid KoªJ MŒªJ
ï¥nghJ òâajhŒ njh‹¿ÆU¡F« RakÇahij ïa¡f¤â‹
XŒªj ãwF ekJ y£áa¤â‰F VjhtJ tif c©lh v‹W KaY
bfhŸiffËš xU m«rkh»a _l¥gH¡f tH¡f§fis xÊ¥gbj‹
nth«.
D« â£l¤âš nr®ªjjhFnk jÉu ïâš òâjhŒ òF¤J« bfhŸif
Fo muR - jiya§f« - 21.09.1930 x‹Wnk ïšiy. Ô©lhik xÊ¥gbj‹gj‰F K¡»akhŒ nt©o aJ
v¥go btW« kd« kh‰w« v‹gij¤jÉu mâš ntW j¤J tnkh,
j¥ãjnkh, âahfnkh ïšiynah mJnghynt jh‹ ïªj Éjth
Éthf« v‹gj‰F« v›Éj âahfK« fZlK« ahU« gl
nt©oaâšiy. xU bg©iznah, gy bg©fisnah kidÉ
ahf¡ f£o mDgɤjtD« xU bg©iznah, gy bg©fisnah
it¥gh£oahf it¤njh j‰fhÈf Égrhu rhjdkhf mDgɤnjh
tªJŸs, mDgɤJ¡ bfh©oU¡»‹w xU òUõid xU òJ¥
bg© kz¥gJ ï‹W v¥go tH¡f¤âš jhuhskhŒ ïUªJ tU
»‹wnjh mJnghy¤jh‹ m¥go¥g£l xU bg©izí« xU
òUõ‹ kz¥gJ Kiwahf nt©L« v‹W brhšY»‹nwhnk jÉu
k‰wgo fhÇa¤â‰F x›thjJ« í¡â¡F x›thjJ« cyf¤âš
bgU«gh‹ikahd k¡fË‹ el¥ò¡F Énuhjkhf¡ Tl áy tF¥ò
fËš ïUªjJkhd j¤Jt§fŸ vJî« mâÈšiy.
ekJ eh£oYŸs _l¥gH¡f tH¡f§fËbyšyh« ïJ Äfî«
K¡»akhd _l¥gH¡ftH¡fkhF«. k‰bwhUt® mDgɤj bg©
iz mšyJ mDgɤJ¡ bfh©oU¡»w bg©iz xU òUõ‹
gh®¤jhš mtis mDgÉ¥gj‰F âO® v‹W Mir gL»wh‹.
mt‰¿š áyJ mDgÉ¡f »il¤J É£lhš áyrka§ fËš jdJ
KG thœ¡ifÆš milahj xU bgU« ng‰iw mDg ɤjjhf
k»œ¢áailtnjhL jd¡FŸshfnt xU bgU« bgUik iaí«
c‰rhf¤ijí« mil»‹wh‹. mâY« jháfŸ, ntáfŸ, ãugy
F¢á¡fhÇfŸ M»at®fŸ Éõa¤âš kÅj‹ bfhŸS« Mir¡F

Fo muR - 1930 ( 2 ) 162 163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


msnt ïšiy. Mfnt ï«khâÇ j‰fhy mtáakhf brŒJtU« jÉuî« ï«khâÇ bg©fS¡F kWkz« v‹gJ v§fŸ
fhÇa§fËš cŸs kd¥gh‹ikiaÉl ïªj khâÇ Éjth Éthf¤ g¡f§fËš mnef tF¥òfS¡FŸ ïU¡»‹wJ.
âš xU kÅjÅl« mâfkhd kd¥gh‹iknah kdkh‰wnkh eh«
x‹W« vâ®gh®¡fÉšiy. rhjhuzkhf Éjitkz« v‹gJ kh¤âukšyhkš ekJ eh£oš
Éthfu¤J brŒJ bfh©L kWkz« Ko¤J¡ bfhŸtJ v‹»‹w
MÆu« bg©fis mDgɤj òUõÅ‹ âUkz Éõa¤ tH¡f« ïUªJ tU»wJ. v§fŸ g¡f¤âš t‹Åa®fŸ mjhtJ
âš ïšyhj F‰w« xU òUõid kh¤âu« mDgɤj bg©Âl« gilah¢á tF¥gh®, bjY§F br£oah®fŸ, mf«goa®, rz¥g®fŸ
v¥go tªJ ÉL« v‹W nahá¤J¥ gh®¤jhš, Éjth Éthf« v‹gJ v‹W brhšY« br£okh®fŸ, áy tF¥ò¥ g©lhu§fŸ v‹gt®fŸ,
ahU¡F« mârakhŒ¤ njh‹whJ. áy tF¥ò M©ofŸ v‹gt®fŸ, njth§f®fŸ, br§Fª j®fŸ,
f‰óu¢ br£okh®fŸ, ngha®fŸ, bfh¤j®fŸ, x¡»Èa®fŸ KjÈa
bg©fS¡F Rjªâu« ïšiy v‹gJ« bg©fŸ moik¥ tF¥òfËš áyt‰¿š ïu©L« áyt‰¿š x‹W kh¤âuK« ïUªJ
ãwÉ v‹gJ« jh‹ Éjit j‹ikÆ‹ mÞâthukhF«. bg©f tU»‹wd. Mdhš ï¥nghJ nk‰f©l tF¥gh®fËš Tl gy®
S¡F¢ Rjªâu« V‰g£L É£lhš Éjit¤ j‹ik jhdhfnt m›tH¡f§fŸ Tlhbj‹W fUJ»‹wh®fŸ v‹W bjǪJ
gwªJnghŒÉL«. cjhuzkhf kidÉ ïHªj òUõid¡ F¿¥ãl ÉrÅ¡»nw‹. áy ïl§fËš mDgt¤âš ïšyhkY« ïU¡»‹wJ
ek¡F th®¤ijna ïšiy. V‹ ïšiy? mt®fS¡FŸs Rjªâu¤ v‹whY« v§fŸ tF¥ò mjhtJ gY# ehíL v‹gJ ngh‹wit
âdhš j§fË‹ m¥gog£l xU Ãiyia¡ fh£l xUbgaiu fËš K‹dhš tH¡f« ïUªjnjh ïšiynah v‹gij¡ ftÅah kš
gH¡f¤âš bfh©L tUtj‰»šyhkš brŒJ É£lh®fŸ. ï¥nghJ brŒa¥gl nt©L« v‹W v§fŸ kfhehLfËš Ô®khdkhŒ
rhjhuzkhf fztÅHªj bg©iz v¥go Éjit v‹W ïU¡»‹wJ. vdJ j§if bg©Q¡nf Éjit kz« brŒa¥
T¥ãL»‹nwhnkh mJnghynt kidÉia ïHªj òUõid g£oU¡»‹wJ.
Éjt‹ v‹W T¥ãlnt©L«. Mdhš ekJ eh£ošjh‹ m¥go¡ Mfnt ï«khâÇ kz« òâabj‹W brhštj‰nfh, mšyJ
T¥ãLtâšiy. nkš eh£oš Énlh, Énlha® v‹»‹w gj§fŸ ïa‰if¡F« kÅj¤ j‹ik¡F« Énuhjkhd bj‹nwh ahU«
ïU¡»‹wd. ïªj Énlh v‹gJ« Éjit v‹gJ« xU brhš brhšÈÉl KoahJ. ïij M£nrã¥gt®fis eh‹ kÅj®fŸ
_y¤âÈUªJ jh‹ tªâU¡f nt©L« v‹W fUJ»nw‹. ïJî« v‹nw x¥ò¡ bfhŸskh£nl‹. mt®fS¡F¢ RakÇahij ïU¡F«
tlbkhÊahfnt ïU¥gjhš tlbkhÊ¡F«, nkš bkhÊ¡F« k‰w v‹W« eh‹ fUjkh£nl‹.
th®¤ijfS¡FŸs r«kªj« nghynt ïj‰F« ïU¡»‹wJ. Mdhš
ekJ òuhz§fËš Tl Éjt‹ v‹»‹w th®¤ij ïšyhj jhš rhjhuzkhf ekJ eh£oš ÉjitfŸ cŸs åLfËš el¡F«
òuhzfhy« Kjny M©fŸ brŒj N£ájh‹ Éjit¤ j‹ik¡F fhÇa§fŸ vd¡F e‹whŒ¤ bjÇí«. mnef¢ áR bfhiyfS« mnef
fhuzkhf ïUªâU¡f nt©L«. Mfnt ï›Éj¤ âUkz« kd tU¤j§fS« ïa‰if¡F Énuhjkhd fhÇa§fS« Vjh tJ
gF¤j¿î¡F« eL Ãiy¡F« x¤jnj jÉu ïâš FU£L x‹W« elªj t©zkhfnt ïUªJ tU»‹wJ. ïjdhš gy
e«ã¡ifnah, Vkh‰wnkh, bfhLiknah x‹WÄšiy. bfhiyfS« el¡»‹wd. áy ïl§fËš bg©fŸ btËÆš Xl Xl
miH¤J tªJ gªnjhgÞâš it¡f¥gL»‹wd®. áy ïl§fËš
m‹¿í« ï‹iwa kzkfD¡F Kªâa kidÉahš V‰g£l KiwfŸ v‹gJ jt¿í« el¤j¥gL»‹wd. ït‰¿‰bfšyh« fhuz«
FHªij x‹W ïU¥gJ nghynt kzkfS¡F« Kªâa fztdhš v‹dbt‹W gh®¤jhš ïa‰if cz®¢áia¡ f£L¥gL¤â
V‰g£l FHªij x‹W ïU¡»‹wJ. ïâY« Ãaha¤â‰F«, í¡â¡F« it¥gnjahF«. ïa‰if cz®¢áia¡ f£L¥gL¤J« goahd vªj
x›thj F‰w§fŸ VJ« ïU¥gjhf¤ bjÇaÉšiy. MQ« bg© bfhŸiffS«, r£l§fS« xU ehS« rÇahf eilbgwnt eil
Q« rk cÇik cŸst®fŸ v‹W cz®ªjhš ïJ rÇ v‹W njh‹ bgwhJ. m¥go v§fhtJ eil bg‰whY« mJ Ãiy¤âU¡fnt
W«. jÉuî« bg©Q¡F MQ¡FŸsJ ngh‹w jÅ¢ brh¤JÇik KoahJ. ïªj¡ bfhLikfŸ ï¥go ïU¡Fkhdhš 4 bg©fŸ 5
ïU¡f nt©L« v‹»‹w bfhŸifia mDrǤJ kzkf‹ ïªj bg©fŸ To xU Miz¤ j§fŸ ï‹g¤â‰bf‹W V‰gL¤â mt
kzkfŸ ngU¡F r®t RjªâukhŒ 5000 %. bgUkhd brh¤ij vGâ D¡F ešy nghõidí«, mHF« brŒJ mil¤J it¤J mtid¤
it¤jjhdJ Äfî« ghuh£l¤j¡f fhÇakhF«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


j§fsJ fhk ï¢ir¤ Ô®¡F« ï‹g¥ bghUshŒ mDgÉ¡ F« v›tsî bgÇa òu£Lfis ïªj K¡»akhd fhÇa¤âš
fhyK«, å£L moikahŒ el¤j¥gL« fhyK« tªJÉL« v‹W jh‹ bfh©L tªJ ngh£L, ï‹gK«, RjªâuK« ghHh¡f¥g£LÉ£lJ
fUJ»nw‹. m¥go tªjhš eh‹ M¢rÇa¥gl kh£nl‹. v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mifahš òUõD¡fhf¥ bg©Q«,
M©fËdJ fUk¤â‹ ga‹ v‹Wjh‹ mij¡ fUJnt‹. bg©Q¡fhf òUõD« ïu©L ngU« nr®ªJ ï‹gkiltj‰F
v‹gij jÉu¤ âUkz¤âš ntW j¤Jtbkh‹W« ïšynt
jÉu RakÇahij¡ fÈahz« v‹gâš òâa Kiwnah, òâa ïšiyba‹gJjh‹ âUkz¤ij¥ g‰¿a ekJ mã¥ãuha«. ï«
rl§nfh x‹WÄšiy v‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. khâÇ kzk¡fŸ ïUtU« xU bghJ thœ¡ifia V‰gL¤â¡
m®¤jk‰wJ«, bghU¤jk‰wJkhd rl§FfŸ nt©lh« v‹gJ« bfh©lj‰F mt®fS¡FŸ brŒJ bfhŸS« x¥gªj¤â‰F¢
mdhtáakhd mâf¢ bryî« mâf¡ fhy¡ nfL« ïU¡f¡TlhJ rh£áa¤ij¤ jÉu ek¡F ïâš ntW ntiy ïšiy. Mfnt eh«
v‹gJ« jh‹ RakÇahij¡ fÈahz¤â‹ K¡»a j¤JtkhF«. všnyhU« rh£áa¤â‰fhfnt miH¡f¥g£oU¡»‹nwh«, To
Mjyhš cŸs rl§Ffisí«, gz¢bryití«, fhy¢ ïU¡»‹nwhbk‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸs nt©L«.
bryití« Fiw¤J el¤Jtnj ï¤âUkz¤â‹ K¡»a bfhŸif ïªj khâÇahd rKjha cjÉ T£L thœ¡ifÆš fyªJŸs
v‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. x›bthUtU« xUtU¡bfhUt® brŒJ bfhŸs nt©oanjahF«.
k‰W« âUkz« v‹gJ xU bg©Q¡F« xU MQ¡F« ïâš kzk¡fŸ ftÅ¡f nt©oa k‰bwhU Éõa« v‹d bt‹whš
V‰g£l¡ T£L thœ¡ifÆ‹ x¥gªj« v‹gJ« ï¤âUkz« ïªj j§fËš vtU¡F« vªj Éj¤âY« thœ¡if el¤Jtâš bghU¥ngh
kzk¡fË‹ ïªj cyf khDÎf thœ¡if¡nfjh‹ v‹gJ« cz®ªJ cÇiknah #hÞ¤â f«ÄahŒ ïU¡»‹wJ v‹W ahU« fUâ¡
kzk¡fŸ kz« brŒJbfhŸsnt©L« v‹gJ Ra kÇahij¤ bfhŸs¡ TlhJ v‹gJ jh‹. mjhtJ bg© jh‹ òUõ D¡F
âUkz¤âš Äfî« K¡»akhdjhF«. moikahÆU¡f flîshš ãw¥ã¡f¥g£l xU Ra cz®¢á a‰w
étbd‹nwh “fšby‹whY« fzt‹ òšby‹whY« òUõ‹,” mt‹
mjhtJ fÈahz« kÅj¤j‹ik¡F nk‰g£lbj‹W« mo¤jhY«, cij¤jhY« m‹ÅaU¡F T£oÉ£L éɤjhY«
“M¤kh®¤j”¤â‰F v‹W«, mâš Vnjh “bjŒåf«” ïU¡»wbj‹ W« òUõnd bjŒt« v‹W fUJ»‹w moik cz®¢á¡ f©o¥ghŒ
fUâ thœ¡ifÆš cŸs Rjªâu§fisí«, ïa‰if ï‹g§fis í« bg©Q¡»U¡fnt TlhJ. ekJ fztD« e«ik ngh‹w kÅj
milaKoahkš brŒí« étd‰w cz®¢áia xÊ¡f nt©L étndahF«. bg©Âl« mt‹ v¥go elªJ bfhŸS»whndh
bk‹gnj K¡»akhdjhF«. m¥go jh‹ mtŸ j‹ÅlK« e«ik elªJ bfhŸs vâ®gh®¡f
Koí«. xG¡f¤ânyh, Rjªâu¤ânyh, cz®¢á Ænyh ek¡F«
bjŒåf« v‹»‹w gjnk rhjhuzkhf ek¡F¤ bjÇahJ
mtD¡F« ɤâahr« »ilahbj‹W v©znt© oaJ
v‹gj‰F¤jh‹ bgÇJ« ga‹gL¤j¥g£L tU»‹wJ. mnjhL
kh¤âukšyhkš x›bthU JiwÆY« mDgt¤âš bfh©L tu
M¤kh®¤j« v‹gJ« òyd¿t‰w NÅa¤â‰F¢ rkkhdj‰nf
nt©L«. m¥go¥g£l bg©fŸjh‹ bg©fŸ ehaf« v‹W
bgÇJ« ga‹gL¤j¥ gL»‹wJ. Mfnt kÅj thœ¡ifÆ‹
miH¡f¥gl¤ j¡ft®fŸ MtnjhL bg©fŸ cyf¤â‰F« bgÇa
K¡»akhd j¤Jtkhd ï‹g cz®¢áÆ‹ ïa‰if mDgt¤ij
cgfhu« brŒjt®fshth®fŸ. K¡»akhŒ ïj‰fhf nt©onajh‹
mila Koahkš jilbrŒtj‰F kh¤âu« ga‹gL« goahf¤
M¤kh®¤j« bjŒåf« v‹gitfËYŸs òu£Lfis btËah¡f¡
bjÇahj, m®¤jk‰w bjŒåf¤ijí« M¤kh®¤j¤ijí« ï¥go¥ g£l
f£lha¥ gL¤j¥gL»‹nwh«. ïJ nghynt kzkfD« jd¡FŸs
Éõa¤âš bfh©L tªJ òF¤âajhdJ kÅjid btW«
cz®¢á, mth, Rjªâu« M»a fhÇa§fŸ všyh« bg©Q¡F«
ãzkh¡Ftj‰F« moikah¡Ftj‰Fnk ga‹gL¤j¢ brŒj òu£nl
c©bl‹W«, jh‹ v›tsî fhÇa« bg©Âl« vâ®gh®¡»‹
bahÊa nt¿šiy. bjŒåf¡ fÈahz¤âš, M¤kh®¤j fÈahz¤âš
nwhnkh m›tsî fhÇa« bg©Q¡F« j‹Ål« vâ®gh®¡f Ko
òUõD¡F« bg©Q¡F« ɤâahr ÃgªjidfS« v#kh‹
í« v‹W« fUâ mDgt¤âY« mJnghynt el¡fÉl nt©L«.
moik¤ j‹ikfS« vj‰fhf V‰gL¤j nt©L«. bjŒåf¤âš
jd¡F moik¡fhf xU bg©iz kz« brŒJ bfh©nlhbk‹
MQ¡F«, bg©Q¡F« ɤâahrK©lh? M¤kh®¤ j¤âš M©
»‹w cz®¢áia monahL kwªJ Él nt©L«.
M¤kh; bg© M¤khbt‹»‹w ãÇî©lh?

Fo muR - 1930 ( 2 ) 166 167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïªj eh£oš bghJthf xG¡f« Ó®gl nt©Lkhdhš Égrhu ntW #hâÆš xU “Éjit”ia¡ fšahz« brŒJ bfh©l
bk‹D« fhÇa¤âš cŸs bfLâfŸ Ú§f nt©Lkhdhš Éjit¤ nghJ ekJ #hâÆnyna xU Éjit ïšiyah v‹wh®fŸ. Mjyhš
j‹ikí«, M©fS¡F Égrhu njhõÄšiy v‹»‹w el¥igí« ï›Éõa§fËš eh« bghJ #d mã¥ãuha¤ij¡ f©L ga¥gl¡
xʤjhf nt©L«. ïit xʪjhš c©ikahd fhjÈ‹gK«, TlhJ. ešy th®¤ijÆš Äjkhd tÊÆš brŒa¥gL« Ka‰á
thœ¡ifÆš âU¥âí«, rhªâí«, xG¡fK«, f£lha« V‰g£L ÉL«. ifTlnt TlhJ. Vbd‹whš ekJ k¡fŸ bgÇJ« ghku k¡fsh fnt
it¡f¥g£oU¡»wh®fŸ. moikfS¡F yBznk xU áW
Mfnt nk‰f©l ïu©L fhÇa§fns bgÇJ« kÅj¤ _£ilia¤ ö¡f¢ brh‹dhY« “KoahJ ngh, c‹ ntiyia gh®”
j‹ik¡F«, ïa‰if ï‹g Ef®¢á¡F« ïilôuhŒ ïUªJ tU v‹Wjh‹ brhšth®fŸ. Mdhš lthÈia¡ fH‰¿ ïu©L bfhL¤
»‹wJ. jhš bgÇa _£ilahŒ ïUªjhY§ Tl “ö¡Ftj‰FŸ v‹idah
bg©fis¥ bg‰nwh®fS« xU Éõa¤ij K¡»akhŒ mtru«” v‹gh®fŸ. Mifahš eh£il¥ òJ¥ã¡f nt©Lkhdhš
ftÅ¡f nt©L«. mÄjkhd bfhŸifÆš nghŒ¡ bfh©nl ïU¡f nt©L«. m¥
nghJ xUgo ekJ ã‹dhnyna k¡fŸ tªJ bfh©oU¥gh®fŸ.
mjhtJ bg©fS¡F« 16 taJ tiu ešy fšÉia¡ bfhL¡f
nt©L«. kÅj ïa‰if¡F Énuhjkhf MQ¡F xU ÉjK«, F¿¥ò :- ehf®nfhÉš nfhšl‹ âna£lÇš âU. ešyátD¡F«
âUkâ. fkyh«ghS¡F« 10-09-1930 fhiy eilbg‰w Éjit kWkz¤âš
bg©Q¡F xU ÉjKkhf ml¡f¤ijí« moik cz®¢áiaí«
jiyik V‰W M‰¿a ciu.
f‰W¡ bfhL¡f¡TlhJ.
Fo muR - brh‰bghÊî - 28.09.1930
bg©Â‹ jhŒkh®fŸ bg©fis mt®fË‹ khÄah®fŸ
å£L¡F moik¡fhf mD¥òtjhŒ¡ fUâ, mj‰F¤ jah® brŒí«
tH¡f¤ijÉ£LÉl nt©L«. vªj¥ bg©fisí« jh‹ M©
fS¡F¡ Ñœg£l xU bg© v‹W«, jd¡F M©fisÉl áy
moik Fz§fnsh, ml¡f¡ Fz§fnsh nt©Lbk‹W fUJ« go
f‰W¡ bfhL¡f¡ TlhJ.
mnefkhŒ¤ jhnd jd¡F nt©oa fhjyid bjǪbjL¤J¡
bfhŸs bg©fis¥ gH¡f¥gL¤j nt©L«. ï«khâÇahf¥
gH¡»ndhkhdhš bg©fŸ cyf« jiyáwªJ Rjªâu« bg‰W
cyf¤â‰F¥ bgU¤j cjÉahf ïU¡F«.
ï¥nghJ bgU«gh‹ikahd bjŒåf¤ âUkz§fŸ v‹gJ
btW« moik¤ âUkzkhfî« ãw® ïZl¤â‰nf KG¥bghW¥ò«
Él¥g£ljhfî«, Égªj¤â‰F«, xU f£L¥ gh£o‰F« f£o¡
bfh©L v¥go ïUªjhY« rÇ¥gL¤â¡ bfhŸs nt©oajhfî«
ïU¡»‹wJ. Mifahš mªj KiwfS« xÊa nt©L«.
ï‹iwaâd« xU FHªijílDŸs xU Éjit¥ bg©iz
kz« brŒJ bfhŸs V‰g£ljhš gy® ÉjitahdhY« FHªij
ïšyhj Éjit »il¡f Éšiyah v‹W brhšy tªJ É£lh®fŸ.
ïj‰F K‹ g¡Ftkhd “rhªâ KT®¤jkhd” Éjitia¡
fÈahz« brŒjnghJ g¡Ftkhfhj Éjit »il¡fÉšiyah
v‹wh®fŸ.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 168 169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
T£l¤â‰nfh eh£oš Mjuî ïšyhkš nghdnjhL mt®fŸ ÛJ
njhõK« f‰ã¡f¥g£L mªj mã¥ãuha« tY¡f KoahkY«, gut
KoahkY« nghŒ É£lJ. Mdhš ïªj ü‰wh©oš flîŸ kW¥ò
v‹gJ ghku k¡fS¡FŸ xUÉj btW¥ ò«, mâU¥âí« ju¡
ToajhÆUªjhY« k‰W« flîŸ nguhš mšyJ flîŸ r«kªjkhd
nkhB«, rhÞâu«, fij, òuhz«, ãurhu« M»aitfË‹ nguhš
thœit V‰gL¤â¡ bfh©lt®fS¡F ÄFâí« M¤âu¤ij¡
ehÞâf« bfhL¡f¡ ToajhÆUªjhY« eLî ÃiyÆYŸs m¿P®fshš
ï›Éõa« MuhŒ¢á brŒa¤ bjhl§» Mnyhá¡f¥g£L tUtJ«
m›Éj mã¥ãuha¡ fhu®fis¥ bgÇJ« m¿thËfŸ v‹W«,
cyf¤ânyna ehÞâf« v‹W brhšy¥gL« th®¤ijahdJ Phdth‹fŸ v‹W« brhšYtJ« kâ¥gJkhŒ ïUªJ tU»‹wd.
mnefkhŒ bgU«gh‹ikahd k¡fshš btW¡f¥gl¡ Toajhf nkšeh£L m¿thËfŸ v‹W brhšy¥gL gt®fS¡FŸ ï‹W«
ïUªJ tU»‹wJ. fhuz« v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš m›th®¤ mnef®fŸ ehÞâf®fshf¤jh‹ ïUªJ tU»wh®fŸ. mJ kh¤âu
ijÆš flîŸ v‹gJ ïšiy v‹»‹w bghUŸ ml§»ÆU¥gjhf¡ kšyhkš 炙yhªJ, mbkÇ¡fh, b#®kÅ, UÎah, irdh Kjyh»a
bfhŸtnjahF«. k¡fŸ flîŸ ïšiy v‹W brhšy¥gLtij¥ g‰¿ ïl§fË‹ K¡»a g£lz§fËš flîis Ãiy¥gL¤J« kj§fis
kh¤âunk M¤âu¥glî« btW¥ò¡ bfhŸsî« ònuh»j®fŸ, v⮡fî« ehÞâf¤ij¥ gu¥gî« v‹nw gy Þjhgd§fŸ V‰gL¤j¥
ghâÇfŸ, bksšÉfŸ, g©oj®fŸ v‹gt®fshš f‰ã¡f¥g£L g£L mt‰¿‰fhf g¤âÇiffŸ J©L¥ ãuRu§fŸ KjÈaitfŸ
É£lh®fns jÉu flîŸ v‹gij¥ g‰¿a És¡f« ahtU¡F« brŒa¥g£L« tU»‹wd.
bjËth¡f¥ glhkš ïU¥gnjhL mJ (flîŸ v‹gJ) kdâ‰F«
ò¤â¡F« v£lhjJ v‹gjhfî« m¥go¥g£l x‹iw e«ã¤jhdhf F¿¥ghf mbkÇ¡fhÉš Ãôah®¡ v‹»‹w g£lz¤âš
nt©L« v‹W îgªj¥gL¤j¥ g£LÉ£lJ. ï¥goÆUªj nghâY« “ehÞâf¤ij cyfbk§F« Éahã¡f¢ brŒtj‰fhd r§f«” v‹D«
v‹iwaâd« flîŸ v‹»‹w xU tÞJ c©L v‹W f‰ã¡f¥ bgauhš xU Þjhgd¤ij V‰ghL brŒJ mj‹ _y« 3, 4 tUõ§
g£lnjh m‹W Kjny flîŸ ïšiy v‹»‹w thj« V‰g£L btF fshf ešy ntiyfŸ K«KukhŒ brŒa¥g£L tU»‹wd. m§»
fhykhfnt ï›thj¥ ãuâthj« elªJ tUtnjhL ehsJ tiu UªJ ek¡F mD¥g¥g£oU¡F« m¿¡ifÆ‹ go m¢r§fkhdJ
Koîbgw Koahkny ïUªJ tU»‹wJ. ãurhu¤â‰fhfî« J©L ãuRu ÉÅnahf¤â‰fhfî« tUõ« x‹
W¡F I«gJ MÆu« %ghí¡F nkyhfnt bryî brŒJ tªâU¡
cjhuzkhf, flîŸ ïšiy v‹W brhšY«goahd gy »‹wJ. ï¥nghJ ïªj tUõ¤âš “»¿ÞJt kj« bto¥ò¡ f©L
kj§fS« Tl cjhuzkhf NÅa kj«, ÃßÞtu kj«, cyfhíj kj«, É£lJ” v‹»‹w nguhY« “kj« v‹whš v‹d?” “flîŸ v‹whš
ehÞâf kj« v‹gJ ngh‹w gy c©L v‹whY« flîŸ v‹gjhf v‹d?” “flîŸ ïšyhj K‰ngh¡F” M»a ïit ngh‹w jiy¥ò
x‹W ïšiy v‹»‹w xU »s®¢á tY¤J mij mKY¡F¡ bfh©L fshš gy yB¡fz¡fhd J©L¥ ãuRu§fŸ m¢á£L btËah¡f¥
tªJ k‰W« cyfbk§F« m¡bfhŸifia¥ gu¥g, ãurhuK« brŒa g£oU¥gjhf¡ fhz¥gL»‹wJ. r§f m§f¤âd®fŸ tUõ¤â‰F
V‰ghLfŸ rhjhuzkhf ïªj ïUgjhtJ ü‰wh© ošjh‹ tUõ« 100 ¡F 50 åj« ca®ªJ¡ bfh©L tUtJl‹ gy ïl§fËš
ijÇakhfî«, gykhfî« brŒa KoªJ tU»‹wbj‹g jhfî« »is Þjhgd§fŸ V‰g£L btËehLfËY« Tl ãurhu§fŸ
bjÇatU»‹wJ. brŒa¥g£L tUtjhŒ¡ fhz¥gL»‹wJ. ntW ghiõ fŸ _yK«
irdh KjÈa ïl§fS¡F M£fis mD¥ã ïJ ngh‹w ãurhu
VbdÅš ïJtiuÆš cyf¤âš vªj ehL« bgÇJ« ònuh»j¡
K« J©L¥ ãuRu§fS« eilbg‰W tªâU¥gjhfî« fhz¥gL
T£l¤jhÇ‹ Mâ¡f¤âY«, flîŸ ãurhu¤â‹ nguhš bfsutK«,
tnjhL x›bthU fdth‹ x›bthU ntiyia V‰W¡ bfh©L
tƉW¥ ãiH¥ò« el¤â tªjt®fË‹ Mâ¡f¤âY« ïUªJ
âU¥â ju¤j¡f msî ãurhu« brŒâU¥gjhí« fhz¥gL»‹wJ.
tªjjhY«, cyf¤âYŸs murh§f§fS« kj¤JlD«, flîS lD«
ïj‹ jiyik fhÇaÞjy« mbkÇ¡f Ãôah®¡ g£ld¤âš 14 tJ
ãiz¡f¥g£nl ïUªjjhY« flîis kW¡F« mã¥ã uha¤â‰nfh

Fo muR - 1930 ( 2 ) 170 171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


åâ 307 - E be«g® f£ol¤âš ÃUt¥g£oU¡»‹wJ. ïâš Æš e«ã ïU¡»‹whdh? mªj¥go e«ã ïU¥gj‰F¤ jFªj go
nruÉU«ò« m§f¤âd‰F tUl rªjh xU lhy® mšyJ _‹W mtdJ kd«, bkŒ, bkhÊ M»aitfshš V‰gL« elto¡iffŸ
%ghahF« v‹gjhfî« fhz¥gL»‹wJ. fhz¥gL»‹wdth? mjhtJ vªj kÅjD ila elto¡ifÆš
ïUªjhtJ nkšf©l r¡âí« FzK« bfh©l xU tÞJit e«ã
ï¥gona y©l‹ g£lz¤âš áy Þjhgd§fŸ mjhtJ el¡»‹w kÅjÅ‹ elto¡iffŸ ïit v‹W fUJ«goahf
“jhuhs Ãid¥ò¡fhu®fŸ r§f«” v‹W« “m¿thËfŸ r§f«” ïU¡»‹wdth? v‹gij nahá¥nghkhdhš ïJtiu xU kÅj
v‹W« “c©ik ehLnth® r§f«” v‹W« gy r§f§fŸ V‰gL¤â idahtJ m«khâÇ e«ã¡ifÆ‹ ÛJ el¡»‹wh‹ v‹gjhf¡ f©L
mJ nghynt ãurhuK« brŒa¥g£L tU»‹wd. ï¢r§f§fËš áy ão¡f KoaÉšiy v‹W« mªj¥go xU flîŸ ïU¥gjhf xU
J¡F taJ 40, 50¡F nkš MÆUªj nghâY« mitfŸ ï¥nghJ kÅj‹ Tl jdJ thœ¡ifÆš v©Â ïU¡f Kotâšiy
jh‹ Ä¡f ãugykhí«, bršth¡fhí« eilbg‰W tU»‹wjhf v‹W«jh‹ brhšy nt©o ïU¡»‹wnj jÉu nt¿šiy v‹W
m¿É¡f¥gL»‹wd. cWâahf¢ brhšyyh«.
ït‰¿š fyªJŸs eg®fËš cyf¤âny Ä¡f m¿thËfŸ ïJ mjhtJ ï¥go¢ brhšYtjhdJ rhjhuz k¡fËilna
uh#jªâÇfŸ v‹W brhšy¥g£l bgÇah®fns mâfkhÆU¡»‹ kh¤âukšyhkš flîŸ ãurhu« brŒgt®fËyhtJ flîis¡ f©l
wh®fŸ. Mfnt ehÞâf¥ ãurhu« cy»š rf#khfî« bršth¡ fhfî« t®fshf brhšy¥g£lt®fËyhtJ flîS¡F¢ rkkhf¡ fUJ«
eilbgW»‹wd v‹gij bjÇÉ¡fnt ït‰iw nk‰ nfhŸfshf rkah¢rhÇfŸ, kj¤ij¡ fh¥gh‰W« Þjhgd¤ jiyt®fŸ Kjyh»a
F¿¥ã£nlh«. t®fS¡FŸshtJ ehÞ¤âf¤ij¡ f©L gaªJ eL eL§»¤ Jau¥
ïÅ mjdhš V‰gL« bfLâ v‹d? e‹ik v‹d? g£L f©Ù® to¡F« MÞâf¥ g©oj®fŸ, rhÞâÇ fŸ, itÔf®fŸ
v‹gitfis¥ g‰¿ nahá¥ngh«. rhjhuzkhf kÅj‹ ehÞâfdh Kjyh»at®fS¡FŸshtJ k‰W« kfh¤kh¡fŸ ntjhªâfŸ bgÇ
ÆUªjhš mjhtJ flîŸ e«ã¡if ïšyhjtdhÆUªjhš xU f£L¥ nah®fŸ KjÈat®fS¡FŸshtJ ïJtiu xUtuhtJ ïUªj
gh£o‰F ml§» el¡f kh£lh‹ v‹W« âU£L, bghŒ, nkhr«, jhfnth, ïU¥gjhfnth brhšYtj‰»šiyna.
xUt‹ brh¤ij xUt‹ mgfǤjš, Kiw jtÇ fy¤jš k¡fis x›bthU kÅjD« j‹id xU jÅ kÅjbd‹W« jd¡fhf¤
ï«á¤jš Kjyh»a fhÇa§fŸ brŒa¥ ga¥gl kh£lh‹ v‹W« jh‹ brŒant©oa fhÇa« gy c©L v‹W« mt‰iw âdK«
brhšy¥gL»‹wJ. ïij¥g‰¿ ftÅ¡FK‹ò c©ikahd fU¤âš brŒtjhfî«, mtdt‹ ïZl¥g£lgo brŒJ bfh©L« mjdj‹
ïªj flîŸ e«ã¡if cŸs kÅj‹ vtdhtJ cy»š ïU¡»‹whdh gyid milªJ bfh©L«, mJ nghynt k‰wt® fisí« brŒí«
v‹gij KjÈš nahá¥ngh«. go ö©o¡bfh©L« k‰wt®fŸ brŒtâš Fz njhõ« f‰ã¤J¢
rhjhuzkhf flîŸ v‹»‹w gj¤â‰F k¡fËš bgU« brhšÈ¡ bfh©L«, mj‰fhf ÉU¥ò btW¥ò¡ fh£o¡ bfh©L«,
gh‹iknah®fŸ fUâ¡ bfh©oU¡F« fU¤J v‹d btÅš r®t k»œ¢á J¡fkilªJ bfh©L« jh‹ ïU¡»whnd xÊa flîË‹
r¡âí« mjhtJ cyf« cyf¤âYŸs étuháfŸ, òš ó©L jhtu§ r®tr¡âia¥ g‰¿nah, r®tÉahgf¤ij¥ g‰¿nah, r®t jahgu¤ij¥
fŸ KjÈa ahî« jdJ ï¢irahš c©lh¡f¥g£L jdJ r¡âahš ïa§f¢ g‰¿nah, r®t rk¤Jt¤ij¥ g‰¿nah e«ã ïU¥gt‹ xUtD«
brŒa¥gL»‹wjhdJ« v§F« Éahã¤âU¥gjhdJ« r®t ïšiy ba‹W jh‹ brhšy nt©L«.
étuháfisí« uø¡F« j‹ikíilajhdJ« všyht‰iwí« Mfnt ïâÈUªJ m¥go¥g£l xU tÞJ ïšiy v‹W«
rkkhŒ¥ gh®¥gjhdJ« RU¡fkhŒ brhštjdhš mtd‹¿ (m¡ ïU¥gjhfî« ahU« e«ã ïU¡fÉšiy v‹W«jh‹ Koî f£l
flîŸ á¤j« m‹¿Æš) xU mQî« mirahjjhd r¡âíil¤ nt©oÆU¡»‹w bj‹gJ xU g¡fÄUªjhY« m¥go x‹W
jhdJ v‹gjhf¡ fUâ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. ï¡ fU¤J rÇah, j¥gh ïU¥gjhf f‰ã¤J e«g¢ brŒtâdhyh»Y« fhÇa¤âš VjhtJ,
v‹W nahá¥gj‰F K‹D« ï¥go xU tÞ¤J ïU¡»‹wjh mjhtJ flîŸ e«ã¡ifÆdhš V‰gl¡ TL« v‹W fUJ»‹w, K‹
ïšiyah v‹W Koî brŒtj‰F K‹D« ï¥go k¡fŸ v©Â¡ brh‹d fhÇa§fshtJ el¡»‹wjh v‹W gh®¤jhš âUlhjt‹, bghŒ
bfh©oU¥gjhdJ cyf¤â‰F e‹ikah? Ôikah? v‹W Koî brhšyhjt‹ ãw® bghUis tŠá¡fhjt‹ Kiw jt¿ fyÉ
brŒtj‰F K‹D« ïªj¥go cyf¤âš vªj kÅjdhtJ c©ik brŒahjt‹, ãwU¡F ï«ir bfhL¡fhjt‹ Kjyhd fhÇa§fŸ
Fo muR - 1930 ( 2 ) 172 173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
brŒahjt‹ v‹gt‹ xUtid¡ Tl fhz Kotâšiy v‹W jh‹ nfŸÉfŸ nf£L mj‹ _y« nkšf©l Fz§fŸ bfh©l flîŸ
brhšy nt©oÆU¡»‹wJ. m‹¿í« âU£L, tŠrf«, bghŒ, Kiw v‹gjhf x‹W c©L v‹W bkŒ¥ã¡f Ka‰á brŒ»wh®fŸ. ï«khâÇ
jt¿fy¤jš Kjyh»a fhÇa§fŸ vit v‹W Ô®khÅ¥gnj fZl nfŸÉ¡fhu®fis gF¤j¿î ïšyhjt®fŸ MuhŒ¢á r¡â
khd fhÇakhÆU¡»‹wJ v‹whY« k¡fŸ vij vij nkš f©l ïšyhjt®fŸ v‹W jh‹ brhšy nt©Lnk jÉu ntW x‹W«
khâÇFz§fŸ v‹W fUJ»‹wh®fnsh mij¢ brŒahkš ïU¡f brhšyKoaÉšiy.
ïªj v©z¤ijí« e«ã¡ifí« c©lh¡Ftjhnyh Ãiy ÃU¤J
tjhnyh Ko»‹wjh? v‹gJjh‹ ï§F nahá¡f¤ j¡fjhF«. ï¥go¥g£l nfŸÉ nf£gt®fis xnu xU gâÈš thia
mil¡f nt©Lkhdhš ï«khâÇahf njh‰w§fËš x‹W¡ bfh‹W
ïJ xU òuÄU¡f nkšf©l mjhtJ flîŸ v‹gj‰F¡ ɤâahr§fŸ fhz¥gLtjhnyna (nkš f©l FzKila) flîŸ
f‰ã¡f¥g£l Fz§fŸ cilajhd xU flîŸ v‹gJ ïšiy v‹gjhf x‹W ïšiyba‹W brhšÈÉlyh«.
v‹W«, mšyJ ïU¡fKoahJ v‹W« fUJ»‹wt®fËl¤âyhtJ
mªj¥go fUâ¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹W ãwuhš fUj¥gL»‹w v¥gobaÅš r®t r¡âíila flîŸ xUt® ïUªJ r®t¤
t®fËl¤âyhtJ K‹ brhšy¥g£l âU£L bghŒ tŠrf« ãwiu âY« òFªJ r®t¤ijí« x‹W nghy¥ gh®¥gtuhÆUªjhš r®t¤
ï«á¥gJ KjÈa Fz§fŸ flîŸ e«ã¡if¡ fhu®fis Él (MÞ ijí« x‹W nghynt áUZo¤âU¡fyhkšyth? ntW ntwhf¡
âf®fisÉl) mâfkhŒ ïU¥gjhfthtJ, mšyJ ãw k¡fS¡F fhz¥gLtjhnyna r®tr¡âí« r®t ÉahgfK«, rk¤JtK«
MÞâf®fis¥ ngh‹w e‹ik brŒa Éšiy v‹whtJ brhšy bfh©l flîŸ v‹gjhf x‹W ïšiy v‹gJ jh‹ gâyhF«.
Koíkh v‹W gh®¤jhš mJî« Koahj fhÇakhŒ¤jh‹ fhz¥ VbdÅš, bkh©o¡F«, KltD¡F«, ešytD¡F«, fZl¥
gL»‹wnj xÊa nt¿šiy. gLgtD¡F«, fZl¥gL¤J»wtD¡F« “flîns” fhuzÞjdh
k¡fËš gyU¡F MuhŒ¢á Ka‰áí«, gF¤j¿î« ïšyhj ÆUªjhš flîis r®t jahgu¤JtKilatbd‹W«, ghugB
fhuz¤jhš flîŸ v‹D« Éõa¤âš nkšf©l Éjkhd fhÇa§ Äšyhj r®trk¤Jt FzKilatbd‹W« v¥go¢ brhšyKoí«?
fis¥ g‰¿bašyh« nahrid brŒJ gh®¥gij É£L É£L jd¡nf ïªj¥go gF¤j¿it¡ bfh©L brhšy¡Toa rkhjhd§fŸ xU
òÇahj go x‹iw Ãid¤J¡ bfh©L òwÄU¡f MuhŒ¢áia¡ bfh©L m¿a¡ Toa rkhjhd§fis¥ g‰¿
r‰W ftÅ¥ngh«. xnu ifahš if Ãiwa mÇáia mŸË mŸË
“flîŸ c©lh ïšiyah” v‹W nf£gJ«, ntwhŒ it¤J x›bthU jlit mŸËa mÇáia¤ jŤ jÅahŒ
v©Â¥ gh®¤jhš mt‰WŸ x‹W¡ bfh‹W v©Â¡if
“flîis x¥ò¡ bfhŸS»‹whah ïšiyah” v‹W nf£gJ«, ɤâahrÄU¥ghnd‹? mnj kÅj‹ mnj ifahš mnj ÃÄõ¤
“flîŸ ïšyhkÈUªjhš k¡fËš xUtU¡bfhUt® V‹ âš mnj FÉaÈÈUªJ mŸËditfŸ V‹ ɤâahr¥gL »‹wJ?
ɤâahrkhÆU¡f nt©L«?” xnu óÄÆš, xnu ÉdhoÆš Éij¡F« xnu khâÇ Éij fŸ áy
Kis¤J«, áy Kis¡fhkY« Kis¤ jditfËš áy tsuhkš
“xUt® gz¡fhudhfî« xUt® ViHahfî« V‹ ïU¡f Tisahfî«, áy mâf caukhfî«, áy mâfkhd k fŸ bfh©l
nt©L«?” fâuhfî«, áy Fiwthd kÂfŸ (jhÅa§fŸ) bfh©l fâuhfî«,
áy Kis¤J e‹whŒ jis¤J« xU k Tl ïšyhj btW«
“xUt® T‹, FUL, bkh©o, FZl nuh» KjÈatdhí«,
fâuhfî« ïU¡f¡ fhuz« v‹d? xUÉdhoÆš xUóÄÆš e£l
xUt‹ ešy âl rßÇahfî« V‹ ïU¡f nt©L«?”
brofŸ x‹W gy »isfSlD«, x‹W Rtš¥g »isfS lD«
“xUtD¡F V‹ g¤J¥ ãŸis? xUtD¡F V‹ ehY ãŸis? tsUtJ« x‹W gâdhÆu¡fz¡fhf fhŒ¥gJ«, x‹W ü‰W¡
xUtD¡F V‹ ãŸis ïšiy?” v‹W« fz¡fhf fhŒ¥gJ«, x‹W ó É£L všyh« fU» c⮪J ÉLtJ«
x‹W ó ÉlhkY« ãŠR ÉlhkY« tulhÆU¥gJ« v‹d fhuz«?
ïUt® xnu fhy¤âš jŤjÅahf Éahghu« Mu«ã¤jhš flîŸ xUt® ïUªjhš ïitfŸ všyh« mjdj‹ ïd¤âš V‹
xUt® eZlK«, xUt® yhgK« V‹ milnt©L«? v‹gJ ngh‹w x‹Wnghš ïU¡f¡ TlhJ?

Fo muR - 1930 ( 2 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


xU rka« flîns ïªjgo brŒâU¥gh® v‹W brhštjh dhš
m«ku« bro jhÅa« KjÈaditfŸ ï¥go gy‹ milt j‰F
fhuz« v‹d? v‹gJ ngh‹w nfŸÉfS¡F v‹d rkhjh dnkh
mJjh‹ kÅj®fis¥ g‰¿a r«kªjkhd nfŸÉfS¡F« rkhjhd«
v‹gJ jhdhfnt òy¥gL«. ( kWgoí« bjhlU«)

Fo muR - jiya§f« - 28.09.1930


fby¡l® ftÅ¥ghuh?

nfhãbr£oghisa« o¥o fby¡lut®fŸ njtÞjhd ku§


fis fŸS¡F ÉL«go j®kf®¤jh¡fis îgªâ¡»whbu‹W«,
fŸS¡fil¡fhu®fS¡F ku« »il¡fhÉ£lhš kÂa¡fhu®fŸ ÛJ
elto¡if vL¤J¡ bfhŸStjhf¢ brh‹djhfî« e«g¤jFªj
ïl§fËÈUªJ brŒâ »il¤âU¡»wJ. ïJ c©ikahdhš
r®¡fhÇl¤âš bghJ #d§fS¡F JntõK«, bghJ #d§fS ila
tÇ¥gz¤âÈUªJ tUl« 4 y£r %ghŒ bryî brŒJ r®¡fh uhš
brŒa¥gL« kJÉy¡F ãurhu¤âÅl¤âš rªnjfK«, bf£l
v©zK« V‰gl ïlK©lhtnjhL r®¡fhU¡F ešy ng® »il¡ F«
goahf¢ brŒa¥g£L tU« ãurhu KjÈaitfS¡F ïlŠrY«
V‰gLkhifahš ekJ Íšyh fby¡l® mt®fŸ jaî brŒJ ïªj
Éõa¤ij¡ ftŤJ ïªj¥go el¥gij ÃW¤jî«. ïªj¥go¡
»šiyahdhš xU m¿¡if btËÆlî« Ka‰á brŒthbu‹W
e«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.09.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 176 177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


S¡F¤ njh‹¿aij¥ gâî brŒahkÈU¡f nt©Lbk‹W«
f£lis ãw¥ã¤J ïªJ r_f¤â‹ K‹nd‰w¤J¡F monfhY
å®fbs‹W vâ®gh®¡»nwh«.

Fo muR - brŒâ És¡f« - 28.09.1930

itáwhŒ ãuò¡F nt©LnfhŸ

yhTÇYŸs #£g£ nuhu¡ k©lybk‹D« r§fkhdJ ϪJ


r_f¤âš fhz¥gL« #hâ ɤâahr bk‹D« ca®î, jhœit xÊ¡f
Äfî« ghLg£L tU»‹wJ. mL¤j br‹rÌ‹ nghJ (#d¤bjhif¡
fz¡F bfhL¡F« nghJ) ϪJ¡fŸ j§fŸ #hâia¡ F¿¥ãlyhfh
bj‹gJ mj‹ bfhŸif. Mfnt m¢r§f îth»fŸ, ïªâa br‹rÞ
fÄõdiu¡ f©L j§fŸ j§fŸ #hâia¡ F¿¥ãl ÉU«
ghjt®fis TW«go t‰òW¤jyhfhbjd¡ nf£L¡ bfh©l j‰F
mt® itáuhÆl« m¿É¤J¡bfhŸS«go brh‹djhš nk‰go r§
f¤jh® itáwhŒ¡F¢ brŒJ bfh©l É©z¥g¤â‹ rhuh«rkhtJ:-
g‰gy khfhz§fËYKŸs ϪJ r_f¤âdÇš gy® ϪJ
kj¤J¡F #hâ ɤâahr« mtáaÄšiy ba‹W« m¤jifa
ɤâahr¤jhš jh‹ ca®î jhœî V‰g£L ïªJ rka¤âd® K‹nd‰
wkila Koahkš nghŒÉ£lbj‹W« cz®ªâU¡»‹wd®. ï¤j
ifa #hâ ɤâahr« g©il¡ fhy¤âš mtáakhÆUªj nghâY«
ï‹WŸs ÃiyikÆš m«Kiw Ôikna ju¤j¡fjhf ïU¡»‹wJ.
muáaš, r_f Éõa§fËš ï¥nghJ njh‹¿ÆU¡F« ò¤Jz®¢
áahš, giHa fhy¤âš njh‰WÉ¡f¥g£l áy Mrhu§fŸ ï¥nghJ
mtáaÄšiyba‹W«, mt‰whš j‰fhy« fZl§fns V‰gL»‹
wd bt‹W« gy® e«ò»‹wd®. MjÈ‹ mL¤j br‹ráš j§fŸ
#hâia¡ F¿¥ãlyhfhbj‹gJ gyUila Mtš. MjÈ‹ jh§fŸ
m¥go¥g£lt®fis #hâia¡ TW«go t‰òW¤jyhfhbjd m›
Éyh¡fh mâfhÇfS¡F c¤âuÉL«go nf£L¡ bfhŸS»nwh«.
ï¤jifa mDkâ K‹dnu Ó¡»a®fS¡F«, ghŠrhy¤âYŸs Mâ
ïªJ¡fS¡F« mˤâU¥gjhš k‰w ïªJ¡fS¡F« ïªj mDkâ
F‰wkhfhJ. #hâ v‹W nf£oU¡F« ïl¤âš “x‹WÄšiy” v‹W
F¿¥ã£LÉLtJ« jtwhfhJ. MjÈ‹ jh§fŸ br‹rÞ vL¡F«
mâfhÇfŸ, mšyJ FkhÞjh¡fŸ #hâia TW«go f£lha¥gL¤j
yhfhbj‹W«, #d§fŸ brhšyhkÈU¡F« nghJ mt®fshf¤ j§f

Fo muR - 1930 ( 2 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Úyhtâ - uhk R¥ukÂa«
kªâÇfŸ
âUkz miH¥ò
m¡nlhg® khj« 23 njâ tiu ï¥nghija kªâÇfns M£á
el¤Jth®fŸ. ãwF lh¡l® R¥guha‹ mt®fns kªâÇrig mik¤
Iah:- “Fo muR”, “âuhÉl‹”, “Fku‹” g¤âÇiffS¡F jhY« mik¡f¡TL«. mšyJ #ÞoÞ f£áah® v‹gt®fŸ rh®ghf
Éahr« vGâtU« kâÃiw¢ bršÉ âU¢á v‹W âU. ã. KDrhÄ ehíL mt®fŸ mik¤jhY« mik¡f¡TL«.

Úyhtâ¡F« ah® ah® “jiyÆš ãu«kh Ú kªâÇahŒ ïU v‹W vGâÆU¡


»whnuh” v‹gJ ï¥nghJ bjÇaÉšiy. Mdhš Ãakd« Mdîl‹
kâÃiw¢ bršt‹ bfh¤jk§fy« bjǪJÉL«, mnjhL Ãakdkhd ãwF k¤âÆš xU rka« mJ
nghŒ ÉLtjhÆUªjhY« mJî« “ãu«kh vGâd r§fâ”
uhk R¥ukÂa¤â‰F« c¤ânahf« nghd ãwFjh‹ bjÇí«.
ãunkhöj ´ « òu£lhá µ 19-« (5-10-30) njâ PhƉW¡ vdnt ãu«kh ïªj Éõa§fis ï›tsî ïufáakhŒ ahU«
»Hik fhiy 10 k¡F âU¢áÆš, bj‹}® nuh£ 4 be«g® ïšy¤ m¿a Koahkš vGâ it¤âU¥gâÈUªJ, ïufáa¤ij¡
âš âUkz« el¤j V‰ghlh» ïU¡»wgoahš, mJnghJ jh§fŸ fh¥gh‰Wtâš ãu«khthdt® ekJ ft®d® ãuòit Él bf£o¡ fhu®
jaîbrŒJ j§fŸ thœ¡if¤ Jizíl‹ vGªjUË rhøaË¡f v‹W jh‹ brhšy nt©L«.
ÉiH»‹nwh«.
ïJ xU òwÄU¡f, ÃakdkhF« kªâÇfS« vâ®gh®¡F«
<nuhL <. bt. uhkrhÄ eg®fS« Tl jh§fŸ Ãakd« Md ãwFjh‹ j§fS¡F ïšiy
1-10-30 <. bt. uh. ehf«khŸ v‹W Koªj ãwF«jh‹ ft®diuí« ãukhití« ngh‰wnth, ö‰w
nth ngh»wh®fŸ.
Fo muR - miH¥ò - 05.10.1930
ïªj khâÇ kªâÇfŸ ÃakdkhtJ« Vkh‰wkiltJ«, btW«
kªâÇ c¤ânahf¤â‰F tU»wt®fSilaî«, Vkh‰wkil»wt®
fSilaî« “jiybaG¤J¡fis” kh¤âu« bghW¤jjhŒ ïšyh kš
ït®fŸ tunt©Lbk‹W vâ®gh®¥gt®fSilaî« tu¡ TlhJ
v‹W vâ®gh®¥gt®fSilaî«, ït®fshš ãiH¡fyh«, ït®fshš
bf£L¥ nghf¡TL« v‹W fUâ¡ bfh©oU¥gt®fS ilaî«
“jiybaG¤J¡fisí«” bghW¤âU¥gjhš ïªj jiy baG¤J¡fŸ
v¥nghJ« gyU¡F Ä¡f FH¥g¤ijna jªJ bfh©nl tU»‹wd.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 05.10.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


brhšYtnjh M»a fhÇa§fŸ Koahjbj‹W« mit R¤j
m¿ahik¤jdkhdbj‹W« ïšyhÉ£lhš Raey Nøna bfh©l
ehza¤ jtwhd fhÇakhFbk‹W« brhšÈ tU»nwh« v‹gnjhL
ï¥go¢ brhšY« Éõa¤âš ek¡F gankh rªnjfnkh »ilahJ
v‹W« brhšYnth«. Mjyhšjh‹ ï›Éj K£lhŸjdkhdJ« Nø
ahdJkhd Ka‰áfis eh« v⮡f nt©oat®fshí
ÄU¡»‹nwh«.
ïÅahtJ ò¤â tUkh?
VbdÅš j§fŸ r_f¤jhbu‹W« j§fŸ rnfhju®fbs‹W«
bg©fS¡F brh¤JÇik étfhU©a« v‹W« Tl fUjhkš j§fŸ eh£L k¡fisna
RjªâukË¡fhkš kÅj®fŸ v‹W Tl fUjhkš moik¥gL¤â,
bfhLik¥gL¤â, ïÊîgL¤â¤ jhœ¤â it¤âU¡F« k¡fËl«
ïªâa eh£oš mnefkhŒ cyf¤âš ntW v§F« ïšyhjJ« k‰W« m¤jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ ey¤ijnah, ÉLjiyianah
kÅj¤j‹ik¡F« Ãaha¤â‰F« gF¤j¿î¡F« x›thjJkhd x¥òÉ¥gbj‹whš frh¥ò¡ fil¡fhuÇl« MLfis x¥òɤj
bfhLikfŸ gy ïUªJ tªjhY« mt‰WŸ mtrukhŒ Ô®¡f¥gl jhFnk jÉu ntwšy v‹W fUJtjhšjhnd xÊa ntwšy. ïªj¤
nt©oaJ«, ïªâa®fŸ fh£LÄuh©ofŸ mšybt‹gijí«, j¤Jt k¿ahj áy Ô©l¥glhjtbu‹W jhœ¤j¥g£l k¡fS« Rjª
kÅj¤ j‹ikí« ehfßfKilaîkhd r_f« vdî« cyf¤jhuhš âu« mË¡f¥glhjt®fŸ v‹W moik¥gL¤j¥g£l bg©fS«
kâ¡f¥gl nt©Lkhdhš k‰W« cy»YŸs k‰w bgU«gh‹ik j§fS¡F k‰wt®fshš ïiH¡f¥g£l bfhLikiaí« ïÊit í«
ahd eh£lh®fis¥ nghynt mªÃa eh£od®fË‹ cjÉÆ‹¿ fU⥠ghuhkš “ïªâah Rjªâu«” “ÉLjiy” v‹d¥g£l
j§fŸ eh£il¤ jh§fns ghJfh¤J¡ bfhŸsî«, Mø îthf« T¥ghLfËš fyªJ bfh©L jh§fS« T¥ghL nghLtij¡ fh©
brŒaî« jFâíilat®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs nt©Lkhdhš »‹nwh«. MdhY« mt®fS¡F c©ik Rjªâu« ÉLjiy v‹g
K¡»akhdjhfî« mtrukhŒ Ô®¡f¥gl nt©oajhfîÄU¡F« itfË‹ bghUŸ bjÇahjjhY« bjÇa Koahkš it¤âUªj
bfhLikfŸ ïu©L c©L v‹W cWâahŒ¡ TWnth«. mitfËš thridÆdhY« m¥go m¿ahkš âÇ»‹wh®fŸ v‹nw fUâ
KjyhtJ vJbt‹whš ïªâa k¡fËnyna gy nfho #d ïU¡»‹nwh«.
r§»iaíŸs gy r_f§fis ãwÉÆnyna Ô©lhjt®fŸ v‹W
f‰ã¤J mt®fis gF¤j¿t‰w ÄUf§fËY« nftykhfî« Ô©lhik v‹D« Éõa¤âš ïU¡F« bfhLikí«, _l¤
cz®¢áa‰w ó¢á òG¡fËY« ïÊthfî« el¤JtjhF«. jdK« _®¡f¤jdK« nahá¤J¥ gh®¤jhš mij k‹Å¡fnth,
my£áakhŒ fUjnth “ehis¡F¥ gh®¤J¡ bfhŸsyh« ï¥nghJ
ïu©lhtjhdJ vJbt‹whš bghJthf ïªâa¥ bg©fŸ mj‰F v‹d mtru«” v‹W fhyªjŸsnth á¿J« kd« ïlª
r_f¤ijna monahL ãwÉÆš Rjªju¤â‰F mUfija‰wt®fŸ jUtâšiy. xUt‹ mjhtJ ãwiu¤ Ô©lhjh® vd¡ fUâ¡
v‹W« M©fS¡F moikahfnt ïU¡f “flîshnyna” áUZ bfhLik¥gL¤J»‹wt®fis m¤Ô©lhjh®fS¡F ïU¡F«
o¡f¥g£lt®fŸ v‹W« f‰ã¤J mt®fis efU« ãz§fshf c©ikahd fZl¤ij czu¢ brŒa nt©Lkhdhš ï¥nghija
el¤JtjhF«. Mfnt nk‰f©l ïªj ïu©L fhÇa§fS« vªj¡ btŸis¡fhu murh§f¤â‹ Ñœ mEgÉ¡F« bfhLikfŸ v‹g
fhuz¤ij K‹Å£L« ïªâahÉš ïÅ miu Bz« Tl ïU¡f itfŸ nghjhJ v‹W« á¿J« RjªâuK« rk¤JtK« m‰wJ« rjh
Él¡ TlhjitfshF«. uhQt¢ r£l« mKÈš ïU¥gJkhd VjhtJ xU bfhL§nfhš
M£á ïUªjhšjh‹ ï«khâÇ bfhLik¥ gL¤J»‹w k¡fS¡F
ïªj¡ fhuz¤jhnynajh‹ eh« nk‰f©lÉõa§fŸ ïu©L
cz®¢á tªJ ò¤â tUbk‹W« ek¡F á‰áy rka§fËš njh‹W
bfhLikfS« mÊ¡f¥glhkš ïªâahî¡F óuz Rjªâu« nf£g
tJK©L. Mdhš ïªâahit ï«khâÇ _®¡f¤jdK« ehza¡
njh ïªâahÉ‹ ghJfh¥igí« Mø îthf¤ijí« ïªâa k¡fŸ
Fiwî« kh¤âu« NœªJ bfh©oU¡fhkš _l¤jdK« nr®ªJ
jh§fns gh®¤J¡ bfhŸS»nwh« v‹W brhšYtnjh k‰W«
f£o¥ão¤J¡ bfh©oU¥gjhš ï‹dK« v›tsî ïÊî«
ïªâahî¡F mªÃaUila r«gªjnk á¿J« nt©lhbk‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 182 183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhLikí« V‰g£lhY« ï«khâÇahd k¡fS¡F c©ikahd fK« #d¥ ãuâÃâfS« x¥ò¡ bfh©L mj‰fhf xU fÄ£oí«
fZl¤ij czu¤j¡f Ãiyik tUtJ fZlkhf ïU¡F« v‹wh ÃaĤJ m¡fÄ£oah® bg©fS¡F¢ brh¤JÇik mË¡fyh« v‹w
Y« ïªÃiy khWjyila¡TL« v‹w cWâia c©lh¡f¤ j¡f j¤Jt¤ij x¥ò¡ bfh©L Vfkdjhd Çngh®£L mD¥ãÆU¥g
e«ã¡if bfhŸtj‰F ïlÄšyhkš nghfÉšiy. jhí« “âuhÉlÅ”š btËah¡f¥g£oU¡»wJ.
mL¤jjhd bg©fŸ Éõa¤âY« mt®fSila Rjªâu¤ mj‹ K¡»a ghf« v‹dbt‹whš:-
ijí« cz®¢áiaí« f£o¥ ngh£oU¡F« bfhLik ahdJ ïJ
nghynt ïªâa®fS¡F¢ Rjªâu cz®¢ána ïšiy v‹gij¡ 1. “bg©fŸ thÇR brh¤J cÇik mEgÉ¡f¤ jFâíil
fh£lî« mt®fŸ moikfË‹ FHªijfŸ v‹gij x¥ò¡ at®fŸ mšybt‹gJ bfhLikí« mÚâíkhF«.
bfhŸsî« Mjhukhdbj‹Wjh‹ brhšy nt©L«. 2. bg©fŸ $jd«, e‹bfhil KjÈa brh¤J¡fŸ milªJ
v¥gobaÅš ï›Éu©il¥ g‰¿ ïªâa ÉLjiythâfŸ, mitfis it¤J ît»¤J tu¤j¡ft®fŸ v‹w cÇikí«
RjªâuthâfŸ, Rna¢ir thâfŸ, njÓa thâfŸ, k¡fŸ ey cÇik tHikí« ïU¡F«nghJ th®R brh¤J mila V‹ jFâ
thâfŸ v‹»‹w T£l¤jh®fS¡F¢ á¿J« c©ikahd ftiy íilat®fshf kh£lh®fŸ?
ïšyhÉ£lhY« nk‰f©l T£l¤jh®fËš 100¡F 99 ng®fS¡F 3. bg©fS¡F th®R brh¤JÇik ïšiy v‹gJ bg©fŸ
nkyhf Raey§bfh©l ehzak‰wt®fshfnt fhz¥goD« K‹nd‰w¤â‰F jilahÆU¥gnjhL bghJthf ïªJ r_f
ït®fsJ Ka‰á ïšyhkY« áy rka§fËš nk‰f©l Raey K‹nd‰w¤â‰nf nflhíÄU¡»wJ.
N£áthâfË‹ v⮥ò¡F« ïilŠrY¡F« ïilÆY« ntW xU
tÊÆš bfhLikfŸ mEgÉ¡F« nk‰f©l ïUtifahU¡F« 4. Mfnt ït‰¿‰fhd r£l« brŒa nt©oaJ« bg©fŸ
Énkhrd« V‰gLtj‰F m¿F¿fŸ M§fh§F fhz¥gL»‹wij¥ v‹»‹w fhuz¤â‰fhf mt®fS¡F v›Éj áÉš cÇik
gh®¡f¢ á¿J k»œ¢á mil»‹nwh«. mjhtJ ïªâa Rnjr rkÞ iaí« jL¥gJ TlhJ v‹W â£lkhŒ Koî brŒJ Él
jhd§fŸ v‹W brhšy¥gL« ikN®, gnuhlh, fhZÛ®, âUteªj òu« nt©oaJkhd fhy« tªJ É£lJ.
KjÈa rkÞjhd§fŸ ïªj bfhLikfis xÊ¡f x›bthU JiwÆš
5. vªj Éjkhd $jd brh¤ijí« bg©fŸ j§fŸ ïZl¥go
x›bth‹Wkhf K‹ tªâU¡»‹wd v‹gjhF«.
ÉÃnah»¤J¡ bfhŸsyh«.”
fhZÛ® rkÞjhd¤âš vªj Éõa¤âY« Ô©lhikia¥
v‹gitfshF«. ïitfŸ xU òwÄU¡f k‰bwhU Éõa¤
ghÉ¡f¡ Tlhbj‹W«, Ô©l¥glhjh® v‹D« tF¥ghU¡F k‰wt®
âY« bg©fS¡F áy Rjªâu§fŸ mË¡f m¡fÄ£o ágh®R brŒâ
fis¥nghš rfy cÇikiaí« mË¡f¥g£oU¥gnjhL fšÉ
U¥gJ Äfî« ghuh£l¤j¡fjhF«.
Éõa¤âš mt®fS¡F rh¥ghL¥ ngh£L ïytrkhŒ f‰W¡ bfhL¥
gbj‹W« Ô®khdkhÆU¡F« Éõa« K‹ bjÇɤâU¡»nwh«. mit ba‹dbtÅš:-
k‰W« gnuhlh rkÞjhd¤âš bg©fŸ fšahz u¤J Éõa “òUõ‹ nkf Éahâ¡fhudhfthtJ bfhoa bjh¤J Éahâ¡
khŒ r£l« Ãiwnt‰w¥g£oU¥gij¥ g‰¿í« K‹d® bjÇɤ fhudhfthtJ ïUªjhY«,
âU¡»nwh«. k‰W« âUth§T® rkÞjhd¤âš bg©fis¡ flîŸ
nguhš ÉgrhÇfsh¡» nfhÉšfË‹ Mjuîfis¡ bfh©L m› it¥gh£o it¤âUªjhY«, jhá, ntá åLfS¡F¥ nghŒ¡
Égrhu¤j‹ikia Ãiy ÃW¤Jtijí« mEgt¤âš el¤J tijí« bfh©oU¥gtdhÆUªjhY«, kW Éthf« brŒJ bfh©lt
xÊ¡f¢ r£l« Ãiwnt‰¿ mKY¡F¡ bfh©L tªjij í« dhÆUªjhY«,
K‹dnkna bjÇɤâU¡»‹nwh«.
bfhLikahŒ el¤âdhY«, ntW kj¤â‰F nghŒÉ£lhY«,
ï¥nghJ ikN® rkÞjhd¤âš bg©fS¡F¢ brh¤JÇik
òUõidÉ£L¥ ãǪâU¡fî« òUõÅl« étdh«r«
tH§F« Éõakhf nahrid brŒa¥g£L m› nahridia murh§
bgwî« óuz cÇikí©L.” v‹gjhF«. mnjhL nk‰go ïªj

Fo muR - 1930 ( 2 ) 184 185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Éõa§fis mErǤJ xU knrhjhî« jahÇ¡f¥g£oU¡»‹w
jhfî« fhz¥gL»‹wJ.
Mfnt ïªj¢ r£l« mnefkhf Toa Ó¡»u« ikN® rkÞ jhd
r£lrigÆš Ãiwnt¿ r£lkh¡f¥gLbk‹nw e«gyh«. ït‰ ¿š
brh¤J¡fË‹ msî Éõa§fËš VjhtJ ɤâahr ÄUªj
nghâY« bg©fS¡F brh¤JÇik bfhŸifí« bg©fŸ òU õid
É£L Éy» ïUªJ bfhŸS« bfhŸiffS« x¥ò¡ bfhŸs¥ âU¢áÆš
g£oU¡F« Éõa« ftŤJ ghuh£l¤j¡fjhF«.
Úyhtâ - uhk R¥ukÂa« âUkz«
ïªj¥go ïªâahÉYŸs Rnjr ïªJ rkÞjhd§fbsšyh«
x¥ò¡ bfh©L r£l« brŒJ bfh©L tU«nghJ ãÇ£oZ ïªâah
ÉYŸs njÓathâfS¡F« óuz Rna£ir thâfS¡F«, #d ey rnfhjÇfns! rnfhju®fns!!
cÇikthâfS¡F« kh¤âu« ï¡ bfhŸiffŸ mtáakhditfŸ
v‹nwh r£l« brŒa¤j¡fJ v‹nwh njh‹w¥glhkÈU¥gjhdJ ï‹iwa âd« eh« Úyhtâ - uhkR¥ãukÂa« âUkz¤ij
ï¡T£l¤jh®fË‹ ehza¡ Fiwití« bghW¥g‰w¤ j‹ik iaí« K‹Å£L ï§F ToÆU¡»nwh«. ïl« ïšyhjjdhš Äf beU¡f khf
e‹whf¡ fh£Ltj‰F xU m¿F¿ahF«. ïU¡»wJ. mnef« #d§fŸ ÑnH É»‹wd®. ï« khâÇ¡ fšah
z§fŸ ekJ bfhŸiffis¥ ãurhu« brŒtdthfnt ïU¡»‹wd.
rhujh r£l« (FHªij kz¤ jL¥ò r£l«) v‹»‹w xU r£l« m¿î bfh©L c©ik neh¡f¤njhL ï›ÉUtÇ‹ âUkz« eil
ãÇ£oZ r®¡fh® jaÉdhš ghrh»í« ïªâa njáathâfshY« bgw¥ ngh»‹wJ. âUkz« elªj ãwF e©g®fŸ ïu©blhU
óuz Rna£ir Ka‰áahY« mJ rÇahdgo mKY¡F tuKoah th®¤ijfŸ brhšth®fŸ. âUkz¤ij el¤â¡ bfhŸS khW kz
kš K£L¡f£il¥ nghl¥g£oU¡»wJ Äfî« bt£f¡ nflhd k¡fis¡ nf£L¡bfhŸS»‹nw‹. (kzk¡fŸ ïUtU« xUtU¡
fhÇakhF«. bfhUt® khiyÆ£L nkhâu§fis kh‰¿¡ bfh©ld®)
k‰W« m¢r£l¤ij xÊ¥gjhf bjÇa¥gL¤âdt®fis ï§F všnyhU« É#a« brŒJ ï¥bghGJ eilbg‰w
uh#h§f r£l rig¡F« ïªâa r£lrig¡F« khfhz r£lrig¡F« âUkz¤â‰F¢ rh£á mˤnjh«. mJ ekJ filikíkhF«. ï¥
ekJ ãuâÃâfshf mD¥ãaJ ï‹dK« khd¡nflhd¡ fhÇa bghGJ eilbg‰W tU« k‰w kz§fŸ v¥go eilbgW»w
khF«. bj‹whš, xU bg©izí« Mizí« ão¤J ïUtÇ‹ r«kj
ekJ njáathâfŸ v‹D« muáaš thâfŸ ï«khâÇ Äšyhknyna f£lha¥gL¤â¢ brŒa¥gL»wJ. mªj¥ bg©zh
fhÇa§fis¢ á¿J« ftÅahkš ïU¥gnjhL eh« VjhtJ ït‰¿‰ dtŸ bfhŠrK« Rjªjuk‰W khk‹, khÄ, eh¤â, bfhGªj‹, òUõ‹
fhf¥ ãurhu« brŒjhš “ïJ njáa¤â‰F Énuhj«” “Rauh{a« M»at®fS¡F v‹W« moikahfnt ïUªJ tunt©oatsh
»il¤J É£lhš ãwF r£l« brŒJ bfhŸsyh«” v‹W brhšY ÆU¡»whŸ. “fšby‹whY« fzt‹, òšby‹whY« òUõ‹” v‹W
tJ« ntW ahuhtJ ïitfS¡fhf r£l« brŒa r£lrig¡F knrh T¿¥ bg©ÂDila åu¤ijí«, kÅj¤ j‹ikí« mÊ¡f¥
jh¡fŸ bfh©L nghdhš “Ó®âU¤j§fŸ r£l§fË‹ _y« brŒa g£oU¡»wJ. eshÆÅ, Óij, rªâukâ KjÈat®fis¥ nghy ïU¡f
Él KoahJ. ãurhu¤â‹ _y«jh‹ brŒa nt©L«” v‹W brhšY nt©Lbk‹W bg©fS¡F¢ brhšy¥gL»wJ. rªâukâia¥ nghš
tJkhd jªâu§fËdhš k¡fis Vkh‰¿ fhy« jŸË¡ bfh©L ïU¡fnt©Lbk‹whš, flD¡fhf òUõ‹ j‹ kidÉia
tU»wh®fŸ. ɉWÉlyhbk‹Wjh‹ m®¤j«, òUõ‹ j‹ kidÉia ɉgid
brŒa cÇikíŸst‹ v‹whš, ïij Él¥ bg©fS¡F kÇahij
Mfnt ïªj ÃiyikÆš KjÈš ekJ flik v‹d v‹gij bf£ljd« ntbw‹d ïU¡»wJ. Óijia¥ g‰¿a fij buh«g
thrf®fns nahá¤J¥ ghU§fŸ. MghrkhdJ. Óij Ãiw f®¥gkhŒ ïU¡F« bghGJ fh£L¡F
Fo muR - jiya§f« - 05.10.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 186 187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Éu£l¥g£lhbs‹whš, mJ v›tsî _l¤jd« v‹gij nahá¤J¥ Ko¤J it¤njh«. ï§F eilbg‰w âUkz¤â‹ j«gâfŸ Äf¢
ghU§fŸ. eshÆÅ rǤâuK« buh«g MghrkhdJ. òUõ‹ buh«g¡ áwªjt®fŸ v‹gJ v‹ fU¤J. jFâ thŒªj ï¤j«gâfŸ áwªJ
FZlnuh». mt‹ jhá å£o‰F¥ nghf nt©L bk‹W ãÇa¥ thH ÉU«ò»nw‹.
g£lhdh«. mtid¡ TilÆš it¤J¤ ö¡»¡ bfh©L nghŒ jhá
å£oš É£lhsh«. ïJ v¥go ÆU¡»wbj‹whš jhá å£o‰F¥ nghf Fo muR - brh‰bghÊî - 12.10.1930
iybr‹Þ bfhL¥gJ nghÈU¡»wJ. òUõid¤ jhá å£oš bfh©L
nghŒ ÉLtJ jh‹ bg©Â‹ f‰gh v‹W nf£»nw‹. òUõ‹ jhá
å£o‰F¥ nghf nt©Lbk‹W T¿dhš, mtid btËÆš jŸË
fjit¢ rh¤JtJjh‹ RakÇahijíilatË‹ brayhF«.
xUt®:- xUjhuÄU¡»w bghGJ kWjhu« f£lyhbk‹gJ
RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸifah? ϪJ kj¡ flîŸfŸ gy
kidÉfisíilat®fshŒ ïU¡»‹wd®. mªj kj« j¥ãjkhdJ
v‹W TW« RakÇahij ïa¡f« xU kidÉÆU¡f k‰bwhU
kidÉia kz« brŒa mDkâ¡fyhkh? v‹W nf£lh®.
âU. ïuhkrhÄ mt®fŸ gâš T¿ajhtJ:-
ï¥bghGJ nf£f¥g£l nfŸÉ¡F¥ gâš brhšy nt©oaJ
ekJ fliknaahF«. RakÇahij ïa¡f« v‹d brhšY»wbj‹ whš,
x›bthUtU« všyh Éõa§fËY« j§fŸ gF¤j¿it cgnahf¥
gL¤j nt©Lbk‹W«, M©, bg© ïUtU¡F« rk¤Jt« ïU¡f
nt©Lbk‹W« brhšY»wJ. RakÇahij ïa¡f¤ jhš
f©o¡f¥gL»w njt®fŸ brŒí« fhÇa§fisbašyh« brŒa¡
Tlhbj‹gJ neh¡fkšy. njt®fŸ rh¥ãL»‹wh®fŸ. _¢R
ÉL»wh®fŸ v‹gjhš ehbkšnyhU« rh¥ãl¡ TlhJ, _¢R Él¡
TlhJ v‹gJ K£lhŸ jdkhF«. gF¤j¿É‰F vJ bghU¤j
khÆU¡»wnjh mij¡ if¡ bfhŸsnt©Lbk‹gJjh‹ Ra
kÇahij ïa¡f¤â‹ neh¡fkhF«. fšahz« v‹gJ xU kÅjD
ila ï‹g¤ij¥ bghW¤jnja‹¿ ntbwh‹WÄšiy. xU MQ¡
F«, bg©Q¡F« thœ¡ifÆš x¤JtuhÉ£lhš ntW fšahz«
brŒJ bfhŸtâš ãrbfh‹WÄšiy. mnj cÇikia bg©Q¡ F«
bfhL¡f M© jahuhÆU¡»wh®. fšahz¤ij f¤jÇ¡fhŒ,
thiH¡fhŒ nghy Ãid¤J bghU¤jk‰w KiwÆš fšahz¤ij¢
brŒJ it¤J thœ¡if KGikí« J‹g¤âY« moik¤jd¤âY«
ïU¡F«go brŒtJ m¿ahikahF«. rÛg¤âš ef® v‹w CÇš xU
RakÇahij fšahz« elªjJ. kh¥ãŸis »¿Þjt®. »¿ÞJ kj¢
r£l¥go xU kidÉ ÆU¡f k‰bwhU kidÉia Éthf« brŒJ
bfhŸs mDkâÆšiy v‹whY« mtut® Rjªâu¤ij¡
f£L¥gL¤Jjš ÉnuhjkhF«. vdnt m¡fšahz¤ij¢ áw¥ghf

Fo muR - 1930 ( 2 ) 188 189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


É£L kWkz« brŒJ bfhŸsyh« v‹gjhfî«, mªj¥go u¤J
brŒJ bfhŸtâY« ï‹Å‹d ÃgªjidfË‹gojh‹ brŒJ
bfhŸsyh« v‹W« fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ rKjha r«kªjkhd
xU gªnjhgÞij c¤njá¤J kh¤âunk mšyhkš bfhŸif¡fhf
mšy v‹W òÇí« goahf V‰ghL brŒa¥g£oU¡»‹wJ. Mfnt
ï›tsîjh‹ kWkz Éõa¤âš k‰w kj¤â‰F« »¿Þjt kj¤â‰
F« cŸs ɤâahr«. vdnt x‹W¡bfh‹W ÃgªjidfËY«
kWkz« jtwšy â£l§fËY« jh‹ ɤâahrnk jÉu k‰wgo kWkz¡bfhŸifia
kj§fË‹ go gh®¤jhš vªj kjK« M£nrã¤âU¥gjhŒ bjÇa
Éšiy. m‹¿í« ïªJ kj¤âš flîŸfns gy kz§fŸ brŒJ
âU¢áÆš ï«khj« 5-« njâ PhƉW¡»Hik elªj Úyhtâ- bfh©ljhfî« k‰W« it¥gh£ofis it¤âU¥gjhfî«, kj
uhkR¥ãukÂa« âUkz¤â‹ nghJ xU nfŸÉ ãwªjJ. mjhtJ Mjhu§fËš fhz¥gLtJl‹ m¡flîŸfis mªj¥gona mjh
“xU kidÉÆU¡f kWkz« brŒayhkh?” v‹W T£l¤âš xUt® tJ gy kidÉfŸ, it¥gh£ofŸ M»aitfSl‹ óir c‰rt«
vGªJ nf£lh®. mj‰F m¥nghnj gâš brhšy¥g£ljhdhY«, ïªj KjÈaitfŸ brŒJ« tU»‹wh®fŸ. kfkâa kj¤âY« âU. kfkJ
Éõa¤âš RakÇahij ïa¡f¤âš <Lg£ltU¡FŸshfnt gyU¡F eã mt®fns gy kidÉfSl‹ ïUªjjhf x¥ò¡ bfhŸs¥gL
m«khâÇ kWkz« brŒJ bfhŸtJ jtW v‹»w mã¥ãuhaK«, »‹wd. Mfnt ïij kW¥gt®fnsh ï«khâÇ flîŸfisnah, âU.
rªnjfK« ïU¥gjhY« bghJ #d§fËY« gy®, “kidÉÆU¡f eãfisnah F‰w« brhšY»‹wt®fnsh xU¡fhY« j§fŸ kj¤â‹
kWkz« brŒJbfhŸtJ Ó®âU¤j¡ bfhŸif¡F Énuhj«” v‹W nguhš, kj r«kªjkhd f£lisfË‹ nguhš kW¡»‹nwh« v‹W
fUJtjhY«, ïij¥ g‰¿a ekJ mã¥ãuha¤ij ï›thu« brhšÈ¡ bfhŸs KoahJ. mªj¥go ahuhtJ xUt® j‹id
jiya§fkhf vGjyh« v‹W fUâ bjhl§F»‹nwh«. ïªJbt‹W brhšÈ¡ bfh©L ï«khâÇ mjhtJ xU kÅj‹
kidÉÆU¡f kWkz« brŒJ bfhŸsyhkh v‹W nf£ghnuahdhš
KjyhtJ ïªj¡ nfŸÉia¥ g‰¿¡ ftÅ¡F« K‹ò kz«
m¥go¥g£ltiu eh« kj¤ij Él j‹D ila gF¤j¿itnah
v‹gJ v‹d? v‹gij KjÈš És¡»¡ bfhŸs nt©L«. kz«
mšyJ mEgt rîfÇa¤ijnah mšyJ ntnujhtJ xU bfhŸ
v‹gij eh« kzk¡fŸ brsfÇa¤â‰fhf v‹W brŒJ bfhŸs¥ gL«
ifnah K¡»akhf¡ fUâ¡ bfh©L ï«khâÇ nfŸÉ nf£f tª
xU x¥gªj V‰ghL v‹Wjh‹ fUJ»‹nwh«. mâš ïUt® fSila
âU¡»wh® v‹W jh‹ bfhŸs nt©L«.
Rna£irí« nr®ªnjh mšyJ jŤjÅnah f£L¥ gL¤J« v›Éj
bfhŸiffS« ïU¡f¡ TlhJ v‹W« fUJ»‹ nwh«. ï«khâÇ Mfnt m¡nfŸÉ¡fhu® j‹id ïªJ v‹W fUâ¡ bfh©L
fUJtJ rÇah, j¥gh v‹W Koî brŒtâÈUªnj nk‰f©l nfŸÉ nf£gij Él¥ gF¤j¿î¡fhu® v‹nwh mEgt¡ bfhŸif¡
nfŸÉ¡F¢ á¿J rkhjhdK« »il¤JÉL«. fhu® v‹nwh fUâ¡ bfh©L nfŸÉ nf£»wh® v‹W m¿ªnjh khdhš
mJ Éõa¤âš eh« Äfî« k»œ¢á miltJl‹ mtU¡F Ãaha«
Éf, ï‹W cyf¤âš ïa‰if cz®¢áÆY«, mEgt¤âY«
bkŒ¥ã¡F« Éõa¤âš ek¡F¢ á¿J« fZlÄšiy v‹nw
k‰W« f£L¥gh£L¡ bfhŸifÆ‹ ÑG« kWkz« v‹gJ v§fhtJ
v©Q»‹nwh«.
jL¡f¥g£oU¡»‹wjh v‹gij e«khš m¿aKoaÉšiy. mJ
kh¤âukšyhkš kz ÉõakhŒ V‰gL¤j¥g£l r£lâ£l§fËY«, Éf, bghJthf xU kÅjD¡F j‹ Kjš bg©rhâ (1) br¤J¥
vªj kj Éõakhd bfhŸiffËY« kWkz« v‹gJ jL¡f¥g£o nghd fhy¤âY«, (2) k‰bwhU fztÅl« Mir bfh©L btË¥
U¥gjhfî« bjÇaÉšiy. ïªJ kj¤âš mWgâdhÆu« bg©fŸ g£L É£l fhy¤âY« kWkz« brŒJ bfhŸStij ahU« F‰w«
tiuÆY« kfkâa kj¤âš Rkh® 10 bg©fŸ tiuÆY«, »¿Þjt brhšYtâšiy. mJnghynt (3) Ôuhj bfhoa Éahâ¡fhÇah ÆU¡
kj¤âš msî F¿¥ãlhkš v›tsî bg©fis kz« brŒJ F« fhy¤âY« kWkz« brŒJ bfhŸStij ahU« M£nrgid
bfhŸs ne®ªjhY« mJtiuÆY« kz« brŒJ bfhŸs ïlÄU¡ brŒtâšiy (4) gƤâafhÇahŒ ò¤â RthÔd Äšyhkš nghŒ É£l
»‹wJ. ït‰WŸ »¿ÞJ kj¤âš kh¤âu« âUkz¤ij u¤J brŒJ fhy¤âY« ahU« M£nrgid brŒtâšiy. Mfnt

Fo muR - 1930 ( 2 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


gF¤j¿î¡fhuU« mDgt¡ bfhŸif¡fhu®fS« nk‰f©l Kjyh c¤njá¤J v›Éj mEgt¤ij mDrǤJ mšyJ vªj¥ gF¤j¿
tJ jÉu k‰w 3 rªj®¥g§fËš kidÉÆU¡f kWkz« brŒa¥ it¡ bfh©L ï¥go¢ brhšY»‹wh®fŸ mšyJ vâ®gh®¡»‹wh®fŸ
gLtij M£nrã¡f kh£lh®fŸ. ïÅ IªjhtJ, MwhtJ KjÈa v‹gJ És¡f¥glnt©L«. VbdÅš m¥bghGJjh‹ mJ ftÅ¡
itfshf¥ gy Éõa§fis¡ ftÅ¥ngh«. (5) kidÉ m¿ahik f¥gl¤j¡fjhF«. VbdÅš rhjhuzkhf¥ ngRnthkhdhš btF
ahnyh, Ku£L¤jdkhd Rght¤jhnyh òUõid y£á a« brŒah rhjhuz ghku k¡fŸ v‹gt®fS« Tl ï¡fhy¤âš xU Éõ
kš VWkhwhŒ elªJ bfh©L tUtjhf it¤J¡ bfhŸnth«. a¤ij¥ g‰¿¥ ngR« nghJ mJ “RUâ, í¡â, mEgt« M»a _‹
(6) òUõ‹ bg©Â‹ kd¤â‰F¤ âU¥â¥glhjjhnyh mšyJ vªj¡ ¿‰F« bghU¤jkhÆU¡»‹wjh” v‹W nf£gJ v§F« rf#kh
fhuz¤jhnyh òUõÅl« bg©Q¡F m‹ò« fhjY« ïšyhkš ÆU¥gij¥ gh®¡»‹nwh«. m‹¿í« m«_‹W th®¤ijfË‹
btW¥ghÆU¥gjhf it¤J¡ bfhŸnth«. (7) nk‰f©l Fz§fSl‹ mik¥ò« KjÈš F¿¥ã£l RUâ¥go (mjhtJ ek¡F Kªâ ïUªj
mo¡fo jhŒ å£L¡F¥ nghŒ ÉLtjhf it¤J¡ bfhŸSnth«. (8) mEgtrhÈfË‹ mã¥ãuha§fŸ v‹»‹w KiwÆš ft Å¡f
òUõDila bfhŸif¡F ne® kh‰wkhd bfhŸ ifíl‹ òUõ‹ nt©L« v‹»‹w j¤Jt« bfh©l jhdhY« m¥go¥g£l
kd« rjh r§fl¥gL«go ãothjkhŒ elªJ bfhŸS« mEgtrhÈfË‹ mã¥ãuha« v›tsî) rÇahdbj‹W brhšy¥
RghtKilat® v‹W it¤J¡ bfhŸSnth«. (9) bršt¢ brU¡fhš g£lhY« Tl k‰W« m›ÉõakhdJ í¡â¡F (mjhtJ ekJ
òUõid¥ g‰¿a yøankh ftiynah ïšyhkš elªJ gF¤j¿î¡F)« x¤jjhÆU¡»‹wjhbt‹W ftÅ¡f nt©L« v‹
bfhŸS»wtŸ v‹W it¤J¡ bfhŸSnth«. ïitfŸ »‹w j¤Jt¤ijna bfh©L í¡â v‹gij ïu©lhtjhf it¡f¥
kh¤âukšyhkš k‰W« ïJ ngh‹w Fz§fŸ cŸs kidÉÆl« g£oU¡»‹wijí« gh®¡»‹nwh«. m¥go í« mjhtJ í¡â¡F«
mf¥g£L¡bfh©l fzt‹ fâ ba‹d MtJ? v‹gij¡ ftÅ¡f bghU¤jkhdjhfÆUªJ É£ljhf¢ brhšy¥ gLtjhdhY« mJ
nt©oaJ nfŸÉ nf£gt®fŸ(mjhtJ mDgt bfhŸif¡fhu®fŸ mEgt¤â‰F (mjhtJ eilKiwÆš bfh©L brY¤j V‰w
v‹gt®fË‹) K¡»a¡ flikahF«. ïit jÉu òUõD¡F 12 ta jhÆU¡»‹wjh? v‹W ftŤJ¥ gh®¡f nt©L« v‹»w j¤J t¤ij
âY« bg©Q¡F 10 taâY« k‰W« kzk¡fS¡F ïâY« ÑHhd it¤nj mEgt« v‹gij KoÉš _‹whtjhf it¡f¥
taâY« bg‰nwh®fshnyh, k‰nwh®fshnyh âUkz« brŒa¥g£o g£oU¡»‹wJ v‹gJ ahtU¡F« És§F«. Mfnt xU kÅj‹
U¥gjhš mitfŸ kzk¡fŸ mDrÇ¡f nt©oa j®k§fS¡F “xU kidÉ ïU¡F«nghJ kWkz« brŒJ bfhŸs¡ TlhJ”
f£L¥g£l kz§fshFkh? mšyJ âUkz§fŸ brŒJ it¤jt® fŸ v‹gJ ïªj nk‰f©l _‹W gߣirfËš vªj gߣir¡F Énuhj
mErÇ¡f nt©oa j®k§fS¡F f£L¥g£litfshFkh? v‹g J« khdJ v‹W nf£»‹nwh«. Éf, âUkz¤âš kzkfD¡F kz
nfŸÉ nf£»‹wt®fŸ mjhtJ gF¤j¿îfhu®fŸ ftÅ¡f nt©oa kfis thœ¡if¤ Jizba‹W fUJ»‹nwh«. ï‹ÅiyÆš nkny
K¡»a Éõa§fshF«. ïªj¡ fhuz§fŸ jÉu k‰W« vJ v¥go Mu«g¤âš brhšy¥g£l 9 - tifÆš g£l F‰wkhd Fz§ fŸ
ïUªjhY« kdJ¡F¥ ão¡fÉšiy, m‹ò¡F¢ á¿ mikªj kzkfŸ xU kzkfD¡F mika¥g£L É£lhš mJ
J« gh¤âuÄšiy, fhjY¡ F¢ á¿J« ïZlÄšiy, thœ¡if¤ âU¥ thœ¡if¤Jizah mšyJ thœ¡if¤ bjhšiyah v‹gij KjÈš
â¡F« ï‹g¤ â‰F« á¿J« ga‹glÉšiy v‹W kzkf‹ Koî f©o¥ghŒ¡ ftÅ¡f nt©L«. nto¡ifahf btËÆÈ UªJ
brŒJ bfhŸs¤ jFªj kzkfshŒ mikªJ É£lhš m¥nghJ ngR»‹wt®fis c©ika¿ahkš Ãiya¿ahkš á¿J«
kzkfË‹ flik v‹d? v‹gij kj¡f£L¥gh£L¡fhuU«, mE bghW¥g‰w KiwÆš ghku k¡fË‹ Phdk‰w j‹ikia j§f S¡F
gt¡ bfhŸif¡ fhuU«, gF¤j¿î¡fhuU«, ghku bghJ #d§fS« MjhukhŒ it¤J¡ bfh©L f©_o¤jdkhŒ F‰w« brhšy¡ fUâ¡
nr®ªJ ftŤJ¥ gh®¡f nt©oa fhÇakhF«. bfh©L “kidÉÆU¡f kWkz« brŒayhkh” v‹W ah® nt©L
khdhY« ngáÉlyh«. mjhtJ “kidÉÆU¡f kWkz« brŒJ
filáahf ïitfŸ všyh« xUòwÄU¡f, ïitfis¥ g‰¿a bfhŸtJ m¡»uk«, mnah¡»a¤jd«” v‹gjhf¢ brhšÈ Élyh«.
nahridna á¿JÄ‹¿ k‰bwhU òw« “v¥go ïUªjhY« bghU¤J¡ Mdhš mªj¥go brŒJ bfh©lJ j¥gh, mšyJ ïªj¥ go
bfhŸsî« r»¤J¡ bfhŸsî« jh‹ nt©L«, xU¡ fhyK« brh‹dJ j¥gh v‹gijí« gF¤j¿it¡ bfh©lhtJ
kidÉÆU¡f kWkz« brŒJ bfhŸs¡TlhJ” v‹W xUt® mEgt¤j‹ikia¡ bfh©lhtJ ïªj¥go ngR»‹nwhkh, Ãid¡
brhšYthuhdhš m¥go¢ brhšY»‹wt® vªj¡ bfhŸif Æ‹ ÛJ »‹nwhkh- ï› Éõa¤âš eh« ãuntá¡»‹nwhkh v‹W Ãid¤J¥
mšyJ v‹d mtáa¤ij¡ nfhÇ mšyJ v‹d Ãaha¤ij

Fo muR - 1930 ( 2 ) 192 193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


gh®¤jhš fLfsî m¿îilatD¡F« xU¡fhyK« c©ik fztidnah fÈahz gªj¤âÈUªJ Ú¡»Él mšyJ Ú§»¡
És§fhk‰ nghfhJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. bfhŸs cÇik x¥ò¡ bfhŸs¥g£lhŒÉ£lJ. ïªj¥go x¥ò¡
bfhŸs¥g£l bfhŸif mKÈš bfh©L tu¢ r£l r«gªjkhd
filáahf x‹W brhšY»‹nwh«. xU kÅj‹ xU Éõa« ïilôW ahU¡fhtJ vªj kj¤â‰fhtJ ïU¡Fkhdhš mj‰fhf
jd¡F ïZlÄšiy v‹nwh mšyJ ïZlkhÆU¡»‹wbj‹nwh r£l¤ij í¤njá¤J¡ fZl¥g£L¡ bfh©oU¥gjh? mšyJ r£l§
ï‹d fhÇa« brŒa jd¡F cÇik ïU¡f nt©Lbk‹nwh cÇik fis¡ ftÅ¡fhkš Ãaha« v‹W njh‹¿a go elªJ bfhŸStjh?
ïU¡f¡TlhJ v‹nwh fUJtj‰F mUfij cilat‹jhdh mšyJ v‹gij¡ ftŤJ¥ gh®¤jhš mt®fsJ m⮥â¡F¢ á¿J«
k‰wt®fsh v‹gJ« ï«khâÇ Éõa§fËš Kothd ïlÄU¡fhJ v‹nw fUJ»‹nwh«.
mã¥ãuha¤â‰F tu mtdtD¡F cÇik ïšiyah v‹gijí«
ftÅ¡f nt©oaJ c©ikahd ÉLjiyí« Rjªâu« nfhU»‹w cjhuzkhf RakÇahij¡ bfhŸif¥go brŒa¥gL« âU
t®fË‹ flikíkhF«. kz§fËY« áy r£l¥go bršy¡ TlhjitfshfÆUªjhYÄU¡
fyh«. mjhtJ:-
Éf, thÞjt¤ânyna m‹ò«, fhjY« ïšyhj mšyJ jd¡F
V‰glhj xU ïl¤âš kÅj‹ v¥go thœtJ? k¡fSila “kzk¡fŸ ïUtU« ntW ntW #hâfŸ” v‹W brhšy¥ gL«
m‹ò¡F«, fhjY¡F«, ï‹g¤â‰F«, âU¥â¡F« jh‹ xU fy¥ò kz§fS«, _l¥ gH¡f tH¡f§fS« m®¤jk‰wJ«
bg©Q¡F xU MQ«, xU MQ¡F xU bg©Q« nr®ªJ kz« mtáak‰wJkhd rl§FfŸ brŒa¥glhj áy âUkz§fS«
(thœ¡if x¥gªj«) brŒJ bfhŸtjh? mšyJ kz« brŒJ bršYgoa‰wjhfthdhY« Mfyh« v‹W r£l tšyt®fŸ brhšY
bfh©lj‰fhf v‹W m‹igí«, fhjiyí«, ï‹g¤ijí«, âU¥â tjhf¡ nfŸÉ¥gL»‹nwh«. m¥goÆUªjhY« bfhŸifÆÈU¡ F«
iaí« âahf« brŒtjh? v‹gij étRghtKila x›bthU mthit c¤njá¤J r£l¤ij¡ ftÅahkY«, mjdhš V‰gl¡ Toa
tiuí« nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©L»‹nwh«. cy»š cŸs gy‹fis y£áa« brŒahkY«, všyht‰¿‰F« JªJ gy® kz«
_l¥gH¡ftH¡f§fËš, m®¤jk‰w f£L¥ghLfËš - á¡»¡ fZl¥ brŒJ bfhŸStij eh« gh®¡»‹nwh«. Mfnt kWkz Éõa¤âš
g£L¡ bfh©oU¡F« k¡fis mt‰¿ÈUªJ ÉLÉ¥gJ v‹gJ Kjš “kidÉ”ia r£l¥go fÈahz u¤J brŒa Ko ahkš
Rygkhd fhÇakšythdhY« m›Éj¡ f£L¥ghLfisí«, fZl§ nghŒÉ£ljhš “fšahz u¤J brŒahkš kWkz« el¤j¥ g£lJ”
fisí« xÊ¡fbt‹nw V‰g£l Þjhgd elto¡iffisna _l¥ v‹W brhšy¥gLtij Él ï«khâÇ âUkz§fËš RakÇahij¡
gH¡f tH¡f¥goí« FU£L e«ã¡if¥goí« brŒaÉšiy v‹W fhu®fS¡F bfhŸif¥ ãrnfh Ãaha¥ ãrnfh ïU¥g jhf ek¡F¤
F‰w« brh‹dhš brhšYgt®fS¡F m¿î v‹gJ VjhtJ ïU¡ njh‹wÉšiy.
»‹wjhbt‹W jh‹ fUj nt©oÆU¡»‹wJ. VbdÅš ï›Éa¡f«
mj‰fhfnt V‰g£oU¡F«nghJ mj‹ elto¡if fŸ ntW v¥go jÉuî«, Kjš kidÉ kzkfDl‹ x‹whf thœªJ bfh©L
ïU¡f Koí«. Mifahš ï›Éj í¡â¡F« mDgt¤â‰ F«, kÅj ïU¡F«nghJ Tl kWkz« brŒJ bfhŸs¥gLtijí« Ra
Rjªâu¤â‰F«, ï‹g¤â‰F«, âU¥â¡F« Énuhjkhd bfhŸiffŸ kÇahij¡ bfhŸif MjÇ¡»‹wJ v‹gij¥ g‰¿í« r‰W ftÅ¥
vj‰fhf fh¥gh‰w¥gl nt©L« v‹D« Éõa§fis m‹g®fŸ ngh«. k¡fË‹ m‹ò« fhjY« xU f£L¥gh£L¡F c£g£L mJ
eLÃiyÆš ïUªJ ne®tÊÆš áªâ¤J¥ gh®¥gh®fshf. ï‹d Éjkhf ï‹dhnuhL kh¤âu«jh‹ ïU¡f nt©L« v‹gjhf
î¥gªâ¡f v›Éj ÃahaK« ïU¥gjhf ek¡F¤ njh‹wÉšiy.
Éf, RakÇahij ïa¡f¤ij¢ nr®ªjt®fS¡FŸshfnt VbdÅš fhjš v‹gJ étRghtkhdJ. mij Vnjh xU îgªj¤
kWkz Éõa¤âš cŸs m⮥âia¥ g‰¿¢ r‰W¡ ftÅ¥ngh«. â‰fhf¤ jL¤J it¥gJ v‹gJ xU tifahd moik¤jdnk ahF«.
m‹ò, fhjš M»aitfŸ V‰gLtJ étD¡F ïa‰if Rght«
RakÇahij ïa¡f¤âš fÈahz u¤J v‹gJ« xU â£l v‹W« mJ RjªâuKilajhí« c©ikíilajhí« ïU¡f
khF«. mªj¥gona br§f‰g£L kfheh£oš xU Ô®khd« Ãiw nt©Lbk‹W« mij xU ïl¤âyhtJ xU msÉyhtJ
nt‰w¥g£L <nuhL kfheh£oš mj‰fhf xU r£l« brŒa nt©L f£L¥gL¤JtJ v‹gJ ét Rght¤â‰F« ïa‰if¤ j¤Jt¤â‰F«
bk‹W« Ô®khÅ¡f¥g£oU¡»‹wJ. Mfnt kz« brŒJ bfh©l Û¿dbj‹W« x¥ò¡ bfhŸS»‹w k¡fŸ m‹ò xUtÇl« jh‹
kzk¡fŸ mªj¥gona fzt‹ kidÉianah, kidÉ,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 194 195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïU¡f nt©L«; fhjš xUtÇl«jh‹ ïU¡fnt©L« v‹W brhšy
K‹ tUtJ K‹D¡F¥ ã‹ Ku© v‹nw brhšYnth«. Mdhš
mEgt¤âš cŸs áy rîfÇa mrîfÇa§fis c¤njá¤J m‹ò«
fhjY« f£L¥gh£L¡FŸ ml§f nt©oajhf V‰glyh« v‹gij
eh« kW¡f tuÉšiy. m‹¿í« x¥gªj§fËdhš f£L¥ gl
nt©oajhfî« fhjš bgU¡fhš jhdhfnt f£L¥g£L É£l jhfî«
nghdhY« nghfyh«. m«khâÇ ÃiyikfËš ï«khâÇ¡ nfŸÉ¡nf
ïlÄšiy. Mjyhš m¥go¥g£l fhÇa§fis mtu t®fŸ flîË‹ elto¡if
ïZl¤â‰nf É£L Él nt©oaJ mtáakhF«. Kothf x‹W - á¤âuò¤âu‹
brhšÈ ïij ï¥nghJ Ko¡»‹nwh«. mjhtJ:-
ï«khâÇahd nfŸÉfS¡bfšyh« xnuaoahŒ monahL
ïl« ïšyhkš nghf nt©Lkhdhš, bghJthf¥ bg©fŸ Ãiyik cyf¤ij všyh« c©lh¡» mâš cŸs všyht‰iwí«
kh¿ahf nt©L«. VbdÅš nk‰f©l nfŸÉfŸ nf£f¥gL tj‰F¥ el¤J« xU r®tr¡âíŸs flîŸ xUt® ïU¡»wh®. mtuhš jh‹
bgÇJ« mÞâthukhÆU¡F« fhuzbkšyh« “ï¥go¢ brŒJ (mt® ïZl¥go) cyf« ïa§F (eilbgW) »‹wJ v‹W brhšy¥
É£lhš K‹ kz« brŒJ bfh©l bg©Â‹ fâba‹d MtJ?” gLkhdhš mtiu eLÃiyikíilatbu‹W brhšYtijÉl
v‹»‹w ftiy bfh©nljh‹ nfŸÉ nf£f¥gL»‹wJ. vªbjªj¡ ghugBKilatbu‹W brhštj‰nf Äf Äf ïlÄU¡»‹wd.
fhuz¤jhš òUõD¡F¥ bg© ão¡fÉšiynah - x¤J mtiu fUizíilatbu‹W brhšYtijÉl fUiz
tuÉšiynah mªjªj¡ fhuz§fshš bg©Q¡F¥ òUõ‹ a‰wtbu‹W brhšYtj‰nf Vuhskhd ãu¤âaB cjhuz§fŸ
ão¡fhj nghJ ï¥nghJ òUõD¡F ïU¡fnt©Lbk‹W brhšy¥ ÆU¡»‹wd.
gL« RjªâuK« rîfÇaK« nghy bg©fS¡F« V‰g£L ÉLkh
dhš ãwF ïªj khâÇahd mEjhgK« ftiyí« bfhŸs nt©oa mtiu Úâth‹ v‹W brhšYtijÉl mÚâth‹ v‹W
mtáa« V‰gl ïlnkÆU¡fhJ v‹gJ jh‹. e«ik¥ bghU¤j tiu brhšYtj‰nf jhuhskhd Mjhu§fŸ mâfÄU¡»‹wd.
M©fS¡F¢ brh‹d Éõa§fŸ všyh« bg©Q¡F«
mtuhš cyF¡F e‹ik V‰gL»‹wJ v‹W brhšYtijÉl
bghUªJbk‹W«, mt®fS¡F« M©fis¥ nghynt V‰gl
mtuhš mâf Ôikna V‰gL»‹wJ v‹W brhšYtj‰F¥ nghJkhd
nt©Lbk‹W« m«khâÇna mt®fS« elªJ bfhŸs nt©L
MjhuÄU¡»‹wJ.
bk‹W« m¥bghGJjh‹ bg©fS¡F c©ikahd Rjªâu«
V‰g£ljhF« v‹gnjhL c©ikahd âU¥âfukhd ï‹g¤ijí« mt® m¿thË v‹W brhštijÉl _l® v‹W
fhjiyí« milaKoíbk‹W« fUJ»‹nwh«. brhšYtj‰nf nghJkhd U#&î ïU¡»‹wJ.

Fo muR - jiya§f« - 12.10.1930 (mJnt Koªj Kothdhš) m¥go¥g£ltiu nah¡»a® v‹W


brhšYtijÉl mnah¡»a® v‹W brhšYtj‰nf âUZlhªj§fŸ
gy ïU¡»‹wd.
mt® ét‹fS¡F e‹ikia brŒ»‹whbu‹gij Él
Ôikia brŒ»‹wh® v‹gj‰F¥ nghâa fhuz§fŸ ïU¡»‹wd.
mtuhš e‹ikailªjt®fisÉl Ôikailªjt®fŸ mâf
khf ïU¡»‹wh®fŸ v‹W brhšy¤jFªj m¤jhøfŸ ÄjªJ
»l¡»‹wd.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


mt® ehfßf Kilatbu‹W brhšYtijÉl mt® fh£L
Äuh©o v‹W brhšYtj‰nf msî¡F Û¿a mDgt§fŸ
fhz¥gL»‹wd.
mt® ïUªjhš ešyJ v‹W brhšYtijÉl m¥go¥ g£lt®
xUt® ïšyhkš ïUªjhš ešyJ v‹W Mir¥gLtj‰F mndf
fhuz§fŸ ïU¡»‹wd.
átnea® áWik
m¥go xUt® ïU¡»wh® v‹W v©Â¡bfh©L thœ¡if ia
el¤JtijÉl m¥go xUt® ïšiy v‹W thœ¡if el¤J tnj
kÅj Rjªâu¤â‰F mâfkhd e‹ik ga¡f¤j¡fJ v‹W fUJtj‰F eh£L¡nfh£il efu¤jh®fŸ v‹D« eh£L¡ nfh£il¢ br£o
nt©oa mtáa§fŸ gy ïU¡»‹wd. ah®kh®fŸ bj‹ÅªâahÉYŸs k‰w r_f¤jh®fis Él bršt
th‹fshth®fŸ. všnyhUnk Éahghu gH¡fKŸst®fshjyhš r‰W
m¿P®fns MuhŒªJ ghU§fŸ.
ò¤â¡T®ikahí« ïU¡f¥g£lt®fshth®fŸ. m¥go¥g£l r_f¤
Fo muR - f£Liu - 19.10.1930 jh® #hâ rka Éõa¤âš ãothj FzKilat®fshfî«, FU£L
e«ã¡ifí«, _lg¡âí« cilat®fshfî« ïUªJ tUt jhš
mt®fsJ bršt§fŸ bgÇJ« nfho¡fz¡fhf¥ ghHh¡f¥ gLtJ
kšyhkš ehfßf ts®¢áÆš ÄFâí« ã‹dilªjt®f shfnt
mnef® ïUªJ tU»‹wh®fŸ. gy k¡fËl« gHF« rªj®¥ g§fS«,
gy ehLfŸ br‹WtU« rîfÇa§fS« mt®fS¡F
VuhskhÆUªJ« nkšf©l #hâ rka Éõa¤âš cŸs ãothj
Fz¤jhš c©ikahd ehfßf¤â‹ òwK« bršt¤â‹ »ukkhd
bryÉ‹ òwK« á¿J Tl¤ âU«ã¥ gh®¡f Koahkš f©iz¡ f£o
guªj fh£L¡FŸ Él¥g£l Rna¢ir¡fhu®fŸnghš tif bjhif
bjÇahkš bryî brŒJ bfh©oU¡fnt©oat®fshŒ
ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj r_f¤jh®fËš ï¥go¥g£lt®fns bgU«
gFâahŒ ïUªJ tUtâš eh£o‹ K‹nd‰w« bgÇJ« ghjf kila
ït®fns xU fhuzkhíÄU¡»wh®fŸ v‹W brhšy nt©o
ïU¡»wJ. gz« r«ghâ¥gij K¡»a fhuzkhf¡ bfh©L btË
ehLfŸ br‹W Vuhskhd bršt§fis ïªj eh£L¡F bfh©L tU
»‹wh®fŸ v‹gJ ngh‰w¡ ToajhdhY« mªj bršt« eh£o‹
ehr¤â‰F«, bgU¤j #d¤bjhif bfh©l r_f§fË‹ nf£o‰F«
ga‹g£L tUtJ g‰¿ J¡f¥glhkš ïU¡fî« KoaÉšiy.
Vnjh m¢r_f¤âš áy brštth‹fŸ c©ik Ãiy a¿ªj
k¡fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ v‹W brhšy¡ TLkhdhY« mt®fS¡
F« nghâa ijÇaK«, åuK« ïšyhkš j§fŸ cz®¢áfis
ml¡»¡ bfh©L gHikia¥ ã‹g‰¿¤ Ôunt©oa îgªj
Kilat®fshfnt ïUªJ tU»‹wh®fŸ. k‰wgo m¢r_f¤âš áy
thÈg®fŸ kh¤âu« ijÇa¤JlD«, åu¤JlD« btËtªJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nkšf©l F‰w§fËÈUªJ Éyf j§fshyhdij¢ brŒ»‹wh®fŸ á¿J« kÇahij ïšyhkš fh£LÄuh©ofŸ ghiõÆY« vGj¥
v‹W brhšyyh«. MdhY« mt®fS¡F« v⮥ò« bjhšiyí« g£oU¥gJl‹ kz¥bg©fis R©zh«ò¡fhÇ, bt‰¿iy¥ gh¡F¡
ÉisÉ¡F« T£l« m¢r_f¤ânyna ïšyhkY« ïšiy. fil¡fhÇ, v¢áš go¡f¤âš fǤöîgtŸ, jhá, ntá, rf©£, nj®£,
m¥go¥g£l T£l¤â‰F m¢r_f¤âš MjutË¥gt®fS« ngh®¤ Ah©£ v‹W« k‰W« mJngh‹W F¢R¡fhu¤ bjUÉš ãwªj
ïšyhkÈšiy. bgU« bgU« bršt§fis¡ bfh©l ï¢r_f« FHªijfË‹ ghiõÆš m‰g¤jdkhŒ ïÊ JiwÆš
ïªj¥goahd ã‰ngh¡Fila ÃiyÆš ïU¥gJ eh£L e‹ik¡F cgnah»¡f¥g£LÄU¡»‹wd. ïâš k‰bwhU Énrõ
ÉnuhjkhÆU¥gjhš mij¥g‰¿na ï›thu« á¿J F¿¥ãl bk‹dbt‹whš ïªj btËp£L¡F átner‹ v‹w bgaU« ïâš
v©Q»‹nwh«. ïj‰F ï¥nghJ v‹d rªj®¥g« neÇ£lbj‹whš nr®ªj¡ T£l¤jh®fS¡F¢ átner®fŸ v‹w bgaU« it¤J¡
nk‰f©l br£oah®fË‹ eh£oÈUªJ “átner‹” v‹D« bga uhš bfh©oU¥gjhF«. m‹¿í« ïªj¡ T£l¤jh® ï¥go vGJtj‰F¢
btËah¡f¥g£l xU btËpL ekJ gh®it¡F v£oaij gh®¡f brhšy¥gL« fhuzkhŒ mt®fŸ F¿¥ãLtJ v‹d bt‹whš
ne®ªjJ. ï›btËp£oš x‹iw Rkh® xU tUõ¤â‰F K‹D« xU ï¤âUkz§fshš mt®fŸ rhâí« rkaK« nghŒÉL»‹wd
jlit eh« gh®¡f neÇ£lnghJ mâÈUªj xU Éõa¤â‰F v‹gjhF«. Mdhš ïªj ng®tÊfŸ vªj rhâ rka¤ij¥ g‰¿
m¥nghJ« xU F¿¥ò vGândh«. mjhtJ mâš Éóâ v‹D« ï›tsî ftiy vL¤J¡bfh©L ï¥go vGâdh®fŸ v‹gJ
rh«giy ca®¤âí« ehk« v‹D« k©iz¤ jhœ¤âí« kh¤âu« mâš ïUªJ rÇahŒ És§fnt ïšiy. ïªj¥go vGJ«
vGj¥g£oUªjJ. v¥gobaÅš flîŸ kÅjD¡F be‰¿ átner® #hâí«, átner® rkaK« nghŒÉ£lbj‹W ftiy¥
bfhL¤âU¥gnj ÉóâÆLtj‰bf‹W« mj‰fhfnt flîŸ gL»‹wh®fnsh mšyJ ï¥go¥g£lt®fis MjÇ¡F« #d§f
be‰¿ia FW¡F tr¤âš mâf ÚskhŒ it¤âU¡»‹wh® v‹W«, Sila _l e«ã¡if #hâí«, kl¢rkaK« nghŒÉ£lbj‹W
ïij m¿ahjt®fŸ euf¤â‰F nghth®fŸ v‹W«, ehk« (nfhã ftiy¥gL»‹wh®fnsh v‹gJ« eh« m¿a¡TlÉšiy. fLfs
rªjd«) v‹gJ xU MQ« bg©Q« òz®ªJ fGÉ Él¥ g£lâ‹ thtJ khd«, bt£f«, kÅj¤j‹ik, nah¡»a¥ bghW¥ò M»a
m¿F¿ v‹gJkhf vGj¥g£oUªjJ. ïij¥ gh®¤jî lnd rhjhuz Fz§fshtJ ïªj átner¡ T£l¤â‰F ïUªâU¡F
átndr®fË‹ nah¡»aij ïij mErǤjjhf¤jh‹ ïU¡f khdhš v›Éj F‰wK« brŒahj Ãuguhâfshd k¡fis ahbjhU
nt©L« v‹W« fUâ mj‰F¤ jFªjthW m¿î bfhS¤â F¿¥ò fhuzK« ïšyhkš âUkz¤â‰F tªâUªjj‰F Mfnt #£fh
vGândh«. mJnghynt ï¥nghJ gh®¡f neÇ£l btËp£oY« áy thyh, bl«g®tÇ, m‹d¡ fhtofŸ, fhÈ, nghÈ, ášyiu ng®tÊ
Éõa§fŸ fhz neÇ£ld. v‹dbtÅš rÛg¤âš âU¢áÆš elªj v‹W«, bg© k¡fisí« jhá, ntá ngh‹w m‰g th®¤ijfshY«
âU. Úyhtâ- uhkR¥ukÂa« âUkz¤ij¥ g‰¿í« k‰W« âU. tirghl r«kâ¡f Koíkh v‹W nfœ¡»‹nwh«.
KUf¥gh-kufjtšÈ âUkz¤ij¥ g‰¿í«, âU. RªjÇ-mUz»Ç
âUkz¤ij¥ g‰¿í« ïÊbkhÊÆš ïfœªJ vGâÆU¥gJl‹ ïJnghynt âU¥ã¢ brhšy nt©Lkhdhš ït®fŸ
kzkfisí«, kzkfidí« FiwîgL¤âí« vGj¥g£oUªjJ. nah¡»aij¡F«, el¤ij¡F« jFªj th®¤ijfŸ Ryg¤âš »il¡
fhjjhY« mJ mHfhÆuhbj‹W« fUâ mâš neu« brytÊ¥gij
vGâa Kiw nfhiH¤jdK« ïÊ Fz¤j‹ikí« bfh©l É£L É£L m› btËp£o‹ _y« mt®fŸ ftiy¥gL«
jhf¡ fhz¥g£lnjbahÊa xU nah¡»akhd KiwÆš vGj¥g£l Éõa¤âš ãuntá¡»‹nwh«.
jhfî« fhz¥glÉšiy. VbdÅš m¤âUkz§fshš V‰g£l
F‰wbk‹d? mjdhš ahU¡F v‹d eZl«? vªj¡ bfhŸif¥go mjhtJ:- mâš K¡»akhŒ F¿¥ã£l 1. fšahz« f©l
mJ F‰w«? mâš cŸs ehza¤ jtWjš v‹d? v‹gd ngh‹wit wh¡lh? v‹gJ« 2. #hâ rka« nghŒÉL»wnj v‹gJ« 3.ãŸis ah®
fis¡ fh£o vGâÆU¡f¥gLkhdhš mâš kÅj¤j‹ik bghȪ g£o ïu¡nfhÆš T£l¤jh®fŸ nr®ªJ kzk¡fis #hâia É£L
âU¥gij¡ fhzyh«. m¥go¡»šyhkš fšahz¤â‰F tªâUªj Éy¡»it¡f nt©L« v‹W« ÉU«ò« Éõa§fis¥ g‰¿¢ á¿J
t®fËš ïUt® jÉu k‰wt®fŸ “#£fhthyh¡fS« m‹d¡ ftÅ¥ngh«.
fhtofS«, bl«gutÇfS«, nghÈfS«, ášyiu¥ ng® tÊfS«” KjyhtJ,
Mth®fbs‹W« k‰W« mt‹ ït‹, mtŸ ïtŸ v‹W
fŸS¡fil rhuha¡fil ghiõfËY« bga®fŸ F¿¥ãLtâš fšahz¤ij f©lwh¡£L (x¥gªj«) jh‹ v‹nw ehK«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 200 201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


brhšY»‹nwh«. mJ xU x¥gªjkšy v‹W brhštjhdhš m¿î¡ fUJth®fshdhš bfhŠr fhy¤J¡FŸ eh£L¡ nfh£il #hâahbuš
nf‰w Mjhu§fis fh£l£L« v‹nw nf£»‹nwh«. mJî« kz« yh« cyf¤âYŸs f©fh£á rhiyfS¡F Éiy bfhL¤J th§»¡
brŒJ bfhŸS»‹w kzk¡fŸ brŒJbfhŸS«goahd x¥gªj« bfh©L nghf¥gl nt©oat®fshf¤jh‹ MŒÉLth®fns jÉu
bfh©lJ jh‹ fšahznk jÉu ntbwhUt® brŒJ bfh©l eh£L¡ nfh£il efu¤âš tá¥gj‰F Mns »ilahkš nghŒÉL«
x¥gªj¤â‰fhf kzk¡fŸ f£L¥glnt©L« v‹gJ fšahz« v‹nw brhšYnth«.
mšy v‹nw brhšYnth«. mij ïHî« (J¡f«) kÅj¤j‹ik
a‰wJ« v‹Wjh‹ brhšYtnjhL m¥go¥g£l x¥gªj¤â‰F #hâia¡ fh£Ltj‰F mL¤jh¥nghYŸsJ rl§F« mJ
f£L¥g£L fZl¥gLgt‹ _l‹ mšyJ moik v‹Wjh‹ g‰¿a gH¡f tH¡f§fSkhF«.
brhšYnth«. mnjhL m›Éj x¥gªj¤â‰F f£L¥gl nt©L« Mfnt mªj Éjkhd #hâ rl§FfŸ gH¡f tH¡f§fŸ
v‹W tÈíW¤J»‹wt®fisí« m¿ÉÈfŸ mšyJ Raey¤ M»aitfis¥ g‰¿ á¿J ftÅ¥ngh«. mit m¿É‰F«,
juf®fŸ v‹W« brhšYnth«. M© bg© r«kjÄ‹¿ mJî« ehfßf¤â‰F«, brsfÇa¤â‰F« V‰wjh v‹gijí« ftÅ¥ngh«.
mt®fsJ j¡f gUt cz®¢áÆ‹ njit ï‹¿ k‰W« njit¡F¥
bghUªjhj fšahz§fË‹ nah¡»aij ï‹iwa âd« m«khâÇ KjyhtJ mt®fSila fšahz« v‹gâš cŸs fZl§
kzk¡fŸ cŸs åLfËš el¡F« elto¡iffis¥ gh®¤J nf£L fns xU kÅj‹ fhâdhš nf£f r»¡fhjjhF«. fšahz« brŒj
m¿ªJ eLÃiyikÆš ïUªJ Ãid¤J¥ gh®¤jhš eh« brhšYtâ‹ ãwF m¥bg©fSl‹ thG« j‹iknah Äfî« gÇjhgfukhd
c©ik És§fhkš nghfhJ. mij¥ g‰¿ ÉÇ¡»‹ bgUF«. jhF«. mjhtJ xU rhjhuz kÅjD¡F fšahz« Mf nt©L
khdhš 35 MÆu« %ghŒ Kjš 50 MÆu« %ghŒ tiu nt©L«. xU
ïu©lhtjhf #hâ rka« v‹gij¥ g‰¿ ngRnth«. ïâš kÅjD¡F Kjš kidÉ ïwªJnghnah, ïUªJ v›tsî Ãahakhd
eh£L¡ nfh£ilah® #hâ v‹gijí« eh£L¡ nfh£ilah® rka« fhuz¤jhš ão¡fhkš nghnah kWgoí« ntW fš ahz« brŒJ
v‹gijínk vL¤J¡ bfhŸSnth«. ãwF rhtfhrkhŒ k‰w #hâ bfhŸtjhdhš f©o¥ghŒ 40, 50 MÆu« Kjš mWg jhÆu« %ghŒ
rka¤ij¥ g‰¿ ftÅ¥ngh«. tiu nt©L«. ï¥go bryî brŒjhY« 25 taJ¡ fhuD¡F 9 taJ
eh£L¡ nfh£ilah® #hâ¡ bfhŸiffŸ v‹gJ m¢rhâ bg©Q« 35 taJ¡fhuD¡F 11 taJ bg©Q« jh‹ »il¡F«. bg©
k¡fS¡fhtJ mDZo¡f Ko»‹wjh? e‹ikahÆU¡»‹wjh? cyf bfhL¥gt®fŸ gz¡fhu®fshŒ ïUªjhnyh 20, 30, 50 MÆu« %ghŒ
ehfßf¤â‰F V‰wjh? v‹gdth»a KjÈaitfŸ ï§F ftÅ¡ bryî brŒJjh‹ j§fŸ bg©iz¡ f£o¡ bfhL¡f nt©L«.
f¤j¡fjhF«. ï‹iwa âd« bghJthf v§F« #hâ v‹gj‰F ï¥go¥g£l fšahz¤âY« 16 taJ bg© Q¡F 11 taJ kh¥ãŸis
MjhukhŒ ïU¡F« bfhŸiffËš gy ntõ¤ânyna cila jhF«. í«, kh¥ãŸis åL« bg© åL« gz¡ fhu®fshÆUªjhš 14 taJ
mªj¥go gh®¤jhš eh£L¡ nfh£ilahU¡F cŸs #hâ ntõ¥go 16 taJ bg©Q¡F 9, 10 taJ kh¥ ãŸisfis¡Tl fšahz«
ï‹iwaâd« ah® ah® ïU¡»‹wh®fŸ. mitfËš 30 ´¡F¡ brŒtJ« tH¡f¤âÈU¡»‹wd. k‰W« ï«khâÇ fšahz§fS«,
Ñœ¥g£l thÈg®fŸ #hâ¡ bfhŸif¡F ÉnwhjkhŒ jiy Æš kÆ® fšahz¥ bg© kh¥ãŸisfË‹ bghU¤j§fis, mHFfis,
ts®¤J¡ f¤jǤJ¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. 30 taJ¡F Ñœ g£l Fz§fis, fšÉfis, ânuf bghU¤j§fis¡ ftÅahkš
bg©fŸ fhJ Jthu¤ij á¿jh¡» f«kš njhL ï£L¡ bfhŸS r«kªâfË‹ ánef mtáa¤ijí«, Éahghu¤ njitfisí«,
»wh®fŸ. ïuÉ¡ifí« ngh£L¡ bfhŸS»wh®fŸ. ïÅí« ïJ bfsut§fisí« c¤njá¤nj kz§fŸ ârÆ¡f¥gLgitfshfî«
nghynt gy Éõa§fŸ brŒj ïªj #hâ¡ bfhŸif ntõ¤âš ïU¥gJ tH¡f«.
ï‹W« gy khWjš m¢rhâ, ãuò åL Kjš ViH åL tiuÆY« ï‹W rÛgfhy¤âš mªj eh£oš 63 MÆu« %. brh¤Jilat®
òFªJ É£ld. átner® T£l¤âY« jh©ltkhL»‹wd. Mfnt xUt® jdJ 25 tJ taâš 57 MÆu« %ghŒ bryî brŒJ fšahz«
ï«khâÇahd #hâ ntõ¡ bfhŸiffis j¥ò v‹W ït®fŸ brŒJ bfh©lh®. m¡fšahz« ášyiu¢ bryî tifauh¡fS¡F
brhšYth®fshdhš gHa bfhŸif ÃahaK« ehfßf Kkhdjh v‹W Égu« v‹dbt‹whš:-
nf£»‹nwh«. “giHa bfhŸifia¢ nr®ªj ntõ§fŸ jh‹
ÃahakhdJ. mâš á¿J kh‰¿dhY« #hâ bf£L¥ nghF«” v‹W

Fo muR - 1930 ( 2 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bg©»ua« 37500 rka¡ bfhŸiffŸ v‹gnjh k¡fŸ nf£o‰nf Mjhukh ÆU¡»‹wd.
eif 10500 v‹dbtÅš eh£L¡ nfh£il¢ br£oah®kh®fË‹ rka¡
bfhŸiffŸ bgÇJ« v‹dbt‹whš nfhÆš f£LtJ« btŸË,
fšahz bryî¡fhf 5500 j§f« uj«, nj®thfd« brŒtJ« óirfŸ, F«ghãnõf§fŸ c‰r
fšahz« Ko¤j t§fŸ brŒÉ¥gJ« r¤âu§fŸ ntjghlrhiyfŸ f£oit¥gJ«
juF¡fhuU¡F 3500 KjÈa itfŸ MF«. ïitfS¡F v›tsî gz« brythF« v‹W
gh®¥nghkhdhš gy nfho¡fz¡nfahF«. ï¢ bryîfŸ å© bryî«
Mf %. 57000 njáa¥ bghUŸ eZlKkšyhkš ntW v‹d v‹W brhšy¡ TL«.
brŒjt®fS« eZlkilªJ áy® gh¥guh» jh§fŸ fl‹
bryth» É£lJ. th§»at®fS¡F« KGJ« bfhL¡f Koahkš ï‹rhš bt©lh»
fšahz kh¥ãŸis¡F mt® bryî nghf Ûâ¥g£lJ Rkh® Ô®¤J¡ bfhL¡f¥g£L mÊ»‹wij neÇnyna gh®¡ »‹nwh«.
IªJ MW MÆu« %ghnaahF«. ïij¡ bfh©L jh‹ ïÅ mªj ïitjÉu k‰W« gh®¥gd® fhÈš ÉGtJ« mt®fis¡ FUthŒ¡
kzk¡fŸ ãiH¡f nt©L«. bfhŸStJ« ït®fsJ rkakhÆU¡»‹wJ. ïªj khâÇ rka«
fh¡f¥gLtâš ahU¡F v‹d yhg«? v‹W nf£»‹nwh«. eh£L¡
ïJ jÉu mnj eh£oš k‰bwhU fdth‹ Kjš bg©#hâ nfh£il¢ br£oah®fËš njtnfh£ilÆš xU ãugy nfhOÞtu®
ïwªJnghŒ kWkz« brŒJ bfhŸtj‰F jdJ 36tJ taâš xUt® rÛg fhy¤âš e‹whÆUªjJ ahtU¡F« bjÇí«. mt® Rkh®
50MÆu« %ghŒ bryî brŒJ 8taJ bg©iz¡ f£o¡ 60, 70¡F nkšg£l nfhÆšfŸ f£odt®. gy F«ghã nõf§fŸ
bfh©oU¡»‹wh®. brŒJ ntj ghlrhiy, m‹d r¤âu« KjÈait f£o dt®
Éahghu¤âš eZlkilahkš jhá, ntá, Fo, NJ M»ait fËš
k‰bwhU fdth‹ jdJ ehza¤â‹ ÛJ gyÇl« fl‹th§» brytÊ¡fhkš xG§fhŒ elªJ tªJ« j‹ brhªj¥ gz« KGtJ«
50 MÆu« %. bryî brŒJ áW bg©iz fšahz« f£o 2, 3 khj« nghŒ fl‹fhuU¡F¥ gâš brhšy nt©oatuhŒ É£lh® v‹whš
炙UªJ É£L fl‹fhu®fŸ bjhšiy¡fhf r«ghâ¡f btËehL ïªj khâÇahd rka¡ bfhŸif ïÅí« fh¡f¥gl nt©Lkh v‹W
br‹W xnu khj¤âš ïwªJnghŒ É£lh®. gz« bfhL¤jt®fS¡F nf£»‹nwh«.
4 µ t£oíl‹ gz« nghŒÉ£lJ. mªj 10 taJ bg©Q¡nfh
rhF« tiu ÉjitahŒ ïU¡f nt©oajhŒÉ£lJ. k‰W« âU. j®kóõz« â. eh. K¤jŒa br£oah® v‹»‹w
fdth‹ 50, 60 yB¤â‰F nk‰g£l Þââ cilatuhÆUªjt®.
ïªj khâÇahf #hâ¡ fšahz¥ bgUik xU òwÄU¡f ïtU« gy nfhÆšfis¡ f£o btŸËuj« KjÈa thfd« brŒJ
fšahz« brŒJ bfh©l bg©fis jhŒå£oš É£LÉ£L 3 r¤âu« ntjghlrhiy ãuhkz rkhuhjiz, ãuhkz j®k« KjÈa
tUõ« 4 tUõ« f¥gš ãuahz« nghŒ ÉLtbj‹gJ« eh£L¡ itfŸ brŒjt®. “nyhfFU r§fuh¢rhÇ RthÄ” fË‹ ghj¤â‰F 1008
nfh£il br£oah®fËš v§F« eilbgw¡ ToaJ« Äfî« brš gî‹ bfh©L x›bthU gîdhŒ ngh£L m®¢á¤J (rAÞâu ehk«
th¡F¥ bg‰wJkhd #hâ¡ bfhŸifahF«. bg©rhâia¡ Tl brŒJ) mtuJ ghj Ô®¤j« rh¥ã£L “j®kóõz«” v‹W bfsut¥
miH¤J¡ bfh©L nghdhnyh #hâ bf£L¥ nghF« v‹gJ« mªj g£l« bg‰wt®. ïtU« ï‹W fl‹fhuU¡F¥ gâš brhšy nt©oa
#hâÆ‹ xU K¡»a bfhŸifahF«. ãwF mt®fŸ å£o‰F« Ãiy¡F tªJÉ£luh«. ïtUila fz¡ifí« xU j¡f Mo£liu¡
eif¡F« rl§»‰F« ÉUªJ KjÈaitfS¡F« Kiwjiy v‹gJ bfh©L gÇnrhâ¤J¥ gh®¤jhš ï›tsî gzK« nfhÉš f£o ntj
ngh‹w r_f¢ rl§»‰F« mt®fŸ gz« bryî brŒtJ KjÈa #hâ ghlrhiy it¤J gh®¥gdU¡F bfhL¤J¡ bfhL¤J ïªj Ãiy¡F
bfhŸiffis ÉǤjhš mJî« Äf¥ bgU»ÉL«. Éf, ïÅ rka¡ tunt©oatuhdh® v‹nw Ç¥ngh®£L vGJthnu jÉu ntW
bfhŸiffis¥g‰¿ r‰W ftÅ¥ngh«. ÉjkhŒ “j¥ò tÊÆš” bryî brŒjjhfnth bfhL¡fš th§fÈš
#hâ¡ bfhŸiffisahtJ bgÇJ« gÇfhr¤â‰F« J‹g¤ eZlkilªjjhfnth vGjkh£lh®. ïJnghš fZl¥g£lt®fŸ
â‰F« ïlkhÆU¡»‹wnj v‹W kh¤âu« brhšyyh«. mt®fS ila fZl¥gL»‹wt®fŸ FL«g« ïÅí« v¤jid ïU¡»‹wJ v‹gJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 204 205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


m¢ r_f¤ânyna gyU¡F¤ bjÇí«. Mfnt ï«khâÇ #hâí« jÉu, nkšf©l eh£L¡ nfh£il¢ br£oah®kh®fË‹ ï‹
rkaK« fh¥gh‰w¥gl nt©Lbk‹»‹w mtáa bk‹dbt‹W« iwa bghJÃiy bghUshjhu Éõa§fËY« ftiy¡»l§ bfhL¡
mjdhš m¢ r_f¤â‰nfh mšyJ eh£o‰nfh gy‹ v‹d v‹W« f¡ Toajhfnt jh‹ gy fZl§fŸ fhz¥gL»‹wd.
nfœ¡»‹nwh«.
v¥gobaÅš ït®fŸ bgU« bgU« bghUŸfŸ bfh©L
ïitfŸ xUòwÄU¡f ï¢átner¡ T£l¤jhÇ‹ xG¡f§ nghŒ it¤J bjhÊš el¤âtU« btËehLfËbyšyh« ï¥nghJ
fis¥g‰¿¥ ngRnthkhdhš m§FŸs lh¡l®fis, it¤âa®fis fZlnk V‰g£oU¡»wJ. g®kh eh£oš g®kh ãÇÉidí«, óf«g K«,
ÉrhǤJ¥ gh®¤jhš mt®fis¡ bfh©L v‹d Éjkhd ÉahâaÞ TÈ¢ r©ilí«, kyhŒ eh£oš u¥g® Éiy ïw¡fK«, <a Éiy
j®fŸ mâfkhf MÞg¤âÇ¡F tU»‹wh®fŸ v‹gij¥ g‰¿ xU ïw¡fK«, ányh‹ eh£oš bfh¥giu, njÆiy, u¥g® M»a itfË‹
m¿¡if btËÆl¢ brŒjhš c©ik e‹whŒ És§»ÉL«. k‰W« ÉiyfŸ 圢áí«, cŸeh£oš nfh®£L¡F nghfhkš gz« tNÈ¡f
mt®fŸ j§fŸ j§fŸ brhªj elto¡iffisna Phgf¥gL¤â¥ Koahj Ãiyikí« M»a fhÇa§fS« ftiy¥ gL«goahfnt
gh®¤J¡ bfh©lhY« És§fhkš nghfhJ. k‰W« #hâ rka¤ij¡ brŒJ tU»‹wd. ïJtiu ït®fŸ f£o it¤j nfhÉY«, brŒJ
fh¥gh‰W« átner¡ T£l¤jhÇ‹ ãŸis¡ F£ofis¥ g‰¿nah it¤j F«ghãnõfK«, g©Âit¤j óirí«, nj®, uj«, thfd«
bt‹whš mt®fŸ btËÆL« És«gu§fis¥ gh®¥nghkhdhš KjyhditfS« ïªj¡ ftiy¡F v‹d gÇ fhu« brŒ»‹wd v‹W
g¤âÇiffËbyšyh« j§fŸ ãŸisfŸ ikd®fshf, ášyiu¥ nfœ¡»‹nwh«.
ng®tÊfshf, bl«gutÇfshf, fhÈfshfî«, vL¥gh® if¥ãŸis
#h⥠bgUikí« rka¥ bgUikí« Éó⥠bgUikí«,
fshf ò¤â RthÔdÄšyhjt®fshf M»É£ljhfî« mt®fS¡F
ãuhkz ÉRthr¥ bgUikí« ï¡fZl§fS¡F v‹d gÇfhu«
ahU« xU igrh msî Tl fl‹ bfhL¡f¡TlhJ v‹W« nf£L¡
brŒa¡ TL« v‹W« nfœ¡»‹nwh«. Mfnt ï›tsití«
bfhŸS« - bjÇÉ¡F« És«gu§fisna mnefkhŒ ehŸnjhW«
gh®¤J¡bfh©L, mDgɤJ¡ bfh©L ï‹dK«, ï«khâÇ bfhŸ
g¤âÇiffËš gh®¡fyh«.
iffŸ bfh©l ïªj rhâiaí« rka¤ijí« fh¥gj‰F Ka‰á¥gJ
jŤjÅahŒ mDgÉ¡F« khâÇahd ï«khâÇ gy‹fŸ xU m¿îila brayhFkh v‹W« nf£»‹nwh«. vdnt ïÅahtJ
òwÄU¡f bghJthf m¢ r_f¤â‰nf mjhtJ m¢ r_f« ï›tsî khdKŸst®fŸ ïªj khâÇ #hâ rka¥ ng¢nr ngr kh£lh®fŸ
fZl¥g£L #hâiaí« rka¤ijí« fh¥gh‰¿ jÄœeh£oby§F« v‹W« mt‰iw xÊ¡f¥ ghLgLgt®fS¡F cjÉ brŒ th®fns
nfhÉšfŸ f£o ït® f¥gny¿¢ br‹w ehLfËY« nfhÉšfŸ f£o¥ jÉu, ïilôW brŒakh£lh®fŸ v‹Wnk fUJ»‹nwh«. k‰W« ïJ
bgU« bgU« rka j®k« brŒJ tªJ« á¿J« #hâ¡ bfhŸiffŸ ÉõakhŒ mnef Éõa§fis eh« kdjhu kiw¤J É£nlh«.
jtwÉlhJ tªJ« thœ¡ifÆš bgU«gh‹ikahd k¡fŸ v›Éj
ï¥gobašyh« ïU¡f åzhŒ Ãuguhâfis “ášyiu
e‹ik milªâU¡»wh®fŸ v‹gij¡ ftŤjhš ï‹W m¢
ng®tÊfŸ; nghÈfŸ, bl«gutÇ MŸfŸ, jháfŸ, ntáfŸ” v‹gd
r_f¤âš MÆu¡fz¡fhd M©fŸ 20 taJ Kjš 45 taJ tiuÆš
ngh‹w th®¤ijfshš ïʤJ¡ T¿aJ nah¡»a® brŒí« ntiyah
fšahzÄšyhkY« fšahz« brŒJ bfhŸs kh®¡fÄšyhkY«
v‹gij átner®fis nahá¡F«goí« k‰W« m¢ r_f¤ jiy
btW« x¤ij M£fshfnt ïU¡»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£l ït®fŸ
t®fisí« ït®fS¡F ò¤â brhšY«goí« nt©o¡ bfh©L
ntW rhâÆš fšahz« brŒJ bfh©lhš kh¤âu«jh‹ rhâ bf£L¥
ïij Ko¡»‹nwh«.
nghFbk‹W XyÄL»wh®fns xÊa k‰wgo T¤â, it¥ò
KjÈaitfŸ it¤J¡ bfh©L v›tsî xG¡fpd®fshf¤ Fo muR - jiya§f« - 19.10.1930
âǪjhY« mt®fSila rhâ á¿J« bfLtâšiy. mij¥g‰¿
rhâÆnyh, r_f¤ânyh ahU« á¿J« ïÊthŒ¡ fUJtJ« ïšiy.
ïªj khâÇ fšahz« brŒJ bfhŸs Koahj M£fS¡F ï¡
T£l« ïJtiu v‹d gÇfhu« brŒâU¡»‹wJ. mšyJ mt®fis
ntW v‹d brŒí«go f£lis ïL»‹wJ v‹gij m¿a ÉU«ò
»‹nwh«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 206 207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


cjhuz« nt©Lkhdhš x‹iw¡ F¿¥ãLnth«. mjhtJ
ekJ eh£oš ïJtiu Égrhu« brŒjj‰fhf bt‹W bg©fis¤ jh‹
gÊ Rk¤â F‰w« brhšÈ #hâia É£L¤ jŸË it¤âU¡
»‹wh®fns bahÊa - å£il É£L¤ Ju¤âÆU¡»‹wh®fns bahÊa
- mo¤J«, cij¤J«, itJ« J‹g¥gL¤âÆU¡»wh®fns bahÊa -
áy rªj®¥g§fËš bfhiyfisí§ Tl brŒâU¡»wh® fns bahÊa,
M©fis ï«khâÇahf¢ brŒâU¥gjhf eh« f©lnjh nf£lnjh
Égrhu« ïšiy. .
Éf, áy ïl§fËš Égrhu« M©fS¡F¤ j‰bgUik
Égrhu« v‹D« th®¤ijahdJ mnefkhŒ M© bg© ahfî« Ñ®¤âahfî« TlÆU¡»‹wij¥ gh®¡»‹nwh«. áy M© fŸ
nr®¡if r«gªj¥g£lj‰nf cgnahf¥gL¤j¥g£L tU»‹wJ. mij¥ bgUikahŒ brhšÈ¡ bfhŸStijí« nfœ¡»‹nwh«.
mâY« K¡»akhf mjhtJ xU bg© jd¡F¡ fzt‹ v‹nwh,
k¡fS« ÉgrhÇkf‹ v‹W brh‹dhš jh‹ nfhã¤J¡
j‹id it¤J¡ bfh©oU¡»‹wt‹ v‹nwh ntᤠbjhÊÈÈU¥
bfhŸS»‹wh®fns jÉu ÉgrhuDila kf‹ v‹W brh‹dhš
gtshdhY« ahuhtJ xU òUõÅl« j‰fhy rhªâahŒ j‹id¡
nfhã¤J¡ bfhŸS»‹wt®fŸ ïšiy. Mdhš vªj rka¤âš
F¤jifahŒ mDgÉ¥gt‹ v‹nwh brhšy¥gL« goahd mªj¡
M©fŸ nfhã¤J¡ bfhŸS»‹wh®fbs‹whš j§fŸ kidÉfŸ
F¿¥ã£l M© kfid¤ jÉu k‰bwhUtÇlnkh, gy ng®fËlnkh
it¥gh£ofŸ, F¤jif jháfŸ Égrhu« brŒjh®fŸ v‹W brh‹ dhš
nr®¡if it¤J¡ bfh©oU¥gj‰nf, fztdhY« it¥ò¡fhu
kh¤âu« clnd nfhã¤J¡bfhŸS»‹wh®fŸ. nkY« Äfî«
dhY«, F¤jif¡fhudhY« k‰W« bghJ #d§fshY« brhšy¥
mtkhdnk‰g£L É£ljhf gjU»wh®fŸ. k‰W« j§fŸ bg© fis¤
gL»‹w, mjhtJ xU bgÇa F‰w« rh£Ltj‰F« gÊ Rk¤Jtj‰F«
j§fSila r«kj¤â‹ ngÇš j§fŸ Ra ey¤â‰fhf Ég rhu¤â‰F
cgnah»¡F« brhšyhF«. Mdhš, mnj bg©iz mªj¡
Él ïz§F»wh‹ v‹nwh bg©iz ml¡f Koahkš “C®nkš”
fztndh it¥ò¡fhundh k‰bwhUtU¡F¤ j‹ r«kj¤â‹ ngÇš
É£L É£lh‹ v‹nwh brhšY»‹w nghJ mâfkhŒ¡ nfhã¤J¡
T£o ÉLthdhdhš mij mt®fŸ Égrhu« v‹W brhšYtâšiy.
bfhŸS»‹wh®fŸ. Mfnt ïªj mEgt§fisí« bfh©L nkny
ïªj r§fâ bghJ #d§fS¡F¤ bjǪjhY« fztid¤jh‹
fh£oago mjhtJ Égrhu« v‹W brhšY« th®¤ijÆ‹ j¤Jt«
mt®fS« tir T¿ F‰w« brhšYtnj jÉu bg©iz Énrõ
bg©fŸ M©fË‹ moikfŸ v‹W«, M©fSila nghf
khf K‹ brhšy¥g£l ÉgrhÇba‹»‹w KiwÆš mnef khf F‰w«
ngh¡»a¥ bghUŸ v‹W«, Éiy¡F ɉfî«, thlif¡F Élî«
brhšYtâšiy. m‹¿í« ï«khâÇ F‰w« rh£LjY« tr î¡F«,
Toa tÞJ v‹W« fUâÆU¡»‹wh®fŸ - v‹gJ ï‹D« bjËthŒ
gÊ¥ò¡F« cgnahf¥ gL¤JjY« M©fS¡F¡ »ilahJ. m‹¿í«
És§F«.
M©fis Égrhu‹ v‹W it¡»‹w tH¡fK« »il ahJ. m¥go¢
brhšy¥ gLtj‰fhf vªj MQ« nfhã¤J¡ bfhŸS tJ« Éf, mJ mjhtJ Égrhu« v‹D« th®¤ijia tH¡f¤âš
»ilahJ. V‹ bg©fis kh¤âu« brhšy¥ ga‹gL¤j¥g£lJ? “M©fis¢
brhšYtj‰F V‹ mJ ga‹gL¤j¥gl Éšiy? ba‹W ftÅ¥ngh
Mfnt Égrhu« v‹D« th®¤ijÆ‹ mEgt j¤Jt¤ij¡
khdhš mâÈUªJ k‰bwhU c©ikí« òy¥gL«. mbj‹d
T®ªJ ftŤJ¥ gh®¤jhš “Égrhu«” v‹gJ bg©fŸ moikfŸ
bt‹whš Égrhu« v‹W brhšy¥gLtJ Rght¤âš c©ik¡
v‹gij¡ fh£L« xU F¿¥ò th®¤ij v‹W jh‹ brhšy nt©Lnk
F‰wKŸs th®¤ijahf ïšiy v‹gnjahF«. vJ nghby‹whš
bahÊa ntwšy. VbdÅš Égrhu njhõ« v‹gJ« Égrhu«
v¥go f‰ò v‹D« th®¤ijiaí« mJ ga‹gL¤J« Kiwí«
brŒtjhš V‰gL« xG¡f¡ Fiwî v‹gJ« ï¥bghGJ tH¡f¤âš
òu£lhdJ v‹W«, bg©zoikbfhŸs c¤njá¤J V‰gL¤âajhF
bg©fS¡nf jh‹ c©nlbahÊa M©fS¡F mªj khâÇ
bk‹W« brhšY»‹nwhnkh mJ nghynt Égrhu« v‹D«
»ilant »ilahJ.
th®¤ijí« mj‹ ãunahfK« òu£lhdJ«, bg©fis moik

Fo muR - 1930 ( 2 ) 208 209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhŸtj‰ bf‹nw V‰gL¤j¥g£l bj‹W« fhz¥gLtnjhL mJ r«gªj« it¤J¡ bfh©lhš kh¤âu« jh‹ mij Égrhukhf¡ fUâ
K¡»akhŒ ïa‰if¡F Énuhjkhd bj‹W« Tl És§F«. rhjhuz áy r«gt§fËš bfhiyfŸ Tl el¡»‹wd. k‰W« áy tF¥òfËš
khfnt ï‹iwa f‰ò, Égrhu« v‹D« th®¤ijfŸ Rjªâu K«, j§fŸ ïd¤jh® jÉu k‰w ïd¤jhÇl« rhtfhr« brŒjhš kh¤âu«
rk¤JtK« bfh©l thœ¡if¡F¢ á¿J« njitÆšyhjnj ahF«.. ÉgrhukhŒ¡ fUj¥gL»‹wd. ekJ eh£oY« áy tF¥òfËš
étRght§fS¡F ï›Éu©L th®¤ijí« á¿J« bghU¤jk‰wnj FL«g¤ij¢ nr®ªj k¢rh©lh®, bfhGª jdh® (mjhtJ òUõ‹
ahF«. thœ¡if x¥gªj Ãgªjid¡F kh¤âu« njitíilajhf rnfhju®fŸ) khkdh® M»at®fŸ r«gªj khdJ Égrhu¤jdkhŒ
ÆU¡fyh«. Md nghâY§ Tl mití« ïa‰if¡F KuzhdJ bfhŸs¥gLtâšiy. ï¡ bfhŸiffŸ e« eh£L¥ gH§Fo k¡fŸ
v‹gij ahtU« x¥ò¡ bfh©Ljhdhf nt©L«. mj‰F Mjhu« ÄFâí« bfh©l áy r_f§fË‹ gH¡f tH¡f§fSl‹ fyªJ
v‹d bt‹whš nkny brhšy¥g£lJ nghynt m›Éu©L bršth¡F¥ bg‰¿U¥gij ï‹W« jhuhs khŒ¥ gh®¡fyh«. ïJnghš
th®¤ijÆ‹ j¤Jt§fisí« bg©fŸ ÛJ kh¤âu« Rk¤j¥g£L ï‹D« gy Éõa§fS« c©L, Mfnt ïitfisbašyh«
M©fŸ ÛJ Rk¤j¥glhkY« M©fŸ mt‰iw V‰W¡ bfh©L ftŤJ¥ gh®¤jhš Égrhu« v‹gJ xU F¿¥ã£l bfhŸif ÛJ
f£L¥ glhikí« mij¥ g‰¿ yÎa« brŒahikínkahF«. bghJthd xG¡f¡ Fiwî v‹»w j¤ Jt¤âš v¥nghJ« gH¡f¤âš
mKÈš ïšiy ba‹gJ És§F«. Éf,
k‰W« ntbwhU m¤jh£áí« v‹d bt‹whš k¡fËš
M©fS¡F« bg©fS¡F« f‰ò¤ jtWjY« Égrhu¤jdK« kÅj r_f¤â‰bf‹W bghJthf áy f£L¥ghLfS« xG§
TlhJ v‹W bghJthf ïUghy®fS¡F¤ jhdhf¤ njh‹whkÈ F« thœ¡if¡F V‰g£oU¡f nt©L« v‹gij eh« monahL
U¥gnjhL gy® f‰ã¤J« mj‰fhf¥ gy Ãgªjidfis¡ Tl MnBã¡f tuÉšiy. Mdhš mit jÅ¥g£lt®fŸ mjhtJ
V‰gL¤âí« k‰W« v›tsnth ga§fis¡ fh£oí« mjdhš M©lh‹ moik Kiw, v#kh‹ TÈ Kiw, KjyhË fhÇaÞj®
áyuhtJ mojo Énuhj«, bfhiy, clš eÈî KjÈaitfshš Kiw, áne»j®fŸ Kiw, T£lhËfŸ Kiw, thœ¡if¤ JizfŸ
fZl¥gLtij neÇš fhz¡Toa rªj®¥g§fËUªJ« ï›tsit Kiw ngh‹w j‹ikfŸ bfh©l mjhtJ jÅ¥g£l r«kªj§f
í« Û¿ k¡fS¡F¡ f‰ò¡F Énuhjkhfî« Égrhu¤â‰F mDTy S¡F V‰gL¤j¥g£oU¥gJ ngh‹wjhd xG§F f£L¥ghLfŸ nghy
khfî« cz®¢áí« Mirí« V‹ c©lhf nt©Lbk‹gij¡ bghJ thœÉ‰F bghJ¡ bfhŸiffsh»ÆU¡f¡ TlhJ v‹gij
ftŤjhš mJ jhdhf És§F«. ïa‰ifnahL ïiaªj thœî vJ Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸs nt©L«. bghJ thœ¡if¡F
v‹gijí« ïa‰if¡F khWg£l thœî vJ bt‹gijí« v›Éj V‰gL¤j¥gL« bfhŸiffŸ v‹gd bghJ #d§fËš ahUila jÅ
eh£L¥g‰W, el¥ò¥ g‰W, ãw¥ò¥ g‰W v‹gâšyhkš Rjªâu¤J¡F« ghjf nk‰g£l jhfî« mJî« ãunahf¤âš á¿J«
eLÃiyÆÈUªJ j‹ mEgt¤ijí« j‹ kdâš njh‹¿a, njh‹ ghugB« ca®î jhœî j¤Jt« bfh©l jšyhjjhfî«
W« cz®¢áfisí«, Mirfisí« xU cjhuzkhfî« it¤J¡ ïU¡fnt©L bk‹gnjhL všyht‰iwí« Él mit K¡»akhf
bfh©L gÇR¤jkhd c©ikia¡ fhQthndahdhš m¥nghJ« ïa‰ifnahoiaªjjhfî ÄU¡f nt©L«. m¥go¥g£litfS«
f‰ò, Égrhu« v‹D« th®¤ijfŸ btW« òu£L v‹gJ«, k‰wt®fSila Ãahakhd cÇik¡F«, Rjªâu¤â‰F« á¿J« ghjf
k‰wt®fis moikahf¡ f£L¥gL¤j c©lh¡f¥g£l Raey N£á K©Lg©zhjjhfîÄU¡f nt©L«. (Ãahakhd v‹wâdhnyna
ÃiwªjJ v‹gJ« jhdhfnt És§»ÉL«. k‰W« Égrhu« v‹gJ vJ Ãaha«? v‹gj‰fhf “j®krhÞâu§ fis”¤ njl nt©L«
xUtDila “gh¤âaij¡F«” V‰gL¤â¡ bfhŸS« v‹gJ fU¤jšy. k‰bw¥go f©L ão¥g bj‹whš xUt‹ jd¡F
f£L¥gh£o‰F« kh¤âu« Énuhjnk jÉu c©ikahd xG¡f¤ â‰F Ãaha« v‹W brhšy¥ gLtjhdJ ãw¤â ahD« mijna jd¡F«
Énuhjkšy v‹gj‰F k‰bwhU cjhuz« TWnth«. Ãahabk‹W brh‹dhš mt‹ KjÈš brh‹dt‹ x¥ò¡ bfhŸS
»‹whdh v‹W gh®¤J îzÆ¥gnj ahF«. mjhtJ ïUtU¡F«
kiyahs eh£oš ïu©L _‹W M©fŸ xU bg©iz x‹W ngh‹wJ) m‹¿í« m¿î¡F« rh¤âa¤â‰F«, mEgt¤ â‰F«
kidÉahf V‰gL¤â¡ bfhŸS»‹w tH¡f« c©L. Mdhš mªj¥ V‰wjhfî« mtáa« bfh©ljhfî« ïU¡f nt©L«.
bg© nk‰f©l ïu©L _‹W òUõ®fis¤ jÉu k‰w M©fËl«
mJî« j§fS¡F kidÉahÆU¡F« fhy¤âš ãw M©fËl« ï¥go¡bfšyh« ïšyhkš btW« î¥gªj¤â‰F ehza

Fo muR - 1930 ( 2 ) 210 211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k‰wJ« m¿î¡F« mEgt¤â‰F« x›thjjhdJkhd Éõa§ Mfnt bghJ cz®¢áí« ïªâÇa braY« kÅjD¡F
fS¡fhf tY¤jt®fŸ jªâu¡fhu®fŸ j§fS¡F¤ njh‹¿d go¡ Miria c©lh¡»¡ bfh©nlÆU¡»‹wJ. MirÆ‹ fhuzkhŒ
bfšyh« f£L¥ghLfŸ brŒJ bfh©L nghtjhdJ v›Éj¥ vijí« Mir¥gLtJ« mJî« mndfkhŒ msî¡fl§fhkš
gaidí« juhjnjhL kÅj r_f¤â‰F å© fZl¤ij c©lh¡» nkY« nkY« nghŒ¡ bfh©oU¥gJ« Rghtkhfnt ïU¡ »‹w ij¥
tUtnjhL, mJ btW« moik¤ jd¤ijí«, m¿î¤ jiliaí« gh®¡»‹nwh«. Mfnt cz®¢áí« ïªâÇa braY« Mirí«
jh‹ c©lh¡F«. kÅjdhš rhkh‹a¤âš f£L¥gL¤j¡ Toajšy. ahuhyhtJ f£L¥
gL¤j¥ g£L É£lJ v‹whš m¥go¥g£ltiu¥ g‰¿ eh« ï§F ngr
rhjhuzkhf bghJ thœ¡ifÆš xUt‹ brŒa¡ Tlhbj‹ tuÉšiy. eh« brhšYtJ« mtU¡F¢ r«gªj¥g£ljšy. (
gjhf V‰ghL brŒâU¡F« âU£L v‹gjhd xU Fz¤ij vL¤J¡ mt®fŸ gy y£r¤â‰F xUt® ïU¥gh®fnsh v‹dnkh) mªj¥
bfhŸSnth«. mJ ï‹iwa tH¡»š xU kÅjD¡F mjhtJ go¡»šyhj rhjhuz kÅj étÅ‹ cz®¢áiaí« ïªâÇa braiy
âU£L bfhL¤jtD¡F fZl¤ijí« kdtU¤j¤ijí« bfhL¡f¡ í« Miriaí« f£L¥gL¤J« goahdjhf¡ bfhŸiffis xG¡
ToajhÆU¡»‹wJ v‹gij eh« x¥ò¡ bfhŸS»‹nwh«. VbdÅš f§fis f£L¥ghLfis V‰gL¤âdhš mJ bryhthÂahFkh?
e«k brh¤ij xUt‹ âUodhš ek¡F« m¥go¤jh‹ ïU¡F«. bryhthÂahtjhÆUªjhY« mj‰F v‹d mtáa« v‹gd
Mdhš vjdhš mªj eZlK«, r§flK« V‰gL»‹w bj‹W ngh‹witfis¡ ftÅ¡f nt©lhkh bt‹W jh‹ nf£»‹nwh«.
gh®¥nghkhdhš âU£L¡ bfhL¤jt‹ âU£L¥ nghd brh¤ij bghŒ brhšy¡ TlhJ v‹W thahš brhšÈ ÉL»‹nwh«. bghŒ
j‹DilaJ v‹W« mJ jd¡nf brhªj« v‹W« v©Â brhšYtijí« xG¡f¡Fiw bt‹W brhšÈ ÉL»‹nwh«. Mdhš
ÆU¥gjhšjh‹. cy»š bghUËaš rk¤Jt« V‰gL»‹wtiu âU£L bjhÊš Kiwik¡fhf¥ bghŒia mtáakhf it¤J mjdhš
v‹D« FzkhdJ F‰wkhf¤jh‹ ghÉ¡f¥gL«. cyf¤ âYŸs ãwU¡F¡ fZl¤ijí«, eZl¤ijí« bfhL¤J tU« t¡Ñš fisí«
všyh¢ brh¤J« cyf¤âYŸs všnyhU¡F« brhªj«. ÉahghÇfisí« kÅj r_f¤âš v›Éj ïÊÉ‹¿ V‰W¡
x›bthUtD« ghLg£L¤ jh‹ rh¥ãl nt©L«. njit¡F nkš bfh©oU¡»‹nwh«. m¤bjhÊÈš r«ghâ¤j bršt¤ij¡ bfh©L
vtD« it¤J¡ bfhŸs¡ TlhJ v‹gd KjÈa bfhŸiffŸ bgUikia¡ bfh©L m« k¡fis bfsut khfî« kâ¡»‹nwh«.
V‰g£L É£lhš âU£L¥ nghtJ« âU£L¥ nghdij¥ g‰¿¡ Mdhš mJ nghynt el¡F« k‰bwhU bjhÊšfhuiu cjhuzkhf
ftiy¥gLtJ« jhdhfnt kiwªJÉL«. Mdhš ï¥nghJ« “eh‹ njtjháfŸ ngh‹wh®fis ïÊthf¡ fUJ»‹nwh«.
âULtJ F‰wkšy. Ú âULtJ jh‹ F‰w«. eh‹ bghŒ brhštJ
F‰wkšy. Ú brhštJ jh‹ F‰w«. eh‹ Égrhu« brŒtJ F‰wkšy. Ú bghJthf ï« 3 ng®fshY« kÅj r_f§fS¡F¡ bfLâí«
brŒtJjh‹ F‰w«” v‹gJ ngh‹wjhd bghJ xG¡f§fŸ eZlK« ïUªJ« ïUtiu V‰W¡ bfh©L xUtiu¤ jŸSt jhdJ
v‹gitfS« bghJ¡ f£L¥ghLfŸ v‹gitfS« xU ehS« bghJ nftyK« N£áí« RaeyKnkašyhkš ïâš Ãaha ÄU¥ gjhf¢
thœî¡F«, rk¤Jt¤â‰F«, Rjªâu¤â‰F« á¿J« ga‹ glhJ. ï‹W brhšyKoíkhbt‹W nf£»‹nwh«. vªj¤ bjhÊyhdhY«
cyf¤âš áw¥ghf ekJ eh£oš ïUªJ tU« xG¡f«, f£L¥ghL, k‰wt®fS¡F¡ bfLâia¡ bfhL¡F« bjhÊš vJthdhY« mJ
j®k« KjÈaitfŸ všyh« bgÇJ« ïa‰if¡F vâuhf î« ïšyhkny cyf« el¡F« goahf¤jh‹ gh®¡f nt©L«. ï¥go¥
moik¤jd¤â‰F Mjuthfî«, jÅ¥g£lt®fŸ Raey¤ â‰nf‰w g£l Éõa¤âš kh¤âu« nt©Lkhdhš ïa‰ifia kh‰¿ f£L¥
N£áahfî« brŒa¥g£litfshfntÆU¡»‹wd. ghLfis V‰gL¤JtJ mtáakhfyh«. m¥go¡»šyhkš xU
tU¡F xUÉj« v‹gjhf kh‰WtJ ga‹glhjjhfnt Koí«.
filáahf kÅjÅ‹ étRght« v‹dbt‹whš cz®¢áí« vdnt ï¥nghJ eilKiwÆÈU¡F« Égrhubk‹gJ« mj‹
ïªâÇa braY« MirínkahF«. cz®¢áÆ‹ fhuzkhŒ gá, j¤JtK« bg©fis moik¥ gL¤Jtj‰fhf bg©fŸ moikfŸ
äâiu òz®¢á _‹W« K¡»akhd ï‹¿aikahj ïa‰if mD v‹D« fU¤â‹ ÛJ V‰gL¤j¥ g£litfŸ MjyhY« mJ
gtkhŒ¡ fh©»‹nwh«. ïªâÇa§fË‹ fhuzkhŒ¥ gŠnrªâÇa§ M©fS¡F¢ á¿J« r«gªjÄšyhkÈU¥gjhY« mJ x¥ò¡ bfhŸs
fS« mjhtJ rßu«, thŒ, f©, _¡F, fhJ M»aitfË‹ KoahjjhŒ fhz¥gLtnjhL bg©fŸ Rjªâu« bg©fŸ ÉLjiy
brašfisí« K¡»akhd ï‹¿aikahj ïa‰if mDgtkhŒ¡ v‹gitfS¡fhf eilbgW« fhÇa§fËš Égrhu« v‹D« fhÇa«
fh©»‹nwh«. tªJ K£L¡f£il nghLkhdhš mij¤ ijÇakhŒ vL¤bjǪJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 212 213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


É£L K‹ndh¡»¢ bršy nt©oaJ c©ikahd ciH¥ghËfË‹
flikahFbk‹gijí« F¿¥ã£L É£L ï¥ nghij¡F xUthW
Ko¡»‹nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 26.10.1930

bg©fŸ brh¤JÇik

ïªj thu¤âš bg©fŸ brh¤JÇik ÉõakhŒ xU k»œ¢á


mila¤j¡f nrâ ekJ jftY¡F v£o ïU¡»‹wij k‰bwhU
g¡f¤âš fhzyh«.
3, 4 thu§fS¡F K‹ eh« “ïÅahtJ ò¤âtUkh” v‹D«
jiy¥ã‹ Ñœ bg©fŸ brh¤JÇikia¥ g‰¿ vGâÆUªjJ thrf®
fŸ ftŤâU¡f¡ TL«. mj‰F mDTykhf ï›thu« br‹ idÆš
xŒ. v«.á.v. f£ll¤âš elªj xU Û£o§»‹ elto¡if ahdJ
ek¡F á¿J e«ã¡ifiaí« k»œ¢áiaí« bfhL¡»‹wJ. mjhtJ,
bg©fS¡F M©fis¥ nghynt brh¤JÇik bfhL¡f
nt©L« v‹gij¥ g‰¿ ïU fdth‹fŸ j§fŸ mã¥ãuha¤ij Äf
tÈikahŒ t‰òU¤â¥ ngá ïU¡»‹wh®fŸ. mt®fŸ ngá
ÆU¥gitfËš K¡»akhdit vitbaÅš,
kÅjU¡FŸ MQ¡F« bg©Q¡F« v¤jifa ɤâahr
Äšiy v‹gJ«,
M©fŸ mila ÉU«ò« Ó®âU¤j§fŸ nghynt bg©
fS¡F« mË¡f nt©L« v‹gJ«, M©fis¥ nghynt bg©
fS¡F« brh¤J¡fŸ mEgÉ¥gbj‹gJ r®t RjªâukhŒ ïU¡f
nt©L« v‹gJ«, ïij¥ g‰¿ ïJtiu ahU« v›Éj »s‰áí«
brŒaÉšiy v‹gij¥ g‰¿í«, fzt‹ mnah¡»adhf ïUª
jhY«, bf£l Éahâ¡fhudhŒ ïUªjhY« kidÉfŸ mtid É£L
Éy» thHyh« v‹W«,
ï¥go Éy» thœªjhY« òUõ‹ étdh«rK« mt‹
brh¤âš gh¤âaijí« ïU¡f nt©L« v‹W« ÉjitfŸ kW kz«
brŒJ bfh©lhY« Kjš òUõ‹ brh¤âš g§F bgw gh¤âa«
ïU¡f nt©L bk‹W« cgªÃahrfuh»a âU. ehuhaz F%¥
mt®fŸ ngá ïU¡»wh®.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 214 215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


m¡ T£l¤â‰F jiyik t»¤j âU. o. M®. bt§»l uhk Rjªâu« V‰glnt KoahJ. k¡fŸ kdâY« “ïa‰ifÆnyna
rhÞâÇah® v‹gt® khÍ m£bthnf£ #duY« br‹id murh§f bg©fŸ gyåd®fshfî« M©fSila r«uBizÆY« ïU¡
khÍ r£l bk«gU« Mth®. F« goahf gil¡f¥g£oU¡»‹wh®fŸ” v‹»‹w cz®¢á mo
nahL kh¿íkhf nt©L«. mªj îz®¢á M©fS¡F kh¤âukš
ïtU« ïªâahÉš všyh #hâ kjÞj®fS¡F« bghJthf xU yhkš ï‹iwa Ãiy bg©fS¡nf bgÇJ« KjÈš khw nt©o
r£l« brŒa nt©Lbk‹W ngáÆU¥gnjhL Ó®âU¤j Éõa¤âš ajhf ïU¡»‹wJ.
KÞä«fŸ x¤J tu kh£lh®fŸ v‹W ga¥gLtjhfî«
mj‰fhjhukhŒ rhujh r£l¤ij¥ g‰¿a KÞä«fË‹ MnBgid VbdÅš mt®fis mG¤â moik¥ gL¤âa bfhLikahd
iaí« vL¤J¡ fh£oÉ£L, gykhdJ bg©fŸ jh§fŸ bkšÈayh®fŸ v‹W«, VjhtJ xU
M‹ fh¥ãš ïU¡f nt©oat®fbs‹W« j§fisna fUâ¡
nkY« bg©fŸ ï¥nghJ M©fis¥ nghynt všyh bfhŸS«go brŒJ É£lJ. Mjyhš mJ KjÈš khw nt©oaJ
tÊfËY« K‹nd¿ ïU¥gjhfî« F¿¥ã£L É£L, mt®fS¡F mtáakh»‹wJ.
rfy cÇikí« bfhL¡f nt©L« v‹gij kd¥ ó®tkhŒ x¥ò¡
bfh©LÄU¡»wh®. Mfnt mt®fsJ Rjªâu¤â‰F brh¤JÇik ïšyhjnjhL
j§fË‹ moikíz®¢áí« gaK« fhuzkhÆU¥gjhš thœ¡if
všyht‰iwí« Él mt® ngá ïU¥gâš F¿¥ãl¤jFªj xU Æš cŸs x›bthU JiwÆY« m›toik cz®¢áí« gaK«
Éõa« v‹dbt‹whš “MÆu¡fz¡fhd tUõ§fS¡F K‹dhš monahL kiwí«goahfî« gh®¤J¡ bfhŸs nt©oaJ bg©fŸ
bgÇnah®fŸ brŒj V‰ghL v‹gj‰fhf f© _o¤jdkhŒ x‹iw ÉLjiy¡F¥ ghLgLt®fË‹ K¡»a flik v‹gij Phgf¥
ã‹g‰w nt©L bk‹gJ m¿îilikahfhJ” v‹gJ« ïªj ehfßf gL¤J»‹nwh«.
fhy¤âš mjhtJ 20 tJ ü‰wh©oš ïUªJ bfh©L 13 tJ
ü‰wh©L fijfis¥ g‰¿ ngá mt‰iw k¡fŸ thœ¡if¡F jÉu bg©fis M©fŸ v›tsî bfhLik¥ gL¤âÆU¡
Mjhukh¡FtJ Äfî« gÇfá¡f¤j¡fjhF bk‹W ngáÆU¥gJ »‹wh®fŸ v‹gj‰F Mjhukhf rÛg¤âš eilbg‰w k‰bwhU
khF«. r«gt¤ijí« ïªj rªj®¥g¤ânyna F¿¥ãl ÉU«ò»‹nwh«.
ïij k‰w¥ gh®¥gd®fS« gh®¥gdušyhj gHik ÉU«ã mjhtJ kiyahs eh£L e«óâÇ¥ gh®¥gd®fŸ j§fŸ
fS« ftÅ¡f nt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«. tF¥ò¡fËš M©fŸ FL«g¤âš _¤jt® ahnuh mt® kh¤âunk
j§fŸ #hâÆš mjhtJ e«óâÇ #hâÆnyna xU bg©iz¡
bg©fŸ M©fS¡F moikfŸ mšy bt‹W« mt®fS« fšahz« brŒJ bfhŸtJ v‹W« k‰w M©fŸ ntW #hâÆš
M©fis¥ nghynt RjªâukhŒ ïU¡f¤ jFªjt®fŸ v‹W« eh« mjhtJ eha® #hâÆš cŸs bg©fis it¥gh£ofshf it¤J¡
KjÈš Ô®khd« brŒJ bfh©nlhnkahdhš ãwF nkš f©l bfhŸs nt©L« v‹W«, mªj¥go it¤J¡ bfhŸtâY« eha®
Ó®âU¤j Éõa§fS« k‰W« xG¡f r«kªjkhd bj‹W« f£L¥ bg©fŸ tƉ¿Y« ãw¡F« FHªijfS¡F m¡ FHªijfis¡
gh£L¡fhf ïU¡f nt©L« v‹W brhšy¥gL« bfhŸiffË‹ bfhL¤j e«óâÇÆ‹ brh¤âš g§F ïšiy v‹W« xU bfhŸif
nah¡»aijfŸ všyh« jhdhfnt És§» ÉL«. mªj v©z« ï‹W« ïUªJ tUtJl‹ ïij eha® bg©fS« M©fS« xU
M©fS¡F¢ rÇahf c©lhfhjâdhnyna bg©fŸ Rjªâu« v‹ bgUikahfî« fUâ tU»wh®fŸ. ïjdhš e«óâÇ tF¥ò¥ bg©fŸ
D« Éõa§fËš vij vL¤J¡ bfh©lhY« M©fŸ bg©fS¡ mnef® 40, 50 tUõ« tiuÆš Tl fšahz Äšyhkš ngU¡F
F¤ jaî brŒJ ã¢ir bfhL¥gJ nghynt fUJ»‹wh®fŸ. c©ik kh¤âu« rhF«nghJ xU e«óâÇ¥ gh®¥gd¡ »Htdhš jhÈf£l¢
ahd Rjªâu« bg©fS¡F V‰gl nt©Lkhdhš thœÉš mjhtJ brŒJ ÉLtJ« k‰W« ïj‰fhfnt xU »HtD¡F 6, 7 kidÉfis¡
xU bg©Q« MQ« thœ¡if¤ JizfshŒ thG« thœ¡ifÆš f£LtJ« tH¡fkhÆUªJ tU»‹wJ. ïªj¡ bfhLikia cz®ªj
ïUtU¡F« xG¡f¤âY« f£L¥ghLfËY« xnukhâÇahd xG¡f e«óâÇ thÈg®fŸ j§fŸ r_f¤â‹ fh£L Äuh©o¤ jdkhd
K« f£L¥ghL« ïU¡F«go thœ¡ifiaí« mJ r«gªjkhd ï¡bfhŸiffis mÊ¡f¤ njh‹¿ ï¥nghJ v›tsnth jhuhs
muáaš r£l§fisí« âU¤â¡ bfh©lhbyhÊa c©ikahd neh¡f§fSl‹ btË¡»s«ã É£lh®fŸ. ïitfËš x‹whf¤jh‹

Fo muR - 1930 ( 2 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


e«óâÇ¥ gh®¥gd®fŸ óûš mÂtJ K£lhŸ¤ jdbk‹W« v‹W ngá ïU¡»wh®. ïij xU njÓathâí« f©o¡fnt ïšiy.
mt‰iw fH‰¿ beU¥ãš ngh£L bfhS¤j nt©L« v‹W«
Ô®khd« brŒJ m›thnu gy® fH‰¿ beU¥ãš bfhS¤âí« ïªj âU. o. M®. uhk¢rªâuŒa® mt®fŸ kiyahs¤âš
É£lh®fŸ. óûiy¡ fH£o beU¥ãš ngh£L bfhS¤âa e«óâÇ gh®¥gd®
fis v‹d brŒjh® v‹W« mªj e«óâÇ¥ gh®¥gd®fŸ T£l¤âš
gy® jiyÆš cŸs K‹ FLÄfis všyh« áiw¤J É£L óûš nghLtJ K£lhŸjdbk‹W Ô®khŤj Ô®khd¤ij g‰¿
»uh¥ brŒJ bfh©lh®fŸ. ï¥nghJ j«ãahŒ ïU¡»‹wt®fS« v‹d brŒjh® v‹W« nfœ¡»‹nwh«.
fšahzK« brŒJ bfh©lh®fŸ.
m¿î Éõa¤âš cyf« nghF« K‰ngh¡if ftÅ¡fhkš
ïªj¡ fšahz¡ bfhŸif Éõa¤âš eh« K¡»akhŒ j§fSila Raey¤ijna ãujhdkhŒ¡ bfh©L giHa fªjšfis
k»œ¢áailí« Éõa« x‹nwahF«. mjhtJ e«óâÇ¥ bg©fŸ òu£o¡ bfh©L fRkhy§fis¡ fGÉ É£Lbfh©nl ïUªjhš
40, 50 tUõ« tiu gy® òUõÅšyhkš ïU¡F« bfhLikfŸ mij ïÅ ah® kâ¥gh®fŸ v‹gij ïªj T£l¤â‹ Raey M¤âu
xUthW xÊí« v‹gnjahF«. e«óâÇ M©fŸ fšahzÄšyhkš khdJ mt®fis m¿a Koahkš brŒJ bfh©nl tU»‹wd.
ïU¡fnt©L« v‹W« bg©Mir ïUªjhš eha® bg©fis
it¥gh£oahf it¤J¡ bfhŸsyh« v‹W« brŒJ bfh©l f£L¥ Mfnt ïÅ bghJ ey nrit¡fhu®fS« k¡fŸ ãuâÃâfŸ
ghLfis¥ nghynt e«óâÇ¥ bg©fËY« fšahz« brŒJ bfhŸs v‹gt®fS« murh§f îthf¤ij¥ g‰¿a â£l¤ij kh¤âu«
Koahjt®fŸ ntW VjhtJ xU tF¥ò M©fis r«kªj¡ fhudhf ngh£L¡ bfh©oU¡F« nahridia É£LÉ£L r_f thœ¡if
ehafdhf it¤J¡ bfhŸsyh« v‹gjhf xU â£l« brŒJ îthf r«kªjkhd Éõa¤âY« mtáakhd â£l§fis¥ nghl
bfh©oU¥gh®fshdhš mªj tF¥ò¥ bg©fS¡F¡ fZlnk nt©oa fhy« tªâU¥gij ftÅ¡f ÉU«ò»‹nwh«.
ïUªâU¡fhJ. m¥go¡»šyhkš j§fŸ tF¥ò bg©fis å£oš Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.10.1930
fšahz Äšyhkš mil¤J it¤J É£L ntW tF¥ò¥ bg©fis
it¥gh£ofshf mDgɤJ¡ bfh©L ïU¥gjhdJ« Äfî«
bfhLikahd fhÇa« v‹nw brhšy nt©L«. ïªj¡ bfhLikia
xÊ¡f e«óâÇ thÈg®fŸ Ka‰á¤jhš mj‰F ïilô whf eha®
fdth‹ ãuntá¤J mªj thÈgiu g»Zfhu« brŒtJ v‹gJ
Äfî« khd¡nflhd fhÇakhF«. RakÇahij m‰w #hâ ia¢ nr®ªj
bg©fŸ v‹W mªj #hâia¥ g‰¿ e«óâÇ thÈg r§f¤jh®
btËÆ£l R‰W m¿¡ifÆš F¿¥ã£lJ Äfî« bghU¤j khdJ
v‹nw brhšYnth«. Mfnt gHikÆ‹ nguhš bg©fis btF
fhykhf¡ bfhLik¥gL¤â tªj fhÇa§fŸ ï¥nghJ âO® âObu‹W
mÊí« goahf M§fh§F Ka‰áfŸ mJî« fhÇa¤âš
eilbgWtij ïªj ïu©blhU tUõ§fshf¤ jh‹ gh®¡f Ko
»‹wd. ït‰¿‰F V‰gL« v⮥òfis k¡fŸ v›tsî nftykhf
î«, my£áakhfî« fUj¡ fhy« tªJ É£lJ v‹gij Ãid¡F«
nghJ ek¡F V‰gL« k»œ¢á msÉl KoaÉšiy.
ïªj ÃiyÆš rÛg¤âš iAnfh®£oš elªj xU muáaš
r«kªjkhd tH¡»š gHik ÉU«ãahd xU tUzháuk¥ gh®¥gd®
mjhtJ âU. o. M®. uhk¢rªâuŒa® v‹gt® “áy fhÈfŸ ehisa
âd« óûš nghl¡TlhJ v‹W brh‹dhš mj‰F« f£L¥gLtjh?”

Fo muR - 1930 ( 2 ) 218 219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


FUrhÄ - FŠáj« ehlh® K‹Ó¥ò
âU¢bršt®fŸ vÞ. FUrhÄ, vÞ. FŠáj« M»a ïUt®
fS« ï›tUõ« filáahf elªj br¥l«g® khj¥ gߣirÆš ã. br‹idÆš iA¡nfh®£ t¡Ñyhf ïUªj ca®âU. eluh#
V. tF¥ãš nj¿ÆU¡»wh®fŸ. âUkz« el¡F« nghJ âU. FU rhÄ ehlh® ã.V.ã.vš mt®fŸ iAnfh®£ #£#&fË‹ jaÉdhš ÉU¤
ã. V. tF¥ãš xU ghl« kh¤âu« nj¿ÆUªjh®. âU. FŠáj« jhry« (bj‹dh‰fhL Íšyh) K‹Ó¥ghŒ ï«khj« Ãakd« bg‰W
khzÉahÆUªjh®. âUkz« elªJ “râgâ”fshf thœªJ bfh©nl c¤ânahf« x¥ò¡ bfh©lh®. ïªj fdth‹ Rkh® x‹wiu tUõ¤
ïUtU« go¤J gߣirÆš nj¿ÆU¥gj‰F eh« Äfî« â‰F K‹ghfnt K‹Ó¥ ÈÞoš jh¡fš brŒa¥g£lt®. ïª Ãakd«
k»œ¢áailtnjhL mt®fsJ Ka‰áia¥ ghuh£L»nwh«. tF¥òthÇ cÇik tÈíW¤j¥g£lj‹ _ynk »il¡f¥ g£ljhF«.
ïšiyahdhš ïj‰F« xU mŒanuh, mŒa§fhwhfnt jh‹
Fo muR - bg£o¢ brŒâ - 26.10.1930 tªâU¥gh®. ïªj c¤ânahf¤âš ïtiu¢ nr®¤J ï¥nghJ ïu©nl
ehlh®fŸ Ãakd« bg‰¿U¡»wh®fŸ. r¥ #£Íahfnth, Íšyh #£Í
ahfnth ãÇ£OÞ murh§f« V‰g£lJ Kjš ïJtiu ahU«
tªjâšiy v‹W jh‹ brhšy nt©L«. ehlh® r_f¤â‰ bf‹W
VjhtJ c¤ânahf« xJ¡» it¡f¥g£lhY« mij áy »¿Þjt®fŸ
tªJ jh§fS« ehlh® v‹W brhšÈ bfhŸis mo¤J¡ bfh©L
nghŒ ÉL»‹wh®fŸ. ehlh® k¡fS« VkhªJ É£L¡ bfh©nl
ïU¡»‹wh®fŸ. ïÅahtJ ehlh® k¡fŸ f© ÉʤJ »¿Þjt
ehlh®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®fis »¿Þjt®fS¡F©lhd
É»jh¢rhu¤âš bg‰W¡ bfhŸS«goí«, j§fŸ r_f¤â‰F©lhd
É»jh¢rhu¤âš ntW ahU« ãuntá¡fhj goí« gh®¤J¡ bfhŸs
nt©L«.
kj« fh¥gh‰w¥glnt©L«. #hâ fh¥gh‰w¥gl nt©L«
v‹W« mâš ahU« ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W«, ïªj ÃgªjidÆ‹
Ûnj Rauh{aK« Rna¢irí« bgw ÉU«ò« Þjhgd§fS«,
»s®¢áfS« el¡F« nghJ ehlh® r_f« ngh‹w tF¥gh®fŸ j§fŸ
cÇik bgWtâš Ä¡f ftiyahfî«, #h¡»uijahfî« ïU¡f
nt©oaJl‹ mªj¥go jhuhskhŒ gšiy¡ bfŠrhkY« kd¢
rh£áiaí« bfhŸiffisí« É‰fhkY« jhdhfnt »il¡F«
goahf murh§f aªâu¤âš j¡f kh®¡f« brŒJ bfhŸs nt©oaJ
K¡»a flikahF«. ïJ Ãuªjubk‹W eh« brhšy tuÉšiy. vJ
tiuí« #h⥠ãÇî«, kj¥ãÇî« mitfS¡F V‰w jhœ¢á

Fo muR - 1930 ( 2 ) 220 221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


cz®¢áfS« Mjhu§fS« fh¡f¥gL»‹wdnth mJtiuÆš
f©o¥ghŒ nkš f©l bfhŸif ïUªnj Mfnt©L« v‹W
brhšY»‹nwh«. “Rauh{a murh§f« V‰g£lhš všyh« rÇahŒ
ÉL«. Mifahš mJtiu ahU« j§fŸ cÇik nf£f¡ Tlh bj‹W
áy® mjhtJ ï¥nghJ j§fŸ cÇik¡F nkyhf gy‹ mDgɤJ¡
bfh©oU¡»‹wt®fS« mt®fis¥ ã‹g‰¿ thH
nt©oat®fS« brhšYth®fŸ. mj‰F eh« brhšY« rkhjhd« r£lrig¡F¥ gh®¥gd® brštâ‹
v‹dbt‹whš ï¥nghJ ïU¥gij Él Rauh{a murh§f« v‹W
brhšYtâš tF¥ò cÇikí«, kj cÇikí« mâfkhf¤jh‹ Mg¤J
tÈíW¤â v‹W« khuhkš ïU¡F«go gªnjhgÞJ brŒa nt©o
ÆU¡FnkbahÊa ïij Él á¿J« FiwthÆU¡fhJ v‹W
nfhòu¤â‹ ÛâUªJ Tînth«. VbdÅš Rauh{a ft®‹bk©oš âUths® uh›gfö® »UZzkh¢rhÇah® v«. vš. V. ïªâa
#hâiaí« kj¤ij¥ g‰¿a¡ bfhŸif v‹dbt‹gijí« mj‰ r£lrig¡F ekJ ãuâÃâahf mD¥g¥g£lt®. mt® r_f r£l«
fhf¥ gy kj¡fhu®fŸ ïlK«, gy tF¥ò¡fhu®fËlK« ïJtiuí« brŒa r£l rig¡F mâfhu« ïU¡f Tlhbj‹W« kj Éõa§fËš
ï¥nghJ« brŒJ bfh©L tªâU¡F« x¥gªj¤ijí« uhÍiaí« vªj¢ Ó®âU¤jthâí« ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W« , fšahz taij¥
gh®¤jhš e‹whŒ És§F«. Éf ï«khâÇ tF¥òthÇ cÇik¡F g‰¿ rhÞâu§fËš v‹d T¿ÆU¡»wnjh mj‰F á¿J Tl kh‰w«
gh®¥gd®fis¥ nghynt »¿Þjt®fS« x¥ò¡bfhŸs kh£nlh« brŒa¢ Ó®âU¤j thâfisahtJ r®¡fhiuahtJ r£lrigfis
v‹W á‰áy ïl§fËš brhšy tUth®fŸ. Vbd‹whš gh®¥gd® ahtJ mDkâ¡f¡ TlhJ v‹W« ngá mj‰fhf f£L¥ghlhd ãu
fis¥ nghynt jh§fS« (»¿Þjt®fS«) mâf« ng® go¤âU¥ rhu« brŒa nt©Lbk‹W« j‹dhš Toa tiu jh‹ r£l rigÆš
gjhfî« »¿Þjt #d r§if¥go j§fS¡F c¤ânahf« bfhL¤ jhš gh®¤J¡bfhŸtjhfî« T¿ÆU¡»‹wh®. Rauh{a« »il¤j¥ ãwF
mJ Äfî« nghuhjjh» ÉL« v‹W« Mifahš jh§fŸ murh§f r_f r£l« brŒJ bfhŸsyh« v‹W k¡fis Vkh‰¿ muáaš
kj¤ij nr®ªjt®fŸ v‹D« rYifnkš mâf c¤ânah f« bgWtJ FÊÆš ÉGF«go brŒí« gh®¥gd njÓathâfS« mt®fsJ
ïªj tF¥òthǤ â£l¤âdhš FiwªJ nghŒ ÉL bk‹W« fUâ g¤âÇiffS« ïj‰F ahbjhU gâY« brhšyhkš thia _o¡
brhšYth®fŸ. ïijna k‰W« ï«khâÇahd ïu©blhU tF¥ò« bfh©nlÆU¡»‹wd. eh« ïªj¥ ã¤jyh£l§fis vL¤J¡
brhšy¡ TL«. Mdhš btF fhykhŒ jhœ¤â bfhLik¥ gL¤â fh£odhš mJ njr¤ Jnuhf« v‹gjhfî« Ra uh{a¤â‰F K£L¡
it¤âU¡F« k¡fS¡F¡ f©o¥ghŒ ïªj tF¥òÇik¤ jÉu ntW f£ilahfî« nghŒ É£ljhf¡ T¡Fuš ngh£L Éõk¥ ãurhu«
fâna »ilahjyhš, mt®fS« k‰wt® fis¥ nghš tU« brŒa Mu«ã¤J ÉL»wh®fŸ.
tiuÆyhtJ ïij tÈíW¤â¡ bfh©oU¡f nt©oaJ mt®fsJ
Mfnt v¥goahtJ r£lrig KjÈa Þjhd§fS¡F muá
flikahF«. “r®¡fh® c¤ânahf« bgWtJ moik jd«” v‹W Tl
aš f£áfisí« mã¥ãuha§fisí« vâ®gh®¡fhkš c©ik ahd
áy® brhšy tUth®fŸ. mijí« ahU« ftÅ¡f¡ TlhJ. VbdÅš
Ó®âU¤j¤â‰F nghâa cz®¢áíŸs k¡fshf¥ nghF«go gh®¤J¡
Rauh{ank c¤ânahf« bgWtj‰fhf¤ jh‹ nf£f¥g£lJ. ï‹W eh«
bfhŸs nt©oajhF«. mij É£L É£L muáaš bfhŸ iffŸ
nf£F« Rauh{aK« c¤ânahf« jh‹. mjhtJ mâfhu« brŒtJ«
v‹gij¡ ftŤJ¡ bfh©L vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£lh tJ
mj‹ _y« gz« r«ghâ¥gJ« jh‹. Mjyhš ïij e«ã
gh®¥gd®fis ekJ ãuâÃâfshf mDk⤠njhkhdhš ÉjitfŸ
K£lhŸfshŒ Él¡ TlhJ v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
f‰g« câu¡ f£oah» âObu‹W kiwªJ ÉLtJnghš ek¡F¤
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.10.1930 bjÇahknyna mt®fŸ gh®¥gÜa¥ ãuâÃâahfntjh‹
M»ÉLth®fŸ. mâš á¿J« rªnjf« bfhŸStJ m¿ahik
naahF«.

Fo muR - brŒâÉs¡f¡ F¿¥ò - 26.10.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 222 223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


r«gs¡ bfhŸis kªâÇ kh®fŸ
âU. á.vÞ. ïu¤âdrghgâ KjÈah®
br‹id khfhz¥ bghJ¤ nj®jš el¤j¥g£lã‹ mik¡f¥
glnt©oa kªâÇrig mik¡f¥g£lhŒ É£lJ.

nfhitÆš Toa eL tF¥ò c¤ânahfÞj®fŸ kfheh£oš mjhtJ âth‹ gfö® B. KDrhÄ ehíL mt®fŸ Kjš
jiyik t»¤j âU. á.vÞ. ïu¤âdrghgâ KjÈah® v«.vš. á. kªâÇahfî«, âU. P. T. ïuh#‹ ghÇÞl® mt®fŸ ïu©lhtJ kªâÇ
mt®fŸ brŒj jiyik cg‹ahr¤âš f©l xU Éõa¤ij eh« ahfî«, âth‹ gfö® S. FkhurhÄ bu£oah® mt®fŸ _‹whtJ
ghuh£L»‹nwh«. mjhtJ “ca®ªj r«gs« th§Fgt®fŸ r«gs¤ kªâÇahfî« Ãakd« bg‰¿U¡»‹wh®fŸ.
ij¡ Fiw¤J Fiwªj r«gs« th§Fgt®fË‹ r«gs¤ij ca®¤â
ït®fis¥ ghuh£o tunt‰F K‹ghf giHa kªâÇfis
všnyhUila r«gs¤ijí« xUÉjkhŒ îzÆ¡fnt©L«” v‹W
mt®fsJ mUikahd bjh©L¡fhf¥ ghuh£o tÊaD¥g nt©o
ngá ïU¡»‹wjhdJ ÄFâí« ngh‰w¤j¡fjhF«. FofS¡F
aJ m¿î« eLÃiyikíKŸnsh® KiwahF«. mªj¥go ghuh£o
tÇ¥gSî mâfkhÆU¥gJ« r®¡fh® ntiyÆš ïU¥gt®fËš
tÊaD¥òtâš á¿J Tl Äif¥gL¤jhkš c©ikia cŸsgo
mnefU¡F¢ rÇahd étd¤â‰F¥ nghjhj r«gsÄU¥gj‰F¡
brhšYtjhdhY« ïâš nghâa ïl« »il¡f kh£lhJ v‹nw
fhuz« áy c¤ânahfÞj®fS¡F Vuhskhd r«gs§fS« jFâ¡F«
fUJ»‹nwh«.
njit¡F« mâfkhd rîfÇa§fS« V‰g£oU¥gnj ahF«.
Kjyhtjhf, mt®fis¥ g‰¿¢ brhšy nt©Lkhdhš
v‹iwa âd« muáaš òu£L ekJ eh£oš njh‹¿‰nwh m‹W
mjhtJ ïuhÍehkh bfhL¤j _‹W kªâÇfË‹ ehza Éõa« Äf
Kjny bgÇa bgÇa c¤ânahfK« mt‰¿‰F¡ bfhŸis bfhŸis
gÇR¤jkhdJ v‹gJ mt®fSila vâÇfŸ Tl ïJtiu
ahd r«gsK« mâf¥ g£L¡bfh©L« ca®¤â¡bfh©Lnk
mij¥g‰¿ v›Éj rªnjfK« bfhŸshjjhnyna e‹whŒ És§F«.
tªâU¡»‹wJ. ïÅí« caU»‹wJ. ïit Kjyhd bfhLikfis
bašyh« nahá¤nj <nuhL RakÇahij kfheh£oš vªj c¤â ïu©lhtJ, gh®¥gdušyhjh® e‹ikÆ‹ bghU£L j§fshš
nahf¤â‰F« mjhtJ v›tsî bghW¥òŸs c¤ânahf¤â‰F« Toa msî¡F«, áy rka§fËš nkyhfî« e‹ik brŒâU¡»‹
khj« 1000 Ughí¡F nk‰ g£l r«gs« ïU¡f¡TlhJ v‹gjhf xU wh®fŸ. cjhuzkhf Kj‹ kªâÇ lh¡l® R¥guha‹ mt®fŸ
Ô®khdK« Ãiw nt‰w¥g£oU¡»‹wJ. Mdhš mJ v¥nghJ bg©fS«, Ô©l¥glhjt®fŸ v‹gt®fS« brh‰g¤JifíŸs
mKY¡F tU« ? kj¡fhu®fŸ v‹gt®fS« Þjy Þjhgd§fËš nj®jš _y« ïl«
bgW«go brŒâU¥gJ«, ehÄndõ‹fns monahL ïšyhkš všyh
Fo muR - f£Liu - 26.10.1930 Þjhd§fisí« nj®jšfS¡nf É£LÉ£lJ«, bg©fŸ fšÉ
Éõa¤âš jhuhskhd msî¡F mjhtJ 3tJ ghu« tiu ïytrkhf
»il¡F«go brŒjJ M»a _‹W fhÇa§fS« _‹W ïu¤âd§fŸ
v‹nw brhšy nt©oajhF«. ïªj¡ fhÇa§fŸ ïªâah KGtâ‰F«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


gh®¤jhny ït® kh¤âunk jh‹ ï¥go¢ brŒjtuhÆU¥gh®. tªjJ« F¿¥ãlhkš Él¡ ToaitfŸ mšybt‹nw brhšY
nth«. filáahf ï« kªâÇfŸ f£á fhuzkhfnth bfhŸif fhuz
k‰W« ïu©lhtJ kªâÇahd âU. K¤ijah KjÈah® khfnth mšyhkš jÅ¥g£l Ka‰áfŸ fhuzkhfnt kWgoí«
mt®fŸ r®¡fh® c¤ânahf§fËš všyh k¡fS¡F« g§F »il¡ kªâÇfshŒ tu¡Tlhk‰nghŒ É£l nghâY§Tl mt®fSila
F« goahf V‰ghL brŒjtuhth®. ïij¥ gh®¡F« nghJ tF¥ò kj¤ KG Mjuî« ekJ ïa¡f¤â‰F«, gh®¥gdušyhjh® r_f¤â‰F«,
â£lkhdJ, fLfsî kÅj RghtKŸstD« ngh‰¿¤ Ôu nt©oa áw¥ghf¤ jhœ¤j¥g£l xL¡f¥g£l k¡fS¡F« ïU¡F« v‹gâš
njhL vJtiuÆš ïªj eh£oš tF¥ò ca®î jhœî ãÇîfS« kj v›Éj IaK« ïšyhkš cWâahŒ e«ãÆU¡»‹nwh«.
cz®¢áí« ïU¡»‹wnjh mJtiu mtU¡F e‹¿ brY¤â¤ Ôu
nt©oajhF«. Éf, òâa kªâÇfis tunt‰gâY« Äif¥gL¤â¡ Twhkny
c©ikia¢ brhšy nt©Lkhdhš Äfî« ghuh£l nt©oanj
ïJ jÉu r®¡fhiu¡ bfh©nl kJÉy¡F¥ ãurhu« el¡F« ahF«. kªâÇfisí« f£á fhuzkhfnth, bfhŸif fhuzkhfnth
go V‰ghL brŒjjhdJ cyfnk ngh‰w¡ Toa fhÇakhF«. cyf¤âš mšyhkš mjhtJ tuhkš nghdt®fS¡F brhšy¥g£l fhuz«
ï¥nghJ mnef njr§fŸ ïij¥ ghuh£o ã‹g‰¿ tU»wJ. nghynt jŤjÅahd Ka‰á fhuzkhf¤ jh‹ bt‰¿ bg‰wh®fŸ
âU. nrJu¤âdkŒa® mt®fS« c¤ânahf ÉÅnahf v‹gij KjÈš brhšÈ ÉL»‹nwh«. VbdÅš ï«kªâÇfis¡
Éõa¤âš gh®¥gd® mšyhjh® Éõa¤âš Ä¡f nk‹ikahf elªJ bfhŸif fhuzkhf gjÉ bg‰wh®fŸ v‹W brhšYnthnkahdhš
bfh©lJl‹ k‰w kªâÇfŸ brŒí« fhÇa§fS¡F ahbjhU giHa kªâÇfŸ bfhŸif fhuzkhf gjÉ ïHªjh®fŸ v‹W jh‹
ïilôW« ïšyhkš vâ®gh®¤jj‰F nkyhfnt x¤JiH¤J tªjJ brhšy nt©oajhF«. Mfnt ïªj ïu©ilí« ahU« x¥g
ghuh£l¤j¡fnjahF«. kh£lh®fŸ. ï‹iwa kªâÇfËY« mâf« bga®, ah® ah® vªj¡ f£á
v‹gJ Tl mnefkhŒ nj®jÈ‹ nghJ« kªâÇ Ãakd¤â‹ nghJ«
ït‰iwbašyh« Él Þjy Þjhgd kªâÇ ïuhkehjòu« jh‹ bgU«ghnyhU¡F m¿a KoªjJ v‹gJ ahtU¡F« bjÇí«.
Íšyh ngh®L jiyt® gjÉ¡F RakÇahij¢ r§f¤ jiyt® âU.
brsªâugh©oa‹ mt®fis mnef v⮥ò¡F ïilÆš Ãakd« Éf, #ÞoÞ f£á v‹gjhf x‹W ï‹W ïU¡»‹wJ v‹W«,
brŒjJ«, bfhLik brŒa¥g£L¤ jhœ¤j¥g£l tF¥ig¢ nr®ªj mj‹ nguhš ï‹W _‹W fdth‹fŸ kªâÇ gjÉ bg‰wh®fŸ v‹W«
âUths®fŸ rhÄ rf#hdªj« mt®fisí« KDrhÄ ãŸis mt® brhšy¥gLtj‰F ahuhtJ bghW¥ghË v‹W xUtiu¢ brhšy
fisí« njtÞjhd¡ fÄ£o m§f¤âd®fshf Ãakd« brŒjij nt©Lkhdhš mJ bgÇJ« âUths®fŸ á.vÞ. ïu¤âd rghgâ
í«, jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ ãŸisfis¢ nr®¡f kW¡F« gŸË¡ KjÈah®, ã. o. ïuh#‹ M»a ïUt®fisna nrU«. ïªj ïU
Tl§fS¡F »uh©L cjɤbjhif bfhL¥gij kW¥gj‹ _y« fdth‹fns ï¡f£áia Fiyahkš gh®¤J cUth¡»a tuhth®fŸ.
všyh¥ gŸË¡ Tl§fËY« nr®¡F«go brŒj fhÇa¤ijí« v¥gobaÅš m¡f£áÆ‹ bk#hÇ£o m§f¤âd® v‹gt®fŸ “vªj¡
mtáa« ghuh£l nt©oajhF«. k‰wgo bghJthfnt _‹W if tY¡F«” v‹»‹w “n#háa¤âny”na ïUªjt®fshth®fŸ.
kªâÇfS« j§fshyhd msî¡F kd¥ó®¤âahŒ jaî jhB©a« nkY« brhšy nt©Lkhdhš, ïªj ïU fdth‹fË‹ ï›
v‹gâšyhkš RakÇahij ïa¡f¤â‰F«, bfhŸif¡F« cjÉ òǪJ tsî Ka‰áÆUªJ« Tl #ÞoÞ f£áÆ‹ nguhš áy m§f¤â
tªâU¥gJ« r£lrig KjÈa ïl§fËY« gh®¥gd®fS« d®fË‹ bgaiu btËÆLtj‰F¡ Tl m¡f£áÆ‹ K¡»a mjh tJ
mt®fsJ Míj§fS« RakÇahij ïa¡f¤ij¥ g‰¿í« éthjhukhd bfhŸifia¥ gÈbfhL¤j ãwnf jh‹ KoªJ #ÞoÞ
bfhŸiffis¥ g‰¿í« nf£f¥g£l nfŸÉfS¡bfšyh« ijÇa f£á v‹W xU f£á ïU¥gjhf btËÆš fh£o¡ bfhŸs
khŒ gâš brhšÈ ïa¡f¤ij MjǤJ tªjj‰F« RakÇahij ïa¡ nt©oajhƉW. ïj‰F bešÿ® r«gt« fhuzkh»É£lJ.
f« v‹W« e‹¿ ghuh£l¡ flik¥g£ljhF«.
Éf, kªâÇ f£á mjhtJ kªâÇ¡fhf bfhŸifíila f£á
k‰W« ït®fËš gh®¥gdušyhj kªâÇfŸ ïUtU« #ÞoÞ bt‰¿ bg‰wjh? #ÞoÞ f£á mjhtJ bfhŸif¡fhf kªâÇahF«
f£áÆš fyªJ mj‰F¤ j§fshš Toa cjÉ gy tifÆY« brŒJ f£á bt‰¿ bg‰wjh v‹W gh®¥nghkhdhš kªâÇ f£ájh‹ bt‰¿
bg‰wbj‹W brhšynt©L«. mjhtJ kªâÇ¡fhf bfhŸifíila

Fo muR - 1930 ( 2 ) 226 227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


f£áahf¤jh‹ ï‹W mJ bt‰¿bg‰wJ. VbdÅš ekJ ehL ï‹W fhuU« “#ÞoÞ f£áia btF MH¤âš bt£o¥ òij¤J
cŸs ÃiyÆš ekJ k¡fS¡FŸs m¿î cz®¢áÆš nj®jÈš MŒÉ£lJ” v‹W Muthu« brŒj fhy¤âš “ïšiy, ïšiy mJ
bt‰¿ bg‰w fdth‹fŸ j‹ikÆš ï›tsî jh‹ vâ®gh®¡f K‹ÅY« mâfkhf tYîl‹ És§f¥ ngh»‹wJ” v‹W fh£L
Koí«. m‹¿í« ïJ ïªâah KGik¡Fnk muáaš v‹D« tj‰fhf kJiuÆš RakÇahij kfheh£ilna, #ÞoÞ kfhehL
ÉõaK«, njÓa« v‹D« ÉõaK« V‰g£l ãwF mitfS«, v‹D« bgauhš el¤â jÄœeh£L k¡fŸ všnyhiuí« jUɤJ
gh®¥gd®fS« fh£oa tÊahF«. ïj‰fhf ahiuí« F‰w« ijÇa_£o m¡f£á¡F ò¤JÆ® mˤjt®fŸ âU. uh#‹ FL«g¤
brhštâš gaÅšiy. k¡fS¡F m¿î¢ Rl® bfhS¤âdhš jh®fnsahF«. Mfnt ò¤JÆ® mˤJ«, ts®¤J«, fh¥gh‰¿í«
bfhŸif¡fhf v‹D« f£á bt‰¿bgwyh«. tªj âU. uh#‹ mt®fns KjÈš m¡fø rh®ghf kªâÇ gjÉ
milant©oatuhth® v‹gJ ahtU« x¥g KoªjjhF«. Éf,
Éf, âU gdfhš mur® fhykhd clndna âU. KDrhÄ ehíL
mt®fŸ jiytuhf tUth® v‹W«, tunt©Lbk‹W« všnyhU« âU. KDrhÄ ehíL mt®fŸ Mªâu eh£L m§f¤âd®fŸ
vâ®gh®¤jJ©L. gy fhuz§fshš mtU¡F m‹W ijÇaK« Mjuit¥ bgÇJ« bfh©ltuhdâdhY« #ÞoÞ f£á¡F¤
rîfÇaK« ïšyhkš nghŒÉ£lJ. mJnghynt âU ã. o. ïuh#‹ jiytuhf V‰g£lâdhY«, mtU« Tl br‹w jlit kªâÇ
mt®fŸ jiytuhŒ tunt©Lbk‹W jÄœ eh£L k¡fŸ bgÇJ« Ãakd¤â‹ nghJ xU Þjhd« tÈa tªjij f£á¡ fhuzkhf
ÉU«ãdJ« vâ®gh®¤jJK©L. jÉuî« #ÞoÞ f£áÆ‹ nguhš kW¤J É£ltuhdâdhY«, mtU« xU Þjhd« mila¤ j¡ft
kªâÇ gjÉ mila xUtU¡F cÇikí©L v‹W nuaht®. Mdhš mtuJ bfhŸiffŸ eh£L e‹ik¡F V‰witfŸ
brhšy¥gLkhdhš mJ âU. ã. o. uh#‹ mt®fS¡nf »il¡f mšy bt‹gij ï§F eh« kiw¡f KoaÉšiy. fh§»uá‹
nt©oajhF«. Mªâueh£L¥ bghJk¡fËš ï‹dK« mnefU¡F bršth¡F¡F Äfî« gaªjt® ga¥gl nt©oat® mjdhnyna
#ÞoÞ f£á v‹whš v‹d v‹W Tl bjÇahâU¡F« ÃiyÆš #ÞoÞ føÆš gh®¥gdiu¢ nr®¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹W«,
v¤jidnah v⮥ò¡F« gh®¥gd N£á¡F« jiy bfhL¤J¡ mo¡fo brhšYgt®. mjdhnyna njáa¥ òu£il MjÇ¥gt®.
bfh©L jÄœ eh£L¥ bghJ k¡fŸ gy¤ij¡ bfh©nl f£áia “ Ó®âU¤j Éõa« ntW, muáaš Éõa« ntW” v‹W Tl brhšy
ÃiyÃW¤â mj‰fhf btF gzK« bryî« brŒJ tªj FL«g« âU. nt©oa mtáaKilat®. MdnghâY« ïªj mã¥ãuha§fŸ
ã. o. uh#‹ mt®fSila FL«gnkahF«. #ÞoÞ f£áÆ‹ nguhš všyh« mtU¡F V‰gl¡ fhuzbk‹d v‹nghkhdhš Mªâu
ïJtiu ahbjhU gjÉí«, g£lK«, miu¥ igrh yhgK« ïšyhkš eh£oš gh®¥gdušyhj ãurhu« rÇtu brŒahjjhny xÊa ntwšy.
eZlK« milªJ bfh©L tªjJl‹ br‹w kªâÇ Ãakd¤â‹ Mifahš ekJ ãurhu« Mªâu eh£L¡F«, m§FŸs k¡fS¡F«
nghnj jd¡F tYÉš jhdhfnt tªj kªâÇ gjÉia f£áÆ‹ Ra njáa¥ òu£L És§» fh§»uÞ bršth¡F« jÄœ eh£il¥ nghš
kÇahijia c¤njá¤J jd¡F nt©oaâšiy v‹W brhšÈ Fiw¤J ÉLkhdhš jhdhfnt kh¿Él¡TL« v‹W cWâahŒ¢
kW¤J¤ jŸË É£lt® âU. uh#ndahth®. Mjyhš mtU¡ F¡ brhšYnth«. Mifahš mj‰fhf á¿J kh®#‹ Élnt©oa
»il¤jâš mârankh, mâf yhgnkh x‹W« ïšiyba‹nw njahF«.
brhšYnth«.
jÉu, âU. vÞ. FkhurhÄ bu£oah® mt®fŸ xU kªâÇahf
m‹¿í« mtU« mtuJ FL«gK« RakÇahij ïa¡f tªjJ« ghuh£l¤j¡fnjahF«. cyf¥ ãuá¤âahd nfhaK¤ö®
Éõa¤âš v›tsnth mãkhdK«, cjÉí«, MjÇ¥ò« brŒJ kfheh£L¡F¤ jiyik t»¤j Kjny mtU¡F cÇik V‰g£L
tªjt®fshdâdhš, ïa¡f¤â‹ nguhY« KjÈš âU. uh#‹ mt®fŸ É£lJ. e‹whŒ ngr¡ Toat®. ïªj Þjhd¤â‰F #Ä‹jhu®fŸ
tunt‰f¥glnt©oatnuaht®. VbdÅš Kjš Kjyhf uh#h¡fŸ bga®fŸ mog£L¡ bfh©oUªj rka¤âš âU. bu£o
RakÇahij ïa¡f« jÄœ eh£oš gutî« M§fh§F »is ahut®fŸ tu ne®ªjjhdJ v›tsnth nkyhdjhF«. mt®fŸ ekJ
Þjhgd§fŸ V‰gL¤jî«, mtuJ FL«g¤âš fhyŠbr‹w bgÇah® RakÇahij ïa¡f¤â‰F v›tsnth Mjutˤjt®fshth®fŸ.
âU. v«. o. R¥ãukÂa KjÈahut®fS«, k‰bwhU bgÇah® âU. o. r£lrigÆš ijÇakhŒ vªjÉj v⮥igí« kW¥igí« rkhˤJ
nrhkRªâu KjÈahut®fS« C® Cuhí«, »uhk« »uhkkhí« ngr¤ âwikíilat® ït® v‹nw brhšyyh«. k‰w ïU
miyªjt®fshth®fŸ. nkY« gh®¥gd®fS« njáa¥ ãiH¥ò¡ kªâÇfisí« Tl el¤j¡ Toa msî r¡âíilat®. Mfnt

Fo muR - 1930 ( 2 ) 228 229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Ãakd kªâÇfŸ _tU« bghJÉš ghuh£l¤j¡ft® v‹gâš v©Â¡if mâfkhfnt ïUªjJ«, mt®fŸ ïªj¤ jlit nghynt
MnBgÄšiy. Mdhš ïâÈUªnj tunt©oat®fŸ všyh« xU bfhŸifia btËÆ£oUª jJ« ahtU¡F« bjÇí«.
tªJ É£lh®fŸ v‹W brhšÈÉl KoahJ. ï‹iwa âd« m¥goÆU¡f¥ gh®¥gd¥ g¤âÇiffS«, njÓa¥
ïªj¥goahtJ xU f£áÆU¥gj‰F K¡»a MjuthÆUªjtuhd âU ãiH¥ò¡fhu®fS«, #ÞoÞ f£áia xÊ¥gj‰fhf¡ fh§»uÞ
á. vÞ. u¤âdrghgâ KjÈahut®fŸ xU gjÉ milahkš nghdj‰F f£lisia Û¿ahtJ j§fŸ th¡FWâfis¤ jÉ®¤jhtJ ntW
fhuz« m¡f£áÆ‹ gy¡FiwntahF«. bghJ ey nrit¡F tªjj‹ f£áia mjhtJ bfhŸif ïšiyba‹W« v©Â¡ifÆš
_y« jdJ »ukkhd tUthí« bf£L, if KjÈY« bryî V‰g£L Fiwªjbj‹W« ï‹iwa âd« mt®fshnyna brhšY« f£áia
yB¡fz¡fhŒ bghUŸ eZlkilªj tU« ehza Éõa¤âš “ïij Él nkhrkhd” ÃiyÆš ïU¡F« nghJ MjǤJ m¥go¥
vâÇfS« F‰w« brhšy Koahj Ä¡f gÇR¤jKŸstUkhdt®fŸ g£l f£áÆÈUªJ kªâÇfis ÃaÄ¡f¢ brŒJ mt®fisí«
ahuhtJ jÄœ eh£oš ïU¥gh® fshdhš mâš Kj‹ikahdt® âU. kdkhu, thahu, ifahu¥ ghuh£oa fhuz« v‹d v‹gijí« ï‹W
á.vÞ. u¤âdrghgâ KjÈah ut®fns Mth®fŸ. mtnu ï‹iwa mij É£LÉ£L K‹ò jh§fŸ xÊ¡f¥ ghLg£l #ÞoÞ f£áia
f£á mik¥ò¡F bgU« bghW¥ghËaht®. MjÇ¡F« fhuz« v‹d v‹gijí« T®ªj m¿îl‹ nahá¤J¥
mtÇšyhâUªâU¡Fkhdhš ï‹W kªâÇah ÆU¡F« fdth‹fËš gh®¤jhš mâš xU c©ik ufáa« És§fhkš nghfhJ. xUrka«
ïu©blhUt® kªâÇahf tªâU¡f¡ TLbk‹W it¤J¡ “ #ÞoÞ f£á¡ fhu®fŸ bfhŸifia kh‰¿¡ bfh©lhš mjdhš
bfh©lhY« #ÞoÞ f£áÆ‹ nguhš kªâÇfshŒ ïUªâU¡f eh§fŸ MjÇ¡»‹nwh«” v‹W m¡T£l« brhšy tUkhdhš mJ
KoahJ v‹W ijÇakhŒ¢ brhšYnth«. Mfnt m¥go¥g£l á¿J« bghUªjhJ. VbdÅš ït®fŸ v‹d bfhŸif kh‰¿¡
xUt® kªâÇahf ïšyh É£lhY« r£lrig ãuábl©£ MfthtJ bfh©lh®fŸ v‹gjhf mt®fŸ brhšy¡TL« v‹W ftŤJ¥
ïU¡F« goahf #ÞoÞ f£áah® v‹gt® fŸ gh®¥gh®fnsahdhš gh®¤jhš mj‹ òu£L« btËah» ÉL«. mjhtJ “gh®¥gd®fis¢
j§fŸ flikia á¿jhtJ cz®ªjt®fŸ Mth®fŸ. Mdhš nr®¤J¡ bfh©lh®fns mªj¡ bfhŸifjh‹” v‹W xU rka«
muáaš JiwÆš ãuntá¤J É£lhš e‹¿í«, ehzaK«, brhšy tUth®fnsahdhš m¡f£áÆš ïJtiu xU gh®¥gd iuí«
ÉRthrK« njŒîgLtJ ïa‰if. Mifahš v‹d el¡F« v‹W nr®¤J¡ bfhŸsÉšiy v‹gJ«, nr®¤J¡ bfhŸS« goahf
cWâ Tw Kotâšiy. j§fshš Éâfis¡ »uk¥go kh‰¿¡ bfhŸsîÄšiy v‹gJ«,
mj‰F v⮥ò V‰g£lîl‹ É£LÉ£lh®fŸ v‹gJ« mt®
Éf, #ÞoÞ føahÇ‹ ï‹iwa Ãiyik¡F msî¡F nkš fS¡nf bjÇí«. m‹¿í« mâÈUªJ rka¤â‰F¤ jFªjgo elªJ
ghLg£lâ‹ _y« jdJ r£lrig m§f¤âd® gjÉiaí« kdkhu bfhŸS»wh®fŸ v‹W Fiw Tw¡ TLnk jÉu mij¤ j§fS¡F
âahf« brŒjtU« âU. uh#‹ mt®fŸ fø mik¥ò ï›tsî mDTykhŒ vL¤J¡ bfhŸsKoahJ. m‹¿í« V‰fdnt kªâÇ
bt‰¿ bgWtj‰F« Ä¡f cjÉahÆUªjtU« âUths® W.P.A. fshŒ ïUªjt®fŸ gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfh©L« ïU¡»wh®
brsªâugh©oa‹ mt®fnsahth®. Mfnt mtU« v¥goahtJ fŸ. mâš xUt® kªâÇahíÄUªjh®.
kWgoí« Ãakd _ykhtJ Þjhd« bgW«go gh®¤J¡ bfhŸs
nt©oa flikí« e‹¿a¿jš Fz« fh£o¡ bfhŸtJ« m¡ Mfnt mªj¢ rkhjhd« òu£L v‹gJ«, mj‰fhf¥ gh®¥g
f£áÆ‹ K¡»akhd flikahF«. k‰wgo filáahf xU Éõa« d®fŸ, ïªj kªâÇfisnah, #ÞoÞ f£áianah ghuh£lÉšiy
brhšÈ ïij Ko¡»‹nwh«. mjhtJ ï‹iwaâd« ekJ eh£oš v‹gJ« És§F«. k‰bw‹dbt‹whš giHa kªâÇfŸ Ra kÇahij
#ÞoÞ f£áiaí« mj‹ bfhŸiffisí«, ï‹W gjÉ bg‰w mj‹ ïa¡f¤ij¥ gykhŒ MjÇ¥gt®fbs‹gJ«, ït®fŸ MjÇ¡f
kªâÇfisí« ghuh£lhkš ahuhY«, v¡f£áahY« ïU¡f Koa kh£lh®fŸ v‹W« mt®fisÉl ït®fŸ j§fS¡F mâf Mg¤
Éšiy v‹gjhdJ btŸis¡fhu¥ g¤âÇiffS«, gh®¥gd¥ J¡ fhu®fŸ mšybt‹W« mt®fŸ e«ãÆU¥gJkhF«. Mdhš ïªj
g¤âÇiffS«, njÓa ntõ¥ g¤âÇiffS« vGJtij¥ gh®¤jhny e«ã¡ifÆY«, ïªj¡ T£l¤jh®fŸ nghd kªâÇfis e«ãdJ
bjÇatU«. ïj‹ c©ik v‹d bt‹whš eh£oš gh®¥gdušyhjh® nghynt tªj kªâÇfisí« e«ã VkhªJ nghth®fŸ v‹gJ ekJ
»s®¢áÃiy Ä¡f nk‹ik milªâU¡»‹wJ v‹gJntahF«. “n#háakhF«.”
br‹w nj®jÈš gjÉailªj kªâÇfË‹ f£áiaÉl, mt®fsJ
v©Â¡ifiaÉl, #ÞoÞ f£áÆ‹ nguhš tªj m§f¤âd®fË‹ Éf, âU. R¥guha‹ mt®fŸ kªâÇ gjÉ »il¡fhjâ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 230 231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


dhnyna vâ® f£áahŒ ïUªJ vijí« MnBã¥gJ v‹»‹w
muáaš (áWik) Fz¤ij¥ ã‹g‰whkš ešy fhÇa§fS¡F
x¤JiH¤J j‹dhyhd cjÉ brŒtJ«, Ôa fhÇa§fS¡F
jhB©a¥glhkš ijÇakhŒ v⮥gJkhd RakÇahij¡ bfhŸ
ifia¡ filão¤J ïªj kªâÇ rigahš eh£L¡F«, gh®¥gd ušyhj
r_f¤â‰F«, xL¡f¥g£l, jhœ¤j¥g£l tF¥ò¡F« e‹ik
c©lh¡F«go gh®¡f ntQkhŒ Mir¥gL»‹nwh«.
bghJ cilfŸ
Mfnt nk‰f©l bfhŸiffisna c¤njá¤J uhÍdhkh¡
bfhL¤j kªâÇfis¥ ghuh£o tÊaD¥ã - òâjhŒ tªj kªâÇfis I
tunt‰»‹nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 02.11.1930 ïªâa k¡fŸ v›Éj K‹nd‰wnkh, ÉLjiynah, Rjª âunkh
bgUtj‰F¤ j§fis mUf®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS tj‰F
K‹ghf ïªâa®fŸ xnu r_f¤jh® xnu yøaKilat® v‹»‹w
Ãiyia mila nt©oaJ Äfî« K¡»akhdJ v‹g ij¥ g‰¿
eh« ahU¡F« vL¤J¢ brhšy nt©oa mtáaÄšiy v‹nw
fUJ»‹nwh«. ï‹W K‰ngh¡nfh, Rjªâunkh, ÉLjiynah
milªâU¡F« eh£lh®fŸ všyh« KjÈš j§fŸ eh£lhbušyh«
xnu r_f¤jhbu‹W«, xnu yøaKilat®fŸ v‹Wkhd ãwFjh‹
mt®fŸ K‹ndwî« ÉLjiy¥ bg‰W Rjªâukilaî« KoªjJ
v‹gij a¿ayh«.
Mdhš ekJ ïªâahit¥ g‰¿ ngr¥ òw¥gLnthnkahdhš
ïJ xnu r_f k¡fŸ bfh©l ehL v‹nwh, xnu yøaKŸs
k¡fis¡ bfh©l ehL v‹nwh ahU« brhšy KoahJ. VbdÅš
ïªâahthdJ gy kj§fshŒ gy #hâfshŒ ãǪâU¥gnjhL gy
cŸtF¥òfshfî« ãǪâU¥gjšyhkš ghiõfËY«, cil fËY«,
eil ghtidfËY« gy gy khWjšfis¡ bfh©oU¡ »‹wJ.
rhjhuzkhf kj« v‹gij¥ bghW¤j tiuÆyhtJ mit jŤ jÅ
kÅjDila e«ã¡ifiaí« kd cz®¢áiaí« nr®ªjJ v‹gjhf
xU rkhjhd« brhšÈ¡ bfhŸsyh«. MdhY« ghiõfS« #hâ¥
ãÇîfS« k¡fŸ xUtU¡bfhUt® m‹Å nah‹Åa« bgw
Koahjgo ca®î jhœî bfhLikfSl‹ vj‰ fhf ïU¡f nt©L«
v‹gt‰¿‰F v‹d rkhjhd« brhšy Koí«. gy ghiõfŸ _yK«
k¡fŸ ãÇî gL«goahd ghiõ ntWghL fŸ V‹ v‹gj‰F«
ïJtiu ahU« rkhjhd« brhšyhjnjhL x›bthU #hâahU« j‹
#hâ bgÇJ, j‹ #hâ bgÇJ v‹W r©il ÆLtJ«, x›bthU
ghiõahU« j‹ ghiõ bgÇJ, j‹ ghiõ bgÇJ v‹W
thâLthUkhf ïUªJ bfh©L mitfS¡F ãujhd« njL«
KiwÆš nt‰Wikiaí« Jntõ¤ijí« ts®¤â¡ bfh©L ïU¡f
Fo muR - 1930 ( 2 ) 232 233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
nt©oíÄU¡»‹wd. ï¤âahâ ɤâahr§fŸ vªj¡ fhy¤â‰F¤ âš nahridahfnt ïUªJ tªjjhš jhkj¥g£L É£lJ.
bjhiytJ? k¡fŸ vªj fhy« x‹Wg£L xU r_fkh» xU yøa«
bfhŸStJ? v‹gitfis Ãid¤jhš kd« xoa mnjhL eh« brhšYtJ k‰wt®fS¡F« r«kj¥gL« goahŒ
nt©oÆU¡»‹wnj jÉu e«ã¡if¡F ïlÄšiy v‹whY« k¡fŸ ïU¡f nt©Lnk, clnd ã‹g‰w nt©Lnk v‹»‹w nahrid
x‹Wg£l rhaiy milªJ gh®itÆyhtJ mjhtJ kÅj D¡F í« ïUªJ tªjJ.
kÅj‹ gh®¤jîlnd xU nt‰Wik cz®¢á njh‹Wtj‰ »šyhkš rhaš, cil, gH¡f cz®¢á M»aitfËš nkš eh£lhiu¥
brŒJ É£lhš ãwF x›bthUtU« j‹ j‹ kj« #hâ tF¥ò¥ nghš f£L¥gL»‹w tH¡fnkh ftiynah e«kt®fS¡F á¿J«
ghiõ M»aitfis¡ fh£oa ã‹ò xU rka« nt‰Wik cz®¢á »ilahjhjÈdhY« m›Éj ɤâahr§fns ïªj eh£o‹ bgU
c©lhdhY« mij mJ KjÈš gh®¤jîl‹ njh‹¿a ik¡F«, ïa‰if td¥ã‰F« mÂfydhÆU¥gjhf k¡fŸ fUâ
x‰Wikíz®¢áÆ‹ gy¤jhš jiy ö¡fhâU¡F«go brŒayh«. tUtjhY« ïJ ï¥nghJ ãuÞjhã¡f¡ Tlhjjhf¡ Tl gyU¡F¤
Mjyhš xU eh£odU¡FŸ ïU¡F« gy Éjkhd nt‰Wik njh‹¿dhY« njh‹wyh«.
fis bahʤJ xU r_fkh¡f nt©Lkhdhš KjÈš rhaY¡F« nkš eh£lh® f£L¥gh£L¡F xU cjhuz« brhšy nt©L
ãǤJ¡ fh£Ltj‰F« MjhukhÆU¡F« cilia x‹W gL¤j khdhš mt®fŸ cil, K‹ ïUªjj‰F« ï¥nghJ ïU¥gj‰F«
nt©oaJ K¡»akhdjhF«. cŸs khWjY« mij xnu moahŒ Inuh¥gh, MÞ£nuÈah,
cjhuzkhf k‰w eh£oduhd irdhfhuiunah, #¥gh‹fhu mbkÇ¡fh KjÈa f©l§fŸ clnd ã‹g‰WtJ« mJ nghynt
iunah ï‹W vL¤J¡bfh©lhš mªj eh£lhÇš mªj eh£lhU¡ m¥bg©fŸ jiykÆ® K‹ ïUªjj‰F« ï¥nghJ ïU¥gj‰F«
FŸshfnt xUtU¡bfhUt® v›Éj ɤâahr¤ijí« f©Lão¡f cŸs ɤâahrK« mij všyh f©l¤J btŸis¡fhuU«
Koahj rhaiyí«, ciliaí« bfh©oU¥gJ ahtUk¿ayh«. ã‹g‰WtJ« gh®¤jhny nghJkhdjhF«.

mJnghynt Inuh¥gh¡fhuU¡FŸS« k¡fŸ rhaiynah mtáabk‹nwh f£L¥ghbl‹nwh mt®fS¡F¤ njh‹¿ÉL


cilianah bfh©L vªjÉj ɤâahr¤ijí« f©Lão¡f Ko khdhš vªj khWjyhdhY« mij mur M¡»id¥ nghš ghɤJ
ahJ. ïjdhš m¤njr k¡fS¡F j§fS¡FŸ xU x‰Wik V‰g£L všnyhU« clnd Ñœgoí« tH¡f« mt®fS¡FŸ c©L. f£L¥
xU yøa¤â‰F ghLgl Ko»‹wJ. gh£o‰F k‰bwhU cjhuzkhf x‹iw F¿¥ãL»‹nwh«. mjhtJ
Inuh¥ghÉš bg©fŸ jiykÆiu¡ f¤jǤJ bfh©lâš áy ca®
ïªj c©ikiaí«, ïufáa¤ijí« f©Ljh‹ åu® fkhš FL«g« v‹W brhšy¥gL« FL«g¥ bg©fŸ jh§fS« jiy
ghBh mt®fŸ všnyhU« xnu Éj cilaªJ xnu rhayhfnt kÆiu¡ f¤jǤJ¡ bfh©lhY« #h®{ r¡fut®¤âÆ‹ kidÉahd
ïU¡f nt©Lbk‹W c¤juî ngh£lâ‹ _y« JU¡» ehL á¿a jhf nkÇ uhÂah® jiy kÆiu¡ f¤jǤJ¡ bfhŸshjjhš r‰W mâU¥â
ïUªjhY« mJ j‹idí« xU tšyubr‹W kâ¡F« go brŒJ íl‹ f£L¥gh£o‰F¥ ga¥gl nt©oat®fshf ïUªjh®fsh«.
bfh©lJ. ïij¥ ã‹g‰¿najh‹ M¥fhÅÞjhdK« Ka‰á¡ ïij mur FL«g¤jh® m¿ªjJ« ïstur® kidÉahuhd ïstuá
»‹wJ. ia clnd jiykÆiu¡ f¤jǤJ¡ bfhŸS«go brŒjh®fsh«.
ï¥nghJ mJ bghJ njrh¢rhukhŒ É£lJ. Mdhš e«k eh£onyh
Mfnt ïªj bfhŸifahdJ ekJ ïªâahî¡F cyf¤âYŸs v¥ng®g£l khUjyhÆUªjhY« mJ v›tsî rÇahdjhí«,
k‰bwšyh eh£il¡ fh£oY« Ä¡f mtáakhdJ v‹gij eh« njitahdjhí«, ïUªjhY« gaD« bghUS« m‰w gHa tH¡f«
És¡f nt©oaâšiy v‹nw fUJ»‹nwh«. v‹D« “ngí¡F” mjhtJ _l ga¤â‰F moikah» clnd mij
ï¤âahâ fhuz§fŸ bfh©L ekJ eh£o‰F« ï¥nghJ btF F‰w« brhšyî« cŸ v©z« f‰ã¡fî«, vâ® ãurhu« brŒa î«
mtrukhf cilí«, rhaY« kh‰w¥g£L x‹Wnghš njh‹W«go òw¥g£L ÉL»wh®fŸ. Mjyhšjh‹ MÆu¡ fz¡fhd tUõ§ fshf
brŒa nt©oaJ mtáabk‹W fUâna eh« ïij vGj K‰g£ ïªâa k¡fŸ kh¤âu« nt‰Wik¥g£L ãǪJ Jntõ§ bfh©L
nlh«. ï›bt©z« ek¡F«, ekJ e©g®fËš gyU¡F« btF m‹ÅaU¡F moikfshŒ ïU¡f nt©oat®fshfnt M»
ehshfnt ïUªJ tªjhY« v‹d khWjš brŒtJ v‹D« Éõa¤ É£lh®fŸ.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 234 235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mfnt ïij xU tÊÆš ngh¡f Ka®¢á¡f nt©Lbk‹W khWjšfŸ fhz¥g£lhY« mitfŸ ïªj khâÇ mjhtJ cil
fUâna gy khWjšfSl‹ cil khWjšfis¥ g‰¿ JªJ Vjh kh‰wkh»É£lhš jhdhfnt kh¿ÉL«. kyhŒ eh£oY«, g®kh eh£o
tJ bjÇÉ¡fyhkh v‹w v©z« bfh©L ïjid vGj K‰g£ nlh«. Y«, f©o eh£oY« ïªJ¡fŸ, »¿Þjt®fŸ, kfkâa®fŸ, gî¤j®
ï¥nghJ ek¡F mjhtJ ïªâa®fŸ v‹gt®fS¡FŸ gy Éj fŸ cŸgl všnyhU« M© bg© ml§fY« ï«khâÇ ciljh‹
cL¥ò« rhaY« ïU¥gij gh®¡»‹nwh« . bg©fËY« m¥ gona. cL¤J»wh®fŸ. k‰wgo M§»y cil cL¤JtJ gyU¡F¥ ão¡f
rhjhuzkhf M©fS¡F ïu©L bgÇa bgÇa ntZ£o yh«. Mdhš mJ bgÇJ« FË®njr cilahjyhY« cZz njr¤
mtáakh»‹wJ. ïij jÉu x‹W mšyJ ïu©L r£ilí« â‰F rîfÇaÄšyhjjhdâdhY« m‹¿í« všyh k¡fshY« rh¤â
mtáakh»wJ. ïJ jÉu xU JthY« mtáakh»‹wJ. ïJ jÉu a¥gl¡ ToajšythdjhY« mij eh« bghJ k¡fS¡FŸ òF¤J
gyU¡F jiy cUkhš mšyJ Fšyhí« njitah»‹wJ. mJ tJ áukkhdJ« bghU¤jk‰wJkhF« v‹W fUJ»‹nwh«.
nghynt bg©fS¡F« 16 KH¥ òlití«, uÉ¡ifí«, gho v‹ D«
cŸ r£ilí«, cŸ Mil v‹W xU ghthilí« nt©oÆU¡ »wJ. k‰wgo brštth‹fS« rîfÇaKŸst®fS« mÂtâš
ï›tsî JÂfS« ca®ªj âDáš th§fnt©Lkhdhš mâf¥ eh« MnBã¡f tuÉšiy. VbdÅš m›îilÆ‹ fhuzkhf
gz¢ bryîkh»‹wJ. rhjhuzkhf xU #ij ca®ªj âD rhdhš 100, ï¥nghJ v›Éj #hâ kj tF¥ò ɤâahr§fŸ V‰gLtj‰»šyhkš
200, 300, 400 %. Tl M»ÉL»‹wJ. ï›tsî bryî brŒJ« ïU¥gJ jh‹.
nt‰Wikiana fh£L»‹wJ. rhjhuzkhf ahuhÆUªjhY« Éf, btW« xU fhš r£il mjhtJ rhjhuz bruhŒ ngh£L
ïL¥ò¡F 4 Ks¤âš xU ntZoia ifÈ nghy mjhtJ ïU jyî« FL¤J kh¤âu« ngh£L¡ bfh©lhš v‹d MnBg«? v‹W áy®
_£oajhfî«, xU K¡fhš if FL¤JÂ mjhtJ Half harm v‹W nf£f¡ TL«. mªj cilí« V‰f¡ToajhdhY« mJ všnyh U¡F«
brhšy¡Toa xU r£ilí«, r£l¥igÆš ml§f¡ Toa xU áW mtru¤â‰F« rh¤âa¥glhjjh» ÉL« v‹W ga¥gL»‹ nwh«.
JthY« ïU¡F« goahf ïªâa cilia V‹ kh‰w¡ TlhJ v‹gnj áyU¡F mJ mrîfÇakhfî« ïU¡f¡TL« v‹W« Ãid¡»‹
ekJ nahrid. ïªj¥gojh‹ ï‹W kiyahs eh£oš nwh«. Mdhš mªj¥go ngh£L¡ bfhŸtij eh« MnBã¡f
kfkâa®fS«, »¿Þjt®fS« cil m»wh®fŸ. k‰w tuÉšiy. VbdÅš mJî« K‹ brh‹dJ nghy #hâ kj tF¥ò
ïªJ¡fËY« M©fS« mnefkhŒ 100¡F 90 ng® ï¥go¤jh‹ cil KjÈa ãÇÉidfis¡ fh£l rhjdkhÆšyhâU¥g jhšjh‹.
m»wh®fŸ. k‰w¥go cilÆš brŒí« khWjš nghynt jiykÆ®
Éõa¤âY« M©fŸ »uh¥ò brŒJ bfh©L« bg©fŸ Mfnt eh« nkš brh‹d mjhtJ 4 Ks¤âš Xu« ïu©il
btŸis¡fhu¥ bg©fis¥ nghy jiykÆiu Ñœ fhJ msî¡F¡ í« nr®¤J _£o ij¤jjhf vªj t®z« cŸs JÂahÆUªjhY«
f¤jǤJ¡ bfhŸsî« brŒJ É£lhš mnefkhf rhaÈY« všyh mij ïL¥ò¡F«, xU K¡fhš if r£ilna nkY¡F« cL¡F«
k¡fS¡F« áw¥ghf M© bg©fS¡F« x‹Wg£l fhø goahd khâÇia bghJ cilahf M¡fyh« v‹gJ ek¡F rÇ ba‹W
V‰g£LÉL«. ɤâahr cz®¢áí« jhdhf kh¿ÉL«. ï¥nghJ njh‹¿djhš mij ï¥nghJ vGândh«. Mdhš ïij mjhtJ xU
bg©fS¡F¤ jiyÆš kÆ® ts®¤âU¥gij¥ ngh‹w kfheh£oš it¤J¥ ngáa ã‹ng mKY¡F¡ bfh©L tu fUâ
mrîfÇaK«, neu¡ nfL«, å© bryî« nghy ntW vâYÄšiy ïU¡»nwh«. mj‰FŸ mtru¥g£L ïZl¥g£lt®fŸ cL¤â¡
v‹nw brhšyyh«. mjdhš mt®fŸ gL« fZl« eLÃiyÆš bfhŸtâš v›Éj MnBgidí« ïšiy v‹gijí« bjÇɤJ¡
ïUªJ gh®¤jhšjh‹ bjÇí«. mt®fsJ cil, eif, jiykÆ®, bgÇa bfhŸ»nwh«. ïÅ mL¤jh¥nghš k¡fS¡»L« bga® fŸ
Óiy M»aitfns bg©fis gyåd®fshfî«, mt‰¿‹ Éõa¤âY« gy¥ ãÇîfis¡ f©L ão¤J nt‰Wik cz®¢á fŸ
bghU£L moikfshf M¡» mt®fis bkšÈayh® gyk‰wt®fŸ V‰gl ïlnk‰gL»wJ. Mfnt mitfisí« ftŤJ bgaÇdhš
v‹W brhšY«goí« M¡»É£lJ. jiykÆiu xU mHfhf¥ xU kÅj‹ xU kÅjid ãǤJ¡ fhzhjgo gh®¤J¡ bfhŸs
ghɤJ cz®¢á rßu¤âš C¿¡ »l¥gjhš ïij¥ g‰¿ Ãid¡F« nt©L«. ïij¥ g‰¿ k‰bwhU rka« ÉtÇ¥ngh«.
nghJ« brhšy¡ nf£F« nghJ« k¡fis¤ âL¡»l¢ brŒtjhf¤
njh‹wyh«. Mdhš c©ikia C‹¿¥ gh®¤jhš mj‹ cg¤âu Fo muR - jiya§f« - 09.11.1930
tK« bfLjY« bjÇatU«. ïJ nghynt eif Éõa¤âY« gy

Fo muR - 1930 ( 2 ) 236 237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nghynt kfkâa®fŸ, btŸis¡fhu®fŸ, »¿Þjt®fŸ M»at®fŸ
r«kâ¡f kh£lh®fŸ. Mjyhš ‘ïªJ¡fŸ’ #hâ ɤâahr« ca®î
jhœî M»aitfis xÊ¡f¥ ghLgL»‹wt®fŸ nkš f©lt®
fË‹ Énuhj¤ijí«, mt®fshš brŒa¥gL« bjhšiyfisí«
rkhË¡f jahuhÆUªJ bfh©Ljh‹ ãuntá¡f nt©L« v‹gij
czu nt©L«.
ïu©L nfÞ ÉLjiy Éf, ï›Éõa§fËš ïÅ nkš el¡f nt©oa Éõa§
fis¥g‰¿ nahá¤J ã‹dhš btËÆLnth«.
<nuhL Mya¥ ãuntr tH¡»š 3 ng® j©lid milªJ m› Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.11.1930
tH¡FfŸ iA¡nfh®£L m¥ÕÈš ïUªjJ nea®fS¡F Phgf
ÄU¡F«. mJnghynt RÓªâu« bjU¥ ãuntr tH¡»Y« 12 ng®fŸ
j©lid milªJ m›tH¡F« âUth§T® iAnfh®£oš m¥Õš
brŒa¥g£oUªjJ« nea®fS¡F PhgfÄU¡F«.
ï›thu« nk‰go ïu©L tH¡FfS« m¥ÕÈš ÉrhÇ¡f¥
g£L j©lidfŸ KGtJ« jŸs¥g£L nfÞfŸ ÉLjiyah»
É£ld.
Kjš nfR. mjhtJ <nuhL nfhÉš ãuntr tH¡F nghärhU
ila m¡»uk¤âdhnyna bfh©L tu¥g£ljhF«. mt®fS¡F¢
rYif fh£odJ Íšyh bgÇa mâfhÇahF«. ï›tH¡if mâfhÇ
fŸ Ãaha« bjÇahknyh, r£l« bjÇahknyh el¤âdh®fŸ v‹g jhf
ahU« brhšy KoahJ. mt®fŸ nt©Lbk‹nw áyiu¤ âU¥â
brŒa¤jh‹ ï¥go¢ brŒjh®fŸ v‹nw eh« brhšynt©o ÆU¡»wJ.
ïu©lhtJ nfrh»a RÓªâu« tH¡F« m¡»ukhfnt el¤j¥
g£lJ v‹gâš ahU¡F« rªnjfÄU¡fhJ. mj‹ #£#&bk©£ ÑnH
F¿¥ã£oU¡»nwh«. âUth§T® nghäR fÄõd® âU. 㣠Jiu
ïUªâUªjhš ï‹iwa âd« âUth§TÇš xU nuh£L Tl xU
egU¡F« cÇik ïšyhjjhf ïU¡fhJ. nfhÉš ãuntr« Tl
mDkâ¡f¥g£oU¡fyh«. Mdhš m§FŸs gh®¥gd Mâ¡f khdJ
ï›tsî bjhšiyia bfhL¤JÉ£lJ. ï«khâÇ rªj®¥g§ fËš
x›bthU tH¡F Koî« Infh®£L¡F¢ br‹nw Ãaha«
bgwnt©Lkhdhš rhjhuz #d§fS¡F rh¤âa¥gl¡ Toajh Fkh
v‹gij nahá¤jhš ï«khâÇ Éõa§fS¡F btË¥gilah í«
bjËthí« xU r£l« V‰g£LÉl nt©oaJ mtáakhF«.
bghJthfnt ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ #hâ ɤâahrK«, ca®î
jhœî« xÊtj‰F¥ gh®¥gd®fŸ v¥go r«kâ¡f kh£lh®fnsh mJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 238 239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


#ÞoÞ f£áah® ï›Éõa¤âš ahU¡F« ga¥glhkš j§fŸ
bfhŸifia¤ ijÇakhŒ tÈíW¤jyh« v‹gjhf¤ bjÇɤJ¡
bfhŸS»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.11.1930

muáaš Éahghu«

lh¡l® ã. R¥guha‹ mt®fŸ mL¤J¡ TL« r£lrig¡


T£l¤â‰F _‹W Ô®khd§fŸ mD¥g¥nghtjhf¤ bjÇ»‹wJ.
mjhtJ,
1. áy ghJfh¥òfSl‹ Fona‰w eh£lªjÞJ¡F Fiwªj vªj¤
â£lK« âU¥âaË¡fhJ v‹W ï¢rig mã¥ãuha¥ gLt jhf ïªj
ft®‹bk©£ ãÇ£oZ ft®bk©lhU¡F¤ bjÇÉ¡f nt©Lbkd
ï¢rig ágh®R brŒ»wJ.
2. gyh¤fhuk‰w F‰w§fS¡fhf j©o¡f¥g£l muáaš
F‰wthËfisbašyh« ÉLjiy brŒant©Lbk‹W r«kªj¥
g£l mâfhÇfS¡F ágh®R brŒí«go ï¢rig ágh®R brŒ»wJ.
3. muáaš ifâfŸ el¤j¥gL« Éj¤ij¥ g‰¿ Érhuiz
brŒa xU fÄ£o ÃaÄ¡f nt©Lbk‹W ï¢rig nf£L¡
bfhŸS»wJ.
v‹gitahF«. Mfnt, ï«_‹W Ô®khd§fisí« e«ik¥
bghW¤jtiu eh« ïitfis muáaš Éahghu¤ Ô®khd§fbs‹nw
brhšYnth«.
ïj‰fhf #ÞoÞ f£áah®fŸ gaªJ bfhŸsnth â¡F K¡
fyhlnth njitÆšiyba‹W« brhšYnth«. VbdÅš ïªj khâÇ
fhÇa§fË‹ elto¡iffis MjhukhŒ it¤J¡ bfh©L T¥ghL
nghL« “njáa¥ g¤âÇiffŸ” v‹gitfŸ všyh« #ÞoÞ fø¡F
ÃgªjidÆšyhj moikfshŒ¥ nghŒÉ£lgo ahY« “br‹w
nj®jÈ‹” nghJ ‘njáa¡ f£áia’ Él #ÞoÞ f£á nkhrkhdJ
v‹W fUâ mij¡ fh¥gh‰w nt©oa bghW¥ò V‰g£lJ nghš
ï¥nghJ #ÞoÞ f£áia Él “njáa¡f£á” nkhrkhdJ v‹W fUâ
#ÞoÞ f£áia¡ fh¥gh‰¿¤ Ôunt©oa bghW¥òilaitfsh»
É£lgoahY« mitfŸ “fUthL âU£L¡ bfhL¤j gh®¥gd¤â”
nghš btËÆš brhšyhkš thia _o¡ bfhŸS«. Mifahš

Fo muR - 1930 ( 2 ) 240 241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


#hâ kj¥ bga®
âU. g‹Ü®bršt«
bfhL¡fhÔ®fŸ
ca®âU uh› gfö® g‹Ü®bršt« jÄœeh£oš Þjy Þjhg
K¡»akhd nt©LnfhŸ d§fËš ïU¡F« btF áy f©Âakhd jiyt®fËš K¡»akhd
t®fS¡FŸ xUtuht®. mt® ÛJ ehiza¤ jtWjyhd th®¤ijfŸ
ï›tUõ¡ nfhoÆš r®¡fhuhš #d§fSila v©Â¡if ïJtiuÆY« ahUnk ãuÞjhã¤jJ »ilahJ. mtiu¥nghš
ia vL¡F« br‹rÞ ntiy eilbgW«. mâš fz¡bfL¥gt®fŸ gh®¥gdušyhj k¡fŸ Éõa¤âš jdJ Mâ¡f¤âš cŸs všyh
c§fËl« tªJ ÉrhÇ¡ifÆš Ú§fŸ #hâ kj¤ij¥ g‰¿ nf£f¥ ïyh¡fh¡fËY« É»jh¢rhu cÇik bfhL¤jt®fŸ Äf Äf
gLå®fŸ. m¥nghJ Kiwna ïªâa‹ v‹W« gF¤j¿î¡fhu‹ mUikahF«. m¥go¥g£ltiu br‹id Infh®£lh® Vnjh xU
v‹W« kh¤âu« jh‹ brhšy nt©Lnk xÊa v›Éj kj¤â‹ nguh É©z¥g« ngh£lâ‹ fhuzkhŒ ehizak‰wt® v‹W«, nah¡
tJ #hâÆ‹ nguhtJ brhšy¡ TlhJ v‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS »a® mšyhjt® v‹W« I¡nfh®L #£{ÍfŸ ngáajhf g¤âÇif
»nw‹. fËš fhz¥gL»‹wd. nfh®£ Étfhu§fËš É©z¥g« nghL«
Éõa§fis¡ bfh©L xUtid nah¡»a‹, mnah¡»a‹ v‹W
VbdÅš #hâ ɤâahr¤ij xÊ¡f ïªâahÉš všyh¥ Ô®khÅ¥gjhÆUªjhš ïªj ïªâahÉš nfh®£L r«kªjKŸs
ãuKf®fS« xnu KfkhŒ ËW K«KukhŒ ntiy brŒí« nghJ k¡fËš 100¡F år« ng® Tl ïU¡fkh£lh®fŸ v‹W eh« cWâ ahŒ¢
eh« kWgoí« mij¢ brhšÈ¡ bfh©oU¥gJ _l¤jdK« ftiy brhšYnth«.
í« RakÇahijí« m‰w j‹ikíkhF«.
nfh®£L r£l§fns c©ik¡F ÃahakË¡f Koahjgo jh‹
mJnghynt ïªâa®fËš ahuhtJ j‹id ïªJ v‹W ïU¡»‹wd. mitfis¡ ifahS« t¡ÑšfŸ m›É©z¥g«
kj¤â‹ bgaiu¢ brhšYtJ« R¤j K£lhŸ jdkhF«. ïªJ kj« nghL« Éõa¤âš brY¤J« ò¤âí« kd¥gh‹ikí« eLÃiy
v‹gjhf xU kj« ïšiyba‹W« m¥goÆU¥gjhf¢ brhšY« ÆÈUªJ gh®¤jhš mt®fis Él ehiza¡ Fiwthdt®fS«
kj¤â‹ j¤JtK« k¡fŸ ãwÉÆš ca®î jhœî f‰ã¥gJ« 20 nfho nah¡»a®fŸ mšyhjt®fS« ntW ahU« ïšiyba‹W brhšy
ïªJ¡fŸ v‹gt®fËš gh®¥gd®fŸ jÉu k‰wt®fŸ vš nyhU« nt©oa msî¡nf ïU¥gh®fŸ. m¢r£l§fË‹ nkš Mâ¡f«
gh®¥gdU¡F moikfŸ, mt®fsJ jhák¡fŸ v‹ »‹w khdk‰w brY¤â m›É©z¥g§fis ÉrhÇ¡F« #£#&fŸ v‹gt®fS«
j‹ik bfh©l bghUns ïU¥gjhš RakÇahij íŸs vtU« Vw¡Fiwa bgU«gh‹ikahd ng®fŸ ï¡T£l¤âÈUªnj jh‹
j§fis ïªJ¡fŸ v‹W brhšy¡TlhJ. jÉuî« ïªJ v‹D« bghW¡» vL¡f¥gL»wh®fŸ. Mfnt nfh®£L Étfhu§fËš
gj¤â‰F âUl‹, mnah¡»a‹, nkhr¡fhu‹ v‹W m®¤j« bgU«ghY« ï¥go¥g£l t¡ÑšfSila nahridfis mD
v‹gijíKzU§fŸ v‹W« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. rǤnj elªJ bfhŸS»‹w fø¡fhu®fis¥ g‰¿ #£ÍfŸ âO
<. bt. uh. bu‹W ï«khâÇahd mã¥ãuha¤â‰F tUtjhdJ Ä¡f
mj®kkhdbj‹nw fUJ»‹nwh«.
Fo muR - nt©LnfhŸ - 09.11.1930
âU. g‹Ü®bršt¤ij e‹whŒ m¿ªjt®fŸ ïªj #£ÍfË‹

Fo muR - 1930 ( 2 ) 242 243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


mã¥ãuha¤ij V‰W¡ bfhŸskh£lh®fŸ v‹gJl‹ bghJ #d§
fS« ïªj #£ÍfŸ mã¥ãuha¤jhš VkhªJ nghfkh£lh®fŸ v‹W«
eh« cWâahŒ e«ò»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.11.1930

»UZz‹ m®#&d‹ r«thj«


- á¤âuò¤âu‹

m®#&d‹: - rnf Ódh« Ãnf Ódh« fhfâ òUnõh¤jkh?

»UZz‹:- mA« rªahá %ngzh« ònuhZojh« jdŠ


rah! ïj‹ bghUŸ.
m®#&d‹: - nA òUnõh¤kh! jiyÆš kÆUlD«,
kÆÇšyhkš bkh£l¤ jiyílD« ïU¡F« (goahŒ Ú brŒâU¡
»‹w) ÉjitfS¡F v‹d fâ?
»UZz‹ :- nA m®#&dh! ehnd rªÃaháahf óÄÆš
mtjǤJ mt®fË‹ Miria¥ ó®¤â brŒnt‹.
m®#&d‹: - nA »UZzh! c‹id xU bgÇa flî
bs‹W brhšÈÉ£L ãwF Ú ï¥go¢ brŒjhŒ, m¥go¢ brŒjhŒ,
f©l ÞâßfSl‹ fyªjhŒ, cijg£lhŒ, mog£lhŒ, mGthu‰w
ãzkhŒ br¤jhŒ v‹bwšyh« vGâ it¤âU¡»‹wh®fns ïij¥
g‰¿ cd¡F á¿J« mtkhdÄšiyah?
»UZz‹:- nA m®#&dh! mij¥ g‰¿ Ú á¿J« ftiy¥
glnt©lh«. ïbjšyh« vdJ âUÉisahlby‹W« ït‰iw¥
go¤j nf£l x›bthUtU« ïjid¡ bfh©lhl nt©LnkbahÊa
F‰w« brhšy¡Tlhbj‹W«, F‰w« brh‹dhš ghtbk‹W«, euf
bk‹W« mt‰iw vGâd mt®fns vGâ ïÊit ml¡» É£lh®
fŸ. Mjyhš ek¡F V‹ ftiy?
m®#&d‹: - »UZzh! mJjh‹ nghf£L«, e«g Koahj
mnef¥ bghŒiaí« òSifí« brhšÈ Ú á‹d¡ FHªijahÆU¡
F« nghJ bgÇa Kiyia cUŠá N¥igah¡» É£lhba‹W«
kiyia R©L Éuyhš FilahŒ¥ ão¤jhŒ v‹W« 10 MÆu«
bg©fis Vf fhy¤âš fyªjhŒ v‹W« ï¥go všyh« vGâ ïU¡

Fo muR - 1930 ( 2 ) 244 245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


»‹wh®fns ïªj¥ òSFfis vt‹ e«òth‹? m®#&d‹: - RakÇahij¡fhu®fŸ ïªj ïu©ilínk nr®¤J
bt£lbtËah¡»¡ bfh©L tU»‹wh®fns, Ó¡»u¤âš btËahŒ
»UZz‹ :- X! m®#&dh! mij¥ g‰¿í« Ú ftiy¥glhnj. Élhjh?
Vbd‹whš mªj¥ gobašyh« vGâdt®fŸ ït‰iwbašyh«
vt‹ e«gÉšiynah mt‹ ehÞâf‹ v‹W« mtid mur‹ »UZz‹:- mt®fshš Ryg¤âš KoahJ. Vbd‹whš mªj
j©o¡f nt©Lbk‹W« mur‹ j©o¡fhÉ£lhY« mt‹ euf¤ ïu©L òu£o‹ nkš jh§fŸ thœitna V‰ghL brŒJ bfh©l
J¡F nghfnt©L« v‹W« vGâ k¡fis Äu£o ga¥gL¤â it¤ mnef® RakÇahij¡fhu®fS¡FŸshfnt ïU¡»wh®fŸ. mªj¥go
âU¡»‹wh®fŸ. Mjyhš vtD« ijÇakhŒ jh‹ ït‰iw e«ò Û¿ mt®fbsšyh« j§fŸ thœ¡if¡F¡ nfL tªjhY« tu£L«
tâšiy v‹W btËÆš brhšytukh£lh‹? v‹W JªJ f£L¥ghlhŒ ntiy brŒjhY« Tl mJ jÄœ
eh£oY« kiyahs¤âY« jh‹ bršY«. ïªâahÉš k‰w ghf§fŸ
m®#&d‹: - mbj‹d »UZzh! ght« v‹whš v‹d? euf« v›tsnth ïU¡»‹wd.
v‹whš v‹d? vd¡F x‹W« òÇaÉšiyna,
m®#&d‹: - v¥goahdhY« v‹iw¡»UªjhY« ïªj ïu©L
»UZz‹:- mªj¥go òÇahkÈU¡»‹wjhfnt gh®¤Jjh‹ òu£L¡F« Mg¤J Mg¤Jjh‹.
brhšÈ ïU¡»‹wh®fŸ.
»UZz‹:- mªj¡ fhy¤âš gh®¤J¡ bfhŸsyh«. elªj tiu
m®#&d‹: - mbj‹d òÇahjij¢ brh‹dhš v‹d ga‹. el¡f£L«.
»UZz‹ : - xUtD¡F¤ bjÇahjijí« òÇahjijí«
brh‹dhš jh‹ kÅj®fŸ ga¥gLth®fŸ. òÇí«goahdjhf vij¢ irt itzt
brh‹dhY« âU¥ã¡ nf£f Mu«ã¤J ÉLth®fŸ. Mjyhš jh‹ r«ghõiz
mJ brŒjhš ghg«, ïJ brŒjhš ghg«, Ãid¤jhš ghg« v‹bwšyh«
Äu£o it¤âU¡»‹wh®fŸ. itztjhr‹ : - v‹d njáf®thŸ cl«bgšyh« ï›tsî
rh«gš Éóâia vL¤J m¥ã¡ bfh©oU¡»Ö®fns. ïJv‹d
m®#&d‹: - ïªj khâÇ v¤jid ehis¡F Vkh‰w Koí«? gh®it¡nf má§fkhf ïšiyah?
»UZz‹:- KoªjtiuÆš Koa£L«. irt g©lhu«: - má§fbk‹idah tªjJ. xU á«£lh
m®#&d‹: - ïªj¥ òu£L btËahŒ É£lhš m¥òu« v‹d rh«gš nkny g£lhš g£l tÞJ ãzkhdhY«, f£ilahdhY« mJ
brŒtJ? v›tsî ght« brŒâUªjhY« nkhB¤â‰F nghŒ¢ nr®ªJ ÉL«
v‹gjhf Éóâ kh‹Äa¤âš brhšy¥g£oU¡»‹wJ. eh« ešy
»UZz‹ : - m¥òu« ntW òu£il c©lh¡»¡ bfhŸs fhÇa« brŒJ nkhB¤â‰F xU¡fhyK« nghf Koahjgo
mt®fS¡F¤ bjÇí«. irtbe¿fŸ V‰g£L É£lJ. Mjyhš Éóâ óáahtJ. nkhB¤
â‰F¥ nghfyhbk‹whš ïâš ck¡nf‹ ï¤jid bghwhik.
m®#&d‹: - mbj‹d òu£L?
itztjhr‹ : - vd¡F x‹W« bghwhik ïšiy. rªnjhõ
»UZz‹ : - muáaš òu£L. khŒ jh§fŸ nkh£r¤â‰F¥ ngh§fŸ. Mdhš vd¡F xU rªnjf«.
m®#&d‹: - mJî« btËah»É£lhš? irt : - v‹d rªnjf«.
»UZz‹ : - mj‰FŸ gh®¤J¡ bfhŸSnth«. ïªj ïu©L itztjhr‹ : - V. xU á«£lh rh«gš g£l tÞJ¡fŸ
òu£L« k©LfŸ Ãiwªj ïªâahî¡F Ryg¤âš btËahŒ Élth všyh« nkh£r¤J¡F nghŒ ÉL« v‹Ö®fns k¡fŸ ï§F mâf khf
ngh»‹wJ? rh«giy ky¤â‹ ÛJ bfh£o bfh£o kynk bjÇahkš _L»wh®fns,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 246 247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


rÅa‹ ão¤j mªj ky§fŸ všyh« nkhB¤â‰F¥ nghÆU¡Fnk,
m¥nghJ jh§fS« m§»Uªjhš nkhB¤â‰F nghŒ mªj vHî
eh‰w¤ij v¥go r»¥gJ v‹»‹w rªnjf« jh‹.
irt: - rÇ rÇ, Ú® RakÇahij¡fhu® nghš bjÇ»‹wJ. c«K
ila nah¡»aij gh®¥ngh«. Ú® Vidah k©iz FiH¤J g£il
g£ilahŒ tÈ¥ò kh£L¡F NLngh£lJ nghš ngh£L¡ bfh©o
U¡»‹Ö®. c⮪j ky®fŸ
it. jh: - c«ik nf£l r§fâ¡F gâš brhšY«. ãwF eh‹
gâš brhšY»nw‹.
muáaš
ir : - ehis¡fhtJ brhšYåuh?
it. jh: - eh‹ Ú® brh‹d ãwF jh‹ brhšYnt‹. muáaš thœî v‹gJ mnah¡»a®fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò.

flîŸ ïUªjhš <. bt. uh.

r®t tšyikíŸs flîŸ xUt® ïUªjhš kÅjDila muáaš Ó®âU¤j« v‹gJ mnah¡»a®fis c‰g¤â brŒí«
njit¡F« Mir¡F« jFªjgo elªJ bfh©oU¥gh® mšyJ bjhʉrhiy.
flîS¡F ïZlÄšyhj Éõa§fis¥ g‰¿ kÅjD¡F njit <. bt. uh.
ïšyhkyhtJ, MirÆšyhkyhtJ mšyJ Ãid¥ò¡nf tuhkyh
tJ brŒâU¥gh®. flîŸ mtáa«

cjhuzkhf kÅj‹ jd¡F Kf¤âš kÆ® nt©oaâšiy m¿î«, MuhŒ¢áí«, kd cWâí« m‰wt®¡nf flîŸ
v‹W fUâ âd« âd« rtu« brŒJ bfhŸStij gh®¡»‹nwh«. cz®¢á mtáakhF«. ntõ¡fhu®fS¡F« tŠrf®fS¡F«
Mdhš flîŸ mD¡»uf¤jhš mJ âd« jtuhkš Kis¤J¡ flîŸ Äf mtáakhF«. nrh«ng¿fS¡F«, Cuh® ãiH¥ ãš
bfh©nl tUtijí« gh®¡»‹nwh«. c©L fˤâU¥gt®fS¡F« flîŸ Äf Äf mtáa khF«.

ïJ v‹d flîSl‹ kÅj‹ VW¡F khwhŒ elªJ ngh£o <. bt. uh.
nghL»whdh mšyJ kÅjDl‹ flîŸ VW¡F khwhŒ elªJ ngh£o
Fo muR - JQ¡FfŸ - 09.11.1930
nghL»whuh mšyJ xUtU¡bfhUt® r«kªjÄšyhkš mtut®
fhÇa¤ij mtut®fŸ gh®¡»‹wh®fsh?

Fo muR - ciuahlš - 09.11.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


òaš fh‰whY« j‹do nr®¤J¡ bfh©l k¡fË‹ msî ïij¥nghš
gy kl§FfŸ ïU¡F«. ï›tsî étfhU©aKŸs flîË‹
fUizia v¥go òfœtJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. Mjyhš
ïij¥ g©oj®fS¡nf É£L ÉLnth«. VbdÅš mt®fŸ mj‰nf
ãwªjt®fŸ. Éf.

Édh - Éil
á¤âuò¤âu‹
Édh:- eh« ghLg£lhY« tƉW¡F¥ nghJ«goahd Mfhu«
Tl »il¥gâšiy. Mdhš gh®¥gd®fŸ ghLglhÉ£lhY«
flîŸ fUiz mt®fS¡F tÆW òil¡f¡ »il¡»‹wJ. ïj‰F v‹dfhuz«?

ïªj ïu©L ü‰wh©LfËš óf«g¤jhš flîŸ j‹do Éil:- ekJ kjK« #hâí«.
nrhâ¡F¢ nr®¤J¡ bfh©l k¡fŸ fz¡F.
Édh: - eh« ghLg£L r«ghâ¤J« e«k ãŸisfŸ go¡f
bg¡»§ (Ódh) 100000 Koahkš e«Äš 100¡F 90ngU¡F nkyhf j‰F¿ahÆU¡»nwh«.
bfŒnuh 40000 Mdhš ghLg£L r«ghâ¡fhkš ã¢ir vL¡F« gh®¥gd®
fhõh‹ 40000 fËš 100¡F 100ng® go¤âU¡»wh®fŸ. ïj‹ fhuz« v‹d?
ÈÞg‹ 50000
Éil: - kjK« #hâí«.
bkhuh¡nfh 12000
bj‹ mbkÇ¡fh 50000 Édh:- ekJ gz¡fhu¡ FL«g§fŸ tutu gh¥guhŒ¡ bfh©nl
my¥ngh 20000 tUtj‰F¡ fhuzbk‹d?
bj‹ ï¤jhÈ 14000 Éil:- ÉidÆ‹ ga‹. mjhtJ e«kt®fŸ j§fŸ r_f¤jh®
bk‹nrhlh 12000 g£oÅ »l¥gijí«, fšÉ m¿î ïšyhkš ïU¥gijí« á¿J«
bgU v¡thlh 25000 ftÅahkš gh®¥ghD¡nf ngh£L mt®fS¡nf go¥ò¡F gzK«
bfhL¤J tªj ‘ghtkhdJ’ mªj¥ gh®¥gd®fns t¡Ñyhfî«, #£Í
fuhfhnlh 37000 fshfî« tªJ nkšgo gh®¥gdušyhjh®fis¥ gh¥guh¡F»wh®fŸ.
#¥gh‹ 30000 mj‰F ah® v‹d brŒayh«.
ïªâah 20000
Édh : - vªj Éjkhd Égrhu« F‰w« brhšy¤ jFªjjhF«?
ãuh‹áÞnfh, ááÈ 77000
k¤âa ï¤jhÈ 30000 Éil :- btËah®¡F bjÇí«goahf¢ brŒj Égrhu« F‰w«
fh‹R ádh 300000 brhšy¤ jFªjjhF«.
#¥gh‹ 220000 Édh:- »UÞjtdhf¥ nghtâš v‹d bfLâ?
ášyiuahf gy ïl§fËš 100000
Éil: - xU bfLâí« ïšiy. Mdhš kj¤â‹ nguhš Fo¡f
Mf bkh¤j« Rkh® 10 y£r¤â‰F nk‰g£l #d§fshF«. ïJ nt©lh«.
jÉu ïoahY«, Ä‹dyhY«, vÇkiy beU¥ghY«, btŸs¤jhY«,
Édh:- kf«kâahdtâš v‹d bfLâ?

Fo muR - 1930 ( 2 ) 250 251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Éil : - xU bfLâíÄšiy. Mdhš bg©fS¡F _o Éil:- jiykÆiu bt£oÉ£lhš mâf neu« ÛâahF«.
nghlhnj.
Édh:- bg©fŸ if¡F XŒî bfhL¡f nt©Lkhdhš v‹d
Édh:- c©ikahd f‰ò vJ? brŒa nt©L«?
Éil:- jd¡F ïZl¥g£ltÅl« ïz§» ïU¥gnj Éil:- mt®fS¡F xU F¥gha« (nkšr£il) ngh£L
c©ikahd f‰ò. É£lhš if¡F XŒî »il¤J ÉL« (ïšyhÉ£lhš mo¡fo kh®ò
Óiyia ïG¤âG¤J¥ nghLtnj ntiyahF«)
Édh: - nghÈ f‰ò v‹whš vJ?
Édh:- všnyhU¡F« nghJkhd msî Mfhu« ïU¡f
Éil:- CuhU¡nfh, rhÄ¡nfh, euf¤â‰nfh, mo¡nfh, cij¡ nt©Lkhdhš v‹d brŒa nt©L«.
nfh, gz¤â‰nfh gaªJ kd¤â‰F¥ ão¤jÄšyhjtDl‹ jd¡F Éil:- xUtD« j‹ njit¡Fnkš vL¤J¡ bfhŸshÉ£lhš
ïZlÄšyhjnghJ ïz§» ïU¥gnj nghÈ¡ f‰ò. všnyhU¡F« nt©oasî »il¤JÉL«.
Édh : - kj« v‹whš v‹d? Édh:- bgÇa _l‹ ah®?
Éil:- ïa‰ifíl‹ nghuhLtJ« mij¡ f£L¥gL¤JtJ« Éil:- jdJ ò¤â¡F« ãu¤âaB mDgt¤â‰F« njh‹W
jh‹ kj«. tij e«ghkš vtndh xUt‹ v¥nghnjh brh‹dij e«ã thœit
el¤Jgt‹ bgÇa _l‹.
Édh:- eh£L¡ nfh£ilah® r_f¤âš cŸs RakÇahij
v‹d? Édh:- xG¡f« v‹gJ v‹d?
Éil:- xG¡f« v‹gJ jd¡F«, m‹ÅaD¡F« J‹g«
Éil:- bg©Q¡F kh¥ãŸis jhÈ f£LtJ ïšiy
juhkš elªJ bfhŸStjhF«.
v‹gjhF«.
Édh:- rka¡f£L¥ghL, rhâ¡f£L¥ghL v‹whš v‹d?
Édh: - bjhÊyhs®fS¡F g©oif ehŸfËš V‹ XŒî (äî)
bfhL¡f¥gL»‹wJ. Éil:- kÅjid j‹ kd¢rhø¡F«, c©ik¡F« neuhŒ
el¡f Koahkš f£L¥gL¤JtJ jh‹ rhâ rka¡f£L¥ghlhŒ ïU¡
Éil:- ghLg£L r«ghâ¤J Ûâ it¤jij ghHh¡Ftj‰fhf. »‹wJ.
Édh:- bg©fis go¡f¡ TlhJ v‹W V‹ f£L¥ghL V‰ Édh:- c©ikahd flîŸ e«ã¡if v‹whš v‹d?
gL¤âdh®fŸ? Éil:- flîŸ v§F kiuªJ nghthnwh v‹W gaªJ mt iu¡
Éil:- mt®fS¡F m¿î ïšiy, M‰wš ïšiy v‹W fh¡f ãua¤jd« brŒtJjh‹ c©ikahd flîŸ e«ã¡if ahf¡
brhšÈ Rjªâu« bfhlhkš moikah¡Ftj‰fhf. fhz¥gL»wJ.
Édh:- ïªâahî¡F V‹ #dehaf Mø TlhJ?
Édh:- kÅjD¡F ftiyí« bghU¥ò« Fiwa nt©L
khdhš v‹d brŒa nt©L«? Éil:- ïªâa®fŸ 100¡F 90ng® fšÉ m¿Éšyhj vG¤J
thrid Tl¤ bjÇahj ghku k¡fshŒ ïU¥gij K‹Å£L mt®fŸ
Éil:- bg© moikia xʤJ mt®fS¡F KG¢ Rjªâu« e‹ik Ôik ï‹dbj‹W m¿a Koahjt®fshŒ ïU¥gjhš jh‹.
bfhL¤J É£lhš M©fS¡F mnef bjhšiyfŸ xʪJ nghF«.
Édh:- #dehaf Mø v‹whš v‹d?
Édh:- bg©fS¡F neu« Ûâahf nt©Lkhdhš v‹d
brŒa nt©L«? Éil:- jo vL¤jt‹ j©l¡fhubd‹gJjh‹ #dehaf M£á.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 252 253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Édh:- ïªâahî¡F #dr§if bgUf nt©Lkhdhš v‹d nt©oaâšiy. Vbd‹whš m§F ïªj Éóâ g¡j®fS¡ bf‹nw
brŒa nt©L«? C®tá, nkdif, ânyh®¤jik KjÈa njt u«iga®fŸ ïU¡
»wh®fŸ. m‹¿í« rkaš brŒa nt©oa ntiyTl ïš yhkš ïnj
Éil:- mâfkhf ãŸis bgWtij ÃW¤â ÉjitfS¡F ntiyahŒ ïU¡fyh«. Vbd‹whš fhknjD, f‰gf ÉUB« nf£l
kWkz« brŒjhš ešy âlfh¤âuKŸs #d r§if bgUF«. bjšyh« bfhL¤JÉL«.
Édh: - ïªâah Ó®gl v‹d nt©L«? Édh:- gh®¥gd®fËš xU tifahU¡F V‹ Kf« N¥ig
Éil:- ïªâah Ó®g£L ïªâa®fS« kÅj®fŸ v‹W cyf¤ ahÆU¡»‹wJ?
njh® K‹ÅiyÆš áwªJ Éf nt©Lkhdhš ehÞâfK« Ãgªjid Éil:- mt®fŸ mDkªj njtiu óÍ¡»wh®fŸ. gL¡if
a‰w bg©fŸ ÉLjiyí« nt©oajhF«. å£oš mDkh® gl« it¤âU¡»‹wh®fŸ. mjdhš mt®fŸ Kf«
Édh: - ïªâah moikahdj‰F¡ fhuz« v‹d? N¥igahŒ ïU¡»‹wJ.

Éil:- ïªâah bf£L ehrkhŒ v‹W« ÉLglKoahj Édh: - bg© ÉgrhÇfŸ Éóâ óáaj‹ _y« nkh£B¤
moikahŒ nghdj‰F¡ fhuz« mt®fŸ kjK« flîŸfSnk â‰F¥ nghŒÉ£lhš m§F mt®fS¡F tÊ v‹d?
ahF«. Éil:- flîŸ ïU¡»wh®. nghwh¡Fiw¡F m§FŸs k‰w
Édh:- »UÞjt kj¤âš áy Mghr bfhŸiffŸ ïUªJ« njt®fis¡ bfh©L rÇ¥gL¤â¡ bfhŸs nt©oaJ jh‹.
mt®fŸ v¥go cyif MS»wh®fŸ.
R«kh brh‹nd‹
Éil:- »¿Þjt kj¤âš v›tsî MghrK« K£lhŸ jd
Kkhd bfhŸiffS« ïUªj nghâY« mij¥ g‰¿ ek¡F ftiy Édh:- flîŸ V‹ fhz KoahjtuhÆU¡»wh® bjÇínkh?
ïšiy. VbdÅš mt®fŸ bgU«ghY« gF¤j¿î¡F kâ¥ò bfhL¥ mt® g©Q« m¡»uk¤â‰F ah®if¡fhtJ »il¤jhš ešy cij
gt®fsh»É£lh®fŸ. mt®fŸ thœ¡if¡nfh, kd cz®¢á¡nfh »il¡Fbk‹Wjh‹.
á¿J« kj¤ij y£áa« brŒtâšiy. Mjyhš mt®fŸ kj¤ij¥ Éil:- v‹d m¡»uk« v‹wh nf£»‹Ö®fŸ. _£il, bfhR
g‰¿ eh« ngRtJ gad‰wJ« K£lhŸ jdKkhF«. ïu©ilí« mt® c‰g¤â brŒj m¡»uk« x‹nw nghuhjh?
Édh:- gh®¥gh‹ kh¤âu« v¥go ï›tsî bgÇa gjÉ¡F tu
fh®¤âif Ôg«
KoªjJ?
ghy® ghY¡fH
Éil:- kj Éõa¤âš mt®fS¡F »il¤JŸs ca®ªj g£Åahš gy® koa
Ãiyahš mt®fŸ (gh®¥gh®fŸ) všnyhiuí« Él K‹nd¿ÆU¡f v¤âirnahU« ïfG«go
KoªjJ. kj Éõa¤âš gh®¥gd®fS¡FŸs bgUik nghŒÉ£ lhš bt©izí« beŒí« bfh©L
mt®fŸ ïÊthd kÅj®fS¡F« ïÊthd kÅj®fsh» ÉLth®fŸ. fšÈY« beU¥ãY« bfh£L«
VbdÅš mt®fS¡F¥ ghLgl¤ bjÇahJ. Mfnt nrh«ng¿fË‹ faikna fh®¤âif ÔgkhF«
fâna mila nt©oat®fshth®fŸ.
ekJ kjK«, bjŒtK« c®¢rtK« K£lhŸjdkhdbj‹W«
Édh:- M© Éagrhu®fŸ Éóâ óRtâ‹ _y« nkhB¤ mJ bršt¤ij¥ ghHh¡F»‹wbj‹W« k¡fS¡F ahbjhU gyid
â‰F¥ nghf ne®ªJ É£lhš m§F nghŒ j§fŸ Éagrhu¤â‰F v‹ íkË¡»‹wâšiy v‹W« brhšy¥g£L tUtj‰F cjhuz«
brŒth®fŸ. rÛg¤âš âUt©zhkiyÆY« âU¢br§nfhL KjÈa C®fËY«
fh®¤âif Ôg« ( T«ò - brh¡f¥ghid ) v‹»‹w c‰rt¤â‹ nghJ
Éil:- mj‰fhf vªj ÉagrhufD« Éóâ óRgtU« ga¥gl Fl« FlkhŒ o‹ o‹dhŒ beŒiaí«, bt©iziaí« bfh©L

Fo muR - 1930 ( 2 ) 254 255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nghŒ beU¥ãš bfh£l¥nghF« K£lhŸ jdK« å© bryî«,
mjdhš bršt« ghHhtJ« nghjhjh v‹W nfœ¡»‹nwh«. ïj‰F
gh®¥gd njÓa¥ g¤âÇiffŸ v‹d rkhjhd« brhšy¥ ngh»‹wd
v‹gij ftÅ¥ngh«.

Fo muR - ciuahlš - 16.11.1930

Égrhunk #hâ¡F¡ fhuz«

mL¤J tU»w br‹[Þ fz¡»š (#d¡ fÂj¤âš) ïªJ¡fŸ


v‹gt®fŸ #h⥠bgaiu¡ bfhL¡f¡ Tlhbj‹gjhf yhT® #£g£
nlhu¡ k©ly¤jhU« nkY« mnef®fS« ÔÉu Ka‰ábaL¤J
tU»wh®fbs‹gJ aht®¡Fª bjÇí«. k‰W« ïªâahÉYŸs
Ó®âU¤jthâfbs‹gt®fËY« ca®ªj #hâah® v‹W brhšÈ¡
bfhŸS« gh®¥gd®fŸ Kjš jhœªj #hâah® v‹W ãw k¡fshš
brhšy¥gL« MââuhÉl®fŸ v‹»‹wt®fŸ KjÈa všyhuhY«
mnefkhf nkilfËš g¤âÇiffËš ngr¥g£L« vGj¥g£L«
tU»‹wd.
ïij¥ g‰¿ ekJ “Fomuá”Y« mnef m¿P®fshš
f£LiufŸ vGj¥g£oU¥gnjhL RakÇahij kfhehL, gh®¥gd
ušyhjh® kfhehL, Ó®âU¤j kfhehL KjÈa kfhehLfËš ïij¥ g‰¿
gy Ô®khd§fŸ brŒa¥g£L mijaErǤnj mnef fdth‹ fŸ
#hâ¡ F¿¥ig¡fh£L« g£l« KjÈaitfisí« É£oU¥gJ
ahtU¡F« bjÇí«. Mfnt #h⥠ãÇî« É¤âahr§fS« ïU¡f¡
Tlhbj‹gJ ïªâahÉ‹ xU Kf¥g£l mã¥ãuhabk‹gJ«,
nfhÇ¡ifba‹gJ« eh« brhšyhkny És§F«. bghJthf¥ gh®¡F«
nghJ nghâa cyf Phdk‰w k¡fS¡F #h⥠ãÇîfis xÊ¥g
bj‹whš ãukhjkhf¤ njh‹WtJ«, áyU¡F Vnjh KG»¥ nghtJ
nghš mt®fŸ kdâ‰F¥ bgÇa ⻚fŸ c©lhtJ« rf#khf¡
fhz¥gL»‹wd. Mdhš ïitbašyh« #hâ v‹gâ‹ c©ikí«,
c‰gtK« ï‹d bj‹w¿ahj ka¡f¤âdhš njh‹w¥ gLtnj jÉu
nt¿šiy.
xnu eh£L k¡fis ãwÉÆš gy #hâahf¥ ãÇ¡f¥g£oU¥
gJ ekJ ïªâahÉš jh‹ ïU¡»‹wnj jÉu ntbw§F« ïšiy
v‹gJ cyf¡ fšÉ PhdKilat®fŸ ahtU« m¿ªjjhF«.
mªj¥go ïªâahÉš ãÇ¡f¥g£oU¡F« #hâí« v›Éj bfhŸ
if¡F« bghU¤jÄšyhkš btU« ãÇî¡F« ïÊî¡F« kh¤âu«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 256 257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


MjhukhŒ ïU¥gij¤ jÉu k‰wgo mt‰whš ahbjhU gaD« bjY§f® vdî« F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wd. mjhtJ ïJ bjY§F
ïšyhkš ïU¥gJ« ahtU« m¿ªjjhF«. vdnt ï¥go¥g£l #hâ ghiõ ngR« bjY§F njr¤jtuidtiuí« F¿¥ãl¤ j¡fjhfnt
ca®î« jhœî« v¥go V‰g£lbj‹W« ïj‰F Mjhu« v‹d F¿¡f¥g£oU¡»wJ.
v‹gijí« r‰W ftÅ¥ngh«.
mJnghynt ãuhkz‹ itáa¥ bg©Ql‹ fšahz¤jhš
bghJthf #hâ v‹gJ ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ MÇa¡ ãwªj ãŸis m«g£l‹ v‹W« nrhu¤jhš ãwªj ãŸisfŸ Fat®
bfhŸiffS¡F moik¥ g£lt®fS¡FŸ kh¤âu«jh‹ “flî shš v‹W« ehÉj® v‹W« F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ. mJnghynt
áUZo¡f¥g£lJ” v‹»‹w bfhŸifÆ‹ ÛJ eh‹F tUz§ fshf ãuhkz‹ N¤âu¥ bg©Ql‹ fšahz¤jhš ãwªj ãŸis gurt®
mJî« ãuhkz®, B¤âÇa®, itáa®, N¤âu® v‹D« ãÇîfshf mjhtJ br«glt® v‹W«, nrhu« brŒjjhš ãwªjt® nt£il¡ fhu®
ãÇ¡f¥g£oU¡»‹wd. ïit Kiwna x‹W¡bfh‹W jhœªjjhfî« mjhtJ ntLt® v‹W« F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ.
filá #hâ v‹gJ Ä¡f ïÊthdjhfî« fUj¥ gLtjhf F¿¡f¥
g£oU¡»‹w Égu« ahtU« m¿ªjnjahF«. ï¥go ïUªjhY« ãuhkz¥ bg©Ql‹ N¤âu‹ Égrhu« brŒjjhš ãwªjt®
ï¥nghJ mnef #hâfŸ ïU¥gj‰F v‹d fhuz« v‹W ftŤJ¥ fŸ r©lhs®fŸ v‹W« F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wd.
gh®¥nghkhdhš mj‰F¡ »il¡F« rkhjhd« ÄfÄf ïÊit¤ ãuhkz Fy¥ bg©fSl‹ r©lhs® To¥ ãwªj ãŸisfŸ
ju¤j¡fjhfnt ïU¥gij czuyh«. mjhtJ “MâÆš flîshš rUkfhu® mjhtJ r¡»ÈfŸ v‹W F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. B¤
áUZo¡f¥g£l eh‹F tUz¤jhU« j§fËš #hâ Kiw jt¿ fy¥ò âÇa Fy¥bg©Ql‹ r©lhs® KjÈat®fŸ nr®tjhš ãwªj
Éthf« brŒJ bfh©ljhY« fy¥ò Égrhu« brŒJ bfh©ljhY« k¡fŸ ntQf®, (mjhtJ ntQfhd« brŒgt®fS«) fdf® (mjh
V‰g£l ãÇî”fbs‹W«, m¥go¥ g£l ãÇîfS¡F gŠrk tJ j§f ntiy brŒgt®fS«) rhÈa® (mjhtJ rhÈa® KjÈa
#hâah®fŸ v‹W bga® bfhL¡f¥g£oU¡ »‹wbj‹W« berî ntiy brŒnth®fS«) Mth®fŸ v‹W« Tw¥g£oU¡
Mjhu§fËš ïU¡»‹wd. »‹wd.
m¥go¢ brhšy¥gLtâY« ï¥gŠrk #hâfŸ v‹gJ ïªj khâÇ “Ñœ nkš” #hâfŸ fyªJ fyªJ tªjjhš V‰g£l
ï¥nghJ ekJ eh£oš bgU«gh‹ikahŒ ïU¡F« gy K¡»akhd #hâfËš x‹wh»a mnahtf¢ rh⥠bg© ïl« ÃlhjD¡F¥ ãwªj
#hâ¡fhu®fŸ v‹gt®fns bgÇJ« ïªj Égrhu¥ bgU¡fhš V‰g£l ãŸisfŸ gh®¡ft®fŸ v‹W« F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wd. ïªj¥
gŠrk #hâfŸ v‹nw fh£l¥g£oU¡»‹wd. mªj Ég u¤ij jÄœ gona ï¥nghJ mKÈš cŸs rhâfisbašyh« F¿¡F«go
mfuhâÆš cŸsgo k‰bwhU g¡f« ãuRǤâU¡ »‹nwh«. Mfnt ahfnt ï‹D« mnef Éõa§fŸ fhz¥gL»‹wd.
mâš cjhuzkhf, ï‹W jÄœ eh£oš ãugy #hâí« ãuKf #hâí«
v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥gLtjhd ntshs #hâah® vd¥gLgt®fns ïJnghynt ï‹D« ïu©blhU MuhŒ¢á üšfËš mjhtJ
gŠrk #hâÆš nr®ªjt®fŸ v‹W«, gŠrk #hâÆY«, ãuhkz‹ mãjhd nfhr«, mãjhd áªjhk KjÈa všyh ïªJ g©oj®
B¤âÇa Fy¥bg©iz nrhu¤jhš fyªjjhš ãwªjt®fŸ v‹W« fshY« MjhukhŒ bfh©lhL« ò¤jf§fËš k‰W« gy #hâfis
F¿¡f¥g£oU¡»‹wd. ït®fËš ïªj¥goahd ntshs® ïijÉl¡ nftykhfî« F¿¡f¥g£oU¡»‹wnjhL 4 #hâ jÉu k‰w
v‹gt®fËš Étrha« brŒgt®fshÆUª jhš mt®fS¡F #hâfŸ všyh« nkš f©l eh‹F #hâ¡FŸ nkš ÑHhfî«, Ñœ
fhÂahs® v‹W bga® v‹W«, k‰wgo “á‰wuR, kªâǤJt«” nkyhfî« fšahz« brŒJ«, Égrhu« brŒJ« ãwªj ãŸis fshf
KjÈa gjÉfËš ïU¥gt®fshÆUªjhš mt® fS¡F ntsh‹ V‰g£lt®fŸ v‹nw Tw¥g£oU¡»‹wd. br£oah®kh®fis í«
rhkªj® v‹»‹w bga® v‹W«, F¿¡f¥g£oU¥gJ l‹ MrhÇkh®fisí« g‰¿ Äf Äf ïÊthfnt Tw¥gL »‹wJ.
ït‰¿‰fhjhu« R¥gunghjf«, ãu«k òuhz«, itfher«, khjÉa«,
Mfnt #hâia f£o¡ bfh©L mGtJ ï›ÉÊîfis kiu
rhâ És¡f« v‹»‹w üšfŸ v‹W« F¿¥ãl¥g£o U¡»‹wd.
KfkhŒ V‰W¡ bfhŸStijna x¡Fbk‹gij¤ jÉu nt¿šiy.
jÉu nkš f©l ãuhkz #hâ M©, B¤âÇa #hâ bg©iz c©ikÆš ahU¡F ah® ãwªâUªjhY« mjdhnyna F‰w«
Éthf« brŒJ bfh©ljhš ãwªj ãŸisfns rt®z® vdî« brhštj‰»šiy v‹gJ ekJ bfhŸifahdhY« xU ïÊit f‰ã¤J

Fo muR - 1930 ( 2 ) 258 259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


mij e« k¡fŸ ÛJ Rk¤â xU bgÇa r_f« ÃuªjukhŒ moikahí«
fh£L Äuh©oahí« ïU¥gj‰F¢ brŒj fhÇank #hâ¥ãÇî«
ghFghL« v‹gij vL¤J¡ fh£lî« m›Éj« bfhLikia
xÊ¥gj‰fhfînk ïij vGJ»nwh«.

Fo muR - jiya§f« - 16.11.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 260 261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mfnt ïitÆu©L« ïªâahÉ‹ c©ikahd ÉLjiy¡
F«, Rjªâu¤â‰F« Énuhjkhdbj‹nw brhšYnth«. MdhY«
Ó®âU¤j« mË¡f Ka‰á¡»‹w T£l¤jhuhtJ nkšf©l
bfhLikfis x¥ò¡ bfh©lnjhL mt‰¿‰F VjhtJ gÇfhu«
brŒa nt©Lbk‹gjhf thahyhtJ brhšY»‹wh®fŸ. Mdhš
»s®¢á¡fhu®fnsh mªj¥ g¡fnk âU«ã¥ gh®¡fÉšiy. všyh«
ã‹d® gh®¤J¡ bfhŸsyh« v‹»wh®fŸ. Mdhš Ó®âU¤jkË¡f
“njÓa¡ »s®¢á”í« Ka‰á¡»‹wt®fŸ c©ikahf¥ ngR»‹wh®fsh mšyJ bghŒahf
ntõ¤â‰F beh©o¢rh¡F¡fhf ngR»‹wh®fsh v‹gJ ntW
“Ó®âU¤j” Ka‰áí« ÉõakhdhY« mJî« mtru¤âš Koî brŒa¡ Toa fhÇakšy
bt‹nw brhšYnth«.
ï‹W ïªâa k¡fËš bgU«gh‹iknahUila cz®¢á fis VbdÅš všyh tif ãuâÃâfisí«, miH¤âU¡»‹
fh§»uÞ ‘njÓa¡ »s®¢á’í« t£l nki# kfheh£L “Ó®âU¤j” wh®fŸ, všyh Éõa§fisí« btË¥gilahŒ vL¤J¢ brhšÈ
Ka‰áínk ft®ªJ bfh©oU¡»wJ. »s®¢áÆš áiw br‹W« ÆU¡»‹wh®fŸ. ïÅ mt®fŸ mj‰F Éjha« brŒjhY« brŒah
mog£L« brštÄHªJ« fZl¥gL« k¡fŸ gy® ïU¡»wh®fŸ É£lhY« bfhLik¥gL¤j¥gL« k¡fŸ mªj th®¤ijia¥ ão¤J¡
v‹gâš MnBgizÆšiy. Ó®âU¤j« mË¡F« Ka‰áÆš bfh©nl »s®¢á brŒathtJ Ka‰á brŒathtJ xU rªj®¥g¤ij
r®¡fh® bgU« Jiffis¢ bryî brŒJ bgU« v⮥ò fis¢ c©lh¡» É£lh®fŸ. vªj Éj¤ânyh xU Ó®âU¤j« btËah»
rkhˤJ fÄ£o ÉrhuizfŸ el¤JtJ«, t. nk. kfh ehLfŸ T£o mKÈš Mu«ã¡f¥g£l 10 tUõ¤â‰FŸ nkš f©l mjhtJ
nahá¥gJkhd fhÇa§fŸ eilbg‰W tUtJ« aht U« bfhLik¥gL¤j¥g£lt®fË‹ »s®¢á gy¥g£L mj‰fhf tif
m¿ªjjhF«. v‹whY« ï›Éu©oDila Koî v‹d v‹g J« brhšÈ¤ Ôunt©oa mtáa« murh§f¤â‰F« Mâ¡f¡fhuU¡F«
mjdhš eh£L¡F e‹ik v‹d v‹gJ« mnefkhf V‰fdnt tªJ ÔUbk‹nw fUJ»‹nwh«.
e«khš Koî brŒa¥g£L É£l Éõa§fŸ jhnd bahÊa
nt¿šiy. m‹¿í« âU. fhªâat®fS« jdJ »s®¢áia Mu«ã¤j
j‰F¡ fhuz§fŸ brhšY«nghJ mitfËš x‹whf¡ F¿¥ã£l
mjhtJ »s®¢áÆdhš mnef®fŸ njr g¡j®fshfî«, âah» Éõa« ahtU¡F« Phgf« X® g¡fÄU¡F«. v‹dbt‹whš “ïªj¡
fshfî« Mfyh«. Ka‰áÆdhš gyU¡F bgÇa bgÇa g£lK«, »s®¢á Mu«ã¡fhâUªâUªjhš ïªâahÉš nghšRÉr« mjhtJ
gjÉí«, c¤ânahf§fS« »il¡fyh«. ïij¤ jÉu eh« vâ® rkj®k¡ bfhŸif Mu«gkh»ÉL«” v‹W gaªJ bfh©L ï¡»s®¢á
gh®¡F« fhÇa« »il¡Fbk‹W e«òtj‰»šiy. irk‹ fÄ£oah® r£l kW¥ò ïa¡f« Mu«ã¤jjhf¢ brhšÈ ïU¡»wh®. ïj‹
bjÇɤjgoí« r®¡fut®¤âah® bjÇɤjgoí« ïªâahÉš, j¤Jth®¤j« v‹d bt‹whš âU. #th®yhš neU mt®fŸ óuz
“mdhâ” fhy« bjh£L ïUªJ tU« nkš #hâ, Ñœ #hâ ɤâahr¡ Rna¢ir bfhŸif¡fhu® v‹W« mt® rÛg¤âš UÎah KjÈa
bfhLikí« M©-bg© ca®î jhœî ɤâahr¡ bfhLikí«, ïl§fS¡F¥ nghŒ tªjt® v‹W« mtUila cz®¢á mâš
gz¡fhu‹ - ViH ɤâahr¡ bfhLikí«, ÄuhRjhu‹ - cG»‹w ïG¡f¥g£oU¡»‹wbj‹W«jh‹. mjhtJ âU. fhªâah® mij
Foahdt‹ ɤâahr¡ bfhLikí«, bghJÉš kj¡bfhLikí« jL¡fhâUªjhš fh§»unr mªj tÊÆš âU«ã filáahf rkj®k¡
M»aitfis e‹whŒ¡ ftŤJ mÞâthu¤âš ïUªnj gǤJ¡ »s®¢á òw¥g£LÉL« v‹W« gaªjjhf fh£l¥g£l jhF«.
fisªJ v¿í«goahd »s®¢áí« Ka‰áíªjh‹ c©ikÆš
VjhtJ gadË¡f¡ToajhFnk jÉu ntwšy. Mfnt âU. fhªâat®fŸ brhšYtij m¥gona V‰W¡
bfh©lhY« nghšÞÉr¤ij - rkj®k¡ bfhŸifia jL¥gj‰fhf
ï›Éj¡ »s®¢á¡F« Ka‰á¡F« k¡fis Kªj Élhkš ïªj njáa¡ »s®¢á Mu«ã¡f¥g£lbj‹gJ És§F«. rkj®k¡
brŒtj‰fhfnt jh‹ ï‹iwa ‘»s®¢áí«’ ‘Ka‰áí«’ eil »s®¢á tªJ É£lhš âU. fhªâahU¡F KG»¥ nghtbj‹d v‹gJ
bgW»‹wd.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 262 263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ek¡F òy¥glÉšiy. v‹whY« mij¥g‰¿ eh« ï¥nghJ 1000, 1250 %ghŒ¡F nkšglhkš ïU¡F«goahfnt â£l«
ÉtÇ¡fhkš É£L É£L ekJ k‰iwa mã¥ãuha¤â‰F nghnth«. V‰gL¤jnt©L«. c¤ânahf§fË‹ v©Â¡ifí« ï¥nghJ
cŸsâš gFâ¡F¡ bfh©L tªJ Él nt©L«.
ï‹iwa ïªâahÉ‹ tÇ¡ bfhLik¡F K¡»a fhuz§fŸ
ïu©lhF«. x‹W tÇ Éâ¥gâš mDrÇ¡F« Kiw. ïu©L, ïªâa k¡fS¡F ehzaK«, xG¡fK« V‰gL¤Jtj‰F¤ jÅ x‰w®
muáaš c¤ânahf§fS¡F V‰gL¤âÆU¡F« r«gs¡ bfhŸis. C.I.D ïyhfh it¤J Ó®gL¤j V‰ghL brŒJ ïâš r‰W« jh£r©ak‰w

ïªj ïu©L« Ó®âU¤j¥g£lhbyhÊa eh£o‹ tÇÃiy v‹Wnk eLÃiyik ifahS« g£r« 10 tUõ¤âš k¡fŸ ÓuilªJ
Ó®gl¥ nghtâšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuhakhF«. mjhtJ c¤ânahf§fË‹ Ó®nfL« ehza¤ jtWjY« yŠrK« xʪJ
óÄfS¡F tÇ (Ô®it) Éâ¥gâš ï‹f«lh¡Þ v‹W« tUkhd tÇ Él¡TL«.
Éõa¤âš V‰gL¤j¥g£oU¡F« Kiwna ïâY« mDrÇ¥g jhŒ ï‹iwa âd« ekJ eh£oš muáaÈyhtJ murh§f c¤â
ïUªjhš tÇ¡ bfhLik mnefkhŒ Ú§»ÉL« v‹nw brhšYnth«. nahf§fËyhtJ, Þjy Þjhgd Rahø îthf¤âyhtJ bghJ
v¥go vÅš ï¤jid V¡f® óÄ cilatD¡F ï‹d É»j« tÇ thœ¡ifÆš xUtU¡bfhUt® elªJ bfhŸS« Fo¤jd¥ gh§fhd
v‹gjhf fz¡F ngh£L tÇÉâ¡f nt©L«. mjhtJ 5 V¡f® thœ¡ifÆyhtJ, ehzaK« xG¡fK« á¿J fh©gJ Tl Äf¡
eŠir¡F« (j©Ù® ghí« óÄ¡F«) 25 V¡f® òŠir mjh tJ fZlkhfnt ïUªJ tU»wJ. Mfnt ïªj Éõa« k‰bwšyh
kiHia vâ®gh®¤J Éisí« óÄ¡F« Fiwthf cilat® fS¡F Éõa§fisÉl K¡»akhŒ¡ ftÅ¡f¥glnt©oajhF«.
ï¥nghJ ïU¡F« tÇ Ô®it É»j¤âš gFâah¡» 500 V¡f®fhuU¡F
nkšg£lt®fËlÄUªJ ï¥nghâU¥gâš ïu£o¥ ò¥ ghf« tÇ ï¥nghJ áy c¤ânahf§fS¡F¥ bgÇa bgÇa r«gs§fŸ
caU«goahf go¥goahf ca®ªjjhd xU â£l« V‰ghL brŒjhš bfhL¡f¥gLtj‰F ïu©L fhuz§fŸ brhšy¥gL»‹wd.
mšyJ ïªj¡ bfhŸifia mDrǤJ r‰nww¡ Fiwa â£l« V‰ghL mitahtd.
brŒjhš f©o¥ghf tÇ fZl« Ú§FtnjhL óÄfŸ xnu g¡f¤âš x‹W. btŸis¡fhu® j§fS¡F ïªj¢ r«gs« V‰gL¤â¡
nghŒ nr®ªJ Élhkš ïU¥gj‰F« tÇKiw bfhLikÆšyhkš bfh©oUªjjhš mªj c¤ânahf§fŸ ïªâa®¡F tªj fhuzkhŒ
ga‹gLtj‰F« mDTykhÆU¡F«. mªj r«gsK« m¥gona ïªâa®fS¡F¤ âU¥g¥g£ljhš
v‹gJ«,
m¥go¡»šyhkš xU V¡f® fhuD¡F« 5000, 100000 V¡f®
fhuD¡F« xnu tÇ É»j« ïU¥gjhš óÄ všyh« xnu g¡f« nghŒ¢ ïu©L. bgÇa c¤ânahf§fS¡F, mjhtJ, bghU¥ò«,
nruî« k‰W« mnef bfLâfŸ V‰glî« mDTykh ÆU¡»‹wJ. mâfhuKKŸs c¤ânahf§fS¡F mâf r«gs« bfhL¡fh É£lhš
my£áaK«, eLÃiy¤ jtWjY« V‰g£LÉL« v‹gnjhL ehza¤
Éf ïu©lhtJ Éõakhd r®¡fh® elto¡if r«gs jtWjyhf el¡f nt©oa Mir c©lh¡f¥g£L ÉL«
Éõa¤âš ï¥nghJ ïU¡F« â£l« xU bgU« gfš bfhŸis v‹gJkhF«. ït‰iw eh« x¥ò¡ bfhŸs KoahJ.
v‹nw brhšy¡ ToajhÆU¥gjhš v¥nghJnk tÇ nghuhknyna
ïUªJ tU»‹wJ. m‹¿í« r«gs« nghuÉšiy v‹»‹w Inuh¥ãaUila r«gs¤ij Fiw¡f eh« V‰ghL brŒa
T¡FuY« rjh ïUªJ tU»‹wJ. ïj‹ gadhŒ nghuhj mjhtJ nt©LnkbahÊa mªj¢ r«gs« ek¡F tunt©Lbk‹gJ
Fiwªj r«gs¡fhuuhš ifahs¥gL« ã¢ir¡fhR, yŠr«, xG¡f Inuh¥ãa®fË‹ r«gs¤ij ehnk MjÇ¥gjhF« v‹gnjhL ïij
<d«, Ãaha« jtWjš M»a fhÇa§fŸ bršth¡F¥ bg‰W ïit gz Mirahš njr¤â‹ bgauhš bfhŸis mo¡F« mnah¡»a¤
bgÇa r«gsKŸs bgÇa c¤ânahf§fËY« jhuhskhŒ jh©l jd« v‹W« brhšy nt©oajhF«. ïªj mnah¡»a¤jd¤ij
tkhLtJ rf#kh» tªJÉ£lJ. Mjyhš ïÅahtJ yŠr« Ãaha« ïªâa bghJ k¡fS¡FŸ òF¤âaJ njÓa ïa¡fK«, njÓa
jtWjš M»a fhÇa§fŸ bghJ #d§fshš btW¡f¥g£L c¤â »s®¢áí«, mitfËu©L« nr®ªjjhš ãwªj FHªijah»a
nahf§fŸ gÇR¤jK« ne®ikí« milant©Lkhdhš f©o¥ghŒ muáaš Ó®âU¤jK« jh‹ v‹W ijÇakhŒ¢ brhšYnth«.
r«gsKiw kh‰w nt©oaJ k‰bwhU Éõa¤âY« mtáakhF«. “ïu©lhtjhd mjhtJ mâf¢ r«gs« bfhL¡fh É£lhš eL
mjhtJ 20, mšyJ 25 (ïl¤ij mErǤJ) %ghŒ¡F FiwÉšyhkš Ãiyik jtUth®fŸ, bghU¥ig czukh£lh®fŸ, yŠr«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


th§Fth®fŸ” v‹gJ. ïJî« nghâa fhuzkhfhbj‹nw brhšY
nth«.
c¤ânahfÞj®fŸ ehizakhŒ bghU¥òl‹ eLÃiyÆš
elªJ bfhŸStJ v‹gJ muáaš mik¥ãš ïU¡»‹wnj xÊa
r«gs« mŸË¡ bfhL¥gâš ïšiy v‹gij e‹whŒ Phgf¤âš
it¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹W brhšYnth«.
cjhuzkhf 5533 - 5 - 4 r«gs« V‰gL¤j¥g£oU¡F« fšÉí« fšÉ kªâÇí«
kªâÇfŸ K¡»akhd fhÇa§fËš eLÃiyÆY« j§fŸ kdâš
Ãaha« v‹W njh‹¿a tÊÆY« njr¤â‰F« k¡fS¡F«
e‹ikahd fhÇa« v‹gâY« á¿J« ehizakhŒ elªJ bfhŸs br‹id murh§f fšÉ kªâÇ âth‹gfö® fd« FkhurhÄ
Koahkš v¥goahtJ c¤ânahf¤ij r«ghâ¡fî« mij Fu§F bu£oahut®fŸ âUbešntÈÆš KÅághÈoahuhš tH§»a xU
ãoahŒ ão¤J¡ bfh©oU¡fî« jh‹ elªJ bfhŸS«go muáaš cgrhu¥g¤âu¤â‰F gâyË¡F« nghJ ngáÆU¥gâš fhz¥
mik¥ò V‰g£oU¡»‹wnj xÊa nt¿šiy. ï¥goahd Fz« gLtjhtJ: -
V‰g£lj‰F mâf¢ r«gsnk fhuz« v‹W Tl brhšYnth«.
“ï‹W njrÄU¡F« ÃiyÆš ek¡F nt©oaJ Mu«g¡
mJnghynt k‰w c¤ânahf§fËY« nkš f©l Fz§f fšÉnaahF«. ca®ju¡ fšÉia ÃW¤âahtJ Mu«g¡ fšÉia
nshL yŠr« v‹gJ« nr®ªJ filÆš Õo, áfu£L Éiy¡F mãÉU¤â brŒa nt©oaJ ï‹¿aikahjJ. ïªj¡ ftiyÛJ
th§FtJ nghš Ãaha« Éiy¡F th§f¤j¡f m›tsî rhjhuz ïJtiu fšÉ KiwÆš rÇahdgo ftd« brY¤j¥ glÉšiy.
ÃiyÆš ïUªJ tU»‹wJ. ï›tsî« nghwhkš ï‹iwa muáaš rÇahd bfhŸifí« â£lK« V‰gL¤jhjnj ïj‰F¡ fhuz«.
»s®¢áí« Ó®âU¤jkË¡F« Ka‰áí« ïªj j‹ikia nkY« k¡fS¡F tutu m¿ahik mâfǤJ¡ bfh©L tUtJ ahtU«
É®¤â brŒa mDTykhÆU¥gij¤ jÉu ïitfËš xU á¿aij m¿ªjjhF«. fšÉ Éõa¤âyhF« å© gz¢ bryî mâf«.
ahtJ Fiw¥gj‰F tÊÆšiy. bryî¡F¤ jFªj gyÅšiy. v‹Dila c¤ânahf fhy¤âš fšÉ
njÓa¡ »s®¢áÆš tU« óuz Rna¢irahdhY«, Ó®âU¤j Kiwia ne®ikahd tÊÆš âU¥ã Mu«g¡ fšÉia eh£oš
kË¡f Ka‰á brŒí« r®¡fhuhš tU« KG Ó®âU¤jkhdhY« všyh¥ g¡fK« òF¤â vGj¥go¡f¤ bjÇahjt®fŸ ïªj eh£oš
ïu©L« ca®ªj #hâ¡fhu‹, gz¡fhu‹, go¤jt‹ M»a _tU¡ ïšiyba‹W V‰g£lhš mJjh‹ fšÉ Éõa¤âš eh‹ brŒj ešy
F« kh¤âu« mDTyK«, K‰ngh¡F¡fhd RjªâuK« Ó®âU¤j fhÇakhF«” v‹W ngáÆU¡»wh®.
KkhŒ ïU¡Fnk jÉu 100¡F 90 k¡fshŒ ïU¡»‹w FoahdtD¡ ïij eh« ÄFâí« rÇahd mã¥ãuha« v‹W brhštnjhL
F« TÈ¡fhuD¡F« jhœ¤j¥g£ltD¡F« nt©oa kh®¡f« mâš âU. bu£oahiuí« kdjhu¥ ghuh£L»nwh«. fšÉ Éõa¤âš ekJ
x‹W ÄU¡fhJ v‹W« brhšYnth«. eh£oYŸs FiwfŸ cyf¤âš v§FnkÆU¡fhbj‹W Twyh«. ïj‰F
k‰wgo fšÉ, Úâ Kiu, muáaš j¤Jt« KjÈaitfis¥ K¡»a m¤jh£á¡F btFöu« nghf nt©oaâšiy. r®¡fhÇ‹ 1921
g‰¿ k‰bwhU rka« vGJnth«. « tUõ¤âa #dfÂj¥go gh®¤jhš 100¡F ïªâa®fËš 7 ng®fns
go¤jt®fshF«.
Fo muR - jiya§f« - 23.11.1930
ïªj¡ fz¡»Y« 100¡F 3 nguhíŸs gh®¥gd®fËš 100¡F 100
ng® go¤âU¥gij¡ fʤJ k‰w k¡fËš bkh¤j« go¤jt®fŸ
åjhrhu« gh®¥nghkhdhš ïªâa®fŸ 100¡F 4 ngnu go¤jt®fŸ.
mjhtJ vG¤J thridíilat®fshÆU¡»wh®fŸ. xU njr¤â‹
ïÊî¡F« m¿ahik¡F« ghku¤j‹ik¡F« ïijÉl ntW
m¤jh£á v‹d nt©L« v‹W nf£»‹nwh«. ïªj Ãiyik

Fo muR - 1930 ( 2 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


V‰g£lj‰F¡ fhuz« ïªj murh§f¤âdhš fšÉ¡fhf brytÊ¡ bryîfS« Fiw¤J É£lhš 10000¡fz¡fhd B.A.¡fŸ njh‹¿
f¥gL« gz§fS« Ka‰áfS« bgU«ghY« K‹ brhšy¥g£l ÉLth®fŸ. rhjhuz k¡fŸ go¡f Koahj bryîfŸ it¤âU¥gjhš
100¡F 3 nguhíŸs #d r_f« kh¤âu« 100¡F 100 nguhf go¡f¥gL mâfkhd ng®fŸ go¡f Koahkš ïU¡»‹wnj jÉu go¡f¤ jFªj
tj‰fhfnt Nø brŒJ bfh©L brytÊ¡f¥g£oU¥gnjhL ïªj ò¤â ïšyhjjhš mâf« ng® go¡f KoaÉšiy v‹W brhšy
ïyh¡fhÉ‹ Mâ¡f« mªj tF¥ghÇlnk á¡»¡ bfh©oUªjnj KoahJ. ïJ nghynt mªj ïyh¡fh mâfhÇfS¡F« á¥gªâf
K¡»a fhuzkhF«. ïªj òu£il ïJtiu ahU« f©Lão¡f S¡F« bfhL¡f¥gL« r«gsK« ïJ nghynt x‹W¡F ïu©lhf
ntÆšiy. ï‹iwa âdK« ïªâahÉš j‰F¿¤j‹ik xU ïUgJ î« áy rka§fËš _‹whfî« bfhL¡f¥gL»‹wd. ïªj mâf
tUõ¤â‰FŸshtJ ïšyhkš xÊ¡f¥gl nt©Lkhdhš, fšÉ bryîfŸ všyh« nkš tF¥ò go¥òfis c¤njá¤njjh‹ brŒa¥
ïyh¡fhÉÈUªJ gh®¥gd®fis Éy¡» it¤njhkhdhš jh‹ g£L tU»‹wd. fšÉ ïyh¡fhitna ïu©lhf¥ ãǤJ Mu«g¡
f©o¥ghŒ Koa¡Toa fhÇakhF«. fšÉÆyh¡fhthdJ gh®¥ fšÉ¡F xU ïyh¡fhî«, ca®ju¡ fšÉ¡F xU ïyh¡fhîkhf V‰
gd®fŸ ifÆš ïUªjâdhnyna mj‰fhf xJ¡»a gz§fŸ ghL brŒJ Mu«g¡ fšÉia r®¡fh® bryÉY« ca®ju¡ fšÉia
bgU«gFâ îth»fŸ, cgh¤âaha®fŸ r«gs« v‹»‹w nguhš KGJ« khzh¡f®fŸ bryÉY« it¤JÉ£lhš Mu«g¡ fšÉia
bfhŸis nghŒÉ£lJ. ï¥nghJ« bfhŸis ngh»‹wJ. ehbkšyh« gu¥òtj‰F gz« »il¡fhkš nghfnt nghfhJ. mªj
cgh¤âaha®fS¡F« tÆuhu rh¥ghL nghlyh«. L.T. go¤J É£lâ
fšÉ ïyh¡fhÉYŸs r«gs«, ntW vªj ïyh¡fhÉY« dhnyna mt‹ FL«g¤â‰F “ 75 %.¡F f«ÄahÆUªjhš nghjhJ
ï›tsî jhuhskhÆšiy v‹nw brhšyyh«. v‹W brhšY« fšÉ ïyhfh c¤ânahfÞj®fŸ Mu«g¡ fšÉ
cjhuzkhf, xU iga‹ ã. V. go¤J É£L r®¡fh® bryÉš brhšÈ¡ bfhL¡F« cgh¤âaha®fS¡F µ 15 %. nghuhjh 20 %.
xU tUõ« cgh¤âaha® ntiy¡F vš. o. go¤J É£L tªJ nghuhjh v‹gj‰F¡ fhuz« cgh¤âaha®fËY« bgU«ghY« mJ
É£lhš clnd khj« 75 %ghŒ r«gs« th§f mUfdhŒ ÉL»wh®. xU #hâ, ïJ xU #hâ v‹W V‰g£l Nøna jÉu nt¿šiy.
ãwF tUõ« 2 %ghŒ Kjš 5 %ghŒ tiu »nuL mâf¢ r«gs« bgw Mifahš fšÉ kªâÇ fšÉia gu¥g nt©Lkhdhš gh®¥gd®
mUfuhÆU¡»wh®. vj‰fhf ït®fS¡F ï›tsî r«gs« v‹gij¥ fS¡nf Vfnghf Mâ¡fkhŒ ïU¡F« mªj ïyh¡fhit É»jh¢
g‰¿ ahUnk ftÅ¥gâšiy. ïªj r«gs« rhjhuzkhŒ _‹whtJ rhu« všyh k¡fS¡F« bghJthd Mâ¡f« ïU¡F« goah¡»
ghu« tiu brhšÈ¡ bfhL¡f¡ Toa 3 cgh¤âaha® fS¡F¡ TLkhd tiuÆš gh®¥gd®fŸ mâš ïšyhkny brŒthuhdhš mt
bfhL¡fyh«. ï‹d« òbuhgr®fŸ, by¡ru®fŸ, v£khÞl® fŸ, Uila c¤njr¤â‰F VjhtJ Mu«g ÉHhthtJ brŒjtuhth®.
ãÇ‹ÞghšfŸ M»at®fS¡F¡ bfhL¡F« r«gs« ïij¥ nghš jÉu kªâÇah® v›tsî jh‹ fšÉia gu¥ãdhY« rh¥
gykl§F M»wJ. ïªj¥ gz« ViHfËlÄUªJ tÇ tNȤjJ«, ghL«, òÞjfK« ány£LÄšyhkš go¡f Koahkš ïU¡F«
ãŸisfË‹ bg‰nwh®fS« ïj‰fhf v‹W k‰wit fËš mâfkhf r_f¤â‰FŸ fšÉia òF¤jnt KoahJ v‹gij mt®fŸ e‹whŒ
r«ghâ¤jJkhF«. ïªj khâÇ r«gs« cgh¤âaha® fS¡F¡ cz®ªJ mj‰F xUtif brŒjhf nt©L« v‹gijí« Phgf
bfhL¥gj‰fhf ãŸisfŸ r«gs§fis ca®¤Jtjhnyna všyh¥ _£L»‹nwh«. jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F rh¥ghL«, go¥ò, rhjd¥
ãŸisfS« go¡f Kotâšiy. ïJ jÉu fšÉÆyh¡fh r®¡fh® bghUS« bfhL¥gjhš jh‹ mt®fŸ Mu«g¡fšÉahtJ mila
Mâ¡f¤âš á¡»ÆU¥gjhš r«gs« Fiw¥gj‰F¡ Tl mt®fŸ Koínk jÉu k‰wgo btW« ng¢áY«, c¤juÉY« M»ÉlhJ
r«kâ¡fhjjhš r®¡fh® î¥gªj¤â‰fhfnt jÅ¥g£l gŸË¡Tl v‹gij kWgoí« tÈíW¤J»‹nwh«.
îth»fŸ Tl mâf r«gs« bfhL¡f nt©oÆU¡ »‹wJ.
jÉu, fšÉÆš ïU¡F« gy îgªj§fŸ mdhtáa¥ ghl§fŸ
rhjhuzkhf ï‹iwa Ãiy¡F B.A.L.T. fŸ µ %ghŒ 40, r«gs¤ M»aitfŸ xÊ¡f¥glnt©L«.
â‰F jhuhskhŒ »il¡F«go brŒayh«. »il¡fî« brŒí«. k‰w
c¤ânahf§fis¥ nghš r«gs« Fiwªjhš yŠr« th§Fth®fŸ, fšÉ¥ghl§fŸ îzÆ¡f¥gl nt©L«. bjhÊšfšÉ gŸË¡
eLÃiyÆš ïU¡fkh£lh®fŸ v‹W brhšyî« ïâš ïlÄšiy. Tl§fbs‹gJ xG§fhŒ îzÆ¡f¥ glnt©L«.
ïªj khâÇ r«gs¤ij mDrǤJ ãŸisfŸ r«gsK« k‰w
ï¥nghJ ãŸisfS¡F bjhÊš brhšÈ¡ bfhL¥gJ v‹gJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k‰w¥ òu£Lfis¥ nghynt ïJî« xU gh®¥gd¥ òu£L v‹Wjh‹
brhšy nt©L«. gŸË¡ Tl¤âš berî tF¥ò«, j¢R tF¥ò«
it¤J t¡ÑšfŸ, ÉahghÇfŸ, c¤ânahfÞj®fŸ, ÄuhRjhu® M»a
t®fŸ ãŸisfisí« k‰W« nkš f©l ntiyfS¡F¥ nghf¥
go¡F« gŸË¡Tl¥ ãŸisfis všyh« mâš go¡f¢ brŒJ mij
f‰W¡ bfhŸs¢ brŒtjh»a gad‰w fhÇakhdJ mªj ïyhfh
jiyt®fS¡F« mâfhÇfS¡F« cŸs Phd¤ij¡ fh£Ltj‰F«
nghJkhd MjhukhF«. #hâ Kiw
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.11.1930
rhâia¡ fh¥gh‰W« gy rhâ mãkhÅfns!
K‹ 16 - 10 - 30« njâ Fo muR jiya§f« x‹¿š “MâÆš
V‰g£l eh‹F rhâfŸ” 4000 rhâfshf¥ ãǪjj‰F¡ fhuz« xU
rhâí«, k‰bwhU rhâí« kh¿ kh¿ fyªjjhš V‰g£lbj‹W
brhšy¥g£lnjhL mªj rhâfns jh‹ všyh¥ gŠrk rhâíkhF«
v‹W gh®¥gd Mjhu§fËš F¿¤JŸs rhâ Mjhu§fis vL¤J¡
fh£ondh«. m¥go ïUªJ« ï‹D« e«ktÇnyna xU T£l¤jh®
mjhtJ j§fis ntshs® v‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®fËš xU
áy® ³ rhâ¡»uk¤ij mjhtJ Mârhâ v‹gitfshd ãuhkz‹,
r¤âÇa‹, itáa‹, N¤âu‹, gŠrk‹ v‹»‹w »uk¤ij x¥ò¡
bfh©L j§fis kh¤âu« r‰N¤âu® v‹W miH¤J¡ bfh©L«,
k‰bwhU áy® m¢rhâ¡ »uk th®¤ijfis tlbkhÊ¥ bga®fshš
brhšyhkš bj‹bkhÊ¥ bgauhš brhšÈ¡ bfh©L mjhtJ
mªjz®, mur®, tÂf®, ntshs® vd eh‹fhf¥ ãǤJ mit jÄœ
eh£oš MâÆnyna mjhtJ MÇa® tUtj‰F K‹dhnyna
ïUªjbj‹W« mt‰¿Y« jh§fŸ ehyh« rhâ v‹W« xU f‰g
idia¡ f‰ã¤J¡ bfh©L m¥go¥g£lt®fshd j§fŸ ehšt
U¡F« bjh©L brŒa moikahÆU¡f ntW gy rhâfŸ V‰g£L
ïU¥gjhfî« mt®fŸ jh‹ “gŸS giw gâbd£L rhâfŸ” v‹gJ
v‹W« xU òâa V‰gh£il¢ brhšÈ xU tÊÆš âU¥â milªJ
tU»wh®fŸ. ( ïªj ïUt® T‰¿‹ c©ik v¥go ïUªjhY«, tl
bkhÊ¥go gh®¤jhY« rÇ, bj‹ bkhÊ¥go gh®¤jhY« rÇ, ntshs®
4 tJ rhâ v‹gij x¥ò¡bfhŸS »‹wh®fŸ v‹gJ kh¤âu«
ïâÈUªJ m¿a¡ »l¡»‹wJ.)
mªj¥go Tw¥gL« gŸS, giw gâbd©Fo k¡fŸ v‹g
t®fis¡ F¿¡F« KiwÆš “g brŒí« gâbd© tif¢ rhâah®”
v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ F¿¡f¥g£oU¥gJ v‹dbt‹whš ïiy
thÂf‹, c¥ò thÂf‹, v©iz thÂf‹, x¢r‹ fš j¢r‹,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 270 271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


f‹dh‹, Fat‹, bfhšy‹, nfhƉ Foa‹, j¢r‹, j£lh‹, ehÉj‹ gh®¥gd®fS¡F k‰wt®fŸ všyh« Ñœg£l t®fŸjh‹ v‹gij
gŸË, ghz‹, ókhiy¡fhu‹, t©zh‹, tiya‹ v‹gjhf¡ Ãiy ÃW¤Jtj‰F kh¤âu« m›thjhu§fŸ ga‹gL»‹wdnt jÉu
bfh©L F¿¡f¥g£oU¡»‹wd. (ïJ mfuhâÆš F¿¡f¥g£ljhF«) k‰wgo vªj¡ fU¤ij¡ bfh©L fZl¥ g£L ï›Éj Mjhu§fŸ
f‰ã¡f¥g£lnjh, f©Lão¡f¥g£lnjh mt‰¿‰F¢ á¿J«
Mdhš ïnj gâbd© k¡fis mãjhdnfhr« v‹D« xU ga‹gLtâšiy v‹gijí« ãu¤âa£r¤âš gh®¡»‹nwh«.
MuhŒ¢á üÈš fh©»‹w Étu¥go F¿¤âU¥gbj‹dbtÅš
VtyhŸfshf, áÉifa®, (ït®fŸ Mªâu eh£oÈUªJ tªjt® fsh«) vdnt ïªj ÃiyÆš ï‹W ekJ eh£oš gh®¥gh‹ xU tid¤
Fat®, ghz®, nks¡fhu®, gujt®, br«glt®, ntl®, tiya®, âÄy®, jÉu k‰wt®fŸ jhœªj #hâah®fŸ. mjhtJ gh®¥gddhš bjhlî«
fiuah®, rh‹wh®, rhÈa®, v©iz thÂf®, m«g£l®, t©zh®, rkgªâ ngh#d« g©zî« k‰W« áy bghJ cÇikfŸ bgwî«
gŸs®, òiya®, r¡»Èa® vd gâbd£L bga®fŸ F¿¡f¥ Tlhj rhâah®fŸ v‹gJ« mtD¡F moikahfÆU¡ fî« xG¡f¤
g£oU¡»‹wd. m¥go¡ F¿¤âU¥gâY« jÄœeh£oYŸs bjY§ jtWjyhš mjhtJ “Égrhu«” “Ñœ nkš #hâ fy¥ò” v‹W brhšY«
f®fis (Mªâu®fis) F¿¥ãLtâš “f«kth® v‹D« ftiufŸ goahd “ïÊj‹ik” Æš ãwªjt®fŸ v‹gJ«, ï‹iwa e« #hâ¤
Vt‰ gÇrd§fshfî«, c¥gik¥gt®fshfî« mD¥g¥g£lt® fŸ” j¤JtkhÆU¡»‹wij ahU« kW¡fKoahbj‹W cWâ TWnth«.
v‹W F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ.
k‰wgo ït‰¿‰F v›Éj j¤Jth®¤j« brhšYtjhdhY«
ïit xU òwÄU¡f ntshs®fËY« gy ãÇîfis¡ fh£o mij _l®fŸ K‹dhš kh¤âu« brhšÈ¡ bfhŸs¡TLnk jÉu
mâš ca®î jhœîfis f‰ã¡F« tÇirÆš F¿¥ã£oU¥gJ #hâ¡F«, #hâia f‰ã¤j kj¤â‰F«, ï›Éu©o‰F Mjhukhd
v‹dbt‹whš N¤âuUŸns ntshs® jiyahÆdh®, mtUŸns ntj«, rhÞâu«, j®k« v‹W brhšy¥g£l Mjhu üšfËš ïU¡F«
KjÈfŸ jiyahÆdh®, ït®fS¡F mL¤jgo ntshŸ br£ofŸ. c©ikfS¡F« v›Éj MnBgidí«, v›Éj j¤Jth®¤jK«
ït®fŸ nrhHòu¤jh®, á¤j¡ fh£lh®, gŠR¡fhu® KjÈa gy âw¥ brhšyKoahJ v‹gijí« ahbjhU gâY« brhšyhkš, ngrhkš
g£lt®fŸ. ïj‰fL¤j¥goÆYŸnsh® fh®fh¤jh®. mL¤j tÇir ïÊit x¥ò¡ bfh©Ljh‹ Ôu nt©oajhF« v‹gijí« f©o¥
ÆYŸnsh® nrhÊa ntshs®. ït®fŸ irt®fshth®fŸ. rkgªâ ghŒ¢ brhšYnth«.
nghrd¤â‰F« cÇat®fŸ. ïj‰fL¤j¥goÆš cŸst®fŸ nrhÊa,
JSt bfho¡fhš KjÈa gytif ntshs®fshth®fŸ. (ït®fŸ ïit xUòwÄU¡f ïªj #hâ¡ »uk¤âš gh®¥gd®fis¤ jÉu
kh«r nghrd« brŒgt®fŸ) ïtlj whœªnjh® mf«goa®, mtlj k‰wt®fS¡F V‰gL¤j¥g£oU¡F« nah¡»aijfisí«,
whœªnjh® kwt®. mtlj whœªnjh® fŸs®. mtlj whœªnjh® ïil cÇikfisí« gh®¥nghkhdhš fLfsî gF¤j¿nth, khdnkh
a®. ït®f£fL¤j goÆYŸnsh® ftiufŸ, f«kt®fŸ vd ïªj¥ ïU¡»‹w kÅj®fŸ xU¡fhyK« j§fŸ #h⥠ngiu brhšÈ¡
goahf F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wd. bfhŸs Koahj goí« mij fdÉY« Ãid¡f Koahjgoí«
ïU¥gij e‹whŒ czuyh«. mjhtJ “ehyhtJ #hâah®fshf
ït‰WŸ vâY« “ãuhkz®fŸ Éõa¤âš v›Éjkhd ghF N¤âu®fŸ v‹W brhšy¥gL« tF¥ghU¡F gh®¥gd®fŸ V‰gL¤â
ghL«, jhœî¡ »ukK« rªnjfnkh, MnBgidnah brhšYtj‰F¢ ïU¡F« cÇikahdJ v¥go ïU¡»‹wJ” v‹W gh®¤jhš ï¥ nghJ
á¿J« ïlÄšyhkš brŒJ bfhŸs¥g£oU¥gij¡ ftŤjhš “ghu«gÇakhŒ F‰w« òÇí« tF¥gh®” (mjhtJ »ÇÄdš£ iu¥Þ)
#hâÆ‹ N£á¤ j¤Jt« e‹whŒ És§F«. k‰wgo B¤âÇa® fËY« v‹W brhšy¡ Toat®fS¡F r®¡fhuhš V‰gL¤j¥g£o U¡»‹w
itáa®fËY« ïU¡F« r©ilfS« MnBgidfS« B¤âÇa®, îgªj¤â‰F« r£lâ£l§fS¡F« mt®fis el¤J»‹w khâÇ¡F«
itáa® v‹W brhšÈ¡ bfhŸtâš v›Éj ca®î j¤JtK« á¿J Tl FiwÉšyhkš el¤J»‹w khâÇahfnt V‰ gL¤â
ïšyhkš xUtU¡bfhUt® j§fËš å© tH¡fho¡ bfh©L bghJ ïU¡»‹wh®fŸ. cjhuzkhf ïu©blh‹iw¢ brhšYnth«.
#d§fshY« x¥ò¡ bfhŸs¥glhkš xUtiu xUt® ïʤJiu¤J
Fiwî gL¤âtUtJ« mnef ïl§fËš ãuâa BkhŒ mJî« j®k rhÞâu§fŸ v‹W brhšy¥g£l r£l§fËš
fh©»‹nwh«. k‰W« x›bthU rhâahU« j§fŸ j§fŸ rhâfis¥ cŸsijna brhšYnth«.
g‰¿a v›tsî nk‹ik Mjhu§fŸ f‰ã¤J¡ bfh© lhY«, f©L “Þehj kÞt«, f#k¤j«
ão¤jhY« vªj Éj¤âY« ãuhkz®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS«
Fo muR - 1930 ( 2 ) 272 273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
Çõg« fhk nkhÏj« eh‹F t®z§fS« v‹dhš áUZo¡f¥g£lit. mt‰WŸ
N¤âuD¡F ãuh«kz áR%iõjh‹ j®k« v‹gJ fU¤J.
N¤jukBur«
ïJ nghš MÆu¡fz¡fhf vGâ¡ bfh©nl nghfyh«. ïit
í¡j« öuj¥ fŸ všyh« jh‹ ekJ #hâkj M¢rhu mDZlhd§fshf ïU¡f¥
gÇt®i#naš” gl nt©oait v‹W ntj§fŸ, j®k rhÞâu§fŸ gfth‹ th¡F
fŸ v‹W brhšy¥gLgitfËš brhšy¥g£litfshF«.
mjhtJ FË¥gh£oa Fâiuiaí« kj§ bfh©l ahid
iaí« fhkÉfhu« bfh©l fhis kh£ilí« vG¤J¤ bjǪj vªj fhuz¤jhnyh ïªJ kj j®k¤ij mDZo¤J¤ Ôu
N¤âuidí« g¡f¤âš nr®¡f¡ TlhJ v‹gJ fU¤jhF«. nt©oajšyhj xU Mø ïªj eh£L¡F V‰g£lâ‹ gydhš e«Äš
áyuhtJ ïªj j®k§fŸ KGtJ« tÈíW¤j¥glhkš ïU¡f
“#g, Þjg, Ô®¤jah¤âu, Ko»‹wJ. Mdhš ïªj ÃiyahY« eh« kWgo ekJ #hâiaí«
ãut®{ #a, kªju rhjd« kj¤ijí« fh¥gh‰W« ftiybfh©L x›bthUtU« j§fŸ
j§fS¡bf‹W kj¤ijí«, #hâiaí« brhšÈ, mt‰iw Ãiy
njtjhuh jd« rrŒtÞâß
ÃW¤â¡ bfh©nl nghnthkhdhš ã‹dhš ekJ Ãiy v‹d MF«
N¤âu gj jhÅõŸ” v‹gij r‰W nahá¤J¥ gh®¡F«go nf£L¡bfhŸS»nwh«.
mjhtJ #g«, jgR, Ô®¤jah¤âiu, rªÃahr«, flîŸ njh¤âu«,
Vnjh “bghšyhj Éâtr¤âdhš” ï‹W uhk uh{a¤ij¡
Muhjid ïªj fhÇa§fŸ bg©fS« N¤âu®fS« xU nghJ«
nfhU« âU. fhªâahU« tUzháuk¤ij¡ nfhU« “njÓa” jiyt®
brŒa¡ TlhJ v‹gJ fU¤jhF«.
fS« nf£¡F« RauhÍa« tªJÉLnkahdhš ï‹W ï« khâÇ
“egnlš rkÞ»Uj« thÙ«” #hâfis¡ fh¥gh‰¿at®fË‹ fâ v‹dthf¡ TL« v‹gijí«
r‰W nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©o¡ bfhŸS»nwh«.
(N¤âu‹) r«Þ»Uj« go¡f¡ TlhJ v‹gJ fU¤jhF«.
ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ #h⥠ãÇî ïU¡F« tiu #hâ
“iet rhÞâu« gnl iet ca®î jhœî ɤâahr« xU¡fhyK« nghfnt nghfhJ v‹gij
RUQah¤ itâ fhBu« f©o¥ghŒ Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸS«go v¢rÇ¡if brŒ»‹
eÞehahJ jahš ó®t« nwh«.
jngh kªâuŠ Rt®{#naš”
ï‹iwaâd« njáathâfshŒ ïU¡»‹wt®fŸ ïªâah
(N¤âu‹) rhÞâu« go¡fnth, ntj¤ij¡ nf£fnth xU¡ Rjªâu« mšyJ ó®z Rna¢ir milant©Lbk‹»‹w c©ik
fhY« TlhJ. mt‹ NÇa cja¤â‰F K‹ FË¡fî«, kªâu« ahd Miríilat®fshÆU¥gh®fshdhš mt®fŸ btŸis¡fhu
b#ã¡fî«, jgR brŒaî« f©o¥ghŒ TlhJ v‹gJ fU¤jhF«. MøÆU¡F« nghnj #hâ ɤâahr§fŸ všyh« xÊí« goahd
V‰ghLfŸ brŒJ bfhŸs nt©oaJjh‹ m¿îŸs ntiyahF«.
“ïâAhr òuhzhÅ
mij É£L É£L KjÈš “Ú nghŒ ÉL eh§fŸ gh®¤J¡ bfhŸS
egnl¢nuhJ k®Aá”
»nwh«” v‹W brh‹dhš mJ “jh‹ rhtj‰F jhnd kUªJ Fo¤jJ”
ïâfhr òuhz§fS« Tl (N¤âu®fŸ) go¡f¡ TlhJ. Mdhš nghšjh‹ MFnk jÉu ntbwhU gaD« juhJ. VbdÅš ïªâahÉš
(ãuhkz®fŸ go¡f) fhjhš nf£fyh«. ïªJ¡fŸ v‹gt®fËš 1000¡F 999 ngU¡F Fiwahkš #hâ
ɤâahr¤ij xÊ¡f nt©L« v‹»‹w v©zÄšyhjt® fshŒ
“rhJ®t®Åa«
ïU¥gnjhL x›bthUtU« nkš#hâ Mfnt©L« v‹W
kaháUZl«
Mir¥gLtJ« jd¡F Ñœ gy #hâfŸ ïU¡f nt©Lbk‹W
gÇrÇah¤ kf«
Mir¥gLtJkhd cz®¢á cŸst®fshfnt ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj
f®k« N¤uÞÌahã ghtdh«” (Ñjh Þnyhf«)

Fo muR - 1930 ( 2 ) 274 275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ÃiyÆš ï‹iwaâd« ïU¡F« gy rîfÇa§fis xʤJÉ£L
tUzh¢áuk bfhŸifí«, #hâ Mâ¡f¤ âÄU« cilat®fshd
k¡fËl« Møí« ãuâÃâ¤JtK« tªJ É£lhš ãwF vªj
Éj¤âš #hâ¡ bfhLikfS«, mjdhš V‰gL« bjhšiyfS«
xÊa¡TL« v‹gijnahá¤jhš mj‹ bfLâ És§fhkš nghfhJ.
ïªâa®fS¡FŸ #hâ ɤâahr« ca®î jhœî bfhLikfŸ
M»aitfŸ ïšyhâUªâU¡Fkhdhš ïªâah xU ehS« m‹Åa® fh®¤âif Ôg«
Mø¡nfh moik¤ jd¤â‰nfh, moikah» ïU¡fnth Koant
KoahJ. Mdhš “m«g£fh®fisí«, Í‹dh¡fisí«, uhkrhÄ
KjÈah®fisí«, uhjhghŒfisí« VjhtJ Mir¡fh£o Vkh‰¿ fh®¤âif Ôg« v‹w g©oif tu¥ngh»‹wJ. ïj‰fhf
jh§fŸ mDgÉ¡F« bfhLikfisí«, ïÊîfisí« kiw¡f mUzhrybk‹D« âUt©zhkiy KjÈa gy C®fËš bgU«
it¤J “v§fŸ eh£L #hâ ca®î jhœî ÉõaK« xUtiu xUt® bgU« c‰rt§fŸ eilbgW«. mj‰fhf gâdhÆu¡fz¡fhd k¡fŸ
ml¡» M©L ïÊî gL¤J« r_f¡ bfhLik ÉõaK« eh§fŸ ah¤âiu nghth®fŸ.
v¥gonah rÇgL¤â¡ bfhŸS»nwh«. ï¥bghGJ Ú§fŸ ngh§fŸ”
v‹W brhšy¢ brŒJ Élyh«. MdhY« ek¡FŸ ïU¡F« ïJ kh¤âukšyhkš gy gy Fl§fŸ beŒfis o‹ o‹dhŒ
ïÊîfËš e«khš TLkhdij bašyh« eh« xʤJ x‰Wik¥g£L fš óu¤ij¡ fyªJ beU¥ãš bfh£o v¿¥gh®fŸ. áy ïl§fËš
ã‹ mayhid btËÆš nghf¢ brhšyyh« v‹W fUâí« f£ilfis mL¡» mšyJ j£Lfis nghuhf¥ ngh£L beU¥ò
elthjâ‹ gadhŒ V‰gL« mjhtJ ï‹iwaâd« cŸs ïÊití« it¤J r£or£oahf bt©izfis mªj beU¥ãš bfh£L th®fŸ.
bfhLikiaí«, moik¤jd¤ijí« milahkš Vkh‰¿¤ j¥ã¤J¡ ïitfŸ jÉu åLfËY«, nfhÉšfËY« 10, 50, 100, 1000, 10000,
bfhŸs KoahJ v‹gij kh¤âu« fšÈ‹ nkš vGâ it¥ngh«. 100000 v‹»‹w fz¡»š És¡FfŸ ngh£L beŒ, nj§fhŒ v©iz,
Mfnt v¥goahtJ #h⥠ãÇití« mj‰F Mjhukhd ešy v©iz, ïY¥ig v©iz KjÈaitfis C‰¿í«, vŸS¥
kj¤ijí« xÊ¡f Ka‰á brŒí§fŸ v‹W« mj‰F Mu«gÉHh bgh£lz«, gU¤âÉij¥ bgh£lz« M»aitfis f£oí«,
brŒa mL¤J tU« br‹rÞ xU rÇahd rªj®¥g« v‹W« mâš bgU« bgU« âÇfŸngh£L« És¡FfŸ vÇ¥gh®fŸ. ïªj rl§FfŸ
fhz¥g£l #hâiaí« kj¤ijí« bjÇÉ¡fhÔ®fŸ v‹W« bjÇ brŒtnj nk‰go g©oifÆ‹ K¡»a rl§fhF«.
ɤJ¡ bfh©L ïij Ko¡»‹nwh«. Mfnt ïªj¢ rl§FfS¡F v¤jid yB« %ghŒ bryî
v‹gijí« ïj‰fhf bršY« k¡fË‹ uÆš bryî, k‰w å© bryî,
Fo muR - jiya§f« - 30.11.1930 neu¢bryî M»aitfshš v¤jid yB« %ghŒ brythF«
v‹gijí« ftŤJ¥ gh®¤J ãwF ï¥go¥g£l ïªj bgUª
Jif¢bryÉš eh£L¡nfh, k¡fS¡nfh, mšyJ kj¤â‰nfh, k¡fË‹
m¿É‰nfh, Rfhjhu¤â‰nfh mšyJ ntW vj‰fhtJ xU m«k‹ fhR
bghUkhd ãunah#dkhtJK©lh v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¤jhš
ekJ k¡fË‹ ghu«gÇakhd K£lhŸ jd« És§fhk‰nghfhJ.
m®¤jk‰w j‹ikÆš ekJ bršt« bfhŸis ngh»‹wnj, bfhŸis
ngh»‹wnj v‹W T¢rš nghL»‹nwh«. #îË¡filÆš nghŒ
kÇaš brŒJ b#ÆY¡F¥ nghtij¥ bgÇa njrg¡âahŒ¡
fUJ»nwh«. Mdhš ïªj khâÇ ekJ bršt« ehr« nghtij¥ g‰¿
ek¡F á¿J« ftiyÆšiy. mij¥ g‰¿ Ãid¥ gJÄšiy. mij¥
g‰¿¥ ngRtnj kj¤Jnuhfkhfî«, ehÞâf khfî«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


brhšy¥gL»‹wJ. ï«khâÇ bršt« ehrkhtij É£L¡ bfh©L
tUtjhš v¤jid g¤J yB¡fz¡fhd k¡fŸ jiyKiw
jiyKiwahf K£lhŸfsh»¡ bfh©L tU»‹wh®fŸ v‹gij eh«
ftÅ¥gâšiy.
Mfnt M§fh§FŸs RakÇahij¤ bjh©l®fŸ ïij
ftŤJ ï«khâÇahd _l¤jd§fS«, ehrfhu ntiyfS«
á¿jhtJ Fiwí«goahf ntiy brŒth®fshdhš mJ k‰w všyh f%Çš RakÇahij¥ ãurhu«
Ka‰áfisí« Él v¤jidnah kl§F ga‹ ju¡ToaJ« gy tÊ
fËY« mtáakhdJkhd Ka®¢áfshF« v‹gij Phgf
_£L»‹nwh«. f%® KÅágš nr®bk‹ mt®fns! itÞ nr®bk‹ mt®fns!
KÅágš fî‹áy® mt®fns!! f%® efu kfh#d§fns!!!
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.11.1930
ï‹W Ú§fŸ ï›tsî Ml«gu¤Jl‹ thá¤J¡ bfhL¤j
cgrhu¥ g¤âÇif¡F« k‰W« Ú§fŸ V‰ghL brŒâU¡»w tunt‰ò¡
bfh©lh£l¤â‰F« eh‹ á¿J« jFâíilna‹ mšy v‹gJ
vd¡F¤ bjǪâUªjhY«, Ú§fŸ c§fSila mãkhd¤ijí«,
Mnkhâ¥igí« bfh©l xU bjh©lD¡F Ú§fŸ fh£l nt©oa
xU mâfkhd m‹igí« kÇahijínk bghU¤jk‰w v‹ Éõa¤
âš fh£oÆU¡»‹Ö®fŸ v‹nw eh‹ fUJ»nw‹. Mf ïªj m‹
igí« kÇahijí« vd¡F v‹nwh mšyJ vdJ bjh©L¡bf‹nwh
fUjhkš vdJ bfhŸif¡bf‹nw fUJ»nw‹. ïj‰F cjhuz« v‹d
btÅš c§fŸ cgrhu¥ g¤âu¤âš f©oU¡F« th¡»a§ fnsahF«.
Mfnt mj‰fhf v‹ v‹W« kwthj e‹¿a¿jiy¤ bjÇɤJ¡
bfhŸS»nw‹.
fdth‹fns! ï‹W ïªâa eh£o‹ gy ghf§fËY« njr
ÉLjiyÆ‹ nguhš xUÉj »s®¢áfŸ elªJ bfh©oU¡F« nghJ
eh‹ kÅj r_f ÉLjiy¡ bf‹W xU jÅ tÊÆš br‹W bfh©o
U¥gij Ú§fŸ ghuh£o¥ òfœªâU¥gJ vd¡F nkY« nkY«
C¡f¤ijí« cWâiaí« bfhL¡f¡ ToajhÆU¡»‹wJ.
VbdÅš á‰áy rka§fËš vdJ bjh©o‰F V‰gL«
v⮥òfisí«, gÊ¥òfisí« f©L ÃjhŤJ ma®»‹w rªj®¥
g§fËbsšyh« c§fŸ ngh‹w bghJ #d§fSilaî«, bghJ #d¥
ãuâÃâfŸ v‹gt®fSilaî« Mnkhâ¥ò« m‹ò« mD
TykhÆU¥gJ m›ta®ití«, ÃjhÅ¥igí« kh‰¿ ÉL»‹wJ.
ïJ nghJ r_f rk¤Jt¤ bjh©nl nt©l‰ghyJ v‹»‹w
F¿¥ig Ú§fŸ vL¤J¡ fh£oaJ nghynt ehD« vdJ 10, 20
tUõ¤âa bghJ nritÆ‹ gydhŒ f©L ão¤j xU c©ik

Fo muR - 1930 ( 2 ) 278 279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ahF«. ehL K‹nd‰wkila nt©Lkhdhš, ÉLjiy bgw ïšyhkš všnyhU« rkkhd kÅj®fns v‹»‹w bfhŸifjh‹
nt©Lkhdhš, x‰Wikahd yøaK« x‹Wg£l mã¥ãuhaK« jiyáwªJ És§F«., m¥go¥g£l M£ájh‹ kÅj r_f¤â‰F
nt©L«. Mfnt mj‰fhf ghLgLtJ jh‹ eh£L ÉLjiy Ka‰á rhªâia¡ bfhL¡f¡ Toajhfî« ïU¡F«.
v‹W eh‹ fUJ»nw‹.
Mifahš ï‹W e« trÄU¡F« KÅághÈ£o KjÈa
VbdÅš rǤâu fhy« bjh£nl-òuhz¡fijfË‹ f‰gid¡ gŠrha¤J Þjhgd§fŸ nkš F¿¥ã£l Rfhjhu«, ngh¡Ftuî
fhyªbjh£nl ïªehL klikÆY« moik¤ jd¤âY« Mœ¤j¥ rhjd«, thœ¡if brsfÇa«, fšÉ KjÈaitfS¡F kh¤âu«
g£oU¥gij cz®ªjt®fS¡F ï¥nghJ eilbgW« r_f¤ V‰g£lJ v‹gJ kh¿ Úâ, F‰wÉrhuiz, îthf«, whQt« M»a
bjh©o‹ bgUikí« mtáaK« jhdhf És§F«. Mfnt ïJ Éõa§fS«, ï¥gŠrha¤JfË‹ _ykhfnt el¤j eh« Ka‰á¤J
Éõa§fis¥ g‰¿a ÉÇîiufis ï›ñ® ãugy fdth‹fŸ bt‰¿ bgw nt©L«. mJjh‹ ekJ gŠrha¤J M£áÆ‹ Kothd
V‰ghL brŒâU¡F« btË¥bghJ¡ T£l¤âš Ãfœ¤jyh« vd¡ fUâ y£áakhÆU¡f nt©L«. mj‰F¤ jahuhtj‰nf, ï‹iwa âd« e«
ï¤Jl‹ ÃW¤â É£L KÅágš ÃUthf r«gªj Éõakhf áy iftrÄU¡F« gŠrha¤Jfis cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs nt©L«.
th®¤ijfŸ brhšy nt©Lbk‹W Ú§fŸ c§fŸ cgrhu¥ g¤âu¤ âš Mdhš m¡fhÇa¤ij Rygkhd fhÇa« v‹W fUâÉl¡ TlhJ.
nf£oU¡»‹w go mij¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšY»nw‹. mj‰F mnef fZl¥glnt©L« v‹gnjhL F¿¥ghŒ ekJ eh£oš
mâf¡ fZlkhÆU¡F«. VbdÅš ï§F k‰w ehL fis¥ nghy
Ú§fŸ F¿¥ã£lgo eh‹ <nuhL KÅágš nr®bkdhÆUª gz¡fhu‹, vËat‹, tY¤jt‹, ïis¤jt‹ v‹»‹w bfhLik
âUªjhY« brh®¥g fhykh»a ïu©L tUõ fhynk ïUªâU¡ kh¤âuÄšyhkš nkš #hâ Ñœ #hâ v‹w ãwÉ fhuzKÄ U¡»‹wJ.
»nw‹. mJî« vd¡F¥ ão¡fhkš eh‹ uhédhkh brŒJ É£L ïJ vªj eh£oYÄšyhjJ v‹gnjhL ï§F Ä¡f nkhr khd
tªjt‹. m‹¿í« ï‹iwa Ãiyik ntW. Mfnt eh‹ îthf¤ ÃiyÆÈUªJ bfh©L všyh¥ bghJ¡ fhÇa¤ijí« v›Éj
âš ïUªj fhy Rtšg mDgt¤ijí« btËÆš tªj ãwF m¿ªj K‹nd‰wKkilahkš jL¤J¡ bfh©oU¡»wJ. K‹nd‰wkilª
áy mDgt¤ijí« mij¥g‰¿a v‹ brhªj mã¥ãuha¤ijí« JŸs ehLfŸ v‹git ï›Éj ɤâahr§fŸ xʪjitfns ahF«.
g‰¿ Vnjh áy th®¤ijfŸ brhšY»nw‹. mªj¥go eh‹ vL¤J¢ ïªj eh£L Þjy Þjhgd gŠrha¤J M£á¡F ïªj #hâ ca®î
brhšY« Éõa§fËš áyJ g¢ir c©ikahf¡ Tl ïU¡Fkhj jhœîfns ï‹W gy tÊfËš bjhšiy ÉisÉ¥gjhf ïUªJ tU
yhš áyU¡F mJ kd tU¤jkhÆUªjhY« ïU¡fyh«. Md »‹wJ. mnjhL k¡fË‹ _l e«ã¡if KjÈa gy klikfS« ekJ
nghâY« e«eh£L Éõa§fis¢ rnfhju®fsh»a eh« ek¡FŸ eh£L îthf¤ij eštÊ¥gL¤â rkj®kkila¤ jilfšyh
ngá¡ bfhŸtJ ekJ el¥ò¡F¥ bgÇJ« mDTykhÆU¡Fnk jÉu ÆU¡»‹wJ. Mfnt ïitÆu©L« ï¥nghJ Kjš Kjyhf xÊ¡f¥
mjdhš v›Éj¡ bfLâí« V‰g£L Élhjhjyhš eh‹ mj‰fhf gl nt©L«. bghJthf ï‹iwa gŠrha¤J¡fŸ bgÇJ« Ó®nflh
ftiy¥glÉšiy. fnt ïU¡»‹wd.
e©g®fns! KÅághÈ£o, jhÿfh ngh®L, Íšyh ngh®LfŸ KjyhtJ gŠrhƤJ mik¥ò KiwfS« mj‹ nj®jš
v‹gJ e« eh£L k¡fË‹ Rfhjhu«, ngh¡Ftu¤J trâ, thœ¡if vy¡õ‹ KiwfS« murh§f¤â‹ nguhš gŠrha¤J Þjhgd§
brsfÇa«, fšÉ KjÈa xU áW e‹ikahd Éõa§fË‹ bghW¥ò fË‹ ÛJ M£á brŒí« KiwfS« Ä¡f nftykhf ïU¡»‹w
fis murh§f¤jh® Fo #d§fsh»a e«Älnk x¥òɤJ el¤â¡ bt‹nw brhšy nt©oÆU¥gj‰F tUªJ»nw‹. mâY« vd¡F
bfh©L nghF«go brŒâU¡F« fhÇa§fË‹ Þjhgd§ fshF«. r‰W mDgtKŸs ekJ khfhz¤ij¥ bghU¤jtiu ï§F Þjy
ït‰iw eh£L el¥ò bkhÊÆš brhšYtjhdhš Fok¡fŸ gŠrha¤J Þjhgd M£ába‹gJ xU gŠrhƤJ¥ bghJ ey îthf M£á
îthf« v‹W brhšyyh«. ïij eh« xG§fhf îthf« brŒa¤ v‹W brhštj‰»šyhkš, T£L Éahghu M£ába‹nw brhšy
bjǪJ bfh©nlhkhdhš ek¡F nk‰g£l xU murh£ána nt©L«. ïâYŸs X£l®fŸ, mng£rf®fŸ, m§f¤âd®fŸ,
njitÆšyhj rkj®k gŠrhƤJ M£áia ehnk el¤â¡ bfh©L jiyt®fŸ îthf kªâÇfŸ tiu xnu nah¡»aij mjhtJ
nghf¡ Toa Ãiyik milayh«. m›th£áÆš nkš #hâ, Ñœ #hâ, Raeynk K¡»a y£áakhašyhkš gŠrhƤ⋠c©ik¤ j¤J
ViH gz¡fhu‹, mur‹ FofŸ v‹»‹w ɤâ ahr¡ bfhLikfŸ t¤ij m¿ªJ mj‰F kÇahij bfhL¥gt®fŸ Ä¡f mò%gkhfnt

Fo muR - 1930 ( 2 ) 280 281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


fhz¥gL»‹wh®fŸ. gŠrha¤J Þjhgd§fË‹ flik v‹d? ãL§f¥gLtJ« e«ã¡ifÆšiy Ô®khd§fŸ nguhš gy îgª
v¥go¥g£lt®fŸ nj®ªbjL¡f¥gl nt©L«? ah® jiyt®fsh j§fS« mte«ã¡iffS« ghJfh¥òfS« V‰gL¤j nt©oa jhŒ
ÆU¡f nt©L« KjÈa Éõa§fŸ k¡fS¡F f‰ã¡f¥glnt É£lJ. ï‹D« áy Rjªâu§fŸ gǤJ¡ bfhŸsî« Ka‰á¡
Æšiy. mj‰F ï§F v›Éj gŸË¡ TlKÄšiy. v›Éj nah¡ »a® f¥g£lJ. Mdhš m¢Rjªâu§fis mDgɤJ mjdhš e‹ik
gŠrha¤J Þjhgd§fS¡F tªjhY« flik v‹d v‹gij mil»‹wt®fns #£ÍfshÆUªjâdhš mJ r‰W rh¤âa¥glhJ
m¿tj‰F #d§fŸ ÉLtnjÆšiy. Ra eyK« fîutK« jh‹ nghƉW. mjhtJ Þjy Þjhgd jiyt®fË‹ îthf mâfhu¤ij
flikba‹gijna f‰W¡ bfhŸs¡ f£lha¥ gL¤j¥gL»wh®fŸ. gǤJ ÉLtJ v‹gJ. Mdhš mJ VjhtJ xU fhy¤J¡F elªJ
ï‹iwa âd« bfsut¤â‰F«, Ñ®¤â¡F« jh‹ Þjy Þjhgd¥ gjÉ jh‹ ÔU«. ï‹iwa ÃiyikÆš ehD« Tl mªj Rjªâu§fis
v‹gJ MnBã¡f Koahj c©ikahÆU¡»wJ. ïªj yBd¤âš jiyt®fËlÄUªJ gǤJ m§f¤âd®fSila jh£r©Âa¤
nj®jš Kiwfnsh Ä¡f MghrkhdJ. ï¥go¢ brhšYtj‰fhf Ú§fŸ â‰F«, îgªj¤â‰F« c£glhj xU îthf mâfhÇÆl« x¥g il¡f
tU¤j¥gl¡ TlhJ. nt©Lbk‹Wjh‹ ÉU«ãnd‹, ÉU«ò »nw‹.
cjhuz« nt©Lkhdhš brhšY»nw‹. x‹W e« Þjy Þjy Þjhgd§fŸ ï‹W t¡ÑšfŸ f£á¡fhu®fis r«ghâ¥
Þjhgd¤ nj®jšfŸ mnef« nfh®£L¡F¥ nghtJ. ïu©L Þjy gj‰F«, gz¡fhu®fŸ r£lrig¡F¥ nghtj‰F«, »uhk¤J ÄuhR
Þjhgd¤ jiyt®fS¡F ïUªj mâfhu§fis murh§f¤jh® ãL§» jhu®fŸ Étrha¤ij¥ bgU¡»¡ bfhŸtj‰F«, xU Kjš go¡ f£lh
mâfhÇfS¡F« bfhL¤J É£lJ. _‹W gz« fhR òs¡f« ÆU¡»‹wd. mJ kh¿ahf nt©L«. bghU¥ig cz® »‹wt®fŸ
btË¥gilahí« jhuhskhí« V‰g£L É£lJ. ï‹D« v‹d tu nt©L«. xU 5 tUõ fhykhtJ xUt‹ îga khŒ¥ bghJ
cjhuz« nt©Lbk‹Õ®fŸ v‹gJ vd¡F¤ bjÇaÉšiy. ekJ e‹ik¡F¤ jhB©ÂaÄšyhkš ciH¡f¤j¡f khâÇ Æš ïU¡f
X£l®fS¡F, ãuâÃâfS¡F nt©oa nah¡»aijfŸ v‹d nt©L«. mt®fS¡F Þjy Þjhgd Éõa mD nghf§fŸ ïU¡f
v‹gnj bjÇahJ. Ra ey y£áa« bfh©l ãuâÃâfns bjǪbjL¡ nt©L«.
f¥gL»‹wh®fŸ. flik cz®ªjt®fisnah, nghâa rhtfhr ÄU¥
gt®fisnah, bghJ ey¤â‰F ehzakhíiH¡f r¡âí«, brsfÇ jÉu Rfhjhu Éõa« K¡»akhŒ¡ ftÅ¡f¥glnt©L«.
aK«, m¿î«, Mirí« bfh©lt®fŸ bjǪbjL¡f¥gl Kotnj bghJ #d§fS¡F« Rfhjhu« thœ¡ifÆš, eilKiwÆš bfh©L
Æšiy. áW Û‹ ngh£L bgUÛ‹ vL¡f¡ Toat®fŸ jh‹ bjǪ tU« khâÇÆš f‰ã¡f¥gl nt©L«. ï¥bghGJ #d§fS¡F¥
bjL¡f¥gl Ko»‹wJ. bghW¥ig cz®ªj ãuâÃâfS« ïšiy. bgÇJ« Rfhjhu m¿nt NÅakhÆU¡»‹wJ. j‹ j‹ å£L F¥
bghU¥ig tÈíU¤â cz®¤J« X£l®fS« ïšiy. ïªj Ãiy igia mL¤j å£L¡F¥ g¡f¤âš bfh£oÉL»wh‹. ïªj KiwÆš
ÆYŸs k¡fis¡ bfh©l vªj Þjhgdªjh‹ v‹d brŒí«. všyh å£L¡F¥ g¡f¤âY« F¥igfŸ ÃiwªJ »l¡»‹wJ. nuh£o‹
ïUkU§F« f¡TRfshfnt ghÉ¡f¥gL»‹wd. ïij¥ g‰¿
ïªj y£rz¤âš #h⢠r©ilí« f£á¢ r©ilí« fyªJ nr®bk‹ ftŤjhš fî‹áy®fŸ ÃZ^u¥gL»wh®fŸ. fî‹ áy®fŸ
bfh©lhš ãwF brhšyî« nt©Lkh? eh‹ ÑnH cŸst®fis ftŤjhš X£l®fŸ nfhã¤J¡ bfhŸS»wh®fŸ. nrÅlÇ
kh¤âu« F‰w« brhšyÉšiy, nkny cŸs îthf mâfhÇfŸ á¥gªâfS¡F¢ r«gs« jhuhskhŒ bfhL¥gij¤ jÉu mâfhu«
kªâÇfŸ M»at®fns ïªj nkhrkhd Ãiyia ts®¥gt® fsh el¤j jhuhskhŒ ïl« bfhL¥gâšiy. ãwF fhÇa« v¥goÆU¡F
ÆU¡»‹wh®fŸ. VbdÅš mt®fS« ehzakhŒ elªJ bfhŸs bk‹gij Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mfnt ïªj mâfhuK«
Koahj ÃiyikÆš m¥gjÉfis milgt®fshŒ ïU¡»‹ g¿¡f¥glnt©oaJ jh‹ v‹W brhšy nt©o tUnkh v‹W
wh®fŸ. mt®fŸ m¥gjÉÆš ïU¡f nt©Lkhdhš ÑnH el¡F« ga¥gL»nw‹. KjÈš RfhjhuK«, ã‹dJ go¥ghf î« jh‹ Þjy
m¡»uk§fis MjǤJ mÚâahŒ elªJ bfh©lhš jh‹ Koí« Þjhgd§fŸ ftÅ¡f nt©L«. nuh£L¥ ngh¡Ftu¤J« rhjd«
goahŒ mªj¥ gjÉfŸ mik¡f¥g£LÉ£ld. 20, 30 tUõ fhy khŒ ntiy brŒtJ r®¡fhU¡nf É£LÉl nt©L«. r®¡fhÇl« f©
Þjy Þjhgd§fS¡F mâfkhd Rjªâu§fŸ mË¡f¥g£l jhf¢ o¤J ntiyth§f #d§fŸ gHf nt©L«. bghU¥òfisbašyh«
brhšy¥g£lhY« K‹ ïUªj ehzaK« ešy M£áí« e«k jiyÆš ngh£L¡ bfhŸtâš gaÅšiy. ï‹Å‹d rhjd«
ï¥bghGâU¡f Kotâšiy. ïªj¡ fhuz§fshš áy Rjªâu§fŸ nt©Lbk‹W Ô®khÅ¡F« ntiy e«Kilajhfî«, el¤â¡

Fo muR - 1930 ( 2 ) 282 283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhL¡F« ntiy r®¡fhUilajhfî« ïU¡f nt©L«. Mdhš
ï¥nghJ mnefkhŒ r®¡fh® îzÆ¡F« ntiy fis eh« el¤â¡
bfhL¡»‹nwh«. ïªj F‰w ïufáa« eh« m¿aÉšiy.
Éf, ï¥nghJ ehÄndõ‹fns xʪJ všyh Þjhd§fS«
vy¡õdhdij eh‹ xU Éõa¤â‰fhf rªnjhõ¥gL»nw‹. vj‰fhf
v‹whš gz¡fhu‹ gz« r‰whtJ ViHfS¡F (X£l® fS¡F) g§»¥
ngh»‹wJ v‹gj‰fhf¤jh‹. ïij¤ jÉu k‰wgo ïjdhš ï‹iw¡F jŠir Íšyh ngh®L jiyt® nj®jš
ntW mâfkhd e‹ikfŸ x‹W« V‰g£L ÉlhJ.
( bjhl®¢á 21.12.1930 Fo muR ïjœ )
nfh£il É£lhŒ É£lJ
F¿¥ò : 28.11.1930 ïš f%® KÅágš cgrhu¥ g¤âu¤â‰F gâš mˤJ
M‰¿a ciu jŠir Íšyh ngh®L jiyt® nj®jš ï«khj« Kjš njâÆš
eilbgw V‰ghL brŒa¥g£oUªjJ. nj®jÈš mng£rfuhf Éf
Fo muR - brh‰bghÊî - 07.12.1930
c¤njá¤âUªjt®fŸ âUths®fŸ th©ilah®, rhÄa¥g KjÈah®,
ehoK¤J¥ãŸis, kUjtd«ãŸis, ïuh#¥gh ngh‹w gh®¥gd
ušyhjh®fS« 1000, 2000, 3000, 5000 V¡f® eŠir óÄí«, 10 yB« 20
yB« brh¤J« bgUkhdKilat®fshd ãuò¡fSkhth®fŸ.
ï¥goÆUªj nghâY« ït®fŸ všnyhU« gh®¥gdušyhjh®
K‹nd‰w§fS¡F v‹W V‰g£l »s®¢áÆ‹ gadhfnt kÅj®fŸ
v‹W btËahdt®fŸ. ïªj¡ fdth‹fŸ jh§fŸ jh‹ gh®¥gd
ušyhj r_f¤â‰F¥ ãuâÃâahŒ ïU¡f¤ jFªjt®fŸ v‹W brhšÈ¡
bfh©L bghJ thœÉš ïu§» gy bfsut Þjhd« bg‰wt®fŸ.
ï¥go¥g£l ït®fŸ gh®¥gdušyhjhÇa¡f«, mjhtJ rkj®k
ïa¡f¤â‹ bgauhš gjÉ, g£l«, mâfhu« áy Éõa§fËš gz«
KjÈaitfS« T£L¡ bfhŸis nghš milªjt®fŸ. ï¥go
bašyh« ïUªJ« ït®fS¡F ïªj¥ gjÉfŸ »il¤jîl‹
ahU¡fhf, ahuhš milªnjhbk‹w e‹¿a¿jš FzK« ehzaK«
r‰WÄšyhkš ïªj¥ gjÉfS«, g£lK«, mâfhuK«, gzK« j§fŸ
brhªj¤â‰fhfnt j§fŸ brhªj Ka‰áahnyna milªjjhf
Raey¥ã¤J¡ bfh©L všyh¡ bfhŸiffisí« kwªJ j« brhªj¥
bgÇat®fŸ å£L¢ brh¤J nghš ghɤJ xUtU¡bfhUt® brhªj¤
âš Raeynk bfh©L bfhŸifnaÆšyhkš r©il ngh£L mo
nahL nfh£ilia É£L É£L giHa FUo fjit¤âuo v‹»‹w
nah¡»aijÆš “N¤âu®” Ãiy¡nf mjhtJ gh®¥gd®fS¡F
moikahÆU¡fnt flîshš áUZo¡f¥g£lt®fŸ v‹»‹w
j‹ik¡nf tªJ É£lh®fŸ. ï‹iwa âd« jŠir Íšyh Ãiyik
giHago “ãuhkz” Mâ¡f¤â‰F¥ nghŒÉ£lJ. gh®¥gdušyh jh®
ãuâÃâfŸ v‹W brhšÈ mâfhu« bg‰w ãuò¡fŸ j§fŸ mâfhu¥
bgUikia¢ br§f‰g£L Ô®khd§fis kW¤J jhÿfh ngh®oš
Fo muR - 1930 ( 2 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
Ô®khd« brŒa xU T£lK«, RakÇahij ïa¡f¤ij v⮤J Éj¤âš »uk«jh‹. VbdÅš mt®fS¡F gz¡fhu®fËl¤âš
irt¥ãurhu« brŒa k‰bwhU T£lK«, RakÇahij ïa¡f§fËš ïU¡F« g¡âí«, kÇahijí« v‹iw¡»UªjhY« ïªj¥ gyid¤
fyªJŸs cgh¤âaha®fis kh‰wî«, j©o¡fî«, Ú¡fî« xU jh‹ bfhL¡F«. Mdhš ïjdhš ãuò¡fS¡F x‹W« KG»¥
T£lK«, vJ v¡nfL bf£lhY« ‘gfth‹ »UZz id¥nghš’ nghfhJ. VbdÅš mt®fS¡F jhÿfh ngh®lhÕáY«, Íšyh ngh®L
äiy el¤â¡ bfh©oU¡f xUT£lK«, k‰W« áy T£l« k‰W« MÕáY«, KÅághÈ£oÆY« ntiy ïšyhkš nghŒÉ£l
áy áy ntiyfis brŒJ bfh©L monahL nfh£ ilia É£L âdhnyna mt®fS¡F ntiy ïšyhkš nghŒ Él¥ nght âšiy.
É£lh®fŸ. ïâÈUªJ gh®¥gdušyhjhÆUªjhY«, yhgÄšyhkš nghŒÉl¥ nghtâšiy. ntW v¤jidnah tÊ
gz¡fhu®fshÆUªjhš mt®fŸ bghJ#d ãuâÃâahf yha¡f‰w ïU¡»wJ. Mdhš gh®¥gdušyhj r_f« ï‹D« 5 tUõ¤ â‰FŸ
t®fŸ v‹W« ïªj khâÇ gz¡fhu®fis mʤjh byhÊa gh®¥gd mªj ÍšyhÉš jiy ö¡f Koahkš nghŒÉL« v‹nw
ušyhjhÇa¡f« - rkj®k ïa¡f« cU¥go MfhJ v‹gJkhd brhšYnth«. âU g‹Ü® bršt« mt®fŸ brŒj ntiy všyh«
v©z« tY¡fnt ïl« bfhL¤J tU»wJ. v‹d Rauh{a« ghHhŒ nghf¥ ngh»wJ v‹gâš ahU« rªnjf¥gl nt©oa âšiy.
tªjhY« v‹d Fona‰w M£á tªjhY«, v‹d óuz Rna¢ir
tªjhY« ïªj¡ T£l§fŸ jh‹ g§F ngh£L¡ bfh©L ïªj¥go âU. K¤ijah KjÈah® mt®fis xʤj gy‹ jŠrhñ®
rªâ áÇ¡f khd§bf£L¤âÇa Koínk xÊa fZl¥ gL»‹w Íšyhîl‹ kh¤âu« nghfhkš ïªj khfhzbk§Fnk fZ£lkhd
jhœ¤j¥g£L Äâg£L¡ »l¡»‹w ïªâa k¡fsh»a 100¡F 95ng®fŸ Ãiyia c©lh¡» É£lJ. mjhtJ khÍ kªâÇ âU. K¤ijah
bfh©l kÅj r_f¤â‰F xU gaD« c©lhf¥ nght âšiy v‹gJ KjÈah® mt®fsJ Ka‰áahš V‰ghL brŒa¥g£oUªj tF¥ò thÇ
cWâba‹nw njh‹W»‹wJ. Ãid¤jhš kd« gjU»‹wJ. c¤ânahf ÉÅnahf r«kªjkhd c¤âuîfŸ Tl khu Mu« ã¤J
F«gnfhz« nr®bk‹ xU mŒa§fh®, F«gnfhz« jhÿfh ngh®L áyJfŸ kh¿í« É£ld. eh™akhŒ ïUªj jiytU¡F âU. g‹Ü®
ãuábl©£ xU mŒa§fh®. ghgdhr« jhÿfh ngh®L ãuábl©£ bršt¤â‰F iAnfh®£oš mnah¡»a¥g£l« th§»¡ bfhL¤J
xU mŒa®. k‹dh®Fo jhÿfh ngh®L ãuá bl©L xU mŒa®. mij ÓikÆY« ÉÅnah»¡f j¡f ïÊthd fhÇa§fŸ
filáahf jŠir Íšyh ngh®L jiyt® xU mŒa®. mJî« brŒa¥g£LÉ£ld. Mfnt ÄuhRjhu®fŸ, ãuò¡fŸ, #Û‹jh®fŸ
Vfkdjhf¤ bjǪbjL¡f¥g£lt®. jŠir jhÿfh ngh®L jiyt®, r©ilí« gz¡ bfhG¥òkhdJ ïªj eh£L k¡fS¡F v›tsî
jhYfh ngh®L bk«g® gjÉ¡F¡ Tl nj®jÈš njh‰W¥ nghf¤j¡f J‹g¤ij ÉisÉ¡»‹wd v‹gj‰F ïit cjhuz§fshF«.
bršth¡F cil¤jhdt®. ïªj khfhz¤âš 24 Íšyh ngh®L jiyikí« gh®¥gd
ïJnghynt ïÅ k‰wJfS« M£l¤âš ïU¡»‹wd. ušyhjh®fËlnk ïUªJ tªjjhdJ bešÿ® elto¡ifÆš
M£l¤âš ïšyhÉ£lhY« ‘N¤âu®fshŒ’ mjhtJ gh®¥gd x›bth‹whf eGt Mu«ã¤JÉ£lJ. nkY« x›bth‹whf
moikfshŒ ïU¡f nt©oat®fŸ. V‹ r‰nwu¡Fiwa mªj¥ e«ã¡if ïšyhj Ô®khd§fŸ tuî« Mu«ã¤J tªJ« É£lJ.
gona ïU¡»wh®fŸ v‹W brhšy¤j¡ft®fis Él nt¿šiy v‹W Mfnt jÄœeh£oš jŠrhñ® Íšyh ïªj fâ milªjJ g‰¿ kd«
brhšy¥glnt©oat®fshf ïU¡»‹wt®fŸ. ïªj Ãiy jŠir ntjidailahkš ïU¡fKoaÉšiy. MdnghâY« c©ik
Íšyhî¡F tªJ nru nt©oa fhuznk jŠir¥ ãuò¡fŸ khÍ cz®¢áíila âU. fhahnuhfd« ãŸis mt®fŸ r‰W ftÅ¥
kªâÇ âU. K¤ijah KjÈahiu xÊ¡fnt©L« v‹W Mu«ã¤j gh®fshdhš kWgoí« jiyö¡f ïl« V‰g£lhY« V‰glyh« v‹W
N£ána ïªj fâ¡F¡ fhuzkhF«. fUJ»‹nwh«.

mâš jŠir ãuò¡fŸ bt‰¿ bg‰wh®fŸ. Mdhš mjdhš Fo muR - f£Liu - 07.12.1930
mt®fŸ ‘r‰N¤âu®’fŸ gjÉ¡F tªJÉ£lh®fŸ.
ïJ mªj Íšyh gh®¥gdušyhj k¡fS¡F V‰g£l Mg¤nj
bahÊa ngh£o ngh£l ãuò¡fS¡F x‹W« _œ»¥ nghfÉšiy.
gh®¥gdušyhj ghku #d§fS¡F ïªj¡ fâ neunt©oaJ« xU

Fo muR - 1930 ( 2 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


m¥gh®¥gÜa¤ij monahL 圤j nt©oa Ka®¢á el¡F« nghJ
m¥gh®¥gÜa¤ij¤ jh§»¡ bfh©oU¥gt®fŸ Ãiyikbašyh«
r‰W fZlkhf¤jhÅU¡F« v‹gJ« jhdhfnt És§F«.
mªj ÃiyÆš eh£L¡ nfh£ila®fSila gHa Ñ®¤âí«
òfG« Ãiy Éf KoahjJl‹ m¥gh®¥gÜa¤ij ts®¡fî« Ãiy
ÃW¤jî« brŒj Ka®¢áfË‹ gy‹fis k‰wt®fis¥ nghynt
á§f¥ó® foj« ït®fS« É»jh¢rhu« mila¡ flik¥g£lt®fSkhth®fŸ.
f®k¤â‹ gyid milªJ Ôunt©oaJ ahuhŒ ïUªjhY«
ïa‰ifnaahF«. m›Éj ïa‰ifÆš ïUªJ j¥g nt©Lnk
br‹w thu ïjÊš á§f¥óÇš ïUªJ jÄœ kf‹ vGâa xU ahdhš mj‰F¤ jFªj “ãuha¢á¤j§fŸ” brŒjhf nt©L«.
foj« x‹W ãuRǤâUªjJ thrf®fŸ go¤âU¡f¡TL«.
m¥go¡»šyhkš “eh‹ K‹ brŒjgona ï‹D« brŒJ
mjhtJ á§f¥ó® K‹nd‰w« g¤âÇifÆš f©l Éõa§ bfh©oU¥ng‹. Mdhš mj‹ fUkgy‹fŸ v‹id¤ bjhlu¡
fS¡fhf kyhŒ eh£oYŸs áy eh£L¡ nfh£il efu¤jh®fŸ TlhJ” v‹W xUt® brhšthnuahdhš mtU¡F Éõa PhdK«;
r§fl¥g£L K‹nd‰w« g¤âÇ¡ifia Fiw TWtjhfî« mj‹ ÛJ gF¤j¿î« ïšiy v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. jÄœehL ï‹iwa
elto¡if el¤j Ka‰á¥gjhfî« m¡foj¤âš ïUªJ bjÇa âd« bksOf¤âY« moik thœÉY« ïU¥gj‰F K¡»a fhuz«
tU»‹wJ. g©oj®fS« eh£L¡ nfh£ila®fSªjh‹ v‹whš mt®fŸ thŒ
ngrhkš x¥ò¡ bfh©lhf nt©L«.
elto¡if el¤Jtâš ahU« v›Éj MnBgizí«
brhštâšiy. g¤âÇfháÇa®fŸ vªj mã¥ãuha¤ij bjÇÉ¡F VbdÅš g©oj®fŸ, gh®¥gd®fË‹ üšfis¥ go¤JÉ£L
K‹D« mjdhš V‰gl¡Toa gy‹fS¡bfšyh« jahuhÆUªJ (VbdÅš mij¤ jÉu mt®fS¡F¥ go¡f ntW üšfŸ »ilah
rªnjhõkhŒ tunt‰f¡ Toat®fshfnt ïU¥gh®fns jÉu, jjhš) mâš cŸs CHšfS« òu£LfS« N£áfS« bjǪâ
ï«khâÇ áW Äu£lY¡bfšyh« ga¥gLgt®fshfnth mšyJ jdJ UªjhY«, gh®¥gd®fS¡F gaªJ mt‰iwna âU¥ã¤ âU¥ã
bfhŸifia kh‰¿¡ bfhŸs¡ Toat®fshfnth ïU¡f kh£ lh®fŸ. ãurhu« brŒÉ¤jjhY« eh£L¡ nfh£ila® r«ghâ¤jij¡ bfh©L
j§fS¡F òfœ V‰gLtj‰F gh®¥gd cgnjrK« mt®fŸ _ykhí
Mjyhš mj‰fhf eh« x‹W« ágh®R¡F tuÉšiy. Mdhš kšyhkš ntWtÊ ïšyhjjhš mt®fŸ f£lis¥gona F£o¢
brštK« bršth¡F« cŸsJ«, jÄœeh£o‰F ãujhdkhd Rt®fshf ïUªj nfhÉšfisbašyh« f‰nfh£ilfsh¡» gh®¥g
bj‹gJkhd xU r_f« r_f thœÉš ï›tsî nkhrkhd Ãiy Üa¤ij Ãiy¡f it¤J É£lh®fŸ. Mfnt ï›ÉU T£lK«
Æš ïU¡Fkhdhš jÄœ k¡fË‹ m¿É‰F« _l e«ã¡if¡F« neuhF«tiu mt®fis v⮤J¥ nghuhl nt©oaJ ï‹dh£o‹
ïij¤jhnd msî fUÉahf fUj¥gL« v‹gJjh‹ ekJ ftiy. bksOf¤ijí« moik¤jd¤ijí« xÊ¡fK‹ tUgt®fŸ
ntiyahF«. Mdhš ï›ntiyÆš r‰W fZl« c©L v‹gij eh«
ï¥nghJ cyf¤âš nk«ghL« ehfßfK« bg‰¿U¡F« k¡fŸ
kiw¡f KayÉšiy. v¥gobaÅš K‹dt®fŸ thahofS«
ïªâa®fis v¥go kâ¡»‹wh®fŸ v‹gJ eh« brhšÈ¤ bjǪJ
go¥ò¤ âÄUilat®fSkhth®fŸ. ã‹dt®fŸ ãothjK« gz¤
bfhŸs nt©oa Éõakšy.
âÄUKilat®fshth®fŸ. ïªj ÃiyikíŸst®fSl‹, nghuho
ïªâahÉš gh®¥gd Mâ¡f¤ij tsu¢ brŒí« Ka‰áfŸ thaho¤jd¤ijí«, go¥ò¤ âÄiuí«, ãothj¤ijí«, gz¤
ïUªjtiu mij¤ jh§»¡ bfh©oUªjj‹ _y« eh£L¡ nfh£ila® âÄiuí« ek¡F mDTykhŒ¢ brŒJ bfhŸtbj‹whš mJ nyrhd
r_fkhdJ xU bgÇa òfG¡F« Ñ®¤â¡F« cÇa r_fkhf¡ fhÇakšy. mj‰fhf mt®fshš gy fZl eZl§fŸ milªJ jh‹
fhz¥g£lijí«, mªj¥go gh®¥gd®fshš ãurhu« brŒa¥g£l Mf nt©L«. mj‰F¤ ijÇaKŸst®fŸjh‹ ï›ntiyÆš ïu§f
ijí«, eh« gh®¤J¡ bfh©Ljh‹ ïUªnjh«. ï‹iwa âd« nt©L«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 288 289 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


cjhuzkhf g©oj¡ T£l¤jh®fŸ gy® ï‹W RakÇahij
ïa¡f¤ij mÊ¡f nt©Lbk‹W ãurhu« brŒJ tUtJ ï›Éa¡
f¤jhiu ehÞ¤âf® K‹ndh®fis itJ mt®fsJ üšfis ïfœ
gt®fŸ v‹W«, irt rka¤â‰F Mg¤J v‹W«, k‰W« gy ÉjkhŒ
T¢rš ngh£L k¡fis¡ »s¥òtJ«, eh£L¡ nfh£ila®fËš áy®
mjhtJ átner‹ âU¡T£l¤jh® v‹gt®fŸ “RakÇahij ïa¡f¤
jh®, ekJ rka¤ij¡ bfL¡»‹wh®fŸ; rhâia¡ bfL¡»‹wh®fŸ; m¿É¥ò
r_f¡ f£L¥gh£il mÊ¡»‹wh®fŸ; ïj‰F nfŸÉ ïšiyah?
nf£ghL ïšiyah” v‹W r¤j« nghLtJ« ï›Éa¡f¤âš r«kª
j¥g£l k¡fis “fhÈfŸ, nghÈfŸ, ášyiufŸ, #£fh t©o¡ ‘FomuR’ ïJ rka« 16 g¡f§fŸ bfh©L btËtUtjhš, gy
fhu®fŸ (mjhtJ gzÄšyhjt®fŸ)” v‹gJ« k‰W« jhUkhwhf m‹g®fshš vGâaD¥g¥gL« Ú©l f£LiufŸ ãuRÇ¡f
ngRtJ« vGJtJkhÆU¡»‹witfns nghJkhd cjhuzkhF«. ïayhik¡F tUªJ»nwh«. tH¡fkhf vGâtU« f£Liufns áy
rka§fËš ïlÄ‹ikahš ÃW¤â it¡f¥gL»‹wd. rka«
ï¢átner® nah¡»aij¡F« mt®fsJ gz¤âÄU¡F«
thŒ¡F« nghJ mitfis ãuRÇ¡f cŸnsh«. m‹g®fŸ k‹Å¥
k‰W« xU cjhuz« TWnth«. mbj‹dbtÅš eh« 19 - 10 - 30 «
gh®fshf. jÉu ekJ g¤âÇif xU bfhŸif ãurhu g¤âÇif
njâ FomuR jiya§f¤âš átner® áWik v‹W jiya§fÄ£L
ahjyhš mâš brŒâfS¡F«, t®¤jkhd§fS¡F« ïl« xJ¡f
vGâa 3 g¡fKŸs xU Éahr¤â‰F gâyhf m¢átner® âU¡
Kotâšiy. Mjyhš brŒâfŸ nghl Koahik¡F tUªJ»nwh«.
T£l¤jh® átner® âwik v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ vGâa xU btË
bfhŸif r«gªjkhd brŒâfŸ Äf Äf RU¡fkhfî«, K¡»akhfî«
p£oš F¿¥ã£lJ v‹dbt‹whš “ï¢ bršt¢ r_f¤â‹ áWt®
ïUªjhš kh¤âu« ftÅ¡f¡TL« v‹gij tz¡fkhf bjÇɤJ¡
fS¡F j§ Fy¢ áWÄfis T£o¡ bfhL¤J . . . . . .. jd tÂ
bfhŸS»‹nwh«.
fU¡F r«kªâah»a ïÊ jif bgÇah® <nuh£L eha¡f®” v‹
»‹w xU th¡»aK« FomuR jiya§f¤âš “átnea® áWik” (g-®.)
v‹D« f£LiuÆš f©l Éõa§fis “xU Foia¡ bfL¡F«
nfhlhÇ fh«òjh‹ jftš bfhL¤âU¡f nt©Lbk‹W«” vGâa Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 07.12.1930
ijna m›tsî bgÇa Éahr¤â‰F gâyh¡»dh®fns mšyhkš 3
g¡f« 12 fy« bfh©l gy Éõa§fËš x‹W¡fhtJ c©L, ïšiy.
mšyJ mj‰F ntW j¤Jth®¤j« v‹W Tl vGjÉšiy.
x›bthU r_f§fËY« ï¥go¥g£l ã‰ngh¡fhs®fŸ c©L
v‹whY« eh£L¡ nfh£ilah® r_f¤âš ïU¥gJ eh£L¡F
Mg¤jhdjhF«. VbdÅš gzKŸs T£l« ïªj¥go ã‰ngh¡fhd
Kiwia¤ jGÉ mâš KidªâU¥gJ eh£o‹ ÉLjiy¡F¤ jil
ahF« v‹w fhuz¤jhšjh‹. MdhY« ï¥nghJ gy g©oj®fS«
gy eh£L¡ nfh£ilahU« c©ik tÊ¡F¤ âU«ã c©ikahd
bjh©L brŒJ cjÉ òǪJ tU»‹wh®fshjyhš mâfkhf ga¥
glnth ftiy¥glnth nt©oaâšiy v‹nw fUJ»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.12.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 290 291 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


k¡fS¡F xU vG¢áianah, c‰rhf¤ijnah, M¤âu¤
ijnah c©lh¡» É£LÉ£L mt®fS¡F jFªj ntiy bfhL¤ J¡
bfh©oU¡fhÉ£lhš mJ jhWkhwhf¡ f©l f©l g¡f§fËš
všyh« nghŒ K£l¢ brŒí« v‹gJ ïa‰ifnaahF«.
ïªj ïa‰ifÆÈUªJ nk‰f©l _‹W fdth‹fS« j¥g
Koahjjhnyna mt®fŸ muáaš ïa¡f¡ ft®¢áÆš ÉGªJ Él
RakÇahij bjh©l®fŸ kfhehL nt©oat®fsh» É£lh®fŸ.
e«ik¥ bghW¤jtiu eh« RakÇahij ïa¡f¤â‰F« muá aš
jÄœeh£L RakÇahij¤ bjh©l®fŸ Énõr kfhehL v‹D« r«kªjkhd »s®¢á¡F« k¤âÆš rÇahd jil¢Rt® ïU¡f nt©L«
nguhš ï«khj« Kjš njâ nfhaK¤öÇš xU T£l« V‰ghL v‹gJ Kothd mã¥ãuhakhF«.
brŒa¥g£L, mâš eh‹F Ô®khd§fŸ brŒjjhf ek¡F brŒâ
»il¡»‹w Égu« k‰bwhU ïl¤âš ãuRǤâU¡»‹nwh«. ïj‰F ïj‰fDruizahf âU. vÞ. uhkehj‹ mt®fŸ vGâÆU¡
K¡»akhŒ ïUªj fdth‹fŸ _tU« mjhtJ jiyik t»¤j âU. F«go ³ foj¤âÈUªJ k‰W« xU F¿¥ig¡ F¿¥ãL »‹nwh«.
n#. vÞ. f©z¥g® mt®fS«, tunt‰ò fHf¤ jiyt uhÆUªj “RakÇahij ïa¡f« kÅj t®¡f¤â‹ gF¤j¿it mo¥
bfh§Fughisa« bgh‹d«gy« mt®fS«, fhÇa§fŸ gilahf¡ bfh©lJ. fh§»uÞ ïa¡f« ïªâa k¡fË‹ njr
bghW¥ng‰W el¤âa âU. mŒahK¤J mt®fS« c©ik¢ g¡âia mo¥gilahf¡ bfh©lJ. x‹W¡F m¿nt ãujh
RakÇahij åu®fŸ, bjh©l®fŸ v‹gâš MnBgid ïšiy d«; k‰w J¡F g¡âna ãujhd«”
v‹gij eh« KjÈš bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. m¡T£l¤â‰F
tªâUªjt®fËY« áy c©ik¤ bjh©l®fŸ ïUªâU¥gh®fŸ ïij c¤njá¤nj RakÇahij kfhehLfËš všyh« ïJ tÈ
v‹gijí« eh« kW¡f tuÉšiy. cU¤j¥g£L tªâU¡»‹wJ. vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L« mªj
mã¥ãuha« khWjiyailahkš ïU¡f nt©L bk‹nw eh«
Mdhš mt®fis všyh« ï«kfhehL T£l îgªj¥ ÉU«ã¡ bfh©oU¡»‹nwh«.
gL¤âaJ j‰fhy« eilbgW« muáaš ïa¡f elto¡iffS«
cz®¢áfS« jh‹ v‹W eh« fUâÆU¡F« mã¥ãuha¤ij ïj‰fQruidahf¤ âU. vÞ. ïuhkehj‹ mt®fŸ mD¥ã
btËÆbyL¤J¢ brhšyhkš ïU¡f eh« Mir¥glÉšiy. ïj‰F ÆU¡F« brŒâfËš k‰bwh‹iw¡ F¿¥ãL»‹nwh«.
Mjhu« nt©Lkhdhš m«_‹W fdth‹fË‹ ãur§f§fis
go¤J¥gh®¤jhny És§» ÉL«. muáaš ïa¡f »s®¢á r«kªjkhf “fh§»uáš nr®ªJ gÂah‰W§ fhiyÆš RakÇahij¡
elªj r«gt§fS« elto¡iffS« mt‰iw¥ g‰¿ g¤âÇiffŸ bfhŸiffis if eGt Él¡Toa rªj®¥g« V‰glyh«”
ãurhu§fŸ brŒj KiwfS« mt‰¿‹ _y« áy thÈg®fS¡F« v‹W F¿¥ã£oU¥gJ ftÅ¡f¤j¡fjhF«.
V‰g£l c‰rhf§fS« M»a všyh« nr®ªJ RakÇahij ïa¡f¤ eh« ï¥go¢ brhšYtjhnyna ï‹iwa murh§f¤ij¡ fh¥
ij¢ nr®ªj áy åu®fSilaî«, bjh©l®fSilaî« kdij¡ gh‰¿¡ bfh©L« mjÅl« thyh£o¡ bfh©L moikahŒ ïU¡f
ft®ªJ É£lJ. nt©Lbk‹W eh« brhšy tuÉšiy. uh# ÉRthr« v‹gJ« uh#
ïªj ekJ mã¥ãuha¤â‰F mDTykhf âU. vÞ. uhkehj‹ thœ¤J v‹gJ« moik¡F m¿F¿ v‹W« vªj¡ T£l¤âY« mJ
mt®fŸ ³ kfheh£L¡F tu ïayhik á¿J vGâa xU foj¤âš TlhJ v‹W« Ô®khŤJ ïU¥gJ ïªj njr¤âš RakÇahij
F¿¥ã£oU¥gij¡ F¿¥ãL»nwh«. ïa¡fnkahF«; ft®d®fŸ gh®¡f ÉU«ãí« Ã®thf rig fh¥be£
bk«g®fŸ gh®¡f ÉU«ãí« fby¡l®fŸ brhšÈ mD¥ãí« gh®¡f
“j‰rka« fh§»uÞ ïa¡f¤â‹ vG¢áÆš RakÇahij¤ rîfÇaÄšyhkš nghdt®fŸ RakÇahij ïa¡f¤ bjh©l® fns
bjh©l®fS« ïG¡f¥g£lij eh‹ cz®»nw‹”v‹W ahF«. Mjyhš RakÇahij ïa¡f« ï‹iwa muáaš ïa¡f¤ij
vGâÆU¡»wh®.
Fo muR - 1930 ( 2 ) 292 293 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
btU¥gjhnyna mâš g§F bfhŸshjjhnyna mij moik cõhuhŒ ïUªJ gF¤j¿nthL gh®¥nghkhdhš m«ò ahuhš
ïa¡fbk‹nwh mâYŸst®fŸ moikfŸ v‹nwh brhšYtJ vŒa¥g£lJ - bfhLik v§»UªJ tU»‹wJ v‹gJ ek¡F
m¿ahikahFnk jÉu mJ c©ikahÆU¡f KoahJ. m‹¿í« És§F«.
muáaš fytu¤âdhnyna xUt‹ j‹id k‰wt® ngo v‹nwh,
njr¤Jnuh»ba‹nwh brhšYth®fns v‹W ga¥g£L mâš ïw§» cjhu™khf njÓa¡ »s®¢áahš brŒa¥gL« fŸS¡fil
ÉLthndahdhš mtD« xU nfhiHahthnd jÉu åudh» Él k¿ayhš k¡fS¡F VjhtJ fLfsî yhg« c©lh v‹W« mâš
kh£lh‹. e«ik¥ bghW¤jtiu eh« âU. vÞ. uhk ehj‹ mt®fis VjhtJ c©ik ïU¡»‹wjh v‹W« nahá¤J¥ ghU§fŸ. ekJ
it¤J¡ bfh©nl âU. fhªâat®fËl« 1927 tUõ¤ânyna rnfhju®fËš mnef® fŸS ïyh¡fh á¥gªâfŸ KjÈat®fŸ. fŸS
“ïªâah ÉLjiyaila nt©Lkhdhš, Ra kÇahij mila tU«goia e«ãÆU¡»wh®fŸ. mªj c¤ânahf¤ij e«ã eh«
nt©Lkhdhš ïªJ kjK« fh§»uR« xʪjhf nt©L«” v‹W ãŸisfŸ bg‰W ts®¤J go¡f it¤J fŸS Éahghu« el¤ â¡
brhšÈÉ£L tªjtdhnth« v‹gij ïªj¢ rka¤âY« vL¤J¢ bfhL¡f r®¡fhU¡F x¥gil¤âU¡»‹nwh«. ï‹iwa tiuÆš ïâš
brhšY»‹nwh«. mªj ÃÄõnk ïªj brŒâia âU. fhªâ¡F« xUtuhtJ ïªj¤ bjhÊš nt©lhbk‹W É£L É£L tuÉšiy.
ek¡F« 20 mo öu¤âš ËW bfh©oUªj âU. ï‹W« tuÉšiy. 1922Y« tuÉšiy.
uh#nfhghyh¢rhÇahÇlK« brhšÈÉ£nl thrš flªnjh«. mJ k‰W« fŸS tU«goia e«ã it¤âU¡F« gŸË¡ Tl¤âš
Kjny mªj¥ ãurhuK« brŒnjh«. fh§»uÞ xÊa nt©L« v‹ ekJ FHªijfis¥ go¡f it¤J¡ bfh©oU¡»‹nwh«. mij e«ã
»‹w e«Kila mã¥ãuha« ï‹iwa »s®¢áÆš V‰g£ljšy. 1920 ku§fŸ ts®¤J it¤âU¡»‹nwh«. mj‰fhjhukhf gy rhÄfisí«
tUõ¤âa »s®¢á mDgt¤ânyna V‰g£ljhF«. ïªJ kj« it¤âU¡»‹nwh«. mªj tU«goÆš eilbgW»‹wJ. ï›tsî«
v‹gJ mÊa nt©L« v‹»‹w mã¥ãuhaK« ek¡F¢ Rkh® 25. 30 nghjhkš mªj ïyh¡fhit el¤â¡ bfhL¡f xU kªâÇiaí« eh«
tUõ¤â‰F K‹dhnyna V‰g£ljhF«. 5, 6 tUõ fhykhfnt V‰gL¤â mj‰F khj« 5333-5-4 r«gs« V‰ gL¤â mªj
muáaš »s®¢áí«, âahf¤â‹ gaD«, fZl¤â‹ gaD« ghku c¤ânahfK« btŸis¡fhuD¡nfh, gh®¥ghD¡nfh nghfÉlhkš
k¡fis - ViHfis- bjhÊyhËfis-TÈfis eR¡»¥ ãÊant eh« jL¤J e«kt®fshd gh®¥gdušyhj rnfhju® ifÆš x¥gil¤J
cgnahf¥gl ngh»‹wJ v‹gâš ek¡F¢ á¿J« rªnjf« ïUªj ïU¡»‹nwh«.
âšiy. ïªâahbt‹gJ 100¡F 93 ng®fŸ bfh©l ViHfŸ
ehnlbahÊa 100¡F 3, 4 mšyJ 5 ng®fŸ bfh©l brštªj®fŸ Mfnt ekJ rnfhjuuh»a mªj kªâÇí« mªj á¥gªâfS«
N£á¡fhu nrh«ng¿¥ ãiH¥ò¡fhu®fŸ ehlšy v‹gij kdâš fŸS Éahghu¤ij¡ fh¥gh‰w nt©oa f£lisí« flikíK
it¤J¡ bfh©L gh®¤jhš ï‹iwa muáaš »s®¢áÆš ïªâah ilat®fŸ. ïªj ÃiyÆš eh« fŸS k¿aš brŒa nt©oa
î¡F VjhtJ gyD©lhFkh v‹gJ És§F«. #h⤠âÄW«, gz¤ jhÆUªjhš fŸS¡ filÆyh, kªâÇfŸ á¥gªâfŸ å£oyh nahá¤
âÄW«, #hâ¡ bfhLikí«, gz¡fhu‹ bfhLikí« ïªj eh£oš J¥ ghU§fŸ. ïªj ÃiyÆš ïªâa®fŸ - njÓathâfŸ k¿aÈš
ïUªJ vLgLtJ jh‹ ïªâahÉ‹ ÉLjiyahFnk bahÊa VjhtJ c©iknah, ehzankh ïU¡»‹wjh v‹gij nahá¤J¥
btŸis¡fhuÅl« ïU¡F« mâfhu¤ij¥ gz¡fhuÅlK«, nrh« ghU§fŸ.
ng¿fËlK« x¥òÉ¥gJ ÉLjiyahfhJ. ïªâahî¡F btŸis¡
ï¥gona gy fhÇa§fËY« c©ik bjÇahkš tŠrf®
fhu M£á mjhtJ KjyhËfŸ M£á bfh©L tªjJ« mij¡
N£á¡F« m¿ahik¡F« Msh» mtÞij¥gL»‹nwh«. ïJ
fh¥gh‰¿ ts®¤jJ«, ts®¥gJ« #hâ Mzt« bfh©lt®fS«
nghynt RnjᥠbghUŸ gunjᥠbghUŸ v‹gâYKŸs òu£L
gz¤âÄ® bfh©lt®fSnkahF«. Mfnt m¥go¥g£l mt® fis
fis eh« m¿tâšiy. ïªj eh£oš RnjᥠbghUŸ MjÇ¡f
ï‹W« fšY¥nghš it¤J¡ bfh©L mt®fis á¿JTl mir¡f
nt©L« v‹gâ‹ bghUŸ v‹dbt‹W brhšy¥gL»wbj‹W
Koahkš ïUªJ bfh©L btŸis¡fhuid¥ g‰¿na kh¤âu«
gh®¥nghkhdhš “RnjᥠbghUŸfis MjǤjhš bjhÊš »il¡F
ngRtnjh, mtid¡ FiwTWtnjh, vŒjtid É£L É£L m«ig
bk‹W brhšy¥gL»‹wJ” mªj ng¢áš á¿J Tl ehza«
nehF« _l®fS¡F rknkahF«. tUzh¢áuk¡ fhuD«, gz¡
ïšyntÆšiy. VbdÅš ïªj eh£oš bjhÊyhË¡F xU Éj
fhuD« e«ik btŸis¡fhu‹ g¡f«jh‹ âU¥ã ÉLth‹. eh«
ghJfh¥ò« »ilahJ. gz¡fhu‹ KjyhË M»at®fŸ milí«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 294 295 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


yhg¤â‰F xU fz¡nfh všiynah »ilant »ilahJ. 100¡F 100 bfh©oU¥gJ bkh¤j ehizaK« bghJ eyKa‰áí« bfh©l
yhgkilªjhY«. 100¡F 250 yhg« milªjhY« mJ mtdJ nah¡»akhd ntiyíkhF« v‹W gâš brhšYnth«. mªj¥go¡F
“nahfkhŒ” “mâ®ZlkhŒ” nghŒ ÉL»wJ. ï‹d yhg¤â‰F nkš ïšyhkš g«ghŒ Mkjhgh¤ Äš brhªj¡fhu®fshd KjyhËfŸ
KjyhË yhgkila¡TlhJ v‹»‹w Ãgªjidna »ilahJ. Mdhš Rnjá ãurhuK« khj« 100, 150, 200 r«gs« th§F« fj®
bjhÊyhË tƉW¡F¥ nghuÉšiy v‹W ntiy ÃW¤j« brŒjhš ïyh¡fhfhu®fŸ fj®¥ ãurhuK« r£lrig¡F¥ nghŒ¡ fŸis
- TÈ nghuhJ v‹W nf£lhš mtid r®¡fhÇl« brhšÈ ÃW¤J»wt®fŸ fŸS ãurhuK« brŒtbj‹whš ïâš v‹d
J¥gh¡»ahš Rl¢ brŒa nt©oaJ, 10, 10 tUõ« j©o¡f¥gl ehiza« ïU¡»‹wJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. bgÇa, bgÇa
nt©oaJ mt®fsJ åLfËš beU¥ò it¤J¡ bfhS¤j ÄuhRjhu®fŸ MS¡F 1000, 2000, 5000 V¡f® óÄ it¤J¡ bfh©L
nt©oaJ M»a fhÇa§fns bjhÊyhËfË‹ Ãiy. ïj‰F¢ rkh cG»‹w M£fS¡F tÆuhu nrhW »il¡fhkš go eR¡»¥ ãʪJ
jhd« “mt®fsJ jiybaG¤J” “J® mâ®Zltr«” v‹gij¤ jÉu Étrha« brŒa¢ brŒJ gy‹ mDgɤJ nkY« nkY« 100, 200,
nt¿šiy. 500 V¡f®fŸ tUõhtUõ« th§»¥ óÄ nr®¤J¡ bfh©L
k‰wtD¡F xU V¡fuh óÄ Tl ïšyhkš bfhŸ Kjš brŒJ É£L
ïªj ÃiyÆš vj‰fhf RnjᥠbghUis MjÇ¥gJ? vj‰fhf xU 2-8-0% ngh£L xU #ij fj® ntZoia th§»¡ f£o¡ bfh©L
fŸS¡fil k¿aš brŒtJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ïªj btËÆš tªJ TÈfËl« bgÇa mDjhã cŸst‹ nghš
ÃiyÆš ViH k¡fS¡F vJ Rygnkh mij th§»¡ bfhŸs “fdth‹fns fj® f£L§fŸ ViHfŸ ãiH¥gh® fŸ” v‹W fj®¥
mDkâ bfhL¡f nt©oaJ jh‹ rkj®kkhFbk‹gJ ekJ brhªj ãurhu« brŒJ É£lhš mtid eh« bgÇa njrhã khÅ, ViH¥
mã¥ãuhakhF«. g§fhs‹, j®k¥ ãuò v‹W kâ¤J ÉL»‹nwh«. âU. vÞ.
KjyhË Ãiyí«, bjhÊyhË Ãiyí« tiuaW¤j ãwFjh‹ ÓÜthrŒa§fh®, r¤âa_®¤â, K¤ju§f KjÈah® Kjš eh« mnefiu
Rnjá bghUŸ ng¢R« ãurhuK« ga‹gLnk jÉu ïªj ÃiyÆš ï¥gona e«ã Vkhªnjh«. e«ik¥ gh®¤J ekJ ViH fS«
x‹W« ga‹glhJ. KjyhËfŸ bfhŸis mo¡f¤jh‹ Rnjá ãurhu« Vkhªjh®fŸ. ekJ bjhÊyhËfS« ehr khdh®fŸ. br‹id ÄšfŸ
cjî«. ï‹d« cjhuz« nt©Lkhdhš fjiu vL¤J¡ bjhÊyhËfS«, ehif uÆšnt bjhÊyhËfS« ehrkilª jj‰F
bfhŸSnth«. fj® ãurhu« ehnk brŒnjh«. fj® f£lhjt‹ “njr¤ ï‹iwa ‘njÓathâfŸ’mšyth v‹gij r‰W Phgf¥ gL¤â¥
Jnuh»” “euf¤J¡F¥ nghth‹” v‹bwšyh« brh‹ndh«. fj®rhiy gh®¤jhš njÓa ïa¡f¤â‹ nah¡» aij És§»ÉL«.
V‰gL¤ândh«. ViHfisí« ã¢irbaL¤jhtJ tƉiw thia¡ Éf, ï‹iwa âd« e«ik MStJ« ïªj khâÇ gz¡fhu¡
f£oahtJ fj® f£L«go ãurhu« brŒnjh«. fj® r«gªjkhd mndf bfhŸif jhnd jÉu btŸis¡fhu® v‹gJ« xU m‹Åa‹
fhÇa§fS¡F eh« bghW¥ghË v‹W brhšÈ¡ bfhŸs ek¡F gy v‹gJkhd bfhŸif MsÉšiy. ïªj ɤâahr« ï‹D« r‰W
cÇikfŸ c©L. filáahf v‹d gy‹ V‰g£lJ. nfha«ò¤ö® khš bjËthŒ bjÇa nt©Lkhdhš Rnjr rkÞjhd§fis vL¤J¡
Ěȋ ehyiu KH« ntZo 4 ntZofŸ bfh©l xU jh‹ 1-12- bfhŸS§fŸ. v‹d bfhŸif mªj eh£L k¡fis MS»‹wJ?
0¡F âU. br§nfh£ilah ɉ»wh®. Mdhš ehyiu KH« fj® ntZo vdnt #h⤠âÄU«, gz¤âÄU« xÊ¡f¥gl nt©oaJ jh‹. njÓa
2 ntZo¡F 1-12-0¡F¡ bfhL¤J Rnjr if¤bjhÊiy MjÇ¡f ïa¡fkhdhY«. RakÇahij ïa¡fkhdhY«, óuz ÉLjiy
th§F»‹nwh«. mjhtJ 7 mzh ntZ o¡F 14 m™h bfhL¤J ïa¡fkhdhY« mit brŒa nt©oa ntiyfshF«. Mfnt #hâ¤
th§F»‹nwh«. ï¥go¥g£l ïªj Ãiyia MjÇ¥gJ jh‹ e« Rnjá âÄU«, gz¤âÄU« xÊa kjK« flîS« xÊa nt©L«. kjK«
if¤bjhÊš MjÇ¥ò v‹whš f©o¥ghŒ ïªj khâÇ MjÇ¥ò xʪJ flîS« xÊ¡f¥g£l eh£ošjh‹ #h⤠âÄU«, gz¤ âÄU«
jhdhf nt©L« v‹W brhšYnth«. “ïªj¥goahtJ xʪJ rkj®k« V‰g£L gz¡fhu‹ ViH v‹»‹w bfhLik
MjÇ¡fhÉ£lhš ViHfS¡F étd¤â‰F kh®¡f Äšiy” v‹W ïšyhkš ïU¡»‹wd v‹gij czU§fŸ. UÎahit ahtJ jŸË
brhšYth®fns ahdhš m¥go ntiyÆšyhkš ïU¡F« M£fŸ ÉL§fŸ. irdh ÉLjiyah»¡ bfh©L tU»‹wij ghU§fŸ.
g£oÅ »lªJ ntjid¥ g£L gz¡fhu®fŸ ÛJ ghŒªJ mt®fsJ flîŸfS« kj§fS« K‹dhš xʪJ bfh©L tUtJ« ã‹dhš
gz¤ij ViHfS¡F¥ g§Ñ£L¡ bfhL¡F« â£l¤âš <Lg£L rkj®k« ts®ªJ bfh©L tUtJ« g£l¥gfš nghš bjÇa
b#ÆY¡F nt©LkhdhY« nghŒ c£fh®ªJ bfh©L m§F Vnjh tU»‹wJ.
j‹dhyhd ntiyia¢ brŒJ É£L b#Æš rh¥ghL rh¥ã£L¡
Fo muR - 1930 ( 2 ) 296 297 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
Mifahš fh§»uR fh¥gh‰w¥gl nt©Lkhdhš, mJ #hâ¤Jt«, ãuò¤Jt«, KjyhˤJt« M»a _‹W M£ájh‹
ÉLjiy¡F V‰g£lJ v‹W brhšy¥gl nt©Lkhdhš RakÇ ahij ïªâahit M£á brY¤J»‹wJ. ï«_‹iwí« xÊ¡f btŸis¡
ïa¡f« fh§»uáš nghŒ nr®ªJ ntiy brŒa nt©Lkhdhš fhu M£á xÊ¥gJ v‹gijnah m‹Åa‹ M£áia xÊ¥gJ
fh§»uR ïªj Ãgªjid¡F cŸg£lhš kh¤âu« uhÍ ngRnth«. v‹gijnah MjhukhŒ bfh©l fh§»uÞ mšyJ njÓa« v‹g jhd
mjhtJ, muáaš »s®¢áahš Koant KoahJ! Koant KoahJ.
“ïªâah ÉLjiy bgWtj‰F rkj®k« X§Ftj‰F #hâí«, Mdhš RakÇahij bjh©l® kfheh£o‹ Kjš Ô®khd
kjK«, flîŸfS« mÊ¡f¥gl nt©oaJ Kj‹ikahd khdJ« âU. mŒahK¤J mt®fshY« âU. Í. nty¥g ehíL
fhÇa« v‹gij fh§»uR K¡»a bfhŸifahŒ bfhŸS mt®fshY« ãnunuã¤J Mnkhâ¡f¥g£lJkhd,
»‹wJ.”
“#hâ kj ngjh ngj§fS« KjyhË bjhÊyhË v‹w ngjh
v‹W x¥ò¡ bfhŸSnkahdhš mâš nrUnth«. mij ngj§fS« ViH gz¡fhu‹ v‹w bfhLikahd r_f Ãiyikí«
c©ikahd njÓa¡»s®¢á v‹ngh«. m¥go¡»šyhkš âU. kh¿ c©ikahd rkj®k« V‰gL¤Jtnj RakÇahij ïa¡f¤â‹
ghuâah® mt®fŸ brh‹dJ nghš ‘c¥bg‹W« ÓÅba‹W« cŸ Kothd bfhŸif v‹W ï«kfhehL C®Íj« brŒ»‹wJ”
eh£L¢ nriy v‹W« br¥ã¤âÇthuo »Ëna brŒtjÇahuo” v‹W
bfh¡Fão¡F« ɤij nghš ‘fh§»uÞ’‘njÓa«’ ‘bghJ vâÇ’ v‹W Ô®khŤj Ô®khd¤ij MjhukhŒ¡ bfh©l ïa¡fkh»a
‘m‹Åa‹’ v‹gd ngh‹w th®¤ijfŸ ngá fhy§ fl¤JtJ ghku RakÇahij ïa¡f¤jhš jh‹ Koí«. Mifahš jh‹ ekJ bghJ
k¡fis VŒ¡f cjînk mšyhkš mâš fhÇa« x‹W« fhz ey cz®¢áí«, c®¢rhf¤ijí«, C¡f¤ijí«, âahf¤ijí« å©
KoahJ. fhÇa¤âš brytʤJ Él¡ TlhJ v‹W v¢rÇ¡if brŒant ïij
vGJ»‹nwh«.
Mifahš vªj¡ fhuz« bfh©L« RakÇahij ïa¡f
c©ik¤ bjh©l®fŸ ï‹iwa muáaš »s®¢áÆš r«kªj¥gl¡ Fo muR - jiya§f« - 07.12.1930
Tlhbj‹nw fUJ»‹nwh«. gBh¤jhgÄU¡»‹wt®fŸ ïs»a
kdR¡fhu®fŸ KjÈat®fŸ mâš nr®ªJ ntiy brŒtij eh«
jL¡fÉšiy, Mdhš RakÇahij ïa¡f¤â‹ nguhš kh¤âu«
nt©lh« v‹W nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«.
Éf, RakÇahij ïa¡f¤jh® v›Éj r¤âah¡»ufK« Mu«
ã¡fÉšiy v‹W xU bgÇa gÊ brhšy¥gLtj‰F eh« gâš brhšy
nt©oÆU¡»‹wij x¥ò¡ bfhŸ»‹nwh«.
e«ik¥ bghU¤j tiu eh« mªj Ka®¢áia É£L Él
Éšiy. gy fhuz§fŸ FW¡»£L¡ bfh©L tªjijí« gy mã¥ã
uha§fisí« kâ¡f nt©oÆUªjhY« r‰W ÃjhÅ¡f nt©oajh
ƉW. MdhY« mj‰F m¥nghJ K‹ tªj mndf bjh©l®fŸ
ï¥nghJ« jahuhfnt ïU¡»‹wh®fŸ. rÛg¤âš Jt¡f¥gL« v‹nw
e«ã ïU¡»‹nwh«. Mdhš fh§»uRl‹ ngh£o nghLtj‰ fhf v‹W
VjhtJ xU fhÇa« brŒjhf nt©Lbk‹gJ ek¡F cájkhŒ
njh‹wÉšiy.
ïªâahÉš ï‹W ïU¡F« M£á btŸis¡fhu M£áašy,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 298 299 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïJ brh‹dJ RakÇahij¡fhuuh? aªâu§fŸ
- á¤âuò¤âu‹
“kÅj t®¡f¤â‰F aªâu§fŸ Énuhâ” v‹W eh« fUâÆUªj
“g®¤jhî¡F V‰w gâÉuij c©lhdhš v¤jhY« fil¤
fhyK« mªj¥gona aªâu§fis všyh« “ãrhR” v‹W ãurhu«
njwyh« - r‰nwD« VWkhwhŒ ïU¥ghns ahkh»š Twhkš r‹Å
brŒj fhyK« c©L. kÅjÅ‹ ïa‰if K‰ngh¡»Dilaî«,
ahr« bfhŸS”
m¿î MuhŒ¢á ts®¢áÆDilaî«, j¤Jt¤ij m¿ªj ãwF«
v‹W “Úâ üšfŸ” KiwÆL»‹wd. ïij¢ brh‹dJ m›ts®¢áia nkY« nkY« ÉU«ò»‹w ÃiyÆY« k¡fË‹ rßu
RakÇahij¡fhu®fsšynt. ï¥bghGJ RakÇahij¡fhu®fŸ fZl¤ij cz®ªJ mij Fiw¡f nt©L« v‹»‹w MirÆš
VWkhwhŒ ïU¡F« “Éuij”fis É£LÉ£L r‹ahr« bfhŸS Ka‰á bfh©l nghJ« vªj kÅjD« aªâu¤ij btW¡f Koant
v‹gj‰F¥ gâyhf ntW xU bg©iz bfhŸS. r‹Åahr« bfhŸ KoahJ. m‹¿í« tunt‰nw Mf nt©L«.
shnj v‹»wh®fŸ. ïjdhš òUõÅ‹ r‹ahr« kh¿‰nwbahÊa
V‹ v‹whš kÅj m¿É‹ Rght mDgt¤ij¡ bfh©L«
bg©Â‹ Éuj¤â‰F ahbjhU khWjY« V‰glÉšiy. ïj‰fhf V‹
MuhŒ¢áia¡ bfh©L« ehS¡F ehŸ RU¡f tÊia f©L ão¥gnj
átnea®fŸ nt¥g v©iz Fo¡f nt©L«?
ïa‰ifahF«. mJ kh¤âukšyhkš rßu¥ ãuahiria Fiw¤J¡
Fo muR - Ék®rd« - 14.12.1930 bfhŸs Mir¥gLtJ« ïa‰ifahF«. ïªj ïu©L Rght
Fz§fS« aªâu§fis¡ f©L ão¤J ifaho¤jh‹ ÔU«. Mfnt
m¿î«, MuhŒ¢áí« ïšyhj ïl§fËš jh‹ aªâu§fŸ mUikahŒ
ïU¥gJ« my£áakhŒ fUJtJkhŒ ïU¡Fnk jÉu k‰w ïl§fËš
mjhtJ m¿î MuhŒ¢á K‹nd‰wKŸs ïl§fËš aªâu¤
jh©ltnk mâfkhÆU¡F«.
Éahr Mu«g¤âš eh« F¿¥ã£ljh»a “kÅj t®¡f¤â‰F
aªâu§fŸ Énwhâ, aªâu§fŸ “ãrhR” v‹W eh« fUâajhf
F¿¥ã£l jhdJ m¿î« MuhŒ¢áí« TlhJ v‹»‹w v©z¤â‹
Ûnjh ïa‰ifnahL nghuhl nt©Lbk‹nwh mšyJ kÅj‹ rßu¤
jhš fZl¥g£L, ï«ir¥g£Ljh‹ Mfnt©L« v‹nwh fUâašy.
Mdhš k‰bwij¡ fUâ m›tã¥ãuha« bfh©nlh« v‹whš
“aªâu§fŸ gyng®, gyehŸ brŒí« fhÇa¤ij btF áyng® áy
ehËš brŒJ É£lhš k‰w MŸfS¡F« k‰w ehŸfS¡F« étd¤
â‰F - TÈ¡F kh®¡f« v§nf? mj‹ _ykhŒ V‰gL« ntiyÆšyh
â©lh£l¤â‰F v‹d rkhjhd«?” v‹W brh‹dt®fË‹ th®¤ij
fis e«ãdjhnyna jÉu nt¿šiy.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 300 301 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïªj¥gona ï‹W« ï‹D« mnef® Ãid¤J¡ bfh©L«, m¢ro¡F« goahdJ«. mJî« 12 X 8¡FkhÆUªj mfy fh»j¤âš
e«ã¡ bfh©L« aªâu§fis M£nrã¤J btW¤J¥ ngá¡ kh¤âuÄUªJ ï¥nghJ 60 X 40¡Fkhf m¢ro¡f¡ ToajhdJkhd
bfh©LÄU¡»‹wh®fŸ. Mdhš ïªj¥go v©Â¡ bfh©oUªj eh« fhÇa§fŸ go¥goahŒ ÉU¤â M» ÆU¡»‹wij gh®¤J¡ bfh©L«
mªj¡ fhy¤âY«, ïªj¥go ï¥bghGJ v©Â¡ bfh©oU¡ »‹w mj‹ gy‹fis mDgɤJ¡ bfh©L« VjhtJ xU tifÆš
mnef® ï¥nghJ« j§fŸ j§fis¥ bghU¤jtiu j§fŸ j§fŸ x›bthUtU« mij brŒJ bfh©L« ïU¡»‹nwh«. ïit
fhÇa¤â‰F kÅj rßu ntiyiaÉl aªâu ntiyiana ÉU«ã bašyh« aªâu gy‹fŸ mšyth? v‹W« ït‰¿š vJ
mij cgnah»¤nj jh‹ tªnjh«, tªjh®fŸ, tU»wh®fŸ. jŸStj‰FÇaJ? v‹W« nf£»‹nwh«.
cjhuzkhf fhšfŸ ïU¡f f£il t©ofŸ ïU¡f (f£il ïJ jÉu k‰bwhU cjhuz¤ij¡ ftÅ¥ngh«. r§fuh¢rhÇ
t©oí« ïaªâu«jh‹ ïUªjhY«) aªâu¤â‹ _ykhŒ¤ jh‹ klhâgâ v‹W brhšy¥gL« M£fŸ uÆÈš VWtJ Ú¢r¤jd«
mjhtJ uÆÈš ãuahz« brŒnjh«. aªâu _ykhŒjh‹ nkh£lh Çš v‹W«, kh£Lt©o, Fâiut©o M»aitfËš VWtJ ét ï«ir
ãuahz« brŒnjh«. aªâu _ykhŒ¤ jh‹ f¥gÈY« ãuahz« v‹W« fUâ¡ bfh©L« ku¡f£ilÆš gšy¡F brŒJ mj‰F¤
brŒnjh«. aªâu _ykhfnt Mfha¡ f¥gÈY« ãuahz« brŒ njh«. jªj«, btŸË, j§f« KjÈa jfLfŸ ngh£L mj‹ÛJ jh‹ V¿
mijna všyh k¡fSila ngh¡Ftu¤J rhjdkhf M¡f î« c£fh®ªJ bfh©L j©L 1¡F 4ng® åj« 4j©L¡F 16ng® «F «F
Mir¥gL»‹nwh«. k‰wt®fS« Mir¥gL »‹wh®fŸ. Mfnt v‹W K¡»¡ bfh©L k¡F 4ikš åj« ö¡» XLtij
ïij kÅj¤ j‹ikíl‹ Toa F‰wk‰w ïa‰if cz®¢á v‹Wjh‹ gh®¡»‹nwh«. ïJ aªâu r«kªjÄšyhjJ v‹W it¤J¡ bfh©lh
brhšynt©Lnk jÉu ïJ v›Éj F‰wKŸsJ« mÃahakhdJ« Y« (f©o¥ghŒ gh®¤njhkhdhš gšyh¡F v‹gJ« xU aªâunk
v‹W brhšÈ ïj‰fhf ahiuí« f©o¡fî« KoahJ. ét Rghtnk ahF«) ïªj thœî fh£L Äuh©o cyf thœth? mšyJ ehfßf cyf
MirÆ‹ cUtkhF«. thœth? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. kÅj‹ ö¡F tij É£L
khnlh, fGijnah, Fâiunah, x£lfnkh, ahidnah Rk¥g jhf
Mfnt aªâu« nt©lh« v‹gJ ïa‰ifnahL« K‰ngh¡ it¤J¡ bfh©lhY«, mJî« mj‰F r‰W mL¤j fh£L Äuh©o
nfhL« nghuhL« xU m¿ådkhd - ã‰ngh¡fhd ntiyahFnk thœth mšyJ ehfßf - étfhU©a thœth v‹W« nf£ »‹nwh«.
jÉu k‰wgo gaDŸs ntiyahfhJ. cjhuzkhf 10 _£ilfis xU
t©oÆš V‰¿ K‹nd eh‹F ng® ïG¤J¡ bfh©L« ã‹nd eh‹F Mfnt ïitfËÈUªJ aªâu« kÅjD¡F mtáabk‹ W«
ng® jŸË¡ bfh©L« clš nt®¡f beŠbrhoa k¡F _‹W ikš brsfÇakhdbj‹W«, étfhU©aKilabj‹W« K‰ngh¡F¡ F«
jŸsho¤ jŸsho ïG¤J¡ bfh©L nghtJ«, mnj khâÇahd 25 ehfßf¤â‰F« V‰wbj‹W« ïa‰if cz®¢áÆš g£lbj‹W« m¿î
_£ilfis xU nkh£lh® yhÇÆš V‰¿ xU kÅj‹ nehfhkš MuhŒ¢áÆ‹ gabd‹W« x¥ò¡ bfh©Ljhdhf nt©L«.
eh‰fhÈÆš c£fh®ªJ ïU¥gJnghš c£fh®ªJ bfh©L R¡fhid
kh¤âu« ão¤J¤ âU¥ã¡ bfh©L k¡F 25 ikš nghtJkhd Mdhš
ïu©L ntiyfisí« vL¤J¡ bfh©lhš ït‰WŸ RakÇahij¡F
- étfhU©a¤â‰F - kÅj r_f¤â‰F - K‰ngh¡ »‰F k‰w Mdhš K‹brhšy¥g£l mjhtJ “aªâu§fŸ bgUFtjhš
ét‹fis Él kÅjD¡F gF¤j¿î v‹gjhf xU Fz« mâfkhf bjhÊyhËfS¡F ntiyÆšyhkš nghŒ étd¤â‰F fZl¥gl
c©L v‹»‹w “ca®” Fz¤â‰F vJ V‰wJ v‹W nf£»‹nwh«. nt©oajhFnk” v‹gj‰F rkhjhd« brhšÈahf nt©L«. ïj‰F
gâyhf eh« mt®fis¡ nfœ¥gbj‹d bt‹whš
k‰W« ghiõfŸ MâÆš vG¤JfŸ Tl ïšyhkš r¥j
%gkhŒ ïUªjJ«, ãwF vG¤J¡fŸ V‰gL¤j¥g£lJ«, mit TÇa “bjhÊyhË v‹W xU T£l« V‹ ïU¡f nt©L«? KjyhË
MÂfshš VLfËš vGj¥g£lJ«, ãwF fh»j« V‰g£ lJ«, mâš v‹W xU T£l« V‹ ïU¡f nt©L«? ïJ ahUila¡ f£lis?
ehzÈš vGâdJ«, cU¡F¤ jfLfËš vGâdJ«, ãwF bgs©l‹ v‹d mtáa¤ij¥ bghW¤jJ?” v‹W mt®fis eh« KjÈš
ngdhÉš vGâdJ«, il¥ãš mo¥gJ«, m¢ro¥gJ« mªj m¢R« nf£»nwh«.
k¡F 100 ãuâfshf ïUªJ ï¥nghJ 10000 ãuâfŸ åj« ãwF ghLgLgt‹, nrh«ng¿, fZl¥gLgt‹, Rf¥gLgt‹,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 302 303 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ntiybrŒgt‹, ntiyÆ‹ gaid mDgÉ¥gt‹, VkhW»wt‹ mJî« fhu©o ïšyhj moikahŒ ïUªJ ntiy brŒtJ
Vkh‰W»wt‹ v‹gd ngh‹w ãÇîfŸ kÅj thœ¡ifÆš ïU¡F« v‹gJ«, mJî« rÇahŒ »il¡fhkš g£oÅahŒ fZl¥gLtJ
goahfnt thœ¡if¤ â£l¤ij tF¡f nt©L« v‹gj‰F VjhtJ v‹gJ« ïa®¡if¡F khWg£l xU bgÇa m¡»ukkhF«. Mfnt
mtáaK« MjhuKK©lh v‹gJ ekJ ïu©lhtJ nfŸÉahF«. ntiyÆšyh¡ fZl« V‰g£L #d§fŸ g£oÅ »lªJ gujÉ¡f
Mu«ã¤jhšjh‹ “j§fS¡F gF¤j¿î« t‹ikí« ïUªJ«
kÅj‹ bjhÊš brŒtJ v‹gJ kÅj thœ¡ifÆ‹ brsf jh§fŸ K£lhŸ jdkhŒ ghLgLtJ« j§fis¥ ngh‹w ãuuhš
Ça« mšyJ njitÆ‹ mtáa« v‹gâ‰fhfth? mšyJ Kj yhË, VŒ¡f¥gLtJ« V‹?” v‹»‹w fhuz¤ij czu Koí«. cz®ªJ
ÄuhRjhu‹ M»at®fŸ ntiy brŒahkš r«ghâ¡fnth gz« rkÃiyia mila Ka‰á¡fî« Koí«.
nr®¡fnth nt©oa mtáa¤â‰fhfth v‹gJ _‹whtJ
nfŸÉahF«. mij É£L É£L “KjyhË bjhÊyhË Ãiyikí«,
ÄuhRjhu® cHt‹ Ãiyikí« cyf thœ¡ifÆ‹ brsfÇa¤â‰F
ï«_‹W nfŸÉfS¡F« gâš m¿ªnjhkhdhš ntiy mtáa«” v‹gjhf¢ brhšÈ mJî« “flîŸ brayhš K‹
v‹gJ«, ntiyÆšyh¤ â©lh£l« v‹gJ« xUtid xUt‹ b#‹k¤â‹ f®k gadhš jiyÉâahš V‰g£lJ” v‹W brhšÈ¡
bfhLik¥ gL¤JtJjh‹ ïªj KiwfŸ v‹gJ« És§»ÉL«. bfh©L mt‰iw Ãiy ÃW¤â¡ bfh©nl v›tsî TÈ th§»¡
ïit xUòwÄU¡f ntiyfË‹ TÈfis ca®¤â, ntiy bfhL¤jhY« kÅj t®¡f¤âdÇš bgU«gh‹ikahdt®fË‹
neu¤ij¡ Fiw¤J, KjyhËfË‹ yhg¤ijí« Fiw¤J, xU tiu ftiyí«, bjhšiyí«, bfhLikí« xÊant xÊahJ. v¥go
aiu V‰gL¤â, cŸs neu¤ijí« TÈiaí« všyh ntiy¡fhu® baÅš #hâ ɤâahr¤ij it¤J¡ bfh©L v›tsî rk¤Jt«
fS¡F« g§F tU«goahd xU â£l« nghLnthnkahdhš mjhtJ bfhL¤jhY« mJ v¥go ga‹glhnjh mJ nghynt KjyhË
nkh£lh® gÞfhu®fŸ ôÅa‹ it¤J tU»‹w ãuah fŸ r¤j¤ij bjhÊyhË KjÈa ghFghLfis it¤J¡ bfh©L mt®fS¡F¡
ca®¤â »il¤j thlifia všnyhU« g§»£L¡ bfhŸtJnghš bfhL¡F« v›Éj RjªâuK« ga‹glhknyna nghŒÉLtnjhL
brŒjhš ntiyÆšyh¤ â©lh£l« jhdhfnt xUthW xÊ¡f¥g£L ÑœÃiy nkšÃiy v‹gJ« kh‰w Koahjjh»ÉL«. VbdÅš
ÉLkh ïšiyah v‹W nf£»‹nwh«. bjhÊyhË, KjyhË, cHt‹, #Û‹, ÄuhRjhu‹ v‹gitfS« xUÉj
tUzh¢áuk j®knk jÉu ntušy. M¢áuk§fŸ v‹whny gofŸ
Éf, ï‹iwa thœ¡if Ãiyikia¥ gh®¤jhš kÅj‹ ÃiyfŸ v‹gJjh‹ fU¤jhF«.
ntiy brŒtj‰fhfnt ãwU¡F moikahŒ ciH¥gj‰fhfnt
kÅj‹ ãwªâU¡»whndbahÊa Rf¥gLtj‰»šiyba‹W« ekJ eh£oš ãwÉÆnyna gy gofŸ ïU¥gjhY« mjdh
Mjyhš mt‹ ntiybrŒtj‰fhf xU bjhÊš f©L ão¤J¡ nyna eh« rjh fZl¥gLtjhY« bjhÊš thœ¡ifÆš cŸs go
bfhL¡f nt©Lbk‹W jh‹ V‰gL»‹wJ. ïJî« jh‹ tƉW¡F fis eh« ftÅ¡fnt neuK« PhgfK« ïšyhjt®fshŒ ïU¡»‹
nt©oa msî Tl »il¡f Koahj TÈ¡F KGneu¤ijí« bryî nwh«. kÅj‹ c©ikahd rk¤Jtkila nt©Lkhdhš ãwÉ¥
brŒJ ghLgl nt©L« v‹gjhf¡ fhz¥gL»‹wJ. ïJ gofisí« bjhÊš gofisí« flªjtdhf¤ jh‹ ïU¡f nt©L«.
gF¤j¿Éšyhj ÄUf thœitÉl Äf nkhrkhd thœntahF«. m›Éu©L gofisí« xʤj - m›Éu©L gofisí« xʪj
v¥go vÅš mt‰¿‰fhtJ (xU fhu©o) c¤âuthj« ïU¡»‹wJ. Ãiyjh‹ rkj®k Ãiyba‹W brhšy¥gLtjhF«.
mjhtJ mj‹ v#kh‹ tÆW Ãiwa mj‰F nt©oa Mfhu« Éf, ït‰¿‰bfšyh« K¡»akhf ï‹bdhU ÉõaK©L.
bfhL¡f¡ f£L¥g£oU¡»‹wh‹. kÅj ntiy¡fhuD¡nfh c¤ju mij rÇahf cz®ªJ ftŤnjhkhdhš nkšf©l fZl§fis¥
thjnk »ilahJ. ï‹D« g£áfŸ, fh£L ÄUf§fŸ M»ait fËš g‰¿a ftiyfŸ Tl eh« mâf« gl nt©oa mtáaÄuhJ.
vj‰F« v›Éj ntiyí« brŒahkš thG« rîfÇaÄU¡ »‹wJ. mbj‹dbtÅš, nahrid Æšyhkš f©l f©lgo #d¤bjhif
ï¥go ïU¡f gF¤j¿î ïU¡F« fhuz¤â‰fhf kÅj‹ ia É®¤â brŒtjhF«- ãŸisfis¥ bgUtjhF«. 2 V¡fuh óÄ
100¡F¤ 90ng® Mfhu¤â‰nf ntiy brŒa nt©oaJ v‹gJ« cŸst‹ 100 khLfis th§» ts®¥ghndahdhš v¥go mtdhš
mªj khLfŸ nghâa ÔÅ »il¤J uø¡f¥gl Koahnjh mJ

Fo muR - 1930 ( 2 ) 304 305 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nghynt kÅj r_fK« njit¡F« j‹dhš jh§Ftj‰F« mjh ï¥go ïU¥gnjhL bghJÉš ntiyÆšyh fZl¤ij Ú¡f î«
tJ fh¥gh‰w¡ Toaj‰F« mâfkhfî« njr¤â‹ fhy Ãiyik¡F k¡fŸ ftiyí« bjhšiyí« fZlK« ïšyhkš ïU¡fî«
nkyhfî« ãŸisfis¥ bg‰W fZl¥g£L jdJ Mfhu¤âš g§F ãŸis¥ ng‰iw¡ Fiw¥gJ v‹gJ xU j¡f tÊahF«.
bfhL¤J filáÆš ïUtU¡F« nghJkhd MfhuÄšyhkY«,
nghJkhd MjÇ¥ò ïšyhkY« fZ£l¥g£L¡ bfh©oU¥gij xU rka« ïitbašyh« ahU¡fhtJ ão¤jk‰wjhFnk
xÊ¡fhkš åzhŒ v©Â¡ifia mâf¥gL¤Jtâš v‹d ga‹ ahdhš ntW ï‹d« xnu xU tÊjh‹ c©L v‹W brhšYnth«.
v‹gJ K¡»akhŒ ftÅ¡f¤ j¡fjhF«. mbj‹dbtÅš vtbdhUt‹ j‹ njit¡Fnkš brh¤J« Þââí«
it¤âU¡»‹whndh mtid F‰wthËah¡» âUlD¡ F©lhd
ïªâa eh£L Ãiyik ek¡F¤ bjÇa Rkh® 40, 50 tUõ j©lidia¡ bfhL¥gJ v‹»‹w Møia V‰gL¤J tJjh‹.
fhykhfnt k¡fS¡F “ntiyÆšyhkš” btËehLfS¡F TÈ
ahf¢ brštnj tH¡fkhf ïUªJ tªâU¡»‹wJ. ïJ kh¤âukš ïªj Mø V‰g£LÉ£lhš ãwF ahU¡F ntiy ïUªjh Y«
yhkš mo¡fo gŠrK« bfhŸis nehí« tªâU¡»wJ. ïJ ïªj ahU¡F ntiy ïšyhÉ£lhY« étd« rÇahF«. ïj‰fhf mâf
eh£L RakÇahij¡nf Äfî« nflhdjhF«. msî¡F«, r¡â¡F« ftiyí« glnt©oaâšiy. ïªj¥go¡bfšyh« ïšyhkš eh£L
Û¿ ãŸisfis¥ bgUtjhš ahU¡F v‹d yhg«? v‹W nahá¡f bršt¤ij všyh« xUt‹ j‹Ålnk tªJ nrU«goahd Kiwia
nt©L«. kÅj thœ¡if¡ bfhŸiffshf it¤J¡ bfh©L gy ng®fŸ g£oÅ
ïUªJ bfh©L ïU¥gJ«, V‹ g£oÅahÆU¡ »wh®fŸ v‹W
“cyf« É®¤âahf nt©lhkh” v‹»‹w brhš R¤j K£lhŸ nf£lhš ntiyfŸ »il¡fhjjhš g£oÅahŒ ïU¡ »‹wh®fŸ
jdkhdJ« á¿J« bghUs‰wJkhd brhšny xÊa mJ xU Mjyhš aªâu§fis všyh« xʤJ É£L fl¥ghiu í«,
ftÅ¡f¤jFªj brhš mšy bt‹gnj ekJ mã¥ãuha«. r«nghf r«k£oí« th§»¡ bfhL¤J ntiy th§f nt©Lbk‹W«
Éõa§fËš ftiya‰W«, Ku£L¤jdkhí«, msî¡F Û¿í« brhštjhdhš ïJ v›tsî m¡»ukkhdJ« mnah¡»a¤jd
elªJ bfhŸtjhš kÅj®fS¡F V‰gL« Éahâfis¥ nghynt khdJ« âU£L¤jdkhdJkhd fhÇa« v‹gJ nahá¤jhš És§fh
jh‹ FHªijfŸ V‰gLtJ« v‹gnj jÉu mj‰F« ïj‰F« á¿J« kš nghfhJ. Mifahš eh£L¡F« K‰ngh¡F¡F« kÅj r_f ehfßf
ɤâahrnk ïšiy. r«nghf cz®¢á ïªj cyf¤âš cŸs ét ts®¢á¡F« aªâu§fŸ Äfî« K¡»akhdJ v‹W brhšt njhL
#ªJ¡fËš kÅjid¤ jÉu ntW vªj étD¡F« FHªij bgW mt‰¿‹ _y« k¡fŸ rßu¥ ãuahirÆš ïUªJ ÉLjiyahf
tj‰fhf v‹»‹w v©z¤â‹ ÛJ njh‹Wtnj »ilahJ. kÅj‹ Ãid¥gJî« ïa‰ifí«, mtáaK« Mdbj‹W« brhšYtnjhL
gF¤j¿î¡fhu‹ v‹»‹w Mzt¤jhš mtD¡F V‰gL« mnef v#kh‹, ntiy¡fhu‹, KjyhË, bjhÊyhË, #Û‹jhu‹, Foahd t‹
K£lhŸ jdkhd brŒiffis¥ nghš FHªij bgw nt©L« v‹w v‹gitfshd gofŸ Ãiy¤âU¡f nt©Lkhdhš kh¤âu« jh‹ xU
K£lhŸ jdK« V‰g£L mJ xU Mirah» ãwF mJ xU brh¤jh» eh£L¡F aªâu« vâÇna xÊa k‰wgo rkj®k« ÉU« ò« eh£L¡F
ãwF “nkhB¤â‰F” cjî« fhÇakhfîkh» filáahŒ å© aªâunk rÇahd mÉœjkhF« v‹W« ijÇakhŒ¢ brhšYnth«.
fZlK« bjhªjuî« g£L k‰wt®fS¡F« bjhªjuî bfhL¤j ij¡
bfhL¥gij¤ jÉu ntW xU gaD« ïšyhjjhŒ KoªJ ÉL»wJ. Fo muR - jiya§f« - 14.12.193

nkY« ãŸis bgUtâdhnyna bkh¤j #d r§»iaÆš


gFâahd bg©fŸ r_f« moikah» mndf Mg¤JfS¡F«
Éahâ¡F« cŸsh» m‰g MíSl‹ fZlK« glnt©oajh»
mt®fsJ thœnt Ä¡f gÇjÉ¡f¤j¡f thœthf Ko»‹wJ. bg©
moik¡F fhuz« mt®fŸ ãŸis bgWtJ«, mâY« mâfkhd
ãŸisfis¥ bgUtJ« mjdhš clš eȪJ gyådKilat®
fshtJ«, ãŸisfis¡ fh¥gh‰w nt©oa bghU¥ò j§fS¡nf
v‹W fUJtjhš RjªâuK« åuK« ï‹¿ moikahtJkhd
fhÇa§fS¡F Mshf nt©oat®fSkh»wh®fŸ. bg©fŸ Éõ a«
Fo muR - 1930 ( 2 ) 306 307 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
bjhÊš el¤JtJ v‹gJ ão¡fhkš VbdÅš ï›Él¤âa
ÃahahâgâfŸ bgÇJ« gh®¥gd®fshf V‰g£L tU»‹wgoahY«,
mt®fËš bgU«ghnyh® gh®¥gd¢ rYifÆÈU¥gjhfî« k‰W«
gy fhuz§fshY« mtU¡F V‰g£l áy FL«g J¡f¤jhY«
ïªâahÉÈU¡f kdÄšyhkš knyah eh£L¡F¥ nghŒ jdJ
bjhÊiy f©ÂakhŒ el¤âtuyhbk‹W fUâ m§FŸs Ãahahâ
gâfË‹ ne®ik Fz¤ij e«ã knyah eh£L¡F¢ br‹whš m§ F«
K. P. K. nkdD¡F n#!
ï›Él¤âa gh®¥gd®fns bjhšiy bfhL¡f Mu«ã¤J mtU¡F¥
gy cg¤âut« brŒJ tUtjhf¤ bjÇ»wJ. ïij¥g‰¿ K‹bdhU
jlití« F¿¥ã£oU¡»‹nwh«.
gh®¥gd¤ bjhšiy¡F cjhuz«
mjhtJ âU. nf. ã. nfrt nkddt®fŸ ÛJ kyhŒ eh£L
ca®âU ghÇÞl® nf.ã.nfrtnkddt®fŸ ïªâahÉš t¡ÑšfËš áy® bghwhik fhuzkhf F¿¥ghŒ brhšy nt©L
áw¥ghf¤ bj‹ÅªâahÉš xU ãugy t¡Ñyhfî«, xU bgÇa njr khdhš xU gh®¥gdÇ‹ »U¤JUt¤â‹ ÛJ mtiu F.M.S. nfh®L
g¡juhfî« âah»ahfî« ïUªJ tªjJ« mtuJ njrg¡â fhuzkhf fË‹ t¡ÑšfŸ r§f¤âš nr®¡f¡ Tlhbj‹W gy Ka‰áfŸ brŒa¥
khj« 1000 fz¡fhd %ghŒfŸ tU«go cŸs jkJ t¡Ñš bjhÊiy g£ld. mbj‹dbtÅš âU. nf. ã. nf. nkd‹ uh#¤Jnuh» v‹W«,
ÃW¤â jdJ brštbkšyht‰iwí« ïHªJ, kidÉiaí« ïHªJ mt® áiw br‹wt® v‹W«, t¡ÑyhÆU¡f yha¡f‰w tbu‹W«,
Ä¡f fZlkhd gÇnrhjid¡bfšyh« Mshd xU c©ik njrg¡j® bjhÊyhs®fis ö©oÉ£L fyf« brŒgtbu‹W«, gy khâÇahd
v‹gJ«, âU. fhªâat®fS¡F« Äfî« e«ã¡if cŸs rfhthfî«, Éõk¥ ãurhu§fŸ brŒJ mtiu m§F mDkâ¡fhkš ïU¡F«
nfus fh§»uR Þjhgd¤â‹ o¡nl£luhfî« ïUªj xU goahf¢ brŒa¥ gy Éj¤âY« gykhf Ka‰¢á¤jh®fŸ. v›tsî
nah¡»aK«, Ñ®¤âí« thŒªjt®. mÏ«irÆš Ä¡f e«ã¡if N£á brŒJ« filáahf âU. nkd‹ mt®fŸ MâÆš vâ®gh®¤
íKilat®. rKjha Ó®âU¤j Éõa¤âš âUtdªjòu« rkÞjhd¤ jJ nghynt kyhŒ eh£L #£ÍfË‹ ne®ik Fz¤jhš bt‰¿ bg‰W
âš jkJ rKfkhd eha® rKf¤â‰nf Énuhjkhf it¡f« nfhÉš mªj eh£L Úâthj t¡Ñyhf V‰W¡ bfhŸs¥g£L É£lh® v‹w nrâ
bjUÉš jhœ¤j¥g£lt®fS¡F cÇik th§»¡ bfhL¡f Ô®kh ŤJ nf£L Ä¡f k»œ¢á ail»‹nwh«. âU. nf.ã.nf. nkd‹
k‰W« áy ghÇÞlUlD«, ã. v. ã. vš. t¡ÑšfSlD« r¤â ah¡»uf« mt®fisí« ghuh£LtnjhL kyhŒ eh£L¤ jiyik Úâgâ mt®
Jt¡» m›turh§f¤jhuhš 6 khj« fhtÈš it¡f¥ g£lhY« fŸ gh®¥gJ nghynt ehK« mt® kyhŒ eh£L¤ âyfkhŒ És§f
áiwÆš Ä¡f bfsutkhŒ el¤j¥g£L j©lid fhy« ÔUtj‰F nt©Lbk‹W Mir¥gL»‹nwh«.
K‹ghfnt ÉLjiy brŒa¥g£L mt® nfhÇagona âUth§T®
murh§f« ïz§» tªJ it¡f« bjU¡fis bghJ#d Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 14.12.1930
elkh£l¤â‰F všnyhU¡F« bghJthŒ É£L É£lJl‹ k‰W« gy
nuh£Lfisí« všyh #hâahU¡F« bghJth¡f nt©oa
Ãiyikí« V‰g£lJ.
Mfnt ïitfËÈUªJ âU. nf.ã. nfrt nkd‹ mt®fË‹
nah¡»aK«, Ka‰áí« v¥go¥g£lbj‹gJ ahU« e‹whŒ
czuyh«. m‹¿í« mt® bj‹ÅªâahÉYŸs bfsutkhd
fdth‹fËš xUtuhfî«, všyh bfsutkhd fdth‹fË‹
áne»juhfî«, Infh®£ #£{, âth‹. îthf rig bk«g®fŸ
KjÈat®fSl‹ beU§»¥ gH»dtuhfîÄUªJ tªjJ« ï«
khfhz¤jhU¡F e‹whŒ bjÇí«. ïªj¥go cŸs ït® ï§F t¡Ñš

Fo muR - 1930 ( 2 ) 308 309 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


Mjyhš #hâ ɤâahr« kdâš kh¤âukšyhkš, mDgt¤
âY« ghuh£lhkÈU¡»‹wt®fŸ ijÇakhŒ v‹ôknu£l®fŸ -
fz¡bfL¥gt®fËl« j§fS¡F #hâÆšiy mšyJ (Nill) Ú v‹W
brhšÈÉlyh« v‹gJ És§F«.
mJnghynt kj« v‹d v‹W nf£F« nghJ« ijÇakhŒ
j§fS¡F kj« ïšiyba‹W brhšÈÉlyh«. ïij Û¿¡
#hâ Kiw fz¡bfL¥gt®fŸ VjhtJ brhšÈ¤jhdhfnt©Lbk‹W nf£lhš
“gF¤j¿î kj«” (Rationalist) v‹W brhšÈ Élyh«.

#hâ¥bga® bfhL¡f nt©oa mtáaÄšiy Mjyhš ahU« r®¡fhU¡F gaªJ bfh©L c©ik¡F«,
j§fŸ cz®¢á¡F« ÉnuhjkhŒ #h⥠bganuh, kj¥ bganuh
rÛg¤âš tu¥nghF« br‹rÌš #d fÂjbkL¡F« rªj®¥ bfhL¡f nt©L« v‹»‹w mtáaÄšiy.
g¤âš fz¡F vL¡f tUgt® #h⥠bgaiu¡ nf£lhš mj‰bf‹d
gâš brhštbj‹W«, mt®fËl« jd¡F #hâ ïšiy ba‹W Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 14.12.1930
ahuhtJ brh‹dhš mJ br‹rÞ r£l¥go F‰wkhfhjh v‹W« k‰W«
gyÉjkhf gy fdth‹fËlÄUªJ foj§fS« gy® ifbah¥gÄ£l
kf#®fS« ek¡F tªâU¡»‹wd. ïij¥ g‰¿ m¿ªJ bfhŸs yhT®
#hâ xÊ¡F« r§f¤jh® ïªâa ft®‹bk© L¡F mD¥ãa
É©z¥g¤â‰F ft®‹bk©lh® mD¥ãa gâiy ek¡F¤
bjÇɤâU¡»wh®fŸ. m¥gâÈš F¿¥ã£oU¥gbj‹d bt‹whš,
“#hâ ɤâahr« xÊgl nt©Lbk‹D« Éõa¤âš ft®‹
bk©L¡F Ä¡f mDjhg« c©L. Mdhš #hâ ɤâahr¥
ãÇîfis br‹rÞ F¿¥ãš F¿¥ãlhjâdhš kh¤âunk
VjhtJ gy‹ c©lhŒ ÉL« v‹W v©Qtj‰»šiy. Md
nghâY« fšahz Éõa¤âY« rh¥gh£L Éõa¤âY« #hâ
ɤâahr« ghuh£lhkš #hâ¡ bfhŸifia c©ikahŒ mo
nahL É£L ïU¡»‹wt®fŸ j§fS¡F #hâ ïšiyba‹W
brh‹dhš mij #d¡ fz¡F vL¥gt®fŸ (mjhtJ
v‹ôÄnu£l®fŸ) x¥ò¡ bfh©L mªj¡ fy¤âš #hâÆšiy
mjhtJ Nill v‹W gâî brŒJ bfhŸsyh«.”
v‹W F¿¥ã£oU¡»wh®fŸ.
ïJ j‰rka« ek¡F¥ nghJkhdjhF«. VbdÅš j§fS¡F
#hâ ïšiyba‹W fz¡F¡ bfhL¡f ïZlKŸst®fŸ r®¡fh®
Ãgªjid¡F¥ gaªJ mjhtJ #hâ¥bga® bfhL¡fh É£lhš VjhtJ
Mg¤J tUnkh vd v©Â¡ bfh©oU¥gt®fS¡F ïJ
ijÇa¤ij¡ bfhL¥gjhF«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 310 311 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


brythf nt©oajh»ÉL«.
rhjhuzkhf r£lrig nj®jšfËdhnyna mnef #Û‹
jhu®fŸ nah¡»a®fŸ M»ÆU¡»‹wh®fŸ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«.
Mifahš vy¡õ‹fŸ c¤njá¤J gy‹ bfhL¡fh É£lhY« ntW
gy e‹ikfŸ bfhL¥gjhš mJ ïU¡fyh« v‹nw mã¥ã
uha¥gL»‹nw‹.
f%Çš RakÇahij¥ ãurhu« jÉu Þjy Þjhgd¥ òâa r£l¤âš cŸs e«ã¡if ïšyh¤
Ô®khd¤ij¥ g‰¿¢ áy® Fiw TW»‹wh®fŸ. e«ã¡ifÆšyhj
Ô®khd« r‰W bjhªâuî brŒtjhf¡ fhz¥gLtJ c©ikahdhY«
Þjy Þjhgd§fËš ehÄndõ‹ vLg£ljhdJ ViHfS¡F
Þjy Þjhgd ïyh¡fh murh§f« bghU¥g‰wJ«, Ra ey¤â‰fhf
Äfî« e‹ikahdjhF«. fî‹áy®fŸ v©Â¡if mâfkh»
Ãaha¤ij âahf« g©Â¤ Ôu nt©oajhí« V‰g£LÉLtjhŒ
vy¡õ‹ fhyhtâí« FiwªJ mo¡fo vy¡õ‹ el¥gjhÆUªjhš
ïU¥gjhš ï«khâÇ xU Ô®khd« ïUªjhbyhÊa jiyt®fis
ï‹dK« ešybj‹nw ViHfŸ rªnjhõ¥gLth®fŸ. VbdÅš
nah¡»akhŒ elªJ bfhŸS«go brŒa ntW kh®¡fnk »ilahJ.
vy¡õ‹ tU«nghbjšyh« gz« »il¡F« v‹w Mirjh‹.
vy¡õÅš Égt®fS« X£L¡ nfŸ¡F« nghJ X£l®fis mnah¡»a®fŸ VjhtJ N£áÆ‹ gadhŒ jiyt®fshf tªJ
bfŠRtJ«, gh®¥gJ« jÉu k‰w fhy§fËš X£l®fis ftÅ¥g É£lhš 5 tUõ fhy¤J¡F mtuJ mnah¡»a¤jd¤âš ïUªJ«
njÆšiy. ekJ vy¡õ‹fshš mndf bgÇa FL«g§fŸ bf£L¥ ehiza¡ FiwÉš ïUªJ j¥ã îthf« xG§F¥gl ntW trâ
nghŒ ï‹rhšbt©L Tl M»ÆU¡»‹wd. mnef FL«g§fŸ naÆšyhkš ïU¥gJ Äfî« mÅahakhF«. vdJ mã¥ãuha«
flÅš _œ»ÆU¡»‹wd. v§fŸ ÍšyhÉš xU jhÿ¡fhÉš jhÿfh ãuâÃâahŒ bjǪbjL¡f¥g£l m§f¤âd®fŸ mjhtJ fî‹áy®
ngh®£ vy¡õÅdhnyna m¤jhÿ¡fh gz¡fhu®fËš Rkh® 20, 30 fŸ, bk«g®fŸ Tl X£l®fË‹ bk#hÇ£o X£l®fshš e«ã¡if
FL«g§fŸ tiuÆš Rkh® 15 MÆu« Kjš x©ziu yB %ghŒ ïHªJ É£lhš mšyJ mªj bjhFâÆ‹ bk#hÇ£o bk«g®fŸ
tiuÆš fl‹fhu®fshf M» ïU¡»wh®fŸ. r«kjÄšiyba‹W bjÇɤJÉ£lhš bk«g®fŸ j§fSila mªj
Þjhd¤ij fhÈ brŒJ ÉL«goahf r£l« brŒa nt©L bk‹gnj
ïªj¥ ngh£o¡fhu®fS¡FŸS« ïªj khâÇ vy¡õD¡F
ahF«. eh‹ V‹ ï¥go¢ brhšY»nw‹ v‹whš mjdhš V‰g£l
bryî brŒJ gjÉ bg‰wt®fS¡FŸS« ü¤J¡F 4, 5 ng®fS¡F¡
fZl§fis eh‹ e‹whŒ¥ gh®¤J ïU¡»‹nw‹. xU cjhu zkhf
Tl Þjy îthf Éõa« rÇahŒ bjǪJ bghU¥òl‹ ît»¡f¡
v§fŸ C® KÅághÈ£oiana nt©LkhdhY« fh£L»‹ nw‹.
Toa PhdK« rîfÇaK« ïU¡Fnkh v‹gJ rªnjfkhd fhÇank
KjyhtJ vy¡õÅnyna òu£LfS« mÅaha§fS« brŒJ
ahF«. ïj‹ gadhŒ f£á ïšyhj Íšyhnth, jhÿ¡fhnth, lîndh,
j‹id j¥ghŒ És«gu« brŒJ bfh©l xU nr®bkÅ‹ 3 tUõ
»uhknkh Äfî« m¿J v‹nw brhšyyh«. Md nghâY« ïªj
M£áÆš Ä¡f bršt« bghUªâa <nuhL KÅághÈ£o gh¥guh»
vy¡õ‹fshš k‰bwhU e‹ik c©L v‹gijí« eh‹ kiw¡f
KÅágš á¥gªâfË‹ r«gs¤â‰nf Tl gzÄšyhkš
Éšiy. mjhtJ »uhk¤J ÄuhRjhu®fS¡F ïªj vy¡õ‹fËš
â©lh£lkh»É£lJ. mªj nr®bkÅ‹ âU£Lfisí« òu£L
C¡f« V‰g£ljhY« mjdhš g£lz§fS¡F«, efu§fS¡F«
fisí« gz§fis ifahoaitfisí« jdJ yhg¤J¡fhf KÅ
nghŒ gy ng®fSl‹ gHf nt©oa rªj®¥g§fŸ V‰g£ljhY«,
ágš fî‹áy®fŸ r«kªjÄšyhkš gy ntiyfis c©lh¡»¡
mt®fS¡F r‰W Éõa Phd«, fšÉ, m¿î KjÈaitfŸ mil
bfh©L mj‹ _y« bfhŸis mo¤jijí« if¥ãoahŒ fî‹
tj‰F ïl« V‰g£L K‹ngh‹w fh£L uh#h¤jdÄšyhkš r‰W
áy®fŸ ão¤J¡ bfhL¤jh®fŸ. bkh¤j« 20 fî‹áy®fËš 12 fî‹
ehfßfkil»‹wh®fŸ v‹gJ«, k‰W« jhá, ntá KjÈa fhÇa§
áy® Þjy Þjhgd kªâÇÆl« neÇš br‹W ïªj âU£L¡fisí«,
fS«, fyf«, fhȤjd« KjÈa fhÇa§fS« monahL Éyf
ehza¡ Fiwîfisí« všyht‰iwí« Mjhu¤njhL vL¤J¡
rªj®¥g§fS« mË¡»‹wd. vy¡õ‹ ïšyhÉ£lhš ïâš bry
fh£odh®fŸ. ïJ ÉõakhŒ ït‰¿‰F MjhukhŒ fz¡F gÇnrhj
thF« neuK«, C¡fK«, Ka‰áí«. gzK« ntW fhÇa§fËšjh‹

Fo muR - 1930 ( 2 ) 312 313 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


f®fŸ m¿¡iffËš fhz¥g£l Éõa§fis všyh« vL¤J¡ mj‰F jFâahdt®fS¡nf ãunahf¥ gL«go Ó¡»u¤âš
fh£l¥ g£lJ mit Ä¡f gykhd F‰w§fshF«. 2 tUõ« 3 tUõ« âU¤jkilªJ ÉL« v‹nw fUJ»nw‹. v¥go vÅš r®¡fhuhnyh
j©o¡f¡ ToaitfshF«. nkY« mjhtJ KÅágš Ç¡fh®LfËš Íšyhngh®£ jiyt®fshnyh ehÄndõ‹ brŒa¥gL«
âU¤jK« EiH tÇí« bghŒ ãšYfS« všyh« f©Lão¡f¥g£L m§f¤âd®fŸ ïÅnkš ïšiy. Mifahš #d¥ ãuâÃâfŸ
vL¤J¢ brhšy¥g£lJ. m¥gobašyh« ïUª J« mªj¡ fhy¤âa bgU«gh‹iknah® m¡»uk« brŒgt®fŸ v‹W #d ehaf Mø
Þjy Þjhgd murh§f« y£áa« brŒant ïšiy. mnjhL kh¤âu« ÉU«ò»‹wt®fŸ mâš g§bfL¡f Mir¥gL »‹wt®fŸ brhšy
mšyhkš ï«khâÇ nah¡»aij cŸs nr®k‹ Éõa¤âš g¢rhjhg¥ KoahJ. xU rka« áy® m¥go¢ brhšy tUth® fshdhš
g£L “ãŸis¡ F£o¡fhu® ãiH¤ J¥ nghf£L«”v‹nw m¥go¥g£lt®fŸ #d ehaf MøÆš F‰w« brhšY »‹wt®fŸ
fUâÉ£lJ. fî‹áy®fŸ e«ã¡if ïšyh Ô®khd« mD¥ãa mâš g§bfL¤J¡ bfhŸshkš jh§fshfnt Éy»Él
fhy¤âY« mij nr®bk‹oÞ myî (jŸË É£lh®) brŒJ É£lh®. nt©oaJjhnd xÊa xG§fhŒ elªJ bfhŸs¤ bjÇahjt®fË‹
filáahf ³ 12 fî‹áy®fS« j§fŸ gjÉfis uhÍdhkh ãuâÃâahŒ mªj Þjhd¤âš ïU¡f ÉU«òtJ RakÇahij m‰w
brŒjh®fŸ. mt®fËš Ãakdkhd fî‹áy® fS« c©L. uhÍdhkh j‹ikna MF«. jÉuî« j‹id bjǪbjL¤jt®fns nt©lh«
brŒj ãwF« Þjy Þjhgd murh§f« y£áa« brŒant ïšiy. v‹W brhštij F‰w« v‹W brhšYtJ ehizaK« MfhJ. m¥go
ïªj Ãiy mªj nr®bkD¡F gH« eGÉ¥ ghÈš ÉGªjJnghš M» brhštJ xG§fhF« v‹W brhšy¥gLkhdhš mnj X£l® fŸ K‹
K‹ÅY« mâfkhf m¡»uk« brŒJ mªj KÅághÈ£o bjǪJ vL¤jJ« V‹ j¥ghŒ ïU¡f¡TlhJ v‹»‹w nfŸÉí«
bghUshjhu Éõa¤âš xU 10 tUõ¤ â‰F jiy vL¡f Koahjgo òu¥glyh«. xU ešy nr®bkidnah, jiytiunah bk«g®fŸ
m›tsî gh¥guh»É£lJ. r®¡fh U¡F bfhL¡f nt©oa thŒjh mdhtáakhf mo¡fo e«ã¡if ïšyhj Ô®khd« bfh©L tªJ
fl‹fŸ bfhL¡f KoaÉšiy. t£o f£l KoaÉšiy. Íšyh Ú¡Fth®fnsahdhš mt®fis bjǪbjL¤j X£l® fŸ ftŤJ
ngh®LfS¡F tUõh tUõ« bfhL¡f¡Toa É»jh¢rhu ghf« Tl mL¤j¤ jlit ntW xU fî‹áyiu bjǪbjL¥ gh®fŸ. mšyJ
bfhL¡f KoaÉšiy. nkY« jŤjÅ ïyh¡fh¡fS¡F xJ¡» mt®fŸ mij bk«g® ÛJ e«ã¡if ïšiy v‹W bjÇÉ¡f£L«.
it¤j gz§fŸ všyh« f©lgo ntW ïyh¡fh¡fË‹ bgauhš mj‰fhf eh« V‹ vªj m§f¤âd®fshš jiytuh ndhnkh mnj
ghHh¡f¥ g£L« ifahoí« nghŒ É£lJ. mtáakhd fhÇa§fŸ m§f¤âdiu e«ik jiytuh¡»a nghJ nah¡»a® v‹W«,
brŒa gznk ïšyhkš nghŒ É£lJ. ïªj mÅaha§fis xÊ¡f ò¤ârhÈfŸ v‹W« brhšÈÉ£L e«ik nt©lhbk‹W
fî‹áy®fshyhtJ C® kfh #d§fshyhtJ x‹Wnk brŒa brhšY«nghJ kh¤âu« mt®fis mnah¡»a® v‹W« K£lhŸfŸ
KoaÉšiy. filáahf mªj nr®bkid nj®jš r£lKiwÆš v‹W« V‹ brhšy nt©L« v‹W nf£¡»‹nw‹. ïªj mâfhu«
nfh®£L elto¡ifahš Rkh® 4, 5 MÆu« %ghŒ brytʤJ ãuF bjǪbjL¥gt®fS¡F ïUªjhšjh‹ mngBf®fŸ gz« bfhL¤J
xÊ¡f¥g£lJ. ïªj khâÇ MrhÄ¡F mndf bgÇa kÅj®fŸ Þjhd§fŸ bgw Kaykh£lh®fŸ. VbdÅš ï¥bghGJ bfhL¤jhš
c¤ânahfÞj®fŸ ágh®RfŸ tªJ bghJ #d§fS¡F Ä¡f mo¡fo khjh khj« gz« bfhL¡f nt©Lnk v‹»‹w ga«
fZl¤ij c©lh¡» É£lJ. ï¥ nghJ xU nah¡»akhd ehzakhd ïU¡F«. Mjyhš e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd« ešy KiwahFnk
nr®bk‹ ïU¡»w fhy¤âš gHa m¡»uk§fS¡fhf ï¥nghJ <nuhL jÉu, jtwšy v‹ng‹.
KÅághÈ£oia V‹ fiy¤J r®¡fh® nkšgh®it Æš el¤j¡TlhJ
v‹»‹w khâÇÆš nfŸÉ nfŸ¡F«goahŒ ïU¡»‹wJ. ïij F¿¥ò:- f%Çš RakÇahij¥ ãurhu« - Fo muR 07. 12. 1930 bjhl®¢á
všyh« gh®¡F«nghJ e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd r£l« Rkh® 10 Fo muR - brh‰bghÊî - 21.12.1930
´§fS¡F K‹dhnyna V‰g£oU¡Fkhdhš bghJ #d§fŸ
tÇ¥gz« v›tsnth Ûâah» Þjy îthf jiyt®fS«
v›tsnth nah¡»a®fshf mka¡Toa khâÇÆš tªâU¥gh®fŸ.
Mjyhš e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd« ïU¥gJ ešybj‹nw
brhšyyh«. Mdhš áy rka§fËš mJ j¥ghŒ cgnah»¡f¥g£L
nah¡»akhŒ ïU¡F« jiyt®fS¡F« bjhªâuî V‰g£L Élyh«
v‹gij eh‹ x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. MdhY« mJ bgU«ghY«
Fo muR - 1930 ( 2 ) 314 315 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11
kj§fŸ všyh« br¤J¥ nghditfns kªâÇfŸ Ãiy
á¤âuò¤âu‹
- á¤âuò¤âu‹

ï‹W cy»š vªj kj¤â‰F« cÆ® »ilahJ, všyh kj§fS« ïÅ vªj kªâÇí« RakÇahij¡fhu®fŸ jathš jh‹ thH
br¤J¥ nghŒ É£ld. br¤j¥ ãz§fns rl§F %gkhfî«, ntõ Koí«, VbdÅš mt®fËlÄUªj ïu©L K¡»akhd mâfhu§fŸ
%gkhfî« eh‰wbkL¤J mjdhš kÅj r_f¤â‰F ã‰ngh¡F xʪJ É£ld. v‹dbtÅš,
v‹D« Éahâia bfhL¤J¡ bfh©L tU»‹wd. 1. ehÄndõ‹ mâfhu«, 2. c¤ânahf« bfhL¡F« mâfhu«
c©ikÆš vªj kjÞjD« mªjªj kj¡ f£lis¥go elªJ ïªj ïu©L mâfhuK« rhjhuzkhf xU................... ïUªjhš Tl
bfhŸStâšiy, elªJ bfhŸs KotJÄšiy. cjhuzkhf k¡fËš gz¡fhuU«, ãuòî«, #Û‹jhu®fS«, uh#h¡fS«, ÄuhÞ
bgs¤j®fŸ, »¿Þ¤jt®fŸ, ïÞyhkhdt®fŸ, ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ jhu®fS«, ÉahghÇfS«, g©izfS«, ãuábl‹LfS«, nr®bk‹
r_f§fËš vªj xU kÅjidahtJ kj¡ f£lis¥go f©o¥ghŒ fS«, A B C D go¤j thÈg®fS«, kªâÇfË‹ thiy¥ ão¤J¡
el¡»‹wtid fhz Ko»‹wjh? Kjyhtjhf ntõ¤âY«, rl§» bfh©L jhrhDjhrdhf¡ F«ãL ngh£L¡ bfh©L mt®fsJ _¡F
Ynk rÇahf elªJ bfhŸs Kotâšiy. k‰w k¡fËl« elªJ rËia í«, f© ÕiHiaí« t®Â¤J á¤âu¡ fÉ gho g#id brŒJ
bfhŸs nt©oa Éõa¤âY« thœ¡ifÆš mDrÇ¡f nt©oa bfh©L ty« tUth®fŸ.
ÃgªjidÆY« 100¡F x‹W åj« Tl îzakhŒ el¡fnth, Mir¥ Mdhš, ï¥bghGnjh nk‰f©l mjhtJ ehÄndõ‹
glnth Tl Ko»‹wt® fhz¥gLtâšiy. ïªj ÃiyÆš cŸs mâfhuK« c¤ânahf« bfhL¡F« mâfhuK« “ K©l¢áfŸ
k¡fnsjh‹ ï‹W j‹, j‹ “kj¤ij¡ fh¥gh‰w nt©L«” “ kj¤â‰F bf®¥g« fiutJ nghš” ehS¡F ehŸ fiuªJ bfh©nl nghŒ filá
Mg¤J ” v‹W brhšÈ¡ bfh©L br¤j ãz¤ij vL¤J¥ ngh£L ahf câu¡ f£oahf kh¿ x‹WÄšyhkš nghŒ É£lJ. Mjyhš
FÊ njh©o¥ òij¡fhkš eh‰w¤âš mGªâ¡ bfh©L ïU¡»wh®fŸ. mt®fËl¤âš ïªj khâÇ T£l¤jh®fS¡F ïÅ ntiynah,
ky¤âš ïU¡»‹w òG¡fŸ v¥go ky eh‰w¤ij btW¡f KoahkY« kÇahijnah Tl ïU¡f mtáaÄšiy. MdhY« r£lrig bk«g®
k‰w òGit ïÊthŒ¡ fUj KoahkY« ïU¡»‹wdnth mJ nghš fŸ jaî nt©L« v‹»‹w nAhjhÉš áyUila jaî kªâÇ
všyh« kÅj®fSnk kj¥ ãz eh‰w¤âš òuStjhš c©ik czu fS¡F nt©oÆU¡F« v‹gâš MnBgiz ïšiy.
Koahkš mGªJ»‹wd®.
mªj r£lrig bk«g®fS«, RakÇahij ïa¡fK« Toa
Fo muR - f£Liu - 21.12.1930 Ó¡»u¤âš mjhtJ “fh§»uÞfhu®fŸ” nj®jšfS¡F Éf Mu«g
khdîlnd x‹whŒÉLth®fŸ, x‹wh»jh‹ ÔU«. Mfnt btF
ntf¤âš R¤j RakÇahij¡ bfhŸif M£ána óuz kªâÇ M£á
ah»¤ ÔU« v‹gâš rªnjfÄšiy. mªj¥go MF« nghJjh‹ eh£
L¡F, kÅj r_f¤â‰F c©ikahd e‹ik V‰gL«.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 316 317 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v¥go vÅš Ô©lhik xʤjš, bg©fŸ ÉLjiy, #hâ
xʤjš, všnyhU« go¤jš., _l g¡âí« gH¡f tH¡fK« xʤjš,
gF¤j¿it ts®¤jš, RakÇahij cz®¢á V‰gL¤jš, gz¡fhu®fŸ
bfhLik xʤjš Kjyhd fhÇa§fŸ eilbgW«. ï¡fhÇa§fŸ ïª
eh£L k¡fËš 100¡F 90 k¡fS¡F ga‹gl¡ ToaJ«, mtáakhdJ
khÆU¥gitfshF«.

Fo muR - f£Liu - 21.12.1930


»UZz‹, m®#&d‹ r«ghõiz
- á¤âuò¤âu‹
m®#&d‹ : nA! »UZzh! òuhz§fËš njt®fS¡nfh,
ïªâuD¡nfh, gukátD¡nfh fZlK« Mg¤J« tªj fhy§fËš
všyh« Ú (mjhtJ ÉZQ) bg© ntõ« ngh£L¡ bfh©L nghŒ
mt®fË‹ vâÇfis ka¡», tŠá¤J tr¥gL¤âdjhfnt fhz¥
gL»‹wdnt; mJkh¤âukšyhkš mªj bg© ntõ¤njhnlna Ú
M©fËl« r«nghf« brŒjjhfî« mjdhš cd¡F¥ ãŸisfŸ
Tl¥ ãwªjjhfî« fhz¥gL»‹wnj. ïJ c©ikah? mšyJ ïj‰F
VjhtJ j¤Jth®¤j« c©lh? jaî brŒJ brhš gh®¥ngh«.
»UZz‹ : X! m®#&dh! Ú brhšY»wgo òuhz§fËš
ïU¥gJ c©ikna. Mdhš eh‹ mªj¥go xUehS« brŒjnj
ïšiy. m‹¿í« ehnd bghŒahf ïU¡F«nghJ ãwF “eh‹” bg©
ntõ« v¥go¥ nghlKoí«. m¥go¥ ngh£lhY« v¥go fyÉ
brŒa Koí«. xU rka« âU. m. ïuhft‹ brhšYtJ nghš M©,
M© fyÉ brŒjjhfnt it¤J¡ bfh©lhY« ãŸis v¥go bgw
Koí«? nfœtu»š beŒ to»wJ v‹W brh‹dhš nf£¥gtU¡F
kâ nt©lhkh? brhšY»wt‹ brh‹dhš nf£¥gtD¡F ò¤â
nt©lhkh? ã‹id V‹ òuhz§fËš mªj¥go všyh« brhšy¥
g£L ïU¡»‹wJ v‹W nf£lhš mj‰F¤ j¤Jth®¤j« c©L.
m®#&d‹ : mªj j¤Jth®¤j« v‹d vd¡F¢ r‰W brhšY
gh®¥ngh«.
»UZz‹ : mªjkhâÇ vGâd j¤Jth®¤j« v‹dbt‹whš
kÅj‹ bg© ï¢irÆš f£L¥g£lt‹ v‹gJ âra«. ne®tÊÆš
ntiy brŒJ bt‰¿ bgw Koahj fhÇa§fËY« vâÇia b#Æ¡f
nghâa r¡â ïšyhj fhy§fËY« xUt‹ bt‰¿ bgw nt©L
khdhš ïªj tÊ Äf Rygkhd tÊ v‹gJ bgÇnahÇ‹ fU¤J.
mjhtJ xU ešy mH»a bg©iz T£o¥nghŒ fh£onah, mšyJ
mtD¡F T£o É£nlh mj‹ _y« v›Éj bt‰¿iaí« bgwyh«

Fo muR - 1930 ( 2 ) 318 319 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


v‹gnj ïj‹ j¤Jth®¤jkhF«. ïJ K¡â mšyJ bt‰¿ bgW« %gkhŒ, xU átdoah® %gkhŒ tªJ nf£lh® v‹W mjhtJ
ïufáa§fËš x‹W v‹gij fh£Ltj‰fhf vGj¥g£l jhF«. r‹aháahfnth, átdoahuhfnth xUt‹ å£o‰F tªjhš, mt‹
ï¥gî« cyf tH¡»š r¡âÆšyhjt‹, jFâ ïšyhjt‹ VjhtJ xU nf£lîlndna bfhL¡f nt©L« v‹gj‰fhfnt. mjhtJ “ïªj
gjÉianah, bghUisnah milªâUªjhš mj‰F bghJ#d§fŸ r‹ahá - átdoah® xU rka« átãuhnd ïªj ntl« jǤJ
âObu‹W f‰ã¡F«, mšyJ e«ãna brhšY« tH¡f¢ brhšiy¥ tªjhndh” v‹W v©Â¡ bfh©L ngrhkš bfhL¤JÉl£L«
gh®¤jhš e‹whŒ És§F«. mjhtJ “r¡fu¤â‹ k»ikÆdhš” v‹W« mj‰fhf kdâš v›Éj Éfšg ò¤âí« ïU¡f¡ TlhJ
r«ghâ¤Jjh‹ bt‰¿ bg‰wh‹, gjÉ bg‰wh‹ v‹W rhjhuz ghku v‹W« fUâna ïªj¥go brhšy¥g£oU¡»wJ. ïJ ï¥nghJ« áy
k¡fis Tl¢ brhšYtij¥ gh®¡»nwh«. r¡fu« v‹whš v‹(ÉZQ) òuhz kÇahij¡fhu®fŸ åLfËš eilbg‰W tU»wij eh‹
Míj¤â‰F¥ bga®; bg©fs. . . . . ¡F« bga®. v›tsnth ngU¡F mo¡fo gh®¡»‹nw‹.
ïªj¤ j¤Jth®¤j« ï¥nghJ c©ikÆnyna ga‹gLtijí«
gh®¡»‹nwh«. jÉuî«, FU, rhÄah®, ghftjhŸ, gunjá, moah®fŸ ï¥go¥
g£lt®fŸ mnef åLfËš ïUªJ¡ bfh©L e‹whŒ rh¥ã£L¡
Mjyhš bt‰¿ bgWtj‰F xUtÊ v‹gij¡fh£L« j¤Jt¥ bfh©L mªj mªj å£L¡fhuU¡F ïªj “ò©ÂaK«” bfhL¤J¡
bghUS¡fhfnt ‘bgÇnah®fŸ’ ï¥go vGâ it¤jh®fŸ. òuhz§ bfh©L tUtij¥ gh®¡»‹nw‹. áy® bjǪnj É£L¡bfh©oU¡
fËš cŸs x›bthU tÇ¡F«, vG¤J¡F« ïJ nghynt j¤Jth®¤ »‹wh®fŸ. áy® bjÇahjJ nghynt fh£o¡ bfh©LÄU¡»wh®fŸ.
j§fŸ c©L. mJ bjÇahkš ekJ RakÇahij¡fhu®fŸ mt‰iw ïbjšyh« mtut®fŸ òuhz§fËš it¤âU¡F« g¡â¡F«
gÇfhr« brŒ»‹wh®fŸ. Mdhš mªj gH¡fK« tH¡fK« j¤J kÇahij¡F« jFªjgo ïU¡F«.
th®¤j¤ij ã‹g‰w nt©oa mtáaKkh»aitfbsšyh«
RakÇahij¡fhuU¡F mšy. òuhz kÇahij¡fhuU¡F v‹gij m®#&d‹ : rÇ, ïªj rªnjfK« xUthW És§»‰W. ï‹dK«
kwªJÉlhnj. xU rªnjf« ïU¡»‹wJ. mij ï¥nghJ És¡F»‹ whah?

m®#&d‹ : rÇ rÇ. ï¥nghJ vd¡F És§»‰W. Mdhš ïJ »UZz‹ : v‹d mJ, brhšY gh®¥ngh«.
nghynt ï‹D« xU rªnjf«. r‰W jaî brŒJ mijí« És¡» m®#&d‹ : mjhtJ òuhz§fËš m¡»ukkhd, tŠrfkhd,
dhš cd¡F “ò©Âa«” c©L. òu£lhd fhÇa§fŸ brŒa nt©oa bghGbjšyh« flîŸ gh®¥gd
»UZz‹ : mbj‹d brhšY gh®¥ngh« totkhfnt tªjjhf fhz¥gL»‹wnj, ïj‹ j¤Jtbk‹d?

m®#&d‹ : mnj khâÇ k‰W« gy òuhz§fËš át‹ xU »UZz‹ : ïªj khâÇ fhÇa§fŸ brŒtj‰F mtnd
r‹ahá %gkhf, g¡j‹ %gkhf tªJ xUtÅ‹ bg©rhâia nf£ (gh®¥gdnd) jFªjt‹ v‹gJ«, mJ mt‹ Rght« v‹gJ«,
lh‹ v‹W« mªj¥gona mt‹ bfhL¤jhbd‹W« brhšy¥gL m¥go¢ brŒtâdhš ntW v›Éjkhd ghtnkh eufnkh V‰gL
»‹wnj mj‹ ufáa« v‹d? bk‹W vGâ ïU¡F« rhÞâu§fŸ všyh« bghŒ òu£L Raey¤
â‰fhf vGj¥ g£lit v‹gij mt‹ bjǪjt‹ v‹W«, ï¥ngh
»U : ïJ bjÇaÉšiyah? J« ahU¡fhtJ ïªj khâÇ m¡»ukkhd fhÇa§fŸ brŒJ VjhtJ
xU fhÇa¤ij¢ rhâ¡f nt©Lkhdhš mt‰¿‰F gh®¥gd®fns
m®#&d‹ : bjÇaÉšiyna. jFªjt®fŸ v‹W« mt®fŸ v›Éj ghjfkhd, mtkhdkhd
»UZz‹ : r‹aháfS¡F¢ rh¥ghL nghl nt©oaJ »ufÞ fhÇa§fisí« brŒa ga¥glkh£lh®fŸ v‹W« mt‰¿š if
j‹ flik. ãwF bg© nt©Lkhdhš r¥is brŒa nt©oaJ« nj®ªjt®fŸ v‹W« fh£L tj‰fhfnt mªj¥go vGj¥g£ljhF«.
»ufÞj‹ flikahf¤jhnd ïU¡f nt©L«. mjdhšjhnd 32 ïij m¿ªnj mnef òuhz kÇahij¡fhu®fŸ ï¥go fhÇa§fŸ
j®k§fËš bg© nghfK« x‹W v‹W brhšy¥g£oU¡»‹wJ. brŒtj‰fhf gh®¥gd®fis j§fŸ fhÇaÞjuhfnth, k‰w fhÇa§
Mfnt mªj¥go r‹ahá¡F bg©fis¡ bfhL¡F« nghJ kdâš fS¡F bghU¥ghËfshfnth it¤J¡ bfh©L ïU¡»wh®fŸ.
r§fl« ïšyhkš jhuhs kdJl‹ cjîtj‰fhfnt át‹ r‹ahá r«gs¤J¡F it¤J¡ bfhŸs r¡â ïšyhjt®fŸ áne»j®f

Fo muR - 1930 ( 2 ) 320 321 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


shfthtJ it¤J¡ bfh©L ïU¡»wh®fŸ. ftŤJ¥gh®¤jhš ïJ nf: m¥goahdhš RakÇahij¡ f£á ïâš nruhnjh?
e‹whŒ És§F«.
É: nruhJ!
m®#&d‹ : ï‹d« xU rªnjf«.
nf: V‹?
»UZz‹ : v‹d brhšY.
É : mJ ahiuí« X£L¡ nf£gâšiy, gz« nf£gâšiy,
m®#&d‹ : flîis gil¤jh®fsšyth kÅj®fŸ. c¤ânahf« nf£gâšiy, gjÉ nf£gâšiy, g£l« nf£gâšiy.
mJ kh¤âukšyhkš mâš nr®ªjt®fŸ všyh« j§fŸ brhªj
»U : M«! neu¤ijí«, gz¤ijí«, bršth¡ifí« ï¡f£á¡F¢ brytʤJ¡
m®#&d‹ : m¥go¥ gil¤jt®fŸ flîŸ kÅjD¡FŸ bfh©L ïU¡»wh®fŸ.
ïU¥gjhfnth mšyJ kÅjD¡FŸ ïU¡F«goahf Mthfd«,
vJ mâf¡bfLâ
F«ghãnõf« KjÈaitfŸ brŒJ kÅjD¡F¡ bfhL¥gJ«,
kÅjD¡F¢ brŒtJ«, flîS¡F¢ brŒjJ, flîS¡F¡ bfhL¤jJ k¡fis¡ nfhÉY¡F¥ nghfnt©lh« v‹W brhšY»wt®
v‹W fUJ«go brŒahkš fšY¡FŸ flîis Mthfd« brŒJ, fshš #d§fS¡F¡ bfLâ v‹W brhštjdhš nfhÉY¡F¥ nghF«
mj‰F F«ghãnõf« brŒJ fšiy¡ F«ãL«go V‹ brŒjh®fŸ? go brhšY»‹wt®fshš mijÉl mâfkhd bfLâ v‹nw
brhšyyh«.
»U: mj‹ ïufáa« v‹dbt‹whš kÅjD¡FŸ flîis
Mthfd« brŒjhš ient¤âa« brŒí« rhkhidbašyh« kÅj‹ nfhÉiy ïo¡»‹wt®fis Él, nfhÉš f£L»‹wt®fsh
rh¥ã£LÉLth‹, mªJ bfhŸth‹. m¥òu« eLÉš nyna k¡fS¡F eZlK« fZlK« V‰gL»‹wd.
ïU¥gtD¡F x‹W« »il¡fhkš nghŒÉL«. Mjyhš jh‹ fšÈ
flîŸ fšÈY«, br«ãY«, gl¤âY« ïU¡»wh® v‹W
Y«, br«ãY« Mthfd« brŒJ mj‰F jd¡F nt©oaij
brhšY»‹wt®fis Él, flîŸ ïšiy v‹W brhšY»‹wt®fŸ
bašyh« ient¤âa« brŒa¢brŒJ jh‹ vL¤J¡ bfhŸtJ. Mfnt
ešyt®fŸ.
ïªj khâÇ brŒa nt©oaJ FW¡nf ïU¥gt®fS¡F mjhtJ
órhÇfS¡F mtáakhƉW. mªj¥ órhÇfS¡nf ïªj khâÇ 100 %ghŒ ïdh«
flîis c©lh¡f nt©oa mtáaK« V‰glhJ. Mfnt órhÇ
Mâ¡f« Fiwªjhš flîŸfŸ c‰g¤âí« FiwªJ ÉL«. flîŸ jhdhf V‰g£l flîŸ v§fhtJ c©lh?
kÏikfS« xʪJ ÉL«.
ïªj _tÇš ah® ešyt®fŸ?
m®#&d‹ : rÇ ïitfŸ všyh« vd¡F xU khâÇ És¡f fU¥g¡ fî©l® cij¥gjhf¢ brhšÈ Äu£o X£L th§» dh®.
khƉW. ï‹D« áy Éõa§fŸ bjÇa nt©oÆU¡»‹wd. Mdhš
mitfis rhtfhrkhŒ ngRnth«. jdghY br£oah® gz« bfhL¤J X£L th§»dh®.

»U: rÇ. gŠrhgnfr mŒa® Rauh{a« th§» fªjha« jŸË¥ nghLt


jhf Mir¡fh£o X£L th§»dh®.
nfŸÉ - Éil
ï«_tÇš ah® nah¡»a®fŸ?
nf : f£áfŸ v‹whš v‹d?
ït®fËš ah® gâÉuijfŸ?
É: ešy y£áa§fis¢ brhšÈ #d§fis Vkh‰¿ j§fŸ tr«
brŒJ Raey yhg« miltJ. cjhuzkhf fh§»uÞ f£á, njÓa¡ f£á 1. Ójh, òUõ‹ gªnjhgÞâdhš ntW òUõ‹ rhtfhr« brŒa
KjÈa gy f£áfŸ. KoaÉšiy.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 322 323 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


2. Ûdhø òUõ‹ cij¤J ÉLthnd v‹W cij¡F¥ gaªJ
nrhu« brŒaÉšiy.
3. ehk»Ç #d§fŸ nftykhŒ ngRth®fns v‹W khd¤â‰ F¥
gaªJ ntW òUõid ï¢á¡fÉšiy.
4. ïuŠáj« j‹ kdâ‰F¥ ão¤j fzt‹ »il¡fÉšiy
v‹W fUâ ahU¡F« ïz§fÉšiy.
$u§f« u§fehjÇ‹ e‹¿ bf£ljd«
5. ruÞtâ nkš nyhf¤âš br¡»š ngh£L M£Lthbu‹w
fZl¤â‰F¥ gaªJ ahU¡F« ïz§fÉšiy.
$u§f« $u§fehj RthÄ á¿J Tl e‹¿ ÉÞthrÄšyhkš
6. nkdif jh‹ nf£lsî gz« bfhL¡fÉšiy v‹W fUâ jdJ ói#¡F«, c®¢rt¤â‰F« gz« nrfǤJ it¥gj‰fhf
ahU¡F« r«kâ¡fÉšiy. u§fehj® yh£lÇ Ó£L v‹D« bgauhš xU yh£lÇ Ó£L el¤j K¡»a
7. nfh»yh j‹ fhjyDl‹ brŒJ bfh©l x¥gªj¤â‰F V‰ghL brŒjtU«, mªj Ó£L elto¡if¡F ãujk fhÇajÇáahŒ
Énuhjnk v‹W fUâ ntW ahU¡F« x¥gÉšiy. ïUªjtUkhd uh›gfö® rlnfhghrhÇahiu jghš go¤J¡
bfh©oU¡F« nghJ âObu‹W bfh‹W ngh£lh®. ïªj¥ gLghÉ
ït®fËš ah® gâÉuijfŸ ? u§fehj® itF©l Vfhjá¡F tU»‹w g¡j®fŸ v¤jid ngiu¡
bfhšy¥ ngh»‹whnwh bjÇaÉšiy. ï¥nghnj Vfhjá
Fo muR - ciuahlš - 21.12.1930 c®¢rt¤â‰F tU« g¡j®fS¡F« ãurhjkhf $u§f¤â‰F«,
âU¢á¡F« fhyuh, khÇa«khis mD¥ãÉ£lhuh«. ïÅ m§F tU«
v¤jid g¡j®fŸ mªj¥ ãurhj¤ij¡ bfh©L nghŒ vªbjªj C®
g¡j®fS¡F ÉÅnah»¥gh®fnsh bjÇaÉšiy.

Fo muR - brŒâ És¡f« - 21.12.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 324 325 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


MÞâf®fns vJ ešyJ? nt©oaJ v‹d?

fšÈš bjŒt« ïU¥gjhf¡ fUâ, mj‰F xU nfhÉš f£o, ïªâa njáa fh§»uR v‹gJ vj‰fhf Mu«ã¡f¥g£l bj‹w
mªj rhÄia tz§f juf® xUtiuí« it¤J mªj fšY¢rhÄ¡F ufáa« ï¥nghija mndf “njáathâf”S¡F¤ bjÇahbj‹nw
kÅjD¡F brŒí« mšyJ kÅj‹ jh‹ brŒJ bfhŸS« khâÇ brhšYnth«.
ahfbtšyh« brŒJ, mj‰F åzhf gz¤ij ghHh¡» neu¤ij
åzh¡FtJ e‹ikahdjh? mJ uh# thœ¤J¥ gho, KjÈš uh# ÉÞthr¤ Ô®khd« brŒJ
ãwF c¤ânahf§fis c©lh¡» j§fS¡nf fUiz T®ªjË¡f
mšyJ kÅjÅnyna bjŒt« ïU¥gjhf¡ fUâ mj‰F mªj nt©L« v‹W Ô®khŤJ ãwF m›î¤ânahf§fis v¥go v¥go
kÅjidna jufuhf it¤J jd¡F nt©oaJ nghyî« jh‹ ãw® c‰g¤â g©QtJ v‹gj‰F tÊfŸ fh£LtJ«, ïitfŸ všyh«
j‹Ål¤âš el¡f nt©Lbk‹W fUJtJ nghyî« mªj bghJ #d§fS¡fhf, njáa¤â‰fhf, bghJ #d§fŸ nguhš
kÅjD¡F brŒJ mtÅl¤âš elªJ bfhŸtJ ešyjh? nfŸ¥gjhŒ ïU¡f nt©Lbk‹gj‰fhf bghJ #d§fŸ VkhW«go
ahf ïu©blhU jªâu th®¤ij brhšÈ mt®fis miH¤J it¤J
Fo muR - nfŸÉfŸ - 21.12.1930 if ö¡F«go brŒJ, mt®fŸ nguhš r®¡fhU¡F m¿¡if brŒt
j‰Fnk fh§»uÞ V‰gL¤j¥g£L eil bg‰W tªjJ. ïj‹ c©ik
ia czunt©Lbk‹gt®fŸ fh§»uR elto¡iffŸ v‹w ò¤j
f¤ij RnjrĤâu‹ ò¤jf¡ filÆš th§»¥ gh®¤jhš És§F«.
ï¥go¥g£l ïªj fh§»urhdJ r®¡fhU¡F Äfî« mD
TykhÆUªjjhš mjhtJ j§fŸ Fo #d§fËš gyiu mJî«
vGj¥ go¡f¤ bjǪj r‰W m¿îŸst®fis všyh« jh§fŸ FofŸ
gz¤âš Éiy¡F th§» j§fS¡F moikah¡»¡ bfhŸsî«,
mt®fis¡ bfh©nl jh§fŸ ï§F Ãiy¤âU¥gj®¡F nt©oa
fhÇa§fŸ brŒJ bfhŸsî« mDTykhÆUªjJ. mJ kh¤âu
kšyhkš mur‹ v‹gt‹ vªbjªj Éj¤âš FofS¡F bghW¥
ghËahŒ ïU¡f nt©Lnkh mªj bghW¥òfS¡bfšyh« Fofis
#th¥òjhÇah¡» É£L j‹Dila RaeyfhÇaK« FofË‹
ãuâÃâfns ngh£o ngh£L brŒJ bfhL¡f¤ jahuhÆU¡fî« brŒJ
É£lJ. mnjhL òâa òâa Ó®âU¤j¡ »s®¢áfS«; njáa¡ »s®¢á
fS« mªj fh§»uáÈUªnj òw¥g£L tªjjhš, mitbašyh«
murh§f¤ij M£o, M£o, TW F¤â gy¥gL¤JtJ nghš, murh§
f¤J¡F M¡fkˤJ mij Ãiyahf Ãiy ÃW¤â¡ bfh©L« tªjJ.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 326 327 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ï¥goahd Ka®¢áfËnyna #d¥ ãuâÃâfŸ v‹gt®fS« mjhtJ, v‹d brŒtJ v‹gnj bjÇahkš “VjhtJ xU
ïUªJ tªjjhš, nkY« nkY« mªj Ãiy ts®tj‰F ïl« Éj¤âš r®¡fhU¡F bjhªâuî bfhL¡f nt©oaJ ekJ flik”
V‰g£lnj xÊa, bghJ k¡fS¡F e‹ik í©lhF«goahd fhÇa« v‹gij¤ jÉu ntbw›Éj F¿í« ïšiy. cjhuzkhf gyru¡F¡
x‹Wnk fhzKoaÉšiy. fhz¥glhjJ kh¤âukšyhkš bghJ#d fil¡fhuD¡F¥ ig¤âa« ão¤jJ nghš c¥ò¡ fh¢ryhkh? ghuÞ£
e‹ik¡F Md fhÇa« v‹d v‹gJ Tl bjÇaKoa Éšiy. r£l« Ûwyhkh? fŸS¡fil k¿aš brŒayhkh? #îË¡ fil k¿aš
cjhuzkhf ï‹iwa âd« bghJ #d§fŸ gy fhuz§ fshš brŒayhkh? r®¡fh® th§»a flid kW¡fyhkh? tÇ bfhL¡ fhkš
v›Éj¤ âahf¤â‰F« jahuhÆUªjhY«, mt®fŸ vij nt©o ïU¡fyhkh? br‹rÞ g»Zfhu« brŒayhkh? r®¡fh® VjhtJ x‹W
v‹d fhÇa¤ij vâ®gh®¤J j§fsJ C¡f¤ij brytÊ¥g bj‹nw nt©lhbk‹W brh‹dhš mij nt©Lbk‹nw Û¿ brŒa yhkh?
bjÇahkš ÉÊ¡»‹wh®fŸ. ïj‰F cjhuz«, ï‹iwa âd« bfhona‰wyhkh? bfhoia tz§fyhkh? j¡Ë R‰wyhkh? v‹gd
ïªâahÉš ïUªJ Óik¡F¢ br‹¿U¡F« t£lnki# kfheh£L Kjyh»a k‰W« ïit nghy Vjhtbjh‹iw¢ brŒayhkh v‹gij¤
ãuâÃâfisí« mt®fsJ th®¤ijfisí« gh®¤jhny bjÇa tU«. jÉu, #d§fSila e‹ik¡fhd fhÇa« v‹gjhf VjhtJ x‹iw¡
k‰wgo ï§FŸs njáa¤ jiyt®fnsh jh§fŸ Óik¡F nghtj‰F f©L ão¤J mij¢ brŒayhkh v‹»‹w ftiynah yøankh
rªj®¥g« V‰glhkš nghdnj jh§fS« j§fŸ _jhij fS« “K‹ ïšyhkš btW« fyh£lhÉš g¤âÇif fËš ãukhj¥gL»wnj
#‹k¤âš brŒj ó#h gy‹” v‹W fUâ¡ bfh©oU¡ »‹wh®fŸ. âU. mšyhkš, cU¥goahd fhÇa« vijí« fhz vtuhY« KoaÉšiy.
fhªâ mt®fS« t£l nki# kfheh£L¡F¥ nghfhkš j¥ã¤J¡ åzhd tÊÆš C¡fK« cz®¢áí« nghŒ¡ bfh©oU¡»‹wd.
bfhŸs ãuahir¥ g£l bjšyh«, m§F nghŒ v‹d nfœ¥gJ go¤jt®fŸ, go¡fhjt®fŸ, muáaš thâfŸ, njÓathâfŸ,
v‹»‹w fZlK«, mj‰fhf btŸis¡fhu®fŸ nfŸÉ¡F v‹d njrg¡j®fŸ M»at®fŸ fhÇa§fŸ jh‹ ï¥go ïU¡»‹wdnt
gâš brhšYtJ v‹»‹w eL¡fKnknghf bth£lhkš ïU¡f v‹W Ãid¤jhš ït®fŸ jÉu k‰wt®fshd bghJey¤âš
nt©oajhŒ É£lJ. Û¿ Vjh tJ j§fis rkhˤJ¡ bfhŸsyh« étfhU©a¤âš - j®k fhÇa¤âš ftiy bfh©l k‰w fdth‹fË‹
v‹W ijÇakhŒ nghÆUªjhY«, j§fËš xUtU¡bfhUt® mojo brŒiffS« if§fÇa§fSnkh ïijÉl nkhrkhd fhÇakhfnt
ngh£L¡ bfhŸS«goahŒ neUnk, tF¥ò¤ jfuhW¡F v‹d ïU¡»‹wd. bghJ¡ fhÇa« v‹gnj ekJ eh£oš nfhÉš f£LtJ,
brŒtJ v‹»‹w gaK« f©o¥ghŒ mªj¥ g¡f« âU«ã¥ gh®¡fnt F«ghãnõf« brŒtJ, gHa nfhÉšfis gGJ gh®¡F« âU¥gÂ
Koahkš brŒJ É£lJ. 炙yhª âš ï‹W ïªJ KÞä« r©ilna brŒtJ, F«ghãnõf« brŒJ mâf ehshŒ É£lnj
gykhŒ ïU¥gjhš všnyhU ila neu¤ijí« mJnt ft®ªJ rhÄÆ‹ r¡â FiwªJ ïU¡Fnkh v‹W rªnjf¤ â‰fhf xU
bfh©ljhš ntW k‰w t®fŸ r©ilia¥ g‰¿ Ãid¡fnt F«ghãnõf« brŒJ mªj rhÄfS¡F thfd«, uj«, nj®, c‰rt§fŸ
neuÄšiy. KjÈaitfŸ brŒtJ,r¤âu« f£o tU»‹w g¡j® fS¡F
ãuhkz®fS¡F rh¥ghL nghLtJ, ntjghlrhiy, njthu ghlrhiy
ïJ Koªj ãwnf, Rnjr k‹d®fS¡F«, ïªâa Ó®âU¤j¤ KjÈait f£LtJ, yB¥ãuhkz rkhuhjid, yB¤ Ôg«
â‰F« cŸs r©ilfŸ òw¥gL«. mJî« Koªj ãwF gh®¥gd® KjÈaitfis brŒÉ¥gJ M»a fhÇa§fns bghJ j®kkhf
mšyhjh® KjÈa j¤Jt N£á¢ r©ilfŸ òw¥gL«. Mfnt ïªj eilbgW»‹wd.
r©ilfns ãujhdkhfî« ïJ r«kªjkhd N£áfns ftiy
ahfî« ïU¡Fnk xÊa ïªâahî¡F bghJthf nt©oaJ vJ VjhtJ k¡fS¡F ãurhu« brŒtJ v‹whnyh ML, nfhÊ, Û‹
v‹gJ xUtU¡F« bjÇaî« bjÇahJ. mJ mt®fS¡F òy¥gl¥ rh¥ãl¡ TlhJ, rh¥ã£lhš euf« v‹W«, âUÚU óádhš
nghtJ Äšiy. ghtbkšyh« nghF« v‹W«, k‰W« ïJnghš ãurhu« brŒtJ«,
bghJ #d§fS¡F VjhtJ xG¡f« f‰ã¡f nt©Lkhdhš uhkha
nghdt®fŸ nghf ïªâahÉš ïU¡F« njÓathâfnsh z«, ghuj«, ghftj«, âUÉisahlš òuhz« KjÈa òuhz§fŸ
“XodtD¡F x‹gjhÄl¤âš rÅ, ïUªjtD¡F v£lhÄl¤âš go¥gj‹ _y« xG¡f§fŸ f‰ã¥gJ« M»a fhÇa§fns k‰wt®
rÅ” v‹gJ nghš âif¡f nt©oajhÆU¡»‹wd®. fŸ ãuò¡fŸ ehfßfkilªjt®fŸ M»at®fË‹ bghJey nrit
ahf ïU¡»‹wd.

Fo muR - 1930 ( 2 ) 328 329 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ïªj ÃiyÆš ïªâahî¡F ï‹W nt©oaJ ï‹dJ v‹W
m¿ªjt®fŸ ahuhtJ ïU¡»‹wh®fsh v‹gij thrf®fisna
nahá¤J czuÉ£L ÉL»‹nwh«. Mfnt njrg¡âí«, flîŸ
g¡âí« kÅjid RaeyÞjhdhfî«, f©_o¤jdkhŒ ã‹g‰w
nt©oajhfî« brŒ»‹wnj jÉu kÅj r_f¤â‹ eh£o‹
K‹nd‰w¤â‹ V, ã, á, o ia¡ Tl fhz¢brŒa Kotâšiy.
njrg¡â v‹»‹w th®¤ijna btŸis¡fhu‹ uh{Ía¤âš
c¤ânahf« r«ghâ¥gj‰F V‰gL¤j¥g£ljšyhš ntW vj‰fhf fšahz u¤J Ô®khd«
thtJ V‰gL¤j¥ g£L ntW VjhtJ gy‹ bfhL¤jJ v‹W ahuhtJ
x‰w Éuiy Ú£lKoíkh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. njr g¡âí«
flîŸ g¡âí« kÅj r_f¤â‰F v‹d gyid¡ bfhL¡f¡ ToajhŒ Mªâu khfhz bg©fŸ kfheh£oš Éthfu¤J brŒJ
ïU¡»‹wJ? mšyJ bfhL¤jJ v‹whtJ ahuhtJ brhšy Koíkh? bfhŸStj‰F M©fS¡F« bg©fS¡F« x‹Wnghynt cÇik
k‰w njr¤jhbušyh« ÉLjiyaila Rjªju kila ïªj khâÇjh‹ ïU¡F« goahf xU Ô®khd« bg©fshš bfh©L tu¥g£L, xnu
elªjh®fsh? v‹W nfŸ¡»‹nwh«. k¡fŸ K‹nd‰w« milaî« xU X£oš m¤Ô®khd« njhšÉailªJ É£ljhf bjÇa tU»wJ.
mt®fsJ fZlK« rßu¥ ãuahirí«, moik¤ jdK«, xÊaî« m‹¿í« 3 k neu« m¤ Ô®khd¤â‹ ÛJ gy bg©fŸ To gykhd
kÅj¤ j‹ik ï‹dJ kÅjDila ïa‰if¤ j‹ik ï‹dJ thj¥ ãuâthj« elªjjhf fhz¥gL»‹wJ. Ô®khd« njh‰W
v‹gitfis cz®¤â mitfis mila¢ brŒtJ ftiya‰W É£lhY« Tl ïªj nrâ ek¡F Äfî« k»œ¢áiaí« bg©fŸ
thH¢ brŒtj‰F ïJtiu ah® v‹d ftiy vL¤J v‹d fhÇa« ÉLjiyÆš ek¡F e«ã¡ifiaí« bfhL¡»‹wJ. VbdÅš
brŒâU¡»‹wh®fŸ. x›bthU kÅjD« bghJ ey¤â‰F¥ fšahz ÉLjiy, Éthfu¤J v‹»‹w th®¤ijfis fhâdhš
ghLgL»‹nw‹ v‹»‹w VÂÆ‹ _y« Raey¤â‰F ngh»‹whnd nfŸ¡fnt eL§»¡ bfh©oU¡F« nfho¡fz¡fhd M©fS¡F
mšyhkš c©ikahd bghJ ey¤J¡fhf ntiy brŒtj‰F ah® ml§» moikahŒ »lªJ tªJ bg©fŸ ifbjh£L jhÈf£od
ïU¡»‹wh®fŸ? ïUªjh®fŸ? mšyJ mj‰fhf nt©oaJ v‹d òUõ‹ fšyhdhY«, òšyhdhY«, bf£ltdhdhY«, ãuU¡F
v‹whtJ ah® m¿ªjh®fŸ? ånz RaeyK« FU£L e«ã¡ifí« j‹id¡ T£o É£L étd« brŒí« khdk‰w ngoahŒ ïUªjhY«
bfh©lt®fŸ brŒifahdJ gy tÊfËY« ï‹wa âd« eh£il, mt®fisbašyh« “fl nghynt ghÉ¡f nt©L bk‹W«,
#d r_f¤ij ghHh¡»¡ bfh©L tU»‹wij jÉu ntW xU fzt‹ FZ£lnuh»ahÆUªjhY« mtid¤ jiyÆš ö¡»¡
fhÇaK« fhz KoaÉšiy. ïªj yBz¤âš ahuhtJ c©ikia¢ bfh©L nghŒ, mt‹ ÉU«ò« jhá å£L¡F miH¤J¥ nghŒ
brhšy tªjhš, mt®fis njr¤Jnuh» v‹W« ehÞâf‹ v‹W« ÉLtJ jh‹ f‰òŸs bg©fË‹ yBzbk‹W«. bg©f S¡F
_shtz« ngRtâY« FiwÉšiy. f®¥g¤âš ïUªnj rßu¤âš u¤j¤Jl‹ fy¡F«go brŒJ
it¤âU¡F« ïªj eh£oš, fšahz u¤J v‹gJ«, M©fis¥
Mfnt ïªj rkakhdJ bghJ #d§fŸ e‹whŒ gF¤j¿it¡ nghynt bg©fS¡F Rjªâu« v‹W« brhšy¥g£lJ ngh‹w
bfh©L MuhŒªJ gh®¤J Koî¡F tunt©oa xU K¡»a rka« Ô®khd§fŸ kfheh£L¡F¡ bfh©L tUtJ«, mJî« bg©f
v‹gij kh¤âu« F¿¥ã£L tÈíU¤â É£L ïij Ko¡»‹nwh«. shnyna mij¥ g‰¿ gy® ngá thj¥ãuâthj« brŒa ïl« V‰gL
tJkhd fhÇa« v‹gJ nyrhd fhÇakšy. mJ kh¤âukšyhkš
Fo muR - jiya§f« - 21.12.1930
m¤Ô®khd« xU X£L ɤâahr¤âš njh‰F«go mj‰F X£L
»il¥gJ mJî« rhjhuz fhÇakšy. Mfnt ïâÈUªJ Toa
Ó¡»u« bg©QyF ÉLjiy bg‰W ÉL« v‹W ijÇakhŒ
ïU¡fyh« v‹nw Ãid¡»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.12.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 330 331 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


cWâ bfh©l K‹ida ï¥nghija ïu©L kªâÇfisí«
ghuh£L»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.12.1930

bg. á. áj«gu ehlh®


njtÞjhd¡ fÄ£o bk«g®

whkehjòu« njtÞjhd¡ fÄ£o¡F¡ fhÈahd xU Þjhd¤


â‰F ehlh® fdth‹ xUtiu ÃaÄ¡f nt©Lbk‹W bghJ #d§fŸ
ÉU«ãaJ«, nk‰go njtÞjhd¡ fÄ£o jiyt® RakÇahij åu®
âU. vÞ. uhkrªâu‹ mt®fŸ f©o¥ghŒ xU ehlh® fdthidna
ÃaÄ¡f nt©Lbk‹W njtÞjhd¥ ngh®il t‰òW¤â ehlh® Fy
Ĥâu‹ g¤âuhâg® âU. R. M. K¤J ehlh® mt®fŸ bgaiu vL¤J¡
fh£o ïUªjJ« nea®fŸ m¿th®fŸ. Mdhš âU. K¤J ehlh®
mt®fŸ bga® X£l® ÈÞoš ïšyhjjhš ngh®£ ïyh¡fh kªâÇ
mt®fŸ ntW xU ehlh® fdth‹ bgaiu ágh®R brŒí«go fÄ£o¤
jiyt® âU. uhk¢rªâu‹ mt®fis nf£oUªjj‰F x¥g mt®
ÉUJef® gh¤âu Éahghu« âU. bg. á. áj«gu ehlh® bgaiu
bjÇÉ¡fnt ïyh¡fh kªâÇ mt®fŸ âU. áj«gu ehlh® mt®fis
ÃaĤâU¥gjhŒ bjÇa eh« ÄFâí« k»œ¢á mil»‹nwh«.
âU. áj«gu ehlh® mt®fŸ xU RakÇahij åu®. ÉUJef®
ehlh® r_f¤â‰nf Kjš Kjš RakÇahij¡ bfhŸiffis mDZ
o¡f tÊ fh£oat®. 15, 20 ´ fhykhfnt bghJ¡fhÇa§fËY« r_f
K‹nd‰w Éõa§fËš Äfî« C¡fkhŒ ciH¤J tUgt®. KÅá
ghÈ£oÆY« k‰W« r_f Éõa§fËY« m¿a ntiy brŒjt®.
Mfnt ï¥go¥g£l fdth‹ njtÞjhd¡ fÄ£o¡F ÃaÄ¡f¥
g£lâš mJî« ïuhkehjòu« Íšyh njtÞjhd¡ fÄ£o¡F Ãakd«
bg‰wâš ek¡F Äfî« k»œ¢ánaahF«. vij c¤nj á¤J? v‹whš
ï‹W e« eh£oš cŸs njthya§fŸ všyh« #hâ ãÇití«, ca®î
jhœití« ÃiyÃW¤â mt‰¿‰F M¡f kË¥gj‰F ciuÉl
khÆU¥gjhš m›Éj #hâ ɤâahr¤ijí«, ca®î jhœití«
monahL mÊ¥gj‰F âU. bg. á. á. mt®fŸ ï› ntiyia
cgnah»¤J RakÇahij åu® âU. vÞ. uhk¢rªâu‹ mt®fS¡F
óuz cjÉahŒ ïU¥gh® v‹gij c¤njá¤njahF«. ïtiu ÃaÄ¡f

Fo muR - 1930 ( 2 ) 332 333 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd¤â‹ RakÇahij¤ jiyt®
jiyÉÇ jh©lt«
RakÇahij¢ r§f¤â‹ jiyt® ca® âU. W.P.A. brsªâu
kJiu nr®bk‹ âU. M®. vÞ. ehíL mt®fŸ kJiu KÅágš gh©oa‹ mt®fŸ uhkehjòu« Íšyh ngh®L jiyt® gjÉia
fî‹áÈš V‰g£l fø ãuâ føÆdhš jdJ nr®bk‹ gjÉia Bz neu¤âš uhÍdhkh brŒJ c©ik¢ RakÇahij¡F cjhuz
uhÍdhkh brŒJ É£lh®. m¥goÆUªJ« mij yøa« brŒahkš khŒ És§»É£lh®. âU. gh©oa‹ mt®fŸ mªj Þjhd¤ij xU
vâ®fø fî‹áy®fŸ 19 ng® ToÆUªJ Vfkdjhf mt® ÛJ nghJ« ÉU«ãdnjÆšiy. mtuJ e©g®fË‹ tÈíW¤jY¡
e«ã¡ifÆšyhj Ô®khd« Ãiwnt‰¿ É£lh®fŸ. ïtÇ‹ if Äfî« fhfî«, xU bfhŸif¡fhfî« mjhtJ jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F
R¤jkhdJ v‹whY« fø ãuâfø mij ftÅ¡f Ko ahkš brŒJ e‹ik brŒtj‰fhfînk mij xU Míjkhf x¥ò¡ bfh©lJ Kjš
É£lJ. ï¥nghJ âU. Jsáuh« ã.V., ã.vš. mt®fŸ Vf kdjhŒ mªj ntiyia Ä¡f ÚâílD«, bghW¥òlD«, RakÇahij ílD«
kJiu KÅágš nr®bkdhf bjǪbjL¡f¥g£oU¡»wh®. ïtU¡F ahUila jaî jh£r©a¤â‰F« f£L¥glhkš, jd¡F¢ rÇba‹W
µ 900 %gh r«gsK« 100 %. mšyt‹R« c©L. njh‹¿ago elªJ tªjh®. K¡»akhŒ xL¡f¥g£l r_f¤jhU¡F«
jhœ¤j¥g£l r_f¤jhU¡F« j‹dhš ToatiuÆš mj‹ _y«
â©L¡fš nr®bk‹ âU. nrhiy ehlh® mt®fS« fø ãuâ
e‹ik brŒJ tªjh®. gz¡fhu® ViH v‹»‹w ɤâahrÄšyhkš
fø fhuzkhf jdJ nr®bk‹ gjÉia uhÍdhkh brŒJ É£lh®.
mâfhu¤ijí«, rYifiaí« ãunah»¤J tªjh®. gz¡fhu®fŸ
ïtU« Ä¡f gÇR¤jK« ehzaK« cilat®. e«ã¡ifÆšyhj
F‰w¤ij vL¤J¢ brhšYtâY«, mt®fË‹ gz¤âÄuhd
Ô®khd¢ r£l« V‰g£L bfhŠr fhynk Mdjhš mJ ï‹dK«
fhÇa§fis¡ fh©gâY«, á¿J« ã‹ th§fhJ #hâ¤âÄ®fhuiu¡
rÇahdgo ãunah»¡f¥ gl¤j¡f nah¡»aij mila Koa Éšiy.
f©o¥gJ nghynt ijÇakhŒ f©o¤J el to¡if el¤â
nah¡»a®fS« if gÇR¤jKŸst® fS«, mj‰F gÈah»
tªjnjhL mt®fS¡F mo¡fo ò¤â òf£oí« tªjh®. m¥gjÉÆ‹
tU»wh®fŸ. ïj‰F fhuz« e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd r£lkšy.
_y« RakÇahij¡ bfhŸifia gy Éõa§ fËš eil KiwÆš
k‰bw‹dbt‹whš kªâÇ gjÉfË‹ ngh£oahš V‰g£l gy‹
el¤â¡ fh£odh®. jd¡bf‹W ntW bjhÊš x‹W« it¤J¡
fnsahF«.
bfhŸshkš jdJ KG neu¤ijí« mânyna brY¤â tªjh®. ïit
ïUªj nghâY« òJ¢ r£l¥go mik¡f¥gl¥ nghF« Þjy kh¤âu kšyhkš vªj ÃÄõ¤âY« “ehis¡ F« mªj ntiyÆš
Þjhgd§fËš mJ jFªjgo ãunah»¡f¥gL« v‹W fUJ»‹nwh«. ïU¡f nt©L«” v‹whtJ kWgoí« mij milant©L
ï¥bghGJ kªâÇ gjÉ mila ngh£o nghL« gyuhY« ehÄ bk‹whtJ fUjhkš x›bthU ÃÄõK« mªj¥ gjÉia
ndõ‹ fî‹áy®fns bgÇJ« fî‹áY¡FŸs fyf¤â‰F fhuz my£áakhŒ fUâ¡ bfh©nl eLÃiyÆÈUªJ ãrfhkš jh‹ brŒa
khÆU¥gjhš ï‹iwa ehÄndõ‹ Kiw ïU¡F« fhuz« rÇahŒ nt©oa fhÇa§fis JÂîl‹ brŒJ tªjh®. (ï› tsî
ga‹gl Koahkš ïU¡»‹wJ. Mjyhš Ó¡»u« òâa r£l¥go fhÇa§fS« r®¡fh® Ãakd¤â‹ _y« m¥gjÉ »il¤jâ dhnyna
KÅághÈ£oí«, ngh®L« mik¡f¥gl Mir¥gL»‹nwh«. jh‹ brŒa KoªjJ v‹gijí« F¿¥ã£L ÉL»‹nwh«. VbdÅš
nj®jš _y« gjÉ bg‰¿Uªjhš, m§f¤ âd®fS¡F Éiy
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.12.1930 bfhL¤njh, Éahghu« ngánah moik¥g£nlh milªâ U¡f

Fo muR - 1930 ( 2 ) 334 335 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


nt©Lkhjyhš ï›tsî Rna¢irnahL«, RakÇahij nahL«, rhjhuz k¡fËlnk mâf ner« it¤J« Ó®âU¤j thÈg cyf¤â‰F
ehza¤njhL«, ÚânahL« ïUªâU¡fnt KoahJ) ï¥go¥ g£l xU c®¢rhf¤ij jªJ m›tF¥ãš mnefU¡F “gznk všyh«
bgUikí« Úâí« thŒªj fdthÅ‹ îthf« áyU¡ fhtJ j§fŸ brŒatšyJ” v‹»‹w cz®¢áia kh‰¿, m‹ig¥ bgU¡» tªjh®.
e«ã¡if¡F gh¤âuÄšyhkš nght âš M¢rÇa bkh‹WÄšiy. itÔf®fËlK« gz¡fhu® fËlK« ngR« neubkšyh« jd¡F Ä¡f
mJkh¤âukšyhkš gh®¥gdušyhjh® ïa¡f muáaš thd« fU¤J fZlkhf ïU¥gjhfnt ïU¡F«. thÈg®fËlK«, rhjhuz
mo¤j r©lkhUj¤jhš bghJ¡ f£L¥ghL ehza« M»aitfŸ k¡fËlK«, jhœ¤j¥g£l k¡f ËlK« ngR« neu¤ijna Ä¡f
á‹dhã‹d¥gl ne®ªJ. RaeyK«, nguhir í« eh£oš c®¢rhfkhf¡ fUJth®. ï¥go¥ g£l FzKŸs M£áÆš
jh©ltkhoaâ‹ gadhŒ elªj Ãfœ¢áfŸ e«ã¡if Æšyh¤ itÔf®fS¡F«, brštªj®fS¡ F«, ãuò¤jd¡fhuU¡F« mâU¥â
Ô®khd§fS¡F mâfkhd jiyÉÇ nfhy« V‰g£L mij¢ RygkhŒ V‰g£lJ« e«ã¡if ïšiy v‹W brhšy nt©o tªjJ« âU.
ahU« ifahL«go brŒJ É£lJ. gh©oa‹ mt®fS¡F xU e‰rh£á¥ g¤âukhF«. ïj‹ _y« k‰w
bk«g®fŸ ngh®oÈUªJ Ó®âU¤j cyf¤â‰F«, RakÇahij
Mfnt mJ cájh cájÄšyhkš ifahl¥gL«goahf cyf¤â‰F«, rkj®k cyf¤â‰F« bjh©L brŒa âU. gh©oaid
MdJ« mârakšy. ïªj ÃiyÆš áy® uhkehjòu« Íšyh ngh®L cjÉaJ xU bgÇa cgfhunk ahF«. Mjyhš ïªj Ãiy
jiyt® ÛJ mij ãunah»¡f¡ fUâ mJ btË¥g£lhš j§f S¡F V‰g£lj‰F eh« c©ikahfnt k»œ¢áail»‹nwh«.
Mnkhâ¡fî«, MjÇ¡fî« Tl eg®fŸ »ilahbjd Ãid¤J btF
g¤âukhf ïufáa¤ânyna V‰ghL brŒJ âObu‹W bfh©L âU. gh©oa‹ mt®fŸ bgÇa jdtªj®. mjhtJ tUõ« 50
tªâU¥gjhf¤ bjÇ»‹wJ. MÆu« %ghŒ Kjš y£r %ghŒ tiu tUthíŸs bršt¡ FL«
g¤ij¢ nr®ªjt®. Mfnt mt® jd¡F gzÄšyhjjhš gz¡fhuiu
ï¤ Ô®khd« tUbk‹W bjǪâUªjhš, clnd K‹dnkna btW¤jh® v‹W ahU« brhšÈ Él KoahJ.
uhÍdhkh brŒâU¥gh®. btW« kªâÇ r«kjkhd f£á fhuzkhŒ ï¤
Ô®khd« bfh©L tu¥g£lJ. jÉu âU. gh©oa‹ mt®fŸ âU. gh©oa‹ mt®fŸ uhkehjòu« Íšyhngh®L¤ jiyik¥
îthf¤ij¥ g‰¿ á¿jhtJ m⮥â milªJ mjdhš bfh©L gjÉÆš g£L¡ bfh©ljhY«, k‰W« muáaš bjhšiy ahY«
tu¥g£lJ v‹W ahuhY« brhšyKoahJ. mtuJ îthf¤âš ahU« RakÇahij ïa¡f¤â‰F eZl« V‰g£lnj jÉu, mjhtJ mt®
vªj¢ rkaK« Û£o§»š m⮥â g£ljhf fh£odnj »ilahJ. btËÆš ïUªjhš v›tsî gy‹ V‰g£L ïU¡Fnkh, m›tsî
gy‹ V‰g£lJ v‹W brhšy KoahJ.
cjhuzkhf rÛg¤âš uhkehjòu« Íšyh fby¡l® âU. bk¡å‹
mt®fŸ Û£o§»š xU fhÇa¤âš ãuábl©o‹ elto¡ if¡F ïJ Éf, Þjy Þjhgd Rah£á v‹gJ«, Ó®âU¤j« v‹gJ«,
m⮥â fh£o xU Ô®khd« bfh©L tªjnghJ, mij MjÇ¡fnth muáaš Rjªâu« v‹gJ« eh£o‰F«, ghku k¡fS¡F ViH k¡f
Mnkhâ¡fnth Tl mªj T£l¤âš xU bk«gU« ïšiy. Íšyh S¡F, jhœ¤j¥g£lt®fS¡F v›tsî öu« gadË¡f¡ Toajh
fby¡£liu mDrǤJ¥ ngr¡ Tl MËšiy. ïJ tiu vªj¥ ÆU¡»‹wJ v‹gij bghJ #d§fŸ m¿a ïJ xU rªj®¥gkhf
g¤âÇiffshtJ mtuJ îthf¤ij MnBã¤njh, m⮥â V‰g£lJ k‰bwhU Éj¤âš k»œ¢áaila¤ j¡fjhF«.
fh£onah mšyJ f£áthj« elªjjhfthtJ fh£onah xU tÇí«
vGj¥g£ljhf brhšy KoahJ. mt® îthf ne®ik¡F xU á¿a Mfnt ï‹iwa âd« ïªeh£oš bghJ#d§fS¡F
cjhuz« nt©Lkhdhš x‹iw¡ fh£Lnth«. mjhtJ “vªj ãuâÃâahf ãuò¤jdK«, itÔfK«jh‹ ïU¡f nah¡»aijíila
nkh£lh® gÞ fhuuhtJ Ô©l¥glhj k¡fŸ v‹gtiu gÞ Ìš V‰¿¢ muáaš Rjªâu§fŸ ïU¡»‹wdnt xÊa c©ikahd k¡fË‹
bršy kW¤jhš mªj gÞ iybr‹Þ nf‹áš brŒa¥ gL«” v‹W * ãuâÃâ¤Jt¤â‰F v›Éj rhjd« ïšiy v‹gJ cWâah»É£lJ.
c¤âuî ngh£lh®. gŸË¡ Tl Éõa§fËš jhœ¤j¥ g£l k¡fis¢ ïJ jÉu Þjy Þjhgd îthf§fŸ ïªj khâÇ fhuz§fËš
nr®¡fhj gŸË¡Tl cgh¤âaha®fisbašyh« kh‰¿í«, j©o¤J« mo¡fo kh¿ kh¿¤ bjhšiyailahkš xnu ßâÆš eilbgw
r®t rhjhuzkhf všyh¥ gŸË¡ Tl§fËY« ahU« go¡F« goahŒ nt©Lkhdhš Þjy Þjhgd§fS¡F RjªâukhŒ el¡f¡Toa xU
brŒjh®. eh£L¡ nfh£il efu¤jh® Éõa§ fËš gz¡fhu®fis Él îthf c¤ânahfÞj® ïU¥ghuhdhš ï«khâÇ¡ fhÇa§fshš

Fo muR - 1930 ( 2 ) 336 337 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


bfhŸiffŸ khWglhkš ïU¡fyh«. Mdhš ï‹W r£l rigÆY«
Þjy Þjhgd îthf¤ jiyikÆY« xnu fdth‹fŸ bgÇJ«
ïU¥gjhš mij V‰gL¤j KoaÉšiy. Md nghâY« ïit
fS¡fhf btšyh« e«ã¡if ïšyh¤ Ô®khd¢ r£l« nt©lh«
v‹W eh« brhšy tuÉšiy. mJ ïUªJjh‹ Ôu nt©L«. ï‹iwa
âd« fø ãuâ¡føfshš kªâÇ ngh£ofshš, muáaš * ca®âU. brsîªâu¥gh©oaÇ‹
jfuhUfshš jh‹ ïJ tiu ³ r£l« ãunah»¡f¥g£oU¡»‹wnj
jÉu îthf¡ F‰w¤â‰F¤ âwik¡F ãunah»¡f¥ glÉšiy. c¤âuî
ï«khâÇ fhÇa§fshš clnd jiyik Þjhd« fhÈbrŒa¥gl uhkehjòu« Íšyh ngh®L
nt©oaJ« xU Éj¤âš mtáakhF«.. ïšyhj tiu ï¡ føfŸ
îthf¤â‰FŸ òFªJ, Þjhgd§fis Ä¡f nftykhf M¡» ÉL«.
nkh£lh® f«bgÅ KjyhËfS¡F rî¡fo
ïªj¡ F¿¥ã£l r«gt« Tl RakÇahij cz®¢áÆdhš V‰g£l
jhF«. VbdÅš ïªj e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd¤â‰F nghâa
uhkehjòu« Íšyh ngh®L jiyt®, nkh£lh® f«bgÅ
bk#h®£o ïšiy v‹gJ cWâahdhY« ï«khâÇ kd¥gh‹ik
KjyhËfS¡F¥ ã‹tUkhW xU R‰W¡ foj« mD¥ãÆU¡»
cŸs ïl¤âš ïÅ ïU¥gJ bfhŠrK« RakÇahij mšy v‹nw
wh®fŸ. mJ tUkhW :-
Éy» É£lh®. Mdhš k‰w r«gt§fËš bk#hÇ£o bk«g®fŸ vªj¡
fhuz¤ij bfh©lhdhY«, xUtiu nt©oaâšiy v‹W “ïªj ÍšyhÉYŸs áy nkh£lh® f«bgÅ KjyhËfŸ Mâ
fUâÉ£lhš mt® kWgoí« mânyna ïU¡F«goahf ïUªjhš âuhÉl®fis jkJ “gÞfËš” V‰¿¡ bfh©L nghtâšiyba‹ W«
mªj bk#hÇ£o bk«g®fŸ bjhšiyahš îthf« ghâ¡f¥glhjh o¡f£oš, “MââuhÉl®fS¡F o¡f£L bfhL¡f¥gl kh£ lhJ”
v‹W nf£»‹nwh«. bk#hÇ£o¡F ÉnuhjkhŒ cŸns ïUªJ v¥go v‹W Ãgªjid V‰gL¤âÆU¥gjhí« m¿»‹nwh«. ï› tH¡f«
ahUila jaÉ‹ ÛJ rkhˤJ¡ bfh©oUªjhY« mJ Ra kÇahij ãuahÂfS¡F ïilŠrš c©L g©z¤j¡fjhfî«. Äf m¡»uk
m‰w j‹iknahL, îthf« ghœ v‹nw brhšYnth«. bghJthf khdjhfî« ïU¡»wJ. Mfnt nkh£lh® f«bgÅ KjyhËfŸ
gjÉfŸ milí« kh®¡fK« kªâÇfshŒ tu¥g£lt® fŸ Ãiyí« VnjD« xU r_f¤jhiu gÞáš V‰¿¢bršy kW¡fnth o¡f£L
ï‹W ïU¥gJ nghynt v‹W« ïU¡Fnkahdhš Ñœ fËš kW¥ò ÉâfŸ m¢álnth brŒjhš mt®fSila iybr‹R,
îthf§fS¡F v›tsî gªnjhgÞJ V‰gL¤âdhY« ï¥go¤jh‹ K‹d¿¡if bfhlhkny u¤J brŒa¥gLbkd ïjdhš v¢rÇ¡if
el¡F«. rhjhuzkhf kªâÇfS¡F¡ Tl ïªj ÃgªjidfŸ jhnd brŒ»nwh«. ïªj¢ R‰W¡ foj« »il¤J xU thu¤J¡FŸ mªj¤
ïU¡»‹wJ. mjhtJ e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« tªjhš É£L jil Éâ Ú¡f¥g£ljh mšyth v‹W rh«ãŸ o¡f£Ll‹ Ç¥ngh®L
É£L¥ nghŒ Él nt©L« v‹gjhf¤ jhnd ïU¡»‹wJ. Mfnt brŒJ bfhŸsnt©L«.
nkYŸsJ nghynt jh‹ Ñœ ïU¥gJ« ïU¡»‹wJ. MjÈ‹ eh«
ïij kh¤âu« F‰w« brhštJ xG§fhfhJ.
ïitfisbašyh« Ãid¥gj‰F K‹ #dehaf« ešyjh, jÅ
ehaf« ešyjh, mšyJ gŠrha¤J FomuR ehaf« ešyjh, v‹W
Koî brŒtâš jh‹ c©ik e‹ik »il¡f Ka®¢á brŒa Koí«.

Fo muR - jiya§f« - 28.12.1930

Fo muR - 1930 ( 2 ) 338 339 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


kl§fŸ brh¤Jfisí« g¿Kjš brŒa nt©Lbk‹gJ k‰w
eh£L¡F bghUªjhÉ£lhY«, ekJ eh£L¡F Äfî« bghUªJ«.
VbdÅš ï§F brh¤J¡fis miltj‰F ãwÉÆnyna #hâfŸ
tF¤J ïU¥gnjhL, áy® ãwÉÆ‹ fhuzkhfnt brh¤J mil
tj‰»šyhkš jL¡f¥g£oU¡»‹wh®fŸ. áy® ãwÉÆ‹ fhuz
khfnt brh¤J¡fŸ j§fŸ tr« tU«goahfî« brŒJ bfh©oU¡
fh§»uÞ jiyt®fË‹ nah¡»aij »‹wh®fŸ. ïªj¡ bfhŸiffŸ kj¤njhL nr®¡f¥g£L« ïU¡»‹wd.
Mifahš ïªj khâÇ eh£o‹ brh¤J¡fis g¿Kjš brŒJ bghJ¢
thÈg®fS¡F ÉUªJ brh¤jhf M¡f nt©oa bfhŸif M£áÆš V‰gl nt©oaJ Äf
Äf mtáakhF«.
xU eh£L brh¤J mªj eh£L¡F brhªjkhF«. mªj eh£L
UÎa bghJ clik¡ f£á¡fhu® m‹Åa njr¥ ãurhu¤â‰ k¡fŸ všnyhU¡Fnk brhªjkhdjhF«. m¥go ïU¡f mij
bf‹W xU ïyh¡fh it¤J j§fŸ bfhŸiffis cyfbkšyh« gu¥g jªâu¤jhY«, if gy¤jhY«, flîŸ nguhY«, kj¤â‹ nguhY«,
c¤njá¤J mªjªj eh£L¡F¤ jFªjgo â£l§fŸ V‰gL¤â, mij f®k¤â‹ nguhY«, ÉâÆ‹ nguhY« xU áynu mDgɤJ¡
mªjªj eh£oš ãurhu« brŒa V‰ghL brŒJ tU»‹wh®fŸ. mªj bfh©L gy® étd¤J¡nf fZl¥g£L¡ bfh©oU¥gJ« mJî«
KiwÆš ïªâahɉF v‹W mt®fŸ tF¡f¥g£l â£l§fŸ, ãwÉ fhuzkhŒ jªâu¤jhš òu£lhš ï¡ bfhŸifia Ãiy ÃU¤â
y©l‹ g¤âÇiffËš ãuRÇ¡f¥g£oUªjâ‹ RU¡f« br‹id it¤âU¥gJ« m¡»uknkahF«.
“ïªJ” g¤âÇifÆš y©l‹ ÃUguhš jªâao¡f¥g£L m¥
g¤âÇifÆš ãuRukhdâ‹ fU¤ij bkhÊ bga®¤J k‰bwhU g¡f« ï‹iwa âd« jiyÉâia e«ghj cyf ViH k¡fŸ všyh
ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ. mJ thÈg®fS¡F xU ÉUªjhF«, mâš Uila cŸs¤âY« ïU¡F« cz®¢á ïJntahF«.
áy ï‹iwa ïªâahî¡F¥ bghU¤jkhdbj‹W fhz¥glh ÉoD« Kothf k‰w Éõa§fŸ vJ v¥go ïUªjhY« ïªâa
fh§»uirí« ï‹iwa ïa¡f¤ijí«, mj‹ ïa¡f¤ fh§»urhdJ ïªâahÉ‹ 100¡F 90 k¡fsh»a Foahdt®fŸ bjhÊ
jiyt®fisí« g‰¿¡ T¿ÆU¡F« FiwfËš bgU«gh‹ik ekJ yhËfŸ M»a ïªâahÉ‹ c©ik k¡fS¡F ÉnuhjkhdJ v‹ gJ
mã¥ãuhaK« MF« v‹gnjhL mijna ehK« gy jlit vGâ kh¤âukšyhkš, bghJ JnuhfkhdJ v‹gijí« ï‹iwa jiy
tªâU¡»‹nwh«. â£l¤âY« bgU«gh‹ik eh« vGâ tªjit t®fŸ bghJ ÉLjiy vâÇfŸ v‹gijí« e«ik¥ nghynt rk
fshF«. bghJ #d§fË‹ c©ikahd Rjªâu cz®¢á fis¡ j®kthâfS« fUâ ïU¡»wh®fŸ v‹gt‰iw kh¤âu« m¿É¡f
bfL¤J bjhÊyhs®fS¡F« cG»‹w Foahdt®fS¡F« Jnuhf¤ ÉU«ò»‹nwh«.
ij¢ brŒjJ fh§»unrahF« v‹W eh« gy jlit vGâí«, ngá
í« ïU¥gij bghJîlik¡ f£áahU« x¥ò¡ bfh©oU¥gâÈ Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 28.12.1930
UªjhtJ ï¡fh§»uádhš ViHfS¡F« Foahdt®fS¡F« ga
Åšiy v‹gij vËâš czuyh«.
k‰W« mâš jiyt®fis¥ g‰¿ vGâÆU¥gitfS¡nfh
eh« mâf Éah¡»ahd« vGj¤ njitÆšiy v‹W fUâ É£L
É£nlh«.
fh§»uá‹ F‰w¤ijí« Jnuhf¤ijí« cz®ªjhš jiyt® fŸ
F‰w¤ijí« Jnuhf¤ijí« ãǤJ¡ fh£l nt©oaâšiy.
k‰w¥go gz¡fhu®fŸ brh¤Jfisí« óÄfisí« nfhÆš,

Fo muR - 1930 ( 2 ) 340 341 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


mUŠbrhš bghUŸ
rhÄ¡F btor¤j« ãuh®¤jid
mNia - bghwhik
mngø¤jš - ÉU«òjš
âUth§T® uhÍa¤âš bfhšy¤âš ïUªJ âUtdªjòu« mÄj« - msî¡F mâfkhf
tU« tÊÆš rhÞ¤jh nfhÉš v‹W xU nfhÉš ïU¡»‹wJ. mªj
m¤jhø - cWâahd rh‹W
rhÄ¡F mªj g¡f¤âa #d§fŸ jh§fŸ c¤njá¤j fhÇa« Ãiw
nt¿dhš bt§fha bto nt£LfŸ ï¤jid nghL»nw‹ v‹gjhf mò%khf - mó®tkhf, mÇjhf
nt©o¡ bfhŸtJ tH¡f«. nkh£lh® gÞfhuU« mªj¥ g¡f« gÞ mäâa« - Ãiya‰wJ
nghF« nghbjšyh« t©oia ÃU¤â bto nt£L¥ ngh£L¢ brš mÉœj« - kUªJ, xslj«
tJ tH¡f«. ïªj nt©Ljiyia Ãiwnt‰W« Éj« v¥go v‹ whš MF®â - cUt«, clš
nuh£L¡F« nfhÉY¡F« Rkh® 100, 150 mo ïU¡F«. nuh£L M¡»id - f£lis, Miz
nfhÉiy Él bfhŠr« nklhdJ. ïªj¡ nfhÉš órhÇfËš ïUt® Mthfd« - vGªjUSkhW kªâu¤jhš
nuh£oš nkh£lh® gÞ bršY»‹w g¡f« tªJ ËW bfh©L x›
bjŒt¤ij nt©o miH¤jš
bth% gÞ ãuahÂiaí« gh®¤J rhÞ¤jh bto, rhÞ¤jh btofŸ
MÞgj« - ïl«, g‰W¡nfhL
v‹W nfœ¥gh®. ãuahÂfŸ x›bthUtU« j§fŸ j§fŸ nt©L
jiy¡F jFªjgo x‹W ïu©L IªJ v‹W ï«khâÇ brhšÈ ï¤âahâ - ïit ngh‹w
x›bthU bto¡F« xU¢ r¡fu« (âUth§T® ehiza«) åj« flhB« - fil¡f©
mjhtJ 7 igrh åj« fz¡F bfhL¤J ÉLth®fŸ. ïij¥ bg‰wJ« »U¤JUt« - tŠrid
mªj órhÇ m§»UªJ cu¤j FuÈš ï¤jid ï¤jid bto v‹W rnfhju« - Fy«
f¤Jth‹ mªj¥go nfhÉÈš ïUªJ bto r¥j« nfœ¡F«. mjhtJ r«ra« - mŒa«, rªnjf«
nfhÉÈš cŸs k‰bwhU órhÇ bt§fha bto g£lhir X§» r«uBiz - fh¥gh‰Wif
Ãy¤âš mo¥gjhš bgÇa r¥j« nfœ¡F«. nt©Ljiy¡ fhu®fŸ
rtjkhf - Éiy kÈthf
x›bthU bto¡F« x›bthU F«ãL ngh£LÉ£L gÞÌš V¿¥
nghŒ ÉLth®fŸ. ïªj¥go mªj¥ órhÇfS¡F âd« 4, 5 %ghŒfŸ á«lh - á£oif, bgUÉuš M£fh£o Éuš
åj« Mjha« »il¡F«. Mfnt órhÇfË‹ Mjha¤ â‰fhf nr®¤J vL¡F« msî
g¡j®fË‹ g¡â¡F v¤jidnah kh®¡f§fŸ V‰gL¤j¥ Rá - öŒik
g£oU¡»‹wd. RjhÉš - j‹ ÉU¥ghŒ, jhdhf
jahgu¤Jt« - m‹òilik, mUSilik
mitfËš gy ï‹dK« e«eh£oY« mnef« ïUªJ
tU»‹wd. jhuj«Äa« - V‰w¤ jhœî
âUZlhªj« - vL¤J¡fh£L
Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 28.12.1930 bjhªj« - f£L, gªj«, Ja®
îgakhŒ - m¢rÄ‹¿

Fo muR - 1930 ( 2 ) 342 343 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 11


ÃZ^u« - bfhLik
ne®¢ir - ne®¤â¡ fl‹
ghjuhɪj« - ghj¤ jhkiu, fhyo
ghyhÇZl« - FHªij¥gUt bjhl® nehŒ
ãuh¡F - ï‹bdhU brŒâÆš
ftd¤ij brY¤Jjš
Äutiz - C®ty«
Kiwjiy - eh£L¡nfh£il efu¤jh® r_f¤âš
âUkz¤â‰F K‹ò« ã‹ò« bgU«
bghU£bryÉš brŒa¥gL«rl§FfŸ
_sht©z« - Éj©lh thj«, ãw®TWtij
kW¤J j‹bfhŸifia eh£lhJ
ånz TW« thj«
_iyÉâ - jiyÉâ
t®¤jkhd« - Ãfœfhy«, j‰fhy ÃfœîfŸ
Éjha« - Koî
ajhãÇa®fŸ - gHikthâfŸ, kh‰w« ÉU«ghnjh®
#£fh t©o¡fhu® - Fâiu t©o¡fhu®,
(gzÄšyhjt®fŸ )
3 MtJ ghu« - Third Form, 8 M« tF¥ò

Fo muR - 1930 ( 2 ) 344

You might also like