Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 28

Toverbos

strook 1

Muziek uit het toverbos (3 : 30)


Aantal leerlingen

Referentie

1,2 of 3 lln.

Armand Coeck: Muziek uit het Toverbos

Tijd

Enchanted Woods.
Wouter Vercruysse, cello
Joris DHaene, gitaar
uit Nightbird, P 2007 Auurk records 634479693434
www.myspace.com/woutervercruysse
Druk op CTRL en klik als je de link wilt volgen.

15

Materiaal- cd-speler
- melodiekaarten kopiren en
knippen)

Leeftijdvanaf 4de lj.


indien klassikaal vanaf 1ste lj.

Wat is de opdracht ?
- Melodiekaarten leggen
- Muziek beschrijven
- Woordjes kiezen bij muziek
- Een leesteken kiezen

Tips
- Klassikaal zit er een mooie
bewegingsles in
- Lees enkele goede verhalen van lln.
en laat nadien een laatste klassikale
beluistering volgen.

Verwijzing eindtermen
2.1. / 2.3. / 6.2. / 6.4.

Achtergrond info
Compositie uit 1989 van de Vlaming Armand Coeck. Oorspronkelijk voor
gitaar solo. Tien jaar later herwerkte de componist dit voor gitaar en cello.

Wat vertelt de componist?


Jaren geleden doolde de componist Armand Coeck met zijn goede vriend
Jacques door een groot verwilderd bos in Frankrijk. De componist speelde
op een fluitje en zijn vriend speelde op de trom. Toen ze aan de oever van
een groot meer kwamen, was het er verpletterend stil. De avond viel. De
vriend sloeg heel hard op de trom. Daarop klonk een oorverdovend gekrijs
van duizenden verschrikte vogels. De rode hemel werd plots helemaal zwart.

Verbetersleutel
Opdracht 1:
B. Je twijfelt wat
F. Spannend
G. Een . of I. Een !
Opdracht 2: Zie bijlage
Opdracht 3 :
Een kort verhaal passend bij de dreigende sfeer
(Evt. enkele leuke resultaten noteren voor naverwerking)

Bijlagen
- Melodiekaarten
- Juiste volgorde melodiekaarten

Leerplan
VVKBaO:
OVSG:
GO:

7.1, 5.3, 7.3, 11.2, 12.2


1.2, 2.4, 3.1, 4.1
2.1, 2.3

Fiche leerkracht strook 1

Toverbos

Muziek uit het toverbos (03:30)

strook 1 (bijlage)

Melodiekaarten : uit te knippen

Verbetersleutel (de juiste volgorde :)

Fiche leerkracht strook 1

Sprookjesstemmen

strook 2

Knibbel, knabbel, knuisje (03:13)


Aantal leerlingen

Referentie

1,2 of 3 lln.

Engelbert Humperdinck: Knibbel, knabbel, knuisje

Tijd

Hnsel und Gretel: Knusper, knusper Knuschen


Anne-Sofie Von Otter (Hnsel), Barbara Bonney (Gretel)
Symphonie-Orchester des Bayerischen Rundfunks / Jeffrey Tate
P 1990 EMI Records Ltd

30

Materiaal- cd-speler
- blad papier of werkschrift

Achtergrond info
De Duitse componist Engelbert Humperdinck schreef in 1890 een aantal
liedjes bij het poppenkastspel van zijn nichtjes. Een jaar later maakte hij
er een volledige sprookjesopera van in drie bedrijven: Hnsel und Gretel
(Hans en Grietje). Teksten waren van Adelheid Wette, de mama van de
meisjes, ze baseerde zich op het verhaal van de gebroeders Grimm.
Humperdinck gaf de partituur als verlovingsgeschenk aan zijn geliefde.

Leeftijdvanaf 4de lj.

Hoe zingen de sprookjesstemmen?

In deze opera heeft Grietje de hoogste stem: een sopraan. Hans en de


Heks hebben een iets lagere stem: de mezzosopraan. Hans wordt hier
dus door een vrouwenstem gezongen. Dat is gebruikelijk in de opera
om de illusie van een kindstem te bewaren. De stem van Hans door een
bas laten zingen, zou vreemd zijn. Er bestaat ook een popzanger met de
naam Engelbert Humperdinck.

Tips

Wat vertelt de componist?

Als alle kinderen deze hoek bezocht


hebben, kan klassikaal een gekend
toverliedje gezongen worden. Pas
dan alle aangehaalde stemtechnieken
toe. Plezier verzekerd!

4.5. / 6.2. / 6.3. / 6.4.

Hans en Grietje zijn verdwaald in het bos en vallen in slaap. De volgende


morgen worden ze gewekt door het dauwmannetje. Grietje en Hans
vertellen elkaar wat ze gedroomd hebben. Hans heeft in zijn droom gezien
hoe de engelen uit hun avondgebedje hem de weg uit het bos toonden.
Op dat moment trekt de mist op en zien de kinderen het snoephuisje van
de heks. Ze beginnen stukjes koek van het huis af te breken tot wanneer
een stem van binnen vraagt: knibbel, knabbel, knuisje, wie knabbelt er
aan mijn huisje De heks noemt zichzelf Rosine Suikerbuik. Ze neemt
Hans gevangen met een touw om hem vet te mesten en dan lekker op te
smullen.

Leerplan

Verbetersleutel

Wat is de opdracht ?

Verwijzing eindtermen
2.1. / 2.3. / 2.5. / 3.6. / 4.1. / 4.3. /

VVKBaO:
OVSG:
GO:

7.3, 11.1, 13.1, 14.2


1.2, 2.2
2.5, 2.1, 2.3

1. Knibbel, knabbel, knuisje, wie knabbelt er aan mijn huisje?


2. Duits
3. Oplossing e. De heks klinkt vals. Ze zingt alsof ze lief is.
De koperblazers geven grimmige klanken.
4. a/5 - b/3 - c/2 - d/4 - e/1 - f/6
5. G/6 - H/2 - I/3 - J/ 5 - K/1

Bijlagen
geen

Fiche leerkracht strook 2

Dansliedje

strook 3

Broertje, kom en dans met mij (03:30)


Aantal leerlingen
1,2 of 3 lln.

Referentie
Engelbert Humperdinck: Knibbel, knabbel, knuisje

Tijd

Hnsel und Gretel: Knusper, knusper Knuschen


Anne-Sofie Von Otter (Hnsel), Barbara Bonney (Gretel)
Symphonie-Orchester des Bayerischen Rundfunks / Jeffrey Tate
P 1990 EMI Records Ltd

15

Materiaal- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- vertaling van het dansliedje
- Hans en Grietje maken ruzie
(tekst)

Leeftijd

Achtergrond info
Zie onder fiche 2.

Wat vertelt de componist?

- Zet de woorden van het lied in


de juiste volgorde.
- Maak een dansje.

Dit eenvoudig dansliedje komt uit het eerste bedrijf van de opera. We
bevinden ons met de kinderen in het huis van vader Peter en moeder
Gertrud. Terwijl vader en moeder naar de stad zijn, moet Hans bezems
maken en Grietje kousen stoppen. Ze hebben honger, sinds weken hebben
ze niets anders dan droog brood gegeten. Vooral Hans heeft het kwaad.
Grietje troost hem en zegt dat de buurvrouw een kan melk heeft gebracht.
Wanneer moeder thuis komt zal ze daarvan wel rijstpap maken. Hans is zo
blij dat hij wil dansen. Grietje leert haar broertje dansen. Al zingend geeft ze
aan wat hij moet doen. De dans wordt wilder en wilder tot ze beiden op de
grond neerploffen. En juist dan komt moeder thuis

Tips

Verbetersleutel

Als alle kinderen deze hoek bezocht


hebben, kan je aan de hand van
bijgeleverde tekst met de hele klas
het dansje uitvoeren. Je kan het
liedje ook makkelijk veranderen.
Opgelet de eerste twee zinnen van
A en B zijn weinig verschillend!

C E C E (1.a)
B D B D (1.b)

vanaf 4de lj.

Wat is de opdracht ?

Bijlagen
- Ingekorte tekst, makkelijk om zingen en bewegingen bij te zoeken
- Tekst bij het beluisteren vanaf 01:59

Verwijzing eindtermen
2.1. / 2.3. / 4.1. / 4.3. / 4.5. / 6.2. /
6.3. / 6.4.

Leerplan
VVKBaO:
OVSG:
GO:

7.6, 7.5, 13.1


1.2, 3.2, 4.2
2.1

Fiche leerkracht strook 3

Dansliedje

Broertje, kom en dans met mij (03:30)

strook 3 (bijlage)

Bijlage
1. Broertje kom en dans met mij
Grietje: (A)
Broertje, kom en dans met mij,
Beide handen in de zij,
Rechter voet, linker voet,
Nu eens draaien, zo ist goed.
Grietje/Hans (B)
Met de voeten stamp, stamp, stamp,
Met de handen klap, klap, klap,
Rechter voet, linker voet,
Nu eens draaien, zo ist goed.
Grietje/Hans (B)
Met het hoofdje knik, knik, knik,
Met de vingers knip, knip, knip,
Rechter voet, linker voet
Nu eens draaien, zo ist goed.
Grietje/Hans (A)
K Hou van dans en vrolijkheid,
laat mij nooit alleen meer zijn,
Rechter voet, linker voet,
Nu eens draaien, zo ist goed.
2. Wil je weten hoe het verder gaat?
Hans en Grietje maken ruzie.
Probeer de volgende woordjes te herkennen.
Opgelet ze worden wel in het Duits gezongen, maar als je goed luistert.
02:02 Hans:
Ga weg van mij, ga weg van mij
Ik ben de stoute Hans!
Met kleine meisjes dans ik niet,
Die vind ik veel te stom.
02:13 Dan zegt Grietje:
Ga , stoute Hans, ga domme Hans,
Ik krijg je wel weer aan het dansen..
Tralala
2:27 Hans
Ach zusje, ach Grietje
je hebt een gat in je kous
02:34 Grietje:
Ach broertje, ach Hansje,
Hou je me voor de gek?
Met boze jongens dans ik niet
Dat is veel te stom!
Hans 02:43
Niet boos zijn, lief zusje
Ik krijg je wel aan het dansen.
Tralalala

Fiche leerkracht strook 3

Kabouterbeentjes

strook 4

Dans van de kabouters (05:28)


Aantal leerlingen
2 lln.

Tijd
15

Materiaal- tekenblad
- cd-speler
- tekengerief

Leeftijdvanaf 3de lj.

Referentie
Antonio Bazzini: Dans van de kabouters
La Ronde des Lutins
Maxim Vengerov, viool
Virtuosi / Vag Papian, piano
P 2001 EMI Records Ltd

Achtergrond info
Antonio Bazzini ( 1818-1897) is misschien als componist niet zo bekend,
toch wordt hij herinnerd als n van de grootste Italiaanse violisten. Zijn
naam blijft verbonden aan dit waanzinnig moeilijk kabouterstukje. Het
was Paganini, de grootste vioolvirtuoos van die tijd, die hem hoorde als
jonge violist en hem aanmoedigde om concertviolist te worden.

Wat vertelt de componist?

Wat is de opdracht ?
- Bewegen op muziek
- Muziek tekenen

Tips
Maak met stof een kabouterpopje
(hoofd-romp) en bind het eventueel om
je pols. Je wijs- en middenvingers
zijn de beentjes, duim en pink de
armen. Verzin ook nog schoentjes
(een klein doosje, plasticine,
papier). En nu maar dansen op
muziek. Is er een videocamera, dan
is het nog leuker.

Dit stukje is een Scherzo Fantastique wat aangeeft dat het een sprankelend
stuk is waar de violist al zijn troeven kan uitspelen. De moeilijke
viooltechnieken en vooral de snelheid maken het tot een huzarenstukje.
Ronde of rondo is letterlijk een rondedans. In de muziek vertaalt zich dat in
de structuur. Een refrein keert altijd terug en is altijd in het begin en op het
einde te horen. Zo is de cirkel rond.
Hier is dat: A(a-a) B (b-b) A (a-a) C (c- c) A (a-a)

Bijlagen
geen

Op YouTube speelt de bekende


violist Maxim Vengerov dit
kabouterstukje. www.youtube.com/
watch?v=az7ZE2Y6uy4
Maar ook de zeer jonge violist
Eugene speelt het huzarenstukje.
www.youtube.com/watch?v=_
ik3fxLcLHk. De moeite om eens te
kijken!

Eindtermen
1.4. / 1.6. / 2.1. / 2.3. /
4.1. / 4.3. / 5.3 / 6.2

Leerplan
VVKBaO: 6.2, 7.1,7.6, 10.1, 10.4, 13.2
OVSG:
1.3, 2.4, 3.2,4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 4

Vlucht van de hommel

strook 5

De vlucht van de hommel (01:02)


Aantal leerlingen
1, 2 of 3 lln.

Referentie

30

Nicolaj Rimski-Korsakov: De vlucht van de hommel


The Flight of the Bumble Bee
Masahito Tanaka, fagot en Miyuki Washimiya, piano
P 2002 Pavane Records

Materiaal-

Achtergrond info

- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- tekenblad met daarop een kader
zo groot als een cd
- tekengerief

De vlucht van de hommel was oorspronkelijk een intermezzo voor de


opera De geschiedenis van Tsaar Saltan. Deze muziek begeleidt een
scne waarin prins Gvidon in een hommel verandert. Op die manier kan
hij zijn vader Tsaar Saltan bezoeken (die niet weet dat Gvidon nog leeft).

Tijd

Leeftijd
Vanaf 3de lj.
Klassikaal, vanaf het 1ste lj.

Wat is de opdracht ?
- Hoe vliegt de bij?
- Ontwerp een cd-hoes

Tips
- De oefening van de cd-hoes kan je
uiteraard met allerlei muziekgenres
uitproberen.
- Wat is alweer het verschil tussen
een hommel, een bij, een wesp?
Zoek het eens op.

Eindtermen
1.4. / 1.6. / 2.1. / 2.3. / 6.2

In de opera zingt vooraf een zwaan de volgende tekst:


Welnu, mijn hommel, ga feesten,
Land op een schip in de zee,
Land er heimelijk,
Verberg je in een spleet een eindje verder.
Veel geluk, Prins Gvidon, vlieg,
maar blijf niet lang!
(De hommel vliegt weg.)
De opera zelf is vergeten maar dit stuk groeide uit tot een zelfstandig
werk voor orkest. Het werd een echte kaskraker. Heel wat andere
componisten hebben het bewerkt voor verschillende solo-instrumenten.

Wat vertelt de componist?


De solofagot schetst een levendig beeld van dit bekende vliegende insect
en roept de sfeer op van warme zomerdagen. De melodie maakt eerst een
tuimeling naar beneden en gaat dan zijn eigen gangetje, omhoog en omlaag,
zonder stoppen en vooral heel vlug. Op het einde klimt de melodie weer
helemaal naar boven en sluit dan af met enkele korte noten. Deze versie
voor fagot benadert wel goed het gebrom van de hommel.

Bijlagen
geen

Leerplan
VVKBaO:
OVSG:
GO:

6.2, 7, 12.2
1.3, 2.4, 3.2, 4.2
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 5

Dodendans

strook 6

De doden dansen de dodendans (06:20)


Aantal leerlingen
1, 2 of 3 lln.

Tijd
30

Materiaal-

Referentie
Camille Saint-Sans: De doden dansen de dodendans
Danse macabre
Renaud Capuon, viool
Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen / Daniel Harding
P 2001 EMI Records Ltd/Virgin Classics

- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- gedicht van Cazalis
- eventueel afbeeldingen van
fluit, viool, xylofoon, hobo

Achtergrond info

Leeftijd

Deze Danse Macabre uit 1874 is een symfonisch gedicht, gebaseerd


op het gelijknamige gedicht van Henri Cazalis (zie bijlage).

Vanaf 5de lj.


Doe je de oefening klassikaal,
dan vanaf het 2 de lj.

Wat vertelt de componist?

Wat is de opdracht ?
- Zoek dansbewegingen
- Lees nadien het gedicht

Tips
- Wanneer alle kinderen klaar zijn
met de oefening, dan kunnen ze
verzamelen in een kring. Ieder
groepje toont zijn bewegingen.
- Misschien is dit muziekstuk best te
integreren in een les rond Halloween.

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 3.3. / 4.1. / 4.3. / 4.4.
4.6. / 6.2. / 6.3. / 6.4. / 6.5.

Leerplan
VVKBaO: 7.1, 7.6, 10.1, 10.2, 10.3,
10.4, 11.1
OVSG:
1.3, 2.4, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.

Camille Saint-Sans is een Frans componist die leefde van 1835 tot 1921.
Naast deze Danse Macabre zijn van hem ook bekend: Carnaval
des Animaux en de Orgelsymfonie.

De Danse Macabre of Dodendans vertelt een heel verhaal.


De compositie opent met twaalf middernachtelijke klokslagen, gespeeld
op een harp. De opmaat door cellos en contrabassen introduceren Pietje
de dood zijn vioolpartituur opent met een melodie in een verminderde kwint,
ook wel duivelsinterval genoemd (G-D-A-Es in plaats van de gebruikelijke
vioolstemming G-D-A-E). Hij nodigt de doden uit ten dans. Een vinnige
dansbeweging wisselt af met een zwoele dansmelodie voor viool-solo.
Er komen steeds meer doden uit hun graf en zij dansen met elkaar.
De arme man danst met de rijke vrouw, de dood kent geen verschillen.
Steeds voller en heftiger klinkt de melodie, alsof de skeletten door de wind
worden opgejaagd. Wanneer uiteindelijk de haan kraait, gespeeld op een
hobo, is de dans voorbij en horen we de grafstenen weer dichtvallen.
De dood blijft als laatste achter, zittend op een grafzerk, en speelt op zijn
viool een afscheidsmelodie.
Opvallend in deze compositie is het gebruik van de xylofoon, een instrument
dat de indruk wekt alsof de muziek wordt gespeeld op skeletten. Een soortgelijk
fragment op xylofoon is te horen in de Fossielen uit Carnaval des Animaux.

Bijlagen
Het gedicht van Henri Cazalis

Fiche leerkracht strook 6

Dodendans

strook 6 (bijlage)

De doden dansen de dodendans (06:20)


Bijlage
Dodendans (Henri Cazalis)
Heen en weer, de Dood is in beweging
Raakt een graf met zijn hiel,
De Dood speelt te middernacht een dansdeuntje,
Heen en weer op zijn viool.

De winterwind fluistert en somber is de nacht


het gejammer betovert de lindebomen;
De witte skeletten schijnen dwars door de schaduw heen
De luchtstroom danst onder hun grote lijkwaden,
Heen en weer, iedereen is in de weer,
Je hoort het kloppen van de botten van de dansers,
een wulps stel zit op het mos
alsof ze genieten van voorbije genoegens.
Heen en weer, de dood gaat voort
Krassend op zijn schelle instrument.
Een gordijn schuift opzij: de danseres is naakt!
Haar danspartner omhelst haar liefdevol.
De dame is, zegt men, markiezin of barones.
En de groene minnaar een arme wagenmaker Jakkes! Zie hoe zij zich overgeeft
Alsof de lomperd een baron was!
Heen en heen, wat een sarabande!
Cirkels van doden geven elkaar een hand!
Heen en heen, in de bende zie je
De koning huppelen bij een boer!
Maar ssst! Plotseling stopt de rondedans,
Ze haasten, ze vluchten, de haan heeft gekraaid
O, de prachtige nacht voor de arme zielen!
En leve de dood en de gelijkheid!

Fiche leerkracht strook 6

Toverfotos

strook 7

Slaaplied van de elfen (03:51)


Aantal leerlingen
2 lln.

Referentie

- cd-speler
- mag met 7 fotos
- blad papier of werkschrift

Felix Mendelssohn- Bartholdy: Slaaplied van de elfen


A Midsummer Nights Dream
Referentie: Op. 61: Come, now a roundel of :
You spotted snakes with double tongue.
Rebecca Evans, sopraan / Joyce DiDonato, mezzo-sopraan
Le Jeune Choeur de Paris / Laurence Equilbey
Ensemble Orchestral de Paris / John Nelson
P 2003 EMI Records Ltd/Virgin Classics
P 2002 Pavane Records

Leeftijd

Achtergrond info

Tijd
15

Materiaal-

4de lj.

Felix Mendelssohn-Bartholdy was al op jonge leeftijd actief als componist.


Op zijn zeventiende schreef hij een ouverture bij A Midsummer Nights
Dream van Shakespeare. In 1842 voegde hij hier andere stukken aan toe,
korte en langere stukken muziek die de handeling aanvullen. Een bekend
stuk uit deze theatermuziek is de bruiloftsmars.

Wat is de opdracht ?

Wat vertelt de componist?

Eindtermen

Dit stuk is een slaaplied, gezongen door de elfen, dienaressen van koningin
Titania (The Fairy Queen). De solo-elf jaagt het ongedierte (slang, egels,
salamanders, wormen, spinnen, kevers) weg. Ze zouden de rust van
Titania kunnen verstoren. Samen met de andere elfen vraagt ze de
nachtegaal (Philomel) om voor de elfenkoningin een slaaplied (Lullaby)
te zingen.

1.4. / 1.3. / 2.1. / 2.3. / 2.5. / 6.2. / 6.5.

Verbetersleutel

Leerplan

2. B Engels Good night betekent Goede nacht.

Zoek passende fotos en beschrijf ze.

Tips
geen

VVKBaO:
OVSG:
GO:

7, 11.2, 11.1, 12.1


1.2, 2.4, 3.2, 4.2
2.1, 2.3, 2.

Bijlagen
- You spotted snakes, with double tongue
- Fotos

Fiche leerkracht strook 7

Toverfotos

strook 7 (bijlage 1)

Slaaplied van de elfen (03:51)


Bijlage
You spotted snakes, with double tongue
I
You spotted snakes, with double tongue,
Thorny hedgehogs, be not seen;
Newts and blind-worms do no wrong;
Come not near our fairy queen:
Chorus
Philomel, with melody;
Sing in our sweet lullaby:
Lulla, lulla, lullaby; lulla, lulla, lullaby:
Never harm, nor spell, nor charm,
Come our lovely lady nigh;
So, good-night, with lullaby:
II
Weaving spiders, come not here;
Hence, you long-leggd spinners, hence,
Beetles black, approach not near;
Worm nor snail do no offence.
Chorus
Philomel, with melody, etc.
(A Midsummer Nights Dream, I I, 2)

Fiche leerkracht strook 7

Toverfotos

Slaaplied van de elfen (03:51)


Bijlage

strook 7 (fotos)

Ezelsdans

strook 8

Ezelsdans (01:35)
Aantal leerlingen
4 lln.

Tijd
30

Materiaal- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- kleding en voorwerpen die
in de klas aanwezig zijn

Leeftijd
- Vanaf 4de lj.
- In lagere klassen kan er
klassikaal een ezelsdans
gezocht worden.

Wat is de opdracht ?
Maak een levensgrote ezel
en laat de ezel dansen

Referentie
Felix Mendelssohn- Bartholdy : Ezelsdans
A Midsummer Nights Dream
Op. 61: A Dance of Clowns (Allegro di molto)
Ensemble Orchestral de Paris / John Nelson
P 2003 EMI Records Ltd/Virgin Classics

Achtergrond info
Weer een fragment uit de theatermuziek van Felix Mendelssohn-Bartholdy
voor Midzomernachtsdroom van Shakespeare (zie ook strook 7 & 9). In dit
verhaal wordt een toneelspelende arbeider betoverd in een ezel. Net op dat
moment wordt Titania, de elfenkoningin wakker. Ze ziet de ezel en wordt
meteen verliefd op hem... Ze heeft namelijk ook toverdruppels in de ogen
gehad. Zo maakt ze zich heel belachelijk en dat was de bedoeling van haar
echtgenoot Oberon.

Wat vertelt de componist?


Deze muziek komt aan het einde van de voorstelling. We bevinden ons op
een bruiloftsfeest. De arbeiders hebben net een toneelstukje gespeeld en
met deze muziek openen ze de dans. Ze dansen op hun eigen volkse manier.

Verbetersleutel
2. Je hoort 8 keer i-a.

Tips
Ken je een ezelliedje?

Eindtermen

Bijlagen
geen

2.1. / 2.3. / 2.4. / 3.5. / 4.1. / 4.3.


4.4 / 6.2. / 6.3. / 6.4. / 6.5.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.2, 10.4, 12.4
OVSG:
1.2, 2.4, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5.

Fiche leerkracht strook 8

Toverlicht

strook 9

Nachtmuziek (05:40)
Aantal leerlingen
2 lln.

Tijd
30

Materiaal- cd-speler
- 2 zaklampen, schaar
- allerlei doorschijnende
gekleurde papiertjes
- wit tekenpapier in een doos

Leeftijd
vanaf 4de lj.

Referentie
Felix Mendelssohn- Bartholdy : Nachtmuziek
A Midsummer Nights Dream
Op. 61: Nocturne (Con moto tranquillo)
Daniel Catalanotti, hoorn
Ensemble Orchestral de Paris / John Nelson
P 2003 EMI Records Ltd/Virgin Classics

Achtergrond info
Weer een fragment uit de theatermuziek van Felix Mendelssohn-Bartholdy
voor Midzomernachtsdroom van Shakespeare (= strook 8). In dit verhaal
wordt een toneelspelende arbeider betoverd in een ezel. Net op dat moment
wordt Titania, de elfenkoningin wakker. Ze ziet de ezel en wordt meteen
verliefd op hem... Ze heeft namelijk ook toverdruppels in de ogen gehad.
Zo maakt ze zich heel belachelijk en dat was de bedoeling van haar echtgenoot Oberon.

Wat vertelt de componist?


Wat is de opdracht ?
Muziek omzetten in een spel van
gekleurd licht.

Hermia en Lysander beseffen dat ze verdwaald zijn en dat er niets anders


op zit dan te gaan slapen. Hermia vraagt Lysander om wat verderop te gaan
liggen. Deze muziek begeleidt hen tijdens hun slaap. Ook de elfen dwalen
nog steeds rond in het nachtelijk woud, vandaar misschien de onrust.

Verbetersleutel
Tips
Indien er leuke resultaten zijn, toon
ze aan de klas. Hang een wit doek in
een donkere hoek.

geen

Bijlagen
geen

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 2.5. / 5.1 / 5.2 / 6.2. / 6.3.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.3, 6.2, 11.2,
12.2, 12.3
OVSG:
1.3, 2.4, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 9

De pianist

strook 10

Baba Yaga de heks (02:57)


Aantal leerlingen
2 lln.

Tijd
30

Materiaal- cd-speler
- computer met internet
(voor opdracht 4)
- blad papier of werkschrift

Referentie
Modest Moessorgski: Baba Yaga de heks
Pictures at an Exhibition: Baba Yaga (The Hut on Chickens Legs)
Sergio Tiempo, piano
P 2006 EMI Records Ltd

Achtergrond info
De schilderijententoonstelling is een suite van de Russische componist
Modest Moessorgski (1839-1881). Hij schreef het werk naar aanleiding
van zijn bezoek aan een tentoonstelling met werk van zijn vriend Viktor
Hartmann, die in 1873 stierf.

Leeftijd
vanaf 4de lj.

Moessorgski streefde naar een echte Russische kunst, zonder al te


veel Westerse invloed. Tussen de 16 schilderijen door (strook 10 is het
15de deel) klinkt het Promenade-thema. Een langzaam thema dat je in
gedachten van het ene naar het andere schilderij brengt. Het bekendste
arrangement voor orkest is wel dat van Maurice Ravel. Verschillende
componisten hebben dit pianowerk gearrangeerd. Zelfs voor rockband
bestaat er een versie (van Emerson, Lake & Palmer).

Wat is de opdracht ?

Wat vertelt de componist?

De pianist nabootsen.

Baba-Yaga is een Russische heks. Ze vliegt als een gekkin in een vijzel
door de lucht en jaagt op kleine kinderen. Met haar lange kleverige tong
graait ze de kinderen van de grond. Ze neemt die dan mee naar haar
ronddraaiende hut op kippenpoten. Op het beeld van Viktor Hartmann zie
je ook een grote klok op de voorkant van de hut en een schoorsteen langs
waar de heks met de kinderen naar binnen vliegt.

Tips
- Er bestaan meerdere verhalen van
Baba Yaga. Je kan er altijd eentje
voorlezen.
- Kinderen kunnen vanuit hun
fantasie een hut op Kippenpoten
tekenen

Bijlagen
geen

Eindtermen
2.1. / 2.2. / 2.3. / 6.1. / 6.2.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.4, 12.1, 13.1
OVSG:
1.2, 2.4, 3.1, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 10

Koning Trol

strook 11

In de hal van Koning Trol (02:21)


Aantal leerlingen
2 of 4 lln.

Tijd
15

Materiaal- cd-speler
- blad papier of werkschrift

Leeftijd
Vanaf 4de lj.
Klassikaal: vanaf 3de lj.

Referentie
Edvard Grieg: In de Hal van Koning Trol
Peer Gynt: I Dovregubbens hall (In the Hall of the Mountain King)
Ellerheins Girls Choir, Estonian National Male Choir
Estonian National Symphony Orchestra / Paavo Jrvi
P 2005 EMI Records

Achtergrond info
Edvard Grieg wordt gezien als de bekendste Noorse componist. Als
pianist wordt hij ook wel de Chopin van het Noorden genoemd. De
toneelmuziek bij Peer Gynt, die hijzelf in twee suites bundelde, hebben
hem veel bekendheid gegeven. Stukken als Morgenstemming,
Anitras dans of Solveigs Lied komen uit deze suites.
En wie dacht dat de bekende Morgenstemming zich voltrekt in een Noors
landschap heeft het mis. In het vreemde verhaal van Peer Gynt blijkt de zon
op te komen in een Afrikaanse woestijn!

Wat vertelt de componist?


Wat is de opdracht ?
Doe de trollendans.

Tips
- Een les over trollen kan ook eens
boeiend zijn. Hoe zien ze er uit?
Vanwaar komen ze? Trollen in verhaal en muziek. Succes verzekerd.
- Misschien wel leuk van heel de klas
in een trollenkoor om te toveren.
Je vindt beslist wel woorden op
de melodie die altijd terugkeert. En
je kan ook samen een trollendans
uitvoeren. Een idee voor karnaval?

Eindtermen
2.1 / 4.1 / 4.4 / 4.6 / 6.1 / 6.2.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.4, 12.1, 13.1
OVSG:
1.2, 2.4, 3.1, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Peer Gynt is een toneelstuk uit 1867 van de Noorse schrijver Henrik
Ibsen. Ibsen hoorde in het dorp Vinstra de avonturen van de historische
Peer Gynt uit de mond van bergbewoners. Peer is een opschepperige,
onbezorgde leugenaar, een ontwapenende sympathieke kwajongen.
Maar daarnaast is hij ook een gewetenloze egost die leeft in zijn
fantasiewereld, maar ook daarbuiten. Peer woont met zijn moeder Aase
in een bekrompen Noors dorp. Teleurgesteld in de leugens van haar zoon
en haar armoedige bestaan wenst Aase zichzelf dood, net als haar man.
Peer schrikt daarvan en belooft zijn moeder dat hij Keizer zal worden
Zo begint het verhaal. Hij eindigt na een hele wereldreis, met de terugkeer
naar Noorwegen, naar zijn geliefde Solveig. Hij sterft in haar armen.
Bij de premire in 1876 schreef Edvard Grieg muziek voor deze
voorstelling. Het was meteen een gigantisch succes. In dit stuk komt
Peer Gynt terecht in de Hal van Koning Trol. Hij wil namelijk huwen met
zijn dochter, die hij zwanger heeft gemaakt. Allemaal goed, maar dan
moet hij wel een staart dragen, zich als een trol voelen, niet te veel
ambitie hebben n zijn ogen laten verminken om alles wat waziger te
zien Peer Gynt hoeft de dochter niet meer. De trollen zijn woest en
willen hem levend villen!

Verbetersleutel
2. 12 keer
3. Het koor klinkt behoorlijk boos

Bijlagen
geen

Fiche leerkracht strook 11

Goochelaar

strook 12

Trollenmars (02:51)
Aantal leerlingen
2 lln.

Tijd

Referentie
Trollenmars
March of the Trolls

30

Achtergrond info

Materiaal-

Deze Trollenmars is n van de 66 lyrische stukken van Edvard Grieg.


Het zijn kleine, soms middelgrote stukken voor solopiano, ook wel
miniaturen genoemd. Grieg werkte er aan tussen 1867 en 1901.
Ze verschenen in tien banden. De meeste stukken zijn kleinschalig
van aard en hebben, ondanks hun muzikale vindingrijkheid, een vaak
ongecompliceerd verloop. Grieg laat zich voor deze stukjes graag
inspireren door de natuur en de Noorse verhalenschat.

- cd-speler
- mogelijke benodigdheden
voor goochelact

Leeftijd
Vanaf 4de lj.

Wat vertelt de componist?


Een vaak gebruikte vorm in deze lyrische stukken is de ABA-vorm.
Met een grillig thema en een nogal plompe bas komen trollen komen uit
hun schuilplaats tevoorschijn en drommen in n groep bij elkaar (A).
Een contrasterend middeldeel trekt een meer romantische kaart (B).
Daarna klinkt weer het eerste deel (A).

Wat is de opdracht ?
Verzin een goochelact.

Bijlagen
geen

Tips
Geen

Eindtermen
2.1 / 3.2 / 3.5.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.4, 12.1, 13.1
OVSG:
1.2, 2.4, 3.1, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 12

Kuiken in en uit het ei

strook 13

Ballet van de kuikentjes (01:13)


Aantal leerlingen
3 lln.

Referentie

30

Modest Moessorgski: Ballet van de kuikentjes


Pictures at an Exhibition: Ballet of the Unhatched Chicks
Oslo Philharmonic Orchestra / Mariss Jansons
P 1989

Materiaal-

Achtergrond info

Tijd

- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- tekenblad waarop een groot ei
is getekend.
- afbeeldingen van kuikens in hun ei
- krantenpapier

Leeftijd
Vanaf 2de lj.
Indien klassikaal: vanaf 1ste lj.

Zie strook 10

Wat vertelt de componist?


Dit is deel 9 uit de Schilderijententoonstelling van de Russische
componist Modest Moessorgsky: de kuikentjes in hun dop of
Ballet van de kuikentjes. Moessorgsky inspireerde zich hiervoor op
kostuumontwerpen die Victor Hartmann tekende voor een kinderballet.
In dit korte stukje zie je zonder problemen een nest kuikentjes mt
moederkloek trippelen.

Bijlagen
geen

Wat is de opdracht ?
- Teken een kuiken in het ei.
- Maak een ballet voor een kuiken
dat uit zijn ei komt.

Tips
Aansluitend een les over kuikens en
kippen? Of aansluitend bij Pasen?

Eindtermen
1.4. / 2.1. / 4.1. / 6.2.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.4, 12.1, 13.1
OVSG:
1.2, 2.4, 3.1, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 13

Muziekpuzzel

strook 14

Noorse dans (02:08)


Aantal leerlingen

Referentie

2 of 4 lln.

Edvard Grieg: Norwegian Dance opus 35 no 2:

Tijd

Allegretto tranquillo e grazioso (arr. David Walter) 02.08


Arcane (Francis Poskin, fluit / Piet Van Bockstal, hobo / Philippe Saucez,
klarinet / Christophe Feron, hoorn / Paul Everaert, fagot) P 1994 Sabam.
Het openingsstuk met de cd met liedjes over heel de wereld, gezongen
door het meisjeskoor van de Munt.

15: puzzelopdracht
15: stelopdracht

Materiaal- cd-speler
- briefomslag met 6 kaartjes
- blad papier of werkschrift
- eventueel: prenten van de fluit,
de hobo, de klarinet, de hoorn
en de fagot

Leeftijd

Achtergrond info
De Noorse componist Edvard Grieg is vooral bekend van zijn Pianoconcerto in a, zijn toneelmuziek bij Peer Gynt en zijn Lyrische stukken
voor piano. Voor zijn muziek putte hij veelal uit de Noorse volksmuziek
- volksliederen en dansen. Hij gebruikt ze niet letterlijk, maar wel als
inspiratiebron. Zijn muziek lijkt eenvoudig, maar de harmonisatie is altijd
heel subtiel en doordacht.

Vanaf 3de lj.

Wat vertelt de componist?

Wat is de opdracht ?

Deze Noorse dans, oorspronkelijk voor piano, is een gezellig stukje met
een gemoedelijke melodie. De structuur verloopt zoals vaak in drie delen.
Een openingsdeeltje waar het melodietje wordt voorgesteld (A), een
contrasterend middendeel (B) en een gewijzigde herhaling van het eerste
deel (A): een vaak gebruikte ABA-vorm.

- Los de muziekpuzzel op.


- Schrijf een verhaal bij de muziek.

Tips
In lager klassen kan je deze zes
deeltjes omzetten in een les
bewegingsexpressie.

Verbetersleutel
Zie bijlage.

Bijlagen
Kaartje om te knippen

Eindtermen
2.1 / 2.3 / 2.5 / 3.5 / 6.4.

Leerplan
VVKBaO: 7, 10.1, 10.4, 12.1, 13.1
OVSG:
1.2, 2.4, 3.1, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 14

Muziekpuzzel

strook 14 (bijlage)

Noorse dans (02:08)


Bijlage

De muziek begint met een


gezellig melodietje.

Nog eens het gezellig melodietje


maar nu met de fluit erbij

Plots verandert de gemoedelijke sfeer.


Twee instrumenten -hobo en
hoorn- achtervolgen elkaar.

En nog wat sneller:


fluit en hoorn speler tikkertje.

Terug het gezellig melodietje


van bij het begin.

Het gezellig melodietje met de fluit


erbij en een slotnoot.

De muziek begint met een


gezellig melodietje.

Nog eens het gezellig melodietje


maar nu met de fluit erbij.

Plots verandert de gemoedelijke sfeer.


Twee instrumenten -hobo en
hoorn- achtervolgen elkaar.

En nog wat sneller:


fluit en hoorn speler tikkertje.

Terug het gezellig melodietje


van bij het begin.

Het gezellig melodietje met de fluit


erbij en een slotnoot.

De muziek begint met een gezellig


melodietje. Een beetje hoempa-achtig.

Dit melodietje wordt opnieuw gespeeld


maar dan met de fluit erbij.

Nu wordt het een beetje sneller.


Twee instrumenten achtervolgen elkaar.

Het gaat nu nog sneller en plots stopt het.

Terug het eerste


hoempa-melodietje.

Terug opnieuw het tweede stukje


en het is gedaan!

Verbetersleutel track 14:


De muziek begint met een gezellig melodietje. Een beetje hoempa-achtig.
Nog eens het gezellig melodietje maar nu met de fluit erbij.
Plots verandert de gemoedelijke sfeer. Twee instrumenten -hobo en hoorn- achtervolgen elkaar.
En nog wat sneller: fluit en hoorn speler tikkertje.
Terug het gezellig melodietje van bij het begin.
Het gezellig melodietje met de fluit erbij en een slotnoot.

Fiche leerkracht strook 14

Wie zingt?

strook 15

Hey, kom toch hier ! (02:52)


Aantal leerlingen
2 lln.

Tijd
45

Materiaal- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- een tekenblad per leerling.
- tekenmateriaal

Leeftijd
Vanaf 4de lj.
Met klassikale instructie: 1ste lj.

Wat is de opdracht ?
- Wegdromen bij een ongewoon lied.

Referentie
Traditioneel Tsjechi: Hey, kom toch hier!
Hoj, hura, hoj
02.52
La Choraline - Het Jeugdkoor van de Munt / Benot Giaux & Florence Huby
P 2006 Fuga Libera.

Achtergrond info
Dit is een Moravisch lied uit de streek van het Beskydy-gebergte en de
streek rond Valassko, de natuurlijk grens tussen Moravi en Slovakije.
Dit lied wordt hier gezongen door het meisjeskoor van de Munt. Het
komt uit hun voorlaatste cd, een cd met liedjes van over heel de wereld.

Wat vertelt de componist?


Het is een volkslied dat gezongen werd door jonge herders. Ze speelden
met het echo-effect van de bergen en keken uit naar het plezier om na
hun tocht in het dorp hun vriendinnetjes terug te zien. Hoj, hura, hoj
wordt vertaald als O, bergen, o.

Bijlagen
geen

Tips
- Nu kan er ook eens verwezen worden
naar het verhaal bij de cd. Daar
komt de muziek van het gevaarlijke
verdwaalkruid ook sirenes lokken
mensen met hun mooie gezang.
- Verschillende groepen ( klassen)
maken met klei een zingend bos of
zingende bloemen, of ? Je kan
dan de kunstwerken fotograferen of
filmen, alles monteren met de muziek
op de achtergrond.

Eindtermen
1.2. / 1.4. / 1.6. / 2.1.

Leerplan
VVKBaO: 7.3, 11.1, 12.1
OVSG:
1.3, 2.4, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 15

Herder, o, herder

strook 16

Herder, o, herder. (02:57)


Aantal leerlingen
1, 2 of 3 lln.

Tijd
10

Referentie
Traditioneel Bulgarije: Herder, O Herder
Oj, shope, shope
La Choraline Het Jeugdkoor van de Munt / Benot Giaux & Florence Huby
P 2006
Fuga Libera 604

Materiaal- cd-speler
- een kopieerblad per lln.

Leeftijd

Achtergrond info
Het Bulgaarse volkslied komt uit Shopsko, een Bulgaarse veeteeltstreek
in de buurt van Sofia. Dit ritmische en aanstekelijke stuk is niet voor niets
het openingsstuk van de cd met liedjes over heel de wereld, gezongen
door het meisjeskoor van de Munt.

Vanaf 3de lj.

Wat vertelt de componist?

Wat is de opdracht ?
Geef je beoordeling op het
kopieerblad in bijlage en vergelijk
nadien met de twee volgende
muziekstukken. (stroken 17 & 18)

Er wordt een bruiloft voorbereid. In afwachting van de plechtigheid hebben


enkele schapenverkopers die uit verre streken zijn gekomen een levendig
gesprek met een boerin. Ze hebben het over de hoogte van twee bergen
en de diepte van twee rivieren. Het dispuut leent zich tot humoristische
uitdrukkingen die de plaatselijke traditie gestalte heeft gegeven in dit
zeer levendig koorwerk, bekend geworden dankzij de vertolking door
Le Mystre des Voix Bulgares.

Bijlagen
Kopieerblad

Tips
Geen

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 2.5.

Leerplan
VVKBaO: 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 11.1, 11.2,
12.1
OVSG:
1.2, 2.3, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 16

Herder, o, herder

strook 16 (bijlage)

Herder, o, herder. (02:57)


Bijlage

1. Luister naar de muziek (of een stukje ervan) en vul de onderstaande oefening in. Vind je het stukje droevig, dan zet je
een kruisje dichter bij droevig. Vind je het eerder blij, dan zal je kruisje dichter bij Blij staan. Is het geen van beide, dan
staat het kruisje in het midden. Vergelijk je beluistering met muziek uit stroken 17 en 18.
<<

<

>

>>

Droevig

Blij

Gewoon

Goedzinnig

Snel

Traag

Veel violen

Geen violen

Om op te dansen

Om bij stil te zitten

Romantisch

Saai

Griezelig

Leuk toverachtig

Dreigend

Rustgevend

2. Vraag: wat hebben strook 16 / 17 en 18 gemeen ?


Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................

3. Welk muziekstuk hoor je het liefst? Geef je naam en dan het nummer van het fragment.
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................

Fiche leerkracht strook 16

Vuurdans

strook 17

Rituele vuurdans (03:55)


Aantal leerlingen
1, 2 of 3 lln.

Tijd
10

Materiaal- cd-speler
- een kopieerblad per lln.

Leeftijd
Vanaf 3de lj.

Wat is de opdracht ?
Geef je beoordeling op het kopieerblad in bijlage en vergelijk nadien met
de twee volgende muziekstukken.

Tips
Geen

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 2.5. / 6.1. / 6.2.

Leerplan
VVKBaO: 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 11.1,
11.2, 12.1
OVSG:
1.2, 2.3, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Referentie
Manuel De Falla: Rituele Vuurdans
El Amor Brujo: Danza del fin del da
Aquarius / Nicholas Cleobury
P 1989
stuk ervan

Achtergrond info
Deze rituele vuurdans komt uit El Amor brujo (Liefde, de Tovenaar) van
Manuel de Falla uit 1914-1915. Hij zegt zelf hierover:
Het is een zigeunerstuk. De ideen die erin verwerkt zijn maken deel uit
van een lange, volkse traditie. Ik heb getracht het stuk te beleven
als een zigeunerspektakel, en de ziel van dit volk diep aan te voelen.
De woorden van Manuel de Falla zeggen waar het op staat: zijn El amor
brujo is een eersteklas zigeunerspektakel. Oorspronkelijk geconcipieerd
als een muziektheaterstuk waarin een cantaora of volkszangeres
allerlei toverspreuken aanwendt om haar liefdesleven op te peppen, is
El amor brujo vooral bekend geworden in de balletversie die de Falla er
tien jaar later van maakte. Daarin wijzigde de Falla de plot, maar behield
het mystieke en claustrofobische karakter. De uiterst positieve ontvangst
van het ballet bezegelde niet enkel de Fallas faam als een van de meest
opmerkelijke Spaanse componisten, het gaf ook aan dat het Iberisch
Schiereiland eindelijk het negentiende-eeuwse provincialisme ontstegen
was. (de Filharmonie).

Wat vertelt de componist?


El Amor Brujo, vertelt het verhaal van Candelas, een zigeunermeisje. Haar
liefde voor Carmelo wordt gedwarsboomd door de geest van haar voormalige, ontrouwe minnaar. Ze gaat raad vragen bij de tovenares in de grot.
Het is middernacht. De zigeuners gooien rozemarijn en wierook in het vuur.
Gehuld in rook danst Candelas haar dans voor het einde van de dag.

Bijlagen
Zie bijlage strook 16.

Fiche leerkracht strook 17

Vuurdans

strook 17 (bijlage)

Rituele vuurdans (03:55)


Bijlage

1. Luister naar de muziek (of een stukje ervan) en vul de onderstaande oefening in. Vind je het stukje droevig, dan zet je
een kruisje dichter bijdroevig. Vind je het eerder blij, dan zal je kruisje dichter bij Blij staan. Is het geen van beiden, dan
staat het kruisje in het midden. Vergelijk je beluistering met muziek uit stroken 16 en 18.
<<

<

>

>>

Droevig

Blij

Gewoon

Goedzinnig

Snel

Traag

Veel violen

Geen violen

Om op te dansen

Om bij stil te zitten

Romantisch

Saai

Griezelig

Leuk toverachtig

Dreigend

Rustgevend

2. Vraag: wat hebben strook 16/17 en 18 gemeen ?


Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................

3. Welk muziekstuk hoor je het liefst? Geef je naam en dan het nummer van het fragment.
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................

Fiche leerkracht strook 17

Magie

strook 18

Lied van het dwaallicht (01:36)


Aantal leerlingen
1, 2 of 3 lln.

Tijd
10

Materiaal- cd-speler
- een kopieerblad per lln.

Leeftijd
Vanaf 3de lj.

Referentie
Manuel De Falla: Lied van het dwaallicht
El Amor Brujo: Cancin des fuego fatuo
Rocio Jurado, zang
The Orquesta Nacional de Espaa o.l.v. Jesus Lopez-Cobos
P 1985

Achtergrond info
El Amor Brujo oorspronkelijk als zigeunerstuk opgevat voor een beroemde
en heel populaire zigeunerin. Deze eerste versie was niet zo succesvol.
In 1925 bewerkte hij het werk voor symfonisch orkest en voegde hij er
drie liederen voor mezzospraan aan toe en het is deze versie die nu vooral
uitgevoerd wordt. (zie ook info bij strook 17)

Wat vertelt de componist?


We zijn in de grot van de tovenares. Wanneer Candelas, de verliefde
zigeunerin, de tovercirkel nadert ziet ze een geheimzinnig dwaallicht.
Ze zingt uit het diepst van haar hart

Wat is de opdracht ?
Geef je beoordeling op het kopieerblad in bijlage en vergelijk nadien
met de twee andere muziekstukken.
(16 & 17)

Tips
geen

Liefde is als een dwaallicht. Je ontvlucht het en het volgt je, je roept het
en het vlucht weg
Manuel de Falla schreef dit lied voor een zigeunerstem: een cantaora.
Deze versie komt uit de soundtrack El Amor Brujo van Carlos Saura
uit 1986. Het derde deel van een danstrilogie.

Bijlagen
Zie bijlage strook 16.

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 2.5. / 6.1. / 6.2

Leerplan
VVKBaO: 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 11.1,
11.2, 12.1
OVSG:
1.2, 2.3, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 18

Magie

strook 18 (bijlage)

Lied van het dwaallicht (01:36)


Bijlage

1. Luister naar de muziek (of een stukje ervan) en vul de onderstaande oefening in. Vind je het stukje droevig, dan zet je
een kruisje dichter bijdroevig. Vind je het eerder blij, dan zal je kruisje dichter bij Blij staan. Is het geen van beiden, dan
staat het kruisje in het midden. Vergelijk je beluistering met muziek uit stroken 16 en 17.
<<

<

>

>>

Droevig

Blij

Gewoon

Goedzinnig

Snel

Traag

Veel violen

Geen violen

Om op te dansen

Om bij stil te zitten

Romantisch

Saai

Griezelig

Leuk toverachtig

Dreigend

Rustgevend

2. Vraag: wat hebben strook 16/17 en 18 gemeen ?


Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................
Ze zijn alle drie .........................................................................

3. Welk muziekstuk hoor je het liefst? Geef je naam en dan het nummer van het fragment.
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................
Naam: ......................................... : stukje nr: .................................

Fiche leerkracht strook 18

Heksensabbat

strook 19

Nacht op de kale berg (10:43)


Aantal leerlingen
2 of meer lln.

Referentie

30

Modest Moessorgski: Nacht op een kale berg


A Night on the Bare Mountain
Oslo Philharmonic Orchestra / Mariss Jansons
P 1989

Materiaal-

Achtergrond info

- cd-speler
- blad papier of werkschrift
- omslag met prenten en fotos
van heksen

Op 23 juni 1867 Sint-Jansavond (de dag waarop in veel culturen nog


altijd de langste dag van het jaar wordt gevierd) voltooide Modest
Moessorgski het stuk. De avond voor Sint Jan op de kale berg. In een
brief over zijn stuk verdeelde hij het in vier delen: (1) samenkomst van de
heksen, hun gekeuvel en geroddel, (2) de verschijning van Satan, (3) de
verering van Satan, en (4) de heksensabbat. Eigenlijk heeft het stuk nog
een vijfde deel, namelijk het besef dat er iets gruwelijks is gebeurd, wat
in het stuk na het luiden van de kerkklokken wordt vertolkt.

Tijd

Leeftijd
Vanaf het 4de lj.
Indien klassikale instructie kan
het al vroeger.

Wat is de opdracht ?
Heksen: wat doen ze allemaal?

Tips
- Als de hoekenwerkoefening dient
om allerlei bewegingen uit te zoeken,
dan kan er klassikaal verder gezocht
worden om er een heel tafereel van
te maken. Maak hoeden, sjaals en
bezems met de kinderen. Er kunnen
grote neuzen en wratten aan te
pas komen. De kinderen kunnen
leren schminken.Genoeg werk voor
twee namiddagen. Een idee voor
Halloween?
- Kennen de lln. het begrip
Midzomernacht en Sint-Jansnacht
of Walpurgisnacht? Laat ze het
eens opzoeken..

Pas in 1886, vijf jaar nadat Moessorgski was overleden aan een alcoholvergiftiging, orkestreerde Rimski-Korsakov het stuk, zodat het kon worden
uitgevoerd. Hij noemde zijn versie De nacht op de kale berg. Het is vrijwel
altijd Rimski-Korsakovs versie die vandaag de dag nog wordt uitgevoerd.

Wat vertelt de componist?


De Nacht op een kale Berg is een symfonisch gedicht waarin
Moessorgski zich laat inspireren door een heidense heksensabbat.
Het is een wilde orkestschildering geworden. Heksen en geesten vereren
Tchernobog, de god van de duisternis. Na het hoogtepunt van de orgie
klept het vredige kerkklokje uit een naburig dorp. Het is zes uur in de
morgen.

Verbetersleutel
Heksen roepen, tieren, lachen gemeen, toveren maar ze zoeken ook
kruiden.

Bijlagen
geen

Eindtermen
2.1. / 2.3. / 3.5. / 3.6. / 4.1. / 4.5 / 6.4

Leerplan
VVKBaO: 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 11.1, 11.2,
12.1
OVSG:
1.2, 2.3, 3.2, 4.2
GO:
2.1, 2.3, 2.5

Fiche leerkracht strook 19

You might also like