Gjuha Shqipe 3

Prgatitur nga grup autorsh
Libr msuesi
Gjuha Shqipe 3
Redaktore letrare: Enkelejda Jaupi

Arti grafik dhe kopertina: Eldion Nevruzi
T gjitha t drejtat jan t rezervuara Pegi 2011

T gjitha t drejtat lidhur me kt botim jan ekskluzivisht t zotruara nga shtpia botuese
Redaktor shkencor: Albert Riska
Pegi sh.p.k. Ndalohet do riprodhim, fotokopjim, prshtatje, shfrytzim ose do form tjetr
qarkullimi tregtar pjesrisht ose trsisht pa miratimin paraprak nga botuesi.
Shtpia botuese: Tel: 042 374 947 cel: 069 40 075 02 pegi@icc-al.org
Sektori i shprndarjes: Tel/Fax: 048 810 177 Cel: 069 20 267 73
Shtypshkronja: Tel: 048 810 179 Cel: 069 40 075 01 shtypshkronjapegi@yahoo.com
T gjitha t drejtat jan t rezervuara Pegi 2011
T gjitha t drejtat lidhur me kt botim jan ekskluzivisht t zotruara nga shtpia botuese
Pegi sh.p.k. Ndalohet do riprodhim, fotokopjim, prshtatje, shfrytzim ose do form tjetr
qarkullimi tregtar pjesrisht ose trsisht pa miratimin paraprak nga botuesi.
Shtpia botuese: Tel: 042 374 947 cel: 069 40 075 02 pegi@icc-al.org
Sektori i shprndarjes: Tel/Fax: 048 810 177 Cel: 069 20 267 73
Shtypshkronja: Tel: 048 810 179 Cel: 069 40 075 01 shtypshkronjapegi@yahoo.com
Prmbajtje
1) Tema: N festn e rrfenjave
2) Tema: Dita e par e shkolls
3) Tema: T ndajm nj histori n pjes
4) Tema: Fjalia
5) Tema: T kesh apo t jesh
6) TEMA: Fjalia dftore
7) Tema: A e di?
8) Tema: Fjalia pyetse
9) Tema: Dy tullumbacet
10) Tema: Fjalia habitore
11) Tema: Nj voglush q lexon
12) Tema: Prdorimi i shenjave t piksimit
13) Tema: Prdorim shenjat e piksimit
14) Tema: Zbulim n plazh
15) Tema: Fjalia pohore dhe fjalia mohore
16) Tema: Biikleta e gjelbr
17) Tema: Prdorimi i fjalve mohuese nuk dhe s
18) Tema: Domethnia e fjalive
(fjal t njjta - kuptime t ndryshme)
19) Tema: Kush ka humbur?
20) Tema: Prdorimi i fjalve mohuese: askush, kurrkush, asnj etj.
21) Tema: A e ka fajin pasqyra?
22) Tema: Fjalia dhe paragrafi
24) Tema: N ishullin e ndjenjave
25) Tema: Fjalia, paragrafi, teksti
26) Tema: T gjejm tekstin e ngatrruar
27) Tema: Dimri
28) Tema: Emrat e prvem
29) Tema: Xhepat e Altinit
30) Tema: Emrat e prgjithshm
31) Tema: Breshka dhe shkaba
32) Tema: Trajta e shquar e emrave n numrin njjs
33) Tema: Nj fjal pr t gjitha
34) Tema: Fuqia e Mujit
35) Tema: Emrat e gjinis mashkullore
36) Tema: Zgjedhja e Herakliut
7
8
10
11
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
36
37
38
40
41
43
44
45
47
48
50
37) Tema: Mitet, fabulat, legjendat

51
38) Tema: Emrat e gjinis femrore
53
39) Tema: Lepuri dhe breshka
54
40) Tema: Shkruajm brenda shtllungave
55
41) Tema: Drejtshkrimi i emrave t tipit ati, shami etj.
56
42) Tema: Njerzit me nj sy t vetm
57
43) Tema: Shkruajm hyrje dhe mbyllje prrallash
58
44) Tema: Numri shums i emrave t gjinis mashkullore
59
45) Tema: Ngrita zrin
61
46) Tema: T drejtat tona
62
47) Tema: Drejtshkrimi i emrave mashkullor t tipit: hero, mulli etj. 63
48) Tema: Kpuct e mamit
64
49) Tema: Numri shums i emrave t gjinis femrore
65
50) Tema: Historia e Rruzllims
66
51) Tema: Trajta e shquar e emrave n numrin shums
67
52) Tema: N shoqrin e emrave
69
53) Tema: Posht tapetit
70
54) Tema: Koht e foljes
71
55) Tema: Pema e Vitit t Ri
73
56) Tema: Festa e Vitit t Ri
74
57) Tema: Koha e tashme
75
58) Tema: Pula kllok shkon te pisha
77
59) Tema: Koha e ardhme
78
60) Tema: Shqiponja
79
61) Tema: Shkruajm brenda figurave
80
62) Tema: Koha e pakryer
82
63) Tema: Zhurma t uditshme
83
64) Tema: Koha e kryer e thjesht
84
65) Tema: Letr nga nna Tok
85
66) Tema: Shkruajm letra
87
67) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e tashme
88
68) Tema; Dallndyshja e fmijris
90
91
70) Tema: Mjeshtri fotograf
93
94
72) Tema: Si sht formuar Toka?
96
73) Tema: Nga historia jote te historia e njeriut
97
74) Tema: Drejtshkrimi i foljeve n kohn e tashme
98
75) Tema: Ani pianistja
99
76) Tema: Prshkruajm njerz e kafsh
101
77) Tema: Drejtshkrimi i foljeve q mbarojn me t
n kohn e tashme.
103
78) Tema: Shtitje n pyll

79) Tema: Zbulojm elementet e prrallave
80) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e ardhme
81) Tema: Iriqi n rrezik
82) Tema: T drejtat e kafshve
n kohn e ardhme
84) Tema: Hnat e tejdukshme
85) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e pakryer
86) Tema: Kafsht q jetojn n libra
87) Tema: Krijojm prralla
n kohn e pakryer.
89) Tema: Peizazhi i pyllit t zgjuar
90) Tema: Kalendari i ndrrave t molls
91) Tema: Drejtshkrimi i foljeve t parregullta
marr, dal, jap, shoh etj.
92) Tema: Kartolinat e Ardits
93) Tema: Pr far po flitet?
94) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e kryer t thjesht
95) Tema: Nj nisje e mir
96) Tema: Nj takim i uditshm
97) Tema: Drejtshkrimi i foljeve kam dhe jam
n kohn e shkuar
98) Tema: Zjarr n pyll
99) Tema: Sportet
100) Tema: Ndajfolja
102) Tema: Drejtshkrimi i ndajfoljeve
103) Tema: Peshku papagall
104) Tema: Fjal t thjeshta
105) Tema: Ditari i Las
106) Tema: T shkruajm nj flet ditari
107) Tema: Fjal t formuara me parashtesa
108) Tema: Dy Marint
109) Tema: Fjal t formuara me prapashtesa
110) Tema: Kur ke nj miqsi
111) Tema: Drejtshkrimi i mbiemrave q mbarojn me - t, - t, - t
112) Tema: T gjejm titullin e pjess q lexojm
113) Tema: Vr nj titull
114) Tema: Fjal sinonimike dhe antonimike
115) Tema: Tri gzimet
116) Tema: Shprehjet frazeologjike
103
105
106
108
109
110
111
112
114
116
117
118
119
121
122
123
124
125
126
128
129
131
132
133
134
137
138
139
140
141
143
144
145
146
147
148
149
151
117) Tema: Historia e gr - shron

118) Tema: Kshilla pr shndetin
119) Tema: Fjalt kryesore
120) Tema: Motra e komitve
121) Tema: Fjalia m e vogl
122) Tema: Dashuri dhe respekt
123) Tema: T shkruajm duke u nisur nga ideja kryesore
124) Tema: Kryefjala
125) Tema: Shqetsimi i Ers
126) Tema: Gjrat e moshs son
127) Tema: Fjalt q plotsojn kryefjaln
128) Tema: Ushqimi i mbl
129) Tema: Si bhet frapeja?
130) Tema: Grupi i kryefjals
131) Tema: Bilbili dhe makinat
132) Tema: Prralla t vjetra dhe t reja
133) Tema: Kallzuesi
134) Tema: Syri i detit
135) Tema: Prshtatja e foljes - kallezues me kryefjaln
136) Tema: Mmdheu
137) Tema: Vendlindja
138) Tema: Fjalt q plotsojn kallezuesin
139) Tema: Fjalt
140) Tema: Grupi i kallzuesit
141) Tema: Rndsia e komunikimit
144) Tema: Zgjerimi i fjalis me t vogl
145) Tema: T ndrtojm tekste duke zgjeruar fjalit
146) Tema: Shkurtimi i fjalis
147) Tema: Letrat
148) Tema: Letra n kompjuter
149) Tema: Grupe t lvizshme n fjali
150) Tema: Pr t komunikuar
151) Tema: Dit pas dite
152
153
154
155
157
158
160
161
162
163
164
165
167
168
169
170
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
181
183
184
185
185
187
187
188
189
Libr msuesi: gjuha shqipe 3
1) Tema: N festn e rrfenjave

Linja: T flasim
Objektivi: N fund t ors s msimit, nxnsi duhet t jet i aft:
t tregoj pr pushimet verore;
t tregoj pr takimin me shokt ditn e par t shkolls;
t formoj fjali me fjalt e reja;
t argumentoj arsyet e przgjedhjes s tregimit, vjershs nga klasa e dyt;
t listoj pritshmrit nga teksti i klass s tret.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Koha
Evokimi
Bashkbisedim
Realizimi i kuptimit
Lexim, grafik organizues i fjalorit,

krijo dyshe - diskuto
Reflektim
Mendo - reflekto
Fjal kye: fest, rrfenj, dshir, libr magjik.

Mjete: teksti, grafik organizues i fjalorit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bashkbisedim
Nxnsit flasin pr pushimet verore, i ndihmoj me pyetje:
Si i kaluat pushimet?
A u njoht me shok t rinj?
A ju mori malli pr shokt e shkolls?
Realizimi i kuptimit: lexim, grafik organizues i fjalorit, krijo dyshe - diskuto.
Lexohet pjesa nga msuesja, rilexim nga nxnsit.
Gjat leximit nxnsit nnvizojn fjal e shprehje q nuk ua din kuptimin. Punohen n grafikun organizues t fjalorit.
Kuptimi n fjalor _____________
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________

Secili nxns shpreh se do t donte t kishte tjetr n kt tekst.
1. _________________________
2. _________________________
3. _________________________
4. _________________________
M pas grupohen n dyshe, krahasojn dhe diskutojn.

Reflektim: Mendo - reflekto.
Cila pjes ju ka mbetur n mendje nga Gjuha shqipe 2? Pse?
far mendoni se u ka munguar librave q keni msuar deri tani?
2) Tema: Dita e par e shkolls

Linja: T lexojm
t tregoj pr ditn e par t shkolls;
tu prgjigjet pyetjeve rreth tekstit;
t formoj fjali me fjalt e fjalorit;
t ndaj pjesn n: hyrje, zhvillim, mbyllje;
t shpreh mendimin e vet pr sjelljen e personazheve.
Fjal kye: shkolla, dita e par, Pipi orapegjata.
Mjete: teksti, etiketa me fjalt: HYRJA, ZHVILLIMI, MBYLLJA.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektimi
Evokimi: Stuhi mendimesh
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexim i drejtuar
Diskutim
Zhvillimi i msimit
Koha
ju vjen n mendje kur dgjoni: Dita e par e shkolls?
Nxns t gzuar
Shkolla
Nxns me uniform shkolle
Dita e par e shkolls
Tufa me lule
Takoj msuesen,
shokt, shoqet
Fillon shkolla
Realizimi i kuptimit: Lexim i drejtuar

Ndalesa 1: T gjith ........ kal shum t madh.
Kush njihej nga t gjith?
Si i kishte grshetat?
Si ishin veprimet e saj?
Me far lvizte ajo?
Ndalesa 2: E pikrisht ......... q e priste.
Ku shkoi Pipi at mngjes?
Si i prshndeti ajo msuesen dhe nxnsit?
Si u prezantua ajo?
Ndalesa 3: Msuesja mendoi ....... q e priste.
far mendoi msuesja?
far preferoi t bnte msuesja m pas?
Punohen rubrikat n tekst: shpjegim i fjalve t reja dhe Tani e ke radhn ti.
Njohja me autoren.
Astrid Lindgren sht shkrimtare suedeze, e cila u lind m 14 nntor 1907 dhe vdiq m
28 janar 2002. Ajo sht e njohur si autore e librave pr fmij. Pjesa m e madhe e veprave
t saj, jan botuar n m shum se 100 vende t bots. Ndrmjet t tjerave, ajo sht dhe
autore e librit me aventura Pipi orapegjata, i prkthyer edhe n gjuhn zulu dhe at
arabe.

Reflektim: Diskutim
Punohen rubrikat:
1) Si mendon ti?
A t plqen sjellja e Pipit?
Po sjellja e msueses?
2) Plotso.
Pjesa e shkruar me ngjyr blu quhet HYRJA.
Pjesa e shkruar me ngjyr t kuqe quhet ZHVILLIMI.
Pjesa e shkruar me ngjyr t gjelbr quhet MBYLLJA.
DETYR: Shkruaj se si e kalove ditn e par t shkolls.
3) Tema: T ndajm nj histori n pjes
Linja: T shkruajm
t identifikoj pjest e nj historie (hyrje, zhvillim, mbyllje);
t tregoj histori n baz t figurave;
t plotsoj me vizatim pjesn e historis q mungon;
t shkruaj nga nj fjali dftore pr do figur t historis.
Fjal kye: histori, pjes, ndarje, hyrje, zhvillim, mbyllje.
Mjete: teksti, ngjyra
Struktura ERR
Evokimi
Reflektimi
Evokimi: Lexim
Metoda e teknika
Lexim
Veprimtari e drejtuar
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Nxnsit lexojn pjesn: Dita e par e shkolls dhe diskutojn pjest e historis.
HYRJA
.........................
ZHVILLIMI .........................
MBYLLJA .........................
10

Realizimi i kuptimit: Veprimtari e drejtuar
Nxnsit vzhgojn figurat e ushtrimit 1 dhe tregojn se histori u kujtojn ato.
Shkruajn titullin e ngjarjes.
Shkruajn n vendin e duhur fjalt: hyrje, zhvillim, mbyllje.
Tregojn ngjarjen n baz t figurave.
Pyeten nxnsit: A sht e plot historia?
Vizatojn n tekst pjesn q mungon.
Reflektim: Pun e pavarur.
Punojn ushtrimin 2. Shkruajn nga nj fjali pr seciln figur t ushtrimit. Teksti shkruhet n
fletore.
Detyr: Ndaj n pjes historin q t plqen m shum.
4) Tema: Fjalia
Linja: Gramatik
Objektivi: N fund t ors nxnsi duhet t jet i aft:
t tregoj sht fjalia;
t shkruaj fjali me fjalt e dhna, sipas rendit numerik t dhn;
t rendit fjalit sipas rendit numerik t dhn;
t formoj fjali me nj grup fjalsh, sipas kuptimit.
Fjal kye: fjali.
Mjete: etiketa, fisha.
Struktura ERRR
Evokimi
Reflektimi
Metoda e teknika
Pyetja e dits
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pyetja e dits
sht fjalia?
Nxnsit rikujtojn kan msuar pr fjalin, japin shembuj fjalish, t cilat shkruhen n tabel.
Lexohet n tekst:
FJALIA PRBHET NGA FJAL. FJALT LIDHEN N NJ REND T CAKTUAR,
SIPAS KUPTIMIT. ZHVENDOSJA MUND TA BJ FJALIN T PAKUPTIMT.
11

Jepen shembuj nga nxnsit pr t treguar se si zhvendosja e fjalve mund ta bj fjalin t
pakuptimt.
Punohet ushtrimi 1 n tabel, lexohen fjalt e shports dhe shkruhet n tabel fjalia duke
ndjekur rendin q tregojn numrat.
Shqipria sht atdheu yn.
Nxnsit diskutojn nse sht fjali apo jo. Nxnsit argumentojn prgjigjet.
Po kshtu veprohet edhe pr ushtrimin 2.
Lexohen fjalit e ushtrimit 5.
A formojn nj tekst kshtu si jan renditur? Nxnsit argumentojn prgjigjet.
Rishkruajn tekstin sipas rendit q tregojn numrat. Pas shkrimit t ushtrimit, lexohet teksti
nga nxnsit.
Reflektim: Pun e Pavarur.
Nxnsit punojn n fletoren e klass ushtrimin 3. Shkruajn fjalt e shports n rendin e duhur,
sipas kuptimit.
Lexim i ushtrimit t plotsuar.
Detyr: ushtrimi 4.
5) Tema: T kesh apo t jesh

Linja: T lexojm
t tregoj pr motrn ose vllan;
tu prgjigjet pyetjeve rreth prmbajtjes;
t rendit disa krkesa pr motrn, vllain me t madh;
t shkruaj pr motrn ose vllain.
Fjal kye: vlla, grindavec, shpjegim, kujdes.
Mjete: foto t vllait ose motrs.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektimi
Metoda e teknika
Shkrim i lir
Prezantim, grafik organizues
Ditari dypjessh
Zhvillimi i msimit:
Koha
Evokimi: Shkrim i lir

Nxnsit do t shkruajn pr motrn ose vllan. Orientohen nxnsit t shkruajn jo m pak se
4 fjali. Lexohen 2-3 nga shkrimet e nxnsve.
Realizimi i kuptimit: prezantim, grafik organizues
12
Msuesja prezanton temn e re dhe flet rreth prmbajtjes s saj.

Bhet leximi i tregimit nga msuesja, e cila i udhzon nxnsit t nnvizojn fjal dhe shprehje q nxnsit nuk i kuptojn. Shpjegohen fjalt dhe shprehjet e reja, t cilat punohen edhe n
grafikun organizues t fjalorit.
Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Punohen rubrikat:
Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes dhe rubrika Si
mendon ti, n t ciln nxnsit diskutojn rreth tekstit.
Reflektim: Ditari dypjessh
Nxnsit zgjedhin nj fragment nga teksti dhe e komentojn at n ditarin dypjessh.
FRAGMENTI
KOMENTI
Detyr: Shkruaj nj tregim me tem: Vllai im.
6) TEMA: Fjalia dftore

Linja: Gramatik
t dalloj fjalin dftore;
t gjej rendin e duhur t fjalve pr t krijuar fjali dftore;
t tregoj me tri ose katr fjali dika pr: flamurin ton; veten e vet; familjen.
Fjal kye: fjali dftore, tregon, pik.
Mjete: etiketa, flamuri yn kombtar, foto t familjes.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektimi
Metoda, teknika
Bised
Veprimtari e drejtuar.
Pun n grup, pun e pavarur
Shkrim i lir
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
Krkoj nga nxnsit: M tregoni dika pr shkolln, veten etj.
Shkruaj n tabel thniet e nxnsve.
13
A jan fjali?
Si e dalloni q jan fjali? (Prdorimi i shkronjs s madhe n fillim t fjalis dhe prdorimi i piks n fund t saj.)
Rilexohen disa fjali pr t dalluar intonacionin.
Realizimi i kuptimit: Veprimtari e drejtuar, pun n grupe, pun e pavarur.
Fjalit m sipr jan fjali DFTORE.
FJALIA DFTORE PRDORET PR T TREGUAR (DFTUAR) DIKA. N FUND T
SAJ VENDOSET PIK.
Punohen n grupe ushtrimet 1 dhe 2.
Nxnsit do t shkruajn fjalt sipas rendit dhe do t kuptojn se thon ato.
1. Shqipria sht nj vend i Evrops.
2. Shqiptart jan nj popull i Evrops.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin 3 pr t vendosur n rendin e duhur fjalt dhe pr t
kuptuar se thot fjalia.
Popujt e tjer na njohin me emrin alban.
Diskutohet pr renditjen e fjalve dhe tregojn se kan kuptuar nga fjalia e krijuar.
Duke u treguar flamurin, krkoj nga nxnsit q t tregojn me tri fjali dika pr flamurin
ton (ushtrimi 4). Lexohen disa pun t tyre.
Reflektim: shkrim i lir.
Lihen nxnsit t punojn t pavarur ushtrimin 6. Me katr fjali, ata do t tregojn dika pr
familjen e tyre.
Pas prfundimit t detyrs, lexohen disa shkrime t nxnsve.
Detyr: Ushtrimi 5 dhe 7.
7) Tema: A e di?
Linja: T lexojm
t tregoj pr dashurin e nns;
tu prgjigjet pyetjeve rreth brendis s vjershs;
t formoj fjali me fjalt e fjalorit;
t shkruaj nga nj fjali pr do strof;
t argumentoj se dashuria e nns sht m e madhja n bot.
Fjal kye: nn, dashuri, zemr, melodi, frymzim, ngjyra.
Mjete: teksti, foto
14

Struktura ERR
Metoda e teknika
Koha
Evokimi
Stuhi mendimesh
Lexim, grafik organizues i fjalorit,

veprimtari e drejtuar
Reflektim
Diskutim
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Stuhi mendimesh.
Pyes nxnsit se far u vjen n mendje kur dgjojn Dashuria e nns.
Dashuria e nns
Shkruhen n tabel t gjitha prgjigjet e nxnsve.

Realizimi i kuptimit: lexim, grafik organizues, veprimtari e drejtuar.
Lexim i vjershs nga msuesja me ton shprehjes dhe komentohet do strof e vjershs.
Dy fjal pr autorin Odhise Grillo.
Odhise Grillo lindi n vitin 1932 n Vuno t Himars dhe vdiq n Tiran m 24 shtator t vitit 2003. Ai sht nj shkrimtar i njohur, i cili dha nj kontribut jashtzakonisht
t madh pr letrsin shqiptare, sidomos pr letrsin pr fmij. Ai kreu studimet pr
gjuh dhe letrsi shqipe n Universitetin e Tirans, n vitin 1962. Shtat Ngjyrat, Ai q
mundi perandorin, Balada e burrave t Vunoit, Balada e Liris, Zrat e Fmijris,
jan disa nga titujt e veprave t tij.
Lexim me strofa nga nxnsit. Gjat leximit ata nnvizojn fjal e shprehje, t cilat nuk i kuptojn dhe q m pas punohen n grafikun organizues t fjalorit.
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________
Punohet rubrika: Tani e ke radhn ti.

Nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth brendis s poezis.
Pr do strof t poezis, ata do t shkruajn nga nj fjali.
Lexohen punt e tyre.
Punohet rubrika: Plotso. Pr do przgjedhje q bjn nxnsit, duhet t argumentojn se
prse zgjodhn at alternativ.
15

Reflektim: Diskutim
Nxnsit diskutojn rreth pyetjeve t rubriks: Si mendon ti?.
Detyr: Msoni vjershn prmendsh.
Shkruaj nj krijim me tem: Nna ime.
8) Tema: Fjalia pyetse

Linja: Gramatik
t identifikoj fjalit pyetse nga intonacioni i prdorur;
t identifikoj fjalit pyetse nga shenja e piksimit (pikpyetja);
t dalloj fjalt pyetse, me t cilat fillojn zakonisht fjalit pyetse;
t shkruaj pyetjen e duhur pr prgjigjet e dhna.
Fjal kye: fjali pyetse, pyetje, prgjigje, fjal pyetse.
Mjete: fisha, teksti.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Vzhgo - plotso - diskuto
Veprimtari pyetje - prgjigje, pun

n dyshe
Reflektim
Intervist
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: vzhgo - plotso - diskuto

Nxnsit vzhgojn fishat me dialog gjysm t plotsuar dhe i plotsojn ato.
Si quhesh?
_______________
_______________
Un jam n klas t tret.
t plqejn lodrat?
_______________
Lexojn fishat e plotsuara, krahasojn intonacionin e prdorur n pyetje dhe prgjigje, si dhe
shenjat e piksimit. Dalin n prfundimin se:
FJALIA Q PRDORIM PR T PYETUR QUHET FJALI PYETSE. N FUND
T SAJ VENDOSIM PIKPYETJE.
Realizimi i kuptimit: veprimtari pyetje - prgjigje, pun n dyshe.
Punohet ushtrimi 1.
Lexohen pyetjet nga 5 nxns dhe nxnsit e tjer prgjigjen, p.sh.:
Si quhet vendi yn?
Vendi yn quhet Shqipri etj.
Prgjigjet e nxnsve duhet t jen me fjali t plota.
16

Gjat leximit ata duhet t ken kujdes intonacionin q prdorin.
Punojn t pavarur ushtrimin 2. Nxnsit do t shkruajn pyetjen e duhur pr prgjigjet e
dhna.
P.sh.: Si e ke emrin? - Un e kam emrin Alban etj.
N ushtrimet 4, 5, nxnsit do t qarkojn fjalt me t cilat nisin fjalit (4. kur?, si?, ku?, sa?,
pse?. 5. kush?, cili?, k?, kujt?, far?).
Reflektim: Intervist
Krkoj nga nxnsit ti drejtojn shokut t banks 4 pyetje pr t msuar m shum pr t.
Pyetjet dhe prgjigjet shkruhen n fletore.
Detyr: Ushtrimi 6.
9) Tema: Dy tullumbacet
Linja: T lexojm
t tregoj ngjarje t ngjashme nga prvoja;
t identifikoj personazhet q marrin pjes n histori;
tiu prgjigjet pyetjeve rreth tekstit t dhn, duke ilustruar me pjes nga teksti;
t shkruaj histori t ngjashme me historin e dhn n tekst.
Fjal kye: tullumbace, aeroplan, zog, krah, prshkruaj.
Mjete: tullumbace; vizatime t aeroplanit, vizatime t zogut
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Parashikim me terma paraprake
Lexim, VPP
Reflektim
Lexim me role
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikim me terma paraprak.
Shkruhen n tabel termat:
dy tullumbace; aeroplan; zog; fluturim; prshndetje; krah; prshkrim.
Me termat m sipr, nxnsit do t krijojn nj histori.
Lexohen 2 - 3 histori t nxnsve.
Realizimi i kuptimit: Lexim, VPP.
Bhet leximi i pjess nga msuesja dhe m pas nga nxnsit.
Pyeten nxnsit: A ju ngjason kjo histori me at q krijuat ju? Pse?
17

Gjat leximit, nxnsit kan nnvizuar fjalt e shprehjet q i kan t panjohura. Bhet shpjegimi i tyre nga msuesja dhe prdoren n fjali.
Punohen me radh rubrikat e tekstit:
Tani e ke radhn ti, nxnsit u prgjigjen 4 pyetjeve t tekstit.
N kt rubrik, nxnsit do t dallojn personazhet (veprimtart) q marrin pjes n kt
histori dhe plotsojn:
aeroplani
tullumbacja blu
PERSONAZHET
zogu
tullumbacja e kuqe
N rubrikn Si mendon ti? , nxnsit shnojn me X alternativn e duhur.

N rubrikn Plotso, nxnsit tregojn si ndihen kur lexojn kt histori. U krkohet atyre
q t argumentojn prgjigjet.
Reflektim: Lexim me role.
Lexohet pjesa e ndar n role. N fund zgjidhet grupi q ka lexuar m bukur.
Detyr: Shkruaj nj histori, ku mund t ngatrrohet macja me avionin, t cilt kan t dy bisht.
10) Tema: Fjalia habitore

Linja: Gramatik
t tregoj se far shprehin fjalit habitore;
t identifikoj fjalit habitore nga fjalit dftore e pyetse nga intonacioni i prdorur;
t identifikoj fjalit habitore nga shenja e piksimit;
t prdor n fjalit habitore format e veanta t foljes kallzues.
Fjal kye: fjali habitore, habi, pikuditje.
Mjete: teksti, fisha.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
18
Metoda e teknika
Vzhgo - diskuto
Pun e pavarur
Pun me shkrim
Koha

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Vzhgo - diskuto

Lexohen me kujdes fjalit e ushtrimit 1. Gjat leximit, nxnsit duhet t ken kujdes intonacionin
gjat leximit.
Ti je rritur. Ti qenke rritur!
Vreni ndryshime n kuptimin e tyre? (Ndryshime kuptimore).
Nxnsit diskutojn pr intonacionin e prdorur n secilin rast dhe shenjat e piksimit (.,!).
Po kshtu veprohet edhe pr ushtrimin 2.
Realizimi i kuptimit: Pun e pavarur.
far shprehin fjalit:
Ti qenke rritur!
Ai paska ndryshuar!
Nxnsit duhet t thon se ato shprehin habi.
FJALIA HABITORE TREGON HABIN E FOLSIT PR DIKA Q NDODH
PAPRITUR OSE Q SHT E PAZAKONT. N FJALIN HABITORE, FOLJA
KALLZUES, KA NJ FORM T VEANT. N FUND T FJALIS HABITORE,
VIHET GJITHMON PIKUDITJE (!).
Nxnsit msojn prmendsh zgjedhimin e foljeve t paraqitura me tabel n pjesn e tret
t ushtrimit prgatitor.
M pas punojn t pavarur ushtrimin 2, duke vendosur shenjat e piksimit n fjalit e dhna.
Lexohen fjalit nga nxnsit. N fund t leximit t do fjalie, nxnsit thon shenjn e piksimit
q kan vendosur.
Reflektim: Pun me shkrim
T kthehen fjalit dftore n fjali habitore:
Un jam rritur pes centimetra.
Un qenkam rritur pes centimetra! Etj.
Lexohen fjalit nga nxnsit.
Detyr: ushtrimi 3.
11) Tema: Nj voglush q lexon

Linja: T flasim
t tregoj pr librat q ka lexuar;
t listoj mnyrat e t lexuarit;
t ndrtoj nj pesvargsh pr librin.
Fjal kye: libri.
Mjete: libra pr fmij.
19
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Pyetja e dits
Lexim, VPP, shpjegim
Pesvargsh
Zhvillimi i msimit
A ju plqen t lexoni? Pse?
Nxnsit tregojn titujt e librave q kan lexuar.
Realizimi i kuptimit: Lexim, VPP, shpjegim.
Lexim i vjershave nga msuesja me ton shprehs.
M pas lexohen nga nxnsit.
Veprimtari pyetje-prgjigje pr t nxjerr prmbajtjen e vjershave.
a)
Ku harrohet nj voglush q lexon?
Si i ndrion syri?
Ku shkon nj fmij q lexon?
Kush ia mban dorn n udhn e gjat?
b)
Si sht i ndrtuar libri?
Si sht ai pr ju?
Si ndikon libri n jetn tuaj?
N fund nxnsit pyeten: A prdorni mnyra t ndryshme lexim apo jo?
Shpjegoj mnyrat e t lexuarit.
1. Lexim vetm pr vete.
2. Lexim me z t lart.
3. Dgjim i msueses kur lexon.
Demonstrohen llojet e leximeve.
M pas bhet plotsimi i pyetsorit hap pas hapi.
Reflektim: Pesvargshi
Nxnsit plotsojn pesvargshin me tem: LIBRI.
LIBRI
_______ _______
_______ _______ _______
___________________________
_______
Detyr: Trego pr librin e fundit q ke lexuar.
20
Koha
12) Tema: Prdorimi i shenjave t piksimit

Linja: Gramatik
t tregoj shenjat e piksimit q prdor n fund t fjalive dftore, pyetse, habitore;
t prdor shenjn e e duhur t piksimit n fund t secils fjali;
t shndrroj fjalit dftore e pyetse n fjali habitore;
t prdor n fjalit habitore format e veanta folje-kallzues.
Fjal kye: shenja piksimi, pik, pikpyetje, pikuditje.
Mjete: etiketa me shenjat e piksimit.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Harta semantike
Pun e pavarur, pun n dyshe
Pun me shkrim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Harta semantike
Nxnsit plotsojn hartn semantike.
FJALIA
sht fjalia dftore?
sht fjalia habitore?

sht fjalia pyetse?
tregojm
pikpyetje
pyesim
pik
pikuditje
habitemi
Realizimi i kuptimit: Pun e pavarur, pun n dyshe.

Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet 1 2.
1. U prgjigjen pyetjeve me fjali dftore. Tregojn kujdes n vendosjen e shenjs s piksimit.
P.sh.: Kur fillon msimi?
Msimi fillon n orn tet.
2. Nxnsit shkruajn pyetjet pr prgjigjet e dhna. Trhiqet vmendja e nxnsve pr vendosjen e shenjs s piksimit (?).
Pas puns s pavarur, nxnsit lexojn plotsimet e kryera.
Shkruhen n tabel fjalit:
Arteni ka bler nj akullore t madhe.
Ju jeni t part?
Nxnsit punojn n dyshe pr t kthyer fjalit m sipr n fjali habitore.
21

Nxnsit tregojn formn e veant t foljes - kallzues pr t shndrruar fjalit dftore dhe
pyetse n fjali habitore (paska, qenkeni).
Punohen ushtrimet 3, 4. Pas prfundimit t detyrs, nxnsit diskutojn pr realizimin e tyre.
Detyr: Formo nga 2 fjali dftore dhe pyetse. Ktheji ato n fjali habitore.
13) Tema: Prdorim shenjat e piksimit

Linja: T shkruajm
t dalloj shenjn e piksimit n fund t do fjalie, n baz t intonacionit t prdorur;
t shkruaj nj tekst me t diktuar, duke vendosur edhe shenjat prkatse t piksimit.
Fjal kye: shenja piksimi, pik, pikpyetje, pikuditje.
Mjete: etiketa me shenjat e piksimit.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Rikujtojm njohurit
Lexim i pavarur, loj
Reflektim
Diktim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Rikujtojm njohurit

Prsriten njohurit e marra pr shenjat e piksimit n fjalit dftore, pyetse, habitore.
Realizimi i kuptimit: Lexim i pavarur, loj.
Nxnsit lexojn n heshtje pjesn e dhn n tekst: Era nuk di t lexoj.
far i mungon ksaj pjese?
A mund t kryejm leximin e sakt t pjess, n.q.s nuk jan vendosur shenjat e piksimit
n fund t fjalive? Pse?
Nxnsit plotsojn shenjat e piksimit. Ata kan prgatitur m par etiketat
Punohet rubrika: Eja t luajm!
.
Msuesja lexon tekstin me z, nxnsit ngren njrn nga etiketat n fund t do fjalie (kshtu
kontrollohet edhe saktsia e nxnsve n plotsimin e detyrs).
Reflektim: Diktim.
Msuesja zgjedh vet nj tekst, t cilin nxnsit do ta shkruajn n fletore me t diktuar.
22
14) Tema: Zbulim n plazh

Linja: T lexojm
t lexoj me intonacionin e duhur ngjarjen;
t tregoj pr prvojat e veta n plazh;
t tregoj personazhet n kt pjes;
t tregoj cilsi t vendit t ngjarjes;
t analizoj veprimet e personazheve;
t nxjerr prmbajtjen e pjess me ndihmn e pyetjeve;
t ilustroj ngjarjen me fantazin e vet.
Fjal kye: zbulim, plazh, val, breg, gurika, guaska, pulbardha,
Mjete: teksti, foto, pamje nga bregdeti shqiptar.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Kllaster
DRTA, diskutim, analiz e tekstit
Reflektim
Lexim zinxhir
Evokimi: Kllaster
Nxnsit plotsojn kllasterin
Koha
Zhvillimi i msimit
PLAZHI

Realizimi i kuptimit: DRTA, diskutim.
Shkruaj n tabel titullin e pjess: Zbulim n plazh.
Pr far mund t flitet n kt pjes?
Ndalesa 1: Edhe pak hapa.............. Vetm Miriami.
Ndalesa 2: Miriami vazhdon........... ndonj copz t mir.
Ndalesa 3: sht nj rast............ tingujt e tyre.
Pas do ndalese bhen pyetje.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjalt e shprehjet e reja. Bhet shpjegimi i tyre.
Punohen rubrikat e tekstit: Tani e ke radhn ti, Si mendon ti? , Eja n pun!.
Plotsojn n dyshe tabeln e dhn n tekst pr t br analizn e tregimit.
23

Reflektim: Lexim zinxhir.
Bhet leximi zinxhir i tekstit nga nxnsit dhe ilustrimi i tij n kutin bosh.
Detyr: Prshkruaj nj dit n plazh.
15) Tema: Fjalia pohore dhe fjalia mohore

Linja: Gramatik
t dalloj fjalin pohore dhe fjalin mohore n nj tekst;
t prdor fjalzat mohuese: nuk, jo, s pr t shndrruar fjalit pohore n fjali
mohore;
t shndrroj fjalit pohore n mohore pr t zbuluar disa t vrteta.
Fjal kye: fjali pohore, fjali mohore
Mjete: etiketa me fjalzat: nuk, s, jo.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Rikujtojm njohurit
Reflektim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit

Nxnsit rikujtojn njohurit pr fjalit pohore e mohore.
M pas nxnsit formojn fjali pohore q i shndrrojn n fjali mohore. Shkruhen n tabel
t gjitha fjalit.
Lexojn n tekst: N FJALI MUND T PRDORIM DISA FJALZA PR T MOHUAR
KUPTIMIN Q SHPREH FJALIA.
N fjalit mohore t shkruara n tabel, nxnsit qarkojn fjalzat mohuese.
Lexohen fjalzat mohuese t shports: nuk, jo, s.
Punohen 3 ushtrimet e para. N t tre ushtrimet, ndiqet e njjta ecuri. Nxnsit do t mohojn kuptimin e fjalive, duke vendosur n vend t pikave fjalzat mohuese t shportzs (ushtrimi
1 fjalzn nuk; ushtrimi 2 - fjalzn s; ushtrimi 3 - fjalzn jo.)
Nxnsit numrojn 1, 2, 3,...
Nxnsit me numr tek, lexojn fjalit pohore, ndrsa nxnsit me numr ift, lexojn fjalit
mohore.
Reflektim: Pun e pavarur
Punohet n fletoren e klass ushtrimi 4. Nxnsit mohojn kuptimin e fjalive pr t zbuluar disa
24

t vrteta.
P.sh.: Uji ka form. Uji nuk ka form.
Detyr: ushtrimi 5.
16) Tema: Biikleta e gjelbr
Linja: T lexojm
t lexoj tekstin me intonacionin e duhur;
tu prgjigjet pyetjeve pr t nxjerr prmbajtjen e pjess;
t diskutoj n grup pr shtje q lidhen me temn.
Fjal kye: biiklet e gjelbr.
Mjete: teksti, pamje me modele biikletash.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Parashikim me terma paraprak
Lexim, grafik organizues, analiz
personazhi
Diskutim n grup
Koha
Zhvillimi i msimit
Shkruhen n tabel disa terma, me t cilt nxnsit do t prpiqen t parashikojn ngjarjen.
Biiklet, e kuqe, e gjelbr, e verdh, e kaltr, voglushe, lyej, boj vaji.
Realizimi i kuptimit: lexim, grafik organizues, analiz personazhi.
Bhet lexim i tekstit nga msuesja. Krahasohet tregimi n tekst me krijimet e nxnsve.
Rilexim zinxhir i tekstit nga nxnsit. Gjat leximit, nxnsit nnvizojn fjalt e shprehjet q
nuk i kuptojn. Bhet shpjegimi i tyre.
Punohen rubrikat:
Tani e ke radhn ti, nxnsit u prgjigjen pyetjeve pr t nxjerr prmbajtjen e tregimit.
Qarko, ku nxnsit qarkojn alternativn e duhur.
Si mendon ti?, ku n baz t informacionit, nxnsit gjejn personazhin e pjess.
Reflektim: Diskutim n grup
Nxnsit diskutojn n grup shprehjen: Pyet 100 vet dhe bj si di vet.
Detyr: Shkruaj nj histori t shkurtr me tem: Pyet 100 vet dhe bj si di vet.
25
17) Tema: Prdorimi i fjalve mohuese nuk dhe s

Linja: Gramatik
t mohoj kuptimin e fjalive, duke prdorur fjalzat mohuese nuk, s;
t vendos fjalzat mohuese para foljes kallzues;
t plotsoj detyrat sipas radhs s krkesave;
t shkruaj si duhet s;
t shqiptoj drejt s;
t shndrroj fjalit mohore n fjali pohore.
Fjal kye: fjal mohuese, nuk, s.
Mjete: teksti, etiketa me fjalt mohuese.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Rikujtojm njohurit
Pun n grup, pun e pavarur
Reflektim
Pun me shkrim
Koha
Zhvillimi i msimit
Prsriten njohurit pr fjalit pohore dhe mohore.
Cilat fjalza prdorim pr t shndrruar fjalit pohore n mohore?
Nxnsit japin shembuj.
Realizimi i kuptimit: pun n grup, pun e pavarur.
Lexohet n tekst: FJALT NUK DHE S VENDOSEN PARA FOLJES - KALLZUES. ATO MOHOJN KUPTIMIN E TR FJALIS.
Punohet ushtrimi 1. Nxnsit numrojn 1 - 5 pr t formuar grupe me nga 5 nxns. N
secilin grup nxnsit plotsojn 1 nga krkesat.
Nxnsi 1: lexo fjalin;
Nxnsi 2: gjej foljen kallzues;
Nxnsi 3: shkruaj fjaln nuk para foljes kallzues;
Nxnsi 4: shkruaj fjaln s para foljes kallzues;
Nxnsi 5: jep prgjigje.
Pas plotsimit, lexohet puna e grupeve.
Nxnsit krahasojn fjalit 4 me 5 dhe duhet t arrijn n prfundimin se n t dyja rastet
kuptimi sht i njjt, pra t dyja fjalt (nuk, s) kan mohuar njlloj kuptimin e fjalis fillestare.
Me pun t pavarur plotsojn ushtrimet 2 dhe 3. N t dyja ushtrimet, nxnsit do t mohojn kuptimin e fjalive t dhna me an t fjalve mohuese (2. vendoset fjala nuk; 3. vendoset
fjala s).
Lexohen fjalit e reja (mohore).
26

Reflektim: Pun me shkrim.
Nxnsit punojn ushtrimin 4 n fletoren e klass. Ata do t shndrrojn fjalit mohore n
fjali pohore.
Detyr: Formo dy fjali pohore dhe shndrroji n fjali mohore.
Formo dy fjali mohore dhe shndrroji n fjali pohore.
18) Tema: Domethnia e fjalive (fjal t njjta - kuptime t ndryshme)
Linja: T shkruajm
Objektivi: N fund t ors s msimit nxnsi duhet t jet i aft:
t tregoj kuptimin e fjalive dftore q jepen n shembuj t ndryshm;
t tregoj se kuptimi i fjalis ndryshon n varsi t pozicionit t fjalve n fjali;
t shkruaj fjali q kan kuptim t ndryshm me fjalit fillestare;
t shkruaj fjalin q ka kuptim t ndryshm me fjalin q ka krijuar vet.
Fjal kye: fjali, fjal, domethnie, kuptim i ndryshm.
Hap pas hapi: situat rasti; t nxnit n bashkpunim; pun e pavarur; shkrim i shpejt.
Hapi 1: Situat rasti
Ngjiten n tabel dy fisha, n t cilat jan shkruar fjalit e ushtrimit I.
Nxnsit diskutojn:
MIRI PO TELEFONON EVISN.
EVISA PO TELEFONON MIRIN.
Diskutojn pr secilin rast se cili po telefonon dhe cili sht telefonuar.
Pra, pr secilin rast nxnsit tregojn vepruesin, at q kryen veprimin.
A jan t njjta kto dy fjali?
A kan ato kuptim t njjt?
Hapi 2: T nxnit n bashkpunim
Lihen nxnsit t punojn ushtrimin dy n dyshe. Lexojn iftet e fjalive dhe u prgjigjen
pyetjeve q jan t njjta pr do dy fjali. P.sh.:
1. Endri nuk luan, sepse sht i lodhur.
2. Endri luan, sepse nuk sht i lodhur.
far bn Endri? (1. Nuk luan. 2. Luan.)
Prse? (1. sht i lodhur. 2. Nuk sht i lodhur.)
Po kshtu punohet edhe me iftet e tjera t fjalive.
A kan kuptim t njjt fjalit? Pse?
N fund t ushtrimit 2, nxnsit duhet t arrijn n prfundimin:
FJALT JAN T NJJTA, POR KUPTIMI I FJALIS SHT I NDRYSHM,
N VARSI T POZICIONIT T FJALVE N FJALI.
27

Hapi 3: Pun e pavarur
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin 3. Duke prdorur t njjtat fjal t fjalive, do t
shkruajn fjali q kan kuptim t ndryshm nga shembulli i dhn. P.sh.: Mami shikon albumin e
vajzs s saj.
Vajza shikon albumin e mamas s saj.
Pas prfundimit t detyrs, lexohet detyra e plotsuar.
Hapi 4: shkrim i shpejt
Msuesi krkon nga nxnsit t krijojn nj fjali dhe me t njjtat fjal t krijoj nj fjali me
kuptim t ndryshm. Lexohen fjalit.
Detyre: ushtrimi 4.
19) Tema: Kush ka humbur?

Linja: T lexojm
t tregoj se si ka vepruar kur ka humbur rrugn;
t prshkruaj rrugn q do t bj personazhi i pjess.
Fjal kye: humb, rrug, kush?, pr n shtpi.
Mjete: teksti.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Bised
DRTA, veprimtari e drejtuar
Shkrim i lir
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
A ju ka ndodhur t humbisni prindrit gjat nj shtitjeje?
Kur ju ka ndodhur?
Si ju ka ndodhur?
Nxnsit tregojn prvojat e tyre. N.q.se nuk u ka ndodhur atyre vet, mund t tregojn pr
raste q kan par ose dgjuar.
Realizimi i kuptimit: DRTA, veprimtari e drejtuar.
Msuesi shkruan n tabel titullin e pjess: KUSH KA HUMBUR?
Pr far mund t flitet n kt pjes?
Zhvillohet leximi me ndalesa i tregimit dhe pas do ndalese bhen pyetje.
Ndalesa 1: Kur zonja Nevi......... nuk ia lshonte dorn.
Ndalesa 2: Nj dit............... ti krkoj atje.
Ndalesa 3: Mino kishte pak frik......... gjejm ne.
28

Ndalesa 4: Mino e pa i befasuar.......... q mbetet vetm.
Gjat leximit, nxnsit kan nnvizuar fjalt q nuk kuptojn. Bhet shpjegimi i tyre dhe nxnsit formojn fjali me to.
Punohen rubrikat e tekstit: Tani e ke radhn ti, Si mendon ti?.
Reflektim: Shkrim i lir.
Nxnsit do t shkruajn se si do t vepronin ata pr t ndihmuar nj fmij, i cili ka humbur.
Shkrimi duhet t ket t paktn 4 fjali.
Lexohen disa nga shkrimet e nxnsve.
Detyr: shkruaj prmbajtjen e tregimit n fletore.
20) Tema: Prdorimi i fjalve mohuese: askush, kurrkush, asnj etj.

Linja: Gramatik
t prdor fjalzat, nuk, s n fjalit mohore;
t formoj fjal mohuese me an t fjalzave, as, kurr.
t prdor fjal t tjera mohuese pr t prforcuar mohimin;
t shkruaj bashte fjalt mohuese t formuara nga fjalzat as, nuk;
t shkruaj me rr fjalt mohuese t tipit kurrkush, kurrkund etj.;
t shndrroj fjalit mohore n pohore dhe anasjelltas.
Hap pas hapi: Pun n grupe, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Nxnsit ndahen n grupe me nga tre nxns pr t punuar ushtrimin 1.
Nxnsi i par -
lexon fjalin.
Nxnsi i dyte -
e shndrron fjalin e dhn n fjali mohore me ndihmn e fjalzs
nuk.
Nxnsi i tret -
e prforcon mohimin duke zvendsuar fjaln njeri me fjaln asnjeri. P.sh.:
Pe njeri andej?
Nuk pe njeri andej?
Nuk pe asnjeri andej?
Lexohet ushtrimi nga disa grupe nxnsish.
Hapi 2: Pun n grupe.
Punohet n grup ushtrimi 2. Nxnsit do t formojn fjal t reja me an t fjalzs as.
as + nj = asnj etj.
Theksohet se kto jan fjal mohuese dhe shkruhen bashk.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin 3. Ata do t prforcojn mohimin, duke prdorur
fjalt q formuan.
Hapi 3: Pun n grupe, pun e pavarur.
Punohen nga nxnsit ushtrimet 4 dhe 5. Ndiqet e njjta ecuri si n ushtrimin 2 dhe 3, por n
vend t as, ata duhet t prdorin kurr.
kurr + kush = kurrkush etj.
29

Theksohet se kto fjal shkruhen me rr dhe bashk.
Hapi 4: Pun e pavarur me shkrim.
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin 5, n t cilin do t shndrrojn fjalit mohore n fjali
pohore.
Detyr: krijo tri fjali pohore dhe ktheji ato n mohore, duke prdorur fjalt mohuese q msove.
21) Tema: A e ka fajin pasqyra?
Linja: T lexojm
t lexoj vjershn, duke respektuar rregullat e leximit;
t shpreh se ndien pas leximit t vjershs;
tu prgjigjet pyetjeve rreth vjershs;
t formuloj me fjalt e veta mesazhin e vjershs.
Fjal kye: faj, pasqyr.
Mjete: teksti, pasqyr.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Harta e mendjes
Dora e fsheht, pun e drejtuar
Mendo - reflekto
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Harta e mendjes
Shkruhet n tabel fjala pasqyr dhe plotsohet harta e mendjes.
PASQYRA
Njohja me temn e re dhe autorin e saj.

Ferit Lamaj u lind n Kor, m 6 janar 1955. Kreu studimet e larta pr gjuh-letrsi shqipe
n Tiran. Lamaj sht nj nga fabulistt m t mir shqiptar.
Ka publikuar gjithsej 60 libra, n faqet e t cilve renditen mbi 2 500 fabula. Disa nga
titujt e librave jan: N ver dhe n dimr; N kopshtin zoologjik; Tosi me fustan;
Kush e hngri mjaltin?; Gjelkokoshi zgjon derrkucin; Bilbili dhe gjinkalla; 201 fabula; Dhelpra doganiere; Dhelpra e Trojs; Kafsht flasin; Bubi, beci dhe kaleci; 1
111 fabula; Papagalli pinguin; Nj deve pran Eifelit; Derri me tri kmb; Grvisht
e grvisht; Mikrofabula; Lakuriqi lakuriq; Miss Dhia; Mbreti xhuxh; Gici dhe
polici etj.
30
Fabulat e Ferit Lamajt jan prkthyer e botuar n disa gjuh t bots. Ky autor sht
antar i Shoqats Botrore t Fabulistve, si dhe i Shoqats Ndrkombtare t Shkrimtarve
pr Fmij e t Rinj.
Realizimi i kuptimit: Dora e fsheht, pun e drejtuar
Vjersha, A e ka fajin pasqyra, sht copzuar n vargje, t cilat jan shkruar n fisha. Ndahet
klasa n grupe, ku secili grup do t riformoj vjershn ashtu si e mendon. Lexohet vjersha e
krijuar nga secili grup. Msuesi prcakton grupin q e ka krijuar m sakt tekstin e vjershs.
Punohen rubrikat e tekstit.
Reflektim: Diskutim, lexim zinxhir
Nxnsit diskutojn dhe nxjerrin mesazhin e vjershs.
Bhet leximi zinxhir i vjershs deri n fund t ors.
Detyr: mso vjershn prmendsh.
Shkruaj nj letr pr Tosin, n t ciln ta kshillosh pr sjelljen e tij.
22) Tema: Fjalia dhe paragrafi
Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me fjali;
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me paragraf;
t dalloj fjalin nga paragrafi;
t rendit fjalit e nj paragrafi, sipas rendit t kryerjes s veprimeve.
Fjal kye: fjali, paragraf.
Mjete: teksti, etiketa.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Shpjegim, pun e drejtuar, pun
n grupe
Rrjet diskutimi
Koha
Zhvillimi i msimit
Kujtohen njohurit e marra m par.
sht fjala? Shkronjat dhe tingujt, t lidhura me kuptim me njra-tjetrn, formojn
fjalt.
sht fjalia? Fjalt, t lidhura sipas kuptimit, formojn fjali.
Realizimi i kuptimit: shpjegim, pun e drejtuar, pun n grupe
Ndahet klasa n dy grupe A, B pr t punuar ushtrimet I, II.
31

Krkesa sht e njjt pr t dyja grupet: nxnsit duhet t formojn fjali me fjalt e shportave prkatse (punohet me etiketat e prgatitura m par nga msuesi).
Grupi A
Ushtrimi I
N an t nj udhe ishte nj pus.
Grupi B
Ushtrimi II
N shtpi jetonte gjyshi me t nipin.
Diskutim pr saktsin e ndrtimit t fjalive.
Msuesi shpjegon se sht paragrafi.
Paragrafi prbhet nga fjali. Fjalit vendosen n nj rend t caktuar, sipas kuptimit.
Zhvendosja e tyre e bn paragrafin t pakuptimt.
Nxnsit plotsojn paragrafin e ushtrimit III me fjalit q ndrtuan n dy ushtrimet e para.
Lihen nxnsit t punojn ushtrimet IV, V, duke i shkruar fjalit sipas rendit q tregojn numrat. Lexim i ushtrimeve t plotsuara.
Detyr: ushtrimi VI.

Linja: T shkruajm
t dalloj fjal a shprehje q kan kuptim t njjt ose t prafrt;
t gjej fjal q kan kuptim sinonimik me fjaln e dhn;
t shkruaj fjali t tjera q kan kuptim t njjt me fjalin e dhn;
t prshkruaj personazhin e preferuar, duke prdorur sa m shum fjal sinonimike
Fjal kye: domethnie e fjalive, fjal t ndryshme, kuptim i njjt, kuptim i prafrt, sinonim.
Mjete: teksti, shkumsa me ngjyra.
Hap pas hapi: diskutim, pun e drejtuar, pun e pavarur, diskutim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Diskutim
Lexim i katr fjalive t ushtrimit 1. Nxnsit shpjegojn se far tregon secila prej tyre.
Pas diskutimit, nxnsit duhet t arrijn n prfundimin:
Ne zotrojm nj numr shum t madh fjalsh. Nse duam t shprehim nj mendim, mund
t zgjedhim fjal t ndryshme dhe ta themi t njjtin mendim n mnyra t ndryshme.
Hapi 2: Pun e drejtuar
Msuesi krkon nga nxnsit q t gjejn fjal t tjera me kuptim t njjt ose t prafrt me
32

fjalt: shoh, vajz, djal, gjel.
Shoh
vrej, sodis, vzhgoj
Vajz
cuc, ik, goc, kee
Djal
un, voc, cull
Gjel
kokosh, kaposh, kndes
Punohet nga nxnsit ushtrimi 1. Nxnsit do t shkruajn fjali t tjera q kan t njjtin
kuptim me fjalit e dhna. Ata duhet t prdorin fjal sinonimike n fjalit e reja (p.sh.: autobus mjete publike t qarkullimit). Pas plotsimit, lexohen fjalit dhe diskutohen nj pr nj.
Hapi 3: Pun e pavarur, diskutim
Punohet nga nxnsit ushtrimi 2 n mnyr t pavarur. Shnojn me V nj nga fjalit e secilit
grup, q ka pak a shum t njjtin kuptim me fjalin e par.
Pas plotsimit diskutojn pr secilin grup n veanti.
Detyr: Bni prshkrimin e personazhit tuaj t preferuar, duke prdorur sa m shum fjal me
kuptim t njjt ose t prafrt (sinonimike).
24) Tema: N ishullin e ndjenjave
Linja: T lexojm
t tregoj me fjalt e veta se jan ndjenjat;
t tregoj personazhet e trilluara t pjess;
t shkruaj mendimin e vet pr seciln nga ndjenjat q jeton n ishull;
t argumentoj mendimin e vet pr ekzistencn ose jo t Ishullit t ndjenjave.
Fjal kye: ndjenja, ishull, mrzi, gzim, udi, frik, dashuri, shpres.
Mjete: teksti, etiketa
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
DRTA, grafik organizues i fjalorit,
hata e personazheve
Vija e vlers
Koha
Zhvillimi i msimit
Ngjiten n tabel etiketat me termat q do tu shrbejn nxnsve pr t parashikuar ngjarjen:
Ishulli i ndjenjave; do njeri; nj ndjenj; mrzi gzim; udi; frik; dashuri; shpres.
Lexohen disa nga punt e nxnsve.
33

Realizimi i kuptimit: DRTA, grafik organizues i fjalorit, harta e personazheve
Lexohet teksti me ndalesa nga nxnsit. Ndalesat realizohen pas do paragrafi. N fund t do
ndalese, msuesi pyet nxnsit rreth asaj q lexuan.
Nxnsit nnvizojn fjal e shprehje q nuk i kuptojn, t cilat punohen n grafikun organizues t fjalorit.
Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Punohen rubrikat: Tani e ke radhn ti dhe Plotso.
Cilat jan personazhet e trilluara?
Habia
Shpresa
Frika
Personazhet e trilluara
Mrzia
Dashuria
Gzimi
Nxnsit shkruajn mendimin e tyre pr seciln nga ndjenjat q jetojn n ishull.

A i keni provuar t gjitha ndjenjat q jan n Ishullin e ndjenjave?
Nxnsit tregojn raste, kur kan qen t pushtuar nga ndjenja t ndryshme.
Reflektimi: Vija e vlers
Shtroj pyetjen pr diskutim:
A mendoni se ekziston Ishulli i ndjenjave?
PO
JO
Nxnsit grupohen sipas prgjigjeve dhe u krkohet t punojn n grupe pr t dhn nj
argument t fort n mbrojtje t mendimit. Grupet vendosen prball njri-tjetrit dhe argumentojn.
Pas ksaj procedure pyeten nxnsit nse kan ndryshuar mendim apo jo.
Detyr: shkruaj mesazhin e pjess dhe fragmentin ku shprehet ai.
25) Tema: Fjalia, paragrafi, teksti

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me tekst;
t dalloj fjali t caktuara n nj paragraf;
34

t tregoj numrin e paragrafve n nj tekst;
t dalloj paragrafin nga teksti;
t prgjigjet me nj fjali pr do pyetje t dhn;
t ndrtoj nj tekst, duke bashkuar prgjigjet q ka dhn m par.
Fjal kye: fjali, paragraf.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Stuhi mendimesh
Shpjegim, pun e drejtuar, pun

n grupe
Reflektim
Rrjet diskutimi
Koha
Zhvillimi i msimit

Kujtohen njohurit e marra m par.
sht fjalia?
Fjal t lidhura sipas kuptimit formojn fjali.
sht paragrafi?
Paragrafi prbhet nga fjali. Fjalit vendosen n nj rend t caktuar, sipas kuptimit.
Realizimi i kuptimit: shpjegim, pun e drejtuar, pun n grupe.
Msuesi shpjegon se sht teksti.
Fjalit dhe paragraft formojn tekstin. Si fjalit, edhe paragraft, vendosen n nj rend
t caktuar sipas kuptimit. Zhvendosja e tyre e bn tekstin t pakuptimt.
Lexohet nga nj nxns teksti i ushtrimit I.
Nga sa paragraf sht i ndrtuar ky tekst?
Punim i ushtrimeve II, III.
II Nxnsit dallojn dhe shkruajn paragrafin e dyt dhe t tret.
III Gjejn fjalin e dyt t paragrafit t katrt dhe e shkruajn at.
III Lexojn pyetjet dhe prgjigjen me nj fjali pr do pyetje.
Punojn ushtrimet IV. Nxnsit duhet t ndrtojn nj tekst, duke bashkuar prgjigjet q kan
dhn n nj ushtrim m lart.
Detyr: ushtrimi V.
35
26) Tema: T gjejm tekstin e ngatrruar

Linja: T shkruajm
t ndjek udhzimet e tekstit pr renditjen e fjalive;
t rishikoj n dyshe renditjen e fjalive t tekstit;
t shkruaj tekstin n renditjen e duhur.
Fjal kye: tekst i ngatrruar, rendit, miu, gjeli.
Mjete: flipart, markera
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Lexo - diskuto
Rishikim n dyshe
Pun me shkrim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Lexo - diskuto
Orientohen nxnsit t lexojn n heshtje pjesn hyrse: Gjeli dhe miu.
M pas pyeten nse kan kuptuar ndonj gj.
U thuhet nxnsve se kto dy prralla jan ngatrruar dhe krahasohen me vern, e cila kur bie
n uj ngatrrohet me t etj.
Realizimi i kuptimit: Rishikim n dyshe
Punohet rubrika: Tani, eja ta rregullojm!
Fillimisht, nxnsit punojn t pavarur.
M pas lihen t rishikojn n dyshe renditjen q kan br, duke krahasuar dhe diskutuar
punn e tyre.
Gjat puns nxnsit duhet t ndjekin udhzimet e tekstit:
Gjeli - ndiqen numrat tek.
Miu - ndiqen numrat ift.
Bhet leximi i teksteve nga disa nxns.
Nxnsit shkruajn n fletore pjesn q gjetn.
Detyr: shkruaj n nj flet dy prralla t ngatrruara. Kur t shkosh n shkoll, kmbeje fletn
me shokun. Nnvizo fjalit e prralls s par.
36
27) Tema: Dimri

Linja: T lexojm
t tregoj se jan rrfenjat;
t identifikoj personazhet e nj rrfenje;
t gjej n tekst fjalit sipas krkesave;
t diskutoj sjelljen e vajzs.
Fjal kye: rrfenj, personazh, dimr, vajza, zogu, mik.
Mjete: teksti, pamje e nj dite dimri, flet A4, ngjyra.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Bised
Lexim, veprimtari e drejtuar
Ilustrim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
Zhvillohet nj bised hyrse pr kujdesin q nxnsit tregojn ndaj kafshve. Nxnsit tregojn nga prvoja e tyre. Bhen pyetje ndihmse pr nxnsit.
A ju ka rastisur q t ndihmoni ndonj kafsh t braktisur e t pambrojtur?
A keni kafsh n shtpi (qen, mace)?
Si kujdeseni pr to?
Si e shprehin kafsht mirnjohjen e tyre ndaj kujdesit q ju tregoni?
Njihen nxnsit me temn e re dhe autorin e saj.
Naim Frashri lindi m 25 maj t vitit 1846 n Frashr t Prmetit dhe vdiq m 20 tetor
1900 n Stamboll. Eshtrat e tij jan sjell n Shqipri. Ai konsiderohet si nj nga poett m t
mdhenj t Rilindjes son Kombtare. Ai mbetet mendimtar dhe veprimtar i shquar i arsimit
dhe i kulturs shqiptare. Nn ndikimin e ngjarjeve historike, sidomos t Lidhjes s Prizrenit,
Naimi, braktisi vjershrimin persisht dhe iu kushtua letrsis shqiptare. M 1886, Naim Frashri
botoi poemn e tij t famshme Bagti e Bujqsi. M 1898 del n drit poema e madhe epike
Historia e Sknderbeut dhe poema fetare Qerbelaja. Poema Historia e Sknderbeut
ishte nj kurorzim i veprs s tij, ishte testamenti i tij politik e poetik. Me grishje t hapta
pr lirim nga Turqia, kjo poem u shkrua sipas tradits s madhe barletiane. Naimi u shqua
edhe pr poezin meditative, nisi n shqipet poezin filozofike (vjersha Perndia 1890). Ai
shkroi dhe proza pr t vegjlit dhe bri disa prshtatje mjeshtrore fabulash t La Fontenit.
Botkuptimi i Naimit ishte n thelb panteist e idealist.
37

Realizimi i kuptimit: Lexim, veprimtari e drejtuar
U shpjegohet nxnsve se jan rrfenjat:
NJ RRFIM SHT NJ NGJARJE E TREGUAR OSE E SHKRUAR, E CILA
MUND T KET NDODHUR REALISHT OSE MUND T JET E TRILLUAR
NGA AUTORI.
Lexohet rrfenja nga msuesja dhe m pas nga nxnsit.

Gjat leximit nxnsit udhzohen t nnvizojn me laps fjal dhe shprehje t panjohura pr
ta. M pas bhet shpjegimi i tyre.
E dini ju jan personazhet?
PERSONAZHET JAN PERSONAT Q VEPROJN N NJ TREGIM.
PERSONAZHI KRYESOR SHT PERSONI RRETH T CILIT
SHTJELLOHEN NGJARJET.
Pyeten nxnsit:
Kush vepron n kt rrfenj, pra, cilt jan personazhet e ksaj rrfenje?
Cili sht personazhi kryesor i ksaj rrfenje?
Punohen rubrikat e tekstit:
Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes;
Si mendon ti?, ku nxnsit diskutojn pr sjelljen e Kaes dhe shkruajn emrat e disa kafshve q nuk shtegtojn;
Plotso, ku nxnsit zgjedhin alternativn e duhur.
Reflektim: Ilustrim
Nxnsit bjn ilustrimin e rrfenjs, duke pasur parasysh paraqitjen e t gjitha personazheve
t ngjarjes.
Detyr: zgjidh nga rrfimi disa nga fjalt q t kan mbetur n mendje dhe mundohu t krijosh
nj tekst t shkurtr me to.
28) Tema: Emrat e prvem

Linja: Gramatik
t tregoj kuptimin e fjals emr;
t tregoj kupton me emra t prvem;
t shkruaj emra t prvem, sipas krkesave n tekst;
t shkruaj emrat e prvem me shkronja t mdha;
t gjej emra t prvem n nj tekst me jo m shum se 10 fjali.
38

Fjal kye: emr, i prvem, shkronj e madhe.
Mjete: flet A4, organizues alfabetik.
Hap pas hapi: Brainstorming; pun n grupe; organizues alfabetik; vzhgo - dallo diskuto;
pun n grupe; pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Brainstorming
ju kujton fjala emr?
T gjitha prgjigjet e nxnsve, shkruhen n tabel.
Nxnsit formulojn rregulln pr emrin.
FJALT Q EMERTOJN NJERZ, KAFSH, SENDE, VENDE, JAN EMRA.
Hapi 2: Pun n grupe, organizues alfabetik
Ndahet klasa n grupe, t cilat punojn pr t plotsuar me emra organizuesin alfabetik.
A
_________
E
_________
I
_________
N
_________
RR
_________
V
__________
B
__________
__________
J
__________
NJ
__________
S
__________
X
__________
C
__________
F
__________
K
__________
O
__________
SH
__________
XH
__________
__________
G
__________
L
__________
P
__________
T
__________
Y
__________
D
__________
GJ
__________
LL
__________
Q
__________
TH
__________
Z
__________
DH
_________
H
_________
M
__________
R
__________
U
__________
ZH
__________
Pas plotsimit, bhet leximi i tyre.

Hapi 3: Vzhgo - dallo - diskuto
A dallojn ata nga njri-tjetri?
Disa emra fillojn me shkronj t vogl, disa t tjer me shkronj t madhe.
Shkruhen n flipart t gjith emrat q fillojn me shkronj t madhe.
Pse i shkruajm me shkronj t madhe kta emra?
Nxnsit japin mendimin e tyre me njohurit q kan.
Lexohet rregulla n krye t msimit:
EMRAT E PRVEM QUHEN NDRYSHE EDHE EMRA VETJAK. ATA
PRDOREN VETM PR NJ NJERI, PR NJ KAFSH APO PR NJ SEND
T CAKTUAR. SHKRUHEN GJITHMON ME SHKRONJ T MADHE.
Nj nxns lexon fjalt n shport, t cilat do t vendosen n ushtrimet 1-4 sipas krkesave.
Lexohen ushtrimet e plotsuara.
39

Hapi 4: Pun n grupe
Nxnsit numrojn 1-4, grupohen sipas numrave prkats dhe punojn ushtrimet:
Grupi 1: shkruan emrat e prvem t pes njerzve (ushtrimi V).
Grupi 2: shkruan emrat e prvem t pes maleve (ushtrimi VI).
Grupi 3: shkruan emrat e prvem t pes lumenjve (ushtrimi VII).
Grupi 4: shkruan emrat e prvem t pes kafshve (ushtrimi VIII).
Nj prfaqsues i grupit lexon punn e t gjith grupit.
Nxnsit plotsojn ushtrimet e punuara nga grupet e tjera.
Punohet ushtrimi IX. N tekstin e dhn, nxnsit duhet t dallojn dhe t nnvizojn emrat
e prvem. N fund kontrollohet puna e br.
Detyr: gjej emrat e prvem q jan prdorur n tekstin: Kush ka humbur.
29) Tema: Xhepat e Altinit

Linja: T lexojm
t tregoj se mban n xhepa personazhi i pjess;
t identifikoj llojin e pjess (proz, poezi);
t shpjegoj kuptimin e fjalve t reja;
t zbrthej prmbajtjen e pjess, duke iu prgjigjur pyetjeve;
t shkruaj nj kshill pr personazhin e poezis.
Fjal kye: xhep, gjra, mban.
Mjete: teksti; sende q nxnsit kan n xhepa; flete A4; ngjyra.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Kllaster
Veprimtari e drejtuar, grafik organizues i fjalorit. Pun n dyshe,
diskutim
Pun me shkrim
Reflektim
Evokimi: Kllaster
far keni npr xhepa?
40
Zhvillimi i msimit
Koha
XHEPI IM KA:

Nxnsit njihen me temn e re dhe me nj djal, t quajtur Altin, i cili nuk mbante n xhepat
e tij.
Realizimi i kuptimit: veprimtari e drejtuar; grafik organizues i fjalorit; pun n dyshe; diskutim.
Bhet leximi i vjershs nga msuesja me intonacion shprehs dhe m pas nga nxnsit. Gjat
leximit, nxnsit, nnvizojn fjalt q nuk kuptojn, t cilat punohen n grafikun organizues t
fjalorit.
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________
Bhet zbrthimi i prmbajtjes, duke iu prgjigjur pyetjeve t rubriks: Tani e ke radhn ti

Nxnsit prcaktojn llojin e pjess (proz apo poezi), tregojn numrin e strofave dhe t
vargjeve pr do strof.
N punt n dyshe, ata numrojn sa emra dhe sa folje jan prdorur n strofa t ndryshme.
M pas diskutojn pr pikat e rubriks: Si mendon ti?.
Nxnsit shkruajn nj kshill pr Altinin.
Lexohen kshillat q ata kan shkruar.
A jan t vlefshme edhe pr ju kto kshilla? Nxnsit shprehin lirshm mendimet e
tyre.
Detyr: shkruaj edhe nj her vjershn, duke hequr e shtuar fjal.
30) Tema: Emrat e prgjithshm

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se jan emrat e prgjithshm;
t dalloj emrat e prgjithshm nga emrat e prvem;
t shkruaj me shkronj t vogl emrat e prgjithshm;
t plotsoj fjalit me nj emr t prgjithshm.
Fjal kye: emr, i prgjithshm.
41

Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Evokimi: Pema e mendimit

dini ju pr emrin?
Metoda e teknika
Pema e mendimit
Minileksion, pun e drejtuar
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
EMRI
Si grupohen sipas gjinis?
Si grupohen sipas numrit?
Sa llojesh jan?
femror
mashkullor
i prvem i prgjithshm
shums
njjs
Realizimi i kuptimit: Minileksion, pun e drejtuar

U shpjegohet nxnsve se jan emrat e prgjithshm, duke i krahasuar ata me emrat e
prvem.
Emrat e prgjithshm nuk tregojn nj njeri, nj kafsh apo nj send t caktuar.
Ata tregojn nj lloj ose nj klas njerzish, kafshsh apo sendesh.
Emrat e prgjithshm shkruhen me shkronj t vogl.
Shkruhen me shkronj t madhe vetm n fillim t fjalis.
Punim i ushtrimit I. Nxnsit veprojn sipas krkesave. N fund t ushtrimit, dallojn emrat e
prvem dhe emrat e prgjithshm.
Lexohen fjalt e shports n ushtrimin II. Nxnsit plotsojn fjalit me kto fjal.
Pas plotsimit t ushtrimeve, nxnsit tregojn se me shkronj i kan shkruar emrat e
prgjithshm.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin IV. M pas plotsojn fjalit me nj emr t prgjithshm ose me nj emr t prvem.
Detyr: ushtrimi III.
42
31) Tema: Breshka dhe shkaba

Linja: T lexojm
t tregoj pr breshkn, shkabn me ato njohuri q ka;
t rendis veprimet q kryejn personazhet e fabuls;
t prshkruaj secilin personazh t fabuls me nga tri fjali;
t shkruaj mesazhin q prcjell kjo fabul.
Fjal kye: breshk, shkab, fluturim, krah.
Mjete: teksti; pamje t breshks e shkabs; maska.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Stuhi mendimesh
Lexim me ndalesa, organizues

grafik i fjalorit, rrjet diskutimi
Reflektim
Lexim me role
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Brainstorming
Pyeten nxnsit se far u vjen n mendje, kur dgjojn fjalt breshka dhe shkaba.
breshka
shkaba
Shkruhen prgjigjet e nxnsve n tabel.

Realizimi i kuptimit: lexim me ndalesa; organizues grafik i fjalorit; rrjet diskutimi.
Shkruhet n tabel titulli i poezis.
Dy fjal pr autorin.
La Fonten lindi n Shato Thjierri, m 8 korrik 1621 dhe vdiq n Paris m 13 prill 1695.
Ai sht nj shkrimtar dhe poet francez, autor i shum fabulave t famshme me prmbajtje
moraliste. Fabulat e tij, t mbushura me kafsh q flasin - por t pasura me qndrime
kritike dhe ironike ndaj pushtetit t asaj kohe, n t njjtn koh t karakterizuara nga nj
stil i holl e i thjesht - konsiderohen si kryevepra t letrsis franceze. Por, megjithse
kishte nj shpirt t pavarur, La Fonten e kaloi pothuaj gjith jetn e tij nn mbrojtjen e
fisnikve t kohs.
43

Theksohet se kjo pjes sht shqipruar nga Naim Frashri.
Zhvillohet leximi me ndalesa. Ndalesat bhen pas do strofe. Drejtohen pyetje pr t zbrthyer prmbajtjen e do strofe. Bhet leximi i vjershs nga nxnsit.
Gjat leximit, nxnsit nnvizojn fjalt q nuk kuptojn, t cilat m pas punohen n grafikun
organizues t fjalorit.
Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Punohen rubrikat: Tani e ke radhn ti dhe Plotso.
Duke par pamjet e breshks dhe t shkabs, nxnsit tregojn:

Veprimet e breshks Veprimet e shkabs

1)........................
1)........................

2)........................
2)........................

3)........................
3)........................
PO JO
A mund t fluturonte breshka? Pse?
far msoni nga kjo fabul? Nxnsit shkruajn mesazhin e pjess, i cili lexohet nga vet ata.
Reflektim: Lexim me role
Nxnsit lexojn vjershn me role, duke prdorur maskat.
Detyr: shkruaj prmbajtjen e fabuls n fletore.
32) Tema: Trajta e shquar e emrave n numrin njjs

Linja: Gramatik
t tregoj me fjalt e veta se kur nj emr i prgjithshm mund t tregoj nj njeri, nj
kafsh apo nj send;
t kthej emrat e pashquar t numrit njjs n trajt t shquar;
t shkruaj fjali me emra n trajtn e shquar.
Fjal kye: emra, trajt e shquar, numri njjs.
Hap pas hapi: pyetja sjell pyetjen; minileksion; pun e drejtuar; plotsim/rishikim n dyshe;
pun e pavarur.
44

Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pyetja sjell pyetjen

far tregojn emrat e prvem?
Si shkruhen emrat e prvem?
Po emrat e prgjithshm, a mund t tregojn nj njeri, nj kafsh, nj send?
Si mund t realizohet kjo?
Bhet njohja e nxnsve me temn e re.
Hapi 2: Minileksion, pun e drejtuar
U shpjegohet nxnsve se:
Edhe emrat e prgjithshm mund t tregojn nj njeri, nj kafsh apo nj send t caktuar.
Kjo bhet duke i prdorur ata n trajtn e shquar.
far ka n shport?
Ejani ta mbushim s bashku, duke punuar ushtrimin I.
Punohet ushtrimi I, ku nxnsit veprojn sipas krkesave.
1: Ata lexojn fjalin dhe shikojn me kujdes fjaln e nnvizuar (nxns).
2: Vazhdojn tregimin, duke e vendosur fjaln e nnvizuar n formn e duhur (nxnsi). E
qarkojn fundoren dhe e shkruajn at n shport.
Prsritet kjo veprimtari pr krkesat: 3, 4, 5.
Fundoret e qarkuara n seciln krkes, shkruhen n shport: i, -u, -a, -ja.
Hapi 3: Plotsim/rishikim n dyshe
Punohet ushtrimi II. Nxnsit duhet t plotsojn fjalit me fjalt n kllapa, duke i prdorur
ato n formn e duhur. Ata diskutojn n dyshe pr formn e fjals q kan plotsuar n fjali
(msuesi, nna, lulja, bregu).
Punohen ushtrimet III, IV, n t cilat nxnsit duhet t kthejn emrat e dhn n trajtn e
shquar. Lexohet ushtrimi i plotsuar.
Detyr: shkruaj 10 emra n trajtn e pashquar, numri njjs dhe emrat m sipr ktheji n trajtn
e shquar.
33) Tema: Nj fjal pr t gjitha

Linja: T shkruajm
t dalloj emrin q nuk i prket grupit n t cilin sht shkruar;
t grupoj emrat sipas numrit prkats;
t shkruaj nj emr t prgjithshm pr nj grup emrash.
45

Fjal kye: nj fjal; numr njjs; numr shums.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: Pun e drejtuar, pun e pavarur, pun me shkrim
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pun e drejtuar, pun e pavarur
Lexohet krkesa e ushtrimit I dhe punohet n tabel grupi i par i fjalve: lavatrie, hekur,
fshes me korrent, frigorifer, sob.
Pr far prdoret secila prej tyre?
far kan t prbashkt kto objekte?
Plotsojn: jan pajisje elektroshtpiake.
Lihen nxnsit t punojn t pavarur krkesat e tjera.
2 - organe t brendshme; 3 perime; 4 macja; 5 kafshe; 6 akullore; 7 - mjete transporti; 8
qytete; 9 - lnde msimor; 10 veshje; 11 - ngjyra.)
Nxnsit lexojn se si i kan emrtuar grupet e fjalve.
Nj nxns lexon krkesn e ushtrimit 2. Emrat q kan gjetur n ushtrimin 1 i grupojn sipas
numrit q kan n tabeln m posht.
Emra n numrin njjes
Emra n numrin shums
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
N ushtrimin 3, nxnsit gjejn emrat q jan futur gabim dhe i nnvizojn, m pas tregojn pse
e bn kt nnvizim.
Hapi 3: Pun me shkrim
Punojn n fletore ushtrimin:
Shkruaj grupe me 5 fjal q tregojn:
FRUTA:
__________, __________, __________, __________, __________
SHTETE:
__________, __________, __________, __________, __________
PROFESIONE:
__________, __________, __________, __________, __________
Lexojn grupet e fjalve q kan shkruar.
Detyr: shkruaj 3 grupe t ngjashme me ato q msove sot.
46
34) Tema: Fuqia e Mujit

Linja: T lexojm
t identifikoj personazhet e mitit;
t tregoj prmbajtjen e mitit, duke iu prgjigjur pyetjeve;
t zbuloj elementet fantastike t mitit;
t komentoj paragrafin q plqen m shum;
t prshkruaj me fjal figurn e Mujit.
Fjal kye: Muji; Jutbin; Halili; et; bma; zana; qumsht zane; i fuqishm; fuqi.
Mjete: teksti; libri: Tregime t mome shqiptare.
Hap pas hapi: bised e drejtuar; DRTA; grafik organizues i fjalorit; pun e drejtuar; prshkrim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised e drejtuar
A njihni njerz t fuqishm?
Si jan ata? (me muskuj,...)
Njihen nxnsit me temn e re.
Sot do t njihemi me nj personazh shum t fuqishm, i cili ka jetuar shum koh m
par. Shkruhet titulli i pjess n tabel: Fuqia e Mujit.
Njihen nxnsit me autorin e pjess.
Hapi 2: DRTA; harta e personazheve; grafik organizues i fjalorit.
Lexohet pjesa me ndalesa. Nxnsit duhet t jen t vmendshm, pr t kuptuar at q do
t ndodh. Pas do ndalese, nxnsit do ti prgjigjen pyetjeve t msuesit. Leximi bhet nga
nxnsit, pyetjet nga msuesi.
Ndalesa 1: Keni dgjuar................... dhe aspak i fuqishm
Ndalesa 2: Na ish qmoti............... bari lopsh.
Ndalesa 3: Nj nat......................... i vuri n gjum.
Ndalesa 4: Pas mesnate................... i japim motr.
Ndalesa 5: Zanat i japin.................. nuk e ngre dot.
Ndalesa 6: Prap i thot................. gjer n gju.
Ndalesa 7: Ti japim........................ e stundet fare.
Ndalesa 8: I pyet zanat................... botn anemban.
47

Nxnsit plotsojn hartn e personazheve.
PERSONAZHET
KRYESORE
MUJI
ZANAT
Bhet leximi i plot i pjess nga nxnsit. Punohen fjalt e reja n grafikun organizues.
Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Punohet rubrika: Si mendon ti?. N kt rubrik nxnsit do t dallojn personazhet reale
nga ata t trilluar; veprimet reale nga ato t trilluara; vendin ku ndodh ngjarja; dialektin e prdorur
n kt mit; dhe elementet magjike. Kto t dhna i hedhin n tabeln e rubriks Plotso.
Veprime
reale
Veprime
t trilluara
Personazhe
reale
Personazhe
t trilluara
Ngjarje
reale
Ngjarje
t trilluara
Hapi 4: Prshkrim
N fund nxnsit prshkruajn me fjal Mujin. Dgjohen disa prshkrime.
Detyr: Shkruaj disa fjali pr Mujin, para dhe pasi t pinte qumshtin e zanave, duke u bazuar
n cilsit e tij fizike dhe morale.
35) Tema: Emrat e gjinis mashkullore

Linja: Gramatik
t dalloj emrat e gjinis mashkullore q tregojn frymor;
t dalloj emrat e gjinis mashkullore q tregojn jofrymor;
t tregoj emrat e gjinis mashkullore nga fundoret i, -u t trajts s shquar numri
njjs;
t kaloj emrat e gjinis mashkullore nga trajta e pashquar n trajtn e shquar.
48

Fjal kye: emr, gjini mashkullore, trajta e shquar, trajta e pashquar, i prvem, i prgjithshm.
Mjete: teksti, tabela me rregulla.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Minileksion
Pun e drejtuar, pun e pavarur
Reflektim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Minileksion
Msuesi fillon me pyetjen: Sa gjini ka emri?
M pas bhet leximi i pjess hyrse n tekst:
Frymort kan gjini. Edhe emrat q tregojn frymor kan gjini.
Jofrymort nuk kan gjini. Por, kujdes: emrat q tregojn jofrymor kan gjini!
Gjinia e tyre prcaktohet nga fundorja q marrin n trajtn e shquar.
Tabela m sipr shoqrohet me shembuj t sjell nga msuesi.
Realizimi i kuptimit: Pun e drejtuar, pun e pavarur
Shikoni shportn. far ka n t?
Ejani ta mbushim s bashku!
Punohet ushtrimi I dhe III, duke ndjekur krkesat hap pas hapi pr secilin ushtrim:
1) Nxnsit lexojn emrat e prvem.
2) Gjejn gjinin e emrave, nisur nga gjinia e frymorve q tregojn (shnojn F ose M).
3) T gjith emrat i kalojn n trajtn e shquar
I
Ermir - Ermiri.
III Kreshnik - Kreshniku
4) Qarkojn fundoret e emrave dhe i shkruajn ato n shport (-i, -u).
Nxnsit duhet t dalin n prfundimin:
Emrat, q n trajtn e shquar, numri njjs marrin fundoret i, -u, jan emra t gjinis
mashkullore.
Theksohet se emrat e ushtrimeve I, III, jan emra frymorsh dhe sht e leht t dallohet
gjinia e tyre.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet II dhe IV. Kalojn emrat e prgjithshm n trajtn e
shquar dhe dallojn gjinin e tyre.
Punohen dy shembujt e par t secilit ushtrim n tabel:
gur - guri, akmak - akmaku.
N prfundim t detyrs, nxnsit lexojn ushtrimet e plotsuara.
N ushtrimin V nxnsit dallojn emrat e gjinis mashkullore.
Lexohen emrat q kan gjetur.
Detyr: gjej emrat mashkullor n tekstin Fuqia e Mujit.
49
36) Tema: Zgjedhja e Herakliut

Linja: T lexojm
t tregoj se kupton me ves, virtyt;
tu prgjigjet pyetjeve t tekstit;
t shkruaj t kundrtat e fjalve t dhna;
t komentoj przgjedhjen e Herakliut.
Fjal kye: Herakliu, zgjedhje.
Mjete: teksti; Mitologjia Greke.
Hap pas hapi: bised; dgjim i drejtuar; grafik organizues i fjalorit; pun e drejtuar, rrjet diskutimi.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Bised
E dini jan veset?
Po ju, a keni vese?
A keni njohur apo dgjuar pr njerz q kan vese?
Po virtytet (vlerat), e dini jan?
mund t m thoni pr to?
Nxnsit tregojn nga prvoja e tyre.
Hapi 2: Dgjim i drejtuar, grafik organizues i fjalorit, pun e drejtuar
Bhet leximi i pjess nga msuesi. Nxnsit nnvizojn fjalt e reja, t cilat punohen n grafikun organizues t fjalorit.
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________
Bhet leximi i pjess nga nxnsit.

Punohen rubrikat e tekstit: Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth
prmbajtjes s pjess.
Diskutojn rreth krkesave t rubriks: Si mendon ti?.
Shoqrojn me shigjet, duke treguar se jan veset, virtytet... etj.
Shkruajn t kundrtat e fjalve t dhna n rubrik.
Hapi 3: Rrjet diskutimi
Shtrohet pyetja:
50

A je dakord me zgjedhjen q bri Herakliu?
PO. JO. Pse?
Nxnsit ndahen n grupe sipas mendimeve dhe argumentojn.
PO, sepse .....................
JO, sepse .....................
Detyr: shkruaj mesazhin e pjess n fletore.
37) Tema: Mitet, fabulat, legjendat
Linja: T flasim
t dalloj elementet q e bjn nj pjes t jet mit, fabul apo legjend;
t prkufizoj me fjalt e veta se sht fabula, miti, legjenda;
t vr n dukje dallimet mes Herakliut dhe Prometeut, Mujit dhe Gjergj Elez Alis;
t shpjegoj se far ka t pazakont te legjendat.
Fjal kye: fabula, mite, legjenda.
Mjete: teksti; Fabula t zgjedhura nga LA FONTEN.
Hap pas hapi: Kllaster; informacion i ri; diskutim; pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Kllaster
Msuesi u jep detyr nxnsve t plotsojn nj kllaster pr fabuln dhe t prkufizojn se
kuptojn me fabul.
FABULAT
Tregim i shkurtr proz
poezi
personazhe
moral
Fabulat jan tregime t shkurtra q, duke prdorur si personazhe kafsht, krkojn t japin
mendime pr sjelljet e njerzve. Shpesh, kafsht kan sjelljet, gabimet dhe vlerat e njerzve.
Tregohet nj fabul e njohur nga t gjith nxnsit ose mund t lexohet nga Fabula t zgjedhura t La Fonten-it.
Hapi 2: Informacion i ri, diskutim
Msuesi u shpjegon nxnsve se jan mitet:
51
Mitet jan rrfime shum t vjetra, n t cilat popujt e bots shpjegojn se si ka lindur
njeriu dhe bota.
Shpesh, personazhet e miteve jan Dielli, Hna apo elemente t natyrs, q flasin dhe
q veprojn sikur t ishin njerz.
Por, nuk jan t pakta rastet, kur personazhet jan perndi, pr shembull Prometeu, me
t cilin jeni njohur n klasn e dyt.
Ndonjher personazhet e miteve jan edhe njerz t fuqishm, t jashtzakonshm,
heronj.
Nxnsit komentojn se si e shpjegon miti i Prometeut ardhjen e zjarrit.
A sht hero Prometeu? Pse? veprim i tij e bn t till?
A ka lidhje Prometeu me perndit?
Ku dallon Prometeu nga Herakliu?
Hapi 3: Informacion i ri, diskutim
Njohja e nxnsve me legjendat:
Legjendat jan krijime popullore q tregojn pr njerz jo t zakonshm. Edhe koht,
edhe vendet ku veprojn njerzit e pazakont, jan t pazakonta. Kujto pr shembull,
legjendn e Gjergj Elez Alis.
Legjenda mund t tregohen edhe pr heronj historik t nj populli, si p.sh. legjendat
pr Sknderbeun ton.
Legjendat na tregojn edhe pr zakonet dhe traditat e popullit.
Lihen nxnsit t diskutojn rreth 3 pyetjeve t dhna n tekst. N fund vn n dukje far
kan t pazakont t dyja legjendat.
Plotsojn tabeln me nga dy tituj:
MITE
FABULA
LEGJENDA
1. ____________________
2. ____________________
1. ___________________
2. ___________________.
1. ____________________
2. ____________________
Lexohen tabelat e plotsuara dhe diskutojn secilin rast.

Detyr: shkruaj nj mit, fabul ose legjend nga letrsia shqiptare.
52
38) Tema: Emrat e gjinis femrore

Linja: Gramatik
t dalloj emra t gjinis femrore q tregojn frymor;
t dalloj emra t gjinis femrore q tregojn jofrymor;
t grupoj emrat e gjinis femrore nga fundoret i, -u t trajts s shquar, numri njjs;
t kaloj emrat e gjinis femrore nga trajta e pashquar n trajtn e shquar.
Fjal kye: emr; gjini femrore; trajta e shquar; trajta e pashquar; i prvem; i prgjithshm.
Mjete: teksti, tabela me rregulla.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Minileksion
Pun e drejtuar, pun e pavarur
Reflektim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Minileksion
Msuesi fillon me pyetjen: Sa gjini ka emri?
U kujtohet nxnsve se:
Frymort kan gjini. Edhe emrat q tregojn frymor kan gjini.
Jofrymort nuk kan gjini. Por, kujdes: emrat q tregojn jofrymor kan gjini!
Gjinia e tyre prcaktohet nga fundorja q marrin n trajtn e shquar.
Tabela m sipr shoqrohet me shembuj t sjell nga msuesi.
Realizimi i kuptimit: Pun e drejtuar, pun e pavarur
Shikoni shportn. far ka n t?
Punohet ushtrimi I dhe III, duke ndjekur krkesat hap pas hapi pr secilin ushtrim:
1) Nxnsit lexojn emrat e prvem.
2) Gjejn gjinin e emrave nisur nga gjinia e frymorve q tregojn (shnojn F ose M).
3) T gjith emrat i kalojn n trajtn e shquar:
I
Kaltrin - Kaltrina
III Lule - Lulja
4) Qarkojn fundoret e emrave dhe i shkruajn ato n shport (-a, -ja).
Nxnsit duhet t arrijn n prfundimin se:
Emrat q n trajtn e shquar, numri njjs, marrin fundoret a, -ja, jan emra t gjinis
femrore.
53

Theksohet se emrat e ushtrimeve I, III, jan emra frymorsh dhe sht e leht t dallohet
gjinia e tyre.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet II dhe IV. Kalojn emrat e prgjithshm n trajtn e
shquar dhe dallojn gjinin e tyre.
Punohen dy shembujt e par t secilit ushtrim n tabel:
pun puna, erdhe - erdhja
N prfundim t detyrs, nxnsit lexojn ushtrimet e plotsuara.
Msuesi i kushton vmendje rasteve kur bie -ja ose e-ja nga kalimi i emrit n trajt t
shquar. P.sh.: letr - letra etj.
N ushtrimin V nxnsit dallojn emrat e gjinis femrore.
Lexohen emrat q kan gjetur nxnsit.
Detyr: gjej emrat femror n tekstin: Breshka dhe shkaba.
39) Tema: Lepuri dhe breshka

Linja: T lexojm
t tregoj shikon n figur;
t tregoj far di pr kto dy kafsh;
t tregoj prralln n baz t figurave;
t diskutoj pr fjal t urta q lidhen me temn;
t krahasoj personazhet, duke evidentuar t prbashktat dhe ndryshimet mes tyre.
Fjal kye: lepuri, breshka.
Mjete: teksti, pamje t lepurit dhe t breshks.
Hap pas hapi: vzhgotrego; veprimtari pyetje-prgjigje; pun e drejtuar; diskutim; diagrami i
Venit.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Vzhgo - trego
Msuesi krkon nga nxnsit t vzhgojn figurat n tekst dhe bisedohet rreth asaj q shikojn.
Ndonj nxns duke par figurn dhe duke rikujtuar prralln, mund ta tregoj at.
Hapi 2: Veprimtari pyetje - prgjigje
Punohet rubrika: Tani e ke radhn ti.
Si sht lepuri?
Si sht breshka?
54
LEPURI
BRESHKA
Nxnsit prshkruajn lepurin dhe breshkn nga pamja fizike dhe sjellja e tyre n prrall,
duke vn n dukje cilsit e tyre.
Me k e bn garn breshka?
Kush luan me lepujt dhe macen?
Cili nga personazhet fle posht pems?
Kush e fiton n fund garn?
U shpjegohet nxnsve se: shum KAFSH PRFAQSOJN KARAKTERISTIKAT
FIZIKE T NJERZVE N GJUHN E PRDITSHME.
Punohet rubrika n tekst. Nxnsit lexojn thniet dhe analizojn cilsin me kafshn q e ka
at cilsi. Shkruajn si duhet thniet.
Japin shembuj t tjer, p.sh.: dinak si dhelpr.
Vazhdon puna me rubrikn tjetr Shno me V ose me G.
Hapi 4: Diskutim
Diskuto me shokt thnien:
NUK KE PSE T VRAPOSH, MJAFTON Q T NISESH N KOH.
Hapi 5: Diagrami i Venit
Krkohet nga nxnsit t krahasojn personazhet e prralls si nga pamja fizike, ashtu edhe
nga sjellja.
LEPURI T PRBASHKTAT BRESHKA
Detyr: shkruaj nga dy fjali pr personazhet e prralls, ku t vsh n dukje cilsit e tyre.
40) Tema: Shkruajm brenda shtllungave

Linja: T shkruajm
t tregoj se shikon n figura;
t rendis figurat sipas radhs s kryerjes s veprimeve;
t prmbledh me nga nj fjali tregon figura;
t shkruaj n shtllunga historin.
Fjal kye: shtllunga.
Mjete: tabela me shtllunga (fumete) t vizatuara.
Hap pas hapi: vzhgo-komento; pun e drejtuar; shkrim i lir; turi i galeris.
55

Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Vzhgo - komento.
Nxnsit lihen pr disa minuta t vzhgojn figurat, m pas komentojn seciln prej tyre.
Hapi 2: Pun e drejtuar.
Pas komentimit t figurave, nxnsit i rendisin ato sipas radhs s kryerjes s veprimeve.
Prcaktohen personazhet dhe veprimet q kryejn ata.
N fund plotsojn tabeln.
VEPRIMTARI
VEPRIMET
Hapi 3: Shkrim i lir.

Me nga nj fjali, nxnsit prmbledhin at q paraqitet n do figur.
Hapi 4: Turi i galeris.
Punt me shkrim ngjiten n tabel. Nxnsit i lexojn me radh dhe i komentojn. Shkrimet
m t mira przgjidhen nga vet nxnsit.
Detyr: shkruaj nj histori duke prdorur shtllungat.
41) Tema: Drejtshkrimi i emrave femror t tipit: ati, shami etj.

Linja: Gramatik
t dalloj emrat femror q n trajtn e pashquar nuk marrin i n fund;
t kthej n trajt t shquar emrat e gjinis femrore q nuk mbarojn me i;
t kthej nga trajta e pashquar n trajt t shquar emrat e gjinis femrore q mbarojn
me i;
t plotsoj fjalt me fundoren e duhur;
t prdor n fjali fjalt e tipit: ati, shami etj.
Fjal kye: drejtshkrim, emra femror, ati, shami.
Mjete: teksti, flipart, markera.
Hap pas hapi: Diskutim idesh; t nxnt n bashkpunim; pun e pavarur; pun me shkrim.
56

Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Diskutim idesh.
Shkruhen n tabel emrat: ati, shami, rrke, bufe, liri, bori, dituri, gliko.
N gjini jan kta emra?
N trajt jan ata?
Hapi 2: T nxnt n bashkpunim.
Punohet ushtrimi I hap pas hapi, sipas krkesave:
1) nxnsit lexojn me kujdes dhe shqiptojn si duhet emrat e gjinis femrore (t gjith emrat
kan theks hundor);
2) shkruajn emrat q nuk mbarojn me i;
3) kalojn emrat q nuk mbarojn me i n trajtn e shquar (kala - kalaja);
4) shkruajn emrat q mbarojn me i;
5) kalojn n trajtn e shquar emrat q mbarojn me i (liri - liria).
Hapi 3: Pun e pavarur.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin II, ku kalojn n trajtn e shquar emrat e dhn:
cilsi - cilsia; veti - vetia; ushtri - ushtria,... etj.
N ushtrimet III, IV, nxnsit plotsojn fjalt me fundoren e duhur, si tregon modeli.
III
uji i nj rreke (je)
IV
palt e nj shami (e)... etj.
N fund bhet leximi zinxhir i ushtrimeve t plotsuara.
Hapi 4: Pun me shkrim.
Formo fjali me dy grupe fjalsh nga ushtrimi III dhe dy grupe fjalsh nga ushtrimi IV.
Detyr: ushtrimi V.
42) Tema: Njerzit me nj sy t vetm

Linja: T lexojm
t lexoj tekstin me intonacionin e duhur;
t tregoj kuptimin e fjalve dhe t shprehjeve t reja;
t tregoj rreth ngjarjes, duke iu prgjigjur pyetjeve;
t diskutoj pr shtje q lidhen e temn (pasuria m e madhe sht DIJA);
t argumentoj prgjigjet q jep, duke sjell shembuj konkret.
Fjal kye: njeri, sy, pasuri.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: pyetja e dits; lexim zinxhir; veprimtari e drejtuar; rrjet diskutimi; diskutim.
57

Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pyetja e dits.
Msuesi shkruan n tabel pyetjen: A mund t bhesh i pasur pa punuar?
Nxnsit japin mendimet e tyre dhe diskutojn.
Hapi 2: Lexim zinxhir.
Msuesi paraqet temn dhe e shkruan at n tabel: Njerzit me nj sy.
Lexohet pjesa nga msuesja, pastaj nga nxnsit.
Gjat leximit, nxnsit nnvizojn fjalt dhe shprehjet q nuk i kuptojn dhe n fund t leximit bhet bhet shpjegimi i tyre.
Hapi 3: Punim i rubrikave t tekstit: Tani e ke radhn ti, Si mendon ti?.
Hapi 4: Rrjet diskutimi.
Kush lakmon shum a e humbet edhe at q ka? PO. JO. Pse?
Ndahet klasa n dy grupe n baz t mendimit.
PO, sepse....................
JO, sepse....................
Hapi 5: Diskutim.
Vazhdon diskutimi i nxnsve pr pyetjet m posht:
A pasuroheni ju do dit q vini n shkoll?
Si sht m mir, t dish apo t kesh?
Detyr: rubrika Detyr.
43) Tema: Shkruajm hyrje dhe mbyllje prrallash

Linja: T shkruajm
t tregoj strukturn e nj prralle (hyrje, brendi, mbyllje);
t shkruaj hyrjen e nj prralle jo t plot;
t gjej nj titull t prshtatshm pr prralln;
t plotsoj nj prrall, s cils i sht dhn vetm brendia.
Fjal kye: prrall, hyrje, brendi, mbyllje.
Mjete: prralla: Sirena e vogl ose ndonj prrall tjetr; etiketa ku jan shkruar: HYRJA,
BRENDIA, MBYLLJA.
Hap pas hapi: lexim; grafik organizues; pun n dyshe; pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Lexim.
Msuesi lexon prralln dhe shkruan n tabel titullin e saj.
58

Hapi 2: Grafik organizues.
Cila sht struktura e rrfenjave?
PRRALLA
HYRJA
BRENDIA
MBYLLJA
Msuesi shpjegon seciln pjes n veanti.

HYRJA T BN T KUPTOSH SE PR K FLITET N TEKST DHE KU
ZHVILLOHET NGJARJA.
BRENDIA TREGON ZHVILLIMIN E NGJARJES.
MBYLLJA TREGON FUNDIN E NGJARJES DHE SHPJEGON DOMETHNIEN
E NGJARJEVE T TREGUARA.
N prralln e lexuar, nxnsit tregojn hyrjen, brendin, mbylljen.
Hapi 3: Pun n dyshe.
Punohet n dyshe nga nxnsit ushtrimi 1. M pas lexojn pjesn e dhn t prralls.
Nxnsit udhzohen q t prdorin nj gjuh t thjesht dhe t kujtojn se si fillojn prrallat
(Na ishte njher... etj.).
Diskutojn se si mund t jet pjesa hyrse e saj (p.sh.: Na ishte njher nj plak, e cila bleu n
treg nj zog pule. Ajo e ushqente do dit dhe zogu u rrit e na u b pul. do dit pula bnte nga
nj vez.)
N fund nxnsit duhet t gjejn nj titull pr prralln, p.sh.: Plaka dhe pula.
Lexohen disa pun t nxnsve.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin 2. N kt ushtrim, ata do t gjejn hyrjen, mbylljen
dhe m pas do t vendosin nj titull.
Detyr: shkruaj nj prrall. Trego titullin, hyrjen, brendin dhe mbylljen.
44) Tema: Numri shums i emrave t gjinis mashkullore

Linja: Gramatik
t dalloj emra t gjinis mashkullore n numrin shums n fjali (tekst);
t kthej emrat e gjinis mashkullore nga numri njjs n numrin shums;
t formoj fjali me emra t gjinis mashkullore n numrin shums.
Fjal kye: emr; numri shums; gjinia mashkullore.
59
Struktura ERR
Evokimi
Metoda e teknika
Diskutim idesh
Veprimtari e drejtuar, Pun e

pavarur
Reflektim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Diskutim idesh
Shkruhen n tabel disa fjali, n t cilat nxnsit do t gjejn emrat e gjinis mashkullore dhe
dallojn ato t numrit shums.
P.sh.:
Librat i rinj m plqyen shum.
Oborri i shkolls ishte mbushur plot me nxns.
Muratort e ringritn murin e rrzuar.
Shkruhen n tabel emrat e numrit shums t gjinis mashkullore.
Realizimi i kuptimit: Veprimtari e drejtuar; pun e pavarur.
Nxnsit do t punojn sipas krkesave ushtrimin I.
Ata lexojn fjalin dhe zvendsojn numrorin nj me numrorin dy. Bjn ndryshimet e
duhura n fjaln e nnvizuar (nj aeroplan - dy aeroplan).
Shkronjn q shtuan n fund t fjals s nnvizuar, e shkruajn n shport.
Punojn t pavarur ushtrimin II, kthejn emrat nga numri njjs (trajta e pashquar) n numrin
shums, duke par modelin e ushtrimit I. T gjith emrat n kt ushtrim marrin - n fund.
P.sh.: nj detar dy detar
Prsritet veprimtaria pr ushtrimet III - IV dhe V - VI. Pas punimit t ushtrimeve, nxnsit
plotsojn shportn me a, -e.
Gjat punimit t ushtrimeve, msuesi duhet t ket parasysh drejtshkrimin e emrave t gjinis
mashkullore n numrin shums.
1) Emrat mashkullor me: - ac, - a, - af, - aq, - ap, - ash, - e, - ek, - en, - esh, - ik, - in, ist, - jan, - jot, - ok, - or, - osh, - ot, - tar, - tor, - uk, shkruhen n shums rregullisht me - .
2) Emrat mashkullor me: - ant, - at, - az, - ent, - id, - it, - ont, shkruhen n shums
me - , kur shnojn frymor dhe me - e, kur nuk shnojn frymor.
3) Emrat mashkullor me: - azh, - ezh, - l, - im, - ion, - (I) um, - ozh, - us, shkruhen
n shums me - e.
4) Shkruhen n shums me - a, emrat mashkullor, si: brryla, cepa, gjyma, tipa, xhepa;
shkruhen n shums me - e, emrat, si: djepe, kallpe, rafte, zarfe, probleme, mikrobe.
5) Emrat mashkullor me - s, - ues, - yes, e kan trajtn e shumsit njsoj si t njjsit.
Tabela m sipr mund t shkruhet edhe n nj tabak letre, n ndihm t nxnsit.
Lihen nxnsit t punojn t pavarur ushtrimin VII. N tekstin e dhn, n ushtrim, ata dallojn emrat e gjinis mashkullore n numrin shums.
60

Pas prfundimit t detyrs, lexohen emrat q nxnsit kan nnvizuar.
Detyr: shkruaj katr emra t gjinis mashkullore n numrin njjs. Ktheji ata n numrin shums.
Formo nga nj fjali me emrat q ktheve n shums.
45) Tema: Ngrita zrin

Linja: T lexojm
t lexoj vjershn me intonacionin e duhur;
t tregoj si e trajtojn prindrit;
tiu prgjigjet pyetjeve rreth prmbajtjes s poezis;
t tregoj raste t ngjashme nga prvoja e tij;
t diskutoj veprimin e vajzs.
Fjal kye: ngre zrin; krkoj t drejta; e bj vet; v pikat mbi i.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: Bised; lexim zinxhir; pun e drejtuar; rrjet diskutimi; dikutim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised.
Drejtoj bisedn e nxnsve prmes pyetjeve:
Cilt jan pjestart e familjes suaj?
Kush ua zgjedh veshjet?
Po flokt i rregulloni vet, apo ju ndihmon ndokush?
Si ju thrrasin prindrit me prkdheli?
Ju plqen q pr ato gjera, t cilat mund ti bni vet t kujdesen t tjert? Pse?
Lexohet poezia hern e par nga msuesja, duke u krkuar nxnsve ta ndjekin me vmendje.
Bhet leximi zinxhir i poezis nga nxnsit. Shpjegohen fjalt e vshtira pr nxnsit.
Punohet pr zbrthimin e prmbajtjes s poezis. Nxnsit zgjedhin alternativn e sakt.
Shtrohet pyetja para klass pr diskutim:
A bri mir vajza q e ngriti zrin? Po. Jo. Pse?
Klasa ndahet n dy grupe n baz t mendimit PO ose JO.
PO, sepse....................
JO, sepse....................
61

Po ty, si t trajtojn prindrit?
Cilat nga veprimet e prindrve t vajzs i bjn edhe prindrit e tu?
A t plqen q t t trajtojn si vajzn e vjershs?
Po. Jo. Pse?
Hapi 5: Diskutim.
Punohet rubrika: Eja n diskutim!
Detyr: rubrika Detyr.
46) Tema: T drejtat tona

Linja: T flasim
t tregoj t paktn dy t drejta t fmijve q di ose ka dgjuar;
t diskutoj pr t drejta t veanta q gzojn fmijt;
t diskutoj rreth respektimit ose jo t t drejtave t fmijve n familje, n shkoll etj.
Fjal kye: t drejta.
Mjete: Konventa e t Drejtave t Fmijve (KDF).
Hap pas hapi: Brainstorming; diskutim; lexim; rrjet diskutimi.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Brainstorming.
T drejtat e fmijve jan shum t rndsishme.
E dini ju q ekziston nj dokument pr mbrojtjen e t drejtave t fmijve?
U tregohet nxnsve KDF.
U krkohet nxnsve t listojn disa nga t drejtat e fmijve q din ose kan dgjuar (t
paktn dy).
Hapi 2: Diskutim.
Nxnsit ngjyrosin njrn nga t drejtat q u duket m e rndsishme.
A mund t shpjegosh pse?
Pr t realizuar kt diskutim, nxnsit ndahen n pes grupe sipas przgjedhjes q kan br.
Diskutojn n grup, ku secili jep arsyet e veta t cilat i shkruajn dhe m pas nj prfaqsues i
grupit paraqet para klass shpjegimet e grupit.
Hapi 3: Lexim.
Bhet leximi i t drejtave t fmijve nga KDF.

PO JO
62
A zbatohen gjithmon t drejtat e fmijve?

PO. JO. Pse?
Nxnsit ndahen n dy grupe, n baz t mendimit pro ose kundr.
Po,
sepse......
Jo,
sepse......
Detyr: thuaj disa t drejta t tjera.
47) Tema: Drejtshkrimi i emrave mashkullor t tipit: hero, mulli etj.

Linja: Gramatik
t kthej n shums emrat mashkullor me zanore t theksuar ose me -ua;
t shkruaj drejt emrat mashkullor t shumsit me zanore t theksuar ose me -ua;
t prdor n fjali shumsin e emrave t gjinis mashkullore me zanore t theksuar ose
me ua.
Fjal kye: drejtshkrim; emra mashkullor; trajt e shumsit; zanore e theksuar.
Mjete: flipart, markera, teksti.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Lexim zinxhir
Pun me shkrim, lexim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Lexim zinxhir
Fillon puna me leximin zinxhir t emrave.
Orientohen nxnsit t lexojn me kujdes dhe ti shqiptojn si duhet emrat.
Duke par modelin e dhn n tekst (mulli - mullinj), nxnsit do t kalojn emrat n numrin
shums. M pas plotsojn n tekst. Emrat e dhn n numrin njjs, n tekst, t shkruara n
flipart, nxnsit i kalojn n numrin shums.
Flori
flori-nj
hero hero-nj
dru
dru-nj etj.
Krahasojn emrat e shtylls s par me ato t shtylls s dyt.
Formulohet rregulla:
EMRAT E GJINIS MASHKULLORE Q MBAROJN ME ZANORE T
THEKSUAR OSE ME -UA, N NUMRIN SHUMS MARRIN NJ N FUND.
Punohen ushtrimet 2, 3, 4, ku nxnsit duhet t kalojn emrat n numrin shums, si tregon
modeli.
63

Pas plotsimit n tekst, lexohen emrat n numrin shums, p.sh.:
lum - - - lumenj, ftua - - - ftonj, gjarpr - - - gjarprinj (gjarpinj) etj.
Gjat leximit nxnsit duhet t shqiptojn me kujdes emrat.
Reflektim: Pun me shkrim, lexim
Nxnsit do t punojn n fletore ushtrimin II. Do t ndrtojn pes fjali, ku emrat n kllapa
t prdoren n numrin shums.
Pas prfundimit t puns, lexohen fjalit e ndrtuara nga nxns t ndryshm.
Detyr: ushtrimi III.

Linja: T lexojm
t tregoj pr kpuct, shapkat q vesh n pjes t ndryshme t dits;
t tregoj personazhet e pjess;
t qarkoj foljet q i prkasin personazhit;
t hartoj pyetje rreth prmbajtjes dhe tu prgjigjet atyre;
t krahasoj mamin e vajzs me mamin e vet.
Fjal kye: Kpuc; shapka; vesh.
Mjete: teksti, flete A4.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Veprimtari pyetje - prgjigje
Lexim, pun e drejtuar, shkmbe
pyetje
Diagrami i Venit
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Veprimtari pyetje - prgjigje
far vishni (mbani) n kmb kur dilni nga shtpia?
Po kur qndroni n shtpi?
Nxnsit tregojn pr shapkat, pantoflat e tyre, duke i prshkruar ato, dhe njkohsisht duke
treguar edhe funksionin e tyre.
Njihen nxnsit me temn pr sot: Kpuct e mamit.
Realizimi i kuptimit: Lexim; pun e drejtuar; shkmbe pyetje.
Dy fjal pr autoren:
Silvia Vecchini ka lindur n vitin 1975 n Peruxhia t Italis dhe sht diplomuar pr
letrsi. Ajo ka studiuar edhe n Institutin Teologjik t Assisit, e ndrkoh shkruan libra pr
fmij, tekste shkollore dhe harton materiale didaktike. Bashk me burrin e saj, Antonio
Vecchini, ajo ka nj aktivitet editorial pr fmij dhe adoleshent, si autore dhe si ilustruese
njkohsisht.
64

Bhet leximi i tekstit me intonacion t gzuar nga msuesja dhe m pas rilexohet nga nxnsit.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjalt q nuk i kuptojn. N fund, bhet shpjegimi i
tyre.
Punohen rubrikat e tekstit: Shno me V (e vrtet) ose G (e gabuar), Plotso.
N rubrikn Plotso, nxnsit do t tregojn:
se kush e rrfen tregimin;
cilat jan personazhet;
dhe do t qarkojn foljet q i prkasin personazhit;
dhe do t evidentojn ndjenja t ndryshme, si: habi etj.
Nxnsit ndahen n katr grupe. Secili grup harton dy pyetje pr grupin ngjitur. Dgjohen
prgjigjet e nxnsve.
Reflektim: Diagrami i Venit
Duke u ndalur n do paragraf, nxnsit krahasojn maman e vajzs me maman e tyre.
MAMI IM
T PRBASHKTAT
MAMI I VAJZS
Detyr: trego si e kupton ti mamin tnd duke u nisur nga veshja.
49) Tema: Numri shums i emrave t gjinis femrore

Linja: Gramatik
t shoqroj numrin njjs me shumsin prkats;
t kthej n numrin shums emrat e gjinis femrore, duke vn n dukje emrat q nuk
ndryshojn.
Fjal kye: emr, numri shums, gjinia femrore.
Mjete: teksti, tabela, tabak letre, markera.
Hap pas hapi: Mendo - vepro; pun e pavarur; pun n dyshe.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Mendo - vepro
Fillon puna me grupin e par t ushtrimeve.
Nxnsit veprojn hap pas hapi.
1. Secili nxns lexon me kujdes fjalin n heshtje.
2. Zvendsojn numrorin nj me numrorin dy dhe bjn ndryshimin e duhur te fjala e
nnvizuar:
nj gazet _____ dy gazeta
65
3. Shkruajn n shport shkronjn q shtuan n fund t fjals s nnvizuar.

Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin II.
Gjasht emrat e dhn i kthejn n numrin shums, si n ushtrimin I.
P.sh.: Nj nn - dy nna, nj kodr - dy kodra etj.
Lexim i ushtrimit t plotsuar.
Punohen ushtrimet V - VI, ndiqet e njjta ecuri si n dy ushtrimet e para. Vzhgojn dhe dalin
n prfundimin se disa emra nuk ndryshojn kur i kthejm n numrin shums, p.sh.: nj dele
dy dele, nj pallto dy pallto etj.
Plotsojn shportn.
Lexojn shkronjat e shports.
Hapi 4: Pun n dyshe
Plotsojn:
Numri i emrit
njjs
nj letr
shums
dy
(ca, shume)
dy letra
Punojn n dyshe ushtrimin VII, lidhin me shigjet numrin njjs me shumsin prkats.
Lexim i ushtrimit.
Detyr: Ushtrimi III - IV.
50) Tema: Historia e Rruzllims

Linja: T lexojm
t lexoj pjesn me intonacionin e duhur;
tiu prgjigjet pyetjeve rreth prmbajtjes;
t plotsoj fjalit e dhna me fjalt e duhura;
t prshkruaj ciklin e ujit n mnyra t ndryshme (me goj, me shkrim, me vizatim).
Fjal ky: histori, Rruzllima, tok, avull, re, shi.
Mjete: teksti, flet A4, ngjyra.
66
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Lexim, VPP, pun e pavarur
Turi i galeris
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: parashikim me terma paraprak.
Shkruhen n tabel termat:
Histori, Rruzllim, sumbull uji, tok, avull, re, shi.
Me termat m sipr, nxnsit do t prpiqen t parashikojn ngjarjen.

Lexohen 2 - 3 pun t nxnsve.
Realizimi i kuptimit: lexim, VPP, rrjet diskutimi, pun e pavarur.
Lexohet pjesa nga msuesja. Krahasohen tekstet parashikuese me Historin e Rruzllims.
Lexim i pjess nga nxnsit. Gjat leximit, ata nnvizojn fjal e shprehje q nuk i kuptojn,
bhet shpjegimi i tyre.
Punohet rubrika Tani e ke radhn ti, nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes.
Diskutojn:
PO JO

A u kthye prsri n tok Rruzllima?
Pse?

Ndahen n grupe dhe diskutojn. - Po, sepse... Jo, sepse...
Reflektim: Veprimtari e lir.
Krkohet nga nxnsit t paraqesin me mnyra t ndryshme ciklin e ujit, me shkrim, vizatim, si
dhe t kujtojn kng q lidhen me temn.
Detyr: Plotso kutit me fjaln e duhur.
51) Tema: Trajta e shquar e emrave n numrin shums

Linja: Gramatik
t dalloj trajtn e shquar t emrave t shumsit nga mbaresat;
t vendos emrat n fjali n formn e duhur;
t formoj fjali me emra t trajts s shquar, numri shums.
Fjal ky: emr, trajta e shquar, numri shums, mbares.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: harta semantike, Veprimtari e drejtuar, plotso/krijo dyshe/diskuto, pun e
pavarur, pun me shkrim.
67

Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: harta semantike.
U krkohet nxnsve t plotsojn hartn semantike pr emrin
i prgjithshm
i prvem
Sa llojesh sht?
N numr sht?
shums
EMRI
njjs
Sa gjini ka?
femrore
mashkullore
N trajt sht?
e shquar
e pashquar
Pasi plotsojn skemn nxnsit japin shembuj duke shfrytzuar njohurit e marra m par
Hapi 2: Veprimtari e drejtuar
U thuhet nxnsve:
Shporta n tekst sht bosh, ajo duhet mbushur me shkronja.
Nn drejtimin e msueses punohet ushtrimi I. Ndiqen hapat:
1) Lexojn fjalit dhe vzhgojn me kujdes fjaln e nnvizuar.
2) Vazhdojn tregimin duke vendosur n vend t pikave fjaln e nnvizuar n formn e
duhur.

Qytetin e rrethonin disa male.
Malet ishin mbuluar nga bora.
3) Qarkojn shkronjn q shtuan n fund t emrit dhe e shkruajn n shport.
N shport duhet t jen shkruar t, - t, - it.
Hapi 3: Plotso/krijo dyshe/diskuto
Me pun t pavarur, nxnsit plotsojn fjalit duke i vendosur emrat n kllapa n formn e
duhur.
Formojn dyshe, krahasojn formn e fjalve t prdorura n fjali.
Ata kthejn emrat nga trajta e pashquar n trajtn e shquar duke prdorur nj nga fundoret e
shports, ndihmohen edhe nga modeli (ca lule - lulet e mia).
Lexim zinxhir i trajtave t shquara t emrave t dhna.
68

Nxnsit punojn n fletore ushtrimin:
Formo katr fjali me emra n trajtn e shquar t numrit shums (emra nga ushtrimi III).
Detyr: Ushtrimi IV.
52) Tema: N shoqrin e emrave

Linja: T shkruajm
t dalloj emrat e prvem nga emrat e prgjithshm sipas rregullave drejtshkrimore;
t plotsoj fjalit me emra t prvem ose t prgjithshm sipas modeleve t dhna;
t zgjeroj fjalit duke prdorur emra t prvem n rolin e kryefjals.
Fjal ky: emr, emr i prvem, emr i prgjithshm,
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Veprimtari e drejtuar, rishikim n
dyshe, diskutim
Pun e pavarur me shkrim
Koha
Zhvillimi i msimit
Msuesi pyet nxnsit: - ju kujton fjala emr?
Pra: FJALT Q EMERTOJN NJERZ, KAFSH, SENDE, VENDE, JAN EMRA.
Realizimi i kuptimit: Veprimtari e drejtuar, rishikim n dyshe, diskutim
Si ndahen emrat sipas llojit?
I prvem
Lloji i emrit
I prgjithshm
Nxnsit plotsojn tabeln me shembuj.

Emra njerzish
Emra kafshsh
Emra sendesh
Emra vendesh
69

Vzhgojn emrat e tabels, krahasojn (p.sh.: shkrimin e emrave t njerzve daja - Dritani,
djal - Daniel) dhe plotsojn shtllungat.
Emra t prvem
....................................
....................................
Emra t prgjithshm
......................................
......................................
Theksohet se: SHKRONJA E MADHE PRDORET PR T DALLUAR EMRAT

E PRVEM DHE EMRTIMET E BARASVLERSHME ME TA NGA EMRAT E
PRGJITHSHM. (SHIKO DREJTSHKRIMI I GJUHS SHQIPE)
Plotsojn n tekst ushtrimet 1, 2 dhe 3 sipas modeleve t dhna.
Rishikojn n dyshe plotsimet e kryera.
far i bashkon fjalit n grupin e par?
Po n t dytin?
Evokimi: Pun e pavarur me shkrim
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin 4. Zgjerojn fjalit duke prdorur emrat sipas rastit,
p.sh.:
Ka harruar antn n shkoll.
Eva ka harruar antn n shkoll.
Bhet vlersimi i detyrs.
Detyr: Ushtrimi 5.
53) Tema: Posht tapetit

Linja: T lexojm
t tregoj ngjarje jo t vrteta q ka par n filma vizatimor ose ka dgjuar;
t gjej n tekst, t paktn katr situata jo t vrteta;
t grupoj situatat dhe personazhet sipas vrtetsis s tyre.
Hap pas hapi: Pyetja e dits, lexim me grupe ekspertsh, veprimtari e drejtuar, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pyetja e dits, lexim me grupe ekspertsh
Pyeten nxnsit:
A keni lexuar, apo dgjuar histori t cilat nuk mund t jen t vrteta (joreale)?
Dgjohen 2 - 3 histori nga nxnsit.
Hapi 2: Lexim me grupe ekspertsh
70

Numrim nga nxnsit nga 1 deri n 5. M pas formohen grupe sipas numrave, bashkohen
njshat n nj grup, dyshat n nj grup, e kshtu me radh. Secilit grup t ri, msuesi i jep nj
pjes pr ta komentuar dhe pr ta zbrthyer. Rikthim n grupet baz, duke treguar me radh
punn e kryer; antart e tjer pyesin pr detajet. N fund, nj prfaqsues i grupit paraqet gjith
punn e br.
Hapi 3: Veprimtari e drejtuar
Punohet rubrika e tekstit Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit.
Pyeten nxnsit: - A jan t vrteta t gjitha situatat dhe personazhet?
Punohen rubrikat e tekstit: Eja n pun, Plotso.
Nxnsit punojn rubrikn: Puno ti tani.
Lexojn n heshtje tekstin dhe plotsojn tabeln:
Situata t vrteta
Situata t pavrteta
Veprimtar t vrtet
Veprimtar t pavrtet
Detyr: Prshkruaj n fletore veprimet dhe zhurmat q bnin posht tapetit tigri dhe kali.
54) Tema: Koht e foljes

Linja: Gramatik
t tregoj kohn e kryerjes s veprimeve nisur nga mbaresat q merr folja gjat zgjedhimit;
t kthej nj folje n koht e msuara;
t prgjigjet duke prdorur foljen n formn e duhur;
t prdore n fjali foljet n forma t ndryshme.
Fjal ky: koh, veprim, koht e foljes.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Pun e drejtuar
Shkrim i shpejt
Koha
71

Zhvillimi i msimit:
dini ju pr foljen?
Msuesi shkruan n tabel prgjigjet e nxnsve.
FOLJA
FOLJET JAN FJAL Q TREGOJN VEPRIME Q KRYHEN NGA NJERZIT

(kryefjala).
Realizimi i kuptimit: Pun e drejtuar
Lexohet rregulla n tekst.
VEPRIMI Q SHPREH FOLJA NDODH N NJ KOH T CAKTUAR, N
LIDHJE ME ASTIN KUR NE FLASIM.
MUND T NDODH N ASTIN KUR NE FLASIM, PARA ASTIT KUR NE
FLASIM OSE PAS ASTIT KUR FLASIM.
Nj nxns lexon fjalt n shport.
far mund t thoni?
sht folja lexoj n koh t ndryshme.
Tregojn kohn e secils.
FOLJA SHT PJES E NDRYSHUESHME E LIGJRATS.
Nxnsit lexojn pyetjet e ushtrimit 1 dhe plotsojn duke prdorur format nga shporta.
Lexohen pyetjet nga nxns t ndryshm.
Punohet ushtrimi II nga nxnsit. Prgjigjen duke prdorur si duhet foljen n kllapa. Punohet
paraprakisht n tabel pr t paraqitur foljet kndoj, vlon, bn ftoht n koh t ndryshme.
FOLJA
KNDOJ
VLON
BN
KOHA E
TASHME
KOHA E
PAKRYER
Kndoj
Kndoja
Reflektim: Shkrim i shpejt

Punojn n fletore ushtrimin.
Shkruaj dy folje dhe ktheji ato n koht e msuara.
Detyr: Gjej foljet n pjesn Posht tapetit.
72
KOHA E
KRYER E
THJESHT
Kndova
KOHA E
ARDHME
Do t kndoj

55) Tema: Pema e Vitit t Ri
Linja: T lexojm
t identifikoj personazhet e pjess;
t shpreh dshirat e fshehta q ka;
t diskutoj pr origjinn e Vitit t Ri.
Fjal ky: Viti i Ri, pem, fest.
Mjete: kartolina, fotografi, flet A4, ngjyra.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexim, diskutim, lexim me role
Vizatim, turi i galeris
Koha
Zhvillimi i msimit
Msuesi pyet nxnsit se far u vjen n mendje kur dgjojn togfjalshin: Viti i Ri.
qyteti i zbukuruar
fest
babagjyshi bore
fishekzjarr
VITI I RI
dyqane
muaji janar
dhurata
slita me kaproj
Pema
ylli n maj
zbukurime
drita

Njohja e nxnsve me temn e re.
Realizimi i kuptimit: lexim, diskutim, lexim me role.
Lexohet teksti nga msuesi, dhe m pas nga nxnsit. Gjat leximit nxnsit nnvizojn fjalt
e reja. N fund bhet shpjegimi i tyre.
Punohet rubrika Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit t sapolexuar, duke br kshtu zbrthimin e prmbajtjes s pjess.
73
Identifikojn personazhet.
PERSONAZHET
Iliri
Alba
babi
mami
Blerta
Lexojn tekstin dhe shnojn n rubrikn Plotso sa her flasin personazhet.

Shprehin mendimet e tyre pse dita e par e vitit quhet edhe Vit i Ri.
Shkruajn n shtllung urimin q shkmbejn dy fmijt pr Vitin e Ri.
Gzuar...!
Diskutojn pr pyetjet n rubrikn: Si mendon ti?.

Lexim me role i pjess.
Reflektim: vizatim, turi i galeris.
U krkohet nxnsve t vizatojn pemn e Vitit t Ri dhe ta zbukurojn at, ku do zbukurim t prmbaj nj dshir q ata presin tu realizohet n vitin q vjen. Ekspozohen punt dhe
komentohen.
Detyr: Rubrika Detyr.
56) Tema: Festa e Vitit t Ri

Linja: T flasim
t tregoj pr organizimin e festes s Vitit t Ri n klas nj vit m par;
t komentoj figurat e tekstit, duke vn n dukje atmosfern festive;
t organizoj festn e Vitit t Ri n klas.
Fjal kye: fest, Vit i Ri, organizim, program.
Mjete: fotografi, mjete zbukurimi.
Hap pas hapi: vzhgo - komento, bised, pun n grupe.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Vzhgo - komento.
Pr disa minuta nxnsit shikojn figurat, dhe m pas tregojn se far po bjn fmijt n
kto fotografi.
Hapi 2: Bised.
Duke par figurat u tregohet se nxnsit e klass s tret e kan festuar s bashku Vitin e Ri.
Bised rreth figurave.
74

Nxnsit tregojn se si e festuan Vitin e Ri n klasn e dyt; se si organizuan koncertin festiv;
se si e zbukuruan klasn etj. Vendosen npr mure fotot q kan sjell nxnsit nga dita e fests.
Hapi 3: Pun n grupe
Ndahet klasa n grupe pr organizimin e festes.
Grupi 1
Merret me organizimin e puns pr:
zbukurimin e klass;
prcaktimin e vendit se ku do t zhvillohet festa;
przgjedhjen e ushqimit.
Grupi 2
Prgatitja e koncertit festiv:
Przgjedhja e kngve, e valleve, e vjershave, e skeeve, e imitimeve;
Renditja e programit;
Ndarja e nxnsve n grupin e valleve etj. (ndarja n grupe bhet sipas potencialeve q
ka secili nxns).
Hapi 4: Mbyllja
N fund prfaqsuesit e grupeve paraqesin punn e br.
Detyre: Prgatit nj dhurat pr Miku i fsheht.
Shnim: Pr t realizuar lojn Miku i fshehte veprohet n kt mnyr:
prgatiten etiketa me emrat e t gjith nxnsve t klass;
secili nxns zgjedh nj etiket pa e par emrin e shkruar;
prgatit dhuratn pr mikun q ka t shkruar n etiket.
57) Tema: Koha e tashme

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e tashme;
t zgjedhoj foljet n kohn e tashme;
t plotsoj fjalit me foljen n formn e duhur;
t prdor fjalzn po n fjali kur sht e nevojshme;
t ndrtoj fjali me folje n kohn e tashme.
Fjal ky: folje, koha e tashme, tani, prher, fjalza po.
Mjete: teksti, tabel me zgjedhimin e foljeve n kohn e tashme (3 folje n zgjedhime t ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnit n bashkpunim, diskutim, pun e pavarur, shkrim i
shpejt.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pema e mendjes.
Duke rikujtuar njohurit pr koht e foljeve, nxnsit plotsojn pemn e mendjes.
75
KOHT E FOLJES
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
veprimi kryhet tani,
n kt moment
Nxnsit sjellin shembuj.

Hapi 2: T nxnit n bashkpunim.
Nj nxns lexon n tekst:
FOLJA SHT N KOHN E TASHME KUR VEPRIMI Q AJO TREGON PO
NDODH N ASTIN KUR FLASIM OSE NDODH PRHER.
Lexohen foljet n shport dhe m pas nxnsit veprojn sipas krkesave.
Lexojn format e foljeve n shport.
Zgjedhin nj nga format dhe e vendosin n fjali.
Plotsojn fjalin e dyt me formn tjetr.
Pra, n kt ast un po shkruaj.
Un shkruaj do dit.
Prmes ktij ushtrimi nxnsi prforcon at q u tha n prkufizim.
N fjalin e par veprimi ndodh n at moment, ndrsa n fjalin e dyt veprimi ndodh prher.
Nxnsit punojn ushtrimin II, duke prdorur si duhet n fjali fjalt n kllapa (tani, prher).
Tani nuk po lvizin makina.
N rrug lvizin prher makina.
Hapi 3: Diskutim, pun e pavarur.
Diskutim pr prdorimin e fjalzs po n fjali.
Nxnsit duhet t dalin n prfundimin se:
FJALZA PO PRDORET PARA FOLJES n KOHN E TASHME KUR VEPRIMI
q AJO TREGON NDODH n ASTIN KUR FLASIM.
Nxnsit plotsojn t pavarur ushtrimin III. Pas plotsimit diskutojn si kan vepruar.
Hapi 4: shkrim i shpejt
Ndrtohen nga nxnsit dy fjali me foljen punoj n kohn e tashme.
Ky ushtrim punohet n fletoren e klass.
Lexohen disa pun t nxnsve.
Detyr: Ushtrimi IV.
76
58) Tema: Pula kllok shkon te pisha

Linja: T lexojm
t tregoj jan fabulat;
t zbrthej prmbajtjen e fabuls duke e komentuar at me fragmente;
t shkruaj nga nj fjali pr do fragment.
Fjal ky: pul, pish, fabul.
Mjete: teksti, flet A4.
Hap pas hapi: bised, Brainstorming, ditari dypjessh, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised
Zhvillohet nj bised hyrse me nxnsit.
A e ndihmoni ju njri - tjetrin?
Si e ndihmoni ju shokun e klass?
Po n shtpi, a ndihmoni n punt e shtpis?
U prgjigjen pyetjeve dhe sjellin shembuj nga prvoja e tyre.
dini ju pr fabulat?
Tregim i shkurtr
kafsh
personazhet
fabulat
sende
moral
n proz ose poezi
Hapi 3: Ditari dypjessh

Njihen nxnsit me autorin Ferhat Cakerri.
Bashkohen n dyshe dhe lexojn fabuln t ndar n pjes, duke mbajtur shnime.
Fragmenti
Komenti/pyetje
Pjesa
Pjesa
Pjesa
Pjesa
77

Lexohen disa ditar t nxnsve.
Hapi 4: pun e pavarur
Pr do pjes, nxnsit do t shkruajn nga nj fjali. Lexohen disa prej tyre.
59) Tema: Koha e ardhme

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e ardhme;
t zgjedhoj foljet n kohn e ardhme;
t shkruaj tre veprime q bn pas nj situate t caktuar;
t ndrtoj fjali me folje n kohn e ardhme.
Fjal ky: folje, veprim, koh, m pas, m von, koh e ardhme.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh (tre folje n zgjedhime t ndryshme).
Hap pas hapi: pema e mendjes, t nxnt n bashkpunim, pun e pavarur, bised, pun me
shkrim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pema e mendjes
Plotsohet pema e mendjes q nxnsit kan filluar n msimin Koha e tashme.
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Veprimi kryhet tani,
do t kryhet m pas
n kt moment
Hapi 2: T nxnit n bashkpunim

Lexim i rregulls n fillim t msimit.
FOLJA sht n KOHN E ARDHME KUR VEPRIMI q AJO TREGON PRITET
t NDODH PAS ASTIT KUR NE FLASIM.
Punohet ushtrimi 1 n dyshe. Nxnsit plotsojn fjalit me foljen mendoj, duke e vendosur
n formn e duhur.
78

Pas prfundimit t ushtrimit, pyeten nxnsit se far vun re.
Nnvizojn fjalt q tregojn koh, shkruhen n tabel (m pas, pastaj, nesr, m von, mot,
pas nj viti).
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet II, III. Punojn sipas krkesave dhe n prfundim t
puns lexojn fjalit e plotsuara.
Hapi 4: Bised, pun me shkrim.
far do t bni pasi t dilni nga shkolla?
Nxnsit plotsojn ushtrimin IV, ku tregojn tre veprime q do t kryejn pasi t dalin nga
shkolla.
60) Tema: Shqiponja

Linja: T lexojm
t lexoj me intonacion shprehs;
t dalloj n poezi lloje t ndryshme fjalish (dftore, pyetse, thirrmore);
t komentoj fragmente nga poezia.
Fjal ky: shqiponj, fluturim, krenare, simbol.
Mjete: teksti, flamuri kombtar.
Struktura ERR
Evokimi
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexo - komento
Reflektim
Ritregim
Koha
Zhvillimi i msimit
ju vjen n mendje kur dergjoni fjaln shqiponj?
shqiponja
Realizimi i kuptimit: Lexo - komento
79

Dy fjal pr autorin.
Xhevahir Spahiu lindi m 1 mars t vitit 1945 n Malind t Skraparit. Ai studioi n
fakultetin Histori - Filologji, dega Gjuh-Letrsi shqipe. Q nga viti 1968 ka punuar si
gazetar n gazetn Zri i Popullit, redaktor n revistn Nndori, msues dhe libretist
n Teatrin e Opers dhe Baletit n Tiran. sht i nderuar me mimin Migjeni dhe sht
fitues i mimit t par n konkursin e 45-vjetorit t lirimit t Atdheut. Disa nga titujt e
veprave t tij jan: Mngjes sirenash, Dyer dhe zemra t Hapura, Agime shqiptare
Zambakt e Mamics, Nesr jam aty, Poezia Shqipe, Koh e Krisur etj.
Lexim i vjershs nga msuesi me ton shprehs.
Lexim me strofa dhe koment i tyre. Lexim zinxhir i saj me vargje ose me strofa.
Shpjegim i fjalve e shprehjeve t reja.
Punohen me radh rubrikat e tekstit.
Reflektim: Ritregim
Krkohet nga nxnsit t thon prmbajtjen sipas ktyre pikave.
Shqiponja fluturon n qiellin e kaltr.
Shqiponja krkon nj vend pr t br erdhen.
Shqiponja vendos q ta bj erdhen e vet n flamur.
Detyr: Rubrika Detyr
61) Tema: Shkruajm brenda figurave

Linja: T shkruajm
t shkruaj poezi brenda figurave;
t diskutoj rreth puns s br.
Fjal ky: figur, poezi.
Mjete: teksti; modele t gatshme t flamurit, hns, diellit, shtllungs; ngjyra.
Hap pas hapi: pun me shkrim, lexim zinxhir, turi i galeris, pun me grupe.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: pun me shkrim
Msuesi ka prgatitur m par formn e flamurit dhe u ndan flett nxnsve.
Secili nxns do t shkruaj poezin Shqiponja brenda modelit dhe m pas do e ngjyrosin
me t kuqe.
Hape kraht fluturove
...............................
80

Hapi 2: Lexim zinxhir
Msuesi lexon tri poezit pr Hnn, Diellin dhe shtllungn.
Lexim zinxhir i tyre nga nxnsit. Nxnsit komentojn shkurt prmbajtjen e tyre.
Hapi 3: Pun me grupe
Ndahet klasa n tre grupe. Secili grup do t vizatoj, dhe brenda vizatimit do t shkruaj fjalt
e poezis.
Grupi: Do t vizatoj dhe brenda saj do t shkruaj fjalt e poezis
Grupi 1: Do t vizatoj Hnn dhe brenda saj do t shkruaj fjalt e poezis s par.
Grupi 2: Do t vizatoj Diellin dhe brenda saj do t shkruaj fjalt e poezis s dyt.
Grupi: Do t vizatoj shtllungen dhe brenda saj do t shkruaj fjalt e poezis s tret.
Ti diell i............
...........................
Cibuku i gjyshit tymos

shtllunga
t....................................
Prshndetje,
zonjz hn!
...............................
N fund nxnsit ngjyrosin vizatimet.

Hapi 4: turi i galeris, diskutim.
Ekspozohen punt e nxnsve, i vzhgojn me kujdes dhe diskutojn pr:
Si t duket kjo pun?
A t knaqi shkrimi brenda figurave?
Ishte e vshtir ta shkruaje?
Nse po, ku qndron vshtirsia?
Detyr: Punojn n shtpi poezit q nuk punuan n klas.
81
62) Tema: Koha e pakryer

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e pakryer;
t zgjedhoj foljet n kohn e pakryer;
t plotsoj fjalit me foljen n forme e duhur;
t prdor fjalzn po prpara foljes;
t ndrtoj fjali me folje n kohn e pakryer.
Fjal ky: folje, veprim, koh, koha e pakryer, ather, n at ast.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh n kohn e pakryer (tri folje n zgjedhime t ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnit n bashkpunim, pun e pavarur, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Plotsohet pema e mendjes qe nxnsit kan filluar n msimin Koha e tashme dhe e
kan vazhduar te Koha e ardhme.
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar, nuk
ka mbaruar
Hapi 2: T nxnt n bashkpunim

FOLJA SHT N KOHN E PAKRYER KUR VEPRIMI Q AJO TREGON
NDODH, POR NUK KA PRFUNDUAR OSE KA ZGJATUR N T SHKUAREN,
DOMETHN, PARA ASTIT KUR NE FLASIM.
Punohet n dyshe ushtrimin prgatitor. Lexojn grupet e fjalve q tregojn koh (n kt
ast/n kto aste, n at ast/n ato aste). Tregojn cila shprehje ka kuptim t njjt me fjalt
tani dhe ather, plotsojn n tekst.
82

Vazhdon puna me ushtrimin I, ku nxnsit do t veprojn hap pas hapi sipas krkesave.
Lexojn format e foljes n shport.
Zgjedhin nj nga format dhe plotsojn fjalin.
N at ast un po shkruaja.
Plotsojn fjalin me formn tjetr.
Ather un shkruaja do dit.
Krahasojn fjalit duke shpjeguar arsyen e prdorimit t secils form n fjalit prkatse.
Punojn t pavarur ushtrimet II, III.
Ushtrimi II: Nxnsit plotsojn fjalit duke prdorur si duhet fjalt n kllapa (n at ast,
ather).
Ushtrimi III: Rishkruajn fjalit duke vendosur para foljes fjalzn po.
Lexim i ushtrimeve t plotsuara.
Punojn n fletore ushtrimin IV. Kthejn foljet nga koha e tashme n kohn e pakryer, me dy
prej tyre ndrtojn fjali.
Detyre: Kthe n kohn e pakryer foljet vallzoj, hap dhe ndrto fjali me to.
63) Tema: Zhurma t uditshme

Linja: T lexojm
t identifikoj fjal nga teksti q tregojn zhurma;
t tregoj kuptimin e fjalve t reja;
t tregoj nga prvoja personale situata t ngjashme;
t tregoj si ka vepruar n situata t ngjashme;
t komentoj fragmente t tekstit
Fjal ky: zhurma, t uditshme.
Mjete: teksti, magnetofon, CD.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Kllaster
Lexim me grupe ekspertsh
Rrjet diskutimi
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Kllaster
Msuesi u krkon nxnsve t plotsojn nj kllaster pr zhurmn.
Kujtojn pjesn Zhurmat e pyllit.
83
ZHURMAT
Realizimi i kuptimit: Lexim me grupe ekspertsh

Msuesi ndan klasn n grupe me nga 4 nxns secili. Numrojn 1 - 4, grupohen sipas numrave pr t krijuar grupe t reja. Secilit grup msuesi u jep nj fragment t pjess t cilin nxnsit e
komentojn dhe e zbrthejn at. Rikthehen n grupet baz duke treguar punn e br, antart e
tjer pyesin pr detajet. Nj prfaqsues i grupit paraqet punn e br.
Nnvizohen nga nxnsit t gjitha fjalt q tregojn zhurm dhe lexohen.
Shpjegohen fjalt dhe shprehjet e reja. Diskutojn rreth rubriks Si mendon ti.
Reflektim: Rrjet diskutimi
Diskutoni rreth shtjes:
PO JO
A jeni gjendur n situata t ngjashme?
Si keni vepruar?
Detyr: Trego mjedise ku duhet mbajtur qetsi.
64) Tema: Koha e kryer e thjesht

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e kryer t thjesht;
t prdor fjalzat po, apo prpara foljes;
t ndrtoj fjali me folje n kohn e kryer t thjesht.
Fjal ky: folje, veprim, koh, koha e kryer e thjesht.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh n kohn e kryer t thjesht (tri folje n zgjedhime t
ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnit n bashkpunim, pun e pavarur, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Plotsohet pema e mendjes q nxnsit kan filluar n msimin Koha e tashme dhe e
kan vazhduar te Koha e ardhme, Koha e pakryer.
84
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Hapi 2: T nxnt n bashkpunim.

FOLJA SHT N KOHN E KRYER T THJESHT KUR VEPRIMI Q AJO
TREGON KA NDODHUR DHE KA PRFUNDUAR N T SHKUARN, DOMETHN, PARA ASTIT KUR NE FLASIM.
Vazhdon puna me ushtrimin I, ku nxnsit do t veprojn hap pas hapi sipas krkesave.
Lexojn format e foljes n shport.
Zgjedhin nj nga format dhe plotsojn fjalin.
Detyrat i mbarova mbrm.
Plotsojn fjalin me formn tjetr.
N at koh un sapo mbarova detyrat.
Krahasojn fjalit duke shpjeguar arsyen e prdorimit t secils form n fjalit prkatse.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet II, III.
Ushtrimi II: Nxnsit plotsojn fjalit duke prdorur si duhet foljet n kllapa (shkoj, arrij).
Ushtrimi III: Rishkruajn fjalit duke ndryshuar formn e foljes n mnyr q veprimi t jet i
kryer, pra: kthejn foljen nga koha e tashme n t kryern e thjesht (shkoj - shkova, arrij - arrita).
Lexim i ushtrimeve t plotsuara. Nnvizojn mbaresat.
Punojn n fletore ushtrimin IV. Ndrtojn nga dy fjali me seciln nga foljet e dhna duke u
ndihmuar nga fjalzat po, apo.
Detyr: Kthe n kohn e kryer t thjesht foljet vallzoj, hap dhe ndrto me to fjali.
85
65) Tema: Letr nga nna Tok

Linja: T lexojm
t tregoj pr letrat q mund t ket marr ose drguar;
t vlersoj saktsin e fjalive n lidhje me tekstin;
t zbrthej prmbajtjen duke iu prgjigjur pyetjeve;
t formoj fjali me fjalt e reja.
Fjal ky: nna, Tok, letr.
Mjete: letra korrespondence
Hap pas hapi: Bised, veprimtari e drejtuar, grafik organizues i fjalorit, lexim zinxhir.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Bised.
Drejtohet biseda me nxnsit pr marrjen apo drgimin e letrave t afrmve, shokve, miqve.
Nxnsit tregojn pr letrat q mund t ken shkruar, me rast i kan shkruar. Lexohen 2 - 3 letra
q nxnsit kan sjell.
Hapi 2: veprimtari e drejtuar, grafik organizues i fjalorit.
Hapen librat dhe komentohet figura e tekstit. Bhet leximi i letrs drejtuar nns Tok nga
msuesi, pastaj nga nxnsit. Gjat leximit nxnsit nnvizojn fjalt e panjohura dhe n fund
bhet shpjegimi i tyre.
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________

Tani e ke radhn ti - Nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit, duke realizuar kshtu
zbrthimin e prmbajtjes.
Shno me V ose G - Nxnsit lexojn fjalit, vlersojn saktsin e tyre dhe plotsojn
etiketzat.
Kryhet leximi zinxhir i letrs deri n prfundim t ors.
Detyr: Fmijt e morn letrn e nns Tok dhe i kthyen prgjigje.
Shkruaj dhe ti mendimin tnd n fletore.
86
66) Tema: Shkruajm letra

Linja: T shkruajm
t tregoj mjete t ndryshme komunikimi;
t tregoj strukturn e letrs, zarfit;
t plotsoj nj zarf me emrat dhe adresat e drguesit e marrsit;
t shkruaj nj letr pr nj person q ndodhet larg.
Fjal ky: letr, zarf, adres.
Mjete: modele letrash, pulla poste, zarf.
Hap pas hapi: brainstorming, t nxnit n bashkpunim, lexim n heshtje, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: stuhi mendimesh
Pyeten nxnsit se far u vjen n mendje kur dgjojn Mjete komunikimi.
post
SMS
Letr
dy adresa
pulle
zarf
Mjete komunikimi
E - mail
adres
internet i shpejt
marrsi
mesazh i shkruar
telefon
MMS
mesazh me z
nga telefoni
drguesi i shkurtr
Hapi 2: T nxnit n bashkpunim, lexim n heshtje.

Msuesi lexon pjesn hyrse ku jepet informacion pr letrn, e- mailin, SMM, dhe n veanti
ndalon te letra.
LETRA SHT NJ TEKST Q SHKRUHET PR T KOMUNIKUAR ME NJ
PERSON Q NDODHET LARG.
Lexojn n heshtje letrn e shkruar nga nj fmij shum vjet m par (ushtrimi 1). Shpjegohet struktura e letrs.
N fillim shkruhet data.
Personit t cilit i drejtohet letra.
Prshndetja.
Emri i personit q shkruan letrn.
87
Prcaktojn n letrn e dhn n tekst strukturn me sipr.

Plotsojn ushtrimin 2, tregojn si quhen personat q marrin dhe drgojn letrn (marrsi mami, drguesi -...).
Shpjegohet si plotsohet zarfi.
Shkruajn nj letr dhe plotsojn zarfin.
Detyr: Shkruaj nj letr pr nj t afrmin tnd q ndodhet larg dhe postoje at.

Linja: Gramatik
t identifikoj foljet e kohs s tashme nga koha e kryerjes s veprimit;
t identifikoj foljet e zgjedhimit t par;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t par n kohn e tashme;
t veoj mbaresat q marrin foljet e zgjedhimit t par gjat zgjedhimit t tyre n kohn
e tashme;
t ndrtoj fjali me folje t zgjedhimit t par n kohn e tashme.
Fjal ky: folje, koha e tashme, veprim, tani, zgjedhimi i par, mbarojn me j.
Mjete: teksti, tabel me zgjedhime foljesh n kohn e tashme, harta semantike me koht e
foljeve, flipart, markera.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Diskutim n dyshe
T nxnit n bashkpunim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Diskutim n dyshe
Rikujtojn njohurit pr kohn e tashme t foljeve, duke u ndihmuar edhe nga harta semantike q nxnsit kan plotsuar n ort paraardhse pr koht e foljeve. Thon kur nj folje sht
n kohn e tashme.
88
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani, veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar, nuk
ka mbaruar
Msuesi shkruan n tabel shkronjat e shports ( - j, - n, - n, - jm, - ni, - jn).

Nxnsit diskutojn n dyshe ushtrimin 1. Lexojn, shikojn zanoren e ngjyrosur dhe kujtojn mbaresat. Theksohet se folja sht pjes e ndryshueshme e ligjrats. Ajo gjat zgjedhimit (kur
kalon nga nj vet n tjetrn) ndryshon mbaresat.
NJJS SHUMS
V. 1 un - j n - jm
V. 2 ti - n ju - ni
V. 3 ai/ajo - n ata/ato - jn
far vini re? (N vetn e dyt dhe n vetn e tret mbaresat jan t njjta).
Realizimi i kuptimit: T nxnit n bashkpunim
Orientohen nxnsit t shikojn foljet n kllapa t ushtrimeve t tjera.
vut re? (T gjitha foljet mbarojn me j.)
Kto folje i prkasin zgjedhimit t par.
T GJITHA FOLJET Q N KOHN E TASHME, NUMRIN NJJS, VETA I
MBAROJN ME J, JAN FOLJE T ZGJEDHIMIT T PAR.
Punohen ushtrimet II - IV n grupe.
N fillim t do ushtrimi, klasa ndahet n grupe n varsi t numrit t foljeve n kllapa. Secilit
grup i jepet detyr t zgjedhoj nj nga foljet, gjithashtu nxnsit mund t formojn fjali, duke e
prdorur foljen n numrin dhe vetn q duan t kohs s tashme.
Pas plotsimit t puns n grup, prfaqsuesi i grupit paraqet punn e br.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet V - IV. Zgjedhin nj nga foljet n kllapa dhe e zgjedhojn, formojn nga nj fjali.
Lexohen detyrat nga disa nxns.
Detyr: Ushtrimi VII.
89
68) Tema: Dallndyshja e fmijris

Linja: T lexojm
t lexoj vjershn me intonacion;
t identifikoj personazhet e vjershs;
t tregoj brendin e vjershs duke iu prgjigjur pyetjeve;
t tregoj nga prvoja raste t ngjashme;
t shkruaj vargje t poezis sipas krkesave;
t shkruaj kshilln q i dha gjyshja djalit;
t shpreh mendimin e vet pr veprimet e personazheve.
Fjal ky: dallndyshe, zog i shkret, djal, gjyshe, godet, pik loti, liri.
Mjete: dallndyshe e vizatuar, flet A4, teksti.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Kllaster
Lexim, lexim zinxhir, rrjet diskutimi
Diskutim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Kllaster
Nxnsit shikojn dallndyshen e vizatuar dhe plotsojn nj kllaster pr t.
fluturon
e zeze
bishtgrshr
shpend
shtegton
DALLNDYSHJA
e vogl
kthehet n folen e par
ngre fole
Shkruhen t gjitha prgjigjet e nxnsve n tabel.

Realizimi i kuptimit: lexim, lexim zinxhir, grafik organizues i fjalorit, rrjet diskutimi.
Njihen me temn e re dhe autorin e saj.
Msuesi lexon vjershn me intonacion shprehs. M pas bhet leximi zinxhir i saj nga t gjith
nxnsit. Ata lexojn nga dy vargje.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjalt e reja, punohen ato n grafikun organizues t
fjalorit.
90

Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Bhet zbrthimi i prmbajtjes, duke iu prgjigjur pyetjeve t rubriks
Tani e ke radhn ti.

Cilat jan personazhet e vjershs?
personazhet
djali
dallndyshja
gjyshja
Pasi u prgjigjen pyetjeve dhe tregojn veprimtart e vjershs nxnsit shkruajn kshilln q i
dha gjyshja djalit.
Punojn rubrikn Plotso duke shkruar vargje t vjershs sipas krkesave.
Diskutojn pr veprimet e djalit dhe t gjyshes, tregojn raste t ngjashme.
PO JO PO JO
A veproi mir A veproi mir
djali? Pse? gjyshja? Pse?
Po, sepse...................
Jo, sepse...................
Reflektim: Diskutim
Diskutojn se si i kan ata marrdhniet me shpendt.
Detyr: Mso vjershn prmendsh.
Shkruaj n fletore vargjet q sjellin mesazhin e pjess.

Linja: Gramatik
t identifikoj foljet e zgjedhimit t dyt;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t dyt n kohn e tashme;
t veoj mbaresat q marrin foljet e zgjedhimit t dyt gjat zgjedhimit t tyre n kohn
e tashme;
t ndrtoj fjali me folje t zgjedhimit t dyt n kohn e tashme.
Fjal ky: folje, koha e tashme, veprim, tani, zgjedhimi i dyt, folje q mbarojn me
bashktingllore.
91
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Diskutim n dyshe
T nxnt n bashkpunim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Diskutim n dyshe
Rikujtojn njohurit pr kohn e tashme t foljeve duke u ndihmuar edhe nga harta semantike
q nxnsit kan plotsuar n ort paraardhse pr koht e foljeve. Thon kur nj folje sht n
kohn e tashme.
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Msuesi shkruan n tabel shkronjat e shports ( -, -, -, - im, - ni, - in).

Nxnsit diskutojn n dyshe ushtrimin 1. Lexojn, shikojn zanoren e ngjyrosur dhe kujtojn
mbaresat. Theksohet se folja sht pjes e ndryshueshme e ligjrats. Ajo, gjat zgjedhimit (kur
kalon nga nj vet n tjetrn), ndryshon mbaresat.
NJJS SHUMS
V. 1 un - n - im
V. 2 ti - ju - ni
V. 3 ai/ajo - ata/ato - in
far vini re? (N numrin njjs folja mbetet e pandryshuar: un kap, ti kap, ai/ajo kap.)
Realizimi i kuptimit: T nxnt n bashkpunim
Orientohen nxnsit t shikojn foljet n kllapa t ushtrimit II.
vut re? (T gjitha foljet mbarojn me bashktingllore.)
Kto folje i prkasin zgjedhimit t dyt.
T GJITHA FOLJET Q N KOHN E TASHME, NUMRI NJJS, VETA I
MBAROJN ME BASHKTINGELLORE, JAN FOLJE T ZGJEDHIMIT T DYT,
ATO ZGJEDHOHEN N T NJJTN MNYR N KOHN E TASHME.
Punohen ushtrimet II - V n grupe.
N fillim t do ushtrimi klasa ndahet n grupe n varsi t numrit t foljeve n kllapa. Secilit
92

grup i jepet detyr t zgjedhoj nj nga foljet, gjithashtu nxnsit mund t formojn fjali duke e
prdorur foljen n numrin dhe n vetn q duan t kohs s tashme.
Pas plotsimit t puns n grup, prfaqsuesi i grupit paraqet punn e br.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin VII, formojn nga nj fjali me seciln folje, tregojn
se n ciln vet e numr jan prdorur.
Lexim i detyrs nga disa nxns.
Detyr: Ushtrimi VI.
70) Tema: Mjeshtri fotograf

Linja: T lexojm
t tregoj prmbajtjen e tregimit, duke iu prgjigjur pyetjeve;
t tregoj pjest e aparatit fotografik;
t parashikoj ngjarjen me ndihmn e termave ndihmse;
t prgatit nj ekspozit fotografike nga veprimtarit q jan zhvilluar n klas.
Fjal ky: apauli, dhurat, aparat fotografik, film, poza, foto, kujtim, fotografoj, harroj, filloj
nga e para.
Mjete: aparat fotografik, foto t veprimtarive n klas, karton, akuarel.
Hap pas hapi: parashikim me terma paraprak, veprimtari e drejtuar, pun n grup.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: parashikim me terma paraprak.
Msuesi shkruan n tabel disa terma, me t cilat nxnsit do t krijojn nj tregim.
apauli, dhurat, aparat fotografik, film, poza, foto, kujtim, fotografoj,
harroj, filloj nga e para.
Lexohen disa nga tregimet e nxnsve.
Hapi 2: Veprimtari e drejtuar.
Lexohet tregimi nga msuesi, m pas nga nxnsit.
93

Dy fjal pr autorin:
Dionis Bubani lindi n Bukuresht t Rumanis, m 18 shtator 1926. Shkollimin fillor dhe t
mesm e kreu po n Bukuresht. Ishte djali i Gjergj Bubanit, prkthyes, editor e publicist. Kur
familja e tij u kthye n Shqipri, Dionisi punoi n nj puntori biikletash, shiti cigare rrugve
e npr kafene, por punoi edhe si kartelist, madje edhe si daktilograf n Ministrin e Jashtme.
Meq ishte djali i publicistit, ai filloi t merret edhe me shkrime. N fillim, punimet e veta i
botoi n Letrari i ri dhe Rinia, ndrsa n vitin 1846 filloi t bashkpunonte me revistn
humoristike Hosteni, redaktor i s cils u b m von. M voni ai studio filologji. Gjat
puns s tij krijuese, Dionis Bubani u mor me publicistik, satir, humor dhe letrsi pr fmij
e pr t rritur, prkthime dhe me shkrimin e komedive. Vdiq n Tiran, m 10 shkurt 2006.
A ngjan ky tregim me at q keni shkruar ju?
Shpjegohet kuptimi i fjalve t panjohura pr nxnsit.
Zbrthehet prmbajtja e tregimit, duke iu prgjigjur pyetjeve t rubriks Tani e ke radhn ti.
Punohen rubrikat n vazhdim:
Plotso - przgjedhin alternativn e duhur.
Si mendon ti? -
shprehin opinionin e tyre pr seciln pyetje t rubriks.
Zbavitemi s bashku - Msojn pjest e aparatit fotografik dhe mnyrn e prdorimit, bjn
foto.
Hapi 3: Pun n grup
Punojn n grup pr prgatitjen e nj ekspozite fotografike.
Grupi 1: Rendit fotot sipas radhs kronologjike.
Grupi 2: Ngjitin fotot n karton.
Grupi 3: Shkruajn me akuarele n stenda, mund t jet tematika e asaj veprimtarie, koha kur u
zhvillua, mesazhet q u prcolln etj.

Linja: Gramatik
t identifikoj foljet e zgjedhimit t tret;
- t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t par n kohn e tashme;
t veoj mbaresat q marrin foljet e zgjedhimit t tret gjat zgjedhimit t tyre n kohn
e tashme;
t ndrtoj fjali me folje t zgjedhimit t tret n kohn e tashme
Fjal ky: folje, koha e tashme, veprim, tani, zgjedhim, zgjedhimi i tret, zanore.
94
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Diskutim i ideve
T nxnit n bashkpunim
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Diskutim i ideve
Nxnsit rikujtojn njohurit pr kohn e tashme t foljeve, duke u ndihmuar edhe nga harta
semantike q kan plotsuar n ort paraardhse pr koht e foljeve.
Shkruhen n tabel foljet: shkoj, hedh, marr, ha, bashkoj, rri, lyej, pi, bie, ngjaj, zhduk, hap,
sjell.
I ndajn foljet sipas zgjedhimeve q kan msuar.
Zgjedhimi 1: shkoj, bashkoj, lyej, ngjaj.
Zgjedhimi 2: hedh, marr, hap, sjell.
A ju kan mbetur folje pa grupuar?
Cgj t prbashkt kan ato? (T gjitha mbarojn me zanore.)
T GJITHA FOLJET q n KOHN E TASHME, NUMRIN NJJS, VETA
I MBAROJN ME ZANORE, jan FOLJE t ZGJEDHIMIT t TRET DHE
ZGJEDHOHEN n t NJJTN MNYR n KOHN E TASHME.
Realizimi i kuptimit: T nxnit n bashkpunim
Msuesi shkruan n tabel shkronjat e shports ( -, -, -, - me, - ni, - ne).
Nxnsit diskutojn n dyshe ushtrimin 1. Lexojn, shikojn zanoren e ngjyrosur dhe kujtojn
mbaresat. Theksohet se folja sht pjes e ndryshueshme e ligjrats. Ajo gjat zgjedhimit (kur
kalon nga nj vet n tjetrn) ndryshon mbaresat.
NJJS SHUMS
V. 1 un - ne - me
V. 2 ti - ju - ni
V. 3 ai/ajo - ata/ato - ne
far vini re? (N numrin njjs folja nuk ndryshon form.)
Punohen ushtrimet II, III; IV, V, VII n dyshe.
Nxnsit zgjedhojn foljet n kllapa. Gjithashtu mund t formojn fjali, duke e prdorur
foljen n numrin dhe vetn q duan n kohn e tashme.
Lexim i ushtrimeve t plotsuara.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimet VI. Zgjedhin nj nga foljet n kllapa dhe e zgjedhojn,
formojn nga nj fjali.
Lexim i detyrs nga disa nxns.
Detyr: Ushtrimi VIII.
95
72) Tema: Si sht formuar Toka?

Linja: T lexojm
t tregoj si sht formuar Toka nga ato q ka par, ka dgjuar ose ka lexuar;
tu prgjigjet pyetjeve pasi lexuar materialin;
t tregoj llojin e pjess;
t jap mendimin e vet n lidhje me arritjet e shkenctarve;
t krkoj materiale n lidhje me formimin e Toks nga burime t ndryshme.
Fjal ky: Toka, formim.
Mjete: Enciklopedia Dami ose enciklopedi t tjera pr fmij, globi,
vizatimi i planetit.
Hap pas hapi: pyetja e dits, pun e drejtuar, rrjet diskutimi, lexim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pyetja e dits
Msimi fillon me nj pyetje drejtuar nxnsve:
A e dini ju se si sht formuar Toka?
Nxnsit shfaqin mendimet e tyre nga kan par n televizor, lexuar ose dgjuar nga m t
mdhenjt. M pas njihen me temn e re t msimit.
N tabel sht vendosur nj vizatim i planetit Tok. Gjithashtu nxnsit shikojn globin q
sht vendosur n nj vend t dukshm.

Lexohet pjesa nga msuesi dhe m pas nga nxnsit. M pas shpjegohen fjal e shprehje q
nxnsit nuk i kuptojn.
Pr t kuptuar m mir at q lexuan, punojn rubrikat:
Tani e ke radhn ti, ku nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth pjess.
Plotso, ku nxnsit duhet t przgjedhin. N fund zbulojn se n kt pjes
jep informacion;
sht informacion i vrtet;
ky informacion jepet nga shkenctart.
96

Msuesi i nxit t argumentojn pse bn kto przgjedhje.
Shtrohet pyetja:
PO JO
A kan arritur shkenctart t japin nj prgjigje se si sht formuar toka? Pse?
Grupohen nxnsit sipas prgjigjeve.
PO, sepse.............
JO, sepse.............
Hapi 4: Lexim
Lexohen pjes nga enciklopedia Dami, si dhe materiale t nxjerra nga interneti q nxnsit i
kan sjell me vete.
73) Tema: Nga historia jote te historia e njeriut

Linja: T flasim
t tregoj episode nga histori t vetat q mban mend;
t grumbulloj materialin e nevojshm pr t shkruar historin vetjake;
t shkruaj nj tregim t plot t historis s vet;
t shkruaj pr historin e njeriut.
Fjal ky: historia jote, historia e njeriut.
Mjete: fotografi, certifikata, ditar.
Hap pas hapi: lexim, pun e drejtuar, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Lexim
Fillimisht msuesi lexon pjesn hyrse t msimit.
U shpjegohet nxnsve se si mund t ndrtojn nj histori jete.
1) Kujtimet:
ngjarje q kan ndodhur n vitet e para t jets;
ngjarje q kan ndodhur tani afr;
ngjarje q t kan mbetur n mendje;
2) ngjarje t treguara nga prindrit, tregime e fakte interesante;
3) foto, dokumente etj.
Nxnsit tregojn histori, ngjarje interesante t jets s tyre, paraqesin materialet q kan
sjell.
97

N historit apo dokumentet q nxnsit kan sjell, mund t tregohen histori t paraardhsve t tyre disa breza m par.
U shpjegohet nxnsve se historit tona jan pjes e historis s njeriut.
Hapi 3: Shkrim i lir.
N fletore nxnsit shkruajn historin e plot vetjake t pasuruar me dokumente ose me
foto.
Detyr: Gjej t dhna dhe shkruaj pr historin e njeriut.
74) Tema: Drejtshkrimi i foljeve n kohn e tashme

Linja: Gramatik
t dalloj mbaresat q marrin foljet gjat zgjedhimit n kohn e tashme t mnyrs
dftore;
t drejtshkruaj foljet e zgjedhimit I, II, III t mnyrs dftore t kohs s tashme;
t shkruaj 4 fjali, duke prdorur folje n kohn e tashme.
Fjal ky: drejtshkrim, folje, koha e tashme, mbaresa, zgjedhimi I, II, III.
Mjete: tabela me zgjedhime foljesh, shportat e mbaresave pr secilin zgjedhim.
Hap pas hapi: lexo - mendo - plotso, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Lexo - mendo - plotso
Orientohen nxnsit t lexojn me kujdes zgjedhimin e foljes punoj n ushtrimin 1. Nxnsit
shikojn zanoren e ngjyrosur dhe qarkojn mbaresn.
Krahasojn mbaresat q qarkuan me mbaresat n shport.
Ushtrimi 2. Nxnsit zgjedhin nj folje t ngjashme me t (pra nj folje t zgjedhimit t par)
dhe e zgjedhojn.
Hapi 2: Lexo - mendo - plotso
Prsritet veprimtaria njlloj si n hapin e par pr grupin e ushtrimeve III - IV dhe V - VI,
por n kt grup ushtrimesh foljet i prkasin zgjedhimit t dyt.
Hapi 3: Lexo - mendo - plotso.
Prsritet veprimtaria si n hapat m sipr pr grupin e ushtrimeve VII - VIII dhe IX - X, por
n kt grup ushtrimesh, foljet jan t zgjedhimit t tret.
Ndrto nga nj fjali me foljet e ushtrimeve I, III, V, VII, IX.
Lexohen disa prej punve t nxnsve.
Detyr: Ndrto nga nj fjali me foljet q zgjedhove n ushtrimet II, IV, VI, VIII, X. Trego vetn
dhe numrin e secils folje.
98
75) Tema: Ani pianistja

Linja: T lexojm
t dalloj personazhet e rrfimit;
t tregoj prmbajtjen duke iu prgjigjur pyetjeve;
t tregoj raste t ngjashme nga prvoja;
t ndrtoj fjali me fjalt e reja;
t listoj cilsit e personazheve;
t prshkruaj personazhin kryesor t rrfimit nisur nga analiza e personazhit.
Fjal ky: pianiste, e talentuar, koncert, ra si bomb, ziliqare, rreng, pendim.
Mjete: teksti, flet A4, markera.
Hap pas hapi: pyetja sjell pyetjen, lexim me ndalesa, grafik organizues i fjalorit, harta e personazheve, shkrim i lir, rrjet diskutimi, lexim zinxhir.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: pyetja sjell pyetjen
Msuesi drejton pyetjen e par q ndiqet nga pyetjet e tjera, t cilat mund t drejtohen edhe
nga nxnsit.
A kemi n klas ndonj nxns q ka prirje t veanta n muzik, piktur etj.?
A ndiheni ziliqar ndaj tyre? Pse?
Nxnsit tregojn raste nga prvoja e tyre.
Njihen me temn e re dhe me autoren.
Shpresa Vreto autore e skenarve t mjaft filmave artistik dhe vizatimor, si dhe autore
librash t njohur. Veprimtarin e saj si skenariste e ka filluar me filmin vizatimor. M 1978,
prgatiti skenarin e filmit vizatimor Mirela. M 1981, s bashku me Xhanfise Kekon,
shkruan skenarin e filmit Kur Xhirohej nj Film. M 1986, n filmin Fillim i vshtir,
na paraqitet si prgatitse e vetme e skenarit t ktij filmi, pr t vazhduar m tej n vitin
1990 me bashkpunime. Shpresa Vreto po ashtu sht edhe autore e mirnjohur librash.
T njohur jan librat e saj me titujt: Shok shkolle dhe Vit i paharruar.
Hapi 2: Lexim me ndalesa, grafik organizues i fjalorit.
Shkruhet n tabel titulli i pjess Ani pianistja.
Zhvillohet leximi me ndalesa i pjess.
Ndalesa 1: lexohet paragrafi i par.
Ndalesa 2: lexohet paragrafi i dyt.
Ndalesa 3: lexohet paragrafi i tret.
Ndalesa 4: lexohet paragrafi i katrt.
Ndalesa 5: lexohet paragrafi i pest.
Ndalesa 6: lexohet paragrafi i fundit.
N do ndales bhen pyetje pr t kuptuar m mir prmbajtjen.
99
Punohen fjalt e reja n grafikun organizues t fjalorit.

Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Hapi 3: Harta e personazheve, shkrim i lir.
Punohet rubrika Plotso. Pr do pyetje, nxnsit zgjedhin nj nga alternativat, dhe
mbshtetur n kto przgjedhje, plotsojn hartn e personazheve, duke realizuar kshtu analizn e tyre.
PERSONAZHET
e talentuar
e dashur
pianiste
e edukuar
ANI
e sjellshme e duruar
SHOQET
e kujdesshme
jo t sjellshme
pianiste egoiste ziliqare t paduruara
Nxnsit prshkruajn Anin duke u ndihmuar nga plotsimet q bn dhe harta e personazheve. Lexohen disa pun t nxnsve.
Punohet rubrika Si mendon ti?.
Shtrohen pyetjet dhe grupohen nxnsit sipas prgjigjeve PO, JO dhe argumentojn prgjigjet.
PO JO PO JO
A t ka lnduar ndonj shok/shoqe? Pse? A krkon falje ndonjher kur lndon ndonj
shok/shoqe? Pse?
PO, sepse................
JO, sepse................
N minutat e mbetura bhet leximi zinxhir i rrfimit.
Detyr: Shkruaj disa fjali pr Anin dhe dy shoqet e saj.
100
76) Tema: Prshkruajm njerz dhe kafsh

Linja: T shkruajm
t tregoj cilsi t nj njeriu ose kafshe;
t prdor mbiemrat pr t treguar cilsit e njerzve dhe t kafshve;
t ngjyros mbiemrat q tregojn pamjen e jashtme t personazhit;
t ngjyros mbiemrat q tregojn sjelljen e personazhit;
t rishkruaj prshkrimin bazuar n skemn e dhn.
Fjal ky: prshkrim, njerz, kafsh, pamje e jashtme, sjellja, karakteri, lvizjet, forma, t dhna
personale.
Mjete: teksti, flet A4, foto.
Hap pas hapi: brainstorming, pun e drejtuar, pun e pavarur, rishikim n dyshe, pun me
shkrim.
Zhvillimi i msimit:
far mund t prmendim kur prshkruajm nj personazh (njeri, kafsh)?
T dhna personale sjellja karakteri
Personazh

Lexim i pjess hyrse t msimit nga nj nxns.
Pr t br nj prshkrim t bukur, duhet t msosh t vzhgosh me
kujdes njerzit dhe gjrat q t rrethojn duke i par nga:
FORMA, NGJYRA, SJELLJA, LVIZJET
Pr t br nj prshkrim, na ndihmojn pyetjet ndihmse.

Paraqitja
Kush sht
ose far sht?
Pamja e jashtme
Sjellja
Si sht?
far bn?
Pr far na
shrben?
Si sillet?
101

Nxnsit prshkruajn shokun ose shoqen e banks.
Hapi 3: Pun e pavarur, rishikim n dyshe
Me pun t pavarur, nxnsit punojn ushtrimin 1. Lexojn n heshtje pjesn dhe ngjyrosin
me ngjyr t kuqe mbiemrat q jan prdorur pr t treguar pamjen e jashtme t Ans, kurse me
ngjyr t gjelbr ngjyrosin mbiemrat q jan prdorur pr t treguar sjelljen e saj.
E gjat, t drejta, t zinj,...
Shpejtsi, e qeshur, e shkatht, kureshtare,...
Pas puns s pavarur, nxnsit bjn krahasime dhe diskutojn pr realizimin e ushtrimit.
Lexohen mbiemrat nga disa nxns.
Punohet ushtrimi 2 n fletore.
Rishkruajn tekstin Qeni im, duke renditur paragraft sipas skems s ushtrimit 1.
Lexohet teksti i rishkruar nga nxnsit.
Detyre: Prshkruaj:
1. Nj njeri t dashur pr ty.
2. Kafshn tnde t preferuar.
77) Tema: Drejtshkrimi i foljeve q mbarojn me t n kohn e tashme

Linja: Gramatik
t zgjedhoj foljet q mbarojn me t (zgjedhimi 2) n kohn e tashme;
t ndrtoj fjali me foljet q mbarojn me t n kohn e tashme.
Fjal ky: folje, drejtshkrim, -t n fund, koha e tashme.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh (mat, ujit,...)
Hap pas hapi: Vzhgo - diskuto, pun n grupe, pun e drejtuar, pun e pavarur me
shkrim.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Vzhgo - diskuto
Orientohen nxnsit t lexojn n heshtje ushtrimin 1, ku jan paraqitur zgjedhimet e 3
foljeve. Nxnsit lexojn format e foljeve dhe shikojn me kujdes shkronjn e ngjyrosur.
Msuesi shkruan n tabel:
mas - mat; ujis - ujit; kpus - kput
Cila sht forma e rregullt e foljeve?

Duke par me kujdes zgjedhimet, nxnsit nxjerrin prfundimin se kto folje n vetn I njjs
shkruhen me s, n vetn II, III njjs shkruhen me t.
102

Hapi 2: Pun n grupe
Ndahet klasa n 9 grupe. Secili grup zgjedhon nj nga 9 foljet n kllapa, m pas plotsojn
skemat.

Un vadis
ne vadisim

Ti vadit
ju vadisni

ai/ajo vadit ata/ato vadisin
Pas prfundimit t puns, nj prfaqsues i grupit lexon zgjedhimin e foljes prkatse.
Lexohen nga nxnsit ushtrimit III, IV. Pasi nxnsit lexojn me kujdes format e foljeve,
veojn shkronjn e ngjyrosur.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin V. Zgjedhojn nj nga foljet n kllapa dhe e prdorin
pr t ndrtuar nj fjali.
Leximi i detyrs.
Detyr: Ushtrimi VI.
78) Tema: Shtitje n pyll

Linja: T lexojm
t identifikoj personazhet e fabuls;
t tregoj veprimet e do personazhi;
t tregoj elementet q prcaktojn llojin e pjess (fabul);
t analizoj n grup nj fragment t fabuls;
t prcaktoj vendin dhe kohn e zhvillimit t ngjarjes.
Fjal ky: fabul, pyll, kafsh.
Mjete: teksti, pamje, maska.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Kllaster
Lexim n heshtje.
Lexim me grupe
ekspertsh,diskutim
Lexim me role
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Kllaster
U krkohet nxnsve t plotsojn nj kllaster pr fabuln dhe t japin prkufizimin pr fabuln.
103
FABULA
Tregim i shkurtr
personaz-
kafsh
sende
moral
proz
lloji
poezi
Realizimi i kuptimit: lexim n heshtje, lexim me grupe ekspertsh

Njihen nxnsit me titullin e fabuls. Ndahet fabula n tri pjes. Gjithashtu edhe klasa ndahet
n grupe me nga tre nxns. Secili antar i grupit prcakton numrin e tij (1, 2, 3) dhe m pas
formohen tre grupe t mdha me njshat, dyshat, treshat. Secili grup punon nj nga pjest duke e
lexuar n heshtje dhe duke analizuar at. Nxnsit rikthehen n grupet baz dhe tregojn punn
e br. Bashkohen tri pjest bashk dhe nj antar i grupit ritregon fabuln t plot dhe nxjerr
moralin e saj. Msuesi pyet nxnsit pr gjuhn e prdorur n fabul.
Theksohet se:
N nj rrfim jan shum t rndsishme vendet ku zhvillohen ngjarjet.
N nj rrfim sht shum e rndsishme koha kur zhvillohen ngjarjet.
Punohen rubrikat:
Tani e ke radhn ti.
Nxnsit u japin prgjigje pyetjeve, duke treguar kshtu vendin,
kohn kur zhvillohet ngjarja, numrin e personazheve dhe veprimet e tyre.
Si mendon ti?
Nxnsit tregojn personazhet q marrin pjes dhe diskutojn
se si mund ti grupojn ato.
Grupi 1 ..............
Grupi 2 ..............
Shoqrojn grupet e fjalve majtas me ato djathtas pr t formuar fjali q lidhen me prmbajtjen e fabuls.
Diskutojn se n ciln stin ka ndodhur ngjarja, tregojn se nga nisen pr t dal n kt prfundim, nnvizojn fjalt q i ndihmojn pr t kuptuar kt.
Reflektim: Lexim me role
Lexohet fabula me role, nxnsit duhet t ken kujdes n leximin e saj me intonacionin e
duhur.
Detyr: Prshkruaj pyllin.
104
79) Tema: Zbulojm elementet e prrallave

Linja: T shkruajm
t dalloj elementet e nj prralle;
t tregoj fillimin dhe mbylljen e prrallave q ka lexuar;
t shkruaj elementet e prralls s tij t preferuar.
Fjal ky: prrall, elemente, vepruesi kryesor, vepruesi i keq, ndihmsi, mjeti magjik, vshtirsia, fund i lumtur.
Mjete: teksti, libra me prralla.
Hap pas hapi: stuhi mendimesh, pun e drejtuar, pun e pavarur, lexim,
Zhvillimi i msimit
Msuesi shtron pyetjen:
dini ju pr prrallat?
Plotsohet n tabel grafiku me prgjigjet e nxnsve.
Hapi 2: Lexim.
Lexim i prralls n tekst nga msuesi, lexim zinxhir nga nxnsit. Udhzohen nxnsit q
gjat leximit t vzhgojn elementet e rndsishme pr nj prrall, t cilat jan dalluar n tekst
me etiketza.
Shkruhen n flipart elementet e nj prralle dhe diskutojn pr seciln n veanti duke ilustruar me fragmente nga fabula.
Shkruajn fjalt me t cilat fillon prralla (Na ishte njher...)
Po prrallat q ke lexuar ti si fillojn?
Nj her e nj koh...
Shum koh m par... etj.
Lexojn prsri prralln n heshtje dhe shoqrojn grupet e fjalve pr t treguar se
kupton me:
veprues kryesor _____________________________________
veprues t keq _____________________________________
ndihms _____________________________________
mjet magjik
_____________________________________
vshtirsi _____________________________________
fund t lumtur _____________________________________
Lexim zinxhir i shoqrimeve t bra
105
Hapi 5: Diskutim
Shkruajn fjalt me t cilat mbyllet kjo prrall (Aurora dhe princi nuk jan ndar m dhe, si
n t gjitha prrallat, jetuan t lumtur.)
Po prrallat q ke lexuar ti si mbarojn? Plotsojn n tekst, lexohen nga disa nxns.
Nxnsit kan przgjedhur dhe sjell n klas prralln e tyre t preferuar. Paraqesin me
shkrim n fletore elementet e saj.
Titulli (p.sh.: Borbardha dhe 7 xhuxhat)
vepruesi kryesor Borbardha_____________________________
vepruesi i keq _______________________________________
ndihmsi _______________________________________
mjeti magjik _______________________________________
vshtirsia _______________________________________
fundi i lumtur _______________________________________
Vlersim i puns s nxnsve.
Detyr: Trego elementet e prralls Bukuroshja e fjetur.
80) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e ardhme

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e ardhme;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t par n kohn e ardhme;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t dyt n kohn e ardhme;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t tret n kohn e ardhme;
t ndrtoj fjali me folje nga t tria zgjedhimet n kohn e ardhme.
Fjal ky: Folje, veprim, zgjedhim, koh, m pas, m von, koha e ardhme.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh (tre folje n zgjedhime t ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnt n bashkpunim, pun n grupe, pun e pavarur me
shkrim
Zhvillimi i msimit
Komentojn pemn e mendjes q nxnsit kan prgatitur n msimet pr koht e foljes.
106
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Ndalojn te koha e ardhme duke treguar fjalt q tregojn koh dhe kohn e kryerjes s veprimit.
Tregojn se kur nj folje sht n kohn e ardhme
FOLJA SHT N KOHN E ARDHME KUR VEPRIMI Q AJO TREGON
PRITET T NDODH PAS ASTIT KUR NE FLASIM.
Hapi 2: T nxnt n bashkpunim, pun n grupe.
Lexojn mbaresat e shportzs ( - j, - sh, - je, - jm, - ni, - jn).
Lexohet n dyshe ushtrimi I. Nxnsit, fillimisht tregojn se cilit zgjedhim i prket folja punoj
(zgjedhimi I).
Lexojn me kujdes dhe shohin mbaresat q jan t njjta me ato t shportzs.
Lexohet krkesa e ushtrimit II dhe foljet e dhna n kllapa.
Ndahet klasa n 10 grupe, secili grup do t zgjedhoj nj nga foljet n kllapa. Zgjedhimi i saj
paraqitet n tabeln e dhn n tekst.
Pas prfundimit t detyrs lexohen foljet e zgjedhuara nga prfaqsuesit e grupeve.
Hapi 3: T nxnit n bashkpunim, pun n grupe.
Lexojn mbaresat e shportzs ( -, -esh, - e, - im, - ni, - in).
Lexohet n dyshe ushtrimi III dhe V. Nxnsit, fillimisht, tregojn se cilit zgjedhim i prkasin
foljet kap, mbledh (zgjedhimi II).
Lexohet krkesa e ushtrimit IV dhe foljet e dhna n kllapa.
Ndahet klasa n 6 grupe, secili grup do t zgjedhoj nj nga foljet n kllapa, zgjedhimi i saj
Pas prfundimit t detyrs, lexohen foljet e zgjedhuara nga prfaqsuesit e grupeve.
Punojn ushtrimin VI. Veprohet njlloj si n ushtrimin IV, por klasa ndahet n 10 grupe.
Lexojn mbaresat e shportzs ( -, -she, -je, -me, -ni, -ne).
107

Nxnsit, fillimisht, tregojn se cilit zgjedhim i prkasin foljet e ushtrimit VII: pi, ha, l, z
(zgjedhimi III).
Lexojn me kujdes zgjedhimet e foljeve pi, z dhe shohin mbaresat q jan t njjta me ato t
shportzs.
Zgjedhojn foljet ha, z. Lexohen foljet e zgjedhuara.
Punojn n fletore ushtrimin e mposhtm:
Ndrto 3 fjali, duke prdorur folje t zgjedhimeve t ndryshme n kohn e ardhme.
Detyr: Zgjedho 3 folje (nga zgjedhime t ndryshme). Ndrto nga nj fjali me kto folje n
kohn e ardhme.
81) Tema: Iriqi n rrezik

Linja: T lexojm
t dalloj iriqin n nj grup me figura kafshsh;
t flas pr iriqin nga ato q ka lexuar apo dgjuar;
t tregoj se kjo pjes sht tekst informativ;
t ritregoj duke iu prgjigjur pyetjeve;
t diskutoj pr sistemin mbrojts t iriqit.
Fjal ky: iriq, i mbrojtur nga shteti, lkurgjembor, sistem mbrojts, putrza, top.
Mjete: teksti, figura kafshsh, plastelin, kunjza dhmbsh.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Dgjim i drejtuar, rrjet diskutimi
Pun praktike
Koha
Zhvillimi i msimit:
Paraqiten figura me kafsh dhe nxnsit dallojn se n ciln prej tyre sht iriqi.
dini ju pr iriqin?
Plotsojn:
i vogl
jeton n pyll
kafsh
me gjemba
frikacak
IRIQI
mbrohet
hund e vogl
putrza
mbrohet nga shteti bhet si top t shpon me gjemba
108
Realizimi i kuptimit: dgjim i drejtuar, rrjet diskutimi

Msuesi lexon pjesn, lexim nga nxnsit.
Krkohet nga nxnsit q t dallojn llojin e pjess (Tekst informativ).
Punim i rubriks Tani e ke radhn ti. Nxnsit u prgjigjen pyetjeve pr t zbrthyer prmbajtjen.
Shtrohet pyetja:
PO JO
A funksionon gjithmon
Sistemi i tij mbrojts?
Pse?
PO, sepse...............
JO, sepse...............
Zbulojn karakteristikat e iriqit duke ilustruar nga teksti.
I ndrojtur
IRIQI SHT
Ca frikacak
I pademshm
Mbrohet
Reflektim: Pun praktike

Punim i rubriks Eja t zbavitemi. Modelojn me plastelin dhe kruajtse dhmbsh nj
iriq.
Detyr: Shkruaj n fletore di pr iriqin dhe vizatoje at.
82) Tema: T drejtat e kafshve

Linja: T flasim
t tregoj t drejtat q kan kafsht;
t tregoj raste t mbrojtjes ose jo t t drejtave t kafshve nga prvoja;
t diskutoj pr t drejtat e kafshve.
Fjal ky: kafsh, t drejta, konvente.
Mjete: teksti, fisha, karton, markera, ngjits, grshr, listela.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Pyetja e dits
Loja Mbro, argumento
Pun praktike n grup
Koha
109

Zhvillimi i msimit:
Msuesi shkruan n tabel pyetjen:
A kan t drejta kafsht?
Dgjohen mendimet e nxnsve.
Realizimi i kuptimit: Loja Mbro, argumento.
Ndahet klasa n dy grupe sipas mendimeve q dhan n fillim t ors (pro, kundr).
Grupi 1:
Jan nxnsit q mendojn se kafsht kan t drejta.
Grupi 2:
Jan nxnsit q mendojn se kafsht nuk kan t drejta.
Fillimisht, nxnsit diskutojn n grup pr 4 arsyet pse kafsht kan t drejta ose jo. M pas
grupet diskutojn me njri-tjetrin pr t mbrojtur kto 4 arsye, duke argumentuar me shembuj
konkret.
Reflektim: Pun praktike n grup
Punojn n grup pr prgatitjen e tabelave q u bjn thirrje njerzve t mbrojn kafsht.
83) Tema: Drejtshkrimi i foljeve q mbarojn me t n kohn e ardhme

Linja: Gramatik
t zgjedhoj foljet q mbarojn me t (zgjedhimi 2) n kohn e ardhme;
t ndrtoj fjali me foljet q mbarojn me t n kohn e ardhme;
Fjal ky: folje, drejtshkrim, - t n fund, koha e ardhme.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh (mas, ujit,...) n kohn e ardhme.
Hap pas hapi: Vzhgo - diskuto, pun n grupe, pun e drejtuar, pun e pavarur me shkrim.
Zhvillimi i msimit
foljeve. Nxnsit lexojn format e foljeve dhe shikojn me kujdes shkronjn e ngjyrosur q sht
edhe mbaresa e foljes pr seciln vet.
Hapi 2: Pun n grupe
Punohet ushtrimi II n grupe. Ndahet klasa n 5 grupe. Secili grup zgjedhon nj nga 5 foljet
n kllapa dhe n fund plotsojn skemat.
Un do t _________ ne do t
_________
Ti do t
_________ ju do t
_________
ai/ajo do t _________ ata/ato do t _________
Pas prfundimit t puns, nj prfaqsues i grupit lexon zgjedhimin e foljes prkatse.
110

Lexohen nga nxnsit ushtrimet III, IV. Format e foljeve lexohen me kujdes, veojn shkronjn e ngjyrosur.
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin V. Zgjedhojn nj nga foljet n kllapa dhe e prdorin
pr t ndrtuar nj fjali.
Lexim i detyrs.
Detyre: Ushtrimi VI.
84) Tema: Hnat e tejdukshme

Linja: T lexojm
tu prgjigjet pyetjeve rreth tekstit;
t tregoj se si e fantazon botn;
t parashikoj ngjarjen me terma paraprak;
Fjal ky: voglush galaktik, planetuc, bot, hnat.
Mjete: teksti, enciklopedia pr fmij.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Lexim, grafik organizues i fjalorit
Diskutim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikim me terma paraprak
Msuesi shkruan n tabel terma, me t cilat nxnsit do t parashikojn ngjarjen:
voglush, fluturues, hapsir, bott, planetuc, hna e shndritshme,
transparente, zhduket, shndrrohet, trishtohet.
Lexim i tregimeve q krijuan nxnsit.
Realizimi i kuptimit: Lexim, grafik organizues i fjalorit.
Msuesi lexon pjesn e re dhe pyet nxnsit:
A ngjason ajo me at q parashikuat ju?
Njihen nxnsit me autorin e saj.
Lexohet pjesa nga nxnsit, t cilt nnvizojn fjalt q nuk njohin.
111
Punojn fjalt e reja n grafikun organizues t fjalorit.

Sinonimi ___________________
fjala
Fjali _______________________
Tani e ke radhn ti, nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit.
Plotso - pr do krkes nxnsit zgjedhin nj alternativ dhe ilustrojn nga teksti.
Reflektim: Diskutim
Punim i rubriks Si mendon ti?.
Pasi u japin prgjigje 4 pyetjeve t para, nxnsit diskutojn se kur trillojn duhet t
mbshteten n ato q kan lexuar n libra, apo q kan par n filma.
Detyr: Shkruaj nj pjes t trilluar nga ti.
85) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e pakryer

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e pakryer;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t par n kohn e pakryer;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t dyt n kohn e pakryer;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t tret n kohn e pakryer;
t ndrtoj fjali me folje nga tre zgjedhimet n kohn e pakryer;
Fjal ky: Folje, veprim, zgjedhim, koh, n at ast, koha e pakryer.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh n kohn e pakryer (tre folje n zgjedhime t ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnt n bashkpunim, pun n grup, pun e pavarur me
shkrim.
Zhvillimi i msimit
Komentojn pemn e mendjes q nxnsit kan prgatitur n msimet pr koht e foljes.
112
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Ndalojn t koha e pakryer duke treguar fjalt q tregojn kohe dhe kohn e kryerjes s veprimit.
Tregojn se kur nj folje sht n kohn e pakryer.
NDODH, POR NUK KA PRFUNDUAR OSE KA ZGJATUR, N T
SHKUARN, DOMETHEN, PARA ASTIT KUR NE FLASIM.
Hapi 2: T nxnit n bashkpunim, pun e pavarur.
Lexojn mbaresat e shportzs ( - ja, - je, - nte, - nim, - nit, - nin).
Lexohet n dyshe ushtrimi I. Nxnsit fillimisht tregojn se cilit zgjedhim i prket folja punoj (zgjedhimi I).
Zgjedhin nj nga foljet e radhs s par dhe e paraqesin t zgjedhuar n tabeln e dhn n
tekst.
N fletore paraqesin t zgjedhuar nga nj folje pr seciln radh. Pas prfundimit t detyrs
lexohen foljet e zgjedhuara.
Lexohet n dyshe ushtrimi III. Nxnsit, fillimisht, tregojn se cilit zgjedhim i prket folja kap
(zgjedhimi III).
Lexojn me kujdes dhe shohin zanoret dhe mbaresat q jan t ngjyrosura.
Ndahet klasa n grupe, secili grup do t zgjedhoj nj nga foljet n kllapa, zgjedhimi i saj
Pas prfundimit t detyrs, lexohen foljet e zgjedhuara nga prfaqsuesit e grupeve. Nxnsit
dallojn mbaresat. Krahasojn mbaresat q gjetn vet me ato q jan paraqitur n shportz.
Lexojn mbaresat e shportzs (- ja, - je, - te, - nim, - nit, - nin).
113

Nxnsit, fillimisht, tregojn se cilit zgjedhim i prkasin foljet e ushtrimit VII: pi, ha, l, z
(zgjedhimi III).
Lexojn me kujdes zgjedhimet e foljeve kap, bredh (ushtrimet V, VII) dhe shohin mbaresat
q jan t njjta me ato t shportzs.
Zgjedhojn nj nga foljet n kllapa. Lexohen foljet e zgjedhuara.
Hapi 6: Pun e pavarur me shkrim
Punojn n fletore ushtrimin e mposhtm:
Ndrto 3 fjali, duke prdorur folje t zgjedhimeve t ndryshme n kohn e pakryer.
Detyr: Zgjedho 3 folje (nga zgjedhime t ndryshme), ndrto nga nj fjali me kto folje n
kohn e ardhme.
86) Tema: Kafsht q jetojn n libra

Linja: T lexojm
t tregoj emra kafshsh q i ka lexuar n libra;
t flas pr librin e fundit me kafsh q ka lexuar;
t krahasoj sjelljet e kafshve me ato t njerzve;
t grupoj kafsht sipas sjelljes s tyre.
Fjal ky: kafsh, libra
Mjete: teksti, libra me kafsh, libri Fluturo, krce e rend.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Kllaster
Dgjim i drejtuar, veprimtari pyetje
- prgjigje, rrjet diskutimi
Shkrim i shpejt
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Kllaster
Pyeten nxnsit: - A keni lexuar libra me kafsh?
Plotsojn nj kllaster me emra kafshsh q i kan ndeshur si personazhe n libra t
ndryshm, tregojn dhe librin ku e kan par duke vepruar.
LEPURI
KECAT
IRIQI
DHELPRA
DERRKUCI
UJKU
DRERI
114
DHELPRA
KAFSH NGA LIBRAT
LEJLEKU
ROSAKU
MAJMUNI
LUANI

UJKU
LEPURI
KECAT
IRIQI
DHELPRA
DRERI
LUANI
ROSAKU
MAJMUN
DERRKUCI
Ksulkuqja
Lepuri dhe breshka
Dy kecat
Iriqi dhe mollt
Dhelpra dhe lejleku
Dreri n pasqyr
Luani dhe miu
Rosaku i vogl i shmtuar
Majmuni dhe leopardi
Tre derrkuct
Realizimi i kuptimit: Dgjim i drejtuar, veprimtari pyetje - prgjigje, rrjet diskutimi

Shkruhet titulli i vjershs n tabel dhe njihen nxnsit me autoren.
Adelina Mamaqi ka lindur n vitin 1939 n Tiran. Ajo ka kryer shkolln
e mesme pedagogjike, Universitetin e Tirans n degn Gjuh-Letrsi shqipe. Punoi n
Shtpin Botuese Naim Frashri, n redaksin pr fmij. M von kaloi redaktore n
revistn Nntori. Pr 20 vjet punoi n revistn Fatosi, Pionieri. Vepra e par e saj
titullohet ndrra vashrie. N vitin 1963 botoi Bubi i vogl. Ajo ka botuar edhe mjaft
poezi, tregime, fabula, prralla, ndr t cilat prmendim: Orizi i milingonave (poem)
Bregu i kaltr (vjersha), Goni trazovai (poem), Fishekzjarrt (vjersha), Klloka
dhe kotelet (poem), Si thoni ju? (vjersha humoristike), Kaltroshi tekanjozi (poem)
etj.
Lexim i poezis nga msuesi, m pas nga nxnsit.
Punohet rubrika Tani e ke radhn ti, n t ciln nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth vjershs.
Vazhdon puna me rubrikn Si mendon ti?.
Tregojn titullin e librit t fundit q kan lexuar dhe personazhet e tij. I shkruajn emrat e tyre.
Shtrohet pyetja:
PO JO
A sillen kafsht si njerzit? Pse?
Grupohen nxnsit sipas prgjigjeve dhe argumentojn:
PO, sepse.................
JO, sepse.................
Nxnsit grupojn personazhet sipas sjelljes s tyre.
SILLET MIR
SILLET KEQ
115

N fund shoqrojn emrat e kafshve me cilsit prkatse, p.sh.:
gomari budalla
Reflektim: shkrim i shpejt
Msuesi u krkon t shkruajn se msuan sot. Lexohen disa shkrime.
Detyr: Mso vjershn prmendsh.
87) Tema: Krijojm prralla

Linja: T shkruajm
t identifikoj personazhet e prralls;
t krijoj nj prrall me ndihmn e figurave dhe t fjalve ndihmse;
t diskutoj rreth sjelljeve t personazheve.
Fjal ky: prrall, krijo.
Mjete: teksti, tabak letre, markera, ngjyra.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Pun n grup
Pun me shkrim
Diskutim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pun n grup
Msuesi krkon nga secili nxns t shkruaj n nj flet emrin e nj veprimtari prrallash q
u plqen m shum. Mblidhen flett e shkruara dhe nj nxns trheq 4 letra, lexohen emrat e
shkruar n to. Me kta personazhe nxnsit do t krijojn nj prrall. Prralla do t shkruhet n
tabak letre dhe do t ilustrohet pjesa q u plqen m shum. Puna do t realizohet nga nxnsit
n grupe prej 5-vetash. do prfaqsues grupi paraqet punn e br.
Realizimi i kuptimit: Pun me shkrim
Pr disa minuta nxnsit vzhgojn figurat n tekst, bhet komentimi i tyre.
Nxnsit do t krijojn nj prrall me ndihmn e figurave dhe fjalve ndihmese q jan dhn
n tekst.
Lexohen disa nga krijimet e nxnsve.
Nxnsit tregojn se cilt jan personazhet n prralln q krijuan.
PERSONAZHET
___________, ___________, ____________, ____________.
Reflektim: Diskutim
Nxiten nxnsit q t diskutojn:
A sillen njlloj t gjith personazhet?
Nxnsit japin mendimet e tyre q shkruhen n tabel dhe grupojn personazhet n dy grupe
sipas sjelljes s tyre.
Detyr: Krijo nj prrall, personazhet zgjidhi vet.
116
88) Tema: Drejtshkrimi i foljeve q mbarojn me t n kohn e pakryer.

Linja: Gramatik
t drejtshkruaj foljet q mbarojn me t (zgjedhimi 2) n kohn e pakryer;
t ndrtoj fjali me foljet q mbarojn me t n kohn e pakryer.
Fjal ky: folje, drejtshkrim, - t n fund, koha e pakryer.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh (mas, ujit,...).
Hap pas hapi: Vzhgo - diskuto, pun n grupe, pun e drejtuar, pun e pavarur me shkrim.
Zhvillimi i msimit
foljeve. Nxnsit lexojn format e foljeve dhe shikojn me kujdes shkronjn e ngjyrosur.
Msuesi shkruan n tabel:
Masja - matja ujisja - ujitja kpusja - kputja
Cila sht forma e rregullt e foljeve?
Pasi shikojn me kujdes zgjedhimet, nxnsit nxjerrin prfundimet pr drejtshkrimin e sakt
t ktyre foljeve.
Lexohet krkesa e ushtrimit II dhe foljet n kllapa. Nxnsit do t zgjedhojn nga nj folje
pr do radh, plotsojn skemat, p.sh., folja vadis:
Un vadisja
ne vadisnim
Ti vadisje
ju vadisnit
ai/ajo vadiste
ata/ato vadisnin
Pas prfundimit t puns lexohen zgjedhimin e foljeve nga nxnsit, duke bere kujdes q t
mos prsriten zgjedhime t foljeve t dgjuara.
Lexohen nga nxnsit ushtrimet III, IV. Format e foljeve lexohen me kujdes, veojn shkronjn e ngjyrosur. Nxnsit duhet t gjejn se disa folje ndryshojn zanoren n tem (zanoret e
dhe a ndryshojn n i).
Pra: pres - prisja
flas - flisja
Zbres zbrisja
brtas - brtisja
Nxnsit punojn t pavarur ushtrimin V, VI. Zgjedhojn nj nga foljet n kllapa dhe e
prdorin pr t ndrtuar nj fjali.
Lexim i detyrs.
Detyr: Zgjedho 3 folje q mbarojn me t n kohn e pakryer, formo nga nj fjali me seciln.
117
89) Tema: Peizazhi i pyllit t zgjuar

Linja: T lexojm
t tregoj kafsh q bjn gjum letargjik;
t tregoj se si mbrohen kafsht, shpendt nga i ftohti i dimrit;
t analizoj fragmente t vjershs;
t prshkruaj me shkrim ardhjen e pranvers.
Fjal ky: peizazh, pyll i zgjuar, zgjim, qukapik, blet, milingona, lajm, bar.
Mjete: teksti, pamje nga pyjet, CD knga Cicrimat e zogjve t pyllit, magnetofon.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Lidhje ndrlndore
ditari dypjessh
diskutim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Lidhje ndrlndore
Paraqiten dy pamje t pyllit, nj n dimr dhe nj n pranver. Udhzohen nxnsit q ti
vzhgojn ato me kujdes. Msuesi u jep detyr nxnsve q t tregojn tri elemente q tregojn
ikjen e dimrit dhe ardhjen e pranvers n nj pyll. Lexohen disa prej tyre. Msimi shoqrohet me
muzik n sfond.
Realizimi i kuptimit: veprimtari e drejtuar, lexim zinxhir.
Njihen nxnsit me vjershn dhe autorin.
Dritro Agolli lindi n Menkulas t Devollit. Pasi mori msimet e para n vendlindje,
vazhdoi gjmnazin e Gjirokastrs, ndrsa studimet e larta pr Letrsi i mbaroi n Petrburg
t Rusis. Pr shum vjet ka qen kryetar i Lidhjes s Shkrimtarve dhe Artistve t
Shqipris. Krijimtaria e tij letrare sht mjaft e pasur n gjini e lloje t ndryshme: poezi,
poema, tregime, novela, romane, drama, skenar filmash etj. sht fitues i disa mimeve
dhe i nderimeve t tjera. Disa prej veprave m t rndsishme t tij jan prkthyer
n Perndim e n Lindje. Dritro Agolli hyri q n fillim n letrsin shqiptare si nj
protagonist i saj, duke i ndryshuar prmasn e s ardhmes. N veprn e Agollit e pa veten
si protagonist bujku dhe bariu; fshatari dhe studenti; malsori dhe fusharaku. Agolli i b
poeti i toks dhe i dashuris pr t; shkrimtari i filozofis dhe i dhimbjes njerzore.
Msuesi lexon vjershn me intonacion shprehs. Lexim zinxhir i saj nga nxnsit. Shpjegim i
fjalve t reja.
Punohet rubrika Tani e ke radhn ti, nxnsit u prgjigjen pyetjeve duke br kshtu
zbrthimin e prmbajtjes.
118

far zbuluat n kt vjersh?
Pr tu mbrojtur nga t ftohtt e dimrit, disa kafsh mbyllen n shtpit e
tyre dhe bjn nj gjum t gjat q quhet gjum letargjik.
Reflektim: Diskutim
Punohet rubrika Si mendon ti?. Nxnsit shoqrojn do kafsh me shtpin ku ata mendojn se kafsht bjn gjumin e dimrit.
Shikojn figurat e shpendve, i emrtojn dhe shprehin mendimet e tyre se si mbrohen ato
nga i ftohti.
Detyr: Prshkruaj me disa fjali pyllin n stinn e pranvers.
90) Tema: Kalendari i ndrrave t molls

Linja: T flasim
t tregoj emrat e 12 muajve t vitit, sipas radhs;
t parashikoj ngjarjen nga titulli, paragraft;
t krijoj kalendarin e ditlindjeve, festave.
Fjal ky: kalendar, ndrra, muaj.
Mjete: teksti, etiketa me emrat e muajve, pamje n stin t ndryshme, karton, ngjits, akuarele.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Kllaster
DRTA, lexim me role
Pun n grupe
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: kllaster
Sa muaj ka viti?
Plotsojn kllasterin pr muajt e vitit:
Muajt e vitit
Realizimi i kuptimit: DRTA, lexim me role.

Shkruhet n tabel titulli Kalendari i ndrrave t molls.
Nxnsit parashikojn se pr far flet kjo pjes.
119

Zhvillohet leximi me 12 ndalesa, ndales pas do muaji. Pas do ndalese bhen pyetje pr t
kuptuar m mir prmbajtjen.
Lexim me role i msimit.
Reflektim: Pun me grupe
Nxnsit do t punojn pr krijimin e kalendarit t ditlindjeve.
Ndahet klasa n 12 grupe t vogla sipas muajve t lindjes s tyre (n.q.se mbeten muaj n t
cilt nuk ka nxns, ather ndahen grupet me numrin m t madh t nxnsve).
Secili grup punon pr prgatitjen e nj flete kalendari t ilustruar,
p.sh.: grupi I prgatit fletn e kalendarit pr muajin janar dhe shkruan emrat e nxnsve t
klass q e kan ditlindjen n kt muaj etj.
Ose grupi VII prgatit fletn e kalendarit pr muajin korrik (paraqesin mbresa nga pushimet
verore) dhe shkruan emrat e nxnsve t klass q e kan ditlindjen n kt muaj.
MUAJI KORRIK
E HN
E MART
E MRKUR
E ENJTE
E PREMTE
Emrat e nxnsve: __________, __________, __________ .

N fund mblidhen flett e kalendarit dhe lidhen s bashku.
Detyr: Krijo kalendarin e festave.
120
E SHTUN
E DIEL
91) Tema: Drejtshkrimi i foljeve t parregullta marr, dal, jap, shoh etj.
Linja: Gramatik
t zgjedhoj foljet e parregullta: marr, jap, dal, shoh n kohn e tashme;
t zgjedhoj foljet e parregullta: marr, jap, dal, shoh n kohn e pakryer.
Fjal ky: folje t parregullta, drejtshkrim, marr, dal, jap, shoh.
Mjete: teksti, tabel me zgjedhime foljesh t parregullta.
Hap pas hapi: pun e drejtuar, vzhgo/diskuto n dyshe/zgjedho.
Zhvillimi i msimit
Fillon puna me ushtrimin 1. Nxnsit lexojn zgjedhimin e foljes dal dhe udhzohen t shikojn me kujdes shkronjn e ngjyrosur. Dallojn kohn n t ciln sht zgjedhuar kjo folje:

un dal
ne dalim

ti del
ju dilni

ai/ajo del
ata/ato dalin
Nxnsit do t zgjedhojn nj nga foljet e ushtrimit II (njlloj si n ushtrimin I), plotsojn
skemn e dhn n tekst.
Hapi 2: Vzhgo/diskuto n dyshe/zgjedho.
Shikojn zgjedhimin e foljes marr (ushtrimi III), diskutojn n dyshe pr format e foljeve dhe
shkronjn e ngjyrosur. Plotsojn skemn e ushtrimit IV me zgjedhimin e foljes jap n kohn e
tashme.
Vazhdon puna me ushtrimin V. Nxnsit lexojn zgjedhimin e foljes dal dhe udhzohen t
shikojn me kujdes shkronjn e ngjyrosur. Dallojn kohn n t ciln sht zgjedhuar kjo folje
(koha e pakryer).

un dilja
ne dilnim

ti dilje
ju dilnit

ai/ajo dilte
ata/ato dilnin
Nxnsit do t zgjedhojn nj nga foljet e ushtrimit VI (njlloj si n ushtrimin V), plotsojn
skemn e dhn n tekst.
Hapi 4: Vzhgo/diskuto n dyshe/zgjedho.
Shikojn zgjedhimin e foljes marr (ushtrimi VII), diskutojn n dyshe pr format e foljeve dhe
shkronjn e ngjyrosur. Plotsojn skemn e ushtrimit VIII me zgjedhimin e foljes jap n kohn e
pakryer.
Detyr: Zgjedho foljet jap, shoh n kohn e tashme e t pakryer.
121
92) Tema: Kartolinat e Ardits

Linja: T lexojm
t tregoj pr kartolinat q ka marr ose drguar n raste t ndryshme;
t lexoj nj nga kartolinat q ka marr nga miqt, t afrmit;
tu prgjigjet pyetjeve rreth prmbajtjes s pjess;
t shpjegoj kuptimin e fjalve e shprehjeve t reja q msoi.
Fjal ky: kartolina.
Mjete: teksti, kartolina.
Hap pas hapi: Bised, DRTA, lexim zinxhir, grafik organizues i fjalorit, pun e drejtuar, diskutim.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Bised.
A drgoni apo merrni kartolina?
N raste i merrni ato?
Lexohen kartolinat q nxnsit kan sjell me vete.
Hapi 2: DRTA, lexim zinxhir
Shkruhet titulli i pjess n tabel Kartolinat e Ardits.
Pr far mund t flas pjesa?
A ju kujton ndonj gj ky titull?
Lexohet pjesa me ndalesa. Ndalesat realizohen pas do paragrafi.
N fillim t do paragrafi u bhen pyetje nxnsve pr t parashikuar prmbajtjen e paragrafit
q do t lexohet.
Lexim zinxhir i pjess.
Hapi 3: grafik organizues i fjalorit, pun e drejtuar.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjalt e shprehjet e reja q punohen n grafikun organizues t fjalorit.
fjala
Sinonimi ___________________
Fjali _______________________
122

Hapi 4: Diskutim
Punohet rubrika Si mendon ti?. Nxnsit diskutojn rreth pyetjeve t ksaj rubrike duke
nxjerr n fund mesazhin q na jep Ardita nprmjet kartolinave t saj.
Detyr: Nisi nj kartolin dikujt q ti ke dshir. Shkruaje prmbajtjen e saj n fletore.
93) Tema: Pr far po flitet?

Linja: T shkruajm
t tregoj far shikon n figura;
t tregoj kuptimin e foljes kam, jam n fjali t ndryshme;
t shkruaj pr far flitet.
Fjal ky: pr far flitet?, ku ndodh?, kur ndodh?, si ndihet?.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: vzhgo/komento/lexo, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: vzhgo/komento/lexo, pun e drejtuar
Nxnsit shikojn me kujdes figurat dhe i komentojn ato, lexojn fjalit posht tyre. Lexojn
foljet e shkruara me ngjyr blu.
Vazhdon puna me ushtrimin 2. Nxnsit do t vendosin n kuadrat numrin e fjalis (nga ushtrimi 1), duke treguar kshtu se:
pr k flitet.
vendndodhjen e qenit.
mnyrn se si ndjehet ai.
Hapi 2: vzhgo/komento/lexo, pun e drejtuar.
Punohen ushtrimet 3 dhe 4. Ndiqet e njjta ecuri si n ushtrimet 1 dhe 2.
Punohet ushtrimi 4, nxnsit do t tregojn kuptimet q merr folja kam n fjalit e dhna:
far zotron;
nga se sht i prber;
far ndjen.
Dy fjalit e para punohen n tabel, t tjerat punohen nga nxnsit n libr.
Detyr: Ushtrimi 6.
123
94) Tema: Zgjedhimi i foljeve n kohn e kryer t thjesht

Linja: Gramatik
t dalloj foljet n kohn e kryer t thjesht;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t par n kohn e kryer t thjesht;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t dyt n kohn e kryer t thjesht;
t zgjedhoj foljet e zgjedhimit t tret n kohn e kryer t thjesht;
t ndrtoj fjali me folje nga tri zgjedhimet n kohn e kryer t thjesht.
Fjal ky: folje, veprim, zgjedhim, koh, n at ast, koha e kryer e thjesht.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhime foljesh n kohn e kryer t thjesht (tri folje n zgjedhime t
ndryshme).
Hap pas hapi: Pema e mendjes, t nxnt n bashkpunim, pun n grup, pun e pavarur me
shkrim.
Zhvillimi i msimit:
Komentojn pmen e mendjes q nxnsit kan prgatitur m par.
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Ndalojn te koha e kryer e thjesht, duke treguar fjalt q tregojn koh dhe kohn e
kryerjes s veprimit.
Tregojn se kur nj folje sht n kohn e kryer t thjesht.
FOLJA SHT N KOHN E KRYER T THJESHT KUR VEPRIMI Q
AJO TREGON KA PRFUNDUAR N T SHKUARN.
124

Hapi 2: T nxnit n bashkpunim, pun e pavarur.
Lexojn mbaresat e shportzs ( - va, - ve, - i, - m, - t, - n).
Lexohet n dyshe ushtrimi I. Nxnsit fillimisht tregojn se cilit zgjedhim i prket folja punoj
(zgjedhimi I).
Zgjedhin nj nga foljet n kllapa dhe e paraqesin t zgjedhuar n tabeln e dhn n tekst.
Pas prfundimit t detyrs lexohen foljet e zgjedhuara.
Lexohet n dyshe ushtrimi III. Nxnsit, fillimisht, tregojn se cilit zgjedhim i prket folja kap
(zgjedhimi III).
Lexojn me kujdes dhe shohin zanoret dhe mbaresat q jan t ngjyrosura.
Ndahet klasa n grupe, ku secili grup do t zgjedhoj nj nga foljet n kllapa. Zgjedhimi i saj
Pas prfundimit t detyrs, lexohen foljet e zgjedhuara nga prfaqsuesit e grupeve. Nxnsit
dallojn mbaresat. Krahasojn mbaresat q gjeten vet me ato q jan paraqitur n shportz.
Lexojn mbaresat e shportzs (- va, - ve, - u, - m, - t, - n).
Lexojn ushtrimin 5, shikojn zanoren dhe mbaresat e ngjyrosura.
Plotsojn zgjedhimet e foljeve n ushtrimin VII. Lexohen foljet e zgjedhuara.
Hapi 6: Pun e pavarur me shkrim
Ndrto 3 fjali duke prdorur folje t zgjedhimeve t ndryshme n kohn e kryer t thjesht.
Detyr: Ushtrimi VI.
95) Tema: Nj nisje e mir
Linja: T lexojm
t tregoj personazhet e pjess;
t identifikoj personazhin kryesor;
t tregoj kohn kur zhvillohet ngjarja;
t tregoj vendin ku zhvillohet ngjarja;
t tregoj si ndihet pas leximit t rrfimit;
t nxjerr mesazhin q prcjell ky rrfim.
Fjal ky: nisje e mir, Beni, mami, babi, v rregull, ka ardhur koha, pirg, rrmuj, dhom e
sistemuar.
Mjete: teksti, flet A4,
125
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
DRTA, pun e drejtuar
Lexim zinxhir
Koha

Nxnsit parashikojn ngjarjen shkurt n baz t titullit dhe t fjalve ky. Lexohen disa nga
shkrimet e nxnsve. Njihen nxnsit me autoret e tekstit:
Realizimi i kuptimit: DRTA
Lexim me ndalesa i tekstit nga nxnsit. Pas do ndalese, msuesi u drejton pyetje nxnsve
pr pjesn e lexuar.
Ndalesa 1: Ishte dita............... i bri qejfin mami.
Ndalesa 2: Beni shkoi............... i bri qejfin babi.
Ndalesa 3: Pas pak.................. gjeti kamionin.
Ndalesa 4: Filloi mir............. i bri qejfin vetes.
Shpjegohen fjalt dhe shprehjet e reja.
Punohet rubrikat e tekstit.
Si mendon ti?: Titulli sht Nj nisje e mir, sepse___________.
Plotso, listojn personazhet e pjess, identifikojn personazhin kryesor, kohn kur zhvillohet ngjarja, vendin ku zhvillohet ngjarja dhe ndjesit e tyre pas leximit t rrfimit.
Nxirret mesazhi i pjess.
Reflektim: Lexim zinxhir
Lexim zinxhir i rrfimit deri n fund t ors.
Detyr: Shkruaj disa fjali pr Benin.
96) Tema: Nj takim i uditshm

Linja: T shkruajm
t dalloj hyrjen, zhvillimin, mbylljen n nj rrfim;
t tregoj me shkrim elementet e secils pjes t strukturs;
t tregoj me shkrim se msoi n seciln pjes t rrfimit.
Fjal ky: takim i uditshm.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
126
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexim i drejtuar, lexim me ndalesa
Pun e pavarur
Koha

Zhvillimi i msimit
Msuesi krkon nga nxnsit q t plotsojn nj stuhi mendimesh pr strukturn e tregimit.
STRUKTURA E TREGIMIT
HYRJA
MBYLLJA
ZHVILLIMI
vendi personazhet
koha
veprimet
far ndodh
fundi
zgjidhja
Realizimi i kuptimit: Lexim i drejtuar, lexim me ndalesa

Msuesi lexon t plot tekstin.
Lexohet teksti me 3 ndalesa nga nxnsit. N fillim t leximit t do pjese lexohen shkrimet
me ngjyra. Pas do ndalese, nxnsit u prgjigjen me shkrim pyetjeve t tekstit:
N hyrje t tregimit, njihemi me personazhet e tregimit.
Ndalesa 1: Buzmbrmjes............. rrethon shtpin ton.
Cilat jan personazhet e tregimit?
_____________________________
Ku zhvillohet ngjarja?
____________________________________
Kur zhvillohet ngjarja?
____________________________________
N zhvillimin e tregimit, zbulojm se far ndodh.
Ndalesa 2: Pr nj ast...................... si sapun.
Cili iu shfaq?
Si ishte ai?
Cilat jan dy veprimet e urithit?
Nxnsit shkruajn 3 folje q tregojn veprimet e personazhit kryesor.
N prfundimin e pjess kuptojm se far ndodh n fund dhe si veprojn personazhet.
Ndalesa 3: Arritm.................... leht npr duar.
Dy veprimet e urithit: _____________, ________________
Prcakto me tri mbiemra ndjesin e personazhit kryesor n fund
t tregimit: __________, _____________, _______________
Punim i ushtrimit 3, shkruajn se msuan:
n hyrje t pjess__________________________________________
n vijimsi t ngjarjes_______________________________________
n mbyllje t pjess_________________________________________
127

Detyr: N prralln Breshka dhe lepuri, trego strukturn hyrje, zhvillim, mbyllje dhe shkruaj
n fletore se msove n seciln pjes.
97) Tema: Drejtshkrimi i foljeve kam dhe jam n kohn e shkuar

Linja: Gramatik
t drejtshkruaj foljet kam e jam n kohn e pakryer;
t drejtshkruaj foljet kam e jam n kohn e kryer t thjesht;
t ndrtoj fjali me foljet kam, jam n kohn e shkuar.
Fjal ky: folje, koha e shkuar, kam, jam.
Mjete: teksti, tabela me zgjedhimin e foljeve jam, kam n kohn e pakryer dhe t kryer t
thjesht.
Hap pas hapi: pyetja e dits, mendo/zgjedho/plotso, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Pyetja e dits
Cilat koh t foljes n t shkuarn kemi msuar?
Koht e foljeve
Koha e ardhme
Koha e shkuar
Koha e tashme
M pas
Koha e pakryer
tani veprimi
kryhet tani,
N at ast
veprimi do t
kryhet m pas
n kt moment
Ka filluar nuk
ka mbaruar
Tregojn se kur nj folje sht n kohn e kryer t thjesht.

FOLJA SHT N KOHN E KRYER T THJESHT KUR VEPRIMI
Q AJO TREGON KA PERFUNDUAR N T SHKUARN.
Tregojn se kur nj folje sht n kohn e pakryer.

NDODH, POR NUK KA PRFUNDUAR OSE KA ZGJATUR, N T SHKUARN,
DOMETHN, PARA ASTIT KUR NE FLASIM.
128


Hapi 2: mendo/zgjedho/plotso
Punohet ushtrimi 1. Nxnsit t pavarur lexojn fjalit dhe i plotsojn ato si tregon
modeli.
n ciln koh sht zgjedhuar folja jam?
Plotsojn skemn e ushtrimit 2 me format e foljes q prdorn n ushtrimin 1.
Punohen ushtrimet 3, 4 (folja kam). Ndiqet e njjta ecuri si pr ushtrimet 1, 2.
Hapi 3: Mendo/zgjedho/plotso.
Punohen ushtrimet V, VI, VII, VIII. Ndiqet e njjta ecuri pun si n hapin 2, por pas punimit
t ushtrimeve V, VII, theksohet se n kohn e kryer t thjesht foljet paraqiten n kt form:
jam - qesh, kam - pata
Formo 4 fjali duke prdorur foljet kam, jam n koht e s shkuars.
Detyr: Nxnsit punojn n fletore nj ushtrim t ngjashm me at t puns s pavarur n klas
(hapi 4).
98) Tema: Zjarr n pyll

Linja: T lexojm
t krijoj lidhje ndrmjet filmit, librit dhe historis s lexuar;
t shpjegoj kuptimin fjalve figurative e t shprehjeve q ndesh n tekstin q lexoi;
t lexoj n role prralln me intonacionin e duhur;
t analizoj personazhin kryesor.
Fjal ky: pyll, zjarr.
Mjete: teksti, flet A4, laps me ngjyra, libri ufoja dhe Bubi kaurrel.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Bised
Vizatim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
E keni lexuar librin ufoja dhe Bubi kaurrel?
Cilat jan personazhet?
Si jan ato? Si sillen?
129

Njihen nxnsit me autorin.
Gaqo Bushaka
Lindi n Gjirokastr m 1943. U diplomua n degn Gjuh dhe Letrsi Shqipe, n Universitetin e
Tirans. Shkroi kryesisht proz pr fmij, si: tregime, novela e romane, si dhe krijime pr t rritur.
Tregimin e par e botoi m 1963. Disa nga veprat e tij letrare jan: Te stani n mal (1967), Karroca
gazmore (1969), Nj nat vjeshte (1972), N ishullin e dallndysheve (1973), Ariu artist (1973),
Gladiatori dhe tigri (1975), Arushi q krkonte baban (1975), Guna e zez (1976), Tregime t
zgjedhura pr fmij (1976), ufoja dhe Bubi kaurrel (1978, 1979), Prralla t zgjedhura (1979),
Dshira e Anils (1979), Djaloshi nga Dyrrahu (1979), Kalorsit me pishtar (1980), Ngjarje
n Tiran (1981), Prralla pr voglush dhe gjyshr (1984), ufoja n shtpin e udirave (1985),
Aventurat e ufos (1987), Le ta quajm Artur (1989), Prralla (1989), Nj djal i uditshm
(1990), Udhkryqet e nj jete (1990), Filmi i gjeneral ufos (1994), Amaneti i dhelprs (1997),
Njeriu pa kok (1998), Ariu artist (1998), Fati yn (2001), Tiran.
Realizimi i kuptimit: DRTA, pun e drejtuar, lexim me role

Lexim i tekstit nga nxnsit me ndalesa. Ndalesat realizohen pas do paragrafi. N do
ndales, msuesi pyet nxnsit pr at q u lexua. Punojn rubrikat e tekstit Fjalor, Shnojn
me V, G, Si mendon ti? dhe diskutojn:
Si prfundon prralla?
Kush shkoi pr t shuar zjarrin?
Analizojn personazhin kryesor.
Lexohet pjesa me role.
Reflektim: vizatim
N nj flet A4 nxnsit vizatojn pyllin e djegur. Nxnsit ndihmohen edhe me pamje t
ndryshme dhe msuesi i orienton nxnsit t imagjinojn se si do t ishin kto pyje n qoft se
do t digjeshin.
130

Ngjitin punt npr mure dhe komentojn punn e br.
Detyr: Shkruaj nj vjersh, duke u bazuar n paragrafin e mposhtm.
Mund t heqsh ose t shtosh fjal.
Edhe ufoja, sht e vrteta, u qull dhe djersiti. Ai mbante kovat me Kaurrelin. Kur u shua
flaka dhe t gjith u nisn pr n shtpi, n pyll mbeti vetm ufoja. Ai u ul dhe nisi t brente
qet-qet lvozhgn e fort t stikave.
99) Tema: Sportet

Linja: T flasim
t tregoj llojet e sporteve q njeh;
t flas pr sportin q plqen m shum;
t flas pr sportistin e preferuar;
t organizoj nj miniintervist;
t diskutoj pr sportet e rrezikshme.
Fjal ky: sport, sporte
Mjete: teksti, pamje, foto sportistsh, gazeta sportive.
Hap pas hapi: kllaster, vzhgo/zgjidh/argumento, intervist, rrjet diskutimi
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: kllaster
Nxnsit plotsojn nj kllaster pr sportet q njohin.
basketboll
gjimnastik
atletik
futboll
volejboll
SPORTE
alpinizm
iklizm
pingpong
not
tenis
shah
Hapi 2: vzhgo/zgjidh/argumento
Shikojn 4 figurat dhe tregojn llojin e sportit q ilustrojn ato, przgjedhin se cili nga kto 4
sporte u plqen m shum.
Nxnsit duhet t argumentojn zgjedhjen e br.
Hapi 3: Intervist
Flasin pr sportistin e tyre t preferuar, tregojn albumet me foto ose gazeta me reportazhe
pr sportistin e tyre t preferuar.
Improvizojn n dyshe intervista me sportist.
131

Shtrohet pyetja:
PO JO
A ka sporte t rrezikshme?
Pse?
PO, sepse..............
JO, sepse..............
Listojn sporte q mendojn se jan t rrezikshme.
Detyr: Prgjigju me shkrim:
Si mund ti shmangni ju rreziqet n lojrat q luani?
100) Tema: Ndajfolja

Linja: Gramatik
t identifikoj ndajfoljen n nj fjali;
t tregoj pozicionin e ndajfoljes n fjali;
t tregoj se kuptimin e kujt plotson;
t tregoj se ndajfolja sht pjes e pandryshueshme e ligjrats;
t prdor fjalt pyetse: ku?, kur?, si?, sa? pr t gjetur ndajfoljet.
Fjal ky: ndajfolja, pran foljes, e pandryshueshme, pas foljes, plotson kuptimin
Mjete: teksti, etiketa me fjal pyetse.
Hap pas hapi: Minileksion, pun e drejtuar, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Minileksion
Prsriten pjest e ligjrats q njohin nxnsit (vetm si terma) emri, mbiemri, folja, premri
vetor.
Njihen me temn e re dhe shpjegohet se sht ndajfolja:
Ndajfoljet qndrojn zakonisht pran foljes dhe plotsojn kuptimin e saj.
Ato jan fjal q nuk ndryshojn.
Punohet ushtrimi 1 duke ndjekur krkesat hap pas hapi:
Lexim i fjalis dhe fjals s nnvizuar. Shikojn ndryshimet n fjali (formn e foljes) dhe
plotsojn fjalin me fjaln e nnvizuar.
Po kshtu veprojn n krkesat: 3, 4, 5.
N fund i prgjigjen pyetjes:
A ndryshoi n ndonj rast fjala e nnvizuar? ________
132

Prsritet edhe nj her se pas kujt qndron zakonisht, kuptimin e kujt plotson dhe pandryshueshmrin.
Punim i ushtrimeve II, III, V.
II - lexim i fjalve t shports. Tregojn kuptimin e secils fjal t shports (vend, koh...).
Plotsim i fjalve me fjalt e shports, lexim i fjalive.
III Lexim i fjalve n kllapa (tregojn vend), plotsim fjalish dhe lexim i tyre.
V Lexohen pyetjet dhe nxnsit gjejn fjalt pyetse (ku, kur, si, sa) dhe i shkruajn.
U shpjegohet nxnsve se kto pyetje prdoren pr t gjetur ndajfoljet, mund tu thuhen
nxnsve edhe llojet e ndajfoljeve n varsi nga pyetja, p.sh.,
me fjaln pyetse ku?,
gjejm ndajfoljen e vendit etj.
Punojn n fletore ushtrimin IV.
Detyr: Ktheju prgjigje pyetjeve t ushtrimit V duke prdorur ndajfolje.
102) Tema: Drejtshkrimi i ndajfoljeve

Linja: Gramatik
t drejtshkruaj ndajfoljet q jan pa n fund;
t drejtshkruaj ndajfoljet q jan me n fund;
t plotsoj fjalit me ndajfoljen e duhur;
t drejtshkruaj si nj fjal t vetme pjesn e prbashkt t disa ndajfoljeve.
Fjal ky: ndajfolje, drejtshkrim.
Mjete: teksti
Hap pas hapi: lexo/plotso/shpjego, minileksion, t nxnit n bashkpunim, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: lexo/plotso/shpjego
Njihen nxnsit me temn e dits dhe fillon puna me ushtrimin I. Lexim i fjalve n shporte.
Punohen krkesat 1 - 6 hap pas hapi:
lexim i fjals n kllapa;
lexim i foljes n kllapa.
Me fjalt e dhna m sipr formojn nj grup kuptoj shpejt
lexim i fjals n kllapa.
lexim i foljes n kllapa.
Me fjalt e dhna m sipr formojn nj grup. kal i shpejt
Nxnsit tregojn se pjes t ligjrats jan: shpejt, i shpejt. Argumentojn prgjigjet.
Shpejt
ndajfolje, ndodhet pas foljes, plotson kuptimin e saj, sht e pandryshueshme
(n.q.se ndryshojm foljen ose formn e saj, ndajfolja nuk ndryshon kuptoj shpejt - lexoj shpejt).
133

I shpejt
mbiemr, ndodhet pas emrit, plotson kuptimin e emrit, sht pjes e ndryshueshme e ligjrats (kal i shpejt - vrapuese e shpejt - vrapues t shpejt).
Hapi 2: Minileksion, t nxnit n bashkpunim.
Shkruhen pa ndajfoljet: kot, drejt, mjaft, shpejt, vrtet, plot, thjesht, fort etj.
Kujdes !
Mos i ngatrroni me mbiemrat t cilt shkruhen me n fund: (i, e) kot,
(i, e) drejt, (i, e) shpejt etj.
Shkruhen njsh t gjitha ato njsi q nga pikpamja leksikore prbjn nj fjal t vetme,
n rastin konkret ndajfoljet: gjithnj, gjithandej, pardje, askund, asnjher etj.
Shkruhen ndaras:
ndajfoljet dhe lokucionet ndajfoljore: s afrmi, s paku, m s miri, pr s mbari
etj.
lokucionet ndajfoljore t formuara nga dy fjal t njjta ose t ndryshme, t
lidhura mes tyre me nj parafjal ose me lidhzn e: kmb mbi kmb, tani pr
tani, nat e dit, rreth e rrotull etj.
Punim i ushtrimeve II, III.

Lexim i fjalve n t dyja shportat (II ndajfolje, III mbiemra). Plotsim i fjalive me kto
fjal, lexim i tyre.
Nxnsit punojn ushtrimin V, lexojn fjalt n kllapa, veojn pjesn e prbashkt dhe e
shkruajn at kur prdoret si fjal e vetme (gjith).
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin IV, ndrtojn katr fjali duke prdorur ndajfoljet n
kllapa.
Detyr: Ushtrimi V/4.
103) Tema: Peshku papagall

Linja: T lexojm
t tregoj me fjalt e veta at q lexoi n dyshe;
t bj pyetje rreth paragrafit q lexoi;
t prshkruaj peshkun papagall nga pamja e jashtme;
t shpjegoj mnyrn e ushqyerjes s peshkut papagall;
t argumentoj pse peshku papagall sht quajtur nj fabrik rre.
Fjal ky: peshku papagall.
Mjete: teksti, pamje nga fundi i detit.
134
Struktura ERR
Metoda e teknika
Kllaster, DI/DUA T DI/

MSOVA
Lexim/prmbledhje n dyshe
Reflektim
DI/DUA T DI/MSOVA
Evokimi
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: kllaster, DI/DUA T DI/MSOVA
Plotsohet nga nxnsit nj kllaster pr llojet e peshqve t ujrave t kripura q njohin.
elefanti i detit sardelet
levrek
balena
ngjyra
peshku flet
orka
peshkaqeni
delfini
ngjyra
Peshku papagall
lloje PESHQISH
peshku shpat
jeton n det
koc
ka emr zogu
Paraqiten pamje t bots nnujore.
Nxnsit plotsojn rubrikn e par t tabels DI/DUA T DI/MSOVA, duke treguar

njohurit q kan pr peshkun papagall.
DI
DUA t DI
MSOVA
sht shumngjyrsh.
Ka t njjtin emr me nj zog
(papagall).
Jeton n dete.
135
Realizimi i kuptimit: Lexim/prmbledhje n dyshe, DI/DUA t DI/MSOVA

Plotsojn rubrikn e dyt tabeln D/D/M me pyetje q lidhen me at q duan t msojn.
DI
DUA t DI
sht shumngjyrsh.
ka t prbashkt me papagallin?

(papagall).
Me far ushqehet?
Jeton n dete.
A ka ndonj veori q e bn t dallueshm nga peshqit e tjer?
MSOVA
Nxnsit do t punojn n dyshe. Numrojn 1, 2 pr t caktuar dyshet.

Paragrafi i par punohet nga msuesi me nj nxns pr t demonstruar metodn e re q do
t prdorin. Vazhdon puna n dyshe pr dy paragraft e tjer t tekstit. Nxnsi me numrin 1
do t lexoj paragrafin e dyt dhe do t drejtoj pyetje rreth pjess s lexuar, ndrsa nxnsi me
numrin 2 do t tregoj prmbajtjen e asaj q u lexua. Kjo veprimtari ndiqet edhe pr paragrafin e
tret, por msuesi udhzon nxnsit q ti ndryshojn rolet n paragrafin e tret.
Punim i fjalorit dhe i rubrikave t tekstit.
Reflektim: DI/DUA T DI/MSOVA
Punim i ushtrimit t fundit. Nxnsit duhet t prfytyrojn veten sikur jan peshku papagall
dhe prshkruajn veten. Duke br kt prshkrim, nxnsit plotsojn dhe rubrikn e fundit t
tabels D/D/M.
DI
DUA t DI
MSOVA
sht shumngjyrsh.
ka t prbashkt me papagallin?
Jeton n dete t ngrohta.

(papagall).
Me far ushqehet?
Ka sqep t fort t formuar nga

muskuj t fort q i shrben pr
t coptuar ushqime t ashpra.
A ka ndonj veori q e bn t dallueshm nga peshqit e tjer?
Ai ushqehet me korale, i copton

me kafshimet e tij, pastaj i bn
pluhur me dhmbt me maj q i
ka n fund t gojs. Bn zhurm
t tmerrshme ndrsa ushqehet.
Jeton n dete.
Peshku papagall nxjerr jasht

pjesn e patretur.
Pse quhet fabrik rre.
Detyr: Mbaj mend q ti nuk je peshk, kshtu q n det duhet t ndjeksh disa rregulla sigurie. A i
mban mend ato? Nse jo, shiko vizatimet dhe prpiqu t shpjegosh rregullat e ilustruara.
136
104) Tema: Fjalt e thjeshta

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me fjal t thjeshta;
t dalloj fjal t thjeshta;
t veoj pjesn e prbashkt t disa fjalve t dhna;
t shkruaj fjalt e thjeshta pasi ka hequr mjetin e prbashkt;
t ndaj fjalt e prbra n dy fjal t thjeshta.
Fjal ky: fjal t thjeshta, fjal t prbra, mjet (pjes) e prbashkt
Mjete: teksti, tabela, shkumsa me ngjyra.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Informacion i ri, pun e drejtuar
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Msimi fillon me pyetjen:
sht fjala?
Nxnsit japin mendimet e tyre, t cilat shkruhen n tabel.
bashkim tingujsh n t folur
FJALA
bashkim shkronjash n t shkruar
P.sh.: fjala shkolla formohet nga:

tingujt
sh - k - o - ll - a (n t folur);

shkronjat
sh - k - o - ll - a (n t shkruar).
Realizimi i kuptimit: Informacion i ri, pun e drejtuar.
U shpjegohet nxnsve se jan fjalt e thjeshta:
Fjal t thjeshta quhen ato fjal q nuk prmbajn brenda vetes fjal t tjera.
Ato mund t ndahen vetm n rrokje e tinguj.
Fillon puna me ushtrimin I, ku nxnsit veprojn sipas krkesave.
Lexohen fjalt e dhna.
Veojn pjesn e prbashkt t ktyre fjalve (krye).
Shkruajn pjesn e veant t secils fjal ( - si, - tar, - so, - sor).
137

Fjala mund t marr edhe shkronja t tjera n fund t fjals, kshtu nj pjes e fjals ndryshon, kurse nj pjes tjetr jo.
Pjesa q nuk ndryshon sht rrnja.
Pjesa q ndryshon sht mbaresa.
Pra, fjal t thjeshta quhen ato fjal q kan vetm rrnj dhe mbares.
Punohen ushtrimet II, III, V.
Ushtrimi II. Nxnsit do t veojn mjetin e prbashkt t fjalve t dhna dhe do t shkruajn
fjalt e thjeshta (p.sh.: copto
cop+to).
Ushtrimi III. Nxnsit do t veojn mjetin e prbashkt t fjalve t dhna dhe do t shkruajn fjalt e thjeshta (p.sh.: prhap pr+hap)
Nxnsit diskutojn pr pozicionin e mjetit t prbashkt dhe duhet t dalin n prfundimin
se:
Fjala mund t marr edhe shkronja t tjera n fillim t fjals. Kshtu nj pjes e fjals ndryshon, kurse nj pjes tjetr jo.
Pjesa q ndryshon sht parashtesa.
Pra. fjal t thjeshta quhen ato fjal q kan vetm rrnj, mbares ose parashtes.
Ushtrimi V. Fillimisht u tregohet nxnsve se jan fjalt e prbra:
Fjalt q formohen nga dy rrnj t veanta, quhen fjal t prbra.
Ndajn seciln nga fjalt e prbra n dy fjal t thjeshta:
(buzqeshbuz + qesh).
Reflektim: Pun e pavarur.
Punohet ushtrimi IV. Lexim i ushtrimit t plotsuar.
Detyr: Shkruaj 5 fjal t thjeshta.
Shkruaj 5 fjal t prbera, trego fjalt e thjeshta nga t cilat prbhen.
105) Tema: Ditari i Las

Linja: T lexojm
t tregoj se sht ditari;
tu prgjigjet pyetjeve rreth pjess s lexuar;
t kryej matje t ndryshme me mjete matse jostandarde.
Fjal ky: ditar, ngjarje, sekret.
Mjete: teksti, ditar t nxnsve.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
138
Metoda e teknika
Bised
Loj
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
E dini sht ditari?
A mbani ju ditar?
N.q.se po, shkruani do dit apo n raste t veanta, kur doni t shnoni ngjarje t
rndsishme?
Ia jepni kujt ta lexoj, apo e keni sekret?
Njihen me temn e re dhe autorin e saj R. Piumini.
Realizimi i kuptimit: DRTA, pun e drejtuar.
Leximi i pjess do t realizohet me metodn e leximit me ndalesa q njihet tashm nga nxnsit. Pjesa lexohet nga nxnsit. Pas do ndalese msuesi u drejton pyetje nxnsve rreth pjess
s lexuar, duke br kshtu zbrthimin e prmbajtjes s saj.
Tani e ke radhn ti (nxnsit u prgjigjen pyetjeve).
Si mendon ti
(nxnsit diskutojn rreth pyetjeve t ksaj rubrike).
Reflektim: Loj
Punohet rubrika Zbavitemi s bashku (nxnsit kryejn matje t objekteve prreth me
mjete matse jostandarde).
Detyr: Krijo edhe ti nj ditar n qoft se nuk e ke nj t till.
106) Tema: T shkruajm nj flet ditari

Linja: T shkruajm
t tregoj me fjalt e veta se kupton me DITAR;
t tregoj strukturn e nj flete ditari;
t tregoj pse shkruhet nj flet ditari;
t tregoj se kujt i drejtohet nj flet ditari;
t shkruaj nj flet ditari pr nj tem t caktuar.
Fjal ky: ditar, flet ditari.
Mjete: ditar t nxnsve, teksti.
Hap pas hapi: Lexo/diskuto n dyshe/plotso, diskutim, pun me shkrim
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Lexo/diskuto n dyshe/plotso.
Hapet teksti dhe lexohet nj flet ditari. Nxnsit formojn dyshe dhe diskutojn se:
Kush e ka shkruar kt flet ditari.
Kur sht shkruar.
Pse sht shkruar kjo flet ditari.
Kujt i drejtohet.
139

Nxnsit prmbledhin njohurit:
Nj tekst q shkruhet pr t shprehur lirshm gjendjen shpirtrore dhe emocionet,
quhet DITAR.
N ditar shkruhen problemet, mendimet dhe pr kt arsye kthehet n nj libr sekret.
N ditar shnohet data kur shkruajm.
Hapi 2: Diskutim
far mund t shkruhet tjetr n ditar?
N ditar, prve ndjenjave dhe emocioneve, shkruhen edhe ndodhit e dits.
Aty shkruhet se si t bisedosh me nj shok t besueshm.
Nxnsit tregojn fragmente nga ditart e tyre (n.q.se kan dshir ti ndajn me t tjert ato
q kan shkruar).
Shkruajn n fletore nj flet ditari.
Nxnsit mund t zgjedhin t shkruajn pr:
nj ngjarje q u ka ndodhur;
nj problem q i shqetson;
nj dshir q do t donin tu realizohej.
U trhiqet vmendja nxnsve se faktet duhet t tregohen qart e pa u zgjatur shum n elemente t veant. Mbi t gjitha, ata, t prshkruajn emocionet dhe prshtypjet e tyre personale.
Lexohen disa nga punt e nxnsve.
Detyr: Shkruaj n fletore nj flet ditari pr nj ngjarje t gzueshme.
107) Tema: Fjal t formuara me parashtesa

Linja: Gramatik
t tregoj me fjalt e veta se kupton me fjaln parashtes;
t dalloj parashtesn n fjal t ndryshme;
t formoj fjal t reja me parashtesat: -pr - mbi -, nn -, pa -;
t shkruaj njsh si nj fjal t vetme mbiemrat me parashtesa.
Fjal ky: fjal, fjalformim, parashtesa.
Hap pas hapi: Mendo/reflekto, informacion i ri, pun e drejtuar,
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Mendo/reflekto
dini ju pr fjalt e thjeshta?
A jan t gjitha fjalt t thjeshta?
140

Nxnsit kujtojn njohurit e marra n msimin Fjalt e thjeshta dhe sjellin shembuj ilustrues.
Hapi 2: Informacion i ri, pun e drejtuar
Lexohet pjesa hyrse e msimit.
Disa fjal mund t formohen nga fjal t tjera. Kjo bhet duke e zgjeruar me
disa mjete t caktuara para ose n fund t fjals.
Mjetet q i paravendosen fjals pr t formuar fjal t tjera, quhen parashtesa.
Veojn pjesn e prbashkt t ktyre fjalve (moj).
Shkruajn pjesn e veant t secils fjal ( - pr, - mbi, - nn).
Pra, fjala mund t marr edhe shkronja t tjera n fillim t fjals. Kshtu nj pjes e fjals
ndryshon e nj pjes tjetr jo.
Pjesa q ndryshon sht parashtesa.
Bashkojn pjest dhe formojn serish fjalt q ndan.
Ushtrimi II. Me fjalt e dhna nxnsit do t formojn fjal t tjera me an t parashtess pr
- (pr + forcoj = prforcoj).
Ushtrimi III. Me fjalt e dhna nxnsit do t formojn fjal t tjera me an t parashtess
mbi - (mbi + emr = mbiemr).
Punohet ushtrimi V. Lexim i ushtrimit t plotsuar.
Nxnsit duhet t shkruajn sipas modelit: pa + i njohur = i panjohur.
Detyr: Ushtrimi IV.
108) Tema: Dy Marint

Linja: T lexojm
tu prgjigjet pyetjeve pr tekstin e lexuar;
t listoj disa patriot q kan shkruar historin shqiptare;
t argumentoj rndsin e shkrimit t historis s popullit ton.
Fjal ky: marin, dy.
Mjete: teksti, material ndihms
Hap pas hapi: bised, lexim n heshtje, lexim me grupe ekspertsh, diskutim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised
A njihni atdhetar q kan shkruar historin e shqiptarve?
141
A keni dgjuar apo lexuar pr Marin Barletin dhe Marin Beikemin?

Pse u bn t njohur?
Le ta zbulojm n pjesn Dy Marint, t shkruar nga Luan Mirdita.
Hapi 2: Lexim n heshtje, lexim me grupe ekspertsh

Teksti ndahet n pjes. Ndahet klasa n grupe, numrojn 1 - 4 dhe grupohen sipas numrave.
Secili grup e lexon tekstin n heshtje dhe e analizon at. Rikthim n grupet fillestare, secili tregon
punn e br. Prfaqsuesi i grupit paraqet punn e br.
Lexojn prsri pjest biografike pr t dy marint, si dhe materiale t tjera q ka sjell
msuesi n klas.
Materialet nga teksti:
Marin Barleti (1460 - 1513)
Shkroi edhe nj libr n gjuhn latine q titullohet Historia e jets dhe e bmave t Sknderbeut. Ky libr u prkthye n 12 gjuh t bots. Evropa u mahnit nga trimria dhe menuria e
heroit ton. Sknderbeun, q prshkroi Marin Barleti, frymzoi edhe shum piktor, poet dhe
kompozitor, t cilt i kushtuan veprat e tyre heroit ton.
Marin Beikemi 1468 - 1526
Edhe ai i ishte nj njeri i shquar. Beikemi punoi si profesor n Universitetin e Padovs.
Beikemi ishte nj mendimtar i madh. Ai shkroi pr Sknderbeun dhe veprat e tij u botuan n
shum gjuh.
Material ndihms:
Marin Barleti
(Shkodr, m 1460 - 1513). Barleti ishte nj prift katolik, dhe ndrkoh konsiderohet si
historiani i par shqiptar, sidomos pr faktin se shkroi biografin e heroit ton kombtar:
Sknderbeut. Vepr e prkthyer n shum gjuh gjat shekujve 16-t dhe 18-t. Kur turqit
rrethuan Shkodrn n vitet 1474 dhe 1478, Barleti ishte mes mbrojtsve t qytetit. Kur
Shkodra u pushtua nga turqit, ai iku n Itali, ku dhe u b nj njohs i thell i historis,
letrsis klasike dhe i gjuhs latine. Barleti shkroi edhe 13 libra t tjer, mes t cilve edhe
veprn Rrethimi i Shkodrs.
Marin Beikemi (1468 - 1526)
Humanist shqiptar i shek. XV - XVI, historian dhe pedagog shqiptar i mbiquajtur Shkodrani.
Mrgoi nga Shkodra, vendlindja e tij pasi turqit pushtuan qytetin dhe fillimisht u vendos n
Ulqin e m von u shprngul n Breshia t Italis ku vazhdoi studimet. Suksesi q pati n
studimet dhe kultura e gjer q e fitoi, trhoqn vmendjen e Raguzs, e cila e ftoi pr t
drejtuar aty Shkolln Letrare me cilsin e rektorit, post t cilin e ushtroi n dy periudha.
Beikemi shrbeu si msues edhe n Breshia, edhe n Shkolln Shqiptare t Venedikut.
M 1519 - 1526, ai u emrua pedagog n Universitetin e Padovs, n Itali. Botimet e bra
prej tij dhe leksionet e mbajtura n katedr e bn t njohur ndr prfaqsuesit e Rilindjes
Evropiane. N qendr t veprave t tij qndrojn kryesisht individt, q prfaqsohen nga
bashkatdhetart e tij, t cilt prshkruhen me patos pr burrrin, guximin, vetmohimin e
tyre q treguan pr mbrojtjen e liris.
142

Tani e ke radhn ti (nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit).
Fjal t reja (shpjegohet kuptimi i fjalve t reja).
Plotso (przgjedhin alternativn e duhur duke u mbshtetur n tekst).
Hapi 3: Diskutimi
Punohet rubrika Si mendon ti? (diskutojn pr pyetjet e rubriks).
109) Tema: Fjal t formuara me prapashtesa

Linja: Gramatik
t tregoj me fjalt e veta se kupton me fjaln prapashtes;
t dalloj prapashtesn n fjal t ndryshme;
t veoj prapashtesat n fjalt e dhna;
t formoj fjal t reja me prapashtesat: o, - tar, ore -;
t shkruaj pa gabime fjalt e prejardhura me prapashtesa q formohen nga fjal t
thjeshta q mbarojn me -.
Fjal ky: fjal, fjalformim, prapashtesa.
Hap pas hapi: Mendo/reflekto, informacion i ri, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Mendo/reflekto
dini ju pr fjalt e thjeshta?
A jan t gjitha fjalt t thjeshta?
A mund t formojm fjal t reja nga fjalt e thjeshta?
Nxnsit kujtojn njohurit e marra n msimin Fjalt e thjeshta, Fjalt e formuara me
parashtesa dhe sjellin shembuj ilustrues.
Mjetet q vendosen n fund t fjals pr t formuar fjal t tjera, quhen prapashtesa.
Shkruajn pjesn e prbashkt t ktyre fjalve (treg).
Shkruajn pjesn e veant t secils fjal ( - ti, - to, - tar).
Pra, fjala mund t marr edhe shkronja t tjera n fund t fjals. Kshtu nj pjes e fjals
ndryshon e nj pjes tjetr jo.
Pjesa q ndryshon sht prapashtesa.
Bashkojn pjest dhe formojn serish fjalt q ndan.
143

Ushtrimi II. Me fjalt e dhna nxnsit do t formojn fjal t tjera me an t prapashtess o (pun + o = puno). Nxnsit duhet t ken kujdes n shkrimin e fjals s re kur fjala e thjesht
mbaron me , sepse zanorja bie, nuk shkruhet.
Ushtrimi III. Me fjalt e dhna nxnsit do t formojn fjal t tjera me an t prapashtess
-tar (gjuh + tar = gjuhtar).
Punohet ushtrimi V. Lexojn 5 fjalt n kllapa, veojn prapashtesn dhe e shkruajn at.
Tregojn fjalt e thjeshta dhe prapashtesn e prbashkt.
Detyr: Ushtrimi IV, VI.
110) Tema: Kur ke nj miqsi

Linja: T lexojm
t tregoj me fjalt e tij miqsin sipas kndvshtrimit t tij;
t zbrthej prmbajtjen e vjershs, duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit;
t rendis katr arsye pse i plqen t ket nj mik;
t argumentoj me shkrim pse sht bukur t kesh nj mik.
Fjal ky: miqsi.
Mjete: teksti, foto t miqve, flet A4.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Stuhi mendimesh
Dora e fsheht,
pun e drejtuar
Reflektim
Koha
Shkrim i shpejt
Zhvillimi i msimit
Msuesi u drejton pyetjen nxnsve:
Ckuptoni me fjaln MIQSI?
Prgjigjet e tyre shkruhen n tabel.
Realizimi i kuptimit: Dora e fsheht, pun e drejtuar.
Njihen nxnsit me titullin e vjershs Kur ke nj miqsi dhe autorin e saj.
Msuesi lexon vjershn, kurse nxnsit e dgjojn me sy mbyllur. Ndahen nxnsit n grupe
me nga 4 veta. Secilit grup i jepet vjersha e copzuar n vargje dyshe. Grupet kan pr detyr t
rindrtojn vjershn dhe ti ngjitin n flet A4.
Nxnsit lexojn vjershat e rindrtuara dhe i krahasojn me vjershn n tekst.
Punohen rubrikat n tekst:
Tani e ke radhn ti (zbrthejn prmbajtjen duke iu prgjigjur pyetjeve t librit).
Plotso (diskutojn pr krkesat e rubriks).
144

Secili tregon 4 arsye pse i plqen t ket nj mik.
_________, __________, __________, ____________
Shpjego me shkrim se kupton me shprehjen: sht bukur t kesh nj mik.
Detyr: Provo t bsh portretin e mikut tnd. Pastaj prshkruaje shkurt voglushin q ke vizatuar
nga pamja e tij fizike dhe nga sjellja.
111) Tema: Drejtshkrimi i mbiemrave q mbarojn me - t, - t, - t

Linja: Gramatik
t dalloj mbiemrat q mbarojn me: - t, - t, - t n nj tekst;
t formoj mbiemra me fundoret: - t, - t, - t;
t plotsoj fjalit me mbiemrat e dhn;
t formoj grupe fjalsh me mbiemrat e dhn duke i prshtatur n gjini me emrat;
t ndrtoj fjali me grupet emrore (emr + mbiemr) t dhna;
t drejtshkruaj mbiemrat q mbarojn me: - t, - t, - t.
Fjal ky: mbiemr, drejtshkrim, fundore, plotsim, formim, prshtatje, gjetje.
Hap pas hapi: Brainstorming, pun e drejtuar, pun n dyshe, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Prsriten njohurit pr mbiemrin.
dini ju pr mbiemrin?
Mbiemri
gjini
femrore
mashkullore
numr
njjs
shums
Fjalt q tregojn cilsin e emrave, quhen mbiemra. Ato qndrojn

pas emrave duke treguar cilsin e tyre. Mbiemrat kan numr dhe gjini,
jan pjes e ndryshueshme e ligjrats.
145

Punohen ushtrimet I, II, III.
I.
Nxnsit veprojn sipas krkesave.
Lexojn fundoret.
Prdorin fundoret pr t ndrtuar mbiemrat: i hekurt, i largt, i gurt.
II.
Nxnsit do t formojn grupe fjalsh duke prshtatur mbiemrat n kllapa me emrat e
dhn n gjini (p.sh.: vend i freskt).
Vzhgojn si sht br prshtatja dhe tregojn se nyjet i/e tregojn gjinin e mbiemrit.
III
Lexojn mbiemrat n kllapa dhe plotsojn katr fjalit me kto mbiemra.
Punohet ushtrimi V, me pun n dyshe nxnsit gjejn mbiemrat q mbarojn me: - t, - t, t. Lexohen mbiemrat e gjetur.
Punohet n fletore ushtrimi V, ku nxnsit do t formojn 5 fjali duke prdorur grupet e
dhna.
Detyr: Shkruaj 5 mbiemra q mbarojn me: - t, - t, - t dhe formo grupe emrore. Me grupet e
krijuara, formo 5 fjali.
112) Tema: T gjejm titullin e pjess q lexojm

Linja: T shkruajm
t tregoj me fjalt e veta se sht titulli i nj pjese;
t listoj tituj t pjesve t punuara n shkoll ose q ka lexuar nga librat jashtshkollor;
t vendos nj titull t prshtatshm pr pjesn q lexon.
Fjal ky: titulli i pjess, gjej.
Mjete: teksti, pjes t ndryshme.
Struktura ERR
Evokimi
Metoda e teknika
Diskutim i lir
Pun e drejtuar
Reflektim
Pun n grupe
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Diskutim i lir
Nxnsit nxjerrin mbi tavolina librat, pjest e ndryshme q kan sjell dhe lexojn titujt e tyre.
Diskutojn rreth titujve.
Realizimi i kuptimit: Pun e drejtuar.
Hapet libri dhe lexohet pjesa e par.
Msuesi bn pyetje pr pjesn e lexuar duke zbrthyer kshtu prmbajtjen e saj.
146

far i mungon ksaj pjese?
Titulli.
Ejani ta gjejm at s bashku.
U trhiqet vmendje nxnsve n gjetjen e titullit duke theksuar se ai duhet t jet n funksion
t tekstit.
A sht i rndsishm titulli n nj pjes? Pse?
Vazhdon puna me tekstin e dyt. Nxnsit e lexojn at n heshtje, gjejn titullin dhe diskutojn pr titujt q mendojn se i prshtaten pjess.
Reflektim: Pun n grupe
Ndahet klasa n grupe dhe u jepet detyr t lexojn tregime e prralla t ndryshme e t
zbaviten duke vendosur nj titull t prshtatshm pr do tregim e prrall q lexojn.
Detyr: Shkruaj nj tregim, vjersh... etj. Vendosi nj titull krijimit tnd.
113) Tema: Vr nj titull

Linja: T lexojm
t tregoj numrin e paragrafve t tekstit
t dalloj personazhet e pjess;
ti vendos nj titull pjess q lexoi;
t shkruaj 3 mbiemra pr pamjen e tij;
t shkruaj 3 mbiemra pr sjelljen e tij.
Fjal ky: titull, vr titull.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: kllaster, lexim/prmbledhje n dyshe, pun e drejtuar, diskutim.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Kllaster.
Nxnsit kan informacion pr titullin e pjess, prandaj msuesi u drejton pyetjen:
dini ju pr titullin e nj pjese?
Si mund t vendosni nj titull n pjest q nuk e kan?
Hapi 2: Lexim/prmbledhje n dyshe, pun e drejtuar
Lexim i plot i tekstit nga msuesi.
Nxnsit formojn dyshe dhe punojn tekstin.
Nxnsi 1 -
lexon paragrafin dhe bn pyetje rreth paragrafit t lexuar.
Nxnsi 2 -
ritregon me fjalt e veta pjesn e lexuar.
Pas ksaj veprimtarie, secila dyshe nxnsish mendon nj titull pr pjesn.
Tani e ke radhn ti (nxnsit tregojn numrin e paragrafve, personazhet, personazhi q
plqejn m shum).
Plotso (zgjedhin alternativn e duhur n lidhje me tekstin. Shkruajn 3 mbiemra pr
pamjen e tij. Shkruajn 3 mbiemra pr sjelljen e tij. Japin shembuj t sjelljes s tij jo t mir dhe
arsyetojn).
147

Hapi 3: Diskutim
Punohet rubrika Si mendon ti, ku nxnsit sjellin shembuj nga prvoja e tyre.
Detyre: Gjej nj titull pr tekstin e dyt.
114) Tema: Fjalt sinonimike dhe antonimike

Linja: Gramatik
t identifikoj fjalt sinonimike;
t identifikoj fjalt antonimike;
t shoqroj fjalt pr t krijuar ifte sinonimike;
t shoqroj fjalt pr t krijuar ifte antonimike;
t dalloj sinonimet nga antonimet;
t krijoj 2 ifte sinonimesh;
t krijoj 2 ifte antonimesh.
Struktura ERR
Metoda e teknika
Evokimi
Vzhgo/dallo
Informacion i ri, pun e drejtuar, pun e pavarur
Reflektim
Shkrim i shpejt
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Vzhgo/dallo
Msuesi shkruan n tabel dy grupe fjalsh:
Grupi 1 Grupi 2

Djal, un, voc, cull
i madh i vogl

Vajz, goc, ik, cuc, kae
i ri - i vjetr

Dritare, penxhere
i bardh - i zi

Gjel, kaposh, kokosh, kndez
dit - nat
Pyeten nxnsit:
Ku ndryshojn kto fjal?
Duke u nisur nga ndrtimi, si jan?
Po nga kuptimi?
Fjalt e grupit t par jan fjal q shkruhen ndryshe, por q kan kuptim t njjt ose shum
t afrt.
Fjalt e grupit t dyt jan fjal q shkruhen ndryshe, por q kan dhe kuptim t ndryshm
ose t kundrt.
Realizimi i kuptimit: Informacion i ri, pun e drejtuar, pun e pavarur
Lexohet pjesa hyrse e msimit, ku nxnsit njihen me sinonimet dhe antonimet.
148

Sinonimet jan fjal t ndryshme me kuptim t njjt.
Antonimet jan fjal me kuptim t kundrt.
Punohet ushtrimi 1, ku nxnsit veprojn sipas krkesave pr t barazuar fjaln up me
fjaln vajze, goc.
Po kshtu veprojn edhe pr ushtrimin II me fjaln gjel.
N ushtrimin III nxnsit bashkojn me shigjeta fjalt me kuptim t njjt.
Mund t shpjegohen fjal q nxnsit nuk i kuptojn, p.sh., fjaln vatan.
N fund nxnsit duhet t dalin n prfundimin se kan formuar fjal sinonimike.
Punohet ushtrimi IV, ndiqet e njjta veprimtari si n hapin 2, por n fund duhet t dalin n
prfundimin se kan krijuar fjal antonimike.
Punojn t pavarur ushtrimin V.
Reflektim: Shkrim i shpejt.
Shkruaj 2 grupe me fjal sinonimike.
Shkruaj 2 grupe me fjal antonimike.
Detyr: Prshkruaj motrn ose vllain, duke prdorur sa m shum fjal sinonimike dhe antonimike.
115) Tema: Tri gzimet

Linja: T lexojm
t prshkruaj me fjalt e veta gzimin sipas kndvshtrimit t tij;
t komentoj fragmente t pjess;
t plotsoj nj pesvargsh pr gzimin.
Fjal ky: gzime, tre.
Mjete: teksti, foto n raste festash
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Ditari dypjessh
Pesvargsh
Koha
Zhvillimi i msimit
Msuesi u drejton nxnsve pyetjen: - kuptoni me fjaln gzim?
Mendimet e nxnsve shkruhen n tabel.
GZIM
149

Nxnsit tregojn fotot q kan sjelle dhe i komentojn.
Realizimi i kuptimit: Ditari dypjessh
Hapen librat dhe nxnsit njihen me temn e re dhe autorin e saj.
Vehbi Kikaj
Msuesi u krkon nxnsve t analizojn pjesn sipas tekniks s ditarit dypjessh. Ndahet
klasa n grupe me nga 3 nxns. Nxnsit numrojn 1 - 3 dhe secili nxns komenton nj fragment t pjess.

Nxnsi 1 -
fragmenti 1.

Nxnsi 2 -
fragmenti 2.

Nxnsi 3 -
fragmenti 3.
Plotsohet ditari dypjessh me komentet e tyre.
FRAGMENTI
KOMENTI
FRAGMENTI 1: O un, far...

... Nj gzim pr unin
e vogl.
FRAGMENTI 2: Te lumi...
... edhe nj gzim i dyt.
FRAGMENTI 3: uni vrapon npr...
... ky gzim jeton gjat.
Prfaqsuesi i grupit lexon punn e br.

Gjat leximit nxnsit nnvizojn fjal e shprehje q nuk kuptojn.
Shpjegohen ato.
Reflektim: Pesvargsh
Plotsojn pesvargshin:
GZIMI
_______ _______
_______ _______ _______

___________________________
_______
Lexohen pesvargshat e plotsuar.

Detyr: Trego dhe ti nj prjetim tndin, t ngjashm me at q prshkruhet n libr.
150
116) Tema: Shprehjet frazeologjike

Linja: Gramatik
t tregoj me fjalt e veta kupton me shprehje frazeologjike;
t dalloj shprehjet frazeologjike;
t shkruaj me nj fjal t vetme kuptimin e shprehjeve frazeologjike.
Fjal ky: shprehje frazeologjike,
Mjete: teksti,
Hap pas hapi: minileksion, pun e drejtuar, pun n dyshe, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Minileksion, pun e drejtuar.
Njihen nxnsit me temn e re dhe msuesi u shpjegon se jan shprehjet frazeologjike.
Shprehje frazeologjike quhen ato shprehje q pr nga kuptimi jan t barabarta
me nj fjal t vetme. Ato jan shprehje t gatshme dhe prdoren pa ndryshime.
Shohin fjalt n krkesat 1, 2, 3 dhe lexojn me kujdes kuptimet e tyre.
Lexojn shprehjet dhe kuptimet e tyre.
Punohen shembuj t tjer n tabel nga msuesi, ku nxnsit sjellin shembuj nga ata q kan
punuar n pjest letrare, n rubrikn Fjalor.
Nxnsit punojn n dyshe ushtrimet II, III.
II.
Lexohen fjalt n kllapa dhe nxnsit do t lidhin shprehjet e dhna me fjalt n kllapa,
p.sh.: i hapet goja = i flihet.
III.
Do t shkruajn fjalit, duke zvendsuar shprehjet e nnvizuara me fjalt n kllapa.
Punohet n fletore ushtrimi IV. Pr shprehjet e dhna, nxnsit do t shkruajn kuptimin e
tyre me nj fjal t vetme.
Detyr: Shkruaj 5 shprehje frazeologjike dhe prdori n fjali t ndryshme.
151
117) Tema: Historia e gr - shron

Linja: T lexojm
t tregoj se pr far e prdor grshrn;
t zbrthej prmbajtjen e pjess duke iu prgjigjur pyetjeve pr fragmentet e lexuara;
t nxjerr mesazhin q prcjell kjo pjes;
t diskutoj nse duhet vlersuar njeriu nga pamja e jashtme.
Fjal ky: grshr, gr - shron, plak, thonj, smundje, mjek, dijetar, farktar, pres.
Mjete: teksti, grshr.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Pyetja sjell pyetjen
Rrjet diskutimi
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pyetja sjell pyetjen.
Msuesi tregon grshrn dhe pyet:
far sht ky objekt q kam n dor?
Pr far prdoret?
Si sht e ndrtuar?
Kush e shpiku at? Dini ju ndonj histori se si u shpik ajo?
Realizimi i kuptimit: DRTA, pun e drejtuar.
Msuesi i njeh nxnsit me pjesn e re dhe me autorin e saj.
Bedri Dedja lindi n Kor, n vitin 1930 dhe vdiq n Tiran n vitin 2004. Ai studioi n
Mosk, ku m 1953, mori diplomn e arsimit t lart n dy deg paralele: t psikologjis dhe
t pedagogjis, si dhe t letrsis pr fmij. Ka punuar dyzet vjet si pedagog i psikologjis
n shkollat e larta.
Pr punn e tij shkencore i sht dhn titulli Profesor dhe Antar i Akademis s
Shkencave dhe Arteve t Shqipris. Krijimtaria e tij pr fmij sht shum e pasur. Disa
nga veprat e tij jan: Kalamajt e pallatit tim (roman n dy vllime), Artan Burizani dhe
eta e tij (poema), Gjasht poema pr kallaj, Beni shkon n malsi me familje e shtpi,
prmbledhjet poetike Garda partizane, Poezi t zgjedhura pr fmij, Republika e 1
100 udirave, Prralla zvicerane etj.
Lexohet pjesa me ndalesa. Nxnsit duhet t jen t vmendshm pr t kuptuar at q do

t ndodh. Fragmentet lexohen nga nxns t ndryshm. N fund t do ndalese, msuesi bn
pyetje rreth asaj q u lexua.
152

Ndalesa 1:
Njher............................, hundn dhe kokn.
Ndalesa 2:
Nj dit prej ditsh............... nuk e gjeti dot.
Ndalesa 3:
Kaloi edhe nj jav................ edhe kt radh.
Ndalesa 4:
Pas tri ditsh................... kjo ger - sheron. - tha farktari.
Ndalesa 5:
Sapo ia pren...................... me t bukura.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjalt q nuk kuptojn. N fund bhet shpjegimi i tyre.
Punohen rubrikat: Plotso, Si mendon ti dhe nxirret mesazhi i pjess.
Reflektim: Rrjet diskutimi
Diskutojn pr:
PO JO
A duhet ti vlersojm njerzit nga pamja e jashtme?
Pse?
Grupohen n dy grupe sipas prgjigjeve dhe mbrojn me argumente bindse przgjedhjen e
tyre.
PO, sepse.................
JO, sepse.................
Detyr: Shkruaj far bn ti pr t qen sa m i pastr.
118) Tema: Kshilla pr shndetin

Linja: T flasim
t tregoj si kujdeset pr shndetin e vet;
t shkruaj nj kshill pr situatn e dhn;
t dalloj kshillat nga urdhrat;
t shkruaj kshilla pr mbrojtjen e shndetit;
Fjal ky: kshilla, shndet.
Mjete: Teksti, kshilla pr shndetin t shkruara n fisha.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Bised
Vzhgo/mendo/diskuto,
pun n grup
Koha
Shkrim i shpejt
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Bised
Nxnsit tregojn raste kur nuk jan ndier mir, kan qen t smur.
Msuesi drejton bisedn me nxnsit duke u br pyetje ndihmse, n mnyr q ata t tregojn se si kujdesen pr shndetin e tyre.
153

Si kujdeseni ju pr shndetin tuaj?
A kontrolloheni t mjeku kur nuk jeni t smur?
A jeni gjithmon t vmendshm ndaj shndetit tuaj?
Realizimi i kuptimit: Vzhgo/mendo/diskuto
Fmijt, kur diskutuan pr shndetin, disa prej tyre, nuk u treguan shum t vmendshm.
Pr disa minuta nxnsit vzhgojn figurat dhe shnojn me X kshillat q nuk u duken t
drejta. Diskutohet pr seciln n veanti dhe argumentojn.
N kt moment bhet dallimi n mes t kshillave dhe t urdhrave.
Ndahet klasa n 6 grupe, ku secili grup harton nj situat dhe i kmben me nj grup tjetr
(p.sh.: grupi 1 me grupin 2, grupi 3 me grupin 4, grupi 5 me grupin 6). Secili grup shkruan nj
kshill pr situatn e dhn.
Nxnsit shkruajn 3 kshilla q mund tu japin shokve pr shndetin.
119) Tema: Fjalt kryesore

Linja: Gramatik
t identifikoj fjalt kryesore n fjali;
t tregoj se far tregojn ato;
t tregoj me far shprehen fjalt kryesore;
t tregoj pyetjet q prdoren pr t gjetur fjalt kryesore;
t gjej fjalt kryesore n fjali t ndryshme.
Fjal ky: fjal kryesore, kryefjal, kallzues, pyetje, kush?, cili?, cila?, bn?, far bn?.
Mjete: teksti, shkumsa me ngjyra
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Pema e mendjes
Veprimtari e drejtuar,
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pema e mendjes
Nxnsit duhet t plotsojn pemn e mendjes pr fjalt kryesore me ato njohuri q kan
msuar deri tani.
far tregon (Kush e kryen veprimin)
KRYEFJALA
Me far shprehet (emr, grup emror, premr)

Pyetjet me t cilat gjendet (kush?, cili?, cila?,
cilt?, cilat?)
far tregon (far bn vepruesi)
FJALT KRYESORE
KALLZUESI
Me far shprehet (folje, grup foljor)

Pyetjet me t cilat gjendet (bn?, cfar bn)
154

Kujto: Fjalt kryesore t nj fjalie jan dy: njra tregon veprimin q
kryhet (kryefjala), tjetra tregon se kush e kryen at (kallzuesi).
Nj nxns lexon pjesn hyrse t msimit.
Punohet ushtrimi I. Lexohen fjalt (pyetjet) n shport, lexojn fjalit dhe u prgjigjen me
shkrim, p.sh.: zogu fluturon.
Cili fluturon? Zogu.
far bn zogu? Fluturon.
N do fjali nxnsit dallojn kryefjaln dhe kallzuesin.
Punohen ushtrimet II, III.
II.
Nxnsit lexojn fjalit dhe gjejn fjalt q tregojn vepruesin, duke u ndihmuar nga
pyetjet e dhna pr do fjali.
III.
Lexojn fjalit dhe gjejn fjalt q tregojn veprimin, duke u ndihmuar nga pyetjet e dhna
pr do fjali.
Punohet n fletoren e klass ushtrimi:
N fjalit m posht nnvizo me t kuqe vepruesin dhe me blu veprimin.
Msimi sapo kishte filluar.
Ai strvitet do dite.
ufoja e Tipi jan trazovae.
Dielli shklqente me rrezet e tij t arta.
Kontroll e vlersim i puns.
Detyr: Gjej fjalt kryesore n pes fjalit e para t tregimit Historia e gr - shron.
120) Tema: Motra e komitve

Linja: T lexojm
t dalloj personazhet q marrin pjes n ngjarje;
t tregoj cilsi t personazheve;
t parashikoj ngjarjen me ndihmn e termave t dhna;
t nxjerr iden e pjess.
Fjal ky: komit, motr, dhurat pr sulltanin, shptohet nga komitt, bashkohet me komitt.
Mjete: teksti, libri Fantazma dhe plani 3+4.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Veprimtari e leximit e mendimit t
drejtuar
Harta e veprimtarve
Koha
155

Zhvillimi i msimit
Msuesi shkruan n tabel disa terma dhe krkon nga nxnsit q t parashikojn ngjarjen n
baz t tyre.
Komit, motr, dhurat pr sulltanin, shum e bukur,
shpetohet nga komitt, babai, qep kmish.

Realizimi i kuptimit: Veprimtari e leximit dhe e mendimit t drejtuar
Njihen nxnsit me autorin e pjess.
PETRO MARKO Lindi n fshatin Dhrmi, n nntor t vitit 1913 dhe vdiq n tetor t
vitit 1989. Q kur ishte nxns i shkolls tregtare n Vlor (t ciln e kreu n vitin 1932),
filloi t shkruaj poezi dhe proza t shkurtra. Deri n vitin 1936, ai punoi n Tiran si
gazetar dhe, po at vit, n moshn 23-vjeare, u nis vullnetar n Luftn e Spanjs, si lufttar
n brigadat internacionale. Faqet m t fuqishme t prozs s Petro Markos, reflektojn
triumfin e dashuris dhe t humanizmit njerzor. Nuk ka shembull n letrsin shqiptare, ku
t jet grshetuar dhe njehsuar aq shum mes vetes njeriu dhe krijuesi - Petro Marko njeri
dhe Petro Marko shkrimtar. Presidenti i Shqipris, Alfred Moisiu, n vitin 2003, e dekoroi
Petro Markon me urdhrin: Nderi i Kombit. Hasta la vista (1958), Qyteti i fundit
(1960), Nj emr n katr rrug, Nata e Ustiks (1989), Shpella e piratve etj.
Nxnsit pajisen me tabela si m posht pr t zhvilluar veprimtarin e leximit dhe t
mendimit t drejtuar. Nxnsit do t plotsojn kolonn far mendoni se do t ndodh? para
leximit t do fragmenti dhe shkruajn argumentimin e tyre n kolonn Pse e mendoni kt?.
N fund, pasi sht lexuar i gjith teksti, nxnsit tregojn se far ndodhi n t vrtet.
far mendoni se do t
ndodh?
Pas leximit t titullit
Pas leximit t pjess s
par
dyt
tret
katrt
Pas leximit t plot t
tekstit
156
Pse e mendoni kt?
far ndodhi n t
vrtet?

Shpjegohen fjalt e shprehjet e reja. Nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes, diskutojn pr veprimet e vajzs, si dhe iden kryesore.
Reflektim: Harta e personazheve.
Nxnsit plotsojn hartn e personazheve pr vajzn (Manushaqen) dhe pr komitt.
Shkruajn nga dy tipare pr do personazh dhe fragmentin ku shfaqet ky tipar.
VAJZA
tiparet
KOMITT
fragmenti
121) Tema: Fjalia m e vogl

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se sht fjalia m e vogl;
t tregoj strukturn e fjalis m t vogl;
t shoqroj fjal pr t formuar fjali m t vogla;
t plotsoj fjalit m t vogla me pjesn q mungon duke u ndihmuar nga pyetjet.
Fjal ky: fjalia m e vogl, dy fjal kryesore.
Hap pas hapi: Mendo - kujto, informacion i ri, pun e drejtuar, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Mendo - kujto.
Msuesi krkon nga nxnsit t kujtojn se far din pr fjalin.
Hapi 2: Informacion i ri, pun e drejtuar.
Lexohet informacioni i dhn n tekst.
Fjalia m e vogl ka vetm dy fjal kryesore.
157

Cilat jan kto dy fjal kryesore?
FJALIA M E VOGL SHT KRYEFJAL + FOLJE KALLZUES
Lexohen pyetjet n shport.
far gjejm me kto pyetje?
Punohen ushtrimet I, II.
I.
Bashkojn me shigjet fjaln kryesore q tregon vepruesin me fjaln q tregon veprim.
II.
Shkruajn fjalit q formohen dhe i lexojn ato.
Msuesi shkruan n tabel disa fjali m t vogla jo t plota dhe krkon nga nxnsit q ti
plotsojn ato me fjaln kryesore q mungon. Udhzohen nxnsit q t prdorin pyetjet n
shportz.
Punohet ushtrimi IV, ku nxnsit plotsojn fjaln kryesore q mungon.
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin III. Bhet kontroll e vlersim i detyrs.
Detyr: Ushtrimi V.
122) Tema: Dashuri dhe respekt

Linja: T lexojm
t tregoj se kupton me fjalt dashuri, respekt;
tu prgjigjet pyetjeve pr pjesn e lexuar;
t shkruaj veprimet q bn pasi lexon fjalit e dhna;
t dramatizoj pjesn.
Fjal ky: dashuri, respekt.
Mjete: teksti, pamje.
Hap pas hapi: Brainstorming, lexim me ndalesa, pun e drejtuar, rrjet diskutimi, loj n role.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Stuhi mendimesh
U krkohet nxnsve t shprehen se far u vjen n mendje kur dgjojn fjalt dashuri dhe
respekt. Shkruhen t gjitha prgjigjet e nxnsve n tabel.
DASHURI
158
RESPEKT

Hapi 2: Lexim me ndalesa, pun e drejtuar
Bhet leximi me ndalesa i pjess. Pas do ndalese msuesi bn pyetje pr pjesn e lexuar, duke
br kshtu edhe zbrthimin e prmbajtjes.
Gjat leximit nxnsit kan nnvizuar fjal e shprehje q nuk i kuptojn, bhet shpjegimi i
tyre.
Punohet rubrika Tani e ke radhn ti.
Shkruaj veprimet q do t bje pasi t thoshe:
Un e dua pyllin.
_________________________________
Un i dua kafsht.
_________________________________
Un e respektoj natyrn.
_________________________________
Un i kam miq zogjt e qiellit. _________________________________
Lexohen veprimet q nxnsit kan shkruar.
Lexohen rregullat mbi natyrn, t cilat jan shkruar n nj tabak kartoni
Mos i dmtoni pemt!

Adhurojini lulet, por mos i kputni!
Lrini t qeta kafsht!
Mos shkaktoni zjarre n pyje!
Mos hidhni mbeturina n natyr!
Mos e prishni qetsin e natyrs!
PO JO
A ju duket kjo mnyra m e mir pr t mbrojtur pyllin? Pse?
Grupohen nxnsit sipas prgjigjeve dhe argumentojn prgjigjet e tyre.
PO, sepse...............
JO, sepse...............
Hapi 4: Loj n role

N fund ata luajn n role pjesn. Zgjidhet grupi q interpretoi m bukur.
Detyr: Ka edhe nj lloj gjuetie tjetr: gjuetia me bojra.
Bj nj album me vizatime nga natyra e qytetit tnd.
Shnim: E njjta veprimtari ndiqet pr pjesn Lepuri i egr.
159
123) Tema: T shkruajm duke u nisur nga ideja qendrore

Linja: T shkruajm
t tregoj kush sht shoku ose shoqja e tij e ngusht;
t bj pyetje q lindin nga ideja qendrore;
t mbledh ide nga pyetjet q lindin nga ideja qendrore;
t prshkruaj me shkrim shokun/shoqen e ngusht.
Fjal ky: ide qendrore, pyetje, prshkrim.
Mjete: teksti, foto me miqt e ngushte.
Hap pas hapi: Bised, diskutim idesh, pun me shkrim, turi i galeris.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised
Cili/cila sht shoku/shoqja juaj i/e ngusht?
Nxnsit ngjitin nj foto ku kan dal me shokun ose shoqen e ngusht n nj flet A4.
Hapi 2: Diskutim idesh
Mbledhin idet duke formuluar pyetje q lindin nga ideja qendrore dhe u prgjigjen pyetjeve.
IDEJA QENDRORE
Miku im m i mir sht ...
160
Sa vje sht?
Kur e kemi njohur?
Si sht sjellja e tij/e saj?
far bj me t?
A vjen n shtpin time?
Kur e kam njohur?
Si sht pamja e tij?
A zbavitem me t?
Ku jeton?
A zihemi shpesh?
A keni ndonj gj t prbashkt me t?
Cilat jan gjrat q ai plqen m shum?
Cilat jan interesat e tij?

Duke u mbshtetur n prgjigjet q dhan m lart prshkruajn me shkrim shokun ose shoqen e ngusht.
Hapi 4: Turi i galeris.
Ngjitin n mure flett A4 ku kan br prshkrimin. Lexohen disa prej tyre.
Detyr:
Duke prdorur imagjinatn, shkruaj nj tekst me titull Dhurata m e bukur.
Mblidh idet me metodn e pyetjeve, duke u nisur nga ideja qendrore.
124) Tema: Kryefjala

Linja: Gramatik
t prkufizoj kryefjaln me fjalt e tekstit;
t prdor pyetjet pr t gjetur kryefjaln;
t plotsoj fjalit me kryefjalt q mungojn.
Fjal ky: Kryefjala, fjal kryesore
Mjete: teksti, fisha me fjalt pyetse kush?..., shkumsa me ngjyra.
Hap pas hapi: kllaster, informacion i ri, pun e drejtuar, rishikim n dyshe, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Kllaster
far dini pr kryefjaln?
Plotsohet kllasteri n tabel me prgjigjet e nxnsve.
sht gjymtyr
kryesore n fjali.
Tregon kush e kryen
veprimin n fjali.
KRYEFJALA
Mund t shprehet me: emr,

grup emror, premr vetor.
Gjendet me pyetjet: Kush?

Cili? Cila? Cilt? etj.

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrse e msimit dhe krahasojn me njohurit q kan.
Kujto: Fjala kryesore q tregon se kush e kryen veprimin, quhet kryefjal.
Zakonisht sht nj emr ose nj premr vetor.
Kryefjala gjendet me pyetjet: kush?, cili?, cilt?, cila?, cilat?.
Lexohen pyetjet e shports n ushtrimin I, II, III. Me ndihmn e tyre, nxnsit gjejn fjaln
kryesore q tregon vepruesin n fjalit e dhna.
161

I.
Fjalt kryesore q tregojn vepruesin n fjalit e dhna

jan: Miri, fmijt, polici, lopari.
II.
Fjalt kryesore q tregojn vepruesin n fjalit e dhna
jan: Liqeni i Pogradecit, Era, Muret e kalas, deti Jon.
N fund t ushtrimeve I, II nxnsit tregojn pyetjet q prdorn pr t gjetur vepruesin dhe
me far jan shprehur.
III.
Lexojn fjalit dhe fjalt e nnvizuara q tregojn vepruesin.
Tregojn pyetjet me t cilat i gjetn.
Hapi 3: Rishikim n dyshe
Shkruhen n tabel dy fjalit, nxnsit lexojn fjalit, prcaktojn cila fjal tregon vepruesin, e
diskutojn me shokun e banks.
N fjalin Peshku po noton me shpejtuesi, kryefjala sht:
a. noton;
b. me shpejtsi;
c. peshku.
N fjalin N pyll dgjoheshin zogjt, kryefjala sht:

a. dgjoheshin;
b. zogjt;
c. N pyll.
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin IV dhe n vend t pikave duhet t shkruajn nj fjal
kryesore q tregon vepruesin.
Detyr: Ndrto 5 fjali, nnvizo kryefjaln.
125) Tema: Shqetsimi i Ers

Linja: T lexojm
t tregoj si vepron kur dshiron t blej dika;
t tregoj prmbajtjen e tregimit me fjalt e veta;
t mbaj qndrim ndaj sjelljes s Ers.
Fjal ky: shqetsim, dshir.
Mjete: teksti, flet A4.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
162
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexim me grupe ekspertsh,
pun e drejtuar
Shkrim i shpejt
Koha

Zhvillimi i msimit:
Msuesi drejton pyetjet.
Nxnsit shkruajn n nj flet emrin e nj objekti q dshirojn tua blejn prindrit.
Si veproni ju kur dshironi t blini dika q ju plqen?
I plotsojn prindrit dshirat/tekat tuaja?
Shkruhen n tabel prgjigjet e nxnsve.
Realizimi i kuptimit: Lexim me grupe ekspertsh, pun e drejtuar.
Msuesi prezanton titullin e pjess dhe autoren e saj.
Nxnsit numrojn 1 - 3 dhe grupohen sipas numrave. do numr merr pjesn sipas ndarjes
q i ka br msuesi tregimit. Nxnsit kthehen n grupet fillestare, ku secili nxns flet pr
fragmentin prkats dhe bhet bashkimi i pjess n nj t vetme. Bhet ritregimi i plot nga nj
prfaqsues i grupit. Prfaqsuesit e grupeve t tjera plotsojn detajet q nuk jan dhn.
A t duket e drejt thnia:
Un kam t drejt t krkoj gjithka q m plqen.
Detyr: Shkruaj n formn e dialogut bisedn q bn me prindrit e tu kur u krkon t t blejn

ndonj gj.
126) Tema: Gjrat e moshs son

Linja: T flasim
t tregoj far shikon n figur;
t tregoj gjerat q i plqejn m shum;
t komentoj situatat e dhna n tekst;
t listoj disa gjra t tepruara pr moshn e vajzave t klass s tret;
t argumentoj pse disa gjra jan t tepruara pr moshn e vajzave t klass s tret.
Fjal ky: gjra, moshe.
Mjete: tekste.
Hap pas hapi: Bised, vzhgo/trego/diskuto, diskutim n grupe ekspertsh
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised
Nxnsit bisedojn pr gjrat q u plqen t bjn.
Hapi 2: Vzhgo/trego/diskuto
Shikojn foton e komentojn at dhe lexojn situatn.
163

Diskutojn pyetjet m posht:
A veproi mir Ana? Pse?
Emisionet pr fmij a duhet t zgjidhen nga tematika?
(Shpjegohet sht tematika e nj programi.)
Po nga orari? Pse?
Po kshtu veprohet edhe me situatn e dyt, por n fund listojn problemet q mund t sjell
n nj klas me fmij prdorimi i celularit.
Hapi 3: Diskutim n grupe ekspertsh
Lexohet situata e tret. Nxnsit numrojn 1 - 3 dhe grupohen sipas numrave pr t komentuar:

Numri 1:
veshjen e kukullave

Numri 2:
pamjen e tyre

Numri 3:
paraqitjen e tyre
Rikthehen n grupet fillestare dhe prmbledhin komentet. Prfaqsuesi i grupit i paraqet ato.
N fund tregojn ato gjra q jan t gabuara pr moshn e vajzave t klass s tret. Argumentojn prgjigjet e tyre.
127) Tema: Fjalt q plotsojn kryefjaln

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me fjal plotsuese;
t dalloj fjalt plotsuese t kryefjals;
t plotsoj kryefjaln me fjal plotsuese.
Fjal ky: fjal plotsuese, kryefjal.
Hap pas hapi: Mendo - reflekto, informacion i ri, t nxnt n bashkpunim, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Mendo - reflekto
Prsriten njohurit pr fjalt kryesore: kryefjala.
Hapen librat dhe lexohet informacioni i dhn n hyrje t msimit
Kujto: Fjala kryesore q tregon se kush e kryen veprimin, quhet kryefjal.
Zakonisht sht nj emr ose nj premr vetor.
Kryefjala gjendet me pyetjet: kush?, cili?, cilt?, cila?, cilat?.
Pse kryefjala sht fjal kryesore?
Hapi 2: Informacion i ri, t nxnit n bashkpunim.
164

Punohet ushtrimi I, ku nxnsit veprojn sipas krkesave:
Lexojn fjalin
Bjn pyetjen Cila u ngroh? dhe gjejn kryefjaln.
Lidhin mbiemrin n kllapa me kryefjaln (Dhoma e vogl).
Lidhin emrin n kllapa me kryefjaln (Dhoma e vogl e fmijve).
Diskutojn pr peshn q mbajn n fjali fjalt q u shtuan (e vogl, e fmijve).
Kto fjal shtuan informacionin pr kryefjaln, pra solln t dhna t reja, e plotsuan kryefjaln.
Ato quhen fjal plotsuese t kryefjals.
Nxnsit punojn n dyshe ushtrimin II. N fjalit e dhna lidhin mbiemrin n kllapa me
kryefjaln. Lexohet ushtrimi i plotsuar.
Nxnsit punojn n fletore ushtrimin III. N fjalit e dhna lidhin emrin n kllapa me kryefjaln. Lexohet ushtrimi i plotsuar.
Detyr: Ushtrimi IV.
128) Tema: Ushqimi i mbl

Linja: T lexojm
t dalloj personazhet q marrin pjes n ngjarje;
t tregoj cilsi t personazheve;
t identifikoj elementet e strukturs s pjess;
t parashikoj ngjarjen me ndihmn e termave t dhn;
t nxjerr iden e pjess.
Fjal ky: ushqim i mbl, mblsir, voglushe, plakushe, shtpiz, hyrje, nisje, zhvillim, mbyllje.
Mjete: teksti, flet A4, grafik.
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Veprimtari e leximit - mendimit t
drejtuar
Diskutim
Koha
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikim me terma paraprak
Msuesi shkruan n tabel disa terma dhe krkon nga nxnsit q t parashikojn ngjarjen n
baz t tyre.
Voglushe, shtpiz, plakushe, tigan magjik;
Uri, fjal magjike, ushqim i mbl.
165

Realizimi i kuptimit: Veprimtari e leximit - mendimit t drejtuar
Njihen nxnsit me pjesn e re.
Nxnsit pajisen me tabela si m posht pr t zhvilluar veprimtarin e leximit - mendimit t
drejtuar. Nxnsit do t plotsojn kolonn far mendoni se do t ndodh para leximit t do
fragmenti dhe shkruajn argumentimin e tyre n kolonn Pse e mendoni kt. N fund, pasi
sht lexuar i gjith teksti, nxnsit tregojn se far ndodhi n t vrtet.
far mendoni se do t
ndodh?
Pse e mendoni kt?
far ndodhi n t
vrtet?

par
dyt
tret
katrt
tekstit

Shpjegohen fjalt e shprehjet e reja dhe nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes. M
pas diskutojn pr veprimet e vajzs dhe pr iden kryesore.
Punojn rubrikn Eja n pun, vendosin n kuadrate me ngjyra:
NISJEN E NGJARJES
MBYLLJEN E PRRALLS
HYRJEN E PRRALLS
ZHVILLIMIN E PRRALLS
Diskutojn se nga e kan nisjen fjalt:

Voglushe
___________

Shtpiz
___________

Plakushe
___________
Reflektim: Diskutim
Punojn rubrikn Si mendon ti?.
Dallojn objektin magjik, fjalt magjike, vrtetsin e historis.
Detyr: Po ti far objekti magjik do t doje?
nj pelerin q t bn t padukshm;
kpuc q t bjn t fluturosh.
166

Vizato n fletore dhe shkruaj far do t doj t bje me to.
129) Tema: Si bhet frapeja?

Linja: T shkruajm
t identifikoj elementet e strukturs s nj recete gatimi;
t tregoj me fjalt e tij se si prgatitet nj frape me luleshtrydhe;
t shkruaj recetn e gatimit t ushqimit t tij t preferuar.
Fjal ky: frape, prbrs, mnyra e gatimit (e prgatitjes).
Mjete: teksti, libra kuzhine.
Hap pas hapi: Bised, vzhgo - trego, t nxnit n bashkpunim, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Bised
Msuesi organizon nj bised me nxnsit n lidhje me temn duke i ndihmuar me pyetje.
Kush gatuan n familjen tuaj?
A ndihmoni ju ndrsa mami, gjyshja... etj. gatuajn?
Ato i din recetat q gatuajn apo krkojn ndihm te libri i kuzhins?
Hapi 2: Vzhgo - trego, t nxnit n bashkpunim.
Nxnsit shikojn figurat e ushtrimit 1. N baz t figurave tregojn se si mund t prgatitet
frapeja me luleshtrydhe dhe okollat.
Fillimisht tregohet se nj recet gatimi prbhet nga dy pjes:

1
Prbrsit
2
Mnyra e gatimit
Nxnsit shikojn figurat dhe listojn prbrsit duke par figurat.
Shkruajn mnyrn e prgatitjes, duke u ndihmuar edhe nga figurat dhe fjalt e dhna n kllapa.
Pas plotsimit, nxnsit lexojn t plot recetn.
Nxnsit do t shkruajn nj recet gatimi n fletoren e klass.
Detyr: Shkruaj me ndihmn e mamit ose babit se si prgatitet nj mblsir. Sill n klas
mblsirn q t plqen m shum dhe ndaje at me shokt ose shoqet e klass.
167
130) Tema: Grupi i kryefjals

Linja: Gramatik
t dalloj grupin e kryefjals si pjes kryesore t fjalis;
t veoj fjaln kryesore n grupin e kryefjals;
t veoj fjalt plotsuese n grupin e kryefjals;
t plotsoj kryefjaln me fjal plotsuese.
Fjal ky: kryefjal, grupi i kryefjals.
Mjete: teksti
Hap pas hapi: kllaster, informacion i ri, pun e drejtuar, pun e drejtuar, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit
Hapi 1: Kllaster
Msuesi plotson nj kllaster me prgjigjet e nxnsve pasi ka drejtuar pyetjen:
dini ju pr kryefjaln?
sht gjymtyr
kryesore n fjali.
Tregon kush e kryen
veprimin n fjali.
KRYEFJALA
Mund t shprehet me: emr,

grup emror, premr vetor.
Gjendet me pyetjet: Kush?

Cili? Cila? Cilt? etj.
Hapi 2: informacion i ri, pun e drejtuar

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrse e msimit. Nxnsit krahasojn me njohurit q kan.
Kryefjala dhe fjalt q lidhen drejtprdrejt me kryefjaln pr
t plotsuar kuptimin e saj, prbjn grupin e kryefjals.
I
Lexohen pyetjet e shports n ushtrimin I, II, III.
1, 2) Lidhin fjaln n kllapa me kryefjaln.
Dhoma e tyre u ngroh shpejt.
Dhoma e vogl u ngroh shpejt.
3) Plotsojn fjalin me t dyja fjalt e dhna n kllapa.
Dhoma e tyre e vogl u ngroh shpejt.
4) Shkruajn vetm kryefjaln dhe fjalt q lidhen me t.
Dhoma, e tyre, e vogl.
II, III. Lidhin fjalt q jepen n kllapa me kryefjaln.
Hapi 3: Rishikim n dyshe
Shkruhen n tabel fjali. Nxnsit lexojn fjalit, prcaktojn grupin e kryefjals, nnvizojn
me t kuqe kryefjaln dhe me blu fjalt plotsuese t saj. Diskutojn me shokun e banks.
168

P.sh.: Peshku i vogl i kuq po noton me shpejtsi.

Punojn n fletore ushtrimin IV. N fjalit e dhena nxnsit nnvizojn grupin e kryefjals
Detyre: Ndrto 5 fjali, nnvizo grupin e kryefjaln.
131) Tema: Bilbili dhe makinat

Linja: T lexojm
t identifikoj personazhet q veprojn
t tregoj pr trafikun dhe zhurmat n komunitetin ku banon
t imitoj zhurmat e makinave
t parashikoj ngjarjen nga titulli dhe para leximit t fragmenteve
t shkruaj nj mbyllje pr ngjarjen
Fjal ky: bilbil, makinave,
Mjete: teksti, pamje, libri Maoku shtegtar dhe histori t tjera
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Bised
Veprimtari e leximit - mendimit t
drejtuar, pun e drejtuar
mendo/krijo dyshe/diskuto
Koha
Zhvillimi i msimit:
Evokimi: Bised
Msuesi organizon nj bised hyrse pr trafikun dhe zhurmat e makinave n qytetin/fshatin
e tyre.
Realizimi i kuptimit: Veprimtari e leximit - mendimit t drejtuar, pun e drejtuar
Xhani Rodari
Zhvillohet veprimtaria e leximit - mendimit t drejtuar.
Msuesi ka ndare me par pjesn n fragmente dhe nxnsit para leximit t do fragmenti
parashikon se far do t ndodhe dhe pse. Plotsojn tabelat q ka prgatitur msuesi me par.
169

far mendoni se do t
ndodh?
Pse e mendoni kt?
far ndodhi n t
vrtet?

par
dyt
tret
katrt
tekstit

Shpjegohen fjalt e shprehjet e reja, u prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes, diskutojn pr
veprimet e djali, kryetarit t bashksis dhe iden kryesore.
Punojn rubrikn Si mendon ti? . U japin prgjigje pyetjeve dhe imitojn zhurmat q degjojn kur ecin n qytet
Reflektim: mendo/krijo dyshe/diskuto
Msuesi u krkon nxnsve t gjejn nj mbyllje pr prralln. Krijojn dyshe dhe lexojn
krijimet, diskutojn pr mbylljet e gjetura.
Detyre: Krahaso prrallat:
BILBILI DHE MAKINAT
T PRBASHKTAT
FARAT MAGJIKE
132) Tema: Prralla t vjetra dhe t reja

Linja: T shkruajm
t tregoj me fjalt e veta se jan prrallat moderne
t tregoj si kan ndryshuar elementet prbrse t prralls moderne nga prralla e vjetr
t krahasoj prralln e vjetr t Kesulekuqes me prralln e re moderne duke vene n
dukje dallimet dhe t prbashktat
t shkruaj nj prralle t vjetr n version modern
Fjal ky: prralle, e vjetr, e re.
Mjete: Teksti, flete A4, mgjyra, libra me prralla.
170

Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Vzhgo/prshkruaj,
Diagrami i Venit, diskutim
Shkrim i lire
Koha
Zhvillimi i msimit:
Msuesi pyet nxnsit se far u vjen n mendje kur degjojn fjalt: e vjetr, e re:
E re
E vjetr
Msuesi shkruan n tabel t gjitha prgjigjet e nxnsve ashtu si jane.

A mund t me thoni nj fjal tjetr pr fjaln e re?
Neqoftese prgjigja e nxnsve nuk sht moderne atehere ajo thuhet nga msuesi.
Realizimi i kuptimit: Vzhgo/prshkruaj, Diagrami i Venit, diskutim
U shpjegohet nxnsve se disa autore moderne, i kan ndryshuar prrallat
Duke i bere edhe ato moderne.
Nxnsit vzhgojn figurat dhe me pas prshkruajn sesi kan ndryshuar elementet prberse
t prrallave (Si ishin
si jan)
PERSONAZHET
KOHA
VENDI
Lexojn n heshtje prralln Ksulkuqja n versionin modern.

Krahasojn prrallat duke nxjerr t prbashktat dhe dallimet mes tyre.
PRRALLA E VJETR
T PRBASHKTAT
PRRALLA MODERNE
Diskutojn se cila u ka plqyer m shum. Ndahen n dy grupe sipas plqimit t prrallave

dhe me pun n grup gjejn argumente pr t shpjeguar przgjedhjen, t cilat paraqiten nga prfaqsuesi i grupit.
Reflektim: Shkrim i lire
Nxnsit kan sjelle me vete prralln e tyre t preferuar, t ciln do ta shkruajn n versionin
modern. Pas prfundimit t detyrs lexohen disa prej tyre, bhen komente nga nxnsit.
Detyre: Ndrto ti vet nj prralle moderne.
171
133) Tema: Kallzuesi

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se sht kallzuesi;
t gjej fjalt q tregojn veprim duke prdorur pyetjet;
t tregoj pyetjen e prdorur pr gjetjen e kallzuesit;
t plotsoj fjalit me kallzuesin q mungon.
Fjal ky: kallzues.
Mjete: teksti
Hap pas hapi: Stuhi mendimesh, veprimtari e drejtuar, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit:
Msuesi krkon nga nxnsit t tregojn se din pr fjalt kryesore duke u ndalur n veanti
t kallzuesi.
far tregon (Kush e kryen veprimin)
KRYEFJALA
Me far shprehet (emr, grup emror, peremr)

Pyetjet me t cilat gjendet (kush?, cili?, cila?, cilt?, cilat?)
far tregon (far ben vepruesi)
FJALT KRYESORE
KALLZUESI
Me far shprehet (folje, grup foljor)

Pyetjet me t cilat gjendet (ben?, far ben?)
Hapi 2: veprimtari e drejtuar

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrse e msimit.
Kujto: Fjala kryesore q tregon veprimin e shprehur n fjali, quhet
kallzues. Zakonisht sht nj folje.
Kallzuesi gjendet me pyetje bn? , bri? , ka br? ,
do t bj? .
Lexohet pyetja n shport. Punohen ushtrimet I, II, III.
I, II Me ndihmn e pyetjes gjejn fjaln kryesore q tregon veprimin n do fjali.
III
Lexojn fjalit dhe veojn fjaln e nnvizuar, tregojn se me pyetje e gjetn.
Punohet ushtrimi IV. Nxnsit do t plotsojn fjalit me fjaln kryesore q tregon veprim.
Pr gjetjen e saj nxnsit duhet t prdorin pyetjet: bn?, far bn?, bri?, ka br?, etj.
172

Zrat e fmijve............ oborrin.
bn zerat e fmijve? Mbushn
Zrat e fmijve mbushn oborrin.
Punohet n tabel fjalia e par. Fjalit e tjera punohen n fletore.
Detyre: Formo 3 fjali, nnvizo fjalt q tregojn veprim. Me pyetje i gjett?
134) Tema: Syri i detit

Linja: T lexojm
t identifikoj fjalit ku tregohet se si sht fari
t tregoj si prfundon pjesa
tu prgjigjet pyetjeve pr t zbrthyer prmbajtjen
t parashikoj ngjarjen nga titulli
t komentoj fragmente nga pjesa
t shkruaj pikat e planit t tregimit
Fjal ky: det, sy, fari,
Mjete: teksti, pamje t farit,
Struktura ERR
Evokimi
Metoda e teknika
Parashikim i ngjarjes nga titulli
Reflektim
Pun n dyshe
Koha
Zhvillimi i msimit:
Evokimi: Parashikim i ngjarjes nga titulli
Msuesi shkruan n tabel titullin e pjess dhe krkon nga nxnsit q t parashikojn ngjarjen n baz t titullit.
Nxnsit numrojn 1 - 3, grupohen sipas numrave dhe analizojn fragmentin q u cakton
msuesi. Pjesa sht ndar m par nga msuesi n 3 fragmente.
Grupi 1: Fragmentin 1.
Rikthehen n grupet fillestare diskutojn n treshe fragmentet. Prfaqsuesi i grupit paraqet t
prmbledhur prmbajtjen e pjess.
Lexim i tregimit nga nxnsit, nnvizojn fjalt e shprehjet e reja.
Shpjegohen fjalt dhe shprehjet e reja. Punohen rubrikat e tekstit:
Tani e ke radhn ti U prgjigjen pyetjeve rreth prmbajtjes.
173

Si mendon ti
Dallojn fjalit ku tregohet si sht fari, ata q e kan par tregojn se si
sht.
Reflektim: pun n dyshe.
Pr secilin nga fragmentet e pjess nxnsit me pun n dyshe do t vendosin nj titull (pikat
e planit). Lexojn titujt q kan vendosur, diskutojn dhe przgjedhin versionet me t mira.
Detyre: Vizato farin sipas prshkrimit q i bn mamaja.
135) Tema: Prshtatja e foljes-kallzues me kryefjaln

Linja: Gramatik.
t dalloj fjalt kryesore n fjalit e dhna
t plotsoj fjalit duke shkruar si duhet kallzuesin
t prshtat foljen kallzues me kryefjaln n vet dhe numr n fjali t ndryshme
Fjal ky: prshtatje, foj - kallzues, kryefjal.
Mjete: teksti, shkumsa me ngjyra,
Hap pas hapi: diskutim i drejtuar, pun e drejtuar, pun e pavarur
Shkruhen n tabel fjalit:
Un jam sportiste. N jemi nxns.
Ti je i shpejt. Ju jeni akrobat.
Ajo sht pianiste. Ata jan n oborr.
N seciln fjali nxnsit dallojn fjalt kryesore (kryefjaln, kallzuesin).
Tregojn me far jan shprehur, numrin dhe vetn.
p. sh: Un jam sportiste.
Un
premr vetor, numri njjs, veta I.
jam folje, numri njjs, veta I..... etj
far vut re?
Nxnsit duhet t dalin n prfundimin se t dyja fjalt kryesore kan t njjtin numr dhe
vet.
Pra: Kur kryefjala ndryshon numr dhe vet, edhe folja kallzues ndyshon numr dhe vet
njlloj si kryefjala, PRSHTATET ME KRYEFJALN.
Hapi 2: pun e drejtuar
Lexohen fjalt n shport dhe punohet ushtrimi I.
Plotsojn fjalit me format e fjals n shport. Shikojn me kujdes veten dhe numrin e kryefjals, komentojn do fjali t plotsuar.
Ndiqet e njjta veprimtari edhe pr ushtrimin II duke prshtatur foljen shkoj me kryefjaln.
Punojn t pavarur ushtrimin IV. Plotsojn fjalit me nj folje n vetn dhe numrin e duhur.
p. sh: Agimi dhe Ptriti............. sot n shkolle.
174

Agimi dhe Petriti erdhn sot n shkoll.
Lexohen fjalit e plotsuara, diskutojn pr plotsimet e bra.
Detyre: Ushtrimi III.
136) Tema: Mmdheu

Linja: T lexojm
t lexoj me intonacion vjershn
tu prgjigjet pyetjeve pr t zberthyer prmbajtjen
t zbertheje 2 fjal t prbra n fjal t thjeshta
t ndrtoj nj pesvargsh pr mmdheun
t komentoj fragmente t vjershs duke ilustruar me vargje nga poezia
t komentoj shprehje q lidhen me dashurin ndaj atdheut
Fjal ky: mmdhe, atdhe, dashuri
Mjete: teksti, harta e Shqiperise, pamje
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Lexim dhe komentim
Pesvargesh
Koha
Zhvillimi i msimit:
Msuesi u krkon nxnsve t shprehin do mendim q u vjen kur dgjojn fjaln
MMDHEU.
Realizimi i kuptimit: Lexim dhe komentim
Msuesi i njeh nxnsit me titullin e poezis dhe autorin e saj.
Gjithashtu flet pr brendin e saj duke ilustruar me fragmente t shkeputura. Lexojn n
heshtje vjershn. Nnvizojn fjalt e shprehjet e reja, shpjegohen ato. Punohet rubrika Tani e
ke radhn ti ku bhet zberthimi i plot i brendis. diskutojn pr krkesat e rubriks Si mendon ti? duke u ndalur n veanti n kuptimin e shprehjes N atdhe sht balta m e mbl se
mjalta.
Punojn rubrikn Plotso, tregojn numrin e vargjeve dhe rrokjen e fundit n secilin varg
duke i grupuar sipas rrokjeve.
Zbrthejn fjalt e prbra mmdhe, atdhe n fjal t thjeshta:

Mmdhe
mm + dhe
Atdhe at + dhe
Reflektim: Pesvargsh
Plotsojn nj pesvargsh pr MMDHEUN.
175

MMDHEUN
_______ _______
_______ _______ _______
___________________________
_______
Lexohen disa nga pesvargshat q kan plotsuar nxnsit.
Detyre: Mso vjershn prmendsh.
Shkruaj nj tekst t shkurtr me tem: Atdheu im.
137) Tema: Vendlindja

Linja: T flasim
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me vendlindje
t tregoj se shikon n fotot e dhna
t listoj qytetet, fshatrat q ka vizituar
t prshkruaje lagjen e vet sipas grafikut t dhn
t shpreh plqimin e vet pr qytete t caktuara me shembuj
t shkruaj shkurt pr vendlindjen e vet.
Fjal ky: vendlindje, qytet, fshat,
Mjete: teksti, foto t qyteteve t ndryshme, harta e Shqipris,
Hap pas hapi: pyetja e dits, vzhgo/trego,
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: pyetja e dits
Msuesi i drejton klass nj pyetje:
kuptoni me fjaln vendlindje?
Pr kt do t flasim sot (vendlindjen)
Hapi 2: vzhgo/trego
Pr disa minuta vzhgojn fotot nga qytete t ndryshme t Shqiperis dhe tregojn se
shikojn n seciln prej tyre.
N hartn e Shqipris ku duken qart emrat e qyteteve e fshatrave, nxnsit tregojn se cilat
qytete, fshatra njohin dhe i kan vizituar. Tregojn si kan shkuar dhe cili u ka plqyer m shum.
Cilin fshat ose qytet dshironi t shikoni? Pse?
Prshkruajn lagjen duke ndjekur grafikun n tekst.
Hapi 3: shkrim i lir
Krkohet nga nxnsit q t shkruajn me 5-6 fjali pr vendlindjen.
Lexohen disa shkrime t nxnsve.
Detyre: far ndryshimesh do t doj t bheshin n lagjen tnde?
176
138) Tema: Fjalt q plotsojn kallzuesin

Linja: Gramatike
t dalloj grupin e kallzuesin si pjese kryesore t fjalis
t veoj fjaln kryesore n grupin e kallzuesit
t veoj fjalt plotsuese n grupin e kallzuesit
t plotsoj kallzuesin me fjal plotsuese
Fjal ky: kallzues, grupi i kallzuesit, fjal plotsuese e kallzuesit
Mjete: teksti
Hap pas hapi: kllaster, informacion i ri, pun e drejtuar, rishikim n dyshe.
Pun e pavarur
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: kllaster
Msuesi plotson nj kllaster me prgjigjet e nxnsve pasi ka drejtuar pyetjen:
dini ju pr kallzuesin?
KALLZUESI
sht gjymtyr
kryesore n fjali
Tregon veprimin q
kryen vepruesi
Shprehet me FOLJE
Gjendet me pyetjet: bn? far

bn? etj.

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrese e msimit, krahasojn me njohurit q kan.
Disa fjal lidhen n fjali drejtprdrejt me kallzuesin pr t plotsuar kuptimin e tij.
Ato mund t jen ndajfolje, emra, grupe emrore ose ndonj fjal tjetr.
Punohet ushtrimi I. Nxnsit ndjekin krkesat hap pas hapi.
I
1. Lexim i fjalis

2. Bjn pyetje, gjejn kallzuesin.

3, 4. Lidhin ndajfoljet dhe grupin n kllapa me kallzuesin.
II, III Lidhin fjalt, grupet q jepen n kllapa me kallzuesin.
Hapi 3: rishikim n dyshe
Shkruhen n tabel fjali, nxnsit lexojn fjalit, prcaktojn grupin e kallzuesit, nnvizojn
me t kuqe kallzuesin dhe me blu fjalt plotsuese t saj, tregojn me far jan shprehur. Diskutojn me shokun e banks.
p. sh: Peshku po noton me shpejtsi.
177

Punojn n fletore ushtrimin IV. N fjalit e dhena nxnsit lidhin emrin n kllapa me kallzuesin.
Detyre: Ndrto 5 fjali, nnvizo grupin e kallzuesit dhe trego fjalt plotsuese t kallzuesit.
139) Tema: Fjalt

Linja: T lexojm
t prkufizoj me fjalt e veta se tregojn fjalt
tu prgjigjet pyetjeve pr t zbrthyer prmbajtjen
t komentoj fragmente t pjess
t diskutoj pr rndsin e fjalve
t argumentoj prgjigjet q jep.
Fjal ky: fjal.
Mjete: teksti, etiketa,
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Stuhi mendimesh
Ditari dy pjessh
Rrjet diskutimi
Koha
Zhvillimi i msimit:
Msuesi pyet nxnsit:
far ju vjen n mendje kur dgjoni termin FJALT?
Te gjitha prgjigjet e nxnsve shkruhen n tabel.
Realizimi i kuptimit: Ditari dy pjessh
Nxnsit njihen me pjesn dhe autorin e saj.
Nxnsit ndahen n dyshe dhe lexojn pjesn t ndare n fragmente, duke mbajtur shnime
sipas tekniks s ditarit dypjessh
FRAGMENTI
KOMENTI
`
Nxnsit prezantojn punn e br.

Punohet rubrika Tani e ke radhn ti ku nxnsit nprmjet pyetjeve zbrthejn m mir
prmbajtjen.
Gjat leximit nxnsit nnvizojn fjalt q nuk ua din kuptimin, shpjegohen ato.
Vazhdon puna me rubrikn Si mendon ti? , shnojn me G, V n kuti.
178

Reflektim: rrjet diskutimi
PO JO
A ka rndsi fjala pr ju?

Pse?
Ndahen n grupe sipas prgjigjeve dhe listojn argumentet q lexohen nga prfaqsuesi i
grupit.
PO, sepse............
JO, sepse............
Detyre: Ritrego pjesn e msiprme duke u mbshtetur n nntitujt e saj.

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e tekstit grupin e kallzuesit
t plotsoj kallzuesin me fjaln e dhn
t veoj grupin e kallzuesit n fjali
t ndrtoj fjali me grupet e fjalve t dhna.
Fjal ky: grupi i kallzuesit,
Mjete: teksti, shkumsa me ngjyra
Hap pas hapi: kllaster, informacion i ri, pun e drejtuar, rishikim n dyshe, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: kllaster
Msuesi drejton pyetjen:
dini ju pr kallzuesin?
KALLZUESI
sht gjymtyr
kryesore n fjali
Tregon veprimin q
kryen vepruesi
Shprehet me FOLJE
Gjendet me pyetjet: bn?

far bn? etj.
Plotsohet kllasteri me prgjigjet e nxnsve.

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrese e msimit, krahasojn me njohurit q kan.
Kallzuesi dhe fjalt q lidhen drejtprdrejt me kallzuesin pr t
plotsuar kuptimin e tij, prbjn grupin e kallzuesit.
179

Punohen ushtrimet I, II.
Nxnsit veprojn sipas krkesave:
Lidhin fjaln n kllapa me kallzuesin.
Lidhin fjaln n kllapa me kallzuesin.
Plotsojn fjalin me t dyja fjalt e dhna n kllapa.
II
Lidhin fjalt n kllapa me kallzuesat n fjalt e dhna.
I
Hapi 3: rishikim n dyshe

Punojn ushtrimin III. Nxnsit duhet t veojn grupin e kallzuesit.
Pas prfundimit t ushtrimit nxnsit grupohen n dyshe dhe diskutojn si i kan veuar
grupet e kallzuesve.
Ushtrimi IV
Nxnsit duhet t ndrtojn 3 fjali ku t prdoren grupet e dhena. Lexohen fjalit
e krijuara nga nxnsit.
Detyre: Krijo 3 fjali duke prdorur grupet e dhna: m kishte ndodhur shpesh, vrapon shpejt,
shkruan bukur e pa gabime.
141) Tema: Rndsia e komunikimit

Linja: T flasim
t identifikoj komunikimin si mnyre pr tu lidhur me t tjert;
t tregoj se kupton me fjaln komunikim;
t tregoj 2 mnyrat e komunikimit n lndn e GJUHS SHQIPE;
t tregoj se prmes komunikimit njerzit shkmbejn informacione;
t diskutoj pr konceptin e komunikimit si marrdhnie midis grupit dhe individit;
t analizoj rndsin e komunikimit.
Fjal ky: komunikim, mjete komunikimi, fjala, shkrimi, informacion
Mjete: letra, kartolina, telefon
Hap pas hapi: brainstorming, diskutim paraprak, rrjet diskutimi, diskutim
Zhvillimi i msimit:
Msuesi pyet nxnsit: - kuptoni me fjaln komunikim?
Plotsohet n tabel grafiku me prgjigjet e nxnsve.
Hapi 2: diskutim paraprak
Si mund t komunikojm me t tjert?
Njerzit komunikojn me t tjeret me an t fjals.
Permes fjals ato shprehin mendime, informacione, urime, lajme etj.
Njerzit komunikojn edhe me an t gjesteve, shenjave, tingujve etj.
180

Kur jan larg njerzit komunikojn me mjetet e komunikimit q jan: telefoni, letra, posta
elektronike, facebook, SKYPE, TV, radio.
Permes komunikimit, njerzit krijojn marrdhenie t ndryshme me njri-tjetrin.
Hapi 3: rrjet diskutimi
Shtrohet pyetja:
PO JO
A sht i rndsishm komunikimi?
Pse?
Grupohen sipas prgjigjeve, argumentojn prgjigjet duke treguar se far t lejon komunikimi.
PO, sepse...................
JO, sepse...................
Prfaqsuesi i grupit paraqet punn e grupit.
Hapi 4: diskutim
Situat problemore:
Eni dhe Bora jan dy shoqe t ngushta. Nj dite Eni dergoi motrn t njoftonte Boren.
Cili sht mjeti i komunikimit n kt rast?
Po n lenden e GJUHES SHQIPE si realizohet ky komunikim?
(Me an t fjals dhe t shkruarit).
N kt pjes t librit tnd do t kuptosh m mir komunikimin e realizuar nprmjet fjals.
Komunikimi mund t bhet me Bla bla bla ose nprmjet t shkruarit.
Detyre: Njeriu komunikon edhe me an t poezis.
Trego:
far komunikoht nprmjet saj?

Me cilin mjet komunikon poezia?

Linja: Gramatik
N kt or msimi ndiqet e njjta ecuri si n msimin
140 - - Grupi i kallzuesit.

Linja: T lexojm
t tregoj se bn pasi provon kpuct ose rrobat e mamit;
t rendis veprimet q bn mami sipas radhs s kryerjes s tyre;
t parashikoj ngjarjen n baz t titullit;
t krahasoj mamin e vajzs me mamin e vet duke vn n dukje dallimet dhe ndryshimet mes tyre
181

Fjal ky: kpuc, mami,
Mjete: teksti, katalog me lloje t ndryshme kpucsh
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Parashikim i ngjarjes nga titulli
diagrami i Venit
Koha
Zhvillimi i msimit:
Evokimi: Parashikim i ngjarjes nga titulli
Msuesi shkruan n tabel titullin e pjess dhe krkon nga nxnsit t parashikojn ngjarjen.
nxnsit punojn pr disa minuta, m pas lexohen disa nga parashikimet.
A ju kujton ndonj tregim ky titull? (Kpuct e mamit - tema 48)
Njihen nxnsit me temn. Pjesa sht ndar nga msuesi n 3 pjes.
Nxnsit numrojn 1, 2, 3 grupohen nxnsit sipas numrave. Secili nxns do t lexoj
pjesn n heshtje, e analizojn at n grup at dhe nxjerrin fjalt e reja. Rikthehen n grupet
baz, secili nxns paraqet komentin pr pjesn e analizuar. Disa prfaqsues grupesh tregojn
prmbajtjen e pjess, mund t plotsohen nga grupet e tjera me detaje.
Shpjegohen fjalt e reja.
A keni shikuar apo provuar fshehurazi kpuct e mamit?
Si jeni ndier?
Shnojn me V, G n kutiza.
Punojn n dyshe pr t numruar sipas radhs veprimet q ka br mami i vajzs

1 - ka br pazaret
5 - ka ardhur me vrap

2 - ka provuar ti vesh
6 - sapo ka hekurosur

3 - ankohet pr nallanet e drurit
7 - i jep vajzs hua kpuct

4 - takohet me veterinerin
Diskutojn pr pyetjet e rubriks Si mendon ti? .
Reflektim: diagrami i Venit
Krahasojn dhe gjejn t prbashktat e ndryshimet ndrmjet mamit t vajzs dhe mamave t
tyre. Plotsojn diagramin.
MAMAJA E VAJZS
T PRBASHKTAT
Lexim zinxhir deri n fund t ors.

Detyre: Vizato kpuct e mamit n fletore.
182
MAMAJA IME
144) Tema: Zgjerimi i fjalis m t vogl

Linja: Gramatik
t tregoj si mund t zgjerohen fjalit me t vogla;
t zgjeroj grupin e kryefjals me fjal plotsuese;
t zgjeroj grupin e foljes me fjal plotsuese;
t zgjeroj fjalin me t vogl me fjal plotsuese t kryefjals e foljes;
Fjal ky: zgjerim i fjalis s vogl, fjal plotsuese, kryefjal, folje
Struktura ERR
Evokimi
Reflektim
Metoda e teknika
Vzhgo - trego
Pun e drejtuar
Pun e pavarur
Koha
Zhvillimi i msimit:
Evokimi: Vzhgo - trego
Msuesi shkruan n tabel fjalit:
Lepuri vrapon shpejt.
Dallendyshet fluturojn.
Nxnsit tregojn se kto jan fjali t vogla.
A mund ti zgjerojm ato, t plotsojm fjalt kryesore me fjal t tjera plotsuese?
P. sh: Lepuri veshgjat vrapon shpejt npr lndin.
Dallendyshet bishtgrshr fluturojn pr n vende t ngrohta.
Realizimi i kuptimit: Pun e drejtuar
Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrse.
N fjalin e vogl mund t shtohen fjal plotsuese.
Punohen ushtrimet I, II, IV
I - N fjalit e dhna nxnsit do t zgjerojn grupin e kryefjals duke shkruar n vend t
pikave nj nga fjalt n kllapa.
p. sh: Fjala e mbl t gzon.
II - Zgjerojn grupin e kryefjals me fjalt n kllapa.
IV - Zgjerojn grupin e foljes me fjalt n kllapa.
Lexohet nga nxnsit secili ushtrim pasi plotsohet.
Punojn n fletoren e klass ushtrimin V. Plotsojn fjalit me dy fjalt n kllapa duke
plotsuar kryefjaln dhe foljen me fjaln e duhur.
p. sh N mngjes prindrit dilnin. (e tij, shpejt) n mngjes prindrit e tij dilnin shpejt.
Detyre: Ushtrimi III, V.
183
145) Tema: T ndrtojm tekste duke zgjeruar fjalit

Linja: T shkruajm
t tregoj radhn e kryerjes s veprimeve n nj histori
t rendis si duhet paragraft e nj teksti
t gjeje tekstet e ngatrruara
t shkruaj historite duke zgjeruar fjalit pa ia prishur kuptimin
Fjal ky: tekst, zgjerim fjalish, ndrtim teksti.
Mjete: teksti, lapsa me ngjyra.
Hap pas hapi: lexim i drejtuar, diskutim n dyshe, pun e drejtuar, pun e pavarur me shkrim
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: lexim i drejtuar, diskutim n dyshe,
Lexohen sipas radhes n tekst paragraft e dhn nga 4 nxns. Komentohet secili prej tyre.
A jan renditur veprimet sipas radhs s kryerjes s tyre? Pse?
Vendosni sipas radhes paragraft e ketij teksti. N etiketat e do paragrafi nxnsit vendosin numrat sipas radhes s kryerjes s veprimeve.
1) n pyll.................. si t gjith zogjte.
2) shum kohe............... T bardh si bora.
3) Korbi bente.............. zri nuk i ndryshoi.
4) Afer pyllit.............. sadopak zrin.
Lexohet teksti sipas radhs s kryerjes q kan prcaktuar nxnsit.
Msuesi krkon nga nxnsit t nnvizojn n tekst fjalt me t cilat jan zgjeruar fjalit.
Hapi 2: pun e drejtuar
Punohet ushtrimi 2. Lexohet historia, nxnsit zbulojn se aty ja n ngaterruar dy histori. Me
ngjyra t ndryshme nnvizojn tekstet.
Diskutohet pr do fjali dhe lidhin veprimet me njra-tjetrn duke ndjekur nj radh logjike.
Lexojn historit
1) Dje pash nj re t madhe, e cila ngjante si nj lepur. Ishte aq e bukur sa fillova t vrapoj
pr ta kapur. Por reja u kthye n kshtjell dhe un rash n bar.
2) Sot Lisa sht n shtrat me temperatur. Ajo sht shum e trishtuar. Mamaja ulet
pran Liss, merr nj libr dhe fillon t lexoj nj prrall. Historia flet pr nj mace dhe nj
dallndyshe. Lisa knaqet kur i lexon prralla mami i saj.
Hapi 3: pun e pavarur me shkrim
Shkruajn n fletore dy historite.
Detyre: Ushtrimi 3
184
146)Tema: Shkurtimi i fjalis

Linja: Gramatik
t tregoj si mund t shkurtohen fjalit;
t shkurtoj fjalit duke hequr fjalt q plotsojn kryefjaln;
t shkurtoj fjalit duke hequr fjalt q plotsojn kryefjaln;
t shkurtoj fjalit duke hequr fjalt plotsuese t fjalve kryesore.
Fjal ky: shkurtim fjalie, heqja e fjalve plotsuese.
Hap pas hapi: informacion i ri, pun e drejtuar, mendo/krijo dyshe/diskuto, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: informacion i ri, pun e drejtuar.
Lexim i pjess hyrse t msimit.
Fjalia mund t shkurtohet duke hequr fjalt plotsuese.
Punohen ushtrimet I, III. N t dy ushtrimet, nxnsit do t shkurtojn fjalit duke hequr
fjalt e nnvizuara. N secilin ushtrim, nxnsit tregojn se fjal plotsuese t kujt jan (I- jan
fjal plotsuese t kryefjals; II- jan fjal plotsuese t foljes).
Lexohen fjalit e shkurtuara.
Hapi 2: mendo/krijo dyshe/diskuto.
Punohen ushtrimet II, IV.
II Shkurtojn fjalit duke fjaln q plotson kryefjaln.
IV Shkurtojn fjalit duke fjaln q plotson foljen.
Pas puns s pavarur, nxnsit krijojn dyshe dhe diskutojn pr shkurtimet q kan kryer.
Punojn n fletore ushtrimin V. Shkurtojn fjalit duke hequr t dyja fjalt e
nnvizuara(tregojn se fjal plotsuese t kujt jan).
Detyr: Krijo 3 fjali t zgjeruara, hiq fjalt plotsuese t kryefjals dhe foljes. Shkruaj fjalit e
shkurtuara.
147)Tema: Letrat
Linja: T lexojm
t lexoj pjesn me intonacionin e duhur;
t parashikoj ngjarjen nga titulli;
185

t komentoj fragmente t pjess;
t ritregoj pjesn duke e paraqitur n nj piramid ngjarjeje;
t nxjerr mesazhin e pjess.
Fjal ky: letra, shok, gnjeshtr, mrzi, tha far mendoi, shkruaj letr.
Mjete: teksti, grafiku Piramida e ngjarjes.
Hap pas hapi: Parashikim i ngjarjes nga titulli, lexim me grupe ekspertsh, piramida e ngjarjes,
tabela e personazheve.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: Parashikim i ngjarjes nga titulli.
Msuesi shkruan n tabel titullin e pjess dhe krkon nga nxnsit t parashikojn ngjarjen
nga titulli. Lexohen disa nga shkrimet e nxnsve.
Hapi 2: Lexim me grupe ekspertsh, piramida e ngjarjes.
Msuesi e ndan klasn n grupe me nga 4 nxns secili. Numrojn 1-4, grupohen sipas numrave. Tregimi sht ndar paraprakisht n 4 pjes q sht shkruar n nj flet e cila i jepet secilit
grup sipas radhitjes. Lexohet dhe komentohet n grup. Rikthehen n grupet fillestare, diskutojn pr detaje t tregimit dhe plotsojn piramidn e ngjarjes. Prfaqsues t grupeve ritregojn
prmbajtjen.

Rreshti 1
Rreshti 2
Rreshti 3
Rreshti 4
Rreshti 5
Rreshti 6
Rreshti 7
Rreshti 8
Nj fjal - Q tregon zakonisht emrin e personazhit kryesor.

Dy fjal - Prshkrimi i personazhit.
Tri fjal - Prshkrimi i vendit t ngjarjes.
Katr fjal - Paraqitja e shtjes ose e problemit.
Pes fjal - Fillimi i ngjarjes (s pari).
Gjasht fjal - ndodh m pas (s dyti).
Shtat fjal - Prshkrimi i ngjarjes (s treti).
Tet fjal - Formulimi i zgjidhjes s problemit.
1. _______
2. _____ ______
3. ______ _____ ______
4. _____ ______ _____ ________
5. _____ _____ ______ ______ _________
6. _____ ______ ____ ______ ______ ________
7. ____ ______ _____ ______ ______ _____ _________
8. _____ _____ _______ ______ ______ _____ ______ _______
Hapi 3: tabela e personazheve
Msuesi u krkon nxnsve t plotsojn tabeln e personazheve dhe m pas ta komentojn
at.
PERSONAZHI
EDA
ALTINI
186
N FILLIM
N VAZHDIM
N FUND
148)Tema: Letra n kompjuter

Linja: T flasim
t identifikoj mjetin m modern t komunikimit n ditt e sotme;
t tregoj funksionin e tasteve t ndryshme n tastiern e kompjuterit;
t shkruaje letra n kompjuter.
Fjal ky: letra, e-mail, post elektronike, Google
Mjete: flet A4,
Kjo or msimi duhet t zhvillohet n kabinetin e informatiks s shkolls.
Hap pas hapi: pyetja e dits, vzhgo/prshkruaj, diskuto, veprimtari praktike.
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: pyetja e dits

Msuesi shkruan n tabel pyetjen:
Cili sht mjeti m modern i komunikimit n ditt e sotme?
Nxnsit pasi bjn nj historik t shkurtr pr evoluimin e mjeteve t komunikimit duhet t
dalin n prfundimin se: Mjeti m modern i komunikimit n ditt e sotme sht posta elektronike
ose si quhet ndryshe e-maili.
Hapi 2: vzhgo/prshkruaj, diskuto
Pyeten nxnsit: - Ju kujtohet Mirela, q shkruante letra nga shtpia e tezes?
Ajo ka shkuar prsri pr pushimet e dimrit dhe ka drguar nj fotografi.
Hapen librat, nxnsit shikojn foton, q ka drguar Mirela dhe e komentojn at.
A do tju plqente t shkonit atje?
Nse ju plqen, mund t udhtoni e t shkoni atje me ndihmn e internetit. Msuesi futet n
Google, dhe kshtu vizitohet vendi ku Mirela ka kaluar pushimet.
Hapi 3: Veprimtari praktike
Lexohet situata n tekst(Mirela shtyp tastet gabim) dhe nxnsit shprehin mendimet e tyre se
si mund t rregullohet kjo gj. E ngjyrosin tastin n tastiern e paraqitur n tekst.
Detyre: Shkruaj nj letr n kompjuter pr nj njeri t dashur.
149)Tema: Grupe t lvizshme n fjali

Linja: Gramatik
t prkufizoj me fjalt e veta se jan grupet e lvizshme t fjalis;
t dalloj grupet e lvizshme n fjali;
t dalloj grupet e domosdoshme n fjali;
187

t zhvendos grupin e nnvizuar sipas krkess;
t tregoj kur fjalis i prishet kuptimi ose jo, gjat zhvendosjes s grupit t fjalve.
Fjal ky: grupe fjalsh, grupe t lvizshme, fjali.
Mjete: teksti
Hap pas hapi: vzhgo/plotso/diskuto, rishikim n dyshe, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: vzhgo/plotso/diskuto
Hapen librat dhe punohet ushtrimi I.

a)lexojn fjalin
b)shohin me kujdes grupin e nnvizuar

c), d), e)shkruajn n vend t pikave grupin e nnvizuar
Pasi kan plotsuar ushtrimin, msuesi pyet:
far ka ndodhur me grupin e nnvizuar?
A i sht prishur kuptimi fjalis fillestare?
GRUPET E FJALVE, T CILAT I LVIZIM N FJALI DHE KUPTIMI I
FJALIS NUK NDRYSHON QUHEN GRUPE T LVIZSHME.
Jepet nj rast n tabel kur nga zhvendosja e grupit t fjalve fjalis i prishet kuptimi.
GRUPET E FJALVE T CILAT I LVIZIM N FJALI DHE IA PRISHIN
KUPTIMIN FJALIS QUHEN GRUPE T QNDRUESHME.
Hapi 2: Rishikim n dyshe.
Punohen ushtrimet II, III.
II Nxnsit rishkruajn fjalit e dhna duke nxjerr n krye grupin e nnvizuar.
III N fjalin e dhn gjejn grupin q mund t lviz.
Shkruajn fjalin disa her, duke ndrruar n do rast vendin e grupit t lvizshm.
Punojn n fletoren e klass ushtrimin IV.
Formojn nj fjali q t prmbaj nj grup t lvizshm, e shkruajn at disa her, sipas
mundsis s lvizjes s grupit.
Detyre: Krkesa e ushtrimit IV.
150)Tema: Pr t komunikuar
Linja: T shkruajm
t prkufizoj me fjalt e veta se sht fjala, fjalia
t dalloj fjalt nga jo fjalt;
t dalloj fjalit nga jo fjalit;
188

t dalloj tekstet nga jo tekstet;
t shndrroj n fjal, fjali e tekste t gjitha bashksit e germave, fjalve, fjalive
Fjal ky: komunikim, fjal, fjali, drejtshqiptim, drejtshkrim.
Hap pas hapi: lexim i drejtuar, vzhgo/dallo/shkruaj
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: lexim i drejtuar
Lexohen fjalt e nxnsit dhe t msuesit t paraqitura n shtllunga.
Komentohet secila prej tyre. Nxnsit sjellin shembuj(u kujtohet vjersha: Pr nj m q ti
se v...), tregojn ndodhi kur nga shqiptimi ose shkrimi jo i sakt jan keqkuptuar me t tjert.
Prkufizojn me fjalt e tyre se jan fjalt dhe fjalit.
Hapi 2: vzhgo/dallo/shkruaj.
a)Lexojn bashksin e germave n ushtrimin I. Shnojn me V vetm bashksit q ndrtojn fjal.
Vendosin pak rregull n bashksin e germave t pakuptimta dhe krijojn fjal (bora, vetura,
uj, dora, ditar).
b)Lexojn bashksit e fjalve. Shnojn me V vetm bashksit q formojn fjali.
Me grupet e fjalve q nuk formojn fjali, nxnsit do t vendosin rregull. Fjalt e bashksive
q nuk jan fjali, jan shkruar n etiketa.
Lexohen fjalit e rregulluara.
Hapi 3: vzhgo/dallo/shkruaj
Vzhgojn fjalit e tekstet e pranueshme e jo t pranueshme. Shnojn me X ato q nuk jan
t pranueshme, i ndryshojn pr ti br t pranueshme.
151) Tema: Dit pas dite

Linja: t flasim
t prkufizoj me fjalt e veta se kupton me kronologji t ngjarjeve;
t tregoj n mnyr kronologjike 5 veprime q ka kryer nj dit m par;
t prshkruaj historin e vitit shkollor duke i renditur ngjarjet sipas rrjedhs
kronologjike.
Fjal ky: dit pas dite.
Mjete: teksti.
Hap pas hapi: lexo/komento, informacion i ri, prmbledhje njohurish, pun e pavarur
Zhvillimi i msimit:
Hapi 1: lexo/komento, informacion i ri
189

Hapen librat dhe lexohet pjesa hyrse e msimit, komentohet nga nxnsit ajo q u lexua,
shpjegohet sht rrjedha kronologjike.
Kronologji do t thot renditje e ngjarjeve, njra pas
tjetrs, sipas rrjedhs s kohs, sipas rendit kohor.
Hapi 2: vzhgo/zbulo/reflekto
Secili nxns do t shkruaj 5 veprime sipas rrjedhs kohore q ka br nj dit m par.
FAKTET, T VENDOSURA SIPAS RENDIT KRONOLOGJIK MUND T
VENDOSEN N NJ LINJ Q PRFAQSON RRJEDHN E KOHS.
Shpjegohet linja e vizatuar n tekst. E plotsojn at me informacion nga jeta e tyre.
Hapi 3: prmbledhje njohurish
Prmbledhin njohurit:
Pr t ndrtuar nj histori, faktet duhet t vendosen n rendin kronologjik, pra njri pas tjetrit,
si kan ndodhur ngjarjet q jan zhvilluar n koh.
Nxnsit shkruajn n fletore historin e vitit shkollor, duke i renditur ngjarjet sipas rrjedhs
kronologjike. Lexohen ato.
Detyr: shkruaj historin e pushimeve dhe lexojua shokve kur t kthehesh n shtator.
190

Gjuha Shqipe 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Gjuha Shqipe 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gjuha Shqipe 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Prgatitur nga grup autorsh

Redaktore letrare: Enkelejda Jaupi

T gjitha t drejtat jan t rezervuara Pegi 2011

37) Tema: Mitet, fabulat, legjendat

78) Tema: Shtitje n pyll

117) Tema: Historia e gr - shron

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

1) Tema: N festn e rrfenjave

Lexim, grafik organizues i fjalorit,

Fjal kye: fest, rrfenj, dshir, libr magjik.

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

M pas grupohen n dyshe, krahasojn dhe diskutojn.

2) Tema: Dita e par e shkolls

Evokimi: Stuhi mendimesh

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

ju vjen n mendje kur dgjoni: Dita e par e shkolls?

Nxns me uniform shkolle

Dita e par e shkolls

Realizimi i kuptimit: Lexim i drejtuar

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

3) Tema: T ndajm nj histori n pjes

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

5) Tema: T kesh apo t jesh

Evokimi: Shkrim i lir

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Msuesja prezanton temn e re dhe flet rreth prmbajtjes s saj.

Detyr: Shkruaj nj tregim me tem: Vllai im.

6) TEMA: Fjalia dftore

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Lexim, grafik organizues i fjalorit,

Shkruhen n tabel t gjitha prgjigjet e nxnsve.

Punohet rubrika: Tani e ke radhn ti.

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

8) Tema: Fjalia pyetse

Vzhgo - plotso - diskuto

Veprimtari pyetje - prgjigje, pun

Evokimi: vzhgo - plotso - diskuto

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Parashikim me terma paraprake

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

N rubrikn Si mendon ti? , nxnsit shnojn me X alternativn e duhur.

10) Tema: Fjalia habitore

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Evokimi: Vzhgo - diskuto

11) Tema: Nj voglush q lexon

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

12) Tema: Prdorimi i shenjave t piksimit

sht fjalia habitore?

Realizimi i kuptimit: Pun e pavarur, pun n dyshe.

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

13) Tema: Prdorim shenjat e piksimit

Lexim i pavarur, loj

Evokimi: Rikujtojm njohurit

Libr msuesi: gjuha shqipe 3

14) Tema: Zbulim n plazh