PARATHNIE

Kam punuar pr t paraqitur nj libr t qart, t thjesht e t

prmbledhur shkurt, me njohuri t mjaftueshme pr nj kandidat
pr leje dejtimi t kategoris A dhe B.
Libri ndahet n katr kapituj.
1-

Rruga, Mjeti, Leja e drejtimit.

2-

Sinjalistika (shnjat vertikale dhe horizontale).

3-

Normat e sjelljes n rrug.

Njohuri elementare t mjetit.

KAPITULLI

A. RRUGA
B. MJETI
C. LEJA E DREJTIMIT

A.

RRUGA

T marrsh njohuri elementare pr rrugn do

t thot t dish ndryshimet q egzistojn midis
Autostrads, Rrugs kryesore, dytsore etj...

Rruga sht zona pr prdorim publik e destinuar pr

qarkullimin e kmbsorve,mjeteve dhe kafshve.

Qarkullim quhet lvizja, ndalimi dhe qndrimi i

kmbsorve, i mjeteve dhe i kafshve n rrug.

RRUGT KLASIFIKOHEN SIPAS KARAKTERISTIKAVE N :

1. Autostrad.
2. Rrug interurbane kryesore.
3. Rrug interurbane dytsore.
4. Rrug urbane kryesore.
5. Rrug urbane dytsore.
6. Rrug lokale.
4

1. AUTOSTRADA

a. Autostrada sht nj rrug e dallueshme nga sinjalet e

hyrjes dhe t mbarimit me ngjyr t gjelbrt.

b. N autostrad shpejtsia max sht 110 km n or.

c. Autostrada
-

Ka korsi: shpejtimi, ngadalsimi, parakalimi,

emergjence, t veanta t ndryshme, t veanta pr
lvizjen e mjeteve t ngadalta.

Ka bankina mundsisht t shtruara.

5

- sht e paisur: me rrethim, me sisteme asistence, me

zona shrbimi dhe parkimi n t gjith gjatsine e saj.
-

Nuk ka hyrje private (rrugza ansore, garazhe e tje).

Nuk ka kryqzime n nivel.

d. N autostrada lejohet t qarkullojn

- Motoikleta me cilindr 150 cm3 e lart.
- Automjete q jan n gjndje t ecin me shpejtsi mbi 80
km/or n rrug t drejt.
- Autoveturat me rimorkio ose q trheqin nj karel,
- Autokampet, Kamjont, Autobuzt.
- Komplekset e mjeteve:
Kok trheqese me trajler, Autobuz artikular, Autobuz me
rimorkio, Kamion me rimorkio.
e. N autostrada nuk lejohet t qarkullojn
- Automjete t cilat nuk arijn shpejtsin 80 km/or n
rrug t drejt.
- Ciklomotort.
- Motoikletat me cilindr m t vogl se 1503cm .
- Makinat bujqsore.
- Makinat teknologjike.
-

dhe t hapur (q mund t derdhen ose t prmbysen).

- Automjete t cilat nuk kan kryer kontrollin teknik vjetor.

- Automjete n gjndje t keqe teknike (pa paime , pa sisteme
te funksionimit n gj ndje t mir , me goma t konsumuara,
6

me sinjale t thyera).
- Automjete q trheqin mjete me difekt ose me avari .
f. N autostrad sht e ndaluar
- Kthimi n t kundrt i sensit t lvizjes.
- Qndrimi dhe pushimi (prve rasteve kur qndron n
korsin e emergjencs deri n tre or pr avari teknike ose
probleme shndetsore t drejtuesit t mjetit).
- T qndrosh pr t marr pasagjer (qoft edhe n zonat e
shrbimit t asistencs).
- T prdorsh dritat e gjata n zonat e shrbimit dhe n zonat
e tjera t cilat kan ndriim t mir.
- T bsh gara shpejtsie .
- T zhvillosh aktivitete shit-blerje .
- N rast difekti t mos e vendosim dukshm trekndshin e
rrezikut.

2. RRUG INTERURBANE ( jashtqytetse )

KRYESORE

a. Rruga inteurbane kryesore

sht nj rrug e dallueshme
hyrjes
nga sinjalet e
dhe t mbarimit me ngjyr blu.

b. N rrugn interurbane kryesore shpejtsia max. sht

90km/or.
c. Rruga interurbane kryesore sht nj rrug:
- Me karrexhata te pavarura ose t ndara me
.
- Pa kryqezime n nivel.
- Me t paktn dy korsi pr sens.
- Me bankina n t djatht (mundsisht t shtruara
asfalt).
- Me zona (hapsira) t prshtatshme pr qndrim
240).
- Me korsi shpejtimi dhe ngadalsimi.

me

- E rezervuar pr qarkullimin e nj kategorie t caktuar

mjetesh motorike. (nuk lejohet qarkullimi i biikletave i
ciklomotorve) etje.
- E paisur me zona shrbimi dhe parkimi.

3. RRUG INTERURBANE (jashtqytetse)

DYTSORE

Rrug interurbane dytsore quhet rruga me nj karrexhat, me dy

sense lvizje, me te paktn nj korsi pr sens, dhe me bankina.

4. RRUG URBANE (qytetse) KRYESORE

Rrug Urbane (qytetse) Kryesore quhet rruga e cila plotson

kto karakteristika:
-

Esht me karrexhata t pavarura ose t ndara me

Sejcila karrexhat me t paktn dy korsi pr sens dhe nj

korsi e mundshme e rezervuar pr mjete publike.

Me bankina t shtruara dhe me trotuare.

Me kruqzime n nivel t paisura me semafor.

Pr qndrime jan parashikuar zona ose breza ansore

jasht karrexhats, me hyrje ose dalje t
prqndruara.

5. RRUG URBANE ( qytetse ) DYTSORE

Rrug urbane dytsore
quhet rruga me nj
karrexhat, me t
paktn dy korsi pr
sens, me bankina
t shtruara dhe me
trotuare. Pr qndrim
jan parashikuar zona
ose breza ansore
jasht karrexhats
me hyrje dhe dalje t
prqndruara.

10

6. RRUG LOKALE
Rrug lokale quhet rruga
urbane ose interurbane
e sistemuar n mnyre
t prshtatshme pr
qarkullimin e mjeteve dhe
kafshv por q nuk bn
pjes n kategorit e
rrugve t prcaktuara
m sipr .
- T tjera
RRUG NDRKOMBTARE quhen rrugt ose pjes t tyre
t cilat prcaktohen nga marveshjet ndrkombtare.
RRUG SHTETRORE quhen rrugt t cilat prfaqsojn
drejtimet kryesore t trafikut kombtar.
RRUG INTERURBANE quhen rrugt jasht qndrave t
banuara.
RRUG URBANE quhen rrugt brnda nj qndre t banuar.
RRUG RETHI quhen rrugt t cilat lidhin kryeqndrn e
rethit me bashkit, qndrat e komunave, zona t tjera me interes
industrial, bujqsor ose turistik .
RRUG T BRNDSHME quhen rrugt t cilat shtrihen
brnda sektorve t minierave, t nafts, ekonomive bujqsore
e tje.
RRUG KOMUNALE quhen rrugt t cilat shtrihen brnda
teritorit t komuns.
11

RRUG SHRBIMI quhet rruga anash nj autostrade, anash

nj rruge interurbane kryesore, anash nj rruge urbane kryesore.
Rrugt regjistrohen n arkivin kombtar t rrugve sipas nenit
220 t Kodit Rrugor Tetor 2007, faqe 255.
Kur rrugt humbin karakteristikat e m
nga ministria prkatse .

PRCAKTIME PR TRAFIKUN
1. BANKINA
Bankina sht nj pjes e rrugs ndrmjet karrexhats dhe
argjinaturs, brigjeve t rrugs (brigje t rrugs quhen zonat e
terenit q vijn menjher pas buzs s siprme t skarpats ose
buzs s brndshme t kanalit).
-

2. KARREXHATA
Karrexhata sht pjesa e rrugs e prcaktuar pr lvizjen
e mjeteve.

Karrexhata sht me nj sens ose me dy sense pr lvizje.

Karrexhata prgjithsisht sht

nga vija ansore.

Karrexhata sht e ndar n korsi .

Jan pjes t karrexhats: vndkalimet e kmbsoreve,

vndkakalimet e biiklistve, t gjitha korsit me
prjashtim t korsis s emergjencs.

12

Nuk jan pjes e karrexhats: trotuaret, rrugt pr

kmbsor, piststat e biiklistve.
3. KORSIA
a. Korsia sht pjes gjatsore e rrugs me gjrsi t
prshtatshme pr kalimin e nj reshti mjetesh
b. Korsia mund t jet e gjr 2.8 deri 4 metra.
c. Korsia sht gjithmon me nj sens lvizjeje.
d.

Korsia mund t jet :

- Korsi e lvizjes (e destinuar pr lvizjen e automjeteve ) ,

- Korsi e emergjencs : 1. Pr qndrimin e emergjncs . 2.Pr
kalimin e automjeteve t ndihms s shpejt
- Korsi e shpejtimit (shrben pr rritjen e shpejtsis pr mjetet
q futen n karrexhat; p.sh n autostrad apo n rrugt
interurbane kryesore). Ndalohet qndrimi dhe parakalimi.
- Korsi e ngadalsimit (sht e prcaktuar pr ngadalsimin e
shpejtsis s mjeteve dhe lehtson daljen nga nj karrexhat
p.sh nga nj autostrad ose rrug intrurbane kryesore).
Ndalohet qndrimi dhe parakalimi.
- Korsi e rezervuar ( rezervuar vetm pr nj kategori t caktuar
mjetesh p.sh.t autobuzve ose t mjeteve taksi).
- Korsi e veant ose e specializuar pr manovra t caktuara.
( p.sh.korsi pr parakalime apo korsi pr kthimin e drejtimit
t mjeteve apo korsi pr qndrimin e mjeteve).
- Korsi biikletash (pjes gjatsore e rrugs e rezervuar pr
qarkullimin e biikletave) .

13

4. TROTUARI
-

Trotuari (mund t jet nj siperfaqe, e

e mbrojtur
apo e ngritur mbi siprfaqen e rrugs), sht pjes e
rrugs jasht karrexhats dhe shrben pr qarkullimin e
kmbsoreve.

Nse mbi trotuar jan vendosur vijzimet prkatse ai

mund t shrbej edhe pr parkimin e mjeteve .
5. VNDKALIMI I KMBSORVE

Vndkalim i kmbsorve sht pjesa

e rrugs dhe e karexhats e shnuar n
mnyr t prshtatshme (me shirita
t gjr, t bardhe e paralel) dhe e
organizuar n t ciln kmbsort
gjat kalimit nga njra an e rrugs n
tjetrn kan prparsi n lidhje me
mjetet dhe automjetet.
-

14

6. ISHULLI I TRAFIKUT ose (ISHULL UDHZUES)

sht pjes e rrugs
dhe e karrexhats, e ngritur ose e
vijzuar n siprfaqen e rrugs nga
vija paralele me ngjyr t bardh
harkuara.
t
I destinuar pr ndarjen dhe
.
orientimin e rymave t
nuk shkelet.
Ndalohet qarkullimi dhe qndrimi i mjeteve mbi
siprfaqen e tij.

7. ISHULL SHPTUES ose (SHPTUES TRAFIKU)

- Shptues trafiku sht nj pjes e ngritur e rrugs ose
e kufizuar dhe e mbrojtur, e destinuar pr qndrimin
dhe mbrojtjen e kmbsorve q duan t kaprcejn
rrugn n vndkalimet e tyre ose n ndalesa t
transportit kolektiv.
- Shptuesja e trafikut ndihmon ( lehtson ) ngjitjen ose
zbritjen e pasagjerve nga autobuzt, tramvajet e tje.
- N shptueset e trafikut mund t vendosen semafor
vertikal q pulsojn me drita t verdha pr tu br m t
dukshme.
8. KRYQZIMI N NIVEL I RRUGS
- Kryqzim n nivel sht nj zon e prbashkt pr dy ose
m shum rrug, i regulluar me sinjalizime n mnyr
t prshtatshme, t vendosura n t njjtin plan. (shiko
regullat kalimit n kryqzime; regullin e prparsis nga
e djathta etje).
9. KALIMI N NIVEL
- Kalim n nivel sht ndrprerja e rrugs me linjn
hekurudhore n planin e rrugs .
- Kalimi n nivel karakterizohet nga pranie e barierave (tra
kalimi pr karexhatn) ose gjysm barierave (tra kalimi
pr gjysmn e karexhats), prania e dritava t kuqe,
prania e paisjeve t sinjalizimit zanor, prania e Kryqit
te Shn Andreas (fig 10, fig 11 ), prania e paneleve
distancametrike (fig 13).

15

10. KRYQZIMI N DISNIVEL ose (KALIM N DISNIVEL)

- Kryqzim n disnivel sht bashksia e infrastrukturave
mbikalime , nnkalime dhe rampave; (rampat jan
degzime me pjersi t rrugs, jan natyrale, t pa
prpunuara, t pa shkallzuara q lidhen me nnkalimet).
- E thn ndryshe, kryqzim n disnivel sht nj
kryqzim i rrugve, ose edhe me hekurudhat, n nivele
t ndryshme n t cilin rrymat e trafikut nuk ndrpriten
midis tyre m qllim q t shrbej n shprndarjen dhe
zhvendosjen e njkohshme t rrymave t trafikut.
11. ZONA ME TRAFIK T KUFIZUAR
- Zona me trafik t kufizuar sht nj zon e prcaktuar me
sinjale rrugore t vendosura n fillim dhe n fund t saj
(fig 187 , fig 235).
- N kt zon hyrja dhe qarkullimi i mjeteve sht i
kufizuar n orare t caktuara dhe pr kategori t caktuara
mjetesh.
12. ZON URBANE KMBSORE
- Zon urbane kmbsore sht nj zon e destinuar pr
qarkullimin e kmbsoreve e shnuar me sinjale n fillim
dhe n fund t saj (fig 186, fig 234).
- N kt zon mund t qarkullojn mjete t shrbimit
t urgjencs, ambulanca, zjarfikse, policia me drita t
urgjencs dhe sirena n funksionim .
- N kt zon mund t qarkullojn edhe kategori mjetesh
pr persona me aftsi t fizuara me shnjat prkatse dhe
me shpejtsi t krahasueshme me ate t biikletave.

16

13. QNDR E BANUAR

Quhet nj bashksi ndrtesash, sheshesh e lulishtesh , zonash t
prdorimit publik me rrug n t cilat mund t qarkullojn njerz
mjete dhe kafsh dhe e prcaktuar me sinjale t hyrjes(fig. 207)
dhe t daljes(fig. 183).
T tjera
a- KUFI RRUGOR quhet fundi i pronsis rrugore i cili
prcaktohet nga aktet e blerjes ose nga brezat e shpronsimit
t projektit t miratuar. N munges t tyre nga buza e
jashtme e hendekut t sigurimit ose kanalit apo kmba e
skarpats.
b- BREZ REZERVUAR quhet pjesa jasht kufirit rrugor
n t ciln pronari nuk mund t ndrtoj , t mbjell , t
depozitoj mallra t ndryshme e tje.
c- BREZ I PRKATSIS quhet pjesa e ndodhur midis
karrexhats dhe kufirit rrugor, pjes e pronsis rrugore,
mund t prdoret vetm pr realizimin e pjesve t tjera t
rrugs.
d- BREZ PR QNDRIME ANSORE quhet pjesa e rrugs n
an te karrexhats e ndar nga kjo me vij t ndrprer n t
ciln shnohen vijzimet e qndrimeve ose korsit prkatse
t manovrs.
e- KANAL quhet nj vepr arti i cili shrben pr rjedhjen e ujit
te shiut, bors ose t drenazhimit i ndrtuar prgjate ose
trthor rrugs.
f- KTHES quhet n ato raste kur rakordimi gjatsor i t dy
pjesve t drejta t rrugs ndrpriten.

17

g- PJERSI quhet pjesa e rrugs me

pjersim gjatsor t vazhdueshm.
h- RAKORDIM KONKAV quhet
rakordimi ndrmjet dy pjersish
t ndryshme t njpasnjshme
zgjatimet e t cilave ndrpriten nn
siprfaqen e tyre.

i- RAKORDIM KONVEKS quhet

rakordimi ndrmjet dy pjersish
t ndryshme t njpasnjshme
zgjatimet e t cilave ndrpriten
mbi siprfaqen e tyre.

j- RRYM TRAFIKU quhet

bashksi mjetesh (rrym
mjetesh), bashksi kmbsorsh
(rrym kmbsorsh) t cilt
lvizin n rrug n t njejtin
sens, n nj ose m shum
rreshta paralel, duke ndjekur nj
trajektore t caktuar.
k- PARKIM quhet zona e vendosur
jasht karrexhats, shrben pr qndrimin e mjeteve n
mnyre t sistemuar ose jo.
l- SHESH QNDRIM quhet ajo pjes e rrugs me gjatsi t
krah dhe jasht bankins, shrben pr qndrimin
e mjeteve.

18

m- Xhep ndalimis jasht karrexhats,

shrben pr ndalimin e mjeteve publike t linjs, ngjitur me
trotuarin ose nj hapesire tjetr pritjeje pr kmbsort.
n- Shtegkalim quhet ajo rrug me bazament natyror e
formuar pr kalimin e njerzve ose t kafshve.
nj- Udhezues quhet nj bashksi treguesish, shrben pr
przgjedhjen e rrymave t trafikut n drejtime t caktuara.
o- Trafikndares quhet pjesa gjatsore e rrugs , e pakalueshme
nga mjetet, shrben pr ndarjen e rrymave t mjeteve .
p- Zone kryqezimin nivel n t
ciln ndrpriten dy ose m shum rryma trafiku.
q- Zone perzgjedhjeje quhet ajo pjes e rrugs e
sinjalizuar n mnyr t prshtatshme ku lejohet przgjedhja
e korsis s specializuar.
r- Zone nderrimipjesa e rrugs me sens unik n t
ciln mjetet n rryma paralele trafiku pozicionohen pa patur
nevoj t ndalen .
s- Zone rigrupimi
ndalimit, shrben pr grumbullimin e mjeteve n pritje pr
rrug t lir, prgjithsisht e ndar n korsi t specializuara,
t kufizuara nga vija gjatsore t vazhduara.
t- Zone rrugoresiprfaqja rrugore s bashku me
brezat e prkatesis. (shiko m sipr pikn c).
v- Zone e vecante quhet zona urbane n t ciln jan
n fuqi rregulla t vecanta qarkullimi n mbrojtje t
kmbsorve dhe t mjedisit, e kufizuar nga sinjale t fillimit
dhe t mbarimit (fig.186).
19

B. MJETI
MJETET RRUGORE

QUHEN MJETE RRUGORE t gjitha llojet e mjeteve rrugore

q qarkullojn n rrug dhe q drejtohen nga njeriu .
NUK QUHEN MJETE RRUGORE mjetet q prdoren nga
fmije ose invalid q edhe pse mund t ken motor nuk i kalojn
kufijt e prcaktuar ne aktet n zbatim.

20

KLASIFIKIMI I MJETEVE RRUGORE

1. Mjete q lvizin me forcn e krahut

2. Mjete t trhequra nga kafsht
3. Biikleta
4. Slita
5. Ciklomotore
6. Motomjete
7. Automjete
8. Makina ngarkim transporti
9. Trolejbuz
10. Rimorkio
11. Makina bujqsore
12. Makina teknologjike
13. Mjete rrugore t veanta
21

1. Mjete q lvizin me forcn 2. Mjete q trhiqen

.
e krahut
nga kafshet
Quhen ato mjete q shtyhen ose
trhiqen nga njeriu n kmb
dhe vihen n lvizje nga forca
muskulare e drejtuesit ttyre.

3. Slita
Quhen mjetet q
trhiqen
nga
kafsht, dhe q
jan t paisura
me rreshqitse.
Lejohet t
qarkullojn
vetm n rrug
me akull ose
dbore.

Quhen ato mjete q shtyhen ose

trhiqen nga nj ose m shum
kafsh, prdoren pr transport
njerzish, mallrash ose n buqsi.

4. Biikletat
Jan mjete me dy ose m shum
rrota q vihen n lvizje vetm n
saje t veprimit t muskujve.
nprmjet
bedaleve ose
sistemeve t
ngjashme
dhe q
drejtohen
nga njerzit e
hipur n to.

5. Ciklomotort
Jan mjete me motor , me dy ose tre rrota ;me motor me djegie t
brndshme jo me t madh se 50cc , me shpejtsi lvizje deri n 50
km/or dhe me kapacitet nj vndsh ose pr transport malli.

22

6. MOTOMJETET
Jan mjete me motor me dy,tri ose katr rrota dhe ndahen n :
a. Motor
Q jan mjete me dy rrota, t
destinuar pr transport njerzish,
me kapacitet dy vnde s bashku
me drejtuesin e mjetit.
b. Motor me kosh
Q jan mjete me tre rrota t destinuar pr
transport njerzish, t paisur me karoceri
t prshtatshme dhe t aft te mbaj deri
n katr njerz prfshir edhe drejtuesin
e mjetit.
c. Motmjet pr transport t przier
Q sht nj mjet me tre rrota i
destinuar pr transport njerzish ose
mallrash , kan maksimumin katr
ndnjse prfshir edhe drejtuesin e
mjetit.
d. Motokarro
Quhet nje mjet me tre rrota i destinuar pr
transport malli

23

e. Mototrheqes
Quhet nj motokarro me tre rrota e destinuar
pr trheqjen e gjysm rimorkiove pr
transport malli.
f. Motokaro pr transporte t
veanta
Jan mjete me tre rrota , t
destinuara pr transportimin e
disa mallrave ose njerzve t
caktuar n kushte t veanta
dhe karakterizohen nga paisja
n mnyre t prhershme me
mekanizma speciale q i shrbejn ktij qllimi .
g. Motokarro pr prdorim t
veant
Jan mjete me tre rrota dhe
t paisura me mekanizma
t veanta q qndrojn
gjithmon mbi to.
N keto mjete lejohet transporti
i personelit dh materialeve q
lidhen me ciklin operativ t ktyre mekanizmave
h. Autokarro
Quhet mjeti me katr rrota i destinuar pr transport mallrash ,
me maksimumin nj njeri n kabine prve drejtuesit t mjetit.

24

Pesha e mjetit pa ngarkes

nuk i kalon 550 kg duke
prjashtuar
peshn
e
baterive nse ka trheqje
elektrike dhe shpejtsi
lvizje deri 80 km/or.
- Po kaprceu njrin nga treguesit e msiprm konsiderohet
automjet
7. AUTOMJETET
Automjete quhen mjetet me motor me t paktn katr rrota me
prjashtim t autokarove. Automjetet ndahen n :
a. Autovetura
Automjet i destinuar pr
transport njerzish me
me maksimumin 9 n
ndenjse duke prfsh re
edhe
ir edhe ndnjsen e
e drejtuesit t mjetit.
b. Autobus
Automjet i destinuar pr transport njerzish me m
shum se 9 ndnjse prfshir edhe
ndnjsen e drejtuesit t mjetit

c. Automjet pr transport t perzier

Automjet i destinuar pr transport
njerzish dhe transport malli ku pesha e

25

prgjitheshme me ngarkes t plot shtjo m e madhe se 3.5

ton ose 4.5 ton kur ka trheqje elektrike .
d. Kamion
Automjet i destinuar pr transport mallrash
dhe t njerzve t caktuar pr prpunimin
ose transportin e ktyre mallrave
e. Trheqes
Automjet i destinar vetm pr trheqjen
e rimorkiove ose t gjysmrimorkiove
f. Automjet pr transport t vecant
Automjet i destinuar pr transportin e disa
mallrave ose njerzve t caktuar n
kushte t veanta, t paisura me
mekanizma speciale q i shrbejn
ktij qllimi (Autobot, Frigorifer,
Betonier etje)
g Automjet pr prdorim t vecant
Automjete t paisura n mnyr
t prhershme me mekanizma t
veanta dhe t destinuara pr transpotin
e ktyre mekanizmave (autovina,
zjarfikse ,autoofiina, autoambulanca e
tje)
h. Autotrenat
Jan komplekse mjetesh t prbra me
dy pjes t veanta t lidhura bashk,
nga t cilat njra sht udhzuese.

26

i.

Gjysmrimorkiator.

Jan komplekse mjetesh t prbra nga nj

trrheqs dhe nj gjysmrimorkio
j. Autobus artikular
Autobuz i prbr ng dy pjes t lidhura
ndrmjet tyre me nj mekanizm t
artikuluar .
k. Autokampe
Automjet me karoceri speciale t
akomoduar n mnyr t prhershme
pr 7 ( shtat) persona prfshir edhe
drejtuesin e mjetit.
8 . Makina ngarkim transporti

Automjete ose komplekse mjetesh t cilat kan paisje t

veanta pr ngarkim dhe
transport t materialeve
t cilat prdoren ose jan
produkt i punimeve t
ndrtimit , grmimit dhe
t materialeve q gjat ecjes plotsojne ciklin e prodhimit .
9 . Trolejbuset
Jan mjete me motor elektrik ,
q e marrin energjin me kontakt
nga linja ajrore elektrike dhe q
levizin mbi rrota t zakonshme
prej gome.

27

10. Rimorkiot, gjysm rimorkiot, karrelat

Rimorkiot
Jan mjete t destinuara pr tu
trhequr nga automjetet ose
trolejbuset .
Gjysmrimorkiot
Jan mjete t ndrtuara n mnyr t
till q nj pjes e peshs s tyre ti
mbivihet njsise motorike trheqse
dhe pjesa tjetr e konsiderueshme e
ngarkess s saj t mbahet nga kjo
njsi.
Karrelat
Jan mjete shtojc q nuk kan
m shum se dy rrota dhe jan t
destinuara pr transport bagazhi .
11. Makinat Bujqsore
Jan makina me rrota ose me zinxhi
t destinuara pr tu prdorur n
bujqsi ose pylltari dhe mund t
lvizin mbi rrug njlloj si mjetet
e tjera pr t kaluar nga nj vend
pune n tjetrin ose pr t transportuar
mallra bujqsore etje .

28

12. Makinat Teknologjike

Jan makina vetlvizse
ose q trhiqen , me rrota ose
me zinxhir t destinuara t
punojn mbi rrug ose n
kantiere dhe mund t jen
t paisura me mekanizma
speciale.
13. Mjetet Rrugore t Veanta
Jan ato mjete qe pr karakteristikat e tyre t veanta nuk
bejn pjes n mjetet e karakterizuara m sipr.
Me urdhr t vecant sipas qllimit t qarkullimit dhe t drejtimit
ato futen n nj nga kategorit e msiprme.

29

3. LEJA E DREJTIMIT

Pr drejtimin e motomjeteve dhe automjeteve shtetasit duhen

t paisen me leje drejtimi . K y dokumen i lshohet nga degt e
Drejtoris s Prgjithshme t Shrbimeve t Transportit Rrugor
( D.P.SH.T.RR) personit q plot
provimit p
sive n lidhje me legjislacionin
rrugor n fuqi dhe at t drejtimit t mjetit t kryera nga personi
r kte qllim.
MARRJA E LEJ S S DREJTIMIT
Pr marrjen e lejes s drejtimit t mjetit, shtetasit duhen t
prgatiten pran autoshkollave t liensuara. Pr kt arsye
kandidatt pr drejtues mjeti (kursantt) regjistrohen dhe paisen
30

me Autorizim pr Ushtrimin e Praktikave nga Drejtorit Rajonale

t Shrbimeve t Transportit Rrugor.
Pr tu paisur me kt autorizim kandidati pr drejtues mjeti
duhet t paraqes keto dokumenta :
1. Fotokopje t karts s identitetit.
2.
.
3. Vrtetim nga njsia administrative mbi adresn e plot t
vndbanimit.
Pas paisjes me autorizim kursanti kryen msimin teoriko praktik
n klasa me instruktor t teoris dhe t praktiks t autorizuar
nga Drejtorit Rajonale.
Pas prfundimit t plot t kursit kursanti paraqitet prpara
komisionit t marjes n prova. Kursanti ka t drejt t dal n
prova 5 her brnda 1 viti nga data e daljes s autorizimit. N

t 5
provat ai riregjistrohet pr t rikryer kursin prsri.
KATEGORIT E LEJEVE T DREJTIMIT
Kategorit e lejeve t drejtimit prcaktohen n nenin 115 te ligjit
8378, dat 22.07.1998, t kodit rrugor dhe jan:
1. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS A.
Q shrben pr drejtimin e motomjeteve me mas bosh deri
n 400 kg.
2. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS B.
Q shrben pr drejtimin e motomjeteve me prjeshtim t
motoikletave dhe t automjeteve me mas t prgjithshme
jo m t madhe se 3500 kg dhe jo me m shume se 8 vnde

31

t ulura prve atij t drejtuesit t mjetit edhe pse mund t

trheqin nj rimorkio t lehte (me mas max jo m t madhe
se 750 kg) ose nj rimorkio ku masa max e saj sht me e
vogl se masa bosh e mjetit trheqes, por gjithmone duke
plotsuar kushtin q shuma e t dy masave t mjeteve t mos
e kaloj 3500kg.
3. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS BE.
Q shrben pr drejtimin e motomjeteve ose automjeteve q
mund t drejtohen me leje drejtimin t kategoris B dhe
q trheqin nj rimorkio jo t leht masa max e t cils sht
m e madhe se masa bosh e mjetit trheqs pavarsisht se
shuma e masave t tyre i kalon 3500 kg.

4. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS C.

Q shrben pr drejtimin e automjeteve me mase maksimale
m t madhe se 3500 kg dhe q mund t trheqin nj
rimorkio t leht duke prjashtuar autobuzt, pr drejtimin e t
cilve nevojitet lejedrejtimi e kategoris D.
5. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS CE.
Q shrben pr drejtimin e automjeteve t destinuara pr
transport mallrash q trheqin nj rimorkio jo t leht.
6. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS D.
Q shrben pr drejtimin e autobuzve dhe automjeteve t
destinuara pr transport pasagjersh q kan m shume se
8 (tet) ndnjse prve asaj t drejtuesit t mjetit, edhe
pse mund t trheqin nj rimorkio t leht.
32

7. LEJE DREJTIMI I KATEGORIS DE.

Q shrben pr drejtimin e autobuzve dhe automjeteve t
artikuluar ose q trheqin nj rimorkio jo t leht t destinuar
pr transport pasagjersh .
MOSHA DHE AFATET KOHORE PR MARRJEN E
LEJES S DREJRTIMIT
1. ME LEJEDREJTIM TE KATEGORIS A dhe B:
Mund t paiset cilido q ka mbushur moshn 18 vje dhe q
plotson k
2. ME LEJEDREJTIM TE KATEGORIS BE:
Mund t paiset cilido q plotson kushtet e msiprme , i
paisur me lejedrejtimi t kategorise B dhe q ka punuar
me ket lejedrejtim jo m pak se 12 muaj.
3. ME LEJEDREJTIMI TE KATEGORIS C:
Mund t paiset cilido q plotson kushtet e msiprme, i
paisur me lejedrejtimi t kategorise B dhe q ka punuar
me ket lejedrejtim jo m pak se 12 muaj.
4. ME LEJEDREJTIM TE KATEGORIS CE:
Mund t paiset cilido q ploteson kushtet e msiprme, i
paisur me lejedrejtimi t kategoris C dhe q ka punuar
me ket leje drejtim jo m pak se 12 muaj.
5. ME LEJEDREJTIM TE KATEGORIS D:
Mund t paiset cilido q ploteson kushtet e msiprme dhe
q sht i paisur me lejedrejtim t kategoris C dhe q ka
33

punuar me ket lejedrejtim jo m pak se 3 vjet.

6. ME LEJEDREJTIMI TE KATEGORIS DE:
Mund t paiset cilido q plotson kushtet e msiprme i
paisur me leje drejtimi t kategoris D dhe q ka punuar
me ket lejedrejtim jo m pak se 12 muaj.
VLEFSHM RIA E LEJES S DREJTIMIT
1. LEJEDREJTIMET E KATEGORIVE C, CE, D,
DE jan t vlefshme edhe pr drejtimin e mjeteve pr t cilat
krkohet lejedrejtimi i nj kategorie m t ul.
2. LEJEDREJTIMET E POSAME t kategorive A , B,

dhe C q u lshohet personave me t

t vlefshme vetm pr drejtimin e mjeteve t adoptuar
pr kta persona. Adoptimet e mjetit shnohen n lejen e
qarkullimit t mjetit. T
personit shnohen n
lejen e drejtimit t personit.
3. LEJET E DREJTIMIT TE KATEGORIVE Adhe B
Jan te vlefshme:
ose paisen pr her t
- 10 vjet p
par me kto lejedrejtimi dhe q kan mosh deri n 50 vje.
ose paisen pr her
- 5 vjet pr shtetasit q
t par me kto lejedrejtimi dhe q kan mosh nga 50 vje
deri n 60 vje ;si edhe personat me t
paisen
me lejedrejtimi t posame .
ose paisen pr her t
- 3 vjet pr shtetasit q
par me keto lejedrejtimi dhe q kan mosh m t madhe
se 60 vje .
4. LEJET E DREJTIME T E KATEGORIVE C dhe D jan

34

t vlefshme:
- 5 vjet pr shtetasit q
ose q paisen pr her
t par me kto lejedrejtimi dhe jan n mosh deri (edhe
baraz me) 60 vje.
- 3 vjet pr shtetasit me t

ose paisen pr her t par me lejedrejtimi t posame t

ose
kategoris C, si edhe personave t cil
paisen pr her t par me keto lejedrejtimi dhe q kan
moshe m t madhe se 60 vje.
5. LEJEDREJTIMET BE, CE, DE jan t vlefshme
pr afatet kohore dhe sipas kushteve t vendosura prkatsisht
pr kategorit B, C , D.
6.VLEFSHMERIA E LEJEDREJTIMIT mund t
nga organi q i ka lshuar ato gjithmon pas paraqitjes s nj
kate mjeksore .

PEZULLIMI I LEJES S DREJTIMIT

1. Pezullimi i lejes s drejtimit bhet pr nj afat kohor t
PAP RCAKTUAR k
t se drejtuesi i mjetit ka
humbur n mnyr t prkohshme aft
ike
2. Pezullimi i lejes s drejtimit bhet pr nj afat kohor
t P RCAKTUAR si mas administrative nga
organet e policis rrugore n rastet kur drejtuesi i
mjetit shkel nj nga rregullat e mposhtme :
1 deri n 6 muaj

Drejton nj mjet me leje drejtimi t nj

kategorie m t ult.

35

2 deri n 6 muaj

nuk pozicionohet sakt n karexhat, n

kthesa, n kurize rruge, rakordime t
tjera;

3 deri n 6 muaj

nuk zbaton rregullat e ndalimit t

parakalimit.

4 deri n 12 muaj

prsritje mospozicionimit sakt n

karexhat, n kthesa ose rakordime t
tjera m shume se nj her n vit.

6 deri n 12 muaj

12 deri n 24 muaj

36

*Kur drejton mjete t ndryshme nga ato t parashikuara n lejen e drejtimit t

posame, pr personat me aftsi t
kufizuara fizike.
*Nuk respekton semaforin ose veprimin
e policit n kryqzim.
*Shkel rregullat e dhnies s prparsise
m shum se nj her n vit.
*Shkel rregullat e kalimit n nivel m
shum se nj her ne vit.
*Drejton mjetin nn ndikimin e pijeve
alkolike
*Kryen aksident me pasoja dme materiale dhe largohet nge vendi i ngjarjes.
*Qarkullon n korsit e emergjencs.
*Prdor sisteme t emergjencs n
automjete t paautorizuara.
*Nuk respekton detyrimet karshi
funksionarve t policis.

*Kur kryen aksident m shum se nj her n vit.

*Nuk respekton detyrimet n nj postbllok policie

RIVLERSIMI I LEJES S DREJTIMIT

Rivlersimi i lejes s drejtimit t mjeteve mund t bhet nga
zyrat e drejtoris s Prgjithshme t Shrbimeve t Transportit
n rastet kur :
1. Merret vendim q personi duhet t kaloj n nj komision
mjeksor lokal .
2. Merret n provim pr provimin e aftsive,kur dyshohet n
mosplotsimin e krkesave psikofizike.
ANULLIMI I LEJES S DREJTIMIT
Leja e drejtimit anullohet nga organi q e ka lshuar at n rastet
kur personi:
1. Nuk zotron n mnyr t vazhdueshme aftsite psiko-fizike.
2. Nuk plotson krkesat morale.
3. sht i paprshtatshm pr drejtimin e mjetit n baz t
dokumentit t lshuar nga komisioni mjeko ligjor .
4. Ka kryer konvertimin e lejes s drejtimit n nj shtet tjetr .

38

KAPITULLI

SINJALIZIMET RRUGORE

Sinjalizimet rrugore ndahen n :

1. SINJALE VERTIKALE
2. PANELET PLOTSUESE ; SEMAFORT
3. SINJALE PLOTSUESE TREGUESE T TJERA
4. SINJALIZIMET E POLICIT T TRAFIKUT
5. SINJALE HORIZONTALE

39

SINJALE VERTIKALE
ndahen n :
a. Sinjalet vertikale t rrezikut ( ose paralajmruese )
b. Sinjalet vertikale t prparsis.
c. Sinjalet vertikale t ndalimit
d. Sinjalet vertikale t detyrimit

a) Sinjalet vertikale t rrezikut : (ose paralajmruese)

Kan formn e nj trekndeshi me kulm lart

Kan kontur me ngjyr t kuqe

Kan sfond me ngjyr t bardh ose ngjyr t verdh pr

tabelat e prkohshme .

Kan simbol me ngjyr t zi i cili tregon natyrn e

rezikut .

Largsia e vendosjes s tyre sht :

- N autostada dhe n rrug interurbane kryesore 150m.
- N rrugt interurbane dytsore 100m .
- N rrugt e tjera 50m .
- N raste t tjera mund t shoqrohen me panele
plotsuese t cilat tregojn distancn nga pika e
rrezikut,shtrirjen e zons s rrezikshme e tje .

40

Rrug e deformuar (valzuar): Paralajmron nj pjes t

rrugs n gjndje t keqe ose t shtruar n mnyre jo t
rregullt.

Kuriz ; Paralajmron nj anomali t myset t rrugs.

Grop ; Paralajmron nj anomali te lugt te rrugs.

Kthes nga e djathta ;Paralajmron nj kthes t

rrezikshme me pamje t kufizuar .

Kthes nga e majta ; Paralajmron nj kthes t

rrezikshme me pamje t kufizuar.

Kthes e dyfisht e para nga e djathta; paralajmron

nj varg kthesash t rezikshme me pamje t kufizuara
n t cilat e para djathtas .

Kthes e dyfisht e para majtas; Shiko nr 5 ndryshimi:

(e para majtas).

Kalim n nivel me bariera; Paralajmron nj

vndkalim hekurudhor me pengesa. (t rruajtur).

Kalim n nivel pa bariera. Paralajmron nj

vndkalim hekurudhor pa pengesa. (t pa rruajtur).

10

Kryqi i Shn Andreas . Paralajmron afrimin e

menjhershm t nj vnkalimi hekurudhor, me nj
binar, pa pengesa. (shoqrohet me sinjlin 9)
Ndalojm perpara vijs s ndalimit, kontrollojm t
dy kraht e hekurudhs dhe pastaj vazhdojm t
ecim .

41

11

12

12/a

13

14

Kryqi i dyfisht i Shn Andreas . Paralajmron

afrimin e menjhershm t nj vndkalimi
hekurudhor pa pengesa me dy ose m tepr binar.
Ndalojm prpara vijs s ndalimit. Kontrollojm t
dy kraht e
hekurudhs dhe pastaj vazhdojm t
ecim.
Kryqi i Shn Andreas i vendosu vertikalisht (vendoset
vertikalisht vetm pr munges hapsire). Shiko nr 10
Kryqi i dyfisht i Shn Andreas i vendosur
vertikalisht. (vendoset vertikalisht vetm pr munges
hapsire) Shiko nr 11.
a)-Paneli i par largsitregues (me tre vija).
Vendoset posht sinjalit nr 8 ose nr 9.
b) - Paneli i dyt largsitregues (me dy vija). Vendoset
ne 2/3 e largsise midis panelit t par ( sinjalit nr 8
ose nr 9 ) dhe linjs hekurudhore .
c) - Paneli i tret largsitregues (me nj vij). Vendoset
n 1/3 e largsis midis panelit t par (sinjalit nr 8
ose nr 9) dhe linjs hekurudhore.
Vndkalim tramvaji . Paralajmron nj linj tramvaji
brnda ose jasht qndrave t banuara, t paregulluar
me semafor, e cila ndrpret ose kufizon rrugn e
automjeteve.

15

Vnd kalim kmbsorsh (vendoset n rrug qytetse

dhe jashtqytetse). Parlajmron shpejtsi deri n
ndalim t plot, prparsi kan kmbsort.

16

Vndkalim biikletash. (vendoset n rrug qytetse

dhe jashtqytetse). Paralajmron shpejtsi dei n
ndalim t plot, prparsi kan biiklistt.

17

Zbritje e rrezikshme. Paralajmron vshtirsi n

zbritje si pasoj e faktorve vendor. Pjersia e
shprehur n prqindje.

42

18

Ngjitje e tatpjet. Paralajmron vshtirsi n ngjitje si

pasoj e faktorve vendor. Pjersia sh e shprehur
n prqindje.

19

Ngushtim simetrik. Paralajmron nj ngushtim t

rezikshm nga t dyja kraht.

20

Ngushtim asimetrik. Paralajmron nj ngushtim t

rezikshm nga krahu i majt.

21

Ngushtim asimetrik. Paralajmron nj ngushtim t

rezikshm nga krahu i djatht.

22

Ur e lvizshme. Paralajmron nj ur t lvizshme

gjithsesi t manovrueshme.

23

Bankin me rrezik shmbjeje. Paralajmron nj

bankin me rezik shmbje ose nj grop t thell.

24

Rrug e rrshqitshme. Paralajmron nj siprfaqe t

rshqitshme n kushte t veanta (shi, akull etje) .

25

Fmij. Paralajmron vnde n t cilat kalojn femij

si shkolla, kopshte, parqe publike, fusha loje e t
tjera.

26

Kafsh shtpiake t lira. Paralajmron nj pjes t

rrugs n t ciln mund t kalojn edhe pa pritur kto
lloj kafshsh .

27

Kafsh t egra t lira. Paralajmron nj pjes rruge

n t ciln mund t kalojn edhe papritur kto lloj
kafshsh.

43

28

Drejtim qarkullimi i dyfisht. Paralajmron nj pjes t

rrugs e cila ka qn me nj sens qarkullimi dhe mbas
ksaj tabele sht me dy sense. d.m.th. kujdes se
prball teje vijn automjete .

29

Qarkullim rrotullues. Paralajmron nj ndrprerje t

rrugs me qarkullim rrotullues.

30

Dalje n mol ose n prit lumi. Paralajmron se rruga

del mbi nj mol ose mbi nj prite lumi ose kanali me
rezikun e rnies n uje.

31

Materiale t paqndrueshme n rrug. Paralajmron

pranin mbi rrug t zhavorit, akullit, granilit ose
materialeve t tjera t paqndrueshme t cilat
zvoglojn ndjeshm forcn e frkimit ose mund t
godasin n largsi.

32

Rnie gursh nga e djathta. Paralajmron gur n

rrug si rezultat i rnies nga sipr.

33

Rnie gursh nga e majta. Paralajmron gur n rug

si rezultat i rnies nga sipr.

34

Semafor. Paralajmron nj semafor t vendosur

vertikalisht.

35

Semafor. Paralajmron nj semafor t vendosur

horizontalisht.

36

Mjet fluturues. Paralajmron mundsine e zhurmave t

forta t paparashikuara ose verbimin nga drita e fort
shkaktuar nga mjete t cilat fluturojn ult.

37

Er e fort ansore. Paralajmron er t fort, mbas

daljes nga galerit, mbas fundit t traseve dhe situata
t tjera t ngjashme me kto.

44

38

39

Rrezik zjarri. Paralajmron reth rezikut t

ndezshmris s zonave pyjore ose afrimin e vndeve
ngjitur me rrugn me rezik t madh zjari.
Rreziqe t tjera. (sht i detyrueshm nj panel
plotsues, nj simbol ose nj mbishkrim q saktson
natyrn e rezikut).

b) Sinjalet vertikale t prparsis

T cilat rregullojn prparsin e lvizjes s mjeteve
n kryqzime dhe degzime. Ato kan forma dhe
ngjyra t ndryshme .

40

Jep prparsi. Paralajmron dhnien e prparsis

mjeteve q qarkullojn n t dy drejtimet e rrugs n
t ciln do t futesh ose duhet t kaprcesh.

41

Ndal dhe jep prparsi. Paralajmron detyrimin pr

tu ndaluar n vijn trthore t ndalimit dhe dhnien
prparsi prpara se t futesh n zonn e kryqzimit.

42

Paralajmrim pr dhnie prparsie. Paralajmron

duke t treguar largsin nga kryqzimi . Paralajmron
edhe pranin e sinjalit nr 40 Jep prparsi.

45

43

Paralajmron pr ndalim dhe dhnie prparsie. Para

lajmron duke treguar largsine nga kryqzimi. Para
lajmron edhe sinjalin nr 41 Ndal dhe jep prparesi.

44

Kryqzim me prparsi nga e djathta. Paralajmron

nj kryqzim rrugsh nj kategorie tek i cili sht n
fuqi regulli i prgjithshm, Jep prparsi nga e djathta.

45

Jep prparsi n njkalimet e alternuara, paralajmron

q duhet t ndalosh pr t'i dhn prparsi fluksit t
trafikut q vjen prball.
Shnim: Shnja nr 45 shoqrohet gjithmon me sh
njn nr 53 (Ke prparsi n nj kalimet e alternuara)
e cila vendoset n sensin tjetr t fillimit t njkalimi
t alternuar d.m.th. n sensin e fluksit t trafikut q
vjen prball.

46

Fundi i s drejts s prparsis (Fundi i rrugs

kryesore). T paralajmron se mbas ksaj tabele rruga
nuk gzon t drejtn e prparsis.

47

48

49

50

46

Kryqzim me t drejt prparsie, Paralajmron nj

kryqzim rrugsh jo t nj kategorie (rruga kryesore
ndrpritet nga t dy kraht nga rrug jokryesore, n t
cilin kemi prparsi ndaj mjeteve q vijn nga rruga
jokryesore).
Kryqzim n forme " T " me t drejt prparsie,
Paralajmron nj kryqzim n t cilin kemi prparsi
ndaj mjeteve q vijn nga rruga jokryesore nga e
djathta.
Kryqzim n forme " T " me t drejt prparsie,
Paralajmron nj kryqezim n t cilin kemi prparsi
ndaj mjeteve q vijn nga rruga jo kryesore nga e
majta.
Hyrje nga e djathta, Paralajmron nj hyrje rrugore me
korsi t prshpejtuar nga e djathta. Ndalohet hyrja nga
rruga kryesore n at dytsore.

51

Hyrje nga e majta, Paralajmron nj hyrje rrugore me

korsi t prshpejtuar nga e majta.

52

E drejt prparsie. Paralajmron (tregon) se mbas

ksaj tabele rruga gzon t drejtn e prparsis.

53

E drejt prparsie n njkalimet e alternuara. T

paralajmron q ke prparsi.. (shiko spjegimin tek nr
45.) kto dy shnja kombinohen s bashku.

c) Sinjale vertikale t ndalimit

T cilat ndalojn qarkullimin n zona apo drejtime t
prcaktuara.
Vendosin kufizime: Jan t vlefshme pr 24 or prve
rasteve kur sinjalizohet ndryshe. Kan: Form rethore,
Kontur me ngjyr t kuqe, Sfond t bardh.

54

Ndalim qarkullimi pr t gjitha mjetet. Ndalon hyrjen

n nj rrug n t ciln n t dyja senset qarkullimi
sht i ndaluar.

55

Ndalim kalimi. Ndalon hyrjen duke kuptuar q n

kt rrug qarkullimi lejohet vetm nga ana tjetr n
cilsin e drejtimit njkalimsh.

56

Ndalim parakalimi. Ndalon parakalimin e mjeteve me

motor, prve biikletave me motor dhe motoikletat,
n qoftse manovra mund t kryhet n gjysm rrugn
me ose pa vij t vazhdueshme.

47

57

Largsia minimale e mundshme (n metra). Ndalohet

largsia m e vogl se n sinjal.

58

sise (n km/or). Ndalohet

shpejtsia m madhe se n sinjal.

59

Ndalohen sinjalizimet zanore. Ndalohet prve rastit

t rrezikut t menjhershm.

60

Ndalohet parakalimi pr mjete me ngarkes t plot,

m t madhe se 3.5 ton. Ndalon parakalimin e mjeteve
me motor nga mjete me ngarkes t plot, m t
madhe se 3.5 ton dhe t paprshtatur pr transport
njerzish. Parakalimi i mjeteve pa motor lejohet
vetm n se kryhet brnda gjysms s karexhats me
viz t ndrprer ose t vazhduar.

61

Ndalim qarkullimi pr mjetet q trhiqen nga kafsht.

Ndalohet kalimi i tyre.

62

Ndalim qarkullimi pr kmbsore. Ndalohet kalimi i

tyre.

63

Ndalim qarkullimi pr biikleta . Ndalohet kalimi

i tyre.

64

Ndalim qarkullimi pr motoikleta. Ndalohet kalimi

i tyre.

65

Ndalim qarkullimi pr mjetet me krah. Ndalohet

kalimi i tyre.

48

66

Ndalimqarkullimi pr t gjitha automjetet. Ndalon

kalimin e t gjitha automjeteve prfshir edhe
motomjetet me katr dhe tre rrota. Lejon qarkullimin e
mjeteve me dy rrota.

67

Ndalimqarkullimi pr autobuzt. Ndalon kalimin

vetm t autobuzve.

68

Ndalimqarkullimi pr mjetet me ngarkes t plote mbi

3.5 ton t cilt mund t jen edhe t prshtatura pr
transport njerzish. Ndalon kalimin e tyre.

69

70

Ndalimqarkullimi pr mjetet me ngarkes t

plot mbi 6.5 ton (Shifra e shkruajtur tregon vlern
maksimale me ngarkes t plot);
Ndalon kalimin e mjeteve me ngarkes t plote mbi at
t shifrs s shkruar.
Ndalimqarkullimi pr mjetet me motor q trheqin
nj rimorkio. Ndalon kalimin e tyre. Devijime t
mundshme pr rimorkiot q nuk e kalojn nj pesh
t caktuar mund t caktohen me panele plotsuese.

71

Ndalimqarkullimi i makinave bujqsore. Ndalon

kalimin e tyre.

72

Ndalimqarkullimi i mjeteve q transportojnmallra t

rrezikshme. Ndalohet kalimi i tyre.

73

Ndalimqarkullimi i mjeteve q transportojn lnd

plasse ose produkte q ndizen leht. Ndalohet kalimi
i tyre.

74

Ndalimqarkullimi i mjeteve q transportojn produkte

q bashkveprojn dhe ndotin ujin.

49

75

Ndalimqarkullimi i mjeteve q kalojn gjrsin 2.5 m.

Ndalon kalimin e mjeteve q e kalojn kt gjrsi .

76

Ndalimqarkullimi i mjeteve q kalojn lartsin 3.5

metra. Ndalon kalimin e mjeteve q kan lartesin
t madhe se ajo e treguar n tabel.

77

Ndalimqarkullimi i mjeteve ose i kompleks mjetesh q

kalojn gjatsine 10 metra. Ndalon kalimin e tyre.

78

Ndalimqarkullimi i mjeteve q kalojn nje pesh m t

madhe se 7 ton. Ndalohet kalimi i mjeteve q kalojn
peshn e treguar n sinjal.

79

80

81

82

50

Ndalimqarkullimi i mjeteve q kalojn peshn pr aks

m t madhe se 6.5 ton .Ndalohet kalimi i mjeteve q
kan n aksin m t ngarkuar njpesh m t madhe se
sa ajo e treguar n sinjal. (Mas pr aks quhet pesha e
plot pjestuar me nr e akseve t mjetit).
Rrug e lire. Tregon fundin e t
mparshme.

shpejtssis me 50 km/o.

Fundi i ndalim parakalimit

83

84

Fundi ndalimparakalimit pr mjetet me ngarkes

tplot m t madhe se 3.5 ton Tregon fundin e
ndalimparakalimit pr mjete me ngarkes t plot mbi
3.5 ton dhe t paprshtatshme pr transport njerzish.
Ndalim pushim. Tregon vnde ku sht i ndaluar
pushimi . N mungese t paneleve plotsuese pr rrugt
jashtqytetse 24 or. N rrugt qytetse ka fuqi
ora 8.00 deri 22.00. Panelet plotsuese me shifra ose
mbishkrime mund t zvndsojn shnjn e ndalimit.
Mund t ndalosh pr pak aste pa zbritur nga makina.

85

Ndalimqndrimi. Ndalon pushimin dhe qendrimin

ose fardolloj ndalimi t astit t mjetit (nuk mund t
ndalosh fare).

86

Parkim . Tregon nj zon t organizuar dhe t paisur

pr pushimin e mjeteve pr njkohtpaprcaktuar.
Me ndihmn e paneleve plotsuese tregohen:
i kohs,
- tarifa pr qndrim ,
- skema e qndrimit t mjeteve (paralel, i pjert,
knddrejt),
- kategoria e lejuar ose e
prjashtuar .

87

Parkim me peges .

88

Parkim me orar.

89

Paralajmrim pr parkim. Me an t shigjets tregon

drejtimin.

51

90

91

92

d-

Rrug kalimi . Lejon hyrjen e mjeteve n pronsit

ansore n t ciln sht n fuqi ndalimi i pushimit
(sinjali nr 85). N pjesn e siprme t sinjalit ose
me panel m vehte n pjesn e siprme shkruhet
(Emrtimi i entit pronar t rrugs). N pjesn e
poshtme t sinjalit ose n panel m vehte n pjesn
e poshtme shkruhet (Numuri dhe viti i lshimit t
autorizimit) .
a) Vndqndrim i pranuar nga katgori t veanta.
Tregon vendqndrimin e pranuar pr mjete n
shrbim t invalidve t paisur me shnjen dalluese
prkatse.
b) Vndqendrim i lejuar pr kategori t veanta
mjetesh. Tregon vendqndrim t lejuar pr mjete t
cilat shnohen n kudratin n t djatht t sinjalit t
cilat mund t jen: mjete t forcave t armatosura,
t policis shtetrore, t zjar
forcave
bashkiake, dhe t shrbimeve t tjera n interes
publik e t ndihms s shpejt.
Rregullime t ndryshueshme t vndqndrimit n
qndrn e banuar. Shmbull i sinjaleve t prbra t
cilat lejojn qndrimin n disa or dhe ndalimin n disa
or t tjera.

Sinjalet vertikale t detyrimit

T cilat t detyrojn nj sjellje t veant. (lvizsh sipas nj

drejtimi t caktuar, drejtimeve t lejuara, ose t paralajmerojn
pr nj drejtim t detyruar)

93

52

Drejtim i detyrueshm vetm drejt.

94

Drejtim i detyrueshm vetm nga e majta.

95

Drejtim i detyrueshm vetm nga e djathta.

96

Paralajmrim pr tu kthyer detyrimisht djathtas.

97

Paralajmrim pr tu kthyer detyrimisht majtas.

98

Drejtime t lejuara vetm majtas ose djathtas.

99

Drejtime t lejuara vetm drejt ose djathtas.

100

Drejtime t lejuara vetm drejt ose majtas.

101

Kalim i detyrueshm nga e majta Detyroheni t kaloni

nga e majta e nje pengese, nj ishulli, nj brezi shptimi
nj kantjeri rrugor, nj trafikndarsi etje.

102

Kalim i detyruar nga e djathta. Detyroheni.... shiko

sinjalin nr 101.

103

Kalime t lejuara. Lejon kalimin si nga e majta ashtu

edhe nga e djathta t nj pengese.... shiko sinjalin nr 101.

53

104

Qarkullim rethor. Tregon pranin e nj ndrprerjeje, nj

zone, nj shesh, ku qarkullimi rethor sht i detyruar
sipas drejtimit t shigjetave. N rrugt jashtqytetse
paraprihet nga sinjali nr 29, "paralajmrim i qarkullimit
rrethor".

105

sis. Detyron mjetet t rruajn

nj shpejtesi jo m te vogl se ajo e treguar n sinjal.

106

shpejtsis.

107

Zinxhir t detyrueshm pr dbor. Detyron mbas

sinjalit t vendossh zinxhir ose goma dbore pr
t qarkulluar.

108

rruge,
Rrug kalimiprkmb
nj itinerari, nj zone t rezervuar vetm pr
kmbsor. Sinjali prsritet pas do ndrprerje t
rrugs. Sinjali nnkupton ndalimin e kalimit pr t
gjitha kategorit e tjera t prdoruesve t rrugs.

109

Fundi i rrugs s kalimit pr kmbsor. Tregon

mbarimin e rrugs s kalimit pr kmbsor.

110

Rrug kalimi p
e nj piste, nj korsie, nj itinerari, t rezrvuar vetm pr
biikleta.Sinjali nnkupton ndalimin e kalimit t t gjitha
kategorive t tjera t prdoruesve t rrugs.

111

Fundi i rrugs s kalimit pr biikleta. Tregon

mbarimin e rrugs s kalimit pr biikleta.

54

112

113

Rrug kalimi pr biikleta ngjitur me trotuarin. Tregon

piste ose korsie t rezervuar
pr biikleta ngjitur ose paralel me nj trotuar ose edhe me
nj kalim t rezervuar pr kmbsor. Simbolet mund
t jen edhe t anasjellt pr t tregua pozicionin real
t pists
se biikletave me t trotuarit.
Rrug kalimi pr kmbsor dhe pr biikleta. Tregon
rruge, rrugice, itinerari t
rezervuar n mnyre t przier si pr kmbsor ashtu
edhe pr biikleta.

114

Fundi rrugs s kalimit pr biikleta ngjitur me trotuarin.

115

Fundi i rrugs s kalimit pr kmbsor dhe pr

biikleta. t cilat qarkullojn n mnyr t przier.

116

Rrug kalimi e rezervuar pr kafsh bare ose me shal.

piste ose t nj kalimi te veant
vetm pr kafsh bare ose me shal dhe t ndaluar pr
mjete.

117

Fundi rugs s kalimit t rezervuar pr kafsh bare ose

me shal.

118

Ndal dogana. Lajmron nj vndkalim doganor pran

vnde q nuk bjn pjes n komunitetin
europian, n te cilin sht i detyrueshm qndrimi.

119

Ndal-policia. Tregon detyrimin e qndrimit ndaj nj

postoblloku rrugor t vn nga organet e policis.

120

Ndal-stacion. Paralajmron detyrimin e qndrimit pran

hyrjeve t kontrolluara t autostradave pr veprimet e
takss rrugore.

55

2. PANELET PLOTSUESE:
Semaforet
Panelet plotsuese ( panele e tje )
Panelet shoqrojne sinjalet vertikale prkatse dhe shrbejn
pr t prcaktuar: largsin n metra ose kilometra, shtrirjen n
metra ose kilometra, vlefshmrin n orare e dit t caktuara,
prcaktime ose prjashtime pr mjete t ndryshme, fillimin,
vazhdimin dhe fundin e rrezikut, urdhrit e t ndryshimeve t
tjera.
121

Largsia . Vendoset posht sinjalit dhe tregon largsin

n metra ose kilometra t piks s rrezikut ose urdhrit
e tje .

122

Shtrirja . Vendoset posht sinjalit dhe tregon gjatsin

( shtrirjen ) n metra ose km t pjess se rezikshme t
rrugs ose pjess pr t ciln vlen urdhri .

123/a

Vler e prhershme .

56

123/b

Orari pr cdo dit

124

Orari vetm pr ditt e festave

125

Orari vetm pr ditt puns

126

127

128/a/b

129/a/b
130/a/b

jan n panel .

m pr mjetet q

Prjashtim . Sinjali detyron zbatimin pr t gjitha mjetet

prvec mjeteve q jan n panel .
Fillimi . Njri nga panelet a ose b i vendosur nn
sinjal tregon pik
rrezikut ,t urdherit , t
udhzimit e tje .
Vazhdimi . Njri nga panelet a ose b i vendosur nn sinjal
tregon vazhdimin e rrezikut, t urdhrit , t udhzimit e
tje .
Fundi . Njri nga panelet a ose b i vendosur nn sinjal
trgon fundin e rrezikut , t urdhrit ose udhzimit .

131

Sinjale horizontale n ripunim .

132

Aksident .

133

Kalim binarsh ( t pa rruajtura ) dmth pa bariera .

vendoset n porte ose vnde prpunimi mallrash

57

134

Borpastruese n veprim . Largsia minimale q mbajm

20 metra .

135

Zon q prmbytet .

136

Varg mjetesh .

137

Mjete pune n veprim .

138

Rrug e rrashqitshme nga shiu ose bora .

139

Mund t shfaqet fenomeni i AKUAPLANING ,,

( mjeti rrshqet n mnyre t pakontrolluar ) n
rrugt me bor ose n rastin e uljes s temperaturs n
zonat malore .

140

Kamiona n ngadalsim .

141

Zon e largimit t detyrueshm . ( mjeti mund t hiqet

me karotres , ose t bllokohet me paisje t veanta nga
policia .

142

Sinjal i korsis . Tregon korsin q duhet t ndjekim pr

nj drejtim t caktuar .

143

Kthesa . paneli tregon nj ose disa kthesa t rezikshme .

58

144

Numuri i kthess . Paralajm

, afrimin e t
pars kthese , n nj ser kthesash t rezikshme.

145

Pastrim mekanik i rrugs . i prcaktuar me dit dhe orare.

Zakonisht vendoset posht sinjalit ndalim pushimi .

146-147

Vazhdim i rrugs kryesore . Rruga kryesore vazhdon

sipas trajektores s zez me t trash .

148

Pastrim mekanik rrugs, ndalohet pushimi n oraret e

prcaktuara n tabel .

149

Drejtim i detyruar pr mjetet transportit t lndve

t rrezikshme .

150

Paralajmron nj kalim t detyrueshm djathtas

vetm pr kategorin e mjeteve t paraqitura n panel .

151

Ndalimqarkullimi pr kategori t veanta mjetesh ,

mund t qarkullojn t gjitha mjetet prvec atyre t
paraqitura n panel .

152

Sinjal i qarkullimit t njanshem Drejtim i vetm paralel .

sht vendosur paralel me aksin rrugor pr
t treguar q rruga sht me nj kalim; nuk lejohet
qarkullimi prball ; dmth prball nesh nuk qarkullojn
mjete. Mund t jet e kombinuar me tabeln Emr
rruge ,,

59

153

Sinjal i qarkullimit t njanshm . Drejtim i vetm

prball. Prdoret pr t treguar se drejtuesit e
mjeteve mund t prdorin t gjith
gjrsin e rrugs .

B. SINJALET E NDRITESHME (SEMAFORET ETJ )

154

Semafor normale pr automjete.

Drita e kuqe ndalon kalimin e automjeteve.
Drita jeshile tregon rrug t lir.
Drita e verdh e vazhdueshme na paralajmron t
ndalemi tek vija trthore e ndalimit.
Drita e verdh pulsuese na paralajmron se kryqzimi
konsiderohet i pa regulluar me semafor.

155

Semafor t zakonshm pr korsi. Respektohen

ngjyrat sipas drejtimeve t shigjetave

156

Semafor pr mjetet e transportit publik, kan vler pr

mjete t transportit publik: autobuz ,tramvaj ,trolejbuz e tje.
Shiriti i bardh horizontal ndalon , shiriti i bardh vertikal
lejon qarkullimin, shiriti i bardh i pjert lejon qarkulli
min n drejtimin q tregohet n shirit, trekndshi i
verdh paralajmron pr tu ndalur .

157

Semafor pr kmbesor ( mund t paisen edhe me

sinjalizime akustike pr t verbrit ).

158

Semafor pr biikleta .

60

159

Semafor i korsive t ndryshueshme. Gjnden n

stacionet e hyrjes n autostrad.Drita e kuqe n form X
ndalon znien e ksaj korsie, shigjeta e verdh q pulson
lajmron q duhet t ndryshojm korsin sipas shigjetes,
shigjeta jeshile lejon lvizjen sipas shigjets.
Semafor me drita t verdha vezulluese(q pulsojn).

160

(Tipi a) vendoset n pikat me rezikshmri t

lart ose kur drita e kuqe dhe jeshile jan t
fikura , (Tipi b dhe c ) jan t iftzuara me
nj semafor automjetesh dhe tregojn se automjetet q kthehen djathtas i japin prparsi
kmbsoreve ( tipi a ) ose biiklistve (tipi b ) .

161

Semafor shpejtsi kshillues. (vala e gjelbr), ndihmon

t gjesh me jeshile semaforin pas ardhs.

162

Semafort e kalimit n nivel . Funksionojn ndizu e shuaj.

Gjat kohs q funksionojn duhet t ndalojm n vijn
trthore t ndalimit ose n munges t saj nuk duhet ta
kalojm sinjalin .

3 - SINJALE PLOTESUESE TREGUESE T TJERA

T cilat japin informacione t nevojshme pr nj qarkullim korekt dhe t sigurt

pr itineraret, lokalitet, vendet e shrbimi e tje
Kan form katrore , drjtkndore dhe jan me ngjyra t ndryshme .
a. Sinjale treguese te kufijve shteteror
163

Tregon kufirin shtetror me vnde q bjn pjes n

komunitetin europian ; nuk jemi t detyruar t ndalemi
pr kontroll doganor .

164

Tregon se kufiri shtetror sipas sinj. Nr.163 sht larg 1

km .

61

b. SINJALE TREGUESE T KRYQZIMEVE

165

Sinjale me drejtim t vendosur mbi rrug me fener

semaforik t prfshir . Tregon Drejtime t mundshme
mbas hapjes s drits jeshile dhe t drejtimit s bashku .

166

Sinjal paralajmrues pr kryqzim qytets

167

Sinjale paralajmruese t afrimit t kryqzimit qytets .

168

Paralajmrim i kryqzimit qytets me qarkullim rrethor

169

Paralajmrim i kryqzimit n zon

qarkullimi .

170

Paralajmrim i kryqzimit jashtqytets me kalim n

nivel t paruajtur me bariera n ann e djatht t
kryqzimit .
c. SINJALE TREGUESE T P RZGJEDHJES T KORSIVE

171

Sinjale przgjedhse jashtqytetse ( dy korsi )

172

Sinjale przgjedhse qytetse ( tre korsi )

173

Paralajmrim i degzimit t autostrads .

62

174

Paralajmrim i degzimit n zonn qytetse .

175

Sinjal paralajmrues pr kryqzime dhe degzime n

autostrad .

176

Drejtim n qndr qyteti .

177

Drejtime n autostrad pr n destinacionet e shnuara .

178

Drejtime n rrugt jashtqytetse .

179

Drejtim brnda qndrs s banuar .

180

Drejtime n autostrad
si n sinjal .

181

caktuar shpejtsie

Drejtime pr n qndr me detyrim shpejtsie si n sinjal.

182

Sinjale t itinerarit jashtqytets.

183

Fundi i qndrs s banuar.

63

184

Sinjal tregues t prcaktuar edhe me distanc n km .

185

Drejtime pr n zona turistike. Kto sinjale jan

gjithmon me ngjyr kafe .

186

Zon pr kmbsor.

187

Zon me trafik t kufizuar .

188

Rrug e lir.

189

Tregon se kalohet pr n Kuks vetm me zinxhir.

190

Tregon se kalohet pr n Kuks me zinxhir por edhe

me goma bore .

191

Rruga sht e pakalueshme .

192

Tregon se rruga sht e kalueshme me zinxhir ose me

goma bore por vetm deri n qndrn e banuar .

193

Shiko sinjalin 192 .

64

194

Fillimi i rrugs jashtqytetse kryesore.

194/a

Fundi i rrugs jashtqytetse kryesore.

195

Fundi i autostrads .

195

Tregon fillimin e autostrads. ( Me ngjyr blu

tregon fillimin e rrugs jashtqytetse kryesore ) .

197

Kufizime t shpejtsis . Vendoset n hyrje t kufirit t

nj shteti ,tregon kufizimin e shpejtsis n qndrat e
banuara , jasht tyre , n autostrada dhe n rrugt
jashtqytetse kryesore .

198

Sinjale t drejtimit dh t largsis n km jashtqytetse .

d. Sinjale treguese t identifikimit t rrugs

199

Itinerar ndrkombtar.

200

Identifikimi i autostrads . Sinjali identifikon autostradn

( nr 25 ) dhe nprmjet nj shigjete mund t tregoj
drejtimin pr n stacion( biletarin e autostrads ) .

201

Identifikim i rrugs shtetrore.

202

Identifikimi i rrugs se rrethit.

65

203

s komunale.

204

Sinjale t distanc
e rrugs ( dmth 24 km nga piknisja e rrugs s rrethit
nr 37 ).

205

Sinjali tregon distancn n kilometra dhe qindr metrsha

nga piknisja e rrugs ( dmth 24 km e 800 m ) .

206

207

208

209

Mats i largsis progresive n autostrad (dmth n

pjesn e majte numuri16 tregon q ne kemi 16 km q
udhtojm nga qyteti paraardhs pr n Vlor dhe duhet
t vazhdojm edhe 7 km q t arijm n qendr t Vlors).

Fillimi i nj qndre t banuar .

paraardhs .

rethi dhe mbarimin e rrethit

qendre ( zon ) dhe mbarimin

e nj qendre ( zon ) paraardhse .
e. SINJALE TREGUESE VENDORE

210

Ndihm e shpejt.

211

Stacion treni.

66

RR37

212

Policia.

213

Karabineria.

214

Spital.

215

Policia bashkiake.

f. Sinjale treguese turistike dhe t teritoriT

216

Vendoset n afrsi t nj ure lumi , tregon emrin e

lumit.

217

Paralajmron nj zyr pr informacione turistike .

218

Vndkalim pr kmbsor (jo n kryqzim) t

paregulluar me semafor , prparsi kan kmbsort .

219

Autobuz pr transport fmijsh .

220

Shrben pr t krkuar ndihm teknike ose mjeksore .

221

Nnkalim kmbsorsh.

67

222

Mbikalim kmbsorsh.

223

Kalim me pjersi pr kmbsort.

224

Rrug pa dalje.

225

Paralajmrim i rrugs pa dalje.

226

Shpejtsi e kshillueshme.

227

Fundi i shpjtesis s kshillueshme.

228

Rrug e rezervuar pr mjete me motor . Zvendson t

gjitha sinjalet ndaluese q kan t bjn me mjetet pa
motor .

229

Fundi i rrugs s rezervuar pr mjete me motor .

230

Tynel.

231

Ur.

68

232

Zon me banesa.

233

Fundi i zons me banesa.

234

Fundi i zons qytetse pr kmbsore.

235

Fundi i zon

236

Vndkalim biikletash ( jo n kryqzim ) i pa regulluar

me semafor . Prparsi kan biikletat .

237-238 Kthes majtas sipas drejtimit t shigjets.

239

Mundsi kthimi n krah t kundrt.

240

Shesh qndrimi n rrug kryesore.

241

Shesh qndrimi i paisur me mekanizm pr t krkuar

ndihm teknike ose mjeksore n autostrad.

69

g. Sinjale treguese te perdorimit dhe tendrimit te

korsive
242

N korsin e majt nuk mund t qarkullojn mjete me

pesh mbi 3.5 ton.

243

Shpejtsi t detyruara sipas korsive .

244-245

Korsia e djatht sht prcaktuar pr autobuzet e

shrbimit urban.

246

Kalojm nga dy korsi n nj korsi n rrug kryesore.

247

Kalojm nga nj korsi n dy korsi n rrug kryesore.

248

Kalojm nga tre korsi n dy korsi n autostrada.

249

Kalojm nga dy korsi n tre korsi n autostrada.

250

Paralajmrim i devijimit t kshillueshm pr kamion

n kalim.

251

Drejtim i kshilluar pr kategori t veanta mjetesh

( sinjal i prkohshm ).

70

251/a

Paralajmrim i devijimit pr kategori t veanta (sinjal i

prkohshm).

252

Ndihm teknike.

253

Telefon publik.

254

Distributor me benzin t zakonshme.

255

Distributor me bezin , simboli i zi tregon benzin t

zakonshme ndrsa simboli jeshil tregon benzin pa
plumb .

256

Stacion autobuzi .

257

Stacion tramvaji.

258

Kamp rinie.

259

Zon pr piknik.

260

Kamp pushimi , me adra ,me rulot e tje .

71

261

Radio informacion rrugor.

262

Motel.

263

Bar kafe.

264

Restorant n rrug jasht qytetse ose n autostrad.

h. Sinjale treguese : vendparkim per nderim mjeti

265

Parkon mjetin dhe vazhdon udhtimin me autobuz.

266

Parkon mjetin dhe vazhdon udhtimin me tramvaj.

267

Parkon mjetin dhe vazhdon udhtimin me trenin e

metrose.

268

Parkon mjetin dhe vazhdon nj udhtim me kmb n

nj zon turistike.

269

Automobila mbi tren.

72

270-271

Automobila mbi tren ose traget , mundsin pr dhoma

gjumi .

272

Taksi, tregon vndndodhjen pr nj vndpushim pr

autoveturat n shrbim publik.

273

Zon e paisur me impiante shkarkimi pr autokampet .

274

Polocia rrugore, Sinjali paraqet informacion pr t

arritur ose pr t komunikuar me zyrn m t afrt t
policis rrugore .

275

Sinjal i prkohshm rreziku .

276

Pengese normale .

277

Panel p

278

279

Kalim i detyrueshm i mjeteve n veprim.

73

280

Sinjal paralajmrues pr kantier t lvizshm me

ngushtim t karexhats .

281

Tabela q mban n dor punonjsi cili alternon mjetet

n nj pjes rruge me nj sens dhe t alternuar .

282-283 Paralajmrim devijimi

284

Drejtim i detyrueshm pr kategori t veanta mjetesh .

285

Korsi e mbyllur. ( korsia e djatht n arsi t nj kantjeri

rrugor sht e mbyllur) .

286

Korsi e mbyllur ( korsia e majt n afrsi t nj kantjeri

rrugor sht e mbyllur).

287

Karexhat e mbyllur

288

Prdorimi i korsive nga mjete t caktuara, tab e

prkohshme.

289

sor , vendosen n rrug me nj sens lvizje

n qarkullim .

290

sore , vendosen n rrug me dy sense

qarkullimi .

74

291

n tunele rrugore me nj sens lvizje.

N tunelet me dy sense lvizje
ansor si t sinjalit 290 .

292

sor n rrugt malore.

Mundsojn trashsin e dbors .

293

sor pr kthesa t forta .

294

forme T ; paralajmron kthes majtas

ose djathtas.

295

r kthesat normale. Paralajmron kthesa me

reze t madhe.

296

Tregues pr hyrje n rrugt dytesore. Percaktojn hyrjet

n rrugt dytsore t cilat nuk prcaktohen me sinjale t
tjera dhe q jan t vshtira pr tu dalluar.

297

Semafor i prkohshm.

298

Sinjal drejtimi.

299

300

ant p
e tij.

r t kaluar nga e djathta

Tabela e policit t
, n sfondin e bardh shnohet
komisarjati ku bn pjes polici .

75

301

Shpejtsi maksimale t mundshme , Vendosen n

pjesn e pasme t mjeteve me prjashtim t
ciklomotorve dhe t mjeteve me pesh t
prgjithshme mbi 12ton.

302

Panel pr ngarkesa q dalin jasht mjetit .

303

Transport i mallrave t rrezikshme nr sipr tregon

shkalln e rrezikshmris nr posht tregon llojin e
ngarkess sipas nj kodi t caktuar .

304

Panel prapareflektues , vendoset prapa mjeteve mbi 3.5

ton n t dy ant .

305

Panel prapareflektues, vendoset prapa rimorkiove n t

dy kraht.
i. Sinjale treguese te tjera

306

Qndr.

307

Posta.

308

Bashkia.

309

Ambulanc.

310

Ndihm e shpejt.

76

311

Zjarefiksat.

312

Kufiri.

313

Nisja.

314

Mbritja.

315

Port.

316

Motoskaf.

317

Vndparkim autobuzsh.

318

Fush elikopteresh ( Heliport ).

319

Ciklomotor.

320

Triikl.

77

321

Motokaro.

322

Autovetur.

323

Transport me kontenier.

324

Taksi.

325

Autovetur me kamping.

326

Makina ndrtim transporti.

327

Kamion vetshkarkues.

328

Mjet i ndihms rrugore.

329

GPL . Gaz i lngt.

330

Diesel.

78

331

Metan.

332

Parkim i organizuar.

333

Tualet.

334

Dalja e urgjencs.

335

Fikse zjari.

336

Zinxhir dbore.

337

Kopsht fmijsh.

338

Universitet.

339

Objekt kulti.

340

Varreza.

79

341

Banka.

342

Gjykat.

343

Bibliotek.

344

Ekspozita / Panaire.

345

Zon industriale.

346

Zon ku behet tregtia e gjedhve.

347

Supermerkat.

348

Kinema.

349

Teatr.

350

Diskotek.

80

351

Park lojrash.

352

Kopsht zoologjik.

353

Akuarium.

354

Muze.

355

LLixha ( banja termale ).

356

Keshtjell.

357

Zon arkeologjike.

358

Shpell.

359

Port turistik.

360

Pik panoramike.

81

361

Det, lume, liqen.

362

Vend me pisha.

363

Vnd me pisha dhe det.

364

Pyll

365

Ujvara.

366

Qndr sportive.

367

Stadium.

368

Hipodrom.

369

Velodrom ( pist iklizmi ).

370

Pishin.

82

371

Fush volejbolli.

372

Fush basketbolli.

373

Fush tenisi.

374

Pist pr patinazh.

375

Poligon.

376

Vnd pr ushtrimin me hark.

377

Fush loje me birila.

378

Fush ku luhet golf.

379

Shkolla e skive.

380

Teleferik.

83

381

Teleferik me ndnjse.

382

Skingrits.

3 SINJALET E POLICIT T TRAFIKUT

Sinjalizimet e policit t trafikut anullojn t gjitha sinjalizimet e
ndritshme ose t do rregulli t qarkullimt rrugor.
383

384

385

84

Ndalim polici me krah te hapur ndalon

mjetet q kane prball shpinn dhe gjoksin
dhe lejon t kalojn mjetet q kan prball
kraht e tij .
Rrug e lir - polici me krah t hapur lejon
t kalojn mjetet q kan prball kraht e tij
dhe ndalon mjetet q kan prball shpinn
dhe gjoksin e tij .
Ndaloni ose lironi kryqzimin - polici me
dorn e djatht t ngritur lart, e njjt me
dritn e verdh, ndalon hyjen n kryqezim ,
mjetet q kan shkelur vijn e ndalimit duhet
t vazhdojn.

386

Lejim kthimi per mjete q vijn nga e majta

e policit - polici me krah t hapur n knd t
drejt, me krahun e djatht t shtrir prpara
tij, ndalon qarkullimin e t gjitha mjeteve pr
ve mjeteve q vijn nga e majta e tij. Mjetet q
vijn nga krahu i majt i policit kan t drejt
t ecin drejt , t kthehen majtas ose djathtas .

Fishkllimat e bilbilit t policit .

a. Fishkllima e gjate bilbilit. Ndalim i detyruar pr shkelsin
e rregullores ose pr t lejuar kalimin e mjeteve t ugjencs
(ambulanc, zjarfikse, mjete policie e tje ), e barazvlefshme
me shenjn e kuqe .
b. Dy fishkllima t shkurtra t bilbilit. Je i lir t vazhdosh
qarkullimin por mbasi kne kaluar mjetet e urgjencs.
4-

SINJALET HORIZONTALE

Jane elemente (shnja) t vizatuara mbi siprfaqen e rrugs.

Kto sinjale shoqrojn drejtuesin e mjetit pothuajse gjithmone
gjat lvizjes.
Jan me ngjyra t prcaktuara .
Shrbejn pr t :
*

Rregulluar qarkullimin

Orientuar prdoruesit e rrugs n drejtime t ndryshme.

85

informacione t nevojshme pr sjellje t veanta n

rrug.

- Vijzimet n rrug

501

Vij gjatsore e vazhduar, nuk lejohet qndrimi

,parakalimi , kthimi . Vija q
n
ndrpritet vetm n rast emergjente .

502
503
504
505

Vija gjatsore t ndrprera, mund t tejkalohen.

Distanca midis vijave prcaktohet n lidhje me
shpejtsin q mendohet se leviz mjeti. Sa m
e madhe shpejtsia e mjetit, aq m e madhe di
stanca midis vijave. Arsyeja sht q drejtuesi
i mjetit mos ta perceptoj si vije t panderprer .

507

Rrug me katr korsi .

86

508

Vij e pandrprer e shoqruar me vij t

ndrprer, vijzimi tregon rruge me dy korsi
n t ciln automjeti q ka n krah t majt
vijn e pandrprer nuk mund ta tejkaloj
kure automjeti q ka n krah t majt vijn e
ndrprer mund ta tejkalojm .

509

Dy vija t pandrprera t shoqruara bashk

prforcojn mendimin q nuk tejkalohen .

510

Rrug me korsi t rezervuara .

511

Rrug me korsi t rezervuara pr biikleta .

512

Vij ansore e pandrprer, ndrpritet ku ka

degzim .

513

Vij ansore e pandrprer ndrpritet aty ku

ka shesh pushimi.

514

Vij trthore e trash, quhet vija e ndalimit n

rrugt me nj sens qarkullimi.

515

Vij e ndalimit n rrug me dy sense

qarkullimi .

516

Ktu vija e ndalimit sht me trekndsha me

kulm nga shoferi dhe barazohet me sinjalin
nr 40, jep prparsi .

87

517518
519

Vndkalim kmbsorsh .

Stop para kryqzimit por mos zini

vndkalimin e kmbsorve .

520521

Vendkalim pr biikleta .

522

Sinjal horizontal, drejtim i detyruar drejt.

523

Sinjal horizontal, drejtime t lejuara drejt ose

djathtas.

524

Sinjal horizontal, paralajmron pr drejtim t

detyruar djathtas.

525

Sinjal horizontal, drejtim i detyruar djathtas.

526

Tregon se jo n kryqezimin e par, por n

t dytin mund t kthehesh majtas .

88

527

Tregon se jo n kryqzimin e par por n t

dytin mund t kthehesh djathtas .

528

Sinjal horizontal, shpejtsi e kshillueshme.

529

Plotson sinjalin vertikal, jep prparsi.

530

Korsia sht e rezervuar pr biikleta .

531

Kalim n nivel, Kryqi i Shn Andreas .

532

Ishull trafiku i vijzuar .

533

Ishull trafiku i ngritur .

534

Ngadalsues optik i shpejtsis .( Shpejtsia

zvoglohet me trashjen e vijave) .

535

536

Kuriz artificial pr rrug n qndrat e banuara .

Kombinim i vijs s pandrprer me vijn e
ndrprer, bhet n rrugt me kuriz, me dy
sense, me nga nje korsi per sens, n t cilat
nuk shihet mjeti q vjen prball .
89

537

Korsi shpejtimi .

538

Eshte njsoj si n sinjalin nr 536, vetm se ktu

rruga sht me tre korsi dhe korsia e mesit
shrben pr parakalim .

539

Me an t vijzimeve gjatsore bhet rritja e

nr t korsive n njern an .

540

Rrug me kuriz me tre korsi njsoj si n nr 536

por e pakombinuar me vij t pandrprer me
qllim q t ndalohet parakalimi pr t dy
senset e qarkullimit .

541

vijat e thyera .

si i paralajmruar me

542

Mjetet q lvizin n korsin e majt duhet t

kalojn n korsin e djatht ( si tek nr 525 ) .

543

Vijzim klasik i nj kryqzimi .

544

Kryqzim i rrugve me status t barabart, pa

polic, pa semafor, pa sinjalizime vertikale ,
pa vijzime horizontale. Ne kt rast zbatohet
Rregulli i Krahut t Djatht. Mjetet e korsis
A lvizin vetm majtas , mjetet e korsis B
lvizin vetm drejt , mjetet e korsise C lvizin
drejt ose djathtas .

90

545

546
547

548

549
550

Rrug, n an t saj, n kuadratet e vijzuara

n t cilat lejohet qndrimi i mjeteve. Tek vija
e verdh nuk lejohet qndrimi dhe pushimi i
mjeteve .
Vendqndrim pr autobuz, tek vija me
zik-zak nuk lejohet qndrimi dhe pushimi i
mjeteve .
Njesoj si n nr 544 me ndryshimin q rruga
ndrpritet me nj rrug me prparsi e cila
nuk ka vija ndalimi n kryqzim .
Kryqzim n t cilin vija ndarse e sensit
t lvizjes sht e pandrprer, vija e
pandrprer nuk shkelet, pra mjeti nuk
mund t kthehet . (Shiko edhe 526 e 527 ) .
Rrug n t ciln lejohet qndrimi i mjeteve
n an t saj .
Rrug me nj karrexhat, me dy korsi pr sens,
me dy vija t pandrprera n mes, me bankina .

551

Rrug me nj karrexhat, me katr korsi ,

me nj sens, me bankina .

552

Rrug me nj karrexhat, me dy sense lvizjeje, me tre korsi pr sens, me bankina,

me dy vija ndarse t pandrprera .

553

Karrexhat me dy korsi , me korsi emergjente

djathtas ( korsia A ) me bankina .

91

554
555
556

557
558

Rrug me nj karrexhat, me tre korsi, me

bankina. Kur sht me dy sense korsia B
sht pr parakalim .
Rrug me nj karrexhat, me bankina, me
dy sense lvizjeje, ku korsia A sht me nj
sens dhe B + C jan korsit pr sensin tjetr .
Rrug me nj karexhat, me bankina, me dy
sense lvizjeje, me dy korsi pr sens, me
ishull trafiku .
Rrug me dy karrexhata, me bankina, me
korsi emergjence, korsia A me dy korsi
pr sens korsite B+C.
Rrug me dy karrexhata , me bankina , me
dy korsi pr sens, ku korsia A normale dhe
korsia B pr parakalim .

559

Rrug me dy karrexhata, me tre korsi pr

sens, me bankina .

560

Rrug me tre karrexhata, me dy korsi pr

sens pr karrexhatat ansore dhe me dy
sense lvizjeje pr karrexhatn e mesit ku
korsia e mesit sht pr parakalim. Rruga ka
edhe bankina .

561

Rrug me nj karrexhat, me tet korsi,

katr korsi pr sens.

562

Rrug me tre karrexhata, me bankina, dy

karexhatat ansore jan me sens unik kurse
karexhata e mesit sht me dy sense lvizjeje.

92

Situatat n kryqzime

Kemi kryqzime t ruajtura dhe kryqzime t paruajtura, t

ruajtura quhen kur kan polic ose semafor dhe t paruajtura kur
nuk kane as polic as semafor .
Kemi kryqzime t nj kategorie kur rrugt q ndrpriten jan
ose kryesore ose jokryesore dhe kryqzime jo t nje kategorie
kur rrugt kryesore ndrpriten nga rrug jokryesore .
* N nj kryqezim t rruajtur, respektohen shnjat e policit
dhe t semaforit. (N radhe t par respektehet polici pavarsisht
nga shenja e semaforit).
* N nj kryqzim t pa rruajtur rrugsh nj kategorie :
1. Kalon n

afrohet i pari .

2. N rastin kur afrohen disa mjete njkohsisht vepron rregulli

i prgjithshm i prparsis sipas t cilit do drejtues mjeti du
het ti jap pparsi mjetit q ka n krah t djatht, i pari niset
ai mjet q n krahun e djatht t tij nuk ka mjet t ndaluar .
* Mjetet mbi shina kan prparsie ndaj mjeteve t tjera.
* N nj kryqezim drejtuesi i mjetit pr tu kthyer majtas duhet
t futet n korsin e majt, pr tu kthyer djathtas duhet t futet
n korsin e djatht, pr t ecur drejt mund t futet n cilndo
korsi.
* N rast se ka sinjale horizontale ose vertikale q t detyro
jn t lvizesh n drejtime t caktuara athere zbatohen sinjalet .
* Mjetet e emergjencs me sinjale t veanta dalluese (me
fenelina dhe paisje t tjera) gjat prmbushjes s detyrs kan t
drejt prparsie ndaj mjeteve t tjera .

93

* Kan prparsi sinjalet vertikale ndaj sinjaleve horizontale,

sinjalet e policit ndaj t gjitha rregullave dhe sinjaleve t tjera.
* Qndra e kryqzimit duhet t lihet nga e djathta e drejtuesit t
mjetit kur kthehemi majtas. (me prjashtim t rastit kur kemi
sinjalin nr 104 rethrotullim i detyruar).
* Kur n nj kryqzim ndodhen dy mjete prball njri tjetrit
dhe nuk ka mjete t tjera athere : N qoftse trajektoret e tyre
nuk ndrpriten ato mund t fillojn lvizjen njkohesisht.N
qoftse trajektoret e tyre ndrpriten athere t drejtn e kalimit e
ka i pari ai q vazhdon lvizjen drejt ose djathtas.
* Kur n nj kryqzim rrugsh me shum degzime dhe t gjitha
degzimet kan mjete n pritje pr tu futur n kryqzim athere
i pari e fillon lvizjen ai mjet t cilit nuk i nderpritet trajektorja e
lvizjes me mjetet e tjera prjashtuar mjetin n t majt t tij pr
t cilin nuk ka asnj detyrim (e konsideron t pa qn n lidhje
me t drejtn lvizjes s tij). N qoftse i ndrpret trajektoren
ndonj mjeti tjeter n krah t djatht t tij athere nuk mund t
kaloje, n kt rast t drejtn e kalimit e ka mjeti tjetr.
* Kur t gjitha mjetet i japin prparsi njri tjetrit situata rezulton
e bllokuar, n ket rast mjeti q e ka krahun e djatht t lir
futet me sinjal t ndezur dhe ndalon n qndrn e kryqzimit
pa bllokuar qarkullimin e mjeteve t tjera, n kt mnyr
bllokohet qarkullimi , kalojn mjetet e tjera , n fund kalon
kryqzimin ky mjet (shiko fig. 638).
Pr ilustrim (fig 617): Mjeti A i jep t drejt kalimi mjetit R
sepse e ka n krah t djatht t tij, mjeti R i jep t drejt kalimi
mjetit N sepse e ka n krah t djatht t tij, mjeti N i jep t drejt
kalimi mjetit A sepse i ndrpret trajektoren. Dmth situata
rezulton e bllokuar. N kt rast n baze t rregullit

94

t prgjithshm t prparsis mjeti N e ka krahun e djatht t

lir (n krahun e djatht t tij nuk ka asnj mjet), ky mjet niset
me sinjal t ndezur dhe ndalon n qndr pa bllokuar qarkullimin
kalon mjeti R, kalon mjeti A pastaj vazhdon prseri mjeti N .
Shnim : Pr zgjidhjen e situatave n kryqzimet e mposhtme
sht e rndsishme t kuptohen dhe t prvetsohen sa u dha
m sipr.

563

564

565

Vijzim trthor n kryqzim, meqnse nuk

sinjalizohet ndryshe mjeti mund t kaloj
drejt majtas ose djathtas .
Vijzim trthor i rrugs me nje sens n
kryqzim. Shenjat horizontale t vendosura
n siprfaqen e rrugs detyrojn pr korsin
A vetm majtas, pr korsin B majtas ose
djathtas, pr korsin C vetm djathtas.
Vijzim trthor i rrugs me dy sense, me
tre korsi pr sens n t ciln mjetet e korsis
A mund t lvizin vetm majtas, mjetet e
korsis B mund t lvizin para dhe majtas,
mjetet e korsis C mund t lvizin para dhe
djathtas.
mund t parakaloj ose t

566

Mjeti n
kthehet .

567

muk mund t parakaloj ose t

Mjeti n
kthehet n vnd.

568

Mjeti n
kryqzim.

mund t zgjedhi korsi n

95

569

N ket rrug nuk lejohet parkimi i mjeteve

anash.

570

Mjeti n figur tani nuk mund t zgjedhi korsi.

571

Mjeti n figur mund t leviz para ose majtas ,

djathtas nuk lejohet.

572

Mjeti n figur mund t lviz vetm drejt.

573

Mjeti n figur mund t lvize drejt dhe

djathtas.

574

Mjeti n figur mund t zgjedh korsin sipas

571 ; 572 ; 573.

575

Mjeti n figur mund t lvize vetm drejt.

576577

Mjeti n figur mund t lviz vetm djathta.

578

Mjeti n figur mund t leviz drejte ose

djathtas.

96

579

Mjeti n figur lviz vetm djathtas.

580

Mjeti n figur lviz vetm drejt.

581

Mjeti n figur lviz vetm majtas.

582

Mjetet n figur lvizin, mjeti A vetm drejt

ndrsa mjeti B vetm djathtas.

583

Mjetet n figur, mjeti H mund t lviz para

ose djathtas, mjeti E mund t zgjedh korsi.

584

Mjetet n figur mund t zgjedhin korsi.

585

Mjetet n figur mund t lvizin, mjeti O para

dhe majtas, mjeti B vetm drejt.

586

Mjetet n figur mund t lvizin, mjeti A drejt

ose majtas, mjeti B drejt ose djathtas.

587

Mjetet n figur mund t lvizin, mjeti B

drejt ose majtas, mjeti H vetm drejt .

588

Mjetet n figur mund t lvizin, t

dyja vetm majtas .

97

589

Mjetit nuk i lejohet kthimi majtas sipas

shigjets.

590

Pasi t niset mjeti A mjeti B duhet t ndalet

tek vija e ndalimit.

591

Mjeti B mund t lviz vetm drejt

ndrsa mjeti C vetm djathtas .

592

Mjeti D mund t lviz drejt ose

djathtas, mjeti G drejt ose majtas.

593

Mjeti V mund t lviz vetm djathtas, mjeti

T vetm drejt .

594

Mjeti A mund t lviz drejt ose majtas, mjeti

E majtas ose djathtas.

595

Mjeti A vetm drejt, mjeti B vetm djathtas,

mjeti C vetm djathtas.

596

Mjeti A drejt ose majtas, mjeti B majtas ose

djathtas mjeti C drejt ose dathtas.

597

Mjeti A duhet t afrohet tek cepi kur nuk ka

vij trthore ndalimi, mjeti G ka ndaluar n
regull, mjeti H ka ndaluar gabim (ka bllokuar
vijat e kalimit t kmbsorve).

598

Mjeti I ka zgjedhur korsin n rregull, mjeti

B dhe H kan zgjedhur korsit gabim.

98

599

T dyja mjetet kan kaluar kryqzimin n

mnyre t gabuar (qndra duhet t lihet
djath-tas drejtuesit t mjetit).

600

Mjeti O e ka prshkuar kryqzimin mir

ndrsa mjeti P gabim.

601

T dyja mjetet e kan prshkuar kryqzimin

n rregull.

602

N ket rast para daljes n kryqezim kemi

sinjalin vertikal nr 104, Rrethrotullim
i detyruar i cili na detyron q qndra e
kryqzimit gjat kalimit npr t, t jet n
krahun e majt t drejtuesit t mjetit. N
rastin e ksaj figure mjeti S ka prshkuar
kryqzimin gabim ndrsa mjeti H n rregull.

603

Rradha e kalimit sht N.D.A.

604

N kryqzim mjetet jan t s njjts rndsi

prandaj rradha sht R.D.A.

605

Mjetet mbi shina kan prparsi. Rradha e

kalimit sht T.R.E.

606

Rradha e kalimit sht E.C.M.

607

T.P.M.

99

608

B.H.C.

609

Kur trami lviz, N duhet t hap rrugn dhe

kalimi bhet N.T.E. kurse kur trami sht i
ndalur kalimi bhet E.N.T.

610

T,A nisen njhersh, ndrsa L. pastaj C n

fund.

611

I pari kalon B, pastaj N dhe R nisen

njkohesisht.

612

Niset N pastaj B dhe C njkohsisht.

613

T.O.A.

614

R.A.T.

615

R.A.C.

616

B.T.S.

100

617

Ktu mjeti A i jep prparsi mjetit R sepse e

ka n krah t djatht, po ashtu mjeti R i jep
prparsi mjetit N se e ka n krah t djatht ,
mjeti N i jep prparsi mjetit A sepse i
ndrpret trajektoren e levizjes, si rjedhim
situate rezulton e bllokuar. N kt situat
mjeti N meqense e krahun e djatht t lir
lviz i pari me sinjal t ndezur, por deri n
qndr (ndalon pa bllokuar trajektoren e mjetit
R dhe A), kalon mjeti R, kalon mjeti R, kalon
mjeti A dhe n fund largohet mjeti N.

618

L.C.H.

619

N rastin e mjeteve n shrbim (dmth kur

kan n funksionim fenerlinat kuq e blu
ose sirenat), kto mjete kalojn pa rradhe
n lidhje me sinjalizimet por, respektojn
vetm shnjat e policit t trafikut n kt
rast respektohet rradha A.S.M , n rastin
kur mjetet nuk jan n shrbim respektohet
rradha S.M.A.

620

P.B.C. .

621630

Zbatohet rregulli i krahut t djatht dhe

i korsis s duhur.

101

621

L.C.B.

622

E.L.B.

623

A,R njkohsisht, C n fund.

624

Mjeti B dhe S kan zgjedhur korsit gabim.

Mjeti C e ka zgjedhur mir. B.C.S. .

625

A.P.D.

626

Mjeti C e ka zgjedhur korsin gabim. E ,

C nisen njkohsisht, A niset i fundit.

627

Mjeti N,C kan zgjedhur korsit gabim.T tre

mjetet nisen njkohsisht (nuk u ndrpriten
trajektoret).

628

N , C nisen njkohsisht, D kalon i fundit.

629

Njsoj si 617, E futet n qnder, kalon H,

kalon A , n fund kalon E.

630

S. D. E.

102

631

R. D. F.

632

D.P.B.N.

633

N.A.R. . N kt figur zbatohen rregullat

e prparsis (rregulli i krahut t djatht
zbatohet n kryqzimet e njkategorie t
paruajtura me semafor ose polic).

634

A.C.L.

635

Kalon P , pastaj E dhe S njkohsisht.

636

T.A.S.

637

L.C dhe A lvizin njkohsisht, D kalon n

fund.

638

Situat e bllokuar (shiko nr 617), B lviz e

para dhe ndalon n qender, kalon R, pastaj
kalojn njkohsisht N dhe D, n fund
kalon B.

639

T dhe B kalojn njkohsisht pastaj A, n

fund C.

640

R . D . B . (L ka kaluar nuk ka pun me

kryqzimin).
103

641

642

Situat e bllokuar. I japim njrit t drejt

pastaj t tjert zbatojn rregullin e krahut t
djatht . (Praktikisht ndodh me marveshje
ose kush tenton i pari).
Kalon T, situata rezulton e bllokuar si tek nr
638, lviz A e cila ndalon n qndr ,
kalon O, kalon M , n fund vazhdon A .

643

H.D.B.L.

644

P.D.B.L.

645

Mjetet F dhe H kalojn njkohsisht, A, N.

646

D.C.A.H.

647

H , L lvizin njhersh, B, O .

648

T.G.P.B.

649

Mjeti P ka prshkuar kryqzimin gabim

(duhet ta kishte ln qndrn n krahun e
djatht t drejtuesit) .

650

L.E.N.R.

104

651

E para lviz D, pastaj E dhe S njkohsisht, A

n fund .

652

H.A.F.L.

653

Mjeti G ka kaluar cepin e kryqzimit pa

vij fundore dhe ka hyr n kryqzim i pari
prandaj rradha sht G.B.D.N. .

654

C.R.A.H.

655

S.A.E.R.

656

C. M.

657

R. A. C.

658

C dhe L kalojn njkohsisht, B i fundit .

659

R. A. C.

660

H. D. B.

105

661

E. C. L.

662

A. E. B.

663

R. B. D. T.

664

S. B. L. D.

665

A. E. V. H. C.

666

N dhe A lvizin njkohsisht, C lviz n fund.

667

C. A. P.

668

S. N. C.

669

C. A. L. R. E. arsyetimi, Trajektorja e C nuk

ndrpritet me asnj mjet t krahut t djatht,
prandaj lviz i pari, kalon A se ka krahun e
djatht t lir, pastaj L. R. E.

670

Mnyra e vijzimit t betoneve t nj trotuari

n t cilin nuk lejohet parkimi i mjeteve.

106

671
672
673

Mjeti ka qndruar gabim duke zn rrugn n

t djatht t tij.
Mjeti ka qndruar gabim pasi ka tabel
Rruge Kalimi, n kt rast ai mund t
rimorkiohet forcrisht.
Mjeti C ka qndruar n rregull ndrsa mjeti H
nuk e ka respektuar sinjalin vertikal Ndalim
Pushimi.

674

Mjeti E sht parkuar mir ndrsa mjetet C

dhe N jan parkuar gabim.

675

T gjitha mjetet kan qndruar gabim,

Ndalohet Pushimi.

676

Mjetet E dhe S jan parkuar mir ndrsa mjeti

B sht parkuar gabim.

677

Mjeti N sht parkuar mir, ndrsa mjetet A

dhe R jan parkuar keq.

678

Mjetet C dhe H jan parkuar keq, mjeti S

sht parkuar mir.

679

N fillim kalon H, pastaj B.

680

N fillim kalon M, pastaj C.

107

681

Kalon M pastaj E.

682

Kalon A pastaj N.

683

Kalon D pastaj R.

684

Kalon S pastaj O.

685

Kalon E sepse ka prparsi pastaj dy t tjert

jan n kushte t barabarta.

686

H. A. C.
Treguese tt tjera

687

Autotren

688

Gjysmrrimorkiator

689

Autobuz artikular .

108

Simbole , Llambat simbole , Llambat spiune

( T vndosura n kroskotin e mjetit )
690

Fener me drit verbuese pr ndriim

n largsi.

691

Fener me drite joverbuese pr ndriim jo n

largsi.

692

Vendosje n mnyre t gabuar e xhamit t

fenerit .

693

Fener asimetrik i montuar gabim (s prapthi)

q provokon verbim t drejtuesve prball.

694

Fener asimetrik i montuar korektsisht q

ndrion ann e majt t karexhats n mnyr
t veant pa provokuar verbim t atyre q
vijn prball.

695

Llamb spiune me ngjyr blu, tregon se jan

t ndezura dritat e largsis.

696

Llamb spiune me ngjyr jeshile, tregon se

jan t ndezura fenert jo verbues.

697

Llamb spiune me ngjyr jeshile, tregon se

jan t ndezura sinjalet e tregimit t drejtimit.

698

Llamb spiune dhe simbol me ngjyr te kuqe,

tregon se jan t ndezura sinjalet emergjencs.

699

Simbol i elsit t fshirses t xhamit t par.

109

700

Simbol i elsit q hedh uj mbi xhamin e

par.

701

Simbol i elsit t fshireses t xhamit t pasm.

702

Simbol i butonit me t cilin prdoret buria.

703

704

Llamb spiune pr t treguar sasin

(gjndjen) e karburantit n depozit.
Llamba e verdh e ndezur na tregon
q ne kemi karburant edhe pr afrsisht 50
kilometra rrug.
Llamb spiune me ngjyr t kuqe q
tregon se temperatura e motorit sht
problematike .

705

Llamb spiune me ngjyr t kuqe q

tregon se dinamua nuk e karikon baterin.

706

Llamb spiune me ngjyr t kuqe q

tregon se presioni i vajit sht problematik.

707

Llamb spiune me drit t kuqe q

tregon se duhet ven rripi i sigurimit.

708

Llamb spiune me ngjyr t verdhe dhe simbol

i elsit t rezistencs t xhamit t pasm

709

Llamb spiune me drit t verdh dhe simbol

i elsit q drejton rymn e ajrit t ventilatorit
n xhamin e par, pr t mos u veshur me avull.

110

710

Simbol i elsit t bllokazhit t motorit me

.

711

Simbol i komandimit t farfalls s ajrit.

712

Simbol i komandimit t gazit t dors

(regullatorit t nr t rotullimit t xhirove t
motorit).

713

Llamb spiune me drite jeshile qe tregon se

jane te ndezura dritat e pozicionit .

714

Llambe spiune me drit jeshile q tregon

elsin e prgjithshm t dritave.

715

Llamb spiune me drit jeshle e parkimit t

mjetit.

716

Llamb spiune me drit jeshile e marshit t

lvizjes mbrapa.

717

Llamb spiune me drit t verdh dhe simbol

i fenerve t mjegulls, t pasm

718

Llamb spiune me drit jeshile dhe simbol

i fenerve t mjegulls, t par

719

Simbol i elsit t komandimit t larsit t

xhamave t fenerve ndriues.

111

720

Llamb spiune me ngjyr t kuqe q tregon se

jan ne funksion frenat e dors.

721

Llamb spiune me ngjyr t kuqe q tegon se

ka difekt n sistemin e frenimit .

722

Simbol i elsit t prdorimit t ventilatorve.

723

Simbol q tregon dorezn pr hapjen e kapakut t pasm (kofonos s pasme).

724

Simbol q tregon dorezn pr hapjen e kapakut t par (kofonos s par).

KAPITULLI

NORMAT E SJELLJES
E PRGJITHSHME: Mnyra e sjelljes n rrug tregon nivelin
e qyttrimit t nj vendi. Normat e sjelljes n rrug kan ekzistuar
me krijimin e rrugve. Ato jan prmirsuar vazhdimisht
nprmjet eksperiencave, por edhe nprmjet aksidenteve .
112

dhe fatkeqsive te ndodhura. T paisesh me leje drejtimi mjeti do

t thot t drejtosh at mjet duke respektuar rregulloren e
qarkullimit rrugor dhe n veanti normat e sjelljes. Prdoruesit
e rrugs duhet t sillen n myur t till q t mos paraqesin
rrezik apo shqetsim pr qarkullimin dhe prdoruesit e tjer te saj.
1 . DREJTUESI I MJETIT DUHET T:
1. Rrespektoj Rregulluren e Qarkullimit Rrugor.
2. Respektoj Sinjalizimet Rrugore.
3. Respektoj Polic

bashkpunoj me ta.

4 Marr t gjitha masat e nevojshme pr t garantuar

sigurin n rrug.

5 Respektoj detyrimet q mund t jen vendosur n

lejedrejtimin e tij, (psh, prdorimi i detyruar i syzeve
optike ose lenteve me kontakt, duke mbajtur edhe nj pal
syze rezerve).
a N lidhje me prdoruesit e tjer t rrugs
drejtuesi i mjetit duhet
1. Siguroj paprekshmrin e tij dhe t t
tjerve.
2. Vendos rripat e sigurimit pr vehte dhe t
detyroj pasagjert ti vendosin ato.
3. Siguroj fmijt me paisje sigurimi t veanta.
4. T jet tolerant kundrejt sjelljeve jokorekte t prdoruesve
t tjer t rrugs.
5.

T ndihmoj prdoruesit e tjer t rrugs te cilt

ndodhen n vshtirsi.
113

6. T mundohet t parashikoj sjelljen e prdoruesve t

tjer t rrugs.
7. T jet i durueshm kur qarkullimi kryhet me shpejtsi t
ult ose sht momentalisht i bllokuar.
8. T mos jet agresiv n sjellje kundrejt prdoruesve t
tjer t rrugs.
9. T mos abuzoj nisur nga prmasat apo fuqia e mjetit q
drejton.
10. T mos sillet n mnyr q ti krijoj shqetsime
prdoruesve t tjer t rrugs.
b. Ne lidhje me ndotjen akustike t ambientit
drejtuesi i mjetit duhet t :
1

Mbaj n regull sistemin e shuarjes s zhurmave.

Mbaj me volum gjysm t ulur aparatet radiofonike.

Kryej publicitet zanor (me an t altopalantve t

montuar n mjet) vetm nse sht i autorizuar dhe n
ort e lejuara (zakonisht nga ora 9.00 deri n 13.00 dhe
nga 16.00 deri n 19.00).

Prdor sistemet e sinjalizimit akustik t mjetit sa m

pak dhe brnda qndrave t banuara vetm n rastin e nj
rreziku t menjhershm.

Kujdeset pr mirmbajtjen e karoceris s mjetit.

Evitoj xhurmat e bezdisshme t shkaktuara nga:

- xhirmi i gomave me nisje t menjhershme.
- frenimi i ashpr kur nuk sht i nevojshm.

114

- shtypja e bedalit t gazit kur mjeti sht i ndaluar.

7. Evitoj zhurmat nga prishja e marmits, mos t
marmitn.
8. Mos prdor sisteme akustike kundr vjedhjes t cilat
zgjasin se funksionuari m tepr se 3 minuta.
c. Ne lidhje me ndotjen e ajrit drejtuesi i mjetit duhet t:
1. Mbaj n gjndje t mir sistemin e ushqimit t mjetit.
2. Prdori marmit katalitike.
3. Ndroj
4

mjetit).
konsumin e karburantit duke evituar:

- lvizjet e panevojshme me mjet.

-

Xhirot e larta t motorit.

Prdorim e gjat te marsheve t ulta.

Mbingarkesn n mjet.

Mos shtyp bedalin e gazit kur sht i ndaluar.

Mos bj qendrime t gjata me motor t ndezur.

Mos mbaj m tepr se sa duhet paisjet ndihmse t sistemit

t ndezjes( thithjen, gazin e dors ).

d. N lidhje me ndotje t tjera t ambientit

drejtuesi i mjetit duhet t:
1. Mos hedh mbeturina t ndryshme nga dritarja e mjetit
2. Mos hedh n vnde t pamiratuara mbeturina apo
objekte t ndryshme.
115

3. Lviz me shpejtsi t ult n ambiente me pluhur ose

kur transporton lnd t cilat prhapen leht ose lnd t
rrezikshme.
e. Ne lidhje me infrastrukturn drejtuesi i mjetit duhet t:
1. Respektoj rrugn dhe pjest prbrse t saj.
2. Denoncoj dhe t paguaj dmet q i shkakton rrugs
ose pjesve prbrese t saj.
3. Mos dmtoj, spostoj, lviz sinjalizimet rrugore,
apo objekte t tjetra t rrugs.
4. Mos prhap balt mbi siprfaqe t rrugs kur del nga
rrug te paasfaltuara.
5. mos bllokoj pjes t rrugs me objekte t ndryshme.
2 . DREJTUESI I MJETIT NUK DUHET
1. T prbj rezik, penges pr qarkullimin.
2. T prdor gjat drejtimit t mjetit aparate
radiotelefonike t cilat krkojn prdorimin e duarve.
3. T prdor kufje t cilat shprndajn vmendjen dhe
nuk lejon dallimin e zhurmave t jashtme.
3 .POZICIONI I MJETIT N KARREXHATE
N Shqipri qarkullimi bhet ne krah t djatht. N rrugt
me nj karrexhat(dytsore) qarkullojn sa m djathtas:

116

1. Drejtuesit e mjeteve.
2. Kafsht e komanduar nga njerz t caktuar.
3. Mjetet pa motor.
4. Mjetet q kmbehen me mjete t tjera t cilat vijn prball.
5. Mjete t cilat parakalohen nga mjete t tjera.
6. Mjete q jan duke lvizur n kthes
7. Mjete q lvizin n kuriz rruge.
N rrugt me dy karrexhata
1. Mjetet e ngadalta duhet t lvizin n korsin e djatht t
karrexhats kur rruga sht me tre ose m shum korsi .
2. Mjetet duhet t lvizin n korsin e djatht kur rruga sht me
dy karexhata t ndara (prve rasteve kur sinjalizohet ndryshe).
Nafrsi t kryqzimeve
1. Mjetet duhet t zgjedhin korsin n varsi t drejtimit t
lvizjes q duan t kryejn.
2. Kjo duhet t kryhet pavarsisht ngarkess s

Kur
1. N rrug gjnden shina tramvai mjetet mund t qarkullojn n
shina kur nuk pengojn lvizjen e tramvait, prve rasteve kur
sinjalizohet ndryshe.

117

2.
te karrexhates mjetet mund te levizin edhe nga e majta e shinave
3. N rrug gjnden ishuj shptues , n afrsi t vndndalimeve
ndryshe ; mjetet mund t kalojn nga e djathta ose nga e majta
por gjithmon brnda pjess s karrexhats q i prket krahut
t djatht .
4 . LVIZJA N RRESHTA PARALELE ( norm sjllje )
sht prcaktuar si e till lvizja e m shum se nj kolone
mjetesh n t njjtn gjysmkarrexhat e cila e lejon
qarkullimin e nj numuri m t madh mjetesh n t njjten
kohe
Qarkullimi n rreshta paralele lejohet :
- N afrsi dhe n brndsi t kryqzimeve t regulluara me
- N karrexhatat me t paktn dy korsi pr do sens levizje

Drejtuesi i mjetit sht i detyruar t qndroj n korsin e

zgjedhur m par prve rasteve kur :

- Duhet t zgjedh nj korsi tjetr pr t ndryshuar drejtimin

e lvizjes.
-

Duhet t ul shpejtsin pr t ndaluar n an t karaxhats

- Ndodhet pas nj mjeti shum t ngadalt ose t ndaluar si

118

rezultat i prishjes .
- Ciklomotort dhe mjetet pa motor duhet t qarkullojn afr
- Nuk lejohet t spostohesh sa n nj korsi n tjetrn .
5.

PRPARSIA ( norm sjellje )

Rregullat e vendosura pr prparsin kan pr qllim t

evitojn prplasjet ndrmjet mjeteve si edhe pr t realizuar nj
qarkullim t vazhdueshm dhe t sigurt n kryqzime dhe
degzime t rrugve .
Pr kt arsye sht e nevojshme :
1.Tu jepet e drejt kalimi mjeteve q kan prparsin e lvizjes
2.T bhet kujdes i madh n afrsi t kryqzimeve edhe n rastet
kur keni prparsi n levizje.( T drejt lvizje keni por tregoni
kujdes nga gabimet q mund t bjn t tjert q nuk e kan
kt t drejt .)
3. Kur ti afroheni kryqzimit duhet:
-

T zgjidhni korsin e duhur t drejtimit t lvizjes tuaj n

kohn e duhur .

T sinjalizoni me an t sinjaleve prkatse kur keni

ndrmnd t ndryshoni drejtimin e lvizjes .

T qndroni n rresht edhe n rastet kur prpara jush ndodhet

nj mjet me dy rrota

T mos bllokoni daljet e rrugve t tjera .

T mos lvizni sa n nj korsi n tjetrn (n form zig-zaku)

119

edhe kur vijat ndarse t korsive jan t ndrprera .

-

T mos ndryshoni n mnyr t menjhershme drejtimin

e lvizjes .
4.T mos bllokoni nj kryqzim, kalimi n nivel apo linj tramvaji
kur shikoni q nuk mund t vazhdoni lvizjen m tej .
5. Kur rruga sht e lire dhe mjeti prpara jush vonohet t niset :
-

T mos jeni t padururuar .

T mos i bini buries n mnyr t zgjatur .

T mos kaloni pengesn duke kryer manovra t paregullta .

6 . KMBIMI I MJETEVE N RRUGT ME PJERSI

T MADHE( norm sjellje)
1. N rrugt me pjersi t madhe kur kmbimi i mjeteve paraqitet
i vshtire :
- Kush sht n zbritje duhet t ndaloj ; ti afrohet sa m shum
pushimi n qoft se ka .
-

Por edhe mjeti q sht n ngjitje kur ka afr nj shesh

pushim dhe e shikon q mjeti i cili sht n zbritje ( t
vetmen mundsi q ka sht ajo e ecjes indietro )duhet t
ndaloj .

2. N rastet kur t dy mjetet e kan t pamundur lvizjen athere

respektohet radha :
- Kaloj
komplekset
e
mjeteve
(
autotrenat,
gjusmrimorkiatort, autobuzt artikular) kundrejt
120

kamionve ose automjeteve t tjera me mas maksimale

m t madhe se 3500 kg.
- Kalojn mjetet me mas maksimale m t madhe se
3500 kg kundrejt mjeteve me mas maksimale m t vogl
se 3500 kg .
- Autobuzt kundrejt kamionve .
3. Kur n kto rrug kmbehen mjete t s njjts kategori
duhet t lvizi mbrapa mjeti q sht n zbritje, prve rastit kur
levizja mbrapa e mjetit q ngjitet sht dukshm m e leht pr
tu kryer .
7 . KALIMI N NIVEL ( norm sjelljesh )
Kalim n nivel quhet ndrprerja e rrugs me linjn
hekurudhore . Nuk konsiderohet kalim n nivel ndrprja e
rrugs me linjn e tramvajit n zonat urbane .
N kt rast duhet t dini se :
1.Kalimet n nivel paralajmrohen nga sinjalet vertikale dhe
horizontale .
2.Mjetet q lvizin mbi shina kan gjithmon prparsi lvizje
kundrejt mjeteve t cilat lvizin n rrug .
3.N nj kalim n nivel t pa paisur me bariera apo gjysmbariera
dhe n t cilin mungojn edhe sinjalizimet e tjera drejtuesi i
mjetit duhet :
- T sigurohet q nuk ka mjete q lvizin mbi shina pastaj t
kaloj .
- T ndaloje kur shikon se ka mjete q lvizin mbi shina .
- T kaloj menjher linjn hekurudhore kur nuk ka mjete q
121

lvizin mbi shina .

4.N nj kalim n nivel t pajisur me bariera ose gjysmbariera
drejtuesi i mjetit duhet t ndaloj kur :
- Barierat ose gjysmbarierat jan t mbyllura .
- Barierat ose gjysmbarierat jan n lvizje (duke u hapur
po duke u mbyllur ).
- Sinjalizimet akustike dhe ato optike jan n funksionim .
5.Kur si rezultat i nj difekti mjeti sht i ndaluar mbi binart
hekurudhor ,drejtuesi i mjetit duhet :
- T marr t gjitha masat pr ta shtyr mjetin prtej shinave
(ta shtyj ; t pdor sistemin e ndezjes s mjetit me marshin
e par t ingranuar )
-

T zbres menjher pasagjert kur sht e pamundur t

largoj mjetin .

T njoftoj menjher pr rrezikun nga t dyja ant e linjs

hekurudhore drejtuesit e trenave q mund t jen duke
ardhur; mundsisht duke u ndihmuar edhe nga persona t
tjer .

T njoftoj njkohsisht organet e policis pr ekzistencn e

rrezikut.
8 . MANOVRAT ( norm sjelljesh )

Gjat lvizjes n rrug bhet e nevojshme t kryhen veprime t

veanta n lidhje me mjetet e tjera . Kto veprime t veanta
duhet t kryhen me kujdes t veant n mnyr q t mos
prbjn rrezik dhe penges pr qarkullimin .
122

Kto veprime do ti quajm manovra dhe jan ;

Hipja n mjet ; - Hyrja n qarkullim ; -Ndryshimi i korsis ; Ndryshimi i drejtimit t lvizjes ; -Parakalimi ( kur parakalon
dhe kur parakalohesh ) ; -Lvizja indietro ; -Ndryshimi i sensit
t lvizjes ( kthimi n vnd ) ; -ndrprerja e lvizjes ; -Ndalimi ;
-Qndrimi ; -Zbritja nga mjeti ; -Znia e karrexhats ; -dhe
Qndrimi i emergjencs .
Manovrat(veprimet) n lidhje me hipje n mjet dhe pergatitja
pr nisjen.
- Drejtyesi i mjetit prpara se t hap dern e mjetit duhet t
sigurohet q ky veprim nuk prbn rrezik ose penges ( n
kt rast penges mund t quajm trheqjen e vmndjes t
drejtuesve t tjer) pr lvizjen e mjeteve t tjera .
- Pasi hipn n mjet drejtuesi i mjetit duhet ti kushtoj
vmndje kushteve t siguris dhe m sakt duhet t :
a. Vendos sediljen n pozicionin e prshtatshm pr t .
b.Vendos mbshtetsen e koks n pozicion q aty t mbshtetet
koka dhe jo qafa .
c. Rregulloj pasqyrat n menyr q t kontrolloj mir rrugn
mbrapa.
d. Vendos rripat e sigurimit dhe t sigurohet q edhe personat e
tjer n mjet e kan kryer kt veprim .
e. T vendos kaskn kur lviz me motoiklet .
Manovrat(veprimet) pr hyrjen n qarkullim
Hyrja n qarkullim : nga nj rrug private ; nga nj parkim ; ose
nisja nga vndi mund t prbjn rrezik apo penges pr mjetet e
123

tjera prandaj duhet :

T
pastaj nga e djathta.
-Para se t futeni n karrexhat ti jepni prparsi lvizje nga
-

e majta dhe nga e djathta

-

T vlersoni shpejtsin e lvizjeve t mjeteve t tjera .

T bni kujdes n ort e nats nga mjetet q nuk kan n

rregull sistemet e sinjalizimit optik (n mnyr t veant
biikletat) si edhe kmbesort .

Para se t niseni nga vendi duhet :

a. T kontrolloni me pasqyrat prapashikuese ; t ktheni edhe
kokn mbrapa pr t par nse ka apo jo mjete n lvizje .
( sepse pasqyrat, n vartsi nga kndi i makins me rrugn,
jogjithmon ta tregojn t sakt situatn e qarkullimit mbrapa ) .
b. T ndizni sinjalin prkats pr t njoftuar hyrjen n qarkullim .
nuk prbn rrezik pr ju dhe pr t tjert .
Manovra e ndryshimit t korsis
Ndryshimi i korsis (sidomos n mnyr t menjhershme)
mund t bhet shkak pr prplasje me mjete t tjera t cilat
parakalimit .
Prandaj duhet :
-

T shikoni me kujdes sinjalizimet horizontale pasi

kjo manovr lejohet vetm nse vija ndarse sht e ndrprer .

124

T shikoni nse mjeti q vjen pas nuk ka sinjalizuar pr

T shikoni nse korsia n t ciln krkoni t hyni sht e lir

n nj hapsir t mjaftueshme dhe t hyni pasi ti keni dhn
prparsi mjeteve q lvizin n t .

T njoftoni me an t sinjalit t krahut t korsis n t cilin

doni t hyni.

- T hiqni dor nga kjo manovr kur :

a.Fluksi i mjeteve sht aq i madh sa q nuk lejon q kjo manovr
t kryhet prpara se t arrihet n zonn ku vija ndarse e korsis
bhet e vazhduar .
b.Kjo manovr prbn rrezik ose pengon qarkullimin e mjeteve
t tjera .
Manovra e ndryshumit t drejtimit
Kjo manovr bhet e nevojshme kur doni t hyni nga nj
karrexhat n nj karexhat tjetr , n nj parkim , n nj zon
private etje .
Pr kt duhet :
- T sigurohemi q kjo manovr nuk sht e ndaluar nga
sinjalizimet vertikale ose horizontale si edhe q nuk prbn
rrezik ose penges pr qarkullimin e prdoruesve t tjer t
rrugs .
-

T sinjalizoni n koh t mjaftueshme drejtimin q doni t

merni .

N nj rrug me tre korsi t ndara , n afrsi t kryqzimit t

125

vendoseni n:
a.Korsin e djatht pr tu kthyer djathtas .
b. Korsin e djatht ose t qndrs pr t ecur drejt .
c. Korsin e majt pr tu kthyer majtas .
-

T ulni shpejtsine e lvizjes prpara se t ndryshoni

drejtimin e saj .

T respektoni rregullat e prparsise . -

Para se te ktheheni majtas :

a. T kontrolloni me an t pasqyrave nse mjeti mbrapa ka
manovrn e parakalimit .
b. Ti jepni prparsi lvizjeje mjeteve q vijn prball .
c. T lini qndrn e kryqzimit n krahun tuaj t djatht prve
rastit kur sht vendosur sinjali Rethrotullim i detyruar .
-

Para

karrexhates .
Manovra e parakalimit
Parakalim quhet manovra e kalimit t nj mjeti ; t nj
kafshe ; t nj kmbsori n ecje ose t ndaluar .
-

Prpara se t kryeni manovrn e parakalimit duhet t

siguroheni q : kjo manovr lejohet nga sinjalistika rrugore
( sinjalet vertikale ose horizontale) .

N rrugt dytsore me nj korsi pr do sens :

126

a. T keni fushpamje t mjaftueshme .

b. T kontrolloni n pasqyr dhe t bindeni q drejtuesi i mjetit
c. T hapni sinjalin majtas pr t njoftuar drjtuesin e mjetit
d. T lajmroni drejtuesin e mjetit prpara ( me buri ose me drita
sidomos natn ) dhe t bindeni q ai ju ka mirkuptuar pr kt
manovr .
e. T kryeni parakalimin duke patur parasysh shpejtsin e mjetit
q parakaloni si edhe shpejtsin e mjetit q vjen prball .
f. Mbasi kryeni parakalimin mbyllni sinjalin e krahut t majt
dhe hapni sinjalin e krahu t djatht pr t paralajmruar mjetin
q parakaluat q po ndryshoni drejtimin .
Shnim : duhet t kihet parasysh q largsia nga mjeti ; kur
e drejtimit n lidhje me mjetin q po parakaloni ) n t dyja
veprimet duhet t jet jo m e vogl se distanca e siguris .
- N rrugt me dy korsi pr do sens kryhen t njjtat veprime
por nuk ekziston me rreziku i mjeteve prballe .
- Parakalimi kryhet gjithmon nga e majta prve rasteve:
a. Kur mjeti ka sinjalizuar se do t kthehet majtas .
b.Kur mjeti sht duke ndaluar n krahun e majt t nj rruge me
nje sens .
c.Kur parakalohet nj tramvaj dhe hapsira sht e mjaftueshme
pr kryerjen e manovrs .
-

Parakalimi kryhet n afrsi t kryqzimeve vetm n rastet :

127

a.N rrugt urbane me t paktn dy korsi pr do sens dhe kur

rruga ka prparsi lvizje .
b.Kur kryqzimi sht i rregulluar me semafor ose polic dhe keni
te drejtn e kalimit .
c.N qoftse mjeti q do parakalohet sht me dy rrota , pa motor
dhe manovra kryhet brnda hapsirs s korsis -

Ndalohet parakalimi :

a.N afrsi t kthesave prve rasteve kur rruga sht me nj sens

lvizje.
b.N pjesn e prpjet t nj kurizi t rrugs prve rasteve kur
rruga sht me nj sens lvizje .
c.N afrsi t kalimeve n nivel t paisura me bariera .
d.N korsit e shpejtimit dhe t ngadalsimit .
e.N afrsi t kryqzimeve prve rasteve t treguara m sipr .
atmosferike .
g.Kur karrexhata sht e ndar me vij t vazhduar .
h.Kur nuk sigurohet nj hapsir e mjaftueshme .
e. I nj mjeti kur ky po kryen parakalim .( dmth dopjo parakalim ) .
pr hipjen ose zbritjen e njerzve dhe kur nuk ka ishuj shptues .
j. I nj mjeti t ndaluar prpara vndkalimeve t kmbesorve pr
tu dhn atyre prparsi kalimi .
m.I nj mjeti q leshon aq tym sa pengon komplet fushpamjen .
128

- Kur nj mjet parakalohet nga nj mjet tjeter

a.Mjeti q parakalohet duhet t lehtsoje manovrn dhe nuk
duhet t rris shpejtsin .
b.Mjeti q parakalohet duhet t qndroj sa m afr t jet e
majtas djathtas .
- Drejtuesit e mjeteve t ngadalshme me prmasa t mdha
kur parakalohen:
a. Duhet t ulin shpejtsin.
b. Duhet edhe t ndaloj kur e shikon t nevojshme .
Manovra e lvizjes mbrapa
Kjo manovr sht e nevojshme pr t parkuar ;pr t br
t mundur kthimin n vnd dhe pr t realizuar spostime t
ndryshme .
Pr kt duhet :
-

T mos prbeni rrezik pr apo pengese pr prdoruesit e

tjer t rrugs .

T u jepni prparsi mjeteve q vijn pas jush .

Kur dilni nga nj parking , vendpushim , e tje duhet :

a. T siguroheni q rruga sht e lir nga mjetet, njerzit dhe

kafsht .
b. T ndizni sinjalin pr t treguar drejtimin e lvizjes .
c. Ti jepni prparsi lvizje mjeteve q vijne nga e majta dhe e
djathta e rrugs n t ciln doni t hyni .

129

Manovra e kthimit n vnd

Kjo manovr bhet e nevojshme pr t ndryshuar sensin
e lvizjes . Gjat orve t nats meqnse rritet m shum
Pr kt duhet t ;
-

Zgjidhni nj pjes rruge me fushpamje t mjaftueshme nga

t dyja ant.

Sigurohuni q nuk ka mjete n lvizje n t dy senset e

karrexhats.

Ndizni sinjalin e krahut t majt .

Kryeni kthimin n vnd kur gjrsia e karrexhats e lejon nj

gj t till .

Kur gjrsia e karrexhats nuk e lejon kthimin e

menjhershm athere:
-

Drejtoni
e majte te saj.

Ktheni volantin n krahun tjetr.

Kryeni lvizje mbrapa deri sa t shikoni se mund t realizoni

kthimin e mjetet

Filloni lvizjen n sensin tjeter .

Kur gjrsia e karrexhats nuk e lejon kthimin n vnd vetm

me nj lvizje parambrapa athere duhet t kryeni disa t tilla
pr ta prfunduar at.
Nuk lejohet kryerje e ksaj manovre :
-

N rruget me nj sens.

130

N autostrada dhe n rrugt interurbane kryesore.

N karexhata n t cilat senset ndahen nga vija e vazhduar .

N afrsi t kryqzimeve dhe n brndsi t tyre.

N kthesa , kurize rruge dhe n afrsi t tyre .

Kur
kqia atmosferike .
9 . MANOVRAT E NDERPRERJES SE LEVIZJES

Kjo manovr shkaktohet nga nevojat e qarkullimit ose pr motive

personale .
1. manovrs s ndalimit.
2. manovrs s qndrimit.
3. manovrs s qndrimit t emergjencs.
Manovra e ndalimit

Me manovr t ndalimit kuptohet ndrprerja e lvizjes pr nevoja

t qarkullimit,d.m.th. ndrprerja e lvizjes pr t respektuar
, prparsin ) ; si edhe momente t tjera pr t siguruar nj
qarkullim t sigurt .korekt dhe pa reziqe .
Nuk lejohet ndalimi :
-

N hapsirat e kryqzimit.

Mbi shina.

131

Mbi vndkalimet e kmbsorve ose t biikletave .

N korsin e emergjencs ; kur n autostrada ose rrug

Manovra e qndrimit

Me manovr t qndrimit kuptohet pezullimi i prkohshm

i lvizjes pr nevojat e drejtuesit t mjetit i cili duhet t jet
lvizjen , d.m.th. ndrpreja e lvizjes pr t hipur ose zbritur
pasagjert ; pr t'iu prgjigjur nj telefonate t rndsishme ;
pr tu informuar pr nj adres ; pr tu konsultuar me hartn e nj
qyteti.
Lejohet qndrimi :
-

N nj vnd ku nuk prbn penges pr qarkullimin e

prdoruesve t tjer t rrugs.

Nuk lejohet qndrimi :

-

Aty ku ndodhet sinjali Ndalim qndrimi .

N kryqzime .

N kalimet n nivel .

N kurizet e rrugs .

N tynele .

N urra .

Aty ku vija ndarse e karexhats sht e vaxhduar .

132

Brnda karrexhats n autostrada ose n rrugt interurbane

kryesore .

Pushimi
Me pushim kuptojm ndrprerjen e lvizjes me mundsi
largimin nga mjeti .
Konsiderohet pushim kur ndrpritet lvizja :
-

Pr t shkuar n pun .

Pr t pushuar n shtpi.

- Pr t br shoping.
-

Pr tu argtuar.
-

Pr t vazhduar m tej lvizjen me mjete t tjera .

Kur mendon se do t largohet nga mjeti pr pushim

drejtuesi i mjetit duhet:

- T ndaloj mjetin n mnyr q t mos prbj rrezik

ose penges pr qarkullimin e prdoruesve t tjer t rrugs.
-

T shuaj motorin .

- T vr n funksion frenat e sigurimit ( t dors ) .

- T ingranoj marshin e par n rrugt e sheshta dhe t
prpjeta dhe marshin indietro n rrugt e tatpjeta .
- T kthej rrutat nga trotuari n rrugt me pjersi t madhe .
- T heq elsat nga kuadri dhe t mbyll dyert n mnyr
q mjeti t mos ket mundsi t prdoret nga persona t tjer .

133

Kur mungojn vndpushimet e vijzuara duhet q :

-

paralel me t , sipas drejtimit t lvizjes .

trotuaret pr kalimin e kmbesorve.

Lejohet pushimi :
-

Edhe n an t majt t karrexhats n rrugt urbane me nj

sens lvizje mjaft q t lihet nj hapsir jo m e vogl se
3m pr qarkullimin e mjeteve t tjera .

N vndpushimet e treguara me an t sinjaleve horizontale

dhe vertikale .

N rrugt interurbane jasht karrexhats kur sht e mundur

Ndalohet pushimi prve rasteve kur sinjalizohet ndryshe : N pjest e rrugs q sipas rregullave t qarkullimit nuk
lejohet qendrimi i mjetit .
-

Prpara hyrjeve t garazheve ose rrugve private.

N vndet n t cilat pengohet dalja e mjeteve t tjera t cilat

kan parkuar rregullisht .

N reshta paralele prve rasteve kur njri nga mjetet sht

me dy rrota

Paralel me kazanet e plehrave

Jo m afr se 5m nga hyrja e pikave t karburanteve .

Jo m afr se 5m nga kryqzimet.

134

N
jo me afer se 15m nga to.

Jo
m aferpamja
se 30me tyre.
nga sinjalet vertikale dhe semaforike ,kur
pengohet

Aty ku jan shnuar sinjalet horizontale t przgjedhjes

korsive ( shigjetat ).
- N zonat dhe hapsirat e rezervuara pr shrbimet
e emergjences .
-

N zonat dhe hapsirat e rezervuara pr mjetet e invalidve.

N zonat e shkarkimit t mallrave n orare t caktuara

N vndkalimet e biikletave dhe t kmbsorve .

N rrugt pr kmbsore ( zonat kmbesore )

N rrugt pr biikleta ( pistat e biikletave ), dhe n hyrjet

e tyre.

N trotuar ; n bankin ;ose n karexhat , prve rasteve t

sinjalizuar ndryshe.

N korsit e rezervuara pr qarkullimin e mjeteve t

transportit publik.

- N korsit e shpejtimit dhe t ngadalesimit

- N tynele , n nnkalime , n mbikalime , n porta hyrje e tje.

135

N rrugt me prparsi lvizjeje.

10 .

QENDRIMI I EMERGJENCES ( norm sjellje )

Me qndrim emergjence kuptohet manovra e ndrprerjes

s lvizjes pr difekte teknike ose pr arsye shndetsore
t drejtuesit ose t pasagjerit i cili nuk sht n gjndj t mir
Pr qndrimin emergjent drejtuesi i mjetit duhet :
-

T mundohet ta nxjeri mjetin jasht hapsirs s karrexhts.

T qndroj mjetin n korsin e emergjencs n rrugt me

karrexhata t pavarura .

T ndez sinjalet e emergjencs.

T vendos trekndshin e rrezikut kur nuk ka mundur ta

nxjerr mjetin nga karrexhata.
11 .

ZBRITJA NGA MJETI ( norm sjellje )

Drejtuesi i mjetit gjithashtu edhe t tjert duhet t ken kujdes

kur t hapin dyert e mjetit n mnyr q t mos rrezikojn veten
nga mjetet e tjera dhe t prbjne rrezik sidomos pr biiklistt
dhe drejtuesit e ciklomotorve . Prandaj:
- Para se te hapni dyert e mjetit duhet t shikoni me kujdes nse
ka mjete q vijn nga mbrapa .
-

Duhet ti lini t kalojn t gjitha mjetet q vijn nga mbrapa .

Duhet t zbrisni menjher nga mjeti dhe t mbyllni dern

n kohn m t shpejt t mundshme .

136

Nuk duhet t lini asnjher dyert e mjetit t hapura .

12 . ZENIA E KARREXHATES (norm sjellje )

N rastet e znies s karrexhats nga difekti i mjetit ose nga
rnia e ngarkess n rrug n mnyrn m t shpejt duhet t
vendoset trekndeshi i rrezikut i cili sht i detyrueshm pr tu
mbajtur n mjet. N kto raste trkndeshi i rrezikut duhet t
vendoset:
- Jasht qndrave t banuara , n autostrada dhe rrug
interurbane kryesore , kur pengesa sht e padukshme t
paktn 100m larg .
- N pozicionin vertikal me rrugn n mnyr q t mos
rrzohet nga presioni i ajrit t krijuar si rezultat i qarkullimit
t mjeteve t tjera .
-

1m
t kthyer nga mjetet q vijn nga pas .

M afr se 50m kur pengesa sht n afrsi t nj kryqzimi

dhe shte e dukshme qart

N momentin q hiqet pengesa duhet t hiqet edhe

trekndeshi i rrezikut .

T prdorni natn dritat e pozicionit ose ato t emergjencs.

Shnim: Nuk duhet t largoheni asnjher nga mjeti ose

materiali i rn n karrexhat pa marr t gjitha masat pr
sinjalizimin e rrezikut sipas rregullave t siprprmndura .

137

13 .

SHPEJTESIA ( norm sjellje )

Statistikat tregojn se numuri m i madh i aksidenteve t rnda

jan shkaktuar si rezultat i lvizjes me shpejtsi t madhe .
Si rezultat i ritjes s shpejtsis :
- Rritet distanca e prshkuar gjat kohs s reagimit
t drejtuesit te mjetit .
-

Rritet distanca e frenimit t plot t mjetit .

Ka vshtirsi n zotrimin e drejtimit t mjetit n kthesa ,

kurize rruge , si edhe kur ka er te fort .

Detyrat e drejtuesit te mjetit ne lidhje me shpejtsin

Drejtuesi i mjetit duhet t regulloj shpejtsin e lvizjes s
mjetit n varsi t mjetit , n varsi t rrugs dhe n varsi te
n mnyr q t mos prbj rrezik pr jetn
e tij dhe t t tjerve .
Prsa i prket mjetit sht e nevojshme t vlersohen ;

Karakteristikat tekniko-konstruktive.

Ngarkesn ( mbi kapacitet dhe jo e sistemuar).

Prsa i prket rrugs sht e nevojshme t vlersohen:

-

Kushtet atmosferike ( shi ,dbore ,akull, mjegull)

Fush pamja .

- Karakteristikat
-

N disheza ( tatepjeta t forta .

138

N afrsi t kryqzimeve .

N ort e nats

N afrsi t kopeshteve , t shkollave , t kndeve t lojrave

pr fmij.

Gjrsia, numuri i korsive pr do sens .

Densiteti i tra ikut.

Prsa i prket drejtuesit t mjetit duhen vlersuar :

Kushtet izike dhe psikike.

Zotsia pr t reaguar me siguri mbi mjetin n rast nevoje.

Drejtuesi i mjetit duhet t ul shpejtsin deri n ndalim t plot :

-

N afrsi t vndkalimit t kmbsorve.

N pjest e ngushta t rrugs ose kur ato jan t zna .

Shpejtsia e autoveturave :
-

Brda qndrave t banuara

40 km/or .

N rrugt interurbane dytsore 80 km/or .

N rrugt interurbane kryesore 90 km/or .

N autostrada 110 km/or .

139

Tabela e shpejtsive t mjeteve t ndryshme n rrug t ndryshme .

140

14 . HAPSIRA E NDALIMIT (LARGESIA E SIGURISE

NDERMJET MJETEVE)
Hapsir e ndalimit te mjetit sht distanca n metra q mbajn
mjetet midis tyre me qllim q t mos prplasen me njri tjetrin
n rastin e nj frenimi t menjhershm.
Kjo hapsir varet nga koha dhe aftsia e reagimit t drejtuesit
t mjetit , nga aftsia frenuese e mjetit dhe nga koeficienti i
frkimit te gomave me rrugn .

Ls = Lr + Lf x K

Ls - largsia e siguris n metra

Lr - largsia e reagimit n metra (do t kuptojm distancn

q prshkon mjeti n kohn q drejtuesi ndjen rezikun deri n
momentin e frenimit ; d.m.th. kohn n te ciln syri jep impuls
n tru dhe truri komandon kmbn e djatht pr t frenuar
Kjo koh pr njerz normal sht afrsish 1sek ose ndryshe
per cdo 10 km/or shpejtsi duhet nje distanc 3m .
Pr shmbull pr shpejtsine 50 km/or

Lr = 50km/or x 1 sek = 50000m x __1__ =15m

3600

141

Lf - largsia e frenimit n metra ( do te kuptojm distancn

q prshkon mjeti n kohn q shypet bedali i frenave derisa
ndalon .
Esht llogaritur q

1
Lf = V2 x --------254 x K

Ku V sht shpejsia e mjetit n km/or ; 254 x K - sht

koefiient

K - koefiienti i frkimit t gomave me rrugn

K = 0.1 rrug me akull
K =03 , 04 rrug e lagur
K =0.6 rrug e thate ,aspfalt i zakonshm
K =0.8 rrug e that ,asfalt me granil ( asfaltobeton )

Pr shmbull n rastin kur mjeti lviz me shpejtsi 60km/or

dhe K = 0.8
Ls = Lr + Lf x K = 0.3 x 60 + 602 / 254 x 0.8 = 31 m
Si prfundim Largsia e siguris varet nga :
1.

Shpejtsia

2.

Aftsia e reagimit t drejtuesit t mjetit

Aftsia frenuese e metit ( gjndja teknike , amortizimi ,

3.
konsumi i gomave , pesha e tij , ngarkesa e tje ).
4.
142

Koefiienti i frkimit t gomave me rrugn .

15 . TERHEQJA E MJETEVE ME AVARI ( norm sjellje )

Nj automjet mund t trheq nj automjet tjetr , q nuk
sht rimorkio vetm kur ky i fundit nuk sht i aft t
qarkulloj n rrug n mnyr t pavarur .
*N keto raste mjetet duhen t lidhen midis tyre me lidhje t
forta si :
-Litar , Zinxhir , Kavo , Tub hekuri , do paisje tjetr e
ngjashme me an t s cils mund t realizohet qllimi .
*N t gjitha rastet kjo lidhje duhet t jet e dukshme pr
prdoruesit e tjer t rrugs.
*Gjat kryerjes s ksaj norme t sjelljes n rrug , drejtuesi
i mjetit q trhiqet duhet :
-T ndez dritat e emergjencs.
-T vendos mbrapa mjetit panelin q vendoset n rastin
e ngarkesave t varura ( n munges t saj trekndshin e
*rezikut ).
Ndalohet trheqja e mjeteve me avari n autostrada dhe n
rrugt interurbane kryesore.
16 . QARKULLIMI DHE QENDRIMI I
AUTOKAMPEVE ( norme jelljeje )
Megjithse autokampet jan mjete t prshtatshme edhe
pr strehimin e njerzve, ato ju nnshtrohen t njjtave norma ,
si t gjitha mjetet e tjera
*Nse kan masn maksimale nn 3500kg , drejtohen me lejen
e drejtimit t kategoris B .

143

*Nese me autokampin qndroni n nj zone n t ciln lejohet nj

veprim i till veprimi nuk konsiderohet kampim kur:
-

Nuk shkarkohen ujrat e zeza ose t bardha .

Nuk zotron nj hapsir m t madhe se ajo e vet mjetit .

*Pr kto mjete mund t ekzistojn zona t prshtatshme pr t

realizuar shkarkimin e mbetjeve organike .
* Nuk lejohet shkarkimi i ujrave t bardha ose t zeza n rrug .
*N vendpushimet me pagese tarifa pr autokampet sht 50%
m lart.
17 . DREJTIMI I MJETIT NEN NDIKIMIN E
ALKOLIT OSE LENDEVE DROGUESE( norm sjellje )
*Prdorimi i pijeve alkolike dhe i drogave ndryshon sjelljen dhe
krijon shqetsime si:
-

Shprqendrim ,

Eufori ( nnvleftesim t situatave t rrezikshme ) ,

Rritje t kohs s reagimit ,

Vshtirsi n koordinimin e veprimeve ,

Pamje t dy fishta ,

Gjum .

* Ne vartsi nga prdorimi i alkolit drejtuesi i mjetit konsiderohet :

-

144

I dehur kur prqendrimi i ajrit q nxjer nga frymmarja

sht mbi 0.5g pr liter.( Tubi i provs tregon ngjyr roz

t ndezur )
-

Nn ndikim t alkolitkur sht 0.2-0.5g pr liter.( tubi

proves tregon ngjyre roze te zbardhur )

i
* Ndalohet drejtimi mjetit pas prdorimit t pijeve alkolike .

* Ndalohet prdorimi i mjeteve nga perdoruesit e lndeve

droguese ose psikotrope prderisa komisioni mjeko-ligjor t
vrtetoj gjndjen jo narkotike t tyre
* Kur nga polici rrugor vrtetohet prdorimi alkollit ( me
an t tubit t provs ) prve mass administrative me gjob
pezullohet edhe leja e drjtimit(6-12 muaj dhe12-24 muaj
kur shkelja prsritet brnda nj viti .
* Po kshtu edhe pr prdoruesit e drogave ose lndve
psikotrope .
18 .

PERDORUESIT E TJERE TE
RRUGES ( norm sjellje)

N rrug levizin shum prdorues t saj t cilt duhet t din t

sillen sipas normave t rregullores me qllim q t sigurohet nj
qarkullim i sigurt dhe pa rreziqe .
19 . KEMBESORET ( Normat e sjelljes )
Kmbsort duhet t din dhe sht mir t zbatojn kto norma
t sjelljes :
-

T lvizin n trotuare , bankina , ose hapsira t caktuara

pr ta .

T lvizin n ann e rrugs (jasht karexhats kur mungojn

145

trotuaret bankinat ) n sens t kundrt me at t lvizjes s

mjeteve( nga krahu i majt), prve rasteve kur rruga
sht me nj sens.
-

T prdorin vndkalimet e vijzuara , mbikalimet dhe

nnkalimet pr t kaluar nga njri krah i karrexhats n
tjetrin .

Kur t kalojn n nj vnd n t cilin nuk ka vend kalimi pr

kmbsor duhet t kalojne pingul me karexhatn duke iu
dhn prparsi mjeteve q lvizin n karrexhat .

T respektojn semafort dhe shenjat e policit q regullon

trafikun.

Natn n nj rrug interurbane t pandriuar ; t ecin n resht

dhe jo paralel dhe mundsisht t ken veshur apo t ken nje
material fosforishent ( reflektues nga dritat e mjeteve )

Kur t zbresin nga autobuzi t kalojn nga ana e mbrapme e tij .

Ndrsa drejtuesi i mjetit n lidhje me kmbsort duhet :

T uli shpejtsin n afrsi t vndkalimit t kmbsorve .

Ti japi prparsi duke ndaluar personave t cilt kalojn n

vndkalimet e kmbesorve derisa ata t ken kaluar n
ann tjetr t karrexhats .

T tregoj kujdes t veant kur n vendkalime t

kmbsorve kalojn fmij ose t moshuar t cilt mund t
bjn veprime t paparashikuara.

T ndalojn prti dhn prparsi kalimi , edhe jasht

vndkalimeve t kmbsorve,personave me aftsi t
kufizuara, t paisur me shkop t bardh apo t shoqruar
nga nj qen drejtimi

146

T ndaloj pas mjetit q ka ndaluar pr tiu dhn prparsi

kalimit t kmbsorve .
20 .

MJETET E NDIHMES

Mjetet e ndihms konsiderohen mjetet e urgjencs kur

drejtuesit e tyre prdorin njkohsisht sistemet optike
t sinjalizimit ( drita t lvizshme me ngjyre blu dhe
ato zanore ( sirena) .

Drejtuesit e ktyre mjeteve mund t shkelin sinjalet vertkale

dhe horizontale. Ata duhet t tregojn kujdes n rrug dhe t
respektojn sinjalet e policit t trafikut .

Drejtuesit e ktyre mjeteve nuk duhet t perdorin pa shkak

sinjalizimet e urgjencs.

Drejtuesit e tjer duhet :

a.Ti japin prparsi mjeteve t urgjencs duke u spostuar pr t

hapur rrugn dhe duke ndaluar .
b.Nuk duhet t ndjekin nga mbrapa kto mjete .
21 .
-

MJETET NE SHERBIM TE INVALIDEVE

Drejtuesit e mjeteve n shrbim t invalidve duhet t

paisen me autorizim nga kryetari i bashkis apo i komuns
ku banojn ,n mnyre q :

a.T mund t prdorin zonat e caktuara pr qndrime t rezervuara

b.T mund t hyj n zona me trafik t kufizuara .
c.T mund t qndroj pa kufizim kohe n zonat e parkimit me
147

koh te kufizuar .
-

Drejtuesit e mjeteve t tjera nuk duhet t zne zonat e

destinuara pr qndrimin dhe parkimin e mjeteve n shrbim
t invalidve .

22 . AUTOKOLONAT USHTARAK, KORTEZHET DHE

RASTE TE NGJASHM ME TO
Kur n rruge kalojm autokolona ose kortezhe drejtuesit e tjer duhet :
a. Ti japin prparsi.
b. Mos t ndrpresin kolonn .
c. Mos t futen ndrmjet mjeteve q prbjn kolonn .
23 . IKLISTET
iklistt duhet t
-

Mbajn timonin e biiklets t paktn me nj dor.

T lvizin n kolon njri pas tjetrit ( vetm nj iklist nn

moshn 10vje mund t eci paralel me nj tjetr mbi 18
vje , por n krahun e djatht t tij.

T lvizin paralel por jo m shum se dy veta kur kushtet e

trafikut e lejojn ket .

T sinjalizojn me krah pr kthimin majtas ose djathtas .

T sillen si kmbsor kur e marrin biikletn pr dore .

iklistt mbi 18 vje mund t transportojn nj fmije jo m

148

t madh se 8 vje kur ai ri n nj ndnjse t fiksuar pr kt

qllim.
iklistt mund t transportojn deri n katr persona duke
prfshir edhe drejtuesin me biikleta me m shum se dy rrota .
iklistt nuk duhet t :
- Trheqin kafsh .
-

Trheqin ose t trhiqen nga iklist t tjer .

T lvizin majtas - djathtas .

Ndrsa drejtuesit e mjeteve t tjera n lidhje me iklictt :

Duhet ti japin prparsi iklistve q po kalojn n

vndkalimet pr biikleta .

Duhet t bjne kujdes t veant kur iklisti sht fmije ose

i moshuar .
24 .

MJETET QE TERHIQEN NGA KAFSHET

Kur jan me dy rrota duhet t trhiqen nga jo m shum se

dy kafsh.

-Kur jan me katr rrota duhet t trhiqen nga jo m shum se

katr kafsh.
-Duhet t drejtohen nga dy drejtues kur trhiqen nga m shum
se tre kafsh.
Drejtuesit e mjeteve t tjera duhet t mbajn nj largsi t
caktuar n mnyr q t mos trmbin kafsht dhe duhet t mos
prdorin zhurma q t mos i trmbin ato.

149

25 . KAFSHET
Kur lsvizin ns rrugs duhet t drejtohen nga t paktn nj bari
kur n numur jan me pak se 50; dhe t paktn nga dy barinj
kur n numur jan mbi 50
Duhet t drejtohen n mnyr te till q t zen vetm pjesn
e djatht t karrexhats ose korsin e djatht .
N ort e nats duhet t duhet t drejtohen nga dy barinj t
paisur me drita me ngjyre portokalle t cilt duhet t rijn nj
ri n fillim dhe tjetri n fund .
Duhet t ndahen ne grupe kur numuri i tyre sht i konsiderueshm
Duhet t drejtohen nga nje ruajts pr do dy kafsh
shale, trheqjeje apo ngarkese .
Duhet t drejtohen nga nj ruajts per do kafsh kur ato jan t
rrezikshme .
Nuk duhet t qndrojn n rrug ,
Nuk duhet t zn t tr karrexhatn.
Nuk duhet t lvizin pa ruajtsit prkats.

Drejtuesi i mjetit kur i afrohet grupit t kafshve :

-

Duhet t levize me shpejtsi t ult.

T mbaj nj distanc te caktuar.

T mos prdor burit .

150

26 . SHERBIMI I POLICISE RRUGORE

I takon
1.Policis RRugore n Ministrin e Brndeshme.
2.Funksionarve t Ministris s Brendeshme t caktuar pr
policin rrugore
Punonjesit e policis rrugore mund t dallohen nga
uniforma ;tabela e policit dokumenti i lshuar nga organet
prkatese.
Policet dhe funksionaret e policise rrugore mund te kryejne
kontrollin e mjetit pr verifikimin dhe zbatimin e normave n
lidhje me karakteristikat dhe paisjet e ktyre mjeteve dhe
t urdhrojne drejtuesin e mjetit q t mos vazhdoj lvizjen
kur :
- Kur mjeti eshte ne gjendje te tille qe mund te shkaktoje rezik
ose t bhet penges per qarkullimin .
-

Sistemet e sinjalizimit pamor, t ndriimit ,gomat

paraqesin defekte dhe paregullsi t cilat mund t
prbejn rezik dhe pengese pr qarkullimin.

Kur nuk sht i paisur me zinxhir dhe qarkullon n rrug me

shtresa akulli .

Polict oficert ose funksionart e policis rrugore mund t

trheqin lejen e drejtimit si edhe lejen e qarkullimit n rast se
ky veprim kerkohet nga ligji .
T gjith ata q qarkullojn n rrug jan t detyruar t
ndalojn kur ky veprim krkohet nga polict oficert ose
funksionart e policis rrugore t cilt jan me uniform ,t
paisur me tabeln prkatese dhe dokumentin e duhur ,
Drejtuesit e mjetit jan t detyruar t paraqesin pa levizur nga
151

vendi lejen e qarkullimit,lejen e drejtimit , si edhe do dokument

tjetr q i krkohet .
27 .

DOKUMENTET QE DUHEN MBAJTUR GJATE

QARKULLIMIT

Gjat qarkullimit drejtuesi i mjetit duhet t ket:

-

Lejen e qarkullimit.

Lejen e drejtimit

Taksn e regjistrimit t mjetit .

Librezn teknike.

e sigurimit t detyruar .Sigurimi nga zjari ose

vjedhja nuk jan t detyrueshm

Autorizimin e drejtimit t mjetit kur nuk sht pronar i tij .

Personat q kryejn detyrn e instruktorit t praktiks duhet t

Drejtuesi i mjetit duhet t vendos n xhamin e par te mjetit :
-

Pulln e kontrollit teknik vjetor periodik .

Pulln e takss s regjistrimit .

Policn sigurimit t detyruar .

Kandidatt pr drejtues mjeti duhet t ken me vehte autorizimin

e lshuar nga Drejtoria Rajonale e Shrbimeve t Transportit
Rrugor. ( D.R.SH.T.RR. )

152

KAPITULLI I KATERT
PJESET PERBERESE TE MJETIT
do automjet sht i paisur nga fabrika prodhuese me Udhzimin
pr prdorimin dhe Mirmbajtjen .

Pjest kruesore t automjetit jan :

1.Shasia
2.Motori
3.Mekanizmi i trasmesionit
4.Sistemi i drejtimit
5.Sistemi i frenimit
6.Sistemi i shuarjes s lkundjeve
153

1. SHASIA
N shasi montohen t gjitha
pjest e tjera : ( Motori ;
Mekanizmat
e
transmesionit ; Sistemi i
drejtimit ; Sistemi i
frenimit
;
Sistemi
i
shuarjes s lekundjeve ; e
tje gabina e pasagjerve,
karoceria .

2. MOTORI

Motori shrben pr t kthyer energjin termike t lnds

djegse n fuqi mekanike
Q motori t vihet n pun (d.m.th.t ndizet dhe t punoj
normalisht ) duhet t funksionojn n rreguull:
154

1.Mekanizmi bjelle-manivel ; 2.Mekanizmi i boshtit shprndars

; 3.Sitemi i lubrifikimit ; 4. Sistemi i ftohjes ; 5. Sistemi i ushqimit
; 6. Sistemi i elektrik .
Mekanizmi bjelle-manivele shrben pr t kthyer lvizjet
drejtvizore t pistonit n lvizje rotulluese t kollodokut.
Mekanizmi i boshtit shprndars shrben pr t hapur dhe

mbullur valvolat sipas kohve t puns t motorit ( me qllim q

t bhet e mundur futja e lnds djegse n cilindr dhe dalja
e gazrave pas djegies npermjet marmits jasht ).
Sistemi i lubrifikimit shrben pr t lubrifikuar t gjitha pjest e
levizshme t motorit me qllim q t zvoglohet forca e
frkimit midis tyre .
Sistemi i ftohjes shrben pr t ruajtur nj temperatur konstante
t motorit sepse n motor gjat djegies s lnds djegse krijohet
nj temperatur e lart ( afrsisht 200 grade C ) .
Sistemi i ushqimit shrben pr t mbajtur lndn djegse , pr
155

ta filtruar at , pr ta pompuar at , pr t prgatitur misheln

( mishel quhet przierja e karburantit me ajrin n raportin 1me
15 ) dhe pr ta drguar ne dhomat e shkrepjes ).
Sistemi elektrik shrben pr furnizimin e impjantit elektrik me
energji elektrike , pr ndezjen e motorit , pr karikimin e bateris
pr ndriimin dhe simjalizimet e ndryshme e tje .
Shnim : Pr konkretizim sht makina e prer n klas .

3. MEKANIZMI I TRASMESIONIT

Mekanizmi i trasmesionit shrben pr t trnsmetuar lvizjet nga

kollodokut , n freksion , n kamjo , n diferencial , n rrota
aktive
Freksioni shrben:
1. Pr t ndar xhirot e motorit me xhirot e kamjos
2. Pr t prdorur marshet me lehtsi .
156

3.Pr t nisur mjetin nga vendi pa kolpo .

Difektet kryesore t freksionit jan:
- Slidon (nuk trasmet xhirot edhe kur e kemi lshuar pedalin)
- nuk ndan (trasmeton xhiro dhe kur e kemi t shkelur pedalin)
Kamjo (ose kutia e shpejtsise) shrben pr t ndryshuar
raportin e shpejtsis nprmjet marsheve t cilat jan
kombinime ose lidhje midis ingranazheve me numur dhmbsh
t ndryshm.
Diferenciali; Lvizjet rotulluese t kamjos i kthen n
lvizje rotulluese t rotave aktive por n kndin 90 grad
dhe bn diferencimin e lvizjeve rotulluese t rotave npr
kthesa .
Shnim : Pr konkretizim sht makina e prer n klas .
4. SISTEMI I DREJTIMIT

157

Sistemi i drejtimit shrben pr t drejtuar automjetin sipas

nevojave t caktuara .
Nse timoni dridhet shum kjo ndikon n sigurin e lvizjes dhe
mund t shkaktohet :
-Nga konsumimi i pjesve t ndrimit t sistemit t drejtimit (Grupi
i timonit, Kndet ( konvergjenca ) , Kokat e paraleleve, Kokat e
zbarave , Presioni i fryrjes s gomave jo i njejt n t njejtin
aks ( Nuk ndikon nga ndryshimi i fryrjes s gomave t para n
lidhje me ato t pasme ), Nga gjndja jo e mir e
amortizatorve .
Timoni bhet m i fort se zakonisht n rast se :
-Gomat e para jan t shfryra ( nn amperazh ) .
-Regjistrimi i vertikalitetit dhe i paralelitetit n sitemin e drejtimit
(konvergjenca) nuk sht korekte .
-Grupi i timonit sht me difekt .
Shnim : Goma konsumohet n pjesn ansore t pjess
kontaktuese me tokn kur presioni i fryrjes sht m i ult
(posht norms se percaktuar nga fabrika) dhe n pjesn e
mesit t pjess kontaktuese me tokn kur presioni i fryrjes
sht m i lart .
N rrug t drejt mjeti tenton t anoj nga ana e goms me
presion m t ult .
Gomat me pjesn ansore t dmtuar e cila arrin deri n pjesn e
prforcuar me tela duhet t zvendesohen me nj her .
Gomat me pjesn ballore( pjesa q takon me rrugn ) tepr t
konsumuar rrisin dukshm :
158

Mundsin e aksidenteve rrugore ( shpohen apo ahen

shum leht , rrisin mundsin e rshqitjes sidomos npr

kthesa .
-

Rrisin ndjeshm hapesirn e frenimit sidomos n kohen me

shi .

Ndikojn ndjeshm n humbjen e frkimit dhe pr pasoj

humbjen e drejtimit t mjetit n rrug t lagura e me shi ; q
njihet ndryshe si fenomeni i AQUAPLANING .

N rastin e motit t keq duhet :

-

T pastrohet nga bora xhami i par, xhami i pasm, xhamat

ansore sidomos dy t part ,pasqyrat , si edhe fenert
ndriues e sinjalet .

T sigurohet q fshiset e xhamave dhe uji lars i tyre

funksionojne regullisht .

T montohen zinxhirt ose gomat e dbors kur sht e

nevojshme .

Tek gomat kontrollohet shpesh :

-

Pamja e tyre e jashtme n lidhje me dmtimet ansore dhe

ballore dhe jo pesha mbajtse e tyre dhe prberje kimike .

Presioni i fryrjes s tyre i cili duhet t jet i njejte me ate q

kshillohet n instruksionin e prdorimit .

Shnim : Pr konkretizim sht makina e prer n klas .

159

5. SISTEMI I FRENIMIT

Sistemi i frenimit shrben pr t komanduar shpejtsin

sipas nevojave t caktuara dhe pr te ndaluar mjetin .
N automjet kemi:
1. Sistemin e frenimit t shrbimit i cili prdoret gjat puns dhe
mund t jet mekanik, hidraulik, me ajr, ose i kombinuar me
ajr dhe hidraulik. Mund t jet edhe sitem me ABS (a,bi, es )
i cili hyn n veprim n rast t nj rruge t lagur ose me akull
dhe rregullon nj frenim uniform dhe m t sigurt t
mjetit .Esht i prbr nga sensor t montuar mbi do rrot
t cilt masin shpejtsin e rrotullimit t rrots dhe ojn
impulse n paisjen qndrore (central ) i cili zvoglon forcn
frenuese n at rrot .
2.
Sistemi i frenave te sigurise i cili perdoret ne rast mosfunksionimi
t sistemit t shrbimit gjat puns e mbasi largohesh nga mjeti.
N rastin e frenave te ekulibruara gjat frenimit kemi :
160

vendosje t mjetit nga ana e goms qe bllokohet m prpara

Konsum jo uniform i pjess ballore t goms .

Shnim : N rastin e frenave t ekuilibruara nuk kemi

harxhim t teprt t lngut qarkullues t frenave por
nuk vjen sasia e duhur ( pr arsye t ndryshme ) dhe
frenim me vonese n at rrot t mjetit .

ekuilibrimi i frenave shkaktohet nga :

-

Bulzat e ajrit n rrugn e qarkullimit t lngut t frenave .

Presioni i fryrjes s gomave n t njjtin aks i ndryshm .

Tamburi i frenave i ovalizuar .

Ferotat e frenave tepr t konsumuara, t lagura, ose tepr

t nxehura gjat frenimeve t zgjatura npr disheza .

Pistoni i shtytjes se ferotave i bllokuar .

Shnim : Shpejtsia e teprt ose veprimi me forc mbi bedalin e

frenave nuk ndikojn n ekuilibrimin e frenimit .
Nje frenimi jo i mir i mjetit shkaktohet nga :
-

Nga ngarkesa jo e sistemuar ( n kt rast frenon m shum

ajo rrot n t ciln bie pesha m e madhe ) ose m e
madhe se e lejuara ( ngarkesa maksimale e mjetit shnohet
n lejen e qarkullimit ) .

Nga arja e nj tubacioni n sistemin e qarkullimit t lngut

t frenave .

Shnim : Duhet t dim se :

a.Nj frenim jo i mire i metit nuk ndodh nga dmtimi i llambs
sinjalizuese .
161

b.Lngu i frenave sht i ndryshm nga vaji i motorit apo i

diferencialit .
Pr te mirmbajtur sistemin e frenimit duhet t kontrollohet
shpesh :
-

Aftsia frenuese .

Aftsia e frenave t siguris .

Niveli i lngut n depozit .( nuk na duhet lloji i lngut te

frenave ) .

Gjatsia e korss s bedalit te frenave ( duke u konsumuar

ferotat zmadhohet gjatsia e korss s bedalit ose bedali i
frenave shkon m posht ).

Nse n rast difekti funksionojn vetm frenat e pasme duhet :

-

T zvoglohet shpejtsia .

T rritet distanca e siguris .

T kontrollohet niveli i lngut n depozit (n s sht i

pamjaftueshm , ndalohet lvizja ).

T zhvendoset ngarkesa n pjesn e pasme .

Pr konkretizim sht makina e prer n klas .

162

6. SISTEMI I SHUARJES SE LEKUNDJEVE

Elemente t shuarjes s lkundjeve jan Balestrat, Susta,

Amortizatoret t cilat vendosen midis rotave dhe shasis
me qllim q te shuajn lkundjet n mjet .
Amortizatort shuajn lkundjet e sustave ose balestrave duke
frenuar lvizjet e kthimit t tyre.
Amortizatort e bjne mjetin t qndrueshm n kthes, n
frenim, amortizojn paregullsit e rrugs dhe e bejn m komod
udhtimin .
Amortizator jo t efektshem ( kur kan munges vaji ose
gazi) shkaktojn lkundje t mdha ansore t mjetit n kthesa,
zmadhim t hapsirs s frenimit, konsum jo uniform t pjess
ballore t goms, dmtim t sustave dhe t pjesve t sistemit t
drejtimit t cilat psojne goditje si edhe zvoglim t komoditetit
t udhtimit .
Pr t siguruar qndrueshmri t mjetit n kthes sht mir :
-

T zvoglohen ose eleminohen bagazhet n pjesn e siprme

163

t mjetit ( me qllim q t ulet qndra e rndess s

tij ) .

Te zvuglohet shpejtsia para se t futesh n kthes duke

e mbajtur bedalin e gazit lehtsisht t takuar ( me
qllim q mjeti t ruaj pak nxitim pr t br t mundur
kapjen e gomave me rrugn )

T shmanget manovrimi i menjhershm me timon,

T perdoren goma n gjndje t mir ( me lule t

pakonsumuara ) .

Pr te shmangur rrshqitjen e mjetit duhet :

-

T ruani gjakftohtsin n mnyr q t zotroni vehten .

T manovroni me timon n t njjtin drejtim me rshqitjen .

T mos shtypni bedalin e freksionit .

T mos ndroni marshe .

-

T mos frenoni menjher .

Pr konkretizim sht makina e prer n klas .

164

7.
PAISJET E SIGURIMIT PER MBROJTJEN E
DREJTUESIT TE MJETIT OSE PERSONAVE TE TJERE
NE RASTE TE PERPLASJES NEPER AKSIDENTE
Rriat e sigurimit

Rripat e sigurimi mbajn trupin t lidhur me ndenjsen me qllim

q n rast aksidentesh trupi i drejtuesit t mjetit dhe i
personave t tjer t mos prplasen me pjest e brndshme t
automjetit .
Prdoren jasht qndrave t banimit po ashtu edhe brnda tyre .
Jan t testuara pr funksionimin e tyre dhe t aprovuar pr tipin
dhe llojin e mjetit.
Drejtuesi i mjetit i kontrollon ato n mnyr t vazhdueshme .
Jan t prjashtuar nga vendosja e rripit t sigurimit :
-

Instruktort e praktiks .

Grat shtatzna t paisura me ertifikat personale t

meksis.

Persona me smundje t veanta t paisur me ertifikat t

mjeksis .

Airbeg
Esht nj paisje e ndrtuar nga nj jastek nailoni q fryhet pr t
165

mijtat e sekonds kur ndodh prplasja .

Mund t jete i tipit ballor ose ansor .
Mund t jet i rrezikshm kur nuk vihet rripi i sigurimit. Siguron
maksimumin e mundshm t mbrojtjes duke zbutur
prplasjen midis personave dhe strukturs s mjetit.
Kaska mbrojtese
Kaska mbron kokn n maksimumin e mundshm n rast
aksidentesh .
Kaskat prodhohen nga firma t liensuara.
Kaskat duhen ti prshtaten nga madhsia dhe t fiksohen mir
n kok nga personi q i prdor.
Jan t detyruar t prdorin kask :
-

Drejtuesit e ciklomotorve .

Drejtuesit dhe personat e tjer ne motore si edhe n motort

me kosh .

Prdorimi i kasks nuk sht i detyrueshm pr drejtuesit e

motomjeteve me gabin t mbyllur ( motokarro) .

Sistemet mbrojtese pr femij

Kto sisteme prdoren pr fmijt nn 12 vje dhe me gjatsi nn

150 cm.
Prbhen nga jastik ose ndnjse t posame ( n lidhje
me gjatsin dhe peshn e fmijs) dhe jan t fiksuar .
-Prdoren jasht qndrave t banuara ashtu edhe brenda tyre .

166

Prdorimi i syzeve dhe i lenteve gjat qarkullimit nga drejtuesit

e mjetit
Prdorimi i syzeve dhe i lenteve duhet t cilsohet n lejn e
drejtimit t drejtuesit t mjetit.
N do rast duhet t ket n mjet nj pal ( syze ose lente ) rezerv
8. SINJALIZIMI PAMOR DHE ZANOR I MJETEVE
Prdorimi i dritave
Kodi i ndryshuar n baze t Ligjit Nr 9808,date 24.09.2007
Prcakton :
Drejtuesit e mjeteve me motor, gjat t gjith kohs s lvizjes
n autostrada dhe rrug interurbane, jan t detyruar t
prdorin fenert joverbues, dhe kur sht e parashikuar dritat e
pengess ( dritat e gjata ) .
Drejtuesit e ciklomotorve dhe t motomjeteve, gjat t
gjith kohs s lvizjes dhe n t gjitha llojet e rrugve, jan t
detyruar t prdorin fenert joverbues .
Prdorimi i dritave t pozicionit
Prdorimi i dritave t pozicionit sht i detyrueshm
gjat qndrimit kur qndron jasht karexhats qoft edhe n
korsin e emergjencs .me perjashtim t mjeteve me motor me
dy rrota : ciklomotor,motor .
Prdorimi i fenereve joverbues ( dritat e shkurtera ) + dritat e
pozicionit
Prdorimi i fenerve joverbues + dritat e pozicionit sht i
detyrueshm t prdoret gjat t gjith kohs s lvizjes
n autostrada dhe rrug interurbane nga t gjith drejtuesit e
mjeteve
167

me motor , ndrsa drejtuesit e ciklomotorve dhe te motomjeteve

gjat t gjith kohs dhe n t gjitha llojet e rrugve .
Prdorimi i fenerve verbues ( dritat e gjata )+ dritat e pozicionit.
Prdorimi i fenereve verbues + dritat e pozicionit
-

Esht i detyruar jasht qndrave t banuara kur ndriimi

publik sht i pamjaftueshm , n tynele e tje .

Esht i ndaluar n qndrat e banuara kur shkmbehen dy

mjete me njeri tjetrin ; kur jeni mbrapa nj mjeti n distanc
te afrt ( n kt rast nuk kuptojm distancn e
siguris ) ,kur rezikoni t verboni drejtuesit e mjeteve q
lvizin n karrexhan tjetr ose kmbsort .
-Lejohet prdorimi i fenerve verbues me ndrprerje n
intervale kohe t shkurtra, n zvndsim t burive, pr
t sinjalizuar pr nj parakalim apo nj situate rreziku t
mundshm n do koh .

Prdorimi i sinjaleve t drejtimit

Sinjalet e drejtimit vihen n funksion ( paraprakisht dmth para
se t kryejm veprimin ):
-

Sa her q duam t ndryshojm drejrimin ( majtas ose

djathtas ).

Sa here duam t ndalojm .

Sa her duam t nisemi nga vndi pr t hyr n qarkullim.

Kur jemi n korsin e shpejtimit ose kur duam t zhvendosemi

n korsin e ngadalsimit .

Sinjalizimi i ndritshm i rrezikut ( ndezja e menjhershme e

t katr sinjaleve )
168

Sinjalizimi i rrezikut vihet n funksionim :

-

N rastin e znies s karexhats .

Kur ke arsye t lvizsh me shpejtsi t ult ( difekt teknik e

tje ) .

N rastin e qndrimit t emergjencs gjat kohs q vendos

dhe me von e heq trekndshin e rrezikut .

Ndriimi i targs
Ndriimi i trgs shrben pr t br t mundur leximin e targs
t paktn n nj distanc prej 20 m. ( sht ndriim i bardh ).
Vihet n funksionim me dritat e pozicionit (dritat e pozicionit
funksionojn edhe me funksionimin e fenerve verbues
dhe joverbues ) .
Targat jan me fush t bardh dhe reflektuese .
Mirmbajtja e sistemit t ndriimit
Drejtuesi i mjetit kontrollon shpesh ( koh mbas kohe )
funksionimin korrekt t sistemit t ndriimit pamor si
edhe sinjalet .
Kontrollon regjistrimin e drejtimit t rezeve t drits pr
t shmangur verbimin e prdoruesve t tjer dhe pr t patur
vet nj shikim m t mir gjat kohs s prdorimit n ersir .
Paisjet e sinjalizimit zanor ( burit )
Prdorimi i sinjalizimit zanor sht i ndaluar n prani t sinjalit
nr 59, n afrsi t spitaleve dhe kur nuk ka rezik t papritur .
Brnda qndrave t banimit si rregull sht e ndaluar me prjashtim
t rasteve t papritura t rrezikut ( ndrprerj e papritur e rruges
169

nga perdorues t tjer ose kur trasporton urgjenca pr ne spital ) .

Jasht qndrave t banimit buria prdoret: gjat kryerjes s
parakalimit , n kthes , n kuriz rruge , n kryqzime .

9. DY FJALE ME TEPER PER LLAMBAT SPIUNE

DHE SIMBOLET
Duhet t kemi parasysh ndryshimin midis llambs spiune dhe
simbolit.
* Me llambe spiune duhet t kuptojm nj llamb e cila mund t
jet me ngjyr t kuqe, t verdh, jeshile ose boj qielli q ndizet
n nj moment t duhur pr t na treguar (spiunuar):

1 . Ndryshimin n gjendjen teknike t automjetit si p.sh.:

Fig. 704 , sht me ngjyr t kuqe llamba spiune e cila kur

ndizet gjat kohs q motori sht duke punuar tregon se
temperature e motorit ka kaluar 90 grad . Mund t lvizesh me
ndalesa deri n servisin m t afrt. Kjo llamb spiune dallohet
nga paisja q jep informacion e cila sht e paisur me nj
shigjet q lviz n nj hark me ndarje t cilat japin
informacion pr temperaturn e motorit n do moment .
Fig 705 , sht me ngjyr te kuqe llamba spiune e cila kur ndizet
gjat kohs q motori sht duke punuar tregon se bateria nuk po
ngarkohet nga dinamua. Mund t lvizsh deri n servisin m
t afrt.
Fig 706 , sht me ngjyr t kuqe llamba spiune e cila kur ndizet
170

gjat kohs q motori sht duke punuar tregon se presioni i vajit

n motor sht i ult ose mungon fare.N kt rast ndalojm
menjher pr t parandaluar dmtime shum t rnda te motorit
Rimorkiojm automjetin ose thresim karotresin .
Fig 708, sht me ngjyr t verdh llamba spiune dhe e vendosur
n elsin e komands s rezistencave termike t xhamit t
pasm e cila kur sht e ndezur tregon se sistemi i rezistencave
termike q largon avujt nga xhami i pasm sht n funksionim.
Esht gabim t thuhet q sht llamba spiune pr largimin
e avujve nga xhami i par .
Fig 709 , sht me ngjyr t verdh llamba spiune dhe e
vendosur n butonin apo elsin e komands s ventilatorit e
cila kur sht e ndezur tregon se sistemi i largimit t avujve
ose t shkrirjrs s ngricave t xhamit t par sht n
funksionim.
Eshte gabim t thuhet q shte llamb spiune apo komand pr
largimin e avujve nga xhami i pasm.
Fig 717, sht me ngjyr t verdh llamba spiune e vendosur n
els apo buton e cila kur sht e ndezur tregon q dritat e pasme
t antimjegulls jan n funksionim .
Esht gabim t thuhet q sht llamb spiune ose
komand q shrben pr largimin e avujve nga xhami i pasm
ose q identifikon komandn e ndezjes s fenerev t par t
kundramjegulls.
Fig 718, sht me ngjyr jeshile llamba spiune e vendosur n
buton apo els q ku sht e ndezur tregon q dritat e para t
kundramjegulls jan n funksionim .
Esht gabim t thuhet q tregon komandn e ndezjes s fenerve
joverbues apo llamb spiune e fenerve t pasm kundramjegulls

171

Fig 720, sht me ngjyr t kuqe llamba spiune e cila kur sht e
ndezur tregon se frenat e siguris(frenat e dors) jan n
funksionim.
Ju kujton(spiunon) se duhet ti ulni ato .
Esht gabim t thuhet q kjo llamb sht vendosur n komandn
e frenave t siguris apo dallon komandn e frenave t shrbimit.
Fig 721, sht me ngjyre t kuqe llamba spiune e cila tregon
difekt n sistemin e frenimit q mund t jet :
- Paksim i ndjeshm i lngut t frenave .
- Konsum i ferotave t frenave.
- Konsum i tamburove t frenave.
- Apo ndonj difekt n pompn e frenave.
Kjo llamb lajmron drejtuesin e mjetit se duhet t kontrolloj
n servis sistemin e frenimit .
Esht gabim t thuhet q llamba spiune tregon nj difekt t
prgjithshm ose q sht tregues specifik pr sistemin e
frenimit
2 . Ndryshime n sasin e karburantit n depozit p.sh.
Fig 703, sht me ngjyr t verdh llamba spiune e cila tregon se
duhet t rifurnizohemi me karburant .
Llamba spiune dallon nga paisja q jep informacion e cila sht
nj shigjet e lvizeshme n nj hark me ndarje t cilat tregojn
se depozita e karburantit sht plot, prgjysm apo edhe m
posht .
Si llamba spiune e rezervs ashtu edhe paisja treguese e
172

informacionit t gjndjes s karburantit n depozit vihen

n funksionim npermjet lidhjes se tyre funksionale me
treguesin e nivelit t karburantit n depozit.

3 . Ndryshime n sinjale, n sistemin e ndriimit e tje . si p.sh.

Fig 695, sht me ngjyr blu llamba spiune e cila tregon se jan
n funksion fenert verbues .
E vendosur mbi elsin ose levn e elesit shrben si simbol
pr t treguar vndin e komands s vnies n funksionim t
ktyre fenerve .
Fig 696, sht me ngjyr jeshile llamba spiune e cila tregon
se jan ndezur fenert joverbues; i vendosur mbi elsin ose
levn e elesit shrben si simbol pr t treguar vndin e
komands s vnies n funksionim t ktyre fenerve .
Fig 697, sht me ngjyr jeshile llamba spiune e cila tregon se
sinjalet e drejtimit jan n funksionim. N disa mjete
funksionimi i sinjaleve t drejtimit shoqrohet me nj sinjal
zanor t lehte .
Esht gabim t thuhet q sinjali lejon drejtimin e mjetit t kthehet
majtas ose djathtas .
Fig 698, sht llamb spiune pulsuese me ngjyr t kuqe, tregon
sinjalizimin e ndritshm t rezikut; e vendosur mbi butonin ose
elsin shrben si simbol pr t treguar vndin e komandimit t
ktij sinjalizimi .
Prdoret n rast emergjencence ( difekt, kur rimorkiojm
ose rimorkiohemi, n bllokimin e rrugs e tje ).
Eshte gabim t thuhet q ky sinjalizim ndizet vet n mnyre
automatike n rast t ndonj reziku ose q duhet lne ndezur kur
173

qendrojm me mjetin n reshtin e dyt .

* Me simbol duhet t kuptojm nj shenj e cila vendoset n
vndin e duhur dhe tregon elsin ose levn e elesit ose butonin
t cilat i prdor drejtuesi i mjetit p.sh.
Fig 698, sht simbol qe tregon vndin komands s vnies n
funksionim t sinjaleve t ndritshme t rezikut .
Fig, 699 simbol i vendosur n elsin ose levn e elsit, shrben
pr t treguar vndin e komands s vnies n funksionim
t fshiseve t xhamit t par, nuk sht lidhur me llamb
spiune me drit
Esht gabim t thuhet q sht lidhur me llamb spiune me ngjy
t verdh.
Fig 701, simbol i vendosur mbi els ose lev te elsit, shrben
pr t treguar vndin e komands s vnies n funksionim edhe
t fshiseve edhe t larjes s xhamit t par.
Nuk sht e lidhur me llamb spiune me drit.
Esht gabim t thuhet q simboli shrben pr t treguar mbarimin
e lngut t larjes s xhamave apo q sht vendosur n komandn
e fshirjes s xhamit t pasm.
Fig 702, simbol i vendosur mbi levn e elsit opo butonit dhe
shrben pr t treguar vndin e komands s vnies n funksionim
t sinjalit zanor ( buries ) t mjetit .
Nuk sht lidhur me llamb spiune .
Esht gabim t thuhet q simboli vendoset n nj llamb spiune
me ngjyr t kuqe q ndizet kur buria ka difekt.

174

SHTOJCE n lidhj me praktikimin e mjetit

Shnim : Kjo shtojc sht m e vlefshme pr kursantt fillestar.
N msimet pr drejtimin e mjetit jan t rndsishme
dy momente :
Momenti i par : Veprimet t cilat kryhen gjithmone n t
njjtn mnyr do ti quajm mekanike p.sh 1.Kontrollojm
rrugn , 2.Futemi n mjet , 3.prgatitim mjetin pr t ndezur
motorin ( kontrollojm q leva e marshit t jet n pozicionin
neutral , ose e pa ingranuar ; vm n funksion motorinon e tje
; motori u ndez ) , 4.prgatitemi pr nisje ( shkelim freksionin
, vendosim levn e marshit n pozicionin e par , kontrollojm
rrugn n t gjitha drejtimet , ulim frenat e siguris dhe lvizim
n drejtimin q duam shum avash duke mos e lshuar plotsisht
freksionin dhe duke e mbajtur rrugn vazhdimisht n kontroll
derisa t pozicionohemi n karrexhate ) , 5.vazhdojm t lvizim
duke respektuar regulloren e qarkullimit dhe normat e sjelljes t
cilat prshkruhen m s miri n kapitullin e tret t ktij libri deri
n ndalimin ose akoma m shum deri n parkimin e largimin
nga mjeti prkohesisht ose perfundimisht pr at dit .
Momenti i dyt : N ndryshim nga veprimet e momenti t par
nuk mund t kryhen gjithmon n t njjten mnyre por, n
ushtrimet e msimit t mjetit n pranine dhe ndihmn e istruktorit
t praktiks prmiresohen vazhdimisht do ti quajm praktike.
N kto veprime do te futim : 1.Balancimet e freksionit dhe
2.Drejtimin e mjetit .
fare kuptojme me balancim te freksionit ?
Dim q freksioni shrben:
1.Pr t ndar xhirot e motorit me xhirot e kamjos .
175

2.Pr t nisur makinn nga vendi pa kolpo.

3.Pr t prdorur marshet me lehtsi .

Flasim pr pikn e par :

Me xhiro motori do t kuptojm rrotullimet e bosht t motorit.

Me xhiro t kamjos do t kuptojm rotullimet e rrotave ( d.m.th
shpejtsine e makins).
Freksionin do ta imagjinojm si dy disqe t njpasnjshme afr
njri tjetrit; njri i fiksuar n volantin e boshtit t motorit ,tjetri i
lvizshm merr xhiro prej tij dhe i trsmeton nprmjet sistemit t
trasmesionit n rrotat aktive.N rastin kur freksioni shkelet disku
i lvizshm largohet nga disku i fiksuar n volant dhe xhirot
ndahen (d.m.th disku
i lvizshm nuk merr xhiro) .Kshtu kuptohet freksioni shrben
pr t ndar xhirot
e motorit me te kamjos .Pr sqarime te tjera sht makina e prer
n klas .

Flasim pr pikn e dyt:

Momentin e nisjes nga vndi :

Pr momentin e nisjes s makins nga vendi n rrug horizontale
( fushore).
N ket moment motori sht i ndezur , freksioni i shkelur , leva
e ingranuar n marshin e par, veprojm n freksion duke tentuar
t ngrem bedalin e freksionit , disku i lvizshm afrohet me
diskun e volantit duke u frkuar ky sht asti n t cilin makina
tenton t leviz dhe ne kemi lajmruar me sinjal , mbahet kmba
n freksion, tentojm t ndryshojm shpejtesine nprmjet
freksionit duke mbajtur n kontroll rrugn n t gjitha drejtimet
derisa t zme pozicionin e duhur n karexhat. Gjat gjith
ksaj kohe shpejtsia komandohet me freksion d.m.th freksion
nuk lshohet plotsisht .

176

Koha e zghatjes se frkimit t disqeve ( d.m.th koha e ndryshimit

t shpejtsis nga e barabart me zero deri n t barabart me
shpejtsin minimale t marshit t par quhet balancim i
freksionit n nisjen nga vendi pr rrug horizontale ( fushore).
Shpejtsia nga zero deri n minimale t marshit t par quhet
shpejtsi deri n ndalim t plote ose komandimi i shpejtsis me
freksion . Me ket shpejtsi afrohesh n kryqzim , parkon , ecn
indietro , del n rrugn kryesore nga rruga jokryesore tje.
Pr momentin e nisjes nga vendi n rrug malore ( t prpjeta ) .
N ket moment motori sht i ndezur , freksioni i shkelur , leva
e marshit e ingranuar n marshin e par , frenat e dores mund
t jen ne funksion ose jo sipas fortsis s t prpjets .far
quajm balancim t automjetit n nisjen nga vendi n t prpjeta
.Fjala balanc do t thote peshore . Imagjinoni nj peshore nga ato(
me gur peshe me kosha q perdoren n shitjen e zarzavateve) ,
n njrin kosh vendosen gurt e peshores n koshin tjetr hidhen
zarzavate derisa shnueset e peshores t vijne n t njjtin nivel
.Pr balancimin e automjetit n te prpjeta do t imagjinojm nje
peshore n njerin krah t s cils qndron pjersia e rrugs plus
automjeti pesha e t cilit sht e pandryshueshme dhe n krahun
tjetr t peshores sht nj nivel i caktuar freksioni plus nj sasi
e caktuar gazi . Ne tentojm t zbusim frenimin e mjetit derisa
frenat t mos ndikojn n frenim dhe mjeti qndron n ekuilibe
d.m.th pa lvizur as para as mbrapa (qndrimi i mjetit n ekuilibr
krahasohet me shnueset e peshores n t njjtin nivel );
Kt moment ne do ta quajm balancim t mjetit n nisjen
nga vndi n t prpjeta . Q mjeti t lvizi prpara ne shtojm
gazin ( i cili komandohet me vesh pavarsisht se prdoret me
kmb) dhe m pas tentojm n freksion( i cili komandohet duke
ndjekur me sy ndryshimin e rritjes s shpejtesise pavarsisht se
prdoret me kmbe) .
Skematikisht prdorimin e bedalit t freksionit e paraqitim si m
posht :
177

/_________/_____/_________/
A
B
C
D
A - kmba e majt prek freksionin .
D - kmba e majt e ka shkelur deri n fund freksionin .
B-C koha ose pjesa n t ciln freksioni bn balancimin .
A-B dhe C-D do ti konsiderojm rrug boshe ( sikur bedali nuk
kryen funksion) , por
n t vrtet ai kryen funksion prandaj nuk lejohet t
mbahet kmba mbi freksion
mbasi e kemi lshuar perfundimisht at
T gjitha praktikat msimore bhen q balancimi i freksionit n
pjesn B-C
t prvetsohet sa m mir t jet e mundur .

Flasim pr pikn e tret:

Freksioni shrben pr t prdorur marshet me lehtsi.

Praktikisht veprohet n kt mnyr :Ushtrohet nj forc
minimale n levn e marshit n sensin n t cilin do ta prdorim
at. Kur shkelim freksionin , leva e marshit lirohet dhe mund t
prdore me ket forc minimale vetm n momentin kur freksioni
i ka ndar xhirot pr t cilat folm m sipr.Ose ndryshe momenti
q leva lirohet ( d.m.th q mund t prdoret me lehtsi me at
forcen minimale) sht moment q freksioni i ka ndar xhirot .

N lidhje me drejtimin e mjetit .

Kjo ka lidhje me praktikimin e drejtimit t mjetit nn kujdesin

e istruktorit t praktiks i cili te shpejton ose ngadolson
shpejtsin sipas rasteve t ndryshme t rrugs por edhe sipas
aftsive ose vetive individuale t kandidatit.

178

Zgjuarsia m e madhe n drejtimin e mjetit sht t udhetosh me

shpejtsin n t ciln e ndjen vehten t qet , sht nj shpejtsi
q e ke ti n dor mjetin por sht edhe nj shpejtsi tjetr n t
ciln t ka mjeti n dor ty .Kto shpejtsi nuk ndryshojn shum
nga njra tjetra por ndryshojn shum n lidhje me reziqet dhe
fatkeqsit q mund t sjellin.
Pr sa folm m sipr kuptohet q veprimet t cilat n i quajtm
veprime praktike jan veprime t cilat nuk mund t kryhen dy
her njsoj ( p.sh nuk mund t kalosh mjetit dy her n t njjten
vije ,ose nuk mund t nisesh nga vendi dy her po njsoj ,ose nuk
mund t bsh dy parkime po njsoj e tje ), por ne gjat ushtrimeve
t msimit n drejtimin e mjetit n prani edhe t istruktorit t
praktikes duhet t jemi t vmndshm dhe t prpiqemi pr ti
kryer sa m mir q t jet e mundur.

Suksese

179