Professional Documents
Culture Documents
AP 8 TG Kasaysayan NG Daigdig DRAFT 4.1.2014 PDF
AP 8 TG Kasaysayan NG Daigdig DRAFT 4.1.2014 PDF
PANIMULA
Kabilang ang Heograpiya sa mga salik na nakaaapekto sa daloy ng
kasaysayan. Sa katunayan, malaki ang bahaging ginampanan nito sa pagusbong at pagbagsak ng isang kabihasnan. Ito rin ang humubog at patuloy na
humuhubog sa pag-unlad ng kabuhayan at paglinang ng kultura ng tao.
Sa Modyul na ito, kailangang ipaunawa sa mga mag-aaral ang
ugnayan ng heograpiya at kasaysayan. Gagabayan ka ng Teachers Guide
(TG) na ito kung paano maituturo sa mga mag-aaral ang pakikipag-ugnayan
ng mga prehistorikong tao sa kanilang kapaligiran upang matugunan ang
kanilang pangangailangan at tuluyang mapaunlad ang kanilang pamumuhay.
Tutulungan ka rin nito na ipaliwanag sa mga mag-aaral na nagbunga ng
mauunlad na pamayanan at kalinangang kultural na tinawag na kabihasnan
ang pakikipag-ugnayan ng mga sinaunang tao sa kanilang kapaligiran.
Inaasahang mabubuo sa mga mag-aaral ang pagpapahalaga sa mga ambag
ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig.
DRAFT
April 1, 2014
11
Aralin 1
DRAFT
April 1, 2014
Aralin 2
Aralin 3
Panimulang Gawain
1. Ipabasa at ipaunawa sa mga mag-aaral ang Panimula at mga Gabay
na Tanong sa Learners Material.
2. Ipatukoy ang mga aralin at saklaw ng modyul.
3. Ipaliwanag ang grapikong pantulong sa Aralin.
4. Ipaunawa ang tsart ng mga inaasahang matututuhan sa modyul at
mga inaasahang kakayahan
5. Ipasagot ang paunang pagtataya
12
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 1. GEOpardy!
13
Pacific Ocean
Antarctica
gubat
lahing Austronesian
globo
bundok
compass
bagyo
Tropikal
DRAFT
April 1, 2014
14
PAUNLARIN
Pagkatapos balikan ng mga mag-aaral ang kanilang mga
kaalaman tungkol sa heograpiya ng daigdig, ipababasa na sa kanila
ang teksto kaugnay ng paksa. Layunin ng gawaing ito na mapalawak
pang lalo ang kanilang kaalaman sa aralin.
Maaaring ibigay bilang takda ang ilang konsepto tungkol sa
heograpiya.
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 3. Tukoy-Tema-Aplikasyon
Lugar
DRAFT
April 1, 2014
Lokasyon
Bansa
Interaksiyon ng Tao
at Kapaligiran
Rehiyon
Paggalaw
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang masasabi mo tungkol sa heograpiya ng isang bansa ayon sa
limang tema nito.
2. Bakit magkakaugnay ang limang tema ng heograpiya sa pag-aaral ng
katangiang pisikal ng bansa?
3. Paano nakatulong ang mga temang ito sa iyong pag-unawa sa
heograpiya ng isang bansa?
Paksa: Ang Katangiang Pisikal ng Daigidig
Ang kasunod na paksang tatalakayin ay tungkol sa katangiang pisikal ng
daigdig. Layunin nito na mas mapalawak ang kaalaman ng mga mag-aaral
tungkol sa heograpiya ng daigdig bilang nag-iisang planeta sa solar
system na maaaring tirahan ng tao at ng lahat ng nabubuhay na
organismo. Ipabasa sa mga mag-aaral ang kaugnay na teksto sa kanilang
module at ipagawa ang mga kasunod na gawain.
16
DRAFT
April 1, 2014
K
G
E
O
C
A
R
D
Mga Kataga:
1. Planetang Daigdig
2. mantle
3. plate
4. pagligid sa araw
5. longhitude at latitude
Mapa
________________________
________________________
________________________
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1.
2.
Nile
River
Sahara
Desert
Hudson
Bay
Appalachian
Mountains
Rocky
Mountains
Egypt
3.
4.
Cape
Horn
Andes
Mountains
Lhotse
K-2
Argentina
Tibet
DRAFT
April 1, 2014
5.
Kangaroo
Tasmanian
Devil
Micronesia
6.
Iberian
Peninsula
Balkan
Peninsula
Italy
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang mga katangi-tanging paglalarawan sa bawat kontinente?
2. Sa anong aspeto nagkakatulad at nagkakaiba ang mga kontinente?
3. Bakit mahalagang pag-aralan ang mga paglalarawan tungkol sa mga
kontinente ng daigdig?
Gawain 7. Illustrated World Map
Ipalagay sa mapa ang mga natatanging anyong lupa at tubig ng
daigdig na nasa loob ng kahon, gamit ang kasunod na simbolo.
19
bundok
disyerto
bulubundukin
ilog
dagat,
look, golpo
DRAFT
April 1, 2014
phillipriley.comswiki.wikispaces.net
Anyong Lupa
Greenland
Madagascar
Borneo
Mt. Everest
Mt. Kilimanjaro
Sahara Desert
Himalayas Mountain Range
Andes Mountain Range
Appalachian Mountain Range
Tibetan Plateau
Scandinavian Peninsula
Arabian Peninsula
Anyong Tubig
Nile River
Amazon River
Yangtze River
South China Sea
Mediterranean Sea
Caribbean Sea
Bering Sea
Arabian Sea
Bay of Bengal
Hudson Bay
Gulf of Mexico
Persian Gulf
Pamprosesong Tanong
1. Batay sa gawain, ano ang natatanging mga katangian ng bawat
anyong lupa at tubig ng daigdig?
20
DRAFT
April 1, 2014
KL
YL
YL
YL
KL
YL
KL
H
Pinagkunan: phillipriley.comswiki.wikispaces.net
21
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang iyong masasabi tungkol sa daigdig bilang isang planeta?
2. May epekto ba ang kalagayang pisikal ng daigdig sa mga organismo at
tao? Bakit?
3. Sa pangkalahatan, bakit mahalagang magkaroon ng kaalaman tungkol
sa ating kapaligiran at sa heograpiya ng daigdig?
DRAFT
April 1, 2014
Bilang panimula, talakayin ang kahulugan ng heograpiyang pantao at
ang kaibahan ng saklaw nito sa pisikal na heograpiya. Pagkatapos ay
ipabasa ang teksto tungkol dito na makikita sa module ng mga magaaral.
Pababa
2. Relihiyong may pinakamaraming
tagasunod
4. Pamilya ng wikang may
pinakamaraming taong
gumagamit
5. Salitang-ugat ng relihiyon
6. Salitang Greek ng mamamayan
8. Pangkat ng taong may iisang
kultura at pinagmulan
22
1
3
DRAFT
April 1, 2014
10
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang ibig sabihin ng heograpiyang pantao? Ibigay ang pagkakaiba
nito sa pisikal na heograpiya.
2. Ano-ano ang saklaw ng heograpiyang pantao? Ipaliwanag ang bawat
isa.
3. Bakit mahalagang pag-aralan ang heograpiyang pantao?
4. Paano nakaaapekto ang heograpiyang pantao sa pagkakakilanlan ng
indibidwal o isang pangkat ng tao?
5. Paano magiging instrumento ang heograpiyang pantao sa pagkakaisa
ng mga tao sa daigdig?
PAGNILAYAN/UNAWAIN
23
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Tungkol saan ang ipinakitang dula ng iyong pangkat?
2. Anong konsepto ang maiuugnay sa binasang pagsasalaysay at
isinagawang dula?
3. Paano mapatutunayan sa dula ang kaugnayan ng pisikal na
heograpiya at pamumuhay ng tao?
4. Bakit mahalagang magkaroon ng kaalaman tungkol sa pisikal na
daigdig?
5. Magbigay ng isang linya o pahayag sa pagsasalaysay na pumukaw sa
iyong interes? Bakit?
24
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang kaugnayan ng mga impormasyon, simbolo, at bagay na
makikita sa damit/kasuotan batay sa lahi, relihiyon, at wika ng piniling
bansa?
2. Paano mo mailalarawan ang mga mamamayang naninirahan sa
bansang pinili ng pangkat?
3. Paano naipakita ang pagkakakilanlan ng mga mamamayan sa bansa
batay sa gawain?
4. Bakit nararapat pahalagahan ang heograpiyang pantao ng mga
bansa?
5. Sa paanong paraan mo maipakikita ang paggalang sa ibang tao?
Rubric sa Pagmamarka ng Modelo ng Kultura
Deskripsyon
Puntos
Wasto ang impormasyong nakasulat at mga
bagay o simbolong nakaguhit sa damit;
10
nakapaloob ang tatlo o higit pang konsepto ng
aralin
Disenyo
Malikhain ang gawang damit; angkop ang kulay
ng Kasuotan at laki ng mga nakasulat at nakaguhit sa damit;
10
malinaw ang mensahe batay sa disenyo
Mahusay ang ginawang pagmomodelo sa klase;
Pagmomodelo akma ang kilos sa pangkat-etniko o bansang
5
kinakatawan ng modelo
Kabuuan
25
Pamantayan
Nilalaman
ng Kasuotan
25
DRAFT
April 1, 2014
26
apoy
bato
kahoy
banga
buto ng hayop
Pamprosesong Tanong
1. Alin ang iyong mga pinili sa nakasulat sa mga kahon?
2. Bakit ang mga ito ang iyong pinili?
3. Kaya mo bang mabuhay sa panahong iyon kung taglay mo ang
mga pinili mong bagay? Ipaliwanag ang sagot.
DRAFT
April 1, 2014
27
DRAFT
April 1, 2014
28
@Paraan ng Pamumuhay
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________
Komento
@Kaugnayan ng Heograpiya sa Panahong Paleolitiko/Neolitiko/Metal
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________
Komento
DRAFT
April 1, 2014
@Mga Kagamitan/Tuklas
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________
Komento
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang mga katangian ng bawat yugto ng pag-unlad ng kultura ng
tao?
2. Ano ang mg patunay na may naganap na pag-unlad sa kultura ng mga
sinaunang tao batay sa kasangkapan, kabuhayan at iba pang aspekto
ng pamumuhay?
3. Paano nakaapekto ang heograpiya ng lugar sa pag-unlad ng kultura
ng tao?
4. Ano ang iyong mabubuong kongklusyon tungkol sa mga sinaunang
tao?
1.
2.
3.
DRAFT
April 1, 2014
1.
1.
2.
3.
2.
3.
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang kaugnayan ng iyong sagot sa nakalahad na
kongklusyon?
2. Nakabuti ba ang mga nakitang pagbabago sa pamumuhay ng
mga sinaunang tao? Bakit?
3. Maipagmamalaki ba ng kasalukuyang henerasyon ang
ginawang ito ng mga sinaunang tao? Pangatwiranan.
4. Ano ang gustong ipahiwatig ng mga kongklusyon at
ebidensyang nakatala sa Tower of Hanoi Chart tungkol sa pagunlad ng kultura ng mga sinaunang tao sa mundo?
30
Paggamit ng Apoy
________________________________
________________________________
________________________________
_______________
________________________________
________________________________
________________________________
_______________
________________________________
________________________________
________________________________
_______________
________________________________
________________________________
________________________________
_______________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
____________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
____________
_________________________________
_________________________________
_________________________________
____________
DRAFT
April 1, 2014
Pagsasaka
Pag-iimbak ng labis na
pagkain
Paggamit ng mga
pinatulis na bato
Paggamit ng mga
kasangkapang metal
Pagtatayo ng mga
permanenteng titirahan
Pag-aalaga ng mga
hayop
31
Pamantayan
Pamprosesong Tanong
1. Gaano kahalaga ang mga pag-unlad na naganap noong
sinaunang panahon?
2. Paano hinubog ng mga pagbabagong ito ang kasalukuyang
pamumuhay ng tao?
3. Sa iyong palagay, alin sa mga pagbabago sa pamumuhay ng
tao ang may pinakamalaking epekto sa kasalukuyan?
DRAFT
April 1, 2014
PAGNILAYAN/UNAWAIN
Task Card
Kabilang ka sa pangkat ng mga archaeologist mula sa ibat ibang
bahagi ng daigdig na kasalukuyang nagsasagawa ng paghuhukay sa
Catal Hyk. Nakapaloob sa task card na ito ang ilang mga artifact na
natagpuan ng inyong pangkat sa nasabing lugar.
Ang Iyong Misyon
Gamit ang Artifact Analysis Worksheet#1,suriin ang bawat artifact
na nahukay sa Catal Hyk. Tingnan ang pisikal na katangian, gamit, at
kahalagahan ng mga artifact na ito.
Kaligirang Impormasyon
Sa kasalukuyan, ang Catal Hyk ay isang lugar sa Turkey.
Sinasabing umunlad ang sinaunang pamayanang ito 9,000 taon na ang
nakararaan. May lawak na 32 acres o halos 24 football fields ang lugar
na ito. Malapit ang Catal Hyk sa pampang ng Ilog Carsamba.
DRAFT
April 1, 2014
Artifact Analysis Worksheet #1
1. Ano ang artifact?
______________________________
______________________________
2. Ano ang mga katangian nito?
______________________________
______________________________
3. Sa iyong palagay, ano ang gamit nito
noong sinaunang panahon?
______________________________
______________________________
4. Ano ang kahalagahan ng artifact na
ito?
______________________________
______________________________
5. Ano ang nais ipahiwatig ng artifact na
ito tungkol sa Catal Hyk?
______________________________
______________________________
_____________
33
Pamprosesong Tanong
1. Batay sa pagsusuri ninyo sa mga artifact, ilarawan ang kultura ng
mga tao sa Catal Hyk?
2. Ano ang mga patunay na ang Catal Hyk ay umusbong noong
panahong Neolitiko?
3. Ano ang kongklusyong maaaring mabuo mula sa paghahambing
ng buhay sa Catal Hyk at sa kasalukuyang pamumuhay?
Rubric sa Pagmamarka ng Archaeologist at Work!
Pamantayan
Deskripsyon
Puntos
Artifact
Mahusay na nasuri ang katangian ng bawat
Analysis
artifact.
10
Worksheet Mahusay na natukoy ang gamit at kahalagahan
#1
ng mga artifact na ito.
Artifact
Mahusay na nailarawan ang mga katangian ng
Analysis
Catal Huyuk gamit ang mga artifact na sinuri.
10
Worksheet Mahusay na napaghambing ang pamumuhay sa
#2
Catal Huyuk sa kasalukuyang pamumuhay.
DRAFT
April 1, 2014
Pag-uulat
25
ARTIFACTS
Mural Painting
Imahe mula kay Prof. Michael Fuller, St.
Louis Community College
http://users.stlcc.edu/mfuller/catalhuyuk.h
tml.
Isang Pigurin
Imahe mula kay Prof. Michael Fuller, St.
Louis Community College
http://users.stlcc.edu/mfuller/catalhuyuk.h
tml.
DRAFT
April 1, 2014
Ceremonial Flint Dagger
DRAFT
April 1, 2014
a. Ipaskil ang tatlong picture frame sa pisara. Ipaliwanag na ang
bawat frame ay may dalawang misteryosong salitang nararapat
matukoy.
b. Tumawag ng mga mag-aaral na tutukoy sa mga misteryosong
salita sa pamamagitan ng pagguhit sa loob ng frame.
c. Pahulaan ang mga salitang inilalarawan sa iginuhit ng mga kamagaral.
d. Kasunod ang halimbawa ng gawain.
K
pamayanan
pagsulat
ilog
pyramid
pagsasaka
ceramics
DRAFT
April 1, 2014
Kung may sapat na oras, hatiin ang klase sa mga pangkat batay sa
sumusunod na paksa: (1) Sinaunang Kabihasnan sa Kanlurang Asya, (2)
Kabihasnang Indian, (3) Kabihasnang Egyptian, (4) Kabihasnang Tsino, at (5)
Kabihasnang MesoAmerica.
Ipabuo ang WQF Diagram. Pagkaraan ng takdang minuto, atasan ang
kinatawan ng bawat pangkat na ipaskil at ibahagi ang nabuong dayagram.
37
PAUNLARIN
c.
Sa yugtong ito, tatalakayin ang heograpiya at mga sinaunang
kabihasnan ng daigdig batay sa babasahing teksto. Isasagawa ito sa
tulong ng talakayan at mga mungkahing gawaing nakapaloob sa
yugtong ito. Isunod na balikan ang WQF Diagram sa Alamin at iwasto
ang mga konseptong taliwas sa tinalakay na mga paksa.
DRAFT
April 1, 2014
pamumuhay
mataas na antas
Kabihasnan
pamayanan
maunlad
organisado
Larawan ng korona
ng hari
http://revphil2011.w
ordpress.com/2011/
07/28/fighting-forthe-crown/
Larawan ng palay
http://forum.philbox
ing.com/viewtopic.p
hp?f=8&t=110850&p
=2818140
Larawan ng isda
http://www.fishfarm
ing.com/tilapia.html
Larawan ng
Hieroglyphics
http://depositphotos.co
m/4400538/stockphoto-Ancient-egypthieroglyphics-onwall.html
Larawan ng sinaunang
gulong
http://listdose.com/top10-inventions-thatchanged-human-livesforever
38
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang sinisimbolo ng korona ng hari? Bakit mahalaga ang
bahaging ginampanan ng mga pinuno at ng mga batas sa isang
sinaunang pamayanan?
2. Ano ang kahulugan ng larawan ng isda at palay sa aspektong
pangkabuhayan ng mga sinaunang tao? Bakit mahalaga ang
aktibong kalakalan sa pagtataguyod ng kabihasnan?
3. Paano nagsimula ang sistema ng pagsulat ng mga sinaunang tao?
4. Ano ang kabutihan ng sistema ng pagsulat sa isang pamayanan?
5. Ano ang sinisimbolo ng gulong? Bakit may malaking pakinabang
ang mataas na antas ng agham at teknolohiya sa kabihasnan?
6. Paano mo mailalarawan ang isang kabihasnan ayon sa inilahad na
mga batayan nito?
7. Ano-ano ang sinaunang kabihasnang umunlad sa daigdig,
partikular sa Asya, Africa, at America?
DRAFT
April 1, 2014
39
Egypt
Tsino
Indus
Mesoamerica
Mesopotamia
DRAFT
April 1, 2014
Kung may sapat na oras, isagawa ang dyad na pinamagatang triple
matching type plus 1. Idagdag ang kolum D at magbigay ng iba pang
impormasyon tungkol sa heograpiya ng mga nabanggit na sinaunang
kabihasnan.
Pamprosesong Tanong
1. Ano-anong katangiang pisikal ng mga sinaunang kabihasnan ang
magkakatulad?
2. Bakit nakaapekto ang mga anyong lupa at tubig ng isang lugar sa
pagtaguyod ng kabihasnan?
3. Alin sa kalagayang heograpikal ng mga kabihasnan ang may
malaking impluwensiya sa pamumuhay ng mga taong nanirahan
dito? Ipaliwanag.
Geography Checklist
Kabihasnan:
Katangiang Heograpikal:
DRAFT
April 1, 2014
Geography Checklist
Kabihasnan:
Katangiang Heograpikal:
1
2
3
41
Pamprosesong Tanong
1. Alin sa mga katangiang heograpikal ng mga sinaunang kabihasnan
sa daigdig ang may malaking pagkakatulad sa isat isa?
2. Bakit kaya karaniwang may magkakatulad na katangiang
heograpikal ang mga sinaunang kabihasnan?
3. Ano ang epekto ng mga katangiang heograpikal na ito sa
pamumuhay ng mga sinaunang tao?
4. Para sa iyo, alin sa mga katangiang heograpikal ng mga sinaunang
kabihasnan ang nararapat na mapangalagaan? Bakit?
Paksa: Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
a. Ipatukoy ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya, Africa, at America.
b. Ipabasa ang teksto tungkol sa mga sinaunang kabihasnan sa Asya na
makikita sa learners module at Project EASE.
Project EASE (Effective Alternative Secondary Education) AP III
a. Modyul 3 Ang mga Unang Kabihasnan (pp. 6-48)
b. Modyul 7 Kabihasnang Klasikal sa America at Pacifico (pp. 9-16)
DRAFT
April 1, 2014
42
ng
wastong
DRAFT
April 1, 2014
43
DRAFT
April 1, 2014
Ambag ng Kabihasnan
Kapakinabangan Ngayon
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang dalawang lungsod na umunlad sa lambak-ilog ng Indus?
Ilarawan ang mga ito.
2. Paano mailalarawan ang pamumuhay ng mga tao sa panahong Vedic?
3. Sang-ayon ka ba sa pagpapangkat-pangkat ng mga tao sa India batay
sa sistemang Caste? Ipaliwanag ang sagot.
Ipagawa sa mga mag-aaral ang kasunod na gawain upang tukuyin ang
kanilang pagkaunawa sa paksang Pagbuo ng mga Imperyo at Kaharian.
44
Maurya
Gupta
Mogul
DRAFT
April 1, 2014
Datos:
Datos:
Datos:
*
*
*
Tauhan:
*
*
*
Tauhan:
*
*
*
Tauhan:
*
*
*
Aral na Natutuhan:
*
*
*
*
*
*
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang naging kontribusyon ng mga pinuno sa pag-unlad ng
kanilang imperyo?
2. Paano bumagsak ang mga naturang imperyo sa Timog Asya?
3. Ano-ano ang naging ambag ng mga imperyong ito sa kasalukuyang
kabihasnan?
45
Mga Dinastiya
Chou Ming
Qing
Shang Sui Tang Yuan
DRAFT
April 1, 2014
Mga Tauhan
Mga Ambag
46
Kabihasnang Egyptian
DRAFT
April 1, 2014
1. Tauhan
8. Tauhan
2. Bagay
7. Bagay
3. Panahon
4. Tauhan
5. Tauhan
6. Panahon
47
Pamprosesong Tanong
1. Anong kabihasnan ang umunlad sa Africa? Ano ang pagkakatulad at
pagkakaiba ng kabihasnang Egyptian sa mga kabihasnang umunlad
sa Mesopotamia?
2. Paano mailalarawan ang pamumuhay ng mga sinaunang Egyptian?
3. Sino ang mga naging pinuno ng Egypt? Ano ang kanilang naging
papel sa paghubog ng kabihasnan sa Egypt?
4. Anong kongklusyon ang iyong mabubuo tungkol sa kabihasnang
Egyptian?
Kapag natapos nang basahin ang pagtalakay ng Learners Module sa
Kabihasnang Mesoamerica, ipagawa ang mga kasunod na gawain. Ang
mga gawaing ito ay naglalayong tayain ang pagkakaunawa ng mga magaaral sa mga sinaunang kabihasnan sa daigdig. Pagkatapos nilang suriin
ang bawat kabihasnan, hahamunin sila ng mga kasunod na gawain na
paghambingin ang mga ito upang makita ang kaugnayan ng bawat isa sa
kasalukuyang panahon.
DRAFT
April 1, 2014
Paano nagsimula
ang kasaysayan ng
kabihasnang ito?
Pamprosesong Tanong
1. Saang aspekto nagkakatulad ang mga sinaunang kabihasnan sa daigdig
batay sa pagsisimula ng mga ito?
2. Ano ang magkakahawig na mga katangiang taglay ng mga sinaunang
katutubo sa panahon ng pagtatatag ng kanilang mga kabihasnan?
3. Kahanga-hanga ba ang ginawa ng mga sinaunang tao sa pagtatag nila ng
kanilang kabihasnan? Ipaliwanag ang sagot.
4. Anong aral ang iyong natutuhan batay sa napag-alamang mga katangian
at kakayahan ng mga sinaunang tao tungo ng kanilang pamumuhay?
48
Egypt
DRAFT
April 1, 2014
Mesoamerica
Sinaunang
Kabihasnan
Indus
Tsino
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
49
DRAFT
April 1, 2014
5. Pumili ng dalawang miyembro ang bawat pangkat na mag-uulat sa
klase tungkol sa ginawang Pathway Diagram.
6. Isaalang-alang ang mga pamantayan sa pagmamarka gamit ang
sumusunod na rubric.
Rubric sa Pagmamarka ng Kabihasnan Pathway Diagram
Pamantayan
Deskripsyon
Puntos
Nakapaloob sa dayagram ang 5 o higit pang
Nilalaman
mahahalagang pangyayari sa nakatalagang
10
kabihasnan; wasto ang pagkakasunod-sunod nito
Pag-uulat
Mahusay na naipaliwanag ang kasaysayan ng
nakatalagang kabihasnan batay sa nabuong
10
dayagram
Iba pang
Nakapaglahad ng iba pang datos na may
impormasyon kaugnayan sa kasaysayan ng nakatalagang
5
kabihasnan
Kabuuan
25
50
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang mahalagang katangian ng napiling pinuno ng pangkat?
2. Bakit siya naging kilala sa kasaysayan?
3. Maipagmamalaki ba ang piniling pinuno ng inyong pangkat?
Patunayan.
4. Para sa iyo, ano ang pinakamahalagang katangiang dapat taglayin
ng isang pinuno? Bakit mo iyon nasabi?
DRAFT
April 1, 2014
Kabihasnan
Ambag
Kabuluhan
52
PAGNILAYAN/UNAWAIN
a.
DRAFT
April 1, 2014
Pamantayan
Anyo at
Disenyo
Puntos
12
5
25
53
Impluwensiya sa Daigdig
Impluwensiya sa Pilipinas
Pamana ng Sinaunang Kabihasnan
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Sa anong aspeto ng pamumuhay ng mga Pilipino maiuugnay ang
pamanang tinukoy sa dayagram?
2. Ano ang kapakinabangang dulot ng naturang pamana sa mga
Pilipino? Magbigay ng halimbawa.
3. Bakit maimpluwensiya ang piniling pamana sa mga tao sa buong
daigdig?
4. Kung ikaw ay nabuhay sa kabihasnang nagkaloob ng nasabing
pamana, ano ang iyong reaksiyon?
5. Ano ang iba pang bagay na maituturing na pamana ng mga
sinaunang tao sa kasalukuyang kabihasnan? Bakit mo itinuring na
pamana ang mga ito?
ILIPAT AT ISABUHAY
Sa pagkakataong ito, gawin ang huling yugto ng Yunit 1, ang
ILIPAT. Gamit ang kaalamang natutuhan ng mga mag-aaral batay
teksto at mga gawain, ihanda sila sa paggawa ng susunod na
proyekto.
54
DRAFT
April 1, 2014
55
IKALAWANG BAHAGI:
a. Panimula (Tungkol saan ang panukalang proyekto?)
b. Katuturan (Mahalaga bang isagawa ang proyekto? Bakit?)
c. Kapakinabangan (Sino ang makikinabang nito? Sa paanong paraan?)
IKATLONG BAHAGI:
a. Mga hakbang sa pagkamit ng layunin (Ano-ano ang dapat gawin
upang magtagumpay sa hangarin ng pangkat?)
b. Pondo ng proyekto (Paano makakukuha ng salaping gagastusin sa
proyekto?)
c. Pagsasanay (Sino at paano sasanayin ang mga tauhan sa pagkamit ng
proyekto?)
d. Kagamitan (Ano-ano ang kagamitan upang magawa ang proyekto?)
DRAFT
April 1, 2014
IKAAPAT NA BAHAGI:
a. Inaasahang bunga (Ano-ano ang inaasahang bunga o resulta ng
isasagawang proyekto?)
b. Mensahe sa kinauukulan at sa taong-bayan (Ano ang nais mong
sabihin upang maging matagumpay ang preserbasyon ng mga
sinaunang ambag at pamana ng bansa?)
c. Guhit ng isasakatuparang proyekto (Ano ang hitsura ng kalalabasan
ng gagawing proyekto?)
Kumpleto ang
nilalaman ng
panukalang
proyekto;
100% na wasto
ang itinala sa
panukala;
makatotohanan
ang lahat ng
sagot sa
Mahigit sa 50%
ang nawala sa
panukalang
proyekto;
mahigit sa 50%
ang hindi wasto
sa mga itinala
sa panukala;
may 50% sa
nilalaman ng
Mahigit sa
50% ang
nawala sa
nilalaman ng
panukalang
proyekto;
mahigit sa
50% ang
hindi wasto
sa mga itinala
56
tanong; may
kabuluhan ang
gawang
panukala;
mahusay ang
iginuhit sa
magiging
bunga ng
proyekto
Pinagkunan
ng Datos
Ibinatay sa 3 o
higit pang
sanggunian
ang datos na
kabilang sa
panukalang
proyekto
(aklat,
pahayagan,
video clip,
internet, at iba
pa)
Presentasyon Mahusay ang
ng
paglalahad sa
Panukalang
presentasyon;
Proyekto
malinaw at
malakas ang
boses ng
tagapagsalita;
lubos na
naipaliwanag
ang bawat
aytem sa
panukala
75% sagot sa
tanong; may
kabuluhan ang
gawang
panukala;
mahusay ang
iginuhit sa
magiging
bunga ng
proyekto na
may 1-2
aspekto ng
guhit ang
kailangang
isaayos
panukala ay
hindi
makatotohanan;
may pagaalinlangan sa
kabuluhan ang
gawang
panukala; hindi
gaanong
malinaw ang
guhit
sa panukala;
hindi makatotohanan
ang panukala;
hindi
maipakita ang
kaugnayan ng
guhit sa
panukala
Ibinatay sa 2
sanggunian
ang datos
Ibinatay lamang
ang sanggunian
sa batayang
aklat
Walang
batayang
pinagkunan at
gawa-gawa
lamang ang
mga
impormasyon
Maayos ang
paglalahad sa
presentasyon;
may ilang
kinabahan at
mahinang
boses;
naipaliwanag
ang higit sa
75% ng
kabuuang
aytem sa
panukala
Karaniwan ang
paglalahad sa
presentasyon;
maikli at hindi
binigyan ng
pansin ang
maraming
bahagi ng
panukala; hindi
gaanong
maunawaan
ang
pagsasalita;
mahigit sa 50%
ang hindi
naipaliwanag sa
panukala
Hindi malinaw
ang
paglalahad sa
presentasyon;
hindi
naipaliwanag
ang
maraming
bahagi ng
panukala;
hindi
maunawaan
ang
pagsasalita;
kaunti lamang
ang
naipaliwanag
DRAFT
April 1, 2014
57
DRAFT
April 1, 2014
58
DRAFT
April 1, 2014
3. Ang kabihasnang nabuo sa pagitan ng dalawang ilog (K)
a. China
c. Indus
b. Egypt
d. Mesopotamia
http://www.outline-world-map.com/outline-transparent-world-map-b1b
59
DRAFT
April 1, 2014
b.
c.
d.
DRAFT
April 1, 2014
DRAFT
April 1, 2014
16. Ano ang isang patunay na nagpapatuloy pa rin ang pag-unlad ng tao
mula noon hanggang ngayon batay sa aspektong pangkabuhayan?
(U)
a. Mula sa paggamit ng magagaspang na bato, naging makabago ang
mga kasangkapan ng tao sa kasalukuyan.
b. Mula sa pagiging nomadiko, nakapagtatag ang mga makabagong tao
ng mataas na antas ng kultura.
c. Mula sa pagsasaka at pag-aalaga ng mga hayop, nakinabang ang
mga sinaunang tao dahil napabuti ang kanilang kabuhayan.
d. Mula sa pangangaso at pangangalap ng pagkain sa limitadong
lugar, naging pandaigdigan ang transaksiyon sa pagkuha ng mga
pangangailangan at sa hanapbuhay.
62
DRAFT
April 1, 2014
63
DRAFT
April 1, 2014
64
DRAFT
April 1, 2014
Pamantayang
Pangnilalaman:
Naipamamalas
ang
pag-unawa
sa
MGA ARALIN:
Aralin 1: Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan sa Europe
Aralin 2: Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan sa America,
Africa, at mga Pulo sa Pacific
Aralin 3: Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon
66
Aralin 2
DRAFT
April 1, 2014
Aralin 3
67
Goal
Role
DRAFT
April 1, 2014
Audience
Situation
Product/
Performance
Standards
Video
68
PAMANTAYAN
Pagsusuri sa
Pag-unlad ng
Pandaigdigang
Kamalayan
Pinaghalawan ng
Datos
Kaalaman
Paksa
sa
Organisasyon
Pagkamalikhain
NAPAKAHUSAY
Komprehensibo at napakahusay ng
pagsusuri
sa
pag-unlad
ng
Pandaigdigang
Kamalayan
sa
pamamagitan ng paguugnay-ugnay ng
mga salik at epekto ng ibat ibang
pangyayari.
MAHUSAY
Naipakita ang mahusay na
pagsusuri sa pag-unlad ng
Pandaigdigang Kamalayan sa
pamamagitan ng pag-uugnayugnay ng mga salik at epekto ng
ibat ibang pangyayari.
NALILINANG
Hindi gaanong mahusay na
pagsusuri ang pag-unlad ng
Pandaigdigang Kamalayan sa
pamamagitan ng pag-uugnayugnay ng mga salik at epekto ng
ibat ibang pangyayari.
NAGSISIMULA
Hindi
naipakita
ang
mahusay na pagsusuri sa
pag-unlad
ng
Pandaigdigang Kamalayan
sa pamamagitan ng paguugnay-ugnay ng mga
salik at epekto ng ibat
ibang pangyayari.
Walang
batayang
pinagkunan at ang mga
impormasyon ay gawagawa lamang
Hindi maunawaan ang
paksa.
Ang
mga
pangunahing kaalaman ay
hindi
nailahad
at
natalakay.
Walang
kaugnayan
ang
mga
pangunahing
impormasyon
sa
kabuuang gawain.
Di organisado ang paksa.
Malinaw
na
walang
preparasyon ang paksa.
DRAFT
April 1, 2014
Walang gaanonginteraksyon at
ugnayan sa mga kasapi. Walang
malinaw na presentasyon ng mga
paksa.
May
powerpoint
presentation ngunit hindi nagamit
at nagsilbi lamang na palamuti sa
pisara.
Hindi gaanong malikhain ang
video. Gumamit ng mga props at
costume subalit hindi gaanong
angkop sa ginawa.
Hindi
malikhain
ang
ipinakitang video. Kulang
sa mga props at costume
upang
maging
makatotohanan
ang
senaryo.
69
TALAHANAYAN NG ISPIKASYON
NILALAMAN NG ARALIN
Aralin 1 Pag-usbong at
Pag-unlad ng Klasikal na
Lipunan sa Europe
Aralin 2 Pag-usbong at
Pag-unlad ng mga Klasikal
na Lipunan sa Africa,
America at mga Pulo sa
Pacific
Aralin 3 Mga
Pangyayaring nagbigaydaan sa Pag-usbong ng
Europe sa Panahong
Medieval
Knowledge
Skills
/Process
Understanding
BILANG
NG
AYTEM
DRAFT
April 1, 2014
SUB-TOTAL
NO. OF
ITEMS:
SUB-TOTAL NO. OF
ITEMS:
SUB-TOTAL NO.
OF ITEMS:
TOTAL
NO. OF
ITEMS
20
*Paalala: Ang 20% ng antas ng Transfer na katumbas ng anim na aytem ay ibinahagi sa antas ng
Knowledge 2 aytem, Process 2 aytem, at Understanding 2 aytem. Ang marka para sa
Transfer ay ibabatay sa mga sagot ng mag-aaral sa mga gawain na may kaugnayan sa
Performance Tasks.
70
MC ITEM
DRAFT
April 1, 2014
Nailalarawan kung
bakit tinawag na
lungsod-estado ang
mga polis
Natutukoy ang
dalawang uring
panlipunan ng mga
Roman
C. Patrician at Plebeian
Binubuo ng dalawang uri ang
lipunang Roman noong
sinaunang panahon- ang mga
Patrician na bumubuo ng
mataas na lipunan at Plebiean
71
Natutukoy ang
kahulugan ng mga
pangkat ng pulo sa
Pacific.
na binubuo ng mga
karaniwang tao tulad ng
magsasaka at
mangangangalakal.
Nahahati sa tatlong malalaking pangkat ang mga B. maliit na mga isla
pulo sa Pacific: ang Polynesia, Micronesia at
Ang nesia ay
Melanesia. Ano ang kahulugan ng Micronesia?
A. maraming isla
nangangahulugang isla at ang
micro ay maliit. Samakatuwid,
B. maliit na mga isla
C. maitim na mga isla
ang Micronesia ay tumutukoy
D. maitim ang mga tao sa isla
sa maliit na mga isla sa
Pacific.
DRAFT
April 1, 2014
Nailalarawan ang
Kapapahan o Papa
bilang mahalagang
bahagi ng simbahang
Katoliko bilang isang
institusyon
A. Charlemagne
Naipaliliwanag ang
dahilan ng paglunsad
ng mga Krusada sa
Gitnang Panahon
Europeo
D. mapalawak pa ang kapangyarihan ng
simbahang Katoliko
Process/
Skills
LC: Nasusuri ang mga Para sa bilang na ito, gamitin kasunod na mapa:
salik sa pag-unlad ng
kabihasnang Minoan
at Mycenean
DRAFT
April 1, 2014
http://franceschini.cmswiki.wikispaces.net/Ancient+G
reece
Umusbong ang Kabihasnang Minoan sa Isla ng
Crete. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang
nagpapakita ng ugnayan ng heograpikal na
lokasyon sa pag-unlad ng kabihasnan sa islang
ito?
I. Nakatulong ang mga nakapalibot na anyongtubig upang maging ligtas ang isla sa mga
mananakop
73
DRAFT
April 1, 2014
Panahong Hellenistic
Ang maunlad na kaalaman sa
Astronomiya sa kasalukuyang
panahon ay nakabatay sa mga
obserbasyon at teoryang binuo
ng mga iskolar noong
Panahong Hellenistic.
DRAFT
April 1, 2014
Para sa bilang na ito, suriin ang sumusunod na
pahayag:
C. Nakabatay sa batas at
kapakanan ng nakararami
ang pamahalaang
Demokrasya
Nakabatay sa pahayag na
binasa sa libing ni Pericles ang
sagot. Binibigyang-diin nito
ang mga pangunahing
katangian ng demokrasya: ang
batas at kapakanan ng mas
nakararami
DRAFT
April 1, 2014
1200500 B.C.E.
200-700
C.E.
250-900
C.E.
900-1100
C.E.
1200-1521
1300-1525
Olmec
Teotihuacan
Maya
Toltec
Aztec
Inca
A. Kabihasnang Olmec
Batay sa timeline, ang
Kabihasnang Olmec lamang
ang umusbong sa panahong
B.C.E.. Sumasaklaw ang
petsa na ito sa Panahong Prehistoriko.
B. Ito ay sistemang sosyopolitikal na ang batayan ng
kapangyarihan ay
pagmamay-ari ng lupa
76
Manorialismo, ang
Pag-usbong ng mga
Bagong Bayan at
Lungsod
DRAFT
April 1, 2014
Ako ang VILLEIN, ibinigay ng KNIGHT sa
akin ang ilang sa kaniyang lupain upang
mapagtaniman at paunlarin. Tungkulin kong
magbayad ng buwis at pagkalooban siya ng
regalo. Hindi ako maaaring umalis sa lupain
na kaniyang nasasakupan nang walang
pahintulot ng KNIGHT.
DRAFT
April 1, 2014
Batay sa larawan, ano ang pangunahing
gawaing pangkabuhayan sa loob ng isang
Manor?
A. Pakikipagkalakalan
B. Pagsasaka
C. Paglilingkod sa may-ari ng lupa
78
45
40
35
Bilang ng populasyon sa milyon
30
DRAFT
April 1, 2014
25
20
15
10
5
0
20
0
40
0
60
80
1000
1200
0
0
Taon Common Era (C.E.)
Understanding
B. Napapalibutan ng anyong
tubig ang Crete at istratehiko
ang lokasyon nito.
Ang lokasyong heograpikal ng
Crete ay nakatulong upang
mapalago ang
pakikipagkalakalan ng Crete sa
ibayong dagat.
DRAFT
April 1, 2014
Nasusuri ang
kaugnayan ng
heograpiya sa
pagkakatatag ng mga
lungsod-estado ng
sinaunang Greece.
80
B. Natalo at nasakop ng
Rome ang mga malalakas na
kabihasnan sa
Mediterrenean tulad ng
Carthage at Greece.
Nagsimulang magpalawak ng
teritroyo ang Rome sa
pamamagitan ng pagpasok at
pagkakapanalo sa ibat ibang
digmaan mga karatig na
kabihasnan.
DRAFT
April 1, 2014
Nasusuri ang
kabihasnang Klasikal
B. Nagsilbi itong
tagapamagitan ng kalakalan
ng ginto, asin, at iba pang
produkto sa pagitan ng
kaloob-loobang bahagi ng
Africa at ng mga Arab sa
Sahara
Nasa pagitan ng Sahara at ng
kaloob-looban ng Africa ang
teritoryo ng Imperyong Mali at
Songhai. Binibili nila ang mga
produkto ng mga kapwa
African at ipinagpapalit sa
produkto ng mga Arabong
Muslim
A. Ang pangunahing
kabuhayan ng mga tao sa
81
ng pulo sa Pacific.
ng Pacific?
A. Ang pangunahing kabuhayan ng mga tao sa
mga Isla ng Pacific ay pagsasaka at
pangingisda.
B. Ang mga sinaunang mamamayan ng mga
Isla ng Pacific ay naniniwala sa banal na
kapangyarihan o mana.
C. Ang sinaunang relihiyon ng mga to sa mga
Isla ng Pacific ay Animismo.
D. Ang mga sinaunang pamayanan sa mga isla
ay matatagpuan sa mga lawa o dagat-dagatan.
DRAFT
April 1, 2014
B. sa panahon ng
kaguluhan, ang mga
tao ay naghahangad
ng proteksyon
Ang pagbagsak ng Imperyong
82
ng pahayag?
A. magulo ang Europe dahil sa
pagsalakay ng mga barbaro
B. sa panahon ng kaguluhan, ang mga
tao ay naghahangad ng proteksyon
C. mahina ang pamahalaan noon kaya
dumami ang mga grupong barbaro
D. ang sistemang Piyudalismo ay sagot
sa kahirapan sa buhay ng mga tao
Mahalagang pangyayari sa Panahong Medieval
ang paglakas ng simbahang Katoliko. Isang
bahagi nito ang paglakas ng kapangyarihan ng
Kapapahan. Alin sa mga sumusunod ang higit
na naglalarawan sa Kapapahan o sa Papa?
A. Ito ay tumutukoy sa tungkulin,
panahon ng panunungkulan at
kapangyarihang panrelihiyon ng Papa
bilang pinuno ng Simbahang Katoliko.
B. Tumutukoy din ito sa kapangyarihang
pulitikal ng Papa bilang pinuno ng
estado ng Vatican.
C. Itinuturing ang Papa bilang Ama ng
mga Kristiyano na siya pa ring tawag
hanggang sa kasalukuyan.
D. Simbolo ang Kapapahan ng malawak
na kapangyarihan ng simbahang
Katoliko noong Panahong Medieval
Roma ay nagdulot ng
kaguluhan sa Europe.
Nagkaroon ng malawakang
paglusob ng mga tribong
barbaro. Dahil dito, ang mga
tao ay naghangad ng
proteksyon laban sa
kaguluhan. Naibigay ng
sistemang Piyudalismo ang
ganitong pangangailangan sa
panahon ng kaguluhan.
A. Ito ay tumutukoy sa
tungkulin, panahon ng
panunungkulan at
kapangyarihang
panrelihiyon ng Papa
bilang pinuno ng
Simbahang Katoliko.
DRAFT
April 1, 2014
Nailalarawan ang
Kapapahan o Papa
bilang mahalagang
bahagi ng simbahang
Katoliko bilang isang
institusyon noong
Panahong Medieval.
83
DRAFT
April 1, 2014
ALAMIN
Layunin ng bahagi na ito na malaman ng guro ang lawak ng kaalaman at pagunawa ng mga mag-aaral tungkol sa paksa. Sa Aralin 1, may dalawang gawain para
sa bahaging ito. Ito ang Ano ang Gusto Ko? at I-R-F Chart.
84
PAUNLARIN
Ang bahaging ito ay may layuning na pagtibayin at palawakin ang mga dating
kaalaman ng mga mag-aaral ukol sa aralin. Sa bahaging ito makikita ang mga
karagdagang babasahin o teksto na siyang magpapalawak ng kaalaman ng mga
mag-aaral.
Magbibigay din ang guro ng mga mapanghamong gawain na
makatutulong upang mapalawak ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa aralin.
Bahagi din ng Paunlarin ang mga pormatibong pagtataya (formative assessment).
Panimulang Gawain
1. Talakayin ang pagkakaiba at pagkakatulad ng Sinaunang Kabihasnan at
Kabihasnang Klasikal. Bigyang-diin ang aspekto ng heograpiya. Iugnay ang
talakayan sa Pagsisimula ng Kabihasnang Klasikal ng Greece.
DRAFT
April 1, 2014
85
Inaasahang Sagot
1600
1100
B.C.E. narating
ng Crete ang
tugatog
ng
tagumpay.
1400 B.C.E.
tuluyang
bumasak
ang
Kabihasnang
Minoan.
3100 B.C.E.
itinatag
ang
Kabihasnang
Minoan ni Haring
Minos,
isang
maalamat na hari.
Sinalakay ang
Knossos
ng
mga
di
nakilalang
mananalakay na
sumira
at
nagwasak
sa
buong
pamayanan.
DRAFT
April 1, 2014
Kabihasnang Minoan
Nakilala
ang
Knossos
bilang
makapangyarihang
lungsod
na
sumakop
sa
kabuuan ng Crete .
86
Patuloy na pinaunlad
ng mga Mycenean ang
kanilang kabihasnan.
Naimpluwensiyahan ito
ng
Kabihasnang
Minoan
dahil
sa
pagsakop
nila
sa
Crete.
Naging
palasak
ang
digmaan.
Nahinto
ang
kalakalan at pagunlad ng sining.
Nagsilbing sentro
ng Kabihasnang
Mycenaea
ang
isang lugar na
malapit
sa
Aegean Sea.
1100
B.C.E.
Sinakop ng mga
Dorian
ang
Mycenaea. Ito
ang
naging
dahilan
ng
pagbagsak ng
Kabihasnang
Mycenaea.
DRAFT
April 1, 2014
Kabihasnang
Mycenean
1400 B.C.E.
naging
makapangyarihan
ang Kabihasnang
Mycenaea.
Sinakop nila ang
isla ng Crete.
Paalala: Ang gawaing ito ay isang halimbawa ng pormatibong pagtataya. Maisaama ito sa
portfolio ng mag-aaral.
87
Sparta
- binigyang-diin ang
pagpapalakas ng katawan
- nakatuon sa pagpapaunlad
ng istratehiyang pangmilitar
Athens
- binigyang-diin ang
pilosopiya at edukasyon
- nakatuon sa pagpapanday
ng kaisipan at talino
DRAFT
April 1, 2014
-mahuhusay ang mga
mandirigma
- itinuring na mga
mamamayan o citizen ang
mga lalaki
- Demokrasya ang
pamahalaan
- Nagdesisyon ang
pamahalaan batay sa
kagustuhan ng nakararami
- lungsod-estado sa Greece
- nakabuo ng mataas na antas ng kabihasnan
- nakaimpluwensiya sa pag-unlad ng
Kabihasnang Klasikal ng Greece
Paalala: Ang gawaing ito ay isang halimbawa ng pormatibong pagtataya. Maisasama ang
gawaing ito sa portfolio ng mag-aaral.
88
Digmaang
Graeco-Roman
Digmaang
Peloponessian
Greek laban sa
mga Roman
DRAFT
April 1, 2014
Kaganapan
(Ano-ano ang
mahahalagang
pangyayari?)
Bunga
(Ano ang
resulta ng
digmaan?)
Tinalo
ng
magkakaalyansang
lungsod-estado ng
Greek ang mga
Persian
89
11. Ipasagot ang Gawain 11 Talahanayan, Punan Mo. Ipabahagi sa mag-aaral ang
kanilang sagot. Gamitin ang mga pamprosesong tanong sa pagtalakay sa gawain.
Larangan
Pamahalaan
Ambag
Demokrasya
Kahalagahan
Nagbigay ng pagkakataon
sa mga mamamayan na
makibahagi sa
pagdedesisyon para sa
kanilang lungsod-estado,
siyudad, probinsiya, at
bansa.
Paalala: Ang iba pang sagot sa talahanayan ay batay sa natutuhan ng mga mag-aaral
12. Ipagawa ang Gawain 12 Magbasa at Matuto. Ito ang tekstong naglalaman ng
impormasyon tungkol sa paglakas ng Imperyong Macedonia at paghina ng mga
lungsod-estado ng Greece.
DRAFT
April 1, 2014
90
DRAFT
April 1, 2014
18. Ipasagot ang Gawain 15 Lagumin Mo. Ibabatay ng mga mag-aaral ang
kanilang sagot sa chart sa kanilang natutuhan at naunawaan sa talakayan.
Pangyayaring Nagdulot ng
Paglakas ng Rome
Patunay/ Paliwanag
Paalala: Ang sagot sa chart na ito ay batay sa pag-unawa ng mag-aaral. Maaari ito
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
91
Cause
Effect
Paalala: Ang
sagot
sa
gawaing ito ay
batay
sa
pagkaunawa
ng mag-aaral.
DRAFT
April 1, 2014
92
22. Ipasagot ang Gawain 19 I-R-F Chart. Pabalikan sa mga mag-aaral ang tanong
na inilahad sa bahagi ng Alamin. Ipasulat ang sagot sa bahaging Revised. Ipasuri
ang pangkalahatang sagot ng mag-aaral. Bigyang-pansin ang mga bahagi ng paksa
na hindi nila gaanong nauunawaan. Suriin kung may naganap na pag-unlad sa pagunawa nila tungkol sa tanong. .
Sa bahaging ito, mababalikan ang mga tanong at mga bahagi ng aralin na
hindi pa gaanong nauunawaan ng mag-aaral. Magsagawa ng reinforcement, reteaching o magbigay ng karagdagang gawain sa mga bahaging hindi malinaw sa
mga mag-aaral.
DRAFT
April 1, 2014
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
23. Higit na mauunawaan ng mag-aaral ang aralin kung kung maiuugnay ito sa
kanilang sariling karanasan at kakayahan. Sa pamamagitan ng Gawain 20 EPostcard, susuriin ang kahalagahan ng mga kontribusyon ng Kabihasnang Klasikal
sa Europe sa kasalukuyan. Upang maging mas kawili-wili ang gawain, ipagamit ang
napiling social networking site upang ipabatid sa iba ang kanilang nagawa.
Mga hakbang:
1. Hatiin ang klase sa mga pangkat.
2. Italaga sa mga nabuong pangkat ang ibat ibang aspekto kung saan may
mahalagang kontribusyon ang Kabihasnang Klasikal sa Europe. Ang sumusunod na
aspekto ay Pamahalaan, Ekonomiya, Relihiyon, Sining at Kultura, Arkitektura,
Pilosopiya, Siyensiya at Teknolohiya.
93
24. Ipasagot ang Gawain 21 I-R-F Chart. Sa puntong ito, ipasagot sa mga magaaral ang huling bahagi, ang Final. Suriin kung nagkaroon ng pagbabago at pagunlad tungkol sa kaalaman at pag-unawa ng mag-aaral tungkol sa paksa.
Tiyakin ang pangkalahatang kaalaman at pag-unawa ng klase tungkol sa
paksa. Kung kinakailangan, maaaring balikan ang ilang bahagi ng aralin na hindi
gaanong naunawaan ng karamihan.
DRAFT
April 1, 2014
Matapos masagot ang Gawain 21, I-R-F Chart, Makikita kung talagang umunlad ang
kaalaman at pag-unawa ng mga mag-aaral. Maaaring sa puntong ito, mayroon pang mga
katanungan ang mga mag-aaral. Maaari itong sagutin o kaya ay itanong sa klase upang
maibahagi ng mga kamag-aaral ang kanilang sagot.
94
DRAFT
April 1, 2014
Mga Kasanayan:
95
ALAMIN
Layunin ng bahagi na ito na malaman ng guro ang lawak ng mga dating
kaalaman at pag-unawa ng mga mag-aaral tungkol sa paksa. Sa Aralin 2, may
dalawang gawain para sa bahaging ito. Ito ang Imbestigasaysayan at Ang Aking
Paglalakbay.
1. Ipasagot ang Paunang Pagsusulit. Itala ang iskor ng mag-aaral.
2. Ipasagot ang Gawain 1 Imbestigasaysayan Ipalahad sa mag-aaral ang
kanilang sagot.
3. Ipasagot ang bahaging Simula ng Gawain 2 Ang Aking Paglalakbay.
Ipabahagi sa mag-aaral ang kanilang sagot. Tanggapin ang lahat ng sagot at
ipaalala na gawing gabay ang tanong sa susunod na bahagi ng gawain.
4. Pagkatapos ng bahaging Alamin, inaasahang matutukoy o maisasagawa ng guro
ang mga sumusunod:
DRAFT
April 1, 2014
Ang bahaging ito ay may layuning pagtibayin at palawakin ang mga dating
kaalaman ng mga mag-aaral ukol sa aralin. Sa bahaging ito, makikita ang mga
karagdagang babasahin o teksto na magpapalawak ng kaalaman ng mga magaaral. Magbibigay din ang guro ng mga mapanghamong gawain na makatutulong
upang mapalawak pa ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa aralin. Bahagi rin ng
Paunlarin ang mga pormatibong pagtataya (formative assessment).
1. Talakayin ang kaugnayan ng mga nakaraang aralin sa mga paksang tatalakayin
sa Aralin 2. Makatutulong ang pagtingin sa nilalaman ng timeline sa Gawain.
Magbibigay ito ng pangkalahatang ideya sa mag-aaral tungkol sa mga pangyayari sa
ibat ibang panig ng daigdig at kung kailan naganap ang mga ito.
2. Ipagawa ang Gawain 4 Magbasa at Matuto. Ito ay naglalaman ng teksto tungkol
sa Kabihasnang Maya. Upang maging kawili-wili at malalim ang pagtalakay ng
nilalaman, gamitin ang mapa at mga kaugnay na tanong, mga larawan, at graphic
96
Relihiyon
Sumasamba sa diyos ngpagtatanim. Nagpagawa ng
pyramid na may templo sa tuktok kung saan isinasagawa
ang pag-aalay ng tao at iba pang produkto.
DRAFT
April 1, 2014
Ekonomiya
Nagtanim at nakipagkalakalan sa mga
karatig lugar. Mais at palay ang
pangunahing pananim.
Arkitektura
Kabilang sa mga likhang arkitektura
ang Pyramid of Kukulcan,
at obserbatoryo.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________.
4. Ipagawa ang Gawain 6 Exit Card. Ito ay isang pormatibong pagtataya. Layunin
nitong masuri kung naunawaan ng mag-aaral ang nakaraang paksa. Kung positibo
ang resulta ng pagtataya maaari nang tumungo ang guro sa susunod na paksa.
Subalit kung hindi, maaaring magbigay ng karagdagang gawain, muling ituro ang
ilang paksa (re-teaching) upang lubusan itong maunawaan ng mga mag-aaral. Hindi
dapat maging batayan ng pagmamarka ang resulta ng pormatibong pagtataya.
97
Mungkahing Sagot:
Naging maunlad
ang mga Aztec.
Naglunsad rin sila
ng
malawakang
kampanyang
pangmilitar
at
nasakop ang mga
karatig pook.
DRAFT
April 1, 2014
Itinatag nila ang
pamayanan
ng
Tenochtitlan.
Nang
lumaon,
naging sentro ito
ng kalakalan.
Unti-unting
nagtungo ang mga
nomadikong Aztec
sa Lambak ng
Mexico
upang
manirahan doon.
Dumating
Hernando
at
ang
Espanyol
1519.
si
Cortes
mga
noong
Nagkaroon
ng
epidemya na kumitil sa
maraming
buhay.
Inagaw
ng
mga
Espanyol
ang
pamumuno sa mga
Aztec.
98
10. Ipagawa ang Gawain 12 Sino Sila? Atasan ang mga mag-aaral na ilahad ang
kanilang sagot sa klase.
11. Ipagawa ang Gawain 13 Puno ng Kaalaman tungkol sa mga dahilan ng
pagbagsak ng Imperyong Inca.
Pagkamatay ng
maraming
mamamayan dulot ng
epidemyang smallpox
Makabagong
teknolohiyang pandigma
ng mga Espanyol. Ang
mga mananakop na
Espanyol
ay
pinamunuan
ni
Francisco Pizarro
DRAFT
April 1, 2014
Tunggalian tungkol
sa pamumuno at
kawalang
kapanatagan
sa
mga nasakop na
bagong teritoryo
99
12. Ipagawa ang Gawain 14 MAPAsuri. Ipasagot sa mag-aaral ang mga gabay na
tanong na may kaugnayan sa mapa.
13. Ipagawa ang Gawain 15 KKK (Kaugnayan ng Kabihasnan sa Kasalukuyan).
Maaaring hatiin ang klase sa tatlong pangkat:
Pangkat 1 Kabihasnang Maya
Pangkat 2 Kabihasnang Aztec
Pangkat 3 Kabihasnang Inca
PAMAHALAAN
EKONOMIYA
RELIHIYON
KONTRIBUSYON
MAYA
AZTEC
INCA
DRAFT
April 1, 2014
Maituturing na Kabihasnang Klasikal ang naitatag ng mga
Maya, Aztec, at Inca dahil _______________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________.
Paalala: Ang sagot sa bahagi na ito ay batay sa pag-unawa ng mag-aaral sa mga paksang tinalakay.
100
14. Ipagawa ang Gawain 16 Magbasa at Matuto. Ito ang tekstong naglalaman ng
impormasyon tungkol sa heograpiya ng Africa. Mahalagang maipaunawa ang
kaugnayan ng heograpiya ng Africa sa pag-usbong ng mga kaharian at imperyo sa
ibat ibang bahagi nito.
15. Ipagawa ang Gawain 17 MAPAghanap. Ipalahad sa mag-aaral ang sagot sa
klase. Gamitin ang mga pamprosesong tanong sa pagtalakay at pagpoproseso ng
gawain.
Mungkahing Sagot:
Rainforest
Uri ng kagubatan kung saan
sagana ang ulan at ang puno
ay malalaki, matataas, at may
mayabong na dahon
DRAFT
April 1, 2014
Savanna
Disyerto
Kadalasang mabuhangin at
mabato. mainit ang klima,
madalang ang pag-ulan at
hindi angkop para taniman
Oasis
Lugar sa disyerto kung saan
namay matabang lupa at
tubig na kayang bumuhay
ng halaman at hayop
Paalala: Maaring bigyan ng marka ang gawaing ito at mairekord sa kolum ng Knowledge.
101
16. Ipabasa ang Gawain 18 Magbasa at Matuto. Ito ang tekstong naglalaman ng
mahahalagang pangyayari, paglalarawan sa pamahalaan, ekonomiya, relihiyon, at
kontribusyon ng mga imperyong Ghana, Mali, at Songhai. Gamitin ang mga mapa,
larawan, graphic organizer na makikita sa teksto upang higit na maunawaan ng magaaral ang nilalaman nito. Maaari ring gumamit ng mga multimedia devices sa
pagtalakay ng nilalaman ng teksto.
17. Ipasagot sa mag-aaral ang Gawain 19 History Makers. Ipalahad sa mag-aaral
ang kanilang sagot sa klase.
Mungkahing Sagot:
PINUNO
Al-Bakri
Sundiata Keita
Mansa Musa
Dia Kossoi
Sunni Ali
IMPERYONG
PINAMUNUAN
MAHALAGANG NAGAWA
DRAFT
April 1, 2014
18. Ipasagot sa mag-aaral ang Gawain 20 Triple Venn Diagram. Ipalahad sa magaaral ang kanilang sagot sa klase.
Ang nilalaman ng
Triple Venn
Diagram ay batay sa
sagot ng mag-aaral
Ghana
Songhai
Mali
102
KONTRIBUSYON
KAHALAGAHAN
DRAFT
April 1, 2014
Paalala: Ang sagot ng mag-aaral sa bahaging ito ng gawain ay batay sa kaniyang
naunawaan tungkol sa paksa.
20. Ipabasa ang Gawain 22 Magbasa at Matuto. Ito ang tekstong naglalaman ng
mga impormasyon tungkol sa Migrasyong Austronesian, heograpiya, paraan ng
pamumuhay, kultura, pagkakatulad at pagkakaiba ng mga Pulo sa Pacific. Gamitin
ang mga larawan, mapa, at graphic organizer na makikita sa teksto sa pagtalakay sa
paksa.
103
21. Ipagawa ang Gawain 23 Pagsagot sa Chart. Muli, maaaring hatiin ang klase
sa tatlong pangkat:
Pangkat 1 Polynesia
Pangkat 2 Micronesia
Pangkat 3 Melanesia
Ipalahad sa mga mag-aaral ang kanilang sagot sa klase.
Mungkahing sagot:
Isla
Polynesia
Micronesia
Melanesia
Kahulugan ng
Pangalan
Kabuhayan
Relihiyon
DRAFT
April 1, 2014
22. Ipagawa ang Gawain 24 Anong Konek? Maaring hatiin ang klase sa limang
pangkat. Bigyan sila ng laya na suriin kung aling bahagi ng kulturang Pilipino ang
may kaugnayan o pagkakahawig sa kultura ng mga mamamayang naninirahan sa
mga Pulo sa Pacific. Maaaring gumamit ng powerpoint presentation sa paglalahad
ng isinagawang pananaliksik.
Paalala: Maaaring bigyan ng marka ang gawaing ito at i-rekord sa kolum ng Understanding.
23. Ipagawa ang gawain 25 ang Aking Paglalakbay. Sa puntong ito, pasagutan
ang bahaging Kalagitnaan. Suriin kung nagkaroon ng pagbabago sa pag-unawa ng
mag-aaral. Umunlad ba ang kanilang kaalaman at pag-unawa? Nasagot ba ng
maayos ang tanong kung ihahambing sa kanilang sagot sa bahagi ng Alamin? Ito ay
magsisillbing gabay sa guro upang matiyak na naunawaan na ng mag-aaral ang
paksa o kung kailangan pang balikan ang ilang bahagi ng aralin.
Sa bahaging ito, maaaring balikan ang mga tanong at mga bahagi ng aralin
na hindi pa gaanong nauunawaan ng mag-aaral. Magsagawa ng reinforcement, reteaching o magbigay ng karagdagang gawain sa mga bahagi ng paksa na hindi
malinaw sa mag-aaral
104
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
Layunin nitong palalimin ang pag-unawa ng mag-aaral sa aralin sa pamamagitan ng
mga mapanghamong gawain. Isinasagawa sa bahaging ito ang pagninilay babalikan,
susuriin ng mag-aaral ang kanilang kaalaman at pag-unawa, aalamin kung alin sa mga
bahagi ng aralin ang hindi pa gaanong naunawaan at kung ano ang kanilang
realisasyon. Kailangan din nilang mapatunayan na naunawaan nila ang aralin sa
pamamagitan ng pagsagot sa pangunahing tanong.
DRAFT
April 1, 2014
Mga hakbang:
1. Hatiin ang klase sa siyam na pangkat. (Isang pangkat sa bawat kabihasnang
klasikal mula sa America, Africa, at mga Pulo sa Pacific)
2. Ipaliwanag sa pangkat ang mga hakbang at paalala sa paggawa ng pamphlet.
3. Ang bawat pangkat ay pipili ng isang mahalagang kontribusyon ng Kabihasnang
Klasikal na naitalaga sa kanilang paksa.
4. Ang napiling kontribusyon ang gagamitin sa paggawa pamphlet.
5. Bibigyang-diin sa gawaing ito ang nilalaman ng adbokasiya ng pangkat.
6. Ipalahad sa klase ang nabuong pamphlet ng bawat pangkat.
Paalala: Maaaring bigyan ng marka ang gawaing ito at i-rekord sa kolum ng Understanding
at Product/Performance.
25. Ipasagot ang Gawain 27 Ang Aking Paglalakbay. Sa puntong ito ay sasagutan
ng mag-aaral ang bahaging Katapusan. Suriin kung nagkaroon ng pagbabago at
pag-unlad sa kaalaman at pag-unawa ng mag-aaral tungkol sa paksa.
Mahalagang mabatid ng guro ang pangkalahatang kaalaman at pag-unawa ng
klase tungkol sa paksa. Kung kinakailangan, maaari balikan ang ilang bahagi ng
aralin na hindi gaanong naunawaan ng karamihan.
105
Matapos masagot ang Gawain 27, Ang Aking Paglalakbay, makikita ng guro kung
umunlad ang kaalaman at pag-unawa ng mga mag-aaral. Kung sa puntong ito ay mayroon
pang mga katanungan, maaari itong sagutin ng guro o kaya ay itanong sa klase upang
ibahagi ng ibang kamag-aaral ang kanilang sagot.
DRAFT
April 1, 2014
106
DRAFT
April 1, 2014
1. Ipasagot an gang Gawain 1- Photo-Suri. Talakayin ang sagot ng mga magaaral sa pamamagitan ng gabay na tanong.
2. Ipasagot ang kolum ng Bago ang Talakayan ng Gawain 2- Ano sa Tingin
Mo?. Ipaalala sa mga mag-aaral na ang layunin ng gawain ay upang
mataya ang kanilang dating kaalaman tungkol sa paksa.
3. Pagkatapos ng Alamin, inaasahang maisasagawa ng guro ang mga
sumusunod:
107
PAUNLARIN
Ang bahagi ng Paunlarin ay kinapapalooban ng mga tekstong
babasahin at susuriin ng mga mag-aaral, at magbibigay-daan sa
pagkaunawa sa paksa na makatutulong upang magampanan ang
inihandang gawain sa huling bahagi ng modyul. May mga gawain ding
maghahanda at magtataya sa kaalaman ng mga mag-aaral.
Panimulang Gawain
Gawain 3.Daloy ng Kasaysayan
Upang mapag-ugnay ang unang aralin at kasalukuyang aralin ng yunit 2, hayaang
balikan ng mag-aaral ang natutuhan sa pamamagitan ng pagsusuri ng kasunod dayagram.
Kinapapalooban ito ng mga pangyayaring itinuturing na salik sa pagbagsak ng Imperyong
Romano. Sa tulong nito, magagabayan ang mga mag-aaral tungko sa l kaugnayan ng mga
pangyayaring tatalakayin sa mga pangyayari natutunan sa nagdaang aralin. Mapapangkat ang
mga mag-aaral sa pagsusuri ng dayagram at pagsagot ng mga prosesong tanong.
Kakulangan
ng mga
Tapat at
May
kakayahang
Pinuno
Paglubha
ng Krisis
Pangkabuhayan
Paghina
ng
Hukbong
Romano
Pagkawala
ng
Katuturan
ng
Pagkamam
a-mayang
Romano
Pagbaba
ng
Moralidad
ng mga
Romano
Pagsalakay
ng mga
Barbaro
108
DRAFT
April 1, 2014
Bago tuluyang pag-aralan ang bahaging ito, hayaang tunghayan ng mga magaaral ang diagram na nagpapakita ng mga paksang bibigyang-diin.
Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa Pagusbong ng Europe sa Panahong Medieval
Ang Paglakas ng
Simbahang Katoliko
Bilang Isang Institusyon
sa Gitnang Panahon
DRAFT
April 1, 2014
Ang Paglunsad ng
mga Krusada
http://mrgrayhistory.wikispaces.com/file/view/L_Middle_Ages__Pope_Apology.jpg/244152229/293x372/L_Middle_Ages_-_Pope_Apology.jpg
http://images2.wikia.nocookie.net/__cb20101006230145/deadliestfiction/images/b/b1/Charlemagne.jpg
http://ts2.mm.bing.net/th?id=H.4513801360115517&pid=15.1
http://crabberworldhistory.wikispaces.com/file/view/high_middle_agesjpg/180280913/high_middle_ages.jpg
2. Ipagawa ang Gawain 5- Punan ang Talahanayan. Maaaring hatiin ang klase sa
pangkat sa paggawa ng gawaing ito.
Salik
Katibayan/ Pagpapaliwanag
109
3. Ipasagot ang Gawain 6- Tatlo- Dalawa- Isa ( 3-2-1 Chart ). Hayaang punan ang
tsart ng kaukulang sagot.
Bagay na Iyong Natutuhan:
DRAFT
April 1, 2014
1
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
110
DRAFT
April 1, 2014
Ano ang naging kontribusyon
ng paglakas ng simbahang
Katoliko sa pagpapalaganap ng
pandaigdigang kamalayan?
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
111
481
DRAFT
April 1, 2014
500
600
700
800
112
DRAFT
April 1, 2014
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
113
8. Ipagawa ang Gawain 11- Basa- Suri. Ito ang tekstong naglalaman ng impormasyon
tungkol sa paglulunsad ng mga Krusada.
9. Ipagwa ang Gawain 12- History Frame. Ito ay isang pangkatang gawain. Aatasan ang
bawat pangkat ng isang bahagi ng gawain upang mabuo ang History Frame.
Unang Pangkat: Pangyayari at mga Tauhan
Ikalawang Pangkat: Suliranin o Layunin
Ikatlong Pangkat: Konteksto ng mga Pangyayari
Ikaapat na Pangkat: Mahahalagang Pangyayari
Ikalimang Pangkat: Kinalabasan/ Resulta
History Frame:
Pangyayari
DRAFT
April 1, 2014
Konteksto
Kinahinatnan/ Resulta
Mahahalagang Pangyayari
Aral na Natutuhan
Pagkatapos ang talakayan sa pangkat, ibahagi ang output sa klase at taalakayin ang
mga pamprosesong tanong upang lallong mapalalim ang pagkaunawa ng mga magaaral sa paksa.
10. Ipagawa ang Gawain 13- Sa Tingin Ko.
114
DRAFT
April 1, 2014
Mga Pangyayaring Nagbigay-daan sa Pagusbong ng Europe sa Panahong Medieval.
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
115
12. Ipagwa ang Gawain 15- Comic-Suri. Ipaalala sa mga mag-aaral ang pagsagot
sa mga tanong bilang gabay sa pag-susuri ng komik istrip.
13. Ipagawa ang Gawain 16- Basa-Suri. Ito ang tekstong naglalaman ng
impormsyon tungkol sa Sistemang Piyudalismo at Manoryalismo. Upang mapalalim
pa ang pagkaunawa sa mga teksto, atasin din ang mga mag-aaral na sagutin ang
mga tanong at gampanan ang mga gawaing nakalaan. Maaaring hatiin ang mga
mag-aaral sa ibat ibang pangkat upang magawa ang mga ito.
DRAFT
April 1, 2014
116
16.
DRAFT
April 1, 2014
117
17. Ipagawa ang Gawain 20- Basahin Natin. Pangkatan ang gagawing pagsusuri
sa mga teksto sa bahaging ito. Aatasan din ang bawat pangkat na sagutin ang mga
katanungan sa bawat kahon.
18. Ipagawa ang Gawain 21- Dahilan- Epekto.
Dahilan
Pangyayari
Epekto
Pag-unlad ng kalakalan
DRAFT
April 1, 2014
Paglitaw ng mga Bourgeoisie
Pagkakaroon ng Sistemang
Guild
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Knowledge at Process/Skill.
19. Mula sa naging pagtalakay, ipagawa ang Gawain 22- Sa Madaling Salita.
Atasan ang mga mag-aaral na punan ang tsart ng isang maikling sanaysay na
sasagot sa tanong. (Ang diagram na ito ay mabubuo sa pagtatapos ng lahat ng
gawain sa Paularin. Magagabayan ang mga mag-aaral na bumuo ng kongklusyon sa
bawat aralin at ang lahat ng mabubuong kongklusyon ay magagamit sa pagbuo ng
pangkalahatang kongklusyon).
118
DRAFT
April 1, 2014
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Understanding.
119
20. Ipasagot ang Gawain 23- Ano sa Tingin Mo. Pabalikan sa mga mag-aaral
ang mga pahayag na inilahad sa Alamin. Atasan ang mga mag-aaral na sagutin
ang kolum na Matapos ang Talakayan. Suriin ang pangkalahatang sagot ng
mga mag-aaral. Bigyang-pansin ang mga bahagi ng paksa na hindi gaanong
nauunawaan. Suriin kung may naganap nap ag-unlad sa pag-unawa tungkol sa
mga pahayag.
Sa bahaging ito, balikan ang mga tanong at mga bahagi ng aralin na
hindi pa gaanong nauunawan ng mag-aaral. Magsagawa ng reinforcement, reteaching o magbigay ng karagdagang gawain sa mga bahaging hindi malinaw
sa mga mag-aaral.
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
DRAFT
April 1, 2014
21. Ipagawa ang Gawain 24- Bumuo at Matuto. Maaaring hatiin ang klase sa
pangkat at atasan ang bawat pangakt na punan ang talahanayan. Kung maaari,
hayaan ang mga mag-aaral na gumawa ng powerpoint presentation at ilalahad
sa klase ang output ng bawt grupo.
120
DRAFT
April 1, 2014
Ang Paglakas ng
Simbahang Katoliko
Bilang Isang
Institusyon sa
Gitnang Panahon
Ang Paglunsad
ng mga Krusada
Kontribusyon
Kontribusyon
Kontribusyon
Kontribusyon
Patunay
Patunay
Patunay
Patunay
Ang Buhay sa
Europe Noong
Gitnang
Panahon
121
Pag-unlad
ng
Pangdaigdigang
Kamalayan
Kabihasnang Klasikal
sa Europe
Kabihasnang Klasikal sa
America, Africa, at mga Pulo
sa Pacific
Mga Mahahalgang
Pangyayari sa Panahong
Medieval
DRAFT
April 1, 2014
Paalala: Ang sagot sa tsart ay batay sap ag-unawa ng mag-aaral. Maaari itong
bigyan ng marka at irekord sa kolum para sa Understanding.
ILIPAT/ISABUHAY
Tiyakin na sa pagkakataong ito, may sapat ng kaalaman ang mga magaaral sa paksa. Siguraduhin rin na nasuri ang mga epekto ng pangyayari sa
pagpapalaganap ng pandaigdigang kamalayan. Handa na ang mga mag-aaral
na gampanan ang gawaing magsasabuhay ng nakalap na kaalaman
122
Goal
Role
Audience
Situation
DRAFT
April 1, 2014
Mga kapwa mag-aaral
Product/Performance
Video
Standards
123
PAMANTAYAN
Pagsusuri sa
Pag-unlad ng
Pandaigdigang
Kamalayan
Pinaghalawan ng
Datos
Kaalaman
Paksa
sa
Organisasyon
Pagkamalikhain
NAPAKAHUSAY
Komprehensibo at napakahusay ng
pagsusuri
sa
pag-unlad
ng
Pandaigdigang
Kamalayan
sa
pamamagitan ng paguugnay-ugnay ng
mga salik at epekto ng ibat ibang
pangyayari.
MAHUSAY
Naipakita ang mahusay na
pagsusuri sa pag-unlad ng
Pandaigdigang Kamalayan sa
pamamagitan ng pag-uugnayugnay ng mga salik at epekto ng
ibat ibang pangyayari.
NALILINANG
Hindi gaanong mahusay na
pagsusuri ang pag-unlad ng
Pandaigdigang Kamalayan sa
pamamagitan ng pag-uugnayugnay ng mga salik at epekto ng
ibat ibang pangyayari.
Walang gaanonginteraksyon at
ugnayan sa mga kasapi. Walang
malinaw na presentasyon ng mga
paksa.
May
powerpoint
presentation ngunit hindi nagamit
at nagsilbi lamang na palamuti sa
pisara.
Hindi gaanong malikhain ang
video. Gumamit ng mga props at
costume subalit hindi gaanong
angkop sa ginawa.
NAGSISIMULA
Hindi
naipakita
ang
mahusay na pagsusuri sa
pag-unlad
ng
Pandaigdigang Kamalayan
sa pamamagitan ng paguugnay-ugnay ng mga
salik at epekto ng ibat
ibang pangyayari.
Walang
batayang
pinagkunan at ang mga
impormasyon ay gawagawa lamang
Hindi maunawaan ang
paksa.
Ang
mga
pangunahing kaalaman ay
hindi
nailahad
at
natalakay.
Walang
kaugnayan
ang
mga
pangunahing
impormasyon
sa
kabuuang gawain.
Di organisado ang paksa.
Malinaw
na
walang
preparasyon ang paksa.
DRAFT
April 1, 2014
Hindi
malikhain
ang
ipinakitang video. Kulang
sa mga props at costume
upang
maging
makatotohanan
ang
senaryo.
124
Goal
Role
Audience
Pinuno ng UNESCO
DRAFT
April 1, 2014
Situation
Product/
Performance
Letter of appeal
125
DRAFT
April 1, 2014
126
Levels of
Assessment
Knowledge
DRAFT
April 1, 2014
MC ITEM
Nasusuri ang
kaugnayan ng
heograpiya sa
pagkakatatag ng mga
lungsod-estado ng
sinaunang Greece.
CORRECT ANSWER
C. polis
barangay
pamahalaan
polis
republic
127
DRAFT
April 1, 2014
Mga Kabihasnan sa America
1200500 B.C.E.
200-700
C.E.
250-900
C.E.
900-1100
C.E.
1200-1521
1300-1525
Olmec
Teotihuacan
Maya
Toltec
Aztec
Inca
A. Kabihasnang Olmec
A. Kabihasnang Olmec
B. Kabihasnang Maya
C. Kabihasnang Aztec
D. Kabihasnang Inca
128
B. Pagsasaka
DRAFT
April 1, 2014
Batay sa larawan, ano ang pangunahing
gawaing pangkabuhayan sa loob ng isang
Manor?
A. Pakikipagkalakalan
B. Pagsasaka
C. Paglilingkod sa may-ari ng lupa
D. Paggawa ng ibat ibang kasangkapan
129
Bilang ng populasyon sa
milyon
DRAFT
April 1, 2014
0
20
0
40
60
80
100
120
0
0
0
0
0
Taon Common Era (C.E.)
130
Process/
Skills
DRAFT
April 1, 2014
Makikita sa larawan ang mga patunay ng maaas
na kaalaman ng mga Greek sa larangan ng
Astronomiya. Anong kongklusyon ang maaaring
mabuo batay sa larawan?
A. Nagsilbing batayan ng kaalaman sa
Astronomiya ng mga Greek ang paniniwala sa
ibat ibang diyos.
B. Nagmula sa mga Greek ang lahat ng
kaalaman tungkol sa Astronomiya.
C.Natutuhan ng mga Greek ang kaalaman sa
Astronomiya mula sa mga Roman.
D. Naitatag ng mga Greek ang pundasyon ng
kaalaman sa astronomiya noong Panahong
Hellenistic.
131
A. Ang kapangyarihan ay
nasa kamay ng lahat ng
Our constitution is called a democracy because mamamayan hindi lamang
power is in the hands not of a minority but of the ng iilan.
whole people. When it is a question of settling
private disputes, everyone is equal before the
law;
- PERICLES
Funeral Oration
Batay sa pahayag, ano ang kahulugan ng
demokrasya, ayon kay Pericles?
DRAFT
April 1, 2014
A. Ang kapangyarihan ay nasa kamay ng lahat
ng mamamayan hindi lamang ng iilan.
B. Ang pagpapatupad ng batas ay batay sa
kalagayan ng tao sa lipunan.
Naipaliliwanag
ang Tunghayan at suriin ang larawan
mga mahahalagang
pangyayari
sa
kabihasnang klasikal
ng Rome (mula sa
sinaunang
Rome
hanggang sa tugatog
132
at
pagbagsak
ng
Imperyong Romano).
A. Ipinakikita ng larawan
ang alamat kung paano
nagsisimula ng Rome
DRAFT
April 1, 2014
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6
a/She-wolf_suckles_Romulus_and_Remus.jpg
Nasusuri
ang
kabihasnang klasikal
ng mga pulo sa
Pacific.
D. pangingisda
133
B. pakikipagkalakalan
C. pangangaso
D. pangingisda
Nasusuri ang mga Ang mga tagapagmana ni Charlemagne ay
kulang sa mga katangian ng pamumuno na
kaganapang
nagbigay-daan
sa kailangan upang mapanatili ang batas at
Ano ang
pagkakabuo ng Holy kaayusan sa Kanlurang Europe.
Roman Empire.
mahihinuha sa pahayag?
A. Ang mahinang pamumuno ay karaniwang
nangyayari sa kasaysayan.
B.
Nangangailangan ng maayos na
tagapagmana ang imperyong pinalakas ni
Charlemagne.
C. Upang mapanatili ang kaayusan at pagsunod
sa batas, kailangang magkaroon ng maayos na
pinuno.
D. Nagwakas ang imperyo ni Charlemagne sa
kanyang pagkamatay.
Tunghayanat suriin ang diagram ukol sa uring
Nasusuri ang uri ng
tao sa sistemang
panlipunan noong panahon ng Piyudalismo.
Piyudalismo
DRAFT
April 1, 2014
lord
vassal
serf
134
C. sa panahon ng
kaguluhan, ang mga
tao ay naghahangad
ng proteksyon
DRAFT
April 1, 2014
E. magulo ang Europe dahil sa
pagsalakay ng mga barbaro
F. sa panahon ng kaguluhan, ang mga
tao ay naghahangad ng proteksyon
G. mahina ang pamahalaan noon kaya
dumami ang mga grupong barbaro
H. ang sistemang Piyudalismo ay sagot
sa kahirapan sa buhay ng mga tao
Understanding
Nasusuri ang
kaugnayan ng
heograpiya sa
pagkakatatag ng mga
lungsod-estado ng
sinaunang Greece.
DRAFT
April 1, 2014
Naipaliliwanag kung
bakit
naging
makapangyarihan ang
Rome
sa
Mediterrenean.
136
DRAFT
April 1, 2014
Naipaliliwanag
ang
mga kaganapan sa
mga
klasikal
na
kabihasnan sa Africa
(Mali at Songhai).
Naipaliliwanag ang
mga dahilan at bunga
ng mga krusada sa
Gitnang Panahon
A.
Pinahahalagahan ni
Mansa
Musa
ang
karunungan.
A.
taimtim na hangaring
mabawi ang Banal na
Lupain sa kamay ng mga
Seljuk Turks
137
DRAFT
April 1, 2014
138
DRAFT
April 1, 2014
139
DRAFT
April 1, 2014
140
Aralin 1
DRAFT
April 1, 2014
Aralin 2
Aralin 3
DRAFT
April 1, 2014
o Naihahambing ang mga dahilan at bunga ng
Rebolusyong Pranses at Amerikano
142
Panimulang Gawain
1. Ipabasa at ipaunawa sa mga mag-aaral ang Panimula at mga Gabay na
Tanong sa Learners Materials (LM).
2. Ipatukoy ang mga aralin at saklaw ng Yunit.
3. Ipaunawa ang Tsart ng mga Inaasahang Matututuhan sa Yunit.
4. Ipasagot ang Paunang Pagtataya.
ALAMIN:
Sa bahaging ito, ng aralin ay sisikapin ng guro na ipatuklas sa mga mag-aaral
ang mahahalagang konsepto at kaganapan sa paglakas ng Europe.Lilinangin ng guro
ang mga dating kaalaman at pag-unawa ng mga mag-aaral. Gamitin ang ibat ibang
kasanayan upang makuha ang mga bagong kaalaman na may kaugnayan sa
paglakas ng Europe. Bibigyang-diin ang mga salik na nagbigay-daan sa
panunumbalik ng lakas ng Europe. Ang mga koneptong Bourgeoisie, Merkantilismo,
National Monarchy, Renaissance at Repormasyon ay pagtutuunan ng pagtuklas sa
araling ito. Sisikapin ding masagot ang mga katanungang may kaugnayan sa
bahaging ginampanan ng paglakas ng Europe sa transpormasyon ng daigdig. Bilang
guro, ihanda ang mga mag-aaral sa pagtupad at pagsasagwa ng mga gawain sa
aralin.
DRAFT
April 1, 2014
Gawain1. Word Hunt
143
A
D
V
C
E
T
N
M
P
E
R
Y
L
I
S
O
M
S
I
N
A
M
U
H
A
M
I
K
D
K
R
L
T
Y
L
C
M
B
O
A
K
U
S
W
P
M
R
R
E
S
L
T
E
Y
F
C
L
B
E
A
R
E
P
O
R
M
A
S
Y
O
N
N
K
T
R
L
A
T
G
B
A
U
A
O
A
N
O
I
L
T
U
S
S
R
I
M
N
A
T
K
S
A
M
N
H
G
S
L
T
T
S
O
E
P
O
R
R
E
S
A
I
S
E
W
A
T
Y
B
E
O
A
N
L
E
T
H
R
K
A
N
O
I
N
O
I
T
O
P
L
N
S
C
P
S
C
I
S
O
R
S
K
G
O
T
Y
I
E
T
M
R
P
E
E
P
O
R
U
E
S
A
O
P
R
I
S
R
U
K
G
A
P
N
1.
2.
3.
4.
DRAFT
April 1, 2014
Mga Salitang Hahanapin:
1. BANKER
2. BOURGEOISIE
3. EUROPE
4. HUMANISMO
5. KATOLIKO
6. MERKANTILISMO
7. NATIONAL MONARCHY
8. PROTESTANTE
9. RENAISSANCE
10. REPORMASYON
Matapos matukoy ng mga mag-aaral ang mga salitang may kaugnayan sa aralin,
hikayatin silang bumuo ng konsepto na maiuugnay sa paglakas ng Europe sa
tulong ng mga salitang kanilang nahanap. Isulat ito sa rectangle callout. Para sa
higit na pag-unawa sa bahaging ito ng aralin, gamitin ang mga pamprosesong
tanong.
144
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Ano-ano ang iyong nahanap at nabuong mga salita?
2. Batay sa mga salitang iyong nahanap at nabuo, alin sa mga ito ang
inakala mong malaki ang kaugnayan sa paglakas ng Europe? Bakit mo
nasabi iyon?
3. Paano mo nabuo ang sariling konsepto o kaisipan mula sa mga
salitang iyong pinagsama-sama? Ano-ano ang naging batayan mo
upang mabuo ang kaisipan?
____________________________________________________
____________________________________________________
_________________________________________________
145
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
___________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
_________________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
___________________________________________
DRAFT
April 1, 2014
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
____________________________________________
146
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Sino-sino ang ipinakikita sa mga larawan?
2. Mayroon ka bang kilala na katulad ng nasa larawan?
3. Sa anong panahon kaya ng kasaysayan sila nagmula at nakilala?
4. May naitutulong bas a kasalukuyan ang mga nasa larawan? Patunayan.
Pandagdag na gawain:
Maaaring magpagawa pa ang guro ng ibang gawaing na pupukaw sa interes at
susukat sa nalalaman ng mag-aaral sa aralin. Maaaring maglaro ng Pinoy Henyo o
Charade para masukat ang mga dating kaalaman tungkol sa paglakas ng Europe.
Mga salitang maaaring gamitin sa Pinoy Henyo o Charade:
1. monarkiya
2. mangangalakal
3. simbahan
4. papa
5. humanismo
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 3. Think-Pair-Share!
Ang gawaing ito ay naglalayong matukoy ang kaalaman ng mga magaaral tungkol sa paglakas ng Europe. Makatutulong ang gawaing ito sa mga
isasagawang talakayan sa bahagi ng PAUNLARIN
Panuto:
1. Gamitin ang THINK-PAIR-SHARE CHART upang matukoy ang mga pangunang kaalaman ng mga mag-aaral sa aralin.
2. Pagtambalin ang dalawang mag-aaral at ipakopya sa magkaibang papel ang
nakahandang template.
3. Sabay pasagutan sa magkapareha ang isang tanong.
4. Ipakikita ng magkapareha ang kanilang sagot sa isat isa at pagsasamahin ito
upang mabuo ang isang ideya.
5. Ipatala sa kahon ang pinagsamang ideya.
147
TANONGAN SA ARALIN
AKING KASAGUTAN
(Sagot ng Mag-aaral)
AKING KAPAREHA
(Sagot ng Kapareha)
PINAGSAMANG IDEYA
(Sagot ng Magkapareha)
(Sa bahaging ito isusulat ng magkapareha ang kanilang pinal na kasagutan pagkatapos ng aralin)
DRAFT
April 1, 2014
PAUNLARIN
a
t
a
y
a
n
148
DRAFT
April 1, 2014
Diagram Blg. 1.1
Pamprosesong tanong
DRAFT
April 1, 2014
PAGLAKAS NG MGA BOURGEOISIE
Sino-sino ang
Bourgeoisie?
Katangian ng mga
Bourgeoisie
Halaga sa Lipunan
(Noon at Ngayon)
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
Dahilan ng Paglakas ng Europe
Epekto sa Paglakas ng Europe
_________
________________
__
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
________________
__________________
150
Panuto
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang teksto tungkol sa Merkantilismo. Mababasa rin
ang karagdagang teksto.
DRAFT
April 1, 2014
Mga Karagdagang Sanggunian:
151
DRAFT
April 1, 2014
PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY
152
Pamprosesong tanong
1. Ano-ano ang salik na nagpabago sa konsepto ng monarkiya at
nagpalakas sa kapangyarihan ng hari?
2. Ano-anong bansa sa kasalukuyan ang pinamumunuan pa rin ng hari at
reyna?
3. Paano nakatulong ang nation-state sa paglakas ng Europe?
4. Kung ikaw ang tatanungin, pabor ka ba na hari at reyna ang mamuno sa ating
bansa? Bakit?
Gawain 8. Discussion Web
PANUTO:
1. Ipasuri ang papel na ginampanan ng simbahang Katoliko sa paglakas ng
Europe, batay sa teksto at mga reperensiya. Maaari ring dagdagan ang
kaalaman sa tulong ng mga karagdagang sanggunian.
Mga Karagdagang Sanggunian:
DRAFT
April 1, 2014
153
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Pag-uugali at Asal
na ipinakita
Presentasiyon
3
Tama at malawak
ang saklaw
2
Tama, ngunit
limitado ang
saklaw.
1
Kulang na kulang
ang saklaw.
Masigla at buong
pusong lumahok
at nagbahagi ng
mga ideya
Maayos at walang
mali
Lumahok ngunit
napilitan lamang
ang paglahok
Marami ang
hindi lumahok
Maayos ngunit
may ilang mali
Walang kaayusan
154
GAWAIN 9. Oo o HindiI!
Panuto: Pagkatapos ng matalakay ang mga salik sa paglakas ng Europe,
tatayain ng gawaing ito kung naunawaan ng mga mag-aaral ang mahahalagang
konseptong tinalakay. Kung naunawaan, ilalagay ang thumbs up sign sa bahagi
ng OO (naunawaan) at kung hindi, ilagay thumbs down sign sa HINDI
naunawaan. Maaaring ipabasa ng guro ang pahayag na naglalaman ng konsepto
sa aralin bago idikit ng mag-aaral ang sign. Itala ng guro ang naging resulta ng
gawain upang matukoy ang mga konseptong kailangan pang balikan o kung
maaari nang magpatuloy sa aralin.
KONSEPTO/ KAALAMAN
OO
(NAUNAWAAN)
HINDI
(NAUNAWAAN)
DRAFT
April 1, 2014
1. Ang bourgeoisie ay binubuo
ng mga mamamayang kabilang sa
panggitnang uri ng lipunan.
2. Dahil sa impluwensiya ng
bourgeoisie, nasimulan ang mga
reporma sa pamahalaan.
155
Paano Sumilang/
Nagsimula
Ginampanan sa
Paglakas ng Europe
1. Bourgeoisie
DRAFT
April 1, 2014
2. Merkantilismo
3. National Monarchy
4. Simbahang Katoliko
Panuto:
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang teksto hinggil sa Renaissance. Maaring
basahin ang karagdagang teksto sa aralin.
Mga Karagdagang Sanggunian:
Kasaysayan ng Daigdig nina Teofista L. Vivar et al pp.165-168
Kasaysayan ng Daigdig nina Grace Estela C.Mateo et al pp. 218-225
Ease Modyul 11
156
DRAFT
April 1, 2014
CONCEPT DEFINITION MAP
157
Pamprosesong tanong
1. Ano ang kahulugan ng Renaissance?
2. Ano-ano ang naging mga salik sa pag-usbong ng Renaissance?
3. Bakit sa Italy nagsimula ang Renaissance?
4. Ano ang naging epekto ng Renaissance sa pagkakaroon ng panibagong
pagtingin sa politika, relihiyon at pag-aaral?
5. Sino-sino ang pangunahing tagapagtaguyod ng Renaissance?
6. Ano-ano ang mga naiambag ng Renaissance sa ating kabihasnan?
7. Sino-sinong kababaihan ang kilala sa panahong ito?
8. Ano-ano ang kanilang naging kontribusyon sa Panahon ng Renaissance?
9. Paano nakatulong ang Renaissance sa paglakas ng Europe?
10. Nagaganap pa rin ba ang mga pangyayari sa Panahon ng Renaissance
sa kasalukuyan? Magbigay ng mga patunay.
11. Kung ikaw ay mabibigyan ng pagkakataon na mag-ambag ng anumang
bagay sa ating bansa, anong bagay at saang larangan mo pipiliing
makapagbahagi ng nito? Pangatuwiranan.
DRAFT
April 1, 2014
158
PERSONALIDAD
LARANGAN
AMBAG SA
KABIHASNAN
Sining
Halimbawa:
1. Leonardo Da Vinci
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Ano ang naitulong ng mga pamanang ito sa kasalukuyang
kabihasnan?
2. Bilang isang mag-aaral, paano mo bibigyang-halaga ang
naging pamana ng Renaissance sa ating kabihasnan?
Gawain 11. Palitan Tayo!
Panuto:
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang teksto hinggil sa Repormasyon. Maaari ring
basahin ang karagdagang teksto sa aralin.
159
DRAFT
April 1, 2014
3. Magpapalitan ng papel ang magkatabing pagkatapos nilang mapunuan
ang mapa ng hinihinging mga impormasyon. Hikayatin ang magkakapareha
na suriin at magbigay ng puna sa naging kasagutan ng bawat isa.
4. Ipakumpleto ang 3 - 2 -1 Chart sa Repormasyon at KontraRepormasyon. Magsagawa ng talakayan sa gawain sa tulong ng
pamprosesong mga tanong.
160
3
2
1
1.
2.
3.
Kontribusyon na aking
nalaman ng Repormasyon at
Kontra-Repormasyon
1.
Sagot:
2.
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga ito:
1. Ano ang Repormasyon?
2. Bakit iniugat kay Martin Luther ang unang
yugto ng Repormasyon?
3. Paano lumaganap ang Repormasyon?
4. Ano ang naging sagot ng Simbahang Katoliko sa Repormasyon?
5. Ano-ano ang naging pamana ng Repormasyon?
6. Paano binago ng Repormasyon ang Europe?
7. Sa kasalukuyan, nakaaapekto ba sa iyong paniniwala sa Diyos ang
pagkakaroon ng ibat ibang denominasyon ng relihiyon sa paligid? Bakit?
Gawain 12. Tayain mo!
Panuto: Ipasuri sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga pahayag. Palagyan
ng check ( / ) ang kolum kung ang gawaing nakapaloob sa pahayag ay kanilang
ginagawa o di-ginagawa. Ipatala rin ang dahilan o mungkahi tungkol sa mga
gawaing nabanggit. Hikayatin ang mga mag-aaral na maging tapat sa pagsagot
sa gawaing ito.
161
Gawain
Ginagawa
1. Pagbabasa ng
Bibliya
Di-ginagawa
Dahilan/
Mungkahi
2. Pagdalo sa mga
gawain ng relihiyon
(e.g. pagsisimba)
3. Pagsasabuhay ng
mga aral ng
kinabibilangang
relihiyon
4. Pagrespeto sa
pananampalataya
ng iba
5. Pakikipagpalitan ng
ideya at aral sa
mga taong may
ibang relihiyon
DRAFT
April 1, 2014
Gawain13. Think-Pair-Share Chart
Panuto:
Sa bahaging ito, babalikan ng mga mag-aaral ang Think-Pair-Share Chart na dati
nang sinagutan upang punan ang pinal na kasagutan at ang mga pinagkunan ng
impormasyon. Tiyaking ang mga mag-aaral ay muling magsasama upang
mapag-usapan ang kanilang magiging pinag-isang ideya para sa pinal na sagot.
162
KATANUNGAN SA ARALIN
AKING KASAGUTAN
(Sagot ng mag-aaral)
AKING KAPAREHA
(Sagot ng Kapareha)
PINAGSAMANG IDEYA
(Sagot ng magkapareha)
(Sa bahaging ito isusulat ng magkapareha ang kanilang pinal na kasagutan pagkatapos ng aralin)
DRAFT
April 1, 2014
PAGNILAYAN / UNAWAIN
DRAFT
April 1, 2014
Ang gobyerno ang nagpapasan ng
problema na may kinalaman sa
pagdami ng populasyon at hindi
ang Simbahan. Kung
magpapatuloy ang walang kontrol
na panganganak, maraming ina
ang manganganib ang buhay.
Kapag sobra-sobra ang dami ng
tao, nakaamba ang kahirapan na
katulad nang nangyayari ngayon
sa bansa. Maraming walang
trabaho, maraming bata ang hindi
makapag-aral at maraming
nakakaranas ng gutom.
http://farm3.static.flickr.com/2355/2203255034_66db9b449c.jpg
http://www.asiatravelling.net/philippines/manila/images/manila_c
athedral.jpg
164
Aking Reaksyon..
Paniniwala ng Simbahang Katoliko
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_____
Paniniwala ng Pamahalaan
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Pamprosesong
tanong
_________________________________________________________________________
___
1. Sakaling
dumating ka sa panahong magpapamilya ka na, kaninong
_________________________________________________________________________
paniniwala
ang iyong susundin, ang paraan ng sa simbahang Katoliko o ang
_________________________________________________________________________
pananaw
ng
pamahalaan? Bakit?
__
DRAFT
April 1, 2014
Gawain15. Ano ang gusto mo?
pagawin ang
165
Tayain ang gawaing ito sa tulong na kasunod na rubric. Sagutin din ang
pamprosesong mga tanong para sa mas malalim na pag-unawa sa aralin.
CRITERIA
IMPORMATIBO/
PRAKTIKALIDAD
MALIKHAIN
NAPAKAGALING
3
MAGALING
2
MAY
KAKULANGAN
1
Ang
nabuong
poster o editorial
cartoon
ay
nakapagbibigay
ng
wastong
impormasyon
tungkol
sa
paglakas
ng
Europe.
Malikhain
ang
pagkakadisenyo
ng
poster
o
editorial cartoon
tungkol
sa
paglakas
ng
Europe.
Ang
nabuong
poster o editorial
cartoon ay kulang
sa
impormasyon
tungkol
sa
paglakas
ng
Europe.
Ang
poster
o
editorial cartoon
ay
nagpapakita
ng
pangyayari
tungkol
sa
paglakas
ng
Europe.
Ang
nilalaman nito ay
may dating sa
madla.
Ang
poster o
editorial cartoon ay
nagpapakita
ng
iilang
pangyayari
tungkol
sa
paglakas
ng
Europe.
Walang
dating sa madla
ang nilalaman nito.
Lubos
na
ang
pagkakadisenyo ng
poster o editorial
cartoon tungkol sa
paglakas ng Europe.
MARKA
May
kakulangan
ang elemento ng
pagdisenyo
ng
poster o editorial
cartoon tungkol sa
paglakas
ng
Europe.
DRAFT
April 1, 2014
KATOTOHANAN
Pamprosesong tanong
1. Ano ang napuna mo sa ginawang poster/ editorial cartoon?
2. Paano nakatutulong sa iyong pang-araw-araw na buhay ang mga
pamanang iniwan ng mga pangyayaring naganap sa paglakas ng
Europe?
3. Paano ipinakita sa poster/editorial cartoon ang naitutulong ng mga
pamanang iniwan ng mga salik sa paglakas ng
Europe sa transpormasyon ng daigdig ngayon?
166
Pandagdag na Gawain: Magagamit ang gawaing ito sakaling may oras pa upang higit na
mapalalim ang pagkaunawa ng mga mag-aaral sa aralin.
SINE MO TO!
Ipanood sa mga mag-aaral ang video na tumatalakay sa mga pangyayari at naging
bungat pamana ng Renaissance at Repormasyon. Hikayatin ang mga mag-aaral na itala
ang mahahalagang punto o ideyang matutukoy sa video.
Gamitin ang kasunod na mga link para sa mungkahing mga video:
Renaissance:
http://www.youtube.com/watch?v=4mgSPiAiBjU
http://www.youtube.com/watch?v=lG6NWLxDbNo&list=PLAAEFE618A27E29D2
Repormasyon: http://www.youtube.com/watch?v=qTGJMnTWrrw
http://www.youtube.com/watch?v=dSOnLt3YVl0
http://www.youtube.com/watch?v=F6ZsIyKHTNI
http://www.youtube.com/watch?v=C6PUlTYnxLY
Pagkatapos panoorin ang video, pasulatin ang mga mag-aaral ng sariling reaksiyon
tungkol sa napanood at hikayatin silang ibahagi ito sa klase. Magpalitan ng kuro-kuro kaugnay ng
epekto ng napanood sa kanilang buhay ngayon.
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 16. Salamin ng Aking Sarili!
Hikayatin ang mga mag-aaral na balikan at isulat hindi lamang ang mga
impormasyong kanilang natutuhan, ang mga kasanayang kanilang napaunlad at
mahahalagang aralna maiuugnay nila sa tunay na buhay.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_____________________________________________________________
167
ng
na
sa
ng
DRAFT
April 1, 2014
168
DRAFT
April 1, 2014
GAWAIN 1: Sasama Ka Ba?
Panahon: 1430
Sitwasyon: Isang makulimlim na araw. Sa isang daungan ng Europe,
pinagmamasdan mo ang Karagatang Atlantiko. Hindi mo alam kung anong
mayroon sa kabilang dako ng karagatan. Ngunit naatasan kang sumama sa
isang paglalayag. Maraming kuwentong nakatatakot ang iyong narinig hinggil sa
halimaw ng karagatan at mga barkong lumubog at hindi na nakabalik. Sa
kabilang banda, nabalitaan mo ringa may kayamanang naghihintay para sa mga
taong makikibahagi sa paglalayag at pagtuklas ng mga bagong lupain.
169
DRAFT
April 1, 2014
Sasama ka ba?
170
Pamprosesong tanong
1. Ano ang pabuyang possible mong matanggap kung sasama ka sa
paglalayag?
2. Ano-anong panganib ang naghihintay sa iyo sakaling sumama ka sa
paglalayag?
3. Sasama kaba sa paglalayag? Bakit oo? Bakit hindi?
4. Paano nga kaya nabago ng paglalayag at pagtuklas ng bagong lupain
ang pamumuhay at lipunan ng Europe?
Gawain 2. Suriin mo!
Panuto:
1. Ipasuri ang sumusunod na larawan. Makagagmit din ibang larawan na
magpapakita ng mga bunga ng Rebolusyong Siyentipiko, Enlightenment, at
Industriyal sa inyong lugar.
2. Ipatala sa mga mag-aaral ang naitutulong ng mga ipinakikitang larawan sa
kanilang pang-araw-araw na buhay.
3. Pasagutan din ang mga pamprosesong tanong upang mas malinaw na masuri
ang mga
DRAFT
April 1, 2014
NAITUTULONG SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY
171
Pamprosesong tanong
1. Ano-ano ang mga nakalarawan?
2. Gaano kahalaga sa iyo ang mga nakalarawan?
Paano nakatulong sa buhay mo ang mga iyon?
3. Mabubuhay ka kaya sa kasalukuyan kung wala ang mga nasa
larawan? Ipaliwanag ang sagot.
Pandagdag na Gawain: Maaaring magpagawa ng iba pang gawaing pupukaw sa
interes at susukat sa nalalaman ng mag-aaral tungkol sa aralin. Maaaring gawin ang
Sino Ako, para ipakilala ang mga personalidad na bahagi ng paglawak ng
kapangyarihan ng Europe.
Gawain 3. Bahagdan ng Aking Pag-unlad!
Matapos matukoy ng mga mag-aaral ang ilang konsepto tungkol sa
paglawak ng kapangyarihan ng Europe, pasagutan ang kasunod na graphic
organizer.
DRAFT
April 1, 2014
Panuto: Pasagutan ang unang kahon (Aking Alam) at ang ikalawang kahon
(Nais malaman). Samantala, ang ikatlo at ikaapat na kahon (Mga Natutuhan at
Halaga ng natutuhan sa Kasalukuyan) ay pasasagutan pagkatapos na
talakayin ang aralin.
PAGLAWAK NG KAPANGYARIHAN NG EUROPE
AKING ALAM
NAIS MALAMAN
MGA NATUTUHAN
172
PAUNLARIN
Sa bahaging ito, matatalakay na ang aralin. Inaasahang
lilinangin ng guro ang mga bagong kaalaman upang maibahagi at
maipaunawa ito sa mga mag-aaral. Ang mga nabuong katanungan sa
unang bahagi ng aralin ay muling babalikan ng guro upang mabigyan
ito ng makabuluhang kasagutan at pagwawasto.
DRAFT
April 1, 2014
PAGLAKAS NG EUROPE
173
Pamprosesong tanong
1.
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
174
PERSONALIDAD
BANSA
TAON
LUGAR NA NARATING/
KONTRIBUSYON
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
Pinagkunan: http://geology.com/world/world-map.gif
DRAFT
April 1, 2014
Portuguese
Espaol
French
Dutch
English
BANSANG NASAKOP
Pamprosesong tanong
1. Ano-anong mga bansa ang nanguna sa Unang Yugto ng
Imperyalismo at Kolonisasyon? Ano-anong bansa ang kanilang
nasakop?
2. Bakit nanakop ang mga bansang Kanluranin?
3. Ano ang naidulot sa Europe ng kolonisasyon ng mga
bansang mga Kanluranin?
4. Paano nabago ang buhay ng mga mamamayang nasakop ng mga
Kanluranin?
5. Sa kasalukuyang panahon, katanggap-tanggap bang manakop pa
rin ang mga makapangyarihang bansa? Bakit?
6. Sakaling may bansang makapangyarihan na nagbabalak sakupin ang
sariling bansa, ano ang iyong gagawin?
176
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 7. Mabuti o Masama?
DAHILAN
1. Paglakas ng ugnayan
ng Silangan at Kanluran
2. Paglaganap sa
Silangan ng sibilisasyong
Kanluranin
3. Pagbabago ng
ecosystem ng daigdig
bunga ng pagpapalitan
ng mga hayop, halaman
at sakit
4. Paglinang ng mga
Kanluranin sa likas na
yaman ng mga bansang
nasakop
177
5. Interes sa bagong
pamamaraan at
teknolohiya sa
heograpiya at paglalayag.
Pamprosesong tanong
1. Ano-ano ang mabubuting epekto ng Unang Yugto ng
Imperyalismo at Kolonisasyon? Ano rin ang masasamang epekto?
2. Sino ang higit na nakinabang sa Unang yugto ng Imperyalismo at
kolonyalismo? Patunayan.
3. Pabor ka ba na muling mapasailalim sa mga mananakop ang ating
bansa kung ang layunin ay mapaunlad ito? Bakit?
Gawain 8. Ikaw at Ako, Lahat Tayo!
DRAFT
April 1, 2014
Panuto
1. Sa gawaing ito, ipabasa at ipasuri sa mga mag-aaral ang teksto tungkol sa
Rebolusyong Siyentipiko, Enlightenment, at Rebolusyong Industriyal.
Pasagutan din sa kanila ang mga tanong kaugnay ng teksto.
2.Hatiin ang mga mag-aaral sa tatlong pangkat. Bigyan sila ng paksang
gagamitin sa pag-uulat. Magagamit ng mga pangkat ang tinukoy na pamaraan
ng pag-uulat sa ibaba.
Pangkat 1: Rebolusyong Siyentipiko (Powerpoint presentation)
Pangkat 2: Enlightenment (Simulation)
Pangkat 3: Rebolusyong Industriyal (Panel Discussion)
KAGANAPAN
EPEKTO/
KINALABASAN
Rebolusyong Siyentipiko
178
Enlightenment
Rebolusyong Industriyal
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
179
PERSONALIDAD
Halimbawa:
Galileo Galilei
LARAWAN
LARANGAN
Astronomiya
KONTRIBUSYON
Teleskopyo
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
180
3 - Lubos na Naunawaan
2 - Naunawaan
1 - Di - naunawaan
Pamantayan
1. Sa panahon ng Rebolusyong Siyentipiko, naipaliwanag ang kaibahan ng
likas na agham at karunungang pangkulto.
2. Ang kabuluhan ng Rebolusyong Siyentipiko at Enlightenment ay
makikita sa paglalagay ng tao ng kaniyang kapalaran sa sariling mga
kamay sa pamamagitan ng paggamit ng katuwiran.
3. Mahalagang ambag ni Sir Francis Bacon sa siyentipikong pag-aaral ang
inductive method.
4. Ipinakilala ni Nicolas Copernicus ang heliocentric view.
5. Nagsimula ang Rebolusyong Industriyal sa Great Britain.
6. Napagyaman ang mga kaisipan sa edukasyon noong panahon ng
Enlightenment.
7. Ang mabilis na paglaki ng populasyon ay isa sa mga epekto ng
Rebolusyong Industriyal.
8. Sa Panahon ng Enlightenment, isinulong ang pantay na karapatan ng
kalalakihan at kababaihan at ang karapatan ng kababaihang lumahok sa
pamahalaan.
9. Ang Rebolusyong Amerikano ang nagtatag ng batayan ng demokrasyang
tinatamasa ng karamihang bansa sa daigdig hanggang sa kasalukuyan.
10. Ang rebolusyon sa Latin-America ay instrumento sa pagpapalaya ng
mga kolonya mula sa puwersang Kanluranin.
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Alin sa mga pahayag o kaisipan ang hindi mo naunawaan?
2. Ano ang naramdaman mo habang sinasagot ang survey?
3. Paano nakatulong ang survey na ito sa iyong pag-unawa ng aralin?
181
AMBAG SA
KABIHASNAN
EPEKTO SA
PAGLAWAK NG
KAPANGYARIHAN NG
EUROPE
Rebolusyong Siyentipiko
DRAFT
April 1, 2014
Enlightenment
Rebolusyong Industriyal
Pamprosesong tanong
4. Ibahagi sa klase ang nabuong collage. Sagutin rin ang mga pamprosesong
tanong bilang gabay sa pag-unawa ng gawaing ito.
Gamitin ang rubric na ito sa pagtaya ng katatapos na Gawain.
CRITERIA
IMPORMATIBO/
PRAKTIKALIDAD
MALIKHAIN
NAPAKAGALING
3
MAGALING
2
MAY
KAKULANGAN
1
Ang
nabuong
collage
ay
nakapagbibigay ng
wastong
impormasyon
tungkol sa naging
kontribusyon
o
pamana ng mga
naganap
na
rebolusyon.
Tama lamang ang
pagkamalikhain ng
disenyo ng collage
tungkol sa naging
kontribusyon
o
pamana ng mga
naganap
na
rebolusyon.
RATING
Nagpapakita
ng
limitadong antas ng
pagkamalikhain ang
pagkakadisenyo ng
collage tungkol sa
naging kontribusyon
o pamana ng mga
naganap
na
rebolusyon
Ang
collage ay
nagpapakita
ng
iilang
makatotohanang
pangyayari tungkol
sa
naging
kontribusyon
o
pamana ng mga
naganap
na
rebolusyon.
DRAFT
April 1, 2014
KATOTOHANAN
Ang
collage
ay
nagpapakita
ng
napakamakatotohanang
pangyayari tungkol sa
naging kontribusyon o
pamana
ng
mga
naganap na rebolusyon.
Ang collage
ay
nagpapakita
ng
sapat
ng
makatotohanang
pangyayari tungkol
sa
naging
kontribusyon
o
pamana ng mga
naganap
na
rebolusyon.
Pamprosesong tanong
Sagutin ang mga sumusunod:
1. Ano ang napuna mo sa ginawang collage?
2. Paano ipinakita sa collage ang naitulong sa kabihasnan ng mga
Rebolusyong naganap sa paglawak ng kapangyarihan ng Europe?
3. Sa pang-araw-araw mong pamumuhay, paano nakakatulong
ang mga pamana ng mga nabanggit na Rebolusyon?
Gawain 12. Huwag Mo Akong Sakupin!
Panuto:
1. Ipabasa at ipasuri sa mga mag-aaral ang teksto hinggil sa
Ikalawang Yugto ng Imperyalismo at Kolonisasyon. Pasagutan din sa kanila
ang mga tanong kaugnay ng teksto.
183
DAHILAN
URI NG MGA
TERITORYONG
ITINATAG
LAWAK NG KOLONYA
NG MGA MANANAKOP
DRAFT
April 1, 2014
Reaksiyon...
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pamprosesong tanong
1. Ano-ano ang dahilan ng Ikalawang Yugto ng Imperyalismo at
Kolonyalismo?
2. Bakit naging madali sa mga Kanluranin ang pagsakop ng mga
bansa?
3. Alin sa mga mananakop ang pinakamahusay mamahala?
Patunayan.
4. Paano napasama ang United States sa pananakop ng mga bansa?
5. Paano naapektuhan ng pananakop ang pag-unlad ng mga dating
184
kolonya?
6. Sa kasalukuyan, nararanasan pa rin ba sa Pilipinas ang epekto ng
pananakop? Patunayan.
7. Anong mga alaala o karanasan ang naibahagi ng mga ninuno mo na
nakaranas ng pananakop? Ibahagi ito sa klase.
Gawain 14. Talahanayan ng Pananakop
Panuto: Pasagutan sa mga mag-aaral ang talahanayan ng pananakop. Sundan
ang halimbawa para sa maayos na pagsagot sa gawain. Sagutin din ang
pamprosesong mga tanong para sa gawaing ito.
BANSANG
NANAKOP
Halimbawa:
Great Britain
BANSANG
SINAKOP
India
BUNGA NG PANANAKOP
Sa bansang nanakop
Sa bansang sinakop
Napakinabangan ang mga
hilaw na materyales ng
India.
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Pandagdag na Gawain:
Upang mapalalim pa ang pagkaunawa ng mga mag-aaral sa mga layunin ng
pananakop sa ikalawang yugto ng Imperyalismo at Kolonisasyon, pasulatin sila ng
isang sanaysay na maglalaman ng kanilang pagkaunawa at saloobin batay sa
paniniwalang manifest destiny at white mans burden.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang ibig sabihin ng manifest destiny at white mans burden?
2. Katanggap-tanggap ba ang layuning ito ng mga Kanluranin sa pananakop?
Bakit?
3. Sa panahon ngayon, paano ka makatutulong sa pakikilaban sa
diskriminasyon?
4. Bilang mag-aaral, ano ang maipapayo mo sa mga kamag-aral na
nambubully at nabubully? Paano ka makatutulong sa kanila upang maging
patas sa lahat ng pagkakataon?
185
DRAFT
April 1, 2014
IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT
KOLONISASYON
Kongklusyon:
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Pamprosesong tanong
1. Alin ang nakitang mas maraming epekto ng pananakop: mabuti ba o
masama? Bakit kaya?
2. Kung ikaw ang tatanungin, mabuti ba o masama ang naging epekto ng
Ikalawang Yugto ng Imperyalismo at Kolonisasyon? Patunayan.
186
NAIS MALAMAN
MGA NATUTUHAN
DRAFT
April 1, 2014
HALAGA NG NATUTUHAN SA KASALUKUYAN
PAGNILAYAN / UNAWAIN
Palalawakin at pagtitibayin ngayon ng guro ang nabuong pag-unawa at
pagsusuri tungkol sa Paglawak ng Kapangyarihan ng Europe at sa bahaging
ginampanan nito patungo sa transpormasyon ng daigdig. Kinakailangan ang mas
malalim na pagtalakay ng guro sa kahalagahan ng paglakas ng Europe upang
maihanda ang mag-aaral sa paglalapat o pagsasabuhay ng lahat ng natutuhan.
187
DRAFT
April 1, 2014
When I next realized that the Philippines had dropped into our laps, I confess I did not know
what to do with them. I sought counsel from all sidesDemocrats as well as Republicansbut
got little help. I thought first we would take only Manila; then Luzon; then other islands
perhaps also. I walked the floor of the White House night after night until midnight; and I am
not ashamed to tell you, gentlemen, that I went down on my knees and prayed to Almighty God
for light and guidance more than one night. And one late night it came to me this wayI dont
know how it was, but it came: (1) That we could not give them back to Spainthat would be
cowardly and dishonorable; (2) that we could not turn them over to France and Germanyour
commercial rivals in the Orientthat would be bad business and discreditable; (3) that we
could not leave them to themselvesthey were unfit for self-governmentand they would
soon have anarchy and misrule over there, worse than Spains was; and (4) that there was
nothing left for us to do but to take them all, and to educate the Filipinos, and uplift and civilize
and Christianize them, and by Gods grace do the very best we could for them, as our fellowmen for whom Christ also died. And then I went to bed, and went to sleep, and slept soundly,
and the next morning I sent for the chief engineer of the War Department (our map-maker), and
I told him to put the Philippines on the map of the United States (pointing to a large map on the
wall of his office), and there they are, and there they will stay while I am President!
Source: General James Rusling, Interview with President William McKinley, The Christian
Advocate 22 January 1903, 17. Reprinted in Daniel Schirmer and Stephen Rosskamm Shalom,
eds., The Philippines Reader (Boston: South End Press, 1987), 2223.
http://historymatters.gmu.edu/d/5575/
188
Reaksyon at Saloobin :
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_________
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga tanong.
1. Ano ang nararamdaman mo habang binabasa mo ang paliwanag ni
Pres. William Mckinley tungkol sa pagsakop na amerika sa ating
bansa? Bakit?
2. Katanggap-tanggap ba ang paliwanag ni Pres. Mckinley kung bakit
nito sinakop ang Pilipinas? Bakit?
3. Nakabuti ba sa ating bansa ang pagsakop ng mga
Amerikano? Pangatwiranan.
4. Sa kasalukuyang panahon, nararanasan pa rin ba ang impluwensiya
ng mga Amerikano sa ating bansa? Patunayan.
5. Sa panahong ito, paano ka makatutulong upang ipakita sa
mundo na ang Pilipinas ay bansang may kakayahang pamahalaan
at paunlarin ang sarili?
189
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
DRAFT
April 1, 2014
190
Pamprosesong tanong
Ipasagot ito:
1. Ano ang nararamdaman mo habang ginagawa mo ang sulatpasasalamat? Habang binabasa ito ng iyong kamag-aral at ng iba?
3. Bilang isa sa mga nakikinabang sa mga pamanang tinukoy, paano mo
pa mabibigyang-halaga ang mga ito sa kasalukuyan?
3. Kung mabibigyan ka ng pagkakataon, anong bagay ang ibig mong
maipamana sa susunod na henerasyon ng mga Pilipino? Bakit?
Gawain 19. Aking Repleksiyon!
Panuto: Sa puntong ito, pasulatin ang mga mag-aaral ng sariling repleksiyon na
maglalaman ng kanilang naramdaman at naranasan sa pagsagot sa mga gawain
ng aralin. Ipatala ang mahahalagang bagay na kanilang natutunan at kung paano
ito tulong sa pagpapabuti ng kanilang sarili. Ipasulat din ang mga bagay na nais
nilang baguhin o paunlarin sa kanilang sarili tungo sa pagiging produktibo at
responsableng indibidwal.
DRAFT
April 1, 2014
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
_________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
___________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
______________________________
191
DRAFT
April 1, 2014
192
DRAFT
April TATSULOK
1, 2014
Hangga't marami ang lugmok sa
kahirapan
At ang hustisya ay para lang sa
mayaman
Habang may tatsulok at sila ang
nasa tuktok
Di matatapos itong gulo
193
DRAFT
April 1, 2014
Hindi pula't dilaw tunay na magkalaban
Ang kulay at tatak ay di syang dahilan
Hangga't marami ang lugmok sa kahirapan
At ang hustisya ay para lang sa mayaman
194
Ipabasa ito:
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
1.
2.
3.
4.
5.
6.
195
Paalala:
Talakayin sa mga mag-aaral ang kaligirang pangkasaysayan (historical
background) ng awit.
Bigyang- diin na ang konsepto ng rebolusyon sa awiting ito ay naiiba sa
rebolusyong tatalakayin sa aralin.
Upang matukoy ang mga dating kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa,
pasagutan ang Hagdan ng Karunungan. Sabihin sa mga mag-aaral na walang
ituturing na maling sagot ngunit dapat ding seryosohin ang gawain.
DRAFT
April 1, 2014
Ano ang kaugnayan ng
Rebolusyong Pangkaisipan
sa Rebolusyong Amerikano
at Pranses?
FINAL
REFINED
D
INITIAL
196
Gawain 3. Hula-rawan
Panuto: Ipasuri ang kasunod na larawan. Pabigyang- pansin ang mga
simbolong makikita sa larawan upang higit na maunawaan ang mensaheng
ipinahihiwatig nito.
DRAFT
April 1, 2014
197
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Ano ang ipinakikita ng larawan?
2. Sino-sino ang taong makikita sa larawan?
3. Mayroon bang pagkakahati o pagkakapangkat ang mga taong
ito?
4. Sino ang kinakatawan ng mga sundalo?
5. Sino naman ang kinakatawan ng taumbayan?
6. Ano ang mensaheng nais ipabatid ng larawan?
7. Mayroon ka bang naranasan, nakita o nasaksihang sitwasyon
katulad ng nasa larawan? Ikuwento ito sa klase.
8. Sa iyong pananaw, positibo ba ang mensaheng ipinakikita ng
larawan? Pangatuwiranan.
Paalala:
Maaaring magbigay ng trivia na may kinalaman sa Gawain 3.
DRAFT
April 1, 2014
Hayaan ding magtanong ang mga mag-aaral tungkol sa gawain.
Babalikan ang katanungan sa huling bahagi ng Paunlarin.
PAUNLARIN
Ang bahaging ito, pauunlarin ng guro ang kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa
paksa. Itutuwid ditto ang mga maling pananaw at ideya ng mga mag-aaral tungkol sa
aralin. Ang naging sagot at nabuong mahahalagang tanong sa unang bahagi ng
Modyul ay babalikan upang maituwid ang maling pag-unawa ng mga mag-aaral.
198
3
2
DRAFT
April 1, 2014
1
Magsagawa ng malayang talakayan upang higit na maunawaan ng mga magaaral ang paksa. Gamitin ang kasunod na mga pamprrosesong tanong. Bukod
sa mga tanong na ito mayroon ding mga katanungang makikita sa teksto na
makatutulong sa pag-unawa ng mga mag-aaral.
Pamprosesong tanong
199
DRAFT
April 1, 2014
Gawain 5. Pulong-Isip
LEARNING
CENTER II
Ano-anong
dahilan
ang
nagtulak sa mga
Amerikanong
humingi
ng
kalayaan mula sa
Gran Britanya?
Paano isinagawa
ng
mga
Amerikano ang
tahasang paghingi
ng kalayaan?
LEARNING
CENTER III
Paano
nakaapekto ang
pagtulong
ng
Pransya sa mga
Amerikano
sa
pagtamasa
nito
ng kalayaan?
LEARNING
CENTER IV
Ano
ang
kinalabasan
ng
Rebolusyong
Amerikano?
200
Pamprosesong tanong
1. Ano-ano ang mga pangyayaring nagbunsod sa Rebolusyong Amerikano?
2. Ano ang naging epekto ng labis na pagbubuwis ng Great Britain sa
kamalayan ng mga Amerikano?
3. Paano hinarap ng mga Amerikano ang malakas na puwersang militar ng
Great Britain?
4. Paano binago ng tagumpay ng mga Amerikano ang tingin ng daigdig sa
Great Britain? Sa United States? Pangatuwiranan.
5. Maihahambing ba ang karanasang ito nang lumaban ang mga Pilipino
mula sa mga mananakop para sa kalayaan? Pangatuwiranan.
DRAFT
April 1, 2014
PAANO KUNG
Mungkahing Gawain:
Kung may pagkakataon, ipanood sa klase ang pelikulang The Patriot. Talakayin
ang mensahe nito pagkatapos.
Pinagkunan: Project EASE Araling Panlipunan III Modyul 15
Mga Mungkahing Babasahin:
Kasaysayan ng Daigdig (Mateo et al.) pp 262-266
Kasaysayan ng Daigdig (Vivar et al.) pp 228-230
201
REBOLUSYONG
PRANSES
DRAFT
April 1, 2014
PAANO NAGKAKATULAD?
202
PAANO NAGKAKAIBA?
REBOLUSYONG
AMERIKANO
ASPETO
REBOLUSYONG
PRANSES
MGA DAHILAN
MGA SANGKOT NA
AKTOR
DALOY NG
PANGYAYARI
BUNGA O
IMPLIKASYON
DRAFT
April 1, 2014
SALOOBIN TUNGKOL
SA PANGYAYARI
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang sumusunod ng mga tanong:
203
Mungkahing Gawain:
Ipanood sa mga mag-aaral ang pelikulang Les Miserables. Gabayan sila sa
kanilang panonood ng nasabing pelikula upang higit nilang maunawaan at
mapakinabangan ang mga kaisipang nakapaloob dito.
Karagdagang Impormasiyon:
Ang pelikulang Les Miserables ay batay sa tinatawag na Glorious
Revolution na naganap sa England nang koronahan si Mary at William of Orange
ng Dutch Republic. Sila ang pinili ng parliament ng England dahil sa takot na maulit
ang isang absolutong pamumuno sa ilalim ni King James II.
Malinaw na ipinakita sa pelikula ang mga ideyang maituturing na
rebolusyonaryo sa panahong iyon. Ilan sa mga kaisipang ito ang pagkakapantaypantay ng mga mamamayan at ang kalayaan sa pamamahayag.
DRAFT
April 1, 2014
Pinagkunan: Project EASE Araling Panlipunan III Modyul 15
Mungkahing Babasahin:
204
Panuto:
1. Pabuuin ng timeline ang mga mag-aaral tungkol sa mahahalagang
pangyayaring naganap sa Rebolusyong Pranses, kasama ang
digmaang Napoleonic.
2. Ipatala ang mga mahahalagang pangyayaring nagging sanhi ng
pag-usbong ng Rebolusyong Pranses, pati na ang pagtatapos nito.
3. Maaaring magpalagay ng mga personalidad upang higit na maging
malinaw ang timeline.
4. Ipabasa ang ginawang timeline sa harap ng klase at maitanong
tungkol sa kanilang saloobin tungkol dito.
5. Ipagamit ang kasunod na rubric bilang batayan ng pagmamarka sa
ginawang timeline.
DRAFT
April 1, 2014
TIMELINE RUBRIC
Kategorya/
Pamantayan
Pamagat
Petsa
Pinakatama
4
Epektibo,
nakatatawagpansin
at
madaling
maunawaan
Kumpleto ang
petsa ng mga
pangyayari.
Tiyak
at
tumpak
ang
lahat
ng
pangyayari
MedyoTama
May kalabuan
3
2
Epektibo
at Medyo
madaling
mahirap
maunawaan
maunawaan
May kulang na
1-2 petsa ng
mga
pangyayari,
May 2-3 mali
sa
mga
pangyayari
Malabo
1
Walang
pamagat at hindi
halos
maunawaan
Estilo at
Sumasakop sa
Organisasyon lahat
ng
mahahalagang
panahon,tama
at pare-pareho
ang pagitan ng
bawat
taon/petsa
Nilalaman
Layunin
Sumasakop sa
lahat
ng
mahahalagang
panahon, may
2-3 petsa sa
panahon
na
hindi kapareho
ang pagitan
Sumasakop sa
lahat
ng
mahahalagang
panahon,
nagtataglay ng
5
petsa/panahon
na di parepareho
ang
pagitan
Nagtataglay
Nagtataglay
Nagtataglay
ng
11-15 ng
8-10 ng
6-7
pangyayaring
pangyayaring
pangyayaring
kaugnay
ng kaugnay
ng kaugnay
ng
paksa
paksa
paksa
Malinaw
at Malinaw
Hindi malinaw
tiyak
ngunit
may
mga ideyang
di-tiyak
Dalawa lamang
ang nasasakop
ng
mahahalagang
panahon, hindi
pareho-pareho
ang pagitan ng
mga
petsa/panahon
Nagtataglay
lamang ng 5
pangyayaring
kaugnay
ng
paksa
Walang ibingay
na layunin
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga sumusunod:
1. Ano ang papel na ginampanan ni Napoleon Bonaparte sa pagkakaisa ng
mga bansa sa Europa?
2. Paano sinakop ni Bonaparte ang ibat ibang bansa sa Europa?
3. Bakit ninais ng mga pinuno ng Europa na ibalik ang pamahalaang
monarkiya?
4. Paano isinagawa ang pagbabalik ng kapangyarihang monarkal sa
Pransya? Katulad ba ito ng dating monarkiya? Ipaliwanag.
5. Kung isa kang Pranses, papayag ka bang ibalik ang dating uri ng
pamahalaan? Bakit?
Ang huling bahagi ng araling ito ay tungkol sa Pag-usbong ng
nasyonalismo sa Europe at sa pagkalat nito sa ibat ibang bahagi ng
daigdig. Interesante ang paksang ito sapagkat pinatutunayan nito na ang
nasyonalismo ay hindi lamang para sa rehiyon ng Europe kundi isa ring
pagpapahalagang unibersal.
Ipabasa at ipasuri sa mga mag-aaral ang teksto tungkol sa paksang
ito. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot ng mga tanong.
Upang matiyak ng guro kung may natandaan ang mga mag-aaral, ipagawa
ang kasunod na gawain.
206
DRAFT
April 1, 2014
T______J_______ 6. Ang manananggol na sumulat ng Deklarasyon ng
Kalayaan ng Amerika
B______________ 7. Ang kulungang sumisimbolo sa kapangyarihang
monarkal ng Pransya
207
Pamprosesong tanong
1. Paano nakaapekto ang Rebolusyong Intelektuwal sa pagsibol ng
damdaming nasyonalismo?
2. Ano ang ginampanan ng mga kaisipang radikal sa Rebolusyong Ruso?
3. Paano nakatulong ang wikang Latin at relihiyong Katolisismo sa pagusbong ng damdaming nasyonalismo sa Latin-America?
4. Naging madali ba ang pag-usbong ng damdaming nasyonalismo sa
Africa? Patunayan ang sagot.
5. Batay sa karanasan ng mga bansa sa ibat ibang bahagi ng daigdig,
paano sumisibol ang damdaming nasyonalismo?
6. Ikaw, paano mo naipakikita ang iyong pagkamakabayan? Magbigay ng
halimbawa.
Pagyamanin ang kaalaman ng mga mag-aaral sa pagsasagawa ng
kasunod na hamon. Pangkatin ang klase sa lima hanggang anim. Bigyan
ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang maisagawa nang maayos
ang gawain.
DRAFT
April 1, 2014
(GROUP
208
Criteria
Natatangi
(4 puntos)
Mahusay
(3 puntos)
Medyo
Mahusay
(2 puntos)
Hindi
Mahusay
(1 puntos)
DRAFT
April 1, 2014
Kaalaman sa
paksa
Kalidad ng mga
impormasyon o
ebidensiya
Kaalaman sa
kontekstong
pangkasaysayan
Estilo at
pamamaraan ng
presentasyon
Kabuuang
Marka
Pamprosesong tanong
Ipasagot ang mga tanong na ito:
1.
Ibigay ang mga bagong impormasyong iyong nalaman sa gawaing
isinagawa?
2.
Ano ang iyong naramdaman habang binabasa mo ang talambuhay
ng mga personalidad na sangkot sa rebolusyon?
3.
Paano isinakatuparan ng mga taong ito ang mga radikal na ideya sa
kanilang bansa.
4.
Sa iyong palagay lubusan bang naisakatuparan ng mga
personalidad na ito ang kanilang naisin? Pangatwiranan.
5.
Kung ikaw ang nasa kanilang posisyon, gagawin mo din ba ang
kanilang ginawa? Bakit o bakit hindi?
209
6.
7.
DRAFT
April 1, 2014
Pasagutan sa mga mag-aaral ang bahaging refined sa I-R-F Map.
Panuto: Punan ang kasunod na dayagram. Isulat sa bahaging refined ang iyong
nalalaman tungkol sa tanong.
FINAL
REFINED
D
INITIAL
210
PAGNILAYAN / UNAWAIN
DRAFT
April 1, 2014
Panuto:
Ibigay sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga panuto:
211
Natatangi
Mahusay
4 puntos
3 puntos
Medyo
Mahusay
2 puntos
Hindi
Mahusay
1 puntos
Kaalaman sa
paksa
Kalidad ng mga
impormasyon o
ebidensiya
Kaalaman sa
kontekstong
pangkasaysayan
Estilo at
pamamaraan ng
presentasyon
Kabuuang
Marka
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong tanong
1.
2.
3.
4.
5.
212
LESSON CLOSURE
Sa araling Pagsibol ng Nasyonalismo
Isa sa mahahalagang kaisipan ang
Mahalaga ito sapagkat
Isa pang mahalagang ideya ang
DRAFT
April 1, 2014
Nararapat itong tandaan dahil
Sa pangkabuuan
213
DRAFT
April 1, 2014
FINAL
REFINED
D
INITIAL
ILIPAT/ ISABUHAY
Pinakamahusay
(4)
Nagpamalas ng
pagkamalikhain,
kahandaan,
kooperasyon at
kalinawan sa
presentasyon ang
pangkat
May tuwirang
kaugnayan ang
eksibit sa mga
konseptong
pinag-aaralan
batay sa
pamantayang
tulad ng
orihinalidad,
pagkakabuo,
pagkakaugnay ng
mga ideya at
pagkamakatotohanan.
Sa kabuuan, nagiwan ang eksibit
ng tumpak na
mensahe,
nakahikayat sa
mga nagmasid, at
nakatanggap ng
positibo
pagtanggap at
maayos na
reaksyon sa mga
nagmasid.
Higit na
Mahusay (3)
Nagpamalas ng
3 sa 4 na
kahusayan sa
pagtatanghal
ang pangkat
Mahusay
(2)
Nagpamalas ng
2 lamang sa 4 na
kahusayan ang
pagtatanghal
Di Mahusay
(1)
Isa lamang ang
naipamalas ng
pangkat na
kahusayan sa
pagtatanghal
Naipamalas ang
3 sa 4 na
pamantayan
Naipamalas ang
2 sa 4 na
pamantayan
Isa lamang sa 4
na pamantayan
ang naipamalas
Tatlo sa apat na
pamantayan ang
naisagawa
Dalawa sa apat
na pamantayan
ang naipamalas
Isa lamang sa 4
na pamantayan
ang naipamalas
DRAFT
April 1, 2014
Nilalaman
Pangkalahatang
Impak
215
DRAFT
April 1, 2014
216
Panghuling Pagtataya
1.
DRAFT
April 1, 2014
3.
DRAFT
April 1, 2014
8.
9.
10.
12.
DRAFT
April 1, 2014
13.
14.
219
Korapsyon
Malawakang Dayaan sa
Snap Election
Human Rights Violation
Pagkamatay ni Ninoy
Aquino
Paniningil ng mataas na
buwis
Stamp Act
Boston Tea Party
BUNGA
EDSA REVOLUTION
REBOLUSYONG
AMERIKANO
Pagpapatalsik kay
Marcos
Pagluklok kay Corazon
Aquino bilang pangulo
Pagkamatay ng mga
sundalo
at sibilyan
Paglaya ng United States
mula sa Great Britain
DRAFT
April 1, 2014
Malawakang kahirapan
Paniningil ng mataas na
buwis
Pang-aabuso sa mga
mamamayan ng may
kapangyarihan
REBOLUSYONG
PRANSES
15.
Batay sa ilustrasyon, ano ang idinudulot ng rebolusyon?
1. Napapalitan ang pinuno ng isang bansa.
2. Higit na humihirap ang mga mamamayan.
3. Nag-uugat ito sa maling pamamahala.
4. Pagbabago ng isang lipunan.
A. 1,3
C. 1,2
B. 2,3
D. 1,4
16.
220
16.
DRAFT
April 1, 2014
18-19. Suriin ang sumusunod na pahayag. Tukuyin ang letra na may maling
ideya upang mahanap ang akmang paglalahat mula sa mga pagpipiliang letra.
Piliin ang letra ng tamang sagot.
18.
I.
C.
I.
II.
III.
IV.
A.
DRAFT
April 1, 2014
20.
I.
II.
III.
IV.
222
DRAFT
April 1, 2014
224
Pamantayan sa Pagkatuto
DRAFT
April 1, 2014
225
Mga pang-ekonomikong
organisasyon at trading blocs
DRAFT
April 1, 2014
4. Pagmamahal sa bayan
226
DRAFT
April 1, 2014
D
Pamprosesong Tanong
1 Ano ang sarili mong ideya sa salitang iyong nabuo?
2 May magkakaugnay bang salita sa mga nabuo mo? Kung mayroon, paano sila
nauugnay?
3. Masasabi kayang may kaugnayan ang mga nabuong salita sa pagkakaroon ng
Unang Digmaang Pandaigdig? Bakit mo nasabi iyon?
227
DRAFT
April 1, 2014
Posibleng
Dahilan
Mga
Posibleng
Mangyari
DIGMAAN
Epekto
Posibleng
Maging
Wakas
Pamprosesong Tanong
1.
2.
3.
4.
228
Source:https://www.go
ogle.com.ph/search?q=world+war+i+pictures&sou
rce=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=OqF4UrPRINOci
Qf3zYHgAw&sqi=2&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw
=1208&bih=598
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
PAUNLARIN
Sa bahaging ito, simulan ang pagpapaunlad ng aralin. Bigyang-diin ang
pagtutuwid sa maling pag-unawa ng mga mag-aaral. Balikan ang mga sagot sa
bawat gawain sa unang bahagi ng yunit ay upang magabayan ang pang-unawa
ng mga mag-aaral.
229
DRAFT
April 1, 2014
Tauhan
Daloy ng Pangyayari
Tagpuan
Epekto
Simula
Wakas
Kasukdulan
Pamprosesong Tanong
1. Sino-sino ang mga pinuno sa Unang Digmaang Pandaigdig?
2. Saang bahagi ng daigdig naganap ang pinakamainit na labanan?
3. Ipaliwanag ang simula, mahahalagang labanang naganap, at naging wakas
ng Unang Digmaang Pandaigdig.
4. Paano nakaapekto sa mundo ang digmaang ito?
230
Pamprosesong Tanong
Batay sa mga pangkatang gawain, ipasagot ang sumusunod:
DRAFT
April 1, 2014
1.
2.
3.
4.
5.
Pagkakabuo
Nilalaman
Puntos
Hindi talaga
maunawaan ang
isinagawa dahil
magulo ang ng
daloy ng mga
pangyayari.
Di-gaanong
mauunawaan
ang
pagtatanghal
dahil medyo
magulo ang
daloy ng mga
pangyayari
Maayos ang
pagkakaganap at
may mensaheng
ipinahahatid.
Malinaw na nasunod
ang mga pangyayari.
Inilahad nang
malinaw at
maayos ang
mga pangyayari.
Nakatawag ng
pansin sa mga
manonood.
Talagang hindi
maunawaan ang
mensahe.
Magulo ang
pagtatanghal.
Medyo malabo
sa tagapanood
ang mensahe.
Di gaanong
maayos ang
pagtatanghal.
Malinaw na
naipahatid ang
mensahe at maayos
ang pagsasagawa.
Angkop at maayos
ang props.
Napakalinaw na
naihatid ang
mensahe sa
ginawang
pagtatanghal.
231
Kagamitan/
Props
Nagsiganap
Pagtawagpansin sa
manonood
Walang ginamit
na kahit anong
props.
Magulo at
maingay ang
mga nagsiganap
Di nakatawag
pansin sa
manonood dahil
sa mahinang
pagsasalita at di
seryosong pagarte.
May ginamit na
di maayos na
props.
Nakaaakit ang
mga
nagsiganap
ngunit di
gaanong
maayos ang
kanilang
pagtatanghal.
Nakatawagpansin sa
manonood
dahil sa
maayos na
pagsasalita
ngunit digaanong
seryoso sa
pag-arte.
Angkop at maayos
ang props.
Nakaaakit ang mga
nagsiganap dahil sa
maayos na
pagsasalita at pagarte ng
nagtatanghal.
Nakatawag-pansin
sa manonood dahil
sa maayos na
pagsasalita at
magandang pagarte.
Napakaangkop
at napakaayos
ng mga ginamit
na props.
Mahuhusay ang
mga nagsiganap
dahil sa maayos
na pagsasalita
at magaling na
pag-arte.
Nakatawag
pansin sa
manonood dahil
sa maayos na
pagsasalita at
madamdamin at
seryosong pagarte.
DRAFT
April 1, 2014
KABUUAN
Woodrow
Wilson
(America)
Lloyd George
(England)
232
Pa
mp
ros
es
on
g
Ta
no
ng
Vittorio
Orlando (Italy)
George
Clemenceau
(France)
DRAFT
April 1, 2014
no
an
g
gin
aw
a
ng
mg
1. A
Paliwanag
233
Upang malaman kung lubos na naunawaan ng mga mag-aaral ang paksa, maaaring
pasagutan ang kasunod na pagsusulit.
Panuto: Ipasulat ang tamang sagot sa patlang.
___________1. Isang paraan ng pagpapalawak ng pambansang kapangyarihan at pagunlad ng mga bansang Europeo ang pag-aangkin ng mga kolonya.
___________ 2. Damdaming makabayan na maipakikita sa labis na pagmamahal at
pagpapahalaga sa bansa.
DRAFT
April 1, 2014
DRAFT
April 1, 2014
235
1. Problema ay pag-usapan
Nang ang gulo ay maiwasan.
2. Bomba ay hindi solusyon
Sa anumang argumentasyon.
DRAFT
April 1, 2014
"Imagine"
John Lennon
Imagine no possessions
I wonder if you can
No need for greed or hunger
A brotherhood of man
Imagine all the people
Sharing all the world..
Mula sa www.oldielyrics.com/lyrics/john_lennon/emagine.htm
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mga mensaheng nais ipahatid ng awit?
236
2. Aling bahagi ng awit ang pumukaw nang lubos sa iyong pansin? Bakit?
3. Paano mo ilalarawan ang isang bagong daigdig, batay sa awitin?
4. Sa iyong palagay, posible kayang magkaroon ng tunay na pagkakaisa,
kapayapaan at pagtutulungan ang mga bansa sa daigdig? Ipaliwanag.
5. Bilang kabataan, paano ka makatutulong upang magkaroon ng pambansang
pagkakaisa at kaunlaran ang bansa?
GAWAIN 10: Damdamin Ng Mga Sundalo, Aalamin Ko
Pag-aralan ang kasunod na teksto tungkol sa telegrama at talaarawan (diary) ng
mga sundalo. Isagawa ng Think, Pair, Share kung saan pagkatapos mabasa ang
telegrama at talaarawan ay hahanap ng kapareha ang bawat estudyante upang ibahagi
ang kanyang saloobin tungkol sa nilalaman ng teksto.
Mga Telegrama
Tsar to Kaiser
29 July 1914, 1 a.m.
Peters Court Palais, 29 July 2014
Sa Majeste l Palais
Am glad you are back. In this serious moment, I appeal to you to help me. An
ignoble war has been declared in a weak country. The indignation in Russia shared fully
by me is enourmous. I foresee that very soon I shall be overwhelmed by the pressure
forced upon me and be forced to take extreme measures which will lead to war. To try
and avoid such calamity as a European War, I beg you in the name of our old friendship,
to do what you can to stop your allies from going too far.
DRAFT
April 1, 2014
Kaiser to Tsar
29 July 1914, 1.45 a.m. (this and the previous telegraph crossed)
28 July 1914
It is with the gravest concern that I hear of the impression which the action of
Austria against Serbia is creating in your country. The unscrupulous agitation that has
been going to Serbia for years has resulted in the outrageous crime, to which Archduke
Francis Ferdinand fell a victim. The spirit that led Serbians to murder their own king nd
his wife still dominates the country. You will doubtless agree with me that we both, you
and me, have a common interest as well as all Sovereigns to insist that all the persons
morally responsible to the dastardly murder should receive their deserved punishment.
In this case politics plays no part at all. On the other hand, I fully understand how difficult
it is for you and your government to face the drift of public opinion. Therefore, with
regard to the hearty and tender friendship which binds us both from long ago with frim
ties, I am exerting my utmost influence to induce the Austrians to deal straightly to arrive
to a satisfactory understanding with you. I confidently hope that you will help me in my
efforts to smooth over difficulties that may still arise.
www.firstworldwar.co
Talaarawan (Diary)
237
DRAFT
April 1, 2014
238
DRAFT
April 1, 2014
Source: http://www.firstworldwar.com/diaries/whitmore.htm,,
Pamprosesong Tanong
1. Ano ang mahuhulaang magkakatulad na mensahe ng mga sundalo sa kanilang
telegrama at talaarawan?
239
DRAFT
April 1, 2014
Reflection Journal
_____________________________________________________________________
__
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________.
240
DRAFT
April 1, 2014
a. League of Nations
b. United Nations
c. Hiroshima
d. National Socialism
e. Fascism
Hulaan mo!
1. Isa sa mga lugar sa Japan na
pinasabog ng United States
2. Ang ideolohiyang pinairal ni Hilter
noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
3. Tawag sa samahan ng mga bansa
na naitatag pagkatapos ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig
241
Matapos pasagutan ang unang gawain, susubukan ipatukoy kung ano ang
Facts at ano ang Views sa mga tinukoy na pahayag tungkol sa Ikalawang
Digmaang Pandaigdig. Gamitin ang Right Angle Approach.
FACTS
2. ________
3. ________
DRAFT
April 1, 2014
V
I
E
W
S
1. ________
2. ________
3. ________
Mga Sagot:
Facts - B, D, E, F
Views - A, C
242
DRAFT
April 1, 2014
The blank box
should contain dots
Pananda:
Pagpipilian:
France
Britain
Somalia
Hawaii
Egypt
Pilipinas
Gamit ang mga gabay, ipapangkat ang mga bansang nasakop ng tinukoy
na. mga pinuno noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Mga
. Sagot:
,
.
.
HITLER
France
Britain
MUSSOLINI
Somalia
Egypt
TOJO
Pilipinas
Hawaii
.
243
R- evised answer
DRAFT
April 1, 2014
F- inal answer
PAUNLARIN
244
Mahahalagang
Dahilan
Wakas
IKALAWANG
DIGMAANG
PANDAIGDIG
Epeko
Pangyayari
Pangkat 1
I.
II.
III.
Pangkat 1
Pangkat 1
Pangkat 1
DRAFT
April 1, 2014
IV.
Nilalaman
Hindi talaga
maunawaan ang
isinagawa dahil
magulo ang
paglalahad ng
mga
impormasyon
Di maunawaan
ang nais ipahatid
ng mensahe.
Magulo ang
pagtatanghal.
Di gaanong
naunawaan ang
pagtatanghal dahil
magulo ang daloy
ng pangyayari
Maayos ang
pagkakaganap at
may mensaheng
ipinahahatid.
Malinaw na
nasunod ang
pangyayari.
Malinaw na
naipahatid ang
mensahe at maayos
ang pagtatanghal.
Talagang malinaw
at maayos ang mga
pangyayari.
Nakatawag ng
pansin sa mga
manonood.
Angkop at maayos
ang props.
Napakaangkop at
napakaayos ng
mga ginamit na
props.
Napakahusay ng
mga nagsiganap
Kagamitan/
Props
Walang ginamit
kahit anong
props.
Di masyadong
malinaw sa
tagapanood ang
mensahe. Medyo
maayos ang
pagtatanghal.
May ginamit na
gaanong props,
ngunit di maayos.
Nagsiganap
Magulo at hindi
seryoso ang mga
Puntos
Napakalinaw na
naihatid ang
mensahe sa
ginawang
pagtatanghal.
245
Pagtawag-pansin
sa manonood
nagsiganap
di gaanong
maayos ang
kanilang pag-arte.
maayos na
pagsasalita at pagarte..
Hindi talaga
nakatawag
pansin sa
manonood.
Halatang kulang
sa paghahanda
sa gawain
Nakatawag pansin
din sa manonood
dahil sa maayos
na pagsasalita
ngunit kulang pa
rin sa paghahanda.
Nakatawag pansin
sa manonood dahil
sa maayos na
pagsasalita,t
magandang pagarte at maayos na
props.
dahil sa maayos na
pagsasalita at
mahusay at
madamdaming pagarte.
Lubhang
nakatawag- pansin
sa manonood dahil
sa malikhaing props
at madamdaming
pag-arte.
KABUUAN
DRAFT
April 1, 2014
UP THE STAIRS TIMELINE
Paksa:
Pamprosesong Tanong:
246
Ipagawa:
1. Ano-ano ang mga pangyayaring naging dahilan ng pagsiklab ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig? Isulat sa Timeline.
2. Sa mga binanggit na sanhi ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, alin, sa
palagay mo, ang pinakamabigat na dahilan? Ipaliwanag ang sagot.
Gawain 7: Tri-Story!
Dahil alam na ng mga mag-aaral ang naging dahilan ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig, ipagawa ang presentasyon ng Ikalawang Pangkat. Pagkatapos ay
ipabuo sa mga mag-aaral ang kasunod na graphic organizer. Ipasulat sa bilog ang
mahahalagang pangyayaring naganap sa mga lokasyong tinutukoy sa bilog.
DRAFT
April 1, 2014
Digmaan sa Europa
Digmaan sa
Hilagang Africa
Ikalawang
Digmaang
Pandaigdig
Digmaan
sa Pasipiko
at pagkasangkot
ng Estados Unidos
sa Digmaan
247
Pamprosesong Tanong:
1. Bakit lumaganap sa ibang kontinente ang digmaan?
2. Ano ang dahilan kung bakit sumali ang United States sa digmaan?
3. Kung ikaw ang pangulo ng Amerika ng panahong iyon, haharapin mo rin ba
ang panganib?
Gawain 8 : History Frame
Ngayong alam na ng mga mag-aaral ang wakas ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig, pasagutan ang History Frame na nagpapakita ng mahahalagang
impormasyon tungkol sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ipabasa ang teksto sa
Modyul ng Mag-aaral. Maaari ring ipabasa ang Kasaysayan ng Daigdig nina Teofista
Vivar, et. al.
Ipaulat sa Ikaapat na pangkat ang itinakdang paksa sa kanila.
DRAFT
April 1, 2014
Pasagutan ang history frame upang masukat ang pag-unawa ng mga magaaral tungkol sa mga teksto.
248
Pamagat/Pangyayari:
Suliranin o Mithiin:
Saan:
Kailan:
Kinalabasan:
Mahahalagang Pangyayari:
DRAFT
April 1, 2014
Tema/ Aral na nakuha:
Pamprosesong Tanong:
1. Anong pangyayari sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang tumatak sa iyong
isipan? Bakit mo nasabi iyon?
2. Ano ang pangkabuuang aral ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig para sa
iyo?
3. Paano nakaapekto ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa larangan ng
kabuhayan, politika at kultura ng mga bansang nasangkot sa digmaan?
249
DRAFT
April 1, 2014
UNITED
NATIONS
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang layunin ng United Nations? Nakatulong ba ito upang mawakasan
ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig?
2. Sa kasalukuyan, ano ang ginagawang hakbang United Nations upang
maisulong ang kapayapaan sa daigdig?
3. Paano pinanatili ng United Nations ang pagsusulong ng kapayapaan at
pagkakaisa sa daigdig?
250
R- evised answer
DRAFT
April 1, 2014
F- inal answer
PAGNILAYAN/UNAWIN:
251
DRAFT
April 1, 2014
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a
0/The_Sandman_a_B24_Liberator,_piloted_by_Robert_Sternfels.jpg
http://withfriendship.com/images/i/40744/Effect
s-of-World-War-II-image.jpg
REFLECTIVE JOURNAL:
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_____________________________________________________.
__________________________________________________________________
____.
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Ano ang ipinakikita sa larawan?
2. Paano ka makatutulong upang maiwasan na ang ganitong pangyayari?
Maaaring magpalitan ng mga tanong at kuro-kuro tungkol sa mga kasagutan.
252
DRAFT
April 1, 2014
R- evised answer
F- inal answer
253
Ano ang
nilalaman?
Para saan?
Proclamation
675
Kabutihang
dulot?
DRAFT
April 1, 2014
Reaksyon
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Tungkol saan ang Proklamasyon ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo?
2. Sa iyong palagay, gaano kahalagang magkaroon ng National Peace
Consciousness Month ang isang bansa?
3. Bilang mag-aaral, paano ka makatutulong sa pagpapalaganap ng
kapayapaan sa iyong komunidad?
Batiin ang mga mag-aaral sa matagumpay na pagtatapos ng Aralin 2.
254
ALAMIN
Sa bahaging ito, bibigyang-pansin ang pag-unlad ng ibat ibang ideolohiya sa
daigdig. Susuriin din ang Cold War at ang epekto nito sa mga bansa. Ang
pangkalahatang kalagayan ng mga papaunlad at di- maunlad na bansa na dulot ng
neokolonyalismo ay bibigyang-linaw sa pamamagitan ng paghikayat sa mga mag-aaral
na magbigay ng sariling pananaw tungkol sa mga hamon at suliraning dala ng mga
isyung ito sa daigdig. Inaasahan din na masasagot nila ang tanong na Paano
nakaapekto ang ibat ibang ideolohiya, cold war at neokolonyalismo sa
kaunlaran ng mga bansang papaunlad pa lamang?
Gawain 1: Mga Letrang Ito, Iaayos Mo!
DRAFT
April 1, 2014
RDAWOCL
1.
6.
AYIHOLIDEO
2.
3
4.
5.
7.
O L W. R D
KABN
SONMUOMKI
RIMEAAC
8.
9.
10.
SSIURA
RONI TAINCR
U
NOMIEKOKO
FNGEIOR AID
LONMONEOLISKOY
A
255
Pamprosesong Tanong
Ipagawa:
Pagkatapos mabuo ang mga salita, sagutin ang mga tanong na ito:
1. Ano ang iyong ideya tungkol sa mga salitang nabuo?
2. May ugnayan kaya ang mga salita? Ano?
3. Kung pag-uusapan ang mga isyu sa kasalukuyan, paano mo iuugnay ang
mga salitang iyong nabuo?
DRAFT
April 1, 2014
256
DONUTS
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Sa mga salitang nabuo sa unang gawain, alin kaya ang mga salitang
magkakaugnay?
2. Bakit magkakaugnay ang mga salitang iyong napili?
Ang anim na mag-aaral na nasa loob ng bilog ang mag-uulat ng ibat ibang
ideya na nabuo ng bawat pangkat.
Maaaring magkaroon ng malayang talakayan pagkatapos ng pag-uulat upang
maiugnay sa paksang tatalakayin.
257
DRAFT
April 1, 2014
http://www.tldm.org/News10/Ha
mmer3.png
http://image.shutterstock.com/display_pic_with_logo/1024975/
110632307/stock-photo-american-symbol-statue-of-liberty110632307.jpg-
https://encryptedtbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9Gc
QvOOjDjqEMr0x3_V5hANSi9kV7LkZJ1kS
6Xx5SDghVNWXkwI8n-
Mga Tanong
1. Anong mga imahe ang kapansin- pansin sa Ang imahe ay nagpapakita ng watawat na
unang larawan?
kulay pula at dilaw. Ito rin ay may imahe ng
martilyo at karet.
2. Ano ang kahulugan ng mga imahe sa
unang larawan?
DRAFT
April 1, 2014
259
DRAFT
April 1, 2014
D
XYZ
Pamprosesong Tanong
Ipasagot:
260
Katangian
Bansang Nagtaguyod
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
1. Ano-ano ang ibat ibang uri ng ideolohiya sa daigdig?
2. Anong mga bansa ang nagtaguyod sa mga ideolohiyang ito?
3. Paano nagkakaiba ang kanilang patakaran at katangian?
Gawain 6: Hagdan ng mga Ideya
261
Ibat ibang ideolohiya ang sinusunod ng mga bansa sa daigdig. Naaayon ito sa
kanilang kasaysayan, paniniwala at kultura. Anuman ang ideolohiya ng bawat isa,
nararapat na ito ay makatugon sa pangangailangan ng mga mamamayan at maging
daan sa pag-unlad ng bansa.
Ipabasa sa mga mag-aaral ang teksto tungkol sa paglaganap ng komunismo sa
Russia, Fascismo sa Italy at Nazismo sa Germany.
Gawain 7: Paniniwala Ko, Gets Mo!
Maaaring magsagawa ng pangkatang gawain na magpapakita ng maikling role
play/ dayalogo o iskrip na tutukoy sa mga prinsipyo at paniniwala ng Russia, Italy at
Germany at mga patakarang ipinatupad sa mga bansang pumanig sa kanilang
ideolohiya.
DRAFT
April 1, 2014
Ikalawang Pangkat- Ang Pagsilang ng Fascismo sa Italy
Ikatlong Pangkat- Ang Nazismo sa Germany
1.
2.
3.
4.
5.
6.
262
Marka
25%
25%
25%
25%
DRAFT
April 1, 2014
Adolf Hitler
BenitoB
Benito Mussolini
Vladimir Lenin
263
DRAFT
April 1, 2014
8. Tanungin ang klase kung aling pangkat ang mas epektibo sa debate. Inaasahan
ang mahusay na pagtanggap ng pagkatalo (sportsmanship) at ang pagtaya ng
kahusayang magsalita, mag-isip at mangatuwiran.
PAMANTAYAN
264
John F. Kennedy
Cuban Missile
Crisis USUSSR
DRAFT
April 1, 2014
Paalala: Maaari gamitin ang tekstong Kasaysayan ng Daigdig nina Teofista L. Vivar et
al, ph 273-281.
265
US
Demokrasya
USSR
Komunismo
DRAFT
April 1, 2014
266
Hindi, Bakit?
Ang Cold War
ba ay naging
dahilan ng di
pagkakaunawa
an ng mga
bansa?
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong
267
BIBINGKA
CD NG OPM
MUSIC
CD NI
MICHAEL
JACKSON
Spaghetti
Marikina
Shoes
Filipiniana
dress
Maong
shorts
Hamburger
DRAFT
April 1, 2014
Hotdog
Pamprosesong Tanong
Ipasagot:
1. Kung nasa supermarket ka at kailangan mong mamili ng limang
produktong nasa tindahan ni Juan de la Cruz, aling mga produkto
ang iyong bibilhin?
2. Bakit mo binili ang nasabing produkto? Pangatuwiran.
Ipabasa ang teksto bago simulan ang kasunod na gawain.
Gawain 15 : Nararamdaman Mo, Iguhit Mo
Batay sa binasang teksto, ipagawa ang pangkatang gawain. Ang bawat
pangkat ay gagawa ng karikatura batay sa sumusunod:
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang iyong ideya tungkol sa salitang neokolonyalismo?
2. Bakit kaya nagkaroon ng neokolonyalismo?
3. Ano ang mga patakaran at impluwensiyang ipinatupad ng mga
makapangyarihang bansa sa mga bansang kontrolado nila? Ipaliwanag ang
bawat isa.
4. Paano naapektuhan ng mga patakarang ito ang ekonomiya ng mga bansang
papaunlad pa lamang?
DRAFT
April 1, 2014
Puntos
5
NakuhangPuntos
5
5
5
5
-------------------------------
negatibo o hindi maganda ang dulot ng salita, isang hakbang palayo sa gitna ang
gagawin. Nangangahulugan ito na kapag mas marami ang positibong dulot ng mga
salitang kaugnay ng Neokolonyalismo, magiging maluwag ang garter. Subalit kapag
mas marami ang nagatibong dulot nito, mararamdaman ng mga manlalaro ang
pagsisikip ng garter.
DRAFT
April 1, 2014
GARTER GAME
270
Pamprosesong Tanong
Ipasagot:
1. Batay sa gawaing ito, nakabuti ba o nakasama ang neokolonyalismo sa
daigdig?
2. Ngayong nalaman mo ang negatibong epekto nito, ano ang nararapat
mong gawin? Bakit?
DRAFT
April 1, 2014
XYZ
Pamprosesong Tanong
Ipasagot:
1. Kung bibilanging muli ang iyong sagot, ilang salita ang nadagdag sa mga dating
isinulat mo?
2. Paano mo naipaliwanag ang iyong mga sagot?
271
Upang malaman kung lubos ngang naunawaan ng mga mag-aaral ang paksang
tinalakay maaaring pasagutan ang kasunod na pagsusulit:
Panuto: Isulat sa patlang ang impormasyong hinihingi ng pangungusap.
______________1.Isang sistema o kalipunan ng mga ideya o kaisipan na naglalayong
magpaliwanag tungkol sa daigdig at sa pagbabago nito. Galing ito
sa salitang ideya o kaisipan na tuwirang sinusunod ng mga tao.
______________2.Digmaan
ng
nagtutunggaliang
ideolohiya
ng
dalawang
pinakamakapangyarihang bansa (superpower) na hindi tuwirang
naglalabanan gamit ang armas.
______________3.Isang uri ng pagsasamantala at patuloy na pagkontrol ng isang
dating kolonyalista sa mahihirap na bansa.
Layunin nitong
patatagin ang pamumuhunan, pigilin ang pagkakamit ng tunay na
kalayaan, at kunin ang mas malaking kita mula sa negosyo.
______________4.Tumutukoy sa isang sistemang pangkabuhayan kung saan
ang produksiyon, distribusyon, at kalakalan ay kontrolado ng
mga pribadong mangangalakal hanggang sa maging maliit na
lamang ang papel ng pamahalaan sa mga patakarang
pangkabuhayan.
______________5.Ang nagpakilala ng salitang ideolohiya bilang pinaikling pangalan
ng agham ng mga kaisipan o ideya.
DRAFT
April 1, 2014
Analohiya: Suriin ang tinutukoy na ugnayan ng unang pares sa bawat bilang. Isulat ang
maisip na kapareha ng ikatlong salita.
6. Patakarang Pang-ekonomiya ng Bansa: Ideolohiyang Pangkabuhayan;
Paraan ng Pakikilahok ng mga Mamamayan sa Pamamahala: ______________
7. Iran: Awtoritaryanismo; China: ________________
8. US: demokrasya; USSR:_____________________
9. Adolf Hitler: Nazismo; Benito Mussolini:_____________________
10. Foreign Aid: Tulong na pang-ekonomiya, pangkultura at military;
Foreign Debt: __________________
Sagot sa Pagsusulit:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ideolohiya
Cold War
Neokolonyalismo
Kapitalismo
Desttutt de Tracy
Ideolohiyang Pampolitika
272
7. Sosyalismo
8. Komunismo
9. Fascism
10. Anumang pautang mula IMF/ World Bank
Paalala: Hindi itatala ng guro ang puntos na nakuha ng mga mag-aaral sa
bahaging ito.
PAGNILAYAN/UNAWAIN
Gawain 18 : Pagsusuri Sa Makabagong Mundo
Ipabasa at ipasuri ang kasunod na global issues. Sa pagkakataong ito,
pagtitibayin ng mga mag-aaral ang kanilang nabuong pag-unawa sa paksa. Ipagawa:
Panuto: Gamit ang internet,sa tinukoy na link. Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong
na nasa loob ng talahanayan.
DRAFT
April 1, 2014
growth-9071/
Relations between China and Africa have recently flourished and the two have
broadened political, diplomatic, economic, educational, cultural and military ties. As
Chinese economy grows, it needs greater cooperation with African markets. Recently,
273
Johannesburg hosted the first South Africa-China Markets Forum attended by South
African and Chinese businessmen, including more than 80 top fund managers from the
Shanghai Stock Exchange. The forum resulted in a letter of intent to create exchange
traded funds for Chinese investors to trade in Africa
China-Africa trade turnover was almost $200 billion in 2012, and China's trade
with South Africa alone reached $60 billion. The increasing presence of Chinese
companies in Africa has caused concern in the West, which says undemocratic China
is undermining human rights and causing environmental devastation. But what do
Africans themselves make of the tendency? VoR's Tom Spender travelled to Kenya to
find out. Tom has been greatly impressed by a brand-new highway in congested
Nairobi. The road was built by Chinese China Wu Yi Company, Sino hydro Corporation
and Sheng Li Engineering Construction. Young Kenyan, Andrew, says the new road
saves him two hours of commuting time.
China claims its increasing activity in Africa to be a win-win game, not just
pouring money in the continent but developing together, compared to the Mao times
when financial aid, was a tool to make Africa shift from Taiwan to Peoples Republic of
China. Today Chinese projects in Africa include a new Indian Ocean port, residential
construction, copper mines in Zambia, cobalt mines in Congo, and a rail network
linking Addis Ababa to Djibouti. China has invested some 75 mln dollars into the
continent, going neck-to-neck with the US that contributed 90 mln to bilateral projects.
Some Africans, however, have mixed feeling about this cooperation. Thus,
governor of Nigerian Central Bank Mallam Sanusi said, China takes from us primary
goods and sells us manufactured ones - this was the essence of colonialism. US
President Barack Obama has also warned Africa of possible aftermaths in one of his
speeches When we look at what other countries are doing in Africa, our only advice
make sure it is a good deal for Africa. Professor Stephen Chan from the School of
Oriental and African Studies believes that China, however, has certain moral principles
when operating in Africa. Africa finally has a chance to make a choice its not only
America anymore. And what stands behind Western concerns is angst about the
continents resources. While its discourse is clad in the rhetoric of democratic values,
Chinese are being shown as not caring about these values at all, Dr Chan said.
The expert believes that moral principles prevent China from going too far in
economic exploitation of the continent and Beijing is also more sensitive to African
aspirations, as it is prepared to build universities in the region, while the only education
the West sees for Africa doesnt go beyond basic literacy and primary schools.
Chinese came out of great deprivation, so they understand the power of aspiration. Its
a natural desire to see your kids going to university, the expert said.
DRAFT
April 1, 2014
Some locals complain that flocks of Chinese coming to the continent push them
out of business and take local jobs. Its wrong for them to do what Kenyans can do,
activist Boniface Mwangi said, adding that They bribe and dont care about human
rights, which makes it a win-lose situation. Now there are about 1 million Chinese in
Africa with the largest community in South Africa, Egypt and Nigeria.
Some Africans are happy with Chinas non-interference into local policy, while
the West keeps dictating people whom to vote and care only about free and democratic
elections.
274
Democracy doesnt necessarily bring development with it, thats one of Chinas
guidelines, and its leaders say that the right to food and life is more important than
democracy words.
Though many African countries have adopted European democracies, they are
still underdeveloped, while China searches for the best way to improve living
standards, a Chinese top official said. Chinese presence in the region also causes
environmental concerns: oil factories and mines heavily pollute the atmosphere.
Ivory poachers make fortunes on wealthy Chinese. According to the Kenya
Land Conservation Trust, China is now number one market for ivory, but 80% of this
ivory is illegal, which means that elephants can go extinct in less than 10 years. China,
however, has recently issued guidelines on environmental practice for overseas
companies.
Generally Africans agree that China brought a new wave of life and
development to the continent. A Consumer Insight poll has shown that China was top
source of inspiration for Kenyans, who learned many useful business and negotiating
skills from Chinese. This means the West needs to admit it doesnt dominate the
continent anymore.
DRAFT
April 1, 2014
Source: http://voiceofrussia.com/2013_08_13/China-in-Africa-neocolonialism-orchance-for-growth-9071/
Pamprosesong Tanong
1. Maituturing bang isang uri ng makabagong neokolonyalismo ang ginagawang
pagpasok ng China sa mga bansa sa kontinenteng Africa? Pangatuwiranan ang
iyong sagot.
2. Sa iyong pananaw, nakabubuti ba o nakasasama ang pagtulong ng China sa
ekonomiya ng mga bansa sa Africa?
Marka
25%
25%
25%
25%
275
DRAFT
April 1, 2014
276
DRAFT
April 1, 2014
2. Anong A ang
organisasyong heopolitikal,
ekonomikal, at pangkultura
ng mga bansa sa TimogSilangang Asya?
3. Anong W ang
isang organisasyong
pandaigdig na
nilikha upang
pamahalaan at
magbigay ng
kalayaan sa
kalakalang panginternasyunal?
277
SAGOT:
1. W ____ ____
2. A ____ ____ ____ ____
3. W ____ ____
Mga sagot:
(1) World Bank (WTO), (2) ASEAN (Association of Southeast Asian
Nations, at (3) World Trade Organization (WTO).
DRAFT
April 1, 2014
278
1
2
DRAFT
April 1, 2014
Sagot:
1.
2.
4.
5.
3.
Mga sagot: (1) ASEAN, (2) World Bank, (3) European Union, (4) World
Trade Organization, (5) Organisation of Islamic Cooperation.
279
1.
2.
3.
My Findings and
Corrections
(Mga nabago sa
alam ko na)
Supporting
Evidence
(Mga Patunay)
My
Generalization
(Paglalahat)
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Marami ka bang naitala sa hanay ng Initial Thoughts? Sa iyong palagay,
sapat na ba sa iyo ang kaalamang ito o nais mo pa itong madagdagan at
mapalalim?
2. Tungkol saan ang nais mo pang malaman sa mga organisasyong
pandaigdig? Bakit nais mo pa itong malaman?
PAUNLARIN
Pagkatapos matukoy ng mga mag-aaral ang lawak ng kanilang dati ng alam
kaalaman tungkol sa mga organisasyong pandaigdig, maaaring marami pa silang
mga katanungan na nais masagot. Sabihing maari nilang malaman ang mga sagot
sa katanungang ito sa susunod na talakayan.
280
Organisasyon
Taon ng
Pagkakatatag
Layunin
DRAFT
April 1, 2014
1.
2.
3.
4.
5.
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Narinig mo na ba ang mga binanggit na organisasyon sa teksto? Alin ang ma
narinig mo na?
2. Sa iyong palagay, saklaw ba ng mga organisasyong ito ang mga bansa sa
ibat ibang kontinente? Bakit mo nasabi iyon?
3. Ano ang masasabi mo sa layunin ng mga organisasyong ito? Ipaliwanag.
281
Kahalagahan ng
mga Organisasyon
sa mga Bansa sa Daigdig
MGA
ORGANISASYON
DRAFT
April 1, 2014
European
Union
Organization
of American
States
Y
U
Organisation
of Islamic
Cooperation
Association of
Southeast
Asian Nations
N
I
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng mga organisasyong pandaigdig?
2. Paano nakatutulong ang mga ito sa pagkakamit ng pandaigdigang
kapayapaan, kalayaan at kaunlaran?
282
Organisasyon
Pagkakaisa
Kapayapaan
Pag-unlad
1.
2.
3.
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong:
283
DRAFT
April 1, 2014
284
DRAFT
April 1, 2014
Ipagawa na sa mga mag-aaral ang Role Playing. Atasan ang bawat grupo na
gumawa ng maikling dula na magpapakita ng kabutihang naidudulot ng trade bloc
sa mga bansang kabilang dito.
285
Pamantayan
Nagsiganap
1
Di talaga
maunawaan
ang isinagawa
dahil magulo
ang
pagkalahad ng
impormasyong
itinanghal.
Di talaga
maunawaan
ang mensahe
dahil magulo
ang
pagtatanghal.
Walang
ginamit na
kahit anong
props.
Magulo,
maingay at
hindi seryoso
ang
nagaganap.
Pagtawagpansin sa
manonood
Di nakatawag
pansin sa
manonood
dahil sa di
maayos na
pagtatanghal.
Pagkakabuo
2
Di gaanong
maunawaan
ang
pagtatanghal
dahil magulo
ang daloy ng
pangyayari.
3
Maayos ang
pagkakaganap.
Malinaw ang
pagkakasunodsunod ng mga
pangyayari.
Di gaanong
malinaw ang
mensahe .
Medyo
magulo ang
pagtatanghal.
May ginamit
na di maayos
na props.
Malinaw na
naipahatid ang
mensahe at
maayos ang
pagsasagawa.
Nakaaakit ang
pagtatanghal
dahil sa
maayos na
pagsasalita
ngunit hindi
seryoso ang
mga
nagtanghal
Nakatawagpansin din sa
manonood
ngunit may
kakulangan
din ang
presentasyon.
Nakaakit ang
pagtatanghal
dahil sa
maayos na
pagsasalita at
pag-arte ng
nagtatanghal.
4
Inilalahad nang
napakalinaw at
napakaayos ang
mga pangyayari
at lubos na
nakatatawag ng
pansin sa mga
manonood.
Napakalinaw na
naihatid ang
mensahe sa
ginawang
pagtatanghal.
Puntos
DRAFT
April 1, 2014
Nilalaman
Kagamitan/
Props
Angkop at
maayos ang
props.
Nakatawagpansin sa
manonood
dahil sa
maayos na
pagsasalita at
magandang
pag-arte.
Napakaangkop
at malikhain ang
ginamit na
props.
Kaakit-akit ang
pagtatanghal
dahil sa maayos
na pagsasalita at
magaling na
pag-arte ng mga
nagsiganap.
Lubos na
nakatawagpansin sa
manonood dahil
sa maayos na
pagsasalita,
malikhaing props
at
madamdaming
pag-arte.
KABUUAN
286
My Findings and
Corrections
1.
Supporting Evidence
My Generalization
1.
DRAFT
April 1, 2014
2.
2.
3.
3.
PAGNILAYAN/UNAWAIN
287
DRAFT
April 1, 2014
3 estratehiya na gagamiting ng
World Bank upang makamit ang
layunin nito sa 2030
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Ano ang hakbang na ginawa ng World Bank upang malutas ang suliranin
ng kahirapan sa mga bansa sa daigdig? Sang-ayon ka ba sa hakbang na
ito ng World Bank? Pangatuwiranan.
2. Sumasang-ayon ka ba sa World Bank na ang kahirapan ay maituturing na
isyung moral? Bakit?
288
DRAFT
April 1, 2014
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Ayon sa balita, bakit sinuspinde ng Organisation of Islamic Cooperation
ang Syria?
2. Mahalaga ba ang ginawang hakbang ng OIC para sa pagpapanatili ng
kapayapaan sa Syria at sa mundo sa kabuuan? Bakit?
289
ISYU:
__________________________________________
REAKSIYON
DRAFT
April 1, 2014
Positibo
Negatibo
Pamprosesong Tanong:
Ipasagot:
1. Tungkol saan ang balita? Saan daw nangutang ang Pilipinas at para saan
ang pangungutang na ito?
2. Sinusuportahan mo ba ang desisyon na ito ng pamahalaan? Bakit?
3. Sa palagay mo, nararamdaman ba ng mga Pilipino ang epekto ng
pagkakautang ng bansa?
290
My Initial Thoughts
My Findings and
Corrections
Supporting Evidence
My Generalization
1.
DRAFT
April 1, 2014
2.
3.
291
Mga Gawain
Mga Natutuhan
Paano Ito
Magagamit?
DRAFT
April 1, 2014
292
DRAFT
April 1, 2014
ISANG
ORDINANSANG
NAGBABAWAL
SA
LAHAT
NG
ANYO
NG
________________________ AT ANG PAGPAPATAW NG KAUKULANG PARUSA SA
PAGLABAG NITO.
293
NG
BARANGAY
________
SA
DRAFT
April 1, 2014
_____________________________
Punong Barangay at
Tagapangasiwa ng Pulong
___________________
Kagawad
___________________
Kagawad
Pinatunayan ni:
______________________________
Kalihim ng Konseho ng Barangay
Halaw sa: http://www.galangphilippines.org/media/ADO-Brgy.-Pansol.pdf
Pamantayan
sa Pagmamaka ng Output
294
Marka
25%
25%
25%
25%
DRAFT
April 1, 2014
295
Panghuling Pagtataya
DRAFT
April 1, 2014
Unang
Digmaang
Pandaigdig
K2. Nasa baba ang mapa ng Europe. Lahat ng mga nakasaad na pangyayari sa
ibaba ay naganap noong Unang Digmaang Pandaigdig LIBAN sa isa:
A. Pagkakabuo ng Triple Alliance at Triple Entente.
B. Pagkakatatag ng Nagkakaisang Bansa
C. Pagsibol ng damdaming nasyonalismo
D. Pagpapalakas ng hukbong militar ng mga bansa.
296
Source: http://mapofeurope.com/wp-content/uploads/2013/07/map-of-europe1024x833.jpg?a600a5
K3. Ito ang tawag sa ideolohiya at uri ng pamahalaan na nagbibigay ng pantay na
karapatan at kalayaan anuman ang kinabibilangang lahi, kasarian o relihiyon ng tao.
A. Demokrasya
B. Liberalismo
C. Kapitalismo
D. Sosyalismo
DRAFT
April 1, 2014
U4. Nasa ibaba ang larawan ng isang digmaan. Isulat sa mga kahon na nakapaligid
sa larawan kung ano ang mga naidudulot ng digmaan sa bansa.
297
U5. Gamit ang W-Technique ihambing ang Digmaang Pandaigdig at Cold War.
Gabay:
A at B = isulat sa tapat nito ang
pagkakaiba ng dalawang
ipinaghahambing
C = ilagay naman dito ang
pagkakatulad ng mga
ipinaghahambing
DRAFT
April 1, 2014
Digmaang
Pandaigdig
Cold
War
298
DRAFT
April 1, 2014
Demokrasya
a
Komunismo
Timog Korea
Timog Vietnam
Hilagang Korea
Hilagang Vietnam
P7. Alin sa mga sumusunod ang impormasyong dapat ilagay sa gitna ng Tdiagram?
A. 17th parallel at 38th parallel
B. 38th parallel at 17th parallel
C. 19th parallel at 38th parallel
D. 38th parallel at 19th parallel
P8. Mahihinuha sa mga impormasyon sa T- diagram, na nahati ang Korea at
Vietnam matapos ang World War I. Bakit kaya nagkaroon ng paghahati ang ilang
bansa sa Asya?
299
DRAFT
April 1, 2014
DRAFT
April 1, 2014
301
U16. Ano ang dahilan ng pagkagalit ni Adolf Hitler sa mga probisyon ng Kasunduan
sa
Versailles?
A. Dahil ito ay kasunduang nabuo lamang ng samahang Triple Entente
B. Pinagbayad ang Germany ng malaking halaga para sa reparasyon
C. Ginawang Mandated Territory ang lahat ng kolonya ng Germany
D. Naniniwala si Hitler na labis na naapi ang Germany sa mga probisyong
nakasaad ditto
P17-19. Nasa ilalim ang pangalan ng tatlong organisasyong pandaigdig. Ilista ang
pangalan ng mga organisasyong pandaigdig ayon sa isinusulong nito.
Pagkakaisa (Unity)
Kapayapaan (Peace)
Pag-unlad (Development)
DRAFT
April 1, 2014
Organization of American States
Organisation of Islamic Cooperation
World Trade Organization
U20. Unawaing mabuti ang nilalaman ng mga pahayag. Piliin ang titik ng
pinakaangkop na sagot.
Pahayag I: Ang United Nations ay naging matagumpay na pigilan ang
pagsiklab ng digmaang pandaigdig dahil ito ay nagging
pandaigdigang forum upang pag-usapan ang sigalot ng mga
bansa
Pahayag II: Nabigo ang UN na magpatupad ng mga resolusyon ukol sa
pang-aabuso ng Israel sa karapatang pantao ng mga
Palestinian.
Ano ang ipinahihiwatig ng mga pahayag?
A. Tama ang pahayag I at Mali ang pahayag II
B. Mali ang pahayag I at tama ang pahayag II
C. Parehong tama ang pahayag I at II
D. Parehong mali ang pahayag I and II
302
DRAFT
April 1, 2014
303