Professional Documents
Culture Documents
Ang Makulay Na Mundo NG Dula
Ang Makulay Na Mundo NG Dula
Ang Makulay Na Mundo NG Dula
Mga Katutubong
Dula
Bikal at Balak
Karilyo
Bayok at Embayoka
Duplo
Salubong
Paglakad ng Estrella at ng
Birhen
Pinetencia
Carillo
Puteje
Juego de Prenda
Bulaklakan
Dula sa Makabagong Panahon
Pananapatan
Moriones
Dulang Pantanghalan na may ibat ibang
Kasayatan
Dalit Alay (Flores de Mayo)
tema
Dallot
Pangangaluluwa
Pamanhikan
Panunuluyan
Dung-aw
Tibag
Dulang Musikal
Hugas Kalawang
Santakrusan
Dalling-Daling
Papuri/Putong
Ayon sa mga manunulat, ang matatawag na tunay na uri ng dula ay nagsisimula sa mga
unang taon ng pananakop ng mga Amerikano. Bagaman may mga dulang napanood at
pinaglibangan ang mga katutubong Pilipino bago sumapit ang panahong ito, ang mga tunay
na dulang sinasabing nagtataglay ng pinakamalalim na pangarap ng isang bansa,
naglalarawan ng sariling kaugalian, naglalahad ng buhay ng katutubong tulad ng nasa lona
at nagpapakilala ng papupunyagi ng mga tao ng isang bayan upang mabuhay, ay wala
noon. Ang pagdating ng mga Kastila sa Pilipinas nagbigay panibagong sangkap sa mga
katutubong dula. Ang mga dulang kagaya ng komedya ay kinasangkapan ng mga Kastila
upang mapalaganap ang Katolisismo sa kapuluan.
Ang dula sa ating bansa ay kasintanda ng kasaysayan ng Pilipinas. Bahagi na ito ng ating
tradisyon. Mga tradisyong nagbibigay ng katauhan sa mga Pilipino. Sa paglipas ng mga
taon, nagbabago ang anyo ng mga dulang Pilipino. Ngunit iisa ang layunin ng mga
mandudula: ang aliwin ang mga mamamayang Pilipino at higit sa lahat, bigyang buhay ang
mga pangyayari sa buhay Pilipino.
Lahat ng itinatanghal na dula ay naaayon sa isang nakasulat na dula na tinatawag
na iskrip. Ang iskrip ng isang dula ay iskrip lamang at hindi dula, sapagkat ang tunay na
dula ay yaong pinanonood na sa isang tanghalan na pinaghahandaan at batay sa isang
iskrip.
Sangkap ng dula
Tagpuan panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring isinaad sa
dula
Tauhan ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula; sa tauhan umiikot ang
mga pangyayari; ang mga tauhan ang bumibigkas ng dayalogo at nagpapadama
sa dula
Sulyap sa suliranin bawat dula ay may suliranin, walang dulang walang suliranin;
mawawalan ng saysay
ang dula kung wala itong suliranin; maaaring mabatid
ito sa simula o kalagitnaan ng dula na nagsasadya sa mga pangyayari; maaaring
magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dula
Saglit na kasiglahan saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa suliraning
nararanasan
Tunggalian ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan laban
sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit
sa isa o patung-patong na tunggalian
ang isang dula
may tiyak na layunin at nasa tiyak na pag-iisip dahil ang unang impresyon na kanyang
ibibigay sa mga manonood ay ang kanyang susi sa papel na kanyang gagampanan.
Kailangang maisaisip at maisapuso niya ang kanyang katauhan bago pa man siya papasok.
Mahalaga ring mapagplanuhang mabuti ang paraan kung paano niya gustong lumantad lalo
na ang kanyang tindig. Dapat na nasisigurong ang lahat ay maayos tulad ng make-up,
kasuotan at mga kagamitan upang hindi mabagabag. Habang hinihintay ang pagpasok,
tiyaking hindi lumalabas ang anino sa entablado at huwag ding harangan ang labasan.
Kapag dalawa o mahigit ang papasok, dapat ang isa ay nagsasalita at iyon ang ang taong
huling lalabas upang hindi na niya kailangan pang lumingon sa kanyang mga kausap.
Diin at Balanse sa Entablado ang direktor ang magtuturo sa tamang posisyon sa
entablado ngunit ang actor ay maaring tumulong sa pamamagitan ng pagtatanda sa
kanyang dapat na posisyon. Kapag natatakpan ang ibang tauhan, ang taong nasa likod ang
kikilos upang isaayos ang posisyon. Iwasan na matakpan ang iba. Bawat tauhan ay
mahalaga at bahagi ng kabuuang larawan ng entablado gaano man ka liit ng linyang
bibitawan o kahit na extra lamang.
Posisyon at Paggalaw walang kilos o galaw ang dapat na gawin na walang
dahilan. Ang bawat kilos o galaw ay may kahulugan. Ang pag-upo o pagtayo ay dapat
naaayon pa rin sa papel na ginagampanan. Ang dalawang mag-uusap ay kailangang
magtinginan paminsan-minsan. Tingnan nang diretso ang bagay na pupulutin, ang lugar na
pupuntahan o ang taong kakausapin. Huwag na huwag tumalikod sa mga manonood.
Linya at Palatandaan Dapat kabisado o saulado ang linyang bibigkasin.Kailangan
ding malinaw, buo at malakas ang boses ng mga actor sa pag-uusap. Ang pag-aadlib ay
para lamang sa kagipitan upang maiwasan ang katahimikan. Kapag nakalimutan ng isang
aktor ang linya at nawawala ang ibang impormasyon, ang ibang aktor ay mag-aadlib na
hindi pinahahalata ang pagkakamali sa pamamagitan ng pagpapakita pa rin ng pagkanatural
ng usapan.Kailangang magkaroon ng palatandaan kung saan papasok o magsisimula sa
pagsasalita at huwag itong kalimutan.
GALAW NG KATAWAN AT MGA ALITUNTUNIN
Tindig Ito ay mahalaga hindi lamang sa kalusugan kundi pati sa personal na hitsura.
Paglakad panatilihin ang magandang tindig sa paglalakad. Kailangang nakataas ang
balikat, diretso ang katawan at diretso rin ang pagtingin.
Pag-upo panatilihin ang tuwid na pag-upo. Ang mga kamay ay nakalukbay
(relax). Ang kamay na naka gapos ay nagpapahirap sa paghinga at ito ay
nagpapamukhang kabado. Tandaan na ikaw ay unang huhusgahan sa iyong katauhan sa
entablado, susunod na lamang ang sa kung ano ang iyong sasabihin.
Pagtawid at Pagbalik
(E)
(F)
Center Stage
(G)
Down Right Stage
(H)
Down Center Stage
(I)
Left Center Stage